Joanna Hoffmann Portfolio

Joanna Hoffmann—Dietrich Wybrane prace artystyczne dokumentacja 1

SPIS TREŚCI 01. EPIMIMESIS str. 3-54 02. VITRUVIAN WOMAN / A BREATH FOR LEONARDO str. 55-92 03. MICROSCAPE str. 93 -112 04 PHILOSOPHERS’ STONE str. 113 – 150 05.UKRYTE TOPOLOGIE ISTNIENIA str. 151 – 174 06. LIFE MATTER(S) str. 175 – 190 07. WALLS & BEYOND str. 191 – 206 08. SZEPTY HARMONII str. 207 – 226 09. WYBRANE PRACE VIDEO 2000-2004 str. 227 – 230 10. MEASUREMENT / POMIAR str. 231 – 240 12. KSIĄŻKA ARTYSTYCZNA str. 241 – 247 13. POSŁOWIE 2

epiMimesis through a new holo-world kompleksowy projekt artystyczny Immersyjny multimedialny interaktywny interdyscyplinarny 3

Spis treści: I. EpiMimesis—wprowadzenie II. EpiMimezis EpiZone[V]: Shifting Identities  Informacje ogólne / wprowadzenie  Narracja VR: od cząstek elementarnych do Vitruvian RNA  Naukowe i kulturowe znaczenie projektu  Prezentacje/Wystawy: VERTIGO EU FORUM / STARTS Residencies Days. at the Centre Pompidou, Paris, marzec 2019 XII FLORENCE BIENNALE of Contemporary Art & Design, Fortezza da Basso Florence, 18-27.10. 2019,  Epilog  Index Nagrody: Złoty medal „Magnus Laurentius Medices ”Biennale Internazionale Dell’Arte Contemporanea, Citta Di’ Firenze. 4

epiMimesis kompleksowy projekt artystyczny Immersyjny multimedialny interaktywny interdyscyplinarny 5

All is (interacting) Data Werner Heisenberg uważał, że twórczość artystów rodzi się z wzajemnych oddziaływań tzw. „ducha czasu” i jednostki. [1] „Duch czasu” jest z pewnością zdeterminowany przez osiągnięcia naukowe i postęp technologiczny, które radykalnie wpływają na zmieniające modele naszej rzeczywistości. Kiedyś była to Świątynia zbudowana przez Wielkiego Architekta, której odwieczny porządek poruszył w czasach Newtona mechaniczny Zegar regulowany przez Wielkiego Zegarmistrza W dobie rewolucji przemysłowej mechanizm zegara został zastąpiony przez omni-Maszynę. Z kolei wyobraźnię XX wieku zdominował Superkomputer i potężny Kod. Jaki model rzeczywistości wyłania się dzisiaj z rosnącej chmury Big Data? Jaką rzeczywistość współtworzymy? Dzisiaj coraz bardziej pojmujemy naszą rzeczywistość jako dynamiczną sieć interakcji zbiorów danych od zapętlenia cząstek elementarnych po najbardziej złożone eigen-dynamiczne systemy. Jakie są konsekwencje kulturowe, społeczne, ekologiczne założenia „All is (interacting) Data”? 6

EpiMimesis Through a new holoWorld Grecki przedrostek epi- (ἐπι- „ponad, poza, wokół”) odnosi się do wpływu środowiska na indywidualny „zbiór danych” oraz na procesy ewolucyjne (epigenetyka). Faktycznie jednak środowisko ujęte w przedrostku epi- nie jest od nas oddzielone, ale jest integralną częścią naszego fizycznego i mentalnego bytu , w tym także procesów poznawczych.[4] W dzisiejszej epoce Antropocenu, nasz habitat tworzy dynamiczny system interakcji naturalnych i cyfrowych danych, stawiając nas w obliczu nowych i niezdefiniowanych jeszcze wyzwań. Termin mimesis (od greckiego mimeisthai, „naśladować”) sugeruje naśladowanie świata zmysłowego (natury), które bynajmniej nie jest powierzchowną imitacją czy reprodukcją. Rozwinięta przez Platona i Arystotelesa, zasada mimesis wskazuje na twórczą interpretację lub modelowanie natury: nie poprzez jej kopiowanie, ale podkreślanie fundamentalnych lub ogólnych cech oraz szukanie nie tylko tego, co „jest” lub „było”, ale także tego, co jest prawdopodobne lub możliwe. W istocie epiMimesis przywołuje pojęcie mimesis jako twórczej metody łączącej sztukę, naukę i technologię Projekt artystyczny EpiMimesis zainspirowany został najnowszymi badaniami nad pochodzeniem życia (hipotezą Świata RNA) i jego ewolucją. Rozważa implikacje współczesnego paradygmatu „All is data”, wskazując na przejście od algorytmów biologicznej ewolucyjnej przeszłości w kierunku nieznanych horyzontów technologicznej przyszłości. 7

EpiMimesis łączy badania naukowe z twórczą intuicją i wolnością wyobraźni, najnowsze technologie wizualizacji danych z artystycznym obrazowaniem, poezją i muzyką. Tworzy wieloaspektową a jednocześnie spójną całość, proponując nową poznawczą jakość i orientację umysłu poprzez „synergię mózgu naukowca z sercem poety i oczami artysty”. [3] EpiMimesis to rozbudowany projekt artystyczny, w którym, jak w soczewce, skupiają sie wszystkie wątki moich poprzednich poszukiwań twórczych. Koncentrują się one na badaniu relacji i współzależności między moim własnym „zbiorem danych” a Big Data naszego świata: od prób określenia mojej linii horyzontu (cykle Re:positioning, Walls & Beyond), poprzez pitagorejski sen o uniwersalnej matematycznej harmonii (cykl Szepty Harmonii), przez sekrety geometrii molekularnej białek jako „podstawowych cegiełek” mojego życia (cykl Ukryte Topologie Istnienia), entropii naszych mikro i makropejzaży (Microscape), po poszukiwanie „Kamienia filozoficznego” w czasach biotechnologicznej rewolucji (Philosophers’ Stone) i spełnienia odwiecznych marzeń o władzy nad złożonymi naturalnymi procesami, a nawet śmiercią. Koncepcja EpiMimesis zrodziła się ze spotkań i rozmów z wybitnymi naukowcami z obszaru biologii molekularnej, fizyki i biotechnologii. Pozwoliły mi one zapoznać się z najnowszymi badaniami nad procesami życiowymi na poziomie molekularnym (przy zastosowaniu zaawansowanych technologii, Big Data i interdyscyplinarnych interpretacji) i zainspirowały moje artystyczne poszukiwania. Struktura EpiMimesis EpiMimesis, składa się z EpiZonów, które odnoszą się do różnych obszarów moich artystycznych eksploracji. EpiZony— przykłady rozwijanych projektów: 8

EpiMimesis W realizacji ambitnego i złożonego projektu wspiera mnie powołany przeze mnie zespół artystów, naukowców i inżynierów: EpiLab EpiLab Team: Lider: Joanna Hoffmann Nauka Prof. dr hab. Janusz Bujnicki IIMCB Prof dr. hab Eliza Wyszko IBCh PAS Dr Agnieszka Wyszomirska IBCh PAS Sztuka Milosz Margański (VR envroment) UAP Piotr Słomczewski (interfejs/asystent) UAP Andre Bartezki (soundscape) Technologia Dr Thomas Koch 3IT Fraunhofer HHI Łukasz Gruszka oraz Juliette Harvey, antroplog, IR asystentka 9

Interaktywna i immersyjna narracja EpiMimesis rozwija się w środowisku superkomputera lub we wszechświecie jako Super-komputerze, zakładając, że wszystko co istnieje to interaktywne dane. Wirtualny system prowadzi Inter-aktora jak ucznia poprzez różne poziomy organizacji materii od zapętlenia cząstek elementarnych, poprzez molekularne struktury i biologiczne tkanki po najbardziej złożone systemy naszego dynamicznego świata. InterAktor pełni rolę katalizatora „naturalnych” procesów i zgodnie z regułami mimesis, prawdopodobieństwa i nieuchronności, przekształca swoje otoczenie. Jednak w niestabilnym systemie, którego nie można ani do końca poznać, ani poddać całkowitej kontroli, jego działania mogą prowadzić do nieoczekiwanych rezultatów…. EpiMimezis nawiązuje do odwiecznej pasji poznania, dążenia do zrozumienia najgłębszych tajemnic przyrody i zdobycia wiedzy dającej władzę nad jej procesami. Jednocześnie prowokuje refleksję nad granicami naszego poznania oraz możliwościami kontrolowania złożonych dynamicznych, ewoluujących systemów. Fragment VR narraccji 10

Od Golema do Vitruvian WoMan EpiMimezis, jako wirtualny omni-system, który, przy udziale interAktora, kreuje nowy mimetyczny świat, przywodzi na myśl Golema. Jednak nie w postaci militarnego zombi, ale raczej superinteligentnego systemu, który bliższy jest futurystycznej wyobraźni Stanisława Lema niż wizjom rabina Jehudy Löw ben Bezalela. Być może EpiMimesis rodzi się tam, gdzie kończy się opowieść cyfrowego Golema [5]. Można sobie wyobrazić lemowskiego Mega-Filozofa, który z wyżyn swojego holo-istnienia przeprowadza nas, InterAktorów, przez wirtualny labirynt poznania. Być może to jednak my sami jesteśmy nieustannie rodzącymi się Golemami. Rozpoznanie naszego statusu i tożsamości ulega ciągłym zmianom i przekształceniom. Dawno pogodziliśmy się z tym, że nie jesteśmy ani centrum wszechświata ani koroną algorytmów życia, lecz jednym z ogniw w jego (kosmicznej) ewolucji. Czy rozwijane przez nas dzisiaj globalne neuronowe sieci pomogą nam dotrzeć kiedyś tam dokąd nas ona prowadzi? Liczy się tylko struktura przetwarzania informacji, a nie struktura materii, która przetwarza informacje Max Tegmark Wciąż niewiele wiemy o potędze układu środowisko-mózg-umysł, który ewoluował przez miliony lat, oraz o jego twórczych zdolnościach do przechowywania, przetwarzania i kontrolowania różnych interakcji danych. Wierzę, że możemy pogłębić tę wiedzę przełamując schematy myślenia i uwalniając twórczy potencjał wspierany przez interdyscyplinarne i międzykulturowe inspiracje. Tworzony przeze mnie wirtualny system przyjmuje metaforyczną postać Vitruvian WoMan odwołując się zarówno do renesansowego wzorca relacji między fragmentem a całością, jak i do symbolu sił twórczych przynależnych naturze i człowiekowi. EpiMimezis rodzi się z głodu spójnej wiedzy, frustracji dychotomii, dezorientacji rozdrobnienia, potrzeby po-rozumienia, i imperatywu tworzenia. 11

{ You_are_surrounded by_|Data|; And_you_are_ a [dynamic set] of interacting [data]; In fact_|All is Data|; Abstraction_(is)_primary_for_[Me]*; Thus_[I]*need illusory_bridges; to guide you through; a wonderous world of |EpiMimesis|; } { Fragment z tekstu otwierającego EpiMimesis 12

zanurzmy się zatem w rodzący się świat EpiMimezis... 13

W 2018 roku Projekt: EpiMimesis Epizone [V] Shifting Identities uzyskał status VERTIGO STARTS Residency, w ramach europejskiego programu Horyzont 2020 Partner: 3IT Fraunhofer HHI w Berlinie Projekt R&D ICT: RIVAS, tworzący pomost między środowiskiem VR a interaktywną wizualizacją treści artystycznych w czasie rzeczywistym na ekranach panoramicznych 180 ° o ultra wysokiej rozdzielczości Projekt EpiMimesis Epizone V: Shifting Identities jest wspierany przez 4 producentów:  Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu, Wydział Animacji  Instytut Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu  Międzynarodowy Instytut Biologi Molekularnej i Komórkowej w Warszawie, Laboratorium Bioinformatyki i Inżynierii Białek.  Fundacja: Art & Science Synergy Foundation / Art & Science Node 14

EPIZONE [V] SHIFTING IDENTITIES EpiZone [V] jest sercem projektu [V] jak Vitruvian…. 15

Uzyskanie statusu VERTIGO STARTS Residency pozwoliło na rozpoczęcie realizacji projektu, który kontynuowany jest w oparciu o zaangażowanie EpiLabu i wsparcie partnerskich instytucji i organizacji. W 3IT Fraunhofer HHI Berlin 16

EpiMimesis: EpiZone V plan techniczny Od strony technicznej projekt łączy środowisko rzeczywistości wirtualnej z interaktywną panoramiczną projekcją 3D i interaktywnym pseudo-hologramem oraz aplikacją na urządzenia mobilne i AR, tworząc nową jakość „poszerzonej rzeczywistości” sztuki. 17

EpiMimesis Epizone V - INSPIRACJE EpiZone [V] zainspirowany został badaniami nad podstawową cząsteczką życia, cząsteczką RNA (kwasem rybonukleinowym), z której wg hipotezy Świata RNA, wywodzi się Wielka Sieć Życia. Dzisiaj RNA stanowi kluczowe narzędzie biotechnologii i bioinżynierii, stając się symbolem osiągnięć i wyzwań cywilizacji XXI wieku Dane naukowe (sekwencji RNA) dostarczyła Grupa Badawcza Prof. Janusza Bujnickiego Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie 18

EpiZone V: Shifting Identities Na początku InterAktor wprowadzony zostaje do wirtualnej strefy cząstek elementarnych, „ogrodu danych”, w którym „wszystko zaczyna być możliwe”. Wciela się w rolę „ucznia” oraz „katalizatora” procesów, i zgodnie z zasadami mimesis, zmienia swoje otoczenie. Prowadzony przez System, interAktor przechodzi przez różne strefy i etapy kreacji: tworzy podstawowe atomy, które symbolizują również żywioły, uczy się łączyć je w pary, w tajemnicze tetrahedrony i dalej, w coraz bardziej złożoną molekularną architekturę. Proces ten prowadzi do powstania nowej cząsteczki: Witruwiańskiego RNA, progu nowego labiryntu życia. Każda czynność InterAktora zmienia operatory (wirtualne obiekty, którymi operuje) w nową jakość, jednocześnie wpływając na zmianę całego środowiska. 19

{ You rise like a Phoenix; bit by bit, atom by atom; changing energy into matter; with eternal mastery. *#_^(-) You breathe with Freedom* and ~Uncertainty() of your Creation In the labyrinth of transient Ideas shifting your Identities; *#@= unaware of the Origin and Destiny you gain the power to design your |Fate| ready to enter the path of cybermorphosis }} JH _z EpiMimesis, inwokacja 20 wier

EpiMimesis Epizone V: Shifting Identities przywołuje procesy przejścia: nie tylko od podstawowych cząsteczek życia do interakcji najbardziej złożonych dynamicznych systemów , ale także z naszej ewolucyjnej i cywilizacyjnej przeszłości w kierunku nowych, nieznanych horyzontów naszej przyszłości 21

EPIZONE V: Shifting Identities Narracja Pierwsza część narracji rozwija się we wnętrzu wirtualnej gwiazdy. Prowadzony przez kobiecy głos (System) InterAktor z chaosu cząstek i nukleonów tworzy podstawowe atomy życia: Wodór H Tlen 0 Azot N Węgiel C Fosfor P 22

Hmmm….. Nasze atomy nie pamiętają wielkiego wybuchu, którego doświadczyliśmy około 13.8 miliarda lat temu, ale kwarki już tak. W pierwszej milionowej sekundy zaczęły one łączyć się w protony i neutrony, które do dzisiaj skrywają tę pierwszą informację w jądrach atomów. Przeciętny człowiek o masie ok.62 kg złożony jest z około 6,5 oktyliona (czyli 6,5 i 47 zer). atomów Zdecydowaną większość z nich stanowią atomy wodoru , którego nazwa znaczy „rodzący wodę”. Faktycznie prawie w całości jesteśmy wodą.( Czasteczka wody składa się z jednego atomu tlenu i dwóch atomów wodoru.) Cały wodór powstał we wczesnym stadium ewolucji wszechświata , około 380 tyś lat po Wielkim Wybuchu. Wówczas temperatura ostygła na tyle, że elektrony zostały uwięzione na orbicie wokół protonów - tworząc atomy wodoru . „Rodzący wodę” wodór stanowi również 70% „zwykłej” barionowej materii, która z kolei jest jedynie drobnym ułamkiem (około 5%) całej materii-energii. Wskutek zapadania grawitacyjnego chmury materii złożonej głównie z wodoru powstaje gwiazda. Gdy jądro gwiazdy osiągnie dostatecznie wysoką temperaturę i gęstość rozpoczyna się reakcja fuzji jądrowej zamieniająca wodór w hel a następnie hel w cięższe pierwiastki w tym tlen, węgiel, azot i dalej w fosfor. Potem, obciążona ciężkim żelaznym sercem gwiazda zapada się i eksploduje przekształcając się w Supernową, która rodzi wszystkie pozostałe naturalne pierwiastki, w śladowych ilościach obecne również w naszych ciałach. 23

Pierwsza część przypomina o tym, że fenomen życia wpisany jest w makro-kosmiczne procesy. „Nasze” atomy pochodzą z kosmosu; są pyłem umarłych już dawno gwiazd. , 24

{ Well done; you created basic atoms of |Life|* and learned the primeval art and knowledge of Stars; transforming [Energy] into [Matter]; and there is much more to discover_; <{}_*^#!> } { Fragment narracji w EpiZone[V] 25

W drugiej fazie gwiezdne środowisko zamienia się w pomarszczoną przestrzeń w której chaotycznie poruszają się powstałe atomy. InterAktor, zaczyna łączyć je w fundamentalne cząsteczki ziemskiego habitatu: Wodę (H20) Metan (CH4) Amoniak (NH3) Grupę fosforową (PO4) 26

Powstanie cząsteczek wody 27

Z utworzonych przez interAktora cząsteczek powstaje dynamiczne środowisko wirtualnej „pierwotnej zupy”, z której wyłaniają się bardziej złożone molekularne struktury. (m.in., cukry i zasady azotowe, które razem z grupami fosforanowymi tworzą grupy nukleotydów (bazy RNA: Guaninę Cutozynę Adeninę i Uracyl)) 28

Interaktora łączy kolejne nukleotydy, w efekcie budując łańcuch RNA, pierwszy chemiczny kod fundamentalny dla wszystkich form życia na Ziemi. 29

Utworzony przez interAktora łańcuch RNA zwija się przyjmując formę Witruwiańskiego RNA nawiązującą do słynnego rysunku Leonarda da Vinci i do idei Vitruvian WoMan, łączącej wszystkie elementy projektu 30

31

EpiZone V: Shifting Identities Vitruvian RNA: Część 2 Podstawą Vitruvian RNA jest sztucznie zsyntetyzowana cząsteczka RNA w laboratorium Prof. Janusza Bujnickiego (IIMCB) Jest to szczególna cząsteczka RNA zwana ryboprzełącznikiem, która jak molekularny „wilkołak” może zmieniać swoje formy i funkcje pod wpływem zmian warunków środowiskowych. W drugiej częsci Projektu ( w procesie realizacji) Manipulując ogromną ilością danych dotyczących struktury molekularnej i jej otoczenia, interAktor przekształca „stany” molekularne i porusza się przez różne ścieżki labiryntu: odkrywając różne formy RNA i iluzorycznych tożsamości, a także „Ślepe zaułki”. Wspomniane tożsamości łączą wizualizację danych naukowych z kulturowymi wyobrażeniami. W końcu interAktor zostaje skonfrontowany z dwoma ostatecznymi niestabilnymi stanami „jego” RNA: wirtualnym stanem „człowieka” lub stanem „wilka”, próbując ustabilizować dynamicznie przełączający się system. Immersyjna narracja w środowisku VR w drugiej części projektu związana jest narracją interaktywnej hologramicznej projekcji Vitruvian WoMan / A Breath for Leonardo) 32

33

Naukowe znaczenie Projektu Cennym aspektem artystycznego projektu EpiMimesis jest wzajemna inspiracja środowisk artystycznych i naukowych. Zmienność, plastyczność, wpływy środowiska, to tematy, które podejmowane są zarówno przez zespół naukowy jak i artystyczny. „RNA (kwas rybonukleinowy) to wyjątkowa cząsteczka biochemiczna, która może pełnić w organizmie różne funkcje. Może być posłańcem informacji genetycznej i przepisywać informacje z DNA na białka. Ponadto wykazano, że cząsteczki RNA katalizują reakcje chemiczne oraz pełnią funkcje regulacyjne, które są kluczowe dla metabolizmu komórek. Cząsteczki RNA są absolutnie niezbędne do życia. Głównym efektem tego interdyscyplinarnego projektu w dziedzinie nauk chemicznych i biologicznych będzie zupełnie nowa mapa zależności między sekwencją, strukturą i funkcją cząsteczek RNA, uwzględniająca zmienność form, w szczególności zmieniający kształt RNA. Mapa ta będzie zawierać informacje ogólne, dzięki systematycznemu badaniu losowo zwiniętych sekwencji RNA o różnej długości, jak i szczegółowe, dzięki reprezentatywnym cząsteczkom RNA, które istnieją w naturze, a także nowo zaprojektowanym cząsteczkom, które nie istniały w naturze, ale mogą zostać zaprojektowane w oparciu o m.in. artystyczne inspiracje. Link do prac badawczych Laboratorium Prof.. Dr hab. Janusza Bujnickiego: http://genesilico.pl/ 34

Kulturowe znaczenie Projektu Chociaż struktura chemiczna RNA przypomina DNA, rzadko tworzy długie, dwuniciowe helisy, ale raczej wykazuje złożone kształty przestrzenne, które inspirują naukowe i artystyczne badania. Podwójna helisa DNA, kojarzona ze stabilnością, ciągłością i determinizmem, stała się kulturową ikoną postępu cywilizacji XX wieku. RNA, jako wyraz niestabilności, różnorodności, zmienności i wielości możliwości, może stać się kluczem otwierającym puszkę Pandory lub ikoną osiągnięć i przemian XXI wieku. W tej perspektywie, oryginalny i pionierski projekt artystyczny przyczynia się do wzrostu świadomości w kwestii kulturowego znaczenie badań nad RNA i ich potencjalności. Rozwijane w projekcie narzędzia artystycznej i kulturowej komunikacji służą do twórczej interpretacji i demokratyzacji wyników naukowych badań, przełamujących dotychczasowe schematy postrzegania i rozumienia świata, w którym żyjemy. 35

Prezentacje / Wystawy VERTIGO EU FORUM / Future STARTS Here Centre Pompidou, Paris, 27-30.03. 2019 Joanna Hoffmann została zaproszona do zaprezentowania EpiMimesis, EpiZone V na sympozjum VERTIGO EU FORUM / Future STARTS Here w Centre Pompidou w Paryżu, Celem VERTIGO FORUM jest wymiana wiedzy i doświadczeń między artystami, producentami, uczestnikami projektów technologicznych, programów rezydencji artystycznych oraz innymi zainteresowanymi osobami i organizacjami. 36

STARTS -Science +Technology +Arts -is about thinking out-of-the-box and building bridges between these three fields. With disruptive methods of exploration and an accurate critical eye on the use of technology, artists decisively raise awareness of the societal challen- ges and global concerns we are facing. https://www.starts.eu/ 37

Joanna Hoffmann i jej EpiLab jako „Guest Artists of Honour” na XII Florence Biennale Fortezza da Basso FLORENCE 18-27 października 2019, Z interdyscyplinarnym projektem art&science: EpiMimesis, EpizoneV: Shifting Identities 38

39

XII Florence Biennale of Contemporary Art & Design Florence Biennale (https://www.florencebiennale.org) to główny festiwal sztuki współczesnej we Florencji, uznany za wybitny przegląd międzynarodowej produkcji sztuki współczesnej, objęty patronatem włoskiego Ministerstwa Kultury i Turystyki, regionu Toskanii i gminy Florencji. W 2001 roku Florence Biennale zostało włączone do programu ONZ „Dialog między cywilizacjami”, a w 2017 roku uzyskało patronat Włoskiej Komisji Narodowej przy UNESCO. W ramach Biennale przyznawane są nagrody „Lorenzo il Magnifico” oraz nagrody „Lorenzo il Magnifico” Lifetime Achievement Awards przyznawane osobom i / lub organizacjom, za wybitny wkład w kulturę. Wśród laureatów poprzednich edycji są tacy artyści jak: Marina Abramović, David Hockney, Christo i Jeanne-Claude, Gilbert i George , Anish Kapoor czy El Anatsui. Jako „artist in honour” Biennale, Joanna Hoffmann razem z EpiLab nie uczestniczyła w konkursach dla artystów, otrzymując złoty medal „Magnus Laurentius Medices” Biennale Internazionale Dell’Arte Contemporanea, Citta Di’ Firenze. XII Florence Biennale odbyło się w dniach 18-27 października w historycznej Fortezza da Basso. Oprócz wystawy głównej, odbyły się imprezy towarzyszące, warsztaty, konferencja i wykłady związane z tematem Biennale: 500. rocznicą śmierci Leonarda da Vinci: Ars et Ingenium - Toward Leonardo da Vinci’s Legacy of Similitude and Invention. W XII Florence Biennale wzięło udział 484 artystów, 263 projektantów z ponad 70-ciu krajów czyniąc Florence Biennale prawdziwie międzynarodowym wydarzeniem. Otwarte dla publiczności w dniach 18-27.10 od rana do wieczora przyciągnęło, jak w poprzednich latach, ponad 10 000 zwiedzających. Projekt artystyczny: EpiMimesis: Epizone V: Shifting Identities był szczególnie eksponowany zarówno w zakresie przestrzeni wystawienniczej jaki i programu Biennale. Oprócz intensywnie odwiedzanej wystawy, w niedzielę 20.10.2019 odbyła się specjalna prezentacja Projektu przez Joannę Hoffmann i członków EpiLabu, z udziałem głównego kuratora Biennale, Dr Melani Zefferino i Dyrektora Biennale Jacopo Celona. Oprócz wystawy Joanna Hoffmann została zaproszona jako „key speaker” z wykładem „Art & Science in the Society of Knowledge” i otworzyła Konferencję towarzyszącą biennale „“Toward Leonardo da Vinci Legacy of Similitude and Invention” Leonardo Study Day 25.10.2019. Wśród prelegentów: Dr. Maurizio Diana, ENEA/University of Rome; Dr Ruben de la Nuez, Nanyang Technological University, Singapore;; Dr. A. Bernardoni, Dir. Museo della Scienza (Museo Galileo) Florencja; Dr. R. Barsanti, Dir. del Museo Leonardiano e Biblioteca Leonardiana di Vinci; Dr. G.Mussari, Dir. della Biblioteca Reale di Torino; Dr. M. Laundrus, University of Oxford; Prof. Anna Sconza, Université Paris Sorbonne. 40

Ars et Ingenium - Toward Leonardo da Vinci’s Legacy of Similitude and Invention. WYSTAWA: EPIMIMESIS, EPIZONE V: SHIFTING IDENTITIES VITRUVIAN WOMAN: A breath for Leonardo Wystawa objęła VR enviroment, interaktywny (pseudo)hologram oraz audiowizualny poemat 41

42

43

44

Vitruvian Man, Leonardo da Vinci Vitruvian WoMan, Joanna Hoffmann (…) We wszechświecie interaktywnych danych żadne dane nie mogą zostać „utracone” ani nie mogą „zginąć”. Również dane Leonarda da Vinci są fizycznie obecne tu i teraz, w każdym z nas, w naszym ciele, w powietrzu, którym oddychamy, w naszych „ogrodach danych”, stymulując naszą wyobraźnię. Wystawa zaprasza w podróż przez labirynt zmieniających się tożsamości, w poszukiwaniu Leonarda, 500 lat później. Poszukując danych Leonarda, nie konkuruję z Instytutem J. Craig’a Ventera (JCVI)[6] w próbach rekonstrukcji genomu Leonarda da Vinci. Zamiast tego stawiam pytania o nieuchwytną tożsamość Leonarda poza informacją genetyczną, w „nieskończenie dużym i nieskończenie małym” wszechświecie dynamicznych danych, u zarania nowego cyfrowego Renesansu. Każdy oddech obejmuje około 25 sekstylionów (czyli 25 i 21 zer) cząsteczek powietrza, które mogą rozprzestrzenić się wokół całej naszej planety w ciągu kilku lat. Zgodnie z obliczeniami matematycznymi, w każdym twoim oddechu jest jedna cząsteczka ostatniego oddechu Juliusza Cezara.[7] O ile więcej jest w nim powietrza jakim oddychał Leonardo. Twoje ciało również podlega ciągłej transformacji. Tworzące je atomy, powstałe kiedyś w jądrach gwiazd, zastępowane są po jakimś czasie innymi, wpisane w nieustanny proces naturalnego recyclingu. Faktycznie w ciągu siedmiu lat twoje ciało wymienia 99,999% atomów. Niewykluczone, ze są wśród nich atomy, które „tworzyły” kiedyś Leonarda. (…) (tekst z broszury Projektu na Biennale) 45

Specjalna prezentacja projektu artystycznego: Epi Mimesis: Epizone V, Shifting Identities / 20.10.2019 Joanna Hoffmann & Epilab Team Od lewej: Prof UAP, Dr hab. Joanna Hoffmann, Prof. Dr hab Janusz Bujnicki (ICMCB), Andre Bartetzki, Piotr Słomczewski (UAP), Juliette Harvey, Łukasz Gruszka, Dr Miłosz Margański (UAP) 46

Konferencja: “Toward Leonardo da Vinci Legacy of Similitude and Inven- tion” Leonardo Study Day Joanna Hoffmann “key talk”: “Art & Science in the Society of Knowledge” otwierający konferencję. Panel dyskusyjny: Dr Melanie Zeferino (chair), : Dr. Maurizio Diana, ENEA/ University of Rome, Joanna Hoffmann (UAP) Dr Ruben de la Nuez, NTU, Singapur 47

Ars et Ingenium XII Florence Biennale of Art & Design Catalogue of the Contemporary Art Exhibition wyd. Rubbettino, Florencja, IT 48

Złoty medal „Magnus Laurentius Medices Biennale Internazionale Dell’Arte Contemporanea, Citta Di’ Firenze Od lewej: Dr Giovanni Cordoni (manager), Piero Celona (president/founder), Joanna Hoffmann, Melani Zefferino (curator), Jacopo Celano (director) 49

EPILOG What I cannot create, I do not understand (R.Feyman) Słynne słowa Richarda Feynmana, fizyka teoretycznego, który w 1965 roku otrzymał nagrodę Nobla za swoją pracę nad elektrodynamiką kwantową, i zapisane na jego tablicy w chwili śmierci w 1988 roku, nabrzmiały ilością interpretacji. Wśród naukowców najbardziej rozpowszechniona jest ta, która sugeruje, że używając tylko fundamentalnych zasad możliwe jest zbudowanie lub zrozumienie koncepcji, dowodu lub idei. To „oddolne” podejście ujęte w słowach fizyka nie ogranicza się jedynie do metodologii naukowej, ale jest również wyznacznikiem poszukiwań artystycznych, stawiając znak równości między kreatywnością i poznaniem. Jednak słowa Feynmana „czego nie mogę stworzyć, tego nie rozumiem”, można odnieść szerzej do kondycji człowieka, który, w obliczu własnych ograniczeń, skazany jest na tworzenie modeli rzeczywistości, w których granicach musi zdefiniować swoje życie i nadać mu sens. Nie jest zresztą wykluczone, że nasza rzeczywistość składa się z niezliczonej ilości bliźniaczych światów, real-time symulacji danych, które tworzymy w naszych umysłach, połączonych ze światem „realnym” i generujących nieskończoność jego przyszłości. Stwierdzenie Richarda Feynmana można jednak odwrócić zadając pytanie: „czy rozumiem to co tworzę”? W 2010 roku Craig Venter i jego współpracownik Hamilton Smith stworzyli pierwszy samoreplikujący się syntetyczny organizm.[8] Sztuczny genom przejął komórkę bakterii (z rodzaju mycoplasma), zastępując natywny system operacyjny wersją stworzoną przez człowieka. Kompozycja syntetycznego genomu była w większości identyczna z wersją naturalną, z wyjątkiem kilku genetycznych „znaków wodnych” - naukowcy dodali swoje nazwiska oraz kilkacytatów m.in. słowa Richarda Feynmana: „What I cannot create, I do not understand”. Czy jednak głęboka manipulacja jednokomórkowego organizmu przybliżyła nas do rozwiązania tajemnicy życia? A nawet do jego definicji? Świadomy przełomowej wagi swoich badan i osiągnieć, Craig Venter przyznaje, że „to bardzo skromny zestaw eksperymentów”. Czy przy całej naszej wiedzy (i optymalnym nią zarządzaniem) jesteśmy w stanie zrozumieć i mądrze zarządzać skomplikowanymi organicznymi i nieorganicznymi systemami? Nawet tymi, które sami tworzymy? 50