101/763 “คนของคุณ มายิงนกเงือกในทขี่ องนายฉนั ” ดรสาตอบขึน้ มาเสียเอง เม่ือเห็นคนงานท้ังสามนนั้ เอาแตก่ ม้ หนา้ น่งิ เฉย ไม่อวดเก่งเหมอื นเมอ่ื ตอน ทอ่ี ยู่ลำพังกบั หลอ่ น “จรงิ หรือเมน่ ” ชายหนุ่มก้าวเข้าไปหานายเม่น พลางก้มลงมองหนา้ ชายคนงาน ท่เี ตย้ี กว่าเขามากนัก “ว่าไง...ฉันถามวา่ ท่เี ด็กนน่ั บอกวา่ พวก นายยงิ นกเงือก จริงหรือเปลา่ ” ชายหนุ่มผูน้ ั้นเหลือบมองมาท่ีหลอ่ นหน่อยหน่ึง...ดรสาสาบานไดว้ ่า หน่อยเดียวจริงๆ กอ่ นทเี่ ขาจะเบือนกลบั ไปมองนายเมน่ และพวกอกี สอง คนอยา่ งคาดคน้ั “ฉันถามว่าทเ่ี ดก็ นน่ั บอกวา่ พวกนายยิงนกเงือก จริงหรอื เปลา่ ” ดรสากัดริมฝปี ากสะกดไมใ่ หพ้ ูดอะไรออกมา เมื่อได้ยนิ อตี าหวั หน้า คนงานเรียกหล่อนวา่ ‘เดก็ นั่น’ “อ้าว” ดรสาอดไม่ได้ “ว่าไงล่ะ กลา้ ยิงกก็ ลา้ รับส”ิ “เธอเปน็ ใคร” ชายหน่มุ หนั มาว่าหลอ่ น แมไ้ ม่ไดต้ วาดแต่เสยี งของ เขากด็ กู ้องกังวานมอี ำนาจ “ฉันจะเป็นใครไมส่ ำคญั สำคญั คอื ลูกน้องของคุณบุกรุกไร่ผาสกุ แล้วยังมาลา่ นกเงอื กเสียอีกดว้ ย”
102/763 ดรสาเชิดหน้าสบตากบั ดวงตาคร้ามคมของอีกฝา่ ยอยา่ งไมห่ วน่ั เกรง แววตาเขม้ ของชายผูน้ ้ันดูจะอ่อนแสงลงเลก็ นอ้ ย กอ่ นที่เขาจะพูดกับหลอ่ น เสยี งตำ่ ว่า “ฉันจะถามคนของฉันเอง เธออยเู่ ฉยๆ” เขาหนั กลบั ไปทางชายทง้ั สามอกี คร้งั “ว่าไง ท่ีเด็กคนนบ้ี อกฉนั จรงิ หรือเปลา่ ” เดก็ คนน.้ี ..เด็กคนนี.้ ..เดก็ คนน้อี ีกแล้ว... ดรสาพึมพำอยภู่ ายในใจ ดว้ ยความโมโหทก่ี รนุ่ ข้ึนมา...นายคนน้ีตา ถว่ั หรอื อยา่ งไรกนั ถึงไดม้ องว่าหลอ่ นเป็นเด็ก หรือจะเปน็ เพราะเคร่อื งแตง่ กายสาวเยา้ ทห่ี มวยเจง็ หามาให้หลอ่ นใส่ในวนั นี้ เป็นเคร่ืองแต่งกายทอี่ อก จะรมุ่ รา่ มและบดบังทรวดทรงองค์เอวของหลอ่ น จนมองไมร่ วู้ ่าที่จริงน้นั หล่อนไมใ่ ช่เด็กแล้ว หล่อนเป็นสาว...สาวสะพรั่งที่สวยงามและออ่ นหวาน แถมยังเรียนจบปรญิ ญาโทเกยี่ วกบั ระบบนเิ วศวิทยาเสียด้วย “ครบั หวั หน้า...” นายเมน่ รับออกมาในทสี่ ุด ท่าทางของเขาในตอนน้ี หงอ และใบหน้าซีดเผอื ด แลดูขบขนั เสยี จนดรสาเกือบจะหวั เราะออกมา ดงั ๆ “พวกนายรใู้ ช่ไหมว่าทำอยา่ งน้ไี ม่ถูก” ดรสาหูผ่งึ เพราะไม่คดิ วา่ ผ้ชู ายคนนจ้ี ะกลา้ ว่าชายทั้งสามออกมาตรงๆ “ฉันสงั่ ห้ามยงิ สตั ว์ปา่ ทุกชนดิ เอาไวอ้ ยา่ งเด็ดขาด จำได้ใช่ ไหม”นำ้ เสียงของชายหนมุ่ “นายจะต้องถูกลงโทษตามกฎ”
103/763 ตอนแรกท่เี หน็ ชายหนุ่มโผล่มาน้นั หล่อนนกึ วา่ คงแยแ่ นแ่ ลว้ ผูช้ าย ทโ่ี ผล่มาใหม่ คงจะเปน็ พวกเดียวกันกบั คนงานทง้ั สามคน และชว่ ยกันรมุ หลอ่ นเป็นแนแ่ ท้ ดงั นัน้ ดรสาจงึ เบกิ ตากวา้ งดว้ ยความประหลาดใจ และเหลอื บมอง ใบหนา้ คมสนั ของชายหนมุ่ ดว้ ยสายตาท่งึ จัด หล่อนไมน่ กึ มาก่อนว่าในสวน สม้ จะยงั มหี วั หน้าคนงานอยา่ งน้ีอยดู่ ว้ ย หญิงสาวนกึ วา่ ทุกคนทส่ี วนส้ม ของดอกเตอรส์ ินธพ น่าจะเป็นพวกใจคอโหดรา้ ยเหมือนกนั ท้ังหมด “หวั หน้าครบั ” นายสอนท่ยี ืนน่ิงเงียบมาโดยตลอดเอย่ ขน้ึ เป็นคร้งั แรก “อยา่ ลงโทษพวกผมเลย” “ไมไ่ ด”้ เสียงของเขาหนักแน่นมน่ั คง “กฎกต็ อ้ งเป็นกฎ ในเมือ่ พวก นายทำผิดกฎ กจ็ ะต้องถกู ลงโทษเพ่ือไมใ่ หเ้ ป็นแบบอยา่ งแกค่ นอ่ืน” “แตพ่ วกผมทำไปเพราะคณุ วลยั สงั่ นะครบั ” นายหาญโพลง่ ขน้ึ มา “อะไรนะ” ดรสาเหน็ สีหน้าของชายหนมุ่ มีแววพิศวง “คุณวลัยหรอื ” “คุณวลยั เหน็ นกกกู๋ ี๋บนิ อยู่แถวสวนมาหลายวนั แลว้ คณุ วลัยบ่น อยากไดไ้ ปเลย้ี งเล่น พวกผมกเ็ ลย...” นายเม่นไม่กลา้ สบตาชายหน่มุ “พวกนายกเ็ ลยเที่ยวตามหา จนเจอว่ากกู๋ นี๋ ั้นมรี งั อยทู่ ่ีไหนอย่างนั้น หรือ”
104/763 เสียงของชายหนุ่มออ่ นลงไปจากเมื่อตอนแรก จนดรสารู้สึกวา่ ผู้หญิง คนทช่ี ่อื วลยั นัน้ น่าจะเป็นคนสำคญั มากพอท่หี ัวหนา้ คนงานอย่างเขาไม่ กลา้ แตะต้อง...อาจจะเปน็ เมยี หรือลกู สาวของตาแกด่ อกเตอร์ ก็เปน็ ได้ “เอาละ ถา้ งั้นฉันจะไปพูดกบั คณุ วลัยเอง พวกนายแยกยา้ ยกลบั ไป ทำงานได้แล้ว แต่จำไว.้ ..อย่าใหเ้ กดิ เรอ่ื งอย่างนข้ี ้นึ มาอกี ถ้าคณุ วลยั อยาก ไดอ้ ะไร ฉันจะมาบอกพวกนายเอง อย่าได้ทำอะไรโดยพลการ เพราะคราว หน้าฉนั จะลงโทษพวกนายไม่ไวห้ นา้ แน”่ หญงิ สาวแอบเหน็ คนงานท้ังสามถอนหายใจอยา่ งโลง่ อก กอ่ นจะเดนิ เล่ยี งไปทางอืน่ ทิง้ หลอ่ นเอาไวล้ ำพังกบั ชายหนุม่ ผนู้ ้ัน ดรสาเหน็ เขาแหงนหน้าขึน้ มองรงั ของแมน่ กเงือกบนตน้ หว้า ขณะท่ี ลกู นกเร่ิมร้อง เอิ๊กกกก...เอก๊ิ กกกก ออกมาดว้ ยความหวาดกลัวและหิว โหย จากน้ันก็กวาดสายตามายงั กองเลอื ดของกกู๋ ต๋ี วั พ่อ และเศษขนท่ี หล่อนเกลื่อนพนื้ ดนิ “นกที่ถูกยิงเป็นอย่างไรบ้าง” เขาถามข้นึ มาลอยๆ ไมเ่ จาะจงว่าจะ ถามใคร แต่ในเมอ่ื ในบริเวณนัน้ เวลาน้ีมเี พยี งเขาและหล่อนยืนกันอยู่ เพยี งสองคน คำถามน้นั ของเขาจงึ น่าจะถามหล่อน หญงิ สาวรสู้ ึกเหมอื นกับน้ำตาทแ่ี หง้ เหือดไปแล้วจะไหลย้อนกลบั ข้ึน มาอีกคร้งั เมื่อนกึ ไปถงึ ภาพเหตุการณ์ทีเ่ พิง่ เกิดขึน้ สดๆ รอ้ นๆ
105/763 “ยงั ไมต่ ายหรอก” หลอ่ นตอบหว้ นๆ ยกมอื ข้างหน่งึ ข้ึนปาดหยาดนำ้ ใสท่ีไหลริน “แลว้ ตอนนอ้ี ยู่ที่ไหน” เขาถามอกี หากคราวนหี้ นั มาจ้องมองหล่อน โดยตรง “น้องสาวของฉนั เอาไปท่ไี ร่แลว้ ท่นี ่ันมคี นอยกู่ นั เยอะ เดีย๋ วคงชว่ ย กันดไู ด้ ไม่ตอ้ งหว่ งหรอก” ดรสาตอบส้ันๆ แล้วก็ต้องก้มหนา้ หลบสายตา ทค่ี มปลาบของเขา “เธอเปน็ ใคร ฉนั ไมเ่ คยเห็นหน้าเธอมาก่อน” ชายหน่มุ ขมวดคิว้ “ฉันเปน็ ใครไมส่ ำคญั หรอก” ดรสาเชดิ หนา้ และเม้มริมฝีปาก “คุณ คอยระวงั ลูกน้องของคุณเอาไวใ้ หด้ เี ถิด จะเป็นคนเมืองใหญ่มาจากไหน ฉันไมส่ น แตเ่ ม่อื พวกคุณมาอย่ทู นี่ ี่กค็ วรจะเคารพและให้เกียรติคนท่ี นี.่ ..ไมเ่ ช่นน้ัน ก็คงจะอยู่ดว้ ยกันไม่ได”้ “นีเ่ ธอขู่ฉันเหรอ” ชายหนุ่มหรี่ตามองหลอ่ นราวกับตอ้ งการประเมิน อะไรบางอย่าง “ฉันไม่ได้ขู่ เพยี งแตอ่ ยากจะเตือนนายเอาไว้” ดรสาเรม่ิ รู้สกึ อดึ อดั กับสายตาเชน่ นนั้ ของชายหน่มุ “ฝากไปบอกตาแกด่ ้วยแล้วกัน ว่าดูแล ลกู นอ้ งใหด้ หี น่อย อย่าเทีย่ วทำตวั เกกมะเหรกเกเรมาระรานชาวบา้ นเขา” “ตาแก”่ ชายหนมุ่ ทำตาเบิกกว้าง สีหนา้ ฉงนปนขนั “ตาแกท่ ไ่ี หน”
106/763 “กอ็ ีตาดอกเตอรส์ นิ ธพอะไรน่นั ไง” ดรสาทำเสียงจิ๊จ๊ะในลำคออยา่ ง ขดั อกขดั ใจ...แหมแค่นีก้ ็ทำไมร่ ู้ นายของตัวเองแท้ๆ “อตี าแก่ดอกเตอร์ เจา้ ของสวนส้มทีค่ ณุ ทำงานให้น่ไี ง” “อ้อ” ชายหนุ่มพยกั หนา้ หงึกๆ สหี น้าพพิ กั พิพ่วน เหมือนอยากขำ และอยากร้องไห้ในเวลาเดยี วกัน “เขา้ ใจละ...ตกลง...ฉนั จะไปเรียนทา่ นให้ ทราบอย่างที่เธอต้องการ...มอี ะไรอยากจะฝากไปบอกท่านอกี ไหม” “ไม่ม”ี ดรสาขยบั จะเดินกลับบ้าน “ตอนน้ียังนึกไม่ออก” “วนั หลังนึกออก ค่อยบอกฉันมาก็ได้ ฉนั จะเรียนทา่ นให้ทราบ” ชาย หนุม่ สง่ เสียงไลห่ ลังหล่อนมา “อ้อ...เกือบลมื ไป” ดรสาหนั กลบั มาทางชายหนุม่ ด้วยเพง่ิ นึกข้ึนมา ได้ “กรุณาเลกิ เรียกฉันวา่ เด็กน่นั เดก็ นี่ดว้ ย เพราะฉันโตแล้ว ไมใ่ ชเ่ ดก็ อยา่ งทน่ี ายคิด” “ขอรับ” ชายหนมุ่ หวั เราะออกมาในท่ีสุด ดรสาเหน็ ฟันขาวสะอาดแข็งแรงของเขาเรยี งเปน็ ระเบยี บ รอยยม้ิ น้ัน เปล่ียนใบหน้าทด่ี เู ครง่ ขรึมของชายหนุ่มใหแ้ จม่ ใส มองดูดอี ย่างไมน่ า่ เชือ่ และน่ันทำใหด้ รสาอดท่จี ะยม้ิ ไปกบั เขาไม่ได้ “เราจะไดพ้ บกันอกี ไหม” ชายหนุ่มร้องถาม
107/763 “คงไม่ม้งั ฉันเกลยี ดพวกคนสวนสม้ นี้ออกจะตาย” ดรสาอมย้มิ อยา่ งมเี ลศนยั กอ่ นจะหันหลังวง่ิ จากไปอยา่ งรวดเร็ว ทิ้งให้ชายหนุ่มผู้นั้น ชะเง้อมองตามหลงั หลอ่ นไปดว้ ยสายตาท่ีเปยี่ มไปดว้ ยแววคดิ คำนงึ ...
๗ สายฝนพรำละอองลงมาบางเบาระหว่างทางท่ีหล่อนวงิ่ กลบั บา้ น เมื่อมาถึงตัวเรือนหลังใหญ่ใต้ถุนโลง่ นัน้ ดรสาเห็นแสงดา อาซองและ หมวยเจง็ กำลังชลุ มนุ ปฐมพยาบาลพอ่ นกเงือกตวั โต ท่ีเอาแต่สง่ เสยี งร้อง เอก๊ิ เอกิ๊ ไม่ยอมหยุดอยบู่ นแครไ่ มไ้ ผ่ใต้ถนุ บ้าน หญงิ สาวตรงเข้าไปยงั คนท้งั สามทันที แทนท่ีจะข้นึ บ้านเพอื่ เปลยี่ น เส้ือผ้าทเ่ี ปียกฝนออก ด้วยใจของหลอ่ นกำลังเปน็ ห่วงนกเงอื กตัวนน้ั จบั ใจ อาซองกำลังเอายาฆ่าเชือ้ เบตาดีน เทราดลงไปบนแผลฉีกขาดที่อยู่ บนปกี ของเจ้านกเงอื กตัวนัน้ โดยไมส่ นว่ามันจะร้องดว้ ยความแสบรอ้ นจน ด้ินพราดๆ “เปน็ ยังไงบ้างอาซอง” ดรสาถามคนขับรถเกา่ แก่ของมารดาด้วย สายตาใครร่ ู้ “ไมเ่ ปน็ ไรมากดอกครับอีน่ าย” อาซองหันมาตอบหล่อนเสียงคอ่ ย ก่อนจะหนั ไปชว่ ยหมวยเจ็งจับตวั พ่อนกเงือกเอาไว้ใหอ้ ยู่น่งิ ขณะท่ีแสงดา กำลงั ใชผ้ า้ ก๊อซพันแผลให้กบั นกตัวใหญ่ “กระสุนแคถ่ ากไป แต่กค็ งทำให้ มนั บนิ ไมไ่ ดอ้ ีกนานเลยเชียวละ”
109/763 “นี่โชคดีนะคะคุณบ”ี แสงดาเอย่ ขึ้นมาบา้ ง “เหน็ นงั หมวยมันว่าคณุ กระโดดเข้าไปแยง่ ปืนกบั พวกน้นั กระสุนกเ็ ลยพลาดไป ไมอ่ ยา่ งนนั้ ไอก้ กู๋ ๋ี นต่ี ายแน่ นงั หมวยมันอุ้มเอานกมารอ้ งโวยวายวา่ คุณยังพดู อยู่กบั พวกคน งาน ปา้ กบั อาซองร้อนใจ เป็นห่วงกลวั มนั จะทำร้ายคณุ เขา้ กำลงั ว่าจะตาม ไปอยพู่ อดเี ชียว คุณก็กลบั มาเสียก่อน คราวหนา้ คราวหลงั คุณบีอยา่ ทำ อย่างน้อี กี นะคะ ป้าขอละ” แสงดาสง่ ผ้ากอ๊ ซในมอื ให้กบั หมวยเจ็ง กอ่ นจะเดินตรงเขา้ มาโอบเอว หญิงสาวรา่ งแบบบาง ทห่ี ล่อนเฝ้าทะนถุ นอมกล่อมเกล้ยี งเล้ียงดู มาต้ังแต่ ครั้งยังเป็นเด็กหญิงตัวเล็กๆ “คุณบรี ้ไู หมวา่ ทำอย่างนี้มนั เส่ยี งแค่ไหน เกดิ พวกคนงานน่นั มัน บ้าเลอื ดขนึ้ มา หันมายงิ คุณแทนทจ่ี ะยงิ นก ใครจะช่วยทนั ...ช่วยนกน่ะดี อยูห่ รอกค่ะ แตค่ ุณบอี ย่าเอาตัวเข้าไปเสยี่ งอีกนะคะ” “นนั่ ส”ิ ดรสาครางเสยี งแผ่ว นึกถงึ เหตุการณ์ทเี่ พิ่งผ่านมาสกั ครูใ่ หญ่ ดว้ ยใจระทึก จรงิ อยา่ งทแี่ สงดาวา่ ...หากพวกน้นั บา้ เลือดข้ึนมา จะเกิด อะไรขึ้น ดรสาได้แตห่ นาวเยอื กอยู่ภายใน แต่หากยอ้ นเวลากลับไปได้ หล่อนก็ยังยนื ยันท่ีจะทำเช่นนี้ สมมตุ วิ า่ หล่อนไม่ไดเ้ รียนนิเวศวิทยาอย่างน้ี ดรสากร็ ู้อยดู่ ีว่านกเงือก นั้นเป็นสัตวล์ ้ำค่าเพยี งใด แม่เคยบอกกบั หลอ่ นวา่ นกเงอื กเปน็ สมบัติอันล้ำค่าทธ่ี รรมชาติมอบ ใหก้ ับมวลมนุษยชาติ วิถชี วี ิตของนกเงือกจะต้องพงึ่ พงิ ผนื ป่าที่อดุ ม
110/763 สมบูรณ์ มีตน้ ไมข้ นาดใหญ่สำหรับให้ทำรัง มตี ้นไม้ ผลไม้ และสัตวเ์ ลก็ นานาชนดิ ใหใ้ ช้เป็นอาหาร หากป่าหมดลงไปในวนั ใด นกเงือกกไ็ มอ่ าจจะ สืบทอดดำรงเผา่ พนั ธ์ไุ ด้อีกต่อไป ไดเ้ หน็ นกเงือกพอ่ แมล่ ูกทตี่ ้นหว้าในวนั นี้ ดรสาจึงดีใจมากมายดว้ ย เป็นสง่ิ บ่งชี้วา่ ป่าทผี่ าชา้ งร้องน้ันยังไม่ถกู ทำลายไปมากนกั ... หล่อนจึงยอมใหพ้ วกทอ่ี ้างว่าเป็นคนเมอื ง ท่มี ีความเจรญิ และ สตปิ ญั ญามากกวา่ คนทอ้ งถิน่ อยา่ งชายทั้งสามนนั้ ลา่ เอาชีวิตของนกเงอื ก ครอบครัวนี้ไมไ่ ด้ “ท่จี ริงฉนั ก็เกอื บจะแย่ไปเหมือนกนั พวกนั้นท่าทางเอาเร่ืองอยู่ ดี หวั หนา้ พวกนัน้ มาพอดี เลยหา้ มพวกน้นั เอาไว”้ “เอ๊ะ” ป้าแสงดาขมวดคิว้ “คณุ วชิ ยั กลับมาแลว้ หรือคะ เห็นว่าลงไป ธุระท่กี รุงเทพฯ เม่ือไม่กวี่ นั มานเี้ อง” “คงกลับมาแล้วละคะ่ ปา้ ไมอ่ ยา่ งน้นั คนงานพวกน้นั จะยอมถอยไป งา่ ยๆ หรอื ” ดรสานึกไปถงึ ใบหนา้ คมเข้มของชายหนุ่มคนนนั้ “แลว้ อี่นายจะให้เอาไอ้เจ้านไ่ี ว้ท่ไี หนครบั เอากลบั ไปไวท้ ี่ต้นหวา้ ไม่ ไดแ้ น่ ตอนนี้มนั เจ็บ คงจะบนิ ไมไ่ ดอ้ ีกหลายวนั ” อาซองถามนายหญิงคน ใหมข่ องไร่ผาสุก เมือ่ จดั การนกเงอื กบนแครไ่ ม้ไผ่ ใหเ้ กาะน่ิงๆ อยใู่ น ความสงบเรียบร้อยแลว้ “ขนื เอากลับไป ถึงไอ้พวกนั้นมันไมย่ ้อนกลบั มา ก็มหี วังเสร็จพวกหมาไนแน่”
111/763 ดรสาสบดวงตาคู่ใสแจว๋ ทีเ่ ปี่ยมดว้ ยความตน่ื กลัวของพ่อนก แล้วก็ หนั ไปสบตากบั อาซอง “ถา้ งัน้ กต็ อ้ งเอาไว้ท่ีนี่กอ่ น รอใหแ้ ผลหาย ขยับปกี บนิ ได้ เขาก็คงจะ บนิ ไปเอง แต่ฉนั ยงั ห่วงแมล่ ูกท่ีอย่ใู นโพรงตน้ หว้า ปา่ นน้ีหิวแย่ไปแลว้ ” ดรสาถอนใจยาว ใบหนา้ เป็นกังวล “ยังจะกลัวว่าพวกคนงานไร่สม้ น่ันจะ ยอ้ นกลบั มาจบั เอาลกู นกไปอีก” “เรื่องคนไร่น้ันยอ้ นกลับมาอ่ีนายไมต่ อ้ งเปน็ หว่ ง เด๋ียวเยยี ให้อาลิกับ พวกไปนอนเฝ้าเองครับ ใครแหลมเข้ามาละก็ ใหพ้ วกมนั ใช้ปนื สอ่ งให้ กระจยุ ไปเลย” อาซองหมายถงึ ลูกชายของเขาทเ่ี ป็นคนงานอยใู่ นไร่ผาสุก “ห่วงแตน่ างนกแม่ลกู นั่นละครบั ไม่รวู้ ่าจะทำยังไง ตัวพอ่ มาเจบ็ เสียอยา่ ง น้ี คงต้องรอวา่ เมื่อไหร่ท่ีทนหวิ ไม่ไหว แล้วนางแม่กจ็ ะได้เจาะโพรงออก มา” “นา่ เป็นห่วง” ดรสาครุ่นคิด ...มัวรออยา่ งนั้นเส่ยี งเกินไป แม่นกอาจ จะรอจนตายไปก่อนก็ได้ นกเงือกเป็นนกท่ีมวี ิวฒั นาการที่สงู กวา่ นกอ่นื ดรสาอยากจะใช้คำว่า นกเงอื กเป็นนกทีม่ วี ฒั นธรรมไมต่ ่างจากคน เพราะเมือ่ นกเงือกมคี คู่ รอง นกตัวผแู้ ละตวั เมียจะอยดู่ ้วยกนั ตลอดไปจนตายจากกัน เมื่อนกตัวใดตัว หนึ่งตายไปก่อน นกตวั ทเี่ หลอื กจ็ ะหงอยเหงา และอยโู่ ดยลำพังตวั เดียว จนตายตามคขู่ องมนั ไป...ดกี ว่ามนษุ ย์ทีเ่ หน็ การครองคเู่ ปน็ เร่อื งเลน่ สนุก มากมายหลายรอ้ ยหลายพนั เท่า...
112/763 ดรสานกึ ย้อนกลบั ไปถงึ นกเงือกคู่ทหี่ ลอ่ นเคยเห็น เมื่อครัง้ ที่มาอยผู่ า ชา้ งร้องใหม่ๆ มนี กเงือกครอบครวั หน่ึง นกตัวผอู้ อกไปหาอาหารแลว้ ถกู พรานปา่ ยงิ ตาย คขู่ องมันเฝ้ารอคอยอยู่ในรัง ด้วยความหวังว่าคู่ของนาง จะกลับมา...นางจงึ ไมย่ อมเจาะโพรงออกมาภายนอก เฝา้ แต่รอคอย...รอ จนตัวเองและลกู นอ้ ยตายคารัง... “เอาอยา่ งนี”้ ดรสานึกถึงเรอื่ งของนกพ่เี ลย้ี งข้ึนมาได้ “เรายอ้ นกลับ ไปเฝ้าดูดกี วา่ ว่านกครอบครวั นี้มีนกผูช้ ่วยไหม” เป็นเรอ่ื งน่าอศั จรรย์ทีน่ กเงือกเปน็ นกท่ีมวี วิ ัฒนาการสงู ไมแ่ ต่เฉพาะ เรอ่ื งของการครองคแู่ บบผัวเดยี วเมยี เดยี วเทา่ นัน้ หากนกเงือกบางพนั ธุ์จะ มีระบบชว่ ยเหลือกันเลย้ี งลกู นกเงอื กให้เติบใหญข่ ึ้นมา โดยแทนทจี่ ะมี เพียงพอ่ นกเพยี งตวั เดียวท่ีออกไปหาอาหารมาเลย้ี งลกู และเมียของมัน หากยังมีนกตวั ผตู้ วั อน่ื ในฝงู เดียวกนั ช่วยหาอาหารและนำกลบั มาป้อนให้ กบั แม่นกและลูกนกเกิดใหมอ่ กี ด้วย... หากครอบครัวกู๋ก๋ีครอบครวั นี้ มนี กผชู้ ่วยคอยหาอาหารมาเสริมให้ กับนางนกตวั แมแ่ ละลูก ดรสากพ็ อจะคลายความกังวลไปไดบ้ ้าง “ใหอ้ าซองจัดการเถอะคณุ บี” ป้าแสงดาเริม่ บน่ “เสอ้ื น่ะเปยี กฝนจน จะแย่แล้ว อย่ามวั แตห่ ่วงนกอยเู่ ลยค่ะ ไปเปล่ยี นเสอ้ื ผ้าก่อนเถอะ เดยี๋ ว จะเป็นปอดบวมตายไปเสยี กอ่ นนก” “แหมปา้ ดา” ดรสาค้อน หากไมไ่ ด้จริงจังอะไรนัก ดว้ ยรวู้ า่ อีกฝ่าย มี แต่ความห่วงใย
113/763 “ถ้าง้ันเยียจะไปคอยเฝ้าดูใหเ้ อง ไดเ้ ร่อื งอย่างไรจะรบี กลับมารายงาน อนี่ ายใหท้ ราบครับ” อาซองรีบบอก พลางหันไปหาหมวยเจง็ แล้วรอ้ งบอก กับเด็กสาวผูน้ ้นั วา่ “ไป นงั หมวย...ไปกนั ” เมอ่ื ตอนทดี่ รสาเปลีย่ นเสอื้ ผา้ จากชดุ สาวเย้า มาเปน็ ชุดเสอ้ื ยืด กางเกงยีนแบบลำลองอยู่กบั บา้ นเสร็จเรียบรอ้ ยแลว้ น้ัน สายฝนขาดเม็ดไป แล้ว เหลือเพียงความชมุ่ ชนื้ ในอากาศรอบดา้ น หลอ่ นเกอื บลมื เรื่องทไ่ี ดพ้ บกับหญิงชราท่าทางแปลกประหลาด ที่ บริเวณปากทางเข้าปา่ โหงไปแลว้ เมอ่ื วตั ถสุ ่งิ หนง่ึ กล้ิงตกลงมาจากกระเป๋า เส้อื เยา้ ทห่ี ล่อนถอดออกพาดกับราวตากผา้ ในหอ้ งนอน มันเปน็ วตั ถกุ ลมแบน ขอบมรี อยหกั คลา้ ยกับฟันเฟืองช้ินเลก็ ๆ รูปรา่ งโดยทัว่ ไปดคู ลา้ ยกบั เหรยี ญท่ีทำมาจากเงนิ ...หากผวิ ของมนั ดำและ เก่าครำ่ ครา่ ดรสาเขมน้ มองดเู หรียญเงินน้นั ด้วยสายตาสงสยั พรอ้ มกบั นึกยอ้ น ไปถึงคำพดู ของหญงิ ชราขณะที่ยัดเหรยี ญน้ีใสใ่ ห้ในมือของหลอ่ น... แม่เฒา่ คนนัน้ พูดวา่ อะไรนะ...ดรสาขมวดควิ้ ... บัดยิว้ เหนาะ... ใชแ่ ลว้ ...แกพูดวา่ บดั ยว้ิ เหนาะ...นน่ั มีความหมายว่าอยา่ งไรกนั แน่
114/763 ดรสาลูบคลำเหรยี ญในมือ ยงั ไม่คลายจากความประหลาดใจท่ีเกดิ ขนึ้ ...หญงิ สาวร้สู ึกวา่ เหรยี ญนั้นไมไ่ ดร้ าบเรยี บเสียทีเดยี วนัก หากมีพ้นื ผวิ ที่ขรุขระเหมอื นกับมีลวดลายบางอย่างอย่บู นสองดา้ น หญงิ สาวหยิบเหรยี ญนัน้ ขึน้ มาสอ่ งมองจนใกล้ แมว้ า่ แสงในหอ้ ง นอนของหล่อนจะสลวั ราง หากแสงนัน้ สว่างเพียงพอที่จะทำให้แลเห็นว่า ลวดลายบนเหรยี ญดา้ นหนึ่งน้นั เปน็ ตัวอักษรทดี่ ูแล้วคล้ายกบั อกั ษรจนี เมื่อพลกิ กลบั มาดอู ีกดา้ นหนงึ่ นนั้ ดรสากร็ ้สู กึ เยน็ วบู ขึน้ มาตาม สนั หลังในทันใด ขุมขนตามแขนของหล่อนลุกเกรยี ว ดว้ ยความรสู้ กึ ท่ี แปลกประหลาดจนบอกไมถ่ ูกว่าเป็นความกลวั หรอื เป็นความปตี ิกนั แน่...เพราะลวดลายบนเหรียญด้านที่สองนัน้ เปน็ รูปสว่ นศีรษะทางด้านขา้ ง ของสตั วช์ นดิ หน่ึง ทมี่ รี ปู ร่างเหมือนกับ... เหมือนกับนกเงอื ก... ไมใ่ ช่เหมือนกบั นกเงือก หญิงสาวบอกกับตนเอง หากแตเ่ ป็นรปู ของ นกเงอื กอยา่ งแนน่ อน จะงอยปากท่ียาวและโค้งเป็นวงเหมอื นพระจันทร์ เส้ียวอยา่ งน้ัน ยังจะโหนกเหนือส่วนหัวและถงุ ใต้คออกี เลา่ สัตวท์ ่ีมี ลักษณะแบบนี้กม็ แี ตน่ กเงือกเท่านน้ั เหรียญน้คี ืออะไรกนั ...เกิดคำถามขน้ึ มากมายภายในใจของหญิงสาว เหรียญทห่ี ลอ่ นกำลังจอ้ งมองอยู่น้นั มรี อ่ งรอยบ่นิ และแตกไปเปน็ บางสว่ น และดรสาดกู ็รูว้ า่ เหรยี ญนั้นเป็นของเก่าแกม่ ากทีเดยี วเหรียญโบราณขนาด น้มี าอยูก่ ับแม่เฒ่าผนู้ ้ไี ดอ้ ย่างไรกัน...
115/763 เหรียญอะไร ของชนเผ่าอะไร...และเหรียญนี้ใช้ทำอะไรกันแน่ เปน็ เครื่องรางของขลัง หรือเป็นเพียงเงนิ ตราทใี่ ช้แลกเปลยี่ นซ้อื ขายสนิ ค้าใน สมยั โบราณ ดรสาหมายใจว่าจะต้องหาคำตอบในเร่ืองนีใ้ หไ้ ด้ บางที...หล่อนบอกกับตัวเอง...บางทีหล่อนอาจจะต้องหาทางกลับไปท่ี ปา่ โหง เพ่ือพบกบั แมเ่ ฒ่าผนู้ น้ั อีกคร้งั หนงึ่ นา่ เสยี ดายท่ีหล่อนเรียนมาทางสายวทิ ยาศาสตร์ และเรือ่ งเกยี่ วกับ ธรรมชาตวิ ิทยา ไมใ่ ช่โบราณคดหี รือประวตั ิศาสตร์ หาไม่แล้วหล่อนคงจะ พอรู้อะไรเกย่ี วกับเหรยี ญนี้อยบู่ า้ ง แตไ่ ม่เปน็ ไรน่า ค่อยๆ คลำหาทางไป เรือ่ ยๆ เด๋ียวก็คงจะได้คำตอบเอง ดรสาหมายมนั่ ปั้นมอื วา่ อาจจะหาเวลาลงไปที่พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาตนิ า่ นท่ีอยใู่ นตัวเมอื งสกั วนั หนงึ่ บางทีอาจจะได้ขอ้ มูลอะไรเพม่ิ เติมจาก ทน่ี ั่นกเ็ ปน็ ได้ มีเสยี งเคาะประตูหอ้ งนอน และหลอ่ นกร็ ู้ได้ในทันทีวา่ เปน็ ป้าแสงดา ท่คี งจะชงอะไรร้อนๆ มาใหห้ ล่อนดื่ม เมอื่ โผล่ออกมาจากห้องนอน หญงิ สาวทำจมูกฟดุ ฟดิ ดว้ ยรู้สกึ เหมอื นมนี ำ้ มูกแน่นอย่ภู ายใน ทำใหห้ ายใจไมค่ อ่ ยสะดวก แถมยงั คัน ยุบยิบในโพรงจมกู
116/763 “ตายจรงิ ” ป้าแสงดาทย่ี ืนรรี ออยใู่ นหอ้ งน่ังเล่นทางด้านหนา้ เรือน ทำ หน้าน่วิ ค้ิวขมวด เม่อื เห็นหญิงสาวจามพรดื ออกมา “เห็นไหมคะเปน็ หวัด แล้ว” “ปา้ ดา” ดรสากลบั ถามไปอีกเร่อื ง “ปา้ ดารู้จักผหู้ ญงิ ที่ช่อื วลัยไหม” “วลัยไหนคะ” แสงดาขมวดคิ้ว ขณะที่เดินยอ้ นไปทางห้องครัว และ ค้นอะไรวุน่ วายในตกู้ ระจกทีใ่ สเ่ ครอ่ื งดมื่ พวกกาแฟและชาเอาไว้ “บกี ไ็ มร่ ู้ ได้ยนิ พวกคนงานไรโ่ น้นเรียกกันวา่ วลัย” ดรสาเดินตาม หลงั แสงดาเขา้ มา และหยดุ ยืนมองแม่บ้านคนเกา่ แก่ กำลงั เทผงอะไรบาง อยา่ งท่มี สี ีเขยี วจดั ลงในแก้วกาแฟ แล้วรนิ น้ำร้อนผสมลงไป “เอ้า...ดื่มนี่เสยี ก่อนคะ่ คณุ บ”ี แสงดาส่งแกว้ เคร่ืองดื่มหน้าตา ประหลาดในมือ ท่ีร้อนจนควนั ลอยกรุ่นให้กบั หญิงสาว พลางบอกวา่ “ชา ฟ้าทะลายโจรของไรเ่ ราเองนะคะ แกไ้ ข้ดีนักละ” ดรสาแอบหนั ไปทำหนา้ เหยเกกับผนงั หอ้ ง กอ่ นจะยกมือขา้ งหนงึ่ ขน้ึ บบี จมกู แลว้ ดืม่ ชาสมุนไพรท่ปี า้ แสงดาผสมใหล้ งไปอกึ ใหญ่ “ขม” หล่อนร้องลั่น “หวานเปน็ ลม ขมเป็นยา” แสงดายนื กำกับหญงิ สาว เหมือนสมยั ที่ ยังเป็นเดก็ หญงิ และไมย่ อมกินยา “กนิ เสียให้หมดคุณบี ถา้ ไมย่ อมกินปา้ จับคณุ บกี รอกแน่ ถึงโตแลว้ กเ็ ถอะ อย่านึกนะวา่ ไม่กล้า”
117/763 “อีกอึกเดียวนะคะ” ดรสาไมว่ ายต่อรอง “กนิ ไม่หมดแน่ ขมออกจะ ตายไป” “คุณบ.ี ..ไม่มีข้อแมอ้ ะไรท้ังน้นั ดม่ื เสียใหห้ มด” จนแสงดาทำเสยี ง เขม้ น่ันละ หลอ่ นจงึ หลับหหู ลบั ตาด่ืมสมุนไพรฟา้ ทะลายโจรเข้าไปจนหมด แก้ว เสรจ็ แลว้ ก็รีบวงิ่ ไปรินน้ำเปลา่ เพอ่ื ดม่ื ตามลงไปแทบไม่ทนั คา่ ที่ชา ของป้าแสงดาขมเหลือประมาณ “หมดแล้ว ทีนป้ี ้าดาจะบอกไดห้ รือยังว่าคนที่ช่ือวลัยเป็นใคร” “คณุ พชั รวลยั ” แสงดาเลา่ เสียงราบเรียบ “เปน็ น้องสาวดอกเตอร์ สินธพ น้องสาวคนสุดทอ้ ง เห็นว่าอายหุ า่ งกนั เยอะพอดู คณุ บีเจอคุณวลัย มาหรือคะ” “เจอกด็ ีสิ จะไดจ้ ดั การเสียหนอ่ ย” ดรสาทำท่าทางฮดึ ฮัด “กแ็ มค่ นนี้ ละ ทอี่ ตุ รอิ ยากไดล้ กู นกเงือกไปเลย้ี ง เลยใหพ้ วกคนงานมาปีนต้นหว้าเพื่อ เอานกไป” “ตายจรงิ ” แสงดาทำทา่ ตกใจ “ดูท่าทางด๊ดี ี ไม่นา่ ใจรา้ ยเลยนะคะ” “ลงแบบน้ี ทา่ จะร้ายพอกนั ทง้ั พ่ีท้ังน้องน่ันละ” ดรสาขมวดค้ิว “นี่ เหน็ หมวยเจง็ เล่าวา่ เขากำลงั อยากซ้ือทีด่ นิ ขยายสวนสม้ ออกไปอีกนะ” แสงดาถอนใจ พลางมองหน้าของหญิงสาวอนั เป็นทร่ี ัก กอ่ นจะเลา่ วา่ “นี่ละคะ่ ทก่ี ำลังเป็นปญั หากนั อยู่ พวกในหมูบ่ า้ นกำลงั แบ่งเป็นสองฝัก สองฝ่ายกเ็ รอ่ื งนี้ละ ท่ดี ินนัน่ เปน็ ของอ่ำเฟย ดอกเตอรไ์ ปขอซ้ือจากแก
118/763 ตอนแรกนางหมอผกี ็จะขายอยู่หรอก พอต่อนอกู บั ชาวบ้านสว่ นหน่งึ ร้เู ข้าก็ เลยไมย่ อม...” “แตท่ จี่ ริงอ่ำเฟยกไ็ มน่ ่าจะขายได้นะ เพราะที่นน่ั ไมม่ โี ฉนดอะไรสกั หนอ่ ย” ดรสาพึมพำ “เปน็ ทท่ี ่ีทางราชการใหถ้ อื สิทธทิ์ ำกินเทา่ นนั้ เอง” “กไ็ ม่เหน็ เป็นไรนค่ี ะคณุ บี” นำ้ เสียงของปา้ แสงดาขมข่ืน “ไม่มโี ฉนด เขากเ็ อา ขายแคใ่ บถอื สทิ ธิ์เท่านน้ั กจ็ ัดการเขา้ ไปทำอะไรไดต้ งั้ แยะแลว้ นางอ่ำเฟยเองกไ็ มไ่ ด้ทำมาหากนิ อะไร ลูกหลานเองกไ็ มไ่ ด้ทำไร่ทำสวน แค่ เปน็ ซิบเมี้ยนเมย่ี น เปน็ หมอผีหากินกับคนในหมบู่ ้านอาจไมพ่ อ แกคงจะ คิดว่า ท่ีดนิ มีแลว้ ท้ิงเอาไว้เฉยๆ ก็รกรา้ งไปเปล่าๆ ปล้ๆี สขู้ ายเอาเงินมา เก็บไว้จะดกี ว่าเป็นไหนๆ” “นา่ เสยี ดายท่ีกรรมการจังหวดั ยงั ไมไ่ ดป้ ระกาศให้ป่าโหงกลายเป็น พน้ื ทีป่ ่าชุมชนสักทนี ะ ไมอ่ ย่างน้ันต่อนอู กับพวกกรรมการหมู่บา้ นอาจจะ ทำอะไรได้มากกวา่ น้ี” “น่ีละค่ะทยี่ ังเป็นปญั หา สกู้ นั มาต้ังแต่สมยั คุณผาสุก แตก่ ็ไมส่ ำเรจ็ สกั ที กรรมการหม่บู ้านทเี่ ข้าใจเรอื่ งป่าอนรุ กั ษ์ ป่าชมุ ชนจรงิ ๆ กม็ ไี ม่มาก พยายามชว่ ยกันร่างกฎระเบียบเพ่อื ท่จี ะใช้ดูแลและจดั การกบั ปา่ ออกมาต้งั หลายหน แตก่ ย็ งั ไมเ่ ป็นรูปเป็นรา่ ง มาคุณแม่คณุ เจ็บหนกั เรื่องกเ็ ลยเงียบ กันไป” หล่อนรดู้ ีทีเดยี วละ เพราะแมจ้ ะอยถู่ งึ อังกฤษ หากแม่ก็มจี ดหมาย เลา่ ไปใหห้ ลอ่ นฟงั มาโดยตลอด ดรสาจึงรสู้ ึกวา่ เป็นหน้าที่ของหลอ่ น ทจ่ี ะ
119/763 ตอ้ งสานงานของแมต่ ่อให้เสร็จ เพ่อื ปกปอ้ งผืนปา่ แห่งนจ้ี ากผคู้ นท่ีจ้อง มา หาแตผ่ ลประโยชน์ โดยไมค่ ำนึงถึงคุณคา่ และความสำคญั ของผนื ดินอนั เปน็ ต้นแห่งแม่นำ้ และลำธาร ซ่งึ หลอ่ เล้ียงชวี ิตของพวกเขา ดรสาแลเหน็ รอยรา้ วทเ่ี กิดขึ้นกับผคู้ นในหมู่บา้ นผาชา้ งรอ้ ง ทเี่ ป็นชาว เยา้ มากกว่าเกา้ สิบเกา้ เปอร์เซ็นต์ และเคยอยู่กันอยา่ งสงบสุขมาโดยตลอด ขึ้นมาได้รางๆ แต่กย็ ังคงน่ิงฟงั ทป่ี ้าแสงดาเล่าต่อไป “ต่อนอวู ่าแถวนน้ั เป็นป่าตอ้ งห้าม นางอ่ำเฟยจะขายให้ใครไมไ่ ด้ ขา้ ง เล่าปาลกู ของนางอ่ำเฟยกอ็ ยากใหแ้ ม่ของมนั ขายให้ดอกเตอรไ์ ป จะไดเ้ อา เงินมาใช้...เร่ืองกเ็ ลยยังคาราคาซังกันอยนู่ ่ีละค่ะ ตกลงกันยังไมไ่ ด้นางอำ่ เฟยเลยว่าจะเชญิ ผหี ลวงมาถามใหร้ ู้กนั ไปว่าตกลงจะขายที่ให้ไปได้ไหม” “ตายละ ลงแบบน้ีผกี ็ต้องยอมให้ขายน่ะสิ ซิบเมีย้ นเมยี่ นอยากขาย เองแบบน้ี” ดรสาหัวเราะเสยี งขื่น “ปา้ กไ็ ม่รู้” แสงดาทำหน้ากลุ้ม “พระจนั ทร์เต็มดวงคราวหนา้ นางอ่ำ เฟยเอาแน”่ “นี่ถา้ แม่ยงั อยู่ เรอ่ื งอยา่ งนีค้ งไมเ่ กดิ ขึ้นนะคะปา้ ดา” ดรสาถอน หายใจ “กอ็ ยา่ งน้ีละคะ่ พวกชาวบา้ นก็เลยรอว่าคณุ กลับมาแล้ว คงจะช่วย ไกล่เกลยี่ เจรจาอะไรได้บา้ ง ทกุ วันนที้ ่ีเคยรักกัน กแ็ บง่ กันเปน็ พรรคเปน็
120/763 พวก...เรื่องเงินทองน่ีคะ ไม่เข้าใครออกใครหรอก ลงความโลภเขา้ มาละก็ อย่าวา่ แตเ่ พ่อื นฝูงเลย ต่อให้เปน็ พอ่ แมพ่ ่ีน้อง ก็ฆ่ากนั ได.้ ..” “เท่าท่ไี ปเดนิ ดูในหมูบ่ า้ นกบั หมวยเจ็งวันน้ี เห็นมอี ะไรที่ เปลย่ี นแปลงไปมากเลยทีเดียว ววิ ัฒนาการความเจรญิ และเครอ่ื งอำนวย ความสะดวกทง้ั หลายนจี่ ะวา่ ไปแล้วก็มีสองดา้ นนะคะป้า ทำให้ผคู้ นสะดวก สบายกจ็ ริง แต่เขา้ ไปท่ไี หนก็พาเอาความบริสทุ ธิ์สะอาดในใจของคนหาย ไปด้วย หากคนเหล่านั้นใชไ้ ม่เป็น และยอมตกอยใู่ ตอ้ ำนาจของมัน” ดรสา วา่ แสงดาฟงั และคดิ ตามหญิงสาวท่เี ล้ียงดูมาแต่เลก็ แต่นอ้ ย แล้วเลย พลอยถอนใจยาวตามบา้ ง “ป้าไมอ่ ยากใหค้ ณุ บีไปยุง่ เร่ืองน้ีด้วยเลย ผาชา้ งร้องเวลานี้เปลยี่ นไป จากสมยั ตอนที่คณุ อยู่มากทีเดียว มีคนพ้ืนราบเขา้ มาปนอยดู่ ว้ ยเยอะแยะ พวกคนสวนสม้ กไ็ ม่น่ารัก...ยังจะพวกพอ่ คา้ ในเมืองทีม่ าจา้ งใหพ้ วกคนใน หมู่บา้ นไปเกบ็ เอากล้วยไมป้ า่ มาขายอีก...ถา้ จะรบกับพวกนี้กต็ อ้ งรบกันไป ตลอดชีวติ น่ันละคะ่ เหนือ่ ยกายอยา่ งเดียวยังไม่พอ ไหนจะตอ้ งเหนื่อยใจ จากวาจาคำพูดของคนทไ่ี มเ่ ขา้ ใจเราอกี ” ดรสาร้วู ่าป้าแสงดาหมายถึงอะไร เพราะตลอดเวลาที่ผ่านมา ที่แม่ ของหล่อนยา้ ยมาพำนักทผี่ าช้างร้องแห่งน้ี แม่ทมุ่ เททัง้ แรงกายและแรงใจ ลงไปกบั การพัฒนาหมูบ่ า้ น และเพื่อปลกุ จติ สำนกึ ให้แก่ชาวบา้ นท่ีนใี่ หเ้ ห็น ความสำคัญที่แทจ้ ริงของปา่ ไม้
121/763 งานของแมน่ อกจากจะยากลำบาก ดว้ ยตอ้ งลงแรงกายและเงินทอง ไปมากมายแลว้ ยงั จะต้องเหนอ่ื ยใจ จากเสยี งครหานินทาจากผู้คนที่ไม่ เขา้ ใจ หลายรายทเี่ สยี ผลประโยชน์ ถงึ ขนาดไปใส่ร้ายป้ายสแี ม่ ให้คนของ ทางราชการฟัง จนเกิดมีปัญหามากมายตามมา หากส่งิ ต่างๆ ทเ่ี กิดข้ึนกไ็ ม่ เคยเป็นอุปสรรคที่จะทำให้แมท่ ้อถอย หรอื หมดกำลงั ใจ... แม่ไม่ยอ่ ท้อ แม้ว่าเปน็ ความยากเยน็ แสนสาหัส กว่าจะทำให้ชาวผา ชา้ งรอ้ งเขา้ ใจได้วา่ ปา่ ไมส้ ำคัญเพยี งใด นอกจากสอนคนทนี่ ี่ ชว่ ยเหลือคนท่ีน่ีแล้ว แมย่ ังดำเนนิ รอยตาม เบอ้ื งพระยคุ ลบาท ของสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ นี าถ ดว้ ยการ ชกั ชวนใหช้ าวบ้านช่วยกนั ปลูกป่าทดแทนส่วนท่ถี ูกตดั ทำลายไปก่อนหนา้ นี้ อีกดว้ ย หลายปีผา่ นไป ตน้ ไม้ทแ่ี มแ่ ละชาวผาช้างร้องช่วยกันปลูก เติบใหญ่ ขึ้นมาจนให้รม่ เงาคร้ึม ในขณะทตี่ ำบลอน่ื ท่ีขาดคนสนใจ เรม่ิ แหง้ แลง้ ลง ทกุ ที แม้จะมผี ู้คนมากมายทไี่ มเ่ ขา้ ใจแม่ แตห่ ล่อนท่ีอยกู่ ับแม่มาตัง้ แต่เลก็ แต่น้อย รู้ดเี ทยี วละวา่ แม่ยอมเหนือ่ ยยากเพ่อื เหตใุ ด... แมบ่ อกกบั หลอ่ นไปในจดหมายฉบบั สดุ ท้าย กอ่ นที่หล่อนจะเดนิ ทาง กลับมาเมืองไทยวา่ ... นอกจากไร่ผาสกุ แห่งนี้แล้ว แม่ไม่มมี รดกใดให้กบั ลกู อีก นอกจากผืนป่าสีเขียวท่ีแมม่ อบเอาไวใ้ หเ้ ปน็ ลมหายใจของแผ่นดิน และแมก่ ็หวงั วา่ ลูกจะรกั ษามรดกของแมเ่ อาไวอ้ ย่างดีทีส่ ดุ ...
122/763 ดรสาจึงนำ้ ตารน้ื ขึ้นมา เม่ือตอบป้าแสงดาไปว่า “บไี ม่ทำอะไรเลยคงไม่ได้หรอกปา้ แมต่ อ่ ส้เู พอ่ื ทน่ี ี่มาเยอะ บีจะ ปล่อยใหค้ วามพยายามของแม่สูญเปลา่ ไมไ่ ด.้ ..แมฝ่ นั อยากเห็นป่าผืนนี้ อุดมสมบูรณ์ เป็นต้นนำ้ ลำธารให้ลกู ให้หลานรุน่ ต่อไป...บีต้องสานงานของ แมต่ ่อ...” นำ้ เสยี งของหล่อนม่งุ มนั่ “ต่อใหต้ ้องรบกนั ท้งั ชวี ติ บกี ็จะทำ”
๘ ไอแซค ไดนเี สน นกั เขียนคนโปรดของดรสา เลา่ ถึงตอนทตี่ วั เธอไดพ้ บกับนกเงอื กที่อาฟริกา เอาไว้ในหนงั สือเรอ่ื ง Out Of Africa ว่า ‘นกเงอื กใหญก่ ็เปน็ อาคันตุกะอกี รายหนึ่งของไร่ จะแวะเวียนมาเพือ่ กินผลเคพ - เชสนทั พวกมันเป็นนกที่ประหลาดมาก เปน็ การผจญภัย หรือไม่ก็ประสบการณอ์ ย่างหนงึ่ ทไ่ี ดพ้ บพวกมนั มไิ ด้เป็นความอภิรมยเ์ สยี ทั้งหมด เพราะพวกมันดูรอบรู้อยา่ งย่งิ ’๑ หนงั สือเลม่ นี้จะติดตัวไปกับหลอ่ นทกุ ท่ี ไม่วา่ จะไปอยแู่ หง่ หนตำบล ไหน ดรสามักหยิบ Out of Africa ขึ้นมาอา่ นเม่อื มีเวลาวา่ ง หล่อนอ่าน จนจำหลายบทหลายตอนไดเ้ ปน็ อยา่ งดี ทุกครง้ั ท่ีหลอ่ นมคี วามทุกข์ หรือ ว่ามีความสุข หนงั สือของไอแซค ไดนเี สนเล่มนี้ จะชว่ ยปลอบประโลมและ เป็นเพอ่ื นเสมอ จริงแทท้ ีเดยี ว...ดรสาเหน็ ด้วยกบั ไอแซคเป็นอยา่ งย่งิ นกเงือกเป็น นกที่เฉลยี วฉลาด และมกี ารรวมกล่มุ กันเปน็ สังคม มกี ฎและระเบยี บใน การอยรู่ ว่ มกันอยา่ งสลบั ซับซ้อน ชนิดท่ดี รสาไม่เคยเห็นในนกชนิดไหน
124/763 นอกจากนกเงอื ก ไอแซคยงั เล่าถงึ นกนานาชนิดที่แวะเวียน เปลี่ยนหน้า ผลัดกนั มาเยยี่ มเยอื นไร่กาแฟของเธอที่อาฟริกา ไม่ว่าจะเปน็ นกกระสาขาว กระเรียนหงอน หรอื แม้แต่ฟลามงิ โก... อาฟรกิ าในชว่ งเวลาทไ่ี อแซคไดไ้ ปใชช้ ีวติ อยนู่ น้ั ยงั อุดมไปด้วยแร่ ธาตุ สตั วป์ า่ และทรัพยากรมากมาย หลอ่ นได้แตน่ ึกสงสยั อยภู่ ายในใจวา่ หากไอแซคยังมชี วี ิตอยู่จนเดีย๋ วน้ี เธอจะรู้สึกอย่างไร ผู้หญิงคนนนั้ จะ หัวใจแตกสลายไปหรือไม่ ถา้ มโี อกาสได้เห็นการเข่นฆา่ อยา่ งไร้ซง่ึ ความ เมตตาของมวลมนษุ ยต์ ่อสตั ว์ปา่ ในแถบถ่ินนน้ั ... หลอ่ นคดิ วา่ มนุษย์เปน็ ส่งิ มชี วี ติ ที่ร้ายกาจที่สุด ในบรรดาสตั วโ์ ลก ท้งั หมด... สัตว์ป่าล่าเพอื่ การยังชพี และเมื่ออม่ิ มนั กจ็ ะหยดุ ล่า ในขณะที่ มนุษย.์ ..แมท้ อ้ งจะอม่ิ จนด่ืมกินไมไ่ หวอกี แล้ว แต่มนษุ ยก์ ย็ ังลา่ เพ่ือความ หฤหรรษ์ ดรสาคอ่ ยๆ ลืมตาต่นื ข้นึ มาช้าๆ แลว้ กอ็ อ้ ยอ่ิงอยบู่ นเตียง ฟงั เสียง นกเงอื กตวั พ่อรอ้ งดังเอิ๊ก...เอกิ๊ มาจากชน้ั ล่างของบ้าน แขง่ กบั กรง่ิ นาฬิกา ปลุกของหลอ่ น หญงิ สาวสดู ลมหายใจเอาความสดชื่น และบรสิ ุทธิ์สะอาดของอากาศ ยามเชา้ เข้าไปจนเตม็ ปอด ก่อนจะหยิบเสอ้ื คลมุ ตวั ยาวข้ึนมาสวมทบั เส้ือ นอนบางเบา และเดินลงบันไดเรือนเพอ่ื ไปดเู จา้ นกเงอื กกรามชา้ งทีห่ ล่อน ชว่ ยชีวติ เอาไว้จากคนงานไรส่ ม้ เมือ่ สองวันกอ่ น
125/763 วันแรกทพี่ านกมานั้น อาซองถงึ กับตอ้ งผูกขาของมนั ไว้ เพราะเจา้ นก บาดเจ็บนั้นหวาดระแวงทุกคนทเ่ี ข้าใกล้ และพยายามดิน้ รนเพ่ือจะหลบหนี มาวนั น้ีเจ้ากู๋กีต๋ ัวน้ันดรู า่ เรงิ ขนึ้ มาก เม่อื ตอนที่หลอ่ นเดนิ ไปถึงอาซอง กำลังทำแผลใหน้ ก ดรสาจงึ ไดเ้ ห็นว่าบาดแผลทป่ี กี ของมันเรม่ิ สมานตัวกนั ดี อีกไม่ช้ามนั กจ็ ะสามารถทะยานขึน้ ส่เู วหา และกลบั ไปดแู ลลูกเมียของ มนั ท่รี งั ในโพรงต้นหว้าได้ดังเดิม ในระหวา่ งน้ี แสงดาและอาซองรุมกนั เอาอกเอาใจเจา้ นกดว้ ยอาหาร และผลไมม้ ากมายสารพดั ทค่ี นงานในไรเ่ พยี รหามาให้ ดังน้ันในตอนเชา้ วนั นี้ เม่ืออาซองปลดเชอื กทล่ี า่ มขาของเจา้ นกออก มนั กเ็ ลยไม่บินหนไี ป ไหนอกี ทดี่ รสาเปน็ ห่วงมากมาย กลับเปน็ นางแมน่ กและลกู น้อยในรงั ของ มนั เพราะแม่นกและลกู นก ไมย่ อมกินอาหารท่ีหมวยเจง็ ปนี ขึน้ ไปป้อนให้ “ถ้าไมย่ อมกินอยา่ งน้ี เหน็ ทจี ะแยน่ ะครับอน่ี าย” อาซองรายงาน หลอ่ น “นัน่ สิ” ดรสาถอนหายใจ สายตายังจับจ้องทร่ี ่างอวบอว้ นและดวงตา ที่ใสกระจ่างเหมอื นกับลูกแกว้ ของพ่อนก หญิงสาวเอ้อื มมือไปลบู ตัวของพอ่ นกแผว่ เบา แรกทีเดียวมนั ขยับ ถอยหนีไปดว้ ยสัญชาตญาณ แตห่ ลังจากน้ัน มนั ก็ยืนอยูน่ ง่ิ ๆ ยอมให้ดร สาลูบเนอื้ ตวั ของมนั ได้
126/763 เอ๊ิกกก เอกิ๊ กก... มันส่งเสยี งรอ้ งแผว่ เบาในลำคอ และขยับปีกขา้ งที่ดจี นเกดิ เสียงดงั พ่ึบพับ่ ด้วยความรสู้ ึกพงึ พอใจก่อนจะกม้ ลงจกิ กินลกู ไทรสุกสสี ม้ อมแดง ในมือของดรสาทีส่ ง่ ให้ ลูกไทรนี้ อาซองอตุ สา่ ห์ไปหามาจากป่าทางทา้ ยไร่ เพอื่ นำมาใหค้ รอบครวั นกเงอื กโดยเฉพาะ “แรกทีเดยี วฉนั คดิ วา่ จะมนี กผชู้ ว่ ยมาคอยหาอาหารแทนพ่อนกเสยี อีก เพราะเคยรมู้ าวา่ มีนกเงอื กบางพนั ธุ์ทีม่ ีระบบชว่ ยเหลือกันอย่างนั้น แต่ น่อี าซองกบั หมวยเจง็ ดมู าสองวันแล้วกไ็ มม่ ”ี “ผมทำนั่งร้านเตีย้ ๆ ใหน้ งั หมวยมันปีนเอาอาหารขนึ้ ไปสง่ ให้ แม่นก กไ็ มย่ อมแตะเลยครบั อ่นี าย มนั คงจะรอจนกวา่ พ่อนกจะกลบั ไป”อาซอง บอกนายสาว “ไม่นา่ แปลกใจหรอกคณุ บี” ปา้ แสงดาเอย่ ขนึ้ มาบา้ ง “นกเงอื กฉลาด และมคี วามจำดีออกจะตายไป นังหมวยตัวโตออกจะปานนั้น แมน่ กตอ้ งรู้ อยูแ่ ลว้ ว่าไม่ใช่คขู่ องมนั ท่าจะยากไม่นอ้ ยละค่ะ” “เอาอย่างน้”ี ดรสาตดั สินใจ หล่อนสง่ั อาซองว่า “เดย๋ี วอาซองชว่ ย เตรียมผลไมก้ บั พวกไส้เดอื นใหด้ ว้ ย ฉนั จะลองไปดูเองวา่ จะชว่ ยแมน่ กลูก นกยังไงไดบ้ ้าง”
127/763 ดรสาแตง่ ตัวและรับประทานอาหารเช้าเสร็จในเวลาไมถ่ ึงคร่ึง ช่วั โมง ปา้ แสงดาอยากจะไปด้วย หากมคี วามจำเป็นตอ้ งออกไปดคู นงานท่ี กำลังลงสมุนไพรชดุ ใหมใ่ นไร่ สว่ นอาซองนนั้ ขบั รถลงจากดอยเข้าตัว อำเภอไปแลว้ ด้วยมหี น้าท่ตี ้องทำหลายอย่าง ตัง้ แต่ไปธนาคารเบิก เงินเดอื นให้คนงานในไร่ แล้วเลยไปไปรษณีย์เพอ่ื รับจดหมายและพสั ดุ ของไรผ่ าสกุ และเน่ืองจากวนั นเี้ ป็นวนั จันทร์ หมวยเจ็งกบั อาลิ เด็กหน่มุ บตุ รชาย ของอาซอง ท่ีไดร้ บั มอบหมายใหค้ อยเฝ้าระวังรงั นกเอาไวจ้ ึงไปโรงเรยี น ดงั นั้น เลยเหลือเพยี งหลอ่ นคนเดยี วเทา่ นนั้ ที่มเี วลาวา่ งพอจะแวะไปดูแม่ ลูกนกเงือกทตี่ ้นหว้าทา้ ยไร่ เพือ่ ความสะดวก ดรสาสวมกางเกงยนี และเสอื้ ยดื สีน้ำตาลออ่ น ดว้ ย หล่อนรู้ดวี ่าวนั นจี้ ะตอ้ งป่ายปนี นงั่ ร้านขึ้นไปเพอื่ ปอ้ นอาหารนก หญิงสาวรวบผมยาวสลวยเอาไวด้ ว้ ยยางเสน้ เลก็ ๆ แต่กระนั้นยังมี ลูกผมบางๆ ปลิวระบดั ล้อเล่นกับสายลมอ่อนโยนของยามเช้า ภายในย่ามผา้ ปักลวดลายดอกไมส้ วยงาม มลี กู ไทรและผลไม้อีก สองสามชนิด รวมท้งั ไส้เดอื นท่ีหมวยเจ็งและอาซองอตุ สา่ หเ์ ทย่ี วไปขดุ หา มา ดรสาเรง่ ฝีเท้ารวดเรว็ ไปยงั ตน้ หวา้ ใหญท่ า้ ยไร่ด้วยใจรอ้ นรน หญิง สาวนกึ ล่วงหนา้ ไปว่า หากแม่นกเงอื กไม่ยอมกินอาหารท่ีหล่อนนำมาให้ จะ ทำอยา่ งไรต่อไป...
128/763 ถ้าแม่นกไม่ยอมกนิ อะไรเลยอยา่ งนี้ ไมน่ านจะต้องตายแนน่ อน และ เมอ่ื แมน่ กตายไป ลูกนกกจ็ ะตายตามไปด้วยอยา่ งไมต่ อ้ งสงสยั ... เอาละ...ดรสาบอกกับตนเอง...ถึงตาจนเข้าจริงๆ สงสยั จะต้องให้อา ซองลงทนุ แบกเจา้ กกู๋ ๋ตี ัวพอ่ กลบั มาทตี่ น้ หวา้ แลว้ อุม้ ขึ้นไปบนรงั เสียละมัง ...เมอ่ื เห็นหน้าพอ่ นก บางทแี ม่นกและลูกน้อย อาจจะยอมกินอาหาร กเ็ ปน็ ได้... แตก่ ็ไมแ่ น่...แมน่ กเงือกบางราย เม่อื รอคู่ของมันใหห้ าอาหารมาให้ หลายวันเข้าจนทนหวิ ไมไ่ หว มันกจ็ ะเจาะโพรงรังออกมากอ่ นที่จะหมดแรง ตายไป บางทีแมน่ กตวั นี้อาจจะเปน็ อย่างน้ันกไ็ ด้ ใครจะรู.้ .. เดินอยพู่ กั ใหญ่ หล่อนกล็ ่วงมาจนถึงต้นหว้าใหญใ่ บครึม้ แลเห็น บนั ไดทที่ ำจากเชอื ก และรา้ นไม้ไผข่ นาดเล็กทีอ่ าซองทำข้นึ อย่างงา่ ยๆ อยทู่ ่ี ลำต้น ดรสาแหงนหน้าข้นึ มองลำตน้ ท่ีใหญ่โต และสูงชะลดู ขนึ้ ไปจนคอตั้ง บ่า นึกในใจว่าแมน้ งั่ รา้ นจะไม่สงู มากมายนกั แต่หากพลดั ตกลงมาแล้วละ ก็ อาจจะถงึ กบั แขนขาหักก็เปน็ ได้ แต่เอาละ...ดรสาฮึดส้.ู ..เรารกึ ็เคยเป็นเนตรนารีมาแล้ว เคยเขา้ ค่าย ปีนตน้ ไม้ กระโดดหอมาก็หลายครง้ั หลายหน ยังจะตอนที่เป็นนกั ศึกษา ไปออกภาคสนามทางตอนเหนอื ของอังกฤษน่ันอกี ...กะแค่ตน้ หว้าสงู สามสี่ เมตรตน้ นี้ คงไมย่ ากจนเกินไปนักดอก...
129/763 คดิ ได้อยา่ งนั้น หลอ่ นก็เลยตงั้ ใจปนี ขนึ้ ไปบนบันไดเชอื ก ซึง่ ทหี่ อ้ ย ติดอย่กู บั นั่งร้าน โดยพยายามให้เกิดเสียงดังน้อยทีส่ ุด หญงิ สาวใจเตน้ ตกึ ตัก เมื่อนำ้ หนักตัวทำให้เชือกแกว่งไกวไปมา แต่ เมอ่ื ปนี ขนึ้ ไปไดอ้ กี สักหน่อย ดรสาก็รู้สึกคล่องขึน้ นั่งร้านของอาซองประกอบขนึ้ มาจากไม้ไผน่ ้ัน ดแู ขง็ แรงมากกว่าที่ หล่อนคิด แม้จะมขี นาดไมใ่ หญ่นัก หากกว้างพอท่ีผู้ใหญต่ วั โตๆ จะนง่ั เบียดๆ กันไดถ้ ึงสองคน อาซองซ่อนนัง่ รา้ นเอาไวด้ ้วยความชำนาญ เพราะจากบนนี้ เมือ่ มอง ลงไปข้างลา่ ง จะไม่เห็นสิง่ ใดนอกจากพุ่มใบท่ีดกหนาของต้นหวา้ ดรสาเหยยี บเทา้ ข้างหนึง่ ลงบนพื้นไมไ้ ผก่ อ่ น เพอื่ ทดสอบน้ำหนกั และความแขง็ แรงของนง่ั ร้าน เมอื่ เหน็ วา่ สามารถทานนำ้ หนกั ได้ จึงคอ่ ย เหยียบเทา้ ลงไปท้ังสองข้าง รงั ของนกเงอื กแมล่ กู คู่น้นั อยู่ไมไ่ กลจากน่งั ร้านนกั เพยี งน่งั ยองๆ ก็ สามารถเออ้ื มมือไปถึงปากโพรงได้ เมือ่ ยื่นหนา้ เข้าไปจนใกลก้ ับปากโพรง ดรสาเห็นนัยนต์ าสีน้ำตาลใสกระจ่างสองคู่จ้องมองตอบมาจากภายใน เอิ๊กกกกก เอก๊ิ กกกก แมน่ กเงือกรอ้ งดงั ลัน่ ด้วยความหวาดกลวั ดรสาแลเหน็ แววต่นื ตระหนกในดวงตากลมโตน้นั
130/763 “โอ๋ โอ๋ ไมต่ ้องตกใจนะ ฉันมาดี ไม่ได้มารา้ ย ฉันเอาอาหารมาให้ เธอกับลกู ของเธอไงจะ๊ ” ดรสาพยายามจะปลอบเพือ่ ไมใ่ ห้แม่นกตน่ื กลัวไปมากกว่าน้ัน เพราะ ยิ่งแมน่ กสง่ เสียงรอ้ งดงั เทา่ ใด ลกู นกก็ยิง่ พลอยหวาดกลวั ไปด้วยเท่านนั้ หากยงิ่ พดู แม่นกกย็ ิง่ กรีดร้องเสียงดังมากย่งิ ขน้ึ เอ๊ิกกกกกก เอก๊ิ กกกก เอิ๊กกกกกก เอ๊กิ กกกก “วา้ เงยี บสิ อยา่ ร้องสจิ ะ๊ ” ดรสาเกาหัวแกรก เม่อื หลอ่ นลว้ งเอาลกู ไทรสกุ ในย่าม ยื่นสง่ ไปให้ ถึงทป่ี ากรงั หากนั่นกลบั ทำใหแ้ ม่นกส่งเสียงร้องดังกว่าเก่า แทนทจ่ี ะเงียบ เสยี งลง ดรสายืนหันรีหนั ขวางอยู่บนนัง่ ร้าน ด้วยไม่รวู้ ่าจะทำอย่างไรต่อไปดี แรกทเี ดยี วหลอ่ นนกึ ประมาทหน้าหมวยเจ็งเอาไว้ว่า กะแค่ป้อนอาหารให้ นกเงอื กแค่สองตัว ไมน่ ่าจะเป็นเรื่องยากอะไร แต่เม่ือมาประสบปญั หาเข้า กบั ตนเองแบบนี้ หลอ่ นก็เลยเพงิ่ จะรู้วา่ เร่ืองมนั ไมง่ ่ายอยา่ งท่ีคดิ เอาไว้ ขณะท่ีตดั สนิ ใจไมถ่ กู วา่ จะถอยกลับไปก่อน หรือจะเดนิ หน้าสตู้ ่อไป ดนี ้ัน บันไดเชือกทหี่ ้อยอยกู่ บั รา้ นไม้ไผก่ แ็ กวง่ ไปมา และใครคนหน่งึ ก็ โผลห่ นา้ พรวดขน้ึ มาจากพ่มุ ใบดกหนาของตน้ หวา้ อย่างกะทันหัน
131/763 “ว้าย” ดรสาร้องตกใจ มอื ไมส้ นั่ เทาเสียจนลูกไทรสีแดงในมอื หล่น หายลงไปท่ีพืน้ เบือ้ งลา่ ง หล่อนร้องเสยี งดังแข่งกับแม่นกเงือก ด้วยไม่เคย คาดคดิ มาก่อนวา่ จะมีใครอีกคนโผลข่ นึ้ มาบนน่ังรา้ นเชน่ น้ี “คณุ น่ะเอง” หลอ่ นถอนหายใจเฮือกใหญ่ด้วยความผอ่ นคลายเมอ่ื เหน็ ใบหน้าคมสันของชายหนุ่มทย่ี งั ไต่บนั ไดเชือกอยู่ “อ้าว เธอเองหรอื ” ชายหนุ่มผู้นัน้ เลกิ ค้วิ จอ้ งมองมายังหล่อน ดว้ ย ความประหลาดใจไมแ่ พก้ ัน “ถอดชดุ เยา้ แลว้ ดูแปลกตาไปเลย” “ข้นึ มาบนนที้ ำไม จะมาจับนกไปหรอื ไง” หลอ่ นทำหน้าน่ิว ถามเสียง หว้ น แต่เมือ่ นกึ ขนึ้ มาได้วา่ หัวหน้าคนงานของดอกเตอร์สินธพผู้นยี้ ังไม่รวู้ า่ หล่อนเป็นใคร ดรสาจึงเปล่ียนทา่ ทขี องหลอ่ นให้นมุ่ นวลลง “จับนกอะไรกัน” ชายหนุ่มหวั เราะหึหึ “จะมาจบั คนขโมยนก ต่างหาก” “ใครกนั ขโมย” ดรสาหนั ซา้ ยหันขวา “อา้ ว ก็เธอไง” ชายหนุม่ ชี้มาที่หลอ่ น ก่อนจะกระโดดตบุ ลงมาเบียด อยขู่ า้ งๆ หญงิ สาวบนน่งั ร้าน “จับได้คาหนังคาเขาเลย ฉันเห็นกำลงั จะจับ แมน่ กอยพู่ อดีน่ีนะ...ใช่ไหม” “จะบ้าเหรอ ฉนั ไมไ่ ด้มาจบั นก แต่เอาอาหารมาให้แมน่ กตา่ งหาก”
132/763 “อา้ ว ทำไมต้องเอาอาหารมาใหด้ ว้ ยละ่ เธอเป็นเยา้ ยงั ไง ไม่รหู้ รอื วา่ นกเงือกนะ่ ไม่ยอมกินอาหารจากคนแปลกหน้าหรอก” ชายหนุ่มถามด้วย ความสงสยั ข้ึนมาจรงิ ๆ “อตุ ริอะไรถึงมาเลน่ พิเรนทรอ์ ย่างน้ี” “กพ็ อ่ นกบาดเจ็บ ยงั รักษาอยู่ท่ีไร”่ หญงิ สาวทำทา่ ทางบ้ยุ ใบ้ไปทาง ทศิ ที่คิดวา่ น่าจะเป็นไร่ผาสุก “ทีนแ้ี มน่ กกเ็ ลยไมม่ ใี ครเอาอาหารมาให้ ฉัน ก็เลยต้องเอาอาหารมาใหเ้ อง” “อ้อ” ชายหนุม่ พยกั หน้าหงกึ ๆ ดวงตาที่จอ้ งมองหลอ่ นมแี ววครนุ่ คิด “แล้วนอ้ งสาวเธอละ่ ไปไหน เธอถึงมาห้อยต่องแตง่ อย่ทู น่ี ่คี นเดียว” “หมวยเจง็ ไปโรงเรียน” ดรสาตอบส้ันๆ “หมวยเจง็ เหรอ” ชายหนุม่ ทำหนา้ เหลอหลา “เอ...ฉนั ไมเ่ คยรู้เลยวา่ หมวยเจ็งมพี ่ีสาวกับเขาด้วย” ตายละส.ิ ..ดรสาสะดุง้ ...อีตาคนน้ีอยทู่ ี่ผาชา้ งร้องมานานเท่าใดแลว้ นะ ถึงได้เทยี่ วรูจ้ กั ไปถึงหมวยเจง็ แต่หล่อนจะใหต้ าหวั หน้าคนงานจบั โกหกไมไ่ ด้เดด็ ขาด หล่อนจะ ตอ้ งใหเ้ ขาคิดวา่ หลอ่ นเป็นสาวเยา้ ทไี่ ม่รู้ประสีประสาไปอีกสักพัก จนกว่า หลอ่ นจะสืบเร่อื งสวนสม้ ของตาแกด่ อกเตอร์นน่ั สำเร็จเสียก่อน “มี...มสี ิ” ดรสาตะกุกตะกกั ด้วยไม่เคยพดู โกหกมาก่อน “กฉ็ ันนล่ี ะ ฉันชอื่ หมวยเอ พส่ี าวนังหมวยเจง็ ไง ฉันยังร้จู ักคุณเลย...คุณชอื่ วิชยั เปน็ หวั หนา้ คนงานใช่ไหมละ่ ”
133/763 ดรสาส่งยิ้มเจื่อนๆ ใหช้ ายหนุ่มทท่ี ำหน้าเหลอหลา “อ้อ...เหรอ...” ชายหนุ่มอ้าปากค้าง “เธอร้วู ่าฉันช่อื วชิ ัยเหรอ” ดรสาเห็นสีหน้าของชายหน่มุ งนุ งงไมน่ อ้ ยไปกว่าหลอ่ น เหน็ จะเป็น ดว้ ยนกึ ไมถ่ ึงเสียด้วยซ้ำว่าหลอ่ นจะยอ้ นรอยเอาเชน่ น้ี “ใชแ่ ล้ว” ดรสาอมยิ้ม รีบพดู ตอ่ อยา่ งรวดเร็ววา่ “ฉนั รู้จักคณุ แต่ คุณไมร่ จู้ กั ฉัน อย่างวา่ ละนะ...คณุ คงไมเ่ คยเหน็ ฉนั ดอก เพราะแตส้ ง่ ฉัน ไปเรยี นโรงเรยี นในตวั อำเภอ” “ออ้ ” ชายหนุ่มไดแ้ ต่พยักหน้าหงกึ ๆ “ว่าแต่คุณเถอะ มาทำไมทน่ี ”่ี ดรสารบี ถามตอ่ ไปทันที กอ่ นที่นาย วิชยั จะทนั ต้งั ตวั นัยนต์ าของหลอ่ นจอ้ งเขม็งมอง คาดคนั้ เอาคำตอบ “ฉนั เดนิ ตรวจไร่ผ่านมา พอดไี ดย้ นิ เสยี งนกรอ้ ง นึกเปน็ หว่ งวา่ ไอ้ พวกน้ันจะกลับมาจับนกไปอีก เลยรีบมาดู เห็นพ่มุ ไมไ้ หวๆ นกึ ว่าเป็น พวกมนั แน่ เลยปนี ขึน้ มาดใู หเ้ หน็ กบั ตา” ชายหนมุ่ อธิบาย “แนน่ ะ” ดรสาทำเสียงคาดคั้น “ไมใ่ ช่คุณจะปนี ขึน้ มาจับเอาไปเอง นะ” “ไมเ่ ชือ่ หรอื ไง” นายคนนน้ั ทำตาลุกวาว ดรสาเลยเสมองไปทางอน่ื “ถา้ ฉนั ตอ้ งการนกไปจรงิ ๆ แลว้ วนั น้นั ฉันจะหา้ มพวกนัน้ เอาไว้ทำไม” “กไ็ ม่รนู้ ี่” หลอ่ นเถียงขา้ งๆ คูๆ “ฉนั กน็ กึ ว่า คุณจะตอ้ งกลับมาเอา นกไปให้นอ้ งสาวของตาแก่นน่ั ”
134/763 “ไหน วา่ ไงนะ” ชายหนุ่มทำหนา้ ตาไม่เข้าใจ “จับนกไปใหใ้ คร” “กเ็ ห็นพวกน้ันว่าจะมาจับนกไปใหย้ ายผู้หญงิ ที่ชื่อวลัยไง คนทเ่ี ปน็ น้องตาแก่ดอกเตอร์ เจ้าของไรส่ ม้ น่นั น่ะ” ดรสาว่า “เยียกเ็ ลยนึกวา่ นายจะ ย้อนกลบั มาจบั เอานกไปให้เจ้านาย” “อ๋อ เขา้ ใจละ” ชายหน่มุ พยกั หนา้ หงึกๆ “พชั รวลยั น้องสาวของ ดอกเตอร์สินธพ” “นัน่ ละ” ดรสานกึ อยากเหน็ หน้าแม่ผ้หู ญิงใจรา้ ยคนนนั้ ขน้ึ มาถนดั ใจ “ดอกเตอรพ์ ูดกับนอ้ งสาวรู้เรือ่ งแลว้ ละ เธอคงไม่อยากได้ลกู นกอกี แล้ว” คำอธบิ ายของชายหนมุ่ ทำใหด้ รสาคอ่ ยคลายใจขน้ึ มาบ้าง แต่กระนนั้ หล่อนก็ยงั รสู้ กึ ว่าไมส่ ามารถจะไว้ใจคนของดอกเตอรใ์ จร้ายไดเ้ สียทีเดยี ว “ฉันไม่อยากจะเชื่อใจนักหรอก คนใจรา้ ยอยา่ งนั้น” ดรสาเมม้ ปาก “ดอกเตอรไ์ ม่ยอมใหน้ ้องสาวทำอะไรอย่างนัน้ แน่” น้ำเสยี งของชาย หนุ่มหนักแนน่ “ดูเหมือนคณุ จะแนใ่ จมากเลยนะวา่ ดอกเตอรเ์ ปน็ คนดี” หญิงสาวทำ หนา้ เหมือนไม่เชอื่ ถอื “แต่ฉนั ไมแ่ น่ใจหรอก คนทอี่ ยากได้ทปี่ ่า อนรุ กั ษ.์ ..ป่าซงึ่ เปน็ ชวี ิต เปน็ ลมหายใจของคนที่นี่ไปทำสวนส้มเพอื่ คนไมก่ ี่ คน ท้ังทมี่ เี งนิ มากมายพอจะไปหาซ้ือทด่ี นิ ทีไ่ หนกไ็ ด้อย่างนนั้ คนอยา่ งน้ี จะสนใจอะไรมากไปกว่าผลประโยชน์ เขาจะสนใจกบั เร่อื งของธรรมชาติ
135/763 และสภาพแวดลอ้ มสกั แคไ่ หนกันเชียว...แล้วอย่างนคี้ ุณจะแน่ใจหรอื ว่าเขา เป็นคนดจี ริง” “แนใ่ จสิ ฉนั รู้จักดอกเตอร์มานาน...นานมากพอที่จะรู้วา่ เขาคิดอะไร และตอ้ งการจะทำอะไร ฉันไมร่ วู้ า่ เธอคิดอย่างไรกบั เขา แต่ฉันรบั รองไดว้ า่ เขาเป็นคนดมี ากกว่าท่ีพวกเธอคิดแน่” ชายหนมุ่ จอ้ งมองหน้าของหลอ่ นอีกครง้ั ดว้ ยสายตาท่มี ีแววแปลก ประหลาดบางประการ ซ่ึงดรสาเองก็บอกไมถ่ ูกว่ามนั หมายถงึ อะไร แต่ แววตาเชน่ น้ันกก็ ระตุ้นเตอื นใหร้ ู้วา่ หลอ่ นชกั จะแสดงท่าทางโกรธเกลยี ด จนออกนอกหน้าจนเกินไปเสียแล้ว หากหลอ่ นต้องการจะใหห้ ัวหน้าคนงาน คนนชี้ ่วยพาเขา้ ไปในสวน ดรสาจะตอ้ งพยายามทำทุกอยา่ งให้แนบเนียน ทส่ี ุด “ถ้าเปน็ อย่างนน้ั จรงิ กด็ ีนะจะ๊ ” หล่อนปรบั นำ้ เสียงใหอ้ ่อนหวาน และ เปลี่ยนทา่ ทีใหน้ ุม่ นวลลง “ถา้ อยา่ งน้นั เอาไวว้ นั หลังคุณพาฉันเขา้ ไปเทย่ี ว ในสวนบา้ งไดไ้ หม” แทนท่จี ะจ้องมองหลอ่ นเหมือนในตอนแรก ชายหนมุ่ กลบั หันไปมอง ทางรังของนกเงือก แลว้ ไมต่ อบวา่ กระไร เพยี งแต่ยกนว้ิ ขึ้นมาแตะ ริมฝีปาก เป็นสญั ญาณให้ดรสาเงียบเสียงลง ดรสาเหลียวไปมองทางทศิ ทช่ี ายหนมุ่ กำลงั จอ้ งมอง กเ็ หน็ วา่ แมน่ ก เงอื กกำลงั ย่ืนจะงอยปากโค้งเป็นวงพระจนั ทรโ์ ผล่ออกมา พร้อมกนั น้นั หลอ่ นก็เพิ่งรูส้ กึ ว่าแม่นกเงยี บเสยี งร้องของนางลงไปแล้ว...
136/763 จะงอยปากนน้ั เอยี งกลับไปกลบั มา เหมอื นกบั แม่นกกำลังเงยี่ หฟู ัง เสียงของหลอ่ นและเขาถกเถยี งกันดว้ ยความเพลดิ เพลิน ท่าทางนางแมน่ กคงจะงง หรือไมก่ ็ตกใจกบั การท่ีจูๆ่ กม็ ผี ู้ชายกับ ผหู้ ญงิ สองคนมานง่ั ทมุ่ เถียงกันอยู่ท่ามกลางร่มใบของตน้ หวา้ บนนัง่ รา้ น ข้างรังของนางละกระมงั ...ดรสานึกขัน ชายหนมุ่ เออ้ื มมือแบมาตรงหน้าของดรสา และหญิงสาวนกึ รไู้ ด้ใน ทนั ทวี ่าเขาตอ้ งการสิง่ ใด หล่อนจงึ ล้วงมอื ไปในย่าม หยบิ เอาลูกไทรสกุ สี แดงขึน้ มาส่งให้เขาสองสามลูก เขารับลกู ไทรจากมอื ของหล่อนไป และค่อยยื่นส่งไปท่บี รเิ วณปากรัง ด้วยความระมดั ระวงั จะงอยปากนั้นผลุบกลับเขา้ ไปในรงั อย่างรวดเร็ว หากชายหนมุ่ ยงั คง วางลกู ไทรบนฝา่ มือน่งิ อยู่อย่างนัน้ และช่ัวขณะที่ดรสายงั ไม่ทนั จะอ้าปาก พูดอะไรออกมา จะงอยปากสีเหลืองอมสม้ ของนางนกเงือก กย็ ืน่ ออกมา จิกเอาลกู ไทรในฝา่ มือของชายหนุ่มแลว้ หดกลับเขา้ ไปโดยเรว็ ชายหนุม่ จึงหันมายิ้มใหก้ บั ดรสาด้วยความยินดี ใบหน้าคมสันดูอ่อน เยาวแ์ ละออ่ นโยน ขา้ งดรสาเองกส็ ง่ ยมิ้ ออ่ นหวานให้กบั เขา วินาทนี นั้ หล่อนลืมความขุ่นเคืองและความหวาดระแวงภายในใจ เก่ียวกับเร่อื งราวระหวา่ งไร่ผาสกุ และสวนสม้ ทเี่ ขาทำงานใหก้ บั ดอกเตอร์
137/763 สินธพจนหมดส้ิน เหลือเอาไวแ้ ตค่ วามยนิ ดที ี่เห็นนางนกเงอื กยินยอมรบั เอาอาหารทหี่ ล่อนเพียรพยายามนำมาให้ในทสี่ ุด... ดรสาหยบิ ลกู ไทรจากในยา่ มสง่ ให้กับชายหนุม่ อีกหลายลกู และชาย หนุ่มก็ใชว้ ธิ ีเดมิ คือวางลกู ไทรสกุ เอาไวใ้ นฝ่ามอื แล้วยน่ื ไปตรงหนา้ รงั สกั พักนางนกเงอื กก็จะย่นื จะงอยปากออกมาคาบเอาลูกไทรกลบั เขา้ ไปใน รงั ...ลกู แลว้ ลกู เลา่ จนกระท่ังลกู ไทรท่ดี รสาเตรยี มมาหมดลง และนางแม่ นกก็คงจะเรมิ่ อิ่มพอดี เพราะหลงั จากน้ัน นางมไิ ด้โผล่จะงอยปากออกมา อกี เลย... ๑ จากหนังสอื พรากจากแสงตะวัน แปลโดย สุริยฉัตร ชัยมงคล
๙ สายลมเย็นทแี่ ผ่วรำเพยภายใต้แสงดาวระยิบระยับเต็มฟ้า หอบ เอากรนุ่ กลิ่นหอมของกาสะลองดอกนอ้ ยสีขาวบริสุทธ์บิ นต้นสูงทางดา้ น หลังบา้ น ท่ีเพิ่งคลี่กลบี บานลอ้ แสงดาวเมื่อยามคำ่ มาด้วย ตรงขอบฟา้ ด้านทศิ ตะวันออกไกลโพ้นโน้น ดวงดาวดวงกลมโตสีขาว กระจา่ งสกุ สว่างกว่าดาวดวงใด กะพรบิ วิบวาวชวนให้สงสยั ว่าเป็นดารกิ าด วงใดกนั หนอ จึงไดส้ กุ สว่างอยา่ งน้นั ดรสานอนหนนุ หมอนอิงอยู่บนเสอื่ ที่ระเบียงกวา้ ง ในมือของหล่อน ถือหนังสอื เล่มโปรด ถัดไปไมไ่ กลนักปา้ แสงดานั่งเย็บซ่อมเสอ้ื ผ้าที่มีรอย ชำรุด ทา่ มกลางแสงสลัวสเี หลอื งออ่ นสบายตาของไฟดวงเลก็ ปา้ แสงดา จดุ เทยี นไลย่ ุงทที่ ำมาจากตน้ ตะไคร้หอม สง่ กลิ่นรวยรนิ อยใู่ นบรรยากาศ ห้องหับสว่ นอน่ื ในตัวบา้ นดบั ไฟมืด เพอ่ื ประหยัดพลังงานจากเคร่อื งปัน่ ไฟ ขนาดเลก็ ทอ่ี ยชู่ ้นั ล่างของบา้ น เมอ่ื ดรสาทอดสายตาแลเลยไปที่ราวปา่ เบื้องลา่ ง จะเห็นห่ิงห้อยตวั นอ้ ยกะพริบแสงวิบวาวแขง่ กบั ดวงดาวอย่างไม่รจู้ กั เหน็ดเหน่ือย หญงิ สาว
139/763 พลิกหนงั สือในมือไปยังหน้าทีผ่ ูเ้ ขียนบรรยายถึงความสวยงามของห่งิ หอ้ ย แล้วอา่ นออกเสยี งดงั ๆ เพ่ือใหป้ ้าแสงดาไดย้ ินดว้ ย “ค่ำวันหนงึ่ คณุ จะเห็นพวกมนั สองหรือสามตัว ดวงดาราเสย่ี งโชคที่ วา้ เหว่ ลอยลอ่ งอยู่ในอากาศแจม่ สงู ข้นึ แลว้ กต็ ำ่ ลง ประหน่งึ ว่าอยบู่ นผวิ คล่ืน หรือไมก่ ก็ ำลังถอนสายบวั ต่อจงั หวะการบนิ น้ันมนั กฉ็ ายและดับ ตะเกียงดวงน้อยของตนสลับกนั ไป คุณอาจจับมนั มาปล่อยใหเ้ ปลง่ แสงอยู่ ในอ้งุ มอื เปน็ แสงท่ีประหลาด ข่าวสารล้ลี ับ...ทง้ั ป่าเตม็ ไปด้วยชีวติ ชีวาที่ โลดเรา่ สนุกสนาน และทง้ั หมดนี้ดำเนินไปในความเงียบสงัดโดยสิ้นเชงิ ” “บรรยายเก่งจัง ฟงั แล้วเหน็ ภาพเลยทเี ดยี ว คงเหมอื นกบั เราในตอน นนี้ ะคะ ปา้ วา่ ” ปา้ แสงดาพึมพำ หากไม่ไดเ้ งยหนา้ ขึน้ มาจากงานในมอื “คณุ บไี ม่เบอื่ หรือคะ อา่ นหนังสอื เล่มนี้อยไู่ ด้ อา่ นต้งั แต่ยังเด็กจนสาว จน เรียนจบ จนกลบั มาก็ยงั อ่านอยู่ อ่านแลว้ อ่านอีก ไม่รู้ว่ากร่ี อบ ต่อกี่รอบ แลว้ ” “แลว้ บีกจ็ ะยงั อ่านตอ่ ไปเรอื่ ยๆ ดว้ ยป้าดา” ดรสาอมย้มิ กลง้ิ ตัวลง นอนคว่ำ ยกมอื ทง้ั สองข้างเทา้ คางจ้องมองดหู ง่ิ ห้อยลอยละลอ่ งด้วยความ เพลดิ เพลนิ ใจ “มลี ูก บกี ็จะอ่านใหล้ กู ฟัง มหี ลาน บีกจ็ ะอ่านใหห้ ลานฟัง” “คุณบดี จู ะชอบเอามากทเี ดียว” ป้าแสงดาเอ้ือมมอื มาหยบิ หนงั สือ เลม่ ทว่ี างอยตู่ รงหนา้ ของหญิงสาวข้นึ มามองดู “ดสู ิ อา่ นจนปกเป่อื ยไป แล้ว”
140/763 “คนเขียนหนงั สอื เล่มนชี้ อื่ ไอแซค ไดนีเสนจ้ะปา้ ” ดรสาเล่า โดยไม่ หวงั วา่ ปา้ แสงดาจะเข้าใจ “เธอไปทำไร่กาแฟอยทู่ ่ีอาฟรกิ าต้ังแต่ปี ค.ศ.๑๙๑๔ กเ็ กอื บจะเกา้ สิบปมี าแล้วละ ไอแซคใช้ชวี ิตอยทู่ ่ีอาฟริกานาน ถึงสบิ เจ็ดปี เธอได้เห็นความเปลี่ยนแปลงของธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอ้ ม มากมายทน่ี น่ั และเขียนเล่าเอาไว้ใน Out of Africa...” “พรากจากแสงตะวนั ...” ป้าแสงดาอา่ นช่อื ทป่ี กหนังสือ ทา่ มกลางสี ส้มสลัวของไฟแรงเทยี นต่ำ กอ่ นจะวางคืนเอาไวท้ ่ีเก่า “เปน็ ชอื่ ทค่ี ุณสรุ ิยฉตั ร ชัยมงคลต้งั ตอนแปล Out of Africa เปน็ ภาษาไทย เม่ือปี พ.ศ.๒๕๓๐ ค่ะป้า” ดรสาบอก แลว้ พลกิ ตวั ขึน้ นอน หงาย จบั จอ้ งมองดวงดาวบนท้องฟา้ อย่างมีความสุข ปลายเท้าของหล่อน ขยบั ดุ๊กดิก๊ ไปมาเหมอื นยอ้ นเวลากลับไปเปน็ เด็กหญิงอกี คร้งั “ดาวเยอะจังเลยนะคะคนื น้ี” หลอ่ นพยายามจะนับดาวดวงน้อยใหญ่ทพ่ี รา่ งพราวเตม็ ฟ้า หากตอ้ ง ยอมแพไ้ ปในทีส่ ุด จากท่ีขอบฟา้ ด้านทิศตะวนั ออก ดวงจันทรก์ ลมโตเรมิ่ เคลือ่ นสงู ข้ึน เปน็ สัญญาณว่าเวลาเร่ิมคลอ้ ยผา่ นไป “ทุกทชี ว่ งคนื เดือนหงาย พระจันทรจ์ ะสอ่ งสวา่ งจนมองเกือบไมเ่ ห็น ดาว แต่น่าแปลกนะคะป้า ทคี่ ืนนเี้ ปน็ คืนเดอื นหงาย แต่ดูเหมือนแสงดาว จะสว่างมากกวา่ แสงจนั ทรเ์ สยี อกี ”
141/763 “ฤดดู าวไงคะ...” ปา้ แสงดาเลา่ เสียงราบเรียบ มือทีจ่ ับเขม็ เยบ็ ผ้ายงั เคลอ่ื นไหวคล่องแคลว่ “คนเย้าเรียกช่วงเวลาท่ีเป็นแบบนวี้ ่า...ฤดดู าว...” “ฤดดู าว” หญงิ สาวทำหน้าประหลาดใจ “บีร้จู กั แตฤ่ ดูร้อน ฤดฝู น ฤดหู นาว ฤดใู บไมร้ ว่ ง ใบไมผ้ ลิ เพง่ิ เคยไดย้ ินฤดูดาวครง้ั แรกน่ีละคะ่ อยู่ ทีน่ ่มี าต้งั นานนมไมเ่ หน็ จะเคยได้ยนิ ” “กไ็ ม่น่าจะเคยหรอกค่ะ” ป้าแสงดาวางงานในมอื ลง “ช่ัวชีวติ ของคน คนหน่ึงจะมีโอกาสไดเ้ ห็นฤดูดาวกนั สกั กีค่ รงั้ กนั ” “คะ?” ดรสาชกั สนใจ จึงพลกิ ตัวหันหนา้ มาทางพเ่ี ลี้ยงเก่าแก่และ พาดศีรษะลงบนตกั ของอกี ฝ่าย อย่างท่ชี อบทำเม่ือตอนตอ้ งการจะประจบ เอาอะไร “ป้าดาเล่าให้ฟงั หน่อยสคิ ะ เรือ่ งฤดูดาวอะไรนน่ั นะ่ ” “กไ็ ม่มีอะไรมากหรอกค่ะ แค่เร่อื งเลา่ ของคนทีผ่ าชา้ งรอ้ งนเ่ี อง”ผ้มู ี อาวุโสทำสมุ้ เสียงใหน้ ่าสนใจ “เล่ากันมาตง้ั แต่ร่นุ ปู่รนุ่ ยา่ แลว้ ป้าเองเคย ได้ยนิ มาต้งั แต่ยังเปน็ เด็ก ไม่มอี ะไรนา่ สนใจมากนักหรอกคะ่ ...กแ็ คเ่ ร่ือง เล่า...” “นน่ั ละคะ่ ปา้ ดา บสี นใจ” ดรสาออ้ น “เลา่ หนอ่ ยนะคะ” “เลา่ ก็ไดค้ ่ะ แตค่ ุณบตี อ้ งบอกป้ามาก่อนวา่ ทำไมต้องไปให้อาหาร แม่ นกเงือกเอง สองเวลาเชา้ เย็นทุกวนั เลย...ทนี่ ั่นมอี ะไรดคี ะ ทำไมไม่ให้นัง หมวยหรืออาซองเป็นคนเอาไปให้ละ่ ” ปา้ แสงดามขี อ้ แลกเปลี่ยน “ก็แหม...”
142/763 ดรสาแอบกลอกตาไปมา...จะเล่าให้พีเ่ ล้ยี งคนเก่าแก่ฟงั ว่าอยา่ งไร ดี นะ ในเมื่อหลอ่ นเองก็ตอบตนเองไม่ได้เหมือนกัน ว่าทำไมต้องไปที่ต้นหวา้ นนั่ ทุกวันดว้ ย เพราะหลังจากวนั น้นั ทนี่ างแมน่ กยอมรบั อาหารจากผชู้ ายตา คมคนน้ัน นางแม่นกก็ดูจะผอ่ นคลายความหวาดระแวงไปมาก หากวา่ หล่อนจะเปล่ียนให้อาซองหรอื หมวยเจ็งเป็นผเู้ อาอาหารไปใหแ้ มล่ ูกนก เงอื กในรงั โพรงตน้ หว้าบา้ ง กไ็ มน่ า่ จะมีปญั หาอะไร อาจเป็นเพราะ...หญงิ สาวถอนหายใจ...อาจเปน็ เพราะชายหนุม่ คนนั้น ก็ได้ ที่ทำใหห้ ลอ่ นรสู้ ึกมคี วามสุขทุกคร้ังท่ีได้พบกับเขา ทุกครง้ั ในยามเชา้ และยามบ่ายทีเ่ ป็นเวลาให้อาหารแม่นกเงือกเมอื่ หลอ่ นไปถงึ บรเิ วณต้นหว้าทที่ ้ายไรน่ ้นั ดรสาจะพบว่าชายหนุ่มผู้นน้ั จะมา ยนื รอหลอ่ นอยู่แล้วแทบทุกคร้ัง พร้อมกบั ผลไมแ้ ละสัตว์เล็กๆ เช่นตะขาบ ทต่ี ายแล้วหรอื ไส้เดือน จากน้นั หล่อนและเขากจ็ ะปีนตามกันขึน้ ไปบน นง่ั รา้ น และเริ่มลงมือป้อนอาหารใหก้ บั แมน่ กเงือกที่ยื่นจะงอยปากออกมา รอรับด้วยความหวิ โหย จนกระทัง่ ทั้งแม่นกและลูกน้อยอมิ่ ... “กแ็ หม...หมวยเจ็งกับอาซองเคยลองดูแลว้ นี่จะ๊ แต่แม่นกกไ็ ม่ยอม กนิ อาหารจากพวกเขา ก็เลยเปน็ บนี ีล่ ะที่จะตอ้ งลงมอื เอง ขนื ไม่ทำแมน่ ก ลกู นกตอ้ งตายแน่ และบีก็ยอมใหเ้ ปน็ อย่างนน้ั ไมไ่ ด้เสยี ด้วย” ดรสาหาคำตอบใหป้ า้ แสงดาไดใ้ นท่สี ดุ แต่หล่อนกล็ ะเอาไวไ้ ม่ยอม เอย่ ถงึ ชายหนมุ่ หัวหนา้ คนงานคนนัน้ ...จะเล่าไดอ้ ย่างไรกนั ฉวยปา้ แสงดา คดิ วา่ หล่อนแอบนดั ผูช้ ายไปเจอกนั ที่ท้ายไรล่ ะก็ เสียชอื่ หมดพอดกี นั
143/763 และหากป้าแสงดารอู้ กี ว่า วนั พรุง่ นเ้ี ขายังนดั จะพาหลอ่ นเดนิ ดสู วน ส้มอีกดว้ ย ดรสารับรองได้ว่าพเ่ี ล้ียงคนเก่าแกข่ องหล่อนเปน็ ไดเ้ รียกหายา ดมให้ลัน่ ดงั น้นั ดรสาจึงรีบเปล่ียนเรอ่ื งคุยเสีย “เอาละ บีก็ตอบป้าแล้ว ทีน้ีปา้ จะเลา่ เรือ่ งฤดดู าวให้ฉนั ฟงั ไดห้ รือยงั จ๊ะ” หญิงสาวทวง “ก็” ปา้ แสงดากระแอมเพอ่ื เรยี กเสียง “คนที่น่เี ขาเลา่ กนั ว่า นานมา แลว้ ...ทบ่ี นดอยโนน้ ...” ผมู้ อี าวโุ สทำท่าทางบยุ้ ใบ้ไปทางเทือกเขา ท่ีทอด ยาวเป็นเงาทะมนึ สงู เสยี ดเมฆอยทู่ างดา้ นหลังของไร่ผาสกุ “เคยมเี มอื งอยู่ เมอื งหนง่ึ ชือ่ วา่ เวยี งแสนเพง็ ...” “แมเ่ คยพดู เหมือนกนั ว่าคนที่นี่เชอื่ กนั วา่ บนดอยสงู มเี มืองเก่าแก่” ดรสาพึมพำเสียงแผว่ “แต่แม่กร็ แู้ ค่นัน้ ” “เวยี งแสนเพ็งเน่ียนะคะคุณบี เป็นเวียงเก่าแกร่ ว่ มสมัยกับเวยี งกุม กามโนน่ เลยเชียว อาจจะเก่ากวา่ เสียดว้ ยซำ้ ” ปา้ แสงดาอา้ งอิงถึงเมอื ง เชยี งใหมโ่ บราณ “เวยี งแหง่ น้ีมกี ษัตรยิ ป์ กครอง มีไพร่ฟ้าทงั้ คนเมืองและ ชาวเขาอยกู่ ันมาอยา่ งมคี วามสุข กษัตรยิ ์องคส์ ุดท้ายของเวียงชือ่ ว่า ขุนคำ ตี้” ปา้ แสงดายกมอื เห่ยี วย่นลบู ศรี ษะ และผมดำขลับซง่ึ ปล่อยยาวสลวย ของหญิงสาวทนี่ อนฟงั เรือ่ งเล่าของนางดว้ ยความรกั ใคร่
144/763 “ขุนคำต้มี ลี ูกสาวหลายคน แตล่ ูกสาวคนที่สวยมากทสี่ ุดเป็นลกู สาว คนสดุ ทอ้ ง ชอื่ วา่ นางอ้วั แสนเพง็ ...นางอวั้ แสนเพ็งสวยจนเป็นที่ร่ำลือระบือ ไปไกล ผิวของนางขาวสะอาดดุจแสงพระจันทร์วนั เพญ็ ผมของนางยาว สลวยเปน็ เงางามเหมือนกับมุ่นไหม กลน่ิ กายของนางหอมย่ิงกว่ากลนิ่ หอม ของดอกเออ้ื งใดในภูสงู ดวงตาของนางเลา่ กส็ ุกสกาวยงิ่ กว่าเอาดาวแสน ดวงมารวมกนั ...” “อ้วั แสนเพง็ ” ดรสาทวนชือ่ นน้ั เสียงแผ่วเบา “ชอื่ เพราะจงั เลยไม่เคย ไดย้ นิ ทไ่ี หนมากอ่ นนะคะปา้ บีไดย้ นิ แต่นางอ้ัวเชยี งแสน นางอ้ัวคำคอน เมือง...ชอื่ นางอ้ัวแสนเพ็งนไี่ มเ่ คยได้ยิน....” “อั้วน่ีไมใ่ ช่ชือ่ หรอกคะ่ ” ป้าแสงดาเล่า “อว้ั เป็นคำบอกลำดับลกู สาว ไงคะคุณบี เรม่ิ ตน้ จาก เอ้อื ย อี่ อาม ไอ อัว้ อก เจ็ด แปด เอา แลว้ ก็ชบิ อวั้ น่ีคอื ลกู สาวคนทห่ี า้ นางอั้วแสนเพ็งกค็ อื ธิดาองค์ทห่ี า้ แห่งเวยี งแสนเพ็ง ถ้าลกู ชายจะนบั วา่ อา้ ย ยี่ สาม ไส งัว่ ลก เจด็ แปด เกา้ สิบ อยา่ งเจา้ อ้ายพระยา เจ้ายีพ่ ระยา เจ้าสามพระยา พระมหากษตั ริยแ์ ห่งอยุธยา อย่างไรเลา่ คะ” ดรสาพยักหน้าหงกึ ๆ ดวงตาใสแจว๋ ด้วยความสนอกสนใจ “แล้ว ยังไงตอ่ คะปา้ เร่อื งของอ้ัวแสนเพง็ มาเกีย่ วกับฤดดู าวไดอ้ ย่างไรกนั ” “เก่ียวสคิ ะ” ปา้ แสงดาเล่าต่อ “เพราะความงามของนางอว้ั แสนเพง็ นนั้ เล่อื งลอื ไปจนถงึ เมืองฟา้ เมอื งแถน จนแถนเมืองแมนราชบุตรอยากได้ เหน็ ”
145/763 “เมืองแถนนี่อย่ทู ไี่ หนคะปา้ ดา” ดรสาซกั ราวกับเดก็ หญิงน้อยๆ ท่ี อยากรอู้ ยากเห็นไปเสียทุกเรือ่ ง ปา้ แสงดาทำปากบุย้ ใบ้ไปบนท้องฟ้ากว้าง “โน่นแน่ะคะ่ เมืองบนฟา้ โนน่ ” “อะไรนะคะ” ดรสาทำตาโต “เมืองแถนนะ่ เปน็ เมอื งฟา้ เมอื งสวรรค์ พวกแถนนะคะ ถ้าจะเปรียบ แล้วกเ็ หมอื นกบั เป็นเทวดาน่ันละคะ่ แต่เปน็ เทวดาท่ีอย่ใู นฉกามาพจรคือ ยงั มกี ิเลสอยู่บ้าง ไมถ่ ึงกบั ปราศจากกเิ ลสแลว้ เหมือนกับเทวดาชัน้ พรหม” ยงิ่ ปา้ แสงดาเล่า ดรสากย็ ่งิ ตื่นเต้น “แถนเมืองแมนราชบุตรอยากเห็นนางอัว้ แสนเพง็ มาก ดังนนั้ ในคืน วันเพ็ญหนง่ึ ที่เมืองฟา้ กับเมอื งมนุษยเ์ ปดิ ให้เห็นกนั แถนเมืองแมนกเ็ ลย ชักรถมา้ ลงมาจากเมอื งแถน เพอื่ มาดวู า่ นางอ้ัวแสนเพ็งสวยตามคำรำ่ ลอื หรอื ไม”่ “ตอ่ จากน้ัน...แถนเมืองแมนก็ตกหลุมรกั นางอั้วแสนเพง็ ทนั ทที ่ีได้ เห็น อย่างนั้นใช่ไหมคะ” ดรสาเดาได้ “ใชแ่ ลว้ ค่ะ” ป้าแสงดาถอนใจ สายตาของผู้สูงวัยเหม่อมองไปบน ทอ้ งฟา้ ไกล “แตร่ กั ทเี่ กิดข้ึนเป็นความรักตอ้ งหา้ ม เพราะแถนเมอื งแมนมคี ู่ หมายอยู่บนเมอื งฟา้ อยแู่ ลว้ คือนางดารกาประกาย ธดิ าเจ้าแถนฟ้าผู้ ยิง่ ใหญ่ สว่ นนางอัว้ แสนเพง็ เองนัน้ ขนุ คำตี้ผบู้ ดิ าไดต้ กลงใจยกนางให้กบั
146/763 พญาอนุตตราชไปแลว้ ...ความรกั ของนางอวั้ แสนเพ็งและแถนเมอื งแมนจึง เปน็ รักตอ้ งหา้ ม...” “น่าสงสารจังนะคะ” ดรสาบน่ พมึ พำ หัวใจพลอยหมน่ เศร้าตามเร่อื ง เลา่ ของป้าแสงดาไปด้วย “แต่แถนเมอื งแมน กล็ อบลงมาพบกับนางอ้วั แสนเพง็ ทกุ คนื วนั เพญ็ แถนเมืองแมนตัง้ ใจจะพานางอัว้ แสนเพ็งขึ้นไปบนเมอื งแถนด้วยในคืน วนั เพญ็ สดุ ท้ายท่ีนดั พบกนั แตด่ ้วยกรรมที่ผูกพนั กนั มาจากปางบรรพ์ คนื น้ันชา่ งโชครา้ ย เพราะนางดารกาประกายลว่ งรู้เรื่องจากบรวิ ารของนาง ดาร กาประกายโกรธมากทแ่ี ถนเมอื งแมนทรยศต่อนาง...” ปา้ แสงดาหยดุ เพอ่ื ทอดถอนลมหายใจ กอ่ นจะเล่าต่อไปดว้ ยเสยี งแผ่วและสั่นเครือ “ดารกาประกายรักแถนเมืองแมนมาก และคิดวา่ แถนเมืองแมนกจ็ ะ ต้องรักนางมากไม่แพก้ ัน หากว่าไม่มีสตรีที่ช่อื วา่ นางอวั้ แสนเพ็งขัดขวางอยู่ ดงั นนั้ นางจงึ ลงจากเมืองแถนมาทีเ่ วียงแสนเพ็ง เพอื่ ดูหนา้ ของนางอั้วแสน เพง็ ที่ขโมยเอาหัวใจรกั ของแถนเมอื งแมนไปจากนาง...เพราะเป็นธดิ าของ แถนเมืองฟ้า ดารกาประกายจึงมีมนตราอำนาจมากนัก...ก่อนหนา้ ที่แถน เมอื งแมนจะมาถงึ นางอว้ั แสนเพ็งซึง่ มาน่ังรอคนรักอยทู่ อี่ ุทยานกลางเวยี ง กถ็ กู ดารกาประกายสังหารจนส้ินใจ...เท่านน้ั ยังไม่สาแก่ความเจบ็ แค้น ดาร กาประกายใช้อำนาจของนางทำลายเวยี งจนล่มสลายลงไป กลายเป็นเวยี ง ร้างกลางปา่ เขาดงดอย ผู้คนในเมอื งกลับกลายเป็นสัตวป์ ระหลาดนา่ เกลียดน่ากลัว คอยสบู เลือดสูบเนื้อของผูค้ นทสี่ ญั จรผา่ นไปมา...”
147/763 น้ำตาของดรสาไหลรนิ ลงมาสองขา้ งแก้มอยา่ งชา้ ๆ ดว้ ยความรู้สึก สะเทือนใจ หล่อนมกั จะเป็นอย่างนที้ กุ คร้ัง ถ้าได้ฟังเรื่องเลา่ ท่ีเศร้า สะเทือนใจ “เมอื่ แถนเมอื งแมนมาถึงท่นี ดั หมาย กไ็ ดพ้ บเพียงรา่ งไรว้ ิญญาณของ นางคนรกั แถนเมืองแมนเศรา้ โศกมาก น้ำตาของแถนเมืองแมนไหลหลง่ั ออกมาราวกบั สายเลอื ด และนำ้ ตาหยดหน่งึ น้ันได้หลน่ ลงไปต้องร่างของอ้ัว แสนเพ็ง นางอ้วั แสนเพง็ เริม่ ขยับร่างกายเหมอื นจะฟื้นคนื ชพี มาอีกครง้ั ซึ่ง ทำใหแ้ ถนเมอื งแมนดีใจมาก แต่อนิจจา...นางดารกา-ประกายทเี่ ฝ้าดู เหตกุ ารณอ์ ยู่ดว้ ยความแค้นเคอื งยิ่งโกรธเกรีย้ ว เมอ่ื เห็นว่าแถนเมืองแมน ยงั ไมค่ ลายรกั จากนางมนษุ ย์ ดารกาประกายจงึ ใชอ้ ำนาจมนตราท่ีมอี ยู่ ทงั้ หมด สาปให้ร่างท่ีกำลงั จะฟน้ื คนื ชพี ของนางอั้วแสนเพ็งกลายไปเป็น ดอกเอื้องสีเหลืองดจุ ทองคำบรสิ ทุ ธ.ิ์ ..” ปา้ แสงดายกมอื ลูบศรี ษะของดรสาแผ่วเบา “แถนฟา้ รเู้ รอื่ งทน่ี างดารกาประกายทำลงไป กโ็ กรธลกู สาวยง่ิ นัก ท่ี นำมนตราไปใช้ในทางทผ่ี ดิ หากแตก่ ารณท์ เี่ กดิ สายเกนิ ไปเสียแลว้ แถนฟา้ ไมส่ ามารถจะแก้ไขเรอ่ื งทเี่ กิดขนึ้ ได้ คร้นั จะให้นำเอื้องแสนเพ็งกลับขน้ึ ไป บนเมอื งแถนก็เปน็ ส่งิ ทไี่ มส่ ามารถจะทำได้ เพราะเอ้ืองแสนเพ็งเป็นเอือ้ งท่ีมี กำเนิดมาจากร่างกายมนษุ ย์ ซ่งึ ถอื ว่าเป็นสงิ่ ไม่บริสทุ ธ์ิ ดังนน้ั สิ่งเดยี วท่ี แถนฟ้าจะชว่ ยให้แถนเมอื งแมนและนางอ้ัวแสนเพง็ สมหวังได้กค็ อื ทำให้ ทั้งสองมีโอกาสได้พบกนั บา้ งเป็นคร้งั คราว จนกว่าความแค้นและคำสาป
148/763 ทั้งหลายจะถกู ชำระลา้ งไป...แถนฟ้าจงึ ใหพ้ รกบั คนรักท้งั สองใหไ้ ดพ้ บกัน ทุกฤดดู าว...ฤดทู ีด่ าวเตม็ ฟ้า ฤดทู ี่ดวงดาริกาจะสกุ สวา่ งจนกลบแสง จันทรา...ฤดูดาวที่จะเวียนมาทุกๆ หนึ่งพนั พระจนั ทรเ์ พญ็ ...” “ป้าหมายความวา่ ...” ดรสาอา้ ปากคา้ ง “ทกุ ๆ หนึง่ พนั วนั เพญ็ นาง อ้ัวแสนเพ็งจะคืนชพี ข้ึนมาอย่างนัน้ หรือคะ” “คนทีผ่ าช้างร้องเชอื่ วา่ เมอื่ ฤดูดาวเวยี นมาถงึ จะเป็นช่วงเวลาท่ีเอ้ือง แสนเพง็ บานและกลบั กลายรา่ งเป็นนางอ้วั แสนเพง็ เพอ่ื จะไดพ้ บกบั แถน เมืองแมนซึง่ จะขบั รถมา้ ลงมาจากเมืองฟ้าอกี ครง้ั หนึง่ ...” ปา้ แสงดาพยกั หนา้ “ทกุ ๆ หนึ่งพนั พระจันทร์เพญ็ ...” ดรสาคดิ คำนวณตัวเลขภายในใจ ปรูดปราด ในหน่งึ ปีมสี ิบสองเดอื น นัน่ หมายความว่าจะมีคืนพระจนั ทรเ์ พ็ญสิบ สองครัง้ ดงั น้ันหนึ่งพนั พระจนั ทร์เพ็ญ ก็จะใช้เวลาราวแปดสบิ สองถงึ แปด สบิ สามปี...นเ่ี อง ปา้ แสงดาจึงวา่ ไม่ใชท่ ุกคนที่จะมีโอกาสไดเ้ ห็นฤดดู าว... “ปา้ วา่ ตอนน้ีถงึ เวลาของฤดูดาวอีกครงั้ หน่ึงแลว้ หรือคะ” ป้าแสงดาพยักหน้าชา้ ๆ แทนคำตอบ “พวกในหมู่บ้านวา่ กันอย่างนน้ั นะคะ ปา้ เองก็ไม่รหู้ รอก เพราะไมเ่ คยเห็นฤดดู าวกบั เขาสักหน” “น่าจะจรงิ นะป้า” ดรสาลกุ ขึ้นน่ัง แหงนหนา้ ขึน้ มองดวงดาวนบั หมืน่ เบือ้ งบน “ปกตเิ วลาทอี่ ยู่บนดอยไมม่ แี สงสี จะเหน็ ดาวไดช้ ัดเจนมากกว่า
149/763 ในเมืองมากอยแู่ ลว้ แต่ทอ้ งฟ้าชว่ งนี้ดาวมมี ากมายเกล่ือนทอ้ งฟา้ มีมาก กวา่ ทุกทีทบี่ ีเคยเหน็ มาเลย ดูสิคะ...พระจันทร์ใกลว้ นั เพญ็ สวา่ งขนาดนี้ ยงั สวา่ งสแู้ สงดวงดาวไม่ได้ แหม...ว่าแลว้ กอ็ ยากจะไปเวียงทีว่ า่ นัน่ จงั อยาก ไปดูให้เหน็ กบั ตาว่านางอว้ั แสนเพง็ สวยจรงิ ตามคำร่ำลอื หรือเปล่า” ผสู้ ูงวยั กว่าอมยิม้ เม่อื แลเหน็ เงาเด็กหญงิ ชา่ งฝนั ทอ่ี ยภู่ ายในตัวของ ดรสา ที่เคยเหน็ มาแตเ่ ลก็ แต่นอ้ ย “จะมีที่ไหนเลา่ คะ เร่อื งเล่าทง้ั เพ” “ไมม่ ใี ครเคยคิดไปตามหาเมืองท่ีว่านน่ั เลยหรอื ปา้ ” หญิงสาวนงั่ กอด เข่าของตัวเอง ทอดสายตามองเหมอ่ ไปยังแนวขุนเขาที่แลเห็นเป็นเงาตะค่มุ อยู่ในพงไพร “เรื่องเลา่ อยา่ งน้ี อาจจะมีเค้ามูลความจริงอยู่บา้ ง” “ใครจะกลา้ ผ่านป่าโหงไปล่ะคะ” ป้าแสงดาทำท่าทางสยดสยองเมอ่ื เอ่ยถึงปา่ โหง ก่อนจะเอ้อื มมอื ไปหยบิ ผ้าและเข็มที่วางไวข้ น้ึ มา แล้วกม้ หน้าลงไปทำงานท่ยี ังคงคา้ งเอาไวต้ อ่ ไป “ให้ไปเองน่ะไม่มที างอยแู่ ลว้ จะ จ้างคนทีผ่ าชา้ งรอ้ งนำทางกค็ งไมม่ ใี ครเอาแน.่ ..” “จนแลว้ จนรอดกเ็ ลยไมร่ ู้วา่ ทีบ่ นยอดดอยนนั่ มีเวยี งแสนเพ็งอยูจ่ รงิ หรือเปล่า แลว้ คำสาปละ่ คะ...ป้าวา่ ถา้ คำสาปกับความแคน้ น้ันได้รบั การ ชำระล้าง นางอวั้ แสนเพง็ และแถนเมืองแมนก็จะไดอ้ ยู่คกู่ ันงั้นหรือคะ”
150/763 “กค็ งจะอยา่ งนน้ั ” ปา้ แสงดาพยักหนา้ ไปมา “ป้ากไ็ ม่รหู้ รอกคะ่ เขา เล่ามายงั ไง ป้าก็เล่าตอ่ ให้คณุ ฟงั อยา่ งนน้ั ละ” “แลว้ เขาเลา่ ไหมวา่ คำสาปน้นั จะแก้ได้ยงั ไง” แสงดาอมยิม้ ก่อนจะตอบนายหญงิ คนใหมแ่ หง่ ไรผ่ าสุกไปอย่างติด ตลกวา่ “ไมม่ ใี ครรหู้ รอกค่ะคุณบี จะมีกแ็ ต่นางดารกาประกายเทา่ นัน้ ละมัง คะ ถงึ จะตอบคุณบใี ห้หายขอ้ งใจได้ เพราะนางเป็นคนสาปนางอวั้ แสนเพง็ เอาไวน้ ่คี ะ...ก็ต้องนางเทา่ นน้ั ละ ถึงจะรวู้ า่ จะแกค้ ำสาปได้อย่างไร...” “แลว้ ดารกาประกายล่ะคะ...” ดรสายังไม่วายหายสงสัย จึงซักต่อไป ว่า “ดารกาประกายถูกลงโทษไหม ทำร้ายกาจถงึ ขนาดน้นั ...” “ดารกาประกายน่ะเป็นลูกรักของแถนฟ้า ดงั น้นั ถงึ จะลงโทษกไ็ ม่นา่ จะรนุ แรงนกั เล่ากนั วา่ ดารกาประกายถูกบดิ าของนางลงโทษให้มาเกดิ เป็นนางมนุษย์ ไร้ซ่ึงอำนาจคาถาและมนตราใดๆ นางตอ้ งเปน็ มนุษย์เดนิ ดนิ หลายชาติหลายภพ ด้วยแถนฟา้ บิดาของนาง ตอ้ งการสอนให้ดารกา ประกายเรยี นรู้วา่ ...ความรกั ท่ีแทจ้ รงิ นนั้ เป็นเชน่ ไร...” “เฮ้อ...” ดรสาถอนหายใจ “ท่ีจรงิ เธอกน็ า่ สงสารเหมอื นกนั นะคะป้า เธอคงจะรกั แถนเมืองแมนมากจนกระทั่งหลงลืมไปวา่ ความรักเปน็ สง่ิ ที่ บงั คับกนั ไม่ได.้ ..”
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
- 364
- 365
- 366
- 367
- 368
- 369
- 370
- 371
- 372
- 373
- 374
- 375
- 376
- 377
- 378
- 379
- 380
- 381
- 382
- 383
- 384
- 385
- 386
- 387
- 388
- 389
- 390
- 391
- 392
- 393
- 394
- 395
- 396
- 397
- 398
- 399
- 400
- 401
- 402
- 403
- 404
- 405
- 406
- 407
- 408
- 409
- 410
- 411
- 412
- 413
- 414
- 415
- 416
- 417
- 418
- 419
- 420
- 421
- 422
- 423
- 424
- 425
- 426
- 427
- 428
- 429
- 430
- 431
- 432
- 433
- 434
- 435
- 436
- 437
- 438
- 439
- 440
- 441
- 442
- 443
- 444
- 445
- 446
- 447
- 448
- 449
- 450
- 451
- 452
- 453
- 454
- 455
- 456
- 457
- 458
- 459
- 460
- 461
- 462
- 463
- 464
- 465
- 466
- 467
- 468
- 469
- 470
- 471
- 472
- 473
- 474
- 475
- 476
- 477
- 478
- 479
- 480
- 481
- 482
- 483
- 484
- 485
- 486
- 487
- 488
- 489
- 490
- 491
- 492
- 493
- 494
- 495
- 496
- 497
- 498
- 499
- 500
- 501
- 502
- 503
- 504
- 505
- 506
- 507
- 508
- 509
- 510
- 511
- 512
- 513
- 514
- 515
- 516
- 517
- 518
- 519
- 520
- 521
- 522
- 523
- 524
- 525
- 526
- 527
- 528
- 529
- 530
- 531
- 532
- 533
- 534
- 535
- 536
- 537
- 538
- 539
- 540
- 541
- 542
- 543
- 544
- 545
- 546
- 547
- 548
- 549
- 550
- 551
- 552
- 553
- 554
- 555
- 556
- 557
- 558
- 559
- 560
- 561
- 562
- 563
- 564
- 565
- 566
- 567
- 568
- 569
- 570
- 571
- 572
- 573
- 574
- 575
- 576
- 577
- 578
- 579
- 580
- 581
- 582
- 583
- 584
- 585
- 586
- 587
- 588
- 589
- 590
- 591
- 592
- 593
- 594
- 595
- 596
- 597
- 598
- 599
- 600
- 601
- 602
- 603
- 604
- 605
- 606
- 607
- 608
- 609
- 610
- 611
- 612
- 613
- 614
- 615
- 616
- 617
- 618
- 619
- 620
- 621
- 622
- 623
- 624
- 625
- 626
- 627
- 628
- 629
- 630
- 631
- 632
- 633
- 634
- 635
- 636
- 637
- 638
- 639
- 640
- 641
- 642
- 643
- 644
- 645
- 646
- 647
- 648
- 649
- 650
- 651
- 652
- 653
- 654
- 655
- 656
- 657
- 658
- 659
- 660
- 661
- 662
- 663
- 664
- 665
- 666
- 667
- 668
- 669
- 670
- 671
- 672
- 673
- 674
- 675
- 676
- 677
- 678
- 679
- 680
- 681
- 682
- 683
- 684
- 685
- 686
- 687
- 688
- 689
- 690
- 691
- 692
- 693
- 694
- 695
- 696
- 697
- 698
- 699
- 700
- 701
- 702
- 703
- 704
- 705
- 706
- 707
- 708
- 709
- 710
- 711
- 712
- 713
- 714
- 715
- 716
- 717
- 718
- 719
- 720
- 721
- 722
- 723
- 724
- 725
- 726
- 727
- 728
- 729
- 730
- 731
- 732
- 733
- 734
- 735
- 736
- 737
- 738
- 739
- 740
- 741
- 742
- 743
- 744
- 745
- 746
- 747
- 748
- 749
- 750
- 751
- 752
- 753
- 754
- 755
- 756
- 757
- 758
- 759
- 760
- 761
- 762
- 763
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 500
- 501 - 550
- 551 - 600
- 601 - 650
- 651 - 700
- 701 - 750
- 751 - 763
Pages: