องค์ความรู้ ปี 63 จ.เชียงราย

-3- ปจจัยแหงความสําเร็จ - การไดผ นู ําทีด่ ี - การไดผูตามท่มี ปี ระสิทธิภาพ - การมสี วนรวมของทุกภาคสวน - มกี ารสื่อสารที่มีประสทิ ธิภาพ - การสรางแรงจูงใจในการทาํ งาน - การประเมนิ ผล - การฝกอบรมและพัฒนาศักยภาพ

แบบบันทกึ องคค วามรูรายบุคคล 1. ช่ือองคความรู เทคนคิ การนําสารสนเทศเพือ่ การพฒั นาคณุ ภาพชีวิต สูการจัดทําแผนพัฒนาหมบู า น เศรษฐกิจพอเพยี ง ในตาํ บลเขมแข็ง 2. ชื่อเจาของความรู นางสาวออมใจ สุขใจ ตาํ แหนง นักวิชาการพัฒนาชุมชนชํานาญการ 3. องคค วามรูทบี่ งชี้  หมวดท่ี 4 เทคนคิ เสรมิ สรางองคก รใหมขี ีดสมรรถนะสงู 4. ที่มาและความสําคญั ในการจัดทําองคค วามรู การจัดทําองคความรูในขอบงชี้เทคนิคการพัฒนาของการพัฒนาองคกรและการพัฒนาพ้ืนท่ี ในมิติตางๆ โดยการบริหารจัดการองคความรู ใหสามารถขับเคลื่อนนโยบายและยุทธศาสตรการพัฒนาชุมชน ตามภารกิจกรมการพัฒนาชุมชน จํานวน 4 หมวด โดยสํานักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงรายไดบงชี้องค ความรู หมวด 4 เทคนิคเสริมสรางองคกรใหมีขีดสมรรถนะสูง เปนองคความรูของหนวยงาน ประจําป งบประมาณ พ.ศ.2563 ซงึ่ มีความสอดคลองเชื่อมโยงกับกระบวนการขับเคลื่อนโครงการพัฒนาประสิทธิภาพ การขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย : Change for Good ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2563 และโครงการเชียงราย Next STEP : ศาสตรพระราชาสูการพัฒนาตําบลเขมแข็ง มั่นคง ม่ังคั่ง ย่ังยืน โดยมวี ตั ถุประสงคกําหนดทิศทางการพฒั นาองคกรภายใตมติ กิ ารพฒั นางาน งบ ระบบ คน ตําบลหงาว ไดรับคัดเลือกเปนตําบลเปาหมายในการพัฒนาตําบลเขมแข็ง ตามโครงการ โครงการเชียงราย Next STEP : ศาสตรพระราชาสูการพัฒนาตําบลเขมแข็ง มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน โดยมีพ้ืนท่ี หมูบ าน จํานวน 20 หมูบาน มีครัวเรือนจํานวน 2,935 ครัวเรือน และประชากรท้ังหมด จํานวน 6,720 คน ตําบลหงาว เปนตําบลที่มีศักยภาพในการพัฒนาตนเองท่ีขับเคล่ือนงานพัฒนาชุมชน ตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง เสริมสรางตําบลใหมีขีดสมรรถนะ จะเห็นไดจากกิจกรรมเดน ไดรับรางวัลระดับประเทศ เปนตําบลการบริหารจัดการขยะที่ย่ังยืน ภายในตําบลมีหมูบานเศรษฐกิจพอเพียงตนแบบ หมูบานสัมมาชีพ ชุมชน หมูบานกลุมออมทรัพยเพื่อการผลิต มีผลิตภัณฑชุมชนท่ีหลากหลาย เปนผลิตภัณฑโอทอปของตําบล หมูบานกองทุนแมของแผนดิน การบริหารจัดการ “บานสวย เมืองสุข” และตําบลหงาวก็มีการสงเสริมและ สนับสนุนใหทุกหมูบาน นอมนําหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใชในการดําเนินชีวิตของ ประชาชนในทุกหมูบาน รวมถงึ กลุม/องคกรท่ีมีความเขม แข็ง ไดแก องคกรสตรี อาสาพัฒนาชุมชน เครือขาย องคกรตางๆ จงึ เปนที่มาของการไดรับคัดเลือกเปนตําบลเปาหมายในการพัฒนาตําบลเขมแข็ง ตามโครงการ โครงการเชียงราย Next STEP : ศาสตรพระราชาสูการพัฒนาตําบลเขมแข็ง ม่นั คง ม่ังค่งั ยัง่ ยืน ของอําเภอเทิง และเจาหนาท่ีพัฒนาชุมชน จึงมีการพัฒนางาน งบ ระบบ คน ในการเปนนกั ยุทธศาสตรขน้ั เทพ นักสงเสริมข้ัน เทพ และนัก IT ข้ันเทพ สูการขับเคล่ือนนโยบายและยุทธศาสตรการพัฒนาชุมชน โดยการสงเสริม สนับสนุน และพัฒนาอยา งมสี ว นรว มของประชาชน ตาํ บลเขม แขง็ ใหเกดิ ความยั่งยนื สืบไป

-2- 5. วิธีการ/ ขั้นตอน 5.1 นําขอมูล และสารสนเทศ หมูบานท่ีไดจัดเก็บขอมูลไวในระบบแลว ไดแก ขอมูล ความจําเปนพ้ืนฐานของครัวเรือน (จปฐ.) ขอ มูล กชช.2 ค แผนพัฒนาหมูบาน หรือแผนชุมชน และบรู ณาการ แผนตําบล มาวิเคราะห สังเคราะห โดยใชโปรแกรม CIA และนําเสนอผลงานโดยโปรแกรม Power PI เพื่อใชแนวทางในการแกไขปญหา ปรับปรุง และพัฒนาในตําบลสารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต มาประกอบในการจัดทําแผนพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง โดยนํารองบานสันปาบง หมูที่ 11 ตําบลหงาว อําเภอเทิง จงั หวดั เชยี งราย 5.2 รูปแบบกระบวนการดําเนินการ และขนั้ ตอนการดําเนินงาน 1. ขัน้ เตรยี มการ 1.1 ประชุมหมบู านกอนการขับเคลือ่ นและการจัดการชุมชนในหมบู านเศรษฐกิจพอเพียง มเี ทคนิคใหมีการพบปะ เพ่ือสรางคณุ คา โดยมกี ารยกยอ ง ใหเ กียรติกัน ใชคานยิ มกรมฯ คือ A (Appreciation) และมีการสนับสนุนใหไดพูดคุย แสดงความคิดเห็นรวมกัน ในการสํารวจและวิเคราะหศักยภาพทุนชุมชนใน หมูบานตนเอง เปนการนําฐานขอมูลทนุ ชุมชนมากําหนดกิจกรรม/โครงการ ในหมูบาน เพื่อการแกไขปญหา และพฒั นาหมบู าน 1.2 กําหนดแผนปฏบิ ตั กิ าร โดยใชเทคนิคกระบวนการมีสวนรวมในการบริหารจัดการทุน ชุมชนบูรณาการทํางานรวมกันของทีมฯ ดวยการรวมกันคิด รวมกันวางแผน รวมกันตัดสินใจ รว มกันดําเนินการ และรวมกันประเมินผลอยางสรางสรรค (C: Creativity) 2. ข้นั ปฏิบัติการ 2.1 พัฒนากรและหนวยงานภาคีรวมกับกลุม/องคกรในหมูบ าน ดําเนินการช้ีแจงปญหา และสรุปผลการวิเคราะหฯ จากขอมูลพื้นฐานหมูบาน ขอมูล จปฐ. และขอมูลอ่ืนๆ ของหมูบาน ปญหาที่พบ และวิธีการแกไขปญหา โดยไดใชการเอ้ืออํานวย (F: Facilitation) เพื่ออํานวยความสะดวก และแลกเปลี่ยน ทรัพยากรรวมกัน โดยมีเทคนิคสนับสนุนในการใชแนวคดิ กระบวนการพัฒนาชุมชนเปนหลัก ในการจัดการ ชมุ ชน โดยทุกฝา ยตอ งไดรับประโยชนรวมกนั (win win) ทั้งหมด 2.2 ดําเนินกิจกรรมจัดทําแผนพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง ในตําบลเขมแข็ง เจาหนาท่ีพฒั นาชุมชนทุกคน และผูนาํ ชุมชน มีการแบง หนา ท่ีรับผิดชอบ บูรณาการทาํ งาน และประสานกลุม/ องคกรในหมูบาน โดยนดั วันเวลา และสถานทีอ่ ยางชัดเจน และใชเ ทคนิคสรางความสมั พันธก ับกลุม/องคกรใน หมบู าน ใหเ ปนไปในทางทดี่ ี เพื่อแกไขปญหาของกลมุ /องคกร และหมบู า น และเนนใหป ระชาชนเปน ศูนยกลาง การพัฒนา 2.3 ตดิ ตาม ประเมนิ ผล สรปุ ผลรวมกัน และมีการเรียนรูการดําเนินงานและทบทวนหลัง การปฏิบัติงาน (After Action Review : AAR) โดยมีการวิเคราะหปญหา อุปสรรค และการพัฒนาหมูบาน เพ่อื นาํ ขอ มลู ไปปรับปรงุ การดาํ เนนิ งานกจิ กรรมในระยะตอไป 6.ผลลัพธท่ีได 6.1 เทคนคิ และวิธกี าร 1) นําชุมชนโดยสารสนเทศเพ่ือการพัฒนาคุณภาพชีวิต ท่ีไดวิเคราะห สังเคราะห โดยใช โปรแกรม CIA และนําเสนอผลงานโดยโปรแกรม Power PI ไดแก ขอมูลความจําเปนพื้นฐานของครัวเรือน (จปฐ.) ขอมลู กชช.2 ค แผนพัฒนาหมูบา น หรือแผนชมุ ชน และบรู ณาการแผนตําบล

-3- 2) มีเทคนิคใหมีการพบปะ เพื่อสรางคุณคา โดยมีการยกยอง ใหเกียรติกัน ใชคานิยมกรมฯ คือ A (Appreciation) และมีการสนับสนุนใหไดพ ูดคุย แสดงความคิดเห็นรวมกัน ในการสํารวจและวิเคราะห ศักยภาพทนุ ชุมชนในหมูบา นตนเอง 3) รวมกันคิด รวมกันวางแผน รวมกันตัดสินใจ รวมกันดําเนินการ และรวมกันประเมินผล อยางสรา งสรรค (C: Creativity) 6.2 องคค วามรูกระบวนการใหมท่ไี ด 1) เทคนิคการนําสารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต สูการจัดทําแผนพัฒนาหมูบาน เศรษฐกจิ พอเพียง ในพนื้ ที่ 2) เกิดกระบวนการเรียนรูของชุมชนในการกําหนดทิศทางเดียวกัน ในการวางแผนในการ พฒั นาหมูบานสูอนาคต 3) ชาวบานมีความเขาใจและระบุปญหาการพัฒนาไดเอง เปนการใหประชาชนเปนผูคิดคน ปญ หา เปน ผนู ําทุกอยาง ซึง่ ใหท ราบวา เปนเรอื่ งทีป่ ระชาชนตองคดิ เอง 6.3 ปญหาและวิธกี ารแกไขปญหา ขอ มูลงานพัฒนาชุมชนของสํานักงานพัฒนาชุมชนอําเภอเทิง โดยเจาหนาที่พัฒนาชุมชนและ เครือขายงานพัฒนาชุมชน ในการสํารวจขอมูล จัดทําและรวบรวมขอมูล และจัดทําสารสนเทศเพ่ือการพัฒนา แตยังไมไดนําขอมลู มาใชใ หเกดิ ประโยชนในการพัฒนาคุณภาพชวี ิต นําขอมูล และสารสนเทศ หมูบาน ไดแก ขอมูลความจําเปนพ้ืนฐานของครัวเรือน (จปฐ.) ขอ มูล กชช.2 ค แผนพัฒนาหมูบาน หรือแผนชุมชน และบูรณาการแผนตําบล มาวิเคราะห สังเคราะห โดยใช โปรแกรม CIA และนําเสนอผลงานโดยโปรแกรม Power PI เพ่ือใชแนวทางในการแกไขปญหา ปรับปรุง และ พัฒนาในตําบลสารสนเทศเพ่ือการพัฒนาคุณภาพชีวิต มาประกอบในการจัดทําแผนพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจ พอเพยี ง โดยนํารอ งบานสันปา บง หมทู ่ี 11 ตําบลหงาว อําเภอเทิง จงั หวัดเชยี งราย นอกจากน้ี ใชกระบวนการมีสวนรวมของประชาชน โดยใชแนวคิดการมีสวนรวม (Participation) เพื่อแกไขปญหาและพัฒนาหมูบาน เก่ียวกับการเรียนรูในเรื่องการบริหารจัดการชุมชน ในหมูบานเศรษฐกิจพอเพียงใหมีประสิทธิภาพ โดยมีกลุม/องคกรในชุมชนตาง ๆ เขารวมกระบวนการดวย เพื่อสํารวจและวิเคราะหขอมูลพ้ืนฐาน (DATA BASE) และขอมูลทุติยภูมิที่มีอยางอยูในชุมชนของผูนาํ ชุมชน ท่ีส่ังสมประสบการณมานาน ปญหาที่พบ ไดจากการวิเคราะหขอมูลความจําเปนพื้นฐาน (จปฐ.) ป 2562 และขอ มูล กชช 2 ค ท่ีตกเกณฑต วั ช้ีวดั และตัวชีว้ ัดอ่ืนๆ ดงั นี้

-4- จากปญหา สูการแกไขปญหา และสงเสริมการพัฒนา ในการวางแผนการกําหนดการพัฒนาคุณภาพ ชีวิต ดานท่ีเห็นควรเรงแกไขปญหา อันดันแรก คือ การจัดการความเส่ียงชุมชน และรองลงมา คือ การ แกป ญหาความยากจน ตามแผนภาพ ดงั น้ี สรุปผลการวิเคราะหคุณภาพชีวิต แนวทางแกไ ขปญหา/พัฒนา 1. ดา นการจดั การความเสี่ยงชุมชน 1.1 สงเสรมิ ครอบครวั พฒั นาหมูบานละ 30 ครอบครวั 2.ดานการแกไ ขปญ หาความยากจน 1.2 จัดสวัสดิการแกเด็ก/ เยาวชน /ผูดอยโอกาส/ผูสูงอายุ/ผูพิการ 1.3 จดั ทําแผนซักซอ มการอพยพในพื้นที่เสี่ยง 1.4 โครงการฟนฟ/ู อนุรักษทรัพยากร ธรรมชาติและสิ่งแวดลอม 1.5 ศูนยเรียนรขู ยะรีไซเคิล 1.6 โครงการครอบครัวอบอุน ชุมชนเขมแข็ง 1.7 สงเสรมิ การลด ละ เลิก การใชส ารเคมใี นชุมชน 1.8 สนับสนุนอุปกรณก ฬี า เชน ฟตุ บอล วอลเลยบอล เปนตน และสง เสรมิ การ กีฬาใหกับเยาวชนในหมูบาน 2.1 สง เสริมการปลูกผักสวนครวั รัว้ กินได 2.2 ฝกอบรมสงเสริมการเรยี นรเู ศรษฐกิจพอเพียง 2.3 สง เสริมสมั มาชีพชุมชน 2.4 สง เสริมการพฒั นาผลิตภณั ฑชมุ ชน 6.4 ปจจยั แหง ความสําเร็จ 1) ความรวมมือของชาวบานดําเนินการตามกระบวนการพัฒนาชุมชน ประชาชนไดรับ ประโยชนร วมกัน (win win) 2) ประชาชนเปนศูนยกลางการพัฒนา โดยชุมชน เพื่อชุมชนท่ีเขมแข็ง และใหมีความม่นั คง มง่ั คงั่ และย่ังยนื 3) ประชาชน ผูนําชุมชน และเจาหนาที่ใชกระบวนการเรียนรูรวมกันในการกําหนดทิศทาง เดียวกนั ในการวางแผนในการพฒั นาหมูบ า นสอู นาคต สรุปเทคนิคการนําสารสนเทศเพ่ือการพัฒนาคุณภาพชีวิต สูการจัดทําแผนพัฒนาหมูบาน เศรษฐกิจพอเพียง ในตําบลเขมแข็ง ประสบความสําเร็จไดดวยการขอมลู และสารสนเทศ หมูบานที่ไดจัดเก็บ ขอมูลไวในระบบแลวจากกรมการพัฒนาชุมชน ไดแก ขอมูลความจําเปนพ้ืนฐานของครัวเรือน (จปฐ.) ขอมูล กชช.2 ค แผนพัฒนาหมูบาน หรือแผนชุมชน และบูรณาการแผนตําบล มาวิเคราะห สังเคราะห โดยใช โปรแกรม CIA และนําเสนอผลงานโดยโปรแกรม Power PI จึงเปนแนวทางในการแกไขปญหา และพัฒนาใน พ้ืนที่ สูจัดทําแผนพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง บานสันปาบง หมูท่ี 11 ตําบลหงาว อําเภอเทิง จงั หวดั เชยี งราย

แบบบนั ทกึ องคค วามรรู ายบุคคล 1. ชอื่ องคความรู เทคนคิ การจัดทําฐานขอ มูลตําบลเขม แขง็ มั่นคง มนั่ ค่ัง ยัง่ ยนื 2. ช่ือเจาของความรู นางสาวศศปิ ระภา นนั ไชย 3 องคความรูที่บงช้ี  หมวดที่ 4 เทคนิคเสริมสรางองคก รใหม ขี ีดสมรรถนะสงู 4. ที่มาและความสําคัญในการจัดทําองคความรู การจัดทําองคความรูในขอบงช้เี ทคนิคการพฒั นาของการพัฒนาองคกรและการพัฒนาพ้ืนท่ี ในมติ ิตาง ๆ โดยการบริหารจดั การองคความรู ใหส ามารถขบั เคล่ือนนโยบายและยุทธศาสตรการพฒั นาชุมชนตามภารกิจ กรมการพัฒนาชุมชน จํานวน 4 หมวด โดยสํานักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงรายไดบ งช้ีองคความรู หมวด 4 เทคนิคเสริมสรางองคกรใหมีขีดสมรรถนะสูง เปนองคความรูของหนวยงาน ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2563 ซึ่งมีความสอดคลองเช่ือมโยงกับกระบวนการขับเคลื่อนโครงการพัฒนาประสิทธิภาพการขับเคลื่อนงานพัฒนา ชุมชนจังหวัดเชียงราย : Change for Good ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2563 และโครงการเชียงราย Next STEP : ศาสตรพระราชาสูการพัฒนาตําบลเขมแข็ง มั่นคง มั่งค่ัง ยั่งยืน โดยมีวัตถุประสงคกําหนดทิศทางการ พัฒนาองคก รภายใตม ติ ิการพัฒนางาน งบ ระบบ คน ตําบลหงาว ไดรับคัดเลือกเปนตําบลเปาหมายในการพัฒนาตําบลเขมแข็ง ตามโครงการ โครงการเชียงราย Next STEP : ศาสตรพระราชาสกู ารพัฒนาตําบลเขมแข็ง ม่ันคง ม่ังค่ัง ยั่งยืน โดยมีพื้นท่ี หมูบาน จํานวน 20 หมูบาน มีครัวเรือนจํานวน 2,935 ครัวเรอื น และประชากรท้งั หมด จํานวน 6,720 คน ตําบลหงาว เปนตําบลที่มีศักยภาพในการพัฒนาตนเองท่ีขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมชน ตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง เสริมสรางตําบลใหมีขีดสมรรถนะ จะเห็นไดจากกิจกรรมเดน ไดรับรางวัลระดับประเทศ เปนตําบลการบริหารจัดการขยะที่ย่ังยืน ภายในตําบลมีหมูบานเศรษฐกิจพอเพียงตนแบบ หมูบานสัมมาชีพ ชุมชน หมูบานกลุมออมทรัพยเพ่ือการผลิต มีผลิตภัณฑชมุ ชนที่หลากหลาย เปนผลิตภัณฑ OTOP ของตําบล หมูบานกองทุนแมของแผนดิน การบริหารจัดการ “บานสวย เมืองสุข” และตําบลหงาวก็มีการสงเสริมและ สนับสนุนใหทุกหมูบาน นอมนําหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใชในการดําเนินชีวิตของ ประชาชนในทุกหมูบาน รวมถึงกลุม/องคกรท่ีมีความเขมแข็ง ไดแก องคกรสตรี อาสาพัฒนาชุมชน เครือขาย องคก รตาง ๆ จึงเปนท่ีมาของการไดรบั คัดเลือกเปนตําบลเปาหมายในการพัฒนาตําบลเขมแข็ง ตามโครงการ โครงการเชียงราย Next STEP : ศาสตรพ ระราชาสกู ารพฒั นาตําบลเขมแข็ง มั่นคง มั่งค่งั ยงั่ ยืน ของอําเภอเทิง และเจาหนาที่พัฒนาชุมชน จงึ มีการพฒั นางาน งบ ระบบ คน กบั การเปน นักยุทธศาสตรข้ันเทพ นักสงเสริมขั้น เทพ และนัก IT ขั้นเทพ ในการขับเคล่ือนนโยบายและยุทธศาสตรการพัฒนาชมุ ชน โดยการสงเสรมิ สนับสนุน แกไ ขปญหา และพฒั นาอยางมีสวนรว มของประชาชน (Participation) สตู ําบลเขมแขง็ ใหเกิดความยัง่ ยนื สบื ไป 5. วิธีการ/ข้นั ตอน 1. กําหนดกลุมเปาหมาย - พ้ืนทเี่ ปาหมายตาํ บลหงาว - กลมุ เปาหมายคนในหมูบ า น/ชุมชน ผูน าํ ชุมชน กลุม/องคก รเครือขา ย/ภาคีพฒั นา

-2- 2. ลงพ้ืนท่ีช้ีแจงโครงการสํารวจจัดเก็บขอมูลเพื่อทําฐานขอมูลในการขับเคล่ือนยุทธศาสตรงาน กรมการพฒั นาชมุ ชน เพอื่ สรา งความเขา ใจรว มกนั 3. จัดทําแบบสํารวจในการจัดเก็บขอมูล เชน แบบสํารวจสัมมาชีพชุมชน หมูบานเศรษฐกิจพอเพียง กลุมองคกร กองทุนตา ง ๆ ในพ้ืนที่ 4. ลงพื้นท่สี ํารวจจัดเกบ็ ขอ มูลรว มกับภาคีการพัฒนาและผนู าํ ชมุ ชน 5. จัดเกบ็ รวบรวมขอมูล ประชุมชี้แจงผูท ี่เกี่ยวของเพ่ือวิเคราะห ประมวลผลความถูกตองของขอมลู 6. ปรับปรุงฐานขอมูลใหเปนปจจุบัน เพื่อนําขอมูลท่ีไดจัดทําเปนสารสนเทศเพื่อการพัฒนาตําบล เขมแข็ง มัน่ คง มั่นคงั่ ยง่ั ยืน 6. ผลลพั ธท ไ่ี ด 6.1 เทคนิคและวิธีการปฏิบตั งิ าน - ประชุมชี้แจงรวมกับภาคีการพัฒนาสรางความเขาใจรวมกันในการจัดเก็บขอมูลเพ่ือจะได ขอมลู ทีถ่ กู ตองและตรงความตอ งการ - ลงพ้ืนท่ีจัดเก็บขอมูลจากกลุมอาชีพ องคกร กองทุนชุมชนตาง ๆ ในพื้นท่ตี าํ บล โดยใชแ บบ สํารวจจัดเก็บขอมูลและการสัมภาษณผทู ี่เกี่ยวขอ งท่สี ามารถใหข อมูลเกยี่ วกับกลมุ 6.2 ปญหาและวิธกี ารแกไ ข ปญหาที่เกิดขึ้นในการจัดเก็บ คือ เรื่องเวลาการนัดหมายลงพ้ืนท่ีในการจัดเก็บขอมูล เน่ืองจากเวลาการทาํ งานของเจาหนาท่แี ละผูที่จะใหขอมูลไมตรงกัน ทําใหเกิดความลาชาในการจัดเก็บขอมูล ในพืน้ ท่ี วธิ แี กไ ข คือ จดั ทาํ แบบสาํ รวจในการจดั เก็บขอมลู ใหผทู ี่เกย่ี วของกรอกขอมลู และนาํ สงอําเภอ 6.3 ปจ จยั แหง ความสําเร็จ - ชมุ ชน กลุมอาชีพ องคก ร กองทุนชุมชนตาง ๆ ในพ้นื ที่ตําบลสนับสนุนในการใหขอมูล เห็น ความสาํ คญั ของการจดั เก็บขอ มลู - ชุมชนมีฐานขอมูลสามารถนาํ ขอ มลู ทม่ี ีอยูน าํ ไปใชป ระโยชนในการพัฒนาชมุ ชน - มีฐานขอมลู ของตําบลเพื่อใชใ นการจัดทําเปนสารสนเทศเพ่ือการพฒั นาตาํ บลเขม แข็ง มั่นคง ม่นั คั่ง ยัง่ ยนื - ไดรับความรวมมือจากภาคีการพัฒนาในการจัดเก็บขอมูล และสามารถนําฐานขอมูลที่ไดไป พัฒนาชมุ ชนรวมกนั 6.4 ขอพึงระวงั (ถา มี) การจัดเก็บขอมูลในพื้นที่ขอท่ีควรพึงระวัง คือ เร่ืองเวลาการนัดหมายลงพ้ืนท่ีในการจัดเก็บ ขอมูล เน่อื งจากเวลาการทํางานของเจาหนาท่ีและผทู ่จี ะใหขอมลู ไมตรงกัน ทําใหเกิดความลาชา ในการจัดเก็บ ขอมูลในพนื้ ที่ **********************************************

แบบบันทึกองคความรรู ายบุคคล 1. ชื่อองคความรู “พัฒนาคน คือ พัฒนางาน” : การบริหารทีมงานสนบั สนุน Change for Good 2. ช่ือเจาของความรู นายยอดชาย ผาเจริญ ตําแหนง พัฒนาการอําเภอพาน 3. หมวดองคค วามรูท่บี งช้ี หมวด 4 เทคนิคเสริมสรางองคกรใหมขี ดี สมรรถนะสูง 4. ที่มาและความสําคัญในการจัดทําองคค วามรู จังหวัดเชียงราย โดยสาํ นักงานพัฒนาชุมชนจังหวดั เชียงราย ไดจ ัดทําโครงการพฒั นาประสิทธิภาพการ ขับเคล่ือนงานพัฒนาชุมนจังหวัดเชียงราย : Change for Good ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2563 และ โครงการ เชียงราย Next Step : ศาสตรพระราชา สูการพัฒนาตําบลเขมแข็ง ม่ันคง มั่งคั่ง ยั่งยืน โดยมี วตั ถุประสงคกําหนดทิศทางการพัฒนาองคกรภายใตมติ ิการพัฒนางาน งบ ระบบ คน และสง เสริมใหเจาหนาที่ พัฒนาชุมชนมีกระบวนการคิดเชิงระบบในการออกแบบการขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมชนของตําบลเปาหมาย โดยการนอมนําศาสตรพระราชาไปปฏิบัติอยางครอบคลุมในทุกพ้ืนท่ี พรอมกับบูรณาการความรวมมือจาก หนวยงานภาคีการพัฒนาทุกภาคสวนในการรวมกันสรางความเขมแข็งใหชุมชนและพัฒนาคุณภาพชีวิตของ ประชาชนใหค รอบคลมุ ทกุ ดาน การขับเคลื่อนนโยบายไปสูการปฏิบัติอยางเปนรูปธรรมในพ้ืนที่ไดอยางมปี ระสิทธิภาพน้ัน คนที่สําคญั ท่ีสุดคือทีมงานพัฒนาชุมชนของสํานักงานพัฒนาชุมชนอําเภอ เปนกลไกหลักท่ีจะถายทอดและสรางความ เขาใจในแนวนโยบายไปสูผูนําชุมชน ภาคีเครือขาย รวมทั้งเปนผูสงเสริม สนับสนุน กระตุนและสราง แรงบันดาลใจใหกลุมเปา หมายเกิดการปฏิบตั ิจรงิ ตามแนวนโยบาย เกิดผลเปน รูปธรรมในระดับพนื้ ท่ี ดงั นั้นการ จะพฒั นางานใหเปนไปตามเปาหมายจงึ ควรเร่ิมที่การพฒั นาทีมงานพฒั นาชมุ ชนเปนลาํ ดบั แรก 5. วิธีการ/ขั้นตอน (อธบิ ายพอสังเขป) ๕.๑ ศกึ ษา ทําความเขาใจ วัตถปุ ระสงค เปา หมาย กระบวนการ กรอบแนวทางการขับเคลื่อนกจิ กรรม ตามนโยบายของรฐั บาล กระทรวงมหาดไทย กรมการพัฒนาชมุ ชน จังหวดั และอําเภอ ๕.๒ จัดเก็บขอ มลู พ้นื ฐาน บรบิ ทพ้ืนท่ี ศกั ยภาพของผูนําชมุ ชน ในภาพรวมอําเภอ ตําบล ๕.๓ จดั ทาํ ฐานขอมลู กิจกรรมพฒั นาชมุ ชน ระดับอาํ เภอ/ตาํ บล ๕.๔ วิเคราะหทิศทาง นโยบายเนนหนักของกรมการพัฒนาชุมชน เช่ือมโยงหาความสอดคลองกับ ศักยภาพของอําเภอ/ตาํ บล ๕.๕ กาํ หนดตําแหนง การพฒั นาของงานพฒั นาชมุ ชนในระดบั อาํ เภอ ๕.๖ กําหนดกิจกรรมเดนท่ีสามารถตอบสนองตอการนํานโยบายไปสูการปฏิบัติในพื้นที่อยางเปน รปู ธรรม จํานวน ๑ กจิ กรรม ระดับอําเภอ โดยคาํ นึงถึงความพรอมในระดับพ้นื ที่ ๕.๗ จัดทําโครงการริเร่ิมสรางสรรคเพื่อขับเคล่ือนงานตามนโยบายเสนอผูบริหารทราบและอนุมัติ โครงการ ๕.๘ จัดทํารายละเอียด แนวทางการขับเคลื่อนกิจกรรม แผนปฏิบัติการ และช้ีแจงเจาหนาท่ี ผูรับผิดชอบในแตละกจิ กรรมทราบ / ๕.๙ ประสาน...

-๒- ๕.๙ ประสานการปฏิบัตกิ ับผนู าํ ชุมชน เครอื ขาย ภาคีการพัฒนาและกลมุ เปา หมายทราบ ๕.๑๐ ประสาน บูรณาการความรวมมือกับหนวยงานราชการ องคกรปกครองสวนทองถ่ิน และภาคี การพฒั นาระดับอาํ เภอ/ตําบล ๕.๑๑ ขับเคล่ือนกจิ กรรมตามแผนงาน/กิจกรรม/โครงการ ๕.๑๒ เอ้ืออาํ นวยการขับคล่ือนงานในภาพรวมอําเภอใหทีมงานทุกคนสามารถใชศักยภาพของตนเอง ในการขบั เคล่อื นงานตามความถนดั ไดอ ยางมปี ระสทิ ธิภาพมากทส่ี ดุ ๕.๑๓ สง เสรมิ การใชคานยิ มองคก าร กรมการพฒั นาชมุ ชนในการขบั เคลื่อนองคกรสูความเปนทมี ๕.๑๔ สรปุ ผล ปญหา/อปุ สรรค รายงานผลตอ ผูบริหาร และประชาสมั พันธ ผลการดาํ เนินงาน ๕.๑๕ การจดั การองคความรู ถอดบทเรียนจากการดําเนินงานโครงการ 6. ผลลพั ธที่ได 6.1 เทคนิคและวิธีปฏิบตั งิ าน เทคนิค พัฒนาคน คือ พัฒนางาน : ในการพัฒนาทีมงานพัฒนาชุมชน ไมใชเ พียงแคการบริหาร ส่ิงที่เรียกวา Man Money Materials และ Management เพื่อไปสูเปาหมายความสําเร็จของงานเพียงแคน้ัน สิ่งที่เราตอ งใหความสําคญั คอื การจะทาํ อยางไรเพื่อสรางแรงจูงใจ ใหทีมงานสามารถปรบั ทศั นคติท่ีหลากหลาย มาพบกันในจุดท่ที กุ คนสามารถจะสรา งแรงบนั ดาลใจในตวั เอง และสงแรงบนั ดาลใจของตนเอง เอื้อ ประโยชนตอการทํางานของคนอ่ืน ๆ ในทีมงาน แรงบันดาลใจจากคนหน่ึงสามารถสรา งแรงบันดาลใจใหอีกคน หน่ึงไปอยางไมส้ินสุด รวมทั้งทําอยางไรใหท ีมงานสามารถสงพลงั บวกท่ีมีในตัวเองไปสูคนอื่นในทีมงาน ซึ่งพลัง บวกจะเปนกําลังใจท่ีสําคัญทที่ ําใหท มี งานสามารถกาวขามความยากในงานบางงานได แมผลทไ่ี ดอาจไมใชคําวา ๑๐๐% แตห มายถงึ เหนอื่ ยแตยังมีความสุขและพรอมท่จี ะทําตอ ไป 6.2 องคความรู/กระบวนการใหมท ีไ่ ด สิ่งที่เปนองคความรู หรือกระบวนการใหมที่ไดจากการใชโ จทยสําคัญในการพัฒนาคน คือ พัฒนางาน มีหลากหลายกระบวนการท่ีใชในแตละโอกาสและกิจกรรม รวมท้ังใชบางกระบวนการกับบางคนหรอื บางงาน มิใชการพัฒนาคน ๆ เดียว โดยใชกระบวนการท้ังหมด บทเรียนจากการตอบโจทยในการพัฒนาคน ดังกลาว ทาํ ใหเ กดิ เปนบทเรยี นในการทํางาน ดงั น้ี ๑) ใหคิดในสิ่งทีต่ องคิด เปดโอกาสใหท ุกคนไดคิดเพ่ือตอบโจทยการทํางานของตนเอง ดวย ความเห็นดวยกับผูรูหลายทานที่ไดกลาวไววา หากเราตองการไดผลลัพธใหมๆ แตไมสามารถเปล่ียน input ได ดังน้ันเราก็ตองลองเปลี่ยน process ดูบาง วิธีการน้ีคอื ตองเปดโอกาสใหผูรับผิดชอบงานไดคิดวิธีทํางานที่อยู นอกหนือจากที่ถกู กําหนดมาแลว สําคญั คือเราเองตองไมยึดตดิ กรอบแนวทางเดิมตลอดและบังคับใหทมี งานทํา เหมือนเดิมท้ังหมด เราเองตองยอมรับการเปล่ียนแปลงเพราะบรบิ ทของทุกสิ่งอยางเปลี่ยนแปลงไปตลอดเวลา เราตองเปดโอกาสใหนําส่ิงใดท่เี กิดจากประสบการณตรงที่เกิดขึ้น เรียนรจู ากปญ หาทีเ่ กิดแลวนํามาพัฒนางานที่ จะทํา อีกหน่ึงความเชื่อม่ันคอื เมื่อทมี งานไดค ดิ และเรายอมรบั ในความคิดนั้น ทีมงานจะรบั ผิดชอบตอความคิด ของตนเองและทาํ ทกุ อยางใหไดผ ลลัพธตามที่คาดหวังไดแ นน อน / ๒) ใหทํา...

-๓- ๒) ใหทําในสิ่งทีอ่ ยากทํา เม่ือเปดโอกาสใหคดิ ตองสนบั สนนุ สงเสริมใหลงมือทําตามท่ีไดคดิ โดยหลักของการสนับสนุน สงเสริมคือทําใหถูกตองตามหลักการและระเบียบตั้งแตเริ่มตน ในกรณีการพัฒนา งานตามที่คิดไว สิ่งสําคัญท่ีเปนเครื่องมือในการพัฒนาคือการสนับสนุนใหทีมงานไดจัดทําโครงการริเร่ิม สรางสรรคในการพัฒนางานของตนเอง การเขียนโครงการคือการประมวลความคิดของแตละคน ท่ีตองการ ตอบโจทยเชิงนโยบายใหทําไดสําเร็จในพื้นที่ การเขียนโครงการใชทั้งการวิเคราะหขอมูล จําแนกแยกแยะ กระบวนการ การกําหนดรายละเอยี ดของงาน ของเปาหมาย ไปสกู ารกําหนดแผนปฏิบัติจนถึงตัวช้วี ัดโครงการ การเขียนโครงการจึงเปนเคร่ืองมือสําคัญที่ใหทีมงานไดฝกพัฒนาตนเอง พัฒนางานผานกระบวนการคิดอยาง เปนระบบ ซ่งึ วธิ ีคดิ ทีเ่ กดิ ข้ึนจะเปนศกั ยภาพท่ีตดิ ตวั ของทีมงานแตล ะคนไปตลอดและพัฒนาใหดีย่ิงขึน้ ตอ ไป ๓) ใชคา นิยมองคการขับเคล่ือนความเปนทีม ส่ิงท่ีเราตองยอมรับวาเปนจริงอยางท่ีสุด คือ ศักยภาพของทกุ คนมีไมเทา กัน และยอมรับอยางจริงใจวาไมมีใครในโลกนี้ท่ีจะ perfect ไดในทกุ เรื่องทุกอยาง แตส่ิงท่ีเราจะตองเชื่อม่ันคือปรัชญาการพัฒนาชุมชน ท่ีมีความเชื่อม่ันวาคนทุกคน มีคุณคา มีความหมาย มีศักด์ิศรี มีศักยภาพ โดยทุกคนสามารถพัฒนาไดถาไดรับโอกาส ดังน้ัน สิ่งที่เราตองใหความสําคัญคือการดึง ศักยภาพในแตละดานของแตละคนออกมาใชใหเปนประโยชนตอทีมงานมากท่ีสุด เคร่ืองมือสําคัญคอื คา นิยม องคการ กรมการพัฒนาชมุ ชน ABC DEF S&P เพราะคานิยมทุกตัวท่ีเราขับเคลื่อนสงผลโดยตรงตอการกําหนด พฤติกรรมของทีมงาน มีผลตอการปรับตัวของทีมงาน รวมทัง้ สง ผลตอบรรยากาศการทํางานของทมี งานทกุ คน ใหสามารถประสานกันไดอ ยา งดีมากขน้ึ ๔) เราไมใชศูนยกลางของจักรวาล ดวยความเปนทีมงานท่ีมีความหลากหลายท้ังพ้ืนฐาน ความเปนอยู พื้นฐานความคิด พ้ืนฐานครอบครัว รวมทั้งบริบทและปญหาของทมี งานแตล ะคนมีความแตกตาง กันท้ังหมด ส่ิงสําคัญคือไมนําเอาบริบทของเราเองไปกําหนดหรอื ตัดสนิ ความเปนทีมงานของคนอ่ืนวาถูกหรือ ผิด ตองใหความสาํ คัญกับผูอื่นเทากับทใ่ี หความสําคัญกับตนเอง ทุกอยางมีเหตุผลของแตละบุคคล การเอาใจ เขามาใสใจเราจึงเปนการพัฒนาทีมงานใหมีความเอ้ืออาทรและมีความเขา ใจซ่งึ กนั และกนั มากขน้ึ 6.3 ปญหาและวิธีการแกไ ข ๑) ความหลายหลายในประสบการณและชวงอายุ ในทีมงานทุกทีมงานจะมีความ หลากหลายของอายุและประสบการณ ส่ิงท่ีสงผลชัดเจนคือทัศนคติของแตละคนตอ งานแตละงานแตกตางกัน ความชอบและความถนัดของงานไมเหมือนกัน แตในความเปนทีมบางคร้ังไมสามารถเลอื กทําแตงานที่ตนเอง ชอบหรือที่ตนเองถนัดได วิธีการแกไขปญหา คือการ Coaching ใชการฟง ถาม ชวนคิด ชวนคุย และการ Mentoring ใชการสอนงาน แนะนํา จากความรูและประสบการณท่ีผานมา ใหเกิดการแลกเปล่ียนเรียนรู ในบรรยากาศเปนกันเองในทุกงานใหมากท่สี ดุ ๒) ความเชื่อม่ัน ความศรัทธา สิ่งที่ปฏิเสธไมไดคือความคาดหวังของทีมงานที่มีตอคนในทีม ดวยกันเองและความคาดหวังท่ีมีตอผูบริหาร จากความคาดหวังถาเปนไปตามท่ีคาดหวังจะเกิดความเช่ือม่ัน ศรัทธา แตใ นทางตรงกันขามเมื่อไมเปนไปตามความคาดหวังกห็ มดความเช่ือม่ัน ซึ่งทําใหการขับเคลือ่ นงานทีม มีความยากมากย่ิงข้ึน การแกไขปญหาคือตองรูและเขาใจในความคาดหวังวามีสิ่งใดท่ีทีมงานตองการ ซงึ่ ตอง ตอบสนองตอความคาดหวังใหมากท่ีสุด ซึ่งแนนอนวาไมสามารถตอบสนองตอ ทุกความคาดหวังได ดงั นั้นใชทุก ความสมหวงั และทกุ ความผดิ หวงั มาเปน ขอมลู เพ่อื พฒั นาใหเกดิ ความเชอ่ื มัน่ และศรัทธาใหมากทีส่ ุด / ๖.๔ ปจ จยั ...

-๔- 6.4 ปจ จัยแหงความสําเรจ็ พ้ืนฐานความเปนคนที่มีสายเลือดนักพัฒนาชุมชนในตัว คือปจจัยสําคัญที่สุดท่ีทําใหงานตาม ภารกิจประสบความสําเร็จ คนพัฒนาชุมชนเปนคนที่มีความเขาใจในคนอ่ืน เช่ือมัน่ ในปรัชญาการพัฒนาชมุ ชน มีความมุงหวังท่ีแทจริงในการพัฒนาใหประสบความสําเร็จ ไมวางานจะยากหรืองายก็มีความตั้งใจจริงและ ยึดถือกระบวนการมีสวนรวมเปนสําคัญ ความรักในองคกรใหใหทีมงานพัฒนาชุมชนมีความเปนหนงึ่ เดียวกัน มีความผูกพันเปนครอบครัวเดียวกัน ชวยเหลือกัน ทําใหมีพลังการขับเคล่ือนงานไปสูเปาหมายไดอยางมี ประสทิ ธิภาพมากขน้ึ 6.5 ขอพงึ ระวงั ความเปราะบางของระบบการประเมินผลการปฏิบัติราชการท่ีขาดความชัดเจนจะเปนตัวการ สําคัญใหการพัฒนาคน การพัฒนาทีมงาน เกิดจุดแตกหักของทีมงานได ดังนั้นการประเมินผลการปฏิบัติ ราชการตอ งมีความชัดเจน การประเมนิ ผลตองเปน ไปตามผลการปฏบิ ัติจริง และมคี วามโปรงใสตรวจสอบได ..................................................................

แบบบันทึกองคความรูรายบุคคล 1. ช่ือองคความรู การขับเคล่ือนกองทนุ แมข องแผน ดิน เสรมิ สรางความเขมแข็งหมบู านเศรษฐกิจพอเพียงตนแบบ 2. ช่ือเจาของความรู นายนิรันดร เชอ้ื เมืองพาน 3. หมวดองคค วามรทู ่ีบงช้ี หมวด 4 เทคนิคเสรมิ สรางองคก รใหมีขดี สมรรถนะสงู องคก ร 4. ที่มาและความสําคญั ในการจัดทําองคค วามรู จังหวัดเชียงราย โดยสํานักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย ไดจัดทําโครงการพัฒนา ประสิทธิภาพการขับเคล่ือนงานพัฒนาชุมนจังหวัดเชียงราย : Change for Good ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2563 และโครงการ เชียงราย Next STEP : ศาสตรพระราชา สูการพัฒนาตําบลเขมแข็ง ม่ันคง ม่ังค่งั ย่ังยืน โดยมี วัตถุประสงคกําหนดทิศทางการพฒั นาองคก รภายใตมิติการพัฒนางาน งบ ระบบ คน และสง เสริมใหเจาหนาท่ี พัฒนาชุมชนมีกระบวนการคิดเชิงระบบในการออกแบบการขับเคล่ือนงานพัฒนาชุมชนของตําบลเปาหมาย โดยการนอมนําศาสตรพระราชาไปปฏิบัติอยางครอบคลุมในทุกพื้นที่ พรอมกับบูรณาการความรวมมือจาก หนวยงานภาคีการพัฒนาทุกภาคสวนในการรวมกันสรางความเขมแข็งใหชุมชนและพัฒนาคุณภาพชีวิตของ ประชาชนใหค รอบคลมุ ทกุ ดา น เพื่อใหการขับเคล่ือนนโยบายไปสูการปฏิบัติอยางเปนรูปธรรมในพื้นท่ี จึงควรพัฒนาหมูบาน ตนแบบในการสรางสรรคชุมชนพึ่งตนเองได พรอมท้ังการสงเสริมทุกครัวเรือนไดนอมนําศาสตรพระราชาไป ปฏิบัติอยางครอบคลุมไปพรอมกัน โดยขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานรากภายใตหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ตง้ั แตร ะดับครัวเรอื น ระดบั กลุม จนถึงระดบั ชมุ ชน ใหบ รรลุตามเปา หมายเปน ตัวอยางได 5. วิธกี าร/ข้ันตอน (อธบิ ายพอสงั เขป) การขับเคล่ือนกองทุนแมของแผนดิน เสริมสรางความเขมแข็งหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง ตนแบบ เปนยุทธศาตรพระราชทานของสมเด็จพระนางเจาฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงหวงใยตอวกิ ฤติ มหัตภัยจาก ปญหายาเสพติด โดยพระราชทานทรัพยสวนพระองคผานเลขาธิการ ป.ป.ส. โดยมีพระราชประสงคที่จะให นําไปใชประโยชนในการปองกันและแกไขปญหายาเสพติดในหมูบาน/ชุมชนใหไดผลอยางยั่งยืนดวยพลัง สามัคคีของชาวบาน ใหพ่ึงพาตนเองบนพื้นฐานของทุนทางสังคมทม่ี ีอยูและตอยอดไปสูการแกไขปญหาดวย ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง ๑. ทาํ ความเขาใจโครงการแกทกุ ครวั เรือน ๒. รบั สมคั รคณะกรรมการกองทนุ แมของแผน ดนิ ๓. รบั สมัครครัวเรือนสมาชกิ เขารวมโครงการ ๔. จดั ตั้งกฎชุมชนเขม แขง็ ๕. ใหความรคู วามเขาใจเร่อื งยาเสพตดิ ๖. จัดต้ังกองทุนแมข องแผนดิน ๗. ประชาคมคดั แยกดว ยสนั ตวิ ิธี ๘. จดั กจิ กรรมรวมกันของสมาชกิ อยา งตอเน่อื ง ๙. รบั รองครัวเรือนปลอดภัย ๑๐. รกั ษาสถานะชุมชนเขมแข็ง

-2- 6. ผลลัพธท ี่ได 6.1 เทคนิคและวิธีปฏิบตั งิ าน หมูบาน/ชุมชนกองทุนแมของแผนดิน สามารถดําเนินการปองกันและแกไขปญหายาเสพติดได อยางหลากหลายตามศักยภาพและบริบทของพื้นท่ี โดยสรุปกิจกรรมที่หมูบาน/ชุมชนกองทุนแมของแผนดิน ดําเนนิ การไดเ บือ้ งตน ดงั นี้ 1) กจิ กรรมเฝา ระวังยาเสพติด เชน สนบั สนุนการเดนิ เวรยาม จดุ ตรวจหมูบา น/ชุมชน 2) กิจกรรมปองกันกลุมเส่ียง เชน การใหความรูเร่ืองยาเสพติด การอบรมศาสนธรรม การจัด กจิ กรรมครอบครวั สัมพันธการจดั กจิ กรรมทางเลือกใหเด็กและเยาวชน (กีฬา นนั ทนาการ ฯลฯ) 3) กิจกรรมแกไขปญหาผูเสพผูติดยาเสพติด เชน การสงบําบัดรักษายาเสพติด การดูแล ชวยเหลอื ใหท ุนประกอบอาชพี เพอ่ื การปรบั ตวั สสู งั คม 4) กิจกรรมเสริมสรางความดใี นหมูบาน/ชุมชนเพ่ือเปนแบบอยา ง 5) กิจกรรมเสริมสรางความคิด ความรูการรวมกลุม การสรางความตื่นตัว การประชุม แลกเปล่ียนความรู/ประสบการณระหวางหมูบาน/ชุมชนในลักษณะของศูนยเรียนรูเพ่ือใหเกิดกระบวนการ เสริมสรา งความเขมแข็งในหมบู าน/ชุมชน 6) กิจกรรมสนับสนุนการพัฒนาความเปนอยูแบบพอเพียงในหมูบาน/ชุมชนเพ่ือใหเกิดการ พฒั นาทยี่ ่ังยนื 7) กิจกรรมสงเคราะหผูเดือดรอ น หรอื ผูตกทกุ ขไ ดยากในหมูบาน/ชุมชน เพ่ือลดทอนหรือ ขจัด ความเดือดรอนตามหลักเมตตาธรรม ท้ังนอ้ี าจสงเคราะหชวยเหลือในรูปตัวเงินหรือวัตถุส่ิงของ ซึ่งผูรับ การ สงเคราะหจ ะคนื กลบั มาหรือไมแ ลวแตก รณีหรอื ตามแตจ ะตกลงกัน 8) พฒั นาเปน ศูนยเรยี นรูกองทุนแมของแผนดนิ ระดบั อาํ เภอ 6.2 องคความร/ู กระบวนการใหมท ่ไี ด 1) เสรมิ สรางใหเกิดศนู ยการเรียนรูดานการแกไขปญหายาเสพติดในพื้นท่ีขึ้นเพอ่ื เปนตัวอยาง ในการถา ยทอดความรู ประสบการณแกพ ้นื ทีอ่ ่นื ๆ 2) สงเสรมิ และสนับสนุนใหเ กดิ การพัฒนา แลกเปลี่ยน และเผยแพรอ งคค วามรใู นการแกไ ข ปญ หายาเสพตดิ 6.3 ปญหาและวธิ ีการแกไ ข ใชว ิธีพดู คยุ เพอ่ื สรางภูมิคมุ กนั 6.4 ปจจยั แหงความสําเร็จ หมูบานมีประสบการณการแกไขปญหายาเสพติดที่สามารถเปนแบบอยางใหพ้ืนท่ีอ่ืนไดเรียนรู นําไปประยกุ ตใชได และเกดิ จากการมสี วนรว มของคนในชุมชน 6.5 ขอพึงระวัง แหลงเรียนรูทุกดาน ทุกรูปแบบไมเนนการเรียนการสอนในหองเรียน เปนศูนยกลางท่ี ประชาชนทุกคนสามารถเขามาเรียนรู คนควาหาความรู แลกเปล่ียนความรูและประสบการณ รวมทั้งการ พบปะ สังสรรค เพื่อสรางความเขาใจ ความรว มมือในการพัฒนาตนเองและชุมชนเปนศูนยกลางการเรียนรู ตลอดชวี ติ ของประชาชน โดยประชาชนและเพื่อประชาชน

แบบบันทึกองคค วามรรู ายบุคคล 1. ช่ือองคความรู ตาํ บลเขมแขง็ มั่นคง มัง่ คั่ง ย่ังยืน ดวยศาสตรพระราชา 2. ชื่อเจาของความรู นางธิดา ธิกนั 3. หมวดองคค วามรูทบ่ี งช้ี หมวด 4 เทคนิคเสรมิ สรา งองคก รใหม ีขีดสมรรถนะสงู องคกร 4. ท่ีมาและความสําคญั ในการจัดทําองคค วามรู จังหวัดเชียงราย โดยสํานักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย ไดจัดทําโครงการพัฒนา ประสิทธิภาพการขับเคล่ือนงานพัฒนาชุมนจังหวัดเชียงราย : Change for Good ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2563 และโครงการ เชียงราย Next Step : ศาสตรพระราชา สูการพัฒนาตําบลเขมแข็ง ม่ันคง มั่งค่ัง ย่ังยืน โดยมี วัตถุประสงคกําหนดทิศทางการพฒั นาองคกรภายใตม ิติการพัฒนางาน งบ ระบบ คน และสง เสริมใหเ จาหนาที่ พัฒนาชุมชนมีกระบวนการคิดเชิงระบบในการออกแบบการขับเคล่ือนงานพัฒนาชุมชนของตําบลเปาหมาย โดยการนอมนําศาสตรพระราชาไปปฏิบัติอยางครอบคลุมในทุกพื้นที่ พรอมกับบูรณาการความรวมมือจาก หนวยงานภาคีการพัฒนาทุกภาคสวนในการรวมกันสรางความเขมแข็งใหชุมชนและพัฒนาคุณภาพชีวิตของ ประชาชนใหครอบคลุมทุกดาน เพื่อใหการขับเคล่ือนนโยบายไปสูการปฏิบัติอยางเปนรูปธรรมในพื้นท่ี จึงควรพัฒนาหมูบาน ตนแบบในการสรางสรรคชุมชนพึ่งตนเองได พรอมทั้งการสงเสริมทุกครัวเรือนไดนอมนําศาสตรพระราชาไป ปฏิบัติอยางครอบคลุมไปพรอมกัน โดยขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานรากภายใตหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ต้งั แตร ะดบั ครวั เรือน ระดับกลมุ จนถงึ ระดับชมุ ชน ใหบ รรลุตามเปาหมายเปน ตัวอยางได 5. วิธกี าร/ข้ันตอน (อธบิ ายพอสังเขป) การขับเคล่ือนตําบลใหเขมแข็ง มั่นคง ม่ังคั่ง ย่ังยืน ดวยศาสตรพระราชา จึงไดกําหนด ประเด็นการพัฒนาที่สําคัญในสองประเด็นคือการพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพียงเต็มพ้ืนท่ี การเพิ่มรายได ดวยการบริหารการตลาดที่ทันสมัย การแกไขปญหาความยากจนแบบมุงเปาและสรางชุมชนเขมแข็งผาน กระบวนการแผนชุมชน โดยขัน้ ตอนการดําเนินงาน ดงั น้ี ๑) การพัฒนาหมูบานเศรษฐกจิ พอเพียงเต็มพ้ืนท่ี - จดั ประชุมชีแ้ จงสรางความเขาใจใหกบั กลไกการขบั เคล่ือนทุกระดับ - รว มกบั ผนู าํ ชมุ ชนจดั ทาํ แผนปฏบิ ัติการพัฒนาหมูบา นเศรษฐกิจพอเพียงเตม็ พ้ืนที่ - คดั เลือกครอบครัวพัฒนาอยางนอ ย 30 ครวั เรอื น / หมูบ าน - สรางความเขาใจ และสรางความตระหนักครอบครัวพัฒนาถึงความสําคัญของการนอมนํา หลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปสกู ารปฏิบัติ - จัดทําแผนพัฒนาครัวเรือนและพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง พรอมทั้งประสาน หนว ยงานและผทู เ่ี ก่ียวขอ งรวมจัดทาํ แผน โดยจดั ทําแผนพฒั นาครวั เรือน ใหสอดคลองกับทศิ ทางและเปาหมาย ของการพัฒนาหมูบาน ยึดหลักพึ่งพาตนเองได ในระดับครัวเรือน กลุม ชุมชน ท่ีสอดคลองกับอาชีพ สภาพการณ และสภาวะของชุมชน ดังน้ี ระดับครวั เรือน 1) สรางความมั่นคงทางอาหาร โดยการ (1) มีการปลูกผัก พืชสวนครัว เพื่อใชเปนประกอบอาหารในชีวิตประจําวัน เพื่อลด คา ใชจา ยประจําวันตามสภาพพ้นื ท่ีของครวั เรอื น (2) มีการเลย้ี งสตั วที่เปนอาหารของครัวเรือน เชน ไก เปด ปลา กบ หรืออนื่ ๆ ตามสภาพ ของพื้นที่แตละครัวเรือนจะทําได (3) มีการแปรรูปผลิตผลในบานเพ่ือถนอมอาหาร และใชป ระโยชนข องในครัวเรือน

-2- ระดับครัวเรือน 2) สรางส่ิงแวดลอมใหยั่งยืน โดยการ (1) มีการบริหารจัดการขยะ ลดการใชผลิตภัณฑสรางขยะ คัดแยกขยะ นํากลับมาใชซํ้า ระดบั กลุม ระดบั ชุมชน หมกั ขยะเปยกเพื่อเปนปุย หรอื ถงั ขยะเปยกลดโลกรอน (2) มีการจัดสุขลักษณะในบาน โดยการจัดบริเวณบาน สะอาดเปนระเบียบไมเปนแหลง เพาะเช้ือโรค และพาหะนําโรค เชน ร้ัวกินได ไมดอกไมประดับ สะดวกปลอดภัยในการใช อุปกรณประกอบอาชีพ (3) มีการใชทรัพยากรในบานอยางคุมคา ประหยัดและเกื้อกูลกัน เชน น้ําจากการซักผา นําไปรดตนไม เปน ตน 3) สรา งภูมคิ ุมกันทางสังคม โดยการ (1) มีการปฏบิ ตั ศิ าสนากิจตามพธิ ีตามความเช่อื เปน ประจํา มกี ารแบง ปน เอื้อเฟอเจือจาน (2) มีการเขารวมกิจกรรมบําเพ็ญประโยชนสาธารณะดวยจิตอาสา เขารวมกิจกรรมเพื่อ สาธารณะ ของหมูบานการปรับปรงุ ถนน คู คลองหรือการรวมกิจกรรมการพัฒนาหมูบานอ่ืน ๆ (3) มีการออกกําลังกายเสริมสุขภาพ เพื่อสุขภาพรางกายท่ีเข็งแรง ครัวเรือนตองมีการ ออกกําลังกายในรูปแบบตาง ๆ เปน ประจํา (1) การผลิต – สง เสรมิ การรวมกลมุ เพ่ือการผลติ รว มมือกันในการผลิต (๒) การตลาด - การพฒั นาคณุ ภาพผลติ ภัณฑ สง เสริมการตลาดทีห่ ลากหลายรปู แบบ (๑) การเปนอยู - ธนาคารอาหาร ครวั ชมุ ชน ธนาคารพนั ธุพชื แปลงปลกู รวม ฯลฯ (๒) สวัสดิการ – สงเสริมกิจกรรมเพ่ือสรางสวัสดิการของชุมชน คนทุกชวงวัย เกิด แก เจ็บ ตาย (๓) การศึกษา - สงเสรมิ การศึกษา เชน กองทุนเพ่อื การศึกษาเลา เรียนแกเยาวชน (๔) สังคมและศาสนา - เปนศูนยรวมสรางความรวมมือในการพัฒนา เชน โครงการงดเหลา ในงานบุญ ลด ละ เลิก อบายมุข การอนุรักษทรัพยากร ตอยอดกิจกรรมหมูบานทองเที่ยว สรา งเครอื ขายการรวมมือในรูปแบบตาง ๆ (๕) วัฒนธรรม - คนหาอัตลักษณ สืบสาน รักษาและตอยอด ภูมิปญญา เพื่อสรางคุณคา/ มูลคา - มอบหมายภารกจิ ใหแกนนําพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง ขับเคล่ือนการพัฒนาหมูบาน เศรษฐกจิ พอเพียงในระดบั ครัวเรือน - แกนนําและผูนําหมบู าน สง เสริม สนับสนุน และติดตามใหครวั เรือนดําเนนิ กิจกรรมพัฒนา ตามแผนพัฒนาครวั เรือน - แกนนํา ผูนําหมูบาน และ ครอบครัวพัฒนา 30 ครัวเรือน รวมกันวางแผนขยายผล กจิ กรรมของครอบครวั พัฒนาไปสคู รอบครวั อ่ืนในชุมชน อยางนอยรอยละ ๗๐ ของครัวเรอื นท้งั หมด - การพฒั นาศนู ยเรยี นรูและขับเคล่ือนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง - สรุปบทเรียน Best Practice และพัฒนาวิธีพัฒนาตอยอดการสงเสริมการพัฒนาหมูบาน เศรษฐกิจพอเพยี งทีม่ ปี ระสทิ ธิภาพ เพ่อื ขยายผลไปพืน้ ท่อี น่ื ตอ ไป ๒) การเพม่ิ รายได ดวยการบริหารการตลาดที่ทันสมัย - จัดเก็บ รวบรวมขอมูลของผลิตภัณฑ OTOP ผลิตภัณฑของกลุมอาชีพ ผลิตภัณฑจาก กองทนุ พัฒนาบทบาทสตรี วิเคราะหขอมลู ศักยภาพของผลติ ภณั ฑในภาพรวม / - สง เสริม…

-3- - สงเสริมการจัดตง้ั กลุมอาชีพท่ีเกิดจากการรวมตัวของครอบครวั พัฒนาในหมูบานเศรษฐกิจ พอเพียง ตามแนวทาง 5 ก (กลมุ /สมาชกิ กรรมการ กฎ/กตกิ า/ระเบียบขอบงั คับ กองทนุ และ กิจกรรม ) - สงเสริมการผลิตในลักษณะการใชวัตถุดิบในพ้ืนที่ สงเสรมิ การควบคุมคุณภาพและปริมาณ การสราง cluster ผลติ ภัณฑ เพอ่ื รวมกันซื้อ รวมกันขาย ชวยลดตนทุนในการผลติ และการตลาด - พัฒนายกระดบั กลุม อาชพี สูการเปนผปู ระกอบการชุมชน - ประสานภาคีการพัฒนา สถาบันการศึกษา ใหก ารสงเสรมิ สนับสนุนการพัฒนาผลิตภณั ฑใ ห มคี ุณภาพ/มาตรฐาน สง เสริมการจดั ทาํ แผนธุรกิจของกลมุ อาชีพ - สงเสริมการเขาถึงแหลงทนุ เพื่อการรวมกลุมอาชีพเพื่อสรางรายได ทั้งกองทุนภายในชุมชน ทุนภายนอกชุมชน และทนุ จากกองทุนพัฒนาบทบาทสตรี - ประสานสถาบันการศกึ ษาใหค วามรแู ละสง เสริมชอ งทางการตลาดในรปู แบบที่ทันสมยั - สงเสริมการตลาด เชน ตลาดประชารัฐ ตลาด online /offline การสรางนักการตลาดรุนใหม การพฒั นานกั การตลาดรนุ ใหญ (ผูสงู อาย)ุ Green market เชอ่ื มโยงสินคาผาน “กระดานสินคาชุมชน” ๓) การแกไ ขปญหาความยากจนแบบมุง เปา - การชี้แจง สรางความเขาใจใหแกผูบริหารองคกรปกครองสวนทองถิ่น กํานัน ผูใหญบาน ผนู าํ ชุมชน ผูน ําอาสาพัฒนาชุมชน (ผูนํา อช.) - ระบบบันทึกและแสดงขอมูลครัวเรือนเพื่อการพัฒนาคน แบบช้ีเปา (TPMAP Logbook) ใหแ ก ผนู าํ ชมุ ชน ผูนํา อช. / อช. ทุกหมบู า น แยกรายหมูบา น - ประชุมช้ีแจงสรางความเขาใจระบบบันทึกและแสดงขอมูลครัวเรือนเพ่ือการพัฒนาคน แบบช้ีเปา (TPMAP Logbook) ใหแ ก ผนู าํ ชมุ ชน ผนู าํ อช. / อช. ทกุ หมบู า น - มอบหมายภารกิจการจับคูครัวเรือนยากจน / จัดทําแผนการเยี่ยมเยียนและจัดเก็บขอมูล ครัวเรอื นยากจน สํารวจขอ มลู โดยใช family folder เปน เคร่อื งมอื จัดเก็บขอมูล - จัดประชุมวิเคราะหขอมูลครัวเรือนยากจน และวางแผนการขับเคล่ือนกิจกรรมพัฒนา อาชีพและรายไดของคนยากจน โดยใชหลักการแกไขปญหาความยากจนแบบบูรณาการ การวางแผนทาง การเงินและการออม การนอมนําหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปสูการปฏิบัติจนเปนวิถีชีวิต การพัฒนา คุณภาพชวี ิตบนพ้นื ฐานปจจยั ๔ และดา นการเรียนรู การสงเสรมิ สวสั ดกิ ารชมุ ชน - จัดทําสรปุ ขอมลู ปญหา ความตองการในการพฒั นาของครวั เรือนยากจน และแนวทาง การพัฒนาคุณภาพชีวิตรายครัวเรือน - ประสานความรวมมือกับหนวยงาน ภาคีที่เก่ียวของในการสงเสริมการขับเคล่ือนกิจกรรม พฒั นาอาชีพและรายไดของคนยากจนตามแผนพัฒนาของครัวเรือนและชมุ ชน - สงมอบขอมูลใหแกคณะกรรมการบริหารศูนยอํานวยการปฏิบตั ิการขจัดความยากจนและ พัฒนาชนบทตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงอําเภอ (ศจพ.อ.) และ คณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิต ระดับอําเภอ (พชอ.) ใชเปน ขอ มูลในการบูรณาการและวางแผนสนับสนนุ การแกไขปญหาความยากจน - จดั ตงั้ ทีมติดตามและประเมนิ ผลการดาํ เนนิ งานโครงการ - ติดตามและใหค วามชวยเหลืออยา งตอเน่อื ง โดยบนั ทึกความกาวหนาผา นระบบ TPMAP Logbook - สรุปผล/รายงานผลใหผ บู รหิ ารทราบ /- การจดั การ...

-4- - การจัดการความรู สราง Best Practice คนหาปจจัยความสําเร็จ ปญหา/อุปสรรคของการ แกไขปญหาความยากจนแบบมงุ เปา ๔) สรางชมุ ชนเขมแข็งผา นกระบวนการแผนชุมชน - สนับสนุนการจัดเวทีแลกเปล่ียนเรียนรูและการทบทวนปรับปรุงแผนชุมชนทุกหมูบานโดย ใหความสําคัญกับกิจกรรมในการประยุกตใชหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดับบุคคล ครัวเรือนและ ชุมชน กําหนดแผนปฏิบัตกิ ารขับเคล่ือนโดยใชต วั ช้ีวัดหมบู านเศรษฐกิจพอเพยี งเปนแนวทาง - สนับสนุนการจัดเวทีบูรณาการแผนชุมชนระดบั ตําบล ปรับแผนชุมชนใหสอดคลอ งกบั การ พฒั นาหมูบานเศรษฐกจิ พอเพยี ง ตอบสนองการแกไขปญหาที่ตรงจุด ใหค วามสาํ คัญกับการสงเสริมธุรกจิ ชุมชน เช่อื มโยงสูแผนพัฒนาทกุ ระดับ One Plan - พัฒนาระบบฐานขอมูลพัฒนาชุมชนเพ่ือการบรู ณาการระดับตําบล และสงมอบขอมูลฯ ให หนว ยงานและภาคีการพฒั นาระดับตาํ บล/อําเภอ/จังหวดั - สงเสริมใหทุกหมูบาน สรางระบบบริหารจัดการชุมชนแบบบูรณาการ ดวยการแลกเปล่ียน เรียนรูวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียง การสรางเสริมประสบการณการพัฒนาวิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียงจากแหลงเรียนรู ตน แบบ การสง เสรมิ การจดั ทาํ แผนชวี ิตและแผนชมุ ชน การขับเคลอ่ื นกจิ กรรมพัฒนาชีวิตเศรษฐกิจพอเพียง - มอบหมายภารกิจหนวยงานภาคีท่ีเกี่ยวของ สงเสริม สนับสนุนใหทุกหมูบานขับเคล่ือน กิจกรรมประเภททําเองในแผนชุมชนใหครบทุกกิจกรรม 6. ผลลพั ธท่ีได 6.1 เทคนิคและวิธปี ฏิบตั งิ าน 6.1.1 มีหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง จํานวน ๑๔ หมูบาน ครอบคลุมเต็มพื้นที่ตําบลดอยงาม อาํ เภอพาน 6..1.2 ครัวเรือนอยางนอยรอยละ ๗๐ มีการขับเคลื่อนกิจกรรมตามแนวทาง สรางความมั่นคง ทางอาหาร สรา งสง่ิ แวดลอ มใหย่งั ยนื และสรางภมู คิ ุมกนั ทางสังคม 6.1.3 มชี องทางการตลาดสําหรับผลติ ภัณฑก ลมุ เพ่ิมขึน้ อยางนอ ย ๒ ชองทาง 6.1.4 ครัวเรือนยากจนอยางนอยรอ ยละ ๑๐ ไดรับการแกไขปญหาและมคี ุณภาพชีวิตท่ีดีขน้ึ 6.2 องคความร/ู กระบวนการใหมท ไี่ ด 6.2.1 การใชท ุนทางสังคมเปน หลักการพ่งึ พาตนเอง เปนการ คน หา สบื สานและใชภูมิปญญาทมี่ ีของ คนในหมูบาน แกนนํา ผูนําท้ังที่เปนทางการและไมเปนทางการ มาขับเคล่ือนชุมชนใหเกิดพลังในการบริการ จัดการชุมชน การพ่ึงตนเองและการสรา งรายได เชน การปลูกพชื ผกั สวนครวั เลีย้ งสัตว และการประกอบอาชีพ เสรมิ ตาง ๆ โดยใชทรัพยากรธรรมชาติ ท่ีมีอยูในหมูบาน มาใชใหเกิดประโยชน และลดรายจายใหกับประชาชน การทําปุยหมัก, น้ําหมักอินทรียชีวภาพและมีการปรับปรุงและพัฒนาเมล็ดพันธุขาวใหมีคุณภาพโดยกลุม เกษตรกรทํานา เปนตน 6.2.2 การใชขอมูลชุมชน เปนฐานการขับเคล่ือน เชน ขอมูล กชช.2ค ความจําเปนพื้นฐาน (จปฐ.) ขอมูลการวิเคราะหการพัฒนาหมูบาน (CIA) แผนชุมชน กระบวนการจัดทําแผนชุมชนแบบมีสวนรวม (AIC) เปน เคร่อื งมือประกอบในการพฒั นาหมบู า น / 6.2.3 ใชร ะบบบันทึก...

-5- 6.2.3 ใชระบบบันทึกและแสดงขอมูลครัวเรือนเพ่ือการพัฒนาคน แบบชี้เปา (TPMAP Logbook) ใหแก ผูน ําชุมชน ผูน าํ อช. / อช. ทุกหมูบา น 6.2.4 การสรางพลังโดยการการรวมกลุมเพ่ือสรา งชุมชนเขมแข็ง เปนการตอ ยอดและจัดต้ังกลุม เพ่ิมขึ้นในหมูบาน ไมวาจะเปนกลุมอาชีพ หรือกลุมองคกรตาง ๆ เพ่ือใหประชาชนรูจักการทํางานเปนกลุม เรยี นรกู ารบริหารจัดการ เกิดการตอรองในการตลาด มีอาชีพเสริมและมีรายไดเ พม่ิ ขนึ้ 6.2.5 การมีสวนรวมของคนในชุมชน เชน รวมคิด รวมปฏิบัติ รวมตัดสินใจ และรวมรับ ผลประโยชน ในการกําหนดทิศทางและเปาหมายของการพัฒนาหมูบาน ยึดหลักประชาธิปไตย หลักการพ่ึงพา ตนเองได ในระดบั ครัวเรอื น กลุม ชมุ ชน ท่สี อดคลองกับอาชีพ สภาพการณ และสภาวะของชุมชน 6.2.6 การเชื่อมโยงประสานภาคีเครือขา ย เขา มาชวยขบั เคล่ือนชมุ ชน ในการรวมกันสรางความ เขม แข็งใหช มุ ชนและพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในพ้นื ที่ใหครอบคลุมทุกดาน 6.3 ปญหาและวิธีการแกไข ในการทํางานกับคนในชุมชน ซ่ึงมีความหลากหลายทั้งระดับความรู หลากหลายแนวคดิ และ หลายบทบาทหนาที่ ทําใหตองวางแผนการทํางานท่ีมีลักษณะงายตอการทํางานใหเกิดขึ้นไดจริง ซึ่งในบาง หมูบานสามารถจะออกแบบงานทั้งกระบวนงานครั้งเดียวเสร็จ บางหมูบานตองแบงแผนการดําเนินงานเปน 3 ระยะ คือ ระยะเร่ิมตน ระยะปานกลาง และระยะยาว ก็จะใชหลักการออกแบบการทํางานในแตละกิจกรรม หรอื แตละพ้ืนท่ี ที่แตกตางกันไป โดยคํานึงถึงความเหมาะสมของบริบทแตละงาน แตละพื้นท่ีใหสามารถนําไป ปฏิบตั ิไดจ รงิ เปน หลกั 6.4 ปจจัยแหงความสําเรจ็ ทุกหมูบานในตําบลไดนอมนําหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาปรับใชในการดําเนินชีวิต มกี จิ กรรมเปนรปู ธรรมในการพฒั นาหมูบาน ผูนาํ ชุมชน ประชาชนในหมูบานไดปรึกษาหารือ พบปะแลกเปล่ียน พดู คยุ เปนแนวทางในการพัฒนาหมบู าน สง่ิ สําคัญท่ีสง ผลใหการพัฒนาหมูบา นประสบผลสาํ เรจ็ คือมีการมีสวน รวมของคนในชุมชน รวมจัดทําแผนการดําเนินการเพ่ือพัฒนาหมูบาน อยางชัดเจน ใชแนวทางในการพัฒนา หมูบาน คือผูนําและประชาชนในหมูบานไดปรึกษาพูดคุยท่ีจะใชแนวทางในการพัฒนาหมูบาน โดยใชหลักการ สืบสาน รกั ษา และตอยอด 6.5 ขอพงึ ระวัง ในฐานะของพัฒนากรผูประสานงานตําบล ไดยึดหลักการ เอื้ออาํ นวย ในการทํางานในทุก งานท่ีรับผิดชอบ และงานในทุกพ้ืนที่ที่เปนผูประสานงานใหเกิดความงายที่สุด สามารถขับเคล่ือนไปไดอยาง เหมาะสมท่ีสุด ในสวนของตนเองใชการส่ือสารในลักษณะท่ีงาย ตรงจุดไมเย่ินเยอ ส่ือสารใหชัดเจนท่ีสุดใน เปาหมาย และสิ่งที่จะทํา เพ่ือความเขาใจที่ตรงกัน ทั้งน้ีก็นอมรับความคิดเห็นจากทุกคน ท้ังจากชุมชน ผูนํา ชุมชน และทีมงาน ที่ไดแสดงความคิดเห็นในการพัฒนางานไปปฏิบัติในสวนท่ีเก่ียวของ เพ่ือใหเกิด ประสิทธิภาพและประสิทธิผลดียงิ่ ข้นึ ไป

แบบบันทึกองคค วามรรู ายบุคคล 1. ช่ือองคความรู เทคนิคการสงเสรมิ การออมทรัพยเพ่อื การผลติ สคู วามสําเร็จ 2. ชื่อเจาของความรู นางปทติ ตา แดงสกลุ 3. หมวดองคความรทู ่ีบงชี้ หมวด 4 เทคนิคเสริมสรางองคกรใหมีขีดสมรรถนะสูงองคกร 4. ที่มาและความสําคัญในการจัดทําองคค วามรู จังหวัดเชียงราย โดยสํานักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย ไดจัดทําโครงการพัฒนา ประสิทธิภาพการขับเคล่ือนงานพัฒนาชุมนจังหวัดเชียงราย : Change for Good ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2563 และโครงการ เชียงราย Next Step : ศาสตรพระราชา สูการพัฒนาตําบลเขมแข็ง ม่ันคง ม่ังค่ัง ย่ังยืน โดยมี วัตถุประสงคกําหนดทิศทางการพฒั นาองคก รภายใตมิติการพัฒนางาน งบ ระบบ คน และสง เสริมใหเ จาหนาท่ี พัฒนาชุมชนมีกระบวนการคิดเชิงระบบในการออกแบบการขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมชนของตําบลเปาหมาย โดยการนอมนําศาสตรพระราชาไปปฏิบัติอยางครอบคลุมในทุกพื้นท่ี พรอมกับบูรณาการความรวมมือจาก หนวยงานภาคีการพัฒนาทุกภาคสวนในการรวมกันสรางความเขมแข็งใหชุมชนและพัฒนาคุณภาพชีวิตของ ประชาชนใหครอบคลุมทกุ ดา น เพ่ือใหการขับเคลื่อนนโยบายไปสูการปฏิบัติอยางเปนรูปธรรมในพ้ืนท่ี จึงควรพัฒนาหมูบานให สามารถพ่ึงตนเองไดอยางย่ังยนื ดวยการสงเสริมการออมเพ่ือขับเคล่ือนเศรษฐกิจฐานรากใหมีความมั่นคงสราง ภูมิคุมกันในตัวเองท่ีดีภายใตหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ต้ังแตร ะดับครัวเรือน ระดับกลุม จนถึงระดับ ชุมชน ใหบรรลุตามเปาหมายเปนตวั อยางได จึงไดเ สนอแนวคิดเร่ือง“การสงเสริมการออมทรัพยเพ่ือการผลติ สู ความสาํ เรจ็ ” ข้นึ 5. ปญหาท่ีพบและแนวทางการแกไขปญหา ปญหาท่ีพบ ๑) ประชาชนไมใหความสําคญั เรื่องการประหยดั เกบ็ ออม เทาทคี่ วร ๒) สถานการณป จ จบุ ันทม่ี ีภาระคาใชจา ยสงู ข้นึ ทาํ ใหรายไดไมเพยี งพอกับรายจายจงึ ไมม ีการออม ๓) สถานการณการออมทรัพยของกลุมตางๆ ในพ้ืนท่ีที่ไมมีความเขมแข็งทําใหชาวบานไมมีความ เช่ือมั่นในการทํางานของผูน าํ หรอื คณะกรรมการทีร่ ับผดิ ชอบการดาํ เนินงานกลุม ฯ ๔) ผูนํา/แกนนําไมมีความรูความเขาใจในหลักการ วิธีการ จัดต้ังและบริหารจัดการกลุมออมทรัพย ทาํ ใหไมป ระสบความสาํ เรจ็ แนวทางการแกไ ขปญหา ๑) เตรียมความพรอมในการสรางความรูความเขาใจ ใหเหน็ ถึงความสําคัญของการออมทรัพย และการ สงเสริมการออมทรัพยเพื่อการผลิตในเวทีการพัฒนาหมูบานสัมมาชีพชุมชน และเวทีการพัฒนาหมูบาน เศรษฐกจิ พอเพียง ๒) ประชมุ แกนนาํ หมูบานเพื่อสรา งการมสี วนรวม การเสนอแนวคิดการบริหารจัดการกลุมออมทรัพย เพื่อการผลติ อยางไรใหป ระสบความสาํ เรจ็ ๓) จดั เวทีสรา งความรคู วามเขาใจ ความสําคัญ ของการออมในระดบั หมูบาน 4) รับสมคั รสมาชกิ กลุม ออมทรัพยตามความสมคั รใจ ๔) ดําเนินการพฒั นากลมุ ออมทรัพยต ามหลัก 5 ก

-2- 6. ประโยชนข ององคความรู ๑) มีรปู แบบการสงเสรมิ การออมทรัพย จัดตั้งกลุมออมทรัพยเพ่ือการผลิต และพัฒนากลุมออมทรัพย เพื่อการผลติ ซึ่งเจาหนาที่พฒั นาชุมชนทกุ คนสามารถนาํ ไปใชเปนแนวทางในการสงเสริม จัดตงั้ และพัฒนากลุม ออมทรพั ยใ นตําบลที่รับผิดชอบไดอยางมีประสิทธภิ าพ ๒) หมูบานในพ้ืนทท่ี ่ีมีการดําเนินกจิ กรรมสรางสัมมาชีพชมุ ชน และพัฒนาหมูบา นเศรษฐกิจพอเพียงมี การสงเสริมการออม และมีการจัดต้ังกลุมออมทรัพยเพ่ือการผลติ สงผลใหหมูบา นไดรับการพัฒนาศักยภาพใน ดานการบริหารจัดการชุมชน เกิดความเขม แข็งของชุมชนไปพรอมกัน รวมทั้งทําใหประชาชนมีเงนิ ออมเพื่อใช จายในอนาคตสรางภูมคิ มุ กนั ใหกับตนเองและครอบครวั 7. เทคนคิ ในการปฏิบัติงาน ๑) การสรางความสําคัญของการออมในหมูบานสัมมาชีพชุมชนและหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง โดยการจดั ทําแนวทางการดําเนนิ งาน และกาํ หนดเปน รายวิชาในการฝกอบรมตามโครงการฯ ๒) การส่ือสารเพ่ือสรางการรับรูอยางทั่วถึงและเปนมาตรฐานเดียวกัน โดยการประชุมสรางความ เขาใจกับทีมงานพัฒนาชุมชนอําเภอและกําหนดกิจกรรมสงเสริมการออมในการฝกอบรมตามโครงการสราง สัมมาชพี ชมุ ชน และหมูบ า นเศรษฐกิจพอเพยี งทุกหมูบา น ๓) ทดลองปฏิบัติในพ้ืนท่ีหมูบาน case study เพ่ือสราง Model ตนแบบที่เหมาะสมของวิธีการ สง เสริมการออมและการจดั ตั้งกลุมออมทรพั ยเพ่อื การผลิต โดยเปรียบเทยี บผลการดาํ เนินงานระหวางหมูบานท่ี มีการดําเนินการตามโครงการสมั มาชีพ และหมูบา นเศรษฐกิจพอเพียงในแตละตําบล โดยการประชุมทีมงาน ประเมนิ ผลถึงความแตกตางของผลการดําเนินงาน และจัดทําเปนแนวทางการไปสูความสําเรจ็ เพื่อใชกับการ สงเสรมิ การออมในหมูบานท่ีเหลอื ทําใหสามารถประหยัดเวลาและมีประสิทธิภาพมากขึน้ ๔) สรางกิจกรรมเสริมเพ่ิมความสําคญั และบทบาทท่ีชัดเจนของคณะกรรมการกลุมออมทรัพย โดย สง เสริมสนับสนุนกจิ กรรมการดําเนินงานทุกรปู แบบ การตดิ ตามการดําเนินงานอยา งตอเน่ืองสมา่ํ เสมอ การยก ยอ งใหความสําคัญและเพิม่ พูนทักษะของคณะกรรมการเพอื่ การบริหารจัดการทด่ี ี ๕) กระบวนการสงเสริมการออมทรัพยเ พ่ือการผลติ สูความสําเรจ็ ๑) การสรา งและพฒั นากลไกขับเคล่ือน - หมูบานสัมมาชีพชุมชน ใชกลไกทีมปราชญสัมมาชีพชุมชน ผูนําชุมชน และครัวเรือน สัมมาชีพชุมชน - หมบู า นเศรษฐกิจพอเพียง ใชก ลไกแกนนาํ การพัฒนา ผูนาํ ชุมชน อช./ผูนํา อช. - ระดับตําบล/อําเภอ ใชกลไกทีมงานพัฒนาชุมชน องคกรปกครองสวนทองถิ่น และภาคีการ พฒั นาทุกระดับ ๒) การสง เสริมการออมการออมทรพั ยเพอื่ การผลติ สูความสาํ เร็จ - จัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรูและการวิเคราะหทบทวนปรับปรุงแผนชุมชนทุกหมูบานโดยให ความสําคญั กับสภาพปญหาท่ีเกิดข้ึนในครัวเรือนและชุมชน การใหความสําคัญกับการประหยัด การออมทรัพย และการประยุกตใชหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดบั บคุ คล ครวั เรือนและชมุ ชน

-3- - การจัดการความรูเพือ่ สรางรูปแบบการสงเสรมิ การออมทรพั ยตนแบบท่ีเหมาะสม และขยาย ผลสูการสงเสรมิ การออมในพื้นทห่ี มูบา นอื่นๆ - สงเสรมิ ใหท กุ หมบู านมกี ารออมทรพั ยเพอ่ื สรางภูมคิ ุม กันทด่ี ีในตวั เอง 3) การตดิ ตาม ประเมนิ ผลและตอยอดการพัฒนา - การติดตาม ประเมนิ ผลและสรุปผลการขบั เคลือ่ นภารกิจ - การตดิ ตาม ประเมินผลและสรปุ ผลการสง เสริมการออมทรพั ยในพ้นื ท่หี มูบา น - ส่ือสารและประชาสมั พนั ธผลการดาํ เนินงานตามกระบวนการ อยางตอ เนอ่ื ง 4) การสรา งคุณคา ของการสง เสริมการออมทรัพย - จดั การความรู สราง Best Practice เพือ่ ใชขยายผลสูห มบู า นอ่นื …………...............……………………………………………………………………………….......

แบบบันทกึ องคค วามรูรายบุคคล 1. ช่ือองคความรู การนอมนําศาสตรพ ระราชาไปสูการปฏิบัติใหมั่นคง มงั่ ค่งั ยง่ั ยืน 2. ช่ือเจาของความรู นางสาวแสงวรรณ สมปาน 3. หมวดองคความรทู ีบ่ งชี้ หมวด 4 เทคนิคเสริมสรา งองคก รใหม ีขีดสมรรถนะสูงองคกร 4. ที่มาและความสําคญั ในการจัดทําองคค วามรู จังหวัดเชียงราย โดยสํานักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย ไดจัดทําโครงการพัฒนา ประสิทธิภาพการขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมนจังหวัดเชียงราย : Change for Good ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2563 และโครงการ เชียงราย Next STEP : ศาสตรพระราชา สูการพัฒนาตําบลเขมแข็ง มั่นคง ม่ังค่งั ย่ังยืน โดยมี วตั ถุประสงคกําหนดทศิ ทางการพัฒนาองคกรภายใตมิติการพัฒนางาน งบ ระบบ คน และสง เสริมใหเ จาหนาที่ พัฒนาชุมชนมีกระบวนการคิดเชิงระบบในการออกแบบการขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมชนของตําบลเปาหมาย โดยการนอมนําศาสตรพระราชาไปปฏิบัติอยางครอบคลุมในทุกพ้ืนที่ พรอมกับบูรณาการความรวมมือจาก หนวยงานภาคีการพัฒนาทุกภาคสวนในการรวมกันสรางความเขมแข็งใหชุมชนและพัฒนาคุณภาพชีวิตของ ประชาชนใหค รอบคลุมทกุ ดาน เพ่ือใหการขับเคล่ือนนโยบายไปสูการปฏิบัติอยางเปนรูปธรรมในพื้นท่ี จึงควรพัฒนาหมูบาน ตนแบบในการสรางสรรคชุมชนพึ่งตนเองได พรอมทั้งการสงเสริมทุกครัวเรือนไดนอมนําศาสตรพระราชาไป ปฏิบัติอยางครอบคลุมไปพรอมกัน โดยขับเคล่ือนเศรษฐกิจฐานรากภายใตหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ตง้ั แตร ะดบั ครัวเรอื น ระดบั กลมุ จนถึงระดบั ชุมชน ใหบรรลุตามเปาหมายเปน ตัวอยา งได 5. วิธีการ/ขั้นตอน (อธิบายพอสงั เขป) การขับเคล่ือนหมูบานใหเขมแข็ง ม่ันคง มั่งคั่ง ยั่งยืน ดวยศาสตรพระราชา จึงไดกําหนด ประเดน็ การพัฒนาที่สําคัญในสองประเด็นคือการพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพียงและการสงเสริมเศรษฐกิจ ฐานรากใหเขมแขง็ โดยข้นั ตอนการดําเนินงาน ดังนี้ ๑. การพัฒนาหมบู านเศรษฐกิจพอเพียง ๑.๑ รว มกับผูนําชุมชนจัดเวทีทบทวนผลการขับเคลื่อนหมูบานเศรษฐกิจพอเพียงตนแบบ สรุปผล ปญ หา/อปุ สรรค และความตองการในการพฒั นาหมบู านเศรษฐกิจพอเพยี งตน แบบ ๑.๒ มอบหมายทีมผูนาํ ชุมชน ครัวเรือนตน แบบ สรางความเขาใจและสรางความตระหนัก ใหทุกครอบครวั เห็นความสาํ คัญของการนอมนําหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งไปสูก ารปฏิบตั ิ ๑.๓ สง เสริมการจดั ทําและทบทวนแผนชุมชนใหเปนปจจุบัน โดยกําหนดทศิ ทางการพัฒนา หมบู านเศรษฐกิจพอเพยี งใหช ัดเจน ๑.๔ จัดทําแผนพัฒนาครัวเรือนและพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง พรอมทั้งประสาน หนว ยงานและผทู เ่ี กยี่ วขอ งรว มจัดทําแผน โดยจดั ทําแผนพัฒนาครัวเรือน ใหสอดคลองกับทศิ ทางและเปา หมาย ของการพัฒนาหมูบาน ยึดหลักพึ่งพาตนเองได ในระดับครัวเรือน กลุม ชุมชน ท่ีสอดคลองกับอาชีพ สภาพการณ และสภาวะของชมุ ชน ๒. การสงเสรมิ เศรษฐกิจฐานรากใหเขมแขง็ ๒.๑ สงเสริมกระบวนการสรางความเขมแข็งของกลุมอาชีพที่เกิดจากการรวมตัวของคนใน ชุมชนและครอบครัวพฒั นาในหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง โดยใชแนวทาง 5 ก (กลุม/สมาชิก กรรมการ กฎ/กติกา/ ระเบียบขอบังคบั กองทนุ และกิจกรรม ) ๒.๒ สง เสรมิ สนบั สนนุ การพัฒนากลุม พัฒนาผลติ ภัณฑข องกลุม ใหมีคุณภาพ มาตรฐาน ๒.๓ ประสานสถาบันการศึกษา/หนวยงานท่ีเก่ียวของใหความรูดานการพัฒนาผลิตภัณฑ และการสง เสริมชองทางการตลาดในรปู แบบท่ีทนั สมยั และเหมาะสมกบั พื้นที่

-2- ๒.๔ สงเสรมิ การตลาดทุกชองทาง เชน ตลาดชุมชน งานเทศกาลประจําประดับอําเภอและ จังหวัด ตลาดประชารัฐคนไทยยิ้มไดอําเภอพาน สงเสริมตลาดแบบ online ใชรูปแบบการสรางนักการตลาด รุนใหมส กู ารพัฒนานักการตลาดสามวัย และตอ ยอดการพัฒนาคณะกรรมการหมบู า นฝา ยดิจิทัลชมุ ชน 6. ผลลพั ธที่ได 6.1 เทคนิคและวิธปี ฏิบตั ิงาน ระดับครวั เรอื น 1) สรางความมั่นคงทางอาหาร โดยการ (1) มีการปลูกผัก พืชสวนครัว เพอ่ื ใชเปนประกอบอาหารในชีวิตประจําวัน เพ่ือลด คาใชจา ยประจําวันตามสภาพพ้นื ทีข่ องครัวเรือน (2) มีการเล้ยี งสัตวท ่ีเปนอาหารของครัวเรอื น เชน ไก เปด ปลา กบ หรอื อื่นๆ ตามสภาพ ของพ้ืนทแ่ี ตล ะครวั เรอื นจะทําได (3) มีการแปรรูปผลิตผลในบานเพ่อื ถนอมอาหาร และใชป ระโยชนของในครัวเรือน 2) สรา งสิง่ แวดลอมใหย่ังยนื โดยการ (1) มีการบริหารจัดการขยะ ลดการใชผลิตภัณฑสรา งขยะ คัดแยกขยะ นํากลับมา ใชซ ํา้ หมกั ขยะเปย กเพือ่ เปนปุย หรือถงั ขยะเปย กลดโลกรอน (2) มีการจัดสุขลักษณะในบาน โดยการจัดบริเวณบาน สะอาดเปนระเบียบไมเปน แหลงเพาะเช้ือโรค และพาหะนําโรค เชน รั้วกินได ไมดอกไมประดับ สะดวกปลอดภัยในการใชอุปกรณ ประกอบอาชีพ (3) มีการใชท รัพยากรในบานอยางคุมคา ประหยดั และเกื้อกูลกนั เชน นํ้าจากการซกั ผานําไปรดตน ไม เปน ตน 3) สรา งภูมคิ ุม กันทางสงั คม โดยการ (1) มีการปฏบิ ัติศาสนากิจตามพธิ ีตามความเชื่อเปน ประจาํ มีการแบงปนเอื้อเฟอเจือจาน (2) มีการเขารวมกิจกรรมบําเพ็ญประโยชนสาธารณะดวยจิตอาสา เขารวมกิจกรรม เพื่อสาธารณะ ของหมูบ านการปรบั ปรงุ ถนน คู คลองหรอื การรวมกิจกรรมการพฒั นาหมูบานอืน่ ๆ (3) มีการออกกําลังกายเสริมสุขภาพ เพื่อสุขภาพรางกายที่เข็งแรง ครวั เรือนตองมี การออกกาํ ลังกายในรูปแบบตา ง ๆ เปน ประจํา ระดับกลุม 1) การผลิต – สงเสรมิ การรวมกลุมเพื่อการผลิต รวมมอื กันในการผลิต ๒) การตลาด - การพฒั นาคณุ ภาพผลติ ภณั ฑ สงเสรมิ การตลาดทีห่ ลากหลายรปู แบบ ระดบั ชุมชน ๑) การเปนอยู - ธนาคารอาหาร ครวั ชมุ ชน ธนาคารพนั ธพุ ชื แปลงปลูกรวม ฯลฯ ๒) สวัสดิการ – สงเสริมกิจกรรมเพ่ือสรางสวสั ดิการของชุมชน คนทกุ ชวงวัย เกิด แก เจบ็ ตาย ๓) การศึกษา - สง เสรมิ การศกึ ษา เชน กองทนุ เพ่อื การศกึ ษาเลาเรยี นแกเยาวชน ๔) สังคมและศาสนา - เปนศูนยรวมสรางความรวมมือในการพัฒนา เชน โครงการงดเหลา ในงานบุญ ลด ละ เลิก อบายมุข การอนุรกั ษทรพั ยากร ตอยอดกิจกรรมหมูบานทองเท่ียว สรางเครือขายการ รวมมือในรูปแบบตา ง ๆ ๕) วัฒนธรรม - คนหาอตั ลักษณ สบื สาน รกั ษาและตอ ยอด ภูมิปญญา เพือ่ สรา งคณุ คา /มูลคา ๑.๕ มอบหมายภารกิจ การขับเคล่อื นการพฒั นาหมบู า นเศรษฐกิจพอเพยี งในระดบั ครัวเรือน

-3- ๑.๖ แกนนําและผูนําหมูบาน สงเสริม สนับสนุน และติดตามใหครัวเรือนดําเนินกิจกรรม พัฒนาตามแผนพฒั นาครัวเรือน รวมทั้งสงเสริมครวั เรอื นดาํ เนนิ การตามแนวทางโคก หนอง นา โมเดล ๑.๗ พฒั นาศนู ยเรียนรูและขบั เคลอ่ื นปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ๑.๘ สรปุ บทเรียน Best Practice และพัฒนาตอยอดการสงเสริมการพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจ พอเพยี งท่มี ปี ระสิทธภิ าพ ไปสูการเปนหมบู านทองเท่ียวเชงิ เกษตรและขยายผลไปพนื้ ทอ่ี ่ืนตอไป 6.2 องคความรู/ กระบวนการใหมท ่ไี ด 4.1 การใชทุนทางสงั คมเปนหลักการพ่ึงพาตนเอง เปนการ คนหา สืบสานและใชภูมปิ ญญาท่ีมีของ คนในหมูบาน แกนนํา ผูนําทั้งที่เปนทางการและไมเปนทางการ มาขับเคล่ือนชุมชนใหเกิดพลังในการบริการ จัดการชุมชน การพึ่งตนเองและการสรางรายได เชน การปลกู พชื ผกั สวนครัว เล้ยี งสัตว และการประกอบอาชีพ เสริมตา ง ๆ โดยใชทรัพยากรธรรมชาติ ท่มี ีอยูในหมูบาน มาใชใหเกดิ ประโยชน และลดรายจายใหก ับประชาชน การทําปุยหมัก, นํ้าหมักอินทรียชีวภาพและมีการปรับปรุงและพัฒนาเมล็ดพันธุขาวใหมีคุณภาพโดยกลุม เกษตรกรทาํ นา เปนตน 4.2 การใชขอมูลชุมชน เปนฐานการขับเคลือ่ น เชน ขอ มูล กชช.2ค ความจําเปนพื้นฐาน (จปฐ.) ขอมูลการวิเคราะหการพัฒนาหมูบาน (CIA) แผนชุมชน เปนเคร่อื งมือประกอบในการพฒั นาหมูบาน 4.3 การสรางพลังโดยการการรวมกลุมเพื่อสรางชุมชนเขมแข็ง เปนการตอยอดและจัดต้ังกลุม เพิ่มขึ้นในหมูบาน ไมวาจะเปนกลุมอาชีพ หรือกลุมองคกรตาง ๆ เพ่ือใหประชาชนรูจักการทํางานเปนกลุม เรียนรกู ารบริหารจัดการ เกดิ การตอรองในการตลาด มอี าชีพเสริมและมีรายไดเ พิม่ ขน้ึ 4.4 การมีสวนรวมของคนในชุมชน เชน รวมคิด รวมปฏิบัติ รวมตัดสินใจ และรวมรับ ผลประโยชน ในการกําหนดทิศทางและเปาหมายของการพัฒนาหมบู าน ยึดหลักประชาธิปไตย หลักการพงึ่ พา ตนเองได ในระดบั ครัวเรอื น กลมุ ชมุ ชน ทส่ี อดคลอ งกับอาชีพ สภาพการณ และสภาวะของชมุ ชน 4.5 การเช่ือมโยงประสานภาคีเครือขาย เขามาชวยขับเคล่ือนชุมชน ในการรวมกันสรางความ เขมแขง็ ใหช ุมชนและพฒั นาคุณภาพชีวิตของประชาชนในพืน้ ที่ใหครอบคลมุ ทกุ ดาน 6.3 ปญ หาและวธิ กี ารแกไ ข ในการทํางานกับคนในชุมชน ซ่ึงมีความหลากหลายท้ังระดับความรู หลากหลายแนวคดิ และ หลายบทบาทหนาที่ ทําใหตองวางแผนการทํางานที่มีลักษณะงายตอการทํางานใหเกิดข้ึนไดจริง ซ่ึงในบาง หมูบานสามารถจะออกแบบงานท้ังกระบวนงานคร้ังเดียวเสร็จ บางหมูบานตองแบงแผนการดําเนินงานเปน 3 ระยะ คือ ระยะเร่ิมตน ระยะปานกลาง และระยะยาว ก็จะใชหลักการออกแบบการทํางานในแตละกิจกรรม หรอื แตละพื้นที่ ท่ีแตกตา งกันไป โดยคํานึงถึงความเหมาะสมของบริบทแตละงาน แตละพื้นท่ีใหสามารถนําไป ปฏิบัติไดจริงเปน หลัก 6.4 ปจจัยแหง ความสําเร็จ หมูบานไดนอมนําหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาปรบั ใชในการดําเนินชวี ิต มกี ิจกรรม เปนรูปธรรมในการพัฒนาหมูบาน ผูนําชุมชน ประชาชนในหมูบานไดปรึกษาหารือ พบปะแลกเปล่ียนพูดคุย เปนแนวทางในการพัฒนาหมูบาน สิ่งสําคญั ที่สงผลใหการพัฒนาหมบู านประสบผลสําเร็จ คือมีการมีสวนรวม ของคนในชมุ ชน รวมจัดทําแผนการดาํ เนินการเพ่ือพัฒนาหมูบาน อยางชัดเจน ใชแ นวทางในการพัฒนาหมบู าน คือผูนําและประชาชนในหมูบานไดปรึกษาพูดคุยที่จะใชแนวทางในการพัฒนาหมูบาน โดยใชหลักการ สืบสาน รกั ษา และตอ ยอด

-4- 6.5 ขอพงึ ระวงั ในฐานะของพัฒนากรผูประสานงานตําบล ไดยึดหลักการ เอื้ออาํ นวย ในการทํางานในทุก งานที่รับผิดชอบ และงานในทุกพ้ืนที่ที่เปนผูประสานงานใหเกิดความงายท่ีสุด สามารถขับเคล่ือนไปไดอยาง เหมาะสมท่ีสุด ในสวนของตนเองใชการส่ือสารในลักษณะที่งาย ตรงจุดไมเย่ินเยอ ส่ือสารใหชัดเจนที่สุดใน เปาหมาย และส่ิงที่จะทํา เพ่ือความเขาใจที่ตรงกัน ท้ังนี้ก็นอมรับความคิดเห็นจากทุกคน ทั้งจากชุมชน ผูนํา ชุมชน และทีมงาน ที่ไดแสดงความคิดเห็นในการพัฒนางานไปปฏิบัติในสวนที่เก่ียวของ เพ่ือใหเกิด ประสทิ ธิภาพและประสิทธผิ ลดยี ่ิงขึ้นไป

แบบบันทึกองคค วามรรู ายบุคคล 1. ชื่อองคความรู เทคนิคการวิเคราะหข อมูลสารสนเทศเพอ่ื การพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ของคนในชมุ ชน โดยใช โปรแกรม Community Information Radar Analysis: CIA 2. ช่ือเจาของความรู นางสาวอญั ชลี สีใส 3. หมวดองคความรูที่บงช้ี หมวด 4 เทคนคิ เสรมิ สรา งองคก รใหมีขดี สมรรถนะสงู องคกร 4. ท่ีมาและความสําคัญในการจดั ทําองคค วามรู จังหวัดเชียงราย โดยสํานักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย ไดจัดทําโครงการพัฒนา ประสิทธิภาพการขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมนจังหวัดเชียงราย : Change for Good ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2563 และโครงการ เชียงราย Next Step : ศาสตรพระราชา สูการพัฒนาตําบลเขมแข็ง มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน โดยมี วัตถุประสงคกําหนดทิศทางการพฒั นาองคก รภายใตม ิติการพัฒนางาน งบ ระบบ คน และสง เสริมใหเ จาหนาท่ี พัฒนาชุมชนมีกระบวนการคิดเชิงระบบในการออกแบบการขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมชนของตําบลเปาหมาย โดยการนอมนําศาสตรพระราชาไปปฏิบัติอยางครอบคลุมในทุกพ้ืนท่ี พรอมกับบูรณาการความรวมมือจาก หนวยงานภาคีการพัฒนาทุกภาคสวนในการรวมกันสรางความเขมแข็งใหชุมชนและพัฒนาคุณภาพชีวิตของ ประชาชนใหครอบคลุมทกุ ดา น เพ่ือใหการขับเคล่ือนนโยบายไปสูการปฏิบัติอยางเปนรูปธรรมในพ้ืนที่ การวิเคราะหขอมูลของ ชมุ ชนจึงเปนข้ันตอนสาํ คัญ ชุมชนไดวเิ คราะหขอมลู และทราบถึงปญหาของชุมชน โดยนําขอมูลท่ีจําเปนของ ชุมชนมาวิเคราะห ไมวาจะเปนขอมูลที่จัดเก็บเปนประจําท่ีบงชี้ถึงสภาพของชุมชน เชน ขอมูลความจําเปน พื้นฐาน (จปฐ.) ขอมูลพ้ืนฐานระดับหมูบาน (กชช. 2ค) นอกจากน้ี ยังมีขอมูลอื่น ๆ ที่มีในชุมชน หรือขอมูลท่ี เกี่ยวของกับชุมชน รวมทั้งความตองการตาง ๆ ของคนในชุมชนท่ีจะนําไปสูการแกไขปญหาและการพัฒนา คุณภาพชีวิต สามารถนํามาใชประกอบในการวิเคราะหในโปรแกรม Community Information Radar Analysis: CIA โดยมุงเนนไปท่ีการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน เพื่อใชเปนแนวทางการพัฒนา สารสนเทศท่ีสง เสริม สนบั สนนุ การพัฒนาคณุ ภาพชีวติ ของคนในชุมชน ใหเกิดคุณภาพชีวิตของคนและชมุ ชนท่ี ดขี ึ้นและมีการพฒั นาท่เี ปนรูปธรรม 5. วิธีการ/ข้ันตอน (อธิบายพอสังเขป) 5.1 ศึกษา ทําความเขาใจในการวิเคราะหในโปรแกรม Community Information Radar Analysis: CIA 5.2 คดั เลือกหมูบาน/ชุมชนเปาหมาย รวมทั้งกลุมเปาหมาย ประกอบดวย คนในหมูบาน/ ชุมชน ผนู ําชมุ ชน อาสาสมัคร กลุม /องคก ร เครอื ขาย ภาคกี ารพัฒนา 5.3 จัดเก็บ รวบรวมขอมูล ไดแก ขอมูลความจําเปนพื้นฐาน (จปฐ.) ขอมูลพื้นฐานระดับ หมูบ าน (กชช. 2ค) ขอมูลอืน่ ท่มี ีในชุมชน รวมทงั้ ขอมูลทีไ่ ดจ ากเวทปี ระชาคม 5.4 จัดเวทีแลกเปล่ียนเรียนรู โดยนําผลการจัดเก็บขอมูล จปฐ. กชช.2 ค และขอมูลอ่ืนๆ มาวิเคราะห เพื่อจัดทําขอมลู ขา วสารสารสนเทศเพ่ือการพัฒนาคุณภาพชีวิต โดยมุงหวังใหคนในชุมชนไดมีกิจกรรม แลกเปล่ียนเรียนรูรวมกัน เสนอความคิดเห็น ระดมความคิดในการจัดทํา และวิเคราะหขอมูลท่ีมีอยูในชุมชนดาน ตางๆ เชน ขอมูล จปฐ. ขอมูล กชช.2 ค ขอมูลทุนชุมชน ฯลฯ โดยวิเคราะหขอมูลดวยโปรแกรม Community Information Radar Analysis (CIA) เพือ่ นํามาจัดทําเปนขอ มลู สารสนเทศ ขอ มลู เชิงสถิติเพ่ือนาํ ไปใชประโยชนในการ วางแผนกาํ หนดทศิ ทางการพัฒนาหมูบานใหเ ปนหมบู านทส่ี ามารถนําขอ มลู มาใชประโยชนไ ดอยา งสูงสดุ

-2– 5.5 จัดลําดับความสําคัญของปญหาท่ีไกจากการวิเคราะห การวิเคราะหดวยโปรแกรม CIA สามารถแกไขปญหาการจดั ลําดบั ความสําคัญกอน-หลัง ได 5.6 การจัดทําแผนบูรณาการ จากผลการวิเคราะหขอมูล เปนการกําหนดแผนปฏิบัติการ รว มกันของผูเกยี่ วของ 5.7 การจดั ทาํ กจิ กรรม/โครงการของหมูบาน/ชุมชน 5.8 การติดตาม/ประเมนิ ผล ผูตดิ ตามประเมินผลสามารถนํา แผนงาน/ กิจกรรม/โครงการท่ี ไดจากการใชโ ปรแกรม CIA มาวเิ คราะห ขอ มลู ชุมชนเพอ่ื การการพัฒนาคุณภาพชวี ิต มาติดตามได 6. ผลลัพธท ีไ่ ด 6.1 เทคนคิ และวิธีปฏบิ ตั งิ าน ๑. การคัดเลอื ก/กําหนดหมูบานเปาหมายท่ผี ูนาํ ชุมชน ประชาชน ที่มีความสามคั คี มีสว นรว ม สูงภาคีพัฒนา ภาครัฐ เอกชน ทีม่ ีหลากหลายองคก ร 2. ประชมุ ช้ีแจงทีมงานทเ่ี กย่ี วของอยา งตอเนื่อง มกี ารพูดคุย แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันและกนั 3. รวมกับทีม เตรยี มระบบขอมลู (คุณภาพของขอ มูลที่ไดม า มีความถูกตอ ง นา เช่ือถือ) เครื่องมอื ท่ีจะใชในการวิเคราะหขอมลู หมูบ านรวมทั้ง CIA ทจ่ี ะใชในการดําเนนิ การ พรอมศกึ ษาขอมูลรวมกนั ดําเนนิ การวิเคราะหขอมลู ดวยโปรแกรม CIA 4. นําขอมูลท่ีไดจ ากการวิเคราะห/ และขอมลู จากเวที คนื ใชชมุ ชน เพอื่ ใหท ราบถึงปญ หาของ หมูบาน ตามทีไ่ ดจ ากการวิเคราะหจากโปรแกรม /จากเวที หาแนวทางแกไ ข กําหนดแผนงาน/โครงการในการ แกไขปญหารวมกนั และมีการติดตามผลอยางสมํา่ เสมอ 6.2 องคความรู/กระบวนการใหมท่ีได 1 การใชขอมูลชุมชน เปนฐานการขับเคล่ือน เชน ขอมูล กชช.2ค ความจําเปนพ้ืนฐาน (จปฐ.) ขอ มูลการวเิ คราะหการพฒั นาหมูบา น (CIA) แผนชุมชน เปนเครือ่ งมอื ประกอบในการพัฒนาหมบู าน 2 การมีสวนรวมของคนในชุมชน เชน รวมคิด รวมปฏิบัติ รวมตัดสินใจ และรวมรับ ผลประโยชน ในการกําหนดทิศทางและเปาหมายของการพัฒนาหมูบาน ยึดหลักประชาธิปไตย หลักการพ่ึงพา ตนเองได ในระดบั ครัวเรือน กลมุ ชุมชน ท่ีสอดคลอ งกับอาชีพ สภาพการณ และสภาวะของชุมชน 3 การเชื่อมโยงประสานภาคีเครือขาย เขามาชวยขับเคล่ือนชุมชน ในการรวมกันสรางความ เขมแข็งใหชมุ ชนและพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในพ้นื ท่ีใหครอบคลุมทกุ ดา น 6.3 ปญหาและวธิ ีการแกไข ในการทํางานกับคนในชุมชน ซึ่งมคี วามหลากหลายทง้ั ระดับความรู หลากหลายแนวคดิ และ หลายบทบาทหนาที่ ทําใหต องวางแผนการทํางานท่ีมีลักษณะงายตอการทํางานใหเกิดขึ้นไดจริง จึงสรางการมี สวนรวมในการรวมคิด รวมทํา รวมกันตัดสินใจ วิเคราะหปญหาเปดโอกาสการแลกเปล่ียนเรียนรู ขอมูล ขา วสาร รวมท้ังการแสดงความคดิ เห็นเนนการมสี ว นรวมของคนในชมุ ชนในทกุ ๆขน้ั ตอน 6.4 ปจจยั แหง ความสําเร็จ 1) เคร่ืองมือและกระบวนการวิเคราะหขอมูลหมูบาน/ชมุ ชนท่ีแมนยํา นาเชื่อถือและสามารถ นํา ไปใชในการวางแผนไดตรงตามปญ หาความตอ งการ

-3– 2) ชุมชนเห็นความสําคัญของการจัดเก็บขอมูล/การบริหารจัดการขอมูล/การนําขอมูลไป ใชไดจริงและนาเชื่อถือ ดวยกระบวนการ วิเคราะหขอมูลหมูบาน/ชุมชน ดวยเครื่องมือ CIA ลดข้ันตอนการ ทาํ งาน ประหยัดงบประมาณ 3) ภาคพี ัฒนา ผูมีสว นไดเสียเกิดการยอมรับในระบบขอมลู เครื่องมือ สรางความนาเชื่อถือ ใหกับองคก ร 6.5 ขอพึงระวัง 1) การเตรียมความพรอมในการดําเนินงานจะตองมีการศกึ ษาขอมูล รับทราบปญหา พูดคุย รับฟงขอ มูลจากคนหลาย ๆ คน เพ่อื นาํ มาประมวลหาขอเท็จจรงิ และรูจักสังเกตพฤตกิ รรมของคน บรรยากาศ ในการสนทนา ซง่ึ จะเปนสิ่งที่ทําใหไดข อ มูลทีน่ า เช่ือถือ 2) การประสานงาน การประสานการทํางานระหวางเจาหนาที่ผูปฏิบัติงานในตําบล คณะกรรมการหมูบาน/ภาคีพัฒนา เปนสวนสําคัญเปนอยางมาก การประสานงานท่ีดจี ะประสบผลสําเร็จหรือ อยางนอยกเ็ ปน การสรา งความสัมพันธอันดี ระหวางหนว ยงาน และผูนาํ ชมุ ชน 3) การมีสวนรวม การทํางานจะบรรลุเปาหมายสําเรจ็ ไดตอ งอาศัยความรวมมือจากทุกฝา ย จงึ จะทําใหการดําเนินงานประสบผลสําเร็จ

แบบบันทึกองคความรรู ายบุคคล 1.ชื่อองคความรู การขับเคลอ่ื นงานหน่ึงตาํ บล หนึง่ ผลิตภณั ฑ (OTOP) 2.ช่ือเจาของความรู นางสาวภทั รวดี ไชยพรม ตําแหนง นักวิชาการพัฒนาชุมชนชาํ นาญการ สังกัด สาํ นักงานพฒั นาชมุ ชนอําเภอพาน จงั หวัดเชียงราย 3.องคค วามรทู ี่บงช้ี  หมวดที่ 4 เทคนคิ เสรมิ สรางองคกรใหมีขีดสมรรถนะสงู องคก ร 4.ท่ีมาและความสาํ คัญในการจัดทาํ องคความรู สํานักงานพัฒนาชุมชนอําเภอพาน จังหวัดเชียงรายได ขับเคล่ือนโครงการริเริ่มเพื่อขับเคล่ือน ยุทธศาสตร กรมการพัฒนาชุมชนใหมีประสิทธิภาพ ป 2563 โครงการ ดอยงาม 100% : ตําบลเขมแข็ง มั่นคง ม่ังค่ัง ยั่งยืน ดวยศาสตรพระราชา วัตถุประสงคเพื่อกําหนดทิศทางการพัฒนาองคกรภายใตมิติการ พฒั นางาน งบ ระบบ คน และสงเสริมใหเจาหนาท่ีพัฒนาชุมชนมีกระบวนการคิดเชิงระบบในการออกแบบการ ขับเคลือ่ นงานพัฒนาชุมชนของตําบลเปาหมาย โดยการนอมนาํ ศาสตรพระราชาไปปฏบิ ัตอิ ยางครอบคลมุ ในทุก พ้ืนที่ พรอมกับบูรณาการความรวมมือจากหนวยงานภาคีการพัฒนาทุกภาคสวนในการรวมกันสรางความ เขม แข็งใหชุมชนและพฒั นาคุณภาพชีวิตของประชาชนใหค รอบคลมุ ทกุ ดาน เพ่ือใหการขับเคลื่อนนโยบายไปสูการปฏิบัติอยางเปนรูปธรรมในพ้ืนที่ ในฐานะเจาหนาที่พัฒนาชุมชน ผูรับผิดขอบงานหน่ึงตําบล หนึ่งผลิตภัณฑจึงไดมีการบูรณาการงานในพื้นที่ดอยงามเพื่อใหเกิดผลสําเร็จเปน รูปธรรม ประชาชนในพืน้ ทีไ่ ดประโยชน เจาหนา ทไ่ี ดศกั ยภาพงานของตนเอง 5. ปญหาท่ีพบและแนวทางการแกไ ขปญ หา (อธบิ ายโดยละเอียด) สว นใหญเปน การรวมกลมุ เพยี งในนาม สมาชกิ ยังตางฝา ยตา งดาํ เนินกิจกรรมกันเอง แกปญหาโดยการ สงเสริมใหมกี ระบวนการตัดสินใจของกลมุ ใหส มาชิกกลมุ ทุกคนเปน ผูต ดั สินใจการบริหารจัดการกลุม ใหเกิด ความรสู กึ เปนเจา ของและมีสวนรวมในการดาํ เนนิ งาน 6. ประโยชนข ององคความรู (อธบิ ายโดยละเอียด) 1. กลุมมโี อกาสพัฒนาใหมีรปู แบบการบรหิ ารจดั การกลุมท่ีเปน รูปธรรม 2. เกดิ ทักษะและกระบวนการเรียนรขู องแตละบริบทพืน้ ท่ใี นการมสี ว นชวยขับเคล่ือนตําบลเขมแขง็ 3. ปองกนั และแกปญ หาของการขบั เคลอื่ นงานหนึง่ ตําบล หน่ึงผลิตภัณฑ ถูกจดุ ตรงประเดน็ เนื่องจากทราบทิศทางและแนวโนม ของการมงุ ประเด็นตอ ยอดองคค วามรูของตําบล 7. เทคนคิ ในการปฏิบตั ิงาน (อธบิ ายโดยละเอียด) การสง เสรมิ และการพฒั นาทนุ ของกลุม OTOP มขี น้ั ตอนในการปฏบิ ัตดิ ังนี้ 1. สง เสริมและสนบั สนนุ กลมุ ใหม คี วามเขมแข็ง ตามหลัก ๕ ก. ดงั น้คี ือ ก ๑ คอื กลุม ตอ งการสมาชิกท่ีสมัครใจ เต็มใจ พรอมท่ีจะใหค วามรวมมือ ก ๒ คอื กรรมการ ตอ งไดร บั มอบหมายและเปนตัวแทนจากสมาชิกใหบริหารกลุม และมีการ แบง บทบาทหนาท่ีในการดําเนินงานท่ีชดั เจน ก ๓ คอื กฎระเบยี บ ตองกาํ หนดกฎระเบียบขอบังคบั กลมุ โดยยึดมติทีป่ ระชุมเสยี งขา งมาก เปนหลกั เพ่ือเปน แนวทางปฏิบตั ริ ว มกนั ก ๔ คือ กองทุน ตองมีการระดมทุนของกลุม ไมวาจะเปน เงนิ หรืออุปกรณ ทท่ี ําใหกลมุ สามารถดาํ เนินกิจกรรมไดอ ยางตอ เนื่องและยั่งยนื ก ๕ คอื กจิ กรรม ทีส่ มาชกิ กลุมรวมกันปฏิบัตเิ พือ่ สรางรายได ตอ งมกี ารสํารวจคณะกรรมการ กลมุ และสมาชกิ กลุม ในดานความรูทกั ษะ การพัฒนารูปแบบผลติ ภัณฑ และการพัฒนาบคุ ลกิ ภาพของกลมุ ใหเกิดการยอมรบั และนาเชื่อถอื 2. จัดใหกลุมมีโอกาสไดพัฒนาศักยภาพของตนเอง เชน เขารวมอบรมพฒั นาความรูตา งๆ

แบบบันทกึ องคค วามรูรายบุคคล 1. ชื่อองคความรู แผนชุมชนสรา งชมุ ชนใหเขมแข็ง มนั่ คง ม่ังคัง่ ยัง่ ยืน ดวยศาสตรพระราชา 2. ช่ือเจาของความรู นายสมเดจ็ คนั ธะวงค 3. หมวดองคความรูท่ีบงช้ี (หมวด 4 เทคนิคเสริมสรางองคก รใหม ีขดี สมรรถนะสูงองคกร) 4. ที่มาและความสําคญั ในการจดั ทําองคค วามรู จังหวัดเชียงราย โดยสํานักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย ไดจัดทําโครงการพัฒนา ประสิทธิภาพการขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมนจังหวัดเชียงราย : Change for Good ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2563 และโครงการ เชียงราย Next STEP : ศาสตรพระราชา สูการพัฒนาตําบลเขมแข็ง มั่นคง ม่ังค่ัง ยั่งยืน โดยมี วตั ถุประสงคกําหนดทิศทางการพฒั นาองคก รภายใตม ติ ิการพัฒนางาน งบ ระบบ คน และสงเสริมใหเ จาหนาท่ี พัฒนาชุมชนมีกระบวนการคิดเชิงระบบในการออกแบบการขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมชนของตําบลเปาหมาย โดยการนอมนําศาสตรพระราชาไปปฏิบัติอยางครอบคลุมในทุกพ้ืนที่ พรอมกับบูรณาการความรวมมือจาก หนวยงานภาคีการพัฒนาทุกภาคสวนในการรวมกันสรางความเขมแข็งใหชุมชนและพัฒนาคุณภาพชีวิตของ ประชาชนใหค รอบคลมุ ทุกดา น เพ่ือใหการขับเคลื่อนนโยบายไปสูการปฏิบัติอยางเปนรูปธรรมในพื้นที่ จึงควรพัฒนาหมูบาน ตนแบบในการสรางสรรคชุมชนพ่ึงตนเองได พรอมท้ังการสงเสริมทุกครัวเรือนไดนอมนําศาสตรพระราชาไป ปฏิบัติอยางครอบคลุมไปพรอมกัน โดยขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานรากภายใตหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ตั้งแตร ะดับครวั เรือน ระดับกลุม จนถึงระดบั ชมุ ชน ใหบรรลตุ ามเปาหมายเปน ตัวอยางได 5. วิธีการ/ข้ันตอน (อธิบายพอสงั เขป) ในการจัดทําแผนชุมชนตองผานเวทีประชาคมของหมูบาน ข้ันตอนในการทําแผนชุมชน “บุคคล” ท่ีเกี่ยวของในเบ้ืองตนในการทําแผนชุมชน คือ “ผูนําชุมชน” เพราะจะตองเปน “ผูริเริ่มกอการดี” และสรา งการมสี ว นรวมกบั คนในชมุ ชน 1. คนในชมุ ชนไดแลกเปลย่ี นเรียนรรู ว มกนั 2. คนในชุมชนไดเห็นขอเดน ขอดีโอกาส และขอจํากัดของชุมชน ในการพัฒนาอยางมี เปาหมาย 3. คนในชุมชนมีชองทางในการแกไขปญหาของชุมชนไดอยางเหมาะ เหมาะสมและ ครอบคลมุ 4. คนในชุมชนสามารถกาํ หนดกิจกรรมที่ตอบสนองความตองการ ของชุมชนได 5. ทําใหค นในชุมชนสามารถคิดเปน และกลาท่ีจะตัดสนิ ใจดวยตนเองได 6. ชุมชนสามารถวางแผนจัดการกับทรัพยากรหรือทุนชุมชน ทั้งทุน บุคคลและทุนสังคมท่ีมี อยูไ ด อยา งเหมาะสมสอดคลองกบั สภาพชุมชน 7. คนในชมุ ชนสามารถรบั ผลประโยชนรวมกนั ได อยางทั่วถึงและเทา เทยี มกัน 8. ความรวมมอื กนั ของคนในชุมชนจะกอใหเกดิ ทัศนคตทิ ีด่ ี เอ้อื อาทรตอกันได 9. ปลกู ฝงทัศนคตคิ านยิ มทด่ี ใี ห กบั ลูกหลาน 10. สามารถหาแนวรว มกันในการทํางานเพ่อื พัฒนาชมุ ชนทอ งถิ่นของตนเองไดอยางงา ยดาย

-2- 6. ผลลัพธที่ได จากการดําเนินการจัดทําแผนชุมชนใชเวทีประชาคมประชุมแกนนําเพ่ือวางแนวทางจุด ประกายความคดิ สรางความ มัน่ ใจและดําเนินการใช กระบวนการชุมชนในการจดั ทาํ แผน ๖.๑ เทคนิคและวิธปี ฏิบัติ มีดงั น้ี 1. จัดเวทีทบทวนแผน (ในกรณที ่ีชมุ ชนมีแผนอยูแลว) 2. แกนนาํ ชุมชนและสมาชิกสาํ รวจและจัดเก็บขอมูลเพิ่มเตมิ 3. แกนนําชุมชนจัดเวทีประชาคมหมูบานวิเคราะห ขอมูล ระบุปญหา สาเหตุ กําหนด แนวทางหรอื ทางเลือกในการแกไขปญ หาหรือกําหนดแนวทางการ พฒั นา 4. ทัศนศึกษาเรียนรูจากชุมชนท่ีมีประสบการณในการพัฒนาทเ่ี ขมแข็งเพ่ือศกึ ษา พฤติกรรม ของคนในชุมชนและคุณสมบัติของกรรมการบริหาร กระบวนการทํางาน การแกป ญหารวมถึงกิจกรรมที่ สามารถเปนแบบอยา งได 5. แกนนําชมุ ชนจัดเวทีทําแผน โดยความรวมมือของสมาชิกในชุมชน โดยยึดหลักการมีสวน รวมการเรียนรู และการพง่ึ ตนเองเปนสําคญั โดยกําหนดเปนกิจกรรมท่ี สามารถดาํ เนินการไดเอง และกิจกรรม ที่ตองประสานความรวมมอื กับภาคีการพัฒนา ทองถน่ิ อําเภอ จังหวดั อ่นื ๆ 6.2 องคความรู/กระบวนการใหมท ไ่ี ด นําแผนชุมชนท่ีไดไปดําเนินกิจกรรมพัฒนาชุมชน แนวทางงาย ๆ ในการนําแผนชุมชนไปใช ใหเกิดประโยชน 1. ชมุ ชนรว มมือกันดําเนินการเอง 2. ประสานภาคกี ารพัฒนาทุกหนวยงาน 3. ประสานแผนชุมชนกบั แผนระดบั ตําบล ทองถิน่ อาํ เภอและจงั หวัด 4. ดาํ เนินกจิ กรรมเพื่อพัฒนาชุมชน 6.3 ปญหาและวธิ กี ารแกไข ในการทาํ งานของคนในชุมชน กระบวนการจัดทําแผน กระบวนการท่ียากที่สุดในกระบวนการ จัดทําแผนชุมชนคือการทําใหประชาชนเขามามีสวนรวมลองเปรียบเทยี บความแตกตางระหวางชุมชนเมืองกับ ชนบท จะพบวา ชุมชนเมอื งวถิ ีชวี ิต 1. ตา งคนตา งอยู 2. ไมคอ ยจะรูทม่ี าของชุมชน กบั ชนบท 1. รูจักกันหมด 2. มีประวัตศิ าสตรชัดเจน ปญหาชุมชนเมือง 1. เรื่องการทาํ มาหากิน 2. ท่ีอยูอาศยั 3. อาชญากรรม ปญ หาชนบท 1. อาชีพภาคเกษตรกรรม 2.ทรัพยากรธรรมชาติถูก ทําลาย 3.การถูกรกุ รานจาก ทุนสมยั (หนี้สิน)หลากหลาย ทุนสนับสนนุ ในชมุ ชนเมือง 1. มหี นวยงานดูแลที่ชัดเจน เชน เทศบาล/เขต(กทม.) สว นทุนสนับสนุนในชนบท 1. หนวยงานแตมักจะผานกลุมผูนาํ ท่ีหนวยงานสราง ดังนัน้ กระบวนของการสราง การมสี วนรว มของชุมชนในเขตเมือง อาจตองใชเวลามากกวาในชมุ ชนชนบท โดยการทาํ ใหคนในชุมชนรูสึกวา เปนอันหน่ึง อันเดียวกัน คือ ตางคนตางมารวมกันอยู ณ ชุมชน นั้นได นั่นคือ การคนพบ ประวัติศาสตร ของ ชุมชน อาจเร่ิมจากเวทีเล็กๆ โดยแกนนําลองสืบหาดูวา ใครเปนคนแรกๆ ท่ีมาต้ังรกราก หรือเชิญผูเฒา มาเลา ใหคนรุนหลัง ฟงในเวทีวันสงกรานตห รืองานบุญท่ีชมุ ชนรวมกันจัด แลวจัดทําผังเครือญาติขึ้นแสดงไว ท่ที ี่เปน ศนู ยกลางของชมุ ชน เวทีประวัติศาสตร อาจทําตอเนื่องกันหลายครั้งใหคนหลากหลายวัยไดมาพบปะพูดคยุ กัน กอน เม่ือพบกันบอย ๆ ความรูสึกเปนญาติมิตรก็จะเกิดขึ้น ชวงนี้เองแกนนําก็ตองแบง บทบาทหนาท่ีของทีม แกนนําวาใครจะทาํ หนาท่ีอะไรในเวทใี ครจะเปนคนถามนํา ใครจะเปนคนกระตนุ ใหชาวบานแสดงความคิดเห็น จากสภาพทเี่ ปนอยูคิดวามปี ญ หาเร่อื งอะไรหนักหนาสาหัสขนาดไหนจะรูไ ดอยา งไร

-3- ลองเก็บขอมูลกันอยางไรฯลฯ เวทีตอไป ก็จะไหลล่ืนไปไดดวยดี ชุมชนในเมือง คอนขางจะไดเปรียบชุมชนใน ชนบทในเรอ่ื งของ ทุนสนับสนุน ในการจัดการประชุม แตอ ยาลืมวา หลักการสําคัญของแผนชุมชน คือการฟง ตนเอง เวลาคิดอะไร อยาใชเงินเปนตัวต้ัง แตใหใชเงินเปนเคร่ืองมือในการ สนับสนุนการทํางาน การคิดท่ี เริม่ ตนจากการใชเงินจะทาํ ใหคนมองเห็นแตประโยชนท่ีตนจะไดรับ มองขามประโยชนทจ่ี ะเกิดขึ้นในชมุ ชน ทํา ใหชุมชนขาดพลัง ชุมชนที่ขาดพลังยอมไมมีตัวตนใครจะมาทําอะไรก็ได เพราะตางคนตางอยู หนาตาแผน ชุมชน เมื่อชุมชนได แผนชุมชนเรียบรอยแลวจะมีหนาตาอยางไร จุดน้ีเปนจุดทีแ่ ตกตา งกัน บางชุมชนอาจจะ หนักไปในเร่อื งการแกไขปญ หาส่ิงแวดลอม และลดมลพิษ จากการพูดคุยหาทางแกไขในหลาย ๆ เวที จนไดมา จัดทําแผนของหมูบาน ทําใหเขากําหนดรณรงคใหทุกครัวเรือนปลูกผักสวนครัว รั้วกินได คัดแยกขยะใน ครัวเรอื น ทาํ อาชพี เสรมิ จนกลายเปนวถิ ีของชุมชนพง่ึ ตนเองได ๖.๔ ปจ จัยแหง ความสําเรจ็ ในการยกระดบั คุณภาพแผนชุมชน จากเกณฑการประเมนิ ตัวชี้วดั หลัก 4 ตัวชี้วดั คือ (1) การใชขอมูลบัญชี รบั -จายครัวเรือน รว มในการวิเคราะหและจดั ทําแผนรอยละ 70 ขึ้นไป (2) ตวั แทน ครัวเรือนในหมูบานเขารว มเวทปี ระชาคมจดั ทําแผนชุมชน รอยละ 70 ข้ึนไป (3) การมสี วนรวมขององคก รปกครองสวนทองถ่ินในการจัดทาํ แผนตงั้ แตต น (4) การมีแผนชุมชนเปนลายลักษณอักษร การยกระดับคุณภาพแผนตามเกณฑช ี้วัดนี้ ทําได โดยสราง ความเขาใจใหคนในชุมชนตระหนักถึงความสาํ คัญของการจัดทาํ แผนชุมชนโดยการมี สวนรวมของทุก สวนในชุมชนและการกระตุนใหคนในชุมชนเห็นความสําคญั วาแตละตวั ชี้วดั ทีก่ ําหนดข้ึนเม่ือทําตามนี้แลว จะได แผนชุมชนมคี ณุ ภาพดี ซ่ึงจะสงผลในการนาํ ไปใช เพ่ือแกปญ หาหรือพัฒนาชุมชน มิใชเพื่อใหผานเกณฑท่ีทาง ราชการกาํ หนดเทาน้ัน

แบบบนั ทึกองคค วามรูรายบุคคล 1. ชอ่ื องคความรู เทคนิคการเสรมิ สรางศักยภาพทมี งาน เพอื่ ขบั เคล่ือนตําบลเขมแข็ง มน่ั คง มง่ั ค่ัง ย่ังยนื 2. ชื่อเจาของความรู นางสุรียศรี แสงสุวรรณ. ตาํ แหนง พฒั นาการอาํ เภอแมจัน 3. องคค วามรูทบ่ี งช้ี  หมวดท่ี 4 เทคนิคเสรมิ สรางองคกรใหม ีขดี สมรรถนะสูง 4. ทม่ี าและความสําคัญในการจดั ทําองคค วามรู สํานักงานพัฒนาชุมชนอําเภอแมจัน จังหวัดเชียงราย ภายใตการกํากับดูแลของ สํานักงาน พัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย กรมการพัฒนาชมุ ชน กระทรวงมหาดไทย ไดนํานโยบายสําคัญสูการปฏิบัติ โดย ไดรวมเวทีการทบทวนผลการดําเนนิ งานที่ผานมา มกี ารนําเสนอขอคิดเห็น ปญหา อุปสรรค ขอจํากัดในการ ปฏิบัติหนาท่ี เพื่อผลการขับเคล่ือนที่ผานมาเติมเต็มกระบวนการขับเคลื่อนการดําเนินงานตามนโยบายสําคัญ การขับเคล่ือนงานพัฒนาชุมชน ป 2563 จากการรวมกันเสนอขอคดิ เห็น และขอเสนอ แนวทางการทํางาน พัฒนา-ชุมชนในพ้ืนที่ใหเกิดประสิทธิภาพ ภายใตยุทธศาสตรกรมการพัฒนาชุมชน การนํานโยบายไปสูการ ปฏิบัติ ขอสรุปคือ การพัฒนาสมรรถนะองคกร ดานการพัฒนา งาน งบ ระบบ คน เพ่ือมุงสูเปาหมายการเปน องคกรสมรรถนะสูง สามารถออกแบบการขับเคล่ือนงานพัฒนาชุมชนท่ีมีประสิทธิภาพ เกิดประโยชนสูงสุด เปนองคกรท่ีมีคุณธรรม องคกรท่ีมีการบริหารงานยุทธศาสตร ไดอยางมีประสิทธิภาพ และสํานักงานพัฒนา ชุมชนจังหวัดเชียงราย ไดจัดทําโครงการพัฒนาประสิทธภิ าพการขับเคล่ือนงานพัฒนาชุมชนจังหวดั เชียงราย : Change for Good ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2563 และโครงการเชียงราย Next Step: ศาสตรพระราชา สู การพัฒนาตําบลเขมแขง็ มัน่ คง ม่ังคง่ั ย่ังยืน โดยมวี ัตถุประสงคกําหนดทศิ ทางการพัฒนาองคกรภายใตมิติการ พฒั นางาน งบ ระบบ คน และสงเสรมิ ใหเจาหนาท่ีพัฒนาชมุ ชนมีกระบวนการคิดเชิงระบบในการออกแบบการ ขบั เคลอื่ นงานพฒั นาชมุ ชนในพืน้ ทต่ี ําบล สํานักงานพัฒนาชุมชนอําเภอแมจัน มีอัตรากําลังปฏิบัติหนาท่ี คือเจาหนาท่ีพัฒนาชุมชน จาํ นวน 5 ราย และอาสาพัฒนา 1 ราย รวมทง้ั ส้นิ 6 ราย ปฏบิ ตั หิ นา ท่ีใน 11 ตําบล 13 อปท. มลี ักษณะการ ทํางานเปนทีม ไดรวมหารือ แสดงความคิดเห็นรวมกัน นํานโยบายสูการปฏิบัติตามศาสตรพระราชา สูการ พัฒนา ตําบลเข็มแขง็ ม่ันคง มัง่ ค่ัง ยั่งยืน โดยนําศาสตรพระราชามาเปนแนวทางในการพัฒนากลมุ องคก ร ใหมีขีดสมรรถนะสูง ในการพัฒนาหลักมีการขับเคล่ือน 4 กิจกรรมหลัก 1.) การพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจ พอเพียง/ชีวิตเศรษฐกิจพอเพียง SEP way of life การทํามาหากิน การสรา งความพอเพียง ลดการพึ่งพา 2.) การเพิ่มรายได ดวยการบริหารการตลาดท่ีทันสมัย การคาขาย รวมกลุม รวมซ้ือ รวมขาย การใช IT มา ประกอบการทํากจิ การ 3.) การแกไ ขปญหาความยากจน แบบมุงเปา ฐานขอมูลเดียวกัน การบูรณาการความ รว มมือ แกไขปญหาของกลมุ 4.) สรางชุมชนเขมแขง็ ผานกระบวนการแผนชมุ ชน คิดเอง ทําเอง คดิ ได ทําเปน บริหารตนเองได สํานักงานพัฒนาชุมชนอําเภอแมจันไดรวมกันพิจารณาเลือกตําบลศรีค้ํา เปนตาํ บลขับเคล่ือน ตําบลเข็มแข็ง สูความมั่นคง มั่งคั่ง ย่ังยืน ตามศาสตรพระราชา ซึ่งมีจํานวนหมูบาน 11 หมูบาน โดยมี 9 หมูบานเปนคนไทยพื้นราบและมี 2 หมูบาน เปนคนไทยชาติพันธ คือบานแสนสุข หมูที่ 9 และ บานรุงเจริญ หมูที่ 11 มีการดําเนินงานขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมชน คือ งานสง เสริมหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง ในพ้ืนท่ีหมูท่ี 2 บานปา ยาง หมูท่ี 5 บานกลวย (ไดรับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ1 หมูบานเศรษฐกิจพอเพียง ระดับจังหวัด ประจําป 2562) งานสัมมาชีพชุมชน ในพื้นท่ีหมูบานท่ี 1-10 ยกเวน หมูท่ี 11 โครงการหมูบาน Otop นวัต วิถี บานแสนสุข หมูที่ 9 (ไดรับรางวัลหมูบานตนแบบ OTOP นวัตวิถี 1 ใน 5 ของจังหวัดเชียงราย ป พศ. 2561) และในพ้ืนท่ีตําบลศรีค้ํายังมีสถานท่ีทองเที่ยวท่ีมีช่อื เสียงในระดับประเทศ มีนักทองเที่ยวมาทองเท่ียว เปนจํานวนมาก ทาํ ใหเ กิดรายไดในตําบลศรีคํ้า มีพระขี่มา บณิ ฑบาตท่ีบานแมสลองนอก หมูที่ 8 แหงเดียวใน โลก มีไรสตรอเบอร่ี มีสวนดอกไมดาวจํารัสแสง จุดเดนดังกลาวนับเปนตนทุนที่สามารถขับเคล่ือนไปสูตําบล เขม แขง็ มนั่ คง มั่งคงั่ ยงั่ ยนื ใหป ระสบความสําเร็จไดตามวตั ถุประสงค

-2- 5. ปญหาท่ีพบและแนวทางการแกไ ขปญ หา จากลักษณะการทํางานเปนทีม ทําหนาที่ตามท่ีไดรับมอบหมาย แตเนื่องดวยนโยบายไดส่ัง การมาอยางเรงดว น ไมมีการบูรณาการขอมูล บรู ณาการการทํางานจากเบื้องบน และเรงรัดเวลาในการทํางาน ทําใหภารกิจงานเพิ่มมากขึ้นจากปกติ บางคร้งั ทําใหเกิดความเหน่ือยลา เหน็ดเหน่ือยจากภารกจิ ประกอบกับ ยุคที่มีการเปล่ียนแปลงเทคโนโลยีสารสนเทศ ความหลากหลายของบริบทการพัฒนาและสถานการณท่ี เปลี่ยนแปลงอยูตลอดเวลา ระดับความรู ทักษะ ท่ีแตกตางกันของบุคลากร และภารกิจท่ีไดรับมอบหมาย ท่ีมี จํานวนมาก ลวนแลวแตมีความสําคัญตอประชาชนและประเทศชาติ แตบุคลากรสวนใหญไมสามารถปรับตัว ไดทันกับการเปล่ียนแปลง ดังนั้นเพ่ือใหการขบั เคล่ือนงานตามภารกิจที่ไดรับมอบหมาย ท่มี ีการส่ือสารรวดเร็ว และมเี ปาหมายท่ีชดั เจน รวมท้ังมคี วามออ นไหว ตามสถานการณ นําไปสกู ารพัฒนาผลผลติ และการเรยี นรูสรา ง มูลคา เพมิ่ ใหองคกรเกิดความแข็งแกรง จึงควรกําหนดทิศทางการพฒั นาบุคลากรและทีมงาน ดวยเทคนิคการ เสรมิ สรา งศักยภาพทมี งาน เพอ่ื ขับเคล่อื นตาํ บลเขมแข็ง มนั่ คง มั่งคั่ง ยงั่ ยนื หลังจากท่ีไดรับนโยบาย/แนวทางการขับเคลื่อนโครงการพัฒนาประสิทธิภาพการขับเคลื่อน งานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย : Change for Good ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2563 และโครงการ เชียงราย Next Step: ศาสตรพระราชา สูก ารพัฒนาตาํ บลเขมแขง็ มน่ั คง ม่ังค่งั ยง่ั ยนื ไดดําเนินการ ดังน้ีคอื 1.การสรา งทมี การสรางกลไก เครื่องมือ ในการทํางานไดแ ก -การประชุมสรา งความรู ความเขาใจในกระบวนการของการขบั เคลือ่ นตาํ บลเข็มแขง็ มั่นคง มั่งคง่ั ย่ังยนื ใหไ ปในทิศทางเดยี วกัน เพื่อใหบรรลุตามวัตถุประสงค -สอนแนะงานในแบบพ่สี อนนอง เรยี นรูรวมกันจากรนุ พที่ ี่มีประสบการณมากกวา -การวางแผนการทํางาน 2. กิจกรรมและกระบวนการขบั เคล่ือน ไดแ ก 1. รว มประชุม หารือกันเพ่ือหาแนวทางรวมกัน กําหนดแผนงาน กิจกรรมเปาหมาย การดาํ เนนิ งาน 2. เมื่อสรุปแนวทางรวมกันแลว จึงใชเทคนิคการพัฒนาศักยภาพทีมงานคือ สรา งสรรค สรา งงาน สรา งสุข By 4 H คอื HEAD HEART HEALTH HAND/HELP ดงั นี้ 2.1 HEAD การเพิ่มพูนทักษะ การคิดวิเคราะห สังเคราะห ตัดสินใจ และ แกปญหาสงเสริมใหบุคลากรเปนผูมีความรู เช่ียวชาญในวิชาชีพปรับวิธีการบริหารงบประมาณ มีปฏิทินการ ควบคุม และผลการเบิกจาย จัดใหมีระบบรายงาน ระบบขอมูล ท่ีเกี่ยวของอยางเปน ระบบ มรี ะบบติดตามและ ประเมนิ ผล ท่ีสง เสริม สนับสนุน และแกไขปญหาอยางทันทวงที กลาวคือ เม่ือไดรับนโยบายหรือขอส่ังการมา แตละคร้ัง จะตองมาถายทอด รวมกันคิด วิเคราะห แสดงความคิดเห็นสรุปตามมติเสียงสวนใหญ และในฐานะ หัวหนา ทมี ก็จะคอยสรปุ แนะนาํ สงเสริม อํานวยการ 2.2.HEART ปลูกฝงคานิยมคา นิยมองคการ ABCDEF S&P จรรยา ขาราชการ และดํารงชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงปรับวิธีการทํางาน ท้ังเชิงรุก เชิงรับ การ บริการประชาชน มกี ารกําหนดชว งเวลาอยางชัดเจน เปดเผย และเปนมิตรตอผรู ับบรกิ าร การเขาพน้ื ทีห่ มูบาน สงเสริมใหบุคลากรเปนผูที่จริยธรรม ยึดม่ันในจรรยาบรรณขาราชการกรมการพัฒนาชุมชน สงเสริมการแตง กายและวางตนที่เหมาะสมกับการเปนขาราชการ ไดแก การแตงกายชุดขาราชการ แตงกายผาไทย รวมทํา กจิ กรรมดวยกันเนืองนิตย กินอาหารกลางวันรวมกัน ทําบุญตักบาตรรวมกัน ทําใหเกดิ ความรัก สนิทสนมกนั ดัง พี่นอง ความรักจะเกิดข้ึนได เม่ือคนคนนั้นเห็นถึงคุณคาและศักยภาพในตัวเองท่ีมี วาดํารงอยูเพื่ออะไร และ เพื่อใคร เห็นถึงความสําคัญของตัวเองที่มีตอผูคนรอบตัว ไมวาจะเปนคนในครอบครัว เพ่ือนรวมงาน และ ความสําเร็จขององคกร มีความสุขในงานและความสําราญในชีวิตไดอยางสมดุล รวมถึงมีความผูกพันตองาน และองคก ร

-3- 2.3 HEALTH พัฒนาสขุ ภาพ การเสริมสรา งสุขภาวะ สมรถนะทางกายให มีความสมบูรณแข็งแรง ไมมีโรคภัยใด มีการกระตุนใหทุกคนในทีมงานรูถึงประโยชนของการออกกําลังกาย และแนะนําวิธีการรกั ษาสุขภาพ และชักชวนใหเขารวมกิจกรรมการออกกําลังกายตามวาระและโอกาสอยเู สมอ ท้ังนี้ การดูแลสุขภาพ ไมไดมีแคสุขภาพกายเทานั้น แตยังตองดูแลไปถึงสุขภาพใจดวย ดูแลใหมีความสุข มี ความสามารถในการรับมือกับความกดดัน ความเครียด และปญหาตางๆ ไดเปนอยางดี รวมถึงพัฒนาใหมีขีด ความสามารถในการฟน ตัวจากความเสียใจ หรือความผดิ หวังไดอ ยางรวดเร็วดว ย 2.4 HAND/ HELP พัฒนาทักษะการปฏิบัติ การสรางทีมงานคุณภาพ มี การชว ยเหลือเกอ้ื หนนุ การทาํ งานซ่ึงกนั และกนั เปนคูหู เปนพเี่ ล้ยี ง ซึง่ กันและกัน การบูรณาการการทํางานกับ ภาคีการพัฒนา เปนการทาํ งานเชิงพื้นท่ีใหประสบความสําเร็จ มีการนําเทคโนโลยีดาน IT มาใชในการทํางาน ท้ังอุปกรณ ระบบสํานกั งาน รายงาน ใหเร็วขึ้น สงเสริมการทํางานในรูปแบบนวัตกรรมใหมๆ การสรางชอง ทางการประชาสัมพันธทั้งสื่อที่มีผลกระทบมากและกระทบนอย เปนประจําและตอ เนอ่ื ง สงเสริมการสรางอัต ลักษณ ใหเปนรูปแบบที่สามารถใหบุคคลภายนอกยอมรับ เสริมสรางแรงจงู ใจในการปฏิบัติงาน ดวยการชมเชย ยองยองเชิดชูเกียรติ ใหรางวัลผูปฏิบัติงานอยูในระดับดีเดน เปนการสรางความสมดุลระหวางชีวิตและการ ทาํ งานรวมท้ังใหโ อกาส ในความกา วหนาและความม่นั คงในหนา ทกี่ ารงาน กลาวโดยสรุป ในการใชเทคนิคการเสริมสรางศักยภาพทีมงานดวย 4 H คือ HEAD HEART HEALTH HAND/HELP น้ีจะตองทําควบคูกันไปไมทําอยางใดอยางหน่ึง เพราะเปนการพัฒนาไปพรอมกัน ท้ัง ดานสติปญญา(HEAD) ดานจิตใจอารมณ (HEART) ดานสุขภาพ (HEALTH) และดานสังคม (HAND/HELP) เพราะนอกเหนือจากความรูในงาน และความรใู นธุรกิจหรือโลกแลว อีกความรหู นึ่งที่จําเปนจะตองรูคอื ความรู ในชีวิต เปนความรูท่ีจะทําใหเราดํารงชีวิตไดอยางมีความสุข มีความสัมพันธท่ีดีกับผูคนโดยรอบท่ีเก่ียวของ ความรูท่ีจะสามารถจัดการกับปญหาตางๆ ในชีวิตที่เกิดข้ึนไดอยางมีความสุข เปนตน น่ันคือเราตองมีการ เรียนรูทั้ง วิชาชีพ วิชาคน และวิชาโลก ซึ่งส่ิงเหลานี้จะเปนสวนท่ีสําคัญที่จะเชื่อมโยงไปยังการพฒั นาดานอ่ืนๆ ดว ย 6. ประโยชนขององคความรู 1. ทมี งานมศี กั ยภาพเพมิ่ มากขน้ึ สามารถทาํ งานในพืน้ ทไ่ี ดอ ยางมีประสิทธิภาพเพิ่มขนึ้ 2. ทีมงานเกิดขวัญกําลังใจ มีสุขภาพจิต สุขภาพกายที่ดี ไมมีโรคภัย มีบรรยากาศการทํางาน ภายในสาํ นักงานท่เี ปนกันเอง 3. ทีมงานมีคานิยมองคกร A B C D E F S&P เพ่ิมมากขึ้น เปนที่ยอมรับของภาคีการพัฒนา กลมุ องคก ร ภายในพ้นื ที่ 4. เจาหนาท่ีพัฒนาชุมชนอําเภอแมจัน จํานวน 6 ราย สามารถขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมชน ภารกิจงานตามยุทธศาสตรก รมการพัฒนาชุมชน งานสัมมาชีพชุมชน การขับเคล่ือนหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง ขบั เคลือ่ นตาํ บลเขมแข็ง มัน่ คง มั่งคัง่ ยั่งยืนใหบ รรลุตามวตั ถุประสงค ไดอยา งมีประสทิ ธิภาพ 5. เจาหนา ทพ่ี ัฒนาชุมชนอําเภอแมจัน จํานวน 6 ราย เกิดขวัญกําลังใจที่ดี เกิดความสุขใน การทาํ งาน

-4- 7. เทคนิคในการปฏิบตั ิงาน (อธิบายโดยละเอียด) ไดใชหลักการสรา งสขุ ดวย 6 ส 3 ให ดงั นค้ี ือ 1) สอ่ื สาร พดู คยุ สรางความเขาใจรว มกัน ใหเกดิ ความเปน น้ําหนึง่ ใจเดียวกัน มีความรักใน องคกร 2) สานสัมพนั ธ มีกิจกรรมรว มกัน ทาํ งานรวมกัน กินขา วรวมกนั 3) สรา งบรรยากาศที่ดีในการทาํ งาน มคี วามเปน กนั เอง ทาํ งานฉนั ทพ่นี อ ง 4) สรา งความสุขรว มกัน มีกิจกรรมท่ดี ีรวมกัน แกปญหารวมกัน 5) แสดงความคดิ เห็นได อยา งสรางสรรค อสิ ระ อยา งเหมาะสม 6) สรา งศรั ทธา และความเช่ือมั่นในองคกร เพือ่ ใหเกิดการยอมรบั เชอ่ื มั่นในการทํางาน ทั้งในตวั เจาหนา ที่ทีมงานและชมุ ชน และเทคนคิ 3 ให คอื ใหความสาํ คัญ ใหเกยี รติ และใหใจ. ****************************

แบบบันทกึ องคค วามรูร ายบุคคล 1.ชื่อองคค วามรู เทคนิคการพัฒนาหมูบานเศรษฐกจิ พอเพียง สูความย่ังยนื 2.ช่ือเจา ของความรู นายประเสริฐ ขันทะ ตาํ แหนง นักวิชาการพฒั นาชุมชนชํานาญการ 3.หมวดองคความรูท่ีบงช้ี (หมวด 4 เทคนิคเสริมสรางองคก รใหมขี ดี สมรรถนะสงู องคกร) 4.ทีม่ าและความสาํ คัญในการจัดทําองคความรู กรมการพัฒนาชุมชน กําหนดแนวทางการดาํ เนินงานดานการจัดการความรู ประจําป พ.ศ.2563 โดยมีวัตถุประสงคเพ่ือบริหารจัดการองคความรูของกรมฯ ใหสามารถสนับสนุนการขับเคล่ือนนโยบายและ ยุทธศาสตรการพัฒนาชุมชนตามภารกิจกรมการพัฒนาชุมชน และสงเสริมใหบุคลากรสามารถดําเนินการ จัดการความรูในงานเพ่ือพัฒนาองคกรไปสูองคกรแหงการเรียนรู และสํานักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย ไดบงชี้ความรู หมวดท่ี 4 เทคนิคเสริมสรางองคกรใหมีขีดสมรรถนะสูง เปนองคความรูของหนวยงาน ซ่ึง สอดคลองเช่ือมโยงกับกระบวนการขับเคลื่อนโครงการพัฒนาประสิทธิภาพการขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมชน จังหวัดเชียงราย: Changerai for Good ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2563 และโครงการเชียงราย Next STEP : ศาสตรพระราชาสูการพัฒนาตําบลเขมแข็ง มั่นคง มง่ั คง่ั ยั่งยนื ตาํ บลศรีค้ําประกอบดวยจํานวนหมูบาน 11 หมูบาน โดยมี 9 หมูบานเปนคนไทยพื้นราบและมี 2 หมูบ าน เปน คนไทยภูเขาเผาอาขา ซงึ่ อาศัยอยู บานแสนสขุ หมู 9 และ บานรงุ เจรญิ หมู 11 การปกครอง ของตําบลศรีค้ํา 9 หมูบานซ่ึงเปนคนไทยพ้ืนราบ มีการปกครองโดยมีพอ หลวงบานเปนผูนําหมูบาน ชาวบาน สวนใหญจะใหความเคารพนับถือผูนําเปนอยางมาก ซึ่งผูใหญบานของ 9 หมูบาน จะเปนผูนําท่ีเกง มี ความสามารถดูแลลูกบานไดเปนอยางดี ผูใหญบานมีการพัฒนาตนเอง เอาใจใสลูกบานทุกคน ซึ่งตําบลศรีค้ํา แทบจะไมมีปญหาในเรื่องของผูนํา และหมูบานที่เปนคนไทยภูเขาเผาอาขา จํานวน 2 บา นน้ัน ผูนําก็ใหความ สนใจลูกบานเปนอยางดีเชน กัน คนไทยภูเขาเผาอาขาจะนบั ถือผูนําเปนอยางมาก การตัดสินใจหลายๆอยางก็ จะใหผูนําเปนคนตัดสินใจเปนสวนมาก ซ่ึงในการประสานงานของคนไทยภูเขาเผาอาขา จะเจอปญหาในเร่ือง การสื่อสาร เพราะคนอาขาสวนใหญจ ะพูดภาษาอาขา จะพูด อาน ภาษาไทยไมคอยได จึงมีปญหาในเรื่องการ ติดตอประสานงาน ซึ่งตองอาศัยทางผูนําของหมูบานเปนลามใหในเวลาที่มีการประชุม อบรมตางๆ แตการ ทํางานกับพ่ีนองชาวอาขา ก็ไมคอยมีปญหาเทาไหร ชาวอาขาใหความรว มมือกับเจาหนาท่ีเปนอยางดีเชนกัน (ยกเวนเรื่องภาษาท่ีตดิ ตอสอ่ื สาร) กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย ไดสงเสริมการนอมนําหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง โดยยกระดับการพัฒนาหมบู า นเศรษฐกิจพอเพียง พัฒนาใหเปนหมูบา นเศรษฐกิจพอเพียงตนแบบ มา ตงั้ แต ป ๒๕๕๒ จนถึงปจ จบุ นั ในงบประมาณ พ.ศ.2562 สํานกั งานพฒั นาชุมชนอําเภอแมจัน ไดดําเนินการขับเคลื่อนหมูบาน เศรษฐกิจพอเพียงเปนไปตามแนวทางที่กรมการพัฒนาชุมชนกําหนด และไดสงเสริมการพัฒนาหมูบาน เศรษฐกิจพอเพียง ประจําปงบประมาณ 2562 และไดดําเนินการพัฒนาหมูบานกลว ย หมูท่ี 5 ตําบลศรีค้ํา จน ประสบผลสําเร็จ เปนหมูบานท่ีเขมแข็ง พ่ึงตนเองไดอยางย่ังยืน และในป 2562 อําเภอไดพิจารณาคดั เลือก บานกลวย เปนหมูบานดําเนินงานโครงการพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง ม่ันคง มั่งคั่ง ยั่งยืน เฉลิมพระ เกียรติ เน่อื งใน โอกาสมหามงคล พระราชพิธบี รมราชาภิเษก จึงสง ผลใหบ า นกลว ย เปนหมูบา นทน่ี อมนําหลัก ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง ขยายผลทุกครัวเรือน กอรปกบั มผี นู ําท่เี ขม แข็ง มีการบริหารจัดการแบบกระจาย อํานาจแบงเปนหมวดบาน ชาวบานใหความรวมมือในการจัดทํากิจกรรม มีความรักสามัคคี รว มแรงรวมใจกัน ในการทํางานเพ่ือสวนรวม มีความเอื้อเฟอเผื่อแผ (พริกบานเหนอื เกลือบานใต) ทําใหบานกลวยเปนหมูบานท่ี เขม แข็ง มน่ั คง ม่งั ค่งั ยัง่ ยนื อยา งแทจ รงิ

-2- สาํ นักงานพัฒนาชุมชนอําเภอแมจัน มีรูปแบบการทํางานเปนทีม ในฐานะเปนเจาหนาท่ีรับผิด ชอบงานหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง จึงไดเสนอแนวคิดกับทีมงาน พิจารณาคัดเลือกบานกลวยหมูท่ี 5 ตําบล ศรีค้ํา เปนตัวแทนของอําเภอแมจันประกวดกิจกรรมพัฒนาชุมชนดีเดนประจําป 2562 เพื่อเปนการสงเสริม ประชาสัมพันธเชิดชูเกียรติ เปนขวญั และกําลังใจในการทํางานของคณะกรรมการหมบู านแกนนําและครัวเรือน ตนแบบ ตลอดถึงครัวเรือนที่ขยายผล ท่ีนอมนําหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปใชจนเปนวิถีการดํารง ชีวิตประจาํ วนั เพือ่ ใหการดาํ เนินงานดา นการจดั การความรูของกรมการพัฒนาชุมชน เปนไปดว ยความเรียบรอย สามารถบริหารจดั การองคค วามรูใหสามารถสนับสนุนการขับเคลอ่ื นนโยบายและยุทธศาสตรการพัฒนาชมุ ชน สง เสรมิ ใหบ ุคลากรสามารถดําเนนิ การจดั การความรูในงานเพอื่ พัฒนาองคกรไปสูองคก รแหง การเรียนรู ขาพเจาจึงไดด ําเนนิ การจดั ทําองคความรูในงานพัฒนาชมุ ชน เรื่องเทคนิคการพฒั นาหมบู านเศรษฐกจิ พอเพยี ง สคู วามย่ังยนื 5.วิธกี าร/ขน้ั ตอน (อธบิ ายพอสังเขป) ในบทบาทเจาหนา ทรี่ บั ผิดชอบงานหมูบานเศรษฐกจิ พอเพียงรวมกับทีมงานสาํ นักงานพฒั นา ชมุ ชนอาํ เภอแมจนั ดําเนนิ การสง เสรมิ พฒั นาหมบู า นเศรษฐกิจพอเพยี ง บานกลวย หมูท่ี ๕ ตาํ บลศรีคํา้ อาํ เภอแมจนั จังหวดั เชยี งราย ในการขับเคล่อื นกิจกรรมตามแนวทางหมูบานเศรษฐกิจพอเพยี ง และพฒั นาเปน หมูบา นท่ีเขม แข็ง สามารถเปนจดุ ดงู าน แลกเปล่ียนเรียนรูใหกบั หมบู า นอืน่ ทีส่ นใจนอมนาํ หลกั ปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียงไปใชในชีวติ ประจําวนั จนเปนวิถี ดังนี้ ๑. ทบทวนขอมูล(DATA) ตา ง ๆ ของหมูบานกลวย ๒. รวมประชุมทีมงานสํานักงานพัฒนาชมุ ชนอําเภอแมจนั เพื่อสรา งความเขาใจแนวทางการ สงเสริมและเตรยี มความพรอมการประกวดโครงการกิจกรรมเชิดชูเกยี รติ ประจําปง บประมาณ พ.ศ.๒๕๖๒ ๓. ประชมุ ทบทวนแกนนําหมบู าน ครัวเรือนตนแบบและคนในหมบู าน โดยการวิเคราะหแ ละ สังเคราะหขอมลู ของหมบู านกลว ย เพ่ือนําไปสูการวางแผนการพฒั นาหมูบ าน ๔. สงเสรมิ การพัฒนาหมูบา นสคู วามเขมแขง็ ๔.๑ ทบทวนการดําเนินงานกลุมออมทรพั ยเพื่อการผลิตใหเปน ไปตามแนวทางกรมการพัฒนา ชมุ ชน ๔.๒ อบรมการจดั ทาํ บัญชีครัวเรือน ทุกครัวเรือนในหมูบา น จํานวน 86 ครัวเรอื น ๔.๓ อบรมการบริหารจดั การขยะ ทกุ ครวั เรือนในหมบู าน จํานวน 86 ครัวเรอื น ๕. จัดกิจกรรมประกวด หมวดบานนาอยู มง่ั มี ศรสี ขุ ประจําป 2562 และมอบใบประกาศเกียรติ คุณใหก ับหมวดบา นท่ชี นะเลิศ 6.ผลลพั ธท่ีได 6.1 เทคนิคและวิธกี ารปฏิบัตงิ าน 1. เทคนคิ การเลอื กหมบู า นเปาหมาย วิธีการทาํ (Know How) โดยการประชาสัมพนั ธรบั สมัครหมูบ า น เพอ่ื สรา งการมสี วนรวมคิดและตดั สนิ ใจตง้ั แตกอนเรมิ่ โครงการ และประชาคมหมูบา นตรวจสอบคุณสมบตั ิ หมูบ านใหมีความเหมาะสมสอดคลองกับแนวทางของโครงการ มคี วามเปน ได ตอ งการใหเกิด (Know Why) ความตน่ื ตัวสมคั รใจเขารว มโครงการดว ยความเต็มใจ รูถงึ ภาวะผนู าํ ความเขม แข็งของกลมุ องคกร และเกิด ภาคภมู ิใจในการเขารวมโครงการ

-3- 2. เทคนิคการพฒั นาผูน าํ /กลมุ /องคก ร วิธีการทาํ (Know How) โดยนาํ แกนนําออกไปศกึ ษาดูงาน หมูบานเศรษฐกิจพอเพยี งตน แบบที่ประสบผลสําเรจ็ ตองการใหเกิด (Know Why) ผูนําท่ีเปน แกนนําเหน็ แนวทางในการพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพียงและปรบั ทัศนคตสิ รา งแรงบันดาลใหมท ่ีแตกตา งจากที่เปน อยู จะไดผูนําท่ีมคี วามพรอ มที่จะกลบั มาพัฒนาหมูบ า นเศรษฐกจิ พอเพียง 3. สรา งแกนนาํ ขบั เคลือ่ นหมบู านเศรษฐกิจพอเพียง วิธีการทํา (Know How) จัดกระบวนการ เรียนรูในหมบู า นพน้ื ท่ีทป่ี ระสบความสาํ เรจ็ ตองการใหเกดิ (Know Why) แกนนําท่ีมีแรงบนั ดาลใจ มที กั ษะ เขาใจถงึ แนวทางความสาํ เรจ็ ในการทํางานหมบู า นเศรษฐกิจพอเพียง 4.การคดั เลือกครัวเรือนเศรษฐกิจพอเพียงตนแบบ วธิ ีการทํา (Know How) โดยการสรางการมีสวน รวม ใหคุมบา นคัดเลอื กครัวเรือนทีส่ มคั รใจ รบั สมัครครัวเรอื นตนแบบ ตามความสมัครใจ และจัดทําแผนที่ เดินดินหมูบา นเศรษฐกิจพอเพยี งตน แบบคนหาครัวเรือนตนแบบที่จะพัฒนาเปนแหลง เรยี นรตู อไปได ตอ งการ ใหเกิด (Know Why) เกดิ การกระจายตัวของครัวเรือนตนแบบในหมบู าน ไดครวั เรือนตนแบบทม่ี คี วามพรอ ม คนหาครวั เรอื นตนแบบเพ่ิมเตมิ ทมี่ สี ถานที่มคี วามพรอมเหมาะสม และมีศักยภาพ 5. วิเคราะหอ าชพี ครัวเรือนตน แบบรายครวั เรอื น วิธีการทาํ (Know How) เดนิ ดินเขาหาพดู คยุ แลก เปลย่ี นเรียนรู จดบันทึกขอมลู เกบ็ รูปภาพประกอบแบบรายครัวเรือน ตองการใหเกิด (Know Why)การเตรียม ความพรอมใหก ับครวั เรอื นตนแบบ ไดฐานขอมลู และกลนั่ กรองศักยภาพของครัวเรอื นตนแบบรายครวั เรอื นที่ จะเขา รวมโครงการ 6. ครัวเรือนตน แบบศึกษาดงู านหมบู า นเศรษฐกิจพอเพยี งท่ีประสบผลสาํ เร็จ วิธีการทํา (Know How) ศกึ ษาดูงานหมบู าน/ครวั เรือนตนแบบ ทีป่ ระสบผลสําเร็จในเรื่องอาชพี ตามความตอ งการของครวั เรอื น ตนแบบ และสรปุ ถอดบทเรยี นจากการศึกษาดูงานหลังจบจากการศึกษาดงู าน ตองการใหเกิด (Know Why) เกิดแรงบันดาลใจใหมใหกบั ครัวเรือนตนแบบที่แตกตางและเห็นถงึ ชอ งทางไปสคู วามสําเร็จ เห็นแนวทางวธิ ีการ พฒั นาอาชีพของตนเอง 7. ติดตามเยีย่ มเยอื นครัวเรือนตน แบบ วิธีการทาํ (Know How) โดยคณะกรรมการคมุ บาน พัฒนากร แกนนําและภาคี เย่ยี มครัวเรือนตน แบบรายครัวเรือน ตอ งการใหเกิด (Know Why) กาํ ลังใจ สรา งความรูสกึ อบอุน แกปญหาอปุ สรรคไดท ันทว งที เกดิ การศกึ ษาเรยี นรูรวมกนั ระหวางเจา หนาที่ แกนนํา ภาคแี ละครวั เรอื น ตนแบบ 6.2 ปญ หาและวิธกี ารแกไข ประชาชนสวนใหญของบานกลว ยประกอบอาชพี ทํานาเปนอาชีพหลัก และทาํ สวนเปน อาชพี รอง ในการประชมุ หมูบ านแตละครง้ั จึงเกดิ ปญ หา ครัวเรือนมารวมประชุมไมค รบ เพราะแตละครอบครัวจะออกไป ทาํ งานกนั ตั้งแตเชา บางคนก็ติดภารกิจสวนตัว และเปนผูสูงอายุ ในการจัดประชุมแตล ะคร้งั ควรแจงประชมุ ลว งหนา กอ นอยา งนอย 2 วัน และทําการประชมุ ใน ชวงเวลาท่ีทุกครวั เรือนวา งจากการทาํ งาน คอื ชวงเวลาเชากอนไปทาํ งาน หรือชว งเวลาเย็นหลงั เลกิ งาน 6.3 ปจจัยแหง ความสาํ เร็จ ปจจยั ความสําเร็จ คือการมผี นู าํ ทม่ี ีความพรอ ม มวี ิสยั ทศั นท ีด่ ี มีความเสียสละ และมีกลมุ องคก ร ตา ง ๆ หลากหลายมีความเขมแขง็ ใหก ารสนบั สนนุ กรดาํ เนินงานเปนอยา งดี อาทิเชน กลุมพัฒนาสตรี กลมุ ออมทรัพย กลมุ อปพร. อสม. กองทนุ แมของแผน ดิน กองทุนหมบู า น กลมุ ผูใชน า้ํ กลุมวสิ าหกจิ ชมุ ชน มีแหลง งบประมาณจากภายในหมบู า น ชาวบา นใหค วามรวมมอื และมีสวนรวมในทุกคร้งั หมบู า นมกี ารบริหารโดย แบง เปนปอก/หมวด /คมุ โดยจะมีหวั หนาหมวดชวยดแู ลในแตละหมวด เปนการกระจายอาํ นาจการบรหิ ารงาน และจะมีการประชาคมชาวบานในทกุ เร่ือง โดยจะมี

แบบบนั ทึกองคความรรู ายบุคคล 1. ชือ่ องคค วามรู การสรา งสมรรถนะชุมชนพ่งึ ตนเองได ดวยสมรรถนะงานพัฒนาชุมชน 2. ช่ือเจา ของความรู นายภภี ณวัฒน เขื่อนปญ ญา ตาํ แหนง นักวิชาการพัฒนาชุมชนชํานาญการ 3. หมวดองคความรทู ี่บงชี้ หมวด 4 เทคนิคเสริมสรา งองคกรใหมีขีดสมรรถนะสงู 4. ที่มาและความสาํ คัญในการจดั ทําองคความรู กรมการพัฒนาชุมชน กาํ หนดแนวทางการดําเนินงานดานการจดั การความรู ประจาํ ป พ.ศ.2563 โดย มีวัตถุประสงคเพ่ือบริหารจัดการองคความรูของกรมฯ ใหสามารถสนับสนุนการขับเคลื่อนนโยบายและ ยุทธศาสตรการพัฒนาชุมชนตามภารกิจกรมการพัฒนาชุมชน และสงเสริมใหบุคลากรสามารถดําเนินการ จัดการความรูในงานเพ่ือพัฒนาองคกรไปสูองคกรแหง การเรียนรู และสํานักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย ไดบงช้ีความรู หมวดที่ 4 เทคนิคเสริมสรางองคกรใหมีขีดสมรรถนะสูง เปนองคความรูของหนวยงาน ซ่ึง สอดคลองเช่ือมโยงกับกระบวนการขับเคล่ือนโครงการพัฒนาประสิทธิภาพการขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมชน จังหวัดเชียงราย: Changerai for Good ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2563 และโครงการเชียงราย Next STEP : ศาสตรพ ระราชาสกู ารพัฒนาตําบลเขมแข็ง มัน่ คง ม่ังคัง่ ยั่งยืน เพ่ือใหการดําเนินงานดานการจัดการความรูของกรมการพัฒนาชุมชน เปนไปดวยความเรียบรอย สามารถบริหารจัดการองคความรูใหสามารถสนับสนุนการขับเคล่ือนนโยบายและยุทธศาสตรการพัฒนาชมุ ชน สงเสริมใหบุคลากรสามารถดําเนินการจัดการความรูในงานเพื่อพัฒนาองคกรไปสูองคกรแหงการเรียนรู ขาพเจาจึงดําเนินการจัดเก็บองคความรูในงานพัฒนาชุมชน เร่ืองการสรางสมรรถนะชุมชนพ่ึงตนเองไดดวย สมรรถนะองคก ร พช. 5.วิธีการ/ขนั้ ตอน 1) ศึกษาแนวคิด ขอมูลดานการพัฒนา กระบวนการพัฒนาชุมชน กระบวนการแผนชุมชน ขอมูลท่ี เกย่ี วของในงานพัฒนาชมุ ชนที่กรมการพฒั นาชมุ ชนไดก ําหนดดาํ เนินการ 2) สรางกลไกการขับเคล่ือนการดําเนินงานกําหนดใหกลุม องคกรเครือขายท่ีเกี่ยวของในพื้นท่ีเปน กลไกขับเคล่ือนรวมกับเจา หนาท่ีพัฒนาชุมชน เชน อาสาพัฒนาชุมชน/ ผนู ําอาสาพฒั นาชมุ ชน (ผนู ํา อช.) / กลุมพัฒนาสตรี /กองทุนพัฒนาบทบาทสตรี /เครือขายกลุม OTOP/ เครือขายกลุมออมทรัพยเพ่ือการผลิต/ เครือขายสัมมาชีพชุมชน(วิทยากรปราชญสัมมาชีพ)/ เครือขายหมูบานเศรษฐกิจพอเพียงเปนตน เปน “ทีม ขบั เคลอื่ นสมรรถนะองคกรสูก ารพฒั นาอยางย่ังยนื ” 3) สรางความรู ความเขาใจสรา งทัศนคติท่ีดีในการขบั เคลื่อนกิจกรรม บทบาทหนาท่ี ภารกิจทีจ่ ะตอง ดําเนนิ การสง เสรมิ สมรรถนะใหชมุ ชนสามารถพงึ่ พาตนเองได 4) เสริมสรางสมรรถนะองคกร“ทีมขับเคล่ือนสมรรถนะองคกรสูการพัฒนาอยางย่ังยืน” โดย กระบวนการเรียนรู เพ่ิมพูนองคค วามรูในการขับเคลื่อนการพัฒนาใหสามารถถายทอดองคความรูใหหมูบาน เปา หมายไดเ ขาใจและสามารถนําไปปรบั ใชในการพฒั นาของหมูบานได 4) กําหนดพื้นท่ีเปาหมายในการดําเนินการ หน่ึงหมูบานนํารอ ง ในพ้ืนที่ตําบลเขมแข็ง มั่นคง ม่ังคั่ง ยัง่ ยนื 5) การถา ยทอดสมรรถนะองคกร“ทีมขับเคล่ือนสมรรถนะองคกรสกู ารพัฒนาอยา งยั่งยืน” องคค วามรู ตางๆ ในแตละดานของ“ทีมขับเคลื่อนสมรรถนะองคกรสูการพัฒนาอยางย่ังยืน”ในพ้ืนที่เปาหมายเพื่อสราง ความรู ความเขาใจ ทัศนะคติที่ดใี นการรวมสรางการพัฒนาชุมชนดวยหลักการการพึ่งตนเอง และการมีสวน รว มในการขบั เคล่ือนและพัฒนา

-2- 6) วิเคราะหขอมูลชุมชน ศักยภาพชุมชน กําหนดแนวทางการพัฒนาดวยกระบวนการแผนชุมชน พ่ึงตนเอง 7) หมูบ า นเปาหมายดําเนินการพฒั นาตามแผนปฏิบัติการ ในการแกไ ขปญหาและความตอ งการ 8) ตดิ ตามและประเมินผลการดาํ เนนิ งานกิจกรรม 9) การจดั เกบ็ องคความรูในการขบั เคลื่อนกิจกรรม 10) ประชาสมั พันธการดําเนนิ งาน 6.ผลลพั ธท ่ีได 6.1 เทคนคิ และวธิ ีปฏิบตั ิงาน - การสรางความสัมพันธท่ีดี สรางทัศนะคติที่ดีใหกับ“ทีมขับเคลื่อนสมรรถนะองคกรสูการ พัฒนาอยา งย่ังยืน” เพื่อดาํ เนินการไปสูเปาหมายเดียวกนั โดยเจาหนาทพ่ี ัฒนาชุมชน - การเพิ่มพูนสมรรถนะองคความรูของ “ทีมขับเคลื่อนสมรรถนะองคกรสูการพัฒนาอยาง ย่ังยืน” เพ่ือใหสามารถถา ยทอดองคค วามรไู ปสูการปฏิบัติไดดวยหลกั การเปนวิทยากรมืออาชีพโดยพัฒนาการ อาํ เภอหรอื เจาหนา ที่พฒั นาชุมชน - สงเสริมการเรียนรูกระบวนการพัฒนาชุมชน ดวยกระบวนการแผนชุมชน ใหหมูบาน เปา หมายไดม ีหลกั คดิ และนําไปเปน หลกั ในการแกไขปญหาและความตองการของตนเองได 6.2 องคค วามร/ู กระบวนการใหมท ีไ่ ด - การสรางและนําเอาศักยภาพในพื้นท่ีของกลุมองคกรภาคี เปนสมรรถนะในเน้อื งานพัฒนา ชุมชนมารว มกันเปน “ทมี ขับเคล่ือนสมรรถนะองคกรสูการพัฒนาอยางยั่งยืน” และลงไปปฏิบัติหนาท่ี ภารกิจ รวมกันใหเกิดความสําเร็จในการขับเคลื่อนงาน โดยใหหมูบานเปาหมายไดมีความรู ความสามารถ เกิดการ เรียนรใู นองคค วามรูดา นตางๆ สามารถที่จะนําไปปรบั ใชในการพฒั นาตนเอง 6.3 ปญหาและวิธีการแกไ ข - ไมมี 6.4 ปจ จัยแหงความสาํ เร็จ - การสรา งความสมั พนั ธท ี่ดี สรางทัศนะคติทดี่ ี - การเพม่ิ พนู สมรรถนะองคค วามรูและการถายทอดองคค วามรู - บคุ ลากรมีสว นรวมการขับเคลอ่ื นงานทุกขน้ั ตอน - ผูนําชุมชน องคกรเครือขาย นําองคความรูไปศึกษาและใชเปนแนวทางในการปฏิบัติและ สามารถถา ยทอดตอ ได 6.5 ขอพึงระวัง(ถาม)ี - ควรพิจารณากําหนดพ้ืนท่ีเปาหมายในการดําเนินการ ในพ้ืนที่ตําบลเขมแข็ง มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยนื

แบบบันทกึ องคค วามรรู ายบุคคล 1.ชื่อองคความรู การสงเสริมกองทุนพัฒนาบทบาทสตรีในการพัฒนาสูตําบลเขมแข็ง 2.ช่ือเจา ของความรู นางสาวธญั ลักษณ ญาณะ ตาํ แหนงนกั วิชาการพัฒนาชมุ ชนปฏิบัติการ 3.หมวดองคความรูท บี่ ง ช้ี (หมวด 4 เทคนคิ เสริมสรางองคกรใหมขี ีดสมรรถนะสูงองคก ร) 4.ทม่ี าและความสําคัญในการจดั ทําองคความรู กรมการพัฒนาชมุ ชน กาํ หนดแนวทางการดาํ เนินงานดานการจดั การความรู ประจาํ ป พ.ศ.2563 โดย มีวัตถุประสงคเพื่อบริหารจัดการองคความรูของกรมฯ ใหสามารถสนับสนุนการขับเคลื่อนนโยบายและ ยุทธศาสตรการพัฒนาชุมชนตามภารกิจกรมการพัฒนาชุมชน และสงเสริมใหบุคลากรสามารถดําเนินการ จัดการความรูในงานเพื่อพัฒนาองคกรไปสูองคกรแหง การเรียนรู และสํานักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย ไดบงชี้ความรู หมวดที่ 4 เทคนิคเสริมสรางองคกรใหมีขีดสมรรถนะสูง เปนองคความรูของหนวยงาน ซ่ึง สอดคลองเช่ือมโยงกับกระบวนการขับเคล่ือนโครงการพัฒนาประสิทธิภาพการขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมชน จังหวัดเชียงราย: Change for Good ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2563 และโครงการเชียงราย Next STEP : ศาสตรพระราชาสูก ารพฒั นาตําบลเขม แขง็ มัน่ คง มั่งคัง่ ยัง่ ยืน สํานักงานพัฒนาชุมชนอําเภอแมจัน ไดนํานโยบายสูการปฏิบัติตามศาสตรพระราชา สูการพัฒนา ตําบลเข็มแข็ง มั่นคง ม่ังค่ัง ย่ังยืน โดยนําศาสตรพระราชามาเปนแนวทางในการพัฒนากลุมองคกรใหมีขีด สมรรถนะสูง ในการพัฒนาหลักมีการขับเคลือ่ น 4 กิจกรรมหลัก 1.) การพัฒนาหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง/ ชีวิตเศรษฐกิจพอเพียง SEP way of life การทํามา หากิน การสรางความพอเพียง ลดการพึ่งพา 2.) การ เพ่ิมรายได ดวยการบริหารการตลาดท่ีทันสมัย การคาขาย รวมกลุม รวมซื้อ รวมขาย การใช IT มา ประกอบการทํากิจการ 3.) การแกไขปญหาความยากจน แบบมุงเปา ฐานขอมูลเดียวกัน การบูรณาการความ รวมมอื แกไขปญ หาของกลุม 4.) สรา งชุมชนเขม แข็งผา นกระบวนการแผนชุมชน คิดเอง ทําเอง คดิ ได ทําเปน บริหารตนเองได สํานักงานพัฒนาชุมชนอําเภอแมจันไดเลือกตําบลศรีคํ้า เปนตําบลเข็มแข็ง ตําบลศรีคํ้า ประกอบดวยจํานวนหมูบาน 11 หมูบาน โดยมี 9 หมูบานเปนคนไทยพ้ืนราบและมี 2 หมูบาน เปนคนไทย ภูเขาเผาอาขา ซึ่งอาศัยอยู บานแสนสุข หมู 9 และ บานรุงเจริญ หมู 11 การปกครองของตําบลศรีค้ํา 9 หมูบานซึ่งเปนคนไทยพนื้ ราบ มีการปกครองโดยมพี อหลวงบานเปนผูนําหมูบาน ชาวบานสวนใหญจะใหความ เคารพนบั ถือผูนําเปนอยางมาก ซ่งึ ผูใหญบานของ 9 หมูบาน จะเปนผูนําท่ีเกง มีความสามารถดูแลลูกบานได เปนอยางดี ผูใหญบานมีการพัฒนาตนเอง เอาใจใสลกู บานทกุ คน ซง่ึ ตําบลศรคี ํ้าแทบจะไมมปี ญหาในเร่อื งของ ผนู ํา และหมูบานที่เปน คนไทยภเู ขาเผาอาขา จาํ นวน 2 บานนน้ั ผูนําก็ใหค วามสนใจลูกบานเปน อยางดเี ชนกัน คนไทยภูเขาเผาอาขาจะนับถือผูนําเปนอยางมาก การตัดสนิ ใจหลายๆอยางก็จะใหผูนําเปนคนตัดสินใจเปน สวนมาก ซ่ึงในการประสานงานของคนไทยภูเขาเผาอาขา จะเจอปญหาในเรื่องการสอื่ สาร เพราะคนอาขา สวน ใหญจ ะพูดภาษาอาขา จะพดู อาน ภาษาไทยไมคอ ยได จึงมีปญ หาในเรื่องการติดตอ ประสานงาน ตาํ บลศรีคํา้ มปี ระชากรท้ังส้ิน จํานวน 6104 คน แยกเปนชาย จํานวน 2,916 คน เปนหญิง จํานวน 3,188 คน ในจํานวนผูหญิง มีผูท่ีสมัครเขากองทุนพัฒนาบทบาทสตรี เปนจํานวน 1,153 คน และมีสมาชิก รวมกลมุ กันมากใู นประเภทเงนิ ทนุ หมุนเวยี น จํานวน 5 กลุม เปน เงนิ ท้งั สิ้น 730,000 บาท เพ่ือใหการดําเนินงานดานการจัดการความรูของกรมการพัฒนาชุมชน เปนไปดวยความเรียบรอย สามารถบริหารจัดการองคความรูใหสามารถสนับสนุนการขับเคลื่อนนโยบายและยุทธศาสตรการพัฒนาชมุ ชน สงเสริมใหบุคลากรสามารถดําเนินการจัดการความรูในงานเพื่อพัฒนาองคกรไปสูองคกรแหงการเรียนรู ขา พเจาจึงไดด ําเนนิ การจัดทาํ องคความรูในงานพฒั นาชุมชน เร่ืองการสงเสริมกองทุนพฒั นาบทบาทสตรีในการ พฒั นาสูตําบลเขมแข็ง

-2- 5.วิธีการ/ขั้นตอน (อธิบายพอสงั เขป) 1.ประชาสัมพันธเพ่ือใหความรู ความเขาใจ ในวัตถุประสงคของกองทุนพัฒนาบทบาทสตรี ไมวาจะ เปนการยกระดับและเสริมศักยภาพสตรีในทุกมิติ และเปนแหลงเงินทุนหมุนเวียนดอกเบ้ียต่ําหรือปลอด ดอกเบ้ีย ในการสรางโอกาสใหสตรีเขาถึงแหลงทุนสําหรับการลงทุน เพ่ือพัฒนาอาชีพ สรางงาน สรางรายได หรือสาํ หรบั การสง เสรมิ และพัฒนาไปสกู ารสราง สวสั ดิภาพหรอื สวสั ดกิ ารใหแกส ตรี 2.ดําเนนิ การรบั สมัครสมาชกิ ในรูแบบตางๆ เชน กรอกใบสมัคร สมัครออนไลนในระบบ 3.สงเสริมและสนับสนุนใหสมาชิกมีการรวมกลุม ต้ังแต 3 คนข้ึนไป และเขียนโครงการเพ่ือขอรับ สนับสนุนเงินทุนหมุนเวียน ซ่งึ เปนโครงการเพื่อพัฒนาอาชีพ การสรางงาน การสรางรายได หรือการเสรมิ สราง ความเขมแข็งทางดา นเศรษฐกิจใหแกสตรีและองคก รของสตรีเปน สําคัญ 4.ติดตามการดําเนินงานของกลุมผูขอรับการสนับสนุนเงินทุนหมุนเวียน และใหคําแนะนําในการ บริหารจดั การกลุม เพื่อไมใหเกิดการเปน หน้ี 6.ผลลัพธที่ได 6.1 เทคนิคและวธิ ีการปฏบิ ตั ิงาน ใชหลักการสรางสขุ ดว ย 6 ส 3 ให ดังนีค้ ือ 1) สือ่ สาร พูดคยุ สรางความเขาใจรว มกัน ใหเกดิ ความเปน นา้ํ หนึ่งใจเดยี วกัน มีความรักในองคก ร 2) สานสมั พนั ธ มีกิจกรรมรว มกัน ทํางานรวมกนั 3) สรา งบรรยากาศท่ีดีในการทาํ งาน มคี วามเปน กนั เอง ทํางานฉันทพนี่ อง 4) สรา งความสขุ รว มกัน มีกิจกรรมทีด่ ีรวมกัน แกปญหารวมกนั 5) แสดงความคิดเห็นได อยางสรา งสรรค อิสระ อยางเหมาะสม 6) สรา งศรัทธา และความเช่อื มั่นในองคก ร เพ่ือใหเกดิ การยอมรบั เชอ่ื มน่ั ในการทาํ งาน ทั้งในตัวเจา หนาที่ ทีมงานและชุมชน เทคนคิ 3 ให คอื ใหความสําคัญ ใหเกียรติ และใหความไวว างใจ 6.2 องคความร/ู กระบวนการใหมท ไี่ ด 1.การบริหารจัดการกลมุ 2.นําแนวคิดปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง มาประยกุ ตใชใหต รงตามกรอบแนวทางและบรบิ ทของชุมชน 3.สรางกลมุ ชมุ ชน ตามแนวคดิ 6 ส 3 ให มาใชจรงิ ในชมุ ชน 6.3 ปญหาและวิธีการแกไ ข 1.ปญหา 1.1 การรว มกลมุ ในการดาํ เนินกิจกรรมไมมีความตอเนอ่ื ง 1.2 ขาดความสามัคคใี นกลมุ องคกร ผนู ําชุมชน ปญหาเศรษฐกิจ การเมือง 1.3 สมาชกิ นาํ เงินที่ไดรบั การสนบั สนนุ ไปดาํ เนินการผิดประเภททข่ี อ 2.แนวทางแกปญหา 1.จัดใหม ีการรว มกลุม การประชุมแบบมีระบบหรอื วาระที่ตอ เน่ือง 2.สรา งความสามัคคใี นกลมุ องคก ร ผนู ําชุมชน แกป ญหาเศรษฐกิจ แกป ญหาการเมือง 3.สรางความเขาใจใหสมาชิกถึงวตั ถุประสงคของโครงการท่ชี ัดเจน

-4- 6.4 ปจจยั แหงความสําเร็จ 1. ความรว มมือของสมาชิกในกลมุ ดําเนนิ การตามกระบวนตามแนวหลักปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง 2. สมาชิกมีแหลงเงินทุนหมุนเวียนดอกเบี้ยต่ําหรือปลอดดอกเบ้ีย ในการสรางโอกาสใหสมาชกิ เขาถึง แหลง ทนุ สําหรบั การลงทนุ 3. สมาชิกมีองคความรู ไดร ับความรูจากหนวยงานราชการในการถา ยทอดความรู 4. เนนการบริหารจัดการกลุม โดยใชประชาชนเปนศูนยกลางการพัฒนา โดยชุมชน เพ่ือชุมชนที่ เขม แข็ง มน่ั คง ยัง่ ยนื 6.5 ขอ พึงระวัง (ถามี) 1.สมาชิกไมม ีวนิ ยั ในการชาํ ระหนี้ 2.สมาชิกไมปฏิบตั ติ ามแนวหลกั ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง

แบบบันทึกองคค วามรรู ายบุคคล 1. ชื่อองคความรู เทคนิคการทาํ แผนชมุ ชนสูตาํ บลเขมแข็ง 2. ช่ือเจาของความรู นางวลยั พรรณ ยศสิงหค ํา ตําแหนง นกั วิชาการพัฒนาชมุ ชนชํานาญการ สํานักงานพฒั นาชมุ ชนอําเภอแมจนั จังหวัดเชยี งราย 3. หมวดองคความรูท่ีบงช้ี หมวดท่ี 4 เทคนคิ เสรมิ สรา งองคก รใหม ีขีดสมรรถนะสงู 4. ที่มาและความสําคญั ในการจัดทําองคความรู ตามที่สํานักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย ไดจัดทําโครงการพัฒนาประสิทธิภาพการ ขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย : Change for Good ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2563 และ โครงการเชียงราย Next Step : ศาสตรพระราชา สูการพัฒนาตําบลเขมแข็ง ม่ันคง ม่ังคั่ง ย่ังยืน โดยมี วัตถุประสงคกําหนดทิศทางการพฒั นาองคก รภายใตม ติ ิการพัฒนางาน งบ ระบบ คน และสง เสริมใหเ จาหนาท่ี พฒั นาชุมชนมกี ระบวนการคดิ เชงิ ระบบในการออกแบบการขับเคลอ่ื นงานพฒั นาชมุ ชนของตําบลเปาหมาย สํานักงานพัฒนาชุมชนอําเภอแมจันไดเลือกพื้นท่ีในการสงเสริมและพัฒนาตําบลศรีค้ํา เปน ตําบลเขมแข็ง ม่ันคง มงั่ ค่งั ยัง่ ยืน เพือ่ เปนตอบสนองปญหาความตอ งการของประชาชนในพ้ืนทโี่ ดยผานกลไก การจัดทําแผนพัฒนาชุมชนบาน แผนชุมชน แผนพัฒนาตําบล แผนพัฒนาทองถ่ิน แผนพัฒนาอําเภอ และ เช่ือมโยงไปสงการจัดทาํ แผนพฒั นาจังหวัดใหมคี วามเชื่อโยง สอดคลองกันในทุกระดบั จนเกิดเปนแผนเดียวกัน (One Plan) อันจะชวยตอบสนองตอสภาพของปญหาในพื้นที่และสามารถเขาถึงความตองการของประชาชน ใหไดมากท่ีสุด พรอมกับบูรณาการความรวมมือจากหนวยงานภาคีการพัฒนาทุกภาคสวนซ่ึงถือเปนกลไก สําคญั ในการรว มกันสรางความเขม แขง็ ใหชุมชนและพัฒนาคณุ ภาพชวี ติ ของประชาชนใหครอบคลมุ ทกุ ดา น 5. วธิ ีการ/ขน้ั ตอน 5.1 แผนพฒั นาหมบู านและแผนชุมชน การจัดทําและประสานแผนพัฒนาหมูบานและแผนชุมชน ทุกหมูบานในเขตตําบลศรีคํ้าได ดาํ เนินการในหวงระยะเวลาเดอื นมกราคม โดยมคี ณะกรรมการหมูบานและคณะกรรมการชุมชน เปนกลไกใน การจัดทําแผน โดยสํานักงานพัฒนาชุมชนอําเภอแมจัน องคการบริหารสวนตําบลศรีค้ํา และหนวยงานท่ี เก่ยี วของในพ้ืนท่ีเขารวมประชาคมดวย โดยมขี ั้นตอนในการจดั ทําแผนฯ ดังน้ี 1. คณะกรรมการหมูบานจัดเวทีประชาคมเพื่อรวบรวมปญหาความตองการตางๆ ในพื้นท่ี ของหมูบานและชุมชน โดยสํานักงานพัฒนาชุมชนอําเภอสนับสนุนขอมูล จปฐ. และ กชช. 2 ค. เพื่อใช ประกอบในการวเิ คราะหขอมูล และรวมเปนวิทยากรกระบวนการ 2. นําขอมูลปญหาความตองการจากเวทีประชาคมตามขอ 1 มาจัดทําแผนพัฒนาหมูบาน และแผนชมุ ชน 3. จัดสงแผนพัฒนาหมูบานและแผนชุมชนใหคณะกรรมการบรหิ ารงานตําบลแบบบูรณาการ (ก.บ.ต.) และองคก รปกครองสวนทอ งถน่ิ เพือ่ เปนขอมลู ในการจัดทาํ แผนพฒั นาตาํ บล และแผนพัฒนาทองถ่นิ

-2- 5.2 แผนพฒั นาตําบล แผนพัฒนาตําบล เปนแผนพัฒนาที่รวบรวมรายการแผนงานหรือโครงการ หรือกิจกรรมท่ี จําเปนตองทําเพื่อการพัฒนาแกไขปญหาและความตองการของประชาชนในพ้ืนท่ีระดับตําบลท่ีมาจาก แผนพัฒนาหมูบาน แผนชุมชนแผนพัฒนาทองถิ่น และแผนของสวนราชการหรือหนวยงานอื่นที่ดําเนินการใน พนื้ ทขี่ บั เคล่อื นโดยคณะกรรมการบริหารงานตําบลแบบบูรณาการ (ก.บ.ต.) 1. อําเภอ โดยสํานักงานพัฒนาชุมชนอําเภอออกคําส่ังแตงต้ังคณะกรรมการบริหารงาน ตําบลแบบบูรณาการ (ก.บ.ต.) ซ่งึ ประกอบดวย 1.1 ปลัดอําเภอผูรบั ผดิ ชอบประจาํ ตําบล ประธานกรรมการ 1.2 ปลดั องคก ารบริหารสวนตาํ บล กรรมการ 1.3 เกษตรตําบล กรรมการ 1.4 ผอ.โรงพยาบาลสงเสรมิ สุขภาพตาํ บล กรรมการ 1.5 ครู กศน.ตําบล กรรมการ 1.6 กํานนั ตาํ บล กรรมการ 1.7 ผูใหญบา นทกุ หมูบานตาํ บล กรรมการ 1.8 ผูนํา อช.(ชาย-หญิง) ตําบล กรรมการ 1.9 ประธาน กพสต. กรรมการ 1.10 ประธาน ศอช.ต กรรมการ 1.11 พฒั นากรประจาํ ตาํ บล กรรมการและเลขานุการ 1.12 นกั วิเคราะหนโยบายและแผน ทองถน่ิ กรรมการและผูชว ยเลขานุการ 1.13 นกั พฒั นาชุมชนทองถน่ิ กรรมการและผูช ว ยเลขานกุ าร 2. จดั ประชมุ ชี้แจงอํานาจหนาท่ีของคณะกรรมการบรหิ ารงานตาํ บลแบบบูรณาการ (ก.บ.ต.) 3. คณะกรรมการบริหารงานตาํ บลแบบบูรณาการ (ก.บ.ต.) รวมวางแผนการดําเนินงานการ จดั ทําแผนพัฒนาตําบล 4. รวบรวมขอมูลขององคกรบรหิ ารสว นตําบลศรีคํ้า และรวบรวมขอมูลความจําเปนพน้ื ฐาน (จปฐ.) ขอมลู พ้นื ฐานระดบั หมูบา น (กชช.2ค.) และขอมูลอนื่ ๆ เพ่ือใชเปน ขอมูลในการจดั ทําแผนพฒั นาตําบล 5. รวบรวมแผนพัฒนาหมูบาน แผนชุมชน และแผนพัฒนาทองถิ่นในตาํ บลเพ่อื ใช ประกอบการจดั ทําแผนพัฒนาตําบล 6. จดั เวทีจัดทาํ แผนพฒั นาตําบลโดยนาํ ขอมูล ขอ 4 และขอ 5 มาวิเคราะห กลน่ั กรอง ประมวลผล เพือ่ กาํ หนดทิศทางการพฒั นาตําบล และจัดลําดับความสําคัญของแผนงานหรือโครงการระดบั ตําบล รวมทัง้ จดั ทําแผนงานหรือโครงการในการแกไขปญ หาในพนื้ ท่ีท่มี คี วามคาบเกี่ยวตั้งแต 2 หมบู านข้นึ ไป เพ่ือรองรบั การพัฒนาและตอบสนองนโยบายสําคญั เรงดวนในการแกไขปญหาและพัฒนาในตําบลศรีคาํ้ 7. จาํ แนกแผนงานหรือโครงการระดับตาํ บลท่สี อดคลองกับทศิ ทางการพฒั นาขององคการ บริหารสว นตําบลศรคี ํ้า และจัดทําบญั ชปี ระสานโครงการพัฒนา สง ใหองคการบริหารสวนตาํ บลศรีคา้ํ เพือ่ พิจารณาบรรจไุ วในแผนพฒั นาทองถ่ิน 8. จดั สง แผนพัฒนาตาํ บลให ก.บ.อ. ใชประกอบการจัดทาํ แผนพัฒนาอาํ เภอ และแผนความ ตองการระดับอําเภอ

-3- 9. คณะกรรมการบริหารงานตาํ บลแบบบูรณาการ (ก.บ.ต.) จดั เวทีเจรจาภาคีในการ สนบั สนนุ กิจกรรมตามแผนชุมชนบูรณาการ รวมกบั องคก ารบริหารสวนตําบลศรีคํา้ ภาคีภาครฐั ระดบั ตําบล และภาคเอกชน เพ่ือนาํ แผน/โครงกรกิจกรรมท่ีสาํ คัญสกู ารปฏิบตั ิ โดยมีแนวทางประสานแผนใชหลกั บูรณา การ ดานพ้ืนท่ี ดานภารกิจ ดานการมสี ว นรวม โดยการกาํ หนดพน้ื ท่ีเปา หมาย จดั ลําดบั ความสําคัญของ ปญ หาเรงดวน ปานกลาง หรือปกติ และมีการกาํ หนดภากิจวาหนวยงานไหนเปนเจาภาพเพื่ออะไร ซึ่งแตล ะ ภารกิจก็จะมีเจาภาพทช่ี ดั เจน พรอมทั้งมีหนวยงานที่สนบั สนนุ และในสว นของการมีสว นรวม จะมที งั้ ภาค ประชาชน ภาครัฐ สถานบันการศึกษา ภาคธุรกิจ และภาคเอกชน ในสว นเรอื่ งของเศรษฐกิจฐานราก โครงการการสรา งความม่ันคงดานอาชพี และรายไดตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และโครงการพฒั นา หมูบานเศรษฐกิจพอเพยี ง กรมการพัฒนาชุมชน โดยสาํ นกั งานพฒั นาชุมชนอาํ เภอแมจนั รับผิดชอบในการ ขบั เคลอ่ื นกิจกรรม 6. ผลลัพธท ี่ได 6.1 เทคนคิ วธิ ีการปฏิบตั งิ าน 6.1.1 เทคนิควิธกี ารในการจัดทําแผนพัฒนาหมบู าน แผนชุมชน 1. ทาํ ความเขาใจกบั ผนู าํ หมูบาน คณะกรรมการหมบู า นในการจดั ทําแผนวา “ทําไป ทาํ ไม ทาํ เพ่อื อะไร “ เพ่ือใหผูนาํ และคณะกรรมการหมบู า นเขา ใจเกี่ยวกับการทําแผนทัง้ แนวคิด กระบวนการ ขน้ั ตอน หลักคิด สาํ คัญของการทําแผนชมุ ชน 2. หาแกนนาํ อาสาสมคั ร และคณะทาํ งานในการจัดเกบ็ ขอมูล 3. ผูใหญบานประชมุ ชาวบานทําความเขาใจในการจัดทําแผนชมุ ชน เพ่ือใหชาวบาน เขาใจ และรวมมอื ในการใหข อมลู ทชี่ ดั เจน และรวมกันแกไ ขปญหาท่ีเปนปญหารวม 4. แกนนาํ จดั เก็บขอ มูลเพือ่ ใหเปนฐานขอมูลในการนํามาทําแผนชุมชน 5. วิเคราะหข อมลู เพื่อใหไดข อมูลท่ีเปน จริงและสามารถแกไขปญ หาท่ตี รงจดุ 6. เปดเวทปี ระชาคมหมูบานเพ่ือคืนขอมลู ใหหมูบา นเพ่ือใหรวมกนั วิเคราะหรวมคนหา ปญ หาและวางแผนแกไขปญหาของชุมชน 7. สรปุ แผนงานตามลําดับการแกไขปญ หา 8. จดั ทาํ รูปเลมของแตละหมูบา น เพ่ือเปน เคร่ืองมือสาํ หรับใชในการพฒั นาตนเอง และ หนวยงานในการสงเสรมิ การพัฒนา เสนอแผนใหกบั องคก รปกครองสว นทองถ่ิน และ ก.บ.ต. 6.1.2 เทคนิควธิ ีการในการจัดทาํ แผนพฒั นาตําบล 1. การแตง ตั้งคณะกรรมการบริหารงานตําบลแบบบูรณาการ (ก.บ.ต.) นอกจาก ดําเนนิ การโครงการของคณะกรรมการแลว ตองคาํ นงึ ถึงภาคี หรือบคุ คลท่ีไมมีในกรอบโครงสรางแตสามารถ ขับเคล่ือนงานในระดบั ตําบลไดเ ขา มาชวยเสริมเพ่ือใหไดผ ลสมั ฤทธิข์ องงาน 2. คณะ ก.บ.ต. จะตอ งรบู ทบาทหรอื อาํ นาจหนาท่ีในการทาํ งานที่ชดั เจน โดยจะตองมี การจัดประชุมชแี้ จง 3. การรวบรวมขอ มลู เปน เร่ืองท่สี ําคญั คณะกรรมการฯ (ก.บ.ต.) จะตองไดขอ มลู ที่เปน จริง รวมทัง้ แผนพัฒนาหมบู า น/ชุมชน 4. ในการวิเคราะหข อมลู ในระดบั ตําบล กํานัน/ผูใหญบา นทุกหมบู านในเขตทอ งที่ตาํ บล รวมท้งั ภาค/ี หนวยงานท่ีเขาไปสงเสรมิ /พัฒนาในพืน้ ทตี่ ําบลตองเขารวมในการวิเคราะห สงั เคราะหขอมลู รวมกันเพื่อสามารถแกไขปญ หาไดตรงจดุ และมีเจาภาพในการดาํ เนนิ งานทช่ี ัดเจน สว นท่ีเกินความสามารถ ของหนวยงานในระดับตาํ บล คณะกรรมการ ก.บ.ต. ดําเนนิ การตอ ไปใหกับ ก.บ.อ. ตอ ไป

-4- 6.2 องคความรู/กระบวนการใหมท ไี่ ด 6.2.1 แผนพัฒนาหมูบ า น/ชมุ ชน 1. คณะกรรมการมคี วามเขาใจในการจดั ทาํ แผนพัฒนาหมบู าน/ชุมชนชัดเจนขน้ึ 2. ความทับซอนของแผนท่เี คยมีลดนอ ยลง 3. ผูนาํ หมบู าน/ชุมชน มีองคความรูในการจัดทาํ แผนมากขนึ้ 4. การมสี ว นรวมของประชาชนมมี ากขน้ึ 5. ผูน ําหมูบ าน/ชุมชน รจู ักการเชอื่ มโยงของแผนในระดับตา งๆ มากย่ิงขึน้ 6.2.2 แผนพฒั นาตําบล 1. มีกลไกในการจัดทําแผนพัฒนาตาํ บลทีช่ ดั เจนขนึ้ 2. มีงบประมาณสนับสนนุ การจัดทําแผนและมกี ารนําแผนงาน/โครงการบรรจๆุ ไวในแผนของสว นราชการ หรือแผนของหนวยอนื่ ๆ 3. แผนพฒั นาในระดบั พ้นื ทสี่ ามารถตอบสนองความตองการของประชาชนใน พน้ื ทไ่ี ดอ ยางแทจรงิ 4. เปน การดาํ เนนิ นโยบายและเปน การสรางสัมมาชีพชุมชนทเ่ี ชื่อมโยงสู แผนพัฒนาทองถิน่ แผนพัฒนาอําเภอ และแผนพฒั นาจังหวดั 5. มีการกํากบั ตดิ ตามการจดั ทําและประสานแผนพัฒนาในระดับพ้นื ท่ีเพ่ือ ปรบั ปรงุ คณุ ภาพใหสอดคลอ งกับความตองการและปญหาของประชาชนในพน้ื ระดับหมูบาน ตาํ บล และอาํ เภอ 6.3 ปจจัยแหงความสําเร็จ 1. คณะกรรมการทุกระดบั มีความเขาใจกระบวนการในการทาํ งาน 2. การทาํ งานแบบมสี ว นรว มทําใหไดขอมูลในการวิเคราะหที่ชัดเจน ตรงกบั ปญหาที่ เกิดขึ้นในชมุ ชน 3. ชวงระยะเวลาในการจัดทาํ แผนแตละระดับสัมพนั ธก นั 4. ประชาชน ผนู ํา ชุมชน ภาครฐั และเอกชนเห็นความสําคัญของการจัดทาํ แผนและได นําแผนไปใชเปน แนวทางในการแกไ ขปญหา 6.4 ขอพงึ ระวงั ในการวิเคราะหขอมลู คณะกรรมการดําเนินงานจะตองมีขอมลู ที่แทจริงของพนื้ ท่ีอยา ใช ความรสู กึ ในการวเิ คราะหขอมลู

แบบบันทกึ องคค วามรูรายบุคคล 1.ชื่อองคความรู การขับเคลอ่ื นชุมชนทอ งเที่ยวนวัตวิถี สูตําบลเขมแข็ง 2.ช่ือเจาของความรู นางอมั พร หม่ืนเก๋ียง ตาํ แหนง เจาพนักงานพฒั นาชุมชนชาํ นาญงาน 3.หมวดองคค วามรูท่บี งชี้ (หมวด 4 เทคนคิ เสริมสรางองคกรใหมขี ดี สมรรถนะสูงองคกร) 4.ทม่ี าและความสาํ คัญในการจัดทําองคความรู กรมการพัฒนาชุมชน กําหนดแนวทางการดําเนินงานดานการจัดการความรู ประจําป พ.ศ. 2563 โดยมีวัตถุประสงคเพื่อบริหารจัดการองคความรขู องกรมฯ ใหสามารถสนบั สนุนการขับเคล่ือนนโยบาย และยุทธศาสตรการพัฒนาชุมชนตามภารกิจกรมการพัฒนาชุมชน และสง เสริมใหบุคลากรสามารถดําเนินการ จัดการความรูในงานเพ่ือพัฒนาองคกรไปสูองคกรแหงการเรียนรู และสํานักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงราย ไดบงชี้ความรู หมวดที่ 4 เทคนิคเสริมสรางองคกรใหมีขีดสมรรถนะสูง เปนองคความรูของหนวยงาน ซ่ึง สอดคลองเช่ือมโยงกับกระบวนการขับเคล่ือนโครงการพัฒนาประสิทธิภาพการขับเคลื่อนงานพัฒนาชุมชน จังหวัดเชียงราย: Changerai for Good ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2563 และโครงการเชียงราย Next STEP : ศาสตรพระราชาสกู ารพฒั นาตาํ บลเขมแข็ง มนั่ คง มั่งคง่ั ยั่งยืน ตําบลศรีคาํ้ ประกอบดวยจาํ นวนหมบู า น 11 หมบู า น โดยมี 9 หมูบา นเปนคนไทยพน้ื ราบ และมี 2 หมบู า น เปนคนไทยภูเขาเผาอาขา ซ่ึงอาศัยอยู บา นแสนสุข หมู 9 และ บานรงุ เจรญิ หมู 11 การปกครองของตาํ บลศรคี ้ํา 9 หมบู า นซึง่ เปนคนไทยพน้ื ราบ มีการปกครองโดยมีพอ หลวงบานเปนผูนาํ หมบู าน ชาวบา นสวนใหญจะใหค วามเคารพนับถือผูนาํ เปนอยางมาก ซึง่ ผูใ หญบานของ 9 หมบู าน จะเปน ผูน ําท่ีเกง มี ความสามารถดูแลลกู บา นไดเปน อยา งดี ผูใหญบา นมกี ารพัฒนาตนเอง เอาใจใสลกู บานทกุ คน ซึง่ ตาํ บลศรคี ํ้า แทบจะไมม ปี ญหาในเร่ืองของผนู าํ และหมบู า นทเี่ ปน คนไทยภูเขาเผาอาขา จาํ นวน 2 บา นนั้น ผนู าํ ก็ใหความ สนใจลูกบา นเปนอยา งดีเชนกัน คนไทยภูเขาเผา อาขาจะนับถือผนู ําเปนอยางมาก การตัดสนิ ใจหลายๆอยางก็ จะใหผูน าํ เปนคนตัดสนิ ใจเปนสว นมาก ซง่ึ ในการประสานงานของคนไทยภูเขาเผา อาขา จะเจอปญหาในเร่ือง การสอื่ สาร เพราะคนอาขาสวนใหญจะพดู ภาษาอาขา จะพูด อาน ภาษาไทยไมคอ ยได จึงมปี ญ หาในเร่ืองการ ติดตอประสานงาน ซ่ึงตอ งอาศยั ทางผนู าํ ของหมบู า นเปน ลา มใหในเวลาทีม่ ีการประชุม อบรมตา งๆ แตการ ทํางานกบั พี่นองชาวอา ขา ก็ไมคอ ยมปี ญหาเทาไหร ชาวอา ขา ใหความรวมมือกับเจาหนาที่เปน อยา งดเี ชน กัน (ยกเวน เรอ่ื งภาษาท่ีติดตอส่อื สาร) ในป 2561 สํานักงานพัฒนาชุมชนอําเภอแมจัน ไดรับการจัดสรรงบประมาณโครงการ ชุมชนทองเที่ยว OTOP นวัตวิถี บานแสนสุข หมู 9 ตําบลศรีคํ้า อําเภอแมจัน จังหวัดเชียงราย โดยมี วัตถุประสงคเพ่ือเสริมสรางความรูการทองเท่ียวโดยชุมชน การวิเคราะหอัตลักษณข องชุมชน การวางแผนการ ขับเคลื่อนเพื่อใหเปนพื้นที่หมูบานเปาหมาย และรองรับนักทองเท่ียวในอนาคต โดยการเร่ิมขับเคลื่อน โครงการฯ จากกลุมเปาหมายของหมบู าน จํานวน 30 คน ประกอบดวยแกนนาํ ชุมชน กลุมองคกร ทสี่ มคั รใจ เขา รว มโครงการ

-2- บานแสนสขุ ตระหนกั ในวัฒนธรรม วิถีชีวิตท่ีมีการเปลี่ยนแปลงไปตามสถานการณ โดยเกรงวาอนาคต ชาติพันธุอาขาอาจเหลือเพียงตํานาน จึงไดมกี ารปรึกษา หารือในชุมชน เพ่ือรักษาส่ิงดีงามของชุมชนไว อาทิ ทรัพยากรธรรมชาติ วิถวี ัฒนธรรม การดูแลสุขภาพดว ยยาสมุนไพร เปน ตน และจําเปนอยางยิ่งที่จะตองมีการ เผยแพร เพื่อการสบื สานวฒั นธรรมอาขาใหคงอยู จงึ ไดพ ยายามจะทําโครงการตา งๆเสนอตอภาครัฐและเอกชน เขามาชวยหนุนเสริมในกระบวนการ โดยปจจุบัน สามารถสรางกลุมอาชีพ อาทิ กลุมไมกวาด กลุมจักรสาน กลุมขาวซอมมือ กลุมผลิตภัณฑสินคาอาขา กลุมตัดเย็บ เปนตน และมีแผนการดําเนินการเพื่อพัฒนาศูนย เรียนรูความหลากหลายวิถีชาติพันธุอาขาโดยดําเนินการบางสวนในเรื่องสถานท่ี สวนในดานภูมิปญญา องค ความรู บุคลากรผูรู อาหารพื้นบาน ธรรมชาติ พรอมที่จะถายทอดหากมีผูสนใจ โดยการทําศูนยเรยี นรูความ หลากหลายวิถีชาติพันธุอาขา จะเปนแหลงทองเที่ยว แหลงศึกษาหาความรู และเปนจุดจําหนายสินคา ผลิตภัณฑชุมชน ทําใหชุมชนมีอาชีพ มีรายไดท่ีตอเน่ือง บานแสนสุขมีจํานวนประชากรทั้งหมดเปนชาวไทย ภูเขาเผาอาขานับถือศาสนาพุทธ ศาสนาคริสตร ศาสนาจีน และศาสนาอาขายอง แมอยูกันแบบตา งศาสนา แตทุกคนอยูภายใตวิถีวัฒนธรรมอาขา ไมวา วิถกี ารอยู วิถีการกิน วิถีการใช และเคารพซึ่งกันและกันในความ ตางของศาสนาไหความรวมเวลามีกิจกรม เชน เทศการประเพณี การรักษาเม่ือเจ็บปวยยังคงรักษาดวยภูมิ ปญ ญาที่มใี นทอ งถ่นิ อาทิ ยาํ่ ขาง นวดจับเสน เปน ตน คณะกรรมการซ่ึงมาจากเยาวชน ผูสูงอายุ สตรี และประชาชนเปนทีมบริหารหมูบ าน มีผูนํา ทางศาสนาทุกศาสนาเปนที่ปรึกษาอาวุโสท่ีพรอมใหความรวมมือในการขับเคลื่อนหมูบาน และประชาชนใน ชมุ ชนมคี วามรกั ความสามัคคี และชาวบา นยังเปนผตู รวจสอบการทาํ งานของทมี บริหารอีกดว ย อีกท้ังชุมชนมี กฎระเบยี บ บทกาํ หนดโทษ เปนเคร่ืองมอื ในการบริหารชมุ ชน 5.วธิ ีการ/ขนั้ ตอน (อธิบายพอสงั เขป) การขับเคลื่อนชุมชนทองเท่ียว OTOP นวัตวิถี บานแสนสุข หมู 9 ตําบลศรีคํา้ อําเภอแมจัน จงั หวัดเชยี งราย ไดม กี ารวางแผนการขับเคลือ่ นโครงการโดยชุมชน จากกลุมเปา หมายหมูบาน จาํ นวน 30 คน ประกอบดวยแกนนําชุมชน กลุมองคกร กลุมอาชีพตางๆ โดยจัดการฝกอบรมกลุมเปาหมายเพ่ือสรางความ เขาใจรวมกันระหวางเจาหนาที่และกลุมเปาหมาย ถึงวัตถุประสงค/ขั้นตอนและวิธีดาํ เนินการ/ผลที่คาดวาจะ ไดรับ การเตรียมความพรอมของชุมชน การคนหาเสนหของชุมชน การจัดการดานการทองเท่ียว การบริหาร จัดการขอมูลชุมชน การจัดทําแผนธุรกิจชุมชน การจัดการเสนทางทองเที่ยว การพัฒนาสินคาและบริการ ออกแบบสินคาของที่ระลึกเพ่ือการทองเที่ยว การออกแบบตราสัญลักษณและสโลแกนของชุมชนทองเท่ียว การออกแบบและเชื่อมโยงเสนทางการทองเที่ยวของหมูบ านและเช่ือมโยงแหลงทองเที่ยวเมืองหลัก และเมือง รอง (แองเล็ก/แองใหญ) การจดั เตรียมขอมูลเพ่ือการประชาสัมพันธทง้ั online และ offline และเปดตวั ชุมชน ทอ งเทีย่ ว เพอื่ จัดกิจกรรมแสดงการจาํ หนายสนิ คา และบริการ เพือ่ เปน การสรางรายไดของหมบู า นใหเพ่ิมขนึ้ การรวบรวมขอมูลของหมูบาน ตองลงพ้ืนที่ พูดคุยกับผูนําชุมชน ประชาชนทม่ี สี วนไดเสยี ใน พื้นที่ วิเคราะหขอ มูล ผลท่จี ะเกิดข้ึนจากการดาํ เนินโครงการ/ชุมชนทองเท่ยี ว OTOP นวตั วิถี ปญหา/อปุ สรรค ขอ เสนอแนะตา งๆ นํามาวิเคราะหขอ มลู และหาขอสรุปและดาํ เนินการตอไป