ວິຊາບັນຊີແລະການເງິນ

230 พ.ศ. รายการ บญั ชี วัสดสุ ิ้นเปลอื งใชไ้ ป เลขทบ่ี ัญชี 504 2557 หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต มี.ค. 31 วัสดสุ นิ้ เปลือง บัญชี บาท - 2557 บัญชี บาท - รว.3 13,000 - มี.ค. 31 กาไรขาดทนุ รว.4 13,000 - 13,000 - 13,000 - 2. จดั ทางบทดลองหลังปิดบัญชี ชอื่ บัญชี ทดิ บริการนวดแผนไทย เดบิต เครดิต งบทดลอง (หลงั ปิดบญั ชี) บาท - บาท - เงนิ สด วันที่ 31 มีนาคม 2557 47,700 - ลูกหนี้ ค่าเผอ่ื หน้ีสงสยั จะสูญ เลขท่ี 2,000 - อุปกรณ์เครอ่ื งใช้ บัญชี ค่าเส่อื มราคาสะสม 101 20 - เจ้าหนี้ ทนุ -นายทิด 102 60,000 - รวม 103.1 3,000 - 104 60,700 - 104.1 45,980 - 201 109,700 - 109,700 - 301

231 3. การบันทึกบญั ชีในสมุดรายวนั ทวั่ ไปสาหรบั งวดใหม่ สมุดรายวันทว่ั ไป หน้า 1 เดบิต เครดิต พ.ศ. รายการ เลขที่ 2557 บญั ชี เม.ย. 1 เงนิ สด 101 47,700 - 2,000 - ลกู หน้ี 102 60,000 - อุปกรณ์เครอ่ื งใช้ 104 คา่ เผ่ือหนีส้ งสยั จะสูญ 102.1 20 - 3,000 - คา่ เส่ือมราคาสะสม 104.1 60,700 - 45,980 - เจา้ หนี้ 201 ทนุ -นายทดิ 301 ยอดยกมา สมดุ บัญชแี ยกประเภททว่ั ไปสาหรับงวดใหม่ พ.ศ. รายการ บัญชี เงินสด รายการ เลขท่ีบญั ชี 101 2557 หนา้ เดบิต พ.ศ. หนา้ เครดิต เม.ย. 1 ยอดยกมา บญั ชี บาท - 2557 บัญชี บาท -  47,700 - พ.ศ. รายการ บัญชี ลูกหน้ี รายการ เลขที่บัญชี 102 2557 หนา้ เดบิต พ.ศ. หนา้ เครดิต เม.ย. 1 ยอดยกมา บญั ชี บาท - 2557 บญั ชี บาท -  2,000 -

232 บัญชี ค่าเผ่อื หนส้ี งสัยจะสูญ เลขที่บญั ชี 103.1 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บัญชี บาท - 2557 บัญชี บาท - เม.ย. 1 ยอดยกมา  20 - พ.ศ. รายการ บัญชี อุปกรณ์เคร่อื งใช้ เลขท่ีบัญชี 104 2557 หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต เม.ย. 1 ยอดยกมา บัญชี บาท - 2557 บญั ชี บาท -  60,000 - บัญชี คา่ เสอื่ มราคาสะสม-อุปกรณ์ เลขทบ่ี ญั ชี 104.1 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บญั ชี บาท - 2557 บัญชี บาท - เม.ย. 1 ยอดยกมา  3,000 - บญั ชี เจา้ หนกี้ ารคา้ เลขทีบ่ ัญชี 201 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บญั ชี บาท - 2557 บญั ชี บาท - เม.ย. 1 ยอดยกมา  60,700 - บญั ชที ุน-นายทดิ เลขทบี่ ญั ชี 301 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต บญั ชี บาท - 2557 บัญชี บาท - 2557 - เม.ย. 1 ยอดยกมา  45,980 -

233 ตัวอย่าง 4-6 จากกระดาษทาการของตัวอย่าง 3-15 บทที่ 3 หน้า 190 กรณีขาดทุนสุทธิ ให้จัดทา ดงั นี้ 1. ปดิ บญั ชีในสมุดรายวันทั่วไป 2. ผ่านรายการปดิ บญั ชีไปสมดุ แยกประเภททั่วไป 3. จัดทางบทดลองหลังปิดบญั ชี 4. การบันทึกบญั ชีในสมุดรายวนั ท่วั ไป สาหรบั งวดใหม่

234 ทิดบริก กระ สาหรบั ระยะเวลา 3 เดอื ชอ่ื บญั ชี เลขท่ี งบทดลองก่อน รายการป บญั ชี ปรับปรุง เงนิ สด ลกู หน้ี เดบิต เครดิต เดบิต วสั ดุสน้ิ เปลอื ง 101 97,700 อุปกรณ์เครือ่ งใช้ เจา้ หนี้ 102 2,000 เงินกู้ ทนุ -นายทดิ 103 13,000 ถอนใช้ส่วนตัว รายไดจ้ ากการนวด 104 60,000 คา่ นา้ คา่ ไฟฟ้า 201 60,700 202 50,000 301 44,500 302 5,000 401 26,000 501 3,500 181,200 181,200

234 การนวดแผนไทย ะดาษทาการ อน สิ้นสดุ วนั ที่ 31 มีนาคม 2557 ปรับปรุง งบทดลองหลัง งบกาไรขาดทนุ งบแสดงฐานะ เครดิต ปรบั ปรงุ เดบิต เครดิต การเงิน เดบิต เครดิต เดบิต เครดิต 97,700 97,700 2,000 2,000 10,000 3,000 3,000 60,000 60,000 60,700 60,700 50,000 50,000 44,500 44,500 5,000 5,000 26,000 26,000 3,500 3,500

ช่อื บัญชี เลขท่ี งบทดลองก่อน รายการป บญั ชี ปรับปรุง เดบิต เครดิต เดบิต ค่าเสอ่ื มราคา 502 3,000 ค่าเสอื่ มราคาสะสม 104.1 หนี้สงสัยจะสญู 503 20 ค่าเผอื่ หนส้ี งสัยจะสูญ 103.1 วสั ดสุ ิน้ เปลืองใชไ้ ป 504 10,000 คา่ โฆษณา 505 12,250 ค่าโฆษณาค้างจา่ ย 202 รายได้ค่าเช่าค้างรับ 106 500 รายได้ค่าเช่า 402 ดอกเบ้ยี จา่ ย 506 750 ดอกเบย้ี ค่างจ่าย 203 26,520 ขาดทุนสทุ ธิ

235 ปรับปรงุ งบทดลองหลัง งบกาไรขาดทนุ งบแสดงฐานะ เครดิต ปรับปรุง การเงิน เดบิต เครดิต เดบิต เครดิต 3,000 เดบิต เครดิต 3,000 3,000 3,000 3,000 20 20 20 20 20 10,000 10,000 12,250 12,250 12,250 12,250 12,250 500 500 500 500 500 750 750 750 750 750 26,520 197,720 197,720 29,520 26,500 168,200 171,220 3,020 3,020 29,520 29,520 171,220 171,220 235

236 1.การปดิ บัญชใี นสมดุ รายวนั ท่ัวไป สมดุ รายวนั ทว่ั ไป หนา้ 4 เดบิต เครดิต พ.ศ. รายการ เลขท่ี บัญชี 26,000 - 2557 401 500 - 402 มี.ค. 31 รายได้จากการนวด 303 26,500 - รายไดค้ า่ เช่า กาไรขาดทนุ 303 29,520 - ปิดบัญชรี ายได้เข้าบัญชีกาไรขาดทนุ 501 กาไรขาดทุน 502 3,500 - ค่านา้ ค่าไฟฟ้า 504 3,000 - ค่าเส่ือมราคา 505 10,000 - วัสดสุ ิ้นเปลอื งใชไ้ ป 503 12,250 - คา่ โฆษณา 506 หน้ีสงสัยจะสูญ 20 - ดอกเบย้ี จ่าย 301 750 - ปดิ บัญชีค่าใช้จ่ายเข้าบญั ชกี าไรขาดทุน 303 ทนุ -นายทิด 3,020 - กาไรขาดทนุ 301 ปิดบัญชกี าไรขาดทนุ เข้าบญั ชที นุ 302 3,020 - ทนุ -นายทดิ ถอนใช้สว่ นตวั 5,000 - ปดิ บญั ชีถอนใช้สว่ นตัวเข้าบญั ชีทุน 5,000 -

237 2. การปิดบัญชใี นสมุดบญั ชีแยกประเภททั่วไป บัญชี เงนิ สด เลขท่บี ญั ชี 101 หนา้ เครดิต พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ บญั ชี บาท - รว.1 10,000 - 2557 บัญชี บาท - 2557 รว.1 4,000 - รว.2 1,000 - ม.ค. 1 ยอดยกมา  46,200 - ม.ค. 2 วัสดุส้ินเปลอื ง รว.2 1,200 - 2 เงินกู้ 50,000 - 30 เจา้ หน้ี รว.2 5,000 25 รายไดจ้ ากการนวด รว.1 8,000 - ก.พ. 28 ค่านา้ คา่ ไฟฟ้า รว.2 1,300 8,000 - มี.ค. 5 คา่ น้าคา่ ไฟฟ้า  97,700 ก.พ. 28 รายได้จากการนวด รว.2 8,000 - 30 ถอนใช้สว่ นตัว ม.ี ค.25 รายไดจ้ ากการนวด รว.2 120,200 - 31 ค่าน้าค่าไฟฟา้ รว.3 ยอดยกไป 120,200 - บญั ชี ลกู หนี้ เลขทีบ่ ญั ชี 102 หนา้ เครดิต พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ บญั ชี บาท - 2557 บญั ชี บาท - 2557  2,000 - ม.ค. 25 รายไดจ้ ากการนวด รว.1 2,000 - ม.ี ค. 31 ยอดยกไป 2,000 - 2,000 - บญั ชี ค่าเผ่อื หนี้สงสยั จะสญู เลขทบ่ี ญั ชี 103.1 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บญั ชี บาท - 2557 บัญชี บาท - มี.ค. 31 ยอดยกไป  20 - ม.ี ค. 31 หนสี้ งสัยจะสญู รว.3 20 - 20 - 20 -

238 บญั ชี วัสดุสนิ้ เปลือง เลขท่บี ัญชี 103 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บัญชี บาท - 2557 บัญชี บาท - ม.ค. 1 ยอดยกมา 2 เงนิ สด  3,000 - ม.ี ค. 31 วัสดุสิ้นเปลือง รว.3 10,000 - รว.1 10,000 - ใชไ้ ป ยอดยกไป  3,000 - 13,000 - 13,000 - พ.ศ. รายการ บัญชี อปุ กรณ์เครอื่ งใช้ เลขท่ีบัญชี 104 2557 หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต บัญชี บาท - 2557 บัญชี บาท - ม.ค. 1 ยอดยกมา  5,300 - ม.ี ค. 31 ยอดยกไป  60,000 - 2 เจา้ หนี้ รว.1 54,700 - 60,000 - 60,000 - พ.ศ. รายการ บญั ชี ค่าเส่อื มราคาสะสม-อุปกรณ์ เลขทบ่ี ัญชี 104.1 2557 หนา้ เครดิต หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ บญั ชี บาท - ม.ี ค. 31 ยอดยกไป บญั ชี บาท - 2557 รว.3 3,000 -  3,000 - มี.ค. 31 ค่าเสอ่ื มราคา- 3,000 - อปุ กรณ์ 3,000 - พ.ศ. รายการ บญั ชี รายได้ค่าเช่าคา้ งรบั รายการ เลขทบ่ี ญั ชี 105 2557 หนา้ เครดิต หนา้ เดบิต พ.ศ. บญั ชี บาท - ม.ี ค. 31 ดอกเบี้ยรับ บญั ชี บาท - 2557  500 - รว.3 500 - มี.ค. 31 ยอดยกไป 500 - 500 -

239 พ.ศ. รายการ บญั ชี เจ้าหนก้ี ารคา้ รายการ เลขท่ีบญั ชี 201 2557 หนา้ เครดิต หนา้ เดบิต พ.ศ. บัญชี บาท - ม.ค. 10 เงนิ สด บัญชี บาท - 2557  10,000 - มี.ค. 31 ยอดยกไป รว.1 54,700 - รว.1 4,000 - ม.ค. 1 ยอดยกมา 60,700 -  54,700 - อปุ กรณ์ 60,700 - พ.ศ. รายการ บญั ชี คา่ โฆษณาคา้ งจา่ ย เลขท่ีบัญชี 202 2557 หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ บญั ชี บาท - 2557 หนา้ เครดิต ม.ี ค. 31 ยอดยกไป  12,250 - มี.ค. 31 ค่าโฆษณา บญั ชี บาท - 12,250 - รว.3 12,250 - 12,250 - พ.ศ. รายการ บัญชี ดอกเบี้ยคา้ งจา่ ย เลขท่ีบญั ชี 203 2557 หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต ม.ี ค. 31 ยอดยกไป บัญชี บาท - 2557 บัญชี บาท -  750 - ม.ี ค. 31 ดอกเบี้ยจ่าย รว.4 750 - 750 - 750 - พ.ศ. รายการ บัญชี เงินกู้ เลขท่ีบญั ชี 204 2557 หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต บัญชี บาท - 2557 บัญชี บาท - มี.ค. 31 ยอดยกไป  50,000 - ม.ค. 2 เงนิ สด รว.1 50,000 - 50,000 - 50,000 -

240 พ.ศ. รายการ บัญชีทุน-นายทดิ เลขท่บี ญั ชี 301 หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บญั ชี บาท - 2557 บญั ชี บาท - รว.4 5,000 - มี.ค. 1 ยอดยกมา  44,500 - มี.ค. 31 ถอนใชส้ ว่ นตวั รว.4 3,020 - กาไรขาดทนุ  36,480 - 44,500 - ยอดยกไป 44,500 - บญั ชีถอนใชส้ ่วนตัว เลขที่บัญชี 302 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บัญชี บาท - 2557 บัญชี บาท - มี.ค. 5 เงินสด รว.2 5,000 - ม.ี ค. 31 กาไรขาดทนุ รว.4 5,000 - 5,000 - 5,000 - บญั ชีกาไรขาดทนุ เลขที่บญั ชี 303 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บญั ชี บาท - 2557 บญั ชี บาท - มี.ค. 31 ค่าไฟฟา้ รว.4 3,500 - ม.ี ค. 31 รายไดจ้ าก รว.4 26,000 - วัสดสุ ิน้ เปลือง รว.4 13,000 - การนวด 500 - ใชไ้ ป รายได้ค่าเช่า รว.4 3,020 - คา่ เสื่อมราคา รว.4 3,000 ทนุ รว.4 หน้สี งสัยจะสูญ รว.4 20 คา่ โฆษณา รว.4 10,000 ดอกเบีย้ จา่ ย รว.4 750 29,520 29,520

241 พ.ศ. รายการ บญั ชี รายไดจ้ ากการนวด เลขทบ่ี ญั ชี 401 2557 หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต ม.ี ค. 31 กาไรขาดทนุ บญั ชี บาท - 2557 บัญชี บาท - รว.5 26,000 - ม.ค. 25 เงินสด รว.1 8,000 - ลกู หนี้ รว.1 2,000 - รว.2 8,000 - ก.พ.25 เงนิ สด รว.3 8,000 - ม.ี ค. 25 เงินสด 26,000 - 26,000 - บัญชี รายได้ค่าเช่า เลขทบ่ี ัญชี 402 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บญั ชี บาท - 2557 บัญชี บาท - มี.ค. 31 กาไรขาดทนุ รว.5 500 - มี.ค. 31 รายได้คา่ เชา่ รว.4 500 - 500 - คา้ งรับ 500 - บัญชี ค่านา้ คา่ ไฟ เลขที่บญั ชี 501 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บญั ชี บาท - 2557 บัญชี บาท - ม.ค. 30 เงินสด รว.1 1,000 - ม.ี ค. 31 กาไรขาดทนุ รว.5 3,500 - ก.พ.28 เงินสด ม.ี ค. 30 เงินสด รว.2 1,200 - รว.3 1,300 - 3,500 - 3,500 -

242 พ.ศ. รายการ บัญชี ค่าเส่ือมราคา-อุปกรณ์ เลขทบี่ ญั ชี 502 2557 หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต บัญชี บาท - 2557 บญั ชี บาท - ม.ี ค. 31 คา่ เส่อื มราคา รว.4 3,000 - มี.ค. 31 กาไรขาดทุน รว.5 3,000 - สะสม-อปุ กรณ์ 3,000 - 3,000 - บัญชี หนส้ี งสัยจะสูญ เลขที่บัญชี 503 หนา้ เครดิต พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ บญั ชี บาท - 2557 บัญชี บาท - 2557 รว.5 20 - มี.ค. 31 ค่าเผ่ือหน้ีสงสัย รว.4 20 - มี.ค. 31 กาไรขาดทนุ 20 - จะสญู 20 - พ.ศ. รายการ บัญชี วสั ดสุ น้ิ เปลอื งใช้ไป เลขทบ่ี ญั ชี 504 2557 หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต บัญชี บาท - 2557 บญั ชี บาท - มี.ค. 31 วัสดสุ นิ้ เปลอื ง รว.4 10,000 - มี.ค. 31 กาไรขาดทุน รว.5 10,000 - 10,000 - 10,000 - บัญชี ค่าโฆษณา เลขทบ่ี ัญชี 505 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บัญชี บาท - 2557 บัญชี บาท - ม.ี ค. 31 ค่าโฆษณาค้าง รว.4 12,250 - มี.ค. 31 กาไรขาดทนุ รว.5 12,250 - จ่าย 12,250 - 12,250 -

243 พ.ศ. รายการ หนา้ บัญชี ดอกเบี้ยจา่ ย เลขทบี่ ัญชี 506 2557 บญั ชี เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต ม.ี ค. 31 ด อ ก เ บี้ ย ค้ า ง รว.4 บาท - 2557 บัญชี บาท - 750 - มี.ค. 31 กาไรขาดทนุ ร.ว. 5 750 - จ่าย 750 - 750 - 3.งบทดลองหลงั ปิดบัญชี ทดิ บริการนวดแผนไทย เดบิต เครดิต งบทดลอง (หลังปิดบญั ช)ี บาท - บาท - ช่ือบัญชี วันที่ 31 มีนาคม 2557 97,700 - 20 - เงนิ สด เลขท่ี 2000 - ลกู หน้ี บัญชี 3,000 - 3,000 - ค่าเผอื่ หนีส้ งสัยจะสญู 101 60,000 - วัสดุสน้ิ เปลอื ง 60,700 - อปุ กรณ์เครื่องใช้ 102 500 - 12,250 - คา่ เสื่อมราคาสะสม รายได้คา่ เช่าค้างรบั 102.1 163,200 - 750 - เจา้ หน้ี 50,000 - คา่ โฆษณาคา้ งจา่ ย 103 36,480 - ดอกเบย้ี คา้ งจ่าย 163,200 - เงินกู้ 104 ทนุ -นายทดิ รวม 104.1 105 201 202 203 204 301

244 4. การบนั ทกึ บัญชีในสมุดรายวนั ทั่วไปสาหรบั งวดใหม่ สมุดรายวันท่ัวไป หนา้ 1 เครดิต พ.ศ. รายการ เลขที่ เดบิต 20 2557 บญั ชี 97,700 3,000 2,000 60,700 เม.ย. 1 เงินสด 101 60,000 12,250 3,000 ลกู หนี้ 102 750 50,000 อุปกรณ์เครอ่ื งใช้ 104 36,480 วัสดสุ น้ิ เปลือง 103 ค่าเผือ่ หน้สี งสยั จะสญู 102.1 ค่าเสื่อมราคาสะสม-อุปกรณ์เคร่ืองใช้ 104.1 เจา้ หนี้ 201 คา่ โฆษณาค้างจา่ ย 202 ดอกเบี้ยคา้ งจา่ ย 203 เงนิ กู้ 302 ทนุ -นายทดิ 301 ยอดยกมา

245 สมดุ บัญชแี ยกประเภทท่วั ไปสาหรับงวดใหม่ พ.ศ. รายการ บัญชี เงนิ สด รายการ เลขทบี่ ญั ชี 101 2557 หนา้ เดบิต พ.ศ. หนา้ เครดิต เม.ย. 1 ยอดยกมา บัญชี บาท - 2557 บัญชี บาท -  97,700 - พ.ศ. รายการ บัญชี ลกู หน้ี รายการ เลขทบ่ี ญั ชี 102 2557 หนา้ เดบิต พ.ศ. หนา้ เครดิต เม.ย. 1 ยอดยกมา บัญชี บาท - 2557 บัญชี บาท -  2,000 - บัญชี ค่าเผ่ือหน้สี งสยั จะสูญ เลขที่บญั ชี 103.1 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต บัญชี บาท - 2557 บัญชี บาท - 2557 เม.ย. 1 ยอดยกมา  20 - พ.ศ. รายการ บัญชี วัสดสุ ิ้นเปลือง เลขท่ีบัญชี 103 2557 หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต เม.ย. 1 ยอดยกมา บัญชี บาท - 2557 บญั ชี บาท -  3,000 -

246 พ.ศ. รายการ บญั ชี อุปกรณ์เครื่องใช้ เลขท่ีบัญชี 104 2557 หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต เม.ย. 1 ยอดยกมา บัญชี บาท - 2557 บัญชี บาท -  60,000 - บญั ชี คา่ เสื่อมราคาสะสม-อุปกรณ์ เลขท่ีบัญชี 104.1 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บัญชี บาท - 2557 บญั ชี บาท - เม.ย. 1 ยอดยกมา  3,000 - บัญชี เจา้ หนก้ี ารคา้ เลขท่ีบญั ชี 201 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต บัญชี บาท - 2557 บัญชี บาท - 2557 เม.ย. 1 ยอดยกมา  60,700 - บญั ชี ค่าโฆษณาคา้ งจา่ ย เลขทบ่ี ญั ชี 202 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บญั ชี บาท - 2557 บัญชี บาท - เม.ย. 1 ยอดยกมา  12,250 -

247 บัญชี ดอกเบีย้ ค้างจา่ ย เลขท่บี ัญชี 203 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บัญชี บาท - 2557 บัญชี บาท - เม.ย. 1 ยอดยกมา  750 - บญั ชี เงนิ กู้ เลขทบ่ี ัญชี 204 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บญั ชี บาท - 2557 บัญชี บาท - เม.ย. 1 ยอดยกมา  50,000 - บัญชที ุน-นายทิด เลขท่บี ัญชี 301 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต บัญชี บาท - 2557 บญั ชี บาท - 2557 - เม.ย. 1 ยอดยกมา  36,480 - การปิดบัญชกี จิ การหา้ งหุ้นส่วนกรณีกิจการให้บริการ การปิดบัญชีกิจการเจ้าของคนเดียวจะแตกต่างกับกิจการห้างหุ้นส่วน เนื่องจากว่ามีเจ้าของ ตั้งแต่ 2 คนข้นึ ไป เรยี กว่า “ผู้เป็นหุ้นส่วน” และมีบัญชีทุนของเจ้าของมีมากกว่า 1 คน โดยบัญชีทุนจะ มีไว้เพื่อบันทึกการลงทุนครั้งแรก การลงทุนเพิ่มและการลดจานวนทุนลงเท่าน้ัน ส่วนบัญชี “ถอนใช้ ส่วนตัว” จะถกู เปลยี่ นชื่อเป็นบัญชี “กระแสทุน” มีไว้เพ่ือบันทึกส่วนได้ส่วนเสียของผู้เป็นหุ้นส่วน ทาให้ การปิดบัญชีกาไรขาดทุน จะต้องปิดมาท่ีบัญชี “กระแสทุน”ดังนั้นการปิดบัญชีจะส้ันกว่าคือมีเพียง 3 ขั้นตอน ดังน้ี

248 1. ปิดบัญชีรายได้ คือหมวดท่ี 4 หลังจากจัดทากระดาษทาการ 10 ช่องแล้ว กิจการจะ ทราบวา่ มีบัญชีรายได้จานวนเท่าใดรายการ โดยดูได้จากช่องงบกาไรขาดทุนของกระดาษทา การ กจิ การจะต้องปดิ ใหห้ มดทุกรายการเข้าบัญชีกาไรขาดทนุ ดงั นี้ เดบิต รายได้ (ทุกรายการ) xx เครดติ กาไรขาดทุน xx ปิดบัญชีรายได้เข้าบญั ชีกาไรขาดทนุ 2. ปิดบัญชีค่าใช้จ่าย คือหมวดที่ 5 หลังจากจัดทากระดาษทาการ 10 ช่องแล้ว กิจการ จะทราบว่า มีบัญชีค่าใช้จ่ายจานวนเท่าใดรายการ โดยดูได้จากช่องงบกาไรขาดทุนของ กระดาษทาการ กิจการจะต้องปดิ ให้หมดทกุ รายการเข้าบัญชีกาไรขาดทุน ดงั น้ี เดบิต กาไรขาดทนุ xx เครดิต คา่ ใชจ้ ่าย (ทกุ รายการ) xx ปิดบัญชีคา่ ใชจ้ ่ายเข้าบญั ชกี าไรขาดทนุ 3. ปิดบัญชีกาไรขาดทุนเขา้ บัญชที นุ ตามผลการดาเนนิ งานที่เกดิ ข้นึ ดังนี้ 4.1 กรณกี าไรสทุ ธิ เดบิต กาไรขาดทุน xx เครดติ กระแสทุน-หุน้ ส่วนคนที่ 1 xx เครดติ กระแสทุน-ห้นุ สว่ นคนที่ 2 xx ปดิ บัญชกี าไรขาดทนุ เข้าบญั ชีทนุ 4.2 กรณขี าดทุนสุทธิ เดบติ กระแสทนุ -หุ้นสว่ นคนท่ี 1 xx เดบิต กระแสทุน-หุน้ สว่ นคนท่ี 2 xx เครดิต กาไรขาดทุน xx ปดิ บญั ชกี าไรขาดทนุ เข้าบัญชที นุ สาหรับประเทศไทยกฎหมายบัญญัติให้แบ่งกาไรและขาดทุนตามอัตราส่วนทุนของผู้เป็น หนุ้ สว่ นตามทีน่ ามาลงทุน ดังนั้นในการแบ่งผลกาไรและผลขาดทุนท่ีเกิดข้ึนให้กับผู้เป็นหุ้นส่วนให้แบ่ง ตามอัตราส่วนทุนท่ีผู้เป็นหุ้นส่วนแต่ละคนนามาลงทุน และจะต้องระบุไว้อย่างชัดเจนในสัญญาจัดต้ัง ห้างหนุ้ ส่วน เช่น

249 1. นายไก่นายเป็ด ลงทุนในห้างหุ้นส่วนคนละ 50 % ของทุนท้ังหมดของห้าง ดังนั้นเวลาแบ่ง กาไรขาดทุน จะตอ้ งแบง่ คนละครึ่ง 2. นายย้ิม ลงทุนในห้างหุ้นส่วน 40 % นายแย้ม ลงทุนในห้างหุ้นส่วน 60% ดังน้ันเวลาแบ่ง กาไรขาดทนุ จะต้องแบง่ 40 : 60 ตัวอย่าง 4-7 การปิดบัญชีในสมุดรายวันทั่วไปของห้างหุ้นส่วนจากัด ไก่และเป็ดบริการ โดยผู้เป็น หุ้นส่วนได้ตกลงแบ่งกาไรขาดทุนตามอัตราส่วนทุนที่นามาลงทุน ในท่ีน้ีผู้เป็นหุ้นส่วนลงทุนคนละ เท่าๆกนั โดยในระหวา่ งงวดไมม่ กี ารเปลย่ี นแปลงของทุนของผ้เู ป็นหนุ้ ส่วนท่นี ามาลง ห้างหุ้นส่วนจากัด ไก่และเป็ดบริการ งบทดลอง (ก่อนปิดบญั ช)ี วันท่ี 31 มีนาคม 2557 ชอื่ บัญชี เลขที่ เดบิต เครดิต บัญชี บาท - บาท - เงินสด 101 75,700 - วัสดสุ ้ินเปลอื ง 103 3,000 อุปกรณ์เคร่อื งใช้ 104 11,200 - ค่าเสอื่ มราคาสะสม-อุปกรณ์เคร่อื งใช้ 104.1 600 เจ้าหนี้ 201 13,700 - ทนุ -นายไก่ 301 35,300 - ทนุ -นายเปด็ 302 35,300 - กระแสทนุ -นายเปด็ 304 500 - รายไดจ้ ากการให้บรกิ าร 401 20,000 - รายได้อื่น 402 5,000 - คา่ นา้ ค่าไฟฟ้า 501 10,000 - เงินเดือน 502 8,900 - ค่าเสอ่ื มราคา-อุปกรณ์เครอื่ งใช้ 503 600 - รวม 109,900 - 109,900 -

250 ห้างหุ้นส่วนจากัด ไก่และเป็ดบริการ หน่วย : บาท งบกาไรขาดทุน 20,000 สาหรับระยะเวลา 3 เดอื น ส้ินสุดวันที่ 31 มนี าคม 2557 5,000 25,000 รายได้ : รายไดจ้ ากการให้บริการ 10,000 รายไดอ้ ื่น 8,900 รวมรายได้ 600 ค่าใช้จ่าย : 19,500 5,500 เงินเดอื น คา่ นา้ คา่ ไฟฟา้ คา่ เสอื่ มราคา รวมคา่ ใช้จ่าย กาไรสุทธิ

251 หา้ งหนุ้ ส่วนจากดั ไก่และเป็ดบริการ หน่วย : บาท งบแสดงฐานะการเงิน วนั ที่ 31 มนี าคม 2557 75,700 3,000 สนิ ทรพั ย์ 78,700 สินทรัพยห์ มุนเวียน : 10,600 89,300 เงนิ สด 13,700 วสั ดุสนิ้ เปลือง 13,700 รวมสินทรัพย์หมนุ เวยี น 35,300 สนิ ทรัพยไ์ มห่ มุนเวียน : 35,300 2,750 อปุ กรณเ์ ครื่องใช้ 11,200 2,250 75,600 หกั ค่าเสอื่ มราคาสะสม 600 89,300 รวมสนิ ทรัพย์ไม่หมนุ เวยี น รวมสนิ ทรพั ย์ หน้สี ินหมนุ เวียน : หนสี้ นิ และส่วนของผเู้ ปน็ หุ้นสว่ น เจา้ หน้ี รวมหนส้ี ิน ส่วนของผ้เู ปน็ หนุ้ ส่วน ทนุ -นายไก่ ทนุ -นายเปด็ กระแสทุน-นายไก่ กระแสทนุ -นายเป็ด (2,750 - 500) รวมส่วนของผ้เู ปน็ หุ้นส่วน รวมหนสี้ นิ และสว่ นของผู้เปน็ หนุ้ สว่ น

252 การปิดบญั ชีในสมุดรายวนั ทว่ั ไปกจิ การหา้ งหุ้นส่วนกรณกี ิจการใหบ้ รกิ าร สมดุ รายวันทัว่ ไป หน้า 4 เครดิต วันเดือนปี รายการ เลขท่ี เดบิต 20,000 25,000 2557 บญั ชี 5,000 19,500 10,000 ม.ี ค. 31 รายได้จากการให้บริการ 401 8,900 5,500 รายไดอ้ ืน่ 402 600 กาไรขาดทุน 305 2,750 2,750 ปดิ บญั ชีรายได้เขา้ บญั ชกี าไรขาดทนุ กาไรขาดทนุ 305 เงินเดอื น 501 คา่ นา้ ค่าไฟฟา้ 502 คา่ เสอ่ื มราคา 503 ปดิ บญั ชีค่าใชจ้ า่ ยเขา้ บัญชีกาไรขาดทุน กาไรขาดทนุ (5,500 / 2) 305 กระแสทุน-ไก่ 303 กระแสทุน-เปด็ 304 ปิดบญั ชีกาไรขาดทุนเข้าบญั ชกี ระแสทนุ ของผู้ เป็นหุน้ สว่ นโดยแบง่ กาไรขาดทุนตาม อตั ราสว่ นทนุ ทีน่ ามาลงทนุ คือคนละครงึ่ หลังจากปิดบัญชีในสมุดรายวันท่ัวไปแล้ว ต้องผ่านรายการไปสมุดบัญชีแยกประเภท ตามปกติ และจดั ทางบทดลองหลังปดิ บญั ชี ดังนี้

253 ห้างหุ้นส่วนจากัด ไก่และเป็ดบริการ งบทดลอง (หลงั ปิดบัญชี) วนั ที่ 31 มนี าคม 2557 ชือ่ บัญชี เลขที่ เดบิต เครดิต เงนิ สด บัญชี บาท - บาท - วสั ดุส้นิ เปลือง อปุ กรณ์เคร่ืองใช้ 101 75,700 - ค่าเสอื่ มราคาสะสม-อุปกรณ์เครือ่ งใช้ เจา้ หนี้ 103 3,000 - ทนุ -นายไก่ ทนุ -นายเปด็ 104 11,200 - กระแสทุน-นายไก่ กระแสทุน-นายเปด็ * 104.1 600 - รวม 201 13,700 - 301 35,300 - 302 35,300 - 303 2,750 - 304 2,250 - 89,900 - 89,900 - * นายเปด็ มีบญั ชีกระแสทุน ด้านเดบิต = 500 บาท ซึ่งมีลักษณะเช่นเดียวกับบัญชีถอนใช้ส่วนตัวของ กจิ การเจา้ ของคนเดยี ว การแบง่ กาไรสทุ ธิในวันสนิ้ งวด นายเป็ดไดส้ ่วนแบ่งกาไรสุทธิ = 2,750 บาท จึง ทาใหบ้ ญั ชี กระแสทุน-นายเปด็ = 2,250 บาท จากนน้ั บันทกึ รายการเปิดบญั ชีในสมุดรายวนั ท่วั ไปในงวดใหม่ตามปกติ ดงั เช่น

254 การปดิ บัญชีกจิ การบริษัทจากดั กรณีกจิ การให้บริการ สมนึก เอ้อื จริ ะพงษ์พันธ์ และ สมเดช โรจนค์ ุรีเสถียร (2552: 182) กล่าวว่า การบันทึกรายการ ปดิ บัญชใี นกรณที ่ีกิจการเปน็ บริษัท เม่ือทาการปดิ บัญชีรายได้ และบัญชีค่าใช้จ่ายแล้วก็จะทาการโอน ผลกาไรสทุ ธิหรือขาดทุนสุทธิเข้าไปในบัญชกี าไรสะสมของบรษิ ัท จากคากล่าวข้างต้นจะเห็นว่า การปิดบัญชีของกิจการบริษัทจากัดจะคล้ายกับกิจการห้าง หุ้นส่วน เพียงแต่ว่ามีเจ้าของเพิ่มขึ้นเป็นต้ังแต่ 3 คนข้ึนไป เรียกว่า “ผู้ถือหุ้น” บัญชีทุนจะเปล่ียนเป็น “บัญชีทนุ เรอื นหนุ้ ” สว่ นบัญชี“ถอนใชส้ ว่ นตัว” และบัญชี “กระแสทุน” จะไม่มี เนื่องจากบริษัทจากัดจะ ไม่นาเร่ืองส่วนตัวของผู้ถือหุ้นเข้ามาเกี่ยวข้องในการดาเนินงาน ทาให้ การปิดบัญชีกาไรขาดทุน จะต้องปิดมาท่ีบัญชี “กาไรสะสม” แทนเพราะบัญชีกาไรสะสมมีไว้เพื่อบันทึกรายการกาไรสุทธิหรือ ขาดทนุ สุทธิท่กี ิจการดาเนินงานมาได้ ดังน้ันการปิดบญั ชีจะมีเพยี ง 3 ข้ันตอน ดงั น้ี 1. ปิดบญั ชีรายได้ คือหมวดที่ 4 หลังจากจดั ทากระดาษทาการ 10 ช่องแลว้ กจิ การจะทราบ ว่า มีบัญชีรายได้จานวนเท่าใดรายการ โดยดูได้จากช่องงบกาไรขาดทุนของกระดาษทาการ กิจการ จะต้องปดิ ให้หมดทุกรายการเขา้ บญั ชีกาไรขาดทนุ ดงั น้ี เดบิต รายได้ (ทกุ รายการ) xx เครดิต กาไรขาดทุน xx ปดิ บัญชรี ายได้เข้าบัญชีกาไรขาดทุน 2. ปิดบัญชคี ่าใชจ้ ่าย คือหมวดท่ี 5 หลังจากจัดทากระดาษทาการ 10 ช่องแล้ว กจิ การจะ ทราบว่า มีบัญชีค่าใช้จ่ายจานวนเท่าใดรายการ โดยดูได้จากช่องงบกาไรขาดทุนของกระดาษทาการ กจิ การจะตอ้ งปดิ ใหห้ มดทกุ รายการเข้าบัญชีกาไรขาดทุน ดังนี้ เดบติ กาไรขาดทุน xx เครดิต ค่าใช้จา่ ย (ทกุ รายการ) xx ปดิ บญั ชคี ่าใช้จ่ายเขา้ บัญชีกาไรขาดทุน 3. ปิดบัญชกี าไรขาดทนุ เขา้ บัญชีทุน ตามผลการดาเนนิ งานทเ่ี กิดขน้ึ ดังนี้ 3.1 กรณกี าไรสุทธิ เดบติ กาไรขาดทนุ xx เครดิต กาไรสะสม xx ปิดบัญชีกาไรขาดทุนเขา้ บัญชีกาไรสะสม

255 3.2 กรณขี าดทุนสทุ ธิ เดบติ กาไรสะสม xx เครดติ กาไรขาดทุน xx ปดิ บัญชีกาไรขาดทนุ เข้าบัญชกี าไรสะสม ตวั อยา่ ง 4-8 สมมตวิ า่ “นายยมิ้ นายแยม้ และนางย้อย” ดาเนนิ กิจการในรูปบริษทั จากัด การปิดบัญชี ในสมุดรายวนั ท่วั ไปของบรษิ ัท งบทดลองก่อนปิดบญั ชี มีดงั น้ี บริษทั ย้อยยิม้ แย้ม จากัด งบทดลอง (ก่อนปิดบญั ช)ี วันท่ี 31 มนี าคม 2557 ชื่อบัญชี เลขท่ี เดบิต เครดิต บญั ชี บาท - บาท - 99,700 - เงนิ สด 101 3,500 - 3,000 - 10,200 - วสั ดุสนิ้ เปลือง 103 16,500 - 100,000 - 20,000 - อปุ กรณ์เครือ่ งใช้ 104 10,000 - 5,000 - 6,000 - คา่ เสอื่ มราคาสะสม-อุปกรณ์เครื่องใช้ 104.1 3,500 - 138,700 - 138,700 - เจา้ หนี้ 201 ทนุ หุน้ สามญั 301 รายได้จากการรับจา้ ง 401 รายได้อน่ื 402 เงินเดอื น 501 คา่ น้าค่าไฟฟา้ 502 ค่าเส่อื มราคา-อุปกรณ์เคร่ืองใช้ 503 รวม

256 บริษทั ย้อยย้ิมแย้ม จากัด หน่วย : บาท งบกาไรขาดทุน 20,000 สาหรับระยะเวลา 3 เดอื น ส้ินสุดวนั ที่ 31 มนี าคม 2557 5,000 25,000 รายได้ : รายไดจ้ ากการรบั จา้ ง 10,000 รายไดอ้ ่นื 6,000 3,500 รวมรายได้ 19,500 ค่าใชจ้ ่าย : 5,500 เงนิ เดือน ค่านา้ คา่ ไฟฟา้ ค่าเส่ือมราคา รวมคา่ ใช้จา่ ย กาไรสทุ ธิ

257 บรษิ ทั ย้อยยิ้มแยม้ จากัด หนว่ ย : บาท งบแสดงฐานะการเงนิ วนั ท่ี 31 มนี าคม 2557 99,700 3,000 สินทรัพย์ 16,500 102,700 สินทรพั ยห์ มนุ เวียน : 3,500 13,000 เงินสด 115,700 วสั ดสุ ิน้ เปลือง 10,200 รวมสนิ ทรัพยห์ มุนเวียน 10,200 สินทรัพยไ์ ม่หมนุ เวยี น : 100,000 อุปกรณ์เครื่องใช้ 5,500 หกั คา่ เสือ่ มราคาสะสม รวมสนิ ทรัพยไ์ ม่หมุนเวยี น 105,500 รวมสินทรัพย์ 115,700 หนี้สนิ และสว่ นของผู้ถอื หุ้น หนี้สินหมนุ เวียน : เจ้าหนี้ รวมหนีส้ นิ ส่วนของผถู้ ือหุ้น : ทนุ หนุ้ สามญั กาไรสะสม รวมสว่ นของผถู้ อื หนุ้ รวมหน้ีสินและสว่ นของผถู้ ือหุ้น

258 การปดิ บัญชใี นสมุดรายวันท่ัวไปกิจการบรษิ ทั จากดั กรณกี ิจการใหบ้ รกิ าร สมดุ รายวนั ทั่วไป หนา้ 30 เครดิต วันเดือนปี รายการ เลขท่ี เดบิต 20,000 25,000 2557 บัญชี 5,000 19,500 10,000 ม.ี ค. 31 รายได้จากการรับจา้ ง 401 6,000 5,500 3,500 รายได้อ่นื 401 5,500 กาไรขาดทุน 303 ปดิ บญั ชรี ายได้เข้าบัญชกี าไรขาดทุน กาไรขาดทุน 303 เงนิ เดอื น 501 ค่านา้ ค่าไฟฟ้า 502 ค่าเสื่อมราคา 503 ปิดบัญชคี า่ ใชจ้ า่ ยเข้าบัญชกี าไรขาดทนุ กาไรขาดทุน 303 กาไรสะสม 304 ปิดบัญชีกาไรขาดทุนเขา้ บญั ชกี าไรสะสม หลังจากปิดบัญชีในสมุดรายวันท่ัวไปแล้ว ต้องผ่านรายการไปสมุดบัญชีแยกประเภท ตามปกติ และจัดทางบทดลองหลงั ปดิ บัญชี ดงั น้ี

259 บริษทั ย้อยย้ิมแย้ม จากัด งบทดลอง (หลังปิดบญั ช)ี วันท่ี 31 มนี าคม 2557 ชอื่ บัญชี เลขที่ เดบิต เครดิต บัญชี บาท - บาท - เงนิ สด 101 99,700 - 3,500 - 10,200 - วัสดสุ น้ิ เปลอื ง 103 3,000 - 100,000 - 5,500 - อุปกรณ์เครื่องใช้ 104 16,500 - 119,200 - ค่าเส่ือมราคาสะสม-อุปกรณ์เคร่อื งใช้ 104.1 เจา้ หน้ี 201 ทนุ หนุ้ สามญั 301 กาไรสะสม 303 รวม 119,200 - จากนั้นบันทกึ รายการเปดิ บญั ชใี นสมุดรายวันทั่วไปในงวดใหม่ตามปกติ สรปุ หลังจากทากระดาษทาการเสร็จแล้ว จะจัดทางบการเงิน ปิดบัญชีในสมุดรายวันทั่วไปและ สมุดแยกประเภทท่ัวไป จัดทางบทดลองหลังปิดบัญชี จากนั้นเป็นการเปิดงวดบัญชีใหม่ซึ่งเป็นการ ดาเนินงานต่อเน่ืองจากงวดหนึ่งไปงวดหนึ่ง ในบทนี้กล่าวถึงการจัดทางบการเงินสาหรับกิจการ ให้บริการ ตามด้วยการปิดบัญชีเฉพาะการปิดบัญชีของกิจการให้บริการซ่ึงเป็นเจ้าของคนเดียวอย่าง ละเอียด ห้างหุ้นส่วนและบริษัทจากัดจะกล่าวเพียงเพียงเล็กน้อย และการปิดบัญชีจะต้องจัดทาตาม ขน้ั ตอนท่ีกาหนดไว้ คือ การปิดบญั ชีรายได้เข้าบัญชีกาไรขาดทุน การปิดบัญชีค่าใช้จ่ายเข้าบัญชีกาไร ขาดทนุ การปดิ บัญชีกาไรขาดทุนเข้าบัญชีทุน การปิดบัญชีคือการทาให้หมดไป จะเห็นว่าหลักการคือ ปดิ เฉพาะบัญชรี ายไดแ้ ละบัญชคี ่าใชจ้ า่ ย ต่อไปกิจการจะเร่ิมต้นงวดใหม่ โดยนาสินทรัพย์ หน้สี นิ และ ทุนท่ีมียอดคงเหลอื จากงวดทีแ่ ล้วมาดาเนนิ งานต่อไป

260 แบบฝ ข้อ 1. ต่อไปน้เี ป็นขอ้ มูลจากกระดาษทาการของ “นราพรสปากระเป นราพ กระ สาหรับระยะเวลา 1 ปี ชอื่ บัญชี เลขท่ี งบทดลองกอ่ น รายก บญั ชี ปรับปรงุ เงินสด วสั ดุส้นิ เปลือง เดบิต เครดิต เดบิต อุปกรณ์ เจา้ หน้ี 101 20,200 ทนุ -นางนราพร ถอนใชส้ ่วนตัว 102 9,000 รายได้ทาความสะอาด 103 40,000 คา่ ไฟฟา้ 201 20,000 301 51,000 302 2,000 401 1,000 501 800 50 72,000 72,000

260 ฝกึ หัดบทที่ 4 ปา๋ ” ในชว่ งระยะเวลา 1 ปี พรสปากระเป๋า ะดาษทาการ สน้ิ สุดวันที่ 31 ธันวาคม 2557 การปรับปรงุ งบทดลองหลงั งบกาไรขาดทุน งบแสดงฐานะ ต เครดิต ปรับปรุง เดบิต เครดิต การเงิน 00 เดบิต เครดิต 1,000 เดบิต เครดิต 1,300 20,200 20,200 2,000 2,000 40,000 40,000 20,000 20,000 51,000 51,000 2,000 2,000 1,000 800

ช่อื บญั ชี เลขท่ี งบทดลองก่อน รายก บัญชี ปรับปรงุ เดบิต เครดิต เดบิต ค่าไฟฟ้าคา้ งจ่าย 202 คา่ เส่ือมราคา-อุปกรณ์ 502 7,60 ค่าเส่อื มราคาสะสม-อปุ กรณ์ 103.1 วสั ดุส้ินเปลืองใช้ไป 503 7,00 15,10 ขาดทุนสุทธิ ให้ทา 1. จดั ทางบกาไรขาดทนุ สาหรับงวด 1 ปี ส้นิ สดุ วันท่ี 31 ธันวาค 2. จัดทางบแสดงฐานะการเงนิ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 2557 3. ปดิ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทั่วไป

261 การปรับปรงุ งบทดลองหลัง งบกาไรขาดทุน งบแสดงฐานะ ปรับปรุง เดบิต เครดิต การเงิน ต เครดิต 500 เดบิต เครดิต เดบิต เครดิต 500 500 00 7,600 7,600 7,600 7,600 7,600 00 7,000 7,000 00 15,100 81,000 81,000 15,900 1,000 64,200 70,100 14,900 14,900 15,900 15,900 70,100 70,100 คม 2557 261

262 ขอ้ 2. ต่อไปนเ้ี ป็นรายการค้าระหวา่ งเดือน มนี าคม 2557 ของรา้ นส้มโอบรกิ ารเช่าโตะ๊ เก้าอี้ 2557 ม.ี ค. 1 นางสาวสม้ โอนาเงินสด 6,000 บาท และอปุ กรณใ์ นการเชา่ 4,000 บาท มาลงทุน 4 ซ้อื เคร่อื งเขยี น 1,000 บาท 5 รบั เงินคา่ เชา่ 500 บาท 7 ซอ้ื ตเู้ กบ็ เอกสารเปน็ เงินเชื่อจากรา้ นมะม่วง 3,500 บาท 10 ส่งบิลไปเรียกเก็บเงินบริษัท มะขาม จากัด มาเช่าโต๊ะเก้าอี้ เป็นเงิน 2,500 บาทยงั ไม่ได้รับเงิน 15 จา่ ยชาระหนี้ใหร้ ้านมะมว่ ง 2,000 บาท 20 นางสาวสม้ โอถอนเงินสดไปใช้ส่วนตัว 800 บาท 30 จา่ ยคา่ เช่าซุ้มเพ่อื ประชาสมั พันธก์ ิจการ 1,000 บาท 31 รับชาระหน้จี ากบรษิ ัท มะขาม จากัด ทงั้ หมด ผงั บญั ชี – ร้านส้มโอบริการเชา่ ชอ่ื บญั ชี เลขที่บญั ชี ชอื่ บญั ชี เลขทบี่ ัญชี เงินสด 101 เจา้ หน้ี 201 ลกู หน้ี 102 คา่ สาธารณปู โภคคา้ งจา่ ย202 วัสดสุ ิน้ เปลอื ง 103 ทนุ -นางสาวส้มโอ 301 อุปกรณใ์ นการเชา่ 104 ถอนใชส้ ว่ นตัว 302 คา่ เสื่อมราคาสะสม-อปุ กรณ์ในการเชา่ 104.1 กาไรขาดทนุ 303 วัสดุสน้ิ เปลืองใช้ไป 501 รายไดค้ ่าเช่า 401 ค่าเช่าซุ้ม 502 คา่ เสือ่ มราคา-อุปกรณ์ในการเชา่ 503 รายการปรับปรงุ ในวันท่ี 31 มนี าคม 2557 มีดังน้ี 1. คา่ เสื่อมราคา-อุปกรณใ์ นการเช่า 20 %ตอ่ ปี 2. ตรวจนบั แลว้ พบว่าวัสดุส้นิ เปลอื งใช้ไปจนหมด ใหท้ า (กจิ การปิดบัญชีในวนั ท่ี 31 มีนาคม 2557) 1. บันทกึ รายการทงั้ หมดในสมุดรายวนั ทั่วไปและผา่ นรายการไปสมุดแยกประเภททวั่ ไป

263 2. จดั ทางบทดลอง 3. จดั ทากระดาษทาการ 10 ชอ่ ง 4. จดั ทางบกาไรขาดทนุ สาหรบั ระยะเวลา 1 เดือน สน้ิ สุดวันที่ 31 มีนาคม 2557 5. จดั ทางบแสดงฐานะการเงนิ วนั ท่ี 31 มีนาคม 2557 6. ปดิ บัญชใี นสมดุ รายวันทว่ั ไปและผ่านรายการปิดบัญชีไปสมุดแยกประเภททั่วไป 7. จดั ทางบทลองหลงั ปดิ บัญชี 8. เริ่มต้นงวดใหม่ในวนั ที่ 1 เม.ย. 2557 ขอ้ 3. ในการจดั ทางบการเงินจะตอ้ งจัดทาหลงั จากได้จัดทากระดาษทาการ 10 ช่อง เพราะเหตุใด จงึ ตอ้ งจดั ทางบกาไรขาดทุนกอ่ นงบแสดงฐานะการเงนิ ข้อ 4. ในวันสิ้นงวดกิจการต้องปิดบัญชีและจะต้องเปิดบัญชีข้ึนมา 1 บัญชี คือ “บัญชีกาไร ขาดทุน” บัญชนี จี้ ดั อยู่ในหมวดใดและเปดิ ขนึ้ มาในวนั ส้นิ งวดเพราะเหตุใด ข้อ 5.การดาเนินงานต่อเนื่องจากงวดเก่าไปงวดใหม่ ในงวดใหม่กิจการต้องนาบัญชีท่ีมียอด คงเหลือจากงวดเก่ามาดาเนินงานต่อ โดยไม่ต้องลงทุนใหม่ ในงวดเก่าจะเรียกว่า “ยอดยกไป” ส่วนในงวดใหมจ่ ะเรยี กว่าอย่างไร ขอ้ 6. จากข้อ 6. ขอ้ 7. ข้อ 8. ข้อ 9. จากบทที่ 3 ให้นากระดาษทาการ 10 ช่อง มาจัดทา ดังน้ี 1. ปิดบัญชีในสมุดรายวนั ท่ัวไป 2. จัดทางบทลองหลังปิดบญั ชี 3. บนั ทกึ รายการเปิดบัญชใี นวันเร่ิมต้นงวดใหม่

264 บทที่ 5 การบญั ชีสาหรบั กจิ การซ้ือสนิ ค้ามาเพื่อขาย การดาเนินงานในบทท่ี 4 เปน็ กิจการให้บริการตามความต้องการของลูกค้า มีเพียงรายได้และ คา่ ใชจ้ ่ายทีเ่ กิดขึ้นจากการดาเนนิ งาน ทาใหก้ ารสรปุ ผลการดาเนินงานและฐานะการเงินสามารถจัดทา ได้อย่างไม่ซับซ้อนนัก ในลาดับถัดมาจะเพ่ิมความซับซ้อนมากข้ึนกว่ากิจการให้บริการคือ กิจการซ้ือ สินค้ามาเพื่อขาย รายการท่ีซับซ้อน คือกิจการต้องซ้ือสินค้ามาก่อน จากนั้นจึงขายออกไป ทาให้ กิจการต้องคานวณผลการดาเนินงาน 2 ขั้นตอน ขั้นตอนแรกคือ กาไรในเบ้ืองต้นท่ีเกิดจากการซ้ือ สินค้ามาเพื่อขาย ขั้นตอนที่สองคือกาไรที่เกิดข้ึนจากการดาเนินงาน เป้าหมายของบทน้ีจึงมุ่งไปยัง สินค้าท่ีกิจการซ้ือมาเพื่อนามาขาย เริ่มต้ังแต่การซ้ือสินค้า การขายสินค้า การขนส่งสินค้า เป็นต้น ใน เบือ้ งต้นจะต้องเห็นความแตกต่างของกิจการซอื้ -ขายสนิ คา้ กบั กิจการให้บริการก่อนว่ามีขั้นตอนใดบ้าง ที่เพิ่มเติมเข้ามา ดังนี้ การเปรียบเทียบระหวา่ งกิจการใหบ้ ริการกบั กิจการซอื้ สนิ คา้ มาเพ่อื ขาย รายได้ กจิ การให้บรกิ าร ค่าใชจ้ า่ ย กาไร จากการ ในการ สุทธิ ใหบ้ ริการ กจิ การซื้อสนิ ค้ามาเพอ่ื ขาย ดาเนินงาน กาไร รายได้จาก ค่าใช้จา่ ย กาไรขน้ั ตน้ ค่าใชจ้ า่ ย สทุ ธิ การขาย ในการ สินค้า (ราคาทนุ ของสินคา้ ทขี่ ายไปแล้ว) ดาเนนิ งาน ภาพท่ี 5.1 การเปรียบเทียบระหวา่ งกจิ การใหบ้ ริการกับกิจการซ้อื สนิ คา้ มาเพื่อขาย

265 ธุรกิจซื้อสินค้ามาเพ่ือขายน้ีจะเร่ิมจากการซื้อสินค้ามาแล้วนาสินค้ามาขายต่อซ่ึงกิจการท่ีทา เช่นน้ีเรียกตัวเองว่าเป็น ผู้ค้าปลีก (Retailers) คือซ้ือสินค้ามาแล้วนาสินค้ามาขายเป็นหน่วยย่อย เช่น ซอ้ื สบู่มา 60 ก้อน เมื่อมีผู้มาซื้อ 1 ก้อน ขาย 1 ก้อน เป็นต้น หรือ ผู้ค้าส่ง (Wholesalers) คือซื้อสินค้า มาแลว้ นาสนิ คา้ มาขายแตจ่ ะไมข่ ายเปน็ หน่วยย่อย เช่น ซื้อสบู่มา 60 ก้อน เม่ือมีผู้มาซ้ือจะขายครั้งละ 12 ก้อน หรือ 24 ก้อน เปน็ ตน้ รายการท่เี กีย่ วขอ้ งกับการซอ้ื -ขายสินค้า ในการซ้ือขายควรมีการรักษาความสัมพันธ์ทางการค้าในการซื้อขาย เพ่ือประโยชน์ทางธุรกิจ ของทงั้ 2 ฝ่ายระหว่างผู้ซื้อและผู้ขาย ทุกสิ่งทุกอย่างควรตกลงกันให้ชัดเจน เช่น ในเร่ืองของส่วนลดใน การซอ้ื ขายสนิ คา้ และความรับผิดชอบในการขนส่งสนิ ค้าระหว่างกัน สว่ นลดในการซือ้ ขายสนิ คา้ กิจการต้องวางแผนในการซื้อ เช่น การซ้ือสินค้าเป็นเงินสด การซื้อสินค้าเป็นเงินเช่ือ กิจการ ตอ้ งสามารถวางแผนได้ว่าเมื่อใดจะไปชาระเงินสด กิจการใดให้ส่วนลดมากจะได้รับการพิจารณาเป็น พิเศษ นอกจากนี้ในการขายสินค้าต้องมีการวางแผนเช่นกัน การขายสินค้าเป็นเงินสด การขายสินค้า เป็นเงินเช่ือ ลูกหน้ีมาชาระหน้ีช้ากิจการจะต้องทาอย่างไร กิจการควรให้ส่วนลดแก่ลูกค้าเพ่ือเพ่ิม ยอดขายหรือไม่ หรือกิจการอาจจูงใจให้ลูกหน้ีมาชาระเงินโดยเร็วเพ่ือจะได้เงินเร็วขึ้น รายการแรกจะ ศึกษาถึงสว่ นลด เพราะเป็นจุดเริม่ ต้นในการซื้อขาย ส่วนลดแบง่ เปน็ 2 ประเภท คือ ส่วนลดการค้าและ ส่วนลดเงินสด 1. ส่วนลดการค้า (Trade Discount) หมายถึง จานวนเงินที่คานวณจากราคาสินค้าท่ีได้ กาหนดไว้และนาจานวนเงินน้ันมาหักออกจากราคาสินค้าท่ีได้กาหนดไว้ จานวนเงินนี้ คือ “ส่วนลด การค้า” จะทาการลดทันที จานวนเงินของ “ส่วนลดการค้า” จะไม่ถูกบันทึกบัญชีทั้งด้านผู้ซ้ือและด้าน ผขู้ าย จะบนั ทกึ บญั ชีเพยี ง จานวนเงนิ ของสินคา้ ที่ได้ลดราคาแลว้ อาจจา่ ยเงนิ สดทันที หรือเป็นเงินเชื่อ กไ็ ด้ 2. ส่วนลดเงินสด (Cash Discount) หมายถึง หมายถึง จานวนเงินท่ีคานวณจากราคา สนิ ค้าท่ไี ด้ตกลงกนั ไวร้ ะหวา่ งผูซ้ ้อื กบั ผ้ขู ายเป็นเงนิ เช่อื และนาจานวนเงินน้ันมาหักออกจากราคาสินค้า ที่ได้ตกลงกันไว้โดยการให้ส่วนลดเงินสดเม่ือเกิดการชาระเงินสดนั่นเอง ซึ่งในรายละเอียดจะมี

266 ข้อกาหนดว่าต้องชาระเงินสดภายในเวลากี่วัน จะได้รับส่วนลดเป็นจานวนเท่าใด และจานวนหนี้ ทั้งหมดตอ้ งชาระภายในเวลากีว่ นั เรียกวา่ เงอื่ นไขในการชาระเงิน ซึ่งมตี วั อย่าง ดังน้ี 2/EOM n/60 หมายความว่า จานวนหน้ีท้ังหมดต้องชาระภายใน 60 วัน แต่ถ้าสามารถชาระ หน้ภี ายในวนั สนิ้ เดือนท่ีมกี ารซอ้ื ขายสินคา้ นั้น จะไดร้ บั สว่ นลดเงนิ สด 2 % จากราคาที่ตกลงกนั ไว้ 2/10 EOM, n/60 หมายความว่า จานวนหน้ีท้ังหมดต้องชาระภายใน 60 วันแต่ถ้าสามารถ ชาระหน้ไี มเ่ กินวันท่ี 10 ของเดอื นถัดไปท่ีมีการซื้อขายสินค้าจะได้รับส่วนลดเงินสด 2% จากราคาท่ีตก ลงกันไว้ (EOM ยอ่ มาจาก End of Month) 2/10, n/30 หมายความว่า จานวนหน้ีท้ังหมดต้องชาระภายใน 30 วัน แต่ถ้าสามารถชาระหน้ี ภายใน 10 วันนับจากวนั ที่ทาการซอื้ สินคา้ นั้น จะไดร้ บั ส่วนลดเงนิ สด 2 % จากราคาทต่ี กลงกันไว้ (n ย่อมาจาก คาว่า net แปลวา่ สุทธ)ิ ส่วนลดเงนิ สด แบ่งไดอ้ กี 2 ประเภท คือ 2.1 ส่วนลดรับ (Purchase Discount) คือ ส่วนลดท่ีเกิดขึ้นเมื่อผู้ซื้อสินค้าเป็นเงินเช่ือไป ชาระเงนิ สดใหเ้ จ้าหนีก้ ารคา้ ไดท้ นั ตามที่กาหนดไว้ 2.2 ส่วนลดจ่าย (Sale Discount) ส่วนลดท่ีเกิดข้ึนเม่ือผู้ขายสินค้าเป็นเงินเช่ือได้รับชาระ หนเี้ ป็นเงนิ สดจากลูกหนีก้ ารคา้ ได้ทันตามทีก่ าหนดไว้ การขนส่งสนิ ค้าระหวา่ งผซู้ อ้ื และผ้ขู าย ในการซ้ือขายสินค้าหากมีระยะทางเข้ามาเกี่ยวข้องทั้งผู้ซื้อและผู้ขายจะต้องตกลงกันว่า ฝ่าย ใดจะเป็นผู้รับผิดชอบในการขนส่งตั้งแต่กิจการของผู้ขายไปจนถึงกิจการของผู้ซ้ือจะต้องตกลงกันให้ ชดั เจน หากสามารถตกลงกันว่าฝ่ายใดจะเป็นผู้รับผิดชอบค่าขนส่ง ฝ่ายนั้นจะต้องบันทึกบัญชีค่า ขนส่งเป็นค่าใช้จ่ายและคาว่า “ความรับผิดชอบในตัวสินค้า” หมายถึง ความระมัดระวังในตัวสินค้า และครอบคลุมไปถึงการจ่ายค่าใช้จ่ายทุกรายการเพื่อให้สินค้าถึงมือผู้รับในสภาพท่ีควรจะเป็น ตามปกติ ไม่ชารุดเสียหาย สามารถแบ่งค่าขนส่งได้เป็น 2 ประเภท ตามความรับผิดชอบและตาม ความหมายของคา่ ใช้จา่ ยทีเ่ กดิ ขนึ้ นน้ั ด้วย ดงั นี้

267 1. F.O.B. Shipping Point คือ ข้อตกลงว่าผู้ซื้อจะต้องเป็นผู้รับผิดชอบในการขนส่งทั้งหมด เม่ือผู้ซื้อได้ตกลงกับผู้ขายว่า ผู้ซื้อจะรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการขนส่งสินค้าน้ีเองเริ่มตั้งแต่กิจการของ ผขู้ ายจนกระทั่งสินค้าได้สง่ มาถึงกจิ การของผู้ซ้ือ ผู้ซื้อต้องบริหารจัดการสินค้าเองในระหว่างการขนส่ง ทาให้มีค่าใช้จ่ายเกิดขึ้น คือ “ค่าขนส่ง” และค่าขนส่งที่ทาให้ได้สินค้าเข้ามายังกิจการ เรียกว่า ค่าขนส่งเขา้ ” 2. F.O.B. Destination คอื ขอ้ ตกลงวา่ ผขู้ ายจะตอ้ งเปน็ ผู้รับผิดชอบในการขนส่งท้ังหมดเม่ือ ผซู้ ื้อตกลงกบั ผ้ขู ายว่า ผขู้ ายจะรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการขนส่งสินค้าน้ีเองเร่ิมต้ังแต่กิจการของผู้ขาย จนกระท่ังสินค้าได้ส่งมาถึงกิจการของผู้ซ้ือ ผู้ขายต้องบริหารจัดการสินค้าเองในระหว่างการขนส่งทา ให้มีค่าใช้จ่ายเกิดขึ้น คือ “ค่าขนส่ง” และค่าขนส่งท่ีเกิดขึ้นเพื่อให้สินค้าได้ส่งไปกิจการผู้ซ้ือเรียกว่า “ค่าขนสง่ ออก” การออกใบ Debit Note หรอื ใบ Credit Note ในการซ้อื ขายสินคา้ จานวนสินค้าในการซ้ือขาย อาจไม่ตรงตามจานวนท่ีส่ัง เช่นอาจมีการส่ง สินค้าไปเกิน สินค้าท่ีส่งไปอาจชารุด หรือสินค้าที่ส่งไปขาด เป็นต้น เพื่อเป็นหลักฐานท่ีชัดเจนในการ ซอื้ ขาย กิจการสามารถจดั ทาเอกสารเพื่อยนื ยันจานวนของสนิ ค้าระหว่างกนั ได้ ดังน้ี การออกใบ Debit Note แปลว่า กิจการไดอ้ อกใบนเ้ี พื่อเดบิตทุกกรณี ดงั นี้ 1. กิจการมีลูกหน้ีการค้า จะบันทึกบัญชีลูกหนี้การค้าด้านเดบิต หากกิจการออกใบ Debit Note แปลวา่ กิจการไดอ้ อกใบเพม่ิ หนใี้ ห้กับลูกหนีก้ ารค้าแล้ว ทาให้บัญชีลูกหนกี้ ารค้าเพม่ิ ขึน้ 2. กิจการมีเจ้าหน้ีการค้า จะบันทึกบัญชีเจ้าหน้ีการค้าด้านเครดิต หากกิจการออกใบ Debit Note แปลว่า กจิ การไดอ้ อกใบขอลดหนี้จากเจา้ หนกี้ ารค้า ทาใหบ้ ัญชีเจ้าหน้ีการค้าลดลง การออกใบ Credit Note แปลวา่ กิจการไดอ้ อกใบน้ีเพอ่ื เครดิตทกุ กรณี เช่น 1. กิจการมีลูกหน้ีการค้า จะบันทึกบัญชีลูกหน้ีการค้าด้านเดบิต หากกิจการออกใบ Credit Note แปลว่า กิจการไดอ้ อกใบลดหนใ้ี หก้ ับลูกหนี้การคา้ แลว้ ทาใหบ้ ัญชีลกู หน้กี ารคา้ ลดลง 2. กิจการมีเจ้าหน้ีการค้า จะบันทึกบัญชีเจ้าหน้ีการค้าด้านเครดิต หากกิจการออกใบ Credit Note แปลวา่ กจิ การได้ออกใบเพ่มิ หน้ใี ห้กับเจ้าหนีก้ ารคา้ ทาให้บญั ชีเจา้ หน้กี ารค้าเพ่ิมข้ึน

268 ในการซอื้ ขายน้ี ตัวกลางคือ สินค้า ซึ่งโดยทั่วไปจะมีความแตกต่างกัน อาจเป็นสินค้าท่ีมีไว้ใช้ สนิ ค้าทมี่ ไี ว้รบั ประทาน สนิ คา้ ท่ีมีราคาแพง สินค้าที่มีราคาถูก สนิ คา้ ทีม่ ีอายุสั้น สินค้าท่ีมีอายุยาว เป็น ต้น ทาให้กิจการท่ีประกอบธุรกิจในลักษณะน้ี ต้องหาวิธีการบันทึกบัญชีให้เหมาะสมกับสินค้าที่จะซ้ือ มาขาย โดยสินค้าท่ีซื้อมา ถ้าสินค้าได้ขายออกไปจะส่งผลดีต่อกิจการคือก่อให้เกิดรายได้จากการขาย สนิ ค้าและส่งผลเปน็ กาไรสุทธใิ นที่สุด ส่วนปญั หาคือ สนิ คา้ ที่ยงั ไม่ได้ขายออกไป ซึ่งมหี ลายชนิด หลาย ราคา ทาให้กจิ การตอ้ งให้ความสาคัญมักเรยี กว่า “สนิ คา้ คงเหลือ” การซื้อสินคา้ สนิ คา้ คงเหลอื ขายสินคา้ เงินสด ลกู หน้กี ารคา้ ซอ้ื สนิ คา้ เป็นเงนิ สด เงินสด เกบ็ เงินจากลกู หน้ีการคา้ ภาพท่ี 5.2 วงจรของสนิ ค้าคงเหลอื จากการซ้อื สินค้าเป็นเงินสด สนิ คา้ คงเหลอื ขายสินคา้ เงนิ สด ลกู หนก้ี ารคา้ ซือ้ สนิ คา้ เปน็ เงนิ เชื่อ เกบ็ เงนิ จากลกู หนีก้ ารค้า เจา้ หนก้ี ารคา้ เงนิ สด นาเงินสดไปชาระหน้ใี หเ้ จา้ หน้ี ภาพท่ี 5.3 วงจรของสินค้าคงเหลอื จากการซื้อสนิ ค้าเป็นเงินเชอ่ื

269 จากภาพที่ 5.2 และ 5.3 จะเห็นวา่ กิจการจะชอ้ื สินคา้ จากผูข้ าย อาจซ้ือเป็นเงินสดหรือเป็นเงิน เชอื่ จากนน้ั จะนาสินค้ามาขาย อาจขายเปน็ เงนิ สดหรอื ขายเป็นเงนิ เช่ือก็ได้เช่นกนั อธิบายได้ ดังน้ี 1. กจิ การซอื้ สนิ ค้าเปน็ เงินสด นาสนิ คา้ ไปขายเป็นเงินสด และนาเงินสดไปซื้อสินคา้ มาขาย 2. กิจการซื้อสินค้าเป็นเงินสด นาสินค้าไปขายเป็นเงินเช่ือ เม่ือเก็บเงินจากลูกหน้ีการค้าได้ จะนาเงนิ สดไปซื้อสนิ ค้ามาขาย 3. กิจการซ้ือสินค้าเป็นเงินเช่ือ นาสินค้าไปขายเป็นเงินสด จะนาเงินสดไปจ่ายชาระหน้ีให้ เจ้าหน้กี ารคา้ และนาเงนิ สดไปซือ้ สนิ ค้ามาขาย 4. กิจการซ้ือสินค้าเป็นเงินเช่ือ นาสินค้าไปขายเป็นเงินเชื่อ เม่ือเก็บเงินจากลูกหน้ีการค้าได้ จะนาเงินสดไปจา่ ยชาระหน้ีใหเ้ จา้ หนก้ี ารคา้ และนาเงินสดไปซื้อสนิ คา้ มาขาย 5. กิจการต้องมกี ารวางแผนเกี่ยวกับการซ้ือสินค้าจะได้มีสินค้าไว้เพื่อขายอย่างเพียงพอ การ นาเงินสดไปชาระหนี้ให้เจ้าหน้ีการค้า การพิจารณาคุณสมบัติของลูกหนี้การค้า การวางแผนเร่ือง ระยะเวลาในการให้ลูกหน้ีการค้าค้างชาระ รวมไปถึงการนาสินค้ามาขายให้ลูกค้า อีกทั้งยังสามารถ ป้องกันการสั่งซ้า การสูญหาย การขโมย เพื่อความมีประสิทธิภาพในการดาเนินงานของกิจการ ใน เบ้ืองตน้ จะอธบิ ายขัน้ ตอนการสงั่ ซ้ือสนิ ค้าเพ่ือประกอบการบันทกึ บญั ชใี นข้นั ตอนต่อไป การสั่งซ้ือสินค้า 1. การสัง่ ซอื้ สินคา้ โดยการตรวจสอบราคาสินค้า ผู้ขายสินค้า ระยะเวลาในการจ่ายชาระค่า สินค้า ปริมาณในการส่ังซ้ือสินค้า กิจการต้องส่งใบส่ังซื้อสินค้าไปยังกิจการผู้ขายสินค้าซ่ึงใบสั่งซ้ือน้ี เปน็ เอกสารทกี่ ิจการจัดทาข้ึนมาเอง โดยกิจการต้องระบุรายการสินค้า ชนิดของสินค้าและจานวนของ สินคา้ อยา่ งชัดเจนแล้วจงึ สง่ ใบส่งั ซ้ือไปยังผูข้ าย แล้วจงึ สง่ ใบสั่งซื้อไปยงั ผู้ขาย 2. กรณีซื้อสินค้าเป็นเงินเชื่อ เมื่อผู้ขายนาสินค้ามาส่ง กิจการต้องตรวจสอบสินค้าก่อนว่า ตรงกบั ทไ่ี ด้สงั่ ซอ้ื หรอื ไม่ โดยตรวจสอบเอกสารคือใบส่ังซ้ือท่ีกิจการได้ส่ังซื้อกับเอกสารที่ผู้ขายส่งมาให้ พร้อมกับสินค้าคือ ใบกากับสินค้าหรือใบแจ้งหนี้ซึ่งจะต้องตรงกัน หากไม่ตรงกันกิจการสามารถออก เอกสารคือ ใบลดหน้ีหรือใบเพ่ิมหนี้ ซ่ึงข้ึนอยู่กับว่าฝ่ายผู้ซื้อหรือฝ่ายผู้ขายเป็นผู้ออก คือจะเรียกช่ือ ตามเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น เม่ือได้จัดทาใบดังกล่าวแล้วจะรอเวลาการชาระเงินสดต่อไป แบ่งเป็นกรณี ดังน้ี

270 2.1 ได้รบั สนิ ค้าครบ กิจการตอ้ งเก็บใบกากับสินค้าหรือใบแจ้งหน้ีไว้เพ่ือรอเวลาการชาระ เงนิ สดตอ่ ไป 2.2 ไดร้ บั สินค้าเกนิ 2.2.1 กิจการรับสินค้าไว้ กิจการอาจออกใบขอเพ่ิมหนี้ (Credit Note) ส่งไปกิจการ ผู้ขาย เพ่ือขอให้ผู้ขายเพ่ิมจานวนหน้ีข้ึน และกิจการผู้ขายก็จะออกใบ (Debit Note) ส่งมาให้กิจการ เพื่อเป็นการบอกว่า กจิ การผขู้ ายไดเ้ พ่มิ จานวนหนใ้ี ห้แลว้ 2.2.2 กิจการไม่รับสินค้าไว้ กิจการอาจออกใบขอลดหนี้ (Debit Note) ส่งไป กิจการผู้ขาย เพื่อขอให้ผู้ขายลดจานวนหนี้ลง และกิจการผู้ขายก็จะออกใบ (Credit Note) ส่งมาให้ กิจการ เพื่อเปน็ การบอกวา่ กจิ การผู้ขายได้ลดจานวนหนใ้ี หแ้ ลว้ 2.3 ได้รับสินค้าไม่ครบ กิจการรับสินค้าไว้ กิจการอาจออกใบขอลดหนี้ (Debit Note) สง่ ไปกจิ การผูข้ าย เพอื่ ขอให้ผู้ขายลดจานวนหนี้ลง และกิจการผู้ขายก็จะออกใบ (Credit Note) ส่งมา ให้กิจการ เพื่อเปน็ การบอกวา่ กิจการผู้ขายไดล้ ดจานวนหน้ีให้แลว้ 2.4 ได้รบั สนิ คา้ ครบแตส่ นิ ค้าบางส่วนชารุด 2.4.1 กิจการรับสินค้าไว้ แต่ขอให้ผู้ขายลดราคาให้ เมื่อกิจการได้รับสินค้าแล้ว สินค้านั้นชารุด กิจการไม่ส่งคืนสินค้าแต่ขอให้ผู้ขายลดราคาให้ กิจการอาจออกใบขอลดหน้ี (Debit Note) ส่งไปกจิ การผูข้ าย เพ่ือขอใหผ้ ขู้ ายลดจานวนหน้ีลง และกิจการผู้ขายก็จะออกใบ (Credit Note) สง่ มาให้กจิ การ เพ่อื เป็นการบอกว่า กิจการผู้ขายไดล้ ดจานวนหนใ้ี หแ้ ล้ว 2.4.2 กิจการไม่รับสินค้าไว้ กิจการจะอาจออกใบขอลดหน้ี (Debit Note) ส่งไป กิจการผู้ขาย เพื่อขอให้ผู้ขายลดจานวนหน้ีลง และกิจการผู้ขายก็จะออกใบ (Credit Note) ส่งมาให้ กจิ การ เพ่ือเป็นการบอกวา่ กิจการผู้ขายได้ลดจานวนหนใี้ หแ้ ล้ว 3. กรณีซ้ือสินค้าเป็นเงินสด เม่ือผู้ขายนาสินค้ามาส่งสินค้าจะมาพร้อมกับใบเสร็จรับเงิน กิจการตอ้ งตรวจสอบสนิ คา้ ก่อนว่าตรงกับที่ได้ส่ังซื้อหรือไม่ โดยตรวจสอบเอกสารคือใบส่ังซื้อท่ีกิจการ ได้ส่ังซื้อกับเอกสารท่ีผู้ขายส่งมาให้พร้อมกับสินค้าคือ ใบเสร็จรับเงินซึ่งจะต้องตรงกัน หรืออาจส่งคืน สนิ คา้ ไปใหผ้ ูข้ ายในกรณที ่กี จิ การไม่ตอ้ งการรับสินค้านน้ั ไว้ 3.1 ไดร้ บั สนิ ค้าครบ 3.2 ได้รับสินคา้ เกนิ กจิ การตอ้ งการคนื สินคา้ สามารถสง่ สินคา้ คืนไปยังผขู้ ายได้

271 3.3 ได้รับสินค้าไม่ครบ กิจการขอให้ผู้ขายส่งเงินสดคืนมาให้กิจการหรือให้ส่งสินค้ามา เพิม่ 3.4 ได้รับสินค้าครบแต่สินค้าบางส่วนชารุด กิจการต้องการคืนสินค้า สามารถส่งสินค้า คืนไปยงั ผู้ขายได้ผขู้ ายจะส่งเงินสดคนื มาใหก้ ิจการ 4. การจัดเก็บสินค้าในโกดังหรือคลังสินค้า จะต้องมีการจัดทาเอกสารเพื่อควบคุมและ ตรวจสอบสินค้า เช่น การรับเข้ามาจากการซื้อ การเบิกไปขาย กิจการอาจจัดทาบัตรบัญชีสินค้า เพื่อ บันทึกรายละเอียดการเข้า ออก รุ่น ย่ีห้อ จานวน ของสินค้าเพ่ือจะได้ทราบจานวนของสินค้าท่ีมีเพื่อ ขายและจานวนของสินค้าคงเหลือได้ตลอดเวลา การจัดทาบัตรสินค้าสาหรับคลังสินค้าอาจระบุเพียง รุ่นและจานวนของสินคา้ เทา่ นนั้ ดังนี้ รหสั สนิ คา้ ........... บตั รบัญชีสินคา้ รายการสนิ คา้ ...................................รุน่ ....................................ย่หี อ้ ............................... พ.ศ. รายการ รายการรับ รายการจ่าย คงเหลือ 2557 หมายเหตุ.......................................................................................................................... ผบู้ ันทกึ ..................................... ผู้ตรวจสอบ................................ วนั ท.ี่ ........................................ วันที่.......................................... ภาพท่ี 5.4 บตั รบญั ชสี ินคา้ (ดัดแปลงจาก: สมนกึ เออื้ จิระพงษ์พันธ์ และ สมเดช โรจนค์ ุรเี สถียร, 2552: 361)

272 การส่ังซอื้ สนิ คา้ ใบส่งั ซ้ือสนิ คา้ ซือ้ สินคา้ เป็นเงินสด ซอื้ สนิ ค้าเปน็ เงนิ เช่ือ ใบเสร็จรบั เงนิ ใบกากับสินคา้ (ใบแจ้งหน)้ี ใบเสร็จรบั เงิน คลังสินคา้ ภาพที่ 5.5 การส่ังซ้ือสนิ ค้า รายการที่เกย่ี วข้องกบั การซ้ือสินคา้ 1. การขนส่งสินค้าเม่ือซื้อ เม่ือผู้ซ้ือตกลงกับผู้ขายว่า ผู้ซ้ือจะรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการ ขนสง่ สินค้านี้เรยี กว่า “คา่ ขนสง่ เข้า” หรือตามเง่ือนไขท่ีได้ตกลงกับผู้ขาย คือ F.O.B. Shipping Point กจิ การผู้ซือ้ ต้องบนั ทกึ คา่ ขนส่งเขา้ เปน็ คา่ ใชจ้ า่ ยของกิจการ 2. การสง่ คืนสนิ ค้า บัญชสี ง่ คืนและส่วนลด เป็นบัญชีท่ีเกิดข้ึนเนื่องจากการซื้อสินค้า จึงถือ เป็นบัญชีค่าใช้จ่าย แต่บันทึกบัญชีด้านตรงกันข้ามกับบัญชีซื้อสินค้า ใช้บันทึกบัญชีเมื่อเกิดปัญหา เก่ยี วกับตวั สนิ คา้ เช่น สินค้าชารุดหรือส่งมาเกิน กิจการจึงส่งสินค้าคืนไปยังผู้ขาย โดยใช้ช่ือบัญชีนี้ว่า “ส่งคนื สนิ ค้าและส่วนลด ”แบง่ เป็นกรณไี ด้ ดังนี้ 2.1 กิจการส่งคนื สินค้ากลับไปยังผขู้ ายสินค้า ผู้ซื้อจะไดร้ บั เงนิ สดคนื หรือบัญชี เจา้ หน้ลี ดจานวนลง จากการทก่ี ิจการได้ส่งคืนสนิ คา้ ไปยังผขู้ าย 2.2 กิจการไมไ่ ด้ส่งสินคา้ กลบั คืนเพยี งแตใ่ หผ้ ้ขู ายลดราคาสินคา้ ให้ กิจการอาจขอให้ ผขู้ ายลดราคาสินคา้ ให้ เนอื่ งจากเป็นปญั หาเพียงเล็กน้อยโดยกิจการไม่ไดส้ ง่ สนิ ค้ากลับคนื ไปให้ผขู้ าย

273 3. ส่วนลด เมื่อซ้ือสินค้า หากกิจการได้รับส่วนลดจะทาให้มูลค่าของสินค้าที่ซื้อลดลง สว่ นลดในการซือ้ มดี งั น้ี 3.1 ส่วนลดการค้า กิจการอาจซื้อสินค้าเป็นจานวนมาก อาจถูกจูงใจโดยส่วนลดท่ีจะ ลดใหจ้ ากราคาสนิ ค้าทก่ี าหนดไว้ 3.2 ส่วนลดเงินสด เมื่อเจ้าหน้ีการค้าจูงใจให้กิจการไปชาระหนี้โดยเร็วเพ่ือที่จะได้ จ่ายเงินสดน้อยกว่าราคาท่ีซ้ือมา การท่ีกิจการจ่ายชาระเงินสดเพื่อให้ได้ส่วนลด คือความหมายของ ส่วนลดเงินสดในฐานะทีก่ ิจการเป็นผซู้ ือ้ เรยี กว่า “สว่ นลดรับ” 4.ซื้อสินค้า คา่ ขนส่งเข้า สง่ คืนสนิ คา้ และสว่ นลด ส่วนลดรบั ภาพที่ 5.6 รายการท่ีเก่ียวข้องกบั การซอ้ื สินคา้ ตัวอย่าง 5-1 วันที่ 1 มีนาคม 2557 กิจการซื้อสินค้าเป็นเงินสด จานวน 1,000 หน่วย ราคาหน่วยละ 15 บาท ได้รับส่วนลดการค้า 10 % (การแสดงส่วนลด อาจเป็นช่วงจัดรายการลดราคาสินค้าลงในใบ แสดงรายการสนิ ค้า (List Price) หรือมีป้ายตดิ ลดราคา 10 % ไวท้ ีต่ ัวสนิ ค้า) คานวณราคาสินคา้ ก่อนหกั สว่ นลดการคา้ =1,000 x 15 = 15,000 บาท คานวณสว่ นลดการค้า = 15,000 x 10 / 100 = 1,500 บาท คานวณราคาสินค้าหลังหกั ส่วนลดการค้า = 15,000 – 1,500 = 13,500 บาท ดงั นน้ั ราคาสินคา้ = 15,000 บาท (ได้สว่ นลดการคา้ =1,500 บาท) หมายความวา่ ถ้าซื้อเปน็ เงนิ สดตอ้ งจ่ายเงิน = 13,500 บาท ถา้ ซ้ือเปน็ เงนิ เชื่อ จะมเี จา้ หนี้ = 13,500 บาท เช่นกนั นาจานวนเงนิ 13,500 บาท ไปบันทกึ บญั ชี

274 ตัวอย่าง 5-2 จากตัวอย่าง 5-1 สมมติว่ากิจการซ้ือสินค้าเป็นเงินเชื่อ กิจการจะบันทึกบัญชีเจ้าหนี้ การค้าจานวน 13,500 บาท โดยเจ้าหนีก้ ารค้าจะกาหนดเง่อื นไขในการชาระเงินไว้ 1/10,n/45 ราคาสนิ ค้าก่อนหกั ส่วนลดเงนิ สด =13,500 บาท คานวณสว่ นลดเงนิ สดชอ่ื “สว่ นลดรบั ” = 13,500 x 1 / 100 = 135 บาท คานวณราคาสินค้าหลงั หกั ส่วนลดเงินสด = 13,500 – 135 = 13,365 บาท หมายความวา่ กจิ การซือ้ สินค้าเป็นเงินเชื่อมาในราคา 13,500 บาท หากกิจการสามารถชาระ หนี้ได้ภายใน 10 วันนับต้ังแต่วันท่ี 1 มีนาคม 2557 ซึ่งก็คือ วันที่ 11 มีนาคม 2557 กิจการจะได้ สว่ นลดรบั จานวน 1% = 135 บาท ทาให้กิจการจ่ายเงินสดเพยี ง = 13,365 บาท กิจการต้องบันทึกบัญชี จานวนเงินที่กิจการเป็นหน้ีท้ังหมด = 13,500 บาท และจานวนเงินที่ เปน็ ส่วนลดรับ = 135 บาท และจานวนเงนิ สดทจี่ ะต้องจ่าย = 13,365 บาท แต่ถ้ากิจการชาระเงินไม่ทันภายใน 10 วัน คือไม่ทันวันที่ 11 มีนาคม 2557 กิจการจะไม่ได้ ส่วนลดรบั กจิ การตอ้ งจ่ายชาระหนเ้ี ตม็ จานวน = 13,500 บาท (วิธีการนับระยะเวลา 10 วัน คือนับวันถัดจากวันท่ีทาการซ้ือขาย และนับวันครบกาหนดด้วย จากตัวอย่าง 5-2 ต้องเรมิ่ นับวนั ที่ 2 มีนาคม 2557 ถงึ วันที่ 11 มีนาคม 2557 = 10 วัน ) การขายสนิ คา้ การขายสินคา้ ท่ไี ม่ขายเป็นหน่วยย่อยเรียกว่า “ขายส่ง” หรือขายเป็นหน่วยย่อย เรียกว่า “ขาย ปลีก” รวมถึงการขายเป็นเงินสดและการขายเป็นเงินเชื่อ ในการขายสินค้า กิจการอาจได้รับใบส่ังซื้อ จากลูกค้า กิจการจะทาการส่งสินค้าตามที่ลูกค้าส่ัง หากขายเป็นเงินสดกิจการต้องออกใบเสร็จรับเงิน ให้กับลูกค้า แต่ถ้าขายสินค้าเป็นเงินเช่ือ จะต้องมีการกาหนดระยะเวลาในการเป็นหน้ี โดยกิจการจะ ออกหลักฐานในการขายเป็นใบกากับสินค้าหรือใบแจ้งหน้ี ซ่ึงจะระบุรายการสินค้า จานวนสินค้า จานวนเงนิ และระยะเวลาในการรับชาระเงิน กิจการต้องพิจารณาใบ Credit Note หรือใบ Debit Note ท่กี ิจการไดอ้ อกให้กับลูกหน้ีด้วย เม่ือถึงวันครบกาหนดชาระเงิน กิจการจึงจะออกใบเสร็จรับเงินให้กับ ลกู หนก้ี ารคา้ ได้อยา่ งถกู ต้อง ดงั ภาพ 5.7

275 สินคา้ คงเหลือ ขายสนิ คา้ เงนิ สด ลูกหน้กี ารคา้ เงินสด ภาพท่ี 5.7 วงจรการขายสินคา้ ขั้นตอนในการขายสินคา้ จะมกี ารเจรจาการซือ้ ขาย การตกลงเรอ่ื งการขนส่ง การพิจารณาหาก ขายสินค้าเป็นเงินเช่ือ การตกลงเร่ืองระยะเวลาในการเป็นหน้ี เพราะจะมีเร่ืองของการรับชาระเงินสด เขา้ มาเกี่ยวข้อง ข้นั ตอนในการขายสนิ ค้าตามปกติอธิบายตามลาดับ ดังน้ี ขายสินคา้ รับคืนสนิ คา้ และสว่ นลด สว่ นลดจ่าย ภาพที่ 5.8 รายการทเ่ี กีย่ วข้องกับการขายสนิ ค้า รายการท่เี กีย่ วข้องกบั การขายสนิ คา้ 1. การรับคืนสินค้า เป็นบัญชีท่ีเกิดขึ้นเนื่องจากการขายสินค้าจึงถือเป็นบัญชีรายได้ แต่ บันทึกบัญชีด้านตรงกันข้ามกับบัญชีขายสินค้า ใช้บันทึกบัญชีเม่ือเกิดปัญหาเกี่ยวกับตัวสินค้า เช่น สนิ ค้าชารุด สง่ ไปเกนิ เปน็ ตน้ ดังน้ี 1.1 กจิ การรับคนื สนิ คา้ กลับมายังกจิ การ ต้องบนั ทึกคนื เงนิ สดให้กบั ลกู คา้ หรือบนั ทึกลด ยอดบญั ชีลูกหนีก้ ารค้าและบันทึกรบั สินคา้ กลับคนื มาท่ีกจิ การด้วย 1.2 กิจการไมไ่ ดร้ บั สนิ คา้ กลับมายงั กิจการเพยี งแต่ใหก้ ิจการลดราคาสนิ คา้ ให้ ต้อง บนั ทึกคนื เงินสดใหก้ บั ลูกคา้ หรือบนั ทึกลดยอดบญั ชีลูกหนี้การค้า 2. สว่ นลด เมือ่ ขายสนิ คา้ หากกจิ การต้องให้ส่วนลดจะทาให้มูลค่าของการขายสินค้าลดลง ส่วนลดในการขาย มีดังน้ี 2.1 ส่วนลดการค้า ส่วนลดน้ีกิจการจะทาการลดทันทีท่ีมีการขายสินค้านั้น เป็นการจูง ใจโดยลูกค้าอาจจ่ายเงินสดทันที หรือลูกค้ายังค้างชาระก็ได้ ราคาสินค้าจะถูกกาหนดไว้แล้ว ส่วนลด การคา้ จะคานวณจากราคาสนิ ค้าท่ไี ด้กาหนดไว้แล้วนั้น