ວິຊາບັນຊີແລະການເງິນ

276 2.2 ส่วนลดเงินสด เม่ือขายสินค้าเป็นเงินเชื่อ กิจการอาจจูงใจลูกหน้ีการค้าให้มาชาระ หนโ้ี ดยเรว็ กิจการจะลดให้เม่ือลกู หนี้นาเงนิ สดมาชาระ ส่วนลดน้ีคอื “ส่วนลดจา่ ย” 3. การขนส่งสินค้าเมื่อขาย เมื่อผู้ซื้อกับผู้ขายตกลงกันว่า ผู้ขายจะรับผิดชอบการขนส่ง สนิ คา้ นี้เองและค่าขนส่งท่ีทาให้ได้ขายสินค้าออกไป เรียกว่า “ค่าขนส่งออก” หรือตามเง่ือนไขที่ได้ตก ลงกบั ผซู้ อ้ื คือ F.O.B. Destination กจิ การผขู้ ายตอ้ งบนั ทกึ ค่าขนส่งออกนีเ้ ป็นค่าใช้จา่ ยของกจิ การ ตวั อยา่ ง 5-3 วันท่ี 15 มนี าคม 2557 กิจการขายสินค้าเป็นเงินสดจานวน 1,000 หน่วย ราคาหน่วยละ 25 บาท ให้ส่วนลดการค้า 10 % (การแสดงส่วนลด อาจเป็นช่วงจัดรายการลดราคาสินค้าลงในใบ แสดงรายการสนิ ค้า (List Price) หรือมปี ้ายติดลดราคา 10 % ไว้ท่ีตัวสนิ ค้า) คานวณราคาสินค้าก่อนหกั สว่ นลดการค้า =1,000 x 25 = 25,000 บาท คานวณส่วนลดการคา้ = 25,000 x 10 / 100 = 2,500 บาท คานวณราคาสนิ คา้ หลังหักสว่ นลดการค้า = 25,000 – 2,500 = 22,500 บาท ดังนั้น ราคาสนิ ค้า = 22,500 บาท (ใหส้ ว่ นลดการค้า =2,500 บาท) หมายความวา่ ถา้ ขายเปน็ เงนิ สดตอ้ งได้เงิน = 22,500 บาท ถา้ ขายเปน็ เงนิ เช่อื จะมลี ูกหน้ี = 22,500 บาท เชน่ กัน นาจานวนเงิน 22,500 บาท ไปบนั ทกึ บญั ชี ตัวอย่าง 5-4 จากตัวอย่าง 5-3 สมมติว่ากิจการขายสินค้าเป็นเงินเช่ือ กิจการจะบันทึกบัญชีลูกหนี้ การคา้ จานวน 22,500 บาท โดยกจิ การจะกาหนดเง่อื นไขในการชาระเงนิ ไว้ 2/15,n/30 ราคาสินค้าก่อนหักสว่ นลดเงินสด = 22,500 บาท คานวณส่วนลดเงนิ สดชื่อสว่ นลดจา่ ย = 22,500 x 2 / 100 = 450 บาท คานวณราคาสินคา้ หลงั หกั สว่ นลดเงินสด = 22,500 – 450 = 22,050 บาท หมายความว่า กจิ การขายสินค้าเปน็ เงนิ เชือ่ ในราคา 22,500 บาท หากลกู หนกี้ ารคา้ สามารถ ชาระหน้ีได้ภายใน 15 วันนับต้ังแต่วันที่ 15 มีนาคม 2557 ถึงวันท่ี 30 มีนาคม 2557 กิจการจะต้องให้ สว่ นลดจา่ ยจานวน 2% = 450 บาท ทาให้กจิ การไดร้ บั เงนิ สดเพียง = 22,050 บาท กจิ การต้องบนั ทกึ บญั ชี จานวนเงินท่ีมีลูกหนี้การค้าท้ังหมด = 22,500 บาท และจานวนเงินที่ เปน็ ส่วนลดจา่ ย = 450 บาท และจานวนเงินสดทจ่ี ะไดร้ บั = 22,050 บาท

277 แต่ถา้ ลูกหนี้การค้ามาชาระเงินไม่ทนั ภายใน 15 วนั คือไม่ทันวันท่ี 30 มีนาคม 2557 กิจการไม่ ตอ้ งให้สว่ นลดจ่าย กจิ การจะไดร้ บั ชาระเต็มจานวน = 22,500 บาท (วิธีการนับระยะเวลา 15 วัน คือนับวันถัดจากวันท่ีทาการซื้อขาย และนับวันครบกาหนดด้วย จาก ตวั อย่าง 5-4 ต้องเรม่ิ นบั วันท่ี 16 มีนาคม 2557 ถึงวนั ที่ 30 มนี าคม 2557 = 15 วนั ) จากเรอื่ งท่ีกล่าวมาซ่ึงข้องกับการซ้ือ-ขายสินค้า กิจการจะมีวิธีการบันทึกบัญชีอย่างไร เพื่อให้ เหมาะกับชนิดของสินค้าและสะดวกแก่การดาเนินงาน กิจการต้องเลือกวิธีการบันทึกบัญชีให้ เหมาะสมกับลกั ษณะของกิจการและลักษณะของสินค้าที่กิจการขาย โดยพิจารณาว่ากิจการจะบันทึก บัญชตี ามปกตขิ องสินคา้ คงเหลอื คือเป็นสนิ ทรัพย์ ซึ่งต้องบนั ทกึ อยา่ งละเอยี ดทุกขั้นตอน แต่ถ้ากิจการ นนั้ ไมส่ ามารถที่จะบนั ทกึ อย่างละเอียดได้ จะมีทางเลือกอ่นื หรือไม่ Jan R. Williams et al., (2015: 253) ให้ความเห็นไว้ว่า ท้ังสองวิธีอาจจะใช้ในการบัญชี เกี่ยวกับสินค้าคงเหลือ 1) a perpetual inventory system or 2) a periodic inventory system ทั้งสองวิธีถูกนามาใช้อย่างแพร่หลายทุกวันน้ีการใช้งานของระบบบัญชีคอมพิวเตอร์ท่ีก้าวหน้าขึ้นได้ ทาให้วิธี perpetual ใช้ง่ายและคุ้มค่าใช้จ่ายที่จะทาให้การดาเนินงานประสบความสาเร็จส่วนวิธี periodic ส่วนมากจะใช้ในธุรกิจขนาดเล็กมากที่สามารถจัดทาได้ด้วยตัวเอง ระบบสินค้าคงเหลือทั้ง สองระบบน้ี สิ่งสาคัญท่ีจะตระหนักว่าการบันทึกบัญชีสินค้าคงเหลือจะคล้ายกับการบัญชีสาหรับ ค่าใช้จ่ายล่วงหน้า สินค้าคงเหลือที่ถูกซื้อจะมีการรายงานในขั้นต้นว่าเป็นสินทรัพย์ในงบแสดงฐานะ การเงนิ เม่อื ขายให้กบั ลูกค้า สินทรัพยน์ ี้จะถูกโอนเปน็ คา่ ใช้จ่ายเปน็ ต้นทนุ ของสินคา้ ทขี่ าย จากความหมายข้างต้นจะเห็นว่า สินค้าคือสินทรัพย์ของกิจการที่กิจการต้องจ่ายเงินไปก่อน เพ่ือจะได้สินค้ามาขาย เม่ือได้ขายออกไปสินทรัพย์จะลดลงพร้อมกับเกิดเป็นค่าใช้จ่าย แต่การบันทึก บัญชีเกี่ยวกับสินค้าคงเหลือท่ีนิยมใช้มี 2 วิธี คือ วิธี perpetual และวิธี periodic ซึ่งมีความแตกต่าง กัน กิจการที่จะนามาใชต้ ้องคานึงถึงลกั ษณะของสินค้าทข่ี ายและขนาดของกจิ การดว้ ย สินค้าคงเหลือตามปกติจะต้องบันทึกบัญชีเป็นสินทรัพย์ ถึงแม้จะไม่ได้ซื้อมาเพ่ือใช้ประโยชน์ ก็ตาม แสดงรปู ภาพ ดงั นี้

278 เงินสด ตน้ ทุนสินคา้ ท่ีขาย คูท่ ่ี 1 สนิ คา้ คงเหลือ สินทรัพย์ลดลง คทู่ ่ี 2 เงินสด,ลกู หน้ี เมอ่ื ถกู ซอ้ื มาจะบนั ทกึ บัญชีเปน็ รายได้จากการขาย สินทรัพย์ เมอื่ สนิ ค้าคงเหลอื ถกู ขายออกไปจะ บนั ทึกบัญชเี ป็น ภาพที่ 5.9 วงจรของการซื้อสนิ ค้ามาเพ่อื ขาย จากภาพที่ 5.9 เมอ่ื ซือ้ สินค้ามาจะบันทึกบัญชีเป็นสินทรัพย์ สินค้าเป็นสินทรัพย์ตามปกติของ กจิ การ และเมอ่ื สินค้าถกู ขายออกไป กิจการต้องบันทึกให้จานวนสินค้าลดลงและโอนไปเป็นค่าใช้จ่าย ในเวลาเดียวกัน กจิ การจะได้รบั เงินสดหรอื ลูกหน้ที ี่ก่อให้เกดิ รายได้จากการขายแก่กิจการ วิธีการเช่นนี้ เป็นวิธีการที่มีข้ันตอนละเอียด เน่ืองจากสินค้าเป็นสินทรัพย์แต่เป็นสินทรัพย์ท่ีซ้ือมาขาย กรณีน้ีจึง ซับซ้อนกว่าสินทรัพย์ทั่วไปๆที่กิจการมีไว้ใช้ประโยชน์ และเพ่ือความมีประสิทธิภาพในการควบคุม ระบบของสินค้าคงเหลือกิจการสามารถทราบจานวนของสินค้าท่ียังคงเหลืออยู่ได้ทันที ส่วนกิจการที่ ขายสินค้าเป็นจานวนมากและราคาสินค้าต่อหน่วยไม่สูงมากอาจปรับวิธีการให้ง่ายเพื่อความสะดวก ในการบนั ทึกบญั ชี อาจไม่ตอ้ งละเอยี ดเชน่ เดยี วกบั วิธีทีก่ ล่าวมาน้ี วธิ ีการบันทึกบัญชเี ก่ียวกับการซือ้ สินคา้ มาเพ่อื ขาย วธิ ที ่ใี ชก้ ันอย่างแพร่หลายมี 2 วิธี คือ 1. การบันทึกบัญชีสินค้าอย่างต่อเน่ือง (Perpetual Inventory Method) เป็นวิธีการบันทึก บญั ชี “สนิ ค้าคงเหลือ” เปน็ “สินทรพั ย์” เมอื่ ขายออกไปจงึ จะบนั ทึกบัญชีเป็นค่าใช้จ่ายเพราะก่อให้เกิด รายได้ เปน็ การบนั ทกึ บญั ชีสนิ คา้ อยา่ งละเอียด ทาใหท้ ราบจานวนของสินคา้ คงเหลอื ไดท้ นั ที

279 2. การบันทึกบัญชีสินค้าเม่ือถึงวันสิ้นงวด (Periodical Inventory Method) เป็นวิธีการ บนั ทกึ บญั ชี “สนิ คา้ คงเหลือ” เป็น “ค่าใชจ้ ่าย”ก่อน เมอื่ ถงึ วนั สิ้นงวดจงึ จะบันทึกบัญชี “สินค้าคงเหลือ” เปน็ “สนิ ทรัพย์” อีกครง้ั หนึง่ จะมวี ธิ ีการบนั ทกึ บัญชตี ามความสะดวกในการดาเนนิ งาน 1. การบันทึกบญั ชสี นิ ค้าอย่างตอ่ เน่ือง วิธีการบันทึกบัญชีจะมีความละเอียดทุกขั้นตอน สามารถทราบจานวนของสินค้าคงเหลือได้ ตลอดเวลา เนือ่ งจากเปน็ กจิ การทซ่ี ้อื สนิ คา้ มาเพอ่ื ขายเป็นจานวนไม่มากและสินค้ามีราคาต่อหน่วยสูง กิจการท่ีควรใช้วิธีการบันทึกบัญชีสินค้าอย่างต่อเนื่อง ได้แก่ กิจการจาหน่ายเคร่ืองใช้ไฟฟ้า กิจการ จาหน่ายรถไถนา กิจการจาหน่ายรถจักรยานยนต์ กิจการจาหน่ายเฟอร์นิเจอร์ เป็นต้น วิธีการบันทึก บญั ชอี ยา่ งต่อเนอื่ ง มดี งั นี้ 1.1 เมือ่ ซือ้ สนิ คา้ จะบันทกึ บัญชีสินคา้ เป็นสินทรพั ย์ ชือ่ บัญชี “สินค้าคงเหลือ” 1.1.1 กิจการซอื้ สนิ ค้าเปน็ เงนิ สด จานวน 50,000 บาท เดบิต สนิ คา้ คงเหลอื 50,000 เครดติ เงินสด 50,000 1.1.2 กิจการซ้ือสินค้าเป็นเงินเชื่อ จานวน 50,000 บาท โดยเจ้าหน้ีการค้าให้ค้าง ชาระได้นาน 30 วนั 50,000 เดบิต สนิ ค้าคงเหลือ เครดิต เจา้ หนก้ี ารคา้ 50,000 1.1.3 กิจการชาระหนี้ใหเ้ จ้าหนี้การคา้ เมอื่ ครบกาหนด 30 วัน จานวน 50,000 บาท เดบติ เงินสด 50,000 เครดติ เจ้าหน้กี ารค้า 50,000 1.2 เมือ่ ซื้อสินค้าไดร้ ับสว่ นลดการคา้ 1.2.1 กิจการซ้ือสินคา้ จานวน 50,000 บาท ได้รับส่วนลดการคา้ 5 % เดบติ สนิ ค้าคงเหลอื (50,000 – (50,000 x5%)) 47,500 เครดติ เงินสด/เจา้ หน้ี 47,500

280 1.3 เม่อื ซอื้ สนิ คา้ เปน็ เงนิ เชื่อไดร้ ับสว่ นลดเงนิ สด 1.3.1 กิจการซ้ือสนิ คา้ เป็นเงินเชือ่ จานวน 47,500 บาท เง่อื นไขการชาระหน้ี 3/8,n/45 กจิ การชาระหน้ีภายในกาหนด 8 วัน จะได้รับส่วนลดเงนิ สด 3% ชื่อ ส่วนลดรับ แต่ต้องบันทึก บัญชีเปน็ “สนิ ค้าคงเหลอื ” เพราะ บญั ชี“ส่วนลดรับ” ทาใหม้ ูลค่าของสินค้าท่ีซื้อมาลดลง จึงต้องบันทึก บญั ชีให้ลดลงในทนั ที เดบติ เจา้ หน้กี ารคา้ 47,500 เครดิต เงินสด (47,500 – (47,500 x3%)) 46,075 เครดิต สนิ ค้าคงเหลอื (47,500 x3%) 1,425 1.4 เม่ือขายสินค้า จะบันทึกบัญชี 2 คู่ คู่ที่ 1 การขายสินค้า คู่ท่ี 2 คือ บันทึกบัญชีลด จานวนสินค้าคงเหลือลงเน่ืองจากถูกขายออกไปและโอนรายการนี้ไปเป็นค่าใช้จ่ายช่ือบัญชีต้นทุน สินค้าที่ขายหรือบัญชีต้นทุนขายและบันทึกรายได้จากการขายสินค้าซึ่งอาจได้รับเป็นเงินสดหรือ เป็นเงินเชือ่ 1.4.1 กจิ การขายสนิ ค้าเปน็ เงนิ สด ราคาขาย 20,000 บาท ราคาทนุ 15,000 บาท เดบิต เงินสด 20,000 เครดติ ขายสนิ ค้า 20,000 บันทกึ ขายสนิ คา้ เป็นเงินสด เดบิต ตน้ ทุนขาย 15,000 15,000 เครดิต สินคา้ คงเหลอื บนั ทกึ ต้นทุนของสนิ คา้ ทีข่ ายไปแลว้ 1.4.2 กิจการขายสินคา้ เปน็ เงนิ เช่ือ สินค้ามรี าคาขาย 20,000 บาท และราคาทุน 15,000 บาท โดยกจิ การใหล้ ูกหน้กี ารคา้ ค้างชาระได้ 30 วนั เดบิต ลูกหนกี้ ารคา้ 20,000 เครดิต ขายสินคา้ 20,000 ขายสินค้าเป็นเงินเช่ือ เดบิต ตน้ ทนุ ขาย 15,000 15,000 เครดิต สนิ ค้าคงเหลอื บันทกึ ราคาทนุ ของสินคา้ ท่ีขายไปแล้ว

281 1.4.3 รบั ชาระหน้ีจากลกู หนี้เมือ่ ครบกาหนด 30 วัน เดบติ เงินสด 20,000 เครดติ ลูกหนี้การค้า 20,000 1.5 การให้สว่ นลดการค้าเมอ่ื ขายสนิ ค้า 1.5.1 กจิ การขายสนิ คา้ สนิ ค้ามีราคาขาย 20,000 บาท และราคาทุน 15,000 บาท ใหส้ ่วนลดการคา้ 2 % เดบิต เงินสด/เจ้าหนก้ี ารค้า (20,000 – (20,000 x 2%)19,600 เครดติ ขายสินคา้ 19,600 บนั ทกึ ขายสินคา้ เป็นเงนิ สด เดบิต ตน้ ทุนขาย 15,000 เครดติ สินคา้ คงเหลือ 15,000 บนั ทึกต้นทุนของสินคา้ ทีข่ ายไปแลว้ 1.6 การให้สว่ นลดเงินสดเมอื่ ขายสินค้าเปน็ เงนิ เชื่อ 1.6.1 กิจการขายสนิ ค้าเป็นเงนิ เชอ่ื จานวน 19,600 บาท เงื่อนไขการชาระหนี้ 3/8,n/45 และลกู หน้ีการค้าสามารถมาชาระหน้ไี ด้ทัน 8 วนั เดบิต เงนิ สด (19,600 – (19,600 x 3%) 19,012 เดบิต สว่ นลดจา่ ย (19,600 x 3%) 588 เครดิต ลกู หนกี้ ารคา้ 19,600 บนั ทึกรับชาระหน้ีจากลูกหนีก้ ารคา้ ให้ส่วนลดจ่าย 3% 1.7 เม่ือถึงวันสิ้นงวด กิจการจะทราบจานวนของสินค้าคงเหลืออยู่แล้ว เน่ืองจาก กิจการได้บันทึกบัญชีอย่างละเอียด แต่กิจการต้องตรวจนับจานวนของสินค้าคงเหลือที่มีอยู่จริงเพ่ือ นามาเปรยี บเทยี บกับจานวนของสนิ คา้ คงเหลอื ท่มี อี ยใู่ นสมุดบัญชีว่ามีจานวนตรงกันหรือไม่ อย่างไรก็ ตามกิจการต้องตรวจนับสินค้าคงเหลือในวันส้ินงวดเพื่อตรวจสอบกับจานวนสินค้าคงเหลือท่ีมีอยู่ใน บญั ชี และยดึ ตามจานวนท่มี อี ยู่จรงิ โดยการปรับปรุงรายการใหถ้ ูกต้อง ถึงแม้กิจการจะได้บันทึกบัญชี ไว้อย่างละเอียดแล้วก็ตามและต้องปรับปรุงจานวนตามท่ีบันทึกในสมุดบัญชีให้เท่ากับจานวนท่ีมีอยู่ จริงเทา่ นั้น (บญุ เสริม วมิ ุกตะนนั ท์ และคณะ, 2556: 174)

282 คาศพั ทท์ ตี่ ้องใช้ในเรื่องสินค้าคงเหลือ 1. สินค้าคงเหลอื ตน้ งวด หมายความว่า สนิ ค้าทีข่ ายไม่หมด เหลือจากงวดท่แี ล้ว จะถกู บนั ทกึ เปน็ ยอดยกมาในงวดนี้ 2 สินค้าคงเหลือปลายงวด หมายความว่า สินค้าที่ยังไม่ได้ขายในงวดน้ี จะถูกบันทึกเป็น ยอดยกไปในงวดนี้ 3 ต้นทุนขายหรือต้นทุนสินค้าที่ขายไปแล้ว หมายความว่า ราคาทุนของสินค้าที่ได้ขาย ไปแลว้ ตวั อยา่ ง 5-5 หา้ งหนุ้ สว่ นจากดั สงกรานต์ เปดิ กจิ การซือ้ ขายของใช้เบ็ดเตล็ดในครัวเรือน โดยมีข้อมูล ของสินค้าคงเหลือท่ียังขายไม่หมดจากปี 2556 จานวน 10,000 บาท (สินค้าต้นงวดปี 2557) และในปี 2557 มีรายการซือ้ สนิ คา้ มาเพอื่ ขาย ดังนี้ กจิ การซื้อสินค้าเปน็ เงินสด จานวน 50,000 บาท เดบิต สนิ ค้าคงเหลือ 50,000 50,000 เครดติ เงินสด กิจการขายสนิ ค้าเป็นเงนิ สด สนิ ค้ามรี าคาขาย 20,000 บาท และราคาทุน 15,000 บาท เดบิต เงินสด 20,000 เครดิต ขายสนิ ค้า 20,000 เดบติ ต้นทุนขาย 15,000 เครดิต สินค้าคงเหลือ 15,000 เงินสด สมดุ บญั ชีแยกประเภททว่ั ไป ขายสินค้า 401 ขายสนิ ค้า 20,000 101 เงนิ สด 20,000 20,000 20,000

สนิ ค้าคงเหลอื 103 ต้นทนุ ขาย 283 ยอดยกมา 10,000 ต้นทนุ ขาย 15,000 15,000 เงนิ สด 50,000 501 45,000 สนิ คา้ คงเหลือ 15,000 งบทดลอง ชอื่ บัญชี เลขท่ี เดบติ เครดิต บญั ชี บาท - บาท - สนิ คา้ คงเหลือ (ปลายงวด) 103 45,000 - ตน้ ทนุ ขาย 501 15,000 - ขายสินค้า 401 20,000 - จากการบันทึกบัญชี กิจการจะได้ข้อมูลอย่างละเอียดครบถ้วนทุกรายการ สามารถนาข้อมูล ไปคานวณหาผลการดาเนินงานต่อไปได้ 2. การบันทึกบญั ชสี นิ คา้ เม่ือถึงวนั ส้ินงวด วิธีการบันทึกบัญชีจะต้องสะดวกต่อการดาเนินงาน เมื่อซ้ือสินค้ามาจะบันทึกบัญชีไว้เป็น ค่าใช้จ่าย และเมื่อขายสินค้าออกไปจะบันทึกบัญชีเพียงรายได้จากการขายสินค้า ถึงวันสิ้นงวดจึง บันทกึ บญั ชี “สินค้าคงเหลือ” เปน็ “สินทรพั ย”์ ของกจิ การ ตามวธิ นี เ้ี ม่ือกิจการซื้อสินค้าแต่ละคร้ังจะซ้ือ สินค้าเป็นจานวนมากสินค้าท่ีซ้ือมีราคาไม่สูง ทาให้กิจการท่ีควรใช้วิธีการบันทึกบัญชีสินค้าเม่ือถึงวัน ส้ินงวด ได้แก่ หา้ งสรรพสินค้า รา้ นขายยา ร้านขายของชา ร้านขายเสือ้ ผา้ เปน็ ตน้ อธบิ ายได้ ดังนี้ 2.1 เม่อื ซอื้ สินค้า เมอ่ื กจิ การซื้อสนิ คา้ มาจะบันทกึ การซื้อสินค้าเป็นคา่ ใชจ้ ่ายบันทกึ บญั ชี ดงั น้ี 2.1.1 กจิ การซือ้ สินคา้ เปน็ เงนิ สด จานวน 50,000 บาท เดบิต ซอ้ื สนิ ค้า 50,000 เครดิต เงินสด 50,000

284 2.1.2 กิจการซอื้ สินค้าเป็นเงนิ เชือ่ จานวน 50,000 บาท โดยกิจการค้างชาระได้ 30 วัน เดบิต ซือ้ สินค้า 50,000 เครดติ เจา้ หนี้การคา้ 50,000 2.1.3 กิจการจา่ ยชาระหนีใ้ หเ้ จ้าหนเ้ี ปน็ เงนิ สด เมือ่ ครบกาหนด 30 วัน เดบิต เจา้ หนีก้ ารคา้ 50,000 เครดติ เงนิ สด 50,000 2.2 เมอ่ื ซือ้ สนิ ค้าไดร้ บั ส่วนลดการค้า 2.2.1 กจิ การซ้อื สินค้าจานวน 50,000 บาท ได้รบั สว่ นลดการคา้ 5 % เดบิต ซือ้ สินค้า (50,000 – (50,000 x5%)) 47,500 เครดิต เงนิ สด/เจา้ หน้ี 47,500 2.3 เมือ่ ซ้ือสินคา้ เป็นเงินเชื่อและได้รบั ส่วนลดเงินสด 2.3.1 กจิ การซื้อสินคา้ เปน็ เงนิ เชือ่ จานวน 47,500 บาท เงื่อนไขการชาระหนี้ 3/8,n/45 กจิ การชาระหน้ีภายในกาหนด ได้รับส่วนลดเงินสด 3% ช่ือ “ส่วนลดรบั ” เดบิต เจา้ หนี้การค้า 47,500 เครดติ เงินสด (47,500 – (47,500 x3%)) 46,075 เครดติ ส่วนลดรบั (47,500 x3%) 1,425 2.4 เมื่อขายสินค้า เมื่อกิจการได้ขายสินค้าออกไปจะบันทึกบัญชีเฉพาะราคาขายถือเป็น รายไดข้ องกจิ การบันทึกบญั ชี ดงั นี้ 2.4.1 กิจการขายสินค้าเปน็ เงินสด สินคา้ มรี าคาขาย 20,000 บาท และราคาทนุ 15,000 บาท เดบิต เงนิ สด 20,000 เครดิต ขายสินคา้ 20,000 2.4.2 กจิ การขายสินคา้ เปน็ เงินเช่ือ สินคา้ มรี าคาขาย 20,000 บาท และราคาทุน 15,000 บาท โดยกจิ การใหล้ ูกหนี้การค้าค้างชาระได้ 30 วัน เดบิต ลูกหนีก้ ารค้า 20,000 เครดิต ขายสินคา้ 20,000

285 2.4.3 รับชาระหนจี้ ากลูกหนี้ เมอื่ ครบกาหนด 30 วนั เดบติ เงนิ สด 20,000 เครดติ ลูกหนกี้ ารค้า 20,000 2.5 การใหส้ ว่ นลดการคา้ เมื่อขายสนิ ค้า 2.5.1 กิจการขายสนิ ค้า สินคา้ มีราคาขาย 20,000 บาท และราคาทนุ 15,000 บาท ให้ สว่ นลดการค้า 2 % เดบติ เงินสด/เจา้ หนี้การคา้ (20,000 – (20,000 x 2%)19,600 เครดิต ขายสินคา้ 19,600 2.6 การใหส้ ว่ นลดเงินสดเม่ือขายสินค้าเปน็ เงนิ เช่อื 2.6.1 กจิ การขายสินค้าเปน็ เงนิ เช่ือจานวน 19,600 บาท เงือ่ นไขการชาระหนี้ 3/8,n/45 เดบิต เงินสด(19,600 – (19,600 x 3%) 19,012 เดบติ สว่ นลดจ่าย (19,600 x 3%) 588 เครดติ ลูกหน้กี ารค้า 19,600 บันทึกรับชาระหน้จี ากลกู หนี้การค้า ใหส้ ว่ นลดจา่ ย 3% 2.7 เม่ือถึงวันสน้ิ งวด ตามวิธีนี้จะบันทึกบัญชีซ้ือสินค้าไว้เป็นค่าใช้จ่าย ในระหว่างงวดเม่ือขายสินค้าออกไป จะไม่ทราบว่ามีจานวนเท่าไหร่ เมื่อถึงวันส้ินงวดกิจการต้องตรวจนับจานวนและวัดมูลค่าสินค้า คงเหลือปลายงวดว่ามีมูลค่าเท่าใด เพ่ือนามาเปรียบเทียบกับจานวนสินค้าที่มีเพื่อขายท้ังหมดจะได้ ทราบจานวนของสินค้าที่ได้ขายออกไป จากนนั้ จะบันทึกสนิ คา้ คงเหลือเป็นสินทรพั ย์ ตัวอย่าง 5-6 หา้ งหุน้ สว่ นจากัด สงกรานต์ เปิดกจิ การซ้ือขายของใช้เบ็ดเตล็ดในครัวเรือน โดยมีข้อมูล ของสินค้าคงเหลือที่ยังขายไม่หมดจากปี 2556 จานวน 10,000 บาท (สินค้าคงเหลือต้นงวดปี 2557 ) และในปี 2557 มีรายการซ้อื สนิ ค้ามาเพ่อื ขาย ดังน้ี กิจการซอื้ สินคา้ เป็นเงินสด จานวน 50,000 บาท เดบิต ซ้ือสินค้า 50,000 เครดิต เงนิ สด 50,000

286 กจิ การขายสนิ คา้ เปน็ เงินสด ในราคาขาย 20,000 บาทและราคาทนุ 15,000 บาท เดบิต เงินสด 20,000 เครดิต ขายสินคา้ 20,000 ซอื้ สนิ ค้า 501 ขายสนิ ค้า 401 เงนิ สด 50,000 เงินสด 20,000 50,000 20,000 ชอ่ื บญั ชี งบทดลอง เดบิต เครดิต เลขที่ บาท - บาท - บญั ชี สินคา้ คงเหลอื (ต้นงวด) 103 10,000 - ซอื้ สินคา้ 501 50,000 - ขายสินคา้ 401 20,000 - จะเห็นได้ว่าในระหว่างงวดจะไม่มีข้อมูลของสินค้าคงเหลือ มีแต่บัญชีซ้ือสินค้า 50,000 บาท และบัญชีขายสินค้าราคาขาย 20,000 บาท ราคาทุน 15,000 บาท กิจการไม่ทราบจานวนของสินค้า คงเหลือท่ีถูกขายออกไป จึงต้องทาการตรวจนับและวัดมูลค่าแล้วนามาบันทึกบัญชีเป็นสินทรัพย์ของ กิจการอีกข้ันตอนหนึ่งดังนั้นในวันส้ินงวด กิจการตรวจนับสินค้าคงเหลือปลายงวดได้ 45,000 บาท คานวณจาก สนิ คา้ คงเหลือตน้ งวด 10,000 + ซื้อระหว่างงวด 50,000 – ขายไป 15,000 = 45,000 บาท เพราะฉะนั้น (ราคาทนุ ) (ราคาทุน) (ราคาทนุ ) สินคา้ คงเหลอื ท่ยี ังไม่ได้ขายออกไป (ปลายงวด) ในราคาทนุ = 45,000 บาท กจิ การทใี่ ชว้ ธิ ีการบนั ทึกบัญชสี นิ ค้าเม่ือถงึ วันสน้ิ งวด กจิ การต้องคานวณหารายการต่อไปนี้ 1. ซือ้ สทุ ธิ 2. ต้นทนุ ขาย

287 2.8 การคานวณซื้อสุทธิ ซ้ือสุทธิ หมายถึง การซ้ือสินค้ามาเพ่ือขายและเกิดรายการที่เกี่ยวข้องคือ ค่าขนส่งเข้า ส่งคืน สินค้าและส่วนลด ส่วนลดรับ กิจการต้องคานวณการซ้ือสินค้าท้ังสิ้นที่รวมรายการทุกรายการท่ี เกยี่ วขอ้ งว่ามีมูลคา่ เทา่ ใด กิจการที่ใช้วิธีการบันทึกบัญชีสินค้าเมื่อถึงวันสิ้นงวด เพ่ือความสะดวกกิจการจึงบันทึกบัญชี ตามรายการท่ีเกิดข้ึนจริง คือ การซื้อสินค้า การจ่ายค่าขนส่งเข้า การส่งคืนสินค้าและส่วนลด และการ ได้รับส่วนลดรับจากเจ้าหน้ีการค้า เหตุการณ์ท่ีกล่าวมาน้ีอาจเกิดข้ึนได้ทุกรายการหรือเกิดเพียงบาง รายการแล้วแต่สถานการณ์ ทาให้กิจการต้องคานวณว่า ในการซ้ือทั้งหมด ประกอบไปด้วยรายการ ใดบ้าง มสี ูตร ดังนี้ ซื้อสุทธิ = ซอื้ สินค้า + ค่าขนส่งเข้า – สง่ คืนสินคา้ และส่วนลด – ส่วนลดรับ (ทม่ี า: สมนึก เอื้อจริ ะพงษพ์ ันธ์ และ สมเดช โรจน์คุรเี สถียร, 2552: 348) หมายความว่า ในการซ้ือสินค้ามาขาย ต้องคานวณมูลค่าท่ีเก่ียวข้องท้ังหมดซ่ึงหมายถึงการ ซื้อสทุ ธิ โดยท่ี 2.8.1 การจ่ายค่าขนสง่ เขา้ ทาให้กิจการไดส้ นิ ค้ามาขาย จงึ นาจานวนเงินนไ้ี ปบวกกับการซือ้ สนิ คา้ 2.8.2 การสง่ คนื และสว่ นลด ทาให้จานวนเงินทีซ่ อื้ สินคา้ มจี านวนลดลง จึงนาจานวนเงินน้ี ไปหกั ออกจากการซ้อื สินคา้ 2.8.3 การได้ส่วนลดรับ ทาใหจ้ านวนเงินที่ซอ้ื สินคา้ เปน็ เงนิ เช่ือมจี านวนลดลง จงึ นาจานวน เงินนไี้ ปหกั ออกจากการซ้ือสินคา้ 2.9 การคานวณต้นทุนขาย ต้นทุนขาย หมายถึง “ราคาทุนของสินค้าท่ีได้ขายไปแล้ว” กิจการท่ีใช้วิธีการบันทึกบัญชี สินค้าเมื่อถึงวันส้ินงวด เม่ือถึงวันส้ินงวดกิจการจะไม่ทราบจานวนของสินค้าท่ียังไม่ได้ขายออกไป เน่ืองจากสนิ คา้ มีเป็นจานวนมากและราคาต่อหน่วยต่า กิจการไม่ได้บันทึกจานวนของสินค้าที่ถูกขาย ออกไปแต่บันทึกข้อมูลเฉพาะสินค้าคงเหลือต้นงวดกับรายการซื้อสินค้ามาในระหว่างงวด ดังนั้น เม่ือ ถึงวนั สิ้นงวดสิ่งทกี่ จิ การต้องทราบคือ

288 1. จานวนสินคา้ คงเหลือตน้ งวด ทเ่ี หลอื มาจากงวดท่แี ลว้ 2. รายการ ซือ้ สทุ ธิ คอื รายการซ้อื สินคา้ ซ่งึ ได้บวกและหักรายการที่เก่ียวข้องแลว้ 3. จานวนสนิ ค้าคงเหลือปลายงวด ของงวดน้ี นารายการนี้มาคานวณหา ราคาทุนของสินค้าท่ีได้ขายไปแล้ว หรือเรียกว่า “ต้นทุนขาย” เนื่องจากว่า หากไม่ทราบราคาทุนของสินค้าที่ถูกขายออกไป ก็จะไม่ทราบผลการดาเนินงานใน เบอื้ งต้นของกจิ การนนั่ เอง มีสตู รในการคานวณ ตน้ ทนุ สนิ ค้าท่ีขาย ดงั นี้ ต้นทุนขาย = สินค้าคงเหลอื ต้นงวด+ ซ้ือสทุ ธิ – สนิ คา้ คงเหลือปลายงวด (ทม่ี า: สมนึก เอื้อจริ ะพงษ์พันธ์ และ สมเดช โรจน์คุรเี สถียร, 2552: 348) จากสูตร ต้นทนุ ขาย มีความหมายว่า 1. สินค้าคงเหลอื ต้นงวด เป็นสนิ ค้าท่เี หลือจากรอบระยะเวลาบัญชีที่แล้ว ขายไมห่ มด จึง นามาขายต่อในงวดนี้ ซึ่งตามปกติแล้ว กิจการมักจะต้องขายสินค้าคงเหลือต้นงวดนี้ก่อนเป็นอันดับ แรก เพราะเปน็ สินค้าตกคา้ งจากงวดที่แล้ว ในการคานวณจงึ นามาเปน็ รายการแรก 2. ซ้ือสุทธิ เป็นสินค้าท่ีซื้อในงวดนี้ ซึ่งซื้อมาเพ่ือขายในระหว่างงวดอยู่แล้ว จะต้องถูกขายไป ในงวดนดี้ ้วย และจะมีรายการท่เี กีย่ วข้องกบั การซื้ออกี ในการคานวณจึงต้องนาซ้ือสทุ ธิมาบวกเข้าไป 3. สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด เป็นสินคา้ ท่ยี งั ไม่ได้ขายออกไป การคานวณจึงต้องนามาหักออก ต่อไปนี้จะเป็นการเปรียบเทียบการบันทึกบัญชีทั้ง 2 แบบ เพื่อจะได้เห็นวิธีการท่ีแตกต่างกัน เม่ือนาไปใช้จะไดเ้ หมาะกับสินค้าทนี่ ามาขาย ดงั น้ี

289 ตารางท่ี 5.1 การเปรียบเทียบวิธีการบันทึกบัญชีระหว่าง การบันทึกบัญชีเม่ือถึงวันสิ้นงวดกับการ บันทึกบัญชสี ินคา้ อย่างตอ่ เน่ือง รายการ บันทกึ บญั ชเี มื่อถงึ วนั สนิ้ งวด บันทกึ บญั ชสี นิ ค้าอย่าง 1.ซ้ือสินคา้ ต่อเน่อื ง ซื้อสินค้า ………….. 2. การส่งคืนสนิ คา้ เงนิ สด/เจ้าหน้ี สนิ คา้ คงเหลอื ……… เงนิ สด/เจ้าหนี้ ........ 3. จ่ายชาระค่าสินค้าท่ีซ้ือมาเป็นเงิน เงินสด/เจา้ หน้ี ........ เช่ือ ( ไม่ไดร้ ับส่วนลด ) สง่ คนื และส่วนลด ............ เงนิ สด/เจา้ หนี้ ........ 4. จ่ายชาระค่าสินค้าท่ีซ้ือมาเป็นเงิน สินคา้ คงเหลอื ......... เช่ือ ( ได้รับสว่ นลด ) เจา้ หน้ี .............. เงนิ สด ................ เจ้าหน้ี ................ 5. กจิ การจา่ ยคา่ ขนสง่ สินคา้ เมื่อซอื้ เงินสด ............. เจ้าหนี้ .................. เงินสด ................ เจา้ หนี้ .................. สว่ นลดรับ ................ เงนิ สด ............... สินค้าคงเหลือ .......... คา่ ขนสง่ เข้า .................. เงนิ สด .............. สินคา้ คงเหลือ .............. เงนิ สด ............ 6. ขายสนิ ค้า เงินสด/ลกู หนี้ ................ เงินสด/ลูกหนี้ ................ ขายสนิ ค้า .............. ขายสนิ ค้า .......... 7. การรับคืนสินค้าจากการขายเป็น รับคืนและสว่ นลด ............ ต้นทุนขาย ........... เงินสดและเช่ือ (ไม่รับสินค้ากลับคืน เงินสด / ลูกหนี้ ........... สนิ ค้าคงเหลือ ............. แต่ลดราคาสนิ ค้าให้) รับคืนและส่วนลด.............. เงินสด /ลูกหนี้ ......... 8.การรบั คืนสนิ ค้าจากการขายเป็นเงิน รับคืนและส่วนลด ............ รับคืนและสว่ นลด.............. สดและเชือ่ (รบั สนิ คา้ กลับคืน) เงนิ สด / ลูกหน้ี ........... เงินสด /ลกู หนี้ ......... สินค้าคงเหลอื ......... ต้นทุนขาย ........ 9. กิจการจา่ ยค่าขนส่งสินค้าเมอ่ื ขาย คา่ ขนสง่ ออก ................. ค่าขนส่งออก ................. เงินสด ................ เงินสด ............

290 รายการ บันทกึ บญั ชเี มอ่ื ถึงวนั สน้ิ งวด บันทกึ บญั ชสี นิ ค้าอย่าง ตอ่ เนื่อง 10. รับชาระหนี้จากการขายสินค้า เงินสด .................. เงินสด .................. เป็นเงินเช่ือ (ไม่ ใหส้ ว่ นลด) ลูกหน้ีการคา้ ............. ลูกหน้ีการคา้ ............. 11. รับชาระหน้ีจากการขายสินค้า เงินสด .................. เงินสด .................. เปน็ เงนิ เชอ่ื ( ให้ส่วนลด) สว่ นลดจา่ ย ................. สว่ นลดจา่ ย ................. ลูกหนก้ี ารคา้ ............. ลกู หน้กี ารค้า ............. 12. การบันทึกบัญชีสินค้าคงเหลือใน กาไรขาดทนุ … ไมต่ อ้ งบนั ทึกบญั ชี เน่อื งจาก วนั ส้ินงวด สินคา้ คงเหลอื (ต้นงวด) … กิจการได้บันทึกบญั ชอี ย่าง ซ้ือสินคา้ … ตอ่ เนอื่ งแลว้ ทาใหม้ ีบัญชสี ินคา้ สนิ ค้าคงเหลือ(ปลายงวด) … คงเหลือและบญั ชแี ยกประเภท กาไรขาดทนุ … (ดดั แปลงจาก :สมนกึ เอื้อจิระพงษ์พนั ธ์ และ สมเดช โรจนค์ ุรเี สถียร, 2552: 378) ไม่ว่ากิจการจะใช้วิธีการบันทึกบัญชีแบบใด กิจการต้องคานวณหา รายการขายสุทธิและ รายการกาไรขั้นตน้ เพือ่ นามาคานวณผลการดาเนนิ งานของกิจการต่อไป การคานวณขายสุทธิ ขายสุทธิ หมายถึง รายได้ท่ีเกิดจากการขายสินค้าของกิจการโดยหักรายการที่เก่ียวข้องกับ รายการขายสนิ คา้ แลว้ เมื่อขายสนิ คา้ ออกไปจะมรี ายการท่ีเกย่ี วขอ้ งอยู่ 2 รายการ คือ 1. การรบั คืนสินคา้ และสว่ นลด กจิ การรบั คืนสนิ คา้ กลบั มาหรือกจิ การเพยี งลดราคาให้ลูกค้า 2. การให้สว่ นลดแกล่ ูกหน้ีการค้า คอื ส่วนลดจ่าย ทาให้มลู ค่าของการขายสินค้าที่ตกลงกันไว้ ลดลงกิจการตอ้ งคานวณรายการขายสนิ ค้าท้ังสิ้น มีสูตร ดังน้ี ขายสุทธิ = ขายสนิ ค้า - รับคืนสินค้าและส่วนลด – สว่ นลดจา่ ย (ท่มี า: สมนกึ เอื้อจริ ะพงษ์พันธ์ และ สมเดช โรจน์คุรเี สถียร, 2552: 377)

291 จากสูตร ขายสทุ ธิ มีความหมายว่า 1. ขายสนิ ค้า เป็นรายได้ทีเ่ กดิ จากการขายสินค้าของกิจการ 2. รบั คืนสินคา้ และสว่ นลด ทาใหก้ ารขายสินคา้ ออกไปลดลง การคานวณจงึ ตอ้ งหักออก 3. ส่วนลดจ่าย ทาให้การขายสินค้าออกไปลดลง เพราะขายเป็นเงินเชื่อแล้ว กิจการลดราคา ให้เน่ืองจากทนั ตามกาหนด ทาให้รายการขายสนิ คา้ ลดลง การคานวณจงึ ตอ้ งนามาหักออก การคานวณกาไรข้ันตน้ กาไรขัน้ ตน้ หมายถึง “กาไรที่เกิดจากการขายสินคา้ สุทธิหกั ต้นทุนขายโดยยังไม่หักค่าใช้จ่าย อ่ืนๆของกจิ การ” เมื่อกิจการทราบ “ต้นทุนขาย” หรือ ราคาทุนของสินค้าที่ได้ขายออกไปแล้ว จะสามารถ คานวณหาผลการดาเนินงานต่อไปได้ แต่กาไรที่คานวณได้นี้จะเป็นเพียง “กาไรขั้นต้น” เน่ืองจากเป็น กาไรที่เกิดจากการซื้อสินค้าแล้วนาสินค้าน้ันมาขาย ยังไม่ได้นาค่าใช้จ่ายอื่นท่ีเก่ียวข้องมาคานวณ ดังน้ี กาไรข้นั ต้น = ขายสุทธิ - ตน้ ทุนขาย (ที่มา: สมนกึ เอื้อจิระพงษพ์ นั ธ์ และ สมเดช โรจน์คุรเี สถียร, 2552: 377) จากสตู ร กาไรข้นั ต้น มีความหมายวา่ 1. ขายสุทธิ เป็นรายไดจ้ ากการขายสินค้าท่ีหกั รายการทเี่ กยี่ วข้องแล้ว 2. ต้นทุนสินขายเป็นค่าใช้จ่ายในการขายสินค้าทั้งหมดของกิจการ จึงต้องนา ต้นทุนขายมา หักออก

292 ตัวอย่าง 5-7 ต่อไปนี้เป็นรายการที่เกิดขึ้นของห้างหุ้นส่วนจากัด คู่กรรม ได้เปิดกิจการซ้ือขายสินค้าท่ี เปน็ ของทีร่ ะลกึ จากสงครามโลกครง้ั ท่ี 2 มรี ายละเอียดของเดือน ตุลาคม 2557 มีดังน้ี 2557 ต.ค. 8 ซอ้ื สนิ คา้ เปน็ เงินเชื่อจากบริษทั โกโบริ จากดั จานวน 50,000 บาท เง่อื นไขใน การชาระหนี้ 1/15,n/45 โดยตกลงว่ากิจการจะรับผิดชอบค่าขนส่งสินค้าเอง จานวน 12 150 บาท ซึ่งกิจการไดจ้ า่ ยเงินแล้ว 15 ขายสนิ คา้ เป็นเงินเชือ่ ให้ น.ส.องั ศุมาลนิ ราคาทุน 50,000 บาท ราคาขาย 70,000 16 18 บาท เง่ือนไข 3/10,n/60 โดยตกลงว่ากจิ การจะรบั ผดิ ชอบค่าขนส่งสินค้าเอง 22 น.ส.อังศุมาลนิ จ่ายค่าขนสง่ แทนกจิ การเปน็ เงนิ สดจานวน 120 บาท 23 กิจการลดราคาสนิ ค้าท่ชี ารุดให้ น.ส.อังศุมาลิน จานวน 200 บาท โดยไม่ได้รับสินค้า กลบั คืนมา ส่งคนื สินคา้ ทชี่ ารุดใหบ้ รษิ ทั โกโบริ จากัด จานวน 300 บาท รับชาระหนจี้ าก น.ส. องั ศมุ าลนิ ท้ังหมด ชาระหนีใ้ หบ้ ริษัท โกโบริ จากัด ทั้งหมด

293 การบันทึกบัญชีในสมุดรายวันท่วั ไป Periodic Inventory Perpetual Inventory 2557 2557 ต.ค. 8 ซอ้ื สนิ ค้า 50,000 ต.ค. 8 สนิ คา้ คงเหลอื 50,000 เจา้ หนีก้ ารค้า 50,000 เจา้ หนีก้ ารค้า 50,000 ซ้ือสินค้าเปน็ เงนิ เชอื่ ซ้อื สนิ คา้ เป็นเงนิ เชื่อ ค่าขนส่งเข้า 150 สินคา้ คงเหลอื 150 เงนิ สด 150 เงินสด 150 จ่ายค่าขนสง่ เข้าเปน็ เงินสด จ่ายค่าขนสง่ เขา้ เป็นเงินสด 12 ลูกหน้ีการค้า 70,000 12 ลูกหนกี้ ารคา้ 70,000 ขายสนิ คา้ 70,000 ขายสินคา้ 70,000 ขายสนิ คา้ เปน็ เงินเช่ือ ขายสินค้าเปน็ เงนิ เชือ่ ต้นทุนขาย 50,000 ไมบ่ ันทึกต้นทนุ ขาย สนิ คา้ คงเหลือ 50,000 บนั ทึกราคาทนุ ของสินคา้ ที่ขายแล้ว 15 ค่าขนส่งออก 120 15 ค่าขนส่งออก 120 ลกู หนกี้ ารค้า 120 ลูกหน้ีการค้า 120 จ่ายคา่ ขนส่งสนิ ค้าใหล้ กู คา้ จา่ ยคา่ ขนสง่ สนิ ค้าให้ลูกคา้ 16 รับคืนและสว่ นลด 200 16 รบั คนื และสว่ นลด 200 ลกู หนกี้ ารคา้ 200 ลูกหน้ีการค้า 200 รับคืนสินคา้ จากการขายเป็นเงินเชือ่ รับคืนสินค้าจากการขายเป็นเงินเชือ่ 18 เจ้าหน้ีการคา้ 300 18 เจ้าหน้ีการคา้ 300 สง่ คนื และส่วนลด 300 สนิ ค้าคงเหลือ 300 สง่ คืนสินค้าจากการซอ้ื เป็นเงนิ เช่อื ส่งคืนสินคา้ จากการซื้อเปน็ เงนิ เชื่อ

294 Periodic Inventory Perpetual Inventory 2557 2557 ต.ค. 22 เงนิ สด 67,586 ต.ค. 22 เงนิ สด 67,586 ส่วนลดจ่าย 2,094 ส่วนลดจา่ ย 2,094 ลกู หน้ีการคา้ 69,680 ลูกหนก้ี ารคา้ 69,680 รบั ชาระหน้ีให้ส่วนลด 3 % รบั ชาระหนี้ให้สว่ นลด 3 % วันที่ 12 ลูกหนก้ี ารค้า 70,000 วันที่ 15 ลกู หนจี้ ่ายคา่ ขนส่งแทน 120 วันที่ 16 รับคนื สินคา้ 200 ลูกหน้ีการค้าคงคา้ งท้งั สน้ิ 69,680 หมายเหตุ ส่วนลดเงินสดจะลดให้จากราคา สินค้าเท่าน้ัน ค่าขนส่งที่จ่ายแทนกันจะไม่นามา คานวณ ดงั นนั้ ราคาสินคา้ =70,000 – 200 = 69,800 บาท ลูกหน้ีการค้ามาชาระหน้ีวันที่ 22 ต.ค. จะต้องให้ สว่ นลดจา่ ย 3 % (69,800 x 3 % =2,094 บาท) (จานวนเงนิ ท่จี ะไดร้ ับคือ 69,680-2,094=67,586 23 เจา้ หน้ี 49,700 23 เจ้าหนี้ 49,700 เงินสด 49,203 เงินสด 49,203 สว่ นลดรบั 497 สินคา้ คงเหลือ 497 ชาระหนีไ้ ด้รับส่วนลด 1 % ชาระหนไ้ี ดร้ ับสว่ นลด 1 % ( วันที่ 8 เจ้าหน้ี 50,000 วนั ท่ี 18 ส่งคนื สินคา้ ใหเ้ จา้ หน้ี 300 ดังนั้น เจ้าหน้ีทงั้ ส้นิ = 49,700 ชาระหน้ีให้เจ้าหนี้การค้าในวันที่ 23 ส.ค.จะได้รับ สว่ นลด 1 % (49,700 x 1 % =497 บาท)) ทาให้ ตอ้ งจ่ายเงิน = 49,700 – 300 = 49,203 บาท

295 การคานวณสนิ คา้ คงเหลอื สินค้าคงเหลือมีความสาคัญกับงวดนี้และงวดหน้า มีความสาคัญในงบกาไรขาดทุนและงบ แสดงฐานะการเงิน กิจการต้องมีวิธีในการคานวณหามูลค่าสินค้าคงเหลืออย่างถูกต้องและเหมาะสม โดยเฉพาะกิจการที่ใช้วิธีการบันทึกบัญชีสินค้าเมื่อสิ้นงวด ส่วนกิจการท่ีใช้วิธีการบันทึกบัญชีสินค้า อย่างตอ่ เนื่องก็สามารถนาวธิ ีการเหล่านไี้ ปใชไ้ ด้เพื่อความถกู ต้องของมูลคา่ สินคา้ คงเหลือ เช่นเดียวกัน การคานวณ มี 2 ขัน้ ตอน คอื 1. การตรวจนับสินค้าคงเหลือ เนื่องจากกิจการไม่ทราบจานวนสินค้าที่ได้ขายออกไป ทา ให้กิจการต้องตรวจนับจานวนของสินค้าที่ยังเหลืออยู่ คือกิจการต้องทาการตรวจนับจานวนสินค้า คงเหลือที่มีอยู่จริงเป็นจานวนหน่วย เพ่ือนามาเปรียบเทียบกับจานวนของสินค้าที่ซื้อมาท้ังหมด เมื่อ กิจการทราบจานวนของสินค้าท่ียังคงเหลืออยู่จะทาให้สามารถคานวณหาจานวนของสินค้าท่ีได้ขาย ออกไปได้ 2. การวัดมูลค่าสินค้าคงเหลือในราคาทุน เมื่อกิจการทราบจานวนของสินค้าที่ยังไม่ได้ ขายออกไปแล้วเป็นจานวนหน่วย ขั้นตอนต่อมากิจการต้องเปล่ียนจานวนหน่วยให้เป็นบาท เรยี กว่า “การตรี าคาสนิ ค้าคงเหลือโดยนาราคาทนุ มาพิจารณา” เพ่อื จะได้นาไปบนั ทกึ บญั ชตี ่อไป ในการตีราคาจะต้องใช้ราคาทุนของสินค้าคงเหลือมาพิจารณา เน่ืองจากเป็นสินค้าที่ยังไม่ถูก ขายออกไป จึงต้องใช้ราคาทุน กิจการต้องหาวิธีการต่างๆมาใช้ให้เหมาะกับลักษณะของสินค้าที่ กิจการซือ้ มาขาย ซงึ่ มาตรฐานการบญั ชีกาหนดไว้ ดังนี้ มาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 2 (ปรับปรุง 2557) เร่ือง สินค้าคงเหลือ ได้อธิบายวิธีปฏิบัติที่นิยม ใช้ ได้แก่ วิธรี าคาเจาะจง วธิ ตี ้นทนุ ถวั เฉล่ยี ถว่ งน้าหนัก และวธิ ีเข้าก่อนออกกอ่ น อธบิ ายได้ ดงั น้ี 1. วิธีราคาเจาะจง (Specific Identification Method) วิธีนี้นามาใช้กับกิจการที่มีสินค้า เฉพาะแลว้ หรอื กจิ การท่ีมีสนิ ค้าคงเหลือทีจ่ าเป็นต้องระบุรายการของสนิ คา้ รุ่นของสินค้าและราคาของ สินค้าคงเหลือได้อย่างถูกต้องหากกิจการใช้วิธีการบันทึกบัญชีสินค้าอย่างต่อเนื่อง ซึ่งต้องใช้ความ ละเอียดในการบันทึกข้อมูลวิธีราคาเจาะจงน้ีมาใช้จะเหมาะสมมาก แต่หากกิจการใช้วิธีการบันทึก บัญชีสินค้าเมื่อถึงวันส้ินงวด ซึ่งต้องใช้ความสะดวกในการบันทึกบัญชี เน่ืองจากมีสินค้าเป็นจานวน มากอาจไมเ่ หมาะที่จะใชว้ ิธรี าคาเจาะจงนี้

296 ตัวอยา่ ง 5-8 บริษัท ยดู ีคูล จากัด จาหน่ายพัดลมไอเย็น พัดลมไอเย็นไม่เกิดละอองน้า ไม่มีความช้ืน เคลื่อนท่ีง่าย ประหยัดค่าใช้จ่ายได้มากกว่าเคร่ืองปรับอากาศ มีเสียงน้าไหลเหมือนอยู่ท่ามกลาง ธรรมชาติ บริษทั ยดู ีคลู จากดั รายละเอียดเกีย่ วกับสินค้าคงเหลือในเดือน ธันวาคม 2557 ดังนี้ - รุ่น HP 105 มีไว้เพ่ือขายจานวน 20 เคร่ือง ราคาทุนเครื่องละ 3,000 บาท ราคาขายเคร่ือง ละ 4,500 บาท ขายไปในระหวา่ งเดอื นธันวาคม 15 เคร่อื ง - รนุ่ CN 100 มีไว้เพ่ือขายจานวน 15 เคร่ือง ราคาทุนเครื่องละ 2,000 บาท ราคาขายเคร่ือง ละ 2,500 บาท ขายไปในระหว่างเดอื นธนั วาคม 10 เคร่อื ง การคานวณหาตน้ ทุนของสนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวดและต้นทนุ ขาย ทาได้ ดงั นี้ สินคา้ (รุ่น) จานวนที่มเี พื่อขาย ตน้ ทนุ สินคา้ ที่ขายไป ต้นทุนสินค้าคงเหลือ (เครือ่ ง) แลว้ (เครื่อง) (เคร่ือง) 15 5 HP 105 20 10 5 CN 100 15 รวม 35 25 10 สนิ ค้า จานวนท่ีมเี พื่อ ราคาทุน ต้นทุนขาย(บาท) ต้นทุนสินค้า (รนุ่ ) ขาย(เครอื่ ง) (บาท) คงเหลือ(บาท) HP 105 3,000 15 x 3,000= 45,000 5 x 3,000 = 15,000 20 10 x 2,000 =20,000 5 x 2,000 = 10,000 CN 100 2,000 รวม 15 = 65,000 = 25,000 สรุปว่า 1. ต้นทนุ สินคา้ คงเหลือรวมทัง้ สน้ิ จานวน 10 เครือ่ ง คิดเป็นเงิน = 25,000 บาท (ราคาทุน) 2. ตน้ ทนุ ขาย จานวน 25 เครอื่ งคดิ เปน็ เงิน = 65,000 บาท (ราคาทนุ )

297 2. วิธีเขา้ ก่อน-ออกกอ่ น (First –in First – out Method) วิธีเข้าก่อนออกก่อนคือ “การให้ ราคาทุนกับสินค้าที่ยังไม่ได้ขายออกไป โดยกิจการต้องขายสินค้าที่ซ้ือเข้ามาก่อนและหลังตามลาดับ จะทาใหส้ ินค้าที่ยังคงเหลืออย่เู ปน็ สินค้าท่ีไดซ้ ้อื มาคร้งั ลา่ สุด เปน็ สนิ คา้ ทใี่ หมท่ ีส่ ุด” วธิ ีน้นี ามาใชก้ ับกิจการทตี่ ้องการให้สินค้าคงเหลือเปน็ สินค้าใหม่ อาจเป็นสนิ คา้ ที่มีอายุสน้ั หรอื สนิ คา้ ทเ่ี ปน็ อาหาร ซง่ึ วิธีน้ีเป็นวิธีท่ีเป็นไปตามการไหลเวียนของสินค้ามากที่สุด คือ สินค้ารายการ ใดซือ้ มากอ่ นกจ็ ะถูกนาไปขายก่อนทาให้สินค้าคงเหลือเป็นสินค้าที่ซื้อมาครั้งหลังสุด มีความใหม่ที่สุด ทาให้มูลคา่ ของสินค้าคงเหลือเป็นมูลค่าล่าสุด ส่งผลให้งบการเงินนาเสนอข้อมูลท่ีใกล้เคียงมูลค่าจริง ณ ขณะน้นั 3. วิธีต้นทุนถัวเฉล่ียถ่วงน้าหนัก (Weighted Average Method) วิธีต้นทุนถัวเฉลี่ยถ่วง น้าหนัก คือ “การให้ราคาทุนกับสินค้าที่ยังไม่ได้ขายออกไป โดยกิจการได้นาสินค้าที่ซื้อมาปนกันแล้ว ทาให้สินค้าท่ียังคงเหลืออยู่ไม่ทราบว่าถูกซ้ือมาในครั้งใด ต้องคานวณหาราคาทุนท่ีเป็นราคากลาง โดยใหค้ วามสาคัญกบั ปรมิ าณทซ่ี ้ือมาในแต่ละครง้ั ดว้ ย” ตามวิธีนี้นามาใชก้ ับกจิ การทมี่ สี ินคา้ เปน็ จานวนมากและสินคา้ มลี ักษณะคลา้ ยกัน ราคา ใกล้เคียงกัน มีการซ้ือเข้ามาหลายครั้ง อาจไม่สามารถระบุได้ว่าสินค้ารายการใดเป็นรายการท่ีถูกซ้ือ มาในครั้งใด ไม่เหมาะกับกิจการที่ขายสินค้าราคาสูงและมีสินค้าจานวนน้อย เพราะวิธีนี้มีหลักการว่า สินค้ามีหลายราคา มีจานวนไม่เท่ากัน ต้องหาราคาใหม่ให้กับสินค้า ซึ่งราคาใหม่นี้คือ ราคาที่เป็น กลางๆ ราคาท่ถี ัวเฉลยี่ แลว้ จากจานวนสินค้าที่ซื้อมาแต่ละคร้ังก็ไม่กเ็ ท่ากันทั้งราคาทุนและปรมิ าณ

298 ตัวอย่าง 5-9 บริษัท เช้านี้ จากัดมีรายละเอียด ดังนี้ ในวันต้นงวด คือวันที่ 1 มกราคม 2557 มีสินค้า คงเหลอื ยกมาจากส้นิ ปี 2556 จานวน 10,000 หน่วย ราคาทนุ หนว่ ยละ 40 บาท พ.ศ. 2557 รายการซ้อื -ขาย ปริมาณ ตน้ ทุนต่อหนว่ ย ตน้ ทุนรวม (หน่วย) (บาท) (บาท) ยอดยกมา 10,000 40 400,000 ม.ค. ซอื้ ครัง้ ที่ 1 4,000 45 180,000 ขายครั้งท่ี 1 4,000 ก.ค. ซอื้ ครงั้ ที่ 2 5,000 50 250,000 ขายคร้งั ท่ี 2 9,000 ต.ค. ซอ้ื ครั้งท่ี 3 3,000 55 165,000 ขายครั้งท่ี 3 6,000 วันสนิ้ งวด คือวนั ที่ 31 ธ.ค. 2557 กจิ การตรวจนบั สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวดได้จานวน = 3,000 หน่วย การคานวณมูลคา่ สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด โดยใช้โจทย์จากตัวอย่าง 5-9 ตามวธิ ีตา่ งๆ ดังนี้ 1. วิธีเขา้ กอ่ น ออกก่อน กรณกี จิ การบันทกึ บัญชสี นิ ค้าเมอ่ื ถงึ วันสน้ิ งวด กิจการตรวจนบั สินค้าคงเหลือปลายงวดได้จานวน = 3,000 หน่วย การซ้ือคร้ังที่ 3 เป็นการซ้ือ มาครง้ั หลังสุดจานวน 3,000 หน่วย ตามวิธีนี้ถือว่าสินค้ายังไม่ถูกขายออกไป เน่ืองจากเป็นสินค้าที่ซ้ือ เขา้ มาใหมล่ า่ สดุ ดงั นี้ 1. ตน้ ทนุ ของสินคา้ คงเหลือจานวน 3,000 หน่วย x 55 บาท = 165,000 บาท 2. ต้นทุนขาย คานวณได้ ดงั น้ี พ.ศ. 2557 รายการซ้ือ-ขาย ปริมาณ(หน่วย) ตน้ ทุนต่อหนว่ ย(บาท) ต้นทุนรวม(บาท) ยอดยกมา 10,000 40 400,000 ม.ค. ซ้อื ครง้ั ที่ 1 4,000 45 180,000 ก.ค. ซอื้ คร้ังที่ 2 5,000 50 250,000 ต.ค. ซือ้ ครงั้ ท่ี 3 3,000 55 165,000 รวมสินคา้ มีเพอื่ ขาย 22,000 995,000 ต้นทนุ ขาย= ต้นทนุ สินค้าที่มีทัง้ หมดเพ่อื ขาย(ตน้ ทนุ รวม)–ตน้ ทนุ สินคา้ คงเหลอื ปลายงวด = 995,000 - 165,000 = 830,000 บาท

299 2. วิธีเขา้ กอ่ น ออกกอ่ น กรณกี จิ การบนั ทึกบัญชีสนิ คา้ อยา่ งต่อเนื่อง กิจการท่ีใช้วิธีการ บนั ทกึ บัญชีวธิ ีน้ี จะต้องบนั ทกึ ข้อมลู ของสินค้าคงเหลือลงใน บัตรสินคา้ (Stock card) ดงั นี้ รหสั สินคา้ ........... อธบิ ายชอ่ ง บัตรบัญชสี นิ ค้า คงเหลือ รายการสินค้า...................................รนุ่ ....................................ยีห่ ้อ............................... พ.ศ. รายการ รายการรับ รายการจ่าย คงเหลือ 2557 ม.ค.1 ยอดยกมา 10,000x40=400,000 ซ้อื สินคา้ 4,000x45=180,000 10,000x40= 400,000 สินคา้ เกา่ 4,000x45= 180,000 สินค้าซอ้ื ม.ค. ขายสนิ คา้ 4,000x40=160,000 6,000x40=240,000 สินคา้ เก่า 4,000x45=180,000 สนิ คา้ ซ้ือม.ค. พ.ค. ซ้ือสนิ ค้า 5,000x50=250,000 6,000x40=240,000 สนิ ค้าเก่า 4,000x45=180,000 สนิ คา้ ซอื้ ม.ค. 5,000x50=250,000 สินค้าซอ้ื พ.ค. ขายสนิ คา้ 6,000x40=240,000 3,000x45=135,000 1,000x45= 45,000 สนิ คา้ ซ้ือม.ค. 5,000x50=250,000 สินคา้ ซื้อพ.ค. ต.ค. ซอ้ื สินค้า 3,000x55=165,000 1,000x45= 45,000 สนิ ค้าซ้ือม.ค. 5,000x50=250,000 สินค้าซอ้ื พ.ค. 3,000x55=165,000 สินค้าซื้อต.ค. ขายสินคา้ 1,000x45= 45,000 5,000x50=250,000 3,000x55=165,000 สินคา้ ซื้อต.ค. หมายเหตุ.......................................................................................................................... ผบู้ นั ทกึ ..................................... ผู้ตรวจสอบ................................ วนั ท.่ี ........................................ วันท่.ี ......................................... (ดัดแปลงจาก สมนกึ เอ้ือจิระพงษพ์ นั ธ์ และ สมเดช โรจนค์ ุรเี สถียร (2552: 361)

300 สรุปไดว้ า่ 1. ตน้ ทนุ ของสินคา้ คงเหลือจานวน 3,000 หน่วย x 55 บาท = 165,000 บาท (จากชอ่ งคงเหลือ) 2. ตน้ ทุนขาย คานวณไดจ้ ากชอ่ งจ่ายหรอื ขาย ดังนี้ = (4,000 x 40) + (6,000 x 40) + (3,000 x 45) + (1,000 x 45) + (5,000 x 50) = 160,000 + 240,000 + 135,000 + 45,000 + 250,000= 830,000 บาท 3. วธิ ถี ัวเฉล่ียถว่ งนา้ หนักกรณกี จิ การบนั ทึกบญั ชีสินคา้ เมื่อถึงวันสิน้ งวด ราคาทุนถัวเฉล่ียถ่วงน้าหนัก = ราคาทุนรวมทั้งหมดของสินคา้ (สินคา้ เก่า+สินค้าซ้อื มาในระหว่างงวด) จานวนหน่วยท้ังหมดของสนิ คา้ (ดัดแปลงสูตรจาก: สมนกึ เอื้อจริ ะพงษพ์ ันธ์ และ สมเดช โรจน์คุโรเสถียร, 2552: 347) แทนคา่ = (10,000 x 40) + (4,000 x 45) + (5,000 x 50)+(3,000 x 55) 10,000 + 4,000 + 5,000 + 3,000 = 400,000 + 180,000 +250,000 + 165,000 22,000 = 995,000 = 45.23 บาทต่อหน่วย 22,000 ตน้ ทุนสนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวดจานวน 3,000 หน่วย x 45.23 บาท รวมเปน็ เงิน 135,690 บาท ตน้ ทนุ ขายแลว้ มีจานวน = ราคาทนุ รวมของสินค้าทง้ั หมด – ต้นทุนสนิ คา้ คงเหลือปลายงวด = 995,000 - 135,690 = 859,310 บาท เมื่อกิจการสามารถตรวจนับจานวนและตีราคาสินค้าคงเหลือปลายงวดได้แล้ว กรณีท่ีกิจการ บันทึกสินค้าเมื่อถึงวันส้ินงวดจะนาจานวนเงินไปบันทึกบัญชีเป็นสินทรัพย์ของกิจการตามปกติ ส่วน กิจการท่ีบันทึกสินค้าคงเหลืออย่างต่อเนื่องจะมีบัญชีสินค้าคงเหลืออยู่แล้ว ข้ันตอนต่อไปจะเป็นการ จัดทากระดาษทาการ ซ่ึงจะมีความแตกต่างกันของทั้ง 2 วิธี ดงั นี้

301 การจัดทากระดาษทาการสาหรบั กิจการซื้อสนิ คา้ มาเพ่อื ขาย 1. การจดั ทางบกาไรขาดทนุ จดั ทาตามปกติ คือจะมีเพียงบัญชีรายได้และบัญชีค่าใช้จ่าย แต่คา่ ใชจ้ ่ายในท่ีนจี้ ะต้องนาบญั ชสี ินค้าคงเหลือมารวมคานวณด้วย ดงั น้ี 1.1 สินคา้ คงเหลือตน้ งวดคอื สนิ คา้ ท่เี หลือมาจากงวดท่ีแลว้ กิจการต้องนามาขายใน งวดน้ีอย่างแน่นอนและกิจการควรได้ขายไปแล้วเนื่องจากเป็นสินค้าเก่า การคานวณจึงต้องนา สินค้า คงเหลือต้นงวด เขียนลงในช่องด้านเดบิต เพราะสินค้าคงเหลือต้นงวดเป็นสินทรัพย์ถ้าได้ขายไปแล้ว จะตอ้ งโอนเปน็ บญั ชีคา่ ใช้จ่าย ซึ่งบญั ชคี า่ ใช้จ่ายจะเขยี นลงในงบกาไรขาดทุนดา้ นเดบิต ชือ่ บญั ชี งบกาไรขาดทุน เดบิต เครดิต สนิ คา้ คงเหลอื (ตน้ งวด) 100 สนิ คา้ คงเหลือ (ปลายงวด) 150 1.2 สินคา้ คงเหลือปลายงวด เปน็ สนิ ค้าทย่ี ังคงเหลืออยใู่ นงวดนี้ ยังไม่ได้ขายออกไป การคานวณจึงต้องนาสินค้าคงเหลือปลายงวด เขียนลงในช่องด้านเครดิต ไม่ถือเป็นส่วนหนึ่งของ ค่าใช้จ่ายในการขายสนิ ค้า 2. การจดั ทางบแสดงฐานะการเงิน จัดทาตามปกติ จะมีเพียงบัญชีสินทรัพย์ บัญชีหนี้สิน และบญั ชีส่วนของเจ้าของ ซ่ึงบัญชสี นิ ทรพั ย์จะต้องนาบัญชสี นิ ค้าคงเหลอื มารวมคานวณดว้ ย ดงั น้ี 2.1 สนิ ค้าคงเหลอื ตน้ งวดคอื สินคา้ ที่เหลือมาจากงวดทีแ่ ล้ว กิจการต้องนามาขายในงวดน้ี อย่างแน่นอนและกิจการต้องขายไปแล้วเน่ืองจากเป็นสินค้าเก่า การคานวณจึงไม่ต้องนาสินค้า คงเหลือตน้ งวดมาเขยี นลงในงบแสดงฐานะการเงนิ 2.2 สนิ ค้าคงเหลือปลายงวด เป็นสนิ คา้ ทย่ี งั คงเหลอื อยู่ในงวดนีย้ งั ไม่ได้ขายออกไป การคานวณจึงตอ้ งนาสินค้าคงเหลือปลายงวดเป็นสินทรัพย์ท่ียังคงเหลืออยู่ของกิจการเขียนลงด้านเด บติ ชอ่ื บัญชี งบแสดงฐานะการเงนิ เดบิต เครดิต สนิ ค้าคงเหลอื (ตน้ งวด) - สินค้าคงเหลอื (ปลายงวด) 150

302 เมือ่ พจิ ารณา กระดาษทาการอย่างยอ่ เฉพาะงบกาไรขาดุนและงบแสดงฐานะการเงิน ดังนี้ ชอ่ื บัญชี งบกาไรขาดทนุ งบแสดงฐานะการเงนิ เดบิต เครดิต เดบิต เครดิต สินคา้ คงเหลือ (ต้นงวด) 100 - สนิ คา้ คงเหลอื (ปลายงวด) 150 150 ตัวอย่าง 5-10 จากงบทดลองท่ีโจทย์ให้มา กิจการบันทึกบัญชีสินค้าเมื่อถึงวันส้ินงวด สาหรับ ระยะเวลา 1 ปี ส้ินสดุ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2557 ขอ้ มูลเพ่มิ เตมิ ในวนั สนิ้ งวด 1. ตรวจนบั สนิ คา้ ปลายงวดได้เท่ากับ 373,810 บาท 2. ดอกเบ้ยี ค้างจ่ายจานวน 3,600 บาท 3. ค่าเส่ือมราคา-เครอ่ื งใชส้ านกั งาน 10,000 บาท ใหท้ า นาขอ้ มลู จากงบทดลองมาจัดทากระดาษทาการ 10 ชอ่ ง อธบิ าย การจดั ทากระดาษทาการของกิจการซื้อ-ขายสินค้าท่ีแตกต่างจากกจิ การให้บรกิ าร 1. สินค้าคงเหลือต้นงวดจานวน 274,000 บาท เป็นสินค้าที่ขายไม่หมดจากงวดท่ีแล้ว จะนามา ขายในงวดนี้ การคานวณในงวดนีต้ อ้ งนา สินค้าคงเหลอื ต้นงวด มาเป็นส่วนหนึ่งของค่าใช้จ่าย ทท่ี าให้เกดิ รายได้จากการขายสนิ ค้า จงึ ไดน้ ามาคานวณในงบกาไรขาดทุนด้านเดบิต 2. สนิ ค้าคงเหลือปลายงวดจานวน 373,810 บาท เป็นสินค้าท่ีขายไม่หมดในงวดนี้ จะนาไปขาย ในงวดต่อไป การคานวณในงวดนี้ไม่ต้องนา สินค้าคงเหลือปลายงวด มาคานวณในงบกาไร ขาดทุนด้านเดบิต แต่ สินค้าคงเหลือปลายงวดเป็นสินทรัพย์ของกิจการ ให้นาไปรวมคานวณ ในงบแสดงฐานะการเงนิ ด้านเดบิต 3. นอกเหนอื จากนี้ สามารถจดั ทากระดาษทาการ 10 ช่อง ไดต้ ามปกติ

303 ห้างหุ้นส่วนจากัด กระบี่กระบอง งบทดลอง วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2557 ชอื่ บัญชี เลขที่ เดบิต เครดิต บญั ชี บาท - บาท - เงนิ สด 101 557,594 - ลกู หนก้ี ารคา้ 102 175,300 - สินค้าคงเหลือ ( ต้นงวด ) 103 274,000 - เคร่ืองใช้สานกั งาน 104 183,400 - ทีด่ นิ 105 1797,400 - เจา้ หนีก้ ารคา้ 201 275,300 - เงินกรู้ ะยะยาว 202 1,200,000 - ทนุ - กระบ่ี 301 776,780 - ทนุ -กระบอง กระแสทุน-กระบ่ี 302 776,780 ขายสินคา้ รบั คืนและสว่ นลด 303 1,600 - ส่วนลดจา่ ย 401 317,400 - ซือ้ สนิ คา้ 402 7,040 - ค่าขนสง่ เข้า 403 2,490 - ส่งคนื และสว่ นลด 501 322,400 - ส่วนลดรบั 502 2,500 - ค่าขนส่งออก 503 12,800 - เงินเดือน 504 4,824 - ดอกเบยี้ จา่ ย 505 2,760 - ค่าน้าคา่ ไฟฟา้ 506 29,000 - 507 3,600 - 508 4,800 - 3,363,884 - 3,363,884 -

304 หา้ งหุ้นส่วนจากัด กระบี่กระบอง(บ กระดาษ ช่ือบัญชี เงินสด สาหรับระยะเวลา 1 ปี ส้ินส ลกู หนก้ี ารคา้ สินคา้ คงเหลือ (ตน้ งวด) เลขที่ งบทดลอง รายการ เครื่องใช้สานกั งาน บญั ชี เดบิต เครดิต เดบิต ทดี่ ิน 101 557,594 เจา้ หนี้การค้า เงินกู้ระยะยาว 102 175,300 ทนุ - กระบ่ี ทนุ -กระบอง 103 274,000 กระแสทนุ -กระบ่ี ขายสนิ ค้า 104 183,400 รบั คนื และส่วนลด 105 1,797,400 ส่วนลดจ่าย 201 275,300 202 1,200,000 301 776,780 302 776,780 303 1,600 401 317,400 402 7,040 403 2,490

304 บันทกึ บัญชีสินค้าเมื่อถึงวันสิ้นงวด) ษทาการ สุดวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2557 รปรับปรงุ งบทดลองหลงั ปรับปรงุ งบกาไรขาดทนุ งบแสดงฐานะการเงนิ เครดติ เดบิต เครดติ เดบิต เครดิต เดบิต เครดิต 557,594 557,594 175,300 175,300 274,000 274,000 - 183,400 183,400 1,797,400 1,797,400 275,300 275,300 1,200,000 1,200,000 776,780 776,780 776,780 776,780 1,600 1,600 317,400 317,400 7,040 7,040 2,490 2,490

ชอ่ื บัญชี เลขท่ี งบทดลอง รายการ ซือ้ สนิ คา้ บญั ชี เดบติ เครดิต เดบิต คา่ ขนส่งเข้า 501 322,400 ส่งคนื และส่วนลด 502 2,500 ส่วนลดรบั 503 12,800 ค่าขนส่งออก 504 4,824 เงนิ เดือน 505 2,760 ดอกเบ้ียจา่ ย 506 29,000 คา่ นา้ ค่าไฟฟา้ 507 3,600 508 4,800 ดอกเบี้ยจ่าย ค่าเสื่อมราคา-เครื่องใชส้ านักงาน 3,363,884 3,363,884 คา่ เสอื่ มราคาสะสม-เคร่อื งใช้สานกั งาน ดอกเบ้ยี ค้างจา่ ย 509 3,600 สนิ ค้าคงเหลือ(ปลายงวด) 510 10,000 กาไรสุทธิ 105.1 203 103 13,600

305 รปรบั ปรงุ งบทดลองหลังปรบั ปรุง งบกาไรขาดทนุ งบแสดงฐานะการเงนิ เครดิต เดบติ เครดิต เดบิต เครดติ เดบติ เครดิต 322,400 322,400 2,500 2,500 12,800 12,800 4,824 4,824 2,760 2,760 29,000 29,000 3,600 3,600 4,800 4,800 3,600 3,600 10,000 10,000 10,000 10,000 10,000 3,600 3,600 3,600 373,810 373,810 13,600 3,377,484 3,377,484 662,190 708,834 3,089,104 3,042,460 46,644 46,644 708,834 708,834 3,089,104 3,089,104 305

306 ตวั อย่าง 5-11 จากงบทดลองท่ีโจทยใ์ หม้ า สมมติวา่ กจิ การบนั ทกึ บญั ชีสินค้าอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง สาหรับระยะเวลา 1 ปี สน้ิ สุดวนั ท่ี 31 ธันวาคม 2557 หา้ งหุน้ ส่วนจากัด กระบ่ีกระบอง งบทดลอง วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2557 ชื่อบญั ชี เลขที่ เดบิต เครดิต บญั ชี บาท - บาท - เงนิ สด 101 557,594 - ลกู หนี้การค้า 102 175,300 - สินคา้ คงเหลือ( ปลายงวด ) 103 373,810 - เครอื่ งใชส้ านักงาน 104 183,400 - ทด่ี นิ 105 1,797,400 - เจา้ หน้ีการคา้ 201 275,300 - เงินกรู้ ะยะยาว 202 1,200,000 - ทนุ - กระบ่ี 301 776,780 - ทนุ -กระบอง 302 776,780 กระแสทุน-กระบ่ี 303 1,600 - ขายสนิ คา้ 401 317,400 - รบั คนื และสว่ นลด 402 7,040 - สว่ นลดจ่าย 403 2,490 - ต้นทุนขาย 501 207,466 - ค่าขนสง่ ออก 502 2,760 - เงินเดือน 503 29,000 - ดอกเบย้ี จา่ ย 504 3,600 - คา่ น้าค่าไฟฟา้ 505 4,800 - 3,346,260 - 3,346,260 -

307 ขอ้ มูลเพ่มิ เติมในวนั ส้นิ งวด 1. ดอกเบ้ยี ค้างจ่ายจานวน 3,600 บาท 2. ค่าเสื่อมราคา-เคร่ืองใช้สานักงาน 10,000 บาท ใหท้ า นาขอ้ มลู จากงบทดลองมาจัดทากระดาษทาการ 10 ช่อง อธิบาย การจดั ทากระดาษทาการของกจิ การซ้ือ-ขายสนิ ค้าท่แี ตกต่างจากกจิ การให้บริการ 1. ไม่มสี นิ คา้ คงเหลือตน้ งวด เนอ่ื งจากกิจการได้บันทึกบัญชีอย่างละเอียด ทาให้ทราบข้อมูลของ สินค้าตลอด เมอื่ ถงึ วันส้นิ งวด จะเปน็ สนิ ค้าทย่ี งั ไมไ่ ดข้ ายออกไป เป็นสินค้าคงเหลือปลายงวด นัน่ เอง 2. สินคา้ คงเหลือปลายงวดจานวน 373,810 บาท เป็นสินค้าท่ีขายไม่หมดในงวดนี้ จะนาไปขาย ในงวดต่อไป การคานวณในงวดนี้ไม่ต้องนา สินค้าคงเหลือปลายงวด มาคานวณในงบกาไร ขาดทุนด้านเดบิต แต่ สินค้าคงเหลือปลายงวดเป็นสินทรัพย์ของกิจการที่มียอดยกไปในงวด ต่อไป ใหน้ าไปรวมคานวณในงบแสดงฐานะการเงนิ ดา้ นเดบติ 3. นอกเหนอื จากน้ี รายการอนื่ ๆสามารถจัดทากระดาษทาการ 10 ช่อง ได้ตามปกติ

308 หา้ งหนุ้ ส่วนจากดั กระบ่ีกระบอง ( กระดาษ สาหรับระยะเวลา 1 ปี สนิ้ ส ช่ือบญั ชี เลขท่ี งบทดลอง รายการปรบั ปร เงินสด บัญชี เดบติ เครดติ เดบติ เครดติ 101 557,594 ลูกหน้ีการคา้ 102 175,300 สินคา้ คงเหลอื (ปลายงวด) 103 373,810 เครอื่ งใช้สานกั งาน 104 183,400 ท่ีดิน 105 1,797,400 เจา้ หน้กี ารค้า 201 275,300 เงินกู้ระยะยาว 202 1,200,000 ทุน- กระบ่ี 301 776,780 ทนุ -กระบอง กระแสทนุ -กระบี่ 302 776,780 ขายสินค้า รบั คืนและส่วนลด 303 1,600 ส่วนลดจา่ ย 401 317,400 402 7,040 403 2,490

308 (บนั ทกึ บัญชสี ินคา้ อย่างตอ่ เนื่อง) งบแสดงฐานะการเงนิ ษทาการ เดบติ เครดิต สุดวนั ที่ 31 ธันวาคม 2557 557,594 รุง งบทดลองหลงั ปรบั ปรงุ งบกาไรขาดทนุ ต เดบิต เครดติ เดบติ เครดติ 557,594 175,300 175,300 373,810 373,810 183,400 183,400 1,797,400 1,797,400 275,300 275,300 1,200,000 1,200,000 776,780 776,780 776,780 776,780 1,600 1,600 317,400 7,040 317,400 2,490 7,040 2,490

ช่อื บญั ชี เลขท่ี งบทดลอง รายการปรบั ปร ต้นทุนขาย บญั ชี เดบติ เครดิต เดบติ เครดติ ค่าขนสง่ ออก 501 207,466 เงินเดือน 505 2,760 ดอกเบยี้ จา่ ย 506 29,000 ค่าน้าค่าไฟฟา้ 507 3,600 508 4,800 3,346,260 3,346,260 ดอกเบยี้ จา่ ย 509 3,600 510 10,000 ค่ า เ สื่ อ ม ร า ค า -เ ค รื่ อ ง ใ ช้ 105.1 สานกั งาน 10,00 ค่าเส่ือมราคาสะสม-เคร่ืองใช้ 203 สานักงาน 3,60 ดอกเบี้ยคา้ งจา่ ย 13,600 13,60 กาไรสทุ ธิ

309 รุง งบทดลองหลงั ปรบั ปรุง งบกาไรขาดทนุ งบแสดงฐานะการเงนิ ต เดบิต เครดติ เดบติ เครดติ เดบิต เครดติ 207,466 207,466 2,760 2,760 29,000 29,000 3,600 3,600 4,800 4,800 3,600 3,600 10,000 10,000 00 10,000 10,000 00 3,600 270,756 317,400 3,600 00 3,359,860 3,359,860 46,644 317,400 3,089,104 3,042,460 317,400 46,644 3,089,104 3,089,104 309

310 การปดิ บัญชีกิจการซ้อื สนิ คา้ มาเพื่อขาย เม่ือถึงวันสิ้นงวดกิจการต้องสรุปผลการดาเนินงานและฐานะทางการเงินของกิจการ การปิด บญั ชีสาหรับกิจการซ้อื -ขายสินค้าจะปฏิบัตติ ามหลกั เกณฑด์ ังเช่นกิจการให้บริการและสาหรับกิจการนี้ จะมีความแตกต่างในขน้ั ตอนของค่าใชจ้ า่ ยท่ีซื้อสนิ ค้ามาขายเทา่ นั้น ดงั นี้ การปดิ บัญชสี าหรบั กจิ การทบี่ นั ทกึ บัญชีสนิ คา้ อย่างตอ่ เน่อื ง แบ่งเปน็ ขน้ั ตอนได้ ดงั น้ี 1. ปดิ บัญชรี ายไดเ้ ขา้ บญั ชีกาไรขาดทุน รายได้ของกิจการคือรายได้จากการขายสินค้าซึ่งมีบัญชีที่เก่ียวข้องกับการขายสินค้า ซ่ึง จะต้องปิดบัญชีพร้อมกันคือบัญชีรับคืนสินค้าและส่วนลด และบัญชีส่วนลดจ่ายรวมถึงบัญชีรายได้ อ่ืนๆของกิจการ ดังนี้ เดบิต ขายสนิ คา้ xx เดบิต รายได้อ่ืนๆ xx เครดิต กาไรขาดทนุ xx เครดิต รบั คนื สนิ ค้าและสว่ นลด xx เครดิต สว่ นลดจ่าย xx 2. ปิดบัญชีคา่ ใชจ้ า่ ยเขา้ บัญชีกาไรขาดทุน บัญชคี ่าใชจ้ ่ายหมายถงึ ตน้ ทนุ ขายและค่าใชจ้ ่ายทัง้ หมดของกิจการ ดงั นี้ เดบติ กาไรขาดทนุ xx เครดติ ตน้ ทนุ ขาย xx เครดติ คา่ ใชจ้ ่ายในการดาเนนิ งานxx 3. ปิดบญั ชกี าไรขาดทนุ เขา้ บัญชีทนุ การปิดบัญชีในข้ันตอนน้ีจะปิดบัญชีตามลักษณะของเจ้าของ ได้แก่ กิจการเจ้าของคน เดียวปิดเข้าบัญชีทุน กิจการห้างหุ้นส่วนปิดเข้าบัญชีกระแสทุนของผู้เป็นหุ้นส่วน และกิจการบริษัท จากดั ปดิ เขา้ บญั ชกี าไรสะสม ผลการดาเนินงานเกิดขึน้ ได้ 2 กรณี คือ กาไรสุทธหิ รือขาดทนุ สทุ ธิ 3.1 กรณกี าไรสทุ ธิ เดบิต กาไรขาดทุน xx เครดิต ทนุ / กระแสทุน / กาไรสะสม xx

311 3.2 กรณีขาดทนุ สุทธิ xx เดบิต ทนุ / กระแสทนุ / กาไรสะสม xx เครดติ กาไรขาดทุน การปิดบญั ชีสาหรับการบนั ทึกบญั ชสี นิ ค้าเม่ือถงึ วนั ส้ินงวด แบง่ เป็นข้นั ตอนได้ ดงั นี้ 1. ปดิ บญั ชีรายได้เข้าบญั ชีกาไรขาดทุน รายได้ของกิจการคือรายได้จากการขายสินค้าซึ่งมีบัญชีท่ีเกี่ยวข้องกับการขายสินค้า ซ่ึง จะต้องปิดบัญชีพร้อมกันคือบัญชีรับคืนสินค้าและส่วนลด และบัญชีส่วนลดจ่ายรวมถึงบัญชีรายได้ อื่นๆของกิจการ และส่ิงสาคัญต้องบันทึกสินค้าคงเหลือปลายงวดที่ยังไม่ได้ขายออกไป เป็น สนิ ทรพั ย์ของกิจการอกี ดว้ ย เดบิต ขายสนิ คา้ xx เดบิต รายไดอ้ น่ื ๆ xx เดบิต สนิ คา้ คงเหลือ (ปลายงวด) xx เครดติ กาไรขาดทุน xx เครดติ รบั คืนสินคา้ และส่วนลด xx เครดติ สว่ นลดจ่าย xx 2. ปดิ บัญชีคา่ ใช้จ่ายเข้าบัญชกี าไรขาดทนุ ซ่ึงบัญชีค่าใช้จ่ายหมายถึงบัญชีซ้ือสินค้าและบัญชีท่ีเก่ียวข้องกับการซ้ือสินค้า คือบัญชี ค่าขนส่งเข้า บัญชีส่งคืนสินค้าและส่วนลดและบัญชีส่วนลดรับ ในขณะเดียวกันต้องปิดบัญชีสินค้า คงเหลือต้นงวดในขัน้ ตอนน้ีอีกด้วยและคา่ ใชจ้ ่ายที่เกิดขึ้นตามปกติของกจิ การทั้งหมด เดบิต กาไรขาดทุน xx เดบิต สง่ คนื สนิ ค้าและส่วนลด xx เดบิต สว่ นลดรับ xx เครดติ สินค้าคงเหลือ (ตน้ งวด) xx เครดติ ซื้อสินคา้ xx เครดิต ค่าขนสง่ เขา้ xx เครดติ ค่าใช้จ่ายในการดาเนนิ งาน xx

312 3. ปิดบญั ชีกาไรขาดทุนเข้าบญั ชีทนุ การปิดบัญชีในข้ันตอนน้ีจะปิดบัญชีตามลักษณะของเจ้าของ ได้แก่ กิจการเจ้าของคน เดียวปิดเข้าบัญชีทุน กิจการห้างหุ้นส่วนปิดเข้าบัญชีกระแสทุนของผู้เป็นหุ้นส่วน และกิจการบริษัท จากดั ปดิ เขา้ บัญชีกาไรสะสม ผลการดาเนนิ งานเกดิ ขึน้ ได้ 2 กรณี คือ กาไรสทุ ธิหรือขาดทุนสทุ ธิ 3.1 กรณกี าไรสุทธิ เดบิต กาไรขาดทนุ xx เครดิต ทุน / กระแสทุน / กาไรสะสม xx 3.2 กรณีขาดทุนสุทธิ เดบติ ทุน / กระแสทุน / กาไรสะสมxx เครดติ กาไรขาดทนุ xx ตวั อย่าง 5-12 ต่อไปนี้เปน็ รายการท่ีเกิดขนึ้ ของหา้ งหุน้ สว่ นจากดั บา้ นทรายทอง กิจการดาเนินงานใน การซอื้ ขายสินคา้ กิจการเพงิ่ จะเริม่ ดาเนนิ งาน กิจการบนั ทึกบญั ชีสินค้าเมื่อถงึ วันสิ้นงวด ดงั น้ี 2557 ม.ค. 1 น.ส. ทราย และน.ส.ทอง นาเงนิ สดมาลงทนุ คนละ 100,000 บาท 2 ซอ้ื อปุ กรณ์สานักงานเปน็ เงนิ เชอ่ื 30,000 บาท 7 ซ้อื สินค้าเป็นเงนิ เชอ่ื จากบรษิ ัท ชายกลาง จากัด จานวน 50,000 บาท เงอ่ื นไขใน การชาระหนี้ 1/15,n/45 โดยมีเง่ือนไข F.O.B Shipping Point จานวน 150 บาท ซึ่ง 11 กิจการได้จา่ ยเงนิ แลว้ ขายสินค้าเป็นเงินเช่ือให้ น.ส.หญิงใหญ่ ราคาทุน 30,000 บาท ราคาขาย 40,000 13 บาท เงอื่ นไข 3/10,n/60 โดยมเี งือ่ นไข F.O.B Destination 15 กจิ การจา่ ยค่าขนสง่ สนิ ค้าเปน็ เงนิ สดแล้ว 120 บาท 17 ขายสนิ ค้าเป็นเงนิ เชอ่ื ให้ น.ส.พจมาน ราคาทุน 18,750 บาท ราคาขาย 25,000 บาท เงื่อนไข 2/10,n/45 กิจการลดราคาสินค้าที่ชารุดให้ น.ส.หญิงใหญ่ จานวน 200 บาท โดยไม่ได้รับสินค้า กลับคนื มา ส่งคืนสนิ ค้าทชี่ ารุดให้บริษทั ชายกลาง จากดั จานวน 300 บาท

313 21 รับชาระหนีจ้ าก น.ส. หญิงใหญ่ ทง้ั หมด 22 ชาระหน้ใี ห้บรษิ ัท ชายกลาง จากดั ท้งั หมด 24 รบั ชาระหนจี้ าก น.ส. พจมาน ทั้งหมด 30 จ่ายเงินเดือนให้พนักงาน 12,000 บาท 31 รบั ใบแจง้ หนค้ี ่าไฟฟ้า 2,000 บาท ข้อมลู เพ่มิ เตมิ ในวันสนิ้ งวด 1. คิดค่าเสื่อมราคาอปุ กรณ์ 20 % ตอ่ ปี 2. กจิ การตรวจนับและตีราคาสินคา้ คงเหลือปลายงวดไดจ้ านวน 603 บาท ผงั บญั ชี ช่ือบัญชี เลขที่ ชอื่ บญั ชี เลขท่ี บญั ชี บัญชี เงนิ สด 101 ขายสนิ คา้ 401 เงินฝากธนาคาร 102 รบั คนื สินคา้ และส่วนลด 402 ลูกหนก้ี ารคา้ 103 ส่วนลดจ่าย 403 คา่ เผือ่ หนี้สงสัยจะสญู 103.1 ซือ้ สินคา้ 501 สินค้าคงเหลอื 104 ค่าขนสง่ เข้า 502 วัสดสุ านกั งาน 105 ส่งคนื สนิ คา้ และสว่ นลด 503 อปุ กรณ์สานักงาน 106 สว่ นลดรบั 504 ค่าเส่ือมราคาสะสม-อุปกรณส์ านกั งาน 106.1 ค่าขนส่งออก 505 เจ้าหน้ีการค้า 201 เงนิ เดือน 506 เจ้าหนีอ้ นื่ 202 คา่ เส่อื มราคา-อุปกรณ์สานกั งาน 507 คา่ สาธารณูปโภคค้างจา่ ย 203 คา่ สาธารณปู โภค 508 ทนุ -ทราย 301 วัสดุสานักงานใชไ้ ป 509 ทนุ -ทอง 302 ต้นทุนสนิ คา้ ทข่ี าย 510 กระแสทุน-ละออง กระแสทนุ -ดาว 303 กาไรขาดทุน 304 305

314 การบันทึกรายการในสมุดรายวันท่ัวไป เลขที่ เดบิต หน้า 1 สมดุ รายวันทว่ั ไป บญั ชี เครดิต 101 200,000 - พ.ศ. รายการ 100,000 - 301 100,000 - 2557 302 ม.ค. 1 เงนิ สด ทนุ -ทราย 106 30,000 - 30,000 - ทนุ -ทอง 202 ผู้เป็นหุน้ สว่ นนาเงินสดมาลงทุน 501 50,000 - 2 อปุ กรณส์ านกั งาน 201 50,000 - เจา้ หนี้อื่น 502 150 - 150 - ซอ้ื อปุ กรณ์สานกั งานเป็นเงินเชอื่ 101 7 ซอื้ สินคา้ 103 40,000 - เจ้าหน้กี ารค้า 401 40,000 - ซือ้ สนิ ค้าเป็นเงินเช่ือ คา่ ขนส่งเขา้ 506 120 - 101 120 - เงินสด จา่ ยคา่ ขนส่งสินค้าท่ีซอื้ 11 ลกู หนี้การค้า ขายสินคา้ ขายสินคา้ เปน็ เงินเชื่อ คา่ ขนส่งออก เงินสด จา่ ยคา่ ขนสง่ สินคา้ ทข่ี าย

315 พ.ศ. สมดุ รายวันท่วั ไป เลขท่ี เดบิต หน้า 2 2557 รายการ บัญชี เครดิต ม.ค. 13 ลูกหนีก้ ารคา้ 103 25,000 - ขายสนิ ค้า 401 25,000 - ขายสนิ คา้ เปน็ เงินเช่ือ 15 รับคืนและส่วนลด 401 200 - ลูกหนี้การค้า 103 200 - รบั คืนสินค้าจากการขายเป็นเงนิ เชื่อ 17 เจา้ หนก้ี ารคา้ 201 300 - สง่ คืนและสว่ นลด 503 300 - สง่ คนื สินคา้ จากการซอื้ เปน็ เงินเชอ่ื 21 เงนิ สด(39,800-(39,800x3%)) 101 38,606 - สว่ นลดจา่ ย(39,800x3%) 403 1,194 - ลกู หนี้การคา้ (40,000-200) 103 39,800 - รับชาระหนีจ้ ากลกู หนใี้ หส้ ่วนลดจา่ ย 3% 22 เจา้ หนี้การค้า(50,000-300) 201 49,700 - เงินสด(49,700 -(49,700x1%)) 101 49,203 - สว่ นลดรับ(49,700x 1%) 504 497 - จ่ายชาระหน้ไี ดส้ ว่ นลดรบั 1 % 24 เงินสด 101 25,000 - ลูกหนีก้ ารค้า 103 25,000 - รับชาระหน้จี ากลกู หน้ีไม่ใหส้ ่วนลด

316 พ.ศ. สมดุ รายวันทวั่ ไป เลขที่ เดบิต หน้า 3 2557 รายการ บญั ชี เครดิต 506 12,000 - 12,000 - ม.ค. 30 เงินเดอื น 101 2,000 - เงนิ สด 508 2,000 - 203 500 - จ่ายเงินเดือนใหพ้ นกั งาน 507 500 - 31 ค่าสาธารณูปโภค 106.1 ค่าสาธารณูปโภคค้างจา่ ย บันทึกค่าสาธารณูปโภคคา้ งจ่าย ค่าเสอื่ มราคา-อปุ กรณส์ านักงาน ค่าเสื่อมราคาสะสม-อปุ กรณส์ านกั งาน บนั ทึกคา่ เส่ือมราคา (30,000 x 20 % x 1 / 12 ) สมดุ แยกประเภทท่วั ไป บญั ชี เงนิ สด เลขท่ี 101 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต บาท - 2557 บัญชี บาท - 2557 บญั ชี 150 - ม.ค. 1 ทนุ -ละออง รว.1 100,000 - ม.ค. 7 คา่ ขนสง่ เข้า รว.1 120 - ทนุ -ดาว รว.1 100,000 - 11 ค่าขนส่งออก รว.1 49,203 - 21 ลกู หน้ีการคา้ รว.2 38,606 - 22 เจา้ หนกี้ ารคา้ รว.2 12,000 - 24 ลกู หน้ีการค้า รว.2 25,000 - 30 เงินเดอื น รว.3 61,473 263,606 202,133

317 บญั ชี ลกู หนีก้ ารคา้ เลขท่ี 103 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บัญชี บาท - 2557 บัญชี บาท - ม.ค. 11 ขายสนิ คา้ รว.1 40,000 - ม.ค. 7 คา่ ขนส่งเขา้ รว.1 200 - 13 ขายสนิ ค้า รว.2 25,000 - 11 ค่าขนส่งออก รว.1 39,800 - 22 เจา้ หนกี้ ารคา้ รว.2 25,000 - 65,000 - 65,000 - 0 บัญชี อุปกรณ์สานกั งาน เลขที่ 106 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บัญชี บาท - 2557 บญั ชี บาท ม.ค. 1 เจ้าหนีอ้ น่ื รว.1 30,000 - 30,000 30,000 บญั ชี ค่าเส่อื มราคาสะสม – อุปกรณ์สานักงาน เลขที่ 106.1 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บัญชี บาท - 2557 บญั ชี บาท - ม.ค. 31 ค่าเสื่อมราคา รว.3 500 - 500

318 บญั ชี เจา้ หนก้ี ารคา้ เลขท่ี 201 หนา้ เครดิต พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ บญั ชี บาท - 2557 รว.1 50,000 - บญั ชี บาท - 2557 ม.ค. 17 ส่งคนื และส่วนลด 50,000 22 เงนิ สด รว.1 300 ม.ค. 7 ซ้ือสินค้า รว.2 49,700 50,000 0 บญั ชีเจ้าหนี้อืน่ เลขที่ 202 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บญั ชี บาท - 2557 บญั ชี บาท - ม.ค. 2 อุปกรณ์ รว.1 30,000 - สานกั งาน 30,000 บญั ชี คา่ สาธารณปู โภคค้างจ่าย เลขที่ 203 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บญั ชี บาท - 2557 บัญชี บาท - ม.ค. 31 ค่าสาธารณูปโภค รว.3 2,000 - 2,000

319 บัญชี ทุน-ทราย เลขที่ 301 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บัญชี บาท - 2557 บญั ชี บาท - ม.ค. 2 เงินสด รว.1 100,000 - 100,000 บัญชี ทนุ -ทอง รายการ เลขท่ี 302 หนา้ เครดิต พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. บัญชี บาท - 2557 บญั ชี บาท - 2557 รว.1 100,000 - ม.ค. 2 เงนิ สด พ.ศ. รายการ หนา้ 100,000 หนา้ เลขท่ี 402 2557 บัญชี บญั ชี เครดิต บญั ชี รบั คนื สินค้าส่วนลด บาท ม.ค. 17 ลูกหนก้ี ารค้า รว.1 เดบิต พ.ศ. รายการ บาท - 2557 200 - 200 พ.ศ. รายการ หนา้ บญั ชี ส่วนลดจา่ ย รายการ เลขท่ี 403 2557 ลกู หนกี้ ารค้า บญั ชี เดบิต พ.ศ. บาท - 2557 หนา้ เครดิต ม.ค. 21 รว.2 1,194 - บญั ชี บาท 1,194

320 บัญชี ซ้ือสนิ คา้ เลขที่ 501 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บญั ชี บาท - 2557 บญั ชี บาท ม.ค. 7 เจา้ หน้กี ารค้า รว.1 50,000 - 50,000 บญั ชี ค่าขนส่งเขา้ เลขที่ 502 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บญั ชี บาท - 2557 บัญชี บาท ม.ค. 7 เงินสด รว.1 150 - 150 บญั ชี ค่าสาธารณูปโภค เลขที่ 507 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บัญชี บาท - 2557 บญั ชี บาท ม.ค. 31 คา่ สาธารณูปโภค รว.3 2,000 - ค้างจ่าย 2,000 บญั ชี ค่าเสื่อมราคา-อุปกรณส์ านกั งาน เลขท่ี 508 พ.ศ. รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. รายการ หนา้ เครดิต 2557 บญั ชี บาท - 2557 บัญชี บาท ม.ค. 31 คา่ เสอ่ื มราคา รว.3 500 - สะสม 500

กระดาษทาการ 10 ช่อง หา้ งหุ้นส่วนจากดั บ้านทรายทอง (บนั ทกึ กระดาษทาก สาหรบั ระยะเวลา 1 เดือน สิ้นสดุ ช่อื บญั ชี เลขที่ งบทดลองก่อน รายการปรับ บัญชี ปรับปรงุ เดบติ เครดติ เดบติ เค เงินสด 101 202,133 สนิ คา้ คงเหลอื (ต้นงวด) 104 0 อปุ กรณส์ านักงาน 106 30,000 คา่ เสอื่ มราคาสะสม- 106.1 อุปกรณส์ านักงาน เจา้ หนีอ้ นื่ 202 30,000 ค่าสาธารณูปโภคค้าง 203 2,000 จ่าย ทนุ -ทราย 301 100,000 ทนุ -ทอง 302 100,000 ขายสนิ คา้ 401 65,000 รับคืนและส่วนลด 402 200