ວິຊາ ບັນຊີຂັ້ນຕົ້ນ

281 (1) ระบบบนั ทึกบญั ชีสินค้าเมอ่ื สิ้นงวด ในกรณีกจิ การใช้ระบบบนั ทกึ บญั ชสี นิ ค้าเม่อื ส้นิ งวด ขอ้ สมมติ ตามวธิ เี ขา้ หลงั ออกก่อน คอื สนิ คา้ ใดทซ่ี อ้ื มาทหี ลงั จะถูกขายออกไปก่อน ดงั นนั้ สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด จงึ ประกอบด้วยสนิ ค้าท่ซี ้อื มาครงั้ แรกสุดตามลาดบั ดงั แสดงการคานวณได้ตาม ตวั อยา่ งท่ี 7.21 ต่อไปน้ี ตวั อย่างที่ 7.21 จากขอ้ มลู ในตวั อยา่ งท่ี 7.17 สามารถแสดงการคานวณราคาทุนของสนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวดไดด้ งั น้ี ราคาทนุ ของสนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด ประกอบดว้ ย ยอดยกมา 110 ตวั ๆ ละ 5 บาท = 550 บาท รวมสนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวดทงั้ สน้ิ 110 ตวั = 550 บาท (2) ระบบบนั ทึกบญั ชีสินค้าแบบต่อเน่ือง ในกรณที ก่ี จิ การใชร้ ะบบบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ แบบต่อเน่อื ง จะมกี าร คานวณตน้ ทุนขายและสนิ คา้ คงเหลอื ทกุ ครงั้ ทม่ี กี ารขาย โดยราคาต้นทุนของสนิ คา้ ทข่ี ายจะเป็น ราคาท่ซี อ้ื มาครงั้ หลงั ส่วนต้นทุนของสนิ ค้าคงเหลอื จะเป็นราคาท่ซี ้อื มาครงั้ แรก ๆ ดงั แสดง การคานวณไดต้ ามตวั อยา่ งท่ี 7.22 ต่อไปน้ี บทที่ 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการที่ซื้อขายสินคา้ สุริสา จตั ชุ ยั

282 ตวั อย่างท่ี 7.22 จากขอ้ มลู ในตวั อยา่ งท่ี 7.17 สามารถแสดงการคานวณราคาทุนของสนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวดไดด้ งั น้ี ชอ่ื สนิ คา้ ..............เสอ้ื กนั หนาว................... เลขทส่ี นิ คา้ .....100.......... รบั จา่ ย คงเหลอื ว.ด.ป. จานวน ตน้ ทนุ จานวน จานวน ตน้ ทุน จานวน จานวน ตน้ ทนุ จานวน หน่วย ต่อ เงนิ หน่วย ต่อ เงนิ หน่วย ต่อ เงนิ หน่วย หน่วย หน่วย 25x6 ธ.ค. 1 120 5 600 3 40 5 200 80 5 400 5 60 6 360 80 5 400 60 6 360 8 60 6 360 40 5 200 40 5 200 10 90 7 630 40 5 200 90 7 630 15 90 7 630 40 5 200 20 70 8 560 40 5 200 70 8 560 ราคาทนุ ของสนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด = 200 + 560 = 760 บาท การคานวณราคาสนิ คา้ คงเหลอื ในวธิ เี ขา้ หลงั ออกก่อน ตามมาตรฐาน การบญั ชฉี บบั ท่ี 2 (ปรบั ปรงุ 2557) เร่อื ง สนิ คา้ คงเหลอื ไม่ไดก้ าหนดใหใ้ ชว้ ธิ นี ้ีในการวดั มลู ค่า สนิ คา้ คงเหลอื การจดั ทากระดาษทาการของกิจการท่ีซื้อขายสินค้า การจดั ทากระดาษทาการของกจิ การทซ่ี อ้ื ขายสนิ คา้ มวี ธิ กี ารทาเช่นเดยี วกนั กบั กจิ การ ใหบ้ รกิ าร เพยี งแต่กจิ การซอ้ื ขายสนิ คา้ จะมบี ญั ชที เ่ี กย่ี วกบั การซอ้ื ขายสนิ คา้ รวมถงึ บญั ชสี นิ คา้ คงเหลอื เพมิ่ ขน้ึ มา การจดั ทากระดาษทาการสามารถนาไปใชไ้ ดท้ งั้ กจิ การทใ่ี ชร้ ะบบบนั ทกึ บญั ชี สนิ คา้ เมอ่ื สน้ิ งวด และระบบบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ ต่อเน่อื ง ดงั น้ี บทที่ 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สุริสา จตั ชุ ยั

283 1. กระดาษทาการสาหรบั กิจการที่ใช้ระบบบนั ทึกบญั ชีสินค้าเม่อื สิ้นงวด การจดั ทากระดาษทาการสาหรบั กจิ การทใ่ี ชร้ ะบบบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ เมอ่ื สน้ิ งวด แสดงไดต้ ามตวั อยา่ งท่ี 7.23 ดงั ต่อไปน้ี ตวั อย่างที่ 7.23 ต่อไปน้เี ป็นงบทดลองก่อนรายการปรบั ปรงุ ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 ของ รา้ นสรุ สิ าการคา้ เลขท่ี บญั ชี เดบิต เครดิต ช่ือบญั ชี เงนิ สด 101 30,000 ลกู หน้กี ารคา้ 102 25,000 คา่ เผอ่ื หน้สี งสยั จะสญู 102.1 500 สนิ คา้ คงเหลอื (ตน้ งวด) 103 9,000 วสั ดุสานกั งาน 104 3,000 อุปกรณ์สานกั งาน 105 50,000 ค่าเสอ่ื มราคาสะสม - อุปกรณ์สานกั งาน 105.1 5,000 เจา้ หน้กี ารคา้ 201 4,500 ทุน-สรุ สิ า 301 31,000 ถอนใชส้ ่วนตวั 302 1,000 ขายสนิ คา้ 401 120,000 รบั คนื สนิ คา้ และสว่ นลด 402 1,000 ส่วนลดจา่ ย 403 2,000 ซอ้ื สนิ คา้ 501 25,000 ค่าขนสง่ เขา้ 502 1,500 ส่งคนื สนิ คา้ และส่วนลด 503 3,000 สว่ นลดรบั 504 500 ค่าน้าค่าไฟ 506 2,000 เงนิ เดอื น 507 15,000 164,500 164,500 บทที่ 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการที่ซื้อขายสินคา้ สรุ ิสา จตั ชุ ยั

284 ขอ้ มลู เพม่ิ เตมิ 1. กจิ การประมาณค่าเผอ่ื หน้สี งสยั จะสญู 3% ของยอดลกู หน้สี น้ิ ปี 2. กจิ การคดิ ค่าเส่อื มราคาอุปกรณ์สานกั งานในอตั รา 5% ต่อปี 3. ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 มวี สั ดสุ านกั งานคงเหลอื จานวน 1,000 บาท 4. กจิ การไดร้ บั ใบแจง้ หน้คี ่าน้าคา่ ไฟของเดอื นธนั วาคม จานวน 900 บาท กจิ การยงั ไมไ่ ดจ้ า่ ยเงนิ 5. กจิ การตรวจนบั สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวดไดจ้ านวน 4,000 บาท การบนั ทกึ รายการปรบั ปรงุ ในสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 5 เครดติ วนั เดอื น รายการ เลขท่ี เดบติ บาท สต. 250 - ปี บญั ชี บาท สต. 2,500 - 25x1 2,000 - ธ.ค. 31 หน้สี งสยั จะสญู 250 - 900 - (1) คา่ เผอ่ื หน้สี งสยั จะสญู ปรบั ปรงุ ค่าเผ่อื หน้สี งสยั จะสญู (25,000 x 3% = 750 – 500) (2) คา่ เส่อื มราคา – อุปกรณ์ 2,500 - ¤ คา่ เส่อื มราคาสะสม – อปุ กรณ์ ¤ปรบั ปรงุ ค่าเสอ่ื มราคาอุปกรณ์ ¤(50,000 x 5% = 2,500) (3) วสั ดุสานกั งานใชไ้ ป 2,000 - วสั ดสุ านกั งาน ปรบั ปรงุ วสั ดสุ านกั งานใชไ้ ป (4) ค่าน้าค่าไฟ 900 - คา่ น้าคา่ ไฟคา้ งจ่าย ปรบั ปรงุ ค่าน้าค่าไฟคา้ งจา่ ย บทที่ 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการที่ซื้อขายสินคา้ สุริสา จตั ชุ ยั

285 การจดั ทากระดาษทาการแสดงไดด้ งั น้ี จานวนเงิน : บาท งบแสดงฐานะ ร้านสรุ ิสาการคา้ การเงนิ กระดาษทาการ สาหรบั ปี สิ้นสดุ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x1 เดบติ เครดติ 30,000 ชอ่ื บญั ชี งบทดลองกอ่ น รายการ งบทดลอง งบกาไร 25,000 ปรบั ปรงุ ปรบั ปรงุ หลงั ปรบั ปรงุ ขาดทนุ เงนิ สด เดบติ เครดติ เดบติ เครดติ เดบติ เครดติ 750 ลกู หน้กี ารคา้ เดบติ เครดติ 30,000 คา่ เผอ่ื หน้สี งสยั 250 9,000 1,000 จะสญู 30,000 2,000 25,000 50,000 สนิ คา้ คงเหลอื วสั ดสุ านกั งาน 25,000 2,500 7,500 อุปกรณ์ 4,500 สานกั งาน 500 900 750 31,000 คา่ เสอ่ื มราคา 9,000 250 1,000 สะสม - อุปกรณ์ 3,000 2,500 9,000 เจา้ หน้กี ารคา้ 2,000 1,000 ทุน-สรุ สิ า 50,000 ถอนใชส้ ว่ นตวั 900 ขายสนิ คา้ 50,000 5,650 5,650 รบั คนื สนิ คา้ ส่วนลดจา่ ย 1,000 5,000 7,500 1,000 120,000 ซ้อื สนิ คา้ 4,500 4,500 2,000 คา่ ขนส่งเขา้ 1,000 31,000 31,000 25,000 3,000 ส่งคนื สนิ คา้ 2,000 120,000 1,000 1,500 500 ส่วนลดรบั 25,000 120,000 คา่ น้าค่าไฟ 1,500 3,000 1,000 2,900 เงนิ เดอื น 500 2,000 15,000 2,000 25,000 15,000 1,500 3,000 164,500 164,500 500 หน้สี งสยั จะสญู 2,900 250 คา่ เสอ่ื มราคา – อุปกรณ์ 15,000 2,500 วสั ดุสานกั งานใชไ้ ป 2,000 ค่าน้าคา่ ไฟคา้ งจ่าย 250 สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด 2,500 4,000 4,000 900 2,000 127,500 111,000 61,150 44,650 900 66,350 127,500 111,000 66,350 127,500 111,000 168,150 168,150 กาไรสุทธิ บทที่ 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สุริสา จตั ชุ ยั

286 2. กระดาษทาการสาหรบั กิจการที่ใช้ระบบบนั ทึกบญั ชีสินค้าแบบต่อเน่ือง การจดั ทากระดาษทาการสาหรบั กจิ การทใ่ี ชร้ ะบบบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ แบบต่อเน่อื ง แสดงไดต้ ามตวั อยา่ งท่ี 7.24 ดงั ต่อไปน้ี ตวั อย่างที่ 7.24 ต่อไปน้เี ป็นงบทดลองก่อนรายการปรบั ปรงุ ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 ของ รา้ นสุรสิ าการคา้ เลขที่ บญั ชี เดบิต เครดิต ช่ือบญั ชี เงนิ สด 101 30,000 ลกู หน้กี ารคา้ 102 25,000 ค่าเผอ่ื หน้สี งสยั จะสญู 102.1 500 สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด 103 4,000 วสั ดสุ านกั งาน 104 3,000 อุปกรณ์สานกั งาน 105 50,000 คา่ เสอ่ื มราคาสะสม - อุปกรณ์สานกั งาน 105.1 5,000 เจา้ หน้กี ารคา้ 201 4,500 ทนุ -สุรสิ า 301 31,000 ถอนใชส้ ว่ นตวั 302 1,000 ขายสนิ คา้ 401 120,000 รบั คนื สนิ คา้ และสว่ นลด 402 1,000 สว่ นลดจา่ ย 403 2,000 ตน้ ทุนขาย 501 28,000 คา่ น้าค่าไฟ 502 2,000 เงนิ เดอื น 503 15,000 161,000 161,000 ขอ้ มลู เพมิ่ เตมิ สุริสา จตั ชุ ยั 1. กจิ การประมาณค่าเผ่อื หน้สี งสยั จะสญู 3% ของยอดลกู หน้สี น้ิ ปี 2. กจิ การคดิ ค่าเสอ่ื มราคาอุปกรณ์สานกั งานในอตั รา 5% ต่อปี บทที่ 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการที่ซื้อขายสินคา้

287 3. ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 มวี สั ดุสานกั งานคงเหลอื จานวน 1,000 บาท 4. กจิ การไดร้ บั ใบแจง้ หน้คี ่าน้าคา่ ไฟของเดอื นธนั วาคม จานวน 900 บาท กจิ การยงั ไมไ่ ดจ้ ่ายเงนิ การบนั ทกึ รายการปรบั ปรงุ ในสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 5 เครดติ วนั เดอื น รายการ เลขท่ี เดบติ บาท สต. บาท สต. 250 - ปี บญั ชี 250 - 2,500 - 25x1 ธ.ค. 31 หน้สี งสยั จะสญู 2,500 - 2,000 - (1) คา่ เผ่อื หน้สี งสยั จะสญู 2,000 - 900 - 900 - ปรบั ปรงุ ค่าเผอ่ื หน้สี งสยั จะสญู (25,000 x 3% = 750 – 500) (2) คา่ เสอ่ื มราคา – อุปกรณ์ ¤ ค่าเส่อื มราคาสะสม – อุปกรณ์ ¤ปรบั ปรงุ ค่าเส่อื มราคาอุปกรณ์ ¤(50,000 x 5% = 2,500) (3) วสั ดสุ านกั งานใชไ้ ป วสั ดสุ านกั งาน ปรบั ปรงุ วสั ดุสานกั งานใชไ้ ป (4) ค่าน้าค่าไฟ ค่าน้าคา่ ไฟคา้ งจา่ ย ปรบั ปรงุ ค่าน้าคา่ ไฟคา้ งจา่ ย บทที่ 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการที่ซื้อขายสินคา้ สรุ ิสา จตั ชุ ยั

288 การจดั ทากระดาษทาการแสดงไดด้ งั น้ี จานวนเงิน : บาท งบแสดงฐานะ รา้ นสรุ ิสาการค้า การเงนิ กระดาษทาการ สาหรบั ปี สิ้นสดุ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x1 เดบติ เครดติ ชอ่ื บญั ชี งบทดลองกอ่ น รายการ งบทดลอง งบกาไร 30,000 ปรบั ปรงุ ปรบั ปรงุ หลงั ปรบั ปรงุ ขาดทนุ เงนิ สด เดบติ เครดติ เดบติ เครดติ 25,000 ลกู หน้กี ารคา้ เดบติ เครดติ 30,000 เดบติ เครดติ ค่าเผอ่ื หน้สี งสยั 250 จะสญู 30,000 2,000 25,000 สนิ คา้ คงเหลอื วสั ดสุ านกั งาน 25,000 2,500 อุปกรณ์ สานกั งาน 500 900 750 750 คา่ เสอ่ื มราคา 4,000 สะสม - อุปกรณ์ 3,000 250 4,000 4,000 เจา้ หน้กี ารคา้ 2,500 1,000 1,000 ทุน-สุรสิ า 2,000 50,000 50,000 ถอนใชส้ ว่ นตวั ขายสนิ คา้ 50,000 900 รบั คนื สนิ คา้ 5,650 5,650 ส่วนลดจ่าย 1,000 5,000 7,500 7,500 ตน้ ทุนขาย 4,500 4,500 4,500 คา่ น้าคา่ ไฟ 1,000 31,000 31,000 31,000 เงนิ เดอื น 2,000 1,000 1,000 28,000 120,000 120,000 2,000 1,000 120,000 15,000 2,000 28,000 1,000 2,900 2,000 15,000 28,000 2,900 15,000 161,000 161,000 หน้สี งสยั จะสญู 250 250 คา่ เสอ่ื มราคา – อุปกรณ์ 2,500 2,500 วสั ดสุ านกั งานใชไ้ ป 2,000 2,000 ค่าน้าค่าไฟคา้ งจ่าย 164,650 900 900 164,650 53,650 120,000 111,000 44,650 66,350 กาไรสทุ ธิ 120,000 120,000 66,350 111,000 111,000 บทท่ี 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการที่ซื้อขายสินคา้ สรุ ิสา จตั ชุ ยั

289 งบการเงินสาหรบั กิจการที่ซื้อขายสินค้า งบการเงนิ สาหรบั กจิ การซอ้ื ขายสนิ คา้ และกจิ การใหบ้ รกิ ารมวี ธิ กี ารจดั ทาเช่นเดยี วกนั เพยี งแต่ในงบกาไรขาดทุนของกจิ การซอ้ื ขายสนิ คา้ จะมรี ายการทเ่ี กย่ี วกบั การซอ้ื และการขาย เพมิ่ ขน้ึ มา ซง่ึ การจดั ทางบการเงนิ สาหรบั กจิ การซอ้ื ขายสนิ คา้ สามารถจดั ทาได้ 2 แบบ ดงั น้ี 1. งบการเงินในกรณีกิจการใช้ระบบการบนั ทึกบญั ชีสินค้าเมื่อสิ้นงวด การจดั ทางบการเงนิ ในระบบการบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ เมอ่ื สน้ิ งวดแสดงไดต้ ามตวั อยา่ ง ท่ี 7.25 ต่อไปน้ี ตวั อย่างที่ 7.25 จากกระดาษทาการในตวั อย่างท่ี 7.23 สามารถจดั ทางบการเงนิ ไดด้ งั น้ี บทที่ 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สรุ ิสา จตั ชุ ยั

290 ร้านสรุ ิสาการค้า งบกาไรขาดทุน สาหรบั งวด ปี สิ้นสดุ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 ขายสนิ คา้ จานวน : บาท หกั รบั คนื สนิ คา้ และสว่ นลด 120,000 ส่วนลดจา่ ย 1,000 ขายสุทธิ 2,000 3,000 หกั ตน้ ทุนสนิ คา้ ทข่ี าย 117,000 สนิ คา้ คงเหลอื ตน้ งวด บวก ซอ้ื สทุ ธิ 9,000 ซอ้ื สนิ คา้ 25,000 23,000 บวก คา่ ขนส่งเขา้ 1,500 32,000 26,500 4,000 หกั ส่งคนื สนิ คา้ และสว่ นลด 3,000 ส่วนลดรบั 500 3,500 สนิ คา้ ทม่ี ไี วเ้ พอ่ื ขาย 28,000 หกั สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด 89,000 กาไรขนั้ ตน้ หกั คา่ ใชจ้ า่ ยในการดาเนินงาน : 2,900 22,650 ค่าน้าคา่ ไฟ 15,000 66,350 เงนิ เดอื น หน้สี งสยั จะสญู 250 คา่ เสอ่ื มราคา – อุปกรณ์ 2,500 วสั ดสุ านกั งานใชไ้ ป 2,000 กาไรสทุ ธิ บทท่ี 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สรุ ิสา จตั ชุ ยั

291 จานวน : บาท รา้ นสรุ ิสาการค้า 25,000 30,000 งบแสดงฐานะการเงิน 750 ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x1 24,250 4,000 สินทรพั ย์ 1,000 สินทรพั ยห์ มุนเวียน 59,250 เงนิ สด 50,000 42,500 ลกู หน้กี ารคา้ 7,500 42,500 หกั คา่ เผอ่ื หน้สี งสยั จะสญู 101,750 สนิ คา้ คงเหลอื วสั ดุสานกั งาน 4,500 รวมสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น 900 สินทรพั ยไ์ ม่หมนุ เวียน อุปกรณ์สานกั งาน 5,400 หกั คา่ เสอ่ื มราคาอุปกรณ์สานกั งาน รวมสนิ ทรพั ยไ์ มห่ มนุ เวยี น 31,000 รวมสนิ ทรพั ย์ 66,350 97,350 หนี้สินและส่วนของเจ้าของ 1,000 หนี้สินหมนุ เวียน 96,350 เจา้ หน้กี ารคา้ 101,750 คา่ น้าค่าไฟคา้ งจา่ ย รวมหน้สี นิ ส่วนของเจ้าของ ทุน บวก กาไรสุทธิ หกั ถอนใชส้ ว่ นตวั รวมสว่ นของเจา้ ของ รวมหน้สี นิ และสว่ นของเจา้ ของ บทที่ 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สรุ ิสา จตั ชุ ยั

292 2. งบการเงินในกรณีกิจการใช้ระบบการบนั ทึกบญั ชีสินค้าแบบต่อเน่ือง การจดั ทางบการเงนิ ในระบบการบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ แบบต่อเน่อื งแสดงไดต้ าม ตวั อยา่ งท่ี 7.26 ต่อไปน้ี ตวั อย่างที่ 7.26 จากกระดาษทาการในตวั อยา่ งท่ี 7.24 สามารถจดั ทางบการเงนิ ไดด้ งั น้ี รา้ นสรุ ิสาการค้า งบกาไรขาดทนุ สาหรบั งวดปี สิ้นสดุ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x1 จานวน : บาท ขายสนิ คา้ 120,000 หกั รบั คนื สนิ คา้ และส่วนลด 1,000 สว่ นลดจา่ ย 2,000 3,000 ขายสุทธิ 117,000 หกั ตน้ ทุนขาย 28,000 กาไรขนั้ ตน้ 89,000 หกั คา่ ใชจ้ า่ ยในการดาเนินงาน : คา่ น้าคา่ ไฟ 2,900 เงนิ เดอื น 15,000 หน้สี งสยั จะสญู 250 คา่ เสอ่ื มราคา – อุปกรณ์ 2,500 วสั ดุสานกั งานใชไ้ ป 2,000 22,650 กาไรสุทธิ 66,350 บทที่ 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการที่ซื้อขายสินคา้ สรุ ิสา จตั ชุ ยั

293 จานวน : บาท รา้ นสรุ ิสาการค้า 25,000 30,000 งบแสดงฐานะการเงิน 750 ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x1 24,250 4,000 สินทรพั ย์ 1,000 สินทรพั ยห์ มุนเวียน 59,250 เงนิ สด 50,000 42,500 ลกู หน้กี ารคา้ 7,500 42,500 หกั ค่าเผอ่ื หน้สี งสยั จะสญู 101,750 สนิ คา้ คงเหลอื วสั ดุสานกั งาน 4,500 รวมสนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น 900 สินทรพั ยไ์ ม่หมนุ เวียน อุปกรณ์สานกั งาน 5,400 หกั ค่าเสอ่ื มราคาอุปกรณ์สานกั งาน รวมสนิ ทรพั ยไ์ มห่ มนุ เวยี น 31,000 รวมสนิ ทรพั ย์ 66,350 97,350 หนี้สินและส่วนของเจ้าของ 1,000 หนี้สินหมนุ เวียน 96,350 เจา้ หน้กี ารคา้ 101,750 คา่ น้าค่าไฟคา้ งจา่ ย รวมหน้สี นิ ส่วนของเจ้าของ ทุน บวก กาไรสุทธิ หกั ถอนใชส้ ว่ นตวั รวมสว่ นของเจา้ ของ รวมหน้สี นิ และสว่ นของเจา้ ของ บทที่ 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สรุ ิสา จตั ชุ ยั

294 การปิ ดบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินค้า การปิดบญั ชสี าหรบั กจิ การทซ่ี อ้ื ขายสนิ ค้า มวี ธิ ปี ฏบิ ตั เิ ช่นเดยี วกนั กบั กจิ การให้บรกิ าร แต่ต่างกนั ตรงท่ี กจิ การทซ่ี อ้ื ขายสนิ คา้ จะมี บญั ชตี ่างๆ ทเ่ี ก่ยี วกบั การซอ้ื ขายสนิ ค้าเพม่ิ ขน้ึ มา ซง่ึ รายการปิดบญั ชจี ะมกี ารปิดบญั ชอี ะไรบ้างขน้ึ อยกู่ บั ระบบการบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ ทก่ี จิ การใช้ ดงั น้ี 1. รายการปิ ดบญั ชีในกรณีกิจการใช้ระบบการบนั ทึกบญั ชีสินค้าเม่อื สิ้นงวด การปิดบญั ชขี องกจิ การทใ่ี ชร้ ะบบการบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ เมอ่ื สน้ิ งวด สามารถทาได้ 2 วธิ คี อื 1.1 การปิ ดบญั ชีโดยไมผ่ า่ นบญั ชีต้นทุนขาย การบนั ทกึ รายการปิดบญั ชโี ดยไมผ่ า่ นตน้ ทุนขาย มขี นั้ ตอนดงั น้ี 1.1.1 บนั ทกึ สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด และปิดบญั ชรี ายไดแ้ ละบญั ชที เ่ี กย่ี วกบั การซอ้ื ขายสนิ คา้ ทม่ี ยี อดดา้ นเครดติ ไปยงั บญั ชกี าไรขาดทนุ 1.1.2 ปิดบญั ชคี ่าใชจ้ า่ ยและบญั ชที เ่ี กย่ี วกบั การซอ้ื ขายสนิ คา้ ทม่ี ยี อดดา้ น เดบติ ไปยงั บญั ชกี าไรขาดทุน 1.1.3 ปิดบญั ชกี าไรขาดทนุ ไปยงั บญั ชที ุนหรอื บญั ชกี าไรสะสม ในกรณที เ่ี ป็น กจิ การเจา้ ของคนเดยี วปิดไปบญั ชที ุน แต่หากกจิ การทเ่ี ป็นบรษิ ทั ใหป้ ิดไปทบ่ี ญั ชกี าไรสะสม 1.1.4 ปิดบญั ชถี อนใชส้ ่วนตวั ไปยงั บญั ชที ุน ในกรณที เ่ี ป็นกจิ การเจา้ ของคน เดยี ว การบนั ทกึ รายการปิดบญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไป โดยไมผ่ ่านบญั ชตี น้ ทุนขาย ในกรณกี จิ การใชร้ ะบบการบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ เมอ่ื สน้ิ งวด แสดงไดด้ งั ตวั อยา่ งท่ี 7.27 ต่อไปน้ี ตวั อย่างท่ี 7.27 จากกระดาษทาการในตวั อยา่ งท่ี 7.23 สามารถบนั ทกึ รายการปิดบญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไป ไดด้ งั น้ี บทท่ี 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการที่ซื้อขายสินคา้ สุริสา จตั ชุ ยั

295 สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 6 วนั เดอื น รายการ เลขท่ี เดบติ เครดติ ปี บาท สต. บาท สต. บญั ชี 25x1 120,000 - 3,000 - ธ.ค. 31 ขายสนิ คา้ 500 - ส่งคนื สนิ คา้ 4,000 - ส่วนลดรบั 127,500 - สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด ¤ กาไรขาดทุน 61,150 - บนั ทกึ สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด และ ปิดบญั ชรี ายไดแ้ ละบญั ชที เ่ี กย่ี วกบั 9,000 - การซอ้ื ขายสนิ คา้ ทม่ี ยี อดดา้ นเครดติ 1,000 - ไปยงั บญั ชกี าไรขาดทนุ 2,000 - 25,000 - กาไรขาดทุน 1,500 - ¤ สนิ คา้ คงเหลอื ตน้ งวด 2,900 - ¤ รบั คนื สนิ คา้ 15,000 - ¤ สว่ นลดจา่ ย - ¤ ซอ้ื สนิ คา้ 250 - ¤ คา่ ขนสง่ เขา้ 2,500 - ¤ คา่ น้าค่าไฟ 2,000 ¤ เงนิ เดอื น ¤ หน้สี งสยั จะสญู 66,350 - ¤ คา่ เส่อื มราคา – อุปกรณ์ 66,350 - ¤ วสั ดุสานกั งานใชไ้ ป ¤ปิดบญั ชคี ่าใชจ้ า่ ยและบญั ชเี กย่ี วกบั การซอ้ื ขายสนิ คา้ ทม่ี ยี อดดา้ นเดบติ ไปยงั บญั ชกี าไรขาดทนุ กาไรขาดทุน ทุน – สรุ สิ า ปิดบญั ชกี าไรขาดทุนไปยงั บญั ชที ุน บทที่ 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการที่ซื้อขายสินคา้ สุริสา จตั ชุ ยั

296 วนั เดอื น สมดุ รายวนั ทวั่ ไป เลขท่ี เดบติ หน้า 7 ปี รายการ บญั ชี บาท สต. เครดติ บาท สต. ทนุ – สรุ สิ า 1,000 - ถอนใชส้ ่วนตวั 1,000 - ปิดบญั ชถี อนใชส้ ่วนตวั ไปยงั บญั ชที ุน 1.2 การปิ ดบญั ชีโดยผา่ นต้นทุนขาย การบนั ทกึ รายการปิดบญั ชโี ดยผ่านตน้ ทนุ ขาย มขี นั้ ตอนดงั น้ี 1.2.1 โอนปิดบญั ชสี นิ คา้ คงเหลอื ตน้ งวด บญั ชซี อ้ื สนิ คา้ บญั ชคี ่าขนสง่ เขา้ เขา้ บญั ชตี น้ ทุนขาย 1.2.2 บนั ทกึ สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด และโอนปิดบญั ชสี ่งคนื สนิ คา้ และสว่ นลด และบญั ชสี ่วนลดรบั เขา้ บญั ชตี น้ ทุนขาย 1.2.3 ปิดบญั ชรี ายไดไ้ ปยงั บญั ชกี าไรขาดทุน 1.2.4 ปิดบญั ชตี น้ ทนุ ขาย และบญั ชคี า่ ใชจ้ า่ ยต่าง ๆ ไปยงั บญั ชกี าไรขาดทนุ 1.2.5 ปิดบญั ชกี าไรขาดทุนไปยงั บญั ชที ุนหรอื บญั ชกี าไรสะสม ในกรณที เ่ี ป็น กจิ การเจา้ ของคนเดยี วปิดไปบญั ชที ุน แต่หากกจิ การทเ่ี ป็นบรษิ ทั ใหป้ ิดไปทบ่ี ญั ชกี าไรสะสม 1.2.6 ปิดบญั ชถี อนใชส้ ่วนตวั ไปยงั บญั ชที ุน ในกรณที เ่ี ป็นกจิ การเจา้ ของคน เดยี ว การบนั ทกึ รายการปิดบญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไป โดยผ่านบญั ชตี น้ ทุนขาย ใน กรณกี จิ การใชร้ ะบบการบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ เมอ่ื สน้ิ งวด แสดงไดด้ งั ตวั อยา่ งท่ี 7.28 ต่อไปน้ี บทท่ี 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการที่ซื้อขายสินคา้ สุริสา จตั ชุ ยั

297 ตวั อย่างที่ 7.28 จากกระดาษทาการในตวั อยา่ งท่ี 7.23 สามารถบนั ทกึ รายการปิดบญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไป ไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 6 วนั เดอื น รายการ เลขท่ี เดบติ เครดติ ปี บญั ชี บาท สต. บาท สต. 25x1 ธ.ค. 31 ตน้ ทุนขาย 35,500 - สนิ คา้ คงเหลอื ตน้ งวด 9,000 - ซอ้ื สนิ คา้ 25,000 - ค่าขนส่งเขา้ 1,500 - โอนปิดบญั ชสี นิ คา้ คงเหลอื ตน้ งวด บญั ชซี อ้ื สนิ คา้ บญั ชคี า่ ขนส่งเขา้ เขา้ บญั ชตี น้ ทุนขาย ส่งคนื สนิ คา้ และสว่ นลด 3,000 - ¤สว่ นลดรบั 500 - ¤สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด 4,000 - ¤ ตน้ ทนุ ขาย 7,500 ¤บนั ทกึ สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด และ โอนปิดบญั ชสี ง่ คนื สนิ คา้ และส่วนลด และบญั ชสี ว่ นลดรบั เขา้ บญั ชตี น้ ทุน ขาย ขายสนิ คา้ 120,000 - กาไรขาดทุน 120,000 - ปิดบญั ชรี ายไดไ้ ปยงั บญั ชกี าไร ขาดทุน บทท่ี 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สุริสา จตั ชุ ยั

298 สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 7 วนั เดอื น รายการ เลขท่ี เดบติ เครดติ ปี บาท สต. บาท สต. บญั ชี 53,650 - กาไรขาดทุน 66,350 - ตน้ ทุนขาย(35,500 – 7,500) 1,000 - 28,000 - รบั คนื สนิ คา้ 1,000 - 2,000 - สว่ นลดจา่ ย 2,900 - ค่าน้าคา่ ไฟ 15,000 - - เงนิ เดอื น 250 - หน้สี งสยั จะสญู 2,500 - 2,000 คา่ เส่อื มราคา – อุปกรณ์ วสั ดุสานกั งานใชไ้ ป ปิดบญั ชตี น้ ทุนขาย และบญั ชี ค่าใชจ้ า่ ยต่าง ๆ ไปยงั บญั ชกี าไร ขาดทุน กาไรขาดทุน (120,000 - 53,650) ทุน – สรุ สิ า 66,350 - ปิดบญั ชกี าไรขาดทุนไปยงั บญั ชที นุ 1,000 - ทนุ – สุรสิ า ถอนใชส้ ่วนตวั ปิดบญั ชถี อนใชส้ ว่ นตวั ไปยงั บญั ชที ุน 2. รายการปิ ดบญั ชีในกรณีกิจการใช้ระบบการบนั ทึกบญั ชีสินค้าแบบต่อเนื่อง การปิดบญั ชขี องกจิ การทใ่ี ชร้ ะบบการบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ แบบต่อเน่อื ง มขี นั้ ตอนดงั น้ี 2.1 ปิดบญั ชรี ายไดไ้ ปยงั บญั ชกี าไรขาดทุน 2.2 ปิดบญั ชคี ่าใชจ้ า่ ยและบญั ชที เ่ี กย่ี วกบั การขายสนิ คา้ ทม่ี ยี อดดา้ นเดบติ ไปยงั บญั ชกี าไรขาดทุน 2.3 ปิดบญั ชกี าไรขาดทุนไปยงั บญั ชที ุนหรอื บญั ชกี าไรสะสม ในกรณที เ่ี ป็นกจิ การ เจา้ ของคนเดยี วปิดไปบญั ชที ุน แต่หากกจิ การทเ่ี ป็นบรษิ ทั ใหป้ ิดไปทบ่ี ญั ชกี าไรสะสม 2.4 ปิดบญั ชถี อนใชส้ ว่ นตวั ไปยงั บญั ชที ุน ในกรณที เ่ี ป็นกจิ การเจา้ ของคนเดยี ว บทท่ี 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สุริสา จตั ชุ ยั

299 การบนั ทกึ รายการปิดบญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไป ในกรณกี จิ การใชร้ ะบบการบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ แบบต่อเน่อื ง แสดงไดด้ งั ตวั อยา่ งท่ี 7.29 ต่อไปน้ี ตวั อย่างที่ 7.29 จากกระดาษทาการในตวั อยา่ งท่ี 7.24 สามารถบนั ทกึ รายการปิดบญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไป ไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 6 วนั เดอื น รายการ เลขท่ี เดบติ เครดติ ปี บญั ชี บาท สต. บาท สต. 25x1 ธ.ค. 31 ขายสนิ คา้ 120,000 - ¤ กาไรขาดทุน 120,000 - ปิดบญั ชรี ายไดไ้ ปยงั บญั ชกี าไร ขาดทุน กาไรขาดทุน 53,650 - ¤ รบั คนื สนิ คา้ 1,000 - ¤ สว่ นลดจา่ ย 2,000 - ¤ ตน้ ทนุ ขาย 28,000 ¤ ค่าน้าคา่ ไฟ 2,900 - ¤ เงนิ เดอื น 15,000 - ¤ หน้สี งสยั จะสญู 250 - ¤ คา่ เส่อื มราคา – อุปกรณ์ 2,500 - ¤ วสั ดสุ านกั งานใชไ้ ป 2,000 - ¤ปิดบญั ชคี ่าใชจ้ ่ายและบญั ชเี กย่ี วกบั การขายสนิ คา้ ทม่ี ยี อดดา้ นเดบติ ไปยงั บญั ชกี าไรขาดทุน กาไรขาดทุน 66,350 - ทนุ – สุรสิ า 66,350 - ปิดบญั ชกี าไรขาดทุนไปยงั บญั ชที ุน ทนุ – สรุ สิ า 1,000 - ถอนใชส้ ่วนตวั 1,000 - ปิดบญั ชถี อนใชส้ ่วนตวั ไปยงั บญั ชที ุน บทท่ี 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สุริสา จตั ชุ ยั

300 บทสรปุ กจิ การทซ่ี อ้ื ขายสนิ คา้ จะดาเนินงานโดยการซอ้ื สนิ คา้ มาแลว้ นาไปจาหน่าย โดยอาจจะ ดาเนินงานโดยเป็นผคู้ า้ ส่ง หรอื ผคู้ า้ ปลกี ซง่ึ วธิ กี ารบนั ทกึ บญั ชสี ามารถจดั ทาได้เป็น 2 ระบบ คอื ระบบการบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ เมอ่ื สน้ิ งวด (Periodic inventory system) และ ระบบการบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ ต่อเน่ือง (Perpetual inventory system) ส่วนการวดั ผลการดาเนินงานของกจิ การท่ี ซอ้ื ขายสนิ คา้ สามารถวดั ไดจ้ ากการนารายไดจ้ ากการขายหกั ด้วยตน้ ทุนของสนิ คา้ ทข่ี าย โดย การคานวณหาตน้ ทนุ ของสนิ คา้ ทข่ี ายกจิ การจะต้องคานวณราคาทุนของสนิ คา้ คงเหลอื ดว้ ยซง่ึ มี วธิ กี ารคานวณไดห้ ลายวธิ ี แต่ทก่ี ล่าวถงึ ในบทน้ปี ระกอบดว้ ย 4 วธิ คี อื วธิ รี าคาทุนถวั เฉลย่ี แบบ ถ่วงน้าหนัก(Weighted average method) วธิ รี าคาทุนถวั เฉลย่ี เคล่อื นท่ี (Moving average method) วธิ รี าคาทุนแบบเขา้ ก่อนออกก่อน (First in, first out หรอื FIFO method) และวธิ ี ราคาทุนแบบเขา้ หลงั ออกก่อน (Last in, first out หรอื LIFO method) การจดั กระดาษทาการ งบการเงนิ และการปิดบญั ชสี าหรบั กจิ การซ้อื ขายสนิ ค้า และ กจิ การให้บรกิ ารมวี ิธีการปฏิบตั ิเช่นเดียวกนั หากแต่ในกิจการซ้อื ขายสินค้า จะมรี ายการท่ี เกย่ี วกบั การซอ้ื การขาย และสนิ คา้ คงเหลอื เพม่ิ ขน้ึ มา บทท่ี 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สุริสา จตั ชุ ยั

301 แบบฝึ กหดั ข้อ 1. รา้ นเกรยี งไกรการคา้ ไดด้ าเนนิ ธุรกจิ เกย่ี วกบั การซอ้ื - ขายสนิ คา้ ในระหว่างเดอื น กนั ยายน 25x5 มรี ายการซอ้ื ขายสนิ คา้ ดงั น้ี 25x5 ก.ย. 1 ซอ้ื สนิ คา้ จากรา้ น CAT จานวน 10,000 บาท เป็นเงนิ เชอ่ื เงอ่ื นไขการชาระเงนิ 2/10,n/30 2 จา่ ยค่าขนสง่ สนิ คา้ จานวน 100 บาท ตามเงอ่ื นไขการสง่ มอบ F.O.B. Shipping Point 4 ขายสนิ คา้ ใหร้ า้ น DOG จานวน 25,000 บาท เงอ่ื นไขการชาระเงนิ 1/15,n/60 ราคาทุนของสนิ คา้ ทข่ี าย 17,500 บาท 7 ซอ้ื สนิ คา้ เป็นเงนิ สด 24,000 บาท สว่ นลดการคา้ 10% 8 ส่งคนื สนิ คา้ ทช่ี ารดุ ใหร้ า้ น CAT จานวน 2,500 บาท 10 จา่ ยชาระหน้ใี หร้ า้ น CAT ทงั้ หมด 12 ส่งคนื สนิ คา้ ทซ่ี อ้ื วนั ท่ี 7 ในราคาหลงั หกั ส่วนลด 1,800 บาท 15 รบั คนื สนิ คา้ ทช่ี ารดุ จากรา้ น DOG จานวน 5,000 บาท ราคาทุนของสนิ คา้ 3,500 บาท 17 ซอ้ื อุปกรณ์สานกั งานจ่ายชาระเป็นเชค็ 15,000 บาท 19 รบั ชาระหน้ีจากรา้ น DOG ทงั้ หมด 28 ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ สดใหร้ า้ น FISH จานวน 22,000 บาท ส่วนลดการคา้ 5% ราคาทนุ ของสนิ คา้ ทข่ี าย 14,630 บาท 29 จา่ ยค่าขนสง่ สนิ คา้ 900 บาท ตามเงอ่ื นไข F.O.B. Destination ให้ทา บนั ทกึ รายการคา้ ในสมดุ รายวนั ทวั่ ไปในกรณดี งั ต่อไปน้ี 1. วธิ บี นั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ คงเหลอื เมอ่ื สน้ิ งวด ( Periodic inventory method ) 2. วธิ บี นั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ คงเหลอื แบบต่อเน่อื ง ( Perpetual inventory method ) ข้อ 2. รายการต่อไปน้เี ป็นรายการคา้ ทเ่ี กดิ ขน้ึ ในเดอื น กนั ยายน 25X5 ของรา้ นจตั ุชยั การคา้ 25x5 ก.ย. 2 ซอ้ื สนิ คา้ เป็นเงนิ เชอ่ื จากรา้ นสมบตั จิ านวน 84,000 บาท เงอ่ื นไขการชาระเงนิ 2/10,n/30 เงอ่ื นไขการส่งมอบ F.O.B Shipping point 3 จา่ ยค่าขนส่งสนิ คา้ ทซ่ี อ้ื มาเมอ่ื วนั ท่ี 2 ก.ย. เป็นเงนิ สด จานวน 1,000 บาท บทท่ี 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สรุ ิสา จตั ชุ ยั

302 4 ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ สด จานวน 24,000 บาท ราคาทนุ ของสนิ คา้ ทข่ี าย 20,000 บาท 7 ซอ้ื วสั ดสุ านกั งานเป็นเงนิ สด จานวน 14,500 บาท 8 รบั คนื สนิ คา้ ทข่ี ายไปเมอ่ื วนั ท่ี 4 ก.ย. จานวน 3,600 บาท ราคาทุน 3,000 บาท 10 สง่ คนื สนิ คา้ ทซ่ี อ้ื มาเมอ่ื วนั ท่ี 2 ก.ย. เน่อื งจากสนิ คา้ ชารดุ จานวน 2,700 บาท 11 จา่ ยชาระหน้ใี หร้ า้ นสมบตั ทิ ค่ี า้ งอยทู่ งั้ หมด 13 กจิ การไดน้ าสนิ คา้ ไปแจกใหอ้ าจารยท์ ม่ี หาวทิ ยาลยั ราชภฏั อุดรธานีเพ่อื เป็นการ โฆษณา สนิ คา้ ราคาทนุ 15,000 บาท 14 นาเงนิ สดไปฝากธนาคาร 20,000 บาท 17 ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ เชอ่ื ใหร้ า้ นสมใจ จานวน 19,500 บาท ราคาทนุ 15,000 บาท เงอ่ื นไขการชาระเงนิ 2/10,n/30 เงอ่ื นไขการขนสง่ F.O.B Destination 18 รา้ นสมใจไดส้ ่งใบ Debit Note มาเพ่อื ขอลดหน้ี จานวน 2,000 บาท เน่อื งจาก กจิ การคดิ ราคาสงู ไป 20 จา่ ยค่าน้า คา่ ไฟ ค่าโทรศพั ท์ จานวน 490 บาท ดว้ ยเงนิ สด 24 ซอ้ื เครอ่ื งใชส้ านกั งาน จานวน 50,000 บาท โดยเงนิ เป็นเงนิ สด 20,000 บาท ท่ี เหลอื จา่ ยเป็นเชค็ ลงวนั ท่ี 20 พ.ย. 25x5 27 รบั ชาระหน้ีจากรา้ นสมใจทงั้ หมด ดว้ ยเงนิ สด ให้ทา บนั ทกึ รายการคา้ ในสมดุ รายวนั ทวั่ ไปในกรณดี งั ต่อไปน้ี 1. วธิ บี นั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ คงเหลอื เมอ่ื สน้ิ งวด ( Periodic inventory method ) 2. วธิ บี นั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ คงเหลอื แบบต่อเน่อื ง ( Perpetual inventory method ) ข้อ 3. รา้ นสุรสิ าการคา้ มรี ายการซอ้ื ขายสนิ คา้ ในเดอื นมนี าคม 25x5 ดงั น้ี ม.ี ค. 1 ซอ้ื สนิ คา้ เป็นเงนิ สดจากรา้ นมานะ ราคาสนิ คา้ 50,000 บาท ไดร้ บั สว่ นลดการคา้ 10% 3 ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ เช่อื ใหร้ า้ นปิติ จานวน 25,000 บาท เงอ่ื นไขการชาระหน้ี 2/10,n/60 ราคาทุนของสนิ คา้ 20,000 บาท และจา่ ยคา่ ขนสง่ สนิ คา้ 300 บาท ตามเงอ่ื นไข F.O.B Destination 4 ซอ้ื สนิ คา้ เป็นเงนิ เชอ่ื จากรา้ นมานี จานวน 10,000 บาท เงอ่ื นไขการชาระหน้ี 1/10,n/60 เงอ่ื นไขการขนส่ง F.O.B Shipping point 5 กจิ การจา่ ยค่าขนส่งสนิ คา้ ทซ่ี อ้ื จากรา้ นมานี เป็นเงนิ สด 500 บาท 7 สง่ คนื สนิ คา้ ทซ่ี อ้ื จากรา้ นมานี ตงั้ แต่วนั ท่ี 4 ม.ค. 25x5 จานวน 2,000 บาท 12 รบั ชาระหน้ีจากรา้ นปิติ ทค่ี า้ งทงั้ สน้ิ บทท่ี 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สุริสา จตั ชุ ยั

303 14 จา่ ยชาระหน้ใี หร้ า้ นมานี ทค่ี า้ งทงั้ สน้ิ 21 ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ สด จานวน 8,000 บาท ราคาทุนของสนิ คา้ 6,400 บาท 25 รบั คนื สนิ คา้ ทข่ี ายไปเมอ่ื วนั ท่ี 21 ม.ี ค. 25x5 เน่อื งจากสนิ คา้ ชารดุ จานวน 500 บาท ให้ทา บนั ทกึ รายการคา้ ในสมดุ รายวนั ทวั่ ไปในกรณดี งั ต่อไปน้ี 1. วธิ บี นั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ คงเหลอื เมอ่ื สน้ิ งวด ( Periodic inventory method ) 2. วธิ บี นั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ คงเหลอื แบบต่อเน่อื ง ( Perpetual inventory method ) ข้อ 4. รา้ นยนิ ดี การคา้ ดาเนนิ กจิ การจาหน่ายสนิ คา้ การซอ้ื สนิ คา้ ถา้ เป็นเงนิ เชอ่ื เงอ่ื นไข 2/10,n/40 เงอ่ื นไขการขนสง่ F.O.B Shipping point และการขายสนิ คา้ ถา้ ขายเป็นเงนิ เชอ่ื เงอ่ื นไข 1/10,n/30 เงอ่ื นไขการขนสง่ F.O.B Destination รายการคา้ ของเดอื น กุมภาพนั ธ์ 25x8 มดี งั น้ี ก.พ. 1 ซอ้ื สนิ คา้ เป็นเงนิ เชอ่ื ราคา 200,000 บาท 1 จา่ ยค่าขนส่งสาหรบั สนิ คา้ ทซ่ี อ้ื เมอ่ื วนั ท่ี 1 กุมภาพนั ธ์ 1,000 บาท 2 ซอ้ื สนิ คา้ เป็นเงนิ สด 150,000 บาท 3 ส่งคนื สนิ คา้ ทซ่ี อ้ื มาเมอ่ื วนั ท่ี 1 กุมภาพนั ธ์ 50,000 บาท 4 จา่ ยค่าขนสง่ สนิ คา้ ทซ่ี อ้ื มาเมอ่ื วนั ท่ี 2 กุมภาพนั ธ์ 2,000 บาท 5 ซอ้ื วสั ดุสานกั งานเป็นเงนิ เชอ่ื 25,000 บาท 6 จา่ ยชาระคา่ สนิ คา้ ทซ่ี อ้ื มาเมอ่ื วนั ท่ี 1 กุมภาพนั ธ์ ทงั้ จานวน 7 ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ เช่อื ราคา 300,000 บาท โดย สนิ คา้ จานวนน้ีมตี น้ ทุน 200,000 บาท 9 จา่ ยคา่ ขนสง่ สนิ คา้ ทข่ี าย เมอ่ื วนั ท่ี 7 กุมภาพนั ธ์ 5,000 บาท 11 ลกู คา้ ทข่ี ายไปเมอ่ื วนั ท่ี 7 กุมภาพนั ธ์ นาสนิ คา้ มาคนื มลู คา่ 30,000 บาท โดยมี ตน้ ทุนสนิ คา้ ทร่ี บั คนื 20,000 บาท 13 รบั ชาระหน้จี ากลกู คา้ ท่ี ขายไปเมอ่ื วนั ท่ี 7 กุมภาพนั ธ์ ทงั้ หมด 16 นาสนิ คา้ ราคาทุน 4,500 บาท ไปแจกใหอ้ าจารยม์ หาวทิ ยาลยั ราชภฏั อุดรธานี เพอ่ื เป็นการโฆษณา 19 จา่ ยค่าใชจ้ า่ ยในการดาเนนิ งาน 15,000 บาท 23 นาย ยนิ ดี นาสนิ คา้ ไปใชส้ ่วนตวั สนิ คา้ น้มี รี าคาทุน 1,500 บาท 25 ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ สด 20,000 บาท ใหส้ ่วนลดการคา้ 5% สนิ คา้ มรี าคาทุน 15,000 บาท บทท่ี 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สุริสา จตั ชุ ยั

304 27 ซอ้ื อุปกรณ์สานกั งานเป็นเงนิ เชอ่ื 25,000 บาท 28 จา่ ยเงนิ เดอื นพนกั งาน 9,000 บาท ให้ทา บนั ทกึ รายการคา้ ในสมดุ รายวนั ทวั่ ไปในกรณดี งั ต่อไปน้ี 1. วธิ บี นั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ คงเหลอื เมอ่ื สน้ิ งวด ( Periodic inventory method ) 2. วธิ บี นั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ คงเหลอื แบบต่อเน่อื ง ( Perpetual inventory method ) ข้อ 5. บรษิ ทั ศุภาลยั จากดั ไดเ้ ปิดกจิ การขายรองเทา้ ในระหว่างเดอื น มกราคม 25x9 มี รายการเก่ยี วกบั การซอ้ื และการขายรองเทา้ ดงั น้ี ม.ค. 1 ยอดยกมาจากงวดทแ่ี ลว้ จานวน 150 คู่ ราคาทนุ ค่ลู ะ 110 บาท 5 ซอ้ื มาเพมิ่ จานวน 100 คู่ ราคาทนุ คลู่ ะ 115 บาท 15 ซอ้ื มาเพมิ่ จานวน 200 คู่ ราคาทุน ค่ลู ะ 135 บาท 18 ขายไป จานวน 275 คู่ ราคาขาย คลู่ ะ 250 บาท 20 ซอ้ื มาเพม่ิ จานวน 250 คู่ ราคาทุน ค่ลู ะ 150 บาท 25 ขายไป จานวน 250 คู่ ราคาขาย ค่ลู ะ 300 บาท 28 ซอ้ื มาเพม่ิ จานวน 100 คู่ ราคาทุน ค่ลู ะ 160 บาท 30 ขายไป จานวน 50 คู่ ราคาขาย คลู่ ะ 260 บาท ให้ทา 1. แสดงการคานวณราคาสนิ คา้ คงเหลอื เมอ่ื วนั ท่ี 31 มกราคม 25x9 โดยสมมตใิ ห้ กจิ การใชร้ ะบบการบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ เมอ่ื สน้ิ งวด ในแต่ละวธิ ดี งั น้ี 1.1 วธิ ถี วั เฉลย่ี แบบถ่วงน้าหนกั 1.2 วธิ เี ขา้ ก่อนออกก่อน (FIFO) 1.3 วธิ เี ขา้ หลงั ออกก่อน (LIFO) 2. แสดงการคานวณราคาสนิ คา้ คงเหลอื เมอ่ื วนั ท่ี 31 มกราคม 25x9 โดยสมมตใิ ห้ กจิ การใชร้ ะบบการบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ แบบต่อเน่อื ง ในแต่ละวธิ ดี งั น้ี 2.1 วธิ ถี วั เฉลย่ี แบบเคลอ่ื นท่ี 2.2 วธิ เี ขา้ ก่อนออกก่อน (FIFO) 2.3 วธิ เี ขา้ หลงั ออกก่อน (LIFO) ข้อ 6. บรษิ ทั ตวั เลก็ จากดั ไดเ้ ปิดกจิ การขายตุ๊กตา ในระหวา่ งเดอื น มกราคม 25x8 มี รายการเก่ยี วกบั การซอ้ื และการขายตุ๊กตา ดงั น้ี บทท่ี 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สรุ ิสา จตั ชุ ยั

305 ม.ค. 1 ยอดยกมาจากงวดทแ่ี ลว้ จานวน 200 ตวั ราคาทุน ตวั ละ 50 บาท 3 ขายไป จานวน 80 ตวั ราคาขาย ตวั ละ 199 บาท 7 ซอ้ื มาเพมิ่ จานวน 90 ตวั ราคาทุน ตวั ละ 60 บาท 19 ขายไป จานวน 120 ตวั ราคาขาย ตวั ละ 199 บาท 24 ซอ้ื มาเพม่ิ จานวน 250 ตวั ราคาทุน ตวั ละ 70 บาท 29 ขายไป จานวน 150 ตวั ราคาขาย ตวั ละ 199 บาท 30 ซอ้ื มาเพมิ่ จานวน 80 ตวั ราคาทุน ตวั ละ 80 บาท ให้ทา 1. แสดงการคานวณราคาสนิ คา้ คงเหลอื เมอ่ื วนั ท่ี 31 มกราคม 25x8 โดยสมมตใิ ห้ กจิ การใชร้ ะบบการบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ เมอ่ื สน้ิ งวด ในแต่ละวธิ ดี งั น้ี 1.1 วธิ ถี วั เฉลย่ี แบบถ่วงน้าหนกั 1.2 วธิ เี ขา้ ก่อนออกก่อน (FIFO) 1.3 วธิ เี ขา้ หลงั ออกก่อน (LIFO) 2. แสดงการคานวณราคาสนิ คา้ คงเหลอื เมอ่ื วนั ท่ี 31 มกราคม 25x8 โดยสมมตใิ ห้ กจิ การใชร้ ะบบการบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ แบบต่อเน่อื ง ในแต่ละวธิ ดี งั น้ี 2.1 วธิ ถี วั เฉลย่ี แบบเคล่อื นท่ี 2.2 วธิ เี ขา้ ก่อนออกก่อน (FIFO) 2.3 วธิ เี ขา้ หลงั ออกก่อน (LIFO) ข้อ 7. จากบญั ชแี ยกประเภททวั่ ไปของบรษิ ทั วนั ดี จากดั มยี อดคงเหลอื ในบญั ชบี างบญั ชี เมอ่ื วนั ท่ี 30 มถิ ุนายน 25x5 ดงั น้ี 120,000 บาท สนิ คา้ คงเหลอื ตน้ งวด สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด 80,000 บาท ซอ้ื สนิ คา้ 150,000 บาท ขายสนิ คา้ 350,000 บาท รบั คนื สนิ คา้ และส่วนลด 5,000 บาท ส่งคนื สนิ คา้ และสว่ นลด 2,500 บาท ส่วนลดรบั 1,300 บาท สว่ นลดจา่ ย 3,000 บาท คา่ ขนสง่ เขา้ 4,000 บาท ให้ทา งบตน้ ทุนขายและกาไรขนั้ ตน้ บทที่ 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการที่ซื้อขายสินคา้ สรุ ิสา จตั ชุ ยั

306 ข้อ 8. ต่อไปน้เี ป็นยอดคงเหลอื บางบญั ชขี องรา้ นสงิ หาคมการคา้ ในระหวา่ งปี 25x8 สนิ คา้ คงเหลอื 1 มกราคม 25x8 25,000 สนิ คา้ คงเหลอื 31 ธนั วาคม 25x8 36,000 ซอ้ื สนิ คา้ 33,500 ส่วนลดจา่ ย 1,200 ขายสนิ คา้ 135,000 ส่วนลดรบั 900 คา่ ขนส่งเขา้ 1,600 ส่งคนื สนิ คา้ และส่วนลด 4,500 รบั คนื สนิ คา้ และสว่ นลด 3,600 ให้ทา 1. คานวณหายอดขายสทุ ธิ 2. คานวณหายอดซอ้ื สุทธิ 3. คานวณหาสนิ คา้ ทม่ี ไี วเ้ พ่อื ขาย 4. คานวณหาตน้ ทุนขาย 5. คานวณหากาไรขนั้ ต้น ข้อ 9. ต่อไปน้เี ป็นงบทดลองก่อนรายการปรบั ปรงุ ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 ของรา้ นสมจรงิ การคา้ เลขที่ บญั ชี เดบิต เครดิต ช่ือบญั ชี เงนิ สด 101 180,000 ลกู หน้กี ารคา้ 102 55,000 คา่ เผอ่ื หน้สี งสยั จะสญู 102.1 2,000 สนิ คา้ คงเหลอื 103 42,000 วสั ดสุ านกั งาน 104 15,000 อุปกรณ์สานกั งาน 105 80,000 ค่าเสอ่ื มราคาสะสม - อุปกรณ์สานกั งาน 105.1 16,000 เจา้ หน้กี ารคา้ 201 46,000 ทนุ -สมจรงิ 301 225,500 บทที่ 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สรุ ิสา จตั ชุ ยั

307 ช่ือบญั ชี เลขท่ี ถอนใชส้ ่วนตวั บญั ชี เดบิต เครดิต ขายสนิ คา้ 302 4,500 รบั คนื สนิ คา้ 401 285,000 ส่วนลดจา่ ย 402 18,500 ซอ้ื สนิ คา้ 403 21,000 คา่ ขนส่งเขา้ 501 99,000 สง่ คนื สนิ คา้ 502 13,500 สว่ นลดรบั 503 11,500 คา่ เบย้ี ประกนั 504 12,000 คา่ น้าค่าไฟ 505 16,000 เงนิ เดอื น 506 10,000 คา่ โฆษณา 507 35,000 508 8,500 598,000 598,000 ขอ้ มลู เพมิ่ เตมิ 1. กจิ การยงั ไมไ่ ดจ้ า่ ยเงนิ เดอื นใหพ้ นกั งานบางส่วนสาหรบั เดอื นธนั วาคมจานวน 15,000 บาท 2. ในบญั ชคี ่าเบย้ี ประกนั 16,000 บาท เป็นค่าเบย้ี ประกนั สาหรบั ระยะเวลา 8 เดอื น เรมิ่ ตงั้ แต่วนั ท่ี 1 พฤศจกิ ายน 25x1 3. กจิ การประมาณค่าเผ่อื หน้สี งสยั จะสญู 5% ของยอดลกู หน้สี น้ิ ปี 4. กจิ การคดิ ค่าเส่อื มราคาอุปกรณ์สานกั งานในอตั รา 10% ต่อปี 5. ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 มวี สั ดุสานกั งานคงเหลอื จานวน 5,000 บาท 6. กจิ การตรวจนบั สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวดจานวน 65,000 บาท ให้ทา 1. บนั ทกึ รายการปรบั ปรงุ ในสมดุ รายวนั ทวั่ ไป 2. กระดาษทาการ 10 ช่อง สาหรบั ปี สน้ิ สุดวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 3. งบกาไรขาดทนุ สาหรบั ปี สน้ิ สุดวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 4. งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 5. บนั ทกึ รายการปิดบญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไป โดยใชว้ ธิ ปี ิดผ่านต้นทุนขาย บทที่ 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สรุ ิสา จตั ชุ ยั

308 ข้อ 10. ต่อไปน้เี ป็นงบทดลองก่อนรายการปรบั ปรงุ ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 ของรา้ นรฐั พร การคา้ ช่ือบญั ชี เลขท่ี บญั ชี เดบิต เครดิต เงนิ สด 101 155,000 ลกู หน้กี ารคา้ 102 30,000 ค่าเผ่อื หน้สี งสยั จะสญู 102.1 1,000 สนิ คา้ คงเหลอื 103 12,000 วสั ดุสานกั งาน 104 5,000 อุปกรณ์สานกั งาน 105 80,000 คา่ เส่อื มราคาสะสม - อุปกรณ์สานกั งาน 105.1 10,000 เจา้ หน้กี ารคา้ 201 15,000 ทุน-รฐั พร 301 211,000 ถอนใชส้ ่วนตวั 302 1,000 ขายสนิ คา้ 401 200,000 รบั คนื สนิ คา้ 402 2,500 สว่ นลดจา่ ย 403 1,000 ซอ้ื สนิ คา้ 501 90,000 คา่ ขนส่งเขา้ 502 3,500 สง่ คนื สนิ คา้ 503 1,500 สว่ นลดรบั 504 2,000 ค่าโฆษณา 505 17,000 ค่าน้าค่าไฟ 506 10,000 คา่ แรงงาน 507 25,000 ค่าขนสง่ ออก 508 8,500 440,500 440,500 บทที่ 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการที่ซื้อขายสินคา้ สุริสา จตั ชุ ยั

309 ขอ้ มลู เพมิ่ เตมิ 1. มคี ่าแรงคา้ งจ่ายเดอื นธนั วาคม จานวน 10,000 บาท 2. ในบญั ชคี ่าโฆษณา 17,000 บาท เป็นการจา่ ยล่วงหน้า 7,000 บาท 3. กจิ การประมาณค่าเผอ่ื หน้สี งสยั จะสญู 2% ของยอดขาย 4. กจิ การคดิ ค่าเสอ่ื มราคาอุปกรณ์สานกั งานในอตั รา 10% ต่อปี 5. ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 มวี สั ดสุ านกั งานคงเหลอื จานวน 1,000 บาท 6. กจิ การตรวจนบั สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวดจานวน 5,000 บาท ให้ทา 1. บนั ทกึ รายการปรบั ปรงุ ในสมดุ รายวนั ทวั่ ไป 2. กระดาษทาการ 10 ชอ่ ง สาหรบั ปี สน้ิ สุดวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 3. งบกาไรขาดทนุ สาหรบั ปี สน้ิ สุดวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 4. งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 5. บนั ทกึ รายการปิดบญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไป โดยใชว้ ธิ ไี มผ่ า่ นต้นทนุ ขาย บทท่ี 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีซื้อขายสินคา้ สรุ ิสา จตั ชุ ยั

310 เอกสารอ้างอิง นิตยา งามแดน. (2552). หลกั การบญั ชีขนั้ ต้น. พมิ พค์ รงั้ ท่ี 1. กรงุ เทพฯ : สานกั พมิ พ์ มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร.์ ผกาพรรณ พรหมสาขา ณ สกลนคร. (2554). การบญั ชี 1. พมิ พค์ รงั้ ท่ี 5. กรงุ เทพฯ : เสมาสาสน์ . เสนีย์ พวงยาณ.ี (2557). หลกั การบญั ชีขนั้ ต้น. พมิ พค์ รงั้ ท่ี 5. กรงุ เทพฯ : ทรปิ เพล้ิ กรปุ๊ . อญั ชลี พพิ ฒั น์เสรญิ . (2554). การบญั ชีขนั้ ต้น. พมิ พค์ รงั้ ท่ี 1. กรงุ เทพฯ : ธนาเพลส. Horngren, C.T., Harrison, W.T.jr., and Oliver, M.S. (2012) Accounting. 9thed. Boston : Pearson education. บทท่ี 7 การบญั ชีสาหรบั กิจการที่ซื้อขายสินคา้ สรุ ิสา จตั ชุ ยั

311 แผนบริหารการสอนประจาบทที่ 8 การบญั ชีภาษีมลู ค่าเพิ่ม หวั ข้อเนื้อหาประจาบท 1. ความรทู้ วั่ ไปเก่ยี วกบั ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ 2. ผมู้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ 3. ความรบั ผดิ ในการเสยี ภาษี 4. หน้าทข่ี องผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพม่ิ 5. ผไู้ ดร้ บั ยกเวน้ ภาษีมลู คา่ เพมิ่ 6. ใบกากบั ภาษี 7. อตั ราภาษมี ลู ค่าเพมิ่ 8. การคานวณภาษี 9. ภาษซี อ้ื ตอ้ งหา้ ม 10. การบนั ทกึ รายการคา้ 11. บทสรุป 12. แบบฝึกหดั วตั ถปุ ระสงค์ เชิงพฤติกรรม 1. ผเู้ รยี นสามารถอธบิ ายความรทู้ วั่ ไปของภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ได้ 2. ผเู้ รยี นสามารถอธบิ ายว่าผมู้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ประกอบดว้ ยใครบา้ ง 3. ผเู้ รยี นมาสามารถอธบิ ายความรบั ผดิ ในการเสยี ภาษี และหน้าทข่ี องผปู้ ระกอบการ จดทะเบยี นภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ได้ 4. ผเู้ รยี นสามารถอธบิ ายวา่ ผทู้ ไ่ี ดร้ บั ยกเวน้ ภาษมี ลู เพม่ิ ประกอบดว้ ยอะไรบา้ ง 5. ผเู้ รยี นสามารถอธบิ ายส่วนประกอบของใบกากบั ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ได้ 6. ผเู้ รยี นสามารถคานวณภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ได้ 7. ผเู้ รยี นสามารถอธบิ ายลกั ษณะของภาษซี อ้ื ตอ้ งหา้ มได้ 8. ผเู้ รยี นสามารถบนั ทกึ รายการคา้ เกย่ี วกบั ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ได้ บทท่ี 8 การบญั ชีภาษีมลู คา่ เพิ่ม สุริสา จตั ชุ ยั

312 วิธีการสอนและกิจกรรมการเรียนการสอนประจาบท 1. การบรรยายเน้อื หา 2. ถามตอบในชนั้ เรยี น 3. การคน้ ควา้ หาความรจู้ ากแหล่งขอ้ มลู อเิ ลก็ ทรอนกิ สเ์ กย่ี วกบั รปู แบบของใบกากบั ภาษี 4. ทาแบบฝึกหดั ทา้ ยบท สื่อการเรียนการสอน 1. เอกสารประกอบการสอน เรอ่ื ง การบญั ชภี าษมี ลู ค่าเพม่ิ 2. ชุดการสอน PowerPoint 3. ตวั อยา่ งใบกากบั ภาษ(ี เตม็ รปู ) ใบกากบั ภาษ(ี อยา่ งยอ่ ) รายงานภาษซี อ้ื รายงาน ภาษขี าย รายงานสนิ คา้ คงเหลอื และวตั ถุดบิ และแบบนาสง่ ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ (ภ.พ.30) 4. แหลง่ ขอ้ มลู อเิ ลก็ ทรอนิกสท์ เ่ี กย่ี วขอ้ ง 5. แหล่งความรจู้ ากวารสารและหนงั สอื พมิ พต์ ่าง ๆ การวดั ผลและการประเมินผล 1. สงั เกตความสนใจขณะฟงั บรรยายและการตอบคาถาม 2. สงั เกตจากการทาแบบฝึกหดั ในชนั้ เรยี น 3. สงั เกตจากพฤตกิ รรมความสนใจ และการรว่ มกจิ กรรมในชนั้ เรยี น 4. ประเมนิ ผลจากการทาแบบฝึกหดั ทา้ ยบท บทที่ 8 การบญั ชีภาษีมูลค่าเพ่ิม สุริสา จตั ชุ ยั

313 บทท่ี 8 การบญั ชีภาษีมลู ค่าเพ่ิม ได้มกี ล่าวถงึ การบนั ทกึ บญั ชสี าหรบั กจิ การซ้อื ขายสนิ ค้าท่ีไม่ได้จดทะเบยี นในระบบ ภาษีมูลค่าเพิ่มไปแล้วในบทท่ี 7 ซ่งึ บทน้ีจะได้อธิบายถึง การบนั ทึกบญั ชีของกิจการท่ีจด ทะเบยี นในระบบภาษีมูลค่าเพม่ิ รวมถึงความรทู้ วั่ ไปเก่ยี วกบั ภาษีมูลค่าเพมิ่ ความรบั ผดิ ใน การเสยี ภาษี อตั ราภาษีมูลค่าเพม่ิ หน้าท่ขี องผู้ประกอบการจดทะเบยี นภาษีมูลค่าเพม่ิ การ คานวณภาษี ลกั ษณะของใบกากบั ภาษี และภาษซี อ้ื ตอ้ งหา้ ม ความร้ทู วั ่ ไปเกี่ยวกบั ภาษีมลู ค่าเพิ่ม ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ (Value added tax หรอื VAT) ตามประมวลรษั ฎากร หมายถงึ ภาษที ่ี รฐั บาลเรยี กเกบ็ จากมลู คา่ ของสนิ คา้ หรอื บรกิ าร เฉพาะจากมลู ค่าส่วนทเ่ี พมิ่ ข้ึนในแต่ละขนั้ ตอน ของการจาหน่ายสนิ คา้ หรอื การให้บรกิ าร หรอื การผลติ ทย่ี งั ไม่เคยเสยี ภาษมี าก่อน โดยให้ ผปู้ ระกอบการเป็นผู้มหี น้าทจ่ี ดั เกบ็ จากผซู้ อ้ื สนิ คา้ หรอื ผู้ใชบ้ รกิ ารในขนั้ ตอนสุดทา้ ย แลว้ นาส่ง ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ นนั้ ใหแ้ ก่รฐั บาล ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ทเ่ี กดิ ขน้ึ แลว้ ตอ้ งนามาบนั ทกึ บญั ชี แบ่งออกได้ 2 ลกั ษณะ คอื ภาษีซอ้ื (Input tax) หมายถงึ ภาษมี ูลค่าเพม่ิ ท่ีผูซ้ อ้ื สนิ คา้ หรอื ผใู้ ชบ้ รกิ ารจ่ายให้แก่ ผขู้ ายสนิ ค้าหรอื ผู้ให้บรกิ ารทเ่ี ป็นผู้ประกอบการจดทะเบยี นภาษีมลู ค่าเพมิ่ เม่อื มกี ารซอ้ื สนิ คา้ หรอื ไดร้ บั บรกิ าร ภาษขี าย (Output tax) หมายถงึ ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ท่ผี ขู้ ายสนิ ค้าหรอื ผู้ให้บรกิ ารทเ่ี ป็น ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพมิ่ เรยี กเกบ็ จากผซู้ อ้ื สนิ คา้ หรอื ผใู้ ชบ้ รกิ าร เม่อื มกี ารขาย สนิ คา้ หรอื ใหบ้ รกิ าร เมอ่ื ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นเรยี กเกบ็ ภาษขี ายจากลกู คา้ แลว้ จะตอ้ งนาส่งภาษขี ายให้ กรมสรรพากร และในขณะเดยี วกนั ภาษีซ้อื ท่ผี ู้ประกอบการไดจ้ ่ายไปสามารถขอคนื ภาษีซ้อื จากกรมสรรพากรได้ ดงั นัน้ ในวนั ส้ินเดือน ผู้ประกอบการจดทะเบียนจะต้องคานวณ ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ทต่ี อ้ งชาระ ซง่ึ สามารถคานวณไดด้ งั น้ี ภาษีมลู ค่าเพ่ิมที่ต้องชาระ = ภาษีขาย – ภาษีซื้อ บทท่ี 8 การบญั ชีภาษีมูลคา่ เพิ่ม สุริสา จตั ชุ ยั

314 หากภาษีขายมากกว่าภาษีซอ้ื กจิ การจะต้องนาส่งภาษมี ูลค่าเพม่ิ ดว้ ยผลต่างระหว่าง ภาษีขายและภาษซี ้อื แต่หากภาษีซอ้ื มากกว่าภาษขี าย กจิ การสามารถขอคนื ภาษมี ูลค่าเพม่ิ เป็นเงนิ สด หรอื กจิ การจะขอยกยอดไปหกั กบั ภาษีขายในเดอื นถดั ไปกไ็ ด้ ซง่ึ จะเรยี กว่า การ เครดติ ภาษี โดยการยน่ื แบบแสดงรายการพรอ้ มชาระภาษมี ลู ค่าเพมิ่ จะต้องทาภายในวนั ท่ี 15 ของเดอื นถดั ไป ผมู้ ีหน้าที่เสียภาษีมลู ค่าเพ่ิม ผมู้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ไดแ้ ก่ 1. ผปู้ ระกอบการทม่ี รี ายรบั จากการขายสนิ คา้ หรอื ใหบ้ รกิ ารเป็นเงนิ เกนิ กวา่ 1,800,000 บาทต่อปี 2. ผูป้ ระกอบการกจิ การขายสนิ คา้ หรอื ใหบ้ รกิ าร ซ่งึ มแี ผนงานท่สี ามารถพสิ ูจน์ไดว้ ่า ไดม้ กี ารดาเนินการ และเตรยี มการประกอบกจิ การอนั เป็นเหตุให้ต้องมกี ารซ้อื สนิ ค้า หรอื รบั บรกิ ารทอ่ี ย่ใู นบงั คบั ต้องเสยี ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ เช่น การก่อสรา้ งโรงงาน ก่อสรา้ งอาคารสานักงาน หรอื ตดิ ตงั้ เครอ่ื งจกั ร 3. ผปู้ ระกอบการทอ่ี ยนู่ อกราชอาณาจกั ร และไดข้ ายสนิ คา้ หรอื ให้บรกิ ารใน ราชอาณาจกั ร โดยมตี วั แทนอยใู่ นราชอาณาจกั ร ความรบั ผิดในการเสียภาษี ผมู้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ มคี วามรบั ผดิ ในการเสยี ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ตามมาตรา 78 แหง่ ประมวลรษั ฎากร มดี งั น้ี 1. การขายสนิ ค้า ให้ความรบั ผดิ เกดิ ข้นึ เม่อื มกี ารส่งมอบสนิ ค้า ยกเว้นมีการกระทา ดงั ต่อไปน้ีก่อนการส่งมอบสนิ คา้ ใหถ้ อื ว่าความรบั ผดิ เกดิ ขน้ึ เม่อื ได้มกี ารกระทานัน้ ๆ ไดแ้ ก่ การโอนกรรมสทิ ธใิ ์ นสนิ คา้ การไดร้ บั ชาระราคาสนิ คา้ หรอื ไดอ้ อกใบกากบั ภาษี 2. การให้บรกิ าร ให้ความรับผดิ เกิดข้นึ เม่อื ได้รบั ชาระราคาค่าบรกิ าร ยกเว้นมกี าร กระทาดงั ต่อไปน้ีก่อนการไดร้ บั ชาระราคาค่าบรกิ าร ให้ถอื ว่าความรบั ผดิ เกดิ ขน้ึ เม่อื ได้มกี าร กระทานนั้ ๆ ไดแ้ ก่ การออกใบกากบั ภาษี หรอื ไดใ้ ชบ้ รกิ ารไมว่ ่าโดยตนเองหรอื บคุ คลอ่นื หน้าท่ีของผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นภาษีมลู ค่าเพ่ิม ผปู้ ระกอบการทจ่ี ดทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพม่ิ มหี น้าทด่ี งั ต่อไปน้ี 1. เรยี กเกบ็ ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ จากผซู้ อ้ื สนิ คา้ หรอื ผรู้ บั บรกิ าร บทท่ี 8 การบญั ชีภาษีมลู ค่าเพ่ิม สุริสา จตั ชุ ยั

315 2. ออกใบกากบั ภาษใี หแ้ ก่ผซู้ อ้ื สนิ คา้ หรอื ผรู้ บั บรกิ าร เพ่อื เป็นหลกั ฐานการเรยี กเกบ็ ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ 3. จดั ทารายงานตามทก่ี ฎหมายกาหนด ไดแ้ ก่ รายงานภาษซี อ้ื รายงานภาษขี าย และ รายงานสนิ คา้ และวตั ถุดบิ โดยแยกตามเดอื นภาษี 4. ยน่ื แบบแสดงรายการภาษมี ลู ค่าเพมิ่ โดยใชแ้ บบ ภ.พ. 30 และใหย้ น่ื ทุกเดอื น ภายในวนั ท่ี 15 ของเดอื นถดั ไป แมว้ ่าจะไมม่ กี ารขายสนิ คา้ หรอื บรกิ าร 5. ชาระภาษมี ลู ค่าเพมิ่ หากภาษขี ายมากกว่าภาษซี อ้ื ขอคนื ภาษหี รอื ขอเครดติ ภาษี หากภาษซี อ้ื มากกวา่ ภาษขี าย ผไู้ ด้รบั ยกเว้นภาษีมลู ค่าเพิ่ม ผไู้ ดร้ บั ยกเวน้ ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ตามมาตรา 81 แห่งประมวลรษั ฎากร ไดแ้ ก่ 1. การขายพชื ผลทางการเกษตร 2. การขายสตั ว์ ไมว่ ่าจะมชี วี ติ หรอื ไมม่ ชี วี ติ 3. การขายป๋ ยุ 4. การขายปลาปน่ อาหารสตั ว์ 5. การขายยาหรอื เคมภี ณั ฑท์ ใ่ี ชส้ าหรบั พชื หรอื สตั ว์ 6. การขายหนงั สอื พมิ พ์ นติ ยสารหรอื ตาราเรยี น 7. การใหบ้ รกิ ารการศกึ ษาของสถานศกึ ษาของทางราชการ หรอื เอกชน 8. การใหบ้ รกิ ารทเ่ี ป็นงานทางศลิ ปะและวฒั นธรรม 9. การใหบ้ รกิ ารประกอบโรคศลิ ปะ การสอบบญั ชี การว่าความ 10. การใหบ้ รกิ ารรกั ษาพยาบาลของสถานพยาบาล 11. การใหบ้ รกิ ารวจิ ยั หรอื การใหบ้ รกิ ารทางวชิ าการ 12. การใหบ้ รกิ ารหอ้ งสมดุ พพิ ธิ ภณั ฑ์ สวนสตั ว์ 13. การใหบ้ รกิ ารตามสญั ญาจา้ งแรงงาน 14. การใหบ้ รกิ ารจดั แข่งขนั กฬี าสมคั รเล่น 15. การใหบ้ รกิ ารของนกั แสดงสาธารณะ 16. การใหบ้ รกิ ารขนสง่ ในราชอาณาจกั ร 17. การใหบ้ รกิ ารขนส่งระหวา่ งประเทศ ซง่ึ มใิ ชเ่ ป็นการขนสง่ โดยอากาศยานหรอื เรอื เดนิ ทะเล 18. การใหบ้ รกิ ารเชา่ อสงั หารมิ ทรพั ย์ 19. การใหบ้ รกิ ารของราชการสว่ นทอ้ งถนิ่ บทท่ี 8 การบญั ชีภาษีมูลค่าเพ่ิม สุริสา จตั ชุ ยั

316 20. การขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารของกระทรวง ทบวง กรม ซง่ึ สง่ รายรบั ทงั้ สน้ิ ใหแ้ ก่ รฐั โดยไมห่ กั รายจา่ ย 21. การขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารเพอ่ื ประโยชน์แก่การศาสนา หรอื การสาธารณกุศล ภายในประเทศ 22. การนาเขา้ สนิ คา้ ไดแ้ ก่ พชื ผลทางการเกษตร สตั วไ์ มว่ ่าจะมชี วี ติ หรอื ไม่มชี วี ติ ป๋ ยุ ปลาป่น อาหารสตั ว์ 23. การขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารตามทก่ี าหนดโดยพระราชกฤษฎกี า ใบกากบั ภาษี ใบกากบั ภาษี คอื เอกสารหลกั ฐานท่ผี ู้ประกอบการจดทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพมิ่ จะต้อง จดั ทาและออกให้กับผู้ซ้อื สนิ ค้าหรอื ผู้รบั บรกิ ารทุกครงั้ ท่มี กี ารขายสนิ ค้าหรอื ให้บรกิ าร เพ่อื แสดงมลู ค่าของสนิ คา้ หรอื บรกิ ารและจานวนภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ทผ่ี ปู้ ระกอบการเรยี กเกบ็ จากผซู้ อ้ื สนิ ค้าหรอื บรกิ ารในแต่ละครงั้ ซ่งึ ใบกากบั ภาษี มี 2 ลกั ษณะ คอื ใบกากบั ภาษีเต็มรปู และ ใบกากบั ภาษอี ยา่ งยอ่ ใบกากบั ภาษีเตม็ รปู ตอ้ งมรี ายการอยา่ งน้อย ดงั ต่อไปน้ี 1. คาวา่ “ใบกากบั ภาษ”ี ในทท่ี เ่ี หน็ ไดเ้ ด่นชดั 2. ชอ่ื ทอ่ี ยู่ และเลขประจาตวั ผเู้ สยี ภาษอี ากร ของผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นทอ่ี อก ใบกากบั ภาษี 3. ชอ่ื ทอ่ี ยู่ ของผซู้ อ้ื สนิ คา้ หรอื ผรู้ บั บรกิ าร 4. เลขท่ี และเลม่ ทข่ี องใบกากบั ภาษี (ถา้ ม)ี 5. ชอ่ื ชนิด ประเภท ปรมิ าณ และมลู ค่าของสนิ คา้ หรอื ของบรกิ าร 6. จานวนภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ทค่ี านวณจากมลู ค่าของสนิ คา้ หรอื ของบรกิ าร โดยใหแ้ ยกออก จากมลู คา่ ของสนิ คา้ และหรอื ของบรกิ าร 7. วนั เดอื น ปี ทอ่ี อกใบกากบั ภาษี 8. ขอ้ ความอ่นื ทอ่ี ธบิ ดกี รมสรรพากรกาหนด ใบกากบั ภาษแี บบเตม็ รปู ผซู้ อ้ื ทเ่ี ป็นผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นภาษมี ลู คา่ เพม่ิ สามารถ นาไปเป็นหลกั ฐานในการขอคนื ภาษไี ด้ บทที่ 8 การบญั ชีภาษีมลู คา่ เพ่ิม สุริสา จตั ชุ ยั

317 ใบกากบั ภาษีอย่างย่อ ตอ้ งมรี ายการอย่างน้อยดงั ต่อไปน้ี 1. คาวา่ “ใบกากบั ภาษอี ยา่ งยอ่ ” ในทท่ี เ่ี หน็ ไดเ้ ด่นชดั 2. ชอ่ื หรอื ช่อื ยอ่ และเลขประจาตวั ผเู้ สยี ภาษอี ากรของผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นทอ่ี อก ใบกากบั ภาษี 3. เลขท่ี และเลม่ ทข่ี องใบกากบั ภาษี (ถา้ ม)ี 4. ช่อื ชนิด ประเภท ปรมิ าณ และมลู ค่าของสนิ คา้ หรอื ของบรกิ าร 5. ราคาสนิ คา้ หรอื ราคาค่าบรกิ าร โดยตอ้ งมขี อ้ ความระบชุ ดั เจนว่า ไดร้ วม ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ไวแ้ ลว้ 6. วนั เดอื น ปี ทอ่ี อกใบกากบั ภาษี 7. ขอ้ ความอ่นื ทอ่ี ธบิ ดกี รมสรรพากรกาหนด ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นทป่ี ระกอบกจิ การคา้ ปลกี สามารถออกใบกากบั ภาษอี ย่างย่อ ได้ เน่ืองจากมกี ารขายสนิ คา้ หรอื บรกิ ารใหแ้ ก่ผซู้ อ้ื เป็นจานวนมากราย แต่ในกรณีน้ีผซู้ อ้ื จะไม่ สามารถนาใบกากบั ภาษอี ยา่ งยอ่ ไปแสดงเป็นหลกั ฐานเพ่อื ขอคนื ภาษไี ด้ อตั ราภาษีมลู ค่าเพ่ิม อตั ราภาษมี ลู ค่าเพมิ่ มี 2 อตั ราคอื 1. อตั ราภาษปี กตติ ามประมวลรษั ฎากรคอื รอ้ ยละ 10 แต่ในปจั จบุ นั มพี ระราชกฤษฎกี าลดอตั ราภาษมี ลู ค่าเพม่ิ เป็นการชวั่ คราวจากรอ้ ยละ 10 เหลอื รอ้ ยละ 6.3 และเมอ่ื รวมกบั ภาษที อ้ งถน่ิ อกี รอ้ ยละ 0.7 จะเท่ากบั รอ้ ยละ 7 ดงั นนั้ ผมู้ ี หน้าทเ่ี สยี ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ จงึ ต้องเสยี ภาษใี นอตั รารอ้ ยละ 7 ซง่ึ ไดแ้ ก่ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี น ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ทป่ี ระกอบกจิ การ การขายสนิ คา้ การใหบ้ รกิ าร และการนาเขา้ 2. อตั ราภาษรี อ้ ยละ 0 อตั ราภาษรี อ้ ยละ 0 มผี ลเท่ากบั ไม่ต้องเสียภาษีจากการขายสนิ คา้ หรอื บรกิ าร ซ่งึ หมายถงึ ผู้ประกอบการไม่ต้องเรยี กเก็บภาษีขายจากลูกค้า แต่สามารถขอคนื ภาษีซ้อื ได้ ใน กรณีอตั ราภาษรี อ้ ยละ 0 ใชส้ าหรบั ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ท่ปี ระกอบกจิ การ ส่งออกสนิ คา้ และใหบ้ รกิ ารขนสง่ ระหว่างประเทศโดยอากาศยาน หรอื เรอื เดนิ ทะเล การคานวณภาษี กจิ การทเ่ี ป็นผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพม่ิ เมอ่ื มกี ารขายสนิ คา้ หรอื บรกิ ารมี หน้าท่ีต้องเรียกเก็บภาษีมูลค่าเพิ่มจากลูกค้าท่ีเรียกว่าภาษีขาย ในขณะเดียวกันเม่ือ ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นไปซอ้ื สนิ คา้ หรอื บรกิ ารจากกจิ การทเ่ี ป็นผปู้ ระกอบการจดทะเบยี น ก็ บทท่ี 8 การบญั ชีภาษีมลู คา่ เพ่ิม สรุ ิสา จตั ชุ ยั

318 ต้องจ่ายภาษีมูลค่าเพม่ิ ทเ่ี รยี กว่าภาษซี ้อื เช่นเดยี วกนั หากภาษีขายมากกว่าภาษีซ้อื กจิ การ จะต้องชาระภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ใหก้ รมสรรพากร แต่หากภาษซี ้อื มากกว่าภาษขี าย กจิ การสามารถ ขอคนื ภาษีมูลค่าเพมิ่ เป็นเงนิ สด หรอื อาจจะเครดติ ภาษีในเดอื นถดั ไปก็ได้ ดงั แสดงได้ตาม ตวั อยา่ งท่ี 8.1 และตวั อยา่ งท่ี 8.2 ต่อไปน้ี ตวั อย่างท่ี 8.1 บรษิ ทั ภคั จริ า จากดั เป็นบรษิ ทั จาหน่ายเครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้า ในเดอื นมนี าคม 25x1 มกี ารซ้อื เคร่อื งใช้ไฟฟ้าเป็นเงนิ 50,000 บาท และในเดอื นเดยี วกนั ไดข้ ายเคร่อื งใช้ไฟฟ้าไป เป็นเงนิ 70,000 บาท การคานวณภาษมี ลู ค่าเพมิ่ แสดงไดด้ งั น้ี ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ทต่ี อ้ งชาระ = ภาษขี าย – ภาษซี อ้ื ภาษขี าย = 70,000 x 7% ภาษซี อ้ื = 4,900 บาท = 50,000 x 7% = 3,500 บาท ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ทต่ี อ้ งชาระ = 4,900 – 3,500 = 1,400 บาท จากการคานวณ จะเหน็ ได้ว่าภาษีขายมากกว่าภาษีซ้อื ดงั นัน้ บรษิ ทั ภคั จริ า จากดั จะตอ้ งชาระภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ของเดอื นมนี าคม 25x1 เป็นเงนิ จานวน 1,400 บาท โดยตอ้ งชาระ ภายในวนั ท่ี 15 เดอื นเมษายน 25x1 ตวั อย่างที่ 8.2 บรษิ ทั หทยั รตั น์ จากดั เป็นบรษิ ทั จาหน่ายเสอ้ื ผา้ สตรี ในเดือนพฤษภาคม 25x1 มกี ารซอ้ื สนิ คา้ มาเป็นเงนิ 50,000 บาท และขายสนิ คา้ ไป เป็นเงนิ 10,000 บาท การคานวณภาษมี ลู คา่ เพมิ่ แสดงไดด้ งั น้ี ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ทต่ี อ้ งชาระ = ภาษขี าย – ภาษซี อ้ื ภาษขี าย = 10,000 x 7% ภาษซี อ้ื = 700 บาท = 50,000 x 7% = 3,500 บาท ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ทต่ี อ้ งชาระ = 700 – 3,500 = -2,800 บาท บทที่ 8 การบญั ชีภาษีมูลคา่ เพิ่ม สุริสา จตั ชุ ยั

319 จากการคานวณ จะเหน็ ได้ว่าภาษีซอ้ื มากกว่าภาษขี าย ดงั นนั้ บรษิ ทั หทยั รตั น์ จากดั สามารถขอคนื ภาษเี ป็นเงนิ สด จานวน 2,800 บาท หรอื อาจจะนาไปหกั ออกจากภาษที ต่ี ้อง ชาระในเดอื นถดั ไป ทเ่ี รยี กวา่ เครดติ ภาษี ภาษีซื้อต้องห้าม ภาษซี อ้ื ตอ้ งหา้ ม คอื ภาษซี อ้ื ทผ่ี ปู้ ระกอบการจดทะเบยี นไมส่ ามารถนาไปหกั จากภาษี ขายในการคานวณภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ได้ ภาษซี อ้ื ตอ้ งหา้ ม ตามมาตรา 82/5 แหง่ ประมวลรษั ฎากร ไดแ้ ก่กรณดี งั ต่อไปน้ี 1. ไมม่ ใี บกากบั ภาษี หรอื ไมส่ ามารถแสดงไดว้ า่ มกี ารชาระภาษซี อ้ื 2. ใบกากบั ภาษมี ขี อ้ ความไมถ่ กู ตอ้ ง หรอื ไมส่ มบรู ณ์ในสว่ นทเ่ี ป็นสาระสาคญั ตาม หลกั เกณฑแ์ ละเงอ่ื นไขทก่ี าหนด 3. ภาษซี อ้ื ทไ่ี มเ่ กย่ี วขอ้ งกบั การประกอบกจิ การ 4. ภาษซี อ้ื ทเ่ี กดิ จากรายจา่ ยเพอ่ื การรบั รอง 5. ภาษซี อ้ื ตามใบกากบั ภาษซี ง่ึ ออกโดยผทู้ ่ไี ม่มสี ทิ ธอิ อกใบกากบั ภาษี 6. ภาษซี อ้ื ตามทอ่ี ธบิ ดกี าหนด โดยอนุมตั ริ ฐั มนตรี ดงั ต่อไปน้ี 6.1 ภาษซี อ้ื ทเ่ี กดิ จากการซอ้ื เช่าซอ้ื เชา่ หรอื รบั โอนรถยนตน์ งั่ และรถยนต์ โดยสารทม่ี ที น่ี งั่ ไมเ่ กนิ 10 คน 6.2 ภาษซี อ้ื ตามใบกากบั ภาษอี ยา่ งยอ่ 6.3 ภาษซี อ้ื ทเ่ี กดิ จากการซอ้ื ทรพั ยส์ นิ เพ่อื ใชใ้ นกจิ การประเภททไ่ี มต่ อ้ งเสยี ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ หรอื ภาษซี อ้ื ทเ่ี กดิ จากรายจา่ ยของกจิ การประเภททไ่ี มต่ อ้ งเสยี ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ 6.4 ภาษซี อ้ื ทเ่ี กดิ จากการก่อสรา้ งอาคารหรอื อสงั หารมิ ทรพั ยอ์ ่นื เพ่อื ใชใ้ นกจิ การ ประเภททต่ี อ้ งเสยี ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ เฉพาะทไ่ี ดก้ ระทาภายในสามปี 6.5 ภาษซี อ้ื ตามใบกากบั ภาษที ม่ี ไิ ดต้ พี มิ พ์ หรอื มไิ ดจ้ ดั ทาขน้ึ ดว้ ยระบบ คอมพวิ เตอร์ ในกรณจี ดั ทาใบกากบั ภาษดี ว้ ยระบบคอมพวิ เตอรท์ งั้ ฉบบั 6.6 ภาษซี อ้ื ตามใบกากบั ภาษที ไ่ี ม่มคี าวา่ “เอกสารออกเป็นชดุ ” ในกรณที ม่ี กี าร จดั ทาใบกากบั ภาษรี ว่ มกบั เอกสารอ่นื ๆ หลายฉบบั 6.7 ภาษซี อ้ื ตามใบกากบั ภาษที เ่ี ป็นสาเนา ในกรณเี อกสารออกเป็นชุด 6.8 ภาษซี อ้ื สว่ นทเ่ี ฉลย่ี เป็นของกจิ การประเภททไ่ี มต่ อ้ งเสยี ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ 6.9 ภาษซี อ้ื ทเ่ี กดิ จากการซอ้ื สนิ คา้ หรอื บรกิ าร ซง่ึ ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นนาไปใช้ ในการประกอบกิจการทัง้ ประเภทท่ีต้องเสียภาษีมูลค่าเพิ่มและประเภทท่ีไม่ต้องเสีย ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ และผปู้ ระกอบการใชส้ ทิ ธเิ ลอื กไมน่ าภาษซี อ้ื ไปหกั ทงั้ จานวน บทที่ 8 การบญั ชีภาษีมลู คา่ เพิ่ม สุริสา จตั ชุ ยั

320 6.10 ภาษซี อ้ื ตามใบกากบั ภาษี ทม่ี กี ารถกู แกไ้ ขเปลย่ี นแปลง 6.11 ภาษซี อ้ื ทเ่ี กดิ จากการซอ้ื เช่าซอ้ื หรอื รบั โอนรถยนตท์ ม่ี ใิ ช่รถยนตน์ งั่ และ รถยนตโ์ ดยสารทม่ี ที น่ี งั่ ไมเ่ กนิ 10 คน ตามกฎหมายว่าดว้ ยพกิ ดั อตั ราภาษสี รรพสามติ เพ่อื ใช้ ในกจิ การประเภททต่ี อ้ งเสยี ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ แต่ต่อมาไดม้ กี ารดดั แปลงเป็นรถยนตน์ งั่ หรอื รถ โดยสารทม่ี ที น่ี งั่ ไมเ่ กนิ 10 คน ทงั้ น้เี ฉพาะทไ่ี ดก้ ระทาภายในสามปีนบั แต่เดอื นภาษที ไ่ี ดร้ ถยนต์ ไวใ้ นครอบครอง 6.12 ภาษซี อ้ื ตามใบกากบั ภาษี ทค่ี าว่า “ใบกากบั ภาษ”ี และ “ช่อื ทอ่ี ยู่ และเลข ประจาตวั ผเู้ สยี ภาษอี ากร” มไิ ดต้ พี มิ พข์ น้ึ หรอื มไิ ดจ้ ดั ทาขน้ึ ดว้ ยระบบคอมพวิ เตอร์ ในกรณี จดั ทาใบกากบั ภาษดี ว้ ยระบบคอมพวิ เตอรท์ งั้ ฉบบั ภาษซี อ้ื ตอ้ งหา้ มตามทไ่ี ดก้ ลา่ วมา ใหบ้ นั ทกึ บญั ชเี ป็นสนิ ทรพั ย์ หรอื คา่ ใชจ้ า่ ย ตามแต่ ละเหตุการณ์ทเ่ี กดิ ขน้ึ การบนั ทึกรายการค้า การบนั ทกึ รายการค้าของกจิ การท่จี ดทะเบยี นภาษมี ูลค่าเพมิ่ มวี ธิ ปี ฏบิ ตั เิ ช่นเดยี วกนั กนั กจิ การอ่นื ตามทไ่ี ดศ้ กึ ษามาแลว้ แต่มสี ่วนทแ่ี ตกต่างจากกจิ การอ่นื คอื มรี ายการทเ่ี กย่ี วกบั ภาษีมูลค่าเพิ่ม เพ่ิมข้ึนมาได้แก่บัญชีภาษีซ้ือและบัญชีภาษีขาย บัญชีภาษีซ้ือใช้บันทึก ภาษีมูลค่าเพ่ิมท่ีเกิดจากการซ้ือสินค้าหรือซ้ือบริการ ส่วนบัญชีภาษีขายใช้บันทึก ภาษมี ูลค่าเพมิ่ ทเ่ี ก็บจากลูกค้าในตอนท่ีกจิ การขายสนิ ค้าหรอื บรกิ าร ซง่ึ สามารถสรุปวธิ กี าร บนั ทกึ บญั ชภี าษมี ลู ค่าเพม่ิ ดงั แสดงไดต้ ามตารางท่ี 8.1 ต่อไปน้ี ตารางท่ี 8.1 สรปุ การบนั ทกึ บญั ชภี าษมี ลู ค่าเพมิ่ รายการ การบนั ทึกบญั ชี 1.การซอ้ื สนิ คา้ เป็นเงนิ สดหรอื เงนิ เชอ่ื เดบิต ซอ้ื สนิ คา้ /สนิ คา้ คงเหลอื xx xx ภาษซี อ้ื เครดิต เงนิ สด/เจา้ หน้ีการคา้ xx xx xx 2.การสง่ คนื สนิ คา้ และสว่ นลดทไ่ี ดร้ บั เดบิต เงนิ สด/เจา้ หน้ีการคา้ xx xx เครดิต สง่ คนื สนิ คา้ /สนิ คา้ คงเหลอื xx xx ภาษซี อ้ื 3.การขายสนิ คา้ เป็นเงนิ สดหรอื เงนิ เชอ่ื เดบิต เงนิ สด/ลกู หน้ีการคา้ เครดิต ขายสนิ คา้ ภาษขี าย บทที่ 8 การบญั ชีภาษีมลู คา่ เพิ่ม สุริสา จตั ชุ ยั

321 ตารางท่ี 8.1 สรปุ การบนั ทกึ บญั ชภี าษมี ลู ค่าเพมิ่ (ต่อ) รายการ การบนั ทึกบญั ชี 4.การรบั คนื สนิ คา้ และสว่ นทย่ี อมลดให้ เดบิต รบั คนื สนิ คา้ และสว่ นลด xx ภาษขี าย xx เครดิต ขายสนิ คา้ xx 5.การรบั รายไดจ้ ากการใหบ้ รกิ าร xx 5.1 เม่อื ใหบ้ รกิ ารเสรจ็ และส่งใบแจง้ หน้ีให้ เดบิต รายไดค้ า่ บรกิ ารคา้ งรบั xx xx xx xx ลกู คา้ เครดิต รายไดค้ ่าบรกิ าร ภาษขี ายยงั ไม่ครบกาหนด xx 5.2 เม่อื ไดร้ บั ชาระคา่ บรกิ ารจากลกู คา้ เดบิต เงนิ สด xx xx xx ภาษขี ายยงั ไม่ครบกาหนด xx xx เครดิต รายไดค้ า่ บรกิ ารคา้ งรบั xx ภาษขี าย xx 6. การจ่ายคา่ บรกิ าร 6.1 เมอ่ื กจิ การไดร้ บั ใบแจง้ หน้คี ่าบรกิ าร เดบิต ค่าใชจ้ า่ ย xx ภาษซี อ้ื ยงั ไม่ครบกาหนด xx 6.2 เมอ่ื กจิ การจ่ายชาระหน้คี ่าบรกิ าร เครดิต คา่ ใชจ้ า่ ยคา้ งจ่าย xx เดบิต ค่าใชจ้ ่ายคา้ งจา่ ย ภาษซี อ้ื xx เครดิต เงนิ สด ภาษซี อ้ื ยงั ไม่ครบกาหนด 7.การซอ้ื สนิ ทรพั ยเ์ งนิ สดหรอื เงนิ เชอ่ื เดบิต สนิ ทรพั ย์ xx ภาษซี อ้ื xx เครดิต เงนิ สด/เจา้ หน้ีการคา้ 8.การจ่ายค่าใชจ้ า่ ย เดบิต ค่าใชจ้ ่าย xx ภาษซี อ้ื xx เครดิต เงนิ สด 9. การปิดบญั ชภี าษซี อ้ื และภาษขี าย 9.1 กรณภี าษซี อ้ื มากกวา่ ภาษขี าย เดบิต ภาษขี าย xx ลกู หน้ี – กรมสรรพากร xx เครดิต ภาษซี อ้ื 9.2 กรณภี าษขี ายมากกว่าภาษซี อ้ื เดบิต ภาษขี าย xx บทที่ 8 การบญั ชีภาษีมูลค่าเพ่ิม เครดิต เจา้ หน้ี – กรมสรรพากร xx ภาษซี อ้ื xx สรุ ิสา จตั ชุ ยั

322 การบนั ทกึ รายการในกรณที ม่ี ภี าษมี ลู ค่าเพม่ิ แสดงไดต้ ามตวั อยา่ งท่ี 8.1 ต่อไปน้ี ตวั อย่างท่ี 8.1 รา้ น วนั รฐั การคา้ ประกอบกจิ การขายและรบั ซ่อมโทรศพั ทม์ อื ถอื จดทะเบยี น ภาษีมลู ค่าเพม่ิ 7% และใชว้ ธิ กี ารบนั ทกึ บญั ชสี นิ ค้าเม่อื สน้ิ งวด ในเดอื น กรกฎาคม 25x1 มี รายการคา้ เกดิ ขน้ึ ดงั น้ี 25x1 ก.ค. 1 ซอ้ื มอื ถอื 50 เครอ่ื ง ๆ ละ 1,000 บาท จากรา้ นเชอร่ี มเี งอ่ื นไข 2/10, n/30 จานวนเงนิ รวมภาษี 53,500 บาท ใบสง่ ของและใบกากบั ภาษเี ลขท่ี 100 การบนั ทกึ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 5 25x1 ก.ค. 1 ซอ้ื สนิ คา้ 51 50,000 - ภาษซี อ้ื 15 3,500 - 21 53,500 - เจา้ หน้กี ารคา้ บนั ทกึ ซอ้ื สนิ คา้ เป็นเงนิ เชอ่ื ก.ค. 2 ส่งคนื โทรศพั ทม์ อื ถอื ใหร้ า้ นเชอรจ่ี านวน 5 เคร่อื ง เน่ืองจากสนิ คา้ ชารดุ กจิ การไดร้ บั ใบลดหน้เี ลขท่ี 200 จากรา้ นเชอร่ี การบนั ทกึ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี หน้า 5 สมดุ รายวนั ทวั่ ไป 25x1 ก.ค. 2 เจา้ หน้กี ารคา้ 21 5,350 - ส่งคนื สนิ คา้ และสว่ นลด 53 5,000 - ภาษซี อ้ื 15 350 - ส่งคนื สนิ คา้ เน่อื งจากชารดุ บทท่ี 8 การบญั ชีภาษีมลู คา่ เพิ่ม สุริสา จตั ชุ ยั

323 ก.ค. 10 จ่ายชาระหน้ีให้ร้านเชอร่ที งั้ จานวน ได้ส่วนลด 2% ของมูลค่าสนิ ค้าไม่รวม ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ หน้า 5 การบนั ทกึ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป 48,150 - 47,250 - 25x1 เจา้ หน้ีการคา้ (53,500 - 5,350) 900 - ก.ค. 10 เงนิ สด สว่ นลดรบั ((50,000 – 5,000) x 2%)) จา่ ยชาระหน้ไี ดร้ บั สว่ นลด 2% ก.ค. 11 ขายโทรศพั ทม์ อื ถอื ให้ นายอุดร จานวน 10 เครอ่ื ง ๆ ละ 2,000 บาท เงอ่ื นไข 1/10, n/30 กจิ การออกใบส่งของและใบกากบั ภาษเี ลขท่ี 001 การบนั ทกึ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 5 25x1 ลกู หน้ีการคา้ 14 21,400 - ก.ค. 11 ขายสนิ คา้ 41 20,000 - ภาษขี าย 23 1,400 - ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ เช่อื ก.ค. 12 รบั คนื โทรศพั ทม์ อื ถอื จากนายอุดรเน่ืองจากชารุด จานวน 2 เคร่อื ง กจิ การไดอ้ อกใบ ลดหน้เี ลขท่ี 300 ใหน้ ายอุดร การบนั ทกึ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 5 25x1 รบั คนื สนิ คา้ และส่วนลด 42 4,000 - ก.ค. 12 ภาษขี าย 23 280 - 14 4,280 - ลกู หน้ีการคา้ รบั คนื สนิ คา้ เน่อื งจากชารดุ บทท่ี 8 การบญั ชีภาษีมูลค่าเพิ่ม สรุ ิสา จตั ชุ ยั

324 ก.ค. 13 รบั ชาระหน้ีจากนายอุดรทงั้ จานวน ให้ส่วนลด 1% ของมูลค่าสนิ ค้าไม่รวม ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ หน้า 5 การบนั ทกึ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป 25x1 เงนิ สด 11 19,660 - ก.ค. 13 43 160 - สว่ นลดจา่ ย ((20,000 – 4,000) x 1% 14 19,820 - ลกู หน้ีการคา้ (21,400 - 4,280) รบั ชาระหน้ีจากลกู หน้ใี หส้ ว่ นลด 1% ก.ค. 15 ซอ้ื เครอ่ื งตกแต่ง ราคา 9,000 บาท ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ 630 บาท กจิ การจา่ ยเป็นเงนิ สด การบนั ทกึ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 5 25x1 เครอ่ื งตกแต่ง 17 9,000 - ก.ค. 15 ภาษซี อ้ื 15 630 - 11 9,630 - เงนิ สด ซอ้ื เครอ่ื งตกแต่งเป็นเงนิ สด ก.ค. 18 ไดร้ บั เงนิ สดเป็นค่าซ่อมโทรศพั ท์ จานวน 3,210 บาท ซง่ึ เป็นราคาทร่ี วมภาษแี ลว้ การบนั ทกึ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 5 25x1 เงนิ สด 11 3,210 - ก.ค. 18 รายไดค้ ่าบรกิ าร 44 3,000 - ภาษขี าย 23 210 - ใหบ้ รกิ ารซอ่ มโทรศพั ทไ์ ดร้ บั เงนิ สด บทที่ 8 การบญั ชีภาษีมลู ค่าเพิ่ม สรุ ิสา จตั ชุ ยั

325 ก.ค. 20 ซอ้ื รถยนตน์ งั่ ราคา 800,000 บาท ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ 56,000 บาท จา่ ยเป็นเงนิ สด ในกรณีน้ีตามกฎหมาย รถยนต์นัง่ ไม่สามารถขอคืนภาษีได ซ่ึงเรยี กว่า ภาษีซ้ือ ตอ้ งหา้ ม จงึ ใหน้ าภาษมี ลู ค่าเพมิ่ รวมเป็นราคาทุนของรถยนต์ การบนั ทกึ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี หน้า 5 สมดุ รายวนั ทวั่ ไป 25x1 รถยนต์ 18 856,000 - ก.ค. 20 11 856,000 - เงนิ สด ซอ้ื รถยนตเ์ ป็นเงนิ สด ก.ค. 22 ไดร้ บั ใบแจง้ หน้ีค่าซ่อมแซมรถยนต์ จานวนเงนิ 8,000 บาท ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ 560 บาท กจิ การยงั ไมไ่ ดจ้ า่ ยเงนิ และยงั ไมไ่ ดร้ บั ใบกากบั ภาษี เน่ืองจาก ผใู้ หบ้ รกิ ารจะออกใบกากบั ภาษี ใหเ้ มอ่ื กจิ การจา่ ยเงนิ การบนั ทกึ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 5 25x1 ค่าซ่อมแซมรถยนต์ 56 8,000 - ก.ค. 22 ภาษซี อ้ื ยงั ไมค่ รบกาหนด 16 560 - 26 8,560 - ค่าซ่อมแซมรถยนตค์ า้ งจา่ ย บนั ทกึ ค่าซอ่ มแซมรถยนตค์ า้ งจ่าย ก.ค. 25 จา่ ยชาระหน้คี ่าซ่อมแซมรถยนต์จานวน 8,560 บาท ไดร้ บั ใบกากบั ภาษเี ลขท่ี 124 การบนั ทกึ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 5 25x1 ค่าซอ่ มแซมรถยนตค์ า้ งจ่าย 26 8,560 - ก.ค. 22 ภาษซี อ้ื 15 560 - 11 8,560 - เงนิ สด 16 560 - ภาษซี อ้ื ยงั ไมค่ รบกาหนด จา่ ยชาระหน้คี ่าซ่อมแซมรถยนต์ บทท่ี 8 การบญั ชีภาษีมลู คา่ เพิ่ม สุริสา จตั ชุ ยั

326 ก.ค. 23 ออกใบแจง้ หน้ีค่าซ่อมโทรศพั ทใ์ หร้ า้ นอาม่า จานวน 2,140 บาท ซง่ึ เป็นราคาทร่ี วม ภาษีแล้ว กจิ การยงั ไม่ได้ออกใบกากบั ภาษี เน่ืองจากการให้บรกิ ารจะออกใบกากบั ภาษีให้ ลกู คา้ เมอ่ื ไดร้ บั เงนิ สด การบนั ทกึ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 5 25x1 รายไดค้ า่ บรกิ ารคา้ งรบั 19 3,210 - ก.ค. 23 44 3,000 - รายไดค้ ่าบรกิ าร 24 210 - ภาษขี ายยงั ไมค่ รบกาหนด ออกใบแจง้ หน้คี ่าซ่อมโทรศพั ท์ ก.ค. 24 ร้านอาม่า นาเงนิ มาชาระหน้ีค่าซ่อมโทรศพั ท์ จานวน 2,140 กิจการได้ออก ใบเสรจ็ รบั เงนิ และใบกากบั ภาษใี หใ้ นวนั น้ี หน้า 5 การบนั ทกึ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป 25x1 เงนิ สด 11 3,210 - ก.ค. 24 ภาษขี ายยงั ไมค่ รบกาหนด 24 210 - 19 3,210 - รายไดค้ า่ บรกิ ารคา้ งรบั 23 210 - ภาษขี าย ก.ค. 26 ขายโทรศพั ทม์ อื ถอื ใหล้ ูกคา้ จานวน 20 เคร่อื ง ๆ ละ 2,000 บาท ใหส้ ่วนลดการคา้ 5% ลกู คา้ ชาระเป็นเงนิ สด กจิ การออกใบเสรจ็ รบั เงนิ และใบกากบั ภาษเี ลขท่ี 002 การบนั ทกึ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 5 25x1 ก.ค. 26 เงนิ สด 11 40,660 - ขายสนิ คา้ 41 38,000 - ภาษขี าย 23 2,660 - ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ สด บทท่ี 8 การบญั ชีภาษีมลู คา่ เพ่ิม สรุ ิสา จตั ชุ ยั

327 ก.ค. 27 จา่ ยคา่ ไฟฟ้า จานวนเงนิ รวมภาษมี ลู คา่ เพมิ่ 6,420 บาท หน้า 5 การบนั ทกึ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี 6,420 - สมดุ รายวนั ทวั่ ไป 25x1 คา่ ไฟฟ้า 57 6,000 - ก.ค. 27 ภาษซี อ้ื 15 420 - 11 เงนิ สด ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ เชอ่ื ก.ค. 31 โอนปิดบญั ชภี าษซี อ้ื และภาษขี ายของเดอื นกรกฎาคม เม่อื ผ่านรายการจากสมุดรายวนั ไปบญั ชแี ยกประเภท ของบัญชภี าษซี อ้ื และภาษขี าย แสดงไดด้ งั น้ี บญั ชภี าษซี อ้ื เลขท่ี 15 วนั เดอื น ปี รายการ หน้า เดบติ วนั เดอื น ปี รายการ หน้า เครดติ บญั ชี บาท สต บญั ชี บาท สต 25x1 25x1 ก.ค. 1 เจา้ หน้ีการคา้ รว.5 3,500 - ก.ค. 2 เจา้ หน้ีการคา้ รว.5 350 - 15 เงนิ สด รว.5 630 - เลขท่ี 23 22 ภาษซี อ้ื ยงั ไมค่ รบฯ รว.5 560 - 27 เงนิ สด รว.5 420 - 4,760 บญั ชภี าษขี าย 00 วนั เดอื น ปี รายการ หน้า เดบติ วนั เดอื น ปี รายการ หน้า เครดติ บญั ชี บาท สต บญั ชี บาท สต 25x1 รว.5 280 - 25x1 รว.5 1,400 - ก.ค. 12 ลกู หน้กี ารคา้ รว.5 210 - ก.ค. 11 ลูกหน้กี ารคา้ รว.5 210 - 18 เงนิ สด รว.5 2,660 - 24 ภาษขี ายยงั ไมค่ รบฯ สุริสา จตั ชุ ยั 26 เงนิ สด 44,2,20000 00 บทท่ี 8 การบญั ชีภาษีมูลค่าเพ่ิม

328 จากยอดดลุ คงเหลอื ในบญั ชแี ยกประเภท ภาษซี อ้ื มจี านวน 4,760 บาท และ ภาษขี ายมี จานวน 4,200 บาท การบนั ทกึ บญั ชใี นสมดุ รายวนั ทวั่ ไปแสดงไดด้ งั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 5 25x1 ภาษขี าย 4,200 - ก.ค. 31 580 - ลกู หน้กี รมสรรพากร 4,780 - ภาษซี อ้ื ปิดบญั ชภี าษซี อ้ื และภาษขี าย บทสรปุ ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ (Value added tax หรอื VAT) เป็นภาษที ร่ี ฐั บาลเรยี กเกบ็ จากมลู ค่า ของสนิ คา้ หรอื บรกิ าร โดยใหผ้ ู้ประกอบการเป็นผมู้ หี น้าทจ่ี ดั เก็บจากผซู้ อ้ื สนิ คา้ หรอื ผใู้ ชบ้ รกิ าร แลว้ นาส่งภาษมี ลู ค่าเพมิ่ นนั้ ใหแ้ ก่รฐั บาล ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ แบ่งออกได้ 2 ลกั ษณะ คอื ภาษซี ้อื และภาษขี าย ภาษซี ้อื เป็นภาษีมลู ค่าเพมิ่ ทผ่ี ู้ซอ้ื สนิ ค้าหรอื ผู้ใช้บรกิ ารจ่ายให้แก่ผู้ขายสนิ ค้า ส่วนภาษีขายเป็นภาษีมูลค่าเพมิ่ ท่ผี ู้ขายสินค้าหรอื ผู้ให้บรกิ ารเรยี กเก็บจากผู้ซ้อื สนิ ค้าหรอื ผใู้ ชบ้ รกิ าร ในวนั สน้ิ เดอื น ผูป้ ระกอบการจดทะเบยี นจะตอ้ งคานวณภาษีมลู ค่าเพมิ่ ทต่ี ้องชาระ โดยนาภาษีขายหกั ด้วยภาษีซ้อื หากภาษีขายมากกว่าภาษีซ้อื กิจการจะต้องชาระภาษีให้ กรมสรรพากร แต่หากภาษซี อ้ื มากกว่าภาษขี าย กจิ การสามารถขอคนื ภาษมี ูลค่าเพม่ิ เป็นเงนิ สดหรอื นาไปหกั กบั ภาษขี ายในเดอื นถดั ไป โดยอตั ราภาษมี ลู ค่าเพม่ิ มี 2 อตั ราคอื อตั ราภาษี ปกตติ ามประมวลรษั ฎากรคอื รอ้ ยละ 10 และอตั ราภาษรี อ้ ยละ 0 การบันทึกบัญชีของกิจการท่ีจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม จะมีรายการท่ีเก่ียวกับ ภาษีมูลค่าเพิ่ม เพิ่มข้ึนมาได้แก่บัญชีภาษีซ้ือและบัญชีภาษีขาย บัญชีภาษีซ้ือใช้บันทึก ภาษีมูลค่าเพ่ิมท่ีเกิดจากการซ้ือสินค้าหรือซ้ือบริการ ส่วนบัญชีภาษีขายใช้บันทึก ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ทเ่ี กบ็ จากลกู คา้ ในตอนทก่ี จิ การขายสนิ คา้ หรอื บรกิ าร บทท่ี 8 การบญั ชีภาษีมลู ค่าเพ่ิม สุริสา จตั ชุ ยั

329 แบบฝึ กหดั ข้อ 1. รา้ นศรสี ุขการคา้ ประกอบกจิ การขายและรบั ซ่อมนาฬกิ า จดทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพมิ่ 7% และใชว้ ธิ กี ารบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ เมอ่ื สน้ิ งวด ในเดอื นธนั วาคม 25x1 มรี ายการคา้ เกดิ ขน้ึ ดงั น้ี ธ.ค. 1 ซอ้ื นาฬกิ า 100 เรอื น ๆ ละ 400 บาท จากรา้ นโลเลก็ มเี ง่อื นไข 2/10, n/30 จานวน เงนิ รวมภาษี 42,800 บาท ใบส่งของและใบกากบั ภาษเี ลขท่ี 101 2 สง่ คนื นาฬกิ าใหร้ า้ นโลเลก็ จานวน 5 เรอื น เน่อื งจากสนิ คา้ ชารุด กจิ การไดร้ บั ใบลดหน้ี เลขท่ี 201 จากรา้ นโลเลก็ 3 จา่ ยชาระหน้ใี หร้ า้ นโลเลก็ ทงั้ จานวน ไดส้ ว่ นลด 2% ของมลู คา่ สนิ คา้ ไมร่ วม ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ 5 ขายนาฬกิ าให้ นายเทย่ี งตรง จานวน 40 เรอื น ๆ ละ 900 บาท เงอ่ื นไข 1/10, n/30 กจิ การออกใบส่งของและใบกากบั ภาษเี ลขท่ี 301 6 รบั คนื นาฬกิ าจากนายเทย่ี งตรงเน่อื งจากชารุด จานวน 5 เรอื น กจิ การไดอ้ อกใบลด หน้เี ลขท่ี 300 ใหน้ ายเทย่ี งตรง 10 รบั ชาระหน้จี ากนายเทย่ี งตรงทงั้ จานวน ใหส้ ่วนลด 1% ของมลู ค่าสนิ คา้ ไมร่ วม ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ 15 ซอ้ื เครอ่ื งตกแต่ง ราคา 13,000 บาท ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ 910 บาท กจิ การจา่ ยเป็นเงนิ สด 19 ไดร้ บั เงนิ สดเป็นค่าซ่อมนาฬกิ า จานวน 7,490 บาท ซง่ึ เป็นราคาทร่ี วมภาษแี ลว้ 20 ซอ้ื รถยนตน์ งั่ ราคา 400,000 บาท ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ 28,000 บาท จา่ ยเป็นเงนิ สด 22 ไดร้ บั ใบแจง้ หน้คี ่าซอ่ มแซมรถยนต์ จานวนเงนิ 9,000 บาท ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ 630 บาท กจิ การยงั ไมไ่ ดจ้ ่ายเงนิ และยงั ไมไ่ ดร้ บั ใบกากบั ภาษี 23 จา่ ยชาระหน้คี า่ ซ่อมแซมรถยนตจ์ านวน 9,630 บาท ไดร้ บั ใบกากบั ภาษเี ลขท่ี 119 24 ออกใบแจง้ หน้คี ่าซอ่ มนาฬกิ าใหน้ ายยนิ ดี จานวน 1,070 บาท ซง่ึ เป็นราคาทร่ี วม ภาษแี ลว้ กจิ การยงั ไมไ่ ดอ้ อกใบกากบั ภาษี 25 นายยนิ ดนี าเงนิ มาชาระหน้คี า่ ซ่อมนาฬกิ า จานวน 1,070 กจิ การไดอ้ อก ใบเสรจ็ รบั เงนิ และใบกากบั ภาษใี หใ้ นวนั น้ี 26 ขายนาฬกิ าใหล้ กู คา้ จานวน 20 เรอื น ๆ ละ 900 บาท ใหส้ ่วนลดการคา้ 5% ลกู คา้ ชาระเป็นเงนิ สด กจิ การออกใบเสรจ็ รบั เงนิ และใบกากบั ภาษเี ลขท่ี 305 27 จา่ ยค่าไฟฟ้า จานวนเงนิ รวมภาษมี ลู ค่าเพมิ่ 2,140 บาท 31 โอนปิดบญั ชภี าษซี อ้ื และภาษขี ายของเดอื นธนั วาคม ให้ทา บนั ทกึ รายการในสมดุ รายวนั ทวั่ ไป สุริสา จตั ชุ ยั บทที่ 8 การบญั ชีภาษีมูลค่าเพ่ิม

330 ข้อ 2. ร้านเจรญิ การค้า ประกอบกิจการขายและรบั ซ่อมเคร่อื งคอมพิวเตอร์ จดทะเบียน ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ 7% และใชว้ ธิ กี ารบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ เม่อื สน้ิ งวด ในเดอื นมกราคม 25x1 มรี าย การคา้ เกดิ ขน้ึ ดงั น้ี ม.ค. 1 ซอ้ื คอมพวิ เตอร์ 10 เครอ่ื ง ๆ ละ 15,000 บาท จากรา้ นเอเซอร์ มเี งอ่ื นไข 2/10, n/30 จานวนเงนิ รวมภาษี 160,500 บาท 2 สง่ คนื คอมพวิ เตอรใ์ หร้ า้ นเอเซอรจ์ านวน 1 เค่อื ง เน่อื งจากสนิ คา้ ชารดุ 5 ขายคอมพวิ เตอร์ นายยนื ยง จานวน 2 เครอ่ื ง ๆ ละ 25,000 บาท เงอ่ื นไข 2/10, n/30 8 รบั คนื คอมพวิ เตอรจ์ ากนายยนื ยงเน่อื งจากชารดุ จานวน 1 เครอ่ื ง 10 จา่ ยชาระหน้ใี หร้ า้ นเอเซอรท์ งั้ จานวน ไดส้ ว่ นลด 2% ของมลู ค่าสนิ คา้ ไม่รวม ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ 15 ซอ้ื อุปกรณ์สานกั งานเป็นเงนิ สด ราคา 5,000 บาท ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ 350 บาท 16 รบั ชาระหน้จี ากนายยนื ยงทงั้ จานวน ใหส้ ว่ นลด 2% ของมลู ค่าสนิ คา้ ไมร่ วม ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ 21 ไดร้ บั เงนิ สดเป็นค่าซ่อมเครอ่ื งคอมพวิ เตอร์ จานวน 6,420 บาท ซง่ึ เป็นราคาทร่ี วม ภาษแี ลว้ 24 ไดร้ บั ใบแจง้ หน้คี ่าซ่อมแซมอาคาร จานวนเงนิ 10,000 บาท ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ 700 บาท กจิ การยงั ไมไ่ ดจ้ า่ ยเงนิ และยงั ไมไ่ ดร้ บั ใบกากบั ภาษี 25 ออกใบแจง้ หน้คี า่ ซอ่ มเครอ่ื งคอมพวิ เตอรใ์ หน้ ายสมชาย จานวน 7,490 บาท ซง่ึ เป็น ราคาทร่ี วมภาษแี ลว้ กจิ การยงั ไมไ่ ดอ้ อกใบกากบั ภาษี 26 จา่ ยชาระหน้คี ่าซ่อมแซมอาคารจานวน 10,700 บาท 27 นายสมชายนาเงนิ มาชาระหน้คี ่าซอ่ มเครอ่ื งคอมพวิ เตอร์ จานวน 7,490 กจิ การได้ ออกใบเสรจ็ รบั เงนิ และใบกากบั ภาษใี หใ้ นวนั น้ี 28 ขายคอมพวิ เตอรใ์ หล้ กู คา้ จานวน 3 เครอ่ื ง ๆ ละ 25,000 บาท ใหส้ ่วนลดการคา้ 10% ลกู คา้ ชาระเป็นเงนิ สด 29 จา่ ยค่าน้า จานวนเงนิ รวมภาษมี ลู ค่าเพมิ่ 535 บาท 31 โอนปิดบญั ชภี าษซี อ้ื และภาษขี ายของเดอื นมกราคม ให้ทา บนั ทกึ รายการในสมดุ รายวนั ทวั่ ไป บทท่ี 8 การบญั ชีภาษีมลู คา่ เพิ่ม สุริสา จตั ชุ ยั