เอกสารประกอบการสอน รายวิชา 08-212-205 ระบบการจัดการสี (Color Management System)

เอกสารอา งองิ จอภาพแบบ LED คืออะไร https://sites.google.com/site/praphapornv57540085/bi-ngan- khrang-thi4/2-cxphaph-baeb-led-khux-xari-mi-hlak-kar-thangan-xyangri ชวาล คูรพิพัฒน และผกามาศ ผจญแกลว, 2549, เทคโนโลยีการทําปรูฟ เอกสารการสอนชุดวิชา เทคโนโลยีกอนพิมพ หนวยที่ 8-15, ฉบับปรับปรุงคร้ังที่ 1,นนทบุรี, สํานักพิมพ มหาวทิ ยาลัยสุโขทยั ธรรมาธิราช, หนา 11-20 – 11-22. ธีระ ตั้งวชิ าชาญ, 2555, การพิมพไรแรงกด เอกสารการสอนชุดวิชาความรูทั่วไปเก่ียวกับการพิมพ หนวยท่ี 8-15, ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 1,นนทบุรี, สํานักพิมพมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, หนา 137–149, 157-160. อุปกรณสงผลออกภาพในระบบการจัดการสี | 101

วิธกี ารสอนและ 1. อาจารยบ รรยายประกอบการซกั ถาม โดยการใชสอื่ การสอน กิจกรรม 2. นกั ศึกษาปฏบิ ตั งิ านตามงานทม่ี อบหมาย งานกลุม ใบงานครัง้ ที่ 4 สื่อการสอน 3. นักศกึ ษาแบง กลุมอภิปรายในหองเรยี น 4. อาจารยและนักศกึ ษารว มกันสรุปบทเรียน งานที่ไดร บั หนงั สืออางองิ แสดงทายแนวการสอน มอบหมาย เอกสารใช เอกสารสําเนา เรือ่ ง อุปกรณสงผลออกภาพในระบบการ การวัดผล ประกอบ จัดการสี หมายเหตุ วัสดุและอุปกรณ 1. เครอ่ื งคอมพวิ เตอรแบบพกพา โสตทัศน 2. เครือ่ งฉายภาพ (Projector) 3. ส่อื Power Point เรอื่ ง อุปกรณสงผลออกภาพใน ระบบการจัดการสี 4. กระดานขาว (White board) 5. จอภาพดิจทิ ลั ใหน กั ศึกษานําไฟลภ าพดิจทิ ัลมา กลมุ ละ 1 ภาพ โดยนาํ ภาพทนี่ าํ มา ปฏิบตั งิ านดงั นี้ 1. นาํ ไฟลภ าพดิจทิ ลั ท่ีนํามาทําการปร้นิ ตด วยเคร่อื งพมิ พปรฟู ดจิ ิทัล 2. ทาํ การเปรยี บเทียบผลของภาพดจิ ิทลั ผานหนา จอแสดงผลกบั ส่ิงพิมพป ริน้ ตอ อกมา 3. แบง กลมุ ละ 5-7 คน เพื่อทาํ การอภิปรายผลของงานทไี่ ด โดยเพ่ือทําการ เปรียบเทยี บงานอปุ กรณสง ผลออกทีไ่ ด และบนั ทึกผล 4. นาํ เสนอความรูทไ่ี ดใ นแตละกลมุ 5. สรปุ ผลของการเรยี นรู 1. สังเกตพฤติกรรมการมสี วนรวมในการเรียน 2. ประเมินผลงานท่ีไดรบั มอบหมายจากใบงาน 3. ประเมนิ ผลจากการตอบคาํ ถาม/การอภปิ รายผล 102 | ระบบการจดั การสี

ใบงานท่ี 4 การวิเคราะหสิ่งพิมพผ านอุปกรณส งผลออกภาพเพื่อการจดั การสี 1. วตั ถุประสงค 1.1 เพื่อเขา ใจความแตกตา งของอปุ กรณสง ผลออกภาพจากแหลง ตา งๆ 1.2 เพื่อวิเคราะหเ ปรียบเทียบความแตกตา งสที ่เี กิดข้ึนจริงจากอุปกรณสง ผลออกภาพเพ่ือ การจัดการสี 2. วธิ กี ารปฏบิ ัติงาน/มอบหมายงาน 2.1 งานกลมุ ๆ ละ 5-7 คน 2.2 นาํ ไฟลภาพดจิ ิทลั ปรนิ้ ตผานเครือ่ งพิมพป รูฟดจิ ิทัล 2.3 เปรยี บเทียบภาพดิจทิ ลั ระหวางจอภาพกับแผนพิมพท่ีผานเครอ่ื งปรูฟดิจทิ ัล 2.4 แบง กลมุ นักศกึ ษา 5-7 คน อภปิ รายผล/วิเคราะหผ ล 2.5 นําเสนอผลงาน/ความรู 2.6 สรุปผลของความรูเ พื่อนําความรไู ปใชต อไป 2.7 มอบหมายงานเพื่อการคนควา ขอ มูลในเร่อื ง เคร่ืองมือตางๆ ทีใ่ ชในระบบการจัดการสี สําหรบั การเรียนการสอนในครั้งตอไป 3. การสง งานและการใหค ะแนน 3.1 ใหน กั ศึกษาสงทายชวั่ โมง 3.2 ตรวจเชค็ เปนกลุม จากการวิเคราะหเปรยี บเทียบผลของอปุ กรณส ง ผลออกภาพ (ไฟล ภาพดิจทิ ลั กับแผนพิมพปรูฟ ดิจทิ ลั ) 3.3 ตรวจเช็คเปนรายกลุมจากการอภิปรายและการนําเสนอ 3.4 การเขา เรียนและใหค วามรวมมอื ในกจิ กรรมการเรียนการสอน อุปกรณสง ผลออกภาพในระบบการจัดการสี | 103



สปั ดาหที่ 5 แนวการสอน รหสั วิชา 08-212-205 เวลา 5 ชว่ั โมง ทฤษฎี 2 ช่ัวโมง หนว ยท่ี 2 เคร่อื งมือและอปุ กรณใน ระบบการจดั การสี ปฏิบัติ 3 ชัว่ โมง ชอื่ บทเรยี น บทท่ี 5 เคร่ืองมอื ท่ีใชในระบบการจดั การสี ตอนท่ี 1 แถบสมี าตรฐาน ตอนที่ 2 เคร่อื งคลั เลอรร มิ อเตอร ตอนที่ 3 เครือ่ งสเปกโทรโฟโตมิเตอร จุดประสงคการสอน 1. นาํ ความรเู กี่ยวกับเครอ่ื งมือที่ใชในระบบการจดั การสีไปใชง านจดั การสที างการพิมพได 1.1 อธิบายลักษณะแถบสมี าตรฐานทใ่ี ชในระบบการจัดการสีได 1.2 อธบิ ายลกั ษณะเคร่อื งคลั เลอรร มิ ิเตอรทใ่ี ชในระบบการจัดการสไี ด 1.3 อธบิ ายลกั ษณะเคร่อื งสเปกโทรโฟโตมิเตอรท ่ีใชใ นระบบการจัดการสีได 1.4 อธิบายความแตกตางการทํางานของเคร่ืองคัลเลอรริมิเตอรกับเคร่ืองสเปกโทรโฟโต มเิ ตอรได 2. มีทกั ษะในการเลือกใชเ ครือ่ งวัดคา สกี บั แถบสมี าตรฐานไดอ ยางถูกตองเพ่ืองานจัดการสี 2.1 แยกแยะแถบสีมาตรฐานท่ใี ชใ นระบบการจดั การสีได 2.2 วิเคราะหการทาํ งานของเคร่ืองวดั คาสขี องแตละชนิดได 2.3 เลอื กใชเ ครื่องวดั คา สีกบั แถบสมี าตรฐานไดอยางถกู ตองเพอื่ งานจัดการสไี ดอ ยา งถกู ตอ ง 3. มีความรบั ผิดชอบ 3.1 เขา เรยี นและใหความรวมมือในกจิ กรรมการเรียน 3.2 สงงานตรงตามเวลาท่กี ําหนด เครอ่ื งมอื ทีใ่ ชในระบบการจดั การสี | 105

เนอื้ หาประกอบการเรยี นการสอน 1. แถบสมี าตรฐาน การใชระบบการจัดการสีเพื่อควบคุมคุณภาพงานกอนพิมพ จะตองการเคร่ืองมือชวยในการ ทํางาน ซึ่งแถบสีมาตรฐานเปนเครื่องมือหน่ึงท่ีใชในกระบวนการจัดการสีในขั้นตอนการปรับต้ัง มาตรฐานของอุปกรณ เพื่อใหแนใจวาอุปกรณสามารถแสดงสีไดคงที่สมํ่าเสมอ และในขั้นตอนการ สรางโพรไฟลสีของอุปกรณ เพื่อใหทราบคุณลักษณะการผลิตสีของอุปกรณหน่ึง ๆ ตนฉบับสีจะตอง เปน ตน ฉบบั สที ีเ่ ปน มาตรฐาน และสามารถทํางานรว มกบั ซอฟตแ วรข องระบบการจดั การสไี ด แถบสมี าตรฐานท่ีใชในระบบการจัดการสี มีใหเลือกใชหลายระบบ เชน ระบบ IT 8.7 ระบบ ECI 2002 เปนตน นอกจากนี้ยังอยูในรูปแบบตาง ๆ เชน แถบสีมาตรฐานท่ีเปนแผนตนฉบับสี และ แถบสีมาตรฐานท่ีเปน ไฟลด ิจทิ ัล ขนึ้ อยูกับข้ันตอนการใชงาน 1.1 แถบสมี าตรฐานท่ีเปน แผน ตนฉบับสี แถบสีมาตรฐานทเ่ี ปน แผน ตนฉบับสีประกอบดว ยสตี าง ๆ ทัง้ แมสีแบบบวก ซึ่งไดแก สีแดง สี เขียว สีนํ้าเงิน แมสีแบบลบ ซ่ึงไดแก สีน้ําเงินเขียว สีมวงแดง สีเหลือง และสีดํา และกลุมสีเฉพาะท่ี มักจะเปนองคประกอบของภาพสวนใหญ เชน สีผิวคน สีทองฟา เปนตน แผนตนฉบับสีอาจอยูใน ลักษณะของตนฉบับสไลดสี หรือตนฉบับสะทอนแสง และจํานวนสีบนแถบสีของระบบตาง ๆ อาจ แตกตางกัน เชน แถบสีของระบบ IT 8.7 มีจํานวนแถบสี 190 สี แถบสีของระบบ ISO 12642-2 / ECI 2002 Random มี 1,485 สี ตนฉบับแถบสีท่ีมีจํานวนสียิ่งมาก จะชวยใหวิเคราะหคุณลักษณะ การผลิตหภาพสีของอุปกรณไดถูกตองมากขึ้น เนื่องจากระบบจัดการสีจะใชแถบสีในการปรับและ วิเคราะหคุณลักษณะการผลิตภาพสีของอุปกรณตาง ๆ ดวยการวิเคราะหหาความแตกตางจากคาสี มาตรฐานของแถบสีในระบบนั้น ตัวอยางแถบสีมาตรฐานที่ใชกันทั่วไป เชน แถบสีของระบบ IT 8.7 จะมีแถบสมี าตรฐาน IT 8.7/1 เปนตน ฉบับสีชนิดโปรงใส และแถบสีมาตรฐาน IT 8.7/2 เปนตนฉบับ สีชนิดสะทอนแสง เปนตน แถบสีมาตรฐานท่ีเปนแผนตนฉบับสีสะทอนแสงมักจะใชในการสราง โพรไฟลสีของเคร่ืองกราด โดยไฟลขอมูลคาสีของแถบสีมาตรฐานท่ีใชอางอิงจะมีมาพรอมกับระบบ การจดั การสี แลว นํามาเปรยี บเทียบคา สีท่วี ัไดจากการกราด เพ่อื บอกคณุ ลักษณะเฉพาะการผลิตสีของ เครื่องกราดน้ัน อยางไรก็ตาม แถบสีมาตรฐานท่ีใชเพ่ือกําหนดคุณลักษณะในการผลิตสีของอุปกรณ จะตองเปนแถบสีที่ไมหมดอายุใชงาน เนื่องจากสีท่ีอยูบนแถบสีมาตรฐานอาจผิดเพี้ยนจากมาตรฐาน เดิมได 106 | ระบบการจดั การสี

ภาพที่ 5.1 แถบสีมาตรฐานระบบ ISO 12642-2 / ECI 2002 Random ทม่ี า: http://www.mmgas.com/images/WebGifs/ECI2002R%20CMYK.gif ภาพที่ 5.2 แถบสีมาตรฐาน IT8.7/2 ชนดิ สะทอ นแสง ทีม่ า: https://c1.staticflickr.com/8/7417/13942550147_1e97646617_b.jpg 1.2 แถบสีมาตรฐานทีเ่ ปนไฟลด ิจทิ ัล ในการสรางโพรไฟลสีในอุปกรณอิเล็กทรอนิกสบางอุปกรณ เชน จอภาพ เครื่องพิมพปรูฟ ดิจทิ ัล จะตองการแถบสมี าตรฐานท่เี ปนไฟลด จิ ิทัล ซ่งึ โปรแกรมสรางโพรไฟลสจี ะมีคาสีมาตรฐาอางอิง ของแถบสีมาตรฐานท่ีเปนไฟลดิจิทัลอยูในโปรแกรม เพื่อใชในการคํานวณความแตกตางในการผลิตสี ของอปุ กรณเม่ือเทียบกับคาสีมาตรฐานอางอิง แลวสรางเปนโพรไฟลสีของอุปกรณน้ัน ไฟลดิจิทัลของ เครื่องมือทีใ่ ชใ นระบบการจดั การสี | 107

แถบสีมาตรฐานสาํ หรับจอภาพ จะเปนโปรแกรมทใี่ หจอภาพแสดงสีมาตรฐานทีละสีจนครตามจํานวน สีตามมาตรฐาน โดยมเี ครอ่ื งวัดสี (colorimeter) ติดอยูบนหนาจอเพื่อวัดคาสีทีละสี แลวนําขอมูลสีที่ วัดได ไปคํานวณเปนโพรไฟลของจอภาพนั้น สวนไฟลดิจิทัลของแถบสีมาตรฐานสําหรับเครื่องพิมพ ปรูฟดิจิทัล จะเปนไฟลดิจิทัลของแถบสีมาตรฐานเหมือนกับตนฉบับสีมาตรฐาน เพื่อใหเคร่ืองพิมพ ปรูฟดิจิทัลไดใชพิมพออกมาเปนแผนพิมพปรูฟ หรือพิมพผลออกมาเปนฟลมดวยเคร่ืองอิมเมจ เซตเตอร หรือพิมพผลออกมาเปนแมพิมพดวยเครื่องเพทเซตเตอร เพื่อนํามาทําเปนแมพิมพให เครอ่ื งพมิ พจริงใชพิมพออกมาเปน แผน พมิ พจริง ซึ่งจะนํามาใชสรางโพรไฟลสีของเคร่ืองพิมพในระบบ การจดั การสีตอ ไป ภาพท่ี 5.3 ตัวอยางแถบสมี าตรฐานที่เปน ไฟลดิจิทลั ภาพที่ 5.4 ตวั อยา งแถบสีมาตรฐานที่เปนไฟลด ิจิทลั สาํ หรบั เครอ่ื งพมิ พปรฟู ดิจทิ ลั 108 | ระบบการจัดการสี

การใชง านแถบสีมาตรฐานในการจดั การสี จะตองมีคา สีมาตรฐานของสีทุกสีในแถบสีเปนคาสี ของซีไออี เพ่ือใชเปรียบเทียบกับคาสีที่วัดไดจากอุปกรณตาง ๆ วาอุปกรณนั้น ๆ มีการผลิตภาพสี แตกตางจากคาสีมาตรฐานอางอิงไปอยางไร ทําใหทราบคุณลักษณะเฉพาะในการผลิตสีของอุปกรณ นนั้ ๆ และจะมีการคาํ นวณเพ่อื กาํ หนดเปนโพรไฟลส ีของอปุ กรณนัน้ แถบสีมาตรฐานนี้นอกจากจะใชในการกําหนดคุณลักษณะเฉพาะในการผลิตสีของอุปกรณ แลวยังใชในการปรับต้ังมาตรฐานของอุปกรณตาง ๆ ใหมีการผลิตสีไดถูกตองคงที่ เปนบรรทัดฐาน เดยี วกันตลอดการใชงานดว ย เคร่ืองมือวดั คา สี เคร่ืองมือวัดคาสีความสําคัญตอการทํางานระบบการจัดการสี ในขั้นตอนสรางโพรไฟลสีของ อุปกรณ โดยจะใชเพื่อวัดขอมูลสีทีอุปกรณผลิตไดจากแถบสีมาตรฐาน โดยคาสีทีวัดไดเปนคาสีใน ระบบสี CIE ซ่ึงเปนคาสีท่ีไมอิงอุปกรณ เคร่ืองมือวัดคาสีท่ีใช ไดแก เครื่องคัลเลอรริมิเตอร (colorimeter) และเคร่อื งสเปกโทรโฟโตมเิ ตอร (spectrophotometer) ภาพที่ 5.5. เปรียบเทียบการรับรูกับเคร่ืองมือวัดคาสี ทม่ี า: การสอ่ื สารสอี ยา งแมนยาํ การควบคมุ สีจากการบั รไู ปสูอปุ กรณว ดั ส,ี หนา 32-33 เครอื่ งมือท่ใี ชในระบบการจัดการสี | 109

2. เคร่ืองคลั เลอรร มิ เิ ตอร เครื่องคัลเลอรริมิเตอรเปนเครือ่ งมือวดั คา สี โดยมีอุปกรณตรวจจับแสงภายในเครื่องที่มีความ ไวแสงสีเหมือนกับความไวแสงสีในตามนุษย คาตัวเลขที่วัดไดจึงเปนคาสีท่ีสัมพันธกับการมองเห็นสี ของมนุษย คาสีท่ีเคร่ืองคัลเลอรริมิเตอรวัดไดจะเปนคาสีในระบบสี CIE สวนใหญเครื่องคัลเลอรริ มิเตอรท่ีนํามาใชในกระบวนการจัดการสีจะเปนเครื่องวัดแสงสองผานจากจอภาพคอมพิวเตอร รวมกบั โปรแกรมสรา งโพรไฟล เพื่อสรางโพรไฟลสีของจอภาพ ภาพที่ 5.6 เครื่องมือวดั คาสีบนจอภาพคอมพิวเตอร ทีม่ า: https://www.spyderthailand.com/wp-content/uploads/2017/08/4-9-510x600-510x600.jpg 2.1 ประเภทของเครือ่ งคัลเลอรมิ เิ ตอร ในการแบงประเภทของเครื่องคัลเลอริมิเตอร วัดสีท่ีเกิดจากการสะทอนแสง โดยใช ตาํ แหนง ของมุมของแสงท่ีสอ งกระทบภาพสแี ละมมุ ของอุปกรณตรวจจับแสงทํากับภาพสีสามารถแบง ไดเ ปน 2 ชนิด คือ 2.1.1 คัลเลอริมิเตอรชนิด d/o เปนคัลเลอริมิเตอรท่ีใชแสงมีลักษณะกระจายตก กระทบบนภาพท่ีตอ งการวัดสี โดย d เปนตวั ยอมาจาก “diffuse” โดยแสงกระจายที่เกิดขึ้น เกิดจาก การฉายแสงลงบนอุปกรณกระจายแสงกอน แทนที่จะฉายแสงลงบนท่ีตองการวัดโดยตรง แลวแสงท่ี สะทอนจากผวิ ตวั กระจายแสงน้ีซง่ึ มีลกั ษณะเปน แสงกระจายกจ็ ะสะทอนตกลงภาพตอไป สวน o เปนมุมของอุปกรณตรวจจับแสงที่บอกใหทราบวาอุปกรณตรวจจับแสงมี ตําแหนงรับแสงที่สะทอนจากผิวหนาภาพสีในทิศต้ังฉากพอดี คัลเลอริมิเตอรชนิดน้ีชําสําหรับวัดสีที่ 110 | ระบบการจดั การสี

จําลองการมองเห็นสีภายใตแสงกระจาย คัลเลอริมิเตอรชนิดนี้ใชสําหรับวัดสีท่ีจําลองการมองเห็นสี ภายใตแสงกระจายคลั เลอรมิ ิเตอรชนดิ น้ีใชสาํ หรับวดั สีของแผน งานพมิ พที่มีระดับความมันวาวตางกัน ไดโดยใหคาสีไมแ ตกตางกนั ภาพที่ 5.7 มมุ การวดั สีของคัลเลอรมิ ิเตอรชนดิ d/o ที่มา: https://www.konicaminolta.com/instruments/knowledge/color/part3/img/img_01-8.gif และ เอกสารการสอนชดุ วิชาวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยีการพมิ พ หนว ยที่ 8-15, 2544 : 254 2.1.2 คัลเลอริมิเตอรชนิด 45/0 เปนคัลเลอริมิเตอรท่ีใชแสงตกกระทบบนภาพสีที่ มมุ ตกกระทบเทา กบั 45 องศา สว นมมุ ของอปุ กรณตรวจจับแสงมตี ําแหนงเชนเดียวกับคัลเลอริมิเตอร ชนดิ แรก คัลเลอริมิเตอรชนิดน้ีใชสําหรับวัดภาพสีท่ีมีความมันวาวสูงมาก เนื่องจากมุมรับแสงเปนมุม ที่ 0 องศา ดังน้ันแสงสะทอนตรงที่สะทอนจากผิวภาพจึงไมสามารถสะทอนเขาสูอุปกรณตรวจจับ แสง คงมีแตแ สงสะทอ นกระจายทสี่ ะทอนจากสารใหส เี ขา สตู วั ตรวจจับแสง คัลเลอริมิเตอรชนิดนี้หาก นาํ ไปใชวัดสีของภาพท่มี รี ะดับความมนั วาวแตกตางกัน จะมีผลใหคาสีท่ีไดแตกตางกันดวย โดยภาพท่ี มคี วามมนั วาวนอยกวา จะใหแสงกระจายท่ีสะทอ นเขาสอู ุปกรณต รวจจับแสงไดมากกวา ภาพท่ี 5.8 มุมการวดั สีของคลั เลอริมเิ ตอรช นดิ 45/0 ที่มา: https://media.springernature.com/original/springer-static/image/chp%3A10.1007%2F978-1- 4419-1478-1_32/MediaObjects/978-1-4419-1478-1_32_Fig15_HTML.gif และ เอกสารการสอนชดุ วชิ าวิทยาศาสตรและเทคโนโลยกี ารพมิ พ หนว ยที่ 8-15, 2544 : 254 เคร่ืองมอื ท่ใี ชในระบบการจดั การสี | 111

ภาพท่ี 5.9 ตวั อยางเครอ่ื วัดคาสี Colorimeter https://cf.lnwfile.com/_/cf/_raw/34/ws/9c.jpg 2.2 องคประกอบภายในท่ีสําคัญของคัลเลอรมิ ิเตอร องคป ระกอบภายในทส่ี าํ คญั คลั เลอรมิ เิ ตอร ไดแก 2.2.1 แหลงกําเนิดแสง ชนิดของแหลงกําเนิดแสงท่ีใชคือ แหลงกําเนิดแสงพวก ซีนอน ซึ่งใหแสงที่มีการกระจายพลังงานในแตละความยาวคล่ืนคลายแสงกลางวันโดยเฉลี่ย จึงเปน แหลง กําเนิดแสงทนี่ ยิ มใชใ นอปุ กรณว ดั สีท่ัวไป 2.2.2 ฟลเตอร ฟลเตอรท่ีใชประกอบดวย ฟลเตอรสามสี ไดแก ฟลเตอรสีแดง ฟลเตอรสเี ขยี ว ฟลเตอรสีน้ําเงิน ซึง่ ใชเพอื่ ปรับความไวแสงของอุปกรณต รวจจับแสงใหมีรูปแบบความ ไวเหมือนกับเซลลรูปกรวยทั้งสามชนิดที่มีอยูในบริเวณจอตาของมนุษย ทั้งในฟลเตอรท่ีใชมีรูปแบบ การดดู กลนื แสงแตกตางจากที่ใชในเคร่ืองวัดความดํา 2.2.3 อุปกรณตรวจจับแสง เปนอุปกรณที่ทําหนาท่ีเปล่ียนสัญญาณแสงที่สะทอน จากภาพสีใหกลายเปนสัญญาณทางการไฟฟา โดยอุปกรณตรวจจับแสงท่ีใชคือ โฟโตไดโอดพวก ซิลกิ อน 2.2.4 อุปกรณแปลงสัญญาณ ทําหนาท่ีแปลงสัญญาณไฟฟาที่เปนอะนาล็อกให กลายเปน สัญญาณดิจทิ ลั 2.2.5 คอมพิวเตอร ทําหนาที่คํานวณคาสีตางๆ ในระบบการวัดสีซีโออี ตาม สญั ญาณดิจิทลั ไดรับจากการวดั ผานฟล เตอรท ัง้ สามสี คา สีที่ไดจ ะไดรบั การแสดงทีจ่ อแสดงผลตอไป 112 | ระบบการจัดการสี

ภาพท่ี 5.10 องคป ระกอบภายในทส่ี ําคัญของคลั เลอรมิ เิ ตอร ที่มา: เอกสารการสอนชุดวชิ าวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยกี ารพมิ พ หนว ยท่ี 8-15, 2544 : 255 3. เครือ่ งสเปกโทรโฟโตมเิ ตอร ในการจัดการสี จะใชเคร่ืองสเปกโทรโฟโตมิเตอรในการวัดคาสีของแถบสีมาตรฐานบนแผน พิมพ เพอื่ สรา งโพรไฟลสีของเครื่องพมิ พ 3.1 หลักการทํางานของเครื่องสเปกโทรโฟโตมิเตอร การวัดคาสีดวยเครื่องสเปโตรโฟโต มิเตอร จะวดั คาการสะทานแสงในชว งความยาวคลืน่ ประมาณ 400-700 นาโนเมตร โดยมีการคํานวณ ใหใชค วามสองสวา งตามมาตรฐาน (standard illuminance) เชน ความสองสวางท่ีแหลงกําเนิดแสง มาตรฐาน D50 ซึง่ ใหอุณหภูมสิ เี ทียบเคียงของแสง 5,000 เคลวิน เหมือนกับสภาพแสงมาตรฐานท่ีใช ในการควบคุมภาพเมื่อเทียบสีของแผนพิมพเมื่อวางหัววัดของเคร่ืองไปบนแถบสีท่ีตองการวัด แถบสี จะดูดกลืนแสงสีท่ีเปนสีคูเติมเต็มของสีนั้น และสะทอนแสงสีในชวงความยาวคลื่นของแถบสีน้ัน ออกมายังอุปกรณตรวจจับแสงภายในครื่องสเปกโทรโฟโตมิเตอร อุปกรณตรวจจับแสง เชน โฟโต ไดโอด (photodiode) จะทําหนาท่ีเปลี่ยนพลังงานแสงที่สะทอนนั้นเปนกระแสไฟฟาตามคาการ สะทอ นแสงท่ีความยาวคล่ืนตาง ๆ ซ่ึงจะมีโปรแกรมคอมพิวเตอรภายในเครื่องคํานวณผลออกมาเปน คาสีในระบบสี CIE ซ่ึงอาจจะใหคํานวณเปนคา CIE XYZ หรือ CIELAB* แลวจะแสดงใหเห็นบน จอแสดงผลนอกจากนี้ในเครื่องสเปกโทรโฟโตมิเตอรจะมีมุมการวัดที่ไมเหมือนกัน ขึ้นกับตําแหนงมุม ของแสงท่สี องกระทบภาพสแี ละมมุ ของอุปกรณต รวจจบั แสงภายในเคร่ือง เชน ในการวัดแผนพิมพบน กระดาษผิวเรียบ จะใชมุมการวัดที่ 0/45 องศา (เปนเครื่องท่ีใชแสงตกกระทบบนภาพสีท่ี 45 องศา และมุมของอุปกรณตรวจจับแสงท่ี 0 องศา) แตถาเปนการวัดสีบนวัสดุผิวมันวาว เชน แผนโลหะ จะ ใชเ ครือ่ งสเปกโทรโฟโตมิเตอรแ บบทรงกลม (sphere spectrophotometer) ท่ีมีมุมการวัดแบบ d/0 (เปน เครอ่ื งทใี่ ชแ สงกระจายตกกระทบภาพสี และมุมของอุปกรณต รวจจบั แสงที่ 0 องศา) เครอ่ื งมือท่ีใชในระบบการจดั การสี | 113

ถาคาสีที่วัดไดเปนคาสี CIELAB* จะใหคาสีเปนคา L* คา a* และคา b* โดยคา L* จะบอก ความสวางของสีนั้น มีคาตั้งแต 0-100 ยิ่งคา L* มีคามาก แสดงวาสีนั้นมีความสวางมากใกลเคียงสี ขาว คา a* จะบอกความเปน สแี ดงและสีเขียว แถบสีทีมีคา a* เปนคาบวกมากเทาใด สีน้ันจะมีความ เปนสีแดงมากขึ้น ในทางตรงขามถาคา a* มีคาเปนคาลบมากข้นึ เทา ใด สีน้ันจะมีความเปนสีเขียวมาก ข้ึนเทาน้ัน หากมีคา a* เปน 0 แสดงวาไมเปนท้ังสีแดงหรือสีเขียว สวนคา b* จะบอกความเปนสี เหลืองและสนี ้าํ เงนิ โดยแถบสีที่มีคา b* เปนบวกมากขึ้น เทาใด แถบสีน้ันจะมีความเปนสีเหลืองมาก ขึ้นเทา นัน้ ตรงขา มถา คา b* มคี า เปนลบ แสดงวาแถบสีน้นั มคี วามเปนนํา้ เงิน แตถ าคา b* มีคาเปน 0 แสดงวา สีน้ันไมมีทั้งสีเหลืองและสีน้ําเงินอยูเลย ตัวอยางคาสี CIELAB* ที่วัดไดจากภาพแถบสี มาตรฐานทีพ่ มิ พบนแผน พมิ พ แสดงในตารางที่ 5.1 ตารางที่ 5.1 ตัวอยา งคาสี CIE LAB* ของแถบสีมาตรฐานที่วัดจากเคร่อื งสเปกโทรโฟโตมเิ ตอร สี L* a* b* แดง 49.0 75.0 50.5 เขียว 76.5 -74.0 22.0 นา้ํ เงิน 18.0 24.5 -50.5 มว งแดง 49.5 78.3 0.46 น้าํ เงินเขียว 51.9 -34.0 51.8 เหลือง 90.5 -5.0 91.4 ขาว 95.5 -0.3 4.0 นอกจากเครื่องสเปกโทรโฟโตมิเตอรจะวัดแถบสีเปนคาสีบนจอแสดงผลแลว โปรแกรม คอมพิวเตอรยงั สามารถคาํ นวณความแตกตางของสีสองสีใดๆ ได โดยใหเครื่องวัดคาสีของแถบสีสองสี แลวสั่งใหแสดงผลความแตกตางของสี (total color difference value) เปนคาเดลตา ∆0 Eab* ดังภาพท่ี 5.11 114 | ระบบการจดั การสี

ภาพที่ 5.11 คาสที ่วี ดั ไดจ ากเครอื่ งสเปกโทรโฟโตมเิ ตอร https://www.rpimaging.com/media/wysiwyg/techkons/spectrodens/spectro-den1.png 3.2 ลักษณะเคร่ืองสเปกโทรโฟโตมิเตอรที่ใชระบบการจัดการสี เคร่ืองสเปกโทรโฟโต มิเตอรทั่วไปเปนเคร่ืองวัดคาสีจากแถบสีคร้ังตอคร้ัง เน่ืองจากในระบบการจัดการสีตองวัดคาสีจาก แถบสีมาตรฐาน ซ่ึงมักประกอบดวยสีตาง ๆ จํานวนมากเปนพัน ๆ สี หากใชเคร่ืองสเปกโทรโฟโต มิเตอรท่ัวไป ผูใชจะตองวัดสีทีละชอง และปอนขอมูลเขาโปรแกรมท่ีใชสรางโพรไฟลสีทีละสี จะตอง ใชเวลามาก จึงตองการเครื่องสเปกโทรโฟโตมิเตอรที่วัดคาสีตอเน่ืองโดยอัตโนมัติ และเช่ือมตอกับ ระบบคอมพวิ เตอร เพ่ือใหค าสีที่วัดไดแตละคาสามารถนําเขาระบบคอมพิวเตอรเพ่ือประมวลผลทันที ในโปรแกรมสาํ หรับสรา งโพรไฟลส ี มีใหเ ลอื กใชห ลายแบบ เชน เครือ่ งสเปกโทรโฟโตมิเตอรสําหรับวัด คา สีแบบแสงสะทอ น และเคร่อื งสเปกโทรโฟโตมเิ ตอรสาํ หรบั วดั คา สีแบบแสงสะทอนผาน 3.2.1 เครื่องสเปกโตรโฟมิเตอรส ําหรบั วัดคาสีแบบแสงสะทอน เปนเครื่องที่วัดคา สีจากแผนสะทอนแสง เชน แผนพิมพ ซ่ึงตําแหนงของแหลงกําเนิดแสงภายในเคร่ือง และอุณหภูมิสี ของแสงจะเปนไปตามมาตรฐานของ CIE การวัดคาสีของเครื่องควรจะตอเน่ืองโดยอัตโนมัติ โดย เคร่อื งลกั ษณะนี้จะมแี ทนวางตนฉบบั แถบสี และมกี ลไกใหเ ครอ่ื งสเปกโทรโฟโตมิเตอรเคล่ือนตําแหนง ไปวัดสีทุกสีในแถบสีจนครบ นอกจากน้ีจะมีพอรตเช่ือมตอเครื่องสเปกโทรโฟโตมิเตอรเขากับเคร่ือง คอมพิวเตอร เพ่ือใหคาสีท่ีวัดไดจากเครื่องสเปกโทรโฟโตมิเตอรสงผานขอมูลไปยังโปรแกรมสราง โพรไฟลในระบบการจัดการไดโ ดยตรง เครอ่ื งมือท่ใี ชในระบบการจัดการสี | 115

ภาพที่ 5.12 เคร่ืองสเปกโทรโฟโตมิเตอรทีใ่ ชว ดั แผนสะทอนแสง ท่ีมา: http://img.directindustry.com/images_di/photo-g/50847-8328057.jpg ภาพท่ี 5.13 เครื่องสเปกโทรโฟโตมิเตอรทีใ่ ชว ดั แผนสะทอนแสงแบบวธิ กี ารกราดภาพ ท่มี า: https://imagic.pro/wp-content/uploads/2017/02/FD-9.jpg 3.2.2 เครอื่ งสเปกโทรโฟโตมเิ ตอรสําหรบั วดั คา สีแบบแสงสองผาน เปน เคร่ืองท่ีใช สําหรับวัดคาสีเพื่อสรางโพรไฟลสําหรับจอภาพ เพราะแสงจากจอภาพคอมพิวเตอร จะสองตรงไปยัง ตัวตรวจจับแสงในเคร่ืองเพื่อแปลงขอมูลความเขมแสงชวงความยาวคลื่นตาง ๆ เปนกระแสไฟฟา สงไปยังระบบคอมพวิ เตอร เพื่อคํานวณเปน คา สใี นระบบสี CIE และสรางเปนโพรไฟลสีของจอภาพนั้น เคร่ืองสเปกโทรโฟโตมิเตอรสําหรับจอภาพจะตองมีแทนติดเคร่ืองสเปกโทรโฟโตมิเตอรกับจอภาพมา ดว ย เพอ่ื ใหเคร่อื งสามารถวัดคา สบี นจอภาพไดตอเนือ่ ง ดังภาพท่ี 5..14 116 | ระบบการจัดการสี

ภาพที่ 5.14 เครื่องสเปกโทรโฟโตมิเตอรทใ่ี ชว ัดคาสบี นจอภาพ ทมี่ า: http://xritephoto.com/images/products/EN/EOPROF2-UPG_P/EOPROF2-UPG_P_gl_A1.jpg ปจจุบันมีผูผลิตเคร่ืองสเปกโทรโฟโตมิเตอรใหสามารถวัดคาสีจากจอภาพและแผน พิมพไดในเครื่องเดียวกัน เชน เคร่ืองสเปกโทรโฟโตมิเตอร eye-one, binuscan เปนตน ซึ่งทําให สะดวกในการสรางโพรไฟลส ีของอปุ กรณต า ง ๆ ดวยระบบการจัดการสีมากข้ึน ก. ท่มี า: http://xritephoto.com/images/products/EN/EOPROF2-UPG_P/EOPROF2-UPG_P_gl_A7.jpg ข. ทม่ี า: http://nativedigital.co.uk/site/wp-content/uploads/2012/04/i1Pro2_Target.jpg ภาพท่ี 5.15 ตัวอยา งเคร่ืองสเปกโทรโฟโตมิเตอรท ใ่ี ชวัดจอภาพและวดั แผน พิมพใ นเครื่องเดยี วกัน เคร่อื งมือทใี่ ชในระบบการจัดการสี | 117

3.3 องคป ระกอบภายในท่ีสาํ คัญของสเปกโทรโฟโตมิเตอร องคป ระกอบภายในที่สาํ คัญของสเปกโทรโฟโตมเิ ตอร มีดังนี้ 3.3.1 แหลง กาํ เนดิ แสง เปนแหลง กาํ เนิดแสงประเภทเดยี วกันที่ใชใ นคัลเลอรมิ เิ ตอร 3.3.2 ทรงกลมรวมแสง (integrating sphere) ผิวภายในของทรงกลมรวมแสง ไดรับการเคลือบดวยสารสีขาว เชน แบเรียมซัลเฟต และแมกนีเซียมออกไซด เปนตน ใหมีลักษณะ ดานและไมมันวาว จงึ ทําหนาที่กระจายแสงไดดีทุกทศิ ทาง โดยแสงจากแหลงกําเนิดแสงจะตกกระทบ บนผิวของทรงกลมรวมแสงกอนท่ีจะสะทอ นไปตกกระทบบนภาพที่ตองการวัดสี 3.3.3 เลนส ทําหนาที่รวมแสงสะทอนใหผานเขาสูอุปกรณแยกกระจายแสงและ อปุ กรณต รวจจบั แสง 3.3.4 อุปกรณแยกกระจายแสง (dispersing element) ทําหนาท่ีกระจายแสง สะทอนใหออกเปนแสงในความยาวคลื่นเดี่ยวๆ ตัวอยางของอุปกรณแยกกระจายเสียง เชน ปริซึม เกรติง ฟลเตอร เปนตน ในบรรดาอุปกรณแยกกระจายแสงทั้งหมด เกรติงเปนอุปกรณท่ีนิยมใชมาก ที่สุด โดยอุปกรณแยกกระจายแสงจะมีจํานวนและ/หรือไดรับการวางตําแหนงเพ่ือใหสามารถแยก กระจายแสงที่ความยาวคล่ืน 400-700 นาโมเมตร ออกเปนชวงความยาวคล่ืนแคบๆ เชน ทีละ 10 หรอื 20 นาโนเมตร เปน ตน 3.3.5 อปุ กรณต รวจรบั แสง ทําหนาท่ีเปลย่ี นพลงั งานแสง ที่สะทอนจากบริเวณของ ภาพสีที่นํามาวัดใหเปนสัญญาณไฟฟา โดยอุปกรณตรวจจับแสงท่ีใช คือ โฟโตไดโอดชนิดซิลิกอนซึ่ง เรียงกันเปนแถว จํานวนของโฟโตไดโอดจะมีจํานวนเปนเทาไร สัมพันธกับชวงความยาวคล่ืนท่ี อุปกรณแ ยกกระจายแสงแยกกระจายออก ตัวอยางเชน ถาแยกชวงความยาวคล่ืนของแสงจาก 400- 700 นาโนเมตร ออกเปนทีละ 20 นาโนเมตร ก็จะทําใหไดชวงความยาวคล่ืน 16 ชวง ดังนั้นก็ตอง ใชโฟโตไดโอด 16 ตัว เปนตนการใชอุปกรณตรวจจับแสงจํานวนมากทําใหสามารถตรวจจับแสง สะทอนในทุกชวงความยาวคล่ืนของสเปกตรัมของแสงตกกระทบไดพรอม ๆ กัน ทําใหการวัดทําได รวดเรว็ ยิ่งขึน้ 3.3.6 อุปกรณแปลงสัญญาณ ทาํ หนาที่แปลงสญั ญาณไฟฟา ท่เี ปน อะนาล็อกใหเปน สัญญาณดิจทิ ัล 3.3.7 คอมพิวเตอร ทําหนาที่สรางกราฟการสะทอนแสงที่ความยาวคลื่นต้ังแต 400-700 นาโนเมตร และคํานวณคาสตี างๆ ในระบบการวัดซไี ออี 118 | ระบบการจดั การสี

ภาพที่ 5.16 องคประกอบภายในทีส่ าํ คัญของสเปกโทรโฟโตมเิ ตอรชนิด d/o ท่มี า: เอกสารการสอนชดุ วิชาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีการพมิ พ หนวยที่ 8-15, 2544 : 258 องคประกอบภายในของสเปกโทรโฟโตมิเตอรท ่ีผลติ จากผผู ลิตตางรายกันนนั้ มีความแตกตาง สําคัญในเร่ืองของมุมของแสงตกกระทบและมุมที่ใชวัด ชนิดของอุปกรณแยกกระจายแสง รวมท้ัง ตําแหนงของอุปกรณแยกกระจายแสงดวย โดยท่ีสเปกโทรโฟโตมิเตอรบางชนิดอาจมีอุปกรณแยก กระจายแสงจากแหลงกําเนดิ กอนที่แสงจะตกกระทบแถบหมึกพิมพท่ีนํามาวัด แทนที่จะแยกกระจาย แสงเหมือนดังคาํ อธิบายขางตน ซึ่งหากทาํ การวัดการสะทอนแสงโดยใชสเปกโทรโฟโตมิเตอรท่ีมีความ แตกตางในปจจัยขางตนดังกลาว ก็จะมีผลคาที่วัดไดแตกตางกัน และอาจทําใหไมสามารถตรวจวัด ลักษณะปรากฏบางลักษณะของหมึกพิมพได ไดแก ความมันวาว และความวาวแสง ดังน้ัน ในการ นําเสนอขอมลู ที่วดั ไดจงึ จาํ เปน ทจ่ี ะตองระบุปจ จัยดังกลาวขางตน ไวดวย โดยเฉพาะอยางยิ่งมุมท่ีใชวัด เพ่ือวาในการเปรียบเทียบขอมูลที่วัดไดจากสเปกโทรโฟโตมิเตอรตางเครื่องกัน สามารถทําไดถูกตอง มากยง่ิ ขึ้น ในปจจุบัน สเปกโทรโฟโตมิเตอรมีการใชงานกันมากในอุตสาหกรรมผลิตหมึกพิมพ เพื่อใช เปนเคร่อื งมอื ในการเทียบสหี มึกท่ีไดจ ากการผสมขนึ้ ใหมดว ยหมึกพมิ พแมสีตางๆ ที่บริษัทมีเพ่ือใหไดสี ตามที่ลูกคาตองการ สวนในการควบคุมคุณภาพงานพิมพนั้น ไดมีการเร่ิมนําเขามาใชแทนเดนซิโท มิเตอรกันมากขึ้น โดยเฉพาะการควบคุมคุณภาพส่ิงพิมพดวยสีพิเศษตางๆ ท่ีไมใชหมึกพิมพชุดสอดสี ซงึ่ เดนซิโทมเิ ตอร ไมส ามารถนาํ ไปใชเ พอื่ ควบคุมคุณภาพได อยางไรก็ตาม ในปจจุบันมีผูผลิตเดนซิโท มิเตอรและสเปกโทรโฟโตมิเตอรรวมเขาไวในเคร่ืองเดียวกัน ทําใหสามารถวัดคาความดํา คาสะทอน แสง และคาสซี ไี ออขี องภาพไดทัง้ หมด เครื่องมือที่ใชใ นระบบการจดั การสี | 119

4. ความแตกตางของเครื่องคลั เลอรมิ ิเตอรกับสเปกโทรโฟโตมิเตอร ความแตกตางระหวางสเปกโทรโฟโตมิเตอรกับคัลเลอริมิเตอร อยูตรงที่สเปกโทรโฟโตมิเตอร เปนอุปกรณสําหรับใชเพื่อวัดความเขมของแสงสองผานหรือสะทอนแสงในแตละความยาวคล่ืนหรือ ในชวงความยาวคล่ืนแคบๆ ของแสง ในขณะที่คัลเลอริมิเตอรสรางข้ึนเพ่ือวัดสีโดยเฉพาะ ในการ วิเคราะหแ สงสองผานหรอื สะทอ นจากภาพของคลั เลอรมิ เิ ตอรทําโดยใชฟลเตอรสามสี ดังนั้น คัลเลอริ มิเตอรจึงไมสามารถแสดงผลการวัดความเขมของแสงในแตละความยาวคลื่นไดละเอียดเหมือนกับ สเปกโทรโฟโตมิเตอร สวนในแงของการวัดสีน้ัน เครื่องมีท้ังสองสามารถใชวัดสีซีไออีได ดังนั้น หาก ตองการใชเพื่อวัดสีเทาน้ันก็สามารถเลือกใชคัลเลอริมิเตอรได เน่ืองจากมีราคาถูกกวาสเปกโทรโฟโต มเิ ตอร ตารางที่ 5.2 เปรียบเทยี บคลั เลอริมิเตอรก ับสเปกโทรโฟโตมิเตอร คัลเลอริมิเตอร สเปกโทรโฟโตมเิ ตอร 1. เปนเครื่องวัดสีสําหรับการวิเคราะหดานจิตวิทยา 1. เปนเคร่ืองวัดสีสําหรับการวิเคราะหดานกายภาพ เพื่อวัดความสัมพันธกับการรับรูของตาและสมองของ ดวยการวิเคราะหสมบัติการสะทอ น และ/หรือการสอง มนุษย คาท่ีวัดจะเปนคา tristimulus Hue ผานของวตั ถใุ นแตละชวงคล่ืน โดยไมมีการแปลขอมูล Saturation Lightness เชน XYZ, LAB ดว ยมนุษย แตก็สามารถคํานวณหาขอมลู ดานจิตวิทยา ทางออ มไดเชนเดยี วกันกับเครอ่ื งวดั สี 2. ประกอบดว ยสวนรบั แสงและสวนประมวลผล แบบ 2. ประกอบดวยสวนรับแสง และสวนประมวลผลหรือ ไมซ ับซอน คอมพวิ เตอรพ รอ มโปรแกรมคอมพิวเตอร 3. มชี ุดกาํ เนิดแสงและมุมในการวดั โดยท่วั ไปที่ C/2๐ 3. มีชุดกําเนิดแสงและมุมในการวัดใหเลือกหลายชุด สําหรับการคํานวณคา tristimulus และดัชนีสีท่ี มองเห็นเหมือนกัน (metamerism index) 4. ใชฟล เตอรแบบ tristimulus absorption เพ่อื แยก 4. ใชฟลเตอรแบบ ปริซึม เกรติง หรือ interference แสงชว งความยาวคล่ืนกวา งสําหรบั ใชว ัดคาสี เพือ่ แยกแสงชว งความยาวคล่นื ส้นั สาํ หรับใชวดั คาสี 5. เปนอปุ กรณท่ไี มยุงยาก ซบั ซอ น 5. เปนอุปกรณท ีย่ งุ ยาก ซับซอ นกวา 6. เหมาะสําหรับใชงานประจําในการเปรียบเทียบสี 6. เหมาะสําหรับใชการกําหนดสูตรสี การวัดคาสีท่ี และปรับแตงสีท่ีตางกันเล็กๆ นอยๆ ภายใตสภาวะท่ี มองเห็นเหมือนกัน และการวัดคาสีในสภาพแสงและ คงท่ี ใชไดด ีในงานควบคมุ คณุ ภาพ การมองที่ตางกัน ใชไดดีท้ังงานควบคุมคุณภาพ และ งานวิจัยพัฒนาดานการจัดการสี ท่ีมา: เอกสารการสอนชดุ วชิ าวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี หนวยที่ 8-12, หนา 9-112 120 | ระบบการจัดการสี

ขอ แตกตางระหวางอุปกรณวัดคาสีท้ังสองแบบ คือ คัลเลอริมิเตอรใชฟลเตอรสีเฉพาะในการ วัดคาสีที่เทียบเทากับการตอบสนองการกระตุนท้ังสาม (tristimulus response) แลวจึงใชการ คาํ นวณทางคณติ ศาสตรใ นการหาคาสีท่ใี กลเ คยี งกับการมองเหน็ ของตามนุษย และยังสามารถคํานวณ คาอื่นๆ ท่ีตองวัดโดยใชชวงความยาวคล่ืนเฉพาะไดดวย จึงเหมาะสําหรับการเปรียบเทียบคาสีกับสีท่ี ใชอางอิง เชน คํานวณเปนคา เดลตา อี (delta E) ซ่งึ รวมเอาความแตกตางของคา L* a* b* ไวดวยกัน เปนคา เดียว หากคา เดลตาอเี ทากับหรอื มากกวา 1.0 ตามนษุ ยจ ะรับรูถึงความแตกตางระหวางสีสองสี ได เอกสารอา งอิง: ผกามาศ ผจญแกลว และอมรรัตน อัคควัฒน, 2549, การควบคุมคุณภาพงานกอนพิมพดวยระบการ จัดการสี เอกสารการสอนชุดวิชาเทคโนโลยีกอนพิมพ หนวยที่ 8-15, ฉบับปรับปรุงครั้งท่ี 1,นนทบรุ ,ี สาํ นักพมิ พม หาวิทยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธิราช, หนา 15-21 – 15-29. สมชาย ศฤงคารินกุล, 2552, อุปกรณทางการพิมพเก่ียวกับแสง เอกสารการสอนชุดวิชา วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี หนวยท่ี 8-15, ฉบับปรุงปรุงคร้ังท่ี 1, นนทบุรี, สํานักพิมพ มหาวทิ ยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธริ าช, หนา 9-111 – 9-112. สชุ าติ แซเ ฮง ศรัณย ธาํ รงรตั น และธีระ ต้ังวิชาชาญ, 2544, อุปกรณพื้นฐานทางแสงและทัศนูปกรณ เอกสารการสอนชุดวิชาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี หนวยท่ี 8-15, นนทบุรี, สํานักพิมพ มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช, หนา 253-259. เครื่องมือที่ใชในระบบการจดั การสี | 121

วิธกี ารสอนและ 1. อาจารยบรรยายประกอบการซกั ถาม โดยการใชส อื่ การสอน กิจกรรม 2. นักศึกษาปฏบิ ัตงิ านตามงานที่มอบหมาย งานกลุม ใบงานครง้ั ท่ี 5 สื่อการสอน 3. นกั ศึกษาแบง กลุม อภปิ รายในหอ งเรยี น 4. อาจารยและนักศกึ ษารวมกันสรุปบทเรียน งานทีไ่ ดร บั หนังสอื อา งอิง แสดงทายแนวการสอน มอบหมาย เอกสารใช เอกสารสําเนา เร่อื ง เคร่ืองมือทใี่ ชในระบบการจัดการสี ประกอบ การวดั ผล วสั ดแุ ละอุปกรณ 1. เครื่องคอมพวิ เตอรแบบพกพา หมายเหตุ โสตทศั น 2. เครือ่ งฉายภาพ (Projector) 3. สื่อ Power Point เรอ่ื ง เคร่ืองมือที่ใชใ นระบบการ จัดการสี 4. กระดานขาว (White board) ใหนักศึกษาวิเคราะห แถบสีมาตรฐานกับเคร่ืองวัดคา สี โดยนาํ ทง้ั 2 อุปกรณ มาจัดความสมั พนั ธใหต รงกับการจดั การสี ดังน้ี 1. แยกแยะแถบสีมาตรฐานที่ใชใ นระบบการจัดการสี 2. วเิ คราะหก ารทาํ งานของเคร่ืองวัดคาสีของแตละชนดิ 3. เลือกใชเคร่ืองวัดคาสีกับแถบสีมาตรฐานใหสัมพันธกันในแตละอุปกรณ เพ่ือการจัดการสี 4. แบงกลมุ ละ 5-7 คน เพ่ือทําการอภิปรายผลของงานที่ได โดยเพื่อทําการ เปรียบเทียบความสัมพันธระหวางเครื่องมือวัดคาสี แถบสีมาตรฐาน และ อปุ กรณท ใี่ ชในการจัดการสี 5. นาํ เสนอความรูทไี่ ดใ นแตล ะกลมุ 6. สรุปผลของการเรียนรู 1. สงั เกตพฤติกรรมการมสี วนรว มในการเรยี น 2. ประเมนิ ผลงานท่ีไดรบั มอบหมายจากใบงาน 3. ประเมินผลจากการตอบคาํ ถาม/การอภปิ รายผล 122 | ระบบการจดั การสี

ใบงานท่ี 5 การวิเคราะหความสัมพันธระหวางเครื่องมือวดั คาสี แถบสีมาตรฐาน และอุปกรณท่ใี ช ในการจัดการสี 1. วัตถปุ ระสงค 1.1 เพ่ือเขา ใจความแตกตางในการใชงานของเครือ่ งมือวดั คาสีแตละช้นิ 1.2 เพือ่ เขา ใจความแตกตางในการใชง านของแถบสมี าตรฐานแตละช้นิ 1.3 เพอ่ื วเิ คราะหค วามสมั พนั ธระหวา งเครือ่ งมอื วดั คาสี แถบสมี าตรฐาน และอุปกรณทใี่ ชใน การจัดการสี 2. วธิ กี ารปฏิบตั งิ าน/มอบหมายงาน 2.1 งานกลมุ 5-7 คน 2.2 หาความแตกตา งในการใชง านของเครื่องมอื วดั คาสีแตละชน้ิ 2.3 หาความแตกตางในการใชง านของแถบสีมาตรฐานแตละชิ้น 2.4 วเิ คราะหค วามสัมพันธร ะหวา งเครอื่ งมือวดั คาสี แถบสีมาตรฐาน และอุปกรณทใ่ี ชใ นการ จัดการสี 2.5 อภปิ รายผล/วเิ คราะหผ ลของแตละกลุม 2.6 นําเสนอผลงาน/ความรู 2.7 สรปุ ผลของความรูเพอื่ นาํ ความรูไปใชตอไป 2.8 มอบหมายงานเพ่ือการคนควา ขอมูลในเรอื่ ง คาํ สง่ั ในโปรแกรม Adobe Photoshop ที่ ใชใ นระบบการจัดการสี สําหรับการเรยี นการสอนในคร้ังตอ ไป 3. การสง งานและการใหคะแนน 3.1 ใหน กั ศกึ ษาสง ทายชั่วโมง 3.2 ตรวจเช็คเปน รายบุคคลจากการระบายสที ง้ั 2 ภาพๆ ละ 1 แผน 3.3 ตรวจเช็คเปนรายกลุม จากการอภปิ รายและการนําเสนอ 3.4 การเขาเรียนและใหค วามรว มมือในกิจกรรมการเรยี นการสอน เคร่ืองมอื ที่ใชในระบบการจัดการสี | 123



สัปดาหที่ 6 แนวการสอน รหัสวชิ า 08-212-205 เวลา 5 ชว่ั โมง ทฤษฎี 2 ช่ัวโมง หนวยท่ี 3 โปรแกรมการจดั การสี ปฏบิ ัติ 3 ช่วั โมง ช่อื บทเรียน บทท่ี 6 ระบบการจัดการสขี องโปรแกรม Photoshop ตอนท่ี 1 Color Settings ตอนท่ี 2 Assign/Convert to Profile ตอนท่ี 3 Proof Setup ตอนที่ 4 Save As ตอนท่ี 5 Print จุดประสงคก ารสอน 1. นําความรูเก่ียวกับระบบการจดั การสขี องโปรแกรม Photoshop มาใชใ นงานจดั การสี 1.1 อธิบายการต้ังคาสี การเลือกใช Assign/Convert to Profile ในการจัดการสีผาน โปรแกรม Photoshop ได 1.2 อธิบายความแตกตางของทําการปรูฟงานพิมพกับการส่ังงานพิมพในการจัดการสีผาน โปรแกรม Photoshop ได 1.3 บอกขนั้ ตอนการบนั ทกึ ไฟลง านพิมพในการจัดการสผี านโปรแกรม Photoshop ได 2. มีทกั ษะในการจดั การสขี องงานพมิ พดว ยโปรแกรม Photoshop 2.1 ทําการตั้งคาสี การเลือกใช Assign/Convert to Profile ในการจัดการสีผานโปรแกรม Photoshop ได 2.2 ทําการปรฟู งานพมิ พก บั การสงั่ งานพิมพในการจดั การสผี า นโปรแกรม Photoshop ได 2.3 ทําการบนั ทึกไฟลง านพมิ พใ นการจดั การสผี า นโปรแกรม Photoshop ได 2.4 บอกความแตกตางของไฟลภาพที่ผานการจัดการสี กับไฟลภาพท่ีไมผานการจัดการสีใน โปรแกรม Photoshop ได 3. มคี วามรบั ผดิ ชอบ 3.1 เขา เรยี นและใหค วามรวมมอื ในกิจกรรมการเรยี น 3.2 สงงานตรงตามเวลาท่กี าํ หนด ระบบการจัดการสีของโปรแกรม Photoshop | 125

เนื้อหาประกอบการเรยี นการสอน Adobe Photoshop เปนโปรแกรมกราฟกโปรแกรมแรกที่ทําใหคนท่ัวไปไดรูจักกับระบบจัดการ สี และเปนรากฐานใหโปรแกรมกราฟกอ่ืนๆ ปรับตามจนสามารถ กลาวไดวา หากตองการจะเรียนรู หลักการทํางานของระบบจัดการสีในโปรแกรมกราฟกตางๆ วิธีที่ดีท่ีสุดก็คือเริ่มจาก Adobe Photoshop นี้เอง ระบบจัดการสีของ Photoshop แบงออกไดเปน 5 สวน ไดแก Color Settings, Assign/Convert to Profile, Proof Setup, Save As และ Print 1. Color Settings Color Settings เปนทสี่ ําหรบั เซตดีฟอลตต า งๆ ของระบบจัดการสีใน Photoshop สามารถ เซตไดโดยไปยัง Edit >Color Settings ภาพที่ 6.1 ไดอะล็อกบ็อกซ Color Settings ของ Photoshop CS6 ใน ห น า ต า ง ข อ ง Color Settings ใ ห ค ลิ ก ปุ ม More Options ท่ี อ ยู ด า น ข ว า ข อ ง ไดอะลอ็ กบอ็ กซเ พอื่ เผยใหเ หน็ ถึง Options ทงั้ หมด (หลังจากคลิกแลว ปมุ น้ีจะเปล่ียนช่ือเปน Fewer Options) ซ่ึงแบงออกเปน 6 กลุม ไดแก Settings, Working Spaces, Color Management Policies, Conversion Options, Advanced Controls และ Description 126 | ระบบการจัดการสี

1.1 Setting ภาพท่ี 6.2 การเซต Color Settings สําเร็จรปู ตางๆ ในสว นของ Settings ตรงน้ีเปนท่ีรวมชุดการเซตคา Color Settings แบบ สําเร็จรูปตางๆ ท่ี Adobe จัดเตรียมไว ใหเลอื กใชไดสะดวก การเซตแตละแบบจะมีการเลือกใชออปชั่นตางๆ ใหเหมาะสมกับลักษณะการใช งานในแตละสํายงานและตามแตละภูมิภาคของโลก เชน สําหรับงานวิดีโอ (เนนใช Monitor Profile เปนหลกั ) งานเว็บในอเมริกา (เนนใช sRGB กบั SWOP) งานสง่ิ พิมพในอเมริกา (เนนใช Adobe RGB (1998) กับ SWOP) งานเว็บในยุโรป (เนนใช sRGB กับ EuroScale หรือ ISO) งานสิ่งพิมพในยุโรป (เนนใช Adobe RGB 1998 กับ Euroscale หรือ ISO) งานเว็บในญี่ปุน (เนนใช sRGB กับ Japan Color) งานสง่ิ พิมพในญีป่ ุน (เนนใช Adobe RGB 1998 กับ Japan Color) ฯลฯ เนื่องจาก Adobe เปนบริษัทอเมริกัน ดังน้ัน ดีฟอลตตางๆ ใน Photoshop จึงอิงกับระบบ พิมพ SWOP ของอเมริกา ไมไดหมายความวา Adobe แนะนําใหผูใชที่อยูในภูมิภาคอื่นเซตแบบน้ีแต อยา งใด ภาพที่ 6.3 ขอบเขตสีของ sRGB กบั Adobe RGB กับ CMYK ที่มา: https://d25tv1xepz39hi.cloudfront.net/2017-04-26/files/colour-systems-gamut_1608-3b.jpg ระบบการจัดการสีของโปรแกรม Photoshop | 127

ภาพที่ 6.4 เปรยี บเทยี บการถายภาพบคุ คลระหวา งโหมด sRGB กับ โหมด AdobeRGB ท่มี า: https://scontent.fbkk10-1.fna.fbcdn.net/v/t31.0- 8/13173575_10154194878833151_1574090745712049349_o.jpg?_nc_cat=0&oh=8008f27c563a8b219e077e9e941e42a9&oe=5BCBB908 สําหรับงานพิมพออฟเซตในประเทศไทย ผูเขียน ขอแนะนําใหเลือก Europe Prepress 2 เน่ืองจากตัว เลือกน้ีจะใช Europe ISO Coated FOGRA27 เปน Default CMYK Working Space ซ่ึงเปน Printer Profile สําหรับงานพิมพออฟเซตบนกระดาษอารต (กระดาษเคลือบผิว) ท่ีได มาตรฐาน ISO และสามารถพมิ พก ับกระดาษอารตสวนใหญท่ีมีอยูในประเทศไทย 1.2 ระบบจดั การสีไมเ คยหยุดทํางาน แมจะส่ังปด ก็ตาม ผูท่ีไมเขาใจระบบจัดการสีและอยากจะหนีไปใหไกลๆ อาจจะรูสึกดีใจเม่ือไดเห็นตัวเลือก “Color Management Off” ในชอง Settings แตความจริงแลวตัวเลือกนี้ไมไดปดระบบจัดการสี แตอ ยา งใด การเลอื ก Color Management Off เปนการส่ังให Photoshop ใช Monitor Profile เปน RGB Working Space เพื่อใหคาสี RGB ในไฟลถูกสงไปยังวิดีโอการดตรงๆ ใช U.S. Web Coated (SWOP) v2 เปน CMYK Working Space และเมื่อเซฟไฟลก็จะไมมีการแนบโพรไฟลใดๆ ไปกับ ไฟล ดังนั้นสิ่งที่เกิดขึ้นก็คือ เวลาแปลงสีไฟลสี RGB เปน CMYK Photoshop จะใช Monitor Profile เปนตน ทาง และใช U.S. Web Coated (SWOP) v2 เปนโพรไฟลปลายทาง ซึ่งจะวาไปแลว ถือวาระบบจดั การสยี ังคงทํางานอยู เพราะมกี ารใชโ พรไฟลในการแปลงสี เราจะมีโอกาสส่ังใหระบบจัดการสีหยุดการทํางานไดก็ตอเมื่อมีตัวเลือก None ในชองตางๆ ของWorking Spaces ใหเราเลอื กเทา นน้ั ซง่ึ เปน ส่ิงทเี่ ปน ไปไมไ ด 128 | ระบบการจัดการสี

เหตุทเี่ ปน ไปไมไ ดกเ็ พราะจําเปน ตองมีขอ มลู ไวอางอิงสําหรับการแปลงสีไปมาระหวาง CMYK และ RGB เสมอ แมแตในสมัยกอนท่ีจะมีระบบจัดการสี ก็จะตองมีการแปลงหรือ Assign Space อยู ดี (เพียงแตในสมัยน้ันเราไมไดเรียกวา Convert Assign) โดยใชตารางขอมูลสีแบบใดแบบ หน่ึง เพราะไมอยา งน้ันก็จะไมมีทางแสดงสี CMYK ใหเห็นบนจอภาพ ซ่ึงเปนอุปกรณที่รับไดแตคา RGB ได เลย ซงึ่ จะวาไปแลว ตารางขอมูลนั้นกท็ ํางานคลายๆ กับโพรไฟลน้ันเอง เพียงแตเปนโพรไฟลที่ทํางาน แบบตายตัว ไมสามารถเปล่ยี นแปลงตามสถานการณไ ด ดงั นั้นจงึ ไมผดิ นกั ถาจะกลาววา การจดั การสีมีมาต้ังแตกอนท่ีเราจะมีโพรไฟลตางๆ ใชกันเสีย อกี 1.3 Working Spaces ภาพท่ี 6.5 Working spaces เมื่อเลอื ก Europe Prepress 3 ใน settings ชือ่ ของสวนนีบ้ อกชดั เจนอยแู ลววาเปน ท่ีใหเลือกเซต Working Space 1.3.1 RGB: เปนท่ีใหเลือก Working Space สําหรับใชเปนดีฟอลตกับไฟล RGB และจะเปนโพรไฟลท่ี Photoshop ใชเมื่อเลือกแปลงสีจากโหมดใดโหมดหน่ึงไปเปน RGB โดยผาน คําส่ัง Image > Mode >RGB Color 1.3.2 CMYK: เปนที่ใหเลือก Working Space สําหรับใชเปนดีฟอลตกับไฟล CMYK และจะเปนโพรไฟลที่ Photoshop ใชเมื่อเลือกแปลงสีจากโหมดใดโหมดหน่ึงไปเปน CMYK โดยผาน คําสั่ง Image >Mode >CMYK Color แมในท่ีน้ีจะถูกเรียกวา Working Space แต CMYK Working Space เปนเพียง Printer Profile แบบ CMYK ที่ผูใชคิดวาเปนโพรไฟลท่ีใชบอยท่ีสุด จน สมควรที่จะตั้งใหเปนดีฟอลตเทานั้น ไมมีสมดุลสีเทาและความแนนอนคงเสนคงวาท่ีดีเหมือน RGB Working Space แตอ ยางใด ระบบการจัดการสีของโปรแกรม Photoshop | 129

1.3.3 Gray: เปนที่ใหเลือก Working Space สําหรับใชเปนดีฟอลตกับไฟล Grayscale และจะเปนโพรไฟลท่ี Photoshop ใชเมื่อเลือกแปลงสีจากโหมดใดโหมดหนึ่งไปเปน Grayscale โดยผานคาํ สั่ง Image> Mode> Gray scale 1.3.4 Spot: เปนท่ีใหเ ลือก Working Space สาํ หรับใชเปนดฟี อลตกบั สีแบบ Spot Color 1.3.5 Profile Info ภาพท่ี 6.6 วิธีการตง้ั ใหมีการแสดงชอื่ โพรไฟล ทีเ่ ปน Working Space ของไฟลน ้ันๆ สามารถเซตให Photoshop แสดงช่ือของโพรไฟลที่ ใชเปน Working Space ของ ไฟลนั้นไดโดยคลิกที่เคร่ืองหมายสามเหลี่ยมบริเวณดานลางซายของไฟลงาน แลวเลือก Document Profile (คําวา 8 bpc ในวง เลบ็ ยอมาจาก 8 Bit Per Channel) 1.4 Color Management Policies ภาพท่ี 6.7 การเซต Color Management Policies ตรงน้เี ปนทใ่ี หต ้งั Policies หรือ “แนวทางปฏิบัติ วา จะให Photoshop ทาํ อยา งไรเวลา… - ส่งั ใหเปดไฟลภาพทีไ่ มม ีโพรไฟลแ นบมา 130 | ระบบการจดั การสี

- สั่งใหเปดไฟลภาพซ่ึงมีโพรไฟลแนบมา แตเปนคนละตัวกับท่ีเราใชเปน Default Working Space ใน Color Settings - กอ บปบ างสว นของไฟลห น่ึงไปยงั อีกไฟลท ่ใี ชโพรไฟลตา งกนั - เซฟไฟล (แนบโพรไฟลไ ปกบั ไฟลห รือไม) Policies ท่ีวาน้ีมีแยกตัวเลือกออกเปน RGB, CMYK หรือ Grey ซึ่งแตละตัวเลือกจะมีผล เฉพาะกับไฟลที่มีโหมดสีน้ันๆ โดยในแตละตัวเลือก เราสามารถตั้ง Policies ได 3 แบบ คือ Off, Preserve Embedded Profiles, Convert to Working RGB/ CMYK/Grey ซึ่งแตละ Policy มี ลกั ษณะการทํางาน ดังน้ี 1.4.1 Off ลกั ษณะการทํางานของ Policy น้ีคอื 1) เม่อื สัง่ เปดไฟลท่ไี มม โี พรไฟลแนบมา? : Photoshop จะ Assign Working Space ให 2) เม่ือสั่งเปดไฟลท่ีแนบโพรไฟลมาเปน คนละตัวกับ Default Working Space ของ Photoshop? : Photoshop จะ Assign Working Space ให 3) เม่อื กอบปบางสว นของไฟลหนึง่ ไปยังอีก ไฟลท่ีมีโพรไฟลตางกัน? : หากไฟลทั้งคูมีโหมดสีเหมือนกัน (เชนเปน RGB ทั้งคู) Photoshop จะ รกั ษาคา สใี หเ ทา เดมิ โดยไมสนใจวาสีจะมองดเู หมอื นเดิมหรือไม : หากไฟลน้ันมีโหมดสีตางกัน เชน ไฟลหน่ึงเปน RGB สวนอีกไฟลเปน CMYK) Photoshop จะแปลงสีชิ้นสว นน้นั จากโพรไฟลข องไฟลต น ทางไปยัง Working Space ของไฟลป ลายทาง 4) เมื่อเซฟไฟล? : จะไมม ีการแนบโพรไฟลใ ดๆ ไปกับไฟล 1.4.2 Preserve Embedded Profiles ลักษณะการทํางานของ Policy นคี้ อื 1) เมอื่ สง่ั เปดไฟลท ี่ไมมโี พรไฟลแนบมา? : Photoshop จะ Assign Default Working Space ให 2) เมื่อส่ังเปดไฟลที่แนบโพรไฟลมาเปนคนละตัวกับ Default Working Space ของ Photoshop? : Photoshop จะใชโพรไฟลท แี่ นบมาเปน Working Space สาํ หรบั ไฟลน ้ัน 3) เม่อื กอบปบ างสว นของไฟลหนึง่ ไปยังอีกไฟลท่ีมีโพรไฟลตา งกัน? : หากไฟลท้ังคูมีโหมดสีเหมือนกัน และไมใช CMYK (เชน เปน RGB ทั้งคู) Photoshop จะแปลงสใี นสวนนัน้ จากโพรไฟลข องไฟลต น ทาง ไปยงั โพรไฟลข องไฟลปลายทาง ระบบการจดั การสีของโปรแกรม Photoshop | 131

: หากไฟลเปน CMYK ท้ังคู Photoshop จะรักษา คาสี CMYK ใหเทาเดิม โดยไมสนใจวาสีจะมองดูเหมอื นเดมิ หลงั จากนาํ เขา ไปวางในไฟลปลายทางหรือไม : หากไฟลนั้นมีโหมดสีตางกัน เชน ไฟลหนึ่งเปน RGB สวนอีกไฟลเปน CMYK) Photoshop จะแปลงสชี ิน้ สวนนนั้ จากโพรไฟลของไฟลตน ทาง ไปยัง Working Space ของไฟลปลายทาง 4) เม่ือเซฟไฟล? : จะมีการแนบ Working Space ท่ีไฟลน้ันใชอยูไปกับไฟล แตถาเดิมไฟล นน้ั ไมมีโพรไฟลแ นบมา กจ็ ะไมม ีการแนบโพรไฟลไ ปกับไฟล 1.4.3 Convert to Working RGB/CMYK/ Gray scale ลักษณะการทํางาน ของ Policy นีค้ ือ 1) เม่อื สั่งเปด ไฟลท่ไี มมโี พรไฟลแนบมา? : Photoshop 9: Assign Default Working Space ให 2) เม่ือส่ังเปดไฟลที่แนบโพรไฟลมาเปนคนละตัวกับ Default Working Space ของ Photoshop? : Photoshop จะแปลงจากโพรไฟลท่ีแนบมาไปยัง Default Working Space 3) เมอ่ื กอบปบ างสว นของไฟลห นง่ึ ไปยังอีกไฟลท ่มี ีโพรไฟลตางกัน? : Photoshop จะแปลงสีช้ินสวนน้ันจากโพรไฟลของไฟลตนทางไปยัง โพรไฟลข องไฟลป ลายทาง 4) เม่อื เซฟไฟล? : จะมีการแนบ Working Space ทไ่ี ฟลน ้นั ใชอยู ไปกับไฟล 1.4.4 จะให Photoshop ถามกอนหรอื ไม ถัดลงมาในสวนของ Policies จะเห็นวามีชองใหติ๊กอยู 3 ชอง ซ่ึงจะชวยใหการใช งาน Photoshop สะดวกสบายมากขึ้น เพราะการฝกชองเหลาน้ี จะเปนการสั่งให Photoshop ถาม ความเห็นกอนจะทาํ ตาม Policies ทีเ่ ซตไว โดยในไดอะล็อกบ็อกซถ ามความเหน็ นนั้ จะมีตัวเลือกอ่ืนๆ ใหเ ลือกใช ตรงน้ีเองท่ีทํา ใหสามารถเลือกที่จะ “ฝน” Policies ไดโดยไมตองกลับไปแกการเซต Policies ใหยุงยากเสียเวลา รวมท้ังไมจําเปนตองมาจําวา แตละ Policies ทํางานอยางไร เพราะสิ่งที่ตองทําก็เพียงแค ดู ไดอะลอ็ กบอ็ กซแลวเลือกวิธที ีต่ อ งการ อยางไรก็ตาม สําหรับการใชงาน Policies รวม กับการเตือนตางๆ น้ี แนะนําใหตั้ง Policies เปน อะไรกไ็ ด นอกจาก Off เพราะการเลอื กแบบ Off จะสงผลใหไ มม กี ารแนบโพรไฟลไปกับ 132 | ระบบการจัดการสี

ไฟลเมื่อเซฟงาน ซ่ึงสงผลตอทําใหตองไมลืมที่จะติกใหมีการแนบโพรไฟลในคําสังเซฟ กลายเปนการ เพิม่ ขน้ั ตอน การทํางานท่เี สย่ี งตอความผิดพลาด (เชน ลมื ติกให แนบโพรไฟล) โดยไมจาํ เปน แตถาชองทั้งสามน้ีไมไดถูกติ๊กเลย ก็จะเปนการบอกให Photoshop ทําไปตาม Policies ที่เซต เนอ่ื งจากไมม ี ไวไ ดเ ลยโดยไมต องถาม ชองสามชองท่ีวาน้ันมีดังน้ี Profile Mismatches : Ask When Opening, Profile Mismatches : Ask When Pasting และ Missing Profiles : Ask When Opening 1.4.4.1 Profile Mismatch: Ask When Opening ชองนี้ถูกต๊ิกเวลา Photoshop เปด ไฟลภ าพที่แนบโพรไฟลตางจากโพรไฟลที่เลือกเปน Default Working Space ก็จะ มีไดอะลอ็ กบ็อกซถ ามความเหน็ วาจะทําอยา งไรดี ภาพที่ 6.8 ไดอะล็อกบ็อกซใ นกรณที ี่ติ๊กเลือก Ask When Opening ไดอะล็อกบอ็ กซในภาพท่ี 6.8 น้ี เกิดจากการที่ผูเขียนสั่งเปดไฟลภาพ RGB ท่แี นบโพรไฟล sRGB IEC61966-2.1มา ในขณะท่ี Default RGB Working Space ของ Photoshop คือ Adobe RGB (1998) ทางเลอื กแตละอยา งในไดอะลอ็ กซบ็อกซม ีความหมายวา 1) ใช sRGB IEC61966-2.1 ท่ีแนบมากับไฟล เปน Working Space สําหรับไฟลน้ันไปกอน ซ่ึงสิ่งที่จะเกิดขึ้นก็คือ ไฟลภาพแสดงสีเหมือนเดิม และคาสี RGB ก็คง เดิม การเปลีย่ นโพรไฟลห รอื แปลงสี 2) แปลงสีจากโพรไฟลท่ีแนบมาไปยัง Default RGB Working Space สิ่งท่เี กิดขน้ึ คอื คาสี RGB เปล่ียนไป แตมสี มี องดูใกลเคยี งของเดิม 3) ทิ้งโพรไฟลเดิมที่แนบมา แลวใช Default RGB Working Space แทน ผลก็คือ คาสี RGB จะยังคงเดิม แตสีในไฟลภาพอาจมองดูไมเหมือนเดิม และเมื่อเซฟ จะไมม ีโพรไฟลใ ดๆ แนบไปกบั ไฟล ระบบการจัดการสีของโปรแกรม Photoshop | 133

1.4.4.2 Profile Mismatch: Ask When Pasting เม่ือชองน้ีถูกติ๊ก เวลา กอบปบางสวนของไฟลหน่ึงไปวางในอีกไฟลหนึ่งที่มีโพรไฟลตางกัน จะมีไดอะล็อกบ็อกซถาม ความเหน็ วา จะทําอยา งไร ภาพที่ 6.9 ไดอะล็อกบ็อกซใ นกรณีท่ตี กเลอื ก Ask When Pasting ไดอะล็อกบ็อกซนี้เกิดจากการท่ีผูเขียนส่ังกอบป ช้ินสวนจากไฟลภาพที่ แนบโพรไฟล sRGB IEC619662.1 มาวางในไฟลท่ีมี Working Space เปน Adobe RGB (1998) ทางเลือกแตล ะอยางในไดอะลอ็ กบ็อกซ มีความหมายวา 1) แปลงขอมูลสีจากโพรไฟลของไฟลตนทาง ไปยังโพรไฟลของ ไฟลปลายทาง วิธีนี้ทําให คาสี RGB ในสวนนั้นเปลี่ยนไป แตมีสีมองดูใกลเคียงกับตอนที่ยังอยูในไฟล เดมิ 2) .ชโ พรไฟลข องไฟลปลายทางกับชน้ิ สว นน้ัน วิธีน้ีทําใหคาสี RGB ในสวนน้นั จะยงั คงเดิม แตอาจจะมสี ีทม่ี องดูไมเหมือนกับตอนทย่ี ังอยูในไฟลเดิม 1.4.4.3 Missing Profile: Ask When Opening เมื่อชองน้ีถูกติ๊กเวลาเปด ไฟลภ าพที่ไมม ีการแนบโพรไฟล ใดๆ Photoshop จะถามวา จะใหท ําอยา งไร ภาพที่ 6.10 ไดอะลอ็ กบอ็ กซใ นกรณที ่ีตดิ เลือกให ถามเม่ือเปดไฟลภาพทีไ่ มมีโพรไฟลแ นบ 134 | ระบบการจัดการสี

1.4.4.4 Missing Profile: Ask When Opening เมื่อชองน้ีถูกต๊ิกเวลาเปด ไฟลภ าพทไี่ มมีการแนบโพรไฟล ใดๆ Photoshop จะถามวาจะใหท าํ อยางไร ไดอะล็อกบ็อกซน้ีเกิดข้ึนเม่ือผูเขียนสั่งเปดไฟล RGB ท่ีไมมีโพรไฟลใดๆ แนบมา ทางเลอื กแตล ะอยาง ไดอะลอ็ กบอ็ กซนมี้ ีความหมายวา 1) ปลอยไวอยางน้ัน สิ่งท่ีเกิดขึ้นก็คือ จะมีการ Assign Default Working Space ใหก บั ไฟลน นั่ เอง และเมื่อเซฟไฟลจะไมมีโพรไฟลใดๆ แนบไปดวย 2) Assign Default RGB Working Space ซึ่งก็คือการนําเอา Adobe RGB (1998) มาใชกับไฟล ส่ิงท่ีเกิดข้ึนน้ีจะคลายกับขอ 1 แตตางกันตรงท่ีเม่ือเซฟไฟล จะมี การแนบ Working Space ทนี่ ํามาใชกับไฟลน น้ั ซ่ึงในทน่ี ก้ี ็คือ Adobe RGB (1998) ไปกบั ไฟล 3) ใหผใู ชเ ลอื กโพรไฟลท่ีคิดวาเหมาะสมมาใชกับไฟล นอกจากน้ัน สําหรับทางเลือกน้ี ยังมีตัวเลือกยอยอีก (and then convert document to working RGB) วา หลงั จาก Assign Profile แลว จะใหแ ปลงสไี ปยัง Default RGB Working Space ดว ยเลย หรอื ไม 1.5 Conversion Options ภาพที่ 6.11 ตัวเลอื กตางๆ ใน Conversion Options ตรงนี้เปนที่ใหเซตออปชันตางๆ ท่ีเกี่ยวกับการแปลงสี โดยจะมีผลเวลาส่ังแปลงโหมดสีของ ไฟลดวยคําส่ัง Image > Mode > Grayscale/RGB/ CMYK Color หรือ Edit > Convert to Profile หรือเวลากอ บปร ะหวา งไฟลท ่ีใช Working Space ตา งกันออปชัน่ เหลาน้ันมดี งั น้ี 1.5.1 Engine: สาํ หรบั ใหเลือกวาจะใช CMM ตวั ไหนเปน ดีฟอลตเม่ือคลิก จะแสดง CMM ทั้งหมดที่มีอยูใน OS และสามารถใชกับ Photoshop ได ซ่ึง Adobe แนะนําใหต้ังเปน Adobe (ACE) โดยใหเ หตผุ ลวาเปน CMM ท่ดี ที ส่ี ุด 1.5.2 Intent: สําหรับใหเลือก Default Rendering Intent ระบบการจดั การสขี องโปรแกรม Photoshop | 135

1.5.3 Use Black Point Compensation: สําหรับใหเลือกวาจะมีการใช BPC เปน ดีฟอลตห รอื ไม 1.5.4 Use Dither (8-bit/Channel Images): สํารหบั ใชทํารีทัชภาพ สําหรับลด หรอื อาํ พราง Banding ในภาพคือ การใส Noise เขาไป เพ่ือให การไลโทนไมดูเปนข้ันๆ ซึ่งออปชั่นนี้ ก็ใชห ลักการเดียวน้เี อง เพ่อื ลด Banding ที่อาจเกดิ ขึ้นหลงั แปลงสีไฟลภาพท่ีอยูในโหมดสีแบบ 8 Bit ตอ Channel 1.6 Advanced Controls ภาพที่ 6.12 ตัวเลือกใน Advanced Controls สวนน้ีเปนสวนท่ีผูใชท่ัวไปคงไมไดใชนัก เพราะเปนฟงกชันท่ีเก่ียวกับการพิสูจนและทดลอง มากกวา ใชใ นงานกราฟก ไดแก 1.6.1 Desaturate Monitor Colors By: ตรงนี้เปนที่ใหเราเลือกใหจอแสดงสีสด นอยลงก็เปอรเซ็นต เหตุผลที่มีฟงกช่ันน้ีก็เพราะ RGB Working Space ดีๆ อยาง Adobe RGB (1998) หรอื ECI RGB จะมี Gamut กวางกวาความสามารถของจอทั่วไป หรืออธิบายใหเขาใจงายข้ึน ไดวา มีจํานวนหนึ่งที่มีอยูใน Adobe RGB (1998) หรือ ECI RGB (สวน ProPhoto RGB น้ันยิ่งไม ตอ งพูดถึง) ฯลฯ เปน สที อี่ ยเู หนอื ความสามารถของจอภาพทีจ่ ะแสดงใหเหมือนได ฟงกช่ันน้ีจึงมีข้ึนมา เพื่อไวสําหรับบางคร้ังที่เราตองการเห็นสีที่ปกติแลวถูกตัดออกไป ดวยการลดความสดของสีใน RGB Working Space ลง จนสีเดมิ ท่อี ยนู อก Gamut ของจอกลายมาเปนสใี นชวงท่ีจอสามารถแสดงได 1.6.2 Blend RGB Colors Using Gamma: เปนที่ใหกําหนดการผสมสี RGB ระหวางเลเยอร วาจะใหผสมสีกันท่ี Gamma เทาไหร ถาไมตกมัน การผสมสีระหวางเลเยอรก็จะยึด ตามคา Gamma les Default RGB Working Space (เชน Adobe RGB (1998) มีคา Gamma เทา กับ 2.2) 136 | ระบบการจดั การสี

ภาพที่ 6.13 ผลของการไมตดิ ใช Blend RGB Colors Using Gamma โดยวางเลเยอรส ดี ําทบั ซอ น บนเลเยอรสีขาว แลวตง้ั Opacity ของเลเยอรส ีดาํ ไว 50% สที เี่ หน็ จงึ เปนสีเทาตาม Gamma 2.2 ของ Adobe RGB (1998) ทใ่ี ชเปน Working Space ภาพที่ 6.14 ผลของการติดใหใช Blend RGB Colors Using Gamma: 10 จะเห็นไดชัดเจนวา สเี ทา จางลงมากตามลักษณะของ Gamma 1.0 แมว า Opacity จะตงั้ ไวเทาเดมิ คือ 50% 1.7 Description ภาพท่ี 6.15 การแสดงรายละเอยี ดครา วๆ ในชอง Description (ขอความในภาพน้ีแสดงขึ้น เม่อื เอา เมาสไปตรงชอง Settings ที่เลือก Europe Prepress 3 อยู) หากอยากทราบรายละเอียดคราวๆ ของการเซตแตละแบบ สามารถอานคําอธิบายไดในชอง Description โดยเม่ือลากเมาสไ ปยงั ตําแหนงของออปช่ันตางๆ ขอความอธิบายใน Description ก็จะ เปลีย่ นไปตามออปชันหรือตวั เลอื กนั้นๆ ระบบการจดั การสขี องโปรแกรม Photoshop | 137

2. Assign/Convert to Profile ภาพที่ 6.16 ไดอะลอ็ กบอ็ กซของการ Assign Profile สามารถ Assign Profile ใหกับไฟลที่เปดอยู ได ดวยการสง Edit Assign Profile โดยใน ไดอะล็อกบ็อกซของ Assign Profile จะมี 3 ทางเลือก หากเลือก Don't Color Manage This Document สิง่ ท่เี กดิ ข้นึ คือ จะมีการ Assign Working Space ใหกับไฟลน้นั แตเวลาเซฟ จะไมมีโพร ไฟลใ ดๆ แนบไปกับไฟล สว นทางเลือกอ่ืนๆ นั้น คงทราบความหมายดแี ลวจากเนอื้ หาทผ่ี านมา หากอยากดูผลลวงหนาวาพอ Assign Profile แลว ภาพจะมีสมองดูเปนอยางไร ก็ใหติ๊กที่ ชอง Preview ซ่ึงอยูดานลางขวา Photoshop จะทําการแสดงสีใหเห็นซึ่งจะเปน Soft Proof แบบ หยาบๆ ภาพท่ี 6.17 ไดอะล็อกบอ็ กซของการ Convert to Profile สวนการแปลงสีของไฟลภาพ ก็สามารถทําไดดวย การส่ัง Edit >Convert to Profile จะ เห็นวาไดอะล็อกบ็อกซของ Convert to Profile มี Option ตางๆ ครบถวนพอๆ กันกับท่ีมีอยูใน Color Settings เลยทีเดียว เหตุท่ีมีเพียบพรอมอยางนี้ก็เพ่ือใหสามารถเลือก Option เหลาน้ีไดใหม โดยไมต องกลบั ไปแกท่ี Color Settings นน่ั เอง 138 | ระบบการจัดการสี

ภาพที่ 6.18 ตวั อยางการสง่ั แบบ Assign Profile ในแตละเครอื่ งพิมพ ท่มี า: https://3.bp.blogspot.com/-BxLtvT8uXlE/WG1mftSqoII/AAAAAAAAAOs/68eTDB8VRQwdihz- eQdSXU6hM2NE-PwbQCLcB/s1600/assign-profiles.jpg 3. Proof Setup ภาพท่ี 6.19 ตัวเลอื กตา งๆ ในไดอะลอ็ กบ็อกซ ของ Proof Setup Soft Proof ของ Photoshop ตง้ั แตเวอรช ั่น 6 เปนตน มา ถือไดวาเปน Soft Proof ที่ดีท่ีสุด เพราะนอกจากจะสามารถจําลองความเขมของหมึกพิมพ (อยาง Nikon Capture NX) แลวยัง สามารถจําลองสีขาวของกระดาษพิมพไดดวย ซึ่งผูเขียนขอเรียกการ Soft Proof แบบนี้วา “เสมือน จรงิ ” การใชงาน Soft Proof แบบเสมือน จริงของ Photoshop CS2 เร่ิมจากการไปที่ View > Proof Setup >Custom แลวจะมไี ดอะล็อกบ็อกซปรากฏขน้ึ ใหเซต โดยมอี อปชนั่ ตา งๆ ดังน้ี 3.1 Device to Simulate: เปน ทสี่ าํ หรับเลือก Printer Profile ท่ตี อ งการ 3.2 Preserve RGB/CMYK Numbers: ชองนี้ไว สําหรับกรณีท่ีอยากรูวา หากนําไฟลงาน น้ีไปพิมพดวยเคร่ืองพิมพที่เลือกใน Device to Simulate โดยไมมีการแปลงสีใดๆ สีที่ไดจะมองดู เปนอยางไร โดยเม่ือต๊ิกชองน้ี ชองอื่นๆ อยาง Rendering Intent และ BPC ซึ่งเปนออปชัน สําหรับ ระบบการจัดการสีของโปรแกรม Photoshop | 139

การแปลงสีจะกลายเปนสีเทา เนื่องจากไมมีการแปลงสีใดๆ เกิดข้ึน เหลือแต Simulate Paper Color และ Simulate Black Ink ใหต๊ิกเทานน้ั สําหรับ Preserve RGB/CMYK Numbers ถาจะใหอธิบายในทางเทคนิคก็คือ จะมีการนํา โพรไฟลของเคร่ืองพิมพที่ถูกเลือกอยูในชอง Device to Simulate มาใชกับไฟลแทนโพรไฟลเดิม นั้นเอง ทําใหคาสี RGB/CMYK/Grey ของอปุ กรณย งั คงเดมิ ไมเ ปล่ยี นแปลง และเน่ืองจากเปนการ Assign Profile ออปชั่นน้ีจึงใชไดก็ตอเม่ือไฟลภาพกับ Printer Profile ที่ถูกเลือก ใน Device to Simulate เปนโหมดสีเดียวกัน เชน หากไฟลภาพเปน RGB โพรไฟลข องเครอื่ งพิมพกต็ องเปนชนิด RGB ดวย ไมอ ยางนัน้ จะไมม ีออปชัน่ น้ีใหเลือก 3.2.1 Rendering Intent: สําหรับเลือก Rendering Intent ที่ต้ังใจจะใชเวลาแปลงสี จริง ซงึ่ Photoshop จะจาํ ลองสภาพนน้ั ใหด ู 3.2.2 Black Point Compensation: เลือกวาจะใช Black Point Compensation เวลาแปลงสีจรงิ หรือไม ซ่ึง Photoshop จะจาํ ลองสภาพนน้ั ใหด ู 3.2.3 Simulate Paper Color: เมื่อติ๊กสีขาวของเน้ือกระดาษจะแสดงไดถูกตอง โดย อาศัยขอมูลสีจาก Printer Profile จริงๆ (การติ๊กตัวน้ีจะทําให Simulate Black Ink ถูกบังคับต๊ิกไป ดวย) 3.2.4 Simulate Black Ink: เมื่อต๊ิกสีที่เขม ท่ีสุดในงานจะแสดงไดถูกตอง โดยอาศัย ขอมลู สีจาก Printer Profile จริงๆ หลกั การทาํ งานของ Soft Proof แบบ เสมอื นจรงิ ภาพที่ 6.20 แผนผังการทาํ งานของ Soft proof แบบเสมือนจรงิ การแปลงสีจาก Printer Profile ไปยัง Monitor Profile จะใช Rendering Intent แบบ Absolute Colorimetric ซึง่ เปน Rendering Intent ท่ีรักษาทั้ง White Point (สีของกระดาษ) และ Black Point (ความเขมของหมึก) ของโพรไฟลตนทางใหคงเดิม ดังน้ัน จึงไมตองแปลกใจที่พอติ๊ก Simulate Paper Color แลว Simulate Black Ink จะถูกบงั คับใหต ๊ิกตามไปดวย หลังจากเซตเสร็จแลว ถาตองการเซฟ ลักษณะการเซต Proof Setup น้ีไว ก็ใหกดปุม Save ทีอ่ ยดู านขวาของไดอะล็อกบอ็ กซ จากนั้นตอไปเมื่อตองการเรียกใช ก็กดปุม Load แลวเลือกลักษณะ 140 | ระบบการจดั การสี

การเซตทต่ี องการนอกจากนั้น ยังสามารถใชคียลัดของ ฟงกชั่น View > Proof Colors (Command y สําหรบั Mac หรือ Ctrl y สําหรับ Windows) เพื่อสลับการแสดงสีไปมาระหวางการใช Soft Proof กบั การแสดงผลแบบปกตไิ ดอยางรวดเร็ว โดยใหแนใจวามีเคร่ืองหมายถูกติ๊กอยูหนา Proof Setup > Custom (ดงั ภาพท่ี 6.21) เพราะคําสั่ง Proof Color จะเลือกแสดงสีตามตัวเลือกที่เลือกไวใน Proof Setup (เชนหากเผลอต๊ิกเครื่องหมายถูกที่หนา Working Black Plate พอกด Command/Ctrl y สี ท่เี หน็ กจ็ ะเปน สีดําของเพลตดําแทนทจี่ ะเปน การแสดง Soft proof ใหด ู) ภาพที่ 6.21 วธิ กี ารเลือกใช Proof Color ตัวเลอื กอ่ืนๆ ทเ่ี หน็ ใน View-Proof Setup นอกจาก Custom แลว กย็ งั ม.ี . 1) Working CMYK: ทําการ Soft Proof โพรไฟลที่เลือกใชเปน CMYK Working Space ใหด ูแบบหยาบๆ 2) Working Cyan/Magenta/Yellow/Black/CMY Plates: แสดงสีในเพลตตางๆ โดยที่ยงั ไมจ ําเปนตองแปลงไฟลงานเปน CMYK 3) Macintosh RGB: เพื่อดู Soft Proof วาหาก Assign Apple RGB Profile ใหกับงานแลว จะมีสีมองดูเปนอยางไร ตัวเลือกนี้ไมคอยมีประโยชนเพราะ Apple RGB ไมไดสราง โดย Apple และไมไ ดใชเ ปนดีฟอลตสําหรับ Mac OS นอกจากนั้นแทบไมถูกใชงานเลยในปจจุบัน ไม วา จะเปน งานสาขาไหน 4) Windows RGB: เพ่ือดู Soft Proof วาหาก Assign sRGB ใหกับงานแลวจะมี สมองดูเปนอยางไร อันนี้คอนขางมีประโยชน เพราะสะดวกรวดเร็วกวาการส่ัง Assign SRGB ใหกับ ไฟล และ sRGB เปน โพรไฟล ทีใ่ ชบอยมากในงานแทบทกุ ประเภท ระบบการจดั การสขี องโปรแกรม Photoshop | 141

5) Monitor Profile: สําหรับดู Soft Proof วาถา Assign Monitor Profile ใหกับ งานแลว จะมีสมี องดูเปน อยางไร 6) Gamut Warning: ผลพลอยไดจาก Proof Setup Gamut Warning (View > Gamut Warning) เปนฟงกชั่นท่ีทํางานเก่ียวพันกับ Proof Setup เพื่อแสดงสีท่ีอยูนอก Gamut ของ Profile ที่เลือกใน Proof Setup โดยสีเหลาน้ันจะถูก แสดงเปนพื้นท่ีสีเทา (สีเทา เปนสีดีฟอลตถาไมชอบก็สามารถเปล่ียนเปนสีอ่ืน ไดใน Preferences > Transparency & Gamut) ภาพที่ 6.22 สว นบริเวณสีเขยี วของภาพขวาคือสีทอี่ ยนู อก Gamut ของระบบพมิ พ ทม่ี า: http://d2nwkt1g6n1fev.cloudfront.net/helpmax/wp- content/uploads/sub/photopaint/en/source/images/manage_gamut.jpg 4. Save As ภาพที่ 6.23 การ Save As ซ่งึ สามารถเลือก ไดวา จะใหม ีการแนบโพรไฟลไปกับไฟลหรือไม ไมวาใน Color Setting จะถูกเซตไวอยางไร สิ่งที่เซตไวในน้ันก็เปนเพียงดีฟอลตท่ีสามารถ เลือกที่จะไมเช่ือฟงไดในบางสถานการณ อยางเชนเวลาเซฟไฟลสามารถสั่งให Photoshop แนบ 142 | ระบบการจดั การสี

โพรไฟล ไปกับไฟลหรือไมก็ได โดยต๊ิกหรือไมต๊ิกชอง Embed Color Profile ท่ีอยูดานลางของ ไดอะล็อกบอ็ กซ Save As นอกจากนั้นหากเซฟเปนฟอรแมต PDF EPS, DCS 1.0 หรือ DCS 2.0 ก็จะสามารถติ๊กชอง Use Proof Setup ซ่ึงเปน การบอกให Photoshop จัดการแปลงสีงานโดยอาศัยสิ่งท่ีเซตไวใน Proof Setup และแนบโพรไฟลน้ันไปกับไฟลไดอีกดวย (ควรตัดตัวเลือกนี้ออกเพ่ือลดความสับสนลง เพราะ หากใครตอ งการแปลงสีกอ นเซฟ กส็ ามารถทําไดโดยคาํ ส่งั Edit > Convert to Profile อยูแลว) 5. Print การสั่งพิมพของ Photoshop CS6 เม่ือเลือก file > Print ก็จะมีไดอะล็อกบอกซท่ีเก่ียวกับ การเซตคาส่ังพิมพของ Photoshop CS6 ปรากฏขนึ้ ในอะล็อกบอกซจะเห็นวา มปี มุ และชองตางๆ ซึ่ง สามารถแบงออกไดเ ปน 4 สวน คือ สวนซายแสดงไฟลภาพท่ีกําลังเปดใชงานอยู สวนขวาบนสุด เปน สวนคําส่ังของ Printer Setup สวนขวารองลงมา เปนสวนคําส่ัง Color Management สวนขวา รองลงมาอีก เปนสวนไดอะล็อกบอกซของ Description เปนการอธิบายขยายความของแตละส่ิงที่ ผูใชออกเขาใจมากข้ึน และสวนขวาลางสุด จะเปนสวนคําสั่งของ Position Size เพ่ือการจัดการ ตําแหนง งานพมิ พก บั ขนาดท่ีสง ออกพิมพ 5.1 Printer Setup เปนการเลือกใชวาจะพิมพงานออกในเคร่ืองพิมพใดที่เราตองการ จํานวนเทาใดทีต่ องการพมิ พ และวางแนวไหน ระหวา งแนวต้ังกบั แนวนอนของสิ่งพมิ พ 5.2 Color Management เปน การจดั การสขี องเครอ่ื งพมิ พ มีปมุ และคาํ ส่ังตา งๆ ดงั น้ี 5.2.1 Document Profile: คอื บอกโพรไฟลของภาพทก่ี าํ ลังทํางานอยู 5.2.2 Color Handling: ใหเราเลือกวาจะใหใครระหวาง Printer Manages Colors หรือ Photoshop Manages Colors ภาพที่ 6.24 การเลือกใชคาํ ส่ัง Color Handling ในโปรแกรม Photoshop ระบบการจดั การสขี องโปรแกรม Photoshop | 143

5.2.3 Printer Profile: หากเลือก Color Handling เปน Printer Manages Colors สวนของคําส่ัง Printer Profile ก็จะใชงานไมได หากเลือก Color Handling เปน Photoshop Manages Colors ก็จะใชงานไดและมีไดอะล็อกบอกซของ Printer Profile: ใหเราได เลือกใชอ ีกตอไป ภาพท่ี 6.25 การเลือกใชคําสั่ง Printer Profile ในโปรแกรม Photoshop 5.2.4 ปุมเลือก Normal Printing กับ Hard Proofing ใหเราเลือกการทํางาน วา พิมพง านออกมา หรือวา ปรฟู งานออกมา ภาพท่ี 6.26 การเลือก Normal Printing กบั Hard Proofing ในโปรแกรม Photoshop 5.2.4.1 กรณีเลือก Normal Printing ก็จะตองมีไดอะล็อกบอกซของ Rendering Intent: มาใหเลือกทํางานอีก วาจะเลือกอะไรระหวาง Perceptual, Saturation, Relative Colorimetric และ Absolute Colorimetric และมีชอง Black Point Compensation มาใหเราเลือกวาจะเลอื กใชหรือไมเ ลอื กใช 144 | ระบบการจดั การสี

อยาใสใจชอง Rendering intent และ Black Point Compensation ของ Print with Preview นัก เพราะส่ิงที่รายงานใน Rendering Intent จะเปน Rendering Intent ของ Color Settings เสมอ แมในชอง Proof Setup Preset จะเลือกเปน Current Custom Setup ซ่ึงเปนการพิมพ Proof โดยอาศัยสงิ่ ทีเ่ ซตไวใ น Proof Setup กต็ าม สวนชอง Black Point Compensation น้ันก็รายงานไมตรงกับความเปน จริง คือ ไมวาจะมีการใช BPC หรอื ไม จะแสดงเปนไมถ กู ติก๊ เสมอ 5.2.4.2 กรณีเลือก Hard Proofing ก็จะมีไดอะล็อกบอกซของ Proof Setup: ใหเ ราเลอื กระหวาง Working CMYK กบั Custom Setup… 1) หากเราเลือกใช Working CMYK คาของ Proofing Profile: เคร่ืองก็จะกําหนดใหเองโดยอัตโนมัติ และใหเราเลือก ปุม Simulate Paper Color กับ Simulate Black Ink ภาพท่ี 6.27 การเลือก Working CMYK ในโปรแกรม Photoshop 2) หากเราเลือกใช Custom Setup… ก็จะมีหนาตางของ Customize Proof Condition ปรากฏ ใหเราเลือกรายละเอียดตอ ไปอีก ระบบการจดั การสขี องโปรแกรม Photoshop | 145

ภาพท่ี 6.28 การเลือก Working CMYK ในโปรแกรม Photoshop เอกสารอา งองิ : Management นิพัทธ ไพบูลยพรพงค, 2551, การจัดการสีเพ่ืองานกราฟก (Color System), กรุงเทพฯ ซเี อด็ ยูเคชัน่ : 118 - 135 146 | ระบบการจัดการสี

1. อาจารยบรรยายประกอบการซกั ถาม โดยการใชส่อื การสอน วธิ กี ารสอนและ 2. นกั ศกึ ษาปฏิบัติงานตามงานทม่ี อบหมาย งานกลุม ใบงานคร้ังที่ 6 กจิ กรรม 3. นักศึกษาแบงกลมุ อภปิ รายในหอ งเรยี น 4. อาจารยและนักศกึ ษารวมกันสรุปบทเรยี น หนังสอื อา งองิ แสดงทายแนวการสอน เอกสารใชป ระกอบ เอกสารสาํ เนา เรือ่ ง ระบบการจัดการสีของโปรแกรม Photoshop วสั ดแุ ละอุปกรณ 1. เครือ่ งคอมพวิ เตอรแบบพกพา ส่อื การสอน โสตทศั น 2. เครื่องฉายภาพ (Projector) 3. สื่อ Power Point เร่อื ง ระบบการจดั การสีของ โปรแกรม Photoshop 4. กระดานขาว (White board) ใหนกั ศึกษาวเิ คราะหภ าพที่ผา นกระบวนการจัดการสี กับไฟลภ าพดจิ ิทลั ที่ไมผา น กระบวนการจดั การสี ของโปรแกรม Photoshop ดังน้ี 1. นาํ ไฟลภ าพดิจทิ ัลทีไ่ มผา นกระบวนการจัดการสีของโปรแกรม Photoshop งานท่ไี ดรับ 2. ปรับไฟลภาพดิจิทัลท่ีไดมาผานกระบวนการจัดการสีของโปรแกรม มอบหมาย Photoshop ตามหลกั วธิ ีการ 3. วิเคราะหความแตกตางของภาพท่ีไดผานกระบวนการจัดการสีและไมผาน กระบวนการจัดการสีของโปรแกรม Photoshop การวดั ผล 4. นําเสนอความรูท ไ่ี ดใ นแตละกลมุ หมายเหตุ 5. สรปุ ผลของการเรียนรู 1. สังเกตพฤติกรรมการมีสวนรว มในการเรยี น 2. ประเมนิ ผลงานที่ไดรบั มอบหมายจากใบงาน 3. ประเมินผลจากการตอบคาํ ถาม/การอภิปรายผล ระบบการจัดการสีของโปรแกรม Photoshop | 147

ใบงานที่ 6 ผลิตภาพพมิ พผานระบบการจดั การสขี องโปรแกรม Photoshop 1. วตั ถปุ ระสงค 1.1 เพ่ือเขาใจความแตกตางในการผลิตภาพพิมพผานระบบการจัดการสี กับภาพพิมพท่ีไม ผานระบบการจดั การสี ของโปรแกรม Photoshop ได 1.2 เพ่ือเขาใจความแตกตางในการทํางานของการจัดการสี กับการทํางานโดยไมผานการ จดั การสีของโปรแกรม Photoshop ได 1.3 เพือ่ วเิ คราะหหาคุณภาพและความแตกตางระหวางไฟลภาพท่ีผานกระบวนการจัดการสี กับไมผ า นกระบวนการจดั การสขี องโปรแกรม Photoshop ได 2. วิธีการปฏบิ ัติงาน/มอบหมายงาน 2.1 งานกลมุ 10-13 คน 2.2 นําไฟลภาพดจิ ทิ ัลที่ไมผ านกระบวนการจดั การสขี องโปรแกรม Photoshop บนั ทึกไฟล 2.3 ปรับไฟลภาพดิจิทัลจากขอ 2.2 มาทําการผานกระบวนการจัดการสีของโปรแกรม Photoshop ตามหลักวธิ กี าร แลวบันทกึ ไฟล 2.4 ทําการวิเคราะหความแตกตางของภาพท่ีไดผานกระบวนการจัดการสีและไมผาน กระบวนการจัดการสขี องโปรแกรม Photoshop 2.5 อภปิ รายผล/วิเคราะหผ ลของแตล ะกลมุ 2.6 นําเสนอผลงาน/ความรู 2.7 สรุปผลของความรเู พ่อื นาํ ความรไู ปใชต อไป 2.8 มอบหมายงานเพื่อการคนควา ขอ มูลในเรอ่ื ง คําส่ังในโปรแกรม Adobe Illustrator ท่ใี ช ในระบบการจดั การสี สําหรับการเรยี นการสอนในครั้งตอไป 3. การสงงานและการใหคะแนน 3.1 ใหนกั ศึกษาสง ทายชั่วโมง 3.2 ตรวจเช็คเปน รายกลุม จากไฟลภ าพดจิ ิทลั ท้ัง 2 ภาพๆ ละ 1 แผน 3.3 ตรวจเช็คเปน รายกลมุ จากการอภิปรายและการนาํ เสนอ 3.4 การเขา เรียนและใหค วามรวมมอื ในกิจกรรมการเรียนการสอน 148 | ระบบการจัดการสี

สปั ดาหท ี่ 7 แนวการสอน รหัสวชิ า 08-212-205 เวลา 5 ชั่วโมง ทฤษฎี 2 ชัว่ โมง หนว ยท่ี 3 โปรแกรมการจดั การสี ปฏบิ ัติ 3 ชัว่ โมง ชื่อบทเรยี น บทที่ 7 ระบบการจดั การสีของโปรแกรม Illustrator ตอนท่ี 1 Color Settings ตอนที่ 2 Assign/Convert to Profile ตอนท่ี 3 Proof Setup ตอนท่ี 4 Save As Illustrator Document ตอนท่ี 5 Save As Adobe PDF ตอนที่ 6 Print จุดประสงคการสอน 1. นําความรเู กยี่ วกบั ระบบการจดั การสีของโปรแกรม Illustrator มาใชในงานจดั การสี 1.1 อธิบายการตั้งคาสี การเลือกใช Assign/Convert to Profile ในการจัดการสีผาน โปรแกรม Illustrator ได 1.2 อธิบายความแตกตางของทําการปรูฟงานพิมพกับการสั่งงานพิมพในการจัดการสีผาน โปรแกรม Illustrator ได 1.3 บอกขน้ั ตอนการบันทกึ ไฟลง านพิมพในการจัดการสผี า นโปรแกรม Illustrator ได 2. มีทกั ษะในการจดั การสขี องงานพมิ พดว ยโปรแกรม Illustrator 2.1 ทําการต้ังคาสี การเลือกใช Assign/Convert to Profile ในการจัดการสีผานโปรแกรม Illustrator ได 2.2 ทาํ การปรฟู งานพิมพก ับการสัง่ งานพิมพในการจดั การสผี า นโปรแกรม Illustrator ได 2.3 ทําการบนั ทึกไฟลงานพิมพใ นการจดั การสผี านโปรแกรม Illustrator ได 2.4 บอกความแตกตางของไฟลภาพที่ผานการจัดการสี กับไฟลภาพท่ีไมผานการจัดการสีใน โปรแกรม Illustrator ได 3. มีความรบั ผิดชอบ 3.1 เขา เรียนและใหค วามรว มมอื ในกจิ กรรมการเรยี น 3.2 สงงานตรงตามเวลาท่กี าํ หนด ระบบการจัดการสีของโปรแกรม Illustrator | 149

เน้อื หาประกอบการเรียนการสอน Adobe Illustrator เร่ิมมีระบบจัดการสีเปนรูปเปนรางชัดเจนในเวอรช่ัน 7 และได พัฒนาเร่ือยมา แมโดยหลักๆ แลว ระบบจัดการสีของ Illustrator จะคลายกับ Photoshop แตเน่ือง ดวยความที่เปนโปรแกรมซึ่งเนนขอมูลแบบ Vector เปนหลัก จึงทําใหมีหลายสวนที่ตางจาก Photoshop ซ่ึงเนนขอมูลแบบ Pixel นอกจากนั้น ความสามารถในการ Place ไฟลภาพเขามาใน งาน และเซฟไฟลเ ปน PDF/X ไดทําใหร ะบบจดั การสขี อง Illustrator ซบั ซอนวกวนกวา Photoshop มาก ระบบจัดการสีของ Adobe Illustrator แบงออกไดเปน 6 สวน ไดแก Color Settings, Assign/Convert to Profile, Proof Setup, Save As Illustrator Document, Save As Adobe PDF และ Print 1. Color Settings ภาพที่ 7.1 Color Settings ไดอะล็อกบ็อกซของ Adobe Illustrator CS6 Color Setting สําหรับเซตดีฟอลตตางๆ ของระบบจัดการสีใน Illustrator สามารถเซตได โดยไปที่ Edit Color Settings จากนั้นใหคลิกปุม Advanced Mode ท่ีอยูบริเวณดานซายบน เพ่ือ เผยใหเห็นถึง Options ทั้งหมด ซ่ึงแบงออกเปน 5 กลุม ไดแก Settings, Working Spaces, Color Management Policies, Conversion Options และ Description 150 | ระบบการจดั การสี