เอกสารประกอบการสอน รายวิชา 08-212-205 ระบบการจัดการสี (Color Management System)

1.2 การแปลงคา สโี ดยผานระบบสีไมอิงอุปกรณ เปนการแปลงคาสีนําเขาเปนคาสีในระบบ มาตรฐานที่ไมอิงอุปกรณกอน แลวจึงแปลงคาสีจากระบบสีท่ีไมอิงอุปกรณเปนคาสีสงออกของ อุปกรณพิมพผลออก แนวทางน้ีนิยมใชกันแพรหลายในระบบการจัดการสีปจจุบัน ระบบสีท่ีไมอิง อุปกรณ คือระบบสีของ CIE การแกสีในระบบสีท่ีไมอิงอุปกรณสามารถทําไดโดยไมมีขอจํากัด ไม แปรเปลีย่ นตามอุปกรณท ใี่ ชไ มวา จะใชอุปกรณใด ๆ ทําใหมีความคลองตัวในการทํางานมากขึ้น ใหคา สีท่ีมีความถกู ตอ ง และความซับซอนของการแปลงขอมลู ลดลง การแปลงคาสโี ดยผา นระบบสีของ CIE น้ีจะตองมีการแปลงคาสีจากระบบสีที่อิงอุปกรณเปน คา สใี นระบบสที ีไ่ มอ งิ อปุ กรณ เชน 1.2.1 คา สจี ากเครื่องกราด ซง่ึ เปน คา สีในระบบ RGB ใหเ ปนคาสีในระบบสี CIELAB 1.2.2 คาสีจากจอภาพ ซ่ึงเปน คา สใี นระบบ RGB ใหเปนคาสใี นระบบสี CIELAB 1.2.3 คาสีจากเคร่ืองพิมพปรูฟดิจิทัล ซึ่งเปนคาสีในระบบ CMYK ใหเปนคาสีใน ระบบสี CIELAB ภาพท่ี 12.2 การแปลงคา สผี านระบบสีท่ไี มอิงอปุ กรณ ทีม่ า: Hutcheson Consulting website ตัวอยางการแปลงขอมูลสีจากระบบสี CMYK เปนระบบสี CIELAB และจากระบบสี RGB เปน ระบบสี CIELAB ดังตารางท่ี 12.1 และตารางท่ี 12.2 การแปลงคา สีและการปรบั เทยี บสีระหวา งอุปกรณ | 251

ตารางที่ 12.1 ตัวอยา งขอ มูลสี RGB ที่แปลงเปนคาสี CIE LAB ตารางที่ 12.2 ตวั อยางขอมลู สี CMYK ท่แี ปลงเปน คา สี CIE LAB ในการวัดคาสีท่ีจะเก็บเปนคาโพรไฟลสี จะมีสีตาง ๆ มากมายใหตองแปลงคาสีจากระบบสี ตาง ๆ ในการแปลงคาสีในระบบการจัดการสีใหไดผลที่ดี จะมีการรวมตารางแปลงคาสีเปนตาราง เดียว ซ่ึงหากรวมตารางท้ังสองของระบบสี CMYK และระบบสี RGB จะไดเปนตารางท่ี 12.3 ซึ่ง ตารางน้ีเปนตัวกลางเชื่อมโยงระหวางคาสีของระบบสีตาง ๆ ดังกลาว ซึ่งระบบการจัดการสีจะนํา ตารางแปลงคาสีมาใชเ มื่อมกี ารเทียบสขี องท้งั สองอปุ กรณ ตารางที่ 12.3 ความสมั พันธร ะหวางคาสี CMYK คาสี CIE LAB และคา สี RGB นอกจากการใชตารางแปลงคาสีอาจใชเปนสมการในการแปลงคาสีเช่ือมโยงระหวางระบบสี (color space transformation algorithm) มาตรฐานไอซีซีจะเรียกวา ชุดคําสั่งแปลงคาสี (color matching module, CMM) สถานะของคาสีในระบบสี CIE ตามมาตรฐานไอซีซี เรียกวา Profile Connection Space หรือ PCS โดย พีซีเอส มีหนาท่ีเช่ือมโยงโพรไฟลสีท้ังหมดของอุปกรณชนิด 252 | ระบบการจดั การสี

ตางๆ เขาดวยกัน ดังภาพท่ี 12.3 การแปลงคาสีข้ึนกับจุดพิกัดของสีที่จะแปลงคา และจุดพิกัดที่ แตกตา งระหวางอุปกรณนําเขาและอุปกรณพิมพผลออก Input Device Profile Connection Space Output Device RGB Profile CMYK Profile (RGB Space) (CMYK Space) ภาพท่ี 12.3 โพรไฟลส ที ่ีเชือ่ มโยงกันเปน Profile Connection Space ทม่ี า:http://curta.dlinkddns.com/html_photography/Color_Management_Color_Space_Conversion /Color_Management_Color_Space_Conversion.htm 2. แนวทางการปรบั เทียบสีระหวางอปุ กรณ ในการปรับเทียบสรี ะหวา งอุปกรณเพื่อแปลงคาสีระหวางกันนั้น เนื่องจากอุปกรณตาง ๆ น้ัน มักจะมีขอบเขตการผลิตสีตางกัน จึงจําเปนตองมีการปรับขอบเขตสี ซึ่งจะนําโพรไฟลสีของอุปกรณ หน่ึงปรับเทียบกับโพรไฟลสีของอีกอุปกรณหนึ่งเพ่ือปรับขอบเขตสีของอุปกรณท้ังสองใหเทากันหรือ ใกลเคียงกันมากที่สุด โดยปกติขอบเขตสีท่ีไดจากอุปกรณนําเขา เชน เคร่ืองกราด มักจะกวางกวา ขอบเขตสที ี่เครือ่ งพิมพสามารถพมิ พได ในกรณนี ี้จะตอ งการการบบี ลดขอบเขตสที ่ีจะผลิตลง ภาพท่ี 12.4 เปรยี บเทียบขอบเขตสีของขอมลู สจี ากเครอ่ื งกราดภาพ จอภาพ และเคร่ืองพิมพ ทีม่ า: http://campratty.com/Resources/gamuts.jpg การแปลงคา สีและการปรบั เทียบสีระหวางอุปกรณ | 253

บางครั้งขอบเขตสีที่ไดจากอุปกรณนําเขากับขอบเขตสีที่ผลิตไดจากเคร่ืองพิมพมีความ แตกตางในชวงสีใดสีหนึ่งเทานั้น แสดงขอบเขตสีของตนฉบับภาพถายเม่ือนําไปพิมพดวยเครื่องพิมพ จะเห็นวา สีในชวงสีนํ้าเงินและมวงจะอยูนอกขอบเขตสีของภาพพิมพ แตชวงสีเขียว สีเหลือง และสี แดงท้ังหมดยังอยูในขอบเขตสีท่ีพิมพได กรณีนี้จะตองการบีบลดขอบเขตสีเฉพาะชวงที่เปนสีนํ้าเงิน และสมี วงเทา น้ัน ภาพที่ 12.5 เปรยี บเทยี บขอบเขตสขี องขอมลู สจี ากหนาจอภาพ (sRGB color space) กับขอบเขตสี ของเครอ่ื งพิมพ (U.S. Web Coated (SWOP) v2 color space) ท่มี า: https://learn.corel.com/wp-content/uploads/2018/03/color-profile.jpg ขอบเขตสีของเคร่ืองพิมพท่ีมากกวาขอบเขตสีของตนฉบับเกิดขึ้นนอยมาก เชน ตนฉบับเปน ภาพถายสีและถายเปนภาพสไลดสีดวยเครื่องถายภาพสไลดสี ซึ่งสามารถยังคงคาสีทุกสีไดเหมือนกับ ขอ มูลที่กราดเขาสรู ะบบแตก ารขยายขอบเขตสีท่ีผลิตไดจะทําใหภาพสไลดสีท่ีพิมพออกมาดีกวา หรือ บางกรณีที่ขอบเขตสีของภาพตนฉบับและอุปกรณแสดงผลเทากัน จึงไมตองมีการปรับขอบเขตสีของ ขอมูล เชน การแสดงสีของภาพถายออกทจี่ อภาพคอมพวิ เตอร ภาพที่ 12.6 การปรับขอบเขตสใี นการเทยี บสขี องอุปกรณที่ใชงาน ที่มา: ซาย http://www.newsandtecharchives.com/issues/2004/03-04/pt/images/30Figure_1.gif ท่มี า: ขวา http://www.signindustry.com/computers/articles/images/2007-04-30_figure2.gif 254 | ระบบการจัดการสี

ในขน้ั ตอนการปรับขอบเขตสีของอุปกรณนําเขาและอุปกรณพิมพผลออก เพ่ือเทียบสีของทั้ง สองอุปกรณใหใกลเ คียงกันมากท่ีสดุ ในการเทียบสีตามมาตรฐานไอซีซี มีวัตถุประสงค 2 ประการ คือ ตองการปรับเทียบสีใหสีของภาพพิมพใกลเคียงกับสีของตนฉบับโดยใชการวัดคาสี (reference match หรือ colorimetric reproduction) และตอ งการปรบั เทียบสขี องภาพพิมพแ ละสีของตนฉบับ โดยใหผลลัพธท่ีทําใหผูมองภาพพอใจ (appearance match หรือ perceptual reproduction) ดังนน้ั เพ่ือท่ีจะใหไดผลตามวัตถุประสงคท่ีตองการ การปรับขอบเขตสีในการเทียบสีของอุปกรณท่ีใช ตองการคําส่ังการปรับขอบเขตสี มาตรฐานไอซีซีเรียกคําส่ังการปรับขอบเขตสีนี้วา เร็นเดอรริง อินเท็นต (rendering intent) การปรับขอบเขตสีจะปรับขอมูลสีของอุปกรณที่ตองใหแสดงสีใหม ตามคาํ ส่ังการปรับขอบเขตสีของสที ่ีตอ งการ เมื่อจะใชจอภาพในการควบคุมคุณภาพของงานกอนพิมพ โดยทําใหจอภาพสามารถแสดงสี ไดใกลเคียงกับแผนพิมพจริง ในขณะที่ใชโปรแกรมตกแตงภาพ จะตองตั้งคาสีในโปรแกรมกอน เชน ในโปรแกรม Photoshop จะมีคําส่ัง Color Setting ซ่ึงจะปรากฏหนาจอ ดังภาพท่ี 12.7 ใหใส โพรไฟลของจอภาพที่ใชในกรอบรายการของ RGB และในกรอบรายการ Color Management Policies ใหตั้งคาเปน On หากตองบันทึกคาท่ีตั้งไวก็สามารถทําไดโดยกําหนดชื่อที่ตองการจัดเก็บ เพอ่ื จะไดเ รยี กกลบั มาใชง านไดใ นโอกาสตอไป (ภาพซา ย กําหนด ปด) (ภาพขวา กาํ หนด เปด ) ภาพที่ 12.7 การต้ังคา สีในโปรแกรม Photoshop โดยกําหนดคา โพรไฟลของจอภาพไว การแปลงคาสแี ละการปรับเทียบสีระหวางอปุ กรณ | 255

3. การปรับเทียบขอบเขตสี วิธีการปรบั เทียบขอบเขตสมี ีหลายวธิ ี ขนึ้ กับความสัมพันธระหวางขอมูลสีนําเขาหรือโพรไฟล สีนําเขา กบั ขอมลู สีสงออกหรอื โพรไฟลสีของอุปกรณพิมพผลออกตามมาตรฐานไอซีซี ไดกําหนดคําสั่ง การปรับเทยี บขอบเขตสไี ว 4 ลักษณะ ดงั นี้ 3.1 การปรับเทียบขอบเขตสีแบบใชการวัดสีสัมบูรณ (colorimetric matching หรือ absolute colorimetric rendering) จะไมมีการบีบลดสีท่ีอยูในขอบเขตท่ีอยูในขอบเขตสีทั้งสอง อุปกรณ ทําใหแสดงสีทั้งหมดท่ีอยูขอบเขตสีทั้งสองอุปกรณไดเหมือนกัน ถาเคร่ืองพิมพมีขอบเขตสี เทา กับขอบเขตสีของตนฉบับ สีของภาพพิมพจะเหมือนกับสีของตนฉบับทุกประการ แตถาขอบเขตสี ของเคร่ืองพิมพแคบกวาขอบเขตสีของตนฉบับ การปรับเทียบขอบเขตสีแบบน้ีจะบีบลดเฉพาะสีที่อยู ขอบเขตสีใหลงยังขอบเขตสีของเครื่องพิมพที่มีขอบเขตสีแคบกวา ทําใหเคร่ืองพิมพจะไมสามารถ พิมพสีท่ีมีความอิ่มตัวสีสูงสุดของตนฉบับที่อยูนอกขอบเขตสีของเคร่ืองพิมพได ดวยเหตุท่ีการ ปรับเทยี บคา สจี ะเปนการปรับเทียบเฉพาะสที อ่ี ยูข อบเขตสเี ทา นั้น ในภาพท่ีบริเวณไลน้ําหนักสีจะมาก ไปนอ ย (grandient) จะเหน็ ความแตกตางของภาพไดชัด ดังนั้น จึงมักจะใชการปรับเทียบขอบเขตสี ลักษณะนี้กับการเทียบสีระหวางอุปกรณท่ีมีขอบเขตสีไมแตกตางกันมาก หรือการเทียบสีระหวาง อปุ กรณท ใ่ี ชร ะบบสีเดยี วกนั เชน การแปลงคา สี CMYK to CMYK หรอื ตองการผลิตสีใหถูกตองกับ ตน ฉบบั มากทีส่ ุด เชน สเี ครื่องหมายทางการคา สตี ราสญั ลกั ษณ เปนตน ทมี่ า : ซา ย http://www.newsandtecharchives.com/issues/2004/03-04/pt/images/30Figure_4.gif ทมี่ า : ขวา http://www.signindustry.com/computers/articles/images/2007-04-30_figure9.gif ทีม่ า: การจดั การสีเพอื่ งานกราฟก 2551 : 59 256 | ระบบการจดั การสี

ทม่ี า: http://pds2.egloos.com/pds/1/200604/24/45/c0037345_13571377.jpg ภาพที่ 12.8 การปรับขอบเขตสแี บบใชการวดั สีสัมบูรณ ภาพที่ 12.9 คาสตี รงจดุ ขาวของจอภาพและเคร่อื งพิมพ ท่มี า: https://1.bp.blogspot.com/-1wbZQub1uI0/TtNwAsFTE3I/AAAAAAAABl8/CxYJtpzN59k/s1600/w-p.jpg ในการปรับเทียบขอบเขตสีแบบใชการวัดสีสัมบูรณนี้ จะมีการควบคุมจุดขาวของอุปกรณตน ทาง และอุปกรณปลายทางเปนคาสีเดียวกัน โดยปกติแลวคาสีของจุดขาวแตละอุปกรณจะไมเทากัน ดังภาพท่ี 12.9 โดยใหคาสีของจุดขาวอุปกรณปลายทางเปนหลักและปรับจุดขาวของอุปกรณตนทาง ตัวอยางเชน ถาใหมีการควบคุมจุดขาวใหไดตามแผนพิมพบนกระดาษหนังสือพิมพ ก็ตองมีการปรับ คา สีของจุดขาวเปนสีของพื้นกระดาษหนังสอื พมิ พ การปรับขอบเขตสีแบบนีจ้ ะใหผลที่ดีในการทําแผน ปรูฟสีที่ตองการจําลองสีใหเหมือนกับแผนพิมพจริง หรือตองการใหจอภาพแสดงสีเหมือนกับแผน พิมพจริง แตถานําไปใชพิมพงานจริงโดยพิมพบนกระดาษท่ีมีสีไมขาว อาจจะทําใหสีผิดเพี้ยนไปจาก เดิมได เนื่องจากมีการเพ่มิ สขี องกระดาษไปแลว การแปลงคา สแี ละการปรับเทียบสรี ะหวางอุปกรณ | 257

ภาพท่ี 12.10 ตวั อยางงานในการเลอื กใชค ําสัง่ ปรบั ขอบเขตสีแบบใชว ดั สีสมั บรู ณ ท่ีมา: http://www.signindustry.com/computers/articles/images/2007-04-30_figure10.jpg 3.2 การปรับขอบเขตแบบใชก ารวัดสีเปรียบเทียบ (relative colorimetric rendering) ชุดคําสั่งการปรับขอบเขตสีลักษณะน้ี จะมีการปรับคาสีเฉพาะสีท่ีอยูนอกขอบเขตสีของเครื่องพิมพ เทานั้น โดยบีบลงใหอยูในขอบเขตสีของอุปกรณพิมพออกเชนเดียวกับการปรับขอบเขตสีแบบใชการ วดั สีแบบสัมบูรณ แตแ ตกตางกันตรงทกี่ ารกําหนดจุดขาวของภาพ คอื ตองปรบั คาสีของจุดขาวใหเปน สีเดียวกัน แตโดยยึดสีของตนทางเปนหลัก ผลก็คือ จะใหสีของแผนพิมพเปนสีขาวเหมือนกับสีของ ตนฉบับ แมวาจะเปนการพิมพบนกระดาษที่มีสีไมขาวเหมือนตนฉบับ วิธีการน้ีอาจจะไมใหผลดาน คุณภาพมากนกั เน่อื งจากอาจจะไมสามารถปรับสีที่น้ําหนักสีนอยท่ีสุดและสีท่ีมีความอิ่มตัวสีสูงสุดให อยูภ ายในขอบเขตสีของอุปกรณพ ิมพผ ลออกได ทาํ ใหขาดรายละเอียดของภาพในสว นน้ีไป ทม่ี า: http://www.signindustry.com/computers/articles/images/2007-04-30_figure7.gif ทม่ี า: การจดั การสีเพือ่ งานกราฟก 2551 : 61 ภาพท่ี 12.11 การปรับขอบเขตสแี บบใชก ารวดั สเี ปรยี บเทียบ 258 | ระบบการจดั การสี

ภาพที่ 12.12 ตัวอยางงานในการเลอื กใชค าํ สั่งปรับขอบเขตสแี บบใชวดั สเี ปรยี บเทียบ ท่มี า: http://www.signindustry.com/computers/articles/images/2007-04-30_figure8.jpg ภาพท่ี 12.13 เปรยี บเทยี บการปรับขอบเขตสแี บบใชก ารวัดสีสมั บูรณและแบบใชก ารวดั สีเปรียบเทยี บ และแบบใชการวดั สเี ปรียบเทียบ ณ จุดขาว ทมี่ า: https://1.bp.blogspot.com/- 0XuguWnPUsI/TtNwbaFxckI/AAAAAAAABmc/yPzQ8Xm6_UE/s1600/c-spcace.jpg 3.3 การปรับขอบเขตสีแบบใชการยอมรับ (perceptual rendering) การปรับขอบเขตสี ลักษณะนี้จะบีบลดขอบเขตสีของภาพจากที่มีขอบเขตสีกวางลงมาใหอยูภายในขอบเขตสีของ เครื่องพิมพ โดยจะมีการปรับคาสีทุกคาในภาพ แมวาสีน้ันจะอยูในขอบเขตของเครื่องพิมพก็ตาม การปรับคาสีของภาพจึงเปนการปรับลดลงทุกคาสีอยางเปนสัดสวนและสัมพันธกับสีขางเคียง จึงยัง รักษาการลดหล่ันน้ําหนักสีใหใกลเคียงกับตนฉบับมากท่ีสุด เพื่อทําใหมองเห็นสีของภาพไม เปลี่ยนแปลงมากนัก วิธีน้ีเปนวิธีการท่ีใชมากท่ีสุดสําหรับตนฉบับภาพท่ัวๆ ไป ท่ีมีการแปลงคาสีจาก ระบบสี RGB เปน ระบบสี CMYK ทีม่ า: ซา ย http://www.newsandtecharchives.com/issues/2004/03-04/pt/images/30Figure_3.gif ท่มี า: ขวา http://www.signindustry.com/computers/articles/images/2007-04-30_figure5.gif การแปลงคา สแี ละการปรบั เทียบสีระหวางอุปกรณ | 259

ทีม่ า: การจัดการสีเพอ่ื งานกราฟก 2551 : 62 ทีม่ า: http://pds1.egloos.com/pds/1/200604/24/45/c0037345_13572085.jpg ภาพที่ 12.14 การปรบั ขอบเขตสีแบบใชการยอมรับ ภาพที่ 12.15 ตัวอยางงานในการเลอื กใชคาํ ส่งั ปรบั ขอบเขตสีแบบใชก ารยอมรบั ท่มี า: http://www.signindustry.com/computers/articles/images/2007-04-30_figure6.jpg 260 | ระบบการจัดการสี

ท่มี า: http://lh6.ggpht.com/- GB3_N2DzmOg/UEt2DUZROuI/AAAAAAAAAmk/NrY3YcVoA5c/Relative%252520vs%252520Perceptual.png?i mgmax=800 ทีม่ า: https://image.slidesharecdn.com/colourmanagement-130723070008-phpapp02/95/colour- management-27-638.jpg?cb=1374562917 ภาพท่ี 12.16 เปรยี บเทยี บการปรบั ขอบเขตสแี บบใชก ารวัดสเี ปรียบเทยี บและแบบใชการยอมรบั 3.4 การปรับขอบเขตสีแบบคงความอ่ิมตัวสีสูงสุด (saturation preservation rendering) การปรบั ขอบเขตสลี กั ษณะนีเ้ ปนการปรับคาสีที่อยนู อกขอบเขตสที ้ังหมดมาอยูที่คาสีตรงขอบเขตสีท่ีมี ความอ่ิมตัวสีสูงสุดของอุปกรณพิมพผลออกหรือเคร่ืองพิมพปรูฟดิจิทัล หรือคาสีสูงสุดของตนฉบับท่ี ยงั อยูในขอบเขตสีของเครอ่ื งพิมพก ็จะปรับใหมาอยูท่ีสุดขอบเขตสีของเคร่ืองพิมพ วิธีน้ีจะใชในกรณีที่ ภาพตนฉบับมีสีท่ีมีความอิ่มตัวสีสูงๆ เปนสวนใหญ เชน ภาพการตูน ภาพกราฟก ซ่ึงตองการใชภาพ พมิ พท่ีไดม สี สี ดใส ความอม่ิ ตัวสีสูงข้ึน เมื่อปรับคาความอ่ิมตัวสีใหอยูในขอบเขตสีของเคร่ืองพิมพแลว จะทาํ ใหจาํ นวนสีทม่ี ีความอิ่มตัวสีสูงของภาพพิมพจะมากกวาภาพตนฉบับ เนื่องจากมีการปรับสีที่อยู การแปลงคา สีและการปรบั เทยี บสรี ะหวางอปุ กรณ | 261

ในขอบเขตสีของเครื่องพิมพใหเขาใกลสีที่ความอิ่มตัวสีสูงสุด แตการปรับขอบเขตสีดวยวิธีนี้ สีทุกสีท่ี อยนู อกขอบเขตสีของเคร่อื งพิมพจะปรบั มาเปนสเี ดยี วกนั คอื สีทีค่ วามอ่มิ ตัวสีสูงสดุ ทีม่ า: ซาย http://www.newsandtecharchives.com/issues/2004/03-04/pt/images/30Figure_2.gif ที่มา: ขวา http://www.signindustry.com/computers/articles/images/2007-04-30_figure3.gif ท่ีมา: การจัดการสเี พอ่ื งานกราฟก 2551 : 63 ภาพที่ 12.17 การปรับขอบเขตสีแบบคงความอ่ิมตัวสีสงู สดุ ภาพท่ี 12.18 ตวั อยางงานในการเลอื กใชค ําส่งั ปรบั ขอบเขตสแี บบคงความอม่ิ ตัวสีสงู สดุ ที่มา: http://www.signindustry.com/computers/articles/images/2007-04-30_figure4.jpg สิ่งท่ีสําคัญในการใชระบบการจัดการสีเพ่ือแปลงคาสีและเทียบสีระหวางอุปกรณ คือตองให แนใจวาสภาพการปรับตั้งมาตรฐานท่ีปรับไวสําหรับการสรางโพรไฟลสีของอุปกรณตองคงท่ี เหมือนกับขณะท่ีใชการจัดการสี โดยไมมีการเปลี่ยนการทํางานของอุปกรณ เชน การเทียบสีระหวาง จอภาพกับเครื่องพิมพปรูฟดิจิทัล ตองปรับมาตรฐานจอภาพใหคงท่ีเหมือนตอนสรางโพรไฟลจอภาพ 262 | ระบบการจัดการสี

และควบคุมการปรับตั้งมาตรฐานของเครื่องพิมพใหคงท่ี และใชวัสดุใชพิมพท่ีมีสมบัติเหมือนกับที่ สรา งโพรไฟลส ี มิฉะน้ัน ระบบการจัดการสีจะไมส ามารถแปลงคา สแี ละเทยี บสีไดถ ูกตอง ภาพที่ 12.19 ตารางเปรียบเทียบลกั ษณะการนาํ ไปใชง านของการปรบั เทียบขอบเขตสี https://domvarney.files.wordpress.com/2016/08/rendering-intents1.jpg?w=700&h=362 ภาพท่ี 12.20 เปรียบเทยี บความแตกตางของขอบเขตสีของการปรับเทยี บสีแตล ะแบบ ทมี่ า:https://www.researchgate.net/profile/Paul_Fleming2/publication/228601185/figure/fig11/AS:3020320 75411469@1449021466781/Illustration-of-different-rendering-intents-for-output-devices-The-outline-in- the.png การแปลงคาสีและการปรับเทียบสีระหวางอุปกรณ | 263

4. โปรแกรมแปลงคา สีและปรบั เทียบสี โปรแกรมแปลงคาสี (color transformation engine) เปนหนวยที่แปลงคาสีท่ีเรียกวา คัลเลอรเอ็นจิน (color engine) จะใชโพรไฟลสีของอุปกรณ เมื่อมีการสงผานขอมูลสีจากอุปกรณ หน่ึงที่เปนอุปกรณตนทางไปยังอีกอุปกรณหน่ึงท่ีเปนอุปกรณปลายทาง เพื่อเทียบสีที่ผลิตไดของทั้ง สองอุปกรณใหเปน คาเดียวกันหรือใกลเคยี งกนั มากท่ีสดุ ระบบการจัดการสีที่มีโปรแกรมสรางโพรไฟล สีจะชว ยใหผ ใู ชสามารถสรา งโพรไฟลข องอุปกรณท ี่มใี ชใ นระบบการจัดพิมพไดตามสภาพการพิมพจริง เม่ือมีการเปล่ียนวัสดุใชพิมพและหมึกพิมพ ก็จะตองมีสรางโพรไฟลของเครื่องพิมพน้ัน จึงทําให สามารถเปล่ียนแปลงคาโพรไฟลสีไดตลอดเวลาตามสภาพใชงานจริง ทําใหการแปลงขอมูลสีมีความ ถูกตองแนนอนข้นึ ปจ จุบนั ผูผลติ ระบบการจัดการสีมักจะมีคาโพรไฟลสีของอุปกรณประเภทตาง ๆ ท่ี สรางขึน้ โดยบริษัทผูผลติ อปุ กรณ เพ่ืออํานวยการความสะดวกใหแกผูใชอุปกรณ โดยผูปฏิบัติสามารถ เรยี กโพรไฟลอปุ กรณม าใชโดยตรงไดเลย โดยไมตองเสยี เวลาในการสรา งโพรไฟลใหมเอง ในการแปลงคาสีระหวางอุปกรณ จะมีการเทียบสีระหวางอุปกรณ ซ่ึงโปรแกรมจะกําหนด วิธกี ารปรบั เทียบสี (color matching method) โดยแปลงคาสีจากอุปกรณหน่ึงไปยังอีกอุปกรณหน่ึง ผานระบบสีที่ไมอิงอุปกรณ โปรแกรมปรับเทียบสีในระบบการจัดการสีมี 2 ระบบ คือ ระบบที่ใช มาตรฐาน ICC และระบบไมใชมาตรฐาน ICC หรือระบบ Closed loop โดยเปนการใชตาราง เปรียบเทียบ (look up table) ในการแปลงคาสีจากอุปกรณหน่ึงไปยังอีกอุปกรณหนึ่ง ซึ่งวิธีการน้ี จะตองทราบอุปกรณท่ีใชในการแปลงคาสีท่ีใหคาสีจากการแปลงใกลเคียงกันมากที่สุด แตเมื่อเปลี่ยน อุปกรณหรืออุปกรณที่ใชงานนาน ๆ อาจผลิตสีผิดเพี้ยนจากเดิม ทําใหการเทียบสีไมถูกตองได ตอง สรางตารางแปลงคา สใี หม ในกรณที ่ไี มม ีโปรแกรมสรา งโพรไฟลสกี ็สามารถจัดการสไี ด โดยในระบบปฏบิ ัติการของเครื่อง คอมพิวเตอรและในโปรแกรมคอมพิวเตอรที่ใชงานท่ัวไป เชน โปรแกรมตกแตงภาพ โปรแกรม จัดประกอบหนา มักจะมีหนวยแปลงคาสีและเทียบสีระหวางอุปกรณมาดวย เพ่ือใชจัดการสีใน เบ้ืองตนได เชน ระบบปฏิบัติการของเคร่ืองแมคอินทอชจะมีคัลเลอรซิงค (Color Sync) ระบบปฏิบัติการวินโดวส จะมีไอซีเอ็ม (ICM) หรือใชได 2 ระบบปฏิบัติการ ไดแก Chromix ColorThink Pro เปนตน ซึ่งจะชวยใหสามารถเลือกโพรไฟลของอุปกรณที่จะใชในงานกอนพิมพ ในขณะปรับแตงภาพ หรือจัดประกอบหนา จากนั้นบันทึกไฟลงานที่สรางไวก็ฝงขอมูลโพรไฟล (embedded profile) ของการจดั การสีไว เพ่ือใหผูใชงานตอไปไดทราบขอมูลโพรไฟลของงาน จะได นําไปใชแกไ ขใหถ กู ตองตอไป 264 | ระบบการจดั การสี

ภาพท่ี 12.21 ตัวอยางโปรแกรมเทียบสใี นระบบการจัดการสี ทม่ี า: https://technologyformedia.files.wordpress.com/2012/11/screen-shot-2012-11-27-at-9-49-35- pm.png ภาพท่ี 12.22 การปรบั เทยี บสี 2 อปุ กรณในโปรแกรมเทยี บสีในระบบการจัดการสี ทม่ี า: http://blog.xritephoto.com/wp-content/uploads/2009/06/4colorspaces-1024x651.jpg เอกสารอา งอิง: ผกามาศ ผจญแกลว และอมรรัตน อัคควัฒน, 2549, การควบคุมคุณภาพงานกอนพิมพดวยระบการ จัดการสี เอกสารการสอนชุดวิชาเทคโนโลยีกอนพิมพ หนวยท่ี 8-15, ฉบับปรับปรุงคร้ังท่ี 1,นนทบุรี, สาํ นกั พมิ พมหาวทิ ยาลยั สุโขทัยธรรมาธิราช, หนา 15-31, 15-47 – 15-57. การแปลงคา สแี ละการปรับเทยี บสรี ะหวา งอปุ กรณ | 265

1. อาจารยบ รรยายประกอบการซกั ถาม โดยการใชสอื่ การสอน วิธกี ารสอนและ 2. นักศกึ ษาปฏบิ ัติงานตามงานท่มี อบหมาย งานกลุม ใบงานครั้งที่ 12 กจิ กรรม 3. นักศกึ ษาแบง กลุมอภิปรายในหอ งเรยี น 4. อาจารยและนักศึกษารวมกนั สรุปบทเรยี น หนงั สอื อางอิง แสดงทา ยแนวการสอน เอกสารใชประกอบ เอกสารสําเนา เรือ่ ง การแปลงคาสีและปรับเทียบสี ระหวา งอุปกรณ วสั ดุและอุปกรณ 1. เครอ่ื งคอมพวิ เตอรแบบพกพา ส่ือการสอน โสตทศั น 2. เครื่องฉายภาพ (Projector) 3. ส่อื Power Point เรื่อง การแปลงคาสีและปรบั เทียบสี ระหวางอุปกรณ 4. กระดานขาว (White board) ใหนกั ศึกษาการแปลงคาสีและปรับเทยี บสรี ะหวางอุปกรณแตละชนิ้ แตละชนดิ ดังน้ี 1. ตดิ ตงั้ โปรแกรมแปลงคา สแี ละปรบั เทยี บสี งานทีไ่ ดร บั มอบหมาย 2. ทําการแปลงคา สแี ละปรบั เทยี บสรี ะหวา งอุปกรณ 2 อปุ กรณ จํานวน 3 ชิ้น 3. วิเคราะหและอภิปรายผลท่ีไดจ ากการปรับเทยี บสรี ะหวางอุปกรณ ตามขอ 2. 4. นําเสนอความรูท ไ่ี ดในแตละกลมุ การวดั ผล 5. สรุปผลของการเรียนรู หมายเหตุ 1. สังเกตพฤตกิ รรมการมีสวนรวมในการเรียน 2. ประเมนิ ผลงานท่ีไดร บั มอบหมายจากใบงาน 3. ประเมินผลจากการตอบคําถาม/การอภิปรายผล 266 | ระบบการจดั การสี

ใบงานท่ี 12 การแปลงคาสีและปรับเทียบสรี ะหวางอปุ กรณ 1. วัตถปุ ระสงค 1.1 เพื่อเขา ใจกระบวนการแปลงคาสรี ะหวา งอปุ กรณแตละชนิดได 1.2 เพอื่ เขาใจกระบวนการปรับเทียบสีระหวางอุปกรณแตละชนดิ ได 1.3 เพือ่ วิเคราะหร ปู แบบของการปรับเทยี บสใี หตรงกบั สงิ่ พิมพแ ตล ะประเภทได 2. วธิ กี ารปฏิบตั งิ าน/มอบหมายงาน 2.1 งานกลุม 3-5 คน 2.2 ติดตัง้ โปรแกรมแปลงคา สีและปรับเทียบสรี ะหวา งอุปกรณ 2.3 ทาํ การแปลงคาสีระหวางอปุ กรณ 2.3 ทําการปรับเทยี บสีระหวา งอุปกรณ 2.4 ทาํ การสรา งโพรไฟลส ที ี่ไดท าํ การปรับเทยี บสีในแตล ะแบบ 2.5 อภปิ รายผล/วเิ คราะหผลของแตล ะกลุม 2.6 นําเสนอผลงาน/ความรู 2.7 สรุปผลของความรูเพอ่ื นาํ ความรูไปใชตอไป 2.8 มอบหมายงานเพ่ือการคนควา ขอ มูลในเร่อื ง ปญหาและอปุ สรรคในการควบคมุ คุณภาพ ดวยระบบการจัดการสี สาํ หรบั การเรียนการสอนในครง้ั ตอไป 3. การสง งานและการใหคะแนน 3.1 ใหนักศกึ ษาสง ทายชว่ั โมง 3.2 ตรวจเช็คเปนรายกลุมจากไฟลมาตรฐานไอซซี ีของการปรับเทียบสีระหวางอุปกรณ ในแต ละแบบ 3.3 ตรวจเชค็ เปนรายกลมุ จากการอภิปรายและการนําเสนอ 3.4 การเขาเรยี นและใหค วามรว มมอื ในกจิ กรรมการเรยี นการสอน การแปลงคา สแี ละการปรับเทียบสีระหวา งอปุ กรณ | 267



สปั ดาหท ่ี 13 แนวการสอน รหัสวิชา 08-212-205 เวลา 5 ชัว่ โมง ทฤษฎี 2 ชวั่ โมง หนว ยที่ 4 กระบวนการจดั การสี ปฏิบัติ 3 ชั่วโมง ชอ่ื บทเรียน บทที่ 13 ปญหาและอปุ สรรคในการควบคุมคุณภาพดวยระบบ การจดั การสี ตอนที่ 13.1 ปญหาและอปุ สรรคจากเคร่ืองมือและอุปกรณ ตอนท่ี 13.2 ปญ หาและอปุ สรรคจากผปู ฏิบตั ิงาน จดุ ประสงคก ารสอน 1. นําความรูเกี่ยวกบั ปญหาและอปุ สรรคในการควบคุมคุณภาพมาใชใ นงานจัดการสี 1.1 ระบปุ ญ หาและอปุ สรรคในการควบคุมคณุ ภาพงานดวยระบบการจดั การสีได 1.2 ระบุการแกไ ขปญ หาและอุปสรรคในการควบคุมคุณภาพงานดวยระบบการจัดการสีได 1.3 วเิ คราะหป ญหาและอปุ สรรคที่เก่ียวของกับการจดั การสไี ด 2. มที ักษะในการแกไขปญหาและอุปสรรคในการควบคุมคณุ ภาพมาใชในงานจดั การสี 2.1 ทาํ การตรวจสอบปญหาและอปุ สรรคในงานพมิ พท่ีเก่ียวของกับการจดั การสีได 2.2 ทําการปรบั แกไ ขปญหาและอุปสรรคในงานพิมพทเี่ กย่ี วของกบั การจดั การสีได 2.3 ทําการวางแผนปองกันปญหาและอุปสรรคของการจัดการสีในงานพิมพท่ีจะเกิดข้ึนใน อนาคตได 3. มีความรบั ผิดชอบ 3.1 เขาเรยี นและใหค วามรวมมอื ในกิจกรรมการเรยี น 3.2 สงงานตรงตามเวลาท่กี ําหนด ปญ หาและอุปสรรคในการควบคุมคุณภาพดวยระบบการจัดการสี | 269

เน้อื หาประกอบการเรยี นการสอน จากหลักการของระบบการจัดการสีที่ใชคามาตรฐานซีไออีในการแปลงคาสีที่อิงอุปกรณของ อุปกรณนําเขา เชน จอภาพ และเครื่องพิมพปรูฟดิจิทัลไปเปนคาสีท่ีไมอิงอุปกรณ ที่เรียกวา ระบบสี เชือ่ มโยงโพรไฟลสีหรือพีซีเอส ในกระบวนการพิมพที่ไมมีระบบการจัดการสี การแปลงคาสีจะทําโดย ไมใชคาสีมาตรฐานซีไออี การแกไขสีจะเปนไปตามกลไกการทํางานของอุปกรณที่ไมมีการอางอิงกับ ระบบสีมาตรฐานที่เปนระบบสีท่ีใหคาสีสอดคลองกับการมองเห็นสีของมนุษย อาจทําให เกิดปรากฎการณเมแทเมอริซึม (metamerism) ได กลาวคือ การมองเปรียบเทียบสีสองสีภายใต แหลงกาํ เนิดแสงตางกัน โดยจะมองเห็นสีเหมือนกนั ภายใตแหลง กาํ เนดิ แสงหน่ึง แตม องเห็นสีแตกตาง กันภายใตอ กี แหลงกาํ เนดิ แสงหนง่ึ การที่มีโพรไฟลสีในระบบการจัดการสีจะชวยใหการแกสีระหวางอุปกรณมีความแนนอน ยิ่งขึ้น ถา กระบวนการผลิตไมใชระบบการจัดการสี ตนฉบับเดียวกันอาจจะทําใหไดภาพพิมพแตกตาง กันดวยการใชอุปกรณพิมพผลออกตางกัน หรือแมแตใชอุปกรณเดียวกัน ถานําเขาขอมูลจากอุปกรณ นําเขาตางกัน ภาพพมิ พท่ไี ดอ าจจะเปน ไปตามที่ตองการดวยการลองผิดลองถูก การท่ีระบบการจัดการสีมีโพรไฟลเช่ือมโยงระหวางอุปกรณ (device link profile) ทําให จําลองสภาพการพิมพส ขี องเครือ่ งพิมพจริงโดยใชเครื่องพิมพปรูฟดิจิทัลได ซึ่งมีความสําคัญตอการทํา ปรูฟสี ตัวอยางเชน เมื่อโพรไฟลสีของการพิมพบนกระดาษปรูฟถูกเช่ือมโยงกับโพรไฟลสีของ เครื่องพิมพปรูฟดิจิทัล ก็จะทําใหเครื่องพิมพปรูฟดิจิทัลจําลองสภาพการพิมพบนกระดาษปรูฟได การจําลองคุณภาพในลักษณะเดียวกันก็สามารถทําได ถาจอภาพเชื่อมโยงกับโพรไฟลสีของ เคร่ืองพมิ พ อยางไรก็ตาม การใชร ะบบการจัดการสีเพ่ือควบคุมคุณภาพการผลิตภาพสี อาจจะไมประสบ ความสําเร็จในการผลติ สีใหม ีคณุ ภาพตามทต่ี องการได เน่ืองจากปญ หาและอุปสรรคท่ีอาจเกิดจากผูใช หรือผผู ลติ ซึ่งมีไดดงั นี้ 1. ปญ หาและอุปสรรคจากเครอื่ งมอื และอุปกรณ 1.1 ความเขาใจไมถกู ตอ งเกีย่ วกับการปรบั ต้งั มาตรฐานและการสรา งโพรไฟลอปุ กรณ เพอื่ ใชร ะบบการจัดการสีบางคนยังมีความเขาใจสับสนระหวางการปรับต้ังมาตรฐาน กับการ สรางโพรไฟลสีสําหรับอุปกรณ โดยการปรับตั้งมาตรฐานเปนการปรับการทํางานของอุปกรณใหมี มาตรฐานการทํางานคงท่ี ขณะที่การสรางโพรไฟลเปนการบอกคุณลักษณะเฉพาะการผลิตสีของ อุปกรณ ซ่ึงกระบวนการท้ังสองแยกจากกัน มีวัตถุประสงคไมเหมือนกัน ตัวอยางเชน การปรับตั้ง 270 | ระบบการจดั การสี

มาตรฐานจอภาพ อาจจะทําการปรับตั้งโดยไมเกี่ยวของกับการสรางโพรไฟลของจอภาพ หรือการ สรา งโพรไฟลจ อภาพอาจทําไดโ ดยไมไ ดมีการปรับตั้งมาตรฐานจอภาพเลยก็ได แตมีความเช่ือมโยงกัน ตรงท่ีการสรางโพรไฟลสีของจอภาพควรกระทําหลังจากท่ีจอภาพไดรับการปรับตั้งมาตรฐานแลว เพ่ือใหการทํางานของระบบการจัดการสีทําไดแนนอนขึ้น จึงไมควรเขาใจผิดวา การสรางโพรไฟล อุปกรณเ ปน ขั้นตอนเดียวกบั การปรับตัง้ มาตรฐานอุปกรณ ภาพท่ี 13.1 แสดงการปรบั ต้ังมาตรฐานและการสรางโพรไฟลอ ุปกรณที่ถูกตอง ท่มี า: https://www.eizoglobal.com/products/coloredge/qcm/print-color-matching.png 1.2 ความไมเ ขา ใจเกยี่ วกับการใชโพรไฟลส่แี ละการฝง โพรไฟลสีอปุ กรณ ในการใชร ะบบการจดั การสี สิ่งสาํ คัญคือการระบุโพรไฟลสีที่ใชใ นการสรางไฟลงาน โดยอยาง นอยจะตองมีโพรไฟลอุปกรณตนทาง และโพรไฟลอุปกรณปลายทางเสมอ การใชโพรไฟลสีของสอง อปุ กรณอาจดาํ เนินการขณะทีเ่ ปดใชงานโปรแกรมประยุกต เชน โปรแกรม Photoshop โดยมีการฝง (embed) โพรไฟลของอปุ กรณท ใ่ี ชใ นการสรางไฟลง านไปพรอ มกับการบนั ทึกไฟลงาน เม่ือสงไฟลงาน ไปใชงานตอ ผูปฏิบัติงานที่ตองทํางานตอจะสามารถทราบท่ีมาของการสรางไฟลงานไดจากการเปด ไฟลงาน โดยกําหนดใหคําส่ัง Color Management Policies เปน On ดังน้ัน ถาผูปฏิบัติไมเขาใจใน การใชโพรไฟลสีและการฝงโพรไฟลสีอุปกรณ อาจสรางปญหาในการผลิตงานพิมพสีได แมวาจะใช ระบบการจัดการสกี ็ตาม ปญ หาและอปุ สรรคในการควบคมุ คุณภาพดว ยระบบการจดั การสี | 271

การใชโ พรไฟลอุปกรณใ นการสรา งไฟลงาน มวี ธิ ที าํ ได 2 ดงั น้ี ภาพท่ี 13.2 การใชโพรไฟลอ ุปกรณที่มกี ารเปด และการปดการจดั การสี ทีม่ า: http://pirate.shu.edu/~mckenndo/Consistent-Color_files/image001.gif 1.2.1 การฝงโพรไฟลอุปกรณมากับไฟลงาน เปนการบันทึกไฟลงานโดยเลือกฝง โพรไฟลอุปกรณตนทางและอุปกรณปลายทางมาพรอมกับการบันทึกไฟลงาน ซึ่งจะทําใหผูใชงาน ตอไปสามารถทราบขอมลู ของการทํางานในโปรแกรมประยกุ ตท ่ใี ชข ณะสรางไฟลงาน เม่ือเปดไฟลงาน ท่ีมีการฝงโพรไฟลอุปกรณมาดวย ในโปรแกรมที่มีขอมูลของโพรไฟลอุปกรณเหมือนกัน ก็จะสามารถ แสดงสีไดใกลเคียงกัน แตถานํามาเปดใชงานในโปรแกรมท่ีมีขอมูลโพรไฟลอุปกรณไมเหมือนกับ โพรไฟลอุปกรณท่ีฝงมากับไฟลงาน โปรแกรมมักจะใชเลือกการกําหนดโพรไฟลใหแกไฟลงานได 3 แนวทาง คอื 1.2.1.1 ใชโ พรไฟลของอุปกรณตามที่ฝงในไฟลงาน เชน หากไฟลงานไดฝง โพรไฟลของจอภาพ เปน Adobe RGB ไว และฝงโพรไฟลของเคร่ืองพิมพเปน US SWOP แตใน โปรแกรมที่เปด ไฟลง านนี้ ไดกาํ หนดโพรไฟลจอภาพเปน sRGB และโพรไฟลเคร่ืองพิมพเปนมาตรฐาน EURO ถาเลือกใหใชโพรไฟลของอุปกรณตามที่ฝงในไฟลงาน ก็จะเลือกตัวเลือก Use the 272 | ระบบการจัดการสี

embedded profile โปรแกรจะปรับการทํางานโดยใชโพรไฟลของอุปกรณท่ีฝงไวเฉพาะไฟลงานน้ี ทําใหผูใชงานจะเห็นสีของภาพบนจอภาพใชงานใกลเคียงกับสีของจอภาพที่สรางไฟลงานไวเดิม โดย คาสขี องไฟลง านยงั คงเหมือนเดมิ ถาไมมีการปรับแกไขสีของภาพ และตองการพิมพโดยใชรายละเอียดการพิมพ แตกตางจากท่ีกําหนดไว ก็เลือก convent to profile แลวเลือกกําหนดอุปกรณปลายทางเปน Printer profile ตามรายละเอียดที่ตอ งการพมิ พ ภาพท่ี 13.3 การเลือกใช Use the embedded profile ทม่ี า: https://www.adorama.com/alc/alc_images/article8054_1.jpg 1.2.1.2 ใชโพรไฟลอุปกรณตามโปรแกรมท่ีเปดใชงาน แนวทางน้ีผูใชจะ เลือก Convert documents colors to the working space โปรแกรมตกแตงภาพจะแปลงคาสี ของไฟลงานที่เปดใชงานใหอยูในโพรไฟลตามโปรแกรมที่เปดใชงานอยู เชน ถาไฟลงานฝงโพรไฟล จอภาพเปน Adobe RGB และโพรไฟลเคร่ืองพิมพเปน US SWOP แตเปดใชงานในโปรแกรมตกแตง ภาพทใี่ ชโ พรไฟลจ อภาพ sRGB และเคร่ืองพิมพเปน EURO เม่ือเลือกแนวทางนี้โปรแกรมตกแตงภาพ จะแปลงคา สใี หใ ชโพรไฟลจอภาพ sRGB ซ่ึงจะมีคาสี RGB เปล่ียนไป เพื่อใหแสดงสีไดใกลเคียงกับสีที่ เห็นบนจอภาพเดมิ และเปล่ียนคา สใี หใชเ ครอ่ื งพิมพเปน EURO ในการใชโพรไฟลในการสรางงาน จะมีท้ังโพรไฟลของอุปกรณนําเขา คือ โพรไฟลของเคร่ืองกราดและโพรไฟลของอุปกรณพิมพผลออก คือ โพรไฟลของจอภาพและโพรไฟล ของเคร่ืองพิมพ ถามีโพรไฟลทั้ง 3 อุปกรณฝงมากับไฟลงาน จะใหการแสดงสีของภาพที่ไปเปดใน โปรแกรมใชงานอื่นใกลเคียงกับท่ีใชสรางไฟลงานโดยแสดงภาพใกลเคียงกับตนฉบับ และงานพิมพที่ ไดก็ใกลเคียงกับสีบนจอภาพ และสีของตนฉบับ แตถาไมสามารถมีโพรไฟลทั้ง 3 อุปกรณ ก็ควรมี ปญหาและอุปสรรคในการควบคุมคณุ ภาพดว ยระบบการจัดการสี | 273

โพรไฟลอ ยางนอ ย 2 อปุ กรณ โดยอาจจะเปนโพรไฟลของจอภาพและโพรไฟลของเคร่ืองพิมพ เพ่ือให สีท่แี สดงบอจอภาพใกลเคียงสีบนแผน พมิ พ โดยไมสนใจสีของตน ฉบบั ภาพท่ี 13.4 การเลือกใช Convert documents colors to the working space ทม่ี า: https://www.dummies.com/wp-content/uploads/329199.image0.jpg 1.2.1.3 ไมใชโพรไฟลท่ีฝงมากับไฟลงาน ถาเลือกแนวทาง Discard the embedded profile โปรแกรมท่ีเปดไฟลงานจะละทิ้งโพรไฟลท่ีฝงมากับไฟลงาน โดยไมมีการแปลง คาสหี รือเทียบสีใหเขากับโพรไฟลท ใ่ี ชงานในโปรแกรม การทํางานจะใชระบบสีท่ีทํางานในการแสดงสี ภาพ ซ่ึงภาพที่เห็นบนจอภาพที่ใชงานจะไมเหมือนกับภาพท่ีเห็นบนจอภาพเดิมท่ีใชสรางไฟลงาน ซึ่ง อาจจะทาํ ใหสีผิดเพ้ียนไปจากเดิมท่ผี สู รา งไฟลงานไดท ําไว จงึ ไมแ นะนาํ ใหเลอื กแนวทางน้ี ภาพท่ี 13.5 การเลือกใช Discard the embedded profile ทม่ี า: https://frontify.com/assets/img/blog/colors/mismatch.png 274 | ระบบการจดั การสี

ก. ข. ก. การเลือกใช Use the embedded profile ข. การเลือกใช Discard the embedded profile ภาพท่ี 13.6 การเลือกใชโพรไฟลตามทฝ่ี ง มาในไฟลง าน กับ การเลือกไมใ ชโพรไฟลท่ีฝงมาในไฟลง าน ทีม่ า: https://www.thairath.co.th/media/CiHZjUdJ5HPNXJ92GRi7wSnoZcwAb4n8qT.jpg 1.2.2 การไมฝงโพรไฟลอ ุปกรณมากับไฟลงาน บางคร้ังนักออกแบบที่ตกแตงภาพ หรือจัดประกอบหนาอาจจะไมไดบันทึกไฟลงานที่กําหนดโพรไฟลของอุปกรณในโปรแกรมท่ีใชสราง ไฟลงานมาดวย ถึงแมวาจะสรางจากเวิรกโฟลวที่มีระบบการจัดการสี เม่ือนําไฟลงานน้ีไปเปดใชงาน ในโปรแกรม Photoshop ทก่ี าํ หนดให Color Management Policies เปน On ซึง่ เปนการเปด ใหใช ระบบการจัดการสี โปรแกรมจะแจง เตอื นและใหผูใชงานเลือกแนวทางการทาํ งานใน 3 แนวทาง คอื 1.2.2.1 ใหคงคาสีไวเหมือนเดิม โดยเปนการเลือก leave as is โปรแกรม จะแสดงสีโดยใชระบบสีตามท่ีกําหนดในโปรแกรมใชงาน แนวทางน้ีจะทําใหสีเห็นบนจอภาพไม ใกลเคยี งกบั สบี นจอภาพเดมิ ทสี่ รางไฟลง าน และเมื่อบันทึกซา้ํ ก็จะไมไ ดมกี ารฝง โพรไฟลไปกับงาน ภาพที่ 13.7 การเลือกใช leave as is ที่มา: https://i.stack.imgur.com/gH0XL.png ปญหาและอปุ สรรคในการควบคุมคณุ ภาพดวยระบบการจัดการสี | 275

1.2.2.2 ใหใชระบบสี RGB ของโปรแกรมใชงาน โดยเปนการเลือก assign working RGB โปรแกรมจะแสดงสีภาพบนจอภาพโดยใชระบบสีที่ใชงาน ทําใหมองเห็นสีบนจอภาพ ไมเ หมือนกับสีบนจอภาพเดิมท่ีสรางไฟลงานได แตเม่ือมีการบันทึกซํ้า จะมีการฝงโพรไฟลอุปกรณใน โปรแกรมใชงานไปกับไฟลงานดวย ภาพท่ี 13.8 การเลือกใช assign working RGB ทมี่ า: http://www.computer-darkroom.com/ps9_colour/cs2-settings-13.gif 1.2.2.3 ใหใสโพรไฟลใหมกับไฟลงาน โดยเปนการเลือก assign profile โปรแกรมจะใหผูเปดไฟลงานกําหนดโพรไฟลของอุปกรณที่จะตองการใชทํางานตอไป และเม่ือจะ บันทกึ ไฟล กจ็ ะฝง โพรไฟลอ ปุ กรณที่กําหนดไวนั้นไปกับไฟลงานดวย ในกรณีนี้ถาตองการปรับแกสีใน โปรแกรมใชงาน ควรจะแปลงคาสีใหเปนตามระบบสีที่ใชงานโดยเลือกคําส่ัง Convert to working space ภาพที่ 13.9 การเลือกใช assign profile ทมี่ า: http://cdn.artstorm.net/content/2009/07/photoshop-missing-profile.jpg 276 | ระบบการจดั การสี

ท่มี า: http://colormanagementinfo.com/Articles/Assign-vs-Convert/files/page10_1.jpg ท่มี า: http://colormanagementinfo.com/Articles/Assign-vs-Convert/files/page10_2.jpg ภาพที่ 13.10 การเปรียบเทยี บการทํางานของ Convert Profile vs Assign Profile 1.3 ความจําเปนตองสรางโพรไฟลสเี ฉพาะอปุ กรณ อุปกรณบางอุปกรณที่มีโพรไฟลสีมาจากบริษัทผูผลิต เชน เคร่ืองกราด จอภาพ เครื่องพิมพ ปรูฟดิจิทัล แตอาจจะใหสีไมคงท่ีตามขอบเขตสีท่ีกําหนดมาจากโรงงานท่ีผลิตได การสรางโพรไฟลสี ของอุปกรณดวยระบบการจัดการสี จะไดโพรไฟลสีของอุปกรณท่ีใชแปลงคาและเทียบสีไดดีกวาการ ใชโพรไฟลส ีอปุ กรณท่บี ริษทั ผผู ลิตใหมา อยางไรก็ตาม ในการสรางโพรไฟลสีก็ตองอยูในสภาพเดียวกับการใชงานโพรไฟลสีดวย เชน ถาสรางโพรไฟลสีเคร่ืองกราดจากการกราดภาพตนฉบับโปรงใส ก็อาจจะใชไมไดกับการกราดภาพ ตนฉบบั สะทอนแสง หรอื การสรางโพรไฟลส ีเครอ่ื งพิมพปรูฟ ดิจิทัลจากการพิมพบนกระดาษเคลือบผิว มนั ก็จะใชไมไ ดก บั การพิมพบ นกระดาษไมเคลือบผวิ ปญหาและอุปสรรคในการควบคุมคณุ ภาพดวยระบบการจดั การสี | 277

ภาพท่ี 13.11 อุปกรณแตล ะชิ้นควรมีโพรไฟลเปนของเอง https://www.nec-display.com/global/technology/images/CM_en.jpg 1.4 การเพิ่มตารางเทียบคา สีไปในโพรไฟลอปุ กรณ ตารางเทียบคาสีที่เปนสวนหน่ึงในการปรับตั้งมาตรฐานการทํางานของอุปกรณ การเพิ่ม ขอมูลตารางเทียบสีของการปรับต้ังมาตรฐานเขาไปในโพรไฟลสีอุปกรณ เพื่อใหอุปกรณทํางานได แนนอนข้ึน ดูเหมือนจะใหผลท่ีดีแตกลับเปนวิธีการท่ีไมถูกตองนัก เพราะโพรไฟลสีจะบงบอก คุณลักษณะการผลิตสีของอุปกรณ แตไมสามารถปรับชดเชยความเปลี่ยนแปลงการทํางานของ อุปกรณน้ันได หากอุปกรณเสื่อมสภาพลง ยิ่งถาอุปกรณเส่ือมสภาพลงเรื่อย ๆ ก็จะยิ่งไมสามารถใช โพรไฟลน้ันได ถาไมเพ่ิมขอมูลตารางเทียบสีในการสรางโพรไฟลอุปกรณ ก็อาจใชการปรับต้ัง มาตรฐานอปุ กรณใ หเครื่องทํางานปกติ โดยการทาํ ลเิ นยี ไรเซชนั่ อุปกรณได 1.5 การเปลี่ยนการทาํ งานของอุปกรณห ลงั การสรา งโพรไฟลอุปกรณแลว อุปกรณในงานกอนพิมพบางอุปกรณสามารถต้ังเคร่ืองใหทํางานโดยอัตโนมัติ เชน เครื่อง กราดทม่ี ีการตั้งคา จดุ สวา งและจดุ เงาแบบอัตโนมัติขณะทําการกราดภาพ ทําใหเคร่ืองหาจุดสวางและ จุดเงาใหมท กุ ครัง้ โดยคา ทเี่ ครื่องทํางานเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม หากขณะที่มีการสรางโพรไฟลเครื่อง กราด ทํางานภายใตสภาพการตัง้ จดุ สวางและจดุ เงาท่ีคาหนงึ่ เมือ่ มกี ารปรบั เปลี่ยนจุดสวางและจุดเงา ของภาพที่ใชในการสรางโพรไฟลของเครื่องไปเนื่องจากเคร่ืองไดรับการตั้งใหทํางานโดยอัตโนมัติ ก็มี ผลใหเคร่ืองกราดแตกตางจากเดิม การใชโพรไฟลของเครื่องกราดในการจัดการสีอาจไมไดผลดี เทา ท่ีควร ดังนน้ั จึงไมใหเ คร่อื งกราดทํางานแบบอัตโนมตั ิ เพราะจะควบคุมการทาํ งานของเครื่องไมได 278 | ระบบการจัดการสี

1.6 โปรแกรมตกแตงภาพในการผลิตภาพสีตอ งเลอื กใชโ พรไฟลอุปกรณ แมวาโปรแกรมตกแตงภาพ เชน โปรแกรม Photoshop จะสามารถนําเขาขอมูลภาพท่ีมา จากแหลงตาง ๆ ซึ่งมีรูปแบบไฟลงานตาง ๆ ท่ีฝงโพรไฟลอุปกรณมาดวย แตโปรแกรม Photoshop จะทํางานโดยตองเลือกใชโพรไฟลสีตามที่ฝงมา หรืออุปกรณท่ีใชเพียงโพรไฟลเดียวเทาน้ัน ขณะที่ ColorSync สามารถเลือกโพรไฟลของภาพแตละภาพที่นําเขาแยกอิสระจากกันได จึงทํางานกับ สถานการณท่ีมีภาพหลายภาพที่มาจากแหลงตาง ๆ ไดดี และเมื่อจะพิมพจึงกําหนดโพรไฟลของ อุปกรณพ มิ พผ ลออกท่จี ะพมิ พใ นภายหลังได 1.7 การใชเ คร่ืองวัดสีในการทดสอบโพรไฟล ในการจัดการสี เครื่องวัดสีเปนอุปกรณสําคัญท่ีสรางโพรไฟลสี โดยใชแถบควบคุม IT8 แต เม่ือมีการแปรขอมลู ภาพโดยใชระบบการจัดการสี สว นใหญจะปรับต้ังระบบอยางดี และเคร่ืองวัดสีวัด คาสีเพื่อตรวจสอบความถูกตองของคาสี แตไมใชวิธีท่ีจะทดสอบคุณภาพของภาพ เพราะยังมีความ แตกตางระหวางการประเมินคาสีที่วัดกับการยอมรับในคุณภาพ ซ่ึงเปนการประเมินคาสีโดยใช ความรูสึก โดยใชการทํางานของตาและสมอง ตองยอมรับวา ตาจะประเมินคุณภาพสีไมเหมือนกับที่ เครื่องวัดสีประเมิน แมจะใชหลักการเดียวกันก็ตาม เพราะตาจะประเมินคาสีโดยพิจารณาจากสีท่ี แวดลอมและสภาพแสงดวย ดังนั้น การวัดสีจะไมใชการยอมรับดวยตา ทําใหเปนสาเหตุใหเกิดความ แตกตา งระหวา งการปรบั ขอบเขตสแี บบใชก ารวัดสีกับการปรบั ขอบเขตสแี บบใชก ารยอมรับ 1.8 การใชแถบสเี พ่อื สรางโพรไฟล การใชแถบสีมาตรฐาน และเคร่ืองวัดสีวัดคาสี ซ่ึงแถบสีมาตรฐานไมไดแสดงทั้งหมดของ อุปกรณนั้น การสรางโพรไฟลสีอุปกรณท่ีไดจากการวัดคาสีของแถบสีมาตรฐาน อาจเปนเพียงสวน หน่ึงของขอบเขตการผลิตสขี องอปุ กรณ การเปรยี บเทียบโพรไฟลส องอปุ กรณใหแนนอนอาจไมไดผลท่ี ถูกตองเสมอไป หากบางสีของงานท่ีจะเปรียบเทียบไมอยูชวงของแถบสีมาตรฐาน การคํานวณคา ความแตกตา งสี (ΔEab*) อาจไมถ ูกตองนัก ปญหาและอุปสรรคในการควบคมุ คุณภาพดวยระบบการจดั การสี | 279

1.9 การแปลงสรี ะหวา งอปุ กรณทาํ ใหสีผดิ เพยี้ น ระบบสี CIE LAB เปน สที ีไ่ มอ งิ กบั อปุ กรณ การเกบ็ บนั ทึกขอมูลสเี ปน CIE LAB ก็เพื่อจะไดไม ตองแปลงคา สกี ลบั ไปกลบั มาระหวา งระบบสีโดยไมจําเปน ทุกครั้งท่ีมีการแปลงขอมูลสีจากระบบหน่ึง ไปอีกระบบสีหน่ึง จะทําใหรายละเอียดขอมูลสีของภาพผิดเพ้ียนได ดังนั้น จึงไมควรแปลงขอมูลสี กลบั ไปกลับมาระหวางระบบสี 2. ปญหาและอุปสรรคจากผูปฏิบัตงิ าน 2.1 ความไมเขา ใจในการเลอื กโหมดสใี นการทาํ งาน สว นใหญม กั เลือกโหมดสี sRGB เปน โหมดสมี าตรฐานในการทํางานในโปรแกรม Photoshop เน่ืองจากเขาวาสามารถใชงานไดดีในหลายสถานการณ แตถาจะนําภาพน้ันไปใชพิมพบนกระดาษ อาจจะไมใชโหมดสีท่ีใชทํางาน ดังน้ันกอนจะทํางานในกระบวนการผลิตภาพสี ควรจะตองทราบวา จะตอ งสงออกภาพไปยงั อุปกรณพิมพผลออกประเภทใด เพราะบางครั้งไมจําเปนตองแปลงขอมูลสีไป อยูในโหมดสี CMYK ก็ไดถาตองการจะออกไปยังสื่อท่ีใชระบบสี RGB จึงตองระวังในการแปลงคาสี กลบั ไปกลับมาระหวางระบบสีบอยๆ ทําใหส ผี ิดเพ้ยี นไปได ภาพที่ 13.12 การเลือกโหมดสีใหต รงกบั การทํางาน ท่ีมา: http://www.ekdahl.org/kurs/ps12_colour/images/cs5-settings-4.png 2.2 การจดั การสีในงานทม่ี สี ีพเิ ศษ ระบบการจัดการสีบางระบบอาจจะใชไมไดกับสีทุกสีในภาพ โปรแกรมประยุกตที่มีการ จดั การสี อาจตองมโี ปรแกรมยอ ยประกอบเพือ่ จดั การสีไดด ขี นึ้ และควรมเี ชริ ฟเวอรสําหรับการจัดการ สี เพ่ือจัดลําดับการทําปรฟู หรอื มีโฟลเดอรเ ฉพาะทจ่ี ะดําเนนิ การจัดการสตี ามกระบวนการ 280 | ระบบการจดั การสี

ในงานท่ีมีสีพิเศษท่ีเปนสีพ้ืนทึบ การใชจอภาพแสดงสีพิเศษใหใกลเคียงกับสีที่ไดจาก เคร่ืองพิมพยังอาจเปนปญหา เพราะสีพิเศษที่พิมพเปนพ้ืนทึบ อาจจะไมสามารถเทียบกับสีท่ีเกิดจาก การผสมสี RGB บนจอภาพจึงควรทาํ แผน ปรฟู สีขน้ึ เพ่ือใชค วบคมุ คุณภาพงานกอนพมิ พ 2.3 สภาพการมองเปรียบเทียบสี สภาพการมองเปรียบเทียบสีมีผลตอการมองเห็นสีที่แตกตางกันได เชน การมองในตูไฟ มาตรฐาน 5,000 เดลวิน กบั การมองสีใหหองทํางานปกติท่ีใชหลอดไฟไมเหมือนกัน จะทําใหมองเห็น สีไมเ หมอื นกัน ถงึ แมวาจะมีอุปกรณส ําหรบั ระบบการจดั การสพี รอม ไมว า จะเปนเครื่องสเปกโตรโฟโต มิเตอร โปรแกรมการจดั การสี จอภาพท่ีมีการปรับตั้งมาตรฐาน แตถาตรวจสอบคุณภาพภายใตสภาพ แสงที่ไมม กี ารควบคุมใหเปน มาตรฐาน อาจทําใหการจัดการสีไมใหผ ลในควบคุมคุณภาพงานกอนพิมพ ไดเ ทาท่ีควร ภาพท่ี 13.13 การมองเปรียบเทียบสผี านตูไฟ ที่มา: http://nativedigital.co.uk/site/wp-content/uploads/2012/09/EIZO-and-Viewbooth-sml- 1024x501.jpg 2.4 เมแทเมอรซิ มึ เมแทเมอริซึม (metamerism) หรือปรากฏการณผลประจักษเหมือน เปนปรากฏการณการ มองเหน็ และรบั รูถงึ สีวัตถุหรอื บริเวณสองบรเิ วณใด ๆ วามีสีเหมือนกันภายใตสภาวการณหรือเงื่อนไข หนงึ่ หรือมากกวา โดยเม่ือสภาวการณหรือเง่ือนไขนั้นเปล่ียนแปลงไปก็มีผลสีของวัตถุหรือบริเวณสอง บริเวณน้นั มีสีที่แตกตางกัน โดยเรียกคูสีของวัตถุหรือบริเวณสองบริเวณดังกลาววา “คูสีผลประจักษ เหมือน” (metameric pair) ปรากฏการณน้ีสามารถแบงออกไดเปน 4 ประเภท คือ เมแทเมอริซึม เนอ่ื งดวย แหลงกําเนดิ แสง ผูสังเกตการณ ระยะทาง และมมุ มอง ปญ หาและอุปสรรคในการควบคุมคณุ ภาพดว ยระบบการจดั การสี | 281

2.4.1 เมแทเมอริซึมเนอื่ งดว ยแหลงกาํ เนิดแสง เมแทเมอรซิ ึมเน่ืองดวยแหลง กําเนิดแสง เปนเมแทเมอริซึมท่ีคูสีผลประจักษเหมือน มสี ีเหมอื นกนั เมอื่ มองดภู ายใตแสงจากแหลงกําเนิดแสงหนึ่ง แตเม่ือเปล่ียนชนิดของแสงก็มีผลทําให สีของคูสีผลประจักษเหมือนนั้นตางกัน ตัวอยางเชน คูสีผลประจักษเหมือนหนึ่งมีสีเหมือนกันเม่ือ มองดูภายใตแสงจากหลอดไฟทังสเตนแตมีสีแตกตางกันเมื่อมองกันเมื่อภายใตแสงกลางวันหรือ แสงแดด เปนตน ทั้งนี้เมื่อสภาวการณในการมองดูสีอื่น ๆ คงที่ไมวาจะเปนผูสังเกตการณ ระยะทาง ในการดแู ลและมมุ ที่ใชดู สาเหตุของเมแทเมอรริซึมประเภทนี้ในทางการพิมพ คือ สารท่ีใหสีของหมึก พิมพท่ีมีในคูสีผลประจักษเหมือน (ภาพตนฉบับกับภาพพิมพ) นั้นสารเคมีคนละประเภทกัน แต สามารถสะทอ นแสงตกกระทบจากแหลง กาํ เนดิ แสงบางประเภทไดคลา ยกนั ภาพท่ี 13.14 ความแตกตา งของจอภาพ ทมี่ า: https://ae01.alicdn.com/kf/HTB1xN7gHpXXXXbOapXXq6xXFXXXG.jpg 2.4.2 เมแทเทอริซมึ เนอ่ื งดว ยผูสงั เกตการณ เมแทเมอริซึมประเภทนี้ เปนเมแทเมริซึมท่ีผูสังเกตการณคนหน่ึงมองเห็นสีของคูสี ประจักษเหมือนวาเหมือนกัน ผูสังเกตการณอีกคนหน่ึงเมื่อมองดูคูสีโดยใชสภาวการณในการมองดูสี ตางๆ เหมือนกัน กลับมองเห็นวาคูของสีประจักษเหมือนมีความแตกตางกัน เปนเพราะวาคนแตละ คนมีสรีรวิทยาของการมองเห็น และมองเห็นสีแตกตางกันไมมากก็นอย ตัวอยางเชน ผูสังเกตการณ คนใดคนหนง่ึ อาจมกี ารมองเหน็ สผี ดิ ปกติ โดยอาจมีอาการตาบอดสีหรือมองเห็นสีใดสีหน่ึงไดนอยกวา คนท่ีมีการมองเห็นปกติ หรือคนสูงอายุมักมีระบบการมองเห็นท่ีไมดีเทากับคนท่ีอยูในวัยหนุมสาว เปนตน 2.4.3 เมแทเมอรซิ มึ เนอื่ งดว ยระยะทาง เมแทเมอริซึมประเภทนี้ เปน เมแทเมอรซิ มึ ทผี่ สู ังเกตการณคนหนึ่งมองเห็นวาผลของ คูสีผลประจักษเหมือนมีความเหมือนกันเม่ือดูคูสีนั้นจากระยะไกล แตเมื่อมองดูคูสีน้ันในระยะที่ใกล ขน้ึ ภายใตสภาพแสงและมุมมองเดียวกัน กลับมองเห็นวาสีของคูนั้นแตกตางกัน ท้ังนี้ระยะทางในการ 282 | ระบบการจดั การสี

ดคู สู ีมีความสาํ คัญตอ การมองเหน็ สเี น่ืองจากในระยะการมองเหน็ สที ่ตี างกนั แสงสะทอนจากวัตถุไดรับ การโฟกัสใหต กลงบรเิ วณตางกันของจอตา ซ่ึงในแตละบริเวณของจอตามีเซลลรับแสงตางประเภทกัน และในปริมาณแตกตางกันกระจายตวั อยู ทาํ ใหการมองเหน็ และการรับรูสีเกิดขึ้นไมเทากัน โดยถาแสง สะทอนจากวัตถตุ กลงพอดีในบรเิ วณโฟเวีย การมองเห็นและการรับรูสีของวัตถุยอมมีมากที่สุด ในทาง ตรงกันขามถาแสงสะทอนจากวัตถุตกลงบริเวณจุดบอด การมองเห็นและการรับรูสีของวัตถุยอมไม เกิดข้นึ 2.4.4 เมแทเมอรซิ มึ เนื่องดวยมมุ มอง เมแทเมอริซึมประเภทนี้ เปนเมแทเมอริซึมที่ผูสังเกตการณคนหนึ่งเห็นวาสีของคูสี ผลประจักษเหมือนมีความเหมือนกันเมื่อมองดูคูสีนั้นท่ีมีมุมในการมองมุมหนึ่ง แตเมื่อมองดูคูสีน้ัน ดว ยมมุ ในการมองทแ่ี ตกตางกนั ออกไป ภายใตส ภาพแสงและระยะทางในการมองเห็นเหมือนกัน กลับ มองเห็นวาสีของคูสีน้ันแตกตางกัน เมแทเมอริซึมประเภทนี้นอกจากเกิดข้ึนจากตัวของสารใหสีเอง แลว ยงั เกดิ ข้ึนจากลักษณะปรากฏท่ีผิวของคูสีอีกดวย เชน คูสีอาจมีความมันวาวท่ีแตกตางกัน ทําให เม่ือเปลี่ยนมุมมอง การสะทอนแสงที่สีผิวมีความแตกตางกัน ทําใหการสะทอนแสงรวมที่ไดจากการ สะทอนแสงของสารใหสีและการสะทอนแสงที่ผิวมีความแตกตางกัน ผลก็คือ สีที่ผูสังเกตการณ มองเห็นไดมีความตางกัน หรือสารใหสีพวกผงสีที่เปนพวกโลหะ เชน ทองแดง สังกะสีฯ เม่ือนํามาใช ผลิตหมกึ พมิ พบนวัสดุใชพมิ พ เชน กระดาษและพลาสติก แลว เม่ือเคล่ือนแผนพิมพไปมา จะเห็นวาสี ของหมึกพมิ พม ีการเปลยี่ นแปลงไปในแตล ะมุมของการเคล่ือนแผนพมิ พด ว ย เปน ตน เอกสารอางองิ : ผกามาศ ผจญแกลว และอมรรัตน อัคควัฒน, 2549, การควบคุมคุณภาพงานกอนพิมพดวยระบการ จัดการสี เอกสารการสอนชุดวิชาเทคโนโลยีกอนพิมพ หนวยที่ 8-15, ฉบับปรับปรุงคร้ังท่ี 1,นนทบรุ ี, สาํ นกั พิมพมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช : 15-58 – 15-64. ธีระ ตงั้ วิชาชาญ, 2544, เอกสารการสอนชุดวิชาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีการพิมพ หนวยที่ 8- 15, พิมพคร้ังท่ี 4, นนทบรุ ,ี สาํ นักพิมพมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธริ าช : 291-292 ปญหาและอุปสรรคในการควบคุมคณุ ภาพดว ยระบบการจดั การสี | 283

1. อาจารยบ รรยายประกอบการซกั ถาม โดยการใชส่ือการสอน วิธกี ารสอนและ 2. นักศึกษาปฏบิ ัติงานตามงานทม่ี อบหมาย งานกลุม ใบงานครัง้ ที่ 13 กจิ กรรม 3. นักศกึ ษาแบง กลมุ อภปิ รายในหอ งเรียน 4. อาจารยและนักศกึ ษารว มกนั สรุปบทเรยี น หนังสืออา งองิ แสดงทา ยแนวการสอน เอกสารใชประกอบ เอกสารสําเนา เร่ือง ปญหาและอุปสรรคในการควบคุม คณุ ภาพดว ยระบบการจัดการสี วัสดุและอุปกรณ 1. เครือ่ งคอมพิวเตอรแบบพกพา ส่ือการสอน โสตทศั น 2. เครื่องฉายภาพ (Projector) 3. สื่อ Power Point เรอื่ ง ปญ หาและอปุ สรรคในการ ควบคุมคุณภาพดวยระบบการจดั การสี 4. กระดานขาว (White board) ใหนกั ศึกษาวเิ คราะหปญ หาและอปุ สรรคในการควบคุมคุณภาพดวยระบบการ จดั การสี ดังน้ี 1. ระบุปญหาท่ีพบเจอในการทาํ งานท่ีผานมา 12 ใบงาน งานทไ่ี ดร ับ 2. วิเคราะหสาเหตุ การแกไข และแนวทางในการปองกันเพื่อการควบคุม มอบหมาย คุณภาพดวยระการจดั การสี 3. วิเคราะหแ ละอภิปรายผลที่ไดจ ากตามขอ 2. 4. นําเสนอความรทู ี่ไดใ นแตละกลมุ การวดั ผล 5. สรปุ ผลของการเรยี นรู หมายเหตุ 1. สงั เกตพฤติกรรมการมสี วนรว มในการเรียน 2. ประเมนิ ผลงานที่ไดร บั มอบหมายจากใบงาน 3. ประเมินผลจากการตอบคาํ ถาม/การอภปิ รายผล 284 | ระบบการจัดการสี

ใบงานที่ 13 ปญหาและอปุ สรรคในการควบคมุ คุณภาพดว ยระบบการจดั การสี 1. วตั ถปุ ระสงค 1.1 เพ่อื ระบปุ ญหาและอุปสรรคท่ีเกดิ ข้ึนในงานการจดั การสไี ด 1.2 เพื่อวเิ คราะหสาเหตุ การแกไ ข และแนวทางปอ งกนั ในการควบคุมคณุ ภาพดว ยระบบการ จัดการสไี ด 2. วิธีการปฏบิ ัติงาน/มอบหมายงาน 2.1 งานกลุม 7-10 คน 2.2 ทาํ การระบปุ ญ หาที่พบเจอในการทาํ งานทีผ่ านมา 12 ใบงาน กลมุ ละ 2-3 ปญ หา 2.3 ทาํ การวเิ คราะหสาเหตุ การแกไ ข และแนวทางปองกนั ในการควบคุมคุณภาพดว ยระบบ การจัดการสี 2.4 นาํ เสนอผลงาน/ความรู 2.5 สรปุ ผลของความรเู พ่อื นาํ ความรไู ปใชต อไป 2.6 มอบหมายงานเพื่อการคนควา ขอมูลในเรือ่ ง การแยกสีทางการพมิ พแ ละโปรแกรมที่ใช สาํ หรับงานแยกสีทางการพมิ พ สาํ หรบั การเรยี นการสอนในครง้ั ตอไป 3. การสงงานและการใหคะแนน 3.1 ใหนักศกึ ษาสงทายชัว่ โมง 3.2 ตรวจเชค็ เปน รายกลุม จากปญหาและอุปสรรค ท่ีไดท ําการวิเคราะหส าเหตุ การแกไข และแนวทางปองกนั ของแตละกลุม 3.3 ตรวจเชค็ เปนรายกลมุ จากการอภิปรายและการนาํ เสนอ 3.4 การเขา เรียนและใหค วามรวมมือในกจิ กรรมการเรียนการสอน ปญหาและอุปสรรคในการควบคุมคณุ ภาพดว ยระบบการจัดการสี | 285



สัปดาหท ี่ 14 แนวการสอน รหัสวชิ า 08-212-205 เวลา 5 ชั่วโมง ทฤษฎี 2 ชัว่ โมง หนวยท่ี 5 เทคโนโลยกี ารแยกสแี ละ การทาํ ปรูฟสีทางการพิมพ ปฏิบตั ิ 3 ช่ัวโมง ชือ่ บทเรียน บทท่ี 14 เทคโนโลยเี พอื่ การแยกสที างการพมิ พ ตอนท่ี 1 หลักการแยกสที างการพมิ พ ตอนท่ี 2 ระบบเตรยี มพิมพด ิจิทลั ตอนท่ี 3 การเตรียมไฟลงานเพื่อการแยกสีทางการพิมพ ตอนที่ 4 เทคนิค UCG (Under Color Removal) ในการแยกสี ตอนท่ี 5 เทคนคิ GCR (Gray Component Replacement) ในการแยกสี ตอนท่ี 6 ตาํ แหนงการแปลงไฟลขอมูล RGB ตอนที่ 7 พืน้ ฐานการแยกสีทางการพมิ พด วยโปรแกรม Adobe Photoshop จุดประสงคการสอน 1. นําความรูเก่ยี วกับเทคโนโลยีเพ่ือการแยกสที างการพิมพมาใชในงานจดั การสี 1.1 อธิบายหลกั การแยกสีทางการพมิ พไ ด 1.2 ระบุปจ จัยท่ตี อ งคํานงึ ถงึ ในการแยกสที างการพมิ พได 1.3 อธิบายขนั้ ตอนกระบวนการในการแยกสีทางการพิมพไ ด 1.4 เปรียบเทียบเทคนิคตางๆ เพ่ือการเลือกใชใหเหมาะกับงานแยกสีทางการพิมพในแตละ ประเภทของสิง่ พิพมไดอยางถูกตอง 2. มีทักษะในการแยกสีทางการพิมพม าใชในงานจัดการสี 2.1 ทาํ การแยกสีทางการพมิ พผ านโปรแกรมพืน้ ฐานได 3. มคี วามรับผดิ ชอบ 3.1 เขาเรยี นและใหค วามรวมมอื ในกิจกรรมการเรยี น 3.2 สงงานตรงตามเวลาทีก่ าํ หนด เทคโนโลยเี พือ่ การแยกสีทางการพมิ พ | 287

เนื้อหาประกอบการเรียนการสอน การผลิตภาพพมิ พสอดสีเปน การผลติ ภาพสีใหเหมอื นตนฉบับ หรือภาพสีเหมือนจริงดวยแมสี ทุติยภูมิ 3 สี (สีน้ําเงินเขียว สีมวงแดง สีเหลือง) และสีดํา ดังไดกลาวมาแลวในบทที่ 1 ตอนที่ 2 ภาพสีตน ฉบับนัน้ มีความหลากหลายมีสตี า งๆ ตามองคประกอบของภาพ เชน ภาพทิวทัศน มีสีฟาของ ทองฟา สีเขียวและนํ้าตาลของตนไม สีขาวของกอนเมฆ ภาพคนมีสีผิว เส้ือผา สีผม ฯลฯ การท่ีจะ พมิ พภาพสีตา งๆ เหลา นซี้ ึง่ อาจมีหลายสิบหลายรอยสีดวยหมึกสีเพียง 4 สี ตองอาศัยวิธีการท่ีเรียกวา การแยกสี (color separation) เพ่ือใหไดฟลมแยกสีไปทําแมพิมพสําหรับพิมพใหไดภาพสีตามท่ี ตอ งการ หรือเพอ่ื ใหไ ดแมพ มิ พส าํ หรบั พิมพใหไดภ าพสตี ามทต่ี องการเชนกัน (พรทวี พง่ึ รัศมี : 2549) การแยกสีเปนขั้นตอนหน่ึงในงานเตรียมพิมพ ซ่ึงปจจุบันไดใชกระบวนงานเปนดิจิทัลเกือบ ท้ังหมดตั้งแตการนําขอมูลเขา จัดการขอมูลภาพ แยกสีและแปลงขอมูลใหไดคา CMYK ตามตองการ สง ออกไปยังสรา งภาพบนฟล ม หรือแมพิมพ ตามลําดบั (อรญั หาญสืบสาย : 2548) 1. หลักการแยกสที างการพิมพ การแยกสีเปนข้ันตอนที่สําคัญในกระบวนการผลิตงานพิมพสอดสี กลาวไดวาเปนหัวใจของ กระบวนการผลิตภาพสี เปนการแยกขอมูลภาพของตนฉบับดวยแผนกรองแสงสีหรือฟลเตอรสีแดง สีเขียว และสีนํ้าเงนิ เหตุท่ีตองแยกสนี ั้น ไดกลา วในบทท่ี 1 ตอนท่ี 1 แลว วา แสงที่คนเรามองเห็นเปน สวนหน่ึงของคล่ืนแมเหล็กไฟฟาในชวงความยาวคลื่น 400-700 นาโนเมตร ซ่ึงหากแบงออกเปน 3 สวน จะไดเปนชวงคล่ืนแสงที่มีสีนํ้าเงิน สีเขียว และสีแดงตามลําดับ และจากหลักการทํางานของ ฟลเตอรสี จะเห็นวา เราสามารถใชฟ ล เตอรสีน้ําเงิน สีเขียวและสีแดง แยกขอมูลของภาพสีไดครบทุก ชวงของสเปกตรัม และเม่ือไดขอมูลภาพจากแผนฟลเตอรสีทั้งสามแลว ก็สามารถนําไปทําแมพิมพ สําหรับสอดสี ซ่ึงเปนระบบการผสมสีแบบลบท่ีมีแมสีอยู 3 สี คือ สีเหลือง สีมวงแดง และสีน้ําเงิน เขยี ว ทง้ั 3 สนี ี้ สามารถจะผลิตภาพสีไดครบชวงคลื่นแสงที่ตามองเห็นเชนเดียวกันกับที่เราแยกสี จะ สังเกตเห็นไดวาแมสีทั้งสามสีคูเติมเต็มของสีของฟลเตอรสีนํ้าเงิน สีเขียว และสีแดงท่ีเราใชแยกสี น่ันเอง เรามาพิจารณารายละเอียดของการแยกสีกันเปนขั้นตอนตามหลักเกณฑวา การใชฟลเตอรสี แดง สีเขียว และสีน้ําเงิน บันทึกภาพตนฉบับก็จําทําใหไดขอมูลภาพสีครบทุกชวงของแสงสีใน สเปกตรมั ดงั น้ี เมอื่ ใชฟล เตอรส ีแดงถา ยภาพหรือกราดภาพตนฉบบั ทาํ ใหไ ดภ าพหรอื ขอมูลภาพในชวงของสี แดง (R) (600-700 นาโนเมตร) 288 | ระบบการจดั การสี

เม่ือใชฟลเตอรส เี ขียวถายภาพหรอื กราดภาพตนฉบับ ทําใหไดภาพหรือขอมูลภาพในชวงของ สเี ขียว (G) (500-600 นาโนเมตร) เม่ือใชฟลเตอรสีน้ําเงินถายภาพหรือกราดภาพตนฉบับ ทําใหภาพหรือขอมูลภาพในชวง สนี ้ําเงนิ B (400-500 นาโนเมตร) เม่ือไดขอมูลภาพ R G และ B ของตนฉบับแลว ตองผานกระบวนการแปลงขอมูลน้ีเปน ขอมูลภาพสีนํ้าเงินเขียว (C) สีมวงแดง (M) สีเหลือง (Y) และสวนสีดํา (K) ไดจากการคํานวณ ตามลําดับ การแปลงคา RGB เปน CMYK น้ีใชวิธีทางคณิตศาสตร และการใชตารางสี (Color Look Up Table, CLUT) ซงึ่ มีเทคนิคและวิธีการตา งๆ กันในแตล ะบรษิ ัทท่ีผลติ ซอฟตแวร และอุปกรณ ภาพท่ี 14.1 ฟลเตอรในการแยกสี ที่มา : https://www.researchgate.net/profile/Yasushi_Sano/publication/7731644/figure/fig1/ AS:277786666258436@1443240910092/Figure-1-Conventional-medical-video-endoscope-system- with-the-RGB-sequential.png การแยกสี นาจะเสร็จส้ินเมื่อมีการแปลงสีขอมูลภาพเปน CMYK แตในทางปฏิบัติไมไดเปน เชนนั้น เพราะสิ่งท่ีใชในกระบวนการแยกสีไมวาจะฟลเตอรสี และอุปกรณจับภาพ รวมท้ังซอฟตแวร ไมไดมีคุณสมบัติสมบูรณแบบตามอุดมคติ ฟลเตอรสี RGB ไมสามารถกรองแสงสีไดบริสุทธ์ิแบบอุดม คติ ฟลเตอรสที ่ใี ชใ นปจจบุ นั เปน แบบทีเ่ รยี กวา แถบกวาง (wide band filter) ไมสามารถก้ันแสงสีได อยางสมบูรณ ขอมูลสีจากฟลเตอรแตละแผนมีลักษณะที่เหลื่อมซ้ําซอนกัน ทําใหขอมูลสีท่ีไดมีสี บกพรอง เม่ือแปลงคาขอมูลสี RGB ไปเปนคาสี CMYK จึงไมสามารถผลิตภาพสีท่ีเหมือนจริงไดอยาง สมบูรณ สีที่ไดจะผิดเพ้ียนไปจากตนฉบับเดิม ตองมีการแกสี ในการแยกสีแบบด้ังเดิมท่ีใชกลอง ถายภาพงานพิมพ ตองมีการนําแผนฟลมแกสี ท่ีเรียกวา มาสกแกสีหลายแผน วิธีการคอนขางยาก และตองการความชํานาญของชางแยกสีอยางมาก นักศึกษาอาจนึกสงสัยวาเหตุใดจึงไมเลือกใช เทคโนโลยีเพือ่ การแยกสีทางการพิมพ | 289

ฟลเตอรสีแบบแถบแคบ (narrow band filter) จะไดกรองแสงสีใหบริสุทธิ์มากขึ้น ไดเคยมีการ ทดลองใชฟ ล เตอรส แี บบแถบแคบแยกสีมาแลวในอดตี และพบวาสที ีไ่ ดก็ยังไมเหมือนตนฉบับ กลับมีสี ผิดเพ้ยี นไปอีกแบบ และยงั แกไ ขไดยากกวาการใชฟลเตอรสีแบบแถบกวาง เพราะฟลเตอรสีแถบแคบ ทําใหขอมูลสีภาพขาดหายไปบางสวน การแยกสีเพ่ือการผลิตภาพสีเหมือนจริงจึงยังตองใชฟลเตอรสี แบบแถบกวา งจนถึงปจจุบัน ภาพท่ี 14.2 การแยกสี ทมี่ า : http://www.fujixerox.com/eng/company/technology/mechanism/images/top/process3_illust.gif อีกสาเหตุหน่ึงที่ทําใหการแยกสีไดผลไมสมบูรณ เกิดจากอุปกรณในการจับภาพ ซึ่งไดแก กลองถายภาพดิจิทัลและเคร่ืองกราด ในทางปฏิบัติอุปกรณดังกลาวนี้ไมสามารถบันทึกภาพไดอยาง สมบูรณตามที่ตาคนเราเห็นคุณภาพของอุปกรณมีหลายระดับ หลายคุณภาพ ปญหาจากอุปกรณจับ ภาพน้ีคือความสามารถในการจําแนกน้ําหนักสีของของจริงในกรณีท่ีเปนกลองถายภาพ หรือจําแนก นํ้าหนกั สีของตน ฉบบั ในกรณที ีเ่ ครือ่ งกราดภาพ ทาํ ใหไมสามารถเก็บบนั ทึกขอ มูลภาพไวไดท้ังหมด สาเหตุสุดทายเกิดจากซอฟตแวรท่ีใชกับอุปกรณจับภาพและโปรแกรมการจัดการภาพ การ แปลงคาจาก RGB เปน CMYK ทําไดหลากหลายวิธี ซ่ึงมีแนวคิดเบื้องหลังแตกตางกัน คาท่ีไดจาก ซอฟตแ วรแตล ะชดุ จงึ ไมเ หมือนกันเม่ือเปนเชนน้ีหลังจากการแยกสีเปนขอมูลภาพ RGB แลวจึงตองมี การแกไขเพิ่มเติม การแกไขน้ีอาจทํากับขอมูล RGB หรือ CMYK หรือทั้งสองขอมูลก็ได แตละวิธีมี ขอดีขอเสียตางกัน ซึ่งชางที่ทํางานกอนพิมพตองทราบและทําความเขาใจใหถูกตอง จึงจะใชอุปกรณ และซอฟตแ วรไดอยางมีประสทิ ธภิ าพ 290 | ระบบการจัดการสี

1.2 ปจ จัยที่ตองคํานึงในการแยกสี การแยกสีมีสิ่งที่ตองคํานึงถึงอยู 3 ประการ ไดแก การผลิตนํ้าหนักสีและความถูกตองของสี ความสมดลุ ของสเี ทา และความคมชัดในรายละเอยี ด (detail contrast) 1.2.1 การผลิตน้ําหนักสีและความถูกตองของสี หมายถึง การผลิตนํ้าหนักสีของ ภาพพิมพจากนํ้าหนักสีเดิมของตนฉบับ หากผลิตไดเหมือนเดิมทุกประการ เม่ือ plot กราฟ ระหวาง ความดาํ ตน ฉบับกับความดาํ ของส่งิ พมิ พ กราฟแสดงความสมั พนั ธนจ้ี ะเปน เสนตรงทํามุม 45 องศา ใน กรณีเชนนี้เปนไปไดนอย เพราะถาตนฉบับเปนฟลมสไลดซ่ึงมีชวงความดําจากบริเวณสวางถึงบริเวณ เงามืดกวางกวาภาพที่ไดจากการพิมพมาก แมวาจะพิมพบนกระดาษและหมึกพิมพที่มีคุณภาพดีท่ีสุด แลวก็ตาม จึงตองมีการบีบอัดนํ้าหนักสีของภาพพิมพ ซึ่งโดยท่ัวไปจะนิยมบีบอัดหรือลดความเปรียบ ตางในบริเวณเงาของภาพ ทั้งน้ีเพราะตาคนเรามีความไวตอความแตกตางของน้ําหนักสีในบริเวณมืด นอยกวา บริเวณสวา ง นอกจากนก้ี ารเลอื กนํา้ หนักสีทเ่ี ปนจุดเรม่ิ ตน ของเม็ดสกรีน หรือท่ีเรียกกันวาจุด ปรับขาว ซ่ึงเปนจุดท่ีชางจะใหเร่ิมพิมพเม็ดสกรีน เชน 3 เปอรเซ็นต และน้ําหนักสีสุดทายท่ีจะใหมี เม็ดสกรนี 95 เปอรเซน็ ตห รือจดุ ปรบั ดํา ซ่ึงหมายความวา บรเิ วณท่มี ีน้ําหนกั สีนอ ยกวา นกี้ ็จะเปนความ ขาวของกระดาษ ไมมีเม็ดสกรีน และถาความดําดํากวาจุดปรับดําก็จะเปน 100 เปอรเซ็นต หรือพ้ืน ทึบตามลําดับ น้ําหนักที่อยูระหวางสองน้ําหนักสีน้ีก็สามารถปรับไดหลายแบบ เชนท่ีแสดงในภาพท่ี 14.3 ภาพที่ 14.3 กราฟแสดงการปรบั นํ้าหนกั สีภาพในบรเิ วณตา งๆ ทมี่ า : เอกสารการสอนชุดวชิ าเทคโนโลยีกอ นพมิ พหนวยที่ 1-7 ฉบบั ปรับปรงุ หนา 7-38 เทคโนโลยีเพือ่ การแยกสที างการพิมพ | 291

ภาพท่ี 14.4 การเกดิ เม็ดสกรีนของภาพจากตนฉบบั สูฟลม จนถงึ ส่งิ พิมพ ทมี่ า : https://docs.esko.com/docs/en-us/curvepilot/14/userguide/assets/cup/Esko0016.png การปรบั น้าํ หนกั สีมคี วามสาํ คัญมากทสี่ ุดใน 3 ขอท่ตี องคํานึงถึง เพราะนอกจากจะมี ผลตอความเปรียบตางๆ ของภาพแลว ยังมีผลตอความถูกตองของสีของภาพอีกดวย โดยท่ัวไปชาง ตองปรบั นํา้ หนักสีใหไ ดตามความตองการกอน แลว จงึ จะปรบั แกส ี การปรับน้าํ หนักสจี ะปรับชองสีรวม ไมปรับแยกแตละสี ซง่ึ ตางจากการปรบั แกสีซึง่ จะปรับทลี ะชอ งสี 1.2.2 ความสมดุลของสีเทา เปนขอคํานึงในการแยกสีท่ีตองขอขอมูลจากโรงพิมพ เพราะเปนความสมดุลของชุดสีหมกึ พิมพ C M Y กระดาษท่ีใชแ ละภาวะการพิมพของเคร่ืองพิมพ เชน การบวมของเม็ดสกรีน ขอมลู น้ีชา งแยกสีจะตอ งนาํ มาปรบั ตั้งการปรับต้ังสีและการแยกสี ในโปรแกรม แยกสแี ละปรบั แตง ภาพ ภาพที่ 14.5 ความสมดลุ ของสีเทา ท่มี า : http://www.graphteccorp.com/imaging/csx500/images/img_luxios_realimage_new_scan_mode_for_gray.jpg 292 | ระบบการจดั การสี

1.2.3 ความคมชัดในรายละเอียดของภาพ เปนเรื่องของฟงกชั่นที่ชวยปรับปรุง ความคมชดั ดวยวิธีการเทคนิคทางภาพ โดยสรางเสนตัดขอบระหวางน้ําหนักสีของภาพเพ่ือทําใหภาพ ดูมีความคมชัด ชางตองเลือกใชฟงกชันนี้ใหเหมาะสมกับภาพ การใชฟงกชันน้ีบางคร้ังมีสวนทําใหสี ของภาพผิดเพี้ยนไป หรือเนนความบกพรองบางอยางของภาพใหปรากฏชัดขึ้น ควรตรวจสอบดวย การทําปรูฟดูกอ นทาํ ฟลม หรอื แมพมิ พ ภาพที่ 14.6 ความคมชดั ของภาพ ที่มา : http://www.photoweeklyonline.com/wp-content/uploads/2010/11/Sharpening_Sharpen.jpg 2. ระบบเตรยี มพมิ พดิจิทลั ระบบเตรยี มพิมพด จิ ทิ ลั อาจกลา วไดวา มีรากฐานมาจากเทคโนโลยีภาษาโพสตสคริปตอยาง แทจริง คิดคนโดยทีมนักวิจัยพัฒนาของบริษัทอะโดบี (Adobe) กอต้ังโดยนายจอหนวอรนอก (John Warnock) เมื่อป พ.ศ. 2527 เริ่มดวยการคิดคนรหัสภาษาโพสตคริปต Level 1 และไดรับการ ยอมรับอยา งแพรหลาย เนอื่ งจากสามารถเขา กนั ไดก ับฮารดแวรและซอฟตแวรในระบบเตรียมพิมพได เปนอยางดี เชน ริบ (RIP) ที่ใชควบคุมเครื่องสรางภาพ (อิมเมจเซ็ตเตอร) เคร่ืองพิมพดิจิทัล และ ซอฟตแ วรใ นการจดั การขอมลู การออกแบบและจัดวางหนา เปนตน จนถึงปจจุบันภาษาโพสตสคริปต ไดพัฒนามาถึง level 3 แลว ระบบเตรียมพิมพดิจิทัล อาจแสดงไดดวยกระบวนงาน (workflow) ดงั ไดอะแกรมภาพที่ 14.7 เทคโนโลยเี พือ่ การแยกสที างการพมิ พ | 293

ภาพที่ 14.7 ไดอะแกรมแสดงกระบวนงานระบบเตรียมพมิ พดิจิทัลเพื่อใหไดฟล ม แยกสี ทมี่ า : ระบบพมิ พแ บบตา งๆ และการนาํ ไปใชง าน, พิมพค รง้ั ท่ี 2, หนา 121 2.1 เริ่มดวยขั้นตอนนําขอมูล ใชอุปกรณสแกนเนอร หรือ กลองดิจิทัล ผานซอฟตแวร ควบคุมอุปกรณเหลาน้ัน เราเรียกวา ไดรฟเวอร (driver) ไดขอมูลภาพดิจิทัลในโหมด RGB ซึ่งคาได จะแตกตา งกันออกไปขึน้ อยกู บั การปรบั ตั้ง (setting) และประสทิ ธิภาพของอุปกรณ 2.2 ปรับแตงภาพและแปลงโหมด RGB ไปเปน CMYK ผานซอฟตแวรแอพพลิเคชั่น (application software) ท่ีเรารูจักกันดี เชน Adobe Photoshop หรือซอฟตแวรที่ออกแบบมา โดยเฉพาะ เปนตน เพ่อื ใชในการปรบั แตงภาพและซอฟตแวรจ ัดการสี ในการแปลงโหมด 294 | ระบบการจดั การสี

ขอสังเกต 2.2.1 ไดรฟเวอร ของสแกนเนอรหรือกลองดิจิทัลบางรุนสามารถแปลงโหมดได ทันที โดยมีฟงกช น่ั การจดั การสรี วมอยดู ว ย 2.2.2 ข้ันตอนการแปลงโหมด ไมวาจะผานไดรฟเวอรหรือซอฟตแวรแอพพลิเคช่ัน ก็ตาม อาจจะกระทําผานซอฟตแวรเอนจิน (engine software) ชวยในการเชื่อมโพรไฟล ไดแก Color Sync ในระบบ Macintosh หรือ ICM ในระบบ windows โดยฟงกช่ันทั้งสองน้ีจะอยูใน ระบบปฏิบัติการ (Operating System) ของเครื่องคอมพิวเตอร หรือซอฟตแวรเอนจิน อิสระที่ ปจจุบนั บริษทั อะโดบี พัฒนาข้นึ ในชือ่ ACE เปนตน 2.2.3 การแปลงโหมดผานกระบวนการจัดการสีนี้ จะรวมขั้นตอนกามุทแมปปง (gamut mapping) หรือ เรนเดอรร่ิง อินเทนท (rendering intent) อยูดวย มีวัตถุประสงคเพื่อ ปรบั ขอบเขตสีของขอ มลู ภาพดจิ ทิ ลั RGB ท่ไี ดใ หเ ขา กับขอบเขตสีของระบบพิมพ CMYK มีหลายแบบ ตวั อยา ง ไดแก ภาพท่ี 14.8 เรนเดอรงิ่ อนิ เทนท แบบตางๆ ทมี่ า : ระบบพิมพแบบตา งๆ และการนําไปใชงาน, พิมพครง้ั ท่ี 2, หนา 122 2.2.3.1 เพอเซพชวล (perceptual) เปนการควบคุมการเคล่ือนยาย ตําแหนงสีของภาพทั้งหมด เพ่ือรักษาการลดหลั่นน้ําหนักสีของภาพพิมพท่ีไดใหใกลกับตนฉบับมาก ท่ีสุด 2.2.3.2 แซททูเรชั่น (saturation) เปน วธิ กี ารควบคุมการเปลี่ยนตําแหนงสี ภายนอกขอบเขตสีของภาพเทานั้น ใหมาอยูภายในขอบเขตสีที่เครื่องพิมพสามารถผลิตได โดยใหมี ความอมิ่ ตัวสงู สดุ และคาสสี ันหรือฮวิ (hue) เหมอื นเดิม เทคโนโลยเี พื่อการแยกสีทางการพิมพ | 295

2.2.3.3 คัลเลอริเมทรกิ (colorimetric) วธิ นี ี้จะใชหลกั การยายตําแหนงสีท่ี อยูนอกขอบเขตสีของเคร่ืองพิมพใหเขามาอยูในขอบเขตที่สามารถผลิตไดโดยควบคุมใหไดคาความ แตกตางของสรี ะหวางตําแหนง สเี ดมิ ตําแหนงสใี หมนอ ยทสี่ ดุ เทาทจ่ี ะทําได ดงั น้ันการแปลงโหมด จงึ ประกอบดวยโพรไฟล ดงั น้ี 1) โพรไฟลสแกนเนอรหรือกลองดิจิทัล ซ่ึงเรียกรวมวา อินพุทโพรไฟล (input profiles) 2) โพรไฟลท ่ตี อ งการเทยี บสหี รือเลยี นแบบ (simulation profiles) สําหรับใช ในการทาํ เรนเดอรร ิ่งอินเทนท เชน โพรไฟลร ะบบพิมพออฟเซต กราววั ร หรอื เฟลก็ โซกราฟ เปน ตน 2.2.4 สําหรับระบบสแกนเนอรไฮเอนหรือ Color Electronic Prepress System (CEPS) เปนระบบสแกนภาพตนฉบับที่มีฟงกช่ันแยกพลังงานแสงออกเปนสัญญาณขอมูล ดิจิทลั CMYK ไดโดยตรงโดยไมตองผานโพรไฟล (ไมมีระบบการจัดการสี) ทั้งน้ีผูปฏิบัติงานจะตองตั้ง ขอกําหนดตางๆ สําหรับการพิมพใหถูกตองแทน เชน แกรเดช่ัน UCR/GCR การต้ังคา HL/SH (ไฮไลท/ซาโดว) และสมดุลสีเทา เปนตน เพ่ือนําไปปรับแตงคา CMYK ใหเหมาะสมกับการนําไปใช งานจรงิ 2.3 ออกแบบจัดหนา ดวยโปรแกรมจดั หนา สงิ่ พมิ พ 2.3.1 ขอมูลไฟลที่ไดน้ีเรียกวา ไฟลเนทิป (native file) มีโครงสรางแตกตางกัน ออกไปขึ้นอยกู ับซอฟตแวรแ อพพลิเคช่นั ทใี่ ชอยู 2.3.2 แสดงผลบนจอภาพ ผานฟงกช่ัน Screen Imaging Moduile (SIM) ใน ซอฟตแวร Quick Draw ของระบบ Macintosh หรือ Graphic Device Interface ของระบบ Windows โดยซอฟตแ วรท ัง้ สองจะถกู บนั ทกึ เก็บไวในระบบปฏบิ ัติการ (OS) ขอสังเกต 2.3.2.1 ขั้นตอนนี้ ขอมูลไฟลท่ีไดยังเปนเนทีฟอยู ซึ่งโดยปกติลูกคาของ โรงพมิ พหรอื โรงพมิ พเ องก็ตาม มกั จะสงไฟลเหลา น้ีไปใหร านแยกสีหรือศนู ยบรกิ ารฟล ม เหตุผลเพราะ 1) ตองการเผื่อแกไขไดตลอดเวลา จนถึงวินาทีสุดทายกอนทําการ ยิงฟล ม เพ่อื ทาํ แมพ มิ พ 2) ขนาดไฟลไ มใหญเกนิ ไปเมือ่ เทยี บกบั ไฟลโพสตส คริปต 3) ไมท ราบวาทางรานแยกสใี ชเครือ่ งสรางภาพ หรืออิเมจเซ็ตเตอร รุนใด และกําหนดรายละเอียด PPD (Postcript printer description) แบบไหน? ซึ่งจะสัมพันธกับ การแปลงโครงสรา งไฟลจ ากเนทปี ไปเปน โพสตครปิ ต 296 | ระบบการจดั การสี

ขอควรระวังในการถายโอนไฟลเนทีฟ ขามแพลตฟอรมน้ีอาจทําใหฟอนต หรือรายละเอียดภาพบางแหงหายไปได ถาแพลตฟอรมท้ังสองใชซอฟตแวร แอพพลิเคชั่นไม เหมอื นกัน เชน ความแตกตา งกันของเวอรชัน่ (version) เปน ตน หรอื ไมมีแบบฟอนตท ต่ี รงกัน 2.4 แปลงไฟลเนทีฟไปเปนโพสตสครปิ ต จะกระทําผา นไดรฟเวอรของพริ้นทเตอร (printer driver) ตัวอยา ง Laser writer ในระบบแมคอินทอช ในขณะที่สําหรับระบบพีซีจะทําผานท่ี Utilities หรอื add printer ซ่ึงถากําหนดไมถูกตอง มีโอกาสผิดพลาดได (ชนิดของไดรฟเวอรพริ้นเตอรจะตอง สัมพนั ธกบั ขอ กาํ หนด PPD) 2.5 ทําการแยกสี โดยไฟลโพสตส คริปตจ ะถูกสง ไปทเ่ี ครือ่ งสรา งภาพผานรบิ (Raster Image Processer) ทําหนาท่แี ปลขอ มลู ภาพจากรหสั ในภาษาโพสตส คริปตไ ปเปน ตารางจุดภาพ หรือบิตแมบ (bit map) แทน ซงึ่ ขนาดจุดภาพแตละจดุ จะสอดคลองกบั ขนาดลําเลเซอรของเคร่ืองสรางภาพที่ใช ท่ี นาสนใจคือ ขนาดตารางจุดภาพเหลาน้ี หรือแมทริกซ (matrix) ก็คือเม็ดสกรีน 1 เม็ด (raster) ในขณะท่ีการเปล่ียนแปลงขนาดพื้นท่ีเม็ดสกรีน 1 %-100% ทําไดโดยควบคุมการฉายลําแสงเลเซอร (on/off) ไปท่ตี ารางจดุ ภาพเพ่อื ใหร วมตัวกัน (cluster) ไดข นาดเม็ดสกรีนตามตอ งการ ภาพที่ 14.9 ขนาตารางจุดภาพ 8 x 8 สําหรบั สรางเม็ดสกรนี 1 เมด็ ทไ่ี ดจากการแปลผลของรบิ ท่ีมา : ระบบพมิ พแ บบตา งๆ และการนาํ ไปใชงาน, พิมพครัง้ ท่ี 2, หนา 124 สําหรับรายละเอียดและขอกําหนดตาง ๆ ในการแยกสีนั้น โดยปกติจะกระทําท่ีซอฟตแวร แอพพลิเคชนั่ ไดเ ลย เชน Photoshop หรือ InDesign เปนตน หรือที่ซอฟตแ วรในรบิ ก็ได เทคโนโลยเี พอื่ การแยกสีทางการพิมพ | 297

ขอสงั เกต โดยปกติเมื่อสงไฟลไปท่ีศูนยบริการถายฟลมหรือรานแยกสี ควรจะกําหนด รายละเอียดขอกําหนดตาง ๆ ในการแยกสีไปดวย เพื่อใหศูนยบริการหรือรานแยกสีน้ันทําหนาที่ถาย ฟลมไดทันที ท้ังน้ี ขอมูลภาพตองเปนโหมด CMYK เทานั้น แตเม่ือตองการเปลี่ยนแปลงรายละเอียด ขอกําหนดบางอยา งสามารถกระทําไดที่รบิ ซ่ึงพบวาไมส ามารถทาํ ไดทุกย่ีหอ ดังนั้นถาสงไฟล RGB ไป ใหศ นู ยบรกิ าร/รา นแยกสีเทา กบั วา ใหศ นู ยบ รกิ ารรานแยกสีน้ันกําหนดขอมูลรายละเอียดการแยกสีให ขอแนะนําใหท าํ ในซอฟตแ วรแอพพลเิ คชัน่ ดีกวาในรบิ โดยตรง เพราะไมแนใจในประสทิ ธิภาพของริบ 3. การเตรยี มไฟลงานเพือ่ การแยกสที างการพิมพ การเตรยี มไฟลง านเพ่อื การแยกสี กรณีตองสงไฟลไปยังศูนยบริการถายฟลม หรือ รานแยกสี น้นั รายละเอยี ดแตกตางกนั ไปขน้ึ อยูก บั ซอฟตแวรแอพพลิเคชน่ั ทใ่ี ช การตรวจสอบไฟลขอมูล หรือการทําพรีไฟลตเช็ค (Preflight Check) เปนการตรวจสอบวา เม่ือนําไฟลขอมูลเขามาจะสามารถเปดไดหรือไม ดวยระบบปฏิบัติการประเภทใด ระหวางเครื่อง แมคอินทอชกับเครื่องพีซี และเปนไฟลประเภทอะไร เชน เวกเตอร ราสเตอร หรือพีดีเอฟ เปนตน แลวดูตอไปวา เปนงานรูปแบบใด เชน งานจัดประกอบหนาหรืองานวางหนา เปนตน รวมไปถึงขั้นตอน สุดทายกอนท่ีจะทําการพิมพผลออกไปยังอุปกรณตางๆ ตองตรวจสอบวาไฟลขอมูลมีความสมบูรณ ครบถวนหรอื ไมตามเง่ือนไขทีต่ องการใหมผี ลในการพิมพออก 3.1 การตรวจสอบโดยผปู ฏิบัติงาน เปนการตรวจสอบแบบดั้งเดิม ซ่ึงวิธีนี้ผูตรวจสอบจําเปนตองมีความรู ความชํานาญ และ ประสบการณ โดยในข้ันตอนของการตรวจสอบควรมีใบตรวจสอบงาน (Check list) ตามหัวขอที่ กําหนด ดงั นี้ 3.1.1 Printing Set up เปนการตรวจสอบเกี่ยวกับเคร่ืองหมายตางๆ ที่ตองการให ปรากฏบนแผน พิมพ ท่ีสาํ คาํ คัญไดแก เครื่องหมายกันเหล่ือม เคร่ืองหมายตัด เครื่องหมายเจียน และ เครอ่ื งหมายอืน่ ๆ ใหสอดคลอ งกบั ความตองการสงิ่ พมิ พแ ละการพมิ พ 3.1.2 Font Styles ตรวจสอบรูปแบบของการใชตวั อักษร เชน ประเภทของตัวหนา ตัวบาง หรอื ตัวเอยี ง เปนตน เพอื่ ปองกันตัวอักษรแปลกปลอมบางตัวที่เกดิ ข้ึน 3.1.3 Trapping กําหนดใหมีการเผ่ือการพิมพเหลื่อมหรือแทรปปงในตําแหนงท่ี ถกู ตอ งหรอื ไม และมีกต่ี ําแหนง 298 | ระบบการจัดการสี

3.1.4 Imposition การวางหนาเอกสารท้ังหมดสอดคลองกับขนาดของงานพิมพ แมพ มิ พ ระบบทใี่ ชพ ิมพหรอื ไม 3..1.5 สวนประกอบอ่ืนท่ีไมพึงประสงคปรากฏอยูบนชิ้นงานหรือไม เชน รูปภาพ งานกราฟกอื่นๆ ท่ีไมเกี่ยวของ จุด หรือตัวอักษร ส่ิงตางๆ เหลานี้จะมีผลตอการอานไฟลงานของ ซอฟตแ วร หรอื มีผลในขัน้ ตอนของการรปิ จะทาํ ใหเ สยี เวลาในการประมวลผลขอมลู 3.1.6 ตรวจสอบวาประเภทของไฟลท ไ่ี ดร บั เปนไฟลประเภทใด 3.1.7 ตรวจสอบฟอนตวาเปนตัวอักษรในกลุมใด เชน Type1, True type หรือ Open type มกี ารฝง ฟอ นตม าดวยหรอื ไม หรอื มีไฟลข องฟอ นตตนฉบับมาดวยหรอื เปลา 3.1.8 ตรวจสอบงานกราฟกวามีไฟลตนฉบับสงมาดวยหรือไม และมีความละเอียด ของภาพเหมาะสมกับขนาดและระบบของการพิมพหรือไม มีการแปลงขอมูลสีจาก RGB เปน CMYK หรือยงั 3.1.9 ตรวจสอบการรองรบั ไฟลเกย่ี วกบั ฮารดแวร ซอฟตแ วรท ่ีเหมาะสม 3.1.10 ตรวจสอบไฟลสํารอง หากมีการผิดพลาดหรือเสียหายของไฟลใดในไฟล ตน ฉบับ 3.1.11 ตรวจสอบรายละเอียของเจาของไฟลงานทีสงมาก เชน ช่ือ ที่อยู สถานท่ี เบอรโ ทรศพั ท สําหรบั ตดิ ตอ กลบั หากมขี อสงสยั อนื่ ๆ 3.1.12 ตรวจสอบวามีปรูฟดิจิทัลแนบมาดวยหรือไม เพ่ือที่จะไดอางอิงถึงรูปแบบ กราฟก รปู แบบตัวอกั ษร หรอื เครอ่ื งหมายการตัดเจียน เปน ตน 3.1.13 ตรวจสอบเกี่ยวกับการแยกสีวามีขอกําหนดใดเพ่ิมเติม เชน การเพ่ิมหรือลด สบี างสี วาเปน UCR หรอื GCR เปน ตน หรือตองการใหแ ยกสีในระบบใด วา เปนสเี ดียว สองสี หรือส่ีสี เปน ตน 3.1.14 การตรวจสอบความเรียบรอยของหนาเอกสารท้ังหมด ความถูกตองการวาง หนา ดัมมี การพบั และการตัด เปน ตน 3.2 การตรวจสอบโดยซอฟตแวร ซอฟตแวรที่ทําหนาทีในการตรวจสอบ มีอยูจํานวนมาก อาทิเชน Flight Check, Extensis Preflight นอกจากน้ันก็ยังมีซอฟตแวรประเภท Plug-in หรืออาจจะเปนคําส่ังอยูในโปรแกรมตางๆ เชน คําสั่ง Preflight ที่มีอยูในคําสั่ง Save for Service Provider ของโปรแกรม PageMaker คําสั่ง Preflight ในโปรแกรม InDesign และ Enfocus Pitstop Pro เปน Plug-in ใน Acrobat, หรือ เครอื่ งมือ Preflight ท่ีใหมาพรอมกบั Acrobat 6.0 และ 7.0 เทคโนโลยีเพ่ือการแยกสีทางการพิมพ | 299

4. เทคนคิ UCR (Under Color Removal) ในการแยกสี กอ นอ่นื ขอใหทําความเขาใจเกี่ยวกับการพิมพทั่วไปกอนวา ภาพพิมพท่ีดีจะมาจากหมึกพิมพ ชุดโพรเซส (processinks) สีที่ตองใชสาร (pigments) คือสีไซแอน (Cyan) มวงแดง (Magenta) เหลือง (yellow) และดํา (black) ตามลําดับ ซึ่งตางไปจากกระดาษอัดรูปสีท่ีสีตาง ๆ เกิดข้ึนมาจาก ชั้นสีเพียงสามสีของสียอม (dyestuffs) CMY ซอนกันบนผิวกระดาษเทาน้ัน โดยสีดําท่ีเกิดขึ้นจะมา จากสวนผสมของสียอม CMY เหลา นี้ในปรมิ าณสัดสว นเทา ๆ กัน มีคําถามวาทําไมจึงแตกตางกัน พอ สรปุ ไดค ือ สียอมมคี วามอิ่มตัวและบริสทุ ธมิ์ ากกวาสารสีนั่นเอง ดังน้ันถากระบวนการพิมพจําเปนตอง ใชหมึกพิมพ 3 สี CMY บางจะเกิดอะไรข้ึน? พบวาสีดําท่ีไดจะไมมีความอิ่มตัวและไมดําจริง คอนขาง ไปทางสีนํา้ ตาล (ดังรูป 14.11) ซ่ึงพบเปนเหตุผลอธิบายไดวากระบวนการพิมพน้ันตองพิมพสีดําเพ่ิม อยางหลีกเล่ียงไมไ ด เพอ่ื ควบคมุ การผลิตน้าํ หนักสแี ละคอนทราสของภาพพิมพใ หดูดขี น้ึ ภาพท่ี 14.10 ภาพพิมพส ดี าํ ที่เกดิ จากปริมาณหมึกพิมพ CMY เทา ๆ กนั ในภาพซา ยมอื ผลท่ีไดจ ะ กลายเปนสีนํา้ ตาลเขม แทน เพราะหมกึ พมิ พท้ัง 3 ไมบ ริสุทธิ์ ในขณะภาพขวามือ เปนการพิมพทใี่ ช หมึกพิมพส ีดาํ เพยี งอยา งเดยี ว ทม่ี า : ระบบพมิ พแบบตา งๆ และการนําไปใชง าน, พมิ พครง้ั ที่ 2, หนา 133 ที่นาสนใจคือ ลักษณะของฟลมแยกสีดําท่ียอมรับกันท่ัวไปจะเร่ิม 1% ตั้งแตบริเวณมิดโทน (ในที่น้ีกําหนดท่ี 50% cyan) 20% ท่ี บริเวณโทน 3 / 4 หรือ 75% cyan) และ 60% ท่ีบริเวณเงา หรอื ชาโดว (95% cyan) ลักษณะฟล มแยกสีสีดาํ ประเภทน้ีมีชื่อเรียกหลายชื่อ เชน skeleton, short range หรือ Keyline Black เปนตน อยางไรก็ตาม ไดมีความพยายามที่จะขยายขอบเขตในการพิมพสีดําเพ่ิมขึ้นในบริเวณสวน สวางหรือไฮไลท และเพิ่มปริมาณในบริเวณสวนเงามากข้ึน ท่ีเรารูจักกันในช่ือวา Full scale black นั้น อาจทําใหเกิดปญหาการพิมพหลายๆ อยางตามมา ไดแก ทําใหท่ีปรากฏเลอะเทอะสกปรก โดยเฉพาะในบริเวณสวนสวางและมิดโทน เพราะสีดําจะถูกพิมพผสมลงในบริเวณสวนท่ีเปนสีอ่ืนๆ ดว ย 300 | ระบบการจดั การสี