Қазақ қолжазабаларының ғылыми сипаттамасы 4

ным, казактыц тер е л ер !, болыстары, б а й л а р ы н ы ц УРЫ уетай- ты нын ошкере етед1), 5-дэп., 8— 19-6. 3. Майлыкожаныц Мылтыкбаймеи елецмеи амандасканы Шымкентте ояз болтан Луканов болыс болам деген Мылтык- байды Томские жер аудартады. Лукановтын орнына Панкра­ тов деген cail.iaHFaH ксздс Мылтыкбай айдаудан кайтып келед1. Бул елец — сонда куттыктап айтканы, 5-дэп., 20— 28-6. 4. Майлыкожа акыннын как айгырын жогалткаидагы экп- Meci (атын карадшы урлагапын болыс-билерге айтады, тап- тыртып беруж сурайды. Олар кемектсспейлл, сондагы од!лет- тЫ таба алмаган акыннын зары), 5-дэп., 29—36-6. 5. Майлыкожа акыннын Молдаттлеумен эцпмесь (Халыц судьясы болып [стегем Молдатпеу дегеншн халыктан пара алатынын, болыстыкка таласканын, алып-сатарлыгнн тагы да жагымсыз эрекеттерш сынаган влет'), 5-дэп., 36—39-6, 6. Майлыкожаныц Мэделжожага к е т'л айтканы. (Моделг- Hiii Уолнхаи, Кенжехан деген iHhepi кайтыс болгаида Майлы­ кож а Мэделйпн yfime кел|'п, оиын батырлык, шешендж, акын- дык eiiepin айтып кеш лш кетергенк), 5-дэп., 40—42-6. 7. Майлыкожаныц Касымбек болыстан жет! батпан тары сурагапы. (Касымбек болыс 6ipiHini келгешнде тары бермей Майлыны куып ждбередк Майлы екмнш рет кел1п ауырып жат- кан Касымбект1ц ата-тегш жырына косып болыстыц каршы- гасын алганы айтылады), 5-дэп., 42-47-6. 8. Майлыкожаныц Жаныс Касымбект1н Айганым деген бойб1шесшс айтканы. (Айганымнын ата-тег1н, келген жерш жэне мырзалыгыи айтып мактаганы), 7-доп., 2—З-б. К, о л т а ц б а с ы. Маргуланныц колы. К.а г а зы , с и я е м , o p n i. Ак кагазга жасыл сиямен араб оршаде жазылран. Ж а з ыл f а и ж и л ы , ж е р i. 1939 жылдар, Алматы. Б е т т е л у i. Европа цифрымен беттелген. Т е к с т i ц о р н а л а с т ы р ы л у ы. 0 л е ц жолдары эр бетке 6ip катардан ориаласкан. К а л п ы н а к е л т i р i л у 1. Колжазба ж ука ак кагазбеи тысталып, лапкага салынган. А к а у ы. Колжазбаныц кагаздары кенерген. П а п к а с ы 337 (O F K ). Майлыкожа акынныц елецдер1, 5 жопе 7-дэптерлер, жииаган Элкей Маргулан. 200

ш . 706 (OFK) 176 П. 26; Б. 52; Ж. 58 21X 18; 18X16 А талуы . Заркуч (69-6.). А в т о р ы . J J jtTji UfLiL. Майлыкожа Шотапулы. Ж инауш ы сы. Амантаев Кысырау- бек. О л ж а й л ы i.irepUe бер1лд1. А н н о т а ц и я с ы . Еск! ацыздан алып жазылган «Зар- кум киссасы » Заркум деген батырдыи басынаи кешкендер1 мифологиялык туррыда баяндалады. Б а с к ы с е з i (69-6.): — ' с о ц F ы с е 3 i (95-6.): v u . b К. А м антаев жинаган осы колжазбадагы автор шыгарма- ларынын Ti3iMi: 1. Р а зал — 19-6. 2. А ж а л dip келмес болсайшы — 20-23-6. 3. И ш анга айтканы — 2 4 - 2 5 -6 . 4. М айлы кожа мен Айман кы з (айтысы) - 2 6 - 6 . 5. М айлы кожа мен Кулыншактын айтысканы — 27-30-6. 6. Кещ’л айтканы — 33—34-6. 7. Атын коркытып алганда — 35-6. 8. Залымдардыц эрекеттер! — 36—45-6. 9. М айлыныц татуластыргаи елеш — 46-47-6. 10. Турмагамбеттщ жумбагын Майлыкожанын iueuiyi — 48-49-6. 11. Д а т к а л а р туралы айтканы — 50—51-6. 12. М айлыкожа мен Ж аныстыц кэрысы — 52—53-6. 13. К©Н1Л айту — 54-6. 14. И са болыска айтканы — 55-6. 15. ILIepiM мен Майлыкожа — 56-6. 16. Ж а с келшге шырарран елец — 57-6. 17. Алты акын мен Улбике — 58—60-6. 18. Т ерм е елендер1 — 61—64-6. 19. K.a6ip басында — 65-6. 20. Х алы кка айтканы — 66-6. 21. М айлыкожанын термес! — 67-68-6. К о л т а н б а с ы . Жинаушыныю. М о р i. 69. 95-беттерде O FK -нын сопак Mepi бар. К. а р а з ы, с и я с ы , э р п i. Ш акпак жолды дэптерге кул- пн сиямен а р аб эрпшде жазылран. 201

Ж а з ы л р а н ж ы л ы , ж ер !. 1948 жыл, Шымкент об- лысы, Кайнарбулак селосы. Б е т т е л у i. Европалык цифрмен беттелген. Т е к с т i н о р н а л а с т ы р ы л у ы . ©лен жолдары эр бетке уш катардан орналаскан. К, а л п ы и а к е л т 1 р 1 л у 1 . Колжазба калыц катырры кагазбен тысталып, туб! ак ж1ппен тнчлген. П а п к а с ы 706 (O FK ). Шотанов Майлыкожа niHFap- малары. 177 Ш. 706 (OFK) П. 8; Б. 16; Ж. 57 21X8; 18X16 Л т а л у ы. Абдолла бала (9-6.). А в т о р ы . Л ь-jZki* Майлыкожа Шотанулы. Ж и и а у ш ы с ы . л * А м а н т а е в Кысыраубек. А н н о т а ц и я с ы . Абдолла деген жет1м баланык басы- нан кешкендер! туралы жазыдран дастан. Б а с к ы c e a i (9-6.): С о ц f ы сез1 (16-6.): К <>л т а нб асы . Жинаушынык1. М е р i. 9, 16-беттерде Т1л жэне эдебиет институтынынтерт бурышты Mepi бар. К а г а з ы , с и я с ы, o p n i . Шакпак жолды доптерге кул- Г!Н спямен араб эршиде жазылран. Ж а з ыл р а и ж ы л ы , ж с р i. 1949 жылы, Шымкент ка- Б е т т е л у i. Европалык цифрмен беттелген. Т с к с т i ц о р н а л а с т ы р ы л у ы . ©лен жолдары эр бетке си; катардан орналаскан. К а л и ы н а к е л т i р i л у i. Колжазба калык катырры кагазбен тысталып, Ty6i ак ж1ппен тишген. П а п к а с ы 706 (O FK ). Шотанов Майлыкожа шырарма- лары. г 202

Ш. 706 (O FK ) 178 П. 8; Б. 16; Ж. 57 21X 18; 18X16 А т а л у ы. и Л & лЪ ЗаИит уры (1-6.). А в т о р ы , j j CiVjZ Майлыкожа Шотанулы. Ж и н а у ш ы с ы . cjч ' у <-*-ti'ui Аыантаев Кысыраубек. A irн о т а ц и я с ы . EcKi ады здан алынгап уры туралы касса. М унда жамандык пен жаксылыкты, эдышк пен эдйает- с1зд1кт! салыстырады. Ба с е С о д р ы с е з 1 (8-6.): ,b\\,jL&bj&jis К о л т а д б а с ы. Жинаушынша. M e p i . Колжазбаныц 1-бетшде OFK-нын сопак, ал 1-8- беттер1нде Т1л жэне эдсбиет институтынык терт бурышты мерлер1 бар. К а р а з ы, с и я с ы. э р п i. Ш адпак еызыкты дэптерге кулгш сиямек араб эршнде жазылран. Ж а з ы л г а н ж ы л ы , ж е р 1. 1949 жыл, Шымкент даласы. Б е т т е л у 1 . Европалык цифрмен беттелген. Т е к с т 1 ц о р н а л а с т ы р ы л у ы . влен жолдары эр бетке уш катар д ан орналаскан. К а л п ы н а к е л т 1 р 1 л у 1 . Калыц катырры каразбен тыстаган. П а п к а с ы 706 (OFK). Ш отанов Майлыкожа шыгарма- лары. 179 Ш. 337 (O F К) П. 22; Б. 44; Ж . 36 30X20,5; 20X15 А т а л у ы. Майлыкожанын шырармалары. А в т о р ы . Майлыкожа Ш отанулы. Ж и н а у ш ы с ы . Оспанов Ш аж ат. 1928 жылы Шымкент облысыныц Сайрам ауданы, Кайнарбулак совхозында туран. 1948 жылы Абай атындагы К а зак педагогпкалык институтын 6iTipreii. О спанов Шажат Майлыкожанын шыгармаларын 1947 жылы 53 жастагы колхозшы Сей|'лханов МаМштщ ай- туынан ж азы п алран. 203

III. Оспанов жинаган автор шыгармаларынын TiaiMi: 1. Майлыкожанын Касымбек пен Исаны татуластыруы— 1-6 . 2. Майлыкожанын ауырып жаткандагы айтканы — 3—4-6. 3. Майлыкожанын арнауы — 5-6. 4. Сайлауда — 5—9-6. 5. Бэйб1шеге — 9— 10-6. 6. Майлыныц 6ip елен!— 10-12-6. 7. Майлыкожанын Ахмет тереге айтканы — 12-13-6. 8. Майлыкожанын Турлыбек датката айтканы — 14-6. 9. Майлыкожа, Мэделжожа, Молда М уса — 15-6. 10. Майлыкожанын елер алдында ел1мен коштасуы— 16— 18-6. 11. Майлыкожа акын туралы саз — 19—25-6. 12. Сайлау туралы — 25-37-6. 13. Майлыкожанын улы Жолбарыстыц 6ip сез1 — 38—43-6. К о л т а н б а с ы. Жинаушыныкк К а т а з ы , с и я с ы , э р п i. Тор кез дэптерге кок сиямен, K a3ipri казак оршмен жазылтан. Ж а зы л т а н ж ы л ы , ж е pi. 1947 жыл, Шымкент об- лысы. Б е т т е л у i. Европа цифрымен беттелген. Т е к с т 1 н о р п а л а с т ы р ы л у ы . ©лен жолдары эр бетке 6ip катардан орналаскан. К а л п ы п а к е л т i р i л у i. Колжазба жука ак катазбен тысталып. папкэга салингам. Д к а у ы. Колжазбаныц кагаздары тозтан. П а п к а с ы 337 (OFK). Майлыкожа акынныц олендер!, З-доптер. Ш. 337 (OFK) П. 6; Б. 6; Ж. 24 30X20; 28X16 Ж ина ~1кожа Шотанулы. Шоменов Kapi6aft. О л туралы iarepifle - ........... ... ы. Шыгыстык сюжет сарынында жазыл- н мысал-даетан. Автор бул кнссасында достык, адамгерш1- '• адалдык сиякты адамнын асыл касисттер1н дорппейд1. Б а с к ы C 6 3 i (11-6.): Жордем! КызылTi.iain 30 ткте-ай' С о н т ы с е з i (16-6.): ...KyripufUMeii жайындай бстщс урып...

Шэменов Kapioaft жинакан осы колжазбадакы автор шы- тармаларынын Ti3iMi: 1. М айлы мен Кулыншактыц айтысы —4—10-6. 2. М айлыныц Аймен кызбен айтысы — 17-19-6. 3. Эр м ахлукаттыц заты туралы дастан — 20—22-6. 4. М айлы ныц Жаиыс акынмен айтысы — 23-6. 5- М айлыныц накыл сездер1 — 24—27-6. 6. М оделш ш Майлыны м уцатп ак болтан сез1 — 28-6. 7. А йдауда журген езбек ш алы атынан Майлыныц айт- каны — 29— 30-6. 8. М айлы ныц елер алдында Кулымбетке айтканы — 31-6. 9. М айлы ныц Акишан кож аны мойындатуы — 32—ЗЗ-б. 10. М айлы ныц Тэйтел! болыстыц уШне кешл айтканы — 34-35-6. 11. Д а т к а л а р мен болыстар туралы терме — 36—41-6. 12. М айлы ныц Касымбекке айтканы — 42-43-6. 13. М айлы туралы легендалар, Майлы елендер1 — 44-46-6. К о л т а ц б а с ы . Жинаушыныкк М е р 1. Колжазбанын 11-беп'нде Т/л жоне адебиет иксги- тутыныц тер т бурышты мер! бар. _ К а к а з ы . с и я с ы , o p n i . Сары каказка кулгш сиямен Ka3ipri к а з а к эршнде жазылкан. Ж а з ы л г а н ж ы л ы , ж е р i. 1948 жыл, Алматы каласы. Б е т т е л у к Европалык цифрмен беттелген. Т е к с т 1 ц о р н а л а с т ы р ы л у ы . 0лец жолдары эр бетке 6ip к а т а р дан орналаскан. К а л п ы н а к е л T i p i л у к Колжазба жука а к каказбен тыеталып, T y6i же.'пмдслгем. П а п к а с ы 337 (OFK). Майлыкожа акыннын e.'ieiuepi, 9-дэп. М айлыкожаныц OFK-ныц 337-папкасында (жинагандар: 9. Диваев, X. Байсов, Э. Коныратбаев) елекдср! бар. 181 Ш. 689 (Э© И ) II. 2; Б. 4 19X16; 18X9 МАРАБАЙ КУЛБАЕВ А т а л у ы. its Марабайдыц той бас- таган толкауы. А вторы. М арабай Кулбаев (1841— 1898) каз1рп О рал облысы. Берл; ауданы, Аксу совхозыныц Ала-

байтал дегеи жершде туып ескен . М арабайдын акындык этап* батырлар жырын айтумен шыккан, жырау атанган. Марабай жырау «Ер Таррын», «Кобыланды» жырларын айтцан. Кек| кыз, Жумырбай, Б азарбай акындармен айтыскаи. Ж и н а у ш ы с ы . Козыбадов Батыр. О л туралы шгерме бер1лд1. А н и о т а ц и я с ы . Марабай акын Саурабай дегеннщ уйшде Карабура Ж умырбай акынмен кездесш, елекмен аман- дасады. Марабайдын акындыгына риза болган Жумырбай халык алдында кзрыидасын ез ризалыгымеи Марабайга ко- сады. Марабайдын той бастар толгауы сонда туган. Иршшк- те бойындагы жаксы enepiHAi керсет, комешцнен бал тамган эшнмен, саусактарын майысып домбырамен куй терт, елдщ курмет!не белен, ем1рд!Н кызыгы, сэн1 сол, — дейдь Б а с к ы c e 3 i (67-6.): С о н f ы c e 3 i (70-6.) К а г а з ы, с и я с ы , о р п i. Тор кезд1 дэптерге кулгш т у с п сиямен араб эрпшде жазылган. Ж а з ы л г а н ж ы л ы , ж е р ь 1950 жылдар, Орал ка- Б е т т е л у к Европа цифрымен беттелген. Т е к с т 1 Н о р н а л а с т ы р ы л у ы . ©лен жолдары эр бетке 6ip катардан жазылган. К а л п ы и а к е л т 1 р 1 л у 1 . BipiHiui жендеуден еткен. П а п к а с ы 689 (Э 0 И ), «Ел аузынан жинаган айтыс, елец, оцп'ме, ертеплер». Жииаушы: Батыр Козыбавдв, Орал каласы, 1967 жыл. 1-дэп. Ш. 849 (ОРК) П. I; Б. 1; Ж. 16 ЗОХЮ; 27X8 МАРКАСКА А т а л у ы. Marqasqa $-Ьгаш1ыу aitqaiib , Маркаска жырау- дыи айтканы (4-п.). А в т о р ы . Marqasqa fbfau. , Маркаска жырау (4-п.). Ж и н а у ш ы с ы . Жиреншин Мусылманкул. Семей облы- сынан, тарих гылымдарынын кандидаты. А н и о т а ц и я с ы . EciM хан Ташкент™ алм ак болып бар- ганда, opi батыр, api жырау Маркаска 6ipre барады. Ол Ка- таганнын ханы Турсынга жалгыз Kipin: «Ж азыксыз елд1 eui-

ретш, ж ер TOHipcin жатканыц мынау, алайда Ецсегей бойлы Ер EciM, eciriHe келш тур, енд! ажалын жетт!>, — деп, Е«\"м- хан осы са п а р д а Катаганнык ханы Турсынныц басын кесш, Ташкент\" а л га мдыгы жайлы деректер айтылады. Б а Ск Ы с о з i (5-6.): Ef, Qaiae^аяпыу ijanb Тйгзьп, , . С е к т ы с в з i (5-6.): tTybJnde sodan iarlarsbn К о л т а н б а с ы . Мусылманкулдынжазганы. К a f а з ы, с я с ы, э р п i. Ж олсыз ак кагазга латын эрш'нде к екн ил сиямен жазылган. Ж а з ы л г а н ж ы л ы, ж е р i. 1941 жылы, Алматы ка- ласы. Б е т т е л у i. Европа цифрымен бермген. Т е к с т i н о р н а л а с т ы р ы л у ы . ©лен жолдары эр бетке 6ip катардан, кара сездер1 толык орналаскан. К а л п ы н а к е л т i р i л у i. Ак каразбсн капталып, туб£ Tiri.iin, ж ендеуден еткен. Л а л к а с ы 849. Казактьщ ауы з эдебиет улплер!, 8-дэп. 183 Ш. 268 (Э© И ) п. 4; Б. 7; Ж. 34 20,5X16,5; 17ХП МАХАМБЕТ вТЕМ1С¥ЛЫ А т а л у ы . Махамбег батырдын хан Ж энпрге карсы отырып ай тк ан жыры (1-6.). А в т о р ы . Махамбет 0тем1сулы (1804,—1846). О л Kasipri Орал облысы, Орда ауданы, Н арын кумы, Бекетай деген жер- де туган. Р у ы Он ею ата Байулыныц Bepiui бутарынан. 1815 жылдан б астап Бекей ордасыныц ханы балган Сырай, Жэнпр жэне онын ел билеуннлершщ, би-феодалдарынык, бек-султан- дарынын х а л ы к к а керсеткен рухани кысымшылыктары жуген- шдшке айналады . Халыктын xaiiFa деген наразылыктары кун санап кушейе туседг ¥зак ж ы лдар болып келген жеке, усак думпушдер хал ы к кегершсш тудырады, кетерШс Исатай, Махамбет сиякты халык улдарын жарыкка шыгарады. Кетер1- .licTiH ен кушейген кез1 1837—38 жылдар. М ахамбегпн шы- рармалары, иегЫнен, осы кетерШ стщ тарнхн кезендерш, кетерШс басылраннан Keftinri х алы к жардайын Исатайдын жэне баска батырлардын ерл!пн сипаттаудан, Жэнг1р, Байма- рамбетке карсы айтылран жырлардан гурады. Ол туралы ка­ 207

з а к эдебиетпйн тарихында академик К. Ж умалневтщ ецбекте- ршде кен зерттелген. Ж и н а у ш ы с ы . Жангабылов Cornрул (1878—1966) ха- лык акыны. Мацрыстау облысы, Мацрыстау аудаиынан. Бул елегш ол ертеде Актан Керейулынан уйренген. А н н о т а ц и я с ы . Хан Жэцпр Исатайды елт1рткеннен кейш Махамбет Жэцг1р ханнын сыртынан шарым жыр айтады. Ж экп'р оны естш Махамбетке хабар ж1беред«: «Сыртымнан есек айтпай, алдыма кел1п айтсын». Сонда Махамбет «6ip кун1 тудым, 6ip кун елермш» деп, бес каруын белге байлап хан ордасынын алдына келш осы елевд1 айтады. 1836—37 жылдардагы Исатай басцарран шаруалар кетер1л1с1н Жэцпр- дщ ете каталдыкпен басканын антып, егер Исатай бар болса ханра парсы турып эл1 де куресер ед1м дейдй Б а с к ы с е з ! (1-6.): С о ц р ы с в з Г ( ^ Г МеВеЯ'М\". ...Мен 6ip кекжал Gepi СЛ!М. К a f а з ы, с и я с ы, э р п i. Саррыш к а газга кек снямен, Ka3ipri казак эрп1мен жазылран. Ж а з ы л р а н ж ы л ы, ж е pi. 1955 ж ., Гурьев облысы, Мацрыстау ауданы, Таушык поселкеск Б с т т е л у ь Европа цифрыменбеттелген. Т с к с т i ц о р н а л а с т ы р ы л у ы. б л е н жолдары эр бстке 6ip катардак орналаскан. К а л п ы п а к е л т ip i л у i. Жука ак каразбен тысталраи. П а п к а с ы 268 (Э 0 И ). Жацрабылов С э г т у л шыгарма- лары мен жинараи колжазбалары. 184 Ш. 406 (Э0И) П. 6; Б. 11; Ж. 29 28X20; 25X14 Л т а л у ы . Кабагыи сусары берж баскан (14-6.). А в т о р ы. Махамбет ©темicyлы. Э к с п е д и ц и я с ы . 1957 жылры Эдебнст жэне впер ин­ ституты уйымдастыррап Гурьев экспедициясы. Экспеднцияны баскарган Адамбаев Балтабай. 1957 жылгы Гурьев экспедициясы жинаган Махамбеттш елецдерй 1. Кабагыи сусары берж баскан. Махамбет жэне онын ур- пактары туралы ацыздар да бар. Айтушы Турманбетов Кен- жебай, каз|’рп Мацрыстау облысы, Шевченко аудаиынан — 14-6. 2. Исатай елгеннен кейш Махамбеттщ e3i кашып журш

Шонты бнге айтцаны. Айтушы Э. Таутекенов. М ангыстау об- лысынан— 1-6. 3. ЭЛ, М ах ам б ет, жолдасым! — 7— Ю-б. 4. Эй, к унд ер-ай, купдер-ай! — 11— 12-6. 5. Аррымактан туган казанат — 13— 14-6. Махамбет туралы аныз-зцп'м елер де бар (3, 4, 5-т|'з1МД1 аПтушы К о ж ек о в Ж ., каз!рп Г урьев облысы, Тешз аудапы- нан). К a f а з ы, с к я с ы, э р п i. Ж олсы з ак каказга кулгш сиямси, к а з|'р п казак, эршмен ж азы лтан . Ж а з ы л г а н ж ы л ы , ж е р i. 1957 ж., бурынры Гурьев облыеы, Ш евченко ауданы. Б е т т е л у i. Европа цифрымен беттелген. Те к с т 1 н о р н а л а с т ы р ы л у ы . ©лен жолдары ор бетке 6ip к а т а р д а н орналаекан, к а р а сездер1 толык жазылган. К а л п ы н а к е л т i р i л у i. Ж у к а ак кагазбен тыстал- П а п к а с ы 406 (Э 0И ). И сатай , Махамбет туралы мэлГ меттер (М ахамбетт1ц e.ieiuepi ж э н е онын урпактары женш- де). 1957 ж . Гурьев экспедициясы. Жни. Ддамбаев Б., Ома­ ров. Э. ш. 332 (Э © И ) 185 п. 12; Б. 24; Ж . 18 20X 16; 18ХЮ А т а л у ы . . ы.»ь•!J>ouii j л>>ли с_.иь Махамбет баты р ды ч жалплз к а л ы п журген1нде Исатайды жоцтап ай тк ан толрауы. А вторы. JJ М ахамбетвтеш'сулы. Ж н н а у ш ы с ы . Тайыр Ауатанулы. Ол туралы uirepwe берыдь Т. А уатанов тапсырган М ахам беттщ елецдерк 1 М ах а м б е тп н Баймагамбет султанра айтканы — 4-доп., 2-7-6. 2. М а х а м б е гп ц Исатайды ж о к тап шынарран толрауы — 1-Дэп., 101— 124-6. К о л т а н б а с ы. Ж инаушыныкк К a f а з ы, с н я с ы , э р п i. Ш акп ак сызыкты дэптерге кэк снямен, а р а б эргпмен ж азы лган. Ж а з ы л г а н ж ы л ы , ж е p i . 1956 ж. Гурьев облысы, Ганюшкино селосы. 14-117

Б е т т е л у i. Европа цифрымен беттелгеи. Т е к с т 1 н о р н а л а с т ы р ы л у ы . Тол Fay жолдары эр бетке 6ip катардан орналаскан. К а л п ы н а к е л т 1 р 1 л у 1 . Ty6i т1плш папкага салын- П а п к а с ы 332 (Э 0 И ). Ауыз эдебиет улплерк 1, 4-дэп., ж ипарам: Т. Ауатанов, 1960 ж- Ш. 366 (Э6И) П. 3; Б. 3; Ж. 27 30X21; 29X13 А та л у ы . j-iili UJIij£3r*-l»bаУо—^ © т е м к у л ы Махамбет- TIH ханга айтканы (1-6.). А в т о р ы . Л ^ М а х а м б е т ©темкулы. Ж и н а у ш ы с ы . Кумар Жустов. О л жайлы 1лгер!ден карацыз. К- Жусшов жипаFan Махачбетт1н блендеры 1. Махамбетт'т ханга кэрсы каратып айткан терме елещ— 1—5-6. 2. Махамбетпн Шерниязга айтканы (Кустардан алып айт­ кан тамсктнаснхат елец) — 6-7-6. 3. Псатанды жоктау. — Мунда Неатайдын. ерлк!, батыр- лы рм , опыд кайгылы ел1м|\\ халыктын кайгысы айтылады — 7— 1I -б. Жоктаудын авторы белг1с1з. Ко л т а д 6 а с ы. Жинаушыныкк К а г а з ы, о и я с ы, о р п i. Сары к а г а зг а кара карын- дашпен араб орншде жазылгап. Ж а з ы л г а н ж ы л ы, ж е р i. 1961 ж ., Алматы. Б е т т ел у i. Европа цифрымен беттелгеи. Т е к с т i д о р н а л а с т ы р ы л у ы . ©леи жолдары эр бетке 6ip катардан орналаскан. К а л п ы н а к е л т i р i л у i. Колжазба а к ватман кагаз- бсн тысталган. Г1 а п к асы. 366 (Э© И). Ауыз эдебиет улплерк Жннаган Ж устов Кумар. 1961 ж.

Ш. 528 (О ГК ) 187 П. 5: Б. 10; Ж. 20 22X16; 20X15 Л талуы . -ubjt Махамбет ба- тырдын. Баймагамбет султанга айтканы (1—5-6.). А вторы. Ui. Махамбет 0тем1сулы. Ж и и а у ш ы с ы. А. В. Васильев. Ол туралы wrepfae бе- Р1ЛД1. А. В. В асильев жннаган М ахамбет акын шыгармаларынын т1з1мj: 1. М ахам бет батырдын Баймагамбет султанга айтканы — 1—5-6. 2. Я над а МахамбегНн Байеке султанга айтканы — 6-8-6. 3. М ахам бет батырдын Баймагамбет султанга айтканы (eKiHiui п уска) - 9 —11-6. М в р i. Колжазбаиьщ сонгы бетшде терт бурышты узынша келгеп мер бар: «Институт язы ка и литературы Академии наук К азС С Р , отдел фондов рукописей» деген ж азу бар. К а г а з ы, с и я с ы , э р п 1 . Жука жолсыз сэры кагазга араб оршмен, кара сиямен жазылган. Ж а з ы л г а н ж ы л ы, ж е р i. XX гасырдык басы, жер| б елпаз. К олж азба корына 1935 жылы тускен. Б е т т е л у 1 . Европалык цифрмен беггелген. Т е к с т i к о р н а л а с т ы р ы л у ы . 0лец жолдары ар бетке eKi, не уш катардан жазылган. К а л п ы н а к е л т 1 р 1 л у |. Ty6i Tirinin, паикага салын- А к а у ы. Колжазбанын кейб|'р беттернпд luerrepi жырты- ла баста Fan. П а п к а с ы 528 (OFK). Махамбет 0тсмков туралы. М ахам беттщ шыгармалары, елендершш орыс т/лшс ау- дармасы ж оне ол туралы дерект1 материалдар бар. ОГК-ныд 528, 1 132-папкаларында (жннатандар: Р. Малабаев, Т. Кун- туганов, М. Карашев, К. Ж убанышев, F. Жумалиев, Е. Кул- сарнев, М. Акынжанов, К ¥рм а ига;шев- г- Байшеркешев, К. Ж ум алиев, аудармашылар: Ш. Бекмухамедов, А. Николь­ ская), Э е И -н ы к 405, 406, 689-папкаларында (жинагандар: Б. Аманшин, И. Жумагазиев, 3 . Сулейменов, О. 1зболатов, М. Сеш ткалиев).

Ш. 528 (OFK) П. 20; Б. 38; Ж. 22 28X20; 26X18 А т а л у ы. uu Махамбет елендерь Авторы. Л .!>«-. uu Махамбет ©тешсулы. Ж и н а у ш ы с ы . Биханов Нэсимолла. Ол туралы мэлшет- ri ыгертдеп сипаттамадан к.арацы.3. Осы жинаушы тапсырран Махамбет елеидершщ Ti3isd: 1. Атадан туран кои ед^к, араб эршнде — 1—6-6. 2. Исатай деген агам бар, араб эршнде— 16—20-6. 3. Алайма, билер, алайма, араб эршнде — 23—30-6. 4. Садарына сэры жебе салдырган, араб эрп1нде—31—32-6. 5. Махамбет батырдын Баймагамбет xaHFa айтканы, латын эршнде — ЗЗ-б. 6. Исатайдыд Махамбетке айткаиы («Эй, Махамбет, жол- дасым»), латын эрпшде — 36-37-6. Колжазбада акымпын елендер1, толраулары туралы (7— 15, 21—22, 34-36-6.), Исатай—Махамбет кетерш сш щ жэне кейб1р шырармаларынын шыру тарихынан жинаушы кара- сезбен мэл1меттер берген. К, о л т а и б а с ы. Жинаушыньш. М о р i : Колжазбаныц 1 жэне 36-беттершде терт бурышты узынша келген мер бар: «Институт языка и литературы Ака­ демии наук КазССР, отдел фондов рукописей». К a f а з ы, с и я с ы, о р п i. Сары жолсыз жука кагазра араб жэне латын эрштершде кек сиямен жазылган. Ж а з ыл р а и ж ы л ы, ж е р i. 1930 жылдар. Орал облы- сы, Орда ауданы. Б е т т е л у i. Европалык улпмен берш ен. Т е к с т i ц о р н а л а с т ы р ы л у ы. ©лен жолдары эр бетке exi катардан жазылран. К а л п ы н а к е л т i р i л у i. Колжазба а к кагазбен тыс- талган. П а п к а с'ы Й28 (O FK ). Махамбет б тем к ов туралы, 5-дэп. Ш. 528 (OFK) 189 П. 9; Б. 18; Ж. 29 29X19; 26X17 А т а л у ы. (>.'*•*?>, ъмйм Мен мен ед1м, мен ед1м (2-6.). 112

А в т о р ы . J J ur-•£ j v'-*1* Махамбет ©техпсулы. Ж пнауш ы сы. -«-_>■ Кусниев М урат. Ол туралы 1'лгерщ ег1 сипаттамалардан караныз. Ж ш гауш ы тапсырган колжазбадапл акын елеадершщ Ti'3iMi: 1. М ен мен ед1м, мен ед1м — 2—8-6. 2. С ейлесем даусым анкы ган — 8-6. 3. Ереукп атка ер салмай — 10-6. 4. М ахам беттш eMip тарихы — 1-6. К о л т а н б а с ы . Жинаушынык!. М в р i. Колжазбанын екш ш ! бетшде торт бурышты морде: «Институт языка и литературы АН КазССР, отдел рукописей» деген ж азу бар. К а г а з ы , с и я с ы , э р п i. Жолсыз сэры кагазга араб эргнмен, к а р а карыидашгген жазылган. Ж а з ь г л г а н ж ы л ы , ж е р i. 1940 ж., О рал облысы, Орда ауданы. Б е т т е л у I. Европа цифрымен беттелген. Т е к с т i н о р н а л а с т ы р ы л у ы . блен жолдары эр бетке 6 ip катардан орналаскан. К а л п ы н а к е л т i р i л у i. Ty6i TiriJiin, квкил'л калын папкамен тысталган., П а п к а с ы 528 (OFK). Махамбет 0тем1сов туралы, 7-дэп. Ш. 563 (O FK ) 190 Б. 41; Ж. 1612 МАШАНОВ МЫКАН 20,5X14; 18X9 А т а л у ы . s - у i r - '.o ' Алдамшы eMip. А вторы . a llie s- Молла Мыкан Машанов, Пав­ лодар облысы , Баянауыл ауданынан. XIX гасырдын содры ж арты сы, XX F. алгашкы жылдарында eMip сурген акын, бала окыткан. K e u iip y u iici. i ^ 4* Жакыпбаев Бозтай. Ол ту­ ралы м э л 1м ет i.nrepUe берш дь А н н о т а ц и я с ы . И браЬнм патшаиын мын улга балап ж урген ж ал гы з кызы кайтыс болады. Кызга га т ы к болып журген ЭдЬэм деген ж йдгп куын >Ki6epreH екен. Кыздыц ел- генш е стiген ЭдЬэм жас n a 6 ip re келсе, «мен1 а л » — деген ун 213

шыгады. Жанталасып кердш топырагын колымсн тазалап кызды ел1мнен амаи алып калады Кызга уйленедк Одан бала туады. ИбраИим патша 6ip куш ан аулап журсе, Кулагина: «Ар- саландап, ак куын жургежне мэз болып, не 6iT ipin журст»,— деген ecruieAi, катты ойланып киналады, raFbiH, малый тастап Teirripen кетедк «хак жолына тусед». Аштык, жаланаштык азабын шегеди кулшылыктан бас алмай eMipin Мекеде еты- эедк TayFa барып баялыш, жантак терген отыншы болады, отынын’ ксдей-кепилкке улеспрш бередп Ш ьтарма он 6ip буынды, кейде жеи-сепз буынды влек улгю мен жазылган. Б а с к ы cB3i (1-6.): С о ц F ы с в з i (41-6.): К о л т а ц б а с ы . Жакыпбаевтык1. К а к а з ы, с и я е м , э р п i. Тор кезд1 дэптерге кеплд1р снямен, араб эршмен жазылган. Ж а з ы л f а н ж ы л ы, ж е р i. 1935 жылы, Баянауыл. Не- п зп колжазбадан кеипрмген, нег1зг1 колжазба кайда екеш 6e.nrici3. Б е т т е л у i. Европа цифрымен беттелген. Т е к с т 1 н о р н а л а с т ы р ы л у ы . Эр бетке 6ip катар- дан жазылган. К а л п ы и а к -е л т-|р 1 л yi. Колжазба калын кагазбен тысталып, кызгылт папкага салыкган. А к а у ы. Жок. П а п к а с ы 563 (OFK). М. Машанов, Алдамшы ем!р. 191 Ш 563 (OFK) П. 42—57; Ж. 28 20,5X14; 18X9 А т а л у ы. j ¥ л ы жорык. А вторы. uij* Молда Мыкан Машанов. K suiipyiuici. Жакыпбаев Бозтай. А н н о т а ц и я с ы. Мэдинеде улкен той болады. Тойга дулдулш Minin келген Гали он жеп улын кередк Магаунядан мын алтын карыз алады д а, он жеп улына он ж ен арпамак сатып алады. Bip куш балаларга казы келедк балаларды со- цына epTin 6ip шайардын какпасына келед! дс райып болады. Айналасы кырык кушшлж тас корганда сайран салган кыз- дарды кергек Ралидык улдары кайран болады.

Токсан ж ер ге тарап ту тж кен Марун Галидык балаларыи зынданга с ал ад ы . Кызыр оны Р алиге етр т е д к Гали Магун- яеп ooFHCbm, улдарыи босатып алады . Марун патш аны ц кызы М эмлэнщ Галидын 6ip баласына гашык болганы айтылады. Он 6ip буынды елен у-чг‘С1мен жа- зылган. Б а с к ы с в з i (42-6.): C oH F b i с 0 з i (57-6.): * ^ ы u.^ К о л т а н б а с ы . KeuiipyiuiniKi. К a f а з ы, с н я с ь ! , э p n i. T op кезд1 дэптерге кеплд!р спялен, а р аб эрлш де жазылган. Ж а з ы л f а к ж ы л ы, ж е р ). 1935 жылы Баянауылда кеиприген. Б е т т е л у i. Европа цифрымен бегтелген. Т е к с т i н о р н а л а с т ы р ы л у ы . Колжазба эр бетке 6ip катардан жазылраи, К а л и ы и а к е л т i р i л у i. К,атырма нагаздан 1с'телген кызрылт туст! папкага салынган. А к а у ы. К,олжазбаныц с акталуы жаксы. П а и к а с ы 563 (ОГК). ¥ лы жорык, жннаган Б. Жакьш- баев, 1935. Ш. 563 (O F K ) 192 П. 58—148; Ж . 28 20,5X14; 18X19 Мыт М ыкай Машанов. Ж инауш ы сы. Бозтай Жакыибасв. Б, Ж акы пбаен жинаган автор шыгармадарыныи Tl3iMi: 1. вл1мнен кушт! — 58—61-6. 2. Уш ж 1 пт — 62-67-6. 3. Уш б анкир — 68-72-6. 4. Енбектен к.ашкан бай — 7 2 —74-6. 5. Ак куш !к пен каскыр — 7 4 -7 6 -6 . 6. Ж ы лкы ж уты туралы - -7 7 -6 . 7. Сиыр ж ы лы — 78-6. 8. Лна — 79-6. 9. Ж окты к уят емес - 8 0 -8 6 -6 . 10. ©нерд1н. урысы — 86—88-6.

11. Шайтанныц саудасы —89-97-6. 12. Как сиырдык киссасы — 97-99-6. 13. Уш всиет — 100—107-6. 14. Кундес катын — 107-109-6. 15. 03)ме— 109-6. 16. Жут туралы — 110—113-6. 17. Кейб1реулер — 113-115-6. 18. Партиялык хакында - 1 1 5 —119-6. 19. Катын алу туралы — 120—124-6. 20. Сырты сулу мырзалар— 125-6. 21. Кара елен — 125—128-6. 22. ©лешн неге коям — 129-130-6. 23. Молда Мыканный жоктауы— 131— 132-6. 24. Шын жаксы iuiKi enepiH жасырмайды— 132—135-0. 25. Ж1пттер гылым уйрен!цдер— 135— 136-6. 26. Ел1ме- 136-6. 27. Абаска - 136-137-6. 28. Кушшл — 139-142-6. 29. Уш надан — 142-145-6. 30. Балкан ит — 146—148-6. К о л т а н б а с ы . Жакыпбаевтын, колы. К a fа з ы. с и я с ы, о р п i. Тор квзд1 дэптерге квг!лд{р снимем, араб эршмен жазылган. Ж а з н л f а п ж ы л ы, ж е р i. 1935 жылы Баянауылда iiem ri колжазбадан квинр1лген. Б е т т ел у i. Европа цнфрымеп беттелген. Т е к е т in о р н а л а сты ры л у ы. Колжазба эр бетке 6ip катардан жазылган. К а л п ы п а к е л т i р i л у i. Жеидеуден еткен. Л к а у ы. Жок. 11 а и к а с ы 563. М. Машанов шыгармалары, жннаган: Б. Жакынбаев, 1935 жыл. 193 Ш. 470 (0FK) П. 5; Б. 10; Ж. 28 32X20; 26X16 МЭДЕЛ1 ЖУС1ПУЛЫ Л т а л у ы. Модел1кожаныц елендер!. А в т о р ы . Мэдел! Жусшу.ш (1816—1888). Шьшкент об- лысы, Арыс ауданы. Бадам жершде туып, Акбулак жайлауын- ла дуние салган. Мэдел1 батыр, api акын болган. Руы кожа болгандыктап Мэдел1кожа атанган.

Ж и н а у ш ы с ы . Оспанов Ш ажат (Ш эшзатхан). Ол ту- ралы |'лгер|‘д е берктдк Осы жинауш ы жинаган автор шыгармалары: 1. М зделпю ж а туралы сез (елей) — 1-3-6. 2. Мэделйсожаныд enipi туралы елдеп адамдардыц айтуы бойынша естел1к — З-б. 3. М эделйи н жер1мен к о ш т а с у ы (халыктыц байлардан кысым K epin шурайлы ж ерлерш ен ышстырылг а н д а айткан еле1«) — З-б. 4. М оделш ш Канайга айтцаны. М а д е л 1 КОжа 6ip жортуылда Ж аппас елжщ 6ip байыныц алпыс а тан туйесш айдап кетедЕ Жаппастыц байы Капай батыр арк ы л ы жуз д1лдэ енд!рш алады. Сонда Мэделшщ: «Bip б ай д ы ц сойылыи согып, жогын жоктадыц деп» — Ка­ найга ш ы гарган елеш — 7—8-6. 5. М эделг кожаных М айлы кожага айткаиы — 8-6. Модел1 мен Майлыкожа ж олга шыгып, 6ip уйге туседк EKi акын бурьш айтысыи 6 ip iH -6 ip i жещсе алмай журедк Тускен уй!нде Майлыкожа куйры к майды KefiipeK жеп мазасы кетедк сонда Мэделшщ М айлыкожаны жецудщ жолын таптым деп, к а л ж ы к тур|'нде шыгарганы — 8-6. 6. М эделш щ жерьмеи кош тасуы — 9-6. I860 ж ы л дар шамасында Казакстанга ауып келген орыс байлары, момын ецбекш1 хал ы кка зорлык-зомбылык жасап шурайлы жерлсрш неленед1. CoFaii шыгарган мун-зар еленЕ К о л т а н б а с ы. Жинаушынык1. М е р i. Колжазбанын 6ipinm i бетшде Казак С СР Рылым академиясынын Оргалык гылымп штапханасыньщ децгелек терт бурыш ты Mepi басылган. К a F а з ы, с и я с ы, э р п i. Саргыш тарткан кеисс цага- зына к а р а к ары н д аш п ен K a3 ip ri к а з а к арш'нде ж а зм л г а н . Ж а з ы л f а н ж ы л ы, ж е р i. 1947 жилы, Дрыс ауданы, Акбулак ауы л совстЕ Панфилов колхозы, Б е т т е л у i. Европа цнфрымен беттслгеи. Т е к с т i н о р н а л а с т ы р ы л у ы. 0леп жолдары зр бетке 6ip катардан жазылган. К а л п ы н а к е л т i р i л у i. Колжазба ак кагазбеи кап- талып TV'6i TiriJin, жендеуден еткен. Н у с к а с ы . 470 (OFK). Моделшожапын жермеи кош- тасуы* Ж инауш ы . Mornhyp Ж усш Кепеев. П а п к а с ы 470. М эделш ожа Жустулы шыгармалары, 5-дэп. 217

194 Ш. 470 (ОГК) П. I; Б. 2: Ж. 28 30X12; 27ХЮ А т а л у ы. Эует кылсам баян сездщ басын. А в т о р ы . Модел1 Жусшулы. Ж и н а у ш ы с ы . Жылкыайдаров Иманжан. Ол туралы L u ep u e бер!лдi. Акын жэне жинаушы. Иманжан Жылкыайдаров жинаган автор шыгармалары- ныц fiSiM i: 1. «Эуел! кылсам баян сездщ басын» — 2-6. 2. Шоршке айтканы — 3—6-6. 3. Bip атты 6ip атпенен екгере ме? — 7-6. 4. Таулар керкем кершер талыменен — 5—8-6. Б. Блйтерек Байзак едш мактап журген — 9-6. 6. Лбаска — 10-6. 7. Руы бул казактын уш алаш-ты — 11-6. К о л т а н б а с ы . Жинаушыныкк К а г а з ы, с и я с ы, э р п i. Кексе даразына как сиямен латын .ipiriiuc жазылган. Ж а з ы л г а н ж ы л ы, ж е р i. Белпс13. Колжазба коры- на 1934-1935 жылдары тускеи. Г>е т т е л у i. Европа цифрымен беттелгеи. Т е K e r i n op и а л а с т ы р ыл у ы. ©лен жолдары эр бетке flip катардаи орналаскан. К, а л п ы и а к с л т i р i л у i. Колжазба туптелш, TiiicTi жомдеудси етксн. II а н к асы 470 (ОГК). Мэделщожа Жусшулыныц шы- гармалары, 4-дэп. Л'1;исл1кожаш>т 01'К-ныц 470-папкасында (Жннагандар: Ж. Кннеев. О. Копыратбаев. К. Байболов, К. Амантаев, Ж. Жаитебстов) пдсияер! бар. 111. 470 (OFK) 195 П. 2; Б. 4; Ж. 27 30X21; 25X18 А талуы. ..u Мэделщожа Жусшулы шыгармалары. ^*41А вто р ы . Мэделщожа Жусшулы. Ж и н а у ш ы с ы . ■r’-itijb Элкен Маррулан Хаканулы. Олкей Маррулан жииаран Мэделшщ елендерк 21Я

1. Мэделйик Раббаскожа деген tuicine айтканы, оныц жа- уабы — 12— 13-6 2. Bip жан жок. болыстыкка та л а с емес— 13—15-6 3. Term алкан кун ед|' — 16-17-6. 4. £ш пэнде бул дунняга болмае тутка — 17-18-6. К о л т а ц б а с ы. Жинаушынык1. К а г а з ы, с и я с ы, э р n i. С аргыш тарткаи кагазга как 5 орш нде жазылган. г а и ж ы л ы , ж е р i . 1939 •кылы, Алматы, | у i. Европа цнфрымен бетте. ек! катардаи ор нал астырылгаи. блендер 6ip жолга К олжазба сырты ак, к,агаз- бен капталып, жендеуден еткен. П а п к а с ы 470 (ОГК). Мэделнэджа Жусшу. шыгар- малары. Ш. 470 (OFK) 196 П. 5; Б. 11; Ж . 17 31X24; 23X16 Ата л у ы. Моделжожанын шыгар- Мэделжржа Жустулы. малары. А вторы . Ж и и а у ш ы с ы. _*jkj o'ui Амантасв Кысыраубек. Олтуралы мол|‘меттер ьпгер|'де бер1лдь Осы к о л ж азбада кездесетш акын шыгармалары: 1. Казактыд |'л1п-тартпа елек! — 19—22-6. 2. Мэделйсожанын Букара ж ак к а ауып бара жаткапда елмен, жермен коштасканы — 23—29-6.^ 3. Мэдел/кожанын Майлыкожага айтканы — 30-6. К о л т а н б а с ы . Жинаушыныкк К а г а з ы , с и я с ы, a p in '. CapFbiux тарткан кагазга кек сиямен араб эргинде жазыл! 1948 жыл, Шымкент ка­ Ж азы л га н жылы. лу i. Европалык цифрмен бер1лген. Н о р н а л а с т ы р ы л у ы. Эр бегке ек: катардаи н а к е л т i р i л у i. Колжазба кагты ак кагазбеа ;ендеуден еткен. с ы 470 (OFK). Мэделжожаныи шыгармалары. 219

Ш. 258 (Э0И) 197 П. 2; Б. 4; Ж. 19 20X16; 17X14 А та л у ы. Мэделщожанын Канай менI Салак даткара айтканы. А в т о р ы . Мэдел!кожа Жусшулы. Ж и н а у ш ы с ы . Эбд1раГпм Муратов. 1922 жылы Шым- кент облысы, Арыс ауданы, Монтайтас станцнясында тутан. Эбд1рай|м 1941-1943 жылдары Совет армиясы катарында болып, 1943 жылы ауыр жаракаттанып ел!не кантады. 1944 жылы Ташкенттеп ек1 жылдык зац мектеб1н 6iiipin, эр турл! жумыстарда енбек ете wypin казацтын, ауыз эдебиет улплерш жннайды. А н н о т а ц и я с ы. Мэдел1 батыр Ж аппас слшш бес жуз туйесш тартып алып, ез c.niniH адамдарына таратып беред1, ол ушш Капай мен С алак Мэделжожанын устшен арыз жазып, жупюирмек болады. Сонда Мэдел1кожа Салак пен Канайга каратып: «йздерге тенген талай жаулардьщ бет1и кайтарып, жешп 6epin ед1м. Еид1 куэгер болып жиылып отырсывдар»,— дегепдс олар уялып, Маделкожаны босатып ж1бер!пт1. Ба Со; К о л т а и б а с ы. Жииаушыныкк К а г а з ы, с м я с ы, о ри!. Колжазба 6ip сызыкты дэп- терге кулг1и туст! сиямеп K,a3ipri казак, эршнде жазылтан. Ж а з ы л т а п ж ы л ы , ж е pi. 1960 жылдар, Шымкент облысы, Арыс ауданы. Б е т т с л у д . Европа цпфрымсн беттелген. Т е к с т i n о р н а л а с т ы р ы л у ы. ©лен жолдары эр бстке 6ip катардан орналаскан. К а л п ы и а к е л т i р i л у i. Колжазба ак катазбен тыс- талып, жондеудеп откеп. Н а п к а с ы 258 (9 6 И ). Муратов 0бд1рэшм жинаган ауыз эдебиет y .im ep i, 4-дэп. Ш. 1114 (OFK) 198 П. 2; Б. 4; Ж. 25 28Х17:26ХП А т а лл у ы. М эделжожа олень ABTOэрpыi . Ж ус iпулы Модель Ж и н а уш ы с ы. .Mouihyp Жусш Квпеев.

A n ii о т а ц и я с ы. Бул колж азб ад а: «Моделжожа», «Мэ- дел1нiн баласы на айтканы» деген ек1 елеш бар. «Мэделннц баласына айтканы » дегеи елеш нщ мазмуны: Коцыраттыц Ораз деген Gip азгаптай аулы М эделш щ баласыныц кайыны екен. Осы О р а зг а арка суйеп баласы болыстыкка таласпак- шы болады. «О раздардын Miiic3i кубылмалы, таразыпын ба- сына KapaFbiiu болады» деп баласы на токтау айтып шыгар- ганы. Он 6ip буынды кара елец у лпсш де жазылган. К а г а з ы, с и я е м , э р п i. С аргыш тарткан пенсе кага- зына жасыл т у с п сиямен каз1рп к а з а к эршнде жазылган. Ж а з ы л г а н ж и л ы , ж е р i. Б е л п а з. Кыапхана коры- на 1946 ж ы лы тускен. Б е г т е л у i. Европа цифрымен беттелген. Т е к с т 1 н о р н а л а с т ы р ы л у ы . 9лец жолдары эр бетке Gip к а т а р д а н жазылган. К а л п ы н а к е л т 1 р 1 л у 1 . К олж азба ак кагазбен тыс- талып толык жендеуден еткен. П а п п а с ы 1114 (OFK). Мэделпсожанын елецдерк Жин. Ж. Кепеев. 199 Ш. 28 МФ (Э © И ) П. 196; Б. 196; Ж . 19 19X25; 17X21 МЭМБЕТ А т а л у ы. Песни Мамбета. М эмбеттщ елеодерк А в т о р ы . Мэмбет. Ол XIX гасырды к аягы, XX гасырдык бас кезшде eMip сурген. Онтустж Казакстан елкесшен. Ж п н а у ш ы с ы. Днваев Эбубэк1р. Колжазбада бер1лгсн: «Арин Чоенбяев» деген сездерге Караганда 1917 жылы ж а­ зылган бул материалды Э. Диваевка (1920 жылгы Сырдария экспеднцнясына) тапсырган сол облыстыц азаматы А. Шой- ынбаев болу к ерек. Осы кол ж азб ад аты Мэмбет акы н елендер1 82 атаудан турады. 0 . Д и в а е в елендерд1 жекелеп некнрлеп жопе орысша атауы мен к ы с к а мазмунын 6epin отырган: 1. Ж араты лы с курылысы ж айлы (О построении вселен- о.ч, их тленном, В стихах, интересно) — 1-41-6. 2. Дшн ой (О блик проклятого Гога и Магога) - 4 2 —68-6. з’ Ш а-М ашрибтен (Из Ш а-М ашрнба) — 69-6. 4. Дши а та у (Духовное название) — 70-6. 221

о. 0л1'мнеи кашып кутылу жок (©лен сез).—Не избежат смерти (Социальные мотивы) - 7 1 —74-6. 6. 0з заманына айтылган вкпе (Ж алоба на современ­ ность) —75-76-6. 7. Кыбырлаганнын 6opi бакытты емес — Не все счастливы на земле (Имущие и неимущие классы) — 77—79-6. 8. Bapi де, алла, ерюнде сенщ (Н а все твоя воля) — 80— 81-6. 9. О дунисш ойлау Шаркните Miидет (Н е робшите на совре­ менность, помышляйте о загробной жизни) - 8 2 —84-6. 10. Элем жайлы (О ничтожный, тленный мир)* — 85-6. 13. Каснетаз неткеи бул дуние (Тленный мир) -8 8 -6 . 14. Кедейшшк турасында (Бедность порока) — 89—95-6. 15. Жастык ш ак кетт1, кэрШк ж е тп (Прошла молодость, бессмысленно подошла старость) — 96-6. 22. Лрамза молда ел бузар. — Испорченность современ­ ных мулл н их эгоизм (об алчности духовенства) — 118— 119-6. 23. Дуниеге кунмкканлар жайыида (Помыслы человека только о наживе) — 120-6. 24. Наснхат сез (слова нравоучения) — 121-6. 25. Шайтан туртсе курыганы адамнын (Не поддавайтесь искушению шантана) — 122-6. 27. Накыл сез (афоризм).— 124-6. 2 8 .-----»----- -------- »--------- 125-6. 30. Терме сез — 127-6. 31. Макалдар (Пословицы) — 128-6. 33. Макалдар (Пословицы) — 132-6. 34. Накыл сездер (афоризмы) — 133-6. 3 5 .---- »----- -------- »--------- 134-6. 37. Ел шнидег! езгерктер жайлы (Капиталистическое от­ ношение в степи) — 138-6. 38. Накыл сездер (Афоризмы) — 139-6 39. Макал (Пословица) — 141-6. 40. Терме сез—142— 143-6. 41. Макалдар (Пословицы) — 144—145-6. 42. Карден суеты ешнэрсе жок (Тесна, темна, страшна могила) — 146-6. 45. Лайл1—Мэжнун — кос гашык — 149-6. 46. Кудайга кулшылык, (К богу .,.) — 150-6. 47. Терме сез (Нравоучительные поговорки в стихах) — 151-6. 54, Терме сез — 162-163-6. * Ti3iM neiiipi колжазбаньш, № 11. 12 елецдердщ -пркелмеген себеб! такырып-жазулары euiipiain кеткен, 0iрак текст! окуга болады. 222

55. К ож а мен молдалар ж айы нда (Мулла н ходжа сбил с пути) — 164— 165-6. 75. Ж а кс ы ойел туралы (Примерная жена) — 188-6 76. А кыл с ез (Наставление) — 189-6. 192?6 Ж а м а \" адзм белг'с' (Признаки дурного человека) — К о л т а ц б а с ы. Авторд1к1. К а г а з ы, с и я с ы, о р п i. Араб оршмен 6ер1лген кол- жазбаиыц фотокеинрмесь Ж а з ы л р а н ж ы л ы, ж е р i. Колжазба сонындагы: «1914 ж ы л , 2 2 март» деген ж азу га Караганда бул сол 1914 жмлы ж азы лган болу керек. Кызылорда облысы. Институт Ко­ рина фотокеппрме 1965 жылы алынды. Б е т т е л у i. Колжазба 6 e rre p i араб жэне европалык цнфрлармен беттелген. Т е к с т ! к о р на л а с т ы р ы л у ы. влец жолдары ар бетке ек1. кейде б!р катардан орналаскан. К а .4 п ы и а к е л т i р i л у i. Жондеуден втпеген. П а п к а с ы 27 МФ (Э в И ) . Песни Мамбета. СССР FA Шыгыстаиу институты Ленинград бел1мшеснн'ц колжазба бе.нмшсн (B 43I5) 1965 жыл iзде.етiр!п танкан М. Гумаропа. 200 Ш. 421 (OFK) П. II; Б. 9; Ж. 20 27X20; 23X9 МЭМБЕТУЛЫ ЖУМЫРБАЙ А т а л у ы . Жумырбай акынны ц олевдеpi. А в т о р ы . Мэмбетулы Ж умырбай. Ол каз!рп Орал об­ лысы, Ж а н а к а л а ауданынан, он eKi ата Байулыныц Карабура руынан, Д о с ж ан акынмен аталас. Жумырбай 1897 жыддары токсан ж асы нда кайтыс болтан. Сырым Датулы, Исатай Тай­ манов б аскар ган шаруалар ке>тер1л1сшс кэтыскан. Ж и н а у ш ы с ы. Куснисв М урат. Ол жайлы деректерд! iarepUen карацы з. Кусниев М урат жинаган Ж умырбай акынныц елецдерн 1. Шорiы правительге Шор1п Кешекулы XIX г. аягында Ж анакаланы билеген правитель, lilopin Жумырбайды шакы- рып алып ел с н айткызады, сонда Жумырбай он ек! ата Бай- улып Бекей мен Сыгай хандардын билеген1н, одан Кешектщ, eiiai Ш э р т т ш билеп отырганын жыр етед1. 2. Ж айы к езен! туралы. Сырым батыр мен Исатай жорык- 223

тары кезшде аман-есен Жайыктан еткенш айта келш: «Сол Жайыктан мен де етермш», — дейд1 акын. 3. Жумырбай акын токсапра келгенде айткан бул елсшнде е з ж т басынан е тзге н д е р ш ecine Tycipin, ез заманындагы атакты батырлардын ерлш н мадактайды. 4. «Жапанда журген а к бекен...» атты елейные жуйрш ат женшде сез етедй К о л т а н б а с ы . Жинаушыныю. М 9 0 i. Колжазбанын, 6ipinmi бетшде терт бурышты мер басылран, онда: «Институт языка и литературы, 1949 год»,— деп жазылран. К а р а з ы , с и я с ы , o p n i . Колжазба жолсыз саррыш ка- Fa3Pa Ka3ipri казак ж э и е араб apinTepi-мен аралас жазылран, сиясы кек. - • 19 8 Об Ж эш бек ауданы, Б е т т е л у к Европа цифрымен беттелген. Т е к с т ! н о р н а л а с т ы р ы л у ы . К олжазба жолдары эр бетке 6ip катардан орналаскан. К а л п ы н а к е л т i р i л у i. Колжазба сырты жука ак кагазбен тысталып, жендеуден еткен. П а п к а с ы 421. Мэмбетулы Жумырбайдын елекдерк Ш . 325 (Э0И) 201 П. 2; Б. 2; Ж. 20 20X16; 17X7 А т а л у ы . ^и>у) Не жаман (Толгау). А в т о р ы , л М э м б е т у л ы Жумырбай. Ж инаушысы. Козыбаков Батыр. Ол ту- ралы i.irepue 6epi.iai. Козыбаков жинагаи автор шмгармалары: 1. Жумырбай акын «Не жаман» деген толгауында — жас- тардыц улкендсрдш алдында одеmi болуы, одет-рурыпты сак- тау туралы айтылган пакыл сез. 2. Bip жнында айтылрап Жумырбай мен Кадырбай акын- дардын калжыц ce3i. К о л т а н б а с ы . Козыбаков Батырдын колы. К а р а з ы , с и я с ы , э р п i. Шакпак жолды дэптерге кек- ш1л снямен араб эршнде жазылран. Ж а з ы л р а н ж ы л ы , ж е р к Орал каласы, кашан ка- казга тус1р1лге1п белпаз. Б е т т е л у i. Европа цифрымен беттелген. 224

сЛеттк-еал6Шip кТа1тна р д°аРн ноарилаалассткыанр. ы л у ы. блек жолдаркы яр К а л п ы л а к е л т i р i л у i. А ц каеазбеи тысталып, жен. деуден еткен. Ж умырбайдык кыска елец!. 142 (О 0И ). Карабура Жумыр- баи акынныц бпйбш есже айтканы , 1957 ж. жинаган Батые Казахстан экспсдицнясынык му’шсс! Балтабай Адамбаеп. 1-6 11а п к а е ы 325. Ауыз эдебнет улг1лер{. 202 Ш. 593 (O F K ) П. 10—22; Ж . 27 285X18; 24X9 МУРАТ МвККЕУЛЫ А т а л у ы. У'шкиян. А в т о р ы. М урат Меккеулы (1842—1906). Бурынрм Орал облысы, Т а Осой Faи ауданынаи. руы Каратокай Bepim, оны« ншнде А ккулы. Мурат к а з а к поэзнясына елеу.м улес коска», Махамбсттеи Y-iri a.iFaH д ары нды акын. Ол ж ас кезшде Ораз, Ж аск|‘лек, Жылкышы, Тыныштык акыидармси айтыска». М урат yaFaii- ган шагыпда элеуметт1к мои! б а р тарихи жырлар, толгаулар uiUFapran («Ушкиян», «Сарыаркя», «Казтуган», «Карасей— Казн», « К ал м ак ты н каррысы», т. т.). Ж н н а у ш ы с ы . Велпсдз. А и н о т а ц и я с ы. «Ед1лдш бойы — канды княн, Жайык- тын боны - м айлы княн. Маигыстаудын бойы • - шацды княн» — осы уш княннын бойын жайлараи шаруалардыц ба- сынан етке1М-кеткен1, Ka3ipri x a.ii, ертеде болга» халы к камып онлага» Кобыландыны, Таргын, И сатан снякты срлерд| жыр- лайды. О лар елге en6eri сщгеп. душпанга карсы TypFaii, ха- лыктыц бостаидырын, 6ipairi». т1рл1п‘н сактау жолында жаныи киган, корраны ш болуды армак еткен, ел ллеуше сыйымды улгш ерлер ед1, соларда» y.nri алындар, — дейдь Шырарма жеп-сег1з буы нды жыр улг1с|мен жазылган. Б а с к ы с в з i (10-6.): Заыанпан зама» орилган, С о н р ы с е з i (22-б.)а ...Заманмк мундвя сум боллы- К а г а з ы , с и я с ы, a p n i . K a3ipri казак эршмеи ак ка- F33F3 маш инкам сн басылран. Ж а з ы л р а к ж ы л ы, ж с р i. Белпаз. Б е т т е л у i. Европа цифрымси беттелгеи. 15-117 225

р ыл у ы. Эр бетке 6ip катар- дан ориаласкан. К а л п ы н а к е л т 1 р 1 л у 1 . Колжазба кеплшр мукаба- мсн туптелш nanioFa салынган. А к а у ы. Колжазбанын сакталуы жаксы. П а и к а е м 593 (Э 0 И ). Мурат Менкеулы шыгармалары. Н у с к а л а р ы 297 (OFK), 411 д. (O FK ), 919 (OFK1). 97 д. (OFK), 1303 (OFK) папкаларда сактаулы. 203 Ш. 593 (OFK) П. 129-136; Ж. 22 28,5X18; 24X9 А та .1 уы. Казтуган. А в т о р ы . Мурат Менкеулы. Ж н и а у ш ыс ы. Белпс1з. А н н о т а ц н я с ы . Kiuii жуз казактарынын куйзелкке ушырап, коные аудармак болып толкытан 6ip кез1 соз бола- ды. Казгуган батырдын урпактын камын ойлап епле айткан свздер1 келпркледк Шыгарма жетнеепз буынды жыр yarici- меи жазылган. Б а с к ы с о з i (129-6.); С о-д f ы с е з i (136-6.)':W* * ...Маган cylieyОолсыи, кудайым. К а га зы , е н я с ы , o p n i. Ka3ipri к азак эрп1мен, ма- мшнкамен ак кагазга басылган. Ж а з ыл га и ж ы л ы, ж е pi. Be.nrici3. Б е т те л у i. Европа цнфрымеи беттелген. Т е к с т in о р н а л а с т ы р ы л у ы . Шыгарманыц елен жолдары ар бетке 6ip катардан жазылган. К а л п ы н а к е л т 1р i л у i-. Колжазба кеплд1р мукаба- А к а у ы. Колжазбанын сакталуы жаксы. I I а п к ас ы 593 (OFK). Мурат Менкеулы шыгармалары. 204 Ш. 593 (OFK) П. 23-63; Ж. 22 28,5X18; 24X9 А т а л у ы . Карасаб—Казн. Илеке, Алшы, А в т о р ы . Мурат Менкеулы. Ж н п а у ш ыс ы. Белгкнз. А н н о т а ц н я с ы . Муса бидщ Тобаяк,

Сымайыл деген балалары болады , олар Орак батырды алдап, кvрулы ту р ган алмас кылышка Tycipin жаралайды, сол ауыр жарадан О р а н еледк Орактыц А кмырза деген досы болады. Тобаяктардын кулык-сумдыкка салынгандыгы, О рактыц ба- тырлыгы, о ны ц балалары К,арасай мен Казндын Т арпян ба- тырмен 6 ip ir in елд1 жаудан к о р га га/ш айтылады. Шыгарма жсп'-сспз буынды жыр улпм м ен жазылган. Б а с ц ы с е з i (23-6.): Hfieii басты куба улек, С о ц г ы с е 3 i (63-6.): ...Елше аман кайтады. К а г а з ы , с и я с ы , o p n i . K,a3ipri арште, машинкамен зк кагазга басылган. Ж а з ы л г а н ж ы л ы , ж е р i. Белгкмз. Б е т т е л у i. Европа дифрымен беттелген. Т е к с т i н о р н а л а с т ы р ы л у ы . 0лец жолдары ор бетке 6ip к а т а р д а н жазылган. К а л п ы н а к е л т i р i л у i. Колжазба кеп'лд1'р мукаба- меи туптелген. Л к а у ы. Колжазбанын сак тал у ы жацсы. П а п к а с ы 593 (OFK). М у р ат Мецкеулы шыгармалары. 205 Ш. 593 (O F K ) П. 127— 129; Ж . 25 28,5X18; 24X9 А т а л у ы. Калмактык каргысы. А в т о р ы . М урат Мецкеулы. Ж и н а у ш ы с ы . Юм екеш мэл1мс1з. А н н о т а ц и я с ы . Елд1и бсрекес! кетш, алауыздык туын, казак-калм актарды н е за р а татулыгынын бузылуы, ка- зак-калмак терелернин 6ipn -oipi аидатканы сез болады. Шыгарма жет1-сепз буынды кыр улпам ен жазылган. Б а с к ы с е з i (127-6.): Бексй сул ап ханымыа, С о н г ы с е з i (129-6.): о./ii-а тутылын, Катыи да алан шуласыи. К, a f а з ы, с и я с ы, о р п К олж азба Ka3ipri эршпен, ма- шинкамен а к к а газга басылган. Ж а 1 ы л р а н ж и л ы , ж с р i. Ьелпси. В е т т е л у ь Европа дифрымен беттелген. Т е к с т i н. о р н а л а с т ы р ы л у ы . 0лен жолдары ор бетке 6ip к а та р д а н жазылган. 227

К а л п ы н а к е л т i p i л у i. Колжазба кеплд!р мукаба- мен тупгелген. А к а у ы. Колжазбанын сакталуы жаксы. П а п к а с ы 593 (О ГК ). Мурат М ецкеулы шырармалары. 206 Ш. 593 (OFK) П. 86-98; Ж- 25 28,5X18; 24X9 А т а л у ы. Сарыарка. А в т о р ы . Менкеулы Мурат. Ж п н а у ш ы с ы . KiM скеш мзл!маз. А н н о т а ц и я с ы . Асан би сиякты халы к 1шшен шыккан адамдар туралы, казак, езбек, каракалпактардыц патша огаршыларынан кысымшылык кергенк жер-су, заман жабы сез болады. Шыгарма он 6ip буынды кар а елец улпамен жа- зылтан. _ _. Б а с к ы c e s i (86-6.): Мацгыстэу жет! журттаи калган коныс, С о н f ы с е з i (98-6.): ...6ia кетп'к Коркыт бнге кош айтыспай. К a f а з ы, с и я с ы , э р п i. Колжазба к а з 1рп казак эр- гниде машиниамен а к кагазта басылран. Ж а з ы л г а н ж ы л ы, ж е р i. Белпсгз. Б е т т е л у г . Европа цифрымен беттелген. T c k c t i ц о р н а л а с т ы р ы л у ы . © л ек жолдары эр бетке 6ip катардан жазы лран. К а л п ы н а к е л т 1 р 1 л у 1 . Кеплд1р мукабамен туптел- А к а у ы. Сакталуы жаксы. П а п к а с ы 593 (O FK ). Мурат Мецкеулы шырармалары. 207 Ш. 593 (ОГК) П. 120-121; Ж. 28 28,5X18; 24X9 А т а л у ы. Мурат Мецкеулы шыгармалары. А в т о р ы . Мурат Менкеулы. Ж и н а у ш ы с ы . KiM екеш белпаз. 593 (ОГК) папкада сакталтан Мурат Мецкеулыныц блен­ деры 1. Кыз. Кешкенде кештш сэш кыз болатыны айтылады—1 120-121-6. 2. Жалраншы панн заманда — 98—103-6.

Ел 1шшдеп Kefi6ip адамдардыц мшез-кулкы сипатталады. 3. Элеум ет елеш. всиет елец —7— 16-6- 4. М уратты ц EcemeMipre айтканы . Есентенп'рдщ болыстык- ка таласканы свз болады — 84—85-6. 5. М ураттьщ Айжарык биге айтканы. Айжарыктын еттен какалып ел геш н ажуалайды — 85—86-6. 6. М ураттьщ Боранбайта айтканы . Ас барып, ел кыдырран Боранбайды ажуалайды — 86— 87-6. 7. Эттен 6 ip капы дунне-ай. Самар, Жайык, Ед1л, Карасу коныстарын, бурынгы мекенш жоктайды — 90—91-6. 8. вл1м. Н е тур.ш' улы ад ам дар д а елген, 6apiMi3 де елем1з легендi а й тад ы — 92-93-6. 9. О кудан кайткан ж т т к е х а т — 93—98-6. 10. М ураттьщ Бегалыра айтканы — 65-67-6. К a f а з ы, с и я с ы, э р п i. Колжазба каз!рп к азак эр- п)‘мен, м ашинкамен ак KaFaeFa басылган. Ж а з ы л f а и ж ы л ы, ж е р i. Б елпаз. Б е т т е л у 1 . Европа цифрымен беттелген. Т е к с т i н о р н а л а с т ы р ы л у ы . 9р бетке б!р катар- дан ж азы лган. К, а л п ы н а к е л т i р i л у i. Колжазба кегышр мукаба- мен туптелген. П а п к а с ы 593 (OFK). М урат Менкеулы шыгармалары. 208 Ш. 504 ( Э 0 И ) П. 1 09-112; Ж . 26 20X 17; 18X9 А т а л у ы . Мураттыц айтканы. А в т о р ы . Мурат Менкеулы. Ж и н а у ш ы с ы . Ж умагазнев Нманбай. Ол туралы моль- мет 1лгер1д е бер1лд1. Осы ж ииауш ы тапсырган М урат акыпнын шыгармалары: 1. М ураттьщ айтканы. (Аншылык туралы сез) — (109— Н2-6.). 2. М урат акыннык тойда айтканы. (Табигат туралы тер­ ме) — (104— 109-6.). К a f а з ы, с и я с ы , э р п i. K a3ipn казак эршмен шак- пак жолды даптерге жазылган. Ж а з ы л р а н ж ы л ы , ж е p i . Орал облысы, Фурманов ауданы. Б е т т е л у i. Европа цифрымен беттелген. Т е к с т i н о р н а л а с т ы р ы л у ы . Шыгарманыц елец жолдары ор бетке 6ip катардан жазылран. 229

К а л п ы н а к е л т 1 р 1 л у 1 . Колжазба сары папкада сак- А к а у ы. Колжазбанын сакталуы жак,сы. П а п к а с ы 504 (О 0И ). Ауыз эдебиет улплерк 1-дэп. Ш. 97 Д(ОРК) 209 П. 99-103; Ж. 25 28,5X20; 21X9 А т а л у ы. Мураттын аулына жазган хаты. А в т о р ы . Мурат Менкеулы. Ж и н а у ш ы с ы. Шм екен1 белпш, Осы жинаушы тапсыргап Мурат акынныц елендерк 1. Мураттын аулына жазган хаты — 99— 103-6. 2. Доска хат — 104— 105-6. 3. Омар Сырымовты Мураттын мактаганы - 1 —4-6. (Омардын экес!, белил! батыр Сырым Датовты мактайды). К a f а з ы, с и я с ы, э р п i. Колжазба латын артмен, ма- шннкамен ак кагазга басылган. Ж а з ыл г а и ж ы л ы, ж е р i. Белг1с1з. Б е т т е л у к Европа цифрымсн беттелген. Т е к с т i н о р н а л а с т ы р ы л у ы. ©лек жолдары эр бетке 6ip катарлан жазылган. К а л п ы и а к е л т i р i л у i. Колжазба жука мукабалы кеиетоздау кызрылт папкага салынган. А к а у ы. Колжазбанын сакталуы жаксы. П а п к а с ы 97 д. (OFK). Мурат Менкеулы шыгармалары. Ш. 1302 (ОГК) П. 25—27; Ж. 25 30X20; 26ХП А т а л у ы. Мураттын той бастары. А в т о р ы . Мурат Медкеулы. Ж инауш ы сы . Бслпаз. А к н от_а ци я с ы. Он ек\\ баулы 6epiiH Аман мырзанын жасагап тойы соз болады. Шькарма он 6ip буынды елен ул- гнлмен жазылган. Б а с к ы с е з i (25-6.); той кылын журт шакырдык Аман мырза Есболат, Шерубай таман мырза... . с е з ! (27-6.);

К а f а з ьг, с и я с ы. о р п i. K,33ipri казак эршмен, кара карындашпен каиазра жазылган. Ж а з ы л f а п ж ы л ы, ж е р i. Белгннз. Б с т т е л у i. Европа цифрымен бсттелгеи. Т е к с т i н о р н а л а с т ы р ы л у ы , ©леи ж олдары эр бетке 6ip к а та р д а н жазылган. К а л п ы и а к е л т i р i л у L Колжазба калыц мукабалы Л к а у ы. Колжазбаныц KeiiCip сездер] ешщгиреген. Н у с к а с ы. 504 (Э 6 И ). М у р ат акыннык тойда айткаиы. Ж ннаган: И . Ж умагазнев. 1963, 1-доп. П а п п а с ы 1302 (OFK). М у р а т Менксулы шывармалары 21 1 Ш РФ 297 (OFK) П. 5; Ж . 37 2 1 Х Н .5 А т а л у ы. J'* -' Cj Sj . Байулы Байбакты Румарказы улына Мурат акыпны н айтканы. А вторы. j j *£S> Мйпкеулы Мурат. Ж и н а у ш ы с ы . Белпслз. А н н о т а ц и я с ы. Ш ы н р ы с оулетшсн шыккан талай хаидар б и л 1К e r r i, Kasipri 613 к ерш жургешшз хан емес — «правитель». Kiuii жуздш колын к к с 6ip жетк|зген, карадан хан болван а т а н Сырым едй х алкы yiuin жанын кигап, батыр­ ямгы ж е тi а та д а н узцтмеген, е р д щ 6ipi а'зс/з деи мактайды. ju^Шыгарма он 6 ip буылды елец улпЫмеп жазылган. Б а с к ы C 0 3 i ( l -б.): С о н f Ь1 с в з i (5-6.): ’I К a F а з ы, с и я е м , о р и i. Араб зршмеи жазылган кол- жазбаиын фотокопнясы. Ж а л ы л г а и ж ы л ы, ж е р i. БелпЫз. Б с т т е л у i. Европа цифрымен беттелге». Т е к с т iH о р н а л а с т ы р ы л у ы . 0лец ж олдары эр Сетке eKi к а та р д а н жазылган. К. а л п ы н а к е л т i р i л у I. Жондеуден еткеп. А к а у ы. Шыгарманын сак тал у ы жаксы. П а п к а с ы РФ 297 (OFK) М урат акын елеш'. М урат а к ы н шыгармалары O F K -нын 97, 297 д, 411 д, 919. 997. 1303-папкаларымда. Э 0И -пы к 506, 597-папкаларында сак- 231

212 Ш . 130 (OFK) П . 50; Б. 50; Ж. 24 33X21,5; 28X9,5 НАУШАБЛЙУЛЫ НУРЖ АН А т а л у ы. Нуржаннын термелер1. А вто р ы , j i jL iiJC O W ^ Нуржан Наушабайулы (1859— 1920). Бурынп>1 Тортай облысы, Костанай уез1, Арыккара- кай болысыила тукан (каз1рп Костанай облысы, Семиозер ау- даны). Руы кыпшак. Ол жас кезшде вленш1, энш1, палуан, сал-cepi болтан. Нуржан мед!реседе окып б!л!м алтан. Онын ертеде чкнадай жинактары шыккан: «Манзумат казакня», Казан, 1903, «Жумбак» (Сапартали мен Нуржан айтысы), Казан, 1903; «Алаш», Казан, 1910. Э к е п е д и ц и я с ы . Казак ССР Былым академиясынын Ti.i жэне эдсбнет институты уйымдастырран 1947 жылры Кос­ танай экепедициясы. Экспеднцпяныц мушеы Хашмжанова Мэриям. Осы колжазбадакы Нуржан шырармаларынын Ti3iMi: 1. Нуржаннын термелер! — 1—4-6. 2. Нуржаш|ыц баспага шыкпаран 6ip ел еш — 7—9-6. 3. Корей Айтуардын Сардолдасына Нуржаннын кайтарган жауабы — 11-6. 4. Нуржаннын кызка айткан аужары (езнпц кокш болган 6ip кызра, узатылталы отырранда, тусына кеп айтканы) — 12— 16-6. 5. Нуржаннын карта йгатар ы айтканы — 22-6. 6. Нуржаннын «Ыцыранба» деген онпин TeKcrici — 23-6. 7. Совет BKiMCTi орнаганнан кейш Нуржаннын жазганы — 24-6. 8. Нуржаннын 6ip е л е т —40—42-6. 9. Нуржаннын баласы Султанразыга айтканы — 44—45-6. 10. Ж|ггг он уш турл! (Ж1гггтерд|'н м!нез-кулкын, акыл- ойыи, данзлыгын сипаттайды). — 46—50-6. К о л т а н б а с ы . Жинаушынык1. К а р азы , с и я с ы, a p n i . Сары кагазга кок спямен, араб apniiue жазылран. Ж а з ыл р а и ж ы л ы, ж е р i. 1947 жыл, Костанай облы- Б е т т с л у i. Европа цифрымен беттелген. Т о к-с т i н о р и а л а с т ы р ыл у ы. ©лен жолдары эр овтке 6ip катардан орналаскан.

желш делген. к е л т i р i л у i. Ак кагазбеи тысталып, туб£ П а п к а с ы , 1301 (OFK). Н аушабаев Нуржаиныц терме- лера, 6-дэп. 213 Ш. 1301 (O F K ) П. 42; Б. 42; Ж 29 32X 19; 30X14 А т а л у ы. Niirjan N'alicabapbibt}. eleijdcrj men Icrmclcrj. Нуржан Н ауш абаевтын влеидер1 мен термелерп А в т о р ы . Niiry'an NaiicabaiOlb , Нуржан Иаушабайулы. Ж и if а у ш ы с ы. Qatvjmjariova .Mariam , Хак|'мжанова Мэ­ риям. Осы колж азбадаты М. Х аю мжапова жинаган автор шы- рармаларыныц Ti3iMi: 1. Н урж анны н термес! — 38—40-6. (Ж п тгп ц ici адал болса шындык. женед1, есек бос калады). 2. Онын Tep.MCCi (Жаксы ж итт осек созге азбайды, жаман адам Kicire копит бурмайды) — 4 0—43-6. 3. Зам анны н калыбына айты лран сез (Уетемдж еткен за- M3HF3 акы нны н налысы) — 43— 45-6. 4. Н урж анны н шеж1рес1 (Онес сахабадап Ж абы л, одаи Алаш, А лаш тан е м арыс, одан ссп’з арыс. одан тур1кмсм та- раган деп келед!) — 45—51-6. 5. Тулкт мен атешт1д хикаясы (мысал) —51—52-6. 6. 0 ria бен eceKTin хикаясы (м ы сал) - 5 3 —56-6. 7. Ы бы рай Алтыпсарннмеп к у д а бодганда Хамза Каржа- совтыц тойы нда айтылган елец — 56—58-6. 8. Н урж анны н Хамзадан немаурыл сурап ж азганы — 58 -59-6. 9. Н урж анны н Хамзага арнап шырарган елем - 5 9 —61-6. 10. Н урж анны н термес1 (Ж а с к ез1идеп сер1л1к o.Mip, енд1 улгайкандары сабырлык, KepeKTiri жайлы) - 6 1 —68-6. 11. Д ш ту р ал ы елен (О д униедеп киямет кайым кыл ке- nipji в-ripiк айты с деп уйретедО — 69-73-6. 12. За м а н р а арнап шыгарран ел ен (Казгрпнш карттары елreniнше д уние жннайды, х алы к ка.мын ойламайды, бул одг летаздж д е й д !)— 73-75-6. 13 Н урж анны н жастык ку н ш д еп термеси (b tp кызга Fa- шык болды, OF3H колы жетпей пушайман болраны. кызга ез акытын айты п бакытты бол деп титек айтуы) - 7 5 —90-6. К о л г а н б а с м. Мариям Хаьдмжановаиыц жазганы. 23д

К a f а з ы, с и я с ы, э р п i. Сары к а г а зг а кок сиямен, ла- тын орлшде жазылган. Ж а з ы л г а н ж ы л ы, ж е р i. 1940 ж., Костяная оолысы. Б е т т е л у к Европа цифрымен беттелген. Т е к с т ! н о р н а л а с т ы р ы л у ы . ©лен жолдары ар бетке 6ip катардан орналаскан. К а л п ы н а к е л т i р i л у i. Лк ка разбей тысталып, ка- лыч мукабамен туптелген. П а п к ас ы 1301 (OFK). Наушабаев Нуржан шыгармала- ры, 4-дэп. 214 Ш. 1301 (ОГК) П. 38; Б. 38; Ж- 23 38X21,5; 28X15 А т а л у ы. irkjncj па'/.ыл- 1о^ьгьпсо ишып. Екшш! назым— тогызьшшы назым. А вт о р ы : Niirynii Naucabacv , Нуржан Наушабаев. Ж и » а у ш ыс ы ж о п е к е ш i р у ш i с i. Qakjmfanova Mariam Mariam, Мариям ХакГмжанова. А и н ота цн я с ы. Бул ез'| насихат ретжде айтылгак то- гыз назмчнан турады. Bipiniui назым жок. Екшип назымда: ra3ipeT0.il, Ain. пайгамбарлардык шыруы, еоран багынушы- лык; yiniiiiiii назымда; киска ойлап, сабыр етпей, кенийке жа­ ра салма. ез бойыиа шагындап кызмет ет; твртйши назымда: курмет еткен ерлерге бар ыкыласыцмен б ерЫ п, оныц алдында кызмет корсету парыз; ficciinui назымда: жиырма бесш етке- nin Oi.nicrcH, кызыкты уйдем шыгып кермеген, уакытты боска eruipreiucp, evtip.ie сштеце. бптрмей кеткепдер дейд1; алтыншы назым.ы: жютке on oye.'ii акыл керек, болмаска кол созып оурс Оо.ша дсп, Нуржан озше-ез! токтау айтады. Жетшнн на­ зымда: достарыи капша жук артса да, бел омырткач сынса да кисактама, ерепскен душпанды ер еткен деп ойлама; сепзш- uii назымда: ясскке c.iireTiH, кулак тосып, жазыксыз жандар- ды Kitia.iaHTMu адамдарды свгедк Ен c o h fu тогызыншы на­ зымда: OTipiK пулу, рая жасап 6ipey.iin бакыттылыгына кол сугып, бузакылыкка бастау арсыздык дейдк Он бЗр буынды кара «лен улпсшде жазылган. Б а с к ы с е з i (1 -6 .): Sondn da qnfe yolenan adasnaibq,,. C o h f u c e s i (38-6.): ..Uni <orgc fazbfi bolap tocpadbiii men.

К о л т а н б а с ы. Хак1мжапова Морнямныц жазганы. К a F а з ы, с н я с ы, а р п i. Кексе кагазына квк сиямсн. латып эрш мен жазылган. Ж а з ы л f а и ж ы л ы , ж е p i . 1904 ж.. Арыккарагай бо- лысы, К а з а к ССР Рылым академиясы корына 1940 жылы тускен. Б е т т е л у i. Европа цифры мен койылган. Т е к с т i n о р и а л а с т ы р ы л у ы. ©лек жолдары зр сетке огр катардан жазылран. К а л п ы н а к е л т i р i л у i. Колжазбанык сырты ак да- газбсн тысталып, туб! тнтлген, сырты шубар мудабамен туц- А к а у ы. Колжазбанык кагазы саргайып, кенере бастаган. II а к к а с ы 1301. Наушабаев Нуржаннын назым eaeiuepi мен айтыстары, 4-дэп. Ш. 1301 (O FK ) П. 6; Б. 6; Ж. 23 33X21,5; 28X9,5 А т а л у ы. j Lijji Бозамаи. А в т о р ы. JLi liiyU о'тУу Нуржан Наушабаев. Ж и н а у ш ы с ы. j j U- f С u Мэриям Хаюмжанопа, ол 1947 ж . Ж апсакалулы Ахметтен жазып алгаи. Э к с п е д н ц и я с ы . 1947 жы.тгы Костанай экспедициясы. А п н о T а ц и я с ы. Бозаман жет|‘ жасында 6ip кызга га- шык болып соны isneftiii. Бозаман батыр жол-жепекей 6ip 6а- тырга кездесш , жен сурап: «Жалганнан жар такдаумен ке.1е\\п'н, м акан лайык жар Кап тауынан табылады десс, оган да бар.мак ойым бар», — дейлЕ Жолаушы Бозамапгз: «Кал- мак пагшасы Бураханнык суду кызы бар. талай ханзадалар айттырып келш ала ал.май кетп'», — дейд|'. Муны ееггкен Боз- а.мап кал м ак ел(не карай бет алады . Ei<i батыр калм ак ejiine келin, сый-курметше беленш, кы зга косылады. ЖетЕсепз б\\'ынды ж ы р улпешде жазылган. ' Б а с к ы с 6 3 i (51-6.): и —1у & С о п г ы с в з i (56-6.): Jr U—tf К о л т а ц б а с .ы . Мариям ХакЕмжанованык жазуы. К я г а з ы, с п я с ы, э р п i. Кексе кагазыка кек сиямен, араб аршмен жазылган. 235

Ж а з ыл f а и ж ы л ы, ж е р i. 1947 жыл, Костанай облы- Б е т те л у i. Европа цнфры.чен беттелген. Т е к с т 1 н о р н а л а с т ы р ы л у ы . ©лен жолдары эр бетке 6ip катардаи орналаскан. К а л п ы н а к е л т i р i л у 1. Тысталып, туптелш, папкага салынган. П а п к а с ы 1301 (O FK ). Наушабаев Нуржанныц термесц 6-доп. Ш. 1614 (OFK) 216 П. 7; Б. 15; Ж. 30 20X17; 19X13 А т а л у ы . Нуржан Наушабаевтыц елендер! мен терме елендер!. А в т о р ы . Нуржан Наушабаев. Ж и н а у ш ы с ы . Тмеубаев Хамит. Ол жайлы мэл!меттер 1лгер1де бер!лд1. Осы колжазбадары X. ТЦеубаев жимагаи автор шыкарма- лары иы н Ti3iMi; 1. Нуржан Наушабаевтыц елецдерц (Адамды бШмяшкке, акылдылыкка, талапда ундейд;', Fafi6ar сез айтудан сацтан- дырады, не 1стесец де ойлап кте дейд1) — 55—60-6. 2. Нуржан Наушабаевтыц терме олендерь (YriT-насихат ' *К. о л т а ц б а с ы. Жинаушипыкь К. а газы , с н я с ы, o p n i. Тор кезд1 дэптерге кек сня- мен, Ka3ipri казак, орпшде жазылган. Ж а з ыл f а н ж ы л ы , ж е pi. 1960 ж., Кекшетау облы- сы, Айыртау ауданы, Каратал ауыл совет!. Б с т те л у i. Европа цпфрымен беттелген. Т е к с т in о р н а л а с т ы р ы л у ы . ©лен жолдары ор бетке 6ip катардаи орналаскан. К а л п ып а к е л т i р 1л у i. Толык жендеуден етнеген. II а п к асы 1614 (ОГК). Эдебнет улплсрц 1-дэп. 217 ш 1301 (ОГК) П. 30; Б. 30; Ж. 16 29X19; 23X12 Л т а л у ы. Наушабаев Нуржан термелерк А в т о р ы. Нуржан Наушабаев. Э к с л е д и цн я с ы. 1947 ж. 'Пл-одебиет институты уйым- даетырган Костанай экспедициясы.

Ж и н а у ш ы с ы . Отарбаев Элирхан, 1947 жыл. Абай атыпдаты пединституттын студент!, баска мэл1мет жок. Осы колжазбадакы Отарбаев жинаган автор шыкармала- рынын risiMi: 1. Н ауш абаев Нуржаниын термелер! — 1—8-6. 2. Аншы — 9-6. 3. Той бастар — 10-15-6. 4. Ата-тек ш сж1рсс1 — 16—23-6. 5. 0 з e \\iip i туралы елеш — 24—30-6, Ко л т а ц б а с ы. ЖинаушыныкТ К а р а з ы, с и я с ы, э р п i. С ары кагазта кек сиямен ка- 3ipri казак. эршнде жазылран. Ж а з ы л г а н ж ы л ы, ж е р i. 1947 ж., Костаиай облысы. Б е Тт е л у i. Европа цнфрымен беттелген. Т е к с т i к о р н а л а с т ы р ы л у ы. Элен жолдары ар бетке 6ip к атардан орналаскан. К а л п ы н а к е л т i р i л у i. Ак кагазбен тысталып, туб» желшделген. П а п к а с ы 1301 (OFK). Наушабаев Нуржанныц терме- лерь 5-дэп. Нуржаниын шытармалары O F K -ныц 1169, 1301, 1630-пап- каларында (Жинаушылар: А. Васильев, Э. Днваев, О. Шнпшг, Е. Д и м уха медов, Т. 1зт|'леуов); Э©И-ныц 131, 138, 212, 311, 398, 589, 618-папкаларында (Жинагандар: Г. Елеус13ов, К. Ж аканулы, А. Шалжанов, Э. Наурызбаев, И. ©кленов, А. Баймагамбетов, М. Ержанов) сактаулы. Ш. 480 (OFK) 218 П. 19; Б. 38; Ж. 24 НУРКЕЙ 21X 15; 17X13 А т а л у ы. Нуркей акыниыи елендерк А в т о р ы . Нуркей. XIX f. ек!нш! жартысында XX Facbip- дын басында (1910 жыл шамасында) 82 жасында кайтыс болтан. Н эс1Л1 Аидарул. Ж и и а у ш ы л а р ы. Казыбекулы Кыздарбек, Габитова Фатима, Ж аныпулы Уайыс. Осы папкадагы Нуркей аныи елендершш т1з!.мt: Нуркей акьгннын 70 жасында кез! кеткенде шыгартаны — 6-6 . 1. Зам ана жайына шыгарраны — 8-14-6. 2. Атырай Нуркей акьш— 15-6. 237

3. Мен же.ым Божмбеттщ сыламасын — 16-6. 4. Кызбен шал - 17-6. 5. Картайганынды бышейсщ — 17-6. 6. Нуркей мен кыз — 18—19-6. 7. Керей УакЖ анбасар — 23-25-6. M e p i . 1-бетшде Орталык гылыми кггапхананьщ сопак \\iepi басылран. К а р а з ы, с и я с ы, э р п i. Тузу жолды ecui даптерге жасыл сиямен латын эрп1нде жазылган. Ж а з ыл г а и ж и л ы , ж е р i. 1935 жы л, жер1 белпс1з. Б е т т е л у 1. Европалык улпмен беттелген. Т е к с т iu op и а л а с т ы р ыл у ы. ©лен жолдары ор бетке 6ip катардан орнадаскан. К а л п ы н а к е л т i р i л у i. Колжазба кызрылт туст! ка- лыц кагаз6ен капталып, жендеуден еткен. Л а и к а сы 480 (О Р К ). Нуркей акыннын елендерк 219 Ш. 389 (О0И) Б. 1-16; Ж. 26 28.5X20: 26X8 НУРЫМ ШЫРШЫРУЛУЛЫ Л т а л у ы. Калыштыц баласы алгенде Нурым акыннын ccTipTyi. А в т о р ы . Нурым Шыршыгулулы (1831 — 1908). Жайык нзепшщ бойындагы Тайсойган кумиида (каз1рп Гурьев облы- еи, Кызылкога ауланы) тугаи. Руы — Адай, онын шжде Мырза. Ол езжен бурынгы жыршы-жыраулар дэстурж жал- гастырып. Мацгыстау, Жем. Жайык, Хорезм аймагын ара- лайды. Дтакты енерпаздармен кездеседк Терме, толpay, есиет, арнау елсцдер шыгарран. Ж м н а у ш ыс ы. Бимарамбетов Мустахн, Форт-Шевченко каласынан, Бул елецд| ол 1958 жылы Манрыетау ауданы, Ка- ЛИ1ШН атындагы колхоздыц мушеЫ Ж омартов Алпыстан жазып алган. А п и о т а ц и я е ы. Муса, Нух, ИбраЬмм, Исмагил пайгам- барлар туралы «Киссасул Энбияда» айтылган дню аныздар- ды кыскаша термелей;и. Коркыт баба да ажалдан кырык жыл кашып кутила ал мараны» ай гады. Сондыктан Калыш: «балац Нурбергеиге кайрырма, сабырлык кыл», — деп кещл айтады. ©леи жет1-сег1з буынды жыр variciiie жазылран. Б а с к а с е з ! (1-6.): Эуе.-ii алла жараткап... 238

' ---> ..|> in маш инкага басылган. • К а з ы л г а н ж ы л ы , ж е p i . 1958 жылы, Форт-Шев- <о цаласы. З е т т е л у ! . Европалык цифрмен беттелген. Ге к с т i к о р н а л а с т ы р ы л у ы. влек жолдары ор ;е Oip к а та р д а н жазылган. I а л п ы и а к е л т i р i л у i. Жвндеуден вткеи. 1а п к а с ы 389 (Э0И ). Нурым акын шырармалары, Ш. 389 ( Э 0 И ) 220 Ат а л у ы. Б. 1— 12; Ж . 20 20,5X16,5; 19X16 Адайдыц ш етк! ауылын капыда ж а у шауып туткындарды ку- гыншыларама!I куткаррацда айты лг ан жыр... А в то р ы . uS t>Ss НурьJM Ыыршыгулулы. Ж и н а у ш : ЫСЫ. r f . U - j . J j j 4 - . и U-, Бимагам бетов Мус- тахи. Ол турал!■л 1лгер1де айтылды . Мустахн 1солжазбаны 1Жомартулы Ал1тметан алган. А н н о т а ц 1 я с ы. Хорезмнеп ер;i жуз елу адам ксл!п Адайдыц ш ет конган торыз ауылын i 1 айдап, ба- ла-шарасын туткы н етш экеткеш айтылады. Бур ынгы баба- лардын ерл1гш, Кырымныи кырык батырып сске T ycipc.ti. Ата жолын куып, ж ау сонынан барып жоб|'рленген туткындарды босаткан Ж а п а т, Телендц Еснияз батырлар бастаган адам- лардын ерл1п'н, олардын e.'ii.vijne 6»KiiiimiH б|'лд1ред1. Е л амап- дыгы б1рл1кте. Эркашан агайын б ас косып, жауга карсы сад туру керек, — деп бтред1. Осы папкада «Макаштын Ом1ржан деген баласы нлгенде айтканы» деген кеш л айту да бар. Ш ыгарма жстЬсепз бум иды жыр улпсшде жазылран. Б а с к ы с в з i (1-6.): дСдх Li С онры ce3i(12-6.): J*-'4-o-»*v-^r К о я т а ц б а с ы. ЖомартовтжЕ

К a Fа з и, с и я с ы , э р п i. Ак кагазга кек сиямен араб оршнде жазылган. Ж а з ыл f а и ж ы л ы, ж е р i. 1958 жылы, Форт-Шевчен- ко каласы. Б е т т е л у 1 . Европа цифрымен беттелген. Т е к с т i н о р н а л а с т ы р ы л у ы. ©леи жолдары дэп- терге 6ip катардан жазылган. К а л п ы н д к е л т 1 р 1 л у 1 . Ак кагазбен тысталып, пап- KaFa сальнцан. А к а у ы, Арабша жазуынын кателер! кеп, окылуы ©те киып. П а п к а с ы 389 (Э 0 И ). Нурым акын шырармалары, 2-дэп. 221 Ш. 401 (OFK) Б. 1-16; Ж. 28 27,5X19; 26X18 А т а л у ы . Хигьт Смсь^йШьлЫу elcryderj, Нурым Шыр- шыгулулынын елецдерк А в т о р ы . \\'»гьт СьгсьорШь., Нурым Шыршыгулулы. А Л туш ы сы . Карабалаев 1зтур. Мантыстау облысы, Шевченко ауданы, Тельман колхозынап. Ж п н а у ш ы л а р ы . Бекарыстанов Зердебай, Жакыпбаев Бозтай т. б. Бул жпнауш илар тапсы рран акынныц елец дерш ш TisiMi: «Нурымныц TepMeci», «18 мын галамда», «Нурымныц той- бастары», «К,алыштыц баласы елгенде айтканы», «Нурым мен Bepiiu кызьшыц айтысы», «Балгаiiшага айтканы», «Атам- пыц аты Шыршыгул», «Жаман Адай* Нурым акынныц ©леш». «ICTin басы бкмшда», «¥сыисам колым жетер ме?», «Жасаган жаппар жан не» жопе бул папкада Нурымиын ©Mipi жайлы Мурып жыраудын естелпч бар. M o p i . Терт бурышты штамп басылгап, онда: «Академия наук КазССР, отдел фондов рукописей-., инв. № 2385, 1949 г.» деген жазу бар. К, a f а з ы, с и я с ы , о р п i. Эр турл1 к а г а зг а , эр турл! сиямен, карындашпен орюмдердщ ж азганы, колжазбанын эр- n i д е эр турлк Ж а з ы л г а н ж ы л ы , ж е р i. 1947—1948 жылдар, Форт— Шевченко макы. Б с т т е л у i. Европа цифрымен беттелген. * Жаман адай—ру аты. 240

I а л а с т ы р ы л у ы. ©леи жолдары эр ветке к ар а свз с ;ты толык жазылган. К алпы на келт!р А к каразбен тысталып, туб! Tiri.iin, п а п к ага салыиган. А к а у ы. Ж азуы укыпсыз жазы. вцп'рйаген свздер! П апкас 401 (ОГК). Шыршыгулулы Нурым акыннын елендер!, 1-дэ л а р ы : Бекарыстанов Зердебай. Жакыпбаев Жина уц Бозтай, т. б. 222 Ш. 401 (O F K ) Б. 1—20: Ж . 28 27,5X19; 26X18 А т а л у ы. Нурым Шыршыгулулыныц елендер!. А в т о р ы . Нурым Шыршыгулулы. Э к с п е д и ц и я с ы . 1947 жы лы Ti.i жэне пдебнет инсти­ туты уйымдастырган Гурьев экспедициясы. Экспедициянын мушес! Уйыкбаев Иманбек, Т|'л 6i.niMi пнститутыпыц ага гы- лыми кызметкер!. И. У йыкбаев жинаган акын шыгармаларьшыц Т|'зЩ1: «Тайсойран, Буйрек, ек! кум». «Ер Кармыс» (дастап), «Тогыз ауыл», «Нурым мен Ж аскйлен айтмсы», «Нурым мои Кашаган» ж эне «Нурымнын Ш егсн бп влгендег! жоктауы». Ко л т а н б а с ы. Ж|гнаушынык!. М е р 1. Сопакша штамп басылязн. Онда; «Институт языка п литературы Академии наук К азССР, отдел фондов рукопи­ сей», — деген ж азу бар. К а г а з ы , с и я с ы . э р п i. Э р турл! кагазга, кейдс ка- ламмен. кейде карындашпен, к а з!р п казак apiii.Men жазылган. Ж а з ы л г а н ж ы л ы , ж е р i. 1947 жылы, Гурьев облысы. Б е т т е л у ь Европалык циф р мен беттелгеп. Т е к с т i н о р н а л а с т ы р ы л у ы. Эр ветке ел ец жолда­ ры б!р к а та р д а н орналаскан, к а р а свздер! де бар. К а л п ы н а к е л т 1 р 1 л у 1 . А к кагазбеп тысталып, пап- KaFa салынган. А к а у ы. Kefi6ip беттерд!ц ж азуы ешксн. Н у с к а л а р ы 401 (O F K ). 6 —8 дэптерлерде Нурым Шыршыгулулынын Муратов Дэулетгерей жэне баска жннау- шылар тапсы рган елендер! бар. П а п к а с ы 401 (OFK). Шыршыгулулы Нурым акынныц елендер!, 2-дэптер. 16-117 241

Ш. 729 (Э0И) 223 П. 1; Б. 2; Ж. 36 20X17; 18X15 НЫСАНБАЙ Л т а л у ы . Нысанбай жыраудын ce3i (29-6.)- А в т о р ы . Нысанбай. XIX г. Кекшетау елкесшде емip сурген. Ж и и а у ш ы с ы . Тэшбайулы Асылбек. Ол жайлы мэлГ меттср iarcpue беркади А н мот а ц п я с ы. Нысанбай акыннын Жанкабыд батыр- га айтканы . 0лен бурын жарияланбаган. Шыгарма ж етнсет ip улпсше курьи Ба с к ы с в з i (29-6.): Токсанка келгешбпИурбай... С о ц г ь10 031 (3 0 -6 .): К о л та ц б а с ы . Жмш|ушынын колы. р п i. Даптерге как сиямен ось* К. а г а з купri казак.арпшде жазылг Ж а з ыл га и ж ы л ы, ж е р I. 1971 жылы институт цоры- иа тускен, >wepi 6e.nrici3. Б о т т ел у i. Европа цпфрымеи беттелгем. Т с к е т i и о р н а л а с т ы р ы л у ы. в л е н жолдары эр бетке 6ip катардан орналаскан. К а л п ы п а к е л т i р i л у i. Колжазба саргыш туст1 ка­ лым. кагнзбен тысталып, жендеуден вТкен. Н у с к а с ы К—1334 (ОГК). «Нысанбай жыраудын сезй», 4-лам., маншнкага басылган. Жпнаушы Алманов Б. 1936 ж. П а п « а с ы 729 (Э 0 И ). Тлшбасв Асылбектщ я<ннаган ауы.ч одебнот y.irLicpi, 1971 ж., 3-дзп. 224 Ш . 798 (ОГК) П. 54; Б. 107; Ж. 40 21X18; 15X14 НЫСАНБАИУЛЫ НУРАЛЫ А т а л у ы. Обдгчэжит кисса. А в т о р ы . Нуралы Нысанбайулы (1857— 1926). Ka3ipri Шымксит об.тысы, Арыс ауданыида тугаи. 0скен wept — ка- iipri Киктебс колхозы. Ол ауыл молдасынаи окып хат таниды. Keiiiii Пшан базар медресесшде бос жыл окмды. 242

Ж в н а у ш ы с ы . Амантайулы Кысьграубек. Ол туралы мгер!де айты лды. п А и н о т а ц н я с ы. Ж агыпар патшанын адал yo3ipi ОбдЬ мэжнт жане оныц адал жарынын кшасыз тартдан азабы кер- гом корлып,! туралы узак дастан. Бул дастанда адамгерш шк, одиет, ар тазалыры жырланады. Ак ic, адалдык, шындык жещп шырады. Б а с к , ы с е з i (10-6.): Б[сиида алдым каламды... Со ц р ы с е з i (107-6.): ...Св31ШКжок кумэш. К о л т а и б а с ы. Жииаушынык!. К а г а з ы, с и я с ы, о р п i. Доптерге кек сиямен, Ka3ipri казак орш мен жазылган. Ж а з ы л р а н ж ы л ы, ж е р i. 1948 жылы, январь, Шым- кент каласы . Б е т т е л у i. Европа цнфрымен беттелген. Те к с т i к о р п а л а с т ы р ы л у ы . Эр бетке ©лен жол- дары ек| к ата р д а н орналаскан. К а л п ы н а к е л т i р i л у i. Туптелш, коныр ш убар тустч катты кагазб ен тысталган. П а п к а с ы 798 (OFK). Нысапбайулы Нуралы шыгарма- лары, 1-дэп. Ш. 798 (O F K ) 225 П. 10; Б. 15; Ж . 50 21X 18; 19X14 А т а л у ы. |___ ц/ Элкнсса Молда О спан (дТ ни кисса). JijP'JJ ifV L -i Нысанбайулы Н уралы. А вторы. Ж и н а у ш ы с ы. Амантайулы Кысыр- аубек. Ол ж а й л ы мэл1мет 1лгер!'де беркчд1. К е ш i р у ш i с i. Аукатулы Толысбек. Ол туралы мол|‘мет жок. А н н о т а ц и я с ы. Шырарма Мухамбет пайрамбардьщ ор- нын баскан то р т шаЬардык 6ipi О спан (Русман) мен Мухам- бет пайрамбардьщ куйеубаласы Ралт; Арыстаннык жомарттык салыстыруы жайлы. Оразада кепшинкт! аспеп сыйлап, алгис- ка белену ар абтарда жаксы дэстур саналган. Ради дуние-му- л1к жинамаран, батыр адам екен. BipaK Оспаннан сый-сипа- тын олдекайда асырып ж1берген1 айтылады. Нуска жы р улпсь мен жазылран.

кы с в з 1 (129-6.): СОИ!ры C6 3 i (1 2 2 -6 .): 171^1* К о л т а к б а с ы . KeuiipyiuimKi. К а г а зы , с н я с ы , o p n i. Ш акпак сызыкты доптерге кек сиямен, араб эрпшде жазылран. Ж а з ы л р а н ж ы л ы , ж е pi. 1948 жылы, Шымкент об- лысы, Шаян ауданы, Терткел ауылы, Сыпатаев атындагы сов­ хоз. Б е т т е л у ! . Европалыкцифрмен беттелген. Т е к с т i н о р н а л а с т ы р ы л у ы . б л е к жолдары eni катардан, кейде уш катардан пзмген. К а л п ы на к с л т i р i л у i. Жсндеуден етксн. П а п к а с ы 798 (OFK). Нысанбайулы Нуралы шырарма- лары, 5-дэи. 226 Ш . 798 (OFK) П. 27; Б. 54: Ж. 51 20X15; 16X14 А т а л у ы. iXyiTij**, YhyT тауында немесе 0Mip Эмэе (дши дастан). А в т о р ы . JUS* J J i f U L J Нысанбайулы Нуралы. Ж инаушысы. j j y c lu i Амантайулы Кысыр- аубек. А н н от а цн я с ы. Мухамбет пайрамбардьщ алгашкы диш жорыгы, Палуан Омардын дшге Kipyi, aFacbi Зм1р Экзем де ез жагыпа тартуы, 6opi Gipirin жаура карсы курсе ашуы туралы. УИут тауыныц Бадар дегеи жершде cofhc болып, кар- сыласьш багмндырум жайлы. Б а с к.ы с и з i (1-6.): < С о и г ы CG3i (54-6.): К о л т а ц б а с ы. Жинаушыныкь К а г а з ы, с и я с ы, a p n i . Шакпак сызыкты доптерге сиямен, араб эрпшде жазылран. Жа Бет Т е к и о р н а л а с т ы р ы л у ы . Эр бетке елец жол- гардан жазылран. | н а к е л т i р i л у i. Жендеудеи втпеген. сы 798 (OFK). Нысанбайулы Нуралы шыгарма- 244

227 ш. 846 (ОГК) П. 207; Б. 441; Ж . 27 19,5X13; 17.5X8,5 Ат а л у ы. Сештбаттал киссасы (д|- ии кисса). А в г о р ы. J b ? J i &Lii— 1 Нысанбайулы Нуралы. Ж и и а у ш ы с ы. Белппз. А и п о т а ц и я с ы. Киссаныц басты кайарманы Сейггбат- таа, ол аскер басы, д1нд1 уагыздаушы батыр- Ол коп уакыт боны ic.inM д ш ш баска халыктарга TapatyFa куш сэлган. CeftiT- баттал Г алиды ц улы Кусайыннаи тарагаи урпак. Солардын iciH, жорырып жалгастырушы. Д а с т а н он 6ip буынды кара елец улпсш е курылтам. Б а с к ы с о з i ( i -б.): С о н г ы c e a i (441-6.): . М в р i. С опакш з лер басылган. Онда: «Академия наук КазССР, Ц ентральная научная библиотека, 846» дсгеп жазу К а я а з ы , с и я е м , э р п i. Ак. KaF33Fa кара сиямеи, араб зршмен ж азы л ган . Ж а з ы л F а н ж и л ы , ж е р 1. Белг1с1з. Б е т т е л у i. Араб цифрымен беттелген. Т е к с т а м о р н а л а с т ы р ы л у ы . 9лед жолдары ор бетке eKi к атар д ан жазылган. К а л п ы н а к е л т i р i л у i. Жендеуден етпегси. А к а у ы. Б еттеп жазу туптегенде басылыи калган. Кейбёр 6errepi тозып туптелген. Па п к а с ы 846 (OFK). Нысанбайулы, СейНбаттал кис- 228 Ш. 1300 (О Г К ) П. I - 4 8 ; Ж. 16 27X 18; 23X10 А т а л у ы. Поэмалар жинаты, елец жы рлары. А в т о р ы . J i # J j tfUL-J Нысанбайулы Нуралы. Ж н н а у ш ы с ы . J J <*£/Ы Кыеыраубек Аман- тайулы. 245

Бул папкада акынпыц квптеген поэмалары, влевдер! жн- накталган. Олар мыналар: 1. «Кымын» (поэма). Кымынэдш айлалы yo3ip. Залым пат- iuaFa карей icieren сыкак эрекеттер! кещлге конымды. 2. «Жанайдар мен Сагат» (поэма). Тапкыр енбеккер Сагат пен жалкау олак Ж анайдар жешндег! кисса. 3. «К у л к у л а». Эз1рет Элшщ езше карсы болран пат- шаны канды сотые аркылы гана смес, акылмен де жауын жс- uin шыруы жайлы. 4. «Кссжбас». Дэулерден жэбйр керген Салы сопыныи басы пайгамбардыц алдына домалап келедк Оны OaipeT 3:ii квтере алмайды. Дэулерге карсы Kypecin, арабтар Copin жеце- д1. Дшм дастан. 5. К У й ы р ш ы к. Алдар кесе тектес кучадрп бейне. Ол байлардап, молдадан, хан кызьшан кулыгып асырып кетедк Дастанныц m i нашар, окпрада аиайылык басым. 6. « Б е с б э Й 1 Т» дастаны. БарЬаманнын сулу айел! аяр- лыкпеп epiii баска ж акка жумсап »i6epin, esi патша баласы- мен ашына болады. lipi 6ip калара барып окып, сауатын ашып yfiiiie келсе, ойел! eaai «Бес бэй1тл» уйренш кел дейдк )KiriT 6ip кал ага келin бес эйелдщ опасыздыгы жаныпдагы кулык- сумдыктарды eeiTin уйренедк 0з унше кайтып келш эйелшт сырын ашады. 7. « С а у д а г е р М о lip ум». Bip кедейдщ еЫмкор сау- дагер.и'к карызыпан Бали батырдьщ кемепмен кутылуы жай- 8. «О м i р Т а г а й». Техпрдщ экеа 0Mip Тагайдьгд уйле- iyi. батырлыгы. TeMipAiu дж бузушылармен Kypeci, аягынын ксауы. жауды >Kenyi айтылады. 9. «Дайияша» (дастан). Мухамбст жайыпда кгтаптан |кын, оны 1здеп келin ез ерк!меп мусылман болтан 6ip патша каймила айтылады. Сонымен катар бул папкада «Пайрамбардыц рарышка Kip- eiii», «Пм газ». «Ханым соры» атты дастандар, «Шамшат збеи айтысы» т. 0. шырармаларм бар. Бул дастаидарда он Гн'р буынды кара елец ле, жстдссг13 буынды жыр жолдары да, . евз до кездеседь К о л т а д б а с ы. Жииаушыныкк К а г а з ы. с и я с ы, о р п i. Эр дастан ар турл! сиямеи, ор тур.п apinTepMcii, эр турлг кагазга жазылган. Ж а з ыл г а и ж ы л ы, ж е р i. 1948 жыл, Шымкент облы- сы, Шаян ауданы. Б е т т е л у к Цифр парак бойыиша да, бет бойынша да KoiiiiKTFan. Т е к с т i ц о р н а л а с т ы р ы л у ы. Д астан, елец жолда­ ры эр бетке еш катардаи орналаскан. 21S

К. а .1 п ы н а к е л т i р i л у i. Жендеудсн втпсген. А к а у ы. Жок. П а п к а с ы [300 (ОГК). Нысанбайулы Нуралы акынныц поэмалар жинагы, елец-жырлары. 229 Ш. 1300* (О ГК) П. 1—34; Б. 1—60; Ж. 20 22X 11: 17X8 Л т а л у ы . oLi-> IjJ U С ауд а Ишая (1-6.). А в т о р ы . j j t s L i u i Нысанбайулы Нуралы. Ж н и а у ш ы с ы j j j UTд! —з Кысыраубек Амаи- танулы. А п п о т а ц 11 я с ы. Шолак к а л ада туратын МаНалбай де- ген саудагердш Жанат деген кызы, Болат деген улы бодали. МаЬалбай Румге журерде ек! баласын, .шелin lim an дсген моллаFa тапсырып кетелГ Н шанныц суду Ж анатка кокки ауып, корл ы к жаса.мак болады. К ыз Ишанды кумгаимен урьш жыгады. ©штескен Ишак км зд ы к океа келгемле «Кмзыныз бузыллы» дел шагыстырады. Окссн кыздыц кезш жоюды улы Болатка тапсырады. Болат кы зды Oipiiciue куншДлГк алыска апарып тастайды. Кыз далада жы лан жургекде, сил елд1'ц та- шасы к е зд е с т , Жанатка уйленелк Bip у.ч. 6ip кызды болады. Патша эйелш касына езннн ссш'мд1 жоллагын жопе кырык HviririH косып елше ж5беред{. Х ан жолдасы да онасыз Лолы.и, Жанаттын кврк1не кызыгын, к е н ш и айтады. Айткапына кои- беген сон ж т т Жанаттын баласын «ллрс.и. Жапгп содан бы­ лей та.чша баланын кейп!не кiр iп кашып кутылады, кон-кяп машакат, бейнет тартып, вз ел ш е жетед!. Патша дйелш |'здсйд|\\ осы окнгага тш'стт' адамдардын борт жнып, бо лтан окигамын жэГип сурайды. Тазша бала бар iiiuii- дыкты аш ады. Сауда Ишаи мои патшанын «доем» m ic ii жа- засын алады . Дас тан жет1, с е п з Сушкам жыр \\v iriciw n ж зылгаП. Б а с к ы с в з ! (I-б.): . - . и : , л.» С О Н Г Ы 0 0 3 1 (66-6.); ... К о л т а н б а с ы. Жинаушыныкк М е р i. С о п а тна мер басылган, онда: «Институт языка лнтературы Академия наук К азССР, отдел фондов рукописей. As 279» деген жазу бар.

К а г а з ы, с и я с ы, э р п i. Лк кагазга как жэне жасыл еиямен араб орпшде жазылеан. Ж а з ыл г а н ж ы л ы, * e p i . 1945 жылы, Шьшкенг облысы, Б е т т е л у i. Европа цифрымеи беттелген. Т е к с т ! ц о р н а л а с т ы р ы л у ы. ©лен жолдары эр бетке 6ip катардан орналаскан. К а л и ыи а к е л т i р i л у i. Жендеуден еткен. П а п к а с ы 1300“ (01-К). Нысанбайулы Нуралынык дас- тандары мен влек жырлары, 20-дэптер. «Сауда Ишанныц» осы папкада машннкага кеийрклген жазбасы д а бар. Осы дастан- ныц ОГК-ныц 508-пап.-да (жнн. К,. Амантаев), О0И-ныц 104, 259. 310-папкаларыида (жинагандар: М. Жаулыбаев, Б. Суй- in6acB, Э. Муратов) нускалары бар. Ш. 1300“ (OFK) 230 П. 1-103; Ж. 16 27X18; 23X10 А т а л у ы . j pi oUt f *— «Сауда Ишан» ие- месс «Жаиаткыз» (5-6.). А в т о р ы . JW* J i ^ Cl—; Нысанбайулы Нуралы. А й ту ш ы с ы . Нуркеев Сыздык. Костанай облысы, Оба- ган аудапы, «Кызыл аскер» колхозмнаи. Э к с п е д п ц и я с ы. 1947 жылгы Ил-эдебиет институты уйымдастырран Костанай экследшшясы, экспедициянын м у lueci Отарбаев Онирхан. А н п о та ц Ия с ы. Нуркеевт1ц айтуына Караганда ол дастннды Нуралыпып, ез1нен естт жаттаган. 229-сипаттамамен салыстырганла сиз. сейлем курылысында аздап айырмалар кездесе.п, мазиуны уксас болып келед1. б а с к и с в з ! (1-6.): С о н г ы с в зИ103-б.') ;\"‘иа1''ш\"'\" К о л та цб а с ы. Отарбаев Эчирханнын колы. К а г а з ы, с и я с ы, э р n i. Ор турл1 т1л1нген а к караздар- га кок еиямен, Ka3ipri к а з а к эртм ен ж азы л р ан. Ж а з ыл г а и ж ы л ы, ж е р i. 1947 ж., Обаган аудапы. Б е г т с л у i. Парак бойынша европа цнфоымен беттелген. Т е к с т i н о р и а л а с т ы р ы л у ы. ©леи жолдары эр бетке 6ip катардан жазылган. К а л п ы иа к е л т i р i л у i. Жендеуден еткен. П а п к а с ы 1300“ (OFK). Нысанбайулы Нуралынын дас- тан, елец жырлары, 15-дап. 218

231 Ш. 1300* (O FK ) П. 1-49; Б. 1—98: Ж . 30 20X 14; 18X13 А та л у ы. ^ uj/ Култаныс киссасы. А вторы j j &и i_ j Нысанбайулы Hypалы. Ж и н а у ш ы с ы. .£ •j/'л , Мусабеков Гайнутжа. 0Mipi туралы мэлщ ет жок. А н н о т а ц и я с ы . Аппак хан деген перзентке зар болыл журш, картайтанда 6ip улды болады . Атын Зуберше кояды. Ер жетш » iriT бола бастаганда ол касына кырык ж1г!т ертш. Комби ерд1 басшы етш, акта шытады. Bip куш алыстан шац кершедь О л некер1мен 6ipre серуендеп журген екшнп 6ip хан- нык кызы Култаныс екен. Ек1 хан Култаныс пен ЗубершеШ жасында атастырып, куда болтан екен. Б1рак кей1н ек! куда араздасып, Култанысты Тауысханнын баласы Теленге бермек болады. Кездескен Култаныс пен Зуберш е еленмен танысады. Кыз коштасарда: «Ер ж!пт сабырмен куресксн муратыиа жете- дЬ, — дейд1. Зуберше елше келш , кырык жЫтш тастаи, ка­ сына ж алгы з Комби жолдасын ерт1п Култанысты i3;;en алые canapFa аттанады . Култаныстьщ мекенш ianen табады. Тоспак болтан у эделi жершде ж1п'т кы зта кездесе адыайды, viuiiiuii ретте ж олытады. Тунде кузетш1 баетыгы бакшада уйктал жат- кан жоржен Зуберше меи кызды устап алым зыпданга салып, патшата хабар беред1. Кэмбш ер зынданга диуана болып келш, кызды зылданнан шыгарады. К ом би елше барып, оекер курайды. Кулгалысты алмак болып келген Твленмен сотысады да, ол к аза табады. Зуберше Култанысты жар етш алады. Б а с к ы с в з i ( l -б,): С о н т ы с в з i (49-6.): . jjS М в р i: Сопакша морде: «Институт языка и литературы Академии наук КазССР, отд. фонда рукописей 1947» детей жазу бар. К a f а з ы, с и я с ы, o p n i . А к кагаздыц eKi 6eTine кек сиямен а р аб эрпшде жазылтан. Ж а з ы л f а н ж ы л ы, ж е р i. Белпс1з. 5 е т т е л у i. Парак бойыиша европа цифрымен беттелген. Т е к с т i н о р н а л а с т ы р ы л у ы. 0лен жолдары кагаз- дын eKi бет!не кейде eKi катардаи, кейде Gip катардан орна- ласкан. 240