จดหมายเหตุงานพระศพ เล่ม ๒

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี609

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 610

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี611

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 612

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี613

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 614

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี615

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 616

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี617

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 618

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี619

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 620

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี621

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 622

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี623

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 624

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี625

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 626

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี627

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 628

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี629

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 630

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี631

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 632

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี633

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 634

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี635

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 636

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี637

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 638

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี639

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 640

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี641

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 642

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี643

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 644

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี645

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 646

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี647

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 648

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี649

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 650

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี651

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 652

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี653

จดหมายเหตุงานพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี 654

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี655

จดหมายเหตุงานพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดีการพระราชทานเพลิงพระบพุ โพ ตามโบราณราชประเพณีก่อนเชิญพระบรมศพหรือพระศพออกถวายพระเพลิงหรือพระราชทานพระเพลิง ณ พระเมรุมาศหรือพระเมรุ ท้องสนามหลวง จะได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้เปล้ืองเคร่ืองสุก�ำพระบรมศพหรือพระศพ และเชิญพระบุพโพพร้อมเครื่องสุก�ำ ไปถวายพระเพลิงหรือพระราชทานพระเพลงิ กอ่ น เมรุพระบพุ โพนัน้ ปกตจิ ะปลกู สร้างเปน็ เมรผุ า้ ขาวท่สี นามนอกระเบียงคดดา้ นใต้ของพระมณฑปพระมหาธาตุ วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ ซึ่งเป็นพระอารามที่อยู่ใกล้ปริมณฑลพระราชพิธีทอ้ งสนามหลวง ราชประเพณีน้ีได้ปฏบิ ัตสิ ืบมาจนถงึ งานถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเดจ็ พระศรีสวรินทริ าบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า เมือ่ พทุ ธศกั ราช ๒๔๙๙ ครนั้ ในการถวายพระเพลงิ พระบรมศพสมเดจ็ พระนางเจา้ ร�ำไพพรรณี พระบรมราชนิ ี ในรชั กาลที่ ๗พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช มพี ระราชประสงคใ์ หก้ ารจดั เตรยี มงานเปน็ ไปโดยประหยดัตามสมควรแก่กาลสมัย จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้งดการสร้างเมรุถวายพระเพลิงพระบพุ โพ หากใหเ้ ชิญไปถวายพระเพลิง ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส แทน วนั พุธ ที่ ๔ เมษายน พทุ ธศักราช ๒๕๕๕ เจ้าพนักงานเตรียมการต้ังแต่ง ณ พระท่ีนั่งดุสิตมหาปราสาท และ ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอศิ รยิ าภรณ์ วัดเทพศิรนิ ทราวาส ไวพ้ ร้อม ณ พระที่น่ังดุสิตมหาปราสาท มุขตะวันตก เจ้าพนักงานเตรียมการตั้งแต่งและตรวจแต่งเครื่องประกอบพิธี ณ ท่ีประดิษฐานพระโกศทองใหญ่ทรงพระศพ ถอนเครื่องประดับตกแต่งบนพระแท่นสุวรรณเบญจดลและสวุ รรณฉตั รคนั ดานมมุ พระแทน่ ออก ๒ ชนั้ คงเหลอื ไวเ้ ฉพาะฉตั รมมุ พระแทน่ ชนั้ ลา่ ง ๔ ตน้ แลว้ตง้ั รา้ นมา้ รอบฐานชนั้ บวั กลมุ่ พระแทน่ สวุ รรณเบญจดล ทอดบนั ไดดา้ นหลงั พระแทน่ เพอื่ เชญิ พระโกศทองใหญ่ทรงพระศพขึ้นลง ถอนเครื่องราชอิสริยยศราชูปโภคและเครื่องราชอิสริยาภรณ์ออก งดการเข้าถวายบังคมสักการะพระศพ มขุ ใต้ เจา้ พนกั งานถอนเกา้ อท้ี ต่ี ง้ั ไวส้ �ำหรบั ผเู้ ฝา้ ฯ ออกแลว้ ตง้ั เตยี งลายสลกั ปดิ ทองลาดผา้ ขาว ขผี้ ง้ึยาพระโกศ น�้ำยาคาบอลิค ๑ ขวด กระดาษฟางจนี พับใหญ่ ๓ พับ หม้อสุมเผาเครื่องดบั กลน่ิ หีบพระบุพโพ๑ หีบ (ท�ำดว้ ยไมป้ ดิ ทองคำ� เปลว) ตัง้ แตง่ ก้นั พระฉากหลงั พระราชบลั ลงั ก์ประดับมุก มุขตะวันออก ทม่ี ุมเสาดา้ นใต้ ทอดพระเก้าอี้ท่ีประทับสำ� หรบั ผ้แู ทนพระองค์ และตั้งเกา้ อส้ี �ำหรับพระประยูรญาติ มขุ เหนอื ท่ีแท่นมณฑลพระสวดพระอภิธรรม งดสวด ไม่มกี ารน่งั เฝ้าฯ ท่ีเกยนอกประตูก�ำแพงแก้วด้านตะวันตก พระที่น่ังดุสิตมหาปราสาท จัดรถยนต์ตั้งพระวอวิมานจตุรมุขตกแต่งผูกม่านทองเทียบรอไว้ส�ำหรับเชิญพระบุพโพไปยังเมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์วดั เทพศิรนิ ทราวาส ณ พระอโุ บสถวดั พระศรรี ตั นศาสดาราม เจา้ พนกั งานน�ำเทยี นไปจดุ จากไฟหลวงทท่ี รงจดุ และรกั ษาไว้ ส�ำหรบั การพระราชทานเพลงิ แล้วเลี้ยงเพลิงไว้ เพอ่ื เชิญไปในการพระราชทานเพลิงพระบพุ โพ 656

ภาคท่ี ๕ พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ณ วดั เทพศริ นิ ทราวาส ทศี่ าลาภาณรุ งั ษี ทอดพระเกา้ อท้ี ป่ี ระทบั สำ� หรบั ผแู้ ทนพระองค์ และตงั้ เกา้ อี้พระประยูรญาติ และข้าราชบรพิ าร พร้อมท้งั จัดพรมไปปูลาดตั้งแต่ง ที่เมรุหลวง ภายในห้องเฉพาะข้างเตาพน่ ไฟ ต้งั มา้ ส�ำหรบั รองถ้�ำพระบุพโพและหีบไม้ใส่เครือ่ งสุกำ�ดา้ นซา้ ย หนา้ เตาสมุ เพลงิ พระบพุ โพ ตงั้ โตะ๊ ปผู า้ ขาววางผา้ ไตร ๒๐ ไตร สอดใบปวารณาส�ำหรบั ถวายพระสงฆ์ดา้ นขวา หนา้ เตาเผา ตง้ั โตะ๊ สลกั ลายปดิ ทองปผู า้ ขาววางโคมเทยี นเลย้ี งเพลงิ และพานวางเครอื่ งขมาราชสกั การะมดี อกไมจ้ นั ทนช์ อ่ ใหญ่ ๑ ชอ่ เทยี นขนาดเลม่ ละ ๙๐ แกรมไสใ้ หญ่ ๒ เลม่ ธปู ไมร้ ะกำ� ขนาด ๑๒๐ แกรม ๒ ดอกทห่ี น้าเตาสุมเพลิงพระบพุ โพ ลาดพรมต้ังโตะ๊ สลกั ลายปดิ ทองปผู ้าขาว ส�ำหรบั ผู้แทนพระองค์ทรงทอดผา้ ไตรขา้ งเตาสมุ เพลงิ พระบุพโพ ด้านซา้ ยตง้ั หบี ส�ำหรบั พระราชทานเพลงิ พระบพุ โพ ลกั ษณะเปน็ หบี ไมร้ ปู สเ่ี หลยี่ มผนื ผา้ ด้านในทาสีขาว ดา้ นนอกปดิ กระดาษทองย่น อนง่ึ เจา้ พนกั งานภษู ามาลาจดั พระกลดหกั ทองขวางสำ� หรบั ถวายกางกนั้ พระบพุ โพขณะเชญิ ลงจากพระทนี่ ง่ั ดสุ ติ มหาปราสาทไปประดษิ ฐาน ณ รถพระวอวมิ าน และขณะเชญิ จากรถพระวอวมิ านขนึ้ สเู่ มรหุ ลวงหน้าพลบั พลาอศิ รยิ าภรณ์ ในการนี้ เฉพาะต�ำรวจหลวงท่ีปฏิบัติหน้าท่ียกเชิญพระโกศทองใหญ่ทรงพระศพแต่งเครื่องแบบตามโบราณราชประเพณี คือ ใส่เส้ือนอกขาวติดแขนทุกข์นุ่งผ้าม่วง คาดรัดประคดพู่ไหมแดง สายกระบ่ีพ่สู ีทอง ถงุ เทา้ สีขาว รองเท้าสีด�ำ เจา้ พนกั งานนอกน้ันแตง่ กายเครือ่ งแบบปกติขาว ไว้ทุกข์ ในการพระราชทานเพลงิ พระบพุ โพสมเดจ็ พระเจา้ ภคนิ เี ธอ เจา้ ฟา้ เพชรรตั นราชสดุ า สริ โิ สภาพณั ณวดีครั้งน้ี ได้ถือปฏิบัติเช่นเดียวกัน แต่มิได้มีการเปลื้องเคร่ืองสุก�ำพระศพตามพระราชบัณฑูรสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร มีเพียงการเชิญพระบุพโพไปพระราชทานเพลิงณ เมรหุ ลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วดั เทพศิรนิ ทราวาส ส�ำนักพระราชวัง ไดอ้ อกก�ำหนดการ มคี วามดังนี้ 657

จดหมายเหตุงานพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี กำ� หนดการ ทรงพระกรณุ าโปรดเกล้าฯ ให้ พลเรือเอก หม่อมเจ้าปสุ าณ สวัสดิวตั น์ เสดจ็ แทนพระองค์ไปในการพระราชทานเพลิงพระบพุ โพ สมเด็จพระเจ้าภคนิ ีเธอ เจา้ ฟา้ เพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพณั ณวดี วันพธุ ท่ี ๔ เมษายน ๒๕๕๕ ..........................................................เวลา ๐๘.๓๐ น. - ร้อยโท หม่อมเจ้านวพรรษ์ ยุคล เสดจ็ ขนึ้ พระทีน่ ั่งดุสิตมหาปราสาท - ทรงจดุ ธูปเทียนเคร่ืองทองน้อยทีห่ นา้ พระโกศทองใหญท่ รงพระศพ ทรงกราบ - ทรงจุดธปู เทียนเครอื่ งนมสั การบูชาพระพุทธรปู ที่หนา้ พระแทน่ พระนพปฎล มหาเศวตฉัตร ทรงกราบ - ประทับพระเกา้ อ้ซี ึง่ จดั ไวข้ า้ งพระราชอาสน์ - เจา้ พนกั งานสนมพลเรอื น ถวายบงั คมพระศพทางดา้ นหนา้ ทปี่ ระดษิ ฐานพระศพแลว้ ไปขน้ึ เกยรา้ นมา้ บนพระแทน่ สวุ รรณเบญจดลดา้ นหลงั เพอื่ เปลอื้ งพระโกศทองใหญอ่ อก - เจ้าพนักงานสนมพลเรอื น ถอดพ่มุ ดอกไมเ้ พชร ดอกไมฝ้ า ดอกไม้เอว ถอดยอด และฝาพระโกศทองใหญ่ แล้วเปล้อื งพระโกศทองใหญอ่ อก เชิญไปพกั ไวท้ ข่ี ้างพระแทน่ สวุ รรณเบญจดล (เมอ่ื ทำ� ความสะอาดพระโกศทองใหญเ่ รียบรอ้ ยแลว้ เชญิ ขนึ้ ประกอบดงั เดิม) - รอ้ ยโท หมอ่ มเจา้ นวพรรษ์ ยุคล เสดจ็ ไปทรงกราบพระพทุ ธรูปทห่ี นา้ เครอ่ื งนมสั การ - เสด็จไปทรงกราบทีเ่ คร่ืองทองน้อยหนา้ พระโกศทองใหญ่ทรงพระศพ - เสด็จกลับ - จากน้นั เจ้าพนักงานภษู ามาลา เชิญถ้�ำพระบพุ โพ ห่อผ้าขาวมฝี าชีหุม้ ตาดทองครอบ 658