ชุดกิจกรรมการเรียนรู้จังหวัดนนทบุรี

115 จากเรอ่ื ง “บางบัวทอง” ใหนักเรียนตอบคำถามตอ ไปน้ี ๑. เพราะเหตุใดจึงเรียกวา “คลองบางบวั ทอง” ๒. ในอดีต “คลองบางบัวทอง” มีชือ่ เรียกวา อยางไร ๓. จากเรื่อง “บางบวั ทอง” ทำใหทราบเรือ่ งใดบา ง

116 ๔. “คลองบางบวั ทอง” ใหประโยชนต อ ชาวบา นอยางไรบา ง ๕. หากนักเรยี นตอ งการให “คลองบางบวั ทอง” มนี ำ้ ทใี่ สสะอาด นาอยู นักเรยี นตอ งทำอยางไรบาง ภาพ : คลองบางบวั ทอง ท่ีมา : https://bit.ly/3yBBLgg

117 เฉลยใบงานที่ ๑ ช่ือน้ีมีทีม่ า คำชแ้ี จง ใหนกั เรียนอานเรื่อง “บางบวั ทอง” แลว ตอบคำถาม บางบวั ทอง เชา วันหนงึ่ ท่อี ากาศปลอดโปรง ทิชาเดนิ ทางไปโรงเรยี นตามปกติ ดวยรถโดยสารประจำทาง ซึ่งทางจะไปโรงเรียนของทิชานั้นตองผาน คลองบางบัวทอง เม่ือทชิ าเดนิ ทางมาถงึ โรงเรียนกเ็ ขา เรยี นตามเวลา ในระหวา งทีเ่ รยี นอยนู นั้ คณุ ครกู ็ไดแ จกใบงานใหน ักเรียนคนละ ๑ แผน คุณครูไดชี้แจงเกี่ยวกับใบงานนี้วา “ใหนักเรียนเขียนประวัติ ความเปน มาของสถานที่ท่ีตนเองสนใจ โดยใหส อบถามจากคนใกลตัว หรือคนที่รูจัก แลวนำมาสงในสัปดาหถัดไป” เมื่อถึงเวลาเลิกเรียน ทชิ าก็เดนิ ทางกลบั บา นดวยรถโดยสารประจำทางตามเดมิ เมือ่ เดนิ ทางกลบั มาถึงบา น ทิชาก็นำใบงานออกมาทำ ทิชาสนใจ ที่มาของชื่อคลองบางบัวทอง จึงเดินไปถามคุณยาย “ยายจา ยายรู ทม่ี าของชื่อคลองบางบัวทองไหมจะ” ทิชาถาม “รูสจิ ะหลาน เด๋ียวยาย จะเลาใหฟง” ยายตอบ “ชื่อคลองบางบัวทอง มีคนสันนิฐานเอาไว ๒ ตำนาน ตำนานแรกสันนิฐานไววา คลองสายน้ีมีตนบัวหลวงข้ึนอยู เปนจำนวนมาก ผูคนเขามาอยูอาศัยเพิ่มขึ้น มีอาชีพทำไรทำนาและ เก็บดอกบัวไปขายไดเงินทองมากมาย จึงเรียกวา คลองบางบัวทอง สวนตำนานท่ี ๒ มีนิทานเลา เอาไววา มีเจานายในวงั เดนิ ทางมาทางน้ำ แลวใชกระบวยทองตักน้ำเพ่ือจะลางใบหนา แตกระบวยทองหลุดมือ

118 จมน้ำหายไปแมจะใชอวนใชแหลากหาแตก็ไมพ บ ทำใหผูคนแถบนัน้ เรียกคลองสายน้วี า คลองกระบวยทอง และไดเกดิ การเพยี้ นเสียงเปน คลองบางบัวทองในเวลาตอ มาจะ” ยายเลา อยา งสนกุ สนานทำใหทิชา ตื่นเตนและเกิดความสงสัยในท่ีมาของคลองบางบัวทองตามตำนานท่ี ยายเลาใหฟง ทิชาจึงคิดจะนำเรื่องนี้ไปเลาใหเพื่อน ๆ ของเขาไดฟง คงทำใหเพื่อน ๆ สนใจเปนอยา งมากแนนอน ทชิ ายิ้มและขอบคุณยาย แลวจึงเร่มิ เขียนใบงานอยางคลอ งแคลว (ธนวฒั น : ดัดแปลงจากทมี่ าของชอื่ คลองบางบัวทอง) ภาพ : คลองบางบัวทอง ท่มี า : https://bit.ly/3e1KmAZ

119 จากเรือ่ ง “บางบัวทอง” ใหน ักเรียนตอบคำถามตอไปนี้ ๑. เพราะเหตุใดจงึ เรียกวา “คลองบางบวั ทอง” อยูในดุลยพินจิ ของผูสอน ๒. ในอดตี “คลองบางบัวทอง” มีชอ่ื เรียกวาอยางไร คลองกระบวยทอง ๓. จากเรื่อง “บางบัวทอง” ทำใหท ราบเรอ่ื งใดบา ง ๑. ท่ีมาของคลองบางบวั ทอง ๒. ช่ือเดมิ ของคลองบางบัวทอง ๓. อาชีพของชาวบาน

120 ๔. “คลองบางบวั ทอง” ใหประโยชนตอ ชาวบา นอยา งไรบา ง เปนแหลงทำมาหากินของชาวบาน ๕. หากนักเรียนตอ งการให “คลองบางบัวทอง” มีน้ำท่ีใสสะอาด นาอยู นักเรียนตอ งทำอยางไรบาง อยูในดุลยพนิ ิจของผูสอน ภาพ : คลองบางบวั ทอง ท่ีมา : https://bit.ly/3yBBLgg

121 เกณฑการใหคะแนน บางบวั ทอง ประเดน็ การประเมนิ ระดบั เกณฑก ารใหค ะแนน คะแนน ๑. การเขียน ๑๐ ๑.๑ การเขยี นตอบคำถาม ๕ เขยี นตอบคำถามตรงประเด็น มีการใชเหตผุ ลประกอบและเขา ใจงา ย ๔ เขยี นตอบคำถามตรงประเด็น มีการใชเหตผุ ลประกอบ ๓ เขยี นตอบคำถามตรงประเด็น ๒ เขียนตอบคำถามคอนขา งตรงประเดน็ ๑ เขยี นตอบคำถามตรงประเด็นคอ นขา งนอ ยมาก ๑.๒ การสะกดคำ ๕ เขยี นสะกดคำถกู ตองทุกคำ ๔ เขยี นสะกดคำผิด ๑-๓ คำ ๓ เขียนสะกดคำผิด ๔-๖ คำ ๒ เขียนสะกดคำผิด ๗-๙ คำ ๑ เขียนสะกดคำผิด ๑๐ คำขนึ้ ไป ๒. การคดิ วเิ คราะห ๕ สามารถแสดงความคิดเห็น ๕ แสดงความคิดเหน็ ดว ยการตอบคำถามอยางมเี หตุผลและนา สนใจ ดวยการตอบคำถาม โดยมีเหตุผล เปนอยางมาก ประกอบ ๔ แสดงความคิดเห็นดว ยการตอบคำถามอยางมีเหตุผลเปนสวนใหญ และ คอ นขา งนาสนใจ ๓ แสดงความคิดเห็นดวยการตอบคำถามอยางมีเหตุผลไดเปน บางสว น และนา สนใจคอ นขางนอ ย ๒ แสดงความคิดเหน็ ดว ยการตอบคำถามได แตไมแ สดงเหตผุ ล และนา สนใจนอยมาก ๑ พยายามแสดงความคิดเหน็ ดว ยการตอบคำถาม แตยังไมสมบูรณ รวมคะแนน ๑๕

122 ใบงานที่ ๒ ทองถ่นิ ของฉนั คำช้แี จง ใหน ักเรยี นเขียนเลา เรอ่ื งราวสภาพแวดลอ มในชมุ ชนของตนเอง วา มีเร่ืองโดดเดน อยางไร และนกั เรียนมคี วามประทบั ใจอยางไร ความยาวไมเ กิน ๑๕ บรรทดั ช่อื ชุมชน

123 ภาพ : โองผาไหม ท่มี า : shorturl.asia/TPESu

124 เฉลยใบงานที่ ๒ ทองถ่นิ ของฉนั คำชแ้ี จง ใหนักเรียนเขียนเลาเร่อื งราวสภาพแวดลอ มในชุมชนของตนเอง วามีเร่อื งโดดเดนอยา งไร และนักเรยี นมีความประทบั ใจอยางไร ความยาวไมเ กนิ ๑๕ บรรทัด ชอ่ื ชมุ ชน อยูในดลุ ยพินจิ ของผูสอน อยูในดลุ ยพนิ ิจของผสู อน

125 อยูในดุลยพนิ จิ ของผสู อน ภาพ : โองผา ไหม ท่มี า : shorturl.asia/TPESu

126 เกณฑก ารใหค ะแนน ทอ งถิ่นของฉนั ประเด็นการประเมนิ ระดับ เกณฑการใหค ะแนน คะแนน ๑. การเขยี น ๕ การเขียนตอบคำถาม ๕ เขยี นตอบคำถามตรงประเดน็ มีการใชเ หตุผลประกอบ เขา ใจงา ย ๔ เขียนตอบคำถามตรงประเด็น มีการใชเหตผุ ลประกอบ ๓ เขยี นตอบคำถามตรงประเด็น ๒ เขียนตอบคำถามคอนขา งตรงประเด็น ๑ เขียนตอบคำถามไมตรงประเด็น ๒. การคิดวิเคราะห ๕ สามารถแสดงความคิดเห็น ๕ แสดงความคิดเห็นดวยการเขียนเลาเรื่องไดอยางมีเหตุผล ดวยการเขียนเลาเรื่องราว โดยมี และมีความนาสนใจเปน อยา งมาก เหตผุ ลประกอบ ๔ แสดงความคิดเห็นดวยการเขียนเลาเรื่องราวไดอยางมีเหตุผลเปน สวนใหญ และคอนขา งมคี วามนาสนใจ ๓ แสดงความคิดเห็นดวยการเขียนเลาเรื่องราวไดอยางมีเหตุผลได เปน บางสวน และคอ นขา งมีความนาสนใจนอย ๒ แสดงความคิดเห็นดว ยการเขียนเลาเรือ่ งราวได แตไ มแสดงเหตุผล และมคี วามนา สนใจนอ ยมาก ๑ พยายามแสดงความคิดเห็นดวยการเขียนเลาเรื่องราวแตยังไม รวมคะแนน สมบูรณ ๑๐

127 แบบฝก หดั ที่ ๑ ใครรู...จริงหรือเทจ็ คำชีแ้ จง พิจารณาขอความตอไปนี้ แลวใสเครื่องหมาย  หนา ขอความท่ีเปนขอเท็จจริงหรือ  หนาขอความท่ีเปน ขอ คิดเห็นลงในตาราง 1. หลวงปูแยม ตะกรดุ คอหมาศักด์ิสิทธิ์ท่สี ดุ ในบางกรวย 2. วัดละหารตง้ั อยใู นอำเภอบางบวั ทอง 3. ชาวมอญสวนหน่ึงอพยพเขา มาอยใู นเกาะเกร็ด 4. นนทรเี ปนตน ไมป ระจำจังหวดั นนทบรุ ี 5. ชาวบานเช่อื วา ถา ขอพรจากศาลเจาแมท บั ทิมจะทำให คา ขายรายไดด ี 6. ชาวนนทบรุ ีสว นใหญมีอาชพี ทำเคร่อื งปน ดินเผา

128 7. อำเภอไทรนอยเปน อำเภอทีใ่ หญที่สุดในจงั หวดั นนทบุรี 8. ใครไดร บั พรจากหลวงพอ คำ้ ดวงจะมรี างกายแขง็ แรง 9. ตลาดกลางบางใหญม ีอากาศรอนมาก 10. ไกรทองเปนผูทแี่ ข็งแรง ทีส่ ุดในจงั หวดั นนทบุรี 11. ชอื่ วดั เสนีวงศต้งั ตามนามสกุลผูสรา ง 12. การทำโองผา ไหมเปนภูมปิ ญญาชมุ ชนผสู ูงอายุบางกรวย

129 เฉลยแบบฝกหัดท่ี ๑ ใครรู...จรงิ หรือเทจ็ คำช้แี จง พิจารณาขอความตอไปนี้ แลวใสเครื่องหมาย  หนา ขอความที่เปนขอเท็จจริงหรือ  หนาขอความท่ีเปน ขอ คดิ เหน็ ลงในตาราง 1. หลวงปูแยม ตะกรุดคอหมาศกั ดส์ิ ิทธท์ิ ี่สดุ ในบางกรวย  2. วัดละหารตั้งอยใู นอำเภอบางบวั ทอง  3. ชาวมอญสวนหน่ึงอพยพเขา มาอยใู นเกาะเกร็ด  4. นนทรีเปนตน ไมประจำจังหวดั นนทบรุ ี  5. ชาวบา นเชอ่ื วาถา ขอพรจากศาลเจา แมท บั ทิมจะทำให  คาขายรายไดด ี 6. ชาวนนทบรุ ีสวนใหญม อี าชีพทำเครือ่ งปน ดินเผา 

130 7. อำเภอไทรนอยเปน อำเภอท่ใี หญท่สี ุดในจังหวดั นนทบุรี  8. ใครไดร บั พรจากหลวงพอคำ้ ดวงจะมรี างกายแข็งแรง  9. ตลาดกลางบางใหญมีอากาศรอนมาก  10. ไกรทองเปนผูท ีแ่ ข็งแรงทีส่ ดุ ในจงั หวัดนนทบรุ ี  11. ช่ือวดั เสนีวงศตง้ั ตามนามสกุลผสู รา ง  12. การทำโองผาไหมเปนภูมิปญญาชุมชนผูสูงอายุบางกรวย 

131 เกณฑการใหค ะแนน ใครร.ู ..จริงหรือเท็จ ประเด็นการประเมนิ ระดบั เกณฑการใหค ะแนน คะแนน ๑. การเขียน ๕ การเขยี นเคร่ืองหมาย ๕ เขียนเคร่อื งหมายหลังขอความไดถูกตอ ง ๑๐-๑2 ขอ ๔ เขียนเครื่องหมายหลังขอความไดถกู ตอง ๗-๙ ขอ ๓ เขยี นเครอ่ื งหมายหลงั ขอ ความไดถูกตอ ง ๕-๖ ขอ ๒ เขียนเครอ่ื งหมายหลงั ขอความไดถูกตอ ง ๓-๔ ขอ ๑ เขยี นเครื่องหมายหลงั ขอ ความไดถกู ตอง ๑-๒ ขอ ๒. การคดิ วิเคราะห ๕ สามารถวิเคราะหขอเท็จจริงและ ๕ วิเคราะหขอเทจ็ จรงิ และขอคิดเห็นของขอความทกี่ ำหนดใหแลว ข  อค ิ ดเห ็ นของข  อความท ี ่ ก ำ ห น ด ใ ห เขียนเครอ่ื งหมายลงในชองวา งไดถ กู ตอง ๑๐-๑๒ ขอ แลวเขียนเครื่องหมายลงในชองวาง ๔ วิเคราะหขอ เทจ็ จริงและขอคิดเห็นของขอความทก่ี ำหนดใหแลว ไดถ ูกตอง เขียนเคร่อื งหมายลงในชอ งวา งไดถกู ตอ ง ๗-๙ ขอ ๓ วิเคราะหขอ เท็จจริงและขอคิดเห็นของขอความทก่ี ำหนดใหแลว เขียนเครื่องหมายลงในชอ งวา งไดถ กู ตอ ง ๕-๖ ขอ ๒ วิเคราะหข อ เท็จจรงิ และขอคิดเห็นของขอความทก่ี ำหนดใหแลว เขยี นเครอ่ื งหมายลงในชอ งวางไดถ กู ตอ ง ๓-๔ ขอ ๑ วิเคราะหขอเทจ็ จริงและขอคิดเห็นของขอความท่ีกำหนดใหแลว เขยี นเครื่องหมายลงในชอ งวางไดถ กู ตอง ๑-๒ ขอ รวมคะแนน ๑๐

132 แบบฝกหัดท่ี ๒ ตารางคำปริศนา คำชี้แจง ใหนกั เรียนหาคำปรศิ นาในตารางตอไปนี้ ไกรทอง บา นตลาดขวญั ชุมชนมอญ ตะกรดุ คอหมา วดั ตะเคียน จดุ ลกู หนู เตร็ด ปลาเทพา นนทรี ปากเกรด็ ตะพไ กรทองษผดภ ป ล า เ ท พ า ซ น น ท รี ฏ า น า ล ถ ญ สี ฑ ย ค ใ ห แ ก อ ม ด ฉ โ ภ า คี มั ด จุ ก เ ด ห า บ า ง ไ เ ต ร็ ด ง ก ง อ า ก า ร ก ะ ทิ ง ลู ว ร็ อ ค บ ฦ ล น ข ต ล ก ก า ด ก ด ง ด อ น ข ด ไ ย ห รี า ง รุ ง รั ง ถ ช วั ง ธ นู ฎ ษ า ก ชุ ม ช น ม อ ญ า ติ ฮ น ม ะ บ เ อ ก ะ ธ ง ช า ติ ฤ ษี ต อ ย บ า ง ใ ห ญ ค บ

133 จากตารางขางหนา ใหนักเรียนเลือกคำจากตาราง ๕ คำ แลว แตง เรอื่ งสน้ั ๆ ความยาว ๗-10 บรรทัด พรอมขีดเสน ใตค ำท่ีเลอื ก ชื่อเร่ือง

134 เฉลยแบบฝก หัดที่ ๒ ตารางคำปรศิ นา คำช้ีแจง ใหน ักเรยี นหาคำปริศนาในตารางตอ ไปนี้ ไกรทอง บานตลาดขวัญ ชุมชนมอญ ตะกรุดคอหมา วัดตะเคยี น จดุ ลกู หนู เตรด็ ปลาเทพา นนทรี ปากเกรด็ ตะพไ กรทองษผดภ ป ล า เ ท พ า ซ น น ท รี ฏ า น า ล ถ ญ สี ฑ ย ค ใ ห แ ก อ ม ด ฉ โ ภ า คี มั ด จุ ก เ ด ห า บ า ง ไ เ ต ร็ ด ง ก ง อ า ก า ร ก ะ ทิ ง ลู ว ร็ อ ค บ ฦ ล น ข ต ล ก ก า ด ก ด ง ด อ น ข ด ไ ย ห รี า ง รุ ง รั ง ถ ช วั ง ธ นู ฎ ษ า ก ชุ ม ช น ม อ ญ า ติ ฮ น ม ะ บ เ อ ก ะ ธ ง ช า ติ ฤ ษี ต อ ย บ า ง ใ ห ญ ค บ

135 จากตารางขางหนา ใหนักเรียนเลือกคำจากตาราง ๕ คำ แลว แตงเร่อื งส้ัน ๆ ความยาว ๗-10 บรรทดั พรอ มขีดเสนใตคำทเ่ี ลือก ชื่อเร่ือง อยูในดลุ ยพินิจของผูสอน อยูในดุลยพนิ จิ ของผสู อน

136 เกณฑการใหค ะแนน ตารางคำปริศนา ประเด็นการประเมนิ ระดบั เกณฑก ารใหคะแนน คะแนน ๑. การเขยี น ๒๕ ๑.๑ การเขยี นวงกลมคำ ๕ เขียนวงกลมคำไดถ ูกตอง ๙-๑๐ ขอ ๔ เขียนวงกลมคำไดถูกตอ ง ๗-๘ ขอ ๓ เขียนวงกลมคำไดถูกตอง ๕-๖ ขอ ๒ เขียนวงกลมคำไดถกู ตอ ง ๓-๔ ขอ ๑ เขียนวงกลมคำไดถกู ตอง ๑-๒ ขอ ๑.๒ การต้ังช่ือเรื่อง ๓ ต้ังชอ่ื เรื่องไดตามประเด็นการประเมินครบ ๓ ขอ ๑) ช่ือเร่ืองส่อื ความหมายไดตรง ๒ ตง้ั ชอ่ื เรือ่ งไดตามประเด็นการประเมนิ ๒ ขอ หรอื สอดคลองเน้อื เรอ่ื ง ๒) ชอ่ื เรือ่ งสรา งสรรคและมี ความนา สนใจ ๑ ตง้ั ชอ่ื เรื่องไดต ามประเด็นการประเมิน ๑ ขอ ๑.3 สาระสำคญั ของเรื่อง ๕ เขยี นเรือ่ งไดส าระสำคัญตามประเดน็ การประเมินครบ ๕ ขอ ๑) ลำดับความคิดอยางตอ เน่อื ง ๒) นำเสนอเนอื้ หาตรงประเดน็ ๔ เขยี นเรื่องไดส าระสำคัญตามประเด็นการประเมิน ๔ ขอ ๓) เนอ้ื หามคี วามสมั พันธกับภาพ ๓ เขยี นเรอ่ื งไดส าระสำคญั ตามประเด็นการประเมนิ ๓ ขอ ๔) มคี วามเปน เหตุเปน ผล ๒ เขยี นเรอ่ื งไดสาระสำคัญตามประเดน็ การประเมิน ๒ ขอ ๕) มีการนำเสนอแนวคิดใหม ๑ เขียนเรื่องไดสาระสำคญั ตามประเด็นการประเมิน ๑ ขอ ๑.4 การใชภ าษา ๑) เลือกใชค ำไดถูกตอ ง ๕ ใชภาษาไดตามประเดน็ การประเมนิ ครบ ๕ ขอ ๒) เขียนเวนวรรคตอนไดถ ูกตอ ง ๓) ใชค ำสุภาพ ๔ ใชภ าษาไดตามประเด็นการประเมิน ๔ ขอ ๔) ใชป ระโยคสอื่ ความหมายได ๓ ใชภาษาไดตามประเด็นการประเมนิ ๓ ขอ ๕) ใชค ำไดส ละสลวย ๒ ใชภาษาไดตามประเด็นการประเมิน ๒ ขอ ๑.5 การเขียนสะกดคำ ๑ ใชภ าษาไดตามประเด็นการประเมนิ ๑ ขอ ๕ เขยี นถกู ตองทุกคำ ๔ เขียนผิด ๑-๒ คำ ๓ เขยี นผิด ๓-๔ คำ ๒ เขียนผดิ ๕-๖ คำ ๑ เขยี นผดิ ๗ คำ ข้นึ ไป

137 ประเด็นการประเมิน ระดบั เกณฑการใหคะแนน คะแนน ๑.6 ความเปนระเบียบเรียบรอ ย ๒ เขยี นไดต ามประเด็นการประเมินครบ ๒ ขอ ๑) เขยี นตวั อักษรอา นงาย ๑ เขียนไดตามประเดน็ การประเมิน ๑ ขอ ๒) สะอาดเรยี บรอ ย ๒. การคดิ วเิ คราะห ๕ สามารถคิดวิเคราะหเนื้อหา ๕ คิดวิเคราะหเ น้ือหาที่สมั พันธกบั คำแลวนำเสนอผานงานเขียน ที่สัมพันธกับคำแลวนำเสนอผานงาน เปนเรอ่ื งราวไดอ ยา งนาสนใจ ครบถวนและถูกตองตามหลกั การ เขียนเปนเรอ่ื งราว เขียน ๔ คดิ วิเคราะหเนื้อหาทีส่ มั พันธก ับรปู ภาพแลว นำเสนอผา น งานเขียนเปนเร่ืองราวไดคอนขา งนา สนใจ ครบถวนและถูกตอ ง ตามหลกั การเขยี น ๓ คิดวเิ คราะหเนื้อหาที่สมั พนั ธก บั คำแลวนำเสนอผา นงานเขยี น เปน เรอ่ื งราวไดค อนขา งนาสนใจ คอนขางครบถวนและถูกตอง ตามหลกั การเขียน ๒ คดิ วเิ คราะหเนอ้ื หาท่ีสมั พนั ธก ับคำแลว นำเสนอผา นงานเขียน เปนเร่ืองราวไดค อ นขา งนาสนใจนอย คอนขางครบถวนและ ยงั ไมถ ูกตองตามหลักการเขียน ๑ คดิ วเิ คราะหเนอื้ หาทสี่ ัมพันธก ับคำแลว นำเสนอผา นงานเขยี น เปนเร่อื งราวไดอ ยางนา สนใจนอยมาก ไมครบถวนและ ยงั ไมถูกตองตามหลกั การเขยี น รวมคะแนน ๓๐

138 แบบฝก หดั ที่ ๓ ของดบี า นฉนั คำช้แี จง ใหน กั เรียนอานเร่อื ง “ผลิตภณั ฑทองถ่ินจังหวดั นนทบรุ ”ี ผลิตภณั ฑทอ งถ่ินจังหวัดนนทบรุ ี รถกระปองรีไซเคิล เสนห ทองมว น อำเภอเมอื งนนทบรุ ี อำเภอบางกรวย หมูกระจก ขนมจนั อับ อำเภอบางใหญ อำเภอบางบัวทอง เสอ่ื กกสาน เครอื่ งปน ดนิ เผา อำเภอไทรนอย อำเภอปากเกรด็

139 คำชแี้ จง ใหน กั เรยี นเติมชอ่ื อำเภอในจงั หวดั นนทบรุ ใี หตรงกับ ผลติ ภัณฑทองถิน่ ทง้ั ๖ อำเภอใหถกู ตอ ง ตัวอยา ง “กระปอ งเหลือใช เอาไปดัดแปลง รถเขยี วรถแดง แสนแพงเพ่มิ คา” อำเภอเมืองนนทบุรี “ชาวจีนคดิ มา โอชารสหวาน นิยมชอบทาน วนั งานมงคล” “ดนิ เหนยี วกอ นนนั้ ปลุกปน รปู ทรง ลวดลายบรรจง ลมุ หลงลายไทย”

140 “กกสานถกั ทอ เรียงตอสสี นั เอามาน่ังกนั สังสรรคเ ฮฮา” “ของอรอยนี้ รสดถี ึงใจ เนอื้ หมปู ลอดภยั ช่ือไซรส องได” “กรอบบางหอมหวาน ยงิ่ ทานย่ิงตดิ ทรงมวนกลมนดิ ยง่ิ คิดย่งิ อยาก”

141 เฉลยแบบฝกหดั ที่ ๓ ของดีบา นฉัน คำชี้แจง ใหนกั เรียนอานเรอื่ ง “ผลติ ภัณฑทองถ่นิ จังหวดั นนทบรุ ”ี ผลิตภัณฑท องถิ่นจังหวดั นนทบุรี รถกระปอ งรไี ซเคลิ เสนห ทองมวน อำเภอเมืองนนทบรุ ี อำเภอบางกรวย หมกู ระจก ขนมจนั อบั อำเภอบางใหญ อำเภอบางบวั ทอง เสอ่ื กกสาน เครอ่ื งปน ดินเผา อำเภอไทรนอย อำเภอปากเกรด็

142 คำชแ้ี จง ใหนกั เรยี นเตมิ ช่ืออำเภอในจงั หวัดนนทบุรีใหต รงกบั ผลติ ภัณฑท อ งถิ่นท้งั ๖ อำเภอใหถกู ตอ ง ตวั อยาง “กระปองเหลือใช เอาไปดดั แปลง รถเขยี วรถแดง แสนแพงเพ่ิมคา ” อำเภอเมืองนนทบุรี “ชาวจนี คิดมา โอชารสหวาน นิยมชอบทาน วันงานมงคล” อำเภอบางบวั ทอง “ดินเหนยี วกอ นน้นั ปลุกปนรปู ทรง ลวดลายบรรจง ลมุ หลงลายไทย” อำเภอปากเกร็ด

143 “กกสานถักทอ เรียงตอ สีสัน เอามานง่ั กัน สังสรรคเ ฮฮา” อำเภอไทรนอ ย “ของอรอ ยนี้ รสดถี ึงใจ เนอ้ื หมปู ลอดภยั ชือ่ ไซรสอ งได” อำเภอบางใหญ “กรอบบางหอมหวาน ยิ่งทานย่ิงตดิ ทรงมวนกลมนดิ ยิ่งคดิ ย่ิงอยาก” อำเภอบางกรวย

144 เกณฑการใหคะแนน ของดบี านฉนั ประเดน็ การประเมนิ ระดบั เกณฑก ารใหคะแนน คะแนน ๑. การเขยี น เขียนเติมชื่ออำเภอถูกตอ ง ๕ ขอ การเขยี นเตมิ ชื่ออำเภอ ๕ เขียนเติมชอ่ื อำเภอถกู ตอง ๔ ขอ ๒. การคิดวเิ คราะห ๕ เขยี นเติมชือ่ อำเภอถูกตอ ง ๓ ขอ ๔ เขยี นเตมิ ชอ่ื อำเภอถกู ตอง ๒ ขอ สามารถคิดวิเคราะหโดยการคาดคะเน ๓ เขยี นเตมิ ชอื่ อำเภอถูกตอ ง ๑ ขอ บทรอยกรองเปนชื่อผลิตภัณฑที่กำหนดให ๒ คิดวิเคราะหโดยการคาดคะเนบทรอยกรองเปน ดวยการเขยี นเตมิ ชอ่ื อำเภอไดถูกตอ ง ๑ ชื่อผลิตภัณฑที่กำหนดให ดวยการเขียนเติม ๕ ชอ่ื อำเภอไดถกู ตอ ง ๕ ขอ รวมคะแนน ๕ คิดวิเคราะหโดยการคาดคะเนบทรอยกรองเปน ๔ ชื่อผลิตภัณฑที่กำหนดให ดวยการเขียนเติม ๓ ชอ่ื อำเภอไดถกู ตอง ๔ ขอ ๒ คิดวิเคราะหโดยการคาดคะเนบทรอยกรองเปน ๑ ชื่อผลิตภัณฑที่กำหนดให ดวยการเขียนเติม ๑๐ ชื่ออำเภอไดถูกตอง ๓ ขอ คิดวิเคราะหโดยการคาดคะเนบทรอยกรองเปน ชื่อผลิตภัณฑที่กำหนดให ดวยการเขียนเติม ชอ่ื อำเภอไดถูกตอ ง ๒ ขอ คิดวิเคราะหโดยการคาดคะเนบทรอยกรองเปน ชื่อผลิตภัณฑที่กำหนดให ดวยการเขียนเติม ชื่ออำเภอไดถูกตอ ง ๑ ขอ

145

146 ตวั อยางชุดกจิ กรรม ชั้นประถมศกึ ษาปที่ 5

147 จุดประสงคการเรียนรู ๑. นักเรียนวเิ คราะหและแสดงความคดิ เห็นจากเรอ่ื งที่อานได (K) ๒. นกั เรียนประยุกตขอคิดเรื่องท่ีอา นและนำไปใชในชีวติ ประจำวันได (K) ๓. นกั เรียนเขียนยอ ความจากเรอ่ื งท่ีอานได (P) ๔. นกั เรียนเขียนแสดงความรสู ึกอยา งมเี หตุผลจากเรื่องท่ีอา นได (P) ๕. นักเรียนเห็นความสำคญั ของเรอื่ งราวในทองถน่ิ (A)

148 ใบความรู เร่อื ง เขียนยอ ความ ยอความ ยอความ หมายถึง การจับใจความสำคัญจากเรื่องที่อาน ฟง หรือดูมาอยางยอ ๆ แลว นำมาเรยี บเรียงใหมด ว ยภาษาของตนเอง ใหไดใ จความครบถว นและส้นั กระชบั หลกั การเขียนยอความ 1. อานหรอื ฟง เร่ืองที่จะยอ ต้ังแตตน จนจบ อยา งนอ ย ๒ คร้ังเพอื่ จับใจความสำคญั 2. เปล่ียนการใชคำสรรพนามบุรุษท่ี ๑ หรือบุรุษท่ี ๒ เปน สรรพนามบุรุษท่ี ๓ เชน เขา มัน ทาน เปนตน 3. การยอคำพดู คำสนทนาของบุคคล ใหย อ สรุปความโดยไมตองใสอญั ประกาศหรอื เครอ่ื งหมา คำพูด (“___”) 4. การเขยี นเรียบเรียง ใชส ำนวนภาษาของผยู อ ความเอง โดยไมใ หใ จความสำคัญเปลี่ยน 5. ถาเรื่องเดิมใชคำราชาศัพท เม่อื ยอ แลวตอ งใชคำราชาศัพทใ หถ ูกตองเหมือนเดิม 6. ถาเรอ่ื งเดมิ มีหลายยอหนา ใจความสำคญั ที่ยอแลว ใหเขียนรวมเปนยอหนาเดียว 7. ถา เปน บทรอ ยกรองตองถอดความเปนรอ ยแกวกอ น แลว จึงจับใจความสำคญั ตอ ไป 8. การยอความไมควรมีความยาวมากกวา คร่ึงหนึ่งของเนือ้ ความเดิม

149 ตวั อยางรูปแบบการเขียนยอความ ๑. การยอ นิทาน นิยาย พงศาวดาร ใหบอกชอื่ เร่ือง ผูแตง ที่มาของเรอื่ ง เชน ยอนทิ านเรอื่ ง ของ จาก ความวา ๒. ยอบทความทางวิชาการ ใหบอกประเภท ชื่อเรื่อง เจาของเร่ือง ท่ีมาของเร่ือง เชน ยอบทความเรือ่ ง ของ จาก ฉบับท่ี หนา ความวา ๓. ยอ คำสอน ใหบ อกประเภท ชื่อเรอ่ื ง เจา ของเรื่อง ทีม่ าของเรอ่ื ง เชน ยอคำสอนเร่อื ง ของ จาก หนา ความวา

150 ตัวอยาง การเขียนยอความประเภทคำสอน เร่อื ง คิดกอนพดู ปากคนนั้นนำสุขมาใหก็ได นำทุกขมาใหก็ได มีคำเตือนมากมายเกี่ยวกับปาก เชน “พูดไปสองไพเบี้ย นิ่งเสียตำลึงทอง” เมื่อลูกคบหาใคร ทำงานที่ไหนก็ตาม สิ่งที่ตอง ระมัดระวังใหมากคือปาก ทานกลาววา “จงเก็บปากไวท่ีใจ อยาเก็บใจไวท่ีปาก” คอื อยากพูดอะไรก็เก็บไวในใจ อยาพูดทุกอยางตามที่ใจคิด พูดมากโอกาสพลาดก็มีมาก พูดนอยก็พลาดนอย เมื่อจำเปนตองพูดก็ควรพูดอยางมีสติ พูดพอประมาณ พูดอยาง สรางสรรค ถูกตองและมีประโยชน ทานบอกไววา “คำพูดที่ดังเกินไป คำพูดที่แรงเกินไป คำพูดทีเ่ กินความจริง ลวนฆาคนพดู ผโู งเขลาไดทัง้ สน้ิ ” คนสมัยนี้พูดเกงและพูดไดมาก แตมีสักกี่คนที่พูดแบบสรางสรรค ทำใหเกิด ความสามัคคี ทำใหท ุกฝายเกิดความสบายใจ แตเ ราจะไปใหเขาไมใหพดู ก็ไมได เขาจะพูดดี ไมดีอยางไร พูดกาวราวเสียดสีใคร เปนสิทธิสวนตัวของเขา เขาพูดเขาก็ตองรับผิดชอบเอง ที่สำคัญลูกอยาไปพูดอยางเขาก็แลวกัน คิดใหดีกอนพูดเสมอ ยิ่งพูดถึงบุคคลอื่นดวยแลว ยิ่งตองระวัง เพราะเราไมรูจักเขาดีพอ ไมรูถึงความรูสึกนึกคิดของเขาดีเทากับตัวเขาหรอก เราจะไปคิดเอาวาเขาเปนอยางนั้นเปนอยางนี้แลวไปพูด ใหเขาดูเสียหาย ดูจะไมยุติธรรมนัก ดที สี่ ดุ คอื ไมพูดถงึ คนอ่นื โดยไมร ูขอเท็จจริงดีพอ แมจะรจู ริงก็ไมควรพูด ถาจำเปนตองพูดก็ควร พูดอยางมีสติ พูดดวยความระมัดระวัง เพราะการพูดถึงคนอื่นนั้นเสี่ยงตอการเปนศัตรูกัน และจะเปนบาปกรรมดวย ระวังไวเ ปน ดีที่สุด (พระธรรมกิตตวิ งศ, ๒๕๕๔, น. ๙๔-๙๕) ยอคำสอนเรื่อง คิดกอนพูด ของพระธรรมกิตติวงศ จากหนังสือคำพอคำแม หนา ๙๔-๙๕ ความวา ใชสติไตรต รองใหดีทุกครั้งกอ นจะพดู อะไรกต็ าม โดยเฉพาะการพูด ถึงคนอื่น ควรระวงั ใหมาก

151 ใบความรู เรอ่ื ง สือ่ สารผานประโยค ประโยค ประโยค คือ คำหรือกลุมคำที่เรียงกันและมีความหมายสมบูรณ สามารถสื่อความได วาใครทำอะไร รูสึกอยางไร หรือมีสภาพอยางไร โดยทั่วไปมีสวนประกอบ ๒ สวน ไดแก ภาคประธานกับภาคแสดง สวนประกอบของประโยค ภาคประธาน ภาคแสดง นาม/สรรพนาม กริยา ยิม้ คุณครู สนกุ นกั เรียน น่งั ฉัน ดีใจ เรา ภาคประธาน ภาคแสดง กรยิ า สว นขยาย นาม/สรรพนาม สว นขยาย เหา เสียงดัง สุนขั อว น สวย เหลือเกนิ ตึกเรียน หลงั ใหม

152 ภาคประธาน ภาคแสดง นาม/สรรพนาม สวนขยาย กรยิ า กรรม นาม/สรรพนาม สวนขยาย คุณตา ของผม คุณแม ของฉนั นยิ ม รถ เกา เพอื่ น คนนั้น ซือ้ เสอ้ื ใหม ทำ โครงงาน เรื่องคำขวญั ประโยคท่ีมีสวนประกอบซับซอ น มักเปน ประโยคยาว ๆ เชน ลูก ๆ ของเรากำลงั ปลกู ตนไมพ นั ธุใ หมอ ยา งสนกุ สนานในสวนหลังบาน ดอกไมเ ล็ก ๆ สีขาวกำลงั สง กลิ่นหอมฟุงไปทวั่ โรงเรยี นเลก็ ๆ ทีอ่ ยเู ชงิ ดอย

153 ใบความรู เร่ือง จดจำแลว นำไปใช การอา น การอาน เปนกระบวนการที่ผูอานรับรูสารที่เปนความรู ความคิด ความรูสกึ และความคิดเห็นของผูเขียน ที่ถูกถายทอดออกมาเปนลายลักษณอักษร ผูอานจะ เขาใจสารไดมากนอยเพียงใด ขึ้นอยูกับประสบการณและความสามารถในการใช ความคิด จดุ มุงหมายของการอาน ๑. อานเพื่อความรู เนนอานเรื่องราวที่เกิดความรู เพื่อหาคำตอบ และรับรู ขอ มลู หรือขา วสารตาง ๆ เชน ตำราเรยี น หนงั สอื พิมพ เปน ตน ๒. อานเพื่อวิเคราะหหรือวิจารณ เปนการอานเพื่อใหเขาใจลึกซึ้งสามารถนำ ความรไู ปใช หรือแสดงขอ คิดเหน็ เก่ยี วกบั เร่ืองท่อี า นได ๓. อา นเพื่อความเพลิดเพลนิ เปนการอานเพื่อผอ นคลาย การอานชนดิ นขี้ ้ึนอยู กับความพอใจของผูอา นเปนสำคัญ ไมจำกดั ชนิดของหนังสือ ๔. อานเพื่อใชเวลาอยางสรางสรรค เปนการอานเมื่อมีเวลาวาง โดยไมได มงุ หวงั สง่ิ หนงึ่ สงิ่ ใดจากการอานโดยเฉพาะ

154 ใบความรู เรื่อง การเขียนเรื่องจากภาพ การเขยี นเร่อื งจากภาพ การเขียนเรื่องจากภาพ เปนการใชประสบการณรว มกับจินตนาการของแตละคน โดยดูรายละเอียดตาง ๆ จากภาพเปนพื้นฐานในการจินตนาการ เขียนเปนเรื่องราว ที่นาสนใจ หรือใหความสนุกสนานเพลิดเพลินแกผูอานการเขียนเรื่องจากภาพตอง เรียบเรยี งเร่ืองราวตา ง ๆ จากภาพใหมีความเกีย่ วเนื่องสัมพนั ธก นั หลกั การเขยี นเรอื่ งจากภาพ ๑. ดูภาพแลวพิจารณารายละเอยี ดตาง ๆ ของภาพใหค รบถว น ๒. ผูกเรื่องราวยอนไปในอดีตถึงอนาคต หรือเชื่อมโยงเหตุการณใดเหตุการณ หน่ึงในปจจุบนั ๓. คำนึงความเปนจริงหรือเหตกุ ารณที่สมจรงิ เปน พนื้ ฐาน ๔. ลำดบั เรื่องราวตอ เนอื่ งตงั้ แตตนจนจบ และเขยี นเลา ความใหตอ เนอื่ ง ๕. ต้งั ช่ือเร่อื งใหน า สนใจ ๖. เขยี นลายมอื ใหอ า นงา ย และใชภ าษาท่ีถกู ตองชัดเจน

155 ใบความรู เรอ่ื ง การเขียนแสดงความรสู ึก การเขียนแสดงความรสู ึก การเขียนแสดงความรูสึก เปนการถา ยทอดความรูสึกนกึ คิดของผูเขียนใหผูอ่ืน รับรู โดยสะทอนจากความรูสึกทีไ่ ดอานเรื่องราวทพ่ี บเห็น เหตุการณ สถานที่ หรือ สง่ิ ของตา ง ๆ เปนตน หลกั ในการเขยี นแสดงความรูสึก ๑. เลอื กเรอื่ งที่จะเขยี น และศึกษาเร่ืองใหเขา ใจอยางละเอียดแจม แจง ๒. กลาวถึงขอมลู หรอื ขอ เทจ็ จริงกอน แลว จึงกลา วความรสู ึกหรอื ความคิดเห็น โดยใชเหตผุ ลหรอื มีหลักฐานอา งองิ ประกอบ ๓. ควรเขียนในเชิงสรางสรรคแ ละมขี อ เสนอแนะ ๔. มีมารยาทในการเขยี น เขียนดว ยภาษาสภุ าพ ไมใ ชถอ ยคำรนุ แรง ๕. ควรเขียนแบบรางกอน แลวตรวจสอบปรับปรุงแกไขสำนวนภาษา รวมท้ัง ตัวสะกดใหถ กู ตอ ง

156 ใบงานท่ี ๑ พายเรอื บุญ คำชแ้ี จง ใหน ักเรยี นอานเรื่อง “พายเรอื บญุ ” แลว ตอบคำถาม พายเรอื บุญ เชาวันที่แสนสดใสวันหนึ่ง หนูแดงพาเจาดางสุนัขแสนรักตัวสีขาวลายจุด สีดำไปเดินเที่ยวเลนในหมูบาน บานของหนูแดงอยูในชุมชนที่เปนเกาะกลางน้ำ เรียกกันวา “ชุมชนเกาะเกร็ด” ชุมชนเกาะเกร็ดเปนชุมชนที่มีวัดอยูมากมาย วิถีชีวิตของชาวบานจึงชอบเขาวัดทำบุญเปนชีวิตจิตใจ หนูแดงเดินออกมาจาก บานไกลพอสมควรและรูสึกเหนื่อยลามาก เธอจึงพาเจาดางเดินกลับบานดวย รอยยิ้ม เมื่อถึงบานหนูแดงเห็นยายตอยกำลังนั่งทำความสะอาดตะเกียงเจาพายุ อยูหนาบาน เธอจึงมานั่งเลนและถามคุณยายวา “ยายตอยจา ยายกำลังทำอะไร อยูเหรอจะ” หนูแดงถามดวยความสงสัย “ยายกำลังเช็ดตะเกียงอยูจะหนูแดง ใกลออกพรรษาแลว น้ำในแมน้ำเต็มตลิ่ง คืนนี้ชาวบานจะออกไปพายเรือชวนคน มาทำบุญดวยกัน” ยายตอยตอบหนูแดงดวยความเอ็นดูและสงยิ้มกวางใหหนูแดง เปนเด็กฉลาดและข้ีสงสัยจงึ ถามยายตอยตอ วา “แลวทำไมตองเอาตะเกียงไปดวย เหรอจะยาย” ยายตอยก็ตอบหนูแดงกลับวา “เมอื่ ถงึ เทศกาลทำบุญตาง ๆ อยางเชน วันพรุงนี้เปนวันออกพรรษา ชาวบานจะพากันลองเรือชวงค่ำ ๆ ชวนคนมาทำบุญ ดวยกัน ก็เลยตองเอาตะเกียงเจาพายุไวที่หัวเรือ ชาวบานเห็นจะไดรูวาเรือลำนี้ เปนเรือบุญอยางไรละจะ” หนูแดงไดฟงดังนั้นก็เขาใจ เธอพยักหนารอง “ออ” ลากเสียงยาว ยายตอยเห็นดังนั้นจึงเลาตอวา “หนูแดงรูไหมวาไมใชแคตะเกียง เจาพายุบนหัวเรือเทานั้นนะ แตเวลาลองเรือชาวบานก็จะพากันรองเพลงเจาขาว กนั อกี ดวย” หนแู ดงไมเขา ใจวา “เพลงเจาขาว” ทย่ี ายตอ ยพดู ถึงคอื อะไร เธอจึงถาม ยายตอยตอ “เพลงเจาขาวคืออะไรเหรอจะยาย” ยายตอยตอบวา “เพลงเจาขาว เปนเพลงชวนมาทำบุญ พายเรือถึงบานใคร ก็รองเพลงเชิญชวนใหเขามาทำบุญ

157 ดวยกัน ทำบุญเสร็จก็รองเพลงใหพรแกเจาของบา น เพลงจะขึ้นตนดวย “เจาเอย เจาขาวราวละลอก” ถึงไดเรียกวาเพลงเจาขาวอยางไรเลาหนูแดง ค่ำนี้หนูแดง ไปพายเรือรองเพลงกับยายดีไหม” ยายตอยเอยปากชวน “ไปจะยาย หนูแดง อยากไปรองเพลงชวนชาวบานมาทำบุญดวยจะยาย” ตกเย็นหนูแดงกับยายตอย ก็เดินมาทาน้ำ ที่ทาน้ำมพี ี่ ปา นา อาหลายคนรออยูกอนแลว ยายตอยพาหนแู ดง ลงไปนั่งบนเรือ หนูแดงถือกระบุงใบใหญเอาไว ยายตอยบอกวาเอาไวใสของท่ี ชาวบานเอามาทำบุญ เสียงชาวบานบนเรือตีกลองรองเพลงเจาขาวลองเรือไป ตามน้ำ เหมือนอยางที่ยายตอ ยบอกไวไมมีผิด ถงึ บา นใครเจา ของบานก็จะเอาของ มาทำบุญจนกระบุงของหนูแดง เชน เงิน ผลไม ขาวสารและอาหารแหงตาง ๆ จนแทบลนออกมา วันตอมาหนูแดงไปทำบุญวนั ออกพรรษาที่วัดกับคณุ พอคุณแม ชาวบานพากันนำของท่ีไดจากการพายเรือชวนทำบุญมาถวายท่ีวัด “หนูแดง คราวหนา ไปลองเรือกับยายอีกนะ” ยายตอยเอย ชวน “ไดจะยาย” หนูแดงตอบ การทำบุญ จบไปดวยดี ชาวบานทุกคนยิ้มแยมอยางมีความสุขและแยกยายกันกลับบานดวย ความอ่ิมใจ หนแู ดงเองกม็ คี วามสุขเชนกัน (จติ รา : ดัดแปลงจากเพลงเจา ขาว ประเพณรี องเพลงเจา ขาว จังหวัดนนทบรุ )ี ภาพ : ประเพณกี ารเลนเพลงเจาขาว ที่มา : https://www.stou.ac.th/offices

158 คำชี้แจง ใหน กั เรียนตอบคำถามตอ ไปน้ี ๑. ยายตอยและหนูแดงใชวิธีใดชวนชาวบานในชุมชนของตัวเอง มาทำบุญวันออกพรรษา ๒. เพราะเหตุใดชาวบานจงึ ตอ งใชว ธิ ีลองเรือชวนทำบญุ ๓. เพราะเหตุใดเพลงท่ีชาวบานรองเพื่อชวนคนมาทำบุญจึง เรียกวา เพลงเจาขาว

159 ๔. หากไมใชวิธีการลองเรือรองเพลงเจาขาว นักเรียนมีวิธีใดบาง เพอื่ ชวนคนอ่ืน ๆ มาทำบุญ ๕. นกั เรยี นไดขอคดิ อะไรบางจากการอานเร่ือง “พายเรือบญุ ”

160 เฉลยใบงานท่ี ๑ พายเรือบุญ คำชีแ้ จง ใหน ักเรียนอานเร่อื ง “พายเรือบญุ ” แลวตอบคำถาม พายเรือบุญ เชาวันที่แสนสดใสวันหนึ่ง หนูแดงพาเจาดางสุนัขแสนรักตัวสีขาวลายจุด สีดำไปเดินเที่ยวเลนในหมูบาน บานของหนูแดงอยูในชุมชนที่เปนเกาะกลางน้ำ เรียกกันวา “ชุมชนเกาะเกร็ด” ชุมชนเกาะเกร็ดเปนชุมชนที่มีวัดอยูมากมาย วิถีชีวิตของชาวบานจึงชอบเขาวัดทำบุญเปนชีวิตจิตใจ หนูแดงเดินออกมาจาก บานไกลพอสมควรและรูสึกเหนื่อยลามาก เธอจึงพาเจาดางเดินกลับบานดวย รอยยิ้ม เมื่อถึงบานหนูแดงเห็นยายตอยกำลังนั่งทำความสะอาดตะเกียงเจาพายุ อยูหนาบาน เธอจึงมานั่งเลนและถามคุณยายวา “ยายตอยจา ยายกำลังทำอะไร อยูเหรอจะ” หนูแดงถามดวยความสงสัย “ยายกำลังเช็ดตะเกียงอยูจะหนูแดง ใกลออกพรรษาแลว น้ำในแมน้ำเต็มตลิ่ง คืนนี้ชาวบานจะออกไปพายเรือชวนคน มาทำบุญดวยกัน” ยายตอยตอบหนูแดงดวยความเอ็นดูและสงยิ้มกวางใหหนูแดง เปนเด็กฉลาดและขีส้ งสัยจึงถามยายตอยตอวา “แลวทำไมตอ งเอาตะเกียงไปดวย เหรอจะยาย” ยายตอยก็ตอบหนูแดงกลับวา “เมื่อถึงเทศกาลทำบุญตาง ๆ อยางเชน วันพรุงนี้เปนวันออกพรรษา ชาวบานจะพากนั ลอ งเรือชวงค่ำ ๆ ชวนคนมาทำบุญ ดวยกัน ก็เลยตองเอาตะเกียงเจาพายุไวที่หัวเรือ ชาวบานเห็นจะไดรูวาเรือลำนี้ เปนเรือบุญอยางไรละจะ” หนูแดงไดฟงดังนั้นก็เขาใจ เธอพยักหนารอง “ออ” ลากเสียงยาว ยายตอยเห็นดังนั้นจึงเลาตอวา “หนูแดงรูไหมวาไมใชแคตะเกียง เจาพายุบนหัวเรือเทานั้นนะ แตเวลาลองเรือชาวบานก็จะพากันรองเพลงเจาขาว กนั อกี ดว ย” หนูแดงไมเขาใจวา “เพลงเจา ขาว” ทีย่ ายตอ ยพูดถึงคืออะไร เธอจึงถาม ยายตอยตอ “เพลงเจาขาวคืออะไรเหรอจะยาย” ยายตอยตอบวา “เพลงเจาขาว เปนเพลงชวนมาทำบุญ พายเรือถึงบานใคร ก็รองเพลงเชิญชวนใหเขามาทำบุญ

161 ดวยกัน ทำบุญเสร็จก็รองเพลงใหพรแกเจาของบา น เพลงจะขึ้นตนดวย “เจาเอย เจาขาวราวละลอก” ถึงไดเรียกวาเพลงเจาขาวอยางไรเลาหนูแดง ค่ำนี้หนูแดง ไปพายเรือรองเพลงกับยายดีไหม” ยายตอยเอยปากชวน “ไปจะยาย หนูแดง อยากไปรองเพลงชวนชาวบานมาทำบุญดวยจะยาย” ตกเย็นหนูแดงกับยายตอย ก็เดินมาทาน้ำ ที่ทาน้ำมีพี่ ปา นา อาหลายคนรออยูกอนแลว ยายตอยพาหนแู ดง ลงไปนั่งบนเรือ หนูแดงถือกระบุงใบใหญเอาไว ยายตอยบอกวาเอาไวใสของท่ี ชาวบานเอามาทำบุญ เสียงชาวบานบนเรือตีกลองรองเพลงเจาขาวลองเรือไป ตามน้ำ เหมือนอยางที่ยายตอ ยบอกไวไมมีผิด ถงึ บา นใครเจา ของบานก็จะเอาของ มาทำบุญจนกระบุงของหนูแดง เชน เงิน ผลไม ขาวสารและอาหารแหงตาง ๆ จนแทบลนออกมา วันตอมาหนูแดงไปทำบุญวนั ออกพรรษาที่วัดกับคณุ พอคุณแม ชาวบานพากันนำของท่ีไดจากการพายเรือชวนทำบุญมาถวายท่ีวัด “หนูแดง คราวหนา ไปลองเรือกับยายอีกนะ” ยายตอยเอย ชวน “ไดจะยาย” หนูแดงตอบ การทำบุญ จบไปดวยดี ชาวบานทุกคนยิ้มแยมอยางมีความสุขและแยกยายกันกลับบานดวย ความอ่ิมใจ หนแู ดงเองกม็ คี วามสุขเชนกัน (จติ รา : ดัดแปลงจากเพลงเจา ขาว ประเพณรี องเพลงเจา ขาว จังหวัดนนทบรุ )ี ภาพ : ประเพณกี ารเลนเพลงเจา ขาว ที่มา : https://www.stou.ac.th/offices

162 คำชี้แจง ใหนกั เรยี นตอบคำถามตอไปนี้ ๑. ยายตอยและหนูแดงใชวิธีใดชวนชาวบานในชุมชนของตัวเอง มาทำบุญวนั ออกพรรษา พายเรอื รองเพลงเจา ขาว ๒. เพราะเหตใุ ดชาวบา นจงึ ตอ งใชวธิ ลี อ งเรอื ชวนทำบญุ เพราะตอ งการชวนคนอนื่ ๆ มาทำบญุ ดว ยกัน ๓. เพราะเหตุใดเพลงที่ชาวบานรองเพื่อชวนคนมาทำบุญจึง เรยี กวา เพลงเจาขาว เพลงเจาขาว เนอื้ เพลงข้ึนตนวาเจาขาว

163 ๔. หากไมใชวิธีการลองเรือรองเพลงเจาขาว นักเรียนมีวิธีใดบาง เพือ่ ชวนคนอนื่ ๆ มาทำบญุ อยใู นดุลยพินิจของผสู อน ๕. นักเรียนไดขอคดิ อะไรบา งจากการอา นเร่อื ง “พายเรอื บญุ ” อยใู นดลุ ยพินิจของผสู อน

164 เกณฑการใหคะแนน พายเรอื บุญ ประเด็นการประเมนิ ระดบั เกณฑก ารใหค ะแนน คะแนน ๑. การเขยี น ๑๐ ๑.๑ การเขียนตอบคำถาม เขียนตอบคำถามตรงประเดน็ มีการใชเหตผุ ลประกอบและเขาใจ ๕ งาย ๑.๒ การสะกดคำ ๔ เขยี นตอบคำถามตรงประเดน็ มีการใชเ หตุผลประกอบ ๒. การคิดวเิ คราะห ๓ เขยี นตอบคำถามตรงประเด็น สามารถแสดงความคิดเหน็ ดวย ๒ เขียนตอบคำถามคอนขา งตรงประเด็น การตอบคำถาม โดยมเี หตผุ ล ๑ เขียนตอบคำถามตรงประเด็นคอ นขางนอยมาก ประกอบ ๕ เขยี นสะกดคำถูกตอ งทุกคำ ๔ เขยี นสะกดคำผิด ๑-๓ คำ รวมคะแนน ๓ เขยี นสะกดคำผิด ๔-๖ คำ ๒ เขยี นสะกดคำผิด ๗-๙ คำ ๑ เขียนสะกดคำผิด ๑๐ คำ ขึ้นไป ๕ แสดงความคิดเหน็ ดวยการตอบคำถามอยางมีเหตุผลและนาสนใจ ๕ เปน อยางมาก ๔ แสดงความคิดเหน็ ดว ยการตอบคำถามอยางมีเหตุผลเปนสวนใหญ และคอ นขางนา สนใจ แสดงความคิดเห็นดวยการตอบคำถามอยางมีเหตุผลไดเ ปน ๓ บางสวนและนาสนใจคอ นขางนอย ๒ แสดงความคิดเหน็ ดวยการตอบคำถามได แตไ มแ สดงเหตุผลและ นา สนใจนอยมาก ๑ พยายามแสดงความคดิ เห็นดว ยการตอบคำถาม แตยังไมส มบรู ณ ๑๕