rancangan fizikal negara

MALAYSIA

RANCANGAN FIZIKAL NEGARA KE-2 Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia  Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan     13 Ogos 2010

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 PERUTUSAN Sasaran menjadikan Malaysia sebagai Negara Maju dan Berpendapatan Tinggi pada Tahun 2020 hanya tinggal 10 tahun Perdana Menteri Malaysia sahaja lagi. Beberapa perubahan perlu dipercepatkan bagi merubah negara ini dari negara membangun kepada sebuah negara maju, berdaya saing, berpendapatan tinggi dan memiliki persekitaran yang lebih mampan. RFN Ke-2 disediakan bagi menyokong perancangan ekonomi Rancangan Malaysia Lima Tahun dengan menetapkan dasar- dasar strategik yang menentukan arah tuju pemajuan gunatanah Semenanjung Malaysia untuk mencapai Wawasan 2020. Dalam hal ini RFN Ke-2 akan memudahkan kerajaan menyusun keutamaan dari segi perancangan dan penyaluran sumber bagi memastikan pertumbuhan ekonomi negara terus berkembang. Seiring dengan beberapa perubahan yang dibuat oleh kerajaan bagi mempercepatkan Malaysia mencapai status Negara Maju, RFN Ke-2 memasti perancangan gunatanah negara berada di tahap optimum; dengan memberi penekanan kepada pencapaian inisiatif-inisiatif yang telah disediakan dalam beberapa tonggak transformasi negara seperti Modal Baru Ekonomi (MBE), Bidang Keberhasilan Utama Negara (NKRA) dan Konsep 1Malaysia. Sehubungan dengan ini, RFN Ke-2 akan menjadi garis panduan kepada pembangunan negara untuk menjadi sebuah tempat yang menarik untuk tujuan pelaburan, perdagangan, kediaman dan pelancongan. Kejayaan dasar dan strategi RFN Ke-2 ini adalah bergantung kepada sejauh mana kita berjaya menterjemahkannya secara berkesan di peringkat perlaksanaan. Justeru itu saya berharap semua pihak termasuk agensi-agensi Persekutuan dan Negeri, swasta dan badan-badan bukan Kerajaan untuk mengambil tindakan proaktif bagi menterjemahkan dasar-dasar RFN Ke-2 ini dalam pelan-pelan dan program yang sedang dan akan dilaksanakan. Semoga RFN Ke-2 dapat membantu negara mencapai pertumbuhan ekonomi yang memberangsangkan, di samping mengekalkan pembangunan yang seimbang dan mewujudkan persekitaran hidup yang mampan. Dato’ Sri Hj. Mohd. Najib bin Tun Haji Abdul Razak Perdana Menteri Malaysia

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 PERUTUSAN Rancangan Fizikal Negara Ke-2 disediakan bertujuan merumuskan dasar-dasar strategik bagi maksud menentukan Menteri Perumahan dan arah tuju pemajuan fizikal bagi seluruh Semenanjung Malaysia. RFN Ke-2 adalah hasil daripada proses perundingan antara Kerajaan Tempatan, Malaysia Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri dalam menyediakan rangka kerja pembangunan fizikal negara yang dapat di terima pakai oleh semua pihak. Berdasarkan keperluan Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976 ( Akta 172), setelah RFN Ke-2 ini disediakan adalah menjadi tugas am Kerajaan Persekutuan dan setiap Kerajaan Negeri untuk membantu dalam memastikan matlamat Rancangan Fizikal Negara ini tercapai. Adalah menjadi hasrat Kementerian ini supaya RFN Ke-2 dijadikan rujukan untuk perancangan fizikal seluruh negara bagi membolehkan pembangunan gunatanah dan perbandaran di negara ini saling menyokong dan melengkapi di antara satu sama lain. Pada dasarnya cadangan RFN Ke-2 ini hendaklah diterjemahkan dalam rancangan pemajuan di peringkat negeri dan tempatan. Untuk tujuan ini Kementerian akan terus mengadakan kerjasama erat dengan Kerajaan Negeri dan Kerajaan Tempatan bagi mengawal selia aktiviti pembangunan agar ianya selaras dengan RFN Ke-2. Usaha-usaha perlu dipertingkatkan untuk memastikan agar pembangunan bandar dan luar bandar di negara ini bersifat dinamik dan mampan. Jabatan Perancangan Bandar dan Desa di bawah Kementerian ini bertanggungjawab untuk memantau perlaksanaan dasar-dasar pembangunan fizikal negara bagi memastikan pelaksanaan dasar-dasar tersebut adalah berkesan dan menyokong pencapaian maklamat sebagai Negara Maju pada Tahun 2020. Adalah diharapkan, semua agensi-agensi persekutuan, negeri, swasta dan badan-badan bukan kerajaan dapat meningkatkan kerjasama dan mengembelingkan tenaga bagi merealisasikan matlamat RFN Ke-2 ini berjalan dengan lancar. Dato’ Wira Chor Chee Heung Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan, Malaysia

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 PERUTUSAN Rancangan Fizikal Negara Ke-2 (RFN Ke-2) akan menyokong perancangan ekonomi Rancangan Malaysia Lima Tahun Ketua Setiausaha dengan mengagihkan sumber negara dalam bentuk spatial Kementerian Perumahan dan mengikut sektor. Melalui RFN Ke-2 pelbagai perancangan dan Kerajaan Tempatan, Malaysia dasar sektoral diselaraskan. Disamping itu, RFN Ke-2 juga membantu dalam mengurangkan kesan globalisasi ke atas negara dengan menyediakan rangka perancangan fizikal yang bertujuan untuk meningkatkan daya saing negara. Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan bersama Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia telah memastikan semua dasar dan strategi yang terkandung dalam RFN Ke-2 menepati dan selari dengan aspirasi Program Tranformasi Kerajaan dan Model Baru Ekonomi yang berteraskan pendapatan tinggi, keterangkuman dan kemampanan. Pelaksanaan RFN Ke-2 memerlukan sokongan daripada agensi-agensi Persekutuan dan Negeri yang mempunyai tugas untuk melaksanakan dasar-dasar yang dicadangkan. Dalam konteks ini, adalah diharapkan agensi-agensi berkenaan menterjemahkan dasar dan cadangan-cadangan RFN Ke-2 ke dalam bentuk pelan tindakan dan dimasukkan ke dalam Rancangan Malaysia Lima Tahun. Dato' Ahmad bin Hj. Kabit Ketua Setiausaha Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan, Malaysia

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 PERUTUSAN RFN Ke 2 telah diluluskan oleh Majlis Perancang Fizikal Negara (MPFN) pada 13 Ogos 2010. Ia merupakan hasil kajian semula Ketua Pengarah Rancangan Fizikal Negara pertama yang telah di luluskan pada Jabatan Perancangan Bandar dan tahun 2005. Penyediaan RFN Ke-2 ini adalah selaras dengan keperluan peruntukan Akta Perancangan Bandar dan Desa Desa Semenanjung Malaysia 1976 (Akta 172) di bawah Subseksyen 6B(4) supaya Rancangan Fizikal Negara di kaji semula setiap lima tahun selaras dengan penyediaan Rancangan Malaysia Lima Tahun. RFN Ke-2 ini bermatlamat untuk Membentuk Satu Rangka Spatial Negara Yang Efisien, Saksama Dan Mampan Untuk Memandu Pembangunan Keseluruhan Negara Ke Arah Mencapai Tahap Negara Maju Dan Berpendapatan Tinggi Menjelang Tahun 2020. Matlamat ini digubal setelah mengambilkira beberapa isu dan cabaran yang memberi impak kepada perancangan fizikal seperti ancaman perubahan iklim, struktur bandar mampan - 'Compact City', kemerosotan biodiversiti, geo-bencana, jaminan bekalan makanan dan penggunaan teknologi hijau. Ia juga di rangka bagi menyokong insiatif utama kerajaan seperti gagasan Bidang Keberhasilan Utama Negara (NKRA) yang menekankan penyelesaian kepada isu jenayah, pendidikan, rasuah, isi rumah berpendapatan rendah dan infrastruktur asas luar bandar. Strategi pembangunan RFN Ke-2 ini turut memberi penekanan kepada pembangunan inklusif dengan memperkukuhkan hubungan fizikal dan ekonomi kawasan bandar dan luar bandar supaya rakyat Malaysia dapat menikmati pembangunan yang lebih menyeluruh, adil dan seimbang. Adalah diharapkan RFN Ke-2 akan dijadikan panduan dan rujukan utama oleh pelbagai agensi dalam merangka program- program pembangunan. Maklumbalas kepada jabatan ini berkaitan perlaksanaan RFN Ke-2 ini amatlah dialu-alukan bagi memastikan keberkesanannya untuk merealisasikan matlamat menjadikan ‘Malaysia Negara Maju, Berdaya Saing Dan Berpendapatan Tinggi Menjelang Tahun 2020’ Dato’ Mohd. Fadzil bin Hj. Mohd. Khir Ketua Pengarah Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 1-1 ISI KANDUNGAN 1-1 1-7 BAB 1 1-8 Rangka Kerja Perancangan Fizikal Negara 1-9 1-10 1.1 Perancangan Pembangunan di Semenanjung Malaysia 1-11 1.2 Rancangan Fizikal Negara Ke-2 1-11 1.3 Fungsi RFN Ke-2 1-11 1.4 Bentuk dan Kandungan 1.5 Proses Perundingan 2-1 1.6 Kawasan Perancangan 1.7 Jangka Masa Rancangan 2-1 1.8 Pengguna RFN Ke-2 2-2 2-11 BAB 2 Matlamat, Objektif dan Prinsip 3-1 2.1 Matlamat 3-2 2.2 Objektif 2.3 Prinsip 3-9 3-9 BAB 3 3-10 Konteks Perancangan 3-11 3-11 3.1 Isu-isu Strategik dan Cabaran Global dan Negara 3-13 3.2 Kedudukan Global dan Trend Pembangunan 3-13 3.2.1 Dagangan Dunia 3-19 3.2.2 Kerjasama Antarabangsa 3-21 3.2.3 Kerjasama Serantau 3-26 3.2.4 Impak Perubahan Iklim kepada Malaysia 4-1 3.3 Kedudukan Negara 3.3.1 Pertumbuhan Penduduk Nasional 4-1 3.3.2 Prestasi Ekonomi 3.3.3 Corak Guna Tanah 4-6 3.3.4 Corak Petempatan Semasa 4-9 BAB 4 i Strategi Pembangunan 4.1 Konsep Strategi Pembangunan 4.2 Kedudukan Negara dan Pertumbuhan Ekonomi Masa Depan 4.2.1 Malaysia Sebagai Ekonomi Berpendapatan Tinggi  

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 4.3 Proses Perbandaran 4-11 4.4 Keseimbangan Wilayah 4-15 4.5 Trend dan Arah Tuju Pembangunan Luar Bandar 4-17 4.6 Penggunaan Tanah Secara Mampan 4-21 4.6.1 Kesediaan Tanah untuk Pembangunan 4-21 4.6.2 Tanah Pertanian 4-22 4.6.3 Kawasan Sensitif Alam Sekitar 4-24 4.6.4 Tanah Bandar 4-26 4.6.5 Pelancongan 4-30 4.6.6 Rangkaian Pengangkutan 4-33 4.6.7 Utiliti dan Perkhidmatan 4-37 4.6.8 Pembangunan Teknologi Maklumat dan Komunikasi 4-42 4.6.9 Kemudahan Komuniti 4-43 4.6.10 Teknologi Hijau 4-44 BAB 5 5-1 Dasar-dasar 5-2 5.1 Pembentukan Rangka Spatial Negara 5-3 5.2 Peningkatan Daya Saing Ekonomi Negara 5-14 5.3 Pemuliharaan Sumber Pertanian dan Pembangunan Luar Bandar 5-28 5.4 Pembangunan Pelancongan Mampan 5-36 5.5 Pengurusan Petempatan Manusia 5-53 5.6 Pemuliharaan Sumber Asli, Biodiversiti dan Alam Sekitar 5-73 5.7 Penyepaduan Rangkaian Pengangkutan Negara dan Bandar 5-86 5.8 Penyediaan Infrastruktur yang Bersesuaian 6-1 BAB 6 Mekanisma Pelaksanaan 6-1 6-1 6.1 Mekanisma Institusi untuk Pelaksanaan RFN 6-5 6.1.1 Isu Utama dalam Pelaksanaan 6-6 6.1.2 Agensi yang Terlibat dalam Perancangan Spatial 6-6 6.1.3 Sistem Perancangan Pembangunan Negara Bersepadu 6-10 6.1.4 Struktur Perancangan Fizikal Negara 6-16 6.1.5 Struktur Institusi Perancangan Fizikal Negara 6.1.6 Penyertaan Awam di dalam Penyediaan RFN 6-16 6-25 6.2 Pelaksanaan RFN Ke-2 6.2.1 Pematuhan Rancangan Struktur Negeri kepada RFN Ke-2 6-26 6.2.2 Nasihat MPFN Berkaitan dengan Pembinaan Infrastruktur Strategik, Bandar Baru Berskala Besar dan Pembangunan 6-27 di Dalam KSAS 6.2.3 Kaedah-Kaedah Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976 ii (Akta 172)  

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 6.2.4 Penyelarasan dengan Rancangan Pembangunan Koridor 6-27 Ekonomi dan Inisiatif Perancangan Wilayah 6-28 6.2.5 Garis Panduan Dasar Perancangan Spatial Negara 6.2.6 Pertalian Dasar-dasar RFN dengan Perancangan 6-28 Pembangunan Sosioekonomi dan Peruntukan Kewangan 6.2.7 Pengukuhan Perhubungan dengan Majlis–majlis Pelbagai 6-29 Sektor 6.2.8 Pengukuhan Perhubungan dengan Pihak Berkuasa 6-30 Perancang Negeri dan Tempatan 6-30 6.3 Program Tindakan Rancangan Fizikal Negara 6-31 6.3.1 Prinsip-prinsip 6-31 6.3.2 Komponen-komponen Program Tindakan 6-43 6.3.3 Model Pelaksanaan 6-44 6.3.4 Agensi Pelaksana 6-48 6.3.5 Pendekatan Pelaksanaan 6-50 6.3.6 Model Pembiayaan 6-55 6.4 Pemantauan RFN Ke-2 6-55 6.4.1 Skop Pemantauan 6-55 6.4.2 Agensi Pemantauan 6-55 6.4.3 Proses Pemantauan 6-71 6.5 Kajian Semula RFN Ke-2 6-72 6.5.1 Penilaian Keberkesanan Dasar-dasar 6-72 6.6 Cadangan Singkatan Kata Glosari   iii

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Senarai Gambarajah Rajah 1.1 Rangka Kerja Perancangan Pembangunan Negara 1-1 Rajah 2.1 Konsep ‘Model Pembangunan Mampan’ 2-3 Rajah 2.2 Perkhidmatan Asas Utama untuk Bandar Sesuai Didiami dan 2-8 Masyarakat Mampan Rajah 3.1 Model Peralihan Ekonomi 3-4 Rajah 3.2 Pemecahan Kawasan Hutan Semula Jadi di Semenanjung Malaysia Rajah 3.3 Rajah 3.4 (1954-2000) 3-6 Rajah 3.5 Sumber Semula Jadi di Zon Ekonomi Eksklusif 3-6 Rajah 3.6 Rajah 3.7 Sasaran Populasi Mengikut Negeri, 2020 3-17 Peratusan Populasi dalam Kawasan Bandar dan Luar Bandar Mengikut Negeri, 2020 3-18 Guna Tanah Semasa, 2008 3-23 Perhubungan Hierarki Bandar 3-27 Rajah 4.1 Strategi Pembangunan Serakan Tertumpu 4-7 Rajah 4.2 Strategi ‘Concentrated Dispersal’ 4-14 Rajah 4.3 Strategi Konsep Perhubungan Bandar - Luar Bandar 4-18 Rajah 4.4 Kesediaan Tanah untuk Pembangunan Masa Depan Semenanjung Malaysia 4-23 PI 1 Rangka Spatial Negara 2020 5-4 PI 2 PI 3 Tumpuan Pembangunan dalam Conurbation 5-7 PI 4 PI 5 Wilayah Pembangunan dan Ekonomi 5-9 PI 6 PI 7 Kerjasama Ekonomi ASEAN 5-11 PI 8 PI 9 Pusat Pertumbuhan Perindustrian dan Kluster Industri yang Berpotensi 5-13 PI 10 PI 11 Kawasan Pertanian Utama 5-18 PI 12 PI 13 Kawasan Jelapang Padi Strategik 5-20 PI 14 PI 15 Kawasan Padi di Luar Kawasan Jelapang Padi 5-22 PI 16 PI 17 Petempatan Desa dan Potensi Kluster Ekonomi Luar Bandar 5-25 PI 18 PI 19 Petempatan Orang Asli 5-27 PI 20 PI 21 Sumber Pelancongan Semula Jadi 5-33   Sumber Pelancongan Buatan Manusia 5-34 Conurbation dan Hierarki Bandar 5-43 Pusat Petempatan Utama dan Kecil 5-49 Kawasan Sensitif Alam Sekitar 5-59 Koridor Ekologi dan Central Forest Spine 5-61 Ekosistem Persisiran Pantai Sensitif 5-64 Kawasan Tanah Tinggi dan Pengurusan Khas 5-66 Kawasan Tadahan Air 5-68 Sumber Air Bawah Tanah 5-69 Kawasan Persisiran Pantai yang Berpotensi Terjejas Akibat Perubahan Iklim 5-72 iv

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 PI 22 Rangkaian Pengangkutan Negara Bersepadu 5-77 PI 23 Rangkaian Kereta Api Negara 5-79 PI 24 Rangkaian Jalan Raya Negara 5-81 PI 25 Pelabuhan dan Lapangan Terbang Negara 5-84 PI 26 Sumber Bekalan Air dan Kawasan yang Mengalami Tekanan Bekalan Air 5-89 PI 27 Pengurusan Sisa Pepejal 5-92 PI 28 Kawasan Mudah Banjir 5-94 PI 29 Grid Bekalan Tenaga 5-96 PI 30 Kawasan yang Dibekalkan oleh Sistem Pengagihan Gas Asli 5-98 PI 31 Pusat Siber 5-100 Rajah 6.1 Sistem Perancangan Pembangunan Negara Bersepadu 6-8 Rajah 6.2 Cadangan Struktur Perancangan Fizikal Negara 6-9 Rajah 6.3 Mod Pelaksanaan bagi Inisiatif-inisiatif RFN Ke-2 6-49 Rajah 6.4 Program Pembangunan untuk RKK dan Model Pembiayaan 6-53 Rajah 6.5 Aliran Maklumat Menegak 6-68 Rajah 6.6 Pemberi Data Utama dalam iPLAN (Aliran Maklumat Mendatar) 6-68 Rajah 6.7 Perhubungan Menegak dan Mendatar Sistem Maklumat Perancangan Guna Tanah 2020 6-70 Rajah 6.8 Rangka Kerja Konsep Sistem Pemantauan RFN Ke-2 6-71 Rajah 6.9 Kitaran Perancangan Guna Tanah dan Ekonomi 6-72 Senarai Jadual Jadual 3.1 Ramalan Kesan Perubahan Iklim di Malaysia 3-12 Jadual 3.2 Jadual 3.3 Agihan Penduduk Mengikut Negeri, 2020 3-14 Jadual 3.4 Penduduk (‘000) Di Kawasan Bandar dan Luar Bandar Mengikut Negeri, Jadual 3.5 Jadual 3.6 Tahun 1991, 2000 dan 2020 3-16 Jadual 3.7 KDNK Mengikut Wilayah, 2000-2020 3-19 Jadual 3.8 Unjuran KDNK Negeri Mengikut Sumbangan Sektoral (%), 2000-2020 3-20 Tenaga Buruh dan Pekerjaan di Malaysia, 1990 – 2010 3-20 Pekerjaan di Malaysia (‘000) Mengikut Kumpulan Pekerjaan1, 1995, 2000 dan 2020 3-21 Guna Tanah Semasa Mengikut Negeri, 2008 (‘000 hektar) 3-22 Jadual 4.1 Koridor Pembangunan Utama dan Koridor Sub-Pembangunan 4-4 Jadual 4.2 Kedudukan Malaysia dalam Tahap Daya Saing Global 4-8 Jadual 4.3 Kumpulan Pendapatan Negara-negara ASEAN 4-10 Jadual 4.4 Anggaran Per Kapita bagi Pertumbuhan KDNK Malaysia, 2020 4-11 Jadual 4.5 Jumlah Kesediaan Tanah untuk Pembangunan Masa Hadapan Mengikut Negeri (‘000 hek) 4-21 Jadual 4.6 Jumlah Keluasan bagi Kawasan Pertanian Utama, Mengikut Negeri (‘000 hektar) 4-24 Jadual 4.7 Komposit Kawasan Sensitif Alam Sekitar 4-25   v

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Jadual 4.8 Jumlah Keluasan Kawasan Sensitif Alam Sekitar Mengikut Negeri 4-26 (‘000 hek) 4-27 Jadual 4.9 Anggaran Keperluan Tanah Bandar Mengikut Negeri, Tahun 2020 4-30 Jadual 4.10 Keistimewaan Tarikan Pelancongan Mengikut Negeri 4-31 Jadual 4.11 Destinasi Pelancongan Utama Berdasarkan Faktor Kelebihan Lokasi 4-39 Jadual 4.12 Unjuran Keperluan Air untuk Semenanjung Malaysia, 2020 Jadual 5.1 Guna Tanah Pertanian di Semenanjung Malaysia (Hektar) 5-14 Jadual 5.2 Unjuran Penduduk Bagi Conurbation Utama 5-36 Jadual 5.3 Biodiversiti dan Perkhidmatan Ekosistem 5-53 Jadual 6.1 Keahlian MPFN 6-11 Jadual 6.2 Ahli-ahli Jawatankuasa Kerja MPFN 6-12 Jadual 6.3 Ahli-ahli Panel Penasihat Perancangan Fizikal Negara (PPPFN) 6-12 Jadual 6.4 Pelaksanaan Dasar-dasar RFN Ke-2 6-17 Jadual 6.5 Tindakan Khusus RFN 6-32 Jadual 6.6 Inisiatif-inisiatif Spatial RFN Ke-2 6-35 Jadual 6.7 Projek-projek Demonstrasi RFN Ke-2 6-40 Jadual 6.8 Inisiatif Spatial RFN Ke-2 dan Agensi Pelaksana Utama 6-45 Jadual 6.9 Indikator-indikator Bagi Dasar RFN Ke-2 6-56 Jadual 6.10 Institusi yang Bertanggungjawab Bagi Penyediaan, Pelaksanaan, Pemantauan dan Semakan RFN Ke-2 6-73   vi

BAB 1 Rangka Kerja Perancangan Fizikal Negara RANCANGAN FIZIKAL NEGARA

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 BAB 1 RANGKA KERJA PERANCANGAN FIZIKAL NEGARA 1.1 Perancangan Pembangunan di Semenanjung Malaysia Perancangan pembangunan di Semenanjung Malaysia diamalkan di tiga peringkat kerajaan. Di peringkat negara, perancangan pembangunan adalah berpandukan kepada Rancangan Malaysia Lima Tahun (RMLT), Rancangan Fizikal Negara (RFN) dan dasar- dasar sektoral yang diluluskan oleh Kabinet. Dasar-dasar ini menggariskan isu-isu strategik yang berkepentingan negara dan menyediakan rangka kerja keseluruhan untuk rancangan-rancangan pembangunan yang lebih terperinci. Secara umumnya, perancangan pembangunan negara dibentuk di dalam konteks matlamat yang digariskan dalam Wawasan 2020 dan Rangka Rancangan Jangka Panjang Ketiga 2001-2010 (Rajah 1.1). Di peringkat negeri, pembangunan adalah berpandukan kepada rancangan struktur dan dasar-dasar sektoral yang dirumuskan dari semasa ke semasa oleh kerajaan negeri masing-masing. Perancangan pembangunan di peringkat tempatan pula dilaksana dan dikawal dengan rancangan pemajuan yang disediakan oleh Pihak Berkuasa Perancang Tempatan (PBPT) seperti rancangan tempatan dan rancangan kawasan khas. Rancangan pemajuan tersebut memberikan keutamaan kepada pembangunan spatial dan pengagihan guna tanah yang lebih terperinci dan spesifik tapak mengikut keperluan kawasan-kawasan Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) dan masyarakat tempatan. Rajah 1.1 : Rangka Kerja Perancangan Pembangunan Negara WAWASAN 2020 PERINGKAT 1 : PERANCANGAN NEGARA RANCANGAN RANCANGAN FIZIKAL DASAR/ MALAYSIA 5 TAHUN NEGARA RANCANGAN SEKTORAL PERINGKAT 2 : PERANCANGAN WILAYAH / NEGERI PELAN PEMBANGUNAN RANCANGAN DASAR / RANCANGAN WILAYAH / NEGERI STRUKTUR / WILAYAH SEKTORAL PERINGKAT 3 : PERANCANGAN TEMPATAN RANCANGAN RANCANGAN TEMPATAN KAWASAN KHAS   1-1

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Perancangan fizikal negara yang efektif perlu melibatkan dua pendekatan iaitu ‘top-down’ dan ‘bottom-up’, dan amat penting untuk menerap dan mengintegrasikan dasar spatial negara dengan dasar, strategi dan program pembangunan sektoral lain. RFN menggariskan hala tuju umum dan keutamaan pembangunan fizikal negara, manakala rancangan wilayah, rancangan struktur dan rancangan tempatan menyediakan teras strategik dan sasaran terperinci berdasarkan aspirasi negeri berkaitan pembangunan masa hadapan negeri dan kawasan PBT. Sekiranya terdapat dasar atau isu-isu utama yang bercanggah dengan kepentingan negara dan aspirasi negeri, khususnya dalam pencapaian Wawasan 2020 dan Konsep 1Malaysia, maka perbincangan dengan pihak berkepentingan yang berkaitan akan diadakan untuk merasionalisasi dan menyelaraskan setiap percanggahan tersebut. Malaysia mempraktikkan sistem pembangunan berpandukan rancangan pemajuan. Justeru itu, mana-mana pembangunan tanah dan bangunan memerlukan kelulusan perancangan daripada PBT berkaitan. Kebenaran merancang lazimnya diberikan kelulusan sekiranya pembangunan tersebut selaras dengan rancangan pemajuan, terutamanya rancangan tempatan, keperluan agensi-agensi kerajaan dan bantahan awam. Pada keseluruhannya, sistem perancangan bandar telah membantu negara dalam memacu pembangunan, serta mempertingkat kualiti hidup tanpa menjejaskan kualiti persekitaran dan sumber-sumber warisan negara. Namun, sistem perancangan ini berubah secara positif dan berterusan selaras dengan trend perkembangan dan perubahan terkini, umpamanya peningkatan kesedaran untuk menganjurkan lebih banyak program penyertaan awam dan adaptasi spatial yang bersesuaian bagi menangani perubahan iklim dan ketidakpastian isu-isu perancangan dalam abad ke-21. Penyediaan rangka kerja spatial Semenanjung Malaysia juga telah mengambilkira beberapa komitmen global Kerajaan Malaysia, selaku penandatangan terhadap pelan- pelan tindakan yang terdapat dalam konvensyen dan perjanjian antarabangsa. Antara tindakan yang mempunyai implikasi spatial adalah: Habitat II: Memastikan peruntukan tempat tinggal yang mencukupi ke arah pencapaian pembangunan petempatan manusia yang mampan dalam negara maju. Sehubungan ini, objektif, prinsip dan strategi tersebut telah diintegrasikan ke dalam rancangan-rancangan pemajuan yang disediakan di bawah Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976 (Akta 172). Agenda 21: Ia merupakan kerjasama global dalam mempromosikan pembangunan mampan. Malaysia telah melaksanakan komitmen-komitmen ini melalui inisiatif Agenda 21 oleh semua PBT bagi kawasan masing-masing. Konvensyen Perubahan Iklim: Sasaran utama konvensyen ini adalah untuk mengurangkan kadar pelepasan gas perindustrian dan gas rumah hijau, khususnya karbon dioksida, yang memberikan kesan negatif dan mengubah sistem iklim, terutamanya pemanasan global. Maka, strategi spatial utama yang diterimapakai oleh Kerajaan Malaysia ialah mengekalkan program pengurusan hutan secara mampan, mengurangkan jejak perbandaran dan menggalakkan penggunaan pengangkutan awam.   1-2

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Konvensyen Kepelbagaian Biologikal: Matlamat utama konvensyen ini adalah pemuliharaan kepelbagaian biologikal dan menggalakkan penggunaan sumber genetik secara mampan dalam pelaksanaan pembangunan ekonomi. Dalam usaha pemuliharaan biodiversiti, pelbagai langkah telah diambil oleh Kerajaan Malaysia untuk memelihara ekosistem, mengekal habitat semula jadi, khususnya hutan hujan tropika dan tanah bencah serta mewujudkan koridor hidupan liar. Perjanjian Pertubuhan Dagangan Dunia (WTO): Peningkatan globalisasi ekonomi dan liberalisasi perdagangan yang berterusan, mewujudkan peluang dan cabaran kepada setiap negara, termasuklah tekanan tinggi terhadap pembukaan pasaran untuk persaingan dan penswastaan. Untuk menghadapi cabaran ini, pembangunan yang mampan di Malaysia perlu dipacu dengan meningkatkan produktiviti, inovasi dan daya saing di mana pembentukan k-ekonomi adalah amat penting. Perjanjian Dagangan Bebas ASEAN (AFTA): Zon perdagangan serantau paling penting bagi Malaysia adalah AFTA kerana ia memberi kesan secara langsung terhadap hubungan perdagangan Malaysia dengan negara-negara jiran. AFTA mensasarkan liberalisasi perdagangan antara negara-negara anggotanya dengan menurunkan kadar tarif kepada 0-5 peratus pada tahun 2008. Rancangan pembangunan dan dasar yang digunapakai untuk memandu dan membentuk pembangunan di negara ini adalah seperti berikut: i. Wawasan 2020 Wawasan 2020 merupakan penyataan visi jangka panjang yang menggariskan aspirasi negara. Menjelang tahun 2020, Malaysia akan menjadi “sebuah negara yang maju dalam semua dimensi: ekonomi, politik, sosial, spiritual, psikologi dan budaya”. Pada masa yang sama, Malaysia berusaha untuk mencapai status negara yang berpendapatan tinggi pada tahun 2020. Strategi untuk mencapai wawasan ini adalah dengan mengubah struktur ekonomi dan mempertingkatkan pertumbuhan ekonomi dengan mempercepatkan pembangunan dalam sektor perkhidmatan untuk menghasilkan kegiatan ekonomi yang mempromosikan inovasi, kreativiti dan unsur-unsur yang bernilai tinggi dalam bidang penting seperti bidang perbankan dan kewangan Islam, pelancongan termasuklah pelancongan kesihatan dan pelancongan pendidikan, perkongsian perkhidmatan dan sumber luaran, teknologi maklumat, komunikasi dan perkhidmatan profesional. Strategi tersebut juga akan mempercepatkan pembangunan sektor perindustrian dan sektor pembuatan yang berasaskan eksport. Industri pembuatan akan memberikan kesan yang signifikan terhadap sektor ekonomi yang lain, termasuk perkhidmatan logistik dan perniagaan. Pembangunan yang menyeluruh ini akan mempercepatkan pembangunan sains dan teknologi. Sektor swasta dijangka akan bertindak sebagai jentera penggerak pertumbuhan utama untuk mencapai wawasan ini.   1-3

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Dalam usaha mencapai Wawasan 2020, kerajaan telah mempromosikan konsep \"1Malaysia\" untuk mewujudkan perpaduan negara melalui sikap saling menghormati dan toleransi di kalangan masyarakat etnik yang mempunyai kepelbagaian kepercayaan agama dan amalan kebudayaan. Sehubungan itu, perancangan spatial dapat memberikan sumbangan yang signifikan dalam membentuk masyarakat inklusif melalui pembangunan perumahan pelbagai etnik serta penyediaan kawasan lapang awam seperti kemudahan sukan dan taman untuk menggalakkan interaksi sosial dan hubungan antara satu sama lain. ii. Rangka Rancangan Jangka Panjang Ketiga Rangka Rancangan Jangka Panjang Ketiga 2001-2010 (RRJP3) menggariskan hala tuju strategik pembangunan ekonomi dan keutamaan pembangunan negara ke arah mencapai Wawasan 2020. Rancangan ini telah membentuk rangka kerja untuk penyediaan RMLT. Objektif utama RRJP3 adalah untuk meningkatkan semangat integrasi sosial dan etnik bagi semua lapisan masyarakat Malaysia. Tumpuannya adalah untuk menyatupadukan negara yang terdiri daripada \"Bangsa Malaysia\" yang progresif dan dinamik, yang \"hidup dalam suasana harmoni serta mempunyai hubungan kerjasama yang rapat dan saksama\". RRJP3 juga memberi fokus kepada peningkatan keseimbangan wilayah menerusi pembangunan pesat di negeri-negeri yang kurang maju. Usaha-usaha akan dilaksanakan untuk mempelbagaikan asas ekonomi bagi negeri-negeri yang kurang maju terutamanya dalam sektor pembuatan dan perkhidmatan dengan memberi penekanan terhadap pembangunan aktiviti hiliran sektor pertanian seperti pengurusan, pemprosesan, pembungkusan dan pemasaran produk pertanian serta pembangunan industri berasaskan pertanian. Matlamat lain RRJP3 adalah untuk mengurangkan jurang perbezaan bandar-luar bandar dan memperkukuhkan hubungan ekonomi di antara bandar dan luar bandar. Selain itu, RRJP3 turut berusaha untuk menangani isu peningkatan kadar kemiskinan bandar yang menjadi fenomena baru dalam kawasan conurbation negara. iii. Rancangan Malaysia Lima Tahun Rancangan Malaysia Kesembilan, 2006-2010 (RMKe-9) merupakan Rancangan Malaysia Lima Tahun (RMLT) sedia ada. Rancangan ini akan memperkukuhkan usaha untuk mempertingkatkan kekuatan sektor domestik dan sektor asing dengan membangunkan sumber-sumber pertumbuhan yang baru, meningkatkan daya saing dan daya ketahanan ekonomi, serta meningkatkan penglibatan sektor swasta. Teras utama adalah untuk membantu pertumbuhan dan kegiatan ekonomi yang berkepentingan, meningkatkan keupayaan pengetahuan dan inovasi, mengurangkan ketidakseimbangan, meningkatkan kualiti hidup dan juga memperkukuhkan keupayaan institusi. Ia mengenalpasti sektor ekonomi yang   1-4

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 berkembang seperti perkhidmatan dan pembuatan, di samping meningkatkan aktiviti hiliran dalam sektor pertanian, seperti industri bioteknologi. Pihak kerajaan akan terus membantu pembangunan kluster industri sedia ada dan baru diusahakan disamping menggalakkan pelaburan langsung asing bagi menghadapi persaingan yang lebih sengit dengan negara-negara lain bagi tujuan menarik pelaburan, pengeluaran dan pasaran. Pelaksanaan dan perincian terhadap perjanjian perdagangan bebas antara negara akan meningkatkan lagi kesan globalisasi dan mewujudkan persaingan yang lebih sengit. iv. Rancangan Fizikal Negara Rancangan Fizikal Negara (RFN) merumuskan dasar-dasar strategik perancangan spatial dan tindakan pelaksanaan bagi menyediakan hala tuju, arah aliran am pemajuan pembangunan, kegunaan dan pemuliharaan tanah di Semenanjung Malaysia. RFN disediakan pada tahun 2005 di bawah peruntukan Seksyen 6B, Akta Perancangan Bandar dan Desa, 1976 (Akta 172). RFN telah diluluskan oleh Kabinet pada 20 April 2005, disusuli dengan kelulusan Majlis Perancang Fizikal Negara (MPFN) pada 26 April 2005. Seksyen 6B(4) Akta 172 juga menyarankan keperluan kajian semula RFN setiap lima tahun seiring dengan kajian semula RMLT atau jika dan apabila diarahkan oleh MPFN. Rancangan struktur akan menjadi instrumen penterjemahan utama bagi wawasan, dasar, tindakan dan peruntukan kegunaan tanah yang digariskan dalam RFN. Kerajaan Persekutuan juga akan melaksanakan dasar-dasar spatial RFN melalui proses peruntukan pembangunan bagi agensi pelaksana, contohnya peruntukan kewangan untuk program pembangunan, terutamanya pembinaan infrastruktur utama negara. Di bawah Seksyen 6B (5), Akta 172, adalah menjadi tanggungjawab semua agensi pelaksanaan Kerajaan Persekutuan dan Negeri untuk memastikan objektif RFN tercapai. v. Rancangan Wilayah Sub-seksyen 6A(5)(b) Akta 172 memperuntukkan Jawatankuasa Perancang Wilayah untuk menyediakan rancangan wilayah bagi kawasan yang terletak di dua negeri atau lebih yang mempunyai isu-isu strategik wilayah yang signifikan, terutamanya berkaitan dengan pembangunan merentasi sempadan dan penyediaan kemudahan secara usaha sama. Setiap rancangan wilayah mengandungi dasar dan strategi pembangunan am untuk memandu dan menyelaraskan pembangunan yang merangkumi penyediaan infrastruktur wilayah utama seperti lebuh raya dan lapangan terbang. Jawatankuasa Perancang Wilayah berfungsi membantu Jawatankuasa Perancang Negeri dan PBT di dalam wilayah, mengenai langkah-langkah pembangunan yang bersesuaian bagi wilayah tersebut. Ini bertujuan untuk berkongsi dan   1-5

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 mengoptimakan penggunaan infrastruktur dan kemudahan sosial berintensifkan modal, menyelaraskan pembangunan, mengelakkan pertindihan pelaburan dan menggalakkan pemuliharaan sumber semula jadi. Rancangan wilayah juga akan disediakan bagi kawasan conurbation yang dikenalpasti dalam RFN Ke-2 yang merangkumi beberapa kawasan PBT. Rancangan Pembangunan Koridor untuk koridor pertumbuhan wilayah telah disediakan dan disiapkan untuk mengurangkan jurang perbezaan pendapatan antara wilayah yang kurang maju dengan maju serta antara kawasan luar bandar dengan bandar, di antaranya adalah Wilayah Ekonomi Pantai Timur (ECER), Koridor Ekonomi Wilayah Utara (NCER) dan Iskandar Malaysia. Secara dasarnya, Rancangan Pembangunan Koridor adalah berorientasikan sosio- ekonomi dan berlandaskan projek pembangunan. Pada masa kini, Kerajaan Persekutuan telah komited untuk menambah peruntukan kewangan, terutamanya bagi penyediaan infrastruktur wilayah utama untuk memacu pembangunan di wilayah yang kurang maju. Strategi pembangunan wilayah ini dilihat sebagai satu sumber pertumbuhan ekonomi baru untuk negara dengan memanfaatkan potensi dan kekuatan daya saing bagi kawasan berbeza di Semenanjung Malaysia, contohnya pelancongan pantai dan pulau peranginan di sepanjang kawasan persisiran Pantai Timur. Namun, terdapat keperluan untuk mengintegrasikan rancangan-rancangan ekonomi wilayah tersebut dengan sistem rancangan pemajuan di bawah Akta 172. Keutamaan perlu diberikan kepada pembangunan pusat-pusat pertumbuhan wilayah seperti Kuantan dan pusat-pusat bandar strategik dalam setiap wilayah ekonomi untuk menarik lebih pelaburan, yang akan mewujudkan lebih banyak pekerjaan dan merangsang pembangunan ekonomi kawasan pedalaman luar bandar. vi. Rancangan Struktur Rancangan Struktur (RS) menggariskan dasar dan cadangan umum untuk pembangunan dan kegunaan tanah di dalam setiap negeri, dengan menyediakan panduan bagi pembangunan spatial untuk menangani isu-isu negeri utama. RS menterjemahkan dasar spatial negara dan rangka kerja RFN, dasar spatial wilayah dan cadangan pembangunan peringkat negeri bagi bandar, pekan, desa dan kawasan luar bandar di peringkat negeri. RS mengagihkan pembangunan yang dirancang di dalam setiap negeri dan mencadangkan projek ekonomi dan infrastruktur utama untuk negeri-negeri tersebut. RS juga bertindak sebagai panduan untuk pelaburan, pengagihan peruntukan atau penggunaan sumber, dan penyelarasan keputusan oleh agensi- agensi awam dan sektor swasta. Jangkamasa perancangan bagi RS adalah 20 tahun, dan selaras dengan jangkamasa perancangan bagi Wawasan 2020.   1-6

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 RS telah disediakan di semua negeri di Semenanjung Malaysia dan Wilayah Persekutuan, kecuali Negeri Perlis dan Wilayah Persekutuan Putrajaya yang sedang dalam peringkat akhir penyediaan RS. RS untuk setiap negeri akan menyediakan rangka kerja dan asas untuk penyediaan RT yang meliputi setiap daerah dalam negeri tersebut. vii. Rancangan Tempatan Rancangan Tempatan (RT) merupakan satu komponen rancangan pemajuan dalam Akta 172; dan menyediakan asas bagi kawalan pembangunan yang lebih terperinci dan spesifik tapak di peringkat tempatan. RT yang telah disediakan melalui proses rundingan, merupakan dokumen persetujuan di antara PBT, penduduk tempatan dan pemilik tanah terhadap penggunaan tanah di dalam kawasan perancangan. Di samping mengawal pembangunan, RT juga menjadi asas bagi urus tadbir yang telus serta untuk melindungi hak-hak rakyat. Justeru itu, RT mempunyai impak tinggi secara langsung ke atas kehidupan seharian dan nilai hartanah penduduk di peringkat pusat kejiranan. viii. Rancangan Kawasan Khas Rancangan Kawasan Khas (RKK) merupakan sebahagian daripada rancangan pemajuan. RKK disediakan mengikut prosedur dan kesan yang sama seperti RT. RKK merupakan pelan tindakan yang memperincikan perubahan utama dan intensif untuk pelaksanaan masa hadapan, contohnya pembangunan semula kawasan pusat bandar. Ini termasuklah maklumat terperinci mengenai jenis tindakan, agensi pelaksanaan, fasa, kos dan pembiayaian bagi sesuatu cadangan pembangunan. 1.2 Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Akta 172 merupakan asas perundangan dalam penyediaan RFN. Di bawah Sub-Seksyen 6B (1), Akta 172 Ketua Pengarah Perancangan Bandar dan Desa bertanggungjawab untuk menyedia dan menyerahkan Draf Rancangan Fizikal Negara kepada MPFN untuk kelulusan. RFN Ke-2 merupakan dokumen mengenai dasar perancangan spatial negara dan tidak diwartakan sebagai rancangan pemajuan. Seksyen 6B (4) Akta 172 turut menyarankan keperluan kajian semula RFN setiap lima tahun seiringan dengan kajian semula Rancangan Pembangunan Lima Tahun Negara atau jika dan apabila diarahkan oleh MPFN, untuk memastikan kesesuaian RFN selaras dengan perubahan pesat dalam persekitaran fizikal, ekonomi, sosial dan alam semula jadi. Kerajaan Malaysia menyedari kepentingan untuk memberikan maklum balas yang cepat dan fleksibel dalam proses perancangan spatial negara yang berterusan. Sehubungan ini, wujudnya keperluan untuk memantau dan mengkaji semula prestasi RFN serta faktor- faktor sosial, ekonomi, fizikal dan persekitaran semula jadi. Ini termasuk trend mega global seperti krisis kewangan global dan kemelesetan ekonomi yang bermungkinan   1-7

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 akan mengubah dan menggugat asas penyediaan RFN. Perubahan dalam keperluan dan keadaan sesebuah kawasan dan masyarakat boleh menyebabkan ketidaktepatan kesemua andaian, unjuran dan objektif yang memerlukan perubahan dan kajian semula dasar-dasar berkaitan. Walaubagaimanapun, tidak semua aspek dari RFN akan diubah semasa kajian semula RFN memandangkan terdapat beberapa aspek yang perlu dikekalkan. Ini disebabkan oleh tempoh jangkamasa yang panjang untuk melaksanakan sepenuhnya dasar spatial dan keperluan untuk memenuhi komitmen Malaysia selaku penandatangan kepada pelbagai konvensyen antarabangsa seperti Habitat II. Aspek-aspek yang akan dikekalkan termasuklah kawasan-kawasan yang telah dikenalpasti untuk pemuliharaan atau perlindungan sumber air. Cadangan-cadangan pembangunan lain seperti pembangunan infrastruktur utama negara juga memerlukan pelaksanaan berterusan dalam tempoh masa yang panjang dan fasa tindakan selanjutnya. Laporan RFN Ke-2 merupakan hasil kajian semula ke atas RFN. Ini adalah penting bagi memastikan kesemua dasar dan strategi perancangan spatial negara kekal terkini dan relevan dengan trend dan perubahan pesat dalam ekonomi, sosial, fizikal dan teknologi. Keupayaan untuk bertindak balas secara proaktif terhadap isu-isu antarabangsa dan cabaran masa hadapan seperti perubahan iklim, biodiversiti dan pemuliharaan juga adalah penting. Justeru, RFN Ke-2 yang terkini dan realistik akan memberikan gambaran tepat mengenai matlamat dan strategi spatial negara, serta menyediakan satu panduan perancangan yang positif seperti mana yang dikehendaki di peringkat negara, negeri dan tempatan. 1.3 Fungsi RFN Ke-2 Fungsi-fungsi utama RFN Ke-2 adalah: i. Memperkukuhkan rancangan pembangunan negara dengan menyediakan dimensi spatial kepada dasar-dasar sosio-ekonomi negara; ii. Menyelaras keputusan agensi sektoral dengan menterjemahkan dasar-dasar sektoral ke dalam dimensi fizikal; iii. Menyediakan rangka kerja spatial negara bagi perancangan di peringkat wilayah, negeri dan tempatan, serta menjadi bahan rujukan utama untuk mana-mana perancangan; iv. Menyediakan dasar-dasar perancangan fizikal bagi pelaksanaan pembangunan mampan, serta langkah-langkah mitigasi dan adaptasi persekitaran semula jadi atau petempatan manusia terhadap perubahan iklim; v. Menggalakkan tindakan-tindakan agensi pelaksanaan sektoral ke arah menyokong dasar-dasar dan rangka kerja spatial negara; dan vi. Mengenalpasti program tindakan utama untuk menonjolkan dan menambahbaik perancangan spatial dan konsep-konsep reka bentuk yang inovatif.   1-8

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 1.4 Bentuk dan Kandungan RFN Ke-2 merumuskan dasar-dasar strategik perancangan spatial dan tindakan pelaksanaan bagi menyediakan hala tuju, arah aliran am peruntukan kegunaan tanah, dan pembangunan fizikal di Semenanjung Malaysia sehingga tahun 2020. Pernyataan bertulis dasar perancangan akan disertakan dengan pelan indikatif yang berkaitan, termasuk pelan indikatif perancangan sektoral negara dan rangka kerja spatial negara, untuk menyokong dan menjelaskan dasar-dasar strategik spatial yang telah dirumuskan. RFN Ke-2 akan menetapkan satu matlamat jangka masa panjang bagi perancangan strategik di Semenanjung Malaysia, dengan mengenal pasti isu-isu dan peluang-peluang strategik spatial negara serta mencadangkan penggerak utama dan bidang keutamaan untuk mencapai matlamat tersebut. Komponen fizikal utama RFN Ke-2, merangkumi pembentukan hierarki petempatan yang efisien (contoh, pintu masuk antarabangsa dan pusat bandar strategik), rangkaian pengangkutan negara bersepadu (contoh, lebuh raya ekspres nasional dan wilayah, rel berkelajuan tinggi dan pelabuhan) serta sistem infrastruktur utama negara yang meliputi utiliti dan kemudahan asas (contoh komunikasi jalur lebar, teknologi informasi (IT), tenaga, air, kemudahan pendidikan dan kesihatan). Selain itu, kawasan sensitif alam sekitar (seperti hutan dan tanah bencah) dan kawasan luar bandar (seperti kawasan pertanian luar bandar) akan dipelihara dan dipulihara. Rangka kerja spatial negara juga menggariskan komitmen kerajaan dalam memberi keutamaan perbelanjaan dan pelaburan infrastruktur masa depan bagi menyokong pertumbuhan mampan, pewujudan peluang pekerjaan dan pendapatan di kawasan- kawasan tumpuan. Ini akan menyumbang secara signifikan kepada pembentukan inisiatif dan perusahaan swasta untuk mempercepatkan pertumbuhan ekonomi jangka panjang yang saksama, meningkatkan daya saing global, mengalakkan pembangunan fizikal yang mampan dan memulihara biodiversiti. RFN Ke-2 terdiri daripada enam bab utama iaitu ; Bab 1 Memperkenalkan konteks global dan negara dengan implikasi spatial, sistem Bab 2 perancangan serta peruntukan perundangan dan fungsi RFN Ke-2. Bab 3 Menggariskan matlamat, objektif dan prinsip-prinsip untuk perancangan spatial Bab 4 negara. Menghuraikan rangka kerja perancangan dan mengkaji konteks pembangunan Bab 5 fizikal semasa. Bab 6 Memberi fokus kepada cadangan strategi pembangunan fizikal. Strategi RFN diperkukuhkan dengan konsep Serakan Tertumpu dalam Koridor Pertumbuhan Pembangunan. Mengandungi dasar pembangunan fizikal yang disokong oleh Pelan Indikatif. Memberi fokus ke atas isu-isu pelaksanaan RFN Ke-2 dan cadangan langkah- langkah untuk mempertingkatkan mekanisma pelaksanaan RFN Ke-2.   1-9

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Kesemua empat puluh satu dasar di dalam RFN Ke-2 telah dikategorikan dalam lapan tema. Tiga puluh enam dasar dalam RFN telah ditambahbaik, tujuh dasar baru telah digubal manakala empat dasar telah digabungkan menjadi dua dasar dalam RFN Ke-2. Dasar RFN 22 dan Dasar RFN 31 dalam RFN, yang berkaitan dengan sumber air telah digabungkan menjadi Dasar RFN 26 dalam RFN Ke-2, manakala Dasar RFN 9 dan Dasar RFN 11 dalam RFN berhubung dengan conurbation telah digabungkan ke dalam Dasar RFN 14 dalam RFN Ke-2. 1.5 Proses Perundingan Semasa penyediaan RFN, Ketua Pengarah Perancangan Bandar dan Desa perlu berunding dengan setiap kerajaan negeri dan pihak berkuasa yang lain atau badan- badan tertentu yang diarahkan oleh MPFN. Pendekatan secara perundingan dan perbincangan dengan semua agensi-agensi awam dan pihak-pihak yang berkepentingan telah diterapkan dan digunapakai sepanjang proses pembentukan RFN Ke-2. Salah satu ciri utama proses perancangan strategik dalam RFN Ke-2 adalah untuk menggalak dan mempertingkatkan urus tadbir bandar dan penglibatan awam dalam penyediaan rancangan pemajuan. Perancangan spatial negara merupakan suatu proses yang kompleks. Ia melibatkan pelbagai dasar merentas sektor yang berkaitan dengan pelbagai pihak yang berkepentingan samada secara menegak atau mendatar termasuk badan-badan bukan kerajaan, kerajaan negeri, agensi awam, pembekal perkhidmatan utiliti dan sektor swasta. Diskriminasi positif sering berlaku antara kumpulan dan kawasan yang berbeza, contohnya siapa yang akan mendapat atau kehilangan apa, berapa banyak dan di mana. Misalnya dengan sumber jaya yang terhad dan terdapat keperluan untuk pembangunan mampan, kebanyakan negeri memerlukan lebih ramai penduduk, lebih banyak dana persekutuan untuk pembangunan infrastruktur, membuka kawasan hutan untuk pembangunan pertanian, tambakan laut untuk pembangunan bandar dan sebagainya. Terdapat juga persaingan untuk menggunakan sebidang tanah yang sama, misalnya untuk tujuan pertanian, perhutanan, dan pembangunan bandar. Ini digambarkan di dalam pelbagai rancangan pembangunan koridor, RS dan RT yang telah disediakan. Dalam hubungan ini, beberapa siri dialog dilakukan secara meluas dengan Kumpulan Kerja Teknikal (KKT), agensi persekutuan dan negeri, organisasi yang berminat dan kumpulan pakar. Ini adalah penting untuk memberi peluang bagi membincangkan peruntukan sumber, peruntukan semula dengan kerajaan persekutuan dan negeri; serta mengurangkan konflik dan menetapkan keutamaan antara pelbagai pihak yang berkepentingan berdasarkan kepada prinsip-prinsip dan tujuan yang telah ditetapkan. Maklumat yang dikumpulkan dari pendekatan ini membuktikan betapa pentingnya usaha merasionalisasikan dan meningkatkan kualiti dasar dan langkah-langkah. Secara khususnya, proses perundingan ini memastikan matlamat negara dan negeri serta sektor swasta diambil kira dalam RFN Ke-2, bagi memupuk rasa pemilikan dan komitmen berterusan untuk melaksanakan dasar dalam rancangan tersebut.   1-10

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 1.6 Kawasan Perancangan RFN Ke-2 hanya disediakan untuk Semenanjung Malaysia sahaja. Bagi tujuan analisis dan penghuraian strategi dan dasar yang berkaitan, empat wilayah spatial, iaitu wilayah utara, tengah, selatan dan timur, telah digunapakai selaras dengan wilayah ekonomi yang digunakan dalam RMLT. Setiap wilayah ini menampilkan ciri-ciri dan masalah yang khusus, contohnya wilayah yang kurang maju. RFN Ke-2 tidak meliputi Sabah dan Sarawak kerana negeri-negeri ini tertakluk kepada perundangan perancangan yang berbeza. 1.7 Jangka Masa Rancangan Apabila RFN Ke-2 diluluskan, dasar RFN Ke-2 akan berkuatkuasa sepenuhnya dan dirujuk bersama dengan mana-mana penambahan baru, pindaan atau pengubahan oleh MPFN. Seiring dengan Wawasan 2020, tempoh perancangan 10 tahun sehingga 2020 akan diteruskan. RFN Ke-2 perlu mempunyai dua perspektif jangka masa iaitu perspektif jangka masa pendek bagi memenuhi objektif sosio-ekonomi dan peruntukan bajet pembangunan yang terkandung dalam RMLT dan perspektif jangka panjang bagi Wawasan 2020. Walaubagaimanapun tahun 2020 bukan merupakan tempoh terakhir dalam menyelesaikan segala isu perancangan spatial yang dikenal pasti dalam RFN Ke-2. Dalam tempoh perancangan 10 tahun, rancangan pembangunan ini akan menyelesaikan isu negara yang kritikal di samping memperbaiki isu-isu yang kurang kritikal. Selain itu, perancangan untuk sektor-sektor yang berlainan memerlukan tempoh masa yang berbeza. Peruntukan tanah bagi sektor tertentu, contohnya sistem bekalan air dan jajaran rangkaian infrastruktur seperti rel berkelajuan tinggi perlu dikenalpasti dan dirizabkan untuk pembangunan melangkau tahun 2020. 1.8 Pengguna RFN Ke-2 Pengguna utama RFN Ke-2 merupakan agensi-agensi Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri yang terlibat dalam perancangan masa depan, pembangunan dan peruntukan kewangan, serta agensi-agensi tempatan yang bertanggungjawab ke atas kawalan pembangunan dan pentadbiran tanah. Walau bagaimanapun, semua agensi lain juga dikehendaki mengkaji dan meneliti implikasi RFN Ke-2 terhadap sektor masing- masing seperti pendidikan, kesihatan awam dan sebagainya. Pemaju-pemaju hartanah swasta juga boleh menggunakan unjuran pengagihan penduduk dan maklumat infrastruktur nasional sebagai rujukan yang andal di dalam pembentukan maklumat pelaburan mereka. Ini akan mengelakkan berlakunya spekulasi pembangunan sektor swasta serta ketidakselarasan di antara pembangunan hartanah dan permintaan pada masa hadapan. Pihak awam juga mempunyai akses terus kepada laporan RFN Ke-2   1-11

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 selepas diterbitkan dan diperolehi secara dalam talian melalui laman sesawang JPBD Semenanjung Malaysia. Para pembaca disarankan untuk meneliti laporan ini secara menyeluruh untuk memperolehi pemahaman jelas mengenai objektif, strategi dan dasar RFN. Kandungan utama RFN Ke-2 adalah penyataan 41 dasar dan langkah-langkah seperti yang dinyatakan dalam Bab 5. Dasar-dasar tersebut akan menggantikan 36 dasar yang terkandung dalam RFN.   1-12

BAB 2 Matlamat, Objektif dan Prinsip RANCANGAN FIZIKAL NEGARA

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 BAB 2 MATLAMAT, OBJEKTIF DAN PRINSIP Matlamat, objektif dan prinsip RFN Ke-2 menggambarkan hasrat negara sebagaimana ditafsir daripada Akta 172, iaitu menggalakkan penambahbaikan persekitaran fizikal ke arah pencapaian pembangunan mampan negara. Dalam konteks ini, perancangan fizikal bertindak sebagai satu instrumen yang efektif dalam mewujudkan corak petempatan spatial yang efektif, rangkaian infrastruktur bersepadu, persekitaran luar bandar yang mampan dan disokong oleh institusi pelaksanaan yang cekap. Seiring dengan itu, garis panduan perancangan spatial diperlukan bagi menyokong perancangan sosio-ekonomi negara untuk memacu pertumbuhan ekonomi masa hadapan dan keseimbangan pembangunan wilayah. Penemuan teknikal dan maklumbalas pihak berkepentingan terhadap isu-isu utama semasa, cabaran masa depan, potensi dan ancaman telah membantu dalam memperhalus matlamat, objektif dan prinsip serta menyediakan asas bagi membentuk strategi dan dasar, seterusnya menyediakan tindakan yang jelas untuk melaksanakan RFN Ke-2. 2.1 Matlamat Matlamat asas RFN Ke-2 adalah untuk membantu negara mencapai status negara maju dan berpendapatan tinggi sebagaimana yang terkandung dalam Wawasan 2020 dan Model Baru Ekonomi (MBE). Peranan utama perancangan fizikal adalah untuk mewujudkan suatu persekitaran fizikal yang berkualiti dan efisien di dalam kawasan bandar, pekan dan luar bandar yang menjadi asas kepada kehidupan berkualiti tinggi dan tempat tinggal yang sesuai untuk didiami. Ini disokong dengan kemakmuran ekonomi, kestabilan persekitaran, kesejahteraan dan integrasi sosial sepertimana yang dihasratkan dalam Wawasan 2020. Terkandung di dalam objektif keseluruhan ini adalah keperluan untuk meningkatkan kecekapan, keseimbangan wilayah, kemampanan dan memperkukuhkan kedudukan negara secara global. RFN Ke-2 akan menterjemahkan dasar-dasar dan strategi sektoral negara ke dalam dimensi fizikal dan spatial. Dengan membangunkan potensi bagi setiap kawasan dalam negara, matlamat untuk mewujudkan petempatan yang lebih selamat, lebih hijau dan sesuai didiami oleh komuniti yang sihat, berilmu, berpendapatan tinggi dan mampan akan tercapai. Matlamat RFN Ke-2 ialah: PEMBENTUKAN SATU RANGKA KERJA SPATIAL NEGARA YANG EFISIEN, SAKSAMA DAN MAMPAN UNTUK MEMANDU PEMBANGUNAN KESELURUHAN NEGARA KE ARAH MENCAPAI STATUS NEGARA MAJU DAN BERPENDAPATAN TINGGI MENJELANG TAHUN 2020   2-1

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 2.2 Objektif Untuk mencapai matlamat tersebut, lima objektif utama telah dikenal pasti: i. Merasionalisasi dan memperkukuhkan rangka kerja perancangan spatial negara dengan disokong oleh infrastruktur strategik untuk mencapai ekonomi yang efisien dan berdaya saing global; ii. Mengoptimumkan penggunaan tanah dan sumber asli untuk mencapai pembangunan mampan dan pemuliharaan biodiversiti; iii. Menggalakkan pembangunan wilayah yang seimbang untuk mewujudkan integrasi ekonomi dan perpaduan sosial; iv. Mempertingkatkan kualiti spatial dan persekitaran, kepelbagaian dan keselamatan untuk mencapai kualiti hidup yang tinggi dan sesuai didiami; dan v. Mengintegrasikan hubungan antara negeri yang lebih efisien dan peruntukan ruang awam bagi interaksi sosial dan komuniti mampan selaras dengan konsep 1Malaysia. Objektif 1 : Merasionalisasi dan Menyediakan Rangka Kerja Perancangan Spatial Negara dengan Disokong oleh Infrastruktur Strategik untuk Mencapai Ekonomi yang Efisien dan Berdaya Saing Global Dalam usaha untuk mengekalkan kadar pertumbuhan ekonomi yang tinggi sekitar 5.5% setahun bagi jangka masa 10 tahun akan datang dan untuk mencapai status negara maju dan berpendapatan tinggi menjelang tahun 2020, negara mesti mempunyai ekonomi yang efisien dan berdaya saing di peringkat global sepanjang tempoh perancangan tersebut. Malaysia akan terus bergantung kepada pelaburan langsung asing dan eksport untuk pertumbuhan ekonomi yang tinggi dan mampan. Walaubagaimanapun, persaingan global untuk pelaburan asing dan pasaran eksport dijangka akan meningkat disebabkan oleh pertumbuhan ekonomi yang lembap serta kadar penggunaan yang rendah di negara-negara maju berpunca daripada kemelesetan ekonomi dan krisis kewangan. Dari perspektif perancangan spatial, ini memerlukan peningkatan kecekapan dan daya tarikan pelaburan di mana aktiviti pembangunan perlu ditumpukan di kawasan terpilih yang menawarkan potensi pertumbuhan terbaik. Pembangunan semula atau pembangunan baru di kawasan brownfield di dalam pusat bandar sedia ada dan koridor pembangunan ekonomi utama akan menyediakan peluang untuk mengoptimakan penggunaan infrastruktur sedia ada dan komited. Justeru, membolehkan penggunaan sumber yang terhad secara efisien dan mengurangkan kos perniagaan dan pengeluaran. Di dalam kawasan pembangunan yang strategik, adalah penting supaya perancangan fizikal dapat membentuk suatu persekitaran hidup yang berkualiti dengan infrastruktur yang berintegrasi dan efisien, khususnya pengangkutan awam.   2-2

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Objektif 2 : Mengoptimumkan Penggunaan Tanah dan Sumber Asli untuk Mencapai Pembangunan Mampan dan Pemeliharaan Biodiversiti Pembangunan mampan adalah \"pembangunan Alam Sekitar  yang dapat memenuhi keperluan semasa tanpa Ekonomi   menjejaskan peluang generasi akan datang untuk memenuhi kehendak mereka\" (Laporan Bruntland1). Masyarakat  Konsep terkini bagi pembangunan mampan mengambilkira elemen-elemen ekonomi dan sosial Rajah 2.1: Konsep   sebagai sub komponen kepada persekitaran ‘Model Pembangunan Mampan’ pembangunan mampan (Rajah 2.1). Secara ringkasnya, masyarakat bergantung kepada kesejahteraan ekonomi; begitu juga sebaliknya, di mana masyarakat dan ekonomi juga bergantung kepada kesejahteraan alam sekitar. Model ini memberi penekanan kepada kepentingan perkhidmatan ekosistem iaitu manfaat yang diperolehi oleh manusia daripada ekosistem. Ini membawa maksud bahawa perkhidmatan tersebut amat bernilai kepada manusia dan sekiranya perkhidmatan tersebut mengalami kemerosotan atau kehilangan, maka ia akan menimbulkan impak yang memudaratkan. Perkhidmatan yang diklasifikasikan adalah pembekalan, pemantauan, kebudayaan dan sokongan 2 (Jadual 5.3). Biodiversiti merupakan kepelbagaian dan interaksi kehidupan di bumi dan penting untuk proses dan penyediaan perkhidmatan ekosistem. Walaupun tidak terdapat satu perhubungan yang jelas di antara biodiversiti dan perkhidmatan ekosistem, perlu diketahui bahawa kadar biodiversiti yang tinggi (di peringkat genetik, spesies dan ekosistem) adalah penting untuk menjamin daya ketahanan proses ekosistem. Oleh itu, terma kemampanan persekitaran, serta kemampanan sosial dan ekonomi, membawa maksud bahawa bekalan sumber yang kritikal (biodiversiti) dan proses-proses ekologi perlu dilindungi. Sehubungan itu, kadar kemusnahan perlu dikawal pada tahap yang boleh diterima dan kerugian modal semula jadi harus diberi pampasan. Objektif utama perancangan guna tanah adalah untuk menyumbang ke arah pencapaian pembangunan mampan. Sebahagian besar aktiviti pembangunan dijalankan di atas tanah, di mana bagi sebidang tanah yang sama, akan berlaku banyak persaingan untuk kegunaan yang berbeza. Sektor ekonomi, aktiviti sosial dan isu perlindungan alam sekitar saling bersaing untuk mendapatkan kawasan yang bersesuaian dan terhad. RFN Ke-2 bukan sahaja perlu memperuntukkan tanah yang mencukupi bagi memenuhi keperluan masa hadapan setiap sektor, tetapi harus juga peka terhadap pembahagian jumlah peruntukan tanah mengikut sektor, untuk mencapai penggunaan tanah yang mampan, efisien dan optimum, contohnya menetapkan kegunaan atau pembangunan di tempat dan masa yang bersesuaian. Pembaziran tanah, iaitu tanah terbiar dan tanah-tanah yang mempunyai produktiviti rendah bagi mana-mana sektor ekonomi perlu dielakkan. Namun,                                                             1  WED.1987. Our Common Future. World Commission on Environment and Department. Oxford University Press.    2  KSAAS.2008. Visi Bersama Mengenai Biodiversiti dalam Kerajaan dan Proses Pembangunan. Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar. Putrajaya.    2-3

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 peruntukan guna tanah dipengaruhi terutamanya oleh corak guna tanah semasa, kesediaan infrastruktur dan keadaan topografi semula jadi. Setiap sektor ekonomi mempunyai pelbagai masalah dan peluang yang berbeza, yang akan menentukan secara kasar keperluan tanah di masa hadapan. Contohnya, pertanian berkeperluan untuk meningkatkan produktiviti berbanding dengan keperluan untuk menambah keluasan kawasan, manakala perhutanan, dengan peningkatan permintaan global terhadap kayu balak tropika, berkeperluan untuk menambah keluasan kawasan disebabkan kemerosotan bekalan kayu balak di kawasan hutan semula jadi. Pewujudan kawasan perladangan hutan tidak boleh menjejaskan keluasan kawasan hutan semula jadi. Permintaan terhadap tanah paling tinggi di dalam tempoh perancangan RFN Ke-2 adalah untuk perkembangan bandar. Hampir 6 juta tambahan penduduk bandar diunjurkan di Semenanjung Malaysia sepanjang tempoh 2010-2020, dengan kadar perbandaran sebanyak 75% menjelang tahun 2020, atau bersamaan dengan 20.9 juta penduduk bandar. Walau bagaimanapun, menjelang tahun 2020, jumlah kawasan yang diperlukan untuk menampung penduduk tambahan dan aktiviti adalah 0.96 juta hektar, atau hanya 7.3% daripada jumlah keluasan Semenanjung Malaysia. Dalam kawasan tepu bina sedia ada, masih terdapat banyak ruang untuk pembangunan infill dan pembangunan semula untuk pembangunan bercampur yang berkepadatan tinggi. Oleh itu, pada prinsipnya, perkembangan perbandaran tidak perlu mencerobohi kawasan luar bandar yang dilindungi atau dipulihara untuk sesuatu tujuan tertentu, contohnya rekreasi, serta tidak perlu menjalankan kerja-kerja penambakan laut pada skala besar, melainkan untuk pembangunan infrastruktur strategik utama. Jejak bandar yang padat adalah paling berkesan, berbanding dengan rebakan bandar, untuk menggalakkan pengangkutan awam yang lebih cekap, melindungi kawasan luar bandar dan kawasan perhutanan sebagai penyerap karbon dalam menghadapi perubahan iklim. Sebahagian besar sektor kewangan, perniagaan dan perkhidmatan akan ditumpukan dalam kawasan pusat bandar untuk mewujudkan sinergi dan critical mass yang lebih tinggi. Namun, perancangan tempatan perlu diubahsuai menjurus kepada pengezonan guna tanah yang lebih fleksibel dan intensif, dengan menggunakan pendekatan pengezonan berdasarkan impak untuk disesuaikan dengan lokasi tapak. Peranan penting RFN Ke-2 adalah untuk menyeragam dan menyelaraskan kategori dan tahap penggunaan tanah, contohnya KSAS Tahap 1; dan  menggunapakai kategori dan tahap tanah ini untuk kawalan guna tanah, terutamanya memberi panduan dalam tukar syarat tanah untuk kegunaan bandar.   2-4

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Objektif 3 : Menggalakkan Pembangunan Wilayah yang Seimbang untuk Mewujudkan Integrasi Ekonomi dan Perpaduan Sosial Berdasarkan kepada faktor sejarah dan fizikal, pembangunan di Semenanjung Malaysia telah menghasilkan jurang perbezaan yang ketara di antara pantai barat dan pantai timur. Rancangan-rancangan di peringkat negara, khususnya RRJP3 telah membuat ketetapan untuk mengurangkan ketidakseimbangan ini dan menggalakkan pembangunan yang lebih saksama di antara wilayah dan negeri sebagai objektif utama. Pembaikan rangkaian pengangkutan, rangkaian teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) dan pembangunan industri berkaitan petroleum dan gas asli telah mampu meningkatkan tahap kemajuan negeri-negeri di pantai timur. Walau bagaimanapun, ketidakseimbangan pembangunan masih lagi wujud. Pembangunan yang tidak seimbang ini tidak hanya berlaku di antara pantai timur dan pantai barat tetapi juga antara wilayah-wilayah kecil di pantai barat, contohnya antara Lembah Kelang yang pesat membangun dengan selatan Perak atau utara Kedah di mana kedua-dua kawasan tersebut pada amnya menunjukkan ciri-ciri sosio-ekonomi yang sama dengan wilayah pantai timur. Keseimbangan perlu ditafsirkan sebagai perolehan peluang yang saksama untuk mencapai pendapatan dan kadar pertumbuhan ekonomi yang setaraf dan tidak semestinya sama dalam bentuk pembangunan. Setiap daerah perlu dimajukan berdasarkan kepada kekuatan dan kelebihan daya saing ekonomi dan sumber wilayah, terutamanya modal insan, yang berkaitan dengan ekonomi negara dan global. Oleh itu, bagi wilayah-wilayah kurang maju yang disebabkan oleh kedudukan yang terpencil dan terpisah, tidak mampu bersaing untuk pembangunan tertentu tetapi mempunyai aset seperti perhutanan tanah tinggi, tasik, pantai, pemandangan indah, kekayaan budaya dan produk pertanian serta perhutanan yang banyak, boleh digunakan sepenuhnya untuk meningkatkan pembangunan pelancongan termasuk ekopelancongan, aktiviti hiliran pertanian dan perhutanan, dan industri berasaskan kraftangan. Peningkatan pelaburan dalam infrastruktur khususnya untuk menyokong aktiviti-aktiviti tersebut seperti pengangkutan dan komunikasi, perlu diarahkan ke wilayah-wilayah yang kurang maju. Adalah dijangkakan migrasi luar bandar ke bandar, termasuk juga migrasi antara wilayah akan terus berlaku dan ini menjadi sebahagian daripada fenomena proses perindustrian dan perbandaran di peringkat negara. Latihan kemahiran bagi bakal penghijrah adalah penting untuk memastikan mereka dapat diterapkan ke dalam ekonomi bandar.   2-5

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Objektif 4 : Mempertingkatkan Kualiti Spatial dan Persekitaran, Kepelbagaian dan Keselamatan untuk Mencapai Kualiti Hidup yang Tinggi dan Sesuai Didiami Alam sekitar merangkumi persekitaran yang terdapat di bandar dan pekan, persekitaran luar bandar termasuk kawasan pertanian dan perladangan serta alam sekitar semula jadi hutan dan tanah bencah. Negara perlu melindungi dan memulihara kualiti alam sekitar di ketiga-tiga kawasan ini. Kerajaan sedang gigih memacu prestasi melalui Bidang Keberhasilan Utama Negara (NKRA), yang mengutarakan isu-isu nasional yang berkepentingan rakyat dan bidang- bidang utama yang memerlukan tindakan segera. Enam NKRA yang dikenalpasti adalah mengurangkan kadar jenayah, memerangi rasuah, meluaskan akses kepada pendidikan berkualiti dan meningkatkan taraf hidup rakyat berpendapatan rendah, memperkasakan prasarana infrastruktur luar bandar dan pedalaman serta menambah baik tahap pengangkutan awam dalam jangka masa sederhana. Sehubungan itu, perancangan untuk Belanjawan 2011 dan penyediaan Rancangan Malaysia Ke-10 (2011-2015) akan memberikan fokus dan keutamaan terhadap NKRA. Inisiatif kerajaan yang amat mencabar ini merupakan langkah ke hadapan yang utama ke arah merealisasikan harapan tinggi rakyat untuk mencapai kualiti spatial dan kepelbagaian termasuk keselamatan, terutamanya dalam persekitaran negara yang bebas daripada jenayah. Objektif utama agenda Habitat II adalah pembentukan dan penyelenggaraan bandar yang sesuai untuk didiami dan mampan. Agenda sesuai didiami kini menarik perhatian yang tinggi di persada dunia. Bandar yang sesuai untuk didiami adalah penjana pertumbuhan dan inovasi berupaya untuk menarik dan mengekalkan modal insan yang kreatif dan berkepakaran, justeru memacu pertumbuhan ekonomi berpendapatan tinggi dalam negara. Bukti-bukti empirik menunjukkan bahawa bandar-bandar yang sesuai didiami mempunyai pertalian yang positif dengan Keluaran Negara Kasar per kapita negara masing-masing, contohnya New York, London dan Singapura. Namun, konsep sesuai didiami ditafsir dan dilaksanakan secara berbeza oleh pelaksana, penggubal dasar dan masyarakat umum. Secara umumnya, tafsiran kesesuaian untuk didiami mempunyai pengertian untuk mempertingkatkan kualiti hidup, kesejahteraan hidup, pertumbuhan dan daya saing ekonomi dan peluang untuk memilih tempat tinggal pilihan mereka. Seperti yang ditunjukkan pada Rajah 2.2, kesesuaian untuk didiami melibatkan pelbagai isu yang merentas pelbagai aspek. Terdapat enam komponen asas utama dalam pembentukan bandar yang sesuai didiami dan masyarakat mampan. Di antaranya adalah seperti berikut: i. Menggalakkan Pengangkutan Awam yang Efisien menerusi integrasi perancangan guna tanah dan pengangkutan untuk mengurangkan keperluan perjalanan dan meminimakan perjalanan ke tempat kerja. Adalah penting untuk menggalakkan satu sistem pengangkutan awam yang tersusun dan efisien terutama hab pengangkutan pelbagai dan antara mod di dalam pusat bandar utama.   2-6

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 ii. Akses kepada Perumahan Mampu Milik di bandar-bandar dengan penyediaan perumahan bercampur dari segi saiz, jenis dan kadar sewa di kesemua kawasan perumahan baru bagi memenuhi permintaan isirumah yang berbeza dari aspek saiz, pendapatan dan karektor. Usaha juga perlu diambil untuk mempercepatkan proses kelulusan perancangan untuk pembangunan perumahan, mempertingkatkan tahap kemudahsampaian pengangkutan awam, pembangunan semula kawasan brownfield di pusat bandar dan pinggir bandar lama, menggalakkan pembangunan bercampur berkepadatan tinggi serta memupuk nilai kemasyarakatan yang kukuh di kawasan kejiranan. iii. Mewujudkan Persekitaran Menarik yang Menonjol di bandar-bandar yang mempromosikan udara dan air bersih, keselamatan dan kawalan terutamanya kadar jenayah dan kadar kemalangan yang rendah. Tahap kebersihan dan kesihatan, terutamanya dari segi pembuangan sampah dan vandalisma, kawasan lapang dan ruang awam yang menarik bagi seisi keluarga untuk bekerja, beriadah dan beristirehat dengan peluang seni dan riadah perlu dipertingkatkan. iv. Menyediakan Infrastruktur dan Utiliti Sokongan dengan menumpukan sumber kewangan awam yang terhad di beberapa conurbation utama seperti Kuala Lumpur, George Town dan Johor Bharu. Ini akan menjurus kepada penyediaan infrastruktur strategik negara, contohnya seperti taman teknologi tinggi dan pelabuhan antarabangsa, untuk memperolehi kekuatan daya saing global yang bertujuan untuk mempertingkatkan inisiatif sektor swasta dan menarik pelaburan langsung asing (FDI) dan syarikat-syarikat multinasional (MNC). v. Menarik dan Mengekalkan Modal Insan Berkepakaran dan Berkemahiran dengan memupuk kualiti kehidupan yang tinggi di bandar-bandar, yang juga berfungsi sebagai tarikan kepada industri dan perkhidmatan perniagaan yang mempunyai nilai ditambah tinggi. Justeru itu, mewujudkan lebih banyak peluang pekerjaan dengan pendapatan yang tinggi. vi. Mewujudkan Pusat Pengetahuan Berkualiti di conurbation yang akan menyediakan skala ekonomi menerusi perkongsian kemudahan khusus dan perkhidmatan dalam sesebuah kelompok industri, seperti hab petrokimia. Aglomerasi ekonomi dan sinergi dalam rantaian nilai penawaran akan mengurangkan kos perniagaan dan menjanakan pulangan pelaburan yang lebih tinggi.   2-7

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Rajah 2.2: Perkhidmatan Asas Utama untuk Bandar Sesuai Didiami dan Masyarakat Mampan • Rangkaian Jalur Lebar yang  • Berkelayakan Tinggi dan Peluang Pekerjaan  • Meningkatkan Daya Saing Ekonomi Global Berpendapatan Tinggi • Menarik FDI dan MNC Berkelajuan Tinggi  • Perniagaan dan Perkhidmatan Kewangan  • Kemudahan Teknologi Bersih  • Intelektual – Persekitaran yang  • Kitar Semula  Memberangsangkan dan Sistem Ganjaran  Bernilai Tambah Tinggi • Tenaga Boleh Diperbaharui Berasaskan Merit • Industri Berteknologi Tinggi  • Pemuliharaan Air   • Pelaburan Infrastruktur Awam Khusus di  • Menarik Pekerja Asing yang Terlatih  • Mengekalkan Golongan Intelektual dan  Kawasan‐kawasan Perdagangan dan  Profesional Tempatan  Taman Hi‐Tech   • Pendidikan Berkualiti   Modal Insan  Berkepakaran dan  Berkemahiran    Perancangan Bandar Padat dengan    Pembangunan Bercampur Berkepadatan  Infrastruktur dan  Tinggi   Pusat Pengetahuan  Utiliti Sokongan   yang Berkualiti   Pembangunan Semula Bandar Dalam  Persekitaran  Kawasan Brownfield  Menarik yang   Kualiti Hidup yang Tinggi  Menonjol    • Kadar Jenayah yang Rendah  • Udara dan Air yang Bersih  Bandar yang Sesuai   • Ruang Awam dan Kawasan Hijau  Didiami dan Masyarakat              • Kemudahan Pendidikan dan Kesihatan  • Kemudahan Seni dan Riadah   yang Mampan   Pertumbuhan dan Kemakmuran    Ekonomi   Pengangkutan   Berdaya Maju dan Inovasi  Awam yang Cekap   Keterangkuman Sosial   Urus Tadbir Bandar yang Baik  Perumahan  • Kepelbagaian Pengangkutan  Mampu Milik  Alternatif, Seperti MRT dan LRT  • Peluang  Kediaman dan Kepelbagaian Pilihan  • Mengurangkan Kesesakan Lalu  • Kejiranan yang Mementingkan Pejalan Kaki  • Komuniti Bercampur  Lintas  • Persekitaran yang Bersih, Selamat dan Hijau  • Integrasi Perancangan Guna Tanah  • Ruang Awam untuk Interaksi dan Perpaduan Sosial  dan Pengangkutan • Pembebasan Gas Rumah Hijau  yang Rendah  • Pembangunan Berorientasikan  Transit (TOD)    2-8

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Pewujudan Bandar yang Sesuai Didiami dan Masyarakat yang Mampan akan memperlihatkan peranan kerajaan dalam menyediakan persekitaran pelaburan yang paling kondusif, infrastruktur yang strategik dan insentif-insentif untuk inisiatif swasta dan enterpris supaya mereka akan menerajui sektor tersebut dan berkembang pesat. Usaha mentransformasikan kerajaan tempatan untuk menawarkan perkhidmatan bandar dan pengurusan guna tanah yang lebih berkesan di peringkat tempatan merupakan salah satu aspek utama dalam bandar yang sesuai didiami dan masyarakat yang mampan. Sistem penyampaian perkhidmatan di peringkat PBT perlu dipertingkatkan untuk memastikan polisi-polisi negara dan negeri dilaksanakan secara efektif. Sehubungan itu, kerajaan pusat telah memperkenalkan Unit Pusat Setempat (OSC) untuk mempercepatkan tempoh proses kelulusan perancangan untuk lesen dan kebenaran merancang. Tahap kompetensi di kalangan pegawai dan kakitangan PBT juga perlu ditambah baik untuk menghasilkan akauntabiliti yang lebih tinggi. Penyertaan awam dan keterangkuman sosial akan digalakkan untuk memastikan perancangan inklusif di peringkat tempatan. Bandar yang sesuai didiami berupaya untuk menarik dan mengekalkan pekerja yang berinovasi dan berpengetahuan. Mereka ini menjadi tarikan kepada firma-firma yang terkemuka yang akan membantu memacu pertumbuhan ekonomi berpendapatan tinggi. Salah satu daripada komponen kritikal dalam perancangan spatial bagi mencapai bandar yang sesuai didiami adalah untuk menerap bentuk dan reka bentuk bangunan bandar padat berbanding dengan rebakan bandar semasa yang berselerak. Penglibatan orang ramai dan pihak swasta amatlah penting memandangkan setiap komuniti lebih arif mengenai keperluan dan aspirasi komuniti masing-masing. Secara keseluruhannya, gabungan dan kombinasi enam komponen asas seperti yang dijelaskan, akan saling melengkapi fungsi masing-masing untuk membentuk sebuah bandar yang sesuai didiami dan masyarakat yang mampan, justeru menyumbang ke arah merealisasikan konsep 1Malaysia dan Model Baru Ekonomi. Masyarakat secara umumnya, telah menyatakan keinginan untuk memiliki identiti tersendiri bagi persekitaran fizikal yang berbeza-beza, umpamanya pembangunan berkepadatan tinggi dan rendah yang kreatif, konsep ruang terbuka dan tertutup, kehidupan bandar dan pinggiran bandar yang selesa berbanding dengan susunatur dan reka bentuk bangunan semasa yang monotonous dan seragam. Sebaliknya, mercu tanda unik yang mudah dikenal pasti dan menjadi kebanggaan orang ramai adalah penting, contohnya keindahan alam sekitar seperti sungai, paya bakau dan pokok, bangunan ikonik, nodus aktiviti, titik fokal, laluan-laluan warisan dan tempat tumpuan masyarakat. Oleh itu kawasan-kawasan terpilih dalam Kampung Baru Melayu, Old Chinatown dan Little India perlu dikekal dan diintegrasikan dengan rancangan pembangunan baru bagi kawasan masing-masing. Selain itu, amat penting untuk mengembalikan ketenangan dan kepercayaan awam terhadap keselamatan nyawa dan harta benda, terutamanya jenayah pecah rumah dan jenayah jalanan, menerusi perancangan bandar dan kawasan kediaman yang selamat, seterusnya membendung   2-9

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 keperluan untuk menyisihkan mereka dengan pembinaan tembok tinggi, kamera litar tertutup dan rondaan pengawal keselamatan. Seperti negara-negara maju di seluruh dunia, dijangkakan bahawa sebahagian besar daripada penduduk di Semenanjung Malaysia akan tinggal di kawasan bandar menjelang tahun 2020. Pada masa kini, tren perkembangan bandar yang pesat telah mengakibatkan persekitaran fizikal berubah kepada pembangunan yang tersebar atau rebakan bandar, pusat bandar yang usang serta peningkatan dalam kesesakan lalu lintas, pencemaran dan kemiskinan bandar. Oleh itu amat penting untuk mengkaji semula bentuk dan had bandar, piawaian, institusi perancangan tempatan dan proses kawalan pembangunan untuk memastikan persekitaran bandar yang berkualiti akan terlaksana. Karektor dan integriti setiap bandar perlu dilindungi dan dijana semula dengan memperkenalkan langkah-langkah yang bersesuaian. Ini untuk memastikan wujudnya kesalinghubungan yang baik di antara bandar-bandar yang terpisah dalam conurbation, serta langkah-langkah untuk memandu dan mengawal rebakan conurbation. Sehubungan itu, bandaraya dan bandar akan menjadi satu tempat yang dinamik lagi berdaya maju, di mana penduduk memilih untuk menetap, bekerja, melabur, menjalankan perniagaan, melancong dan beriadah. Fenomena perubahan iklim diramal akan memberikan impak yang besar terhadap negara dalam abad ini. Sekiranya langkah mitigasi tidak diambil, dijangkakan impak yang bakal terjadi akan merangkumi bidang yang lebih luas dan meninggalkan kesan bukan sahaja ke atas kesihatan dan keselamatan manusia sejagat, bahkan ekonomi negara. Kesan kenaikan paras laut, kejadian ribut, banjir dan perubahan dalam pola air hujan adalah berkait rapat dengan aspek spatial, maka ianya perlu diambilkira dalam konteks perancangan spatial supaya negara berkeupayaan untuk menghadapi sebarang perubahan iklim. Sehubungan itu, RFN Ke-2 menjurus ke arah pembentukan langkah berjaga-jaga bagi memastikan perancangan guna tanah negara menerap langkah- langkah adaptasi dan mitigasi dalam menghadapi perubahan iklim. Penurunan bilangan penduduk di kawasan luar bandar bakal menimbulkan kesan yang membimbangkan, maka perancangan perlu dijalankan untuk mengatasi isu tersebut. Pada masa yang sama, penukaran kegunaan tanah daripada tanah pertanian kepada kegunaan perbandaran harus dilaksanakan secara teratur, telus dan efisien. Hasil kajian mendapati bahawa tidak ada kekurangan tanah pertanian berkualiti rendah untuk ditukar syarat kepada kegunaan perbandaran. Oleh itu, persekitaran semula jadi yang masih wujud perlu dipulihara demi keutuhan dan kelangsungan generasi masa kini dan akan datang serta untuk mempertingkatkan persekitaran negara.   2-10

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Objektif 5 : Mengintegrasikan Hubungan Antara Negeri yang Lebih Efisien dan Peruntukan Ruang Awam Bagi Interaksi Sosial dan Komuniti Mampan Selaras dengan Konsep 1 Malaysia Kerajaan berpendapat bahawa masa hadapan Malaysia sebagai sebuah negara yang berjaya bergantung kepada kemampuan rakyat Malaysia yang pelbagai bangsa, agama atau budaya untuk bekerja dan hidup bersama dalam keadaan aman damai dan harmoni. ‘Bangsa Malaysia’ merupakan objektif muktamad seperti yang diilhamkan dalam Wawasan 2020, dan konsep 1Malaysia pula merupakan pelengkap kepada pendekatan utama ke arah pencapaian objektif tersebut. Kerajaan menjelaskan bahawa 1Malaysia merupakan satu gagasan bagi memupuk perpaduan di kalangan rakyat Malaysia yang berbilang kaum, berteraskan beberapa nilai-nilai penting yang seharusnya menjadi amalan setiap rakyat Malaysia. Konsep ini menekankan sikap penerimaan dan saling menghormati di kalangan rakyat berbilang kaum dan bangsa dengan keunikan dan kelebihan setiap kumpulan etnik. Asas utama kepada perpaduan adalah prinsip keadilan untuk semua kaum, yang membawa maksud bahawa nasib semua kaum akan terbela dan tiada mana-mana pihak akan dipinggirkan. Perancangan fizikal berupaya untuk menyumbang secara signifikan dalam memupuk integrasi sosial dan perpaduan negara yang lebih kukuh melalui penyediaan kemudahan awam dan sistem pengangkutan berkapasiti tinggi, khususnya kereta api berkelajuan tinggi, yang menghubungkan kesemua bandar ibu negeri seterusnya membolehkan rakyat untuk bertemu dan berkumpul dengan cepat dan mudah mengikut kemampuan. Selain daripada itu, perancangan spatial perlu mewujud dan mengekalkan komuniti bercampur, kawasan hijau dan awam di kawasan kediaman, contohnya kemudahan sukan, taman awam dan sekolah, di mana semua rakyat Malaysia tanpa mengira bangsa dan agama dapat berkongsi kemudahan tersebut dengan selesa dan sejahtera. Penyediaan kawasan hijau dan kemudahan awam akan menggalakkan interaksi sosial dan hubungan sesama masyarakat dengan lebih erat. Rakyat Malaysia yang bersatu padu berupaya untuk menyelesaikan masalah secara bersama, termasuk mengatasi cabaran ekonomi, maju bersama dan menambah baik taraf kehidupan. 2.3 Prinsip RFN Ke-2 merupakan hasil daripada beberapa prinsip utama; di mana perpaduan negara merupakan pra syarat utama dalam pencapaian objektif pembangunan mampan. Kesemua objektif RFN Ke-2 perlu diterimapakai bersama dengan prinsip-prinsip yang dinyatakan. Langkah-langkah mitigasi dan perlindungan yang bersesuaian perlu ada bagi memastikan dasar-dasar spatial adalah konsisten dengan prinsip-prinsip yang ditetapkan. Secara umumnya, dasar yang lebih bersesuaian dengan prinsip akan diberikan pemberat dan keutamaan yang lebih tinggi.   2-11

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Di dalam membuat keputusan mengenai strategi spatial dan dasar-dasar RFN Ke-2, prinsip-prinsip berikut telah dilaksanakan: P1 Membangunkan Negara Sebagai Satu Unit yang Bersepadu Untuk mencapai perpaduan negara dan menjadi efisien di dalam persaingan global, adalah sangat penting bagi membangunkan negara sebagai satu unit yang bersepadu, berbanding dengan pembangunan negeri-negeri yang bersaing di antara satu sama lain. Demi kepentingan negara, semua sumber, sama ada semula jadi, tenaga buruh dan kewangan, perlu digunakan secara lebih efisien dan berkesan untuk membolehkan negara menumpukan kepada aktiviti dan bidang tertentu yang mempunyai kelebihan bersaing. P2 Mewujudkan Perancangan dan Pembangunan Guna Tanah Mampan Prinsip asas yang menyokong perancangan fizikal adalah pembangunan mampan. Ianya merupakan faktor penentu bagi tahap kualiti sesuatu kawasan dan kehidupan masyarakat. Faktor tersebut membantu dalam membentuk petempatan yang selesa didiami, mewujudkan masyarakat mampan yang memahami keperluan setiap rakyat, melindungi kawasan luar bandar yang produktif dan mengekalkan persekitaran alam semula jadi. Pembangunan mampan juga menyokong ekonomi yang cergas dan makmur, serta penting di dalam penjanaan pertumbuhan ekonomi dan peluang pekerjaan. Dalam membentuk bandaraya, bandar dan luar bandar, prinsip pembangunan mampan perlu diterap dan diintegrasikan ke dalam semua dasar-dasar sektoral dan langkah-langkah pelaksanaan sebagaimana yang dimaksudkan dalam RFN Ke-2. Antaranya adalah:  Meningkatkan pertumbuhan ekonomi yang tinggi, peluang pekerjaan dan pendapatan;  Menyediakan rangkaian pengangkutan yang bersepadu serta infrastrutkur strategik yang utama;  Mewujudkan masyarakat yang bersatupadu dan keterangkuman sosial;  Melindungi persekitaran secara berkesan dan menggunakan sumber alam secara bijaksana;  Mewujud dan memelihara sumber-sumber pertanian dan pelancongan. Penilaian kemampanan perlu dilakukan untuk mengenal pasti dasar-dasar spatial yang bercanggah dan akan menjejaskan prinsip pembangunan mampan.   2-12

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 P3 Menggalakkan Pembangunan di Kawasan yang Mempunyai Potensi Pertumbuhan yang Tinggi Wilayah bandar seperti Shanghai, Shenzhen, Hong Kong, Singapura dan Bangkok merupakan pusat daya tarikan pelaburan di Asia Tenggara. Hanya kawasan yang mempunyai potensi pertumbuhan tinggi di Malaysia, iaitu conurbation di sekitar Kuala Lumpur, George Town, Johor Bahru dan Kuantan yang mampu bersaing dengan bandar-bandar wilayah antarabangsa ini, terutamanya bagi pelaburan dalam sektor berasaskan teknologi dan pengetahuan, khususnya ICT, bioteknologi, perkhidmatan kesihatan dan pendidikan, perkhidmatan kewangan dan perniagaan, serta perkhidmatan pembekal luar dan kreatif. Dalam konteks persaingan global yang semakin sengit untuk pelaburan, perdagangan dan pasaran, langkah yang bijak adalah dengan memberi tumpuan terhadap penyediaan infrastruktur sokongan berkualiti tinggi yang menjana aktiviti ekonomi yang berimpak tinggi di kawasan- kawasan conurbation utama. Ini bagi mewujudkan peluang pekerjaan dan rakyat yang berpendapatan tinggi untuk merealisasikan Wawasan 2020. P4 Memaksimumkan Penggunaan Infrastruktur Sedia Ada dan Komited Dalam jangka masa pendek, sumber-sumber negara adalah sangat terhad dan tidak mencukupi untuk menyelesaikan semua isu spatial negara, terutamanya rangkaian infrastruktur utama. Di dalam usaha untuk memaksimumkan penggunaan pelaburan infrastruktur secara efisien, perkembangan bandar perlu disasarkan ke kawasan yang mempunyai infrastruktur dan kemudahan sosial mencukupi atau komited, atau di kawasan yang boleh disediakan dan diselenggara secara ekonomik. Peningkatan taraf infrastruktur sedia ada perlu dijalankan. Alternatif lain yang lebih ekonomik juga perlu dipertimbangkan untuk dasar sedia ada, contohnya penggunaan pengangkutan awam. Usaha juga harus diambil untuk menggalakkan pembangunan semula bandar dan pembangunan infill untuk mengurangkan spekulasi pembukaan tanah baru. Langkah ini akan mengurangkan pembebasan gas rumah hijau dan melindungi hutan penyerap karbon dalam menangani perubahan iklim. Pada masa yang sama, budaya penyelenggaraan infrastruktur harus dipupuk di dalam pentadbiran bandar. P5 Melindungi Kawasan Warisan Negara dan Mengelakkan Gangguan ke atas Kestabilan Ekologi Pembangunan mampan merupakan asas utama di dalam perancangan spatial. Usaha yang gigih diperlukan daripada semua pihak untuk memulihara sumber- sumber asli dan biodiversiti negara yang semakin berkurangan dan menguruskannya secara mampan, seperti kawasan sensitif alam sekitar dan ekosistem hidupan laut. Secara khususnya, sikap menghargai dan bangga terhadap kawasan-kawasan yang mempunyai keindahan alam semula jadi dan kekayaan ekologi, tapak sejarah dan yang berkaitan dengan kebudayaan perlu dipupuk di negara ini. Kawasan dan tapak tersebut meliputi hutan asli, bukit-bukau dan tanah bencah, habitat bagi hidupan liar   2-13

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 dan fauna Malaysia, landskap desa, tapak dan lokasi khas, termasuk bangunan individu dengan merit seni bina dan berkepentingan sejarah. Pemuliharaan perlu diselaraskan dengan mempromosikan kawasan, lokasi tapak dan bangunan berkenaan sebagai tarikan pelancongan antarabangsa dan tempatan. Kekayaan biodiversiti (kelompok ekosistem, habitat, tumbuhan dan haiwan serta spesiesnya) yang didapati di seluruh negara merupakan sebahagian daripada kelangsungan hidup dan warisan alam semula jadi kita. Kepelbagaian biodiversiti ini turut memberikan negara satu kelebihan daya saing dalam bidang pelancongan dan bioteknologi. Lebih penting, terdapat peningkatan dalam penerimaan umum bahawa biodiversiti merupakan asas utama dalam perkhidmatan ekosistem, yang merupakan barangan dan perkhidmatan utama yang dihasilkan oleh ekosistem yang memberangsangkan. Kehilangan atau gangguan terhadap perkhidmatan ekosistem seperti bekalan air mentah dan bersih, bekalan makanan dan serat, perubahan cuaca dan kawalan haiwan perosak, akan menimbulkan kesan yang memudaratkan kelangsungan hidup manusia dan ekonomi serta keselamatan dan kualiti hidup manusia. Walaupun nilai sebenar perkhidmatan ekosistem masih belum dapat diserapkan ke dalam kos pembangunan masa kini (ini diandaikan sebagai externalities oleh pakar ekonomi), adalah penting untuk memastikan perancangan spatial dapat mengekalkan biodiversiti, kestabilan ekologi dan seterusnya berupaya untuk menawarkan perkhidmatan ekosistem. Secara amnya, ini dapat dicapai menerusi integrasi perancangan dan pembangunan spatial dengan kesediaan data yang terbaik serta penyediaan pelan pembangunan dan garis panduan yang komprehensif dan tegas oleh Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar dan agensi-agensi yang berkaitan. Garis panduan pembangunan baru harus diterapkan ke dalam dasar dan strategi spatial. Pendekatan pengurusan hutan secara mampan, pengurusan sumber air berdasarkan konsep Pengurusan Lembangan Sungai Bersepadu (IRBM) dan pengurusan persisiran pantai iaitu Sistem Pengurusan Zon Persisiran Pantai Bersepadu (ICZM), harus dilaksana dan dikuatkuasakan. Kawasan semula jadi dan landskap yang terletak di pinggir kawasan bandar perlu dipulihara sebagai kawasan pembekalan oksigen, rekreasi dan dinikmati oleh penduduk bandar yang semakin meningkat, khususnya peningkatan bilangan kanak- kanak bandar dan secara umumnya untuk meningkatkan kepelbagaian spatial dan kualiti keseluruhan persekitaran kehidupan. P6 Menggalakkan Pembangunan Wilayah Mengikut Potensi Masing-masing Wilayah-wilayah perlu dibangunkan dan dipromosikan berdasarkan potensi dan kelebihan daya saing masing-masing dan pelaburan-pelaburan awam di dalam infrastruktur sokongan perlu ditumpukan untuk mengukuhkan lagi potensi wilayah ini. Wilayah pantai timur yang telah dikenal pasti berpotensi tinggi dalam pelancongan   2-14

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 persisiran pantai dan ekopelancongan, aktiviti berasaskan hutan dan pertanian perlu menerima pelaburan infrastruktur awam yang bersesuaian bagi menyokong pembangunan tersebut, manakala duplikasi pembangunan yang lebih sesuai dilaksanakan di pantai barat perlu dielakkan. P7 Mengutamakan Pengangkutan Awam daripada Kenderaan Persendirian untuk Pergerakan Antara Bandar dan Dalaman Bandar Perancangan spatial perlu memainkan peranan positif bukan sahaja untuk membantu mengurangkan pembebasan gas karbon tetapi juga menggalakkan penggunaan teknologi hijau, seperti penggunaan tenaga yang boleh diperbaharui, dalam usaha mitigasi dan adaptasi terhadap perubahan iklim. Satu langkah utama adaptasi adalah menggalakkan penggunaan pengangkutan awam yang lebih tinggi berbanding kenderaan persendirian. Ini memerlukan pembangunan sistem pengangkutan awam antara bandar yang lebih efisien merangkumi rel berkelajuan tinggi, penerbangan domestik tambang rendah, penggunaan bas awam di lebuh raya dan pewujudan hab pengangkutan di pusat bandar. Bagi perjalanan dalaman bandar, usaha yang lebih giat perlu dilakukan untuk memperluaskan dan mempertingkatkan kecekapan perkhidmatan kereta api, teksi dan bas dan saling hubungan antara mod-mod tersebut. Aktiviti berjalan kaki dan berbasikal di peringkat tempatan perlu digalakkan di tempat-tempat yang bersesuaian. Untuk mencapai pengangkutan awam yang ekonomik serta berdaya maju, bandaraya dan bandar perlu dibangunkan dalam bentuk yang lebih padat dan berdensiti tinggi seperti Pembangunan Berorientasikan Transit (TOD). Sistem pengangkutan pelbagai dan antara mod perlu disediakan dengan sebaiknya, contohnya perkhidmatan bas perantara ke stesen LRT. P8 Menggalakkan Reka Bentuk Bandar Padat dan Cekap Tenaga dengan Identiti yang Jelas Pengezonan guna tanah berdasarkan impak dan pendekatan intensification dalam pembentukan pelan dan sequential test untuk proses pembangunan perlu diguna pakai. Keutamaan harus diberikan kepada pembangunan semula tapak brownfield berbanding dengan pembangunan di kawasan greenfield yang berkemungkinan menjejaskan alam sekitar. Di kawasan pusat bandar dan pinggir bandar sedia ada, projek pembangunan yang bersepadu, pelbagai fungsi dan berkepadatan tinggi dapat meningkatkan kecekapan, keselesaan, keceriaan dan imej kawasan bandar. Contohnya, hab pengangkutan yang digabungkan dengan kegunaan pejabat, kediaman dan pusat membeli belah. Ini juga akan membawa kepada pembentukan bandar yang padat dan cekap tenaga, serta dapat membendung rebakan bandar yang tidak terkawal, mengurangkan pembebasan gas rumah hijau dan bersesuaian dengan pembangunan sistem pengangkutan awam berasaskan rel.   2-15

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Pengagihan spatial, lokasi dan reka bentuk pembangunan bandar baru harus dirancang dengan teliti untuk meminimumkan pendedahan terhadap perubahan iklim pada masa hadapan. Pertimbangan ke atas usaha mitigasi dan adaptasi yang bersesuaian dalam menangani perubahan iklim perlu diintegrasikan dalam semua strategi perancangan spatial dan proses pembentukan cadangan pembangunan. Dalam proses perluasan conurbation, perpaduan dan hubungan erat komuniti sedia ada perlu dikekalkan dan tidak harus diganggu. Cadangan pembangunan yang tidak saling melengkapi di luar had pembangunan bandar perlu mengemukakan justifikasi perancangan yang kukuh dan tertakluk kepada kelulusan oleh PBT dan bantahan awam selaras dengan keperluan perundangan bagi RT. P9 Menggalakkan Pembangunan Ekonomi Berasaskan Pengetahuan (K-Ekonomi) Selaras dengan langkah Kerajaan ke arah negara berpendapatan tinggi, sektor perkhidmatan dijangka akan memainkan peranan yang lebih menonjol dan agresif dalam menjana aktiviti ekonomi. Penumpuan dan promosi terhadap inovasi, kreativiti dan unsur-unsur nilai ditambah tinggi amat penting untuk mentransformasikan ekonomi Malaysia kepada sektor pendidikan tinggi yang berasaskan pengetahuan dan teknologi dengan jayanya. Oleh itu, kawasan conurbation dan pusat bandar yang besar menawarkan persekitaran yang paling kondusif dari segi kemudahan infrastruktur, tenaga kerja mahir, pasaran dan sokongan perniagaan, serta perkhidmatan profesional untuk menarik pelabur dan menubuhkan pengkalan operasi seperti ibu pejabat wilayah, pusat penyelidikan dan pembangunan, pusat inovasi, pusat perkhidmatan dan pembekal luar, pusat perolehan, pusat siber, taman bioteknologi dan taman teknologi tinggi. Untuk mewujudkan pemangkin kepada pertumbuhan negara dan mempertingkatkan daya saing negara, perluasan rangkaian dan perhubungan ICT ke semua kawasan di seluruh negara perlu dilaksanakan. Usaha perlu dijalankan untuk mempromosikan pembangunan jaringan infrastruktur ICT bertaraf dunia, terutamanya rangkaian jalur lebar berkelajuan tinggi di seluruh negara dan langkah-langkah perlu diambil untuk meningkatkan bilangan pekerja ICT yang berkemahiran tinggi. P10Mengukuhkan Hubungan Bandar dan Luar Bandar Kerajaan perlu mengadakan program-program bagi menyokong usahawan- usahawan baru dan sedia ada dalam Enterpris Kecil dan Sederhana (EKS) dari pusat pertumbuhan desa, kampung tradisi, kampung baru, bandar kecil dan sederhana, untuk memulakan projek-projek pertanian bagi membekalkan makanan dan bahan- bahan mentah ke kawasan bandar serta industri kecil dan sederhana yang akan memberi perkhidmatan kepada industri yang lebih besar di kawasan bandar.   2-16

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Selain daripada itu, kesalinghubungan yang baik di antara desa-desa utama ke tempat pekerjaan di kawasan pusat bandar yang bersaiz kecil dan sederhana perlu disediakan untuk masyarakat desa. Ini untuk membolehkan mereka memperolehi pendapatan bukan dari hasil pertanian bagi mempertingkatkan pendapatan isi rumah mereka.   2-17

BAB 3 Konteks Perancangan RANCANGAN FIZIKAL NEGARA

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 BAB 3 KONTEKS PERANCANGAN Rangka kerja spatial negara adalah merupakan garis panduan fizikal yang amat penting, dalam merealisasikan objektif negara untuk mencapai pembangunan mampan dengan meningkatkan pendapatan tinggi dan mewujudkan peluang pekerjaan. Rangka kerja ini bersama dengan Wawasan 2020, Konsep 1Malaysia, Rancangan Malaysia Ke-10 dan dasar-dasar sektor lain akan menjadi teras bagi memacu Malaysia ke hadapan untuk lebih berdaya saing dengan kuasa ekonomi dunia. Rangka kerja ini meliputi aspek ekonomi, sosial dan alam sekitar akan menjadi asas pembangunan fizikal negara, seterusnya mencapai hasil terbaik dalam aspek pembangunan spatial negara. Ketiga-tiga aspek pembangunan negara ini telah dikaji melalui satu pendekatan yang holistik, bersepadu dan seimbang oleh RFN Ke-2 bagi mencapai matlamat yang disasarkan. Semenanjung Malaysia terdiri daripada Pantai Barat, Pantai Timur dan Banjaran Tengah yang terdiri daripada Banjaran Titiwangsa, Banjaran Nakawan serta Banjaran Bintang. Corak guna tanah dipengaruhi oleh faktor-faktor sejarah dan ekonomi di mana aktiviti ekonomi bandar yang lebih produktif dan bilangan penduduk lebih tertumpu di wilayah pantai barat. Tiga conurbation utama iaitu Kuala Lumpur, George Town dan Johor Bahru di pantai barat adalah lebih membangun jika dibandingkan dengan kawasan perbandaran lain di Semenanjung Malaysia. Bagi kawasan pantai timur, potensi pembangunan yang unik seperti alam semula jadi, pantai dan pulau pelancongan berupaya menjadi pemangkin pertumbuhan yang signifikan bagi kawasan tersebut. Malaysia yang mempunyai kekuatan dan potensi yang tersendiri dalam persekitaran global, akan mengambil setiap peluang untuk mempromosi dan menarik lebih banyak pelaburan langsung asing, menggunapakai strategi baru pertumbuhan negara, menceburkan diri dalam sumber- sumber pertumbuhan ekonomi yang baru dan mempercepatkan kadar transformasi kepada ekonomi berasaskan pengetahuan dan teknologi tinggi. Pada masa yang sama, pengeluaran modal insan yang berkualiti untuk mempertingkatkan keupayaan negara bersaing di pasaran antarabangsa akan dimaksimumkan. Dalam menyelesaikan isu-isu pembangunan dalam negara, negara perlu akur dengan krisis kewangan yang berlaku dalam keadaan ekonomi dunia masa kini dan komitmen terhadap konvensyen antarabangsa seperti biodiversiti dan perubahan iklim. RFN Ke-2 akan menyediakan strategi perancangan spatial untuk mempertingkatkan daya saing antarabangsa dan rangka kerja untuk mengukuhkan kesepaduan dan teras pembangunan negara. Laporan ini akan menyediakan dimensi spatial atau geografi ke dalam rancangan pembangunan yang lebih cenderung kepada aspek pembangunan ekonomi dan sosial. Aspek spatial RFN Ke-2 akan memandu perancangan pembangunan negara yang lebih efisien bagi memastikan penggunaan sumber negara secara mampan dan efisien, terutamanya penggunaan modal dan sumber modal insan sedia ada yang optimum.   3-1

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 3.1 Isu-isu Strategik dan Cabaran Global dan Negara Strategi spatial, dasar dan langkah-langkah yang terkandung dalam RFN telah dikaji semula dan disesuaikan untuk menangani isu-isu negara yang dikenal pasti dan cabaran masa hadapan yang bakal dihadapi. Perkara ini dijelaskan mengikut tema yang disediakan. Dalam membentuk rangka kerja dan strategi spatial negara, isu-isu strategik dan cabaran utama pada masa hadapan bagi semua tema serta kesan spatial telah diambilkira dan dirumuskan seperti berikut: i. Mempromosikan Konsep 1Malaysia Malaysia mempunyai masyarakat berbilang bangsa dengan pelbagai agama dan budaya. Pertumbuhan ekonomi yang tinggi dan berterusan amat bergantung kepada kemampuan semua rakyat Malaysia untuk tinggal dan bekerja secara harmoni. Dalam hal ini, konsep 1Malaysia bertujuan untuk meningkatkan interaksi sosial dan perpaduan nasional melalui sikap saling menghormati dan saling mempercayai di kalangan pelbagai komuniti serta meningkatkan perhubungan RAKYAT DIDAHULUKAN antara negeri dan kawasan yang berbeza di Malaysia. PENCAPAIAN DIUTAMAKAN Contohnya, terdapat keperluan untuk mewujud dan menerapkan konsep dan pendekatan perancangan masyarakat bersepadu, termasuk mewujudkan kawasan kejiranan bercampur yang terdiri daripada pelbagai kelompok sosial dan etnik dan penyediaan ruang awam seperti kemudahan sukan dan pusat-pusat komuniti. ii. Model Baru Ekonomi Kerajaan ke Arah Ekonomi Berpendapatan Tinggi Laporan Bank Dunia telah menggariskan Pendapatan kelemahan struktur ekonomi Malaysia Tinggi yang mengakibatkan Malaysia terjerat dalam tahap pendapatan sederhana. Kualiti Malaysia tidak mampu untuk kekal Hidup kompetitif sebagai pengeluar berkuantiti besar dan berkos rendah, malah tidak Rakyat mampu untuk menggerakkan rantaian nilai tinggi dalam pasaran yang berkembang Inklusif Kemampanan pesat bagi produk dan perkhidmatan berasaskan pengetahuan dan inovasi. Untuk menyahut cabaran ini, Model Baru Ekonomi (MBE) digerakkan ke arah peningkatan nilai pasaran ekonomi dalam sektor tertiari bernilai tambah yang lebih tinggi bagi membantu negara mencapai pertumbuhan ekonomi yang tinggi, seimbang dan mampan, seterusnya mencapai ekonomi berpendapatan tinggi menjelang tahun 2020. MBE disasarkan lebih kepada inovasi, pencarian bernilai   3-2

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 tinggi bagi sumber pertumbuhan baru, mengukuhkan permintaan domestik dan integrasi jangka panjang dengan ekonomi Asia Timur. Contohnya terdapat keperluan untuk menghasilkan lebih ramai pekerja yang berkemahiran dan berpengetahuan dalam usaha untuk menarik dan menubuhkan perkhidmatan kewangan Islam dan perkhidmatan pembekal luar bagi conurbation; dan keperluan untuk melindungi dan mempertingkatkan kawasan pelancongan berasaskan alam semula jadi seperti persisiran pantai yang indah dan hutan asli untuk menarik kedatangan pelancong. iii. Mempercepatkan Kadar Pertumbuhan Ekonomi dalam Wilayah Ekonomi Kurang Maju Terdapat jurang perbezaan yang besar di dalam tahap pembangunan dan jumlah pendapatan di antara wilayah pantai timur dan pantai barat Semenanjung Malaysia. Bagi mencapai integrasi dan keseimbangan wilayah, usaha dan sumber jaya telah diagihkan untuk memanfaatkan potensi kawasan-kawasan yang berbeza ini, terutamanya koridor pembangunan ekonomi utama dengan melaksanakan projek- projek berimpak tinggi berdasarkan pelbagai pelan induk ekonomi wilayah yang telah disediakan. Contohnya, terdapat keperluan untuk menaik taraf Pelabuhan Kuantan supaya ia dapat berfungsi sebagai sebuah pelabuhan negara dan juga bagi menyokong Zon Ekonomi Khas di conurbation Pertumbuhan Kuantan bagi memacu pertumbuhan kawasan luar bandar ECER yang kurang membangun. iv. Mempertingkatkan Globalisasi Ekonomi, Liberalisasi Perdagangan Tempatan dan Daya Saing Antarabangsa Memandangkan Malaysia mempunyai pasaran domestik yang kecil dan mengamalkan ekonomi terbuka, adalah penting bagi negara ini untuk terus berpandangan keluar dan mengamalkan ekonomi berorientasikan eksport. Oleh itu, asas ekonomi strategik disasarkan khasnya untuk memperolehi peningkatan jumlah perdagangan antarabangsa dan pasaran eksport, untuk menarik lebih banyak pelaburan langsung asing dan untuk merangsang lebih banyak enterpris swasta tempatan dalam memanfaatkan pelbagai perjanjian perdagangan pelbagai hala dan dua hala seperti Perjanjian Dagangan Bebas ASEAN-China dan AFTA. Pada masa yang sama, negara telah mengenal pasti kemunculan beberapa kluster yang kuat sebagai sumber pertumbuhan baru termasuk pelancongan khususnya perubatan dan pendidikan, kewangan Islam, bioteknologi, tenaga boleh diperbaharui, logistik dan teknologi maklumat. Sektor swasta yang berdaya saing dan inovatif dijangka akan bertindak sebagai jentera penggerak pertumbuhan utama. Kerajaan akan berperanan sebagai fasilitator dan penggalak yang efektif dengan mewujudkan persekitaran pelaburan ekonomi yang lebih kondusif bagi inisiatif swasta dan enterpris untuk berkembang dan lebih maju. Sebagai contoh, insentif cukai disediakan untuk mempromosi aktiviti di Iskandar Malaysia bagi membangunkan industri kreatif dan ibu pejabat wilayah serta perkhidmatan pesisir luar, seterusnya meningkatkan potensi pertumbuhan keseluruhan.   3-3

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 v. Penggunaan Teknologi Inovatif Baru Kerajaan Malaysia sedang berusaha gigih untuk mengubah struktur ekonomi menjadi ekonomi berasaskan pengetahuan yang akan didorong secara asasnya oleh kreativiti, kualiti dan produktiviti. Teknologi inovatif merupakan instrumen pengeluaran yang amat diperlukan, terutamanya ICT dan bioteknologi, untuk meningkatkan kecekapan ekonomi dan kualiti hidup, dan memberi kesan kepada masyarakat, tempat dan potensi. Sebagai contoh, aplikasi komunikasi jalur lebar berkelajuan tinggi membolehkan beberapa aktiviti perniagaan dan perindustrian untuk lebih berdaya saing, walaupun dari segi kedudukannya ia berada di kawasan yang terpencil dan jauh dari pusat aktiviti utama. Salah satu cara yang boleh diguna pakai adalah dengan meletakkan kelompok industri Halal di bandar bersaiz sederhana dan di kawasan yang kurang membangun di negeri pantai timur. Ekonomi berasaskan pengetahuan juga perlu lebih berpandukan kepada produktiviti, yang memerlukan pembangunan komponen sokongan ICT, pelaburan di dalam infrastruktur pengangkutan awam dan kumpulan pekerja yang berkemahiran. Malaysia akan beralih ke era inovasi yang berpandukan pengetahuan dan menghasilkan barangan dan perkhidmatan yang berasaskan pengetahuan. (Rajah 3.1) Rajah 3.1: Model Peralihan Ekonomi   Barangan & perkhidmatan   Eksport barangan berasaskan pengetahuan   elektrik & elektronik   Eksport tekstil & dengan nilai tambah Era Inovatif   barangan elektronik yang tinggi     Eksport getah, tin, Menghasilkan Era Didorong barang subsitusi Pengetahuan Inovatif dan kelapa sawit & kayu import Era Teknologi Didorong Modal Insan    balak Era   Perindustrian Pengetahuan  Didorong Produktiviti    Era Pertanian Didorong   Pelaburan Didorong Didorong Tenaga Kerja Tenaga Kerja Sumber: Institut Pengurusan Malaysia, April 2008. vi. Ancaman Perubahan Iklim Fenomena perubahan iklim merupakan risiko ancaman bencana alam jangka masa panjang yang paling ketara kepada dunia. Bukti menunjukkan bahawa aktiviti manusia yang tidak terkawal adalah penyebab perubahan iklim dunia, khususnya pembebasan karbon buatan manusia yang telah menyumbang kepada pemanasan global yang bukan sahaja menyebabkan kemusnahan kekal terhadap alam semula jadi, malahan memberikan cabaran yang ketara kepada pertumbuhan ekonomi dunia dan kestabilan sosial.   3-4

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Untuk mengatasi masalah persekitaran global ini, dasar spatial dan langkah- langkah yang bersesuaian perlu diambil untuk menyesuaikan dan mengurangkan kesan sampingan kepada Malaysia. Sebagai contoh, kesan perubahan iklim perlu dijadikan perkara utama yang diambil kira dalam penyediaan rancangan pembangunan termasuk penggabungan kesemua langkah-langkah dasar. Ini bagi memastikan tiada pembangunan bandar dibenarkan di kawasan pesisir pantai yang rendah dan terdedah kepada banjir laut yang disebabkan oleh peningkatan paras air laut. Pemeliharaan kawasan hutan yang berfungsi sebagai penyerap karbon, penggalakan penggunaan tenaga yang efisien dan pembangunan bandar mesra alam juga hendaklah dilaksanakan. vii. Kemerosotan Kemampanan, Biodiversiti dan Mengelakkan Geo-Bencana Semenanjung Malaysia telah mengalami kehilangan sebahagian besar kawasan hutan dan kawasan tanah bencah, termasuk masalah kawasan hutan yang berpecah bahagi. Pada tahun 2008, hanya 45% daripada jumlah keseluruhan keluasan tanah di Semenanjung Malaysia adalah kawasan hutan. Kawasan hutan menyediakan ekosistem yang berharga untuk menyokong kehidupan dan kesejahteraan manusia, khususnya air bersih, oksigen dan ekopelancongan. Banyak kawasan hutan yang mempunyai cerun curam menjadi kawasan berisiko geo-bencana dan mudah terdedah kepada kejadian tanah runtuh. Namun begitu, Malaysia kekal sebagai salah satu daripada 12 negara mega-diverse di dunia yang kaya dengan kepelbagaian biologi. Setakat ini, Semenanjung Malaysia telah mengalami kehilangan kawasan hutan yang ketara; daripada 9.5 juta hektar (1954) kepada 6 juta hektar (2000), namun menjadi stabil pada 5.9 juta hektar (2008) yang secara tidak langsung menggambarkan satu trend positif. (Rajah 3.2) Oleh itu, adalah amat penting untuk mengenal pasti keperluan untuk memulihara dan memelihara sumber semula jadi dan kawasan sensitif alam sekitar yang berharga serta kesannya terhadap bentuk dan corak bandar. Contohnya, untuk menyekat rebakan bandar dan pencerobohan kawasan hutan dan tanah bencah, galakan perlu diberikan kepada pembangunan yang mempunyai jejak bandar yang kecil, berkepadatan tinggi dan pembangunan bercampur. Selain daripada itu, adalah penting untuk memberikan keutamaan yang lebih tinggi kepada penggunaan pengangkutan awam, berbasikal dan berjalan kaki untuk mengurangkan pembebasan gas rumah hijau serta mewujudkan rangkaian ekologi yang dapat menghubungkan semula kelompok-kelompok hutan yang terpecah.   3-5

Rancangan Fizikal Negara Ke-2 Rajah 3.2: Pemecahan Kawasan Hutan Semula Jadi di Semenanjung Malaysia (1954-2000) 1954 1969 1972 1990 2000 99.5.5 jmutial  hhae.k.  88.0.0 jmutial  hhae.k. 77..44 mjuitla hhae.k. 66.2.2 jmutial  hhae.k.  66.0.0 jmutial hhae.k. Sumber : 1954, 1969 & 1972 – Jomo et al. (2004) after Aitken et al. (1982: 161). 1990 – Jomo et al. (2004) after Anon (1992). 2000 – Stibig et al. (2002: 11). viii. Memelihara Sumber Semula Jadi di dalam Zon Ekonomi Eksklusif Malaysia merupakan negara maritim dengan pesisiran pantai yang panjang dan beberapa kepulauan, beting dan singkapan batuan di kawasan perairan tanah besar Semenanjung Malaysia. Di bawah United Nations Convention on Law of the Sea (UNCLOS) mana-mana pulau di dalam 12 batu nautika dari tanah besar dikira sebagai kawasan perairan negara tersebut dan 200 batu nautika adalah sebagai Zon Ekonomi Eksklusif. Zon Ekonomi Eksklusif memberi kebenaran kepada negara tersebut untuk menjelajah, mengeksploitasi dan menguruskan sumber semula jadi di zon tersebut untuk tujuan ekonomi (contohnya perikanan, pelancongan), kajian saintifik, perlindungan alam sekitar dan pemuliharaan seperti taman maritim. (Rajah 3.3) Kehilangan Pulau Batu Putih atau Pedra Rajah 3.3 : Sumber Semula Jadi di   Branca kepada Singapura telah mewujudkan Zon Ekonomi Eksklusif   satu kesedaran baru akan perlunya menjalankan aktiviti di dalam kawasan Taman Laut  kepulauan Malaysia bagi menunjukkan hak Sumber : Data WWF, PETRONAS, USGS, 2008   ketuanan. Sumber yang terdapat di Zon Ekonomi Eksklusif termasuklah sumber minyak dan gas, kawasan perikanan laut dalam dan kapal karam serta harta karun yang mempunyai kepentingan sejarah dan warisan. Terdapat keperluan untuk memetakan sumber ini, membangunkan pengkalan bekalan dan pelan kontigensi untuk bantuan kecemasan dan keselamatan sekiranya berlaku kemalangan kapal, ancaman lanun atau tumpahan minyak. Kesan alam sekitar akibat kejadian tumpahan minyak ke persisiran pantai boleh membawa keburukan kepada kawasan persisiran pantai negeri-negeri Pantai Timur seperti yang telah berlaku dalam kemalangan melibatkan British Petroleum di Teluk Mexico.   3-6