Көктем лебі - 1954

сапар шеккен жолы емес пе? Элпде, Кулайша атка мшер- де, керпи ^ илердеплердпс далата шыгып, оныц артыпан узагаиша карап туруынан бжа?урШетышнынаддаа,молкаеррмнееггееносыбие-, ша кадала карайды. Жол туге? Ек1* басы бфдей тыцкыйтан зкпмендей коржынды шс- шесшен колдасып атка салып жатканда керцц'лердщ бф топ майда балалары карап тур едк Олардыц мунысында огаштык жок шыгар. Баланыц оуескойлыгы болар. Сол балалардыц шлидеп бфллжарымы уйлерше жупрш ба- рып ед1, олармен бфге жумыстан кеп тыныгып жаткам ересектер де сыртка дурл1ге шырысты. Баланш бала, ере. сект1К1 не? Мунын бул сапарга шыруыныц журтты тан калдырарлык нес1 бар ед1? Шынымен-ак огаш бфдеце 1с- тегеш ме? Ежелг1 дарды оны жол бурылысындагы бастауга аял- дауга туаргенмен, ол мелдфеген сура колын малып тун- жырап отырганнан баска тук бгпрмедк Бастау да, уйыса бггкен агаштыц саясы да, корым боп ескен турл1 шоптер- Д1ц суйк!мд1 ис1 де, кол созсан 1Л1нгел1 турган булдфген- нщ жем1С1 де баягы калпында. 15эр! де Кулайшага бфау- ык саялап, маукывды басып аттаиуыка болады, бала кушнде жараган кажетще эл1 де жараймыз дсп турран- дай. Бфак Кулайшаныц ойы мен бойын баска 31ЛД1 сезш табигаттын бул мейфшд1 осерше булк етш озгерер емес. Мацдайына тиер-тиместей боп эр жердс шорырланраи каракек булдфген жемштерше карап отырып, озппц осы бастауда ен, соцгы болтан сапарын еске туардр Ол будап аттай торт жыл бурый болса да, козше дол кешег1дей елес- тейд!. К,асында колхоздык ол ксздеп’ веттехнип’ Настя бар едк Уакыт казфпдей жаз ортасы болатыи. Дол осы- лардыц ориындагы булдфгендерд! терт жей отырып еке>ч СИр эцпмен! шерткен-Д!. Эцпме 7-класты жацада гана бтрш, калага барып, окыгысы келстш Кулайшаныц жа- йы ед1. Жасы олдекайда улкен болта имен, жылкылы ау- ылта келе журш Кулайшамен катар курбыдай достасып кеткен Настя бутан зооветтехиикумта тусуд! ушиып, мал шаруашылыгьг мамапдытыи жер-кокке сыйгызоай макта- гаи Сонда Настянын ез! де, айткан кекеа де аса оф унамды, кымбатты боп коршген. Сондыктап да Кулайша ешкаидай жагдайларта бултармастап кецесп орыидап шыгып, снд1 кел1П отыртаи бет! мынау. жолдама алып, Дегеш'не жетш, армян сгкен жумысына 251

емфшщ жака белесше асарда, эр! кыймасындай досы ) бол ран, эр1 акылгей кенесипа болтан Настя, онымеи от- кЫлген кундер кезше елестейдк 1 Журепнщ тукшршде Настяга арналган иэзш, тэнч 6 кыялмен уштаскаи сезш мызгымыстай орын тепкен сдк ■Л Дэл казф тулабойын баскаи 31ЛД1 салмак журепндеп Настяга дегеп сол тукшрд1 жапкандай. Неге? Анык себеп 4 айтуга булдыраган ойын жыйнактай алатын емес. I Осы кезде элдекайда, жогарырактан кунге курап кау- дыраган рауаш жапырактарыньщ сылдыр ету1 мук екен, алма агашыньщ бутасына байлаулы кок кунаны шыкгы- рып кеп тартынып, шылбырын узт жчбере жаздады. К,ат- ты сйшнген бутактык алмалары туарлеп жерге тустк Кулайшанык да денес1 шошынып шымыр ете калды, ор- нынан атып турып, жан-жагыиа карады. Буталардык арасынан сыгалаган кез! эудем жердеп бшк жартастын басына тусш едк шрше оралган мушзд1 басын осы бас- тауга карай кэтере бурган аркар тастык ушпа-уш кыр тумсыгында тур екен. Кулайша кеилш басып, кунанынын, тшгппне окталды. Купан оскырынып, тыпыршып тур. Ек1 кулагын, кездерш бфдей аркар жакка тшедк Шылбырды шешш, ердщ касы- на !лешн деп едк кунан тартынып колынаи босапып кете жаздады, эрек шпздк Елекдеп, ыткып тур. Омы к «тек, тэктап» мойнын касиын дегенше жуытар тур! жок. Элде- неше рет мшуге эрекеттенгенде тулап ойиак салды. КекБ рег!н манадан кернеген тымырсык енд1 ашуга айналып сыртка толкыганда, ол кунанды камшымен бастап тар- тып-тартып жШердк Мунан келер панда жок — кунан онан сайын тулаганда устшдеп коржын ауып кетпей эрек калды. Мщпзер тур1 жок,. Жьглкышы экелер! экел1п, жа- кадан уйретшп журген, кокын алдырмаган жас малды мшу каушт! болмас па екен деп кудш айтканда, елемеп едк «Малдык тшн ептеп бшермш»— дей салгаи. МЫ, малдык ТШН 61ЛД1! Аздап бастыккан сон, М|'нерМ1'и дегсн ниетпен кыялай тартатын жолга карай жетектедк Одан да ештскс шыгар емес. Алга басудык орныиа, шегшшектеп, бастаудаи томен элдекайда кулдыйлап кетть Кулайша емфшде бфпшн рег озим к соишалыкты дэр- меназдтн сездк Ызаланып айкайлагысы келш едк булы- гып учи де шыкпады. Кез1 карауытып жол уел не отыра кегп. Бфак еш колы Т1зг!нд! устап мыктап катып канты. С52

2 Каратау шыгыста Жамбыл каласыныц мацынан бас- талып Туркстанга карай узыпнап-узак белес бои созылып жатыр. Таудыц тершкешндеп Майлыкара сайыныц куц- гейге карай асуыныц жакын екпе тусындагы «Двцгелек сазда» колхоздыц жылкьшы ауылы — «Ауыл» деген дар- дай аты болмаса, ол небзр1 3 куркеден куралады. Мунда I Алатаудары жазры жайлаура Ж1берклмей калган жылкы- ларды багатын жылкышылардыц уйлер1 турады. Кулайшаны кацрыр-куцп’р дауыстар оячты. Алгаш кезш ашып алганда оныц журег! су еткендей болды. Тэт- Т1 уйкыда керш жаткан тусййц елесш кездейсок керййс алмастырды. Адам еркш турып айнала алмайтын тар куркеде жалгыз ©31 жатыр. Босагага жаца шырып келе жаткан кун сэулеа шашырап тусш тур. Эуел1 мен кайда жатырмын деп шошынган ол лезде ютщ мзн-жайыи тус1- не койды. Дауыска кулагыи тосты. Курке жанында бфсыпыра адам эцгшелесш отыр. Кымыздыц сапырылганы еспледь Кулайша турмаган ба?—дед! бфеу, куркешц агашын сыкырлата суйешп отыра берш. Осы куркешц иеа Эбдуа- лыныц даусы. — Жок. Уйктап жатыр,— деп жауап катты Зейнекул. Ол кымыз куйып отырса керек. — Байгус бала шаршап калган рой.— Сезйпц кейбф дыбыстары Т1С1И1Ц кет1кт1Г1не байлаиысты кунп'рт шыга- тын, сылбыр, баяу ушнен кеше езшеи бфге ылдыйдам кел- ген жылкы ферма бастыгы Телебайдыц сезге араласканып Кулайша сезш жатыр. Ол аз мудфштен кейш кецк стш кулш алды да, кайта сейледк—Дегенмен, ер баладаи кыз баланыц паркы баска-ау. Кеше мсп аржагынаи кел- сем, Майлыкара бастауыпда атына кайтып мше алмай обдеи болдырып отыр екен. 0зшде рец калмапты, куп-ку. Ызаш*к1 ме, элде кыз бала корыккап ба? Астындагы куна- иы тусюрге сырым бьлдфш, белец алдырып койган ба, жол-женекей дс уркш, тастап кете жаздап отырганьг^ — Апырмай, о. Апа жылы кайнага жылкы багып, б1 рI е К6Ш1П жургеиде каршадай кыз оасымен атка бексм сд! рой. Кейде асау бие не кунанга мше шапканын кер!ендс кайнага байгус: «Айпырай, айпырай! Мыпау ушып коми елср ме екен?» деп, жаны пыйда бон калатын. Ал шешеп 253

болса. «Ойбай, кудай-ай, жасаган-ай!»— деп артыиан жаяу тура жупруип ед1,— дед1 Зейнекул. — Кайте111 ана сорлы, жалтыз перзент1 болтан сон....— Кш скоп! белпаз, 61 р кене, байсалды дауыс шыкты. — Зейнекулдш рас. Кулайшадан емес. Жылкы бала- сы жст! атасына тартады дегеп емес пе, бул кунанпыц ар- гы атасы ана жылы казыкка жыгылып влетш Шайтаи- кек кой. Шайтан десе шайтан дегендей жылкыга б1тпегсп кктплдеме м1нез1 бар,— деп, Эбдуалы эйелш костай сей- лед'к 1ст шын жайы солай екеш немесе ежелп журтка мэлш, ’эйтеуф, Зейнекулдщ ытымен сейлеу дагдысы еке- 1Й белпаз. — Бул бала окуын бтрш, малга доктыр боп кешт дей ме осы? — жанаты кене дауыс кайта ест1лд1. — Осы 61зд1ц жакка учаскелж веттехпик стнтп,— деп Телебай жауап катты. — Осы купи кейбф тфшшктщ тур1не танданам да отырам. Жогарыдагылар мундай жумыс кыз баланыц колы емес екетпи б1лмей мс екен, бу калай? — кене да- уысты тагы сейлед!. — Соны айтам-ау, атамд1к1 рас.— Керни' куркедсг1 ГПтан жекгейдщ кэд1.мг1 ашык, сацкылдатан ун! шыкты.— Кеше коржын-коскалац салып, атты дуана кусап келе жатканы б!ртурл 1 ерс! кершгеш. Еркек болса б1р сэр1, ур- гашыньщ буГтп атка МШ1П, арбаланып-дорбаланып жур- ген!н К1м керген? — ГПтанныц сакылыктагаи устамсыз кулК1С1 Кулайшаиыд тулабойыи турш1кт1рд1. Осы ест1лген сездердщ ез1 аркасына аяздай баткап Кулайша, эцг1мсн1ц жалтасын тындауга дэт1 шыдамай, жи1ркене, басыи керпемен буркеп алды. Каз1рп энг1ме кулагыиа кандай белпаз кацтыр-куцпр боп жеп'п жатса, оным, ез ойы да сондай куцпрт, булдыр тартып жаткан-ды. Аздан сон, ол жетш жаткан дауысты да, айналасындаты дуииегп де, кала бер/н, т1пт1 ез1н де умыткандай боп б1рауык б1р жаисыз тыныштыктыц кушагына батты. Теп, кешедеи берп баска тускеп машакат, бара-бара шектен шыгып, жуйке сез1.м1'1пц куш1нен асып кетт, ол купит 61 р сэтке жансыздандырса керек. — Еркежан!—дегеи дауыс оиы осы умыт дунианц тунрыйытыман жулкып тартып шыгаргандай болды. Кезш ашып ед1, курке 1ш1пе молая тускеп кун сэулссшен коз жа- нары каймыгып, босагадаты сабага шелектеп сут куйып, гйс1П жаткам Зеймекулд! б1рдон аныктап копе алмпды. 251

— Бф жсрщ ауырып калган жок па, Ерке? — дед1 Зейнекул баяуырак, нптарткан, жанашьф унмеи. Кулай- шанын осы сэттеп туа оны да шошытып Ж1берсс ксрек. Кулайша басын акырыи котере берш, салкын гаиа: — Жок,— дей салды. Кшне бастаган Кулайшага ол кабагып шыта сузкпс карал капты. — Кеше ат согып тастады ма? Сыртка шыгып бойык- ды жазшы аздап, Ерке. Кулайша кшнш алып, ек1 Т1зесш кушактап, сазарып отыр. Сыртка шыгуга батылы бармай, журеп аттай ту- лауда. Даладагы журт алдында айыпты адамдай-ак, олар- га кершуге дэт1 шыдайтын емес. Зейнекулдщ тынышсыз, мусфкей карасына тезш отыру да колайсыз боп барады. Бойындагы бар кушш кажырлана жыйиап, тэуекелге бел байлагандай боп далага шыгып кетп. Бф жаксысы курке мацында жан жок екен. Сайды орлей журдк 031не таныс кыраттыц басына шы­ гып, оныц би1к шыцырауга айналып узшеп'н тумсыгына шешн келдк Кешеп ылдый дэл аяк астында тег!с кер1шп тур. Жагасына барсан, ол шет1 мен бул шетше кезщ жет- пейт1н Бил 1 кол алакандай боп капа жаркырайды. Квлд1Ц берп жагасында колхозды ауыл. Оман бер1 агарацдап со- зылган жол Майлыкараныц !ил'не еш'п жатыр. Шыгыста- гы жотаньщ колецкес! агаштардыц каракок тусмне ара- ласып сайдыц 1Ш1 куцп'рт тартулы, жым-жырт. Настя кел1‘п коиган сайын, екеу1* орындарынан тура сап осында келет!Н1 ес1не туст!. Сонда олар осы араиыц кер1гп’с1не мэз болысып калушы ед1. Каз1*р ше? Казф кай- та бул кер1ш’с Кулайшапы бар элемнен окшаулаидырып, куз басында жалгыз калдыргандыктыц нышаныидай елес- тейдк Осы жалгыздык пен окшаулаиулыкка омы итерген баска ешк1М емес, дэл сол Настя, жастыгыныц коц1л кый- мас досы болгаи Настя сек!ЛД1. 3 Колхоздын жотада гы жылкы, кой, сыйыр багатын ауылдарын бфсыдыргы аралап шыгып, бфиешс куннен сон Кулайша Эбдуалыныкше- кайта оралды. Ауылдан ауылга кел геи сайын оны бурым таныйтындар да, таны майтындар да бф турл! тосыркай карсы алып отыргаидан 255

: болды. Эбдуалынын куркесшщ жанынан еспген сездер1 ( . баска ауылдардан да алдыйан шыкты. Кыскасы, оныц капасына капа жамала тустк Энеукуш ез1 келгенде курке макында 5—6 жылкы жайылымра шыкпай жаткан-ды. Олар 0Л1 сол мацайларда жатыр екен. Эбдуалы соларды аралап, «шуу, шуулеп» ор- нынан туррызрысы кеп жур. Бфсыпырасы калкыйып арен кетершд1 де, бф-екеу! тшт! тура алмай калды. Турганда- ры аяктарын бф-еш басып барып, кайтадан токтады, ездер1 1ЛМРНП тур. Куркеде Эбдуалынын. кшкене кызы рапа уйктап жа­ тыр. Баска ешкш жок. Кулайша к!с! жок куркеде отыру- ды орынсыз керш, Эбдуалы жакка барды. Эбдуалы КЭД1МГ1 эдетшен жылы шырай берш амаидасып, мына жылкылардын жайынсейлеп кеттк — Осы жакыннан берг жылкылардын 1шшен бфте-бф- те кем оттап, етш алдырып барып, акыры ершке шыкпай, кетеремге айналып жатып калуы жшледк Алраш ел1 ти- ген бе деп ойлап ек, артынан байкасак, олай емес сыякты. 0л 1 тигенд! мал баккан казак жаксы б1*лед1 рой. Мунын не пэле екенш бтмей дал болдык. Баскарма ауданнан доктыр шакырткан екен, о да келмедк бстш журш жыл- кыларды апатка ушыратып аламыз ба деп кауштенем!3. Кулайша ун катпастан эр жылкыра кезш тшп карай- ды. Жакыиырак турран жылкыныц екеу1 бфден куйрык- тарын квтёрш кушене бастады. Олардыц мунысын зер салып бакылап турды да, сонаи сон ол жаткам жылкыныц б!реу1Н1Н куйрыгын квтерш ущле карады. Эбдуалы бфаз акырысган кейш: — Жур, шырак, уйге. Шаршап келген шырарсыц. Су- сындап дем ал. Эйелдер отынга кетт едь Омы нетесщ ба- сынды катырып. Туралы малмен алысып келе жатка н К1- с!лер де ары айналдырып, бер! айналдырып ештене айыра алмай жур. Доктыр дейм!з, доктырдыц элдекалай бхреу! болмаса, бше кояр дей.\\псщ. Ана жылы бф Роман деген доктыр 61'лп‘ш ед1, сондай 61‘реу болса... Эбдуалынын кескшшеи бул свздерд! Кулайшага жа- нашып, штартып айтканым куманаз байкау кыйыи бол­ маса да, Кулайшага кер1сшше тидк Асылы, Эбдуалы Кулайшага не энеукунг! курке тубшдеп* айтылган сездер туррысынан карайды да, не омы ама жылры бфге кошт жургеидеп* Кулайшанмц аумагам 031 дсп бьледк Омыц 256

енд1 маман Кулайша екеншен жумысы да жок -сыякты. Осы жайлар Кулайшанын зыгырданын кайиатады. Ол Т1стен1п алып, ерепскендей-ак, уйге карай козрала коймай, жылкылардын о жак, бу жарыма шырып уишп карауда. — Оттаулары кемт барып, осы куйге ушырайды дей- С1з бе, ^еке? — деп койды ол элден уакытта. — Я, шырак,— дей салды Эбдуалы селкос капа, Ку­ лайшанын сурарына мои бермегендей. ©зпйнбет! томеиде- п* жота басында шайырлап журген жылкылар жакта. — Ана екеу1 кусап кушенулер! болушы ма ед1? Нэжгс шыраруларынын, жи1леу1н ацрарран жоксыздар ма? Эбдуалы бетш Кулайшара жалт бурды да туксие ка- рады. — Дэл, дэл, шырак. Осы жылкылардын бэршщ де ауруы кушену1 мен нэж1с шыраруы жи1леиу!нен бастал- ды. 0р1стег1 жылкылардын. 1шшдег1 сауларыиын б1рие- шеу1 де б1рер куннен бер! осы халге ушырап жур. Олар да б!р куш жатады рой дейм1Н. Б1реу1 ана жылры 031Н М1не- Т1Н акжал бие. Кулайша баранары жылкыиын куйрырын тары кетер!п: — Коке, мунда караныз. Т1К1шект1н манында езгер1с бар ма ешкандай?—дед1. Эбдуалы енкейш, узак карады. — С1*рэ, т1К1шект1Ц аузы 1С1Н1П, кабыирандай гой дейм!Н. — Меи де солай ма деп ойлап ем жаца. Енд! Эбдуалы Кулайшанын аузына ун-тунс13, суракты кескшмен карап капты. Б1рденен1н сырын анрардын ба деп туррандай. Кулайша: «Каз!*р»! —деп, курке жакка жуп'рп барды да, устше ак халат, колына резинка колрап ки1'п, б1р-ек! шыйша ыдыс устай, кайтып келд!*. Жаткам жылкыиын артындагы жас кыйды шоппен олай-былай коси актарды. — Мыиаиы корес13 бе? — деп, бидайдан улкегп’рек бужыр-бужыр ак курттарды шолтщ ушымен турт1п кор- сетп*. Сейтп де жылкыиын куйрырын котер1п, он колын т1К1шекке сурып Ж1берд1- Жылкы булкынбакка эрекетте- 1ип ед!, ауру тыйтыгына жетк1зсе керек, турып кете^ал- мады Колымеи б!рге саусактарынык арасымен элпдеи курттар т1К1шектен де шыкты. 17—Коктем леб1

\"ЯЙ — Байкайсыз ба, кеке, эщтме неде? — деп Эбдуалыра карап кояды. — Мен курттардан баска ештемеш байкап турраным жок. — Эцгшеш осы курттар айтып турран жок па? — Ол курттардын не айтатынын тусшсемшП Сонры кундер1 бойын баскан ауырлыкты лезде сйшп тастагандай, Кулайша ылдым-жылдым кыймылдап, эр кыйдьщ 1Ш1Н о1р ашып, табылран курттарды шыйша ыдыс- ка терт салып жатыр. Элг1дег1 рана солрын жуз1 жандана тускендей. Эбдуалы тьл катпастан, ацырайып, сонынан ерш жур. Эйелдер де отын аркалап келш калды. Алдымен жет- кен Пгган «Ха-ха» лап култ: — Мынау атты дуана, немене, букардыц ешешнщ ак шапанын киш алран ба ендп Ешенш ешеи, кый шукыла- раным кай сасканым? — деп койды. Ол сез казф Кулай- шанын каперше де шретш емес. Аландамай, жумысын соза бердй — Кеке, мен казф ылдый кетсем деп турмыи,— дед1 ол 61 р кезде.— Мына аурудын жайын ангарраидаймын, егер мент шамам дурыс болса,— ем1 де кыйын емес. Бфак куд1кс1з етш, дэршермен келгап алу керек, эр1 ке- рект1 дэршер де ылдыйда. — Кандай оп-онай ауру боп шыкты бул,— дед1 Эб­ дуалы. Онын рещндеп тосыркаудьщ не такдаиу, не кудй< екежн ажырату кыйын. Кулайша нак-нак жауап катты: — Жылкыда болатын карын курт ауруыныи. белгше- рш байкарандаймын. Уррашы бегелек жумырткасын мал- дын жунше салады. Жумырткадан шыккаи личинка деп аталатын ю'шкене курттар малдын тершш жыбырла- тады. Жылкы т1С1мен жыбырларан жерлерш касыран уакытта, олар тйлге, т!ске жабысып, асказаига, 1шекке, тшшекке ауысады да, оны аурура душар етед1. — Осыныц бэрш анык бшсен, тары бфеумен кел!сетш нес1 бар. Ол келшетшш кш, сен сеюлд1 мал доктыры ма? — Я, ол мал доктыры. Бфак мен мал доктыры емес- пш. Мешк мамандык дорежем — веттсхиик немесе мал технигй Елеул1 аурулар мен оран колдаиылатын дэр1лерд1 613 солармен кел1суш1з керек. Эаресе мен сеюлд1 тэж- рибес! жокка бул ете кажет. 258

4 Эбдуалы мен Кулайша бфнеше куннен берп дарды- лары бойынша тацсэр1деи бер! тыным таппай жылкылар- ды дэртеуде.. Тек кана ауыл мацында жатып калрандар рана емес, врштеплердщ 1Ш1нен жпишке тартып, кем от­ тай бастаран жылкылар да дэркчене бастарандыктан, бу- п’н буларра Эодуалыныц сер!г1 Кырыкбай да квмектесш жур. Ол б}р байталдыц кенсф1'п мен езушен кабаттап устап тур. Кулайша желатин капсулды1 алып келд1 де, тыпыршыран баиталдын, комейше тастай салды. Байтал сол бойымен жутып Ж1бердк Екшцп жылкыга капсулды саларда ол тыпыршып, Кулайшанын; колында эр1 тырсыл- дап,^ зр! сагызша былкылдап турран капсул жарылып кетп'. 1шшен колайсыз шел, тусаз суйык зат лак ет!п акты. Кырыкбай жылкыны мыктап устап жатып, бет- аузын тыжырайтып: — Туу, мынаньщ исш-ай, бул дэршщ аты не ед1, шы- рак,— деп сурак койды. — Кукфтт! кемфтеп дейд1,— деп жауап капы Кулай­ ша, жумыска берьлген байсалды шшшшен кулкшщ уш- кыны коршш.— Ис1 жаман болмаса, капсулмеи бфге жуткызбас ед!к кой. * Кырыкбайдьщ колындагы тары б!р жылкыга резинка бетелкедеп суды жуткызып жатты. Кырыкбай эуеской- лык М1иез1 бар ма, калай, оны да сурап койды. — Муны глаубар тузы дейд1, жылы сура ертлш бе- Р1Л0Д1. — Эй, Кырыкбайым-ай, канша жыл жылкыныц сонын- да журсец де, оны емдейтш дэрщен хабарыц жок па ед1,— деп коз1н сыгырайта кулшареп, созге Эбдуалы араласты. Рет1 келсе калжындап коюды тэуф керетш, тамашага оуес мшез! бар кершедн—Осы кунге шейш глаубар тузын бишейсщ. — Ой, Жэке-ай, жылкыны менен кеп баккан езщ не 61'лесщ? — Менщ б1лет!шм толып жатыр. Жылкынын шжур- тына колданылатын тары да агылшын тузы, кастор майы, сабыр жэне кзрспат тузы деуип ме ед1, шырак Кулайша? Кулайша жауап орнына жымыйып кулш койды. 1 Желатин капсул — каучук тэр!*здес 1шке барып дэршен коса ерш кететж заттан жасалган (Ятеу ыдыс. 260

— Кулайша карагым, б!рнеше кун иен бер 1 агакнын ■< кулагына куйран екенсщ жаксылап. Осы шакта кундег1 дарды бойынша сыйырлы, койлы ауылдын б!рен-саран юалер! кымызга келе бастаран-ды. Олар да келжтерш байлап, булардын касына жакьшдады. — Эбдуалы шырак, мына тфшшктерщнен бфдеме шыратын тур! бар ма, с!рэ,— дед! койлы ауылдагы корня ©теш. Анадары энменше зэрдей кадалган коне дауыстыи иесш Кулайша енд! б!лдК — Шыкканда каидай. Жылкымыздын кулараны кай- тып тура алмап едк Енд1 алды катарра косылып, аузы отка шне бастады. — Муньщ емш ойлап тапкам мына Айтекендшндеп баламньщ ез1 дей ме? — Енд! кш дейаз? Кошт керген к!с! бфдеме б1ле ме десе, жарыктык-ай, аз де ана сасык ауызра косылып, эйел баладан не шырэды деп жамырадьщыздар кеп.— Телебайды аузындагы тштершщ жоктырына карай кур- дастыкпен осылай атайтынын Кулайша бйпетш-д!.— Сол онбагатшын келмей турранын карашы, калган Дан ка- рып алар ем. — Кайдан бшейш, шырарым. Эйел баланык мундай кэдеге жараранын кершшз бе б!з байрус? Баламнын колы кутты боп шыкса болды рой, б!з сек!лд| алжыран кориеле. рщнщ алжаскан сезш жшке п'зе берш кайтеа'ндер. — Жарыктык, кэршкке шынымеи мойын усынраны- ныз ба, Эбекеннщ б!р шалуына шыдас бермей, жалтара тарпыныз,— деп Кырыкбай каркылдап кулдк— Эбекен- нщ 031Н1Ц Кулайшанын доршше кашан кенл! сеид| екен десешзшП Алрашкы кундер! анебф сасык дориерден берген сон., жылкылар шанышкак тигендей селшлдеп, ау- ыздарынан кебж атып едк— Эбекенде жан калсашы! «Ойпырмай, мына бала жылкымызды ажалынан бурын кырып берер ме екен!» — деп безек каккамын корсешз! Дориеудщ б!р кезегш б!т!р!п, бор1 кымызга отырыс- ты. Дастаркан устшлег! алгашкы энпме Кулайшанын айналасында болтан. Кезшше мактау оран бугаи дейшг! естшп журген дапау созден жещл тне койды ма екен? Бф п’зелеп отырран куй!нде ол бфте-бфте томен карап жупнш, жерге к!ргеидей боп барады. Аккуба бетппн ею ушы кызара албырап, улкен кара кездер!и томен карай жаудырата кадап капты. Сол сотте Кулайшанын 61 р ой- лараны: «Дал каз1’р Настяны кездесДрер ме едш! Бар 290. .Л

!ШК1 дуниемд! жайып салар ма едш. Кымбатты доска орынсыз налыганымды да айтып, кеипрш сурар ем. К,о- лым жеткен бакытта оныц улеа барын да айтар едш. Бакыт емей не?! Арпалыссыз, кыйыншылыксыз женлл ем!р суруд1 гана бакыт дейтшдер алжасады! Бакыттын. ен. касиегп белпа— улы 1сте езщшн. кажетке жарайтынын,- ды, корамра, журтка, дуниенщ ек кымбаттысы — адамдар- ра керек екешнд! сезуде емес пе?Ь>

/ \"1 : ■ МАЗМУНЫ I 3 17 С. Муранов. Бакытты Украина . . . 1 33 Я. Шухов. Алыстары станицада. . . 54 Ю. Нагибин. Туе енд1, келд!к! .... 67 . М. Иманжанов. Б1здщ каланын кызы 77 Г. Сланов. К,ыз Кымбат.................. ... 96 С. Бегалин,. Тунрыш кыстаганда ... 108 А*. Ергалиев. Ауылга кел.................. 144 К Жармагамбетов. Бетпак дала дэптершен 153 С. Шаймерденов. Алгашкы сэлем............... 158 Б. Сок;пан;баев. Орта к куаныш................... 178 А. Лекеров. Туз гул1...................... ... 186 К. Шацгытбаев. Алгашкы кадам............... 197 М. Тиесов. Енбек ершщ энлмес! ..... 222 Р. Райымцулов. Кектем жыры..................... 243 Т. Нуртазин. Отгон кунделтнен.................. 258 Э. Квпбаев. Жылкышы...................... < • • • К. Баялиев. Вёттехник кыз.........................

> сг а а ДЫХАНИЕ ВЕСНЫ (Сборник рассказов и очерков, посвященный сельскому хозяйству) На казахском языке Издание Казгослитиздата — 1954 Редактор С. Оспанов. Художник К. Хамитов. Техрсдактор С. Ищанов. Корректор М. Алибаева Сдано в набор 15/УИ-54 г. Подписано к печати 10/1Х-54 г. Изд. N5 121. УГ10348. Формат бумаги 84а 1081/л-4,12 бум. л. 13.53 п. л. (уч.-изд. 14 л.) Тираж 20 000. «Цена 5 руб. 70 коп. Алма-Ата, Полиграфкомбинат Главиздата Министерства культуры КазССР. Зак. № 1199.

\\ г\\ Курастырран 3. 1\\ а б д о л о в

•г* •:.гяй; : ->н^-7е-г. :с-'! т .: . 1 ш к & :- шш