Ελλάδα:Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης

Η Ειιάδα, ςξ θμηηίδα ημφ Δοηηθμφ Πμιηηηζμμφ θαη ςξ εονςπασθή πχνα ζημ ζηαονμδνυμη ηνηχκ επείνςκ, πμο είκαη μάιηζηα πνμηθηζμέκε με ηεκ μηθμομεκηθή δηάζηαζε πμο δηαπνμκηθά ηήξ πνμζδίδεη μ Απυδεμμξ Ειιεκηζμυξ, έπεη ηενάζηηεξ δοκαηυηεηεξ κα ακαβαζμηζζεί ζημ άμεζμ μέιιμκ ζε Διεθμές Κέμηρο Εκπαίδεσζης. Αοηυξ μ εζκηθυξ ζηυπμξ, υπςξ επίζεξ θαη ε πεναηηένς ακαβάζμηζε ηήξ Ειιάδμξ ζεΜηηρόπολη ηωμ Αμθρωπιζηικώμ Σποσδώμ, εκ υρεη μάιηζηα ηήξ πνμζεγγίδμοζαξ δηαθμζηεηενίδαξ (2021) ηήξ Εζκηθήξ Παιηγγεκεζίαξ, πνμτπμζέημοκ πακεζκηθή μμμροπία θαη ζοζπείνςζε υιςκ ηςκ πκεομαηηθχκ δοκάμεςκ ημφ έζκμοξ, ζημ εζςηενηθυ θαη ημ ελςηενηθυ, εηδηθά μάιηζηα ηςκ δηεζκχξ δηαθεθνημέκςκ Ειιήκςκ, δεδμμέκμο υηη ε ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΗ ΕΞΩ΢ΣΡΕΦΕΙΑ θαη εΔΙΕΘΝΗ΢ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΚΑΣΑΞΙΩ΢Η απμηειμφκ ζεμειηχδεηξ δηαζηάζεηξ ηήξ δηεζκμφξ εθπαίδεοζεξ.



ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΕΝΤ΢Ο ΕΚΡΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΞΥΝΗΣ Εξϊφυλλο: Ρυκαγόρασ ο Σάμιοσ (580 - 496 π.Χ.). Οπιςθόφυλλο: Ο Δελφικόσ Θόλοσ *ιερόν τισ Ακθνάσ Ρροναίασ: «τεμένεος τῆς Προναίης Ἀθηναίης» (Ηρόδοτοσ 8.39.2)]. Φόντο εξωφφλλου/οπιςθοφφλλου: Ραγκόςμιοσ χάρτθσ (ψθφιακι ςφνκεςθ).2

3

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΕΝΤ΢Ο ΕΚΡΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΞΥΝΗΣ Ελλάδα, Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης © Σοφοκλής Ξυνής, 2016 Εθνική Βιβλιοθήκη τήσ Ελλάδοσ ISBN 978-960-93-8392-9 Διακίνθςθ (διάκεςθ τιμισ ζνεκεν): Εκπαιδευτικόσ Πμιλοσ Ξυνι www.xinis.edu.gr Βάςει των κειμζνων διατάξεων τισ Ελλθνικισ Νομοκεςίασ περί πνευματικισ ιδιοκτθςίασ (ν. 2121/1993 κ.τ.λ.), απαγορεφεται θ αναδθμοςίευςθ, ςε ζντυπθ ι φθφιακι μορφι, τοφ παρόντοσ βιβλίου (εντφπου ι ψθφιακοφ) εν όλω ι εν μζρει, όπωσ επίςθσ και των νεωτερικϊν αποτελεςμάτων πρωτο- γενοφσ ζρευνασ και τισ ςυναφοφσ πρωτοτφπου ορολογίασ (x-ratio κ.τ.λ.) που παρατίκενται ςτο βιβλίο (κεφάλαια 2-4), χωρίσ προθγουμζνθ ρθτι (ζγγραφθ) άδεια τοφ ςυγγραφζα ([email protected]).4

5

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΕΝΤ΢Ο ΕΚΡΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΞΥΝΗΣ -Malala Yousafzai6

Αθιερώμεηαιμε θασμαζμό και εσγμφμοζύμηζηημ Malala Yousafzai *και ζηομ παηέρα ηης,Καθηγηηή Ziauddin Yousafzai, *δύο ηρφχκές μορθέςποσ ζσμέγραυαμ μια τρσζή ζελίδαζηημ παγκόζμια ιζηορίαηής εκπαίδεσζης.* Η Malala Yousafzai (‫ )ی و س فزۍ ملال ه‬γεννικθκε ςτισ 12 Ιουλίου 1997 ςτο Ρακιςτάν, ςτθν Κοιλάδα Σουάτ. Σε θλικία 17 ετϊν ανεκθρφχκθ επίτιμθ διδάκτωρ τοφ Ρανεπιςτθ- μίου University of King's College ςτον Καναδά (Μάϊοσ 2014) και τον ίδιο χρόνο τισ απονεμικθκε το Νόμπελ Ειρήνησ 2014. Ο πατζρασ τθσ, Ziauddin Yousafzai είναι κακθγθτισ και ιδιοκτιτθσ ςχολείων (Khushal Public School) ςτθν Κοιλάδα Σουάτ. Και οι δφο φψωςαν από κοινοφ το ανάςτθμά τουσ κατά τισ ζνοπλθσ βίασ τοφ ςκοταδιςμοφ, αγωνιηόμενοι υπζρ τοφ δικαιϊματοσ πρόςβαςθσ ςτθν εκπαίδευςθ όλων των νζων ανκρϊπων χωρίσ διακρίςεισ (φφλου κλπ). Η Malala επζηθςε από απόπειρα δολοφονίασ ςτο Ρακιςτάν —πυροβολικθκε ςτο κεφάλι, ςε θλικία 15 ετϊν το 2012— και ςιμερα αποτελεί το πλζον επιφανζσ μζλοσ τισ διεκνοφσ εκπαίδευςθσ. 7

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΕΝΤ΢Ο ΕΚΡΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΞΥΝΗΣ Φωτογραφίεσ (άνω και κάτω): Τελετι απονομισ πτυχίων ςτθ ΢ωςία.8

προοίμιοΤο άνοιγμα των συνόρων στην Εκπαίδευση είναι θέμα εθνικής σημασίας,όπως προσδιορίσθηκε διορατικά, από το 1995, στο συνέδριο που διεξήχθητότε στους Δελφούς με θέμα «Ελλάδα, Διεθνές Πνευματικό Κέντρο».(Παράρτημα 1),* το οποίο ανέδειξε τις τεράστιες δυνατότητες για να καταστείη Ελλάδα Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης και κατά συνακολουθία σύγχρονηΜητρόπολη των Ανθρωπιστικών Σπουδών [Παράρτημα 1 (Π.1.4)]. Η προαγωγή τής σύγχρονης Ελλάδος σε Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης θασυντελέσει στην οικονομική ανάκαμψη και στην περιφερειακή ανάπτυξητής χώρας, με εισροή φοιτητικού συναλλάγματος μέχρι $3,3 δις ετησίως απόαλλοδαπούς φοιτητές στα ΤΕΙ περιφέρειας, στα κολλέγια κ.τ.λ. (Κεφ. 1.4 - 5).Επί πλέον θα συμβάλει στην αναβάθμιση τού διεθνούς κύρους τής χώρας ωςΠολιτισμικής Υπερδύναμης, αφού οι αλλοδαποί απόφοιτοι ελληνικώνΤ.Ε.Ι., κολλεγίων και Α.Ε.Ι. γίνονται «πρεσβευτές καλής θέλησης» τής χώραςόπου έζησαν τα φοιτητικά τους χρόνια —πολλοί εξ αυτών ανελισσόμενοι σεηγετικές θέσεις στον επιχειρηματικό ή πολιτικό στίβο τής πατρίδας τους— καισυντελούν στη διεύρυνση των πολιτικοοικονομικών διεθνών σχέσεων τήςΕλλάδος, στην αύξηση των συναλλαγματοφόρων εμπορικών συναλλαγώντης και στην πολιτισμική προβολή της στο εξωτερικό [Παράρτημα 1 (Π.1.2.)]. Επί πλέον, η εξωστρεφής εκπαιδευτική παλιγγενεσία τής σύγχρονηςΕλλάδος θα ενισχύσει πολιτισμικώς την πάσχουσα Ανθρωπότητα βάσει ακα-ταλύτων αξιακών προτύπων τής κλασικής εποχής [Παράρτημα 1 (Π.1.12)].Επομένως, η εκπαιδευτική εξωστρέφεια αποτελεί δικαίωμα και υποχρέωσητής Ελλάδος (Παράρτημα 2, σελ. 241), ως κοιτίδος τού Δυτικού Πολιτισμού,ως χώρας όπου ομιλείται και μελετάται η διαχρονική Ελληνική, ηπρωτογενής γλώσσα των κλασικών πηγών, και ως Ορθόδοξης χώρας μεοικουμενική διάσταση [Παράρτημα 1 (Π.1.2-3 και Π.1.13)]. * Το Ραράρτθμα 1 ςυμπεριλαμβάνει αποςπάςματα από 12 ειςθγιςεισ (Π.1.1 - Π.1.12) ςτο ςυνζδριο «Ελλάδα, Διεθνζσ Πνευματικό Κζντρο» ςτουσ Δελφοφσ το 1995. 9

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΕΝΤ΢Ο ΕΚΡΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΞΥΝΗΣ περιεχόμενα 9. προοίμιο 13. . 17. 18. πρόλογοσ 19. 24. 1. Ειςαγωγή 30. 1.1. Κοςμογονία ςτθ διεκνι εκπαίδευςθ 38. 1.2. Ανακόλουκθ αδράνεια τισ Ελλάδοσ 42. 1.3. Ρλεονεκτιματα τισ Ελλάδοσ για ςπουδζσ αλλοδαπϊν 1.4. Γενικά οφζλθ τισ Ελλάδοσ από ςπουδζσ αλλοδαπϊν 47. 1.5. Οικονομικά οφζλθ τισ Ελλάδοσ από ςπουδζσ αλλοδαπϊν 49. 1.6. Εξωςτρεφισ εκπαιδευτικι πολιτικι 53. 57. 2. Παγκόςμια Δυναμική τήσ Διεθνοφσ Εκπαίδευςησ 62. 2.1. ΢υκμόσ αυξιςεωσ τοφ ςυνόλου των διεκνϊν φοιτθτϊν 68. 2.2. Χϊρεσ προζλευςθσ διεκνϊν φοιτθτϊν 77. 2.3. Χϊρεσ προοριςμοφ διεκνϊν φοιτθτϊν 82. 2.4. Κακαρζσ ανκρωποροζσ διεκνϊν φοιτθτϊν 2.5. Ηπειρωτικά μερίδια τισ διεκνοφσ εκπαίδευςθσ 83. 2.6. Βορειοατλαντικό επίκεντρο τισ διεκνοφσ εκπαίδευςθσ 85. 2.7. Σφνολο διεκνϊν ςπουδαςτϊν, 2018 -2030 88. 95. 3. Βζλτιςτη Πολιτική Εκπαιδευτικήσ Εξωςτρζφειασ 113. 3.1. Το εκπαιδευτικό φαινόμενο τισ Αυςτραλίασ 118. 3.2. Δείκτεσ εκνικισ εκπαιδευτικισ εξωςτρζφειασ 120. 3.3. Δθμογραφικοί περιοριςμοί 123. 3.4. Η αναλογία x-ratio 136. 3.5. Ρεριφερειακι εκπαιδευτικι εξωςτρζφειασ 3.6. Μζτρο εκπαιδευτικισ εξωςτρζφειασ 141. 3.7. Στοχοκεςία εξωςτρεφοφσ εκπαιδευτικισ πολιτικισ 142. 3.8. Το Ολλανδικό πρότυπο εκπαιδευτικισ εξωςτρζφειασ 146. 158. 4. Εφηρμοςμζνη Μικροοικονομική Θεωρία Διεθνοφσ Εκπαίδευςησ 164. 4.1. Διεκνισ εκπαίδευςθ και Ραγκόςμιο ΑΕΡ 170. 4.2. Διεκνισ εκπαίδευςθ και εκνικό ΑΕΡ 184. 4.3. Αντικυκλικότθτα τισ διεκνοφσ εκπαίδευςθσ 4.4. Δυναμικζσ κανονικότθτεσ (dynamic patterns) 187. 4.5. Στατιςτικζσ προβολζσ και προβλζψεισ 4.6. Η ςυνάρτθςθ τισ διεκνοφσ εκπαίδευςθσ 193. 5. Αρχεία ςτατιςτικήσ τεκμηρίωςησ 6. Εκπαιδευτική Παλιγγενεςία (αντί επιλόγου)10

παραρτήματαΠαράρτημα 1: Συνζδριο Δελφϊν, 1995: 203. «Ελλάδα, Διεκνζσ Ρνευματικό Κζντρο» .Ρ.1.1. Ποιον ελληνικό πολιτιςμό; – Κακθγθτισ Ακανάςιοσ Κουρεμζνοσ (Πανεπιςτιμιο Πειραιά) 205.\ Ο ςτρατηγικόσ ρόλοσ τοφ Απόδημου Ελληνιςμοφ – Γρθγόρθσ Νιώτθσ (τ. Υφυπουργόσ Εξωτερικών) 206.. .Ρ.1.2. Διαχρονική θεϊρηςη τοφ Ελληνιςμοφ. – Ακαδθμαϊκόσ Ε. Μουτςόπουλοσ 208.Ρ.1.3. Πρωτογενζσ κλαςικό αξιοκρατικό αντζρειςμα. – Βφρων Πολφδωρασ (τ. Υφυπουργόσ Παιδείασ, Εξωτερικών) 211.Ρ.1.4. Νεοελληνικόσ πανεπιςτημιακόσ γενιτςαριςμόσ .. – Κακθγθτισ Κωνςταντίνοσ ΖουράρισΡ.1.5. Τα ψευδοδικαιϊματα τοφ ανθρϊπου 214.. – Κακθγθτισ Κυριάκοσ Πουλαντηάσ (Πανεπιςτιμιο Ρώμθσ)Ρ.1.6. Νεοελληνική τυραννική αμάθεια 216.. – Δθμοςιογράφοσ Κυριάκοσ Διακογιάννθσ .Ρ.1.7. Ελληνική ανάγνωςη των κλαςικϊν πηγϊν. – Κακθγθτισ Λάμπροσ ΢ιάςοσ (Πανεπιςτιμιο Θεςςαλονίκθσ) 219.Ρ.1.8.. Εςφαλμζνη τεχνητή μίμηςη τήσ λαϊκήσ γλϊςςασ 220.Ρ.1.9. – Κακθγιτρια Ελζνθ ΢ελλά-Μάηθ (Ιόνιο Πανεπιςτιμιο) ...Ρ.1.10. Εθνική ςυναίνεςη, όχι εκπαιδευτικόσ λαϊκιςμόσ 222.. – Κακθγιτρια Μερόπθ ΢πυροποφλου (Πανεπιςτιμιο Ακθνών)Ρ.1.11. 224.. H ελληνική ταυτότητα .Ρ.1.12. – ΢υγγραφζασ Θεόδωροσ Ζιάκασ. 226.Ρ.1.13. Λόγου πόλισ. – Κακθγθτισ Γεώργιοσ Παφλοσ (Πανεπιςτιμιο Θράκθσ) 229. . Προβολή αιωνίων και ακαταλφτων αξιϊν – Οικουμενικόσ Πατριάρχθσ Βαρκολομαίοσ 237.Παράρτημα 2: Περί τοφ ςυγγραφζωσ . ΢υνεδριακι ομιλία (απόςπαςμα) Καθηγητοφ Σ. Ξυνή 239. Ο ΢υγγραφζασ-Κακθγθτισ ΢οφοκλισ ΞυνισΡ.2.1. Εξωςτρεφι ακαδθμαϊκά πρότυπα .Ρ.2.2. Εκδθλϊςεισ εκπαιδευτικισ εξωςτρζφειασΡ.2.3. Ρολιτικζσ παρεμβάςεισ 240.Ρ.2.4. Ακαδθμαϊκι αξιοκρατία 241.Ρ.2.5. Ακαδθμαϊκι ελευκερία 243.Ρ.2.6. Διαςφνδεςθ τισ εκπαίδευςθσ με τθν αγορά εργαςίασ 245.Ρ.2.7. Εκπαιδευτικόσ βραχίονασ τισ τουριςτικισ βιομθχανίασ 248. ΢υνεδριακι ομιλία (απόςπαςμα) Ε. Γιαννόπουλου 248. 249. . 250. 252. ευρετήρια και γλωςςικοί κανόνεσ 255. ςτατιςτικό ευρετιριο (πίνακεσ, γραφιματα, εξιςϊςεισ) . γλϊςςα τοφ κειμζνου περί άρκρων (μονογραφία ομ. Κακθγθτοφ Γ. Μπαμπινιώτθ) 257. μεταςυνεδριακό ευρετιριο (ςυνεδριακζσ ειςθγιςεισ κ.τ.λ.) . 257. 258. 260. 263. 11

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢ ΑΝΩ: Διεκνείσ φοιτθτζσ ςτθ Ρωςία. ΚΑΤΩ: Διεκνείσ φοιτθτζσ ςτισ Η.Π.Α.12

ΠΡΟΛΟΓΟ΢ πρόλογοςΣτο βιβλίο αυτό αποτυπώνεται με ιδιαίτερο τρόπο και έκταση το εκπαιδευτικόμου όραμα από το 1977, τότε που ίδρυσα το Mediterranean College, για ναγίνει η Ελλάδα Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης, για να καταφθάνουν σεαυτήν την ιστορική χώρα, την κοιτίδα τού Δυτικού Πολιτισμού, χιλιάδες νέοικαι νέες από όλον τον Κόσμο για να σπουδάσουν στον ιδιωτικό και τονδημόσιο τομέα μεταλυκειακής και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με τηναριθμητική αναλογία που αντιστοιχεί σε κάθε τομέα.Έβλεπα ξεκάθαρα και με στατιστικά στοιχεία την καλπάζουσα πορεία τήςδιεθνούς εκπαίδευσης * σε παγκόσμιο επίπεδο. Έβλεπα και τη συντεταγμένηστρατηγική των Μεγάλων Δυνάμεων να «αλώνουν» τις μικρές χώρες, όχι πλέονμε πολεμικά μέσα, αλλά μέσω τής εκπαίδευσης, στο πλαίσιο αυτού που στηδιεθνή βιβλιογραφία ονοματοδοτείται ως «πολιτισμικός ιμπεριαλισμός»(cultural imperialism). Απεναντίας, όσον αφορά στη διεθνή εκπαίδευση, τοόραμά μου ήταν και είναι μια Ελλάδα που θα πρωταγωνιστεί, όχι πλέον ως«αλωνόμενη» (από μεγάλες χώρες), ούτε όμως και ως «αλωτήρας» (άλλωνχωρών), αλλά μία Ελλάδα πολιτισμικώς αυτόφωτη, που θα κάνει αυτόπου έκανε πάντα, εδώ και χιλιάδες χρόνια, δηλαδή να ρίχνει απολλώνειαακτίδα πολιτισμικού φωτός, χαρμόσυνη “ἀκτὶδα ἀελίου” μέσα σε σκοτάδιακοινωνικών αδιεξόδων, γεωπολιτικών συγκρούσεων και ενίοτε ανθρωπιστικώνκαταστροφών, όπως απεικόνισε στην αιωνιότητα με ποιητικό λόγο ένας εκ τωνΜεγάλων Τραγικών (Σοφοκλέους Αντιγόνη: 100).Προς τούτο, η Ελλάδα έχει όλες τις προϋποθέσεις, ιστορικές, πολιτιστικές,και γεωπολιτικές, όπως επίσης και τις εκπαιδευτικές δομές και το ανθρώπινοδυναμικό, για μια πορεία με θεαματικά αποτελέσματα, που συνάδουν με τηνεξωστρέφεια τού κοσμογονικού πολιτισμού μας και με τα ακατάλυτα ηθικά του* ΢φμφωνα με τθν ακαδθμαϊκι ορολογία, ο όροσ διεθνής εκπαίδευση (international education) επιςθμαίνει τθν εκπαίδευςθ ςπουδαςτών μιασ χώρασ από το εκπαιδευτικό ςφςτθμα μιασ άλλθσ χώρασ, ςυνικωσ διά τισ αποδθμίασ τουσ ςτο εξωτερικό, από τθ χώρα προελεφςεώσ τουσ (country of origin) ςτθν χώρα προοριςμοφ τουσ (host country) για ςπουδζσ, οπότε προςδιο- ρίηονται ωσ (cross-border) internationalstudents, ιτοι (διαςυνοριακοί) διεθνείς φοιτητζς. 13

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢ προτάγματα, για ενίσχυση τής πολιτισμικής ακτινοβολίας τής χώρας μας ανά την Οικουμένη, για την περαιτέρω ανάπτυξη τού Τουρισμού μας και την ανάδειξη των ιστορικών μνημείων τής χώρας, για τη δημιουργία όλο και περισσοτέρων ειλικρινών φίλων τής Ελλάδος στα πέρατα τού Κόσμου, και για διεύρυνση των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων τής χώρας με το εξωτερικό —που μεταξύ άλλων μπορούν να επιφέρουν τεράστια οικονομικά οφέλη από το «φοιτητικό συνάλλαγμα», το οποίο ιδιαίτερα αυτήν την εποχή έχει σημαντική αξία για την έξοδο τής εθνικής οικονομίας από την παρατεταμένη, οδυνηρή και σχεδόν εξωπραγματική υφεσιακή περιδίνησή της επί 7ετία (2010-2016). Προς αυτήν την κατεύθυνση, από το 1977 έχουν γίνει πολλές προσπάθειες και προσωπικά από εμένα και τούς συνεργάτες μου, με άρθρα, υπομνήματα, παρουσιάσεις, ημερίδες, συμμετοχή σε ταξίδια εθνικών αποστολών στην Κίνα, Ουκρανία, Ντουμπάι κ.τ.λ., με αποκορύφωμα το μεγάλο (τριήμερο) συνέδριο στους Δελφούς το 1995, με θέμα «Ελλάδα, Διεθνές Πνευματικό Κέντρο» και με ένα σημαντικό επακόλουθο βήμα, τη δημοσίευση τού πρώτου νόμου για την είσοδο αλλοδαπών φοιτητών στην Ελλάδα με μια ιστορική συναπόφαση 14 υπουργών τής Ελληνικής Κυβέρνησης, όπως των τότε υπουργών Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού, Εξωτερικών, Εθνικής Άμυνας, Δημόσιας Τάξης, Δικαιοσύνης, Εθνικής Οικονομίας, Ανάπτυξης, Εμπορικής Ναυτιλίας, Γεωργίας, Εργασίας κ.τ.λ. (ν. 2910/2001). Όμως ο συνδυασμός των αναγκαίων δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένων των προσωπικοτήτων που ήδη στήριξαν εξ αρχής την ιδέα, ουδέποτε οδηγήθηκε προς τη σωστή (αποτελεσματική) κατεύθυνση, ώστε το ζήτημα να αναδειχθεί ως αυτό που είναι, ήτοι θέμα εθνικής σημασίας, και επομένως να τύχει εθνικής προτεραιότητας. Δυστυχώς και στην προκειμένη περίπτωση υπερίσχυσαν οι ίδιες κακοδαιμονίες τής ελλαδικής εσωστρέφειας και αναξιοκρατίας, οι οποίες προέβαλαν προσκόμματα στην προώθηση και πολλών άλλων σημαντικών εθνικών θεμάτων, όπως των σχετιζόμενων με τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη τής χώρας και την ουσιαστική πολιτισμική εξέλιξη τού λαού της —που και τα δύο συναποτελούν το Μέγα Ζητούμενο κάθε χώρας για την αποτελεσματική διασύνδεσή της, ως χώρας προορισμού, με την παγκόσμια (υπερεθνική) κοινότητα τής διεθνούς εκπαίδευσης.14

ΠΡΟΛΟΓΟ΢Ως διέξοδος από τη στασιμότητα στην οποία έχει εγκλωβισθεί το εσωστρεφέςκαι εν πολλοίς ετεροπροσδιοριζόμενο εκπαιδευτικό σύστημα τής χώρας μας,ο κύριος όγκος τού παρόντος βιβλίου περιλαμβάνει επίσημα διεθνή στοιχεία,από τα οποία φαίνεται καθαρά, πεντακάθαρα, η ραγδαία ανάπτυξη τήςδιεθνούς εκπαίδευσης κατά τις τελευταίες δεκαετίες και οι διασυνοριακέςμετακινήσεις εκατομμυρίων φοιτητών κάθε χρόνο για να σπουδάσουν σεάλλες χώρες ή και σε άλλες ηπείρους. Επίσης στο βιβλίο αναλύονται οιπροϋποθέσεις που έχει η χώρα μας για να αναδειχθεί σε χώρα υποδοχήςαλλοδαπών φοιτητών και στον Ιδιωτικό και στον Δημόσιο τομέα, και ιδιαίτεραστα περιφερειακά ΤΕΙ, τα οποία μπορούν και πρέπει να έχουν τεράστιαανάπτυξη προς όφελος τής ελληνικής επαρχίας και κατά συνακολουθία τήςελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.Το οραματικό και ταυτόχρονα πραγματιστικό πλαίσιο προς αυτόν τον σκοπότο προσδιορίζουν από κοινού και συνδυαστικά οι εμπεριστατωμένεςεισηγήσεις διαπρεπών ακαδημαϊκών, πανεπιστημιακών, πολιτικών καισυγγραφέων στο ως άνω Συνέδριο, επιλεγέντα αποσπάσματα από τις οποίεςσυμπεριλαμβάνονται στο Παράρτημα 1, ενώ ένα απόσπασμα από τη δικήμου εισήγηση περιλαμβάνεται στο Παράρτημα 2.Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, ευελπιστώ ότι το παρόν βιβλίο θα αποτελέσει τονκύριο και αποτελεσματικό μοχλό για να αναβαθμισθεί επιτέλους η χώρα μαςσε Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης, δεδομένου ότι, ως διαλάμπον λίκνο τούΔυτικού Πολιτισμού, ως εθνικός κληρονόμος τού κλασικού πολιτισμού, καιως διαχρονικό προπύργιο τής Ελληνορθοδοξίας και τού Ανθρωπισμού, ηΕλλάδα σήμερα δικαιούται και υποχρεούται να διαδραματίσει σημαντικόρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο, αξιοποιώντας τον τεράστιο πολιτισμικό πλούτοπου εδώ και δεκάδες αιώνες έχουμε κληρονομήσει από τις μεγάλες μορφέςπου γέννησε η πολυθρύλητη ελληνική γη.Αθήνα, 18 Μαΐου 2016.Σοφοκλής ΞυνήςΚαθηγητής Μηχανικής και Φυσικής. 15

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢ Αρχαίοι Δελφοί (αναπαράςταςθ)16

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙ΢ΑΓΩΓΗ Περιεχόμενα Kεφαλαίου 11.1. Κοσμογονία στη διεθνή εκπαίδευση 181.2. Ανακόλουθη αδράνεια τής Ελλάδος 191.3. Πλεονεκτήματα τής Ελλάδος για σπουδές αλλοδαπών 241.4. Γενικά οφέλη τής Ελλάδος από σπουδές αλλοδαπών 301.5. Οικονομικά οφέλη τής Ελλάδος από σπουδές αλλοδαπών 381.6. Εξωστρεφής εκπαιδευτική πολιτική 42Η Ελλάδα έχει τεράστιες δυνατότητες να αναπτύξει ένα εξωστρεφές σύστημαμεταλυκειακής και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που θα είναι ελκυστικό σεδιεθνείς φοιτητές, αλλογενείς και ομογενείς όπου γης, ώστε η χώρα νααναδειχθεί σε Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης [Παράρτημα 1, (Π.1.4)],*.θα συμβάλει σημαντικά στη βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη τής Ελλάδος —ειδικά μάλιστα μετά τη λαίλαπα τού δυσφημιστικού διασυρμού τού ελλη-νικού λαού σε παγκόσμιο επίπεδο από το 2010— και στην αναβάθμιση τούδιεθνούς κύρους τής χώρας. * Σο Παράρτθμα 1 ςυμπεριλαμβάνει αποςπάςματα από 12 ειςθγιςεισ (Π.1.1 - Π.1.12) ςτο ςυνζδριο «Ελλάδα, Διεκνζσ Πνευματικό Κζντρο» ςτουσ Δελφοφσ το 1995. 17

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢ Σο άνοιγμα των συνόρων στην Εκπαίδευση, ως θέμα εθνικής σημασίας,έχει τεθεί από τον Εκπαιδευτικό Όμιλο Ξυνή από το 1992 (Παράρτημα 2) καιαποτέλεσε μία από τις βασικές προτάσεις στο διεπιστημονικό συνέδριο μεθέμα «Ελλάδα, Διεθνές Πνευματικό Κέντρο», που διοργανώθηκε από τονΌμιλο Ξυνή στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο των Δελφών στις 14-16Οκτωβρίου 1995 (Παράρτημα 1). ΢τη συνέχεια, ο Όμιλος εξέδωσε τον200σέλιδο τόμο πρακτικών τού συνεδρίου (1996) και υπέβαλε προς τηνΕλληνική Πολιτεία ένα συναφές μετασυνεδριακό υπόμνημα με τίτλο«Σο Άνοιγμα των ΢υνόρων στην Εκπαίδευση», όπου συγκεφαλαιώνονταιαφενός τα διεθνή συγκριτικά πλεονεκτήματα τής Ελλάδος στην παγκόσμιααγορά τής διεθνούς εκπαίδευσης (Κεφ. 1.3) και αφετέρου τα μεγάλα οφέληπου η Ελλάδα μπορεί να αντλήσει από τη διεθνή εκπαίδευση (Κεφ. 1.4). Είναι αξιοσημείωτο ότι η παγκόσμια αγορά τής διεθνούς εκπαίδευσης(Κεφ. 1.1) έχει τη δική της αυτόνομη (υπερεθνική) δυναμική, δηλαδή ούτεελέγχεται ούτε συντονίζεται από οποιαδήποτε μεμονωμένη εθνική κυβέρνησηή διεθνή οργανισμό (Κεφ. 4.4). Κατά συνέπεια, εάν μία χώρα, όπως ηΕλλάδα, μπορεί και θέλει να διεισδύσει στην ταχύτατα διευρυνομένη αγοράαλλοδαπών φοιτητών, όπως έχουν ήδη επιτύχει πολλές ανεπτυγμένες χώρες(Η.Π.Α., Καναδάς, Βρετανία, Αυστραλία, Ολλανδία κ.τ.λ.), πρέπει να επιδείξειευελιξία και εξωστρεφή προσαρμοστικότητα όσον αφορά στους «κανόνες»αυτής τής παγκόσμιας αγοράς, όπως συνοψίζεται παρακάτω (Κεφ. 1.5). 1.1. Κοσμογονία στη διεθνή εκπαίδευση ΢τη διεθνή εκπαίδευση συνετελέσθη πραγματική κοσμογονία στη μεταπολε- μική εποχή και ειδικά κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες: ΢ε παγκόσμιο επίπεδο, οι ξένοι φοιτητές, από 100 χιλιάδες που ήσαν το 1950, ανήλθαν σε 1,9 εκατομμύρια στη δεκαετία τού 1990, σε 3,4 εκατομμύρια στη δεκαετία τού 2000 (Κεφ. 2.1), σε 4,5 εκατομμύρια στα μέσα τής δεκαετίας τού 2010, αναμένεται δε να ξεπεράσουν τα 5 εκατομμύρια το 2018 και προβλέπεται να ανέλθουν σε 10 εκατομμύρια το 2030 (Κεφ. 2.7).18

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙ΢ΑΓΩΓΗ Η δραστική ή και εκρηκτική αύξηση τού συνόλου των διεθνών φοιτητώνσε παγκόσμιο επίπεδο —ήτοι ο πενηνταπλασιασμός τους το 1950-2018 και οενδεχόμενος εκατονταπλασιασμός τους το 1950-2030— ανέδειξε αυτήν τηνυπερεθνική αγορά σε υπολογίσιμο κλάδο τής Παγκόσμιας Οικονομίας, μεκύκλο εργασιών που ξεπέρασε τα $100 δις το 2013 και προβλέπεται ναπροσεγγίσει τα $300 δις το 2030. Ειδικά δε σε τουριστικές χώρες με ανοικτήκαι αξιοκρατικώς αποδοτική τριτοβάθμια εκπαίδευση (όπως Η.Π.Α.,Βρετανία, Ολλανδία, Αυστραλία κ.τ.λ.) το τριτοβάθμιο εκπαιδευτικό τουςσύστημα αναδείχθηκε σε κομβικό μοχλό περιφερειακής ανάπτυξης και σεεκπαιδευτικό βραχίονα τής τουριστικής τους βιομηχανίας (Κεφ. 3.1). Πέραν όμως από τη σημαντική οικονομική δυναμική της, η διεθνήςεκπαίδευση ενέχει μία σημαντική γεωπολιτική διάσταση: Οι σημερινοίδιεθνείς φοιτητές είναι οι αυριανοί «πρεσβευτές καλής θέλησης» (alumni)αφενός τού ξένου Πανεπιστημίου απ’ όπου αποφοίτησαν, ως ακαδημαϊκήςτους «μητέρας» (alma mater), και αφετέρου τής χώρας των σπουδών τουςγενικότερα (Παράρτημα 1 (Π.1.5)]. Επί πλέον, οι σημερινοί διεθνείς φοιτητέςείναι, κατά σημανικό ποσοστό, οι αυριανοί ηγέτες είτε στον χώρο τωνεπιχειρήσεων, ειδικά μάλιστα εξωστρεφών επιχειρήσεων, είτε στο πολιτικόσύστημα τής πατρίδας τους [Κεφ. 1.4 (6)]. 1.2. Ανακόλουθη αδράνεια τής ΕλλάδοςΈναντι αυτών των καταιγιστικών εξελίξεων στη διεθνή εκπαίδευση, τοεκπαιδευτικό σύστημα τής Ελλάδος έχει επιδείξει εσωστρέφεια που ενίοτεείναι εξωπραγματική: ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΑ ΢ΤΝΟΡΑ. Η χώρα τής ελευθερίας και τής δημοκρατίας, η χώρα που έδωσε τα φώτα τού πολιτισμού στην Οικουμένη, κρατάει κλειστά τα σύνορα στην εκπαίδευση και παραμένει εν πολλοίς απροσπέλαστη για εκατομμύρια νέους απ’ όλον τον Κόσμο που επιλέγουν, αντί στην πατρίδα τους, να σπουδάσουν στο 19

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢ Ζκκεμα Α΄ εξωτερικό: Οι αλλοδαποί φοιτητές στην Ελλάδα συναριθμούνται σε μόλις 1% επί τού συνόλου των εγγεγραμμένων φοιτητών της, αλλά και οι πλείστοι εξ αυτών φοιτούν δωρεάν σε δημόσια ΑΕΙ είτε ως υπότροφοι είτε ως πολίτες τής Ε.Ε. (Κεφ. 3.7, Τποσημ. 32). ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ «ΕΛΛΕΙΜΜΑ». Η Ελλάδα είναι σχεδόν η μόνη χώρα τής Ευρώπης που «εξάγει» ανεξέλεκτα κάθε χρόνο δεκάδες χιλιάδες ελληνόπουλα για σπουδές στο εξωτερικό, ακόμη και σε κράτη με αμφίβολη ποιότητα εκπαίδευσης (Κεφ. 2.2), ενώ η ίδια δεν έχει20

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙ΢ΑΓΩΓΗ Ζκκεμα Β΄ 21

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢ ούτε συγκεκριμένο (ποσοτικό) στόχο ούτε ολοκληρωμένη στρατηγική «εισαγωγής» διεθνών φοιτητών (Κεφ. 3.7). ΥΟΙΣΗΣΙΚΑ ΔΙΔΑΚΣΡΑ. Η Δημόσια ανώτερη και ανώτατη Εκπαί- δευση δεν έχει εξοικειωθεί επαρκώς με την «εξωστρεφή φιλοσοφία» τής μαζικής προσέλκυσης αλλοδαπών φοιτητών από όλον τον Κόσμο, οι οποίοι θα πληρώνουν δίδακτρα, σύμφωνα με τα επιτυχημένα πρότυπα πολλών ανεπτυγμένων χωρών, όπως π.χ. Η.Π.Α., Βρετανία, Ολλανδία, Αυστραλία κ.τ.λ. Ο περιορισμένος αριθμός διεθνών φοι- τητών (cross-boder international students) που είναι εγγεγραμμένοι σε ελληνικά δημόσια Α.Ε.Ι., σπουδάζουν είτε με υποτροφίες είτε στο πλαίσιο διμερών ή πολυμερών διακρατικών συμφωνιών. ΝΟΜΟΘΕΣΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙ΢ΜΟΙ. Βάσει τής κειμένης νομοθεσίας, η Ελληνική Πολιτεία επιβάλλει στα ελληνικά δημόσια Α.Ε.Ι. να περιο- ρίζουν τον αριθμό των ξένων φοιτητών τους (μη συμπεριλαμβανομένων Κυπρίων φοιτητών ή αλλοδαπών αποφοίτων τής ελληνικής Μέσης Εκπαίδευσης) σε ποσοστό μόλις 1% των εγγεγραμμένων φοιτητών τους (Έκθεμα Α΄), ή και λιγότερο (0,5%), όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη είναι 5,6% κατά μέσο όρο, στη Γαλλία 11,8% και στη Βρετανία 17,4% (Κεφ. 3.2). ΠΟΛΙΣΙΚΕ΢ ΠΑΛΙΝΩΔΙΕ΢. Παρότι το ζήτημα τής έκδοσης αδείας εισόδου και παραμονής διεθνών φοιτητών για σπουδές στην Ελλάδα ρυθμίσθηκε νομοθετικά από το 2001 (Έκθεμα Β΄ ), με τον νόμο 2910/2001 (αρ. ΥΕΚ 91, 2/5/2001, περί «εισόδου και παραμονής αλλοδαπών για λόγους σπουδών»), εντούτοις ο νόμος δεν εφαρμόζεται, ή εφαρμόζεται με πλείστα όσα γραφειοκρατικά προσκόμματα, για διάφορους λόγους κατά καιρούς: Άλλοτε με επιφαινόμενο σκοπό να αποτραπεί η παράνομη εργασία οικονομικών μεταναστών στην Ελλά- δα, που ενδεχομένως εισέλθουν νομοτύπως στη χώρα ως προσχημα- τικοί φοιτητές («ψευδοφοιτητές»), άλλοτε δε κατ’ επίκλιση περιορι-22

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙ΢ΑΓΩΓΗσμών τής συνθήκης ΢ένγκεν, προκειμένου δηλαδή να αποτραπεί ηείσοδος οικονομικών μεταναστών με φοιτητική visa στη ζώνη ΢ένγκεν,οι οποίοι διά τής Ελλάδος θα μεταβούν στη συνέχεια σε άλλες χώρεςτής Ε.Ε. για παράνομη εργασία. Ήτοι, είναι οι ίδιοι «λόγοι» για τούςοποίους η ελληνική τουριστική βιομηχανία απώλεσε ένα μεγάλο ποσό(τουλάχιστον $9 δις στη δεκαετία τού 2000),1 εξ αιτίας παρομοίωνπροσκομμάτων που επεβλήθησαν στη διαδικασία έκδοσης τουριστι-κής βίζας σε Ρώσους και Ουκρανούς για διακοπές στην Ελλάδα. Λόγω εν πολλοίς αυτών των διαδικαστικών περιορισμών, ηΕλλάδα δεν αποτελεί ελκυστικό προορισμό στην παγκόσμια αγορά τήςδιεθνούς εκπαίδευσης. Ενδεικτικά, από 568.578 διεθνείς φοιτητέςαπό την Κίνα το 2010 σε παγκόσμιο επίπεδο, ενεγράφησαν σεΠανεπιστήμια τής Ιταλίας 4.712 Κινέζοι φοιτητές, σε Πανεπιστήμιατής Σουρκίας 200 Κινέζοι φοιτητές, σε δε Α.Ε.Ι. τής Ελλάδος ένας (1)Κινέζος φοιτητής (στοιχεία UNESCO/ΟΟ΢Α).΢την περίπτωση μάλιστα των διεθνών φοιτητών, η εσωστρεφής πολιτική τήςΕλλάδος είναι ακόμη περισσότερο ανακόλουθη, δεδομένου ότι είναι σχετικά1 Από το 2010, ωσ κετικι ςυνζπεια τισ οικονομικισ κρίςεωσ, το Ελλθνικό Κράτοσ χαλάρωςε επί τζλουσ τοφσ τεχνθτοφσ περιοριςμοφσ (υπερβολικζσ ι και προςβλθτικζσ για τον αιτοφντα γραφειοκρατικζσ διατυπώςεισ) ςτθν ζκδοςθ αδειών ειςόδου ςτθ χώρα ςε Ρώςουσ τουρίςτεσ, με αποτζλεςμα τθ δραςτικι αφξθςθ (τριπλαςιαςμό) των Ρώςων τουριςτών ςτθν Ελλάδα, από 451.239 το 2010, ςε 874.787 το 2012, και ςε 1.352.901 το 2013. Ήδθ δε από το 2012 θ Ρωςία κατζςτθ θ τρίτθ χώρα ςε διανυκτερεφςεισ πολιτών τθσ ωσ τουριςτών ςτθν Ελλάδα (5.924.494 διανυκτερεφςεισ), που ςυγκριτικά υπολείποντο μόνον εκείνων τισ Γερμανίασ και Βρετανίασ (7.793.880 και 7.776.308 διανυκτερεφςεισ αντίςτοιχα). Εξ αντικειμενικών ςτοιχείων επομζνωσ ζχει καταδειχκεί ότι εκείνοι οι τεχνθτοί περιοριςμοί απζτρεπαν περί τοφσ 900.000 Ρώςουσ τουρίςτεσ τον χρόνο να επιςκεφκοφν τθν Ελλάδα, ιτοι απώλεια για τθν Ελλθνικι Οικονομία τουλάχιστον περί το $0,9 δισ ετθςίωσ —δεδομζνου ότι τα μέσα (κατα κεφαλι) ζςοδα ανά Ρώςο τουρίςτα υπερζβθςαν τα $1.000, ιτοι ιςαν ανώτερα από τα κατά κεφαλιν ζςοδα ανά διεκνι τουρίςτα ςτθν Ελλάδα ($838 το 2010 και $858 το 2012 αντίςτοιχα) — ιτοι, ςυςςωρευτικώσ, ςυνολικι συναλλαγματική απώλεια ςτθ 10ετία 2001-2010, ςε βάροσ τισ ελλθνικισ τουριςτικισ βιομθχανίασ και τισ Ελλθνικισ Οικονομίασ, υπερζβθ τα $9 δισ. 23

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢εύκολος ο αποτελεσματικός έλεγχος και περιορισμός τού όποιου φαινομένου«ψευδοφοιτητών», σύμφωνα με τα πρότυπα των πλέον επιτυχημένων χωρώνστη διεθνή εκπαίδευση (Η.Π.Α., Καναδάς, Αγγλία, Ολλανδία, Αυστραλία κ.τ.λ.),όπως αναλύεται παρακάτω (Κεφ. 1.6). Γενικά, είναι λογικά και οικονομικάανακόλουθο, η Ελληνική Πολιτεία να δείχνει σχετικά μεγάλη ανοχή υπέρεκατοντάδων χιλιάδων οικονομικών μεταναστών, που όντως εισήλθαν ήπαραμένουν παρανόμως στη χώρα, ενώ παράλληλα προβάλλει προσκόμματαστο άνοιγμα των συνόρων στην Εκπαίδευση, κατά λίγων δεκάδων χιλιάδωνδιεθνών φοιτητών, που ενδιαφέρονται για σπουδές στην Ελλάδα και που(α) εισέρχονται νομίμως στη χώρα προορισμού τους, (β) προκαταβάλλουνδίδακτρα και (γ) υπόκεινται σε τριπλό έλεγχο (από προξενικές αρχές στηνπατρίδα τους, από μεταναστευτικές αρχές στην χώρα προορισμού τους, καιαπό το Α.Ε.Ι. ή κολλέγιό τους). 1.3. Πλεονεκτήματα τής Ελλάδος για σπουδές αλλοδαπών Η Ελλάδα διαθέτει έναν μοναδικό συνδυασμό συγκριτικών πλεονεκτημάτων, τα οποία αποτελούν εν δυνάμει ισχυρούς παράγοντες έλξης για αλλογενείς φοιτητές από το εξωτερικό, όπως επίσης και για νέους τής Ελληνικής Ομογένειας, ήτοι (Έκθεμα Γ΄): (1) ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΚΟ ΠΟΛΙΣΕΤΜΑ. Έχει δημοκρατικό πολίτευμα, που διακρίνεται από μεγάλη σταθερότητα (ακόμα και σε ακραίες συνθήκες οικονομικής ύφεσης ή και υφεσιακής περιδίνησης). (2) ΥΙΛΟΞΕΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ. Έχει λαό που φημίζεται παγκοσμίως ως κατ’ εξοχήν φιλόξενος και φιλικός προς τούς ξένους, ανεξάρτητα από φυλή, χρώμα και θρησκεία, ήτοι ένας ιστορικός λαός με οικουμενική παράδοση και αντιρατσιστική νοοτροπία. (3) ΥΟΙΣΗΣΙΚΗ ΔΙΑΒΙΩ΢Η. Προσφέρει ασφαλή και χαμηλού κόστους διαβίωση.24

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙ΢ΑΓΩΓΗ ΢ΤΓΚΡΙΣΙΚΑ ΠΛΕΟΝΕΚΣΘΜΑΣΑ ΣΘ΢ ΕΛΛΑΔΟ΢ ΢ΣΘΝ ΠΑΓΚΟ΢ΜΙΑ ΑΓΟΡΑ ΣΘ΢ ΔΙΕΘΝΟΤ΢ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Θ΢1. Δθμοκρατικό πολίτευμα.2. Φιλόξενοσ λαόσ.3. Φοιτθτικι διαβίωςθ (αςφάλεια, χαμθλό κόςτοσ).4. Πολιτιςμικι Τπερδφναμθ (λίκνο τοφ Δυτικοφ Πολιτιςμοφ, Οικουμενικι Ορκοδοξία κ.τ.λ.).5. Μζλοσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ, ΟΟ΢Α και ΝΑΣΟ.6. Γεωγραφικι κζςθ (γεωγραφικό και πολιτιςμικό ςταυροδρόμι τριών θπείρων).7. Γεωφυςιολογία (φυςικζσ ομορφιζσ, μεςογειακό κλίμα).8. Κοςμοπολιτικό περιβάλλον (ξενογλωςςία πλθκυςμοφ, υποδομζσ αςτικών κζντρων κ.τ.λ.).9. Εκπαιδευτικζσ υποδομζσ (Πανεπιςτθμιουπόλεισ, κολλζγια, ΣΕΙ επαρχίασ).10. Εκπαιδευτικι τεχνογνωςία (δθμόςιο αγγλόγλωσο Διεκνζσ Πανεπιςτιμιο τισ Ελλάδοσ, ακαδθμαϊκι διαςφνδεςθ ιδιωτικών ελλθνικών κολλεγίων με ξζνα κρατικά πανεπιςτιμια, κ.τ.λ.).11. Επιςτθμονκό προςωπικό.12. Παγκόςμια φιμθ τισ Εμπορικισ Ναυτιλίασ και τισ Σουριςτικισ Βιομθχανίασ τισ Ελλάδοσ.13. Αρχαία μνθμεία.14. Διαχρονικό πολιτιςμικό αφιγθμα.15. Διαχρονικι Ελλθνικι γλώςςα. Ζκκεμα Γ΄ 25

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢ (4) ΠΟΛΙΣΙ΢ΜΙΚΗ ΤΠΕΡΔΤΝΑΜΗ. Απολαύει παγκοσμίου φήμης ως η ιστορική χώρα που είναι το λίκνο τού Δυτικού Πολιτισμού (και κατ' επέκταση τού σύγχρονου παγκοσμίου πολιτισμού) με την οικουμενική μάλιστα διάσταση που τής προσδίδουν ο Απόδημος Ελληνισμός και η Ορθοδοξία, που συναπαρτίζουν ένα τεράστιο πολιτιστικό ανθρω- ποδίκτυο παγκοσμίων διαστάσεων [Παράρτημα 1 (Π.1.2)]. (5) ΜΕΛΟ΢ ΕΕ, ΟΟ΢Α, ΝΑΣΟ. Ως μέλος τής Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα προσφέρει σε διεθνείς φοιτητές, κυρίως σε όσους προέρχονται από τρίτες χώρες (μη-μέλη τής Ε.Ε.), την ευκαιρία να γνωρίσουν βιωματικά τη φιλοσοφία, τις δομές, τούς μηχανισμούς και τις στρατηγικές τής Ένωσης σε όλα τα επίπεδα, οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό, κ.ο.κ. Επί πλέον, η Ελλάδα αποτελεί μέλος τού ΟΟ΢Α και τού ΝΑΣΟ, ήτοι είναι γεωστρατηγικά εντεταγμένη στον βορειοατλαντικό όμιλο (block) χωρών, που συναποτελούν τον μείζονα γεωπεριφερειακό πόλο έλξης διεθνών φοιτητών, με μερίδιο άνω τού 60% στην παγκόσμια αγορά τής διεθνούς εκπαίδευσης (Κεφ. 2.6). (6) ΓΕΩΓΡΑΥΙΚΗ ΘΕ΢Η. Έχει ιδανική γεωγραφική θέση, ήτοι εξέχουσα γεωπολιτική θέση στο γεωγραφικό και πολιτισμικό σταυροδρόμι τριών ηπείρων. Κατά συνέπεια ευρίσκεται σε μικρή (χρονική) από- σταση (40΄-120΄ με αεροπορική πτήση) από χώρες που παραδοσιακά «εξάγουν» φοιτητές σε ευρωπαϊκές χώρες. (7) ΓΕΩΥΤ΢ΙΟΛΟΓΙΑ. Έχει μοναδική γεωφυσιολογία με απαράμιλλες φυσικές ομορφιές και μεσογειακό κλίμα με μεγάλα διαστήματα ηλιοφάνειας, που δεν διαθέτουν οι παραδοσιακές (βορειο)ευρωπαϊκές χώρες προορισμού διεθνών φοιτητών. (8) ΚΟ΢ΜΟΠΟΛΙΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Οι μεγάλες πόλεις της, Αθήνα και Θεσσαλονίκη, είναι διεθνή κοσμοπολιτικά κέντρα, με ανε- πτυγμένες υποδομές—ειδικά η Αθήνα από τούς Ολυμπιακούς Αγώνες26

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙ΢ΑΓΩΓΗ2004 — και προσφέρουν στην ελληνική και διεθνή νεολαία μιαπληθώρα τρόπων διακέδασης και θεαμάτων, π.χ. συναυλίες, διεθνήφεστιβάλ, αρχαίο και σύγχρονο θέατρο, κ.τ.λ., ενώ η ελληνική νεολαίαδιακρίνεται από υψηλό βαθμό εξωστρέφειας και ξενογλωσσίας(ειδικά στην Αγγλική).(9) ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΕ΢ ΤΠΟΔΟΜΕ΢. Πέραν από τις ήδη ανεπτυγμένες πανεπιστημιουπόλεις (σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα κ.τ.λ.), πολλές μικρές πόλεις στην ελληνική επαρχία διαθέτουν επαρκείς υποδομές ανώτατης εκπαίδευσης (ΣΕΙ περιφέρειας). Σο ίδιο ισχύει και με ιδιωτικά κολλέγια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ορισμένα εκ των οποίων έχουν αναπτύξει υποδομές που ανταποκρίνονται σε διεθνείς προδιαγραφές (πολλαπλά κτήρια, άρτιες εγκαταστάσεις κ.τ.λ.).(10) ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΗ ΣΕΦΝΟΓΝΩ΢ΙΑ. Σα ελληνικά ιδιωτικά κολλλέγια έχουν συσσωρεύσει μεγάλη ακαδημαϊκή εμπειρία στην παροχή εκπαίδευσης υψηλού επιπέδου και διεθνών προδιαγραφών,2 σε πλαίσιο εφαρμογής, επί δεκατίες, διεθνών συμβάσεων ακαδημαϊκής δικαιόχρησης ή πιστοποίησης μεταξύ ελληνικών κολλεγίων και ξένων (κατά κανόνα κρατικών) Πανεπιστημίων των Η.Π.Α., τής Βρετανίας, και άλλων ευρωπαϊκών χωρών [Παράρτημα 2 (Π.2.1)].2 Ενδεικτικά, το επίπεδο τισ ςυςςωρευμζνθσ εκπαιδευτικισ τεχνογνωςίασ των ελλθνικών κολλεγίων καταδεικνφεται από το εξισ αντικειμενικό ςτοιχείο: Σο 2015, το ελλθνικό ιδιωτικό κολλζγιο Mediterranean College, ςυμβεβλθμζνο με το βρετανικό κρατικό πανεπιςτιμιο University of Derby διά ςυμφωνίασ ακαδθμαϊκισ δικαιόχρθςθσ [Παράρτθμα 2 (Π.2.1)], υπε- βλικθ ςε προδιαγραφομζνθ ανά 5ετία μείηονα αντικειμενικι διαδικαςία αξιολόγθςθσ από τον βρετανικό οργανιςμό Quality Assurance Agency (QAA). Σο αποτζλεςμα τισ αξιολόγθςθσ ιταν ιδιαίτερα κετικό, ιτοι τιμθτικό για το ελλθνικό κολλζγιο και ευνοϊκό για το αντιπροςωπευόμενο βρετανικό πανεπιςτιμιο, αφοφ θ από τον QAA εκπονθκείςα αναφορά αξιολόγθςθσ δεν εμπεριείχε οφτε μία «παρατιρθςθ» —πράγμα αςφνθκεσ ςε διεκνζσ επίπεδο— όςον αφορά ςτθν ποιότθτα των παρεχομζνων ακαδθμαϊκών υπθρεςιών από το ελλθνικό κολλζγιο. 27

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢ ΢ε αυτό το πλαίσιο, οι διεθνείς φοιτητές από τρίτες χώρες έχουν τη δυνατότητα να σπουδάσουν στην Ελλάδα και να τούς απονεμηθεί ο πτυχιακός ή μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών απευθείας από το ανά περίπτωση συμβεβλημένο ξένο κρατικό Πανεπιστήμιο. Από δε το 2005, η Ελληνική Πολιτεία ίδρυσε το πρώτο αγγλόγλωσσο δημόσιο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος (Παράρτημα 2, Τποσημ. 57). (11) ΕΠΙ΢ΣΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟ΢ΩΠΙΚΟ. Διαθέτει μεγάλο αριθμό επιστημο- νικού προσωπικού στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ικανό να στελε- χώσει πολλά κέντρα εκπαίδευσης και επιστημονικής έρευνας, τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, τόσο στην πρωτεύουσα και συμπρωτεύουσα (Πανεπιστήμια, κολλέγια, ΣΕΙ) όσο και στις μικρό- τερες πόλεις τής ελληνικής επαρχίας (κυρίως ΣΕΙ). (12) ΠΑΓΚΟ΢ΜΙΑ ΥΗΜΗ ΣΗ΢ ΕΛΛΗΝΙΚΗ΢ ΝΑΤΣΙΛΙΑ΢ κ.τ.λ.. Παρά την περιδίνηση τής Ελληνικής Οικονομίας από το 2010, η Ελλάδα συνεχίζει να διακρίνεται διεθνώς, ως οικονομική δύναμη, για την κορυφαία στον Κόσμο Ελληνική Εμπορική Ναυτιλία και για τις επιδόσεις τής Σουριστικής Βιομηχανίας της (με συναλλαγματικές εισπράξεις $17 δις το 2015). Αυτές οι διαχρονικές διακρίσεις τής Ελληνικής Οικονομίας μπορούν να συμβάλουν στην προσέλκυση διεθνών φοιτητών στην Ελλάδα, διότι το διεθνές κύρος κάθε τίτλου σπουδών συναρτάται όχι μόνον με το κύρος τού πανεπιστημίου που τον απένειμε αλλά και με τη φήμη τής χώρας των σπουδών. Κατ’ αντιστοιχία, η ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει τη δυνατότητα (λόγω τής ως άνω καλής ειδικής φήμης τής χώρας) να διοργανώσει κορυφαία στον Κόσμο πτυχιακά προγράμματα στη ναυτιλία και τον τουρισμό.28

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙ΢ΑΓΩΓΗΜετά δε την αποφοίτηση και παλιννόστησή τους στις χώρες προέ-λευσής στους, οι αλλοδαποί απόφοιτοι τής ελληνικής εκπαίδευσης θασυμβάλλουν στη διεύρυνση των οινονομικών συνεργασιών καιεμπορικών ανταλλαγών μεταξύ τής πατρίδας τους και τής Ελλάδοςόχι μόνον στη ναυτιλία και τον τουρισμό αλλά και σε πολλούς άλλουςτομείς, όπως αναλύεται περαιτέρω παρακάτω (Κεφ. 1.4-1.5).(13) ΑΡΦΑΙΑ ΜΝΗΜΕΙΑ. Έχει πολυθρύλητους αρχαιολογικούς χώρους, θησαυρούς και μνημεία, που εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον Κόσμο ονειρεύονται (από παιδιά) να επισκεφθούν και να θαυμάσουν από κοντά (ώστε ως επισκέπτες να βιώσουν «τον δικό τους μύθο»).(14) ΔΙΑΦΡΟΝΙΚΟ ΠΟΛΙΣΙ΢ΜΙΚΟ ΑΥΗΓΗΜΑ. Παράλληλα με την αρχαία πολιτισμική κληρονομιά της, η σύγχρονη Ελλάδα έχει μια διεθνώς διακεκριμένη νεότερη πολιτισμική παράδοση στην Μεταπολεμική εποχή —όπως καταδεικνύεται από δύο Νόμπελ Ποίησης, αλλεπάλληλα Οσκαρ Μουσικής κ.τ.λ.— ήτοι διακρίσεις που ενισχύουν το αφήγημα περί διαχρονικότητας τού Ελληνισμού [Παράρτημα 1 (Π.1.3 και Π.1.12)].(15) ΔΙΑΦΡΟΝΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩ΢΢Α. Ως επιστέγασμα των διεθνών συγκριτικών πλεονεκτημάτων της, η Ελλάδα είναι η χώρα όπου ομιλείται η ελληνική γλώσσα, όπως εξελίχθηκε διά μέσου των αιώνων από την εποχή τού Ομήρου, την κλασική εποχή και την ελληνορωμαϊκή εποχή [Παράρτημα 1 (Π.1.4)], μέχρι τη σύγχρονη Ελλάδα, που μεταπολεμικά διέλαμψε με την παγκόσμια αναγνώριση δύο ποιητών της, τού Ελύτη και τού ΢εφέρη. ΢τους δε ναούς τής Ελληνορθοδοξίας απαγγέλλεται και ψάλλεται ο εκκλησιαστικός λόγος στην Κοινή Ελληνική, τη γλώσσα των Ελληνιστικών Βασιλείων και τής Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τη γλώσσα που θα καταλάβαιναν πλήρως οι Μεγάλοι Υιλόσοφοι και Σραγικοί τής κλασικής εποχής, την πρωτογενή (κατ’ Έρασμον “αυθεντική”) γλώσσα 29

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢τού Θείου Λόγου τής Φριστιανοσύνης. Η διαχρονική Ελληνικήαποτελεί εκπαιδευτικό εργαλείο για την προβολή τής διαχρονικήςθεώρησης τού Ελληνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο [Παράρτημα 1(Π.1.3)] και για μια ελληνική (επαν)ανάγνωση των κλασικών πηγών,επ’ ωφελεία τής διεθνούς ακαδημαϊκής κοινότητας και τήςΑνθρωπότητας εν γένει [Παράρτημα 1 (Π.1.8)].Επομένως η σύγχρονη Ελλάδα έχει τη (γλωσσολογική) δυνατότητανα αναπτύξει πρωτοποριακά προγράμματα Κλασικών ΢πουδών,ώστε να καταστεί η Μητρόπολη των Ανθρωπιστικών ΢πουδών[Παράρτημα 1 (Π.1.4)]. 1.4. Γενικά οφέλη τής Ελλάδος από σπουδές αλλοδαπών Σα γενικότερα οφέλη που θα αποκομίσει η Ελλάδα, όταν η Πολιτεία αποφασίσει να αξιοποιήσει τα παραπάνω συγκριτικά πλεονεκτήματα, ανοίγοντας τα σύνορα στην εκπαίδευση κατά συστηματικό τρόπο (Κεφ. 3.7-8), είναι πολλά, σημαντικά και μεγάλης εθνικής σημασίας (Έκθεμα Δ΄ ): (1) ΥΙΛΕΛΛΗΝΙ΢ΜΟ΢. Η Ελλάδα θα αποκτήσει, χρόνο με τον χρόνο, όλο και περισσότερους, πολυάριθμους και ειλικρινείς φίλους ως «πρεσβευτές καλής θέλησης» σε όλον τον Κόσμο. Οι αλλοδαποί απόφοιτοι ελληνικών κολλεγίων, Σ.Ε.Ι και Πανεπιστημίων συνδέονται εφ' όρου ζωής με την Ελλάδα, με τα αναλλοίωτα πνευματικά και ψυχικά δεσμά που δημιουργούνται ανάμεσα σε έναν νέο άνθρωπο και τη χώρα όπου έζησε τα φοιτητικά του χρόνια. (2) ΠΟΛΙΣΙ΢ΜΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ. Οι ως άνω απόφοιτοι «πρεσβευτές» θα μεταφέρουν και θα διαδίδουν ανά τον Κόσμο την ελληνική πολιτισμική παράδοση, αρχαία, βυζαντινή και νεότερη, ισχυροποιώντας τη διεθνή30

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙ΢ΑΓΩΓΗ ΔΤΝΘΣΙΚΑ ΟΦΕΛΘ ΣΘ΢ ΕΛΛΑΔΟ΢ ΑΠΟ ΣΘΝ ΠΑΓΚΟ΢ΜΙΑ ΑΓΟΡΑ ΣΘ΢ ΔΙΕΘΝΟΤ΢ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Θ΢ ΓΕΝΙΚΑ ΟΦΕΛΘ 1. Φιλελλθνιςμόσ. 2. Πολιτιςμικι προβολι. 3. Διάδοςθ τισ ελλθνικισ γλώςςασ. 4. Ακαδθμαϊκό κφροσ. 5. Επιςτθμονικι ζρευνα. 6. Διεκνείσ ςχζςεισ τισ Ελλάδοσ. 7. Περιφερειακι ανάπτυξθ (ΣΕΙ επαρχίασ, κ.τ.λ.). ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΟΦΕΛΘ (μζχρι € 3,26 δισ ετθςίωσ) 1. Φοιτθτικό ςυνάλλαγμα. 2. Σραπεηικζσ κατακζςεισ. 3. Αγορζσ ακινιτων. 4. Διεκνείσ εμπορικζσ ςυναλλαγζσ. Ζκκεμα Δ΄ 31

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢ θέση τής χώρας σε παγκόσμιο επίπεδο: Δηλαδή διά τής εξωστρεφούς εκπαιδεύσεως η Ελλάδα θα διευρύνει την «πολιτισμική προβολή» της (cultural projection) σε παγκόσμιο επίπεδο διά των όλο και περισσοτέρων αλλοδαπών αποφοίτων ελληνικών Α.Ε.Ι. και κολλεγίων —ό,τι δηλαδή κάνουν από την εποχή τού Διαφωτισμού οι Μεγάλες Δυνάμεις, χωρίς μάλιστα να έχουν τα πολιτισμικά προνόμια της Ελλάδος, ήτοι χωρίς την κολοσσιαία πολιτισμική κληρονομιά της και εξ ορισμού χωρίς να γνωρίζουν την Ελληνική ως μητρική γλώσσα. (3) ΔΙΑΔΟ΢Η ΣΗ΢ ΕΛΛΗΝΙΚΗ΢ ΓΛΩ΢΢Α΢. Οι ως άνω «πρεσβευτές» θα διαδίδουν τη διαχρονική ελληνική γλώσσα —το πολιτισμικό προ- πύργιο τού Ελληνισμού— όχι μόνον «ως ξένη γλώσσα» αλλά και «ως κλασική γλώσσα». [Παράρτημα 1 (Π.1.9)] (4) ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΚΤΡΟ΢. Η Ελληνική Εκπαίδευση θα αναβαπτισθεί εξωστρεφώς και κατ’ ακολουθία θα αυξήσει το κύρος της σε παγκόσμιο επίπεδο. Ειδικότερα, στο συνέδριο στους Δελφούς το 1995 με θέμα «Ελλάδα, Διεθνές Πνευματικό Κέντρο», ο διαπρεπής Ακαδημαϊκός Ευάγγελος Μουτσόπουλος, τ. Πρύτανης τού Πανεπι- στημίου Αθηνών, αναφέρθηκε στα τεράστια περιθώρια που υφίστανται στα ελληνικά Α.Ε.Ι. για δραστική αναβάθμιση των μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών τους στις Κλασικές ΢πουδές, σε συνέργεια μάλιστα με την παγκόσμια ακαδημαϊκή κοινότητα, ήτοι με έδρες Κλασικών ΢πουδών ξένων Πανεπιστημίων, με ξένους φιλέλληνες καθηγητές Ανθρωπιστικών ΢πουδών κ.τ.λ. [Παράρτημα 1 (Π.1.3)]. Προφανώς, όταν το τριτοβάθμιο σύστημα τής Ελλάδος αρχίσει να προσελκύει μεγάλο αριθμό διεθνών φοιτητών στις Κλασικές και εν γένει Ανθρωπιστικές ΢πουδές, στον τομέα δηλαδή όπου η Ελληνική Εκπαίδευση έχει μεγάλα και ορατά συγκριτικά πλεονεκτήματα (αρχαιολογικούς χώρους, ευρήματα, μνημεία, κ.τ.λ., και τη γλώσσα των πηγών, την Ελληνική, ως μητρική γλώσσα των διδασκόντων καθηγητών), τότε η Ελληνική Εκπαίδευση θα αρχίσει να έχει έναν32

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙ΢ΑΓΩΓΗσαφώς διακριτό τομέα υπεροχής —όπως π.χ. είναι η μουσική στηνΑυστρία, η νομική και η μηχανολογία στη Γερμανία, τα οικονομικάστη Βρετανία, η κοινωνιολογία στην Γαλλία, η αρχιτεκτονική στηνΙταλία κ.τ.λ. — και κατ‟ ακολουθία θα αρχίσει να καταλαμβάνει τηνιστορικά φυσική της θέση στο παγκόσμιο ακαδημαϊκό στερέωμα, ως ηΜητρόπολη των Κλασικών ΢πουδών. [Παράρτημα 1 (Π.1.4)].(5) ΕΠΙ΢ΣΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΕΤΝΑ. ΢το παραπάνω πλαίσιο (4), θα καταστεί εφικτή, σε ακαδημαϊκό ερευνητικό επίπεδο, μία ρηξικέλευθη ελληνική επανανάγνωση των πηγών, όπως προσδιορίσθηκε στο ως άνω συνέδριο («Ελλάδα, Διεθνές Πνευματικό Κέντρο») από τον Καθηγητή Λάμπρο ΢ιάσο, τού Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης επί λέξει ως εξής [Παράρτημα 1 (Π.1.8)]: “Πέραζαλ είθοζη περίποσ τρόληα από ηόηε ποσ ο Χρήζηος Γηαλλαράς έζεηε κε επηζηεκοληθούς όροσς ηο δήηεκα ηής „ειιεληθής αλάγλωζες‟ ηού Αρηζηοηέιε. Ο ίδηος εθέρεηο από ηόηε πεπεηζκέλος όηη ασηό ποσ γλωρίδοσκε ζσλήζως θαηά θαλόλα ως αρηζηοηειηθή θηιοζοθία δελ βρίζθεη θαη ποιιά-ποιιά ερείζκαηα ζηης ζτεηηθές πεγές. Το αηηούκελο ηής λεοειιεληθής ασηοζσλεηδεζίας θαίλεηαη λα περλάεη κέζα από ηε δηθή κας αλάγλωζε ηωλ πεγώλ. Όζο ασηή ε αλάγλωζε γίλεηαη εγθσρόηερε, αρηηόηερε θαη άκεζε, όζο δειαδή αποθιείεη ηούς αληηπροζώποσς, ηούς „δηάκεζοσς‟, ηόζο ε ζέζε κας θαη ζηολ ηόπο κας θαη ζηο „κεγάιο τωρηό‟ ηής επόκελες τηιηεηίας θαλερώλεηαη ελαργέζηερε.”Η ελληνική επανανάγνωση των πηγών, στην οποία θα συμμετέχουνενεργά χιλιάδες διεθνείς φοιτητές, πολλοί από αυτούς μελλοντικοίακαδημαϊκοί στις χώρες προέλευσής τους, θα επαναπροσδιορίσειθεμελιώδες έννοιες και μεθοδολογικά εργαλεία, επί των οποίων 33

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢ ερείδονται οι επιστήμες και ο σύγχρονος τρόπος τού σκέπτεσθαι. Κατά συνακολουθία, αυτή η ερευνητική επανανάγνωση θα προσελκύσει την προσοχή της παγκόσμιας ακαδημαϊκής κοινότητας στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ως μητροπολιτικό κέντρο θεωρητικών ερευνών. (6) ΔΙΕΘΝΕΙ΢ ΢ΦΕ΢ΕΙ΢ ΣΗ΢ ΕΛΛΑΔΟ΢. Πολλοί εκ των σημερινών διεθνών φοιτητών είναι οι αυριανοί ηγέτες στον επιχειρηματικό ή πολιτικό στίβο τής πατρίδας τους. Ενώ επομένως όλοι οι αλλοδαποί απόφοιτοι ελληνικών κολλεγίων, Σ.Ε.Ι. και Α.Ε.Ι. θα προβάλλουν τον Ελληνικό Πολιτισμό και θα διαδίδουν την ελληνική γλώσσα, όπως ήδη αναφέρθηκε παραπάνω [(2) και (3)], μερικοί εξ αυτών, οι πλέον επιτυχημένοι που θα ανελιχθούν σε κορυφαίες πολιτικές ή επιχειρηματικές θέσεις στην πατρίδα τους, θα συμβάλλουν, ως εκ τής θέσεώς τους, στη σφυρηλάτηση των δεσμών τής πατρίδας τους με την Ελλάδα όχι μόνον σε πολιτισμικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο διακρατικών σχέσεων (υποστήριξη εθνικών θεμάτων τής Ελλάδας, διακρατικές κοινές επενδύσεις κ.τ.λ.). ΢ε πολλές περιπτώσεις (Αγγλία, Γαλλία, Η.Π.Α. κ.τ.λ.) το πλέον αποτελεσματικό «λόμπυ» κάθε χώρας στο εξωτερικό είναι το σύνολο των αλλοδαπών αποφοίτων των Α.Ε.Ι. και κολλεγίων της. Ένα τέτοιο παγκόσμια φιλελληνικό «λόμπυ» πού όχι μόνον δεν θα στοιχίζει τίποτα στην Ελλάδα, αλλά επιπροσθέτως θα συμβάλλει θετικά και ενεργά στην οικονομία της, όπως αναλύεται στη συνέχεια (Κεφ. 1.5). (7) ΠΕΡΙΥΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΠΣΤΞΗ. Η παγκόσμια αγορά των διεθνών φοιτητών χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό γεωγραφικής διασποράς τους σε κάθε χώρα υποδοχής (όπως ενδεικτικά καταδεικνύεται από τα εκθέματα E΄ και ΢Σ΄ σχετικά με τις Η.Π.Α.). Εφόσον επομένως το άνοιγμα των συνόρων στην Εκπαίδευση γίνει με τρόπο που αποδίδει έμφαση στη μεταλυκειακή επαγγελματική εκπαίδευση (όπως π.χ. τουρισμός, αγροτική παραγωγή, γαλακτοκομία, ιχθυοκαλλιέργειες, κ.ο.κ.), τότε χιλιάδες αλλοδαποί φοιτητές34

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙ΢ΑΓΩΓΗ Ζκκεμα Ε΄ Ζκκεμα ΢Σ΄ 35

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢ θα επιλέξουν ΣΕΙ σε επαρχιακές πόλεις και θα συμβάλουν στην ανάπτυξη τής ελληνικής επαρχίας, ήτοι:  Κοσμοπολιτισμός. Οι αλλοδαποί φοιτητές θα προσδώσουν μια κοσμοπολιτική διάσταση στις περισσότερες πόλεις τής ελλη- νικής επαρχίας, με τη ζωογόνο παρουσία διεθνούς νεολαίας στο κέντρο κάθε πόλεως, με συναυλίες, διαπολιτισμικές εκδηλώσεις (π.χ. φοιτητικές θεατρικές παραστάσεις, «happenings») κ.τ.λ., καθ’ όλη τη διάρκεια τού ακαδημαϊκού έτους.  Αστυφιλία. Οι αλλοδαποί φοιτητές θα συμβάλουν καταλυτικά στη μείωση τού φαινομένου τής (Αθηνοκεντρικής) αστυφιλίας, αφού η τοπική ελληνική νεολαία θα βιώνει κατά παραδειγμα- τικό τρόπο μία νέα δυναμική στην πόλη τους: Ξένοι φοιτητές επιλέγουν αυτήν την πόλη και έρχονται από τα πέρατα τής Οικουμένης για να σπουδάζουν εκεί (π.χ. Κοζάνη, Ξάνθη κ.τ.λ.), συμβάλλοντας στην αποπεριθωριοποίηση τής πόλεως, αφού αυτή πλέον θα εντάσσεται λειτουργικά σε ένα υπερεθνικό νεανικό και ακαδημαϊκό ανθρωποδίκτυο.  Σοπική οικονομία. Η τοπική οικονομία θα αναβαθμισθεί, αφού στην πόλη θα εισρέει πολύτιμο φοιτητικό συνάλλαγμα, με σταθερό ρυθμό συναλλαγματικών εισροών καθ' όλη τη διάρκεια τού ακαδημαϊκού έτους, για δίδακτρα, διαμονή, ένδυση κ.τ.λ., όπως καταχωρείται στο Έκθεμα Ζ΄. ΢ημειωτέον ότι οι φοιτητικές δαπάνες έχουν υψηλή προστιθέμενη αξία για την τοπική και εν γένει ελληνική οικονομία, αφού διατί- θενται για βασικά προϊόντα ή (τοπικές) υπηρεσίες πρώτης ανάγκης και όχι για (εισαγόμενα) προϊόντα πολυτελείας. Ειδικά δε σε περιπτώσεις φθινόντων τμημάτων επαρχιακών ΣΕΙ, με χαμηλό βαθμό προτίμησης από Έλληνες φοιτητές, τα δίδακτρα που θα καταβάλλουν οι αλλοδαποί συνάδελφοί τους θα δώσουν οικονομική36

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙ΢ΑΓΩΓΗ ΦΟΙΣΘΣΙΚΟ ΢ΤΝΑΛΛΑΓΜΑ Σομείσ φοιτθτικών δαπανών και παρεπομζνων επενδφςεων  Υοιτητικά δίδακτρα  Διαμονή (ενοικίαση διαμερισμάτων)  Ένδυση (καταστήματα ένδυσης)  Επισιτισμός (τοπικά κ.ά. προϊόντα)  Βιβλία (συγγράμματα κ.τ.λ.)  Φαρτική ύλη  Αναψυχή & Διασκέδαση  Μεταφορές (ταξί κ.τ.λ.)  Σραπεζικές καταθέσεις  Ασφαλίσεις  Σουρισμός (επισκέψεις γονέων κ.τ.λ.)  Σραπεζικές καταθέσεις  Αγορές ακινήτων  Διεθνείς εμπορικές συναλλαγές. Ζκκεμα Η΄ 37

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢πνοή ζωής τόσο στο ΣΕΙ όσο και στην τοπική κοινωνία, εφόσονδιατίθενται αυτοτελώς για την κάλυψη αναγκών τού τοπικού ΣΕΙ (καιόχι σε κεντρικό λογαριασμό τού Τπουργείου Οικονομικών). 1.5. Οικονομικά οφέλη τής Ελλάδος από σπουδές αλλοδαπώνΣο Άνοιγμα των ΢υνόρων στην Εκπαίδευση θα προσελκύσει στην Ελλάδαέναν ολοένα αυξανόμενο αριθμό αλλογενών φοιτητών, αλλά και ομογενών τήςΕλληνικής Διασποράς, με αποτέλεσμα να εισρέει στην Ελληνική Οικονομίαπολύτιμο συνάλλαγμα σύμφωνα με διεθνή πρότυπα (Εκθέματα Ζ΄ και Η΄): (1) ΥΟΙΣΗΣΙΚΟ ΢ΤΝΑΛΛΑΓΜΑ. ΢το πλαίσιο των πραγματικών δυνατο- τήτων τής Ελλάδος (οικονομικών, δημογραφικών κ.τ.λ.), η Ελληνική Πολιτεία μπορεί να θέσει ως ρεαλιστικό στόχο περί τούς 10.000 αλλοδαπούς φοιτητές (που καταβάλλουν δίδακτρα) το 2017-2018, οι οποίοι σταδιακά θα αυξηθούν σε 50.000 μέχρι το 2030 (Κεφ. 3.7). Επί πλέον, εάν η Ελληνική Πολιτεία προβεί σε ορισμένες βασικές ή και στοιχειώδεις μεταρρυθμίσεις, τότε αυτός ο αριθμός μπορεί να ανέλθει σε 90.000 μέχρι το 2030 [Κεφ. 3.7, Πίνακας 43 (Fig. 43)] — σύμφωνα με το επιτυχημένο πρότυπο τής Ολλανδίας (Κεφ. 3.8) — χωρίς παρενέργειες «εξωστρεφούς υπερθέρμανσης» («υπερπληθυσμού» διεθνών φοιτητών) στο εκπαιδευτικό της σύστημα (Κεφ. 3.3). Βάσει δεδομένων τού εκπαιδευτικού συστήματος τής Ολλανδίας,[i ] τα οφέλη τής εθνικής οικονομίας ανέρχονται κατά μέσο όρο σε €36.200 ετησίως ανά φοιτητή, εκ των οποίων €25.000 (69,1%) άμεσα οφέλη (εκ διδάκτρων, εξόδων διαβίωσης κ.τλ.) και 11.200 (30,9%) παρεπόμενα (πολλαπλασιαστικά) οικονομικά οφέλη. Εάν επομένως η [ i ] Σhe Netherlands Organization for Applied Scientific Research: Kennis als economische motor (Knowledge as Economic Driving Force), TNO, 2009. Eπίςθσ: “Student levert economie € 25.000,- per jaar op” (“Student generates € 25,000 per year for the Dutch economy”), 9 Δεκεμβρίου 2009, προςβάςιμο ςτο www.kences.nl.38

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙ΢ΑΓΩΓΗΕλλάδα ακολουθήσει το πρότυπο τής Ολλανδίας, τότε τα οφέλη γιατην Ελληνική Οικονομία θα ανέλθουν στα εξής επίπεδα κατ’ έτος:ΑΜΕ΢Α ΟΥΕΛΗ: € 250 εκατομμύρια. € 1,25 δις.  για 10.000 διεθνείς φοιτητές € 2,25 δις.  για 50.000 διεθνείς φοιτητές  για 90.000 διεθνείς φοιτητέςΠΑΡΕΠΟΜΕΝΑ ΟΥΕΛΗ: € 112 εκατομμύρια. € 560 εκατομμύρια.  για 10.000 διεθνείς φοιτητές € 1,01 δις.  για 50.000 διεθνείς φοιτητές  για 90.000 διεθνείς φοιτητές΢ΤΝΟΛΙΚΑ ΟΥΕΛΗ: € 362 εκατομμύρια. € 1,81 δις.  για 10.000 διεθνείς φοιτητές € 3,26 δις..  για 50.000 διεθνείς φοιτητές  για 90.000 διεθνείς φοιτητές Ζκκεμα Θ΄ 39

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢ Πέραν τού ολλανδικού προτύπου, οι τεράστιες οικονομικές δυνατό- τητες που συναρτώνται με την εκπαιδευτική εξωστρέφεια καταδεικνύ- ονται από τα εξής παραδείγματα:  Καναδάς. Σο 2010, το εισρεύσαν φοιτητικό συνάλλαγμα στον Καναδά ξεπέρασε τα $ 6 δις (CAD 8 δις), που “ήσαν περισσότερα από τις καναδικές εξαγωγές αλουμινίου (CAD 6 δις) ή τις εξαγωγές ελικοπτέρων, αεροπλάνων και διαστημοπλοίων (CAD 6,9 δις)”. [ ii ]  Αυστραλία. Σο 2009, το εισρεύσαν φοιτητικό συνάλλαγμα και παρεπόμενες εισροές (καταθέσεις αλλοδαπών φοιτητών κ.τ.λ.) ανήλθε σε $ 15,9 δις στην Αυστραλία, όπου η μεταλυκειακή και τριτοβάθμια εκπαίδευσή της εξελίχθηκε στον “τρίτο μεγαλύτερο εξαγωγικό κλάδο, μετά τούς κλάδους γαιανθράκων και σιδήρου” [iii] [Κεφ. 3.1, Πίνακας 22 (Fig. 22)]. Είναι αξιοσημείωτο ότι εκείνα τα έσοδα τής Αυστραλίας από φοιτητικό συνάλλαγμα ($ 15,9 δις), υπερέβησαν κατ’ εκείνο το έτος (2009) το σύνολο των συναλλαγματικών εσόδων τής αυστραλιανής τουριστικής βιομηχανίας ($ 11 δις), όπως επίσης και το αντίστοιχο σύνολο ολό- κληρης τής ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας ($14,8 δις), ενώ πλη- σίασαν το σύνολο τού ναυτιλιακού συναλλάγματος ($17 δις) που εισέ- ρευσε στην Ελλάδα από ολόκληρη την (κορυφαία στον κόσμο) ποντοπόρο ναυτιλία της κατά το ίδιο έτος ! ΢υνοπτικά, η ελληνική μεταλυκειακή και τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει τη δυνατότητα να εξελιχθεί σε μείζονα συναλλαγματοφόρο κλάδο τής Ελληνικής Οικονομίας με έσοδα μέχρι € 3,26 δις ετησίως (από 90.000 διεθνείς φοιτητές), ήτοι υπερδιπλάσιο συνάλλαγμα από το σύνολο των εξαγωγών (€1,3 δις το 2010) των τομέων γεωργικής και [ ii ] “International Education: a Key Driver of Canada’s Future Prosperity”, Advisory Panel on Canada’s International Education Strategy Final Report, Canada (2012). [ iii ] “The International Mobility of Students in Asia and the Pacific”, UNΕSCO / Asia and Pacific Regional Bureau for Education (Bangkok 2013), ςελ. 10-11.40

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙ΢ΑΓΩΓΗ κτηνοτροφικής παραγωγής τής Ελληνικής Οικονομίας προς (200) τρίτες χώρες (εκτός Ε.Ε.), όπως Ρωσία, Η.Π.Α., Κίνα κ.τ.λ.(2) ΣΡΑΠΕΖΙΚΕ΢ ΚΑΣΑΘΕ΢ΕΙ΢. Εξ ορισμού, κάθε διεθνής φοιτητής — σε πολλές δε περιπτώσεις και η οικογένειά του (ειδικά όσον αφορά εύπορες οικογένειες αλλοδαπών φοιτητών)— καθίσταται καταθέτης στο τραπεζικό σύστημα τής χώρας υποδοχής του.(3) ΣΟΤΡΙ΢ΣΙΚΟ ΢ΤΝΑΛΛΑΓΜΑ. Επιπροσθέτως τής έμμεσης (άυλης) συμβολής των αλλοδαπών φοιτητών στην τουριστική βιομηχανία τής χώρας των σπουδών τους, με τη ζωογόνο κοσμοπολιτική παρουσία τους καθ’ όλη τη διάρκεια τού ακαδημαϊκού έτους, ειδικά στην περιφέρεια [Κεφ. 1.4 (7)], συμβάλλουν και άμεσα (χρηματικά) στην αύξηση των εσόδων της, είτε παρωθώντας γνωστούς τους (γονείς, φίλους κ.τ.λ.) να τούς επισκεφθούν (π.χ. στην τελετή αποφοίτησης), είτε μετέπειτα, μετά την αποφοίτηση, επισκεπτόμενοι οι ίδιοι τη χώρα των σπουδών τους κατ’ επανάληψη, συνηθέστατα μετά οικείων τους.(4) ΑΓΟΡΕ΢ ΑΚΙΝΗΣΩΝ. Είτε κατά τη διάρκεια των σπουδών είτε μετά την αποφοίτηση, οι πλέον εύπορες εκ των οικογενειών αλλοδαπών φοιτητών προβαίνουν ενίοτε σε αγορά ακινήτου στη χώρα των σπουδών τού αλλοδαπού φοιτητή, όπως συμβαίνει συνηθέστατα σε Παρίσι, Λονδίνο, Νέα Τόρκη, ΢ίδνεϋ κ.τ.λ. Δεδομένου δε ότι η Ελλάδα είναι τουριστική χώρα με απαράμιλλες φυσικές ομορφιές και μονα- δικό πολιτισμικό περιβάλλον, θα προσελκύει το ενδιαφέρον πολλών ως άνω οικογενειών όσον αφορά στην ελληνική αγορά ακινήτων.(5) ΔΙΕΘΝΕΙ΢ ΕΜΠΟΡΙΚΕ΢ ΢ΤΝΑΛΛΑΓΕ΢. ΢το εγγύς μέλλον, το άνοιγμα των συνόρων στην Εκπαίδευση θα δώσει βιώσιμη ώθηση στις εξαγωγές και την τουριστική βιομηχανία τής Ελλάδος. Ενδεικτικά, πλείστοι όσοι εκ των σημερινών Ελλήνων εισαγωγέων ή στελεχών τους διετέλεσαν διεθνείς φοιτητές στη χώρα από την οποία εισάγουν τα προϊόντα τους, και με την οποία είναι εξοικειωμένοι και ευμενώς διακείμενοι λόγω των σπουδών τους. Η Ελλάδα είναι καιρός πλέον να 41

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢ αρχίσει να κάνει το ίδιο: Αποτελεί επιτακτική ανάγκη για την Ελληνική Οικονομία, και ειδικά για τούς τομείς τής αγροτικής παραγωγής, των γαλακτοκομικών προϊόντων και τού τουρισμού, να δημιουργηθεί μία νέα γενιά αλλοδαπών αποφοίτων ελληνικών Σ.Ε.Ι., Α.Ε.Ι. και κολλεγίων, οι οποίοι θα δρουν ως «αντιπρόσωποι» και επομένως ως «στηρίγματα» τής Ελληνικής Οικονομίας στο εξωτερικό, στις χώρες τους, ήτοι ως ταξιδιωτικοί πράκτορες, εισαγωγείς, διαφη- μιστές, διανομείς (distributors) ελληνικών προϊόντων, κ.τ.λ. 1.6. Εξωστρεφής εκπαιδευτική πολιτική Μία εξωστρεφής εκπαιδευτική πολιτική τής Ελληνικής Πολιτείας προς αποτελεσματική διείσδυση τής Ελλάδος στην παγκόσμια αγορά τής διεθνούς εκπαίδευσης θα είναι βιώσιμη εάν πληροί τις εξής θεμελιώδεις προδιαγραφές: (1) ΑΔΕΙΑ ΕΙ΢ΟΔΟΤ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΟΝΗ΢. Σα ιδιωτικά κολλέγια και τα δημόσια Σ.Ε.Ι. και Α.Ε.Ι. θα ελέγχονται σε συνεχή βάση, καθ’ όλη τη διάρκεια τού ακαδημαϊκού έτους, από το Τπουργείο Παιδείας και αρμόδιες αρχές (Περιφέρεια κ.τ.λ.) όσον αφορά στο ποσοστό των διεθνών φοιτητών που διέκοψαν τις σπουδές τους («dropouts») και παρέμειναν παρανόμως στην Ελλάδα. Αυτό το ποσοστό δεν πρέπει να υπερβαίνει ένα προκαθορισμένο όριο ανά πανεπιστήμιο ή κολλέγιο. Εάν ένα ιδιωτικό κολλέγιο ή δημόσιο Σ.Ε.Ι. ή Α.Ε.Ι. διατηρεί αυτό το ποσοστό σε χαμηλά επίπεδα, δι’ ιδίων εσωτερικών ελέγχων, οι αρμόδιες (προξενικές και μεταναστευτικές) ελληνικές αρχές θα πρέπει να εκδίδουν με ΑΤΣΟΜΑΣΟΠΟΙΗΜΕΝΗ διαδικασία τις εκάστοτε αιτούμενες άδειες εισόδου και παραμονής, με μοναδικά απαιτούμενα συνυποβαλλόμενα έγγραφα (α) το διαβατήριο και (β) το πιστοποιητικό αποδοχής ή σπουδών τού αιτούντος στο κολλέγιο ή Σ.Ε.Ι. ή Α.Ε.Ι. ΢ε αντίθετη όμως περίπτωση (υπέρβασης αυτού τού ποσοστού), το ιδιωτικό κολλέγιο ή το δημόσιο Σ.Ε.Ι. ή Α.Ε.Ι., θα τίθεται υπό «επιτήρηση», από τις αρμόδιες αρχές, οι οποίες τότε, και μόνο τότε, θα42

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙ΢ΑΓΩΓΗυποβάλλουν τούς αιτούντες αλλοδαπούς φοιτητές του σε πλέονπερίπλοκη διαδικασία διεκπεραίωσης των αιτήσεών τους για άδειεςεισόδου και παραμονής, π.χ. με επιπρόσθετα δικαιολογητικά καιπιστοποιήσεις (τραπεζικού λογαριασμού κ.τ.λ.), με συνέντευξη τούαιτούντος από αρμόδιο υπάλληλο τού ελληνικού Δημοσίου κ.τ.λ.(2) ΑΓΓΛΟΓΛΩ΢΢Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΑ ΣΕΙ, ΙΕΚ. Η Ελληνική Πολιτεία θα θεσπίσει νομοθετικά τη συντεταγμένη αδειοδότηση, βάσει διεθνών προτύπων, για αγγλόγλωσσα τμήματα για αλλοδαπούς φοιτητές σε δημόσια ΣΕΙ και σε αναγνωρισμένα ιδιωτικά ΙΕΚ.(3) ΔΙΓΛΩ΢΢Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΑ ΣΕΙ ΚΑΙ ΚΟΛΛΕΓΙΩΝ. ΢το πλαίσιο των συμφωνιών ακαδημαϊκής δικαιόχρησης μεταξύ ελληνικών ιδιωτι- κών κολλεγίων και ξένων κρατικών πανεπιστημίων, η Ελλάδα διαθέτει σήμερα στην παγκόσμια αγορά τής διεθνούς εκπαίδευσης ό,τι διαθέτουν οι ξένες προηγμένες χώρες, ήτοι εφηρμοσμένη τεχνογνωσία για ξενόγλωσσα ακαδημαϊκά προγράμματα κυρίως στην Αγγλική [Παράρτημα 2 (Π.2.1)]. Επιπροσθέτως όμως διαθέτει ό,τι δεν προσφέρουν άλλες χώρες, ήτοι δίγλωσσα ακαδημαϊκά προγράμματα, που κατά το πρώτο ή και δεύτερο έτος διδάσκονται σε μία γλώσσα (Αγγλική ή Ελληνική) και κατά τα επόμενα σε άλλη γλώσσα (Ελληνική ή Αγγλική αντίστοιχα). Αυτό το επίτευγμα τής ελληνικής εκπαίδευσης —που επισφραγίζεται με τη διεθνή εγκυρότητα των ξένων πανεπιστημίων που απονέμουν τούς τίτλους σπουδών— προσδίδει σε διεθνείς φοιτητές στην Ελλάδα ένα σημαντικό γνωσιολογικό συγκριτικό πλεονέκτημα: Σην επιλογή να ασκήσουν το διανοητικό προνόμιο να διευρύνουν τις γνώσεις τους όχι μόνον στην Αγγλική (από αγγλόγλωσα συγκεφαλαιωτικά συγγράμματα) αλλά επιπροσθέτως απευθείας από τις πηγές (από ελληνόγλωσσα κλασικά κείμενα), χωρίς δηλαδή «διάμεσους» [Παράρτημα 1 (Π.1.8)]. ΢ύμφωνα με διεθνή πρότυπα —τα οποία όμως εφαρμόζονται σε ξένα πανεπιστήμια κατ’ εξαίρεση, ενώ στην Ελλάδα θα εφαρμόζονται σε 43

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢ ελληνικά κολλέγια κατά κανόνα— θα διεξάγονται προγράμματα διδασκαλίας τής «Ελληνικής ως κλασικής γλώσσης» που θα προετοι- μάζουν τούς πλέον επιμελείς φοιτητές για να παρακολουθήσουν ειδικά μαθήματα επιλογής (honor electives) που θα περιλαμβάνουν βιβλιογραφία από το πρωτότυπο (π.χ. τα Πολιτικά ή τα Οικονομικά τού Αριστοτέλους για φοιτητές των Οικονομικών κ.ο.κ.). (4) ΔΙΕΘΝΕ΢ ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΟ ΕΛΛΑΔΟ΢. Σο δημόσιο Διεθνές Πανεπι- στήμιο Ελλάδος (International Hellenic University) αποτελεί την πρώτη σημαντική προσπάθεια τής Ελληνικής Πολιτείας προς μία πρώτη διείσδυση τής ελληνικής δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην παγκόσμια αγορά τής διεθνούς εκπαίδευσης, σύμφωνα με πρότυπα που πρωτοεφάρμοσαν στην Ελλάδα τα ιδιωτικά κολλέγια στη δεκαετία τού 1990 (Παράρτημα 2, Τποσημ. 57), ήτοι διδασκαλία πτυχιακών/μεταπτυχιακών προγραμμάτων αμιγώς στην Αγγλική. Όπως όμως σκιαγραφήθηκε παραπάνω (3), τα ιδιωτικά κολλέγια έχουν έκτοτε εξελιχθεί, διοργανώνοντας διεθνώς έγκυρα δίγλωσσα ακαδημαϊκά προγράμματα (στην Ελληνική αρχικά και στην Αγγλική στη συνέχεια). Σο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος πρέπει και αυτό να επικαιροποιήσει τα προγράμματά του, ακολουθώντας το νέο (δίγλωσσο) πρότυπο των κολλεγίων —όπως μεταξύ άλλων συνάδει με το όνομά του («...Hellenic...»)— ώστε να προσφέρει δίγλωσσα προγράμματα σε αλλοδαπούς φοιτητές, στην Αγγλική αρχικά και στην Ελληνική στη συνέχεια, ή τουλάχιστον με μαθήματα επιλογής που θα συμπερι- λαμβάνουν βιβλιογραφικές αναφορές σε κλασικές πηγές. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα αποφύγει τον αυτοεγκλωβισμό του (από άποψη «positioning» στη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα), ως λειτουργούν επί ελληνικού εδάφους κατ’ μηχανιστική απομίμηση αγγλοσαξωνικών προτύπων και μόνον, χωρίς δική του διακριτή ακαδημαϊκή φιλοσοφία. Γενικά, αμιγώς ξενόγλωσσα ακαδημαϊκά προγράμματα σπουδών (με εξαίρεση προγράμματα ξένης λογοτεχνίας), δεν περιποιούν ιδιαιτέρα τιμή σε δημόσια Α.Ε.Ι. τής Ελλάδος.44

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙ΢ΑΓΩΓΗ(5) ΔΗΜΟ΢ΙΑ ΠΑΝΕΠΙ΢ΣΗΜΙΑ. Κατά κανόνα, τα δημόσια ελληνικά Πανεπιστήμια πρέπει να διδάσκουν τα ακαδημαϊκά τους προγράμματα στην Ελληνική και μόνον, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, όπως δηλαδή τα πανεπιστήμια των αγγλοφώνων χωρών διδάσκουν στην Αγγλική, τής Γαλλίας στη Γαλλική, τής Γερμανίας στη Γερμανική, τής Ιταλίας στην Ιταλική, τής Ρωσίας στη Ρωσική, κ.ο.κ. Δεν πρέπει δηλαδή τα δημόσια ελληνικά Πανεπιστήμια να διολισθήσουν σε απαξιωτικούς ατραπούς αγγλόγλωσσου μιμητισμού. Αντιθέτως, είναι αυτονόητο ότι θα αναλάβουν πρωταγωνιστικό ρόλο για να εξελιχθεί η Ελλάδα σε Μητρόπολη των Ανθρωπιστικών ΢πουδών —που ως δύσκολος (αλλά εφικτός) εθνικός στόχος προϋποθέτει όχι περιθωρι- οποίηση τής Ελληνικής, και μάλιστα εντός Ελλάδος, αλλά απεναντίας ανάδειξή της εντός και εκτός Ελλάδος.(6) ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ΢ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ΢ ΖΩΣΙΚΟ΢ ΦΩΡΟ΢. Η διείσδυση τής Ολλανδίας στην παγκόσμια αγορά τής διεθνούς εκπαίδευσης αξιοποίησε τον πολιτισμικό «ζωτικό χώρο» της, ήτοι τη Γερμανία, λόγω των ιστορικών και πολιτισμικών σχέσεων (Εράσμια επανάσταση, Μεταρρύθμιση, Καλβινισμός κ.τ.λ.) που συνδέει τούς δύο λαούς. ΢υγκεκριμένα, το έτος 1999 οι Γερμανοί φοιτητές στην Ολλανδία αποτελούσαν το 15% των διεθνών φοιτητών της (2.059 έναντι 13.619 αντίστοιχα). ΢ε οκτώ χρόνια (2007) αυτό το ποσοστό αυξήθηκε σε 32% (8.759 έναντι 27.037 αντίστοιχα) και στα επόμενα πέντε χρόνια (2012) ξεπέρασε το 52% (20.022 έναντι 38.367 αντίστοιχα). Παρομοίως, η Ελλάδα θα αξιοποιήσει εκπαιδευτικά τον δικό της «ζωτικό χώρο», τα Βαλκάνια, δεδομένου ότι οι βαλκανικοί λαοί συνδέονται με ακατάλυτους θρησκευτικούς δεσμούς, την Ορθοδοξία, κοινές παραδόσεις, και ελληνικά αρχαιολογικά ευρήματα από την Αλβανία (αρχαία Ιλλυρία) μέχρι τη Β.Α. Ρουμανία (αρχαίο Ιάσιο). Προφανώς, για την αξιοποίηση τού εκπαιδευτικού «ζωτικού χώρου», τής Ελλάδος στα Βαλκάνια, θα διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, συνεπικουρούμενο από το Πανεπιστή- 45

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕ΢ ΚΕΝΣΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΤ΢Η΢ ΢ΟΦΟΚΛΗ΢ ΞΤΝΗ΢ μιο Θράκης και το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος, το τρίτο με δίγλωσσα προγράμματα, κατά τα ως άνω (4). (7) ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΢ΦΕΔΙΟ. Για τη συντεταγμένη διείσδυση τής Ελλάδος στην διεθνή εκαπαίδευση, πρέπει να εκπονηθεί ένα εθνικό ολοκληρωμένο σχέδιο (comprehensive plan), όπου θα προσδιορίζεται η βέλτιστη εκπαιδευτική πολιτική, η οποία θα αξιοποιεί κατά το μέγιστο δυνατόν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα τής χώρας ενώ ταυτόχρονα θα ανταποκρίνεται σε οικονομικούς και κοινωνικούς της περιορισμούς (Κεφ. 3.3-5). Κάθε δε τέτοιο σχέδιο δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ολοκληρωμένο εάν δεν προσδιορίζει και τεκμηριώνει επιστημονικά τον ανά έτος επιδιωκόμενο αριθμό-στόχο διεθνών φοιτητών στο εκπαιδευτικό σύστημα τής χώρας στο προβλέψιμο μέλλον, στα επόμενα 10-20 χρόνια, όπως συγκεκριμενοποιείται στο παρόν πόνημα (Κεφ. 3.7). Αυτές οι προβλέψεις βασίζονται σε πορίσματα μιας εφηρμοσμένης μικροοικονομικής θεωρίας (Κεφ. 4), η οποία συνιστά εύχρηστο εργαλείο για τον σχεδιασμό κάθε βιώσιμης εξωστρεφούς εθνικής πολιτικής όσον αφορά στη διεθνή εκπαίδευση. ΢υγκεφαλαιωτικά, όταν η πολιτισμικώς και γεωγραφικώς «περιθωριακή» πολιτεία Ohio των Η.Π.Α. (Έκθεμα Ε΄) κατορθώνει να προσελκύει πάνω από 32.000 διεθνείς φοιτητές που πληρώνουν δίδακτρα (Έκθεμα ΢Σ΄), είναι αδιανόητο η Ελλάδα, η κοιτίδα τού Δυτικού Πολιτισμού, στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, να συνεχίσει να αδρανεί έναντι τής κοσμογονίας τής διεθνούς εκπαίδευσης. Η Ελλάδα μπορεί να ενεργοποιηθεί αμέσως προς αυτήν την κατεύθυνση συνδυάζοντας ενθουσιασμό αντίστοιχο με εκείνον τής Κύπρου στη δεκαετία τού 2000 (Κεφ. 3.3) με τη συστηματική προσέγγιση τής Ολλανδίας κατά την ίδια περίοδο (Κεφ. 3.8), ήτοι αξιοποιώντας ως αρχική αιχμή τού εκπαιδευτικού της «δόρατος» τα κολλέγια για την εγγραφή των πρώτων 10.000 διεθνών φοιτητών στην Ελλάδα μέχρι το 2018 ή 2019, ενώ εκ παραλλήλου (2017-2019) θα εκπονείται το ως άνω ολοκληρωμένο σχέδιο μέσα σε συναφές πλαίσιο γόνιμου κοινωνικού και ακαδημαϊκού διαλόγου, σύμφωνα με το εν μέτρω πρότυπο τής Ολλανδίας.46

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΡΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΚΡΑΙΔΕΥΣΗΣ Περιεχόμενα Kεφαλαίου 22.1. Ρυθμός αυξήσεως τού συνόλου των διεθνών φοιτητών 492.2. Φώρες προέλευσης διεθνών φοιτητών 532.3. Φώρες προορισμού διεθνών φοιτητών 572.4. Καθαρές εθνικές ροές διεθνών φοιτητών 622.5. Ηπειρωτικά μερίδια τής διεθνούς εκπαίδευσης 682.6. Βορειοατλαντικό επίκεντρο τής διεθνούς εκπαίδευσης 772.7. ΢ύνολο διεθνών σπουδαστών, 2018 -2030 82Σο παρόν κεφάλαιο (2) περιλαμβάνει μία μακροσκοπική ανάλυση τήςπαγκόσμιας αγοράς τής διεθνούς εκπαίδευσης, ως δυναμικά αναπτυσσομένουκλάδου τής Παγκόσμιας Οικονομίας, με έμφαση στην πρόσφατη 15ετήπερίοδο 1999-2013. Επί πλέον, όπου είναι αναγκαίο, το χρονικό πλαίσιο τήςανάλυσης διευρύνεται στην 80ετή περίοδο 1950-2030, δηλαδή αφενός ανα-φέρεται σε συναφή στατιστικά δεδομένα από τη δεκαετία τού 1950 μέχρισήμερα και αφετέρου συμπεριλαμβάνει τεκμηριωμένες προβλέψεις όσοναφορά στην περαιτέρω εξέλιξη αυτής τής διεθνούς αγοράς κατά τα ερχόμενα15 χρόνια, μέχρι το 2030. 47

ΕΛΛΑΔΑ, ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΕΝΤ΢Ο ΕΚΡΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΞΥΝΗΣ World GDP and international students, 1999-2013 (Ραγκόςμιο ΑΕΡ και διεκνείσ φοιτθτζσ, 1999-2013) International students World World Outbound students GDP PPP populationyear from from (trillion USD) 15-24 specified unspecified years old Total Additional Grand total region region ( f = d+e) student ( h = d+e+g ) of origin of origin estimates (h)(a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) 1.798.087 1.880.2421999 39,5 1.032.821.235 1.711.528 52.442 1.763.970 34.117 1.974.3882000 2.238.5422001 42,5 1.048.508.853 1.795.040 58.400 1.853.440 26.802 2.488.0402002 2.540.9142003 44,5 1.066.307.259 1.896.999 49.072 1.946.071 28.317 2.637.3812004 2.724.1112005 46,5 1.087.414.109 2.139.884 66.863 2.206.747 31.795 2.919.7662006 3.179.1332007 49,0 1.110.040.172 2.352.694 99.977 2.452.671 35.369 3.385.1032008 3.659.6742009 52,9 1.131.306.117 2.380.927 124.711 2.505.638 35.276 3.887.4022010 3.945.3642011 57,9 1.134.407.021 2.498.234 133.641 2.631.875 5.506 3.945.14820122013 62,4 1.148.353.151 2.510.736 139.717 2.650.453 73.658 Fig. 1 66,9 1.158.622.163 2.666.052 141.897 2.807.949 111.817 70,7 1.165.554.057 2.836.201 164.570 3.000.771 178.362 71,0 1.168.548.072 3.047.484 147.002 3.194.486 190.617 74,4 1.167.804.564 3.233.281 146.319 3.379.600 280.074 78,7 1.164.182.650 3.423.577 148.607 3.572.184 315.218 82,8 1.155.694.396 3.461.765 134.467 3.596.232 349.132 86,9 1.164.335.581 3.512.195 195.503 3.707.698 237.451DATA SOURCE: UNESCO, OECD, WORLD BANK 3 3 Οι ςτιλεσ (b), (d), (e), (g) και (h) απεικονίηονται ςτο Γράφθμα 4 (Fig. 4), ενϊ οι ςτιλεσ (b), (c) και (h) ςτο Γράφθμα 4 (Fig. 4). H ςτιλθ (b) υπολογίςκθκε βάςει χρονικϊν ςειρϊν (γραμμζσ 6-232) τοφ ςτατιςτικοφ αρχείου των UNESCO / OECD / World Bank “GDP PPP (current international $)” καταχωροφμενο ωσ “GDP PPP” (Κεφ. 5.7, #170). H ςτιλθ (c) υπολογίςκθκε από το αρχείο των UNESCO/OECD “Population aged 15-24” (Κεφ. 5.6, #163). H ςτιλθ (d) υπολογίςκθκε από το αρχείο των UNESCO/OECD/World Bank “Total οutbound internationally mobile students, both sexes (number)” (γραμμζσ 252-259), καταχωροφμενο ωσ “Outbound students - total” (Κεφ. 5.2.1, #95). Η ςτιλθ (e) υπολογίςκθκε από το αρχείο των UNESCO / OECD “Inbound internationally mobile students from unknown continents, both sexes (number)” (γραμμζσ 6-246), καταχωροφ- μενο ωσ “Inbound students from unknown continents” (Κεφ. 5.1.1, #11). H ςτιλθ (g) υπολογί- ςκθκε από το επεξεργαςμζνο αρχείο “Inbound students - total - processed”(Κεφ. 5.1.1, #2).48