Lesson Plan Grade II (SIndhi)

AcknowledgementThe USAID-funded Pakistan Reading Project (PRP) extends itsheart-felt gratitude and thanks to Dr. Fazlullah Pechuho, Secretary,Education and Literacy Department, Sindh and Ms Alia Shahid,Special Secretary of Education-I, Sindh for their support andguidance towards furthering PRP initiatives in improving students’reading skills.The project also extends its gratitude to all the national andinternational education experts who gave technical input basedon their research and experience on these teaching and learningmaterials (TLMs); including lessons plans, workbooks, flash cards,levelled readers and big books.Provincial and regional Material Development Committees,Material Review Committees and the Material DevelopmentTeam contributed further in reviewing the developed materialsand provided their valuable recommendations and revisions toimprove the quality of the teaching and learning materials. Theircontribution, based on their experience in the field of education,was a great resource to improve the material. PRP anticipates thatthe material will play an important role in improving students’reading skills.PRP is thankful to the following educational experts, contributorsand stakeholders for improving the quality of the TLMs, whileappreciating and acknowledging their contribution.1. Mr. Muhammad Idrees Jatoi, Deputy Director, Bureau of .1 Curriculum, Jamshoro, Sindh .2 .32. Ms. Ismat Fatima Veesar, Lecturer, Government Elementary .4 Collage of Education for Woman, Thatta, Sindh .5 .63. Mr. Imdad Ali Lakho, Lecturer, Government Elementary .7 Collage of Education Collage, Qasimabad, Karachi, Sindh .84. Mr. Rab Dino Shahani, Assistant Professor, Provincial © Institute of Teacher Education, Nawabshah, Sindh5. Dr. Adal Soomro, former Chairman, Sindhi Department, Shah Abdul Latif University, Khairpur Mir’s, Sindh6. Dr. Altaf Jokhio, Assistant Professor, Ghulam Rabani Agro Degree Collage, Kandiaro, Sindh7. Mr. Khalid Azad, Director, Children Literature, Sindhi Language Authority, Hyderabad, Sindh8. Mr. Shoukat Chachar, Editor/Research Fellow, Sindhi Language Authority, Hyderabad, Sindh© Copyright: Experimented Edition - 2016 2016 -Printed for provincial and regional public primary schools bythe USAID-funded Pakistan Reading Project

‫ٻئي درجي جي استادن لاِء‬

‫تعارف‬‫تعارف‬ ‫مانوارا استاد‬ ‫ ‬ ‫ ‬‫ُيو ايس ايڊ جي مالي سهڪار سان عمل ۾ ايندڙ‪ ،‬پاڪستان ريڊنگ پراجيڪٽ جي‬‫پنج ساله پروگرام جي وسيلي شروعاتي درجن جي شاگردن جي ‘پڙهڻ’ جي مهارتن ۾‬‫بهتري آڻڻ جي مقصد سان هي سبقي منصوبا ترتيب ڏنا ويا آهن‪ .‬هي سبقي منصوبا‬‫‘پڙهڻ’ جي مختلف مهارتن جهڙوڪ‪ :‬صوتي ڄاڻ (‪ ،)Phonemic Awareness‬صوتيات‬‫(‪ ، )Phonics‬لفظن جو ذخيرو(‪ ،)Vocabulary‬رواني (‪ )Fluency‬۽ تفهيم (‪)Comprehension‬‬‫کي عملي سرگرمين جي مدد سان سکڻ جا موقعا ڏيندا‪ .‬انهن مهارتن جي مشقن سان‬ ‫شاگردن جي پڙهڻ‪ ،‬لکڻ ۽ ڳالهائڻ جي صلاحيتن ۾ واڌ ايندي‪.‬‬‫هي سبقي منصوبا ‪ 1-24‬هفتن تي ٻڌل آهن‪ ،‬سبقن کي پڙهائڻ لاِء ‪ 30‬منٽن جو وقت‬‫مقرر ڪيو ويو آهي‪ ،‬پهريان ‪ 2‬هفتا سکيل اکرن ۽ آوازن جو ورجاُء آهي‪ ،‬ٽيون هفتو‬‫نون اکرن جي مشق ۽ باقي ‪ 21‬هفتن ۾ پدن‪ ،‬لفظن ۽ عبارتن جون مشقون ڏنيون‬‫ويون آهن‪ ،‬جنهن جي مدد سان شاگردن کي پڙهڻ ۽ لکڻ ۾ رواني سيکاري ويئي آهي‪.‬‬‫بصري لفظن جي مدد سان گھڻا استعمال ٿيندڙ لفظ (‪ )Frequent Words‬جو مرحلي وار‬‫تعارف ڏنو ويو آهي ته جيئن ٻولي سکڻ لاِء هڪ منظم انداز سان لفظن جي ذخيري ۾‬‫اضافو آڻي سگھجي‪ .‬تدريس جي ان طريقي سان شاگردن جي ٻڌڻ ۽ ڏسڻ جي مهارتن‬ ‫کي استعمال ڪندي ‘پڙهڻ’ جي حدف کي حاصل ڪري سگھجي‪.‬‬‫هنن سبقي منصوبن جي مدد سان نه صرف ‘پڙهڻ’ سکڻ جي عمل کي اثرائتو ڪري‬ ‫سگھجي ٿو پر شاگردن جون تخليقي صلاحيتون ۽ تنقيدي سوچ کي به هٿي ملندي‪.‬‬‫اسان اميد ڪريون ٿا ته توهان پنهنجن شاگردن سان گڏ هن لاڀائتي مواد مان فائدو‬ ‫حاصل ڪري سگھندا‪.‬‬ ‫خيرخواھ‬ ‫پاڪستان ريڊنگ پراجيڪٽ‬‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬

‫تدريسي مواد‬ ‫پاڪستان ريڊنگ پراجيڪٽ جو تدريسي مواد‬ ‫• روزانه جي پڙهڻ جي لاِء سبقي منصوبا‬ ‫روازانه جي پڙهڻ جي لاِء سبقي منصوبا پاڪستان ريڊنگ پراجيڪٽ جي سنڌي پڙهائڻ جي دائريڪار تربيت‬‫جي دستاويز جي مطابق مرتب ڪئي ويئي آهي‪ .‬سنڌي پڙهائڻ جي لاِء دائريڪار جي ترتيب شاگرد ٻئي ڪلاس‬ ‫جي نصاب ۾ ڏنل پڙهڻ جي حدف شده مهارتون‪ ،‬زبان سکڻ جي جديد طريقا تدريسي ۽ پڙهڻ جي ابتدائي‬ ‫۽ معيار صلاحيتن کي مد نظر رکندي تيار ڪيو ويو آهي‪ 30 .‬منٽ تي مشتمل هي سبقي منصوبا گهڻي‬ ‫منظم ۽ مختلف سرگرمين تي مشتمل آهن‪ .‬مختلف سرگرمين جي ذريعي شاگردن کي پڙهڻ جون مهارتن‬ ‫جون ڀرپور مشقون ڏنيون ويون آهن‪ .‬جنهن ۾ اکر جو آواز‪ ،‬اکرن مان پد ۽ لفظ ٺاهڻ‪ ،‬لفظن ۾ اکرن جي‬ ‫ُسڃاڻپ‪ ،‬لفظن سان جملا ٺاهڻ‪ ،‬جملن کي سمجهي ڪري روانيَء سان پڙهڻ‪ ،‬بصري لفظ جي مشق‪ ،‬تفهيم‬ ‫۽ لکڻ جي مشق شامل آهي‪ .‬هنن ۾ “معلوم سان نامعلوم‪ ،‬يا آسان سان مشڪل پچيده جي طرف”جو طريقو‬ ‫استعمال ڪيو ويو آهي‪.‬‬ ‫هفتو ‪ :3.1‬گذريل سال سکيل ويل پڙهڻ جي مهارتن جو ورجاُء‬ ‫شروعاتي ٽن هفتن جا سبق ورجاُء تي مشتمل آهن‪ ،‬جيڪي شاگرد گذريل سال سکيا هئا گڏوگڏ هڪ هفتي ۾‬ ‫َنون اکرن جا سبق پڻ شامل آهن‪.‬‬ ‫هفتو ‪ 24.4‬پد تي مشتمل سبقي منصوبا‬ ‫هي سبقي منصوبي جا پنج حصا آهن‪ .‬سبقن جي مقصد کي پيش نظر هر حصو مختلف سرگرميون تي‬ ‫مشتمل آهي ۽ ُان جي نوعيت جي مطابق وقت مقرر ڪيو ويو آهي‪ .‬سڀئي حصا ھڪ ٻئي سان ڳنڍيل آهن‪.‬‬‫هر حصي ۾ شاگرد کي مخصوص سرگرميون جي ذريعي پدن جي آواز‪ ،‬ٻئي سان اکر ۽ پد سان ملي ڪري پد‬ ‫ٺاهيو‪ ،‬لفظ ٺاهيو‪ ،‬لفظن کي جملن ۾ استعمال ڪريو ۽ ان مان مفهوم اخذ ڪرڻ جي مشق ڏني ويئي آهي‪.‬‬ ‫هڪ هفتي ۾ پنج ڏينهن پڙهڻ جي مهارتن جي مشق ڪرائي ويئي ۽ ڇهين ڏينهن شاگردن کان ُان هفتي جي‬ ‫سرگرمين جائزو ورتو ويندو‪.‬‬ ‫نوٽ‪ :‬هر سبق جي تدريس کان پهرئين استاد سبقي منصوبي ۾ ڏنل “سبق جي تياري” ضرور ڏسي ۽ ُان جي‬ ‫مطابق تدريسي مواد تيار ڪري‪.‬‬ ‫‪ .I‬تعارف‪:‬‬ ‫شاگرد کي ان ڏينهن جون سرگرمين جو تعارف ڪرايو ويندو‪ .‬جنهن ۾ ُان ڏينهن جا مخصوص اکر ‪ /‬لفظ‪/‬‬ ‫جملي‪ ،‬بصري لفظ ۽ بگ ُبڪ‪ /‬ليولڊ ريڊر بابت ٻڌايو ويندو‪.‬‬ ‫‪ .II‬اکر‪ /‬پد‪ /‬لفظ‪:‬‬ ‫هن حصي ۾ ُاستاد فليش ڪارڊ يا بورڊ تي تحرير ڪري شاگرد سان گڏ ان ڏينهن جي اکر ‪ /‬پد ‪ /‬لفظ جو‬ ‫تعارف ڪرائيندا‪ .‬جنهن ۾ پد جي آواز جي مشق‪ ،‬پد ٺاهڻ‪ ،‬لفظ ٺاهڻ‪ ،‬جملا ٺاهڻ ۽ پڙهڻ جي مشق جي شامل‬ ‫آهن‪.‬‬ ‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬

‫تدريسي مواد‬ ‫‪ .III‬لفظ ‪ /‬جملا ٺاهڻ‪:‬‬ ‫هن حصي ۾ شاگرد کي اکرن ۽ پدن جي مدد سان لفظ ٺاهڻ يا جملا ٺاهڻ جي مشق ڪرائي ويندي‪ .‬جنهن ۾‬ ‫شاگرد انفرادي‪ ،‬جوڙن يا گروپن ۾ ڪم ڪندا‪ .‬استاد فليش ڪارڊز‪ ،‬بورڊ ‪ /‬ورڪ ُبڪ جو استعمال ڪندا‪،‬‬ ‫پڙهڻ جي دلچسپي ۽ مفيد سرگرميون ڪرائيندا‪ .‬مقرر وقت اندر شاگرد استاد جيرنگرانيَء هيٺ لفظ ‪ /‬جملا‬ ‫ٺاهيندا ۽ پڙهي ٻڌائيندا‪ ،‬شاگرد لاڳاپيل بصري لفظ پڙهڻ يا لکڻ جي مشق ڪندا‪.‬‬ ‫‪ .IV‬جائزو ‪ /‬لکڻ جي سرگرمي‪:‬‬ ‫هن حصي ۾ شاگرد ورڪ ُبڪ ۾ لفظ ‪ /‬جملا‪ /‬پئراگراف لکڻ جي مشق ڪندا‪ .‬ڪم ختم ٿيڻ کان پوِء سڀ‬ ‫شاگرد پنهنجو ڪم ٻئي ساٿيَء کي ڏيکاريندا‪.‬‬ ‫نوٽ‪ :‬هفتي جي آخري ڏينهن سکيل اکر‪ ،‬لفظ جو جائزو ورتو ويندو‪ .‬جنهن ۾ شاگرد انفرادي سرگرمين جي‬ ‫ذريعي پنهنجي مهارتن جو مظاهرا ڪندا‪ ،‬ڪم جي دوران شاگردن جي حوصله افزائي ڪئي ويندي ۽ لکيل‬ ‫ڪم جو جائزو ورتو ويندو‪.‬‬ ‫• ورڪ ُبڪ‪:‬‬ ‫ورڪ ُبڪ ٻئي درجي لاِء طئي ٿيل هدف جي مهارتن تي مبني آهن جيڪي سنڌي پڙهڻ لاِء لازمي آهن‪.‬‬ ‫شاگردن لاِء ‘پڙهڻ’ جي مختلف مهارتن جهڙوڪ‪ :‬صوتي ڄاڻ (‪ ،)Phonemic Awareness‬صوتيات (‪ ،)Phonics‬لفظن‬ ‫جو ذخيرو (‪ ،)Vocabulary‬رواني (‪ )Fluency‬۽ تفهيم (‪ )Comprehension‬کي عملي سرگرمين جي مدد سان سکڻ‬ ‫جا موقعا ڏنا ويا آهن‪ .‬انهن مهارتن جي مشقن سان شاگردن جي پڙهڻ‪ ،‬لکڻ ۽ ڳالهائڻ جي صلاحيتن ۾ واڌ‬ ‫ايندي ۽ شاگردن کي پڙهڻ ۽ لکڻ ۾ رواني سيکاري ويندي‪.‬‬ ‫• بگ ُبڪ‪:‬‬‫هر هفتي جي شروعات جا ٻه ڏينهن بگ بڪس جي لاِء مقرر ڪيا ويا آهن‪ 24 .‬هفتن جي لاِء استادن کي ‪ 12‬بگ‬ ‫ُبڪ ڏنا ويندا يعن ٰي هڪ بگ ُبڪ جي ڪهاڻي ٻه هفتا پڙهائي ويندي‪ .‬استاد شاگرد جي دلچسپي کي برقرار‬ ‫رکندي وڏي آواز جو طريقڪار جو استعمال ڪندا آهن‪ .‬هر بگ ُبڪ جي آخري صفحي تي استاد جي لاِء‬ ‫لاڳاپيل هفتي جي پڙهڻ جي مهارتون جي لاِء هدايتون ۽ سرگرميون ڏنيو ويون آهن‪ .‬وڏي آواز جي دوران‬ ‫هن ڳالهه جو خيال رکيو ويندو هر روز شاگر کي مڪمل ڪهاڻي ُٻڌائي ويندي ۽ آخر ۾ ان ڏينهن سان متعلق‬ ‫سوال پڇيا ويندا‪ .‬بگ ُبڪس کي لکندي مختلف اصولن کي مد نظر رکيو ويو آهي‪ .‬مثل ًا مخصوص موضوع‬ ‫جي چونڊ‪ ،‬شاگردن جي ذهني سطح‪ ،‬سادن ۽ مناسب لفظن جي چونڊ‪ ،‬شاگردن جي دلچسپي کي برقرار رکڻ‬ ‫جي لاِء تصويري خاڪا وغيره‪.‬‬ ‫هن ڪاوش جي نتيجي ۾ استاد شاگردن جون پڙهڻ جون مهارتون مثل ًا صوتيات‪ ،‬صوتي ڄاڻ‪ ،‬لفظن جو‬ ‫ذخيرو‪ ،‬رواني ۽ تفهيم جهڙين صلاحيت کي ُاڀاريندا‪ .‬خاص طور تي هي بگ ُبڪس اسڪول جي لائبريري‬‫جو حصو هوندا ته جيئن نوان ايندڙ شاگرد به ان ڪتابن مان لطف اندازو ٿي سگهن ۽ سنڌي پڙهڻ ۾ دلچسپي‬ ‫جو سلسلو جاري رکن‪.‬‬ ‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬

‫تدريسي مواد‬ ‫• ليولڊ ريڊر‪:‬‬ ‫هر هفتي جي آخري چار ڏينهن ۾استاد ليولڊ ريڊرز شاگردن کي پڙهڻ جي لاِء ڏيندا‪ .‬ليولڊ ريڊرز جو بنيادي‬ ‫مقصد شاگرد ۾ پڙهڻ جون مهارتن کي بهتر بنائڻ ۽ خودمختيار ڪرڻ آهي‪ 24 .‬هفتن لاِء ‪ 8‬ليولڊ ريڊرز لکيا‬ ‫ويا آهن‪ ،‬هر ليولڊ ريڊر جا ٽي سيٽ آهن جيڪي شاگردن جي ٽن سطحن (بهتر درجي جا پڙهندڙ ‪ ،‬وچولي‬ ‫درجي جا پڙهندڙ ۽ شروعاتي درجي جا پڙهندڙ) تي مشتمل آهن هر ليولڊ ريڊر لاِء ‪3‬هفتا مخصوص ڪيا ويا‬ ‫آهن سڀني ليولڊ ريڊرز جي پوئين صفحي تي شاگردن جي لاِء پڙهڻ جي لاڳاپيل مهارتن جون سرگرميون‬ ‫ڏنل آهن‪ .‬ليولڊ ريڊرز جون هي ڪهاڻيون لکڻ دوران ڪيترن ئي اصولن کي نظر ۾ رکيو ويو آهي‪ .‬مثال‬‫طور‪ :‬مخصوص موضوعن جي چونڊ‪ ،‬شاگردن جي عمر ۽ ذهني سطح‪ ،‬مناسب لفظن جي ڇونڊ‪ ،‬سادو اسلوب ۽‬ ‫شاگردن جي دلچسپيَء جي عنصر کي قائم رکڻ لاِء واضح ۽ وڻندڙ تصويرون وغيره‪.‬‬‫ليولڊ ريڊر جي ڪلاس روم ۾ استعمال ڪرڻ کان پهرئين استاد هيٺ ڏنل اصولن جو خيال رکن‪.‬‬ ‫ƒاستاد ‘پڙهڻ جو جائزو’ جو ُبڪليٽ استعمال ڪندي ۽ شاگردن جي پڙهڻ واري صلاحيتن کي سامهون‬ ‫ƒ‬ ‫رکندي شاگردن جا ‪ 3‬گروپ (شروعاتي‪ ،‬وچولا‪ ،‬۽ بهتر درجي جا پڙهندڙ) ٺاهيندا‪.‬‬ ‫ƒ‬‫ƒشاگردن کي ان جي پڙهائي جي درجي (‪ )Reading Level‬جي مطابق ُان هفتي جا ليول ريڊر (‪)Level Reader‬‬ ‫پڙهڻ جي لاِء ڏنا ويندا‪.‬‬ ‫ليولڊ ريڊرز جي ‪ 3‬رنگن سان درجابندي ڪئي وئي آهي‬ ‫‪ .I‬شروعاتي درجي جا پڙهندڙ‪ .................‬ڳاڙهو‬ ‫‪ .II‬وچولي درجي جا پڙهندڙ‪ .....................‬پيلو‬ ‫‪ .III‬بهتر درجي جا پڙهندڙ‪ .........................‬نيرو‬‫ƒ ƒليولڊ ريڊر جي پڙهائڻ جي دوران استاد ڪلاس جو جائزو وٺندا ۽ جتي شاگردن کي مدد جي ضرورت‬ ‫هوندي انهن جي مدد ڪندا‪.‬‬‫ƒٽيئن ڏينهن شروعاتي درجي‪ ،‬چوٿين ڏينهن وچولي درجي‪ ،‬پنجين ڏينهن بهتر درجي ۽ ڇهين ڏينهن ٻيهر‬ ‫ƒ‬ ‫شروعاتي درجي جي شاگردن سان ليول ريڊر ۾ ڏنل تفهيمي سوال ُپڇيا ويندا‪.‬‬ ‫ƒ‬ ‫ƒجيڪڏهن شاگرد هڪ ليول مڪمل ڪري وٺي ۽ ُان ليول ريڊر جو ٻيو ليول پڙهڻ چاهي ته ُان جي‬ ‫حوصلا افزائي ڪريو ۽ ان کي ٻيو ليول پڙهڻ جوموقعو فراهم ڪريو‪.‬‬‫ƒ ƒ شاگرد ان هفتي جو ليول ريڊر مڪمل پڙهي وٺي ته ُان کي لائبريري ڪارنر مان ُان کي پسند جي‬ ‫ڪهاڻي جو ڪتاب پڙهڻ جي لاِء ڏيو‪.‬‬‫ƒ ƒ استاد مسلسل جائزي ۽ مشاهدي جي بنياد تي شاگردن کي جيڪي پڙهڻ جي “شروعاتي درجي کان‬‫وچولي درجي” يا “وچولي درجي کان بهتر درجي” جي طرف ڏانهن وڌي رهيا هجن انهن جو ٻيهر گروپ‬ ‫ٺاهن يا پهرئين ٺاهيل گروپ ۾ شامل ڪن‪.‬‬‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬

‫تدريسي مواد‬ ‫فليش ڪارڊز‪:‬‬ ‫• ‬ ‫ٻئي درجي جي تدريسي مواد ۾ فليش ڪارڊز کي شامل ڪيو ويو آهي‪ ،‬هي فليش ڪارڊز روزاني‬ ‫ ‬‫جي سبقي منصوبن جي سرگرمين کي سيکارڻ لاِء انتهائي مفيد ثابت ٿيندا‪ .‬فليش ڪارڊز جو مقصد‬‫نه صرف بصري لفظن جي ُسڃاڻپ آهي پر ان سان گڏ اکرن‪ ،‬پدن کي ُسڃاڻي ان جي آوازن جي مشق‬ ‫ڪرائڻ آهي‪.‬‬‫تدريسي مواد ۾ شامل فليش ڪارڊز ٻن قسمن جا آهن‬ ‫استاد جي لاِء فليش ڪارڊز‪:‬‬ ‫‪. i‬‬‫فليش ڪارڊز جو پهريون سيٽ اکرن ۽ پدن تي مشتمل آهي‪ .‬مثال‪ :‬با‪ ،‬تا‪ ،‬بو‪ِ ،‬جي‪ ،‬مي وغيره‪ .‬هي‬ ‫ ‬ ‫فليش ڪارڊز سبق پڙهائڻ دوران لفظ ٺاهڻ‪ /‬سيکارڻ ۾ ڪم ايندا‪.‬‬ ‫ ‬ ‫فليش ڪارڊز جو ٻيو سيٽ بصري لفظن تي مشتمل آهي جيڪي ‘ڏسو ۽ پڙهو’ جي مهارت سان‬ ‫ ‬ ‫سيکاريا ويندا‪.‬‬‫هنن فليش ڪارڊز جي سائز (‪ )A4‬رکي ويئي آهي ته جيئن شاگرد آسانيَء سان ڏسي پڙهڻ جي مشق‬ ‫ڪري سگھن‪.‬‬ ‫شاگردن جي لاِء فليش ڪارڊز‪:‬‬ ‫‪ .ii‬‬ ‫فليش ڪارڊز جو هي سيٽ اکرن ۽ پدن تي مشتمل آهي‪ .‬مثال‪ :‬با‪ ،‬تا‪ ،‬بو‪ِ ،‬جي‪ ،‬مي وغيره‪.‬‬ ‫ ‬‫هنن فليش ڪارڊز جي سائز (‪ )3x3‬رکي ويئي آهي ته جيئن شاگرد لفظ ٺاهڻ جي سرگرميَء دوران‬ ‫ ‬ ‫گروهن جي شڪل ۾ آسانيَء سان استعمال ڪري سگهن‪.‬‬‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬

‫فهرست‬ ‫فھفرھسرتست‬ ‫هفتو ‪1‬‬‫ورجاُء ‘ا‪ ،‬ب‪ ،‬او‪ ،‬ت‪ ،‬ج’‪2..................................................................................................................................................................‬‬ ‫سبق ‪ 1‬‬‫ورجاُء ‘چ‪ ،‬اِي‪ ،‬ح‪ ،‬خ‪ ،‬ڏ’ ‪4.................................................................................................................................................................‬‬ ‫سبق ‪ 2‬‬‫ورجاُء ‘اي‪ ،‬ر‪ ،‬ڙ‪ ،‬ز‪ُ ،‬او’ ‪6.................................................................................................................................................................‬‬ ‫سبق ‪: 3‬‬‫ورجاُء ‘س‪ ،‬ش‪ ،‬ص‪ ،‬آ‪ ،‬غ’ ‪8..............................................................................................................................................................‬‬ ‫سبق ‪ :4‬‬‫ورجاُء ‘ف‪ ،‬ڦ‪ ،‬ڪ‪ ،‬ق’ ‪10.................................................................................................................................................................‬‬ ‫سبق ‪ :5‬‬‫ورجاُء ‘ک‪ ،‬گ‪ ،‬گھ’ ‪12.......................................................................................................................................................................‬‬ ‫سبق ‪ :6‬‬ ‫هفتو ‪2‬‬ ‫سبق ‪ :7‬‬ ‫سبق ‪ 8‬‬‫ورجاُء ‘ڱ‪ ،‬ل‪ ،‬م‪َ ،‬اي‪ ،‬ن’ ‪15.............................................................................................................................................................‬‬ ‫سبق ‪: 9‬‬‫ورجاُء ‘ڻ‪ ،‬و‪َ ،‬او‪ ،‬هه‪ ،‬ي‪ ،‬ء’ ‪17...........................................................................................................................................................‬‬ ‫سبق ‪ :10‬‬‫ورجاُء ‘ن (غنون)‪ ،‬ٻ‪ ،‬ڀ‪ ،‬ٿ‪ ،‬ٽ‪ ،‬ٺ’ ‪19........................................................................................................................................‬‬ ‫سبق ‪: 11‬‬‫ورجاُء ‘ث‪ ،‬پ‪ ،‬ڄ‪ ،‬جهه‪ ،‬ڃ’‪21...........................................................................................................................................................‬‬ ‫سبق ‪: 12‬‬‫ورجاُء ‘ڇ‪ ،‬د‪ ،‬ڌ‪ ،‬ڊ‪،‬ڍ‪،‬ذ’ ‪23...................................................................................................................................................................‬‬‫ورجاُء ‘ض‪ ،‬ط‪ ،‬ظ‪ ،‬ع‪ ،‬ڳ’ ‪25..........................................................................................................................................................‬‬ ‫هفتو ‪3‬‬‫آواز ‪/‬ڙھ‪28...................................................................................................................................................................................... /‬‬ ‫سبق ‪ :13‬‬‫آواز ‪/‬مھ‪30...................................................................................................................................................................................... /‬‬ ‫سبق ‪1 4‬‬‫آواز ‪/‬لھ‪32...................................................................................................................................................................................... /‬‬ ‫سبق ‪ :15‬‬‫آواز ‪/‬نھ ‪34...................................................................................................................................................................................... /‬‬ ‫سبق ‪: 16‬‬‫آواز ‪/‬ڻھ‪36...................................................................................................................................................................................... /‬‬ ‫سبق ‪: 17‬‬‫آواز ڙھ‪،‬لھ‪ ،‬مھ‪ ،‬نھ ۽ ڻھ جو جائزو ‪38..........................................................................................................................................‬‬ ‫سبق ‪: 18‬‬ ‫هفتو ‪4‬‬‫‪40......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪/‬ا ‪/‬‬ ‫سبق ‪: 19‬‬‫‪42......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪/‬ا‪ /‬‬ ‫سبق ‪ 20‬‬‫‪44......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪/‬ا ‪/‬‬ ‫سبق ‪: 21‬‬‫‪46......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ا‪ /‬‬ ‫سبق ‪ :22‬‬‫‪48......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪/‬ا ‪/‬‬ ‫سبق ‪: 23‬‬‫‪50......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪/‬ا ‪/‬‬ ‫سبق ‪ :24‬‬‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬

‫فهرست‬ ‫هفتو ‪5‬‬ ‫آواز ‪/‬او‪ /‬‬ ‫سبق ‪: 25‬‬ ‫آواز ‪/‬او ‪/‬‬ ‫سبق ‪ 26‬‬‫‪53.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪/‬او ‪/‬‬ ‫سبق ‪: 27‬‬‫‪55.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪/‬او ‪/‬‬ ‫سبق ‪: 28‬‬‫‪57.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪/‬او‪ /‬‬ ‫سبق ‪: 29‬‬‫‪59.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪/‬او‪ /‬‬ ‫سبق ‪ :30‬‬‫‪61.......................................................................................................................................................................................‬‬‫‪63.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪/‬اِي ‪/‬‬ ‫سبق ‪ :31‬‬ ‫آواز ‪/‬اِي‪ /‬‬ ‫سبق ‪ 32‬‬ ‫هفتو ‪6‬‬ ‫آواز ‪/‬اِي ‪/‬‬ ‫سبق ‪ :33‬‬ ‫آواز ‪/‬اِي‪ /‬‬ ‫سبق ‪ :34‬‬‫‪65.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪/‬اِي‪ /‬‬ ‫سبق ‪: 35‬‬‫‪67.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪/‬اِي‪ /‬‬ ‫سبق ‪ :36‬‬‫‪69.......................................................................................................................................................................................‬‬‫‪71.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪/‬اي‪ /‬‬ ‫سبق ‪: 37‬‬‫‪73.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪/‬اي ‪/‬‬ ‫سبق ‪3 8‬‬‫‪75.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪/‬اي‪ /‬‬ ‫سبق ‪ :39‬‬ ‫آواز ‪/‬اي ‪/‬‬ ‫سبق ‪ :40‬‬ ‫هفتو ‪7‬‬ ‫آواز ‪/‬اي ‪/‬‬ ‫سبق ‪ :41‬‬ ‫آواز ‪/‬اي ‪/‬‬ ‫سبق ‪ :42‬‬‫‪78.......................................................................................................................................................................................‬‬‫‪80.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪ُ /‬او‪ /‬‬ ‫سبق ‪ :43‬‬‫‪82.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪ُ /‬او ‪/‬‬ ‫سبق ‪ 44‬‬‫‪84.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪ُ /‬او‪ /‬‬ ‫سبق ‪: 45‬‬‫‪86.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪ُ /‬او ‪/‬‬ ‫سبق ‪ :46‬‬‫‪88.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪ُ /‬او‪ /‬‬ ‫سبق ‪: 47‬‬ ‫آواز ‪ُ /‬او‪ /‬‬ ‫سبق ‪ :48‬‬ ‫هفتو ‪8‬‬ ‫آواز ‪َ /‬اي‪ /‬‬ ‫سبق ‪ :49‬‬‫‪91.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪َ /‬اي‪ /‬‬ ‫سبق ‪ 50‬‬‫‪93.......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪َ /‬اي ‪/‬‬ ‫سبق ‪: 51‬‬‫‪95.......................................................................................................................................................................................‬‬‫‪97.......................................................................................................................................................................................‬‬‫‪99.......................................................................................................................................................................................‬‬‫‪101.....................................................................................................................................................................................‬‬ ‫هفتو ‪9‬‬‫‪104.....................................................................................................................................................................................‬‬‫‪106.....................................................................................................................................................................................‬‬‫‪108.....................................................................................................................................................................................‬‬‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬

‫فهرست‬‫‪110.....................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪َ /‬اي ‪/‬‬ ‫سبق ‪ :52‬‬‫‪112.....................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪َ /‬اي‪ /‬‬ ‫سبق ‪: 53‬‬‫‪114.....................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪َ /‬اي ‪/‬‬ ‫سبق ‪ :54‬‬ ‫هفتو ‪10‬‬ ‫سبق ‪ :55‬‬ ‫سبق ‪: 56‬‬‫‪117.....................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪َ /‬او ‪/‬‬ ‫سبق ‪: 57‬‬‫‪119.....................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪َ /‬او‪ /‬‬ ‫سبق ‪ :58‬‬‫‪121.....................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪َ /‬او ‪/‬‬ ‫سبق ‪: 59‬‬‫‪123.....................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪َ /‬او‪ /‬‬ ‫سبق ‪: 60‬‬‫‪125.....................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪َ /‬او‪ /‬‬‫‪127.....................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز ‪َ /‬او ‪/‬‬ ‫سبق ‪ :61‬‬ ‫سبق ‪: 62‬‬ ‫هفتو ‪11‬‬ ‫سبق ‪: 63‬‬ ‫سبق ‪: 64‬‬‫‪َ130................................................................................................................................................................................... ..‬‬ ‫آواز زبر‬ ‫سبق ‪: 65‬‬‫‪َ132.................................................................................................................................................................................... .‬‬ ‫آواز زبر‬ ‫سبق ‪ :66‬‬‫‪َ134.................................................................................................................................................................................... .‬‬ ‫آواز زبر‬‫‪َ136.................................................................................................................................................................................... .‬‬ ‫آواز زبر‬ ‫سبق ‪ :67‬‬‫‪َ138.................................................................................................................................................................................... .‬‬ ‫آواز زبر‬ ‫سبق ‪: 68‬‬‫‪َ140.................................................................................................................................................................................... .‬‬ ‫آواز زبر‬ ‫سبق ‪: 69‬‬ ‫سبق ‪: 70‬‬ ‫هفتو ‪12‬‬ ‫سبق ‪ :71‬‬ ‫سبق ‪: 72‬‬‫آواز زير ‪ِ143....................................................................................................................................................................................‬‬‫آواز زير ‪ِ145....................................................................................................................................................................................‬‬‫آواز زير ‪ِ147....................................................................................................................................................................................‬‬‫آواز زير ‪ِ149....................................................................................................................................................................................‬‬‫آواز زير ‪ِ151....................................................................................................................................................................................‬‬‫آواز زير ‪ِ153....................................................................................................................................................................................‬‬ ‫هفتو ‪13‬‬‫ُ ‪156......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز پيش‬ ‫سبق ‪: 73‬‬‫ُ ‪158......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز پيش‬ ‫سبق ‪: 74‬‬‫ُ ‪160......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز پيش‬ ‫سبق ‪: 75‬‬‫ُ ‪162......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز پيش‬ ‫سبق ‪ :76‬‬‫ُ ‪164......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز پيش‬ ‫سبق ‪: 77‬‬‫ُ ‪166......................................................................................................................................................................................‬‬ ‫آواز پيش‬ ‫سبق ‪: 78‬‬‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬





























































‫‪ 30‬منٽ‬ ‫آواز ‘ڙهه’ ۽ ُبنيادي لفظ ‘ڏاڙهون’‬ ‫ڏينهن ‪ 1‬هفتو ‪3‬‬ ‫سبق نمبر ‪13‬‬ ‫هن سبق جي پڄاڻيَء تي شاگرد ان قابل ٿي ويندا ته ُهو‪:‬‬ ‫ƒ ƒتصويرن جي مدد سان لفظن ۾ ‘ڙھ’ جي آواز کي ٻڌي سڃاڻي سگھن‪.‬‬ ‫ƒ ƒ‘ڙھ’ آواز کي لکي سگھن‪.‬‬ ‫ƒ ƒ‘ڙھ’ آوازن جي لفظن ۾ سڃاڻپ ڪري سگھن‪.‬‬ ‫ƒ ƒاڄ جو بصري لفظ ۾‘آهين’ پڙهي سگهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒبگ ُبڪ جي ‘کٽمٺڙا هي کٽمٺڙا’ ُٻڌي ان جي تفهيمي سوالن جا زباني جواب‬ ‫ڏيئي سگهن‬ ‫سبق جي تياري‬ ‫سبق جي شروعات کان اڳ هيٺ ڏنل تدريسي مواد توهان وٽ موجود هئڻ گهرجي‪:‬‬ ‫ƒ‘ڙهه’ آواز سان ٺهندڙ لفظن جا فليش ڪارڊ‬ ‫ƒ‬ ‫ƒبگ ُبڪ ‘کٽمٺڙا هي کٽمٺڙا’‬ ‫ƒ‬ ‫ƒورڪ ُبڪ سبق نمبر ‪.13‬‬ ‫ƒ‬‫‪ 1‬منٽ‬ ‫تعارف‬‫تي رهندو‪.‬‬ ‫ƒƒ شاگردن کي ياد ڪرايو هن هفتي اسان جو ڌيان آواز ‘ڙهه’ تي ۽ ُان سان ٺهندڙ لفظن‬ ‫ƒ ƒ‘ڙهه’ جو آواز‪ ،‬پد ۽ ُان سان ٺهندڙ نوان لفظ ٺاهڻ سکنداسين‪.‬‬ ‫ƒ ƒگڏوگڏ پاڻ بگ بڪ ‘کٽمٺڙا هي کٽمٺڙا’ جي آکاڻي به پڙهنداسين‪.‬‬ ‫ƒ ƒبصري لفظ ‘آهين’ جي مشق ڪنداسين‪.‬‬‫‪ 6‬منٽ‬ ‫لفظ ‪ /‬پد ‪ /‬لفظ جو حصو‬ ‫ƒƒاڄ جو پڙهايو ويندڙ آواز ‘ڙهه’ لکو‪.‬‬ ‫ƒ ƒهن آواز ‘ڙهه’ جو سڃاڻپ ڪرايو‪.‬‬ ‫ƒآواز ‘ڙهه’ کي ٻين اکرن سان جوڙي پد ٺاهيو جئين ته‪:‬‬ ‫ƒ‬ ‫ ‬ ‫هڪ مثال‪ :‬پوڙهو‪ ،‬لکو ۽ ُان جي مشق ڪرايو‪.‬‬ ‫ ‬ ‫ƒ‬ ‫ƒشاگردن کان ‘ڙهه’ جو آواز پڇو ۽ جتي ضرورت هجي ُاتي شاگردن جي مدد ڪريو‪.‬‬‫ƒ ƒسيکاريل فليش ڪارڊ ذريعي روانيَء سان پڙهڻ جي مشق ڪرايو‪ .‬مثال طور‪ :‬ڪاڙهو‪ ،‬سوڙهو‪ ،‬وڙهڻ‬ ‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬ ‫‪28‬‬

‫سبقي منصوبو‪ :‬درجو ٻيو‬ ‫‪ 6‬منٽ‬ ‫لفظ ٺاهيو( جوڙن‪ /‬ننڍن گروپن ۾)‬‫ڙڙھھﻮﻮ‬ ‫اچو ته انهن پدن جي مدد سان لفظ ٺاهيون‬ ‫ƒ‬‫ڙڙھھﻮﻮ‬ ‫ƒ‬ ‫ƒپد ‘پو’ وڏو ڪري بورڊ تي لکو يا فليش ڪارڊ بورڊ تي چنبڙايو ۽ شاگردن کان ُان جو آواز پڇو‪.‬‬‫ڙڙھھﻮﻮ‬ ‫ƒ‬‫ڙڙھھﻮﻮ‬ ‫ﭘ ﭘﻮﻮ‬ ‫ƒ‬ ‫ƒهن ڪارڊ جي برابر ٻئي پد وارو اکر ‘ڙهو’ لکو يا فليش ڪارڊ لڳايو ۽ انهن کان‬ ‫ƒ‬ ‫پڇو ته هاڻي ٻن پدن کي ملائي پڙهو‪ .‬ﭘﭘﻮﻮ‬ ‫ﺳﺳﻮﻮ‬ ‫ƒاهڙي طرح ‘پو’ کي هٽائي ‘سو’ لڳايو ۽ انهن کان پڇو ته هاڻي ڪهڙو لفظ ٺهيو‪ .‬سوڙهو‬ ‫ﺳﺳﻮﻮ‬ ‫ƒهاڻي شاگردن کي چئو ته هو تاڙي وڄائي پدن جي تعداد ٻڌايو جئين ته ‘سو’ کان پوِء‬ ‫هڪ تاڙي وڄائي ۽ ‘ڙهو’ کان پوِء تاڙي وڄائي شاگردن کان پڇيو ته گهڻا آواز آهن ‘ٻه’‬ ‫ƒبصري لفظ ‘هئا’ جو فليش ڪارڊ ڏيکاري شاگردن سان گڏ ٽي دفعا پڙهڻ جي مشق ڪريو‪.‬‬ ‫نوٽ ‪:‬پدن مان لفظ ٺاهڻ وقت جتي ضرورت هجي ُاتي شاگردن جي مدد ڪريو‪.‬‬ ‫‪ 5‬منٽ‬ ‫جائزي جون سرگرميون‬ ‫هاڻي توهان پنهنجي ورڪ ُبڪ ۾ لکڻ جي مشق ڪندا‪.‬‬ ‫ƒ ƒپنهنجي ورڪ ُبڪ جو سبق نمبر ‘‪ ’13‬کوليو‪.‬‬ ‫ƒ ƒشاگردن کي چئو ته ورڪ ُبڪ ۾ ڏنل تصويرن کي ڏسي نالا لکو‪.‬‬ ‫ƒ ƒشاگردن کي چئو ته ورڪ ُبڪ ۾ ڏنل اکرن کي ملائي لفط ٺاهيو‪.‬‬‫ƒ ƒشاگردن لاِء ڏنل هدايتون پڙهو ۽ انهن کان ڪم شروع ڪرايو ۽ جتي ضرورت هجي ُاتي شاگردن جي مدد ڪريو‪.‬‬ ‫‪ 12‬منٽ‬ ‫بِگ ُبڪ کي پڙهن ۽ ان جي سمجهاڻي‬ ‫ƒƒ هن هفتي جي بگ ُبڪ ‘کٽمٺڙا هي کٽمٺڙا’ جي وڏي آواز سان آکاڻي مڪمل پڙهو‪.‬‬ ‫ƒ ƒشاگردن کان ڪتاب جي آخر ۾ ڏنل هدايتن مطابق هفتي جي پهرئين ڏينهن جا سوال پڇيو‪.‬‬‫‪29‬‬ ‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬

‫‪ 30‬منٽ‬ ‫آواز ‘مهه’ ۽ ُبنيادي لفظ ‘سمهه’‬ ‫ڏينهن ‪ 2‬هفتو ‪3‬‬ ‫سبق نمبر ‪14‬‬ ‫هن سبق جي پڄاڻيَء تي شاگرد ان قابل ٿي ويندا ته ُهو‪:‬‬ ‫ƒ ƒآواز ‘مهه’ کي روانيَء سان پڙهي سگهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒآواز ‘مهه’ سان ٻن پدن وارا لفظ ٺاهي سگهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒآواز ‘مهه’ جا لفظ ٺاهي سگهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒبصري لفظ ‘آهين’ کي پڙهي لکي ۽ مشق ڪري سگهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒبگ ُبڪ ‘کٽمٺڙا هي کٽمٺڙا’ کي ٻڌي ۽ ُان جي تفهيمي سوالن جا جواب‬ ‫زباني ڏئي سگهن‪.‬‬ ‫سبق جي تياري‬ ‫سبق جي شروعات کان اڳ هيٺ ڏنل تدريسي مواد توهان وٽ موجود هئڻ گهرجي‪:‬‬ ‫ƒ ƒآواز ‘مهه’ جو فليش ڪارڊ‬ ‫ƒ ƒبگ ُبڪ ‘کٽمٺڙا هي کٽمٺڙا’‬ ‫ƒ ƒورڪ بڪ سبق نمبر ‪14‬‬ ‫ƒ ƒبصري لفظ ‘آهين’ جو فليش ڪارڊ‬‫‪ 1‬منٽ‬ ‫تعارف‬ ‫پهرئين ڏينهن واري ڪرايل ڪم کي ورجايو ته اسان ڪالهه ‘ڙهه’ آواز سان ٺهندڙ لفظن جي مشق ڪئي هئي‪.‬‬ ‫ƒ ƒٻارن کي ٻڌايو ته اڄ اسان ‘مهه’ جي آواز سان ٺهندڙ نوان لفظ ٺاهڻ سکنداسين‪.‬‬‫ƒ ƒشاگردن کي ُٻڌايو ته اڄ اسان ‘کٽمٺڙا هي کٽمٺڙا’ ُٻڌنداسين ۽ انهيَء جي باري ۾ پاڻ ۾ ڳالهه ٻولهه ڪنداسين‪.‬‬‫‪ 6‬منٽ‬ ‫لفظ ‪ /‬پد ‪ /‬لفظ جو حصو‬ ‫ƒƒ ڏنل پدن جا فليش ڪارڊ شاگردن کي ڏيکاريو ۽ ُانهن جا آواز پڇو‪.‬‬ ‫ƒ ƒشاگردن کان پڇو ته اهي پد ڪهڙن ڪهڙن لفظن ۾ استعمال ٿيندا آهن ‪.‬‬ ‫ƒ ƒجئين شاگرد لفظ ٺاهين انهن کي پدن ۾ تاڙي وڄائي سمجهايو‪.‬‬ ‫ƒ ƒمثال طور‪ :‬سمهه‪ ،‬سمهارڻ ‪ ،‬سمهي‬‫ƒ ƒجيڪي لفظ شاگرد ٺاهين انهن کي تاڙي ذريعي تعداد ٻڌايو‪ ،‬معني ٻڌايو ۽ لفظن کي جملن ۾ به استعمال‬ ‫ڪرايو‪ .‬جيئن‪ :‬وقت تي سمهي رهڻ سٺين عادتن ۾ آهي‪.‬‬ ‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬ ‫‪30‬‬

‫سبقي منصوبو‪ :‬درجو ٻيو‬ ‫‪ 6‬منٽ‬ ‫لفظ ٺاهيو( جوڙن‪ /‬ننڍن گروپن ۾)‬ ‫ƒاچو ته هاڻي آواز ‘مهه’ سان ڪجهه نوان لفظ ٺاهيون ‪.‬مثال طور‪ :‬سمهه‪ ،‬سمهڻ‪ ،‬آمهون‪ ،‬سامهون‪ ،‬سمهندا‪،‬‬ ‫ƒ‬ ‫سمهي‪.‬‬ ‫ƒ‬ ‫ƒشاگرد جا گروپ ٺاهيو (ٽن‪ ،‬چئن ويجهو ويٺل شاگردن جا گروپ ٺا هيو ته جئين وقت ضائع نه ٿئي )‬ ‫ƒ‬ ‫ƒهر گروپ کان واري واري سان لفظ ٻڌو‪.‬‬ ‫ƒ‬ ‫ƒبصري لفظ ‘هئا’ جو فليش ڪارڊ ڏيکاري شاگردن سان گڏ تي دفعا پڙهڻ جي مشق ڪريو‪.‬‬ ‫‪ 5‬منٽ‬ ‫جائزي جون سرگرميون‬ ‫هاڻي توهان پنهنجي ورڪ ُبڪ ۾ لکڻ جي مشق ڪندا‪.‬‬ ‫ƒپنهنجي ورڪ ُبڪ جو سبق نمبر ‪ 14‬کوليو‪.‬‬ ‫ƒ‬ ‫ƒشاگردن کي چئو ته هو ورڪ ُبڪ ۾ ڏنل لفظن مان ‘مهه’ آواز وارن اکرن کي دائرو پائين‪.‬‬ ‫ƒ‬ ‫ƒ‬ ‫ƒشاگردن کي چئو ته ُهو ورڪ ُبڪ ۾ ڏنل لفظن جي اڳيان ‘مهه’ لڳائي لفظ مڪمل ڪن‪.‬‬ ‫ƒ ƒشاگردن کي چئو ته هو بصري ‘هئا’ لفظ ٽي ڀيرا لکن‪.‬‬‫ƒ ƒشاگردن لاِء ڏنل هدايتون پڙهو ۽ انهن کان ڪم شروع ڪرايو ۽ جتي ضرورت هجي ُاتي شاگردن جي مدد‬ ‫ڪريو‪.‬‬ ‫‪ 12‬منٽ‬ ‫بِگ ُبڪ کي پڙهن ۽ ان جي سمجهاڻي‬ ‫ƒƒ هن هفتي جي بگ ُبڪ ‘کٽمٺڙا هي کٽمٺڙا’ جي وڏي آواز سان آکاڻي مڪمل پڙهو‪.‬‬ ‫ƒ ƒشاگردن کان ڪتاب جي آخر ۾ ڏنل هدايتن مطابق هفتي جي پهرئين ڏينهن جا سوال پڇيو‪.‬‬‫‪31‬‬ ‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬

‫‪ 30‬منٽ‬ ‫آواز ‘لهه’ ُبنياد لفظ ‘ ُڪلهو’‬ ‫ڏينهن ‪ 3‬هفتو ‪3‬‬ ‫سبق نمبر ‪15‬‬ ‫هن سبق جي پڄاڻيَء تي شاگرد ان قابل ٿي ويندا ته ُهو‪:‬‬ ‫ƒ ƒآواز ‘لهه’ جا ٻن‪ ،‬ٽن پدن وارا لفظ ٺاهي سگهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒآواز ‘لهه’ استعمال ڪندي هم آواز لفظ ٺاهي سگهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒ ُجملن ۾ آواز ‘لهه’ جي لفظن جي سڃاڻپ ڪري سگهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒليولڊ ريڊر ‘مان ته هالار آهيان’ ٻڌي ان جي تفهيمي سوالن جا جواب زباني‬ ‫ڏئي سگهن‪.‬‬ ‫سبق جي تياري‬ ‫سبق جي شروعات کان اڳ هيٺ ڏنل تدريسي مواد توهان وٽ موجود هئڻ گهرجي‪:‬‬ ‫ƒ ƒآواز ‘لهه’ جو فليش ڪارڊ‪.‬‬ ‫ƒ ƒبصري لفظ ‘آهين’ جو فليش ڪارڊ ۽ ٻن پدن واران لفظن جا فليش ڪارڊ‪.‬‬ ‫ƒ ƒليولڊ ريڊر ‘مان ته هالار آهيان’‬ ‫ƒ ƒورڪ ُبڪ سبق نمبر ‪15‬‬‫‪ 1‬منٽ‬ ‫تعارف‬ ‫ƒƒ شاگردن کي ياد ڪرايو هن هفتي اسان جو ڌيان آواز ‘لهه’ تي ۽ ُان سان ٺهندڙ لفظن تي رهندو‪.‬‬ ‫ƒ ƒشاگردن کي ُٻڌايو اڄ پاڻ گڏجي آواز ‘لهه’ سان ٺهندڙ ٻن ٽن پدن وارا لفظ ٺاهنداسين‪.‬‬‫ƒ ƒشاگردن کي ُٻڌايو ته اڄ پاڻ ليولڊ ريڊر ‘مان ته هالار آهيان’ کي انفرادي پڙهنداسين ۽ ُان جي تفهيمي سوالن‬ ‫جا جواب زباني ڏينداسين‪.‬‬‫‪ 6‬منٽ‬ ‫لفظ ‪ /‬پد ‪ /‬لفظ جو حصو‬ ‫ƒƒ آواز ‘لهه’ فليش ڪارڊ شاگردن کي ڏيکاريو ۽ پڇو ته انهن کي انهن جو آواز ياد آهي‪.‬‬ ‫ƒ ƒشاگردن کان پڇو ته ڇا ُاهي هن اکر جي پد سان ڪجهه نوان لفظ ٺاهي سگهن ٿا‪.‬‬‫ƒ ƒجيڪي لفظ شاگرد ٺاهين انهن کي تاڙي وڄائي پدن جي تعداد ۽ معن ٰي ُٻڌايو ۽ انهن کي جملن ۾ استعمال‬ ‫ڪريو‬ ‫ƒ ƒمثال طور‪ :‬ملهه‪ ،‬ڪلهه‪ ،‬ٿيلهو‪ُ ،‬ٿلهو‪ ،‬ڳالهه‪،‬‬ ‫ƒ ƒجيڪڏهن ڪنهن اکر جو آواز ٻئي اکر سان ملي ٿو ان جي سڃاڻپ ڪرايو ۽ غور سان ٻڌڻ جي ڪريو‪.‬‬ ‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬ ‫‪32‬‬

‫سبقي منصوبو‪ :‬درجو ٻيو‬ ‫‪ 6‬منٽ‬ ‫لفظ ٺاهيو( جوڙن‪ /‬ننڍن گروپن ۾)‬ ‫ƒƒ اچو ته هاڻي آواز ‘لهه’ سان ڪجهه نوان لفظ ٺاهيون ‪.‬‬ ‫ƒ ƒشاگرد جا گروپ ٺاهيو (ٽن‪ ،‬چئن ويجهو ويٺل شاگردن جا گروپ ٺاهيو ته جئين وقت ضائع نه ٿئي )‬ ‫ƒ ƒشاگردن کي فليش ڪارڊ هر گروپ ۾ ڏيو ۽ انهن کي چئو ته انهن مان لفظ ٺاهين ‪.‬‬ ‫ƒ ƒهر گروپ کان واري واري سان لفظ ٻڌو‪.‬‬ ‫ƒ ƒبصري لفظ ‘هئا’ جو فليش ڪارڊ ڏيکاري شاگردن سان گڏ ٽي دفعا پڙهڻ جي مشق ڪريو‪.‬‬ ‫‪ 5‬منٽ‬ ‫جائزي جون سرگرميون‬ ‫هاڻي توهان پنهنجي ورڪ ُبڪ ۾ لکڻ جي مشق ڪندا‪.‬‬ ‫ƒ ƒپنهنجي ورڪ ُبڪ جو سبق نمبر ‪ 15‬کوليو‪.‬‬ ‫ƒشاگردن کي چئو ته هو ورڪ ُبڪ ۾ ڏنل آواز ‘لهه’ واري تصويرن جا نالا لکن‪.‬‬ ‫ƒ‬ ‫ƒشاگردن کي چئو ته ُاهي بصري لفظ ‘هئا’ ٽي دفعا ورڪ ُبڪ ۾ لکن‬ ‫ƒ‬ ‫ƒ‬‫ƒشاگردن لاِء هدايتون پڙهو ۽ انهن کان ڪم شروع ڪرايو ۽ جتي ضرورت هجي ُاتي شاگردن جي مدد ڪريو‪.‬‬ ‫دان‬ ‫‪ 12‬منٽ‬ ‫ليولڊ ريڊر کي پڙهن ۽ ان جي تفهيم‬ ‫اڄ جو ليولڊ ريڊر ‘مان ته هالار آهيان’ پڙهڻ لاِء ڏيو‪.‬‬‫ƒ ƒليولڊ ريڊر کي پڙهائڻ وقت اپروچنگ (‪ )Approaching Level‬جي شاگردن تي ڌيان رکو ۽ تفهيمي سوال پڇو‪.‬‬ ‫ƒ ƒليولڊ ريڊر جي پڙهائڻ وقت ڪلاس جو جائزو وٺو ۽ جتي ضرورت هجي ُاتي شاگردن جي مدد ڪريو‪.‬‬ ‫نوٽ‪ :‬ڪلاس جي سڀني شاگردن کي ليولڊ ريڊر پڙهڻ لاِء ڏنو وڃي‪.‬‬‫‪33‬‬ ‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬

‫‪ 30‬منٽ‬ ‫آواز ‘نهه’ ُبنيادي لفظ ‘سنهو’‬ ‫ڏينهن ‪ 4‬هفتو ‪3‬‬ ‫سبق نمبر ‪16‬‬ ‫هن سبق جي پڄاڻيَء تي شاگرد ان قابل ٿي ويندا ته ُهو‪:‬‬ ‫ƒ ƒآواز ‘نهه’ سان ٺهڻ وارا لفظ روانيَء سان پڙهي سگهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒآواز ‘نهه’ جا ٻن ۽ ٽن پدن جا نوان لفظ ٺاهي سگهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒنامڪمل جملا مڪمل ڪري سگهندا‪.‬‬ ‫ƒ ƒ ُجملن ۾ آواز ‘نهه’ جي لفظن جي سڃاڻپ ڪري الڳ الڳ سگهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒبصري لفظ ‘آهيون’ کي پڙهي ۽ مشق ڪري سگهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒليولڊ ريڊر ‪‘ ،‬مان ته هالار آهيان’ ٻڌي ان جي تفهيمي سوالن جا جواب زباني ڏئي سگهن‪.‬‬ ‫سبق جي تياري‬ ‫سبق جي شروعات کان اڳ هيٺ ڏنل تدريسي مواد توهان وٽ موجود هئڻ گهرجي‪:‬‬ ‫ƒ ƒآواز ‘نهه’ جو فليش ڪارڊ‪.‬‬ ‫ƒ ƒبصري لفظ ‘آهيون’ جو فليش ڪارڊ‪.‬‬ ‫ƒ ƒليولڊ ريڊر ‘مان ته هالار آهيان’‬ ‫ƒ ƒورڪ ُبڪ سبق نمبر ‪16‬‬‫‪ 1‬منٽ‬ ‫تعارف‬‫ƒƒ شاگردن کي ياد ڪرايو هن هفتي اسان جو ڌيان آواز ‘نهه’ تي ۽ ُان سان ٺهندڙ لفظن تي رهندو‪.‬‬ ‫ƒشاگردن کي ُٻڌايو اڄ اسين گڏجي آواز ‘نهه’ سان ٺهندڙ ٻن ۽ ٽن پدن وارا لفظن جا جملا ٺاهنداسين‪.‬‬ ‫ƒ‬‫ƒشاگردن کي ُٻڌايو ته اڄ پاڻ ليولڊ ريڊر ‘مان ته هالار آهيان’ کي انفرادي پڙهنداسين ۽ ُان جي متعلق تفهيمي‬ ‫ƒ‬ ‫سوالن جا جواب زباني ڏينداسين‪.‬‬‫‪ 6‬منٽ‬ ‫لفظ ‪ /‬پد ‪ /‬لفظ جو حصو‬ ‫مختصر ‘ڊيڪوڊايبل ٽيڪسٽ’ (‪ )Decodable Text‬بورڊ تي لکو‪.‬‬ ‫ƒƒ‬ ‫ُاونهاري جي موسم ۾ گهڻي گرمي ٿيندي آهي‪.‬‬ ‫اسين سڀ ڌڻيَء جا ٻانها آهيون ‪.‬‬ ‫ُانهي وڻ ۾ پن هئا‪.‬‬ ‫ُاونهاري ۾ نهايت گهڻو پاڻي پيئڻ کپي ‬ ‫هن وٽ گهڻا پئسا ڪونهن‪.‬‬ ‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬ ‫‪34‬‬

‫سبقي منصوبو‪ :‬درجو ٻيو‬ ‫ƒƒٻارن کي چئو ته ُاهي خاموشيَء سان مٿي ڏنل جملن کي پڙهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒ ُاستاد آڱر رکي شاگردن سان گڏ وڏي آواز سان جملا پڙهي‪.‬‬ ‫ƒ ƒشاگردن کان پڇو ته هو هن جملن مان آواز ‘نهه’ جي آواز واري لفطن جي ُسڃاڻپ ڪري سگهن ٿا‪.‬‬‫ƒ ƒجيڪڏهن ڪنهن اکر جو آواز ‘نهه’ ٻئي اکر سان ملي ٿو ان جي سڃاڻپ ڪرايو ۽ غور سان ٻڌڻ جي هدايت ڪريو‪.‬‬ ‫‪ 6‬منٽ‬ ‫لفظ ٺاهيو(انفرادي جوڙن ۾ننڍن گروپن ۾)‬ ‫ƒƒ شاگردن کي چئو ته گروپن ۾ ورهايو‪.‬‬ ‫ƒ ƒشاگردن کي چئو ته ُهو آواز ‘نهه’ لفظ پڙهندو‪ /‬پڙهندي ُانهي کي پنهنجي ڪاپيَء ۾ لکن‪.‬‬ ‫ƒ ƒمثال طور‪ُ :‬اونهارو‪ ،‬بهار‪ ،‬ٻانهو‪ ،‬نهاري‪ ،‬ويهاري‬ ‫ƒ ƒجيڪڏهن وقت ُهجي ته سرگرمي جا ٻيا ُجملا پڙهايو وڃي‪.‬‬ ‫ƒ ƒ بصري لفظ ‘هن’ جو فليش ڪارڊ ڏيکاري شاگردن سان گڏ ٽي دفعا پڙهڻ جي مشق ڪرايو‪.‬‬ ‫‪ 5‬منٽ‬ ‫جائزي جون سرگرميون‬ ‫هاڻي توهان پنهنجي ورڪ ُبڪ ۾ لکڻ جي مشق ڪندا‪.‬‬ ‫ƒپنهنجي ورڪ ُبڪ جو سبق نمبر ‪ 16‬کوليو‪.‬‬ ‫ƒ‬ ‫ƒشاگردن کي چئو ته ُاهي ورڪ ُبڪ م ڏنل بي ترتيب جملا صحيح ڪري لکن‬ ‫ƒ‬‫ƒشاگردن لاِء ڏنل هدايتون پڙهو ۽ انهن کان ڪم شروع ڪرايو ۽ جتي ضرورت هجي ُاتي شاگردن جي مدد ڪريو‪.‬‬ ‫ƒ‬ ‫دان‬ ‫‪ 12‬منٽ‬ ‫ليولڊ ريڊر کي پڙهن ۽ ان جي تفهيم‬ ‫اڄ جو ليولڊ ريڊر ‘مان ته هالار آهيان’ پڙهڻ لاِء ڏيو‪.‬‬ ‫ƒ ƒليولڊ ريڊر کي پڙهائڻ وقت آن ليول (‪ )On level‬جي شاگردن تي ڌيان رکو ۽ تفهيمي سوال پڇو‪.‬‬ ‫ƒ ƒليولڊ ريڊر جي پڙهائڻ وقت ڪلاس جو جائزو وٺو ۽ جتي ضرورت هجي ُاتي شاگردن جي مدد ڪريو‪.‬‬ ‫ƒ ƒنوٽ‪ :‬ڪلاس جي سڀني شاگردن کي ليولڊ ريڊر پڙهڻ لاِء ڏنو وڃي‪.‬‬‫‪35‬‬ ‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬

‫‪ 30‬منٽ‬ ‫آواز ‘ڻهه’ ُبنيادي لفظ ‘ماڻهو’‬ ‫ڏينهن ‪ 5‬هفتو ‪3‬‬ ‫سبق نمبر ‪17‬‬ ‫هن سبق جي پڄاڻيَء تي شاگرد ان قابل ٿي ويندا ته ُهو‪:‬‬ ‫ƒ ƒآواز ‘ڻهه’ جا ٻن ۽ ٽن پدن وارا لفظ ٺاهي سگهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒآواز ‘ڻهه’ سان ٺهڻ واري ٻن ۽ ٽن پدن واران لفظن سان جملا ٺاهي سگهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒبصري لفظ ‘آهيون’ کي پڙهي لکي ان جي مشق ڪري سگهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒليولڊ ريڊر ‘مان ته هالار آهيان’ ٻڌي انهي مان تفهيمي سوالن جا زباني جواب‬ ‫ڏئي سگهن‪.‬‬ ‫سبق جي تياري‬ ‫سبق جي شروعات کان اڳ هيٺ ڏنل تدريسي مواد توهان وٽ موجود هئڻ گهرجي‪:‬‬ ‫ƒ ƒمختلف جملن جا چارٽ ‪ :‬جهڙوڪ‬ ‫ƒ ƒبصري لفظ ‘آهيون’ جو فليش ڪارڊ‪.‬‬ ‫ƒ ƒليولڊ ريڊر ‘مان ته هالار آهيان’‬ ‫ƒ ƒورڪ ُبڪ سبق نمبر ‪17‬‬‫‪ 1‬منٽ‬ ‫تعارف‬ ‫ƒƒ شاگردن کي ياد ڪرايو هن هفتي اسان جو ڌيان آواز ‘ڻهه’ تي ۽ ُان سان ٺهندڙ لفظن تي رهندو‪.‬‬ ‫ƒ ƒشاگردن کي اهو ُٻڌايو ته اڄ جو آواز ‘ڻهه’ سان ٺهڻ وارا لفظ پڙهي ۽ لکي سگهندا‪.‬‬‫ƒ ƒشاگردن کي اهو ُٻڌايو ته اڄ هو ليولڊ ريڊر ‘مان ته هالار آهيان’ کي پڙهندا ۽ انهيَء مان تفهيمي سوالن جا‬ ‫زباني جواب ڏئي سگهندا‪.‬‬ ‫ƒ ƒشاگردن کي اهو ُٻڌايو ته اڄ اهي آواز ‘ڻهه’ جي لفظن مان جملا ٺاهي سگهندا‪.‬‬‫‪ 6‬منٽ‬ ‫لفظ ‪ /‬پد ‪ /‬لفظ جو حصو‬ ‫ƒƒمختصر ‘ڊيڪوڊايبل ٽيڪسٽ’ (‪ )Decodable Text‬بورڊ تي لکو‪.‬‬ ‫مڱڻهار ڳوٺن ۾ رهندا آهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒمختلف جملن تي چارٽ ‪ :‬جهڙوڪ ‬ ‫ƒ ƒ ُاهي ماڻهن جي دل وندرائڻ لاِء دهل ۽ شرنائي وڄائيندا آهن‪.‬‬ ‫ٽوپي پائي ماڻهو مسجد ويندا آهن‪.‬‬ ‫ƒ ƒماڻهو کين پئسا ڏوڪڙ ڏيندا آهن‪ .‬‬ ‫ƒ ƒشاگردن کي اهو چئو ته ُاهي خاموشي سان مٿي ڏنل جملن کي پڙهن‪.‬‬ ‫‪USAID-f unded Pakistan Reading Project‬‬ ‫‪36‬‬