ไขข้อข้องใจ

เมึ๋อการบวชยงมการฆ่าสัตว์ตั^คซวิตด้วย จฟ้.ด้บุญมากแลร}เ!เนญาติกับ พรร!ศาสนาได้อย่างไร กำ ถามข้างฅันนค้องบอกตามฅรงว่าถามมาฅแท้ ไค้ประโยซนมากทเคยว เป็นประโยซนทั้งวัต ทั้งบ้าน ทั้งซาติบ้านเมือง และการเศรษฐกิจสิ'งกมปิจจุบัน เ■รองนซอตอบเป็นกลางๆ ว่าไปตามข้อจริงไม่มืข้อเท็่จปนก็่แล้วกัน การทำบุญมัยนั้1ม่เฉพา:!งานบวชเท่พน งานอึ๋นๆ ก็่ชักจพิยมทำเช่นนกัน ไปแล้ว เขาทำบุญไมได้หวังบุญกนเท่าไรมัก แท่หวังทางหน้าทา และจอเ^ยงมากกว่า ล้าทำบุญเอาหน้ากได้หน้า ทำ บุญเอาเกยรฅิก็่ได้เกยรฅิ ทำ บุญเอาลาภยทกึ๋ได้ลาภยก ทำ บุญเอาชํ่อเ^ยงกี่ไฅขอเ^ยง ทำ บุญทามประเพณทไม่ท่อยฅก็่ได้แท่รักษาประเพณ แท่ทั้งหมคนื้ไมได้บุญอย่างทื่เๆวรได้ เพราะไมได้ทำเพํ่อหวังเอาบุญ การทำบุญด้องรูจกทำ ด้องทำเป็นจึงจร!ได้บุญ ด้องทำให้ถูกบุญจึงจร! ได้บุญ ถ้าทำไม่เป็นทำไม่ถูกถ็่อคบุญ บางครั้งอาจถึงกับขาดทุนสินบุญไปเลยก็่มื น่าสงสารนก การทำทจะเป็นบุญแท้ๆ นั้นต้อง - อย่าให้ด้วเองเดือดร้อน - อย่าให้คนอึ๋นเดือดร้อน - อย่าให้^ตำหนิเอาได้ ทำ บุญแล้วไม่มื ๓ อย่าข้างค้น ณป็นบุญแท้ ล้าขาดไปเถึยอย่างหนั้ง บุญก็่ลคลงมาตามสิวน เซ่น ไปเทยวกู้หนั้ยืมสินเซามาทำบุญ ตัวเองเคือคร้อน ต้องหาใข้หนั้ หรือใข้ทรัพย่ของตัวเองมาทำโคยไม่เคือคร้อนก็่จริง แฅใปฆ่าสิ'ตว์ ตัคชวิต หรือไปเกณฑผู้คนมาซ่วยทำโคยทเขาไม่เฅ็่มใจ อย่างนั้กนอนเคือคร้อน หรือบางทํมืทรัพย่มืกน ตนเองไม่เคือคร้อน กนอํ่นกึ๋ไม่เคือคร้อน แต่เลยงเหล้ายา ปลาปิงกันฝ็บุกลนาน มืมหรลพบันเทิงใท้คู ทั้งลิเก รำ วง ภาพยนตร์ ซาโคว์ กรบชุค อย่างนั้ทั้งตนและกนอํ่นไม่เคือคร้อนก็่จริง แค'&ร้ท่านตำหนิเอาไค้ว่าไม่เหมาะไม่กวร บ่^ รวมแล้วกล่าวไค้ว่าไม่ต่อยเป็นบุญทั้ง ๓ อย่าง www.kalyanamitra.org พระธรรมกิตติวงศ์ I ๓๕

ฝ็นทองทนำมาใ^นภารฟ้าบุญนั้นหายาใานัก กว่าจะไท้มาแต่ละบาทแต่อร รอยท้องใซ้เาถาไท้แรงงานมากมาย แต่เวลาใช้จรงๆ เมอท้องการฟ้าบุญนักอย่าง เซ่นบวชนากอย่างว่า กนับใช้อย่างไม'ปรานปรากรัย กมั่งไม่กมั่งว่ากนไป เฟจ งานแล้ว ลองๆ บวกลบกูณหารกูบ้างเบ็เนไรว่า เงินทองทไข[นงานทว่าทำบุญนั้น เรนบุญแท้ๆ เท่าไร เปีนบาปจริงๆ เท่าไร ขากทุนหรือไท้กำไร บางงานชาคทุนยุบยับ ถ้าเป็นท้าชายก็่หมตฅัว บุญไม่ท้องพูคลง เปิฅหน ไปไหนไม่ทราบ เพราะเมํ่อบุญมาเยือน บาปก็่หน ถ้าบาปมาหา บุญกื่ถอยไป เป็นอย่างนั้ เข้ากันไมไท้เลย ส์าท้ญทํ่ลุคกี่ฅรงทอะไรๆ ทว่ามาไปโปะลงทั๋วักน่ะซ่ วัคกลายเป็นกนับ เท้นรำ เป็นทึ๋ร้องเพลงเท้นรำชาโคว่ หรือบางงานวัคกลายเป็นสนามมวย และ สนามประลองไปเสืยน ทนทิ่ทำไท้วัคเ^ยนั้นเซาเคินได้ เป็คไปhนต่อไหนนต้วไm แต่วัคเคินไมได้ หนไปไหนกึ๋ไมได้ เมึ๋ธเ^ย4อเ^ยงไปแต้ว ไม่รู้วัาจ:;หนไปไหน ด้ธงทนวับmrมอยู' ต่อไป อย่าก่อกรรมทำเข็่ญกับวัดให้มากนักเลย... ถาม บญแตรมๆปแปงกันไค้หfอเปล่า นมจำจากmรท่านเทปน ไฅฑๆาดย่อม ไค้ค ใครทำชวย่อมไค้ชั่ว เมึ๋อเ^นเช่นนแต้วนมเห็่นทิคล่กไหม'มานปงล่วนบญใค้ เราจรไค้บุญนนหรอเปล่า ตอบ บุญนั้นแบ่งกันไท้ แต่บาปนึ่ไม่เห็่นไกรแบ่งนักทั๋ หรือถ้าจะแบ่งใหกกงไม่ม ไกรรับแน่ ล่วนทํ่ว่าทำคึ๋ไค้ค ทำ ชั่วไค้ชั่วนั้น พรรฟานเทปนถกแต้ว แต่อาจจรปงต้ย ว่ากไนเมธคนอึ๋นเขาทำท เราจรไค้วับอย่างไร ข้อนั้คอบว่า ไค้วับฅรงทึ่เชาแบ่งให้ นั่นไง เขาแบ่งให้เรา ต้าเราวับกึ๋แปคงว่าเราได้ด้วย ถ้าไม่วับกื่ไม่ได้ เรธงม่อยู่ เท่านั้นเอง ๓๖ t ใขจ้อซอง% www.kalyanamitra.org

กราวนิ้ฃอทำกวามเข้าใจกันหน่อยว่า ตามกวามเข้าใจของกนทั่วๆ ไปนั้น การทำบุญทำไค้ ๓ อย่างกือ ให้ทาน รักษาสืล เจริญภาวนาเท่านั้น โคยมาก เข้าใจอย่างนั้ ยํ่งกนสมัยใหม่ค้วยแล้วจร;เข้าใจค้วยกวามไม่รู้ว่าการทำบุญคือการ กวักกรร;เป๋าเอาเงินออกมาบริจาก เท่านั้กื่เป็นบุญแล้ว น่าสงสารแถะ;น่าเห็่นใจใน กวามไม่รู้ของเขา กวามจริง บุญซงแปสกันว่าการชำรร่!จเพื๋อรองรับผลคืนั้น ท่านบอกวิธทำ ไว้ว่ามฅั้ง ๑0 วิธึ คือ (๑) ทาน ทำ ค้วยการบริจาก เคืยสละ;ส่งของ เงินทอง ปิจจัย แก่ ผู้อึ่น ข้อนั้ค้องเป็นกนมอันจะ;กินเท่านั้นกวรทำ กนหากินไม่ก่อยพอปากพอท้อง จะ;ทำก็่ทำแก่พอประ;มาณ ขืนทำมากแบบอตามข้างจะ;อคเอา หากว่ายอมอคก็่ทำเถิด เป็นบุญแท้ (๒) คืล ทำ ค้วยการรักษากาย วาจาให้เป็นปกติ การรักษาคืลทุกกน ทำ ไค้ อย่าไปทำให้ไกรเดือดร้อนค้วยกาย ค้วยวาจา เป็นใซ1ค้ ข้อนั้กนมั่งม กน ยากจนทำไค้ เค็่ก^หญ่ทำไค้ ไม่เลือกวัย ไม่ต้องลงทุน เพยงตั้งใจลงแรงเท่านั้น (๓) ภาวนา ทำ ค้วยการอบรมจิตและ:เจริญปีญญา คืออบรมใจตนเอง ให้สงบ กวบกุมอารมณให้อยู่นง ให้หยุดกิดฟ้งซ่าน ป็กฝนคัวเองให้มึปีญญา ให้ม สามัญส์านึก 'รกกิดรู้จักผิดชอบซั่วดื รู้จักหน้าท จะ;อ่านจะ;คูหรือทำอย่างไรอนกึ่โค้ ให้เกิดส่งอย่างว่ามาเป็นภาวนาตั้งนั้น ข้อนั้ก็่ไม่ค้องลงทุน ทำ ไค้ทุกกนเหมือนกัน (<1) อปจายนร! ทำ ค้วยการอ่อนน้อมถ่อมตน คือมืมารยาทงาม เการพ อ่อนน้อม รู้จักทฅาทศูง ข้อนั้เหมาะ;ส์าหรับเดืกและ;ผู้น้อย ทำ ให้เป็นบุญ และ;ไค้ รับผลทันตา ไม่เชํ่อลองดู (๕) เวยยาวัจจร! ทำ ค้วยการซ่วยเขาทำกิจ คือมืนั้าใจซ่วยเพอนฝูง ทำ งานทำการทเป็นเรํ่องส่วนรวมค้วยเฅ็่มใจ บำ เพ็่ญสาธารณประ;โยขน่ ออกแรง ยกแบกหามเท่าทจะซ่วยไค้ สร้างสาธารณสถาน เซ่นทพักร้อน ศาลา โรงเรืยน พระธรรมกิตติวงศ์ I ๓๗ www.kalyanamitra.org

เป็นค้น ถ้าไมทาเอง จะ!ออกเงินให้เขาสร้างก็่อนุโลมเข้าฃ้อนิ้ หรือการมนํ้าใจไป เยยมเยยนถามทุกฃสุกคีบกันก็่จัคเข้าในข้อนิ้เหมือนกัน ข้อนจะ!ลงทุนกึ๋ใค้ ลงแรง ก็่ใค้ เป็นบุญทั้งนั้น 0๐) กัตติทาน ทำ ค้วยการแปงส่วนบุญให้ผู้อึ๋น ฅือเมอไปทำดทำบุญ อะ!ไรมาก็่บอกกล่าวเพื๋อนฝูงหรือญาติๆ ให้รู้ เขาจะ!ไค้พลอยชํ่นชมห้วย เซ่น เวลา ทำ บุญแต้วกรวคนั้าอุทิศส่วนกุศลไปให้แก่ผู้ล่วงลับไปแล้วจัคเป็นการแบ่งส่วนบุญ ให้ขูอื๋น ข้อนั้ทำไค้เฉพาะ!ผู้ทํ่ทำบุญให้มืในกัวเสืยก่อนเท่านั้น หากไมไค้ทำบุญอรไร จะ!เอาบุญทึ๋ไหนไปยกให้เขา จริงไหม {๗) ป็ตตานุโมทนา ทำ ห้วยการพลอยอนุโมทนาส่วนบุญทํ่เขาแบ่งให้ กือใศรเขาไปทำบุญมาแต้วมาบอกเรา เราก็่ยกมือขั้นว่าสาธุ นั้นแหลรถือว่าไค้บุญ เป็นปิฅตานุโมทนา ฟิงๆ ดูการทำบุญนํ่ง่ายเหลือเกิน แต่กวามจริงข้อนั้ทำยาก กือค้องทั้งจิตใจยินคีร่าเริงขั้นชมไปกับบุญของเขาห้วย ไมใซ่สาธุส่งๆ ไป กนเรา มักจะ:พลาคบุญข้อนั้กัน เพราะ!มักจะ: \"ไม่อยากเห็่นไกรเต่นเกิน\" หรือไม่อาจทำใจ ให้ยินคีต่อกนททำกวามคีและ!ไห้รบผลส่าเร็่จในกวามดไค้ ถือทำใจให้ม \"มุทิตา\" ไมไห้นั้นเอง (๘) ธ้ฆมเทสนา ทำ ห้วยการแสดงธรรม หมายรวมถืงการอบรมลังสอน ผู้อน สอนลูกสอนหลานสอนลูกคีษย การพูดอภิปรายหรือวิธการอนททำให้เขาเกิด ปีญญา เกิดกวามส่านึก หรือหวังให้เขาเป็นกนก เป็นบุญทั้งสิน และ!บุญข้อนั้ ทำ ไค้ทุกวัน ทุกเวลา ทุกสถานทํ่ (๘) ธ้มมัสสวนร! ทำ ห้วยการฟ้งธรรม รวมทั้งการvlงบรรยาย ฟิงวิทยุ โทรกัศน อ่านหนังลือ เรืยนหมังลือ หรือวิธึ๋ก่อเกิดปิญญาอย่างขั้น กี่จัดเป็นบุญ (<S)o) ทิฏจุซกัมม์ ทำ ห้วยการทำความเหี่นให้ตรง ปรบกวามกิดเห็่นให้ ถูกห้องตามกวามเป็นจริง ยอมรบกวามถูกห้อง ถือมืปีญญาว่าทำอย่างไรคไม่คี ทำ อย่างไรเป็นบุญไม่เป็นบุญ รู้วิธการทำบุญทั้ง ๘ วิธึข้างต้น ถ้าเห็่นไม่ตรงหรือ ไม่เห็่นห้วยเลืยแต้วกี่ทำไมไห้ ๓๘ แ ไฬอธ้อป๋^^ไ) www.kalyanamitra.org

ทังนั้น การทาบุญทำกวามฅ เราทำไท้ทกทํ่ ไปเจพารในวั'ค แทะทำไท้ หทายธย่างหลายทาง แค'เรามักไม่ก่ธยทราบ เลยไม่ทนhmะปามาใช้ประโยชน แล้วก็่มาโทษว่า \"บุญไม่ช่วย\" คูกระไรอยู่ ]เทม กระผมขอให้ฟานช่วยอริบายคำว่า \"คนคีบ คนทุก\" กร{นาใช้คำอย่าง ง่ายๆ ด้วยครบ เพํ่อผู้อ่านจะได้เช้าใจง่ายๆ ส่วนชญหา!ฬากนคิบกนสุกฟ้นใ3ย่างไรนั้น รกำคอบว่า กำ ว่า \"กนคิบกนสุก\" tieงกำนั้เป็นกำโบราณ ท่านเปรยฆกนทื่บวชแก้ว ว่าเป็นกนสุก เปรยบกนไม่บวชว่าเป็นกนฅิบ โกยนำไปเปรยบกับผลไม้และอาหาร บางอย่าง ถายังคิบอยู่ก็่ใซ้การไมไค้ มยางมรลย่าค ทานเช้าไปเป็นพิษเป็นภัย หรืออาจให้เกิคโรกไค้ ค้องสุกเสืยก่อนจึงทานไค้ อร่อยกค้วย ส่วนกนบวชแก้วถือว่าเป็นกนสุกแก้ว ใช้การไค้ ผ่านการอบรมมาคแก้ว เป็นยูใหญ่เคี่มคัว พอจะรบผิคชอบ ระงับอารมณใค้และมหลักธรรมในใจ มกวามรู้ กวามฝ็ามารถในคัวก เหมือนผลไม้สุกลามารถทานไค้ทุกเมอ การเปรยบเซ่นนั้เป็นการเปรยบชองกนโบราณ เพราะลมัยนั้นการจึกษา อบรมค้านหนังสือและกิริยามารยาทต่างๆ อยู่กับวัคอยู่กับพระนั้งนั้น พระท่าน เป็นกรู (ผู้ลอน) เป็นอาจารย่ (ผู้กูแลมารยาท) ของชาวม้าน บางกรงยังเป็นผู้นำ ของชาวม้านอก ท่านเป็นทุกอย่าง ลอนให้ทุกอย่าง คั้งแต'วิชาหนังสือ กิลปะ ทุกแขนง การแกะลลัก การทอ การซ่างทุกชนิคไปจนกระทั่งถืงการรักษาโรก ลังนั้น กนที๋ผ่านการสืกษาจากพระผ่านวัคไปแก้วจึงไค้เรยกว่า \"บัณฑิต\" ชาวม้านเริยก กร่อนมาเป็น \"ทค\" จัคเป็นกนสุกในทั่นั้ อ่วนปีจจมันการคํกษารรรมออกจากวัคไปยู่บัานเกือบหมค หวามรู้ฅ่างๆ ซาวบ้านหาเอาจากชาวบ้านเอง ม่โรงเรยน วิทยาลัย แทะมหาวิทยาลัยช่งทอน วิชาการค่างๆ ทุกแซนงอย่างmระเหยทอน ล้าชำนาญจริงๆ แล้วคำเร็่จออกมา พระธรรมกิฅติวงส์ I ๓๙ www.kalyanamitra.org

กี่เรยกว่า \"บัณฑิต\" เหมือนกัน แฅ่ทำไมจึงไม'ifยกกพ่นว่า \"ทิด\" เหมือนท ทำ เร็่จจากพรรกึ๋ไม่ทราบ แฅ่ยู้สำเรจวิชาทางโลกเป็นบัณฑิตแล้วกี่ฅาม บังหาอาจมจิต่ใจสูงไค!ม่ (บางกนอาจสูงกว่าคนทํ่สำเร็่จไปจากวัคกี่ไค้) แต่ชาวโลกกี่บังถือว่าพวกเขาบัง เป็นกนดิบอยู่นั่นเอง ถ้าอยากจรเป็นคนสุกกร!เขาบ้าง พรรษาหน้าลองไปบวขสิกพรรษาเป็นไง พ่อบัณฑิต (ทางโลก) ทั้งหลาย พรรมหาทองค้ ลุรเตโช ป-ธ.๙ ๔๐ I ไฬ้อข้อง'?จ้ www.kalyanamitra.org

•; • ใ/ T Qmhiข้อvlๆ จาก \"มงคลฟ้าร\" เคืจนพฤศจิกายน ๒๕®๘ ถามโคย... คุณสืลมัย ฟ้จินครเครา ^nU;, พนธรรฆทา^ง^อนขฉงพรiพุทธเจ้ามมากจง <๙๕,000 พรรธรรม- ขันธ จรปนย่อก็่ม en ปรรการ คือ พรรวินยปีฎก พรรพุฅขันฅปีฏก พรร- อภิธรรมปีฏก ก็ทราบแจ้ว แฅ่อยากหราบว่าจ้าย่อให้เทลอจ้นกว่านนจรไจ้Iหม กPนาย่อให้ทราบห้วยจรเก็นพรรพุณอย่างสูง พระธรรมกำสิ'งฟ้อนของพระทุทธเจ้า จะย่อให้เหฟ้ออย่างเคยวก็่ใค้ กือ \"อัปปมาทะ\" หรือ \"ความไม่ประมาท\" นั่นเอง ไขกวามให้กระจ่างออกไปอกนิค กี่กอกวามไม่เฟ้นเฟ้อ ไม่มัวเมา ไม่เผลอฟ้ฅิ มัฟ้คิกำ กับเฟ้นอ พูฅไท้ขันธกทน่ธยก็ว่า \"สติ\" นั่นแหตรเป็นธรรมคำสอนทย่ธขันทสุค ฟ้คิกับอัปปมาทะเรนอันเคยวกันโคยกวามหนาย เป็นธรรมกู่กับอัมปขัญญะ คังนั้น หากพูคถงฟ้คิกี่ให้มกกงอัมปซัญญะกู่กันไปห้วย เหมัอนพูฅถงไฟกี่ให้นึกถึง กกันห้วยฉะนั้น www.kalyanamitra.org

พระพุทธเจ้าทรงยานักยํ้าหนาเรองกวามมสคิน เซ่นว่า \"สติ โลกสฺมิ ชาศ่โร\" นปอว่า \"สติเ!เนรรรมเครองตึ๋นอยูใน่โลก\" สติ กี่สือ กวามระอกไฅ้ กวามนกไค้ กวามไม่เผลอ ไม่หลงลืม แปงเป็น ๒ อย่าง กือ - นึกไค้ก่อนทำก่อนพุกก่อนกิกในกิจการต่างๆ หากกนมลกินึกไค้อย่างน ย่อมทำงานไม่ผิกพลาค ไม่ขากกกบกพร่อง ทำ งานไค้เรยบร้อย เหมือนกนขับรถยนฅ์ ก่อนจะเกลื๋อนรถออกมืกวามรอบกอบกรวจกูกวามเรยบร้อยของรถก่อนออกรถกึ่จร ไม่เถิกติกขักบกพร่องเมื่อขับรถออกไปเป็นค้น - นึกไค้ภายหลัง กือนึกถงงานทึ๋ทำกำทพูฅไว้แล้วไค้ ไม่ลืมเลือน ร:;ลืก อยู่เลมอเพํ่อหาข้อบกพร่อง เพื่อหาทางแก!ข หรือเพื่อกำรงกวามกิไว้ ระลืกนึกไค้ อย่างนย่อมเป็นเหตุไหไม่ทำผิกกิกชั่วถลำกัวไป่ในภายหลัง จะไม่เป็นกนทํ่ถูกประณาม ว่า \"เจ็่บแล้วไม่จำ\" เหมือนกนขับรถพอถงทหมายแล้วกรวจกูกวามเรืยบร้อย ของรถอกกรงหนง ล้มปขัญญะ กวามรู้ตว ลือรฅัวเองอยู่เสมอขณะทึ่ทำ ขณะทํ่พุก ขณะ ทเป็นอะไรอยู่ ร้ลัวไค้อย่างนั้ย่อมทำไหไม่ลืมกัว ไม่หลงงมงาย รู้จักหน้าทํ่ รู้จัก รับผิกซอบ ทำ งานค้วยกาามมืเหตุผล ไม่ทำกามอารมณ ทำ งานไค้รวกเร็่ว กล่องตัว และไม่ผิฅพถาก เหมือนกนขับรถรู้?เวเองอยู่เลมอว่ากำลังขับรถอยู่ ไม่ไข่นั่งเล่นอยู่ ทบ้าน เป็นค้น ถ้าพุกถงผล พระธรรมทั้งหมกททรงลอนกี่เพื่อผลลือ \"วิพุติ\" กวามหถุกพัน จากกิเลส หมกกองทุกฃทั้งหมก ชั่งเรืยกว่า \"นิพพาน\" นั่นเอง 'ศๆฒ ก^ยมมบุตรชาย ka คน คนทเรยนดึ๋อยู่ชน ม.ค.๕ ปีน คนทสอง4ธ เตชา ชณ£นเรยนซัน ม.ค.!รท อาย ร?๖' ปี การเล่าเรยนไม'ค่อยด ชอบหน ร.ร. คบเด็่กนักเรั๋ยนทํ่เกเร ปีบบุหรกรงทอง สายฝน ร/๕ ติคผู้หญิงใน ร.ร.เคยวกน ไป ร.ร.ทุกวน เข้าห้องเรยนบ้าง ไม'เข้าบ้าง คบกบเพอนตภาพยนตร์กสางวน ไจข้อฃัอง% www.kalyanamitra.org

miduกลบพร้อมเพึ๋อนนกเfยนด้วยก้น จอบเทํ่ยวกลางคืน แล:(เล่นการvtบัน เอาทnvยสีนกัน เคยลงโทษฐานเล่นการพบันทลายครั้ง^เช็่ดหลาบ ทาง ร.ร. แลรกรรผมใคืธิ้แจงทางต้านคุณธรรมกงธดฅ 1/จจุบัน อนาคตใPir/ง ก็่ตัง้ใจifง ค้วยคื ถงขั้นใช้พรรเคขบ้างพรรคณบัางตามลมควร ซแจงคืงนลคืผลข้วไท้ifง ไท้ลอบถามเจ้าตวว่าเลิกเรยนไหม เขากึ๋ฅอบว่ายงอยากเรยนต่อ ซอบก'อเรอง วิวาทกับเดึ่กรุ่นเคืยวกัน มซกต่อยกั'นเลมอ ชอบพกมด กรรบอง จับไค้ลงโทษ หลายครั้ง ฌํ่ธฟ้นคังกล่าวมาน ๆรมีวิธแก้อย่างไร และเป็นเพราะแหๆใก ฃอกวามกรุณาท่านไ^ปรคเฟ้นธรรมข้อไคถึงจะแก้!ฃเคี่กเกเรเซ่นนใก้ ^ง จะไค้ถือปฎิบัคิเพึ่อกลับตัวเป็นกนคฅ่อไ!/!นอนากค ทุกวัน เพราะค่างกี่ประฟ้บเหคุการณทำนองนไม่มากฉี่น้อย และกี่กำลังกามไถ่กัน ว่าจะเอาไงฅ เพราะ'ฉะนั้น จะซอคอมเป็นแบนรวมๆ ไปเลยเพอเป็นประโบซน้ทั่วไป และอาจจะเน้นหนักไปในค้านวิชาการบ้าง เพราะเป็นเรํ่องทเกี่ยวโยงไปถึง ก่อนอื๋นฃอทำความเข้าใจก่อน คือกาโทั่เคึ่กอายุฅั้งแค่ ร)๓-๑๙ ป็หรือกว่านั้น ถึงภาษาหนังสือเรยกว่า \"วัยรน\" ทั้งผู้ชายผู้หญิงแสกงกิริยาท่าทางนละกวามประพฤคิ ไม่กค่างๆ เซ่น หนโรงเริยน กบเพอนเกเร สูบบุหรํ่ คิกยาเสพคิก พกอาวุธ เกี่ยวเตร่ และเล่นการพนันเป็นค้นนั้น เราถึอกันว่าเป็นปิญหา ปิญทานั้แหละกี่เราค้องการแก้!ข วิธแก้ปีญหาพระพุทธเจ้าทรงแสคงว่า ก่อนอนค้องคืกษาปิญหาว่านันมา จากสาเหคุอะไร พอรู้สาเหคุกี่มาแล้วกี่ไปแก้กี่ครงจุคนั้น ปิญหาเคึ่กวัยรุ่นกี่กล่าวนั้ ว่ากันว่ามาจากปิญหาค่างๆ ตังนั้ (ร)) จากตัวเด็่กเอง คือเคึ่กมปมค้อยอยูในตัว เซ่น แขนขาลบ สมองไม่คื คาเหล่ หูคืง ขอมเกินไป หรืออวัยวะบางล่วนไม่บริบูรณ เคึ่กจะอายเพอนฝูง ไม่ยอม พระธรรมกิตตวงส์ 1 ๙(ท www.kalyanamitra.org

กบเพึ๋อน นั่งซึม ฅิดมาก อารมณชุนเจึยว โกรธง่าย ใจน้อย ไกรว่าอ;!ไรกรรทบ ปมก้อยของตัวหน่อยจรเป็นหึเนเป็นไฟทเคยว เค็่กพวกนิ้ก้องเอาใจ ก้องพูคจาคๆ อย่ามองแบบคูถูกเหยยคหยามเขา แลรอย่าเอาปมก้อยของเขามาค่าว่าปรรจานต่อ หน้าเพํ่อนฝูง (1๓) จากบ้านแลรคนในบ้าน บ้านกือยู้ปกกรองหรือพ่อแม่แลรคนในบ้าน มส่วนให้เคี่กเซึยมาก เซ่น - ผู้ปกครองชอบออกรรเบยบจัคเกินไป หยุมหยิมเกินไป เค็่กจรกลัว เมื่ออยู่ต่อหน้า แต่พอออกนอกบ้านจรแลคงเฅี่มท เค็่กพวกนั้จรเกเร ไม่คำนึงถึง รรเบยบของบ้านเมือง ขอบลนุกเฮฮา กบเพื๋อนเพรารก้องการขคเชยทถูกบังตับเมื่อ อยู่บ้าน - คนในบ้านทรเลารกนบ่อย กอบิคามารคาของเคี่กชอบทรเลารตัน หรือแยกทางตัน ทำ ให้เคี่กขาคทํ่พงทางใจ ขาคกวามอบอุ่น อายเพึ่อนฝูง มืปมก้อย ในใจ เคี่กจรแลคงออกก้วยการหนึออกจากบ้าน ไม่อยากเข้าบ้าน กบเพํ่อน พูคจา ก้าวร้าว ท่าทางไม่เศร้าซึมถึเกเรไปเลย หรือไม'ก็่หาทางออกตับอารมณ์ก้วยการ ลูบบุหรํ่ ฅิคยาเลพฅิค เป็นก้น - ผู้ปกครองปล่อยเค็่กไปตามเรึ๋อง คือไม่ต่อยเอาใจใส่อบรมเค็่ก ไม่ ซิ้ผิคขถูกให้เค็่กรู้แต่เรั๋มแรก กิคเลมอว่าซ่างบันเถอร ไม่เป็นไร บางกรั้งยู้ปกกรอง ตับเค็่กอาจห่างเหินตันมาก ไม่ต่อยไก้พูคกุยตันเพรารก้องทำงานหาเงินทั้งวัน ไม่มื เวลาให้กบเตี่กเพํ่อพูคจาตันบ้าง อบรมตันบ้าง จึงทำให้เค็่กรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ทำ ไป เพราะเพํ่อนแนรนำ เซ่น ฅิคบุหร ยาเลพฅิค เล่นการพนัน แลรอนๆ - การทำโทษของผู้ปกครอง ผู้ปกกรองบางกนขอบทำโทษเก็่ก โคย ไม่ซแจงให้ทราบว่าทำโทษเพรารทำผิกอรไร ทำ โทษบ่อยจนเก็่กไม่กลัว หรือทำบ้าง ไม่ทำบ้าง การทำโทษก้องทำก้วยมืเหกุผลเมื่อผิคเลมอ ทำ โทษโคยให้เค็่กยินยอม ไก้จรคื และวิธการทำโทษอย่างหนงถึคืออย่าทำโทษเพํ่อให้!ก้อาย คืออย่าทำต่อหน้า กนอึ๋นโคยเฉพาะเพํ่อนฝูง เพรารเคี่กวัยรุ่นจรขอบเอาซนรและชอบประซค ทำ แล้ว 1๔๔ ไธฃ้อข้องรืจ่- www.kalyanamitra.org

ไม่เข็่คหลาบ ยั๋งอายเพึ๋อนยั๋งทํๆมากขั้น เพํ่อให้เพึ๋อนรู้ว่าเขานั้นเก่ง ชนฟ้,ค้แม้แค่ พ่อแม่ (๓) จากครูแลร!โรงเรยน เซ่น - โรงเรยนมรร!เบยบ แค่ใม่ทำฅามระ!เบยบ ไม่ฅิคฅามผล ปล่อย เคี่กไปฅามใจชอบ - กรูไม่เอาใจใส่ดูแลว่าเก็่กจะ;ประ:พฤติอย่างไร - ลงโทษเค็่กเพึ๋อให้เฅี่กอาย ไม่โซ่เพึ๋อให้เฃ็่คหลาบ - ไม่สืกษาเค็่กว่าเชาทำไปเพราะ:อะไร - ปล่อยให้เค็่กมึเวลาว่างมากในชณะ!ทเป็นเวลาเรยน ทำ ให้เค็่กมั่วลุม กันในโรงเรยน - หรือโรงเรยนกวคฃันเคี่กเกินไป ฯลฯ (<1) จากสิงแวดล้อม เซ่น - การคบเพํ่อน^ง เพราะ:เคี่กวัยรุ่นจะ!รักเพอนมาก ทำ อะไรห้องทำ ห้วยกัน ไม่ว่าจะ!เป็นเรํ่องคึหรือไม่คอย่างไรกี่ฅาม ว่าอะไรว่าคามกัน เคี่กจึงเกิย เพราะเพํ่อนมาก - ตัวอย่างทํ่ไม่ด เซ่น ภาพยนครทมเรองรักๆ ใกร่ๆ หรือมเรอง ชกๆ ค่อยๆ ซงมอิทธิพลให้เคึ่กทำคามมาก และจากบุกกลท!กลซ่คจาก^หญ่ทํ่ พบเหี่น เมอเคึ่กเหี่นว่าเชาทำไห้ เรากี่ทำไห้เหมือนกัน - การไม่รู้จริงในเรื๋องนั้นๆ เพราะห้องการทคลองห้วยกวามอยากรู้ อยากเหี่นคามธรรมชาติ (๕) จากศาฟ้นา ชงเป็นทํ่พงทางใจและเป็นแบบอย่างไห้ แค่กี่มืส่วนทำให้ เคึ่กชาคสิงทํ่คไป ทั้งนั้เพราะ - ศาลนาไม่ลามารถอบรมเชาให้เป็นกนคึ่ไห้ เพราะทางศาลนาไม่เข้า ไปมืบทบาทในโรงเรืยนเหมือนเมํ่อก่อน www.kalyanamitra.org พระธรรมกิตติวงศ์ I ๔๕

- บุคกล่ในศาสนาทำแบบอย่างทั่!ม่น่าเลํ่อมใฟ้ให้เค็่กเหี่น ทำ ให้เค็่ก ฃาคกวามเชอถือ แล้วไม่อยากเข้ามารับการ'!เกอบรม'จากศาสนา สาเหตุย่อยอํ่นๆ ยังมอกมาก แต่สาเหตุใหญ่ๆ มอย่างนั้ เมื่อเรามองเห็่นว่าเค็่กเถืยเพราะ:อร!ไรแล้วกื่รรไค้มาแกไขกัน 'จะ!ไค้แก้ฅรง'รุค ถืง'จะแก!มไค้เลยกี่กง'จะ!พอประ;ทังไค้บ้าง วิธแล้นั้ขอเอาเค็่กชองคุณมาเป็นทัวอย่าง ถือ - ต้องเข้าใ'จเรึ๋องของเด็่กพอควร เกี่กวัยรุ่นอย่างนั้!ม'ก่อยมกวามรับผิ(ๆชอบ เท่าไรนัก ชอบกบเพํ่อน ฅิคยู้หญิง ชอบทคลอง เราอย่าห้าม เพราะ!ยงห้ามเหมือน ยํ่งยุ แต่ค้องกอยให้กำแนะ!นำเสมอๆ เช่น เวลารับประทานอาหารกี่กวรทานพร้อมๆ กันต่อหน้าทั้งกรอบกรัว ถามไถ่ถืงการถืกษา ถึงการกบเพํ่อนเพศเคยวกันหรือ ต่างเพศ เวลานเป็นเวลาททุกกนในกรอบครัวมาพบกัน แนะนำว่าการกบเ'พํ่อนน่ะค แต่ค้องเถือกกบ กนไหนคไม่คอย่างไร ชแจงให้เขาทราบ ให้เขากบไค้ทุกกนนั่นแหละ แต่กนไหนกบไค้แก่อยู่โรงเรืยน กนไหนกบไค้แก่ถนน กนไหนกบไค้แก'ประคูบ้าน กนไหนกบไค้ถึงในบ้าน บอกให้เขาเถือกเอาเอง ถ้าเกี่กเรํ่มจะเข้าส่วัยรุ่น ให้เขา ทคลองสูบบุหรํ่คูต่อหน้า เขาจะไอกำลักแล้วสอนว่าบุหร[ม'คอย่างไร มืโทษอย่างไร คกว่าให้เขาไปทคลองเอาลับหลัง กำ กัญผู้สอนค้องไม่สูบบุหรํ่ค้วย แต่อย่าให้ทคลองอย่างอื๋นทํ่ติดง่าย เช่น ยาเลพติดเข้าล่ะ - อย่าตามใจเค็่กมากนัก ถือต้องสอคส่องคูอย่างใกล้ขิคพอสมกวร การ ทั้เคี่กไปเล่นการพนัน ไปคูภาพยนฅร้ แสคงว่าเคี่กมืเงิน ผู้ปกกรองกงให้มากหรือ ให้ทุกกรั้งทเค็่กขอ การลงโทษเมื่อเคี่กเล่นการพนันไม'เป็นผล กวรหยุคทำ ฅวรให้ เคี่กทำงานทเคี่กขอบ หรือหางานในบ้านให้ทำเป็นงานเล็่กๆ น้อยๆ อย่าให้เคี่ก ว่างมาก อย่าให้เกี่กออกจากบ้านโคยไม่มืเหตุผล หรือให้เค็่กขวนเพํ่อนๆ มาทำ ทั้บ้านกี่ใค้ เพํ่อให้เขาภูมิใจในงานทพวกเขาทำ - ควรย้ายสถานทเรืยนใหม่ เพราะเกี่กเคินทางไปโรงเรืยนระยะไกลมาก เคี่กมืโอกาสหนเทยวไต้ง่าย และหาสาเหตุมาอ้างไต้เมื่อผิคเวลา ๔๖ I ใจข้อฃ้องรืจ, www.kalyanamitra.org

- ถามเค็่กว่าจร!เอาอย่างไร ให้เขาฅัคสินใจและ:เลือกเอาเองแล้วก่อยทำ ฅามเขา แลคงว่าเค็่กของคุณไม่เลวจนเกินไป ยังรกเรยนอยู่ ยกให้เขาเป็นยู้นำคัว ของเขาเอง - ให้เขาพาเพึ๋อนมาทึ๋บ้านเป็นครั้งคราว การทํ่ซอบก'อเรํ่องทะ:เลาะ:วิวาท นั้น เพราะเค็่กไค้เพํ่อนฝูง กนเคยวจะไม่กล้าทำ ให้เขาพาเพํ่อนๆ ของเขามาทึ๋บ้าน แล้วอบรมหมู่บ้างเป็นไง แค่อย่าไปคุค่าว่าพวกเขาให้เลืยหายทั้งโขยงเป็นอันขาก เด็กวยรุ่นมพลงส่วนเกินมาก ถ้าไม่ควบคุมไห้ค พวกเขาจะไช้พลงนั้นไม่ใน ทางทึ๋ผิค ก้าวท้ว ก่อความเดือดร้อนซาวบ้าน พยายามหาทางไห้เขาไซ้พลงนั้น ทำ งานอะไรกึ๋ใค้ทั้เป็นประโยชน์ เมึ๋อเขาทำดือะไรหน่อย ก็ควรชมทนท เชาจะไค้ ทำ อก แค่อย่าชมมาก ประเตยวจะเหลิง - การคุค่าลงโทษ ไม่กวรทำค่อหน้าเพํ่อนคังกล่าวมาแล้ว แม้ค่อหน้ากรู อาจารย์ก็ไม่เป็นผล กวรเรยกมาอบรมคัวค่อคัว พูกคันเบาๆ ค้วยถ้อยกำวาจาทั้ ธรรมคา ไม่คุค่ากระแทกกระทั้น และค้วยลืหน้ายมแย้ม กืออบรมไนเวลาทํ่เราและ เขาอารมณ์กก็แล้วคัน - เด็กทั้คิคบุหรหรือยาเสพคิคนั้นแกไขยาก เราแล้เองไมไค้หรอก ค้องพํ่ง แพทย์ หรือไม่ทั้นก็ใปทํ่ \"ถํ้าเขากระบอก\" ไห้พระจำรูญเจ้าของรางวัลแม็่กไซไซ ท่านรักษาเถิค - เด็กทซอบเทยวกวรมกฎเกณฑ์ ไห้เวลาเทํ่ยว ไห้เงินไปเทั้ยว โคยการ พาไปหรือไห้ไปเอง แค่คูเวลาและสถานทั๋ไห้เหมาะ - ระเบยบปฏิบัคิภายไนบ้านก็ดื กนไนบ้านก็ค ถ้าเป็นสาเหคุกวรปรับปรุง ค้วย ส่วนสิงแวคล้อมทํ่ไม่กเราปรับปรุงไมไค้ เพราะไมใซ่หน้าทึ๋ เพึยงแค่กอยไห้เด็ก ห่างๆ เท่านั้น - ธรรมะล่าหรับแล้เด็กประพฤติอย่างนั้ ก็เหี่นมแค่หลักมนุษยอัมพัน^น สาสนาลือ ทิศ ว่าค้วยเรํ่องกวามอัมพันธของมนุษย์ เซ่น ระหว่างพ่อแม่คับลูก เป็นค้นเท่านั้น www.kalyanamitra.org พระธรรมกิตติวงศ์ I ๔๗

คือพ่อแม่มหน้าทกวรปฏิบัติฅ่อลูกอย่างไร และ!ถูกกวรปฏิบัติต่อพ่อแม่ อย่างไร หรือกนทุกกนในโลกควรปฏิบัติต่อกันอย่างไร ท่านแลคงไว้ละ:เอยคทเคืยว หาอ่านและ:ทำกวามเข้าให้คเถิฅ อย่างเซ่นท่านแลคงไว้ว่า พ่อแม่ควรปฏิบัติหน้าทของพ่อแม่ คังนิ้ (๑) ห้ามมให้ทำความชั่ว คือพยายามอบรมปมเพาะ:นิกัยให้ลูกรักคืเว้นชั่ว ลมํ่าเลมอ ไมใซ่พอฆิคจึงลอนจึงห้ามกัน ไม้แกนะ:คัคยาก เมึ่อเขาทำผิกต้องคักเตือน อบรม และ:ห้ามปรามทันท วิธการห้ามไค้กล่าวมาแล้วข้างคัน (๒)ให้ตั้งอยูในความด คือพ่อแม่ทุกกนปรารถนาให้ถูกตื แต่วิธการทำ ให้ถูกคไม่เหมือนกัน เพ่ยงแก่ค้องการแคไม่ลงมือทำกี่ไร้ผล วิธการทำนั้น เซ่น - แนะ!นำ คือทั้งแนะ;ให้รู้ว่าทำตืนั้นคือทำอย่างไร แล้วนำคือทำให้คู เป็นคัวอย่าง - อบรม คืออบให้ติค รมให้หอม โคยอบรมกันมาแต่เคื่กๆ ให้ติค ให้หอมมาเรํ่อยๆ ล้าเพํ่งทำหรือทำเมึ่อโคหรือขาคระ:ยะ:ฃาคคอนไป กี่ไม่ก่อยติค ไม่ก่อยหอม - รู้ความต้องการของลูก ลูกค้องการอย่างไร ค้องการอะไร ค้องรู้ แล้วให้แนวทางปฏิบัติทํ่ถูกค้อง อย่าไค้ปกปิคหรือวางใจว่าต่อไปเขากี่รู้เอง เพราะ บางทเขากี่ลามารถรู้เองไค้ แต่เป็นกวามรู้ทผิคๆ เซ่น เรื๋องการกบเพํ่อน เรํ่องการ เปลยนแปลงทางร่างกายของเคืกวัยร่นหนุ่มรุ่นลาว เป็นค้น - พาไปให้เห็่นคัวอย่างทึ๋ตืๆ นอกบ้าน เซ่น วัค บ้านของยูมการ อบรมคแล้ว (๓)ให้ตืกษาติลปวิทยา คือให้กวามรู้แก่ลูกอย่างถูกค้อง ลอนเองทํ่บ้าน แล้วบังค้องล่งไปเรืยนคามโรงเรืยนต่างๆ เอาใจใล่เรํ่องเรืยนของเขา เรืยนอย่างไร ถึงไหนแล้ว หากคัวเองไม่รู้กี่ถามเพ่ยงว่ายากไหม พอเรืยนไหวไหม กรูเป็นอย่างไร ๔๘ ไขข้อช้อง www.kalyanamitra.org

กรูศอนว่าอย่างไร ถูก'\\รไก้มฑำดังใๆ แกรเหี่นว่าเราสนใจเรองรองเขาพอศมกวร ไม่ทอกทงเขาในเรื่องเรยน เป็นการกระคุ้นไห้เขาเฅรยนกั'ว เพราะกดัา'ใะถูกถาม ดันจะฟ้าให้เขาสนใจแถะฅั้งใ'จเรยนมากซน (d) ทาถู่ครองทเหมาะสมให้ ในใ]จ'รุบันเรื่องการหากู่กรองออกจะเป็นเรื่อง อิสระไม่น้อย แฅ่พ่อแม่กื่กวรจะไค้แนะ!รำถูกกั้งแก่เรื่มเข้ากู่กัยรุ่นว่า เพอนก่างเพก นันกวรกบกวรกิกอย่างไร กนไหนก'วรกบ ใค้รู้จักระงับอารมณ ให้ทราบถงกวาม เสือมเสิยเรื่องเพศ กอยก๊กตามกู่ทวงของถูกแก้วพยายาม■พูกจาแนะ■นำ หรอ■ผูก เปรยๆ ว่ากนทมนิดัยขนิกนั้นๆ ก๊ไม่คอย่างไร อย่ากำหนิกู่ควงของถูกก่อหน้า เพราะยั๋งคิยั๋งจะเอาชนะ ยั๋งห้ามยํ่งคึงดัน นํ่กอสรรมชาติของเค็่กวัยรุ่น พ่อแมไมไค้ หากู่กรองให้ถูกเอง แก่ก็่มย่วนช่วยให้ถูกหากนทคไค้ (๕) มอบทร้พย!ห้Iนสมัย กำ ว่าสบัยในทนม ๒ กือ - สมัยเป็นเคื่กอยู่ในปกครอง พ่อแม่กวรรู้จักให้เงินถูก ไมใช่พอซอ กี่ให้ ค้องถามเหตุผสถงการใช้เงินนั้นๆ ป็กหัคให้ประหยัคแก่เล็่กๆ ไม่กวรตามใจ เรื่องซอของจนเกินไปเพราะจะไคใจ พอเขาโคกวรให้!ครับรู้ถงเรื่องเงินๆ ทองๆ ในกรอบกรัวบ้าง แคไมใช่ตุก่าไปซแจงให้พ่งไป กวรบอกในฟ้านองปรกษาว่ามเงิน เท่านั้กวรจะใช้อะไรน้าง ให้เขามก่วนช่วยติค เป็นการtเกนิดัยรู้จักจับจ่ายใช้สอย ไ!]ในคัว กั้งเวสาไปโรงเรัยนกี่ใม่กวรให้เงินไปเกินกวามจำเป็น เพราะอาจเป็น ทางให้ถูกเสืยกนไค้ กำ โบราณว่า \"เอาเงินใส่หัวถูก คกว่าเอาเงินใส่กรรเป๋าถูก\" นั้นใช้!ค้เสมอ - สมัยเมึ๋อเขามครอบครัวไปแล้ว ข้อนั้ขัคเจนแก้ว ไม่ค้องซั้แจง เท่าท?แจงมาเสิยยืคยาวอย่างนั้กี่เพื่อให้เหื่นปีคทั้งทางปฏิบัติไปค้วย แสะเป็นกวามรู้ทั้งค้านวิชาการทางโสกกิอจิควิทยาผสมคับวิขาห่างธรรมซองพร--. พุทสเจ้า หากจะนำไปใซ้กี่เกี่บเอาเฉพาะใจกวามแล;สาระกำกัญไปเท่านั้นส่วนข้อ www.kalyanamitra.org พ:ะธรรมกดดิวป่ศ์ I ๔๙

ปลกย่อยก็่ทํ้งเสิย กิคก่าเป็นฝลึอกกี่แล้วกัน ทั้งเวลาปฏิบัติจริงๆ บางอย่างอาจ ทำ ไมไค้หริอทำแล้วไมไค้ผลฅามนั้น กี่ฃอไค้กิคว่านึ๋มันเป็นตำราในแบบ ส่วนตำรา นอกแบบบังมมากมายกี่แล้วกัน สบายใจคทั้งผู้ชื้แลรผู้ใช้ หากใกรมช้อกิคเห็่น นอกเหนึอไปจากนั้กี่ฃอไค้โปรคสงเกรารหนำลงในกอล้มนนั้!ค้ พระมหาทองค สรเฅโซ ป.ธ.๙ L ^^3, ๔๐ ไtฃ้อธ้องริจ www.kalyanamitra.org

Qmhiuovb จาก '•มงทกสา?'' l«ธนร้น0าคม ๒3๕«>๘ ^ ถามโคย... นักเ?ยนพยาบาส พยาสยพยาบาส รพ.ว?«^ ถาม การทำบญเพํ่อพบศาสนาพรรHtอารยนนทำอliางใร แลรปรารถนาว่า อย่างไร เรซงการทำบุญเพื่อพบพระศรอาริยนั้ฟ้นเรํ่ซงmส่าสืบๆ กันมา ไม่เกย พบในกำราบาสืเพยงแศ่มปรากฎในกำนานพระมากัย ซึ่งเป็นกัมภทนหลัง หูเหมือน ว่าฯะแต่งในประเทศลังกา กส่าวว่าพระมาลัยขนไปโปรศเทวคาบนฟ้วรรท นมัสการพระฯฬ'ามณเฯคย บรรฯพระบรมสารริกธาคุ ไค้พบเทพบุครทฯะมาครัศรู้เป็นพระกรอาริยพุทธเฯาใน อนากค ฯงถามเหตุทํ่ฯะเกิคทนศาสนานั้น เทพบุครกส่าวว่ายู้ฯะเกิคทันศาสนาของ ท่านฅัองทำการบุฃาฅัวยธูปเทํยนฅอกไมัอย่างถะหนงพัน และพังธรรมเวสลันคร- ซาคก ๑๓ กัณฑ ๑,000 พระกาถาให้ฯบภายในกันเคยว แล้วปรารถนาให้ไป เกิคในศาสนาของท่าน ก็่ฯะไค้กำ เรี่ฯสมประสงกํ กำ นานเล่าสืบมาทังนั้ www.kalyanamitra.org

กึ๋นับ' เปีมธุบายให้ฅบทำบุญแยบคายต เพ7า£ยู้ท0งเทคนเว({^นคTไฒัๆTบ ๑๓ กัฌ'ฅ์ Tวทเคยวจบนั้น ต้องเป็นนู้ที่นั้งใจแถ:มความมุ่งมั่นจ?งๆ หาไม่แต้ว จ:ทนy!งอบุ่จนจบไมไต้ เพrา:เงื่องยาวมาก เทคนกันเป็นวันทํเคยว ฅามกวามเห็่นๆ]องยู้คอบแล้ว ผู้ทั๋จร๓คทันกาฝ็นาของพระrttอารยนั้นกี่กือ กนทั๋ทำบุญฟ้นปฑฅิอย่างเราๆ ท่านๆ นั้แหละ ทำ แล้วปรารถนาอย่างทํ่เทพบุคร I J4 . , ท่านว่ากจะศมประถงก์ กางทำบุญเป็นปกคินั้นคือต้องทำบ่อยๆ ทำ เป็นปง:จำ ไมไ'!เทำๆ หบุคๆ หงืยทำเพยงคงงคธงคงั้งก็่ทำเง็่จ คแฅ่พง:พุทธองคเป็นคัวอย่าง ก่อนจ:ไต้มาคงัถงู้ เป็นพง:พุทธเจ้า พง:องคืต้องบำเพ็่ญทางม่มานับซาคิไม่ต้วน มิใช่เพยงบำเพ็่ญทางม เพึยงขาคิปองชาติ บ่งางถนาเป็นพง:พุทธเจ้าแต้วกไต้เป็นเถย หาเป็นเช่นนั้นไม่ บุญทควงทำเป็นหตักก็่คือ ไท้ทาน งักบาคืถ เจริญภาวนา นั้แทถ:ทำบ่อยๆ บ่งางถนาบ่อยๆ ก็่จ:ปมบ่ง:ปงคคังกถ่าว ลามิ' มบุษยเท'านันทมโอกาปปง้างความคื ต้วยมกัญญาบางม แค่ต้ตว เดงจฉานเพยงกังรงงมคงั้งเคยวแต้วตายไป ทำ ไมจ้งใปเกิคเป็นเทวดาได้ ทงท ไม'มเจตนาแป:กัญญา ทํ่ว่ามนุษย่เท่านั้นทฝ็โอกาสศร้างกวามคกว่าไกรๆ กนทจะไป ฅกนรกขนสารรกก้องม่านกวามเปีนมนุษย่ก่อน กอก้องนาบำเพ็่ญบารมกาามค หรือมาทำชั่วในคอน[ปีนมนุษย์ก่อนจงไปเกิคบนสารรกหรือลงนรกไป โลกมนุษย์ จงเปีนสถานกลางทึ่รามกนทํ่จะไปเกิคยังภพภูมิท่างๆ เหมอนสถานขนส่ง[ปีนทึ่รวม ของรถและกนทจะไปยังทิกทางค่างๆ ฉะนั้น กราวนั้มาสงล้ยว่า ก็่แล้วทำไมทัตว์เครจฉานพอทังธรรมเพยงกรงเคยว จี้งไปเกิคเปีนเทวคาไก้ทงทํ่ไม่มเจตนาและยัญญา ๕๒ 1 ใ!)ข้อข้อป้^จ'' www.kalyanamitra.org

อันนั้กี่น่ากิคเหมือนกัน เรองอัฅ'ไเดรัจฉานฟิงธรรมแล้วไปเกิอเป็นเทวคานํ่ ในตำรามืมากเรึ๋องด้วยกัน เซ่น เรึ๋องอัทธิวิหาริก (ลูกสืษย์) ของท่านพระสาริบุฅร ๕00 องก ซาฅิก่อนเกยเกิดเป็นก้างกาวห้อยหัวอยู่ไนถํ้า บังเอิญได้ยินพระท่าน ท่องปนสวดสาธยายพระอภิธรรมกันอยู่ ก็่ส์าเหนยกดั้งใจฟิงทั้งๆ ทหังไม่ออก และไม่รู้เรองว่าพระท่านทำอะไรว่าอะไรกัน จึงได้แค่ฟงประจำจนก้นหู แก่อานิสงส์ทึ่ ได้ฟิงก้วยกวามดั้งใจเท่านั้นทำให้เมํ่อดายแล้วได้ไปเกิดเป็นเทวดาแล้วกลับมาเกิด เป็นมนุษย ไปบวชเป็นกิษย์ของท่านพระสาริบุฅร พอท่านพระสาริบุครแสดงพระ- อภิธรรมทหังมาจากพระพุทธเจ้าเท่านั้นกื่รู้เรองและรู้ดามได้หันทึเพราะมือุปนิลัย เกยได้หังมาแด'กรั้งเกิดเป็นก้างกาว นั้เปีนดัวอย่างหนึ่งเท่านั้น กวามจริงลัดว่เดรัจจานนั้นมืดั้งเจดนาและซญญา แด'มืในแบบของลัดว่ เดรัจฉานกือมืน้อย ไม่เท่ามนุษย่ ดังเซ่นนกหรือสุนัขมันจะดั้งใจ (เจดนา) หังเส์ยง แปลกๆ ทมันได้ยิน และมืกวามรู้ (ปิญญา) ว่าไกรกือเจ้าของ และรู้ว่าอะไรคือ ลังทมันก้องการ เป็นด้น ในดัวอย่างข้างด้นนั้นกี่แสดงแล้วว่า ก้างกาวกี่มืเจดนา คือดั้งใจหังเลัยงทได้ยินแม้จะไม'รู้เรํ่องกี่ตาม หากจะถามต่อไปว่าเป็นไปไต้อย่างไร กี่ด้องดอบว่าเป็นไปได้ เพราะฃั้นขอว่าการฟิงธรรมแล้ว ย่อมได้อานิสงส์ แก่ฆูรั!งหัดเท่ยมกัน ในเนึ่อผู้หังดั้งใจหัง นอกเลัยจากว่าฆูหังก้องการอานิสงส์ ประเภทไหนเท่านั้น ฆูหังเทศนันั้นย่อมมืกวามด้องการไม่เหมือนกัน แด'เนึ่อสรุปรวมแล้วกี่ได้ d ประเภท คือ (๑) ฟ้งเพึ๋อต้องการบุญ คือ หังเพึ่อให้!ด้อานิสงส์ของการหังธรรม ๕ อย่าง คือ - ได้รั!งลังทยังไม'เกยหัง - ลังใดเกยหังมาแล้วแด'ลืมไปหรือไม่เข้าใจ พอหังอกกี่เข้าใจชัดเจนขน www.kalyanamitra.org พระสรรมกิตติว0ศ์ I ๕๓

- กำ จัคฅวามสงสิ'ยในธรรมข้อนั้นๆ เสียไค้ - ทำ ไหจิฅใจขู้^!งผ่องใส - ทำ กวามเห็่นทํ่ผิคทางให้ถูกครงทางไค้ ผู้^งเทศนปร:แภทน็้ มักจ:!ตั้งใจร้^งจริงๆ พร^ท่านจ:!เทกนเรองอdร เทกน อย่างไร มังไค้ตั้งนั้น แล^7)1งไค้เรอยๆ ฟงธณู่สมอ อย่างเช่นคนเฒ่าหนแกทรักษา ค้ถอุโบสถหรือคนทํ่ชอบไปวัคจ:!ร้^งเทคนไค้ตั้งวัน ไม่ทู้บึ๋อ บางทรั!งซํ้าซากกี่ยัง ตัง้ ใจV)/งธย่นั้นแหล^ อย่างนั้เรยกว่าทั!งเพอต้องการบุญ ท้!งตามประเพณสืบๆ กันมา (๒) งเพื๋อต้องการความรู้ พู้^งประเภทนั้มักจะเสือกฟ้ง คือจะตั้งใจทั!ง เฉพาะเรึ่องเฉพาะรูป เรื๋องไหนทํ่ฅนต้องการไค้ความรู้กวามแตกฉานก็่ทั!ง หรือ พระรูปไหนเทศนหรือบรรยายธรรมไคืค แตกฉาน ให้กวามรู้เขาไค้ เขาก็่จะฟ้ง หาก รูiflคเทศน์หรือพูฅในเรํ่องทเขาเกยรู้มาแล้วหรือไม่ให้กวามรู้!หม่ๆ แก่เขา เขาก็่จะ ไม่ฟ้ง ซึ๋งบุกกตประเภทนั้หาไค้ง่ายและมมากในปิจจุบัน ตังเช่นพวกทํ่เรืยกตัวเอง ว่าบัญญาซนนั้นแหละ บุญกุศลเขาไม่ก่อยคำนึงถึง ขอให้!ค้กวามรู้เ!เนอันใซใค้ (๓) ฟ้งเพึ๋อนำไปปฏิบัติตาม ผูท้เงประเภทนั้มกวามต้องการธรรมเป็นเกรํ่อง นำ ทางซวิต ตั้งใจท้!งเพอนำธรรมทไห้?งนั้นไปประพฤติปฏิบัติตาม สิงไหนกวรเว้น สิงไหนกวรละ สิงไหนกวรทำ เขาจะปฏิบัติตามธรรมทไค้ยินไห้?งมา หรือบางคนม่เรึ๋องทุกขร้อนคับอกคับใจ ม่ปีญหาทแกี่ไม่ฅก ไม่รู้จ:!พงใคร กี่หันมาคังธรรมเพอใ-Mจสงบ แส^หังธรรมเพึ่อนำไปแกปีญหาขวิฅแก้ทุกฃของตน บุคคสปร:!เภทนั้ม่แนวโน้มทจ:!เพํ่มชั้นทุกวันๆ เรยกว่าเปีนหนไปีจ ซึ๋งหมอ \"พร^\" จ:!ก้องใข้ยา \"ธรรม\" ให้ถูกคับโรค \"ทุกข\" ของเขาจึงจiบำบัดไซ้ของเขาให้หายไก้ (<1) ฟิงเพื๋อเป็นอุปนิสัย ผูใ?งประเภทนั้กือฟิงธรรมพอเป็นพิธ ไม่รู้ว่าฟ้ง ไปทำไม เขาใ'ห้?งก็่ทั!ง รู้เรึ๋องบ้าง ไม่รู้เ'รองบ้าง ก็่ฟิงไปอย่างนั้น ตังไปกุยกันไป ตังไปหลับไป เรืยกว่าตังพอเป็นอุปนิสิย หรือตังธรรมทํ่เป็นภาษาบาสีล้วน แม้จะ ๕๔ 1: ใ'ขฃัอข้อง% www.kalyanamitra.org

ไม่รู้เรองไม่เร้าใ-^แค่ก็่คั้งใจ^เง อย่างเซ่นvJงพT5ฟ้ๆฅอภิธทม ฟิงพระฝ็วคมนค ฟิงเทศนกาถาพัน เหล่านเรยกว่าพังเพํ่อเป็นอุปนิสิ'นเหมึอนถัน พังเพํ่ซเป็นอุปนิสิ'ยนั้นหมายถึงพัง'^นเกิศศวามเศยชินศิศอยู!■ถัใ■'^ ไย่ว่ว จะไปเกิฅ่ในภพไหนซาศิไหนพอไค้ยินอย่างนั้นอกก็่หราบไศัเ^ว เพราะเกยพังมาจน ซ็นหูแล้ว อย่างเซ่นก้างกาว ๕00 ตัวเป็นก้น สรปไก้ว่า การพังนั้นหากกั้งใจพังจริงๆ แล้วย่อมไค้รับขสศอบแทนอย่างใศ i1 ^ อยางหนงใน <L อยางนนเอง ถาม I การทำบุญควรมความมุ่งหว้งคึอปrาTถนา แต่เคยไคปีนว่าทำบุญต้อง ไม'อำเพารเจารจงจงไต้บุญมาก ทำ ไมจึ๋งเปีนเซ่นนม ตอม; ข้อนั้ขอทำกวามเฃ'าใจเรองกำก่อน คือกำว่ามุ่งหวังหรือปรารถนาถันกำว่า จำ เพาะเจาะจง ในกรณน!ม่เหนิอนถัน กำ แรก หมายถึงมุ่งหวังหรือปรารถนาผลจากการทำบุญ การทำกวามศ ฃองตัว กำ หลั'ง หมายถึงจำเพาะเจาะจงปฏิกาหก (ผู้รับทาน) ตังนั้น ในกรณทํ่ว่านั้ กวามหมายจงต่างถันและใข้!นเวลาศ่างถัน จริงทเศยว การทำบุญกวรมกวามมุ่งหวังหรือปรารถนาเพัอจำถัศผลท เราก้องการให้แกบเข้า เพราะบุญนั้นให้ผลมากถังมบุษย์สมบศิ สวรรกํสมบัศ และ นิพพานสมบศิ เมอปรารถนาแล้วก็่กวรจำถัคลงไปว่าเราก้องการสมถัศิอย่างไหนแย่ แม้แต่พระเองเวลาให้พรญาติโยมกื่ขนก้นว่า \"อิจุฉิตํ ปศถิตํ ตุมฺหํ ฃิปฺปเมว สมิซฺฌฅ สพเพ ปูเรนฺค สง.กปุปา...\" แปลว่า \"•รอความปรารถนาทฟานต้องประ:สงทแต้วจงเ จแก่ฟานโคย เร็่วพต้น ขอความฅำริของฟานทั้งมวลจงบริบูรณ์เทอญ...\" พระธรรมก้พคิวงศ์ 1 ๕๕ www.kalyanamitra.org

ทเข้าใจวุ่าทำบุญแล้วปรารถนาจรไมไค้ผลบุญมากหรือทำให้บุญลคลงไปจึง เป็นกวามเข้าไจทกลาดเกลอน แห้จริงทำบุญแล้วปรารถนาเป็นธรรมคๆฃองบุกด0 ทั่วไป แม้พระ!โมกกัลลานพระ!ลารืบุครก็่เกยปรารถนาเป็นพรรอักรฝ็าๆกของพรร- พทธเจ้ามาแล้วไนอคฅชาติ ทํ่ไก้ยินมาว่าทำบุญค้องไม่จำเพารเจารจงจึงๆ-ได้บุญมากมั้มเป็มกQๅมทุfง และ!ถูกด้องแล้ว กืออย่างน ไนบรรดาทานทั่งหถาย ท่านว่า \"สิงฆทาน\" (ทานท ถวายแก่ฟ้งฆโดยไม่เจารจงว่าเป็นรูปใด) จัดเป็นยอดของทาน มอานิศงส์มากกว่า ถวายทานแก่พรรพุทธเจ้าแม้ดง ๑00 กรังเสียอก แด่การถวายทานทํ่จรไห้เป็น ล้งฆทานนนทำได้ยากมาก กือยู้ถวายด้องวางไจเป็นกถางไม่เลือกทึ่รักขอักทชัง เวลาไปนิมนฅพรรด้องนิมนฅด่อลงม ไม่จำเพารเจารจงว่าก้องรูปนั้นรูปทั่ เมํ่อพร-- ไปถึงบ้านหรือไปถึงลถานทึ่ทำบุญก็่ด้องทำไจเป็นกถางลืก กือไมดไจเมึ๋อได้พร--ทึ่ ตนชอบหรือรู้จัก แลรไม่เสียไจเมํ่อได้พรรทํ่ตนไม่ชอบหรือไม่รู้จัก ตั้งไจถวายจริงๆ จะ!เปนพรรรูปไดกี่ได และ:พรรทไปนนค้องไห้ลงม์ลือทางวดจัดไปเห้เอง แล้วแด่ท่าน จรจัดรูปไหนไห้ เราพอไจทั่งนั้น อย่างนั้เรืยกว่าทำบุญไม่เจา-จง ถึอเป็นล้งฆทาน แลรม้อานิลงส์มาก ทำ ไมจึงมอานิสงส์มาก เพรารทำได้ยากดังกล่าว ค้วยว่าไจกนเรานั้กวบกุมได้ยากแลรไม่ก่อยกว้าง หากดไจหรือเสียไจเวลาทำบุญกี่แลคงว่าไจดับแกบ เมํ่อเราม้ไจดับแกบ เห็่นแก่หน้า บุญกี่เลยพลอยน้อยไปด้วย ลือไจบรรจุบุญได้น้อย เพรารไจม้ทเกี่บบุญแกบ หาก วางไจเปนกลาง ทำ ดวยไจศรทธา เปิดไจไห้กว้างได้^ด้บุญมาก เพรารไจลามารถ บรรจุบุญได้มาก ท่านว่าไว้อย่างนั้ ดังนั้น ถ้าค้องการทำบุญไห้โก้ผลบุญมากกี่อย่าจำเพารเจา-จงพร-- อย่า เห็่นแก่หน้าว่ารู้จักไม่รู้จัก อย่ากำถึงว่าเป็นเจ้ากุณ เป็นพรรกรู เป็นพรรธรรมดา หรือเป็นลามเณรน้อย ทางวัดจัดพรรเณรรูปใดไห้โปกี่พอไจ วางไจเป็นกลางเข้าไว้ แลรเวลาไปนิมนฅกี่ส์าดัญเหมือนดัน ขอไห้นิมนต์แด่เพึยงว่า ๕๖ ไฬ้อข้องรืจ่! www.kalyanamitra.org

\"ซอนมนฅฉันภัฅฅาทาทช้าnfsimynuQiแท่านนเท่าypj\" เท่านั้นพอ อย่าไปเพั๋มกำว่า \"ป็มนฅฟานฅ้วยอ^ทหนง\" ก็่แอัวกัน ๆรกอายฟ้นกาท'จาะๆง ไม่ฟ้นกังฆทานไปเสืย ณ่านั้นหอร กๆท]ฏิบฅิหน้าทต่อฆู้!เวยนั้นไต้บญปีย่างไร กาTปฏิบัติหน้าทํ่ค่อยู'ป่วย'รองพยาบาอฃองแพทฟ้นั้น ถือเป็นกิ■จททำไค้ ยาก เพราะเป็นงานทไม่สนุก แถมยังจำเกขาซาก มแค่เรองรำกาญหูรำกาญคา ทั้งนั้น ค้องเป็นกนทํ่มนํ้าอฅนั้าทน \"มจรรยาแพทย\" คกรงๆ จํงกะทนไค้ ทั้งค้อง เป็นนักเสิยสอรอย่างสูง ค้องปรรกอมค้วยคุณธรรมหลายอย่าง สำ กัญกึ่กือหน้าท ของแพทย่ของพยาบาลหรือซองฆูคูนลขู้ป่วยเหมอนกับหน้าทซองพระ เหมือนกับ หน้าทํ่ฃองพระพุทธเก้า กิอหน้าทํ่ปลคเปถองทุกฃให้แก่ยู้อนเหมือนกัน การรักษาพยาบาลน้ปวยถือว่าเปีนการปถคเปถธงทุกข1หัแก่เชา ช่วย ซวิฅเชาให้รอทจากกวานฅาย จากกวามทุกซทรมาบ หากบู้ปวยนั้บเปีนกนย่ากัญ มปรdยซน้ฅ่อต้งกมต่อกรอบกรัวห้วยนล้ว เฟากับว่าไห้ช่วยต้งกม ช่วยกรอบกรัว ชองเชาให้พ้นทุกข!ปห้วย นับเปีนการทำประโยชน้อย'างปีง เมอช่วยให้เขาไค้ซวิฅคนมา ช่วยให้เขาพ้นจากโรคภยใฃ้เจ็่บ ผู้รักษา พยาบาลก็่ย่อมไค้ผลสนองคอเกิคในภพใคฃาฅใ.คกี่จะไม'เป็นคนฃั๋โรคอ่อนแอ จะ เป็นคนมือายุยน ไม่มืโรค คงทั้มืหลักฐานปรากฏในจูฬกมมวิกังคสูตรคอนหนงว่า \"บู้ทไม่มโรกเพราะทำกรรมกือไม่เปียกเบยบมูอน มจิฅกรัทราบริจากIภกัช รักบาโรกiปีนประจำ ทงยังสร้างห้องนั้าห้องห้วมถวายพระองน้ธามเกงรห้วย\" กังนั้ ก็่เปีนเกรองซให้เห็่นว่า ผู้รักษาพยาบาลนั้นแม้กรไม่บริกากยาค้วยคนเอง กเท่ากับให้ยาบอกยาแก่กนไซ้ ทำ ให้เซาหายโรกหายทุกขกังกล่าวไค้ ย่อมไค้รบผล เซ่นข้บริกากยาเหมือนกัน พระธรรมกคคํวงศ์ ร ๕๗ www.kalyanamitra.org

ธนง หากรักษาพยาบาลภิกษุไข้ ลามเณรป่วย หรอผู้ทรงภิลกัวยแล้ว ยิงมผลมาก ย่อมไ^มบุญมากเท่าๆ กับไค้รักษาพยาบาลพระพุทธเจ้าทเภิยว กังทํ่พระพุทธองกกรัฟ้ไว้ว่า \"กิกษทั้งmาย fกษาพยาบาfiบำรุงภิกษุใช้ ทเท่ากับTกษาพยาบาต ปารุ-งเราฅถาคค... ก็่จงทยาบาตภิกษุไข้เถิค\" กังน ถร;น การทูคกับฬรรชองรู'หญิง ควรใช้คำแทนดวเองวำอย่างไรจงจรเหมๆg jBflUj การพูกกับพระของผู้หญิงนค้องแล้วแค่ผู้พูก (ผู้หญิง) และผู้ฬง (พระ) ว่าอยู่ไนวัยและฐานะอย่างไร ถ้าเรนหญิงลูงอายุพูคกับพระทมอายุอ่อนกว่านิยมไข้กำแพนกัๆว่า \"กิฉัน\" หรือ \"อิฉัน\" ไข้กำแทนคัวพระว่า \"พระกุณเจ้า\" หรือ \"พระกุณท่าน\"* กี่ไค้ ล้า ลนิทหน่อยหรือเป็นญากิโยมกันอาาไข้กำว่า \"ฉัน\" หรือ \"พ\" หรือ \"โยม\" แ0- \"กุณ\" หรือ \"ท่าน\" ^ค้ แค่ล้าเป็นทางการค้องไข้อย่างแรก ล้าเป็นพระเถระยูไหญ่อาจไซ้ว่า \"พระเคซพระกุณ\" หรือ \"พระกุณท่าน\" ค้แล้วแก่กรณ ถ้าเป็นหญิงอายุอ่อนกว่าพระ อาจไข้แบบแรกคือไข้ว่า \"กิฉัน\" และอาจจะ \"พระกุณท่าน\" กี่เค้ หรือล้าลนิทกันเป็นพน้องกัน อาจไข้ว่า \"หนู\" และ \"ท่าน\" ก1ค ถ้าลนิทกันมากหรือเป็นญาติกันอาจไข้ว่า หนู หลวงพ่อ หลวงอา หลวงผู้ หลวงกา ฯลฯ กี่ใค้ กามกักกินั้นๆ กำ ว่า \"ข้าพเจ้า\" เกี่นม!ข้น้างไนภาษาราชการรึ่เงเป็นภาษาหน้งสิอ แค่ ไนการพูคทั่วไปไม่นิยมไข้ เพราะไม่เหมาะลมค้วยประการทั่งปวง การไขข้อคัวเองเป็นกำสรรพนาม เซ่น แกง อ้อย ค้อย เป็นค้น เซ่นว่า \"แคงจะไปโรงเรืยน\" อย่างนั้กวรไขกับพระทค้นเกยกันหรือเป็นพน้องกัน และ ใขธ้อข้อ!)รืซ่/ www.kalyanamitra.org -VI.ร

ส์ากัญซบ่าใ^ค่อหน้าแขกเหTซมากหนัา หรอศ่อหน้ากนไม่คุ้นเกยกัน เพราะเป็น การกฝ็นิทจนเกินไ!กันCรายกาของผู้v5ง ชงอาจไม่ทราบว่าผู้พูกกับพระเกํ่ยวชัองกัน อย่างไร กทํ่สุคกื่กั้อกำว่า ฅิกัน พระกุณท่าน พระกุณเจ้า เป็นกลางๆ ค และ ถือว่าเป็นกำลุภาพ ฟ้งคูแล้วไม่ทำใหกัคอฑุกลค้าย แฐ่^ ๆกช4า ทกข์จT ทมายความว่าอย่างไร จ^นก้ทุกขได้อย่างไร fjlMJ กำ ว่าทุกจจำกับทุกขจรมกวามหมายอย่างนกือ ทุกขจำ หมายถืง ทุกฃทมประจำอยู่กับคัว กือเมํ่อเกิคมาก็่มคิคคัวมา ค้วยกันทุกกนและกนละเท่ากัน จักเป็นทุกขประจำของแท่ละกนค้วย ทุกฃประเภทน ไค้แก่ การเกิก แก่ เจ็่บ คาย อย่างพระท่านว่า รากิ ชรา พยาธิ มรณะ นั่นแหละ ยังมทุกฃประจำอกอย่างหนง กึอ ทุกฃ์ประเกทมึกันทุกกน เข่น ปวค อุจจาระ ปวคปิสลาวะ เป็นค้น ถือเป็นทุกข่จำเหมือนกัน ทุกขจร หมายถืง ทุกข่ทนานๆ เจอกันทํ บางทเจอปอย บางทฅลอค^าค ไม่เจอเลย บางกนเจอมาก บางกนเจอน้อย มืไม่เท่ากัน บางทุกชมาเยํ่ยมเยยน เฉพาะบางกนเท่านั้น ทุกข่จรนั้เรยกกันว่า ปกิณณกทุกข (ทุกข่เบี่กเกล็่ค) กี่มื เรยกว่า อากันตุกทุกฃ์ (ทุกข่จรมา) กึ๋มื ทุกฃเข่นนั้!ค้แก่ กวามโสกเศร้าเถืยใจ กวามพราเพ้อรำพัน กวามไม่สบายคัว ปวคเมํ่อยคามร่างกาย ปวคพัว คัวร้อน กวามน้อยใจ กวามคับแค้นใจ กวามฅรมครอมใจ การไค้พบสิงทื่ไม่ขอบสิงทํ่เกลบค การพถาคหวัง ถูกพรากรัก เป็นค้น ทุกชเข่นนั้แหละทบางกนมมาก บางกนมืน้อย บางกนมืเหมา เมคทุกอย่าง คัวผู้นั้นเขาจึงเรยกว่าเป็นกองทุกข่ วิธิแก้ทุกข่เหล่านั้ เกยคอบไาในมงกลสารฉบบก่อนๆ มาแล้วว่าค้องแก้ทื่ สาเหทุ ค้องคัคเหตุทํ่ทำให้ทุกซเกิคจึงจะแก้เค้ ไม่ใข่แค้ทั๋ปลายเหตุ เพราะนั่นเป็น การ \"กลบทุกข์\" ไมใช่ \"แก้ทุกข์\" พระธรรมกิคติว|3ศ่ www.kalyanamitra.org

ทุกข์จำฟ้นเรึ๋องทแก้กนไมใด้ เพราร!เป็นธรรมดาชองสิงขาฐ- เมึ๋อเกิด มาแลวก็่ต้องผจญทุกข์เจ็บ ทุกข์แก่ แลร!ทุกข์ตายก้นไป แต่วิธแก้ทึ๋ควรทำ อย่างหนงคึอแก้ทึ๋ใจตัวเองชงกำสิ'งเป็นทุคฃ์ดูยู่เพราร!เกิด แก่ เจ็บ ตาย ไมใช่ แกการเกิด แก่ เจ็บ ตาย ทงน็้เพราร!ใจเป็นยู้เลวยทวามทุกข์เอง ก้าใจไม่ทุกข์ ยอมnjทุกข์คึอเห็่นเป็นธรรมคาไปเสิย ทุกข์ก็่มาเการ!ทุมใจไมใต้ ทุกข์จำทํ่เหื่นเป็นทุกฃเคือ(ๆร้อนกันมากหน่อยกี่กือทุกข์เพรารแก่แล2ทุกข์ เพราะ;จะ:ดาย วั๋งแกักันให้วุ่นไป ทั้งฝาดัด ทั้งยืด ทั้งต่อ หรือไม่งั้นกี่หายาอาย วั(ฆนะ:มาแก!มให้แก' ไมให้คาย ก็่คือยู่หรอก แต่มันแก!คืไม่นาน ห้มาแก้ทั้ใจไมให้ ท่านวางหลักไว้ง่ายๆ ดังนิ้ (๑) ให้นกถงความแก่แลร!ความตายบ่อยๆ เพื๋อ่ให้!จเกิดกวามเกยชิน นึกแบบพระ:ก!ห้ว่า \"ชราธมฺโมมฺหิ ชรํ อนตโต - เรามกวามแก'เป็นธ-รรมดา ไม'ล่วงพ้น กวามแกใปไห้\" \"มรณธมฺโมฐ^หิ มรณํ อนตโต - เรามกวามดายเป็นธรรมดา ไม' ล่วงพ้นกวามดายไปไห้\" หรือจะนึกแบบไทยๆ กี่ไห้ว่า \"เราเกิดมาแล้วต้องตายแน่\" หรือ \"ใน ไม่ช้าเรากตาย\" หรือ \"อกไม่นานเรากี่แก่ เรากี่จร!ตายแล้ว\" เป็นตัน เมือนึกไห้อย่างนึบ่อยๆ เข้ากี่จะเกิดกวามเกยชิน เหื่นเป็นเรํ่องธรรมดา พอกวามแก่กวามดายมาเยือนเข้ากี่จะ;เฉยไห้ ไม'ดกใจกังวลอะ!ไรมากเพราะ!นึกอยู่ เสมอแห้วว่ามันจะมา เหมือนกนกลัวหมากัด เกินไปบ้านใกรกี่นึกไว้เสมอว่า \"หมา จะกัฅเอานะ\" หรือ \"ระวังหมา\" หรือ \"บ้านนมหมาคุ\" นึกไว้เสมอ พอเจอหมา ใฮกเข้าใล่กี่พอจะดังสฅิไห้ ไม'ดกใจจนเกินไป หรือพอบ้องกันดัวไห้ อย่างหมักกี่ พอจะร้องให้กนเขาช่วยไห้ แด'ถ้าไม'เกยนึกถึงหมานั้นเลย เดินเอ้อระ!เหยลอยขาย เข้าไป พอโดนมันโฮกใล่ทเคืยวเท่านั้นบางกนถึงกับเป็นลมซี่อกไปเลยกี่มื อย่าว่า Ibo ไชข้อข้องรืจํ, www.kalyanamitra.org

แค่จร:วํ่งหนหรือ!/องกันตัวไค้เลย แม้จะ:ร้องให้กนช่วยกี่ไมไหวเส์ยแล้ว ขากรรไกร ปากมันแฃี่ง อ้าไม่ขั้นหรือทุบไม่ตง ยืนตัวตันไป นํ่โทษของการไมนกถึงไว้ก่อน (ka) ยอมรับกฎธรรมคา กือใหรับรู้'ลภาพของตังขารฅามกวามเป็นจริง ว่ามันค้องแก่และ:ค้องกาย ไม่มไกรและ:อะไรทรอคพ้นกฎธรรมคานไปไค้ (๓) ทำ ความสืให้มากเข้าไว้ ช้อนจะช่วยไค้ทางใจ กือหากผูใคเกยทำค ทำ บุญไว้มากๆ เวลาใกล้จะกายกี่นึกถึงกวามคทํ่เกยทำมานั้น จะทำให้ใจลบาย และไค้กิกว่าถึงจะกายกี่กายคและไปกแน่เพราะกวามกมมาก ทำ ให้ไม่กลัวกาย ส่วนผู้ทำชั่วไว้มาก พอถึงกราวจะกายมักละคุ้งกกใจกลัวกวามตาย เพราะกลัวว่า จะไปรับผลกรรมชั่วทํ่กนเกยทำไว้เมอกายไปแล้ว แม้จะไม่ก่อยเชั่อเ'รํ่องนรก เรํ่อง อบาย ถึงเวลานั้นจะเชอทันท แค่กี่ลายเถึยแล้ว ทั้ง ๓ ประการนั้ เป็นเริ่องทํ่ทำไคไม่ง่ายมัก แค่ถ้าหากนึกทักทำปอยๆ กี่จะเหี่นว่าไม่เหลือวิลัยทจะทำไค้ เพราะกนอํ่นเขาทำไกกันมามากแล้ว ส่วนทุกขจรนั้นพอมวิธแก้คงนั้ (๑) อย่าขยายทุกข คือ อย่าไปกิกว่าทุกขทํ่เกิกขั้นนั้นใหญโกมากมาย เกินไป เพราะถ้าไปขยายมันขั้น เรองยุ่งกี่ตามมา กวามวิกกกังวลกี่เพมพูนโกย ใช่เหตุ อย่างบางกนแก่ลอบไต่ตกเท่านั้นถึงกับฆ่าตัวกาย อยูไปกี่อายเพอน หรือ บางกนพลากรักเท่านั้นถึงกินยากาย ยิงตัวตาย ยั๋งไม่น่าทำเลย ทุกฃเลี่กนิกเคืยว แก!ม่ยากมัก ขยันกูหมังลือแล้วลอบใหม่ พอลอบไกกี่เลิกทุกฃกัน หรือพลากรัก กี่หารักใหม่ พอพบกี่เลิกทุกฃกัน แค่ทํ่เป็นทุกขจนถึงฆ่าตัวตายกี่เพราะไปขยายทุกฃ พลากรักแล้วกลัวจะหาไหมไมไค้ กลัวเขาจะเยาะเย้ย กลัวเขาจะนินทา ขยายทุกฃ ออกไปลารพัก ทุกขมันกี่เลยใหญ่โกไปตามแรงขยาย ลุกท้ายแบกทุกข!มไหวก้อง ฆ่าตัวกายเลืยให้รู้แล้วรู้'รอกไป (๒)) อย่าตฅนไปก่อนไข้ คือ อย่าโวยวายเอะอะไปก่อนททุกขจริงๆ จะ มาถึง ก้องพยายามนึกให้เป็นกนมเหตุผล คือกิกให้รอบกอบก่อน เซ่น เหี่นกนรัก www.kalyanamitra.org พระธรรมกิตติวงศ์ I ๖®

ไปทุยกับหญิงอื่นณกี่บเซามาเรนทุกฃ นั่งกิ?เนอนกิค กินไมไค้นอนไม่หกับ ไม่สีบหา กวาม'ใรงเกิยก่อน หญิงกนนั้นอาจเป็นน้องสาวของ;ฃากื่ไค้ กว่าๆรเ'กวามจริงว่า อะไรเป็นอร่ใร กัวเองก็่ทุกฃฟรไปเกิยหสายวันเพราะฅ?!นไปก่อนไข้ กิ?แอาเองว่า เป็นอย่างนั้นอย่างนั้ (๓) ต้ดทุกขใมจาเป็นลงเสียบาง กิอ บางกรั้งคัวทุกขมนมอย่างเกิยว แก่กนก็่ไปเพั๋มทุกฃทํ่ไม่จำเป็นเข้าไปอกมากมาย ทำ ให้ทุกฃเพั๋ม^น เข่น เจ็่บป่วย ^นมา ทุภฃคัวจริงๆ ลือป่วย แก่บางกนกี่เลย;ถี?] ป่วยกี่ป่วย ยังกิคก่อไปว่า หมอไม่เอาใจไก่ ยาไม่กิทำให้หายข้า พยาบาลไม่คูแล ลกยัๆเพํ่อนฝูงไม่มาเยี่ยม กิคเรํ่อยเร่อย กวามจริงทุกข์มันมอย่างเกิยวกิอป่วย นอกนั้นเป็นทุกข์นอกรายการ ทํ่เจ้าคัวเดูญมาทั้งนั้น เป็นทุกข์โคยไมจ้าเป็นเลย ทุกข์ประเภทหกังนั้หมอกี่รักษา ไมไค้ เจ้าคัวค้องจัคการเชิญออกไปเอง วิธแก้ทุกข์ยังมอกนากมาย เพราะทุกข์มมากอย่างและมาให้พบในหลายๆ แบบ วิธแกิจึงค้องมากอย่างเป็นเงาคามคัว ทกก่าวนั้เป็นวิธทํ่ท่านยูร้อธิบายไว้ จงนำมาเล่าก่กันฟ้ง เฆอจะไค้ผล แก่วิธแก้ทุกข์ของพระพุทธเจ้ากี่กิอ ต้องแก้ทลาเหตุ คัดเหตุ คับเหตุออกเสีย เมึ๋อขุดรากถอนโกนทุกข์ไต้ แล้ว ทุกข์จรหมดไปเอง ก่วนวิธนั้นท่านแสดงไว้แล้ว ล้าต้องการต้องแสวงหา และสีกษาเอง ถาม คนทึ๋ปากทวานก้นเปTยวบาปหfehJ BBUj กนปากหวานก้นเปรยวนั้นจะเป็นบาปหรือไม่ค้องคูทเจคนาและกำพูคของ เขา กนปากหวานก้นเปรยวกิอกนปากอย่างใจอย่าง ปากนั้นกิ พูดเพราะ แก่ใจ กิฅไปอย่าง กิคไม่ขื่อ กำ เปรยบเปรยอกหลายกำ เข่น \"ปากปrาศ¥ยใ^เ^อฅฅธ\" หรือ \"ปากธปางใจธปาง\" กี่เป็นกักษณะของกนประเภทนั้ทั้งนั้น tote I ใจธ้อธ้องริ'?.' www.kalyanamitra.org

ก็าพูกจรเป็นบาปหรือไม่ อยู่ทว่าทำลายป?ะโยชนของยูอนหรือไม่ ทำ ให้ ฆูอึ่นเสือฅร้อนหรือไม่ เจฅนาบ?ลุทธหรือไม่บริฟ้ทธ ถ้ากำชุอนั้นแฝ็นจรอ่อนหวาน ฟ้งไม่?รกายเสืองหู เป็นกำพูศธ??มกาๆ แต่เจฅนาของถ้พูคร้ายเหลอกอเป็นวจ ทุจ??! กี่เป็นบาปทางวาจา เซ่น จรสิ'งให้ฝากน แทนทจะสิงก?งๆ ว่า \"เอาไปฝา เสิย\" กสิบสิงว่า \"ซ่วยเอาไปเกี่นทํเถอะนะ\" หรือ \"ช่วยให้เขานอนให้ฟ้บายทํนะ\" ฟิงกูกี่เป็นกำธ??มกาเหมือนมกวามเอออาท?อยู่ แต่กี่กองถอว่าเป็นบาปเหมอนกน เพ?าะผู้rJงฟงออกว่าหมายถงสิงให้ฝานั้นเอง แม้กำพูคอย่างอนกี่ทำนองนั้ ก้องกู เจกนาผู้พูกเป็นลำกัญ ถ้ากำพูคเป็นกำหยาบ แก่เจฅนาไม่หยาบและบ?อุทธึ๋ใจ ฑึ๋ใม่ถือว่าเป็น กำ หยาบ เซ่น พ่อแม่ค่าลูก กJอาจา?ยฃู่ลูกสืษย ไมถกว่าเป็นบาปทางวาจา แก่ ถือว่าเป็นกำไม่สุภาพเท่านั้น ถ้ากำพูคเป็นกำอ่อนหวาน แก่เจคนาไม่สื เจฅนา ร้าย พูคไปเขาไม่เซํ่ก ไม่ทำกามกี่ถือว่าเป็นบาป กอเป็นบาปทางใจ เป็นมโนทุจ?ค มืฆลทางใจ กังนั้น กนปากหวานก้นเปรยวจะบาปหรือไม่กี่อยู่ทํ่กำพูคและเจกนาของ เขากังกล่าวมาแล้ว กาTVาบุญกTวดนํ้ๆ ทำ ได้กบเจพารบคศลทตายแต้ว หรอว่าย้งมชั๋วิต อย่กึ๋ได้' หรือไ^ช้ทงffองอย่าง ขอให้อธบายให้เข้าใจด้'วบ คอบุ' กา?ทำบุญก?วกนั้าทึ่นิยมทำกันกี่กืออุทิ!^ให้มูทกายไปแล้ว ไม่เกยเหี่นใก? ทำ บุญแล้วอุทิศให้กนเป็นสิฑท อ้'นทจริงฑารกรวคนั้าหรือกา?หลั่งน็านันมืจคบุ่งหมายลำคั'ญ'อยู่ ๓ อย่าง คอ (ร)) เป็นการฅั้งความปรารถนา กอ ป?า?ถนาอย่างไ? คั้งใจอย่างไร กี่ ก?วกนั้า เซ่น พรรนเ?ศวรท?งหลั่งนั้ากั้งกวามป?า?ถนาทํ่เมืองแก?งว่าจะไม่ยอม พระธรรมกิคตวงส์ 1 ๖๓ www.kalyanamitra.org

เป็นเมืองขนของเมืองหงสาวฅฅ่อไป หรืออย่างฅอนรฅนํ้ๆถู่บ่ๆๆสๆๆก็่เป็นกๆTตั้ง กวามปรารถนาให้ทั้งถู่อยู่กันยึคยาวตลออไป (๒) เป็นการยกให้' เซ่นฅอนทพระ:เวสกันครยกพรร่[อรสธิอามือพรรขาล และพระ:กัณหาให้'ชูซก ก็่ทรงกรวกนํ้าลงในมือชูซก แสคงว่ายกให้แล้ว (๓) เป็นการอุทิศให้ อย่างเซ่นทำบุญแล้วอุทิศส่วนกุสลให้ยู้อาย คังทึ๋ ทราบและทำกันอยู่ สองแบบแรกนั้นไม่ต้องทำบุญก่อนเพราะ;ไม่ห้องการยกบุญให้ใกร ส่ๆน แบบหลังต้องทำบุญก่อนจึงกรวอนั้าให้ผลบุญ หากไม่ใต้ทำบุญไว้เลย จร;กรวอนั้า ก็่ไต้ แต่จะเอาอะไรไปอุทิศให้เขา ต้องทำบุญให้มืบุญคเสิยก่อนแล้วจึงจรยกผล แห่งบุญให้[ต้ เหมือนต้องมืเงินเมืยก่อนจึงจร;ยกเงินให้เขาไต้เป็นต้น ขอแวะกักนิคเรํ่องการกรวอนั้านั้เพึ๋อเป็นแนวทางปฏิบัติ มือทำบุญเสร็จ แล้วต้องรืบกรวอนั้าอุทิศส่วนกุศลเลย เพราะเวลานั้นเป็นเวลาทํ่ใจกำลังอั๋นเอิบ ค้วยบุญ มากไปห้วยบุญ และกำลังคใจทไต้ทำบุญ ใจมืพลังมาก หากไต้อุทิศใน ขณะนันจะส์าเร็จไต้ง่าย กวามอระ:หนหวงแหนจร;ไม่เกิค และเวลากรวอนั้าต้องทำห้วยกวามตั้งใจ นกอุทิศเป็นภาษาไทยว่า \"ขออุทิศส่วนๆศถนแก่ผู้นนๆ แตะ(frรพส่ฅวทั้งหลาย เจ้ากรรมนายเวร ทัง้ ปวง ขอท่านเหส่านั้นจงนาอนโนทนาแต้วรับส่วนๆญหอุทิศให้ทั้ฅ้วยเถิท'' หรือจรว่าแบบย่อๆ กี่ไต้ว่า \"อิทํ ฒ ฌาตนํ โหตุ สุฃิตา โห14ตฺ ฌาฅโย\" ริ i •i แปลว่า \"ขอๆศตนจงส่าเร็่จแก่ญาฅิๆ ของข้าพเจ้า ขอญาติๆ ของข้าพเจ้า จงเปีนปีไฅรับทวานตุขห้วยเป็ต\" ข้อส่ากัญเวลากรวอนั้า อย่าทำเป็นเส่น หรือหัวเรารกันกิกกักๆ อย่าเห็่น เป็นเรํ่องสนุก หรือกลุ้มรุมกันจับไมจับมือ จับขายเสัอจับขายผ้าถุงกันเลย ไม่ถูก เรํ่อง คูไม่งาม มองไม่สุภาพ และไม่เกิคประ:โยซน ใจไม่เป็นสมาธิ ๖๔ ไอข้อข้อ/ www.kalyanamitra.org

หากไม่มนํ้ากรว?เหรือมึไม่กรบกนกี่ใซ้นํ้าในกือนํ้าใจเรานํ่แหละ นั่งประนมมือ ตั้งใจอุทิศกุศลณปีนอันไซ1ค้เหมือนกัน และไฅ้ผลคกว่ายู้มืนํ้ากรวค แฅใจไม่เป็น สมาธิหรอหัวเราะกันกิกกักๆ เสิยฅ้วยชํ้า ขอแวะนอกตำราเพยงเท่านั้. พระมหาทองค สุรเฅโซ ป.ธ.๙' www.kalyanamitra.org พระธรรมกิตติวงศ์ 1 ๖๕

www.kalyanamitra.org

ไขขัอข้อVใจ -v ^\"โ-« ก \"มงคลราร\" เคอนมนาคม ]ร0&<ร)๙ ถามโคย... คุณเคขา ลอยเพลอง ถาม กาTฆ่าร'ตวถือว่าเปีนบาปเพTารเทตุh ถ้าฆ่าร'ตว์ทํ่เกิดมาเปีนอาหาT ชองมใ^ษย์ทำไมจงถือว่าเปีนบาป การฆ่าถ้ต'^ปทำบุญจรไค้บญหfeไป แลรพรร ทึ๋ถ้นเนอร'ตว์จรบาปด้วยไหม เพรๆรถ้าพTรไม'จนเนอ คนก็่ไม่ฆ่าร'ตวทำบุญ คอบ ในยุกทประขาซนกำลังคนฅัขในหลักประซาธ๊ปไคย ทำ ใหักวามฅิฅกวามเห็่น คลอคถงการกระทำดูคลายกับว่าเป็นคัวซองคัวเองมากยงขน เกยวกับเรํ่องการฝาลัฅว่นเราลองมาฟิงเหคุฆลกันดูบ้างปรไร การฝาลัคว่ถือว่าเป็นบาปเพราะเป็นการเมยคเบยนเซาใหั!ก้รับกวามเคืออร้อน เป็นการคักโอกาลมิใหัเซามขั๋วิตอยู่ในโลกนอ็กฅ่อไป เพราะคามปกติไม่ว่ากนหรือลัคว่ ค่างกี่รักลุฃเกลยกทุกซ์ ค้องกา?มซวิคอยู่นานๆ ค้วยกันทั้งนั้น รํ่งข้อนเราลามารถ กูไค้จากการทํ่ทั้งกนและลัฅว่พยายามแลวงหาอาหารเพอกวามอยู่รอก แบ้จะค้องผจญ อันครายค่างๆ กี่ยอม พยายามร'องกันคัวเองจากโรกกัยไรเจ็่บ จากคัครูรอบคัวและ www.kalyanamitra.org

พยายามค่อสักับอุปสรรกสิงกึคฃวางต่อกวามราบรนในการมึขวิคอยู่ ทั้งนั้กี่เพราร รักคัวกลัวคายนั่นเอง เมื๋อไปทำเขาคายจึงถือว่าเป็นบาป เป็นกวามซั่วแลรเป็นบาป เพรารจิคใจของผู้ฆ่าหยาบช้าทารุณ เป็นใจทเศร้าหมอง ขากเมคคาธรรม โคยมากมนุษยเรามักกิคเอาเองว่า ถ้าฆ่าลัฅว่ทํ่เกิคมาเพึ๋อเป็นอาหารของ มนุษยแล้ว ทำ ไมต้องเป็นบาปล้วยเพราะ:มันเกิคมาเพึ๋อถูกฆ่า แต่ลัคว่มันไม่กิคอย่าง มนุษย์เลย ทั้งไม่รูคัวเสิยต้วยซํ้าไปว่าคัวมันเกิคมาเพึ๋อเป็นอาหารของมนุษย์ มนุษย์ เราต่างหากทํ่เหมาเอาเองอย่างนั้นแล้วไปฆ่ามัน ลัฅวบางปรรเภทจะ;แสคงกวามรู้ถืก ออกมาเมํ่อรู้ว่าคนจร;ถูกฆ่า เซ่น หมู วัว ควาย หรือลัฅาเล็่กๆ มันกี่จะ:คนรน พยายามหนเอาคัวรอค นแสคงว่ามันไม่อยากให้มนุษย์ฆ่า มันอยากอยู่ต่อไปอกนาน แสนนานเหมือนมนุษย์เราเซ่นกัน หากกิคว่ามันเป็นอาหารของเรา ฆ่าไค!ม'บาปแล้ว ทํกนเราถูกโรกกัยไช้เจ็่บ มารุมกิน ถูกยุงกัค หรือเช้าป่าถูกงูกัค คกนั้าฅกทะ:เลถูกฉลามกินบ้าง ทำ ไมจึงไป โทษมัน และ;เหคุใคจึงไปฆ่ามันเสิย กี่ในเมํ่อมันกี่กงกิคว่ามนุษย์เป็นอาหารของมัน เลือคและ;เนือมนุษย์คืออาหารข์องมันทํ่มันต้องการ มันกัคมันกินกนกี่เพราะ;ถือว่ากน เป็นอาหาร มันกินอาหารของมัน อย่างนั้ลัฅว่เหล่านั้นมิคคัวยหรือ หากมืใจเป็นธรรม กันกี่จะ:ไต้กำคอบทิ่ถูกต้อง การอ้างช้างต้นนั้นเป็นการอ้างทเหื่นแก่คัวชองมนุษย์เถืยมากกว่า โคยถือ ว่ามืกำลังกว่า มืสมองคืกว่า ลัฅว่มันกี่กงกิคจองเวรจองกรรมกับมนุษย์บ้างว่าไต้ทํ เมื๋อไรช้าเอาเอ็่งแน่ อะ:ไรทำนองนั้ แต่บาปลันเกิคจากการฆ่าลัฅว่นั้นมืไม่เท่ากัน ท่านกล่าวไว้อย่างนั้ว่า ฆ่า ลัคว่ใหญ่มืโทษมาก ฆ่าลัคว่เลี่กกี่มืโทษน้อย ฆ่าลัฅว่มืคุณปรรโยชน่ต่อมนุษย์ต่อ โลกมากกี่มืโทษมาก ฆ่าลัฅว่มืกุณประ:โยซนน้อยกี่มืโทษน้อย และ:จะ:เป็นบาปโคย สมบรถ!เพราะ:ประ;กอบต้วยลักษณะ: ๕ ปรรการ คือ ๖๘ I ไจฃ้อข้อป๋'?จ; www.kalyanamitra.org

(๑) ปาโณ สิ'ฅวทํ่ฆ่ามปราณกือมลมหายใจ (๒) ปาณฟ้ฌฺฌิตา ผู้ฆ่ากี่รู้ว่าสิฅวนั้นมลมหายใจ (๓) วธกจิตฺดํ ม1จฅนากือมกวามจงใจทจ2ฆ่า (<i) อุปฦกโม พยายามฆ่า แมัจะพยายามเพยงเออมมือ หรือ กระคิกนั้วไปฆ่า (๕) เคน มรณํ สิฅว่นั้นสินลมหายใจไปเพราะความพยายามนั้น หากไคลกษณะ ๕ ประการนั้ การฆ่าเป็นอันลมบูรณแล้ว และเป็นบาป อังกล่าวมา หากทำไม่ครบสิกษณะนั้ เซ่น มืกวามพยายามฆ่า แค่สิฅว่ไม่ฅาย หรือฆ่าคายโคยไม่ตั้งใจ โทษกี่ลคลงคามล่วน ล่วนกำถามทํ่ว่าฆ่าสิฅว่ไปทำบุญจะไค้บุญไหมนั้น อันนั้ค้องแยกกัน คือบุญ กับบาปเข้ากันไมไค้ ครงกันข้ามกัน บุญก็่ล่วนบุญ บาปกี่ล่วนบาป ทํ่ไหนมืบุญ บาปกึ๋ใม่มื ทํ่ไหนมืบาป บุญก็่ใม่มื เริ่องนั้ก็่ค้องแยกกันให้ถูก เพราะค่างกรรมค่าง วาระกัน คือคอนทิ่ฆ่าสิคว่หากพร้อมห้วยลักษณะข้างฅ้นกื่เป็นบาป แม้จะมืเจคนา ฆ่าเพื่อนำไปทำบุญกี่คาม คอนนำเนั้อไปทำบุญนั้นกี่ถือว่าเป็นบุญ เพราะเป็นการ ทำ คื แม้จะเอาเลือคเนั้อยูอื๋นมาทำบุญกี่คาม แค่อย่างไหนจะมากกว่ากันนั้นกี่ฅ้อง คูเวลาททำ หากทำอย่างไครุนแรงกว่ากี่ให้ผลหนักไปทางนั้น เซ่น จงใจฆ่าและฆ่า ห้วยวิธทรมานสิคว่ ทั้งสิคว่นั้นเป็นสิคว่ทมืกุณก่ามากห้วย แค่เวลานำไปทำบุญกี่ ทำ ไปคามประเพณ ไม่สนใจเรองบุญเท่าไรนัก ถวายแล้วกี่แล้วกันไป อย่างนั้คอน แรกคือคอนทฆ่าหนักกว่า ผลย่อมแรงกว่า คือมืบาปมากกว่าบุญ ส์าห'รับกำถามทว่า \"พT:!ฉันเนอบาปไหม หากพร:!ไม'ฉัน กนทงไม'ฆ่า ฉัฅว์ฉัน\" นั้น ข้อนั้กี่น่ากิคอยู่ แค่เมื่อพิจารณาคูใหถึกแล้วจะเหี่นว่า การทพระจันเนั้อนั้นเกือบจะกล่าว ไค้ว่าไม่เกยวกับการฆ่าสิคๆเลย เพราะท่านจันเนั้อโคยฐานเป็นอาหารบิณฑบาคท ญาติโยมนำมาถวายเท่านั้น ซํ่งเนั้ออย่างนั้เรืยกว่า \"ปวัฅตม้งส์ะ\" คือ เนั้อทมือยู่ คามธรรมคา เซ่น เนั้อทเขาขายคามคลาค หรือเนั้อทเขาฆ่ารับประทานกันคามปกติ พระธรรมกิตดัวป๋ศ์ I ๖๙ www.kalyanamitra.org

เนอเซ่นนพรรท่านจันไฅั พระวิจัยนิไจัห้ามไว้ ส่วนเนอทึ๋พระจันแล้'วผิอพระวิจัยกื่ม สือ เน็้อทเขาเจาะรงฆ่าทวาย ทั้งพระก็่รู้ว่าเซาเจาะจงฆ่าถวายคัวเอง เนอซนิกน เรยกว่า \"อทิสฟึมังฟึร\" แทะเนอทํ่พระทั้งให้เขาฆ่าถวายเอง เนอทองประเภทน พระจันเป็นผิคพระวิจัย แก่ถ้าเขาเจาะจงฆ่าถวายพระ แก่พระเองไม่รู้เรอง ก็่จันไล้ ไม่ผิฅ แค่ค้องไม่รู้จริงๆ ไม่ใช่แกล้งทำเป็นไม่รู้ กือไมไค้เห็่นเขาฆ่า ไมไล้ยินเซาพูค ว่าฆ่าถวายเฉพาะคนแถะไมไท้?งเกยจทงคัยในทำนองนน อย่างนเริยกว่าไม่รู้จริง ส่วนทว่าเพราะพระจันเนอจึงทำให้กนฆ่าคักว่กันนั้นออกจะเป็นฃ้ซกส่าวหา ทรุนแรงไปหน่อย เพราะพระไมไค้บังคับให้ฆ่า ไมไท้บงคับให้ถวาย เมื่อขาวบ้านนำ มาถวาย ท่านกี่รบแถะจัน เรื่องจันกี่เท่านั้ และถึงหากว่าพระท่านไม่จันเนั้อ กน จะเถิกฆ่าคัฅว่เลิกกินเนั้อกันเถึยเมื่อไหร่ คูอย่างในประเทกทไม่มพระอาคัยกยู่เลย คักรูปเท้ยว คัฅว่ต่างๆ กี่ยงถูกฆ่าไปเป็นอาหารทุกวันๆ เขาฆ่าไปถวายพระหรือ พระเรืยกรองหรือ กี่เปล่าทั้งนั้น แล้วเขาฆ่าทำไม ขอแถมนิคหน่อย ถึอว่าเป็นของหวานกี่แล้วกัน การมื่พระจะไม่จันเนั้อกี่ฅเหมอนกัน บางท่านกี่อาจลิงคัยว่ากี่เมื่อกเซ่นนั้ แล้วทำไมพระทุทธเจ้าจึงไม่ทรงห้ามเถึยเล่า ข้อนั้กงเป็นพระพุทธประลิงก ล้วยเหทุ ทพระองกทรงเป็นพระคัพพัญฌู กงทรงหยั่งทราบและทรงมเหตุยถทลิกนั้ง หาก ทรงห้ามเสิย พระจะเป็นอย่างไร กนทซากอาหารประเภทเนั้อคักว่จะเป็นไรกอะไรบ้าง กี่รู้กันอยู่ พระองกกงไม่ทรงล้องการให้กองทัพธรรมซองพระองกหย่อนลิมรรถนะ ทั้งกำคังลิมองและกาลังกาย จึงมิไล้ทรงห้ามไว้ แบ้จะเกยมิถ้ทูถขอให้ทรงห้ามไว้ กี่กาม ฉาม เคํ่ยวนทกคนต้องทำงานแข่งกบเวลา หากชักช้าจiไม่ทนกิน แลiต้อง ม่อุบายช้อยแปด หากมัวเช้าวัคต้งธรรมหรือม้วกิดจรไ}ม่ห้ผิดธรรมอยู่แต้วจร หากินทนคนไต้อย่างไร จรมิเปีนว่างอปีองอเต้าไปหรือ ใอรอธ้อปี ริจ www.kalyanamitra.org

พอฃ่ เรึ๋องน็้ยังนณู้ซัาใจรพกนป็ณู่๙มอว่า ศาฝ็นารอนให้กนงกมองอเท้า การนา รอนให้กนอืคอาค ไม่กร้าทำงานให้กต่องฅัว นอรกนทํ่เข้าวักvlงธรรมมักจiหาฑิน ไม่มันกน เพราะกร้วรคไปเสิฃหมค หรือเพราะเร้ยเวถาไปกับการไปวัก ต่วนมาก กิคกันอย่างน กวามจริงจะโทษกาถนาไม่ถูกเลย การนาทุกศาลนานั้นมึหถักกำถอนในเรํ่อง การทำมาหากินกรบถ้วนบริบรณ เป็นแก่ว่าผู้เข้าวักฟ้งธรรมนั้นๆ มิไก้นำกำรอน ทเรืยนหรือทมังมาไม่!ซ้ในซวิตประจำวันเท่านั้น ผลทกาบมาจึงหากินไม่ก่อยพอกิน หรือไม่มันกน ต่วนบางกนเงก็่ม็่โกยมากเขาไม่มู้จั'กการนาไม่รู้วักธรรมะเสืยถ้วยรา แก่เขารู้จักทำมาหากิน กำ เน๊นซวิคไปกามกรรลองแห่งธรรมะของศาสนาโกยไม่รู้กัว ผลทํ่ไกรบกึ่มกามมา ทั้งเป็นผลmสืบถ้วย เหมือนเค็่กถ้อยนำเมร็่คมะม่วงไปโยน ทั้งไว้หถังบานโกยไม่รู้'ว่ามันจะเกิกอะไรขน แก่เมล็่กมะม่วงนั้นเมื่อไถ้นั้าไถ้ปุยลงตัว แร้วก็่งอกออกมา เจริญเกิบโตแระให้ผลแก่เจ้าของกือเก็่กกนนั้นและกนอํ่นๆ ไถ้ ผู้ที่ไม่รู้ธรรมะ ไม่เข้าใจธรรมะ ไม่เกยมังธรรมะ แก่ปฐมัฅิตัวและกำเนินขวิตไปตรง กับหถักธรรมะทางกาลนาพอก ก็่ย่อมไครับผลคถันเหมาะลมแก่การปฏิบัติ ในเรองการทำมาหากินนั้น ในทางศาลนารอนให้ทุกกนขยันทำมาหากิน รู้จักเก็่บงำ รู้จักหาคู่ครองทํ่ก มืความเสิยคายทรัพยัทั้หามาไค้ รู้จักใช้จ่ายทรัพยั แค่พอควร ไม่สุรุ่ยลุรายทํมเห้อย ลอนให้รืบค่วนในเวลาทํ่ควรค่วน โกยให้มืลค สิ'มปช้ญญะกำกับเป็นบังเห้ยนรั้งใจไมให้ค่วนในทางผิคหรือทางเสืยหายนอกลู่ นอกทาง ลอนให้รู้จักช้าในเวลาทควรช้า คูทํท่าเหคการณ์ด้วยลติปีญญาเสืยก่อน ค่อยลงมือ เป็นค้น กนทหากินไม่มันกนนั้น ถองสืบทาลาเหตกูว่าเป็นเพราะอะไรกันแป เพราะ เข้าวัคหรืออย่างไร หรือเพราะเขาไม่นำพาก่อกำลอนทางศาลนาทํ่ไกํยนไกํห้งมาจน เปีนของแน่เหถือเกิน กนทขู้ธทม^แฅไม่ปฐปีตธทมรย่อมไม่บนถของ รrrมร ถืง^กนทํ่ไม่งู้รทมทเฅ่ปฐบัฅิรทมะไมได้ พระพุทธ;จ้าพรง;!/รยฆเว้วัวmมือฆ www.kalyanamitra.org พ^ธร่'ณ์กัครวง^ J.rt# 'ป^. T' . -

ปีก■vางทึ่ท]จ้างเขาเตยงวัวนม ไตัแฅ่เลยงนashmmo ไค้แค'ก่าจัางเปีนก่าตอบนทน เท่านั้น หาไค้ทเผลทือนั้านมแตรเนั้อของวัวเหท่านั้นไม' ส่วนเ'hของวัวนม้จ£ไมไค ใกล้ชิดกับวัวเลย แท่ได้นมแล:เนั้อมันนาขายเนั้ยงชิวิคลบายไป '.รเๆมฺ, คนเราฅายแล้วไปไหน นรกสวรรคมจริงหรอไม่ ม่อ:ไทปีนเครองพิปีจน แล:ใครเคยไปมาแล้ว กนเราคายแล้วกึ๋!ปยั'งภพภูมิค่างๆ คานกรรมสือการกระทำฃองคัวเมธกรง ทยังมิชวิฅอยู่ กรรมคหรอกรรมชั่วทคัวทาไ'^นจะล้ง๙มขลอยูใน^คหรอล้นคานฃธง กนๆ นนไม่สูญหายไปไหน พอร่างกายหมค!?ภาพ (คาย) ลง จิคหรอวิญญาณนั้น กี่ออกจากร่างนั้นไปพร้อมคับสิงทํ่ละลม (กรรม) ไว้ และไปยังภพภูมิเพํ่กเกิดใหม่ เหมิอนเราอยู่บ้านหลังนั้มานานแล้ว พอบ้านพังไปกี่ย้ายข้าวของพร้อมคัวเองกอก ไปหาบ้านใหม่อยู่ฉะนั้น แค่หลังจากคายไปแล้วจะไปเกิคในภพภูมิไคนั้นกี่แล้วแค่กรรมทํ่ล้งลมไว้เมื่อ ยังมิวิๆคอยู่ เหมิอนเรานำล้ควซนิคค่างๆ มาขังรวมคันไว้ พอปล่อยออกไปเท่านั้น บ้นกี่จะแยกย้ายคันไปคามมื่นททมั'นมาหรือทิ่มันชอบ ไมไปยังทํ่เคึยวคัน นกกี่บิน ไปบนฟ้า เสือกี่วงเข้าป่า ปลากี่ลงนํ้าไป ลนฃกี่ลงใค้ถุน แมวกี่บ้วนเนั้ยนกยู่คับกน พวกแมลงวันกี่บินหรไปยังทลกปรก หาชองลคของกาวไป หภูและแมลงลาบกี่วั๋ง เข้าชอกเข้าทรกๆ ไป มันไปค่างทค่างทิกคันอย่างนั้ กนทคายไปแล้วกี่แยกย้ายคัน ไปคามกรรมนั้นๆ เซ่นเคยวคันนแหละ กนเราเกิคมาในโลกนั้กี่เหมือนคับล้ควทถูกจับมาขังรวมคันไว้ พอตายจากคันกี่ไปคามยถากรรม กนทมิกิเลลอยู่กี่บ้วนเนั้ยนอยู่ในโลก มนุษยมื่แหละ ไม่ก่อยอยากไปไหน กนทหมคกิเลลแล้วกี่นิพพานไป ไม่ค้องกลับ มาผจญทุกข์ในโลกนั้อก กนททำคไว้มากกี่ฃนลวรรกี่ไป ล่วนกนททำชั่วมิคไว้มาก กี่คกนรกไปคามธรรมเนยม หลักซองศาลนาเกือบทุกศาลนาท่านว่าไว้อย่างนั้ ใะธ้อฃ้อง% www.kalyanamitra.org

ปีจจัยทํ่เปีนเหคุหนุนนำให้กนไค้เกิดอกนั้นคือ อวิชชา ตัณหา แลร อุปาทาน อวิชชา คือกวามไม่รู้แจ้งเห็่นจริง กวามโง่เขลา ไม่ยอมรับลภาพเปีนจริง ตัณหา คือกวามทรเยอทร:ยานอยากไค้จนเกินเหคุ กวามค้องการไม่รันสุด อุปาทาน คือกวามยึดถืออย่างมั่นกงไม่ปล่อยวาง อรไรๆ กี่เปีนดัว เป็น ของตัวหมด ถ้ามอย่างนั้กี่ค้องเกิดอก ท่านเปรยบไวัเหมือนตับดรเกิยงนั้ามัน หากยังมื ไถ้แลรนั้ามันอยู่ ไฟถืจรยังติดอยู่ หากหมดเชอหมดไถ้ มันํก็่จรมอดตับไป จรจุดอก เท่าไรกึ๋โม่ติด ล่วนจรเกิดเป็นอรไรในภพภูมิไหน กี่แถ้วแด'กรรมอย่างว่า ท่านแลคงไว้ว่า - เกิดเป็นถ้ดว่นรก เพรารอำนาจโทลรเป็นล่วนมาก - เกิดเป็นเปรดแลรอสุรกาย เพรารอำนาจโลภรเป็นส่วนมาก - เกิดเป็นถ้ดว่เดรัจฉาน เพรารอำนาจโมหรเปีนส่วนมาก - เกิดเป็นมนุษย์ เพรารอำนาจคืล ๕ แลรกุศลกรรมบถ ๑0 - เกิดเป็นเทวดา เพรารมหากุศล ๘ - เกิดเป็นพรหม เพรารลมถกรรมฐานหรือฌานลมาบัติ - นิพพาน คือไม่เกิดอก เพรารวิปิลลนากรรมฐาน ปิญหาทํ่ว่า นรก(เวรรค์นจริงห่รอ พิปีจน!ค้อย่างไร ใกรเตยไปมาแค้ว นั้เป็น ปิญหาทลงถ้ยตันมาก แลรลงถ้ยตันมาทุกยุกทุกลมัย คือมืตั้งแด่เรั๋มนับถือศาลนา ตันเลยทเคืยว ดามหลักของพุทธศาลนาถือว่า นรกลวรรคมือยู่จริง แด่จรพิศูจน!ห้เหื่น ค้วยดาเปล่าเหมือนการพิลูจย์ทางวิทยาศาลดรืนั้นทำไค้ยาก เพรารผู้จรพิลูจน!ค้ค้อง มืเกรํ่องมือ เกรํ่องมือทว่านั้คือจุคูปปาดญาณหรือทิพพจักขุญาณ คือกวามหยั่งรู้ การจุติของลัดว่ทํ่ดายไปแถ้วว่าไปเกิดทึ๋ไหนเหมือนตับเหื่นค้วยตาเปล่า เกรึ๋องมือนั้ มืผู้เกยไค้มาแถ้ว ทั้งวิธการเพอใหื่ไค้มาก็่ยังมือยู่ ยังรอแด'กนกถ้าทึ๋จรเข้ามาเรืยน วิธึแลรกถ้าพิศูจนเท่านั้น www.kalyanamitra.org พระธรรมกิตติวงศ์ I ๗๓

นรกศวรรกร กามธรรมคามองไม่เหี่น แก่การจะปฐเศธว่าสิงทมองไม่เห็่น เ!!เนสิงไม่มจริง^ม่ถูฑนัก เพราะในโลกนกังมสิงทกนเรายังไม่รูใม่เห็่นนันและทยัง พิศูจนใมไ^กบาก และเรากี่ปฐเศธเฅี่มปากหรอลงกวามเหี่นกันไมไค้ว่ามันไม่มจริง ในกัมภรพระพุทธศาลนา พระพุทธเค้านอกจากจะไม่ทรงปฏิเสธเรองนรก ศวรรก่แล้ว กลับปรากฎว่าทรงแลคงเรื่องนั้!ว้ในพระลูกรก่างๆ หลายแห่ง เซ่น อนปุพพิกถาเป็นค้น ในทํ่นั้นพระองกทรงบรรยายฟ้วรรกใว้แจ่มแค้งทเกยว ถาม อihตึอความ^ชทแท้จริงของมนุษย แลiจรทำไท้เกิดความสุขเช่นนนไค้ อย่างไร คอบ กวามลุฃ คือ กวามลบายกายศบายใจ มกวามกล่องตัวกล่องใจในการ เป็นอยู่อย่างทํ่ซาวบ้านขอบพูคกันว่า \"มความอยู่คกินค\" นั่นแหละ มนุษยทุกกนค้องการกวามลฃค้วยกันทั้งนั้น แก่ก้องการกวามศุขไม่เหมือน กัน ล่าหรับมนุษย่ทั้เบํ่อโลกแล้ว กวามศุฃทํ่ค้องการคือการหมกกิเลสหมฅกองทุกข ไค้ล้นเซิง ล่วนมนุษย่ทั่วไปชงยังไม่เบอโลก กวามลุซทั่ก้องการแท้จริงกี่คือกวาม อยู่คืกินคื มืกนเการพนับกอ มืลาภ มืยศ มืสรรเสริญ มืสุขพร้อมนั่นเอง กวามศขอย่างทั้ว่าเป็นกวามสุขซองผู้กรองเรือน รื่งภาษาพระเรืยกว่า \"คิหิสุข\" จะเกิคมืไค้หลายทางค้วยกัน ในตัมกรทางพระพุทธศาสนาท่านแสกงไว้ d ประการ คือ (๑) สุขเกิดจากการมทรัพย์ ทรัพย์ในทิ่นั้หมายถึงทั้งทรัพย์ทั่มืวิญญาณ คือ บริวาร กนรับใช้ ลัฅว พาหนะ ลัฅว่เลยงค่างๆ และทรัพย์ใร้าญญาณ คือ ทํ่กิน บ้าน นา สวน อาหาร ซองใช้ แบ้วแหวนเงินทอง เป็นค้น กนเราหากมืทรัพย์อยู่กับตัวกี่พออุ่นใจไค้ ไปไหนมาไหนทำอะไรกี่สะกวกใจก บ้าขากทรัพย์ อะไรๆ กี่กูจะซากไปเสิยหมก แบ้ทางศาสนากี่รับว่ากวามจนเป็นทุกข[นโลก หากมืบ้านอยู่ มืเงินใช้ กี่ถึอว่า มืกวามสุขเกือบจะสมบูรถ่4 ใ■ๆข้อฟ้อป่% www.kalyanamitra.org

ทรัฬยย่อมทำให้คนเรามความ^ขไต้ ดังนั้น เมํ่อต้องการความ(iขจำต้องหา ทรัพ{เไว้เป็นสมบัติทำหรับคัว เมึ๋อมทรัพยแถ้วกี่คล่องคัวไปทุกอย่าง ผูค้นก็่ยอมรับ ดังคำโบราณว่า \"มเงินมทองพอพูดได้ มไม้มไร่ปลูกเรือนงาม\" (๒) ส์ขเกิคจากการใช้จ่ายทรัพย์ เรองการจ่ายทรัพย์คูเผินๆ แล้วไม่น่าจะ!กล่าวถื้งทั้งไม่น่าจรทำให้เกิคกวาม สุฃไฅ้เลย เพราะ:เป็นการเสืยทรัพย์ใป และ:ใครๆ กี่จ่ายไค้จ่ายเป็นหากมทรัพย์อยู่ แฅ่ทํ่เป็นปีญหากี่กือหากไม่รู้จักใช้จ่าย หรอใช้จ่ายไปในทางทั้ใม่ก่อให้เกิคประ!โยชน ทรัพย์ทั้นอาจพาทุกชมาใหไค้และ:จรพาลหมกเอาเสืยค้วย อย่างเช่นในกรณทํม เงินแล้วไปว่าจ้างกนใหไปทำทุจริฅผิคกฎหมายเช้า หรือเกี่บไว้เฉยๆ ไม่รู้จักใช้ กี่ลำ บากใจ ค้องรรจังรักษา กลัวเชาจรมาลักมาขโมยเอาไป เกรงเชาจรรู้'ว่ามเงิน มทองมาก เป็นค้น การใช้จ่ายทรัพย์ทจรนำกวามสุฃมาใหไค้กี่ฅ่อเมํ่อรู้จักใช้ รู้จักอรไรกวรไม่กวร ใช้แบบปรรหยักไมใช้แบบสุรุ่ยสุร่าย หรือแบบมเท่าไรใช้หมก หมกแล้วหาใหม่ ในกรณึน ท่านวางหลักในการใช้จ่ายทรัพย์ทํ่จรก่อให้เกิคกวามสุข แลรเป็น การใซในทางทถูกทํ่กวร คือ - จ่ายเลั้ยงคัวเอง มารดาบิคา บุตร ภรรยา คนรับไซไห้เป็นสชพอสมควร แก่อัตภาพ - จ่ายเตยงเพํ่อนฝูงให้เป็นสุขพอควรแก่อัตภาพ - จ่ายในการบัองคันอันตรายต่างๆ ท'จะเกิดแล^เกิดแต้ว เช่น นั้าท่วม ไฟไหม้ เป็นต้น - จ่ายเพอทำพล ๕ อย่าง มเทํยภาษ เป็นต้น - บริจาคทานในสมณะ ข ?^หมณ ผูป้ ระพฤติต ปฏิบัติชอบ แต่ทรัพย์ทจับจ่ายแล้วนำกวามสุขมาให้ทั้นค้องเป็นทรัพย์ทํ่หาไค้ค้วยนาพัก นํ้าแรง ไค้มาโคยถูกธรรม แลรเป็นทรัพย์บริสุทธิ จ่ายแล้วจึงลบายใจ สิงของทเรา www.kalyanamitra.org พระธรรมกิตติวงศ์ I ๗๕

ใเนั้นหากไค้มาจากการเอหาด้วยทรัพย์บริศุทธกี่ใฟ้.ค้ฟ้รควกใจ ไม่ค้องหวาคร2แวง กนจ^ศงสืยว่าไค้ทรัพย์จากไหนมาซั้อ ฅรงกันข้ามหากเป็นทรัพย์ทึ่ไค้มาโคยมิซอบ โคยไม่ถูกธรรม เช่น ไค้มาด้วย การทุจริต ฉ้อโกง กักปล้นเขามา กี่จ่ายไม่กล่องกัว ค้องหวากระแวงกกัวกนจรรู้ สิงของ กขโมยเขามากี่ใม่กล้านำออกมาไช!ห้กนเห็่น กกัวถูกจับไค้ กนมทรัพย์ เช่นนั้ย่อมจะไมไค้กวามสุข ไมไค้กวามศะควกใจในการไข้จ่ายทรัพย์ทตนม (๓) สุขเกิดจากการไม่เป็นหนั้ การเป็นหนั้สินกนอํ่นถือว่าเป็นยอคของกวามทุกขอย่างหนง กังพระพุทธ- ภาษิตว่า อิณาทานํ ทุกฺฃํ โลเก - การฑูหนั้ยืมสินเขามาเป็นทุกฃไนโอก แลรกี่ เป็นอย่างนั้นจริงๆ ลูกหนั้ทุกกนมักจะนอนไม่เป็นสุข ใจพะวงกังวลอยู่กับการใข้หนั้ หากหาไหไม่ทันกี่ยั๋งหมักใจเพั๋มขน แม้ว่าหน้าจะยมแต่ภายในนั้นหากวามสุขจริงๆ ไมไค้เลย เมื่อถูกทวงหนั้กี่จำต้องหน้าทนผกัควันชำระหนั้ ไม่เกยโกหกกี่ต้องโกหก เป็น ไม่เกยหนํหน้ากนกี่ต้องหนหน้า ทุกฃเพราะเงินต้นยังไม่พอ ยังทุกขเพราะคอก อกเล่า มันจะงอกอยู่ทุกวัน หากไค้!ข้หนั้!ปไค้บ้างหรือไข้หมกไป กี่เหมือนกับยก ภูเขาออกจากอกอย่างนั้นแหละ นู้ทึ่ไม่เคยเปีนหนั้!ศTจึงถือว่าเป็นไทเป็นอิสร:!แก่คัว จว่ไปไหนมาไหนกึ๋ไม่ต้อง พ:!วงใจ คนมหนั้ไมมอิสร:!อย่างนั้น ยํ่งหนั้มากก็่เหมือนกับม่เทซฌฆาทตามติคอย่ เสมอทีเคียว หากค้องการทราบว่าความเป็นหนั้มันทุกฃฃนาคไหน ลองไปกู้ยืมหนั้ยืมสิน เขาคูเถิค จะรู้ค (<1) สุขเกิดจากการทำงานทไม่มืโทษ ข้อนั้บ่งบอกถืงการมืกวามสุขจากการประกอบอาซพทึ๋สุจริตไม่ผิคถืลธyyน และกฎหมาย ทำ งานทํ่สุจริตอย่างนั้ย่อมไก้รับกวามลบายใจ ไม่ค้องวิตกกังวลกอย ถกจับผิค I๗๖ ไขฃ้อฃ้อง% www.kalyanamitra.org

กนเราหากไม่มงานทำณ็่คือคร้อน หรือทำงานททุจริฅณึ๋คือคร้อนอก ยํ่ง เป็นงานทุจริฅทก่อกวามเคืยหายให้แก่สิ'งกมส่วนรวม แก่ทางราชการห้วยแล้วยํ่ง เป็นทุกฃกังวลมากขน มกวามไม่สบายใจอยู่ฅลอคเวลา กลัวเขาจะจับไคืไล'ทันบ้าง ห้องหลบห้องซ่อนตัวบ้าง ตังนั้น ยู้มงานทำเป็นหลักฐาน แม้เป็นงานทมรายไห้ฅํ่าและไร้เกยรติ แก่ เป็นงานทํ่สุจริก ไม่ขิคคืลผิคธรรม ย่อมไค้รับกวามลบายใจกว่าขู้ทำงานทุจริฅผิค คืลธรรมและกฎหมาย แม้ว่างานนั้นจะเป็นงานมรายไห้สูงและมเกยรติกี่ฅาม สูขของมนุษย่ d ประการนั้เป็นฟ้ขทพึงปรารถนาซองทุกกน เมํ่อห้องการ ก็่พึงแสวงหากันเถิก. พระมหาทองก สรเกโข ป.ธ.(ะ^ พระสรรมกิฅคิวป๋ศ์ II ๗๗ www.kalyanamitra.org

www.kalyanamitra.org

ไขขอข้อvlๆ จาก ''มงคลฟ้าT\" เคอนเมษายน )ai๕ร>๙ ถามโคย... คฺณฟ้ม?(กก นยมกั'น ถาม อทห้าทท่านบญญติไว้ว่าห้ามคึ๋มสุrาแล^เมfยนัน ความจ?งกาT คึ๋มสราแตรเมร้ขชี๋งเrาขอของเรามาคมเกง ไมไค้!ปล้'กขโมยจองไคT แต£irาก็่ ดํ่มแต'เพยงเค้กน้อย ไมไค้!ปก'อเrองทรเลา:!เบา:!แว้งกับใคร ไมไค้ทำไท้ใคร เดือดร้อน ไม่เค้นน่าจรผิดตรงไหน ทำ ไมท่านจึ๋งปรับโทษไว้ควย ตอบ ปิญหาฃองกณเห็่น■จะต้องคอบอย่างไม่เกรงใๆกันกระมง เพราะว่าน่ากิค น่าคอบคทีเคยา จึง'ปีอฅอบแบบนกเลงหน่อยๆ ก็่ แล้วกัน ปิญหาฃ้อนถ้ากิคเพยงผิวเผินอย่างว่าก็่จะเหี่นว่าไม่น่าผิคครงไหนอย่างท กุณกิค เพราะเป็นของของเรา เงินก็่ของเรา สุราฌรยกี่ของเท บางทเราคื่มแล้ว กี่นอน มันไม่น่าผิค แล้วท่านยังมาเอาผิคจนไต้นซ กนทั่วไปกงกิคอย่างสุณนละ กระมัง โรงงานสุราบางยฃันและอกหลายโรงจึงคั้งอยูไต้จนทุกวันน และทำท่าว่าจะ เจร๊ญยั่งๆ ขนเสิยต้วยซํ้าไป www.kalyanamitra.org

ทุณเอาทไหนนาว่าฅื่นแฅ่เพยงเร็่กน้ซยแลรไม่ทำใrflnrtnอคร้อน ไม่ทะเลาร เบาะแว้งกับไกr ผู้ตอบยังไม่เกยพบเลยว่านักคื๋มกนไหนจะฅื๋นเพยงเล็่กน้ธย เห็่น นแฅ่กึมไม่น้อยกันทังนัน ลงนันไกคื่นแล้วทันไหมลูกติกพันอยู่เรอยแหลรน่า จ--!เอ เวลานอกกันกี่กอนหมคขวกแล้ว หรอไม่กี่กอนลุฑแทบไมไหวกันแทบทั้งนั้น นักกํ่มทั้งหลายทักจะประเมินในใจว่า \"คึ๋มLmงUก่fflม่เห็่U'^SเทึBคtอนhT ทีไหน\" แก่กวามจริงแล้ว กนทั้เฅือกร้อนเพราะการกํ่นฃองทัวน่ะมิแน่แล-บมาก กนล้วย อันทับแรกกี่กือกัวเอง ก่อไปกี่พ่อแม่ ลูก ภรรยา สาม กนในปกกรอง เคือคร้อนกันไปหมก ส์าหริบทัวยูกมเองเสือคร้อนอย่างไร ขอกอบในยกหลัง เบองกันขอยกบุกกลอํ่นทั้เสือกร้อนก่อน พ่อแม่ทั้บถูกเป็นกอเหล้าหริอฅิกยาเสพกิกอย่างอนจะร้สืกส;เทือนใจบาก เสียใจบาก จะเกิกกวามยิกหวังในทัวถูกอย่างทั้สุก ทั้งเสียคายเงินทองทั้ถูกผลาญ กัวยการไปเอสุราเมรัย ยาเสพคิก ทั้งเสียกายอนากกถูกทํ่ทัววากไว้อย่างสายหรู การกระทำชองลูกประเภทนั้เหมือนหนามแทงกาแทงใจพ่อแม่ทุกๆทุกวัน พ่ฎแม่ ทืไหนจะยินกขอบใจทั้มืลูกเป็นขเมาหยำเป มืแก่จะชอกขาใจเท่านั้น ถูกทั้มืพ่อเป็นไอัแมาหยำเป มืแม่ทั้แมาเหมือนยายบ้า จะมืปมก้อยในใจ จะกบหาเพอนทั้สืพ่อแม่เขากี่ห้ามถูกเขามิใหัมากบหาก้ๆย กอยเสือนลูกของเขา ว่าไอ้ลูกกนฃเบาอย่าไปกบ เกี้ยวจะพาเสียไปก้วย เมํ่อกบกนกไมไกกี่ก้องทันบา คบกุยข้างถนนเหมือนกัน หนังสีอหนังหาไม่ก่อยไก้เริยนเก็่บทนัก นอกจากถูกทํ่มื พ่อสืหรือมืแม่กบางกนเท่านั้นทั้กักพ่นหาเงินก่งถูกเริยน จะเอาจากพ่อฃเหล้าหรือ จากแม่ขเบาหรือกี่หมกหวัง ถูกขอก่าเทอมกี่โคนค่า ลูกขอก่าหนังสือก่าขนมบ้าง กี่โคนเกะโคนถบ เรืยนไปทำไม เงินทองหายาก ออกมาช่วยพ่อช่วยแม่ทำงานหา เงินเลยงกรอบกริว แสกงกวามกทัญญกฅเวทืบ้างขิ กอนนั้เงินไมมบ้างล่ะ ไปขอ แม่เขาเอาสี ไปขอพ่อเขาเอาสีบ้างล่ะ กรรมของถูกแท้ๆ เงินทํ่ข็้อเหล้ากี้มน่ะทำไม มืไก้ทุกวัน แก่เงินค่าหนังสือค่าเทอมลูกบอกไม่มื อย่างนั้ลูกไม่เสือกร้อนหรือ I: ใซธ้อธ้อง ริจ www.kalyanamitra.org

ภรรยาทมสามฃเหล้านั้นมันมทุกฃ์ฃนาคไหนไม่ฅ้องพูฅถึง บางกรงฅ้ซงหา เงินให้fอ บางกราวคึกคํ่นฟอเจ้าปรรคุณ \"อยาก\" ขั้นมาก็่ฅ้องไปปลุกอาโกปาก ฅรอกขั้อมาให้' บางกรั้งเมามายมาแล้วยังมานจกมือแจกเท้าให้เถึยอก มัองกันคัว ก็่หาว่าล้ ภรรยาบอกให้หยุคก็่หาว่าเถึยง ไม่พูค ไม่มัองกันคัวบ้างกื่เจ็่บคัว เจ็่บใจ อายชาวบ้านห้วย ยํ่งถ้ามืลูกมากห้วยแล้วยํ่งทุกฃหมัก ห้องหาเขั้ยงทั้งลูกกังศามื เลยทเคึยว กรรมของภรรยาทํ่มืสามืเป็นไหเหล้าเกลํ่อนทํ่! ลามืทมืภรรยาขั้เมาก็่เปีนทุกข!ม่แพ้กัน กนในปกกรองทมืเจ้านายขอบคํ่มนั้น จรไม่ก่อยไค้รับกวามยุฅิธรรมเท่าท กวรนอกจากจะ \"คอเคยวกัน\" เท่านั้น นมันเคึอคร้อนกนอํ่นอย่างนั้ การทํ่คึลข้อนั้ห้ามฅํ่มลุราและเมรัยนั้น เพราะห่วงอนากค ห่วงลุขภาพของ มนุษย่ทั้วไปนั้นเอง ท่านหวังคึปรารถนาคึ ห้องการให้มนุษย์มืลุขภาพคึกังทางกาย และทางใจ เพราะ^มคมลุราเมรัยจะไมไค้รับเกราะห้กรรมและกวามทุกฃเหล่านั้เลย คึอ (๑) เถึยทรัพย์ (๒) ทะเลาะกัน (๓) โรกเบยคเบยนง่าย (<1) ถูกฅำหนิคิเคึยน (๕) ไม่รู้จักอาย Co) ลคิฮญญาเถึอม ข้อแรก เถึยทรัพย์ นั้มองเห็่นไค้ขัค แม้เราจะซอกินเอง ไมให้ขโมยไกร เขามา แค่กื่ทำให้เถึยทรัพย์ ทำ ให้ทรัพย์หมคไปโคยใซ่เหคุ กวรจะนำไม่!ช!นสิงท จำ เป็นหรือในทางให้เกิคประโยขนอย่างอนทั้งแก่คัว แก่กรอบกรัว แก่ล้งกม หรือ พระธรรมกิตติวงส์ แ ๘๑ www.kalyanamitra.org

แก่ซาคิบ้านเมืองไค้อ็กมาก ก็่มาหมคเปลืองไปเพรารเรํ่องนิ้ จริงอยู่ บางกนอาจ ไม่กิคว่าเปลืองเพราะมืเกินใช้ส์อย แค่ก็่ซอว่าเลืยทรัพยเหมือนกัน กือทรัพย1ลืย ไปโคยใซ่เหตุกังกล่าว หรือใช้ทรัพยใปในทางฆลาญสุขภาพ ผลาญร่างกาย หรือ ผลาญชวิคกัวเองมากกว่า ช้อศอง ทร!เลาะ!กัน นึ๋ก็่เป็นอกอย่างหนึ่ง แม้ว่าการทะเลารกันเพรารสุรา เมรัยนั้นจร:มิ่ไม่บ่อยนัก ไม่มืทุกคนแล:!ก็่ใม่มืทุกกรงทคํ่ม แค่ลาเหตุแห่งการทะเลาะ กันอย่างหนึ่งกึ๋มาจากการฅิ่มสุราและเมรัยนั้เอง เพราะพอเมาไค้ทแล้วมักพูคจากัน ซักจะไม่รู้เรึ๋อง กวามเมามันพูคแทนเลืยแล้ว ข้อลาม โรคเบยคเบยนง่าย นึ่ก็่เป็นนึ่ยอมรับกันในวงกา?แพทย่ทั่วไปแล้ว ว่าผูคื่มของมืนเมาเป็นประจำ จะทำให้ร่างกายอ่อนแอ พอหยุคคํ่มหรือพอของเมา หมคฤทธิ ร่างกายจะอ่อนเพลืย ไม่อยากทำงาน เพราะเวลาเมาไก้ทํ่ เลือคจะฉืคแรง ทำ ให้กล้ามเนั้อทำงานมาก จะทำงานอะไรแค่ละทํฅ้อง \"โคป\" กันอยู่เรอย ไม่งั้น ทำ งานไมไค้ พอหมคฤทธิ้ก็่หมคกำลังอก ร่างกายจะทนไหวหรือ พอเป็นอะไรแค่ละท แทบเอาคัวไม่?อค โรคโน้นเอย โรกนั้เอยแทรกช้อนกันขั้นมาจนคัวเองก็่แทบจำไมไค้ ว่าคัวเป็นโรกอะไรบ้าง เหล่านั้กือโรกของกนชอบ \"กล้า\" ค้วยการ \"คํ่ม\" หรือ \"โคป\" ค้ๆยนั้า ทิ่เรืยกว่า \"สุรา\" กนทมโรกมากก็่อายรน เรองมันพงเอยแค่นั้น ไม'มากไปกว่านั้ ช้อลื ถูกตำทนิคิเตึยน ช้อนั้ลังกมปิจจุบันเขามองไม่เห็่นกันเลืยแล้ว เพราะ ถือเป็นของธรรมคา เห็่นคึ๋มเห็่นเมากันจนชิน หรือลังกมมันเหมือนกันไปเลืยหมคแล้ว จึงหากนตำหนิไม่ค่อยไค้ เลยไม่ค่อยรู้ลืกกัน คนทั่พอจะตำหนิไค้กโคนอะไรค่อมิอะไร มาปิคปากเลืย อ้าปากไมไหว หรือตำหนิเหมือนกัน แคไม่กล้าตำหนิค่อหน้า กลัว \"คน\" หรือกลัว \"คบ-ค-ค่อย\" อย่างใดอย่างหนึ่งกี่เลยไม่ตำหนิ ปล่อยไปคามเรึ๋อง คามราว ๘๒ ไฬอซ้อป๋ริจ, www.kalyanamitra.org

คนในสิงคมของเราจงเต็มไปด้วยนกคึ๋มแลร;ขั้เมา คนตำหนิติติงมน้อย เลย!!มใหว เอาเป็นว่าเรองอย่างนกนอย่างน็้กนคเขารังเกึยจก็่แล้วกัน กนฃเมาหาเพํ่อน ทํ่ฅบไค้จริงๆ ยาก ก็่มแฅ่พวก \"กอเคยวกัน\" อย่างว่าเท่านั้น นอกนั้นเขากบเพอ หวังผลประโยขนเท่านั้น จะ:ให้กบหาจริงๆ แบบกัลยาณมิฅรเขาไม่ยอมค้วยหรอก เพราะ!เขา \"รังเกยจ\" ปะ! ข้อห้า ไม่!จกอาย ข้อนั้กี่ขัคเหมือนกัน ฃนซึ๋อว่ากนเมา ไม่ว่าจะ!เมาลุก หรือเมากิบก็่คาม เป็นไม่รู้จักอายทั้งนั้น ค่าพ่อแม่กันเล่นก็่ไค้ ทุบฅกันหรือฆ่ากัน ก็่ใค้ นอนกลางถนนกึ๋ใค้ ร้องรำทำเพลงกันกลางถนนกใค้ พูคจาหยาบกายชนิคทํ่ เขยนเป็นคัวหนังสือแล้วก็่ยังหยาบอยู่กี่ใค้ แก้ผ้าแก้ผ่อนเคินโทงๆ คามถนนกึ๋โค้ ซํ่งกิริยาอาการอย่างนั้ในเวลาปกติทึ๋ไม่เมาจะ!ทำไมไค้และ!ไม่กล้าทำค้วยเพราร!อาย เขา แค่เวลาเมาแล้วทำไค้อย่างสบายเพราะ!ความอายหมคไปแล้ว ข้อลุคท้าย สติปีญญาเสือม ข้อนั้ก็่เนึ๋องมาจากการทํ่ลุขภาพร่างกายอ่อนแอ เพราะ!พิษลุรานั้นเอง สมองก็่เลยมืนขาเสือมทรามไปค้วย สติปิญญาไม่ว่องไวเหมือน เก่า คัคสินใจอะ!ไรกี่ข้าและ!คัคสินใจผิคๆ ทำ ให้สมรรถภาพในการทำงานเสือมทราม ลงโคยไม่รู้คัว ว่ามายืคยาวกี่เพํ่อชั้!ห้เห็่นว่า ท่านห้ามไก้กี่เพราะ!หวังก ต้องการให้ทุกกน มืลุขภาพร่างกายและ!ลุขภาพจิฅใจค เป็นปกติเหมือนกนทั่วๆ ไปนั้นเอง โทษเฉพาะ!คัวทํ่จะ!ไครับกี่พอมองเห็่นกันไคัคังกล่าวมาแล้ว แฅ่ก็่อย่างว่านั่นแหถ£ คนเราลองมันติดเ^ยแต้ว ฅ่อให้แก^อย่างไรก็่โม่ยอม ปล่อยไม่ยอมหลุดง่ายๆ เหื่นว่าติดกันมานานแต้วจ:!เถิกเล่ยดอนนั่กี่เล่ยคาย เลย ชอฅ่อไปเรึ๋อยๆ ก่อน ความลำบากจึงไม่ถินลุดกันไดต้กท www.kalyanamitra.org พระธรรมกิตติวงศ์ 11 ๘๓

ถาม มงคลคธอรไร เคยได้ปีนเชาว่า \"มงคลในแบบ กบ มงคลนอกแบบ\" หมายความว่าอย่างไร แลรมงคล เช่น ด้ายมงคล ซงสวมเวลาแท่งงานเ!}นคัน มอิทธิพลท่อมใjษย่ไคัจรงหรอ กำ ว่า มงคล เราไฅ้บินไค้vJงกันมาฅั้งแฅ่โบราณแล้'ไ านไม่กิคอยากจะ แปลกันว่าหมายถึงอะไรเพราะรินหู กำ นั้เปีนภาษาบาล ฟ้นภาษาแฃถ แค่เรานำ มาพูคมาเฃบนกันจนรินแล้วอย่างว่า เลยกลายเป็นภาษาไทยทกนไทยฟิงร้เรอง และทางการก็่ฃนทะเบยนโอนกัญฃาฅิให้เป็นภาษาไทยมานานแล้วค้วย มงคล แปลอย่างภาษาซาวบ้านฟิงกันรู้เรํ่องว่า \"เหคให้ถึงความเจริญ\" หรือ \"สิงทสามารถนำความสุขความเจริญมาให้แกขวตมนุษย์\" คราวนกี่มาถึงปิญหาค่อไปว่า กี่เหฅุหรือร่งนั้นฅืออะไรล่ะ กี่ฅัองแจงกันมากหน่อยอกข้อหนึ่ง คือกนเราทุกคนทั้งยู้ถามและผู้คอบต่างกี่ค้องการกวามสุฃความเจริญค้วยกัน ทั้งนั้นแหละ ไม่มึพิเศษยกเวันใครทั้งนั้น ข้อนึ่ไม่มไก?ปฐเฟ้ธ เมอล้องการกวามสุซ ความเจริญกี่ห้องแลวงหากัน คอนแลวงหานึ่แหละเริ่มผิคแยกกันไป ต่างคนค่างกิค ค่างกนค่างหา ค่างกนค่างไป ไม่คำ เนินไปคามทางเคืยวกันทั้งหมก หลายทนกิกว่ากวามสุซกวามเจริญจะมไห้ ห้องฃยันทำมาหากิน เกี่บหอม รอมริบไว้ เงินทองทรัพย์ฟ้มบัคิจืงจะมพอกินพอไซให้เป็นลุข ให้เจริญไค้ จึงค่างกน ค่างกี่แลวงหาทรัพย์สินเงินทองกันคามความเชอกวามเข้าไจซองคัว ไค้ลมประลงก บ้าง ไก!ม่สมประลงกบ้าง หลายกนกิกว่าห้องมซองคือยูในคัว เช่น ห้องมลักษณะคื มลักษรริอคื มกัคว์คือยู่ไนบ้าน มีว่าน มีห้นไม้ มีเกริ่องรางซองขลัง มีวฅธุมงคลอยู่ในบ้าน เงินทองจึงจะไหลมาเทมา สิงค่างๆ ทํ่มนุษย์กิกว่าจะบันคาลไห้เกิกกวามสุขกวามเจริญคังกล่าวมา ทั้งหมกนั้แหละขาวโลกลมมคิเรืยกกันว่า \"มงคล\" 1 ใโ!จ้อธ้อป้ ริจ www.kalyanamitra.org