แผนการจัดการเรียนรู้ สังคม ม4 - ครูภาณี แสนเดช

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช แบบประเมินบทความเร่อื ง การอนรุ กั ษว์ ัฒนธรรมไทย และการเลอื กรับวฒั นธรรมสากล กลมุ่ ท.่ี ................................................. .............................................................................. 2. .............................................................................. สมาชิกของกลุม่ 1. .............................................................................. 4. .............................................................................. .............................................................................. 6. .............................................................................. 3. 5. ลาดั รายการประเมนิ คณุ ภาพผลงาน 1 บท่ี 432 1 ความจาเป็นท่จี ะตอ้ งมีการปรบั ปรงุ เปลย่ี นแปลงวฒั นธรรม 2 แนวทางการอนุรกั ษ์วฒั นธรรมไทย 3 การเลอื กรบั วัฒนธรรมสากล 4 การนาเสนอผลงาน รวม ลงชือ่ ..............................................................................ผปู้ ระเมิน / /....................... ........................... ........................ เกณฑ์การให้คะแนน ดีมาก = 4 3 ดี = 2 1 พอใช้ = ปรับปรุง = เกณฑ์การตดั สินคณุ ภาพ ช่วงคะแนน ระดบั คุณภาพ 13-16 ดีมาก 9-12 ดี 5-8 พอใช้ 1-4 ปรับปรุง 94

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช ใบงานที่ 2.1 เรือ่ ง วเิ คราะหว์ ฒั นธรรม ตอนที่ 1 คาชี้แจง ให้นกั เรียนตอบคาถามต่อไปนี้ 1. วฒั นธรรมด้งั เดิมของไทยผูกพันกับวฒั นธรรมชาตใิ ด จงยกตัวอยา่ ง 2. วฒั นธรรมของชาวตะวนั ตกทีเ่ ผยแพรเ่ ขา้ มาในประเทศไทยนน้ั เก่ยี วกับเรื่องใด 3. การพฒั นาเศรษฐกิจของประเทศไทยอยา่ งรวดเร็ว มีผลตอ่ สงั คมและวัฒนธรรมอย่างไร 95

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช ตอนที่ 2 คาชี้แจง ให้นักเรียนเปรยี บเทยี บความแตกตา่ งของวัฒนธรรมไทยกบั วฒั นธรรมสากล วัฒนธรรมสากล วัฒนธรรมไทย 96

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช ใบงานท่ี 2.1 เร่อื ง วเิ คราะห์วฒั นธรรม ตอนท่ี 1 คาชแี้ จง ใหน้ กั เรียนตอบคาถามต่อไปนี้ 1. วัฒนธรรมดงั้ เดิมของไทยผูกพันกับวฒั นธรรมชาติใด จงยกตัวอยา่ ง วฒั นธรรมอินเดยี และจีน เช่น ความเชือ่ ศาสนา พระมหากษตั รยิ ์ พธิ ีกรรม อาหาร มารยาท และวถิ ีการดาเนินชีวติ 2. วฒั นธรรมของชาวตะวันตกที่เผยแพร่เขา้ มาในประเทศไทยนั้น เกี่ยวกับเรอ่ื งใด ความรู้ ความคดิ และวทิ ยาการแผนใหม่ เชน่ การพิมพ์ การแพทย์ การศกึ ษา ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี การคมนาคมขนสง่ การปกครอง การแตง่ กาย 3. การพัฒนาเศรษฐกจิ ของประเทศไทยอย่างรวดเรว็ มีผลต่อสังคมและวฒั นธรรมอยา่ งไร 1. การเปลยี่ นแปลงทางเศรษฐกจิ อย่างรวดเร็ว มผี ลต่อความสมั พนั ธ์ของสมาชิกในครอบครัว เปล่ยี นไป ครอบครวั ทเ่ี คยมีความสัมพนั ธ์กันอย่างอบอ่นุ ก็ต้องหา่ งเหนิ กนั 2. วถิ ชี ีวิตของคนในสงั คมเปลี่ยนแปลงไป ลักษณะที่เคยมีความเกื้อกูลกัน ช่วยเหลือกนั ก็มีความ หา่ งเหนิ กัน ตา่ งคนตา่ งอยู่ ขาดปฏสิ มั พนั ธร์ ะหวา่ งกนั ในชุมชนและสังคมทว่ั ไป 97

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช ตอนท่ี 2 คาชี้แจง ให้นกั เรียนเปรียบเทียบความแตกต่างของวัฒนธรรมไทยกบั วัฒนธรรมสากล วฒั นธรรมสากล วฒั นธรรมไทย 1. เนน้ ปรัชญา “มนุษย์เป็นนายธรรมชาติ” สามารถ 1. เน้นปรัชญา “มนษุ ยค์ วรอย่แู บบผสมกลมกลืนกบั บังคบั ธรรมชาตใิ หต้ อบสนองความต้องการของ ธรรมชาต”ิ วฒั นธรรมไทยจะสอดคล้องกบั สภาพ มนษุ ย์ เช่น การประดษิ ฐ์รถยนต์ เครื่องใช้ แทน ธรรมชาติ เชน่ การสร้างบ้านเรอื น การเดินทางโดยสัตวพ์ าหนะ 2. มีการแบง่ ทุกส่งิ ทุกอย่างเป็นสองสว่ นตรงกันข้าม 2. เน้นการมองทุกอย่างเปน็ องค์รวมการที่จะส่งเสรมิ กนั เชน่ ขาว-ดา ดี-เลว ทนั สมัย-ลา้ สมยั โลกใหม้ คี วามสมดลุ นน้ั ตอ้ งอาศัยปจ๎ จัยหรอื องคป์ ระกอบตา่ งๆ 3. เนน้ การใช้วิธกี ารทางวิทยาศาสตร์ ทต่ี งั้ อยู่บน 3. ตัง้ อยูบ่ นพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ แตเ่ น้นปจ๎ จยั ที่ เหตผุ ลของป๎จจัยทีส่ ามารถสัมผสั ได้ มีการตงั้ สัมผสั ได้มาศึกษาร่วมกบั ป๎จจยั ทางจิตใจ ความคดิ สมมุตฐิ านพิสจู น์ปจ๎ จยั ตา่ งๆ ว่าเป็นไปตาม ความเชอ่ื ทางพระพุทธศาสนาควบคู่กันไป เชื่อม สมมตุ ฐิ านหรอื ไม่ วิเคราะห์ สังเคราะห์ให้ได้ โยงให้เห็นความสัมพนั ธ์ระหวา่ งมนษุ ย์กบั ความรูใ้ หม่ เพ่อื นาไปสรา้ งทฤษฎีเชงิ พาณิชย์ สิ่งแวดล้อม มนษุ ยก์ ับมนุษย์ และมนุษยก์ บั สง่ิ ทีม่ ี มีการสร้างเคร่อื งมอื เครอื่ งใชท้ ่ที ันสมยั อานาจนอกเหนือธรรมชาติ (หมายเหตุ นกั เรียนอาจตอบเปน็ อย่างอื่นตามความเหมาะสม ให้อยู่ในดุลยพินิจของครูผ้สู อน) 98

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช แบบประเมินการนาเสนอผลงานกลุ่ม กลุ่มท.่ี ................................................. .............................................................................. 2. .............................................................................. สมาชิกของกลมุ่ 1. .............................................................................. 4. .............................................................................. .............................................................................. 6. .............................................................................. 3. 5. คุณภาพผลงาน 432 ลาดั รายการประเมนิ 1 บท่ี 1 นาเสนอเนื้อหาในผลงานได้ถูกตอ้ ง 2 การนาเสนอมีความนา่ สนใจ 3 ความเหมาะสมกับเวลา 4 ความกลา้ แสดงออก 5 บุคลกิ ภาพ นา้ เสียงเหมาะสม รวม ลงชอ่ื ..............................................................................ผู้ประเมนิ / /....................... ........................... ........................ เกณฑ์การให้คะแนน การปฏิบตั ิงานสมบูรณ์ชดั เจน ให้ 4 คะแนน การปฏิบตั ิงานยงั มีขอ้ บกพร่องเล็กนอ้ ย ให้ 3 คะแนน การปฏิบตั ิงานยงั มีขอ้ บกพร่องเป็ นส่วนใหญ่ ให้ 2 คะแนน เกณฑ์กกาารรตปดัฏสิบินตั คิงาุณนภมาีขพอ้ บกพร่องมาก ให้ 1 คะแนน ช่วงคะแนน ระดบั คุณภาพ 17-20 ดีมาก 13-16 ดี 9-12 พอใช้ 5-8 ปรับปรุง 99

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทางานกลมุ่ ลาดับ ชื่อ – สกุล ความรว่ มมอื การแสดง การรับฟงั การต้งั ใจ การรว่ ม รวม ท่ี ของผู้รบั การ 4321 ความคิดเห็น ความคิดเห็น ทางาน ปรับปรงุ 20 ผลงานกลุม่ คะแนน ประเมนิ 4321 4321 4321 4321 เกณฑ์การให้คะแนน ลงชือ่ ...................................................ผปู้ ระเมิน ............../.................../................ ดีมาก = 4 3 หมายเหตุ ครูอาจใชว้ ธิ ีการมอบหมายใหห้ วั หนา้ กลุ่ม ดี = 2 เป็ นผปู้ ระเมิน หรือใหต้ วั แทนกลุ่มผลดั กนั ประเมิน 1 หรือใหม้ ีการประเมนิ โดยเพอื่ น โดยตวั นกั เรียนเอง พอใช้ = ตามความเหมาะสมก็ได้ ปรับปรุง = เกณฑ์การตดั สินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดบั คณุ ภาพ 17 – 20 ดีมาก 13 – 16 ดี 9 – 12 พอใช้ 5 – 8 ปรับปรุง 100

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช 3 รายวิชาหน้าทีพ่ ลเมือง วัฒนธรรม และการดาเนินชวี ติ ในสังคม กลุ่มสาระการเรียนร้สู ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ช้ันมัธยมศกึ ษาปีที่ 4-6 เวลาเรยี น 5 ช่วั โมง ผู้สอน นางภาณี แสนเดช  มาตรฐานการเรียนร้/ู ตวั ชวี้ ัด ส 2.1 ม.4-6/3 ปฏบิ ัติตนและมสี ่วนสนับสนุนให้ผู้อน่ื ประพฤตปิ ฏิบัติเพื่อเป็นพลเมืองดี ของประเทศชาติ และสังคมโลก  สาระสาคัญ / ความคดิ รวบยอด การปฏิบัติตนเปน็ พลเมอื งดีของประเทศชาตแิ ละสังคมโลกนน้ั ย่อมสง่ ผลตอ่ การอย่รู ่วมกันอยา่ งสันตสิ ขุ  สาระการเรียนรู้ 3.1 สาระการเรียนรแู้ กนกลาง คณุ ลกั ษณะพลเมืองดีของประเทศชาติ และสงั คมโลก เช่น - เคารพกฎหมายและกติกาสงั คม - เคารพสิทธิเสรีภาพของตนเองและบคุ คลอ่นื - มีเหตผุ ล รับฟงั ความคิดเห็นของผู้อื่น - มีความรับผดิ ชอบต่อตนเอง ชุมชน ประเทศชาติ และสงั คมโลก - เขา้ ร่วมกจิ กรรมทางการเมืองการปกครอง - มีส่วนรว่ มในการปอู งกนั แก้ไข ปัญหาทางเศรษฐกจิ สังคม การเมืองการปกครอง ส่งิ แวดล้อม - มีคณุ ธรรม จรยิ ธรรมเปน็ หลักในการดาเนินชีวติ 3.2 สาระการเรยี นรู้ท้องถิน่ -  สมรรถนะสาคัญของผู้เรยี น 4.1 ความสามารถในการสื่อสาร 4.2 ความสามารถในการคดิ - ทกั ษะการคิดวเิ คราะห์ - ทกั ษะการคิดอย่างมวี จิ ารณญาณ 101

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช 4.3 ความสามารถในการใช้ทักษะชีวติ - กระบวนการปฏบิ ัติ - กระบวนการทางานกลุม่  คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ 1. มีวนิ ัย 2. ใฝเุ รยี นรู้ 3. มงุ่ ม่นั ในการทางาน  ชน้ิ งาน/ภาระงาน (รวบยอด) รายงานการดาเนนิ กจิ กรรมการปฏบิ ตั ติ นเปน็ พลเมืองดี  การวัดและการประเมนิ ผล 7.1 การประเมนิ กอ่ นเรยี น - แบบทดสอบกอ่ นเรยี น หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 3 เรอื่ ง พลเมืองดีของประเทศชาตแิ ละสังคมโลก 7.2 การประเมินระหว่างการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ 1. ใบงานท่ี 1.1 เรอ่ื ง พลเมืองดเี ป็นศรีประเทศ 2. ใบงานท่ี 2.1 เร่ือง แนวทางการปฏบิ ัตติ นเปน็ พลเมืองดี 3. ใบงานท่ี 2.2 เร่ือง วเิ คราะห์พลเมอื งดี 4. สังเกตพฤตกิ รรมการทางานกลุม่ 7.3 การประเมนิ หลังเรียน - แบบทดสอบหลงั เรยี น หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 3 เรื่อง พลเมืองดขี องประเทศชาติและสงั คมโลก 7.4 การประเมนิ ชน้ิ งาน / ภาระงาน (รวบยอด) - ประเมินรายงานการดาเนินกิจกรรมการปฏบิ ตั ิตนเป็นพลเมืองดี 102

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช การประเมนิ ช้นิ งาน/ภาระงาน (รวบยอด) แบบประเมินรายงานการดาเนินกิจกรรมการปฏิบตั ติ นเปน็ พลเมืองดี รายการประเมนิ คาอธิบายระดบั คุณภาพ/ระดบั คะแนน 1. การปฏิบัตติ น ดมี าก (4) ดี (3) พอใช้ (2) ปรบั ปรุง (1) เปน็ พลเมืองดี กจิ กรรมแสดงถึงการ กจิ กรรมแสดงถงึ การ กิจกรรมแสดงถึงการ กิจกรรมแสดงถึงการ 2. การรายงานผล เปน็ พลเมืองดใี นดา้ น การปฏิบตั ติ น เศรษฐกจิ ด้านการ เปน็ พลเมอื งดใี นดา้ น เป็นพลเมืองดใี นดา้ น เปน็ พลเมืองดใี นดา้ น เป็นพลเมอื งดี เมืองการปกครอง ด้าน สงั คมและวัฒนธรรม เศรษฐกจิ ดา้ นการ เศรษฐกิจ ด้านการ เศรษฐกจิ ดา้ นการ 3. การสนบั สนนุ ด้านการอนรุ กั ษ์ ให้ผอู้ น่ื ปฏบิ ตั ิ สิ่งแวดลอ้ มรวม 4 ดา้ น เมืองการปกครอง ดา้ น เมืองการปกครอง ดา้ น เมืองการปกครอง ด้าน ตนเปน็ มีขอ้ มูลทแี่ สดงถึง ผลสาเร็จของการ สงั คมและวัฒนธรรม สงั คมและวฒั นธรรม ด้าน สังคมและวฒั นธรรม พลเมือง ปฏบิ ัติตนเปน็ พลเมืองดี ดี ในระดับดีทุกดา้ น ด้านการอนรุ กั ษ์ การอนรุ ักษส์ ิง่ แวดล้อม ด้านการอนุรกั ษ์ มขี อ้ มลู แสดงถงึ การ สิง่ แวดลอ้ มรวม 3 ด้าน เพียง 2 ด้าน สงิ่ แวดลอ้ มเพียง 1 ด้าน สง่ เสรมิ สนับสนุนผูอ้ น่ื ให้ปฏิบัติตนเป็น มีขอ้ มลู ที่แสดงถึง มขี ้อมูลท่ีแสดงถงึ มขี ้อมูลทแ่ี สดงถงึ พลเมืองดีได้ 4 พฤตกิ รรม ผลสาเร็จของการ ผลสาเรจ็ ของการ ผลสาเร็จของการ ปฏิบัติตนเปน็ พลเมอื งดี ปฏิบตั ติ นเปน็ พลเมอื งดี ปฏบิ ัติตนเป็นพลเมอื งดี ในระดบั ดี 3 ด้าน ในระดบั ดี 2 ด้าน ในระดบั ปานกลางเป็น ระดบั ปานกลาง 1 ด้าน ระดับปานกลาง 2 ด้าน สว่ นใหญ่ มขี ้อมูลแสดงถึงการ มขี อ้ มลู แสดงถงึ การ มขี อ้ มูลแสดงถึงการ สง่ เสริมสนบั สนนุ ผูอ้ น่ื ส่งเสริมสนับสนนุ ผูอ้ น่ื ส่งเสรมิ สนับสนุนผูอ้ ่นื ใหป้ ฏิบัตติ นเป็น ใหป้ ฏิบตั ติ นเปน็ ใหป้ ฏบิ ัตติ นเปน็ พลเมืองดีได้ พลเมอื งดไี ด้ พลเมอื งดีได้ 3 พฤติกรรม 2 พฤติกรรม 1 พฤตกิ รรม เกณฑก์ ารตดั สินคณุ ภาพ ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ 10-12 ดมี าก 7-9 ดี 4-6 พอใช้ 1-3 ปรบั ปรุง 103

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช  กิจกรรมการเรยี นรู้  นกั เรียนทาแบบทดสอบก่อนเรยี น หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 3 เรอื่ ง พลเมืองดีของประเทศชาติ และสังคมโลก พลเมืองดี กจิ กรรมท่ี 1 วธิ สี อนโดยเนน้ กระบวนการ : กระบวนการกลุ่ม, กระบวนการสรา้ ง เวลา 3 ชวั่ โมง ความตระหนัก 1. ครูให้นกั เรียนยกตวั อยา่ งการกระทาของตนเองท่ีแสดงวา่ เป็นพลเมอื งดขี องสงั คมหรอื ประเทศชาติ แล้ววเิ คราะห์ผลของการปฏบิ ัติตน 2. ครูให้นกั เรียนยกตวั อยา่ งบุคคลที่มกี ารกระทาที่แสดงถงึ การเปน็ พลเมืองดีของสงั คม ประเทศชาติ และสงั คมโลก แล้วช่วยกันวิเคราะห์ผลของการปฏบิ ัติตนของบคุ คลดงั กล่าว 3. นกั เรียนแบ่งกลุ่ม กล่มุ ละ 4-5 คน ชว่ ยกนั ทาใบงานที่ 1.1 เรือ่ ง พลเมืองดีเปน็ ศรปี ระเทศ 4. นกั เรียนออกมานาเสนอผลงาน 3-4 กลมุ่ และให้กล่มุ ท่ีมผี ลงานแตกต่างกันออกไปได้นาเสนอ ผลงานเพม่ิ เติม 5. ครูและนกั เรียนช่วยกันสรุปความสาคัญของพลเมืองดีในด้านสงั คม ด้านเศรษฐกจิ ด้านการเมือง การปกครอง และคุณลกั ษณะของพลเมืองดี 6. ครมู อบหมายใหน้ ักเรียนแต่ละกลุ่มศกึ ษาความรู้ เรื่อง คุณธรรม จรยิ ธรรมของการเป็นพลเมืองดี ของประเทศชาตแิ ละสงั คมโลก จากหนังสือเรียน และให้ไปสมั ภาษณ์บุคคลที่เปน็ พลเมืองดี ในทอ้ งถ่นิ ทนี่ ักเรยี นมภี ูมลิ าเนาอยู่ และบนั ทึกลงในแบบบนั ทกึ สรุปการสัมภาษณ์พลเมอื งดี โดยให้ นักเรียนแต่ละกลุ่มไปวางแผนการตั้งคาถาม เพือ่ ให้ได้ข้อมลู มาสรุปลงในแบบบนั ทึก 7. นกั เรยี นแต่ละกลุ่มนาข้อมูลการสมั ภาษณม์ าบันทกึ สรปุ ในแบบบันทึกการสมั ภาษณ์พลเมอื งดี 8. นักเรียนแต่ละกล่มุ นาเสนอผลงานต่อช้ันเรียนด้วยวธิ กี ารที่หลากหลาย เชน่ การสนทนา การถามตอบ การแสดงบทบาทสมมุติ การบรรยาย การบรรยายประกอบดนตรี/เพลง การอภิปราย ฯลฯ 9. นกั เรยี นกลุ่มทเ่ี ป็นผฟู้ งั ทาหน้าทว่ี ิเคราะห์ขอ้ คิดจากการฟัง การนาเสนอผลงาน เม่ือจบการนาเสนอใน แต่ละกล่มุ 10. ครูและนักเรยี นชว่ ยกันสรุปคุณลักษณะ คุณธรรม จริยธรรม พลเมืองดขี องประเทศและสังคมโลก 11. นกั เรียนแตล่ ะกลุม่ นาผลงานการสมั ภาษณ์พลเมืองดี มาจัดปูายนเิ ทศแสดงผลงาน 104

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช วิถีชีวิตพลเมืองดี เวลา 2 ชว่ั โมง กจิ กรรมที่ 2 วธิ ีสอนโดยการจดั การเรียนรแู้ บบรว่ มมือ : เทคนิคเล่าเรอ่ื งรอบวง วิธีสอนโดยเน้นกระบวนการ : กระบวนการกลุ่ม, กระบวนการปฏบิ ัติ 1. ครูแบง่ นักเรียนเปน็ กลุ่ม กลุ่มละ 4 คน คละกนั ตามความสามารถ คือ เกง่ ปานกลางค่อนข้างเก่ง ปานกลางค่อนขา้ งอ่อน และอ่อน 2. นกั เรยี นแต่ละกลมุ่ ผลัดกันเล่าเรือ่ งรอบวงตามหัวข้อทกี่ าหนดในใบงานที่ 2.1 เรื่อง แนวทางการ ปฏิบตั ิตนเปน็ พลเมืองดี โดยดาเนนิ การดังน้ี คือ - สมาชิกคนท่ี 1 เรมิ่ เลา่ แสดงความคดิ เหน็ ถึงแนวทางการปฏบิ ตั ิตนเป็นสมาชิกที่ดีของครอบครัว แล้วสมาชิกคนที่ 2-3-4 จะเล่าเพ่มิ เติมตามลาดับ จากนั้นทุกคนจดบนั ทึกประเด็นสาคญั ลงใน ใบงานท่ี 2.1 หวั ขอ้ ที่ 1 - สมาชิกคนท่ี 2 เรมิ่ เล่าแสดงความคิดเห็นถึงแนวทางการปฏิบตั ติ นเป็นสมาชกิ ท่ดี ีของโรงเรียน แล้วสมาชกิ คนท่ี 3-4-1 จะเลา่ เพมิ่ เติมตามลาดบั จากนั้นทุกคนจดบนั ทึกประเด็นสาคัญลงใน ใบงานท่ี 2.1 หัวข้อที่ 2 - สมาชิกคนท่ี 3 เริ่มเล่าแสดงความคดิ เห็นถงึ แนวทางการปฏบิ ตั ิตนเป็นสมาชกิ ทด่ี ีของชมุ ชน แลว้ สมาชกิ คนท่ี 4-1-2 จะเลา่ เพม่ิ เติมตามลาดับ จากนน้ั ทุกคนจดบนั ทึกประเด็นสาคัญลงใน ใบงานที่ 2.1 หัวข้อท่ี 3 - สมาชกิ คนที่ 4 เร่ิมเล่าแสดงความคิดเห็นถึงแนวทางการปฏบิ ัติตนเป็นสมาชิกที่ดีของประเทศชาติ และสังคมโลก แล้วสมาชกิ คนท่ี 1-2-3 จะเล่าเพิ่มเติมตามลาดบั จากนัน้ ทุกคนจดบันทึกประเด็น สาคญั ลงในใบงานท่ี 2.1 หัวข้อที่ 4 3. สมาชิกทกุ คนในกลุ่มตรวจสอบความถกู ตอ้ งสมบูรณข์ องใบงานและช่วยกนั วเิ คราะห์วา่ นกั เรียน สามารถนาไปปฏิบัตไิ ด้จรงิ ในเร่ืองใดบ้าง และปฏบิ ัติอยา่ งไร จากน้นั ให้แต่ละกลมุ่ ออกมานาเสนอ ผลงานที่หน้าชัน้ เรียน 4. ครูมอบหมายให้นกั เรียนแต่ละคนปฏิบัติตนตามแนวทางการปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดี แล้วรายงานผล ตอ่ ครูผ้สู อน ครูชมเชยนักเรียนท่ปี ฏบิ ตั ไิ ด้จริง 5. ครมู อบหมายให้นักเรียนแต่ละกลมุ่ สบื ค้นขอ้ มลู ขา่ วสารเก่ียวกบั บุคคลที่มีการกระทาเป็น พลเมืองดี ทีท่ าประโยชน์ตอ่ สงั คม ประเทศชาติหรือสังคมโลก แลว้ นามาวิเคราะหต์ ามหวั ขอ้ ในใบงานท่ี 2.2 เร่ือง วเิ คราะหพ์ ลเมืองดี 6. นักเรยี นแตล่ ะกลุ่มออกมานาเสนอผลงานตอ่ ชั้นเรยี น แล้วครูและนักเรียนชว่ ยกันสรปุ ข้อคิดทไ่ี ด้ จากผลงานของพลเมืองดีในระดับชมุ ชน ประเทศ และสงั คมโลก 7. ครมู อบหมายให้นกั เรียนแต่ละกลมุ่ วางแผนทากิจกรรมที่แสดงถึงการเป็นพลเมืองดีของประเทศชาติ และสงั คมโลก และสนับสนนุ ใหผ้ ้อู น่ื โดยครอบคลุมประเดน็ ต่อไปน้ี 1) การมีสว่ นร่วมกจิ กรรมทางการเมอื งการปกครอง 2) การมสี ว่ นรว่ มกิจกรรมทางดา้ นเศรษฐกิจ 105

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช 3) การมสี ่วนร่วมกจิ กรรมทางดา้ นสงั คมและวัฒนธรรม 4) การมีสว่ นรว่ มกิจกรรมทางด้านการอนรุ ักษส์ งิ่ แวดล้อม 8. นักเรียนแต่ละกลุม่ สง่ แผนการดาเนนิ กจิ กรรมต่อครผู ้สู อนเพื่อตรวจสอบความเหมาะสมก่อนนาไป ปฏิบตั ิจริง 9. นกั เรียนแตล่ ะกลมุ่ ดาเนนิ กจิ กรรมตามแผนท่กี าหนด และรายงานผลตอ่ ครูผูส้ อนเป็นระยะเวลา ตามท่ีกาหนด ครแู ละนักเรยี นช่วยกนั สรปุ ผลของการปฏบิ ัติตนและสนบั สนนุ ใหผ้ ูอ้ ืน่ ปฏิบัตติ น เปน็ พลเมืองดีของประเทศชาติและสงั คมโลก  นกั เรียนทาแบบทดสอบหลงั เรยี น หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 3 เรื่อง พลเมืองดีของประเทศชาติ และสงั คมโลก  ส่ือ/แหลง่ การเรียนรู้ 9.1 ส่ือการเรียนรู้ 1. หนงั สอื เรียน หน้าทพี่ ลเมอื งฯ ม.4-ม.6 2. ตัวอยา่ งข่าวเกีย่ วกับพลเมืองดี 3. ใบงานที่ 1.1 เรือ่ ง พลเมืองดเี ป็นศรีประเทศ 4. ใบงานท่ี 2.1 เรื่อง แนวทางการปฏิบตั ติ นเปน็ พลเมืองดี 5. ใบงานท่ี 2.2 เรอื่ ง วเิ คราะห์พลเมอื งดี 9.2 แหลง่ การเรยี นรู้ 1. หอ้ งสมุด 2. แหล่งข้อมลู สารสนเทศ www.kullawat.net/civic/1.1.htm www.oknation.net/blog/print.php?id=37905 www.trueplookpanya.com/true/knowledge_detail.php?mul_content 106

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช แบบทดสอบก่อนเรียน-หลังเรียน ประจาหน่วยการเรียนรู้ท่ี 3 คาช้ีแจง ใหน้ ักเรยี นเลือกคาตอบที่ถกู ต้องท่สี ุดเพยี งขอ้ เดียว 1. การทป่ี ระชาชนของประเทศสว่ นใหญ่มีความเสียสละเพอ่ื ประโยชน์สว่ นรวมจัดว่า มคี วามสาคัญ ต่อการพัฒนาประเทศดา้ นใด ก. สงั คม ข.เศรษฐกจิ ค.การเมือง ง. การปกครอง 2. โตมรยอมรบั ฟังความคดิ เห็นของเพ่ือนในกลุ่มที่มีข้อเสนอแนะในการทางานกลมุ่ ทแี่ ตกต่าง กับความคิดของเขา แสดงถึงคุณลักษณะของโตมรในข้อใด ก. มคี วามกล้าหาญ ข.มีคณุ ธรรม จริยธรรม ค.เคารพสทิ ธิเสรีภาพของผู้อ่นื ง. มีเหตุผล ใจกวา้ ง รับฟงั ความคิดเห็นของผู้อื่น 3. การพฒั นาสมาชิกในครอบครัวให้เปน็ คนดี มคี วามรู้ ปฏบิ ตั ิตามกฎ กติกาของสงั คม มผี ลดีในดา้ นใด มากที่สุด ก. สถาบันครอบครัวมีความม่ันคง ข.ทาใหส้ ามารถอยู่ร่วมกับผู้อ่นื ได้อยา่ งมีความสุข ค.เปน็ พลเมืองทีม่ ีคุณภาพก่อให้เกดิ ความสงบสุขในสงั คม ง. ครอบครวั ไดร้ บั การยกยอ่ ง มีชื่อเสียงเป็นที่ปรากฏต่อคนท่ัวไป 4. การท่ีนักเรียนมีสว่ นรว่ มในการเชญิ ชวนสมาชกิ ในหม่บู า้ นไปใช้สทิ ธิเลอื กตง้ั ทั้งในระดับท้องถิ่น และในระดบั ประเทศนัน้ การกระทาดังกล่าวสอดคล้องกบั ขอ้ ใด ก. สมาชกิ ทด่ี ีของชุมชนดา้ นการเมอื ง ข.คนดขี องหมบู่ า้ นทีม่ ีความรับผิดชอบ ค.คนดีของสงั คมในด้านสังคมและวัฒนธรรม ง. สมาชกิ ท่ดี ีของประเทศด้านการพฒั นาประชาธิปไตย 5. คณุ ธรรม จริยธรรมของพลเมืองในข้อใด ท่ีสรา้ งความมนั่ คงในระบอบประชาธปิ ไตย ก. ความรบั ผดิ ชอบ ความเมตตา ความกรณุ า ข.ความขยัน ความอดทน ความเพียรพยายาม ค.ความสามัคคี ความซื่อสัตย์ ความรบั ผิดชอบ ง. ความละอายเกรงกลวั ตอ่ บาป ความขยนั ความอดทน 6. ขอ้ ใดจดั ว่าเป็นพลเมืองดดี า้ นเศรษฐกจิ ก. สง่ เสริมผลิตภัณฑข์ องตาบล รวมกลุ่มกนั กาหนดราคาสินค้าการเกษตร ข.ประกอบอาชีพสจุ ริต ใชจ้ ่ายอย่างประหยดั เสยี ภาษอี ากรตามกาหนด ค.เสียภาษอี ากรเฉพาะท่ตี รวจสอบได้ กยู้ ืมเงนิ เท่าที่จาเป็น ง. รบั ราชการดว้ ยความซอ่ื สตั ย์ ปฏบิ ตั ติ ามหนา้ ที่ 107

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช 7. ส่ือมวลชนหลายฉบับลงข่าวการทางานของรัฐบาล และองค์กรปกครองส่วนท้องถน่ิ เป็นข่าวจริงที่ เชอื่ ถือได้ สอดคลอ้ งกบั บทบาทหนา้ ทีพ่ ลเมืองในข้อใด ก. ติดตามข้อมูลข่าวสาร ข.ปฏิบัติตามหน้าที่อย่างปกติ ค.ใชส้ ิทธเิ สรีภาพอย่างเหมาะสม ง. ตรวจสอบการทางานของหน่วยงานรฐั 8. การทน่ี กั เรียนต้ังใจศึกษาเลา่ เรียนทุกวชิ าให้ได้ความรแู้ ละประสบการณ์มากทีส่ ุด แสดงว่านกั เรยี น เปน็ พลเมืองดดี ้านใด ก. สงั คมและวฒั นธรรม ข.เศรษฐกิจ ค.การปกครอง ง. การเมือง 9. หลกั ธรรมของพระพุทธศาสนา ข้อใดส่งผลให้การอยรู่ ว่ มกันอยา่ งสนั ตสิ ุข ก. ความไมย่ ึดมนั่ การละเวน้ อบายมุข ข.ความขยนั ความอดทน ความเสยี สละ ค.การประกอบการงานทไ่ี ม่เป็นโทษ ความซอ่ื สัตย์ ง. ความรกั การใหอ้ ภัย ความเสียสละ พึงเอาชนะความช่วั ด้วยความดี 10. หลักธรรมของศาสนาคริสตแ์ ละศาสนาอิสลามทมี่ ีความสอดคลอ้ งกนั ในเร่ืองความยตุ ธิ รรมน้นั ถา้ สมาชกิ ในสังคมนาไปปฏบิ ัตจิ ะเกดิ ผลดใี นด้านใด ก. การอยูร่ ว่ มกันอยา่ งสงบ สังคมไม่วนุ่ วาย ข.สังคมมีการพฒั นาอย่างเป็นระบบ ค.ไมม่ ีการแบง่ ชนช้ัน ง. สงั คมเทา่ เทยี มกัน เฉลย 1. ก 2. ง 3. ค 4. ง 5. ค 6. ข 7. ง 8. ก 9. ง 10. ก 108

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 1 หนา้ ทพี่ ลเมือง วัฒนธรรม และการดาเนินชีวิตในสังคม หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 3 พลเมืองดขี องประเทศชาตแิ ละสงั คมโลก ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ 4- 6 เรอื่ ง พลเมืองดี เวลา 3 ชัว่ โมง  สาระสาคัญ/ความคดิ รวบยอด การปฏบิ ตั ติ นเป็นพลเมอื งดีนั้น มีความสาคญั ต่อการพฒั นาประเทศในดา้ นตา่ งๆ ซ่ึงประชาชนทกุ คนนา หลกั คณุ ธรรม จริยธรรม มาเป็นแนวทางในการปฏบิ ตั ิ  ตัวชี้วดั /จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 2.1 ตวั ช้วี ัด ส 2.1 ม.4-6/3 ปฏิบตั ติ นและมีส่วนสนบั สนนุ ใหผ้ ูอ้ น่ื ประพฤตปิ ฏบิ ตั ิเพ่อื เป็นพลเมอื งดี ของประเทศชาตแิ ละสงั คมโลก 2.2 จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ 1. วิเคราะห์ความสาคัญและคุณลกั ษณะของพลเมอื งดีของประเทศชาติและสังคมโลกได้ 2. อธบิ ายแนวทางการปฏิบัติตนเปน็ พลเมืองดีได้ 3. วเิ คราะหก์ ารปฏิบตั ติ นเปน็ พลเมอื งดตี ามหลักคุณธรรม จริยธรรมได้  สาระการเรียนรู้ 3.1 สาระการเรียนรู้แกนกลาง คุณลักษณะพลเมืองดีของประเทศชาติ และสงั คมโลก เช่น - เคารพกฎหมายและกตกิ าสังคม - เคารพสิทธิเสรีภาพของตนเองและบคุ คลอ่นื - มเี หตุผล รบั ฟงั ความคดิ เหน็ ของผู้อืน่ - มีความรบั ผดิ ชอบต่อตนเอง ชุมชน ประเทศชาติ และสังคมโลก - เขา้ รว่ มกจิ กรรมทางการเมืองการปกครอง - มีคุณธรรม จริยธรรมเปน็ หลกั ในการดาเนนิ ชีวิต 3.2 สาระการเรียนรทู้ อ้ งถิ่น - 109

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช  สมรรถนะสาคญั ของผ้เู รียน 4.1 ความสามารถในการส่อื สาร 4.2 ความสามารถในการคดิ - ทกั ษะการคดิ วเิ คราะห์ - ทกั ษะการคดิ อย่างมีวิจารณญาณ 4.3 ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ิต - กระบวนการปฏิบตั ิ - กระบวนการทางานกลมุ่  คณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค์ 1. มวี ินัย 2. ใฝเุ รียนรู้ 3. มุ่งมนั่ ในการทางาน  กจิ กรรมการเรียนรู้ (วิธีสอนโดยเน้นกระบวนการ : กระบวนการกลุ่ม, กระบวนการสร้างความตระหนัก)  นักเรยี นทาแบบทดสอบก่อนเรียน หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 3 เรือ่ ง พลเมืองดีของประเทศชาติ และสงั คมโลก ชั่วโมงท่ี 1-2 1. ครูใหน้ กั เรียนชว่ ยกันยกตวั อย่างการกระทาของตนเองท่ีแสดงว่า เปน็ พลเมืองดขี องสงั คม หรอื ประเทศชาติ และวเิ คราะหผ์ ลของการปฏิบัตติ น ตวั อย่างการปฏิบัตติ น เชน่ - ปฏิบตั ิตามกฎหมาย กฎ กติกา และระเบยี บของชมุ ชน - ชว่ ยชุมชนและท้องถ่นิ พัฒนาความสะอาด ปลกู ตน้ ไม้ จดั สวนสาธารณะ ลอกคลอง ซ่อมแซม ถนนหนทาง - บรจิ าคเงินการกุศลเพ่ือซ่อมแซมสาธารณสมบตั ิ ศาสนสถาน - รณรงค์ให้ประชาชนไปใชส้ ทิ ธิเลือกตงั้ ท้ังระดับท้องถิน่ และระดบั ประเทศ - สมคั รเป็นอาสาสมัครบรรเทาสาธารณภัย ชมรมสาธารณประโยชน์ ชมรมอนรุ กั ษส์ ิง่ แวดล้อม - ร่วมกจิ กรรมของชุมชนในการเดินรณรงค์ปูองกนั และต่อตา้ นยาเสพตดิ กาจัดแหล่งเพาะพนั ธ์ุ ยงุ ลาย 2. ครูใหน้ ักเรียนช่วยกันยกตวั อย่างบุคคลอนื่ ที่มีการกระทาท่ีแสดงถึงการเปน็ พลเมืองดีของสังคม ประเทศชาติ และสงั คมโลก และชว่ ยกนั วเิ คราะหผ์ ลของการปฏบิ ตั ติ นของบุคคลดังกลา่ ว 3. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลมุ่ ละ 4-5 คน ตามความสมัครใจ แลว้ ให้แตล่ ะกลมุ่ ชว่ ยกนั ทาใบงานที่ 1.1 เรือ่ ง พลเมืองดเี ป็นศรีประเทศ 110

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช 4. ครสู ุ่มเรยี กนกั เรยี นออกมานาเสนอผลงานที่หน้าชน้ั เรยี น 3-4 กลมุ่ และให้กล่มุ ที่มผี ลงานแตกต่างกนั ออกไปนาเสนอผลงานเพม่ิ เติม 5. ครแู ละนักเรียนช่วยกนั สรปุ ความสาคัญของพลเมืองดใี นดา้ นสังคม ด้านเศรษฐกจิ ดา้ นการเมอื ง การปกครอง และคุณลกั ษณะของพลเมืองดี 6. ครูมอบหมายให้นักเรียนแต่ละกล่มุ ศกึ ษาความรู้เรื่อง คุณธรรม จริยธรรมของการเปน็ พลเมอื งดี ของประเทศชาติ และสังคมโลก จากหนังสือเรียน และใหไ้ ปสัมภาษณบ์ คุ คลท่ีเปน็ พลเมืองดีใน ทอ้ งถนิ่ ทีน่ ักเรยี นมีภมู ลิ าเนา และบันทึกลงในแบบบันทึกสรุปการสมั ภาษณ์พลเมืองดี โดยนักเรียน แต่ละกลมุ่ วางแผนการตัง้ คาถามสัมภาษณ์เพ่ือให้ได้ขอ้ มลู มาสรุปลงในแบบบันทึก เช่น 1) ทา่ นมชี อื่ และนามสกุลวา่ อะไร 2) ภมู ิลาเนาของท่านอยู่ทไ่ี หน 3) ท่านมีอาชพี อะไร 4) สมาชิกในครอบครัวของท่านมีใครบ้าง 5) ทา่ นมสี ่วนช่วยสงั คม ชมุ ชน และประเทศชาตใิ นเร่ืองใดบ้าง และผลทีไ่ ดร้ ับมีประโยชน์ อยา่ งไร 6) ท่านมคี วามภูมิใจในการกระทาใดของทา่ นมากทสี่ ุด ที่แสดงถึงการมสี ่วนชว่ ยในการพฒั นา ชุมชนหรือประเทศทงั้ ในทางตรงและทางอ้อม ช่ัวโมงท่ี 3 1. ครูสนทนาซกั ถามนักเรียนถึงผลงานการไปสมั ภาษณพ์ ลเมืองดขี องแตล่ ะกลุ่ม ในประเด็นตอ่ ไปนี้ - การเลือกบคุ คลท่ีมีคุณลักษณะของการเปน็ พลเมืองดี - การวางแผนไปสัมภาษณ์ (การประสานงานของกลุ่มกับผใู้ ห้สัมภาษณ์) - ความร่วมมือของผใู้ หส้ ัมภาษณ์ - วธิ กี ารสัมภาษณ์ - วธิ กี ารบนั ทกึ สรปุ ข้อมลู การสัมภาษณ์ - ปญั หา/อปุ สรรค และวิธกี ารแก้ไข 2. นักเรยี นแตล่ ะกลมุ่ ออกมานาเสนอผลงานการสมั ภาษณ์พลเมืองดี ซึ่งอาจนาเสนอในรูปแบบตา่ งๆ ทน่ี า่ สนใจ เชน่ - การสนทนา - การถามตอบ - การแสดงบทบาทสมมุติ - การบรรยาย - การบรรยายประกอบดนตร/ี เพลง - การอภิปราย ฯลฯ 3. นักเรียนทเี่ ป็นผู้ฟังการนาเสนอผลงานจะมีหน้าที่วิเคราะห์ข้อคดิ ท่ีได้จากการฟงั เมื่อจบการนาเสนอ ของแต่ละกลุ่ม 4. นกั เรยี นแต่ละกลุ่มนาผลงาน บนั ทกึ สรปุ การสมั ภาษณ์พลเมืองดี มาจัดปาู ยนเิ ทศแสดงผลงานของ นักเรียนที่หน้าช้ันเรียน 5. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปคุณลักษณะ คุณธรรม จริยธรรม พลเมืองดีของประเทศชาติ และสงั คม 111

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช โลก  การวัดและประเมนิ ผล วธิ ีการ เครอ่ื งมือ เกณฑ์ รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ตรวจแบบทดสอบก่อนเรียน แบบทดสอบกอ่ นเรยี น หน่วยการเรยี นรู้ ร้อยละ 60 ผา่ นเกณฑ์ หนว่ ยการเรียนร้ทู ่ี 3 เรือ่ ง พลเมืองดี ท่ี 3 เรื่อง พลเมืองดีของประเทศชาติ ระดบั คุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ ของประเทศชาตแิ ละสังคมโลก และสังคมโลก ระดบั คุณภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์ ตรวจใบงานที่ 1.1 ใบงานท่ี 1.1 ประเมนิ บนั ทึกสรุปการสัมภาษณ์ แบบประเมนิ การสัมภาษณพ์ ลเมอื งดี พลเมืองดี สังเกตพฤติกรรมการทางานกล่มุ แบบสังเกตพฤติกรรมการทางานกล่มุ  ส่อื /แหล่งการเรียนรู้ 8.1 ส่ือการเรยี นรู้ 1. หนังสือเรยี น หนา้ ท่ีพลเมืองฯ ม.4-ม.6 2. ใบงานที่ 1.1 เร่อื ง พลเมืองดเี ปน็ ศรีประเทศ 8.2 แหล่งการเรยี นรู้ 1. ห้องสมดุ 2. แหล่งขอ้ มลู สารสนเทศ www.kullawat.net/civic/1.1.htm www.oknation.net/blog/print.php?id=37905 www.trueplookpanya.com/true/knowledge_detail.php?mul_content 112

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช แบบบนั ทึกสรปุ การสัมภาษณ์พลเมอื งดี 1. ชอ่ื นามสกลุ บา้ นเลขที่ ถนน ตาบล/แขวง อาเภอ/เขต จงั หวัด เบอร์โทรศัพท์ 2. สมาชกิ ในครอบครวั 3. อาชพี 4. การกระทาท่ีแสดงวา่ เป็นพลเมืองดี 5. ผลของการกระทาในขอ้ 4 6. การกระทาของบุคคลนี้สอดคลอ้ งกบั คณุ ลกั ษณะพลเมืองดี คือ 7. บคุ คลน้มี ีคุณธรรม จรยิ ธรรม ของการเป็นพลเมอื งดใี นเรื่อง 8. ข้อคิดที่ได้จากการสมั ภาษณ์ คอื 9. นกั เรยี นสามารถนาแบบอย่างของบุคคลนี้ไปประยุกต์ปฏบิ ัติตน เพื่อการเป็นพลเมอื งดี คือ อย่าลมื กรอกข้อมูลให้ครบถ้วนนะคะ !!! 113

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช แบบประเมินการสมั ภาษณพ์ ลเมอื งดี รายการประเมนิ ดมี าก (4) คาอธบิ ายระดับคุณภาพ/ระดบั คะแนน ปรับปรุง (1) ดี (3) พอใช้ (2) 1. ความสมบูรณข์ อง สรปุ ประวัติพลเมืองดที ี่ สรปุ ประวัติพลเมอื งดีท่ี สรปุ ประวตั พิ ลเมืองดีที่ สรุปประวตั พิ ลเมืองดีที่ ข้อมูลที่ไดจ้ าก สมั ภาษณไ์ ด้สาระ สมั ภาษณไ์ ด้สาระ สัมภาษณไ์ ด้สาระ สมั ภาษณ์ได้สาระ การสัมภาษณ์ ถูกต้องครบถว้ น ถูกตอ้ งเปน็ สว่ นใหญ่ ถูกต้องเป็นบางสว่ น ถกู ตอ้ งเปน็ สว่ นนอ้ ย ทกุ ประเด็น 2. การวิเคราะห์การ เขียนวเิ คราะหก์ าร เขียนวเิ คราะหก์ าร เขียนวเิ คราะห์การ เขยี นวิเคราะหก์ าร กระทาที่แสดงวา่ กระทาท่แี สดงวา่ เปน็ กระทาทแ่ี สดงวา่ เป็น กระทาทแ่ี สดงวา่ เปน็ กระทาทแี่ สดงวา่ เปน็ เปน็ พลเมอื งดี พลเมอื งดีได้ถูกตอ้ ง พลเมืองดีไดถ้ กู ต้อง พลเมอื งดไี ด้ถูกต้อง พลเมอื งดีไดถ้ กู ตอ้ ง ชัดเจนทุกประเด็น ชดั เจนเปน็ สว่ นใหญ่ ชัดเจนเปน็ บางส่วน ชดั เจนเป็นส่วนน้อย 3. การเสนอขอ้ คดิ เสนอข้อคดิ ได้ถูกต้อง เสนอขอ้ คดิ ไดถ้ ูกต้อง เสนอขอ้ คดิ ได้ถูกตอ้ ง เสนอข้อคดิ ได้ถูกต้อง จากการสมั ภาษณ์ เหมาะสม 4 ขอ้ คดิ เหมาะสม 3 ข้อคดิ เหมาะสม 2 ขอ้ คิด เหมาะสม 1 ขอ้ คดิ ขึ้นไป 4. การนาแบบอย่าง เสนอการนาแบบอยา่ ง เสนอการนาแบบอย่าง เสนอการนาแบบอยา่ ง เสนอการนาแบบอยา่ ง ทไี่ ดจ้ ากการ ไปประยกุ ตใ์ ช้ในชีวติ ได้ ไปประยุกต์ใชใ้ นชีวติ ได้ ไปประยุกต์ใชใ้ นชีวติ ได้ ไปประยกุ ตใ์ ช้ในชีวติ ได้ สัมภาษณไ์ ป 4 พฤติกรรมขน้ึ ไป 3 พฤติกรรม 2 พฤตกิ รรม 1 พฤติกรรม ประยุกต์ใช้ในชีวิต เกณฑ์การตดั สินคณุ ภาพ ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ 13-16 ดมี าก 9-12 ดี 5-8 พอใช้ 1-4 ปรบั ปรุง 114

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช ใบงานท่ี 1.1 เรอ่ื ง พลเมืองดเี ปน็ ศรีประเทศ ตอนที่ 1 คาชแ้ี จง ใหน้ กั เรียนวิเคราะห์ความสาคัญของพลเมืองดี ด้านสังคม ด้านเศรษฐกจิ ความสาคญั ของพลเมอื งดี ด้านการเมอื งการปกครอง 115

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช ตอนที่ 2 คาชี้แจง ใหน้ ักเรยี นเขยี นแผนผงั ความคิด เรื่อง คุณลักษณะพลเมืองดี คุณลกั ษณะ พลเมอื งดี 116

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช ใบงานท่ี 1.1 เรอ่ื ง พลเมืองดีเปน็ ศรีประเทศ ตอนท่ี 1 คาช้ีแจง ให้นกั เรียนวเิ คราะห์ความสาคัญของพลเมอื งดี ด้านสังคม ด้านเศรษฐกจิ - สังคมสงบเรียบร้ อย เพราะทุกคนปฏิบตั ิตามกฎ - ฐานะทางเศรษฐกิจของแต่ละครอบครัวม่ันคง กติกา กฎหมาย เพราะสมาชิกในครอบครัวรู้จักใช้จ่ายอย่าง - สังคมสงบ เพราะทุกคนสามารถแก้ปัญหาความ มีเหตุผล ขดั แย้งได้ด้วยเหตผุ ล - ประชาชนรู้จักปฏิบตั ิตนอย่างพอเพียง เพราะ - สังคมได้รับการพัฒนา เพราะพลเมืองดีจะเสียสละ พลเมืองย่อมต้องรู้จักการออม และปฏิบัติตาม และร่ วมมือกันพัฒนาท้ องถ่ินและสังคม นโยบายของประเทศ - มีการช่วยเหลือกนั ในการพัฒนาอาชีพ เพราะ พลเมืองดีย่อมมีการช่วยเหลือและบาเพญ็ ประโยชน์ต่อผู้อ่ืน ความสาคญั ของพลเมอื งดี ด้านการเมอื งการปกครอง - การดาเนินกิจกรรมวิถีประชาธิปไตยเป็นไปอย่างมีระบบ เพราะประชาชน จะตระหนักถึงความสาคัญและมีส่ วนร่ วมในการเมืองการปกครอง - ประชาชนปฏิบตั ิตามกฎหมาย เพราะทุกคนจะต้องปฏิบตั ิตนเป็นสมาชิกท่ีดี ในการเคารพกฎ กติกา และระเบียบของสังคม - ประชาชนปฏิบัติตามสิทธิ หน้าท่ีของตน เพราะต้องทาตามบทบญั ญัติของ รัฐธรรมนูญ 117

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช ตอนท่ี 2 คาชแี้ จง ให้นักเรียนเขยี นแผนผงั ความคดิ เรื่อง คุณลักษณะพลเมืองดี เคารพกฎหมาย มีคุณธรรม จริยธรรม ร่วมกิจกรรมต่างๆ ทาง คุณลกั ษณะ เคารพสิทธิ เสรีภาพ การเมืองการปกครอง พลเมอื งดี ผ้อู ื่น ร่ วมมือในการแก้ปั ญหาของ มีเหตุผล ใจกวา้ ง รับฟัง ชุมชน สังคม ประเทศชาติ ความคิดเห็นของผอู้ ่ืน และสังคมโลก รับผิดชอบต่อหน้าท่ี ครอบครัว โรงเรียน ชุมชน ประเทศชาติ สังคมโลก 118

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทางานกล่มุ ลาดบั ชื่อ – สกุล ความรว่ มมือ การแสดง การรบั ฟัง การตง้ั ใจ การร่วม รวม ท่ี ของผู้รับการ 4321 ความคิดเห็น ความคิดเห็น ทางาน ปรบั ปรงุ 20 ผลงานกลุม่ คะแนน ประเมนิ 4321 4321 4321 4321 เกณฑ์การให้คะแนน ลงชอ่ื ...................................................ผปู้ ระเมนิ ............../.................../................ ดีมาก = 4 3 หมายเหตุ ครูอาจใชว้ ธิ ีการมอบหมายใหห้ วั หนา้ กลมุ่ ดี = 2 เป็ นผปู้ ระเมิน หรือใหต้ วั แทนกลุ่มผลดั กนั ประเมิน 1 หรือใหม้ ีการประเมนิ โดยเพ่ือน โดยตวั นกั เรียนเอง พอใช้ = ตามความเหมาะสมกไ็ ด้ ปรับปรุง = เกณฑ์การตดั สินคณุ ภาพ ช่วงคะแนน ระดบั คณุ ภาพ 17 – 20 ดีมาก 13 – 16 ดี 9 – 12 พอใช้ 5 – 8 ปรับปรุง 119

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช แผนการจดั การเรยี นร้ทู ี่ 2 หน้าที่พลเมือง วฒั นธรรม และการดาเนินชีวิตในสงั คม หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 3 พลเมืองดีของประเทศชาติและสังคมโลก ช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 4- 6 เรือ่ ง วถิ ชี วี ิตพลเมอื งดี เวลา 2 ชั่วโมง  สาระสาคัญ/ความคดิ รวบยอด พลเมืองของประเทศชาติและสังคมโลกยอ่ มต้องมีส่วนร่วมและสนับสนุนผู้อื่นให้มีส่วนร่วมในการปูองกัน แกไ้ ขปัญหาทางเศรษฐกิจ สังคม การเมืองการปกครอง และเข้าร่วมกิจกรรมทางการเมืองการปกครอง ซึ่งจะ สง่ ผลดตี อ่ การอยรู่ ว่ มกนั อย่างปกตสิ ขุ  ตวั ช้ีวัด/จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 2.1 ตัวชี้วัด ส 2.1 ม.4-6/3 ปฏิบัติตนและมีส่วนสนับสนุนให้ผู้อื่น ประพฤติปฏิบัติเพ่ือเป็นพลเมืองดี ของประเทศชาติและสงั คมโลก 2.2 จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1. วเิ คราะห์แนวทางการพัฒนาตนเปน็ พลเมืองดีของประเทศชาตแิ ละสงั คมโลกได้ 2. วิเคราะห์บทบาทหน้าท่ีของพลเมอื งดีของประเทศชาตแิ ละสงั คมโลกได้  สาระการเรยี นรู้ 3.1 สาระการเรยี นรูแ้ กนกลาง คณุ ลักษณะพลเมืองดีของประเทศชาติ และสงั คมโลก เช่น - เข้ารว่ มกิจกรรมทางการเมืองการปกครอง - มสี ่วนร่วมในการปูองกนั แก้ไขปญั หาทางเศรษฐกิจ สังคม การเมืองการปกครอง สง่ิ แวดลอ้ ม - มีคุณธรรม จริยธรรมเป็นหลักในการดาเนนิ ชวี ิต 3.2 สาระการเรียนรทู้ ้องถิ่น -  สมรรถนะสาคัญของผ้เู รียน 4.1 ความสามารถในการสื่อสาร 4.2 ความสามารถในการคิด - ทกั ษะการคดิ วเิ คราะห์ - ทกั ษะการคิดอย่างมวี ิจารณญาณ 120

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช 4.3 ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ิต - กระบวนการปฏบิ ัติ - กระบวนการทางานกล่มุ  คณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค์ 1. มวี ินยั 2. ใฝเุ รียนรู้ 3. มงุ่ มั่นในการทางาน  กจิ กรรมการเรียนรู้ (วิธสี อนโดยการจดั การเรยี นรูแ้ บบรว่ มมือ : เทคนิคเล่าเรอื่ งรอบวง วธิ สี อนโดยเนน้ กระบวนการ : กระบวนการกลุ่ม, กระบวนการปฏบิ ัติ) ช่ัวโมงท่ี 1 1. ครแู บง่ นกั เรยี นเปน็ กลุ่ม กลุ่มละ 4 คน คละกันตามความสามารถ คือ เก่ง ปานกลางค่อนขา้ งเก่ง ปานกลางค่อนขา้ งอ่อน และอ่อน (ครูแบ่งนกั เรียนไวล้ ว่ งหนา้ ) 2. นักเรยี นแต่ละกล่มุ ผลดั กนั เล่าเรือ่ งรอบวงในหวั ขอ้ ทก่ี าหนด เรยี งตามประเดน็ ในใบงานท่ี 2.1 เร่ือง แนวทางการปฏิบัติตนเปน็ พลเมอื งดี ดงั นี้ 1) แนวทางการปฏบิ ัติตนเปน็ สมาชิกท่ดี ขี องครอบครัว 2) แนวทางการปฏิบตั ิตนเปน็ สมาชิกท่ดี ีของโรงเรยี น 3) แนวทางการปฏบิ ัตติ นเป็นสมาชกิ ที่ดขี องชมุ ชน 4) แนวทางการปฏบิ ตั ิตนเปน็ สมาชกิ ทดี่ ีของประเทศชาติและสงั คมโลก 3. การดาเนนิ การเล่าเรื่องจะเริ่มต้น ดังน้ี - สมาชกิ คนท่ี 1 เริม่ เล่าแสดงความคิดเห็นถงึ แนวทางการปฏิบัตติ นเป็นสมาชกิ ที่ดีของครอบครัว แล้วสมาชิกคนที่ 2-3-4 จะเล่าเพิม่ เติมตามลาดับ จากนน้ั ทุกคนจดบนั ทึกประเด็นสาคัญลงใน ใบงานที่ 2.1 หวั ขอ้ ที่ 1 - สมาชกิ คนที่ 2 เรม่ิ เลา่ แสดงความคิดเห็นถึงแนวทางการปฏบิ ตั ติ นเปน็ สมาชกิ ที่ดีของโรงเรียน แล้วสมาชกิ คนท่ี 3-4-1 จะเลา่ เพ่มิ เติมตามลาดับ จากนัน้ ทุกคนจดบันทึกประเดน็ สาคญั ลงใน ใบงานท่ี 2.1 หัวขอ้ ท่ี 2 - สมาชิกคนท่ี 3 เริ่มเลา่ แสดงความคดิ เหน็ ถงึ แนวทางการปฏบิ ัติตนเปน็ สมาชกิ ท่ีดีของชุมชน แลว้ สมาชิกคนที่ 4-1-2 จะเลา่ เพม่ิ เติมตามลาดบั จากนัน้ ทุกคนจดบนั ทกึ ประเด็นสาคัญลงใน ใบงานที่ 2.1 หวั ข้อที่ 3 121

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช - สมาชกิ คนที่ 4 เร่ิมเล่าแสดงความคิดเห็นถึงแนวทางการปฏบิ ัตติ นเป็นสมาชิกที่ดีของประเทศชาติ และสังคมโลก แล้วสมาชิกคนท่ี 1-2-3 จะเล่าเพิ่มเติมตามลาดบั จากนัน้ ทกุ คนจดบันทึกประเด็น สาคัญลงในใบงานที่ 2.1 หัวข้อท่ี 4 4. เมื่อสมาชิกทกุ คนแสดงความคิดเหน็ จนครบทุกประเดน็ แล้ว ให้ช่วยกนั ตรวจสอบความถูกตอ้ ง และเพิ่มเตมิ ตามความเหมาะสม จากนัน้ ใหช้ ว่ ยกนั แสดงความคิดเหน็ ว่า แนวทางการปฏิบัตติ นเป็น สมาชกิ ทดี่ ขี องครอบครัว โรงเรียน ชมุ ชน ประเทศชาติและสังคมโลกนนั้ นกั เรียนสามารถนาไป ปฏบิ ัติได้จรงิ ในเร่ืองใดได้บา้ ง และปฏิบตั ิอยา่ งไร 5. ตัวแทนนกั เรียนแต่ละกลุ่มออกมานาเสนอผลงานตอ่ ชนั้ เรยี น หรือครูอาจสุม่ ตัวอยา่ งนาเสนอ ผลงานต่อชัน้ เรยี น 2-3 กลุ่ม แลว้ ใหก้ ลุ่มทม่ี ีผลงานแตกต่างกนั ได้ออกไปนาเสนอเพ่ิมเติม 6. ครแู ละนักเรยี นชว่ ยกนั สรุปแนวทางการปฏบิ ตั ิตนเป็นสมาชกิ ที่ดขี องครอบครวั โรงเรียน ชมุ ชน ประเทศชาติ และสงั คมโลก และมอบหมายให้นักเรียนแตล่ ะคนได้ปฏิบัติตนตามแนวทางการปฏิบตั ิตน เป็นพลเมืองดี แล้วบนั ทึกส่ิงท่ีนกั เรยี นปฏิบัติได้จรงิ และรายงานผลต่อครู ครชู มเชยนักเรียนทป่ี ฏบิ ัตติ นเปน็ แบบอย่างของพลเมืองดี 7. ครมู อบหมายให้นกั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ สืบค้นข้อมลู ข่าวสารจากสือ่ และแหลง่ การเรียนรู้ต่างๆ เก่ยี วกบั พลเมอื งดีท่ที าประโยชน์ต่อประเทศชาติและสังคมโลก ในด้านการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม และนามาอภิปรายในช่ัวโมงตอ่ ไป ช่ัวโมงท่ี 2 1. ครนู าชื่อบุคคลที่มชี ื่อเสยี งในดา้ นตา่ งๆ มาใหน้ ักเรียนเล่นเกมแข่งขันทายปัญหาวา่ เขาคือใคร มคี วามสาคญั อยา่ งไร เปน็ พลเมอื งดีของประเทศหรอื สงั คมโลกในด้านใด โดยใหน้ ักเรียนรวมกลุ่ม กันเปน็ 5-6 กลมุ่ ตามความเหมาะสม ตัวอย่างชอ่ื บุคคล เช่น - นายธานินทร์ กรัยวเิ ชยี ร - นายสญั ญา ธรรมศักดิ์ - นายสุชีพ ปุญญานุภาพ - นายอนันต์ ปญั ยารชณุ - ม.ล.ป่นิ มาลากลุ - นายสรุ ินทร์ พิศสุวรรณ - นายกรณ์ จาตกิ วณิช - นายศภุ ชยั พานชิ ภกั ด์ิ ฯลฯ 2. ครูใหน้ ักเรียนแตล่ ะกลมุ่ ท่ีหาข้อมูลข่าวสารเก่ยี วกบั บุคคลท่ีมีการกระทาเปน็ พลเมืองดี ที่ทาประโยชน์ ต่อสงั คมและประเทศชาตหิ รือสงั คมโลก มาวิเคราะห์ตามหัวข้อในใบงานท่ี 2.2 เรื่อง วิเคราะห์พลเมืองดี ดงั นี้ 1) บคุ คลทีแ่ สดงว่าเป็นพลเมืองดี คอื ใคร 2) เขามีการกระทาที่แสดงว่าเป็นพลเมืองดี อย่างไร 3) จากการปฏบิ ัติตนในข้อ 2 สอดคล้องกบั คุณลักษณะของพลเมืองดีอยา่ งไร จงอธบิ าย 122

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช 4) นกั เรียนสามารถนาแบบอย่างของบุคคลดังกล่าวไปประยุกต์ปฏบิ ตั ิไดอ้ ย่างไร 3. นกั เรียนแต่ละกลมุ่ ออกมานาเสนอผลงานตอ่ ชั้นเรียน โดยใหก้ ลมุ่ อ่ืนที่เปน็ ผ้ฟู ังไดใ้ ห้ข้อคิดหรอื ข้อเสนอแนะเพิม่ เตมิ 4. ครูและนกั เรียนชว่ ยกันสรุปข้อคดิ ที่ไดร้ บั จากการนาเสนอผลงานของพลเมืองดใี นระดับ ชุมชน ประเทศ และสงั คมโลก 5. ครูมอบหมายใหน้ กั เรียนแตล่ ะกล่มุ วางแผนร่วมกนั ทากจิ กรรมท่ีแสดงถึงการเป็นพลเมืองดี ของประเทศชาตแิ ละสงั คมโลกโดยใหค้ รอบคลมุ ประเดน็ ต่อไปนี้ 1) การมีสว่ นรว่ มกิจกรรมทางการเมอื งการปกครอง 2) การมีส่วนร่วมกจิ กรรมทางด้านเศรษฐกจิ 3) การมสี ว่ นร่วมกิจกรรมทางดา้ นสงั คมและวัฒนธรรม 4) การมสี ว่ นรว่ มกิจกรรมทางด้านการอนรุ ักษส์ ิ่งแวดลอ้ ม 6. นกั เรียนแต่ละกลุ่มส่งแผนการดาเนินกิจกรรมต่อครผู ูส้ อน เพอ่ื ตรวจสอบความเหมาะสมกอ่ นนาไป ปฏิบตั จิ รงิ 7. นักเรียนแตล่ ะกลุ่มดาเนินกจิ กรรมตามแผนงานที่กาหนดในเวลาที่ตกลงกนั ระหวา่ งครูผู้สอนกับ นกั เรยี น ครูจะคอยติดตามความเคลื่อนไหวของการดาเนินกจิ กรรมของนักเรียนแตล่ ะกลุ่มเป็นระยะๆ 8. นักเรยี นแต่ละกลุ่มรายงานผลการดาเนินงานตามกิจกรรมตามหวั ข้อท่ีกาหนด 9. ครแู ละนกั เรยี นช่วยกนั สรปุ ผลของการปฏิบัตติ นและสนับสนุนให้ผอู้ ่ืนปฏิบตั ิตนเปน็ พลเมืองดี ของประเทศชาติ และสังคมโลก  นกั เรยี นทาแบบทดสอบหลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรอ่ื ง พลเมืองดีของประเทศชาตแิ ละสังคมโลก  การวดั และประเมนิ ผล เครื่องมือ เกณฑ์ วิธีการ ใบงานท่ี 2.1 รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ตรวจใบงานท่ี 2.1 ตรวจใบงานที่ 2.2 ใบงานที่ 2.2 รอ้ ยละ 60 ผา่ นเกณฑ์ ประเมนิ รายงานการดาเนินกิจกรรม การปฏิบตั ิตนเปน็ พลเมอื งดี แบบประเมนิ รายงานการดาเนินกจิ กรรม ระดับคุณภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์ สังเกตพฤติกรรมการทางานกลุ่ม ตรวจแบบทดสอบหลังเรียน หน่วย การปฏิบตั ิตนเปน็ พลเมืองดี การเรียนรู้ท่ี 3 เรอ่ื ง พลเมืองดขี อง ประเทศชาติและสงั คมโลก แบบสงั เกตพฤติกรรมการทางานกล่มุ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ แบบทดสอบหลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ที่ 3 เรอ่ื ง พลเมอื งดีของประเทศชาตแิ ละ สังคมโลก  สอื่ /แหล่งการเรียนรู้ 8.1 สอ่ื การเรยี นรู้ 1. หนังสือเรยี น หนา้ ท่ีพลเมอื งฯ ม.4-ม.6 2. ตัวอย่างข่าวเกี่ยวกับพลเมืองดี 3. ใบงานที่ 2.1 เร่ือง แนวทางการปฏบิ ตั ติ นเป็นพลเมืองดี 123

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช 4. ใบงานที่ 2.2 เรื่อง วิเคราะห์พลเมืองดี 8.2 แหลง่ การเรียนรู้ 1. ห้องสมุด 2. แหลง่ ขอ้ มูลสารสนเทศ www.kullawat.net/civic/1.1.htm www.oknation.net/blog/print.php?id=37905 www.trueplookpanya.com/true/knowledge_detail.php?mul_content 124

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช ตวั อย่างขา่ วเกีย่ วกบั พลเมอื งดี เจาะชวี ติ ฉายาเภสัชกรยิปซี “ดร.กฤษณา ไกรสินธ์ุ บุคคลแห่งปีเอเชยี ” นกั สู้เอดส์ ชื่อยาต้านไวรัสเอดสอ์ ย่างซีโดวูดนี หรือเรียกส้ันๆ ว่า เอแซดที และ จีพีโอเวียร์ เป็นท่ีรู้จักในสังคมไทย มา ระยะหน่ึงแล้ว ซง่ึ ยานค้ี ิดค้นและผลติ โดยเภสัชกรไทย ขายโดยองค์การเภสัชกรรมของไทย ทาให้ลดค่าใช้จ่ายในการ ซ้ือยาจากต่างชาติได้ถึง 26 เท่า โดยบุคคลที่อยู่เบ้ืองหลังความสาเร็จนี้ เม่ือหลายปีก่อนได้เดินทางไปถ่ายทอดการ ผลิตยาในหลายประเทศในทวปี แอฟริกา จนได้รับฉายา “เภสัชกรยิปซี” เจ้าของฉายา “ภสัชกรยิปซี” คนท่ีว่าน้ี ก็คือ “ดร.กฤษณา ไกรสินธุ์” ซ่ึงล่าสุดได้รับรางวัล “บุคคล แห่งปีของเอเชีย ประจาปี ค.ศ. 2008” จากนิตยสารรีดเดอร์ส ไดเจสท์ ในฐานะที่เป็นบุคคลที่ทุ่มเททางาน อย่างมิรจู้ กั เหน็ดเหนอ่ื ย เพื่อผลักดนั ให้ผู้ปวุ ยยากไรท้ ว่ั โลกมีโอกาสได้ใช้ยารกั ษาโรคเอดส์ เปิดฉากบทสนทนากับทีมวิถีชีวิต ถึงเหตุผลการลาออกจากตาแหน่งผู้อานวยการสถาบันวิจัยและ พัฒนา องค์การเภสัชกรรม ของ ดร.กฤษณา ไกรสินธุ์ เมื่อ พ.ศ. 2545 เจ้าตัวบอกว่า ก็เพ่ือไปช่วยคนท่ี แอฟริกาตามสัญญา เพราะประเทศไทยไปประกาศในท่ีประชมุ องคก์ ารอนามัยโลก เม่อื พ.ศ. 2545 ว่าเราจะไป ช่วยเขา แตน่ ักการเมืองซกี รัฐบาลที่เก่ียวข้องตอนน้ันประกาศเสร็จแล้วก็แล้วไป กลายเป็นสัญญาปากเปล่า ที น้คี นแอฟริกนั ท่รี จู้ กั กันเขากถ็ ามวา่ เมื่อไหร่จะไปสกั ที ก็รู้สึกอายแทนเมืองไทย ก็เลยลาออกดีกว่า แล้วก็ไปช่วย เขาเอง “ในประเทศไทยผู้ปุวยโรคเอดส์เยอะแยะ แต่เราก็ช่วยแล้ว ทายาแล้ว และคนไทยได้ใช้กันหมดแล้ว เราก็เลยไป และคิดว่าตัวเองมีความหมายกับที่อื่นมากกว่า เขาต้องการเรามากกว่า ไปเพราะว่าอยากไป และ ชอบทวีปนน้ั มาต้ังแต่เรียนหนงั สอื ท่ีอังกฤษแล้ว มีเพ่ือนชาวแอฟริกันเยอะ รูมเมท (เพื่อนร่วมห้อง) เป็นทั้งชาว ไนจีเรยี และอาหรบั กร็ ู้สกึ มคี วามผกู พนั กบั พวกเขา” ดร.กฤษณาบอกตอ่ ไปว่า ที่ไปกเ็ ปน็ การไปตามสัญญา ไปรกั ษาสญั ญา เพราะว่าเป็นคนเขียนโครงการนี้ ขึ้นมากับมือ แล้วเสนอขึ้นไปตามลาดับงาน ก็มีการไปประกาศในท่ีประชุมองค์การอนามัยโลก ทุกคนก็ช่ืนชม ตบมือกนั ใหญ่ แต่เอาเขา้ จริงคนพดู กพ็ ูดไป แต่ตนเป็นคนทา จงึ รู้สกึ วา่ ตอ้ งรับผิดชอบ และก็เต็มใจท่ีจะไป ส่วน งานท่ีองคก์ ารเภสัชกรรมนั้นไมห่ ว่ ง เพราะมคี นพรอ้ มท่จี ะสานต่อได้อย่างดี โดยเฉพาะเร่ืองยาตา้ นไวรสั เอดส์ “ไม่ได้ยึดติดกับตาแหน่ง กับเงินเดือน โชคดีท่ีไม่ได้ยากจนเท่าไหร่ ก็สบาย จึงใช้เงินตัวเองไปได้ อีก อยา่ งมันอยทู่ ่ีใจ ถ้าคิดว่าพอ เรากไ็ ม่จาเป็นจะตอ้ งใช้อะไรมากมาย” อดีตผู้อานวยการสถาบันวิจัยและพัฒนา องค์การเภสัชกรรม บอกอีกว่า ที่เลือกประเทศในทวีป แอฟรกิ า เพราะเขายังมปี ญั หาเรอ่ื งผู้นา ประชาชนยากจน และประเทศมหาอานาจเอาทรัพยากรไปหมด ทาให้ ด้อยโอกาส ไม่มจี ะกิน มโี รคภยั ไข้เจ็บต่าง ๆ ท้ังเอดส์ มาลาเรยี วัณโรค ในโลกนี้มีคนติดเช้ือเอดส์อยู่ 38 ล้านคน อยู่ที่ทวีปน้ี 30 ล้านคน คิดเป็นร้อยละ 90 และแต่ละปีคน ตายเพราะมาลาเรยี 2 ลา้ นคน ตายมากกว่าโรคเอดส์ 2 เท่า กม็ องว่าถ้าไปอย่ตู รงนน้ั นา่ จะช่วยเขาได้มาก ประเทศแรกในดินแดนกาฬทวีปท่ี ดร.กฤษณาได้เดินทางไปคือ คองโก ประเทศที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วย ทรัพยากรธรรมชาติอย่างเพชร แทนทาลมั น้ามนั ฯลฯ แตป่ ระชากรยากจนที่สุด เพราะถูกประเทศมหาอานาจ เอารัด เอาเปรียบ และมกี ารสู้รบในประเทศตลอดเวลา 125

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช สงิ่ ทีไ่ ปทาคือไปสรา้ งโรงงานยา ไปวาดแผนผงั โรงงานยา และสอนผลิตยา จนเขาผลิตยาได้ สูตรยาที่ใช้ ในทุกประเทศทวีปแอฟริกา คือสูตรเดียวกับในเมืองไทย แต่ต่างกันก็ที่วัตถุดิบ ซ่ึง ดร.กฤษณายังได้ไปลองท่ี ประเทศจนี อีกด้วย ซึง่ ราคาถูกกว่าของประเทศไทยมากทีเดยี ว ดร.กฤษณาบอกว่า ไปช่วยคราวนั้น ค่าเดินทาง ค่าท่ีพัก และอื่นๆ ใช้ทุนส่วนตัวท้ังหมด เริ่มต้นท่ีเจ้าของ โรงงานยาในคองโกติดต่อมา เพราะอ่านเร่ืองราวของตนและยาต้านไวรัสเอดส์ในนิตยสารภาษาเยอรมัน และเห็น ว่ายานี้ดี กต็ ดิ ตอ่ ตนขอให้ไปพบท่ีเมืองเจนีวา สวิตเซอร์แลนด์ โดยเจ้าของโรงงานบอกว่าจะช่วยพนักงานของเขา ฟรี และช่วยคนพื้นเมือง ซึ่งก็เห็นว่าเขาจะช่วยฟรี ก็เลยไป ตอนแรกก็ไม่มีใครช่วยเหลือ แต่พอผ่านไปหนึ่งปี รัฐบาลเยอรมันกเ็ ขา้ มาช่วยเหลอื โรงงานในการซือ้ เครอื่ งจกั รต่าง ๆ “อยู่ท่ีคองโก 3 ปี ตรงน้ันรบกันตลอด เร่ืองความปลอดภัยไม่มี บางทีเข้าประเทศน้ันไปทางานแต่ตก เย็นมานอนอีกประเทศหนึ่ง และเราก็ไม่รู้ว่าใครจะยิงเราเมื่อไหร่ ช่วงแรกมีคนคุ้มกันตลอด แต่ตอนหลังไม่มี เพราะถ้ามีมากจะยิ่งกลายเป็นเปูา เรียกว่าตื่นเต้นจนไม่ต่ืนเต้นแล้ว และเคยถูกจ้ีตอนลงจากรถที่ประเทศ ไนจีเรีย ซึ่งไปทาโครงการให้สหภาพยุโรป (อียู) พอตอนหลังก็เฉยๆ แล้ว คนที่จี้เขาต้องการเงินเท่าน้ัน ไม่ได้ ตอ้ งการชีวิต แตท่ ่ปี ระเทศอนื่ อาจจะต้องการชวี ติ ก็ได้ ไม่รู้นะ เพราะว่าเราเป็นคนต่างชาติเข้าไปที่นั่น ที่น่ันไม่ มีนักทอ่ งเที่ยวเลย เพราะมันอันตรายมาก” ชว่ งเวลาประมาณ 5 ปี ดร.กฤษณาเดินทางไปทั่วทวีปแอฟริกา เพ่ือช่วยการสร้างโรงงานผลิตยา สอน วิธกี ารผลติ ยาตา้ นไวรัสเอดส์ จนสามารถผลติ ยา “แอฟรเิ วียร์” ในคองโกไดส้ าเร็จ และยารักษามาลาเรีย “ไทย แทนซูเนท” ยาเหน็บทวาร “อาร์เตซูเนท” เพื่อรักษาโรคมาลาเรีย ในเด็ก ในประเทศแทนซาเนีย รวมถึงฟ้ืนฟู โรงงานยาในประเทศมาลีซ่ึงใกล้เปิดกิจการได้สาเร็จ ผลิตยารักษามาลาเรียระดับอุตสาหกรรมได้ ซ่ึงทาให้กว่า 10 ประเทศในแอฟรกิ า อาทิ อริ คิ เทอรเ์ รีย เบนิน รวนั ดา บรุ ุนดี ไลบีเรีย ได้รบั อานิสงส์มากมาย เหล่านเ้ี กิดจากพันธสญั ญาทเี่ คยมกี ารประกาศไว้ในนามประเทศไทย บวกกับแรงบันดาลใจที่สมัยเรียน ท่ีอังกฤษ ดร.กฤษณามีเพอื่ นร่วมหอ้ งเป็นชาวแอฟรกิ ัน และทวปี นกี้ ็ธรรมชาติสวยงาม ทกุ อยา่ งจึงลงตวั ตัดกลับมาที่ประวัติส่วนตัวของเภสัชกรไทยผู้น้ี ดร.กฤษณา ไกรสินธุ์ เป็นชาว อ.เกาะสมุย จ.สุราษฎร์ธานี ปัจจุบันอายุ 55 ปี เรียนจบคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ที่ไม่ได้จบแพทย์ก็ด้วย เหตุผลทว่ี ่าคะแนนไม่ถงึ คณะแพทยศาสตร์ ขาดไปเพียง 1 คะแนนเท่านน้ั ส่วนปริญญาโท จบสาขาเภสัชวิเคราะห์ มหาวิทยาลัยสตราห์ ไคลด์ และปริญญาเอก สาขาเภสัชเคมี มหาวทิ ยาลัยบาธ ประเทศองั กฤษ จากน้ันรับตาแหน่งหัวหน้าภาควิชาเภสัชเคมี ท่ีมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ 2 ปี ก่อนที่จะลาออกเพอื่ ทางานท่ีองคก์ ารเภสชั กรรม เมอื่ ปี พ.ศ. 2532 และได้รับเลือกเป็นผู้อานวยการสถาบันวิจัย และพฒั นา ด้วยอายุเพียง 37 ปี “จริงๆ แล้วชอบศิลปะมาก อยากเป็นวาทยกร เพราะชอบดนตรี ชอบศิลปะ แต่งกลอน เขียนหนังสือ แต่พ่อแม่เป็นหมอเป็นพยาบาล หากจะเลือกเรียนศิลปะก็รู้สึกยังไง ๆ อยู่ ใจจริงอยากเป็นคนคุมวงดนตรี มากกว่าเป็นเภสัชกร เพราะมันสนุกดี ได้คุมจังหวะ แต่ตอนนี้เราก็เหมือนกับคอนดักเตอร์น่ะแหละ เพราะเรา ไปคมุ ใหเ้ ขาสรา้ งโรงงาน ให้เขาผลิตยา กพ็ ยายามปลอบใจตวั เอง เมือ่ เราไม่ได้เป็นในส่ิงท่ีเราอยากจะเป็น เราก็ ต้องชอบสิ่งท่เี รามอี ยู่ ตอ้ งทาใหด้ ีท่ีสุด” ดร. กฤษณาบอกอีกว่า เม่ือมีเวลาก็จะฟังดนตรีของทุกประเทศ อย่างเอธิโอเปีย มาเลเซีย อารบิก เพลงไทย ฟงั หมด นอกจากนสี้ มยั อยโู่ รงเรียนราชนิ ีกไ็ ดเ้ ขา้ ร่วมวงดนตรีไทย เลน่ ระนาดเอกอยู่ถึง 6 ปี ซึ่งทาให้ ชอบดนตรี เมื่อไม่ไดป้ ระกอบอาชพี ทางดา้ นนี้แล้ว กไ็ มไ่ ด้เสียใจอะไร ทาอาชพี ไหน ก็ต้องทาให้ดีที่สุด 126

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช นอกจากแอฟริกา ดร.กฤษณายังเป็นศาสตราจารย์พิเศษที่มหาวิทยาลัยฮาบิน ประเทศจีน สอนวิชา สรา้ งโรงงาน สอนวิชาเคร่ืองมือ เพราะประเทศจีนกาลังจะสร้างโรงงานสมุนไพรเล็กๆ แห่งหนึ่ง ซ่ึงก็ได้ไปช่วย เพ่ิมเติมหลายอยา่ งใหท้ น่ี ั่น โดยสง่ิ ที่ไปชว่ ยนอกประเทศก็คือสงิ่ ทเ่ี มืองไทยทาเสร็จหมดแลว้ “อย่าเพ่ิงท้อแท้ ท้อถอย ไม่ว่ากับเรื่องอะไร ขอให้อดทน เรื่อง การเมืองก็อย่าไปอินกับสถานการณ์ การเมืองมากนัก อย่าเอามาเป็นทุกข์ เพราะเราทาอะไรไม่ได้ ทาหน้าที่แค่เป็นประชาชนท่ีดีก็พอแล้ว” เป็นคาทิง้ ทา้ ยฝากถงึ เพ่ือนคนไทย ก่อนจะปิดฉากบทสนทนา ของ “ดร.กฤษณา ไกรสินธุ์” “เภสชั กรยปิ ซี” เลือดไทยแท้ รางวลั แห่งความภมู ใิ จ กว่า 30 ปีแห่งการเรียนรู้ การทางาน รวมถึงการอุทิศชีวิตให้กับสังคม ทาให้ ดร.กฤษณา ไกรสินธ์ุ ได้รับรางวัลมากมาย อาทิ รางวัลนักวิทยาศาสตร์โลก (Global Scientist Award) ประจาปี พ.ศ. 2547 จาก Letten Foundation ประเทศนอร์เวย์, ผู้หญิงคนแรกที่ได้รับปริญญาเอกกิตติมศักด์ิ สาขาวิทยาศาสตร์ จาก Mauny Holly Oke College, USA รวมถงึ ปรญิ ญากติ ตมิ ศกั ด์อิ กี ไมร่ กู้ ใี่ บต่อก่ใี บ เรือ่ งราวของ ดร.กฤษณา ได้รับความสนใจจากส่ือต่างประเทศ จนถูกนาไปสร้างเป็นภาพยนตร์สารคดี ความยาว 45 นาที เร่ือง A Right to Live-AIDS medication for Millions (2006) ได้รับรางวัลจากเทศกาล ภาพยนตร์นานาชาตเิ มอื งคานส์ และยงั ถูกนาไปสร้างเป็นละครบรอดเวย์ ชือ่ Cocktail แต่เมื่อถ้าถามว่ารางวัลไหน ท่ีภูมิใจที่สุด ดร.กฤษณา บอกว่า คือรางวัลศิษย์เก่าดีเด่นของโรงเรียน ราชินี ซ่ึงท่ีภูมิใจมาก เพราะโรงเรียนสอนตนเองมาดี สอนให้เข้ากับคนได้ สอนให้มีมนุษยสัมพันธ์กับคน ไม่ได้ สอนแตว่ ชิ าความรูใ้ ห้ ซ่งึ คนเราตอ้ งมีหลายๆ ด้านประกอบกัน ไม่ใช่ว่าเก่งแต่เอาตัวไม่รอด ต้องมีน้าใจ น่ีคือส่ิง ทภ่ี มู ิใจทีส่ ุดไม่วา่ ใครจะถาม โดยทรี่ างวัลนเ้ี ป็น เขม็ อกั ษร สผ.ประดับเพชร “อายุกว่า 50 ปีแล้ว เพิ่งจะมาได้รับ ดูเหมือนไม่มีอะไร แต่คนเราความภูมิใจต่างกัน เราเหมือนเป็น โมเดล เป็นไอดอลให้เด็กๆ ส่วนตัวมีความภูมิใจในโรงเรียนแห่งนี้เสมอ และความคิดดีๆ ยังได้รับการปลูกฝัง อย่างดีจากคนในครอบครัวด้วย โดยเฉพาะอิทธิพลความคิดจาก คุณยายเยื้อน วิชัยดิษฐ์ ซึ่งเป็นแม่ชี ที่สอนให้ ทาดที กุ คร้งั ทีม่ ีโอกาส” ดร.กฤษณา กลา่ ว พรอ้ มท้ังบอกวา่ เคยไดร้ างวัลเปน็ เงินเป็นทองเยอะๆ แต่กเ็ ฉยๆ ก็บริจาคไป และไปท่ีแอฟริกา หรือไป ทางานที่ไหน ก็จะไปตั้ง มูลนิธิกฤษณา ไกรสินธุ์ แล้วก็เอาเงินจากยอดขายยามาเข้ามูลนิธิฯ เพื่อจะช่วยเด็ก กาพรา้ ทีพ่ อ่ แม่ตายเพราะเอดส์ และเดก็ ก็ติดเอดส์ด้วย ซึง่ เดก็ พวกน้นี ่าสงสารมาก ทมี่ า : http://www.nathoncity.com/paper/1155 สืบค้นเมื่อวนั ท่ี 25 มกราคม พ.ศ. 2553 127

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช สบิ โทอดุ ม เพช็ รธนู จากนักรบมาเปน็ นักอนุรักษ์ “รถถกู ซุ่มยิง ผมบาดเจบ็ พิการ ชีวติ ทหารเลยหยุดเท่านั้น” นาทีชีวิตพลิกผันยังอยู่ในความทรงจาของสิบโทอุดม เพ็ชรธนู ประธานคณะทางานกลุ่มอนุรักษ์คลอง แห อาเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา เขาเกิด พ.ศ.2502 ริมสายน้าคลองแห ไม่ไกลจากวัดและโคกนกคุ่มสถานที่ศักดิ์สิทธ์ิต้นตานานคลอง แห อุดมไปจบมธั ยมตน้ ท่ีจงั หวดั สตูล หลังรับการเกณฑ์ทหารแล้วต่อเข้าเป็นนักเรียนนายสิบปี 2523 จึงเข้ารับ ราชการทหารยศสิบตรี สงั กัดกองทัพแหง่ ชาตอิ ยแู่ ค่ 3 เดอื น “ชุดของเราไดร้ บั มอบหมายภารกิจดูแลพืน้ ที่ทว่ั ภาคใต้ ท่ีดังหน่อยก็สมรภูมิค่าย 508 ที่ช่องช้าง ปราบ ทีน่ น่ั เสร็จลงมาทางเบตง วันนั้นรถถกู ซมุ่ ยงิ รถหกั หลบตกเขาพลิกคว่า ผมแขนหักแล้วแต่ยังมีสติอยู่ ยังเห็นทาง ไฟ(ปนื )ฝุายตรงข้าม จึงคว้าปืนใครได้ไม่รู้พยายามยิงตอบ พอพลิกตัวจะยิงเท่านั้นรู้สึกว่าถูกยิงจึ๊กเข้าไปในโคน ขา ผมคอ่ ยหมดแรงมารสู้ ึกตัวอกี ทีอยู่โรงพยาบาลเขาผ่าตดั ใหแ้ ลว้ ” อุดมรักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาลนาน 2 ปี กลายเป็นทหารผ่านศึก ข้าราชการบานาญพิเศษยศสิบโท คร้นั ร่างกายพอจะใชช้ ีวิตตามปกติได้บา้ ง จึงกลับบา้ นหนั มาทางานเป็นช่างเหล็ก “ผมเคยทางานกับมูลนิธิสายใจไทยซ่ึงสมเด็จพระเทพฯ ท่านทรงดูแลทหารผ่านศึกฝึกประกอบอาชีพ ตอนนั้นผมเลือกฝึกการเจียระไนพลอย ทาเครื่องหนัง แต่พอกลับมาบ้านไม่ได้ทาต่อเพราะไม่มีตลาดและ อุปกรณ”์ สาหรับงานช่างเหล็กเขาไม่ได้เรียนมาก่อนอาศัยครูพักลักจา อาศัยมีเพื่อนมากๆ มีคนช่วยเหลือ งานนี้จึงโตเร็วต่อมามีลูกน้อง 20 กว่าคน รับทางานหลายประเภท ตั้งแต่เหล็กดัดในบ้านกระทั่งรับเหมาทา ปมั๊ น้ามัน โรงเรยี น แฟลต ฯลฯ ระหว่างเป็นช่างเหล็กเขาพยายามช่วยเหลือสังคม โดยเสนอทาเสาธงเหล็กให้กับโรงเรียนที่ขาดแคลน โดยทางโรงเรียนช่วยออกวัสดุ หินทราย เขาจัดหาปูน เสาธง ผืน ธง เชือก สามารถช่วยสร้างเสาธงได้ 60 กว่า โรงเรียน วกิ ฤติในปี 2540 ธุรกิจชา่ งเหล็กของเขาประสบภาวะขาดทุน “ไม่มีอะไรเหลือ ผมว่างงานมาถึงปี 2542 พอปี 2543 น้าท่วมใหญ่ หลังน้าท่วมท่านเจ้าอาวาสวัด คลองแหองค์ก่อนมรณภาพลง ต่อมาพระครูปลัดสมพร ฐานธมฺโม มาเป็นเจ้าอาวาสแทน” อาศัยความคุ้นเคย อุดมซ่ึงมีโอกาสคุยกับพระครูปลัดสมพร บ่อยๆ ได้เห็นปัญหาร่วมกันอย่างหนึ่งว่า สายน้าคลองแหกาลังเต็มไป ดว้ ยขยะและนา้ เสยี “ตอนนั้นเองที่เริ่มคิดฟ้ืนฟูคลองแหกัน ผมหาพรรคพวก 3 - 4 คนมาร่วมพัฒนาคลอง ปี 2544 นั้น สาหรับผมรายได้เล้ียงครอบครัวมาจากบานาญอย่างเดียว งานช่างเหล็กเริ่มไม่มีแล้วลูกน้องเหลือ 4-5 คนแล้ว ค่อยทยอยออกไปจนหมด ผมเองหันไปช่วยพ่อท่าน (เจา้ อาวาส) ลอกคลอง” สภาพคลองแหขณะนั้นอุดมเล่าว่า รก น้าเสีย และเหม็นมาก สภาพขยะที่อยู่ในคลองหนาแน่นแออัด ยัดเยียด จนชาวบา้ นเห็นพอ้ งกนั วา่ ถ้าเกดิ มปี ระกายไฟขน้ึ สามารถลุกลาม “ไฟไหม้คลอง”ใหเ้ ห็นเปน็ แน่ อดุ มชว่ ยพระครปู ลดั สมพรลอกคลองแห ไดร้ ะยะทางหลายกิโลเมตร การดาเนินการจะหาเวลาว่างนัด คนท่มี ีจติ อาสามาทาใช้เวลานับเดอื น “จากแรกๆ มไี ม่ถงึ 10 คนใช้แรงมือ ตอนหลังเพ่ิมมาเป็น 50 คน เป็น 100 คน มหี นว่ ยงานเข้ามาชว่ ย” งานอาชีพช่างเหล็กค่อยเลิกรา บวกกับสภาพร่างกาย ผลพวงบาดเจ็บจากการสู้รบ ยังเกิดอาการเจ็บ แขนชา ยกไมข่ ึน้ เขาจงึ หนั มาทางานสังคมเตม็ เวลา 128

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช กระบวนการฟื้นฟูสภาพน้าในคลองแห เขาเป็นผู้นาเทน้าหมักชีวภาพลงคลองนับเป็นปรากฏการณ์ ใหม่ ที่คนเพิ่งจะรู้จัก ทมี่ าเก่ียวกับเรือ่ งนอี้ ดุ มเลา่ ว่า ในปี 2543 พลเอกหาญ ลีนานนท์ อดตี แม่ทพั ภาค 4 ซ่งึ เป็นเจ้านายเก่า มาชวนไปทานา้ หมกั ชีวภาพทจ่ี งั หวดั สตูล “เป็นโครงการของท่านแม่ทัพหลังแกเกษียณ ท่านหาลูกน้องเก่าไปเรียนรู้ หัดทาน้าหมัก ไปดูงาน สระบุรี กลับมาทาเองที่สตลู ทดลองสตู รทากันมาเรื่อยๆ ใช้เศษอาหาร สับปะรด เป็นหลัก เป็นน้าหมักชีวภาพ ที่นาไปใช้ในนากุ้ง บ่อปลา ได้ผล ผมเกิดความคิดว่าน่าจะเอามาใช้ในคลองบ้านเราก็ขนมาจากสตูลมาเทลงใน คลอง ” ตอนนั้นน้าหมักชีวภาพยังไม่แพร่หลาย ใครเห็นต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า น้าอะไรก็ไม่รู้กล่ินเหม็น เหลอื เกิน “คนไม่ยอมรบั กห็ าว่าเราบา้ ” อุดมเลา่ หลงั จากเทนา้ หมักลงคลอง ปรากฏวา่ น้าคลองทีม่ กี ลนิ่ เนา่ เหม็นเริ่มดีข้ึน เกิดการตอบรับขยายวงกว้าง ออกไปโดยเฉพาะคนท่ีทางานส่ิงแวดล้อม กระทั่งพัฒนาเป็นการเร่ิมชักชวนกันเอาจุลินทรีย์แบบก้อนเข้ามาท้ิง ลงคลองในประเพณีวันสาคัญของท้องถิ่น เช่น แข่งเรือ ลอยกระทง กัลยาณมิตรทางสังคมเหล่านั้นเองเข้ามา ชว่ ยสนับสนนุ ให้เกิดเป็นกลมุ่ อนุรักษ์คลองแห มพี ระครปู ลัดสมพรเป็นแกนนา “ฝุายชาวบ้านมีผมเป็นแกนนา กานัน ผู้ใหญ่บ้าน หลายคนเข้ามาร่วม ปี 2548 โครงการวัฒนธรรม พืน้ บา้ นประสานวัดได้จัดตั้งข้ึนมีงบสนับสนุนจาก สสส. และ พอช. สนับสนุนการทากิจกรรมสิ่งแวดล้อม และ ประวตั หิ มบู่ า้ น” กรณีน้าหมักได้เร่ิมทาอย่างจริงจัง จาก 4-5 ถัง เป็น 20-30 ถัง เม่ือนาไปเทลงคลองมากจะได้ผล ชัดเจนว่าคณุ ภาพน้าดีข้นึ คนทีร่ บั รกู้ เ็ ข้ามาชว่ ยมากขึน้ เมื่อสิ่งแวดล้อมดีข้ึนเชื่อมโยงไปสู่การพัฒนาท้องถิ่นด้านต่างๆในเวลาต่อมา เริ่มตั้งแต่การฟื้นฟู ประเพณลี ากพระที่ขาดหายไป การหนั มาสนใจประวัตชิ ุมชน โดยการเอาคนเฒา่ มาช่วยกนั เลา่ เร่อื งชุมชน มาเป็นการสบื คน้ ตานานคลองแหอย่างเป็นระบบจากการทาประวัติชุมชนคลองแห พบว่า ที่ดินในคลองแหส่วน ใหญ่สมัยอดีตเป็นเรือกสวนไร่นาของ เจ้าพระยาวิเชียรคีรี เจ้าเมืองสงขลา ชาวบ้านดั้งเดิมจึงน่าจะเป็นคนเฝูา สวนของเจ้าเมืองสงขลามาก่อน กระท่ังได้รับมอบที่ดินในเวลาต่อมา โคกนกคุ่ม หรือ โคกคุ่ม ซ่ึงห่างจากบ้าน ของอดุ มไม่กรี่ ้อยเมตรเป็นพนื้ ทีส่ าคญั ในตานานคลองแห “ชอื่ อย่างน้ันเพราะว่ามีนกคมุ่ มาก โคกนกคุ่มเคยเป็นเกาะกลางคลอง เปน็ ท่ีฝังสมบัติตามตานาน ตอน เลก็ ผมได้ฟังเร่ืองแบบน้จี ากแมเ่ ฒ่า” เร่ืองเล่าสูญหายไปตามยุคสมัย ชุมชนคลองแหเปล่ียนแปลง จากหมู่บ้านที่นับญาติกันได้หมด เป็น คลองแหยุคใหม่ ทีม่ คี นตา่ งถน่ิ อพยพเขา้ มาอย่จู านวนมาก การทาโครงการคนเฒา่ เล่าเร่อื งจนได้ประวตั คิ ลองแหขึ้นมา ทางกลุ่มอนุรักษ์คลองแหจึงได้จัดงานย้อน ตานาน คลองแหครั้งที่ 1 เมื่อปี 2549 ได้งบประมาณสนับสนุนจานวนหน่ึงจาก สสส. และ พอช. ซึ่งเป็น งบประมาณท่ใี ช้ทางานขับเคลอ่ื นประเดน็ ส่ิงแวดล้อมไปดว้ ย “งบไมพ่ อครับ แต่คณะทางานเราไมเ่ อาคา่ ตอบแทน ชาวบ้านมาช่วยสมทบอีกตามแต่กาลังศรัทธา 10 -20 บาท เราจงึ ถือวา่ ได้จดั ตานานคลองแหครงั้ แรกโดยความรว่ มมือของประชาชนทง้ั ตาบลคลองแห” หลังการจัดงานย้อนตานานคลองแหครั้งแรก ชาวบ้านเกิดการตื่นตัว เกิดการมีส่วนร่วมอย่างสูง การ จัดงานย้อนตานานคลองแหคร้ังท่ี 2 เม่ือปี 2550 จึงอาศัยแรงศรัทธาชาวบ้านโดยไม่ต้องขอการสนับสนุนจาก ภายนอก 129

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช กระทั่งงานย้อนตานานคร้ังท่ี 3 ปี 2551 เปลี่ยนไป เพราะเทศบาลเมืองคลองแหเห็นว่างานน้ีมีคน สนใจจงึ รับไปจัดการเองหมด บทบาทการย้อนตานานของกลุ่มรักษ์คลองแหจึงยุติไป แต่อุดมเห็นว่ากิจกรรมท่ี หยดุ ไมไ่ ดค้ ือสง่ิ แวดลอ้ ม น้าในคลองแหยงั เสยี มาก การรณรงค์ชาวบ้านให้ทาน้าหมักชีวภาพเอาไปเทลงคลองก็ ยังไม่ได้ผลจริงจัง นับต้ังแต่ปลายปี 2550 อุดมหันมาคิดค้นผลิตภัณฑ์ชีวภาพเกี่ยวเน่ือง เขาทดลองทาน้ายา อเนกประสงคด์ ว้ ยตนเอง “มานั่งคิดดูน้าท่ีใช้ในครัวเรือนมักจะเทลงคู จากคูเล็กไปลงคูใหญ่ จากคูใหญ่ไปลงคลอง มานั่งเท จลุ นิ ทรยี ล์ งคลองทุกวนั มันแก้ปลายเหตุ ทาไมไม่แก้ที่ต้นเหตุ เลยคิดเรื่องน้ายาอเนกประสงค์ชีวภาพสาหรับซัก ผ้า ลา้ งจาน” อุดมเร่มิ จากทาแจก แล้วสอนให้ชาวบ้านทาใช้เอง จากหมู่บ้านตัวเอง ออกไปตามกลุ่มต่างๆ เข้า โรงเรยี น กระจายออกไปกวา้ ง ถงึ อาเภอบางกล่า พนื้ ท่รี ิมคลองอตู่ ะเภา อนั เชอื่ มตอ่ กบั คลองแห เขาศึกษาทดลองทาในหลายสิ่งหลายอย่างท่ีเก่ียวข้องส่ิงแวดล้อม ต้ังแต่ น้าหมักชีวภาพ ปุ๋ยชีวภาพ น้ายาอเนกประสงค์ชีวภาพ น้ายาไล่แมลงชีวภาพ ยากาจัดวัชพืชจากน้าหมักชีวภาพ การผลิตแก๊สชีวภาพ เตาเผาถ่าน เครอ่ื งอัดถ่านเปน็ แท่ง น้าสม้ ควันไม้ เปน็ ตน้ การประดษิ ฐ์ ดดั แปลง อุปกรณ์ต่างๆ ฐานความคิด ได้มาจากการเป็นช่าง ทาให้มองได้เร็ว อุดมเล่าว่า สง่ิ ทเ่ี ขาคดิ ทาแตล่ ะอยา่ งต่างจากคนอน่ื ไมไ่ ด้ลอกเลยี นใครมาโดยตรง แต่มักจะเป็นการค้นคว้า ทดลอง พิสูจน์ ทาโดยตวั เอง “ผมมีพ้ืนฐานที่ได้เห็นคนรุ่นก่อนทา อย่างแก๊สชีวภาพใครว่าเป็นของใหม่ ตอนผมเรียนอยู่ประถมลุง ของผมทาแล้วตามประสาชาวบ้านแกใช้ถังซีเมนต์หมักข้ีวัว แล้วใช้ฝาชีสังกะสีครอบ ต่อ ท่อนาแก๊ส หัวเตาไมม่ ีใช้กใ็ ช้หัวบัวเครอื่ งสบู น้ามาแทน” เขาพบว่าการเผาถ่านนอกจากได้ถ่านก้อน ยังได้น้าส้มควันไม้และยังมีถ่านผงที่คนทั่วไปมักไม่ได้ใช้ ประโยชนเ์ ขาคิดอัดถา่ นผงเปน็ แท่ง “ดูจากเว็บไซต์เขาแนะนาเคร่ืองอัดราคาเป็น 2-3หม่ืน อย่างน้ันชาวบ้านจะทาอย่างไร ก็คิดเคร่ืองอัด ถ่านผงข้นึ มาเอง ต้นทุน 1,000 กวา่ บาท แต่ได้เคร่ืองอัดแล้วไม่รู้จะอัดอย่างไรให้ถ่านติดเป็นก้อน จนพบว่าเอา แปงู เปียกมาผสมพอได้ผลก็ไปบอกชาวบา้ นคนอน่ื ” การเผาถ่าน เขาเน้นการอนุรักษ์ธรรมชาติ วัสดุท่ีนามาเผาจึงเน้นเปลือกสะตอ ท่ีแคะเมล็ดออกแล้ว เปลือกเงาะ ทุเรียน มังคุด สับปะรด และผลไม้ทุกชนิด ถ่านที่ได้ออกมาบางอย่างยังคงสภาพผลไม้แบบเดิม มี แนวความคิดเอาไปใชใ้ นการดูดกลนิ่ ตู้เย็น ถา้ แตกหกั เอาไปอัดแทง่ น้าส้มควันไม้ใช้ไล่แมลงได้แต่อุดมยังคิดต่อเรื่องสารไล่แมลงแบบธรรมชาติ ใช้สมุนไพร เครื่องแกง พวก ขา่ ตะไคร้ เอามาป่ัน หรือตา เอาผ้าขาวกรองค้ันน้าไปผสมเหล้าขาว ส่วนยาปราบวัชพืชใช้ เกลือ นาตาล ทราย ผงชูรส ผสมนา้ ยาอเนกประสงค์ชวี ภาพ “ทุกวันนี้ ผมไม่มีรายได้จากงานอื่นนอกจากเงินบานาญ แต่อยากตอบแทนสังคม แทนที่จะกิน เงินเดือนเปล่าๆ เพื่อนว่าบ้าท่ีเห็นว่าเราเอาเงินไปช่วยคนอ่ืน แต่ผมบอกว่าสิ่งที่ได้รับ ถ้ากระจายออกสู่สังคม ต้องทา แทนที่จะนัง่ กินเงินเดือนเปล่าๆ ก็ภาษขี องประชาชน” นอกจากเป็นนักเคลื่อนไหวในบทบาทกลุ่มอนุรักษ์คลองแห ท่ีเขาเป็นประธาน ทุกวันนี้อุดมมีภาระ การเป็นวทิ ยากรสอนความรู้ตา่ งๆ ทเ่ี ขาประดิษฐค์ ิดค้น พัฒนาตอ่ เกือบทุกวัน ทั้งท่ีบ้าน และนอกสถานที่ และ เขาม่งุ ม่ันจะทาหนา้ ท่ที างสงั คมนตี้ อ่ ไป ท่มี า : http://www.songkhlahealth.org/paper/1591 สืบคน้ เมื่อวนั ท่ี 25 มกราคม พ.ศ. 2553 130

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช แบบประเมนิ รายงานการดาเนนิ กจิ กรรมการปฏบิ ัติตนเปน็ พลเมืองดี กล่มุ ท.่ี ................................................. .............................................................................. 2. .............................................................................. สมาชิกของกลุ่ม 1. .............................................................................. 4. .............................................................................. .............................................................................. 6. .............................................................................. 3. 5. คณุ ภาพผลงาน 432 ลาดั รายการประเมนิ 1 บท่ี 1 การปฏิบตั ิตนเปน็ พลเมืองดี 2 การรายงานผลการปฏิบตั ติ นเปน็ พลเมอื งดี 3 การสนับสนุนให้ผู้อื่นปฏิบตั ิตนเป็นพลเมืองดี รวม ลงชอ่ื ..............................................................................ผู้ประเมิน / /....................... ........................... ........................ เกณฑ์การให้คะแนน ดีมาก = 4 3 ดี = 2 1 พอใช้ = ปรับปรุง = เกณฑ์การตดั สินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดบั คณุ ภาพ 10-12 ดีมาก 7-9 ดี 4-6 พอใช้ 1-3 ปรับปรุง 131

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช ใบงานท่ี 2.1 เรอื่ ง แนวทางการปฏิบัติตนเปน็ พลเมอื งดี คาชีแ้ จง ใหน้ กั เรียนอธิบายแนวทางการปฏิบัติตนเปน็ พลเมืองดตี ามหวั ขอ้ ท่ีกาหนดให้ พร้อมเขียนส่ิงท่ี นักเรียนสามารถปฏิบตั ิไดจ้ ริง หวั ข้อ แนวทางการปฏิบตั ิตน สง่ิ ทีน่ กั เรยี นปฏบิ ัตไิ ดจ้ ริง 1. แนวทางการปฏบิ ตั ิตน เปน็ สมาชกิ ทด่ี ขี อง ครอบครวั 2. แนวทางการปฏบิ ัตติ น เปน็ สมาชิกที่ดีของ โรงเรียน 3. แนวทางการปฏิบัติตน เป็นสมาชกิ ท่ีดขี อง ชมุ ชน 132

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช หวั ข้อ แนวทางการปฏิบตั ติ น ส่งิ ทน่ี ักเรียนปฏบิ ตั ิได้จรงิ 4. แนวทางการปฏบิ ตั ิตน เป็นสมาชกิ ท่ีดีของ ประเทศชาติและสังคม โลก 133

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช ใบงานท่ี 2.1 เรอื่ ง แนวทางการปฏิบัติตนเปน็ พลเมอื งดี คาชแี้ จง ใหน้ กั เรยี นอธิบายแนวทางการปฏบิ ตั ติ นเปน็ พลเมอื งดตี ามหวั ข้อทีก่ าหนดให้ พรอ้ มเขียนสิง่ ท่ี นกั เรยี นสามารถปฏบิ ตั ิไดจ้ รงิ หัวข้อ แนวทางการปฏิบตั ติ น สิ่งท่ีนักเรียนปฏบิ ตั ิไดจ้ รงิ 1. แนวทางการปฏิบัติตน พิจารณาตามคาตอบของนักเรยี น 1. ช่วยบดิ า มารดา ทางานบา้ น ใหอ้ ย่ใู นดลุ ยพินิจของครผู ูส้ อน เปน็ สมาชิกที่ดีของ 2. ประหยัดคา่ ใช้จ่าย ครอบครวั 3. ตัง้ ใจศกึ ษาเลา่ เรยี น พจิ ารณาตามคาตอบของนักเรยี น 4. เช่อื ฟังและปฏบิ ตั ติ ามคาสัง่ สอน ใหอ้ ยใู่ นดลุ ยพินิจของครูผสู้ อน 2. แนวทางการปฏิบัตติ น เปน็ สมาชกิ ทด่ี ีของ ของบดิ า มารดา พจิ ารณาตามคาตอบของนักเรยี น โรงเรียน ให้อย่ใู นดลุ ยพินจิ ของครูผสู้ อน 1. ตง้ั ใจศึกษาเลา่ เรียน 3. แนวทางการปฏบิ ตั ติ น 2. รบั ผิดชอบในงานทไ่ี ด้รับมอบหมาย3. เป็นสมาชิกท่ีดีของ รว่ มกิจกรรมที่เป็นประโยชน์ต่อ ชุมชน โรงเรียน 4. ปฏิบัตติ ามกฎระเบียบของโรงเรยี น 5. เคารพเชื่อฟังคาสั่งสอนของครู อาจารย์ 1. รว่ มกนั รักษาสงิ่ แวดล้อมของชุมชน 2. รักษาความสงบเรียบร้อย 3. ร่วมทากจิ กรรมท่ีเปน็ ประโยชนต์ ่อ ชุมชน 4. รว่ มมอื กันพฒั นาชมุ ชน 5. ร่วมมือกนั สอดสอ่ งดูแล ปอ้ งกนั เรอ่ื งยาเสพตดิ 6. ปฏิบัตติ ามกฎระเบียบของชุมชน 7. ร่วมกจิ กรรมกบั องค์กรการปกครอง สว่ นท้องถิ่น 8. มีสว่ นร่วมในการรณรงคใ์ ห้บคุ คล ในทอ้ งถน่ิ ไปใช้สทิ ธ์ิเลือกต้ัง 134

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช หัวข้อ แนวทางการปฏบิ ตั ิตน ส่งิ ทนี่ ักเรยี นปฏบิ ตั ไิ ด้จริง 4. แนวทางการปฏบิ ัติตน 1. ปฏบิ ตั ิตนตามบทบาทหน้าท่ขี อง พิจารณาตามคาตอบของนักเรยี น เปน็ สมาชิกท่ดี ขี อง สมาชิกทีด่ ีของครอบครัว โรงเรียน ใหอ้ ยใู่ นดุลยพินิจของครผู ู้สอน ประเทศชาติและสังคม และชมุ ชน โลก 2. มกี ารพัฒนาตนเองอยา่ งต่อเนือ่ ง 3. แสวงหาขอ้ มลู ตา่ งๆ ให้ทันต่อ เหตุการณข์ องโลก 4. ใหค้ วามร่วมมือกบั ประเทศตา่ งๆ ในการป้องกนั แก้ปัญหาภัยพิบัติ ต่างๆ 5. ร่วมมือกันอนรุ ักษ์สิ่งแวดล้อม 6. ให้ความชว่ ยเหลอื ผู้ทด่ี ้อยโอกาส เมื่อมโี อกาส ใบงานที่ 2.2 เรอ่ื ง วิเคราะห์พลเมอื งดี คาช้แี จง ให้นักเรยี นนาขา่ ว/ประวตั บิ คุ คลทีม่ ีการกระทาที่แสดงถงึ การเป็นพลเมืองดี มาวิเคราะห์ แล้วตอบคาถามตามท่ีกาหนด อย่างน้อย 3 บุคคล ช่ือเร่ือง สรุปประเด็นสาคญั 135

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช 1. บุคคลทีเ่ ป็นพลเมืองดี คือ 2. บคุ คลดังกลา่ วมีการกระทาท่ีแสดงวา่ เปน็ พลเมืองดี อย่างไร 3. การกระทาจากข้อ 2. สอดคล้องกับลักษณะของพลเมืองดี อยา่ งไร จงอธบิ าย 4. นกั เรียนสามารถนาแบบอย่างการกระทาของบุคคลนี้ไปประยุกตป์ ฏบิ ตั ิได้อย่างไร ใบงานท่ี 2.2 เรอ่ื ง วเิ คราะห์พลเมอื งดี คาช้ีแจง ให้นกั เรียนนาขา่ ว/ประวัตบิ ุคคลท่ีมีการกระทาทีแ่ สดงถึงการเป็นพลเมืองดี มาวเิ คราะห์ แล้วตอบคาถามตามท่ีกาหนด อยา่ งนอ้ ย 3 บุคคล ชื่อเร่ือง สรุปประเด็นสาคญั 136

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช 1. บคุ คลทเี่ ปน็ พลเมืองดี คือ 2. บคุ คลดังกลา่ วมีการกระทาท่ีแสดงว่าเปน็ พลเมืองดี อยา่ งไร 3. การกระทาจากข้อ 2. สอดคล้องกับลักษณะของพลเมืองดี อย่างไร จงอธิบาย 4. นกั เรียนสามารถนาแบบอย่างการกระทาของบุคคลน้ีไปประยกุ ตป์ ฏิบัติไดอ้ ย่างไร (หมายเหตุ พจิ ารณาตามคาตอบของนกั เรียน ให้อย่ใู นดลุ ยพนิ จิ ของครผู ้สู อน) แบบสังเกตพฤติกรรมการทางานกลุม่ ลาดบั ชือ่ – สกุล ความรว่ มมอื การแสดง การรบั ฟงั การตัง้ ใจ การร่วม รวม ที่ ของผรู้ บั การ 4321 ความคดิ เห็น ความคิดเหน็ ทางาน ปรับปรุง 20 ผลงานกลมุ่ คะแนน ประเมิน 4321 4321 4321 4321 137

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช เกณฑ์การให้คะแนน ลงชอ่ื ...................................................ผู้ประเมิน ............../.................../................ ดีมาก = 4 3 หมายเหตุ ครูอาจใชว้ ธิ ีการมอบหมายใหห้ วั หนา้ กลุม่ ดี = 2 เป็ นผปู้ ระเมิน หรือใหต้ วั แทนกลุ่มผลดั กนั ประเมิน 1 หรือใหม้ ีการประเมนิ โดยเพอื่ น โดยตวั นกั เรียนเอง พอใช้ = ตามความเหมาะสมกไ็ ด้ ปรับปรุง = เกณฑ์การตดั สินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดบั คณุ ภาพ 17 – 20 ดีมาก 13 – 16 ดี 9 – 12 พอใช้ 5 – 8 ปรับปรุง 138

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช 4 หน้าท่ีพลเมือง วัฒนธรรม และการดาเนินชีวติ ในสังคม กลุ่มสาระการเรยี นร้สู งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 4-6 เวลาเรยี น 5 ช่ัวโมง ผู้สอน นางภาณี แสนเดช  มาตรฐานการเรียนรู้/ตวั ช้วี ัด ส 2.1 ม.4-6/4 ประเมนิ สถานการณส์ ิทธมิ นุษยชนในประเทศไทย และเสนอแนวทางพัฒนา  สาระสาคัญ/ความคดิ รวบยอด ปัจจุบันน้ีองค์กรต่างๆ ทั้งในประเทศและองค์กรระหว่างประเทศต่างๆ ให้ความสาคัญกับสิทธิมนุษยชน ในประเทศไทย และร่วมมือกนั แก้ไขปญั หาสทิ ธมิ นุษยชนใหเ้ ป็นไปตามปฏญิ ญาสากลวา่ ดว้ ยสิทธมิ นุษยชน  สาระการเรียนรู้ 3.1 สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง 1. ความหมาย ความสาคญั แนวคิด และหลกั การของสิทธิมนุษยชน 2. บทบาทขององค์กรระหว่างประเทศในเวทโี ลกที่มผี ลต่อประเทศไทย 3. สาระสาคัญของปฏญิ ญาสากลว่าดว้ ยสทิ ธิมนษุ ยชน 4. บทบัญญัตขิ องรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยฉบับปจั จุบนั เกี่ยวกับสทิ ธิมนษุ ยชน 5. ปัญหาสิทธมิ นษุ ยชนในประเทศ และแนวทางแก้ปัญหาและพฒั นา 3.2 สาระการเรียนรทู้ ้องถ่นิ  สมรรถนะสาคัญของผู้เรยี น 4.1 ความสามารถในการสื่อสาร 4.2 ความสามารถในการคดิ - ทกั ษะการคิดวิเคราะห์ 4.3 ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวิต - กระบวนการเผชญิ สถานการณ์ - กระบวนการทางานกลุ่ม - กระบวนการปฏิบัติ 139

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช  คุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ 1. มวี ินยั 2. ใฝเ่ รยี นรู้ 3. มงุ่ ม่นั ในการทางาน  ชนิ้ งาน / ภาระงาน (รวบยอด) ปา้ ยนเิ ทศ เรอื่ ง สถานการณ์สิทธมิ นุษยชนในประเทศไทย  การวัดและการประเมนิ ผล 7.1 การประเมนิ ก่อนเรยี น - แบบทดสอบก่อนเรยี น หน่วยการเรยี นรู้ที่ 4 เร่อื งสทิ ธิมนษุ ยชน 7.2 การประเมนิ ระหว่างการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ 1. ใบงานท่ี 1.1 เรือ่ ง แนวคดิ และหลกั การสิทธิมนษุ ยชน 2. ใบงานท่ี 1.2 เรื่อง ปฏญิ ญาสากลวา่ ดว้ ยสิทธิมนุษยชน 3. ใบงานท่ี 2.1 เรื่อง บทบัญญัตขิ องรฐั ธรรมนูญ 2550 ที่เกย่ี วกับสทิ ธมิ นุษยชน 4. ใบงานท่ี 2.2 เรือ่ ง เปลอื ยชีวิตชาวโรฮิงญากับชีวติ ท่ีมากกว่าคาวา่ โหดรา้ ย 5. ใบงานที่ 3.1 เร่อื ง ปญั หาการถูกละเมดิ สิทธมิ นุษยชน 6. ใบงานท่ี 3.2 เร่ือง แนวทางการชว่ ยเหลอื ผถู้ ูกละเมิดสทิ ธมิ นษุ ยชน 7. ใบงานที่ 3.3 เรือ่ ง แนวทางในการพฒั นาสทิ ธิมนุษยชน 8. ประเมนิ การนาเสนอผลงานกล่มุ 9. สงั เกตพฤติกรรมการทางานกล่มุ 7.3 การประเมินหลังเรียน - แบบทดสอบหลังเรียน หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 4 เรอ่ื ง สทิ ธิมนษุ ยชน 7.4 การประเมินช้ินงาน/ภาระงาน (รวบยอด) - ประเมินปา้ ยนเิ ทศ เรื่อง สถานการณ์สิทธิมนุษยชนในประเทศไทย 140

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช การประเมนิ ชิ้นงาน/ภาระงาน แบบประเมินปา้ ยนเิ ทศ เรื่อง สถานการณ์สิทธมิ นุษยชนในประเทศไทย รายการประเมิน คาอธบิ ายระดับคณุ ภาพ/ระดับคะแนน 1. การประเมิน ดมี าก (4) ดี (3) พอใช้ (2) ปรบั ปรงุ (1) สถานการณ์ สทิ ธิมนุษยชน เสนอสถานการณ์ เสนอสถานการณส์ ิทธิ เสนอสถานการณส์ ทิ ธิ เสนอสถานการณส์ ิทธิ ในประเทศไทย สทิ ธมิ นุษยชนใน มนษุ ยชนในประเทศ มนุษยชนในประเทศ มนุษยชนในประเทศ 2. การเสนอแนว ทางการพัฒนา ประเทศไทยอยา่ งนอ้ ย ไทย 3 สถานการณ์ ไทย 1-2 สถานการณ์ ไทย 1-2 สถานการณ์ สิทธมิ นษุ ยชน 4 สถานการณ์ และ และวเิ คราะหผ์ ลที่ และวิเคราะหผ์ ลท่ี แตก่ ารวเิ คราะหผ์ ลที่ 3. การมีส่วนรว่ ม ในการค้มุ ครอง วเิ คราะหผ์ ลทไี่ ดร้ บั ไดร้ บั อย่างมเี หตผุ ล ไดร้ ับอยา่ งมเี หตุผล ได้รับไมม่ ีเหตผุ ล ปกปอ้ ง สทิ ธมิ นุษยชน อยา่ งมแี หตุผล เสนอแนวทางการ เสนอแนวทางการ เสนอแนวทางการ เสนอแนวทางการ พัฒนาสิทธิมนุษยชนใน พัฒนาสทิ ธิมนษุ ยชนใน พัฒนาสิทธิมนษุ ยชนใน พฒั นาสทิ ธิมนุษยชนใน ประเทศไทยอยา่ งมี ประเทศไทยอยา่ งมี ประเทศไทยอยา่ งมี ประเทศไทยอยา่ งมี เหตุผล 4 แนวทาง เหตุผล 3 แนวทาง เหตุผล 2 แนวทาง เหตุผล 1 แนวทาง รายงานการปฏิบตั ติ นท่ี รายงานการปฏบิ ัติตนที่ รายงานการปฏบิ ัติตนที่ รายงานการปฏบิ ัตติ นที่ แสดงวา่ มสี ่วนร่วมใน แสดงวา่ มสี ว่ นรว่ มใน แสดงว่ามสี ว่ นร่วมใน แสดงว่ามสี ว่ นรว่ มใน การคุ้มครองสิทธิ การคุ้มครองสทิ ธิ การค้มุ ครองสทิ ธิ การค้มุ ครองสทิ ธิ มนษุ ยชนไดอ้ ยา่ งน้อย มนษุ ยชนได้อยา่ งน้อย มนุษยชนได้อยา่ งนอ้ ย มนษุ ยชนไดอ้ ย่างน้อย 4 พฤตกิ รรม 3 พฤติกรรม 2 พฤติกรรม 1 พฤตกิ รรม เกณฑ์การตดั สินคุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ 10-12 ดีมาก 7-9 ปรบั ปรุง 4-6 พอใช้ 1-3 ปรับปรุง \\ 141

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช  กิจกรรมการเรียนรู้  นักเรยี นทาแบบทดสอบก่อนเรยี น หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 4 เรื่อง สิทธิมนุษยชน กจิ กรรมที่ 1 ความสาคัญของสทิ ธิมนษุ ยชน วิธสี อนโดยการจดั การเรยี นรู้แบบรว่ มมือ: เทคนคิ คคู่ ิดสสี่ หาย, เวลา 2 ชว่ั โมง เทคนคิ ร่วมกันคิด 1. ครใู ห้นักเรยี นอ่านขา่ วต่อไปน้ี - ข่าวเก่ียวกับสานักงานแหง่ หน่ึงไม่รับคนท่ีเป็นโปลิโอเขา้ ทางานอ้างว่า เปน็ คนพกิ าร คงทางานได้ไมด่ ีเท่าคนปกติ ใหน้ ักเรยี นรว่ มกันวิเคราะห์ในประเดน็ วา่ ขอ้ อา้ งจากนายจ้าง ขัดตอ่ หลกั สิทธมิ นุษยชนหรอื ไม่ พร้อมอธิบายเหตผุ ลประกอบ - ขา่ วเกีย่ วกับเด็กถกู ล่ามโซ่ใหอ้ ยู่กับบ้านเพราะต้องการดัดนิสยั เพราะเป็นเด็กท่ซี ุกซนมาก ถึงเวลาอาหารก็นาใสจ่ านมาวางไว้ให้ และเด็กมักถูกทุบตีถ้าสง่ เสียงรอ้ งโวยวาย ให้นกั เรยี น รว่ มกนั วเิ คราะห์วา่ ขา่ วดังกล่าวขดั ตอ่ หลักสิทธิมนุษยชนด้านใด และการท่ีเด็กถกู ทารุณกรรม ดังกลา่ ว มีผลเสียอยา่ งไร จากนนั้ ครูถามนักเรียนวา่ จากขา่ วท่ยี กตวั อย่างมานั้นนักเรียนคิดวา่ มนุษยท์ ุกคนควรปฏบิ ัตติ อ่ กนั อยา่ งไร จึงจะสอดคล้องกบั หลกั สทิ ธิมนษุ ยชน 2. ครูและนกั เรยี นร่วมกนั อภิปรายเร่อื ง ความหมายและความสาคัญของสทิ ธมิ นุษยชน แล้วครูอธิบาย เพ่มิ เติมใหเ้ หน็ ถึงความจาเป็นทีท่ ุกคนจะต้องให้ความสาคัญของสทิ ธมิ นุษยชนและใหน้ ักเรียนศึกษา ความรู้เพิม่ เติมเร่ือง สิทธิมนษุ ยชน จากหนงั สอื เรยี น 3. ครแู บ่งนักเรยี นเปน็ กลุม่ กลุ่มละ 4 คน โดยใหจ้ ับคู่กนั เป็น 2 คู่ และใหแ้ ตล่ ะคชู่ ว่ ยกันทาใบงานที่ 1.1 เร่อื ง แนวคิดและหลกั การของสิทธมิ นุษยชน ดังนี้ - คู่ที่ 1 วเิ คราะห์กรณีตัวอย่างที่ 1 เร่ือง น้องบอล...เด็กเร่ร่อน - คู่ท่ี 2 วิเคราะห์กรณตี ัวอย่างท่ี 2 เรอื่ ง กรกบั แก้ว...ลกู ชาวนา 4. ให้นกั เรยี นแตล่ ะคนทาใบงานและวเิ คราะห์หาคาตอบด้วยตนเองก่อน แลว้ ผลัดกนั อภปิ รายผล การวเิ คราะห์ให้กบั คู่ของตนฟังจนครบท้งั 2 คู่ แลว้ ครูสุ่มเรียกนกั เรียนออกมานาเสนอผลงานทห่ี นา้ ชน้ั เรยี น 2-3 กลุ่ม และให้กลมุ่ อื่นๆ เสนอแนะเพิ่มเติมในประเดน็ ท่แี ตกต่างกัน จากนั้นนกั เรียนและครู รว่ มกนั สรุปความสาคญั แนวคิด และหลักการของสทิ ธมิ นุษยชน 5. ครูนาภาพขา้ หลวงใหญ่สิทธมิ นุษยชนแหง่ สหประชาชาติ มาให้นักเรยี นดู และสนทนาซกั ถามเกย่ี วกบั หน้าที่ ของบุคคลดงั กลา่ ว และเช่ือมโยงสูป่ ฏิญญาสากลว่าดว้ ยสทิ ธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ แลว้ ให้นักเรียนศกึ ษาใบความรู้เรื่อง ปฏญิ ญาสากลว่าด้วยสิทธมิ นุษยชนแห่งสหประชาชาติ 142

แผนการจดั การเรียนรู้ วชิ า ส31101 สงั คมศึกษา1 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ครูผสู้ อน นางภาณี แสนเดช 6. ครแู บง่ นักเรียนเปน็ กลุ่ม กลุ่มละ 4 คน ( หรืออาจใชก้ ลมุ่ เดิมก็ได้ ) และใหส้ มาชิกในกลมุ่ มหี มายเลข ประจาตัว ตง้ั แต่หมายเลข 1 , 2, 3 ,4 แล้วใหท้ าใบงานที่ 1.2 เรอ่ื ง ปฏญิ ญาสากลวา่ ด้วยสิทธิ มนุษยชน 7. ครสู ่มุ เรยี กหมายเลขใดหมายเลขหน่ึงของกลมุ่ เพ่ือตอบคาถามและอธบิ ายให้เพ่ือนฟงั หน้าชน้ั เรยี น โดยหมนุ เวยี นกนั ตอบให้ครบตามประเด็นคาถามในใบงาน 8. นักเรยี นและครชู ่วยกันสรุปสาระสาคญั ของปฏิญญาสากลว่าดว้ ยสทิ ธิมนุษยชน บทบัญญตั ขิ องรัฐธรรมนูญและบทบาทขององค์กรระหว่างประเทศท่เี กี่ยวกบั กจิ กรรมที่ 2 สทิ ธมิ นุษยชน วธิ สี อนตามแนววัฏจกั รการเรยี นรู้ ( 4 MAT ) วิธีสอนแบบกรณศี ึกษา เวลา 2 ชั่วโมง 1. ให้นกั เรียนช่วยกนั คดิ เก่ยี วกับสิทธิ เสรภี าพที่มนุษยค์ วรไดร้ ับตัง้ แตเ่ กดิ จนตาย พร้อมอธบิ ายเหตผุ ล ประกอบประเภทของสิทธิ เสรีภาพ แลว้ เขียนลงบนกระดาษ จากน้นั ครูและนกั เรียนอภิปรายรว่ มกัน และช่วยกนั แยกแยะการกระทาใหถ้ ูกต้องตามประเภทของสิทธิ 2. ครใู หน้ กั เรียนดูภาพขา่ วต่างๆ จากหนังสอื พิมพ์ แหลง่ ข้อมูลสารสนเทศ ท่แี สดงถงึ การมีสทิ ธิ เสรีภาพ ตามบทบญั ญตั ริ ัฐธรรมนูญทีก่ าหนดไว้ และให้นักเรยี นประดิษฐก์ าร์ดรปู แบบต่างๆ ให้สวยงาม โดยเขยี นขอ้ ความเกี่ยวกบั สทิ ธิ และผลประโยชน์ท่ีได้รับจากการไดร้ บั สทิ ธนิ ั้น เสรจ็ แลว้ นามาติดป้ายนเิ ทศใหเ้ พื่อนไดแ้ ลกเปลีย่ นเรยี นรู้ 3. ครแู บง่ นักเรยี นเปน็ กลุ่ม กลุ่มละ 5-7 คน ค้นคว้าความรู้ เร่ือง สิทธมิ นษุ ยชนชาวไทย จากบทบัญญัติ รัฐธรรมนูญ ฉบบั ปัจจบุ ัน และช่วยกันทาใบงานที่ 2.1 เร่ือง บทบัญญตั ิของรฐั ธรรมนญู 2550 ท่เี กี่ยวกบั สทิ ธมิ นุษยชน แลว้ ครูส่มุ เรียกตัวแทนนกั เรียน 2-3 กลมุ่ ออกมานาเสนอผลงานที่หนา้ ช้นั เรยี น 4. นักเรียนแต่ละกลมุ่ ช่วยกันสรา้ งสรรค์ผลงานที่แสดงถึงสิทธิของปวงชนชาวไทยตามรฐั ธรรมนูญ และปฏญิ ญาสากลว่าด้วยสทิ ธมิ นษุ ยชน โดยจดั ทาเปน็ แผน่ พับ / บทเพลง / บทความ / คาขวัญ หรอื คากลอนตามความถนัดหรือความสนใจ แล้วให้นกั เรียนชว่ ยกันปรับปรงุ ผลงานให้มีความสมบูรณ์ 5. นกั เรียนแตล่ ะกลุ่มออกมานาเสนอผลงานทห่ี น้าชนั้ เรยี น และให้นักเรียนกลุม่ อ่นื ชว่ ยกันแสดง ความคิดเห็นเพม่ิ เติม จากนนั้ ครแู ละนกั เรยี นร่วมกันสรุปเกี่ยวกบั ประโยชนข์ องการไดร้ ับสิทธิ ในทุกๆด้าน และใหน้ ักเรียนร่วมกันพิจารณาแนวทางในการรณรงคใ์ ห้ความรู้เกยี่ วกับสิทธิมนุษยชน 143