หลักสูตรการฝึกอบรมผู้กำกับลูกเสือสำรอง_ขั้นความรู้ชั้นสูง

194 ขบวนการลูกเสือโลกอยา่ งดีถึงขนาดพิเศษ เหรียญแรกไดม้ อบใหแ้ ก่ Baden – Powell เอง โดยมติเอก ฉนั ทข์ องคณะกรรมการลูกเสือโลก (สมยั น้นั เรียกวา่ คณะกรรมการนานาชาติ) ในวนั แรกท่ีไดม้ ีการ กาหนดใหม้ ี Bronze Wolf ข้ึน ณ กรุงสต๊อกโฮม ในปี ค.ศ. 1935 จนกระทงั่ บดั น้ีมีผูไ้ ดร้ ับเหรียญสดุดี น้ีไปแลว้ 170 คน Court of Honour ท่ีประชุมนายหมูล่ ูกเสือ ลูกเสือมีเกียรติเชื่อถือได้ นี่คือถอ้ ยคาเดิมท่ีใชใ้ น การบญั ญตั ิกฎลูกเสือคร้ังแรก เป็นพ้ืนฐานของการศึกษาแบบลูกเสือ (ดูหนงั สือของ บี-พี ชื่อ Aids to Scoutmastership) ผกู้ ากบั ลูกเสือและนายหมู่ประชุมกนั ใน Court of Honour ท่ีประชุมนายหมู่ เพื่อประเมินผล การปฏิบตั ิงานของกองลูกเสือตามมาตรฐานของกฎของลูกเสือ น่ีคือบทบาทหลกั ของที่ประชุมนายหมู่ ในโอกาสพเิ ศษเป็ นคร้ังคราว ท่ีประชุมนายหมูอ่ าจตอ้ งพิจารณาถึงเรื่องความประพฤติของสมาชิกลูกเสือ บางคนที่ฝ่ าฝืนกฏของลูกเสือ แต่อยา่ งไรก็ตามบทบาทดงั กล่าวน้ีไดเ้ ปล่ียนแปลงไป บางคร้ังได้ กลายเป็นศาลพิเศษ การที่ใชท้ ่ีประชุมนายหมู่ไปในทานองน้ี แสดงวา่ ผใู้ ชน้ ้นั ไมม่ ีความเขา้ ใจถึง วญิ ญาณ (Spirit) ของวธิ ีการของลูกเสือเลย Extension Scouting ลูกเสือพิการเป็ นลูกเสือจานวนหน่ึง สาหรับเยาวชนพิการ กิจกรรม ลูกเสือจานวนน้ีสนองอุดมการณ์ของขบวนการลูกเสือที่กล่าววา่ “เปิ ดรับสมาชิกทุกคน” (Open to all) อยา่ งแทจ้ ริง บางคร้ังเด็กพิการเหล่าน้ีไดม้ ีการจดั รวมเป็นหน่วยลูกเสือข้ึนหน่วยหน่ึง ภายใตก้ าร สนบั สนุนของสถาบนั ชานาญพิเศษ ลูกเสือพิการอาจเขา้ ร่วมในหน่วยลูกเสือธรรมดากไ็ ด้ Gilwell Park กิลเวลลป์ าร์ค ต้งั อยทู่ ่ีชานกรุงลอนดอน ท่ีดินแปลงน้ีไดเ้ ป็นของสมาคมลูกเสือ แห่งสหราชอาณาจกั ร เมื่อปี ค.ศ. 1919 เพ่ือใชเ้ ป็ นที่อยคู่ ่ายพกั แรมของลูกเสือ และเป็ นศูนยฝ์ ึกอบรม ของผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือเมื่อเวลาไดผ้ า่ นไป และขบวนการลูกเสือไดพ้ ฒั นาข้ึน กิลเวลลป์ าร์คไดม้ ี บทบาทสาคญั ในการฝึกอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือจากทุกส่วนของโลกและนบั เป็นเวลาหลายปี ท่ียอมรับกนั วา่ กิลเวลลป์ าร์คเป็น “ศูนยฝ์ ึกอบรมนานาชาติ” ในปัจจุบนั น้ีกิลเวลลป์ าร์คไดก้ ลบั ทาหนา้ ท่ีตามจุดมุง่ ประสงคเ์ ดิม กล่าวคือ เป็ นศูนยก์ ิจกรรมสาหรับลูกเสือ และเป็นศูนยฝ์ ึกอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือของสหราช อาณาจกั ร อยา่ งไรกด็ ี เนื่องจากประวตั ิและความเจริญงอกงามของขบวนการลูกเสือไดม้ ีสมั พนั ธ์ เกี่ยวขอ้ งกบั สถานที่น้ีมาก ความประทบั ใจของกิลเวลลป์ าร์คต่อกิจการลูกเสือโลกจึงมีลึกซ้ึงกบั ท้งั ความ ผกู พนั ในความรู้สึกทางจิตใจของผกู้ ากบั ลูกเสือจานวนมากตอ่ สถานท่ีน้ีก็มีอยอู่ ยา่ งประจกั ษแ์ จง้ มาก Good Turn กดู เทิน การบาเพญ็ ประโยชน์เป็ นลกั ษณะอยา่ งหน่ึงของกิจการลูกเสือ เป็นเร่ืองท่ี คุน้ เคยกนั อยใู่ นจิตใจของปวงชน เป็นวธิ ีการที่ง่าย ๆ ที่จะปฏิบตั ิตามอุดมการณ์ใหบ้ ริการหรือการบาเพญ็ ประโยชนต์ ่อบุคคลอ่ืนซ่ึงขบวนการลูกเสือพยายามส่งเสริมใหก้ ารช่วยเหลือแก่คนอื่นทุกวนั วเิ คราะห์ดู แลว้ ดูเหมือนวา่ เป็นเรื่องเดก็ ๆ และง่ายมาก โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ สาหรับบุคคลที่ไม่เคยไดพ้ ยายามทาเร่ืองน้ี มาก่อนและจะไมท่ าตอ่ ไป

195 Jamborre แจมโบรี การชุมนุมลูกเสือโลก กาหนดของคาน้ียงั เป็นท่ีสงสยั กนั อยู่ ส่วนคานิยาม ที่ปทานุกรมไดใ้ หว้ า่ “การชุมนุมลูกเสือนานาชาติ” น้นั ก็มิไดช้ ่วยใหเ้ ขา้ ใจอะไรมากนกั จากแหล่งที่มา ตา่ ง ๆ ที่พดู กนั วา่ อาจจะเป็นคาสแลงคาตลาดของชาวอเมริกนั หรืออาจจะเป็นคาของชาวฮินดู ยมื มาจาก Kipling หรือของชาวอินเดียแดงเป็นคาท่ีแสดงวา่ “การมารวมกนั ของเผา่ ต่าง ๆ” การท่ีจะใหเ้ ยาวชนจากทุกประเทศมารวมกนั เป็ นแนวคิดความคิดใหม่ ซ่ึงจาเป็นตอ้ งสรรหาคา ใหมม่ าใชใ้ หเ้ หมาะสมจะใชค้ าวา่ การชุมนุม (rally) คาวา่ การประชุม (Meeting) หรือ การจบั กลุ่มกนั (Gathering) ก็ไมเ่ หมาะสม บี – พี จึงไดต้ ้งั ช่ือใหม่ท่ีเหมาะสมข้ึน ปวงชนไดใ้ หค้ วามหมายของคาน้ี แตกต่างกนั แตจ่ ากปี 1920 เป็นตน้ ไป คาวา่ แจมโบรี จะมีความหมายท่ีแน่ชดั ข้ึน เพราะจะเกี่ยวพนั ธ์ กบั การท่ีเยาวชนจานวนมากมาร่วมชุมนุมกนั เม่ือมีแจมโบรี Leader ผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือ คือ ผใู้ หญซ่ ่ึงทาหนา้ ที่ควบคุมดูแลกองลูกเสือ บทบาทของผู้ กากบั ลูกเสือคือ “การนา” ไม่ใช่บงั คบั บญั ชา บี – พี เคยกล่าววา่ คนโง่เกือบทุกคนอาจบงั คบั บญั ชาได้ อาจทาใหค้ นเชื่อฟังคาส่ังได้ ถา้ หากวา่ เขามีอานาจเพียงพอท่ีจะลงโทษเฆี่ยนหลงั ผทู้ ่ีจะสนบั สนุน แตเ่ ขา กลบั ปฏิเสธ แต่ “การนา” น้นั เป็นอีกเร่ืองหน่ึงการท่ีจะนากลุ่มคนน้นั เป็ นเร่ืองใหญ่ Patrol หมู่ลูกเสือ มีลูกเสือ 6 – 8 คน มีคนหน่ึงเป็นนายหมู่หรือผนู้ า นี่คือหน่วยข้นั พ้นื ฐาน ของขบวนการลูกเสือ “ระบบหมู”่ (Patrol System) เป็นลกั ษณะสาคญั ของกิจการลูกเสือ ระบบหมู่ของ กิจการลูกเสือน้นั แตกตา่ งกนั ระบบหมู่ขององคก์ รอ่ืน ระบบหมู่ของลูกเสือใชพ้ ลงั ธรรมชาติของ “แก๊ง” (gang) เพอ่ื ประโยชนท์ างการศึกษา Rover Moot การชุมนุมลูกเสือวสิ ามญั ประเภทอายมุ ากของขบวนการลูกเสือ การชุมนุมลูกเสือ วสิ ามญั แตกต่างกบั แจมโบรี ซ่ึงมีการชุมนุมกนั ทุกสี่ปี ส่วนการชุมนุมลูกเสือวสิ ามญั มิไดม้ ีเวลา กาหนดการชุมนุมไวแ้ น่ชดั กิจกรรมที่มีในการชุมนุมลูกเสือวสิ ามญั นานาชาติ ค.ศ. 1977 – 1978 มี สมาชิกเขา้ ร่วมประชุมมากกวา่ 15,000 คน Scouting กิจการลูกเสือ คาวา่ Scouting น้ี หมายความถึงงานและคุณลกั ษณะที่ดีตา่ ง ๆ ของ ชาวป่ า, นกั สารวจ, และเจา้ ที่ชายแดน ในการท่ีจะใหส้ ิ่งตา่ ง ๆ เหล่น้นั แก่ลูกเสือ เราไดใ้ ชร้ ะบบการเล่ม เกม และการปฏิบตั ิอยา่ งอ่ืนเพอ่ื สนองความปรารถนาและสญั ชาตญาณของเด็ก และเวลาเดียวกนั ให้ การศึกษาแก่เด็กไปดว้ ย ขา้ งบนน้ีคือขอ้ ความในวรรคแรกของหนงั สือของ บี – พี ชื่อ “คาอธิบายของคาวา่ กิจการ ลูกเสือ” (Explanation of Scouting) ซ่ึงไดเ้ ขียนเป็ นคร้ังแรกหลงั จากการอยคู่ ่ายแรมคืนที่เกาะบราวนซ์ ีแลว้ หนงั สือน้ีไดอ้ อกจาหน่ายเป็ นตอน ๆ ไดป้ ระสบความสาเร็จมากมายและรวดเร็ว เพราะเยาวชนใหก้ าร สนบั สนุน ความจริงหนงั สือเล่มน้ีเป็นเพยี งบญั ชีการผจญภยั และกิจกรรมตา่ ง ๆ เสนอข้ึนไวโ้ ดยไม่มีลาดบั ตามแนวตรรกวทิ ยา หรือตามเหตุผล แต่หนงั สือน้นั ไดส้ นองความอยากรู้อยากเห็นและความกระหาย

196 ของเยาวชนท่ีจะปฏิบตั ิการอยา่ งเป็นท่ีพออกพอใจ นบั วา่ เป็นรางวลั สาหรับอุดมการณ์ในการใหบ้ ริการ “คาแนะนาสาหรับผสู้ อน” (Hints for intructors) กม็ ีอยใู่ นหนงั สือเล่มน้ีดว้ ย คาแนะนาท่ีใหไ้ วน้ ้นั ชดั เจนและสมเหตุสมผล บี – พี กล่าววา่ “เม่ือทา่ นกาลงั พยายามจะไดเ้ ด็กมาอยภู่ ายใตอ้ ิทธิอนั ดีของ ทา่ นเปรียบเหมือนคนตกปลาต้งั ใจจะตกปลา ถา้ ท่านเก่ียวเบด็ ของท่านดว้ ยอาหารที่ท่านชอบ อาจจะ เป็นไปไดว้ า่ ทา่ นไปไดว้ า่ ท่านจะตกปลาไมไ่ ดห้ ลายตวั นกั โดยเฉพาะปลาที่ข้ีอาย ฉะน้นั ท่านควรใช้ เหยอ่ื ท่ีปลาชอบ เด็กกเ็ ช่นเดียวกนั ถา้ ทา่ นสอนเขาดว้ ยเร่ืองที่ท่านคิดวา่ จะยกเด็กใหส้ ูงข้ึนดีข้ึนท่าน อาจจะไม่ไดเ้ ดก็ มากไ็ ด”้ Sections ประเภทลูกเสือ กาหนดการของแตล่ ะประเภทลูกเสือ (Section Programme) คือ การใชว้ ธิ ีการใหก้ ารศึกษาของกิจการลูกเสือ แก่ลูกเสือที่มีอายแุ ตกตา่ งกนั เป็นการใชเ้ ร่ืองน้าใจ (Spirit) จุดมุ่งหมาย (purpose) และกิจกรรมของกิจการลูกเสือใหเ้ หมาะสมกบั ลกั ษณะของเด็กเลก็ พวกทีนเอจ และเยาวชนวยั รุ่นหนุ่ม ประเภทลูกเสือสารอง สาหรับเด็กรุ่นเล็ก ประเภทลูกเสือสามญั สาหรับเดก็ วยั รุ่น และประเภท ลูกเสือวสิ ามญั สาหรับเยาวชนวยั รุ่นหนุ่ม น่ีคือการแบง่ ประเภทลูกเสือตามฉบบั เดิม ต่อมาไดม้ ีการแบ่ง ประเภทแตกต่างไปจากน้ีอีกเพอ่ื จะพิจารณาสนองความใฝ่ ฝันอนั แตกต่างกบั ของเยาวชนก่อนวยั หนุ่ม ตวั อยา่ ง ในสหราชอาณาจกั รมี Venture Scout ในสหรัฐอเมริกามี Explorer ในประเทศแคนาดาไดม้ ีการต้งั ประเภทก่อนลูกเสือสารอง (pre-Cub section) ข้ึนอีกประเภท หน่ึงเม่ือสองสามปี มาแลว้ ใหช้ ื่อวา่ Beavers ไดป้ ระสบผลสาเร็จดงั ในหลายประเทศ Uniform เครื่องแบบ เป็นลกั ษณะพิเศษเฉพาะของขบวนการลูกเสือ มีกางเกงขาส้ัน หมวกสี กากีปี กกวา้ งผา้ ผกู คอ และไมพ้ ลอง เหล่าน้ีไดส้ ร้างใหม้ ีภาพที่คุน้ เคยเกิดข้ึน บางทีอาจมีส่วนช่วยใหเ้ กิด ภาพนิยายข้ึนในสายตาของประชาชนดว้ ย ปัจจุบนั น้ี สีน้าเงิน สีส้ม สีแดง และสีเขียว ไดเ้ ขา้ มาใชแ้ ทนสีกากี เคร่ืองแบบไดเ้ ปล่ียนแปลง ไปแต่ก็ยงั เป็นเคร่ืองแบบอยู่ เพราะวา่ “เคร่ืองแบบไดป้ กปิ ดความแตกต่างระหวา่ งประเทศและเช้ือชาติ ทาใหท้ ุกคนมีความรู้สึกวา่ เขาเป็นสมาชิกคนหน่ึงร่วมกบั ผอู้ ื่นในกระบวนการภราดรภาพแห่งโลก (World Brotherhood)” ดงั ที่ บี - พี ไดก้ ล่าวไวใ้ นแจมโบรี ปี 1938 เขาไดก้ ล่าวดว้ ยวา่ การที่เขาไดส้ วมกางเกงขาส้นั น้นั เพราะรู้สึกสะดวกสบายกวา่ แต่การแต่ง เครื่องแบบเช่นเดียวกบั เยาวชนลูกเสือน้นั ช่วยทาใหค้ วามแตกต่างระหวา่ งผใู้ หญ่กบั เยาวชนลดนอ้ ยลง WAGGGS สมาคมแห่งโลกสาหรับผบู้ าเพญ็ ประโยชน์และลูกเสือหญิง ยอ่ มาจากคาวา่ The World Association of Girl and Girl Scout เป็นองคก์ รที่เสมือนหน่ึงนอ้ งสาวขององคก์ รลูกเสือโลก วา่ ดว้ ยขบวนการลูกเสือ (WOSM) หนงั สือชื่อ “กิจการผบู้ าเพญ็ ประโยชน์” (Girl Guiding) ซ่ึง บี-พี ไดเ้ ขียนข้ึนโดยปรับปรุงหลกั การและวธิ ีการของกิจการลูกเสือมาใชส้ าหรับผหู้ ญิง ไดจ้ ดั พิมพข์ ้ึนในปี

197 ค.ศ. 1918 สมาคมผบู้ าเพญ็ ประโยชน์ (The Girl Guide Association) ไดจ้ ดั ต้งั ข้ึนในสหราชอาณาจกั ร เม่ือปี 1910 ต่อมาไดข้ ยายไปยงั ประเทศตา่ ง ๆ ส่วนสมาคมแห่งโลกสาหรับผบู้ าเพญ็ ประโยชน์และ ลูกเสือหญิง (WAGGGS) น้นั ไดต้ ้งั ข้ึนในปี 1928 มี Lady Baden –Powell เป็นประมุขผบู้ าเพญ็ ประโยชน์ (Chief Guide) จนกระทง่ั ทา่ นถึงอสญั กรรมในปี 1977 Wood Badge เคร่ืองหมายวดู แบดจ์ เป็นลูกปัดทาดว้ ยไมส้ องทอ่ นร้อยดว้ ยสายเชือกหนงั ใชเ้ ป็น เครื่องหมายของผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือ แสดงวา่ เป็ นผทู้ ี่ไดผ้ า่ นการฝึกอบรมมาแลว้ แหล่งกาเนิดของ ลูกปัดน้ีมาจากสร้อยคอของกษตั ริยเ์ ผา่ ซูลู (Zulu) บี - พี ไดน้ ามาจากแอฟริกาใตใ้ นปี ค.ศ. 1888 เครื่องหมายวดู แบดจน์ ้ี บี - พี ไดเ้ ป็นผคู้ ิดออกแบบข้ึนดว้ ยตวั ทา่ นเอง เครื่องหมายวดู แบดจน์ ้ีไดน้ ิยมใชก้ นั ทวั่ โลก และเป็นสญั ลกั ษณ์อนั เห็นไดช้ ดั เจนถึงความเป็น อนั หน่ึงอนั เดียวกนั หรือเอกภาพของกระบวนการลูกเสือ World Scout emblem เครื่องหมายลูกเสือโลก เป็นสัญลกั ษณ์อนั หน่ึงท่ีไดน้ ิยมใชก้ นั อยา่ ง กวา้ งขวางมากทว่ั โลก สมาชิกของกระบวนการลูกเสือทุกคน ใชเ้ ครื่องหมายน้ีในแบบรูปหน่ึงแบบรูปใด ส่วนรูปดอก เฟลอ เดอ ลีส์ (Fleur de lis) น้นั ไดม้ ีไวใ้ นแผนท่ีสมยั โบราณ และใชใ้ นเขม็ ทิศต่าง ๆ เป็นเคร่ืองหมายช้ีไปยงั ทิศทางที่ถูกตอ้ ง ส่วนเชือกท่ีลอ้ มรอบ เฟลอ เดอ ลีส์ น้นั เป็น “สัญลกั ษณ์ของ เอกภาพ” ในทานองเดียวกนั เม่ือถึงเง่ือนพริ อดน้ีก็มิหลุดออกจากกนั เทา่ กบั วา่ ความเจริญงอกงามของ กระบวนการลูกเสือจะกระชบั แน่น ซ่ึงความเป็ นเอกภาพของกระบวนการ แนวทำงกำรพฒั นำลูกเสือ 8 ประกำร การพฒั นาลูกเสือท้งั 8 ประการน้ี มุ่งพฒั นาตามอุดมการณ์ วตั ถุประสงค์ และวธิ ีการของคณะ ลูกเสือแห่งชาติ โดยยดึ คาปฏิญาณและกฎของลูกเสือเป็ นแนวปฏิบตั ิ 1) พฒั นาทางกาย การฝึกอบรมลูกเสือซ่ึงอาศยั กิจกรรมเป็ นหลกั นอกจากจะฝึกอบรมกิจกรรม ตามหลกั สูตรแลว้ ยงั มีการอยคู่ า่ ยพกั แรม การเดินทางสารวจ กิจกรรมผจญภยั เช่น การปี นเขา การเล่นเรือใบ การเดินทางลอดถ้า เป็นการส่งเสริมและพฒั นาร่างกายใหส้ มบูรณ์ มีพลานามยั ดี เกิด ทกั ษะในการดารงชีพ 2) ทางสติปัญญา การไดฝ้ ึกอบรมเก่ียวกบั กิจกรรมเพื่อเพ่ิมพนู ความรู้ความสามารถในทางความคิด ริเริ่มและสร้างสรรค์ เช่น การทดสอบเพอื่ ใหไ้ ดเ้ ครื่องหมายวชิ าพเิ ศษ ซ่ึงมีอยมู่ ากมาย การประดิษฐ์ สิ่งของตา่ ง ๆ เป็นงานอดิเรก ปรึกษาหารือร่วมกนั ทาสิ่งที่น่าสนใจ ท้งั น้ีก่อให้เกิดความฉลาดการคิดหา หนทางใชค้ วามคิดอยเู่ สมอ 3) ทางจิตใจและศีลธรรม มุ่งพฒั นาลูกเสือใหม้ ีความเขา้ ใจในศาสนา มีความเชื่อมนั่ ในกฎแห่ง กรรมและปฏิบตั ิ เช่น ทาดีไดด้ ี ทาชวั่ ไดช้ ว่ั เป็นตน้ ยดึ หลกั ธรรมประจาใจ ผปู้ ระพฤติปฏิบตั ิตาม

198 หลกั ธรรมของศาสนายอ่ มประสบกบั ความสุข และไดช้ ่ือวา่ เป็นผปู้ ฏิบตั ิตามคาปฏิญาณที่วา่ “มีความ จงรักภกั ดีต่อศาสนา” ในพธิ ีกรรมทางศาสนาท่ีลูกเสือไดป้ ฏิบตั ิในระหวา่ งการเรียนการสอนวชิ าลูกเสือ เช่น พิธีเปิ ด ประชุมกองเพื่อการเรียนการสอน ซ่ึงจะมีข้นั ตอนดงั น้ี (1) พธิ ีเปิ ดประชุมกอง (ชกั ธงชาติ สวดมนต์ สงบนิ่ง ตรวจสุขภาพ) (2) การเล่นเพ่ือ อบอุ่นร่างกาย (3) สอนกิจกรรมตามที่กาหนดไวใ้ นหลกั สูตร (4) ผกู้ ากบั ลูกเสือเล่าเรื่องส้นั เป็ นคติสอนใจ (5) พิธีปิ ด (นดั หมาย ตรวจเครื่องแบบ ชกั ธง เลิก) จะเห็นไดว้ า่ การสวดมนตใ์ นพธิ ีประชุมกอง ซ่ึงเป็นข้นั ตอนต่อจากการชกั ธงชาติข้ึนแสดงให้ เห็นวา่ การยนื ตรง การพนมมอื และการไหว้ จะตอ้ งทาใหถ้ ูกวฒั นธรรมที่วา่ ดว้ ยมารยาทไทย การถอดหมวก และยนื สงบนิ่ง ตอ้ งปฏิบตั ิตามกฎของลูกเสือพิธีกรรมทางศาสนาลูกเสือจะตอ้ งปฏิบตั ิดว้ ยความเคารพ และศรัทธาอยา่ งจริงใจ จะตอ้ งสารวมท้งั กาย วาจา ใจ ในขณะปฏิบตั ิพิธีกรรม 4) การสร้างคา่ นิยมและเจคติ การฝึกอบรมลูกเสือมุ่งพฒั นาลูกเสือใหเ้ กิดคา่ นิยมให้เป็นผมู้ ี ความรับผดิ ชอบเป็ นของตวั เอง รู้จกั ระงบั ความต่ืนเตน้ และบงั คบั จิตใจตนเองไดเ้ ช่นน้ีกจ็ ะไดช้ ื่อวา่ เป็นผู้ ที่ฝึกคาปฏิญาณและกฎของลูกเสือนน่ั คือ มีความเคารพในตนเอง มีความอดทน กลา้ หาญ สังคมยอ่ ม ใหเ้ กียรติและยกยอ่ ง 5) พฒั นาสมั พนั ธภาพระหวา่ งบุคคล กฎของลูกเสือขอ้ ที่ 2 ท่ีวา่ “ลูกเสือมีความจงรักภกั ดี ตอ่ ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย์ และ ซื่อตรงตอ่ ผมู้ ีพระคุณ” ขอ้ ท่ี 4 “ลูกเสือเป็นมิตรของคนทุกคน และเป็นพีน่ อ้ งกบั ลูกเสืออื่นทวั่ โลก” ขอ้ ท่ี 5 “ลูกเสือเป็นผสู้ ุภาพเรียบร้อย” กฎของลูกเสือท้งั 3 ขอ้ น้ี มุง่ ที่จะพฒั นาใหล้ ูกเสือมีความจงรักภกั ดีและมีความสมั พนั ธ์ส่วน บุคคลกบั ผอู้ ่ืน โดยใชร้ ะบบหมู่ ซ่ึงเป็นขบวนการหมู่พวก ทาใหเ้ กิดความซาบซ้ึงในมิตรภาพการปฏิบตั ิ กิจกรรมลูกเสือร่วมกนั ก่อใหเ้ กิดความเขา้ ใจ การผกู มิตร เห็นอก-เห็นใจผอู้ ื่น ส่วนการสัมพนั ธ์กบั ผู้ กากบั ลูกเสือลูกเสือหรือผมู้ ีพระคุณน้นั ลูกเสือตอ้ งมีสมั มาคารวะ ใหค้ วามเคารพและราลึกถึงพระคุณ 6) พฒั นาสัมพนั ธภาพระหวา่ งสังคม ตามอุดมการณ์ลูกเสือท่ีวา่ “…..ช่วยสร้างสรรคส์ ังคมใหม้ ีความเจริญกา้ วหนา้ เพ่ือความสงบสุขและความมน่ั คง ของประเทศชาติ” และในคาปฏิญาณของลูกเสือ ขอ้ ท่ี 2 วา่ “ขา้ จะช่วยเหลือผูอ้ ่ืนทุกเมื่อ” อุดมการณ์และคาปฏิญาณของลูกเสือ ที่ลูกเสือไดก้ ล่าวปฏิญาณตนไว้ มีส่วนใหพ้ ฒั นาลูกเสือ ใหร้ ู้จกั การบาเพญ็ ประโยชน์และช่วยเหลือเพอื่ ช่วยสร้างสรรคส์ ังคมใหด้ ี มีความสุขท้งั น้ีโดยอาศยั การ ฝึกอบรมกิจกรรมตามหลกั สูตร ระบบหมูแ่ ละผกู้ ากบั ลูกเสือเป็นผใู้ หค้ าปรึกษา แนะนา

199 7) พฒั นาสัมพนั ธภาพระหวา่ งชุมชนตามอุดมการณ์และคาปฏิญาณของลูกเสือ มุ่งอบรมให้ ลูกเสือเป็นผสู้ ร้างสรรคใ์ นสังคม เป็นการพฒั นาใหล้ ูกเสือมีความรับผดิ ชอบตอ่ ชุมชน โดยการ (1) บริการ (2) พฒั นาชุมชน การบริการชุมชน คือ การที่ลูกเสือเขา้ ไปช่วยเหลือชุมชนในโอกาสตา่ ง ๆ เช่น การ บาเพญ็ ประโยชน์ดว้ ยการทาความสะอาดถนนหนทาง วดั วาอารามตา่ ง ๆ โรงพยาบาล ตลาดสด คู คลอง ใหค้ วามสะอาด ผลที่จะเกิด - สภาพของสุขภาพอนามยั จะดีข้ึน - เศรษฐกิจอาจดีข้ึน เช่น การกสิกรรม ส่ิงเหล่าน้ีจะช่วยใหส้ มาชิกของชุมชนมีชีวิตอยา่ งเป็ นสุขสาหรับกิจกรรมท่ีเกี่ยวกบั การพฒั นา ชุมชนน้ี ในแต่ละสภาพของทอ้ งถิ่นมีความแตกตา่ งกนั ท้งั ในทางเศรษฐกิจ สงั คม และการเมืองทอ้ งถ่ิน ตลอดจนค่านิยม ความเช่ือ วฒั นธรรมประเพณีใน ทอ้ งถิ่น และช่วงเวลาในการดาเนินกิจกรรมเหล่าน้นั การพฒั นาชุมชนเป็นส่วนหน่ึงของการบาเพญ็ ประโยชน์ อาจกล่าวไดว้ า่ กิจกรรมบาเพญ็ ประโยชนเ์ ป็ นการบริการและการพฒั นาชุมชนไปพร้อม ๆ กนั กิจกรรมของลูกเสือเก่ียวกบั การพฒั นาชุมชนมีดงั น้ี - การปลูกตน้ ไม้ - รณรงคเ์ รื่องความสะอาด - การอนุรักษธ์ รรมชาติและสิ่งแวดลอ้ ม - การขยายพนั ธุ์ปลา - ขดุ ลอกคลอง กาจดั ผกั ตบชวา พฒั นาแหล่งน้า - พฒั นาถนนหนทางเขา้ หมู่บา้ น - จดั สถานท่ีพกั ผอ่ นสาธารณประโยชน์ - จดั นิทรรศการเกี่ยวกบั การพฒั นาชุมชนในดา้ นต่าง ๆ - สาธิตการปลูกพืชสวนครัว - สาธิตการเล้ียงสตั วเ์ ล็ก สตั วป์ ี ก เพื่อการคา้ - จดั อบรมวชิ าชีพระยะส้นั โดยร่วมมือกบั วทิ ยากรจากหน่วยราชการอ่ืน ใหเ้ หมาะสมกบั ความตอ้ งการ ของทอ้ งถ่ิน

200 ในการที่ลูกเสือใหก้ ารบริการและพฒั นาชุมชน เป็นการฝึ กอบรมเพื่อคานึงถึงส่วนรวมมากกวา่ ส่วนตวั คือทาใหเ้ ดก็ มีสมรรถภาพท้งั ทางกาย ทางใจ และสติปัญญา และใชค้ วามสามารถบาเพญ็ ประโยชนเ์ พ่ือส่วนรวม 8) พฒั นาความรับผดิ ชอบต่อส่ิงแวดลอ้ ม ความรับผดิ ชอบต่อส่ิงแวดลอ้ มเป็นส่วนหน่ึงของการฝึกอบรมตามหลกั สูตร เนน้ ใหเ้ ด็ก มีความสนใจในส่ิงแวดลอ้ ม และอนุรักษธ์ รรมชาติ เช่น ตามสถานีขนส่ง สถานีรถไฟ ฯลฯ โดยชุมชนมิไดข้ อร้องและเขา้ มาร่วมในการบริการน้นั แต่เป็นการบาเพญ็ ประโยชน์ของลูกเสือดว้ ยความ ศรัทธา อาสาสมคั รตามอุดมการณ์ โดยสมาชิกของชุมชนเป็นผรู้ ับประโยชนแ์ ตฝ่ ่ ายเดียว กิจกรรมที่ลูกเสือปฏิบตั ิเก่ียวกบั การบริการแก่ชุมชนในปัจจุบนั ไดแ้ ก่ - โครงการจดั การลูกเสือบริการประชาชนภาคฤดูร้อน - โครงการฝึกอบรมวชิ าลูกเสือสังคมสงคเ์ คราะห์ - โครงการฝึกอบรมวชิ าลูกเสือจราจร - โครงการฝึกอบรมวชิ าลูกเสือปฐมพยาบาล - โครงการฝึกอบรมวชิ าลูกเสือบรรเทาสาธารณภยั ในการท่ีลูกเสือใหก้ ารบริการ และบาเพญ็ ประโยชนต์ ่อชุมชน แลว้ ขยายออกไปถึงส่วน รวมและประเทศชาติอนั จะก่อใหเ้ กิดความสนั ติสุขแก่มวลมนุษย์ และความมนั่ คงของประเทศชาติ การพฒั นาชุมชน คาจากดั ความของคาวา่ “พฒั นาชุมชน” น้นั อาจมีไดห้ ลายอยา่ งแตกต่างกนั ตามความคิด แต่สภาเศรษฐกิจและสงั คมขององคก์ ารสหประชาชาติ ไดใ้ หค้ วามหมายของการพฒั นา ชุมชน พ.ศ. 2499 ซ่ึงองคก์ ารสหประชาชาติไดถ้ ือเป็นความหมายมาตรฐานอยจู่ นปัจจุบนั น้ีวา่ “การ พฒั นาชุมชน หมายถึง ความร่วมมือระหวา่ งประชาชนและรัฐบาล เพอ่ื ปรับปรุงสภาพเศรษฐกิจ สังคม และวฒั นธรรมของชุมชนให้ดีข้ึน และชุมชนน้นั เป็นส่วนหน่ึงท่ีสามารถทาความเจริญกา้ วหนา้ ใหแ้ ก่ ประเทศชาติ” สาหรับกิจการลูกเสือน้นั หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดข้ึนภายในชุมชน อนั จะนามาซ่ึง ความอยดู่ ีกินดีของสมาชิกในชุมชนน้นั โดยสมาชิกในชุมชนมีบทบาทอนั สาคญั ในการเปลี่ยนแปลง ในปัจจุบนั สานกั งานลูกเสือโลกและสมาคมของลูกเสือประเทศตา่ ง ๆ ไดใ้ หค้ วามสนใจ สนบั สนุนเรื่องน้ีเป็นพเิ ศษ เพราะไดค้ านึงถึงความสาคญั ของกิจการลูกเสือ โดยเฉพาะตวั ลูกเสือเป็น ส่วนหน่ึงของชุมชนจะสามารถช่วยเหลือชุมชนท่ีตนอาศยั อยไู่ ดเ้ ป็นอยา่ งดี ข้นั ตอนของกระบวนการพฒั นา มีดงั น้ี (1) ศึกษาปัญหาและทาความเขา้ ใจปัญหาของชุมชนน้นั (2) สมาชิกในชุมชนน้นั ตอ้ งใหค้ วามร่วมมือร่วมใจกนั พฒั นา (3) ร่วมกนั วางแผน (4) ปฏิบตั ิตามแผน

201 (5) มีการประเมินผล - การสงวนทรัพยากรที่เป็นส่ิงสวยงามตามธรรมชาติและสาธารณสมบตั ิ - การปลูกป่ า - การสงวนและรักษาสมบตั ิของรัฐ - การกาจดั ส่ิงท่ีเป็นพษิ - สงวนชีวติ นกและสตั วป์ ่ า - รณรงคข์ จดั การทิง้ ขยะลงในท่ีต่างๆ - กาจดั ลาคลอง หนองบึงให้สะอาด - สร้างสวนไมด้ อก ไมป้ ระดบั - แกไ้ ขและป้องกนั น้าและอากาศเสียได้ ส่ิงเหส่าน้ีไมใ่ ช่เป็นเรื่องการแขง่ ขนั กนั ทา แต่เป็นเรื่องท่ีทุกคนตอ้ งช่วยกนั ทาเพอ่ื ต่อสู้กบั การใช้ และการแสวงหาผลประโยชน์จากธรรมชาติอยา่ งเกินขอบเขต ความรับผดิ ชอบต่อสิ่งแวดลอ้ มน้ีจะช่วยใหพ้ ฒั นาเยาวชนไดเ้ รียนรู้ถึงความจาเป็นที่จะตอ้ งสงวน หรือรักษาไวซ้ ่ึงส่ิงแวดลอ้ ม ท้งั ความจาเป็นท่ีจะตอ้ งเพิ่มความรู้และทกั ษะเพอ่ื ใหเ้ ยาวชนจะไดเ้ ขา้ มามี ส่วนเก่ียวขอ้ งในเรื่องน้ีดว้ ยตนเอง และเพอ่ื แสดงออกวา่ เยาวชนยงั มีความผกู พนั มีความสนใจ ต่อเน่ืองกนั ไป จากท่ีไดก้ ล่าวมาแลว้ ท้งั หมดจะเห็นไดว้ า่ การลูกเสือเป็ นการพฒั นาเยาวชนท้งั ทางกาย สติปัญญา จิตใจและศีลธรรม เพ่ือใหเ้ ยาวชนโตข้ึนเป็ นพลเมืองดี มีความรับผดิ ชอบ ช่วยสร้างสรรคส์ ังคมท่ีเขาอยู่ ใหเ้ จริญกา้ วหนา้ มีความสงบสุข ประเทศชาติมีความมน่ั คง การลูกเสือเป็นเร่ืองของการนาความรู้ ทกั ษะ และความสามารถไปใชไ้ ดอ้ ยา่ งถูกข้นั ตอนและมีประสิทธิภาพ ทาใหเ้ ป็นคนท่ีมีคุณค่า มีระเบียบวนิ ยั เคารพกฎหมายมีทศั นะคติที่ดีต่อวฒั นธรรมไทยยดึ มน่ั ร่วมกนั ทาบุญรักษาและปกป้องสถาบนั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย์ ดงั พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระปกเกลา้ เจา้ อยูห่ วั พระราชทาน แก่บรรดาลูกเสือในพธิ ีกราบบงั คมทูลอญั เชิญใหท้ รงรับตาแหน่งสภานายกกรรมการกลางจดั การลูกเสือ แห่งชาติในวนั ที่ 12 ธนั วาคม พ.ศ. 2468 ตอนหน่ึงวา่ “ ตามธรรมดาเดก็ ๆ ที่จะเรียนวิชาหนงั สือเทา่ น้นั ไม่พอ ถา้ จะเรียนวชิ าแตห่ นงั สือกจ็ ะตรงกบั สุภาษิตโบราณที่วา่ “ วชิ าทว่ มหวั เอาตวั ไมร่ อด” เราตอ้ ง ฝึกหดั อยา่ งอื่นดว้ ย คือ เราตอ้ งฝึกหดั ท้งั กาย วาจา ใจของเรา ตอ้ งฝึกหดั ใหม้ ีกาลงั กายแขง็ แรง อดทน สามารถทนความตรากตราต่อไปภายหนา้ ได้ เรายอ่ มรู้ทุกคนวา่ เม่ือเราโตข้ึนแลว้ จะตอ้ งทาการยอ่ ม จะตอ้ งทนตรากตราเป็นบางคร้ังคราวเสมอ เพราะฉะน้นั เราตอ้ งเตรียมฝึกหดั ไวต้ ้งั แต่เล็กจึงจะได้ และ ต่อไปเม่ือถึงเวลาจะตอ้ งรับราชการสาหรับรักษาบา้ นเมือง เป็นตน้ เรากพ็ ร้อมอยเู่ สมอท่ีจะทาไดท้ นั ที เพราะมีกาลงั แขง็ แรงอยแู่ ลว้ เราตอ้ งฝึกหดั วาจาใหพ้ ูดจาอ่อนหวาน ไมพ่ ูดมุสาวาจา เพราะทาเช่นน้นั แลว้ เราจะเขา้ สมาคมกบั เพ่ือนฝงู ไมไ่ ด้ ตลอดจนเมื่อจะทาราชการหรือคา้ ขายกด็ ี ความสตั ยย์ อ่ มเป็นส่ิง สาคญั ท่ีสุดนอกจากน้ีเราตอ้ งฝึกหดั ใจของเราอีก ตอ้ งเป็นผซู้ ื่อตรงตอ่ ชาติศาสนา พระมหากษตั ริย์

202 ตอ้ งซ่ือตรงต่อเพอื่ นฝงู ของเราดว้ ย เมื่อไดฝ้ ึกฝนอยา่ งน้ี จะทามาหากินหรือรับราชการหรือจะทาอะไรก็ ยอ่ มเป็ นประโยชน์ท้งั สิ้น โอกาสที่เดก็ ไทยจะไดฝ้ ึ กฝนท้งั สามอยา่ งน้ียอ่ มจะไดร้ ับอยา่ งดีท่ีสุดเม่ือไดเ้ ป็ น ลูกเสือ”

203 กำรปฏบิ ัตงิ ำนกล่มุ โดยมีวทิ ยำกรให้คำแนะนำ (50 นำที) ใหท้ างานตามโครงการ ใชเ้ วลาปฏิบตั ิงาน 20 นาที การรายงานหรือสาธิตกลุ่มละ 6 นาที (5 กลุ่ม รวม 30 นาที) ตวั อย่ำงงำนตำมโครงกำร 1. ใหก้ ลุ่มของท่านวางแผนจดั ทาสมุดภาพ (Scrap Book) เพื่อส่งไปยงั กองลูกเสือสารองใน ตา่ งประเทศไดท้ ราบถึงเร่ืองรางตา่ งๆ ของประเทศไทย และกิจกรรมของลูกเสือสารอง - การจดั รูปเล่มจะจดั อยา่ งไร? - ภาพต่าง ๆ ที่ติดในสมุดภาพ จะใชภ้ าพเก่ียวกบั อะไรบา้ ง? จึงจะดึงดูดความสนใจ - คาอธิบายภาพ ควรเขียนอยา่ งไร? จึงจะสื่อความหมายไดด้ ี - ร่างแนวความคิดตามมติของกลุ่มลาดบั ข้นั ตอน เขียนลงในแผนภูมิและรายงานที่ประชุม 2. ใหก้ ลุ่มของท่านวางแผน สร้างความสัมพนั ธ์ระหวา่ งกองลูกเสือสารองของท่าน กบั กอง ลูกเสือสารองในต่างประเทศใดประเทศหน่ึง ในดา้ นตอ่ ไปน้ี - พิธีการลูกเสือสารอง - กิจกรรมลูกเสือสารอง - แลกเปลี่ยนขนบธรรมเนียม ประเพณี และวฒั นธรรมของประเทศน้นั - อื่น ๆ ฯลฯ บนั ทึกตามความคิดเห็นของสมาชิกในกลุ่มเป็นขอ้ ๆ เขียนลงในแผนภูมิและรายงานในท่ีประชุม 3. สมมุติวา่ กลุ่มของท่านไดร้ ับเชิญไปร่วมงานชุมนุมลูกเสือนานาชาติ และกลุ่มของท่าน ไดร้ ับมอบหมายใหส้ าธิตการสอนวชิ าเพลงไทยสาหรับลูกเสือสารองตา่ งชาติ อยา่ งนอ้ ย 2 เพลงกลุ่มของ ท่านจะมีวธิ ีการสอน และแสดงทา่ ทางประกอบอยา่ งไร ? ลูกเสือสารองต่างชาติจึงจะเขา้ ใจและปฏิบตั ิ ตามได้ ใหก้ ลุ่มของทา่ นสาธิตในท่ีประชุม 4. ในการชุมนุมลูกเสือโลก กลุ่มของท่านไดร้ ับเชิญใหเ้ ขา้ ร่วมชุมนุมดว้ ย และไดร้ ับ มอบหมายใหจ้ ดั กิจกรรมเพ่อื แลกเปล่ียนขนบธรรมเนียม ประเพณีและวฒั นธรรมของไทย ใหก้ ลุ่มของ ทา่ นช่วยกนั วางแผนวา่ จะจดั กิจกรรมอะไรใหส้ นุกสนาน และผเู้ ขา้ ร่วมชุมนุมไดม้ ีส่วนร่วมในกิจกรรม น้นั ดว้ ย แนะนาไปสาธิตในที่ประชุม 5. มิสเตอร์ และมีสซิส บราวนี่ ชาวออสเตรเลียพร้อมดว้ ยบุตรชายซ่ึงเป็นลูกเสือสารอง พูดภาษาไทยไดน้ ิดหน่อย ไดม้ ีจดหมายติดต่อมายงั กองลูกเสือของท่านวา่ จะขอเยย่ี มชมกิจการลูกเสือ สารองโรงเรียนของท่านในเดือนหนา้ เป็ นเวลา 3 วนั ใหก้ ลุ่มของทา่ นช่วยกนั วางแผนจดั การตอ้ นรับ อยา่ งอบอุ่น และจดั อะไรใหเ้ ขาร่วมสนุกกองลูกเสือสารองของท่านตลอดระยะเวลา 3 วนั ใหร้ ายงานใน ที่ประชุม 6. ใหก้ ลุ่มของทา่ นวางแผน นาลูกเสือสารอง 1 หมู่ พร้อมดว้ ยผกู้ ากบั ลูกเสือไปเยย่ี มชมกิจการ ลูกเสือสารองที่ประเทศบา้ นใกลเ้ รือนเคียง (เลือกประเทศใดประเทศหน่ึง) ทา่ นจะดาเนินการอยา่ งไร

204 ต้งั แต่เร่ิมตน้ ตลอดจนการเย่ียมชม การเขา้ ร่วมกิจกรรม การแลกเปล่ียนวฒั นธรรม ฯลฯ จนกระทง่ั เดินทางกลบั ตา่ งประเทศไทยโดยสวสั ดิภาพใหร้ ายงานในท่ีประชุม

เร่ือง กำรทำงำนตำมโครงกำรในกลุ่ม 205 บทเรียนที่ 15 เวลำ 90 นำที ขอบข่ำยวชิ ำ 1. การจดั ทาโครงการโดยมีท่ีปรึกษา 2. การเสนอผลงานและการประเมิลผลโครงการ 3. เทคนิคในการทางานร่วมกนั จนเกิดผลสาเร็จของกลุ่ม จุดหมำย เพอื่ จดั กลุ่มการทางานตามโครงการจนเกิดผลสาเร็จ วตั ถุประสงค์ เมื่อจบบทเรียนน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมควรจะสามารถ 1. อธิบายวธิ ีการจดั ทาโครงการได้ 2. ช้ีแจงการเสนอผลงาน การประเมินผลโครงการและการจดั ทาโครงการได้ 3. อธิบายวธิ ีการและเทคนิคในการทางานรวมกนั ได้ วธิ ีสอน / กจิ กรรม 5 นาที 1. นาเขา้ สู่บทเรียน 15 นาที 2. บรรยายตามขอบขา่ ยขอ้ 1 – 2 – 3 25 นาที 3. แบ่งกลุ่มปฏิบตั ิงานตามโครงการโดยมีที่ปรึกษา 25 นาที 4. เสนอผลงานของแต่ละกลุ่ม (หมู่) ดว้ ยการบรรยายประกอบโครงการ 20 นาที 5. ซกั ถามและสรุป ส่ือกำรสอน 1. วสั ดุและอุปกรณ์ทาโครงการ กระดาษ ปากกาเมจิก ฯลฯ 2. หลกั สูตรลูกเสือสารอง คู่มือของลูกเสือ 3. สถานท่ีและส่ิงอานวยความสะดวก โตะ๊ ทางาน บอร์ดสาหรับแสดงผลงานโครงการทุกกลุ่ม (หมู)่ กำรประเมินผล 1. สงั เกตพฤติกรรม 2. ประเมินผลงาน 3. ซกั ถาม

206 เนื้อหำวชิ ำ (ก) กำรปฏบิ ัติงำนตำมโครงกำรโดยมที ปี่ รึกษำ นาเขา้ สู่บทเรียน ช้ีแจงใหผ้ ูเ้ ขา้ รับการฝึกอบรมไดเ้ ขา้ ใจกบั การปฏิบตั ิงานตามโครงการ ซ่ึงอาจจะใหก้ ลุ่ม (หมู่) ไดจ้ ดั ทาโครงการในเรื่องใดเรื่องหน่ึง เช่น เร่ืองธรรมชาติศึกษากบั การอนุรักษ์ การให้ความบนั เทิง การฝีมือและอุปกรณ์การฝึกอบรม การบาเพญ็ ประโยชน์ในวนั สาคญั ของชาติเป็ นตน้ การปฏิบตั ิงานของกลุ่ม (หมู่) ตามโครงการที่ไดก้ าหนดใหท้ าน้นั จะช่วยใหผ้ กู้ ากบั ลูกเสือ ไดร้ ับประสบการณ์ในการทางานร่วมกนั โดยวธิ ี “เรียนรู้โดยการกระทา” ของแต่ละกลุ่ม เทคนิคท่ีจะ ไดร้ ับ ปัญหาที่เกิดข้ึนในระหวา่ งทางานก็จะเป็นบทเรียนที่สาคญั ซ่ึงสมาชิกแตล่ ะคนในกลุ่มจะตอ้ ง ช่วยกนั แกไ้ ข แลว้ งานน้นั ก็จะสาเร็จตามวตั ถุประสงคแ์ ละเกิดความชื่นชมผลงานร่วมกนั อยา่ งแทจ้ ริง ทกั ษะในการทางานร่วมกนั ใหเ้ กิดผลสาเร็จและมีประสิทธิภาพน้ีมีวธิ ีการฝึกฝนท่ีจะทาให้ เกิดความสาเร็จของการทางานไดถ้ ือวา่ เป็ นกระบวนการท่ีจะทาใหเ้ กิดความสาเร็จของการทางาน ผนู้ าใน กลุ่มของกระบวนการทางานเป็นบุคคลสาคญั ท่ีจะสร้างแรงจูงในใจใหเ้ กิดข้ึน ส่งเสริมสนบั สนุนให้ สมาชิกทุกคนในกลุ่มทุกคนในกลุ่มเตม็ ใจ และพร้อมใจท่ีจะใชค้ วามสามารถที่มีอยขู่ องตน ทุ่มเทใหก้ บั งานท่ีรับผดิ ชอบจนเตม็ พลงั โดยมีความหวงั วา่ งานน้นั จะสาเร็จอยา่ งดงามอยา่ งมีประสิทธิภาพ และ ที่สุดสมาชิกก็จะมีความภาคภูมิใจร่วมกนั จุดสาเร็จจุดน้ีน่ีเองเป็นจุดท่ีตอ้ งฝึกใหม้ ีข้ึนและปฏิบตั ิกนั อยา่ ง จริงจงั บทบำทของทปี่ รึกษำ เป็นเพียงผใู้ หค้ าแนะนาช่วยเหลือช้ีแนวทางเพ่ือมิใหก้ ลุ่มติดขดั ในการ ทางานไมค่ วรบอกอะไรตอ่ มิอะไรเสียหมด การใหก้ ลุ่มไดค้ ิดเอง ทาเองและแกป้ ัญหาเองเป็ นส่ิงท่ีดีท่ีสุด เพือ่ กลุ่มของเขาจะไดส้ ารวจตรวจงาน ต้งั ปัญหาวิจยั และคน้ หาความรู้ทกั ษะใหม่ ๆ ดว้ ยตนเอง ท้งั ยงั ช่วยใหเ้ ลือกวธิ ีการทางานท่ีเหมาะสม และนาเอาวธิ ีเหล่าน้ีไปใชใ้ นกองลูกเสือในโรงเรียนของตนเองได้ ในตอนแรกกลุ่ม (หมู่) ที่ไดแ้ บ่งใหป้ ฏิบตั ิงาน อาจจะประสบความยงุ่ ยากเกี่ยวกบั การเลือก วชิ าหรืองานที่เขาอยากจะปฏิบตั ิรวมท้งั วธิ ีที่จะปฏิบตั ิงานน้นั บา้ ง กล่าวคือ ในการตดั สินใจของกลุ่ม นนั่ เอง ท่ีปรึกษาอาจเขา้ ไปใหค้ วามสนใจ และมีแนวทางโดยใหเ้ ป็นแนวคิดจุดไฟให้เขาตอ่ เติมจนสาเร็จ ในท่ีสุด การกาหนดเรื่องท่ีจดั ทาโครงการน้นั หากง่ายเกินไปการใชค้ วามสามารถของกลุ่มไม่บงั เกิด การยว่ั ยขุ าดแรงกระตุน้ ที่จะใหส้ มาชิกในกลุ่มไดใ้ ชค้ วามสามารถใหเ้ ตม็ ท่ีใชเ้ วลานอ้ ย โครงการง่าย ๆ ก็ จะเป็นผลลพั ธ์ที่ไม่คอ่ ยดีนกั และจะรู้สึกวา่ ความสมั ฤทธ์ิผลในบทเรียนคร้ังน้ีไม่เกิดข้ึนเลย (ข) กำรเสนอผลงำนตำมโครงกำรและกำรประเมนิ ผล การเสนอรายงานโครงการต่อหนา้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมท้งั หมด ท้งั ดว้ ยวาจาและผลการ

207 บนั ทึกการรายงาน หากเป็นไปได้ ควรกระตุน้ ใหส้ มาชิกในกลุ่ม (หมู)่ ที่ไม่เคยพูดไมเ่ คยพูดในท่ี ประชุมไดร้ ายงานในโอกาสใดโอกาสหน่ึงในเร่ืองน้ี เพอ่ื ใหเ้ กิดการเรียนรู้อยา่ งหน่ึง วทิ ยากรในวชิ าน้ี ควรช่วยใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมประเมินผลงานที่กลุ่มไดป้ ฏิบตั ิได้ หรือจะต้งั คาถาม เช่น - ทา่ นไดเ้ รียนรู้อะไรบา้ งจากวิชาน้ี ซ่ึงทา่ นไม่เคยทราบมาก่อน - ทา่ นไดใ้ ชว้ สั ดุและอุปกรณ์อะไรบา้ ง ซ่ึงถือวา่ เป็นของใหมส่ าหรับท่าน - ท่านสร้างโครงการไดอ้ ยา่ งไร - ทุกส่ิงทุกอยา่ งดาเนินไปอยา่ งราบรื่นดี หรือมีอุปสรรคอะไรบา้ ง ถา้ หากมีท่านแก้ อุปสรรคเหล่าน้นั ไดอ้ ยา่ งไร - ทา่ นจะหลีกเลี่ยงอุปสรรคท่ีจะเกิดข้ึนกบั กองลูกเสือสารองไดอ้ ยา่ งไร - โครงการท่ีคลา้ ยคลึงกนั จะนาไปใชใ้ นกองลูกเสือสารองระดบั เดก็ ไดไ้ หม - ท่านไดค้ น้ พบอะไรบา้ ง จากการปฏิบตั ิโครงการเล่าน้ีเกี่ยวกบั เวลาท่ีตอ้ งใชใ้ นการปฏิบตั ิงานแบบน้ี วธิ ีดาเนินการใชก้ ารทางานเป็นกลุ่ม มีความขดั ขอ้ งอะไรบา้ ง มีความรู้สึกเกี่ยวกบั ความสัมฤทธ์ิผลอะไรบา้ ง แนวทำงกำรเขยี นโครงกำร โครงการแต่ละโครงการควรมีองคป์ ระกอบดงั น้ี 1. ชื่อโครงการ - ควรสื่อความหมายใหไ้ ดค้ รอบคลุมโครงการ - ช่ือโครงการง่าย ๆ ส้นั ๆ 2. ผรู้ ับผดิ ชอบโครงการ - ชื่อบุคคลท่ีรับผิดชอบหรือหน่วยงาน 3. หลกั การและเหตุผล - จากสภาพปัจจุบนั ปัญหาและแนวทางที่จะดาเนินการแกป้ ัญหา หรือจะพฒั นาตอ่ ไป 4. วตั ถุประสงค์ - เพื่อมุ่งหวงั ที่จะใหโ้ ครงการที่จดั ทาช่วยแกป้ ัญหาหรือพฒั นา 5. เป้าหมาย - บอกไดท้ ้งั ดา้ นปริมาณและคุณภาพ 6. วธิ ีดาเนินการ - ดาเนินการเป็ นข้นั ตอนโดยมีคณะกรรมการ 7. ระยะเวลาดาเนินการ - จดั ทาเป็ นปฏิทินปฏิบตั ิงานไดก้ จ็ ะชดั เจน 8. สถานที่ดาเนินการ - ใหค้ รอบคลุมในการดาเนินการทุกลกั ษณะ 9. งบประมาณ - อาจเป็นงบประมาณทางราชการหรือไดร้ ับการสนบั สนุนจากส่วนอื่นๆ 10. การติดตามผลและประเมินผล- วธิ ีการใด สอบถาม สังเกต หรือขอ้ ทดสอบ 11. ผลที่คาดวา่ จะไดร้ ับ - คาดวา่ ดาเนินการแลว้ จะไดต้ ามวตั ถุประสงคห์ รือไม่ 12. เป็นโครงการต่อเน่ืองหรือโครงการใหม่ 13. ปัญหาและอุปสรรค - เป็นขอ้ เสนอแนะเพื่อนาเป็ นขอ้ มูลนาไปพจิ ารณาปรับปรุงแกไ้ ข ตอ่ ไปอาจจะปรับหวั ขอ้ ไดต้ ามความเหมาะสม

208 ตวั อยา่ ง การตรวจสอบของวทิ ยากรประจาหมู่กบั ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม 1 คะแนน ที่ รายการพจิ ารณา 5432 1 ปัญหาเร่ืองเวลา - เวลาเป็ นไปตามกาหนด - การแบ่งเวลา - ……………………….. - ……………………….. 2 ธรรมชาติของวชิ าท่ีจะเรียนรู้ - บางวชิ าเหมาะสมสาหรับงานเป็นรายบุคคล - บางวชิ าเหมาะที่สุดสาหรบั ปฏิบตั ิงานเป็นกล่มุ ยอ่ ย 2 หรือ 3 คน - บางวชิ าจาเป็ นตอ้ งปฏิบตั ิในกลุ่มใหญ่ท้งั หมด 3 แหล่งทรัพยากร - ตอ้ งการวสั ดุและอุปกรณ์ที่มีคุณภาพ - มีหนงั สืออา้ งอิง - มีสิ่งอานวยความสะดวก - มีงบประมาณการเงิน 4 ความช่วยเหลือจากผเู้ ช่ียวชาญ - มีผเู้ ช่ียวชาญสาขาใดสาขาหน่ึง - ความรู้พิเศษที่ท่ีปรึกษาสามารถใหค้ าแนะนา - สรุปเร่ืองราวใหฟ้ ังไดค้ รบถว้ น 5 วธิ ีที่ปฏิบตั ิงาน - ตอ้ งใชว้ ธิ ีการเขา้ สู่เป้าอยา่ งมีระบบ - อภิปรายกนั ก่อนเริ่มปฏิบตั งิ าน - แนะแนวใหม้ ีการแบ่งงานอยา่ งเหมาะสม - ใหค้ วามยอมรับซ่ึงกนั และกนั ก่อน บนั ทึกหรือลงมือกระทา - การประเมินผลเป็นช่วง ๆ 6 มาตรฐาน - ส่งเสริมใหง้ านมีมาตรฐานดี ในระดบั ผกู้ ากบั ลกู เสือ - อภิปรายถึงมาตรฐานแห่งความสมั ฤทธิผลท่ีหวงั วา่ จะไดร้ ับจากลกู เสือ สารอง

ที่ รายการพจิ ารณา 209 7 การยบั ย้งั ในส่วนบุคคล คะแนน - ช่วยส่งเสริมผขู้ าดความเช่ือมนั่ ในตนเอง 54321 - ส่งเสริมความกระตือรือร้นในการเรียนรู้ - การยอมรับความคิดเห็น - ส่งเสริมความมีน้าใจร่วมหมคู่ ณะ (Team Spirit) โดยการสนบั สนุนหรือ แนะแนวมากกวา่ ดาเนินการ - สงั เกตดูความตอ้ งการของสมาชิกในกลมุ่ และช่วยใหเ้ ขาทาประโยชน์ ใหแ้ ก่กล่มุ (หม)ู่ และใหม้ องเห็นคุณคา่ ในการที่ผอู้ ื่นทาประโยชน์ใหแ้ ก่ กลุ่ม - ช่วยใหผ้ กู้ ากบั ลกู เสือลกู เสือเป็ นผสู้ านึกถึงความสามารถของตนเองและ ขอบเขตของตวั เองเสมอ สรุป การทางานและบงั เกิดผลสาเร็จของงานน้นั เป็นการแสดงถึงการมีประชาธิปไตยท่ีดี เพราะ 1. มีคารวะธรรม คือการใหเ้ กียรติและเคารพในความคิดเห็นซ่ึงกนั และกนั 2. มีปัญญาธรรม คือการแสดงความรู้และรับมติอนั เกิดจากผลรวมของความคิดเห็นทุกคน 3. มีสามคั คีธรรม คือการร่วมแรงร่วมใจในการทางานใหส้ าเร็จตามที่ต้งั ใจ จุดเนน้ ของบทเรียนน้ี กค็ ือ กระบวนกำร ของการทางานใหส้ าเร็จ

เร่ือง กำรวำงแผนกำหนดกำรฝึ กอบรม 210 บทเรียนที่ 16 เวลำ 180 นำที ขอบข่ำยวชิ ำ 1. การวางแผนระยะยาวและระยะส้ัน 2. การทาบนั ทึกการประชุมกองลูกเสือสารอง 3. การประชุมกองลูกเสือสารอง จุดหมำย เพ่ือให้สามารถวางแผนการฝึ กอบรมและฝึ กการจดั กิจกรรมลูกเสือสารองเพื่อเสริมสร้างทกั ษะชีวิต วตั ถุประสงค์ เม่ือจบบทเรียนน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมควรจะมีความสามารถ 1. วางแผนระยะยาวและระยะส้ันไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 2. ทาบนั ทึกการประชุมกองไดอ้ ยา่ งละเอียดและถูกตอ้ ง 3. ประชุมกองลูกเสือไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 4. จดั กิจกรรมตามคูม่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสารองเพอ่ื เสริมสร้างทกั ษะชีวติ ได้ กจิ กรรม/วธิ ีสอน 5 นาที 1. นาเขา้ สู่บทเรียน 30 นาที 2. อธิบายถึงความหมาย ความสาคญั ของการวางแผนระยะยาว/ระยะส้นั 50 นาที 3. ฝึกวางแผนการจดั กิจกรรมลูกเสือสารองตลอดภาคเรียน/ปี /ระยะส้ัน 20 นาที 4. นาเสนอผลงาน 10 นาที 5. เตรียมฝึกปฏิบตั ิการประชุมกอง 60 นาที 6. ปฏิบตั ิการประชุมกองตามใบปฏิบตั ิการ 3 5 นาที 7. ซกั ถามและสรุป สื่อกำรสอน 1. ขอ้ บงั คบั คณะลูกเสือแห่งชาติวา่ ดว้ ยการปกครองหลกั สูตรและวชิ าพิเศษลูกเสือสารอง 2. ตวั อยา่ งแผนการจดั กิจกรรมลูกเสือ 3. ตวั อยา่ งแบบบนั ทึกการประชุมกอง

211 4. คูม่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือสารองท่ีเสริมสร้างทกั ษะชีวติ พฒั นาโดยสมาคมวางแผนครอบครัวและ คณะลูกเสือแห่งชาติ 5. ใบกิจกรรม 1 – 3 กำรประเมินผล 1. สงั เกตพฤติกรรม 2. ดูจากผลงาน 3. ดูจากการปฏิบตั ิ 4. ซกั ถาม เนือ้ หาวชิ า ควำมหมำยและควำมสำคญั ของกำรวำงแผน การวางแผนหมายถึง การคิดการ หรือกาหนดการไวล้ ่วงหนา้ วา่ จะทาอะไร ทาไปทาไม ทาที่ไหน ทาเมื่อไหร่ ทาอยา่ งไร ใครเป็ นคนทา การวางแผนเป็ นเร่ืองการเตรียมการสาหรับอนาคตที่เก่ียวขอ้ งกบั การตดั สินใจและการปฏิบตั ิไดจ้ ริง การวางแผนมีความสาคญั ต่อการทางานท่ีก่อใหเ้ กิดการทางานอยา่ งมีระบบและมีประสิทธิภาพ เป็นงานสาคญั อยา่ งยง่ิ ในกระบวนการบริหาร รายละเอียดที่แสดงไวใ้ นแผนทาใหร้ ู้วา่ จะตอ้ งปฏิบตั ิจดั ทา กิจกรรมอะไร ทาที่ไหน เม่ือใด ใหใ้ ครทา ทาอยา่ งไร ตลอดจนใหร้ ายละเอียดอ่ืน ๆ ท่ีจาเป็นเพ่ือช่วยให้ การปฏิบตั ิงานบรรลุวตั ถุประสงคท์ ่ีกาหนดไวอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ การวางแผนหรือกาหนดการฝึกอบรมลูกเสือท้งั ระยะส้ันและระยะยาว มีความสาคญั และจาเป็น อยา่ งยง่ิ สาหรับผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือ ช่วยใหผ้ กู้ ากบั ลูกเสือฯ สามารถกาหนดแผนงานล่วงหนา้ ตลอดปี วา่ จะจดั กิจกรรมอะไร เมื่อใด ใหใ้ ครทา ทาอยา่ งไร เพ่อื ใหบ้ รรลุถึงวตั ถุประสงคข์ องการลูกเสืออยา่ งมี ประสิทธิภาพ

212 การทากาหนดการฝึกอบรม ผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือควรคานึงถึงส่ิงตอ่ ไปน้ี 1. วตั ถุประสงคข์ องหลกั สูตร 2. หลกั สูตรและวชิ าพเิ ศษลูกเสือสารอง 3. จุดประสงคก์ ารเรียน 4. เน้ือหา คาบเวลาตอ้ งเหมาะสม ต่อเน่ือง และสัมพนั ธ์กบั จุดประสงคข์ องการเรียนรู้ในขอ้ ใดบา้ ง 5. จิตวทิ ยาการเรียนรู้ของเดก็ แต่ละวยั และพฒั นาการของเด็ก 6. การสอนและการทดสอบเพอ่ื ขอรับเครื่องหมายวชิ าพเิ ศษ 7. พธิ ีการทางลูกเสือ 7.1 พธิ ีเขา้ ประจากองลูกเสือสารอง 7.2 พธิ ีประดบั ดาวดวงที่ 1, 2, 3 7.3 พิธีมอบเคร่ืองหมายวชิ าพิเศษ และเครื่องหมายลูกเสือสัมพนั ธ์ 7.4 พิธีส่งลูกเสือสารองไปเป็นลูกเสือสามญั 8. วนั สาคญั ตา่ ง ๆ เช่น 8.1 วนั คลา้ ยวนั สถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติ (1 กรกฎาคม ของทุกปี ) 8.2 วนั คลา้ ยวนั สวรรคตของพระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั พระผพู้ ระราชทานกาเนิดลูกเสือไทย (25 พฤศจิกายน ของทุกปี ) 8.3 วนั หยดุ ราชการ 8.4 วนั เปิ ดภาคเรียน 8.5 วนั สอบปลายภาคเรียน/ปลายปี ควำมสอดคล้องของเนื้อหำกบั หลกั สูตรแกนกลำงกำรศึกษำข้นั พืน้ ฐำน หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 ไดก้ าหนดกิจกรรมลูกเสือเป็ น กิจกรรมหน่ึงที่นกั เรียนท่ีมุ่งพฒั นาผเู้ รียนใหเ้ ป็ นผมู้ ีระเบียบ วนิ ยั มีความเป็นผนู้ า ผตู้ ามที่ดี มีความ รับผดิ ชอบ มีการทางานร่วมกนั การรู้จกั แกป้ ัญหา การตดั สินใจท่ีเหมาะสม ความมีเหตุผล การช่วยเหลือ การแบง่ ปัน เอ้ืออาทร และสมานฉนั ท์ โดยจดั ใหส้ อดคลอ้ งกบั ความสามารถ ความถนดั และความสนใจ ของผเู้ รียนใหไ้ ดป้ ฏิบตั ิดว้ ยตนเองในทุกข้นั ตอน ไดแ้ ก่ การศึกษาวเิ คราะห์ วางแผน ปฏิบตั ิตามแผน ประเมินและปรับปรุงการทางาน เนน้ การทางานร่วมกนั เป็นกลุ่ม ตามความเหมาะสมและสอดคลอ้ งกบั วฒุ ิภาวะของผเู้ รียน บริบทของสถานศึกษาและทอ้ งถ่ิน และยงั กาหนดสาระสาคญั ของกิจการลูกเสือไว้ ดงั น้ี (หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551)

213 กระบวนการลูกเสือ คือ กระบวนการพฒั นาเยาวชน มีวตั ถุประสงคเ์ พื่อฝึกอบรม ใหก้ ารศึกษา และพฒั นาเยาวชนใหเ้ ป็ นพลเมืองดี โดยไม่คานึงถึงเช้ือชาติ ศาสนา ท้งั น้ีเป็นไปตามความมุง่ ประสงค์ หลกั การและวธิ ีการซ่ึงลูกเสือโลกไดก้ าหนดไว้ ปัจจุบนั กระบวนการลูกเสือถือเป็นกระบวนการทางการศึกษาส่วนหน่ึง ซ่ึงมุง่ พฒั นาสมรรถภาพ ของท้งั บุคคลท้งั ทางสมอง ร่างกาย จิตใจและศีลธรรม เพื่อใหเ้ ป็นบุคคลท่ีมีความประพฤติดีงามไม่กระทา ตนใหเ้ ป็ นปัญหาตอ่ สังคมและดารงชีวติ อยา่ งมีความหมายและสุขสบาย หลกั กำร กระบวนการลูกเสือมีหลกั การสาคญั ดงั น้ี 1. มีศาสนาเป็นหลกั ยดึ ทางจิตใจ จงรักภกั ดีต่อศาสนาที่ตนเคารพนบั ถือ และพึงปฏิบตั ิศาสนกิจ ดว้ ยความจริงใจ 2. จงรักภกั ดีตอ่ พระมหากษตั ริยแ์ ละประเทศชาติของตน พร้อมดว้ ยการส่งเสริมและสนบั สนุน สนั ติสุขและสันติภาพ ความเขา้ ใจที่ดีซ่ึงกนั และกนั และความร่วมมือซ่ึงกนั และกนั ต้งั แตร่ ะดบั ทอ้ งถิ่น ระดบั ชาติ และระดบั นานาชาติ 3. เขา้ ร่วมพฒั นาสงั คม ยอมรับและใหค้ วามเคารพในเกียรติและศกั ด์ิศรีของผูอ้ ่ืน และเพ่ือน อมนุษยท์ ุกคน รวมท้งั ธรรมชาติและสรรพสิ่งท้งั หลายในโลก 4. มีความรับผดิ ชอบต่อการพฒั นาตนเองอยา่ งต่อเน่ือง 5. ลูกเสือทุกคนตอ้ งยดึ มนั่ ในคาปฏิญาณและกฎของลูกเสือ วตั ถุประสงค์ พระราชบญั ญตั ิลูกเสือ พ.ศ.2528 มาตรา 8 ไดก้ าหนดวตั ถุประสงคข์ องการฝึกอบรมลูกเสือเพื่อ พฒั นาลูกเสือท้งั ทางกาย สติปัญญา จิตใจและศีลธรรม ใหเ้ ป็นพลเมืองดี มีความรับผดิ ชอบ และช่วย สร้างสรรคส์ งั คมใหเ้ กิดความสามคั คีและมีความเจริญกา้ วหนา้ ท้งั น้ี เพื่อความสงบสุขและความมน่ั คง ของประเทศชาติตามแนวทางดงั ตอ่ ไปน้ี 1. ใหม้ ีนิสยั ในการสังเกต จดจา เช่ือฟัง และพ่งึ ตนเอง 2. ใหม้ ีความซ่ือสัตยส์ ุจริต มีระเบียบวนิ ยั และเห็นอกเห็นใจผอู้ ่ืน 3. ใหร้ ู้จกั บาเพญ็ ตนเพอื่ สาธารณประโยชน์ 4. ใหร้ ู้จกั ทาการฝี มือและฝึกฝนการทากิจกรรมต่าง ๆ ตามความเหมาะสม 5. ใหร้ ู้จกั รักษาและส่งเสริมจารีตประเพณี วฒั นธรรม และความมนั่ คงของประเทศชาติ

214 ขอบข่ำย กิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี เป็ นกิจกรรมที่มุ่งปลูกฝังระเบียบวนิ ยั และกฎเกณฑ์ เพื่อการอยรู่ ่วมกนั ใหร้ ู้จกั การเสียสละและบาเพญ็ ประโยชน์แก่สงั คมและวถิ ีชีวติ ในระบอบประชาธิปไตย ซ่ึงการจดั กิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี ใหเ้ ป็นไปตามขอ้ บงั คบั ของสานกั งานลูกเสือแห่งชาติ รวมท้งั ใหส้ อดคลอ้ งกบั หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 โดยกาหนดหลกั สูตร เป็ น 4 ประเภท ดงั น้ี 1. ลูกเสือสารอง ช้นั ประถมศึกษาปี ที่ 1 – 3 2. ลูกเสือสามญั ช้นั ประถมศึกษาปี ที่ 4 – 6 3. ลูกเสือสามญั รุ่นใหญ่ ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 1 – 3 4. ลูกเสือวสิ ามญั ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 – 6 แนวกำรจัดกจิ กรรม การจดั กิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี มีแนวทางการจดั กิจกรรมตามวธิ ีการลูกเสือ (Scout Method) ซ่ึง มีองคป์ ระกอบ 7 ประการ คือ 1. คาปฏิญาณและกฎ ถือเป็ นหลกั เกณฑท์ ี่ลูกเสือทุกคนใหค้ ามนั่ สัญญา วา่ จะปฏิบตั ิตามกฎของ ลูกเสือ กฎของลูกเสือมีไวใ้ ห้ลูกเสือเป็นหลกั ในการปฏิบตั ิ ไมไ่ ด้ “หา้ ม” ทา หรือ “บงั คบั ” ใหท้ า แตถ่ า้ “ทา” ก็จะทาใหเ้ กิดผลดีแก่ตวั เอง เป็นคนดี ไดร้ ับการยกยอ่ งวา่ เป็นผมู้ ีเกียรติ เช่ือถือได้ ฯลฯ 2. เรียนรู้จกั การกระทา เป็นการพฒั นาส่วนบุคคล ความสาเร็จหรือไมส่ าเร็จ ของผลงานอยทู่ ่ีการ กระทาของตนเอง ทาใหม้ ีความรู้ที่ชดั เจน และสามารถแกป้ ัญหาตา่ ง ๆ ดว้ ยตวั เองได้ และทา้ ทาย ความสามารถของตนเอง 3. ระบบหมู่ เป็นรากฐานอนั แทจ้ ริงของการลูกเสือ เป็นพ้ืนฐานในการอยรู่ ่วมกนั การยอมรับซ่ึง กนั และกนั การแบง่ หนา้ ท่ีความรับผดิ ชอบ การช่วยเหลือซ่ึงกนั และกนั ซ่ึงเป็นการเรียนรู้ การใช้ ประชาธิปไตยเบ้ืองตน้ 4. การใชส้ ัญลกั ษณ์ร่วมกนั ใหม้ ีความเป็นหน่ึงเดียวในการเป็นสมาชิกลูกเสือเนตร นารี ดว้ ยการ ใชส้ ญั ลกั ษณ์ร่วมกนั ไดแ้ ก่ เครื่องแบบ เครื่องหมาย การทาความเคารพ รหสั คาปฏิญาณ กฎ คติพจน์ คา ขวญั ธง เป็นตน้ วธิ ีการน้ีจะช่วยใหผ้ เู้ รียนตระหนกั และภาคภูมิใจในการเป็ นสมาชิกขององคก์ ารลูกเสือ โลก ซ่ึงมีสมาชิกอยทู่ ว่ั โลกและเป็นองคก์ รท่ีมีจานวนสมาชิกมากท่ีสุดในโลก 5. การศึกษาธรรมชาติ คือ สิ่งสาคญั อนั ดบั หน่ึงในกิจกรรมลูกเสือ ธรรมชาติอนั โปร่งใสตาม ชนบท ป่ าเขา ป่ าละเมาะ และพมุ่ ไมเ้ ป็นที่ปรารถนาอยา่ ยง่ิ ในการไปทากิจกรรมกบั ธรรมชาติ การปี นเขา ต้งั ค่ายพกั แรมในสุดสปั ดาห์หรือตามวาระของการอยคู่ า่ ยพกั แรม ตามกฎระเบียบ เป็นที่เสน่หาแก่เด็กทุก คน ถา้ ขาดส่ิงน้ีแลว้ กไ็ มเ่ รียกวา่ ใชช้ ีวติ แบบลูกเสือ 6. ความกา้ วหนา้ ในการเขา้ ร่วมกิจกรรม กิจกรรมตา่ ง ๆ ท่ีหดั ใหเ้ ด็กทาตอ้ งใหม้ ีความกา้ วหนา้ และดึงดูดใจ สร้างใหเ้ กิดความกระตือรือร้นอยากท่ีจะทาและวตั ถุประสงคใ์ นการหดั แต่ละอยา่ งให้

215 สมั พนั ธ์กบั ความหลากหลายในการพฒั นาตนเอง เกมการเล่นท่ีสนุกสนาน การแขง่ ขนั กนั กเ็ ป็นส่ิงดึงดูด ใจและเป็ นการจูงใจที่ดี 7. การสนบั สนุนโดยผใู้ หญ่ ผใู้ หญเ่ ป็ นผทู้ ่ีช้ีแนะหนทางที่ถูกตอ้ งใหแ้ ก่เดก็ เพือ่ ใหเ้ ขาเกิดความ มน่ั ใจในการที่จะตดั สินใจกระทาส่ิงใดลงไป ท้งั คูม่ ีความตอ้ งการซ่ึงกนั และกนั เดก็ ก็ตอ้ งการใหผ้ ใู้ หญ่ ช่วยช้ีนา ผใู้ หญ่เองก็ตอ้ งการนาพาใหไ้ ปสู่หนทางท่ีดี ใหไ้ ดร้ ับการพฒั นาอยา่ งถูกตอ้ งและดีที่สุด จึงเป็น การร่วมมือกนั ท้งั สองฝ่ าย ภาพการจดั กิจกรรมตามวธิ ีการลูกเสือ

216 ตวั อย่ำงกำรวำงแผนระยะยำว (ตลอดปี ) หลกั สูตรดำวดวงท่ี 1 ช้ันประถมศึกษำปี ท่ี 2 เวลำเรียนตลอดปี กำรศึกษำ 40 ช่ัวโมง วนั เดือน ปี เรื่อง จำนวน ผ้สู อน 11 มิ.ย.47 ปฐมนิเทศ ช่ัวโมง 1. การแต่งกาย 1 2. การทาความเคารพ 3. การเรียนตามหลกั สูตร ดาวดวงท่ี 1 4. ทบทวนระเบียบแถวเบ้ืองตน้ 5. ทบทวนคาปฏิญาณและกฎของลูกเสือสารอง 18 มิ.ย.47 อนามยั 3 25 มิ.ย.47 - การรักษาความสะอาดฟัน มือ เทา้ และเลบ็ 3 อนามยั (ต่อ) - อาหารดีคุณค่า - การหายใจอยา่ งถูกวธิ ี - วธิ ีป้องกนั โรคหวดั ไมใ่ หแ้ พร่ออกไป - การปฐมพยาบาลแผลขนาดเล็ก 1 ก.ค.47 - บาเพญ็ ประโยชน์ (บริการ) เนื่องในวนั คลา้ ยวนั 3 สถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติ 9,16 ก.ค.47 ความสามารถเชิงทกั ษะ 6 1. ขวา้ งและรับลูกบอล 6 2. มว้ นหนา้ 3. กระโดดกบ 4. ปี นตน้ ไม้ 5. ไต่เชือก 23, 30 ก.ค. การสารวจ 1. การสารวจและการเยอื นสถานที่ใกลเ้ คียง 47 2. สถานที่ควรสารวจ 3. การขอความช่วยเหลือเม่ือเกิดเหตุด่วนเหตุร้าย

217 วนั เดือน ปี เรื่อง จำนวน ผ้สู อน ชั่วโมง 6 ส.ค.47 การคน้ หาธรรมชาติ 3 1. ธรรมชาติและประโยชน์ของพชื 2. ธรรมชาติและประโยชน์ของสัตว์ 13 ส.ค.47 ความปลอดภยั 3 1. สาเหตุท่ีทาใหเ้ กิดอุบตั ิเหตุภายในบา้ นและวธิ ี ป้องกนั 2. อนั ตรายที่เกิดจากไฟไหมแ้ ละวธิ ีป้องกนั 3. ความปลอดภยั ในการเดินถนนและขา้ มถนน 20 ส.ค.47 บริการ 3 1. การเกบ็ รักษาเส้ือผา้ และรองเทา้ 2. การจดั เกบ็ ที่นอน 3. การตน้ น้าร้อน 4. การทาความสะอาดเครื่องใชห้ ลงั จากใชแ้ ลว้ 27 ส.ค.47 ธงชาติและประเทศตา่ ง ๆ 6 1. พระราชประวตั ิของพระบาทสมเด็จพระ เจา้ อยหู่ วั (ในรัชการปัจจุบนั ) 2. พระราชกรณียกิจที่สาคญั 3. พระราชกรณียกิจท่ีเก่ียวขอ้ งกบั กิจการลูกเสือ 4. เพลงชาติและเพลงสรรเสริญพระบารมี 5. โอกาสการบรรเลงเพลงชาติและเพลง สรรเสริญพระบารมี 10,17 ก.ย. ธงและประเทศตา่ ง ๆ (ตอ่ ) 6 47 1. ประวตั ิธงชาติไทย 2. ลกั ษณะ, ส่วนประกอบของธงชาติ 3. ความหมายของธงชาติไทย 4. วธิ ีชกั ธงชาติข้ึนสู่ยอดเขา 5. ธงคณะลูกเสือโลก 6. ธงชาติองั กฤษ 7. ธงชาติฟิ ลิปปิ นส์

218 วนั เดือน ปี เร่ือง จำนวน ผู้สอน ช่ัวโมง 24 ก.ย.47 การฝีมือ (การประดิษฐเ์ ศษวสั ดุ) 1 ต.ค.47 1. หนา้ กากถุงกระดาษ 6 8 ต.ค.47 2. กระเป๋ าหิ้ว 3. ที่ตกั ผง 3 4. ท่ีปัดแมลงวนั 5. ฉิ่ง 6. รถกล่องกระดาษ 7. หุ่นจาลอง กิจกรรมกลางแจง้ 1. การเดินสะกดรอย 2. เครื่องหมายที่ใชใ้ นการเดินสะกดรอย 3. การเดินสะกดรอยตามที่เครื่องหมายกาหนด 11 ตุลาคม – 31 ตุลาคม ปิ ดเรียนภาคตน้ ประจาปี การศึกษา ภำคเรียนที่ 2 วนั เดือน ปี เร่ือง จำนวน ผ้สู อน 5 พ.ย.47 ช่ัวโมง 12,19 พ.ย. การบนั เทิง 47 - การแสดงเงียบ 3 การผกู เงื่อนและการทดสอบ 6 25 พ.ย.47 1. เงื่อนพิรอด 3 3 ธ.ค.47 2. เง่ือนขดั สมาธิ 3. การเกบ็ เชือก 3 - พิธีถวายบงั คมพระบรมราชานุสรณ์ รัชกาลท่ี 6 - พฒั นาและบาเพญ็ ประโยชน์บริเวณชุมชนใกลเ้ คียงกบั โรงเรียน เน่ืองในวนั คลา้ ยวนั สวรรคตของรัชกาลท่ี 6 เปิ ดสอนและสอบวชิ าพเิ ศษลูกเสือสารอง (เลือกสอบไดเ้ พยี ง 2 วชิ า) 1. จิตรกร 2. นกั กรีฑา

219 วนั เดือน ปี เรื่อง จำนวน ผ้สู อน ชั่วโมง 10 ธ.ค.47 3. นกั อา่ นหนงั สือ 17 ธ.ค.47 4. นกั จกั รยานสองลอ้ 3 24 ธ.ค.47 5. นกั แสดงการบนั เทิง 3 31 ธ.ค.47 โรงเรียนหยดุ เน่ืองในวนั พระราชทานรัฐธรรมนูญ 3 3 ม.ค.47 สอนและสอบวชิ าพเิ ศษลูกเสือสารอง (ต่อ) 3 14 ม.ค.47 คาปฏิญาณ กฎ และคติพจน์ของลูกเสือ โรงเรียนหยดุ เนื่องในวนั สิ้นปี ทบทวนระเบียบเบ้ืองตน้ - พธิ ีมอบเครื่องหมายวชิ าพเิ ศษ - พิธีประดบั ดาวดวงท่ี 1 หมำยเหตุ 1. การวดั ผลและประเมินผลการเรียน ใหป้ ระเมินผลเมื่อสอนจบแตล่ ะเร่ือง ท้งั น้ีใหเ้ ป็ นไปตาม ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการ วา่ ดว้ ยการประเมินผลการเรียน 2. วธิ ีการวดั ผลกิจกรรมลูกเสือ – เนตรนารี มีหลายวธิ ีดว้ ยกนั เช่น 2.1 การสังเกต จากการสนใจ ความต้งั ใจ และการเขา้ ร่วมกิจกรรม 2.2 การซกั ถาม 2.3 การปฏิบตั ิจริง 2.4 การทดสอบ 2.5 การสัมภาษณ์ เม่ือวางแผนทากาหนดการสอนประจาปี แลว้ ในการสอนแตล่ ะบทเรียน ตอ้ งมีการเปิ ดประชุม กองเพ่ือการเรียนการสอน ผูก้ ากบั ลูกเสือลูกเสือตอ้ งบนั ทึกการประชุม หรือบนั ทึกการสอนนน่ั เอง บอกใหท้ ราบวา่ จะประชุมกองเม่ือไหร่ สอนอะไร ผสู้ อนมีใครบา้ ง และดาเนินการข้นั ตอนอยา่ งไร

220 เง่ือนไข 1. เวลาในการเขา้ ร่วมกิจกรรม การวดั กิจกรรมลูกเสือ เนตรนารีตามหลกั สูตรในแต่ละระดบั ช้นั สถานศึกษา อาจวดั เวลาไดต้ ามความเหมาะสม ส่วนการวดั กิจกรรมเพ่ือรับเคร่ืองหมายวชิ าพิเศษของลูกเสือ เนตรนารี แต่ละ ประเภทอาจใชใ้ นเวลาเรียนปกติหรือนอกเวลาเรียนกไ็ ด้ 2. การจดั กิจกรรม 2.1 การจดั กิจกรรมลูกเสือ เนตรนารีตามหลกั สูตร ควรจดั ใหม้ ีการเปิ ดประชุมกองทุกคร้ัง เพอื่ เป็ นการฝึกความมีระเบียบวนิ ยั ในตนเอง โดยปฏิบตั ิตามข้นั ตอน ดงั น้ี 2.1.1 พิธีเปิ ด (แกรนดฮ์ าวล์ ชกั ธง สวดมนต์ สงบน่ิง ตรวจ แยก) 2.1.2 เกมหรือเพลง 2.1.3 เรียนตามหลกั สูตร 2.1.4 การเล่าเรื่องส้ันที่เป็ นประโยชน์ 2.1.5 พิธีปิ ด (นดั หมาย ตรวจเคร่ืองแบบ แกรนดฮ์ าวล์ ชกั ธง เลิก) 2.2 กิจกรรมการอยคู่ ่ายพกั แรม การเดินทางไกลและอยคู่ า่ ยพกั แรม มีวตั ถุประสงคเ์ พื่อฝึกใหล้ ูกเสือมีความอดทน อยใู่ น ระเบียบวนิ ยั รู้จกั ช่วยตวั เอง รู้จกั อยแู่ ละทางานร่วมกบั ผอู้ ื่น ตลอดจนเรียนวชิ าลูกเสือเพม่ิ เติม ผกู้ ากบั ลูกเสือจาเป็นตอ้ งวางแผนนาลูกเสือไปเดินทางไกล และอยคู่ า่ ยพกั แรม ไวใ้ หพ้ ร้อมก่อนและเนิ่น ๆ ดงั น้นั บทบาทผกู้ ากบั ลูกเสือมีหนา้ ท่ีรับผิดชอบต่อลูกเสือตอ่ งานการอยคู่ ่ายพกั แรม และตามหนา้ ที่ของ ตนเองจึงจาเป็นตอ้ งหาโอกาสใหล้ ูกเสือของตนไดม้ ีโอกาสในการอยคู่ า่ ยพกั แรมเสมอ ใหผ้ กู้ ากบั ลูกเสือนาลูกเสือไปฝึกเดินทางไกล และอยคู่ า่ ยพกั แรมปี หน่ึง ไม่นอ้ ยกวา่ 1 คร้ัง คร้ังหน่ึงให้อยคู่ ่ายพกั แรมอยา่ งนอ้ ย 1 คืน 2.3 กิจกรรมพธิ ีการ สถานศึกษาควรจดั กิจกรรมพธิ ีการลูกเสือ เช่น พิธีเขา้ ประจากอง พิธี ทบทวนคาปฏิญาณและสวนสนาม พิธีถวายราชสดุดี พิธีประดบั เคร่ืองหมายตา่ ง ๆ เป็ นตน้ เพือ่ ใหล้ ูกเสือ มีความภาคภูมิใจและเห็นคุณคา่ ในการเป็นลูกเสือ 2.4 กิจกรรมบาเพญ็ ประโยชน์ สถานศึกษาควรส่งเสริมการจดั กิจกรรมใหล้ ูกเสือ ไดบ้ าเพญ็ ประโยชนต์ ามอุดมการณ์ของลูกเสือ 3. ผกู้ ากบั ลูกเสือควรผา่ นการอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือความรู้เบ้ืองตน้ ในแต่ละประเภท 4. สถานศึกษาควรใหม้ ีการจดั ต้งั กลุ่มหรือกองลูกเสือตามขอ้ บงั คบั คณะลูกเสือแห่งชาติ

221 กำรประเมินกจิ กรรม การประเมินกิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี เป็นกระบวนการทดสอบความสามารถและพฒั นาการ ดา้ นตา่ ง ๆ ของผเู้ รียนลูกเสือ เนตรนารี ซ่ึงนอกจากพจิ ารณาความตามทฤษฎีแลว้ ตอ้ งพิจารณาดา้ นความ ประพฤติ พฤติกรรมการเขา้ ร่วมกิจกรรมท่ีเนน้ ทกั ษะและการปฏิบตั ิต่าง ๆ ดว้ ยวธิ ีการประเมินที่ หลากหลายและการประเมินตามสภาพจริง ซ่ึงแบง่ การประเมินผลออกเป็น 2 ส่วนคือ 1. กิจกรรมบงั คบั เป็นการประเมินผลกิจกรรมตามหลกั สูตร เพ่ือใหผ้ เู้ รียนผา่ นเกณฑก์ าร ตดั สินใจเลื่อนช้นั หรือจบหลกั สูตร โดยการเขา้ ร่วมกิจกรรมและผา่ นการประเมินตามเกณฑท์ ี่สถานศึกษา กาหนด มีการประเมินผลตลอดภาคเรียน/ปี โดยวธิ ีการสังเกตการเขา้ ร่วมกิจกรรม การซกั ถาม การ ทดสอบภาคทฤษฎีและปฏิบตั ิ โดยกาหนดผลการประเมินเป็น “ผา่ น” และ “ไม่ผา่ น” ผา่ น หมายถึง ผเู้ รียนมีเวลาเขา้ ร่วมกิจกรรมครบตามเกณฑป์ ฏิบตั ิกิจกรรม และมีผลงาน/ชิ้นงาน/คุณลกั ษณะตามเกณฑท์ ี่สถานศึกษากาหนด ไม่ผา่ น หมายถึง ผเู้ รียนมีเวลาเขา้ ร่วมกิจกรรมไมค่ รบตามเกณฑ์ ไม่ผา่ นการ ปฏิบตั ิกิจกรรม หรือมีผลงาน/ชิ้นงาน/คุณลกั ษณะ ไม่เป็ นไปตามเกณฑท์ ่ีสถานศึกษากาหนด 2. วชิ าพเิ ศษ การประเมินผลวชิ าพิเศษในแต่ละวชิ า ใชว้ ชิ าการทดสอบท้งั ภาคทฤษฎีและ ภาคปฏิบตั ิตามหลกั เกณฑใ์ นขอ้ บงั คบั คณะลูกเสือแห่งชาติ คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน มุ่งพฒั นาผเู้ รียนใหม้ ีคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงคเ์ พือ่ ให้ สามารถอยรู่ ่วมกบั ผอู้ ่ืนในสังคมไดอ้ ยา่ งมีความสุข ในฐานะเป็นพลเมืองไทยและพลโลก ดงั น้ี 1. รักชาติ ศาสน์ กษตั ริย์ 2. ซ่ือสัตยส์ ุจริต 3. มีวนิ ยั 4. ใฝ่ เรียนรู้ 5. อยอู่ ยา่ งพอเพยี ง 6. มุ่งมน่ั ในการทางาน 7. รักความเป็นไทย 8. มีจิตสาธารณะ นอกจากน้ี สถานศึกษาสามารถกาหนดคุณลกั ษณะอนั พึงประสงคเ์ พิม่ เติมใหส้ อดคลอ้ งตามบริบทและ จุดเนน้ ของตนเอง

222 สมรรถนะสำคัญ หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน กาหนดใหพ้ ฒั นาผเู้ รียนใหม้ ีคุณภาพซ่ึงการ พฒั นาผเู้ รียนใหม้ ีคุณภาพจะช่วยใหผ้ เู้ รียนเกิดสมรรถนะสาคญั 5 ประการคือ 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการแกป้ ัญหา 4. ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวติ 5. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี

223 โครงสร้ำงของกจิ กรรมลกู เสือเพื่อเสริมสร้ำงทกั ษะชีวติ แผนกำรจัดกจิ กรรมลกู เสือสำรอง ช้ันประถมศึกษำปี ที่ 1 ด้ำนกำรพฒั นำ ช่ือหน่วยกจิ กรรม แผนกำรจัดกจิ กรรมเร่ือง จำนวน หมำยเหตุ ช่ัวโมง ดา้ นร่างกาย หน่วยท่ี 1 -นิทานเมาคลี และ 2 ส่ิงแวดลอ้ ม สาระสาคญั ของ -เลียนแบบตวั ละครเร่ืองเมาคลี 1 2 ดา้ นสติปัญญา การลูกเสือ -ประวตั ิการเริ่มกิจกรรมลูกเสือสารอง 1 คา่ นิยมและ เจตคติ หน่วยท่ี 2 -การทาความเคารพเป็ นรายบุคคลและการ ทกั ษะลูกเสือและ จบั มือซา้ ย กิจกรรมกลางแจง้ -การทาความเคารพเป็นหมู่ 1 (แกรนดฮ์ าวล)์ -ระเบียบแถวเบ้ืองตน้ 3 1 -ความสามารถเชิงทกั ษะ 1 2 ทกั ษะชีวติ -การผกู เงื่อนต่อเชือก 1 ทกั ษะชีวติ 1 หน่วยท่ี 3 -รู้ทนั ป้องกนั โรค 2 1 สุขภาพอนามยั -อาหารดีมีคุณคา่ 1 หน่วยที่ 4 -ความปลอดภยั ในบา้ น ความปลอดภยั -การเดินขา้ มถนนอยา่ งปลอดภยั -การช่วยเหลือผบู้ าดเจบ็ จากอุบตั ิเหตุ หน่วยท่ี 5 ดาเนินชีวติ ตาม หลกั ปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียง ใชท้ รัพยากร คุม้ คา่ หน่วยที่ 6 -รู้จกั และสัมผสั ธรรมชาติ 1 อนุรักษแ์ ละร่วม แกไ้ ขทรัพยากร ธรรมชาติและ สิ่งแวดลอ้ ม

224 ด้ำนกำรพฒั นำ ชื่อหน่วย แผนกำรจัดกจิ กรรมเรื่อง จำนวน หมำยเหตุ -รู้เทา่ ทนั โฆษณาชวนเช่ือ ช่ัวโมง ดา้ นสติปัญญา กจิ กรรม -นาทีวกิ ฤต ค่านิยมและ หน่วยที่ 7 1 ทกั ษะชีวติ เจตคติ การคิดวเิ คราะห์ ตดั สินใจ 1 ทกั ษะชีวติ แกป้ ัญหา หน่วยท่ี 8 -การวเิ คราะห์ตนเอง 1 ทกั ษะชีวติ จุดดี จุดดอ้ ย ดา้ นจิตใจ และการพฒั นา -รักและศรัทธาสถาบนั ชาติ ศาสน์ 1 ศีลธรรมและ ตนเอง กษตั ริย์ สัมพนั ธภาพ หน่วยท่ี 9 -ประวตั ิธงชาติไทย 1 ระหวา่ งบุคคล รักและศรัทธา -วถิ ีไทยและภูมิปัญญาทอ้ งถ่ิน 1 สถานบนั ชาติ ดา้ สมั พนั ธภาพ ศาสน์ กษตั ริย์ -ค่าปฏิญาณและกฎของลูกเสือ 1 กบั ชุมชนสงั คม หน่วยที่ 10 -หลีกเล่ียงความรุนแรงต่อสตั ว์ 1 ทกั ษะชีวติ ปฏิบตั ิตามวถิ ี -ทกั ษะการส่ือสาร รวม 4 ด้ำน ไทยและภูมิ -การรับรู้อารมณ์ 1 ทกั ษะชีวติ ปัญญาทอ้ งถิ่น -ส้วมสะอาด 1 ทกั ษะชีวติ หน่วยท่ี 11 -กิจกรรมสารวจ 1 คุณธรรม รวม 26 แผนกำรจัดกจิ กรรม 1 จริยธรรม 33 หน่วยที่ 12 สมั พนั ธภาพ และการสื่อสาร หน่วยท่ี 13 จิตอาสา/บริการ หน่วยท่ี 14 รัก และหวงแหน สาธารณสมบตั ิ ของชุมชน/ชาติ หน่วยที่ 15 รับผิดชอบ ปัญหาสังคม รวม 15 หน่วย

225 โครงสร้ำงของกจิ กรรมลูกเสือเพ่ือเสริมสร้ำงทกั ษะชีวติ แผนกำรจัดกจิ กรรมลูกเสือสำรอง ช้ันประถมศึกษำปี ที่ 2 ด้ำนกำรพฒั นำ ชื่อหน่วยกจิ กรรม แผนกำรจัดกจิ กรรมเรื่อง จำนวน หมำยเหตุ ช่ัวโมง ดา้ นร่างกายและ หน่วยที่ 1 1.สมรรถนะทางกาย 1 ส่ิงแวดลอ้ ม สาระสาคญั ของ 2.การผกู เง่ือนเชือก 1 การลูกเสือ 3.ระเบียบแถว 2 ดา้ นสติปัญญา หน่วยท่ี 2 4.กิจกรรมกลางแจง้ 2 ค่านิยมและเจตคติ ทกั ษะลูกเสือ 5.อาหารดีมีคุณค่า 1 ทกั ษะชีวติ และกิจกรรม 6.รู้เทา่ ทนั สถานการณ์สุขภาพ 1 ทกั ษะชีวติ กลางแจง้ 7.ความปลอดภยั จากอนั ตรายทางน้า 1 8.ใชน้ ้าอยา่ งประหยดั หน่วยที่ 3 1 ทกั ษะชีวติ สุขภาพอนามยั 9. รู้เทา่ ทนั โฆษณา 10.นาทีวกิ ฤต 1 ทกั ษะชีวติ หน่วยท่ี 4 1 ทกั ษะชีวติ ความปลอดภยั หน่วยที่ 5 1 ดาเนินชีวติ ตาม หลกั ปรัชญา เศรษฐกิจพอเพยี ง ใชท้ รัพยากร คุม้ คา่ หน่วยที่ 6 อนุรักษแ์ ละร่วม แกไ้ ข ทรัพยากรธรรมช าติและ สิ่งแวดลอ้ ม หน่วยที่ 7 การคิดวเิ คราะห์ ตดั สินใจ แกป้ ัญหา หน่วยท่ี 8 จุดดี จุดดอ้ ยและ การพฒั นาตนเอง

226 ด้ำนกำรพฒั นำ ช่ือหน่วยกจิ กรรม แผนกำรจัดกจิ กรรมเรื่อง จำนวน หมำยเหตุ ชั่วโมง ดา้ นจิตใจ หน่วยที่ 9 11.ธงลูกเสือและธงชาติของประเทศ 2 ศีลธรรมและ สมั พนั ธภาพ รักและศรัทธา อื่น ๆ ระหวา่ งบุคคล สถานบนั ชาติ ดา้ นสัมพนั ธภาพ กบั ชุมชน สงั คม ศาสน์ กษตั ริย์ หน่วยท่ี 10 12. วถิ ีไทยและภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น 2 ปฏิบตั ิตามวถิ ีไทย และภูมิปัญญา ทอ้ งถ่ิน หน่วยที่ 11 13. คติพจนล์ ูกเสือสารอง 1 1 คุณธรรม 14. ทาตามลูกเสือรุ่นพี่ 1 จริยธรรม 1 2 หน่วยท่ี 12 15. ไมท่ าตามใจตนเอง 1 สัมพนั ธภาพและ 16. คุยกนั ฉนั ทเ์ พอ่ื น 1 การส่ือสาร 17. การควบคุมอารมณ์ หน่วยท่ี 13 18. การปฐมพยาบาล จิตอาสา/บริการ 19. กาจดั ยงุ ลาย หน่วยที่ 14 20. โรงเรียนของฉนั รักและหวงแหน สาธารณสมบตั ิ ของชุมชน/ชาติ หน่วยท่ี 15 รับผดิ ชอบปัญหา สงั คม รวม 4 ด้ำน รวม 15 หน่วย รวม 20 แผนกำรจัดกจิ กรรม 25

227 โครงสร้ำงของกจิ กรรมลูกเสือเพื่อเสริมสร้ำงทกั ษะชีวติ แผนกำรจัดกจิ กรรมลูกเสือสำรอง ช้ันประถมศึกษำปี ท่ี 3 ด้ำนกำรพฒั นำ ช่ือหน่วยกจิ กรรม แผนกำรจัดกจิ กรรมเรื่อง จำนวน หมำยเหตุ ช่ัวโมง ดา้ นร่างกายและ หน่วยที่ 1 สิ่งแวดลอ้ ม สาระสาคญั ของ การลูกเสือ ดา้ นสติปัญญา คา่ นิยมและ หน่วยท่ี 2 1. สมรรถนะทางกาย 2 เจตคติ ทกั ษะลูกเสือและ 2 กิจกรรมกลางแจง้ 2. ทกั ษะเง่ือนเชือก 1 3. ทิศท้งั 8 1 1 4. การใชเ้ ขม็ ทิศ 1 ทกั ษะชีวติ 1 ทกั ษะชีวติ 5. การเดินทางสารวจ 4 หน่วยที่ 3 6. รู้ทนั ป้องกนั ได้ 2 ทกั ษะชีวติ สุขภาพอนามยั 7. อาหารบน่ั ทอนสุขภาพ 1 หน่วยที่ 4 8. ความปลอดภยั จากอุบตั ิภยั ทางน้า ความปลอดภยั หน่วยท่ี 5 9.พ่งึ ตนเอง : ซ่อมแซมเส้ือผา้ ดว้ ยมือ ดาเนินชีวติ ตาม หลกั ปรัชญา 10. ใชไ้ ฟฟ้าอยา่ งประหยดั เศรษฐกิจพอเพียง ใชท้ รัพยากร คุม้ คา่ หน่วยที่ 6 11. สารวจธรรมชาติและดูแล 2 อนุรักษแ์ ละร่วม แกไ้ ขทรัพยากร สิ่งแวดลอ้ ม ธรรมชาติและ ส่ิงแวดลอ้ ม หน่วยที่ 7 การคิดวเิ คราะห์ 12. รู้เทา่ ทนั ส่ือโฆษณา 1 ทกั ษะชีวติ ตดั สินใจ 3 ทกั ษะชีวติ 13. นาทีวกิ ฤต แกป้ ัญหา

228 ด้ำนกำร ชื่อหน่วยกจิ กรรม แผนกำรจัดกจิ กรรมเรื่อง จำนวน หมำยเหตุ พฒั นำ ช่ัวโมง หน่วยท่ี 8 จุดดี จุดดอ้ ย และการพฒั นาตนเอง ดา้ นจิตใจ หน่วยท่ี 9 14. ธงลูกเสือและธงชาติ 1 รักและศรัทธา สถาบนั ชาติ ของประเทศอื่น ๆ ศีลธรรมและ ศาสน์ กษตั ริย์ สมั พนั ธภาพ หน่วยที่ 10 ระหวา่ ง ปฏิบตั ิตามวถิ ีไทยและ บุคคล ภูมิปัญญาทอ้ งถ่ิน หน่วยที่ 11 15. ลูกเสือสารองทาดี 1 คุณธรรม จริยธรรม ที่สุด หน่วยที่ 12 16. การสื่อสารทางบวก 1 ทกั ษะชีวติ สมั พนั ธภาพและการส่ือสาร 17. ไม่ลอ้ เลียนกนั ไดไ้ หม 1 ทกั ษะชีวติ ดา้ น หน่วยท่ี 13 18 การเคล่ือนยา้ ยผปู้ ่ วย 1 สมั พนั ธภาพ จิตอาสา/บริการ 19. การปฐมพยาบาล 1 กบั ชุมชน หน่วยที่ 14 20. รักษส์ าธารณสถานใน 2 สงั คม รักและหวงแหนสาธารณ ทอ้ งถิ่น สมบตั ิของชุมชน/ชาติ 1 หน่วยที่ 15 21 ตา้ นภยั ห่างไกลยาเสพ รับผดิ ชอบปัญหาสังคม ติด รวม 4 ด้ำน รวม 15 หน่วย รวม 21 แผนกำรจัด 31 กจิ กรรม

ใบกจิ กรรม 1 229 กำรฝึ กวำงแผนกำรจัดกจิ กรรมลกู เสือสำรอง เวลา 40 นาที คำสั่ง : ใหห้ มูข่ องท่านฝึกปฏิบตั ิการวางแผนการจดั กิจกรรมตลอดปี การศึกษาโดยศึกษาและใช้ กิจกรรมในคู่มือการจดั กิจกรรมลูกเสือท่ีเสริมสร้างทกั ษะชีวติ เป็นแนวทาง - นาแผนกิจกรรมลูกเสือมาบรรจุในแบบฟอร์มเป็นรายเดือน รายสปั ดาห์/รายปี น้นั ให้ คานึงถึงสภาพดินฟ้าอากาศ สถานการณ์ ฤดูกาล และเหตุการณ์ตามความเป็นจริงและ ความสาคญั ดว้ ย - แบบฟอร์มกำรวำงแผนระยะยำว หลกั สูตรดาวดวงท่ี .................................................................... ช้นั ประถมศึกษาปี ที่ ...................... โรงเรียน .................................................................... ภาคเรียนที่ ...................... ปี การศึกษา ........................ จานวน ............ ชวั่ โมง วนั เดือน ปี เรื่อง จำนวน ผู้สอน ชั่วโมง

230 ตวั อย่ำง การประชุมกองคร้ังที่ ……………… เวลา ………………นาที วนั ที่ …….. เดือน ……………… พ.ศ. ……….. 1. พิธีเปิ ด (แกรนดฮ์ าวล์ ชกั ธง สวดมนต์ สงบน่ิง ตรวจ แยก) .............. นาที (..................) 2. เกม – เพลง ..................... .............. นาที (..................) 3. การสอนตามหลกั สูตร เรื่อง ...................... ............ นาที (..................) ก ........................................................................ ............. นาที (..................) ข ........................................................................ ............... นาที (..................) ค ........................................................................ ง. ....................................................................... 4. เล่าเร่ืองส้นั ที่เป็นคติ เรื่อง ..................... 5. พธิ ีปิ ด (นดั หมาย ตรวจเคร่ืองแบบ แกรนดฮ์ าวล์ ชกั ธง เลิก)

231 ใบกจิ กรรม 2 กำรปฏบิ ัตกิ ำรเปิ ดประชุมกอง เวลา 60 นาที คำส่ัง 1. ใหก้ องลูกเสือของท่านจดั กิจกรรมการเปิ ดประชุมกองโดยใชแ้ ผนการกิจกรรมลูกเสือสารอง เพ่อื เสริมสร้างทกั ษะชีวติ (กองละ 1 แผนกิจกรรม) 2. วางแผนการเปิ ดประชุมกองตามข้นั ตอนของแผนกิจกรรมที่เลือก ดงั น้ี 2.1 กาหนดใหก้ องลูกเสือของทา่ นมีผกู้ ากบั ลูกเสือกองลูกเสือสารอง 1 คน ดาเนินการ เปิ ดประชุมกอง และกาหนดใหม้ ีรองผกู้ ากบั ลูกเสือกองลูกเสือสารอง 3-4 คน 2.2 ใหด้ าเนินการดาเนินการเปิ ดประชุมกอง เป็นผสู้ อน (จดั กิจกรรม) ผูน้ าเกม เล่านิทาน และจดั เตรียมอุปกรณ์ประกอบการจดั กิจกรรม 3. การปฏิบตั ิการเปิ ดประชุมกองใชเ้ วลาไมเ่ กิน 60 นาที ตวั อย่ำงกำรประชุมกองลูกเสือสำรองช้ันประถมศึกษำปี ท่ี 2 กำรประชุมกองคร้ังที่ 1 เวลำ 60 นำที วนั ทส่ี อน…… เดือน ...................... พ.ศ............. จุดประสงค์ เพอ่ื ใหล้ ูกเสือตระหนกั และมีความรู้เก่ียวกบั โรคและการบาดเจบ็ ท่ีเกิดข้ึนไดบ้ ่อย ๆ รู้วธิ ีป้องกนั และปฏิบตั ิตวั อยา่ งถูกตอ้ ง สำระสำคญั โรคและการบาดเจบ็ เป็นเรื่องใกลต้ วั ซ่ึงบางคร้ังเราไม่รู้วา่ การทาบางอยา่ งอาจทาใหเ้ กิดการ เจบ็ ป่ วยหรือบาดเจบ็ ไดเ้ ช่น เล่นกบั แมว แมวขว่ นหนา้ ไอจามรดกนั ขณะเป็นหวดั 2009 เล่นกบั เพ่ือนที่ เป็นตาแดง ใชม้ ีดเปี ยกกดสวทิ ซ์ไฟ ใชม้ ีดปลายแหลมปอกผลไม้ ปี นตน้ ไมแ้ ลว้ กิ่งไมห้ กั เป็นตน้ จึง ควรเรียนรู้วธิ ีป้องกนั และปฏิบตั ิตวั อยา่ งถูกตอ้ ง

232 สื่อ / อปุ กรณ์ 1. บตั รคา “สถานการณ์สุขภาพ” 1 ชุด (มีบตั รคา 12 ใบ) น้าท่วมบา้ น เล่นกบั แมวแมวขว่ นหนา้ แผน่ ดินไหวในจงั หวดั วงิ่ ลงบนั ได แลว้ พลดั ตก ถูกรถชนขณะวงิ่ ขา้ มถนน ใชม้ ือเปี ยก ๆ กดสวทิ ซ์ไฟฟ้า เพอ่ื นในหอ้ งเป็ นโรคตาแดง น้าร้อนลวกมือ เล่นกลางฝนโดนฟ้าผา่ ปอดผลไมม้ ีดบาดมือ ทอ้ งเสียงจากการทานอาหารที่แมลงวนั ตอม เจอคนเป็นหวดั ไอ จาม 2. อุปกรณ์ป้องกนั เช่น หนา้ กากอนามยั 1. พิธีเปิ ด (แกรนดฮ์ าวล์ ชกั ธง สวดมนต์ สงบน่ิง ตรวจ แยก) (10 นาที) 2. เกม/เพลง (5 นาที) 3. กิจกรรมการสอนตามเน้ือหา เรื่อง รู้แลว้ ป้องกนั ได้ (30 นาที) 3.1 ผกู้ ากบั ลูกเสืออ่านบตั รคา “สถานการณ์สุขภาพ” ทีละใบ ใหล้ ูกเสือโหวตวา่ เป็นเรื่องที่ ลูกเสือสามารถป้องกนั ได้ หรือป้องกนั ไมไ่ ด้ แลว้ แยกออกเป็น 2 ประเภท (ป้องกนั ได้ หรือป้องกนั ไมไ่ ด)้ 3.2 ผกู้ ากบั ลูกเสือนาบตั รคาในกลุ่มที่ป้องกนั ไดม้ าอา่ นทีละใบ ใหแ้ ต่ละหมูช่ ่วยกนั คิดวา่ จะมี วธิ ีป้องกนั ไดอ้ ยา่ งไร 3.3 ผกู้ ากบั ลูกเสือสรุปวธิ ีป้องกนั ตวั เองใหป้ ลอดภยั จากโรคภยั ไขเ้ จบ็ และการบาดเจ็บต่าง ๆ 4. เล่าเรื่องส้ันท่ีเป็นคติ เรื่อง .................................... (5 นาที) 5. พธิ ีปิ ด(นดั หมาย ตรวจเครื่องแบบ แกรนดฮ์ าวล์ ชกั ธง เลิก) (10 นาที)

เร่ือง ทกั ษะลูกเสือสำรอง 233 บทเรียนท่ี 17 เวลำ 150 นำที ขอบข่ำยวชิ ำ 1. กลุ่มทกั ษะลูกเสือสารองตามหลกั สูตรและวชิ าพิเศษ 2. วธิ ีการสอนหรือการฝึกอบรมลูกเสือสารองที่เหมาะสมแตล่ ะทกั ษะ จุดหมำย เพ่อื ใหก้ ารฝึกอบรมลูกเสือสารองท่ีเหมาะสมของแต่ละทกั ษะ วตั ถุประสงค์ เม่ือจบบทเรียนน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมควรจะสามารถ 1. จดั กลุ่มทกั ษะลูกเสือสารองตามหลกั สูตรและวชิ าพิเศษได้ 2. เลือกและนาวธิ ีการสอนทกั ษะไปฝึกอบรมลูกเสือสารองไดอ้ ยา่ งเหมาะสม วธิ ีสอน/กจิ กรรม 1. จดั ทาตารางกลุ่มทกั ษะลูกเสือสารอง แยกเป็นแตล่ ะอยา่ งไปติดไวใ้ หผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมลงชื่อความ สนใจล่วงหนา้ 2 วนั 2. นาเขา้ สู่บทเรียน 10 นาที 3. ช้ีแจงกลุ่มทกั ษะ 15 นาที 4. ปฏิบตั ิทกั ษะลูกเสือสารอง (การประชุมกองคร้ังท่ี 3) 120 นาที 5. สรุปและซกั ถาม 5 นาที ส่ือกำรสอน 1. แผนภูมิ, เคร่ืองฉายภาพขา้ มศีรษะ 2. อุปกรณ์ประจาฐานทกั ษะตา่ งๆ กำรประเมินผล 1. สังเกตพฤติกรรม 2. ดูผลจากการปฏิบตั ิตามฐาน

234 เนื้อหำวชิ ำ 1. ทกั ษะลูกเสือสารองเป็นวชิ าที่ถูกกาหนดไวใ้ นหลกั สูตรและวชิ าพิเศษของลูกเสือสารอง แต่การที่ผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือจะฝึกอบรมหรือถ่ายทอดความรู้ต่างๆ ตามท่ีกาหนดไวใ้ หแ้ ก่ลูกเสือไดน้ ้นั ตวั ผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือจะตอ้ งเป็นผทู้ ี่มีทกั ษะเหล่าน้นั อยู่ และสามารถท่ีจะแสดงหรือสาธิตใหล้ ูกเสือไดเ้ ห็น เป็นตวั อยา่ ง เพราะวชิ าทกั ษะเหล่าน้นั มีประโยชน์ในการท่ี - ก่อใหเ้ กิดการพฒั นาดา้ นพลานามยั และมีมาตรฐานในดา้ นบุคลิกภาพท่ีดี - ยวั่ ยใุ หเ้ กิดความสนใจในงานอดิเรกและงานอาชีพ - ยวั่ ยใุ หล้ ูกเสือรู้จกั บาเพญ็ ตนใหเ้ ป็นประโยชนต์ ่อผูอ้ ่ืน และมีพฤติกรรมทางดา้ นสงั คมดี - ก่อใหเ้ กิดพฒั นาการทางดา้ นทกั ษะ และสามารถนาไปใชช้ ีวติ ประจาวนั ได้ 2. รายชื่อวชิ าทกั ษะท่ีควรไดม้ ีการระบุลงไปในตารางกลุ่มสนใจทกั ษะลูกเสือสารอง เพ่ือใหผ้ ู้ เขา้ รับการฝึกอบรมไดร้ ับทราบ ควรจะประกอบไปดว้ ย กลุ่มวชิ าเหล่าน้ี คือ ก. กลุ่มความปลอดภยั ข. กลุ่มกิจกรรมกลางแจง้ ค. กลุ่มทกั ษะเฉพาะ ง. กลุ่มเงื่อน จ. กลุ่มอนามยั ฯลฯ ซ่ึงแตล่ ะกลุ่มควรจะไดจ้ ดั การสาธิตการฝึกอบรมหรือถ่ายทอดใหแ้ ก่ลูกเสือ เพื่อเป็ นตวั อยา่ ง สาหรับผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือท่ีมาเขา้ รับการฝึกอบรม และแจง้ ใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมไดท้ ราบ และเขา้ ใจ วา่ เมื่อจะไปฝึกอบรมลูกเสือจะตอ้ งใชว้ ธิ ีการฝึกอบรมอยา่ งท่ีไดส้ าธิตใหด้ ูน้ี จึงจะก่อให้เกิดประโยชน์ใน การเรียนรู้และพฒั นาลูกเสืออยา่ งแทจ้ ริงแตล่ ะกลุ่มทกั ษะ ควรประกอบดว้ ยกิจกรรมดงั ตอ่ ไปน้ี ก. กล่มุ ทกั ษะควำมปลอดภัย - เร่ืองการจราจร - เร่ืองท่ีพกั ข. กล่มุ กจิ กรรมกลำงแจ้ง - การสะกดรอย - ทิศ 16 ทิศ - การใชเ้ ขม็ ทิศ ค. กล่มุ ทกั ษะเฉพำะ - ขวา้ ง-รับลูกบอล - ยนื กระโดดไกล - เดินทรงตวั - ไตเ่ ชือก

235 ง. กล่มุ เงื่อน - พิรอด - ขดั สมาธิ - บ่วงสายธนู - กระหวดั ไม้ 2 ช้นั จ. กลุ่มอนำมัย - อุปกรณ์การปฐมพยาบาล - การปฐมพยาบาล 3. ข้อเสนอแนะ ในการจดั วทิ ยากรใหอ้ ยปู่ ระจาฐานของแต่ละกลุ่มทกั ษะน้นั จะตอ้ งไดม้ ีการเตรียมการไว้ ล่วงหนา้ แลว้ วา่ จะมอบหมายใหใ้ ครทาการสอนหรือสาธิตในเรื่องใด ใชเ้ วลาเท่าไร เป็ นการสอนประจา แต่ละกลุ่ม มีการเปล่ียนฐาน ฉะน้นั วทิ ยากรท่ีทาหนา้ ที่ประจาแตล่ ะฐานจะตอ้ งมีการเตรียมตวั ล่วงหนา้ เป็นอยา่ งดี ในการจดั เตรียมอุปกรณ์ประจาฐาน การเลือกวธิ ีสอน และจดั ลาดบั ข้นั ตอนในการสอน ใหเ้ หมาะสมกบั แต่ละทกั ษะและสถานที่ เมื่อไดม้ ีการสอนหรือการนาเสนอแลว้ กค็ วรจะไดก้ าหนดเวลา ใหม้ ีการซกั ถามขอ้ ขอ้ งใจต่างๆ ดว้ ย จะก่อใหเ้ กิดประโยชนแ์ ก่ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมในการท่ีจะนาไปใช้ ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง

เร่ือง กำรสนับสนุนกองลูกเสือสำรอง 236 บทเรียนที่ 18 เวลำ 45 นำที ขอบข่ำยวชิ ำ 1. ความรับผดิ ชอบของผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือในการบริหารงานในกองลูกเสือ 2. การสนบั สนุนที่จาเป็ นตอ้ งมี แยกเป็นบุคคลหรือหน่วยงาน และวสั ดุอุปกรณ์ 3. แหล่งทรัพยากรหรือวธิ ีที่จะไดม้ า จุดหมำย เพือ่ การประสานงานกบั แหล่งทรัพยากรที่จะช่วยสนบั สนุนกิจกรรมของกองลูกเสือสารอง วตั ถุประสงค์ เม่ือจบบทเรียนน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมควรจะสามารถ 1. บอกความรับผิดชอบของผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือในการบริหารงานกองลูกเสือได้ 2. ทาบญั ชีรายการ วา่ จะตอ้ งใชว้ สั ดุอุปกรณ์และการสนบั สนุนอะไรบา้ ง สาหรับการดาเนินงานและจดั กิจกรรมในกองลูกเสือสารองได้ 3. ระบุไดว้ า่ จะหาสิ่งเหล่าน้นั ไดจ้ ากที่ใดและโดยวธิ ีใด วธิ ีสอน/กจิ กรรม 5 นาที 1. นาเขา้ สู่บทเรียน 10 นาที 2. บรรยายทบทวนตามขอบข่ายวชิ า 25 นาที 3. ประชุมกลุ่ม (จะใชว้ ธิ ีอภิปรายกลุ่ม ระดมสมอง) 15 นาที 4. รายงานต่อที่ประชุมใหญ่ 5 นาที 5. ซกั ถามและสรุป ส่ือกำรสอน แผน่ โปร่งใสพร้อมเคร่ืองฉายภาพขา้ มศีรษะ กำรประเมินผล 1. สังเกตพฤติกรรม 2. ดูจากผลงานการรายงาน 3. ซกั ถาม

237 เนื้อหำวชิ ำ ก. ควำมรับผดิ ชอบของผู้กำกบั ลูกเสือลกู เสือสำรอง ผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารองมีความรับผดิ ชอบในกองลูกเสืออยู่ 3 ประการ ดงั ต่อไปน้ี 1. ปฏบิ ัตงิ ำนให้แล้วเสร็จ ผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารองมีงานสาคญั ท่ีตอ้ งรับผิดชอบ และตอ้ งปฏิบตั ิงานท่ีกาหนดไวใ้ ห้ สมั ฤทธ์ิผลตามวตั ถุประสงคท์ ่ีวางไว้ ดงั ต่อไปน้ี 1.1 การวางแผนกาหนดการฝึกอบรมลูกเสือสารองตามหลกั สูตร และหลกั สูตรเครื่องหมาย วชิ าพเิ ศษ 1.2 การควบคุม ดูแล การปฏิบตั ิงานของกองลูกเสือที่รับผดิ ชอบใหเ้ ป็ นไปตามแผน กาหนดการฝึ กอบรม 1.3 การควบคุมการดาเนินงานในดา้ นการบริหารงาน การปกครองบงั คบั บญั ชา และ ดา้ นวชิ าการให้เป็นไปดว้ ยความเรียบร้อย 1.4 การนาลูกเสือสารองไปเดินทางไกลและพกั แรมคืน ตามขอ้ บงั คบั ฯ ขอ้ ที่ 273 –277 (หนา้ 58-59 ) 1.5 การนาลูกเสือสารองไปบาเพญ็ ประโยชน์ต่อชุมชน 1.6 ส่งรายงานประจาเก่ียวกบั กิจการลูกเสือภายในกองที่รับผดิ ชอบต่อหน่วยงานตน้ สังกดั 2. ดูแลให้ทุกคนร่วมกนั ทำงำน (กลุ่ม) ในกองลูกเสือแตล่ ะกองจะประกอบดว้ ยสมาชิก 2 กลุ่ม ดงั ตอ่ ไปน้ี กล่มุ ที่ 1 ผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือ รองผกู้ ากบั ลูกเสือและลูกเสือ เจา้ หนา้ ที่ลูกเสือ กล่มุ ที่ 2 นายหมู่ลูกเสือ รองนายหมูล่ ูกเสือ และสมาชิกลูกเสือแตล่ ะหมู่ ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองจะตอ้ งพายามหาวธิ ีการประสานให้สมาชิกแตล่ ะคนภายในกองลูกเสือ กลุ่มน้นั สามารถในส่ิงต่อไปน้ี 2.1 อยรู่ ่วมกนั ดว้ ยความรักและสามคั คี 2.2 มีความสนุกสนานต่อการทางาน 2.3 ทางานร่วมกนั ไดอ้ ยา่ งมีความสุข 2.4 มีความรับผดิ ชอบต่องานท่ีไดร้ ับมอบหมาย 2.5 เห็นงานของส่วนรวมสาคญั กวา่ ส่วนตน 3. เป็ นรำยบุคคล ผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารองมีความรับผดิ ชอบต่อสมาชิกแต่ละคนภายในกองหรือหมูท่ ี่ ตนรับผดิ ชอบอยูต่ อ่ ไปน้ี 3.1 พยายามสร้างบรรยากาศที่ดีและอบอุ่นอยเู่ สมอเพ่ือใหส้ มาชิกทุกคนรู้สึกวา่ ไดร้ ับ การตอ้ นรับอยา่ งดีและอยากอยใู่ นหมู่และกองลูกเสือน้ีตลอดไป

238 3.2 ช่วยแกป้ ัญหาของสมาชิกแตล่ ะคนไดเ้ ป็นอยา่ งดี 3.3 พยายามทาใหส้ มาชิกแตล่ ะคนมีความรู้สึกวา่ ดงั ต่อไปน้ี 1. เขาเป็นส่วนหน่ึงของหมู่และกอง 2. เขาเป็นที่ตอ้ งการของหมู่และกอง 3. เขามีความสาคญั ตอ่ หมู่และกอง 4. เขามีความสามารถที่จะช่วยเหลือหมู่และกองไดอ้ ยา่ งแน่นอน 3.4 ใหส้ มาชิกทุกคนมีความรับผดิ ชอบต่องานและทางานน้นั อยา่ งมีความสุข 3.5 ใหส้ มาชิกทุกคนมีส่วนในการตดั สินใจเกี่ยวกบั การดาเนินงานของหมู่และกอง 3.6 ผลของการแสดงออกของผกู้ ากบั ลูกเสือ ของลูกเสือสารองในดา้ นความไวเ้ น้ือเช่ือใจ ต่อสมาชิก จะทาใหเ้ กิดผลดีต่อเจตคติและค่านิยมในดา้ นลูกเสือเป็นอยา่ งดี เม่ือผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารอง มองเห็นวา่ ความรับผิดชอบแขนงใดที่บกพร่อง ผูก้ ากบั ลูกเสือจะตอ้ งรีบทาอยา่ งหน่ึงอยา่ งไรเพื่อแกไ้ ขขอ้ บกพร่องน้นั เพอื่ รักษาความสมดุลในการทางานตาม หนา้ ท่ีความรับผดิ ชอบในการท่ีวา่ 1. ปฏิบตั ิงานใหแ้ ลว้ เสร็จ 2. ดูแลใหท้ ุกคนร่วมกนั ทางาน 3. ดูแลเป็นรายบุคคล ความรับผดิ ชอบของผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารองท้งั 3 ประการน้ี มีความสัมพนั ธ์ซ่ึงกนั และกนั งานจะไมป่ ระสบผลสาเร็จ โดยไม่มีกลุ่ม กลุ่ม จะประชุมหรือร่วมทางานกนั ไม่ได้ ถ้ำขำด สมำชิกแต่ละบุคคล สมาชิกแตล่ ะบุคคลมีความสาคญั ยง่ิ ถา้ จะใหง้ านประสบผลสาเร็จ ข. สิ่งสนับสนุนกองลูกเสือ แยกไดเ้ ป็น - บุคคลหรือหน่วยงาน - วสั ดุอุปกรณ์ บุคคลหรือหน่วยงำน กองลูกเสือน้นั มิไดต้ ้งั อยโู่ ดยลาพงั ในทอ้ งถิ่นมกั จะมีบุคคลหรือ หน่วยงานหรือสมาคมเก่ียวกบั การส่งเสริมเยาวชนอยหู่ ลายแห่งหลายคณะ ท่ีพยายามใหค้ วามช่วยเหลือ ในการพฒั นาเยาวชนผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสามารถที่จะชกั นาหรือดึงเอาบุคคลเหล่านน้นั มาใหก้ าร สนบั สนุนกองลูกเสือของตนได้ ผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือควรจะไดจ้ ดั บญั ชีหน่วยงาน หรือสมาคม หรือสถาบนั เหล่าน้นั ไว้ คณะกรรมการลูกเสือจงั หวดั คณะกรรมการลูกเสืออาเภอ คณะกรรมการลูกเสือ ท่ีประชุม กลุ่มลูกเสือ ผกู้ ากบั ลูกเสืออาสาสมคั ร เพ่อื นครู และผปู้ กครองของเด็กต่างก็สามารถท่ีจะช่วยกองลูกเสือ ไดห้ ากไดร้ ับการขอร้อง จึงเป็นหนา้ ที่ของผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือที่จะตอ้ งติดต่อทาความสัมพนั ธ์กบั คณะ บุคคลท่ีไดก้ ล่าวนามมาแลว้ ใหม้ ากยงิ่ ข้ึน และแนบเนียน ความตอ้ งการต่างๆ จึงจะสาเร็จผลความ ประสงค์

239 วสั ดุอุปกรณ์ วสั ดุอุปกรณ์ท่ีจะนามาใชใ้ นการดาเนินการในกองลูกเสือสารองมีหลายประการ นบั ต้งั แต่ อุปกรณ์ในการเปิ ดการประชุมกอง อุปกรณ์การเล่นเกม อุปกรณ์การทาการฝีมืออุปกรณ์การแตง่ ตวั เพื่อ การแสดงละครตา่ ง ๆ ของลูกเสือสารอง อุปกรณ์การทากิจกรรมตา่ ง ๆ รวมท้งั กิจกรรมกลางแจง้ การไป เดินทางสารวจสะกดรอย การไปศึกษานอกสถานที่ และการไปพกั ผอ่ นของกองลูกเสือสารอง หรือการ ไปอยคู่ ่ายพกั แรมของกองลูกเสือสารอง นอกจากน้ีแลว้ ยงั ตอ้ งมีอุปกรณ์สาหรับการสอนของผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสืออีกเป็นจานวนมิใช่นอ้ ย เช่น เคร่ืองฉายภาพชนิดตา่ ง ๆ แผนภูมิ หุ่นจาลอง ภาพผนงั ฯลฯ วสั ดุอุปกรณ์ต่าง ๆ เหล่าน้ี จะไดม้ าจากท่ีใด ไดม้ าจากประชาชนผมู้ ีจิตศรัทธาบริจาค หรือซ้ือหามาจากร้านคา้ ในทอ้ งถิ่น ดว้ ยเหตุน้ีจึงกล่าวไดว้ า่ เป็นความจาเป็นและเป็นความสาคญั อยา่ งยงิ่ ท่ีผกู้ ากบั ลูกเสือจะตอ้ งมีทกั ษะในการสมั พนั ธ์กบั คนทุกประเภทในทอ้ งถิ่นเป็นอยา่ งดี ท้งั น้ีก็เพอ่ื ท่ีจะ เสาะหาวสั ดุ – อุปกรณ์ เหล่าน้นั มาใชใ้ นการดาเนินงานของกองลูกเสือสารอง ค. แหล่งวสั ดุอุปกรณ์ส่ิงของเครื่องใช้ทจี่ ำเป็ นสำหรับกองลูกเสือสำรอง กองลูกเสือสารองจะดาเนินไปดว้ ยดี และเจริญกา้ วหนา้ ไดน้ ้นั จะตอ้ งใชว้ สั ดุอุปกรณ์สิ่งของ เคร่ืองใชม้ าช่วยในการดาเนินงานมากมาย ผกู้ ากบั ลูกเสือถึงแมว้ า่ จะมีความสามารถและความเฉลียว ฉลาดสักปานใดก็จะไม่สามารถดาเนินงานไปดว้ ยดีได้ ถา้ หากขาดวสั ดุอุปกรณ์และส่ิงของเครื่องใช้ ดงั น้นั วสั ดุอุปกรณ์ สิ่งของเครื่องใชจ้ ึงมีความสาคญั ยงิ่ ในการฝึกอบรมลูกเสือ ง. วสั ดุอุปกรณ์สิ่งของเครื่องใช้ทจี่ ะนำมำใช้ในกำรดำเนินงำนในกองลูกเสือสำรองมีนำนำประกำร ดงั ต่อไปนี้ 1. วสั ดุอุปกรณ์ในการฝึกอบรมที่กองลูกเสือตอ้ งมี(ใหศ้ ึกษาดูจากบทเรียนวชิ าการ บริหารงานในกองลูกเสือสารอง) 2. วสั ดุอุปกรณ์ในการเปิ ดประชุมกอง 2. วสั ดุอุปกรณ์ในการเล่นเกม 4. วสั ดุอุปกรณ์การทาการฝี มือ 5. วสั ดุอุปกรณ์การแตง่ กายเพอื่ การแสดงละครตา่ ง ๆ 6. วสั ดุอุปกรณ์ในการทากิจกรรมต่าง ๆ รวมท้งั กิจกรรมกลางแจง้ เช่น 1. การไปเดินทางสารวจ สะกดรอย 2. การไปศึกษานอกสถานที่ 3. การเดินทางไกลและพกั แรมคืน ฯลฯ 7. วสั ดุอุปกรณ์ประกอบการสอนของผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือ เช่น 1. เคร่ืองฉายขา้ มศีรษะ ฯลฯ 2. แผนภูมิ หุ่นจาลอง แผน่ ภาพ ฯลฯ

240 3. คูม่ ือและเอกสารประกอบบทเรียนตา่ ง ๆ ฯลฯ กองลูกเสือสารองมิไดต้ ้งั อยโู่ ดยลาพงั ในทอ้ งถ่ิน มกั จะมีบุคคลและหน่วยงานหรือสมาคม ตา่ ง ๆ อยหู่ ลายแห่งหลายคณะที่พยายามใหค้ วามช่วยเหลือในการพฒั นาเยาวชน ผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือ สามารถที่จะชกั นาหรือดึงเอาบุคคลเหล่าน้นั มาใหก้ ารสนบั สนุนกองลูกเสือของตนได้ วธิ ีการที่จะดึงเอา บุคคลหรือหน่วยงานตา่ ง ๆ มาใหก้ ารสนบั สนุนกองลูกเสือน้นั สามารถกระทาไดห้ ลายวธิ ี ดงั ตอ่ ไปน้ี 1. การเชิญ เป็นการไปเชิญบุคคลที่มีความรู้ความสามารถทางกิจการลูกเสือมาร่วมกิจกรรมที่ กองไดจ้ ดั ข้ึน ฯลฯ เช่น เชิญวทิ ยากรภายนอกมาบรรยาย สาธิต ฯลฯ 2. ขอร้อง ผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสืออาจจะไปขอร้องผทู้ ่ีสนใจ ผทู้ ่ีมีความรู้ความสามารถมา ช่วยเหลือกองลูกเสือของตน 3. ขอความอนุเคราะห์ ผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสืออาจจะไปขอความร่วมมือขอความช่วยเหลือจากผมู้ ี ความรู้ ผสู้ นใจกิจการลูกเสือมาช่วยเหลือในดา้ นการเงิน วสั ดุอุปกรณ์ ฯลฯ 4. การสมคั รใจ ผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือ รองผกู้ ากบั ลูกเสือฯ และลูกเสือในกองทุกกองจะตอ้ ง ประพฤติปฏิบตั ิตนเป็นแบบอยา่ งที่ดี ใหผ้ ปู้ กครอง ประชาชน ผบู้ ริหาร ครูในโรงเรียนทุกคน และ ผสู้ นใจกิจการลูกเสือที่พบเห็นแลว้ เกิดความศรัทธา เมื่อบุคคลเหล่าน้ีเกิดความศรัทธาแลว้ เขากย็ นิ ดีและ เตม็ ใจที่จะเขา้ มาใหก้ ารสนบั สนุนและความช่วยเหลือกองลูกเสือของเราดว้ ยความสมคั รใจ นอกจากน้นั แลว้ ผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารองควรจะไดจ้ ดั ทาบญั ชีบุคคลที่สนใจกิจการลูกเสือ หน่วยงาน สมาคมหรือสถาบนั ตา่ ง ๆ ท่ีจะเป็นแหล่งวสั ดุอุปกรณ์สิ่งของเครื่องใชใ้ นกองลูกเสือไดเ้ พ่ือ สะดวกเม่ือถึงคราวจาเป็นท่ีตอ้ งไปขอการสนบั สนุนและช่วยเหลือ วสั ดุอุปกรณ์ส่ิงของเครื่องใช้ในกองลกู เสือสำรองสำมำรถจะหำมำได้โดยวธิ ีกำรดงั ต่อไปนี้ 1. การบริจาค โดยผมู้ ีจิตศรัทธาบริจาคใหม้ า 2. การทาข้ึนเองจากวสั ดุเหลือใช้ โดยผกู้ ากบั ลูกเสือรองผกู้ ากบั ลูกเสือเจา้ หนา้ ที่ลูกเสือและ ลูกเสือช่วยกนั ทาข้ึน 3. การซ้ือ โดยซ้ือมาจากร้านขายอุปกรณ์ต่าง ๆ 4. การขอยมื โดยขอยมื จากบุคคล หน่วยงาน สมาคม หรือสถาบนั ตา่ ง ๆ หน่วยงำน สมำคม หรือสถำบนั ทเี่ ป็ นแหล่งวสั ดุอปุ กรณ์ส่ิงของเคร่ืองใช้ในกองลูกเสือสำรอง มีดงั ต่อไปนี้ 1. สานกั งานคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ 2. สานกั งานลูกเสือ ยวุ กาชาดและกิจการนกั เรียน 3. สโมสรลูกเสือตา่ ง ๆ 4. ค่ายลูกเสือที่ต้งั อยใู่ กลก้ องลูกเสือเรา 5. สานกั งานศึกษาธิการเขต เขตการศึกษาต่าง ๆ 6. คณะกรรมการลูกเสือจงั หวดั

241 7. คณะกรรมการลูกเสืออาเภอ 8. กลุ่มลูกเสือหรือกองลูกเสือโรงเรียนต่าง ๆ 9. หอ้ งสมุดประชาชน หอ้ งสมุดโรงเรียนตา่ ง ๆ 10. ศูนยเ์ ยาวชน ศูนยฝ์ ึกกีฬา หรือสมาคมท่ีเก่ียวขอ้ งกบั การส่งเสริมเยาวชน ฯลฯ ง. กำรทำงำนเป็ นกลุ่ม โดยมีวทิ ยำกร ใหแ้ ต่ละกลุ่มไปอภิปรายในหวั ขอ้ เร่ือง ตัวอย่ำงงำนประชุมกลุ่มย่อย คำส่ัง ใหส้ มาชิกภายในหมู่แต่ละหมปู่ ระชุมกลุ่มยอ่ ยและอภิปราย สรุปตามขอ้ ขา้ งล่างน้ีใหเ้ วลา 25 นาที เสร็จแลว้ ใหต้ วั แทนไปรายงานที่ประชุมใหญ่ หมู่ละ 3 นาที งำน 1. ถา้ ทา่ นเป็นผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารอง ทา่ นคิดวา่ ทา่ นจะตอ้ งมีความรับผดิ ชอบอะไรบา้ ง ? 2. มีวสั ดุ อุปกรณ์อะไรบา้ งท่ีผกู้ ากบั ลูกเสือคิดวา่ มีความจาเป็นมากในการดาเนินงานใน กองลูกเสือของท่านใหป้ ระสบผลสาเร็จ 3. มีบุคคลากรและหน่วยงานใดบา้ งที่จะมาใหก้ ารสนบั สนุนกองลูกเสือสารองของท่าน? 4. ท่านมีวธิ ีการใดบา้ ง ท่ีจะไปขอการสนบั สนุนและความช่วยเหลือจากบุคลากรและหน่วย งาน เพื่อมาเป็นประโยชนต์ ่อกิจการลูกเสือ ในกองของท่านได้ 4. แหล่งวสั ดุอุปกรณ์ส่ิงของเคร่ืองใชท้ ่ีจาเป็นสาหรับกองลูกเสือสารองสามารถหาไดจ้ ากที่ใดบา้ ง ? จ. กลุ่มเสนอรำยงำน เมื่อกลุ่มรายงานผลการประชุมอภิปรายตามหวั ขอ้ ดงั กล่าวขา้ งตน้ แลว้ ใหแ้ ต่ละคนรวบรวม ผลการรายงานเพื่อเป็ นแนวในการดาเนินงานในกองลูกเสือของตนต่อไป ฉ. สรุป - จากคาตอบในการประชุมกลุ่มแลว้ จะทาใหเ้ ห็นไดว้ า่ - ผกู้ ากบั ลูกเสือน้นั ไม่ควรทางานตามลาพงั คนเดียว ควรทางานน้ีโดยร่วมมือกบั รองผกู้ ากบั อื่น ๆ ในกองลูกเสือของตน ทางานร่วมกบั กลุ่ม และทางานร่วมกบั อาเภอและจงั หวดั ดว้ ย ทุก ๆ คน ทุก ๆ หน่วยงานสามารถท่ีจะใหค้ วามช่วยเหลือแก่กองลูกเสือได้ - ผกู้ ากบั ลูกเสือไมค่ วรทางานแยกจากบุคคล หรือหน่วยงานอนั เก่ียวขอ้ งกบั การพฒั นา เยาวชนและควรจะตอ้ งคอยหาโอกาสที่จะทาความสัมพนั ธ์กบั บิดามารดา ผปู้ กครอง เพือ่ น ครู หวั หนา้ หน่วยเยาวชนอ่ืน ๆ และผนู้ าของชุมชนตา่ ง ๆ อยเู่ สมอ

เรื่อง พธิ ีกำรลกู เสือสำรอง 242 บทเรียนท่ี 19 เวลำ 60 นำที ขอบข่ำยวชิ ำ 1. ความหมายและประโยชน์ของพิธีการลูกเสือสารอง 2. พธิ ีการตา่ ง ๆ ของลูกเสือสารอง จุดหมำย เพอ่ื ใหส้ ามารถปฏิบตั ิพธิ ีการตา่ ง และนาไปใชก้ บั กองลูกเสือสารองได้ วตั ถุประสงค์ เม่ือจบบทเรียนน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมควรจะสามารถ 1. อธิบายความหมายและประโยชน์ของพิธีการได้ 2. ปฏิบตั ิพธิ ีการตา่ งๆ ของลูกเสือสารองได้ 3. นาพธิ ีการต่าง ๆ ไปใชใ้ นกองลูกเสือสารองได้ วธิ ีสอน / กจิ กรรม 5 นาที 1. นาเขา้ สู่บทเรียนและช้ีแจงวตั ถุประสงค์ 50 นาที 2. บรรยายประกอบการสาธิต 5 นาที 3. ซกั ถามและสรุป ส่ือกำรสอน 1. แผนภูมิ แผน่ โปร่งใส เคร่ืองฉายภาพขา้ มศีรษะ 2. เอกสารวธิ ีการต่าง ๆ 3. ธงประจากองลูกเสือสารองและสามญั 4. หมวกลูกเสือสารอง เคร่ืองหมายลูกเสือสารอง ดาวดวงท่ี 1-2-3 กำรประเมินผล 1. สังเกตพฤติกรรม 2. ดูผลการสาธิต 3. ซกั ถาม

243 เนื้อหำวชิ ำ พธิ ีกำรคืออะไร พิธีการคือแนวทางสาหรับการปฏิบตั ิท่ีไดก้ าหนดใหม้ ีข้ึนเพอ่ื ให้ผทู้ ี่จะเขา้ ร่วม ในหมู่หรือคณะไดป้ ฏิบตั ิตามทุกคน ประโยชน์ของพธิ ีกำร มีดงั ต่อไปน้ี คือ 1. ทาใหม้ ีระเบียบวนิ ยั ในตวั เอง 2. ทาใหเ้ กิดความรู้สึกและเขา้ ใจวา่ เป็นพวกเดียวกนั 3. ก่อใหเ้ กิดความรักและสามคั คีข้ึนในหมูค่ ณะ 4. ก่อใหเ้ กิดความภาคภูมิใจกบั ผทู้ ่ีไดป้ ฏิบตั ิพิธีการน้นั ๆ พธิ ีกำรของลูกเสือสำรองแบ่งออกเป็ น 2 ข้อใหญ่ คือ 1. พธิ ีกำรปกติ คือพิธีการท่ีเป็ นแบบธรรมเนียมที่ลูกเสือสารอง (ส่วนใหญ่ในโลก) ไดป้ ฏิบตั ิอยเู่ ป็นประจาทุกคร้ังที่มีการฝึกอบรมและเป็นการปฏิบตั ิในทานองเดียวกนั คือ - การทาแกรนด์ฮาวล์ (ไดอ้ ธิบายใหท้ ราบแลว้ ) - การชกั ธงชาติ (ไดอ้ ธิบายใหท้ ราบแลว้ ) - การเปิ ด – ปิ ดประชุมกอง ในการฝึกอบรมลูกเสือ ไม่ใช่เป็นการสอนแบบครู นกั เรียน อยา่ งในช้นั เรียนธรรมดา ผกู้ ากบั ลูกเสือไมไ่ ดท้ าตวั เป็ น “ครู” ของเดก็ แต่ปฏิบตั ิเสมือนเป็ นพ่ีเล้ียงของเดก็ สามารถที่จะเล่นกบั เด็ก ได้ และใหค้ วามเอน็ ดูสนิทสนมเหมือนเป็ นพีน่ อ้ งกนั เดก็ ๆ ท่ีเขา้ มาอยใู่ นกองลูกเสือสารองเขาหวงั ท่ีจะ ไดร้ ับความสนุกสนาน หวงั ที่จะไดร้ ับความตื่นเตน้ และความมหศั จรรยต์ ่าง ๆ แต่ในเวลาเดียวกนั เขาก็ จะตอ้ งอยภู่ ายใตร้ ะเบียบวินยั อนั ดีงาม ซ่ึงเขาไม่อาจจะบอกไดถ้ ูกวา่ มนั คืออะไร เขาไดแ้ ต่ระลึกไดแ้ ละ ยอมรับเอาในส่ิงท่ีเขารู้วา่ มนั เป็นการเล่นที่ดีสนุกสนาน แต่มีกฎเกณฑแ์ ละระเบียบ ฉะน้นั ในกาฝึกอบรม ทุกคร้ังสิ่งแรกที่ทาใหเ้ ขา้ รู้จกั สงบและมีวนิ ยั ก็คือพธิ ีเปิ ดประชุมกอง (Pack Meeting)และเมื่อเสร็จจาก การฝึกอบรมแลว้ ทุกคร้ัง กต็ อ้ งจดั ใหม้ ีพธิ ีปิ ดประชุมกองตามมาดว้ ย (พิธีการดงั กล่าวน้ี มีรายละเอียดการปฏิบตั ิอยใู่ นเอกสารประกอบ) 2. พธิ ีกำรพเิ ศษ คือ พิธีท่ีไม่ไดม้ ีการปฏิบตั ิเป็นประจา แต่อาจปฏิบตั ิในโอกาสพเิ ศษเป็นคร้ัง คราว เม่ือถึงกาหนดเวลา ไดแ้ ก่ 2.1 พธิ ีเขา้ ประจากองลูกเสือสารอง หรือ เรียกวา่ พิธีปฏิญาณตน หรือพิธีตอ้ นรับลูกเสือใหม่ หนา้ ท่ีของลูกเสือสารอง คือการปฏิบตั ิตามคาปฏิญาณ และกฎของลูกเสือสารอง ดงั น้นั ในการท่ีจะเป็นลูกเสือสารองที่แทจ้ ริงกต็ อ้ งเขา้ ใจและจาคาปฏิญาณและกฎของลูกเสือสารองไดเ้ ป็ นอยา่ ง ข้ึนใจ ฉะน้นั เม่ือผกู้ ากบั ลูกเสือเห็นวา่ ลูกเสือสารองใหม่คนใดสามารถจาสิ่งที่เราไดเ้ รียนรู้แลว้ คือคา ปฏิญาณ กฎ เคารพ แกรนดฮ์ าวล์ ผกู้ ากบั ลูกเสือก็จะไดป้ ระกอบพธิ ีใหล้ ูกเสือสารองไดป้ ฏิญาณ หรือเขา้ ประจากองอนั เป็ นพิธีการที่สาคญั ยง่ิ