บวรธรรมบพิธ รวมภาพ

บวรธรรมบ ิพตร 250 พระวิสัยทัศน์ ในงานพระธรรมทูต พระวิสัยทัศน์ในการประกาศพระพุทธศาสนาในต่างประเทศของเจ้าพระคุณ สมเด็จฯ คือพระพุทธศาสนาจะได้ชื่อว่าประดิษฐานต้ังม่ันลงในประเทศใด จะต้องมีกุลบุตรในประเทศนั้นๆ บรรพชาอุปสมบทในพระพุทธศาสนา และสามารถท่ีจะให้การบรรพชาอปุ สมบทแก่กนั และกันดว้ ยตนเองสืบไป

๑๒ บวรธรรมบ ิพตร 251๑. พิธีอุปสมบทกุลบุตรชาวอินโดนีเซียณ มหาเจดีย์บุโรพทุ โธ วนั ท่ี ๘ พฤษภาคมพ.ศ. ๒๕๑๓ ซึ่งเป็นการประดิษฐานพระพทุ ธศาสนาเถรวาทครง้ั แรกในอนิ โดนเี ซยี๒. พิธีอุปสมบทกุลบุตรชาวออสเตรเลียณ วัดพุทธรังษี สแตนมอร์ นครซิดนีย์ประเทศออสเตรเลยี พ.ศ. ๒๕๑๘

บวรธรรมบ ิพตร 252 พิธีบรรพชากุลบุตรศากยะ ณ วัดศรีกีรติวิหาร เมืองกีรติปูร์ ประเทศเนปาล เมอ่ื วนั ท่ี ๒๔ พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๒๘ ในโอกาสน้ี เจ้าพระคณุ สมเด็จฯ ทรงปลงผมใหก้ ุลบตุ รตามประเพณกี ารบวช ในประเทศเนปาล นับเป็นส่วนหน่ึงในการฟื้นฟูพระพุทธศาสนา เถรวาทในดินแดนพุทธภมู ิ

ใ น ก า ร บ ร ร พ ช า กุ ล บุ ต ร ศ า ก ย ะ บวรธรรมบ ิพตร 253คณะสงฆ์เนปาลได้ทูลอาราธนาสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพ ร ะ สั ง ฆ ร า ช ส ก ล ม ห า สั ง ฆ -ป ริ ณ า ย ก เ ป็ น พ ร ะ อุ ปั ช ฌ า ย์ใ น โ อ ก า ส น้ี พ ร ะ ม ห า ป รั ช ญ านันทมหาเถระได้ขอพระราชทานพ ร ะ บ ร ม ร า ช า นุ ญ า ต พ ร ะ บ า ท -ส ม เ ด็ จ พ ร ะ เ จ้ า อ ยู่ หั ว แ ล้ ว มีพระราชดำ�รัสตอบความว่า “เลือกพระอุปัชฌาย์ได้ถกู ตอ้ งแล้ว”

บวรธรรมบ ิพตร 254 สุขา สงฆฺ สฺส สามคคฺ ี สมคฺคานํ ตโป สุโข ความสามคั คขี องหม่ทู �ำ ให้เกดิ สุข ความเพยี รของหมู่ชนผู้พร้อมเพรียงกนั ทำ�ใหเ้ กดิ สขุ

บวรธรรมบพติ ร 255

บวรธรรมบ ิพตร 256 วัดภายใน ทา่ นทงั้ หลายจะมีวดั ภายนอก ทา่ นก็ต้องสร้าง อย่างวัดนก้ี ็ตอ้ ง ช่วยกันสร้างกุฏิ วิหาร จะต้องนิมนต์พระมาอยู่ และก็จะต้อง บำ�รุงด้วยจตุปัจจัยต่างๆ วัดที่ในใจท่านก็ต้องสร้างเหมือนกัน จะใหพ้ ระพทุ ธเจา้ พระธรรม พระสงฆม์ าตงั้ อยใู่ นใจ โดยทไี่ มต่ อ้ ง สรา้ งท�ำ อะไรนนั้ หาได้ไม่ พระสมั โมทนยี กถา ณ วัดปา่ ไตรวิเวก จังหวดั สุรินทร์ วันที่ ๒ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๑๖

เถรธรรม บวรธรรมบ ิพตร 257 ๖ ธมั มกาโม เป็นผใู้ ครใ่ นธรรม รักการฟังธรรมการแสดงธรรม มีความปราโมทย์ยิ่ง ในพระธรรมวนิ ยั

บวรธรรมบ ิพตร 258 สหธรรมกิ รปู ส�ำ คญั ของเจา้ พระคณุ สมเดจ็ ฯ ทรงเคยเสดจ็ ไปทรงปฏิบัติวิปัสสนาภาวนา ณ วัดป่าบ้านตาด หลายครงั้ จงึ ไดอ้ าราธนาใหม้ าเปน็ คณะกรรมการอ�ำ นวย การฝกึ อบรมพระธรรมทูตไปตา่ งประเทศ จนกระทัง่ เมอื่ เจา้ พระคณุ สมเดจ็ ฯ ประทบั รกั ษาพระองคท์ โี่ รงพยาบาล จฬุ าลงกรณก์ ไ็ ดเ้ ดนิ ทางไปกราบสกั การะเยยี่ มพระอาการ ประชวรอยหู่ ลายวาระ

บวรธรรมบพติ ร 259

พระราชนิโรธรังสีคมั ภรี ปัญญาวศิ ิษฏ์ (เทสก์ เทสรํสี)บวรธรรมบ ิพตร 260

หลวงปู่ชอบ ฐานสโม บวรธรรมบ ิพตร 261...ในปี พ.ศ. ๒๕๓๖ หลวงปู่มาเป็นประธานในพิธีเททองหล่อพระพุทธรูป ทีว่ ัดบวรนิเวศวหิ าร และพักที่วดั ดว้ ย หลงั จากทเ่ี จา้ พระคณุ สมเดจ็ ฯ ทรงสนทนาธรรมกับหลวงปู่เสร็จและจะเสด็จกลับตำ�หนัก พระอุปัฏฐากหลวงปู่ถือย่ามของพระองค์เดินตามหลังจะส่งเสด็จพระองค์รับสั่งด้วยเสียงอ่อนโยนว่า ให้โยมอุปัฏฐากของพระองค์ถือไปส่งเถิด ให้พระรูปน้ันกลับไปดูแลหลวงปู่ดีกว่า พระอุปัฏฐากของหลวงปู่รู้สึกประทับใจในความไมถ่ ือพระองคเ์ ปน็ อยา่ งยิ่ง หลวงปู่ชอบเองก็ยังเคยกล่าวช่ืนชมต่อเจ้าพระคณุ สมเด็จฯ ว่า “พระสงั ฆราชองค์นีด้ ที ่สี ดุ ”

บวรธรรมบ ิพตร 262 พระธรรมโกศาจารย์ (พุทธทาสภิกขุ) เสด็จเยี่ยมพระธรรมโกศาจารย์ (พทุ ธทาสภิกขุ) ณ สวนโมกขพลาราม อ�ำ เภอไชยา จงั หวัดสุราษฎรธ์ านี

พระพรหมคุณาภรณ์ บวรธรรมบ ิพตร 263 (ป. อ. ปยุตฺโต)ทรงร่วมแสดงมุทิตาจิตในโอกาสท่ีได้รับการถวายรางวัลการศึกษาเพ่ือสันติภาพจากยูเนสโก ณ หอประชุมพทุ ธมณฑล วันท่ี ๒๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๗

บวรธรรมบ ิพตร 264 ๑๒ ๑. ทรงร่วมแสดงมุทิตาจิตและร่วมในพิธี บำ�เพญ็ กุศลฉลองอายวุ ัฒนะครบ ๖ รอบ พระญาณสิทธาจารย์ (สิม พุทฺธาจาโร) ณ วดั ถา้ํ ผาปลอ่ ง จงั หวดั เชยี งใหม่ เมอ่ื วนั ท่ี ๒๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๒๔ ในคราว เสดจ็ ตรวจการคณะสงฆภ์ าคพายพั ๒. พระภกิ ษชุ าวตา่ งชาตจิ ากวดั ปา่ นานาชาติ จังหวดั อบุ ลราชธานี ถวายสักการะนำ�โดย พระอาจารยส์ เุ มโธ (ภายหลงั ด�ำ รงสมณศกั ด์ิ ทพี่ ระราชสเุ มธาจารย)์ เมอ่ื ปี พ.ศ. ๒๕๓๔

พระราชสเุ มธาจารย์ (โรเบริ ต์ สเุ มโธ) บวรธรรมบ ิพตร 265 พระวปิ สั สนาจารยส์ ายหลวงป่ชู า สภุ ัทโท (พระโพธญิ าณเถร) “ขณะท่ยี ังไม่ได้บวช เป็นพระภิกษุน้ันได้ไปพำ�นักที่วัดบวรนิเวศวิหาร และได้มีโอกาสเรียนการภาวนา กับสมเด็จพระญาณสังวร ซึ่งขณะนั้นทรงดำ�รงสมณศักดิ์เป็น ‘พระสาสนโสภณ’ พระองค์ทรงเมตตาจัดโครงการฝึกอบรมกรรมฐานทุกวันเสาร์และอาทิตย์ โดยทรง เปน็ พระอาจารยอ์ บรมธรรมและน�ำ เจรญิ วปิ สั สนากรรมฐานดว้ ยพระองคเ์ อง เนอ่ื งดว้ ย พระองค์ทรงตรสั ภาษาอังกฤษและภาษาอื่นไดห้ ลายภาษา จึงมีศิษยต์ า่ งชาตจิ ำ�นวน ไม่น้อยท่ีได้รับประโยชน์จากโครงการอบรมนี้ หลวงพ่อโรเบิร์ตยังได้กล่าวถึง เจ้าพระคณุ สมเดจ็ ฯ ว่า ท่านสมเด็จพระญาณสังวรมีความสามารถท่ีจะอธิบายให้ชาว ต่างประเทศเข้าใจอย่างลึกซ้ึง เรามีศรัทธาในวิธีการสอนของท่านสมเด็จฯ เพราะตรงและถูกกบั จริตของเรา” หนงั สือ ธรรมปรากฏ: ชวี ประวัตพิ ระราชสุเมธาจารย์

พทุ ธศาสนสภุ าษติ บทหนง่ึ ซง่ึ เปน็ ทค่ี นุ้ หคู นุ้ ใจคนจ�ำ นวนมาก คอื บททว่ี า่สพฺพทานํ ธมฺมทานํ ชินาติ แปลความว่าการให้ธรรม ย่อมชนะการให้ทง้ั ปวง และเพราะพทุ ธศาสนกิ ชนจำ�นวนไมน่ ้อยมีศรัทธาเชื่อในคณุแห่งการให้ธรรมเป็นทาน จึงแม้สามารถก็จะพากันพิมพ์หนังสือธรรมแจกเปน็ ธรรมทาน ซงึ่ เชอื่ วา่ เหนอื การใหท้ ง้ั ปวง ซงึ่ จกั เปน็ บญุ เปน็ กศุ ลยงิ่ กว่าบญุ กศุ ลทเี่ กิดจากการใหท้ านอนื่ ทง้ั ปวง นเ้ี ป็นการถกู เป็นการดีเพราะการเผยแพรธ่ รรมของพระพทุ ธเจา้ เปน็ ความดอี ยา่ งยง่ิ ยง่ิ ผไู้ ดร้ บันำ�ไปปฏิบัติก็จะยิ่งเป็นการดีที่สุด เพราะการปฏิบัติธรรม ทรงธรรมต้ังอยู่ในธรรม เป็นการนำ�ให้ถึงความสวัสดีอย่างแท้จริง และไม่เพียงเปน็ ความสวสั ดเี ฉพาะตนเองเทา่ นน้ั ยงั สามารถแผค่ วามสวสั ดใี หก้ วา้ งไกลไปถงึ ผเู้ กยี่ วขอ้ งไดม้ ากมาย กลา่ วไดว้ า่ ผมู้ ธี รรมเพยี งคนเดยี วยอ่ มยังความเย็นความสุขให้เกิดได้เป็นอย่างมาก ตรงข้ามกับผู้ไม่มีธรรมแม้เพียงคนเดยี วกย็ ่อมยังความร้อนความทกุ ขใ์ ห้เกดิ ไดเ้ ปน็ อันมาก พระนิพนธ์เรื่อง แสงส่องใจให้เพียงพรหม

บวรธรรมบพติ ร 267

บวรธรรมบ ิพตร 268 สมเดจ็ พระมหารชั มงั คลาจารย์ เม่ือคร้ังยังดำ�รงสมณศักด์ิท่ีพระธรรมปัญญาบดี ถวาย สกั การะ เน่อื งในวนั คลา้ ยวันประสูติ วนั ที่ ๓ ตลุ าคม พ.ศ. ๒๕๓๓

บวรธรรมบพติ ร 269

บวรธรรมบ ิพตร 270 พระเทพวิทยาคม (คูณ ปริสทุ ฺโธ) ด้วยทรงรู้จักคุ้นเคยและเป็นที่เคารพนับถือกันมาเป็น เวลานาน ในโอกาสท่ีเจ้าพระคุณสมเด็จฯ ทรงเจริญ พระชนมายุ ๘๐ พรรษา ๓ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๓๖ หลวงพ่อคณู ไดถ้ วายปัจจัยรว่ มพระกุศล ๗ ล้านบาท ครง้ั นน้ั เจา้ พระคณุ สมเดจ็ ฯ ทรงอนโุ มทนาบญุ แลว้ ตรสั วา่ “ขอถวายคืนร่วมทำ�บญุ กบั หลวงพ่อดว้ ยกแ็ ล้วกัน”

บวรธรรมบพติ ร 271

บวรธรรมบ ิพตร 272 ทรงกราบนมัสการในคราวเสด็จประกอบศาสนกิจ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ณ วัดโพธิสมภรณ์ จังหวดั อุดรธานี วนั ท่ี ๒๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๓๗ พระอดุ มญาณโมลี (จนั ทรศ์ รี จนฺททีโป) เจา้ พระคณุ สมเดจ็ ฯ ทรงรจู้ กั คนุ้ เคยกบั พระอดุ มญาณโมลี มาแต่ครั้งท่ีท้ังสองท่านศึกษาพระปริยัติธรรมอยู่ที่ วดั บวรนเิ วศวหิ ารดว้ ยกนั เมอื่ พระอดุ มญาณโมลกี ลบั มา ปฏิบัติศาสนกิจอยู่ ณ วัดโพธิสมภรณ์ จงั หวัดอดุ รธานี เจา้ พระคณุ สมเดจ็ ฯ กม็ โี อกาสมาเยยี่ มนมสั การบอ่ ยครง้ั

บวรธรรมบพติ ร 273

บวรธรรมบ ิพตร 274 หลวงปู่บุญมี ปริปุณฺโณ และหลวงปู่อุ่นหล้า ฐิตธมฺโม ถวายสักการะเย่ียมอาการประชวร ณ โรงพยาบาล จฬุ าลงกรณ์ พ.ศ. ๒๕๕๐

หลวงปู่อุ่นหล้า ฐิตธมฺโม บวรธรรมบ ิพตร 275เจ้าพระคุณสมเด็จฯ ทรงมีพระเมตตาปฏิสันถารกับหลวงปู่อุ่นหล้า ฐิตธมฺโม วัดป่าแก้วชุมพล จังหวัดสกลนคร เปน็ การสว่ นพระองค์ ณ หอ้ งทปี่ ระทบั อาคารวชิรญาณ สามัคคีพยาบาร โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์พ.ศ. ๒๕๕๑

บวรธรรมบ ิพตร 276 พระมหาคณาจารย์จีนธรรมสมาธิวัตร (เย็นเต็ก) เจ้าคณะใหญ่จีนนิกาย นำ�คณะสงฆ์ถวายสักการะ และรับฟัง พระโอวาท พ.ศ. ๒๕๓๗ ค ณ ะ ส ง ฆ์ แ ห่ ง ศ รี ลั ง ก า เ ข้ า เ ฝ้ า ถ ว า ย สกั การะ ณ ศาลา ๑๕๐ ปี วัดบวรนิเวศ- วิหาร พ.ศ. ๒๕๓๕

คณะสงฆ์ทิเบตนิกายวัชรยาน เข้าเฝ้า บวรธรรมบ ิพตร 277 สนทนาธรรม พ.ศ. ๒๕๓๔สลุ กั ษณ์ ศวิ รกั ษ์ สลุ ักษณ์ ศวิ รักษ์ เคยกลา่ วถงึ เจา้ พระคุณสมเดจ็ ฯ ในการสัมมนา ‘พระพทุ ธศาสนา กับสงั คมไทย’ ณ สยามสมาคม พ.ศ. ๒๕๑๒ ครงั้ นน้ั เจ้าพระคณุ สมเด็จฯ ได้รว่ ม ประชมุ สัมมนาและรับอาราธนาใหก้ ลา่ วปิดการประชมุ พระองค์ทรงกลา่ วในเชงิ ขนั แกมพระเมตตาว่า “เทศนาส่ังสอนญาติโยมมามากแล้ว ได้มาฟังฆราวาสพูดจา ส่งั สอนพระบา้ ง ก็เป็นมงคลดี” บทความ ปรทิ ศั นเ์ สวนา ศกึ ษติ เสวนา, มตชิ นสดุ สปั ดาห,์ กนั ยายน พ.ศ. ๒๕๓๖

ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช มารว่ มถวายสักการะ ในงานสมโภชสุพรรณบัฏท่ีสมเด็จพระญาณ- สงั วร วันท่ี ๓ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๑๖บวรธรรมบ ิพตร 278

เม่ือคร้ังที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์มีการปรับปรุงหลักสูตรวิชาพ้ืนฐาน บวรธรรมบ ิพตร 279เมอ่ื ปี พ.ศ. ๒๕๑๓ นั้น มีการเพมิ่ รายวิชาอารยธรรมไทย เป็นวชิ าพนื้ ฐานทว่ั ไปส�ำ หรบั นกั ศกึ ษาปที ี่ ๑ ทกุ คน ในทปี่ ระชมุ ครง้ั นนั้ ดร.เกษม ศริ สิ มั พนั ธ์ได้เสนอวา่ วชิ าพื้นฐานส�ำ หรบั นกั ศึกษาชน้ั ปที ี่ ๑ ในต่างประเทศน้ัน “...มกัเอาอาจารยช์ น้ั ผใู้ หญท่ ม่ี คี วามรมู้ ากมาสอนปี ๑ ไมใ่ ชเ่ อาอาจารยเ์ ดก็ ไปสอนปี ๑...” ในท่ีประชุมจึงเห็นพ้องต้องกันว่า ควรกราบเรียน ม.ร.ว.คึกฤทธ์ิปราโมช มาเปน็ ผสู้ อน แมท้ า่ นจะกรณุ ารบั แตก่ ไ็ ดเ้ สนอแนวทางเพม่ิ เตมิ ไวใ้ ห้แบง่ ออกเปน็ ๒ สว่ น โดยทท่ี า่ นเปน็ คนมาสอนทางดา้ นวฒั นธรรม นาฏศลิ ป์และวรรณคดีในตอนเรมิ่ ตน้ ในส่วนของศาสนา ในคร้ังแรกท่านจะไม่สอน โดยท่านแนะนำ�ให้อาราธนาเจา้ พระคณุ สมเดจ็ ฯ ซง่ึ ในขณะนน้ั ด�ำ รงสมณศกั ดท์ิ ่ี พระสาสนโสภณมาเปน็ ผบู้ รรยายในสว่ นของพระพทุ ธศาสนา โดยทา่ นอาจารย์ ม.ร.ว.คกึ ฤทธิ์เปน็ ผนู้ �ำ คณาจารยไ์ ปกราบเรยี นเชญิ ดว้ ยตนเอง สมเดจ็ พระญาณสงั วรกบ็ อกวา่ ทา่ นสอนได้ช่วงหนึง่ คอื เปน็ หลกั พระพทุ ธศาสนาเทา่ นัน้ เรือ่ งอ่ืนๆ ขอให้อาจารย์คึกฤทธิช์ ว่ ยสอน ครงั้ นน้ั จงึ เปน็ ครงั้ แรกทม่ี กี ารนมิ นตพ์ ระเถระผใู้ หญม่ าเปน็ ผบู้ รรยายในมหาวทิ ยาลัยฝ่ายโลก หนังสือ ครูคึกฤทธิ์ พิมพ์ในโอกาสครบรอบอายุ ๘๔ ปี วันที่ ๒๐ เมษายน พ.ศ. ๒๕๓๘

บวรธรรมบ ิพตร 280 ผู้ก่อต้ังนิกายเนนบุตซึสุ พระพุทธศาสนามหายาน ประเทศญี่ปุ่น เข้าเฝ้าถวายสักการะในหลายวาระ เพอ่ื กอ่ ตั้งองคก์ รสุดยอดผู้น�ำ พทุ ธศาสนาโลก คณะสงฆ์นิกายเซนแห่งหมู่บ้านพลัม ประเทศฝรั่งเศส เขา้ เฝ้าถวายสกั การะ พ.ศ. ๒๕๕๐

พระมหาราชครูพิธีศรีวิสุทธิคุณ (ชวิน บวรธรรมบ ิพตร 281รังสิพราหมณกุล) ประธานพระครูพราหมณ์ กองพระราชพิธี สำ�นักพระราชวังถวายสักการะเจ้าพระคุณสมเดจ็ ฯ ในโอกาสต่างๆ อยเู่ สมอ

บวรธรรมบพติ ร 282

ท่านศรี ๑๐๘ สวามีหริหรจีมหาราชผู้ก่อตั้งสมาคมคีตาอาศรมสากล ได้มีความสนทิ คนุ้ เคยกบั เจา้ พระคณุ สมเดจ็ ฯเมื่อครั้งเจ้าพระคุณสมเด็จฯ ได้รับอาราธนาในฐานะแขกพิเศษให้เสด็จไปรว่ มประชมุ คตี าอาศรมสากลครง้ั ท่ี ๕ณ เมืองโจธปูร์ ประเทศอินเดียพ.ศ. ๒๕๒๓ และเมื่อท่านศรี ๑๐๘สวามีหริหรจีมหาราชมาร่วมพิธีฉลองอายคุ รบ ๑๐๐ ปี ณ กรุงเทพมหานครพ.ศ. ๒๕๔๒ เจ้าพระคุณสมเด็จฯไดเ้ สด็จไปร่วมแสดงมุทิตาจติ ด้วย บวรธรรมบ ิพตร 283

บวรธรรมบ ิพตร 284 คณะบาทหลวงผแู้ ทนแหง่ ส�ำ นกั วาติกันเข้าเฝ้าฯ ถวายสักการะ หลายโอกาส

บาทหลวง Oleg Cherepanin บวรธรรมบ ิพตร 285ผแู้ ทนพเิ ศษศาสนจกั รครสิ เตยี นออรโ์ ธดอ็ กซ์รัสเซีย เข้าเฝ้าในหลายวาระทา่ นสวามอี วเรศานนั ทะมหาราชนกิ ายชนู า ศาสนาฮนิ ดู ประเทศอินเดีย เข้าเฝ้าถวายสักการะวนั ท่ี ๒๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๔

บวรธรรมบพติ ร 286

พระมหากษัตริย์ บวรธรรมบ ิพตร 287และพระบรมวงศานวุ งศ์

บวรธรรมบพติ ร 288

นำ�เสด็จทอดพระเนตรการบูรณปฏิสังขรณ์ บวรธรรมบ ิพตร 289พระเจดีย์วัดบวรนิเวศวิหาร พ.ศ. ๒๕๐๘

บวรธรรมบพติ ร 290

คร้ังหน่ึง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาพระราชทาน บวรธรรมบ ิพตร 291แถบบันทึกเสียงของสมเด็จพระญาณสังวรฯ ให้ผม รับสั่งว่าเป็นบันทึกเสียงการแสดงธรรมเร่ืองฉฉักกสตู ร และทรงแนะน�ำ ให้ผมฟังธรรมบทน้ัน ผมรับพระราชทานแถบบันทึกเสียงม้วนน้ันมาแล้ว ก็เอาไปใส่เคร่ืองบนั ทกึ เสยี งและเปดิ ฟงั ฟงั ไปไดไ้ มท่ นั หมดมว้ นกป็ ดิ แลว้ กเ็ กบ็ เอาไวไ้ มไ่ ดฟ้ งั อกีหลงั จากนน้ั ไมน่ านนกั ไดเ้ ฝา้ ทลู ละอองธลุ พี ระบาทพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วัทรงมพี ระราชกระแสรบั สง่ั ถามวา่ “ฟงั เทปของสมเดจ็ ฯ แลว้ หรอื ยงั เปน็ อยา่ งไร”ผมไม่อาจจะกราบบังคมทูลความอันเป็นเท็จได้ ต้องกราบบังคมทูลตรงๆ ว่าฟังได้ไม่ทนั จบม้วนกไ็ ด้หยดุ ฟังเสยี แล้ว ตรัสถามต่อไปถึงเหตุผลท่ีผมไม่ฟังให้จบ และผมก็จำ�เป็นต้องกราบบงั คมทลู ตรงๆ วา่ “สมเดจ็ ฯ ทา่ นเทศนฟ์ งั ไมส่ นกุ พดู ขาดเปน็ วรรคๆ เปน็ หว้ งๆเนื่องจากสมเด็จฯ พิถีพิถันในการใช้ถ้อยคำ�และประโยคเทศน์ของท่านน้ันถ้าเอามาพิมพ์ก็จะอา่ นได้สบายกวา่ ฟงั ” พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ตรสั ถามวา่ “ทฟ่ี งั สมเดจ็ ฯ เทศนไ์ มร่ เู้ รอ่ื งนน้ั กเ็ พราะคดิ ไปกอ่ นหรอื ไม่ วา่ สมเดจ็ ฯ ทา่ นจะพดู วา่ อยา่ งนน้ั อยา่ งน้ี ครน้ั ทา่ นพูดชา้ กว่าทีค่ ดิ หรือพูดออกมาแลว้ ไม่ตรงกับทคี่ าดหมาย จึงเบื่อ” เมอื่ ผมนิง่ไมก่ ราบบังคมทูลตอบ ก็ทรงแนะน�ำ ว่าใหก้ ลบั ไปฟงั ใหม่ คราวน้ีอย่าคดิ ไปก่อนว่าสมเดจ็ ฯ จะพดู วา่ อย่างไร สมเดจ็ ฯ หยดุ ก็ใหห้ ยุดด้วย ผมกลบั มาท�ำ ตามพระราชกระแสรบั สง่ั เปดิ เครอื่ งบนั ทกึ เสยี งฟงั เทศน์ของสมเด็จฯ จากแถบบันทกึ เสียงม้วนนนั้ ใหม่ตงั้ แตต่ ้น ฟงั ด้วยสมาธิ สมเด็จฯหยดุ ตรงไหน ผมกห็ ยดุ ตรงนน้ั และไมค่ ดิ ๆ ไปกอ่ นวา่ สมเดจ็ ฯ จะพดู วา่ อยา่ งไรคราวนผี้ มฟงั ไดจ้ นจบและเหน็ วา่ จรงิ ดงั พระราชด�ำ รสั แถบบนั ทกึ เสยี งมว้ นนนั้เป็นมว้ นที่ดีทสี่ ุดม้วนหน่ึง บทความเรือ่ ง พระสมาธิของพระเจ้าอย่หู วั โดย พลตำ�รวจเอก วสิษฐ เดชกญุ ชร

บวรธรรมบ ิพตร 292 เสดจ็ พระราชดำ�เนินในการบำ�เพญ็ วาระครบ ๑๐๐ ปี สวรรคตพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ณ พระอโุ บสถวดั บวรนิเวศวหิ าร เม่ือวนั ท่ี ๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๑๑

เสด็จฯ ทรงเปิดโรงพยาบาลวัดญาณสังวรารามจงั หวดั ชลบรุ ี เมอื่ วนั ที่ ๒๗ มถิ นุ ายน พ.ศ. ๒๕๒๗ บวรธรรมบ ิพตร 293

บวรธรรมบพติ ร 294

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราช- บวรธรรมบ ิพตร 295ด�ำ เนนิ เปน็ การสว่ นพระองค์ ตดิ ตามพระอาการประชวรเจ้าพระคุณสมเด็จฯ ขณะประทับอยู่ณ ห้อง ICCU โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์สภากาชาดไทย วันท่ี ๒๘ กมุ ภาพันธ์ พ.ศ.๒๕๔๕

บวรธรรมบพติ ร 296

บวรธรรมบพติ ร 297

บวรธรรมบพติ ร 298

บวรธรรมบพติ ร 299