ผลงานนำเสนอใน PULINET 9th ที่น่าสนใจ

production and quality inspection, with proofreading and metadata defined and verified. The TU Library is involved in an extensive digitizing project of this material. The texts, housed on the Internet Archive (https://archive.org) and Thammasat University Digital Collection which may be accessed through the TU Library website. So far over 6,400 items have been scanned, and are available to be consulted by the general public at no charge. Keywords: Cremation Book, Digitization, Wat Bowonniwet Vihara, Thammasat University บทนา “หนงั สอื อนสุ รณ์งานศพ” หรือ “หนงั สอื งานศพ” คือหนงั สือทีจ่ ัดพิมพ์เป็นที่ระลกึ เพ่อื แจกใหผ้ ้ทู เี่ ข้าร่วมในงานศพ ในประเทศไทยเร่ิมจดั พิมพ์หนังสืออนสุ รณ์งานศพเป็นครงั้ แรกในสมัย พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกล้าเจา้ อย่หู ัว ซงึ่ ทรงโปรดเกล้า ฯ ให้พิมพแ์ จกในงานพระเมรุพระศพ สมเด็จพระนางเจา้ สนุ นั ทากุมารรี ัตน์ พระบรมราชเทวี และสมเดจ็ พระเจ้าลูกเธอ เจา้ ฟา้ กรรณาภรณ์ เพชรรัตน์ เมอ่ื พ.ศ. 2423 ในชอื่ “สาราทานปริยายกถามรรค” เพื่อพระราชทานแก่พระสงฆ์ ซึ่งหนังสอื เลม่ น้ีถือวา่ เปน็ หนังสอื สวดมนต์ภาษาไทยเลม่ แรกทีต่ ีพมิ พ์ในประเทศไทย ต่อมา การเรียบเรียงประวตั ผิ วู้ ายชนมล์ งพิมพ์ในหนงั สืออนสุ รณ์งานศพเรม่ิ เปน็ ทน่ี ยิ ม ควบคู่ไปกบั การนาเสนอเน้ือหาดา้ นพระพุทธศาสนา และเพิ่มเติมเรื่องอ่ืน ๆ ที่นา่ สนใจในภายหลงั โดยสมเด็จ พระเจา้ บรมวงศ์เธอ กรมพระยาดารงราชานภุ าพ ฯ ทรงใช้หอสมดุ วชริ ญาณเป็นแหลง่ ข้อมูลใน การจดั พิมพ์ และพฒั นาออกสู่สังคมในวงกวา้ งนบั แตน่ ั้นมา โดยท่วั ไปหนงั สอื อนุสรณ์งานศพจะประกอบด้วยประวัติและผลงาน คาไว้อาลัยของ เครือญาติ และเพ่อื นสนิท ซ่ึงทาให้ทราบถงึ ประวตั ิความเป็นมา สะท้อนให้เห็นตวั ตนของผู้วายชนม์ มคี วามสาคัญในดา้ นการศึกษาเรื่องสบื เชอื้ สายตระกูล ความสมั พนั ธก์ บั บุคคลต่าง ๆ และในส่วน เนอ้ื หานน้ั มีความหลากหลายตามความประสงค์ของครอบครวั หรือแมก้ ระท่งั ตัวผู้วายชนม์เอง อาจจะ เปน็ เรอื่ งศาสนา วรรณกรรม ประวตั ศิ าสตร์ ตาราเรยี น บนั ทกึ ส่วนตัวท่หี าอ่านได้ยากในหนังสือทั่วไป ตลอดจนเรื่องเบด็ เตลด็ อย่างเรอ่ื งการทาอาหาร ทาใหผ้ ู้อ่านได้รับความรู้ในหลาย ๆ แขนง หนังสือ อนุสรณง์ านศพแต่ละเล่มมีลักษณะเดน่ เฉพาะตวั ที่แตกต่างกนั ออกไปและเป็นหนงั สือท่ีมีคณุ ค่าหายาก เนอื่ งจากเปน็ หนังสือท่จี ัดพิมพ์ขน้ึ ในวาระเดียวเท่านั้น ประเทศไทยนบั ประเทศเดียวในโลกท่ีมกี ารจดั พิมพห์ นงั สืออนุสรณง์ านศพ ดว้ ยคุณลกั ษณะเฉพาะของหนงั สือและความโดดเด่นเป็นอัตลกั ษณ์ จึงทาให้มีหลายหน่วยงาน มีการจัดเก็บหนังสือประเภทนี้ โดยเฉพาะวดั บวรนเิ วศวหิ าร ทไี่ ด้เปิดให้บริการหอ้ งสมุดทจ่ี ัดเกบ็ หนังสืออนสุ รณ์งานศพ ในวาระครบ 100 ปี ของสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ เมือ่ วนั ท่ี 22 พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2515 ซึง่ ถือว่าเปน็ ห้องสมดุ อนุสรณง์ านศพแห่งแรกในประเทศไทย สาหรับหอสมุดแหง่ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ไดเ้ ล็งเหน็ ถงึ คณุ คา่ และตระหนักถงึ ความสาคญั ในการรวบรวมและสงวนรักษาหนังสืออนุสรณง์ านศพ โดยหอสมุดปรดี ี พนมยงค์ ซึง่ เป็น

หนึ่งในหอ้ งสมดุ สาขาของหอสมุด ฯ ไดร้ วบรวมหนงั สอื อนุสรณ์งานศพมาจัดเก็บอยู่ในคอลเล็คชน่ั หนงั สอื หายาก และใหบ้ รกิ ารในระบบช้นั ปดิ (Close shelf) ปี พ.ศ. 2558 นบั เป็นจดุ เรม่ิ ต้นของความรว่ มมือในการพฒั นาขอ้ มูลอิเลก็ ทรอนิกส์ของ หนงั สืออนสุ รณ์งานศพ ระหว่างหอสมดุ ฯ กบั วดั บวรนิเวศวิหาร โดยวัดบวรนิเวศวหิ ารไดอ้ นญุ าตให้ หอสมดุ ฯ สามารถนาหนังสอื อนสุ รณ์งานศพที่ทางวัดได้จดั เกบ็ และรวบรวมไวม้ าดาเนินการแปลงรูป เป็นขอ้ มลู อเิ ล็กทรอนิกส์ สามารถเผยแพรแ่ ละเปิดโอกาสให้สาธารณชนทวั่ ไปเขา้ ถึงเอกสารฉบบั เต็ม ไดผ้ ่านระบบสารสนเทศของหอสมุด ฯ จากความรว่ มมือดงั กล่าว นบั เป็นโอกาสอนั ดีท่ีหอสมดุ ฯ จะได้ใชพ้ ันธกจิ นใี้ นการบริหาร จดั การ และพฒั นาคอลเลค็ ชั่นขอ้ มลู อิเล็กทรอนิกส์ของหนังสืออนสุ รณ์งานศพใหเ้ ปน็ ไปไปตาม มาตรฐานสากล ซึง่ นอกจากจะเปน็ การสงวนรกั ษาส่งิ พมิ พ์ใหอ้ ยูใ่ นรปู แบบทส่ี ามารถเข้าถึงได้ทุกท่ี ทุกเวลาแลว้ ยังเป็นการขยายโอกาสในการเรียนรู้ สบื สานและสง่ ตอ่ มรดกทางวฒั นธรรมนี้แก่ชนรุ่น หลงั โดยมเี ปา้ หมายคือ การรวบรวม แปลงรูป และเผยแพร่หนงั สืออนุสรณ์งานศพให้ได้มากทสี่ ดุ เพอื่ เป็นคลงั ทรัพยากรสารสนเทศเฉพาะด้านท่ีมีคุณค่าและมสี ว่ นในการอนุรักษ์มรดกของชาตติ อ่ ไป วัตถปุ ระสงค์ 1. เพือ่ พัฒนาขอ้ มลู อิเล็กทรอนิกส์ของหนงั สืออนสุ รณ์งานศพด้วยเทคโนโลยสี มยั ใหม่ ภายใตร้ ะบบบรหิ ารจัดการที่มมี าตรฐาน 2. เพือ่ เผยแพร่ขอ้ มูลอเิ ล็กทรอนิกส์ท่ีเป็นประโยชน์ในการศึกษาคน้ ควา้ และวจิ ยั แก่ สาธารณชน 3. เพ่อื อนรุ ักษ์ และสงวนรกั ษาหนังสืออนุสรณง์ านศพให้อย่ใู นรูปขอ้ มลู อเิ ลก็ ทรอนิกส์ ท่ีสามารถเข้าถงึ ได้ทุกทที่ ุกเวลา ขัน้ ตอนและวิธกี ารดาเนนิ งาน 1. การคดั เลอื กหนังสืออนสุ รณ์งานศพ หนงั สอื อนสุ รณ์งานศพที่จะจัดทาเปน็ ข้อมลู อิเลก็ ทรอนกิ ส์ นามาจาก 2 แหล่ง คือ หอ้ งหนังสืออนุสรณ์งานศพ วัดบวรนิเวศวิหาร และหอสมุดปรดี ี พนมยงค์ มหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร์ โดยทว่ั ไปแล้วหนงั สอื อนสุ รณ์งานศพจะมลี ักษณะสาคญั 3 ประการ ไดแ้ ก่ รูปผู้วายชนม์ ชีวประวัติ และเนอ้ื หา ซ่ึงแต่ละเลม่ อาจจะมรี ายละเอียดทีแ่ ตกต่างกันออกไป เพื่อให้การจดั ทาข้อมูล หนังสอื อนุสรณ์งานศพเปน็ ไปในแนวทางเดยี วกัน หอสมุดปรีดี พนมยงค์ จะเปน็ ผู้รบั ผิดชอบใน การคัดเลือกหนังสือเพ่ือสง่ ให้งานพัฒนาข้อมลู อิเล็กทรอนิกสด์ าเนินการตอ่ โดยพิจารณาจาก หลกั เกณฑด์ ังต่อไปนี้

ตารางท่ี 1 หลักเกณฑ์การพิจารณาหนงั สืออนสุ รณ์งานศพ ลักษณะของหนังสือ พจิ ารณาเปน็ หนังสือ อนสุ รณง์ านศพ มเี นอ้ื หาบ่งบอกว่าเปน็ หนังสอื อนสุ รณ์งานศพ  ไมม่ ชี ีวประวัติ แต่มรี ะบุในหน้าปก หรือคานาว่าจัดพมิ พเ์ ป็นทีร่ ะลึกงานศพ  หนงั สือท่ีมเี พยี งสติ๊กเกอรต์ ิดว่าเปน็ ท่รี ะลึกงานศพ แตเ่ น้ือหาของหนงั สือ  ไม่ได้บ่งบอกว่าเปน็ หนงั สอื อนุสรณง์ านศพ หนังสอื ทจี่ ดั พมิ พ์ก่อนงานศพ  หนงั สอื ที่จดั พมิ พห์ ลงั งานศพ  หนังสือทแ่ี จกเป็นชดุ ในงานศพ และมเี น้ือหาเลม่ ใดเล่มหน่ึงเป็นหนงั สอื  อนุสรณง์ านศพ 2. การตรวจสอบความซา้ ซ้อนและคัดแยกเลม่ เพอื่ ผลิตไฟล์ บรรณารกั ษห์ อสมดุ ปรดี ี พนมยงค์ ตรวจสอบความซ้าซ้อนของการผลติ ไฟลห์ นงั สอื อนสุ รณ์งานศพในเบอ้ื งต้น จากฐานขอ้ มูลทรัพยากรอิเล็กทรอนกิ ส์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ (Thammasat University Digital Collection) ที่ลิงก์ http://beyond.library.tu.ac.th/ หากไม่ พบว่ามกี ารจัดทาเปน็ ข้อมลู อเิ ล็กทรอนิกส์ จะจัดทารายการหนงั สอื และสง่ พร้อมตัวเล่มให้งานพัฒนา ข้อมูลอิเลก็ ทรอนิกส์ดาเนนิ การต่อไป เม่ือเจา้ หนา้ ทห่ี รอื บรรณารักษ์งานพัฒนาขอ้ มลู อเิ ล็กทรอนิกส์ รบั หนงั สอื อนุสรณ์งานศพ จากหอสมุดปรดี ี พนมยงค์แล้ว จะคดั แยกเล่มเพ่ือผลติ ไฟลด์ จิ ทิ ลั โดยแบ่งเป็น 2 สว่ น คอื 1) งานพฒั นาข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์เป็นผู้รบั ผิดชอบการแปลงรูปหนงั สอื อนุสรณ์งานศพ เป็นดิจทิ ลั ไฟล์ดว้ ยเครอื่ งสแกนเนอร์ V-Shape 2) จดั จา้ งทณั ฑสถานหญงิ กลาง บางเขนเป็นผู้รบั ผิดชอบการแปลงรปู หนงั สืออนสุ รณ์ งานศพ ตามรายละเอยี ดคุณลักษณะงานท่ีหอสมุดฯกาหนด จากนนั้ เจา้ หนา้ ที่หรอื บรรณารักษ์งานพฒั นาข้อมูลอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ ตรวจสอบ ความซา้ ซ้อนของการผลิตไฟล์หนงั สืออนสุ รณ์งานศพอีกคร้งั โดยนาชอื่ ผูว้ ายชนม์ คน้ หาในไฟล์ รายการหนังสือทีเ่ ตรียมผลิตไฟลใ์ นไฟล์ Excel 3. การผลติ ไฟล์ดิจทิ ัล 3.1 งานพัฒนาข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ผลิตไฟลเ์ อง มขี น้ั ตอนการดาเนินงานดังนี้ 3.1.1 บรรณารักษว์ ิเคราะหข์ ้อมูลและเนื้อหาหนงั สืออนุสรณง์ านศพ เชน่ Title, Title Alternative, Creator, Keyword, Description, Table of contents, Publisher, Date เปน็ ต้น เพอ่ื กาหนดเมทาดาทาตามมาตรฐาน Dublin core และบันทึกในไฟล์ “Cre.xlsx” ทจ่ี ดั ทา ขึน้ เพ่ือบนั ทึกรายการหนงั สือฯ ทจ่ี ะนาไปผลิตไฟล์เข้าฐานขอ้ มูล 3.1.2 บรรณารักษ์พิมพ์ข้อมูลเมทาดาทาลงในเทมเพลทไฟล์ Excel ซ่งึ การลงข้อมูล เมทาดาทาในฐานข้อมลู มีดังน้ี

ตารางที่ 2 รายการเมทาดาทาหนงั สอื อนสุ รณ์งานศพ รายการเมทาดาทา รายละเอียด (Element) ระบุ Code ของ File เอกสารท่ตี ้ังชื่อไว้ เชน่ cre1350 Code ชื่อเรือ่ งตามทีป่ รากฏในหน้าปกใน Title ชอ่ื เร่ืองอื่น ๆ เช่น ช่ือเรื่องเทียบเคียง ชื่อเร่ืองเพิ่มเติม Title Alternative ช่อื ผู้รบั ผดิ ชอบเนอื้ หาหลัก Creator ชื่อผูร้ ับผดิ ชอบภาษาอื่น ท่ีไม่ใชภ่ าษาหลักของเนอ้ื หา Creator in other language ชอื่ ผรู้ ับผิดชอบอนื่ ๆ เชน่ ผูแ้ ปล ผู้รวบรวม บรรณาธกิ าร เปน็ ตน้ Contributor ชอ่ื -สกลุ , ปเี กดิ -ปตี าย, คาสาคญั ของเนื้อหาในเลม่ , หนงั สืองาน Keyword ศพ, หนงั สอื อนุสรณง์ านศพ, Cremation, วดั บวรนเิ วศวิหาร, Wat Bowonniwet Vihara, หนงั สอื อนุสรณ์งานศพวดั บวรนิเวศ Description วหิ าร, หอสมุดแห่งมหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร์, Thammasat Publisher University Library Date ระบุหมายเหตุเก่ยี วกับอนสุ รณ์งานศพ Type สานักพมิ พ์ หรือโรงพมิ พ์ Format ใสป่ ีพิมพ์ เปน็ ปี ค.ศ. Format-Extent ประเภทของเนื้อหาใส่ Text Language รูปแบบการนาเสนอ: Application/pdf ลกั ษณะทางกายภาพของเอกสาร เช่น ก-ข, 78 หน้า ภาษาของเอกสาร เชน่ tha/eng/fre เป็นตน้ จากนัน้ เจ้าหนา้ ทีผ่ ู้ผลติ ไฟล์จะตรวจสอบความครบถ้วนของเขตข้อมูล และคดั ลอกข้อมูล เมทาดาทาจากไฟล์ Excel ลงในระบบ Archive.org แล้วจึงสแกนหนังสืออนุสรณง์ านศพด้วย ความละเอียดสูงสดุ พร้อมตรวจสอบความครบถ้วน คมชดั และสง่ เข้าระบบ Archive.org 3.1.3 องคก์ ร Internet archive จะดาเนินการตรวจสอบคุณภาพ จัดการไฟล์ จัดเกบ็ และนาออกใหบ้ ริการผ่านเว็บไซต์ Archive.org ภายใน 10 วันทาการ และจะจัดเกบ็ ไว้บน ระบบ Archive.org เป็นเวลา 25 ปี 3.1.4 เมื่อเผยแพรบ่ นระบบ Archive.org แลว้ บรรณารกั ษจ์ ะดาวน์โหลดไฟล์ pdf และตรวจสอบความคมชัด ครบถ้วน หากยังไมส่ มบรู ณ์จะแจง้ แกไ้ ขและสแกนซ่อม แต่ถ้าไฟลส์ มบูรณ์ เรียบร้อยจะนาเข้าฐานข้อมลู Thammasat University digital collection ตอ่ ไป 3.2 การจดั จา้ งทณั ฑสถานหญงิ กลาง บางเขน ผลติ ดิจทิ ลั ไฟล์ เน่ืองจากหนังสืออนุสรณง์ านศพมีจานวนมาก หากหอสมดุ ฯ ผลติ เองทางเดยี วจะทาให้ ขอ้ มลู ออกให้บรกิ ารชา้ และใชร้ ะยะเวลานานกวา่ จะแล้วเสร็จ เพราะมีเคร่ืองสแกนเพียงเครือ่ งเดียว ดงั นั้น หอสมุด ฯ จงึ ได้จดั จา้ งทัณฑสถานหญงิ กลาง บางเขน สแกนอีกทางหน่ึง โดยไดน้ าเครอ่ื งสแกน

ของหอสมุด ฯ เขา้ ไปเพ่อื ใช้ในงานสแกนจานวน 2 เครื่อง รวมถงึ สอนวิธีการผลติ และแนะนาการใช้ งาน การจดั จา้ งทัณฑสถานหญงิ กลาง บางเขนผลติ ไฟล์ มขี ้ันตอนการดาเนนิ งานดังน้ี 3.2.1 เจ้าหน้าท่ีงานพฒั นาข้อมูลอเิ ล็กทรอนิกสเ์ ตรียมเล่มหนงั สืออนุสรณ์งานศพ สง่ ทัณฑสถานหญงิ กลาง บางเขน โดยทารายการหนงั สือ เขยี นหมายเลขกล่องและลาดับทข่ี องหนงั สอื ตามที่บนั ทึกในไฟล์ “Cre.xlsx” ทีจ่ ัดทาขึน้ เพื่อบนั ทกึ รายการหนงั สือ ฯ ท่จี ะนาไปผลิตไฟลเ์ ข้า ฐานข้อมลู ลงในแถบกระดาษ จากนนั้ แนบแถบกระดาษกับตัวเล่มแต่ละเล่มและนาหนังสือท้งั หมด ใส่กล่อง 3.2.2 นาส่งเล่มเพ่อื ทาการสแกน โดยต้ังค่าความละเอยี ดสูงสุด และรับงานสแกน พรอ้ มตัวเลม่ ทีท่ าเสร็จแลว้ กลับมาตรวจคณุ ภาพไฟล์ หากพบความผิดพลาด เช่น หน้าขาด ไมค่ มชัด ทาการสง่ ซ่อมสแกนอีกครั้งหน่งึ 3.2.3 บรรณารักษผ์ ู้สรา้ งทางเข้าถงึ ข้อมูลอเิ ล็กทรอนิกส์ เตรียมไฟล์หนังสืออนุสรณ์ งานศพเพื่อนาเขา้ ระบบ Thammasat University digital collection จากนนั้ วิเคราะหข์ ้อมลู และ เนอื้ หาหนงั สืออนุสรณง์ านศพเพอ่ื กาหนดเมทาดาทาตามมาตรฐาน Dublin core และบันทึกในใฟล์ 3.2.4 ลดขนาดไฟล์คุณภาพสูงให้มขี นาดเหมาะสมสาหรับนาขึ้นใหบ้ ริการบนระบบ และใสล่ ายน้าวัดบวรนิเวศวหิ าร หรอื หอสมดุ แห่งมหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ 3.2.5 บรรณารกั ษ์อพั โหลดข้อมลู เมทาดาทาและไฟล์ข้ึนระบบ เพ่ือใหบ้ ริการต่อไป สรปุ ผล อภิปรายผล ขอ้ เสนอแนะและการนาไปใช้ประโยชน์ ผลการศึกษา ปจั จบุ นั หอสมุดแห่งมหาวิทยาลยั ธรรมศาสตรไ์ ดผ้ ลิตไฟลห์ นังสอื อนสุ รณ์งานศพ วดั บวรนิเวศวิหาร เพือ่ นาเข้าฐานขอ้ มูล 2 ฐาน คือ ฐานขอ้ มลู ทรพั ยากรอเิ ล็กทรอนิกส์ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ (Thammasat University digital collection) ซงึ่ สามารถเขา้ ถงึ ได้จาก เว็บไซตห์ อสมดุ ฯ ท่ี https://library.tu.ac.th/ และฐานข้อมูล Archive.org เข้าถงึ ได้จาก https://archive.org/details/thaicremationcopy โดยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้ 1. ฐานข้อมูลทรพั ยากรอเิ ล็กทรอนิกส์ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ จานวน 6,424 ชื่อ เรอ่ื ง โดยเขา้ ถึงจากเวบ็ ไซตห์ อสมุด ฯ ที่ https://library.tu.ac.th/ เลอื กเมนู Resources > TU Digital Resources > เลอื ก Wat Bowornniwet Vihara Collection

ภาพท่ี 1 หนา้ แรกของคลงั หนังสืออนุสรณ์งานศพ วดั บวรนเิ วศวหิ าร ฐานข้อมลู Thammasat University dgital collection 2. หนงั สืออนุสรณง์ านศพ ฐานขอ้ มูล Archive.org จานวน 3,871 ช่อื เร่ือง โดยเข้าถงึ จาก https://archive.org/details/thaicremationcopy ภาพท่ี 2 หนา้ แรกของคลงั หนังสืออนสุ รณ์งานศพ วดั บวรนเิ วศวิหาร ในฐานข้อมูล Archive.org อภปิ รายผล จากการดาเนินงานท่ผี ่านมา มีการเข้าถงึ ข้อมลู อิเลก็ ทรอนิกสห์ นังสอื อนุสรณง์ านศพ โดยแบ่งออกตามฐานข้อมลู ดังนี้ 1. ฐานขอ้ มูลทรพั ยากรอเิ ล็กทรอนกิ ส์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์

933 จานวน PAGE VIEW ฐานข้อมูลทรัพยากร 19,921 อิเล็กทรอนิกส์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 95,372 92,940JUL-DEC 2015 2016 2017 JAN-SEP 2018 10,722 209,166 40,237 96,457ภาพท่ี 3 จานวน Page view หนังสอื อนุสรณ์งานศพ ฐานขอ้ มูลทรัพยากรอเิ ล็กทรอนิกส์ 189,663มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ 2. ฐานข้อมูล Archive.org จานวน PAGE VIEW ฐานข้อมูล ARCHIVE.ORG AUG-DEC 2015 2016 2017 JAN-SEP 2018 337,079 ภาพท่ี 4 จานวน Page view หนังสืออนสุ รณ์งานศพ ฐานขอ้ มลู Archive.org นบั ตั้งแต่หอสมุดแหง่ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ ไดร้ ว่ มมือกับวดั บวรนเิ วศวหิ ารใน การพฒั นาคอลเล็คชน่ั ข้อมลู อิเล็กทรอนิกสข์ องหนงั สอื อนสุ รณ์งานศพ เมอ่ื ปี 2558 ปัจจุบันหอสมดุ ฯ ได้ดาเนนิ การแปลงรูปหนงั สืออนสุ รณง์ านศพ เพ่ือนาเข้าฐานขอ้ มลู ทรัพยากรอิเล็กทรอนิกส์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์แล้ว 6,424 ช่อื เรื่อง และนาเขา้ ฐานขอ้ มูล Archive.org 3,871 ช่อื เรื่อง โดยมียอดการเขา้ ชมทั้งสนิ้ 209,166 คร้ัง และ 337,079 ครั้ง ตามลาดับ (ข้อมูล ณ วนั ที่ 14 กันยายน พ.ศ. 2561) จากท้ังในและต่างประเทศ ซ่ึงในแตล่ ะปยี อดการเข้าชมไดเ้ พมิ่ สูงขน้ึ อย่างตอ่ เนื่อง และคาดวา่ จะเพ่ิมขึ้นอกี ในอนาคต จากสถติ ิทหี่ อสมดุ ฯ รวบรวมได้ เป็นเพียงสถติ พิ ้ืนฐานท่ีแสดงถึงความนิยม หรือปริมาณ การเขา้ ชม (Page view) เท่านั้น หอสมดุ ฯ ไมส่ ามารถทราบข้อมูลพน้ื ฐานสว่ นบคุ คลของผูใ้ ช้บริการ เปน็ การยากท่ีจะวเิ คราะหถ์ ึงพฤติกรรมการใชง้ านทส่ี ัมพันธก์ บั คุณลกั ษณะส่วนบคุ คล ดังนน้ั หอสมดุ ฯ จงึ มนี โยบายทจี่ ะพัฒนาระบบสารสนเทศท่หี น่วยงานสามารถบรหิ ารจัดการสทิ ธกิ ารใช้ ข้อมูลอิเล็กทรอนกิ ส์ (Digital right management) ได้ โดยมีระบบข้อมูลสมาชิกเปน็ โมดูลหน่ึงของ

ระบบ เพ่ือประโยชนใ์ นการกาหนดและประกาศสิทธิ ตลอดจนจากัดการเขา้ ถึงดจิ ทิ ัลไฟลไ์ ด้ อยา่ งเหมาะสม และนาระบบมาใช้จดั เกบ็ และเผยแพรท่ รัพยากรสารสนเทศอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ของ หอสมุด ฯ ตอ่ ไป นอกจากน้ี หอสมดุ ฯ คาดวา่ ยังมีหนว่ ยงานตา่ ง ๆ ในประเทศไทย ที่ไดจ้ ดั เก็บและ รวบรวมหนังสืออนุสรณ์งานศพไว้ในครอบครอง จะเปน็ การดี หากเกดิ กลุ่มเครือขา่ ยความร่วมมือ เพื่อการพัฒนาข้อมลู อิเล็กทรอนิกสข์ องหนงั สืออนสุ รณ์งานศพขน้ึ เพราะนอกจากจะเป็นเครือข่าย เพือ่ เผยแพรแ่ ละแบ่งปันดจิ ิทัลไฟลแ์ ล้ว ยังสามารถใช้เป็นเวทีในการแลกเปลีย่ นเรียนรู้การบรหิ าร จัดการหนงั สอื อนุสรณง์ านศพ ตลอดจนเป็นพลังขบั เคลื่อนในหลายภาคส่วนใหค้ วามสาคัญกบั การอนรุ ักษ์และสบื ทอดหนังสืออนุสรณ์งานศพใหเ้ ป็นมรดกของชาติไทยสบื ไป ขอ้ เสนอแนะ หนงั สือของห้องสมุดวดั บวรนเิ วศวิหารและหอสมดุ แห่งมหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ยังมี อกี หลายประเภทที่มีคุณคา่ ควรนามาแปลงรูปเปน็ ไฟลอ์ เิ ล็กทรอนิกส์ เช่น สงิ่ พิมพ์เกา่ หนงั สือหายาก ซ่งึ หอสมุด ฯ จะพิจารณาจัดทาเป็นลาดบั ถัดไป การนาไปใชป้ ระโยชน์ 1. ประโยชนต์ ่อนกั ศึกษา อาจารย์ นกั วจิ ยั และบุคคลท่วั ไป หนังสืออนสุ รณ์งานศพมีคุณค่าต่อการศกึ ษาคน้ คว้า ชีวประวัตแิ ละคาไว้อาลยั สะท้อน ให้เหน็ ตัวตนของผ้วู ายชนม์ ทาใหท้ ราบถงึ ความสัมพนั ธ์เครือญาติและเพ่ือนสนทิ เน้ือหาทมี่ ี ความหลากหลาย มที ้งั เร่อื งทางวชิ าการ เช่น ประวัติศาสตร์ ประเพณี วัฒนธรรม แม้กระทง่ั ความบันเทิงอย่างวรรณกรรม ทาให้ผู้อา่ นได้พัฒนาต่อยอดความรู้ หรอื เลอื กอา่ นเรื่องท่ตี นเองสนใจ ซง่ึ ผ้รู บั บรกิ ารสามารถสืบคน้ และเขา้ ถึงหนังสืออนสุ รณ์งานศพไดท้ ุกที่ ทุกเวลา ไมจ่ าเป็นตอ้ งเป็น สมาชกิ ของหอสมุด ฯ และไม่มีค่าใช้จ่ายใด ๆ 2. ประโยชน์ตอ่ ห้องสมุด ห้องสมุดเปน็ แหลง่ จัดเกบ็ ทรัพยากรสารสนเทศท่หี ลากหลาย การนาเทคโนโลยีท่ที ันสมัย เขา้ มาใช้ในการบริหารจดั การ ทาใหเ้ กดิ ความเปน็ ระบบ สง่ ผลใหก้ ารบรกิ ารเปน็ ไปได้อยา่ งมี ประสิทธภิ าพ และรวดเร็ว สะดวกต่อบรรณารักษผ์ ู้ให้บริการ ลดขอ้ จากัดในด้านพนื้ ท่ี และ ความไมเ่ พยี งพอของทรัพยากรสารสนเทศประเภทสิ่งพมิ พ์ และทส่ี าคัญเปน็ การประชาสมั พันธ์ เผยแพร่ชอ่ื เสียงของหอสมดุ ฯ ในฐานะผู้ให้บรกิ ารหนงั สืออนุสรณง์ านศพฉบับอเิ ล็กทรอนกิ ส์แก่ ประชาชนทวั่ ไปได้ทราบ และเกิดความไวว้ างใจให้หอสมุดฯ จดั เก็บรักษาหนังสืออนสุ รณ์งานศพ ทรี่ ะลึกต่อบคุ คลผู้เป็นทีร่ กั นามาซง่ึ การพฒั นาข้อมูลอเิ ล็กทรอนิกสห์ นังสืออนสุ รณ์งานศพให้ กว้างขวางมากย่งิ ขนึ้ 3. ประโยชนต์ ่อสังคม หนังสอื อนสุ รณ์งานศพ เปน็ เครื่องระลึกถึงคุณความดีของผวู้ ายชนม์ และเป็นแหลง่ ขุมทรัพยท์ างปัญญาท่ีสาคัญ ซง่ึ ประเทศไทยถือเป็นประเทศเดยี วในโลกท่มี วี ัฒนธรรมการจัดทา หนงั สืออนุสรณ์งานศพนบั ตง้ั แตส่ มยั รชั กาลท่ี 5 และยังคงสืบทอดกันมาจนถึงปจั จุบัน เมื่อเวลา ผา่ นไปข้อมูลบนแผน่ กระดาษอาจชารดุ และเลือนหาย การแปลงรูปหนังสอื อนุสรณง์ านศพเป็นข้อมลู

อิเล็กทรอนิกส์ จะทาให้องค์ความรู้น้ันยงั อยู่ และสืบทอดวัฒนธรรมการจดั ทาหนงั สอื อนุสรณง์ านศพ อนั เป็นเอกลักษณ์ของไทยให้คงอย่สู บื ไป รายการอ้างอิง พัชรี ภรู ิเทเวศน์. (2534). ห้องสมดุ หนงั สอื อนุสรณง์ านศพ. โดมทัศน์, 12(1), 39-44. รตั นา เตชามหาชัย. (2544). หนังสืออนุสรณ์งานศพในหอสมดุ ปรดี ี พนมยงค.์ โดมทศั น์, 22(1), 49-56. หอสมุดแห่งชาติ. (2559). เสวนาวิชาการ เร่ือง ขมุ ทรพั ย์ท่รี ฦกหนังสืออนสุ รณ์งานศพ. เข้าถึงได้จาก http://library2.parliament.go.th/wichakarn/content-seminar/r20160830.pdf

การจดั การจดหมายเหตุดิจทิ ลั องคค์ วามรสู้ ู่สงั คม Digital Archives Management: Knowledge to the Community ยวญิ ฐากรณ์ ทองแขก สำนักบรรณสำรสนเทศ มหำวิทยำลยั สุโขทัยธรรมำธริ ำช e-mail: [email protected] บทคัดยอ่ ในปี 2561 สำนักบรรณสำรสนเทศ มหำวทิ ยำลัยสโุ ขทัยธรรมำธริ ำช ไดจ้ ดั ทำโครงกำร จดหมำยเหตมุ หำวทิ ยำลยั ในยคุ สังคมดิจิทลั โดยมเี ป้ำหมำยเพือ่ กำรสง่ เสรมิ ใหห้ น่วยงำนทงั้ ภำครัฐ และเอกชนตระหนักถงึ คุณค่ำและควำมสำคญั ในกำรจัดกำรเอกสำร ก่อนจะเป็นเอกสำรจดหมำยเหตุ ใหเ้ ป็นระบบและมีมำตรฐำนท่ีดี เพรำะเอกสำรหำกไม่ไดร้ ับกำรรวบรวมและจัดเกบ็ เป็นอย่ำงดีแลว้ อำจสูญหำยหรอื ถกู ทำลำยไป โดยเฉพำะปัจจบุ นั ในยคุ สังคมดิจิทลั ทม่ี ีกำรนำเทคโนโลยมี ำใช้ใน กระบวนกำรจัดทำ เกบ็ รักษำ ส่งผ่ำนข้อมลู และติดต่อส่อื สำร จนทำให้มีจดหมำยเหตุดิจิทลั เกิดขึ้น มำกมำย ทั้งจดหมำยเหตุดิจทิ ัลตง้ั แตเ่ กิด (Born-digital) หรอื จำกกำรแปลงรปู (Digitization) จำกเอกสำรแอนะลอ็ กเปน็ จดหมำยเหตุอเิ ล็กทรอนิกส์ (Electronic archives) ยง่ิ ทำให้มีควำมเส่ียง ในกำรสูญหำยและเส่ือมสลำยได้ง่ำยขึน้ ส่วนหนงึ่ เพรำะยงั ไมม่ ีหลักกำรและทฤษฎีในกำรจดั กำร จดหมำยเหตดุ ิจิทัลทรี่ ับรองจำกวงวิชำกำรวชิ ำชพี โครงกำรน้ีจึงมีวัตถปุ ระสงค์ในกำรจดั ทำและ เผยแพร่องคค์ วำมรู้เร่ืองกำรจัดกำรจดหมำยเหตดุ ิจิทัล โดยได้นำกระบวนกำร PDCA มำใชใ้ น กำรดำเนินงำนอยำ่ งเปน็ ระบบ และผลกำรดำเนินงำนคือ ไดห้ นงั สอื เรอ่ื งหลักและแนวปฏบิ ัติ กำรจัดกำรจดหมำยเหตุดจิ ิทัล ทัง้ ในรปู แบบเอกสำรฉบับพมิ พ์และเอกสำรอิเล็กทรอนิกส์ และได้จัด สมั มนำทำงวิชำกำรเพื่อเผยแพรอ่ งค์ควำมรูเ้ รื่องกำรจดั กำรจดหมำยเหตุดิจทิ ลั เอกสำรสำคญั ของ องค์กร เพื่อขยำยผลองคค์ วำมรสู้ ู่บคุ ลำกร หน่วยงำนทง้ั ภำครัฐและเอกชน ตลอดจนคณำจำรย์ นกั ศกึ ษำและประชำชนท่ัวไปใหไ้ ด้รับกำรศกึ ษำและกำรเรียนรตู้ ลอดชีวติ คาสาคัญ: เอกสำรจดหมำยเหตุ, กำรจัดกำรเอกสำรจดหมำยเหตุ, จดหมำยเหตดุ จิ ทิ ัล, กำรจัดกำรจดหมำยเหตุดิจิทัล, จดหมำยเหตุอเิ ล็กทรอนกิ ส์ Abstract The Office of Documentation and Information, Sukhothai Thammathirat Open University proposed the university archives project in the year 2018. The objective was to promote the value and importance of the systematic and

standardized digital archives management because without professional standard about digital archives management. This project has the PDCA process and provided academic seminar and published a guide book titled “the principle and guideline for digital archives management” to enhance the knowledge of the staffs in government and company office, including lecturers, students, general public people on the base of life-long learning. Keywords: Archives, Archives management, Digital archives, Digital archives management, Electronic Archives บทนา สำนักบรรณสำรสนเทศ มหำวิทยำลยั สุโขทัยธรรมำธริ ำชเป็นหอ้ งสมุดมหำวิทยำลยั ในระบบกำรศึกษำทำงไกลทแ่ี สวงหำ พัฒนำและจัดกำรทรัพยำกรสำรสนเทศทุกประเภทเพอื่ สนับสนนุ พนั ธกจิ และนโยบำยของมหำวิทยำลยั โดยจดั ให้บรกิ ำรห้องสมุดและสำรสนเทศแกน่ กั ศกึ ษำ คณำจำรย์ และบคุ ลำกร ผเู้ รียนในระบบกำรศกึ ษำทำงไกลและกล่มุ เป้ำหมำยของมหำวทิ ยำลยั ตลอดจนสนบั สนุน สง่ เสริมกำรศึกษำค้นคว้ำดว้ ยตนเองเพื่อกำรศึกษำคน้ ควำ้ และวจิ ยั ของคณำจำรย์ บุคลำกร นกั ศึกษำของมหำวิทยำลยั และประชำชนท่วั ไป และยงั จดั บรกิ ำรสำรสนเทศที่เก่ยี วข้องกับ ประวัติ พัฒนำกำร และอตั ลักษณ์ของมหำวทิ ยำลยั สโุ ขทัยธรรมำธริ ำช จำกพันธกจิ ในกำรเปน็ ห้องสมุดของมหำวทิ ยำลยั ในระบบกำรศึกษำทำงไกล จำกนโยบำย และแผนพัฒนำมหำวิทยำลยั สุโขทยั ธรรมำธิรำช รวมถงึ นโยบำยของรฐั บำลที่ใหเ้ ป็นดิจิทัลไทยแลนด์ ทำให้สำนกั มุ่งนำเทคโนโลยีมำใช้ในกำรจดั กำรและใหบ้ ริกำรทรัพยำกรสำรสนเทศแกผ่ ู้รับบรกิ ำร มำโดยตลอด และในปีงบประมำณ พ.ศ. 2561 สำนักไดจ้ ัดทำโครงกำรจดหมำยเหตุมหำวิทยำลัย ในยุคสงั คมดิจิทลั โดยมเี ป้ำหมำยในกำรสง่ เสริมให้หนว่ ยงำนภำยในมหำวทิ ยำลยั ตลอดจนบคุ ลำกร ในหน่วยงำนภำครฐั และเอกชน นักศกึ ษำ และประชำชนทวั่ ไปไดต้ ระหนกั ถึงคุณค่ำและควำมสำคัญ ในกำรจัดกำรเอกสำรต้งั แตต่ ้นทำงก่อนจะมำเปน็ เอกสำรดิจิทลั เพรำะเอกสำรเป็นทรพั ยำกรพ้ืนฐำน ทมี่ ีคณุ ค่ำและมีควำมสำคญั ต่อกำรบรหิ ำรองค์กร และเอกสำรที่ผ่ำนกำรประเมนิ คุณค่ำจะไดร้ บั กำรจัดเก็บเปน็ เอกสำรจดหมำยเหตุ (Archives) แต่ดว้ ยปัจจบุ นั ท่ีเปน็ ยคุ สังคมดิจิทลั ทำให้เกดิ แรงผลกั ดนั ใหท้ ุกหนว่ ยงำนต้องมีกำรนำเทคโนโลยีเข้ำมำใช้ในกำรปฏบิ ตั ิ รวมถึงกำรจดั กำรเอกสำร ต้งั แต่กำรจัดทำ กำรเก็บรกั ษำ กำรสง่ ข้อมูลและกำรติดต่อส่ือสำรภำยในหนว่ ยงำน ดังน้นั หนว่ ยจดหมำยเหตุมหำวิทยำลยั ในฐำนะหน่วยงำนที่มีบทบำทและหนำ้ ทสี่ ำคัญในกำรเก็บรกั ษำ เอกสำรอนั ทรงคุณค่ำขององค์กรใหค้ งอยตู่ ลอดไปและสำมำรถนำมำใช้ประโยชนไ์ ด้อย่ำงไมม่ ขี ้อจำกัด เรอื่ งเวลำและสถำนท่ี จึงเกิดควำมท้ำทำยในกำรจดั กำรกับเอกสำรที่เกิดจำกกำรแปลงรูป (Digitization) จำกเอกสำรจดหมำยเหตุแบบด้งั เดมิ ที่เป็นแอนะล็อกให้เป็นจดหมำยเหตุ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (Electronic archives) และจดหมำยเหตุดจิ ิทัล (Digital archives) ทเ่ี ป็น จดหมำยเหตตุ ง้ั แต่เกดิ (Born-digital) ซง่ึ ทงั้ จดหมำยเหตุดิจิทัลและจดหมำยเหตุอิเล็กทรอนิกส์

ถำ้ ไม่ได้รบั กำรจัดกำรท่ดี ีอย่ำงเปน็ ระบบและถูกต้องจะยงิ่ ส่งผลใหส้ ูญหำยไดโ้ ดยงำ่ ย ด้วยกำรถกู ลบ ทำลำยหรอื กำรจัดเก็บไม่ถูกวิธี อย่ำงไรกด็ ีในกำรจัดกำรจดหมำยเหตดุ ิจิทลั ถือเปน็ เรื่องใหมท่ ี่ ไม่สำมำรถใชเ้ ทคนิคและวิธีกำรแบบเดมิ ท่ีเคยใช้ในกำรจดั กำรเอกสำรจดหมำยเหตุได้ รวมทง้ั ยงั ไมม่ หี ลักกำรและทฤษฎีกำรจัดกำรจดหมำยเหตดุ จิ ิทัลที่รบั รองจำกวงวิชำชพี สำนักจึงจัดทำ โครงกำรนี้ขนึ้ เพ่ือจดั ทำและเผยแพร่องคค์ วำมรเู้ ก่ยี วกับเร่ืองกำรจดั กำรจดหมำยเหตดุ จิ ิทลั สำหรับ บุคลำกร คณำจำรย์ นกั ศึกษำ และประชำชนทว่ั ไปให้ไดร้ ับองค์ควำมรู้และนำไปใชใ้ นกำรจดั กำร และกำรพัฒนำกำรให้บริกำรทำให้ผู้รบั บรกิ ำรไดร้ บั ควำมสะดวกรวดเรว็ สำมำรถเขำ้ ถึงสำรสนเทศ ไดต้ รงกับควำมต้องกำรไดโ้ ดยไม่จำกัดเวลำและสถำนท่ี และเพ่ือร่วมกนั ขยำยผลองคค์ วำมรนู้ ้ีไปสู่ สำธำรณชนใหไ้ ด้รบั กำรศกึ ษำและกำรเรียนรู้ตลอดชีวติ วตั ถุประสงค์ 1. เพ่ือสง่ เสรมิ ให้บุคคล หนว่ ยงำนทัง้ ภำครัฐและเอกสำร ตลอดจนประชำชนทว่ั ไป ตระหนักถึงคุณค่ำและควำมสำคัญในกำรจัดกำรเอกสำร และเอกสำรดจิ ทิ ลั ตัง้ แตต่ น้ ทำงจนเกดิ ควำมม่งุ มน่ั ในกำรจดั เกบ็ เอกสำรของหนว่ ยงำนเพอ่ื เตรยี มเข้ำสกู่ ำรเปน็ จดหมำยเหตุดิจิทัลอยำ่ งยง่ั ยืน 2. เพ่อื พัฒนำตน้ แบบคู่มือกำรจดั กำรจดหมำยเหตุดจิ ิทลั สำหรบั บคุ ลำกรทป่ี ฏบิ ัตงิ ำน ในหนว่ ยงำนตำ่ ง ๆ คณำจำรย์ นกั ศึกษำและประชำชนผู้สนใจท่วั ไปได้ใช้ศกึ ษำและเรียนร้ตู ลอดชีวติ 3. เพอื่ เผยแพร่องคค์ วำมรู้ในกำรจัดกำรจดหมำยเหตุดจิ ิทลั แกบ่ ุคลำกรท้งั ภำยในและ ภำยนอกมหำวิทยำลยั ตลอดจนคณำจำรย์ นักศกึ ษำ และประชำชนทีส่ นใจท่วั ไปให้ไดร้ ับทั้งควำมรู้ ประสบกำรณ์ รวมถึงแนวปฏิบัติท่ดี ีสำหรับกำรดำเนินงำนจดหมำยเหตุดจิ ทิ ลั ต่อไป ข้ันตอนและวธิ ีการดาเนินงาน สำนกั บรรณสำรสนเทศ มหำวิทยำลัยสโุ ขทัยธรรมำธิรำชดำเนนิ กำรจัดกำรจดหมำยเหตุ ดจิ ทิ ลั ดว้ ยกระบวนกำร PDCA โดยแบ่งข้นั ตอนและวธิ กี ำรดำเนินงำนเป็น 2 ข้นั ตอนหลัก คือ 1) กำรจัดทำหนังสือคู่มอื กำรจดั กำรจดหมำยเหตุดจิ ิทลั และ 2) กำรเผยแพร่องค์ควำมรู้ในกำรจดั กำร จดหมำยเหตุดจิ ิทัล รำยละเอียดมีดังนี้ 1. ข้ันดำเนินกำรวำงแผน (Plan) ในปงี บประมำณ พ.ศ. 2561 ไดจ้ ดั ทำโครงกำรบริกำรวิชำกำรแกส่ ังคม เรือ่ ง จดหมำยเหตุ มหำวิทยำลยั ในยุคสังคมดจิ ิทัล โดยได้กำหนดแผนกำรดำเนินงำนไว้ ดังน้ี 1) จดั ทำหนงั สือคมู่ ือกำรจดั กำรจดหมำยเหตดุ จิ ิทลั 1.1) ศกึ ษำ คน้ ควำ้ ประมวลและเรยี บเรียงเน้ือหำคมู่ ือปฏิบตั งิ ำนจดหมำยเหตุ มหำวทิ ยำลัยในสังคมยุคดิจิทัล 1.2) บรรณำธิกรต้นฉบบั เนื้อหำและจดั พิมพ์คูม่ ือปฏิบตั งิ ำนจดหมำยเหตุ มหำวทิ ยำลัยในสงั คมยุคดจิ ิทัล 1.3) จดั จ้ำงพมิ พ์หนงั สือคมู่ ือกำรจัดกำรจดหมำยเหตมุ หำวิทยำลัยในยคุ ดิจิทัล 2) เผยแพรอ่ งค์ควำมร้ใู นกำรจดั กำรจดหมำยเหตดุ จิ ิทัลโดยกำรจดั สัมมนำทำงวชิ ำกำร 2.1) จดั สัมมนำทำงวชิ ำกำร เร่ือง จดหมำยเหตุมหำวทิ ยำลยั ในยุคสังคมดิจิทลั

2.2) ประเมินควำมพงึ พอใจของผูเ้ ขำ้ ร่วมสัมมนำทำงวิชำกำร เร่ือง จดหมำยเหตุ มหำวิทยำลยั ในยุคสงั คมดจิ ทิ ัล 2. ขนั้ ดำเนินกำรปฏิบตั ิ (Do) เพ่อื ใหก้ ำรดำเนินกำรจดั กำรจดหมำยเหตดุ ิจิทัลสมั ฤทธิ์ผลตำมแผนงำนที่กำหนดไว้ จงึ ปฏบิ ตั ิงำนตำมเป้ำหมำยของ 2 กิจกรรม คือ จัดทำหนังสอื คมู่ ือกำรจัดกำรจดหมำยเหตุดจิ ิทลั และ เผยแพรอ่ งคค์ วำมรู้ในกำรจัดกำรจดหมำยเหตดุ ิจิทัลโดยกำรจัดสัมมนำทำงวิชำกำร รำยละเอยี ดมีดังนี้ 1) กำรจัดทำหนงั สือคู่มอื กำรจดั กำรจดหมำยเหตุดจิ ิทลั เป็นกระบวนกำรในกำรกำหนดกรอบกำรพฒั นำเนอ้ื หำเกีย่ วกับกำรจัดกำรจดหมำยเหตุ ดจิ ทิ ลั กำรแสวงหำผูท้ ่ีมคี วำมรู้ ควำมเชย่ี วชำญและประสบกำรณ์เกี่ยวกบั กำรจัดกำรจดหมำยเหตุ ดิจทิ ลั กำรประมวลและพฒั นำเนือ้ หำหนังสือค่มู ือกำรจดั กำรจดหมำยเหตดุ จิ ิทลั รวมถึงกำรเรียบเรียง เน้อื หำหนังสอื ค่มู ือกำรจดั กำรจดหมำยเหตดุ จิ ทิ ลั กระบวนกำรดงั กลำ่ วมีขน้ั ตอนดงั นี้ 1.1) กำรกำหนดกรอบกำรพัฒนำเนื้อหำและแสวงหำผทู้ มี่ ีควำมรู้ ควำมเชีย่ วชำญ และประสบกำรณเ์ ก่ยี วกับกำรจดั กำรจดหมำยเหตุดิจิทลั 1.1.1) กำหนดกรอบกำรพัฒนำเนอ้ื หำเกีย่ วกบั กำรจดั กำรจดหมำยเหตดุ จิ ทิ ัล สำนกั กำหนด กรอบกำรพฒั นำเน้อื หำครอบคลมุ เนอ้ื หำท่ีเก่ียวขอ้ งกับกำรจัดกำรจดหมำยเหตดุ ิจทิ ัล 4 ด้ำน ไดแ้ ก่ 1) ด้ำนกำรจดั กำรเอกสำรจดหมำยเหตุ เป็นกำรปพู ื้นฐำนในกำรจดั กำรเอกสำร จดหมำยเหตุแบบเดิมทีเ่ นน้ กำรจัดกำรกบั เอกสำรกระดำษเป็นหลัก เช่น แฟ้มเอกสำร ส่งิ พิมพ์ แผนท่ี แบบแปลน ภำพวำด เป็นต้น โดยจะรวบรวมท้ังเทคนิคและวิธกี ำรจดั กำรเอกสำรจดหมำยเหตุ 2) ด้ำนกำรจัดกำรจดหมำยเหตุดิจทิ ัล เป็นเทคนิคและวิธีกำรจัดกำรกบั จดหมำยเหตุแบบใหม่ สำหรับ ประเภทจดหมำยเหตุอเิ ล็กทรอนิกสแ์ ละจดหมำยเหตดุ จิ ิทัล 3) ด้ำนแนวปฏิบตั กิ ำรบรหิ ำรจดั กำร ส่ือดิจิทลั เป็นกำรกำหนดแนวปฏบิ ัติเกย่ี วกับกำรจดั เตรียมเอกสำรดิจทิ ลั ให้มีคุณภำพตงั้ แต่ตน้ ทำง ก่อนทีจ่ ะนำมำเก็บรักษำเป็นจดหมำยเหตุดจิ ทิ ลั หรอื จดหมำยเหตอุ ิเล็กทรอนิกส์ตอ่ ไป และ 4) ดำ้ นสำระสำคัญของกฎหมำยและระเบยี บทเี่ ก่ียวขอ้ งกบั จดหมำยเหตุ 1.1.2) แสวงหำผูท้ มี่ คี วำมรู้และประสบกำรณท์ เี่ ก่ียวกับกำรจัดกำรจดหมำยเหตุ ดจิ ทิ ัล ซง่ึ ในท่ีนี้ไดร้ ับควำมร่วมมอื จำกผูเ้ ชย่ี วชำญของหน่วยงำนต่ำง ๆ ได้แก่ จำกสำนักงำนพฒั นำ วิทยำศำสตร์และเทคโนโลยีแหง่ ชำติ (สวทช.) ซึง่ มคี วำมรู้ควำมเชีย่ วชำญในด้ำนแนวทำงกำรพัฒนำ ส่ือดจิ ิทลั ในรูปแบบต่ำง ๆ จำกสำนกั หอจดหมำยเหตุแหง่ ชำติ ซ่งึ มีควำมรู้ในด้ำนจดหมำยเหตุ และจำกสำขำวิชำศิลปศำสตร์ มหำวิทยำลัยสโุ ขทัยธรรมำธริ ำช เปน็ ผเู้ ช่ียวชำญดำ้ นกำรจัดกำร เอกสำรและจดหมำยเหตุ 1.2) กำรประมวลและพัฒนำเน้ือหำหนังสอื ค่มู ือกำรจดั กำรจดหมำยเหตุดิจทิ ลั สำนักได้มีกำรรว่ มประชุมกับผู้เชย่ี วชำญจำกหนว่ ยงำนต่ำง ๆ หลำยครั้ง ทงั้ เปน็ ทำงกำรและไม่เป็นทำงกำร เพ่ือร่วมกนั กำหนดเคำ้ โครงเนื้อหำหลักและเนอ้ื หำย่อย ประมวลและ รวบรวมเนอื้ หำ พรอ้ มทัง้ ปรับปรงุ แกไ้ ขเน้อื หำในประเด็นต่ำง ๆ ใหม้ ีควำมเหมำะสมมำกท่สี ุด 1.3) กำรเรียบเรียงเนื้อหำหนังสอื คู่มือกำรจดั กำรจดหมำยเหตดุ ิจทิ ัล เปน็ ข้นั ตอนท่บี รรณำธกิ ำรและกองบรรณำธกิ ำรของสำนักได้ดำเนนิ กำรตำม กระบวนงำนบรรณำธิกรหนงั สอื คมู่ ือ ซึ่งประกอบด้วยขน้ั ตอนกำรกำหนดคุณสมบัติทำงกำรพิมพ์

กำรบรรณำธิกำรเนื้อหำ กำรจัดหำ คัดเลอื กภำพ กำรติดต่อประสำนงำน กำรให้แนวคดิ ดำ้ นกำรออกแบบศิลปะรปู เล่ม กำรตรวจพสิ จู น์อักษร กำรตรวจตำแหนง่ จัดวำงภำพประกอบ และกำรจัดทำข้อมลู ส่วนนำและส่วนทำ้ ยของหนงั สือ เช่น คำนำของมหำวิทยำลัย คำนำของ สำนกั บรรณสำรสนเทศ สำรบัญเนอ้ื หำ ข้อมลู บัตรรำยกำร หมำยเลข ISBN บรรณำนุกรมของหนังสอื เปน็ ตน้ 2) กำรเผยแพร่องค์ควำมรู้ในกำรจดั กำรจดหมำยเหตดุ ิจิทัล โดยกำรจดั สัมมนำทำง วชิ ำกำร เป็นกระบวนกำรเผยแพร่องค์ควำมร้ทู ไ่ี ด้จำกกำรจัดทำหนังสอื คมู่ ือกำรจดั กำร จดหมำยเหตุดิจทิ ัล โดยจัดในรูปแบบกำรสัมมนำทำงวชิ ำกำร รวมทง้ั กำรจดั ทำส่ือประชำสัมพนั ธ์ นิทรรศกำร สำธติ และแนะนำฐำนข้อมลู ตำ่ ง ๆ ทหี่ น่วยจดหมำยเหตุมหำวิทยำลยั สุโขทัยธรรมำธริ ำช ไดป้ ระยุกตค์ วำมรู้เกีย่ วกบั กำรจัดกำรจดหมำยเหตุดิจิทัลมำใช้ประโยชน์ ซง่ึ กระบวนกำรดังกลำ่ ว มขี ัน้ ตอน ดังน้ี ตำรำงที่ 1 ข้นั ตอนกำรดำเนินงำน ข้นั ตอนการดาเนินงาน กจิ กรรมการดาเนินงาน ขน้ั ตอนท่ี 1 กำรเตรียมกำรก่อน เป็นกำรกำหนดหัวข้อและรูปแบบกำรสัมมนำทำงวชิ ำ กำรคดั เลอื กและทำบทำม กำรสมั มนำทำงวิชำกำร วิทยำกรทม่ี คี วำมรู้ควำมเชยี่ วชำญสอดคลอ้ งกบั เนอื้ หำในหนงั สอื กำรจัดทำหนงั สอื เชิญวิทยำกรและผมู้ ำร่วมสัมมนำจำกหนว่ ยงำนตำ่ ง ๆ ทง้ั ภำครัฐและเอกชน ข้นั ตอนที่ 2 สมำคมและเครอื ขำ่ ยทำงวชิ ำชพี และประชำชนทัว่ ไป จัดทำเว็บไซต์ประชำสัมพนั ธ์ กำรดำเนินกำรระหว่ำง และเชิญผู้สนใจทั่วไปลงทะเบยี นรว่ มงำนสัมมนำ จดั ทำนิทรรศกำรเคลอ่ื นที่ จดั ทำ กำรสมั มนำทำงวชิ ำกำร มลั ตมิ เี ดยี จัดทำส่งิ พมิ พ์เผยแพรแ่ ละแนะนำ เตรยี มกำรสำธิตระบบและฐำนขอ้ มลู ท่ีประยกุ ตใ์ ช้ควำมรูใ้ นกำรจดั กำรจดหมำยเหตดุ ิจิทลั เป็นกำรรับลงทะเบยี นผูม้ ำเขำ้ รว่ มกำรสมั มนำ จัดพธิ ีเปดิ กำรสัมมนำ กำรฉำย มัลตมิ ีเดยี กำรบรรยำยโดยวทิ ยำกรผทู้ รงคณุ วฒุ ิ กำรแนะนำนทิ รรศกำรเคล่อื นที่ กำรสำธติ และแนะนำฐำนขอ้ มลู ทนี่ ำควำมรู้เกยี่ วกับกำรจดั กำรจดหมำยเหตุดิจทิ ลั มำประยุกต์ใชใ้ นกำรปฏบิ ตั งิ ำน ไดแ้ ก่ ระเบยี นรำยกำรจดหมำยเหตุมหำวิทยำลัย ในระบบหอ้ งสมดุ อัตโนมตั ิ ระบบทะเบียนและสืบคน้ จดหมำยเหตุมหำวิทยำลยั ฐำนขอ้ มูลสำรสนเทศดิจทิ ลั ศำสตรำจำรย์ ดร.วจิ ติ ร ศรสี อ้ำน กำรแนะนำสงิ่ พิมพ์ และสอื่ อิเลก็ ทรอนิกส์งำนจดหมำยเหตุ รวมถึงปิดกำรสัมมนำ ขัน้ ตอนที่ 3 เปน็ กิจกรรมกำรรวบรวมและวเิ ครำะห์ผลกำรสมั มนำ และกำรจดั ทำรำยงำนผลกำร กำรดำเนนิ กำรหลงั ดำเนินโครงกำรจดั สง่ มหำวทิ ยำลยั กำรสมั มนำทำงวิชำกำร 3. ข้นั ดำเนนิ กำรตรวจสอบและรำยงำนผล (Check) 3.1 กำรตรวจสอบ ผลกำรดำเนินโครงกำรบริกำรวชิ ำกำรแก่สังคม เรื่อง จดหมำย เหตุมหำวิทยำลยั ในยุคสงั คมดิจทิ ลั โดยสำรวจและประเมนิ ควำมพึงพอใจของผูเ้ ขำ้ รว่ มสัมมนำ

ทำงวชิ ำกำรเพ่ือเผยแพรอ่ งค์ควำมรู้ จำนวน 344 คน เพ่ือรวบรวมขอ้ มูลผลกำรประเมนิ ควำมพงึ พอใจ ปญั หำอปุ สรรคและข้อเสนอแนะอนื่ ๆ สำหรบั กำรนำไปพฒั นำและปรับปรุงแกไ้ ข ตอ่ ไป 3.2 กำรรำยงำนผล โดยจัดทำรำยงำนผลกำรดำเนนิ โครงกำรบรกิ ำรวิชำกำร แกส่ งั คม เร่ือง โครงกำรจดหมำยเหตุมหำวิทยำลัยในยุคสังคมดจิ ิทัล ปงี บประมำณ พ.ศ. 2561 เพือ่ นำเสนอท่ีประชมุ ผบู้ รหิ ำรสำนักบรรณสำรสนเทศ และผบู้ รหิ ำรมหำวิทยำลัยสุโขทัยธรรมำธริ ำช ตำมลำดับ 4. ขัน้ ดำเนนิ กำรพัฒนำและปรบั ปรงุ (Act) สำนกั บรรณสำรสนเทศ มหำวิทยำลัยสโุ ขทัยธรรมำธริ ำชได้นำผลกำรประเมนิ ควำม พงึ พอใจและข้อเสนอแนะต่ำง ๆ มำพัฒนำและปรับปรุง ได้แก่ ข้อเสนอแนะให้สำนัก บรรณสำรสนเทศ ดำเนินกำรจดั กิจกรรมกำรจดั กำรจดหมำยเหตุดจิ ทิ ลั อย่ำงต่อเนื่อง ซ่ึงสำนัก มนี โยบำยทีจ่ ะจัดฝึกอบรมให้ควำมรู้ในกำรจัดกำรเอกสำรดิจิทัลให้แกห่ น่วยงำนภำยในมหำวิทยำลัย ตอ่ ไป สรุปผล อภปิ รายผล ขอ้ เสนอแนะและการนาไปใชป้ ระโยชน์ สรปุ ผลและอภปิ รายผล ผลจำกกำรดำเนนิ โครงกำรจดหมำยเหตุมหำวทิ ยำลยั ในยุคสงั คมดิจทิ ัล ในปงี บประมำณ พ.ศ. 2561 สง่ ผลใหส้ ำนักบรรณสำรสนเทศได้องคค์ วำมรู้ในกำรจดั กำรจดหมำยเหตดุ ิจิทัล และได้ เผยแพร่องคค์ วำมรู้ดังกลำ่ วในรูปแบบกำรจัดสัมมนำทำงวิชำกำร นอกจำกน้ยี งั ไดส้ ำระควำมรแู้ ละ ประสบกำรณ์จำกปฏบิ ัตงิ ำนในสว่ นตำ่ ง ๆ ทีเ่ กีย่ วข้อง ทีส่ ำคัญได้เครือข่ำยบุคคลและหน่วยงำนที่ ปฏบิ ัติงำนจดหมำยเหตุ ห้องสมดุ พพิ ิธภณั ฑ์และหน่วยงำนอ่ืน ๆ ทเี่ กีย่ วข้อง สรปุ ผลพอสงั เขป ดังน้ี 1. จัดทำหนังสอื เรอ่ื ง หลักและแนวปฏบิ ตั กิ ำรจดั กำรจดหมำยเหตดุ จิ ิทลั เปน็ ตน้ แบบค่มู ือกำรจัดกำรจดหมำยเหตดุ ิจทิ ลั ที่สำนักบรรณสำรสนเทศได้ ร่วมกับฝ่ำยบรกิ ำรควำมรทู้ ำงวทิ ยำศำสตรแ์ ละเทคโนโลยี สำนกั งำนพฒั นำ วิทยำศำสตรแ์ ละเทคโนโลยีแหง่ ชำติ (สวทช.) จัดพิมพ์ จำนวนท้ังหมด 6,000 เล่ม ทั้งในรปู แบบเอกสำรสง่ิ พมิ พ์และเอกสำรอิเล็กทรอนกิ ส์ที่ เผยแพรผ่ ำ่ นเว็บไซต์ของห้องสมุด https://library.stou.ac.th/digital- archive/ ซ่งึ นำเสนอเน้ือหำที่สำคัญ คอื ตอนที่ 1 จดหมำยเหตุ เอกสำรจดหมำยเหตุ ประกอบด้วย 1) หลกั กำร แนวคิด และกระบวนกำรจดั กำรเอกสำรจดหมำยเหตุ และ 2) กรณีตวั อยำ่ ง กำรจัดกำรเอกสำร จดหมำยเหตุ มหำวทิ ยำลัยสุโขทัยธรรมำธิรำช เพือ่ เป็นตวั อย่ำงใหห้ น่วยงำนต่ำง ๆ ไปปรับประยกุ ต์ใช้ ตอนท่ี 2 กำรบรหิ ำรจัดกำรเอกสำรจดหมำยเหตดุ จิ ทิ ัล ประกอบดว้ ย 1) แนวทำงกำรบริหำรจดั กำร เอกสำรจดหมำยเหตดุ จิ ิทลั 2) มำตรฐำนเมตำดำตำสำหรบั เอกสำรจดหมำยเหตดุ ิจทิ ลั เป็นเมตำดำต้ำ เอกสำรจดหมำยเหตุและมำตรฐำนทเ่ี กีย่ วข้องกับกำรจัดกำรเอกสำรจดหมำยเหตุดจิ ิทลั 3) มำตรฐำน ทีเ่ กยี่ วข้องกบั กำรจัดกำรเอกสำรจดหมำยเหตดุ จิ ทิ ัล และ 4) กำรประยกุ ตใ์ ช้มำตรฐำนระหวำ่ ง

ประเทศสำหรับคำอธิบำยจดหมำยเหตุ (ISAD (G)) ตอนท่ี 3 แนวปฏิบัติกำรบรหิ ำรจัดกำรสื่อดจิ ทิ ลั ประกอบดว้ ย 1) กำรบริหำรจัดกำรโฟลเดอร์และแฟม้ เอกสำรดจิ ิทลั 2) กำรสรำ้ งเอกสำรงำนพิมพ์ท่ีมี คณุ ภำพ 3) กำรสร้ำงสื่อนำเสนอทีม่ ีคุณภำพ 4) กำรจดั กำรเอกสำร PDF 5) กำรเตรยี มภำพดิจทิ ัล 6) ขอ้ กำหนดกำรพฒั นำเอกสำรเวบ็ ไซต์ ตอนท่ี 4 สำระสำคญั ของกฎหมำยและระเบยี บทเ่ี ก่ียวข้อง กบั กำรจดั กำรเอกสำรจดหมำยเหตุ เปน็ กำรสรุปสำระสำคัญของกฎหมำยและระเบยี บท่ีเก่ยี วขอ้ งกับ กำรจัดกำรเอกสำรจดหมำยเหตุ (มหำวทิ ยำลัยสุโขทัยธรรมำธริ ำช และสำนกั งำนพฒั นำวิทยำศำสตร์ และเทคโนโลยแี ห่งชำต,ิ 2561) ท้งั นหี้ นงั สอื เร่อื ง หลกั และแนวปฏบิ ตั กิ ำรจดั กำรจดหมำยเหตดุ ิจทิ ลั ทำให้ได้องค์ควำมรู้ ทเ่ี ปน็ เหมือน บทเรียน (Lesson-learned) ท่ถี อดจำกผู้ทมี่ ีควำมรู้และประสบกำรณ์ในกำรปฏิบัตงิ ำน โดยตรง แล้วสกัดออกมำเพื่อใหเ้ กดิ กำรเรียนรู้และแบง่ ปันร่วมกันในระหวำ่ งบุคคลและหนว่ ยงำน ซ่ึงองคค์ วำมรูท้ ่ีได้ถือเป็นเรื่องใหมส่ ำหรับกำรจดั กำรจดหมำยเหตดุ ิจทิ ัล และเพ่อื ใหเ้ กดิ ควำมชัดเจน ระหว่ำงกำรจัดกำรเอกสำรจดหมำยเหตุแบบดั้งเดมิ และกำรจดั กำรจดหมำยเหตุแบบใหม่ ดงั ตำรำงน้ี ตำรำงที่ 2 กำรจดั กำรเอกสำรจดหมำยเหตแุ ละกำรจัดกำรจดหมำยเหตุดจิ ิทลั การจัดการเอกสารจดหมายเหตุ การจดั การจดหมายเหตดุ ิจทิ ลั 1) กำรจดั หำและกำรประเมนิ คณุ ค่ำ เปน็ กำรกำหนด 1) กำรตรวจสอบ (Quarantine) จดหมำยเหตดุ จิ ทิ ลั นโยบำย กำรประเมนิ คณุ คำ่ กำรจัดหำ และกำรจดั ทำ ก่อนนำเขำ้ ระบบ เปน็ กำรนำจดหมำยเหตดุ จิ ทิ ลั ท่ี หลกั ฐำนและลงทะเบยี นเอกสำรจดหมำยเหตุ คัดเลือกและจดั ทำรำยกำรขอ้ มลู เรียบรอ้ ยแลว้ มำตรวจ 2) กำรจดั เรยี งและจดั ทำคำอธบิ ำย เป็นกำรจดั ไวรสั คอมพิวเตอรแ์ ละส่ิงแปลกปลอม ตรวจสอบ ระเบียบเอกสำรตำมแหล่งทีม่ ำและระเบียบเดมิ คณุ ภำพด้ำนควำมครบถว้ นสมบรู ณ์ เมทำดำ เงื่อนไข ทำคำอธิบำยรำยกำรขอ้ มูลสำคญั ตำมมำตรฐำน กำรใช้และลิขสิทธิ์ เพื่อนำมำดำเนนิ กำรในขนั้ ต่อไป วชิ ำกำรวชิ ำชพี จดหมำยเหตุ 2) กำรนำจดหมำยเหตดุ ิจิทัลมำเกบ็ รกั ษำในระบบ 3) กำรจดั ทำเครือ่ งมือชว่ ยค้นเอกสำรจดหมำยเหตุ (Preservation) เปน็ กำรนำเอกสำรดิจทิ ลั ที่ผำ่ น ในลักษณะต่ำง ๆ ท่ีมรี ำยละเอยี ดขอ้ มลู หรอื เมทำดำ กำรตรวจสอบในข้ันท่ี 1 มำเข้ำระบบกำรจัดเกบ็ และ ของเอกสำร เพ่อื ใช้ในกำรค้นคว้ำหำหรอื เขำ้ ถงึ สงวนรักษำด้วยเทคนคิ วิธีกำรทเี่ หมำะสม เช่น กำรทำ เอกสำร ใหเ้ ปน็ บรรทัดฐำนตำมท่กี ำหนด (Normalized) หรือ 4) กำรสงวนรกั ษำเอกสำรจดหมำยเหตุ กำรเปลย่ี นแปลง (Converted) ด้วยซอฟตแ์ วรท์ ส่ี งวน 4.1) กำรสงวนรกั ษำ เปน็ วิธกี ำรปอ้ งกันกอ่ นเอกสำร รกั ษำเอกสำรดิจทิ ลั ให้อยูย่ ำวนำน จะชำรุด และ 4.2) กำรอนรุ ักษ์ เปน็ แก้ปัญหำท่ีเกิดขน้ึ 3) กำรจัดเก็บรกั ษำ (Storage) จดหมำยเหตดุ จิ ทิ ลั เขำ้ แลว้ บนเอกสำร โดยกำรกำจดั และทำให้กลับคืนสู่ คลัง เป็นกำรนำจดหมำยเหตุดจิ ิทลั ท่ีดำเนนิ กำรตำม สภำพเดมิ ข้ันตอนที่ 2 มำเก็บไว้ในระบบ โดยคำนงึ ถงึ กำรเกบ็ 5) กำรบริกำรเอกสำรจดหมำยเหตุ เปน็ กำรอำนวย รกั ษำในระยะยำว สำมำรถจดั กำรจดหมำยเหตดุ ิจทิ ลั ควำมสะดวกเพ่ือให้ผใู้ ชเ้ ข้ำถงึ และค้นคืนเอกสำร ตำมกำหนด สำมำรถเขำ้ ถึงและคน้ คนื ได้ จดหมำยเหตไุ ด้ รวมถึงเผยแพร่ประชำสัมพนั ธ์ ใหค้ ำปรกึ ษำ แนะนำ รวมทง้ั กำรจดั ทำสำเนำเอกสำร 2. กำรสัมมนำทำงวชิ ำกำรเพ่ือเผยแพร่องค์ควำมรู้ เรือ่ ง กำรจัดกำรจดหมำยเหตดุ จิ ิทลั เอกสำรสำคัญขององคก์ ร ในวนั ศุกร์ท่ี 31 สงิ หำคม 2561 ณ หอ้ งประชมุ ใหญ่ อำคำรพิทยพัฒน์

มหำวิทยำลยั สโุ ขทัยธรรมำธริ ำช มผี เู้ ข้ำรว่ มสมั มนำถงึ 344 คน จำกกวำ่ 170 หน่วยงำน ภำยในงำน เปน็ กำรเผยแพร่องคค์ วำมรู้และหนงั สอื เรื่อง หลักและแนวปฏบิ ัติกำรจัดกำรจดหมำยเหตุดจิ ทิ ัล และ ยังจดั ให้มกี จิ กรรมท่สี ง่ เสริมให้ผมู้ ำร่วมงำนตระหนักถงึ คณุ คำ่ และควำมสำคัญในกำรจดั กำรเอกสำร จดหมำยเหตุและจดหมำยเหตุดิจทิ ัล มผี ลงำนทีส่ ำคัญ ดงั น้ี 2.1 ปำฐกถำพเิ ศษและบรรยำย โดย ผ้ทู รงคุณวุฒแิ ละผู้เชี่ยวชำญทั้งภำยในและภำยนอก มหำวิทยำลยั ทม่ี ำถ่ำยทอดควำมรแู้ ละประสบกำรณ์ รวมถงึ ร่วมแลกเปลยี่ นเรียนรู้ในหัวขอ้ ต่ำง ๆ ไดแ้ ก่ 1) มุมมองกำรจดั กำรจดหมำยเหตุ 2) ควำมคำดหวงั และ กำรเปลี่ยนแปลงดำ้ นกำรจัดกำรจดหมำยเหตใุ นยุคไทยแลนด์ 4.0 3) ปฏบิ ัติกำรเอกสำรสำคัญในยุคดิจิทลั และ 4) กำ้ วคนละก้ำว เพ่ือขับเคล่ือนเอกสำร จดหมำยเหตุดจิ ทิ ัล 2.2 จดั ทำเวบ็ ไซต์กำรจัดกำรจดหมำยเหตุดิจทิ ัล เพ่อื เปน็ ชอ่ งทำงเป็นเผยแพร่องค์ควำมรู้ และประชำสมั พนั ธ์กำรสัมมนำ ทำงวิชำกำร ให้ผู้สนใจท่ัวไปสำมำรถเข้ำถึงได้ในเวบ็ ไซต์ห้องสมดุ ตลอด 24 ชว่ั โมง ที่ https://library.stou.ac.th/digital- archive/ 2.3 จดั ทำนิทรรศกำร เคลอื่ นที่ จำนวน 4 เรื่อง เพ่ือแนะนำเอกสำรจดหมำยเหตุ และงำนจดหมำยเหตุ รวมถงึ หนังสอื หลกั และแนวปฏบิ ตั ิ กำรจัดกำรจดหมำยเหตุดจิ ิทลั 2.4 จดั ทำสื่อมลั ตมิ เี ดียงำนจดหมำยเหตุ เพือ่ แนะนำโครงกำรจดหมำยเหตุมหำวทิ ยำลยั ในยุคสงั คมดิจิทลั และ หนงั สือหลักและแนวปฏิบัติกำรจดั กำรจดหมำยเหตดุ จิ ิทัล 2.5 จัดทำสมุดบันทึกแนะนำหนว่ ยงำนจดหมำยเหตแุ ละห้องสมดุ มสธ. เพอ่ื แนะนำงำนจดหมำยเหตุมหำวิทยำลยั และห้องสมุดมหำวทิ ยำลัยสุโขทยั ธรรมำธริ ำช 2.6 แนะนำหนังสือ จำนวน 4 เรอ่ื ง คือ 1) แรกมี ใน มสธ. 2) แรกริ เริม่ มี ท่ี มสธ. 3) บรรณำนุกรม ผลงำนวชิ ำกำร ศำสตรำจำรย์ ดร.วจิ ติ ร ศรสี อ้ำน และ 4) มสธ. ใตร้ ่มพระบำรมี พระบำทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหำภูมิพลอดลุ ยเดช 2.7 สำธติ และแนะนำฐำนข้อมูลที่ประยุกตค์ วำมรู้ในกำรจัดกำรจดหมำยเหตุดจิ ิทัล มำใช้ในงำนจดหมำยเหตุ จำนวน 3 ฐำนขอ้ มูล ดงั น้ี 1) จดหมำยเหตุมหำวิทยำลัยอิเลก็ ทรอนกิ ส์ในระบบห้องสมุดอตั โนมตั ิ

เป็นกำรนำคดั เลือกกลุ่มเอกสำรจดหมำยเหตเุ พ่ือนำมำ จัดทำระเบียนรำยกำรในระบบหอ้ งสมุดอัตโนมตั ิ Matrix โดยพรรณนำเอกสำรตำมมำตรฐำนกำรจัดทำคำอธิบำย จดหมำยเหตุระหวำ่ งประเทศ ISAD (G) ตำมหลักเกณฑ์ กำรลงรำยกำรแบบแองโกลอเมรกิ นั ฉบับพมิ พ์คร้ังท่ี 2 แก้ไขเพิ่มเตมิ (AACR2R) และใช้รูปแบบกำรลงรำยกำรที่ เครื่องอ่ำนได้รูปแบบมำร์ค (Marc21) เพือ่ ใหผ้ รู้ ับบรกิ ำร สำมำรถสืบค้นและเขำ้ ถงึ รำยกำรเอกสำรจดหมำยเหตุไดใ้ นระบบห้องสมุดอตั โนมัติ (นันทพร ธนะกลู บริภณั ฑ์ และพชั รี ทองแขก, 2555) 2) ฐำนข้อมลู ลงทะเบยี นและสืบค้นจดหมำยเหตุดิจิทัล/ อิเล็กทรอนิกส์ เป็นฐำนข้อมูลท่ีพฒั นำข้นึ เพื่อกำรปฏบิ ัติงำน และ กำรใหบ้ รกิ ำร ในส่วนกำรปฏิบัติงำนเปน็ กำรลงทะเบยี น และจดั เกบ็ จดหมำยเหตุอิเลก็ ทรอนิกส์โดยกำรแปลงจำก เอกสำรต้นฉบับ พร้อมทง้ั พฒั นำในส่วนติดต่อกับผู้ใช้ (User Interface) ให้ผู้ใชส้ ำมำรถสืบค้นและเรยี กดู เอกสำรจดหมำยเหตุฉบบั เต็ม (Full text) ไดผ้ ่ำนทำง เว็บไซตห์ ้องสมดุ (http://library.stou.ac.th/) ได้ตลอด 24 ชว่ั โมง 3) ฐำนขอ้ มลู สำรสนเทศดจิ ิทัลศำสตรำจำรย์ ดร.วจิ ติ ร ศรีสอ้ำน เป็นฐำนขอ้ มลู ท่ีคดั เลือก รวบรวม จัดเก็บและเผยแพรผ่ ลงำน วชิ ำกำรในรูปดจิ ทิ ัลของศำสตรำจำรย์ ดร.วิจติ ร ศรสี อำ้ น โดยจัดทำเมตำดำตำ Dublin Core ในระบบ TCU Globe ให้ผู้ใช้สำมำรถเข้ำถงึ ได้สะดวกรวดเรว็ โดยกำรสืบคน้ ผำ่ นทำง เว็บไซต์ห้องสมุด http://library.stou.ac.th/ (ยวิญฐำกรณ์ ทองแขก, 2556) ข้อเสนอแนะ เนื่องจำกโครงกำรได้ดำเนนิ กำรแล้วเสร็จในสิ้นปงี บประมำณ พ.ศ. 2561 ซงึ่ ในปนี ี้ สำนักบรรณสำรสนเทศอยรู่ ะหว่ำงกำรนำองคค์ วำมรหู้ รือบทเรียนท่ไี ด้มำปฏิบตั ิใช้ในหนว่ ยงำน เพ่ือเปน็ กรณีศึกษำและจัดทำเปน็ แนวปฏิบตั ิที่ดี (Best practice) สำหรบั หน่วยงำนอืน่ อยำ่ งไรก็ดี หนว่ ยงำนต่ำง ๆ ท่ีไดร้ ับองค์ควำมรู้หรือบทเรยี นนี้ไปแล้ว ควรนำไปปฏบิ ัตใิ ชใ้ นหนว่ ยงำนของตน อย่ำงเหมำะสมต่อไป การนาไปใช้ประโยชน์ 1. ประโยชนต์ ่อผู้รับบริกำร สิง่ ทส่ี ำคัญทส่ี ดุ ในกำรจัดกำรจดหมำยเหตุดจิ ทิ ัล คือกำรทำเพื่ออำนวยควำมสะดวกใหแ้ ก่ ผ้รู ับบรกิ ำรให้ไดร้ ับสำรสนเทศอยำ่ งรวดเรว็ อย่ำงไม่มีข้อจำกดั เรอ่ื งเวลำและสถำนที่ และเปน็ สำรสนเทศทไ่ี ด้รับกำรจดั กำรอยำ่ งเป็นระบบ มีควำมถกู ต้อง เช่ือถือได้ รวมทง้ั เรยี กดูเอกสำรฉบบั เตม็

คลงั ข้อมูลภาคนิพนธ์นสิ ิตระดบั ปริญญาตรี มหาวิทยาลยั พะเยา Term Paper Database of Undergraduate Students, University of Phayao เปรมยุพล ปุริมไพบูลย์, ปยิ ะราช สุขภญิ โญ, วชิ ญนนท์ มณชี าติ ศนู ยบ์ รรณสารและส่ือการศกึ ษา มหาวิทยาลัยพะเยา e-mail: [email protected] บทคัดยอ่ คลังข้อมลู ภาคนพิ นธน์ สิ ติ ระดับปรญิ ญาตรี มหาวิทยาลยั พะเยา เป็นฐานข้อมูลท่พี ฒั นา ขึ้นเพื่อใหบ้ ริการเอกสารฉบับเต็มในรปู แบบอิเล็กทรอนิกส์ สาหรับสนับสนนุ การศกึ ษา การคน้ ควา้ วิจัย และการเผยแพรผ่ ลงานของนสิ ติ ระดบั ปรญิ ญาตรี และเปน็ การลดพื้นที่ในการจัดเก็บตวั เล่ม การพัฒนาฐานขอ้ มูลใชโ้ ปรแกรมการจดั การฐานข้อมลู มายเอสคิวแอล (MySQL) และภาษาพเี อชพี (PHP) ซง่ึ ฐานข้อมลู ท่พี ัฒนาข้ึนมีความสามารถในการบันทึกข้อมลู การแกไ้ ขข้อมลู การลบข้อมูล การเพิ่มข้อมูล และการสบื คน้ ข้อมลู ในส่วนการประเมนิ ความพงึ พอใจของผู้ใช้คลงั ข้อมูลภาคนิพนธ์ ฯ พบว่า ผ้ตู อบแบบสอบถามส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง คดิ เป็นร้อยละ 65 โดยรวมมีความพึงพอใจอยใู่ น ระดบั มาก ( x = 4.07) คาสาคญั : ฐานข้อมูล, ภาคนพิ นธ์, นิสติ ระดบั ปรญิ ญาตร,ี มหาวิทยาลัยพะเยา ABSTRACT Term paper database of undergraduate students, University of Phayao, a database is developed to provide full text in electronic form for the support of the education, research, and publishing the work of the undergraduate students and reduce the space for storage. The development database was started by using database software program MySQL and PHP language. The developed database was able to record, edit, delete, add, and search. In the assessment of user satisfaction found that the majority of respondents were female overall 65 percent of respondents were satisfied with the high level ( x =4.07) Keyword: Database, Term Paper, Undergraduate Students, University of Phayao

บทนา ในโลกของสงั คมข่าวสาร เทคโนโลยสี ารสนเทศเปิดโอกาสใหผ้ ใู้ ชง้ านสามารถเปลี่ยน ขา่ วสารระหวา่ งกันได้งา่ ยขึน้ การตดิ ต่อส่อื สารก่อใหเ้ กิดประโยชนอ์ ยา่ งมากมาย สาหรบั ประโยชน์ ในด้านการศึกษา สถาบันการศกึ ษาสามารถแสดงผลข้อมลู ทางการศึกษา การวิจยั และโครงสร้าง ต่าง ๆ ของสถาบันเพื่อประโยชน์ของนักศึกษาและผู้สนใจ (วทิ ยา เรืองพรวสิ ุทธ,ิ์ 2539, หนา้ 7) และบทบาทการใหบ้ ริการของห้องสมดุ ในปัจจุบนั การท่จี าเปน็ ต้องเปล่ยี นแปลงรูปแบบการให้บรกิ าร จากรูปแบบเดมิ โดยมุ่งพฒั นาเทคโนโลยีสารสนเทศเพ่ือตอบสนองความต้องการของผู้ใช้บริการ ท่ีมกี ารเปล่ยี นแปลงพฤติกรรมการใช้สารสนเทศและมีสามารถแสวงหาความรูโ้ ดยใชเ้ ทคโนโลยี เป็นส่อื กลาง ภาคนิพนธเ์ ป็นสง่ิ พิมพ์ประเภทหนึ่งทมี่ ีความสาคัญต่อการศึกษา ค้นควา้ และวจิ ยั เน่อื งด้วยปจั จุบันนสิ ิตระดับปริญญาตรีมีผลงานจานวนมาก ทาใหเ้ กดิ ข้อจากัดในการสืบคน้ ขอ้ มูล และการใช้ขอ้ มลู ภาคนิพนธ์ จากปัญหาการเข้าถึงภาคนิพนธ์ ทาใหศ้ นู ย์บรรณสารและส่ือการศึกษา จาเป็นต้องคานึงถึงระบบการจดั เกบ็ และค้นคืนภาคนิพนธข์ ้ึน เพ่อื อานวยความสะดวกแก่ผใู้ ช้ในดา้ น การจัดเก็บ และผูใ้ ชม้ ักจะถามเสมอวา่ ศนู ย์บรรณสารฯ จัดเกบ็ ไว้ส่วนไหนของห้องสมุด ซง่ึ ทีผ่ ่านมา ศูนยบ์ รรณสาร ฯ ไม่ไดจ้ ดั เก็บตวั เลม่ ให้คณะแต่ละคณะเปน็ ผ้ดู าเนินการเก็บตวั เลม่ และไฟล์ไว้ ทาใหผ้ ลงานเหลา่ น้ันไม่ไดน้ าไปใชป้ ระโยชนต์ ่อ การให้บรกิ ารฐานขอ้ มูลฉบบั เต็ม ผู้ใช้สามารถสืบคน้ ข้อมลู ได้ตลอดเวลา 24 ชว่ั โมง โดยไม่จากัดสถานท่ี สามารถศกึ ษาทางไกลได้ จงึ เปน็ การประหยัดเวลาและค่าใชจ้ า่ ย การบรกิ าร ของห้องสมดุ ต้องการการสนับสนุนให้เข้าถงึ สารสนเทศให้มากที่สุดเท่าท่จี ะเปน็ ได้ โดยใช้อุปกรณ์ อิเล็กทรอนิสก์ ผูใ้ ช้ควรไดร้ บั บรกิ ารทม่ี ีประสิทธภิ าพตรงตามความต้องการ (Marales, 2000, pp. 212-221 อ้างถงึ ใน รตั นาภรณ์ กาศโอสถ และปรชั ญนนั ท์ นิลสุข, 2552, หน้า 3) จากความสาคัญดังกล่าว ศนู ย์บรรณสารและส่อื การศึกษา มหาวิทยาลัยพะเยา ได้เลง็ เห็น ความสาคญั ของคลังข้อมูลภาคนพิ นธ์นสิ ติ ระดบั ปริญญาตรี มหาวทิ ยาลัยพะเยา ซึง่ เปน็ ฐานข้อมลู ท่ีจัดทาขน้ึ เพื่อเพื่อให้บริการเอกสารฉบบั เตม็ ในรูปแบบอเิ ล็กทรอนิกส์ สาหรบั สนับสนนุ การศกึ ษา การคน้ ควา้ วจิ ยั และการเผยแพรผ่ ลงานของนิสิตระดบั ปริญญาตรี และเป็นการลดพื้นที่ในการจัดเกบ็ ตัวเล่ม และเพิม่ ความสะดวกให้แกผ่ ใู้ ชบ้ ริการในการเขา้ ถึงสารสนเทศ วัตถุประสงค์ 1. เพื่อพฒั นาฐานข้อมลู ผลงานวิชาการของนิสิตระดบั ปริญญาตรี มหาวิทยาลัยพะเยา 2. เพอื่ ใหบ้ รกิ ารเอกสารฉบับเต็มในรูปแบบอเิ ล็กทรอนิกส์ 3. เพื่อใชส้ าหรับสนบั สนนุ การศึกษา การคน้ ควา้ วจิ ัย และการเผยแพรผ่ ลงานของ นสิ ติ ระดบั ปริญญาตรี มหาวิทยาลยั พะเยา 4. เพ่ือลดพนื้ ท่ใี นการจัดเกบ็ ทรพั ยากรสารสนเทศ

ข้นั ตอนและวิธกี ารดาเนินงาน การพฒั นาคลังข้อมลู ภาคนิพนธน์ สิ ติ ระดับปรญิ ญาตรี มหาวทิ ยาลัยพะเยา ผู้ศกึ ษาไดว้ ิเคราะห์ ออกแบบ และพัฒนาระบบฐานข้อมลู ดังนี้ 1. การวางแผน 1.1 ศกึ ษาสภาพปัญหาการจัดเก็บและการใหบ้ ริการภาคนิพนธ์ เพ่อื ท่จี ะได้ทราบถึง ความตอ้ งการด้านต่าง ๆ 1.2 ศึกษาระบบการจัดการของฐานข้อมูล และพฒั นาฐาน เพอ่ื กาหนดแนวทาง การบริการจดั การระบบ 2. การพฒั นาระบบ 2.1 ออกแบบและเลอื กโปรแกรมท่ีใช้การจดั การฐานข้อมลู โดยใช้โปรแกรม มายเอสควิ แอล (MySQL) และภาษาพเี อชพี (PHP) ซึง่ ฐานขอ้ มูลที่พัฒนาขน้ึ มีความสามารถ ในการบนั ทึกข้อมูล การแก้ไขขอ้ มูล การลบขอ้ มูล การเพมิ่ ขอ้ มูล และการสืบคน้ ขอ้ มูลได้ ทดลอง สรา้ งฐานข้อมูล โดยการนาข้อมูลเข้าระบบ จานวน 50 ช่อื เร่ือง ทงั้ นนี้ สิ ติ ตอ้ ง login ในการเขา้ ใช้งาน คลงั ขอ้ มลู 2.2 ทดสอบระบบโดยผู้พฒั นาฐานขอ้ มูลเพอื่ สารวจความบกพร่องทจ่ี าเป็นต้อง ปรบั ปรงุ แก้ไขก่อนข้นั ตอนการประเมนิ ระบบโดยผ้ใู ชก้ ล่มุ เป้าหมาย 2.3 จัดทาคู่มือการใช้คลงั ข้อมูลภาคนิพนธน์ สิ ติ ระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลยั พะเยา และจัดอบรมใหค้ วามรเู้ ก่ยี วกับการใชง้ านให้กบั บรรณารักษ์ และผใู้ ชบ้ รกิ าร 3. การประเมินและสรุปผลการประเมนิ ระบบ การประเมนิ ระบบโดยการสารวจความพึงพอใจของผใู้ ชค้ ลงั ขอ้ มูลภาคนพิ นธ์นิสติ ระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยพะเยา โดยกลุ่มเป้าหมายเป็นผู้ใช้ฐานขอ้ มลู น้ีแบบเจาะจง แบง่ ออกเปน็ 2 กลมุ่ คือ บรรณารกั ษ์ และผู้ใช้บริการ จานวน 100 คน หลงั จากได้ทดลองใช้ ฐานข้อมลู และนาข้อมูลท่ีได้จากการสารวจความคดิ เห็นของผใู้ ชฐ้ านข้อมูลมาปรับปรงุ และพัฒนา โปรแกรมใหม้ ีประสทิ ธภิ าพและสมบูรณท์ สี่ ดุ ต่อไป สรปุ ผล อภิปรายผล ขอ้ เสนอแนะและการนาไปใชป้ ระโยชน์ คลงั ขอ้ มลู ภาคนิพนธน์ สิ ิตระดับปรญิ ญาตรี มหาวทิ ยาลัยพะเยา เปน็ ฐานขอ้ มูลท่จี ดั ทาขนึ้ เพอื่ เพื่อใหบ้ รกิ ารเอกสารฉบับเตม็ ในรูปแบบอิเลก็ ทรอนิกส์ สาหรับสนับสนุนการศึกษา การค้นคว้า วิจัย และการเผยแพรผ่ ลงานของนิสิตระดบั ปริญญาตรี และเปน็ การลดพ้ืนทใี่ นการจดั เก็บตัวเล่ม ซึ่งประกอบไปด้วยกล่มุ วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี กลุ่มวิทยาศาสตร์สขุ ภาพ และกลุ่มมนษุ ยศาสตร์ และสังคมศาสตร์ ซึ่งครอบคลุมตง้ั แต่ปีการศึกษา 2560-ปัจจุบัน ให้ข้อมูลรายการบรรณานกุ รม และเอกสารฉบบั เต็ม (Full text) โดยข้อมูลท่ีแสดงผลในฐานข้อมลู ประกอบด้วยรายละเอยี ดดังนี้ 1. ชอื่ ภาคนิพนธภ์ าษาไทย 2. ชื่อภาคนิพนธภ์ าษาองั กฤษ 3. ชื่อผแู้ ตง่ 4. ปีท่ีจัดทา

5. คณะ/ สาขาวิชา 6. หวั เรือ่ ง 7. บทคัดย่อ 8. ไฟลเ์ อกสารฉบับเตม็ การสบื คน้ ข้อมลู แบ่งออกเป็น 2 แบบ คอื การคน้ แบบท่ัวไป สามารถสบื ค้นได้จาก ทางเลือกต่าง ๆ จานวน 6 ทางเลือกไดแ้ ก่ ช่ือเรอ่ื ง ช่ือผูแ้ ต่ง ช่ืออาจารย์ทป่ี รึกษา เนื้อหาบทคดั ย่อ และทุกฟลิ ด์ และการสืบค้นจากช่อื คณะและสาขาวชิ า สาหรบั การวเิ คราะห์และออกแบบการพัฒนาคลงั ข้อมลู การจดั เกบ็ ภาคนิพนธ์นิสติ ระดับปริญญาตรี ศนู ย์บรรณสารและสือ่ การศึกษา มหาวทิ ยาลยั พะเยา น้ัน ผวู้ ิจยั ได้เร่มิ ศกึ ษาข้อมลู ระบบงานแบบเดิมทตี่ ้องจัดเก็บตวั เล่มทาใหเ้ ปลืองพ้นื ท่ีเสยี เวลาในการบารุงรักษา และไม่มี การรวบรวมไว้ใหส้ ามารถคน้ หาวเิ คราะห์ข้อมูลได้งา่ ย จึงมีแนวคิดในการพฒั นาคลังข้อมูลการจดั เก็บ ภาคนพิ นธ์นิสิตระดับปรญิ ญาตรี รวบรวมและสามารถสบื ค้นไดอ้ ยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ ในการออกแบบ และพฒั นาคลังข้อมลู การจัดเกบ็ ภาคนพิ นธ์นิสติ ระดบั ปรญิ ญาตรี ไดอ้ อกแบบระบบเป็น 2 สว่ นดังน้ี 1. สว่ นของผดู้ แู ลระบบ แยกเปน็ 5 เมนดู งั นี้ 1.1 ขอ้ มูลผ้ใู ช้ (Profile) สาหรบั ผูด้ แู ลระบบดูข้อมูลการอัปโหลดภาคนิพนธ์ของตนเอง ภาพที่ 1 หนา้ จอข้อมูลผใู้ ช้

1.2 นาเขา้ ข้อมลู (Upload) สาหรับผดู้ ูแลระบบเข้าเพิม่ ข้อมูลภาคนิพนธ์ ภาพท่ี 2 หนา้ จอการเพิ่มข้อมลู ภาคนพิ นธ์ 1.3 จดั การเอกสาร (Manage file) สาหรบั ผ้ดู ูแลระบบเข้ามาเพ่ิม ลบ แก้ไข ข้อมลู ภาคนิพนธ์ ภาพท่ี 3 หน้าจอการจดั การภาคนพิ นธ์

1.4 รายงาน (Report) สาหรบั ผดู้ ูแลระบบเข้ามาเรียกรายงานต่าง ๆ ของระบบ ภาพท่ี 4 หน้าจอรายงานต่าง ๆ 1.5 ประวตั ิ (History) สาหรบั ผูด้ ูแลระบบเขา้ มาเรยี กดูประวตั ิการเพิม่ ลบ แก้ไข ของตนเอง ภาพท่ี 5 หนา้ จอประวตั กิ ารเพ่ิมลบแก้ไข

2. ส่วนของผู้ใช้งาน แยกเป็น 3 สว่ นดังน้ี 2.1 การคน้ หาข้อมูลภาคนิพนธ์ สามารถสบื ค้นได้ 2 แบบ คอื การค้นแบบทวั่ ไป สามารถสบื คน้ ไดจ้ ากทางเลอื กตา่ ง ๆ จานวน 6 ทางเลือก ได้แก่ ช่อื เร่ือง ชื่อผแู้ ตง่ ช่ืออาจารย์ ที่ปรกึ ษา เนื้อหาบทคัดย่อ และทุกฟิลด์ และการสบื คน้ จากชือ่ คณะและสาขาวชิ า ภาพที่ 6 หนา้ จอรายการสาหรับค้นหาขอ้ มลู 2.2 การแสดงข้อมูลผลของการคน้ หา ส่วนนี้จะแสดงผลจากการค้นหาขอ้ มูล ออกมาเป็นรปู แบบตาราง และสามารถกดเข้าไปดรู ายละเอียดได้ ภาพที่ 7 หนา้ จอผลการคน้ หาข้อมลู

2.3 การรายละเอยี ดของข้อมูล สว่ นน้ีจะแสดงรายละเอียดของขอ้ มูล ออกมาเป็น รปู แบบ Meta data และสามารถดาวน์โหลดไฟล์ได้ ภาพที่ 8 หนา้ จอรายละเอียดข้อมลู การประเมินความพึงพอใจของผใู้ ช้คลังข้อมูลภาคนพิ นธ์ระดบั ปริญญาตรี มหาวทิ ยาลยั พะเยา พบว่า ผ้ตู อบแบบสอบถามส่วนใหญเ่ ปน็ เพศหญิง คิดเปน็ รอ้ ยละ 65 เพศชาย คิดเป็นร้อยละ 35 โดยรวมผตู้ อบแบบสอบถามมคี วามพงึ พอใจอยูใ่ นระดับมาก ( x = 4.07) ในส่วนที่ 1 การออกแบบ และการใชง้ านสูงสุดในดา้ นข้อความมีขนาดและรูปแบบตัวอกั ษรท่เี หมาะสม อยู่ในระดับมาก ( x = 4.41) และตา่ สุดในดา้ นความสวยงามของเวบ็ ไซต์ อย่ใู นระดับมาก ( x = 3.98) สว่ นท่ี 2 ความถูกตอ้ งของเนื้อหาและประสิทธิภาพในการแสดงผลข้อมลู สูงสุดในด้านเปน็ แหลง่ เรียนรูเ้ พ่ือใช้ ในการศึกษา อยใู่ นระดับมาก ( x = 4.17) และต่าสดุ ในด้านความรวดเร็วในการแสดงผลเว็บไซต์ อยใู่ นระดบั มาก ( x = 3.74) ดังตารางท่ี 1

ตารางท่ี 1 ระดับความพึงพอใจของผู้ใช้คลังข้อมูลภาคนิพนธร์ ะดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยพะเยา รายการ ระดับความพึงพอใจ x SD แปลผล สว่ นที่ 1 การออกแบบและการใชง้ าน 1. Banner มคี วามเหมาะสมและสอ่ื ความหมายต่อระบบงาน 4.00 .752 มาก 2. การจดั วางเคร่อื งมอื ปมุ่ คาสั่ง และเมนกู ารทางาน 4.04 .618 มาก 3. ขอ้ ความมีขนาดและรปู แบบตวั อกั ษรทีเ่ หมาะสม 4.41 .605 มาก 4. องค์ประกอบของสที ี่ใชใ้ นการแสดงผล 4.05 .672 มาก 5. การจัดวางรปู แบบการแสดงผล เขา้ ใจงา่ ย ไมซ่ บั ซ้อน 4.26 .676 มาก 6. ความสวยงามของเว็บไซต์ 3.98 .681 มาก 7. มกี ารแจง้ ข้อความช่วยเหลือในการใชง้ านจากระบบ 4.20 .696 มาก 8. ระบบใชง้ านง่ายและสะดวกตอ่ การใช้งาน 4.11 .723 มาก ส่วนท่ี 2 ความถูกตอ้ งของเนอื้ หาและประสิทธภิ าพในการแสดงผลขอ้ มลู 1. การสบื คน้ ขอ้ มูลทาได้สะดวก 3.99 .541 มาก 2. รายละเอยี ดของเนื้อหาถูกต้อง สมบรู ณ์ ชัดเจน 4.03 .577 มาก 3. ความรวดเร็วในการแสดงผลเว็บไซต์ 3.74 .691 มาก 4. สารสนเทศตรงต่อความตอ้ งการ 3.90 .718 มาก 5. เปน็ แหลง่ เรียนรเู้ พ่ือใชใ้ นการศกึ ษา 4.17 .680 มาก รวม 4.07 .664 มาก ในส่วนข้อเสนอแนะ ควรมีการพัฒนาฐานขอ้ มูลทจี่ ดั เกบ็ ทรัพยากรสารสนเทศประเภท อื่น ๆ ของมหาวิทยาลัยพะเยา ในลักษณะเอกสารอเิ ล็กทรอนกิ ส์ฉบบั เต็ม การนาไปใช้ประโยชน์ในงานหอ้ งสมดุ ให้บริการเอกสารฉบบั เต็มในรูปแบบอเิ ล็กทรอนิกส์ สาหรับสนบั สนุนการศกึ ษา การค้นคว้า วจิ ยั และการเผยแพร่ผลงานของนสิ ิตระดบั ปริญญาตรี มหาวทิ ยาลยั พะเยา รายการอ้างอิง รัตนาภรณ์ กาศโอสถ และปรัชญนันท์ นลิ สุข. (2552). การพัฒนาระบบฐานข้อมลู วทิ ยานิพนธ์ ฉบบั เตม็ สาหรบั ห้องสมดุ อิเลก็ ทรอนิกส์ มหาวทิ ยาลัยรงั สิต. รังสติ สารสนเทศ, 15(1), 1-30. วิทยา เรอื งพรวสิ ทุ ธ. (2539). คู่มอื การเข้าสู่อนิ เทอร์เน็ตสาหรับผู้เร่มิ ตน้ . กรงุ เทพฯ: ซเี อ็ดยูเคช่นั .

การจัดการสารสนเทศทอ้ งถ่ินจังหวัดพะเยา Phayao Province Local Information Management สพุ ร ทิพยจ์ ักร์ ศนู ยบรรณสารและส่ือการศกึ ษา์มหาวิทยาลยั พะเยา e-mail: [email protected] บทคัดย่อ การวิจยั ในครง้ั น้ีมีวัตถุประสงค์เพือ่ จัดเก็บและรวบรวมสารสนเทศทอ้ งถนิ่ จังหวัดพะเยา ไว้อยา่ งเปน็ ระบบ์และเพื่อประเมินผลการใชง้ านฐานข้อมูลท้องถิน่ ของจังหวดั พะเยา์โดยใช้โปรแกรม MySQL และ PHP ในการพัฒนาระบบ์สาหรบั ประชากรท่ใี ช้ในการวจิ ัยในครั้งนี้์ไดแ้ ก่์บุคลากร ศูนยบรรณสารและส่ือการศึกษา มหาวิทยาลัยพะเยา จานวน์18์คน์เครอื่ งมือท่ใี ชใ้ นการวิจัยเป็น แบบสอบถามแบบมาตราสว่ นประมาณค่า์5์ระดับ์สถติ ทิ ่ใี ช้ในการวิเคราะหขอ้ มูล์ได้แก่์ค่ารอ้ ยละ คา่ เฉลยี่ ์(ˉx)์และสว่ นเบี่ยงเบนมาตรฐาน์(SD) ผลการวจิ ยั พบวา่ ์ศูนยบรรณสารและสื่อการศกึ ษา์ได้ดาเนินการ์จัดเกบ็ และรวบรวม สารสนเทศท้องถนิ่ จังหวดั พะเยา์ไวอ้ ยา่ งเปน็ ระบบเสร็จเรยี บรอ้ ย์จานวน์99์รายการ์การประเมนิ ระบบฐานข้อมลู มีความเหมาะสมทุกระบบ ในสว่ นของลักษณะโดยทัว่ ไปของฐานข้อมลู ์รปู แบบ ตัวอกั ษรมีความเหมาะสม์มีการจดั วางข้อมลู เปน็ หมวดหมู่์มีเอกลักษณในการนาเสนอ สีที่ใช้มี ความเหมาะสมสบายตา ด้านประสิทธิภาพ์ข้อมูลท่ีนาออกมาใชม้ ีความถูกต้อง การดาวนโหลดขอ้ มลู มคี วามรวดเรว็ ์ปรับเปลี่ยนข้อมลู ได้์การแสดงผลลพั ธทนั ต่อความต้องการ์มคี วามถูกต้องในการ เชอ่ื มโยงขอ้ มูล์เนือ้ หามคี วามสมบูรณ์เหมาะสม์ถูกต้องตรงกับความต้องการ์สามารถค้นหาไดท้ ุกท่ี ทกุ เวลา ผ่านทางเว็บไซต์http://www.clm.up.ac.th/project/local_database/ คาสาคัญ: การจัดการสารสนเทศ,์ท้องถ่ิน,์จงั หวดั พะเยา Abstract The purposes of this research were to collecting and storing local information in Phayao province. and evaluate the usage of Phayao local database. Using a database management system by MySQL and PHP program to develop data archives. The population of this research include personnel of The Library Resources and Educational Media Center University of Phayao. The questionnaires rating 5

scales and the statistical analysis of data including percentage, mean (ˉx) and standard deviation (SD). The์research results์showed that,์The Library Resources and Education Media Center์were collecting and storing the local information of Phayao province amount 99 records that completely.์The evaluation were satisfied absolutely, readable, classification, identity, and vibrancy. The performance aspect of data were accuracy, quickly download, able to improve data, currency, Can find anywhere anytime via the website. http://www.clm.up.ac.th/project/local_database/ Keyword: Information Management, Local, Phayao province. บทนา การจัดการสารสนเทศภมู ิปญั ญาท้องถิน่ ์เป็นการจดั เกบ็ ์รวบรวมข้อมูลจากชาวบ้านใน ชุมชนมาเปน็ สารสนเทศท้องถิ่นทีม่ ีการจัดระบบ์เป็นการให้ความสาคญั ในการถา่ ยทอดและเผยแพร่ ความร้โู ดยมเี นอ้ื หาสารสนเทศทอ้ งถ่นิ เปน็ ตัวเชอ่ื มโยงให้เข้าใจชวี ิตความเปน็ อยู่และความนกึ คดิ ของ คนในแต่ละชุมชนมากข้ึน์ความก้าวหนา้ ทางเทคโนโลยีสารสนเทศและการสอ่ื สารชว่ ยให้เกดิ การ จัดการระบบสารสนเทศท้องถิ่นในรปู ฐานขอ้ มูลสารสนเทศดจิ ิทัลเพ่อื ประโยชนในการจัดเกบ็ และ การเขา้ ถึงสารสนเทศได้อย่างรวดเรว็ ์รวมถึงเปน็ ประโยชนในการอนุรักษและเผยแพร่สารสนเทศ ภูมิปญั ญาท้องถน่ิ ผา่ นเทคโนโลยสี ารสนเทศ ศูนยบรรณสารและสื่อการศกึ ษา์มหาวทิ ยาลยั พะเยา์มีพันธะกจิ สาคัญในด้านการทานุ บารุงศิลปวฒั นธรรมและบรกิ ารวชิ าการแกช่ มุ ชนทอ้ งถ่ิน์เปน็ แหลง่ รวบรวม์จัดเก็บและอนรุ ักษ ทรัพยากรสารสนเทศ์สนบั สนุนการเรยี นการสอน์การวจิ ยั ์เพื่อพัฒนาองคความรแู้ ละถ่ายทอด เทคโนโลยีแกช่ มุ ชนท้องถิ่น์ซ่ึงสอดคล้องกับทิศทางการพัฒนามหาวทิ ยาลยั ตามปณธิ าน์ “ปญั ญาเพื่อความเข้มแขง็ ของชมุ ชน”์ทผ่ี า่ นมา์ศนู ยบรรณสารและสือ่ การศึกษา์มหาวทิ ยาลัยพะเยา์ ยงั ไมส่ ามารถรวบรวมสารสนเทศและจัดระบบฐานข้อมลู ทอ้ งถน่ิ ได้อย่างเป็นรูปธรรม์ทาให้ไม่มี แหล่งอา้ งองิ หรือแหล่งศึกษาคน้ ควา้ ด้านศิลปวฒั นธรรมท้องถิน่ ์สง่ ผลใหก้ ารอนุรักษและทานุบารงุ ด้านศลิ ปวัฒนธรรมของทอ้ งถ่ินทาได้อย่างไม่เต็มประสิทธภิ าพ์และ์ในฐานะท่ีศูนยบรรณสารและ สื่อการศึกษา์มหาวิทยาลัยพะเยา์เป็นหน่วยงานหลกั ในการดาเนนิ พันธะกจิ ดา้ นการทานบุ ารงุ ศลิ ปวฒั นธรรมของมหาวิทยาลัย์จงึ ตระหนกั ถงึ ความสาคัญในการรวบรวมสารสนเทศ์และการ จัดระบบฐานข้อมลู ท้องถนิ่ ์จึงไดด้ าเนินการจัดเกบ็ ์รวบรวมสารสนเทศ์และการจัดระบบฐานข้อมูล สารสนเทศทอ้ งถ่ิน์เพอ่ื ใชเ้ ป็นแหลง่ ในการศึกษา์คน้ ควา้ ด้านศิลปวัฒนธรรมของท้องถน่ิ ์การรวบรวม องคความรเู้ พื่อการวจิ ัยและพัฒนาท้องถิน่ ์ทง้ั ยังเป็นการอนุรักษ์ทานุบารงุ ์และเผยแพร่มรดก ดา้ นศิลปวฒั นธรรมของทอ้ งถ่ิน์ไว้อกี ทางหนึง่ ดว้ ย

วัตถุประสงค์ 1.์์เพื่อรวบรวมสารสนเทศท้องถน่ิ ของจังหวดั พะเยา์ไวอ้ ย่างเป็นระบบ 2.์์เพอื่ ประเมนิ ผลการใช้งานฐานขอ้ มูลท้องถิ่นของจงั หวดั พะเยา์และนาผลการประเมิน มาปรับปรุง์พัฒนาฐานข้อมลู ท้องถนิ่ ของจังหวดั พะเยาให้ทันสมยั ์สาหรบั ให้บริการ การศกึ ษา์คน้ ควา้ ์และการวิจัย์ของนิสติ ์บคุ ลากร์และบุคคลท่ัวไป์และใช้ประโยชนในทางวชิ าการ ข้นั ตอนและวิธกี ารดาเนินงาน วธิ ีการดาเนนิ งานสารสนเทศท้องถ่นิ จังหวัดพะเยา์ทจี่ ดั เก็บ์โดยการสารวจ์คดั เลือก สมั ภาษณ และจดั กลุ่มข้อมูลสารสนเทศ์การพัฒนาเนื้อหาสารสนเทศเพื่อ์จดั ทาเป็นดจิ ิทลั เก็บไวใ้ น ฐานขอ้ มูลทองถนิ่ ์จงั หวัดพะเยา์กาหนดกระบวนการทางานข้ันตอนและวิธกี ารดาเนนิ งาน 6 ข้ันตอน ดงั นี้ 1.์์ขนั้ ตอนการวางแผนการดาเนนิ งาน 1.1 กาหนดขอบเขตของเนื้อหาสารสนเทศทีจ่ ัดเก็บ์ในพนื้ ทีจ่ ังหวดั พะเยา 1.2 ์สารวจขอ้ มลู ทอ้ งถิน่ จังหวัดพะเยาเบื้องต้น์โดยศึกษาจากเอกสารและการสารวจ จากแหลง่ ข้อมูลตา่ ง์ๆ์ในจังหวดั พะเยา 1.3 รวบรวมและจดั เก็บสารสนเทศ์พร้อมรปู ภาพ์จากแหล่งต่าง์ๆ์ดงั นี์้ จากส่อื สงิ่ พมิ พ์ส่อื อิเล็กทรอนกิ ส์ฐานขอ้ มลู ์เว็บไซต์บุคคล แหลง่ สารสนเทศ์และการลงพ้ืนท่ีเก็บข้อมูล 1.4 ์กาหนดขอบเขตของการดาเนนิ งาน์ระบปุ ระเภทของทรัพยากร์จานวน ทรัพยากร์รปู แบบเน้ือหา์วิธีการดาเนนิ งาน์และการใหบ้ ริการ์สารสนเทศทจ่ี ัดเก็บและรวบรวม ประกอบด้วยข้อมลู ด้านตา่ ง์ๆ์ดังนี้์ข้อมูลจงั หวดั พะเยาสถานทส่ี าคัญในจังหวดั พะเยาบุคคลสาคัญ วถิ ชี ีวติ คนพะเยา์ภมู ิปญั ญาท้องถิน่ ของดที ้องถ่นิ 1.4.1 ข้อมูลจังหวัดพะเยา์ได้รวบรวมและจัดเกบ็ ข้อมลู ท้องถิน่ ของจังหวดั พะเยาประกอบดว้ ย์สัญลักษณจังหวัดพะเยา์คาขวญั ประจาจังหวดั พะเยา์ความเปน็ มาของจงั หวัด พะเยา์ต้นไม้ประจาจังหวัดพะเยา์แผนทจ่ี ังหวดั พะเยา์สภาพทัว่ ไปของจงั หวัดพะเยา 1.4.2์์สถานที่สาคัญในจังหวัดพะเยา ไดร้ วบรวมและจดั เก็บข้อมูลทอ้ งถิน่ ของจงั หวัดพะเยาประกอบดว้ ย์แหล่งโบรณคดขี องจังหวัดพะเยา์เชน่ ์พิพิธภัณฑ์โบราณสถาน์ โบราณวัตถุ์สถานทส่ี าคญั ทางศาสนา์เชน่ ์วัดของจงั หวดั พะเยา์สถานที่สาคัญทางประวัตศิ าสตร เชน่ ์อนุสรณสถาน์อนสุ าวรีย์แหลง่ ทอ่ งเที่ยวของจังหวดั พะเยา 1.4.3์์บุคคลสาคัญ์ไดร้ วบรวมและจัดเก็บข้อมลู ท้องถน่ิ ของจงั หวดั พะเยา ประกอบด้วย์พระมหากษัตริย์ผนู้ าทางศาสนา 1.4.4์์วถิ ีชวี ิตคนพะเยา์ไดร้ วบรวมและจดั เกบ็ ข้อมลู ทอ้ งถน่ิ ของจงั หวดั พะเยา ประกอบดว้ ย์ประเพณที ้องถิ่น์พิธกี รรม์กล่มุ ชาติพันธ 1.4.5์์ภมู ปิ ัญญาท้องถิ่น์ไดร้ วบรวมและจัดเกบ็ ข้อมูลทอ้ งถนิ่ ของจังหวัดพะเยา ประกอบด้วย์ภูมปิ ัญญาท้องถิน่ ด้านสุขภาพอนามยั ์ดา้ นเทคโนโลยชี าวบา้ น

1.4.6์์ของดีท้องถ่นิ ์ไดร้ วบรวมและจัดเก็บข้อมูลท้องถ่นิ ของจังหวดั พะเยา ประกอบด้วย์อาหาร์เคร่ืองนุ่งห่ม์หตั ถกรรม์ 2. ขั้นตอนดาเนนิ งาน 2.1์์แปลงเนื้อหาทรัพยากรสารสนเทศให้เปน็ ดจิ ิทลั ์และดาเนินการตกแตง่ ์แกไ้ ขไฟล ดจิ ิทลั ให้มีความสวยงามเรียบรอ้ ย 2.2์์จัดเก็บไฟลดจิ ิทลั ลงในระบบจดั เกบ็ เปน็ แหล่งข้อมลู ถาวรในฐานขอ้ มูลท้องถนิ่ จังหวดั พะเยา 2.3.์์ลงรายละเอยี ดทางบรรณานุกรมองิ หลักเกณฑการลงรายการตาม มาตรฐานดับลนิ คอรเมตาดาตา์ 3.์์ขัน้ ตอนดาเนินงานด้านเทคนคิ จัดเก็บไฟลดจิ ิทลั ไว้ในฐานขอ้ มูลสารสนเทศท้องถ่นิ จังหวัดพะเยา์เพอ่ื ใหบ้ ริการกับ ผ้ใู ชบ้ รกิ ารตอ่ ไป์โดยสามารถคน้ หาไดท้ ุกท่ีทกุ เวลา ทง้ั บนอุปกรณมือถือและแทบเล็ต์สบื คน้ ได้ ทางเวบ็ ไซต์http://www.clm.up.ac.th/project/local_database/ 4. สรา้ งรายละเอยี ดทางบรรณานุกรมโดยหลกั เกณฑมาตรฐานการลงรายการ แบบดบั ลินคอร์เมตาดาตา์ 5.์์พฒั นาฐานข้อมลู ์จัดระบบการเขา้ ถึงสาหรบั ให้ผู้ใชส้ ามารถเข้าถึงได้ผา่ นเครอื ข่าย ภายในและเครือขา่ ยภายนอก์ 6.์์ประเมินผลการดาเนินงานและนาออกใหบ้ รกิ าร ภาพท่ี์1์์หนา้ เวบ็ ไซตขอ้ มูลทอ้ งถน่ิ จังหวัดพะเยา

ภาพท์ี่ 2์์แสดงรายละเอียดบนฐานขอ้ มูลท้องถ่นิ จงั หวดั พะเยา ภาพที่์3์์แสดงหนา้ จอระบบจัดการฐานข้อมูลท้องถน่ิ จงั หวดั พะเยา

สรปุ ผล อภปิ รายผล ข้อเสนอแนะและการนาไปใชป้ ระโยชน์ การดาเนนิ งานสารสนเทศท้องถิ่นจังหวดั พะเยา์เรมิ่ ต้งั แต่ปีงบประมาณ์2560-2561์ มบี ทความท่ีเกี่ยวกบั การจดั การสารสนเทศท้องถิน่ จังหวดั พะเยา์และได้จัดทาเป็นไฟลดจิ ิทลั แล้ว ทง้ั หมด์จานวน์99์ชอ่ื เร่ือง์ดงั นี้ ตารางที่์1์์สารสนเทศท้องถิ่นจังหวดั พะเยา์ท่ีได้ดาเนินการจัดทาเน้อื หาเปน็ ไฟลดิจิทัลแลว้ รายการ จานวน 1. ขอ้ มลู จงั หวดั พะเยา 6์ชอ่ื เร่ือง 2. ์สถานท่ีสาคญั ในจังหวัดพะเยา 29์ชื่อเรอ่ื ง 3. บุคคลสาคัญ 24์ชอ่ื เรอ่ื ง 4. วถิ ชี วี ิตคนพะเยา 6์ช่อื เรอ่ื ง 5. ภมู ิปญั ญาท้องถน่ิ 6์ชอ่ื เรื่อง 6. ของดีทอ้ งถน่ิ 28์ชอ่ื เร่อื ง รวม 99์ชือ่ เรอื่ ง ผลการสารวจความพึงพอใจของผ้ใู ชง้ านฐานข้อมลู ท้องถ่ินจังหวดั พะเยา์โดยกลุ่มตวั อย่าง ท่ีใชศ้ กึ ษาในครง้ั น้ีไดแ้ ก์่ บรรณารกั ษ์นักเอกสารสนเทศ์เจ้าหน้าที่ทีป่ ฏิบตั ิงานในศูนยบรรณสารและ สอ่ื การศึกษา์มหาวิทยาลัยพะเยา์จานวน์18์คน์เครื่องมือที่ใช้ในการวจิ ยั เป็นแบบสอบถามแบบ มาตราสว่ นประมาณค่า์5์ระดบั ์สถติ ทิ ี่ใชใ้ นการวเิ คราะหข้อมูล์ไดแ้ ก์่ ค่าร้อยละ์ค่าเฉล่ีย์และ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน์พบว่า์ผ้ทู ดสอบและประเมินผลฐานข้อมูลมีความพึงพอใจโดยรวมเกีย่ วกับ ระบบฐานข้อมลู ท้องถน่ิ จงั หวัดพะเยา์ในระดบั มาก์กลา่ วคือ์รปู แบบตวั อักษรมีความเหมาะสม์อย่ใู น ระดบั มาก์(คา่ เฉล่ีย์= 4.11)์มีการจัดวางข้อมูลเป็นหมวดหม์ู่ อยู่ในระดับมาก์(ค่าเฉลีย่ ์= 4.28) มี เอกลักษณในการนาเสนอ อยู่ในระดับมาก์(ค่าเฉล่ยี ์= 4.22) สีท่ีใชม้ ีความเหมาะสมสบายตา อยูใ่ น ระดับมาก์(คา่ เฉลี่ย์= 4.11) ดา้ นความพึงพอใจด้านเนื้อหาและวธิ ีการใชง้ าน อย่ใู นระดับมาก์คือ ขอ้ มลู ท่ีนาออกมาใช้มีความถูกต้อง์อยูใ่ นระดับมาก์(ค่าเฉล่ีย์= 4.22) การดาวนโหลดขอ้ มลู มี ความรวดเร็ว์อยู่ในระดบั มาก์(ค่าเฉล่ีย์= 4.22) มีการปรับเปลย่ี นขอ้ มูลได์้ อยใู่ นระดบั มาก (ค่าเฉลี่ย์= 4.17) การแสดงผลลพั ธทนั ตอ่ ความต้องการ์อยู่ในระดบั มาก์(ค่าเฉลี่ย์= 4.06) มี ความถูกตอ้ งในการเชื่อมโยงข้อมูล์อยูใ่ นระดบั มาก์(คา่ เฉล่ีย์= 4.06) เนื้อหามีความสมบรู ณ เหมาะสม์ถูกต้องตรงกับความต้องการ์อยใู่ นระดบั มาก์(ค่าเฉลย่ี ์= 4.11) สามารถค้นหาได้ ทุกท่ที ุกเวลา จงึ ทาใหผ้ ใู้ ชม้ ีความพงึ พอใจอยู่ในระดับมาก

ตารางที์่ 2์์ความพงึ พอใจต่อการพฒั นาระบบฐานข้อมูลท้องถน่ิ จังหวัดพะเยา ์ด้านการใชง้ านและการออกแบบ รายการประเมิน คา่ เฉล่ยี การแปลผล 1.์์ความพงึ พอใจด้านการออกแบบ 4.11 มาก ์์์์์2.1์์รปู แบบตัวอักษรมคี วามเหมาะสม 4.28 มาก ์์์์์2.2์์มีการจดั วางข้อมูลเปน็ หมวดหมู่ 4.22 มาก ์์์์์2.3์์มีเอกลักษณในการนาเสนอ 4.11 มาก ์์์์์2.4์์สที ีใ่ ชม้ ีความเหมาะสมสบายตา มาก รวม 4.22 4.17 มาก 2.์์ความพึงพอใจด้านเนื้อหาและวิธกี ารใชง้ าน 4.17 มาก ์์์์์2.1์์ข้อมูลที่นาออกมาใชม้ คี วามถูกต้อง 4.06 มาก ์์์์์2.2์์การดาวนโหลดข้อมูลมีความรวดเร็ว์ 4.06 มาก ์์์์์2.3์์มกี ารปรับเปลย่ี นข้อมูลได้ 4.11 มาก ์์์์์2.4์์การแสดงผลลัพธทนั ต่อความต้องการ มาก ์์์์์2.5์์มคี วามถูกต้องในการเช่ือมโยงขอ้ มลู ์์์์์2.6์์เนอื้ หามคี วามสมบรู ณ์เหมาะสม์ถกู ต้องตรงกบั ความ ต้องการ รวม ปัญหาและอุปสรรค 1. ์ศูนยบรรณสารและสอื่ การศึกษา์มหาวิทยาลยั พะเยา์มนี ักวิชาการคอมพวิ เตอรที่มี ความชานาญในการจดั ทาฐานข้อมลู จานวนน้อย์ทาใหก้ ารแกไ้ ขข้อมูลด้านเทคนคิ เกิดการลา่ ช้า ไม่ทนั ต่อเหตุการณ์บรรณารักษ์หรือบุคลากรท่รี บั ผดิ ชอบไมส่ ามารถดาเนินการได้ดว้ ยตัวเอง 2.์์ปญั หาการขาดแคลน์ดา้ นบคุ ลากรทมี่ ีความความรคู้ วามชานาญเฉพาะทาง ด้านงบประมาณ์ดา้ นวสั ดอุ ปุ กรณ์และด้านการบรหิ ารจดั การ ข้อเสนอแนะ 1.์์มหาวิทยาลยั ควรเพมิ่ นักวิชาการคอมพวิ เตอรทมี่ ีความรู้์ความชานาญ์ในการดูแล ระบบต่าง์ๆ์ในหน่วยงาน์เพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพการทางานใหถ้ ูกต้องและรวดเรว็ ์มปี ระสทิ ธิภาพ 2. ์มหาวทิ ยาลยั ควรมีการกาหนดนโยบายและแผนทชี่ ดั เจนในการดาเนนิ งาน สง่ เสรมิ และสนับสนุนด้านบคุ ลากร์ด้านงบประมาณ์ดา้ นวัสดอุ ุปกรณ์และดา้ นการบรหิ ารจัดการ อยา่ งเพยี งพอ การนาไปใชป้ ระโยชน์ 1.์์ศูนยบรรณสารและส่ือการศกึ ษา มีทรัพยากรสารสนเทศในรูปแบบดิจิทลั ทเ่ี กี่ยวกับ ข้อมูลท้องถิน่ จังหวัดพะเยา์ไวใ้ ห้บริการแก่์นิสิต์บุคลากร์และบคุ คลทวั่ ไปซ่ึงสามารถเข้าถึงได้ง่าย และสะดวกรวดเร็ว์

2.์์มหาวิทยาลัยพะเยา มฐี านข้อมูลท้องถิน่ เป็นแหล่งเผยแพร่องคความรู้์ขอ้ มลู ท้องถ่นิ ของจงั หวดั พะเยา์ทาใหเ้ ป็นทร่ี จู้ ักกนั ทวั่ ไป์ 3.์์เปน็ การปลูกฝังใหเ้ ยาวชน์นกั เรียน์นกั ศึกษาและประชาชนท่ัวไป์เกิดความสานึกรัก และหวงแหน์ในท้องถิน่ และวัฒนธรรมอันดีงามของท้องถนิ่ ์จะไดช้ ว่ ยกนั อนรุ ักษ์รกั ษาภูมิปญั ญา ทอ้ งถนิ่ ์ใหส้ บื ทอดตลอดไป์ไมใ่ หส้ ญู หาย์ รายการอา้ งอิง จามจุรี์จิโนสวสั ดิ์์ และวรรษพร์อารยะพนั ธ.์(2561).์สภาพการจดั การสารสนเทศ ภูมปิ ัญญาท้องถนิ่ ลา้ นนาของมหาวทิ ยาลัยในประเทศไทย.์Veridian E-Journal, Silpakorn University, 11(1),์1906-3431. สมพร์พุทธาพิทักษผล.์(2553).์การจดั การสารสนเทศจากภมู ปิ ญั ญาท้องถิน่ ด้านนนทบรุ ีศึกษา เพ่อื สง่ เสรมิ บริการห้องสมดุ สู่ชมุ ชน.์นนทบรุ :ี ์สานกั บรรณสารสนเทศ มหาวิทยาลยั สุโขทัยธรรมาธริ าช. ศศิธร์ตณิ ะมาศ.์(2560).์การจดั การสารสนเทศดิจิทลั สมเด็จพระนเรศวรมหาราช และข้อมูลพนื้ ถ่นิ พิษณุโลก. PULINET Journal, 4(2), 290-298.

การตรวจสอบคุณภาพรายการทรัพยากรสารสนเทศในฐานขอ้ มลู ระบบห้องสมดุ อตั โนมตั ิ สานกั วทิ ยบรกิ ารและเทคโนโลยสี ารสนเทศ มหาวิทยาลัยราชภฏั พบิ ลู สงคราม Auditing Catalogue Quality the Bibliographic Database of the library, Academic Resource and Information Technology Center, Pibulsongkram Rajabhat University อจั ฉราพร แยม้ เหมน็ , จติ ราภรณ์ ไกรฤทธิ์ สำนกั วิทยบรกิ ำรและเทคโนโลยสี ำรสนเทศ มหำวิทยำลัยรำชภฏั พิบูลสงครำม Email: [email protected] บทคัดยอ่ กำรวจิ ัยครัง้ นี้ มีวัตถปุ ระสงค์เพอ่ื ตรวจสอบคุณภำพของรำยกำรหนงั สอื ใหม่ ในฐำนข้อมูล ระบบห้องสมุดอัตโนมัติ สำนักวิทยบรกิ ำรและเทคโนโลยีสำรสนเทศ มหำวทิ ยำลยั รำชภัฏ พบิ ลู สงครำม ตำมมำตรฐำนกำรลงรำยกำรทรัพยำกรสำรสนเทศในรปู แบบ MARC 21 (Machine Readable Cataloging) และตำมมำตรฐำนกำรลงรำยกำรรูปแบบแองโกลอเมริกนั (Anglo- American Cataloging Rules, second edition: AACR2) ประชำกรทีใ่ ชใ้ นกำรศึกษำครงั้ น้ี ไดแ้ ก่ ระเบยี นบรรณำนุกรม จำนวน 7,585 ระเบียน ทำกำรเลือกกลมุ่ ตัวอย่ำงโดยใช้ตำรำงสำเรจ็ รปู ของเครซแ่ี ละมอร์แกน ทำใหไ้ ดก้ ล่มุ ตวั อยำ่ ง จำนวน 366 ระเบยี น เคร่ืองมือที่ใชใ้ นกำรวจิ ัย คือ แบบตรวจสอบกำรลงรำยกำรทรัพยำกรสำรสนเทศ ของสำนกั วิทยบรกิ ำรและเทคโนโลยีสำรสนเทศ มหำวิทยำลยั รำชภัฏพบิ ูลสงครำม สถิตทิ ใ่ี ชว้ เิ ครำะหข์ ้อมูล คอื ค่ำร้อยละ ผลจำกกำรวจิ ัยพบว่ำ 1) กำรลงรำยกำรตำมรูปแบบ MARC 21 ในเขตข้อมลู ควำมยำวไมค่ งท่ี tag 0xx - 8xx นั้น มีกำรลงรำยกำรจำนวนท้งั ส้ิน 12,984 ข้อมลู และลงรำยกำรถกู ต้องตำมรปู แบบ MARC21 จำนวน 11,840 ข้อมลู คิดเป็นร้อยละ 97.42 ส่วนกำรลงรำยกำรไมถ่ กู ตอ้ งจำนวน 96 ข้อมูล คดิ เปน็ รอ้ ยละ 2.58 โดยขอ้ มูลทีล่ งรำยกำรไม่ถูกต้องมำกท่ีสุด คือ รำยกำรเพ่มิ หัวเรอื่ ง จำนวน 32 ขอ้ มูล รำยกำรช่อื เรื่องและกำรแจ้งควำมรับผิดชอบ จำนวน 27 ข้อมลู และรำยกำรเพิม่ ผู้แตง่ จำนวน 16 ข้อมูล ตำมลำดับ 2) กำรลงรำยกำรตำมหลักเกณฑ์แบบ AACR2 แก้ไขเพิ่มเติม ค.ศ. 1998 ทง้ั ส้นิ จำนวน 2,838 ขอ้ มูล และลงรำยกำรถกู ตอ้ งจำนวน 2,601 ข้อมูล คดิ เปน็ รอ้ ยละ 98.02 ลงรำยกำรไม่ถูกต้อง จำนวน 67 ขอ้ มูล คิดเปน็ รอ้ ยละ 2.24 ขอ้ มลู ทลี่ งรำยกำรผิดมำกทสี่ ุดคอื รำยกำรเพ่ิมหวั เร่ือง จำนวน 29 ขอ้ มูล รำยกำรเพิ่มผูแ้ ต่ง จำนวน 10 ขอ้ มูล และชื่อเรอื่ งและกำรแจ้ง ควำมรับผิดชอบ จำนวน 6 ข้อมูล ตำมลำดับ สว่ นกำรลงรำยกำรข้อมลู หนงั สือแต่ละเล่ม (Items) นัน้ มคี วำมถูกต้อง ร้อยละ 100 ของทุกระเบยี นที่มกี ำรตรวจสอบ3) กำรตรวจสอบกำรพิมพ์ ทง้ั ส้นิ

จำนวน 2,838 ข้อมูลมกี ำรพิมพ์ถูกต้องจำนวน 2,748 ข้อมูล คดิ เปน็ รอ้ ยละ 96.06 และพิมพ์ ไม่ถูกต้อง จำนวน 20 ข้อมูล คิดเปน็ ร้อยละ 3.94 รำยกำรทพี่ ิมพไ์ มถ่ ูกตอ้ งมำกท่สี ุดคือชื่อเรือ่ ง และกำรแจ้งควำมรับผดิ ชอบ จำนวน 7 ขอ้ มูล รำยกำรหลกั จำนวน 3 ขอ้ มูล และกำรจดั พมิ พ์ กำรเผยแพร่ จำนวน 3 ข้อมลู ตำมลำดับ คาสาคัญ: กำรตรวจสอบคุณภำพกำรลงรำยกำร, กำรลงรำยกำรบรรณำนกุ รมตำมหลกั เกณฑ์ AACR2, กำรลงรำยกำรบรรณำนกุ รมตำมหลกั เกณฑ์ MARC 21, ระบบห้องสมดุ อตั โนมัติ Abstract This research aims to examine the quality of entries new books in the automated library database system, Information and Technology Resource center, Pibulsongkram Rajabhat University. The lists of books were checked using the MARC 21 format (Machine-Readable Cataloging) and the Anglo-America listing standard (Anglo-America Cataloging Rules. Second Edition: AACR2). The population for this study consists of 7,585 records derived from Krejcie & Morgan table; there are 366 samples for educational purposes. The research tool was a checklist form of entries new book of information and Technology Resource center. Type statistics used to analyze the data in the form of percentages. The results found that 1) Listed by MARC 21 format in non-fixed length tag 0xx-8xx, the total numbers of data entries were as 12,984 items, including 11,840 items or represent 97.42% be accurate data in MARC 21 format and incorrect entry of 96 items, representing 2.58 percentages. The most incorrect entries data were as 32 items of subject heading, title and statement of responsibility were as 27 items and added entries authors were as 16 items, respectively. 2) The itemization by Anglo-America Cataloging Rules, Second Edition: AACR2 were as 2,838 items, there are entries of 2,601 items or represent 98.02% be accurate data, incorrectly listing of 67 items or represent 2.24 percentages. The most incorrect entry were as the subject heading at 29 items, the authors list were as 10 items and the title and statement of responsibility area as 6 items, respectively. In addition, itemizations of books detail are 100% accurate. 3) Checking print lists, there are 2,383 items of total number, be accurate data of 2,748 items or represent 96.06 % and 20 items or represent 3.94% incorrectly data entries. The most inaccurate entries were title and responsibility statement as 7 items, the main entry as 3 main items and 3 items of publications, respectively.

Keywords: Auditing Catalogue Quality the Bibliographic, AACR2, MARC 21, Automated Library System บทนา สำนักวิทยบริกำรและเทคโนโลยีสำรสนเทศหรือห้องสมุด เป็นหนว่ ยงำนท่ีสนบั สนุนภำรกิจ ของมหำวิทยำลัย เป็นแหล่งจัดเกบ็ และรวบรวมทรัพยำกรสำรสนเทศประเภทต่ำง ๆ จึงจำเปน็ ต้องใช้ เทคโนโลยีเพอื่ เพิม่ ประสิทธภิ ำพในกำรดำเนินงำนของห้องสมุด และบรกิ ำรต่อผูใ้ ชใ้ ห้สำมำรถเขำ้ ถงึ สำรสนเทศได้จำกทุกท่ี ทกุ เวลำ หอ้ งสมดุ ได้นำระบบห้องสมุดอตั โนมัตเิ ขำ้ มำใช้งำน เพื่อใหบ้ รกิ ำร กับผใู้ ชบ้ ริกำรซึง่ ทรัพยำกรสำรสนเทศก่อนจะนำมำให้บริกำรได้น้นั ตอ้ งมกี ำรทำรำยกำร (Cataloging) วิเครำะห์และจัดหมวดหมู่ สร้ำงระเบียนรำยกำรทม่ี ีคุณภำพ มกี ำรดูแล บำรงุ รักษำ ให้ถกู ต้อง เพื่อให้ผใู้ ชบ้ ริกำรเข้ำถึงข้อมลู ได้ถูกต้อง โดยกำรสืบค้นขอ้ มูลผำ่ น Web OPAC ทรพั ยำกร สำรสนเทศของสำนกั วิทยบริกำรและเทคโนโลยีสำรสนเทศมคี วำมหลำกหลำย กำรทจี่ ะลงรำยกำร ทำงบรรณำนุกรมไดอ้ ยำ่ งมีประสิทธภิ ำพ และเปน็ แบบแผนเดยี วกันตำมรปู แบบและหลกั เกณฑ์ กำรลงรำยกำรท่ีกำหนดเป็นมำตรฐำน เชน่ กำรลงรำยกำรตำมมำตรฐำนกำรลงรำยกำรบรรณำนกุ รม สง่ิ พิมพ์ โสตทัศนวสั ดุ เพอื่ ให้คอมพวิ เตอร์อำ่ นได้ (Machine Readable Cataloging: MARC21) กำรกำหนดหมวดหมลู่ ะหัวเร่ือง หลักเกณฑ์กำรลงรำยกำรแบบแองโกลอเมริกัน (Anglo-American Cataloging Rules, second edition: AACR2) คณุ ภำพของรำยกำรบรรณำนกุ รมในฐำนขอ้ มลู ระบบห้องสมดุ อัตโนมัติ มคี วำมสำคัญในกำรสืบคน้ ขอ้ มลู สำรสนเทศ เพรำะข้อมูลท่ีมีคณุ ภำพ จะส่งผลต่อกำรเขำ้ ถึงสำรสนเทศของผู้ใช้บรกิ ำร สำมำรถเข้ำถงึ รำยกำรได้อย่ำงรวดเรว็ ถูกต้อง เหมำะสม หำกมกี ำรลงรำยกำรผิด ไมค่ รบถว้ น จะทำให้เกดิ ปญั หำต่อผู้ใช้บรกิ ำรอำจจะสบื คน้ ไมพ่ บหรอื ไดร้ บั ข้อมลู ทผ่ี ิดพลำด รวมถึงกำรเผยแพรส่ ู่สำธำรณชนซงึ่ อำจมีกำรนำไปใชอ้ ำ้ งอิง หรือเป็นแบบอยำ่ งต่อหอ้ งสมุดอน่ื ๆ ในรำยกำรทรพั ยำกรสำรสนเทศเดยี วกัน จำกเหตุผลทก่ี ลำ่ วมำ ทำให้ผูว้ ิจัยสนใจท่ีจะศึกษำคุณภำพของรำยกำรทรัพยำกรสำรสนเทศ ในฐำนข้อมลู ระบบห้องสมุด สำนกั วทิ ยบริกำรและเทคโนโลยีสำรสนเทศ มหำวิทยำลัยรำชภัฏพิบูลสงครำม เพื่อนำผลท่ไี ด้ไปใช้ ในกำรปรับปรงุ ข้อมลู ให้มคี วำมถกู ต้องและสมบูรณ์ย่ิงขึน้ วัตถปุ ระสงค์ 1. เพ่ือตรวจสอบคุณภำพควำมถูกต้องของรำยกำรหนงั สือใหม่ในฐำนข้อมูลระบบ หอ้ งสมดุ อตั โนมัติ สำนักวิทยบรกิ ำรและเทคโนโลยีสำรสนเทศ ตำมมำตรฐำนกำรลงรำยกำรทรัพยำกร สำรสนเทศในรปู แบบ MARC 21 (Machine Readable Cataloging) 2. เพ่ือตรวจสอบคุณภำพควำมถกู ต้องของรำยกำรหนังสือใหม่ในฐำนข้อมูล ระบบหอ้ งสมดุ อตั โนมัติ สำนกั วทิ ยบริกำรและเทคโนโลยีสำรสนเทศ ตำมหลักเกณฑ์กำรลงรำยกำร แบบแองโกลอเมริกัน (Anglo-American Cataloging Rules, second edition: AACR2)

นวตั กรรมวสั ดุเหลอื ใช้ : สตดู ิโอเคลอ่ื นที่ถา่ ยภาพ 360 องศา สําหรับ พพิ ิธภัณฑ์ และหอจดหมายเหตุ DIY Portable Studio 360 ํ for Museum and Archive อาทติ ย์ ปทุมชัย, วนั ชาติ ภมู ี สาํ นํกหอสมํดํมหาวํทยาลํยขอนแกนํ email: [email protected] บทคัดยอ่ DIYํ Portableํ Studioํ 360 ํคอํ นวตํ กรรมวํสดเํหลอํ ใชํ ไดํแรงบนํ ดาลใจจากํํํํํํํํํํํํํํํํํ แผนยํทธศาสตรํ“Greenํ&ํSmartํCampus”ํของมหาวํทยาลยํ ขอนแกนํ ํเปํนสตํดโอเคล่อํ นทส่ี ําหรบํ บนํ ทกึ ภาพหรอวํดโี อํวํตถํพํพํธภณฑํจดหมายเหตํศลํ ปวตํ ถํในรํปแบบํ360ํ ใชํเกบํ ขํอมลํ วํตถํ ทไ่ี มสํ ามารถนําออกนอกสถานท่ีํไดํรองรํบวตํ ถไดหํ ลายขนาดํเปลีํ่ยนสีพํ น้ํ หลงํไดํปรบระดบแสงไดํ พรอํ มขาตง้ํกลํองทใี่ ชํไดํท้งกลํองดํจํทลํโทรศพํ ทมํอถํอํแทบเลตํ ํถาํ ยวดํ ีโอและบนํ ทกึ เปํนไฟลํGIF,ํ ไฟลํ3DํเผยแพรํทางํSocialํMediaํและฐานขํอมลํ ไดรวดเรวํ ํนาํ ไปประยํกตใํชงํานไดหํ ลากหลายํ เชนํ ํพํพธํ ภณฑํทองถ่ํนํภาพสนํ คาํ ผลตํ ภํณฑํภาพโมเดลทางการแพทยํ ผลการดาเนนํ งานพบวําํ ชํวยประหยดํ งบประมาณจดํ ซํ้ออํปกรณถํ ํายภาพท่ีํมีํราคาสํงํ สถํตกํ ารเขาํ ชมภาพและวํดโีํอทางํํํํํํํํํํํํํํํ ส่อํ ออนไลนํมีํจาํ นวนมากขํึ้นผลงานไดรํ บํ รางวลํ ชนะเลศดํานสนบํ สนํนการทานํบํารงํศํลปวํฒนธรรมจาก มหาวํทยาลยํ ขอนแกนํ ํในงานํKKUํShowํ&ํShareํ2018ํชมผลงานไดท่ี https://goo.gl/1o9c6J คาํ สําคญั : นวํตกรรมวสํ ดเํหลอํ ใช,ํสตํดโอเคลํ่อนท,ี่ ํพํพธํ ภํณฑํ,ํภาพ360องศา

Abstract DIYํPortableํStudioํ360ํisํinnovativeํfromํwasteํmaterials.ํInspiredํbyํtheํ strategicํplanํ\"Greenํ &ํ Smartํ Campus\"ํ ofํ Khonํ Kaenํ University.ํ Itํ isํ aํ mobileํ studioํ forํ objectํ ofํmuseum,ํarchive,ํarcheologyํinํ360ํํ.ํSupportํtoํmultipleํobjectsํandํ changeableํtheํbackgroundํ color.ํ Adjustableํ lightํ withํ aํ tripodํ canํ useํ bothํ digitalํ cameras,ํ mobileํphones,ํtablets.ํVideoํrecordableํandํexport toํGIF or 3D fileํformat.ํ Easilyํtoํdisplayํonํsocialํmediaํandํdatabase.ํAppliedํtoํaํvarietyํsuchํasํlocalํ museums,ํproductํphoto,ํmedicalํmodel.ํTheํresultsํfoundํthatํDIYํPortableํStudioํ saveํbudgetํforํhigh-pricedํimagingํequipmentํand haveํaํgrowingํnumber ofํonlineํ viewingํandํawarded ArtsํandํCultureํPreservationํinํKKUํShowํ&ํShareํ2018.ํForํmoreํ informationํvisitํatํhttps://goo.gl/1o9c6J Keywords: DIY,ํRecycle, Portable Studio, Museum, 360ํPํ hoto บทนาํ ปจั จบนภาพํ360ํํกาลงเปน็ ที่นยมแพรหลายํการถายภาพวตถท่มี ีคณภาพตอง นามาถายในสตดโอขนาดใหญใชอปกรณที่มรี าคาแพงํวตถพพธภณฑหรอศลปวตถสวนใหญ ไมสามารถนาออกนอกสถานทไ่ี ดํและเปน็ ภาพนง่ เหนรายละเอยี ดดานเดียวงายตอการแกไข ละเมดลขสทธ์ํทีมงานไดแรงบนดาลใจจากแผนยทธศาสตรํ“Green & Smart Campus” ของ มหาวทยาลยขอนแกนํและแนวคดการรกษาส่งแวดลอมํ3Rs (Reduce Reuse Recycle) จึงได สรางสตดโอเคล่อนที่ถายภาพํ360ํํจากเศษวสดเหลอใชํเพ่อบนทกึ ภาพวตถจดหมายเหตของ มหาวทยาลยแบบํ360ํแํ ละสามารถนาไปใชกบงานอ่นํๆํไดํเชนํพพธภณฑทองถ่นํศลปวตถํโมเดล ทางการแพทยํผลตภณฑํหรอช้นงานตางํๆ วัตถุประสงค์ เพอ่ นาวสดเหลอใชมาสรางสตดโอเคลอ่ นทีบ่ นทึกภาพํ360ํํของวตถพพธภณฑและ จดหมายเหต

ขน้ั ตอนและวธิ ีการดําเนินงาน สตดํโอจากฟํวเจอรํบอรดํ เกํา แทนหมนํ ํ360ํํจากไมโครเวฟ LEDํจากนํทรรศการ DIYํPortableํStudioํ360ํํ

1. ข้ันตอนการสร้างกล่องสตดู ิโอ 360 1.1 ตดแผนฟิวเจอรบอรดที่ไดจากการร้อถอนนทรรศการํขนาดํ60x60ํเซนตเมตรํ จานวนํ7ํแผน 1.2 นา 5 แผนไปหมดานในดวยผาสีขาวหรอดาเพ่อเปน็ ฉากภายในลดแสงสะทอน 1.3 นา 2 แผนที่เหลอไปเจาะเป็นชองหนาตางและตดกระดาษสาสขี าวในกรณีท่ี ใชไฟสองดานขาง 1.4 ประกอบเปน็ รปกลองสตดโอโดยยึดดวยตีนตก๊ แก 1.5 ตดแถบไฟํLED ดานบนกลองํ 1.6 ตดตง้ แทนหมนวตถท่ที าจากฐานโคมไฟและมอเตอรจานหมนของไมโครเวฟํํํํํํํํํํํํํํํํํํํํํํ ที่ชารดโดยทาออกมาํ2 แบบํคอํแบบํAuto ใชมอเตอรหมนํและแบบํManual ใชมอหมนดวย เสนเอนท่ีพนมวนรอบแทนวางํใชสาหรบวตถที่มีน้าหนกมาก ํํํฟวิ เจอรบอรดจากนทรรศการ ํํํํํํํํตดประกอบเป็นสตดโอ ํํํํํํํํํํฐานโคมไฟและมอเตอร ํ ํํํํํํํํํํของไมโครเวฟทช่ี ารด 2. วธิ ใี ช้งาน 2.1 ํนาวตถวางในสตดโอบนจานหมนํและเปดิ ไฟสองไปท่ีวตถ 2.2 ํตง้ กลองํหรอใช Smart phoneํปรบระยะถายและมมมองตามตองการํ 2.3 เปิดสวตชแทนหมนวตถํ(1ํรอบํ=ํ30ํวนาที) 2.4ํํบนทกึ วดีโอํหรอใชแอพพลเคชน่ ประเภทํ3DํPhotoํ 2.5 เช่อมตออนเทอรเนตจากมอถอเพ่อแชรวดโี อํหรอไฟลภาพํGIF ท่ีไดจาก แอพลเคชน่ ํหรอเวบไซตทีใ่ หบรการแปลงไฟลวดโี อเปน็ ํGIF และเผยแพรผานํSocial Media หรอ อพโหลดขนึ้ ฐานขอมลไดทนที

ํํํํํํํํํํํํํํํชมวดีโอสาธตข้นตอนการสรางและวธใี ชงานทีํ่ https://youtu.be/yFSEnBv4NoE 3. ขอ้ มลู ของไฟล์ท่ีไดแ้ ละการนําไปใชต้ ่อ ํ 3.1ํํVideo to 3D Modelํ ใชกลองดจทลหรอํSmart Phone บนทึกวดีโอํไฟลทไี่ ดเปน็ ํAVI, MP4 ความละเอยี ด ขึ้นอยกบคณภาพของมอถอํกลองํแสงสวางํความละเอียดท่ชี ดเจนสดคอํระดบํ4Kํขนาดของ ไฟลวดีโอจะใหญํและสามารถแปลงเป็นไฟลํ3D Model (Photogrammetry)ํดวยโปรแกรมํ3DF Zephyrํ(Free)ํนาไปตกแตงํแกไขํและเผยแพรไดํใชงานไดกบํ3D Printerํ ํ แปลงวดีโอ360ํเปน็ 3D Model (Photogrammetry)ํ เผยแพรผลงานทํี่ Sketchfab.com ดวยโปรแกรมํ3DF Zephyr ํํ https://sketchfab.com/kkuarchives/collections ํ 3.2ํํVideo to GIF 360 ํ ํ ใชํ3D Photo Applicationํบนทกึ ภาพํเชนํFyuse, Arqspin (Free) ภาพท่ีไดเป็น ไฟลํGIFํขนาดไฟลขนึ้ อยกบความละเอยี ดและความยาวของวดโี อํความละเอียดขึน้ อยกบคณภาพ ของมอถอํกลองํแสงสวางํและคณภาพของ Applicationํํํํ

ํํ ํํํ Fyuse on Android & IOS Arqspin on IOS สรุปผล อภิปรายผล ข้อเสนอแนะและการนําไปใช้ประโยชน์ หลงํจากประดํษฐํเสรํจํ ไดทดลองนําไปบํนทึกํ ขอํ มํลวํตถํจดหมายเหตขํ องมหาวทํ ยาลยํ ํ ํ วตํ ถโบราณของพํพธํ ภํณฑํทองถน่ํ วดํ จอมศรีํ และพํพธํ ภณํ ฑพระไมํ จ.ขอนแกนํ ํ โดยมีํผํทรงคณํ วํฒํ จากศํนยวฒํ นธรรมํ มหาวํทยาลํยขอนแกนํ ํ ใหคํ ําแนะนําปรึกํ ษาชวํ ยปรบปรงํการใชํงานใหํดีํยํงขํ้ึนํ ํ ํ เพ่ํอนําเขําฐานขํอมลํ จดหมายเหต,ํํฐานขอมลํ ํOERํและเผยแพรํในแฟนเพจหอจดหมายเหตํ ผลการดาํ เนนํ งานํพบวาํ ํสามารถบนํ ทกึ ภาพวตํ ถํทง้ แบบภาพนง่ํหรํอวํดีํโอํ360ํ ไดํรายละเอียํ ด ชํดเจนํเชนํ ํตราสํญลํกษณํรํปป้ํนํ วตํ ถโํบราณํ สํง่ ของเครอ่ํ งใชพํ ํน้ บํานํ ความคํดสรํางสรรคํจากวสํ ดํเหลํอใชชํ วํ ยลดปรํมาณขยะจากํการทาํ งานํชวํ ยองคํกร รํกษาส่ํงแวดลํอมํและสราํ งนวตํ กรรมแบบํDIYํตามนโยบายํGreenํ&ํSmartํCampusํผลงาน ไดนํ ําไปใชํอนรํ ํกษพํฒนาองคํความรํสราํ งแหลงํเรียํ นรํศํลปวฒํ นธรรมํภํมปํ ํญญาทํองถนํ่ ํรวมทง้ บรํ ณาการเขาํ กํบการเรียํ นการสอนํเชํนํวชํ าถาํยภาพํออกแบบผลตํ ภณํ ฑํฝึกํ งานจดหมายเหตํ การวเคราะหผลความพึงพอใจํพบวาํสถตการเขาชมผลงานทีเ่ ผยแพรทางแฟนเพจหอจดหมายเหต มจี านวนเพ่มขนึ้ อยางมีนยสาคญํํ ํ

Before 50,000-200,000 บาท/ํใหญํยากํเยอะํํํํํํํํํํํํํํํํํํํํํํํภาพน่ง After 0ํบาท/ํเลกํ ํงํายํนํอย ภาพ,ํวดํ โํี อํ360ํองศา ความพึงพอใจและสถตการเขาชมผลงานทางแฟนเพจหอจดหมายเหตํมหาวทยาลยขอนแกน https://goo.gl/FmpDDb

รางวํลชนะเลศดาํ นสนํบสนนํ การทานํบาํรํงศลํ ปวํฒนธรรมจากมหาวทํ ยาลํยขอนแกนํ ํ KKUํShowํ&ํShareํ2018 ข้อเสนอแนะ 1. ํขยายผลนาํ ไปใชํกํบพํพธภํณฑทองถ่ํน 2. ํจดสทํ ธบํ ํตรและปรํบปรํงคํณภาพ 3. ํพฒนาซอฟทแวรหํ รํอแอปพลเํคชํนเช่อํ มตอํ การใชํงานแบบํIOT 4. ํใหํบรกํ ารยํม-เชาํ ํ3DํStudio,ํบรํการถาํ ยภาพํ3DํDelivery 5. ํขยายผลนาํ ไปใชกํ บํ เคร่องพํมพํ3ํมตํ ํเพอ่ํ สราํ งโมเดลและช้ํนงานใหม

รายการอา้ งอิง กระทรวงทรัพยากรฯัเปิดทัาประลองความคดั ัผลัตนวตั กรรมวสั ดัเหลัอใชั.ํ(2561).ํเขาถงึ ไดจาก: https://www.thairath.co.th/content/914422 พพํ ํธภณํ ฑสถานแหงํชาตํพระนคร.ํ(2561).ํโบราณวัตถั.ํเขาถงึ ไดจาก: http://www.virtualmuseum.finearts.go.th/bangkoknationalmuseums/index.php/ th/hilight.html มข.ัจดัKKU SHOW and SHARE 8th ผลงานเจ๋งอดแนน่ !ักว่าั125ํผลงาน.ํ(2561). ํ เขาถงึ ไดจาก: https://www.kku.ac.th/news/v.php?q=0016315&l=th Allen,ํM.ํ(2016).ํTheัBeginner'sัGuideัtoั360ºัProductัPhotography.ัRetrievedํfrom https://www.ecwid.com/blog/guide-to-360-product-photography.html AmazonํInc.ํ(2018).ํLightัBoxัStudio.ํRetrievedํfromํ https://www.amazon.com/slp/light-ํbox-studio/e3ftgv53dd4v8du Arqball, LLC. (2018). 360 Degree product photography tutorial. Retrievedํfrom https://arqspin.com/360-photography-tutorial/ Kickstarter.ํ(2018).ํFoldioั360.ัRetrievedํfromํhttps://www.kickstarter.com/projects/ํ orangemonkie/foldio360-a-smart-turntable-to-create-stunning-360 Lievendag, N.ํ(2017).ํFree 3D scanning from video by using just a smartphone. Retrievedํfrom https://3dscanexpert.com/free-3d-scanning-video- smartphone/ Sketchfab. (2018). Cultural Heritage & History 3D model. Retrievedํfrom https://sketchfab.com/models/categories/cultural-heritage-history

บริการจดหมายเหตดุ ิจทิ ลั มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช Sukhothai Thammatirat Open University Digital Archiving Services วราภรณ์ ยงบรรทม สำนักบรรณสำรสนเทศ มหำวทิ ยำลยั สุโขทยั ธรรมำธริ ำช e-mail: [email protected] บทคดั ยอ่ จดหมำยเหตุดิจทิ ัลคือรปู แบบใหมข่ องเอกสำรจดหมำยเหตุที่สรำ้ งข้นึ รวบรวมไว้ บันทึก และค้นหำข้อมูลโดยใช้เครื่องมือ อปุ กรณ์ และเทคโนโลยีดจิ ิทัลที่ทนั สมัย อำทิ คอมพิวเตอร์ โทรศัพท์ พกพำ แทปเลต กลอ้ งถำ่ ยภำพดจิ ิทัล โปรแกรมคอมพิวเตอร์และสอ่ื ออนไลน์ มำใช้ในกำรสือ่ สำร กำรปฏิบตั งิ ำนและกำรทำงำนรว่ มกนั ขอ้ มูลท่จี ดั เก็บจะอยู่ในรูปไฟล์เอกสำรซง่ึ มีหลำกหลำยชนดิ เช่น ตัวอักษร ภำพ เสยี งและส่อื มลั ตมิ ีเดีย เปน็ ตน้ โดยใชฮ้ ำร์ดแวรห์ รอื ซอฟต์แวร์ทเี่ หมำะสมสำหรบั จัดเกบ็ และบริหำรจัดกำรจดหมำยเหตดุ ิจทิ ลั เพอ่ื ให้สอดคล้องกับแผนยุทธศำสตร์ชำตติ ำม พระรำชบญั ญัติกำรพัฒนำดจิ ิทัลเพอ่ื เศรษฐกิจและสังคม พ.ศ. 2560 กำรให้บริกำรเอกสำร จดหมำยเหตุมหำวทิ ยำลัยจงึ ไดม้ กี ำรพฒั นำจำกเอกสำรในรูปกระดำษหรอื แอนะลอ็ กไปสู่รปู แบบ จดหมำยเหตุอิเล็กทรอนิกสแ์ ละจดหมำยเหตุดิจทิ ลั เพือ่ นำข้อมลู ไปใช้งำนได้อย่ำงเหมำะสมกบั ยุคสมยั ผใู้ ชส้ ำมำรถเข้ำถงึ และแบ่งปันข้อมลู ระหวำ่ งกันไดใ้ นเวลำอันรวดเร็ว อยำ่ งไรก็ตำม ทง้ั ผใู้ ห้บริกำรและผรู้ บั บริกำรควรคำนงึ ถึงข้อจำกดั ทำงด้ำนกฎหมำยและระเบยี บท่ีเกย่ี วข้องกับ กำรให้บรกิ ำรจดหมำยเหตดุ ิจิทัล ทงั้ นเ้ี พื่อปอ้ งกันปัญหำทีจ่ ะเปน็ ผลกระทบตำมมำในภำยหลงั คาสาคัญ: จดหมำยเหตอุ เิ ล็กทรอนิกส์, จดหมำยเหตดุ จิ ทิ ัล, คลงั สำรสนเทศดิจิทลั Abstract Digital archives are new forms of archival documents that are created, archived, save and search using advanced digital tools, devices and technologies such as computers, cell phones, tablets, digital cameras, computer programs and online media used in communication performance and collaboration. The stored data is in a variety of file formats, such as letters, images, sound and multimedia, using the appropriate hardware or software for storing and managing digital archives.

To comply with the National Strategic Plan under the Digital Development for Economic and Social Development Act, BE 2560 (1960), University archival services were developed from paper or analog documents into electronic archives and digital archives. To use the data appropriate to the era. Users can access and share information in a fast time. However, both providers and recipients should take into account the legal and regulatory limitations associated with digital archival services. In order to prevent problems that will be affected later. Keywords: Electronic Archives, Digital Archives, Digital Repository บทนา หนว่ ยจดหมำยเหตมุ หำวิทยำลัย สำนกั บรรณสำรสนเทศ มหำวิทยำลัยสโุ ขทัยธรรมำธิรำช เปน็ หน่วยงำนกลำงของมหำวิทยำลยั ทำหนำ้ ทีจ่ ัดหำ รวบรวม จดั ระบบมำตรฐำนกำรเก็บรกั ษำ อนรุ ักษ์ จัดทำเครื่องมือช่วยค้น ใหบ้ ริกำรและเผยแพร่สำรสนเทศจดหมำยเหตุมหำวทิ ยำลัย เพือ่ สนบั สนุนภำรกจิ ของมหำวิทยำลยั ด้ำนกำรบรกิ ำรวชิ ำกำรแกส่ ังคม ขอ้ มลู จำกจดหมำยเหตุ มหำวิทยำลัยเปน็ ข้อมูลเชิงประวตั ศิ ำสตร์ บง่ ชีใ้ ห้เห็นอัตลกั ษณ์ขององค์กร ถือเปน็ ข้อมลู หรือ สำรสนเทศท่มี ีควำมสำคัญยง่ิ สมควรเก็บรกั ษำไว้ ปัจจุบนั หน่วยจดหมำยเหตุมหำวิทยำลัยไดต้ ระหนัก ถงึ ควำมสำคัญของเอกสำรจดหมำยเหตใุ นสงั คมยคุ ดจิ ิทลั ซ่ึงเปน็ กระแสสังคมในยุคที่มีกำรนำ เทคโนโลยดี ิจิทลั และส่ือสังคมออนไลนม์ ำใช้กันอยำ่ งแพร่หลำยในชวี ติ ประจำวัน ฉะนั้นหนว่ ย จดหมำยเหตุมหำวทิ ยำลัยจงึ ได้มีกำรปรบั ปรุงและพฒั นำรูปแบบกำรจดั กำรเอกสำรจดหมำยเหตุ มหำวิทยำลัยให้ทันสมยั สะดวกและง่ำยต่อกำรใชง้ ำน โดยเน้นกำรเขำ้ ถงึ ข้อมลู ของผใู้ ช้บรกิ ำรและ กำรใช้ขอ้ มูลร่วมกันได้ ทั้งนเี้ พอื่ สนองตอบนโยบำยรฐั บำลยคุ ประเทศไทย 4.0 และใหส้ อดคล้องกับ แผนยทุ ธศำสตรช์ ำติตำมพระรำชบญั ญัติกำรพฒั นำดจิ ิทัลเพือ่ เศรษฐกิจและสงั คม พ.ศ. 2560 โดย กำรนำเทคโนโลยีสำรสนเทศดิจทิ ัลมำประยุกตใ์ ช้ให้เหมำะสมผนวกกบั หลักวิชำกำรดำ้ นจดหมำยเหตุ รวมถงึ กำรนำมำตรฐำนกำรจัดทำคำอธบิ ำยจดหมำยเหตรุ ะหว่ำงประเทศ (General International Standard Archival Description – ISAD(G) มำประยุกตใ์ ช้ในกระบวนกำรวิเครำะหแ์ ละทำรำยกำร เอกสำรจดหมำยเหตุมหำวิทยำลยั ในขณะเดยี วกันก็ใหค้ วำมสำคัญกบั กำรอนรุ กั ษ์และสงวนรักษำ เอกสำรต้นฉบับ เพื่อป้องกันไมใ่ ห้เอกสำรสำคญั เกิดกำรชำรดุ สูญหำยหรือถูกทำลำยไป ดว้ ยเหตผุ ลดงั กล่ำวขำ้ งตน้ หนว่ ยจดหมำยเหตุมหำวทิ ยำลัย สำนักบรรณสำรสนเทศ มหำวิทยำลัยสุโขทัยธรรมำธิรำช จึงได้มีกำรจัดทำโครงกำรจดหมำยเหตอุ ิเล็กทรอนิกสแ์ ละ จดหมำยเหตดุ จิ ทิ ัล มหำวิทยำลยั สโุ ขทัยธรรมำธิรำชซ่ึงมที ั้งหมด 4 รปู แบบ ได้แก่ โครงกำร จดหมำยเหตุมหำวิทยำลัยอเิ ล็กทรอนิกส์ในระบบห้องสมุดอัตโิ นมัติ ระบบลงทะเบียนและสบื ค้น สำรสนเทศจดหมำยเหตุมหำวิทยำลัย คลังสำรสนเทศดจิ ทิ ัล ศ.ดร.วิจติ ร ศรสี อำ้ น และจดหมำยเหตุ มหำวิทยำลยั ออนไลน์ รำยเดือน โดยเฉพำะรูปแบบสุดทำ้ ยคือ จดหมำยเหตุมหำวิทยำลยั ออนไลน์ รำยเดือน เป็นกำรพัฒนำงำนบรกิ ำรจดหมำยเหตุดิจิทลั ซึง่ เป็นกำรสรำ้ งเอกสำรดจิ ทิ ลั ต้งั แตต่ น้ กำเนดิ

(Born digital) เพ่อื เพมิ่ ควำมสะดวกในกำรเขำ้ ถงึ ข้อมลู จดหมำยเหตุมหำวทิ ยำลัยผำ่ นส่ือหลำกหลำย ช่องทำง ซง่ึ จะแสดงผลในรปู e-Magazine หรอื หนงั สืออิเล็กทรอนิกส์ (e-Book) เปน็ กำรแชร์ขอ้ มูล เพื่อสง่ เสริมกำรใชเ้ อกสำรจดหมำยเหตมุ หำวทิ ยำลัยให้กวำ้ งขวำงยิ่งข้ึน งำนบริกำรจดหมำยเหตุ ดจิ ทิ ลั ทง้ั สร่ี ูปแบบให้ผลกำรสืบคน้ ที่แตกตำ่ งกัน ผู้ใชส้ ำมำรถเลอื กรปู แบบท่ีให้ขอ้ มูลเหมำะสม ตอ่ กำรนำไปใช้งำน ส่วนเทคนิคและวิธีกำรในกำรจดั กำรจดหมำยเหตดุ ิจทิ ัลทงั้ สร่ี ปู แบบจะมี ควำมแตกต่ำงและซับซ้อนกว่ำกำรจดั กำรจดหมำยเหตแุ บบดง้ั เดิมท่เี ปน็ กระดำษหรือแอนะลอ็ ก ท้งั นขี้ ึ้นอยู่กับซอฟตแ์ วร์ท่นี ำมำใช้และรูปแบบของเนอื้ หำทจี่ ะนำเสนอ จำกกำรพฒั นำกำรให้บรกิ ำร เอกสำรจดหมำยเหตุจำกรปู แบบดง้ั เดมิ ให้เป็นบริกำรจดหมำยเหตุดจิ ทิ ลั ของหน่วยจดหมำยเหตุ มหำวิทยำลยั สำนักบรรณสำรสนเทศ มหำวิทยำลัยสุโขทัยธรรมำธริ ำช สง่ ผลให้เกิดกำรเปลย่ี นแปลง ในกำรรบั รู้สำรสนเทศจดหมำยเหตมุ หำวิทยำลัยได้อยำ่ งมีประสทิ ธภิ ำพมำกขน้ึ ซึ่งจะเกิดประโยชน์ ตอ่ กำรบริหำรจัดกำรเอกสำรจดหมำยเหตดุ ิจิทลั ในอนำคต สำมำรถตอบโจทย์ควำมต้องกำรของ องค์กรและสังคมได้อย่ำงแท้จริง อยำ่ งไรก็ตำมกำรใหบ้ ริกำรสำรสนเทศจดหมำยเหตุมหำวิทยำลัยภำยใต้ขอ้ จำกดั ใน ด้ำนกฎหมำยลขิ สทิ ธิ์และสิทธใ์ิ นกำรรับรขู้ ้อมูลขำ่ วสำรของประชำชน อำจจะส่งผลตอ่ กำรเข้ำถึง จดหมำยเหตดุ จิ ิทลั ท่ีเปน็ ข้อมูลลบั หำกนำข้อมลู ดงั กลำ่ วไปใช้งำนหรอื เผยแพรอ่ ำจจะส่งผลกระทบ ตอ่ สิทธ์ิส่วนบคุ คลหรือกระทบตอ่ ผลประโยชนข์ องภำครฐั ได้ ดังนั้นในกำรใหบ้ ริกำรจดหมำยเหตุ ดจิ ทิ ลั ของหนว่ ยจดหมำยเหตุมหำวทิ ยำลัยหรือหนว่ ยงำนจดหมำยเหตุประเภทอ่ืน ๆ กต็ ำม ควรพจิ ำรณำถงึ ผลกระทบทำงดำ้ นกฎหมำยที่เก่ียวข้องกับกำรให้บริกำรจดหมำยเหตุดจิ ิทลั ร่วมด้วย วตั ถุประสงค์ 1. เพอ่ื ปรบั ปรุงและพฒั นำระบบกำรจดั กำรเอกสำรจดหมำยเหตมุ หำวิทยำลัยใหท้ นั สมัย ซึ่งเอ้ือประโยชน์ตอ่ กำรนำข้อมูลไปใช้งำนในรปู แบบท่ีเหมำะสมกบั ยุคสมัย 2. เพ่ือพฒั นำคลงั ข้อมลู และฐำนข้อมลู ดิจิทลั จดหมำยเหตุมหำวิทยำลยั ใหเ้ ป็นแหลง่ บรกิ ำรข้อมลู ท่ีทนั สมยั เนน้ กำรเขำ้ ถงึ และกำรใช้ขอ้ มลู รว่ มกันได้ 3. เพอ่ื พัฒนำระบบมำตรฐำนกำรจัดเก็บ อนุรักษ์และสงวนรกั ษำเอกสำรจดหมำยเหตุ มหำวทิ ยำลัย ป้องกันไม่ให้เอกสำรสำคญั ขององค์กรเกดิ กำรชำรุด สญู หำยหรือถูกทำลำย ขนั้ ตอนและวิธกิ ารดาเนินการ หน่วยจดหมำยเหตุมหำวทิ ยำลยั สำนกั บรรณสำรสนเทศได้ปรบั ปรงุ และพัฒนำรปู แบบ กำรให้บริกำรเอกสำรจดหมำยเหตุมหำวิทยำลยั ใหท้ นั สมยั สะดวกและงำ่ ยตอ่ กำรใช้งำน รวมถึง กำรแบ่งปนั หรือใชข้ ้อมลู ร่วมกนั ได้ จงึ ได้นำเทคโนโลยดี ิจิทัลมำประยุกต์ใช้ในกระบวนกำรจดั ทำ จดหมำยเหตุดิจิทัล ซึ่งมีทงั้ หมด 4 รปู แบบ ได้แก่ 1) โครงกำรจดหมำยเหตุมหำวิทยำลัย อิเลก็ ทรอนิกสใ์ นระบบห้องสมดุ อตั ิโนมตั ิ 2) ระบบลงทะเบียนและสืบค้นสำรสนเทศจดหมำยเหตุ มหำวิทยำลยั 3) คลงั สำรสนเทศดิจทิ ัล ศ.ดร.วิจติ ร ศรสี อำ้ น และ 4) จดหมำยเหตุมหำวิทยำลยั ออนไลน์ รำยเดอื น