64-08-18-คู่มือครูวิทยาศาสตร์ ม2-2

544 526 แบบประเมินทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ คาชีแ้ จง ให้ผ้ปู ระเมินใหร้ ะดบั คะแนนตำมเกณฑ์ขำ้ งลำ่ งน้ตี ำมควำมเป็นจรงิ ลงในช่องประเมนิ ผล ตัวชี้วัดในการประเมิน : กำรวิเครำะห์ตวั แปร กำรต้งั สมมติฐำน กำรใช้อุปกรณ์ กำรแสดง กำรทดลอง กำรวเิ ครำะหข์ อ้ มูล กำรลงข้อสรุป และกำรสอ่ื สำร สง่ิ ทค่ี น้ พบ เกณฑ์การประเมนิ ; ระดับ 4 ดเี ย่ยี ม 4 คะแนน = ทำได้ถูกตอ้ งทกุ ตวั ช้ีวัด อยำ่ ง สมเหตุสมผล ชัดเจน ตรงเวลำ ระดับ 3 ดี 3 คะแนน = ทำได้ถูกตอ้ งเป็นส่วนมำก ตรงเวลำ ระดบั 2 พอใช้ 2 คะแนน = ทำถกู ต้องเปน็ ส่วนนอ้ ย ใหเ้ วลำ มำกกว่ำกำหนดเล็กน้อย ระดบั 1 ตอ้ งปรับปรุง 1 คะแนน = ทำได้ถกู ต้องนอ้ ยมำก ใช้เวลำ มำกกว่ำกำหนด กลุ่มที่ ชอ่ื – สกุล นักเรยี น ระดับคะแนน คะแนน 4321 ลงช่อื ............................................................ผูป้ ระเมิน

527 12 รหัสวิชวา2ว221201101

546 528 ขนาดของโมเมนต์ตามเข็มนาฬิกา = ขนาดของโมเมนตท์ วนเข็มนาฬิกา l F

529 12 รหัสวิชวา2ว22120101

530

549 531 กิจกรรมท่ี 2 ทดลองหลักกำรโมเมนต์ของแรงอยำ่ งง่ำย จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. เพ่อื ใหน้ กั เรียนสร้ำงแบบจำลองกำรเกิดโมเมนต์ของแรง 2. เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นอธิบำยโมเมนต์ของแรงทเ่ี กดิ จำกกำรออกแรงผลกั หรอื แรงดึงได้ อุปกรณ์ - ไมบ้ รรทัด - เชือก - ดนิ นำ้ มนั ขนั้ ตอนการปฏิบัติ 1) นักเรียนรว่ มกันหำวิธกี ำรสรำ้ งแบบจำลองกำรเกิดโมเมนต์อยำ่ งงำ่ ยจำกอุปกรณ์ทีก่ ำหนดให้ ตำม ตัวอย่ำงท่ีแสดงในรปู ภำพที่ 3 ลักษณะของโมเมนต์ของแรงอย่ำงง่ำย ภำพที่ 3 ลกั ษณะของโมเมนตข์ องแรงอยำ่ งงำ่ ย 2) นกั เรียนแบ่งกอ้ นดินนำ้ มนั ขนำดเท่ำๆกนั สองก้อน เพื่อนำไปวำงไวท้ ่ีปลำยของไม้บรรทดั ใหพ้ อดี 3) นำก้อนดนิ นำ้ มนั ไปวำงไว้ที่ปลำยทง้ั สองข้ำงของไมบ้ รรทดั สงั เกตและบนั ทึกผล 4) นักเรยี นทดลองเปล่ยี นตำแหน่งของดินนำ้ มันทว่ี ำงไว้ทง้ั สองด้ำนท่ที ำแหน่งตำ่ งๆกัน สงั เกตและ บนั ทกึ ผล

550 532 คาถามท้ายกจิ กรรม 1. แบบจำลองกำรเกดิ โมเมนตอ์ ย่ำงง่ำยนักเรียนสร้ำงอย่ำงไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................... ..................... 2. นักเรียนมีวิธีกำรอย่ำงไรให้ไม้บรรทัดไมเ่ อยี งไปดำ้ นใดดำ้ นหนึง่ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 3. แรงท่กี ระทำต่อไม้บรรทัดเป็นแรงชนิดใด .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 4. หำกนกั เรียนเลือกดินนำ้ มนั สองกอ้ นทมี่ ขี นำดเท่ำกนั ของดำ้ นใดด้ำนหน่ึงเขำ้ ใกลจ้ ุดกึ่งกลำงมำกขนึ้ จะเป็น อยำ่ งไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

551 533 กจิ กรรมที่ 3 ทดลองหลักกำรโมเมนต์ของแรง จดุ ประสงค์การทดลอง 1. กำรทดลองและอธิบำยควำมหมำย และหำคำ่ โมเมนตข์ องแรงได้ 2. บอกไดว้ ำ่ เมือ่ คำนอยู่ในสมดุลผลรวมของโมเมนตข์ องแรงตำมเข็มนำฬิกำเท่ำกบั ผลรวมของโมเมนต์ ของแรงทวนเขม็ นำฬกิ ำ อปุ กรณ์ 1. คำนไม้ หรือไม้เมตร 2. ฐำนตรึงคำนและขำตั้ง 3. เครอื่ งชง่ั สปรงิ 4. ถุงทรำย วธิ ที าการทดลอง 1. ใชเ้ ชือกผกู คำนตรงรทู ่ีอย่ตู รงกลำง แลว้ แขวนคำนใหอ้ ยู่ในแนวระดบั ภำพที่ 4 ลกั ษณะกำรผกู คำนให้อยู่ในแนวระดับ 2. ชั่งนำ้ หนักของถุงทรำย 1 ถุง ด้วยเครอื่ งช่งั สปริง บันทกึ ผล 3. แขวนถุงทรำย 1 ถงุ ทีต่ ำแหนง่ หำ่ งจำกจดุ แขวนคำน 15 เซนติเมตร ใช้เครื่องชั่งสปรงิ เก่ียวทค่ี ำน ห่ำง จำกจุดแขวนคำน 20 เซนตเิ มตร ใชเ้ คร่ืองชั่งสปริงเกย่ี วทค่ี ำนห่ำงจำกจุดแขวนคำน 15 เซนติเมตร แลว้ ออกแรงดงึ เครื่องช่ังสปรงิ ในแนวดง่ิ โดยใหค้ ำนอย่ใู นแนวระดับ ภำพท่ี 5 ลกั ษณะกำรทดลอง ภำพกิจกรรมกำรทดลอง (สสวท. 2554) 4. ทำซ้ำขอ้ ที่สำม โดยเปลี่ยนตำแหนง่ เกย่ี วเครือ่ งชง่ั สปริงไปอีก 2-3 ตำแหน่ง

552 534 จดุ ประสงค์ของกิจกรรม เพอ่ื ให้นักเรียนสำมำรถทดลองและอธิบำยโมเมนต์ของแรงทก่ี ระทำต่อวตั ถุได้ สมมตฐิ าน........................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................ ตัวแปรทเี่ ก่ยี วขอ้ ง ตัวแปรตน้ ........................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................ ตัวแปรตาม......................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................ ตัวแปรควบคมุ .................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................ อุปกรณ์การทากจิ กรรม .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. บนั ทึกผลการทากจิ กรรม คร้ังท่ี น้าหนัก ระยะจากถุง ระยะจากแรงดึง ขนาดของ ผลคูณของ ผลคณู ขนาด ถุงทราย ทราย เครื่องช่ังสปรงิ ถึงจดุ แรงดงึ น้าหนักถงุ ทราย ของแรงดงึ กบั ( N ) ถงึ จุดแขวนคาน แขวนคาน ( N m ) กับระยะทาง ระยะทาง (m) (m) (Nm) (Nm) 1. 2. 3. สรปุ ผลการทากจิ กรรม .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

553 535 คาถามท้ายกจิ กรรม 1. เม่อื แขวนคำนให้อยนู่ ่งิ ในแนวระดบั คำนจะเปน็ อยำ่ งไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 2. จำกกำรทดลองเม่อื ออกแรงดงึ ปลำยดำ้ นใดด้ำนหนงึ่ คำนจะหมุนรอบจุดที่แขวน เรำเรียกจุดที่แขวนนวี้ ำ่ อะไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 3. เม่อื คำนสมดุลในแนวระดับแล้วแขวนถงุ ทรำย 1 ถงุ ห่ำงจำกจดุ หมุนไปทำงซำ้ ยมอื ถำ้ ตอ้ งกำรใหค้ ำนอย่ใู น สภำพสมดุลจะตอ้ งทำอย่ำงไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 4. แรงดึงเคร่อื งชง่ั สปรงิ มีควำมสัมพนั ธก์ ับสภำพสมดลุ อย่ำงไร .............................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................... ........................ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 5. ถำ้ ออกแรงดึงเครื่องชง่ั สปริงมำก เกิดขึ้นในกรณีใด .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

554 536 ภำพกิจกรรมกำรทดลอง (สสวท. 2554) 6. จำกภำพหำกแขวนถุงทรำย 1 ถถุงงุ (หนัก 5.0 นวิ ตัน) ห่ำงจำกจดุ หมุน 20 เซนตเิ มตร ถำ้ เก่ยี วเคร่อื งชัง่ สปริง ห่ำงจำกจดุ หมนุ 10 เซนติเมตร จะตอ้ งออกแรงดึงคำนดว้ ยแรงเท่ำใด แนวต้งั ฉำกกับคำน จึงจะทำใหค้ ำนอยู่ ในสภำพสมดุล .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 7. ผลคณู ระหว่ำงแรงท่ีวดั ไดจ้ ำกเคร่ืองชัง่ สปริงกบั ระยะจำกจุดแขวนคำนไปยงั แนวดงึ และผลคูณระหว่ำง นำ้ หนกั ของถุงทรำยกบั ระยะจำกจุดแขวนคำนไปยังจดุ แขวนถุงทรำยมีควำมสมั พนั ธก์ นั หรือไม่ อย่ำงไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 8. ในกรณที ่ีเปล่ียนตำแหนง่ ของถงุ ทรำย โดยเคร่ืองชง่ั สปริงอยทู่ เ่ี ดมิ แลว้ ทำให้คำนอยู่น่ิงในแนวระดับ ค่ำที่ อ่ำนได้จำกเครือ่ งชงั่ สปรงิ จะเปลีย่ นแปลงหรือไม่ อยำ่ งไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 9. นกั เรยี นสำมำรถหำโมเมนต์ของแรงได้อยำ่ งไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

555 537 10. นกั เรยี นเขียนควำมสมั พันธ์โมเมนต์ของแรงไดอ้ ย่ำงไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. กำหนดสถำนกำรณ์เพม่ิ เติมจำกกำรทดลองใหน้ กั เรียนพจิ ำรณำดังตอ่ ไปนี้ ภำพกจิ กรรมกำรทดลอง (สสวท. 2554) 1. เมือ่ ผูกเชอื กทจี่ ุดก่ึงกลำงของคำนแลว้ แขวนกระถำงต้นไมไ้ วท้ ่ีตำแหนง่ ต่ำงๆของคำน ดังรปู นักเรียนคิดวำ่ คำนจะอยูใ่ นสภำพสมดุลหรอื ไม่อย่ำงไร จงแสดงกำรคำนวณ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................... ......................... .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

556 538 2. จำกภำพ ผลรวมของโมเมนตข์ องแรงทำงดำ้ นซำ้ ยของจดุ หมุนและผลรวมของโมเมนต์ของแรงทำงขวำของ จดุ หมนุ เท่ำกนั หรือไม่ อย่ำงไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 3. คำนอยูใ่ นสภำพสมดุลหรือไม่อย่ำงไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. พจิ ารณาสถานการณ์ท่ี 2 ภำพทศิ ทำงกำรหมนุ ของคำนกบั กำรหมนุ ของเขม็ นำฬกิ ำ (สสวท. 2554) 1. เมื่อพิจำรณำทิศทำงกำรหมุนของคำนกบั กำรหมุนของเขม็ นำฬิกำจะมีลกั ษณะกำรหมนุ อยำ่ งไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 2. โมเมนต์ของแรงท่ที ำให้คำนหมนุ ตำมเข็มนำฬิกำรอบจดุ หมุน เรียกว่ำอะไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 3. โมเมนต์ของแรงที่ทำให้คำนหมนุ ทวนเขม็ นำฬิกำรอบจดุ หมนุ เรยี กวำ่ อะไร .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

557 539 4. เมอ่ื มีแรงหลำยแรงมำกระทำต่อคำน แล้วผลรวมโมเมนตข์ องแรงทวนเขม็ นำฬกิ ำเท่ำกับผลรวมโมเมนต์ของ แรงตำมเข็มนำฬิกำจะเกดิ ผลอยำ่ งไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 5. นกั เรยี นจะเรยี กผลรวมของแรงหลำยๆแรงมำกระทำต่อคำนแลว้ โมเมนตข์ องแรงทวนเขม็ นำฬิกำเท่ำกบั ผลรวมโมเมนตข์ องแรงตำมเขม็ นำฬิกำอยู่ในสภำพสมดลุ นีว้ ำ่ อย่ำงไร .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

540 รหสั วิชวา2ว22120101 12

541

560 542 กิจกรรมท่ี 2 ทดลองหลักกำรโมเมนต์ของแรงอยำ่ งง่ำย จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. เพอ่ื ใหน้ กั เรียนสร้ำงแบบจำลองกำรเกิดโมเมนต์ของแรง 2. เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นอธิบำยโมเมนต์ของแรงทเ่ี กดิ จำกกำรออกแรงผลกั หรือแรงดึงได้ อุปกรณ์ - ไมบ้ รรทัด - เชือก - ดนิ น้ำมนั ขนั้ ตอนการปฏิบัติ 1) นักเรียนรว่ มกันหำวิธกี ำรสรำ้ งแบบจำลองกำรเกิดโมเมนต์อย่ำงง่ำยจำกอุปกรณ์ทีก่ ำหนดให้ ตำม ตัวอย่ำงท่ีแสดงในรปู ภำพที่ 3 ลักษณะของโมเมนต์ของแรงอย่ำงง่ำย ภำพที่ 3 ลกั ษณะของโมเมนตข์ องแรงอยำ่ งงำ่ ย 2) นกั เรียนแบ่งกอ้ นดินนำ้ มนั ขนำดเท่ำๆกนั สองก้อน เพือ่ นำไปวำงไว้ท่ีปลำยของไม้บรรทดั ใหพ้ อดี 3) นำก้อนดนิ นำ้ มนั ไปวำงไว้ที่ปลำยทง้ั สองข้ำงของไมบ้ รรทัด สังเกตและบนั ทึกผล 4) นักเรยี นทดลองเปล่ยี นตำแหน่งของดินนำ้ มันทว่ี ำงไว้ทง้ั สองดำ้ นทีท่ ำแหน่งตำ่ งๆกัน สงั เกตและ บนั ทกึ ผล

561 543 คาถามทา้ ยกิจกรรม 1. แบบจำลองกำรเกดิ โมเมนตอ์ ย่ำงงำ่ ยนกั เรียนสรำ้ งอย่ำงไร (แนวคาตอบ นำเชือกไปผกู ติดตรงกลำงของไมบ้ รรทดั แล้วนำดนิ น้ำมนั ไปวำงทด่ี ำ้ นปลำยของไม้บรรทดั ท้งั สอง ด้ำนเทำ่ กนั ในระยะห่ำงทีเ่ ทำ่ กนั ) 2. นกั เรยี นมีวธิ ีกำรอย่ำงไรให้ไม้บรรทดั ไม่เอียงไปดำ้ นใดดำ้ นหนึ่ง (แนวคาตอบ นำเชอื กไปผูกตดิ ตรงกลำงของไมบ้ รรทดั และวำงก้อนดินน้ำมนั ให้ห่ำงจำกจดุ กึงกลำงของไม้ บรรทดั ท้งั สองด้ำนให้เท่ำๆกนั ) 3. แรงท่กี ระทำต่อไม้บรรทัดเป็นแรงชนิดใด (แนวคาตอบ แรงดงึ ของเสน้ เชอื ก) 4. หำกนักเรยี นเลือกดนิ นำ้ มนั สองกอ้ นทีม่ ขี นำดเท่ำกนั ของด้ำนใดด้ำนหน่ึงเข้ำใกลจ้ ุดกง่ึ กลำงมำกขึ้นจะเปน็ อย่ำงไร (แนวคาตอบ ไม้บรรทดั ดำ้ นที่อยไู่ กลจำกจุดก่งึ กลำงเกิดกำรหมนุ )

562 544 กจิ กรรมที่ 3 ทดลองหลักกำรโมเมนต์ของแรง จดุ ประสงค์การทดลอง 1. กำรทดลองและอธบิ ำยควำมหมำย และหำค่ำโมเมนตข์ องแรงได้ 2. บอกไดว้ ่ำเมอื่ คำนอย่ใู นสมดุลผลรวมของโมเมนตข์ องแรงตำมเข็มนำฬิกำเท่ำกบั ผลรวมของโมเมนต์ ของแรงทวนเข็มนำฬกิ ำ อปุ กรณ์ 1. คำนไม้ หรอื ไมเ้ มตร 2. ฐำนตรงึ คำนและขำตั้ง 3. เครือ่ งช่ังสปริง 4. ถงุ ทรำย วธิ ที าการทดลอง 1. ใชเ้ ชือกผูกคำนตรงรทู อ่ี ยู่ตรงกลำง แล้วแขวนคำนใหอ้ ยใู่ นแนวระดบั ภำพท่ี 4 ลกั ษณะกำรผกู คำนใหอ้ ยู่ในแนวระดับ 2. ชั่งน้ำหนกั ของถุงทรำย 1 ถุง ด้วยเครือ่ งช่งั สปริง บันทกึ ผล 3. แขวนถงุ ทรำย 1 ถงุ ท่ตี ำแหน่งหำ่ งจำกจุดแขวนคำน 15 เซนติเมตร ใช้เครื่องชั่งสปรงิ เก่ียวทีค่ ำน ห่ำง จำกจดุ แขวนคำน 20 เซนติเมตร ใช้เครือ่ งช่ังสปริงเกีย่ วทค่ี ำนห่ำงจำกจุดแขวนคำน 15 เซนติเมตร แลว้ ออกแรงดึงเครือ่ งชั่งสปรงิ ในแนวด่ิงโดยใหค้ ำนอย่ใู นแนวระดับ ภำพท่ี 5 ลกั ษณะกำรทดลอง ภำพกจิ กรรมกำรทดลอง (สสวท. 2554) 4. ทำซ้ำขอ้ ท่ีสำม โดยเปลย่ี นตำแหนง่ เกย่ี วเครือ่ งชัง่ สปริงไปอีก 2-3 ตำแหน่ง

563 545 เรื่องโโมมเเมมนนตตข์ ข์ อองงแแรรงง จดุ ประสงค์ของกจิ กรรม เพือ่ ใหน้ ักเรยี นสำมำรถทดลองและอธบิ ำยโมเมนตข์ องแรงที่กระทำตอ่ วัตถไุ ด้ สมมตฐิ าน ถำ้ ระยะจำกแรงดึงถงึ จดุ หมนุ มผี ลตอ่ ค่ำแรงดึง ดงั น้ันเม่อื ระยะจำกแรงดงึ ถงึ จุดหมุนมคี ่ำ มำกขึน้ ค่ำแรงดงึ คำนจะมคี ่ำนอ้ ยลง ตวั แปรต้น ระยะจำกแรงดึงถงึ จดุ หมนุ ตัวแปรตาม แรงทใ่ี ชด้ งึ คำน ตัวแปรควบคมุ จำนวนถุงทรำย มวลถงุ ทรำย ระยะทแี่ ขวนถงุ ทรำย เคร่อื งช่งั สปริง คำน อปุ กรณ์การทากจิ กรรม 1. คำน 1 ชุด 22. เครอ่ื งช่งั สปริง 1 เครอ่ื ง 33. ถงุ ทรำย 1 ถงุ 44. ขำต้ัง พร้อมนอ๊ ตยึด 1 ชุด แสดงแนวทางการบันทึกข้อมลู ในตาราง บนั ทกึ ผลการทากจิ กรรม ครั้งที่ นา้ หนกั ระยะจากถุง ระยะจากแรงดึง ขนาดของ ผลคูณของ ผลคูณขนาด ถุงทราย ทราย เคร่อื งชัง่ สปรงิ ถึงจดุ แรงดงึ น้าหนักถงุ ทราย ของแรงดึงกบั ( N ) ถงึ จุดแขวนคาน แขวนคาน ( N m ) กบั ระยะทาง ระยะทาง (m) (m) (Nm) (Nm) 1. 5 0.15 0.10 7.5 0.75 0.75 2. 5 0.15 0.10 5 0.75 0.75 3. 5 0.15 0.10 3.75 0.75 0.75 อภปิ รายผลการทากิจกรรม เมื่อคำนสมดุลในแนวระดบั แล้วแขวนถุงทรำย 1 ถุง ห่ำงจำกจุดหมนุ ไปด้ำนซ้ำย พบว่ำถ้ำต้องกำร ให้คำนอยู่ในสภำพสมดุลจะต้องเกี่ยวเคร่ืองช่ังสปริงทำงด้ำนขวำของจุดหมุนแล้วออกแรงดึงจำกคำนสมดุล โดยแรงดึงจะมีค่ำมำกหรือน้อยข้ึนอยกู่ ับระยะจำกจุดหมุนถึงตำแหน่งที่เก่ยี วเคร่ืองช่ังสปริง ถำ้ เกยี่ วเครอ่ื งชั่ง สปรงิ ใกล้จดุ หมนุ จะออกแรงดึงคำนมำก แต่ถ้ำเกี่ยวเคร่ืองช่ังสปริงไกลจำกจุดหมนุ จะออกแรงดึงคำนน้อยลง เช่น แขวนถุงทรำย 1 ถุง ( หนัก 5.0 นิวตัน ) ห่ำงจำกจุดหมนุ 15 เซนตเิ มตร ถ้ำเกีย่ วเครื่องชงั่ สปริงหำ่ งจำกจดุ หมุน 10 เซนติเมตร จะตอ้ ง ดึงคำนด้วยแรง 7.5 นิวตัน เม่ือเกี่ยวเครื่องช่ังสปริงห่ำงจำกจุดหมุน 20 เซนติเมตร จะต้องดึงคำนด้วยแรง 3.75 นิวตนั ในแนวตัง้ ฉำกกับคำน จึงทำให้คำนอยใู่ นสภำพสมดลุ สรปุ ผลการทากิจกรรม

564 546 สรปุ ผลการท�ำ กิจกรรม เม่ือคำนสมดุลในแนวระดับผลคูณระหว่ำงแรงที่วัดได้จำกเครื่องช่ังสปริงกับระยะทำงจำกจุดแขวน คำนไปยงั แนวแรงและผลคณู ระหว่ำงนำ้ หนกั ของถุงทรำยกับระยะจำกจดุ แขวนคำนไปยงั จดุ แขวนถุงทรำยมีค่ำ เท่ำกัน คาถามท้ายกิจกรรม 1. เม่อื แขวนคำนให้อยู่นงิ่ ในแนวระดับคำนจะเป็นอยำ่ งไร (แนวคาตอบ คำนจะอยใู่ นสภำพสมดลุ ) 2. จำกกำรทดลองเม่อื ออกแรงดงึ ปลำยด้ำนใดด้ำนหนึ่ง คำนจะหมนุ รอบจุดที่แขวน เรำเรยี กจดุ ที่แขวนนีว้ ่ำ อะไร (แนวคาตอบ จุดหมุน) 3. เมื่อคำนสมดุลในแนวระดับแล้วแขวนถุงทรำย 1 ถงุ หำ่ งจำกจุดหมนุ ไปทำงซ้ำยมือ ถำ้ ต้องกำรใหค้ ำนอยูใ่ น สภำพสมดุลจะต้องทำอยำ่ งไร (แนวคาตอบ ถ้ำตอ้ งกำรให้คำนอยใู่ นสภำพสมดลุ จะตอ้ งเก่ียวเครอื่ งชงั่ สปริงทำงด้ำนขวำมือของจดุ หมุนแลว้ ออกแรงดงึ จนคำนสมดุลในแนวระดบั ) 4. แรงดงึ เคร่อื งช่ังสปริงมีควำมสัมพนั ธก์ บั สภำพสมดลุ อยำ่ งไร (แนวคาตอบ แรงดึงจะมีค่ำมำกหรือนอ้ ยขนึ้ อยู่กบั ระยะจำกจดุ หมุนไปตั้งฉำกกับแนวทเ่ี กี่ยวเคร่อื งช่ัง) 5. ถำ้ ออกแรงดึงเครอ่ื งช่ังสปรงิ มำก เกดิ ข้นึ ในกรณใี ด (แนวคาตอบ ถำ้ ออกแรงดงึ เครื่องชั่งสปรงิ ใกลจ้ ุดหมนุ จะออกแรงดึงมำกมำก แตถ่ ำ้ เกีย่ วเครื่องชั่งสปรงิ ห่ำง จำกจดุ หมุนจะออกแรงดงึ คำนน้อยลง) ภำพกจิ กรรมกำรทดลอง (สสวท. 2554)

565 547 6. จำกภำพหำกแขวนถุงทรำย 1 ถุง(หนัก 5.0 นวิ ตัน) ห่ำงจำกจดุ หมนุ 20 เซนตเิ มตร ถ้ำเก่ียวเครือ่ งชัง่ สปริง ห่ำงจำกจุดหมนุ 10 เซนตเิ มตร จะต้องออกแรงดึงคำนด้วยแรงเท่ำใด แนวต้ังฉำกกบั คำน จึงจะทำใหค้ ำนอยู่ ในสภำพสมดุล (แนวคาตอบ 10.0 นิวตัน) 7. ผลคณู ระหวำ่ งแรงที่วัดได้จำกเครือ่ งชัง่ สปริงกับระยะจำกจดุ แขวนคำนไปยังแนวดงึ และผลคณู ระหว่ำง นำ้ หนักของถงุ ทรำยกบั ระยะจำกจุดแขวนคำนไปยงั จุดแขวนถุงทรำยมีควำมสมั พันธก์ นั หรือไม่ อย่ำงไร (แนวคาตอบ นักเรยี นแสดงควำมคิดเหน็ ) 8. ในกรณที ีเ่ ปลย่ี นตำแหน่งของถงุ ทรำย โดยเคร่ืองชง่ั สปรงิ อย่ทู ่เี ดิมแล้วทำใหค้ ำนอยู่น่งิ ในแนวระดับ ค่ำท่ี อำ่ นไดจ้ ำกเครือ่ งช่ังสปริงจะเปลยี่ นแปลงหรอื ไม่ อยำ่ งไร (แนวคาตอบ นักเรยี นแสดงควำมคดิ เหน็ ) 9. นกั เรยี นสำมำรถหำโมเมนตข์ องแรงได้อยำ่ งไร (แนวคาตอบ หำได้จำกผลคณู ระหวำ่ งขนำดของแรงกับระยะจำกจุดหมุนตง้ั ฉำกกบั แนวแรง ซงึ่ โมเมนต์เปน็ ผล ของแรงท่ที ำใหว้ ตั ถุเกิดกำรหมนุ ) 10. นกั เรียนเขียนควำมสัมพนั ธโ์ มเมนต์ของแรงได้อยำ่ งไร (แนวคาตอบ โมเมนตข์ องแรง = แรง x ระยะจำกจุดหมนุ ต้งั ฉำกกับแนวแรง หรอื M = Fl)

566 548 พจิ ารณาสถานการณท์ ี่ 1 กำหนดสถำนกำรณ์เพม่ิ เติมจำกกำรทดลองใหน้ กั เรยี นพิจำรณำดงั ต่อไปนี้ 1. เมอ่ื ผกู เชอื กท่จี ุดกึ่งกลำงของคำนแลว้ แขวนกระถำงตน้ ไมไ้ ว้ที่ตำแหน่งตำ่ งๆของคำน ดงั รูป นกั เรยี นคิดวำ่ คำนจะอยู่ในสภำพสมดุลหรือไมอ่ ย่ำงไร จงแสดงกำรคำนวณ แนวคาตอบ สมดลุ หำได้จำก โมเมนตข์ องแรง = แรง x ระยะจำกจุดหมนุ ต้ังฉำกกับแนวแรง หรือ M = Fl ในสภำวะสมดลุ M1 = M2 หรอื โมเมนต์ทวนเข็มนาฬกิ า = โมเมนตต์ ามเขม็ นาฬกิ า F1l1 = F2l2 แทนคา่ (1x50) + (3x25) = 2.5 x 50 50 + 75 = 125 125 = 125 ตอบ คำนอยใู่ นภำวะ สมดลุ 2. จำกภำพ ผลรวมของโมเมนตข์ องแรงทำงดำ้ นซ้ำยของจดุ หมนุ และผลรวมของโมเมนตข์ องแรงทำงขวำของ จุดหมุน เท่ำกนั หรือไม่ อย่ำงไร (แนวคาตอบ ผลรวมของโมเมนต์ของแรงทำงด้ำนซำ้ ยของจุดหมุนและผลรวมของโมเมนต์ของแรงทำงขวำของ จุดหมุนเทำ่ กัน เมือ่ แสดงวธิ กี ำรคำนวณ) 3. คำนอย่ใู นสภำพสมดุลหรอื ไม่อยำ่ งไร (แนวคาตอบ จำกกำรคำนวณพบว่ำคำนอยู่ในสภำพสมดุล)

พิจารณาสถานการณ์ที่ 2 567 พิจารณาสถานการณท์ ี่ 2 567 549 ภำพทิศทำงกำรหมนุ ของคำนกับกำรหมุนของเข็มนำฬกิ ำ (สสวท. 2554) ภำพทิศทำงกำรหมนุ ของคำนกับกำรหมนุ ของเข็มนำฬกิ ำ (สสวท. 2554) 1. เมื่อพจิ ำรณำทศิ ทำงกำรหมุนของคำนกับกำรหมนุ ของเขม็ นำฬกิ ำจะมีลักษณะกำรหมุนอย่ำงไร (1แ.นเมวือ่คพาตจิ อำรบณมำกีทำิศรทหำมงุนกำสรอหงมแุนบขบองคคือำนกกำรบั หกมำนุรหตมำมนุ เขขอ็มงนเขำม็ฬนิกำฬแลกิ ะำกจะำรมหีลมกั ุนษทณวะนกเำขร็มหนมำนุฬอกิ ยำ่ำ)งไร (แนวคาตอบ มกี ำรหมนุ สองแบบ คอื กำรหมุนตำมเข็มนำฬิกำและกำรหมนุ ทวนเขม็ นำฬกิ ำ) 2. โมเมนต์ของแรงที่ทำให้คำนหมนุ ตำมเข็มนำฬิกำรอบจดุ หมุน เรียกวำ่ อะไร (2แ.นโมวเคมานตตอข์ บองโมแรเมงทนตที่ ์ขำใอหงค้แำรนงตหำมมนุ เขตม็ำมนเำขฬ็มิกนำำ)ฬกิ ำรอบจุดหมุน เรียกว่ำอะไร (แนวคาตอบ โมเมนตข์ องแรงตำมเข็มนำฬิกำ) 3. โมเมนตข์ องแรงท่ีทำให้คำนหมนุ ทวนเข็มนำฬิกำรอบจุดหมุน เรียกวำ่ อะไร (3แ.นโมวเคมานตตอข์ บองโมแรเมงทนตี่ทข์ำใอหงค้แำรนงทหวมนนุ เทขว็มนเำขฬ็มิกนำำ)ฬิกำรอบจดุ หมนุ เรยี กวำ่ อะไร (แนวคาตอบ โมเมนต์ของแรงทวนเขม็ นำฬกิ ำ) 4. เม่ือมแี รงหลำยแรงมำกระทำตอ่ คำน แลว้ ผลรวมโมเมนตข์ องแรงทวนเขม็ นำฬกิ ำเทำ่ กบั ผลรวมโมเมนตข์ อง 4แ.รเงมตือ่ ำมแีเขรม็งหนลำฬำยิกแำรจงะมเกำกิดรผะลทอำยตำ่ อ่งไครำน แลว้ ผลรวมโมเมนตข์ องแรงทวนเขม็ นำฬิกำเทำ่ กบั ผลรวมโมเมนต์ของ (แแรนงวตคำามตเขอม็ บนำคฬำนิกจำจะะอเยก่ใู ดินผสลภอำยพ่ำสงมไรดลุ ) (แนวคาตอบ คำนจะอยู่ในสภำพสมดลุ ) 5. นกั เรยี นจะเรยี กผลรวมของแรงหลำยๆแรงมำกระทำตอ่ คำนแลว้ โมเมนตข์ องแรงทวนเขม็ นำฬิกำเท่ำกบั 5ผ.ลนรกัวมเรโียมนเมจนะตเรข์ ยี อกงผแลรรงวตมำขมอเขง็มแนรงำหฬลิกำำยอๆยแใู่ นรงสมภำำกพรสะมทดำตลุ น่อคี้ว่ำอนยแ่ำลง้วไโรมเมนต์ของแรงทวนเขม็ นำฬิกำเท่ำกับ (ผแลนรววคมาโตมอเมบนตสข์มอดงุลแตรอ่ งกตำรมหเขมม็ุนน) ำฬกิ ำอย่ใู นสภำพสมดุลน้ีวำ่ อยำ่ งไร (แนวคาตอบ สมดุลต่อกำรหมุน)

550 12 รหัสวชิ วา22ว1202101 ค�ำ ชี้แจง ใหน้ ักเรยี นตอบค�ำ ถามต่อไปนี้ใหถ้ กู ตอ้ ง 1. เม่อื คานไมห้ น่งึ มีความยาว 10 เมตร โดยมีวัตถแุ ขวนตามต�ำ แหนง่ ต่าง ๆ ดังภาพ โดยคานไมม่ ีน�ำ้ หนกั โดยวตั ถุ X อยู่หา่ งจากจดุ หมุน 2 เมตร จงหาวา่ วตั ถุ X หนกั กีน่ ิวตนั รจงึ จะท�ำ ให้คานเกิดความสมดุล

569 551 2. พ่อค้ำหำบตะกรำ้ ผลไม้ 2 อัน ด้วยคำนยำว 2 เมตร ถ้ำตะกรำ้ อันหน่งึ มมี วล 30 กิโลกรัม จงหำว่ำตะกร้ำอีก อนั หน่ึงมมี วลเท่ำไร ถำ้ แมค่ ำ้ หำบห่ำงจำกตะกร้ำอนั ที่เบำเปน็ ระยะ 120 เซนตเิ มตร วธิ ีทา .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................... ........................ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

552 รหัสวชิ วา22ว1202101 12 คำ�ช้แี จง ใหน้ กั เรียนตอบค�ำ ถามต่อไปนีใ้ หถ้ กู ต้อง

553

572 หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 32 กแารรงเใคนลช่อื วี นติ ทปี่แรละะจแารวงนั แผนการจดั การเรียนร้ทู ี่ 13 เร่ือง ของเลน่ โมเมนตข์ องแรง เวลา 1 ช่ัวโมง ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ี่ 2 กลุ่มสาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ รายวิชาวิทยาศาสตร์ แหลง่ การเรยี นรู้/สอื่ ขอบเขตเนอ้ื หา กจิ กรรมการเรยี นรู้ 1. ใบควำมรู้ท่ี 1 เรื่องโมเมนต์ของ แรง 1. โมเมนตข์ องแรง ขนั้ นา ภาระงาน/ช้ินงาน 1. ใบกิจกรรมท่ี 1 เรอ่ื งของเล่น เมือ่ มีแรงท่ีกระทำต่อวัตถโุ ดยไม่ผ่ำนศนู ยก์ ลำง 1. ครูทบทวนควำมรเู้ ดิมของนกั เรยี นเกี่ยวกับหลักกำรโมเมนต์ของแรง โดย โมเมนต์ของแรง 2. แบบฝกึ หัดที่ 1 เร่อื ง ของเลน่ มวลของวัตถุ จะเกดิ โมเมนตข์ องแรง ทำใหว้ ัตถุ ยกตวั อย่ำงรูปภำพให้นกั เรียนเรยี นร่วมกันพิจำรณำว่ำ มเี ครอื่ งมอื เครื่องใช้ โมเมนตข์ องแรง หมนุรอบศูนย์กลำงมวลของวตั ถุน้นั หรอื กิจกรรมต่ำงๆในชีวิตประจำวันใดบำ้ งที่อำศัยหลกั กำรโมเมนตข์ องแรง โมเมนตข์ องแรงเป็นผลคูณของแรงท่ีกระทำตอ่ และบรเิ วณใดบ้ำงเกดิ จดุ หมนุ วัตถุกบั ระยะทำงจำกจดุ หมนุ ไปตง้ั ฉำกกบั แนวแรง เมอื่ ผลรวมของโมเมนต์ของแรงมีคำ่ เปน็ ศูนย์ วัตถุ จะอย่ใู นสภำพสมดุลต่อกำรหมนุ โดยโมเมนต์ เร่หำบของ กำรเล่นคำนกระดกหรอื ม้ำโยก ของแรงในทศิ ทวนเข็มนำฬิกำจะมีขนำด เท่ำกบั โมเมนตข์ องแรงในทศิ ตำมเข็มนำฬิกำ จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ ออกแบบกำรทดลองและทดลองด้วยวธิ ที ี่ ตำชง่ั สองแขน กำรหมุนของพวงมำลยั รถยนต์ เหมำะสมในกำรอธิบำยโมเมนต์ของแรง เม่ือวตั ถุ อยู่ในสภำพสมดุลต่อกำรหมุน และคำนวณโดยใช้ สมกำร M=Fl 554

หนว่ ยการเรยี นรู้ที่32 กแารรงเใคนลช่ือีวนติ ทป่แี รละะจแารวงนั แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 13 573 กลุ่มสาระการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ เรอ่ื ง ของเล่น โมเมนตข์ องแรง เวลา 1 ชว่ั โมง ความรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 2 1. อธบิ ำยควำมหมำย และหำคำ่ โมเมนตข์ อง กำรใช้ค้อนงัดตะปู คีมคีบนำ้ แข็ง แรงได้ (K) 2. บอกได้วำ่ เมือ่ คำนอยใู่ นสมดลุ ผลรวมของ กำรเปิดฝำโลหะของขวดนำ้ อัดลม กำรผลกั บำนประตหู รอื หน้ำตำ่ ง โมเมนตข์ องแรงตำมเขม็ นำฬกิ ำเท่ำกับผลรวมของ ไมแ้ ขวนเสื้อ ลูกขำ่ ง โมเมนต์ของแรงทวนเขม็ นำฬกิ ำ (K) ทกั ษะกระบวนการ กระแตหัดเดิน สปนิ เนอร์ 1. สำมำรถออกแบบกำรทดลองหำค่ำโมเมนต์ ของแรงได้ (P) 2. วเิ ครำะห์ระยะหำ่ งจำกจุดหมุนถึงแนวแรง และค่ำแรงที่ดึงตำช่งั สปริง 3. วิพำกษ์กำรนำควำมรู้ เรื่อง โมเมนตข์ องแรง ไปใชป้ ระโยชน์ไดอ้ ยำ่ งสมเหตุสมผล เจตคติ 3. แสดงควำมคดิ เห็นที่ตระหนกั ถึงกำร ควำมรู้ เร่อื ง โมเมนตข์ องแรงไปใชป้ ระโยชนไ์ ด้ อยำ่ งสมเหตุสมผล โดยใช้หลักฐำนเชิงประจกั ษ์ (A) 555

หน่วยการเรยี นรูท้ ี่ 32 กแารรงเใคนลชื่อวี นิตทปแ่ี รละจะแารวงนั แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ 13 574 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เร่อื ง ของเล่น โมเมนต์ของแรง เวลา 1 ชว่ั โมง รายวิชาวิทยาศาสตร์ ช้นั มัธยมศกึ ษาปีท่ี 2 2. นักเรยี นและครูร่วมกนั อภิปรำยสถำนกำรณท์ ยี่ กตวั อย่ำงขำ้ งตน้ โดยต้ัง คำถำมดังน้ี - นักเรียนพิจำรณำอยำ่ งไรวำ่ เคร่อื งมือ เคร่อื งใช้ หรือกิจกรรมตำ่ งๆใน ชวี ติ ประจำวนั ดงั กล่ำวอำศัยหลกั กำรโมเมนตข์ องแรง (แนวคาตอบ นักเรียนแสดงควำมคดิ เห็น) - นอกจำกตัวอยำ่ งขำ้ งตน้ แลว้ นกั เรียนคิดวำ่ มีอะไรอกี บ้ำงอำศัยหลกั กำร โมเมนตข์ องแรง (แนวคาตอบ นกั เรยี นแสดงควำมคดิ เห็น) - หำกนกั เรยี นตอ้ งกำรสร้ำงหรือประดษิ ฐข์ องเล่นโดยใชห้ ลกั กำรโมเมนต์ ของแรง นกั เรยี นจะออกแบบและสร้ำงแบบใด (แนวคาตอบ นกั เรียนแสดงควำมคิดเหน็ ) ขนั้ สอน 1. ครูเตรียมอปุ กรณ์ ใหน้ กั เรยี นออกแบบสงิ่ ประดิษฐท์ ใี่ ช้หลกั กำรโมเมนต์ของ แรง ดังนี้ - ไม้ทม่ี ีขนำดประมำณไมบ้ รรทดั - ไม้เสยี บลูกชิ้น - เชอื ก - กรรไกรหรอื คตั เตอร์ 556

หน่วยการเรียนรู้ที่ 32 กแารรงเใคนลชอื่ วี นิตทปี่แรละะจแารวงัน แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี 13 575 กลุ่มสาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เรอื่ ง ของเลน่ โมเมนต์ของแรง เวลา 1 ชั่วโมง รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 2 - กระดำษแข็ง - ดินน้ำมัน - ไมห้ นีบแขวนเส้ือ - กำว - หลอดกำแฟ - ฝำขวดน้ำอัดลม 2. แบง่ นกั เรยี นออกเป็น 6 กลุ่ม กลุม่ ละ 4-6 คน 3. นักเรยี นรับใบกิจกรรมเรอ่ื งกำรประดิษฐ์ของเล่น โมเมนต์ของแรง บนั ทกึ กิจกรรม ศึกษำรำยละเอียดในใบกจิ กรรม 4. นักเรียนแต่ละกลุ่มจัดวัสดอุ ุปกรณต์ ำมท่ีออกแบบไว้ในใบกิจกรรม 5. นกั เรยี นแต่ละกลมุ่ ทำกิจกรรมออกแบบสง่ิ ประดษิ ฐท์ ่ีใช้หลักกำรโมเมนต์ ของแรง และบันทกึ รำยละเอียดหลกั กำรทำงำนของส่งิ ประดิษฐ์ 6. ระหวำ่ งที่นกั เรียนทำกจิ กรรม ครสู ังเกตกำรณท์ ำงำนกลมุ่ กำรบนั ทกึ ขอ้ มลู ของนกั เรียนพร้อมทั้งให้คำแนะนำเมอื่ นกั เรียนมีปญั หำ 7. นกั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ ออกมำนำเสนอผลงำนส่ิงประดิษฐ์ อธบิ ำยหลักกำร ทำงำนให้สอดคลอ้ งกบั หลกั โมเมนตข์ องแรง 557

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 32 กแารรงเใคนลชอื่ ีวนิตทปแ่ี รละจะแาวรงัน แผนการจดั การเรยี นรู้ที่ 13 576 กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ เร่อื ง ของเล่น โมเมนตข์ องแรง เวลา 1 ช่ัวโมง รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 2 ขั้นสรุป 1. นกั เรียนและครรู ว่ มกันอภปิ รำยผลหลังจำกกำรสร้ำงสง่ิ ประดิษฐ์ โดยใช้ คำถำมดังตอ่ ไปนี้ - หลกั กำรสำคญั ของส่งิ ประดษิ ฐ์ตำมหลักกำรโมเมนต์ของแรงมีลักษณะ อยำ่ งไร (แนวคค�ำ าตตออบบ นกั เรยี นแสดงควำมคิดเห็น) 2. นักเรยี นทำแบบฝึกหัดทบทวน เรื่องหลกั กำรโมเมนต์ของแรง 558

577 559 8. การวัดและประเมินผล ดำเนนิ กำรวดั และประเมนิ ผลกำรจัดกำรเรยี นรู้ โดยพิจำรณำ 3 ด้ำน คอื ด้ำนควำมรู้ ทกั ษะ/กระบวนกำร และคณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ ดังตำรำงต่อไปน้ี ส่ิงทีจ่ ะวัด วิธีการวัด เครือ่ งมอื ทีใ่ ชว้ ัด เกณฑ์การประเมนิ 1) ดำ้ นควำมรู้ 1) ตรวจสอบเอกสำร 1) ใบงำนเร่ือง ผ่าน : นักเรยี นทำได้ ใบกจิ กรรม โมเมนตข์ องแรง ถกู ตอ้ ง 80% ขน้ึ ไป 2) ด้ำนทกั ษะ / 2) กำรร่วมอภปิ รำย ไมผ่ ่าน : นกั เรียน กระบวนกำร หำข้อสรุป 1) แบบประเมนิ ผล ทำได้ต่ำกวำ่ 80% 3) กำรตอบคำถำม กำรรว่ มกิจกรรม 3) ด้ำนคุณลกั ษณะ ตรวจสอบควำมเข้ำใจ กำรเรียนรู้ ผา่ น : นกั เรยี นทำได้ 10 คะแนนขึน้ ไป 1) สงั เกตพฤติกรรม ไม่ผ่าน : นกั เรยี นทำ 2) ตรวจสอบ ไดต้ ำ่ กวำ่ 10 คะแนน ใบงำน ผา่ น : นักเรียนทำได้ 10 คะแนนขึน้ ไป 1) สังเกตพฤติกรรม 1) แบบสังเกต ไม่ผ่าน : นกั เรยี นทำ พฤติกรรม ไดต้ ่ำกวำ่ 10 คะแนน

578 560 เกณฑก์ ารประเมินการสงั เกตพฤตกิ รรมนักเรยี น ดา้ นคุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ เกณฑ์การใหค้ ะแนน รายการประเมิน ดีมาก(4) ดี(3) พอใช(้ 2) ต้องปรับปรงุ (1) 1. ความตั้งใจ ใน สนใจในกำร สนใจในกำรเรยี นคยุ สนใจในกำรเรยี น ไมส่ นใจในกำร การเรียน เรียน ไมค่ ยุ กนั เล็กน้อยในขณะ คุยกนั และเลน่ กัน เรียนคุยและเล่น หรอื เล่นกัน เรยี น ในขณะเรยี น กันในขณะเรยี น ในขณะเรียน เปน็ บำงครัง้ 2. ความสนใจและ มกี ำรถำมใน มกี ำรถำม มกี ำรถำมในหัวข้อ ไมถ่ ำมในหัวข้อ การซักถาม หวั ข้อทตี่ นไม่ ในหวั ขอ้ ท่ีตน ทต่ี นไม่เข้ำใจเป็น ที่ตนไมเ่ ข้ำใจและ เข้ำใจ ไม่เขำ้ ใจเป็น บำงครั้งและไม่ ไมก่ ลำ้ แสดงออก ทุกเรื่องและ ส่วนมำกและกลำ้ คอ่ ยกล้ำแสดงออก กล้ำแสดงออก แสดงออก 3. การตอบคาถาม รว่ มตอบ รว่ มตอบคำถำมใน รว่ มตอบคำถำม ไมต่ อบคำถำม คำถำม เรื่องทีค่ รูถำมและ ในเร่อื งท่คี รูถำม ในเร่ืองท่คี รู ตอบคำถำม เป็นบำงคร้งั และ ถำมและตอบ สว่ นมำกถูก ตอบคำถำม คำถำม ถกู ทกุ ถูกเป็นบำงครัง้ ข้อ 4.ทางานทนั ตาม ทำงำนสง่ ตำม ทำงำนสง่ ตำมเวลำ ส่งงำนชำ้ และ ส่งงำนช้ำและ กาหนดเวลา เวลำทกี่ ำหนด ที่กำหนดและส่วน ไม่ค่อยถูกตอ้ ง ไม่ถูกตอ้ ง และถกู ตอ้ ง ใหญ่ถูกต้อง ชดั เจน ชัดเจน 5. มีสว่ นรว่ ม รว่ มมือและ ร่วมมอื และ รว่ มมอื และ ไม่มคี วำมรว่ มมือ ในกจิ กรรมหรอื งาน ชว่ ยเหลือเพอื่ น ชว่ ยเหลอื เพื่อนเปน็ ชว่ ยเหลือเพอ่ื น ในขณะทำกิจกรรม กลุ่ม ในกำรทำ ส่วนใหญ่ใน ใน ในกำรทำ กิจกรรม กำรทำกจิ กรรม กิจกรรมเป็น บำงคร้ัง

579 561 แบบประเมินการตอบคาถามสะท้อนความคิด คาชแี้ จง ให้ผปู้ ระเมนิ ให้ระดบั คะแนนตำมเกณฑ์ขำ้ งล่ำงนี้ตำมควำมเป็นจริงลงในช่องประเมนิ ผล ตัวช้วี ัดในการประเมนิ : 1. ควำมถูกตอ้ งครอบคลุมสิง่ ท่ีไดเ้ รยี นรู้ 2. ควำมสมเหตสุ มผล ชัดเจนของคำตอบ 3. กำรตงั้ คำถำมทอ่ี ยำกรู้ เกณฑก์ ารประเมนิ : ระดบั 4 ดเี ย่ยี ม 4 คะแนน = ทำไดท้ ุกตัวชี้วัด ระดบั 3 ดี 3 คะแนน = ทำได้มำก ระดบั 2 พอใช้ 2 คะแนน = ทำได้นอ้ ย ระดับ 1 ตอ้ งปรบั ปรุง 1 คะแนน = ทำไม่ได้ถงึ ทำได้นอ้ ยทส่ี ุด เลขท่ี ชอื่ – สกุล นักเรียน ระดับคะแนน คะแนน 4321 1 2 3 4 . . . n ลงชื่อ ............................................................ผ้ปู ระเมนิ

580 562 แบบประเมินการอ่าน คิด วิเคราะห์ และเขยี นสื่อความ คาชแ้ี จง ให้ผู้ประเมนิ ใหร้ ะดับคะแนนตำมเกณฑ์ขำ้ งล่ำงนต้ี ำมควำมเป็นจรงิ ลงในชอ่ งประเมินผล ตวั ชี้วัดในการประเมนิ : ดำ้ นท่ี 1 อ่ำนทันเวลำ ตำมทก่ี ำหนด ด้ำนที่ 2 กำรคิด กำรวิเครำะห์ กำรเช่อื มโยง กำรจับใจควำมสำคัญ ดำ้ นท่ี 3 ควำมชดั เจน เข้ำใจงำ่ ย ถูกต้องในกำรสือ่ ควำม เกณฑก์ ารประเมิน : ระดบั 3 ดีเยย่ี ม ผ่ำน = มที กั ษะครบท้งั สำมดำ้ น ระดับ 2 ดี ผำ่ น = มีทักษะ กำรอ่ำนและกำรคดิ ระดบั 1 ตอ้ งปรบั ปรุง ผำ่ น = มีทกั ษะกำรอำ่ นด้ำนเดยี ว เลขที่ ชอื่ – สกุล นักเรียน ระดับคะแนน คะแนน 4321 1 2 3 4 . . . n ลงชอื่ ............................................................ผ้ปู ระเมิน

581 563 แบบประเมนิ ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ คาชีแ้ จง ให้ผ้ปู ระเมินใหร้ ะดับคะแนนตำมเกณฑ์ขำ้ งล่ำงนตี้ ำมควำมเป็นจริงลงในช่องประเมนิ ผล ตัวชี้วัดในการประเมิน : กำรวิเครำะห์ตัวแปร กำรต้ังสมมติฐำน กำรใช้อุปกรณ์ กำรแสดง กำรทดลอง กำรวิเครำะหข์ ้อมูล กำรลงขอ้ สรปุ และกำรสอ่ื สำร สงิ่ ท่ีค้นพบ เกณฑ์การประเมนิ ; ระดับ 4 ดเี ย่ยี ม 4 คะแนน = ทำไดถ้ กู ต้องทกุ ตวั ช้ีวัด อยำ่ ง สมเหตุสมผล ชัดเจน ตรงเวลำ ระดับ 3 ดี 3 คะแนน = ทำไดถ้ กู ตอ้ งเปน็ ส่วนมำก ตรงเวลำ ระดบั 2 พอใช้ 2 คะแนน = ทำถกู ตอ้ งเป็นส่วนนอ้ ย ใหเ้ วลำ มำกกว่ำกำหนดเล็กน้อย ระดบั 1 ตอ้ งปรับปรุง 1 คะแนน = ทำได้ถูกตอ้ งน้อยมำก ใช้เวลำ มำกกวำ่ กำหนด กลุ่มที่ ชอ่ื – สกุล นักเรยี น ระดับคะแนน คะแนน 4321 ลงชอื่ ............................................................ผ้ปู ระเมนิ

564 รหัสวชิ วา2ว221201101 13 เข็มนาฬิกาและทศิ ทวนเข็มนาฬิกา

583 565 ใบกจิ กรรมท่ี 1 เร่ือง ของเล่นโมเมนต์ของแรง หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 3 แผนการจัดการเรยี นรูท้ ี่ 143 รายวิชา วทิ ยาศาสตร์รหรหสั สัวิชวา2ว2121201101ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 2 รายชอ่ื สมาชกิ กลมุ่ 1. ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 4. ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 5. ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 6. ………………………………………………………………………………………………………………………………………. วสั ดอุ ุปกรณ์ท่ใี ช้ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ชือ่ สิ่งประดิษฐ์…………………………………………………………………………………………………………………………………… เขยี นแบบรา่ ง (ภาพรา่ ง) ของสิ่งประดษิ ฐท์ ี่ได้ออกแบบไว้ พรอ้ มระบุโครงสรา้ งของโมเมนต์ของแรง

584 566 วิธกี ารสร้างชน้ิ งาน(วาดภาพประกอบการอธบิ าย) …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… วธิ กี ารเลน่ สิ่งประดิษฐ์ …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… หลักการทางานของสิง่ ประดิษฐ์ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

585 567 แบบฝึกหดั ที่ 1 เรือ่ ง ของเล่นโมเมนตข์ องแรง หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 3 แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ 143 รายวชิ า วิทยาศาสตร์ รหรหสั สัวิชวา2ว2121201101ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ตอนที่ 1 คาช้แี จง ให้นักเรียนอ่ำนขอ้ ควำมตอ่ ไปน้ีแลว้ ทำเครื่องหมำย ลงในช่องใช่ หรือไม่ใช่ ให้ถูกตอ้ ง ขอ้ คาถาม ใช่ ไมใ่ ช่ 1 เม่อื มีแรงทีก่ ระทำตอ่ วตั ถุโดยไมผ่ ำ่ นศูนยก์ ลำงมวลของวตั ถุ จะเกิด โมเมนต์ของแรง 2 เมอ่ื มีแรงทีก่ ระทำต่อวตั ถโุ ดยไมผ่ ่ำนศูนยก์ ลำงมวลของวตั ถุ จะไมเ่ กดิ โมเมนต์ของแรง 3 วัตถุหมนุ รอบศนู ย์กลำงมวลของวตั ถนุ ั้น เม่อื มีแรงทก่ี ระทำตอ่ วตั ถุโดย ไม่ผำ่ นศูนยก์ ลำงมวลของวตั ถุ 4 วัตถุหมุนรอบศนู ยก์ ลำงมวลของวัตถุนนั้ เมือ่ มแี รงท่ีกระทำต่อวัตถโุ ดย ผ่ำนศนู ยก์ ลำงมวลของวตั ถุ 5 โมเมนตข์ องแรงเปน็ ผลคณู ของแรงทกี่ ระทำตอ่ วตั ถกุ ับระยะทำงจำกจดุ หมนุ ไปตงั้ ฉำกกับแนวแรง 6 โมเมนต์ของแรงเปน็ ผลบวกของแรงที่กระทำต่อวตั ถกุ ับระยะทำงจำก จุดหมนุ ไปตงั้ ฉำกกับแนวแรง 7 เมื่อผลรวมของโมเมนต์ของแรงมีค่ำเปน็ ศนู ยว์ ตั ถุจะอยู่ในสภำพสมดลุ ต่อกำรหมุน 8 เมื่อผลรวมของโมเมนต์ของแรงมีคำ่ เป็นศนู ยว์ ตั ถจุ ะอย่ใู นสภำพไม่ สมดลุ ตอ่ กำรหมุน 9 โมเมนต์ของแรงในทศิ ทวนเขม็ นำฬิกำจะมีขนำดเท่ำกบั โมเมนต์ของแรง ในทิศตำมเข็มนำฬิกำ 10 ตำช่ังสองแขนใช้หลกั กำรโมเมนตข์ องแรง

586 568 ตอนที่ 2 แสดงวธิ ที า 1. เมื่อคำน AB ยำว 6 เมตร มีวัตถแุ ขวนตำมตำแหน่งตำ่ ง ๆ ดงั ภำพ โดยคำนไมม่ นี ้ำหนกั 1.1 เมอ่ื ถอด X ออก คานจะอยู่ในลักษณะใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 1.2 วตั ถุ X จะต้องหนักเท่าใดถงึ จะทาให้คานดังกลา่ วอยใู่ นภาวะสมดลุ (แสดงวิธที า) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

เฉลย 587 ใบกิจกรรมที่ 2 เรื่อง ของเล่นโมเมนตข์ องแรง หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 แผนการจดั การเรียนรู้ที่ 143 569 รายวิชา วทิ ยาศาสตร์รหรหัสวัสิชวา2ว1221201101ช้นั มัธยมศกึ ษาปีที่ 2 ไม่ใช่ คาชี้แจง ใหน้ ักเรยี นอ่ำนข้อควำมต่อไปนแี้ ลว้ ทำเครื่องหมำย ลงในชอ่ งใช่ หรือไม่ใช่ ให้ถูกตอ้ ง   ขอ้ คาถาม ใช่  1 เม่อื มแี รงท่ีกระทำต่อวตั ถโุ ดยไม่ผ่ำนศนู ยก์ ลำงมวลของวตั ถุ จะเกิด   โมเมนต์ของแรง 2 เมือ่ มีแรงทกี่ ระทำต่อวตั ถุโดยไม่ผำ่ นศนู ย์กลำงมวลของวตั ถุ จะไมเ่ กิด โมเมนตข์ องแรง 3 วัตถุหมุนรอบศูนย์กลำงมวลของวัตถุนั้น เม่อื มแี รงท่ีกระทำตอ่ วัตถโุ ดย ไม่ผ่ำนศนู ย์กลำงมวลของวตั ถุ 4 วตั ถุหมุนรอบศูนย์กลำงมวลของวัตถนุ ้นั เม่อื มแี รงทกี่ ระทำตอ่ วัตถโุ ดย  ผ่ำนศูนยก์ ลำงมวลของวตั ถุ 5 โมเมนต์ของแรงเป็นผลคณู ของแรงทก่ี ระทำต่อวตั ถุกับระยะทำงจำกจดุ  หมนุ ไปตงั้ ฉำกกับแนวแรง 6 โมเมนต์ของแรงเป็นผลบวกของแรงที่กระทำต่อวตั ถุกบั ระยะทำงจำก จดุ หมนุ ไปตัง้ ฉำกกบั แนวแรง 7 เมอ่ื ผลรวมของโมเมนตข์ องแรงมคี ่ำเปน็ ศนู ยว์ ตั ถุจะอยใู่ นสภำพสมดุล  ตอ่ กำรหมุน 8 เมอ่ื ผลรวมของโมเมนตข์ องแรงมีคำ่ เปน็ ศูนยว์ ัตถุจะอยใู่ นสภำพไม่ สมดุลต่อกำรหมนุ 9 โมเมนต์ของแรงในทิศทวนเขม็ นำฬกิ ำจะมีขนำดเท่ำกบั โมเมนต์ของแรง  ในทิศตำมเขม็ นำฬิกำ 10 ตำชัง่ สองแขนใช้หลักกำรโมเมนต์ของแรง 

588 570 ตอนที่ 2 แสดงวิธที า 1. เมื่อคำน AB ยำว 6 เมตร มวี ัตถุแขวนตำมตำแหนง่ ตำ่ ง ๆ ดังภำพ โดยคำนไมม่ นี ำ้ หนัก 1.1 เม่ือถอด X ออก คานจะอย่ใู นลักษณะใด แนวคาตอบ คำนหมนุ แบบตำมเข็มนำฬิกำ 1.2 วตั ถุ X จะต้องหนักเท่าใดถึงจะทาใหค้ านดงั กล่าวอย่ใู นภาวะสมดลุ (แสดงวธิ ีทา) แนวคาตอบ ขนำดของโมเมนตต์ ำมเข็มนำฬกิ ำ = ขนำดของโมเมนต์ทวนเขม็ นำฬกิ ำ (10x4) + ( X x 1) = 40 x 2 40 + X = 80 X = 80-40 X = 40 ตอบ วัตถุ X จะต้องหนกั เทำ่ กบั 40 นวิ ตัน

558899 หหนนว่ว่ ยยกกาารรเเรรียยี นนรรู้ททู้ ี่่ี 33 กกาารรเเคคลลื่อ่อื นนทที่แแ่ี ลละะแแรรงง แแผผนนกกาารรจจดัดั กกาารรเเรรยียี นนรรทู้ทู้ ี่ี่ 1144 เเรรอื่ื่องง สสนนาามมโโนนม้ม้ ถถ่วว่ งง แแลละะสสนนาามมแแมมเ่เ่ หหลลก็ก็ เเววลลาา 22 ชช่ัวัว่ โโมมงง กกลลุ่ม่มุ สสาารระะกกาารรเเรรยีียนนรรูู้้ ววิทิทยยาาศศาาสสตตรร์์ รราายยววิชิชาา ววราิทิทยยยวาาชิศศาาสสวตตทิ รรย์พพ์ า้นืนื้ศฐฐาาสานนตรวว์ 2222110011 ชชั้น้นั มมัธัธยยมมศศกึกึ ษษาาปปีทีท่ี่ี 22 ขขออบบเเขขตตเเนนอ้ือื้ หหาา สสื่อือ่ //แแหหลลง่ง่ เเรรียียนนรรูู้้ ววัตตั ถถทุุท่ีมม่ี ีมีมววลลจจะะมมสีีสนนาามมโโนน้ม้มถถ่วว่ งงออยย่โู่โู ดดยยรรออบบ กกิจจิ กกรรรรมมกกาารรเเรรียียนนรรูู้้ 11..ใใบบกกจิิจกกรรรรมมทท่ีี่ 1155..11 เเรรอื่อ่ื งง กกาารรตตกก ขขัน้ั้นนนาา ขขอองงววตัตั ถถุใใุ นนสสนนาามมโโนน้ม้มถถว่่วงง แแรรงงโโนน้ม้มถถ่วว่ งงทท่ีกีก่ รระะททาาตต่ออ่ ววัตัตถถุทุทีอ่่ีอยยู่ใใู่ นนสสนนาามมโโนนม้้มถถ่ว่วงง 22.. ใใบบกกจิิจกกรรรรมมทท่ี่ี 1155..22 เเรรื่ออ่ื งง เเสสน้้น จจะะมมทีีทศิศิ พพุ่งงุ่ เเขข้า้าหหาาววตััตถถทุทุ ่เีเี่ ปปน็็นแแหหลล่ง่งขขอองงสสนนาามมโโนน้มม้ 11..คครรนูนู าาเเขขา้า้ สสู่บบู่ ททเเรรยียี นนโโดดยยนนาาเเสสนนออววตัตั ถถุทุท่ีมีม่ ีมีมววลลตต่า่างงกกนันั เเชชน่น่ ปปาากกกกาากกับับ แแรรงงแแมมเ่เ่ หหลลก็ก็ แแลละะสสนนาามมแแมม่เ่เหหลล็ก็ก โถถนว่่วม้ งงถ่วง ขขววดดนนา้้าทท่ีบี่บรรรรจจนุนุ ้าา้ 11//44 สส่ว่วนน จจาากกนนั้นน้ั คครรถููถาามมคคาาถถาามมตตอ่่อไไปปนน้ี้ี ((คครรูสูสาามมาารรถถปปรรับบั 33..ใใบบกกิจิจกกรรรรมมทที่ี่ 1155..33 เเปปรรยียี บบเเททียียบบ คคาาถถาามมตตาามมคคววาามมเเหหมมาาะะสสมม)) สสนนาามมโโนน้ม้มถถ่วว่ งงแแลละะสสนนาามมไไฟฟฟฟา้า้ ววตััตถถุทุทมี่ี่มีสสี นนาามมแแมม่เ่เหหลล็กก็ จจะะมมีสีสนนาามมแแมม่เเ่ หหลลก็็กออยยูู่่ 44..กกรระะดดาาษษ SSttiicckkyy NNoottee โโดดยยรรออบบ แแรรงงแแมม่เ่เหหลลก็็กทท่กี่ีกรระะททาาตตอ่่อขข้วั้วั แแมม่เเ่ หหลลก็็กจจะะมมีี 11..11 ถถ้า้าปปลลอ่่อยยววตัตั ถถุทุท้ัง้ังสสอองงจจาากกบบรริเิเววณณทท่ีส่ีสงููงเเทท่าา่ กกนันั ลลงงมมาาพพรรอ้อ้ มมกกนััน ภภาารระะงงาานน//ชชน้ิิ้นงงาานน ททศิิศพพุ่ง่งุ เเขข้า้าหหาาหหรรอืือออออกกจจาากกขขวั้้วั แแมม่เเ่ หหลล็กก็ ทที่เเี่ ปปน็็นแแหหลลง่่ง นนักกั เเรรยียี นนคคิดิดววา่่า ปปาากกกกาากกบับั ขขววดดนนา้้าจจะะมมทีที ิศิศททาางงกกาารรเเคคลลื่อ่อื นนทท่ีอ่อี ยย่าา่ งงไไรร ((นนกัักเเรรยีียนน 11..ใใบบกกจิจิ กกรรรรมมทที่่ี 1155..11 เเรรื่อ่ืองง กกาารรตตกก ขขอองงสสนนาามมแแมม่เเ่ หหลล็กก็ ตตออบบคคาาถถาามมตตาามมคคววาามมคคิดิดเเหหน็น็ ออาาจจผผิดดิ หหรรอือื ถถูกกู )) ขขอองงววัตตั ถถใุใุ นนสสนนาามมโโนนม้้มถถว่ว่ งง จจดุดุ ปปรระะสสงงคค์ก์กาารรเเรรยียี นนรรูู้้ 22.. ใใบบกกจิิจกกรรรรมมทที่ี่ 1155..22 เเรร่ือื่องง เเสส้น้น ดด้าา้ นนคคววาามมรรูู้้ 11..22 นนักกั เเรรียียนนคคิดิดววา่า่ ปปาากกกกาากกับับขขววดดนน้า้า ววัตตั ถถใุใุ ดดจจะะตตกกลลงงถถึงึงพพน้ืน้ื กก่ออ่ นนกกนันั แแรรงงแแมม่เเ่ หหลล็กก็ แแลละะสสนนาามมแแมม่เ่เหหลลก็็ก เเพพรราาะะเเหหตตุใุใดด ((นนักกั เเรรยียี นนตตออบบคคาาถถาามมตตาามมคคววาามมคคดิดิ เเหห็น็น ออาาจจผผดิิดหหรรือือถถูกูก)) 33..ใใบบกกจิจิ กกรรรรมมทที่่ี 1155..33 เเปปรรียียบบเเททียียบบ 11.. บบออกกคคววาามมหหมมาายยขขอองงสสนนาามมแแมม่เ่เหหลล็ก็ก แแลละะ สสนนาามมโโนนม้ม้ ถถว่ว่ งงแแลละะสสนนาามมไไฟฟฟฟา้้า สสนนาามมโโนน้มม้ ถถ่ว่วงงไไดด้้ 22.. คครรแูแู จจง้้งวว่าา่ ววนันั นนนี้้ีนกักั เเรรียยี นนจจะะไไดดค้ค้ ้น้นหหาาคคาาตตออบบขขอองงสสถถาานนกกาารรณณ์ดด์ ว้ว้ ยย 44..กกรระะดดาาษษ SSttiicckkyy NNoottee ตตนนเเอองงจจาากกกกิจิจกกรรรรมมกกลลุ่มุ่ม 22.. ยยกกตตัววั ออยยา่่างงแแหหลลง่่งขขอองงสสนนาามมแแมม่เเ่ หหลล็กก็ ขขน้ัน้ั สสออนน แแลละะสสนนาามมโโนนม้ม้ ถถว่่วงงใในนชชีวีวิตติ ปปรระะจจาาววนัันไไดด้้ 11.. คครรูแแู บบ่ง่งกกลล่มุมุ่ นนกักั เเรรียียนนออออกกเเปป็น็นกกลลมุุ่ม่ กกลลุ่มุ่มลละะ 33--55 คคนน 33.. เเปปรรยีียบบเเททยียี บบแแหหลลง่ง่ ขขอองงสสนนาามมแแมมเ่เ่ หหลล็ก็กแแลละะ สสนนาามมโโนนม้้มถถว่่วงงไไดด้้ 571

590 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 การเคลื่อนที่และแรง แผนการจดั การเรียนรู้ที่ 14 เวลา 2 ชั่วโมง กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์ เร่ือง สนามโนม้ ถว่ ง และสนามแม่เหลก็ ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2 รายวชิ า วราิทยยวาชิศาสวติทรย์พา้นืศฐาาสนตรว์ 2121031 4. เปรียบเทยี บทิศทางของแรงทีก่ ระทาต่อ วัตถทุ อี่ ยใู่ นแต่ละสนามจากขอ้ มูลทรี่ วมรวมได้ 2. ครแู จกอปุ กรณไ์ ด้แก่ ปากกากบั ขวดนา้ ทบ่ี รรจนุ า้ 1/4 สว่ น จากน้ัน (ช้ินงานท่ี 1-3 ครูสามารถใหน้ ักเรยี น ดา้ นทักษะและกระบวนการ นักเรยี นทาการทดลองการตกของวัตถุทงั้ สอง ตามใบกจิ กรรมท่ี 154.1 เร่ือง ทาเปน็ รายกลมุ่ หรอื รายบุคคลตาม เขียนแผนภาพแสดงแรงแม่เหลก็ และแรง การตกของวัตถุในสนามโนม้ ถว่ ง ความเหมาะสม) โนม้ ถว่ งทีก่ ระทาต่อวตั ถุ 3. หลังจากนกั เรียนทาใบกิจกรรมท่ี 154.1 เรื่อง การตกของวตั ถุในสนาม ด้านคณุ ลักษณะ โน้มถ่วง ครูถามคาถามตอ่ ไปนี้ นกั เรยี นมคี วามใฝเ่ รยี นรู้ และมที กั ษะ 3.1 จากการทดลองปากกากบั ขวดนา้ จะมีทิศทางการเคลื่อนที่ กระบวนการทางานเป็นกลุม่ อย่างไร (วตั ถทุ ้ังสองตกลงมา มีทศิ ทางสู่จุดศนู ยก์ ลางของโลก) 3.2 วัตถใุ ดจะตกลงถงึ พน้ื กอ่ นกนั เพราะเหตุใด (วตั ถุทงั้ สองตกถงึ พ้ืนพรอ้ มกนั ) 3.3 เพราะเหตุใดวัตถทุ ง้ั สองจึงตกลงมาสู่พื้นโลก (วตั ถุตกลงมา เน่อื งจากโลกมีแรงโนม้ ถว่ งของโลก) 3.4 ถา้ นักเรยี นปล่อยวัตถุอนื่ ๆ ในลกั ษณะเดียวกัน วัตถดุ งั กลา่ วจะ มีทศิ ทางการเคลือ่ นทอี่ ยา่ งไร (มีทศิ ทางตกลงมาสู่จดุ ศนู ย์กลางของโลก) 3.5 นักเรียนคิดวา่ ปล่อยวตั ถุบริเวณใด วตั ถุดังกลา่ วจะไมเ่ คล่ือนที่ ตกลงมาโดยมที ิศสจู่ ุดศูนยก์ ลางของโลก (นอกโลก หรือบริเวณท่ไี มม่ แี รง โนม้ ถ่วง) 4. นักเรียนและครรู ว่ มกนั อภปิ รายจนได้ข้อสรุปดังนี้ 572

รายวิชา วทิ ยาศาสตรว์ 21103 573

หน่วยการเรียนรูท้ ี่ 3 การเคลื่อนท่ีและแรง แผนการจดั การเรยี นรูท้ ่ี 14 592 กล่มุ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์ เรอ่ื ง สนามโนม้ ถว่ ง และสนามแม่เหลก็ รายวชิ า วริาทยยวาิชศาาสวตทิ รย์พาืน้ศฐาาสนตรว์ 2121031 เวลา 2 ชว่ั โมง ชัน้ มัธยมศึกษาปีท่ี 2 5.ครแู ละนักเรยี นรว่ มกนั อภปิ รายจนได้ใจความวา่ “นอกจากสนามโนม้ ถว่ งแล้วในชวี ติ ประจาวนั ยังมีสนามอน่ื ๆ อกี ซง่ึ นกั เรียนจะได้ศึกษาต่อไป” 6.ครนู าเสนอแท่งแม่เหล็ก 2 แท่ง จากนน้ั ครใู หน้ กั เรียนนาแม่เหลก็ ท้ัง ทสอัง้ สงอหงนั หขนั ว้ั ขทัว้เี่ หทมเ่ี หอื มนือกนันกเขนั ้าเขหา้ หกานั กหันนั หขันั้วขท้ัวีต่ ท่าีต่งก่างนั กเขัน้าเขหา้ าหกาันกนั กั นเรักยี เรนียสนังสเกงั ตเกต และรว่ มกันอภิปรายโดยครใู ชค้ าถามต่อไปนี้ 6.1 เกดิ อะไรข้ึน เม่อื นักเรียนนาแมเ่ หล็กข้ัวต่างกันหันเขา้ หากัน (แม่เหล็กทง้ั สองแทง่ เคลอ่ื นท่เี ขา้ หากัน) 6.2 เกิดอะไรขนึ้ เมอื่ นกั เรียนนาแม่เหลก็ ข้วั เดยี วกันหันเขา้ หากนั (แมเ่ หล็กทง้ั สองแท่งเคลอ่ื นทีอ่ อกจากกัน หรอื ผลักกนั ) 6.3 ขณะแท่งแม่เหล็กดึงดดู กันและผลักกัน นกั เรียนคดิ วา่ มแี รงเขา้ มาเก่ียวขอ้ งหรือไม่ อยา่ งไร (มี สัมผัสไดจ้ ากมอื ถูกดงึ หรอื ถกู ผลัก) 6.4 แรงของแม่เหลก็ เปน็ อยา่ งไร นักเรียนสังเกตเห็นด้วยตาหรือไม่ (นักเรียนควรตอบวา่ เส้นแรงแมเ่ หลก็ มองไม่เห็นดว้ ยตา สว่ นแรงแมเ่ หลก็ นักเรียนตอบคาถามตามความคิดเหน็ อาจตอบผิดหรอื ถกู ) 7.ครเู ชอ่ื มโยงคาถามเข้าสู่กิจกรรมใจความว่า กิจกรรมตอ่ ไปนักเรยี น จะไดศ้ กึ ษาและสงั เกตแรงแมเ่ หล็ก และสนามแม่เหลก็ 8.นักเรยี นทากิจกรรมเปน็ กล่มุ โดยใช้กลมุ่ เดิม (ครูสามารถเปลี่ยนกลุ่ม ได้ตามความเหมาะสม) ครแู จกอุปกรณต์ ามใบกจิ กรรมที่ 154.2 เร่ือง เส้น 574

หนว่ ยการเรียนรูท้ ่ี 3 การเคลอ่ื นที่และแรง แผนการจดั การเรียนร้ทู ี่ 14 593 กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์ เรอื่ ง สนามโน้มถว่ ง และสนามแม่เหล็ก รายวชิ า วริทายยวาิชศาาสวตทิ รยพ์ าื้นศฐาาสนตรว์ 2211013 เวลา 2 ชวั่ โมง ชั้น มธั ยมศึกษาปีท่ี 2 แเสรน้ งแรมงเ่แหมลเ่ ห็กลแก็ ลแะลสะนสานมามแแมมเ่ หเ่ หลลก็ ก็ นกั เรียนทากจิ กรรมรว่ มกนั จากนั้นบนั ทกึ ผลลงในใบกิจกรรม พร้อมทง้ั ตอบคาถามท้ายการทดลอง 9.หลังจากการทดลองและทาใบกจิ กรรมที่ 145.2 เรื่อง เส้นแรงแม่เหลก็ และสนามแมเ่ หลก็ นักเรยี นและครรู ว่ มกนั อภิปรายเร่ือง เส้นแรงแม่เหลก็ และสนามแมเ่ หลก็ โดยครุใชค้ าถามตอ่ ไปน้ี 9.1 เสน้ ของผงตะไบเหลก็ เป็นตวั แทนของสิ่งใดในสนามแม่เหลก็ (เส้นแรงแม่เหล็ก) 9.2 นกั เรียนคิดวา่ สนามแมเ่ หล็กคอื บรเิ วณใด (บริเวณทีม่ ีเสน้ แรง แม่เหลก็ ผ่าน, บรเิ วณท่ีผงตะไบเหลก็ เรยี งตัวเป็นเสน้ ) 9.3 เส้นแรงแม่เหลก็ มีทิศทางอย่างไร (พุ่งเขา้ หรือออกจาก ข้ัวแมเ่ หลก็ ท่ีเปน็ แหล่งของสนามแม่เหลก็ ) 9.4 วตั ถุประเภทใดทีเ่ ปน็ แหลง่ ของสนามแมเ่ หลก็ (วตั ถุทมี่ ีสาร แม่เหลก็ เป็นองคป์ ระกอบ) 9.5 นักเรียนคดิ ว่าสนามแมเ่ หลก็ ส่งผลตอ่ วัตถุประเภทใด (วตั ถทุ ี่มี เหลก็ หรอื สารแม่เหลก็ เป็นองคป์ ระกอบ) 9.6 นกั เรยี นละครูร่วมกันวาดแผนภาพแสดงแรงแมเ่ หลก็ 575