Giáo Trình Phương Pháp Nghiên Cứu Khoa Học Trong Kinh Doanh (NXB Tài Chính 2014) - Nguyễn Đình Thọ_ 676 Trang

Chuong 2, Van em nghi~n cuu 73 laNa1'l1[xac djnh 11I~IC tieu t50g quat], CI,I the [xac dinh m~le tieu C~I the]: 1 Kham pha vai lro Clh1 chat lut;Jng tin hi~u (tinh ro rang, nh51 quan va tin c3v) doi voi \"hal lut;Jl1g chuong trlnh dllo tao CIIQTKD earn nh6n uo; hoc vien vit tiep theo 1i1xu huong trung th.lnh cua hcc vien: 2. Kharu pha hieu ung cua diiu nr cho chtrong rrmh vao ehal lu(,mg tin hi~u va eha't Iln;mg cam nh~n cua chuong trmh, va, to3, So silnh rnai quan h~ gii'ta cac y€iu tren (diiu ht cho chuong trinh, chal hrc;mglin hieu, chat luong cam nh~n va xu hllvng lrung Ihlmh) giim hai nhom chuong trrnh C'IIQTKD (trong nU't'Yt v~ quoe te) va mOl sO d1.\\c tinh c5 nh5n cua hoc vicn (dO IllOi,gioi tinh, va thu nh~p); he a4, Kic'mdinh eric mOi quan Jl19C(1), (2), va (3) cho truong h\"p giang vicn gi6ng day cac chuang rrrnh dso tao CllQrKD, 5.3.3. Xac dinh v5n d'e nghien ciru: Iy UlUyet va plurong phap Nhu da gi(Yi thieu, xac dinh van de nghien ciru ciing rhuong dira vao tinh chua phLIhop vc m~l phuong phap l1a su dung trong cac nghien cuu cia co, elmg can chu y ill phuong phap nghien ciru cuug Ii, mot nganh khoa hoc va n6 Cling diroc phat trien Lientuc, Nhfmg phuong dophap va cong C~I, vv . hi~n dai, dar tin c~y cao hon lien 1~1Cra d&i de thay the cho clic phuong phap va cong CI,Ida lac hau. Khong co m{>t phuong phap hay cong CI.I nao phu hop cho vi~c giai quyet moi devan nghien ClrU (phir hop cho moi luc, moi noi) ca. Hay n<'li each khac, nhil nghien ctru kham pha van de nghien IyClrU Iilln quan den thuyet chuyen ngimh va xac djnh phuong phap phu hop de giai quyet van de nghien Clru do. Hlnh 2.3 bie'u di~n moi Iy va motqU.ln he giua thuyet phuong phap trong nghien ellU.

74 Phuong phap nghien ciiu khoa hoc trong kinh doanh Hinh 2.3. Moi quan h~gifra IY thuyetva plurong phap Szid!mg p/lInmg phtip IIghiell crlrl phr; h(lp gidi IfrIJI€1vail tie Ilghif1r crill La'y vi du, Goulding (2002), thuc hi~n mot nghien ciru ve kinh nghi~rn tieu dung cac khu di tlch va bao tang xac dinh van de nghien cuu nhu sau: M\\lC tieu CLIOnghien CU'u nil)' lit kham pha dong co va ban chat cua kinh nghi~m thu lh~p cuo du khach khi tharn quart cac bao lilng vil cac khu di tich ... [tac gia xac dinh va muc tieu nghien deell'l' tru'oc d~n hUOllgcho phan tich tiep theo], Van d'e ,,;.y rat thu vi vi hi~n nay con nllieu tranh lu~n ve hanh vi cua du khach ... Quan t\";,\"g han, van de nhirng gi anh huong den vi~e tieu dung cac khu di rich hau nhu chua duoc nghien cuu den noi den chon ... [xac djnh khe h5ng nghien Clru ve m~t nghien «(tu]. Han nira, da so cac nghien cttu cia co sit d\\II1g phuong phap chua th~t sv phi. hop nhir Moscardo (1996, 379) da de nghi: (lac gill Inch d~n nguyen doan ctia lac gia khae ve tinh chua phil hen>ve phuong phap] . ... [Tluy hi~n nay da co nhieu nghien ciru ve hanh vi tieu dung cac khu bao limg, di tich cua du khach, nhung rat it

Clurong 2. Vil',1\\1'&11ghicI(1,h, 75 nghien ciru tong hop ket qua thanh khung Iy thllyet de co the gilli thich hanh vi khach hang. S\\f khiem khuyet Iy thuyet vc hanh vi tieu dung khu di tlch, bao timg da lam cho cac phuong phdp va kC'tqua nghien cuu khong co hi~u Lrng cao ... [xac djnh khc hong nghicn elrul. Quan die'm nay ,1lrc;reMasberg &: Silverman (1996, 20) lam ro hon: ... [M [c)tthve te d~ng ng')c nhien 111chung ta dang thieu h,cu biC't vc quan diem elsa du khach ve kinh nghi~m cua hO dOi vo; car khu di tich. Nhfrng nghien elru ITt.r61: day Slr dung cac phuong ph.ip djnh luong. Phuong phap nay khc'ing lam sang to duoc y nghia ve quan diem cua du khach ... [trich dln cua t5e gi:i khdc vc sv dura phu hop cua phuong phap da sir d\\lng trong de nghicn eirll d5 (6 vc van de nghien ciru]. NhOng nghien ciru nay, VI su dung phuong phap dinh 111vngnen 13n dung nhll'l1g khai ni~Jl1(categories) da co, do nha nghi~n C(,lI d~1 ra hem Ih t'r chinh khach hang ... [Iiep tuc kh:ing djnh tinh chua phil hop vc phuong phap l, VI sv Ihieu vllng Iy Ihuyet trong lanh VI,I'C dong CCI ti,h, dlln!> ~6c khu d i tlch, nghi!'!n cuu nay t~n dung lieng noi (voices) va h/mh d0ng (actions) elm nhtrng thanh vien tham gia (khach himg) dC'xfiy dung cac khai ni~m va Iy thuyet phil hQP voi th\\I'c te ... Itiep tuc kh5ng djnh khe hong ve m~t Iy thuyetl. Vi mili lo~i hinh di rich se hap dlln nhl'rng nhorn du khach khac nhau cling nhtr dong eo, so thfch \\'a ky vQng cua ho khac nhau, cho nen chung In din phfin loai chung. Myerson ('1994) chia cac lo~i khu di rich, bao tang thanh ba nh6m chinh ... [liep tuc ph5n rich tinh din Ihiel cua nghien cirul, Nhfrng dong co chu yell nilO (hue day du khach tham quan cae khu di tieh, bao timg? Cae dong co nay co khae nhau gifra cae rn nhiin va nh6m khang? Ban chat eua kinh nghi~m khach hilng khi tham quan cae khu di tich va nhlmg kinh nghicm nay cO khac nhau gifra cae ca nhan, nhom khang? [elloi eung, lac gi<l nell ra dill hoi nghien c(rll cho ngbien Clru cua mlnhl.

76 Phuong phap flghien cuu kho, hoc trong kmh doanh Thong qua citc vi du rninh hoa, chung ta nh~n thay each dua ra y urong nghien cuu, xac dinh van de nghien cuu, muc tieLI va diu hoi nghien CUll rat linh hoat, chu khong elmg nh~c theo mOt trinh tl,1 conhat djnh. Trong qua trlnh nghicn ciru, khong bao gib m(lt qui trinh cung nh~c (buoc nao tnroc, biroc nao saul, ma do la mQt qua trinh urong tac qua lai I~n nhau gitra vi~e theo d<)i th] truong, theo doi Iy Ihuye't. de xuat y nrong va xac djnh van de nghien cUU, vv . Tuy nhien, cling din chu y la bao cao nghien ctru trinh bay nhiing gl clii lam xong vai each trinh bay sao eho d~ theo doi nhat. Hay noi each khac, cac nha nghien ciru dang co gifug marketing tac phfim cua mlnh d10 ngu'ai doc muc tieu (khach hang ITII,IC tieu) VI neu Il1Q! nghien cuu duoc nhi'eu nguoi doc. tham khao va trich d5n (citation) no cang nhieu, no cang co gia trP, VI v~y, viet bolo c110 lam sao de kich thich va hap d5n nguoi doc cung 111mOt yeu dlu khung kCI11phfin qUiln IrO'ng trong nghicn ClW khoa hoc, 6, Tai Ii~utham khao: each trich d~n va li~t i<e Trich dan (citations) va li~t ke tai li~u tharn khao (references) dong vai tro quan trong rrong nghien cuu khoa hoc,Tlur nhat, nhu oli gioi thi~LI,khoa hoc khong the den tll' chan khong. Bat ky de tai nghien ClILlnao c(lng phai ke thira cac cong trinh khoa hQCtruce do. VI v~y, trich d~n dung v~ dLI lil dilu hieu dau tien minh chong kha nang khoa hoc cua nha nghien cuu. Hai la, trich dfu1 the'hi~n tinh trung th.1,1'C trong khoa hoc (khong lay cong trinh cua ngtrai khac lam cun minh). Neu ke thlra rna khong trlch d~n nguon tharn khao thl Chlll1g III cua tac giit. NhU' v~y, tac gin dii khong c6 tinh trung tht,re trong , MQt lieu chi quan trong de danh gia giil trj cua mQt bai bolokhoa hc;>cIII sO fan Inch dan eua chung. Cae to ehue danh gia I<,pchi nhU'Thomsom Reuters (lSI), Scopus. VV,su dlll1g ,0 I'5n Inch d511(chul1g rua t~p chi, nghia Iii d\"a vilo s5 ian Inch dal1 eua Cokbili Irons t~p chi d6) de dU'a rn he sO anh huimg IF (Impact Factor) dung dc'd;\\nh gi~ tnu h~Jlg ru. I\"p cni.

Clwung 2, V51l (l'e I\\ghicil c(ru 77 khoa hoc, Tilt efl cac trich d~n trong baa cao nghien ciru din phai li~1 ke etay dtl Irong tai licu tharn khao va tai licu tham khao chi li~t ke nhl'mg gi c6 trich d5n trong baa cao nghien cU'U cua mlnlr'. Trcn the gi6i, c6 nhi'eu h~ thong trich d~n, VI du nlur APA (American Psychological Association), Harvard, Vancouver, vv. Trang ng1mh khoa hOCxii hQi, he thong trich d~n APA duoc Slr dung kha phO' bien (chi tiet, xem APA 2009). Ph'an mem Endtvote giup chung ta thuc hi~n cong vi~c trich d~ va chuyen doi he thong trich diln mot each d~ dang. Word 2007 cung lam duoc diCu nay. Diem can chu y la Sll'dung bat ky h~ thong Irich diln nao cung phai dat hai heyeu c'fiu co ban III (1) day du va (2) nhat quan (cUng mot Ihong Irkh dSn) Irong toan be)bao cao nghien Cl1'Ucua rnlnh. Day du baa gom day du ve tai li~u tharn khao va day du thong lin vc chung: Iiet ke efaydu lai lieu tham khao (khong du va khong thicu) cho cac trich d§n trong bai bao cao nghien cuu cua minh. Hon rura, thong lin ve lili liOu tharn khao cling phai day du de giup nguoi dedoc 1:0 l'h0' dnng tim ra chung: phai co cac thong tin tOi thie'u nlur len tlic gia, ten I'ai li~u, nha )(uat ban, nam xlIat ban, noi xLlat ban. 11~I'hong tdch d~n APA SLI' dung each trfch d~n trong doan van 111ten va 1111mxuat ban, VI du, Alderson ('1965), Neu trich nguyen mol doan cua Iric gift khac (quotation), c'finphai ghi r6 trang trich va phfin trich d5n phai nilm trong ngoac kep neu viet chung. VI du Drucker (1973,63) cho r~ng \"Marketing co ban ...\", Neu tach roi ra mOL doan rieng thl kh6ng can trong ngosc kep nhung nen dung kho chir nbc hem va thut vao hai phia (trai va phai: dung block text trong Word), Trong tai li~u tham khao diroc s~p xep thea ho tac gia va theo thtr t\\1 A, B, C ... , tiep theo la viet tM c.k ten con lC)i(nell la ten Vi~t [\\am th'l viet nguyen), saLl do nam xuilt ban, ten tai li~u, noi xuilt bim va nha xlIii'1 ban va phii in nghieng (hoac gC)chduui) ten tai li~lLneu IIIsikh , Trcn Ihe gi6i. me giang \"ien d~y phlrong phap nghien cUu thuimg nh3c <inh vien (aU pMI bicu pho bien sau \"MQI trich dln thi phru lili Hiiu tham khao cho n6 v.i mQI I~i h~u dUQch~t ke 111tham khao chi khi nao n6 dove Irich d~n\" (A reference (or ,'''ery citalion and a citation for ever)' reference.)

78 Phuong phap nghien cieu khoa hoc trong kinh doanh va tGn tap chi nell Iii bai trong tap chi hay trong Stich nghien ciru bao gom nhfeu bili nghien elm ella nhieu tae gia (vi ten sach hay ten tap chl Iii don vi dau tien trong tra ciru), va trong tcuOng hop nay thl phai ghi trang b~t (fau va ket thuc ella bai d6 trong tap chi hay trong sach nghien cuu, L:'\\'yvi du trieh d§n va tai lieu tham khao duoc trich d§n Iii sach, thea h~ thong APA, chung ta trich d§n va ghi tili li~u tham khao nhir sau: Trang bai viet: Phuong phap GT (Grounded Theory) dung de x1iy dlmg Iy thuyct khoa hoc tu' du' )j~u (Strauss & Corbin 1998). Dietl n~y co nghia Iii y tuong trong doan van nay khong phai 111 cua tae gia CLID bai vict rna tac gia ghi lai Y tuong cua nguol khac Va[Strauss & Corbin I theo Ill' ngu' ella minh. trong tai lieu tham khao can phai ghi tili lieu nay. Tai li~lI tham khao da trich d&n trong bai viet Iii sach: Strauss, 1\\. & Corbin, J. (1998), Bnsic« of Qualitative Research: Techniques 01111Procedures for Developing Grounded Theory,2nd ed., Thousand Oaks, CA: Sage. Tai lieu tharn khao nay chua dimg (fay du thong tin chinh dung de tra ciru, vd. tim n6 trong thu vi~n, vi no co ho va ten (viet t~t) ella tac gia [Strauss, A. & Corbin, ).J; narn xuat ban 11998]; ten sach duoc in nghieng vi n6 la dan vi dau tien trong tra cuu [Basicso/Qualitative Research: Techniques and Procedures for Deueloping Groullded Theory); ian xuat ban 12\"\"); not xuat ban [Thousand Oaks, CA J; va, rma xliat ban [Sage).

Chuong 2. Vallde nghi~ncuu 79 Neu HI tieng Vi~t, thong tin ve tai li~u tharn khao v~n nhtr Iren. Hi~n nay chung ta chua thong nhat each ghi ten tieng Vi~t. Cach thong rhuong hi~n nay Iii ghi du ho vii ten, VI du trong bai viet laI (uong nghiel) elm vc khang gian th] rnrong (market space) mQI hlfong nghu'ln cuu moi ve marketing va con dang 6 dang kham phil (Nguy6n 01nh Tho & \\lguy~n Thi Mai Trang 2(03). Tai Ii~u tham khao: Nguyen Oinh ThQ& Nguy~n Thi Mai Trang (2003), Ngllyell Iy Marketing, TPI (eM: 1\\:)(13 OH Quoe gia TPHCM. Cach ghi ca ho len Irong ph'fm diln trong bai se dai dong neu h?11 cotac gin qud dai. Vi v~y, cbung ta Ihe chi d~11 he>ho~c t!}n ella hie gil'l. Oi nhlen, chung ta khong the' Illy ti~n trong viet dan ho, len hay ca ho va tell rna phai theo chuffn trich d5n ella tap chi hay nha xuat danban chung In muon xuat ban. Lay VI du thay vi (NgL1y~n Dinh Tho & Nguy6n Th] Mai Trang 2003) chung ta co the d5n (Nguyen & Nguy~n 2(03) ho~c 111diln (Tho & Trang 2003). Tuy nhien dln chu y, mot 111n, ell d~n ho (Nglly@n & Nguy~n 2003) thi trong tili li~LItham khao phai ghi ho mroc (vd. Nglly~n Dlnh ThQ). Neu chi d§n ten thi Irong tai lieu tham khao phili dao ngLrC,Jtcen tnroc (vd, Tho, Nguy€n Dinh). Ly do lit ngu'oi doc khi thay phan d~n trong bai viet se tra tai lieu tharn khao b~ng each tra tbeo thlr t~rA, B, C (theo h~ APA). Neu chung ta d~n ten ma Irong tili lieu tharn khao ghi ho tnroc thi 51! kho khan khi ngl1ai doc muon tra Irong tili Ii~u tham khao. Hai la, d~n ho hay ten din chu y Iii phai thong nhat trong toan be) bao cao ket qua nghien ciru (khong thetrong mOl bao cao nghien ciru, luc d~n ho, Illc din ten, tuong I\\r nhu each sir dung h~ thong trich d~n, I\\PA hay Harvard, can phai thong nhat trong 101m be)bao cao nghien ciru). laMOl diem chung ta (nhat Iii sinh vien) thuong nen tranh lam ghi cit hoc vi va hoc ham cua lac gia. Olll y lit trong trich d~n tai Ii~u

80 Phuong phap nghien ctru khoa h9Ctrong klnh doanh tham khao, chung ta c'an chu y den tac gia ella chung, chat hrong khoa hoc ella tai li~lI (noi dung), thoi gian xliat ban, co quan xliat ban, vv . Hoc vi, hoc ham cua tac gin khong dem I~ gia tr] ella till Ii~u. Do d6 khong nen ghi hoc vi, hoc ham cua lac gia trong trich dfin khoa hoc (vd, khong ghi GSTS Tran Van A rna nen ghi Iii Tran Van A). leU Irong bai cua chung ta trich dfin khoang 10 tai li~lI ella 10 GSTSthi trong tai li~u tham khao xep theo tlur h,r ABC chung ta SI? c6 10 I1WC tai li~u c6 cung van G (GSTS).Dfeu nay chi ton giay, rnuc va gay kho khan trong Ira ciru nhung khong dem J~ Iqi ich khoa hoc nao cho bao cao ket qua nghien cuu eua chung tao Neu trich d~n Ill'cac bai bao khoa hoc, sach nghien cuu, hay cac dang lai li~u khac, thl each dfin rrong bai viet v~n nhir nhau, [vd, Nguyen (2009)1 nhung trong tai Ii~u tham khao thi can ghi theo h~ thong bai trong tap chi: Bai bao Irong tap chi: NgLlyen. T.D. (2007). Factors affecling the utilizafion of the Internet by internationalizing firms in transition markets: Evidence(rom Vietnam. Marketing Intelligence tlmi Ptanning, 25 (4),360·76. Tai li~lI tharn khao (doi voi tap chi) nay chua dung day au thong tin chinh dung dc' tra cuu vi n6 bao gom ho va ten rae gia [Nguyen, TD.], nam xlial ban [2007]; ten bai bao [Factors affecting the utilization of the Internet by internationalizing firms in transition markets: Evidence from Vietnam]: ten tap chi (khong phai ten bai bao) duoc in nghieng vi n6 III dan vi dau tien trong Ira clru [Marketillg Intelligence and Plmltlillg); ~p [25J;sO [4]; va, sO trang bai sobao xuat hi~n trong dii ghi cua tap chi [360-376].Ciing c'Emchu y them Iiichong ta ghi len tac gia Iheo each tlurc n6 xuat hi~n trong bal bao. Vi day la bai bao Iren tap chi tieng Anh va ten rae gia trong tap

Chu'ong 2, vrrn (Ie Ilghicn ciru 81 chi d6 khang co dilu va thl1 t~II'ii he, ten, chlr lot nen chung ta phai viet thee he thong d6 (Nguyen, T.D. thay vi Nguyen, D.T.). Bai bao trong sach nghien ciru (sach t~p hop cac bai nghien cuu cun nhieu t.\\e gi<iva do m(>thay nhi'clI nguci lam chu bien): Ehrenberg, A.S.C. (199~),Theory or well-based results: Which comes first, Trong RrS~(lrcllTraditions ill Marketillg, Laurent, C., Lrlien, C.L. & Pras, B. (eds.), Boston:Kluwer Acadamic, 79-108. Tuong tv nhu v~y, tai li~lI tham khao (doi voi bai bao trong sach nghien cuu) nay chua dung day du thong tin chinh dung de' Ira cuu vi nb bao gom ho va len tac gia [Ehrenberg, A.s.q; nam xual ban [19941; ten bai bao [Theory or well-based results: Which comes first]; ten sach ducc in nghicng vi no la don vi dau tien trong tra ciru [I~csrllrc\" Trtuiitiau» ill Mnrkelhrg1, ho va ten (viet t~t)cua chu bien vii ghi ['0 Iii chu bien [Laurent, C., Lilien, C.L. & Pras, B. (eds.j]: noi xunt soban [Boston); nhIJ xufit ban [Kluwer Academic]; va, rrang bai bao xufit hi~n trons 56 [79·'108). Trong nhi'eu tl'uimg hop, bai nghien cuu cua chung ta phai tham khao tll' cac tap chi khong phai Iii rap chi khoa hoc him lam (vel, tap chI pho thOl1g, nh~t bao nhu TLloi tre. Thanh men, vv.), Nell bili bao co tric giil thl each uich dfin va li~t ke tai li~lI tharn khao cung 11I'ongtll' nhu trong tap chi han lam. Lay vi du chung ta lay}' urong tll' bai viet cua tac giil My Phuong tren ThO; bao Kinh te Vi~t I\\:am VI! van de phat tril?'n thj trll'ong cong nghe tai Viet Nam, chung ta d~n trong bili la My Phuong (2010) va li~t ke trong tai 1i~1Itham khao nlur sau: My Phuong (2010), Phat trien thi mrong c(lng ngh~ l<liVi~1 soNaill, 171(',bi rio Kill\" 1i''Vift Naill, 290, ngay 4 [hang 12.

82 Phuong phap IIghienecru khoa live trong kinh doanh Tuy nhien, nhfeu rnrong hop bai viet khong c6 ten rae gia (bai cua tap chi) nen khi d~n chung ta phai d~n ten tap chi va narn trong bai, vi du The Wall Street Journal (2004) va tili lieu tham khao can liet ke nhir sau: The W,IIl Street Journal (2004), Urban Vietnamese get rich quick, The Wall Street ]olmlal (Eastern Edition), October 26, p. A.22. Ne'u lai li~u Iham khao Iii bai trong ky yeu hQi thao khoa hoc, chung ta can ghi len ky yeu (neu co. hay ten cia hQi thao va in nghieng vi la n6 la dan vi tra cuu dau tien) co quan to d1lI'C,dia die'ln va rhoi gian to' chuc, Lay vi du, NguYI!n. T,D,. Ngllyen. T,T.M. & Barrett. N.J. (200l!). Antecedents and outcome of relationship value: Evidence from Vtotnarn, Tile 24'1> lndustriul Markl'lirrg and Purchasing GrQup fJrucer:dirrgs,Uppsala University, Sweden. September 4-6, Nell tai lieu tharn khao la IUQn van, 11I~n an chung ta din ghi 1'0 soIii LlI~Jl van thac sl, LLI~nan tien si, co dao tao (tnrong dai hoc) va dja diem cua n6. Lay vi du, de\"Nguy~n Th] Quynh Nhu (2012). Cdc yiill tottle d9ng XII hucmg mila II/IllS thoi trllllg coo cap gin, Lu~n van Thac si, Trl.fOng OH Kinh teTI'HCM. Barrett. N ,J. (1986). A stlldy of the internationalimtion of Allstralian firms. Unpublished PhD Thesis, The University of New South Wales. Australia.

Chuong 2. V«n de nghien ciru 83 Chung ta Cling rhuong tharn khao nguon til' lnternet. Khi ghi tai li~u tharn khao dang nay chung ta can phai ghi duong d~n va ngay truy e~p vi thong tin co the' thay doi tren Internet. Ui'y vi du, Minh VI~t (2010), Cia crau leo len rnuc cao nhat trong hai narn nay, t{li htt:p:llvnexpress.netfGLlKinh.doanh/Ouoc- h.'/20101!2IJBA23C8EI truy c~pngay03112/2010. Cung din chu y them Iii tren day chi Iii nhirng huong d~n co ban nhat. Himg loat nlurng bien the cua cac h~ thong trich dful duoc suodung phO'bien trong cOng dong xuat ban. Han niia cac truong d~i hoc deu c6 qui djnh chi tict cho each trich d~n cua lu~n van, luan an trong truong rnlnh. Cac tap chi cung c6 nlurng qui dinh C\\I the' ella rap chi. Vi v3y, khi lam nghien CLl'lI cho h.1~11van, lu~n an, chung ta dm tharn khao cac <lui djnh ella truong. Neu lam nghien elm d~' cong bo lren l~p chi, chong ta din doc ky hirong d§n ella tap chi cl6. Neu n~11l vling nguyi'n tcic trlch d5n, chung ta d~ dang di'eu ehlnh cho phu hQ'1' voi yell C'~II 1.:\\1the'. Lily vi J\\I. cac t\"lP chi do Emerald xtlat ban co qui dinh thong nhfit (cho l5t c.1 cac rap chi ella minh). MOl so qui djnh nlur tiln bai baa ph<ii n~m trong nga~ckep, glli ten t~p (Vol.), so (No.). va trang dau tien va elloi clioi cung (pp.) ella bai baa xllal hien lrong tap chi. Perrovlci, O. and r~liwoda, 5. (2007). \"An empirical examination of public attitudes towards advertising in a transitional economy, /lllallaliolloJ /011\"'01 of Advertisillg. Vol. 26, No.2, pp.247-276. MQt so t\\lP chi cua Elsevier, vi du nhu Journal of Business Research thi cac tell tap chi diroc ghi t~t va khcng in nghieng, vd, Journal of Marketing Education duoc viet t5t la J Mark Educ; khong

84 Phuong phap IIghien ciru khoa hoc trong kinh doanh c6 dilll chfim sau t(ln viet t5t ella rae gill va phan rnuc b5ng dau cham thay vi dli'u phay, vv. Vi du: Karns CL. Marketing student perceptions 'Oflearning activities: structure, preferences, and effectiveness. J Mark Educ 1993; 15(1): 3-10. Mot so nha xuat ban khac, lay vi du, AMA (American Marketing Association), nhu' [ournal 'Of Marketing, Journal of International Marketing, doi hoi phai ghi day dt.i ten cua hie gia (chi vie't tilt chu' lot) va lac gia thu hai tro di phai ghi ten truce ho salt, va h~nbili bolophai viet hoa lat ca cac ky ttr dau. Vi du: Nguyen, Tho D. & Nigel J. Barrett (2006), \"The Knowledge- Creating Role 'Of the Internet in lnternational Business: Evidence [rom Vietnam\", /ollmal \"I lntemationa! Mnl'kelillg, 14 (2), 116·47. MOt so diem can chu y them nira lil nell chung ta d~n ml,\\t cong trinh bao gcm hai tac giit, thi chung ta phai dful du, vel, Batra & Horner (2004). Nell til' ba tac gi,\\ tro len, thong thuong (khong phai Ilion Ilion vi tuy theo t\\1'I18tap chi) chi ghi tac gift <.'tau va ghi them cac ci,lng sv (ghi t~t la et al. trong tieng Anh va & ctg. trong tieng Vi~t), vd, vaez et al, (2004); Vaez & ctg. (2004). Mot dii?'rnruea lit neu trong mqt bao cao nghien ciru chung ta dfu, hai ding trinh cua cung tac gin dexuat ban trong cung nam chung ta phai them chfr a, b, c, vv. pha.n bi~t, lay vi du, Nguyen & Nguyen (2010a), Nguyen & Nguyen (2010b), va trong tai Ii~u tham khao cting phai Jj~t ke a, b, c, sau narn xuat ban, vi du:

Chuong 2, Vall d'(\\ nghiCn Cl'I'U 85 Nguyen, T.T,M, & Nguyen, TD. (2UlOa), Determinants of learning performance of business students in a transitional market, Qllnlity A\"UYnIIC£'ill Education, 18(4),304-316. :\"Iguycn, T,T.M, & Nguyen, T D, (2010b), Learning to build quality business relationships In export markets: Evidence from Vh'tndmesc exporters, A;/11 Pacific Busmess Reuiet», 16(1/2), 203-220, Cuoi elmg (nhung c6 the' chua het) Iii trong nhfeu truong hqp, chung ta thuong khong Ihe suu t~p day du cac tai Lieu Call cho n!;hicn cuu cua rnlnh. VI v~y, chung ta thirong Sll' dung nhu ng }' tuong. bi¢11 IlI~n, kel qua nghien cUU,VV, cua mot tac gia tJl011g (jua t,k gill trung giil11,Lay vi du dllmg ta su dung y nrong cua Aaker co(1991) ve Sicl Irj thLI'C)11jh$ieu, Tuy nhien cluing ta khong tai li~u yella Aaker (1991) nay va chung ta lay tUOng nay tll' Yoo & dg la(2001) thl trong phal1 d§n chung ta phai ghi ro Aaker (1991, thao Yoo & clg 2001), ho~(' la Aaker (d~n trong Yoo & erg 200]), h'lY theo qui dinh l'iCl1gcua tung rap chi Trong truong nay, trong tai li~ll tharn khao cht'lllg ta chi ghi Yoo & erg (2001) vi chung ta chi tharn khao Yoo & erg (200'1)ch~fkhang tharn khao Aaker (199'J), veTom J<;Ii, chung ta din rra ciru cac qui dinh trich d§n cu the' cua Ill'1lg tap chi, I1hll xu5't ban (neu la bai bao, sach). trirong dai hoc (nell lit ludn an), vv, cle'co the trich cI~ndLmg va all trong tac phii'm cua rninh, Khong trich d5n trong lac pham cua mlnh mot vi~c lam khung the' chap nh~11 dUQCdoi vol cQng dong khoa hoc, Trich d~n sai (khong dllng chuan, thicu hoac thua) Iii m';;t nguyen nhiin khang dang c6111111cho lac phfim cua 1111nhb] tlrchoi,

86 Plwong phap nshien c(,'ukhoa hoc trong klnh doanh T6M TAT CHtfONG 2 Chuong 2 nay gi6i thi~u van de nghien cuu va each thirc xac dinh van de nghien ciru. MOt van de nghien cuu diroc xac dinh ro rang va dung d3n la dfeu ki~n tien quyet cho 51! thanh cong cua du an nghien ciru, xac djnh van de nghien cuu cimg Iii khilu dilu tien trong tat ca cac du an nghien cuu khoa hoc, Van de nghien ciru duoc xac djnh tlr nhfeu nguon khac nhau. Trong nganh kinh doanh, van de nghien cuu xuat phat tll' hai nguon chinh, (1) ly thuyet va (2) th] truong, Chung ta phai can tong kil't Iy thuyet de' xac djnh nhirng gi cac nghien cuu truce CIa lam, nhlmg gl chua lam va nhfmg gl chua ducc lam hoan chinh dc' dua ra van de nghien ciru cho minh, VI v~y, tong kelly lhuyet va nghH1ncuu dii co Iii cong vi!}c rna nha nghien cuu anluon lucn phai thuc hi~n cho bat ky d,r nghien ctru nao. Th] rruong cCanglil nguon chinh ella van de nghien cuu trong kinh doanh. liang loat van de th] truong vuong phai ma nh1anghien diu co the phOI IriElh chung thanh van de nghien ciru C~I the' cho minh. Cac van d'C nfty co the xuat hien thong qua cac phuong ti~n tl'uyen thong di(li chung nhu bao ch], Iruyen hinh, cac hQi thao kinh doanh cua cac to eillre hi~p hOi kinh doanh, cua die to chuc nh1antfOC ve qU1111 I)' kinh doanh, vv . Nghien cuu kham phil so b9 voi cac to vachuc kinh doanh cac thanh vien trong chu6i kinh doanh (khach himg, kenh philn phoi, nha cung, vv.), thao luan v6i cac nha nghien ctru trong cling n81mh rung giup chung ta nh~n dang hang loat van de can duoc nghien CLIU. Van de nghien Clru trong kinh doanh lufin Iylufm tao thanh III $1,1 kel hop gilla thuyet va thi tnrcmg. Chuang nay cung lam ro s~r khac bi~t giifa y tU'6ng, van de, m\\lc tieu, diu hoi va gia lhuyet nghicn roll. Y tu6ng nghien clru Iii nhfmg y tu'o-ng ban dau ve van de nghien CUll, TiT nhlmg y lu'cmg ban dall nily chung til tiep 11.)ctlm kiem khe hong nghien decU'tl

Chuong 2. Win d'C I\\ghien Ctl'U 87 nh~n dang duoc van de nghien cuu. Sau khi nhan dang duoc van de nghien c(ru, nha nghien cuu can xac dinh fO can nghien CUll cill gl va d6 la rnuc tieu nghien etN. Gia thuyet chinh Iii tra loi dtr kien eho cac cau hoi ngh icn cuu, Tiep theo, Iii van de tong ket Iy thuyet Tong ket Iy thuyet la (1) chon IQccac tai li~u (xuat ban hay khong xllat ban) ve chu de nghicn cuu, Irong do bao gom thong tin, y nrong, dfr Li~u va b3ng clumg diroc trlnh bay tren mQt qllan dic'm nao do de hoan thanh cac muc lieu da xac djnh hay di~n ta cac quan die'm ve ban chal ella chu dC d6 cling nlur phuong phap '(em xet chu de do, va (2) danh gia mQt each sohi~u qua cac tai li~u nay tren co lien he voi nghien cuu chung ta dans thuc hi~n. Tong kelly lhuyet bao gom tong ket nghien ClI'U, nghla Iii tong ket cac nghicn cuu thuc li~nda thuc hien lrong qua khu de' duo ra kel lu~n chung ve ket qua CUi)cac nghien CLI'U n1l)', Tong ket Iy thuyet cung baa gcm vi~c tong ket cac Iy thuyet eta co verung giai thich mQt hi~n nrong khoa hoc nao do va so sanh chung m~t do sftu, tinh nhat quan cung nlnr kha niing du' baa cua chung, ve m~t phuong phap tong ket, tong ket Iy thuyet co the dLmg tlr nsft' dc' tong ket Iy lhuyet va nghien cuu ve chu de dln to'ng ket ha~c dllng cac ky l'hu~t djnh luong de t6ng ket va so sanh cac ket unqua nghien cuu da co, chu Y la t6ng ket Iy thuyet khong chi Iii vi~c 1110ta nhl'l'ng gl da lam rna con danh gia chung. De tong ket Iy thuyet chung tn dIn nhi'eu dang tai li~l1,(1) tap chi khoa hoc him lam chuyen nganh (2) sach nghien (ltU, (3) cac h.l~n an th\",c sl, tien si trong nglmh, va (4) ky yell hoi thao khoa hQc chuyen ngilnh. Cuoi elmg, ehtrans nay gim thi~u h~ thong trich dfu, va tai li~l1 tham khao. Trcn the giOi, co nhi'eu h~ thong trich d~n va h~ thong trieh d5n APA du'C)cSll d\\lI1g kha pho bien trong ngimh khoa hQe xa hQi i)ic'm din eh(l y la sir d\\lI1g bal ky h~ thong trlch d~n nao cling phai d\"t hai yeu diu co ban 111 (l) day dll va (2) nhat quan (cung mot h~ thong trfeh d5n) trong 101m bO bao <:.;0 nghien dru elsa mlnh.

88 Phuong phap nghien cuu khoa hoc Irong kinh doanh CAU HOI 6N T';'p vA THAo LU~N CHUONG 2 I. Cho biet sv khac nhau va giong nhau gifra van de nghien C\\hJ, muc tieu nghien cu-u, diu hoi nghien om, va gia thuyet? Lay vi du minh hoa? 2. !-lay chon mQI bai bao cong bo mQt cong trinh nghien elJ'U khoa hoc vadung phuong phap djnh tinh, doc cho biet tic gia xac djnh van de, muc lieu va cau hoi nghien ciru nhir the nao? Cho biet giii thuyet nghi~n cuu Irong bili baa da chon xuat hien 6 phan nao trong qui trinh nghien cUu va 0 d~ng naa (gia Ihuyel nghien ciru hay gia thuye't kiem vadinh) d6ng vai lro gl trong bili nghien ciru? 3, I lay chon m{lt bai baa cong bi) m(\\1 dIng trinh nghien ctru khoa hoc dLlng phuong phap dinh hl'l;mg, doc va cho biel tac gia xac djnh van ere, m\\IC liell, diu hoi nghiiln cuu va gia (huyel nghien cuu nhu the nao? ChO'biel gi<iI'huyet nghien C(YlItrong bai baa da chon xlIat hi~n (1 phan nao trong qui trlnh nghien ell'll va 6 dang nao (gia thuyet nghidn cuu hay gill I'huyet kii'tm dinh) va.dcng vai tro gi trong bai nghien ciru? 4. Hay chon m(\\t bili bao cong bi) mi;\\1cong trinh nghien etfU khoa hoc dung phtrong phap hAn hop, doc va cho biet tac gja xac dinh van (fe, muc lieu, diu h6i nghiE!n Cl'U va g;;,i thuyet nhtr the nao? Cho biirt gill thuYCI nghien cuu trong bai baa dii chon xuat hi~n 6 phan nao trang qui trinh nghicn rou va 6 dang nao (gia thuyet nghien ciru hay gia thuyet kiem dinh) viI dongvai tTOgl trong bai nghien ClrU?

ereChuong 2, \\/ffn I1ghilll1C~l'U 89 co5, Cho bie't 111~ICdlch ella tong ket Iy thllye't, may dang trong tong ket Iy thuyct, va nhimg gi can lam trong tong ket Iy thuyet d~ng dinh tinh? Chon m6t van d'Cnghien Clhl, xac djnh rnuc tieu nghien c(ru va dun ra qui trinh tlwe hien tong kct Iy thuyet cho van de nghien ciru do? 6, Co bao nhieu loai tai lieu thuong Slr dung khi tong ket Iy thuyet? llay cho bie'!, mQt each tong quat, gia tri va tinh c5p nh~t cua limg loai tili lieu trong nghicn CUllkhoa hQC? 7. Cho biel trich d5n d6ng vai Iro gl trong nghien em. khoa hoc? Hay lay vi du nam d.,ng lrich d~n sai trong ITich diin khoa hQCva giaj thich vi sao sai? 8. 115y Ihl,l'( qp xac djnh van de, muc tieu va ciiu hoi nghien ciru b5ng each chon mot thi tru'cmg (nganh san xuat kinh doanh), phan tich thi trvimg nay d&'nh~n d~ng van de nghien ciru. Sau do, tong kelly U)uyet ell?d' u',) ra v5n dll, I111,llCieu va diu h6i nghiel1 elm?

90 Phuong phap nghien (,(I'U khoa hoc trong kinh doanh TAl LI~U DOC THEM CHUONG 2 Campbell J p. Daft RL & Hulin CL (1982), ~'1/ltatto Study: GelleratillS (/1Il1 Deue/oplIIg Research Questiolls, Beverly Hills CA: Sage: Mot tili li~u giai thi~u ro rimg va chi tiet vc each nhan dang, phat trien van de va diu hoi nghipn ('Lru.S,kh rat din thiet cho nhung ai muon phat trie'n duoc van de conghien ciru y nghla. llart C (2009). Domg /I Literature Rericto: Releasing the Social Science Research tmogillatiOIl. Thousand Oaks CA: Sage: Day Iii tai Ii~u rat hay ve each thuc hi~n long kct nghien cuu trong ng1mh khoa hoc xii h(ii. La mot trong nhli'ng lai 1i~L1c'5n thiet cho tal ca nhimg ai tong Id!'t tot ly thuy!!1 cho nglli':;n cuu cua minh. Al?A (2009). Pubticotion Mnlltwl of the AllferiCll'1 P''Yc/lO/ogica/ Associntiou, 6\"'ed. W,'shington: American Psychological Association: Mot tili li~L1 vehuang d~n chi tiel tilt eli nlurng g\\ lien quan den trich d~n, thi lieu tharn khao ihco h~ArA.

Chuong 3. I'lwung phap dinh linh 9') C/Uf(1'11g 3 Phuong phap dinh tinh Chuong nay gi6i lhiqu cac nOi dung: 1. Nglliell eli'll dinlr tinl: Irong '(fly d(fng /!III;uyel khoa IIIIC 2. Pllflml~ pllll!, cr 3. Puuong IIIJlll' tint. IlIIo/rg 4. COl/51 C(I Iltll 111(;1d' ir li(11 l1illiJ tinh 5. PI1I911 tltl. tlCfli?1I djllh tiuh 6. VI n(1 ntinl: hoa IIghiBrl ciru ,1!nll tinli 7. Gin ir] Stitl piJfiill t/jnh tinh 8. Dc nghj IIghicn clhl dinh tinh

92 PhU'(}ngphap nghien ctru khoa hoc rrong kinh doanh 1. Nghien cuu djnh tinh trong xay dl!\"g I)' thuyet khoa hoc Nhu' dii gi6i thi~u trong Chuong 1, nghien cuu dinh tinh thuong ducc dung de' xiiy d~mg Iy thuyet khoa hoc dua V110 qui trinh qui nap (Hinh 3.1). Cung can d1U y la thuong clur khong phai luon luon vi nghien ciru dinh tinh diroc sir dung cho nhieu muc dich nghien ctru khac nhau, ke' ca kiem dinh Iy thuyet khoa hoc (vd, Johnston & ctg 1999; Perry 1998). Hinh 3.1. Qui trlnh dinh tinh xiiy dtrng Iy thuyet khoa hoc ,...--------------_ . Khc he'ng => Cau h6i nghien eLl1J !: «e- T E Th i6'1 ke nghien CUll Q. Thuc hi~n nghien cU'U .\", ..s: Q. 0g0 :. ..s: c, vaMc3hinh gia thuyelly Ihuye! ...... Ngay nay, nghien C\\lU dinh tinh duoc sir dung rat phD bien trong cac liinh Vl.rc cua nganh kinh doanh (vd, Daymon & Holloway 2002; Lee 1999). Nghien ClYU dinh tinh thuOng lien quan den vi~c phiin rich va di~n giai du li~u d~ng djnh tinh nharn muc dich kharn pha qui lu~t cua hi~n tuong khoa hoc mung ta din nghien ciru.

Chuon!! 3. Plwl,mg 1'11111d'inh tinh 93 Chung t~ tlurong nh~n djnh chua dung ve plurong phap djnh tinh. Phuong phap djnh tinh dua vao qui trinh qui n:[lp.Tuy nhien, qui nap khong c6 nghia la khong dua van Iy thuye't. L9 thuyet v~n d6ng vai Iro quan trong trong nghien cou dinh tinh. Hai la, nghien ciru djnh tinh SU' dl,mg nhieu dang dii LieU khac nhau. Dieu nay kh6ng c6 nghia la khong co he thong. Hon nira, qui trinh nghien cuu dinh tinh thuong duoc thiet ket va thuc hien Linh hoat va mem deo. Tuy nhien, linh hoar va mem dec kh6ng co nghia III khong c6 h~ thong. Chung ta se phan uch tiep nhimg van de nay trong nhfmg phSn tiep theo. 1.1. Phuong phap va cong cu nghien cuu dinh tinh Nghien cuu dinh tinh bao gom nhi'eu phuong phap va cong Cl,I khac nhau va rat kh6 de' c6 the' phan loai chung m1?t each hoan chlnh [xem Marshall & Rossman (1999) VI! each phan loai cac dang nghien cuu djnh tlnh]. MOl each long quat, chung ta c6 the' chia chong ra thanh hai nhom. Ml,il nhorn ve phuong phap va mot nhorn ve cong C~I (Hmh 3.2). Trang pham vi cua giao trlnh nay, chung ta chi t~p trung val> hai phuong phap chinh, duoc sir dl,mg rat pho bien tl'0118cac 15nh VV'C CLI., ngimh kinh doanh, do III (1) phuong phap GT va (2) phuong phap tlnh Iwongl, va ba cong Cl,1 chinh Ii:!(1) thao 11I~n nhorn, (2) thao ILI~ntay doi, va (3) quan sat. Cung din chu 9 6 day chung ta t~p trung vao phirong phap dinh tinh. Vi v;'y, chung In d'iSc~p phuong phap GT va tinh huong trong boi canh nghien cuu dinh tinh. Hai phuang phap nay co the Iii djnh tinh, djnh IU'O'ng,hay ca hai (hBn hop), Doi v6i cong cu cung v~y. Lay vi du, thao 11I~n nhom va thao lu~n tay doi Iii hai cOng cu chi dung de' thu th~p dii lieu dinh tinh nlnrng quan sat co the' thu 9th~p dli liell dinh tinh va dinh ILlQ'llgC. ung luu them Iii co cong Cl,l I elll hcl ve c.le phuong phap cOn I\"i, vd. Ethnography, xem, lay vi d....Agar (1986); vc A<lion Research, x<'m, lay \\', duo Coghlan & Brannick (2005). DeI1Z111 &< LlIlcoll1 (2005) III s~ch gi6i Ihi~u nh;ell phu'O'llg phap dinh tinh khac nhall v~ 16t~i Ii~u \"hallS tho}thieu elm nh':mg aj Ihieh Ih\" ve phl1ol1g phap dinh tinh.

94 Phuong phap nghien ciru khoa hoc trong kinh doanh doi khi duoc xem nhu 111phuong phap (vd, thao lu~n nhom: vd, Kitzinger 1994) va co phU'011g phap diroc xem nhu Iii cong cu (vd, phuong phap rinh huang: thu th~p dlT li~u b~ng cac tinh huang Ct.1 the). Hinh 3.2. PhU07Ig phap va cong CI,l nghien cuu dinh tinh Phuong phap pho bien • GT: Grounded theory • linh huang (Case study method) • Ethnography/Action research Cong C\\I thong dung • 111ao 11I~ntay doi (in-depth interviews) • Thao 11I~nnhorn (focus groups) • Quan sat (observations) 1.2. V5n dc, muc tieu va Iy thuyet trong nghien ciru dinh tinh M~ICtieu cua nghien djnh tinh Iii xay dung If thuyel: khoa hoc. VI v~y khi xac djnh van de nghiiin ciru va dua ra muc tieu nghien cuu, chung ta d,n bi~n lu~n Iy do d~n den viec sLr dung phuong phap dinh tinh. Cung can chu y lit van de nghien ctru dinh tinh xuat phat chlnh ILl' du' Ii~u va sau do chung ta so sanh l<;livoi Iy thuyet (thong qua tong ket nghien cuu). Vi v~y, cau hoi nghien ciru khong eh~t cllC nhir trong nghien cuu djnh luong de kiem dinh If thuyet (O'Conner & etg 2003). Tro I~i vi du trong ChU'OIlg2, Goulding (2002) citra ra m\\IC tieu nghien cuu cua mlnh nhu sau: I. \\lhtIng dong co chu yeu nao thlie day du khach tham quan cac khu di tich, bao tang?

Cnuong 3. Pl1ll'ong phap djnh tinh 95 2. Cac dong co nay co khac nhau giCra cac eli nhan va nhorn khong? 3. SCmchat cua kinh nghi~m khach hang khi tham <juan cac khu di tkh va nhemg kinh nghiem nay co khac nhau giii~ eacac nhan va nh6m khang? Tac gia bi~n lu~n s~rdin thiet phai dung phirong phap dinh tinh (C\\I the' III GT) nhtr sau: Nhu da g,oi thi~ll, vi v3ng m~t ly thllyet ve dQng co va kinh nghi~m cua khach h;\",s khu di tich va bao tang Itac gia xac djnh chua cci ly thuyet SiAi thich vc van de khoa hoc nayJ. Vi v3y, chung toi xem xel cac ly thuyet rc;\\nghan v=s ngimh du lich de danh gill kha n~l1g Slr dung chung . .. .Tuy nhit\"n, nhUng nghicn cuu ve dong CO chu yeu dira vao lmong pholi djnh luong thong qua cac ky thll~t khao sat (survey) ...[tac ghl bi~n lu~n sIr din thiet sil' dung phuong ph:\\p djnh tinh I. VI v~y, phuong phap Gl diroc Slr dung trong nghien cuu n~y dc' giaj quyet vmn de nghien ciru nell ra de' 19ieYithi~t1 thuyct phuc tinh phi. hgp cua phurrng phapl: I. Xay dl,J'11gly thuyel dua vao co SC'Ilieng noi', hanh tI<mg,va kinh nghi¢m ella du khach 2. Cung cap mot quan diem rnoi ve dong co va kinh nghiern ella du khach 3. OllC kcl kct qua thanh milt khung Iy thuyet (theoretical deframework) mo ta va gi.,i thich [dong co va kinh nghicm eua khach hilng cac di tich \\',1bao tang]. Tiep theo, tac gia mo tei chi tiet hon ve phuong phap va cong C\\I thuc hi~n:

96 Plnrong phap nghien cuu khoa hoc trong kinh doanh D~l'a vao eo so chon m§u Iy thuyet (theoretical sampling), nghien cuu b~t dau thong qua viee den dja cliem va chon co sonhirng du khach khci nang cung cap mot thong tin sau (insight) ve van de nghien cuu de dinh huang cho cong viee thu Ih~p dfr lieu tiep theo ... VI v~y, ky thu~t thao lu~n tay doi suduoc dung trong buoc khoi diem nay ... Dia diem khoi diem III Blist Hill ... vi no d6ng vai tro If! cai nOi cua nganh du ljch nay ... 19i6i thi~u bu6c dilu tien: muc dich, thong tin din thiet, ky thu~t ph6ng van sir dung va dja dieml Bu6e khoi diem 51? gillp xay dung buc tranh tong the' elm cac khai niem (provisional framework of concepts) ... Ky thu~t quan sat duoc sir dung trong buoc tiep theo de quan sat hanh vi tv nhien (naturalistic behaviour) cua du khach dang tham quan khu di tfch ... Blist Hill lil dia diem phu hop de b~t dau. Tuy nhien, do dang hoa dja diem va doi tuc,mg quan sat giup kicll1 ira v~ bCi sling cac khai Ili~m nghien cuu phat hien trong buoc khoi diem [gibi thi~u butrc tiep thee va Iy do thay do, din diem nghien ciru]. Vi v~y, ky lhu~t quail sal dU'<;JClien h,\\nh tai ... Ky thu~t ta'Ilion sat duec su dung dua tren co so trong nhreu trU'ong hop, hanh l10l1geho chung ta bit?t duoc nhieu thLr hon III loj 11(')i. Phong van s§u eho ChLlI11tla I1hieu thong tin ben trong (a rich source of data) ve thai c10 va hanh vi cua khach hilng ... Tuy nhien, khi h6i ho ve kinh nghiem, ho thucng khong nh~n hiet het, ho~c khong thG'dien til duoc cam xuc cua IW (Grove & Fiske 1992; Adler & Adler 1994) Igibi thieu kY thu~t tim th~p du' li~u cho buec tllU' hai va dan nguon eho bi~n lu~nJ. Trong bvoc cuo; cung ella nghien cuu, ky thu~t rhao lu3n denhom (focus group discussion) dU'<;Jcsu dung phat trien lyholm d'inh hon ve khung thuyet thong qua s\" trao doi quan vadi,:'m [giai thi~u m\\1C dich ky lhu~t thu th~p dir li~u cho bU'bc cuoi clmgl. Ky thu~t tllao lu~n nh6m dlfqc sir dl,mg vi no (1) ehe phep nh;eu thimh vien tham gia; (2) t~o ra moi tnferng tU'Ong tac: thao lu~n va tranh ciii giup kich thieh cac y tlfOng moi,

Chl1C11113\\. Plwons philp djnh tlnh nherng ly do chi tiet giai thleh hanh vi (subconscious behaviour; vaHedges 1993) Lbi~n 11I~nIy do Slr dung k)i thll~t dan nguonJ. Ky thu~t thao 11I~nnhom se duoc tien hanh tai dia diem trung tinh (neutral locations) de tao s~r thoa mai cho khach himg cung nhu dF tach hQ ra kh6i moi rruong th~t. Dieu nay se giup co h(li cho chung ta kharn pha ra cac danh gia rna khach hilng ngoa] ngu canh (stimulus context). Han nira, chong ta con cO the so sanh s~r luang <long va khac bi~t gilra hai nglr canh-trong va ngoili !bi~n lu~n tinh ph\" hop cua dia diem!. 1.3.Tong kC'!va sir dung I)' lhuye! trong nghien ciru dinh tinh Trong nghien cuu djnh tinh, Iy thuyet diroc sir dung rat linh hoat, Quan trong nhat lil Iy thuyet 51? d~n hu'ong ve nhu diu rhuc hien nghien ciru dinh tinh. Nhu da dc c~p nhieu Jan trong giao trinh nay, muc dich chinh cua nghien ciru dinh tlnh 111xily dung I)' thuye! khoa lyhoc theo qui trinh qui nap, VI v~y, \"h11nghien ClW din tong ket thuyet I/a rninh chung duoc 111hj~n tai nhung Iy thuyet eta eo chua git'ti thlch ho~c giftI thich chua hoan chinh hi~n nrong khoa hoc da de 1'0, I/J tLI'd6, nell ra S~Idin lhiel phai xi\\y dung mQt Iy thuyet mci de' gi\"i thlch hi~n tuong khoa hoc nay. Tting ket Iy thuyct c[lI1g gop ph'an quan trong trong so S1111hket qua nghiiln cuu. Nhu dii ei'C e~p trong Chuong 2, ket qua cua nghien cuu djnh tinh 11I1y thuyet khoa hoc rnoi. Vi I/~y,gici tri cua Iy thuyet rnoi nay c'5n duO'c minh chlmg thong qua vi~c so sanh voi cac Iy thllyP't <If! co. Th~t sir, Iy thuyet duoc su dung trong suol qua trrnh nghien cuu djnh tinh. Xi\\y dung 15' thuyet b~ng nghien ctn.1 djnh tinh la phuong phap xay dung ly thuyet thea qua trinh. Qua trinh nghien ell'll djnh hnh luon luon 111qua trinh tuung tac gifra nhil nghien ClrU, du lieu va Iy thuyet dang xay dl.mg. VI v~y, nhil nghiiln cUll luon so sanh Iy thllyet va nhi:rng thallh phan clio ly thuyet, lay vi dv nhu cae khiii niem trong ly thuyet dang xay dl,fns ella minh, 1/6i de Iy thuyet cia co. Tuy nhicn, cung din d1U )i chung

I'hll~ng phap nghien CUllkhoa hoc trong kinh doanh ta elln dl'n Lh~n vai qua trlnh so sanh Iy thuyet cua chung ta dang muon xiiy d~I'ng vOi Iy Ihuyet da c6 vi vi~c lam nay c6 Lhe d~n d~n su suy di~n tLtIy thuyet da co vai Iy thuyet dang xay dung. 2. Phuong phap GT Phuong phap pho bien trong nghien cuu dinh tinh de xay dung Iy thuyet khoa hoc la phirong phap GT: xay dirng Iy thuyet khoa hoc dtra tren dfl li~u thong qua vi~c thu th{ip, so sanh dft Ji~u de nh~n dang, xay dvng va kct nOi cac khai ni~m voi nhau de tao thanh Iy lhuyet khoa hoe (Strauss & Corbin 1998), Phuong phap nay do Glaser & Strauss (1967) phat trie'n va ngay nay, GT da duoc chap nh~n Iii mot phuong fJhap xiiy dung I}' thuyet khoa hoc ti.r du lieu. GT duoc sil' d1,lng phO' bien trong nhi'eu lanh VI,I'C khac nhau trong nganh kinh doanh; vi du trong quan tri nhan sir (vd, Storberg- Walker 2007); trong quail tr] san xuat (vd, McAdam & ctg 2008); trong marketing (vd, Daengbuppha & ctg 2006), vv. GT 11p1huong phap xii)' dung Iy thuyet dVII vao qua trlnh thu 1'I,~pva philn rich du' li~u mOt each co h~ tllong. Qua trmh thu th~p, phftn tlch vb xay dung Iy thuyet quan h~ ch~t che vai nhau va nha nghfen cuu, Trcng phuong phap CT, \"nha nghien cuu khong bao gja du kifn truce Il1Qt 19 Ihuyet (preconceived theory) trll' truong hO'P ho rnudn di'hl chlnh ho~e rno r(ing I11Qt Iy thuyet d1i co). Thay vao d6, nha nghicn Cll'LIb~t d'5u voi mOt chu de nghien cuu va 19 thuyet (dang xfty dung) hinh thanh lif dCfli~u\" (Strauss & Corbin 1998, l2). De'stl dung phuong phap CT c6 hi~u qua, Corbin & Strauss y(1990) de xua't nhCl'I1gdiem ma cac nha nghien ciru cr can chu nhu sau: heI. Thu th~p va phfin tich du lieu III hai qua trlnh lien m~t thie't \\'6i nhau (luang lac qua l(li). 2. K11.1ini~m nghien ell'll chmh la daD vi phan tich co ban (basic unit of analysis),

ChuO'II!; 3. rhuong ph;\\p <linn tinh 99 3. Cac khai nicm din duoc xsy dung va lien h~ chung voi nhau, 4. Chon m~u d~I'a vao I)' thuyet dang xay dung (theoretical ground). 5. Phan tich phai thong qua qua trmh so sanh lien tuc va ch~l che (constant comparison) 6. Mi') hlnh (pattern) va SIf thay d5i cua chung phai duoc xcrn '\\et. kic'm Ira din th~n. Dlell nay co nghia khi dll' lieu xlIat hi~n nhirng khac bi~t so voi nhlmg g\\ dang hinh thanh, canchung ta dill xern xet va kiern tra th~n de xern d6 phai 111 mQt huong mai hay chi lil m(ll vai truong hop ca bi~l. ngoal Ie. 7. Qua t rinh (process) phai duoc g~n v&i Iy Utuye't (xily dl,1'ng 1'1thuyet d ua vao qua trlnh), I). Chi ehu dU'li~u (theoretical memo) trong qua trinh thu th~p Ib 111(llph'5n g~n lien vao qua trlnh xii)' dung 1'1thuyet bJng phuong phrip CT. Di'ell nay co nghia iii ghi chu khong phl'li chi clan lhLlan Ii) ghi I~i cac y nrong rna bao g'0111ca vi~c xily dung va cri'el! chlnh Iy lhuyet dang xii)' dung. 9. Cric gi'; thuyet ve moi quan h~ ella cac khai ni~ll1nghien cuu din duoc phat trie'n vii danh gia (cang nhieu dl11g tot) trong suot qua trinh nghien cuu, 10. Cac nha nghien cuu CT khong nhii't thiet phai lam vi~c mot airmlnh. Tao nhorn nghien cuu cung tham gia nghien ciru ho~c thao 111~ny urong cua minh voi cac nhit nghien cuu cung liinli V~fCsc giup qua trinh nghien ciru dat ket 'ILIa tot hem. lJ. Nha nghien ciru GT c6 the' phan rich nhUng ngil canh r(lllg han (vi du dieu ki~n kinh teo van hoa, xii hQi. vv.). Tuy nhien, dieu nay chi co nghia neu chung fa co lien ket nhlrng phan tich nay vim Iy thuyet dang xay dung.

100 Phuong phap nghien ciru khoa hoc trong kinh doanh 3. Phuong phap tlnh hu5ng Phuong phap tinh huong (case study research) la phuong phap xay dung ly thuyet tu' dii li~u (1 dang tinh hudng, don hoac da tlnh huong (single or multiple cases; Eisenhardt 1989;Yin 1994). Qui trinh xay dung Iy thuyet b~ng tinh hudng dLl!]C b~t dau b~ng ding vi~e thu th~p dCIIi~u (dCT li~u rnroc, Iy thuyet saul. Nhi! nghien cuu, trong qua trinh thu th~p dfT li~u, Ii!:'n~ICso sanh dii Li~u vai Iy thuye'!. Dtr Ii~u dLlQCthu th~p thong qua mot tmh huong (mQt ca nhan, mQt to chuc, vv.) hay nhieu tlnh huong. Qui trlnh xay d~rng Iy lhuyet b~ng plnrong phap tinh huong Iii mQt qui trlnh liiy tien: phet hi~n Iy lhuyet--chon tinh huong-lhu lh~p dll' li~u (I Ilnh 3.3). Theo qui trinh nay, nha nghien cuu chon mQI tlnh huong de thu th~p va phan tich dir li~u va phat hi~n Iy thuye't. Nha nghicn oru liep tI,1C chon tinh huong tiep theo de thu th~p va phfin rich dll' li~u de' phar tfien Jy thuyet, vv (vd, Perry 1998;Shekedi 2005). Hlnh 3.3. Qui lrinh liiy tien trong phu'ong philp tinh huong Phat hj~n Iy [huyet Thlllh~p dft lieu

Chueng 3. I'hu'on!; phap djnh t[nh 101 Eisenhardt (1989, 533) dua ra qui trinh xay dung I.>'thuyet b~ng phuong phap tlnh huong bao gom tam buoc nhu sau: I. Xac dinh diu hoi nghien Clru va co the dua ra m9t so khai ni~m ban dau (so b{»: Cau hoi nghien c(I'Ugiup xac dinh huong t~p trung cua nhll nghien ciru va mQt sO khai ni~m ban dau (neu co) co the gillp nha nghien cuu t~p trung kham pha, so sanh tiep theo, 2. Chon tinh huang: Khi chon tinh hudng, nhi! nghien ciru chua co Iy Ihuyet va gia lhuyet gi ca. Nlur viiy, khac voi nghien cu'u djnh hrong, trong nghien ciru dinh tinh noi chung v1l nghien ciru tinh huang noi neng, nha nghien cuu ral linh heat ve m~t I.>'thuyet. Va, khi chon tlnh hudng, phuong phap chon m5u Ii:!chon m5u Iy rhuyet, tQP trung vao nhii ng tlnh huong hiiu ich cho vi~c xay dung Iy !huyet. 3. Chon phuong phap thu thiip dLI'li~u: Nha nghien ciru tlnh htlong Stl' dung cia plurong phap thu thiip dCf li~u (multiple data collection methods). Sll' dung cia phuong phap lam cia dQllg duo li~u (triangulation of evidence) cho Iy thuyel duoc x1iy dung. Phuong phap tinh huong cung co the SLI'dung nhi~u rhanh vien (ho cung Iii nhirng nha nghien cuu cling tharn gia dtr an nghien ciru) thu thap drr li~l(Imultiple investigators). Cach lam nay giup chung ta co duoc each nhin tong hop (synergistic view) ve dlf li~u va them nhieu quan diem trong xay dl,mg Iy rhuyet tV cac dir Ii~u eta thu lh~p. 4. Tien hanh thu th~p dfr Ii~ut<;1hi i~n rnrong: Qua trmh thu th~p dfr li~lI t\\li hi~n truimg luon luon bao gom hat cong vi~c: thu Ih~p va xu Iy, cimg v6i nhimg ghi chu can thiet (field note). Phfin tich trong qua trinh thu th~p dfr li~u se giup chung la dieu chinh kip thoi ve each tht'fC,cOng cv, doi tuqng. vii IlQidung dfr Ij~ucan thu th~p.

102 I'lwongphap nghi.:!nelm khoa hoc trong kinh doanh 5. Phfin tieh dt!' Ii~u: Chung ta hen hanh phan tich sau hon thong qua dtf Ii~u ella mot tinh huang (with-in case analysis). BU'6enay giup chung ta quen thuoc voi dir li~u va tao 'I ruong so bQ cho xay dl,mg 1'1thuyet. Tiep thea, so sanh dli' li~u cua cac tinh huong voi nhau (cross-case analysis) de xern SI,I nrong dong va khac bi~t. 6. Xay dung gia lhuy!!t: Holm chinh cac khai ni~m voi nlurng djnh nghia ro rang, gia trj va kha nang do hrong chung (xily dung co 56 de' do luang cac khai ni~m: nrong tv nhtr suy di~n djnh hrong) va minh chirng cho moi quan h~ (giit thuyet) giira cac khai ni~m (the nao va tai sao). Chung ta luon luon chu 'I moi tuong tac gitra Iy thuyet va dir lieu va luon luon chu 'I dieu chinh djnh nghia khai nii:m khi din thiel. Dinh nghia, do luong, Xl!'1'1dt!' lieu xay ra dong thoi vii khong St'f dung cac cong cu I'hong ke trong nghien cuu. 7. So sanh vaj ly thuye't aa e6: Salt khi xay d~rng Iy thuyet, nha nghien cuu dm so sanh voi Iy thuye] da co tie xem diem luang dClng va doi khang voi I~'thuyet dil co. s. Ket lu~n: Qui trlnh ket thuc va viet baa cao ket qua nghien cuu hoan chlnh. Toong tv nhir trong plnrong phap GT, du' lieu Slf dung lrong phuong phap tlnh huong rat da dang (data triangulation-dinh tinh, djnh lucng, ca hail Chlf khong chi Iii dir li~1.1dinh tinh, tuy r~ng phuong phap tinh huang cling thirong duoc xep vao phuong phap dinh tlnh, Phuong phap thu th~p dtr li~u cung da dang: dli' li~u thl1 dIp, phong van, quan sat, vv. Nhu v~y, thuc SI! phuong phap tinh huong cung la phuong phap GT trong d6 Iy thuyet duoc xily dung dua vao mot hay nhfeu tinh huong cu the'.

Chuoug J, I'lwong phap djnh tinh 103 4. Drlli~1I va thu th~p dii'li~1I djnh tinh Nhir da gioi Ihi~lI, nghien cuu dinh tinh Iii mQt d~ng nghien CLfU kharn pha Irong d6 dCI li~u duoc thu th~p o dang dinh tinh (:--Jgl.ly~n & Nguy~n 2009). Cong cu chinh Irong thu th~p dCfli~lclhinh la quan sat, thao 11I~ngilra nhit nghien ciru va doi tuqng nghien cuu: thao lu~n tay Joi va thao 11I~nnh6m (Krueger 1998a, Schostak 20(6). Trong nghien cuu djnh luong nha nghien cuu tham gia rat Ih~1 dQng Irong qua Irinh thu th~p dCrli~u tai hi~n truong (do phong van vien thuc hi~n). Trong nghien ciru dinh tinh, nhit nghien ciru tham gia ehu dvng Irong qua trinh thu th~p dir li~u tai hj~n rruong, Nha nghien cuu lil nglloi true tiep thirc hi~n vi~c thao lu~ voi doi tll'ong nghien cuu Irong thao lu~n tay doi rung nhu lit nguoi aieu khie'n chuong trlnh rhao lu~n lrong thao lu~n nh6m. 4.1. Ban chat dCfli~lI trong nghien ciru dinh tinh Khec voi dCi',li~1Ithu Ih~p Ihong qua viec hoi dap (trong nghien cuu djnh hl'l,lng) 11:n1hirng dLf li~ll bell ngoai (on-face data), dCI' li~lI din Ihu lh~p rrong cac ~h,I' ,In nghien cuu dinh tinh la dCI' li~ll ben trong (in!-.ighl data) ell,l doi lll'gng nghien ciru. Nhu'ng du' lieu nny khong lhe thu lh~p ducc Ihong qua (.11: ky thll~l phong van thong tlurong rna phai lh0ng qua cac ky thtl~l thao Iu~nl. 4.2. Chon m~lI trong nghien ciru dinh tinh Nhu cia d~ CJp, nghicn cuu dinh tanh la mot dang cua nghien cuu kharn phii, Cac dv an nghicn ciru dlnh tinh duoc thuc hi~n voi mot nhorn nho C;I( tlOi luqng nghien ciru. Vi v~)' m5u khong duoc chon theo phuong phap x,)c l\"u5't ma (h~)tl thee awc dieh xii)' d\\.tt1g 19 thurct (purpo'-{·ful ~'lIllpling), thuang gQi Iii chQn m5u Iy Ihuyet • G1Il ph,;n l>i<:d1i'r lii,'u dinh tinh Ihu Ihap bang die ky !hual nghicn c:iru dinh It\"h nhu Ih,\\o tu,;.. nhom, Ihao lua\" lav doi vo; dii li~u dinh luqng thu Ih~p b~ng IhJng dn .llnh tlllh (thang do dIp dinh danh va cap thO' Iv) trong nghu?n cuu dlnh hn,ml\\ (WI1l ChlHJI1I\\7).

104 Phuong phap nghien cU'U khoa hoc trong kinh doanh (theoretial sampling; vd, Coyne 1997; Strauss & Corbin 1998). Cac phfin tv ella m5u ducc chon sao cho chung thoa man mQt so d~c tlnh ella dam dong nghien ciru. Ky thu~t chon m~u Iy thuyet duoc minh hQ<Itrong Hinh 3.4. Hinh 3.4. Chon mau 1)1thuyel Soluqng phJJl nr (klch thucc m511n) Qui trlnh chon mau Iy thuyet duoc lien hanh nhu sau: Nha nghien cuu chon doi IU'qng nghien diu tlur 1 (51), thao lufin voi ho dl;; thu th~p dC, li~u can lhiet eho xay dung Iy thllyik Tiep theo, chon phan ttY 52 de' thu lh~p dLr 1i~1ItLtho va nha nghien CUllphat hi~n 52 cho mQt so thong tin c6 y nghTa cho nghien ctru nhung khac voi 51. VI vay, nha nghicn ciru tiep h,IC vci 53. Tuong tv MU 52, nha nghien sociru phat hien them mot thong tin khac voi 51 va 52 (di Mien c6 nhung thong hn trung voi 51 va 52). Vi v~y nha nghien elm tiep rue cochon them phan tU 54. Den day, Mil nghien cuu phat lu~n them mQI vai die'm khac biet so vai nhirng thong tin da thu th~p til' 51,52, va 53 nhung khong eo y nghia nhieu. Tiep tuc den 55 thi hau nhu khong c6 gi them. Vi v~y 55 la diem baa hoa (saturated point) hay clie'm toi han, nghia III den day, khong con thong tin gi moi nira de'

Chuong 3. Phuong phap djnh linh 105 tiep tuc cho cac phan tlr tiep theo. Tuy nhien de' kh~ng dinh diem bao hoa, nha nghien cuu chon them 56. Neu khong phat hien them thong tin gi rnoi thi Sf ngirng ti;liS6 va kich thircc m~u cho nghien cuu Iii n = 6. 4.3. Cong (\\1 thu th~p dU'lieu dinh tlnh De' thu th~p du' li~l1 dinh tinh, nglfoi ta sir dung dan bai thao lufin (discussion guideline) thay cho bang diu hoi chi tiet (Krueger 1998b). Hirth 3.5 minh hoa rmrc dO diu true ella bang cau hoi su dung trong nghien ciru dinh tinh va djnh luong, Trong nghien ciru dinh lu(mg, bang cau hoi co cau true dl~t ehe va chi liet, tlurong slr dung cac eau hoi dong (chi tiet ducc trinh bay trong Cheong 7). Voi nghien oru djnh tinh, cong (\\1 thu th3p dl'r li~u (bang d1U hoi) khong e6 eau true ch~t ehe, Slr dung cac cau hoi m6 nham rnuc dinh d5n huang thao 11I~n. Hinh 3.5. Mire dQ dIU true ella cong cu Ihu th~p dii'li~u Klrol1g ciiil h'llc 1MII cail Irue Ctl~llrric Senu-struct rurea 51rucl /'II red Llnstruclrured Cau hoi rna Cau hoi dong DfNH Ti.\"lH DtNTTlU'ONG Dim bai thao lu~n co hili phfin chinh, (1) phan gioi thiOli vii gan lee va (2) phan thao lu~n. Pb'i1ngill; lhieu va gan loc nh~m gi6i thi('LI muc dich, nQi dung thao lu~n va g~n lee dung doi ruong dan nghicn ClI'U.Philn g-iai thieu cling In phi1n tao nen khong khl than m~l ban d'i1u (warm-up section) v.:' d6ng mol vai h't'>quan tn)ng rrong vi~c thilnh dIng ella du an.

106 l'huong pMp nghien ctru khoa hor t.rong kinh doanh Trong cac du an nghien ciru dinh tinh b~ng ky thu~t thao Jll~n nhorn thi philn S'iJn lee Ilion luon dLl'~leth~re hien rieng bi~t va truce khi thao lu~n de' tuycn chon doi tuqng nghien ani (MRSA 1994), Nghia Iii chung ta phai chon doi ru(,)'ng nghien elm phu hop voi muc tieu nghien oru tnroc khi tien hanh thao Ill~ (Greenbaum 1998).Do klch thuoc m5u nh6 nen eong vi~c tuyen chon doi tuong nghien cuu, d~c bi~t Iii eho thao lu~n nhom, dong vai tro rat quan trong cho vi~e thanh eong cua d1,l'an nghien oru. VI v~y, phln g~Jl loc phai duoc lhiet ke chi tiet, the' hi~n (tay di! cac yeu diu din co de' giup chung til chon dimg doi tuong din nghicn cuu, Philn thll' hai bao gom cac cau hoi gqi y va dan huung qua t rlnh thao lu~n de' thu t'h~p duo li~u. Lan chu y la cac diu hoi trong nghien cou dinh tinh 111cac diu hoi mo mang tinh chat gqi y, d~n huong cho vi€c thao lu~n, qUiln sat, va phfin tich, va chung Ilion duoc g~n lien voi cole diu hoi dllO sdu tiep theo. Vi V~Yf cac Call hoi dan huong othuong & dang: Cai g't? Ai? Khi nao? dau? T<;Isiao? The nao? Kltt qua ra sao? Con gl nU'(I khong? vv, Lay vi du: BQn co tharn gin lam vi~c nhorn khong? Vi sao? NE!'ucO, bQI1c6 kinh nghi~m gl? veKinh nghi~rn cua ban tam vi~c nhorn nhu the' nao? \\IV. D€£tong kct, cac dang cau hoi pho bien rrong nghien cuu dinh tinh bao gom: 1. Cau hoi gi&i thi~lI (introductory questions): Anh/chi co biet vc ...gi vc ... c6 the cho toi biet ? 2. Cau hoi dao sau (probing questions): Anh chi co the· noi them vlL. ? Khi noi v~y thl no co y nghia gl?

Clwon); 3, I'htl'(ms phnp djnh tinh 107 3, Call hoi trvc ti&,p(direct questions): Anh chi co thll'ong tranh dii gay g~t voi dIp trcn khong? 4, Call h6i gian tiep (indirect questions): VI sao 6 day nhan vic?nthuong bo viec? 5, Call hoi di~n nghla (interpretive questions): Nell toi hie'u dllng y anh/ch] thl van de nhu Ihe nay ... Can Chll Y trong qua trlnh phong van dinh tinh (thao lu~n), nha nghien CUll bilt ,rau b~ng nhfrng cau hoi tong quat, dan dan di hcp va sau vao van de can kham pha (Ilinh 3.6). Bang 3.1 torn lill so sanh giua hai dang nghien CtILl: dinh tinh va dinh luong. Hinh 3.G.Mll'Clong qual ella cau hoi theo Iie'n dl} phong vfin

lOB Phu'(JI1gphap nghien cuu khoa hoc trong kinh doanh Bang 3.1. Ky thu~t thu th~p dfr Ji~u dinh tinh va dinh hrcng Pham vi so Djl111 I r[{lllg Dang nghien ciru sanh Dint: iinh Ctiel, liep CQII Luong hoa cac d~e Tim hie'u sau cac d~c tinh Kith tJlllac lllfill tinh ella hanh vi cua hanh vi Linh hoat thong qua thao C.1Utrue ch~t roe lu~ thong qua ph6ng Nh6 vaNn L&n Phuong plltif' Thuong lit theo xac Phi xac suat chon IIIflll suat Doi hoi ky nang cao Kg niillg pll(ing Khong doi hoi ky va,rlthno IlItJlI nang cao Thoi gian Ilhong Tuong doi ng~n Tuong doi dai (thuong nt' van (thuong duoi 45') 90' den 120') Ngu(ln: Davis & Cosenza(1993,303). 4.3.1. Quan sat Quan sat 111mot cong C\\J rat thuong dung de thu thap dli' lieu trong nghien ciru dinh tinh. Ciing chu y them, thuat ngfr quan sat (observation) a day c6 nghia Iii thu !haP dfr lieu thong qua quan sat> (bAngm~t).Quan sat co nhi'eudang khac nhau nlur sau: 1. Tharn gia nhir mot thanh vien (the complete participant): nha nghien ciru tham gia nhir la mot thanh vien (doi tl10ng nghien ciru) va khong cho cac doi tl1c;mgnghien cuu nh~n ra minh la nha nghien ciru. Trong qua trinh tham gia nhir mol Ihimh vien, nhit nghien ctru chu dong quan sat hanh vi, Ihai ) nlU~tnSlr quan s,lt con co nghia chung, do 11lchi eho tat ca cac phuong ph;\\p thu th~p dlr li~u.

CI1lI'0'I1g 3. Phuong phrip <1inh tinh 109 dQ, vv. cua cac doi h.rqng nghien ciru khac de thu th~p dCf liqu. 2. Tham gia chit d(>ng de qum sat (the participant as observer): Nha nghien dYll tham gia nhir Iii m(lt d5i nrong nghien ctru (vd, khach hang) nhung cho cac thanh vien khac biet minh Iii nha nghien eCru. 3. Tharn gia th\\l dQng de'quan sat (the observer as participant): Nha nghien ciru tham gill nhung chi thu dong va muc lieu ehinh Iii quan sal (chu khong tham gia nhir mot thanh vien thuc thu). 4. Quan sat Ihuan Illy (the complete observer): Nhll nghien cuu Iii mot ngU'(Jiquan sat (dung ngoai qum sat), khong tharn gia nhu' mOlthanh vien, du Iii chu dong hay thu dQng. soThLI th~p dll' li~ll b~ng quan sat co mot U'U va nhuoc die·m. Quan silt gillp chung ta thu nh~n dLI'Q'e kien thirc dau tien (firsthand ereknowledge) ve van nghien cuu. Han nira, chung ta nhan dang coduoc thu'c t~ ve ngil' canh, thai gian. Tuy nhien, n6 cling mot s5 nhuoc d iC'mnhu kh6 khlln trong quan h~ de duoc tham gia quan sat, s~p xep phu hop thai gian de' tham gia cling Iii nlurng van de can tequan tam. Han nira, trong nhiell tinh hllong nh] chung ta khong the'quan sat duoc, 4.3.2.ThilO lu~n lay doi Thao lu~n tay doi III k)i thu~t thu th~p drf lieu thong qua vrec thao lu~n giCr;!hai nguoi: nha nghien eUu va doi hrQ'ngthu th~p dCr liqu. Thao lu~n lay doi thuang duoc cac nha nghien cUu Stf d\\1I1g trong cac truong hop sau (Nguy€n OWl ThQ & Nguy€n Thi Mai Trang 2009):

110 Ph'tong phap nghien ciru khoa hoc trong kinh deanh 'I. Chu el'e nghten CLI'1.1 mang tinh ea nhfin cao, khong phil hop cho vi¢c rhao 11I~ntrong moi trLrcmg tiip the (nhu trong thao Iuan nhorn). Thl du nhu bang v~ sinh phu nCr, tili chanh ccl nhftn, bao cao su ke hoach gia dinh, vv. 2. Do vi tr[ xii hOi, nghe nghi~p ella dOl nrong nghien ciru nen rat kho moi ho tharn gia nhom, Thi du nhir doi tuQng nghicn ciru lit cac giarn doc, \\'V. 3. Do canh tranh ma doi ttrqng nghien cuu khong the' tham gia thao Illan nhom. Vi du nhir th] mrong nguyen v~tli~lI trong th] truong san phil'm cOng nghi~p, cac cong Iy khong muon cho dO'i thti canh tranh cua rninh biet duoc thai QQ, hanh vi CUll minh, VV, 4. Do Iinh chuyen man cua van tfe nghien ciru san phil'm rna phong van tay doi rnoi co the' lam 1'6 va dao sau duoc du' li~u. Thao Iu$n tay doi cung co nhieu nhuoc diem. Tlur nhat Iii thao lu~n lay doi tOI1nhi'!lu the,i gian va chi phi hon so voi thao 1L1~nhom cho cling m~1 kich thll'6'c m~u, Hon nih, do V~llgm~t cac nrong Me (peer interaction) giu'(1 esc doi tW,mg nghien CLfU (khong nhu trong trll'lmg hop thao Ill~11nh6m) nen nhi'ell trtrong hop du' Ii~lI thu th~p khong sall va kh6 khan trong vier di~n giai y nghia (phan tfeh dCr Ii~ll d [nh tinh). Tuy nhien, do tinh chat d~ tiep Can doi nrong nghien cuu va co the' dao sau nhfrng van de co tinh chuyen mon cao nen duoc SlYdung pho bien trong nghien ciru han lam. 4.3.3. Thao lu~n nh6m Thao luSn nh6m Iii ky thll~t thu th~p dCf li~lI pho bien trong d\\r an nghien elnl djnh tinh (Morgan 1996). Vi~c thu iliap dfr li~u duoc rhuc hi~n thong qua hlnh thLrc thao lll~n gifra cac doi tuong nghien elnl voi nhau duoi S\\1 dfu1 huang rna nhl1 nghien clru. Nhll nghien clru

CllI.t<IngJ, \"Imong ph6p d i1111Ifnh I'll trong truong hop nay ducc g<.>Iiii nguoi dieu khien chuang trinh (moderator/facilitator), Trong qua trlnh thao 11I~nnha nghien ciru luon tim each dao sau bAng each hoi gO'i y true tiep cac doi nrong nghien ani nhAm dful huang d10 cac thao lu~n sau han, Nhirng diu hoi kich thieh thao 11I~n,dao silll gillp thu th~p duoc dir lieu ben trong cua doi tuong nghien cuu, Lily vi du: B~n co dong V \\lefl quan diem nay khong? T~i 5<'0? Con gi niia khong? Con ban Ihi \"'o? C6 \"hung y kifn \"ilokhac khling? vv. NgLI()idi'eu khil~'nchuang Irinh dong vai tro rat quan trong doi v6i S~I'thanh ding ella thao Ju~n nhorn. DCI'lieu din thu th~p trong cac ClIQC thao IlI~n nhorn co thoa man rnuc tieu nghien diu hay khong ILly IhuQc rat nhieu vao kha nang ung XLI' cua ngll'oi di'(;u khii)'n chuong trlnh. Nhu' da de C~PI nguoi dfeu khie'n chuang trlnh Cllllg chlnh la nh~ ngh ien ell u, J-IQ thuc hien cong viec I'hiet k[{ n!Jhicn cuu va Ir\\IC I'iep tharn gia thu th~p dLI' li~u dong thai di~n giid y nghTaella chu ng, Nghe thu~t kich 1'111cn1g1uoi Ira [oi tham gia thao 111~ndLlng muc Hall nghien ciru III dfeL! I<i~ndin co cua ngu'oi cHell khidn chuong trinh. Tuyen chon doi IlrO'ng nghien ciru CLl11ggop phan quan trong cho vi~c thanh cong cua thao lu~n nhorn. Khi tllyell chon thanh vien tharn gia thao lu~n nhorn chung In din chu Y nhimg nguyen t5e co ban sau: I. Tinh dang nhal trong nhorn cang cao cang d~ dang cho vi~e thao lu~n (Slr dung nguyen de: cUng nhom dong nhii't-khac nhom d] bier). 2. Thanh vien dura Ilrng tharn gia cac cuQe thao lu~n 1110'ng tl! tnroc day ho~c it nh1l1Iii lrong mot thoi gian nao do, thuong

112 Phuong phap nghien ciru khoa hoc trong kinh doanh la ttl sau thang den mot narn: nell khong, ho se Iii nhung nguoi d~n dao nh6m. 3. Thanh vien dura quen bi!!! nhau: neu khong thl nhfrng nglrm nay se thao lu~n liin nhau chir khong trao doi, thao lll~n trong ca nh6m. Thao lu~n nh6m diroc thirc hien (J nhfeu dang khac nhau. Chung ta e6 the ehia ra ba dang chinh sau: 1. Nh6m tlurc thu (full group) baa gom khoang til tam den muoi thanh vien tham gia thao lu~. 2. Nh6m nh6 (minigroup) baa gom khoang bon thanh vien tham gia thao lll~n. 3. Nhorn di~n thoai (telephone group) trong do cac thanh vien tham gin thao lu~n ve chu de nghien cuu thong qua dien thoai hOi ngb] (telephone conference call). 4.3.4. Mf)1 51)chu y trong thu th~p du' lieu djnh tinh ThL! th~p dO' li~ldljnh rlnh (thao lu~n nhom, thao luan tay doi, vv.) duoc slr dung I'ong rai trong nghien ciru him Iam rung nhu (mg dung. Tuy nhien dln ChLIy day Iii dang nghien ciru chu yell la kharn a sopha v6i dlr li~u dang djnh tinh. Do v~y, chung ta din liru y mOl diem sau day: l. Chung ta khollg tI,t lallg kid: IIIm!c mall de' thay cho nghien oru djnh hrong. Ly do Iii trong nghien cuu dinh tinh, miiu duoc chon theo Iy thuyet (kheng thea phuong phap xac suat) \\loi rnuc tieu xay dung (kham pha) Iy thuyet khoa hoc. Do v~y, tllng so kich thuoc miiu chi lam tiing chi phi, khong gillp Ich gi nhieu cho nha nghien ctru.

Chuoug J, Plw(mgphilp dinh linh '113 2. Chung ta kM/lg f1lC'lrrl]ng !rOll k€~ qua nghien ciru. Ban d,a't ella nghicn cuu dinh tinh Iii thu th~p dli' li~lI ben trong cua doi 11l'0'ngnghidn cuu, Cai rna nha nghien cuu dIn 111y nghia socua d If Ii~lI chu khong phai Iii nhimg con tong quat h6a ve th] tnTOng, Do v~y, cac dfr liell dinh IUQTlgtrong nghien cuu dinh tanh khong co nghia gl nhieu. Lay vi du dang ket qua \"ket qua ella nghien ciru dinh tinh cho chung ta thily e6 30% nhan vien cho r3ng phong each lanh dao cua nha quan trj d6ng vai tro quan trong den d{ing CC] lam viec cua nhan vien\" . 5. Phdn tich du' Ii~u djnh tinh Trong nghien cuu, ti'ng dung cung nhu him Him, ngLfCrita ihuong noi, dO Ji~LIdinh Itl'gng lien quan den cac con so, du' lieu djnh tinh ylien qll<1nden nghia, Ban chat ella nghien ciru djnh tlnh lien quan den qua trinh kharn pha doj tuong nghien cuu nghi gl va cam xuc socua ho nlur the' nao chrr khong phai Iii viec SLYdung cac con ghi l',Ii thai de. va hanh vi cua ho (Nevill & Maria 1999), Vi v~y, phan tieh dCf li~lI dinh tinh 111 qlln trrnh di tim y nghia cua du' liell (data interpretation; Auerbach & Silverstein 2003; Krueger 1998c), Cling can nh~c lai la, khac vai qua trlnh thu th~p va phfin tich du' li~lI djnh luong trong d6 buoc thu th~p va phan tich Iii hai buoc tach r&i, qua trinh thu th~p va phan tich du' Ii~u dinh tinh khcng tach roi nhau. D6 la qua trinh tuong tac qua lai voi nhau: Nha nghien cuu thao luan voi doi nrong nghien Clrtf de thu th~p va phfin tich dCf li~lI (tim hie'll y nghia cua dCr li~u), ticp rue thao lu~n va tim hieu y nghia cua no. Qui trinh tiep di~n den khi dar diem bao hoa (khong con gi them de dao s.;u hon nira; Hinh 3.7), Nhll v~)', ch(mg la nh~n thay la trong nghien Cll'll djnh tinh, nrong I\\r nhU' trong qua trinh chQn m~u, die\"mbAo hoa d6ng vai tro quan trQng trong thu thap dCf li~lI.

114 Phu'ong phap nghien \"ll'L1khoa hoc tl'ong kinh doanh Hlnh 3.7. Thu Ul~pva phan tich du' li~l1 dinh tinh Phan tich Doi tU'llng I DO'L1~U I nghicn cuu Thlllh~p Phan lich dLf li~t1 dinh tinh bao gom ba qua trinh CO' ban (Dey vaJ993) cl.) qu,m h~ m~t I'hiet vai nhau, do la, (\"I.) 010 til hi~n 11.1'(;mg (phenomenon description), (2) phiin loai hi~ll nrong (phenomenon classification), va (3) ke'I' noi cac khai ni~m Iai voi nhau (concept connection; Hinh 3,8). 5.'1. Me ta hi~n hl'Q'ng Cong vi~c d5u tien ella phan tich dinh tlnh 1arno hi hi~n urong dang duoc nghien cuu, M6 ta dung de' di~n giai va thong dat nhfrng gl dii/dang diCm ra, Dir li~u luon chua d\\mg cac khai niern nghien cuu, Vi v~y qua trlnh mo ta dl! li~u giup chung ta kham pha cac khai deni~111nghien Cll'LI(111Qtthanh phan quan rrong cua 19 thuyet) lam co 56 trong qua lrlnh xay dung khai niern va Ii thuye't.

Cllllll11g 3, I'htl'ong pluip djnh lfnh 115 Hlnh 3,8, Qua trlnh urong tac trong phfin tich dinh tinh Mota Kclnoi Ngu'On: Dry (1993, ~ I), Mu In hi~n tuong luon dune lien hanh khi b~t dau du an cH!' phat hi~n khni ni¢m (lhu(JC tinh va cap dO cua chung). Qua trinh nay siSgiup cho nhb nghicn ClI>U cCJducc each nhln tong quat v'e dLI' li~lI, Nh6 I~i In thu th~p va ph5n tlch dll> lieu dinh tinh khong tach roi nhau, V'I v~y, khi dfr li~u moi den, d~c bi~t lil co su khac bi~t v(Ji du' Il~tl hi~n co, mo hi hi~n ILI'ong't' giup chung ta phat hi~J1co s~)'xuat hien cac khai ni~m moi hay khong, yMe, til hivn tuong lil vi~c lim1 it tao s~r chu trong nghicn CUll VI nlueu ngtroi cho r&ng day Iii muc thap nhat cua san phfirn nghien hecuu. Tuy nhicn, mo ta hi~n tuong nghien elm mi,\\t each day till va Ihong lit viec lam can Ihiel lrong phiin tach dii li~u dinh tinh, Hay noi each khac, 010 til hien tU(1ng dlit nen rnong cho phan rich. Cach lam nay duoc gQi 1,1 1110la sau (thick description), H(1n ruia, cong vi~c nay hoan toan khac voi vi~c phat bieu lai cac hien nrong, thuong duoc gQI Iii 010 ta nong [tlun description; Denzin 1978; Cecrz 1973), Nhu' d:i gi6i thi~u, trong nghien ciru dinh tinh, diell ki~n din eho IllQI nghien ciru dat chal hrong cao Iii nhil nghien ctru vira Iii

116 Phuong pMI' Ilghien ciru khoa hoc trong kinh doanh ynguoi tT~I'C tiep thu th~p va phSn rich du' Li~u. Ly do la nghia dll' Ii~u djnh tinh phu thuQc vao nmg ngll' canh cu the' (context dependent) va khong phili luon luon duoc di~n til b~ng lUi. Hang culoat chi, nth m~t ella doi hrong nghien ciru, fun di~u ella lUi noi, vv . trong qua trinh thao lu~n, nha nghien CUll phai theo d6i de hieu va mo ta l(,Iiduoc nhfrng y nghla ve cac phat bieu ella doi nrong nghien ciru. Vi Iy do nay, trong nhfcu truong hop, nha nghien cuu phai dung them cong cu tro giup nhir ghi fun (trong thao lu~ tay doi), ghi hlnh (trong thao lu~n nh6m) va nha nghien cuu can thee doi I(,IiIrong qua Irinh phSn tkh dli Ii~u. orr li~lI thu th~p duoc ham chua cac khai ni~m nghidn cuu, Qua trinh mo tii hien tuong chung la se nh~n duoc cac khai ni¢m chira trong dir lieu,minh hoa trong Hmh 3.9, Hinh 3.9. Oft li~u va khai ni~11lnghien ctru on li~u - thu U1~p .[ E Khai ni~m A,8, C, vv. chua trong lIii li~u Strauss & Corbin (1998) g9i qua !rinh rn6 tii hi~n nrong Jil qua trinh ph<ln tieh rn6 (open coding). Qua trinh nay bao gom vi~c phat trie'n cac kha! niem, de thuQc tmh (properties) cung nhtr cap dQ

Chuoug J. I'IW<1l1g ph6p djnh tinh 117 (dimensions) ella chung, U1YVIdu khai ni~m \"qua tai cong viec\" ella donhan vien thl muc thub-ng xuyen la mot thuoc tinh ella n6 (nhfin vien thU'(mg xuyen b] qua tai hay khang)? Luc nay, dip dQ ella khai ni~m la Ilion Ilion ho~c thinh thoang (b] qua tai cong viec), De lam dvoc van de nay, Mil nghien cuu thuong xem xet nhrmg van dc sau trong qua trinh phan tid) dli Ii~u: 1. Dfl li~u n6i len cai gl? 2. Nhung gl (van de) xay ra? Ai c6lien quan? 3. HQ xem (dinh nghia) nhl'rng van de d6 nhu' the' nao? 4. Chung c6 y nghia gi doi vai he? 5. Nhung ngu'ai co lien quan lam gi? 6. Nhu'ng van de xay ra (djnh nghia) nhu nhau hay khac nhau doi vI.}iho? 7. I<el qtlil CLIO chung: giong hay khac nhau?, v v . 5.2. Phfin loai hi~n hl'Q'ng Sau khi mo lei cac hi~n ruong, nha nghien nell tien hanh phan 10111 hi~n ruong, S~p xep dtl li~u thimh nhirng nhom/khai ni~m dua vao tlnh chat va gi6i han cua chung, S~p xcp, phan 10?i cec hi~n tuong dethanh IIIng nh6m c6 eung nhC'mg d~c tinh chung tao thanh cac khai ni~rn v~ cac thanh phan ella n6 (khai niem con) va so sanh Chllng vo-i nhau, Vi vay, nell dli lieu khong duoc x5p xcp m(H each c6 he thong, Chlll1gta sc khong biet mung ta dang phan tich cai gi va rilt kh6 kharn pha ra cac kha] OI~mchua dung trong dfr li~u (Hinh 3.10). Strauss & Corbin (1998) goi qua trlnh phan loal hi~n tuong lit qua trinh phfin tieh t~p trung (axial coding) bao gom viec phat trie'n cac khai ni¢m nghien cuu va cac khai ni~m con cua chung. Tiep theo Iii cong vi~e kel noi cac khai ni~m chinh voi cac khai ni~m eon lai voi nhau.

I l!l Phuong phap nghien cuu khoa hoc trong kinh doanh Hlnh 3.9. Phan loai kh5i ni~m Phan loal khai ni~m (tfft cit cac khai niern co the c6) Khai ni~m A I Khaini~mC (cffp dQ/lhuQc tinh) Khalni~m B (cap dO/thuQctinh) (dip dQ/thuQc tinh) IKI iii ni~m ron I I AI Khai ni~m ron Khai ni~m con A2 A3 5.3, Ket noi du' Jj~u Sau khi m6 tei va phfiu loai del' li~tI, nha philn tich din lien ket cac kh,1i ni~m nghi6n cuu l'ili voi nhau. Chung ta nho lai mot Iy thuyet lil tieI11QIl~p cac khai nii)1111ien h~ vai nhau tao thanh mOt h~ thong nh51llgiai thlch va du bao de hi~n ruong khoa hoc, Vi v~YI qua trinh k&'tnoi dll' lie~1chinh lil qua trinh ket noi cac khai niern thanh mOl h~ thong co logic de' gicli thich va du' bao cac hien tw;mg khoa hoc. 511'<111$$ & Corbin (1998) goi Iii qua trlnh phan tich chon IQe (selective coding) bao gOI11cong vi~c tCinghop (integrating) va sang loc (refining) cac khai ni~m de tao thanh 1'1thuyet, Trong qua rrlnh heph5n tich nay, nha nghien cuu din ehll y den moi quan girl a cac hi~n 1I.rI.mg(kh.ii ni~m) v6i nhau [chung qllan h~ v6i nhu the nao\") va bien thWn ella chung (vd, nhCmg gi xay ra neu ... 7 Chung (hi~n urong, S\\I ki~n) thay doi nhir the nao?, vv. On luu y r3ng, mo tei va siip xep dfr li~u luon luon co muc dieh (1,1 the. Trong nghien ciru djnh tinh de' xiiy dl,l'T1gIy thllyet khoa hoe, mo tei va s~r xcp dlr li~lI voi m\\IC dich Iii phat hien cac khai ni~m eho Iy thlly1!t se duoc xiiy dung. ]\\ha nghien elm luon dinh hirong eho

Chuonb 3, I'hu'ong phtlp djnh tinh 119 c(ing vi~c phfin tich drf lieu dinh tlnh la khai niem nao an dura trong nh6m drf li~u dii thu th~p nay? Dil du du li~ll de dua ra khai ni~m va lien ket ChLlI1glili vcri nhau chua hay din phai tien hanh thu th~p them nu'a? Hinh 3.11. Phan tich dfr li~u djnh tinh: rna hlnh !trang tac KeJ 11m Mil ttl K{!I rriJi Mii Iii VI v~y, trong qua trinh thu th~p va phan tich dfr lieu, nha nghien CtXU thuong t~r d~t ra cho minh cac dIu hoi d~n huong de chon m5u, vd, Khai ni~m da phat trien day dll? C6 can them du li~u akhang? Neu co, thl Ai? Khi nao? dau? vv. Va, qua trlnh ma ta, phfin 10\\1iva ket noi dLI Ii~u la mQt qua trlnh luang lac v6i qua trlnh thu th~p dfr Ii~u (Hinh 3.11).

120 Phuong phap nghien cuu khoa hoc rrong kinh doanh 6. Vi du minh hQ3 nghien cuu dinh tinh deDaengbuppha & ctg (2006) su' dung pmrong phap GT lllO hlnh kinh nghi~m du khach cua cac khu di san v6i cac cau hoi nghien cuu sau: 1. Du khach trai nghi~m vii luang tac vOi di san nhu the nao va chung c6 y nghia gl? 2. Du khach cam nh~n di san va tuong tae cua ho voi di san nhu the nao? 3. Nhung yeu to nao anh hu6ng den kinh nghi~m du khach? Hinh 3.12. Cac blroe nhu diu du Iich va buoc nghien ciru Phuong phap Cf Nhu <.'ilu Thuth3p Quyet Chuan bit Danhg,,1 danh gia dinh Kinh nghi~m thoa man du lich th6ng tin DO; xuill mo hlnh ve kinh nghi~m tuong tac va hanh vi du khach Nguon: Daengbuppha &< ctg (2006, 369). Nh6m tac gla d3 giai han nghien elru btroc chuan bitkinh nghi~m trong cac buoc cua nhu diu du lich (stage of tourism demand) voi muc tieu la xay deng mo hlnh ve kinh nghiem tuang t,k va hanh vi cua du khach (Hinh 3.12).

Chirong 3. rhuonB phap djnh tinh 121 Mo hinh nghien cuu bao gom hai buoc chinh: Buoc I, phuong phap Ethnography, trong do nha nghien CUll tham gia vao qua trinh tham quan ella du khach de thu th~p dCf lj~L1thong qua ky thu~t ph6ng van sau (thao lu~n tay doi), quan sat (quan sat voi tu each Iii nguoi ngoat cuoc), va tharn gia quan sat (vira IIIdu khach vira quan sat) de' thu th~p dCr Ii~u. Trong bUc7Cnay, cac nha nghien ciru Slf dung phuong phap chon mliu 19 thuyet va phan rich mo (mo ta khai nj~m). Trong buoc tiep theo (Bucrc U), cac nha nghien cuu Slr dung phong van nguoi trong cuoc (du khach) de' xay dvng buc tranh tong the ve dja diem (di san) va hanh vi du khach. Phucmg phap phan tich a bucrc nay Iii phan tich t~p trung (xay dung khai niern) va chon loc (xiiy dV11g19 thuyet). Ket qua ella buoc nay Iii 19 thuyet moi ducc de nghi vb sau d6 CDC rae gia xcm xCI va danh gia I), thuyet da de ra etta rninh (Hinh 3.13). Hinh 3.13. Qui trinh nghien ciru Van de nghien CLI'LI PHUONGPHApGT Cau hoi nghien cuu Buod: Ethnography quan sat Phong van salt/Quan sat/Thamgia Tong kct so bQ Iy I'huy~t f- Danhgia phuong phap C1l911111II 1)/ thuye~-Ph An tIc/lllli! Chon phuong phap GT Ph6ngvan - BltUclJ Nghiencuu so sanh ngooi trong eUQc Kiem ITa khai ni~m Phachoa tong quan ve di sanvil hanh vi Phiin lieh t~ptrung ~ Chon IQc du khach .a. Ly thuyel de nghi Xemxct I~iva danh gia

122 l'lnrul1g phap nghien cuu khoa hoc trong kinh doaoh Nguon: Dacngbuppha 8< erg (2006. 372). aaSau khi phan tich, nhom tac giil dua ra mo hlnh (Iy thuyet) bieu dj~n moi quan h~ gilf3 cac khai niern sal! (H\\nh 3.14). Nhu v~y, ly Ihuyet c:'h.rqexay dvng theo phoong phap djnh tinh la Iy thuyet soduoc xay dung theo qua Irinh (M(il du li~u va ket qua philn rich ella nh6m tac gia ducc Irinh bay trong Bang 3.2. Hinh 3.14. Ly thuyel ve kinh nghiem du khach khu d.i san ~:----------------------------Ki~~-s~~t----: ~ l :• , MiS; 'mintS lI • Nguyen nhan : l :• , lI • TJ\"llJit phillJ killl\"'Sh,fJII Dja dh?nVQuan I)' : ::· ,,,, C\"•• 1;:1 Iq' vaVnI' ioa .. .,I' -- I1h(\\11gi~ Irj ......... Di'eu ki~n : : ,' : Cam : ',,', · deD/ing co:: 1 ham sin (mile dQ) : :: I hu I1h~11kiel1 thuc :'lharn quan Vi(n I\\I-achon Qm) trlnh hinh thanh Ch U ,1'11Mllh vi ~ I•, 1-+ Kinh nghi~111 i+ 1)311hgi;\\ :: ,,- lhoa n1511 Tuong 1M :I I: I .. 1 ... 1 1·:: I . •I :I 1. · -: ', : ,' IllI-611g Kinh nghi~lll D,inhgi<i : liell dung kinh nghh$m kin\" I1ghi~111 ,I,,,, I •·::: I I:: •, , Kinh nghi~m tuong [<lc Kctqua QuyCI l Kinh nghi6m l~i hi~n truong. l Kinh nglti~111 djnh l Nhimggl dangdien ra l b~u tieu dung Nguon: Daengbuppha & «s (2006. 384).