Қайыржан қажы Макин "Абай жаққан алау"

(325) нен сура» дейд1 гой казак. Осыларды б4рте-б1рте кагазга тус1р1п, ойды ой козгап, ютаптарым дуниеге келе бастады. Нег!зг! максатым замандастарыма, ес1ресе жастарга енегел1 жолды корсету. Егер ха- лыктын кедесше жарайтын дуние тудыра алсам, онда енбепмн1н еш кетпеген1. Казакта макал бар: «Жас кез1нде бейнет бер, кар- тайганда зейнет бер», деген. Цудайга шук1ршш1к етем. Эм1рл1к серМм Жансая екеу1м1з улдарымыз Максат пен Рахатты, б1р кызымыз Лезатты курбыла- рынан калдырмай ес1рд1к, окытгык, жетюздж. Олар уйл!-жайлы болды. Кел1ндер1м Сеуле мен Гулнар да ез перзенттер1мнен кем емес. К,аз1р сег13 немере суйш отырмыз. Улпан, Меди, Улжан, Арайлым, Ай- бар, Эли, Дарига, Эйгер1м. Мен бакытты шс!М!Н. Осындай жагдайга жеткен. Алла тагалага мыц да б4р рет, сансыз рет рахмет. «Тэубэ, тэубэ, тэубэ!» деймш.

(326) КАЗАКСТАНРЕСПУБЛИКАСЫ фЖ Ю Й! НАЧАЛЬНИК ПРЕЗИДЕНТ) КЕНСЕС)Н)Н КАНЦЕЛЯРИИ ПРЕЗИДЕНТА БАСТЬНЫ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН 0)9000. Астана каласы. Акорда {<___ а ______ 30 г. 20 ж ылгы __________________ № ______ Алматы цаласы, \"Ацсай-4\" ыцшам ауданы, 89-уй,12-патер ^.Макимге ^урметт! Кайыржан )(ажы! Елбасымыз Н.Э.Назарбаевты х;урметтеп, ез!^зд}^ «Фэни жэне Ба^и ем1рд деген атпен жарыц керген жа^а киабы^ызды сыйлаганыиыз уилн рахмет! Нурсултан Эб!шулы киабыцызбен танысып, СЬге ез1н)ц алгысы мен жацсы т1лектер!н жетюзуд!, ал басылымды жеке к!тапханасына женелтуд} талсырды. Мталта хащымыздыц кернект! тулгаларына цатысты, цызыцты дерек- тер мен журтшылыцты имандылы^а уйытатын, гибраты мол дуниелер бар екен. Сондыцтан, мундай ецбект!^ оцырманга берер) аз болмас де­ ген ойдамыз. Зор денсаулы^;. отбась;нызга амандьщ пен береке-бацыт. шыгармашыльщ ^ызметте толымды табыстар т{лейм)з. МДасымбеков

КАЗАХСТАН ф МУЗЕЙ ПЕРВОГО ПРЕЗИДЕНТА РЕСПУБЛИКАСЫ РЕСПУБЛИКИ Т^НГЫ Ш НРЕЗИДЕНТТ]Н КАЗАХСТАН МУЗЕЙ) 0)0000. Республика Казахстан. г. Астаиэ. Ю(ЖХ). К а ж д а я Ржиу&тикаен, А а ж к., ул. Бсйбяпмялих. И . Б^йбпчм.чж ммпес!,) [-у'й, тел. 8(7)72} 75-) )-93, факс 8(7)72) 73-И-49. е-таН: тяжчт_ЙЖ«;;т))йхлц тея. Щ7)72) 75-!)-95, факс 8(7)72) 75-[2-49, 050063 ммй):ижжюя,<ЖйюЬа^ш Алматы каласы, № Аксай шагым ауданы, 4 № 89-уй,!2-пэтер Макин Кайыржан кажыга Кур^стт) Кимыржин кажы! Ул1Ъ[мыздын салт д^стурш дэр!птеу, очы кей)))1ч \\:риакка мура етш калдь)ру - ипл!кт! )с. Осы орайда ¡зденген ецбег!щздщ жемк) 6о- лып габылатын «Салтыцды сакта, дэстур)нд) ддрттем атты к{табыцыз Цазакста)) Республикасы Т^уьнп Пречнде))т!нщ МузеШие тапсыры- лып, Блбасымыздыц жекс ккапханасы корьшан ез!нщ лайыкты орным не.)снд{. С!зге жэне С{зд1н туган-туыстарьщызга зор-денсаулык, амандык- саулык, [ныгармашылк табыс т)леймЬ. Директор А.Сагынгали

в о 0 % (328) КАЗАХСТАН АГЕНТСТВО РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ДШ [СТЕР! АГЕТТ)Г! ПО ДЕЛАМ РЕЛИГИЙ ÍMOWQ. Астана к.. MMMmrnHiKTepyOi. 15 nipcCepic 0)0<ХЮ, г. Астана. 1'ест& ияа Катахстан. тел. +7(7172) 744)2-16. факс Я(7П2) 744)7-76, w a. +7(714) 74-ЙЫА, факс 8(7)72) 74-07-76. № К Макинге /(диа/ям 0J066J, <4%сам-4 Курметт[ Ккйыржая кажы! С!зд!н КР Д}н ¡стер! агенп^гтне жолдаган хатынызбен жэне «Бакы; жолы - ислам» атты енбег!н!збен мукияг таныстым. Д!н саласына катысты жазылган зерттеулерщЬ бен макалаларынызда каз!рг! когам уш!н езект! болып отырган мэселелер кетеримп, тукырымды ой- лар айты лтн. Елш Ьге сыналап ене бастаган жат агымдар туралы п!к!рлер!м1з ете орынды. Озщ!з кетерген дэстурл! ислам казакы мусылмандыщ тус!н!ктер!н жангырту мэселес! Агентт!к тарапынан да баса назар аударылып, жи! насихатта- лып отырган такырыптын б)р{. Осы орайда Сндщ танымдык жэне тэрбиелж манызы жогары аталган ецбепц!здщ тусаукесер!н «Нур-Мубарак» Египет ислам мздениет! универсятетжде етюзуд! жоспарлап отырмыз. Сонымен катар «Асыл арна» ислами агартушылык телеарнасында СЬд!ц сухбагыньпды уйымдастыруды колга алмакпыз. Оз ет!н!ш!ц!зде айтылгандай «Бакыт жолы - Ислам» атты кпабынызды кобейг!п шыгару мэселес! де алдагы уакытта Агенттж тарапынан он шепнми) табады. Улт жанашыры рет!нде д м саласына аландаушылык танытып, келел1 такырыптарды кетер!п журген азаматтык белсенд!л!пц!з уш!н алгысымды б!лд}ре отырып С¡зге денсаулык пен жемют! шыгармашылык т!лейм!н. Ынтымактастыгымыздын эр! карай жалгасын табатынына сен!мд!м!н. Т apara ЭйМ/?;х-м%мзы, m. 7409J2

B o O g (№ & D cg Ардакты Кайыржан ara! Kaíipti мтачка деген, acipece, коркем 1уындыларга деген сураиыстын аукымды Ke¡eninae. Сарыагаш каласындагы руха- ни казы нм ар ордасы болып саналатын к}тачханамыэга сыйга óepin отырган «Фэни жзне баки ом ip)) ап ы к4табыцыз yntitt улкен алгыс айтамын. Kirat) нен ^¡гачханачын халыкка берер найдаеы мен MyMKÍn;tirinin арга гускетн xotm niix окырман да сеннуде. Бул к^аптыц окырман уяйн гэрбиел!к M3H¡ юр, oi'tTKCHi. имандылыкты ту еткен бул туындыда накыл сочдер де орын а.1ын)ы. Ci3re sop леисаулык. учак OMip, голымдм табыс!ар тм ейм п. .и: unn.ч.ж1 )<)лы[ч.'.1ган jHl; д ч р?!п оры : Я.Айд&роса.

воС%(ззо) КАРАГАНДЫ ОБЛЫСЫНЫЦ УПРАВЛЕНИЕ КУЛЬТУРЫ МИДЕНИЕТ БА(КАРМА( Ы КАРАГАНДИНСКОЙ ОВЛАСТИ КАРАГАНДЫ О М Ы С ТЫ К КАРАГАНДИНСКАЯ ОБЛАСТНАЯ Н И. ГО ГОЛЬ ИМ,!И ИН!.! УНИВЕРСАЛЬНАЯ НАУЧНАЯ ГЫЛЫМИ ЭМБЕБАН КИАПХАНАСЫ БИБЛИОТЕКА имени Н.В. ГОГОЛЯ ЧХХКХ). Кара<анды Ерубасв кешес!.44 уй тел: 56-76-55.56-77-55: тел/факс: 56-76-55 тея: 56-76-55.56-77-53: телфнж: 56-76-55 е-таИ: ¡п<Ьй)!4чг14Ь.ку. 04.04.20! № 45/!-22 С ;и } н ________ куш1 № _______________ Ц урм етт! Ц айы рж ан ^аж ы ! Караганды облысык Н.В.Гоголь атындагы гылыми-эдебиет к!тапханасынын ужымы С{зге сыйлыкка тартцан «Бакыт жолы - ислам» атты к!табыцыз уши! (! дана) улкен алгыс 6!лд{ред4. Б!зд!ц ютапхананын коры тагы да б!р кундм эдебиетпен толыкканы - куанатын жайт. Эрине, С!здщ к!табыцыз 6!зд!н окырмандарымыздын кызыгушылыгы мен суранысына ие болып, кажетп бола- рына сен!мд!м!з. С!зге мыкты денсаулык, шыгармашылыктабыс пен ж е м М енбектмейм)з. !зп ниетпен, Д.Б. Аманжолова директор

вэС%(Ж) К,азакстан мусылмандары Д1ни баскармасынын бас муфтий Сер4кбай кажы Оразга 050015 Алматы каласы Пушкин кешес!, 16 уй 050016 АШЬЩ ХАТ! Мен Абай атаньщ немере ¡тс1 Кайыржан кажы Макин деген 80 жастан аскан жазушы аксакалмын. Оздердей ултым, Д1н1м, салт-дэстур1м деп атсалысып журген азаматтын б1р1М1н. Жиыны 21 ютаптын авто- рымын. Бул ютаптарда д1н, шежзре жейл) ой козгал- ды, салт-дэстур туралы да айтылады, тарихтын терещ не де ун1лд1м. 3 к1табым улт, дш меселелер1 туралы, олар —«Б1з казакпыз» «Бакыт жолы ислам» «Эл-Акса жет1 кекттн мешт». 70 жыл кудай жок дед1к. Д1тм1з, т1Л1М13ден айырылып жаздадык. Озгеге ел1ктеп кебше жаман касиеттер1н алдык. Кудай колдап егеменд1 ел, мемлекет болдык, тэуба деум)з керек. Еуропа, Афри­ ка елдер1нде сотые, ашаршылык. Енд1 осындай бос- тандыкка, демократияга жет1п едж, б1з казактар мусылман мемлекеттер1не, арабтарга ел1ктеп солар- дын салт-дэстур!не жене неше турл! касиеттер1не кеш1п, кабылдап жатырмыз. Д1тм13 бурмаланып, неше турл1 жат агымдар кобешп кетн. Тшт1 экстре- мистер де бой корсете бастады. Баска христиан, кришнайд, иогова дш дерше к1р1п кеткен казак, ж ттгер1 мен кыздары кобей1п кетп. Жене кешнпжылдарда сакалды Ж1г1ттер хиджаи киген эйелдердщ, саны молайып барады. Булар жума намазга меш1тке келгенде алдыцгы цатарга ор- наласады, турганда талтайып турады, баска намаз- хандардан ерекше. Молда мен б1рге 2 рекагат фарз намазын окыганнан соц турып, саптардыц бэр1н бузып, меш!ттен шыгып кете беред).

8о С % ( 3 3 2 ) Булар неге суйтед!? Неге кепш!лж намазхан адам- дарды басып, жаншып, саптарын бузып кете беред!? Неге 10 рекагатты толыц окымайды? Неге кепш!лж халыктьщ уш шыкпайды? Неге молдалар айтпайды. Жалгыз мен шырылдап, эй неге намазды толык окымайсындар дейм4н. «Фенинама» атты К1табында (229 бетте) «Ислам жене Оркениет» газепнде (№35) (251) 11-20 желток- сан 2011 ж. «Адаспа казак» деген макала жаздым. «Кеп жасаганнан сурама, кепт1 кергеннен сура» дегендей мен 25 мемлекетте болган аталарьщмын. 2000 жылы кажылык парызымды етед1м. К,азакстан- ньщ барлык облыс меш1ттер1нде жене Алматыньщ кеп меш тнде болып журм1н. Мына ОАЭ, Малайзияда, Цытайда, Озбекстанда т.б. мундай намазды аягына дей1н окымай кеткенд1 кермед1м. Сондыктан Д1н icTepi жене азаматтьщ котам министрлт жене муфтиат жатынан шара кол- дану керек шыгар? Эйтпесе булардьщ жылдан жьшга терт1п бузуы кебей1п барады, кейб1р жастарга бул ж енш де жол нускайтын ешк1м жок. Барлык меш1ттерде жума намаздыц, берекесш KeTipin, терт1п сактамайды. Осытан орай упт, насихатты кебейту ке­ рек. Теледидар, газет, жарнамалардан насихаттау жумысын ж урпзу керек. Бурын барльщ жерлерде Эмин! деп дауыстап айткандарды айта-айта койдыр- дыгой. Сол сек)лд1 эр жума намаздыц, алдында молда­ лар ескертш туруы кажет шыгар? Казактын еу бастан устаганы - Исламнын Хана- фи мезЬабы. Соны 6epiK устайьщ! Цайыржан кажы Макин

(Ж ) Казакстан Республикасыньщ Президент! К-Ж.Токаевка (010000, Нур-Султан каласы, Акорда) УСЫНЫС ХАТ Курметт1 К^асымжомарт Кемелулы! Ел уш1н Ж ерден киел1 дуние жок. Тарихтан белпл1, казак улты ек1 рет жер1нен айрылып кала жаздады. BipiHuticiHae узак жылдар калмактармен согысып, «Актабан шубырынды, Алкакел сулама» заманын бастан кеш!п, кайсарлыкден жещц. Ек1нш1 рет Кецес Одагыньщ басшысы Н.С.Хрущев Казак- станга кел1п, Цазакстан Компартиясы орталык комитет1н1ц 6ipÍHmi хатшысы Д.А.Цонаевка «С1здерд1ц территорияларьщыз улкен, халыктыи саны аз. Сондыктан мен Солтустж облыстарды Ре- сейге, Батыстьщ мунайлы бол1пн Туртменстанга, Онтуст1кт1ц макталы ещрлерш Эзбекстанга беруд! уйгарып отырмын», — дед1 жымыскы саясатпен ол. Осындай ел тагдыры шешшет1н сын сетте Кдзак ССР М инистрлер кецес1Н1н терагасы Ж умабек Тэшенов «Бул - ата-бабамыздан калган жер», - деп артысып-тартысып, Мескеуде де осы багытынан таймаган». Жерге кол сугуга болмайтынын делелде- ген. Ел де, жер де Казакстаннын тутастыгы екен1н зан жуз1нде айгактап, жерд1 сактап калган 6ipneH-6ip тулга — Жумабек Тэшенов. ОсындаЙ1 ел1 уш1н erinin, журты уыпн жанын аямаган, жерд! Kopfay ултты коргаудьщ улы сыйпа-

S j ( j % ( 334) ты екен1н делелдеген, улт болашагын ойлаган Жума- бек Тешеновке нала аты, 6ip ауданга аты-жен1 бертсе екен. Нур-Султанда, Алматыда т.б. облыс орталыцтарында кеше аттары берМп, MyciHi койыл- са, тарихи ютаптарга енг1зшсе деген усынысым бар. Улыларымызды ульщтаган, еткен тарихымызды умытпаган абзал. ^ажм у4бим&/% м/с/, фазбам жиен/.

М АЗМ УНЫ Дфмм/ бал¿м. АБАЙ ЖАКДАН АЛАУ АБАЙ ЖАККАН А Л А У ...........................................................................4 ЭКЕМ АБАЙ ТУРАЛЫ............................................................................П АБАЙДЬЩ ТУРАКТЫ БЕЙНЕС1 НЕГЕ Ж 0 Ц 1 ? ..............................45 ЦУНАНБАЙ Ц А Ж Ы ................................................................................48 КУНАНБАЙДЫ ЦОРЛАУГА................................................................ 59 АБАЙЛЫЦ АГАЙЫНДАР ЖОЛ БЕРМЕЙД1.................................... 59 АБАЙДЬЩ ЗАМАНДАСЫ ОРАЗБАЙ ЦАЖЫ ТУРАЛЫ ..............65 АБАЙ ЕЛ 1................................................................................................... 78 Тимкин бал¿м. САЯХАТ ЕУРОПА ЕЛДЕР1НЕ СА Я Х А Т............................................................120 КАВКАЗ ЕЛ1НЕ САЯХАТ.................................................................... 136 УНД1СТАНГА САЯХАТ...................................................................... 151 МАЛАЙЗИЯ ЕЛ1НЕ САЯХАТ.............................................................169 КЫТАЙ ЕЛ1НЕ САЯХАТ..................................................................... 182 Уимнмн балй(. НАСИХАТ ТАБИГАТ - ОТАН БА Й ЛЫ ГЫ ......................................................... 198 БАЯНАУЫЛДЫ БУЛД1Р1П АЛМАЙЫК.......................................... 208 УЛТТАР..................................................................................................... 221 Ф А Н А ТИ К ТЕР....................................................................................... 234 НЕКЕ НЕГЕ ТУРАКСЫ З?.................................................................... 246 НАУРЫЗ - УЛТЫМЫЗДБЩ УЛЫК МЕРЕКЕС1.........................257 РУХАНИ ЖАЦГЫРУГА КАЙШЫ КЫЛЫКТАРГА ЖОЛ БЕРМЕЙ1К......................................................................................... 263 ОТАНДЫ СУЮ ОТБАСЫНАН БАСТАЛАДЫ...............................276 АДАСПА, К Д ЗА К .................................................................................. 287 ЕЛЩ МЕН ЖЕР1НД1 САЦТА, ЖАС УРПАК.................................. 292 бал¿и. 80 ЖАСТЫЦ ЖЕМ1С1 80 ЖАСТЫЦ ЖЕМ1С1............................................................................304 АК Т1ЛЕКТБР, ХАТТАР....................................................................... 319

ЦАЙЫРЖАН кажы МАКНИ АБАЙ ЖАККАН АЛАУ Редакторы Д. Тех.редакторы Д.А/ухомедин Басуга 04.01.20 кол койылды. ГИш1м! 84х Ю8 '/32. К.ар1п тур1 «Таймс». Баспа табагы 21.0 + 1,0 турл1 тусп. Таралымы 1000 дана. Тапсырыс № 0227. «Тамыр» фирмасынын компьютерл{ к-баспа жуйес1нде беттелген. 050012, Алматы каласы, Теле би кеш еа, 127, тел.: 383-60-87. ЖШС «Курсив» баспаханасында басылып шыгарылды. Тел.: 269-62-26.

Щайыржан кажы Макин 1938 жылы Жамбыл облысы Мерке аудшында дуниеге келген. Фрунзе (Б1шкек) ауылшаруашьпык технику- мын, Жамбыл (Тараз) техно­ логия институтын б1т4рген. Кей4н осы калалардагы аяк ки1м фабрикасында, Жам- былдагы стандарттау мскеме- с4нде, облыстык кэс4п одак комитет!нде кызмет аткарган. Соцгы жылдары Алматыдадагы про­ тез-ортопедия зауытынын директоры болды. Каз4р курметт! демалыста. 2000 жылы кажылык парызын отеп кайткан. «Ел4мн!ц болашагы жаркын болсын», «Адам жэне Заман», «АллаЬ деп соксын журектер», «Еибратнама», «Фэни жэне баки ом]р», «Эруакть[ аталар», «Тобыкты-Ыргызбай -Есболат шеж4рес1», «Кызьщты окигалар. Интересные события», «Салтынды сакта, дэстур!нд! дэр1пте», «Б4з казакпыз», «Бакыт жолы Ислам», «Эл-Акса» жсп ко[<11н меш4и», «75 жастын жем!с!», «Ой -таразы», «Фанинама», «Шсжфс», «Улт пен д1н», «К^улык- сык кулак - ойга олак», «Дуние - толкын», «Казак», «Абай жаккан алау» атты публицистикалык к!тап- тардыц авторы.