กามนิต

ตูมที่ขาพเจาถือปฏิสนธิ กำล้งโผล่ขนมาเหนือนาในกร1งแรก, ท่าน จำไค้หรือไม่ว่ามีอาการอย่างไรบ่าง 1 ” ' จำ'ใด้ดี เพราะโผล่ขํ้นพร็อมกบคอกขาวซึ่งท่านกำล่งเหม่อ- มองอยู่เคียวนี. ขาพเจำได้เผ้าคูดอกฟ้วคู่นืตลอดมา บางก ใจหวน ๆ เพราะเมื่อคอกฟ้วของท่านโผล่ขํ้นมาเหนือนในา ไม่ชำ มีอาการเหี่ยวแทบว่าจะกลบจมลงไปอีกแ, ก่กรนแล้วก็กล้บพนขํ้น กราวนสดใสอีกว่ากราวแรก, แล้วเจ'ร็ญชนเบ็่นลำคบจนบานอย่าง งดงาม, ส่วนคอกชึาวน8นเจริญชำ ค่อยเจริญทีละน์อย, พอจวนจะ ถึงเวลาบาน ก็เหี่ยวลงคล้ายถูกหนอนบ่อนไส้, แก่แล้วก็กล*บพ๊นขั้น โดยเร็วและบานงามก่งที่ท่านเห็นอยู่ก่อหนาฟ้ดน-” กามนิVๆ ไค้พงดิงน บ่งเกิดบึ๋ฅิซาบซ่านคูเหมือนว่าแก่ ฅนไค้อยู่ในทื่อนเต็มไปฟ้วยทุกข์ กรนหลุดมาบคนืมีความเบิกบา เทืองฟ่ใจอยู่รอบขำง. เมื่อเพ่งมองดอกฟ้าชาว ซึ่งกำลํงฺขยาย ออกทกที จนกลีบนอกห้อยลงมาเรี่ยนา บานแผ่แลคูงดงามอยู่รอบ ฟ้าน, ขณะน1นได้เห็นรูปวาสิฏ!สถิฅอยู่กลางดอกฟ้ว ดวงตาลืมโด มี'วงหนาอนเปลงปล้งยํ้มแยมน่าร*กิ ชฟ้ายฅามาประสบตากามนิด. ในเวลาเดียวนน กามนิฅ และ วาสิฏ!ก็กางมือเฟ้าหาล้น, แล้วจงมือพาล้นเลือนลอยออกจากแดน'สระพ่ปสูผง. กามนิฅล้งเกฅเห็น'วาสิฏ! ว่าฟ้งระลึกความหฟ้งจำตนไม่ไค้, ที่ ฟ้นมาหาตนก็มาที่งไม่รู้สึก'ฟ้ว เท่ากบคอกทานตะวนที่ฟ้นหาดวงดะวน &ส่0า)

ฉะนํ้น. วาสิฏ1ฐีจะจำได้อย่างไร เพราะผู้ถือปฏิสนธิโน!.เดนนี ความรู้สึกขํ้นในกรํ้งแรก ที่จะระลึกจำความหล'งไค้ทไเทีนนไม่ไ แม้จะเห็นหนำกน ก็ระลึกได้รางๆจบไม่ไค้มํน เพียงแต แลวก็หายไป คลำยก*บที่กามนิดเองไค้ยินพูดถึงแม่คงคาสวร กรงแรก. กามนิฅ ชื่ให้๙วง่^าสขํีภจีคแม่นาที่เห็นสกาววาวและข ไหลล อย่างเงียบ ๆ — “ อนนพีขาวด้งเงินยวงของแม่คงคาสวรรค์น ย่อมหล่อเล สระต่าง ๆ ซึ่งอยู่ในแดนอนบรมส2ุ1ขน5? ํ้ “คงคาสวรรค์” วาสิฏเออกอุทานด้งน เบ็!นทีว่า แต่แลํวก็เอามือแฅะหนำผากนี่งอง. “ เราพากนไปที่ตนปาริชาตเถิด ” “ แด่สมทมพ่มไม้ที่ตรงนืนงดงามมาก เขากำล่งมีการเล่ ชื่นเริงล่นํอยู่ต่,, วาสฏ3ชไปเสียอีกทางหนึ่ง. “ แลํวค่อยไปที่นนที่หลํงก็ไค้. ในชํ้นแรกเราควรจะไปที่ต่ ปาริชาต เพื่อจะได้สูดกลืนหอมอนแปลกประหลาดให้ชุ่มชื่นใจเ ก่อน.” 'ๆ า|เ'ส| ิฏเยอม’ไปโดยดี คลำยก*บเด็กที่ผ้ใหญ่ให้สญญา 6 ตุ๊กตาอย่างใหม่ ในเมื่อยํง์ไม่ด่องการ'ให้ไปเข้าฝูงเล่น. ขณ สิฏเเลื่อนลอยมา, ดวงหนำ วา อี่มเอมยงขนทุกที. ด^^

กำลงพากนมาถึงหวเลียๅซอกเขา, วาสิฎฐีถามว่า “นี่ท่านจะ พาไปไหน ไม่เคยรู้สึกฅนเตนใจเหมือนคราวนี่เลย. เมื่อก่อน ๆ นี่ กเกยตนเตนเจอยู่บ่อย ๆ ใต้เห็นท่านยํ้มท่าให้ระลึกความหลงได้เงา ๆ คลายกบเมอตนขึนไนทีแรก. นิเห็นจะ’ไปผิดทางเสียแล*วกระม*ง เพราะ คูเหมือนจะไม่มีทางไปไต้ต่อไป ? ” กามนิตยํ้ม “ไปได้ ไปไต้อีกไกล, วาสิฎฐียอดที่รก. บาง กวามที่พูคเมื่อก็นี่ จะระลึกชน'ไค้บ่างกระมาน*งใน? เวล พอพูดขาดกำ ก็มาถึงหุบเขากวางท่ามกลางทินผา. มืต่ ปา'ริชาตสีแดง และทำงพาเขียวเบ็!นสีนาเงินแก่. กรนแลวก็ได้กลีน หอม ตลบ อบอวล อยู่ รอบ ตำว'าสิฎ 5- วาสิฏ1เอามือกดทรวงอก คลายกบจะผ่อนลมปราณทีหวใจ เฅํนแรง ดวงหน็าเปลียนจากปกติอย่างรวตเรว- กามาเตสงเกตเทินวา ถึงกราวทีนางจะระลึกความหลงเน'ชาติก่0ม, ใ อยูแลึว- ทนใดนน นางยกแขนขน แลำโผตำลงแนบอุระกามนิต, ปาก ก็พดว่า “ กามนิต ยอดทีรก. แลำกามนิตกประกองพาวาสฏิเฐีก0บ '‘บ่'0าง6ขอกเขา'โค'ณรจ- ก รนมาถงทงกวางบรมวิ'นมฝ่งเน0'0''เาย!ลดเตน, แฅจะหา มนษย์สำกนเดยว เพอหาลายก,าามวเวกก ^มม ท4สองลอยลงหาท พกอยู่ใต้ตนไม้ใหญ่. ๑๘ลิ่

วาสิภ1 เร็่มพดขํ้นก่อนว่า “กามนิต ยอครก, น่าสงสาร ^จ๔' จุ] จริงทีไค้รบกวามทุกข์มาแล่วิ กรงที,ไค้ทราบว่า ฉินตกไปเ สาตาเกียร. เธอจะรู้สึกคิดเห็นเธ็!นอย่างไรบางใ” กามนิฅเล่าให้วาสิฏจีพ้งว่า เรื่องที่นางตกไปเบนภริย นน ไม่ใช่ทราบกำบอกเล่า, แท้จริงได้ไปเห็นล่วิยตาเองที่ใน กรุงโกสไ)พี. ขณะกระบวนแห่ผ่านมา ได้เห็นควงหนำ-วาสิฏ ทุกข์แสนสาหส สิฏเกระทำให้รู้สึกเชื่อแน่ว่า วา คงยอมฅาม เพ ถขูกผขู้ใหญ่บ‘งกบ ไม่สามารถจะขํดไค้. วาสิฎจีพูดว่า “ล่าฉิน'ไม่ถกหลอกโดยไค้รบหล*กฐานเ พยานแน่นแพ้นบํงคบให้ล่องเชื่อ ว่าเธอไค้ถึงแก่ความตายเสียแล่ว, ก็เบึนไม่ยอมให้ใกรในโลกบ*งก*บได้.” กรนแลว วาสิฎจ เรื่มยอนเล่าเรื่องความหล*ง. ๏๏๏ I ยี่สิบหก สร*อยแกาตาเสอ เมือเธอผู้เบืนสหาย'ไปทาง'โกส'ม่พีแลำ, ฉินกรองฅนอย่ก ความเดือดรอนลำเค็ญตลอดหงคืนวนอย่างเดียวกบหญิงสาว ๆ อย่ในกราวไข้หนกแห่งการกรุ่นคิดถึงคู่รกจนอดแน่นในหำใจ 6)^0

ทุกขรํอนในอินตรายอินจะมีแก่ก่รำต่าง ๆ นานา ฅง์รอยพนอย่าง ฉะนน. เมื่อเธอจากไปแลว ฉินก็ร้ไม่ได้ว่า เธอยํงจะมีชีวิตอยู่ร่วม'โลก หรืออย่างไร เพราะได้ทราบว่า การที่เดินทางไปเช่นนี่น อินครายมากอยู่ จนถึงในเวลาน ฉินก็ย*ง'ไม่กถ้าคิโทษตนเอง ว่าที่ ดอดีง'ไม่ไปพรำมกบ'ท่านราชทตย์น่เบ็่นการปราศจากภโ) เบ็่นเพราะ ฅำฉินเองเบ็่นตนเหตุ หน่วงเหนี่ยวเธอไว้, เพราะถ้าไม่เช่นนี่น์ ไฉ จะได้ยึคถือเอาซึ่งความจำความระลึกอินหาค่ามีได้ครํ้ง์กระน1น ให้เบน สมบิตท4งหมคติคตำต่อมา'ได้ถึงปานนี่ ? ครงกระโน่น เมทินีจะได้โลมเลาเอาใจให้หายความโศกระทม ไค้ ก็รทกร่ง์คราวเท่านี่น. สหายที่ดืที่สุดและซื่อตรงที ในเวลานี่นคืออินอโศกซึ่งเราทงสองเกยยืนอยู่ควงตน''นคืนเดือน หงายคืนหนึ่ง เชื่อว่าเธอยอดที่รำ คงไม่ลืมถอยคำของนางทมยไเฅี ที่ฉินชกเอามากล่าว'ไนขณะกรงกระนี่นี่. ฉนเงี่ยโสตคอยพงเสียงใบ อโศก ที่สนไหวนบครงไม่ถวน พยายามจะดโชกลางจากใบใม้ที่ร่วง หล่นและจากเงาและแสงสว่างที่เกิดมีขํ้นในเวลานี่น. ถ้าปรากฏเบ อย่างที่ฉินคิดนึกไว้เองอย่างวิธีหมอคูเถื่อน, ก็ท่าให้สบายใจไปช หนึ่ง; กรนแล่วก็กลบเบนทุกข์มีความวิตกยี่งขน: คิกเห็นเบนลางรำย ต่าง ๆ นานา ตามแด่'จํตที่คิดหวาค'ไป. ในลำษณะอาการที่เบ็นอย่นํ้ นบว่าเกือบเบนประโยชน์ไ อย่างหนึ่ง. เพราะความรำที่มีอยู่มิ ได้เด่นอยู่ตามลำพง ย่อมมีความ ® (5)

ทุกขเบนเพอนกระช'บอย่ยิว่ย, ซึ่งหนุนให้มีกำลิงวงชาต่อตานศต ไค้เบนอย่างดี ตลอดจนบิดามารคาญาติพี่น์อง ซึ่งเกือบจะถ กินเสียหลายหน. เรื่องเบนคงนื คือ สาคาเกียรบุตรมนตรี '''ดีพยายาม ทอดสนิทในยิวฉินยี่งชั้น จนฉนไม่กลาไปเที่ยวที่อุทย คราวใค เบ็่นตองพบสาตาเกียรเสือกหนำเขามาทอดสนิทควยทุกกร*ง แต่ฉินห'นหลิงเมินเสียไม่ร*บรู้ยิวยแม้แต่นิดเดียว, ซาตไ3ข ให้เห็น. แต่สาตาเดียรไม่ถือเบนอารมณ์ ยิงกงคำนหนำเหมือนเจ ที่หนำคำนอยู่เสมอ. ต่อมาไม่ชำสาตาเดียรเปลี่ยนทางไปเขำห ในชนยินเลียบเกียงประจบประแจง แลวค่อยลามเขำทุกที ถึงที่สุดก ต่อบิดาฉิน. บิดาท่านตกลงยินยอม ฉินถึงร่องไห้ คิคแยินเบ ว่าฉินไม่มีความร*กสาตาเกียร. แต่ท่านก็ ไม่ยอมถ่ายเดียว: ไม่รู้สึ ความเดือดของฉินนนเบ็๋นอย่างไร, ได้ปลอบออน'วอนฉินก็แลิว ก็แลิว่. ฉินคงดือบึกบึนอยู่. โนที่สุด ฉินหมดหนทาง ได้บอก ตรงๆให้ท่านบิดามารดาทราบ ว่าฉ่นมืความรกใคร่อยู่ยิบเธอ ซึ่ ก็ทราบเรื่องจากสาตาเดียรมาบกัง, และว่าได้ให้ส*ฅย์ปฏิญญากินไว จะ’ไม่ขอมเสียสต?]ลิญญาเบ็่นอนขาด กำจำเบนหนีไม่พน ก็จะทำ ชีวิตฅวเองเสีย'โคยออดอาหารตาย. บิคามารคาฉินํ ถึงจ ะมีกวามโกรธเท่าไร ก็รู้อยู่ดีว่าฉินอำมหิ พอที่จะทำตามที่พูดไว้ได้เบ, ็่นอโนดิกพูดในเรื่องทีคิดไว้. แล'ะ ©ลิ่]ซิ)

สาฅาเกีย-รก็ดูเหมือนหมดความเพียร แพ้แฅ่สงกรามแห่งความรก, หนไปหากวามมีช่ยิในสงครามชนิดอื่น ที่ถึงกบเลือดฅกยางออก. ในระวางกราวเดียวกนนิ มีข่าวลือมาหลายกรงหลายหนจน หนาหูว่า องคุลิมาลลํบพวกได้ปลนสะดมฆ่าผู้พ้นกน เผาผลาญบาน ช่องรุนแรงยี่งขน จนไม่มีใกรกลำเดินทางผ่านมากรุง!กสมพี. ข่าว ที่ได้ยินมานิ ทำให้ฉินวิตกหวนหวาดยี่งขน เกรงว่าเมื่อเธอมาหาฉิน มาตามทางจะพบโจรใจรำยเช่าไค้บ่าง. เรี่องเบ็๋นอย่อย่างนิ พอได้ข่าว ในบจจุบไเทไเด่วน ว่าสาตาเกียรได้รํบตำแหน่งเบ็1นห์วิหนาคุมกอง ทหารไปปราบโจร ให้จบองคุลิมาลและหำหนารองๆลงมา'ให้ได้. ตามที่ได้พ้งคำบอกเล่า ว่าสาตาเกียรปฏิญญาไว้ว่า ลำไปไม่สำเร็ ไม่มีช่ยกลบมาก็จะยอมตาย ไม่ขอกลบ. ความจริงฉินเกลียดช'งบตรมนตรี, แด่ในคราวนิอคภาวนา ไม่ได้ ที่ขอให้ไปมีชยชนะพวกโจรกลบมา. ประมาณเวลาล่วงมาไค้ ราวหนึ่งสไ]ดาหะ ฉินกำล่งอยู่ในสวนกบเมทินี. พอได้ยินเลียงอื่อฉาว มาจากถนน, เมทินีรีงออกไปด สำครู่ไค้ความกล่บเช่ามาบอกว่า สาตาเกียรมีชยกลบมา จบตำองคุลิมาลและพวกได้หลายคน นอกนน ฆ่าตายหมด เมทํนีชวนฉินออกไปดูพรอมกบเขาและโสมที่ฅฅ์: ไปด ทหารที่มีช่ยิคุมโจรมาตามถนน. แด่ฉินไม่ตองการตากหนาไปให้ สาตาเกียรเห็น จึ่งไม่ออกไป. แด่รู้สึกดีใจอยู่อย่างหนึ่งว่า หนทางที ค่รกของฉินจะผ่านมา บดนิราบคาบไม่มีภยอ'นตรายแลว. ท5งนิก็เพราะ ด#๓

ความเขาใจของมนุษย์ผ้เบนบุ่ถชน บางทีก็อาจเบนอื่น'ไปจากที ไว้ได้. เช่นใาเคราวน ฉไนึกว่าจะเบนเหฅการณอไมงคลสำหรบ แต่กลบเบ็่นตรงกนขาม. รุ่งเช่า บิดาฉินเช่ามา'ในห*อง ยื่นสร*อยแช่วรูปฅาเสือ'ให แล่วถามว่าจำได้ปางหรือไม่. ฉไใจหวิวแทบจะซวนล่ม, แต่แข็งใจทรงกายไว้ไค้ ตอบว่ สรไ)ยเสไนึ่คล่ายกไที่เธอกล่องคอ. บิดาฉไตอบว่า ‘ไม่ใช่กล่ายเท่านึ่น เบี่นสรอยเสไเดีย เมื่อองคุลิมาลถูกจบตำมาเห็นกล่องสรไ)ยเสไน ซึ่งสาฅาเกียรจำได้ ท'นที. ตามที่สาตาเกียรเล่าให้ที่-งว่า ได้เกยปลาแย่งลูกคลี ในอุทยาน และย'งไค้กระชากสรอยนึ่จากคอกามนิฅ ขาดตกมาอยู่ในม จึ่งจำได้แม่น ว่าเบนเล่นเคียวกไ. สาตาเกียรซํกถามองคุลิมาลล่ว จึ่งได้ความว่า เมื่อสองบื่ล่วงมานี กองเกวียนกามนิดผ่านไปท เวทิส จะกล\"บไปกรุงอชเชนี ถูกพวกองคุลิมาลปล่นและจไต่ กนใช้กนหนึ่งไป. กามนิฅได้ส่งให้คนใช้ไปนำเงินค่าไถ่. แต่จะดำ อย่างไรไม่ทราบ ไม่ได้เงินค่าไถ่มา, องคุลิมาลจึ่งต่องฆ่ากา ไม่ให้ผิดธรรมเนียมโจร. พอได้ยินเรื่องน่าตกใจค'งนี ฉไแทบสํ้นสติ, แต่ยงไม่หม ทีเคียว คงดอฅอบคดกานว่า ‘สาตาเกียรเบนกนเล่าเล่ห์ เฉ มไต่องการลูก'ใปเบ็!นภริยา. ล่าหากมไจำสรอยเสไน1นได้, จะไปทำ ๑ลิ่^

ปลอมมาสกเฟ้นหนึ่งก็ได้. ลูกเขาใจว่ามํนกงปลอมมานานแลำ ตงแต่ ได้ยินข่าวเรื่องความดุรำยแห่งองคุลิมาล. ถึงว่าจะจบองคุลิมาลไม่ได้, มํนก็คงบอกว่าได้มาจากโจรกนหนึ่งก็ได้ ที่จบตำมาได้ และโจรนน อวดอำงว่า เบ็่นผ้ฆ่ากามนิฅก็ได้. บิดาฉินสนศีรษะตอบว่า “เห็นจะเบ็นไปไม่ได้คอ ก, ลูกเอย! สำหรบตำลูกอาจไม่ทราบได้ว่า เบ็่นจริงหรือใม่. แต่สำหรไเพ่อซึ่ง เบนช่างทองที่ชำนาญ ย่อมมีกวามร้ดี'ว่า จะจริงหรือปลอม. ฟ้าเจา พิจารณาดตรงที่เชื่อมแกำไว้ จะเห็น'ว่าเนึ่อทองเบ็๋นสีแดงมากกว่าสี ทองของเมืองเรา เพราะช่างทองเมืองเราประสมเงินมากส่วนกว่า ทองแดง, ที่งผี1มือช่างก็หยาบกว่า แสดงว่าเบ็1นผีมอช่างชนิดที่เ เมืองอยู่ใกล้เขา.” คำชแจงของท่าน ซึ่งคนอื่นย่อมเชื่อเห็นจริงได้สนิท, แ สำหรบตำฉิน เห็นเบนกลอบายไปหมด ไม่ยอมเชื่อจนบิดามารคา และญาติใกล้ชิด. แต่อย่างไรก็ดี ฉินพูดตดบทเสียทีเดียวว่า ทำ อย่างไรเบนไม่ยอมเชื่อความที,เธอได้ตายไปแลำ เพราะดำยสรอย เสนนึ่เบี่นพยาน. บิดาโกรธกลบออกไป. เบนอนว่าฉินได้อยู่แต่ลำพำ จะได้ คิดถึง ได้โศกเศฑ้กนเคียวให้สมใา)รก. ©๏® ๑๙๕

ยสบหด ส,จกิริยา ในเวลาฅอนหิวคา ฉินมกไปอย่บนลานอโศกเสมอคามลำพ หรอบางทีกํบเมทินี. ในเย็นว*นที่เล่ามานึ่ ฉินไปอยู่บนลานอ กนเคียว, เมื่อจิตใจไม่เบ็่นปกติเช่นนน อยู่คามลำพ'งเบนการดีกว่าอ หมด พระจ*นทร์กำสิงเต็มควง ฉายแสงลงมาสว่างเหมือนก*บดีนครํ กระโนนที่ไม่ลืมเลย. และขณะยืนอยู่ใฅ้ฅนอโศกซึ่งมีช่อค ฉินคิดหาทางเสี่ยงทายพอให้คลายความทุกข์ที่วิตกอยู่วาบ ๆใจ, ส'กครู่ก็นึกอธิษ^าน'ว่า หำระวางฅ้วิฉินที่ยืนอยู่นืกิบคํนอโศ อโศกสีเหลืองแดงอย่างหญ็าฝร่น ร่วงลงมาภายในเวลาที่นบยิงไม รอยแล1วิ ก็เบ็่นอน-ว่ากามนิดคู่ร*กยิงกงมีชีวิตอยู่. เมื่อฉินนบไปได้หำสิบ ดอกอโศกร่วงลงมาหนึ่งคอก สีเหลือง, ครนนบไปถึงแปดสิบ ฉินก็ค่อยน์ฆให้ชำลงทุกที, ยิง ถึงรอย เสียงประตูที่อยู่ตรงมุมค*ง, เหลียวไปตูทางบนได ท คนสวนและกนงานขั้นมา เห็นบิคาฉิน มืสาคาเดียรคามมาช่าง ถดไปเบนทหารหลายคนมีอาวุธครบ, แสิวิถึงชายกนหนึ่ง รปร่า ใหญ่กว่าคนเหล่านึ่นมาก, ต่อไปก็มืพวกทหารกำก*'บมาช่างห ทหารสองกนหยุดเผาอยู่ทีประตู, นอกน*นเดินเขามาที่ฉินยื สิงเกฅตูในทีมืด ตูเหมือนคนทีรูปร่างสูงใหญ่น*น เดินไม่ค่อ เวลากำ-วย่าง’ไปก็มีเสียงฉื่งฉ่าง.

ขณะนไเ ดอกอโศกสีเหลืองแดงก็ร่วงลงมาตกอย่ที่เท่าของฉ ทนที ชงในเวลานี่นกำล่งตกตะลึง ลืมนบเสียแล่ว. เพราะเหฅุนํ้ ซ แน่ใจว่าเมื่อเวลาร่วงลงมา จะถึงเวลาที่นบครบร่อยหรือยงกไม่ทราบ. พวกที่มาเวลานน พอออกพนเงาผน้งมาถึงตอนที่แสงเดือน ฉายสว่าง ฉินก็ตก,ใจเยือก เพราะเห็นคนที่รปร่างใหญ่โต ถกจำโซ่ ตรวนทํ้งํ้เท่าและมือ มีโซ่ล่ามไปติดอยู่ก”บพวงกอเบนสองเล่น แล่ว่มี โซ่ล่ามออกจากพวงคออีกสองเล่น สำหร”บทหารสองคนถือกุมไว้ ที่กอ มีพวงดอกยี่โถ*สีแดงกล่องหอยลงมาถึงอกที่มีขนรุงร*ง บนศีรษะโรย อิ^ผงสีเหลืองแดง. ลกษณะดํงนํ้เบนนกโทษประเภทที่จะถูกพาตำไ ประหารธืวิต. ส่วนผมนนยุ่งเหยิงหรบลงมาบดหนำประจบกนกบ หนวดและเครามองเห็นแต่ลูกตา ทำให้ดุร่ายน่ากลำย็่งขั้น. ดวงตา แสงวาว มองดฉิน่แวบเดียว แล่วก็เหลือบไปมองทางโนไเทางน่, ไม่ ผิดอะไรจากสตว์คุร่าย. ผู้ที่ยืนอยู่ต่อหนำฉินนเบนใคร เบ็๋นอนไม่ตองถามถึง แม้พวง ดอกยี่โถแดงจะปกคลุมพวงมาลาน่วกน อนเบนเกรึ่องหมายแห่งชื่อ เขา',* ก็ย่อมจะเคาถูกว่าเบนใคร. สาตาเกียรพคขั้นก่อนว่า \" นี่แน่ องดุลิมาล, จงเล่าซาใ อีกกร1ง เชื่องที่เอ็งไค้สารภาพไว้ในคราวที่ถูกทรมานซกปากกำ * ดบ่นท้กทายบทนี * * องคุลิมาล แปลว่ามนวมอฌนมาลิ1,ย.

เองฆ่าพ่อกำหนุ่มคนหนึ่งชื่อ กามนิต ชาวกรุงอุชเชน.’, เสียงฅอบดงโขึกฮากว่า “กามนิฅไม่ไค้ถูกฆ่า, เบ็1นแต่ถู คำไป แลำเราจดการฅามวิธีของพวกเรา.” ต่อไปนึ่ก็เล่าเรื่องย่อๆให้พื่ง เหมือนที่บิดาฉนเ หนึ่งแลำ. ระวางน8น ฉ*นยืนพิงตนอโศก เอามือท1งสองเหนี่ยวกื่ง จ'บยึดเสียแน่นจนเล็บจิกเขาไปในกึงเพื่อไม่ให้ลม. เมื่อองคุลิม จบลง, รู้สึกว่าสีงต่าง ๆ หมุนไปหมด; ถึงกระนน ก็ย*งมีมานะ'ไม่ยอม แพ้. ฉนพูดว่า “เอ็งเบนโจรและผู้รำยชํวชาติ. ใครจะเชอในคำ ของเอ็ง ใ ทำไมเอ็งจะพูดดามที่ถูกบํงคํบให้พูดไม่ไค้หรือ ? ในทน'ทีล่นนึ่น รู้สึกกล่ายจะมีอะไรสำหรณ์ เห็นมีความหว ขํ้นบ่างรางๆ, จึ่งพูดว่า “ดแต่ดวงตาของเอ็งซิ-ดวเหงฅ็นากท็ี่ ตกใจกลำ. แต่เอ็งไม่กล่ามองตรงมาดขำ ซึ่งเบนแต่ผู้หญิงอ่อนแอ เท่านน. ที่งนึ่ก็เบ็!นพิรุธล่อให้เห็นว่าเอ็งเบ็่นชาติขขล ไม่ให้พูดความจริง.” องคุลิมาลมิไค้เงยหนำขํ้นคู กงกมอยู่แฅ่หำเราะหึๆ ตอ เสียงดงกล่ายเสียงคำรามของล่ฅว์ที่ถูกล่ามโซ่ว่า “ ประโยชน ตองจองดเจำ? น'นเบึนหนำที่ของชายหนุ่มพวกเจำชู้: ไม่ใช่คนอย่ ดลิ่^

เรา. ดวงตาของ'โจร'ใวิ;ทมิห เจาก็ใม่มีกวามเชื่อ, วาจาที่พคก็ไม่เชื่อ. เช่นนิน ถาจะให้ปฏิญญาก็เห็นจะไม่เชื่ออีกชิ ปุ’ พูดแลวเดินเขามาสองสามกาว, กล่าวต่อไปว่า “ถ้าอย่างน็น, แม่สาวนอช จงดูพิธีสํจกิริยา ซึ่งจะทำในขณะน.” ขณะนน ฉ่นไค้เห็นดวงตาขุ่นเขียวอีกกร8งหนึ่งเหลือบแลขํ้ ปข้บอยู่ที่ควงข้นทร์. เห็นใบหนาซึ่งผมและหนวดเครารงรงบงค หมด นอกจากดวงตาขาววาว. หายใจเสือกๆ จนดอกไม้ที่คลองอยู่ เข้นขนเข้นลง. แล่วองกุลิมาล ก็กล่าวกำปฏิญญาคามล'ทธิพิธีที่เ ว่าสจกิริยา มีเสียงล่งกระหึ่มกล่ายเสียงพ้าล่นไปฅามเมฆ ว่า — “ ขาแต่พระแI ม2่^ ผ^ูเ'จ0าผ้บ^ำ*ร) าบ^เสือให้^เชือI ง เทวีเงแูห๗่!เ งราตรีมี มงกุฎ ผู้เตนรำในทำมกลางเดือนหงายบนชะง่อนผา มีมาลารอยควย กะโหลกกนแกว่งไปมาแยกเชํ้ยวเคั้ยวพน, ข้าแต่พระแม่เจำกาลี เป็นนายิกาของมหาโจร, พระองค์ผู้ทรงนำข้าพเข้าผาข้นตรายมาแข้ว นิบดงพํนกรง ขอได้ทรงสดบกำข้าพเข้า. ข้นว่าข้าพเข้ามิได้งด จากการพลีบชาพระองค์ มิได้ประพฤติตนผิดแผกไปจากกฎ ซึ่ง พระองค์ได้ทรงกำหนดไว้; ล่ง่นึ่ เบนความจริงปานใด. ข้าพเข้าก็ไ จํดการแก่กามนิด ตามกฏของเราทีไค้กำหนดไว้ คือ กฎของผู้ส่ง ถา ค่าไถ่ไม่มาตามกำหนดเวลา กตองจดการกบนกโทษ คือ ตดตีน สินมือผ่าแล่งนกโทษนน แลวที่งไว้ในย่านหนทางเดิน. ความข้ ก็ย่อมเบ็1นความจริงปานนิน. ควยอำนาจความจริงทีสุดนี ข

พระองค์ซึ่งเสด็จมาอยู่ใกล้ขำพเจำ ขณะที่ ได้ริบความเด อยู่ จงไค้กระชากโซ่ฅรวนที่ริ!)ยริดขำพเจำ บ่นดาลให้ขำพเจ จากเครื่องพนธนาการของศํฅรู โดยประจกษ์เทอญ.” องคุลิมาลทำสำจาธิษ1ฐานล่งนึ่แล่ว ก็ดํ้นสะบดตำ โซ่ตรวนให้ชาดออกเต็มกำลงแรง จนทหารสองกนที่คุมตำลิมกระแท ลงบนพน ทหารอีกคนหนึ่งถูกองคุลิมาลเอาโซ่ที่ล่ามขอมือ ฟาดล ไปสลบ. และก่อนที่คนอื่นจะทนรู้สึกตำ องคุลิมาลก็กระโดดขำม กำแพงไป มีสาตาเกียรรองเอ็ดอึงไล่ตามไปควย. ประพฤติเหตุที่ฉํนไค้เห็น และรู้เรื่ององคุลิมาลครื่ เพียงเท่าน้. ภายหล่งจึ่งไค้ทราบว่า องคุลิมาลกระโดดลงไปขาห่ก, ตำได้ แลำไปตายที่ในคุกเพราะล่องทรมาน. เจำหนำที่ล่ดเอา ไปเสียบประจานไว้ ที่ประตูเมืองดำนฅะว*นออก ซึ่งเมทินีและโสมบ่ฅค์ ได้ไปเห็นมา. เมื่อเห็นองคุลิมาลกระทำล่จกิริยาสำเร็จจริงช*ดเจนแล่ว. ค สงส'ยและความหวำที่ยำมีเหลืออยู่ ก็เบ็เนอนหมดไป, เลยทอดอ ไม่ยินดีความบ่นเทํงสุขในโลกอีกต่อไปแล่ว, หวงจะพบกนอีกก็แต่ใ แดนสวรรค์สุขาวดี ตำเธอล่วงหนำไปอยู่แล่ว และส่วนตำฉํนก ปรารถนาจะตามไปดำยในไม่ชำ. ณ ที่นน ความสุขของเราก็จะผลิผล บริบรณ์: เรื่องอื่นเบนอนเลิกพูดล่น 1^00

ต่อจากนํ้น สาตาเกียรเพียรมาขอฅวฉนเรื่อยไป. มาพีไ มารคาพีนก็เอาแต่ร่องไห้ร่องห่ม ว่าท่านเห็นจะต่องตายลง เพรา ฅรอมใจ มีลูกเต่าเขาทงพี ก็ไม่ได้ปลกผงมีเหยำเรือน, ทำให้เบ พีอบอายขายหนำเพื่อนห่าน: ท่านรำพีนต่างๆนานา หน*กเขา อ่อนลงทุกพี เกิดมีความคิดเห็นว่า สาตาเกียรมีคุณอยู่ที่ไค แทนเธอ, ท1งเห็นว่ามีกวามรํกิใคร่จริงๆ, จนล่วงต่อมาอีกบื่หนึ่ง จึ่งไค้ยอมเบ็่นภริยาสาตาเกียร บินทึก ยี่โถ แปลจากพีพพีว่า กณเวร สํสกฤตเบึน กรวีร, ใน วรรณคดีสํสกฤตและมคธกล่าวถึงร่วมพีน ในที่ซึ่งใชดอกร่อยเบน พวงมาลยสวมคอ เบ็!นเครื่องหมายนกโทษอุกฉกรรจ์. ใน'วรรณคดีสํสกฤต คือบทละครเรื่อง มฤจ์ฉกฏิก องค์พีสิบ โศลก ๒ล จารุทํฅฅ่ถูกตดสินประหาร ใชพีวงดอกกรวีรสวมคอ. ในวรรณคดีมคธ คือ (๑) กณเวรชาดก ปูจิมนทวรรค จตุกกนิบาต หนา ๒๙๙, (๒) มหาปทุมชาดก ทวาทสนิบาต หนำ ๑๓๕, และ (๓) มโหสถชาดก มหานิบาต หนำ ๓๔๗, พีกโทษ อกฉกรรจ์ตองสวมพวงมาพีย่คอกกณเวรสีแดง และโรยอิ1ผงบนศีรษะ. ๒06)

1นบาลีองกฤษดิกชนารี และสํสกฤตองกฤษดิกชนารี แปล ศพท่ท่งสองนน คือ กณเวร และ กรวีร ร่วมกินว่า 016811(181. ในอภิธาน์ปปทีบื่กา ใม่มีศพที่ กณ,เวร, แต่ในคาถาที่ มี กรวีร และ อ*,สสมารก, ให้คำแปลว่า พค ทํ้งสองศ”พที่. ศ”พที่ กิสสมารก ในบาลีดิกชนารีก็ดี, กิศวมารก ในสํสกฤตดิกชนารีก็ดี, คงแปลวา 0163,11(161'. รวมความว่า กณเวร หรือ กรวีร, และกิสสมารก, มีที่แปล ในดิกชนารี อย่างเดียวกินว่า 0163.11(161. (ษ61111111 0(101-11®). ชาดกที่แปลสู่ภาษาไทยเราแลว เฉพาะที่นำมากิางไว้สา ชาดกนั้น (๑) ใน กณเวรชาดก แปลว่า ดอกชะบา. พงดก็เขำ เพราะเคยได้ยินว่า น”กโทษที่ถกประหารชีวิต ต่องท”ดดอ (๒) ในมหาปทุมชาดก แปลขำม ดอกกณเวร ไปเสีย. (๓) ในมโหสถ ชาดก แปลว่า ดอกยี่โถ. ขำพเจำไม่สู้สนิทใวิเท่าดอกชะบา เพรา เห็นว่า ดอกยี่โถ น8น เรามีนิยมกนว่า เบ็่นนิมิตบอกมงคล รวม ในพวกดอกคาวเรือง และคอกพุทธรกษา, ไฉนจี่งเอามาใช้เบนนิ บอกโทษประหาร ? เพื่อให้ทราบคำแปลให้แน่นอน ขำพเจำได้ถามพราห สุพรหมณ์ยคาสตรี แห่งราชบ*ณฑิตยสภา. ท่านพราหมณ์ว่าร้ นั้ดี แต่ไม่ทราบว่าไทยเรียกอะไร, ได้แสดงส”ณ1านขํน ใบ คอก ผ ๒๐๒

ซงดกเหมาะ,จะเบ็นยีโถมาก. ภายหล*งมาอินบ*ญชีพรรณไม้สามญใน สยาม ของพระยา-วนพถเกษพิจารณ์ พบ ตนยี่โถ (หนำ ๒๒๖) ให้ แปลว่า 1*61-1นณ 0(101-11111 เมื่อเห็นว่าส่วนต่างๆ ยนํก*นในทางที่จะเบ็ ยีโถแลว จึงหกกึงยี่โถพร่อมดีวยดอก,โปสอบที่พราหมณ์. ท่านรบรอง ควยความดีใจว่า นีแหละ กรวีร. จึงสํ้นวิม*ตก*งขาว่า กณเวร หรือ กรวีร, อ*สสมารก, กือยี่โถ แน่แท่แล. ๏@ ยี่สิบแปค บนผงคงคาสวรรค์ เมื่อกามนิฅร้สึกเห็นว่า แม้แต่ในสถานอินเบ็่นบรมสุขน ยํงมี เหตกระทำให้คู่รกของตนรบความเศรำระทมใจ เมื่อมาระลึกถึง ความหล'ง จึ่งจงมือคู่ร*กออก.เสียจากที่นไ; เลี่อนลอยไปสู่เขาอินงาม ซึ่งตนเกยนอนพ*กเล่นที่ลาดไหล่ และมองดผู้อื่นร่าเริงเล่นรำอ ถึงที่น'นแล้,ว ท8งสองก็หาที่พร้า เห็นตามสุมทุมและสนามหญำ มีผู้อื่น ๆ เลื่อนลอยไปมาอยู่แลวนบจำนวนไม่ถ,วน ทรงพ*สตราภรณ บางแคง บางเขียว ขาว. พวกเหล่านนเบื่นหมู่ ๆ เขามาท*กทาย ปราศรยผู้อุบ'ต'ใหม่ที่งสอง ซึ่งอิงเพ็งตื่นชน. ผ้อฺบํตให เฃ็าร่วมเล่นรำปน'ไปกบพวกเหล,านน. 1330ดา

เลื่อนลอยเยํ้อง'ไปกรายมาเบนเวลานาน เฉียดสุมทุมแลว ร่อนเวียนรอบเขา ผ่านทุ่ง ฅํคละเมาะ ขำมสระบว สุดแล-วแต่'ว่ หำหนาแถวจะนำไปทางไหน. ท์นใคนน กามนิตไปพบเทพธิด พำคราภรณ์ขาวที่เคยร้จํกิกินมาแต่คร1งแรก และเคยชวนกามนิด แม่คงคา. เมื่อได้จบมือเล่นรำกนแลว, เทพธิดาพสฅราภรณขาว ผ้นํ้นก็ถามกามนิด มีอาการยมๆว่า — “นี่ท่าน'ไปที่ผืงคงคาแลำหรือยง? ออ! มีเพื2อ^ น75แลว. กามนิฅตอบว่า “ย1 VิI ^ งVIไมI่’ไ’ด้ไป. วาสิฏเ — “ อะไรกน ! ” กามนิดเล่าเรื่อง. ว.า.ส.ิ.ภ^^, “อย่างนี่นก็ไปกินสำที'จะดี. านเํมชืิ^'่อกรI ง6 ยงธย มนุษยโลกอำแต็มไปดำยทุกข์ทรมาน, ฉีน่ได้เคยแหงนดูคงคาสวรรค์ อยู่บ่อยๆ และยิงนึกถึงแดนิอไแบนบรมสุขที่แม่คงคาไหลผ่าน ทำไฉนเราจะได้ขนไปอยู่ดำยกนบนนนสำวนหนึ่ง. เวลานฉํน อะไรบ่งกบหำใจให้อยากไปที่นน ะ ไปเลื่อนลอยอยู่กิบเธอที่ผึงนน., ท1งสองออกจากกลุ่มผู้เล่นรำ เลอนลอยไปทางห่างไกลจากส ที่ฅนอยู่, มาได้สกครู่ กไม่เหนสระบวหรือดอกบำ ซึงมืผ้เก นะนอีกต่อไป, ยี่งมาไกลดอกไม้ต่าง ๆ ทีเคยผ่านมาเนืองแน่นค่อยเบ บางลงไป, ผู้เสวยบรมสุขที่ ได้พบก็มีนอยลง, คงเห็นแต่ฝูงเนี่อ 1^0(2.

พลุกพล่านอยู่ในทุ่ง. ตาฆสระมีหงส์ลงว่ายเล่นลอยล่อง, เห นำแหวกเบนทางมีแสงบ่ระกาย. ส่วนภูเขาก็สงตระหง่านขั้นทุก และมีหินลิวน. กรนแลวก็ถึงที่เวํ้งว่างไม่มีเขาเลยทีเดียว. กามนิฅล่บวาสิฏฐี ลอยมาถึงที่ราบแห่งหนึ่งดราวก มีแต่หญำหนามตํ่าเตยเบนพง, ถดไปทางหนำเบนบาตาล และดเบน รปโล่งอยู่ระกะ เห็นเบนพืดไป. ลอยมาถึงบาน*น, รู้สึกว่ามีเงาปง มีดกรมขั้นทุกที. ลำตนตาลมีแสงคลำยโลหะ, บนยอดมีเสียงคลำย โลหะกระทบกิ’แ. มองไปขำงหนำ เห็นแสงสว่างฉูดขั้นเบื่นลำ ๆ พุ่งปลายแหลมเตนส่ายอยู่ปลาบแปลบ จนเคืองนยน่ตาล่องเอามือบี่ค คลำย ๆ ลิบว่าที่ในบานํ้น มีเสาเงินมหึมา ถกแสงสรย์ในต แผดมากระทบ แล่วกระทอนแสงแทงตาแปลบ ๆ. ภายหล่งเมื่อท1งสอง แข็งใจเบี่ดหนำ ก็เห็นตนกำล่งเลื่อนลอยออกจากเชฅบาตาลมาแล่ว, เห็นกงคาสวรรค์อยู่ขำงหนำ มีกระแสนึ่าแผ่ ไปต่ง้เงินยวง จนจด ขอบพา. ริมผงมีระลอกนอย-ๆ เบ็่นประกายราวลิบดาวร่วงลอยมาติด บนหาดทราย ฉายแสงพร่างพราวเบ็!นประพาล. ส่วนทองพานนเล่า ตามปกติควรจะแจ่มใสขั้นเมื่อจวนจะถึงขอบพา, แต่ในที่นึ่ตรงลินิข่าม ในชนล่นเบ็่นสีกรามอ่อนแล่วเขมเขำทุกที จนในที่สุดถึงตอนขอบพา เลยทึบเบนสีดำสนิทจดกบสายน\"ไ ซึ่งมีแสงขาวเห็ใแบนแนวชด. กลึนหอมแห่งดอกพา ในที่นั้ไม่มีเลย, ไม่เหมือนกบในหบเขา ซึ่งมีล่นปาริชาฅ อนมีความหอมอบอวลอยู่ที1ว'ไป. แต่'ว่า'ในที่

แม่น่าแห่งสกลจกรวาล ซึ่งประกอบคิวยอากาศเยนสดชน กลืน กลืนหอมไปเสียสีน กงเหลือแด่ความบริสุทธอนแท้อยู่เท่าฉิน- วา พยายาม?ถึงหนำสดอากาศอินสดชื่นนเสียจริง ๆ, ส่วนกามนิด หายไจแทบไม่ทน. อีกอย่างหนึ่ง ในสถานที่นึ่ เสียงดนตรีชาวสวรรค์มิได้ยินมาถ แม้แต่นอย, มีแต่เสียงกระแสน่าที่ทดถงหลง’ใหล ดิงราวก*บพากระหึม วาสิฏฐียกมือขน และกระซิบว่า “พงซิ.” กามนิด—“แปลกจริง. ครํ้งหนึ่งเมื่อฉินเที่ยวจาริกไ ที่พํกเบ็่นกระท่อมนํอยอยู่ปากช่องหุบเขา. ถ*คกระท่อมเขำไปหน มีลำธารนํอ์ยน่าริกอยู่สายหนึ่ง น่าใสไหลริน ๆ. ฉินได้ลงไปล ถึงเวลากลางคืน ฝนดกห่าใหญ่, ฉินนอนลืมตาอยู่ในกระท่อม เสียงน่าในลำธาร ซึ่งเมื่อตอนเย็นยงไหลริน ๆ กลายเบ็!นเสียง พ่งพล่านโครมครามหน์กชนทุกที. และในคราวเคียวก่นนึ่ ไ อะไรกระแทกด*งราวพ้าผ่า ไม่ทราบว่าเบ็่นเสียงอะไร. รุ่งเรบ้า ได้ ลำธารนอยน็น กลายเบา-!โกรกธารที่เดือดพล่าน, น่าไหลดนก ราวกบเทตรงลงจากพา กระทบถกแก่งผาแตกกระจายเบนฟ่องขาว มีกำล่งแรงคนก่อนหินมหึมากลํ้งกระทบกน. นี่เอง คือเสียงที่ พาผ่า. เมื่อได้มาเห็นที่นี่ อนมีเสียงดิงเช่นเดียวกน, ทำให้ ที่ไค้เห็นในคราวนนได้ทนที : คิงนึ่จะว่ากระไร?” 1^)0๖

วาสิฏฐ- “เบนเพราะมีเสียงอย่างเดียวกิน. แต่ว่าเสียงที่ ไต่ยินครํงโน์น์ เบี่นเสียงหินกระทบกิน ส่วน.เสียงที่ได้ยินในแม่คงกา บนสวรรค์น เบนเสียงๆกรวาลต่าง ๆ ที่หมุนลอยไปแลวกระทบกน, (จะึร่่งอVิง๘!เบ็ม่'นพาI ผ5่1 า.” กามนิฅแสคงกิริยาตกใจ — “ จกรวาลหรือ ? ” วาสิฎที่ยํ้ม, ทนทีตำก็เลื่อนลอยไป. กามนิฅฅกใจกวาวาสิฎ ไว้ แลำพูดว่า “วาสิฏที่ร?วงให้ดี. ขืนเลื่อนลอยไป จะไปตกอ ในอำนาจอะไรก็ไม่รู้ไต่. ออกวิตกอกสำเอยู่แลำละ ไม่อยากจะให้ พล'ดกินไป.” วาสิฏเ— “ก็อย่างน1น, เธอจะตามฉไเมาไม่ไต่หรือ?” กามนิฅ— “ซอยอมตามไปจริงๆ. แต่จะรู้ไต่อย่างไรว่า ไม่มีเหตุเภทภ'ยทำให้เราต่องพล'ดกิน ? ถึงว่าเราจะอยู่ต่อไปในที ก็อิงรู้ไม่ไค้ว่า อาจจะต่องพรากกินไกลจากแดนบรมสขนํ้ ไปสู่แดน อินหาเขตมิไต่ แลำจะไต่รโ]ทุกข์ทรมานสํกิปานไร ?” วาสิฎที่— “แคนอินหาเขฅมิได้.” แลวนางเหม่อมองดไป ทางแม่คงกาจนสุดสายตา เห็นเบ็่นเสนเขตดำจดชอบพา มีอาการอิง ว่าจะคิดชำแรกเลขเขตน1นเขำไปคูอีก, แลำพูดว่า “ อินบรมสุขใน สวรรค์จะมีเขตสุดบำงไหมหนอ ? ” กามนต “วาสิฏที่ที่รำ, ฉนนึก ๆ ก็ไม่อยากจะพาเธอมา ที่น ะ ทำให้คิดยุ่งไปต่าง ๆ นานา. กลบกนเถิด.” 1^00๓)

ทงสองก็พาก'\\เผ่านคงตาลกลบมา แต่ยงอาลยเหลียวไปด ลำกงคาสวรรค์อีกครํ้ง๎หนึ่ง. เมื่อทํ้งสองกลบส่ที่สถิตคอกบำกลางสระอ'นใสปานแ กีเลี่ธนลอยไปอีก สู่บริเวณหมู่ไม้ซี่งออกคอกล่วินเบ็่นมณ ร่วมเล่นรำร่าเริงอยู่ในหมู่ชาวสวรรค์ เสวยความสุขวิเศษ มี ล่นปราศจากเครื่องกีคขวางเหมือนแต่ก่อน. ครํ้งหนึ่ง ขณะเล่นรำก่นอยู่ ได้พบเทพธิดาพ สหายเก่า. นางผู้นี่,นปราศรยว่า “ออ! นี่ไปที่ผงค แล่วิ ? ” “ไฉนจึ่งทราบว่าไป “ง่ายนิดเดียว, เพราะล่าโกรเคยไปแล่วิ ก็มี-วงหนาแ เล่าความทุกข์ความวิตกคิดมา เพราะเหตนี่ ตำฉ่ไแองจึ่ ไปอีก. แลงท่านท5งสองกงไม่ไปเบนครงที่สอง, ใครๆก็ไม่ไป กร5งํ้ที่สองเลย.” ©๑ ๏ ยี่สิบเกา ท่ามกลางกลนหอมแห่งดอกปๅริชาต อนความจริง ผู้อุปะปาติกะ ใหม่ท่งสอง มิได้ไปเยี่ยมผื้ สวรรค์อนไม่น่าดูน่าชมอีกต่อไป, เบนแต่เลื่อนลอยไปสู 1^0๘

ปาริชาฅเนืองๆ ไค้ไปน’งพกินอนเล่นอยู่ควงปาริชาตอ,นแผ่กี่งก่ ราชา, สูคเอากลี่นหอมยินตลบมาจากดอกแดงดิงแสงชาด, กระทำ ให้ระลึกถึงชาติก่อน ๆ แจ่มแจ้งขนเบนลำดํบ ยอนหล่งล่วงไปใน อดีตชาติก่นไกลแสนไกล. ไค้เห็นตนบางชาฅิอยุ่ในปราสาท บางชาติอยู่ในกระท่อม. ^ม่ว่าจะไปเกิดเบนกุฎมพีหรือเข็ญใจ ก็เห็นความรำที่งสองไค้มีต่อก่น เสมอ ในชาติหนึ่งท่ง์สองมีความรก และความสุขอนเต็มเบี่!ยมตลอด กาล, แต่อีกชาติหนึ่งต่องตายจากก่นไปตามกรรมที่ทำไว้. แต่อย่างไร ก็คี ไม่ว่าจะเบนชาติใด จะไค้รบสุขหรือตกทุกข์ ความริกของทงสอง คงมีนาหน*กิเท่าก่นเบ็!นอย่างเดียวทก ๆ ชาติ. ๑ ©© ในชาติที่เหนือข์นไป คร1งเมื่อมนุษย์ชํงมีฤทธิ้เดช มากกว่าเวลานึ่ ในสม'ยมีวีรบุรุษแกลวกชำสามารถ คือ กรงมหาภารต กามนิฅเกิดเบนวีรบุรุษคนหนึ่ง ไค้ผละจากนางที่ยอดรก ขั้นชำ ยกท'พไปสู่ห,สตินาปุระ เพี่อช่วยกษํฅริย์ปาณฑพผู้สหาย รบก เการพ. ขณะกามนิฅเชำสู่สงครามอยู่ชำงพระอรชุนและพระกฤษณ ณ ทุ่งกรุ, ได้ต่อสู้ศ,ตรุจนตำตายลงในสมรภูมิ ในวไเที่สิบแห่ง มหาสงกรามกรง์นน; ผายนางผู้ชายา ทราบว่ากามนิฅถึงแก่ความตาย,

ก็เขาสู่กองเพลิงพรำมกิบนางบริวาร และนางเบ็1นผู้จุดกองเพ ดำยฅนเอง. ® ๏ ® กร1งหนึ่ง ท8งสองได้เห็นตนไปเกิดอยู่ในแคนอไแเปลกประหลาด มีภูมิประเทศเบ็่นอีกอย่างหนึ่ง, กล่าวคือ ไม่ได้ไปเกิดในแดนอนเบ ลุ่มนาแม่กงคาหรือยมนา ซึ่งมีปราสาทราชมนเทียรและบ้านเมือง มี วีรบุรุษสวมเกราะอยู่ขวํกไขว่ มีพราหมณ์ที่ผึ่งผาย มีเศรษฐี พวกศทร, แต่ว่าไปเกิดอยู่ในแคนอนเบนลำเนาไพร มีความเบนใป แห่งแลงอดกดกนดาร. ณ แดนนึ่ ในฤดูรำนแสงแดดแผดเผา จนนาในลำธารแห เหือด หฟ้าตายเกรียน, กรนตกฤดูหนาวก็เย็นเฉียบ แทบเท่ อยู่ในหิมะ, เพราะเบ็1นทุ่งกว่างใหญ่โล่งโถงเปลี่ยวเปล่ ห่านเมืองสกแห่งหนึ่งก็ที่ง์ยาก, จะมีก็แต่หมู่ห่านห นาน ๆ จะพบสำหย่อมหนึ่ง. ประชาชนที่อยู่ตามหมู่ห่านเหล่า พวกเลี่ยงปศุส*ตว์ มีใจคุร่ายเบนชาตินำรบ. กิด้ออกไปในราวไพร มีฝูงสุน่ขบาอยู่ชุกชุม. กิคไปอีก ผู้เดินทางไกลจะได้ยินเสียงสีห กามนิตซึ่งในชาตินน เกิดเบนนำขบรำง เดินท่องเที่ ต่างๆ เรียกสีห์นึ่ว่า เจาสำวีรำยเร่ร่อนคุห่าน่ากลำยึง มีสำนำใน กามนิฅเดินทางเมื่อยห่ามาเบ็่นเวลานาน จนลหมู่ห หนึ่ง. ชาวห่านเหล่านนไม่รู้จำกามนิฅ, แต่ว่ายินดีร่บรอง เพ 1*0๑0

นำข’บ่รำงย่อมเบนผู้ที่คนพอใจท่อนร’บ่อยู่ทวไป. เครื่องมือกาม มีพิณขนาดเล็กสะพายบ่ามาหนึ่งกนเท่านน, แต่ว่าเรื่องราวต ต่าง ๆ อำ,เบ็่นมรดกฅกทอดมา ย่อมมีอย่ในความทรงจำของกามนิฅ มากมาย เช่น บทบูชาพระอำน้ พระอินทร์ พระวรุณ และพระม ผู้เบ็่นเทพ สม”ยพระเวท, บทข”บ่ว่าควยสงครามและ,วีรบุรษ, บทขบ เรื่องร’ก และเรื่องอื่นๆอึกมาก. เมื่อมีกวามรุ้เบ็่นกล*งก\"มภีร์ สา ข’บ่บรรยายเรื่องให้พิงได้มากมายด’งนึ่, ใครเล่าจะไม่ยินดีท่อน นกขบ ? กามนิฅเดินทาง’ไปถึงหมู้บ่าน เบนเวลาเย็น ชาวบ้านกำ ท่อนสํตว์เลํ้ยงกล่บ่. ที่ช่างหนาฝูงสฅว์หมู่หนึ่ง มีสาวนำยร่างระ เดินตามโคเชื่องดำหนึ่ง. เสียงกระดึงที่คอโคตำน1น ดำเบ็๋นจำหวะ ให้โคตำอื่นเดินตามมา, ชำ ๆ นาน ๆ โคเชื่องตำนไเ ก็แลบลน เลียมือนายสาวของมน. กามนิตชายพเนจรปราศรำก’บ่สาวนำยตาม ธรรมเนียม. สาวนำยตอบร’บ่ดำยอาการยมแยไ. ท1งสองก็สบตาก’น, มีลกษณะอาการไม่ผิดจากที่ ได้เกยพบกน ในสวนกรุงโกสไพีเมื่ ชาติหลำ. พนชาตินนก็เห็นชาติที่ถดขั้นไป กราวนึ่ไม่ใช่เกิ แม่น1าทํ้งหำหรือในลุ่มแม่คงคา, แต่เบ็่นแดนอื่น อ’นมีประชาชน และขนบธรรมเนียบทรามกว่าที่แลว. เห็นภาพเบนทุ่งกวาง มีกนขี่มำ กองเกวียน และกนเดินมา เบ่นแถวไม่ขาดสาย. ภูมิประเทศขาวสลำงดำยหิมะ, ในอากาศมี (5) (5)

ละอองเบนปุยขาวอยู่ทิวไป, ภูเขาสงตระหง่านแลถมึนท็น. ในเ เทียมโคเล่มหนึ่ง มีผำคลุมเบ็่นหล*งกาคลำยกระโจม. สาวนอยคน ผลุนผล*นชะโงกหนำออกมานอกเกวียน เร็วจนหน,งแกะทีกลุ่มร่างกาย ไว้ ตกเลื่อนลงเห็นผมสยายยาวลงมาประกระท'งอระ, มีอาการวิตก ร่องมองและยกมือชไปทางที่กนอื่นก็มองและชนึ่วเช่นเดียวกน เบ็่นพวกกนขี่ม่าวี่งห่อกระบวนหนึ่งตรงมาย*งที่ฅนอยู่, มองไปที่ชายหนุ่มกนหนึ่ง ขี่โกดำอยู่ในพวกเดียวกน, มีอาการ เบ็่นเชิงใว้ใจในชายหนุ่มกนน8น. อาการมองแห่งสาวน็อย กร ชายหนุ่มนน มีนา'ใจและเหิมกำล่งยี่งขํ้น, แกว่งขวานที่ ร่องเสียงด'งแลํวเขำพวก, คำนทานศ’ครูที่ชี่มำยกเขVI คำ^ มาต ต่อสู้จนถกลูกธนเหล็กของชาติตากศกะคํวปรบกษ์ ถึงแก่ความตาย. ๏๏๏ อาศํยกลี่นปาริชาฅ ทำให้ระลึกชาติเหนือ ๆ ขี่นไปได้ใน ภพนานไกล. คราวนเห็นตนท8งสองเกิดเบ็่นกวางสองต*'วผวเมีย อยู่ ในบืากร่างใหญ่แห่งหนึ่ง อ0'นความรกของที่ง์สอง'โน'ชาติ ในความรกเพียงทางนไเนึ่ตาเท่านน ะ จะแสดงก*นคํวยวาจาหาไค แต่กระนน กวามรกที่เกยมีอยู่ในชาติหล*งมนคงเพียง'ใด ก็ย่อมมี ในชาตินนมนกงปาน ๆ กน. กวางท1งสองแสวงหาหญ้ากินเบ็่นอาหา ควยก'น, ลุยขำมลำธารอนใสเย็นที่ในบาก็คํวยก่น, เวลาพกนอ เ9า (ก) ๒

บนหญาอ่อนทีขึนสูงระหงก็ดำยก”น, มีความสขร่าเริง หรือฅกใจ หวาดฅ่อภยอนตราย เมื่อได้ยินเสียงแกรกกรากก็ดำยก”น, เบ็!นด่งนึ่ม ชานานหลายมี!. จนวนหนึ่ง ถึงกราวจะดองพรากจากกนไป, นางกวาง เขาไปติดข่ายนายพราน, กวางผำพยายามเอาเทำเขี่ยเพื่อให้ข่ายหลุด : พยายามแลำพยายามเล่าไม่สำเร็จผล. จนนายพรานมา, กวางผว ก็มิไดฺหวาดกลำ เข่าเผชิญหนำกไ)ศีรษะลงจะขวิด. แต่ในไม่ชำก หอกของนายพรานถึงแก่ความตายไปทํ้งคู่. ®๏๏ ถ่ดขี่นไปอีก ท1งสองเกิดเบ็่นนกอินทรีผำเมีย มีรํงอย่บน ยอดเขาอนสูงตระหง่านแสนก่นดาร ยากที่ใครๆจะขํ้นถึง. เมื่อม ลงมาจากที่นน จะเห็นเบ็นเหวลึกลงมา. นกทงสองได้ร่อนเร่ไปใน อากาศดำยความบนเทิงใจ จนจวบกาลอายขำ. ๏© © ท1งสองอาศยอำนาจแห่งกลี่นดอกปาริชาด ได้เห็นเหตุการ ต่าง ๆ ที่มีอย่แก่ตน ในภพที่แลำมาอเนกชาติ. น่งเกิดความเบิกบาน สำราญใจ พรอมควยความพิศวงไม่นอย. แล่วิวาสิฏจึจึ่งพูดว่า “ เรา ท1งสองนึ่มีอายุไม่นอยไปกว่าอายุของโลก.” ๏ ®® ไฐป็๑๓

สามสิใ] มเกิดท็มตาย กามนิต พูดว่า“เรามีอายเท่ากบอายของโลกนนเบ็!นความจ แต่ว่าตองเร่ร่อนอยู่ในโลกเรื่อยไป ไม่หยุดหย่อน : เมื่อตายไปแลว ก็มาเกิดใหม่อยู่ในโลกอีกเล่า. มาบํดนํ้ เราได้ลถึงสถานที่อ อมฤตแลว และมีกวามสุขความบไแทิงอยู่เบืนนิรไเดร.” เวลาที่กามนิฅพูดคํเบง็่นนคืราวที่ทํ้งสองเพี่งกล'บ ปาริชาตมาสู่สระแห่งตนแล่ว. กามนิฅกำลงจะเลื่อนลอยลงสู่คอกบำ ของตน, ทไเใดน1น ก็สงเกตเห็นสีดอกบำแดงของตน แสดงอาการ เคราหมองผิดปกติไป. กามนิฅลอยอยู่เหนือคอกบำ พิจารณาด ละเอียด, ก็ตกใจที่เห็นกลีบออกจะคำกลากล่ายถกอะไรไหม้ ที่ ทีเดียวก็เหี่ยว'จนม่วนกล่บ. ส่วนคอกบวขาวของวาสิฏสิ ก็มีล่กิษณะเบนเช่นเดียวกน, วาสิฏสิเลื่อนลอยอยู่เหนือคอกบ'ว มีอาการพิศวงอย่างเดียวกบ กามนิฅเหลียวไปดูเพื่อนที่อยู่บนดอกบำเขียว. ก็ นืนืมือาการเปลี่ยนแปลงเหมือนล่นิ, ล่งเกฅหนืาตาผ้เบ็่นเจ่าของ เบิกบานเหมือนกบกราวที่เกยปราศ.รยค็วยในครื่งแรก ะ มีอาก อย่างเดียวกบตนและวาสิฏสิ. มิใช่แต่เท่านืน มองไปดดอกอื่นๆ อาการ'วิปริตตลอดจนต่วเจาของ. กราวนํ้หนมาดูดอกของตนอีก ก็.เห็น

กลีบหนึ่งมีอาการจะพื่นฅว ค่อย ๆ คลายที่งอพไ]อยู่ให้กืนฅ่ว, แค่ ก็หลคออกจากดอก ร่วงไปลอยอยู่ในสระ. ลกษณะอาการเช่นนึ่ ไม่ใช่แต่ดอกบวของตน, ถึงคอกบวอื่นๆก็เช่นเคียวดำยกนตลอดไป. กลีบบำซึ่งร่วงไค้ลงไปลอยสลำงอยู่ในสระ. เสียงผ้เบนเจาของต่า ปริเทวนาการ ถอนหายใจอยู่ระงมแคน, กามนิฅคช่าแขนวาสิฎเไว้ ดำยอาการตื่นเตน พูดว วาสิฏเที่รํก, หล่อนไค้เห็นและไค้ยินอะไรไหมเล่า ? นี่เบนเรื่องราว อะไรกนหนอ ใ แปลไม่ออก.” วาสิฏ;จีมองดูกามนิด, เมื่อสงบกิริยาเบึ๋นปกติ แลำยม ตอบว่า “เรื่องนี่พระองค์ทรงทราบอยู่แลำ จึ่งไค้ตรำว่า — “มีเกิคก็มีตาย ถึงแก่ความทำลายไปจนสิน; เหมือนกบสวน ในโลก และดอกพ้าในสวรรค์ย่อมร่วงโรยไป.” กามนิต — “ใครเบ็นผู้กล่าวความช่อนี่ อนทำลายความหว เสีย ไ ” วาสิฏฐี — “ก็ใครเล่า นอกจากพระองค์พระผู้มีพระภา พระผู้ทรงทราบแช่งแลำซึ่งสมภวะความเกิด และยถาภตะญาณ กวามร้ จริง ใ พระองค์ผู้ทรงพระกรุณาแค่มนุษย์ ไค้ทรงแสดงหลํกิธVรI วรม ชดแช่ง เพื่อให้เราตื่นลืมตาเห็นความจริงทกๆคน ว่าโลกแล ที่มีอยู่ใน'โลกทงคีเลว เทวดา มนุษย์ หรือบื่ศาจ ก็ฅกอยู่ในอำนาจ

ล,กษณะความไม่กงที่. พระองค์เบนผู้ทรงนำทางให้ออกจากโลก ไม่คงที่นี่ไป. พระองค์คือ พระผู้มีพระภาคสไ)มาสไ)พุทธเจา.’ กามนิฅ — “น'ยว่าพระพทธเจ5าตร่สคงน? ฉ่นยงไม่เชอ วาสิฎชี. กนเรามกจะเขาใๆผิคในคำฅรสต่างๆของพระศาสดาอยู่บ่อยๆ ครํ้งหนึ่งในกรุงราชคฤห ฉนไปพกแรมคืนอยู่ในหองโถงชายบ กไ)ภิกษุองค์หนึ่ง. ภิกษุนี่นก็พูคกลำย ๆ เช่นนึ่ ซึ่งฉนเชื่อว่าผ ทง์นี่น ; ไม่ใช่คำฅรํสของพระพุทธองค์เลย.” วาสิฏชี — “ ที่ฉนกล่าวนึ่ไม่ใช่สืบต่อแต่ใคร ๆ ที่ฉนได้พงมาจากพระโอษ1พระองค์ทีเคียว.” กามนต — “ เอ๊ะ ! นี่หล่อนได้เผาพระพุทธองค์ควยตนเอง มาแก้วอย่างนี่นหร:รือ ? วาสิฎชี; — “ เช่นนน, ได้เผ้าอยู่แทบพระบาท.” กามนิฅ—“นบว่ามีบุญแท้ๆ. เพราะผลบญนี่จึ่งได้ม สืบมาจนบดนี่. ส่วนด้วฉ่นเกือบจะได้เผ้าพระพุทธองค์เหมือน หากบนดาลอกุศลเกิดขน ตดรอนโอกาสเสียไม่ให้ได้รบสขเช่นนี ตองถึงแก่ความตายเสียก่อน ในขณะที่จวนจะได้เผ้าอยู่แล5ว. แ ด้ทราบว่าหล่อนได้เผ้าแก้ว ก็นบว่าทำให้ฉ่นรู้สึกสบายใจขนอี ขอได้เล่าเรื่อ,งที่ว่า อย่างไรจึ่งได้ไปเผ้าพระพุทธองค์ใ ละเอียดด้วย. บางทีจะเบนเหฅุให้ฉนได้รไ)กวามสว่างขนบ่าง ใน ไช๑๖

ฉนเห็นว่าเบ็นล่งาธิที่สอนให้กนหมดหวง เพราะกงจะมีอะไร ๆ เบน กวามลึกชงซ่อนเรินอยู่ ที่ฉินย’งไม่ทราบ” วาสิฏฐ รบว่าดีแล*ว. งางสองลงสู่กอกบ่วแห่งตน. วาสิฏ5 เร็มเล่าเรื่องอ’นเบนประว*?เของนางต่อไป. ®๑๑ สามสินเอค บศาจทบนลาน เมื่อสาตาเดียรไค้ฉินเบนภริยาสมประสงค์แล่ว ความรกที่ อยู่จืดจางไปโดยเร็ว ซาจะเร็วยึงขน เพราะฉินไม่มีความริกตอบเสีย เลย. ฉินยอมสญ่ญาว่าจะเบนภริยาที่ภ'กดี, และซ่อนสาตาเดียรย่อมร้ดี ว่าฉินประพฤติตามส’ญ่ญา. ส่วนในข2ออื่นๆน1น ไม่อยู่ในอำนาจฉิ ถึงจะทำอย่างไร ที่'จะ'ให้เบนใปตาม'ใจนํ้น ไม่ได้เลย. ฉินมีลูกหญิงด็วยสาตาเดียรคนหนึ่ง แต่พออายุไค้สองขวบ ก็ตายไป. แล่วต่อมาสาตาเดียรมีภริยาอีกกนหนึ่ง. ซ่อนไม่มีใกรเห็น ว่าแปลก ยี่งสำหริบตวฉินก็ย่งเห็นว่าไม่แปลกเลย เพราะความริก ที่ง์สอง’ไม่มีอยู่แก่กน. ภริยากนใหม่เกิดลูกชายคนหนึ่ง เบนที่ส ปรารถนาสาตาเดียรที่ตองการอยู่แล่ว. ที่งนึ่เบึนเหตุให้ภริย ได้เบ็,นใหญ่ในบ่าน, ที่งนางคนนึ่ ก็สามารถหาทางให้สาตาเดี 1^)6)รา)

ความร*กในต่วฉน, ผายฉินก็เค็ม'เจยอม'ให้เบ็่นค*งนน อีกอย่างห ต่อมาเมื่อบิดาสาตาเกียรถึงแก่กรรมไปแล่ว, สาตาเกียรไค้รบต แทน มีธระในหนำที่ซึ่งจะค*,องจ\"ดทำมากขั้นทุกที. การติดต่ ฅวฉไเจี่งยี่งเหินห่างออกไป. เรื่องราว’ใค้เบี1น'ไปอ!กงน ล่วงมาหลายบี่ไม่มีเหตุการณ์พ ส่วนค*วฉ*นโกยมากอยู่คามลำพ*,ง สมแก่ที่ฅํ้ง์ใจไว้เช่นน*นคํว้ย. ฉ่น มอบจิฅใจ่ไว้ก*บทุกข์โทมน*ส หวนเอาความจำแต่กร8ง์หล่งมาเบ็่นเพื่ และมีชีวิตอยู่ควยกวามหว*ง์ที่จะ'ไค้พบกน บ\"นเทิงสุขเสวยสวร และก็เบ็่นความหว’งที่ฉนมุ่ง'ไว้ไม่เหลวเปล่า. ปราสาทสาคาเกียรอยู่ที่หุบเขาเกียวก'นก*บที่เธอเคยบื่นหน ขํ้นบนลานอโศกอยู่บ่อยๆ ในกรงกระ'Iนน แค่ว่าหนำผาที่จะข ปราสาทสาคาเกียรนนชนกว่า. ส่วนลานบนปราสาทนน กล่ายกลึง ก'บลานที่ปานบิดาฉ*น. ณ ที่นี่ เวลาเย็นอากาศโปร่ง ในฤดร๎อนฉ่น นํงเล่น บางทีก็อยู่จนกระทงกลางคืนคลอกไปจนสว่าง นอนบนแ ที่ยกไว้, ซึ่งไม่มีทางที่น่ากรื่งเกรงว่า จะมีใครกล่าบื่นขนมา เ หนำผาชน ซาย'งก่อเบนกำแพงสูงกนอีกที, ที่ง์หนำผาก็ลื่น ใคร *า สามารถมี!นขนมาได้. กรื่งหนึ่ง เบนเวลากลางคืน เดือนหงายปลอดโปร่ง ฉ'นนอ อยู่บนแท่น แค่ไม่หล*บ กำล่งนึกถึงเธอ, นึกมากที่สุดก็คือ ซึ่งไค้พบปะกน; นึกถึงขณะทีฉนนงอยู่กบเมทินีที่แท่นหินอ่อนบนลาน

ตงตากอยเธอมาหา, นึกเห็นฅิคคาเอาจริงๆ, แลวเห็นเธอโผล่เหนือ กำแพงขั้นมาก่อนโสมทํฅฅ์ เพราะอำนาจความรกอนแรงกลา ทำให้ บายมื่นขั้นมาได้เร็ว. กำล่งนึกเพลิดเพลินเจริญใจอยู่อย่างนึ ตาเหม่อมองไปทาง ช่องปลายกำแพง. ทไเใดนืนเห็นรูปคนโผล่ขั้นมา. ฉนเชื่อแน่อยู่แก่ใจว่า ถำเมื่นมนุษย์คงไม่สามารถมื่นกำแ คอนนืขั้นมาไค้ อย่างไรก็กงเบนวิญญาณเธอลอยขั้นมาหา เพ อำนาจความนึกชองฉน แล่วจะได้นำข่าวจากสถานบรมสุข ซึ่งเธอ ไปอยู่กอยท่าแล่วิมาบอกเล่า เพราะเหตุฉะนื ฉํนไม่รู้สึกกกใจเลย ซาลุกขั้นอำมือเดินเข้า'ไปรบ. ครนเมื่อรูปที่เห็น มื่นขั้นมาถึงบนลานแล่ว ก็รีบสาวกาว มาที่ฉ่น. ล่งเกตดรูปร่างมีขนาดสงกว่าเธอมากนก ส*ณ^านออก'จะ ใหญ่โตปานยกษ์เสียดวิย. ฉินได้สติขั้น ว่ารูปที่เห็นคงเมื่นวิญ หรือมื่ศาจองคุ'ลิมาล, หาใช่เธอไม่, ตกประหม่าเมื่นกำล่ง ผงะแทบ หงาย ค่อยถกถอยไปเกาะอยู่มุมแท่นเพี่อไม่ให้ซวนตว. รูปมื่ศาจอนน่ากล่วิเดินรี่เช่หายมดาทใก”กลว่้า หลอน กองการพบใกร ใ” ฉินตอบ'ว่า “พบมื่ศาจตนอื่น, ไม่ใช่ท่าน.” “มื่ศาจกามนิตกระมง?” ฉินผงกศีรษะ. ๒©^

บี่ศาจนนพคฅ่อไปว่า “เมื่อฉินเห็นกิริยาก้อนรบแห่งเธอเม ตะกน, เขาใจว่ าเธอกงมีกู่รกที่ขํ้นมาหาเธอที่นี่ในเวลากลางคืน เบนเช่นนี่น, เธออาจช่วยฉินคำยบำง เพราะฉินก้องการความ เหลือจากเธอ ไม่น่อยไปกว่าที่เธอก้องการจะให้ฉินช่วยก้วยใน เมื่อฉินได้พงเสียงที่พคแปลกหูเช่นนี่ ก็แข็งใจว่องด, รู้ส ผู้ที่ยืนอยู่ตรงหนำมีลำษณะเบนคนจริงๆ หาใช่ผีบื่ศาจไม่, เวลา พระจ่นทรืขํ้นอยู่ขำงหลํงชายคนนี่นี่, ประกอบที่งมีกวาม จึ่งทำให้มองดหนำตาเห็นไม่ทไเช่ด์ นอกจากเห็นรูปร่างก้ ซึ่งเลยเบ็!นบื่ศาจไปได้. ผู้นี่น อ่านความคิดฉินถูก จึ่งบอกว่า “ตำฉนไม่ใช องคุลิมาล, แต่ว่าเป็นตำองคุลิมาลจริง ๆ ยังมีเนี่อหน้งเบ เหมือนอย่างเธอบริบูรณ์.” ฉินสนระรำไปที่งตำ ไม่ใช่เบ็๋นเพราะกวามกลำ, เบนเพ รู้สึกว่า ได้มายืนเผชิญหนำอยู่ก',บผู้รำยฆ่าคู่รำของตนอย่าง องคุลิมาลพูดต่อไปว่า “นางผู้เจริญ, อย่าได้วิตกสะทก เลย, เธอไม่มีอะไรจะตองเกรงฉิน. ฉินเสียอีก รู้สึกว่าเธอกนเดียว เท่านี่น ที่ฉินเกยกลำจนไม่กลำมองหนำอย่างที่เธอเคยพคไว้ ว่าฉินเบนผู้ลวงเธอจริง ” ฉไเตกตะลึง ออกอุทานว่า “แกหรือเบนผู้ลวงฉิน?,' แล บื่ต่ใจ คลำยกบมีกวามหยังขนอีกว่า กู่รำยังกงมีชีวิตอยู่. องคุล ไ^0

พูดสืบไปว่า “เรื่องเบ็่นเช่นน8น. และเพราะเหตุน ประโยชน์ของเรา ย่อมร่วมกิน เพราะเราที่งสองมืเรื่องที่จะค,องทำกาวแก้แคนควยก และกนที่เราจะแก้แค้นก็เบ็๋นคนเดียวกน คือ ค้ายสาคาเกียร.’’ กรนแลว องคุลิมาล มหาโจรผู้มีกิริยาท่าทางเบ็นสง่าผ่าเผย ก็ยกมือเบนส’ญญาณให้ฉิน,นํง้ลง ดประหนึ่งว่า มีเรื่องจะพูคจากิน มาย ค้นที่จริง ฉินยืนทรงฅำอย่ฅ่อไปไม่ค่อยไหวอยู่แล่ำ จึ่งทรคล น'งเอง. ฉินจ5องมองคุองคุลิมาล มีอาการกระหายอยากจะพงเรื่องถึง กู่รกเบึนกำล*ง. องคุลิมาลพดฅ่อไปว่า “ กามนิฅและกองเกวียนตกมาอยู่ใน เงํอม้มือฉินที่ในแดนบาเวทิส. เขาได้ฅ่อสู้ฉินอย่างกลำหาญ, แค่ถูก จบตำได้ ไม่มือ*นครายอย่างไร, เมื่อฉ่ไเได้ค่าไถ่ฅำตามกำหนดเวลา แล่ว, ก็ปล่อยตำไป ไม่ได้รบกวนอะไรอีก. และไค้ไปถึงอชเชนีโคย สวสดิภาพ.” เมื่อฉินพงมาถึงคอนนึ่ ก็ถอนหายใจยาวอย่างโล่งใจ เพราะ รู้สึกว่าคู่รกยำมีชีวิตอยู่. ที่-จริงกิคเช่นนึ่เท่ากิบเบนบ่า: เพราะแ ชีวีคอยู่, ก็นบว่าอยู่ห่างไกลจากกน ยี่งเสียกว่าที่ตายไปแล่ว. องกลิมาลเล่าสืบไปว่า “เมื่อฉินตกไปอยู่ในเงอมมือสาตาเกีย มนเห็นสรอยแกวตาเสือของกามนิฅ คล่องคอฉนอยู่ ก็จำได้,กินทีว่า เบ็๋นของใคร. ในเวลาเย็นกินรุ่งขํ้น มนเขำไปในคุกตามลำพำ และให้ ส'ญญาต่อฉินว่า ล่าฉินกล่าปฏิญญาสาบานต่อหนำหญิงสาวกนหนึ่งว ไช6)

ฉิ0^นเบ๘!๊นผ^ูI ้ฆ่ากามนิฅตาย, ม*นจะปล่อยตำให้หนีไปได้. ฉ ประหลาดใจ. แต่สาตาเกียรพูดต่อไปว่า ถาจะสาบานอย่างเ หญิงสาวกนน1นคงไม่เชื่อ, จะตองทำสำกิริยาดำยจึ่งจะสำเร็จผล. มนแนะนำอุบายให้ว่า ในเวลาตอนหำคํ่า จะคมตำไปที่ลาน ซึ่งจะได้พบหญิงสาวกนน1น อยู่ที่น1น. มไเจะจ'ดการตะไบตรวนไว เกือบขาด, เพี่อฉินกระชาก ก็จะขาดสะบนออกได้ง่ายคฺาย, แล่ว ต่ ก็โดดทางหนาผาลงไปถึงหุบเขา หนีไปได้สะดวก, แล่วลงลำธารนอย ลอดกำแพงเมืองออกไปได้ถึงแม่คงคา มนได้ให้ส*ฅย์ปฏิญญาว่า จะไม กีดขวางการหนีแห่งฉิน ที่จะออกจากกรุงโกสไ)พี ไป. “ที่มํนให้ล่ฅย์ปฏิญญานึ่, จริงอยู่ ฉินไม่สู้ ก็ไม่เห็นทางอื่นที่จะรอดไปได้. ส่วนการกระทำสำกิริยา แ เท็จ เบนตายอย่าง’ใร ฉินก็ทำอย่างน1นไม่ได้ เพราะเท่าก*บเต เจำแม่กาลีพิโรธลงโทษฉิน ใน^านที่สบประมาทต่อพระองค์. ฉินเห็นอุบายที่จะเลี่ยงกล่าวคำปฏิญญาไปเสียอย่างหนึ่ง คื กล่อมแกลไ ดำยโวหารอไเล่อให้ผ้พ้งเขาใจว่า ฉินได้ฆ่ากามนิฅ และฉินหวํงอยู่ว่า เจาแม่กาลีผู้โปรดต่อการเบ็่นเจ่าเล่ห์เจ เลี่ยงให้พ่นภไ) กงจะทรงช่วยเหลือให้พ่นจากบ่วงบาศของสาตา ทอาจ เหตุการณ์ต่อไป ก็เบี่นเหมือนอย่างที่ได้ตกลงล่นไว้ .ธอ’ได้เห็นฉินกระชากตรวนขาด. แต่ว่าจนกระท่งทุกวนนึ่ ก็ 1ชไ2!) ๕)

ไม่ไค้ว่า ที่กระชากฅรวนขาค เบนเพราะสาดาเดียรได้ปฏิบํดดาม สญญา คือ ตะไบสำรองไว้ หรือว่าเจ่าแม่กาลีทรงโปรดเบนพิเศษ. เมื่อฉไเหลุดออกจากเครื่องวองจำ หนีลงไปขางล่างแล,ว, ว่ายนาลอด ออกไปถึงแม่คงคาไม่ทนไร, ก็ไปพบกนเต็มลำเรือมีอาวุธครบ คอย ดกจ*บ: ดงนํ้ จะเห็นไค้ว่า สาตาเกียรเล่นหกหลงฉน'ในตอนนื. เดซ พระกรุณาเจ่าแม่กาลี, โซ่ซึ่งติดอยู่ที่รเอมือเพียงเสนเดียว ก็ไค้ อาวุธ ฆ่าพวกเหล่านนหมด เพราะเรือล่มในระวางต่อสู้ก่น. และเบน คราวเคราะห์ดี ฉินหนีขํ้นบกทางผึงเหนือ’ได้ แต่ไค้ร*บบาดแผ ฉกรรจ์อยู่หลายแห่ง ด*องนอนเจ็บอยู่ตงบื่. ระวางที่บึวยอยู่ ไค้ ไว้ ว่าจะแก้แกนอำยสาดาเดียร ให้มนใช้โทษทรยศของมนจงได้. และ บํดนี ก็ถึงเวลาแล*ว” .•1 ' ในใจให้โกรธแก*นจน เมือฉนไค้พงเรืองทีองคุลิมาลเล่า, เดือดพล่าน เพราะรู้สึกถูกหลอกลวงเอาซึ่งหนำ. จะติเตียนนายโจร ไม่ถนํค เพราะเบ็่นการรกษาชีวิตตนให้พนภ*ย, ท1งองคุลิมาลก็ไม่ไค้ เบนผู้ฆ่าภู่ริก. เลยลืมนึกถึงการทารุณที่องคุลิมาลทำแก่กนอื่นๆมา มากมาย, กลายเบนรู้สึกไม่เกลียดไม่กลวิองคุลิมาลเสียแล่วิ เพราะ เห็นเบ็๋นผู้นำข่าวสารเรื่องคู่รํก-มาบอก ว่าย*งมีชีวิตอยู่. แต่ในคราว เดียวกนนึ ให้เกลียดช*งฉนเฉียว ฅ่อผู้ที่ทำให้เราด*องพลดพรากจาก กนไป, และเมื่อได้ยินองคุลิมาลพูดจา มีท่าทางกิริยาจะทำรวิยผู้น ๓

ยี่งให้นึกสมใจ โดยไม่รู้สึกตำว่าคีช่วอย่างไร คำยได้ยินองคุลิมาล มีอาการคี่นเฅํน. เขาพูคต่อไปว่า — เ‘คูก่อน นางผู้เจริญ, สำเกฅคูกิริยา เห็นว่าเธอกระหาย แก้แคน,. ความกระหายนึก็จะได้สมประสงค์ในไม่ชำ. เพราะควย อ่นนึ่ ฉ่นจึ่งมาหา. ฉ่นได้คอยดำสาตาเกียร ที่นอกกรุงโกสมพีมาหล สไ]คาหะแลำ. บำนํ้ได้ข่าวมาแน่นอนว่า อีกสองสามวน มน จากกรุง ไปทางหุบเขาทิศฅะวไเออก เพื่อไปตำสินคดีพิพาทก เรื่องที่ดิน ในระวางหมู่บ็านทํ้งสอง. ความคดเดิมที่กะไว เรืองน คือจะล่อให้มนออกมาจไเฉน. แต่เมื่อมาทราบเรื่องที่มํน'จำเบ็่น จะออกจากกรงอยู่แลำ, เห็น-ว่าง่ายขน. ที่จริงเมื่อฉไเหลคจากที่คม มา ก็ไม่ได้บิ]คบงใคร: ได้กระทำการบ่ล่นสะดมให้เห็นกนเองว่า เบ ผื่มือของใคร ; เวลานึก็ลือก่นกระฉ่อนมานานแลำ ว่าฉินเกิดมีตำ ขนอีก “ถึงแม้คนโดยมากจะถือว่า คงมีใครกนหนึ่งร1บสม องคุลิมาล ขนใหม่, กระนน ประชาชนก็ยงเกรงขามไปตามๆก่น. ล่าใครจะเดินทางไปในบาทางทิศตะวนออก ซึ่งฉไเมีสำนก, ก็ตองไป กนมากๆ และมีอาวุธครบ. เรืองนีสงเกดคูเห็นวา เธอคงไม่ทราบ บางที-จะเบนเพราะ'ว่า ธรรมดาสตรีผู้สนความสุขความอาลำใน?ำ ก็ไม่อยากคิดถึงอะไรอย่างอน นอกจากหมกมุ่นอยู่แต่ความทุ เสียใจ,, ไชไช๔

ฉฉินตฅอบองคกุลลิมมาล วว่า แ ทI-ะ!วิ^รงก๘ไVI ค2^ย‘ะะ'นเรอเงโเวจริรใเวิกล2า.' อยู เหมือนก่น, แค่ไม่ได้ยินออกชื่อท่าน. เพราะฉะนน เมื่อได้เห็นคิว ในกราวแรก, วิงเก่าใจว่าเบ็่นบื่ศาวิ.” องคุลิมาล คอบว่า “แค่สาตาเกียรได้ยินชื่อฉินอยู่แลว, และ ตองเก่าใวิว่า มไเรู้อยู่ดีๆว่าเบ็่นองคุลิมาล จริงหรือไม่. เพราะฉะน8น เบนอนเชื่อได้ว่า เมื่อมนจะไปไหน เบนตองมีบริวาร'ไปคิวยเบ็่น จำนวนมาก และคงหาอุบายระวงคิวรอยอย่างค่างวิธี เพื่อไม่ให้จ เก่าเงื่อนที่มํนงำไว้ได้. กนของฉินที่มือยู่เดี๋ยวน มีจำนวน นำ, แค่ไม่เบนไร ขอให้รู้ว่ามนจะไปทางไหน และเวลาเท่าไรนน เบนพอ. เพราะฉะนน ที่มานี่ ก็เพื่อมาขอทราบทางเธอ.” แม้ฉินจะนี่งพื่งมาต8ง์แค่ก่นจนปดนี่ มีอาการตกตะลึ ไม่ออก เพราะเห็นว่าถลำตำยอมพงมาเสียนานแส่วก็ดี, แต่กระนน ยำอดโทสะไว้ไม่อยู่ ลุกผลุนขนถามว่า มีสิทธอย่างไรที่มาเก่าใจว่า ฉินเลวทรามถึงกบร่วมคิคก่บโจรวายรำย. องคุลิมาลตอบอย่างหนำตาเฉยว่า “ในส่วนที่เบ็เนผู้ร่วม ก่น ขอสำคญอยู่ที่ก่องไว้ใจก่นได้. และฉินเชื่อว่า เธอเห็นแส่วว่า เธออาจมอบกวามไว้ใวิแก่คิวฉำเได้. อีกประการหนึ่ง ฉินต,องการ ความช่วยเหลือจากเธอจริง ๆ เพราะเบ็๋นทางเดียวที่ฉินอาจรู้ในสี ตองการรู้ได้แน่นอน. จริงอยู่ ฉินมีทางอื่นที่จะทราบเรื่องได เหมือนก่น, แต่ส่าสาตาเกียรกลบใจเปลี่ยนทางเสีย ก็ยากที่จะทำ

อะไรไ ด้ทนการณ์: จึ่งมีทางจะสอบให้แน่นอนไค้ก็ที'เธอ ผู้ซงมีใ สูง ประสงค์จะทำการแก้แค้นกนทรยศอยู่เหมือนกร. หากว่าเ ผู้ชาย บานนืเธอก็คงฆ่าม'นเสียเองแลว, แต่นี่เธอเบ็๋นผู้หญิง ค้องอาค้ยมือฉินแทน.,, ฉ่นนึกฉน ขยไ)ท่าจะไล่ให้ไปเสีย. แต่องคูลิมาลโบกมื หำมค้ว์ยอาการผึ่งผาย บอกว่ายิงพูคไม่หมดกระแสกวาม. ส ถึงจะไม่เต็มใจ ก็ค้องผืนพงท่อไป. องคุลิมาลพดว่า นางผู้เจริญ, ฉินไค้พูดเรื่อง มากแส่ว, แท่มีเรื่องที่สำค้ญกว่าซึ่งจะค้องเล่าให้พง. ก็เพื่อประโยชน์ความสุขที่จะไค้ริบในภายหนา, ส่วนตำฉิน ลางบาปที่ทำมาแลว. ที่เขาว่าฉินเบ็่นคนคุริายไร้กระาเาต่อสํตค์และ มนุษย์ เบ็่นความจริงโดยแท้. ฉินไค้ทำกรรมไว้แค้วิค้ง์พ กรรมกร8งหนึ่ง เขาว่าจะค้องใช้โทษบาปในนรกค้นบงต8งริอย จริงอยู่ ฉินมีสหายนกปราชญ์อยู่แท่เดิมกนหนึ่ง ซึชงื่อ วา ประชาชนในเวลานี่ นบถือบูชาว่าเบี่นผู้สำเร็จกนหนึ่ง, และฉ เซ่นบูชาที่ปากหลุมศพอยู่เสมอ. เขาเคยอธิบายให้พ้งว่า นร จริง ซาบอกว่าผู้เบี่นโจรก็กึอเบนพราหมณ์อย่างวิเศษ เบน สีงที่พระเบี่นเจ่าทรงสริางขน’ไว้. กวามขอนี่ ฉินยิงไม่สนิท ลงเนี่อเห็นค้วิย. แต่จะอย่างไรก็ตาม นรกจะมีหรือไม่ ขอ 1^51®3 ๖

แต่ขอหนึ่งนนเบนของมีแน่ คือ ในบรรดากรรมล้งหมดที่ฉินได แล้ว ไม่มีกรรมใดที่ทำให้วิตกต่อความผิดเท่าล้บครงกระทำสจก ควยเล่ห์ลวงเธอ. ถึงว่า'ในกรง๎นน ย'งไม่กล้ามองหนำเธออยู และต่อมาก็นึกถึงความผิดมิรู้หาย คล้ายมีหนามยอกอยู่ในเนอ. ฉะน*น ความผิดที่ฉินได้ทำแก่เธอไว้, ก็อยากจะแก้ฅํวเพื่อลบล้างให้ หมดไปตามแต่จะสามารถ. เธอล้องพรากจากกามนิฅค่รก ก็เพราะ ไฉินเบ็่นผุ้ทำผิด'ไว้ ให้เธอเล้าใจว่า กามนิฅน เตายเสียแล้ว จึ่งจำใ ยอมตนเบนภริยาสาตาเกียร ชายทรยศ เท่าล้บถกล่ามโซ่ตรวนไว้. โซ่ตรวนนึแหละฉ่นประสงค์จะปลดให้หลดจากเธอ เพี่อจะได้สมสู ล้บคู่ริก. ฉินจะ’ไปกรุงอชเชนีเอง และจะไปพาตำกามนิฅมาให้ได้ ไม่ให้มีอไเตรายอย่างใดอย่างหนึ่ง. บ*คน ขอให้ทำหนำที่ข ส่วนล้วฉินํก็ทำหนำที่ในส่วนของ1ฉิน. สำหรืบผู้หญิงที่ทรงควา ย่อมจะไม่มีความลำบากยากเย็นอะไร ในล้นที่จะล้วงเอาความล้บจาก สามี. พรุ่งนึ่ พอมีดลง ฉินจะกลบมารบข่าวล้นจำเบ็่นจากเ องคฺ1ลิมาลกล่าวคงนึ่แล้ว ล้มศีรษะกำนกบว่จาฉนนต่า. จะหายตกใจตะลึง องคุลิมาลก็ล้นฅรธานล้บไปจากลเาหนมือน อย่างที่โผล่แวบขั้นมา ให้เห็นฅวในคร1งแรกฉะนน. ๏๏๏ 1ฐ3เ0(5ๅ)

สามสิบสอง สาตาเคยร ฉนอยู่บนลานน1นกลอดคืน ในใจ๓ดความคุมแกนแสนที อดกลน ซึ่งแต่ไหนแด่ไรมาไม่เกยเบนเช่นน. แต่มากราวนเปรียบ เหมือนความคุมแค'น์นน ได้หลุดไปพร*อมก*บออกจากเครื่องจองจำ แล'ว, กำล*งจิฅใจวุ่นว*า เหมือนใบไม้ที่ถูกลมหวนพ*ดกว*คแกว่งอยู่ ไปมาฉะน่น. กามนึกของเรายิงอยู่. เขาอยู่ในแคนอ*นไกล. แต่เขา เรื่องที่เรามีสามี, ไม่เช่นน่นเชาคงไม่เงียบไปนานอย่างน. ว่าเราเบ็1นหญิงไร้ส*ฅย์ ใจอ่อนแอมกง่าย. ที่เรากองเบ็นหญิงช่วช สากาเกียรคนเดียวเบนผู้ผิด. ยี่งคิดยื่งช*งนาหนำสาดาเกียวรุน ย็งคิดยี่งเห็นจริงในคำอธิบายขององทุลิมาล ที่ว่า ถาเราเบนชาย ก็กง ฆ่าสากาเกียรเสียแล’ว. กรื่นแลว เห็นทางองคุลิมาลจะเบ็!นผู้ช่วยเหลือ ให้กนกล*บมื อิสระ ไค้อยู่กีนกํบผู้ที่รกได้ต่อไป. เมือนึกอย่างน ให้ฅนเตนท สรรพางค์กาย, โลหิตขํ้นหนำ, ไม่สามารถจะทรงตำยืนและเดินไป มาน’งได้ กองทรุดลงบนพนกระเบองหินอ่อนสีนสมฤดี ไป. เวลารุ่ง อากาศเย็นชุ่มชนคำยนากางในคอนเช่า จึ่งพนคืน ความทุกข์และความเดือดรอนรวนเรใจอีก. นึกอยู่ว่า จริงหรือที่ ไ©!}1®!)๘

เต็ม'Iวิใปสมคบกบผู้ ร่ายนายโจรผู้ฆ่าคนมาแลวนไ]ไม่ถํวิน เพอร่วม กนประหารชาย ผู้กร1งหนึ่งเกยร่วมการวิวาห์กน. ส่วนเรื่องสามีจะ ออกจากเมืองไป'ใน'วนไร ฉน'ไม่ทราบเลยสำนิด. ไฉนจึ่งจะทราบ เวลาและลู่ทางที่จะไป, ถาเขาตองการบี่ดบํงเรื่องนึ่เบ็่นกวามลบ “ สำหรบผู้หญิงที่ทรงความงาม ย่อมจะไม่มีความลำบากยากเย็นอะไร ในอนจะลํวิงเอากวามลบจากสามี ไ, ถอยกำเหล่านึ่ออกจากปากโจร ยงคงกองอยู่ในหู. ทำให้รู้ไค้แจํงว่า การที่จะทำเช่นนึ่ ย กรรมย์\"แชวิร่าย, ฉนคงไม่สามารถจะตกลงใจ ใช้มายายวยวน เพื่อ ลำงเอาความล’บของสามีไป,ให้ศิตรูร่าย'ใต้ลงคอ. ถาหากไค้รู้ความลบ อยู่ก่อนแลวิ หรือ'ว่ามีเบนหน*งสึอลายมืออะไร’ไว้แส่วิ ก็อาจจะแข็งใจ บอกหรือมอบกวามล0บนึ่นให้ไปไค้. แต่ที่-จะ'ใช้เล่ห์หลอกลวง ล เอากวามล'บด’งนึ่ ให้รู้สึกสยองใจจริง ๆ. เมื่อนึกเห็นแจ็งความช’วดีคงน, ให้ส’นสะท่านไปทำตำ เพราะ เกิดความกล’วิ เท่ากบทำความผิดฆ่าสาตาเกียรแลว. ฉนนึกขอบใจ ตำเองว่า คงไม่สามารถทราบความลบของสามีไค้, ถึงหากว่า ฉํน จะไค้ทราบกำหนดเวลาที่เขาจะไป แต่คงไม่ทราบทางที่จะไปเบี่นแน เพราะเขากงไม่บอกใครให้รู้. ถาจะมืคนรู้ก็คงเบนกนสนิท, ธย่างมาก กงเบนคนเคียวเท่านน. แลไปในพ้าเห็นพระอาทิตย์ขน แสงจบหอคอยและยอคซ๎ม ต่าง ๆ ในกรุง'โกส'มพีราวก*บทองทา. ความสวยงามในยามเช้าอย่างนึ 1๑0 ไ©!) สิ่

ด้เคยเห็นจากลานอโศกมาแล่วก็หลายกรง, แต่ความรู้สึกเมือได้เห็น ภมิภาพอย่างนึ่ เมื่อกร8งนมนานโน้นก*บกรงนึ่ ช่างผิดกไแห กรงนก*บแคบลำเค็ญใจจริง ๆ เวลาคืนเดียว เท่ากบว่าทำ ได้ฅง์สิบบี ในที่สุดพยายามพยงต่วลุกขนลงไปน้อง. 4ด ทางที่จะไปน้องต่องผ่านระเบียงยาว ทะลุหองต่าง น้อง น้องเหล่านึ่มีหน้าต่างกรุลูกกรง. เมื่อฉไเผ่านน้ น้องหนึ่ง ไค้ยินเสียงกนพูดก*ะน เสียงหนึ่งจำได้ว่าเบีนสาม นึ่นได้ยินดํงว่าต่งนึ่ — “ ดีแล่ว ตกลงเราไปคึนนึ่ ไปก่อนเที่ยงคืนส*กชํ ฉินหยดชะงํกิ เบนอนรู้เวลาที่เขาจะไปแล่ว แต่จ ไหนหนอ, รู้สึกโลหิตขนหน้าเพราะความละอายที่มาเบี่นคนแอบพง ได้ยินเหมือนมีใครมากระซิบที่หูว่า “ไปเสีย ไปเสีย ยิงมีเวลาพอ, แต่ฉนก็ยิงยืนวิงง*งอยู่- อย่างไรก็ดี สาตาเกียรมิได้พูดต่อใป, บางทีจะได้ยิ เดินมา แล่วมาเงียบหายที่ตรงประตู, เพราะ'ในน้นใดน้น เบีดประฅูบีงออกมา, สามีฉไเมายืนอยู่เฉพาะหน้า. ฉนมีสติดี พูดออกไปทนทีว่า “ได้ยินเสียงเธอเมื่อผ่ ทางนึ่, นึกจะเขาไปถามว่า ตองการเครื่องว่างอะไรน้าง จะได้น เพราะเห็นมีธุระแต่เช้าเช่นนึ่. แท่ฉินไม่กลาเขาไป เกรงว การรบกวน จึงผ่านเลยไป กพอดีเธอเบีคประตออกมา.,, 1ชิ5๓0

สาตาเกียรมองคูฉิน ไม่มีอาการบอกว่าสงสไ), ชำแสดง เมฅฅาเสียอีก พูดว่า เ ขอบใจมาก. ยิงไม่ตองการกินอะไร และไม่ เบ็นการรบกวนเลย. ที่จริงก๊อยากจะให้ไปเชิญตำมาพบ, แต่เกรงว่า เวลายงเชามากจะยิงไม่ตื่นนอน. ที่มาไค้ในเวลานํ้ น์บว่าประจวบ เหมาะ เพราะต่องการกวามช่วยเหลืออยู่.” สาตาเกียรเชิญให้เขาไปในห'อง. ฉินประหลาดใจเบ็่นที่สุด ที่'เขาว่า จะต่องการความช่วยเหลืออะไรจากฉินผู้มีใจกุมแต่นแน่นอยู่ เค็มอก. เมื่อเช่าไปในห้อง, เห็นชายกนหนึ่งซึ่งจำไค้ทนทีว่า นายมา และกนสนิทที่ไว้ใจของสาตาเกียรกำล่งนงอยู่บนม็าฅํ่า. เมื่อ ฉินเช่าไปถึง, ชายคน,นนสฺเกขั้นแสดงเการพ. สาตาเกียรบอกให้ฉ นงลงชำงตำเขา, และบอกให้ชายคนสนิทนำลงตามเดิม, แลำหไเมา พูดกบฉินว่า— “ วาสีฏเที่รก, เรื่องเบ็่นดํงนึ่ ะ ฉินจำเบนจะต่องอ ชำระคดีพิพาทที่เกิคขํ้น ในระวางหมู่ชำนทางมณฑลตะวไเออก, จะ ต่องรีบไปจดการ. เดี๋ยวนึ่ไค้ข่าวว่ามีผู้เห็นพวกโจรชุมนุมกนอ ทางฅะวไ;ออกของกรุรมาหลายส!เดาหะแล,ว. อนที่จริงเขาว่าอยู่ใกล้ ๆ เมืองนี่เอง มีผ้ลือกนเหลวไหลว่าหำหนำโจรพวกนี่ใม่ใช่กนอื่น กือองกลิมาลน”1นํเอง ชำยงหาญพูดโดยไม่เกรรกลวว่า องคุลิมาลแหก คุกหนีไปได้ และฉิน'จดเอากนที่มีหนำตากลำยคลึง'ไปตดศีรษะเสี ไว้ท!]ระฅเมองแทนองกลมาล. เรองอยางน เคร ๆ กรูวาเหลวไหล ๒๓๑

ถือเอาเบนแก่นสารไม่ได้. แก่ทว่า โจรคนใหม่นั้ คูเหมือนมี น่าระห็าไม่แพ้องคุลิมาล. และถาแม้ฅํง์ฅว'ใช้ชื่อองคุลิมาลที่ล กึกงมีพวกเหล่ารำยไปสมทบดำยเบนอนมาก, และกงประสงค์จ การรำยให้ได้ชื่อสำอย่างหนึ่งเบ็๋นแน่. เพราะฉะน8น จะตองระ รอบกอบให้ดีสำหน่อย.” มีโต๊ะกลมผงดำยแกำหินมืก่าตงอยู่ข่างฅํวิสาตาเดียร บนโต นํ้น มีผำเช็ดหน่าแพรวางอยู่. สาตาเกียรหยิบผำเช็คหน่าผืนนํ้นขั้นเช็คหน่าผาก ขั้นลอย ๆ ว่า ว*นนึ่เพี่งจะรุ่ง',ชำกึรํอนเสแียฅแIลฉว^นำสชิง^ เกกวา ที่สาตาเกียรมีเหงื่อออกมาทุกขมขนเบนเพราะกรนกรามองคุลิมาล มากกว่าอื่น. ที่งนึ่ควรที่ฉนจะเกิดความสงสาร กล*บเห็นน่าห ยี่งขั้นะ เห็นไค้ว่าสาตาเกียรไม่ใช่ชายชาติชาตรี. ถึงวิบน ถามตนเองดำยกวามประหลาดใจว่า เบนเพราะเกราะห์โชคไฉน จึ่งประจวบให้สาตาเดียรจบองคุลิมาลมาไค้. เพราะองคุลิมาลโจรสำค มีความคุรำยใจกลาหาญ ไม่ผิดกบ็พระภีมะในยุคมหาภารตะ ซึ่งเธอ เกยไปเกิดเบนชาตินำรบอยู่ในสมำน1น และได้ทำการสู้รบอยู่ ภีมะที่คุรุเกษตร. สามีฉนพูดต่อไปว่า “เรื่องเบ็่นอย่างนึ่ ะ การ-จะ’ไปยำหมู นน โดยยกทหารไปดำยฅํ้งน่พตงกอง เบ็่นของที่ไม่น่าคแล จะตำงการเอาติดดำไปคำยอย่างมากก็ ไม่เกินสามสิบกน, แก่จะ 1ด5๓1ย้)

ใช้อุบายระ'ใวระวงเบ็่นคีกว่าอย่างอื่น. ฉินกิ-าลํง์ปรึกษาหาอุบา บณฑูกะ เขามีความเห็นเช้าทีอยู่ ซึ่งฉินจะบอกให้หล่อนทราบ เพื จะไค้ไม่วิฅกวิจารณ์ถึงฉิน ในระวางเวลาที่ฉินเดินทางไป.” ฉิน-พูดอะไรอุบอิบออกมาสองสามคำ เบ็!นทีแสดงว่า ขอบคุณ ที่ยงเบนห่วงคิดถึงฉินอยู่. เขาได้พูดต่อไปว่า “เพราะฉะนน บณฑูกะจะเบ็นผู้เตรี การที่จำเบน และทำเบ็๋นว่าฉินจะออกเดินทางไปตะวนออกใ เช้าตรู่พรุ่งน มีกองทหารคึกคิกจะไปจ่บโจร ให้ข่าวแพร ฉินเชื่อว่าโจรคงมีพวกอยู่ในเมือง.: ช้อนเ11นของแน่นอน. ม*นคง กอยสืบข่าวนำไปบอกกน, ม่นก็จะหลงอุบายตายใจ. ในระวางนํ้น จะออกเดินทาง มีทหารขี่มำไปคิวยเพียงสามสิบกน, ไปในเวล คืนวนน ออกไปทางประตูคิานใต้ แคิวิเดินออมผ่านหุบเขาวกไปทา ตะฉินออกอีกที. ถึงกระนน ก็จะหลีกไม่ไปทางถนนใหญ่ จนกว่ ออกไกลจากกรุงโกสไ]พี ห่างไปหลายรอยเล่นเสียก่อน. เรื่องที่คิ การจะให้ช่วยเหลือเบี่นคิงนํ้ คือหนทางที่ไป จะผ่านไปทา พกรํอนของบิดาหล่อน. หล่อนกงรู้จกถนนหนทางแถวน4นไต้ดีมา ฅํ้ง์แต่เด็ก ฉินเชื่อว่าหล่อนกงสามารถช่วยเหลือเรื่องนให้แก่ฉินได้ มาก. ฉไเยินดียอมช่วยเหลือทนที, ในขณะจะอธิบายแผนที่ให้พ้ ได้ให้เขาเอากระคานเช้ามา, แลวฃคแผนทีในละแวกฉินให้ตู 1^)๓๓

ละ’.อียด, ชให้ส่งเกดทางแยกซึ่งจะดิองจดจำไว้ ฉนแนะนำ' ทางที่ฅคไปทางซอกเขา, ทางนน’ไป ๆ จะสอบเช่าทุกที, จนในที เบนช่องแคบ กนขี่ม่าเพียงสองกน ก็เรียงเดินไปพรอ์มกน แค่ระยะไม่0ปาวนก. อีกประการหนึ่ง หนทางนนไม่ค่อยมีใครรู ถึงว่าพวกโจรจะสงสำว่าเดินออมกอมไปทางนึ่น ก็กงไม่นึกผนท ดิกทางน*น. ที่ในหุบเขานึ่เมื่อฉํนยงเด็ก ๆ อยู่ ได้เคยวี่งเล พี่ ๆ นิอง ๆ รวมที่งเมทีนีและเด็ก ๆ บุตรผู้เช่าที่ของบิด สาตาเกียรสํงเกตเห็นมือที่นินิวาดแผนที่อยู่สน, ก็ถามว ไข้ไปหรือ, นินิตอบว่า เปล่า แท่ว่าอ่อนใจ เพราะนอนไม่หลบ มาท*งคืน. เขาจบมือนินิไปกำไว้ และกงไค้ร‘บกวามรู้สึกสมผ*สว่ เย็นชืด จึ่งได้บอณบ็๋นการเตือนสติให้อุตส่าห์รํกบาตำ หน่อยจะเบน ไข้ไม่สบาย. ตามอาการกิริยาทีเขามองคูและพูดดิบนินิ ให้รู้สึกเกลียดช* นาหนา และขยะแขยงเหมือนเมื่อกร*งแรกที่ตกไปเบ็่นภริยา. นินิถือ โอกาสรีบบอกว่า ที่จริงก็รู้สึกกรนเนึ่อกรนตำอยู่ อยากจะ นอนเสีย. สาตาเกียรอนญาฅ แต่เดินตามไปส่งถึงระเบียง. เมื่อ ระวางสองต่อสอง เขากเรีมขอโทษฉน บอกว่าเขาได้ละเลยนินิมาชำ นาน มำไปอยู่กบมารดาของลูกชาย, และว่าเมื่อกลบมาจะขอใช้โทษ จะไม่ยอมให้นินินอนเปลี่ยวเปล่าอยู่คนเดียวที่บนลาน. 1®)๓๔

เขาแสคงความเมตฅาปรานีและกวามรกใคร่ ซึงดูเหมือนว่า เพื่งจะมีชั้นในคราวนีเบนครํ้งแรก, กระทำให้ฉนซึ่งใจแข็งก็ออก มีกวามสงสารชั้นมาอยู่!กัง. แต่อย่างไรก็ดี ความรู้สึกอย่างนีจะเก ชั้นก็ชวแล่น, เพราะเมื่อเวลาเขากลบไปแล่ว, กวามแคนที่เขาเบนผู้ พรากความสุขไป ก็กลบคืนเขาที่อดแน่นอยู่ตามเดิม. ๏® สามสิบสาม องคุลิมาล เมื่อฉินกลิบมาถึงห2องแล่ว รู้สึกเงียบฉี่อย่างไรพุดไม่ถูก. อินไม่มีอะไรตองคิด, ไม่มีขอควรสงสยรวนเร่ใจที่,จะตองต่อสู้, ไม่มี บญหาจะต่องแก้ตองถามอีก : เพราะไค้ตกลงปลงใจเด็ดขาดแล่ว. กรรม ที่สาตาเกียรก่อไว้อย่างใด ก็ต่องส่งผลสนองอย่างนน. สาตาเกียร เบ๘!็ผ1^นข ผ้คดโกงถึงสองต่อ ก็จะต่องเอาชีวิตเขาแลกใช้โทษแทนตำฉิน และองกุลมาล. ความเงียบที่กล่าวน้ช่างสงบเสียจริง พๆอฉนลมฅํวลงบน ที่นอน ก็หลบทนที ดุเหมือนว่าร่างกายต่องการความพกผ่อน เพึ๋ รอเวลานดกนไว้. เดือนอิงไม่ทนขั้น. ฉินคอยอยู่ไม่นาน ตกมืดฉนไปที่ลาน เห็นร่างใหญ่มหึมาขององคุลิมาล บี่นกำแพงตรงเข่ามาอิงมกั,ซึ่งฉิน 1®5๓(^

อยู่. ฉินไม่ไค้เคลื่อนไทวกาย ไม่ไค้ยกหางฅาขนมาคู. เม่นแต่พ “สีงที่ท่านประสงค์จะทราบน8น ฉินไปทราบมาดีแลวะ ทุกขอ ทุก อย่าง รู้ตลอดกระท'งเวลาไปมีคนไปดำยกีคน ไปทางไหน ถนน ไหน ผลกรรมของเขาเอง บินดาลให้เขามอบความลบความไว้ใจ ให้บ'ริบรณ, มิฉะน8นฉินคงรู้ไม่ได้ เพราะไม่สม'ครจะใช้อุบายย ลวงถามเอาความลบ.” ที่ฉินพูดก'บิองคุลิมาลน8น พูดตามที่ใคร่ครวญไว้ดีแลำ ค ไม่ฅ็องการจะให้เห็นว่า ฉินมีใจเลวถึงปานน8น, แม้แต่ที่มา มาเบนเครื่องมือของผู้รายเท่าน ก็ร้สึกว่าเลวเสียเหลือเกินแลำ. วาจาที่ฉินไค้กล่าวต่อไป ก็ได้ไตร่ตรองไว้ดีแลำอย่ กน คือไค้พูดต่อไปว่า “แต่เมื่อจะบอกเรื่องน จะตองเอา สญญาจากท่านเสียก่อน ว่าท่านจะฆ่าเขากนเดียว แต่จะไม่ทรม ส่วนกนอื่นๆที่ไปดำยจะไม่'ฆ่า เวนเสียจะเพื่อบองกนต สญญาสาบานอย่างน, จะไม่ยอมบอกสำคำเดียว. แลำฉินจะแ สถานที่ให้ว่า ตรงไหนเหมาะ ซึ่งท่านอาจประหารให้ตาย ไม่ตองสู้รบตบมือกน. เพราะฉะนน ขอให้ท่านให้ส'ฅย์บิ มิฉะน8นก็ฆ่าฉินเถิด ; ฉินจะไม่ยอมบอกจนคำเดียว.” องคุลิมาลให้ปฏิญญาว่า “ ข้าพเจาเบนทาสมีภำตี'ในพระ กาลีมนกงตลอดมาจนทุกวนนํ้เพียงใด, ข้าพเจาขอไม่ฆ่ สาตาเดียรทีไปควย หรือทรมานสาตาเดียร เบนความส'ฅย์จร เพียงนน.” ไ)