М. Мақатаев т2

Кентауым, Казыг-уртым, Каратауым, Эулиеата - эйгш ак, отауым, Тойга шашу яиберш, торка жауып, Элдилеп жатыр 6api Алатауын. Арыма, OifrycTiriM - бак, Отаным. Басынан К,аратаудыц кеш келмейдд, Кдратау енд1 ешюмге дес бермейдд. Мелтыдеп кара кезден жас келмейдр, К,ара кез кдрындасым сескенбейдь Кдратау енд1 ешшмге дес бермейдь Жатады жайнап, тулеп Жамбылым да, Жаншылмайды ечпамнщ хандырында. Енд| кдзак, кдйрырмас \"Емм-ай\" деп, Элдекашан жерлеген зарды кумFa. EciH жиды муцлыгым, зарлыгым да. Рацмет, Октябрь, ак, тацыца! Ж арты Facbip ак, тацыц атканына. ©Ai елкеге нур ceyin еттщ желгпп. ©Mip тойы елкемде шаттануда, Ракдгет, Октябрь, ак, тацыца. Кецлйче нур, бойра куш таратылып, Куска мщш уштым мен жаца туып, ©гейщ емесп1н мен, ез балацмын, ©зщмен мэцгшкке калатурын. Кеудемде кереметтер жаратылып, Думандап жатырмын мен, жаца туып. Октябрь, Лениндд жатка быген, Ерюмен коммунисток сапка юрген, Казакдын мухит кеппп, бацта журген, Мен — жаца eM ip жаралган Октябрьден! 352

“Ж ы рлайды ж урек” ш табынан (1989-жыл) АЛАУЛА, Ш Ы Н ДЫ К, - АК, Ж АЛЫН Санамда мэцп бекшген, FaAaMFa шындык, быддрген, \"Правда\", сенщ бетщнен, Арымды танып б1лддм мен, Жанымды Kepin турмын мен. Ленинддк аддл шындыкды, Элемге ту кдга катерген. Тацдантып мына курлыкды, Кетерш ceHi етем мен, Адамдар журген мекенмен. Эманда саран бас урып, Арызымды айтам acbiFbin, Ш ешшп айтам ашылып, ШаттыFbiмды айтам тасынып, QftTeyip, крлмен жасырып. Сак,танар сэтоз кез!мнен, Эддл сын табам озщнен, ©з1цдей мен де тезшбен, Кдтелштерге каз 1лген. Жоямын оны кезшде IciMMeH api саз1ммен! Алпыскд толган ардарым, Ожданым, арым, арманым! Алпыс мын, Facbip самтагын, Лаулагын, шындык, лауларын! Алаула, шындык, - ак, жалын! 353

XAJIKWMA ХАТ Сыйьщ мен курметще кдрамай-ак, Аулыцнан аттанып ем жалац аяк, Акракдл, ак, емшегщ болганменен, ©cin ем ак^1мак,ты итке баламай-ак, Мен сенен эркдшан да алые кетпен, Таныс кдгстау, таные шал, таные кетпен. Айраныцды кубще жасырып кдп, Сен маган \"тары ini\" деп пе ец, “тары im\" деп пе ец? Бетелкеден кубщ рой артык, маран, Дэм татура патша да ар тутпаран. Bip тостак, ipKiTiHAi ж1бермесец, Мен мына OMipiMHeH крркдап барам. Тамукдсд барады алып мына куррыр, Кулауга пэс-ак, кдлып турарым тур. Куанып етем бе деп келш еддм, Тун сайын оцашада жыладым юл. Журтым-ау, жылаудын, да ce6e6i бар, Неге сонша алдымнан келедд жар? Сен келш селбеспесец, кдйран журтым, Сенделш ею ортада еледд жан. Ажыратсам деп еддм ак, кдраны, Ылри керем езу мен таптаганды. Куйзелш тац аткднша тацды кутсем, Ойпырмай, тацньщ e3i кдп-кдрацгы! 354

СЕН - ЖАСТЫК.ТЫЦ САКД1ЫСЫ “Л енинипл ж аскя ” Сен алгы шерудесщ, © ш рдес1ч. Елщнщ кепндесщ. Тан, аткднда кдзак,тыц жастарына, Тац жулдызы Шолпан боп кершгенсщ. Ак, отауы icnerrec ак, жандардьщ, Арнасы — сен торы ск д н адамдардьщ. Кдлам алран крлымньщ мектеб! — сен, Keuieri жас — Бупнп тарландардын,. Иэ, сен мектебющ, мектебющ! Талайдыц сенен тулеп кеткеш шын. Кдриялар кумартып с е т алады, Б1ржола кдртайып кетпеу ym iH, Ж астар K^3ip суцпден сез жонады, Сенсщ буин ар уйдщ ез к,онагы. Басымырак, кетсец сен, батылырак, Басын шайкдп кэрия мэз болады, Жастыгы кеп, жанына ж аз к,онады... CeHi керддм журтымньщ алкдсынан, Алтайынан ел1мнщ, Аркдсынан, Дэрп-ердщ, шопанныц кдлтасынан, Крнышынан шофердщ дан тасыран. Мацрыстауда мунара кдлкдсынан. CeHi кер/ум бюк тау жайлауынан Жезкэзранньщ жер асты жартасынан, Жатыр ок,ып пляжда шалкдсынан. Кдйда барсам, кдддр/цм, ceHi карем, Жер1менен ундескен, ел1менен, Жастык, карем сырласкдн сешменен, Жалын алып жылытып келген де сен, Kjbipay кдлмас кдбак,та epiM eren. Отыр, жастык, оцаша TapiM e к еп . 355

\"Правда\" атац айткдн жалгастырып, Отыр, менщ жаст-ьным, малдас курып. ©рте! ©рте, жалыным, ертеп ж1бер, Ж урсе есекнп ел-журтты жауластырып. Ойландырган, туйшнткен отгы лебщ, Сен жастык,тыц сакщысы деп б1лемш! К,ад1рл1м. Кеп арманым, кеп TueyiM , ©зще тарзым етш eTri менщ... Сен маран багалысьщ, баралысьщ, Жастырымньщ серпнуткен самалысыц. Сен — менщ мынау алып партиямньщ Крлыма сенш берген жалауысьщ! Ардак, тутып eciMiH Лениннщ, Ауыпуымай, адаспай журе биудщ. Сен бар жерде мен бармын! О, жастыгым! О, компасы — миым мен журепмнщ! СОЛДАТ АРМАНЫ Tiprai/uK туткдсы — кун сенер Дегенге айтьщдар, и м сенер? Элемде тыньшпык, турса егер, Б1здерм1з eMipre нур себер! К,ай ы рм асы : Крлдарра... Крлдарра ту устап 6i3 етсек, вю р д щ бакщасын кузетсек. Сойкднды coFbic — ерт, к1л апат, Ол — к дй ры , ол — урей, алапат. Бейбет кун береке dap iu aF a Тыныштык, тыныштык, — 6ip ракдт! 356

К,ай ы рм асы : Элемде... Элемде бейбгг кун сенбесш, Тыныштык, дуниеш тербесш. Кец дала, кек езен, армысьщ! Армысыц, Алатау, кдрлы шыц! Осы алып кеуденде мэцплж, Тыныштык, сэбидей кдлгысын! К,ай ы рм асы : Тамсанып... Тамсанып керкше жер-квктщ, Сезшем т е ш жергектщ. Сум сотые — кднды ажал, сор, кдйты, Ажалдьщ дегеш болмайды! Экелер баласын крртайды, Элемде тыныштык, орнайды! К,ай ы рм асы : Эке боп... Эке боп ем1рде ержетсек. Бепенщ 6eciriH тербетсек! ©ледд юмдер, туады шмдер, Батады кундер, шытады кундер, Семедд гулдер, еседд гулдер, Келедд кундер, кешедд кундер. ©м1рде кдамбат асылдар — кундер, Ом1рде кдлы гасырлар — кундер. © M ipre керек багыттар — кундер, ©тюзгеН сети уакдптар — кундер. 0м1рдщ мецп крсары — кундер, ©MipAi Mauri тосады кундер. Кундер... Кундер...

МЕН - ДОНОРМЫН Бэрще! Bapinel Бэрще! Ж асыца да, кэрще! Клмге кдн керек? Ьпуге емес, дэр1ге... Мен — донормын. Шипа болар кдным бар, Кдбылдачдар, алындар. Менщ жылы кднымныц Кдсиетш танындар. Жок,! Акднага сатпаймын! Аурулар алдында, Борышымды ак,таймын. 0 M ip 6 e p in езгеге, ©MipiMAi сак,таймын! Мен — донормын. Таза кдн. Сак, боласыз жазадан, Сак, боласыз мазадан, Кдбылдачыз! Кеп берем де, аз алам, С1здеп сансыз тупкпен MeHiH; кдным втедд, Маган сол да жетедд! О зд еп жылы журекте MeHiH кдным согады. MaFaH сол да болады! С адщ мидыч 6i3AiH кдн Болып жатса Kpperi. Баскдньщ не кереп?! Бэр1це! Бэр1це! Бврще! Ж асыца да, Rapine! KiMre кдн керек? KiMre кдн керек? KiMre кдн керек? 1шуге емес, дэр1ге.. 1973 358

CA FblH blU I Шолпанга Шолпаным — жырым, ак, балам, Балапаным, бакда оран! Автор Мэскеуде, Куз, ызрарда мынау, ©зщдей кдхздар да жур-ау. Сен жоксыц орталарында, Шолпаным, кдзралдарым-ау! Сагындым, щлзралдарым-ау! Думанды кдбак,тарда, Кезден жас бораткднда, Сен KeAin оятасьщ, Мен к дл ры п бараткднда. Булыцгыр тац аткднда, Беймаза сагаттарда Сен — турран сурау белп, Мен берген жауаптарра. Шолпаным, шок, гул1м менщ, © зщ аз жок, кун1м менщ. Жанымды тутандыратын Сен менщ оттырым ба едщ? Шок, гул1м менщ! Ак^лдан жацылраным-ай! Амалсыз тацылраным-ай! Кун кдйда ауылдарыдай, Тун кдйда тауымдарыдай? Шолпаным, caFbiHFaHbiM-afi! Алатау, сарынраным-ай! X.I973 359

Сен шакдлрсац, мен бармай, Мен шакырсам, сен келмей, Тебелескен жандардай, Ерегескен елдердей. Не KepiHAi б1здерге? Неге булай, апыр-ау!? BipiH 6ipi 1здеуде, Б1здщ кен,1л, батыр-ау! Меша журек жыласын, Терецдесш баткдн муц. Алауыздык, сынасын, Арамызга кдкдан им? Ренжптщ сен мет, Ренжггпм мен сеш. ©MipiMHiH, epici ец, ©3iMHeH де ецселт Пай, пай! Неткен уайым! Булдыраган сагымдай. Кецтм1здщ ылайын, Курратар жан табылгай... 15.XI.1973 ПУШКИНМЕН К.ОШТАСУ “Мы вольные птицы, пора, брат, пора... Ал енд1 крштасайык, сардар aFa. Мен ертец кетем ушып сардалама, Кдоанньщ кдфандыгы кен; далада, К^ыранныц кдарандыры тауда рана. Мен ертец кетем ушып сардалама. 360

К,ош боп тур, крш есен бол, сардар aFa! Сокпей де, екпелемей кдл балаца. ...Ак^шнын, адындыты атак,та емес, Акднныц ак^ндыры арда FaHa. Айтатын арызым бар, ага, саган, Кещл — кермек, бой — куйез тамашадан Акдшакдын, кей-кейде арыма мен, 0 з крлыммен куйеш жара салам. Сен болтан шак, бульщгыр, тунжыр маган Эйтсе де аямапты кургыр заман. Болат Пушкин xipiAin кете ме деп, Турырыцды болатпен шынжырлаган. Кдрадым сенщ крла мусгаще, Крланы да болады тусшуге. Mem xaH,ipiM жараткдн табынура, Сенщ мэцп кдкдщ жок, Kimipyre. Ортасына сауыкдгыл Tycin кептщ, Мастандым да, масайрап icin-KeirriM. Муц шага келш едом, \"¥ш!\" —дедщ сен, 0зщ уш деп турган соц, ушып кетпм. ¥шып кетпм тауларга булт баскдн, ТецкерШп тещзге туныпты аспан. Тещз б ен ен асп ан н ьщ тыныштырын, Долы дауыл барады жулып кдшкдн. Хош бол, aFa, элемдд тамсандырган, \"Тас мейманга” табиги жан салдырран. ...Мешменен сайрандар жел жок, 6ipaK , Алатауым Kyrin тур кдрсы алдымнан... 18.XI.I973 361

МОСКВАДАН КЕТЕРДЕ ¥лиды боран, Кдрып тур. Сауык,тыр мен1, сауык,тыр, Боранын дары Мэскеудщ CiMipeinmni кднып 6ip. К£1лаулап кд1лау жауып тур, Жалык,тыр мейла, жабыкдыр. Аспаннын мынау ак, кусы Тез1рек ушпай нагып тур?! ¥ша алмай 83ip налып кур, ¥шуды кексеп халык, тур. Bepi де бойын жазбакдоы, Кещрек жерге барьш 6ip. Уйренш кэлтан уямдай, Мэскеудд барам кия алмай. Миллиондардыц iniiHe Bip басым мешц сия алмай, Ецсемдд 6ip сэт жия алмай, Не бетзмдд айттым, Алматым, Не деймш саган уялмай?.. Тацгы шак, Аяз сорып тур. Сошп тур боран, согып тур. Ак, кусым, м ет аман-сау Алматымменен жолык,тыр. 18.XI.1973 ОРТА ЖОДДА Кецьл де пэс, пас кеуде, Аэропортта дан,-дуцмен Затым кетп Мэскеуге, Ак,тебеде кдлдым мен. Алдан ш ы ры п достарым, Тоса бердД тостагын. ¥сынгасын тостагын, Сь\\теп-с)лтеп тастадым. 362

Адал ас пен кециин Кдлай крып кетерсщ. ...Айхай, менщ eMipiM, Армансыз-ак, етерсщ! Маган жок,-тын жат, душпан, Bapi бауыр, тустасым. Кдлып крйдым ак, кустан, Ак,тебеде, кдгскдсы. Кещл, неге муздадьщ? Асыкра, ал1 жетерсщ. Кдзагьщньщ туз-дэмш Кдлай крып кетерсщ?! К,арсы алар ма 6ip адам, Сонау алые шалгайда. Мына кещл, мына дам Бола ма алда, болмай ма?! Bipre кулш, жылаекдн, Пэк кен,1лдер 6ip журс1н. ...Мына дала, мына аспан Крмай тур ма, KiMбшпн?! ©кшгенмен енбейдд, Акдллыцды тауыспа! Жгбергкп келмейдД Далац сею алыекд. Ерте турып кдм жаса, Сапарынды жалгауга. ©кшбегей алдаса, ©KimuiTi арманга. Опык, жеме, арланба, Орта жолда кдлганга! Жаным неге куйзелд1?! Жаздыц тары, ата гер. ...Жусан менен изен/у Игске де, жата бер... 21.XI.1973 363

КО ГЕРШ 1Н Д ЕР Кегернпндер! АШкоышаылммаайймуыюнм,е Kip, елерандер. Кыстап шык, жаз келгенше, Жаз келгесш, ар жаган керерандер. Табигаттан адамныц сыры да ерек, Мына кдгстьщ биылры куш белек. Жапырак,сыз a F a u rrap пана болмас, Паналандар жупыны ушме кеп. Канаттарьщ кдлраулап шык, басуда, Келиздер, Нелерщ бар ык,тасында?! К,аласацдар, к,онак,та иыгыма, Жем шашамын тес1ме, шык, басыма. Кегернпндер!.. Шошымай ушме Kip, елершндер. Асыкдачдар, жаз келсш, KerepciH жер. Жаз келгесш, ар жатын керерсщдер. Керерацдер... Кегершшдер!.. 22.XI.1973 К.ОЗРАЛЫС Арылады екен-ау булай халык,! Бар адам 6ip адамдай тур ойланып. Жумырткэдай жуп-жумыр жердщ шары, Ленин Мавзолетн жур аиналып. Болу yiuiH осынау абат манда, Негрлер, к,азак,тар да, араптар да. Буки дуние кезекке турады екен, Тан, атпастан немесе тац аткднда. Бар элемнщ осында кез-жанары, Барлык, нэс1л — Ильичтщ ез крнагы, Жер ктдМ icneirec осы жерде, Крзралады дуние, крзралады. Барлык, ралам жалауын туаргендей, Bip сэт елем бул жерде кшпргендей. Крзралады мухиттар, материктер, Т1лдеспей-ак, 6ip-6ipiH тусшгендей. 22.X1.1973 364

Тынран жацбыр, кун ашык, Булт ауатын жыракдд. Б1здщ курке лашык, Тыншымайтын б1рак,та. Тамаша едд-ау, тамаша, Тамшы тамса сыртылдап. Тер1шзде — алаша, Жалгыз тесек, 6ip сырмак, Жапырак,ты жамылып, Су-су болтан торгайдай. Тешр пешке табынып, Отырушы ек ондайда. Отырушы ек топтанып, Бертлмеген есем1з. Су экелш, от жатып, Куйбец-куйбец шешем1з. Экешзд1 сагынып, Хабар купи майданнан. Отырушы ек кдмыгып, Bip-6ip жутып айраннан... 24.X1.1973 Жат эзшц, кулгенщ, Кдлай сатан кездеспм?! К,ад1р1мд1 бшчедщ, Кдлкдм, саган келмесшн. Намысыма крл салма, Мен де осы жерде еспм. Бауыр, жерлес болсац да, Енд1 сеш KepMecniH! Журтгы езщдей ку керген, Шошып кетам кулкдщнан. Садага кет бул жерден, Садата кет журтымнан! 365

...Алдан аткдн ак, тацым, Бауырласым, кдндасым. Айналайын кдртгарым, Кдйда кетш кдлгасыц? Мен мынадан iiu тарттым, ¥шыратар кеселге. Неге т1згш устаттьщ, Ес бглмейтш есерге? ЖОЛЫМ МЕНЩ БОЛМАЙ ЖУР Жолым менщ болмай жур кепке дешн, Тагдырыма сондык,тан екпелеймш. Алды тарпып, е\\прдщ арты теуш, Ыгыстырып тастайды шетке, кешн. Айбын, ашу, жок, менде адам кднау, Менде жок, жагымпаздык, табан жалау. Менде —тез1м, Cipe да, жуйкем менщ © п зд щ TepiciHeH жаралган-ау. Жо, жок,! Менщ екпем жок, тагдырыма, ©MipiMe, ез1ме — барлыгына. Нан батырып жесем де ризамын Кез жасымныц 6ip тамшы кдлдыгына. Журекте кдн, кеудеде жан тургасын, Кецглден куй, кезден жас саркд1лмасын. Кез жасымен тагдырым суарылып, Жаркылдасын OMipiM, жалтылдасын. Кетершп кецшм шарк, уррасын, Кез алдымда тагдырым кдлтылдасын! 1шек уз1лсш, домбыра сынсын мейл1 Шер таркдтар шемен куй тартылгасын! 24.X1.1973 366

ТАУДАЙ БО Л Е Ы М КЕЛЕД1 ©лмесш деп берген рой тауды маран, Мен курсшсем, кущренш тау жылаган. Кецшмде 6ip куйын кетер1лсе, Тауларымда турады кдрлы боран. Аласартып асуын, еткелдерш, Астыма экеп тесейдд кек белдерш. Алып тауды бесж кдяп есшсщ Foft, Бумырым, керемет ец неткен менщ! Тербетшп тауымньщ аясында, Q cin n iH рой ш ы рш ан ьщ саясы нда. © M ipci3 де кещлаз екшшгп, Крймайсыц ба, тардырым, к,оясыц ба? Элде тары алдыма жаясьщ ба? Тау менщ Heci6iMe т а и т ерек, Мендеп шаттык, белек, кушк белек. Ак,сакдлдар: \"Таудай бол!\" — дейтш маран, Таудай болрым келедд, б т к керек. 25.XI.1973 САРАН КДРАЙ БАРАДЫ УШЫП Ей, асылым, б1лесщ бе? Сен алыскд кеткенде, Элсш-элсш барып турдым сен журетш кек белге. Брлесщ бе? Ес1цде ме? Елег1зш кектемде, ¥зак,-узак, кдраушы ец рой узацтагы бектерге. Кеппкпей-ак, керем деп ец, Келем деп ец жуырда. Елецдеп ем... Бекер екен, тек жубату муныц да. Мше — кектем, эне — сагым, Салтанатын куруда, Сагым ба элде, Сагыныш па? Кезден ушкдн нурым ба?! 367

Элдекдлай акдыа булттан Кулап тусп 6ip тамшы! Ей, асылым! Ацсадым Foft, елге мойын бурсацшы. Тэц1р1мдей табьгндырып, Кдрсы алдымда турсацшы! ...Анда-санда аударылып, атып туеin 6ip тамшы, Саган кдрай барады ушып орамалым 6ip шаршы... 25.XI.1973 ЭЖЕ - С8БИ - KEJIIH Бостан-боскд боздамашы, жыламашы, кдрагым. Ей, шешесП Bip -плегш орындай сад баланьщ! Сыркдтганып кдлгансьщ ба? Неге кетп тынымьщ? Бостан-боскд жыламашы, жыламашы, кулыным! Не сурайды? Жылатпашы. Сураганын берсещш, Ендд мунын; жылаганын Есггпей-ак, елсемпп... Отыр аже крлын алмай eMipi 6iTnec iciHeH, Сыпсыц K^Fbin KeAiHi жур, He десе де шпннен... (Енелер мен кел1ндердщ ею арасын туешем...) — Бар эжеце! — дед] дагы 6ip ж ею рш балага, Асау келш абыр-сабыр атып шык,ты далага. Кдтал келш кдЬарынан, Кдйран эже туцмдь Уыз себи ажесшщ алдына кеп жупндд. 25.XU973 368

ЭКЕ C03I Бул дуние не боп кетп? Не боп K eiri? Ой! Балам!.. К£1зыгым-ау, бузыгам-ау, Откд тусш ойнаган. Жатсам-турсам тагдырынды Тарат таппай ойланам, Кдйда кетзп барасьщ сен? Крй, крй, балам! Крй, балам! Куландайын, кулындайын Еркш ескен тентепм, Барлырымыз ардак,таган ушм1здщ керк1 е д щ . Курып турмын T yciHe алмай, Тусше алмай мен ceHi, Булшбесе жарар едр Бугшщ мен ертецщ. Досыма да, кдсыма да мерт еттщ рой сен мега, Кдндай крын кдпел1мде кдра бултгьщ тен гет. Бузырым-ау, бурылсацшы, Бурылсацшы, кел 6epi! Сешлтсещш торып турран кдра бултты мендеп. Бул дуние не боп кета? Не боп K erri? Эй! Балам!.. Не боп кета?.. Не боп кета! Ушм, туз1м — айналам?! 26.XI.1973 24-909 369

БОЛАДЫ Д ЕП АРМАНДА — Ал едлД мен акдол айтам, Адыл айтам, тадданба. Кррлыд ушш келген жодсыц мьгаа ©Mipre — Жалранга. Мына ©м1рде, журепдде, Бойында ыстыд кдн барда. Болмысты да, болмасты да, Болады деп арманда. Ал енд1 мен адыл айтам, Адыл айтам, тадданба! Мэз1рще, ез1рще эулею боп, Алданба! Шыратурын кундерге де, Ататурын тацдарга, YMinieHeH дарарайсыд, журегщде жан барда. ©тер, кетер, ©тер, кетер... Дейм1з Foft 6i3 мудайып. Дейм1з дары, жамаймыз кеп 6ip айыпда Bip айып. Отаддастар, ойлайыкдгы ойымызга лайыд Куласад та тек бшктен, Кузга барып дулайыд! Быдсып жанган доламта емес, Артымызда шод далсын. Болашадтыд ошарында, Bi3 тутатдан от жансын. ...Ей, Болашад! Ей, Болашад! Ошарыдда от жансын! Мумкш, 6i3Ai умытарсыд... KiM б1ледд, Жодтарсыц... 26.XI.1973 370

Суык, куз CypFblAT, Сурланып аспан, кун жауган. Кун жауран шак,та кдйтатын едж кедэманнан. Кетерш альш, ©тетш едж сулардан, Кдлзгалдак, кдязды жацадан рана бур жарран. Бур жарран жерР Бултиып кдна баткднда, Мойнымызды крлац шашымен жапкднда. Оттык,тан ушкдш шашырап кетш ак, кдура, ©ртенунп едж, ©ртенген сол 6ip шак,тарда. Кдллша мойынды К|ытык,тап кдаздыц 6iAeri, Тыцдайтын едд журегщад кеп журеп. Кдаздыц кулика, Судьщ сылдыры, гул, егш, Келмеске кеткен кундер1м туске юредд. Бумыры 6ipre, Тагдыры 6ipre, 6ipre арман, К,айда кетт1ндер, К|ызралдак,тар-ау бур жарран?! Жалрыз атганып бара жатырмын кдлрманнан, Расында да, жалран екен-ау Бул жалран... 27.XI. 1973 KJJC КЕЛГЕН KYHI Тыскд шык,сам, Кун шьщылтыр, кдр жаутан. Ызгар, аяз атырылып бар мацнан, Асып анау аскдр-аскдр таулардан, Кд>1С ж етш п тонын T epic аударган, Кдас жетйгп, Сол баяры кезшдей, Куырып жур дуниеш кез йшей, Кун нурынан еш жылыльгк, сезшчей, Эйнектенген маскунемнщ кез1ндей. 371

Шуылдакан шау кдррадай жар салып, Сэбилер жур Kepi атасын кдрсы алып. Махаббаттан умыт кдлган устаз кыз, Терезеге кдрап отыр тамсанып. Терезеге кдрайды да тамсанып, Мучая ма, куана ма ен салып?! >Ki6ip емес терезеге кдткдн муз, Жылуымен жылытса да кдншалык, Аттанасыч аяк,тамай арманды, (Рас екен, жалган десе, жалран-ды!) ...К^ыз жанарын окулыкдд аударды, Шешпек болып кеп б елп аз сандарды... 30.XI.1973 ОЛЕЦ КЕРЕК Сая болып жаньща емен, терек, Ж етер енд1 жаткдньщ келечкелеп. ©гейсшбей e 3 i боп кдлу yuiiH, 0 н ер керек урпаккд, елеч керек! ЕсщДе ме тундер1ч кез 1лмеген? Кезуде ойыч ем1рдд, кезуде елец. Арры атасы адамньщ сез1м болса, Адам емес сез1мдд сезшбеген. ApFbi атасы а к ы н н ы ч ж ы рдан туган, Ж ыр жолында жанын да калган курбан. Ж ырлар тунган хандардьщ сарайында, Ж ыр айтылран eciicre кулдар турран. ¥затылып жат журткд барранында, Ж ы р айтылран кыздардьщ жар-жарында. Жырлап, жылап жыраулар жан тапсырган, Ж ыр мен куш куйзелш бармарында. Кекейкесп жырлар жаз жез кшктей, Мак,тау, даттау, жедДгей сезд1 кутпей. ©леч керек урпакдд, ез1ч мейлр Келечкеде крлсач кдл кезге шкпей! 30.X1.1973 372

ЖОЛДАСТАРЕА Кунддз кец^л тыншымас, тунде кецьд Bapi аян: Еткен тзрлш, сурген eM ip. Тунп уйк,ымды терт белш, мазалаган, Кекешмде, жолдастар, б1рдеце жур. Б1рдеце жур... Б1лмеймш не боларын, Не келерш басыма, не крнарын. Су аягы курдымнан ойымды алып, Су аягы курдымда дорарамын. Б1рдеце жур... Бймеймш не боларын. Жокдд жуйрж жетпейдд, Жетюзбейдд! KiM б!ледд, ку кец1л жок,ты 1здейдд. Жолын тауып, жолдастар, дариядан, Ж ел кдйыкдд мшпз де, етгаз мейлт Су аягы курдым Foft ой дегенщ, Кдлай рана курдымга бой беремш!? Эл! талай алдымда салтанат бар, 0Ai талай алдымда той керемш. Мен eMipre келмегем куджпенен, Умшгенен енген ем, умп-пенен. Жок, 1здеген жандайын e3ipre мен, Эйтеу1р, журш келем, журш келем... 30.x/. /973 ТАМАШАДА Ата-Ана, Ага-жецге, бала-шага, Бугш б1зде — Куаныш, Тамаша да! Куаныштьщ 6ipeyAep кутын алса, Куткдрьщдар, куррырдан арашала. 373

KimiAep улкендердщ сезш кутсш, Ырым жасап, эйелдер безш жыртсын. Жарасымды кдуымта лац салган, Жеддгей жантык,тардын, кезш куртсын! Шарап емес, нур толсын кезелерге, Кезек-кезек бершпн саз енерге. Акдш шытып алдьща еркелесе, Айналайын агайын, безе керме?! Туцшиецдер акдшньщ кдшдынан, Кдллытынан аумайтын кулыныцнан, Армансыз 6ip аранда асьгр салсын, Жыры бутан бэтшатар, \"жыны\" кутан. Сэл бостандык, акдшта бер, тереинм, Еркелесш елше, еркелесш. ...1юшек, Уйдщ сыртын шольш кдйтшы, Жадшей Жантык,тар кеп ертемесш!.. 30.XI.1973 ТАНЫС ЭУЕН Cipa, 6i3re тыныштык, жок, турмыста, 1здеме оны, Табамын деп тырмыспа. Тыныштык, жок, Тыныштык, бар - мэцгшк, Тындырып бак, гумыр кдхскд, кун кдюкд. TipiiiiAiKTe тыныштык, жок, турмыста. Демалыс ап Кавказ, К^рым бартаныц — Bapi актин, 0зщ&д езщ алдауыц. Кдлай y3in, кдйда тытып тыншисыц, Тыным бермес ойларыцныц жалгауын?! TipmiAiKTe анау журек, мынау бас Сая батып, cipa, тыныш тура алмас, 374

Ж елж кевдл, Жетзм ойлар турранда, Тыншып бейгам сауык,-сайран кура алмас. (Бул — кдрида кэйталаран ть\\ бггкен) Тыныштык, жок,! Тыныштык, жок, тарлнсте! Тыныштык, сол — Улкен жердщ устшде ©ткен румыр, Б1ткен сойлем, Bip нукте... 1.XII. 1973 0Т1Н1Ш Еси коздер бара жатыр азайып, (Олар жайлы ойламаудьщ e3i айып). Ей, TipiAep! Соларды 6ip еске алып, Теб1ренешк, толранайык, жазайык,! Кеттз олар. Келмеске ендд жол алды, Кджымайтын солдаты едд кррамныц. Кдсиетш паш етеййс олардыц, Кдтелхпн кеннрешк олардыц... Т1ршшкте кертем1з елместей, Тура алмаймыз ерегеспей, белдеспей. ©тешKiui 6ipiMi3Ai 6ipiMi3, ©miKTipMeft, екпелетпей, сен деспей! 1.XII. 1973 TOFAfl Т0ЩРЕГ1НДЕ Тогай eAi Кдрасудын; ар жары, Кдйда кеткен кдмысы мен талдары?! Не кузетш, Heni багып жур екен?! Кдйда кеткен мына ауылдьщ барбаны?! 375

Талды KjiFdH неткен суык, крл едд, ToFaii тозган... Енд1, c ip a , ж о к , eMi. Бул ец1рге не кершген, тэщр-ау?! Бул ец1рде сотые болтан жок, едк ToFaii тозран, Топалац боп сиреген, (Аяулы ед1 ата-баба тимеген). ...Есек мшш бара жатыр кария, Кдфшын талды к^ып алып суйреген. Лайык,сыз сакдльща, шашьща, Оу, кария, Не кун туды басьща?! Тоналыпты. Токдшдай-ак, тогай foA, Туран жердд кррраганьщ осы ма? KapiKyAaK, caFaH айтам, налыма! Ж угш G3iH, акдьльща, арьща. Жазда — жайлау, кд1ста — кдмеау едд той, Титтей TOFafi мальща да жаньща. К,арашы анау кдекд тарткдн тауьща, ©3iH,e кусап T yciirri уры багына. Сиреп кдлтан сидам орман шулап тур, Кдргыс айтып айбалталы жауына. Тау, орманда, Мына титтей тогайда, Топ-топ ки1к жайылатын... (Сол ойда...) YmIt узш ур1ккен ац, ушкдн кус, Енд1 кдйтып бул ещрге жолай ма?! Жасауы жок, жакдд оралу очай ма?! Саган айтам, балашык,тар бур жарран, Шыбык, талыч, шыршаларыч урланган. Сендер кдулап, айналганша орманга, Не кдлады?.. Не кдлады бул мачнан!? 1.XI.1973 376

CEHYLUIH Б1реулермен жалрастырып жен, ушын, Жасап журсем жаным суймес KeAiciM, Барлыры да, Поэзия, сен ушш! Сырласым-ау, Сырымды ук,сын юм менщ, KiMre керек муцайраным, кулгешм? Ай-жылымды алып кдшып iArepi, Барады етш, Барады OTin кундер1м. Жырым - сырым, Мен сешмен б1ргемш! Ma3ip eiin мапелеген жемйпн, Мэуелесе бакда толып epiciM, Барлыры да, Поэзия, сен уипн! Куйшшпн, суйнншш тец белген, О, Багытым! мына ам1рде мен керген! О, Тардырым, сырласайык, кел бермен! О, Кудайым, к,уларанда дем берген! 4.XII. 1973 САХАРАНЫН, ШУБЫРРАН ТУЙЕЛЕР1 Тунде менщ туам е жш енедЕ Сахараньщ шубырран туйелерь Туйенщ еркеппнде жыр боталап, Туйенщ боздауынан куй еледь ¥к,самайды жасаулы керуенге, Кершбейд1 cepiAep, nepiAep де. 377

Аслан, мухит аркылы кдтынасып, Керуеннен адамдар жер1ген бе?! Кен табанын куйдДрсш, ертесш не, КенедД бэрше олар жер тесшде. Юм айтар алгебра туган жок, деп, Осьшау туйелердщ еркепйнде. Туйелер — алые сапар жолдыц басы. (KyMFa оларды Heci3 крр кдллмашы?!) Туйе деген — кетерпш крандардыц Ke3i Tipi кене 6ip формуласы. Сутш iuiin, шудасын кие журш, Кдстерлешк туйеш суйе бШп. Туйелер... ТуйелердД T ipi устайык, Бармаспыз болашаккд туйе мшш. Екпалай кундерде иелерг Азап, сорын атанга тиеп едД, Атанына аркдсын суйеп едД, ...Атан байгус HeciHe суйенедД?! Сондык,тан ба, TyciMe жи! енедД Сахараныц шубырган туйелерД. 6.ХП. 1973 ТАНДАНБА, ЖАНЫМ, ТАНДАНБА Орманга, тогай, талдарга, Оцаша жалгыз барганда, CepiriH Дздеп жалганнан Суцкыддаса сур кекек Отырып ecKi тамдарда, Тацданба OFaH, тацданба! Оцаша соноу тауларга Оцаша езщ барганда, Кулак, сап Kepmi бар манга. Сыбызгы тартып сур буты, Маралын !здеп зарлауда, Оган да, жаным, тацданба! 378

Сорралап соноу зацгардан, Шацкдллдап квд>ан самрауда, CepiriH !здеп жалганнан, Оран да, жаным, тацданба! Умтцд| артып армада, Адасып достан кдлранда, ©зщ де, жаным, жалгызсыц, ©3ine дары тацданба! ©к1нбе жалгыз журмш деп, Несше eMip сурд1м деп. Бершщ де аты — жалрыздык, Келед1 6epi 6ip-6ipAen, Кетедд 6epi 6ip-6ipAen. 6ХП.1973 МЕН ДАРЫ 0ЛЕЦ ЖАЗБАЙМЫН Мен дары елец жазбаймын ермек ушш, Ермек уш!н немесе елмеу унин. Жазсам, жазам жырды мен, жасырмаймын, Жаралы журектердд емдеу ym iH. Ермек ym iH 6eAriAi жырламасым, Ермек десе, ел мейм тыцдамасын. ©геем болды аркдлап адамдардыц Куанышын, шаттырын, муц-наласын. Куат алып Абайдыц ттл кушшен, Ж ыр жазамын Абайдыц улпешен. Абай болып табынсам 6 ip K icire, Абай болып туцием 6ip юсден. ©лмеу ym iH, кулкдшды жемдеу ymiH, Мен дары елец жазбаймын ермек ym iH. \"Жаздым улг1 жастарра бермек уппн\", Абай жакдан 6ip сэуле сенбеу ym iH. 6.XII 1973 379

МАЗМУНЫ \"Кррлыгашым, келдщ бе.?~ ' Сен тутансын ' ........ Ойым бар менщ\".............. мтабынан аВВВ • в Тымырсык, куплей Бузылган там...................... 1941 жмл. Акдан................ •5 Heie ертерек суалдын?..... •б ( аршунакаяз ' Махаббатым оимдр............ ■2 Мавр [П оэм а] ......... Кол болатак...................... БтлдерженД1к '' ....... К/тырлы таи....................... -8 Арулар................................. .Басымнан коркам............... loM.lS .. \"Мавр\" мтабыиан Мешч киикентай кушм.... \"Сагындым тойдедщ-ау \" . Ерлжп ансаймын 1Ю0 \"KopeilH кушм алдымлн\"— я г IЬ | й ' &' \"YOim Халкым ' 13 \"Жылап колю, колмейд!..\" . \"Ей. Табиват!\".....................114 'Аланбоа абыржыган. \" Жургоипн битотпу спи! _- Лпай. куэ. тырналар............. Эттец, ипркж!.....................15 , Багор кун\"......................... Жок, Дфиер........................16 Сусыныжо1укшау|11ыд1й..''. \"Жарык.дунне-ай!\" 17 Аастаркан успндо Сонаубф.сонау заманла' 1S8 Илек..................................... Таудагы потер..................... — Шыт квйлек....................... Шубат пои бога................... ~— Ддстаркан басында............. \"Бфацпме крэгашы...\"..... 1199 Лк.кыдлар. арым таза Аягвз ару.............................2!0 \"Санаулы монщгагаггым\" Махаббат моласы............... 221 ЖанаргауычГмред|н>й. . 'Жасасанкдйыр \" Жыр-ошак,.......................... (^ш ан ш булай отем1з V 22 'Талкын - KOHLMWKwpan. \" . \"Кей1ме, ihLm\".... Рошш.................................... Сагым бон акдан . ...........23 Жор басын жургоншло......... Кдйран ж еф ем ...................24 Мигордындаусын...' Кормеймш! - д е й с щ '25 Лкдулар кршболынддр Иск арткдн \"....................26 \"Сен жургон ж ал'— ......... Махаббат ' - Сагындым рой..................... \"Торт кус...\"........— - ~27 Самал ecri........................... Ата жайык......................... — \"Кундер|м!\"------------------- \"Мон слад!сыйлаймын...\"...28 Купли) ...................... - \"Мен крнакемесем рой...\"...- Букьл дун не Шардара. — чусылмандарына хат Шалтынын жузш...\"....... 29 \"Опта к ар а.\".... с .............. \"Алые болып барасын .\". Мулле жана. ' ----------- Арманын бар ма?............... 30 \"Л т - гылымнынанаш' . ' Журепме жук артып - Жумыска барарылуй . \"Лкбакай\" дейтн колекон \"О. чсшн суттей^' ' Осылай болтан, осылай Ей. плен 31 \"Ала к о зб ен '

Эн (Б а к ^гг Э ш ]м овага)....... — Koimpnn. кала! ............... 120 \"Квцшмнен куанышым...\"...79 Мен Уйстнмш................ 127 \"Турсын солай, болсьш...\"....— Ал. досгым. айрылайык,. 128 \"Жанымда мегач\".............80 Азаиып бара жаткр 129 Т у о н д д м ................................... — Лдасканла............................ 130 \"Ауадыбулттар...\".............81 Сал-сол жырым - \"Алдымнанarea болды...\"....— Ак^удеген 131 \"Ауыздыкраптураалсын...\"...— Мунбаскднда - \"Апырмай\"....................... 82 Доцгело. ж ер .. 132 Шаршадымб1лем.............. — Окышы Омар Ьойомдг 133 Автограф......................... S3 Сергей Есенинге 134 Ж1гптер. ауырмандар' 84 II lynj.\\H —арман............... 135 Айхай. ддлам................... Ерген б и жол журедпз....136 0Mip дейпн ............... 85 \"Сутасын. кектемде..\" ... \"Аулах, аулак,' 86 Мастиц монологи..............137 \"Бфадам о\\го\" ............... 138 “Сен шынымен жораллын А ял у корен......................... ба?\" . . ........................... АЙ ап1ацла.мея - жер\\о 139 'Ез1лд1м\" ........................ - \"Б1реулор\\1морг кнлып .\"..87 Жалгасыбар............ 140 Кокгем де келер 88 ТоцЬге б ф барамын..........141 “Кекгем де ка\\ер' Тиме намысыма..................89 Тауга келсен... 142 Кдпыма................................ 90 Мал знлдеи жагыр...............- Окншп . . - Кисиракриц ympi........... 143 Тагыдаокнпш .91 kp-фка бар 144 Бурынгы кумм жок,мендр. .92 Ь1здер деген........................145 \"Не десен, о д е !'................. - Краркиншы жылдардамл Bipeyie................................ 93 6edK жиры нам.................... — 'Кен1лс|зсщ. кощмд ..'...... - Каиран жандар 147 'Кдлфл1дос!\" 94 Уятболды-ау ................... 148 Жур. кадкам Ьолашакрын олшклмш 149 Сен картайды догенго . 95 Шалкы, мешц шутылам.....— Курдастарга .96 Бэрше де туешем............... 150 Жанарым - Дщ кгыздарга.................... 151 Сибагам кайла? ................ 97 \"Кря турындар'................... - Кузсемлдр......................... 98 Kopep.Mii............................. 152 Кузпжолда ................— Омф деген 6ipoy бар. Раиымбек' Райымбек' К уанайы н......................... 153 (Яа/ма)................................100 Бетховон..............................154 Эйелдсрай V .................119 Ж аз да жо т ...................... 155 Ж<1\\ги 1терок Кономпде............................ - Кгмщ барсыц....................120 Ллдама меш. ак.сапам . 156 Саралаказ оралды............... - Зираттагы жыр 157 Кулыным кайла <...............121 0з1ммен оз1м........................— С .лтрдс 122 Енд! б ф жимрма жил. 158 K,ipa о м 'ц 1 123 \"Жнылып ой казагы 1.59 Кез1цнура.п лейсщсен 124 Омф деген не догом . 160 Агама................................... 125 Ш.ЗМ1ЛЛЖмолелпоп.......... -

Жайлауга бараржилда....161 Мыыа кдска_______ _____ — Шсше. сен бакьптыгыц.' 162 Курметощлрр. жиырмасыншы Салдк.ш'ен............................- гасырды...................... 213 Гипертония........................ 163 Менщгасырым 214 Журен демш алганда..... 164 1>агпа мунар! ........................— Пенделж............................... - Bipiinin май Алматы 215 Несше ойланасын............ 165 Туйпк.................................... - Мен - о;ш(М1Н.............. '2 1 6 Ш»м1лгожазтн хатгардан.. 165 Ая меж. ардактым........ .... 217 Тусшбеймш........................170 Он сад. жаным... .......... /Чккуларуикшшнла. /И пчгУ 171 Банит 1злеп\"................ 2ia> KjrjpdHAdp, К.ОШболындар Кпрмесем екен.............. (П оэм а)................................181 Сен менщ...................... ... 219 Сап-сары жапыракхар 188 Жаздын 1аны........... 220 Шила т ы л а .....................189 ■ Ко|хечдеимш Tipi адамдар олмеан.... .221 Жас емф,саганокпемжок,....190 Сейш туралы жыр. .... 222 \"Менбупн кеп крналдым\"....— Ьпр! де ганые............ .... Маган, курбым, кекгенбе...,191 Кул\\о...................................223 Бабаларым, papierсецлэрге.ЛЭЗ Бозкараган ...................... .224 Мен таулыкрын! */’.......... Г!И Айхай. коктем!.....................— Вечк к о л .................. 22.5 \"Днау « р а н ' 194' Жанбырда........................ 226 Kj.il ray,Vi ........... 195 Кара суык......................... 227 Op;». Mai байкамашын.. Кайлан б |л па...................... Унпздж..................................196 'Душпанын бар ма ' 228 Лклимешек коршее........ 197 'Ллдинан терезеннщ...'....229 К)1Иранбау14 ) ГГокртрплаг}.. - Емханада.............................. — ©галер ме?......................... 198 Жазылган уакыгы белгнмз Koiuvu ж ы р ..................... - Бал аштырш н.....................199 елевдер Еимде жылкы оакканым 200 “Шуагым менщ'' штабынан Кудайы копанный. 201 Арнау.................................. 230 Сэби болтам келедИ/.....202 Гулгул.................................. 232 Ьиылта май ................ 234 Жулдыздарсонш барады....— Луылжатыр гой жагап... 203 Ей. менщКИЫН<тгкемм.......215 Сырласу............................... — Жарялылартуралы6av\\avi...2D4 \"111о.шан\" мтабынан Сен ал1npi ме едщ?........ 205 0м1рге келген кушм 238 Естемк ................................ — Елее жайлы есголнс.......... 207 Кеипрщдер 239 \"Алалмындтараммин. \"... Кургакшылык,.................. 208 ■Сонымен кун.чгртп'' 240 Барльиы ДЭм аш а.............209 Канырык,бор|\" Kjjiujyia. kjji!................. 210 10м1р»мд1 неон е..\"........ 241 Мыкгымын гоилыенмен Сен маган шарфынлы бер - 1>акиты иди жырлайды 211 Махаббат бейуакьггга Osnp жайлы......................... — табыснайлы............................~ Дойпнед! карт акын 212 Судай-ак,болеын 242

Ж ер устшен репортаж. Сен крйтосщ* .293 /Поэма)................................... 243 \"Кцндай 6aKjjT''' KjaungjH. (Поэма)..............261 \"Г.пн салдым 294 О таны цны н кдм рш б!лем “©Mip — езен ” кггабынан ЖЗ \"Акршдыакргн оятпаса...\"...265 \"OMipiMVKiHOKipfxiwJ-a\\ М \"К^пе/имде байкдмай...\".... — Пенсионер кешшмен о ил ©кпелетпм ' .......... 266 К осмонавт ойлары ............ 297 \"Аддында кулдыкурып ' Арман ....................... .303 'Сагыныигтайсаргайьш. ' Ш а т а н .............................. .3 2 8 \"Тагила куз...\"....................267 Д о сы м а ха 1....................... .. 334 ''Раушам |улш е сен...''.......... - Алтай - А ти рау................ 3 4 1 \\ / Мен сендррл) В Д 'М ! ........ 268 “Ж ырлацты журек\" кггабынан Тл\\Л)ЛФ[Н<ш - ашм метин .260 Алаула,ш ь в д ж , —ак^калын.,353 Алматым - tannjK.aHiMuii.-270 Халкыма хат........................ .354 Кегершшдер маршы........ 271 С ен жа<тык?ынсакл1исы. .35.5 Tipicityvep. курбандар!. - Солдат а р м а н ы ................ 356 ПалмапJimxrjr, бот'ваJli! 272 Одед| ммдер. 157 Саржайлау 273' Мен донормын 3.58 \"Ыгысьшддр\". . . .. 274 ( an.iHi.nii .159 Жалгытаяк,соклак, . \"Сен шакырсац. мен. \" 360 Тугаи елге.............................276 11ушкинмен крпггасу ... Армыгын. адамзаттыц Москиадан кетерде 362 ынтммагы1 <)рта жолд а......................... “О. туган ел!\".......................276 К огерш ш дер....................... .364 1Камп кдй.Vi, туган ел)м?\" . 277 Ке.чун жатп.гм таска a v a l К р з г а л ы с ............................... 'Кегнмде кдлфнум \" 278 \" Гынган ж а н б ы р . . \" ........ ..365 'Кордт, бе тан мен Ж а г э л л ш ........... Метин лс бф uiyatTим. ' Ж олым менш 1хiAM.ii: ж у р 366 © pie гарт, метицop е.мм' .270 1аудай болты м келед | 367 Кум нарында.......................280 Сатан крраи барада ушып...,....— Тан аддында........................ 281 © ж е — сэб и — к ел ш ....... .368 “Осы 6ip кектенм . ' - О к е соз!.......................... 369 Одактуралы ода....................- Волады леи арманда 370 Коммунштер гудинисгер-ЗВЗ Суык,куз сургилт . 371 Хат карал отыр Ленин 284 Kjjc келхен куш. Интернационал гимен 285 Влец керек 3/2 RaKjhrr елде...........................286 Жолдасгарга 373 Коммунигтер.................... 287 Гамашцлл Ей. акынлардын жарлары’ 288 Т ан ы сзу ен ........................... 374 Тун. Жайлау. Айтыс......... 289 OtiHun ..................3 75 \"Шагын журтпын. 6ip iHi, 1огайтошрепнде ■ - Сен ушш..... -377 6ip агам бар\"........................ 290 Есенин — Маяковский..„291 Сахарин,щ шубыр1ан Кдзалы ж ем .........................292 диел-.х.................... ... “Буыркднган тец 1здей...\" Тацлдиба. ж а н ы н тинлшба. 378 (Зейнолла Ш уюровке)........— Мен д аты алеч жазбаймын.,.379'

# 0 0 -0 0 Мукдгали Макэтаев ШЫЕАРМАЛАРЫ кеп томдык, толык, жинагы Н-том Курастыргаи — О разакы н А ска р Сарашысы — У лж алгас 3oyip6eK om Техникалык. сарашысы жэне беггеген — Н ур гу л Сейдахм ет ова Теруге06.05.13xi6epmni. Басуга 11.07.13 кол койылды. Кзгазы офсетпк. Kapin Typi “Таймс”. niiuiMi 84xl08'/32. Офсет-riK басылыс. Баспа табага 24.0 б.т. Шартгы баспа табагы 20.0. б.т. Таралымы: мемлскетпк тапсырыс бойынша 2000+баспа есебшен 50 дана. Тапсырыс К?909. Keai- ciMoi бага. ИБ № 5122 \"Жалын баспасы\" Жауапкершшп шектсугп cepiKiecriri. 050009. Алматы каласы. Абай дангылы, 143/93-уй. Тел.: (727) 394-36-40 Тапсырыс беруппнщдайын файлдарынан басылып шыкгы. жШБ ЖШСРПБК«Дэу1р», 050009. 93а. Алматы каласы, Гагарин д-лы. E-mail: [email protected]