หนังสือรางวัลยกย่องจุฬา 2563

อตุ สาหกรรมออ้ ยและนำ้� ตาลเปน็ อตุ สาหกรรมเกษตรแปรรปู ทสี่ ำ� คญั ของไทยจนเปน็ ผสู้ ง่ ออกนำ�้ ตาล ลำ� ดับท่ี ๒ ของโลก สถานการณ์ปรมิ าณนำ้� ตาลโลกเกินดุล ส่งผลท�ำให้นำ้� ตาลมรี าคาตกต�่ำลงมาก ดงั นั้นทงั้ ภาครฐั และ อุตสาหกรรมจึงเร่งพัฒนาต่อยอดนวัตกรรมไปสู่เศรษกิจฐานชีวภาพหรือ BioEconomy เพ่ือสามารถ แขง่ ขนั ระดบั โลกไดอ้ ยา่ งเขม้ แขง็ และยงั่ ยนื ผลงานวจิ ยั นเ้ี กย่ี วกบั การศกึ ษาเอนไซมไ์ พราโนส 2-ออกซเิ ดส ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่เร่งปฏิกิริยาออกซิเดชั่นกับน�้ำตาลได้หลากหลายชนิด สามารถน�ำไปประยุกต์ใช้เป็นตัว เร่งปฏิกิริยาในการสร้างผลิตภัณฑ์น้�ำตาลหายากมูลค่าสูงหลายตัว โดยเอนไซม์ไพราโนส 2-ออกซิเดส สามารถเปล่ียนน้�ำตาลที่มีมูลค่าน้อยให้เป็นสารตัวกลางคีโต ซ่ึงเป็นสารต้ังต้นในการสังเคราะห์น�้ำตาล หายาก สารเคมแี ละยา การน�ำไปใช้ประโยชน์ งานวิจัยนี้มกี ารสะสมองค์ความรู้ ความเข้าใจ ซงึ่ สามารถ นำ� มาประยุกต์ต่อยอดในอุตสาหกรรมเพ่ือการผลิตสารเคมีท่ีมีมูลค่าสูง มีประโยชน์ส�ำหรับการใช้งานใน ภาคอุตสาหกรรม สนับสนุนการเพ่ิมมูลค่าของวัตถุดิบทางการเกษตร ช่วยลดต้นทุนจากการใช้พลังงาน ทน่ี อ้ ยกวา่ ในกระบวนการผลติ เพม่ิ ขดี ความสามารถในการแขง่ ขนั ของประเทศ และสรา้ งนวตั กรรมทเ่ี ปน็ มิตรต่อสง่ิ แวดล้อม ยกย่องเชิดชูเกียรตบิ ุคลากรแหง่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 199

รางวัลสภาวจิ ัยแห่งชาติ รางวลั ผลงานวิจัย ประจ�ำปงี บประมาณ ๒๕๖๓ ระดบั ดี เรื่อง ศกั ยภาพของโปรตนี ออสทีโอพอนทินทผ่ี ลติ จากพืชเพื่อใช้ในงานวศิ วกรรมเน้อื เยอ่ื กระดกู จาก ส�ำนกั งานการวจิ ัยแหง่ ชาติ (วช.) รองศาสตราจารย์ ดร.วรัญญู พลู เจรญิ และคณะ ภาควชิ าเภสัชเวทและเภสชั พฤกษศาสตร์ คณะเภสชั ศาสตร์ 200 ยกยอ่ งเชดิ ชเู กียรตบิ ุคลากรแห่งจฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

ความชราภาพของประชากรและความเป็นอยู่ท่ีดีของผู้สูงอายุเป็นความท้าทายท่ีส�ำคัญส�ำหรับ ครอบครวั ชมุ ชนและรฐั บาลไทย ปญั หาการสญู เสยี ฟนั เปน็ ปจั จยั สำ� คญั ทส่ี ง่ ผลกระทบตอ่ การรบั ประทาน อาหารและจะทำ� ใหส้ ขุ ภาพของผสู้ งู อายแุ ยล่ ง การสญู เสยี ฟนั ยงั คงเปน็ ปญั หาสำ� คญั ในหมผู่ สู้ งู อายใุ นโลก ปัจจุบันหน่ึงในเทคนิคท่ีได้รับการยอมรับมากท่ีสุดคือกระบวนการกระตุ้นการสร้างกระดูก วิศวกรรม เนอ้ื เยือ่ ทนั ตกรรมเปน็ เทคโนโลยีข้นั สงู ทใ่ี ชใ้ นการกระตุ้นการสรา้ งกระดูก ในการะบวนการสร้างกระดูก มคี วามจ�ำเป็นตอ้ งใชโ้ ปรตีนชนิดต่าง ๆ ซ่งึ มักจะผลติ โดยการใชเ้ ซลล์สัตวเ์ ลี้ยงลกู ด้วยนมดว้ ยเทคโนโลยี การผลติ รคี อมบแิ นนทโ์ ปรตนี โปรตนี หลายชนดิ ทมี่ กี ารนำ� มาใชใ้ นงานวศิ วกรรมเนอื้ เยอ่ื ทนั ตกรรม อยา่ งไร ก็ตามการผลิตรีคอมบิแนนท์โปรตีนส�ำหรับงานวิศวกรรมเนื้อเยื่อกระดูกยังคงเป็นปัญหาในประเทศไทย เน่ืองจากประเทศไทยไม่สามารถผลิตโปรตีนเหล่าน้ีได้เองในประเทศ และโปรตีนที่มีขายมีการผลิตจาก เซลล์สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมมีราคาสูงมาก ท�ำให้ผู้ป่วยไม่สามารถเข้าถึงการรักษาด้วยเทคโนโลยีวิศวกรรม เนื้อเยอื่ กระดูกได้ ในปัจจุบัน รีคอมบิแนน์โปรตีนสามารถผลิตได้ในหลายระบบ เช่น เซลล์แบคทีเรีย, เซลล์ยีสต์, เซลล์แมลง, เซลล์เล้ียงลูกด้วยนม และ พืช เป็นต้น ในบรรดาระบบการผลิตต่างๆเหล่านี้ พืชมีข้อดี หลายประการเม่ือเทียบกับระบบอื่น ๆ เช่น ต้นทุนการผลิตต่�ำ การไม่มีเช้ือโรคของมนุษย์ และ ความสามารถในตกแต่งโปรตีน (Post-translational modification) ท�ำให้สามารถผลิตโปรตีนที่มี โครงสร้างซับซ้อนได้ กระบวนการในการผลิตโปรตีนในพืชในอดีต คือการสร้างพืชดัดแปรพันธุกรรม ซง่ึ จะทำ� ใหย้ นี ทใ่ี สเ่ ขา้ ไปนนั้ สามารถรวมเขา้ กบั จโี นมของพชื ได้ เพอื่ หลกี เลย่ี งขอ้ กงั วลเกย่ี วกบั พชื ดดั แปลง พันธุกรรมและระยะเวลายาวนานในการผลิตพืชดัดแปรพันธุกรรม ระบบการแสดงออกโปรตีนแบบ ช่ัวคราวได้รับการพัฒนา ในระบบน้ีพืชจะไม่มีการดัดแปรงพันธุกรรมโดยจะไม่มียีนที่ใส่เข้าไปรวมอยู่ใน จีโนมของพืช แต่จะควบคุมการผลิตรีคอมบิแนนท์โปรตีนอย่างรวดเร็วในขณะที่ผลิตชั่วคราวภายใน เซลล์พืช การแสดงออกชั่วคราวจะท�ำให้เวลาในการผลิตสั้นลงและเพิ่มระดับการแสดงออกของโปรตีน เน่ืองจากไม่มีการสร้างพืชดัดแปรพันธุกรรมการแสดงออกช่ัวคราวยังแก้ไขปัญหาด้านกฎระเบียบและ ข้อกังวลสาธารณะส�ำหรับส่ิงมีชีวิตดัดแปลงพันธุกรรม (GMOs) เน่ืองจากข้อได้เปรียบเหล่านี้ระบบ การแสดงออกชั่วคราวจะถูกน�ำมาใช้ในการศึกษาน้ี วัตถุประสงค์ของการศึกษานี้คือการใช้ระบบพืช ท่ีไม่ดัดแปลงพันธุกรรมเพ่ือผลิตรีคอมบิแนนท์โปรตีนในงานวิศวกรรมเนื้อเยื่อกระดูกและทดสอบ ประสิทธิภาพรวมถึงความปลอดภัยของโปรตีนรีคอมบิแนนท์พืชท้ังในหลอดทดลองและในร่างกาย ซ่ึงจะสามารถท�ำให้ได้โปรตีนที่มีประสิทธิภาพในการกระตุ้นการสร้างกระดูกที่มีต้นทุนการผลิตต่�ำและ ใชเ้ วลาในการผลติ สนั้ โปรตนี จากพชื ทพี่ ฒั นาขน้ึ นจี้ ะสามารถทำ� ใหค้ า่ ใชจ้ า่ ยในเทคโนโลยวี ศิ วกรรมเนอื้ เยอื่ กระดูกต�ำ่ ลงและทำ� ใหผ้ ู้ป่วยสามารถเขา้ ถึงการรักษาดว้ ยเทคโนโลยีน้ไี ด้ในอนาคต ยกย่องเชิดชเู กียรตบิ ุคลากรแหง่ จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 201

รางวัลสภาวิจัยแห่งชาติ รางวัลผลงานวิจัย ประจ�ำปีงบประมาณ ๒๕๖๓ ระดับดี เรื่อง การสรา้ งสภาพแวดลอ้ มทางการเรียนรู้เสมอื นจริงสำ� หรับหอ้ งเรยี นธรณวี ทิ ยา สาขา การศกึ ษา จาก สำ� นกั งานการวิจยั แห่งชาติ (วช.) ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ ดร.ปยิ พงษ์ เชนร้าย ภาควิชาธรณวี ิทยา คณะวทิ ยาศาสตร์ 202 ยกยอ่ งเชดิ ชเู กียรติบุคลากรแห่งจฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

วธิ กี ารสอนธรณวี ทิ ยาในระดบั มธั ยมศกึ ษาของแตล่ ะโรงเรยี นมคี วามแตกตา่ งกนั โดยทวั่ ไปนกั เรยี น จะได้รับความรู้จากเน้ือหาในบทเรียนเป็นหลัก โรงเรียนบางแห่งอาจมีตัวอย่างหินของจริงให้ศึกษาด้วย ในขณะทนี่ กั เรยี นในหลายโรงเรยี นไมม่ ตี วั อยา่ งหนิ จรงิ ไดศ้ กึ ษา ทำ� ใหเ้ กดิ ความไมเ่ ทา่ เทยี มดา้ นการศกึ ษา โดยเฉพาะอย่างย่ิงสำ� หรับโรงเรยี นทอี่ ยูห่ ่างไกลจากเขตความเจริญท่ขี าดงบประมาณ ในการพานกั เรยี น ไปออกภาคสนาม หรอื ไปเยยี่ มชมพพิ ธิ ภณั ฑธ์ รณวี ทิ ยา ดงั นน้ั การสรา้ งสภาพแวดลอ้ มทางการเรยี นทช่ี ว่ ย ให้นักเรียนเกิดความเข้าใจถึงเน้ือหาทางธรณีวิทยา เอ้ืออ�ำนวยต่อบรรยากาศการเรียน โดยเฉพาะอย่าง ยง่ิ การสรา้ งสอ่ื การสอนทสี่ ามารถเขา้ ถงึ ไดง้ า่ ยและมรี าคาถกู กจ็ ะเปน็ ประโยชนต์ อ่ การจดั การเรยี นรดู้ า้ น ธรณีวิทยาในระดบั โรงเรยี นท่วั ประเทศได้ โครงการวิจัยเร่ืองการสร้างสภาพแวดล้อมทางการเรียนรู้เสมือนจริงส�ำหรับห้องเรียนธรณีวิทยา ไดส้ รา้ งสอื่ การสอนเสมอื นจรงิ จากเทคโนโลยเี สมอื นจรงิ ทส่ี ามารถใชไ้ ดใ้ นโรงเรยี นมธั ยมศกึ ษาทวั่ ประเทศ สำ� หรับผู้เรยี นระดบั มธั ยมศึกษาปีที่ ๔ - ๖ ผลลพั ธ์ของโครงการนส้ี ามารถน�ำไปใชง้ านไดจ้ ริง ในการเสรมิ การเรียนการสอนรายวิชาโลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ นอกจากนี้สื่อการสอนเสมือนจริงยังสามารถ ประยกุ ตใ์ ช้กบั รายวชิ าอน่ื ๆ ทีม่ ีบรบิ ทการเรยี นการสอนใกล้เคยี งกันได้อีกดว้ ย และสร้างเว็บไซตส์ �ำหรบั การเข้าถึงข้อมูลผ่านทางอินเทอร์เน็ต ท�ำให้นักเรียนและครูสามารถใช้งานได้สะดวกข้ึน และสามารถ ใชง้ านไดก้ บั คอมพวิ เตอรแ์ บบพกพา เชน่ แทบ็ เลต็ และสมารท์ โฟน ทำ� ใหส้ ะดวกตอ่ การเรยี นรตู้ ามอธั ยาศยั ของนักเรียนในสถานท่ีและโอกาสต่าง ๆ และยังเอื้อให้ผู้สนใจสามารถเรียนผ่านอินเทอร์เนตส�ำหรับ การเรยี นรู้ทางไกลอกี ดว้ ย ประสิทธภิ าพและผลสมั ฤทธิข์ องส่ือการสอนจากโครงการน้ี ถูกน�ำไปทดสอบ กับกลุ่มตัวอย่างครูผู้เข้าอบรมเชิงปฏิบัติการ และนักเรียนในระดับยมศึกษาตอนปลายจาก ๓ โรงเรียน พบว่ามีการเรียนรเู้ พิ่มขึ้นจากการใชส้ ภาพแวดลอ้ มทางการเรียนรู้เสมอื นจรงิ ส�ำหรับหอ้ งเรยี นธรณวี ิทยา ยกยอ่ งเชดิ ชูเกียรตบิ คุ ลากรแหง่ จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย ประจำ�ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 203

รางวัลสภาวิจยั แห่งชาติ รางวัลผลงานวจิ ัย ประจ�ำปงี บประมาณ ๒๕๖๓ ระดับดี เรอ่ื ง จากจดุ กำ� เนดิ นวิ เคลยี สสกู่ ารพฒั นาเฟจฆ่าเชื้อดือ้ ยา สาขา เกษตรศาสตรแ์ ละชวี วิทยา จาก สำ� นกั งานการวจิ ยั แห่งชาติ อาจารย์ ดร.วรพนธ์ ชัยกรี ตศิ ักดิ์ ภาควิชาชวี เคมี คณะวทิ ยาศาสตร์ 204 ยกย่องเชิดชเู กยี รติบคุ ลากรแห่งจุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

ด้วยปัญหาการระบาดของเช้ือแบคทีเรียดื้อยาและความสามารถในการหายาปฏิชีวนะชนิดใหม่ ที่ลดลง อัตราการเกิดใหม่ของเชื้อด้ือยาจึงจะมีจ�ำนวนมากขึ้นเร่ือย ๆ และถ้าหากไม่สามารถค้นพบ วิธกี ารใหมม่ ายับยั้งหรือรักษาการตดิ โรคจากเชือ้ ดอื้ ยาไดภ้ ายใน ๓๐ ปขี า้ งหน้านี้ จ�ำนวนผู้เสียชีวติ จาก การติดเชอื้ ดอ้ื ยาอาจจะมีมากถึง ๑๐ ลา้ นคนตอ่ ปี เฟจซง่ึ เป็นไวรัสทฆ่ี ่าแบคทเี รยี ได้ จงึ ถกู น�ำมาใชเ้ ป็น ทางเลือกใหม่ในการป้องกันและรักษาการติดเช้ือด้ือยา โดยงานวิจัยน้ีศึกษาเฟจยักษ์ท่ีมีความสามารถ ในการฆ่าเช้ือแบคทีเรียด้ือยาที่ก่อโรครุนแรงได้ และพบว่าเฟจยักษ์ดังกล่าวมีกลไกการฆ่าเช้ือที่ซับซ้อน โดยระหวา่ งกระบวนการเพมิ่ จำ� นวนของเฟจภายในเซลลแ์ บคทีเรยี เจ้าบ้าน เฟจมีการสร้างนิวเคลียสข้ึน เพ่ือจัดเก็บสารพันธุกรรมของเฟจและด�ำเนินกระบวนการพ้ืนฐานทางชีววิทยาท่ัวไปคล้ายคลึงกับเซลล์ ของสิ่งมีชีวิตชั้นสูง นอกเหนือจากน้ี มีการคาดเดาว่านิวเคลียสของเฟจอาจจะมีความสามารถในการ ปกป้องเฟจจากกลไกการป้องกันตัวของแบคทีเรีย ดังนั้นการน�ำโครงสร้างของนิวเคลียสของเฟจมาใช้ ร่วมกับเฟจในกระบวนการฆ่าเช้ือดื้อยา จะช่วยให้การรักษาและป้องกันการระบาดของเช้ือดื้อยาให้มี ประสิทธภิ าพสงู และยั่งยืนมากย่ิงขนึ้ ข้อมลู ผลงานวิจยั เด่น การค้นพบโครงสร้างของนิวเคลียสของเฟจ ซึ่งมีความส�ำคัญในกระบวนการเพ่ิมจ�ำนวนของเฟจ ภายในเซลลแ์ บคทเี รยี เจา้ บา้ น ซงึ่ การคน้ พบดงั กลา่ วเปน็ ประโยชนต์ อ่ การนำ� เฟจมาใชเ้ พอ่ื ฆา่ เชอ้ื แบคทเี รยี ดอื้ ยา นอกจากนย้ี ังมกี ารคน้ พบโปรตีนอ่ืน ๆ จากเฟจ ท่ีมศี กั ยภาพท่ีจะถูกพัฒนาเปน็ ท่ีสารตา้ นจลุ ชพี ดื้อยาหรือตวั นำ� ส่งสารตา้ นจลุ ชีพได้ เหตุผลทไี่ ดร้ ับรางวลั เนื่องจากงานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยพ้ืนฐานที่ได้ถูกน�ำไปต่อยอดองค์ความรู้อย่างกว้างขวางในเชิง วิชาการ โดยนอกเหนือจากการน�ำไปใช้ประโยชน์แล้ว งานวิจัยน้ียังช่วยท�ำให้ทฤษฎีวิวัฒนาการ เก่ียวกับจุดก�ำเนิดของนิวเคลียสของส่ิงมีชีวิตจ�ำพวกยูคาริโอตท่ีมาจากไวรัส (Viral Eukaryogeneis) มคี วามชัดเจนมากยง่ิ ข้นึ ยกย่องเชิดชูเกียรติบคุ ลากรแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 205

รางวลั สภาวิจัยแห่งชาติ รางวัลผลงานวิจัย ประจ�ำปีงบประมาณ ๒๕๖๓ ระดบั ดมี าก เรื่อง ผลกระทบของสอื่ สังคมออนไลน์ตอ่ การเปลีย่ นแปลงทางสังคมและวฒั นธรรมไทย ในมมุ มองของนักมานษุ ยวิทยา Effects of Online Social Media on Thai Social and Cultural Changes from an Anthropologist’s Perspective สาขา สงั คมวิทยา จาก ส�ำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) รองศาสตราจารย์ ดร.จลุ นี เทยี นไทย ภาควิชาสังคมวทิ ยาและมานษุ ยวิทยา คณะรัฐศาสตร์ 206 ยกยอ่ งเชดิ ชเู กียรติบคุ ลากรแห่งจฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

ภายใตก้ ระแสโลกาภิวัตนต์ ้งั แตค่ รสิ ตศ์ ตวรรษท่ี ๒๑ เป็นต้นมา ได้กำ� เนิดการแพร่กระจายของส่อื สังคมออนไลน์ (Social Media) หลากหลายประเภท อาทิ Facebook, Twitter, LinkedIn, Blog, และ Vlog รวมไปถึงการใช้สื่อสังคมผ่านโทรศัพท์มือถืออัจฉริยะ และอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ที่ส่งผลต่อ การเปลี่ยนแปลงทางสังคมวฒั นธรรมและรปู แบบการปฏสิ ัมพันธข์ องมนษุ ย์ ซง่ึ สังคมไทยเปน็ สังคมหนงึ่ ท่ีได้รับผลกระทบจากปรากฏการณ์นี้เช่นกัน ในสังคมตะวันตกนักวิชาการต่าง ๆ ได้เร่ิมตระหนักถึง ความส�ำคัญของการศึกษาและวิจัยทางสังคมศาสตร์ที่มุ่งเน้นการศึกษาผลกระทบของส่ือฯ ที่เกิดขึ้นกับ ชีวิตของมนุษยใ์ นชุมชน อย่างไรกต็ าม งานวิจัยในลักษณะนยี้ งั มใี หเ้ ห็นอยอู่ ยา่ งจ�ำกดั ในสงั คมตะวนั ออก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสังคมไทย อีกทั้งยังยากที่จะหางานวิจัยท่ีเจาะลึกไปในประเด็นท่ีครอบคลุมและ ชี้ให้เห็นถึงความนิยมและวิธีการใช้สื่อสังคมแต่ละประเภทท่ีอาจมีความแตกต่างกันในแต่ละกลุ่ม เพศสภาพและช่วงอายุในศาสตร์ทางมานุษยวิทยาและสังคมวิทยา โดยเฉพาะการลงลึกถึงผลกระทบ ของการใช้ส่ือสังคมออนไลน์ท่ีมีต่อเยาวชนคนรุ่นใหม่ ในประเด็นท่ีสังคมตะวันตกก�ำลังให้ความส�ำคัญ อาทิ ผลกระทบตอ่ สขุ ภาวะของเยาวชนในแตล่ ะดา้ น การศกึ ษาเหตผุ ลในการใชส้ อ่ื ออนไลนเ์ พอ่ื การคน้ หา ข้อมูลเรื่องสุขภาพ และการศึกษาวิธีการใช้ส่ือฯในการหาข้อมูลเร่ืองเพศของแต่ละกลุ่มเพศสภาพ (Gender Groups) ที่มีความแตกต่างกันไปตามลักษณะของความสัมพันธ์ทางเพศ (Sexual Relationships) ตลอดจนโครงการวจิ ยั ทจี่ ะสามารถสะทอ้ นใหเ้ หน็ ถงึ การเรยี นรเู้ รอ่ื งเพศและความสมั พนั ธ์ ทางเพศของวัยรุ่นไทยในปัจจุบัน ที่ให้ข้อมูลเชิงลึก (Insight Information) และเป็นประโยชน์ต่อการ พัฒนาและปรับปรุงนโยบายการศึกษาไทยในเร่ืองดังกล่าวตามมุมมองของคนรุ่นใหม่อย่างแท้จริงก็ยังมี อยอู่ ย่างจำ� กัดในสังคมไทย ยกย่องเชิดชูเกยี รติบคุ ลากรแหง่ จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 207

รางวัลสภาวจิ ัยแห่งชาติ รางวลั ผลงานวจิ ยั ประจ�ำปงี บประมาณ ๒๕๖๓ ระดับดี เรื่อง การจดั ทำ� เกณฑช์ ี้วดั และค่าเปา้ หมายข้นั ต่�ำ การจดั บริการสาธารณะขององคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถ่ิน สาขา รฐั ศาสตร์และรฐั ประศาสนศาสตร์ จาก ส�ำนักงานการวิจยั แหง่ ชาติ (วช.) รองศาสตราจารย์ ดร.วรี ะศักด์ิ เครือเทพ และคณะ ภาควชิ ารฐั ประศาสนศาสตร์ คณะรฐั ศาสตร์ 208 ยกยอ่ งเชดิ ชูเกยี รติบคุ ลากรแหง่ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

ประวัติการศึกษา ปรญิ ญาเอก Ph.D. Public Administration (Public Budgeting and Finance) (Rutgers, The State University of New Jersey) (ทุนรฐั บาลไทย) ปรญิ ญาโท รป.ม (จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลัย) MPP (Local Finance) (National Graduate Institute for Policy Studies (GRIPS), (Japan) (ทุนรัฐบาลญี่ปุ่น) ปริญญาตร ี ร.บ. (รัฐประศาสนศาสตร์-การคลงั สาธารณะ) (เกียรตินิยมอนั ดับหนึง่ ) (จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลยั ) ความสนใจด้านวิชาการ การคลงั สาธารณะและงบประมาณภาครัฐ การคลังทอ้ งถนิ่ และการกระจายอำ� นาจ การจดั การภาครัฐสมัยใหม่ ระเบยี บวธิ ีวิจยั และการวเิ คราะห์ข้อมลู ทางรัฐประศาสนศาสตร์ การวเิ คราะหน์ โยบายสาธารณะ ยกยอ่ งเชิดชูเกียรติบคุ ลากรแหง่ จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย ประจำ�ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 209

รางวัลสภาวจิ ัยแหง่ ชาติ รางวัลผลงานวิจยั ประจ�ำปีงบประมาณ ๒๕๖๓ ระดับดีมาก เรื่อง “ไขรหสั ลบั การตดิ เชื้อไวรัสพอร์ซายด์เดลตา้ โคโรนา่ และเชื้อไวรัสพอี ีดี เพื่อแก้ไขปญั หาอาการท้องเสีย ท่เี กดิ จากโรคท้องเสียรนุ แรง เนอ่ื งจากภาวะลำ� ไสอ้ กั เสบแบบเร้ือรังจากการตดิ เชื้อไวรสั โคโรนา่ ในสุกร และการพัฒนาวัคซนี และชุดตรวจสอบอีไลซ่าเพ่ือใช้ในการปอ้ งกนั และเฝ้าระวังการเกดิ โรค” สาขา เกษตรและชวี วทิ ยา จาก สำ� นักงานการวจิ ยั แห่งชาติ (วช.) ผชู้ ่วยศาสตราจารย์ นายสตั วแพทย์ ดร.เดชฤทธิ์ นิลอบุ ล ภาควชิ าจลุ ชวี วิทยา คณะสตั วแพทยศาสตร์ 210 ยกยอ่ งเชิดชเู กียรติบุคลากรแห่งจฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

ฟาร์มสุกรในประเทศไทยประสบปัญหาการติดเช้ือไวรัสพีอีดีท่ีก่อให้เกิดโรคท้องเสียในสุกรมา ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๕๑ และยังคงประสบกับปัญหากับการระบาดซ้�ำและการติดเช้ือแบบเรื้อรังของโรค พอี ดี อี ยา่ งตอ่ เนอื่ ง สง่ ผลใหเ้ กดิ ความสญู เสยี ทางเศรษฐกจิ นบั เปน็ มลู คา่ หลายพนั ลา้ นบาทตอ่ ปี ทมี ผวู้ จิ ยั จึงได้บูรณาการองค์ความรู้ด้านไวรัสพันธุศาสตร์ ระบาดวิทยาเชิงโมเลกุล และวิทยาการภูมิคุ้มกันเพ่ือ แกไ้ ขปญั หาการตดิ เชอื้ แบบเรอ้ื รงั ของโรคพอี ดี ใี นฟารม์ สกุ รในประเทศไทย ตลอดจนแนวทางการปอ้ งกนั โรค จากการศึกษาพบว่าสาเหตุของการติดเชื้อแบบเร้ือรังของโรคพีอีดีในฟาร์มสุกรน้ัน ไม่ได้เกิดจาก เช้ือไวรัสพีอีดีเพียงอย่างเดียว แต่เกิดจากการติดเช้ือร่วมกับเช้ือไวรัสพอร์ซายด์เดลต้าโคโรน่าด้วย เม่ือ ศึกษาเพิม่ เตมิ พบวา่ เชอ้ื ไวรสั พอรซ์ ายด์เดลต้าโคโรน่าทต่ี รวจพบในประเทศไทย ลาว และเวยี ดนาม เปน็ เช้ือกลุ่มใหม่ที่มีลักษณะทางพันธุกรรมท่ีแตกต่างไปจากเช้ือไวรัสพอร์ซายด์เดลต้าโคโรน่าท่ีตรวจพบ ในประเทศสหรฐั อเมรกิ าและจนี สว่ นปจั จยั ของการตดิ เชอื้ แบบเรอ้ื รงั ของโรคพอี ดี ใี นฟารม์ นน้ั เปน็ เพราะ ไมไ่ ด้มีการตรวจสอบการติดเช้ือรว่ มกบั เช้อื ไวรสั พอรซ์ ายด์เดลต้าโคโรนา่ ด้วย จึงท�ำใหม้ กี ารควบคุมและ กระตุ้นภูมิคุ้มกันทมี่ ่งุ เนน้ ต่อโรคพีอีดีเพยี งอยา่ งเดยี ว อกี ท้งั การตดิ เชอื้ รว่ มกับเช้อื ไวรัสพอรซ์ ายด์เดลตา้ โคโรน่าส่งผลให้มีการปล่อยเช้ือไวรัสพีอีดีที่นานข้ึนในสุกรท่ีเป็นโรคพีอีดีและมีการกดการสร้างภูมิคุ้มกัน อีกด้วย เพ่ือตอบคำ� ถามและแก้ไขปัญหาการติดเชื้อร่วมน้ี ทีมผู้วิจัยจึงได้พัฒนาวัคซีนและชุดตรวจสอบ ส�ำเร็จรูปอีไลซ่าเพ่ือใช้ในการตรวจแยกชนิดและระดับของภูมิคุ้มกันในน�้ำนมของแม่สุกรต่อเชื้อไวรัส พอร์ซายดเ์ ดลต้าโคโรน่าและเชือ้ ไวรัสพอี ีดี เพ่อื นำ� ไปประยุกต์ใช้ในการปอ้ งกันและการควบคมุ โรคท่เี กิด จากการติดเช้ือร่วมระหว่างเชื้อไวรัสพีอีดีและเช้ือไวรัสพอร์ซายด์เดลต้าโคโรน่า นอกจากน้ันมีฟาร์มสุกร อย่างน้อยจ�ำนวน ๕ ฟาร์มได้น�ำงานวิจัยช้ินนี้ไปใช้ประโยชน์และปลอดจากติดเชื้อแบบเรื้อรังของโรค พอี ดี แี ละเชอื้ ไวรสั พอรซ์ ายดเ์ ดลตา้ โคโรนา่ อกี ดว้ ย ทมี ผวู้ จิ ยั ไดเ้ ผยแผค่ วามรใู้ หแ้ กเ่ กษตรกรและหนว่ ยงาน ทเ่ี กีย่ วข้องผ่านช่องทางต่าง ๆ เชน่ การจัดสัมมนาใหค้ วามรู้ หรือการน�ำเสนอผลงานทางวชิ าการ และ ได้แนวทางในการพัฒนาวัคซีนและชุดตรวจสอบรุ่นใหม่ส�ำหรับใช้ในการตรวจสอบและป้องกันโรคพีอีดี และเชอ้ื ไวรสั พอร์ซายดเ์ ดลตา้ โคโรนา่ ท่ีได้ทำ� การจดสิทธิบัตรและด�ำเนินงานวจิ ัยตอ่ ยอดเชิงพาณิชยแ์ ลว้ ยกย่องเชิดชเู กยี รติบคุ ลากรแหง่ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 211

รางวัลสภาวิจยั แห่งชาติ รางวลั ผลงานวจิ ัย ประจ�ำปีงบประมาณ ๒๕๖๓ ระดบั ดมี าก เรอ่ื ง ตวั รบั รเู้ ชงิ สบี นสงิ่ ทอแบบไมเ่ จาะผา่ นผวิ หนงั สำ� หรบั บง่ ชภ้ี าวะสขุ ภาพ สาขา วทิ ยาศาสตรเ์ คมแี ละเภสชั จาก ส�ำนกั งานการวจิ ัยแหง่ ชาติ (วช.) ดร.นาฏนัดดา รอดทองคำ� สถาบนั วจิ ยั โลหะและวัสดุ 212 ยกย่องเชดิ ชูเกยี รตบิ คุ ลากรแห่งจฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

ตัวรับรู้เชิงสีบนส่ิงทอแบบไม่เจาะผ่านผิวหนังส�ำหรับบ่งชี้ภาวะสุขภาพ เป็นตัวรับรู้แบบสวมใส่ (wearable sensor) ทสี่ ามารถใชป้ ระเมนิ ภาวะเมตาบอลซิ มึ ผดิ ปกตขิ องรา่ งกายจากคา่ ความเปน็ กรด-ดา่ ง (pH) และภาวะกล้ามเน้ืออ่อนแรงจากค่าปริมาณแลคเตท โดยเป็นการตรวจวัดจากตัวอย่างเหงื่อ ที่ขับออกมาโดยไม่ต้องมีการเจาะผ่านผิวหนัง จึงลดความเส่ียงจากภาวะการติดเชื้อได้ ตัวรับรู้ดังกล่าว ประดษิ ฐ์ข้ึนบนผ้า โดยประกอบด้วยช่องสำ� หรบั ตรวจวดั ค่า pH และปรมิ าณสารแลคเตท เม่ือน�ำตวั รับรู้ นี้ไปติดบนผิวหนังให้มีการสัมผัสกับเหง่ือ จะเกิดการเปล่ียนสีขึ้นบนตัวรับรู้ทั้ง ๒ ช่องพร้อมกัน ซ่ึง ผู้ใช้งานสามารถมองเห็นการเปล่ียนสีได้ด้วยตาเปล่า และอ่านค่าผลโดยน�ำไปเทียบกับแถบสีมาตรฐาน หรือใช้อุปกรณ์ช่วยอ่านผลอย่างง่าย ทั้งนี้ตัวรับรู้ดังกล่าวได้ผ่านการทดสอบแล้วว่ามีความปลอดภัย ตอ่ ผวิ หนัง จึงเหมาะส�ำหรบั น�ำไปใช้ในการประเมินศักยภาพของร่างกายขณะออกก�ำลังกายหรอื ฝกึ ซอ้ ม เพื่อช่วยลดความเส่ียงต่อการบาดเจ็บ นอกจากนี้ยังเป็นประโยชน์ต่อการใช้ตรวจคัดกรองหรือประเมิน สขุ ภาพเบือ้ งตน้ ทีผ่ ู้ป่วยสามารถทำ� ไดด้ ว้ ยตนเอง ผลงานส่ิงประดิษฐ์ดังกล่าวเป็นเทคโนโลยีที่ใช้ประเมินภาวะสุขภาพเบื้องต้นของผู้ใช้งานโดย ไม่ต้องมีการเจาะผ่านผิวหนัง จึงสามารถเข้าถึงการใช้งานได้ง่าย ซ่ึงการได้รับการตรวจประเมินสุขภาพ อยา่ งสมำ�่ เสมอยงั เป็นการช่วยปอ้ งกนั และลดปัจจยั เสย่ี งท่ีจะน�ำไปสรู่ ะยะโรคที่รนุ แรง จึงเปน็ เทคโนโลยี ที่ช่วยส่งเสริมให้ประชาชนมีสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ดี ซึ่งเป็นการช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายทางด้าน สาธารณสขุ ของประเทศ ทส่ี ำ� คญั คอื ปจั จบุ นั ตวั รบั รเู้ ชงิ สบี นสง่ิ ทอดงั กลา่ วยงั ไมม่ วี างจำ� หนา่ ยในทอ้ งตลาด ทั่วโลก จึงเป็นสิ่งประดิษฐ์คิดค้นใหม่ท่ีมีศักยภาพสูงต่อการพัฒนาสู่ผลิตภัณฑ์ ท่ีสามารถวางจ�ำหน่าย ได้ท้ังตลาดในประเทศและต่างประเทศ อันเป็นการช่วยลดการน�ำเข้าอุปกรณ์ทางการแพทย์จากต่าง ประเทศ และมีโอกาสสรา้ งรายได้ใหก้ ับประเทศไทยเพิ่มข้นึ จากการสง่ ออกในอนาคตอกี ดว้ ย ผ้รู ว่ มประดิษฐค์ ดิ ค้น สถาบนั วจิ ยั โลหะและวสั ดุ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ๑. นางสาวนาฎตินันทร์ พรหมเพชร ๒. นางสาวปราณี รตั นวลดี ิโรจน ์ สถาบนั วจิ ยั โลหะและวสั ดุ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ๓. ดร.นภิ าพรรณ โสตถยิ านนท์ สถาบนั วจิ ยั โลหะและวสั ดุ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ๔. ผ้ชู ว่ ยศาสตราจารย์ ดร.กฤษณา ศริ เลศิ มกุ ลุ สถาบนั วจิ ยั โลหะและวสั ดุ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ๖. ดร.ชูศกั ดิ์ ธนวัฒโน สวทช. ๗. ศาสตราจารย์ ดร.ประณัฐ โพธยิ ะราช สถาบนั วจิ ยั โลหะและวสั ดุ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ยกยอ่ งเชดิ ชเู กยี รตบิ ุคลากรแหง่ จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 213

รางวลั สภาวจิ ยั แหง่ ชาติ รางวลั ผลงานวิจัย ประจ�ำปงี บประมาณ ๒๕๖๓ ระดับดมี าก เรื่อง ขอ้ สะโพกเทยี มชนดิ มอดลู า่ ยูนิโพลา่ ทีเ่ หมาะสมกบั กายวภิ าคศาสตรข์ องคนไทย สาขา วิทยาศาสตรก์ ารแพทย์ จาก สำ� นักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) รองศาสตราจารย์ นายแพทยว์ ัชระ วไิ ลรตั น์ ภาควชิ าออรโ์ ทปดิ กิ ส์ คณะแพทยศาสตร์ 214 ยกย่องเชดิ ชูเกยี รติบคุ ลากรแหง่ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

รางวัลสภาวิจัยแหง่ ชาติ รางวัลผลงานประดษิ ฐ์คดิ คน้ ประจำ� ปงี บประมาณ ๒๕๖๓ ระดับดี เรอื่ ง การปดิ รยางคห์ วั ใจหอ้ งบนซา้ ยดว้ ยอปุ กรณโ์ อเมกา้ - LAA Occluder Device เพอื่ ปอ้ งกนั อมั พาต ในผปู้ ว่ ยหวั ใจเตน้ ผดิ จงั หวะชนดิ หอ้ งบนพลวิ้ ทไ่ี มไ่ ดเ้ กดิ จากความผดิ ปกตขิ องลน้ิ หวั ใจ สาขา วทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ จาก ส�ำนักงานการวจิ ยั แหง่ ชาติ (วช.) รองศาสตราจารย์ นายแพทยส์ ุพจน์ ศรีมหาโชตะ ภาควิชาอายรุ ศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ ยกยอ่ งเชิดชเู กยี รตบิ คุ ลากรแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 215

รางวลั สภาวิจยั แหง่ ชาติ รางวัลผลงานประดษิ ฐค์ ดิ ค้น ประจ�ำปงี บประมาณ ๒๕๖๓ ระดับดีมาก เร่อื ง ขอ้ สะโพกเทยี มชนิดมอดลู า่ ยูนโิ พลา่ ทีเ่ หมาะสมกับกายวภิ าคศาสตร์ของคนไทย สาขา วิทยาศาสตร์การแพทย์ จาก สำ� นักงานการวิจยั แหง่ ชาติ (วช.) ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ ดร.ไพรชั ตั้งพรประเสริฐ ภาควชิ าวิศวกรรมเคร่ืองกล คณะวิศวกรรมศาสตร์ 216 ยกยอ่ งเชดิ ชเู กยี รตบิ ุคลากรแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

สรปุ ยอ่ ผลงานประดิษฐ์คิดค้น หวั หน้าผปู้ ระดิษฐ ์ ผ้ชู ว่ ยศาสตราจารย์ ดร.ไพรัช ตงั้ พรประเสรฐิ ผู้ร่วมประดษิ ฐ ์ ผูช้ ่วยศาสตราจารย์ ดร.ชญั ญาพันธ์ วิรุฬหศ์ รี ผรู้ ว่ มประดษิ ฐ ์ รองศาสตราจารย์ นายแพทยว์ ัชระ วิไลรัตน์ ข้อสะโพกเทียมเป็นส่ิงปลูกฝัง (Orthopedic Implant) ท่ีมีราคาสูงมากและไม่สามารถผลิตได้ในประเทศต้องน�ำ เขา้ จากตา่ งประเทศ ๑๐๐% ปจั จบุ นั ผสู้ งู อายทุ ปี่ ว่ ยเปน็ โรคขอ้ เสอื่ มและกระดกู สะโพกหกั ทตี่ อ้ งการเปลยี่ นขอ้ สะโพกเทยี ม ในประเทศไทยมจี ำ� นวนผปู้ ว่ ยทตี่ อ้ งการไดร้ บั การผา่ ตดั มจี ำ� นวนประมาณ ๑๐๐,๐๐๐ คนปี แตม่ เี พยี งแคป่ ระมาณ ๒๐,๐๐๐ คนเทา่ นน้ั ทไ่ี ดร้ บั การผา่ ตดั จรงิ และผทู้ ไี่ มส่ ามารถเขา้ ถงึ การรกั ษากย็ งั มอี กี จำ� นวนมาก นอกจากนขี้ อ้ สะโพกเทยี มทน่ี ำ� เขา้ มานั้นถูกผลิตข้ึนให้เหมาะกับกายวิภาคของชาวต่างชาติ ท�ำให้ไม่เหมาะกับขนาดและรูปร่างของกายวิภาคของคนไทย ดังนั้นทีมวจิ ยั จากคณะวิศวกรรมศาสตร์ และคณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลยั จึงไดร้ ว่ มมือกันวิจัยและพฒั นา ขอ้ สะโพกเทยี มชนดิ ใชร้ ว่ มกบั ซเี มนตก์ ระดกู ประเภท Unipolar Modular Hip Prosthesis ใหเ้ หมาะสมกบั กายวภิ าคศาสตร์ ของข้อสะโพกของคนไทย โดยพัฒนาขึ้นที่โรงงานน�ำร่องส�ำหรับออกแบบและผลิตข้อเทียมท่ีคณะวิศวกรรมศาสตร์ จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลยั ซง่ึ มีเคร่อื งจกั รห้องสะอาด ซอฟแวร์ตา่ ง ๆ ทีช่ ว่ ยในการออกแบบและกระบวนผลิต ตลอดจน เคร่ืองมือวัดส�ำหรับควบคุมคุณภาพ ท�ำให้สามารถพัฒนาเคร่ืองมือแพทย์ได้อย่างเต็มรูปแบบกล่าวคือสามารถออกแบบ และผลิตเครื่องมอื แพทย์ได้จากวสั ดุต้นทางไปจนถึงการบรรจุภณั ฑ์เคร่อื งมือแพทย์ การพฒั นาข้อสะโพกเทียมชนิดมอดลู ่ายนู ิโพล่าเริ่มต้นจากปี พ.ศ. ๒๕๕๐ และพฒั นาตอ่ เนือ่ งจนส�ำเรจ็ ในปี พ.ศ. ๒๕๖๒ ซง่ึ ข้อสะโพกเทียมฯ พัฒนาขนึ้ น้ไี ด้ผ่านการทดสอบดา้ นทางดา้ น Performance test และ Biocompatibility test โดยห้องปฏิบัติการท่ีได้การรับรองมาตฐาน ISO 17025 ในต่างประเทศ นอกจากนี้โรงงานน�ำร่องฯ ท่ีใช้พัฒนา ข้อสะโพกเทียมฯ ดังกล่าวยังได้รับการรับรองระบบบริหารคุณภาพกระบวนการผลิตข้อสะโพกเทียม ISO 13485:2016 ซงึ่ เปน็ การยนื ยนั วา่ กระบวนการตา่ ง ๆ ตง้ั แตก่ ารออกแบบ ผลติ ลา้ ง บรรจภุ ณั ฑ์ และฆา่ เชอ้ื จนกระทง่ั ไปถงึ คนไข้ ปลอดภยั ได้มาตรฐานสากลทกุ ขนั้ ตอน ปจั จุบันทีมวจิ ัยไดร้ บั การสนับสนนุ ในการด�ำเนินการทดสอบขอ้ สะโพกเทยี มในคน (Clinical Trial) โดยดำ� เนินการ ผา่ ตัดให้กบั ผู้ปว่ ยอาสาสมัครไปแลว้ เปน็ จำ� นวน ๖ ราย และกำ� ลงั อยรู่ ะหวา่ งการดำ� เนินการขอการรบั รองข้อสะโพกเทยี ม จากองคก์ ารอาหารและยาสหรฐั อเมรกิ า (USFDA) เพอื่ ใหข้ อ้ สะโพกเทยี มซง่ึ เปน็ เครอื่ งมอื แพทย์ (Medical Devices) ชนดิ ความเสย่ี งสูงนี้ ไดร้ บั การรบั รองทงั้ ทางดา้ นความปลอดภยั และการใชง้ านจากหน่วยงานมาตฐานระดับสากล การทดสอบทางด้านคลีนิค (Clinical Trial) ปัจจบุ นั ทมี แพทย์จากภาควิชาออรโ์ ธปิดกิ ส์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย เป็นผู้น�ำผลงานประดษิ ฐ์ คิดค้นนี้ไปใช้ทดลองผ่าตัดในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย โดยจุดประสงค์ของการทดสอบคร้ังน้ีเพื่อศึกษา การท�ำงานของสะโพกเทียมว่าสามารถท�ำงานได้ตามฟังก์ชันของข้อสะโพกเทียมหรือไม่และวัดผลภาวะการแทรกซ้อน ทอี่ าจเกิดขนึ้ จากการผ่าตัดตลอดจนติดตามผลระดับของโลหะหนกั ในเลอื ด เช่น Co และ Cr ว่าอย่ใู นระดบั ปกตหิ รอื ไม่ และหลงั ผา่ ตดั มีการตดิ ตามผูป้ ว่ ยอย่างใกล้ชิดในสปั ดาห์ท่ี ๒, ๑ เดอื น, ๓ เดือน, ๖ เดือน, ๙ เดือน และ ๑ ปี ปัจจบุ นั ได้ ด�ำเนินการทดลองผ่าตัดใส่ข้อสะโพกเทียมที่พัฒนาข้ึนให้กับผู้ป่วยแล้วจ�ำนวน ๖ ราย โดยประชาการเป้าหมาย จะเป็น ผู้สูงอายุ ๗๕ ปขี น้ึ ไป ท่มี ีปญั หากระดกู ข้อสะโพกสว่ นคอหกั ทเี่ คลื่อนท่ี และก่อนผ่าตัดสามารถเดินไดแ้ ละสมคั รใจเขา้ ร่วม โครงการ ยกย่องเชิดชูเกยี รติบคุ ลากรแหง่ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลัย ประจำ�ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 217

รางวลั สภาวิจยั แห่งชาติ รางวัลผลงานประดษิ ฐค์ ิดค้น ประจำ� ปงี บประมาณ ๒๕๖๓ ระดับดี เรอื่ ง การตรวจวดั ทางเคมไี ฟฟา้ รว่ มกับสมาร์ตโฟนสำ� หรับตรวจวเิ คราะหเ์ ช้อื ไวรสั ตับอกั เสบบี รางวลั ผลงานประดษิ ฐค์ ดิ คน้ ประจำ� ปีงบประมาณ ๒๕๖๓ ระดับดมี าก เรื่อง อุปกรณฐ์ านกระดาษรว่ มกบั เทคนิคการตรวจวัดทางเคมไี ฟฟ้าส�ำหรับการตรวจวัดระดับ เอนไซมอ์ ะซิติลโคลีนเอสเตอเรสทบ่ี ่งช้ถี ึงระดบั ความเปน็ พษิ ของสารเคมกี ำ� จัดแมลงในเลอื ด รางวลั ผลงานประดษิ ฐค์ ดิ คน้ ประจำ� ปงี บประมาณ ๒๕๖๓ รางวลั ประกาศเกยี รตคิ ณุ ชุดทอดสอบอิมมูโนโครมาโทกราฟีแบบแขง่ ขันรว่ มกบั ระบบขยายสญั ญาณด้วยซิลเวอร์ สำ� หรับตรวจวดั ปรมิ าณคอร์ติซอลในน้�ำลาย จาก สำ� นักงานการวจิ ัยแห่งชาติ (วช.) ศาสตราจารย์ ดร.อรวรรณ ชยั ลภากลุ ภาควชิ าเคมี คณะวทิ ยาศาสตร์ 218 ยกยอ่ งเชดิ ชูเกยี รตบิ ุคลากรแห่งจฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

ศาสตราจารย์ ดร.อรวรรณ ชัยลภากลุ มีผลงานวิจัยท้งั หมด ๒๓๑ เร่อื ง ค่า H-index เท่ากับ ๕๐ มสี ทิ ธบิ ัตร จำ� นวน ๙ ฉบบั หนังสือท้งั หมด ๕ บทความ และมกี ารอา้ งองิ ในวารสารนานาชาติมากกว่า ๙,๐๐๐ ครั้ง ส�ำหรับงานวิจัยท่ีสนใจมุ่งเน้นพัฒนาเซ็นเซอร์การตรวจวัดทั้งเชิงเคมีไฟฟ้าและเชิงแสง เพ่ือให้ง่าย รวดเร็ว ลดต้นทุนของการวิเคราะห์ พร้อมท้ังพกพาได้สะดวก และเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ ในการตรวจวัดโดยน�ำวัสดุต่าง ๆ มาประยุกต์ใช้ส�ำหรับเซ็นเซอร์ทางเคมีไฟฟ้า ทั้งท่านยังเป็นผู้บุกเบิก และพัฒนาการตรวจวัดรูปแบบใหม่ท่ีเรียกว่า เซ็นเซอร์ฐานกระดาษ ส�ำหรับทิศทางการวิจัยมุ่งเน้นไปที่ การน�ำอุปกรณ์ปฏิบัติฐานกระดาษไปประยุกต์ใช้นอกห้องปฏิบัติการ ทางคลินิก ทางสิ่งแวดล้อม และ การตดิ ตามตรวจสอบคณุ ภาพอาหาร นอกจากนย้ี งั มผี ลงานวจิ ยั ทางดา้ นการตรวจวนิ จิ ฉยั ทางการแพทย์ เช่น การตรวจวัดสารบ่งชี้ทางชีวภาพและเชื้อก่อโรคต่าง ๆ โดยอาศัยองค์ความรู้ทางด้าน DNA RNA ระบบอิมมูโนแอสเสย์ และระบบเอนไซม์ เพื่อเพ่ิมความจ�ำเพาะและความไวในการตรวจวัด รวมถึง ผลงานวิจยั และการประดษิ ฐค์ ิดค้น ๓ ชนิ้ ลา่ สดุ ซง่ึ ไดร้ บั รางวัลสภาวิจยั แหง่ ชาติ : รางวัลผลงานประดิษฐ์ คดิ คน้ ประจำ� ปีงบประมาณ ๒๕๖๓ ทัง้ ๓ รางวัล ยกย่องเชดิ ชเู กยี รติบคุ ลากรแหง่ จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย ประจำ�ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 219

รางวลั สภาวจิ ัยแห่งชาติ รางวลั ผลงานประดษิ ฐ์คิดคน้ ประจ�ำปงี บประมาณ ๒๕๖๓ รางวัลประกาศเกยี รตคิ ณุ เรื่อง ฟ.ฟนั แขง็ แรง : ชุดสอื่ การสอนเพ่อื ส่งเสรมิ สุขภาพชอ่ งปากด้วยสมาร์ตโฟนอน็ โดไมโครสโคป สาขา การศกึ ษา จาก ส�ำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ศาสตราจารย์ ดร.จนิ ตนา สรายุทธพทิ กั ษ์ ภาควชิ าหลกั สูตรและการสอน คณะครศุ าสตร์ 220 ยกยอ่ งเชดิ ชูเกียรตบิ ุคลากรแห่งจุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

ฟ. ฟันแข็งแรงเป็นชุดส่ือการสอนมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมสุขภาพช่องปากด้วยสมาร์ตโฟนอ็นโดไมโคร สโคป นักเรียนสามารถตรวจสอบความสะอาดในช่องปากหลังแปรงฟันได้ด้วยตนเอง โดยน�ำกล้องเอ็นโดไมโคร สโคปเช่อื มตอ่ กบั สมาร์ตโฟนผ่านแอพลิเคช่นั ซึ่งนักเรียนสามารถใช้ชดุ สือ่ การสอนสมาร์ตโฟนอน็ โดไมโครสโคป เข้าตรวจสอบภายในช่องปากของตนเอง เพ่ือส�ำรวจตรวจสอบส่ิงผิดปกติในช่องปาก คราบหินปูน และคราบ จุลินทรีย์ที่เกิดจากการแปรงฟันไม่สะอาด น�ำไปสู่โรคในช่องปาก นอกจากนี้ นักเรียนสามารถกดบันทึกภาพท่ี แสดงหนา้ จอไดท้ ง้ั ทเ่ี ปน็ ภาพนงิ่ หรอื ภาพเคลอ่ื นไหวไดท้ นั ทเี ปน็ ประโยชนใ์ นการสง่ ตอ่ ขอ้ มลู สขุ ภาพชอ่ งปากของ นักเรียนไปยังผู้ปกครองหรือทันตแพทย์เพื่อการป้องกันและตัดวงจรการเกิดปัญหาสุขภาพช่องปากของนักเรียน ในอนาคต ผลของชดุ สอ่ื การสอนสมารต์ โฟนอน็ โดไมโครสโคปน้ี ทำ� ใหน้ กั เรยี นมคี วามตง้ั ใจและพฒั นาการทำ� ความ สะอาดชอ่ งปากของตนเองสง่ ผลใหน้ ักเรยี นมีสขุ อนามยั ชอ่ งปากดีขึ้นอยา่ งชดั เจน ขอ้ มลู ผลงานวจิ ยั เด่น Sarayuthpitak J, Kritpet T and nakornkhet K, 2011. “Smoking Cessation Program for Thai Male Adolescent”. Pacific Rim International Journal of Nursing Research 15(2), April - June 2011. Bangkok. pp. 111-124. Sarayuthpitak J, Kay N, and Sudgasame J, 2012. The Development of a Health Teaching- Learning Model (HTLM): Promoting Health for Middle School Female Students. Making Connections: The People, Passion, and Promise of School Health. The American School Health Association 86th Annual Conference, October 10-13, 2012: San Antonio, Texas. p.46. Sarayuthpitak Jintana, Sudgasame Jantaraweragul, Noy Kay, and Wiradee Eakronnarongchai 2016. Develop and Evaluate Program Activities to Promote Self-care Behaviors for the Middle School Students with Allergies. ASHA 2016 Conference Overall Evaluation & Continuing Education. October 6 - 8, 2016: Baltimore, Maryland. pp. 96 จินตนา สรายุทธพิทกั ษ.์ ๒๕๕๗. การพัฒนารูปแบบการเรยี นการสอนตามแนวคดิ การพฒั นาดา้ นจิตพสิ ัย เพ่ือสร้างเสริมสุขภาพนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น. (ทุนวิจัยรัชดาภิเษกสมโภชจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย) กรุงเทพมหานคร : คณะครศุ าสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั . จนิ ตนา สรายทุ ธพิทกั ษ์, สรญิ ญา รอดพิพัฒน์, จกั รนิ ด้วงค�ำ, วิรดี เอกรณรงค์ชัยและศภุ ฤกษ์ รกั ชาติ. ๒๕๖๒. การพฒั นากลยทุ ธก์ ารสง่ เสรมิ ผลสมั ฤทธท์ิ างการเรยี นของนกั เรยี นชน้ั ประถมศกึ ษาผา่ นกจิ กรรมทางกาย และรอบรู้ทางสุขภาพด้วยการจัดและบริหารโปรแกรมสุขภาพในโรงเรียน. วารสารวิทยาศาสตร์การกีฬาและ สุขภาพ. ปที ี่ ๒๐ ฉบับท่ี ๒ (พฤษภาคม - สิงหาคม ๒๕๖๒). หน้า ๑๑๑ - ๑๒๕. ยกย่องเชิดชเู กียรตบิ ุคลากรแห่งจุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย ประจำ�ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 221

รางวลั สภาวิจยั แห่งชาติ รางวลั ผลงานประดษิ ฐค์ ดิ คน้ ประจำ� ปีงบประมาณ ๒๕๖๓ รางวัลประกาศเกยี รตคิ ณุ เร่อื ง iChat Smart : อปุ กรณฺ เ์ ทคโนโลยสวมใสเ่ พอ่ื การตดิ ตามการเรยี นรดู้ ว้ ยแนวคดิ เกมมฟิ เิ คชนั สำ� หรบั ผเู้ รยี นยคุ ดจิ ทิ ลั สาขา การศกึ ษา จาก สำ� นกั งานการวิจัยแหง่ ชาติ (วช.) รองศาสตราจารย์ ดร.จินตวรี ์ คลา้ ยสังข์ และ รองศาสตราจารย์ ดร.ประกอบ กรณีกจิ ภาควชิ าเทคโนโลยีและสอ่ื สารการศกึ ษา คณะครุศาสตร์ 222 ยกยอ่ งเชิดชเู กียรตบิ คุ ลากรแหง่ จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

ในปจั จบุ นั เทคโนโลยี chatbot และ wearable device ไดร้ บั ความนยิ มอยา่ งกวา้ งขวางทง้ั ในภาค ธุรกิจ วงการแพทย์ ตลอดจนการด�ำเนินชีวิตของคนยุคใหม่ นวัตกรรมชิ้นนี้จึงได้ศึกษาคุณสมบัติ ท่ีโดดเด่นและตอบโจทย์การช่วยส่งเสริมการเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพย่ิงข้ึน โดยท�ำหน้าท่ีเหมือน ผชู้ ว่ ยสอนสว่ นตวั (Personal Learning Assistant) ทจ่ี ะอยกู่ บั ผเู้ รยี นทกุ ทท่ี กุ เวลา (ผา่ นสมารท์ โฟน หรอื สมารท์ วอช) โดย iChat Smart เป็นนวตั กรรมอปุ กรณฺ ์เทคโนโลยสวมใส่เพ่ือการตดิ ตามการเรียนรู้ด้วย แนวคิดเกมมิฟิเคชัน ท�ำหน้าที่เป็นผู้ช่วยเหลือส่วนตัวให้กับผู้เรียนในการเสริมสร้างการเรียนรู้โดยใช้ chatbot รว่ มกบั smart watch ในการตง้ั เปา้ หมาย (i-Set, i-Schedule, i-Follow) การตรวจสอบความ กา้ วหนา้ ในการเรยี น (Learning Progress) และการแจ้งเตือนอตั โนมตั ิ (Missions, Levels, Badges) iChat Smart ใช้ API Services ในการเชื่อมต่อกับ Open EdX ซึ่งเป็น MOOC Opensource Platform ทน่ี ิยมใช้ท่ัวโลกรวมทัง้ ประเทศไทย (Thai MOOC) นวตั กรรมนี้จะช่วยเสริมสรา้ งความมั่นใจ การเห็นคุณคา่ ในตนเอง และแรงจงู ใจใฝส่ ัมฤทธใ์ิ หก้ ับผเู้ รียน โดยมคี ุณสมบัติและลักษณะเด่นดังน้ี ๑. iChat Smart ท�ำหน้าท่ีคอยช่วยเหลือและอ�ำนวยความสะดวกแก่ผู้เรียน โดยในสมาร์ทโฟน จะเรมิ่ การตดิ ต่อสื่อสารกบั chatbot ผ่าน Facebook Messenger ส�ำหรับใน smart watch จะเริ่ม การติดต่อสื่อสารผา่ นแอพลเิ คชัน Android wear บน smart watch โดยระบบจะรองรบั ท้ังภาษาไทย และอังกฤษ เมื่อเลอื กภาษาแล้ว ระบบจะแสดงเมนูใหผ้ รู้ ยี นไดเ้ ลอื ก 3 เมนู ได้แก่ My Courese, Profile และ Goal & Setting ๒. iChat Smart ท�ำหน้าท่ตี รวจสอบความกา้ วหน้าในการเรยี น (Learning Progress) เมอ่ื ผ้เู รยี น เลือกเมนู My Courese ระบบ chatbot จะแสดงรายวิชาที่ผู้เรียนลงทะเบียนทั้งหมด โดยมีเมนูย่อย ไดแ้ ก่ More Detail และ Learning Process ๓. iChat Smart ท�ำหนา้ ท่ีการแจง้ เติอนอตั โนมัติ (Real Time Notification) เพอื่ ให้ผ้เู รยี นได้ ลงมอื ปฏิบัตติ ามเป้าหมายท่ไี ด้ตงั้ ไว้ โดยผเู้ รียนสามารถตัง้ คา่ การท�ำงานในแตล่ ะรายวิชาที่ลงทะเบียนไว้ โดยการใชง้ าน chatbot รว่ มกับแอพลิเคชันส�ำหรบั smart watch โดยใน smart watch จะเนน้ เรื่อง ของ Goal & Setting ในเร่อื งการกำ� หนดเป้าหมายการเรยี น การแจง้ เตือน เพื่อใหผ้ ู้เรียนได้มีการเรียนรู้ อยา่ งตอ่ เนื่องและบรรลเุ ป้าหมายการเรยี นรูไ้ ด้ ยกย่องเชดิ ชูเกียรติบุคลากรแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 223

รางวลั สภาวจิ ัยแห่งชาติ รางวัลผลงานประดษิ ฐ์คดิ คน้ ประจ�ำปงี บประมาณ ๒๕๖๓ รางวัลประกาศเกียรติคณุ เรื่อง CU Deep Smart Tool Kit: เรียนรโู้ ลกกว้างอย่างสร้างสรรค์ผ่านเลนส์ สาขา การศึกษา จาก ส�ำนกั งานการวจิ ัยแห่งชาติ (วช.) รองศาสตราจารย์ ดร.จนิ ตวีร์ คล้ายสังข์ และ รองศาสตราจารย์ ดร.เนาวนติ ย์ สงคราม ภาควิชาเทคโนโลยแี ละสือ่ สารการศกึ ษา คณะครุศาสตร์ 224 ยกยอ่ งเชิดชเู กียรติบุคลากรแห่งจฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

CU Deep Smart Tool Kit เป็นโมบายแอพลิเคชัน และชุดเลนส์และฟิลเตอร์ท่ีเอ้ือให้ผู้เรียน ประถมศึกษาส�ำรวจสถานท่ตี า่ ง ๆ ในโลก และแชรส์ งิ่ ที่ค้นพบกบั เพอ่ื นๆ ออนไลน์ CU Deep Smart Tool Kit จะช่วยเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ ๒๑ ของผู้เรียนได้แก่ ทักษะด้านการคิดสร้างสรรค์ ด้าน ICT และด้านการสื่อสาร นวัตกรรมนปี้ ระกอบดว้ ย (๑) Smart Lens Set สำ� หรับถ่ายภาพได้ใน ระยะใกล้ ไกล กว้าง และการท�ำฟิลเตอร์เพ่ิมเติม และ (๒) iJourney แอพลิเคชันท่ีผู้เรียนสามารถ ใช้เคร่ืองมือต่าง ๆ เช่น เครื่องมือระบายสี และเคร่ืองมือแปลงภาพถ่ายเป็นลายเส้นเพื่อแต่งเติมภาพ และถ่ายทอดจินตนาการของตนเองผา่ นการสร้าง e-magazine ออนไลน์และแชรก์ บั ผอู้ ่นื ได้ผา่ นการใช้ เครอ่ื งมือ Tag และ QR Code อย่างไรข้ ้อจำ� กดั ในเรื่องของเวลาและสถานท่ี โดยในปจั จบุ ัน แอพลเิ คชัน iJourney พร้อม download ได้จาก App Store และ Play Store โดยมีคุณสมบัตทิ ่สี �ำคัญดังตอ่ ไปนี้ ๑. Smart Lens Set ส�ำหรับถ่ายภาพได้ในระยะใกล้ ไกล กว้าง และการท�ำฟิลเตอร์เพิ่มเติม พรอ้ มคู่มือการใช้งาน ๒. iJourney แอพลเิ คชันท่ผี เู้ รียนสามารถใชเ้ ครื่องมอื ต่างๆ เพ่อื ถ่ายทอดจินตนาการของตนเอง ผา่ นการสรา้ ง e-book การปรบั ภาพถา่ ยของผูเ้ รียนเป็นลายเส้น และตอ่ เตมิ ลงสีภาพตามจนิ ตนาการ และข้อมูลท่ีได้รับจากการไปทัศนศกึ ษาเกย่ี วกับความสวยงามของสถานที่แหง่ น้ีในอดีต ทำ� ให้ผ้เู รยี นเกิด ความซาบซ้ึงในประวัติศาสตร์จากกิจกรรมน้ีได้เป็นอย่างดี และแชร์กับผู้อ่ืนได้อย่างไร้ข้อจ�ำกัดในเรื่อง ของเวลาและสถานท่ีผา่ น QR code ลงิ ค์ URL และ Facebook ยกย่องเชิดชเู กียรติบคุ ลากรแห่งจฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลัย ประจำ�ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 225

รางวลั สภาวิจัยแห่งชาติ รางวัลผลงานประดิษฐ์คดิ ค้น ประจำ� ปงี บประมาณ ๒๕๖๓ รางวัลประกาศเกยี รตคิ ณุ เรื่อง Smart GamI & Smart Sensors : ห้องปฏิบัตกิ ารเคลื่อนทส่ี �ำหรับผู้เรยี นในศตวรรษที่ ๒๑ สาขา การศึกษา จาก ส�ำนักงานการวจิ ยั แห่งชาติ (วช.) รองศาสตราจารย์ ดร.ประกอบ กรณกี ิจ และ รองศาสตราจารย์ ดร.จนิ ตวีร์ คลา้ ยสังข์ ภาควชิ าเทคโนโลยีและสอ่ื สารการศกึ ษา คณะครศุ าสตร์ 226 ยกย่องเชิดชูเกยี รตบิ คุ ลากรแหง่ จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

การเรยี นในศตวรรษที่ ๒๑ น้ี ตอ้ งมีการสนับสนุนการใช้อปุ กรณแ์ ละเทคโนโลยีต่าง ๆ ใหแ้ ก่ผเู้ รียน ส�ำหรับนวัตกรรมช้ินน้ีเน้นทักษะที่ส�ำคัญ ได้แก่ ความคิดสร้างสรรค์ การคิดวิจารณญาณและการแก้ ปัญหา และทักษะการส่ือสารและทักษะการท�ำงานร่วมกัน โดยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบสืบสอบ บนโมบายที่เน้นให้ผู้เรียนสืบสอบค้นหาข้อมูลและท�ำการทดลองผ่านห้องปฏิบัติการบนโมบายท่ีมี การจัดสภาพแวดล้อมท่ีมีความยืดหยุ่น ผู้เรียนสามารถเข้าถึงได้จากอุปกร์พกพาที่หลากหลาย และ ใช้แนวคิดของเกมฟิ เิ คชนั มาใช้ในการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ ๔.๑ แอพลิเคชัน Smart GamI พัฒนาด้วยเทคโนโลยี Hybrid ดังน้ันผู้ใช้งานระบบจึงสามารถ เข้าใช้งานระบบได้ท้ังจากทาง Web browser และ Mobile โดย Mobile มีการท�ำงานโดยการเปิด Web View เพ่ือแสดง UI ในกรณีของ Mobile phone ผู้ใช้จ�ำเป็นต้องติดต้ัง Application จาก AppStore หรือ PlayStore การใชง้ านผ่าน Web browse สามารถใช้งานระบบไดโ้ ดยตรงผา่ น URL ๔.๒ ชุดอุปกรณ์ Smart Sensors สามารถเช่ือมต่อแอพลิเคชัน Smart GamI กับกล้อง Endoscope ผ่าน Wifi และเช่ือมต่ออุปกรณ์ Sensor ผ่าน Bluetooth โดยการเชื่อมต่อกับกล้อง Endoscope จะแสดงผลในรูปแบบวิดีโอ ทั้งนี้การเชื่อมต่อกับอุปกรณ์ Sensor จะประมวลผลด้วย อุปกรณ์ Arduino โดยรายงานผลเป็นกราฟ บนแอพลิเคชัน Smart GamI ซึ่งสามารถวัดค่าต่าง ๆ ได้แก่ ๑) ค่า pH เพอ่ื แสดงความเป็นกรดหรอื เบส ๒) อณุ หภูมิ ๓) ความชน้ื ยกยอ่ งเชดิ ชเู กียรติบุคลากรแหง่ จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 227

รางวลั สภาวิจยั แหง่ ชาติ รางวลั วิทยานิพนธ์ ระดบั ดี ประจำ� ปี ๒๕๖๒ เรื่อง วธิ ีเตรียมภาวะเลี้ยงเซลล์สำ� หรับวศิ วกรรมเนื้อเย่ือกระดูกอ่อน: โดยอทิ ธพิ ลของสมบตั ิชวี วสั ดุ จากรังไหมและก๊าซออกซิเจนปริมาณต่�ำ สาขา วทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ จาก สำ� นักงานคณะกรรมการวจิ ัยแหง่ ชาติ (วช.) อาจารย์ ดร.สุพรรษา ยอดเมอื ง ฝา่ ยวิจัย คณะแพทยศาสตร์ 228 ยกยอ่ งเชดิ ชูเกยี รติบคุ ลากรแหง่ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

กระดกู ออ่ นเปน็ เนอ้ื เยอ่ื ทม่ี จี ำ� นวนเซลลแ์ ละเสน้ เลอื ดมาหลอ่ เลยี้ งอยา่ งจำ� กดั การรกั ษาในปจั จบุ นั เพ่ือฟ้นื ฟใู หก้ ระดูกออ่ นท่ีไดร้ บั บาดเจ็บใหก้ ลบั มามีสภาพสมบูรณด์ ังเดิมจึงท�ำไดย้ าก วศิ วกรรมเนอื้ เย่ือ จงึ เปน็ อกี ทางเลือกหนึง่ ในการรกั ษาเพ่ือทจ่ี ะสร้างเน้อื เย่ือกระดกู อ่อน ข้นึ มาทดแทน โดยเนื้อเยื่อทสี่ รา้ ง ขึ้นนั้นสามารถทนแรงกดในข้อเข่าได้ เนื้อเย่ือกระดูกอ่อนกว่า 90% ประกอบด้วยเมทริกซ์นอกเซลล์ และอยู่ในสภาวะที่ต้องรับแรงกด รวมท้ังสภาวะในข้อเข่ามีปริมาณก๊าซอ๊อกซิเจนปริมาณต่�ำมาก เพ่ือท่ี จะสร้างเน้ือเยื่อทดแทนที่มีคุณสมบัติ เชิงกลใกล้เคียงกับเนื้อเย่ือกระดูกอ่อน โครงเลี้ยงเซลล์จะต้องท�ำ หน้าที่เป็นโครงสร้างค�้ำจุนรักษาลักษณะรูปลักษณ์ของเซลล์และส่งเสริมการเจริญและพัฒนาให้เซลล์ กลายเปน็ เนอ้ื เยอื่ กระดกู ออ่ นได้ หวั ใจสำ� คญั ทว่ี ทิ ยานพิ นธน์ ไี้ ดท้ ำ� การศกึ ษาคอื การใชส้ ภาวะปกตทิ พ่ี บใน ขอ้ เขา่ มาควบคมุ พฤตกิ รรมทางชีววทิ ยาของเซลล์ ปจั จยั แรกทไี่ ดศ้ กึ ษาคอื โครงสรา้ งภายนอกเซลล์ (extracellular matrix) โปรตนี ไฟโบรอนิ จากไหม ๒ ชนิด นัน่ คอื ชนดิ เจลและชนดิ รพู รนุ โดยโครงสรา้ งทัง้ ๒ ชนดิ ไดถ้ ูกน�ำมาศกึ ษาศกั ยภาพในการเป็น โครงสร้างค�้ำจุนเพื่อรสร้างเนื้อเยื่อกระดูกอ่อน นอกจากนี้ยังได้ท�ำการศึกษาโครงเลี้ยงเซลล์แบบผสมที่ ประกอบด้วยเส้นใยและเจล (composite silk) เพ่ือให้เกิดโครงสร้างคล้ายกับ คอลลาเจนและโปรตีน โอไกลแคนเชน่ เดยี วกบั ทพ่ี บในกระดกู ออ่ น จากการศกึ ษาพบวา่ เนอื้ เยอ่ื กระดกู ออ่ นทสี่ รา้ งจากโครงเลยี้ ง เซลล์ แบบผสมดังกลา่ วมคี ่า equilibrium modulus และ dynamic modulus เพิ่มขึ้น ๕๐% และ ๖๐% ตามลำ� ดบั เมอ่ื เทยี บกับโครงเลี้ยงเซลลท์ ่ีเป็นเจลไหมอยา่ งเดียว ปัจจัยที่สองที่ได้ท�ำการศึกษาคือการปรับเปลี่ยนปริมาณก๊าซออกซิเจนซ่ึงเป็นสิ่งส�ำคัญท่ีควบคุม การพัฒนาของกระดกู ออ่ น โดยนำ� เซลลต์ ้นกำ� เนดิ ของมนุษยไ์ ด้ถกู เหนี่ยวน�ำให้กลายเปน็ เนอื้ เยื่อกระดูก อ่อนภายใต้ก๊าซออกซิเจนปริมาณต่�ำ และได้มีการใช้สารชีวโมเลกุลที่ หล่ังจากเซลล์กระดูกอ่อนของวัว เสริมลงไปในอาหารเพาะเล้ียงด้วย จากการศึกษาพบว่ายีน SOX9 ซึ่งเป็นตัวบ่งช้ีว่าเซลล์ต้นก�ำเนิด ไดเ้ ขา้ สกู่ ารเปน็ กลมุ่ เซลลก์ ระดกู ออ่ นมกี ารแสดงออกในระดบั ทรานสครปิ ชน่ั เพมิ่ ขน้ึ จากนนั้ เมอื่ ไดท้ ำ� การ เพาะเลย้ี งเนอ้ื เย่ือต่อไปทร่ี ะดับก๊าซออกซเิ จนปกติพบว่าเกดิ การสร้างเนือ้ เยื่อกระดกู อ่อนอย่างรวดเร็ว งานวจิ ยั นไ้ี ดศ้ กึ ษาปจั จยั ทที่ า้ ทายงานวศิ วกรรมเนอื้ เยอื่ กระดกู ออ่ น ๒ ดา้ นคอื i) นำ� โครงเลย้ี งเซลล์ ที่มีโครงสร้างและคุณสมบัติเชิงกลศาสตร์คล้ายกับโครงสร้างภายนอกเซลล์มาเพาะเลี้ยงเนื้อเย่ือกระดูก อ่อนนอกร่างกาย และ ii) วิธีเตรียมสภาวะเลี้ยงเซลล์โดยใช้สภาวะ ปกติท่ีพบในเข่ามาก�ำกับควบคุม การเจรญิ และพฒั นาเนอื้ เย่ือกระดกู ออ่ น ยกยอ่ งเชดิ ชูเกียรติบุคลากรแห่งจฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 229

รางวลั ทุนช่วยเหลอื ดา้ นการวิจยั วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ครง้ั ที่ ๒๖ พ.ศ. ๒๕๖๒ เรื่อง ผลของการเปลยี่ นแปลงสภาพภูมิอากาศตอ่ การเคล่ือนท่ีของสารอทราซีนและการยอ่ ยสลาย ทางชวี ภาพในดินในพ้นื ทีป่ ลกู อ้อยหนาแนน่ ประเทศไทย (Effects of climate change on migration and biodegradation of atrazine in various soils in intensively sugarcane areas, Thailand) สาขา วศิ วกรรมศาสตร์ จาก มูลนิธิโทเรเพ่ือการสง่ เสริมวทิ ยาศาสตร์ ประเทศไทย รองศาสตราจารย์ ดร.ศรเี ลศิ โชติพนั ธรตั น์ ภาควิชาธรณีวทิ ยา คณะวิทยาศาสตร์ 230 ยกย่องเชิดชูเกยี รตบิ ุคลากรแหง่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

กจิ กรรมทางการเกษตรเปน็ สาเหตหุ ลกั ทก่ี อ่ ใหเ้ กดิ การปนเปอ้ื นของสารเคมที างการเกษตรทชี่ ะลา้ ง จากดินลงสู่น้�ำบาดาล อทราซีนมักพบปนเปื้อนในแหล่งน้�ำทั้งน�้ำผิวดินและน�้ำบาดาลและยังสามารถคง อยู่ในดินได้เป็นระยะเวลาหลายเดือนซ่ึงเป็นสาเหตุหนึ่งของมลพิษในส่ิงแวดล้อม มีรายงานพบอทราซีน ในพื้นท่ีปลูกอ้อยในแถบอเมริกา ยุโรป หรือจีนท่ีปนเปื้อนเกินค่ามาตรฐานซ่ึงประเทศเหล่านี้อยู่ในโซน อากาศหนาว ต่างจากประเทศไทยท่ีตั้งอยู่ในโซนเขตร้อนท่ีมีอุณหภูมิสูงสุดในฤดูร้อนกว่า ๔๐ องศา เซลเซียส ด้วยอุณหภูมิท่ีแตกต่างกันในพ้ืนท่ีจึงเป็นสาเหตุหน่ึงที่ส่งผลต่อการย่อยสลายทางชีวภาพและ การเคล่ือนย้ายอทราซีน ดังน้ันการศึกษานี้จึงมุ่งศึกษาการเคลื่อนย้ายสารอทราซีนในดินโดยพิจารณา ปัจจัยการดูดซับในดิน การย่อยสลาย และการเคลื่อนย้ายในดินเกษตรกรรมในพ้ืนที่ปลูกอ้อยที่มีสมบัติ ตา่ งกัน (ทัง้ การเตมิ หรือไม่เตมิ วัสดปุ รับปรงุ ดนิ ) โดยการทดลองในห้องปฏบิ ัติการและการใชแ้ บบจ�ำลอง ทางคณิตศาสตร์ ผลของการจ�ำลองด้วยแบบจ�ำลองไฮดรัสจะได้แผนท่ีความเสี่ยงของการเคล่ือนตัวของ อทราซนี ภายใตภ้ มู อิ ากาศและชนดิ ของดนิ ทแ่ี ตกตา่ งกนั เพอื่ ชว่ ยในการวางแผนในการฟน้ื ฟดู นิ ทป่ี นเปอ้ื น ในพน้ื ท่ปี ลกู อ้อยต่อไป เหตุผลท่ีได้รับรางวลั งานวิจัยเป็นประโยชน์ต่อส่วนรวมและต่อการพัฒนาองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและ นวัตกรรมของประเทศ และเป็นงานวิจัยที่มีศักยภาพสูงในการตอบความท้าทายของโลกปัจจุบันและ ในอนาคต ผู้วิจัยเป็นผู้มีประวัติความส�ำเร็จในผลงานเป็นท่ียอมรับของบุคคลในวงการนั้นๆเป็นอย่างดี และ/หรือมีศักยภาพที่จะพัฒนาความรู้ความสามารถในสาขาของงานให้เป็นท่ียอมรับในวงการต่อไป อีกทงั้ มศี กั ยภาพทจ่ี ะผลิตนักวิจัยรนุ่ ใหม่ท่มี คี ณุ ภาพในสาขาน้นั ๆ ได้ ข้อเสนอโครงการระบุชัดเจนถึงประเด็นปัญหาหรือท่ีมาที่น�ำมาสู่การวิจัยในเร่ือง/หัวข้อที่เสนอ โดยมีการอ้างอิงถึงงานวิจัยที่ได้มีการท�ำมาแล้ว รวมทั้งระบุชัดเจนถึงสิ่งที่จะได้รับจากงานวิจัยนี้ว่าจะมี ส่วนช่วยแก้ไขปัญหาดังกล่าวหรือมีส่วนท่ีท�ำให้เข้าใจถึงส่ิงท่ีเป็นปัญหาหรือเป็นท่ีสงสัยนั้นได้ถ่องแท้ข้ึน อย่างไร ยกย่องเชดิ ชูเกยี รติบคุ ลากรแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 231

รางวลั ทนุ ชว่ ยเหลอื ดา้ นการวิจัยวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ครงั้ ที่ ๒๖ พ.ศ. ๒๕๖๒ ช่อื ผลงาน Integration of the alloy theoretical framework and the quantum mechanics calculations to develop and further improve properties of pnictogen-based two-dimensional materials as the next-generation energy and electronic materials (การบูรณาการทฤษฎขี องโลหะผสมเข้ากับการคำ� นวณกลศาสตรค์ วอนตมั เพ่อื พัฒนาและปรับปรุงสมบตั ิ ของวัสดุสองมติ จิ ากธาตุในกล่มุ นิโคเจนในฐานะวัสดุพลังงานงานและวสั ดอุ ิเล็กทรอนิกส์อบุ ตั ใิ หม)่ สาขา ฟิสิกส์ จาก มูลนิธโิ ทเรเพอื่ การส่งเสริมวิทยาศาสตร์ ประเทศไทย อ. ดร.อรรณพ เอกธาราวงศ์ ภาควชิ าฟสิ ิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ 232 ยกยอ่ งเชดิ ชเู กียรตบิ คุ ลากรแหง่ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

ประวตั ิการทำ� งาน พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๒ นกั วจิ ยั หลังปริญญาเอก Linköping University, Sweden พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๖๒ นกั วจิ ยั รบั เชิญ National University of Singapore, Singapore พ.ศ. ๒๕๖๒ - ปัจจุบนั อาจารย์ ภาควิชาฟิสกิ ส์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั งานวิจัยน้ีมุ่งเน้นไปท่ีการศึกษาอุณหพลศาสตร์เชิงโครงสร้างและพฤติกรรมของสารผสมสองมิติ จากธาตใุ นกลมุ่ นโิ คเจน นนั่ คอื บสิ มทั และพลวง (Bi1-xSbx) โดยอาศยั การบรู ณาการทฤษฎขี องโลหะผสม เข้ากับการค�ำนวณทางกลศาสตร์ควอนตัม วัตถุประสงค์หลักของโครงการวิจัยคือการสร้างองค์ความรู้ พ้ืนฐานที่จ�ำเป็นต่อการพัฒนากระบวนการสังเคราะห์และปรับปรุงสมบัติทางกายภาพของ Bi1-xSbx ในฐานะทเี่ ปน็ วสั ดอุ เิ ลก็ ทรอนกิ สแ์ ละวสั ดพุ ลงั งานเทอรโ์ มอเิ ลก็ ทรคิ อบุ ตั ใิ หม่ เพอ่ื นำ� ไปสรา้ งเปน็ นวตั กรรม และประยุกต์ใช้งานจริงเพ่ือยกระดับอุตสาหกรรมประเภทต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างย่ิง อุตสาหกรรม อเิ ลก็ ทรอนกิ สแ์ ละอตุ สาหกรรมพลงั งาน เชน่ อปุ กรณอ์ เิ ลก็ ทรอนกิ สร์ นุ่ ใหม่ หรอื อปุ กรณเ์ กบ็ เกยี่ วพลงั งาน เทอร์โมอเิ ล็กทริคประสิทธิภาพสูง ยกย่องเชิดชูเกยี รตบิ คุ ลากรแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 233

รางวัล ทนุ ชว่ ยเหลือด้านการวจิ ยั วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ครง้ั ที่ ๒๖ พ.ศ. ๒๕๖๒ เร่ือง The discovery of antibacterial agents from Globba Schomburgkii Hook.f. using bioactivity-guided fractionation technique สาขา เคมี จาก มูลนธิ ิโทเรเพื่อการสง่ เสรมิ วิทยาศาสตร์ ประเทศไทย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธนธรณ์ ขอทววี ัฒนา ภาควชิ าเคมี คณะวิทยาศาสตร์ 234 ยกยอ่ งเชิดชูเกียรติบคุ ลากรแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

ในปัจจุบัน เชื้อแบคทีเรียดื้อยาปฏิชีวนะเป็นปัญหาเร่งด่วนท่ีส่งผลกระทบต่อสุขภาพของผู้ป่วย ทว่ั โลก ดงั นน้ั การคน้ หาสารยบั ยงั้ เชอ้ื แบคทเี รยี เพอื่ นาไปพฒั นาเปน็ ยาปฏชิ วี นะกลมุ่ ใหมจ่ งึ มคี วามสำ� คญั เปน็ อยา่ งยง่ิ จากการศกึ ษาเบอื้ งต้นของคณะผู้วิจยั พบวา่ สารสกดั จากตน้ กระทือลิง ซึง่ เป็นพืชเศรษฐกจิ และถอื เปน็ อตั ลกั ษณข์ องจงั หวดั สระบรุ ี มฤี ทธใ์ิ นการยบั ยงั้ เชอ้ื แบคทเี รยี ไดด้ ี และมอี งคป์ ระกอบทางเคมี ที่น่าสนใจ เช่น สารในกลุ่มเทอร์ปีนอยด์ท่ีมีการรายงานฤทธิ์ทางชีวภาพท่ีหลากหลาย อย่างไรก็ตาม ยงั ไมม่ กี ารศกึ ษาวา่ สารชนดิ ใดในตน้ กระทอื ลงิ ทเี่ ปน็ สารสำ� คญั ทอี่ อกฤทธย์ิ บั ยง้ั เชอื้ แบคทเี รยี ในโครงการ วิจัยนี้จะเลือกสารสกัดไดคลอโรมีเทนของส่วนเหง้าซ่ึงมีฤทธ์ิการยับย้ังเชื้อแบคทีเรียได้ดีที่สุด มาผ่าน กระบวนการแยกสว่ นดว้ ยฤทธท์ิ างชวี ภาพ ซงึ่ จะทำ� ใหส้ ามารถเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพในการแยกองคป์ ระกอบ ทางเคมีที่เป็นสารออกฤทธ์ิส�ำคัญได้อย่างเฉพาะเจาะจง ความรู้ท่ีได้จากงานวิจัยนี้สามารถนาไปใช้ได้ ในหลายด้าน เช่น การน�ำสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่ค้นพบไปใช้เป็นสารมาตรฐานอ้างอิงเพื่อใช้กาหนด คุณภาพของยาหรือเวชภัณฑ์ท่ีพัฒนามาจากต้นกระทือลิงได้ รวมถึงใช้ประกอบการศึกษาวิจัยปัจจัย การปลูก การเก็บเกี่ยว การสกัด และการต้ังต�ำรับยา นอกจากน้ีโครงสร้างเคมีของสารออกฤทธ์ิสาคัญ สามารถนาไปใชเ้ ปน็ สารตน้ แบบสำ� หรบั กระบวนการคน้ ควา้ และพฒั นายาตา้ นเชอ้ื แบคทเี รยี แผนปจั จบุ นั ต่อไปได้ ซ่ึงอาจเป็นส่วนหน่ึงที่จะช่วยแก้ไขปัญหาเชื้อแบคทีเรียด้ือยาท่ีเป็นสาเหตุสาคัญท่ีทาให้เกิด การเสียชวี ิตของคนทั่วโลกในปจั จุบนั และจะทวคี วามรุนแรงมากยง่ิ ข้นึ ในอนาคต ยกย่องเชดิ ชเู กยี รตบิ คุ ลากรแห่งจุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 235

รางวัล ทุนช่วยเหลือดา้ นการวิจัยวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ครัง้ ท่ี ๒๖ พ.ศ. ๒๕๖๒ ชอื่ ผลงาน Rapid and nondestructive detection of anthracnose on mango using hyperspectral imaging​ จาก มูลนิธโิ ทเรเพ่ือการสง่ เสริมวิทยาศาสตร์ ประเทศไทย รองศาสตราจารย์ ดร.อบุ ลรตั น์ สริ ิภทั ราวรรณ ภาควิชาเทคโนโลยที างอาหาร คณะวิทยาศาสตร์ 236 ยกยอ่ งเชดิ ชเู กียรติบุคลากรแหง่ จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

มะม่วงเป็นผลิตผลเศรษฐกิจท่ีส�ำคัญและไ ด้รับความนิยมบริโภคท้ังในประเทศไทยและส่งออกไป ต่างประเทศ อย่างไรก็ตามผลมะม่วงมักประส บปัญหาการเกิดโรคแอนแทรคโนสซึ่งมีสาเหตุมาจากเชื้อ Colletotrichum gloeosporioides ทำ� ให้เกดิ การเสื่อมเสียของคณุ ภาพและมูลคา่ ตลาดลดลง มะม่วง ที่ติดเชื้อแอนแทรคโนสในระยะเริ่มแรกจะไม่ปรากฏอาการของโรคให้เห็นชัดเจนแต่อาการจะปรากฏ ชัดเจนข้ึนเมื่อผลไม้เข้าสู่ระยะสุก การต รวจพบการติดเชื้อแอนแทรคโนสในมะม่วงต้ังแต่ระยะเริ่มแรก จะช่วยให้การจัดการหลังการเก็บเกี่ยวท�ำได้อย่างมีประสิทธิภาพ งานวิจัยนี้จึงพัฒนาวิธีแบบรวดเร็ว ไม่ท�ำลาย และไม่ใช้สารเคมีในการบ่งชี้การติดเช้ือแอนแทรคโนสของผลมะม่วง โดยใช้เทคนิค hyperspectral imaging spectroscopy (HIS) ควบคูก่ ับ chemometrics และโครงข่ายประสาทเทยี ม (artificial neural network) เทคนิค HIS ให้ข้อมูลหลากมิติแบบลูกบาศก์ซ่ึงประกอบด้วยข้อมูล ท้ังเชิงคลื่นและข้อมูลเชิงพ้ืนที่ ช่วยให้สามารถตรวจสอบอาการของโรคบนพ้ืนผิวของมะม่วงทั้งผลได้ ในคราวเดียว ผลการวิเคราะห์สามารถแสดงได้ท้ังในเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ ความส�ำเร็จของ โครงการนี้จะช่วยป้องกันการแพร่กระจายของผ ลไม้ที่ติดเชื้อแอนแทรคโนสเข้าสู่ห่วงโซ่อาหารและ ลดความสูญเสียทางเศรษฐกิจทั้งจากการค้าภาย ในและระหว่างประเทศได้ด้วยการจัดการหลังการ เกบ็ เก่ียวทรี่ วดเร็วและมปี ระสิทธิภาพมากข้ึน ยกยอ่ งเชดิ ชูเกียรติบคุ ลากรแห่งจฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 237

รางวลั The Most Innovative Padthai 3 เรอ่ื ง High Protein, No carbohydrate, Low energy Egg White Rice สาขา นวตั กรรมอาหาร จาก Food Innopolis สำ� นักงานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ผชู้ ่วยศาสตราจารย์ ดร.สถาพร งามอุโฆษ ภาควชิ า โภชนาการและการก�ำหนดอาหาร คณะสหเวชศาสตร์ 238 ยกย่องเชิดชูเกียรตบิ คุ ลากรแห่งจฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

ประวัติการทำ� งาน ๒๕๕๒ - ปัจจบุ นั อาจารย์ประจำ� ภาควชิ าโภชนาการและการก�ำหนดอาหาร คณะสหเวชศาสตร์ จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั ๒๕๕๔ - ปัจจุบนั ทีป่ รกึ ษาด้านหอ้ งปฏิบัตกิ าร ศนู ย์วทิ ยาศาสตร์ฮาลาล จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย ๒๕๖๒ - ปัจจุบัน ผูช้ ว่ ยคณบดี บัณฑติ วทิ ยาลยั จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลัย ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙ ผู้ช่วยคณบดี คณะสหเวชศาสตร์ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ๒๕๕๙ - ๒๕๖๐ คณะอนกุ รรมการสมาคมโภชนาการแหง่ ประเทศไทย เหตุผลทไี่ ดร้ ับรางวัล ปัจจบุ ันคนไทยบริโภคข้าวนอ้ ยลงประมาณ ๕๐% เนื่องจากกระแสการบรโิ ภคอาหารสขุ ภาพก�ำลงั เปน็ ทสี่ นใจในผบู้ รโิ ภคเปน็ อยา่ งยงิ่ โดยเฉพาะการเนน้ อาหารประเภทโปรตนี ลดการบรโิ ภคคารโ์ บไฮเดรต เนอ่ื งจากมคี วามกงั วลในปรมิ าณคารโ์ บไฮเดรตทไี่ ดร้ บั จะสง่ ผลตอ่ การเพม่ิ ขนึ้ ของระดบั นำ�้ ตาลในกระแส เลอื ดสง่ ผลตอ่ สขุ ภาพตามมา โปรตนี คณุ ภาพสงู จากไขข่ าวจงึ ไดร้ บั ความนยิ มเพม่ิ มากขนึ้ เนอ่ื งจากมกี รด อะมิโนจำ� เปน็ ครบถ้วน เปน็ โปรตนี คณุ ภาพดี ยอ่ ยง่าย แต่ผลติ ภัณฑ์จากไข่ขาวในปัจจบุ นั ยังขาดความหลากหลาย นวตั กรรมขา้ วโปรตนี ไข่ขาว โปรตีนสูง ปราศจากแป้งและไขมัน จงึ ได้รับรางวัลนวตั กรรมอาหาร ยกย่องเชิดชูเกยี รติบุคลากรแห่งจฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลยั ประจำ�ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 239

รางวัล หนงั สอื ดเี ด่น ประจำ� ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ รางวัลชมเชยหนงั สือสารคดกี ลุ่มหนงั สือส�ำหรบั เดก็ วัยรุ่น อายุ ๑๒ - ๑๘ ปี หนงั สอื “จากศึกบางกงุ้ ถึงอะแซหวุ่นกี้ เผยโฉมยุทธศาสตร์พม่ารบไทยยคุ ธนบรุ ี” ส�ำนักพิมพเ์ มอื งโบราณ (ในนามบรษิ ทั วิรยิ ะธรุ กิจ จ�ำกัด) จาก ส�ำนกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพืน้ ฐาน กระทรวงศึกษาธิการ ศาสตราจารย์ ดร.สุเนตร ชตุ ินธรานนท์ ศูนย์พหุวัฒนธรรมศึกษาและนวัตกรรมทางสังคม สถาบันเอเชยี ศึกษา 240 ยกย่องเชิดชเู กียรติบุคลากรแหง่ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

ศาสตราจารย์ ดร.สุเนตร ชุตนิ ธรานนท์ เปน็ ผู้ท่ีมีความเช่ยี วชาญและใหค้ วามส�ำคญั กับการท�ำงาน วจิ ัยมาโดยตลอด ปรากฏผลงานวจิ ยั ท่ีโดดเดน่ หลายด้าน โดยเฉพาะอย่างยง่ิ ทางดา้ นประวัติศาสตร์ไทย และเมียนมาร์ นอกจากนี้ ยังมีผลงานวิจัยเกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย์ไทย การรังสรรค์สันติสุขให้ แผน่ ดนิ การแกไ้ ขปญั หาจังหวดั ชายแดนภาคใต้ และการส่งเสริมการอยูร่ ว่ มกนั อยา่ งย่ังยืนในสังคมไทย ซ่ึงเป็นผลงานวิจัยท่ีได้รับการยกย่องว่ามีคุณูปการระดับประเทศ ผลงานวิจัยท่ีผ่านมาได้ถูกน�ำไปใช้ ประโยชนใ์ นมิติต่าง ๆ หลากหลายด้าน ในเชงิ ชมุ ชน/สังคม มกี ารน�ำไปประยกุ ต์ทำ� บทภาพยนตร์ โดย เฉพาะประเด็นความสัมพันธ์ไทย-พม่า ให้ค�ำปรึกษาและข้อเสนอแนะแก่ภาครัฐและเอกชนเพ่ือน�ำไปใช้ ในการวางนโยบายเพ่ือการพัฒนาหรือแก้ไขปัญหา การน�ำไปใช้เชิงพาณิชย์ เช่น การออกรายการวิทยุ การท่องเที่ยว ส่วนในเชิงวิชาการ มีการจัดพิมพ์หนังสือ บทความ และบทน�ำหนังสือเป็นจ�ำนวนมาก รวมถึงในเชงิ พน้ื ที่ซ่ึงไดม้ ีสว่ นส�ำคัญในการบรรยาย และการเป็นที่ปรึกษางานพพิ ิธภณั ฑ์ เป็นตน้ หนงั สอื “จากศึกบางกุง้ ถึงอะแซหวนุ่ ก้ี เผยโฉมยทุ ธศาสตรพ์ ม่ารบไทยยคุ ธนบรุ ”ี สำ� นกั พิมพ์เมือง โบราณ (ในนามบรษิ ัทวิริยะธุรกิจ จำ� กดั ) เรยี กได้ว่าเป็นอกี หนึ่งมิตขิ องการน�ำผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ โดยศาสตราจารย์ ดร.สุเนตร ชุตินธรานนท์ ได้ถ่ายทอดองค์ความรู้จากงานวิจัยมาสู่หนังสือที่อ่านและ ท�ำความเข้าใจได้ง่าย สามารถเข้าถึงผู้คนได้หลายหลายเพศและวัย รวมถึงเยาวชน อันเป็นที่มาของ รางวัลหนังสือดีเด่น ประจ�ำปี พ.ศ. ๒๕๖๓ รางวัลชมเชยหนังสือสารคดีกลุ่มหนังสือส�ำหรับเด็กวัยรุ่น อายุ ๑๒ - ๑๘ ปี โดยสำ� นกั งานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพน้ื ฐาน กระทรวงศึกษาธกิ าร ยกยอ่ งเชิดชูเกียรตบิ คุ ลากรแห่งจฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลยั ประจำ�ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 241

รางวลั ตำ� ราดเี ดน่ ดา้ นวิศวกรรมศาสตร์ ประจำ� ปี พ.ศ. ๒๕๖๒ เร่อื ง ระบบเซลล์เช้ือเพลงิ ชนิดออกไซด์ของแขง็ สำ� หรับการผลติ พลังงานไฟฟา้ สะอาด : การจำ� ลอง การออกแบบ และการวเิ คราะห์ สาขา วิศวกรรมเคมี จาก วศิ วกรรมสถานแหง่ ประเทศไทย ในพระบรมราชปู ถมั ภ์ ผชู้ ว่ ยศาสตราจารย์ ดร.อมรชยั อาภรณว์ ิชานพ ภาควิชาวิศวกรรมเคมี คณะวศิ วกรรมศาสตร์ 242 ยกย่องเชิดชูเกียรตบิ ุคลากรแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

“ระบบเซลล์เชื้อเพลิงชนิดออกไซด์ของแข็งส�ำหรับการผลิตพลังงานไฟฟ้าสะอาด : การจ�ำลอง การออกแบบ และการวเิ คราะห”์ เป็นหนงั สือทถ่ี า่ ยทอดองคค์ วามรทู้ ่ี ดร.อมรชยั ได้รบั จากการท�ำงาน วิจัยทางด้านวิศวกรรมระบบและกระบวนการท่ีเกี่ยวข้องกับเซลล์เช้ือเพลิงชนิดออกไซด์ของแข็ง มามากกว่า ๑๐ ปี หนังสือเล่มนี้มีเป้าหมายส�ำคัญเพ่ือท�ำให้ผู้อ่านเข้าใจถึงหลักการ ความส�ำคัญ และ ความก้าวหน้าของงานวิจัยท่ีเกี่ยวข้องกับเซลล์เช้ือเพลิงชนิดออกไซด์ของแข็ง รวมท้ังการออกแบบและ ปรับปรุงประสิทธิภาพการผลิตพลังงานไฟฟ้าผ่านการจ�ำลองการท�ำงานของเซลล์เช้ือเพลิงชนิดออกไซด์ ของแขง็ หนังสือเล่มน้ีมีจุดเด่นตรงที่อธิบายการผลิตพลังงานไฟฟ้าของเซลล์เชื้อเพลิงชนิดออกไซด์ของแข็ง ทงั้ ระบบ เรม่ิ ตง้ั แต่ การดำ� เนนิ การของเซลลเ์ ชอื้ เพลงิ กระบวนการจดั การเชอื้ เพลงิ เพอ่ื ผลติ กา๊ ซไฮโดรเจน สาหรบั ใชใ้ นเซลลเ์ ชอ้ื เพลงิ ระบบเซลลเ์ ชอื้ เพลงิ เพอื่ จดั การความรอ้ นและใชป้ ระโยชนจ์ ากเชอื้ เพลงิ ทเ่ี หลอื และสดุ ทา้ ยการวเิ คราะหเ์ ชงิ พลงั งานและเอกเซอรจ์ ขี องระบบเซลลเ์ ชอื้ เพลงิ สามารถใชเ้ ปน็ หนงั สอื อา้ งองิ และแหล่งข้อมูลในการศึกษา วิจัย และพัฒนาระบบเซลล์เช้ือเพลิงชนิดออกไซด์ของแข็งเพ่ือผลิต พลังงานไฟฟ้า รวมทั้งการวิเคราะห์เชิงพลังงานและเอกเซอร์จีของกระบวนการเปล่ียนรูปพลังงาน หนงั สือเลม่ นี้ประกอบด้วยเนอื้ หาทงั้ สนิ้ ๗ บท บทท่ี ๑ - ๓ เหมาะส�ำหรบั ผู้อา่ นท่วั ไป ทตี่ ้องการทราบ เก่ียวกับการผลิตพลังงานไฟฟ้าในรูปแบบต่าง ๆ เทคโนโลยีเซลล์เช้ือเพลิง หลักการท�ำงานของเซลล์ เชื้อเพลิงชนิดออกไซด์ของแข็ง และการจ�ำลองการท�ำงานของเซลล์เชื้อเพลิงชนิดออกไซด์ของแข็ง ส่วนบทที่ ๔ - ๗ เหมาะส�ำหรับผู้อ่านท่ีต้องการทราบรายละเอียดท่ีเกี่ยวกับการศึกษาและพัฒนา รวมทั้งความกา้ วหนา้ ของงานวจิ ยั ทเี่ กี่ยวขอ้ งกบั กระบวนการตา่ ง ๆ ในระบบเซลล์เช้ือเพลิงชนดิ ออกไซด์ ของแข็ง ยกย่องเชิดชเู กยี รตบิ คุ ลากรแห่งจุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 243

รางวัล Best Paper Award Best Paper Award เรื่อง Sensitivity Analysis by the 2k Factorial Experimental Design of CO2 Capture with Amine Gas Treating Process using Aspen Plus® สาขา Green Process System Engineering and Process Safety จาก สมาคมวิศวกรรมเคมแี ละเคมปี ระยกุ ตแ์ ห่งประเทศไทย รองศาสตราจารย์ ดร.เบญจพล เฉลมิ สินสวุ รรณ ภาควิชาเคมีเทคนิค คณะวิทยาศาสตร์ 244 ยกยอ่ งเชิดชูเกยี รตบิ คุ ลากรแหง่ จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

สมาคมวิศวกรรมเคมีและเคมีประยุกต์แห่งประเทศไทย ได้จัดให้มีการมอบรางวัล Best Paper Award สำ� หรบั ผสู้ ง่ บทความเขา้ รว่ มประชมุ วชิ าการ The 29th Thai Institute of Chemical Engineering and Applied Chemistry Conference รองศาสตราจารย์ ดร.เบญจพล เฉลิมสินสุวรรณ ได้ท�ำงานวิจัยในหัวข้อ Sensitivity Analysis by the 2k Factorial Experimental Design of CO2 Capture with Amine Gas Treating Process using Aspen Plus® โดยกระบวนการดกั จับแกส๊ คาร์บอนไดออกไซด์ดว้ ยวิธกี ารดูดซึมทางเคมีเป็นหนึง่ ในวิธีท่ีถูกใช้ในกระบวนการบ�ำบัดแก๊สเสียในระดับภาคอุตสาหกรรมเพื่อลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ซ่ึงในกระบวนการน้ัน แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ในแก๊สเสียจะถูกดูดซึมเข้าไปในสารละลายกลุ่มเอมีน เช่นโมโนเอทาโนลามีน จากนั้น แก๊สที่สะอาดจะถูกปล่อยออกจากกระบวนการ หนึ่งในวิธีการศึกษา และพัฒนากระบวนการดักจับแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ด้วยวิธีการดูดซึมทางเคมีอย่างมีประสิทธิภาพ คือ การสร้างแบบจ�ำลองในโปรแกรมคอมพิวเตอร์เนื่องจากช่วยลดค่าใช้จ่ายและเวลา ในงานวิจัยนี้ การวิเคราะห์ความอ่อนไหวด้วยวิธีการออกแบบการทดลองเชิงแฟกทอเรียลสองระดับของกระบวนการ ดักจับแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ด้วยสารละลายเอมีนได้ถูกจ�ำลองโดยระบบสมดุลภายในโปรแกรม Aspen Plus เพ่อื หาค่าท่เี หมาะทสี่ ุดและเปรยี บเทยี บผลของสถานการณ์ทเ่ี หมาะท่สี ดุ ตา่ ง ๆ ซ่งึ ผลลัพธ์ ที่ได้จะถูกน�ำไปประยกุ ตใ์ ชง้ านในภาคการศกึ ษาและภาคอตุ สาหกรรมตอ่ ไป ยกยอ่ งเชิดชเู กยี รติบุคลากรแหง่ จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 245

รางวัล Outstanding Poster Presentation Award Winners เร่อื ง ButoxyMansonone G Inhibits STAT3 and Akt Signaling Pathways in Non-Small Cell Lung Cancers: Combined Experimental and Theoretical Investigations สาขา Physical and Theoretical Chemistry จาก Pure And applied Chemistry International Conference 2020 ผชู้ ่วยศาสตราจารย์ ดร.ธัญญดา รงุ่ โรจนม์ งคล ภาควิชาชีวเคมี คณะวิทยาศาสตร์ 246 ยกย่องเชิดชเู กียรตบิ ุคลากรแหง่ จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

Epidermal growth factor receptor (EGFR) เป็นเอนไซม์เป้าหมายหลักส�ำหรับการรักษา มะเร็งปอดชนิดไม่ใช่เซลล์เล็ก เนื่องจากมีความส�ำคัญในวิถีสัญญาณที่เกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโตของ เซลล์มะเร็ง งานวิจัยนี้ได้ศึกษาฤทธ์ิต้านมะเร็งท้ังทางทฤษฎีและการทดลองของสารแมนโซโนนจีและ อนุพันธ์ ตอ่ วิถสี ัญญาณทถ่ี กู ควบคมุ ด้วยโปรตีน EGFR ในเซลล์มะเรง็ ปอดชนิดไมใ่ ชเ่ ซลล์เล็กของมนษุ ย์ ท้ังชนิดท่ีไม่มีการกลายพันธุ์ของ EGFR (A549) และชนิดที่มีการกลายพันธุ์ของ EGFR (H1975) ผล การคัดกรองค่าความเป็นพิษต่อเซลล์มะเร็งในหลอดทดลองพบว่า สารบิวท๊อกซ่ีแมนโซโนนจีมีฤทธิ์ต้าน เซลลม์ ะเร็งปอดท่ีมกี ารกลายพนั ธ์ุ (H1975, IC50 4.21 µM) ไดด้ กี ว่าชนิดทไ่ี มม่ กี ารกลายพันธุ์ (A549, IC50 8.54 µM) อีกทัง้ ยงั มคี วามเป็นพิษทน่ี อ้ ยต่อเซลล์ปกติ (IC50 21.16 µM) ผลจากการท�ำ western blot และ flow cytometry พบว่าสารชนดิ นี้สามารถเหนีย่ วน�ำให้เซลลม์ ะเรง็ ปอดเกิดการตายแบบอะ พอพโทซสิ ทีถ่ ูกควบคมุ ดว้ ยเอนไซม์ caspase โดยผา่ นการยบั ยง้ั (๑) phosphorylation ของ STAT3 และ Akt และ (๒) ผา่ นการกระตุ้น phosphorylation ของ Erk ในปัจจบุ ันผวู้ จิ ัยมีผลงานวิจัยทตี่ ีพิมพ์ ในวารสารวิชาการระดับนานาชาติจ�ำนวน ๑๓๔ ฉบับ มีการถูกน�ำไปอ้างอิงแล้ว ๑,๘๓๙ คร้ัง และ มีค่า h-index เท่ากับ ๒๔ ยกยอ่ งเชดิ ชูเกยี รติบคุ ลากรแหง่ จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ 247

รางวัล ชนะเลิศ แบบบรรยาย (Oral Presentation) เรอ่ื ง “การพัฒนาโปรแกรมจดั การการสอบวิทยานิพนธ์” IE-UP สาขา มนุษยศาสตร์และสงั คมศาสตร์ จาก การประชุมวิชาการระดบั ชาติสำ� หรับบุคลากรสายสนับสนุนในสถาบนั อดุ มศกึ ษา ครั้งท่ี ๑๒ “ธรรมรักษาวิชาการ” สังคมปรวิ รรต พิพฒั นอ์ นาคต นางสาวจุฑามาศ ศลี ดำ� รงชยั ภาควชิ าวิศวกรรมอุตสาหการ คณะวิศวกรรมศาสตร์ 248 ยกย่องเชิดชูเกียรตบิ ุคลากรแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย ประจ�ำ ปี พ.ศ. ๒๕๖๓