ภาษาศาสตร์เบื้องต้น

www.animationfactory.com Title Backdrop Sl Backdrops: - These are full sized backdrops, just scale them up! - Can be Copy-Pasted out of Templates for use anywhere! Additional Graphics: - Scale them up or down! - .GIF clipart is animated. - .JPG clipart can be scaled up and take up little file space. - .PNG clipart can be scaled unusually large without distortion.

lide Backdrop Print Backdrop Transitional Backdrop





วัตถุประสงค อธิบายความหมา ประโยคได้ อธิบายองค์ความร ประโยคได้ เช่อื มโยงความสมั และประโยคได้ วเิ คราะหห์ นว่ ยคา

ค์ ายของหน่วยคา คา วลี และ รูข้ องหน่วยคา คา วลี และ มพันธข์ องหนว่ ยคา คา วลี า คา วลี และประโยคได้

๖.๑ ความหม ๖.๑.๑ คาวา่ “หนว่ ยคา” ตรงก “Morphome” หน่วยคา เปน็ หน่วยทางภาษาท ไวยากรณ์และมีความหมายอยู่ใ  ๑.ประกอบข้ึนด้วยเสียง ๒.มคี วามแตกตา่ งกนั ๓.มคี วามหมาย

มายหน่วยคา กบั ภาษาองั กฤษวา่ ท่มี ีขนาดเล็กทสี่ ดุ ซงึ่ มีหนา้ ท่ที าง ในตัว มีคุณสมบตั ิ ๓ ประการ

๖.๑ ความหม หมายถึงหน่วยที่เลก็ ท่ีสดุ ในภาษ ความหมายของหนว่ ยคาน้จี ะคง ปรากฏอยทู่ ี่ใดในประโยค คา คอื หน่วยท่มี ีความหมายใน สามารถปรากฏตามลาพงั ได้ มีท และขนาดใหญ่ซึ่งมากกวา่ ๑ ห พยางค์ คอื เสียงทป่ี รากฏแต่ละ

มายหนว่ ยคา ษาซงึ่ มคี วามหมายและ งเดมิ เสมอ ไม่ว่าหนว่ ยคาน้นั จะ นภาษา คุณสมบตั ขิ องคา คือ ทง้ั ขนาดเล็กซงึ่ มี ๑ หน่วยคา หน่วย ะครัง้ ครง้ั หนงึ่ ๆเรียก ๑ พยางค์

๖.๑.๒ ลักษณะ หนว่ ยคา เม่อื ปรากฏในประโ ๑.เปน็ หนว่ ยเสยี ง หมายถึง นอกจากจะมคี ุณสมบตั เิ ป็นห คณุ สมบตั เิ ปน็ หนว่ ยคาอกี ดว้ ๒.มีลกั ษณะเป็นกลมุ่ หนว่ ยค หลายๆหน่วย รวมกนั เข้าเป

ะของหนว่ ยคา โยคมลี ักษณะ หนว่ ยเสียงบางหน่วย หน่วยเสียงแลว้ ยงั มี วย คา หมายถึงหนว่ ยเสียง ป็นกลุ่มเสียงและมคี วามหมาย

๖.๑.๒ ลกั ษณะ ๓.มีลกั ษณะเป็นพยางค์ หมา ความหมาย ถือวา่ เปน็ ๑ หน ๔.มลี ักษณะเปน็ คา หมายถงึ ปรากฏในประโยค มลี ักษณะ

ะของหน่วยคา ายถึง พยางคแ์ ตล่ ะพยางค์มี นว่ ยคา ง กลุ่มเสียงที่มีความหมายเมื่อ ะเป็นทั้งคา และหน่วยคา

๖.๑.๓ ชนดิ ข การกระจายของหน่วยคาทา ๑.อสิ ระและเกาะหนว่ ยคาอ่นื บางหน่วยคากเ็ กิดโดดๆ เป เป็นตน้ บางหน่วยคาเกิดโดดๆไม่ได อมิตร อนุวงศ์ เปน็ ต้น (อ-ม

ของหนว่ ยคา าให้หน่วยคาแบง่ เปน็ น ปน็ อิสระ เช่น มติ ร วงศ์ รูป ด้ ต้องอาศัยหนว่ ยคาอน่ื เชน่ มติ ร)

๖.๑.๓ ชนดิ ข ๒.รากศัพทแ์ ละไม่ใช่รากศพั  รากศพั ท์ เชน่ กิน มิตร รปู ไมใ่ ชร่ ากศพั ทค์ อื ส่วนท่ีเติม แท้จรงิ แลว้ การแยกรากศพั ท ไมใ่ ช่เร่ืองง่ายเสมอไป เพรา กลายมาเปน็ ศพั ทก์ ็มี

ของหนว่ ยคา พท์ ป เอก สอง เป็นตน้ มเขา้ มา เชน่ ความดี การโกง ทอ์ อกจากสว่ นทไี่ มใ่ ชร่ ากศพั ท์ าะบางทีส่วนท่ไี ม่ใชร่ ากศพั ท์

๖.๑.๓ ชนิดข ๓.รากศพั ท์และศพั ท์  สว่ นท่ีเตมิ วภิ ตั ตปิ จั จยั เขา้ เดยี ว บางทกี ็มมี ากกว่าหน ศพั ท์ท่มี ีอปุ สรรคหรอื ปัจจัย ศพั ทท์ ี่มีส่วนทไ่ี มใ่ ช่รากศพั

ของหนว่ ยคา าไปได้ บางทีศัพทก์ ม็ ีรากศพั ท์ นงึ่ รากศพั ท์ บางทกี เ็ ป็นราก ย หรืออกี นัยหน่ึงเรยี กวา่ ราก พทผ์ สมอยู่ด้วย

๖.๑.๓ ชนิดข ๔.แกน่ และเปลือก สว่ นทีเ่ ปน็ แกน่ ก็คอื รากศพั หรือหลายรากศพั ท์ ๕.สว่ นในและส่วนนอก  ส่วนนอกตอ้ งไมใ่ ชร่ ากศัพ ศัพท์ก็ได้

ของหน่วยคา พท์ ซ่งึ อาจจะเปน็ รากศพั ท์เดียว พท์ สว่ นในจะเปน็ รากศพั ทห์ รอื

๖.๑.๓ ชนิดข ๖.บังคบั และไม่บงั คบั บงั คบั เช่น ภาษาสนั สกฤต กาล รากศัพท์ ภู เม่อื เปน็ เอ กาล จะเปน็ ภวติ จะไมม่ ีป ไมบ่ ังคบั เช่น โง่มากอ่ นฉลา ความฉลาด กไ็ ด้ การเตมิ หร การบงั คับ

ของหน่วยคา ตจะตอ้ งมปี จั จัยแสดงพจน์และ อกพจนบ์ ุรุษทส่ี ามในปจั จบุ นั ปัจจัยไม่ได้ าด อาจพดู ว่า ความโง่มาก่อน รือไม่เตมิ คาวา่ “ความ” ก็ไม่เปน็

๖.๑.๓ ชนิดข ๗.ปดิ ทา้ ยและไมป่ ดิ ทา้ ย  หนว่ ยคาบางหน่วยคาเตมิ อีกไมไ่ ด้เลย นอกจากนีแ้ ลว้ หน่วยคายัง ๑.ดา้ นความหมาย ๒.ด ๓.ดา้ นรากคา ๔.ด

ของหน่วยคา มเข้าไปแล้วจะเตมิ อะไรเขา้ ไป งสามารถแบ่ง ดา้ นไวยากรณ์ ดา้ นคาเตมิ

๖.๑.๔ หลกั กา เมือ่ นักภาษาศาสตร์เขา้ ไปศกึ พบกับความยุ่งยาก สบั สน แ ปฏบิ ัตทิ ั่วไปนกั ภาษาศาสตร ภาษา โดยใหเ้ จา้ ของภาษาเป จดและอัดเสียงไว้ พรอ้ มขอ้ ส ต่าง ๆ

ารหาหนว่ ยคา กษาค้นคว้าภาษาต่างๆ จะ และซบั ซอ้ นนานัปการ วธิ ี รจ์ ะต้องสมั ภาษณ์เจ้าของ ป็นผ้บู อกภาษา ด้วยวธิ กี าร สงั เกตตา่ งๆ แบ่งเปน็ เกณฑ์

๖.๑.๔ หลักกา เกณฑท์ ๑่ี . คาหรือส่วนของค มรี ูปเหมอื นกัน ย่อมเปน็ หนว่ คาวา่ มา ในประโยคต่อไปน ก.พสี่ าวเขามากับลูกเมอื่ วาน ข.พีช่ ายผมมาซอ้ื ของทตี่ ลาด ค.คุณไปไหนมาครับ

ารหาหนว่ ยคา คาใดที่มคี วามหมายเหมอื นกัน วยคาเดยี วกัน น้ี นนี้ ด

๖.๑.๔ หลักกา เกณฑท์ ๒่ี . คาหรือสว่ นของคา มรี ปู ต่างกัน ถ้าสามารถใช้ลกั ษ เกณฑ์พสิ ูจนไ์ ด้ หน่วยย่อยของ เกณฑ์ท๓่ี . คาหรือสว่ นของคา มรี ปู ตา่ งกนั ถา้ ไมส่ ามารถใชล้ เป็นเกณฑพ์ ิสจู น์เปน็ หนว่ ยคาเด บังคับของคาหรอื หนว่ ยย่อย

ารหาหนว่ ยคา าใดที่มคี วามหมายเหมือนกนั แต่ ษณะบงั คับทางเสียง หรือมาเปน็ งคานน้ั ย่อมเปน็ หนว่ ยคาเดียวกนั าใดท่มี คี วามหมายเหมอื นกัน แต่ ลกั ษณะบังคบั ทางเสียง หรอื มา ดียวกนั ได้ แตส่ ามารถใชล้ ักษณะ

๖.๑.๔ หลกั กา เกณฑ์ท๔่ี . เมือ่ เอาคาที่มคี วาม เปรยี บเทียบกนั ปรากฏว่า ส่วน ต่างไป ส่วนทแี่ ตกตา่ งนัน้ อาจเป คา เกณฑท์ ๕่ี . คาท่ีมีเสยี งพ้องกนั อ หรือต่างหน่วยคากนั เชน่ กรร

ารหาหนว่ ยคา มหมายแตกต่างกันน้อยที่สุดมา นกลางคาเทา่ น้นั ทีใ่ หค้ วามหมาย ป็นหนว่ ยคาหรอื หนว่ ยย่อยของ อาจจะเป็นหนว่ ยคาเดียวกัน (เรือ) กรรณ (ห)ู กณั ฐ์ (คอ)

๖.๑.๔ หลกั กา เกณฑ์ท๖่ี . การแยกหนว่ ยคาให  เกิดโดดๆ ได้ ในคาว่า “ กิน, ง  เกดิ รว่ มกนั กบั หน่วยคาอ่ืน “ก  เกิดร่วมกับหนว่ ยอื่นท่ีไม่สามา ชดช้อย เพราะ ชด ไม่สามารถ ขณะท่ชี อ้ ย ก็เปน็ หน่วยคาเกา ช้อย ออ่ นชอ้ ย เปน็ ตน้  เกิดรว่ มกบั หน่วยอนื่ ท่ีเกดิ โดด

ารหาหนว่ ยคา หย้ ดึ หลัก งาม, นก,” เป็นต้น การกนิ , การนอน” เป็นต้น ารถจะเกิดโดดๆได้ เชน่ ถเกิดโดดๆได้ ต้องเกาะ ช้อย าะ ซ่ึงปรากฏในคา “งอนชอ้ ย แชม่ ดๆ ตามข้อ ๑ - ๒

๖.๑.๕ การวิเค การพจิ ารณาหนว่ ยต่างๆทป่ี รา หรอื ไม่ แนวทางในการวเิ คราะ ๑.หน่วยคาไม่ว่าจะปรากฏอ ความหมายคงเดมิ เสมอ เชน่ นอ้ งใส่เสือ้ ขาด เสอื้ ขาดเปน็ ของนอ้ ง แม่ซักเส้อื จนขาด

คราะห์หนว่ ยคา ากฏในประโยคว่าเปน็ หน่วยคา ะหห์ น่วยคาใหย้ ึดหลกั ๒ ประการ อยู่ ณ ทีใ่ ดในประโยค จะตอ้ งมี น

๖.๑.๕ การวิเค  ๒.การหาหน่วยคา ๒.๑ รูปคาทมี่ คี วามหมายเหมอื รปู เดมิ เสมอในทุกโอกาส ถอื วา่  นกั เรยี นไปโรงเรยี น  นักรอ้ งร้องเพลงไพเราะ  นักรบสละชพี เพอื่ ชาติ  นักเลงชอบหาเร่อื ง

คราะห์หนว่ ยคา อนกนั มเี สยี งเหมือนกนั และคง าเปน็ หนว่ ยคาเดยี วกัน เช่น

๖.๑.๕ การวเิ ค ๒.การหาหนว่ ยคา ๒.๒ รปู คาทม่ี คี วามหมายเหมือ ถอื วา่ เปน็ หนว่ ยคาเดยี วกนั เชน่  เดก็ คนนน้ั เนือ้ ตวั กระมอมกร  เดก็ คนนั้นเน้อื ตัวกละมอมกระ  เดก็ คนนน้ั เนื้อตัวกะมอมกะแม  เดก็ คนนน้ั เนอ้ื ตัวมอมแมม

คราะหห์ นว่ ยคา อนกัน แตม่ เี สียงต่างกนั เลก็ นอ้ ย น ระแมม ะแมม มม

๖.๑.๕ การวิเค ๒.การหาหนว่ ยคา ๒.๓ รปู คาทม่ี คี วามหมายเหมอื ซึ่งเกดิ จากลักษณะบงั คับทางเส อย่างมรี ะบบ และทาให้เกดิ รูปค เดียวกนั ๑.การกลมกลนื เสยี ง ก.การกลมกลืนเสียงไปขา้ งหน้า หลงั เปลี่ยนไปคล้ายเสยี งหนา้ เ

คราะห์หนว่ ยคา อนกนั แตม่ ีเสยี งต่างกนั เล็กนอ้ ย สียง ทาใหเ้ สียงเปล่ียนแปลงไป คาหลายรปู ให้ถอื ว่าเปน็ หนว่ ยคา า หมายถงึ เสยี งหนา้ ทใ่ี ห้เสยี ง เชน่ อย่างนี้ – อยา่ งงี้

๖.๑.๕ การวเิ ค ข.การกลมกลนื เสยี งไปข้างหลัง หลงั ทาใหเ้ สยี งหน้าเปลีย่ นไปค เช่น มนลิ า – มลิลา ค.การกลมกลนื เสียงรว่ มกัน หม ตา่ งกลมกลืนเสียงร่วมกนั เช่น

คราะห์หนว่ ยคา ง หมายถงึ เสียงหน้าที่ใหเ้ สียง คล้ายเสียงหลงั มายถงึ เสียงหน้าและเสยี งหลัง ทเี ดยี ว – เทยี ว,เชยี ว

๖.๑.๕ การวเิ ค ๒.การผลดั ดนั เสียง หมายถงึ เส สระอกี เสียงหนึ่ง เนอื่ งจากมที ่เี ก.เสียงสระรปู คาหนา้ ผลกั ดันให เฉพาะรูปคาหนา้ เช่น โคลง –  เสยี งสระรปู คาหลังผลกั ดนั ให้เ เฉพาะรปู คาหลัง เชน่ เหนื่อย หละหลวม

คราะห์หน่วยคา สยี งสระเสียงหน่งึ ทาใหเ้ กดิ เสยี ง เกดิ เสียงใกลเ้ คียงกนั ห้เกิดเสยี งรูปคาหลงั ซ่งึ แต่เดิมมี โคลงเคลง ทอ้ - ท้อแท้ เกิดเสียงรปู คาหน้า ซ่ึงแต่เดมิ - เหน็ดเหนอ่ื ย หลวม -

๖.๑.๕ การวิเค ๓.การสญู หนว่ ยเสยี ง หมายถงึ หรือหลายหน่วยเสียงในรปู คาบ เน่อื งจากเงื่อนไขทางเสยี ง คือ ใหญ่เปน็ หน่วยเสยี ง พยญั ชนะ  กระจบั – กะจบั กระโดด - กะโดด กระโจน - กะโจน กระบุง - กะบงุ