Filipino Grade 4

8 Layunin Nasasagot ang mga tanong bago at pagkatapos manood ng pelikula Yugto ng Pagkatuto Munting Paalala sa IyoPagbabaybayMuling PagsusulitPagganyak Maging malaya sa pagpili ngItanong: pelikulang gagamitin. KungAno ang paborito mong palabas sa telebisyon? maaari ang tema nito ay tungkolBakit mo ito paborito? sa pag-aaral ng mga mag-aaralAno ang napanood mong pelikula? sa paaralan.Tumawag ng ilang mag-aaral upang magbahagi At siguraduhing ito ay angkop sa mga mag-aaral na nasang kanilang sagot. ikaapat na baitang.Pagtiyak sa Layunin sa PanonoodIpaskil sa pisara ang pamagat ng pelikulangpanonoorin.Pag-usapan ang larawan.Itanong: Gabayan ang mga bata saAno ang pamagat ng pelikula?Ano ang mga nasa larawan? paggawa ng tanong.Ano ang ipinahihiwatig nito?Ano-ano ang hula ninyong mangyayari sakuwento?Ano-ano ang tanong na nais ninyong masagot ngpelikulang panonoorin?Ipagamit ang prediction chart.Tanong Hulang Tunay na Kasagutan SagotSabihin sa mga mag-aaral na sagutan ang tsarthabang pinapanood ang inihandang pelikula.Panonod ng pelikula. 76

9 Layunin Nasasagot ang mga tanong bago at pagkatapos manood ng pelikula Yugto ng Pagkatuto Munting Paalala sa Iyo Pagbabaybay Muling pagtuturo ng mga salita Ipagamit sa mga mag-aaral ang mga bagong salita upang malaman kung nauunawaan ang kahulugan ng bawat isa. Talakayin ang kahulugan ng mga salitang hindi malinaw sa mga mag-aaral. Gawin Natin Itanong: Ano-ano ang nagustuhan mo sa napanood na pelikula? Bakit mo ito naibigan? Magkaroon ng talakayan batay sa sagot ng mga mag-aaral. Gawin Ninyo Humanap ng apat na kaklase at pag-usapan ang natapos na prediction chart. Pagsasapuso Palagyan ng rating ang napanood na pelikula. Apat na bituin bilang pinakamataas at isang bituin bilang pinakamababa. Pasulatin ang mga mag-aaral ng isang pangungusap kung bakit ito ang markang ibinigay. 10 Layunin Nakasusulat ng reaksiyon sa napanood na pelikula Yugto ng Pagkatuto Munting Paalala sa IyoPagbabaybayPagsusulit na pang-masteriGawin NatinItanong:Ano ang pamagat ng pelikula?Sino ang pangunahing artista sa pelikula? 77

Bukod sa pangunahing artista, sino-sino anggumanap sa pelikula?Paano inumpisahan ang pelikula?Anong bahagi ng pelikula ang nagustuhan mo?Bakit?Anong bahagi ng pelikula ang nakaantig ngdamdamin mo?Sa kabuuan, nagustuhan mo ba ang pelikula?Bakit?Nagustuhan mo ba ang wakas ng pelikula?Bakit?Kung ikaw ang direktor, paano mo tatapusin angpelikula?Kung ikaw ang bibigyan ng pagkakataong pumiling mga gaganap sa pelikula, sino-sino angpipiliin mo? Bakit?Ano ang naging suliranin sa pelikula?Paano binigyan ng solusyon ang suliranin?Gawin MoSabihin:Sagutin ang tanong sa pamamagitan ng pagsulatng tatlong pangungusap.Irerekomenda mo ba itong panoorin ng ibangbata? Bakit?Pagsagot sa Mahalagang TanongBalikan ang sagot ng mga mag-aaral samahalagang tanong na ibinigay sa pagsisimulang aralin.Itanong:Ano ang sagot mo ngayon dito?Tumawag ng ilang mag-aaral upang magbahaging kanilang sagot.PagsasapusoSabihin:Paano mo pahahalagahan ang iyong paaralanbilang pangalawang tahanan?Iguhit ang sagot dito.Gawaing PantahananGumuhit ng isang patalastas tungkol sa iyongpaaralan.Karagdagang BabasahinHiyas sa Wika 5, 1999. pp 61-73Hiyas sa Pagbasa 4, 2000. pp 147-148BALS Nang Matuto ka at Magising 2, p 17Hiyas sa Pagbasa 4 2000. p 55Pag-unlad sa Wika 3, 2000. p 96-97 78

AARRAALLIINN MMaabbuuttiinnggPPaaggkkaakkaaiibbiiggaann 5 Panlingguhang Layunin Pang-unawa sa Napakinggan Natutukoy ang damdamin ng nagsasalita ayon sa tono, diin, bilis, at inton asyon F4PN-Ib-i-16 NWaikipaa nhgahBaiynaibgigaknagssariling opinyon o reaksyon sa isang napakinggang isyu o usapan F4 PS –Id-i-1 Gramatika Nagagamit ang iba’t ibang uri ng panghalip sa usapan at pagsasabi tungkol sa sariling karanasan F4WG-1f-j-3 Pag-unlad ng Talasalitaan Naibibigay ang kahulugan ng salita sa pamamagitan ng kasalungat na salita F4PT-1i-1.5 Pag-unawa sa Binasa Natutukoy ang bahagi ng binasang kuwento – simula, kasukdulan, at katapusan F4PB-Ii-24 Pagsulat at Komposisyon Nakasusulat ng liham ng pagbibigay ng hangarin sa isang gawain F4PU-IIh-i-2.3Paunang PagtatayaSalungguhitan ang mga panghalip sa sumusunod na pangungusap.Kilalanin kung ito ay panghalip panao, pamatlig, panaklaw, at pananong. 1. Humimpil ang sasakyan ng pulis. 2. “Hayan ang bahay na hinahanap natin.” 3. “Kanino ang bahay na iyan?” tugon ng bata. 4. “Amin po ang bahay na ito.” 5. “Maaari bang makausap ang magulang mo?” 6. “Wala po rito ang mga magulang ko.” 7. “Pakisabi na may ibibigay na gantimpala si Mayor Agnes sa kanila bukas.” 8. “Sila ang napiling Ulirang Magulang ng Lungsod ng Tagaytay.” 9. “Huwag mong kalilimutang sabihin sa kanila.” 10. “Doon na lamang sila pumunta sa City Hall.” 79

1 Naibibigay ang kasalungat na kahulugan ng salita LayuninNatutukoy ang damdamin ng nagsasalita ayon sa tono, diin, bilis, atintonasyonNaisasalaysay muli ang napakinggang tekstoSabihin:Sa linggong ito, sasagutin ang sumusunod na tanong:Paano ka magkakaroon ng maraming kaibigan?Paano mo pinangangalagaan ang pagkakaibigan ninyo?Ano ang panghalip pananong? Yugto ng Pagkatuto Munting Paalala sa IyoPagbabaybayUnang PagsusulitPumili ng sampung salita na natutuhan sa mganaunang aralin.Paghawan ng Balakid Itala ang sagot ng mga mag-aaralPabuksan ang KM sa Tuklasin Mo A, p. 37. sa pamamagitan ng pagsulat ng mga katangian sa palibot ngItanong: bawat larawan.Ano ang alam ninyo sa hipon? biya?Ilarawan ang bawat isa.Ipabasa ang mga salitang isinulat sa pisara.Itanong:Alin sa mga salita ang magkasingkahulugan?Magkasalungat?Ipagamit ang mga bagong salita sa sarilingpangungusap.Pagganyak Sundin ang protocol saIpaawit: pagtuturo ng awit. Kung Tayo’y Magkaibigan Awitin ang kanta. tono : “The More We Get Together” Ipabasa ang titik ng awit. Kung tayo’y magkaibigan, kaibigan, kaibigan Kung tayo’y magkaibigan, kaibigan tayo. Ituro ang tono ng awit.Itanong: Umawit kasabay ang mga mag-Ano ang iyong naramdaman matapos na aaral.marinig ang awit? Ituro ang action (kung mayroon)Ano ang mensahe ng awit?Paano mo masasabi na kaibigan mo ang isang Awitin ang kanta kasabay ngtao? kilos/galaw.Paano mo maipakikita ang mabutingpagkakaibigan?Pangganyak na TanongPaano ipinakita nina Hipon at Biya ang mabutingpagkakaibigan? 80

Gawin NatinBasahin nang malakas ang kuwento.Hipon at BiyaCarla PasisAdarnaGabayan ang mga mag-aaral ng makagawa ng Maghanda ng strip ng papel naisang tanong mula sa napakinggang kuwento.Ipasulat ito sa isang strip ng papel. sapat para sa lahat ng mag- aaral.Bigyan ng oras ang mga mag-aaral na makasulatng kanilang sariling tanong.Pabilugin ang mga mag-aaral.Sabihin:Sa pagtugtog ng musika, ipapasa ninyo angtanong na ginawa ninyo sa kaliwa ninyo.Kapag tumigil ang tugtog, hihinto kayo sapagpapasa ng papel. Kukuha ako ng isangpangalan sa ating kahon at ang mapili angsiyang magbabasa ng nakuha niyang tanong atibibigay ang sagot dito.Gawin ito hanggang sa mabasa at masagot naang lahat ng mga tanong na ginawa ng mga bata.Kung sakaling may magkatulad na tanong,pabalikan na lamang ang sagot na ibinigay ngnaunang bata.Itanong:Ano-anong damdamin ang ipinakita ni Hipon?Biya?Paano nila ito ipinakita sa kuwento?Bakit nila ito naramdaman sa kuwento?Gawin NatinPangkatin ang klase.Ipagawa ang Pagyamanin Natin Gawin Ninyo B,KM, p. 39.Gawin MoIpagawa ang Pagyamanin Natin Gawin Mo C,KM p. 40.Magtala ng limang salita mula sa kuwentongnapakinggan. Isulat sa tapat ang kasalungat nito.Matapos ang inilaang oras, tumawag ng ilanupang basahin ang natapos nilang gawainnang may wastong tono upang mailahad angdamdamin ng pangungusap.PaglalahatItanong:Ano ang natutuhan mo sa kuwento nina Hiponat Biya?PagsasapusoItanong:Paano mo pahahalagahan ang iyong kaibigan? 81

2 Layunin Natutukoy ang bahagi ng binasang kuwento: simula, kasukdulan, at papgatantapos ng kuwento Yugto ng Pagkatuto Munting Paalala sa IyoPagbabaybayPagtuturo ng mga salitaIpagawa sa lahat ng mga salita.Salita Maiuugnay ko ito sa…Pormal na depinisyon HINDI kaugnay ng salitaPagganyakPangkatin ang klase. Bigyan ang bawat pangkatng isang set ng mga larawan. Maghanda ng mga larawan ng life cycle ng isda at ng hipon.Sabihin:Isaayos ang mga larawang matatangap ayon sawasto nitong pagkasunod-sunod.Matapos ang inilaang oras, tawagin ang bawat Bigyan ng pahapyaw napangkat upang ipakita ang natapos na gawain. pagtalakay ang life cycle ng hipon at biya sa tulong ng mgaItanong:Tama ba ang pagkakasunod-sunod ng mga larawan.larawan?Puwede ba itong magkapalit-palit?Pangatwiranan ang sagotGawin NatinItanong:Ano ang naalala mo sa kuwento nina Hipon at Isulat ang mga ito sa pisara.Biya?Ano-ano ang pangyayari sa kuwento?Ipabasa ang mga pangungusap na naibigay.Ipakita ang pyramid.Sabihin:Gagamitin natin ito upang matalakay angkuwentong napakinggan. 82

Ano ang kasukdulanng kuwento?Paano nagsimula Ano ang Paanoang kuwento? pamagat nagtapos ang ng kuwento? kuwento?Gawin NinyoBasahin nang malakas sa mga mag-aaral.Pasagutan ang organizer na makikita saPagyamanin Natin Gawin Ninyo A, KM, p. 39. Nanimbang sa Katig Masayang-masaya ang mga bata.Nakasakay sila sa bangkang may motor. Nag-aawitan sila sa saliw ng palakpak at padyak ngmga paa. Umiindayog sila kasabay ng pagtaasat pagbaba ng alon. Tuwang-tuwa sila lalo kapagmay malaking along sumasalpok sa kanilangbangka. Mayamaya buong pagmamalakingnanimbang sa katig si Armando. Tumayo siyanang walang hawak. Nagpalakpakan ang lahat.Ang tapang ni Armando! Hindi nila pinansin angmalaking alon na dumarating. Sa uwian, walang kibuan ang lahat. Angiba naman ay mugto na ang mga mata at tahimikna humihikbi.Hango sa : Pagpapaunlad ng Pagbasa St. Mary’s Publishing HouseSabihin:Isulat ang pamagat ng kuwentong napakinggan.Sa unang hanay, sumulat ng isangpangungusap tungkol sa simula, gitna, atkasukdulan ng kuwento. Sa tapat nito, iguhitang sinasabi ng pangungusap.Gawin MoIpagawa ang Pagyamanin Natin Gawin Mo A,KM, p. 41. 83

3 Layunin Nagagamit ang iba’t ibang uri ng panghalip sa usapan at pagsasabi tungkol sa sariling karanasan Yugto ng Pagkatuto Munting Paalala sa IyoPagbabaybayMuling PagsusulitBalikanItanong:Ano ang panghalip?Kailan ito ginagamit?Magbigay ng isang pangungusap na maypanghalip.Gawin Natin Gabayan ang mga mag-aaralIpakuha muli sa mga mag-aaral ang mga na mapagsama-sama angtanong na ginawa nila tungkol sa napakinggang mga tanong ayon sa panghalip pananong na ginamit.kuwento.Ipabasa ito sa mga mag-aaral.Ipapangkat ang mga tanong.Itanong:Paano pinangkat ang mga tanong?Kailan ginagamit ang Sino? Saan? Ano?Kailan?Balikan ang mga tanong na nakapaskil sa pisara.Itanong:Tama ba ang pagkakagawa nito?Paano isinusulat ang tanong?Gawin NinyoIpangkat ang klase.Ipagawa ang Pagyamanin Natin Gawin Mo B,KM. p.42.Matapos ang inilaang oras, tawagin ang bawatpangkat upang iparinig ang natapos na gawain.Gawin MoIpagawa ang Pagyamanin Natin Gawin Mo C,KM p. 42.PaglalahatItanong:Ano ang panghalip na pananong?Pasagutan Isaisip Mo, p. 42.PagsasapusoSabihin:Isulat ang pangalan ng iyong kaibigan. Isulat dinkung bakit mo siya kaibigan. 84

4 Layunin Nakasusulat ng liham na pagbibigay ng hangarin sa isang gawain okakraarnaansaasnano karanasan Yugto ng Pagkatuto Munting Paalala sa IyoPagbabaybayMuling pagtuturo ng mga salitaIpagamit ang mga nililinang na salita sa sarilingpangungusap.PagganyakItanong:Ano ang gagawin mo kung may nais kangsabihin sa kaibigan at malayo kayo sa isa’t isa?Hayaang magbahagi ang mga mag-aaral ngkanilang sagot.Gawin NatinIpangkat ang klase.Pasulatin ang bawat pangkat ng isang liham nanagsasabi sa kaibigan ng ipinanunukala nilanggawain nang magkasama.Ang isang pangkat ay susulat bilang Hipon at isanamang pangkat ang susulat bilang Biya.Matapos ang inilaang oras, tawagin ang pangkatupang basahin ang kanilang natapos na liham.Itanong:Ano-ano ang bahagi ng liham?Paano inumpisahan ang liham?Paano ito tinapos?Paano isinulat ang liham?Ano-ano ang dapat tandaan sa pagsulat ngliham?Gawin NinyoHayaang magpalit ang bawat pangkat ng kanilangnatapos na liham.Pabigyang puna ang sinulat na liham ng ibangpangkat gamit ang rubrics na nasa ibaba.Ipasuri ang liham gamit ang rubrics na nasaPagyamanin Natin Gawin Ninyo D, p. 40.Matapos ang gawain, ipabalik ang binigyang-punang liham upang isaayos ng pangkat na Bigyang puna ang liham naorihinal na sumulat nito. natapos ng mga mag-aaral.Gawin Mo Ibalik ito sa kanila upang maisulat nila itong muli.Ipagawa ang Isulat Mo, KM, p. 42. 85

Paglalahat Layunin Itanong: Ano-ano ang dapat tandaan sa pagsulat ng isang liham? Isapuso Itanong: Paano mo pahahalagahan ang iyong kaibigan? Ipagawa ang Isapuso Mo, KM p. 42 5 Nakasusunod sa mga binasang panuto Yugto ng Pagkatuto Munting Paalala sa IyoPagbabaybayPagsusulit na pang-masteriKung NatutuhanGawain AGumupit ng isang larawan. Idikit ito sa isangpapel.Sa palibot nito, sumulat ng mga pangungusapna gumagamit ng panghalip pananong.Gawain BAlalahanin ang isang napakinggang kuwento.Gumawa ng sariling graphic organizer upangipakita ang pamagat, simula, kasukdulan, atpanghuling pangyayari o wakas nito.Kung Hindi NatutuhanGawain AIpabasa ang talata. Tukuyin ang mga panghalipna ginamit dito at sabihin kung ano angpangngalan na pinalitan nito.Sumulat din ng tatlong tanong tungkol dito.Si Tessie Isulat ito sa pisara.Nasa isang silid na puti si Tessie nangmagising siya. Nananakit ang kaniyang katawanat hindi niya maikilos ang kaniyang kamay.Nababalot ng gasa at plaster ang kaniyangulo. May nakakabit na mga tubo sa kaniyangkamay at ilong. Naluluhang napipikit si Tessie.Kahapon lamang ay masayang-masaya silangnagpipiknik. Nagpabilisan pa ang mga bus nakanilang sinasakyan. 86

Gawaing Pantahanan Layunin Sabihin: Gumawa ng isang linggong diary tungkol sa mga gawain ninyong magkaibigan. Panapos na Gawain Sabihin: Tapikin nang tatlong beses ang tatlo mong kaibigan sa klase. Sabihin na “Salamat sa iyo, kaibigan.” 6 Natutukoy ang bahagi ng binasang kuwentoYugto ng Pagkatuto Munting Paalala sa IyoPagganyakItanong:Sino ang matalik mong kaibigan?Paano mo siya nakilala?Paghawan ng BalakidItanong:Sino sa inyo ang may hika?O sino ang nakakita na ng isang batang hinihika?Ano ang nangyayari sa iyo o sa kaniya tuwingumaatake ito?Ano ang pakahulugan mo sa hika?Ipabasa ang sagot ng mga bata na isinulat sa Isulat ang sagot sa pisara.pisara.Itanong:Ano ang kasalungat ng mga salitang ibinigay?Gawin NatinBasahin ang teksto sa Basahin Mo, KM, p. 38.Itanong:Ano ang pamagat ng kuwento?Sino ang pangunahing tauhan sa kuwento?Ilarawan siya.Ano-ano ang pangyayari sa kuwento?Alin ang simula?Ano ang kasukdulan ng kuwento?Ano ang katapusan ng kuwento?Paano nagbago si Lorena?Kung ikaw si Lorena, ano ang gagawain mo sakuwento?Ano-anong salita ang magkakasalungat sabinasang kuwento? 87

Gawin Ninyo Ipangkat ang klase. Isadula ang bahagi na mapupunta sa pangkat. Pangkat 1 – Simula Pangkat 2 – Sukdulan Pangkat 3 – Katapusan Matapos, ang inilaang oras, tawagin ang bawat pangkat upang ipakita ang inihandang dula- dulaan na tatagal lamang ng limang minuto. Gawin Mo Iguhit ang bahagi ng kuwentong nagustuhan mo. Paglalahat Itanong: Ano ang natutuhan mo sa aralin? Panapos na Gawain Sabihin: Maghanda ang isang regalo para sa kaibigan. Pagsasapuso Itanong: Ano ang gusto mong katangian ng iyong kaibigan? 7 Layunin Naisasalaysay muli ang nabasang teksto gamit ang mga pangungusap Yugto ng Pagkatuto Munting Paalala sa IyoPagganyakItanong:Sino ang matalik mong kaibigan?Paano mo siya nakilala?Gawin NatinGawain: DugtunganTumawag ng isang mag-aaral na magsasabing simulang pangyayari ng nabasang kuwento.Tatawag ang mag-aaral ito ng magsasabi ngsusunod na mangyayari. Gawin ito hanggang samatapos ang kuwento.Gawin NinyoPangkatin ang klase. Ipasulat sa isang papelang mga pangyayari ng kuwentong binasa nangmay wastong pagkasunod-sunod.Matapos ang inilaang oras, tawagin ang bawatpangkat upang ibahagi ang kanilang natapos nagawain. 88

Gawin MoSabihin:Pumili ng isang kuwento na mababasa sa YunitI ng KM.Basahing mabuti ito at humandang isalaysay saklase.Gamiting batayan ang rubrics sa pagsasalaysayna gagawin na makikita sa Pagyamanin NatinGawin Mo E, KM, p. 41.PaglalahatItanong:Ano ang natutuhan mo sa aralin? 8 Layunin Naisasalaysay muli ang nabasang teksto gamit ang mga pangungusap Yugto ng Pagkatuto Munting Paalala sa IyoKung NatutuhanPumunta sa silid-aklatan o sa mini-library, pumiling isang storybook. Basahin ito. Tukuyin angmga pangyayari nito at isulat nang may wastongpagkasunod-sunod.Kung Hindi NatutuhanGabayan ang mga mag-aaral upang makapag-isip ng kuwento na may tatlong pangyayari.Ipasulat ang mga ito sa organizer na ito.Unang Sumunod na Panghulingpangyayari pangyayari pangyayari Problema SolusyonPagsagot sa mahalagang tanongPanapos na GawainItanong:Ano ang dapat mong gawin upang hindi kayomag-away ng iyong kaibigan?Karagdagang BabasahinMISOSA Filipino 4 Modyul 9, pp 1-7Hiyas sa Pagbasa 4, 2000 p 24-25; 32-33 89

UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT TALAAN NG ESPESIPIKASYONMgaLayunin Bilang ng Bilang ng Kaalaman Proseso/ Pang-unawa Produkto Kinalalagyan Araw Aytem Kakayahan Pagganap ng Bilang 3KAALAMAN 2Pakikinig 1 2Nasasagot ang 3 3 1-3mga tanong sa 3napakinggang 2kuwento 4Natutukoy ang 2 2 2 4-5damdamin ng 1 6tagapagsalita ayon 2 7-8sa tono, diin, bilis,at intonasyon 3 9-11 2 12-13Nasusunod ang 1 4 14-17napakinggangpanuto o hakbangng isang gawainPag-unawa sa BinasaNasasagot ang 2mga tanong sabinasang kuwentoPROSESOPasalitaWikang BinibigkasNaisasalaysay 3muli ang napaking-gang teksto gamitang mga larawan.Naipapahayag ang 2sariling opinyon oreaksiyon sa isangnapakinggang isyuo usapanGramatikaNagagamit ang 4panghalip sausapan at pag-sasabi tungkol sasariling karanasanPagbasaPag-unlad ngTalasalitaanNaibibigay ang 2 2 18-19kasingkahuluganng salita sa pama-magitan ng kasing-kahulugang gamitang pahiwatig sapangungusap. 90

Naibibigay 1 11 20ang kahuluganng salita sapamamagitan ngkasalungat gamitang pahiwatig sapangungusap.PasalitaWikang BinibigkasNakapagbibigay 3 3 3 21-23ng panuto na may2-3 hakbang gamitang pangunahing-direksiyon.GramatikaNagagamit nang 5 5 5 24-28wasto ang mga 5 5 29-33pangngalansa pagsasalita 2 2 34-35tungkol sa sarili,sa mga tao, lugar,bagay, at pangya-yari sa paligid.Pag-unawa sa BinasaNasasagot ang 5mga tanong nabakit at paano.Estratehiya sa Pag-aaralNagagamit ng 2wasto ang mgabahagi ng aklattulad ng Talaan ngNilalaman, Talahu-luganan.PRODUKTO/PAGGANAPPasalitaWikang BinibigkasNagagamit ang 4 4 4 36-39magagalangna pananalitasa iba’tibangsitwasyon tuladng pagbili satindahan.Pag-unawa sa BinasaNatutukoy 5 6 6 40-45ang bahaging binasangkuwento simula,kasukdulan, atkatapusanPagsulatNakasusulat ng 4 5 5 46-50maikling tulaKabuuan 48 50 8 12 15 15 1-50Bahagdan 15% 25% 30% 30% 100% 91

A. Panuto: Babasahin ng guro ang talata nang dalawang beses at sasagutin ang mga tanong. Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel.1. Sino ang pamilyang kilala sa pagiging huwaran at modelo?a. Pamilya Orias c. Pamilya Tobiasb. Pamilya Osias d. Pamilya Topias2. Ilarawan ang kanilang pamilya. Sila ay ________________.a. nagdadayaan c. nagkakasakitana. nagkakaniya-kaniya d. nagkakaunawaan3. Ano ang silbi ng kanilang tahanan sa pamayanan?a. Hindi sila tanggapb. Tampulan ng usapan.c. Nakapinid ang pintuan ng kanilang tahanan sa lahat.d. Nakabukas sa nangangailangan ang kanilang tahanan.B. Panuto: Babasahin ko nang dalawang beses ang maikling kuwento atsagutin ang sumusunod na tanong. Isulat ang letra ng tamang sagot sasagutang papel.4. Sa pahayag ng matandang babae, “Umuwi ka na, sa loob ng tatlong buwan, mangyayari ang nais ng iyong asawa. Ayusin mo ang iyong buhay.”a. nagagalit c. nanunuyab. nananakot d. nanghihikayat5. Anong damdamin ang ipinahahayag sa hulihan ng kuwento?a. kalungkutan c. kasiyahanb. kapootan d. kayabanganC. Panuto: Makinig na mabuti sa babasahing panuto ng guro. Sundin ang panuto. Bilang 6.(1 puntos)D. Panuto: Basahin ang talata at sagutin ang mga tanong. Isulat ang letrang ng tamang sagot sa sagutang papel.Iba ka sa mga kababata mo Luis! Kung sila ay tutulog-tulog, ikaway laging gising. Nagsusumikap ka palagi, ituloy mo ang pakikibaka.7. Ano ang pagkakaiba ni Luis sa kaniyang mga kababata?a. Naglalaro siya c. Natutulog siyab. Nagsisikap siya d. Namamasyal siya8. Sino ang tinutukoy na bata sa talata?a. Larry c. Leob. Lazaro d. Luis 92

E. Panuto : Naririto ang mga larawan tungkol sa kuwento. Sumulat ng tatlong pangungusap upang isalaysay na muli ang kuwento. (3 puntos) 9-11 A. C. B. D. 3 21Naisalaysay nang Naisalaysay nang Naisalaysay subalitbuong-linaw angpangyayari sa kuwento buong- linaw ang di-maayos angat nasunod angmekaniks sa pagsulat pangyayari sa kuwento pagkasunod-sunod ng ngunit may kulang na pangyayari sa kuwento isang (1) pangyayari at at di- nasunod ang may ilang mekaniks sa mekaniks sa pagsulat pagsulat na di-nasunod. F. Panuto: Basahin ang isyu at ipahayag ang sariling opinyon. Napapanahong Isyu: Paglilipat ng Buwan ng Pasukan Ang paglilipat ng pasukan sa buwan ng Hunyo patungo sa buwan ng Agosto ang isa sa panukala ng DepEd. Gagawin ito para maiwasan ang malimit na pagsususpinde ng klase tuwing may bagyo. 93

12-13. Sumasang-ayon ka ba sa paglilipat ng klase sa buwan ng Agosto? Ibigay ang iyong opinyon hinggil dito. (2 puntos) Pamantayan 2 1 Nailahad nang buong linaw Nailahad nang buong linaw ang opinyon at nasunod ang ang opinyon at di- nasunod ang wastong mekaniks sa pagsulat wastong mekaniks sa pagsulat G. Panuto: Ipakilala ang iyong sarili. Punan ng angkop na panghalip ang mga patlang. (4 puntos) 14-17. Ako si Angel. Sina Elena, Marie, at Eva ang 15____________ mga kai- bigan. Mababait at mapagkakatiwalan ko16___________. Lagi 17____________ magkakasama. 43 21Naipakilala Naipakilala nang Naipakilala nang Naipakilala ang buong linaw sarili subalitnang buong buong linaw ang kaniyang may kulang na sarili ngunit mga panghalip.linaw ang ang kaniyang may kulang na dalawang (2)kaniyang sarili sarili ngunit may panghalip.gamit ang pang- kulang na isanghalip. (1) panghalip. H. Panuto: Basahin ang kuwento at sagutin ang mga tanong. Ang Magalang na si Daniel “Bye!” sigaw ni Daniel habang bumababa sa school bus na naghahatid sa kaniya mula sa paaralan. Magkita-kita tayo bukas….” Magaan ang katawang pumasok ng kanilang tahanan si Daniel. Luminga-linga na wari’y may tila hinahanap. Nang….. “Aba, Anak, nariyan ka na pala. Hindi ko yata naulinigan ang busina ng inyong school bus,” wika ng inang papasok sa sala. “Mano po,” ani Daniel sabay abot sa kamay ng ina. Akala ko po’y wala kayo.” “E..e.. naroon ako sa likod-bahay. Inaayos ko ang aking mga halaman. Teka, gutom ka na ba?” tanong ng ina. “Hindi pa naman po,” tugon ng anak, “tutulungan ko po kayo sa inyong ginagawa.” 94

“Ang bait talaga ng aking anak. Sige, ipasok mo muna ang iyong bag sa silid. Magpalit ka na rin ng damit pambahay,” utos ng ina. Walang ano-ano’y ginulantang ang mag-ina ng malakas na sigawan mula sa kanilang kapitbahay. “ Ano ka ba? Kanina ko pa sinasabing maghubad ka na ng uniporme atmagpalit ng pambahay,” hiyaw ng ina kay Jake. “E…..eh, manonood ako ng paborito kong cartoons,” paasik na sagot na maykasabay na padyak ng paa ni Jake “Ah…bahala ka!” muling bulyaw ng ina sabay sara ng pinto. Nagkatinginan sila sa magaspang na ugaling narinig sa pag-uusap ng mag-ina. “Daniel, anak, naririto kami ng iyong Ama para pumatnubay sa iyong paglaki. Nakikita kong lumalaki kang isang magalang, masunurin, at masipag na bata. Sana ang magandang asal na kinalakihan mo ay maghatid sa iyo sa tagumpay,” sabi ng ina. “Makakaasa po kayo, Nanay. Kailanman, hindi ko po kaliligtaang magpakita ng magandang asal sa mga bata at matatanda.18. “ Aba, Anak, nariyan ka na pala. Hindi ko yata naulinigan ang busina nginyong school bus,” Ano ang kasingkahulugan ng naulinigan?A. nadama C. narinigB. nakita D. nasilip19. “E…..eh, manonood ako ng paborito kong cartoons,” paasik na sagot namay kasabay na padyak ng paa ni Jake. Ano ang kasingkahulugan ngpaasik?A. pabulong C. paiyakB. padabog D. patalikod20. “Walang ano-ano’y ginulantang ang mag-ina ng malakas na sigawanmula sa kanilang kapitbahay. Ano ang kasalungat ng salitang ginulantang?A. nagulat C. natahimikB. naguluhan D. natakotI. Panuto: Sagutin ang mga tanong. 21-23. Ipagpalagay mo na ikaw ay bagong mag-aaral sa Paaralang Elementarya ng Luntiang Kapaligiran. Sa iyong ikalawang araw ng pagpasok sa paaralan, binigyan kayo ng gawain na gumawa ng dalawang (2) hakbang na panuto upang makarating nang mabilis sa iyong silid–aralan gamit ang pangunahing direksiyon. Matapos gawin ang panuto, ano ang iyong naramdaman at bakit? (3 puntos) 95

Pamantayan 3 21Nakagawa ng Nakagawa ng Hindi nakagawa ngpaliwanag hinggil sa paliwanag hinggil sa paliwanag hinggilisinulat na dalawang isinulat na dalawang sa dalawanghakbang na panuto hakbang na panuto hakbang na panuto.nang buong linaw. ngunit di-gaanong malinaw.J. Panuto: Basahin ang talata at sagutin ang tanong hinggil dito. Anim na taong gulang si Virginia Rojo, batang iniligtas ang kaniyang sanggol na kapatid nang masunog ang kanilang bahay. Nangyari ito sa Barangay San Jose, Sipalay City, Negros Occidental noong Pebrero 28, 2010. Hinango sa: Filipino Ngayon na Balita24-28. Sumasang-ayon ka ba sa ginawa ni Virginia Rojo? Ipaliwanag ang iyong sagot gamit ang pangalan ng tao, bagay, lugar o pangyayari. (5 puntos) Pamantayan 54 3 2 1Malinaw at Malinaw at Malinaw at Malinaw at Hindi malinawmay buong may buong may buong may buong ang talatang sinulat nadiwa ang diwa ang ta- diwa ang diwa ang naglalarawan sa sarilitalatang latang sinulat talatang talatang gamit ang pangalan ngsinulat na na naglalara- sinulat na sinulat na tao, bagay, lugar onaglalarawan wan sa sarili naglalarawan naglalarawan pangyayarisa sarili gamit gamit ang sa sarili gamit sa sarili gamitang pangalan pangalan ng ang pangalan ang pangalan tao, bagay, ng tao, bagay, ng tao, bagay,ng tao, lugar o lugar o pang-bagay, lugar o pangyayari pangyayari yayari ngunitlugar o ngunit kulang may kulangpangyayari ngunit may kulang ng ng dalawang ng tatlong pangyayari pangyayari isang pangyayari 96

K. Panuto: Basahin nang mabuti ang talata. Sagutin ang mga tanong at isulat ang iyong sagot sa sagutang papel. Maraming paraan para makatipid sa tubig. Gumamit ng baso sapagsisipilyo, palanggana kapag maghuhugas ng pinggan. Ang tubig nitongpanghuling banlaw sa pinggan o damit ay maaaring ibuhos sa kubeta o pandiligng halaman. Kapag may sirang tubo sa loob o sa labas ng bahay, ipagbigayalam agad ito sa kinauukulan. Madalas rin ang mga kababayan natin aynagrereklamo sa kawalan ng tubig. Dahilan nito marahil ang walang pakialamng ibang tao sa nasasayang na tubig. Hindi nagtitipid lalo pa sa panahon ngtag-araw na may krisis sa tubig dahil walang ulan. Kaya’t nananawagan angpamahalaan na tipirin ang tubig para sa tag-araw.29-33. Paano mo maipakikita ang pagtugon sa panawagan ng balita? (5 puntos)Puntos Pamantayan 5 Maliwanag, kumprehensibo, at detalyado ang paliwanag sa 4 sagot. 3 2 Maliwanag at detalyado ang paliwanag sa sagot. 1 Maliwanag ang paliwanag sa sagot. Di-maunawaan ang sagot. Mahina, nakakalito, at kumukontra sa wastong sagot ang iyong paliwanag.L. Panuto: Basahin ang sitwasyon at sagutin ang tanong. 34-35. Pumunta si Maria sa aklatan upang magsaliksik hinggil sa halaga ng kuwentong bayan. Humiram siya ng aklat sa gurong namamahala at binuksan ang pahina ng talaan ng nilalaman. Tama ba ang kaniyang ginawa? Pangatwiranan (2 puntos)Puntos Pamantayan 1 Naibigay ang katuwiran nang buong-linaw gamit ang 2 wastong bantas, ispeling ng mga salita. Gamit ng malaking letra sa pagsulat ng simula ng pangungusap at mga pangngalang pantangi. 97

M. Panuto: Suriin ang larawan at batay dito, gumawa ng angkop na usapan na nagpapakita ng magalang na pananalita sa sitwasyong ipinapakita ng larawan. (4 puntos) 36- 39 Pamantayan 4 3 2 1Nakagawa Nakagawa Nakagawa ng Hindi nakagawang angkop na ng angkop na angkop na usapan ng angkop nausapan nang usapan nang nang buong-linaw na usapan.buong-linaw buong-linaw ginamit ang ma-na ginamit ang na ginamit ang gagalang na salitamagagalang na magagalang na ngunit hindi angkopsalita. salita ngunit hin- ang dalawa. di angkop ang isang magalang na salita.N. Panuto: Pumili ng isang kuwento na ating nabasa na. Igawa ng story pyramid ibinibigay ang kabuuang elemento ng kuwento. 40 -45 ( 6 puntos)Panuto: Isulat ang tsek ( ) kung nasunod at ekis (x) kung hindi. PamantayanNagawa ba nang maayos ang Story Pyramid?Naisulat ba nang malinaw ang simula?Naisulat ba ang tamang kasukdulan?Napagsunod-sunod ba nang wasto ang pangyayari?Naisulat ba ang wastong katapusan?Naisulat ba nang wasto ang pamagat ng kuwento? 98

Pagsulat: O. Panuto. Sumulat ng maikling tulang binubuo ng limang linya tungkol sa mga pangarap mong makuha o magawa. 46-50 (5 puntos) Pamantayan 5 4 32 1 May mababawMalalim at Makahulugan Bahagyang Bahagyang na kaisipanmakahulugan ang kabuuan ang kabuuanang kabuuan ng tula makahulugan may lalim ng ng tula.ng tula ang lalim ng kabuuan ng Piling-pili ang ilan lamang kabuuan ng tula tula sa mga salita at pariralang ngunit may ilang ginamit. bahagi ang hindi buo.Piling-pili Sa malaking Sa kalahati ng Sa maliit naang mga bahagi ng tula bahagi ngsalita at mga tula tulapariralangginamit sakabuuan ngtuila 99

SIPI NG GUROPara sa Aytem 1-3 Ang Modelong Pamilya Tobias Pinarangalan ang pamilya Tobias sa pagiging huwaran at modelo sa kanilangkomunidad. Namamalas sa tuwina ang pag-uunawaan ng pamilya. Bukas ang kanilangtahanan sa sinumang nangangailangan. Karaniwan na sa kanila ang pagpapakita ngpagmamahal sa isa’t isa.Para sa Aytem 4-5 May isang pamilya na nakatira sa may tabing-dagat. Masaya silang mag-anak. May sariling kubo at sobra ang inaani sa sariling lupa. Isang araw, lumapit ang asawa ni Mang Alejandro sa kaniya at nakiusap.“Ipagbili mo na ang ilang bahagi ng ating lupa at magpatayo tayo ng mas malakingbahay. Lumalaki na ang anak natin.” Kaagad kinausap ni Mang Alejandro ang matandang babaeng nakatira sa gilidng bundok. Parang anak ang turing nito sa kaniya.Sinabi niya ang problema. “Umuwi ka na. Sa tatlong buwan ay mangyayari ang nais ng iyong asawa.Ayusin mo ang iyong buhay.” Naganap ang sinabi ng matanda. Nagkaroon sila ng malaking bahay at lagingsagana sa buhay.Para sa Aytem blg. 6Panuto: Gumawa ng Semantic Web hinggil sa pangunahing tauhan sa napakinggangkuwento at ibigay ang katangian nito. (1 puntos) 100

1. A SUSI NG PAGWAWASTO2. D masipag3. D4. D5. C6. Masigasig Mang Alejandro mapagmahal responsable 7.B 8.D 9-11. Rubrics 36-39. Rubrics 12-13. Rubrics 40-45 Rubrics 14-17. Rubrics 46-50 Rubrics 18-20 Rubrics 21-23 Rubrics 24-28 Rubrics 29-33 Rubrics 34-35 Rubrics 101



Yaman ng Lahi Wika at Pagbasa para sa Ikaapat na BaitangPatnubay ng GuroUnang Edisyon 2015 Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksiyon 176 na “Hindi maaaring magkaroon ngkarapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunman, kailanganmuna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito’ypagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay angpagtakda ng kaukulang bayad.” Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brandnames, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito aysa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay ng isang kasunduan ng Kagawaranng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS angkakatawan sa paghiling ng kaukulang pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram atginamit dito. Pinagsumikapang matunton upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales.Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Tanging mga institusyon at kompanyang nakipagkontrata sa FILCOLS at yaong nakasaadlamang sa kasunduan, ang maaaring kumopya mula dito sa Patnubay ng Guro. Ang hindinakipagkontrata sa FILCOLS ay dapat, kung ninanais makakopya, makipag-ugnay nang tuwiran samga tagapaglathala at sa mga may-akda. Maaaring tumawag sa FILCOLS sa telepono blg. (02) 439-2204 o mag-email sa [email protected] ang mga may-akda at tagapaglathala.DEPED COPYInilathala ng Kagawaran ng EdukasyonKalihim : Br. Armin A. Luistro FSCPangalawang Kalihim : Dina S. Ocampo, PhD Mga Bumuo ng Patnubay ng GuroPunong Tagapangasiwa: Angelika D. JabinesManunulat: Sancho C. Calatrava, Modesta R. Jaurigue, Fragilyn B. Rafael,Dolorosa S. de Castro, Josenette R. Brana, Mary Ann H. Umadhay,Cynthia Reyroso, Arjohn Gime, Robena delos Reyes,Arabella Mae Z. Soniega, Fe Catalina Guinto, Yaledegler S. Maligaya,Anna Marie Aranzanzo, Maria Hazel J. Derla, Gratcielo Chiara D. Badillo,at Angelika D. JabinesKonsultant: Patrocinio V. Villafuerte, Concepcion U. San Antonio, at Voltaire M. VillanuevaTagaguhit: Aristotle S. Daquioag at Jason O. VillenaTagatala: Ireen SubebeInilimbag sa Pilipinas ng Sunshine Interlinks Publishing House, Inc.Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)Office Address : 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634-1054 o 634-1072E-mail Address : [email protected] ii All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

PAUNANG SALITA Ang Patnubay ng Guro (PG) o Teacher’s Guide na ito ay inihahandog parasa mga guro ng asignaturang Filipino sa Ikaapat na Baitang alinsunod sa K to 12 Enhanced Basic Education Program. Ang mga gawain sa kagamitang ito ay maingat na inihanda upang magingangkop sa edad, kultura, kakayahan, kasanayan, kaalaman, at interes ng iyong mgamag-aaral. Ito rin ang gagamitin mo upang i-modify ang mga aralin dito kung hindi angkop sa kanila o kung nangangailangan pa ng pagsasanay sa mga inihandangaralin. Ang patnubay na ito ay magiging gabay mo sa buong taong pagtuturo ng asignaturang Filipino upang malinang nang lubos ang kanilang kakayahan sa pakikinig, pagsasalita, pagbabasa, pagsusulat, at panonood. Magamit ang mga itonang wasto at angkop sa kanilang pang-araw-araw na pamumuhay. Gayundin mabisang magamit ng mga mag-aaral ang wikang Filipino, ang yaman ng ating lahi,sa pakikipagtalastasan maging pasulat man o pasalita.DEPED COPY Kalakip ng patnubay na ito ang mga pauna, formative at panlingguhang pagtataya na maaari mong maging gabay sa pag-momodify ng mga inihandang gawain upang higit mong matulungan ang iyong mga mag-aaral. May mga mungkahiring gawain para sa pagsasagawa na pagpapayaman at panlunas. Ang mga gawain ng mga mag-aaral ay makikita sa Kagamitan ng Mag-aaral(KM) (Learner’s Material), kung saan nakasulat ang pagsasanay, gampanin at gawaing isasagawa sa pag-aaral ng aralin. Magiging matagumpay sila sa paggamitnito sa pamamagitan ng iyong paggabay sa kanila. Ang PG at ang KM ang magiging gabay mo sa pagtuturo ng asignaturangFilipino. Ito ay binubuo ng sumusunod na mga bahagi:Patnubay ng Guro Kagamitan ng Mag-aaralMahalagang Tanong. Mga pagganyakna tanong at panimulang tanong namag-uugnay sa araling tatalakayin.Paunang Pagtataya. Maikling pagsuboksa iskima ng mga mag-aaral.Pagbabaybay. Sa bahaging ito,magkakaroon ng pagkakataon angmga bata na malinang ang kanilangkasanayan sa pagbabaybay ng mgasalitang natutuhan nila sa Filipino atmaging sa ibang asignatura.Paghawan ng Balakid. Ginagawa Tuklasin Mo. Sa bahaging ito,ito bago makinig o magbasa ng isang lilinangin ang mga salita o konseptoteksto. Kikilalanin dito ang mga salita na kailangang malaman ng mga mag-o konsepto na sagabal sa lubos na aaral upang lubos na maunawaan angpagkaunawa ng mga mag-aaral na mapapakinggan o mababasang mgamaunawaan ang kanilang pakikinggan o teksto.babasahin.Pagganyak. Isang tanong o gawain napupukaw sa interes ng mga mag-aaralkaugnay ng inihandang aralin. iii All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Balikan. Isang tanong o gawain na Basahin Mo. Dito mababasa ang mgamagbabalik-tanaw sa kaalaman ng kuwento, tula, balita, at iba pang tekstomga mag-aaral sa dating aralin upang na gagamitin sa pagtalakay ng aralin.magamit nila sa pagtuklas o pag-aaralng bagong kaalaman.Pagganyak na Tanong. Isang tanongna may kinalaman sa babasahingteksto.Gawin Natin. Sa bahaging ito, lilinanginang aralin sa pamamagitan ng mgatanong at gawain na gagawin mokasama ng iyong mga mag-aaral.Gawin Ninyo. Pagsasanay na gagawin Gawin Ninyo. Pangkatang-gawainnang pangkat upang malinang ang upang ang mga kasanayan at kaalamankasanayan ay malinang ng kasama ang kanilang kapuwa mag-aaral at matulungan angGawin Mo. Pagsasanay na gagawin bawat isa upang maunawaan ang aralin.nang pangkatan upang malinang angkasanayan. Gawin Mo. Isahang gawain upang higit na mapaghusay ang kakayahan atPaglalahat. Isang tanong o gawain mapayaman pa ang mga natutuhan saupang matiyak ang natutuhan ng mga aralin.mag-aaral sa aralin. Isaisip Mo. Sa bahaging ito, lalagumin ang mga natutuhan ng mga mag-aaral sa mga araling pinag-aralan.DEPED COPYPaglalapat. Isang gawain na lilinangin Isapuso Mo. Ang mga gawain ditoang kaugalian at kagandahang asal. ay tutulong sa mga mag-aaral upang maisabuhay ang mga pagpapahalagang natutuhan nila sa bawat aralin.Subukin Natin. Isang pagtataya nasusukatin ang natutuhan ng mga mag-aaral. Kukuhanin mo ang Index ofMastery nito upang makapagdesisyonka kung tutuloy ka sa bagong aralin obibigyan mo pa ng ibayong pagsasanayang mga mag-aaral.Mga Gawain para sa- Natutuhan. Mga gawainna ibibigay mo sa mga mag-aaralupang mas malinang pa ang kanilangkakayahan.- Hindi Natutuhan. Mga gawainna ibibigay mo naman sa mga mag-aaral na nahihirapan sa araling inihanda.Gawaing Pantahanan. Mga gawaingibibigay mo sa mga mag-aaral upangisagawa nila sa kanilang tahanankasama ang kaniyang pamilya. iv All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Pagsagot sa Mahalagang TanongPagtatapos. Isang gawain namaglalagom ng lahat ng aralin sa buonglinggo.Panlingguhang Pagtataya. Susukatinang mga natutuhan ng mga mag-aaralsa buong linggong pag-aaral.DEPED COPY Bokubolaryong Pang-akademiko. Dito makikita ang talaan ng mga salitang binasa at pinag-aralan sa bawat yunit. Maaari itong gamitin sa mga pagsasanay upang mapaunlad ang talasalitaan ng mga mag-aaral. Kalendaryo ng Pagbabasa. Ito ay isang buwang kalendaryo ng mga gagawin ng mga mag-aaral kaugnay ng isang babasahing pambata na kaniyang napili. Maaari mo itong gawin sa bawat buwan ng taon. Ang kalakip ng KM ay isang halimbawa, malaya ka pa rin na ito ay isaayos ayon sa pangangailangan ng iyong mga mag-aaral. Paggawa ng Book Report. Makikita sa bahaging ito ang mga gabay na gagamitin ng mga mag-aaral sa paggawa ng isang book report kaugnay ng isang chapter book na kaniyang natapos basahin. Nilalaman din nito ang pang-markahang pagsusulit na alinsunod sa K to 12Grading System. Ito ay magsisilbing gabay mo upang mas masukat nang wasto angnatutuhan ng mga mag-aaral sa loob ng isang quarter. Masusi itong isinulat upangmasukat ang kaalaman ng bawat mag-aaral sa mga level na kaalaman (Knowledge),proseso/kakayahan (process), pagkaunawa (understanding) at produkto/pagganap(product). Ang resulta nito ay makatutulong sa iyo upang higit na mabigyan nangwastong intervention ang mga mag-aaral batay sa mga kahinaang nakita sa nataposna pagtatasa. Inaasahang makatutulong ang patnubay na ito sa iyo upang maging mahusaykang guro ng Filipino nang sa gayon ay matulungan mo ang bawat Pilipinong mag-aaral na maging isang maka-Diyos, makatao, makakalikasan, at makabansangmamamayan ng Pilipinas at maibibilang na tunay na yaman ng lahi. MGA MAY-AKDA v All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

TALAAN NG NILALAMANYunit II – Nagkakaisang Mamamayan, Maunlad na PamayananAralin 6 – Lugar sa Pamayanan, Halina’t Pasyalan......................................102Aralin 7 – • Paggamit ng Pang-uriAralin 8 – Katuwang sa Pamayanan...............................................................117 • Paggamit ng Pandiwa at Pang-uri sa Teksto • Pagkakaiba ng Recount sa Balita • Kaugnayan ng Paksang Pangungusap sa Talatang Susulatin Biyaya ng Kalikasan Tungo sa Pag-unlad....................................133 • Kahalagahan ng Kalikasan sa Pag-unlad ng Kabuhayan ng Mamamayan • Paggamit ng Pandiwa sa Teksto DEPED COPYAralin 9 – Pagpapaunlad ng Pamayanan...........................................................147 • Paggamit ng Pariralang Pang-abay • Balangkas ng KuwentoAralin 10 – Hangad na Likas-Kayang Pag-unlad.............................................160 • Paggamit ng Pang-abay • Kaugnayan ng Sanhi at Bunga • Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Isang LihamTalaan ng Espesipikasyon........................................................................................171Ikalawang Markahang Pagsusulit.............................................................................172Susi sa Pagwawasto.................................................................................................177 vi All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Republic of the Philippines Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig CityK to 12 Gabay Pangkurikulum FILIPINO (Baitang 4) Disyembre 2013 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUMK to 12 Curriculum: Tunguhin, Inaasahang Bunga/Resulta, Pamantayang Pangnilalaman, Pamantayan sa Pagganap Buo at Ganap na Filipino na May Kapaki-pakinabang na Literasi Deskripsyon ng Batayang Konseptuwal na Balangkas sa Pagtuturo ng Filipino K-12 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM Pangkalahatang layunin ng Kurikulum ng K to 12 ang makalinang ng isang buo at ganap na Pilipinong may kapaki - pakinabang na literasi. Kaugnay nito, layunin ng pagtuturo ng Filipino na malinang ang (1) kakayahang komunikatibo, (2) replektibo / mapanuring pag-iisip at, (3) pagpapahalagang pampanitikan ng mga mag-aaral sapamamagitan ng mga babasahin at teknolohiya tungo sa pagkakaroon ng pambansang pagkakakilanlan, kultural na literasi, at patuloy na pagkatuto upang makaagapay sa mabilis na pagbabagong nagaganap sadaigdig. Sa ikatatamo ng mithiing ito, kailangan ng mga kagamitang panturo ng mga guro bilang suporta sa kurikulum na magmumula sa administrasyon, ahensiyang panlipunan, pribado at publiko, pamahalaanglokal, midya, tahanan at iba pang sektor ng lipunan. Isinaalang-alang sa pagbuo ng kurikulum ang pangangailangang panlipunan, lokal at global na pamayanan, maging ang kalikasan at pangangailangan ng mga mag-aaral. Pinagbatayan din ang mga legal nabatas pang-edukasyon, at mga teoryang pilosopikal ng edukasyon at wika nina Jean Piaget (Developmental Stages of Learning), Leo Vygotsky (Cooperative Learning), Jerome Bruner (Discovery Learning), RobertGagne (Heirarchical Learning ), David Ausubel (Interactive/Integrated Learning),Cummins (Basic Interpersonal Communication Skills-BICS at Cognitive Academic Language Proficiency Skills-CALPS) at ng atingpambansang bayaning si Dr. Jose P. Rizal na nagsabing “nasa kabataan ang pag-asa ng bayan”. Dahil ang Filipino ay nasa disiplina ng wika, pinagbatayan ang mga teorya sa kalikasan at pagkatuto ng wika, mgateorya / simulain sa pagsusuring panliterasi at mga pagdulog sa pagtuturo ng wika (W1, W2, W3) at pagtuturo ng mga akdang pampanitikan at tekstong palahad. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUMMga Pamantayan sa Filipino K-12 A. Pamantayan sa Programa (Core Learning Area Standard):Pamantayan ng Programa ng Nagagamit ang wikang Filipino upang madaling maunawaan at maipaliwanag ang mga kaalaman sa araling pangnilalaman, magamit ang angkop atBaitang 1-6 wastong salita sa pagpapahayag ng sariling kaisipan, damdamin o karanasan nang may lubos na paggalang sa kultura ng nagbibigay at tumatanggap ng mensahe. DEPED COPYPamantayan ng Programa ng Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit angBaitang 7-10 teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.B. Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):K–3 4–6 7 – 10 11 – 12Sa dulo ng Baitang 3, nakakaya ng mga mag-aaral Sa dulo ng Baitang 6, naipapakita ng mga mag- Sa dulo ng Baitang 10, naipamamalas ng mag- Sa dulo ng Baitang 12 naipamamalas ng mag-na ipakita ang kasanayan sa pag-unawa at pag- aaral ang sigla sa pagtuklas at pagdama sa aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/iisip sa mga narinig at nabasang teksto at pabigkas at pasulat na mga teksto at ipahayag mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang mapanuring pag-iisip at pagpapahalagangipahayag nang mabisa ang mga ibig sabihin at nang mabisa ang mga ibig sabihin at nadarama. pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikan sa tulong ng iba’t ibang disiplina atnadarama. rehiyonal, pambansa at salintekstong Asyano at teknolohiya upang magkaroon ng akademikong pandaigdig upang matamo ang kultural na pag-unawa literasi. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUMPamantayan sa Bawat Baitang (Grade Level Standards):Baitang Pamantayan sa Bawat Baitang K Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahan sa pagpapahayag ng iniiisip at damdamin sa wikang katutubo at ang kahandaan sa pagbasa at pagsulat upang makilala ang sarili at matutong 1 makisalamuha sa kapwa. Pagkatapos ng Unang Baitang, inaasahang nauunawaan ng mga mag-aaral ang mga pasalita at di-pasalitang paraan ng pagpapahayag at nakatutugon nang naaayon. Nakakamit ang mga kasanayan sa mabuting pagbasa at pagsulat upang maipahayag at maiugnay ang sariling ideya, damdamin at karanasan sa mga narinig at nabasang mga teksto ayon sa kanilang antas o nibel at kaugnay ng kanilang kultura. DEPED COPY Pagkatapos ng Ikalawang Baitang, inaasahang nasasabi ng mga mag-aaral ang pangunahing diwa ng tekstong binasa o napakinggan, nagagamit ang mga kaalaman sa wika, nakababasa nang may2 wastong paglilipon ng mga salita at maayos na nakasusulat upang maipahayag at maiugnay ang sariling ideya, damdamin at karanasan sa mga narinig at nabasang mga teksto ayon sa kanilang antas o nibel at kaugnay ng kanilang kultura. Pagkatapos ng Ikatlong Baitang, inaasahang nasasabi na ng mga mag-aaral ang pangunahing diwa ng tekstong binasa o napakinngan at nakapagbibigay ng kaugnay o katumbas na teksto,3 nagagamit ang mga kaalaman sa wika, nakababasa nang may wastong palipon ng mga salita at maayos na nakasulat gamit ang iba’t ibang bahagi ng pananalita upang maipahayag at maiugnay ang sariling ideya, damdamin at karanasan sa mga narinig at nabasang mga teksto ayon sa kanilang antas o lebel at kaugnay ng kanilang kultura.4 Pagkatapos ng Ikaapat na Baitang, naipamamalas na ng mga mag-aaral ang kakayahan sa pagbasa, pagsulat at pakikipagtalastasan nang wasto upang maipahayag ang kaalaman, ideya at damdaming angkop sa kaniyang edad at sa kulturang kinabibilangan at nakikilahok sa pagpapaunlad ng pamayanan.5 Pagkatapos ng Ikalimang Baitang, naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahan sa pakikipagtalastasan, mapanuring pag-iisip at, pagpapahalaga sa panitikan at kultura sa pamamagitan ng iba’t ibang teksto/ babasahing lokal at pambansa.6 Pagkatapos ng Ikaanim na Baitang, naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahan sa pakikipagtalastasan, mapanuring pag-iisip at pagpapahalaga sa wika, panitikan at kultura upang makaambag sa pag-unlad ng bansa.7 Pagkatapos ng Ikapitong Baitang, naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang rehiyunalupang maipagmalaki ang sariling kultura, gayundin ang iba’t ibang kulturang panrehiyon.8 Pagkatapos ng Ikawalong Baitang, naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip,at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang pambansaupang maipagmalaki ang kulturang Pilipino.9 Pagkatapos ng Ikasiyam na Baitang, Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo,mapanuring pag-iisip,at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at saling-akdang Asyanoupang mapatibay ang pagkakakilanlang Asyano.10 Pagkatapos ng Ikasampung Baitang, naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at saling-akdang pandaigdig tungo sa pagkakaroon ng kamalayang global. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

PAMANTAYAN NG PROGRAMA K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM BAITANG 4 Nagagamit ang wikang Filipino upang madaling maunawaan at maipaliwanag ang mga kaalaman sa araling pangnilalaman, magamit ang angkop at wastong salita sa pagpapahayag ng sariling kaisipan, damdamin o karanasan nang may lubos na paggalang sa kultura ng nagbibigay at tumatanggap ng mensahe.PAMANTAYAN NG BAWAT YUGTO Sa dulo ng Baitang 6, naipapakita ng mga mag-aaral ang sigla sa pagtuklas at pagdama sa pabigkas at pasulat na mga teksto at ipahayag nang mabisa ang mga ibig sabihin at nadarama. DEPED COPYPAMANTAYAN NG BAWAT BILANG Pagkatapos ng Ikaapat na Baitang, naipamamalas na ng mga mag-aaral ang kakayahan sa pagbasa, pagsulat at pakikipagtalastasan nang wasto upang maipahayag ang kaalaman, ideya at damdaming angkop sa kaniyang edad at sa kulturang kinabibilangan at nakikilahok sa pagpapaunlad ng pamayanan.UNANG MARKAHAN Pakikinig Pagsasalita Pagbasa (Pag-unawa saLINGGO Napakinggan) (Wikang Gramatika Pag-unlad ng Pag-unawa sa Estratehiya sa Pagsulat Panonood Pagpapahalaga sa TATAS Naipamamalas ang Binibigkas) (Kayarian ng Talasalitaan Binasa Pag-aaral Wika, at Panitikan kakayahan sa mapanuring pakikinig at pag-unawa sa Wika) Naipamamalas Naipamamalas ang napakinggan ang iba’t ibang pagpapahalaga at PAMANTAYANG Naipamamalas ang kakayahan at tatas Naisasagawa ang mapanuring pagbasa kasanayan sa Napauunlad ang Naipamamalas ksanayan sa PANGNILALAMAN Natatalakay ang paksa o sa pagsasalita at pagpapahayag ng sa iba’t ibang uri ng teksto at pag-unawa ng kasanayan sa ang kakayahan sa paggamit ng wika sa isyung napakinggan sariling ideya, kaisipan, karanasan at napalalawak ang talasalitaan iba’t ibang pagsulat ng mapanuring komunikasyon at damdamin teksto iba’t ibang uri panood ng iba’t pagbasa ng iba’t F4TA-0a-j-1 ng sulatin ibang uri ng ibang uri ng Nakikinig at nakatutugon Nagagamit ang panitikan nang angkop at wasto diksiyonaryo at media tulad ng nakagagawa ng patalastas at Nakasasali sa mga balangkas sa maikling pelikula usapan at talakayan, pagkalap at pag- pagkukuwento, PAMANTA Nakabibigkas ng tula at iba’t ibang Naisasalaysay muli ang nabasang unawa ng mga Nakasusulat ng Nakapagsasalaysa pagtula, pagsulat ng YAN SA pahayag nang may damdamin, kuwento o teksto nang may tamang impormasyon talatang y tungkol sa sariling tula at wastong tono at intonasyon pagkakasunod-sunod at nakagagawa ng pasalaysay pinanood kuwento PAGGANAP poster tungkol sa binasang teksto F4TA-0a-j-2 Naipahahayag ang F4TA-0a-j-3 F4TA-0a-j-4 ideya/kaisipan/damdamin/reaksyon Nababasa ang usapan, tula, talata, Naisusulat nang nang may wastong tono, diin, bilis, kuwento nang may tamang bilis, diin, malinaw at antala at intonasyon tono, antala at ekspresyon wasto ang mga pangungusap at talata F4PN-Ia-15 F4PS- Ia.12.8 F4WG-Ia-e-2 F4PB-Ia-d-3.1 F4EP-Ia-6.1.1 F4PD-Ia-b-1 F4PL-0a-j-1 Nakikinig nang mabuti sa Nagagamit ang Nagagamit nang Nasasagot ang Nagagamit ang Nakikilala ang Naipagmamalaki ang mga tanong sa mga iba’t ibang uri ng sariling wika sa nagsasalita upang maulit at magagalang na wasto ang mga binasang kuwento pamatnubay sa media na pamamagitan ng 1 mabigyang-kahulugan ang pananalita sa iba’t pangngalan sa salita ng nakalimbag at paggamit nito diksiyonaryo hindi nakalimbag mga pahayag ibang sitwasyon pagsasalita tulad ng pagbili sa tungkol sa sarili, tindahan sa mga All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM Pakikinig Pagsasalita Pagbasa (Pag-unawa sa Pag-unawa saLINGGO Napakinggan) (Wikang Gramatika Pag-unlad ng Estratehiya sa Pagsulat Panonood Pagpapahalaga sa 2 Binibigkas) (Kayarian ng Talasalitaan Binasa Pag-aaral F4PD-Ia-b-1 Wika, at Panitikan 3 F4PN-Ib-i-16 F4PU-Ic-2.2 Nakikilala ang 4 Natutukoy ang damdamin Wika) F4PT-Ib-1.12 F4PB-Ib-h-2.1 F4EP-Ib-6.1 Nakasusulat ng iba’t uri ng media F4PL-0a-j-3 5 ng tagapagsalita ayon sa Naibibigay ang Nakasusunod sa Nagagamit ang maikling tula na nakalimbag at Naipamamalas ang 6 tono,diin,bilis at intonasyon tao,lugar,bagay at kahulugan ng salita nakasulat na diksiyonaryo F4PU-Id-h- hindi nakalimbag paggalang sa ideya, pangyayari sa sa pamamagitan ng panuto 2.1 damdamin at kultura F4PN-lb-i-16 paligid pag-uugnay sa F4EP-If-h-14 Nakasusulat ng F4PD-Ie-2 ng may akda ng Natutukoy ang damdamin sariling karanasan F4PB-Ic-16 Nakasusulat ng talatang Naibibigay ang tekstong ng tagapagsalita ayon sa F4PS- Ib-h-6.1 DEPED COPYF4WG-Ia-e-2 Nababasa ang balangkas ng nagsasalaysay kahalagahan ng napakinggan o tono,diin, bilis at Naisasalaysay Nagagamit nang F4P-Id-1.10 maikling tula nang media (hal. pang- nabasa intonasyon muli ang wasto ang mga Naibibigay ang may tamang bilis, F4PU-Id-h- impormasyon, napakinggang pangngalan sa kahulugan ng salita diin, ekspresyon 2.1 pang-aliw, F4PL-0a-j-1 F4PN-Id-h-3.2 teksto gamit ang pagsasalita sa pamamagitan ng at intonasyon Nakasusulat ng panghikayat) Naipagmamalaki ang Nasasagot ang mga tanong mga larawan tungkol sa sarili,sa pormal na sariling wika sa tungkol sa napakinggang mga tao, hayop, depinisyon F4PB-Ia-d-3.1 pamamagitan ng balita F4PS-lc-4 lugar, bagay at Nasasagot ang paggamit nito Naiuugnay ang pangyayari sa F4PT-Ie-1.13 mga tanong sa F4PN-Ie-j-1.1 sariling paligid Naibibigay ang binasang kuwento F4PL-0a-j-4 Nasusunod ang karanasang sa kahulugan ng salita Napapahalagahan napakinggang panuto o napakinggang F4WG-Ia-e-2 sa pamamagitan ng F4PB-Ie-5.4 ang mga tekstong hakbang ng isang gawain teksto Nagagamit nang paglalarawan Napagsusunod- pampanitikan sa wasto ang mga sunod ang mga pamamagitan ng F4PN-If-3.2 F4PS-Id-i-1 pangngalan sa pangyayari sa aktibong pakikilahok Nasasagot ang mga tanong Naipapahayag ang pagsasalita kuwento sa tulong sa usapan at tungkol sa mga sariling opinyon tungkol sa sarili,sa ng nakalarawang gawaing o reaskyon sa mga tao, hayop, balangkas pampanitikan isang lugar, bagay at F4PL-0a-j-5 napakinggang pangyayari sa F4PB-If-j-3.2.1 Naibabahagi ang isyu o usapan paligid Nasasagot ang karanasan sa mga tanong na pagbasa upang F4PS-Ie-j-8.5 F4WG-Ia-e-2 makahikayat ng Nakapagbibigay Nagagamit nang pagmamahal sa ng panuto na may wasto ang mga pagbasa ng panitikan 2-3 hakbang pangngalan sa gamit ang pagsasalita F4PL-0a-j -2 pangunahing tungkol sa sarili,sa Nagagamit ang wika direksyon mga tao, hayop, bilang tugon sa lugar, bagay at F4PS-Ib-h-6.1 pangyayari sa Naisasalaysay paligid muli ang F4WG-Ia-e-2 Nagagamit nang wasto ang mga pangngalan sa pagsasalita tungkol sa sarili,sa mga tao, lugar, bagay at pangyayari sa paligid F4WG-If-j-3 Nagagamit ang iba’t ibang uri ng All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM Pakikinig Pagsasalita Pagbasa (Pag-unawa saLINGGO Napakinggan) (Wikang Gramatika Pag-unlad ng Pag-unawa sa Estratehiya sa Pagsulat Panonood Pagpapahalaga sa 7 mahahalagang detalye ng Binibigkas) (Kayarian ng Talasalitaan Binasa Pag-aaral talatang Wika, at Panitikan 8 napakinggang balita nagbabalita F4PD-Ig-3 9 Wika) bakit at paano binasang teksto Nasasagot ang sariling 10 F4PN-Ih-3.2 sa anyong mga tanong pangangailangan at Nasasagot ang mga tanong napakinggang panghalip sa pangungusap o tungkol sa sitwasyon tungkol sa napakinggang teksto gamit ang usapan at paksa pinanood balita mga larawan pagsasabi tungkol F4PL-0a-j – 6 DEPED COPYsa sariling F4PT-Ig-1.4 F4PB-If-j-3.2.1 F4PU-Id-h- F4PN-Id-h-3.2 F4PS-Ig-12.9 karanasan Naibibigay ang Nasasagot ang 2.1 Naipakikita ang Nagagamit ang kahulugan ng salita mga tanong na Nakasusulat ng pagtanggap sa mga magagalang na F4WG-Ifg-j-3 ideya ng nabasang pananalita sa iba’t Nagagamit ang sa pamamagitan ng bakit at paano talatang teksto/akda ibang sitwayson iba’t ibang uri ng kasingkahulugan nagsasalaysay pakikipag panghalip sa F4PL-0a-j-3 talastasan sa text usapan at F4PB-Ib-h-2.1 F4EP-If-h-14 (SMS) pagsasabi tungkol Naipamamalas ang F4PS- Ib-h-6.1 sa sariling paggalang sa ideya, karanasan damdamin at kultura ng may akda ng F4WG-If-j-3 tekstong napakinggan o Nasasagot ang mga tanong Naisasalaysay Nagagamit ang Nakasusunod sa Nakasusulat ng nabasa tungkol sa napakinggang muli ang iba’t ibang uri ng nakasulat na balangkas ng balita napakinggang panghalip sa panuto binasang teskto F4PL-0a-j-2 teksto gamit ang usapan at sa anyong mga larawan pagsasabi tungkol pangungusap o Nagagamit ang wika sa sariling paksa bilang tugon sa karanasan sariling pangangailangan at F4PN-Ib-i-16 F4PS-Id-i-1 F4WG-If-j-3 F4PT-Ii-1.5 F4PB-Ii-24 sitwasyon Natutukoy ang damdamin Naipahahayag ang Nagagamit ang Naibibigay ang Natutukoy ang F4PL-0a-j-7 ng nagsasalita ayon sa sariling opinyon o iba’t ibang uri ng kahulugan ng salita bahagi ng tono,diin,bilis at intonasyon reaskyon sa isang panghalip sa sa pamamagitan ng binasang kuwento Naipakikita ang hilig napakinggang usapan at kasalungat - simula sa pagbasa sa F4PN-Ie-j-1.1 isyu o usapan pagsasabi tungkol kasukdulan pmamagitan ng sa sariling katapusan pagpili ng F4PS-Ie-j-8.5 karanasan babasahing angkop F4PB-If-j-3.2.1 F4EP-Ij-5 sa edad F4WG-If-j-3 Nasusunod ang Nakapagbibigay Nagagamit ang Nasasagot ang Nagagamit nang napakinggang panuto o mga tanong na hakbang ng isang gawain ng panuto na may iba’t ibang uri ng bakit at paano wasto ang mga 3-4 hakbang panghalip sa bahagi ng aklat gamit ang usapan at tulad ng Talaan pangunahing pagsasabi tungkol ng Nilalaman, direksyon sa sariling Talahuluganan, karanasan All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUMIKALAWANG MARKAHAN Pakikinig Pagsasalita Pagbasa (Pag-unawa saLINGGO Napakinggan) (Wikang Gramatika Pag-unlad ng Pag-unawa sa Estratehiya sa Pagsulat Panonood Pagpapahalaga sa Binibigkas) (Kayarian ng Talasalitaan Binasa Pag-aaral Wika, at Panitikan Naipamamalas ang kakayahan sa Wika) Naipamamalas ang iba’t mapanuring ibang kasanayan sa pag-PAMANTAYANG pakikinig at pag- Naipamamalas ang kakayahan at Naisasagawa ang mapanuring pagbasa unawa ng iba’t ibang Napauunlad ang Naipamamalas Naipamamalas ang PANGNILALAMAN unawa sa sa iba’t ibang uri ng teksto at teksto ksanayan sa ang kakayahan pagpapahalaga at napakinggan tatas sa pagsasalita at napapalawak ang talasalitaan pagsulat ng iba’t sa mapanuring ksanayan sa paggamit pagpapahayag ng sariling ideya, ibang uri ng panonood ng ng wika sa DEPED COPY sulatin iba’t ibang uri ng komunikasyon at kaisipan, karanasan at damdamin media pagbasa ng iba’t ibang uri ng panitikanPAMANTA YAN Naisasakilos ang Naisasalaysay muli ang binasang Nakabubuo ng nakalarawang balangkas Nagagamit ang silid- Nakasusulat ng Naisasakilos ang Napahahalagan ang SA PAGGANAP napakinggang kuwento batay sa binasang tekstong pang- aklatan at ang mga gamit talatang napanood wika at panitikan sa kuwento o usapan impormasyon dito tulad ng card naglalarawan pamamagitan ng catalog, DCS, call number pasgsali sa usapan at talakayan, paghiram saTATAS F4TA-0a-j-1 F4TA-0a-j-2 F4TA-0a-j-3 F4TA-0a-j-4 aklatan, pagkukuwento 1 Nakikinig at Naipahahayag ang Nababasa ang usapan, tula, talata, Naisusulat nang at pagsulat ng tula at 2 nakatutugon nang ideya/kaisipan/damdamin/reaksyon kuwento nang may tamang bilis, diin, malinaw at kuwento angkop at wasto nang may wastong tono, diin, bilis, tono, antala at ekspresyon wasto ang mga F4PL-0a-j1 F4PN-IIa-5 antala at intonasyon pangungusap at Naipagmamalaki ang Naisasakilos ang talata sariling wika sa bahagi ng kuwento pamamagitan ng na nagustuhan F4PS-IIa- F4WG-IIa-c-4 F4PB-IIa-17 F4EP-IIa-c-6 F4PU-IIa-j-1 paggamit nito 12.10 Nagagamit nang Nahuhulaan ang Nakakagamit ng Nababaybay F4PN-IIb-12 F4PL-0a-j-3 Nakapagbibigay ng Nagagamit ang wasto ang pang- maaaring pangkalahatang nang wasto ang Naipamamalas ang hinuha sa magagalang na uri sa mangyari sa sanggunian ayon sa mga paggalang sa ideya, kalalabasan ng damdamin at kultura ng mga pangyayari sa pananalita sa paglalarawan ng teksto gamit ang pangangailangan tulad ng salitang may akda ng tekstong napakinggang iba’t ibang tao, lugar, bagay dating karanasan/ diksiyonaryo natutuhan sa napakinggan o nabasa teskto sitwayson at pangyayari kaalaman aralin paghingi ng sa sarili at hiniram pahintulot ibang tao kaugnay ng katulong sa ibang asignatura pamayanan F4PS-IIb-c-1 F4WG-IIa-c-4 F4PT-IIb-g-4.1 F4PB-IIb-5.2 F4PU-IIb-2.3 F4PD-II-b-4 Naipahahayag Nagagamit nang Nabibigyang- Napagsusunod- Nakasusulat ng Naisasadula ang ang sariling wasto ang pang- kahulugan ang sunod ang mga liham paanyaya nagustuhang opinyon o uri sa salitang iisa ang pangyayari sa bahagi ng reaskyon sa paglalarawan ng baybay ngunit kuwento sa napanood isang tao, lugar, bagay magkaiba ang diin pamamagitan ng napakinggang at pangyayari pamatnubay na isyu o usapan sa sarili tanong ibang tao katulong sa pamayanan All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM Pakikinig Pagsasalita Pagbasa (Pag-unawa saLINGGO Napakinggan) (Wikang Gramatika Pag-unlad ng Pag-unawa sa Estratehiya sa Pagsulat Panonood Pagpapahalaga sa 3 F4PN-IIc-7 Binibigkas) (Kayarian ng Talasalitaan Binasa Pag-aaral Wika, at Panitikan 4 Naibibigay ang 5 paksa ng Wika) F4PT-IIc-1.10 F4PB-IIc-g- F4EP-IIa-c-6 F4PL-0a-j-1 6 napakinggang Naibibigay ang 3.1.2 Nakagagamit ng Naipagmamalaki ang 7 teksto F4PS-IIb-c-1 F4WG-IIa-c-4 kahulugan ng Nasasagot ang pangkalahatang F4PU-IIc-d- F4PD-II-c-5.1 sariling wika sa Naipahahayag Nagagamit nang salita sa mga tanong sa sanggunian tulad ng 2.1 Nasasabi ang pamamagitan ng F4PN-IId-15 ang sariling wasto ang pang- pamamagitan ng binasang tekstong diksiyonaryo ayon sa Nakasusulat ng paksa ng paggamit nito Nakikinig nang opinyon o uri sa pormal na pang- pangangailangan talatang napanood na mabuti sa reaskyon sa paglalarawan ng depinisyon impormasyon nagbabalita patalastas F4PL-0a-j-4 nagsasalita upang isang tao, lugar, bagay recount Napapahalagahan ang maulit at napakinggang at pangyayari mga tekstong mabigyang- isyu o usapan sa sarili pampanitikan sa kahulugan ang ibang tao pamamagitan ng mga pahayag katulong sa pagpapakita ng pamayanan sigasig/interes sa F4PN-IIe-12.1 DEPED COPY pagbasa Nailalarawan ang F4PS-II-12d- F4WG-IId-g-5 F4PB-IIdi-6.1 F4EP-IId-f-2.3 F4PU-IIc-d- tagpuan, tauhan, Nasasabi ang Nabibigyang-kahulugan 2.1 F4PL-0a-j-5 pangyayari sa 12.11 Nagagamit ang sanhi at bunga ng ang bar Nakasusulat ng Naibabahagi ang kuwentong Nagagamit ang pandiwa ayon sa mga pangyayari grap/dayagram/talahanay talatang karanasan sa pagbasa napakinggan sa binasang teksto an/tsart nagbabalita upang makahikayat ng magagalang na panahunan sa pagkahilig sa pagbasa F4PN-IIf-3.1 pananalita sa pagsasalaysay ng ng panitikan Nasasagot ang mga literal na iba’t ibang nasaksihang F4PL-0a-j-2 tanong tungkol sa sitwasyon pangyayari Nagagamit ang wika napakinggang bilang tugon sa sariling alamat (pagpapahayag pangangailangan at ng pasasalamat) sitwasyon F4PN-IIg-8.2 Naibibigay ang F4PS-IIe-f- F4WG-IId-g-5 F4PT-IIe-1.4 F4PB-IIe-3.2.1 F4EP-IIe-g-8 F4PU-IIe-g- F4PD-IIe-j-6 F4PL-0a-j-6 sariling wakas ng 12.1 Nagagamit ang Naibibigay ang Nasasagot ang Naipakikita ang nakalap 2.1 Nakapagbibigay Napahahalagahan ang napakinggang ng reaksyon sa mensahe ng binasang alamat Nailalarawan pandiwa ayon sa kahulugan ng mga tanong na na impormasyon sa Nakasusulat ng napanood akda ang tauhan panahunan sa salita sa bakit at paano sa pamamagitan ng talatang batay sa ikinilos, pagsasalaysay ng pamamagitan ng isang alamat nakalarawang balangkas naglalarawan ginawi , sinabi nasaksihang kasingkahulugan at naging pangyayari damdamin F4PS-IIe-f- F4WG-IId-g-5 F4PB-IIi-h-2.1 F4EP-IId-f-2.3 F4PU-IIa-j-1 F4PD-II-f-5.2 12.1 Nagagamit ang Nakasusunod sa Nabibigyang-kahulugan Nababaybay Nasasabi ang nakasulat na ang bar nang wasto ang paksa ng Nailalarawan pandiwa ayon sa panuto grap/dayagram/tsart mga napanood na ang tauhan panahunan sa salitang maikling pelikula natutuhan sa batay sa ikinilos pagsasalaysay ng aralin at hiniram F4PD-II-g-22 o ginawi o sa napakinggang kaugnay ng Nasusuri ang ibang asignatura damdamin ng sinabi at usapan mga tauhan sa damdamin F4PU-IIe-g- napanood 2.1 F4PS-IIg-4 F4WG-IId-g-5 F4PT-IIb-g-4.1 F4PB-IIc-g- F4EP-IIe-g-8 Nakasusulat ng Naiuugnay ang Nagagamit ang Nabibigyang- 3.1.2 Naipakikita ang nakalap talatang sariling pandiwa ayon sa kahulugan ang Nasasagot ang na impormasyon sa naglalarawan karanasang sa panahunan sa salitang iisa ang mga tanong sa pamamagitan ng napakinggang pagsasalaysay ng baybay ngunit binasang tekstong nakalarawang balangkas teksto sariling karanasan magkaiba ang diin pang- impormasyon (procedure) All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM Pakikinig Pagsasalita Pagbasa (Pag-unawa saLINGGO Napakinggan) (Wikang Gramatika Pag-unlad ng Pag-unawa sa Estratehiya sa Pagsulat Panonood Pagpapahalaga sa 8 Binibigkas) (Kayarian ng Talasalitaan Binasa Pag-aaral Wika, at Panitikan 9 F4PN-IIh-8.2 10 Napagsusunod- Wika) F4PB-IIf-h-2.1 F4EP-IIh-j-9 F4PL-0a-j-3 sunod ang mga Nakasusunod sa Nagagamit nang wasto Naipamamalas ang pangyayari sa F4PS-IIh-i-6.2 F4WG-IIh-j-6 nakasulat na ang F4PU-IIh-i- paggalang sa ideya, tekstong Naisasalaysay Nagagamit nang panuto -card catalog 2.3 damdamin at kultura ng napakinggan muli ang wasto ang -OPAC (Online Public Nakasusulat ng may akda ng tekstong sa tulong ng napakinggang pariralang pang- Access Catalog) liham na nag- napakinggan o nabasa pangungusap teksto gamit ang abay sa aaplay o F4PN-IIi-18.1 mga paglalarawan ng nagpiprisinta ng F4PL-0a-j-2 Naibibigay ang pangungusap kilos trabaho Nagagamit ang wika sanhi at bunga ng DEPED COPY bilang tugon sa sariling mga pangyayari sa F4PS-IIh-i-6.2 F4WG-IIh-j-6 F4PT-IIi-1.5 F4PB-IId-i-6.1 F4EP-IIh-j-9 F4PU-IIh-i- pangangailangan at napakinggang sitwasyon teksto Naisasalaysay Nagagamit nang Naibibigay ang Nasasabi ang Nagagamit nang wasto 2.3 muli ang wasto ang kahulugan ng sanhi at bunga sa ang Nakasusulat ng F4PL-0a-j-7 napakinggang pariralang pang- salita sa mga pangyayari -card catalog liham na nag- Naipakikita ang hilig sa teksto gamit ang abay sa pamamagitan ng ng binasang -OPAC (Online Public aaplay o pagbasa mga paglalarawan ng kasalungat teksto Access Catalog) nagpiprisinta pangungusap kilos ng trabaho F4PN-IIj-1.1 F4PS-IIj-8.5 F4WG-IIh-j-6 F4PT-IIj-1.8 F4PB-IIj-3.1 F4EP-IIh-j-9 F4PU-IIa-j-1 F4PD-II-e-j-6 Nakasusunod ang Nakapagbibigay Nagagamit nang Naibibigay ang Nasasagot ang Nagagamit nang wasto Nababaybay Nakapagbibigay napakinggang ng panuto wasto ang kahulugan ng mga tanong sa ang nang wasto ang ng reaksyon sa panuto o hakbang gamit ang pariralang pang- salita ayon sa mga binasang -card catalog mga salitang napanood ng isang gawain pangunahing abay sa sitwasyong nobelang pambata -OPAC (Online Public natutuhan sa direksyon paglalarawan ng pinaggamitan nito Access Catalog) aralin at hiniram kilos kaugnay ng ibang asignatura All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUMIKATLONG MARKAHAN Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagpapahalaga sa (Pag-unawa sa Wika, Literasi atLINGGO Napakinggan) (Wikang Gramatika Pag-unlad ng Pag-unawa sa Estratehiya sa Pagsulat Panonood Binibigkas) (Kayarian ng Talasalitaan Binasa Pag-aaral Panitikan Naipamamalas Napauunlad ang Naipamamalas ang kakayahan sa Wika) Naipamamalas ang iba’t kasanayan sa ang kakayahan Naipamamalas ang mapanuring ibang kasanayan upang pagsulat ng iba’t sa mapanuring pagpapahalaga atPAMANTAYANG pakikinig at pag- Naipamamalas ang kakayahan at Naisasagawa ang mapanuring pagbasa maunawaan ang iba’t ibang uri ng panonood ng kasanayan sa paggamit PANGNILALAMAN unawa sa tatas sa pagsasalita at pagpapahayag sa iba’t ibang uri ng teksto at ibang teksto sulatin iba’t ibang uri ng ng wika sa napakinggan ng sariling ideya, kaisipan, karanasan napapalawak ang talasalitaan media komunikasyon at DEPED COPY pagbasa ng iba’t ibang at damdamin uri ng panitikanPAMANTA YAN Nakasusunod sa Nakapagbibigay ng panuto, Nakabubuo ng timeline batay sa binsang Nakagagawa ng mapa Nakasusulat ng Nakaguguhit at Napapahalagan ang SA PAGGANAP napakinggang naisasakilos ang katangian ng mga talambuhay, kasaysayan ng konsepto upang sariling kuwento nakasusulat ng wika at panitikan sa hakbang tauhan sa napakinggang kuwento maipakita ang nakalap o tula tula o talata pamamagitan ng pagsali na impormasyon o datos batay sa sa usapan at talakayan, pinanood paghiram sa aklatan, pagkukuwento, psgsulat ng tula at kuwentoTATAS F4TA-0a-j-1 F4TA-0a-j-2 F4TA-0a-j-3 F4TA-0a-j-4 1 Nakikinig at Naipahahayag ang Nababasa ang usapan, tula, talata, Naisusulat nang 2 nakatutugon nang kuwento nang may tamang bilis, diin, malinaw at angkop at wasto ideya/kaisipan/damdamin/reaksyon tono, antala at ekspresyon wasto ang mga nang may wastong tono, diin, bilis, pangungusap at antala at intonasyon talata F4PN-IIIa-e-1.1 F4PS-IIIa-8.6 F4WG-IIIa-c-6 F4PT-IIIa-1.8 F4PB-IIIa-3.2.1 F4PU-IIIa-2.4 F4PL-0a-j-1 Nasusunod ang Nakapagbibigay Nagagamit ang Naibibigay ang Nasasagot ang mga Nakasusulat ng Naipagmamalaki ang napakinggang ng panuto ng pang-abay sa kahulugan ng tanong (bakit at simpleng panuto sariling wika sa panuto o hakbang may 3-4 na paglalarawan ng salita sa paano) batay sa pamamagitan ng ng isang gawain hakbang gamit kilos pamamagitan ng tekstong pang- paggamit nito ang sitwasyong impormasyon pangalawang pinaggamitan (procedure) F4PL-0a-j-3 direksyon Naipamamalas ang paggalang sa ideya, F4PN-IIIb-h- F4PS-IIIb-2.1 F4WG-IIIa-c-6 F4PT-IIIb-i-1.7 F4PB-IIIb-18 F4EP-IIIb-8 F4PU-IIIb-2.5 damdamin at kultura ng 3.2 Nailalarawan Nagagamit ang Naibibigay ang Nakagagawa ng Naipakikita ang nakalap Nakasusulat ng may akda ng tekstong Nasasagot ang ang tauhan pang-abay sa kahulugan ng isang timeline- na impormasyon sa sariling napakinggan o nabasa mga tanong na batay sa ikinilos pagalalarawan ng salita sa kasaysayan pamamagitan ng talambuhay bakit at paano o ginawi kilos pamamagitan ng nakalarawang balangkas batay sa tekstong katuturan o dayagram napakinggan All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagpapahalaga sa (Pag-unawa sa Wika, Literasi atLINGGO Napakinggan) (Wikang Gramatika Pag-unlad ng Pag-unawa sa Estratehiya sa Pagsulat Panonood 3 F4PN-IIIb-h- Binibigkas) (Kayarian ng Talasalitaan Binasa Pag-aaral F4PU-IIIc-1 Panitikan 3.2 F4PT-IIIb-i-1.7 F4PD-III-c- 4 Nasasagot ang Wika) F4PB-IIIc-17 F4EP-IIIc-f-10 7.1 F4PL-0a-j-1 5 mga tanong na Naibibigay ang Naipakikita ang 6 bakit at paano F4PS-III-12c- F4WG-IIIa-c-6 kahulugan ng Nahuhulaan ang Nakakukuha ng tala Nababaybay pag-unawa sa Naipagmamalaki ang 7 batay sa tekstong 12.12 salita sa maaaring kalabasan buhat sa binasang teksto nang wasto pinanood sa sariling wika sa napakinggan Nagagamit ang Nagagamit ang pamamagitan ng ng mga pangyayari ang salitang pamamagitan ng pamamagitan ng magagalang na pang-abay sa katuturan sa teksto sa tulong natutuhan sa pagsasakilos paggamit nito F4PN-IIId-18 pananalita sa pagalalarawan ng ng dating aralin / hiram nito Naisasalaysay ang iba’t ibang kilos F4PT-IIId-e- karanasan/ mahahalagang sitwasyon 1.11 kaalaman pangyayari sa pagpapahayag DEPED COPY Naibibigay ang napakinggang ng sariling kahulugan ng talambuhay salita sa opinyon pamamagitan ng F4PN-IIIa-e-1.1 pagbibigay ng Nasusunod ang F4PS-IIId F4WG-IIId-e-9 halimbawa F4PB-IIId-20 F4EP-IIId-e-11 F4PU-IIId-2.5 F4PL-0a-j-4 napakinggang Nagmumungkahi ng Nakakukuha ng Nakasusulat ng Napapahalagahan ang panuto o hakbang 12.13 Nagagamit ang F4PT-IIId-e- iba pang maaaring impormasyon sa sariling kuwento mga tekstong ng isang gawain Nagagamit ang pang-abay at 1.11 mangyari sa isang pamamagitan ng pampanitikan sa Naibibigay ang kuwento gamit ang pahapyaw na pagbasa pamamagitan ng F4PN-IIIf-3.1 magagalang na pang-uri sa kahulugan ng dating karanasan o pagsulat ng reaksyon o Nasasagot ang pananalita sa paglalarawan salita sa kaalaman saloobin ukol dito mga literal na pamamagitan ng tanong tungkol sa iba’t ibang F4WG-IIId-e- pagbibigay ng napakinggang tula sitwasyong 9.1 halimbawa tulad ng F4PT-IIIf-4.2 F4PN-IIIg-17 pagpapahayag Natutukoy ang Nabibigyang- Nakapagbibigay ng hindi kaibahan ng kahulugan ang ng angkop na pagsang-ayon pang-abay at salitang hiram pamagat sa pang-uri tekstong narinig F4PS-IIIe-8.8 F4WG-IIId-e-9 F4PB-IIIe-h-11.2 F4EP-IIId-e-11 F4PU-IIIe-2.1 F4PL-0a-j-5 Nakapagbibigay Nagagamit ang Natutukoy ang mga Nakakakuha ng Nakasusulat ng Naibabahagi ang ng mga pang-abay at sumusuportang impormasyon sa talatang karanasan sa pagbasa hakbang sa pang-uri sa detalye sa pamamagitan ng nagbabalita upang makahikayat ng mahalagang pahapyaw na pagbasa pagmamahal sa pagbasa isang gawain paglalarawan kaisipan sa ng panitikan nabasang teksto F4PL-0a-j-2 F4PS-IIIf- F4WG-IIIf-g-10 F4PB-IIIf-19 F4EP-IIIc-f-10 F4PU-IIIf-2.3 Nagagamit ang wika 12.14 Nagagamit nang Nasusuri kung Nakakukuha ng tala Nakasusulat ng bilang tugon sa sariling Nagagamit ang wasto ang pang- opinyon o buhat sa binasang teksto liham paanyaya pangangailangan at magagalang na angkop sa katotohanan ang sitwasyon pananalita sa pakikipag isang pahayag iba’t ibang talastasan F4PL-0a-j-6 sitwasyon F4PB-IIIg-8 F4PU-IIIg-h-3 Naipakikita ang pagtatanong ng F4WG-IIIf-g-10 Nabibigyan ng Naiguguhit ang kasiyahan sa mga direskyon Nagagamit nang angkop na pamagat paksa ng nabasang teksto wasto ang pang- ang talatang binasa binasang teksto F4PS-IIIg-4 angkop sa Naiuugnay ang pakikipag sariling talastasan karanasang sa napakinggang teksto All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagpapahalaga sa (Pag-unawa sa Wika, Literasi atLINGGO Napakinggan) (Wikang Gramatika Pag-unlad ng Pag-unawa sa Estratehiya sa Pagsulat Panonood 8 Binibigkas) (Kayarian ng Talasalitaan Binasa Pag-aaral Panitikan 9 F4PN-IIIb-h- F4PU-IIIg-h-3 F4PD-IIIh-7.2 10 3.2 Wika) F4PB-IIIe-h-11.2 F4EP-IIIh-7.1 Naiguguhit ang Naipakikita ang F4PL-0a-j-3 Nasasagot ang Natutukoy ang mga Nagagamit nang wasto paksa ng pag-unawa sa Naipamamalas ang mga tanong na F4PS-III-j-6.6 F4WG-IIIh-11 sumusuportang ang mga bahagi ng binasang tula pinanood sa paggalang sa ideya, bakit at paano Naisasalaysay Nagagamit nang detalye sa pahayagan pamamagitan ng damdamin at kultura ng batay sa tekstong muli ang wasto at angkop mahalagang pagdurugtong may akda ng tekstong napakinggan napakinggang ang pangatnig kaisipan sa ng ibang napakinggan o nabasa teksto gamit ang nabasang teksto pagwawakas sariling salita ayon sa sariling DEPED COPY saloobin o paniniwala F4PN-IIIi-18.2 F4WG-IIIi-j-8 F4PT-IIIb-i-1.7 F4PB-IIIi-6.1 F4EP-IIIi-j-9 F4PU-IIIi-2.1 F4PL-0a-j-2 Naibibigay ang Nagagamit nang Naibibigay ang Nasasabi ang sanhi Nagagamit nang wasto Nakasusulat ng Nagagamit ang wika sanhi at bunga ng wasto at angkop kahulugan ng at bunga ng mga ang talatang bilang tugon sa sariling mga pangyayari na simuno at salita sa pangyayari -card catalog nagsasalysay pangangailangan at sa napakinggang panag uri sa pamamagitan ng -OPAC (Online Public sitwasyon ulat pangungusap katuturan F4PB-IIIj-5.5 Access Catalog) Napagsusunod- F4PN-IIIj-8.4 F4PS-IIIh-j- F4WG-IIIi-j-8 sunod ang mga F4EP-IIIi-j-9 F4PU-IIIj-2.1 F4PL-0a-j-7 Napagsusunod- 6.6 Nagagamit nang pangyayari sa Nagagamit nang wasto Nakasusulat ng Naipakikita ang hilig sa sunod ang mga Naisasalaysay wasto at angkop kuwento sa ang talatang pagbasa sa pangyayari sa muli ang ang simuno at pamamagitan ng -card catalog naglalarawan pamamagitan ng tekstong napakinggang panag uri sa dugtungan -OPAC (Online Public paggamit ng mga napakinggan teksto gamit ang pangungusap Access Catalog) kagamitan sa silid- sariling salita sa aklatan loob ng isang talata All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUMIKAAPAT NA MARKAHAN Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagpapahalaga sa (Pag-unawa sa Wika, Literasi atLINGGO Napakinggan) (Wikang Gramatika Pag-unlad ng Pag-unawa sa Estratehiya sa Pagsulat Panonood Binibigkas) (Kayarian ng Talasalitaan Binasa Pag-aaral Panitikan Naipamamalas ang kakayahan sa Wika) Naipamamalas ang iba’t Naipamamalas ang mapanuring ibang kasanayan upang pagpapahalaga atPAMANTAYANG pakikinig at pag- Naipamamalas ang kakayahan at Naisasagawa ang mapanuring pagbasa maunawaan ang iba’t Napauunlad ang Naipamamalas kasanayan sa paggamit PANGNILALAMAN unawa sa tatas sa pagsasalita at pagpapahayag sa iba’t ibang uri ng teksto at ibang teksto kasanayan sa ang kakayahan ng wika sa napakinggan ng sariling ideya, kaisipan, karanasan napalalawak ang talasalitaan pagsulat ng iba’t sa mapanuring komunikasyon at DEPED COPY ibang uri ng panood ng iba’t pagbasa ng iba’t ibang at damdamin sulatin ibang uri ng uri ng panitikan media Nakapagtatala ng Nakapagsasagawa ng radio Nakapagbubuod ng binasang teksto Nagagamit ang Nakasusulat ng Nakabubuo ng Napapahalagan ang impormasyong broadcast/teleradyo pahayagan sa pagkalap ulat tungkol sa sariling wika at panitikan saPAMANTA YAN napakinggan ng impormasyon binasa o patalatastas pamamagitan ng pagsali SA PAGGANAP upang makabuo napakinggan sa usapan at talakayan, ng balangkas at paghiram sa aklatan, makasulat ng pagkukuwento , buod o lagom pagsulat ng tula at kuwentoTATAS F4TA-0a-j -1 F4TA-0a-j-2 F4TA-0a-j-3 F4TA-0a-j4 1 Nakikinig at Naipahahayag ang Nababasa ang usapan, tula, talata, Naisusulat nang F4PL-0a-j-1 2 nakatutugon nang ideya/kaisipan/damdamin/reaksyon kuwento nang may tamang bilis, diin, malinaw at Naipagmamalaki ang angkop at wasto nang may wastong tono, diin, bilis, tono, antala at ekspresyon wasto ang mga sariling wika sa antala at intonasyon pangungusap at pamamagitan ng F4PN-IVa-1.1 talata paggamit nito Nakasusunod sa F4PS-IVa-8.7 F4WG-IVa-13.1 F4PT-IVa-1.12 F4PB-IVa-5 F4EP-IVa-d-8 napakinggang Nakapagbibigay Nagagamit ang Naibibigay ang Napagsusunod- Naipakikita ang nakalap F4PU-IV F4PL-0a-j-3 panuto o hakbang ng panuto na iba’t ibang mga kahulugan ng sunod ang mga na impormasyon sa ab-2.1 Naipamamalas ang ng isang gawain may 3-4 na uri ng salita sa pangyayari sa pamamagitan ng Nakasusulat ng paggalang sa ideya, hakbang pangungusap pamamagitan ng kuwento nakalarawang balangkas talatang damdamin at kultura ng F4PN-IVb-7 gamit ang sa pagsasalaysay pag-uugnay sa o dayagram naglalarawan may akda ng tekstong Naibibigay ang pangunahin at ng sariling sariling karanasan napakinggan o nabasa paksa ng pangalawang karanasan napakinggang direksyon F4PT-Ib-f-4.3 F4PB-IVb-c-3.2.1 F4EP-IVb-e-10 F4PU-IV F4PD-IV teksto F4WG-IVb-e- Nabibigyang- Nasasagot ang mga Nakakukuha ng tala a-b-2.1 b-e-8 F4PS-IVb- 13.2 kahulugan ang tanong na bakit at buhat sa binasang teksto Nakasusulat ng Naiuugnay ang 12.15 Nagagamit ang tambalang salita paano sa tekstong talatang sariling Nagagamit ang iba’t ibang uri ng pang-impormasyon- naglalarawan karanasan sa magagalang na pangungusap paliwanag pinanood pananalita sa sa pakikipag-usap iba’t ibang sitwasyon (pagsasabi ng panga ngailangan) All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagpapahalaga sa (Pag-unawa sa Wika, Literasi atLINGGO Napakinggan) (Wikang Gramatika Pag-unlad ng Pag-unawa sa Estratehiya sa Pagsulat Panonood 3 F4PN-IVc-5 Binibigkas) (Kayarian ng Talasalitaan Binasa Pag-aaral Panitikan 4 Naisasakilos ang F4PU-IVc-2.1 5 napakinggang Wika) F4PT-IVc-h-4.4 F4PB-IVb-c-3.2.1 F4EP-IVc-6 Nakasusulat ng F4PL-0a-j-1 6 awit Nabibigyang- Nasasagot ang mga Nakagagamit ng talatang Naipagmamalaki ang 7 F4PS-IVc- F4WG-IVc-g- kahulugan ang tanong na bakit at pangkalahatang nagsasalysay sariling wika sa F4PN-IVd-f-3.2 12.16 13.3 matalinghagang paano sa tekstong sanggunian ayon sa pamamagitan ng Nasasagot ang Nagagamit ang Nagagamit ang salita pang-impormasyon- pangangailangan paggamit nito bakit at paano magagalang na iba’t ibang uri ng discussion pananalita sa pangungusap F4PT-I Vd-e- F4PN-IVd-f-3.2 iba’t ibang sa pakikipag- 1.10 Nasasagot ang sitwasyon debate tungkol sa Naibibigay ang bakit at paano pagsasabi ng isang isyu kahulugan ng puna DEPED COPY salita sa F4PN-IVd-f-3.2 pamamagitan ng Nasasagot ang F4PS-IVd- F4WG-IVd-h- pormal na F4PB-IVd-19 F4EP-IVa-d-8 F4PU-IV F4PL-0a-j-4 bakit at paano 12.17 13.4 depinisyon ng Nasusuri kung ang Naipakikita ang nakalap d-f-2.6 Napapahalagahan ang salita pahayag ay opinion na impormasyon sa Nakasusulat ng mga tekstong Nagagamit ang Nagagamit ang o katotohanan pamamagitan ng editoryal pampanitikang nabasa magagalang na iba’t ibang uri ng F4PT-I Vd-e- nakalarawang balangkas sa klase 1.10 o dayagram pananalita sa pangungusap Naibibigay ang iba’t ibang sa pag –iinterview kahulugan ng salita sa sitwayson pamamagitan ng pagbibigay ng pormal na mungkahi o depinisyon ng suhestyon salita F4PT-Ib-f-4.3 F4PS-IVe- F4WG-IVb-e- Nabibigyang- F4PB-IVe-15 F4EP-IVb-e-10 F4PU-IVe-2.1 F4PD-Ib-e-8 F4PL-0a-j-5 12.18 13.2 kahulugan ang Naibibigay ang Nakakukuha ng tala Nakasusulat ng Naiuugnay ang Naibabahagi ang Nagagamit ang Nagagamit ang tambalang salita bagong natuklasang buhat sa binasang teksto talatang sariling karanasan sa pagbasa magagalang na mga uri ng kaalaman mula sa nagbibigay ulat karanasan sa upang makahikayat ng pananalita sa pangungusap binasang teksto tungkol sa isang pinanood iba na magbasa ng iba’t ibang sa pakikipag pangyayaring panitikan sitwasyon talastasan nasaksihan (pag-oorder sa Internet) F4PS-IVf-g-1 F4WG-IVf-13.5 F4PB-IVf-j-16 F4EP-IVg-j-7.1 F4PU-IVd-f- F4PL-0a-j2 Nakapagbibigay ng Nagagamit nang wasto 2.6 Nagagamit ang wika Naipapahayag Nagagamit ang uri buod o lagom ang mga bahagi ng Nakalilikha ng bilang tugon sa sariling ang sariling ng pangungusap pahayagan editorial cartoon pangangailangan at mula sa sitwasyon opinyon o sa pagpapakilala nabasang reaskyon sa ng produkto editoryal isang napakinggang isyu F4PN-IVg-9 F4PS-IVf-g-1 F4WG-IVc-g- F4PB-IVg-i-6.1 F4EP-IVg-j-7.1 F4PU-IVg-2.3 F4PDIVg-i-9 F4PL-0a-j-6 Naibibigay ang Naipapahayag 13.3 Nasasabi ang sanhi Nagagamit nang wasto Nakasusulat ng Nakapagha Naipakikita ang sariling wakas ng ang sariling Nagagamit ang uri at bunga ng mga ang mga bahagi ng liham na hambing ng iba’t pagtanggap sa mga napakinggang opinyon o ng pangungusap pangyayari pahayagan nagbibigay ng ibang patalastas ideya ng nabasang kuwento reaskyon sa sa pakikipag- hinaing o na napanood akda/teksto isang debate tungkol sa reklamo napakinggang isang isyu isyu All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagpapahalaga sa (Pag-unawa sa Wika, Literasi atLINGGO Napakinggan) (Wikang Gramatika Pag-unlad ng Pag-unawa sa Estratehiya sa Pagsulat Panonood 8 Binibigkas) (Kayarian ng Talasalitaan Binasa Pag-aaral Panitikan 9 F4PN-IVh-8.5 F4PU-IVh- F4PD-IVg-i-9 Napagsusunod- Wika) F4PT-IVc-h-4.4 F4PB-IVh-2.1 F4EP-IVg-j-7.1 2.7.1 Nakapagha F4PL-0a-j-3 10 sunod ang mga Nabibigyang- Nakasusunod sa Nagagamit nang wasto Nakasusulat ng hambing ng iba’t Naipamamalas ang pangyayari sa F4PS-IVh-j-14 F4WG-IVd-h- kahulugan ang nakasulat na ang mga bahagi ng iskrip para sa ibang patalastas paggalang sa ideya, tekstong Naibabahagi ang 13.4 matalinghagang panuto pahayagan radio na napanood damdamin at kultura ng napakinggan obserbasyon sa Nagagamit ang salita broadcasting may akda ng tekstong balangkas kapaligiran iba’t ibang uri ng F4EP-IVg-j-7.1 napakinggan o nabasa F4PN-IVi-j-3.1 pangungusap Nagagamit nang wasto Nasasagot ang sa pakikipanayam ang mga bahagi ng mga literal na DEPED COPY pahayagan tanong tungkol sa F4PS-IVh-j-14 F4WG-IVh-j- F4PT-IVi-1.11 F4PB-IVg-i-6.1 F4PU-IVi-2.7.2 F4PDIV-g-i-9 F4PL-0a-j-2 napakinggang Naibabahagi ang 13.6 Naibibigay ang Nasasabi ang sanhi F4EP-IVg-j-7.1 Nakasusulat ng Nakapagha Nagagamit ang wika kuwento obserbasyon sa Nagagamit ang kahulugan ng at bunga ng mga Nagagamit nang wasto iskrip para sa mga tao sa mga uri ng salita sa pangyayari ang mga bahagi ng teleradyo hambing ng iba’t bilang tugon sa sariling F4PN-IVi-j-3.1 paligid pangungusap pamamagitan ng pahayagan ibang patalastas pangangailangan at Nasasagot ang sa pagsasabi ng pagbibigay ng F4PB-IVf-j-16 na napanood sitwasyon mga literal na F4PS-IVh-j-14 mensahe halimbawa Nakapagbibigay ng tanong tungkol sa Naibabahagi ang buod o lagom F4PU-IVj-8 F4PDIV-j-23 F4PL-0a-j -7 napakinggang obserbasyon sa F4WG-IVh-j- F4PT-IVj-1.13 Nakagagawa ng Nakagagawa ng Naipakikita ang hilig sa kuwento isang okasyon/ 13.6 Naibibigay ang portfolio ng mga mga simpleng pagbasa pagdiriwang sa Nagagamit ang uri kahulugan ng drawing at pamantayan sa paaralan ng pangungusap salita sa sulatin paggawa ng sa pagsasabi ng pamamagitan ng patalastas mensahe paglalarawan F4PT-I Vj-9.1 Nagagamit ang mga bagong salita sa pagsulat ng mga talata All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM CODE BOOK LEGEND Sample: F4EP-If-h-14 LEGEND SAMPLE DOMAIN/ COMPONENT CODE Filipino Estratehiya sa Pag-aaral EP Learning Area and Baitang 4 Kaalaman sa Aklat at Limbag AL Strand/ Subject or Kamalayang Ponolohiya KP Komposisyon KM Specialization Pagpapahalaga sa Wika at Panitikan PL DEPED COPY Pagsasalita/ Wikang Binibigkas PSFirst Entry F4 Pagsulat at Pagbaybay PU Pagunawa sa Binasa PB Grade Level EP Pag-unlad/ Paglinang ng Talasalitaan PT - Pakikinig/ Pag-unawa sa Napakinggan PNUppercase Letter/s Domain/Content/ Estratehiya sa Pag-aaral I Palabigkasan at Pagkilala sa Salita PP Component/ Topic f-h Panonood PD - Wika at Gramatika/ Kayarian ng Wika WG Roman Numeral Quarter Unang Markahan 14 *Zero if no specific quarter Week Ika-anim hanggang Lowercase Letter/s Competency ikawalong linggo*Put a hyphen (-) in betweenletters to indicate more than a Nakasusulat ng balangkas ng binasang specific week teskto sa anyong pangungusap o paksa Arabic Number All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.