Mother Tongue Grade 3

DEPED COPY Isipin a. Ano-anong espesyal na pagkain ang inihanda ni Nanay Lily sa kaniyang ika-55 kaarawan?b. Bakit kinasasabikan ng mga tao ang kaarawan ni Nanay Lily? Sabihin at Alamin Basahin ang sumusunod na pangungusap: a. Lagi siyang naghahanda ng kakaiba at katakam- takam na pagkain. b. Taon-taon ay inaanyayahan niya ang maraming kaibigan sa kaniyang bahay upang makisaya sa kaniyang kaarawan. c. Sa kaniyang ika-55 na kaarawan, naghanda siya ng mga pagkaing may siling labuyo at gata ng niyog. d. Bawat isa ay nasiyahan sa kaarawan ni Nanay Lily. Ano-ano ang mga pandiwa sa pangungusap? Anong aspekto ng pandiwa ang ginamit sa pangungusap? Anong pananda ang ginamit upang makilala ang pangnagdaan at pangkasalukuyang aspekto ng pandiwa? Gawain 1 Piliin at isulat sa sagutang papel ang angkop na aspekto ng pandiwa upang mabuo ang pangungusap. 1. Ang kababaihan ay (nagluto, nagluluto, magluluto) ng kanilang agahan tuwing umaga. 2. (Nagdiwang, Nagdiriwang, Magdiriwang) ng kaniyang kaarawan si Sherlyn noong Disyembre. 3. Si Angelo ay (nagpaliwanag, nagpapaliwanag, magpapaliwanag) ng kaniyang proyekto kay Gng. Ramos ngayon. 4. Tayo ay (nagdasal, nagdarasal, magdarasal) araw-araw. 237 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

5. Si Berny ay palaging (naghugas, naghuhugas, maghuhugas) ng kaniyang kamay.Gawain 2Sumulat ng pangungusap sa bawat simuno, pang-abay napamanahon, at pandiwa. Isulat ang iyong sagot sa papel. Simuno Pang-abay na Pandiwa Pamanahon maglaro1. Ang mga lagi magpunta kalalakihan tuwing Linggo2. Ang mag-anakDEPED COPY3. Ang mga babae nakaraang magsayaw dalawang araw4. Kami tuwing gabi manood5. Siya patnubay sa araw na itoBasahin at AlaminSipiin ang tsart at isulat ang mga katangian ni Nanay Lily sa iyongsagutang papel. NNaanaayy LLiillyy 238 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPYAno ang nakatulong sa iyo upang mahulaan ang mga katangianni Nanay Lily?Saan mo ibinatay ang iyong hula?Anong impormasyon sa kuwento ang nagbigay sa iyo ngpalatandaan?Ang isang kuwento ay hindi palaging tuwirang naglalarawan sakantangian ng tauhan. Maaari natin itong hulaan batay sa mgapalatandaan o sitwasyon sa kuwento.Maaari tayong magbigay ng hinuha ng katangian ng tauhan.Ang hinuha ay isang matalinong hula batay sa impormasyongibinigay at kung minsan ay batay sa ating sariling karanasan. Tandaan Ang paggawa ng hinuha ay pagbibigay ng matalinong hula batay sa mga ebidensiya sa teksto. Maaaring ito ay batay sa ating mga karanasan.Gawain 3Basahin ang talata. Gamit ang ilustrasyon sa ibaba, isulat sasagutang papel ang iyong hinuha at ang ebidensiya nanakatulong sa iyo. Inihagis ni Tina ang kaniyang bag sa silya, nilampasan angkaniyang mga magulang, isinara nang malakas ang pinto, atibinagsak ang sarili sa kama. 1. Ano ang nararamdaman ni Tina? 2. Ano-anong ebidensiya sa teksto ang magpapatunay sa iyong sagot? 239 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

palatandaan 1 Hinuhapalatandaan 2palatandaan 3palatandaan 4DEPED COPYGawain 4 Basahin ang teksto at sagutin ang tsart sa ibaba. Isulat angiyong sagot sa kuwaderno. Saan pumupunta sina Jacob, Tristan, at kanilang Nanaytuwing Sabado Sina Jacob at Tristan ay kasama ng kanilangNanay tuwing Sabado sa grocery. Gustong-gusto nila ang amoyQJPDVDVDUDSQDSDJNDLQ0DUDPLQJLED·WLEDQJEDJD\QDmabibili rito. Malaki ito at malamig sa loob. Maraming tao angmay dalang basket at shopping carts para sa mga bagay nakanilang pinamili. Pagkatapos makuha ni Nanay ang lahat nakailangan niya sa bahay, pumila na siya at nagbayad sa kahera.Ano ang iyong hinuha? Anong ebidensiya sa teksto ang magpapatunay sa iyong sagot? 240 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 5Basahin ang teksto. Piliin ang titik ng tamang sagot. Isulat sa iyongkuwaderno. Saan man tumigil si Ramon ibinabagsak niya ang kaniyangbisikleta. Malimit niyang naiiwan ang kaniyang bisikleta sa daanpapunta sa garahe. Paulit-ulit na sinasabi ng kaniyang ama angmaaaring mangyari sa kaniyang ginagawa. Isang umaga, paalisang kaniyang ama papunta sa trabaho, nakarinig si Ramon ngmalakas na tunog sa labas ng bahay. Batay sa teksto, ano ang iyong hinuha na nangyari: a. Sinakyan ng kaniyang kapatid na babae ang bisikleta. b. Nasagasaan ng kaniyang ama ang bisikleta. c. Ninakaw ang kaniyang bisikleta sa garahe.Ano-ano ang ebidensiya na magpapatunay sa iyong sagot. Isulatang iyong sagot sa organizer.DEPED COPY HinuhaEbidensiya 1 Ebidensiya 3 Ebidensiya 2 241 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 6Piliin ang salitang-ugat ng salitang may salungguhit sapangungusap. Isulat ito sa iyong sagutang papel.1. Si Mang Tasyo ay tahimik na nakatingin sa ginagawa nganak.a. awa c. ginab. gawa d. ginaga2. Nang mapansin ito ni Patrick, itinigil niya ang pagsusulat.a. sulat c. pagsulatb. ulat d. pagDEPED COPY3. Naiwan niya ang kaniyang aklat sa silid-aralan.a. naiwan c. iwanb. anan d. iwanan4. Naamoy ni Patrick ang masarap na ulam na luto ngkaniyang ina.a. amoy c. aamoyb. naamoy d. naaamoy5. Lumabas siya sa kusina at naglambing sa kaniyang ina nabigyan siya.a. naglambing c. naglabingb. naglam d. lambing Sabihin at AlaminTingnan ang larawang guhit. 1. Ano ang nasa larawang guhit? 2. Ano ang sinasabi ng larawan? 3. Ano ang kahulugan ng larawang guhit? 242 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY4. Sa iyong palagay, bakit ito nagbibigay ng kaisipang nasa lugar ng kainan? Tandaan Ang tatak o marka ay nagbibigay ng mahalagang impormasyon kaya kailangang tingnan o basahing mabuti ang mga detalye upang makakuha ng tamang impormasyon.Gawain 7Pag-aralan ang larawan sa ibaba. Sagutin ang sumusunod natanong. Isulat ang sagot sa kuwaderno. 1. Ano ang nakikita mo sa larawan? 2. Ano-anong tatak o marka ang nasa larawan? 3. Ano ang kahulugan ng larawan? 4. Ano-ano ang iyong batayan sa pagbibigay ng kahulugan dito? 243 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Lingguhang Pagtataya A. Basahin ang teksto. Isulat sa kuwaderno ang iyong sagot. 1. Si Jazzle ay mas mahusay na manlalaro ng tennis kaysa sa kaniyang kapatid na si Joshua. Maaari nating sabihin na ____________________. a. Ayaw ni Jazzle na maglaro ng tennis. b. Mas mataas ang iskor ni Joshua. c. Higit na mataas ang iskor ni Jazzel. d. Ayaw ni Joshua na maglaro ng tennis.DEPED COPY2. Si Jo-Francis ay mas mahusay na mag-aaral kaysa sa kaniyang kapatid na si Jazzel. Maaari nating sabihin na ___________________. a. Hindi nag-aaral si Jo-Francis. b. Mas mataas ang marka ni Jazzel. c. Higit na mataas ang marka ni Jo-Francis. d. Gustong-gusto ni Jazzel na mag-aral.3. Ang bagong mag-aaral na babae sa paaralan ay hindinakikipag-usap kaninuman sa buong maghapon. Nangtinawag siya ng kaniyang guro, yumuko lamang siya attumingin sa upuan.Ang bagong mag-aaral ay maaaring _______________.a. mahiyain c. masungitb. mabait d. masayahin4. Sinabihan si Jake ng kaniyang ina na magdala ngpayong pagpasok sa paaralan. Gayun pa man, inisip niJake na hindi ito kailangan. Ano sa palagay mo anglagay ng panahon?a. umuulan c. nagyeyelob. maaaring umulan d. mainit ang sikat ng araw 244 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

B. Piliin mula sa kahon ang angkop na aspekto ng pandiwa o tanda upang mabuo ang pangungusap. Isulat sa kuwaderno ang sagot.ngayon nilabhan tuwing Biyernestatlong taon na ang nakararaan naglilinissumasayawDEPED COPY5. ___________________, ______________ang aking mga magulang sa aming kusina.6. ______________nang ang kumot ng aking lola ay____________.7. ______________siya _________sa entablado. 245 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

C. Kumpletuhin ang puzzle gamit ang mga clue sa ibaba.Pababa Pahalang1. di mabuting gawa 1. gamit ng kamay2. lugar na nais marating ng lahat 2. atleta3. sobra-sobra 3. nawala 1 13DEPED COPY 223 246 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Ika-23 Linggo Aralin 23: Ako ay Mabuting MamamayanPaano nagiging bayani?Basahin ang kuwento sa ibaba. Ang Bayani ni: Claire B. Barcelona ´Iniligtas niya ang iba ngunit hindi niya nailigtas ang sariliµusapan ng mga tao sa kaniyang burol. Hindi naman nagtaka angkaniyang mga kaibigan sa nangyari sa kaniya. Nagtali siya ng lubid sa kaniyang baywang atisa-isang dinala ang kaniyang mga kapatid at magulang sa ligtasna lugar. Maging ang kaniyang mga kapitbahay na lumikas sabubong ng kanilang mga bahay ay kaniya ring nailigtas. Nangmakita niya ang isang babae at ang sanggol nito na nakasakaysa isang styrofoam na dinadala ng malakas na agos ng tubig,buong tapang siyang lumangoy patungo sa mga ito at dinala saligtas na lugar. Ngunit sa kasamaang palad, siya ay tinangay ngagos. Isang araw matapos ang mapinsalang bagyong Ondoy nanagdulot ng pagbaha sa Metro Manila, natagpuan ang walangbuhay niyang katawan. ´Siya ay tunay na matapang at may PDEXWLQJNDORREDQµpapuring wika ng kaniyang mga magulang. Ang kahindik-hindik na pangyayaring tulad nito ang sukatanng pakikibaka sa buhay. Sino ang mamamayani? Ang mga tunayna matatapang lamang tulad ni Muelmar Magallanes, anak ninaSamuel at Maria² ang tunay na matapang at isang bayani. 247 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Isipin 1. Ano ang nangyari 2. Ano ang maaaring naging dahilan ng pagbaha? 3. Sino-sino ang nailigtas ni Muelmar Magallanes? 4. Bakit siya itinuring na isang bayani? Sabihin at AlaminPag-aralan ang larawang guhit. a. Ano ang inilalarawan nito? b. Saan mo ito karaniwang nakikita? c. Ano ang dapat mong gawin kapag nakita mo ang larawang ito? d. Ito ba ay isang paraan ng pagliligtas sa ating kapaligiran? 248 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

illus for signage to line illus for ENTRANCEupDEPED COPYBasahin ang sumusunod na pangungusap. Pansinin kung paanoginamit ang pandiwa. a. Sasama kami sa kampanya sa paglilinis sa aming barangay sa Sabado. b. Bibili kami ng mga walis at pandakot bukas. c. Sa isang Linggo, magkakaroon na tayo ng malinis na barangay. Tandaan Ang pandiwa ay maaaring magpahayag ng panghinaharap o hindi pa nagaganap na kilos o galaw. Ang mga salitang sa susunod na araw, taon, buwan, at bukas ay mga pang-abay na pamanahon na nagpapahayag ng panghinaharap na aspekto ng pandiwa. 249 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 1Gamitin ang angkop na aspekto ng pandiwang nasa loob ngpanaklong. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel. 1. Ako ay __________ (tulog) nang maaga ngayong gabi. 2. ___________ (gawa) muna ni Maria ang kaniyang takdang aralin bago matulog. 3. Sa ika-5 ng umaga bukas ___________ (gising) si Greg. 4. Si Rina ay ___________ (punta) sa Maynila sa isang Linggo. 5. __________ (laba) si Yasmin ng mga damit sa Sabado.Basahin ang talata. Bigyan ng pansin ang mga salita na maysalungguhit. DEPED COPY Ang pamilya ni Mang Lando ay nawalan ng tahanan matapos sirain ito ng malakas na bagyo. Ngunit hindi siya nawalan ng pag-asa. Alam niyang may mga matulunging tao na tutulong sa kaniya upang muling itayo ang kaniyang bahay. Nagpasalamat siya na ang kaniyang pamilya ay nailigtas sa malakas na bagyo.Pag-aralan ang mga may salungguhit na salita sa tulong ng tsart. Salitang- Panlapi Bagong Salita Kahulugan ng ugat Salita na, an nawalanwala ma, in matulungin hindi nagkaroontulong nagpa nagpasalamat nai nailigtas nagbibigay ngsalamat tulong pagkilala ng utangligtas na loob nailayo sa kapahamakan 250 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Tandaan Ang panlapi ay mga kataga na ikinakabit sa salitang-ugat. Ito ay maaaring magbigay ng ibang kahulugan sa salitang- ugat.Gawain 2Piliin ang angkop na salitang bubuo sa pangungusap. Isulat ito saiyong sagutang papel. 1. Ang mga bituin sa gabi ay maliwanag dahil sa (kawalan, nawalan) ng ulap. 2. Malimit makasira ng gamit si Tom dahil siya ay (walang maingat, walang ingat) sa mga ito. 3. Ang ahas ay (makamandag, kamandag) dahil sa lason nito. 4. Si Issa ay isang batang (maalalahanin, alalahanin). Hindi niya nalilimutang magbigay ng alaala sa kaarawan ng miyembro ng kaniyang pamilya. 5. Naiinip na ang batang lalaki kaya siya ay (di mapakali, di makali).Gawain 3Sipiin sa inyong kuwaderno ang angkop na aspekto ng pandiwasa pangungusap. 1. Ang mga batang babae ay (pumunta, pumupunta, pupunta) sa palaruan bukas. 2. (Ipagdiriwang, Ipinagdiwang, Ipinagdiriwang) ni Mutya ang kaniyang kaarawan sa isang taon. 3. Si Freddie Aguilar ay (magpapaliwanag, nagpaliwanag, nagpapaliwanag) ng kaniyang panig sa Linggo. 251 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

4. (Bumili, Bibili, Bumibili) si nanay ng bagong kotse sa isang buwan. 5. Si Berny ay (sumayaw, sasayaw, sumasayaw) sa Disyembre sa Jesse M. Robredo Coliseum.Gawain 4Pumili ng tatlong salita sa talaan sa ibaba.Sumulat ng pangungusap gamit ang salita at basahin sa klase.masayahin umaasa bulagsakmaganda makulay magpasalamatmapanganib di makali mayumikahanga-hanga humihingal maalalahaninDEPED COPYGawain 5Tukuyin ang kasingkahulugan ng sumusunod na salita. Piliin angsagot mula sa loob ng kahon at gamitin sa pangungusap. Isulatsa kuwaderno ang iyong sagot.kaakit-akit matulungin makulaymapaminsala maimpluwensiya mayabong a. maganda ________________________________________. Pangungusap_____________________________________. b. malasakit__________________________________________. Pangungusap_____________________________________ . c. Puno ng kulay _____________________________________. Pangungusap_____________________________________. d. mapanganib _____________________________________. Pangungusap_____________________________________. e. makapangyarihan ________________________________. Pangungusap_____________________________________. 252 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPYLingguhang PagtatayaI. Basahin ang mga sumusunod na teksto. Gumawa ng hinuha upang matukoy kung ano o sino ang tinutukoy. Isulat sa papel ang iyong sagot. 1. Bago magbukang liwayway, nagbubungkal na ako ng lupa. Upang sa kinabukasan ako ay umani ng aking pinaghirapan. Sino ako? 2. Ako ay sumusulat, nagbabasa, umaawit, at sumasayaw kasama ng mga bata. Nasisiyahan ako dahil natututo ang mga bata. Patuloy akong magsisilbi habang may mga batang nangangailangan ng aking tulong. Kilala mo ba kung sino ako? 3. Gumagawa ako ng maririkit na damit pambabae at kaaya- ayang damit na panlalaki. Pati na rin ng mga kaakit-akit na kurtina para sa iyong bahay. Sino ako?II. Sumulat ng pangungusap gamit ang pandiwa sa aspektong panghinaharap, gamit ang sumusunod na pananda; 1. bili ² sa darating na Sabado 2. manood ² mamayang gabiIII. Basahin ang mga pangungusap at sagutin ang mga tanong. Isulat sa sagutang papel ang titik ng tamang sagot. 3. Aling pangungusap ang may salitang ang ibig sabihin ay ´ZDODQJSDNLDODP\"µ a. Si Tina ay isang batang pabaya dahil lagi niyang nalilimutan ang pagsasara ng gripo. b. Nagulat sa Shara nang makita ang kaniyang kaibigang si Karen na halos mapaiyak at bigo. c. Hindi palaging ligtas na kasalamuha ang mga matsing. 253 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY4. Nagdadaos ng piyesta ang karamihan dahil sila ay nagpapasalamat sa masaganang ani. Masagana ay; a. mayaman b. salat c. sapat 5. Natutuwa si Saada sa piling ng kaniyang masayahing mga kaibigan. Bakit kaya masaya siya kapag magkakasama sila? Masayahin ay; a. Ang kanilang samahan ay nakakatuwa. b. Sila ay magaganda at kaakit-akit. c. Sila ay maunawain.IV. Suriin ang larawan at sagutin ang mga tanong. Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong sagutang papel. 6. Anong programa ang gaganapin? a. Pagtatanim ng mga puno b. ´+DULQJ.XVLQDµ c. ´%E%UJ\0DOLNKDLQµ 7. Paano mo nalaman na ang isang programa ay naipatalastas? a. GDKLOVDODUDZDQDWNDVXRWDQQJ´%E%UJ\0DOLNKDLQ µ b. dahil sa larawan ng mga kalalakihan na nagluluto ng masasarap na pagkain c. dahil sa larawan ng mga puno at bundok na may NDUDWXODQJ´7UHH3ODQWLQJ6LWHµ 254 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Ika-24 Linggo Aralin 24: Mga Pagdiriwang sa Aking Pamayanan Sabihin at AlaminAnong pagdiriwang o kapistahan ang ipinagdiriwang sa inyongpamayanan?Basahin at isakilos ang diyalogo. DEPED COPYSusan: Alam mo ba na ang Pilipinas ay mayaman sa mgaRene: pagdiriwang at kapistahan? Gusto kong makita at mapuntahan ang mga pagdiriwang at kapistahang ito. Maaari mo bang sabihin sa akin ang ilan sa mga ito?Susan: Ang Ati-Atihan sa Aklan, Sinulog, at Pintados ay pagdiriwang sa mga rehiyon sa Visayas. Ang mga ito ay pagpupugay kay Sto. Niño na pinipintahan nila o nilalagyan ng tattoo ang kanilang katawan at masiglang nagsasayawan sa kalsada.Rene: O, Masaya iyon! Sa Mindanao, may makukulay rin ba silang pagdiriwang?Susan: Oo naman! Ang Lamilamihan Festival sa Basilan, Kadayawan Festival sa Davao, at Lemlunay o ang 7·EROL7ULEDO)HVWLYDOQDSXQRQJ-puno ng musika at sayawan ng mga tribo.Rene: Sigurado talagang makulay at masaya ang mga ito. Narinig ko na marami ring kapistahan sa Luzon.Susan: Tama ka riyan! Sa lahat, ang Luzon ang may 255 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Rene: pinakamaraming kapistahan. Ilan sa mga ito ay angSusan: 3DQDJEȮQJD, Pahiyas, Moriones, at Turumba. Bakit tayong mga Pilipino ay maraming kapistahan? Kasi, ang lahat ng mga kapistahang ito ang nagpapakita ng ating kultura, mga kaugalian na makulay, at masayang ipinagdiriwang. Basahin at AlaminDEPED COPYKung ikaw ay susulat sa isang kaibigan, tungkol saan kaya ito?Basahin ang liham na nasa ibaba.Block 11, Lot 22 Phase 3 Disyembre 14, 2013Area 7, Sampaguita SubdivisionLungsod ng San JoseMahal kong Elna, Kamusta ka na? Nagustuhan mo ba ang larawang ipinadala kosa iyo? Isa lamang iyon sa magagandang bagay na nakita ko saPintados Festival. Ang Pintados Festival ay ipinagdiriwang tuwing Hunyo. Angsalitang´SLQWDGRVµD\JDOLQJVDPJDNDWXWXERQJPDQGLULJPDQDang mga katawan ay puno ng tattoo na ipinipinta sa kanila bilangpagkilala sa kanilang matapang na pakikidigma. Ang festival angnagpapakita ng mayamang kultura at kasaysayan ng lalawigan. Nagsisimula ang festival sa isang parada sa katubigan. Ito aysinusundan ng isang banal na misa. Kasunod nito ay ang makulayna parada ng mga mananayDZQDDQJNDQLODQJNDWDZDQD\PD\SLQWDQJLED·WLEDQJdisenyo. Pagkatapos ng festival nagaganapang mga presentasyon na nagpapakita ng kultura ng lalawigan. Atsa pagtatapos, sama-samang pinagsasaluhan ang masasarap napagkaing inihanda. Sana, makadalo ka sa susunod na pagdiriwang ng festival. Balitaan mo naman ako tungkol sa mga festival sa inyong lugar. Ang iyong kaibigan, Rosa 256 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Isipin 1. Sino ang sumulat ng liham? 2. Tungkol saan ang kaniyang liham kay Elna? 3. Paano nagsimula ang festival? 4. Bakit ipinagdiriwang ang Pintados Festival?Gawain 1Basahin ang sumusunod na pangyayari. Lagyan ng bilang ayonsa pagkakasunod-sunod. Isulat ang iyong sagot sa kuwaderno. 1. Si Frances ay nakakita ng magandang blusa na naka-display sa isang tindahan. 2. Umuwi siya sa bahay at binilang ang kaniyang naipong pera. 3. Nang sumunod na Linggo, isinuot niya ang bagong blusa sa sayawan sa paaralan. 4. Natuklasan niya na mayroon siyang sapat na pera upang mabili ang blusa.Gawain 2Piliin at isulat sa sagutang papel ang angkop na anyo ngpandiwa sa pangungusap. 1. Ang mga tao ay (sabik, nasasabik) na makita ang pagdiriwang QJ3DQDJEȮQJD Festival sa Baguio. 2. Laging (dumadalo, dumalo) ang aking kapatid sa Pahiyas Festival. 257 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

3. Taon-taon ay (inaanyayahan, anyaya) ako ni Anya na dumalo sa Sinulog Festival sa Cebu. 4. Ang ilang artista ay (nagdaos, nagdaraos) ng konsiyerto sa araw ng kapistahan. 5. Lubos kaming (nasisiyahan, masiyahan) sa panonood ng parada ng mga mananayaw.Gawain 3Piliin ang angkop na pandiwa sa talata. Isulat ang tamang anyong pandiwa sa iyong kuwaderno. DEPED COPYpunta panood tingin palamutisabik kita Taon-taon, ang aming pamilya ay ________________ saLungsod ng Baguio. Lagi naming _________________ ang3DQDJEȮQJDFestival.________________ din namin ang mga magagandang karosa.Bawat karosa ay ___________ ng makukulay at sariwang bulaklak.Ang mga tao ay ____________ sa parada ng mga bulaklak. Ang3DQDJEȮQJD)HVWLYDO ang _______________ ng kagandahan atkaibahan ng Lungsod ng Baguio. 258 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Lingguhang PagtatayaBasahin ang kuwento at sagutin ang tanong. Isulat sa sagutangpapel. Maaga at maaliwalas ang gising si Flor. Wari ay binabati siyang araw ng may ngiti. Inayos niya ang kaniyang higaan atlumabas ng kaniyang silid. Nang siya ay lumabas nagulat siya sakaniyang nakita. Mga bulaklak! at may nakaguhit pang labi sapumpon ng mga bulaklak. Tahimik na tahimik sa buong bahay.Kahit galaw o tunog ng mga butiki ay maririnig mo sa sobrangkatahimikan. Tinawag niya si Connie at ang kaniyang nanay,ngunit hindi sila sumasagot. Ilang sandali pa at may biglangumawit ng Happy birthday to you... Happy birthday to you...Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong kuwaderno.DEPED COPY1. Anong okasyon ang ipinagdiriwang?a. kaarawan b. binyagan c. kasalan2. Sino ang nagdiriwang ng kaarawan?a. nanay b. Connie c. Flor3. Alin ang naunang nangyari? a. Nakita ni Flor ang mga sariwang bulaklak. b. Maaliwalas ang gising ni Flor. c. Dahil sa sobrang tahimik, narinig niya ang tunog ng mga butiki.4. Alin ang pinakahuling nangyari? a. Narinig ni Flor na may umaawit ng Happy birthday. b. Tinawag ni Flor ang kaniyang ina at kapatid. c. Binati siya ng maligayang kaarawan. 259 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY5. Ano kaya ang ibig sabihin ng larawang ito na kasama ng bulaklak ni Flor? a. Ang kaniyang nanay at kapatid ay masaya dahil sa kaniya. b. Nais ng kaniyang nanay at kapatid na magkaroon ng magandang kinabukasan si Flor. c. Tinutudyo siya ng kaniyang nanay at kapatid. 6. Anong aspekto ng pandiwa ang ginamit sa pangungusap na ito ´Inayos niya ang kaniyang higaan at lumabas ng kaniyang silid.µ a. aspektong pangkasalukuyan b. aspektong panghinaharap c. aspektong pangnagdaan 7. Alin sa mga pangungusap ang nagpapakita ng aspekto ng pandiwang panghinaharap a. Pinasalamatan niya ang kaniyang nanay at kapatid. b. Nagpapasalamat siya sa kaniyang nanay at kapatid. c. Magpapasalamat siya sa kaniyang nanay at kapatid. 8. Ano ang iyong masasabi sa pamilya ni Flor a. masaya b. maalalahanin c. magalangSumipi ng dalawang pangungusap sa kuwento na nagpapakitang personipikasyon. 9. 10. 260 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Ika-25 LinggoAralin 25: Iba’t Ibang Pagdiriwang sa Aking Pamayanan SubukinTingnan at basahin ang sumusunod na pagdiriwang. Hanapinang bawat pagdiriwang sa loob ng kahon. Bilugan ito gamit angpulang krayola.DEPED COPYAti-Atihan Lamilamihan 3DQDJEȮQJD TurumbaSinulog Kadayawan MorionesLemlunay Pintados Pahiyasa pmg h a p I n t Ad o s dgenga t eAd u Tmt s ia l em l u n A y r I i k g om l enayaS s uAua s gs i n u l o g P hmT t ddwy e t i h a b T mb I s a a awodpawe L paH i y a symo r i o n E s wAh a b abona y ag Bd i Nawn ka t s r i d aMy o U n aw ie a l am i l Am i H a n t t 261 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Basahin at Alamin Basahin ang tula nang may angkop na bilis, tono, at damdamin. Bagong Mundo (Halaw) Sa mundong sikil ng problema, pag-asa ang tugon Kalayaang makaalpas, isip ay doon ituon Positibong pananaw sa pag-asa ay sagot Upang kalayaan ay tiyak na di mauudlot. Pantay-pantay na karapatan ay siyang dapat isulong Mapababae o lalaki man, sa hamon ay di uurong Upang matiyak lamang ang kalayaang hinahangad Sa bagong mundong nais sa kalayaan mapagbuklod. Kapag kalayaan ay nakamit, tunay na iyong masasambit Tila ikaw ay nakatayo sa bukiring puno ng ginto Parang kay lamig, sa saliw ng hangin ay nang-aakit Pakiramdam na tila sa iyo ang mundo na kinulong mo Sa yakap at halik na kay higpit, Walang sinuman ang puwedeng umangkin nito. Isipin Sagutin ang mga tanong: 1. Ano ang tinatalakay sa tula 2. Ayon sa tula, ano ang kailangan upang makamtan ang kalayaan 3. Paano inilarawan ang pagkakapantay-pantay ng lalaki at babae 4. Kung ikaw ang magbibigay ng pamagat sa tula, anong pamagat ang ibibigay mo Bakit 262 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Sabihin at Alamin Basahin ang mga pariralang hango sa tula. nakatayo sa bukiring puno ng ginto parang na kay lamig sa saliw ng hangin ay nang-aakit sa iyo ang mundo na kinulong mo sa yakap at halik na kay higpit Ano ang kahulugan ng mga pariralang ito Kung iyong babasahin ng batay sa salitang ginamit, maaari ba itong mangyari Bakit Tandaan May mga pariralang ginagamitan ng pagmamalabis upang maging mas kahika-hikayat basahin ang pangungusap o tula. Subukin Gawain 1 Sipiin sa iyong kuwaderno ang pariralang nagpapahayag ng pagmamalabis o hyperbole sa bawat pangungusap. 1. Ang kaniyang ngiting tumataginting ay naglalarawan ng libo-libong alaala tungkol sa kaniyang ina. 2. Inabot ng Pasko ang haba ng kuwento ni Rey. 263 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY3. Lilipad ako at tatawirin ang dagat makita ka lamang. 4. Halos mabitak ang pader sa ingay ng mga bata. 5. Ang paninindigan ni Helen ay sintigas ng pader. Gawain 2 Piliin at bilugan ang titik ng tamang sagot na nagpapahayag ng kahulugan ng hyperbole na ginamit sa pangungusap. Isulat sa sagutang papel. 1. Huwag kang mag-alala, kaya tayong hintayin ni Liza magpakailanman. a. Matiyaga si Liza. b. Nag-aalala si Liza. c. Matapat si Liza. 2. Isang tonelada ang bigat ng aklat na ito. a. Napakabigat ng aklat. b. Napakagaan ng aklat. c. Bago ang aklat. 3. Halos mabaliw si Luis nang mawala ang kaniyang mamahaling cell phone a. Nabaliw si Luis. b. Walang halaga kay Luis kung nawala ang cell phone niya. c. Nainis si Luis nang mawala ang kaniyang cell phone. 4. Puwedeng matangay ng hangin ang paaralang iyan. a. Matibay ang paaralan. b. Gawa sa magaang na materyales ang paaralan. c. Nasira ng malakas na bagyo ang paaralan. 5. Halos lumipad ang bubong sa lakas ng sigaw ng mga nanood ng cheering a. Hindi nagustuhan ng manonood ang pagtatanghal. b. Labis na nagustuhan ng manonood ang pagtatanghal. c. Hindi pinahalagahan ng manonood ang pagtatanghal. 264 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 3Basahin ang mga pangungusap. Piliin ang angkop na salita parasa pangungusap. Isulat ang sagot sa kuwaderno. 1. (Naglilinis, Naglinis) ng silid-aralan ang mga mag-aaral araw- araw. 2. (Kailangan, Nangangailangan) natin ng kaibigan. 3. Maraming bata ang (nag-iipon, nag-ipon) ng stickers. 4. (Tinuruan, Tinuturuan) ni Gng. Tan na magbasa ang mga mag-aaral. 5. (Ginawa, Ginagawa) ni Oscar ang kaniyang takdang-aralin bago maglaro.Gawain 4Ayusin nang pa-alpabeto ang mga salita sa bawat hanay. Isulatsa iyong sagutang papel.DEPED COPY A B C Dbintana kalapati mani laruanbaboy kisame manika lobobutiki kubo mesa lasobenda kamote monay latabotika kuko mundo libanbutas keso mantika lubogboto kamatis maso litoGawain 5Sipiin ang mga salita sa tsart at iayos ng pa-alpabeto.____a. rosas ____a. goma _____a. basura____b. repolyo ____b. gatas _____b. botelya____c. raketa ____c. galaw _____c. balat____d. rosaryo ____d. giliw _____d. bodega____e. riles ____e. gitara _____e. basurahan____f. radyo ____f. gusali _____f. bakuran____g. rambutan ____g. gutom _____g. basurero 265 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPYLingguhang PagtatayaBasahin ang balita. Ang ´$PDQJ7LPRJ$IULFDµ ay namayapa noong Linggo,ika-5 ng Disyembre 2013 sa edad na 95. Siya si Nelson Mandela,isang kilalang tao sa buong mundo dahil sa kaniyangpaninindigan sa katahimikan at kapayapaan. Milyun-milyong taoang humanga sa kaniya dahil sa pakikipaglaban niya upangmatanggal ang harang sa pagitan ng mga Amerikanong puti atitim. ´$QJPD\DERQJQDSXQRD\EXPDJVDNQDµLWRDQJpahayag ni Ngangomhlaba Matanzima, taongpinagkakatiwalaan ng pamilya Mandela, ayon sa ulat. Patuloy siyang mananatili sa puso ng lahat ng tao sa Africa.I. Sagutin ang mga tanong. Piliin ang letra ng tamang sagot. 1. %DNLWWLQDZDJQD´$PDQJ7LPRJ$IULFDµVL1HOVRQ0DQGHOD a. Tinanggal niya ang harang sa pagitan ng mga Amerikanong puti at itim. b. Nanguna siya sa pag-aaklas ng mga tao. c. Hinahangaan siya ng mga taga-Africa. 2. Aling pamagat ang mas akma sa balita a. Ang Pagkamatay ni Nelson Mandela b. Isang Mayabong na Puno c. Ang Pinuno nasa Timog Africa 3. Aling pangungusap ang nagpapahayag ng pagmamalabis o hyperbole a. Maraming tao ang humanga sa kaniya noong nabubuhay pa siya. b. Ang mayabong na puno ay bumagsak na. 266 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPYc. Si Nelson Mandela ay isang kilalang tao sa buong mundo dahil sa kaniyang paninindigan sa katahimikan at kapayapaan. 4. Aling pangungusap ang nagpapakita ng wastong gamit na pandiwa a. Namamatay si Nelson Mandela noong ika-5 ng Disyembre. b. Namatay si Nelson Mandela noong ika-5 ng Disyembre. c. Mamamatay si Nelson Mandela noong ika-5 ng Disyembre. 5. Ano ang angkop na pandiwa upang mabuo ang pangungusap _________ na bayani si Nelson Mandela. a. Itinuturing b. Itinuring c. Ituturing 6. ´3DWXOR\QDPDQDQDWLOLVL1HOVRQ0DQGHODVDSXVRQJODKDW QJWDRVD$IULFDµ Aling bahagi ng pangungusap ang nagsasaad ng hyperbole a. si Nelson Mandela b. mananatili si Nelson Mandela sa puso ng lahat c. lahat ng tao sa AfricaII. Ayusin nang pa-alpabeto ang sumusunod na salitang hango sa balita. Isulat ang sagot sa isang papel. 1. patuloy, pahayag, paninindigan 2. matanggal, mayabong, mananatili, mundoIII. Sumulat ng 1-2 pangungusap tungkol sa balita. Isulat ang iyong sagot sa isang papel. 267 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Ika-26 Linggo Aralin 26: Transportasyon: Uri at Paraan Sabihin at AlaminBasahin at isakilos ang diyalogo.Paulo: Nakasakay ka na ba ng eroplano, ArleneArlene: Hindi pa. IkawDEPED COPYPaulo: Nagpunta kami ni nanay sa Maynila noong isang Linggo at sumakay kami sa eroplano.Arlene: Kuwentuhan mo naman ako tungkol sa iyong pagsakay sa eroplano. Sigurado akong masaya iyon.Paulo: Oo. Medyo nakakakaba lang sa umpisa pero nang makita ko ang ulap, nawala ang takot ko. Kay lapit ng ulap na parang puwede ko itong mahawakan.Arlene: Talaga! Sana makasakay din ako sa eroplano. Isipin Sagutin ang mga tanong. 1. Sino ang sumakay sa eroplano 2. Saan siya nagpunta 3. Sino ang kasama niyang sumakay sa eroplano 4. Ano ang kaniyang naramdaman nang sumakay siya sa eroplano 5. Kanino niya sinabi ang kaniyang karanasan 6. Ikaw, nakasakay ka na rin ba sa eroplano Ano ang iyong naramdaman 268 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY7. Paano nakatutulong sa atin ang eroplano Sabihin at AlaminBasahin ang mga pangungusap. Isulat sa iyong sagutang papelkung ano ang kahulugan ng bawat may salungguhit na parirala. 1. Gustong mamasyal nila Dino at Vivian sa isang buwan. Naghihigpit sila ng sinturon upang makaipon. 2. Sinuyod ni Dino ang lahat ng kanilang matalik na kaibigan upang hikayatin na sumama sa kanila. 3. Lahat silang magkakaibigan ay nangakong magsasama-sama sa hirap at ginhawa. 4. Magtitipid sila sa gastos upang maiwasan nila ang magsunog ng pera sa kanilang papasyalan.Ano ang kahulugan ng mga may salungguhit na pariralaAno ang mas malalim na kahulugan ng mga katagang ginamitAng mga katagang ito ay tinatawag na matalinghagangpahayag.Ano ang kahulugan ng matalinghagang pahayag Tandaan Ang matalinghagang pahayag ay parirala o kataga na angkahulugan ay hindi maaaring maunawaan kung iisa-isahin angmga salitang ginamit. 269 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Subukin Gawain 1 Basahin at unawain ang kahulugan ng mga matalinghagang pahayag. 1. mata sa mata- nagkasundo 2. sa hirap at ginhawa- hindi mapaghihiwalay 3. sa panahon ng kalamidad- tuwing may problema 4. kaibigang- turing- hindi tunay na kaibigan 5. kilos-pagong- mabagal o tamad Punan ang patlang ng patalinghagang pahayag upang mabuo ang pangungusap. 1. Kilos-pagong ka na naman dahil ________ kang tapusin ang gawain. 2. Si Richard ay kaibigang-turing ni Jose. Iniiwan siya nito sa oras ng problema. ___________ ang taong pinababayaan ang kaibigan. 3. Sa panahon ng kalamidad, dapat tayo ay magtulungan. _________________, dapat ay sama-sama. 4. Pareho silang nag tinginan ng mata sa mata. ____________ silang bigyan ng solusyon ang problema. 5. Nangako silang mag sasama sa hirap at ginhawa. Kahit ano ang mangyari, _________________. 270 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 2Piliin ang kahulugan ng mga salitang may salungguhit. Isulat sapapel ang titik ng tamang sagot.1. Ang bunsong anak nina Mang Julio at Aling Marta ay bituin sa kanilang paningin. a. paborito b. ayaw na ayaw c. kulang sa pansin d. hindi pinapansinDEPED COPY2. Hindi naawa si Jonas sa kaniyang kalarong umiiyak. Siya ay may pusong bato. a. madaling maawa b. masungit c. hindi maawain d. walang puso3. Nang umiyak ang kaniyang anak, halos madurog ang pusong mamon ng kaniyang ina. a. malambot ang puso b. matigas ang puso c. maawain d. walang patawad4. Nagkukunwari lamang na mabait ang matandang mayaman. Balat-kayo ang kabaitan na kaniyang ipinakikita. a. hindi totoo b. totoong-totoo c. balat ng matanda d. matandang mayaman5. Sanay sa hirap si Nilo. Siya ay batang anak-pawis.a. mahirap c. amoy pawisb. mayaman d. pinawisan 271 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Basahin at AlaminPaano ka pumapasok sa paaralan?Basahin ang kuwento. Alamin kung aling paraan ngtransportasyon ang nakatutulong sa iyong pumasok. Mga Sasakyan sa Pilipinas Ang jeepneyay kilalang-kilalang paraan ng transportasyongpampubliko sa ating bansa. Naging simbolo na ito ng kultura ngPilipinas sa buong mundo. Isa pang sikat na pampublikong transportasyon sa atingbansa lalo na sa probinsiya ang tricycle Ang tren gaya ng LRT at MRT ay kilala na rin lalo na saMaynila. Ang Philippine National Railwaysay tren na ginagamit sailang bahagi ng Luzon at iba pang karatig na lalawigan saMaynila. Ang taxi atang mga bus ay mahahalaga ring paraan ng pampublikong transportasyon sa Pilipinas.  IsipinSagutin ang mga tanong. 1. Ano-ano ang paraan ng transportasyon sa ating bansa? 2. Paano nakatutulong ang bawat paraan ng transportasyong ito sa tao? 3. Kung gagawa ka ng isang uri ng transportasyon, ano ito? Bakit ito ang iyong gagawin? 272 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPYGawain 3 Alamin ang layunin o ang nais ipahayag ng may-akda sasumusunod na talata. Sabihin kung ito ay nagbibigay ngimpormasyon, nanghihikayat, o nanlilibang. 1. Ang transportasyon sa ating bansa ay medyo kulang sa pag-unlad. Ito ay dulot ng bulubunduking bahagi at magkakahiwalay nDLVOD,WR·\PDDDULULQJGXORWQJ kakulangan sa pondo ng pamahalaan. Kaya naman, ang kasalukuyang pamahalaan ay nagsisikap na mapaunlad ang transportasyon sa bansa sa pamamagitan ng paglulunsad ng mga proyekto. 2. ´+LQLKLOLQJNRVDLQ\RQJODKDWQDPDJWXOXQJ-tulong tayo para PDSDXQODGDQJDWLQJEDQVDµ6LNDSLQQDWLQJPDJNDURRQQJ disiplina at iwasan ang pang-aabuso sa ating likas na \DPDQ0DJWUDEDKRDWPDJVLNDSWD\RQJODKDWµSDKD\DJ ng ating dating pangulo. 3. Inihihingi ko ng paumanhin ang hindi ko pagsasabi sa iyong guro kung bakit ka lumiban sa klase kahapon. Nakalimutan kong sabihin sa kaniya nang tumunog ang bell. Nakalimutan kong ihingi ka ng paumanhin. 4. Namasyal sa pamilihan sina Iya at ang kaniyang nanay isang hapon. Masayang naglakad si Iya. Nakalimutan niya ang bilin ng kaniyang nanay na huwag aalis sa kaniyang tabi. Naglakad-lakad siya habang pinagmamasdan ang mga laruan sa estante. Huli na nang kaniyang mamalayan na malayo na ang kaniyang nalalakad. Iiyak na si Iya sa takot nang matanaw niyang paparating ang kaniyang nanay. 273 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPYGawain 4Basahin ang talata at isulat ang titik ng tamang sagot na angkopsa layunin ng may-akda. Isulat ang iyong sagot sa sagutangpapel. a. nagbibigay ng impormasyon b. nanghihikayat c. nanlilibang 1. Isang araw, sinabi ng tatay nila Lyra, Minda, at Tina na mamasyal sila sa bayan. Sabik na sabik ang tatlo dahil ito ang kanilang kauna-unahang pagkakataon na pupunta sila sa bayan. Hindi pa kasi sila nakararating sa malalaking pamilihan. Kinabukasan, sina Lyra, Minda, at Tina ay nagkunwaring sila ay nasa bayan na. 2. Ang nilagang itlog ang isa sa mga paboritong pagkain ni Joshua. Tinanong niya ang kaniyang nanay kung paano ito lutuin. Agad namang inisa-isa ng kaniyang nanay ang gagawin. Una, ilagay ang itlog sa kaldero. Lagyan ito ng tubig at hayaang kumulo. Pagkaraan ng ilang minuto, hanguin ito at palamigin.Gawain 5Ayusin at isulat nang pa-alpabeto ang sumusunod sa inyongsagutang papel. 1. salamin, sandok, suklay, singsing, sako, sungka, sabon, sepilyo, sapatos ___________________________________________________________ 2. hangin, halaman, hikaw, holen, hari, hipon, hayop, hapag, hinlalaki ___________________________________________________________ 3. patatas, papaya, parol, pala, puno, pipino, puso, puto, pinto ___________________________________________________________ 4. tasa, talong, tela, tubo, tutubi, takip, tainga, tamis, talaba, tala ___________________________________________________________ 274 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY5. bote, baso, bata, babae, balakang, basa, bibe, bola, bibig, baka ______________________________________________________Gawain 6Ayusin nang pa-alpabeto ang bawat pangkat ng salita. Isulat itosa inyong sagutang papel. bisikleta, bus, jeepneytren, eroplano, yate, submarine motorsiklo, barko, bangka, kotseLingguhang PagtatayaBasahin ang talata. Sagutin ang mga tanong. Isulat sa sagutangpapel. Kung mayroon akong isang lugar na pinakapaborito saDPLQJ EDUDQJD\ LWR·\ ZDODQJ LED NXQGL DQJ WLQGDKDQ QL $OLQJNida. Hindi man ito kalakihan, puno ito sa paninda at sikat salahat ng tindahan sa aming lugar. Ang lahat ng paninda ni Aling Nida ay nakaayos ayon sakulay. Ang mga candy, cake,atchocolateay nakaayos nanakaaakit sa paningin. Sa isang gilid, may isang kabinet nalagayan ng bagong gawang cakeSa kabilang bahagi namanQDNDODJD\DQJLED·WLEDQJSUXWDVDWJXOD\ gaya ng caimito,chico mangga, saging, carrotrepolyo, at talong. May isa itongmaliit na mesa na palaging may sariwang bulaklak sa ibabaw nanagsisilbing bayaran. Sana makaupo ako doon at maging isangkahera sa napakaayos na tindahan ni Aling Nida. Talagangkinagigiliwan ko ang lahat ng bahagi ng kaniyang tindahan!1. Ano ang layunin ng may-akda ng talata? a. nagbibigay ng impormasyon b. nanghihikayat c. nanlilibang2. Ano ang inilalarawan sa kuwento? a. mga paninda sa tindahan b. cake sa kabinet c. ang tindahan ni Aling Nida 275 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

3. Ano ang gustong maranasan ng nagsasalaysay ng kuwento? a. gusto niyang magkaroon ng tindahan b. gusto niyang maging kahera ng tindahan c. gusto niyang bumili sa tindahan ni Aling Nena4. Aling pangungusap ang wasto ang pagkakasulat? D1DJWLQGDQJLED·WLEDQJSDQLQGDVDWLQGDKDQQL$OLQJ Nida. E1DJWLWLQGDQJLED·WLEDQJSDQLQGDDQJWLQGDKDQQL$OLQJ Nida. F1DJWLQGDSDODJLQJLED·WLEDQJSDQLQGDDQJWLQGDKDQQL Aling Nida.DEPED COPY5. Anong pandiwa ang angkop sa pangungusapMaraming tao ang _______ sa tindahan ni Aling Nida araw-araw.a. bumibili b. bibili c. bumili6. Ano ang angkop na kahulugan ng salitang may salungguhit? Talagang kinagigiliwan ko ang lahat ng bahagi ng kaniyangtindahan!a. Gusto ko ang tindahan ni Aling Nida.b. Gusto ko si Aling Nida.c. Gusto ko ang lahat ng bahagi ng tindahan ni Aling Nida.7. Umaalingawngaw sa lahat ang tindahan ni Aling Nida sa aming lugar. a. kaibang-kaiba sa lahat b. kapareho ng iba c. pangkaraniwan8. Ang tindahan ni Aling Nida ay hitik sa paninda. a. puno ng paninda b. kulang sa paninda c. walang paninda9. Isulat nang pa-alpabeto ang lahat ng salitang nagsisimula sa letrang Cc na matatagpuan sa talata tungkol sa tindahan niAling Nida.10. Ano ang masasabi mo sa tindahan ni Aling Nida? Sumulat ngisang pangungusap tungkol dito. 276 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Ika-27 Linggo Aralin 27: Komunikasyon: Uri at Gamit Sabihin at AlaminBasahin at isakilos ang diyalogo.Vic: Alam mo bang madali ng makipag-ugnayan sa maraming tao ngayon? DEPED COPYLeni: Tama ka. Mayroon na tayong cell phone, internet,a t telepono.Vic: Hindi lang iyon. Mabilis na rin tayong nakapaghahatidLeni: ng dokumentong kailangan kahit sa malayong lugarVic: gamit ang fax machine Pero, kailangan pa rin nating magpadala ng sulat lalo na sa mga lugar na walang gaanong modernong teknolohiya. Mayroon pa rin tayong diyaryo upang makapaghatid ng balita tungkol sa buong bansa. Isa rin itong paraan ng pakikipag-ugnayan. Mayroon din tayong mga makalumang paraan ng pakikipag-ugnayan gaya ng paggamit ng usok, tunog ng tambol, at paglalagay ng bandila bilang simbolo ng pakikipag-usap.Leni: Ang galing naman! Gusto kong malaman ang iba pang paraan gaya noon. Halika, gumawa tayo ng pagsasaliksik. 277 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY IsipinSagutin ang mga tanong. 1. Tungkol saan ang pinag-uusapan ng dalawang bata? 2. Ano-ano ang modernong paraan ng pakikipag-ugnayan ang binanggit sa diyalogo? 3. Bakit may mga nagpapadala pa rin ng sulat? 4. Paanong naging paraan ng pakikipag-ugnayan ang diyaryo? 5. Ano-ano ang iba pang lumang paraan ng pakikipag- ugnayan ang binanggit sa diyalogo? Basahin at AlaminSaan kayo namamasyal ng inyong pamilya?Gaano ninyo kadalas gawin iyon?Basahin ang kuwento. Masayang Sabado ni: Gretel Laura M. Cadiong Araw ng Sabado, nagpasya akong manood ng pelikula saDNLQJNXZDUWRQDQJPDNDULQLJDNRQJNDWRNVDSLQWXDQ´.X\DPDPDPDV\DOWD\RVDSDUNHµPDVD\DQJEDOLWDQJDNLQJNDSDWLGna si Sammy. Makalipas ang ilang sandali, huminto ang aming sasakyansa tabi ng isang puno. Tinulungan ko ang aking nanay na ayusinang mga pagkaing dala namin. Patuloy sa pamimilit sa akin angaking kapatid na tulungan ko siyang magpalipad ng saranggola. 278 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Habang nagpapalipad kami ng saranggola, nakita ko angaking kaibigang si Larry kasama ang kaniyang mga magulang nadumating. Natuwa ako! ´*DQGDQJVDUDQJJRODPR3DXORµEDWLVDDNLQQL/DUU\*XVWRPREDQJPDJODURQJEROD\"µSDWXOR\QL\D ´6LJHSHURSDJNDWDSRVQDWLQJNXPDLQQJWDQJKDOLDQµWXJRQNR0D\D-PD\D·\WXPDZDJQDang aming nanay. Sabay-sabay kaming kumain ng suman, puto, pansit, manggang hinog,at uminom ng isang pitsel ng malamig na lemonade Pagkatapos mamahinga, nagsimula na kaming maglaro niLarry kasama ang iba pang bata sa parke. Habang pauwi, nangingiti ako dahil sa sayang dulot sa akinng araw na iyon ng Sabado!DEPED COPY IsipinBakit naging masayang Sabado para kay Paulo ang araw naiyon?Sabihin at AlaminPagkumparahin ang mga salitang may salungguhit sa bawatpares ng pangungusap. Alamin kung pareho ang kanilangkahulugan. Sagutin ang mga tanong sa ibaba. Isulat ang sagot sasagutang papel. AB1. Kay sayang Sabado ang 1. Sayang ang pagkaing naranasan ni Paulo kasama natapon sa mesa. ang kaniyang pamilya. 2. Hinarap ni Paulo ang hamon2. May dalang hamon para sa ng kaniyang kaibigan sa kanilang pananghalian ang 279 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

nanay. pagalingang magpalipad ng saranggola.3. Mataas ang talon ng 3. Ang talon ng Pagsanjan ay palakang nasa damuhan. may malakas na agos ng tubig.4. Tuwing araw ng Sabado, 4. Masakit sa balat ang sobrang sama-sama kaming sikat ng araw . namamasyal.5. May baon kaming masasarap 5. Ibaon mo sa lupa ang ugatna pagkain kapag ng halaman para hindi itoDEPED COPYnamamasyal. mabuwal.Ano ang kahulugan ng mga salitang may salungguhit?Magkakapareho ba ang kahulugan ng mga salitang magkatuladng baybay?Ano ang tawag sa mga salitang ito?Magbigay ng iba pang halimbawa. TandaanMay mga salitang magkaiba ang kahulugan kahitmagkapareho ng baybay. Nalalaman ang angkop nakahulugan nito sa paraan kung paano ito ginamit sapangungusap. 280 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Subukin Gawain 1 Piliin ang pangungusap na angkop sa kahulugan ng salitang ibinigay. Isulat ang titik ng tamang sagot sa kuwaderno. 1. paso-taniman ng halaman a. Inayos niyang mabuti ang hilera ng paso sa kanilang hardin. b. Namamaga ang paso niya sa daliri. 2. tubo-daluyan ng tubig a. Tubo ang itinanim na halaman ni Ana. b. Malakas ang tagas ng tubig dahil butas ang tubo. 3. saya-damit na pambabae a. Ang saya ng lahat kapag walang problema. b. Masyadong mahaba ang saya na suot ng lola. 4. basa-natapunan ng tubig a. Mali ang basa ng bata sa salita. b. Basa siya ng ulan nang umuwi. 5. pito-bagay na gumagawa ng tunog kapag hinipan a. Nabingi ang lahat sa lakas ng tunog ng pito. b. Pito ang natirang bata sa silid-aralan. 281 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 2Piliin ang wastong kahulugan ng salitang may salungguhit.Isulat ang titik ng tamang sagot sa kuwaderno.1. Laging malinis ang aso kong si Bantay.a. usok b. uri ng alagang hayop2. Kumakain ka ba ng upo?a. uri ng gulay b. nakalapat ang puwit sa upuan3. Nabasag ng bata ang tasa. a. pagpapatulis ng lapis b. lalagyan ng kapeDEPED COPY4. Maraming tanim na puno sa aming paaralan. a. labis na ang laman b. pinagkukunan ng kahoy5. Tumatapon na ang tubig sa lalagyan dahil puno na ito. a. labis na ang laman b. pinagkukunan ng kahoy Sabihin at AlaminAno ang binabasa ng mga mag-aaral? 282 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Pag-aralan ang mga bahagi ng pahayagan.Anong impormasyon ang ibinibigay ng bawat bahagi?Pangunahing Balita - naglalaman ng pangunahin atpinakamalaking balita ng bansaEditoryal - dito nababasa ang pangunahing kuro-kuro ngpatnugutanAnunsyo Klasipekado - bahagi ng pahayagan na naglalaman ngmga impormasyon tungkol sa anunsyo tulad ng bagong bahay,bagong sasakyan, trabaho, atbp.Palakasan - kung gusto mong malaman kung anong koponan sabasketball o iba pang isport ang nanalo.DEPED COPYObituwaryo - naglalaman ng mga pangalan ng namatay na tao.Lathalain - nagpapahayag ng artikulo tungkol sa isang tao, lugar,o bagay na nais ilathala.Negosyo - naglalaman ng takbo ng hanapbuhay, ekonomiya, atnegosyo sa bansa.Libangan - naglalaman ng artikulo tungkol sa talaan ng pelikulaat iba pang libangan.Gawain 3Basahin ang sumusunod na sitwasyon. Alamin kung aling bahaging pahayagan ang inilalarawan. Isulat ang letra ng tamangsagot sa isang papel.1. Katatapos lang ni Zeny ng pag-aaral. Gusto niyang alamin kung paano siya makahahanap ng trabaho. Anong bahagi ng pahayagan ang kaniyang babasahin?a. Negosyo c. Anunsyo Klasipekadob. Obituwaryo d. Pangunahing Balita 283 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

2. ´6XSHU%DJ\R1DQDODVDµVDDQPDWDWDJSXDQDQJEXRQJdetalye ng balitang ito?a. Editoryal c. Palakasanb. Pangunahing Balita d. Lathalain3. Gustong malamang ng tatay ang balita tungkol sa larongbasketballKailangan niyang basahin anga. Pangunahing Balita c. Negosyob. Editoryal d. Palakasan4. Magtatayo ng negosyo ang magulang ni Mark kaya binabasang kaniyang magulang ang c. Libangana. Anunsyo KlasipekadoDEPED COPYb. Negosyo d. Lathalain5. Gustong maibahagi ni Luisa ang kaniyang opinyon tungkol sakasalukuyang pangyayari sa bansa. Aling bahagi ngpahayagan ang kaniyang babasahin?a. Libangan c. Palakasanb. Editoryal d. ObituwaryoGawain 4Tingnan ang mga larawan. Isulat sa sagutang papel kung anongbahagi ng pahayagan ang nasa larawan.1. 2. 3. 4. 5. 284 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 5Isulat kung saang bahagi ng pahayagan mababasa angsumusunod:1. Lea Salonga: Ikinasal sa USA2. Media: Hindi Ligtas sa Pinas!3. /XSD·W%DKD\0D\0% Diskuwento4. Ginebra: Nilampaso ng San MigDEPED COPY5. Leandro Perez, namatay sa edad na 54, libing sa SabadoLingguhang PagtatayaI. Basahing mabuti ang bawat pangungusap. Hanapin ang kahulugan ng salitang may salungguhit. Isulat ang titik ng tamang sagot sa isang papel.1. Tubo ang isa sa pinagkukunan ng kabuhayan ng ilang magsasaka.a. uri ng pananim b. daluyan ng tubig2. Tuyo na ang nilabhan kong damit.a. isdang ibinilad sa araw b. hindi na basa3. Masakit sa mata ang aso ng nasusunog na kahoy.a. usok b. hayop na inaalagaan4. Naghahanap ng trabaho si Andy. Anong bahagi ng pahayagan ang kaniyang babasahin?a. Obituwaryo b. Anunsyo Klasepikado c. Balita5. ´7XPDDVEDDQJSDOLWDQQJGRO\DU\"µWDQRQJQJWDWD\$QRQJ bahagi ng pahayagan ang babasahin mo?a. Pangunahing balita b. Libangan c. Negosyo 285 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

6. Ang buhay ni Pacquiao bilang boksingero ay mababasa sa anong bahagi?a. Palakasan b. Libangan c. EditoryalII. Basahin ang maikling kuwento. Ang pakikipag-ugnayan ng mga tao ay mabilis na sapanahong ito dahil sa cell phone at internetSubalit maramingtao ang lubos na umaasa sa mga modernong kagamitang ito.Ang kahalagahan ng pagiging matiyaga ay tila nakakalimutan na.Isulat ang sagot sa papel.1. Sa inyong palagay, tama ba ang may-akda? Bakit mo ito nasabi?2. Sumulat ng 2-3 pangungusap upang ipahayag ang inyong opinyon tungkol sa talata. Gumamit ng wastong pandiwa. Rubrics para sa sagot: 3= maliwanag naipahayag ang opinyon gamit ang wastong pandiwa 2= tama ang opinyon ngunit may ilang mali sa gamit ng pandiwa 1= hindi naipaliwang nang maayos ang opinyon at maraming mali sa gamit ng pandiwaDEPED COPY 286 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.