3.เอกสารประกอบหลักสูตรวิทยาศาสตร์65

หลกั สตู รกลมุ สาระการเรียนรูวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรงุ 2565) ช้นั ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรเู พม่ิ เติม ตอการเปลี่ยนแปลงคา pH นอยกวาสารละลาย ทั่วไป สมบัติเฉพาะของสารละลายบัฟเฟอรเปน ประโยชนต อการควบคมุ pH ของระบบในส่งิ มีชีวิต และสิ่งแวดลอม 23. สืบคน ขอมูลและนำเสนอตัวอยางการ • ความรเู กี่ยวกับกรด-เบสสามารถนำมาใชป ระโยชน ใชประโยชนและการแกปญหาโดยใช และแกปญหาในชีวิตประจำวัน เกษตรกรรม ความรูเกยี่ วกับกรด–เบส อุตสาหกรรม และการแพทย 24. คำนวณเลขออกซิเดชัน และระบุ • เคมีไฟฟาเปนการศึกษาเกี่ยวกับการเปล่ียนแปลง ปฏกิ ริ ิยาท่เี ปน ปฏกิ ริ ิยารดี อกซ ระหวางพลังงานไฟฟา และการเกิดปฏิกริ ิยาเคมีที่มี การถายโอนอิเล็กตรอนแลวทำใหเกิดการ เปลี่ยนแปลงเลขออกซิเดชัน ซึ่งเปนเลขที่แสดง ประจุไฟฟาหรือประจุไฟฟาสมมติของอะตอมธาตุ เรยี กปฏิกริ ยิ าชนดิ นีว้ า ปฏกิ ริ ิยารีดอกซ 25. วิเคราะหการเปลี่ยนแปลงเลข • ปฏิกิริยารีดอกซมีทั้งครึ่งปฏิกิริยาที่มีการให ออกซิเดชันและระบุตัวรีดิวซและตัว อิเล็กตรอน เรียกวา ครึ่งปฏกิ ิริยาออกซเิ ดชันและ ออกซิไดสรวมทั้งเขียนครึ่งปฏิกิริยา ครึ่งปฏิกิริยาที่มีการรับอิเล็กตรอน เรียกวา ครึ่ง ออกซิเดชันและครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน ปฏิกิริยารีดักชัน โดยสารที่ใหอิเล็กตรอนจะมีเลข ของปฏิกริ ิยารดี อกซ ออกซเิ ดชันเพิ่มข้ึน เรียกวา ตวั รีดิวซสว นสารท่รี ับ อิเล็กตรอนจะมีเลขออกซิเดชันลดลง เรียกวา ตัว ออกซิไดส 26. ทดลอง และเปรียบเทียบความ • การเปรียบเทยี บความสามารถในการเปนตัวรีดิวซ สามารถในการเปนตัวรีดิวซหรือตัว หรือตัวออกซิไดสสามารถพิจารณาไดจากผลการ ออกซิไดสและเขียนแสดงปฏิกิริยา ทดลองของปฏิกิริยารดี อกซ รดี อกซ 27. ดุลสมการรีดอกซดวยการใชเลข • ปฏกิ ิริยารีดอกซเ ขยี นแทนไดด ว ยสมการรีดอกซซึ่ง ออกซเิ ดชันและวิธีคร่งึ ปฏกิ ิรยิ า การดุลสมการรีดอกซทำไดโดยการใชเลข ออกซเิ ดชนั และวิธคี รง่ึ ปฏกิ ริ ยิ า 28. ระบุองคประกอบของเซลลเคมีไฟฟา • เซลลเคมีไฟฟาประกอบดวยแอโนด แคโทด และ และเขียนสมการเคมีของปฏิกิริยาที่ สารละลายอิเล็กโทรไลตซึ่งอาจเชื่อมตอกันดวย แอโนดและแคโทด ปฏกิ ิรยิ ารวม และ สะพานเกลือ โดยทแี่ อโนดเกดิ ปฏิกิรยิ าออกซิเดชัน แผนภาพเซลล และแคโทดเกิดปฏิกิริยารีดักชนั ทำใหอิเล็กตรอน โรงเรียนทบั โพธิ์พัฒนวิทย สำนกั งานเขตพ้นื พีก่ ารศึกษามัธยมศึกษาสรุ ินทร

หลกั สตู รกลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรุง 2565) ช้ัน ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรเู พ่มิ เตมิ เคลื่อนที่จากแอโนดไปแคโทด เซลลเคมีไฟฟา สามารถเขยี นแสดงไดด ว ยแผนภาพเซลล 29. คำนวณคาศักยไฟฟามาตรฐานของ • คาศกั ยไฟฟามาตรฐานของเซลลคำนวณไดจากคา เซลลและระบุประเภทของเซลล ศักยไฟฟามาตรฐานของครึ่งเซลลถาคาศักยไฟฟา เคมีไฟฟา ขั้วไฟฟาและปฏิกิริยาเคมี ของเซลลเ ปนบวก แสดงวา ปฏกิ ริ ิยารดี อกซเกิดขึ้น ท่ีเกิดขึ้น ไดเอง ซึ่งทำใหเกิดกระแสไฟฟาเรียกเซลลชนิดน้ี วา เซลลก ลั วานกิ แตถาคาศกั ยไ ฟฟาของเซลลเปน ลบ แสดงวาปฏิกิริยารดี อกซไมสามารถเกิดไดเอง ตองมีการใหกระแสไฟฟาจึงจะเกิดปฏิกิริยาได เซลลช นิดนเี้ รยี กวา เซลลอ ิเลก็ โทรลติ ิก 30. อธิบายหลักการทำงาน และเขียน • เซลลเคมีไฟฟาสามารถนำไปใชประโยชนไดใน สมการแสดงปฏิกิริยาของเซลลปฐม ชีวิตประจำวัน เชน แบตเตอรี่ซึง่ มีท้ังเซลลปฐมภูมิ ภูมแิ ละเซลลท ุตยิ ภูมิ และเซลลทตุ ิยภูมิโดยปฏิกริ ยิ าเคมีที่เกิดขึ้นภายใน เซลลปฐมภูมิไมสามารถทำใหเกิดปฏิกิริยา ยอนกลับไดโดยการประจุไฟ จึงไมสามารถนำ กลบั มาใชไ ดอีก ปฏิกริ ยิ าเคมีที่เกิดขึ้นภายในเซลล ทตุ ิยภูมสิ ามารถทำใหเกิดปฏิกริ ยิ ายอนกลับไดโดย การประจุไฟ จงึ นำกลับมาใชไดอ กี 31. ทดลองชุบโลหะและแยกสารเคมีดวย • เซลลอ ิเล็กโทรลติ ิกสามารถนำไปใชประโยชนไดทั้ง กระแสไฟฟา และอธิบายหลักการ ในชีวิตประจำวัน และในอุตสาหกรรมหลาย ทางเคมีไฟฟาที่ใชในการชุบโลหะ ประเภท เชน การชุบโลหะ การแยกสารเคมีดวย การแยกสารเคมีดวยกระแสไฟฟา กระแสไฟฟา การทำโลหะใหบริสุทธิ์การปองกัน การทำโลหะใหบริสุทธิ์และการ การกัดกรอนของโลหะ ปอ งกันการกดั กรอ นของโลหะ 32. สืบคนขอมูลและนำเสนอตัวอยาง • ปฏิกิริยาเคมีหลายปฏิกริ ิยาที่พบในชีวิตประจำวัน ความกาวหนาทางเทคโนโลยีที่ เปนปฏิกิริยารีดอกซเชน ปฏิกิริยาการเผาไหม เกี่ยวของกับเซลลเคมีไฟฟาใน ปฏิกิริยาในเซลลเคมีไฟฟา ซึ่งความรูเรื่องเซลล ชีวติ ประจำวัน เคมีไฟฟาและความกาวหนาทางเทคโนโลยีที่ เกี่ยวขอ งกับเซลลเคมีไฟฟา นำไปสูนวัตกรรมดาน พลงั งานท่เี ปน มิตรตอสิ่งแวดลอม ม.6 - - โรงเรียนทบั โพธิ์พัฒนวิทย สำนักงานเขตพ้ืนพก่ี ารศกึ ษามธั ยมศกึ ษาสุรินทร

หลักสตู รกลุมสาระการเรยี นรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรุง 2565) สาระเคมี 3. เขาใจหลักการทำปฏิบัติการเคมี การวัดปริมาณสาร หนวยวัดและการเปลี่ยนหนวย การคำนวณ ปริมาณของสาร ความเขมขนของสารละลาย รวมทั้งการบูรณาการ ความรูและทักษะในการ อธิบายปรากฏการณในชวี ิตประจำวันและการแกป ญ หา ทางเคมี ช้นั ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรเู พม่ิ เตมิ ม.4 1. บอกและอธิบายขอปฏิบัติเบอื้ งตน และ • การทำปฏิบัติการเคมีตองคำนึงถึงความปลอดภัย ปฏิบัติตนที่แสดงถึงความตระหนักใน และความเปนมิตรตอสิ่งแวดลอม ดังนั้นจึงควร การทำปฏิบัติการเคมีเพื่อใหมีความ ศึกษาขอปฏิบัติของการทำปฏิบัติการเคมี เชน ปลอดภัยทั้งตอตนเอง ผูอื่นและ ความปลอดภัยในการใชอุปกรณและสารเคมีการ สิ่งแวดลอม และเสนอแนวทางแกไข ปองกันอุบัติเหตุระหวางการทดลองการกำจัด เมอื่ เกดิ อุบัตเิ หตุ สารเคมี 2. เลือก และใชอุปกรณหรือเครื่องมือใน • อุปกรณและเครื่องมือชั่ง ตวง วัดแตละชนิดมี การทำปฏบิ ตั กิ าร และวัดปริมาณตางๆ วิธีการใชงานและการดูแลแตกตางกัน ซึ่งการวัด ไดอยางเหมาะสม ปรมิ าณตาง ๆ ใหไดข อ มลู ท่มี ีความเท่ียงและความ แมนในระดับนัยสำคัญที่ตองการ ตองมีการเลือก และใชอปุ กรณใ นการทำปฏิบัตกิ ารอยางเหมาะสม 3. นำเสนอแผนการทดลอง ทดลองและ • การทำปฏิบัติการเคมีตองมีการวางแผนการ เขียนรายงานการทดลอง ทดลอง การทำการทดลอง การบันทึกขอมูล สรุป และวเิ คราะหนำเสนอขอ มูล และการเขียนรายงาน การทดลองที่ถกู ตอง โดยการทำปฏิบัตกิ ารเคมีตอง คำนึงถึงวิธีการทางวิทยาศาสตรทักษะ กระบวนการทางวิทยาศาสตรและจิตวิทยาศาสตร 4. ระบุหนวยวัดปริมาณตาง ๆ ของสาร • การทำปฏิบัติการเคมีตองมีการวัดปริมาณตาง ๆ และเปลี่ยนหนวยวัดใหเปนหนวยใน ของสาร การบอกปริมาณของสารอาจระบุอยูใน ระบบเอสไอดวยการใชแฟกเตอร หนว ยตาง ๆ ดงั นนั้ เพอ่ื ใหมมี าตรฐานเดียวกนั จึงมี เปลยี่ นหนวย การกำหนดหนวยในระบบเอสไอใหเปนหนวย สากล ซ่ึงการเปลี่ยนหนวยเพื่อใหเปนหนวยสากล สามารถทำไดด ว ยการใชแฟกเตอรเ ปล่ียนหนวย โรงเรยี นทบั โพธิ์พัฒนวทิ ย สำนักงานเขตพื้นพก่ี ารศกึ ษามัธยมศกึ ษาสรุ ินทร

หลกั สตู รกลมุ สาระการเรยี นรูวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรงุ 2565) ชนั้ ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรเู พม่ิ เตมิ 5. บอกความหมายของมวลอะตอมของ • มวลอะตอมของธาตุ เปนมวลของธาตุ 1 อะตอม ธาตุและคำนวณมวลอะตอมเฉลี่ยของ ซึ่งเปนผลรวมของมวลโปรตอน นิวตรอน และ ธาตุมวลโมเลกลุ และมวลสูตร อเิ ล็กตรอน แตเนอ่ื งจากอิเล็กตรอนมีมวลนอ ยมาก เมื่อเทียบกับโปรตอนและนิวตรอน ดังนั้น มวล อะตอมจึงมีคาใกลเคียงกับผลรวมของมวล โปรตอนและนิวตรอน • มวลอะตอมเฉลี่ยของธาตเุ ปนคาเฉลี่ยจากคามวล อะตอมของแตละไอโซโทปของธาตุชนิดนั้นตาม ปริมาณทมี่ ีในธรรมชาติ • มวลโมเลกุลและมวลสูตรเปนผลรวมของมวล อะตอมเฉลี่ยของธาตุที่เปนองคประกอบของสาร น้ัน 6. อธิบาย และคำนวณปริมาณใดปริมาณ • โมลเปนปริมาณสารทีม่ ีจำนวนอนุภาคเทากับ เลข หน่ึงจากความสัมพันธของโมล จำนวน อาโวกาโดรคอื 6.02 × 1023 อนุภาค มวลของสาร อนุภาค มวล และปริมาตรของแกสท่ี 1 โมล ท่มี ีหนวยเปนกรมั เรียกวา มวลตอโมล ซง่ึ มี STP คาตัวเลขเทากับมวลอะตอม มวลโมเลกุล หรือ มวลสูตรของสารนัน้ สำหรับสารทีม่ ีสถานะแกส 1 โมล จะมีปริมาตรเทากับ 22.4 ลกู บาศกเดซเิ มตร ท่ี STP 7. คำนวณอัตราสวนโดยมวลของธาตุ • สารประกอบเกิดจากการรวมตัวของธาตุตั้งแต 2 องคประกอบของสารประกอบตามกฎ ชนิดขึ้นไป โดยมีอัตราสวนโดยมวลของธาตุ สัดสว นคงที่ องคป ระกอบคงท่ีเสมอ ตามกฎสัดสว นคงที 8. คำนวณสูตรอยางงายและสูตรโมเลกุล • สูตรเคมีสามารถแสดงไดดวยสูตรเอมพิริคัลหรือ ของสาร สูตรอยางงายและสูตรโมเลกุล ซึ่งสูตรอยางงาย คำนวณไดจ ากรอ ยละโดยมวลและมวลอะตอมของ ธาตุองคประกอบ และถาทราบมวลโมเลกุลของ สารจะสามารถคำนวณสูตรโมเลกลุ ได 9. คำนวณความเขมขนของสารละลายใน • สารท่พี บในชวี ติ ประจำวันจำนวนมากอยูในรูปของ หนวยตาง ๆ สารละลาย การบอกปรมิ าณของสารในสารละลาย สามารถบอกเปนความเขมขนในหนวยรอยละ โรงเรียนทบั โพธิพ์ ฒั นวทิ ย สำนกั งานเขตพืน้ พ่ีการศึกษามธั ยมศกึ ษาสรุ นิ ทร

หลักสตู รกลมุ สาระการเรียนรูวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรับปรุง 2565) ชนั้ ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรเู พ่มิ เตมิ สวนในลานสวนสวนในพันลานสวน โมลาริตี โมแลลิตี และเศษสว นโมล 10. อธิบายวิธีการ และเตรียมสารละลาย • การเตรียมสารละลายใหมีความเขมขนและ ใหมคี วามเขมขนในหนวยโมลาริตีและ ปริมาตรของสารละลายตามที่กำหนด ทำไดโดย ปริมาตรสารละลายตามทก่ี ำหนด การละลายตัวละลายที่เปนสารบริสุทธิ์ในตัวทำ ละลายหรือนำสารละลายที่มีความเขมขนมาเจือ จางดวยตัวทำละลายโดยปริมาณของสารที่ใช ขน้ึ อยกู บั ความเขม ขนและปรมิ าตรของสารละลาย ที่ตอ งการ 11. เปรียบเทียบจุดเดือดและจุดเยือกแข็ง • สารละลายมจี ุดเดือดและจุดเยือกแข็งแตกตางไป ของสารละลายกับสารบริสุทธ์ิรวมทัง้ จากสารบริสุทธิ์ที่เปนตัวทำละลายในสารละลาย คำนวณจุดเดอื ดและจุดเยือกแข็งของ โดยสมบัติที่เปลี่ยนแปลงไปขึ้นอยูกับปริมาณของ สารละลาย ตัวละลายในตัวทำละลาย และชนิดของตัวทำ ละลาย ม.5 - - ม.6 1. กำหนดปญหาและนำเสนอแนวทางการ • สถานการณบ างสถานการณในชีวิตประจำวันการ แกปญหาโดยใชความรูทางเคมีจาก ประกอบอาชีพ หรืออุตสาหกรรม สามารถนำ สถานการณที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน ความรูท างเคมีไปใชป ระโยชนหรอื แกป ญ หาได การประกอบอาชพี หรอื อุตสาหกรรม 2. แสดงหลักฐานถึงการบูรณาการความรู • การศึกษาและการแกปญหาในสถานการณหรือ ทางเคมีรวมกับสาขาวิชาอื่น รวมทั้ง ประเด็นท่สี นใจทำไดโดยการบรู ณาการความรูทาง ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร เคมีรวมกับวิทยาศาสตรแขนงอื่น รวมท้ัง ห ร ื อ ก ร ะ บ ว น ก า ร อ อ ก แ บ บ เ ชิ ง คณิตศาสตรเทคโนโลยีและทักษะกระบวนการทาง วิศวกรรม โดยเนน การคิดวเิ คราะหการ วิทยาศาสตรหรือกระบวนการออกแบบเชิง แกปญหาและความคิดสรางสรรคเพื่อ วิศวกรรม โดยเนนการคิดวิเคราะหแกปญหาและ แกปญหาในสถานการณหรอื ประเดน็ ท่ี ความคิดสรางสรรค สนใจ 3. นำเสนอผลงานหรอื ชิ้นงานที่ไดจากการ • การนำเสนองานหรือแสดงผลงาน เปนการเปด แกปญหาในสถานการณหรอื ประเดน็ ท่ี โอกาสใหผูมีสวนรวมไดแลกเปลีย่ นแนวคิดผลงาน สนใจโดยใชเ ทคโนโลยสี ารสนเทศ ร ว ม ท ั ้ ง เ พ ิ ่ ม โ อ ก า ส ใ น ก า ร พ ั ฒ น า ง า น โ ด ย ใ ช เทคโนโลยีสารสนเทศเปนเครื่องมือประกอบการ โรงเรยี นทบั โพธิ์พัฒนวิทย สำนกั งานเขตพน้ื พีก่ ารศกึ ษามัธยมศึกษาสุรนิ ทร

หลกั สตู รกลุมสาระการเรยี นรวู ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรงุ 2565) ชั้น ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรูเพม่ิ เตมิ นำเสนอ ซึ่งจะทำใหก ารสอ่ื สารมีประสทิ ธิภาพมาก ขึ้น 4. แสดงหลักฐานการเขารวมการสัมมนา • การสัมมนา การประชุมวิชาการ หรือการรวม การเขารวมประชุมวิชาการ หรือการ แสดงผลงาน สิ่งประดิษฐในงานนิทรรศการเปน แสดงผลงานสิ่งประดิษฐในงาน การเปดโอกาสใหผูมีสวนรวมไดแลกเปลี่ยน นิทรรศการ ความคิด แสดงทศั นคติตอกรณีศึกษา สถานการณ หรือประเด็นสำคัญทางเคมีซึ่งชวยสงเสริมให พัฒนากระบวนการคิด ทักษะการสื่อสารทักษะ การใชเทคโนโลยีเพื่อการคนควาและการสื่อสาร ซงึ่ สามารถทำไดห ลายระดับ โดยอาจเปนระดับชั้น เรียน โรงเรียน กลมุ โรงเรียนชุมชน ระดบั ชาติหรือ นานาชาติ สาระฟส ิกส 1. เขาใจธรรมชาติทางฟสิกส ปริมาณและกระบวนการวัด การเคลื่อนที่แนวตรง แรงและกฎการ เคลื่อนที่ของนิวตัน กฎความโนมถวงสากล แรงเสียดทานสมดุลกลของวัตถุ งาน และกฎการ อนุรักษพลังงานกล โมเมนตัมและกฎการอนุรักษโมเมนตัม การเคลื่อนที่แนวโคง รวมทั้งนำ ความรูไปใชประโยชน ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรเู พ่มิ เติม ม.4 1. สบื คน และอธบิ ายการคนหาความรูทาง • ฟสิกสเ ปนวิทยาศาสตรแขนงหน่ึงทีศ่ ึกษาเกี่ยวกับ ฟสิกส ประวัติความเปนมา รวมท้ัง สสาร พลังงาน อันตรกิริยาระหวางสสารกับ พัฒนาการของหลักการและแนวคิด พลงั งาน และแรงพนื้ ฐานในธรรมชาติ ทางฟสิกสท่ีมีผลตอการแสวงหาความรู • การคนควาหาความรูทางฟสิกสไดมาจากการ ใหมและการพัฒนาเทคโนโลยี สังเกต การทดลอง และเก็บรวบรวมขอมูลมา วิเคราะห หรือจากการสรางแบบจำลองทาง ความคิดเพื่อสรุป เปนทฤษฎีหลักการหรือกฎ ความรูเหลานี้ สามารถนำไปใชอธิบาย ปรากฏการณธรรมชาติหรือทำนายสิ่งที่อาจจะ เกิดข้นึ ในอนาคต • ประวัติความเปนมาและพัฒนาการของหลักการ และแนวคิดทางฟสิกสเปนพื้นฐานในการแสวงหา โรงเรยี นทบั โพธิพ์ ฒั นวทิ ย สำนกั งานเขตพื้นพกี่ ารศกึ ษามัธยมศกึ ษาสรุ นิ ทร

หลักสตู รกลุมสาระการเรียนรวู ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรงุ 2565) ผลการเรียนรู สาระการเรียนรเู พม่ิ เติม 2. วัด และรายงานผลการวัดปริมาณทาง ความรูใหมเพิ่มเติม รวมถึงการพัฒนาและ ฟสกิ สไ ดถ กู ตองเหมาะสม โดยนำความ ความกาวหนาทางเทคโนโลยีก็มีสวนในการคนหา คลาดเคลื่อนในการวัดมาพิจารณาใน ความรูใหมทางวิทยาศาสตรด ว ย การนำเสนอผล รวมทั้งแสดงผลการ ทดลองในรูปของกราฟ วิเคราะหและ • ความรูทางฟสิกสสวนหนึ่งไดจากการทดลองซึ่ง เกี่ยวของกับกระบวนการวัดปริมาณทางฟสิกสซึ่ง แปลความหมายจากกราฟเสน ตรง ประกอบดว ยตวั เลขและหนวยวัด • ปริมาณทางฟสิกสสามารถวัดไดดวยเครื่องมือ ตางๆ โดยตรงหรือทางออม หนวยที่ใชในการวัด ปริมาณทางวิทยาศาสตรคือ ระบบหนวยระหวาง ชาติเรียกยอ วา ระบบเอสไอ • ปริมาณทางฟสิกสที่มีคานอยกวาหรือมากกวา 1 มากๆ นิยมเขียนในรูปของสัญกรณวิทยาศาสตร หรือเขยี นโดยใชคำนำหนาหนวยของระบบเอสไอ การเขยี นโดยใชส ัญกรณวทิ ยาศาสตรเ ปน การเขียน เพ่อื แสดงจำนวนเลขนยั สำคัญทถี่ กู ตอ ง • การทดลองทางฟส ิกสเกย่ี วกบั การวัดปริมาณตางๆ การบันทึกปริมาณที่ไดจากการวัดดวยจำนวนเลข นัยสำคัญท่ีเหมาะสมและคา ความคลาดเคลื่อนการ วิเคราะหและการแปลความหมายจากกราฟ เชน การหาความชนั จากกราฟเสนตรง จดุ ตัดแกนพื้นที่ ใตก ราฟ เปน ตน • การวัดปริมาณตางๆจะมีความคลาดเคลื่อนเสมอ ขึ้นอยูกับเครื่องมือ วิธีการวัด และประสบการณ ของผูว ดั ซึง่ คาความคลาดเคลือ่ นสามารถแสดงใน การรายงานผลทัง้ ในรปู แบบตัวเลขและกราฟ• การ วัดควรเลือกใชเครื่องมือวัดใหเหมาะสมกับสิ่งที่ ตองการวัด เชน การวัดความยาวของวัตถุที่ ตองการความละเอียดสูง อาจใชเวอรเนียรแคลลิ เปร ส หรือไมโครมเิ ตอร • ฟสกิ สอ าศยั คณิตศาสตรเ ปนเครอ่ื งมือในการศึกษา คนควา และการสื่อสาร โรงเรยี นทบั โพธิ์พัฒนวทิ ย สำนกั งานเขตพ้ืนพกี่ ารศึกษามัธยมศกึ ษาสรุ นิ ทร

หลกั สตู รกลมุ สาระการเรยี นรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรงุ 2565) ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรูเ พ่มิ เติม 3. ทดลอง และอธิบายความสัมพันธ • ปริมาณท่เี กย่ี วกบั การเคลือ่ นที่ ไดแ ก ตำแหนงการ ระหวา งตำแหนง การกระจัด ความเร็ว กระจัด ความเร็ว และความเรง โดยความเร็วและ และความเรงของการเคลื่อนที่ของวัตถุ ความเรงมีทั้งคาเฉลี่ยและคาขณะหนึ่งซึ่งคิดใน ในแนวตรงทีม่ ีความเรงคงตัวจากกราฟ ชวงเวลาสั้น ๆ สำหรับปริมาณตาง ๆ ที่เกี่ยวของ และสมการ รวมทั้งทดลองหาคา กับการเคลื่อนที่แนวตรงดวยความเรงคงตัวมี ความเรงโนม ถวงของโลก และคำนวณ ความสมั พนั ธตามสมการ ปริมาณตา ง ๆ ที่เก่ียวของ v = u + at 4. ทดลอง และอธิบายการหาแรงลัพธข อง ∆x = ������ แรงสองแรงทีท่ ำมมุ ตอ กนั ∆x = ut + at2 5. เขยี นแผนภาพของแรงที่กระทำตอวัตถุ อิสระทดลอง และอธิบายกฎการ v2 = u2 + 2a∆x เคลื่อนที่ของนิวตันและการใชกฎการ • การอธิบายการเคล่ือนที่ของวัตถุสามารถเขียนอยู เคลื่อนที่ของนิวตันกับสภาพการ ในรูปกราฟตำแหนงกับเวลา กราฟความเร็วกับ เวลา หรือกราฟความเรงกับเวลา ความชันของ เสนกราฟตำแหนงกับเวลาเปนความเร็วความชัน ของเสนกราฟความเร็วกับเวลาเปนความเรง และ พื้นทีใ่ ตเสนกราฟความเร็วกับเวลาเปนการกระจดั ในกรณีที่ผูสังเกตมีความเร็วความเร็วของวัตถุที่ สังเกตไดเปนความเรว็ ทเ่ี ทยี บกบั ผสู งั เกต • การตกแบบเสรีเปนตัวอยางหนึ่งของการเคลื่อนท่ี ในหนึง่ มติ ทิ ่ีมีความเรงเทากับความเรงโนม ถวงของ โลก • แรงเปนปรมิ าณเวกเตอรจึงมีทั้งขนาดและทิศทาง กรณีที่มีแรงหลาย ๆ แรง กระทำตอวัตถุสามารถ หาแรงลัพธที่กระทำตอวัตถุโดยใชวิธีเขียน เวกเตอรของแรงแบบหางตอหัว วิธีสรางรูป สเ่ี หล่ยี มดานขนานของแรงและวิธคี ำนวณ • สมบตั ิของวัตถทุ ีต่ า นการเปลีย่ นสภาพการเคล่ือนที่ เรียกวา ความเฉื่อย มวลเปนปริมาณที่บอกให ทราบวาวตั ถุใดมคี วามเฉื่อยมากหรอื นอ ย โรงเรียนทับโพธิ์พัฒนวทิ ย สำนกั งานเขตพื้นพ่กี ารศกึ ษามธั ยมศึกษาสุรินทร

หลกั สตู รกลุมสาระการเรียนรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรงุ 2565) ผลการเรียนรู สาระการเรียนรเู พม่ิ เตมิ เคลื่อนที่ของวัตถุรวมทั้งคำนวณ • การหาแรงลัพธที่กระทำตอวัตถุสามารถเขียนเปน ปรมิ าณตา ง ๆท่เี กยี่ วขอ ง แผนภาพของแรงท่กี ระทำตอวัตถุอิสระได • กรณีที่ไมมีแรงภายนอกมากระทำ วัตถุจะไม เปลี่ยนสภาพการเคลื่อนที่ซึ่งเปนไปตามกฎการ เคล่ือนที่ขอ ท่หี น่ึงของนวิ ตนั • กรณีที่มีแรงภายนอกมากระทำโดยแรงลัพธท่ี กระทำตอวัตถุไมเปนศูนยวัตถุจะมีความเรงโดย ความเรงมีทิศทางเดียวกับแรงลัพธความสัมพันธ ระหวางแรงลัพธมวลและความเรงเขียนแทนได ดวยสมการ ������ = ������������ 6. อธิบายกฎความโนมถวงสากลและผล ตามกฎการเคล่ือนท่ีขอที่สองของนิวตัน ของสนามโนมถว งที่ทำใหวัตถมุ ีน้ำหนัก • เมื่อวัตถุสองกอนออกแรงกระทำตอกัน แรง รวมทั้งคำนวณปริมาณตางๆ ท่ี ระหวางวัตถุทั้งสองจะมีขนาดเทากัน แตมีทิศ เก่ียวขอ ง ทางตรงขามและกระทำตอวตั ถคุ นละกอน เรียกวา แรงคูกิริยา-ปฏิกิริยา ซึ่งเปนไปตามกฎการ 7. วิเคราะหอธิบาย และคำนวณแรงเสียด เคลอื่ นทขี่ อ ทีส่ ามของนิวตัน และเกดิ ขึ้นไดทั้งกรณี ทานระหวางผิวสัมผสั ของวตั ถุคูห นึ่ง ๆ ทีว่ ตั ถุท้งั สองสัมผัสกนั หรอื ไมส ัมผัสกันก็ได ในกรณีที่วัตถุหยุดนิ่งและวัตถุเคลื่อนที่ • แรงดงึ ดดู ระหวางมวลเปน แรงที่มวลสองกอนดึงดูด ซึ่งกันและกัน ดวยแรงขนาดเทากันแตทิศทางตรง ขามและเปนไปตามกฎความโนมถวงสากล เขียน แทน ไดดว ยสมการ ������ ������ ������ = ������ ������ • รอบโลกมีสนามโนมถวงทำใหเกิดแรงโนมถวง ซ่งึ เปนแรงดึงดดู ของโลกท่ีกระทำตอวตั ถุทำใหว ตั ถุ มี น้ำหนัก • แรงท่ีเกดิ ขึ้นท่ีผวิ สัมผัสระหวางวัตถสุ องกอนในทิศ ทางตรงขามกับทิศทางการเคลื่อนที่หรือแนวโนมที่ จะเคลื่อนที่ของวัตถุ เรียกวา แรงเสียดทาน แรง โรงเรยี นทบั โพธิ์พฒั นวิทย สำนกั งานเขตพน้ื พ่กี ารศึกษามธั ยมศกึ ษาสุรินทร

หลักสตู รกลมุ สาระการเรียนรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรงุ 2565) ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรเู พม่ิ เตมิ รวมทั้งทดลองหาสัมประสิทธิ์ความ เ ส ี ย ด ท า น ร ะ ห ว  า ง ผ ิ ว ส ั ม ผ ั ส ค ู  ห น ึ ่ ง ๆ ข ึ ้ น กั บ เสียดทานระหวางผิวสัมผัสของวัตถุคู สัมประสิทธิ์ความเสียดทานและแรงปฏิกิริยาตั้ง หนึ่ง ๆ และนำความรูเรื่องแรงเสียด ฉากระหวางผวิ สัมผสั คนู ัน้ ๆ ทานไปใชใ นชีวิตประจำวัน • ขณะออกแรงพยายามแตวตั ถุยังคงอยูนิ่งแรงเสยี ด ทานมีขนาดเทากับแรงพยายามที่กระทำตอวัตถุ 8. อธิบายสมดุลกลของวัตถุโมเมนตและ นัน้ และแรงเสียดทานมีคามากที่สุดเมื่อวัตถุเร่ิม ผลรวมของโมเมนตทมี่ ีตอ การหมุน แรง เคลื่อนที่ เรียกแรงเสียดทานนี้วาแรงเสียดทาน ค ู  ค ว บ แล ะ ผ ล ข อ ง แ ร ง ค ู  ค ว บ ท ี ่ ม ี ต อ สถิต แรงเสียดทานที่กระทำตอวัตถุขณะกำลัง สมดุลของวัตถุ เขียนแผนภาพของแรง เคลื่อนที่ เรียกวาแรงเสียดทานจลนโดยแรงเสียด ที่กระทำตอวัตถุอิสระเมื่อวัตถุอยูใน ทานที่เกิดระหวางผิวสัมผัสของวัตถุคูหนึ่ง ๆ สมดุลกล และคำนวณปริมาณตาง ๆท่ี คำนวณไดจ ากสมการ เกี่ยวของ รวมทั้งทดลองและอธิบาย ƒs ≤ µsN สมดุลของแรงสามแรง ƒk = µkN • การเพิ่มหรือลดแรงเสียดทานมีผลตอการเคลื่อนที่ ของวตั ถุซงึ่ สามารถนำไปใชในชวี ติ ประจำวัน • สมดุลกลเปนสภาพที่วัตถรุ ักษาสภาพการเคลือ่ นที่ ใหคงเดิมคือหยุดนิ่งหรือเคลื่อนที่ดวยความเร็วคง ตัวหรอื หมุนดวยความเรว็ เชงิ มุมคงตวั • วัตถุจะสมดุลตอการเลื่อนที่คือหยุดนิ่งหรือ เคลื่อนที่ดว ยความเรว็ คงตัวเมื่อแรงลัพธที่กระทำ ตอวัตถเุ ปน ศูนยเขียนแทนไดด วยสมการ ������ = 0 • วัตถุจะสมดุลตอการหมุนคือไมหมุนหรือหมุนดวย ความเร็วเชิงมุมคงตัวเมื่อผลรวมของโมเมนตท่ี กระทำตอวัตถุเปน ศนู ยเขียนแทนไดด ว ยสมการ ������ = 0 โดยโมเมนตคำนวณไดจ ากสมการ M = Fl โรงเรยี นทบั โพธิ์พัฒนวทิ ย สำนักงานเขตพน้ื พีก่ ารศึกษามัธยมศกึ ษาสรุ นิ ทร

หลักสตู รกลมุ สาระการเรียนรวู ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรับปรุง 2565) ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรูเ พม่ิ เตมิ 9. สังเกตและอธิบายสภาพของการ • เมื่อมีแรงคูควบกระทำตอวัตถุ แรงลัพธจะเทากับ เคลื่อนที่ของวัตถุเมื่อแรงที่กระทำตอ ศูนย ทำใหวัตถสุ มดุลตอการเลี่ยนทแ่ี ตไมสมดุลตอ วัตถุผานศูนยกลางมวลของวัตถุ และ การหมุน ผลของศูนยถวงที่มีตอเสถียรภาพของ • การเขียนแผนภาพของแรงที่กระทำตอวัตถุอิสระ วัตถุ สามารถนำมาใชในการพิจารณาแรงลัพธและ ผลรวมของโมเมนตที่กระทำตอวัตถุเมื่อวตั ถุอยูใน 10.วิเคราะหแ ละคำนวณงานของแรงคงตัว สมดลุ กล จากสมการและพื้นที่ใตกราฟ ความสัมพันธร ะหวางแรงกับตำแหนง • เมือ่ ออกแรงกระทำตอวัตถุท่ีวางบนพื้น ทีไ่ มม ีแรง รวมทง้ั อธบิ ายและคำนวณกำลังเฉล่ยี เสียดทานในแนวระดับ ถาแนวแรงนั้นกระทำผาน ศูนยกลางมวลของวัตถุ วัตถุจะเคล่ือนที่แบบเลื่อน 11. อธิบายและคำนวณพลังงานจลน ท่โี ดยไมห มนุ พลังงงานศักย พลังงานกล ทดลองหา • วัตถทุ ี่อยใู นสนามโนม ถว งสม่ำเสมอ ศูนยก ลางมวล ความสัมพันธระหวางงานกับพลังงาน และศูนยถวงอยูที่ตำแหนงเดียวกัน ศูนยถวงของ จลน ความสัมพันธระหวางงานพลงั งาน วัตถมุ ผี ลตอเสถียรภาพของวัตถุ ศักยโนมถวง ความสัมพันธระหวาง ขนาดของแรงที่ใชดึงสปริง กับระยะที่ • งานของแรงท่ีกระทำติอวัตถุ หาไดจากผลคูณของ สปริงยืดออก และความสัมพันธ ขนาดของแรงและขนาดของการกระจัดกับโคไซน ร ะ ห ว  า ง ง า น พ ล ั ง ง า น ศ ั ก ย  ย ื ด ห ยุ น ของแรงระหวางแรงกับการกระจดั ตามสมการ W = Fxcos������ หรือหางานไดจากพื้นที่ใตกราฟ ระหวางแรงในแนวการเคลื่อนที่กับตำแหนงโดย แรงทกี่ ระทำอาจเปนแรงคงตวั หรอื ไมค งตัวกไ็ ด • งานที่ไดในหนึ่งหนวยเวลา เรียกวา กำลงั เฉลี่ย ดัง สมการ ������ = ∆ • พลงั งานเปน ความสามารถในการทำงาน • พลังงานจลนเปน พลงั งานของวัตถุที่กำลังเคลื่อนที่ คำนวณไดจากสมการ ������ = ������������ • พลังงานศักยเปนพลังงานที่เกี่ยวของกับตำแหนง หรือรปู รางของวัตถุ แบงออกเปน พลงั งานศักยโนม ถวง คำนวณไดจากสมการ ������ = ������������ℎ และ พลงั งานศกั ยย ดื หยุน คำนวณไดจ ากสมการ โรงเรียนทับโพธิพ์ ฒั นวิทย สำนกั งานเขตพน้ื พกี่ ารศึกษามัธยมศึกษาสุรนิ ทร

หลักสตู รกลุมสาระการเรยี นรวู ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรบั ปรงุ 2565) ผลการเรียนรู สาระการเรียนรูเ พม่ิ เติม รวมทั้งอธิบายความสัมพันธระหวาง 1 งานของแรงลัพธและพลังงานจลน และ ������ = 2 ������������ พลงั งานที่เกิดข้ึนจากแรงลพั ธ • พลังงานกลเปนผลรวมของพลังงานจลนและ พลงั งานศักยตามสมการ E= Ek + EP 12. อธิบายกฎการอนุรักษพลังงานกล • แรงที่ทำใหเกิดงานโดยงานของแรงนั้นไมขึ้นกับ รวมทั้งวิเคราะหและคำนวณปริมาณ เสนทางการเคลื่อนที่ เชน แรงโนมถวงและแรง ตา งๆ ที่เกี่ยวขอ งกับการเคลื่อนทีข่ อง สปรงิ เรียกวา แรงอนุรกั ษ วัตถุในสถานการณตาง ๆโดยใชกฎ • งานและพลังงานมีความสัมพันธกัน โดยงานของ การอนุรักษพลังงานกล แรงลัพธเทากับพลังงานจลนของวัตถุที่เปลี่ยนไป ตามทฤษฎีบทงาน-พลังงานจลนเขียนแทนไดด วย 13. อธิบายการทำงาน ประสิทธิภาพและ สมการ W = ∆Ek การไดเปรียบเชิงกลของเครื่องกล • ถางานที่เกิดขึ้นกับวัตถุเปนงานเนื่องจากแรง อยางงายบางชนิดโดยใชความรูเรื่อง อนุรักษเทานั้น พลังงานกลของวัตถุจะคงตัวซึ่ง งานและสมดุลกล รวมทั้งคำนวณ เปนไปตามกฎการอนุรักษพลังงานกล เขียนแทน ประสิทธิภาพและการไดเปรียบ ไดดวยสมการ Ek + Ep = คาคงตัว โดยที่พลงั งาน เชิงกล ศักยอาจเปลี่ยนเปนพลังงานจลน • กฎการอนรุ ักษพลังงานกลใชว ิเคราะหการเคลื่อนที่ ตาง ๆ เชน การเคลื่อนที่ของวัตถุที่ติดสปริงการ เคล่อื นทีภ่ ายใตสนามโนมถวงของโลก • การทำงานของเครื่องกลอยางงาย ไดแกคาน รอก พื้นเอียงลิ่มสกรูและลอกับเพลา ใชห ลักของงาน และสมดุลกลประกอบการพิจารณาประสิทธิภาพ และการไดเปรียบเชิงกลของเครื่องกลอยางงาย ประสิทธิภาพคำนวณไดจ ากสมการ Efficiency = × 100 % การไดเ ปรยี บเชงิ กลคำนวณไดจ ากสมการ M.A. = = โรงเรยี นทับโพธิพ์ ฒั นวิทย สำนกั งานเขตพนื้ พีก่ ารศกึ ษามัธยมศึกษาสุรินทร

หลกั สตู รกลมุ สาระการเรยี นรูวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรุง 2565) ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรูเพ่มิ เติม 14. อธิบาย และคำนวณโมเมนตมั ของวัตถุ • วัตถุที่เคลื่อนที่จะมีโมเมนตัมซึ่งเปนปริมาณ และการดลจากสมการและพื้นที่ใต เวกเตอรมีคาเทากับผลคูณระหวางมวลและ กราฟ ความสัมพันธระหวางแรงลัพธ ความเรว็ ของวัตถดุ งั สมการ ������̅ = m������̅ กับเวลา รวมทัง้ อธิบายความสัมพันธ • เมอื่ มแี รงลัพธกระทำตอวตั ถจุ ะทำใหโ มเมนตัมของ วัตถุเปลี่ยนไป โดยแรงลัพธเทากับอัตราการ ระหวางแรงดลกับโมเมนตัม เปลยี่ นโมเมนตัมของวตั ถุ • แรงลัพธท่ีกระทำตอวัตถุในเวลาสั้น ๆเรียกวาแรง ดล โดยผลคณู ของแรงดลกับเวลา เรียกวา การดล ตามสมการ ������̅ = ������ ∆������ 15. ทดลอง อธิบาย และคำนวณปริมาณ ซึ่งการดลอาจหาไดจากพื้นที่ใตกราฟระหวางแรง ตาง ๆที่เกี่ยวกับการชนของวัตถุใน ดลกบั เวลา หนึ่งมิติทั้งแบบยืดหยุน ไมยืดหยุน • ในการชนกันของวัตถุและการดีดตัวออกจากกัน และการดีดตัวแยกจากกนั ในหนึ่งมติ ิ ของวัตถุในหนึ่งมิติเมื่อไมมแี รงภายนอกมากระทำ ซึ่ งเปนไปตามกฎการ อน ุรั กษ โมเมนตัมของระบบมีคา คงตวั ซงึ่ เปนไปตามกฎการ โมเมนตัม อนุรักษโมเมนตัม เขยี นแทนไดด ว ย สมการ 16. อธิบาย วิเคราะหและคำนวณปริมาณ ������i = ������f ตาง ๆที่เกี่ยวของกับการเคลื่อนท่ี แบบโพรเจกไทลและทดลองการ โดย ������i เปนโมเมนตัมของระบบกอนชน และ เคลือ่ นทแี่ บบโพรเจกไทล ������f เปน โมเมนตัมของระบบหลงั ชน • ในการชนกันของวตั ถุพลังงานจลนของระบบ อาจ คงตวั หรือไมคงตัวก็ไดการชนที่พลังงานจลน ของ ระบบคงตัวเปนการชนแบบยืดหยุน สวนการชนที่ พลังงานจลนของระบบไมค งตัวเปนการชนแบบไม ยดื หยุน • การเคลื่อนที่แนวโคงพาราโบลาภายใตสนามโนม ถวง โดยไมคดิ แรงตา นของอากาศเปนการเคล่ือนที่ แบบโพรเจกไทลวัตถุมีการเปลี่ยนตำแหนงใน แนวดิ่งและแนวระดับพรอมกันและเปนอิสระตอ โรงเรยี นทับโพธิ์พัฒนวิทย สำนักงานเขตพืน้ พ่กี ารศึกษามธั ยมศึกษาสุรินทร

หลักสตู รกลุมสาระการเรียนรวู ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรับปรุง 2565) ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรเู พม่ิ เตมิ 17. ทดลอง และอธิบายความสัมพันธ กนั สำหรบั การเคล่ือนท่ีในแนวดง่ิ เปน การเคล่ือนท่ี ที่มีแรงโนมถวงกระทำจึงมีความเร็วไมคงตัว ระหวา งแรงสูศูนยกลาง รัศมีของการ ปริมาณตางๆมคี วามสมั พันธตามสมการ เคลื่อนที่อัตราเร็วเชิงเสน อัตราเร็ว vy = uy + ayt เชิงมุม และมวลของวัตถุในการ ∆y = ������ เคลื่อนที่แบบวงกลมในระนาบระดับ รวมทั้งคำนวณปริมาณตางๆ ท่ี ∆y= uyt + ayt2 เกี่ยวของและประยุกตใชความรูการ v = u + 2ay∆y เคลื่อนที่แบบวงกลมในการอธิบาย สวนการเคลื่อนที่ในแนวระดับไมมีแรงกระทำจึงมี การโคจรของดาวเทียม ความเร็วคงตัว ตำแหนง ความเร็ว และเวลา มี ความสมั พนั ธตามสมการ ∆x = uxt • วัตถุที่เคลื่อนที่เปนวงกลมหรือสวนของวงกลม เรียกวา วัตถุนั้นมีการเคลื่อนที่แบบวงกลม ซึ่งมี แรงลัพธที่กระทำกับวัตถุในทิศเขาสูศูนยกลาง เรียกวา แรงสูศูนยกลาง ทำใหเกิดความเรงสู ศูนยกลางที่มีขนาดสัมพันธกับรัศมีของการ เคลื่อนที่และอัตราเร็วเชิงเสนของวัตถุซึ่งแรงสู ศูนยกลางคำนวณไดจ ากสมการ ������������ ������ = ������ • นอกจากนี้การเคลื่อนที่แบบวงกลมยังสามารถ อธิบายไดดวยอัตราเร็วเชิงมุม ซึง่ มีความสัมพันธ กับอัตราเร็วเชงิ เสน ตามสมการ v = ωr และแรงสู ศูนยกลางมีความสัมพันธกับอัตราเร็วเชิงมุมตาม สมการ ������ = mω2r • ดาวเทยี มที่โคจรในแนววงกลมรอบโลกมีแรงดงึ ดดู ที่โลกกระทำตอดาวเทียมเปนแรงสูศูนยกลาง ดาวเทยี มท่ีมวี งโคจรคา งฟา ในระนาบของเสนศูนย สตู รมคี าบการโคจรเทากับคาบการหมุนรอบตัวเอง ของโลก หรือมีอัตราเร็วเชิงมุมเทากับอัตราเร็ว โรงเรยี นทับโพธิ์พฒั นวทิ ย สำนกั งานเขตพน้ื พ่ีการศึกษามธั ยมศึกษาสุรินทร

หลักสตู รกลมุ สาระการเรียนรวู ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรุง 2565) ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรูเพ่มิ เตมิ ม.5 - เชงิ มุมของตำแหนง บนพ้ืนโลก ดาวเทยี มจึงอยูตรง ม.6 - กับตำแหนง ท่ีกำหนดไวบนพ้ืนโลกตลอดเวลา - - สาระฟส ิกส 2. เขาใจการเคล่ือนท่ีแบบฮารมอนิกสอยางงา ย ธรรมชาติของคลนื่ เสยี งและการไดยิน ปรากฏการณ ที่เกี่ยวของกับเสียง แสงและการเห็น ปรากฏการณที่เกี่ยวของกับแสง รวมทั้งนำความรูไปใช ประโยชน ชน้ั ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรเู พ่มิ เตมิ ม.4 - - ม.5 1. ทดลอง และอธิบายการเคลื่อนที่แบบ • การเคลื่อนที่แบบฮารมอนิกอยางงายเปนการ ฮารมอนิกอยางงายของวัตถุติดปลาย เคลือ่ นที่ของวัตถุที่กลับไปกลับมาซ้ำรอยเดิมผาน สปริงและลูกตุมอยางงายรวมท้ัง ตำแหนง สมดลุ โดยมีคาบและแอมพลจิ ูดคงตวั และ คำนวณปริมาณตา งๆ ทีเ่ กี่ยวของ มีการกระจัดจากตำแหนงสมดุลที่เวลาใด ๆเปน ฟง กชันแบบไซนโดยปริมาณตาง ๆ ที่เกี่ยวของ มี ความสมั พนั ธตามสมการ x = Asin(ωt + Ø) v = Aωcos(ωt + Ø) v = ±ω√������ − ������ a = –Aω2sin(ωt + Ø) a = –ω2x • การสั่นของวัตถุติดปลายสปริง และการแกวงของ ลูกตุม อยางงายเปนการเคลื่อนที่แบบฮารมอนิกอ ยางงายทมี่ ขี นาดของความเรง แปรผันตรงกบั ขนาด ของการกระจัดจากตำแหนงสมดุล แตมีทิศ ทางตรงขาม โดยมีคาบการสั่นของวัตถุที่ติดอยูที่ ปลายสปรงิ และคาบการแกวงของลกู ตุมตาม โรงเรยี นทบั โพธิพ์ ฒั นวทิ ย สำนักงานเขตพ้นื พี่การศกึ ษามธั ยมศึกษาสรุ ินทร

หลักสตู รกลมุ สาระการเรียนรูวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรงุ 2565) ช้นั ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรูเ พ่มิ เติม สมการ ������ = 2������ และ ������ = 2������ 2. อธิบายความถี่ธรรมชาติของวัตถุและ ตามลำดับ การเกดิ การสัน่ พอง • เม่ือดงึ วัตถทุ ต่ี ิดปลายสปริงออกจากตำแหนงสมดุล 3. อธบิ ายปรากฏการณค ลน่ื ชนิดของคลื่น แลวปลอยใหส่ัน วัตถุจะสั่นดวยความถี่เฉพาะตัว สวนประกอบของคลนื่ การแผของหนา การดึงลูกตุมออกจากแนวดิ่งแลวปลอยใหแกวง คลื่นดวยหลักการของฮอยเกนสและ ลกู ตุมจะแกวง ดวยความถเี่ ฉพาะตวั เชน กนั ความถ่ี การรวมกันของคลื่นตามหลักการ ที่มีคาเฉพาะตัวนี้เรียกวา ความถี่ธรรมชาติเมื่อ ซอนทับ พรอมทั้งคำนวณอัตราเร็ว กระตุนใหว ัตถุสั่นดวยความถี่ที่มีคาเทากับความถ่ี ความถี่และความยาวคลื่น ธรรมชาติของวตั ถุจะทำใหวัตถุส่ันดวยแอมพลิจูด เพมิ่ ข้ึน เรียกวา การสน่ั พอง 4. สงั เกต และอธบิ ายการสะทอน การหัก เห การแทรกสอด และการเล้ียวเบน • คลื่นเปนปรากฏการณการถายโอนพลังงานจากท่ี ของคลืน่ ผวิ น้ำ รวมทงั้ คำนวณปรมิ าณ หนงึ่ ไปอีกทหี่ นึ่ง ตา ง ๆ ทเ่ี กีย่ วของ • คลื่นที่ถายโอนพลังงานโดยตองอาศัยตัวกลาง เรียกวา คลืน่ กล สวนคลื่นแมเหล็กไฟฟาถายโอน พลังงานโดยไมตองอาศัยตัวกลาง นอกจากนี้ยัง จำแนกชนิดของคลื่นออกเปนสองชนิด ไดแกคล่ืน ตามขวาง และคล่นื ตามยาว • คลื่นที่เกิดจากแหลงกำเนิดคลื่นที่สงคลื่นอยาง ตอเนื่องและมีรูปแบบที่ซำ้ กันบรรยายไดดวยการ กระจัด สันคลื่น ทองคลื่น เฟสความยาวคล่ืน ความถ่ีคาบ แอมพลจิ ูด และอัตราเรว็ โดยอัตราเร็ว ความถี่และความยาวคลื่นมีความสัมพันธตาม สมการ v = fλ • การแผของหนา คลืน่ เปนไปตามหลักของฮอยเกนส และถามีคลื่นตั้งแตสองขบวนมาพบกันจะรวมกัน ตามหลักการซอ นทับ • คลื่นมีการสะทอน การหักเห การแทรกสอด และ การเลีย้ วเบน • คลื่นเกิดการสะทอนเมื่อคลื่นเคลื่อนที่ไปถึงสิ่งกีด ขวางหรือรอยตอระหวางตัวกลางที่ตางกันแลว เปลี่ยนทิศทางเคลื่อนทีก่ ลับมาในตัวกลางเดิมโดย โรงเรียนทับโพธิ์พัฒนวทิ ย สำนักงานเขตพน้ื พกี่ ารศกึ ษามัธยมศึกษาสุรนิ ทร

หลกั สตู รกลมุ สาระการเรยี นรูวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรุง 2565) ชน้ั ผลการเรียนรู สาระการเรียนรูเพ่มิ เตมิ เปนไปตามกฎการสะทอน เขียนแทนไดดวย สมการ มุมสะทอน = มมุ ตกกระทบ • คลื่นเกิดการหักเหเมื่อคลื่นเคลื่อนที่ผานรอยตอ ระหวางตัวกลางที่ตางกันแลวอัตราเร็วคล่ืน เปลี่ยนไปซ่ึงเปนไปตามกฎการหกั เห เขยี นแทนได ดวยสมการ = • คลื่นเกดิ การแทรกสอดเมื่อคลืน่ สองคลื่นเคลื่อนที่ มาพบกันแลวรวมกันตามหลักการซอนทับโดย กรณที ่ี S1 และ S2 เปนแหลงกำเนิดคลนื่ ทีม่ คี วามถี่ เทา กันและเฟสตรงกัน ปรมิ าณตาง ๆที่เก่ียวของมี ความสัมพนั ธตาม สมการ |������ ������ − ������ ������| =nλ เมอื่ n = 0, 1, 2, 3,... 5. อธิบายการเกิดเสียง การเคลื่อนที่ของ |������ ������ − ������ ������| = ������ − λ เ ม่ื อ เสียง ความสัมพันธระหวางคลื่น การ n=0,1,2, 3,... กระจัดของอนุภาคกับคลื่นความดัน • คลื่นนิ่งเกิดจากคลื่นอาพันธสองขบวนแทรกสอด ความสัมพันธระหวางอัตราเร็วของ กัน แลวเกิดตำแหนงที่มีการแทรกสอดแบบเสริม เสียงในอากาศที่ขึ้นกับอุณหภูมิใน ตลอดเวลา เรียกวา ปฏิบัพ และตำแหนงที่มีการ หนวยองศาเซลเซียสสมบัติของคล่ืน แทรกสอดแบบหักลา งตลอดเวลา เรียกวา บัพ • คลื่นเกิดการเลี้ยวเบนเมื่อคลื่นเคลื่อนที่พบสิ่งกีด เสยี ง ไดแ ก การสะทอน การหกั เห การ ขวางแลวมคี ลืน่ แผจากขอบสิ่งกดี ขวางไปดานหลัง แทรกสอด การเลี้ยวเบน รวมท้ัง ได คำนวณปรมิ าณตาง ๆท่ีเกยี่ วขอ ง • เสียงเปนคลื่นกลและคลื่นตามยาว เกิดจากการ ถายโอนพลังงานจากการสั่นของแหลงกำเนิดเสียง ผานอนุภาคตัวกลางทำใหอนุภาคของตวั กลางสั่น อัตราเร็วเสียงในอากาศขึ้นกับอุณหภูมิของอากาศ คำนวณไดจากสมการ v = 331 + 0.6 TC • เสียงมสี มบัติการสะทอ น การหกั เห การแทรกสอด และการเล้ียวเบน โรงเรียนทับโพธิพ์ ัฒนวิทย สำนักงานเขตพน้ื พกี่ ารศึกษามธั ยมศกึ ษาสุรินทร

หลักสตู รกลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรบั ปรงุ 2565) ชน้ั ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรูเพ่มิ เตมิ 6. อธิบายความเขมเสียง ระดับเสียง • กำลังเสียงเปนอตั ราการถายโอนพลังงานเสียงจาก องคประกอบของการไดยิน คุณภาพ แหลงกำเนดิ เสยี งกำลงั เสยี งตอ หนง่ึ หนว ยพื้นที่ของ เสียง และมลพิษทางเสียง รวมทั้ง หนา คลื่นทรงกลมเรียกวา ความเขมเสียง คำนวณ คำนวณปรมิ าณตา ง ๆ ทีเ่ กี่ยวของ ไดจ ากสมการ ������ = • ระดับเสียงเปนปริมาณที่บอกความดังของเสียง โดยหาไดจากลอการิทึมของอัตราสวนระหวาง ความเขมเสียงกับความเขมเสียงอางอิงที่มนุษย เริม่ ไดย ิน ตามสมการ ������ ������ = 10������������������ ������ • ระดบั สงู ตำ่ ของเสียงขนึ้ กบั ความถีข่ องเสยี ง เสียงท่ี ไดยินมีลักษณะเฉพาะตัวแตกตางกัน เนื่องจากมี คณุ ภาพเสียงแตกตางกัน • เสียงที่มรี ะดบั เสยี งสงู มากหรอื เสยี งบางประเภท ที่ มีผลตอสภาพจิตใจของผูฟง จัดเปนมลพิษทาง เสยี ง 7. ทดลอง และอธิบายการเกิดการสัน่ พอง • ถาอากาศในทอถูกกระตุนดวยคล่ืนเสียงท่ีมีความถี่ ของอากาศในทอปลายเปดหนึ่งดาน เทากับความถี่ธรรมชาติของอากาศในทอนั้นจะ รวมทั้งสังเกตและอธิบายการเกิดบีต เกิดการสั่นพองของเสียง โดยความถี่ในการเกิด คลื่นนิ่ง ปรากฏการณดอปเพลอรคล่ืน การสั่นพองของทอปลายเปดหนึ่งดานคำนวณได กระแทกของเสียง คำนวณปริมาณ จากสมการ ������ = ������ เมอ่ื n = 1, 3, 5,... ตางๆ ที่เกี่ยวของ และนำความรูเรื่อง เสยี งไปใชใ นชวี ติ ประจำวัน • ถาเสียงจากแหลงกำเนิดเสียงสองแหลงที่มีความถี่ ตา งกนั ไมม ากมาพบกันจะเกิดบีต ทำใหไดยินเสียง ดงั คอย เปนจงั หวะ • คล่นื เสยี งสองขบวนที่มคี วามถ่เี ทากันมาแทรกสอด กนั จะทำใหเ กดิ คลื่นน่ิง • เม่ือแหลงกำเนดิ เสยี งเคลื่อนที่โดยผูฟ งอยูน ิ่ง ผูฟง เคลื่อนที่โดยแหลงกำเนิดเสียงอยูนิ่ง หรือทั้ง แหลง กำเนิดและผูฟง เคลือ่ นทีเ่ ขาหรือออกจากกนั ผูฟงจะไดยินเสียงที่มีความถี่เปลี่ยนไป เรียกวา ปรากฏการณด อปเพลอร โรงเรยี นทับโพธิ์พัฒนวทิ ย สำนักงานเขตพ้ืนพีก่ ารศึกษามัธยมศกึ ษาสุรนิ ทร

หลกั สตู รกลมุ สาระการเรียนรูวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรงุ 2565) ชั้น ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรเู พม่ิ เติม 8. ทดลอง และอธิบายการแทรกสอดของ • ถาแหลงกำเนิดเสียงเคลื่อนที่ดว ยอัตราเรว็ มากกวา แสงผานสลิตคูและเกรตติง การ อัตราเร็วเสียงในตัวกลางเดียวกัน จะเกิดคลื่น เลี้ยวเบนและการแทรกสอดของแสง กระแทก ทำใหเสียงตามแนวหนาคลื่นกระแทกมี ผานสลิตเดี่ยวรวมทั้งคำนวณปริมาณ พลังงานสูงมากมีผลทำใหผูสังเกตในบริเวณ ตา ง ๆ ทเ่ี ก่ยี วขอ ง ใกลเ คียงไดย ินเสยี งดังมาก • ความรูเรื่องเสียงนำไปประยุกตใชในดานตาง ๆ เชน การปรับเทียบเสียงเครื่องดนตรีอธิบาย หลักการทำงานของเคร่ืองดนตรีการเปลง เสียงของ มนุษย การประมง การแพทยธรณีวิทยา อตุ สาหกรรม เปนตน • เม่อื แสงผา นชอ งเล็กยาวเดย่ี ว (สลิตเด่ียว) และชอ ง เล็กยาวคู (สลิตคู) จะเกิดการเลี้ยวเบนและการ แทรกสอด ทำใหเกิดแถบมืด และแถบสวางบน ฉาก โดยปริมาณตา ง ๆ ทีเ่ กีย่ วขอ งมีความสัมพันธ ตามสมการ แถบมืด สำหรบั สลติ เด่ียว ������������������������������ = ������������เม่ือ n = 1, 2, 3,... แถบสวาง สำหรับสลิตคู ������������������������������ = ������������เมือ่ n = 0, 1, 2, 3,... แถบมดื สำหรับสลิตคู ������������������������������ = ������ − λn = 1, 2, 3,... • เกรตติง เปนอุปกรณที่ประกอบดวยชองเล็กยาวท่ี มีจำนวนชองตอหนึ่งหนวยความยาวเปนจำนวน มาก และระยะหางระหวา งชอ งมีคานอยโดยแตละ ชองหา งเทา ๆ กัน ใชส ำหรับหาความยาวคลื่นของ แสงและศึกษาสมบัติการเลี้ยวเบนและการแทรก สอดของแสง โดยปริมาณตาง ๆที่เกี่ยวของมี ความสัมพนั ธต ามสมการ 9. ทดลอง และอธบิ ายการสะทอนของแสง ������������������������������ = ������������เม่ือ n = 0, 1, 2, 3,... ที่ผิววัตถุตามกฎการสะทอน เขียนรังสี • เมื่อแสงตกกระทบผิววัตถุจะเกิดการสะทอนซ่ึง ของแสงและคำนวณตำแหนงและ เปน ไปตามกฎการสะทอ น โรงเรียนทับโพธิ์พฒั นวทิ ย สำนักงานเขตพน้ื พก่ี ารศกึ ษามัธยมศึกษาสรุ ินทร

หลกั สตู รกลุม สาระการเรียนรูวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรบั ปรงุ 2565) ช้นั ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรเู พม่ิ เตมิ ขนาดภาพของวัตถุเมื่อแสงตกกระทบ • วัตถุที่อยูหนากระจกเงาราบและกระจกเงาทรง กระจกเงาราบและกระจกเงาทรงกลม กลม จะเกิดภาพที่สามารถหาตำแหนง ขนาดและ รวมทั้งอธิบายการนำความรูเรื่องการ ชนิดของภาพที่เกิดขึ้น ไดจากการเขียนภาพของ สะทอนของแสงจากกระจกเงาราบ รังสแี สงหรือการคำนวณจากสมการ และกระจกเงาทรงกลมไปใชประโยชน กรณีกระจกเงาราบ ������′ = −������ ในชีวติ ประจำวัน กรณกี ระจกเงาทรงกลม = + ′ 10. ทดลอง และอธิบายความสัมพันธ ������′ ������ = ������ • เมื่อแสงเคลื่อนที่ผานผิวรอยตอของตัวกลางสอง ระหวางดรรชนีหักเห มุมตกกระทบ ตัวกลางจะเกิดการหักเห โดยอัตราสวนระหวาง และมุมหักเหรวมทั้งอธิบายความ ไซนของมุมตกกระทบกับไซนของมุมหักเหของ สัมพันธระหวางความลึกจริง และ ตัวกลางคูหนึ่งมีคาคงตัว เรียกความสัมพันธนี้วา ความลึกปรากฏ มุมวิกฤตและการ กฎของสเนลลเขยี นแทนไดดว ยสมการ สะทอนกลับหมดของแสง และ ������ ������������������������ = ������ ������������������������ คำนวณปรมิ าณตาง ๆ ทเ่ี กี่ยวขอ ง • การหักเหของแสงทำใหมองเห็นภาพของวตั ถุทีอ่ ยู ในตัวกลางตางชนิดกันมีตำแหนงเปลี่ยนไปจาก เดิม ซึ่งคำนวณปริมาณตาง ๆ ที่เกี่ยวของได ′ จากสมการ = • มุมตกกระทบที่ทำใหมุมหักเหมีคา 90 องศา เรียกวา มุมวิกฤต ซึง่ เกิดขึ้นในกรณีที่แสงเดินทาง จากตัวกลางที่มีดรรชนีหักเหมากไปตัวกลางที่มี ดรรชนหี กั เหนอย คำนวณไดจ ากสมการ ������ sin ������ = ������ • การสะทอนกลับหมดเกิดขึ้นเมื่อมุมตกกระทบ มากกวามุมวิกฤต 11. ทดลอง และเขียนรังสีของแสงเพ่ือ • เมื่อวางวัตถุหนาเลนสบางจะเกิดภาพของวตั ถุโดย แสดงภาพที่เกิดจากเลนสบาง หา ตำแหนง ขนาด และชนิดของภาพที่เกิดขึ้นหาได ตำแหนง ขนาด ชนิดของภาพ และ จากการเขยี นภาพของรังสแี สง หรอื คำนวณไดจาก ความสัมพันธระหวางระยะวัตถรุ ะยะ สมการ = + ′ ภาพและความยาวโฟกัส รวมท้ัง โรงเรียนทบั โพธิพ์ ัฒนวิทย สำนกั งานเขตพื้นพ่ีการศึกษามธั ยมศกึ ษาสุรินทร

หลกั สตู รกลมุ สาระการเรยี นรวู ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรุง 2565) ช้นั ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรเู พ่มิ เตมิ คำนวณปริมาณตาง ๆ ที่เกี่ยวของ ������′ ������ = ������ และอธิบายการนำความรูเรื่องการหัก • ความรูเรื่องเลนสนำไปประยุกตใชในดานตาง ๆ เ ห ข อ ง แ ส ง ผ  า น เ ล น ส  บ า ง ไ ป ใ ช เชน แวน ขยาย กลอ งจุลทรรศนเปน ตน ประโยชนในชีวิตประจำวัน 12. อธิบายปรากฏการณธรรมชาติที่ • กฎการสะทอนและการหักเหของแสงใชอธิบาย เกี่ยวกับแสง เชน รุง การทรงกลด มิ ปรากฏการณที่เกี่ยวกับแสง เชน รุง การทรงกลด ราจ และการเห็นทองฟาเปนสีตาง ๆ และมิราจ ในชวงเวลาตางกัน • เมื่อแสงตกกระทบอนุภาคหรือโมเลกลุ ของอากาศ แสงจะเกิดการกระเจิง ใชอธิบายการเห็นทองฟา เปนสีตาง ๆ ในชว งเวลาตา งกัน 13. สังเกต และอธบิ ายการมองเหน็ แสงสีสี • การมองเห็นสีจะขึ้นกับแสงสีที่ตกกระทบกับวัตถุ ของวัตถุการผสมสารสีและการผสม และสารสีบนวัตถุโดยสารสีจะดูดกลืนบางแสงสี แสงสีรวมทั้งอธิบายสาเหตุของการ และสะทอนบางแสงสี บอดสี • การผสมสารสที ำใหไดส ารสีท่ีมีสเี ปล่ยี นไปจากเดิม ถานำแสงสีปฐมภูมิในสัดสวนที่เหมาะสมมาผสม กนั จะไดแ สงขาว • แผนกรองแสงสียอมใหบางแสงสีผานไปไดและ ดดู กลืนบางแสงสี • การผสมแสงสีและการผสมสารสีสามารถนำไปใช ประโยชนในดานตาง ๆ เชน ดานศิลปะ ดานการ แสดง • ความผิดปกติในการมองเห็นสีหรือการบอดสีเกิด จากความบกพรองของเซลลรูปกรวย ซึ่งเปนเซลล รับแสงชนดิ หน่ึงบนจอตา ม.6 - - สาระฟสกิ ส 3. เขาใจแรงไฟฟา และกฎของคูลอมบ สนามไฟฟา ศักยไฟฟา ความจุไฟฟา กระแสไฟฟา และกฎ ของโอหม วงจรไฟฟากระแสตรง พลงั งานไฟฟา และกำลังไฟฟา การเปลี่ยนพลงั งานทดแทนเปน พลังงานไฟฟา สนามแมเหล็ก แรงแมเหล็กที่กระทำกับประจุไฟฟาและกระแสไฟฟา การ โรงเรยี นทับโพธิ์พัฒนวทิ ย สำนักงานเขตพ้ืนพี่การศึกษามธั ยมศึกษาสุรนิ ทร

หลักสตู รกลมุ สาระการเรยี นรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรุง 2565) เหนี่ยวนำแมเหล็กไฟฟาและกฎของฟาราเดย ไฟฟากระแสสลับ คลื่นแมเหล็กไฟฟาและการ สอ่ื สาร รวมท้งั นำความรไู ปใชป ระโยชน ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรเู พ่มิ เติม ม.4 - - ม.5 1. ทดลอง และอธิบายการทำวัตถุที่เปน • การนำวัตถุที่เปนกลางทางไฟฟามาขัดสีกันจะทำ กลางทางไฟฟาใหมีประจไุ ฟฟาโดยการ ใหวัตถไุ มเปน กลางทางไฟฟา เนื่องจากอเิ ล็กตรอน ขดั สีกันและการเหน่ียวนำไฟฟา สถติ ถูกถายโอนจากวัตถุหนึ่งไปอีกวัตถุหนึ่งโดยการ ถายโอนประจุเปนไปตาม กฎการอนุรักษประจุ ไฟฟา • เมื่อนำวัตถุที่มปี ระจุไฟฟา ไปใกลตวั นำไฟฟาจะทำ ใหเกิดประจุชนิดตรงขามบนตัวนำทางดานที่ใกล วัตถุและประจุชนิดเดียวกันดานที่ไกลวัตถุ เรียก วิธีการนีว้ า การเหนยี่ วนำไฟฟาสถิต ซ่งึ สามารถใช วิธกี ารนีใ้ นการทำใหว ัตถมุ ปี ระจไุ ด 2. อธิบาย และคำนวณแรงไฟฟาตามกฎ • จุดประจุไฟฟามีแรงกระทำซ่ึงกันและกัน โดยมีทศิ ของคลู อมบ อยูในแนวเสนตรงระหวางจุดประจุทั้งสองและมี ขนาดของแรงระหวางจุดประจุแปรผันตรงกับผล คูณของขนาดของประจุทั้งสองและแปรผกผนั กับ กำลังสองของระยะหางระหวางจุดประจุซึ่งเปนไป ตามกฎของคลู อมบ เขียนแทนไดด ว ยสมการ ������ = ������ เมอ่ื ������ = 3. อธิบาย และคำนวณสนามไฟฟาและ • รอบอนภุ าคท่มี ปี ระจุไฟฟา มีสนามไฟฟา ขนาด แรงไฟฟาที่กระทำกับอนุภาคที่มีประจุ ������ = ������ ทำใหเกิดแรงไฟฟากระทำตออนภุ าค ไฟฟาที่อยูในสนามไฟฟา รวมทั้งหา ทม่ี ปี ระจไุ ฟฟา สนามไฟฟาลัพธเนื่องจากระบบจุด • สนามไฟฟาที่ตำแหนงใดๆมีความสัมพันธกับแรง ประจุโดยรวมกนั แบบเวกเตอร ไฟฟา ทก่ี ระทำตอ ประจุไฟฟา ������ ตามสมการ ������ ������ = ������ • สนามไฟฟาลัพธเนื่องจากจุดประจุหลายจุดประจุ เ ท  า ก ั บ ผ ล ร ว ม แ บ บ เ ว ก เ ต อ ร  ข อ ง ส น า ม ไ ฟ ฟ า เนอ่ื งจากจุดประจุแตล ะจุดประจุ โรงเรยี นทับโพธิ์พัฒนวิทย สำนักงานเขตพนื้ พ่กี ารศึกษามัธยมศึกษาสรุ นิ ทร

หลักสตู รกลมุ สาระการเรยี นรูวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรับปรุง 2565) ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรูเพ่มิ เตมิ 4. อธิบายและคำนวณพลังงานศักยไฟฟา • ตัวนำทรงกลมที่มีประจุไฟฟามีสนามไฟฟาภายใน ศักยไฟฟาและความตางศักยระหวาง ตัวนำเปนศูนยและสนามไฟฟาบนตัวนำมีทิศทาง สองตำแหนง ใดๆ ตั้งฉากกับผิวตัวนำนั้น โดยสนามไฟฟาเนื่องจาก ประจุบนตัวนำทรงกลมที่ตำแหนงหางจากผิว ออกไปหาไดเชนเดียวกับสนามไฟฟา เนื่องจากจุด ประจุที่มีจำนวนประจุเทากันแตอยูที่ศูนยกลาง ของทรงกลม • สนามไฟฟาของแผนโลหะคูขนานเปนสนามไฟฟา สม่ำเสมอ • ประจุที่อยูในสนามไฟฟามีพลังงานศักยไฟฟา คำนวณไดจากสมการ ������ = ������ • พลังงานศักยไฟฟาที่ตำแหนงใด ๆ ตอหนึ่งหนวย ประจุ เรียกวา ศักยไฟฟาที่ตำแหนงนั้น โดย ศักยไฟฟาที่ตำแหนงซึ่งอยูหางจากจุดประจุแปร ผันตรงกับขนาดของประจุและแปรผกผันกับ ระยะทางจากจุดประจุถึงตำแหนงนั้น เขียนแทน ไดด วยสมการ ������ = ������ • ศักยไฟฟารวมเนื่องจากจุดประจุหลายจุดประจุ คือ ผลรวมของศักยไฟฟาเนื่องจากจุดประจุแตละ จดุ ประจุ เขยี นแทนไดดวยสมการ ������ ������ = ������ ������ • ความตา งศกั ยระหวางสองตำแหนงใด ๆ ในบรเิ วณ ที่มีสนามไฟฟาคือ งานในการเคลื่อนประจุบวก หนึ่งหนวยจากตำแหนงหนึ่งไปอีกตำแหนงหนึ่ง เขยี นแทนไดด ว ยสมการ ������ − ������ = ������ → ������ • ความตางศักยระหวางสองตำแหนงใด ๆ ใน สนามไฟฟาสม่ำเสมอขึ้นกับขนาดของสนามไฟฟา โรงเรยี นทบั โพธิพ์ ฒั นวิทย สำนักงานเขตพนื้ พ่กี ารศกึ ษามธั ยมศกึ ษาสุรนิ ทร

หลกั สตู รกลมุ สาระการเรยี นรวู ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรงุ 2565) ผลการเรียนรู สาระการเรียนรูเพม่ิ เตมิ 5. อธิบายสวนประกอบของตัวเก็บประจุ และระยะทางระหวางสองตำแหนงนั้น ใน แนวขนานกับสนามไฟฟา ตามสมการ ค ว า ม ส ั ม พ ั น ธ  ร ะ ห ว  า ง ป ร ะ จ ุ ไ ฟ ฟ า ความตางศักยและความจุของตัวเก็บ ������ − ������ = ������������ • ตัวเก็บประจุประกอบดวยตัวนำไฟฟาสองชิ้นที่ค่นั ประจุและอธิบายพลังงานสะสมในตัว ดวยฉนวน โดยปริมาณประจุที่เก็บไดขึ้นอยูกับ เก็บประจุและความจุสมมูลรวมทั้ง ความตางศักยครอมตัวเก็บประจุและความจุของ คำนวณปรมิ าณตาง ๆ ท่ีเกีย่ วขอ ง ตวั เกบ็ ประจุตามสมการ ������ = ∆ • ตวั เกบ็ ประจจุ ะมีพลงั งานสะสมซ่ึงมคี าขึ้นกับความ ตา งศักยแ ละปรมิ าณประจุตามสมการ 1 ������ = 2 ������∆������ • เมื่อนำตัวเก็บประจุมาตอแบบอนุกรม ความจุ สมมลู มีคาลดลง ตามสมการ 11 1 1 ������ = ������ + ������ + ������ + ⋯ • เมือ่ นำตวั เก็บประจุมาตอแบบขนาน ความจุสมมลู มีคา เพม่ิ ขึน้ ตามสมการ ������ = ������ + ������ + ������ + ⋯ 6. นำความรูเรื่องไฟฟาสถิตไปอธิบาย • ความรูเรื่องไฟฟาสถิตสามารถนำไปอธิบายการ หลักการทำงานของเครื่องใชไฟฟาบาง ทำงานของเครื่องใชไฟฟาบางชนิด เชน เครื่อง ช น ิ ด และ ปรา กฏ กา รณ ใ น ช ี วิ ต กำจัดฝุนในอากาศ เครื่องพนสีเครื่องถาย ประจำวัน ลายน้วิ มือ และเคร่ืองถายเอกสาร • ความรูเรื่องไฟฟาสถิตยังสามารถนำไปอธิบาย 7. อธิบายการเคลื่อนที่ของอิเล็กตรอน ปรากฏการณในชีวิตประจำวันไดเชน ฟาผา อิสระและกระแสไฟฟาในลวดตัวนำ ประกายไฟจากการเสียดสีกันของวัตถุซึ่งชวยให ความสัมพันธระหวางกระแสไฟฟาใน สามารถปองกนั อันตรายทอ่ี าจเกดิ ขึน้ ลวดตัวนำกับความเร็วลอยเลื่อนของ • เมื่อตอลวดตัวนำกับแ หลงกำเนิดไฟฟ า อิเล็กตรอนอิสระที่อยูในลวดตัวนำจะเคลือ่ นที่ใน ทิศตรงขา มกบั สนามไฟฟา ทำใหเกิดกระแสไฟฟา ซ ึ ่ ง ท ิ ศ ข อ ง ก ร ะ แ ส ไ ฟ ฟ  า ม ี ท ิ ศ ท า ง เ ด ี ย ว กั บ โรงเรียนทบั โพธิพ์ ฒั นวิทย สำนกั งานเขตพ้ืนพีก่ ารศึกษามธั ยมศกึ ษาสุรินทร

หลักสตู รกลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรบั ปรุง 2565) ผลการเรียนรู สาระการเรียนรเู พม่ิ เตมิ อิเล็กตรอนอิสระ ความหนาแนนของ สนามไฟฟา หรือมีทิศทางจากจุดที่มีศักยไ ฟฟาสูง อิเล็กตรอนในลวดตัวนำและ ไปยงั จดุ ท่ีมศี กั ยไฟฟาตำ่ กวา พื้นที่หนาตัดของลวดตัวนำ และ • กระแสไฟฟาในตัวนำไฟฟามีความสัมพันธกับ คำนวณปริมาณตา ง ๆท่เี ก่ยี วขอ ง ความเร็วลอยเลื่อนของอิเล็กตรอนอิสระความ หนาแนนของอิเล็กตรอนอิสระในตัวนำและ 8. ทดลอง และอธิบายกฎของโอหม อธิบายความสัมพันธระหวางความ พื้นที่หนาตัดของตัวนำ ตามสมการ ������ = ตานทานกับความยาว พื้นที่หนาตัด และสภาพตานทานของตัวนำโลหะท่ี ������������������ ������ อุณหภูมิคงตัว และคำนวณปริมาณ • เมื่ออุณหภูมิคงตัว กระแสไฟฟาในตัวนำโลหะ ตางๆ ที่เกี่ยวของ รวมทั้งอธิบายและ ความตางศักยที่ปลายทั้งสองและความตานทาน คำนวณความตานทานสมมลู เม่ือนำตัว ของตัวนำนั้นมีความสัมพันธกันตามกฎของโอหม ตานทานมาตอกันแบบอนุกรมและ แบบขนาน เขียนแทนไดด วยสมการ ������ = ������ • ความตา นทานของวัตถเุ มือ่ อุณหภมู คิ งตัวข้ึนอยูกับ ชนิดและรูปรางของวัตถุตามสมการ R = ρ • คาความตานทานของตวั ตานทานอานไดจากแถบสี บนตวั ตา นทาน • เมื่อนำตัวตานทานมาตอแบบอนุกรม ความ ตา นทานสมมูลมคี า เพิม่ ข้นึ ตามสมการ ������ = ������ + ������ + ������ + ⋯ • เมื่อนำตัวตานทานมาตอแบบขนาน ความตา นทาน สมมูลมคี าลดลง ตามสมการ 11 1 1 ������ = ������ + ������ + ������ + ⋯ • แหลงกำเนิดไฟฟากระแสตรง เชน แบตเตอรีเ่ ปน อุปกรณที่ใหพ ลังงานไฟฟาแกวงจร พลังงานไฟฟา ที่ประจุไฟฟาไดรับตอหนึ่งหนวยประจุไฟฟาเม่ือ เคลื่อนที่ผานแหลงกำเนิดไฟฟาเรียกวา อีเอ็มเอฟ คำนวณไดจ ากสมการ ε = ∆V +Ir • พลังงานไฟฟาที่ถูกใชไปในเครื่องใชไฟฟาในหน่ึง หนวยเวลา เรียกวา กำลังไฟฟา ซึ่งมีคาขึ้นกับ โรงเรยี นทับโพธิพ์ ัฒนวทิ ย สำนกั งานเขตพน้ื พ่ีการศึกษามัธยมศึกษาสรุ นิ ทร

หลักสตู รกลมุ สาระการเรยี นรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรงุ 2565) ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรูเ พม่ิ เติม 9. ทดลอง และคำนวณอีเอ็มเอฟสมมูล ความตางศักยและกระแสไฟฟา คำนวณไดจาก จากการตอแบตเตอรี่แบบอนุกรม สมการ ������ = ������∆������������ และ ������ = ������∆������ และแบบขนานรวมทั้งคำนวณ • เมื่อนำแบตเตอรี่มาตอแบบอนุกรม อีเอ็มเอฟ ปริมาณตาง ๆ ที่เกี่ยวของใน สมมูลและความตา นทานภายในสมมูลมีคา เพิ่มข้นึ วงจรไฟฟากระแสตรงซึ่งประกอบ ตามสมการ ������ = ������ + ������ +. . . +������ และ ดว ยแบตเตอรี่และตวั ตา นทาน ������ = ������ + ������ +. . . ������ ตามลำดับ • เมื่อนำแบตเตอรี่ที่เหมือนกันมาตอแบบขนาน อีเอ็มเอฟสมมูลมีคาคงเดิม และความตานทาน ภายในสมมลู มีคาลดลง ตามสมการ ������ = ������ = ������ =. . . = ������ และ = + +. . . + ตามลำดบั • กระแสไฟฟา ใน วงจ รไ ฟฟ า กระแส ตรง ท่ี ประกอบดว ยแบตเตอรี่และตัวตา นทานคำนวณได ตามสมการ ������ = 10. อธิบายการเปลี่ยนพลังงานทดแทน • การนำพลังงานทดแทนมาใชเปนการแกปญหา เปนพลังงานไฟฟา รวมทั้งสืบคนและ หรือตอบสนองความตองการดานพลังงาน เชน อภิปรายเกี่ยวกับเทคโนโลยีที่นำมา การเปลี่ยนพลงั งานนิวเคลียรเปนพลังงานไฟฟาใน แกปญหาหรือตอบสนองความ โรงไฟฟานิวเคลียรและการเปลี่ยนพลังงาน ตองการทางดานพลังงานไฟฟา โดย แสงอาทิตยเปนพลังงานไฟฟาโดยเซลลสรุ ยิ ะ เนนดานประสิทธิภาพและความ • เทคโนโลยีตาง ๆ ท่ีนำมาแกปญหาหรือตอบสนอง คุม คาดา นคา ใชจาย ความตองการทางดานพลังงานเปนการนำความรู ทักษะและกระบวนการทางวิทยาศาสตรมาสราง อุปกรณหรือผลิตภัณฑตาง ๆ ที่ชวยใหการใช พลงั งานมปี ระสิทธภิ าพยิ่งขน้ึ ม.6 1. สังเกต และอธิบายเสนสนามแมเหล็ก • เสนสนามแมเหลก็ เปน เสนสมมติที่ใชแสดงบริเวณ อธิบาย และคำนวณฟลักซแมเหล็กใน ทม่ี ีสนามแมเ หล็กโดยบรเิ วณท่มี ีเสนสนามแมเหล็ก บริเวณที่กำหนด รวมทั้งสังเกต และ หนาแนนมากแสดงวาเปนบริเวณท่ีสนามแมเหล็ก อธิบายสนามแมเหล็กที่เกิดจาก มีความเขมมาก กระแสไฟฟาในลวดตัวนำเสนตรงและ • ฟลักซแมเหล็ก คือ จำนวนเสนสนามแมเหล็กท่ี โซเลนอยด ผานพืน้ ที่ที่พจิ ารณาและอัตราสวนระหวางฟลักซ โรงเรยี นทับโพธิ์พัฒนวทิ ย สำนกั งานเขตพนื้ พกี่ ารศึกษามัธยมศึกษาสุรนิ ทร

หลกั สตู รกลมุ สาระการเรยี นรูวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรับปรุง 2565) ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรูเพ่มิ เตมิ 2. อธิบาย และคำนวณแรงแมเหล็กท่ี แมเหล็กตอพื้นที่ตั้งฉากกับสนามแมเหล็ก คือ ก ร ะ ท ำ ต  อ อ น ุ ภ า ค ท ี ่ ม ี ป ร ะ จ ุ ไ ฟ ฟ า ขนาดของสนามแมเหลก็ เขียนแทนไดด วย สมการ เคลื่อนที่ในสนามแมเหล็กแรงแมเหล็ก ที่กระทำตอเสนลวดที่มีกระแสไฟฟา ∅ ผานและวางในสนามแมเหล็ก รัศมี ������ = ������ ความโคงของการเคลื่อนที่เมื่อประจุ • เมื่อมีกระแสไฟฟาผานลวดตัวนำเสนตรงหรือ เคลื่อนที่ตั้งฉากกับสนามแมเหล็ก โซเลนอยดจะเกดิ สนามแมเหลก็ ขึ้น รวมทั้งอธิบายแรงระหวาง • อนุภาคที่มีประจุไฟฟาเคลื่อนที่เขาไปใน เสนลวดตัวนำคูขนานที่มีกระแสไฟฟา สนามแมเหล็ก จะเกิดแรงกระทำตออนุภาคนั้น ผาน คำนวณไดจากสมการ ������ = ������������������������������������������ 3. อธิบายหลักการทำงานของแกลแวนอ • กรณีที่ประจุไฟฟาเคลื่อนที่ตั้งฉากเขาไปใน มิเตอรและมอเตอรไฟฟากระแสตรง สนามแมเหล็ก จะทำใหประจุเคลื่อนที่เปลี่ยนไป รวมทั้งคำนวณปริมาณตางๆ ที่ โดยรศั มีความโคง ของการเคลื่อนทีค่ ำนวณไดจาก เก่ยี วขอ ง สมการ ������ = 4. สังเกต และอธิบายการเกิดอีเอ็มเอฟ เหนี่ยวนำกฎการเหนี่ยวนำของฟารา • ลวดตัวนำที่มีกระแสไฟฟาผานและอยูใน เดยและคำนวณปริมาณตาง ๆ ท่ี สนามแมเหล็ก จะเกิดแรงกระทำตอ ลวดตัวนำน้ัน เกี่ยวของ รวมทั้งนำความรูเรื่องอีเอ็ม โดยทิศทางของแรงหาไดจากกฎมือขวา และ คำนวณขนาดของแรงไดจ ากสมการ ������ = ������������������������������������������ • เมื่อวางเส นลวดสองเสนขนานกันและ มี กระแสไฟฟาผานทั้งสองเสน จะเกิดแรงกระทำ ระหวางลวดตัวนำท้งั สอง • เมื่อมีกระแสไฟฟาผานขดลวดตัวนำที่อยูใน สนามแมเหล็กจะมีโมเมนตของแรงคูควบกระทำ ตอขดลวดทำใหขดลวดหมุน ซึ่งนำไปใชอธิบาย การทำงานของแกลแวนอมิเตอรแ ละมอเตอรไฟฟา กระแสตรง โดยโมเมนตข องแรงคูควบ คำนวณได จากสมการ ������ = ������������������������������������������������ • เมือ่ มฟี ลักซแมเ หล็กเปลี่ยนแปลงตดั ขดลวดตวั นำ จะเกิดอีเอ็มเอฟเหนี่ยวนำในขดลวดตัวนำน้ัน โรงเรยี นทับโพธิ์พฒั นวิทย สำนักงานเขตพน้ื พีก่ ารศึกษามัธยมศึกษาสุรนิ ทร

หลกั สตู รกลมุ สาระการเรียนรูวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรบั ปรุง 2565) ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรเู พม่ิ เตมิ เอฟเหนี่ยวนำไปอธิบายการทำงานของ อธิบายไดโดยใชกฎการเหนี่ยวนำของฟาราเดย เครอ่ื งใชไฟฟา เขยี นแทนไดด ว ย สมการ ������ = − ∅ 5. อธิบาย และคำนวณความตางศักยอาร ∆ เอ็มเอสและกระแสไฟฟา อารเ อ็มเอส • ทิศทางของกระแสไฟฟาเหนี่ยวนำหาไดโดยใชกฎ ของเลนซ • ความรเู กยี่ วกับอเี อม็ เอฟเหนีย่ วนำไปใชอ ธิบายการ ทำงานของเครื่องกำเนิดไฟฟา และการทำงานของ เครื่องใชไฟฟาตาง ๆ เชน แบลลัสต แบบขดลวด ของหลอดฟลูออเรสเซนตก ารเกดิ อีเอม็ เอฟกลับใน มอเตอรไฟฟา มอเตอรไ ฟฟาเหนี่ยวนำ และกีตาร ไฟฟา • ไฟฟา กระแสสลบั ท่สี งไปตามบานเรอื น มีความตาง ศักยและกระแสไฟฟาเปล่ียนแปลงไปตามเวลาใน รูปของฟง กช นั แบบไซน • การวดั ความตางศกั ยแ ละกระแสไฟฟา สลับใชคายัง ผลหรอื คามเิ ตอรซ ึ่งเปน คา เฉลย่ี แบบรากที่สองของ กำลงั สองเฉลีย่ คำนวณไดจากสมการ ������ ������ = √2 ������ ������ = √2 6. อธิบายหลักการทำงานและประโยชน • เครื่องกำเนิดไฟฟากระแสสลับ 3 เฟส มีขดลวด ของเครื่องกำเนิดไฟฟากระแสสลับ 3 ตัวนำ 3 ชุด แตละชดุ วางทำมุม 120 องศา ซึ่งกัน เฟส การแปลงอเี อ็มเอฟของหมอแปลง และกนั ไฟฟากระแสสลับจากขดลวดแตละชุดจะ และคำนวณปริมาณตาง ๆ ทีเ่ กีย่ วขอ ง มีเฟสตางกัน 120 องศา ซึ่งชว ยใหมีประสิทธิภาพ ในการผลิตและการสง พลงั งานไฟฟา • ไฟฟากระแสสลับที่สงไปตามบานเรือนเปนไฟฟา กระแสสลับท่ีตองเพิ่มอีเอ็มเอฟจากโรงไฟฟาแลว ลดอีเอ็มเอฟใหมีคาที่ตองการโดยใชหมอแปลงซ่ึง ประกอบดว ยขดลวดปฐมภมู แิ ละขดลวดทุติยภูมิ โรงเรยี นทบั โพธิ์พัฒนวิทย สำนักงานเขตพื้นพี่การศึกษามธั ยมศกึ ษาสุรนิ ทร

หลกั สตู รกลมุ สาระการเรยี นรวู ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรุง 2565) ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรูเ พ่มิ เตมิ • ไฟฟากระแสสลับที่ผานขดลวดปฐมภูมิของหมอ แปลงจะทำใหเกิดอีเอ็มเอฟเหนี่ยวนำในขดลวด ทุติยภูมิของหมอแปลง โดยอีเอ็มเอฟในขดลวด ทุติยภูมิขึ้นกับอีเอ็มเอฟในขดลวดปฐมภูมิและ จำนวนรอบของขดลวดทงั้ สอง ตามสมการ ������ ������ ������ = ������ 7. อธิบายการเกิดและลักษณะเฉพาะของ • การเหนีย่ วนำตอเนื่องระหวางสนามแมเ หล็กและ คลื่นแมเหล็กไฟฟา แสงไมโพลาไรส สนามไฟฟา ทำใหเกิดคลื่นแมเหล็กไฟฟา แผออก แสงโพลาไรสเชิงเสน และแผนโพลา รอยด รวมทั้งอธิบายการนำคล่ืน จากแหลง กำเนดิ แมเหล็กไฟฟาในชวงความถี่ตาง ๆ ไป • คลื่นแมเหล็กไฟฟาประกอบดวยสนามแมเหล็ก ประยุกตใชและหลักการทำงานของ และสนามไฟฟาที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลาโดย อปุ กรณท ่เี กยี่ วของ สนามทั้งสองมีทิศตั้งฉากกันและตั้งฉากกับทิศ 8. สืบคน และอธิบายการสื่อสารโดยอาศยั ทางการเคล่ือนทีข่ องคลนื่ คลื่นแมเหล็กไฟฟาในการสงผาน • แสงเปนคลื่นแมเหล็กไฟฟาชนิดหนึ่ง โดยแสงใน สารสนเทศและเปรยี บเทยี บการส่ือสาร ชีวิตประจำวนั เปนแสงไมโพลาไรสเมื่อแสงนั้นผา น แผนโพลารอยดสนามไฟฟาจะมีทิศทางอยูใน ระนาบเดียวเรียกวา แสงโพลาไรสเชิงเสนสมบัติ ของแสงลกั ษณะนี้เรียกวา โพลาไรเซชัน • คลื่นแมเหล็กไฟฟามีความถี่ตาง ๆ มากมาย โดย ความถี่นี้มีคาตอเนื่องกันเปนชวงกวาง เรียกวา สเปกตรมั คลนื่ แมเ หล็กไฟฟา • ตัวอยางอุปกรณที่ทำงานโดยอาศั ยคล่ืน แมเหล็กไฟฟา เชน เครื่องฉายรังสีเอกซเครื่อง ควบคุมระยะไกล เครื่องระบุตำแหนงบนพื้นโลก เครื่องถายภาพเอกซเรยคอมพิวเตอรและเครื่อง ถา ยภาพการส่นั พองแมเหลก็ • การสือ่ สารเพื่อสงผานสารสนเทศจากที่หนึ่งไปอีก ที่หนึ่ง ทำไดโดยอาศัยคลื่นแมเหล็กไฟฟา สารสนเทศจะถูกแปลงใหอยูในรูปสญั ญาณสำหรับ โรงเรียนทบั โพธิพ์ ัฒนวิทย สำนักงานเขตพืน้ พีก่ ารศกึ ษามธั ยมศกึ ษาสุรนิ ทร

หลักสตู รกลุมสาระการเรยี นรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรับปรงุ 2565) ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรเู พม่ิ เติม ดวยสัญญาณแอนะล็อกกับสัญญาณ สงไปยังปลายทางซึ่งจะมีการแปลงสัญญาณ ดิจทิ ัล กลบั มาเปน สารสนเทศที่เหมอื นเดมิ • สัญญาณมีสองชนิดคือแอนะล็อกและดิจิทัลโดย การสงผานสารสนเทศดวยสัญญาณดิจิทัลมีความ ผดิ พลาดนอ ยกวาสญั ญาณแอนะล็อก สาระฟสกิ ส 4. เขาใจความสัมพันธของความรอนกับการเปล่ียนอุณหภูมิและสถานะของสสารสภาพยืดหยุนของ วัสดแุ ละมอดุลัสของยัง ความดันในของไหล แรงพยงุ และหลักของอารค ิมีดสิ ความตงึ ผวิ และแรง หนืดของของเหลว ของไหลอุดมคติ และสมการแบรน ูลลี กฎของแกส ทฤษฎีจลนของแกสอุดมคติ และพลังงานในระบบทฤษฎีอะตอมของโบร ปรากฏการณโฟโตอิเล็กทรกิ ทวิภาวะของคลื่นและ อนุภาค กัมมันตภาพรังสี แรงนิวเคลียร ปฏิกิริยานิวเคลียร พลังงานนิวเคลียร ฟสิกสอนุภาค รวมทง้ั นำความรไู ปใชป ระโยชน ชั้น ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรูเพม่ิ เติม ม.4 - - ม.5 - - ม.6 1. อธิบาย และคำนวณความรอนที่ทำให • เมื่อสสารไดรับหรือคายความรอน สสารอาจมี สสารเปลี่ยนอุณหภูมิความรอนที่ทำให อุณหภูมิเปลี่ยนไป และสสารอาจเปลี่ยนสถานะ สสารเปลี่ยนสถานะ และความรอนที่ โดยไมเ ปลี่ยนอุณหภูมซิ ่ึงปรมิ าณความรอนท่ีทำให เกิดจากการถายโอนตามกฎการ สสารเปลี่ยนอุณหภูมิคำนวณไดจากสมการ อนรุ ักษพลังงาน Q = mc∆T สวนปริมาณของพลังงานความรอนที่ทำใหสสาร เปล่ยี นสถานะคำนวณไดจ ากสมการ Q = mL • วัตถุที่มีอุณหภูมิสูงกวาจะถายโอนความรอนไปสู วัตถุทีม่ ีอุณหภมู ิตำ่ กวา เปน ไปตามกฎการอนรุ ักษ พลังงาน โดยปริมาณความรอนที่วัตถุหนึ่งใหจะ เทากับปริมาณความรอนที่วัตถุหนึ่งรบั เขียนแทน ไดดว ยสมการ Qลด= Qเพิ่ม • เม่ือวัตถุมีอุณหภูมิเทากันจะไมมกี ารถายโอนความ รอ น เรยี กวาวัตถุอยใู นสมดุลความรอ น โรงเรยี นทบั โพธิพ์ ฒั นวิทย สำนกั งานเขตพน้ื พ่ีการศกึ ษามธั ยมศกึ ษาสรุ ินทร

หลกั สตู รกลุม สาระการเรยี นรูว ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรับปรงุ 2565) ช้นั ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรเู พ่มิ เตมิ 2. อธิบายสภาพยืดหยุนและลักษณะการ • สมบตั ิที่วัสดเุ ปลี่ยนรูปและกลับสูรูปเดิม เมื่อหยุด ยืดและหดตัวของวัสดุที่เปนแทง เมื่อ ออกแรงกระทำเรียกวา สภาพยืดหยุน ถายังออก ถูกกระทำดวยแรงคาตาง ๆ รวมท้ัง แรงตอไป วสั ดจุ ะขาดหรือเสยี รปู อยา งถาวร ทดลอง อธิบายและคำนวณความเคน • ในกรณที ีว่ ัตถุมีการเปลีย่ นแปลงความยาว ถาออก ตามยาว ความเครียดตามยาวและ แรงกระทำตอเสนลวดไมเกินขีดจำกัด การแปรผนั มอดุลัสของยัง และนำความรูเรื่อง ตรง ความยาวท่ีเพมิ่ ขน้ึ ของเสน ลวดแปรผนั ตรงกับ สภาพยดื หยนุ ไปใชในชวี ิตประจำวัน ขนาดของแรงดึง ทำใหความเครียดตามยาวที่ เกดิ ขึ้นแปรผันตรงกับความเคนตามยาว โดยความ เคน ตามยาว คำนวณไดจ ากสมการ ������ = สว น ความเครียดตามยาวคำนวณไดจ ากสมการ ∆������ ������ = ������ • อัตราสวนความเคนตามยาวตอความเครียด ตามยาว เรียกวา มอดุลัสของยัง ซึ่งมีคาขึ้นกับ 3. อธิบาย และคำนวณความดนั เกจ ความ ชนดิ ของวัสดุคำนวณไดจากสมการ ������ = หรือ ดันสัมบูรณและความดันบรรยากาศ รวมทั้งอธิบายหลักการทำงานของ ������ = / แมนอมิเตอรบารอมิเตอรและเครื่อง ∆/ อัดไฮดรอลกิ • ถาวัสดุมีมอดุลัสของยังสูงแสดงวาวัสดุนั้น เปลี่ยนแปลงความยาวไดนอย ถาออกแรงเพิ่มข้ึน เกนิ ขดี จำกดั สภาพยดื หยนุ วัสดุไมส ามารถกลบั คืน สูสภาพเดิมไดสมบัตินี้นำไปใชพิจารณาในการ เลือกวสั ดุท่ีเหมาะสมกบั การใชงาน • ภาชนะที่มีของเหลวบรรจุอยูจะมีแรงเนื่องจาก ของเหลวกระทำตอพื้นผิวภาชนะ โดยขนาดของ แรงที่ของเหลวกระทำตั้งฉากตอพื้นที่หนึ่งหนวย เปนความดนั ในของเหลว • ความดันที่เครื่องมือวัดไดเรียกวา ความดันเกจ คำนวณไดจ ากสมการ ������ = ������������ℎ สว นผลรวม ของความดันบรรยากาศและความดันเกจ เรียกวา ความดันสัมบูรณ คำนวณไดจากสมการ ������ = ������ + ������ โรงเรียนทับโพธิพ์ ัฒนวทิ ย สำนกั งานเขตพนื้ พก่ี ารศึกษามัธยมศกึ ษาสรุ นิ ทร

หลักสตู รกลุมสาระการเรยี นรวู ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรุง 2565) ช้ัน ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรเู พม่ิ เติม 4. ทดลอง อธิบาย และคำนวณขนาดแรง • คาของความดันอานไดจากเครื่องวัดความดัน เชน พยุงจากของไหล แมนอมิเตอรบ ารอมเิ ตอร • เมื่อเพิ่มความดัน ณ ตำแหนงใด ๆ ในของเหลวที่ อยูนิ่งในภาชนะปด ความดันทีเ่ พ่มิ ข้ึนจะสงผานไป ทุก ๆ จุดในของเหลวนัน้ เรยี กวา กฎพาสคัล กฎน้ี นำไปใชอ ธบิ ายการทำงานของเครอื่ งอัดไฮดรอลิก • วัตถุที่อยูในของไหลทั้งหมดหรือเพียงบางสวนจะ ถูกแรงพยุงจากของไหลกระทำ โดยขนาดแรงพยงุ เทากับขนาดน้ำหนักของของไหลที่ถูกวัตถุแทนท่ี ตามหลักของอารคิมีดีส ซึ่งใชอธิบายการลอยการ จมของวัตถุตาง ๆในของไหล ขนาดแรงพยุงจาก 5. ทดลอง อธิบาย และคำนวณความตึงผิว ของไหลคำนวณได จากสมการ ������ = ������������������ ของของเหลว รวมทั้งสังเกตและ อธิบายแรงหนดื ของของเหลว • ความตึงผิวเปนสมบัติของของเหลวที่ยึดผิว ของเหลวไวดวยแรงดึงผิว ปรากฏการณที่เปนผล จากความตึงผิว เชน การเดินบนผิวน้ำของแมลง บางชนิด การซึมตามรูเล็ก หรือ การโคงของผิว ของเหลว โดยความตึงผิวของของเหลวคำนวณได 6. อธิบายสมบัติของของไหลอุดมคติ จากสมการ ������ = สมการความตอเนื่อง และสมการ แบรนูลลีรวมทั้งคำนวณปริมาณตางๆ • ความหนืดเปน สมบัติของของไหล วัตถุที่เคลื่อนท่ี ที่เกี่ยวของ และนำความรูเกี่ยวกับ ในของไหลจะมีแรงเนื่องจากความหนืดตานการ เคลื่อนทข่ี องวตั ถุ เรยี กวา แรงหนืด สมการความตอเนื่องและสมการ แบรน ูลลีไปอธิบายหลักการทำงานของ • ของไหลอุดมคติเปนของไหลที่มีการไหลอยาง สม่ำเสมอ ไมมีความหนืด บีบอัดไมไดแ ละไหลโดย อุปกรณตา ง ๆ ไมหมุน มีอัตราการไหลตามสมการความตอเนื่อง Av = คาคงตัว • ตำแหนงสองตำแหนงบนสายกระแสเดียวกันของ ของไหลอุดมคติที่ไหลอยางสม่ำเสมอ จะมีผลรวม ของความดันสัมบูรณพลังงานจลนตอหนึ่งหนวย ปริมาตร และพลังงานศักยตอหนึง่ หนวยปริมาตร เปน คาคงตวั ตามสมการแบรนูลลี ������ + ������������ + ������������ℎ = คาคงตวั โรงเรยี นทบั โพธิพ์ ฒั นวิทย สำนักงานเขตพน้ื พี่การศึกษามธั ยมศึกษาสุรินทร

หลักสตู รกลุมสาระการเรียนรวู ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรับปรงุ 2565) ช้นั ผลการเรียนรู สาระการเรียนรเู พ่มิ เติม 7. อธบิ ายกฎของแกสอุดมคติและคำนวณ • แกส อุดมคติเปนแกสท่ีโมเลกลุ มขี นาดเล็กมากไมมี ปริมาณตาง ๆ ทีเ่ กี่ยวของ แรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุล มีการเคลื่อนทีแ่ บบ สมุ และมีการชนแบบยดื หยนุ 8. อธิบายแบบจำลองของแกสอุดมคติ • ความสัมพันธระหวางความดัน ปริมาตร และ ทฤษฎีจลนของแกส และอัตราเร็วอาร อุณหภูมิของแกสอุดมคติเปนไปตามกฎของแกส เอ็มเอสของโมเลกุลของแกสรวมทั้ง อุดมคตเิ ขียนแทนไดดว ยสมการ คำนวณปรมิ าณตา งๆ ท่ีเกยี่ วของ PV = nRT = NkBT • จากแบบจำลองของแกสอุดมคติกฎการเคลื่อนท่ี ของนิวตัน และจากกฎของแกสอุดมคติทำให สามารถศกึ ษาสมบัติทางกายภาพบางประการของ แกสไดไดแกความดัน พลังงานจลนเฉลี่ยและ อตั ราเร็วอารเอ็มเอส ของโมเลกลุ ของแกส ได • จากทฤษฎจี ลนข องแกส ความดนั และพลงั งานจลน เฉลี่ยของโมเลกุลของแกสมีความสัมพันธตาม สมการ ������������ = ������������ สวนอัตราเรว็ อารเอ็ม เอส ของโมเลกลุ ของแกสคำนวณไดจากสมการ 9. อธิบายและคำนวณงานที่ทำโดยแกส ใน 3������ ������ ภาชนะปด โดยความดันคงตัว และ ������ = ������ อธิบายความสัมพนั ธระหวางความรอ น • ในภาชนะปดเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงปริมาตรของ พลังงานภายในระบบ และงานรวมท้ัง แกสโดยความดันคงตัว งานที่เกิดขึ้นคำนวณได คำนวณปริมาณตาง ๆ ทีเ่ กี่ยวของและ จากสมการ W = P∆V นำความรูเร่ืองพลังงานภายในระบบไป • โมเลกลุ ของแกสอดุ มคติในภาชนะปดจะมีพลังงาน จลนโดยพลังงานจลนรวมของโมเลกุลเรียกวา อธิบายหลักการทำงานของเครือ่ งใชใน พลังงานภายในของแกสหรอื พลังงานภายในระบบ ชีวติ ประจำวัน ซึ่งแปรผันตรงกับจำนวนโมเลกุลและอุณหภูมิ สมั บรู ณข องแกส • พลังงานภายในระบบมีความสัมพันธกับความรอน และงาน เชน เมอื่ มกี ารถายโอนความรอนในระบบ ปด ผลของการถายโอนความรอนนี้จะเทากับ ผลรวมของพลังงานภายในระบบที่เปล่ยี นแปลงกับ โรงเรียนทับโพธิพ์ ฒั นวิทย สำนักงานเขตพืน้ พ่ีการศึกษามธั ยมศึกษาสุรินทร

หลกั สตู รกลมุ สาระการเรยี นรูว ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรับปรุง 2565) ชั้น ผลการเรียนรู สาระการเรียนรูเพม่ิ เติม งาน เปน ไปตามกฎการอนุรกั ษพลงั งานเรยี กกฎขอ ที่หนึ่งของอุณหพลศาสตรแสดงไดดวย สมการ Q = ∆U + W • ความรูเรื่องพลังงานภายในระบบสามารถนำไป ประยุกตในดานตาง ๆ เชน การทำงานของ เคร่อื งยนตความรอ น ตูเ ย็น เครือ่ งปรับอากาศ 10. อธิบายสมมติฐานของพลังคทฤษฎี • พลังคเสนอสมมติฐานเพื่ออธิบายการแผรังสีของ อะตอมของโบรและการเกิดเสน วัตถุดำ ซง่ึ สรปุ ไดว า พลังงานทว่ี ตั ถดุ ำดดู กลืนหรือ สเปกตรัมของอะตอมไฮโดรเจน แผออกมามีคา ไดเ ฉพาะบางคาเทา น้ัน และคานี้จะ รวมทั้งคำนวณปริมาณตาง ๆ ท่ี เปน จำนวนเทาของ hf เรยี กวา ควอนตัม พลังงาน เกย่ี วของ โดยแสงความถ่ี f จะมีพลังงานตาม สมการ E = nhf • ทฤษฎีอะตอมของไฮโดรเจนที่เสนอโดยโบร อธิบายวา อิเล็กตรอนจะเคล่ือนทร่ี อบนวิ เคลียสใน วงโคจรบางวงไดโดยไมแผคลื่นแมเหล็กไฟฟาถา อิเล็กตรอนมีการเปลี่ยนวงโคจรจะมีการรับหรือ ปลอยพลังงานในรูปของคลื่นแมเหล็กไฟฟาตาม สมมติฐานของพลังคซ่ึงสามารถนำไปคำนวณรัศมี วงโคจรของอิเล็กตรอน และพลังงานอะตอมของ ไ ฮ โ ด ร เ จ น ไ ด  ต า ม ส ม ก า ร ������ = ������ แ ล ะ ������ = − ตามลำดบั • ทฤษฎีอะตอมของโบรสามารถนำไปคำนวณความ ยาวคล่ืนของแสงในสเปกตรมั เสนสวางของอะตอม ไฮโดรเจนตามสมการ = ������ − 11. อธิบายปรากฏการณโฟโตอิเล็กทริก • ปรากฏการณโฟโตอิเล็กทริกเปนปรากฏการณท่ี และคำนวณพลงั งานโฟตอน พลงั งาน อิเล็กตรอนหลุดจากผิวโลหะเมื่อมีแสงที่มีความถ่ี จลนของโฟโตอิเล็กตรอนและฟงกช นั เหมาะสมมาตกกระทบ โดยจำนวนโฟโต งานของโลหะ อิเลก็ ตรอนท่หี ลดุ จะเพมิ่ ขึ้นตามความเขมแสงและ พลังงานจลนสูงสุดของโฟโตอิเล็กตรอนจะขึ้นกับ โรงเรยี นทับโพธิพ์ ัฒนวิทย สำนักงานเขตพนื้ พีก่ ารศึกษามัธยมศกึ ษาสรุ นิ ทร

หลักสตู รกลมุ สาระการเรยี นรูวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรับปรงุ 2565) ชน้ั ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรูเพม่ิ เติม ความถี่ของแสงนั้น โดยพลังงานของแสงหรือโฟ ตอนตามสมมติฐานของพลงั ค • ไอนสไตนอาศัยกฎการอนุรักษพลังงานและ สมมติฐานของพลังคอธิบายปรากฏการณโฟโต- อิเล็กทรกิ ตามสมการ ℎ������ = ������ + ������ • การทดลอง พลังงานจลนสูงสุดของโฟโต- อิเล็กตรอนและฟงกชันงานของโลหะคำนวณได จ า ก ส มก า ร ������ = ������������ แ ล ะ ������ = ℎ������ ตามลำดับ 12. อธิบายทวิภาวะของคลื่นและอนุภาค • การคนพบการแทรกสอดและการเลี้ยวเบนของ รวมทั้งอธิบายและคำนวณความยาว อิเล็กตรอนสนับสนุนความคิดของเดอบรอยลที่ คลน่ื เดอบรอยล เสนอวา อนุภาคแสดงสมบัติของคลื่นไดโดยเม่ือ อนุภาคประพฤติตัวเปนคลื่นจะมีความยาวคลื่น เรียกวา ความยาวคลื่นเดอบรอยลซึ่งมีคาขึ้นกับ โมเมนตมั ของอนุภาค ตามสมการ ������ = 13. อธิบายกัมมันตภาพรังสีและความ • จากความคิดของไอนสไตนและเดอบรอยลทำให แตกตางของรังสีแอลฟา บีตา และ สรุปไดวา คลื่นแสดงสมบัติของอนุภาคไดและ แกมมา อนุภาคแสดงสมบัติของคลื่นไดสมบัติดังกลาว เรียกวา ทวภิ าวะของคล่นื และอนุภาค • กมั มนั ตภาพรงั สีเปนปรากฏการณท ธี่ าตุ กัมมันตรังสแี ผร งั สไี ดเ องอยางตอเนื่อง รงั สีท่ี ออกมามี 3 ชนดิ คอื แอลฟา บีตา และแกมมา • การแผร ังสเี กดิ จากการเปลยี่ นแปลงนวิ เคลยี สของ ธาตกุ ัมมันตรังสซี ึ่งเขียนแทนไดดว ยสมการ การสลายใหแ อลฟา ������ → ������ + ������������ การสลายใหบ ีตาลบ ������ → ������ + ������ + ������̅ การสลายใหบตี าบวก ������ → ������ + ������ + ������̅ การสลายใหแกมมา ������ → ������∗ + ������ โรงเรียนทับโพธิ์พฒั นวทิ ย สำนักงานเขตพ้นื พก่ี ารศึกษามธั ยมศกึ ษาสรุ นิ ทร

หลักสตู รกลมุ สาระการเรยี นรูวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรงุ 2565) ชั้น ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรเู พ่มิ เติม 14. อธิบาย และคำนวณกัมมันตภาพของ • ในการสลายของธาตุกมั มันตรังสีอัตราการแผรงั สี ออกมาในขณะหน่ึง เรียกวา กัมมันตภาพ ปริมาณ นิวเคลียสกัมมันตรังสีรวมทั้งทดลอง นี้บอกถงึ อัตราการลดลงของจำนวนนิวเคลียสของ อธิบายและคำนวณจำนวนนวิ เคลียส กมั มันตภาพรังสที ีเ่ หลอื จากการสลาย ธาตุกัมมันตรังสีคำนวณไดจาก สมการ������ = และครึง่ ชีวติ ������������ • ชวงเวลาที่จำนวนนิวเคลียสลดลงเหลือครึ่งหน่ึง ของจำนวนเร่ิมตน เรียกวา ครึ่งชีวิต โดยจำนวน นิวเคลียสกัมมันตภาพรังสีที่เหลือจากการสลาย และครง่ึ ชีวิตคำนวณไดจ ากสมการ ������ = ������ ������ และ ������ = ตามลำดบั 15. อธิบายแรงนิวเคลียรเสถียรภาพของ • ภายในนิวเคลียสมีแรงนิวเคลียรที่ใชอธิบาย เสถียรภาพของนวิ เคลียส นิวเคลียส และพลังงานยึดเหนี่ยว • การทำใหนิวคลีออนในนิวเคลียสแยกออกจากกัน รวมทั้งคำนวณปริมาณตาง ๆ ท่ี ตองใชพลังงานเทากับพลังงานยึดเหนี่ยวซึ่ง เกย่ี วขอ ง คำนวณไดจากความสัมพันธระหวางมวลและ พลงั งาน ตามสมการ ������ = (Δ������)������ • นิวเคลยี สท่มี พี ลังงานยดึ เหน่ียวตอนวิ คลีออนสูงจะ มีเสถียรภาพดีกวา นวิ เคลียสที่มีพลงั งานยึดเหน่ยี ว ตอนิวคลีออนต่ำ โดยพลังงานยึดเหนี่ยวตอ นิวคลีออนคำนวณไดจากสมการ = () 16. อธิบายปฏิกิริยานิวเคลียรฟชชัน • ปฏิกิริยาที่ทำใหนิวเคลียสเกิดการเปลี่ยนแปลง และฟวชันรวมทั้งคำนวณพลังงาน องคป ระกอบหรอื ระดับพลังงาน เรยี กวา ปฏิกิริยา นิวเคลยี ร นวิ เคลียร • ฟชชันเปนปฏิกิริยาที่นิวเคลียสที่มีมวลมากแตก ออกเปนนิวเคลียสท่ีมีมวลนอยกวาสวนฟวชันเปน ปฏิกิริยาที่นิวเคลียสที่มีมวลนอยรวมตัวกันเกิด เปนนิวเคลียสที่มมี วลมากขน้ึ • พลังงานที่ปลดปลอยออกมาจากฟชชันหรือฟวชัน เรียกวา พลังงานนิวเคลียรซึ่งมีคาเปนไปตาม โรงเรยี นทบั โพธิพ์ ฒั นวทิ ย สำนกั งานเขตพื้นพ่ีการศกึ ษามัธยมศกึ ษาสรุ ินทร

หลกั สตู รกลุมสาระการเรยี นรวู ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรับปรงุ 2565) ชั้น ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรูเพ่มิ เตมิ ความสัมพันธระหวางมวลกับพลังงาน ตามสมการ ������ = (Δ������)������ 17. อธิบายประโยช นของพลังงาน • พลังงานนิวเคลียรและรังสีจากการสลายของธาตุ นิวเคลียรและรังสีรวมทั้งอันตราย กัมมันตรังสีสามารถนำไปใชประโยชนในดานตางๆ และการปอ งกันรงั สใี นดานตาง ๆ ขณะเดียวกันตองมีการปองกันอันตรายที่อาจ เกิดข้นึ ได 18. อธิบายการคนควาวิจัยดานฟสิกส • การศึกษาโปรตอนและนิวตรอนในนิวเคลียสดวย อนุภาคแบบจำลองมาตรฐาน และ เครื่องเรงอนุภาคพลังงานสูงพบวา โปรตอนและ การใชประโยชนจากการคนควาวิจัย นวิ ตรอนประกอบดว ยอนุภาคอ่ืนทีม่ ีขนาดเล็กกวา ดานฟส ิกสอ นภุ าคในดา นตา ง ๆ เรยี กวา ควารก ซึ่งยดึ เหนยี่ วกนั ไวด วยแรงเขม • นักฟสิกสยังไดคนพบอนุภาคท่ีเปนส่ือของแรงเขม ซง่ึ ไดแ กกลูออน และอนภุ าคท่ีเปนสื่อของแรงออน ซึง่ ไดแ ก W - โบซอน และ Z – โบซอน • อนุภาคที่ไมสามารถแยกเปนองคประกอบได รวมทง้ั อนุภาคท่ีเปนสื่อของแรง จดั เปนอนุภาคมูล ฐานในแบบจำลองมาตรฐาน • แบบจำลองมาตรฐานเปนทฤษฎีที่ใชอธิบาย พฤติกรรมและอนั ตรกิริยาระหวา งอนุภาคมลู ฐาน • การคนควาวิจัยดานฟสิกสอนุภาคนำไปสูการ พัฒนาเทคโนโลยีที่นำมาใชประโยชนในดา นตางๆ เชน ดานการแพทยมีการใชเครื่องเรงอนุภาคใน การรักษาโรคมะเร็ง การใชเครื่องถายภาพรังสี ระนาบดวยการปลอยโพซิตรอนในการวินิจฉัยโรค มะเร็ง ดานการรักษาความปลอดภัยมีการใช เครื่องเอกซเรยคอมพิวเตอรในการตรวจวัตถุ อันตรายในสนามบิน สาระโลก ดาราศาสตร และอวกาศ 1. เขาใจกระบวนการเปลี่ยนแปลงภายในโลก ธรณีพิบัติภัย และผลตอสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดลอม รวมทัง้ การศึกษาลำดับช้ันหิน ทรพั ยากรธรณี แผนท่กี ารนำไปใชประโยชน โรงเรยี นทบั โพธิพ์ ัฒนวิทย สำนักงานเขตพ้ืนพ่ีการศึกษามัธยมศึกษาสุรนิ ทร

หลกั สตู รกลุม สาระการเรยี นรูวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรงุ 2565) ชน้ั ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรเู พ่มิ เติม ม.4 1. อธิบายการแบงชั้นและสมบัติของ • การศึกษาโครงสรางโลกใชขอมูลหลายดาน เชน โครงสรางโลกพรอ มยกตัวอยา งขอมูลท่ี องคป ระกอบทางเคมีของหนิ และแรองคประกอบ สนบั สนนุ ทางเคมีของอุกกาบาตขอมูลคลื่นไหวสะเทือนที่ เคล่ือนที่ผานโลก จึงสามารถแบง ชนั้ โครงสรางโลก ได 2 แบบ คือ โครงสรางโลกตามองคประกอบ ทางเคมีแบงไดเปน 3 ชั้น ไดแก เปลือกโลก เน้ือ โลก และแกนโลก และโครงสรางโลกตามสมบัติ เชงิ กล แบงไดเปน 5 ชั้น ไดแ ก ธรณีภาค ฐานธรณี ภาค มัชฌิมภาค แกนโลกชั้นนอก และแกนโลก ช้นั ใน นอกจากน้ยี งั มีการคนพบรอยตอระหวา งชั้น โครงสรางโลก เชน แนวแบงเขตโมโฮโรวิซิกแนว แบง เขตกเู ทนเบิรกแนวแบงเขตเลหแ มน 2. อธิบายหลักฐานทางธรณีวิทยาที่ • แผนธรณีตาง ๆ เปนสวนประกอบของ ธรณีภาค สนบั สนุนการเคลือ่ นทีข่ องแผนธรณี ซึ่งเปนชั้นนอกสุดของโครงสรางโลก โดยมีการ เปลี่ยนแปลงขนาดและตำแหนงตั้งแตอดีตจนถึง ปจจุบัน การเคลื่อนที่ของแผนธรณีดังกลาว อธิบายไดตามทฤษฎีธรณีแปรสัณฐาน ซึ่งมี รากฐานมาจากทฤษฎีทวปี เล่ือนและทฤษฎีการแผ ขยายพื้นสมุทร โดยมีหลักฐานที่สนับสนุน ไดแก รปู รางของขอบทวีปทสี่ ามารถเชอ่ื มตอกนั ได ความ คลายคลึงกันของกลุมหินและแนวเทือกเขา ซาก ดึกดำบรรพรองรอย การเคลื่อนที่ของตะกอนธาร น้ำแข็ง ภาวะแมเหล็กโลกบรรพกาล อายุหินของ พื้นมหาสมุทร รวมทั้ง การคนพบสันเขากลาง สมุทร และรองลกึ กนสมุทร 3. ระบุสาเหตุและอธิบายแนวรอยตอของ • การพาความรอนของแมกมาภายในโลก ทำใหเกิด แผนธรณที ีส่ ัมพนั ธกับการเคล่ือนท่ีของ การเคลื่อนที่ของแผนธรณีตามทฤษฎีธรณีแปร แผนธรณีพรอมยกตัวอยางหลักฐาน สัณฐาน ซึ่งนักวิทยาศาสตรไดสำรวจพบหลักฐาน ทางธรณวี ทิ ยาทีพ่ บ ทางธรณีวิทยา ไดแก ธรณีสัณฐานและธรณี โครงสรางที่บริเวณแนวรอยตอของแผนธรณีเชน รอ งลกึ กน สมุทร หมูเกาะภเู ขาไฟรูปโคง แนวภูเขา โรงเรียนทับโพธิ์พัฒนวิทย สำนักงานเขตพ้ืนพ่ีการศกึ ษามัธยมศกึ ษาสุรินทร

หลกั สตู รกลุมสาระการเรยี นรูวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรบั ปรงุ 2565) ชน้ั ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรเู พ่มิ เติม ไฟ แนวเทือกเขา หุบเขาทรุดและสันเขากลาง สมุทร รอยเลื่อน นอกจากนี้ยังพบการเกิดธรณี พิบตั ภิ ัยที่บริเวณแนวรอยตอของแผนธรณี เชน แผนดินไหว ภูเขาไฟระเบิด สึนามิซึ่งหลักฐาน ดังกลาวสัมพันธกบั รูปแบบการเคลื่อนที่ของแผน ธรณนี ักวิทยาศาสตร จึงสรุปไดวาแนวรอยตอของ แผนธรณีมี 3 รูปแบบไดแก แนวแผน ธรณีแยกตัว แนวแผนธรณีเคลื่อนที่เขาหากัน แนวแผนธรณี เคลอ่ื นทีผ่ า นกนั ในแนวราบ 4. วิเคราะหหลักฐานทางธรณีวิทยาที่พบ • การลำดบั ช้ันหนิ เปนการศกึ ษาการวางตัว การแผ ในปจจบุ นั และอธิบายลำดับเหตุการณ กระจายลำดับอายุความสัมพันธของชั้นหิน รอย ทางธรณวี ทิ ยาในอดตี ช้นั ไมต อเนือ่ ง และหลกั ฐานทางธรณวี ิทยาอื่น ๆ ที่ ปรากฏ ทำใหท ราบลำดบั เหตุการณท างธรณวี ิทยา การเปลี่ยนแปลงสภาพแวดลอมวิวัฒนาการของ สิ่งมีชีวิตที่เกิดขึ้นบนโลกตั้งแตกำเนิดโลกจนถึง ปจ จุบัน • หลักฐานทางธรณีวิทยา ไดแกซากดึกดำบรรพ หนิ และลักษณะโครงสรางทางธรณีซึ่งนำมาหาอายุได 2 แบบ ไดแกอายุเปรียบเทียบ คือ อายุของ ซาก ดึกดำบรรพหิน และ/หรือ เหตุการณทาง ธรณวี ิทยา เมื่อเทียบกับซากดึกดำบรรพหิน และ/ หรือเหตุการณทางธรณีวิทยาอื่น ๆ และอายุ สัมบูรณคือ อายุที่ระบุเปนตัวเลขของหิน และ/ หรือเหตุการณทางธรณีวิทยาซึ่งคำนวณไดจาก ไอโซโทปของธาตุ • ขอมูลจากอายุเปรียบเทียบและอายุสัมบูรณ สามารถนำมาจัดทำมาตราธรณีกาลคือการลำดับ ชวงเวลาของโลกตั้งแตเกิดจนถึงปจจุบันแบง ออกเปน บรมยุคมหายุคยุคและสมัยซึ่งแตละ ชวงเวลามีสิ่งมชี ีวติ สภาพแวดลอมและเหตุการณ ที่เกดิ ขน้ึ แตกตา งกนั โรงเรียนทับโพธิ์พัฒนวิทย สำนักงานเขตพน้ื พ่กี ารศกึ ษามัธยมศึกษาสุรินทร

หลกั สตู รกลุม สาระการเรยี นรูว ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรบั ปรุง 2565) ชั้น ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรเู พ่มิ เตมิ 5. อธิบายสาเหตุกระบวนการเกิดภูเขาไฟ • ภูเขาไฟระเบิด เกิดจากการแทรกดันของแมกมา ระเบิดและปจจัยที่ทำใหความรุนแรง ขึ้นมาตามสวนเปราะบาง หรอื รอยแตกบนเปลือก ของการปะทุและรูปรางของภูเขาไฟ โลก มักพบหนาแนนบริเวณรอยตอระหวางแผน แตกตางกัน รวมทั้งสืบคนขอมูลพื้นที่ ธรณีทำใหบรเิ วณดังกลาวเปนพื้นที่เสี่ยงภัย ความ เสี่ยงภัย ออกแบบและนำเสนอแนว รุนแรงของการปะทุและรูปรางของภูเขาไฟที่ ทางการเฝาระวังและการปฏิบัตติ นให แตกตางกันขึ้นอยูกับองคประกอบของแมกมา ผล ปลอดภัย จากการระเบดิ ของภูเขาไฟมีทัง้ ประโยชนและโทษ จึงตองศึกษาแนวทางในการเฝาระวัง และการ ปฏิบัตติ นใหปลอดภัย 6. อธิบายสาเหตุกระบวนการเกิด ขนาด • แผนดินไหวเกดิ จากการปลดปลอ ยพลังงานท่ีสะสม และความรุนแร ง และผลจาก ไวของเปลือกโลกในรูปของคลื่นไหวสะเทือน แผนดินไหว รวมทั้งสืบคนขอมูลพื้นท่ี แผนดินไหวมีขนาดและความรุนแรงแตกตางกัน เสี่ยงภัย ออกแบบและนำเสนอแนว และทำลายทรพั ยสิน ศูนยเกิดแผนดินไหวมักอยู ทางการเฝาระวังและการปฏิบัติตนให บริเวณรอยตอของแผนธรณีและพื้นที่ภายใต ปลอดภัย อิทธิพลของการเคลื่อนของแผนธรณีท่ีระดับความ ลึกตางกัน ใหบริเวณดังกลาวเปนพื้นที่เสี่ยงภัย แผนดินไหว ซึ่งสงผลใหสิ่งกอสรางเสียหายเกิด อันตรายตอชีวิตและทรัพยสิน จึงตองศึกษา แนวทางในการเฝาระวัง และการปฏิบัติตนให ปลอดภยั 7. อธบิ ายสาเหตุกระบวนการเกิด และผล • สึนามิคือคลื่นน้ำที่เกิดจากการแทนที่มวลน้ำใน จากสึนามิรวมทั้งสืบคนขอมูลพื้นที่ ปริมาณมหาศาล สวนมากจะเกิดในทะเลหรือ เสี่ยงภัย ออกแบบและนำเสนอแนว มหาสมุทร โดยคลื่นมีลักษณะเฉพาะ คือ ความ ทางการเฝาระวังและการปฏิบัติตนให ยาวคล่ืนมากและเคลื่อนที่ดว ยความเรว็ สูงเมื่ออยู ปลอดภยั กลางมหาสมทุ รจะมีความสงู คล่ืนนอยและอาจเพิ่ม ความสูงขึ้นอยางรวดเร็วเมื่อคลื่นเคลื่อนที่ผาน บรเิ วณนำ้ ตน้ื ทำใหพ น้ื ที่บรเิ วณชายฝงบางบริเวณ เปนพื้นที่เสี่ยงภัยสึนามิ กอใหเกิดอันตรายแก มนุษยและสิ่งกอสรางในบริเวณชายหาดนั้น จึง ตองศึกษาแนวทางในการเฝา ระวัง และการปฏิบัติ ตนใหป ลอดภัย โรงเรยี นทบั โพธิพ์ ฒั นวิทย สำนักงานเขตพ้นื พี่การศกึ ษามธั ยมศกึ ษาสรุ นิ ทร

หลักสตู รกลุมสาระการเรยี นรูวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรับปรุง 2565) ช้นั ผลการเรียนรู สาระการเรียนรูเพม่ิ เตมิ 8. ตรวจสอบ และระบุชนิดแร รวมท้ัง • แรคือ ธาตุหรือสารประกอบอนินทรียที่มีสถานะ วิเคราะหสมบัติและนำเสนอการใช เปนของแข็ง เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติมีโครงสราง ประโยชนจากทรัพยากรแรท่ีเหมาะสม ภายในที่เปนระเบียบ และมีสูตรเคมีและสมบตั อิ น่ื ๆ ที่แนนอน หรืออาจเปลี่ยนแปลงไดภายใต วงจำกัด ทำใหแรมีสมบัติทางกายภาพที่แนนอน สามารถนำมาใชเพื่อตรวจสอบชนิดของแรทาง กายภาพ และการทำปฏิกริ ิยาเคมกี บั กรด • ทรัพยากรแรสามารถนำไปใชเปนวัตถุดิบใน อุตสาหกรรมไดหลายประเภท เชน อาหารและยา เคร่ืองมอื แพทยอุปกรณอิเลก็ ทรอนกิ สอ ัญมณี 9. ตรวจสอบ จำแนกประเภท และระบุชอ่ื • หิน เปนมวลของแข็งที่ประกอบดวยแรตั้งแต 1 หินรวมทัง้ วิเคราะหสมบัติและนำเสนอ ชนิดขึ้นไป หรือประกอบดวยแกวธรรมชาติ หรือ การใชประโยชนของทรัพยากรหินที่ สสารจากส่งิ มชี ีวิตทเ่ี กิดข้ึนเอง เหมาะสม • หินสามารถจำแนกตามลักษณะการเกิดและเนื้อ หิน ไดเ ปน 3 ประเภท ไดแก หินอัคนี หินตะกอน และหินแปร การระบุชื่อของหินแตละประเภท จะ ใชลักษณะและองคประกอบทางแรของหินเปน เกณฑหินสามารถนำไปใชประโยชนไดหลายดาน เชน วัสดุกอสรางเครื่องประดับ วัตถุดิบใน อุตสาหกรรม 10. อธิบายกระบวนการเกิด และการ • ทรัพยากรปโตรเลียมและถานหินเปนทรัพยากร สำรวจแหลงปโตรเลียมและถานหิน สิ้นเปลืองที่มีอยูอยางจำกัด ใชแลวหมดไปไม โดยใชขอมลู ทางธรณวี ิทยา ส า ม า ร ถ เ ก ิ ด ขึ้ น ท ด แ ท น ไ ด  ใ น เ ว ล า อ ั น ร ว ด เ ร็ ว 11. อธิบายสมบัติของผลิตภัณฑที่ไดจาก ทรัพยากรปโตรเลียมและถานหินถูกนำมาใชใน ปโตรเลียมและถานหิน พรอม อุตสาหกรรม ที่สำคัญของประเทศ เชน การ นำเสนอการใชประโยชนอยาง คมนาคม การผลติ ไฟฟา เชื้อเพลิงในอุตสาหกรรม เหมาะสม ตา ง ๆ • การศึกษากระบวนการเกิดและการสำรวจแหลง ปโตรเลียมและถานหินตองใชความรูพื้นฐาน ธรณีวิทยาหลายดาน เชน ตะกอนวิทยาการลำดับ ชั้นหิน ธรณีโครงสราง รวมทั้งวิธีการและเทคนิค โรงเรียนทับโพธิ์พัฒนวทิ ย สำนกั งานเขตพนื้ พี่การศกึ ษามธั ยมศึกษาสุรนิ ทร

หลักสตู รกลุม สาระการเรียนรูวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรับปรุง 2565) ชน้ั ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรูเ พ่มิ เตมิ 12. อานและแปลความหมายจากแผนที่ ตาง ๆ ที่เหมาะสมเพื่อที่จะนำทรัพยากรมาใชได ภูมิประเทศและแผนที่ธรณีวิทยาของ พื้นที่ ที่กำหนดพรอมทั้งอธิบายและ อยางคมุ คาและยัง่ ยนื ยกตัวอยาง การนำไปใชประโยชน • แผนที่ภูมิประเทศ เปนแผนที่ที่สรางเพื่อจำลอง ลักษณะของผิวโลกหรือบางสวนของพื้นที่บนผิว โลกโดยมีทิศทางที่ชัดเจน และมาตราสวนขนาด ตางๆตามความเหมาะสมกบั การใชง าน แผนที่ภูมิ ประเทศมักแสดงเสนชั้นความสูงและคำอธิบาย สญั ลักษณตาง ๆ ท่ีปรากฏในแผนท่ี • แผนที่ธรณีวิทยา เปนแผนที่แสดงการกระจายตัว ของหินกลุมตางๆ ที่โผลใหเห็นบนพื้นผิว ทำให ทราบถึงขอบเขตของหินในพื้นที่ นอกจากนี้ยัง แสดงลักษณะการวางตัวของชั้นหินซากดึกดำ บรรพและธรณโี ครงสรา ง • ขอมูลจากแผนทีภ่ ูมิประเทศและแผนที่ธรณีวิทยา สามารถนำไปใชวางแผนการใชประโยชนและ ประเมินศักยภาพของพื้นที่ไดอยางเหมาะสมเชน ประเมินศักยภาพแหลงทรัพยากรธรณีตาง ๆการ วางผงั เมอื ง การสรางเขื่อน ม.5 - - ม.6 - - สาระโลก ดาราศาสตร และอวกาศ 2. เขาใจสมดุลพลังงานของโลก การหมุนเวียนของอากาศบนโลก การหมุนเวยี นของน้ำในมหาสมทุ ร การเกิดเมฆ การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลก และผลตอสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดลอม รวมทั้งการ พยากรณอ ากาศ ชัน้ ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรเู พ่มิ เติม ม.4 - - ม.5 1. อธิบายปจจัยสำคัญที่มีผลตอการรับ • บริเวณตาง ๆ ของโลกไดรับพลังงานจากดวง และคายพลังงานจากดวงอาทิตย อาทิตยในรูปของคลื่นแมเหล็กไฟฟาในปริมาณท่ี แตกตางกันและผลที่มีตออุณหภูมิ แตกตางกัน เนื่องจากโลกมีสัณฐานคลา ยทรงกลม อากาศในแตล ะบริเวณของโลก และแกนหมุนโลกเอียงทำมุมกับแนวตั้งฉากกับ ระนาบการโคจรของโลกรอบดวงอาทิตยสงผลตอ โรงเรียนทบั โพธิพ์ ฒั นวทิ ย สำนกั งานเขตพ้นื พก่ี ารศกึ ษามัธยมศกึ ษาสรุ ินทร

หลกั สตู รกลุมสาระการเรียนรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรุง 2565) ช้นั ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรูเพ่มิ เติม 2. อธิบายกระบวนการที่ทำใหเกิดสมดุล การตกกระทบของรังสีดวงอาทิตยซึ่งสวนที่ผาน พลังงานของโลก เขามาในชั้นบรรยากาศจนถึงพื้นผิวโลก จะเกิด กระบวนการสะทอ นดดู กลืน และถายโอนพลังงาน แลวปลดปลอยกลับสูอวกาศแตกตางกันเนื่องจาก ปจจัยตาง ๆ เชน ลักษณะของพื้นผิว ชนิดและ ปริมาณของแกส เรือนกระจก ละอองลอย และ เมฆ ทำใหพื้นผิวโลกแตละบริเวณมีอุณหภูมิ อากาศแตกตางกนั • พลังงานจากดวงอาทิตยโดยเฉลี่ยที่โลกไดรับ เทา กบั พลงั งานเฉล่ยี ที่โลกปลดปลอ ยกลับสูอวกาศ ทำใหเกิดสมดลุ พลังงานของโลก สงผลใหอุณหภูมิ เฉล่ยี ของพ้ืนผิวโลกในแตล ะปคอ นขางคงท่ี 3. อธิบายผลของแรงเนื่องจากความ • การหมุนเวียนของอากาศเกิดขึ้นจากความกด แตกตางของความกดอากาศ แรงคอริ อากาศที่แตกตางกันระหวางสองบริเวณโดย ออลิส แรงสูศูนยกลางและแรงเสียด อากาศเคลื่อนที่จากบริเวณที่มีความกดอากาศสูง ทานที่มตี อ การหมนุ เวียนของอากาศ ไปยังบริเวณที่มีความกดอากาศต่ำซึ่งจะเห็นได ชัดเจนในการเคลื่อนท่ีของอากาศในแนวราบและ เม่ือพิจารณาในการเคลื่อนที่ของอากาศในแนวด่ิง จะพบวาอากาศเหนือบริเวณความกดอากาศต่ำจะ มีการยกตัวขน้ึ ขณะทีอ่ ากาศเหนอื บรเิ วณความกด อากาศสงู จะจมตัวลง โดยการเคลื่อนทีข่ องอากาศ ทั้งในแนวราบและแนวดิ่งนี้ทำใหเกิดเปนการ หมุนเวยี นของอากาศ • การหมุนรอบตัวเองของโลกจะทำใหเกิดแรงคอริ ออลิสซึ่งมีผลใหทิศทางการเคลื่อนที่ของอากาศ เบนไป โดยอากาศที่เคลื่อนที่ในบริเวณซีกโลก เหนอื จะเบนไปทางขวาจากทิศทางเดมิ สว นบรเิ วณซกี โลกใตจะเบนไปทางซายจากทิศทาง เดิม เชน ลมคา และมรสุม • แรงสูศูนยกลางซึ่งทำใหเกิดการหมุนของลม เชน พายุหมุนเขตรอน ทอรนาโด พายงุ วงชา ง และแรง ตา นการเคลื่อนท่ีของวัตถุ หรอื แรงเสียดทานสงผล โรงเรียนทับโพธิพ์ ัฒนวิทย สำนักงานเขตพ้นื พีก่ ารศกึ ษามัธยมศกึ ษาสรุ ินทร

หลกั สตู รกลมุ สาระการเรยี นรวู ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรบั ปรุง 2565) ชั้น ผลการเรียนรู สาระการเรียนรูเ พ่มิ เติม ตออัตราเร็วลมเชน พายไุ ตฝุน เมื่อเคลื่อนตัวเขาสู ชายฝงจะลดระดับความรุนแรงลงเปนพายุโซน รอนหรอื ดีเพรสช่ัน 4. อธิบายการหมุนเวียนของอากาศตาม • แตละบรเิ วณของโลกมคี วามกดอากาศแตกตางกัน เขตละติจูดและผลที่มีตอ ภมู อิ ากาศ ประกอบกับอิทธิพลจากการหมุนรอบตัวเองของ โลกทำใหอากาศในแตละซีกโลกเกิดการหมุนเวียน ของอากาศตามเขตละติจูด แบงออกเปน 3 แถบ โดยแตละแถบมีภูมิอากาศแตกตางกัน ไดแ ก การ หมุนเวียนแถบขั้วโลกมีภูมิอากาศแบบหนาวเย็น การหมุนเวียนแถบละติจูดกลางมีภูมิอากาศแบบ อบอนุ และการหมุนเวยี นแถบเขตรอนมีภูมิอากาศ แบบรอ นชน้ื • บรเิ วณรอยตอของการหมุนเวยี นอากาศแตละแถบ ละติจูดจะมลี ักษณะลมฟาอากาศท่ีแตกตางกันเชน บริเวณใกลศ ูนยสูตรมีปริมาณหยาดน้ำฟาเฉลี่ยสูง กวาบริเวณอื่น บริเวณละติจดู 30 องศามีอากาศ แหงแลง สวนบริเวณละติจูด 60 องศาอากาศมี ความแปรปรวนสงู 5. อธบิ ายปจจัยที่ทำใหเกิดการแบงชั้นน้ำ • น้ำในมหาสมุทรมีอุณหภูมิและความเค็มของน้ำ ในมหาสมทุ ร แตกตางกันในแตละบริเวณ และแตละระดับความ ลึก ซึ่งหากพิจารณามวลน้ำในแนวดิ่งและใช อุณหภูมิเปน เกณฑจะสามารถแบงชั้นน้ำไดเ ปน 3 ชั้น คือ น้ำชั้นบน น้ำชั้นเทอรโมไคลนและน้ำชั้น ลา ง 6. อธิบายปจจัยทีท่ ำใหเกิดการหมุนเวียน • การหมุนเวียนของกระแสน้ำผิวหนาในมหาสมุทร ของน้ำในมหาสมุทรและรูปแบบการ ไดรับอิทธิพลจากการหมุนเวียนของอากาศในแต หมนุ เวยี นของน้ำในมหาสมทุ ร ละแถบละติจูดเปนปจจัยหลัก ประกอบกับแรงคอ ริออลิสทำใหบริเวณซีกโลกเหนือมีการไหลเวียน ของกระแสน้ำผิวหนาในทิศทางตามเข็มนาิกา และทวนเข็มนาิกาในซีกโลกใตซึ่งกระแสน้ำ โรงเรียนทับโพธิพ์ ฒั นวทิ ย สำนกั งานเขตพื้นพ่กี ารศกึ ษามธั ยมศึกษาสรุ นิ ทร

หลักสตู รกลุมสาระการเรยี นรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรับปรงุ 2565) ชน้ั ผลการเรียนรู สาระการเรียนรเู พ่มิ เติม ผิวหนาในมหาสมุทรมีทั้งกระแสน้ำอุนและ กระแสน้ำเยน็ สวนการหมุนเวียนกระแสน้ำลกึ เปน การหมุนเวยี น ของนำ้ ชั้นลา ง เกดิ จากความแตกตา งของอุณหภูมิ และความเค็มของน้ำโดยกระแสน้ำผิวหนาและ กระแสน้ำลึกจะหมนุ เวียนตอ เนอื่ งกนั 7. อธิบายผลของการหมุนเวียนของน้ำใน • การหมุนเวียนอากาศและน้ำในมหาสมุทรสงผลตอ มหาสมุทรที่มีตอลักษณะลมฟา อากาศ ลักษณะอากาศ ส่ิงมีชวี ิต และสิ่งแวดลอมแตกตาง ส่ิงมีชวี ิต และสิ่งแวดลอม กันไป เชน การเกิดน้ำผุดน้ำจมจะสงผลตอความ อุดมสมบูรณของชายฝง เชน กระแสน้ำอุนกัลฟ สตรีม ที่ทำใหบางประเทศในทวีปยุโรปไมหนาว เย็นจนเกินไปนกั และเมอ่ื การหมุนเวียนอากาศและ น้ำในมหาสมุทรแปรปรวน ทำใหเกดิ ผลกระทบตอ สภาพลมฟาอากาศเชน ปรากฏการณเ อลนีโญและ ลานีญาซึ่งเกิดจากความแปรปรวนของลมคาและ สงผลตอสภาพลมฟาอากาศของประเทศที่อยู บริเวณมหาสมุทรแปซิฟกรวมถึงบริเวณอื่นๆบน โลก 8. อธิบายความสัมพนั ธระหวา งเสถยี รภาพ • เสถยี รภาพอากาศ หมายถึง สภาวะของบรรยากาศ อากาศและการเกิดเมฆ ทช่ี ว ยสงเสรมิ หรอื ยับย้ังใหกอนอากาศเคลอื่ นที่ข้ึน ลงในแนวดิ่ง ในกรณีที่กอนอากาศมีอุณหภูมิต่ำ กวาอุณหภูมิของอากาศที่อยูโดยรอบกอ นอากาศ นั้นจะไมสามารถยกตัวสูงขึ้นไดมากนักและจมตัว กลับสูที่เดิมเรียกวาอากาศมีเสถียรภาพจะพบ สภาวะอากาศแจมใสเมฆนอยหรือปราศจากเมฆ สว นสภาวะอากาศไมม ีเสถียรภาพนั้นอุณหภูมิกอน อากาศจะสงู กวาอุณหภมู ิของอากาศโดยรอบทำให กอนอากาศยกตัวขึ้นอยางรวดเร็วเกิดเมฆใน แนวต้ัง เชน เมฆคิวมูโลนิมบัส โรงเรยี นทบั โพธิ์พฒั นวิทย สำนกั งานเขตพนื้ พ่กี ารศึกษามธั ยมศกึ ษาสรุ ินทร

หลักสตู รกลมุ สาระการเรียนรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรงุ 2565) ช้นั ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรเู พม่ิ เติม 9. อธิบายการเกิดแนวปะทะอากาศแบบ • แนวปะทะอากาศเกิดจากการเคลื่อนที่ปะทะกัน ตาง ๆและลักษณะลมฟาอากาศที่ ของกอนอากาศที่สมบัติตางกันตั้งแตสองกอนข้ึน เก่ยี วของ ไป แนวปะทะอากาศแบงออกได 4 รูปแบบคือ แนวปะทะอากาศอุน ซึ่งมักพบเมฆแผน เชน เมฆ ซีรรัส อัลโตสเตรตัส เกิดฝนกระจายเปนบริเวณ กวาง แนวปะทะอากาศเย็น เกิดเมฆกอนเชน เมฆ คิวมูโลนิมบัส ทำใหอากาศแปรปรวนเกิดฝนฟา คะนอง แนวปะทะอากาศรวมเกิดเมฆคิวมูโลนิม บัสที่สงผลตอการเกิดพายุฝนแนวปะทะอากาศ คงที่จะมีลักษณะอากาศแจมใสจนถึงมีเมฆ บางสวน และอาจสงผลใหเกิดแนวปะทะอากาศ แบบอ่ืนตอไปได 10. อธิบายปจจัยตางๆ ที่มีผลตอการ • โลกไดรับพลังงานจากดวงอาทิตยโดยปริมาณ เปลี่ยนแปลงภูมิอากาศของโลก พรอม พลังงานเฉลี่ยที่โลกไดรับเทากับพลังงานเฉลี่ยท่ี ยกตัวอยางขอ มูลสนบั สนุน โลกปลดปลอยกลับสูอวกาศ ทำใหเกิดสมดุล พลงั งานของโลก สง ผลใหอณุ หภมู ิเฉล่ยี ของโลกใน แตละปคอนขางคงที่และมีลักษณะภูมิอากาศท่ีไม เปลี่ยนแปลง หากสมดุลพลังงานของโลกเกิดการ เปลี่ยนแปลงไป จะทำใหอุณหภูมิเฉลี่ยของ พื้นผิวโลกและภูมิอากาศเกิดการเปลี่ยนแปลงได โดยมีปจจัยหลายประการ ทั้งปจจัยที่เกิดขึ้นตาม ธรรมชาติและปจจัยที่เกดิ จากกิจกรรมของมนุษย เชน การเปลี่ยนแปลงความรีของวงโคจรโลกรอบ ดวงอาทติ ยการเปลี่ยนแปลงมุมเอียงของแกนหมุน โลกและการหมุนควงของแกนหมุนโลกรวมทั้งชนิด และปริมาณของละอองลอย เมฆ และแกสเรือน กระจก ซึ่งมีขอมูลสนับสนุนการเปลี่ยนแปลง อุณหภูมิโลกตั้งแตอดีตถึงปจจุบันที่ไดจากการ วิเคราะหห ลักฐานตา ง ๆ เชน แกนน้ำแข็ง 11. วิเคราะหและอภิปรายเหตุการณท่ีเปน • การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลกอาจสงผลกระทบ ผลจากการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ ตอสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดลอม เชน การเพิ่มขึ้นของ โรงเรียนทบั โพธิพ์ ฒั นวทิ ย สำนักงานเขตพน้ื พีก่ ารศึกษามัธยมศึกษาสุรินทร

หลักสตู รกลมุ สาระการเรยี นรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรับปรงุ 2565) ช้ัน ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรูเพม่ิ เติม โลก และนำเสนอแนวปฏิบัติของ อุณหภูมิเฉลี่ยโลกการหลอมเหลวของน้ำแข็งข้ัว มนุษยที่มีสวนชวยในการชะลอการ โลก การเพิ่ มขึ้นของระดับน้ ำทะเลการ เปลี่ยนแปลงภูมอิ ากาศโลก เปลี่ยนแปลงของระบบนิเวศทั้งทางบกและทาง ทะเล • มนษุ ยอ าจมสี วนชว ยในการชะลอการเปล่ียนแปลง ภูมิอากาศโลกไดโดยการลดปจจัยที่ทำใหเกิดการ เปลี่ยนแปลงสมดุลพลังงานที่เกิดจากกระทำของ มนุษย 12. แปลความหมายสัญลักษณลมฟา • แบบแสดงขอมูลของสถานีตรวจอากาศผิวพืน้ เปน อากาศบนแผนทอี่ ากาศ ก า ร แ ส ด ง ข  อ ม ู ล ต ร ว จ อ า ก า ศ ท ี ่ แ ส ด ง ใ น รู ป สัญลักษณหรือตัวเลขที่ปรากฏบนแผนที่อากาศ เชน อุณหภูมิความชื้น ความกดอากาศ ความเรว็ และทิศทางลม ปริมาณและชนิดของเมฆ ทำให ทราบลักษณะอากาศ ณ สถานีนั้น ๆ ในเวลาที่มี การตรวจวัด เมือ่ นำขอมูลของสถานตี รวจอากาศผิวพ้ืนมาแสดง ในแผนที่อากาศทำใหสามารถวิเคราะหลักษณะ อากาศในบริเวณกวางไดเชนบริเวณความกด อากาศสงู หยอมความกดอากาศต่ำ พายุหมนุ เขต รอน รอ งความกดอากาศตำ่ 13. วเิ คราะหแ ละคาดการณล กั ษณะลมฟา • การแปลความหมายสัญลักษณที่ปรากฏบนแผนท่ี อากาศเบ้ืองตนจากแผนทอ่ี ากาศและ อากาศ รวมกับขอมูลสารสนเทศอื่น ๆ เชน ขอมูลสารสนเทศอื่น ๆ เพื่อวางแผน โปรแกรมประยุกตเกี่ยวกับการพยากรณอากาศ ในการประกอบอาชพี และการดำเนิน เรดารต รวจอากาศ ภาพถา ยดาวเทียม และคาทาง ชีวิตใหสอดคลองกับสภาพลมฟา สถิตสิ ามารถนำมาวิเคราะหรูปแบบคาดการณการ อากาศ เกิดและการเปลี่ยนแปลงปรากฏการณทางลมฟา อากาศในชวงเวลาตาง ๆซึ่งสามารถนำมาใชวาง แผนการดำเนินชีวิตใหสอดคลองกับสภาพลมฟา อากาศ เชน การเลือกชวงเวลาในการเพาะปลกู ให สอดคลองกับฤดูกาลการเตรียมพรอมรับมือสภาพ อากาศแปรปรวน โรงเรยี นทบั โพธิพ์ ัฒนวิทย สำนกั งานเขตพ้นื พีก่ ารศึกษามัธยมศึกษาสรุ นิ ทร

หลักสตู รกลุมสาระการเรียนรวู ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรบั ปรุง 2565) ช้นั ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรูเพม่ิ เติม ม.6 - - สาระโลก ดาราศาสตร และอวกาศ 3. เขา ใจองคป ระกอบ ลกั ษณะ กระบวนการเกดิ และวิวัฒนาการของเอกภพ กาแล็กซี ดาวฤกษ และ ระบบสุริยะ ความสัมพันธข องดาราศาสตรกับมนุษย จากการศึกษาตำแหนงดาวบนทรงกลมฟา และปฏิสัมพนั ธภ ายในระบบสุรยิ ะรวมท้ังการประยกุ ตใ ชเ ทคโนโลยอี วกาศในการดำรงชีวิต ช้นั ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรูเพม่ิ เติม ม.4 - - ม.5 - - ม.6 1. อธิบายการกำเนิดและการเปลีย่ นแปลง • ทฤษฎีกำเนิดเอกภพที่ยอมรับในปจจุบัน คือ พลังงาน สสาร ขนาดอณุ หภูมขิ องเอก ทฤษฎีบิกแบง ระบวุ าเอกภพเริ่มตน จากบิกแบงท่ี ภพหลังเกิดบิกแบง ในชวงเวลาตาง ๆ เอกภพมีขนาดเล็กมาก และมีอุณหภูมิสูงมากซ่ึง ตามวิวัฒนาการของเอกภพ เปน จดุ เร่มิ ตน ของเวลาและวิวฒั นาการของเอกภพ โดยหลังเกดิ บกิ แบง เอกภพเกิดการขยายตัวอยาง รวดเร็ว มีอุณหภูมิลดลง มีสสารคงอยูในรูป อ น ุ ภ า ค แ ล ะ ป ฏ ิ ย า น ุ ภ า ค ห ล า ย ช น ิ ด แ ล ะ มี วิวัฒนาการตอเนื่องจนถึงปจจุบัน ซึ่งมีเนบิวลา กาแล็กซีดาวฤกษและระบบสุริยะเปนสมาชิก บางสว นของเอกภพ 2. อธิบายหลักฐานที่สนับสนุนทฤษฎี • หลกั ฐานสำคัญที่สนับสนุนทฤษฎีบิกแบง คือ การ บิกแบง จากความสัมพันธระหวาง ขยายตัวของเอกภพ ซึ่งอธิบายดว ยกฎฮบั เบลิ โดย ความเร็วกับระยะทางของกาแล็กซี ใชความสัมพันธระหวางความเร็วแนวรัศมีและ รวมทัง้ ขอมูลการคนพบไมโครเวฟ พ้ืน ระยะทางของกาแล็กซีที่เคลื่อนที่หางออกจากโลก หลังจากอวกาศ และหลักฐานอีกประการ คือ การคน พบไมโครเวฟ พื้นหลังที่กระจายตัวอยางสม่ำเสมอทุกทิศทาง และสอดคลองกับอุณหภูมิเฉลี่ยของอวกาศ มี คาประมาณ 2.73 เคลวิน 3. อธิบายโครงสรางและองคประกอบของ • กาแลก็ ซีประกอบดวย ดาวฤกษจำนวนหลายแสน กาแล็กซีทางชางเผือก และระบุ ลานดวง ซึ่งอยูกันเปนระบบของดาวฤกษ ตำแหนงของระบบสุริยะพรอมอธิบาย นอกจากนยี้ ังประกอบดวยเทหฟ าอ่นื เชน เนบิวลา โรงเรียนทับโพธิพ์ ัฒนวิทย สำนักงานเขตพน้ื พ่ีการศึกษามัธยมศกึ ษาสุรินทร

หลักสตู รกลมุ สาระการเรยี นรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรงุ 2565) ชนั้ ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรูเพม่ิ เตมิ เชื่อมโยงกับ การสังเกตเห็นทาง และสสารระหวางดาว โดยองคประกอบตาง ๆ ชางเผือกของคนบนโลก ภายในของกาแล็กซอี ยูรวมกันดวยแรงโนม ถวง • กาแลก็ ซีมรี ปู รา งแตกตา งกัน โดยระบบสรุ ิยะอยูใน กาแล็กซีทางชา งเผอื กซง่ึ เปนกาแลก็ ซกี ังหันแบบมี คาน มีโครงสราง คือ นิวเคลียส จาน และฮาโล ดาวฤกษจำนวนมากอยูในบริเวณนิวเคลียสและ จาน โดยมีระบบสุริยะอยูหางจากจุดศูนยกลาง ของกาแล็กซีทางชางเผือก ประมาณ 30,000 ป แสง ซึ่งทางชางเผือกที่สังเกตเห็นในทองฟาเปน บริเวณหนึ่งของกาแล็กซีทางชางเผือกในมุมมอง ของคนบนโลก แถบฝาสีขาวจาง ๆ ของทาง ชางเผือกคือดาวฤกษที่อยูอยางหนาแนนใน กาแล็กซที างชา งเผือก 4. อธิบายกระบวนการเกิดดาวฤกษโดย • ดาวฤกษสวนใหญอยูรวมกันเปนระบบดาวฤกษ แสดงการเปลี ่ยนแปลงความดัน คือ ดาวฤกษที่อยูรวมกัน ตั้งแต 2 ดวงขึ้นไปดาว อณุ หภูมขิ นาดจากดาวฤกษก อนเกิดจน ฤกษเปนกอนแกสรอนขนาดใหญ เกิดจากการ เปนดาวฤกษ ยุบตัวของกลุมสสารในเนบวิ ลาภายใตแรงโนมถวง 5. อธิบายกระบวนการสรางพลังงานของ ทำใหบางสว นของเนบวิ ลามีขนาดเล็กลง ความดนั ดาวฤกษแ ละผลทเี่ กิดขน้ึ โดยวิเคราะห และอุณหภมู เิ พิม่ ข้นึ เกิดเปนดาวฤกษกอนเกิด เมื่อ ปฏิกิริยาลูกโซ โปรตอน-โปรตอน อุณหภูมิที่แกนสูงขึ้นจนเกิดปฏิกิริยาเทอรมอ และวัฏจักรคารบอน ไนโตรเจน นิวเคลียรดาวฤกษกอนเกิดจะกลายเปนดาวฤกษ ออกซิเจน ดาวฤกษอยูในสภาพสมดุลระหวางแรงดันกับแรง โนมถวงซึ่งเรียกวาสมดุลอุทกสถิต จึงทำใหดาว ฤกษมีขนาดคงที่เปนเวลานานตลอดชวงชีวิตของ ดาวฤกษ • ปฏิกิริยาเทอรม อนิวเคลียรเปนปฏิกิริยาหลักของ กระบวนการสรางพลังงานของดาวฤกษทำใหเกิด การหลอมนิวเคลียสของไฮโดรเจนเปนนิวเคลียส ฮีเลียมทแ่ี กนของดาวฤกษซึ่งมี 2 กระบวนการ คอื ปฏิกิริยาลูกโซโปรตอน-โปรตอน และวัฏจักร คารบอน ไนโตรเจนออกซเิ จน โรงเรยี นทับโพธิ์พัฒนวิทย สำนกั งานเขตพ้ืนพีก่ ารศกึ ษามัธยมศึกษาสุรินทร

หลกั สตู รกลุมสาระการเรียนรวู ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรงุ 2565) ชั้น ผลการเรียนรู สาระการเรียนรูเ พ่มิ เตมิ 6. ระบุปจจัยที่สงผลตอ ความสอ งสวางของ • ความสองสวางของดาวฤกษเปนพลังงานจากดาว ดาวฤกษและอธิบายความสัมพันธ ฤกษท ่ีปลดปลอยออกมาในเวลา 1 วินาทตี อหนวย ระหวางความสองสวางกับโชติมาตร พืน้ ที่ ณ ตำแหนงของผูสังเกต แตเ นื่องจากตาของ ของดาวฤกษ มนษุ ยไมตอบสนองตอการเปลี่ยนแปลงความสอง สวางที่มีคา นอย ๆ จึงกำหนดคาการเปรียบเทียบ ความสองสวางของดาวฤกษดวยคาโชติมาตร ซึ่ง เปนการแสดงระดับความสองสวางของดาวฤกษ (หรือเทหฟาอืน่ )ณ ตำแหนง ของผสู ังเกต 7. อธบิ ายความสัมพันธระหวา งสีอุณหภูมิ • สีของดาวฤกษสัมพันธกับอุณหภูมิผิวซึ่งนักดารา ผวิ และสเปกตรัมของดาวฤกษ ศาสตรใชดัชนสี ีในการแบงชนิดสเปกตรมั ของดาว ฤกษและใชสเปกตรัมในการจำแนกชนิดของดาว ฤกษ 8. อธิบายวิธีการหาระยะทางของดาวฤกษ • การหาระยะทางของดาวฤกษท่ีมรี ะยะทางหา งจาก ดวยหลักการแพรัลแลกซพรอม โลกไมเกิน 100 พารเซก มีวิธีการที่สำคัญ คือ วิธี คำนวณหาระยะทางของดาวฤกษ แพรัลแลกซโดยวัดมุมแพรัลแลกซของดาวฤกษ เมื่อโลกเปลี่ยนตำแหนงไปในวงโคจร ทำให ตำแหนงปรากฏของดาวฤกษเปลี่ยนไปเมื่อเทียบ กับดาวฤกษอา งอิง 9. อธิบายลำดับวิวัฒนาการที่สัมพันธกับ • มวลของดาวฤกษขึ้นอยูกับมวลของดาวฤกษกอน ม ว ล ต ั ้ ง ต  น แ ล ะ ว ิ เ ค ร า ะ ห  ก า ร เกิดดาวฤกษที่มีมวลมากจะผลิตและใชพลังงาน เปลี่ยนแปลงสมบัติบางประการของ มาก จึงมีอายุสนั้ กวาดาวฤกษท่ีมีมวลนอ ย ดาวฤกษในลำดับวิวัฒนาการ จาก • ดาวฤกษมีการวิวัฒนาการที่แตกตางกันการ แผนภาพเฮริ ซ ปรุง-รัสเซลล วิวัฒนาการและจุดจบของดาวฤกษขึ้นอยูกับมวล ตั้งตนของดาวฤกษสวนใหญเทียบกับจำนวนเทา ของมวลดวงอาทติ ย • ดาวฤกษจะมีการเปลี่ยนแปลงสมบตั ิบางประการ ตามวิวัฒนาการ โดยนักวิทยาศาสตรไดแสดงการ เปลี่ยนแปลงดังกลาวดวย แผนภาพเฮิรซ ปรุง-รัส เซลล ซึ่งเปนแผนภาพที่แสดงความสัมพันธ ระหวางโชติมาตรสัมบูรณและดัชนีสีของดาวฤกษ โดยดาวฤกษสวนใหญจะอยูในแถบลำดับหลัก ซึ่ง โรงเรียนทบั โพธิ์พฒั นวทิ ย สำนักงานเขตพ้นื พกี่ ารศกึ ษามัธยมศึกษาสุรนิ ทร