หนังสือ-บทเรียนและสภาพปัญหาเกี่ยวกับเสรีภาพในการชุมนุม - อ.สมชาย

250 บทเรียนและสภาพปญั หาเก่ียวกบั เสรีภาพในการชุมนุม เพ่ือการปรบั ปรงุ พระราชบัญญตั กิ ารชุมนุมสาธารณะ พ.ศ. 2558 ที่ ช นการควบคมุ การชมุ นมุ แล การเดนิ ขบวน โดยเปน บทบญั ญตั ิ ทบ่ี ญั ญตั ถิ งคานยิ าม บทบาทแล นา ทขี่ องบคุ คลทกุ คนทเ่ี กย่ี วขอ ง กบั การชมุ นมุ แล การเดนิ ขบวน รวมถงบญั ญตั ถิ งบทลงโทษ นกรณี ท่มี ีการ า นตามทรี่ ัฐบัญญตั กิ า นด วตั ถปุ ร สงคข องก มาย บบั นี คอื เพอื่ สรา ง ความสมดลุ อยา งเ มา สม ร วา งการปร กนั สทิ ธแิ ล ความสงบเรยี บรอ ยของ สาธารณ นการชมุ นมุ แล การเดนิ ขบวน โดยการคมุ ครองพลเมอื ง จากการเดินขบวนที่ มชอบดวยก มาย แล การ  ลักปร กัน อยางสงู สุด นการชมุ นมุ แล การเดินขบวนท่ีชอบดว ยก มาย283 นมาตรา 2 ของรฐั บญั ญตั นิ ี ด ค านยิ ามของการชมุ นมุ ว โดยเรยี กวา การชมุ นมุ นพนื ทโ่ี ลง l มายถง การชมุ นมุ นสถานทที่ ี่ มมี ลงั คา รอื สิ่งปดกันทังสีด่ า น คานยิ ามของ พนื ทเี่ ปดโลง เปน การแสดงถงลกั ษณ ทาง กายภาพมากกวา ลกั ษณ ทางก มาย ดงั นนั การชมุ นมุ นพนื ทเี่ ปด โลง ตามก มายจงครอบคลมุ ทงั การชมุ นมุ นทด่ี นิ ของเอกชนแล ทดี่ นิ ของรฐั ตราบ ดทพี่ นื ทนี่ นั มม ี ลงั คา รอื สง่ิ ปกคลมุ รอื นท่ี เปดโลงที่ มม ผี นงั อมลอ ม284 การเดนิ ขบวน มายถง การกร ทาทก่ี ลมุ บคุ คลรวมตัวดว ยวัตถุปร สงคเดยี วกัน, แสดงพลัง รอื เจตนารมณ 283 รัฐบัญญัตวิ าดวยการชุมนุมแล การเดินขบวน ค.ศ. 2007, มาตรา 1 284 ปกรณ นลิ ปร พนั ธ, ก มายวา ดว ยการชมุ นมุ นทสี่ าธารณ ของตา งปร เทศ, สืบคนวันที่ 14 ตุลาคม 2562, // .l . . /l /. 48 12 .

251 รือการเดินขบวน นสถานท่ีท่ีสาธารณชนสามารถเขา ป ด เชน ถนน, ลานสาธารณ , สวนสาธารณ เปน ตน ทงั นี เปนการกร ทา ทส่ี ง อทิ ธพิ ลตอ ความเ นของปร ชาชนท่วั ป นรฐั บญั ญตั วิ า ดว ยการชมุ นมุ นี มขี อ ยกเวน วา ม ชบ งั คบั กบั กจิ กรรมตาง ว น มาตรา 15 ดวา การชมุ นมุ ทีเ่ กย่ี วขอ งกบั การศกษา, ศลิ ป , กี า, ศาสนา, พธิ กี าร, การสง เสรมิ ความรว มมอื , ความบนั เทงิ , งานพธิ สี าคญั พธิ บี รรลนุ ติ ภิ าว , พธิ แี ตง งาน, งานศพ, พธิ ี วบ รรพบรุ ษุ , วนั ยดุ แ ง ชาติ มอ ยภู าย ตก ารบงั คบั ชก มาย ตงั แตม าตรา 6 ถงมาตรา 12 ของก มายนี 5.4.2 ข้อกา� หนดเกย่ี วกบั สถานทีใ่ นการชุมนมุ จากความ มายของการชมุ นมุ นก มาย มาตรา 2 มม ี การบัญญัติถงคานิยามของ การชุมนุม l แตกลับมี คานยิ ามของคาวา การชมุ นมุ นพนื ทเี่ ปดโลง l แทน นอกจากนียัง มมีการกา นดจานวนขันต่าของผูชุมนุมที่จ เขาลักษณ เปนการชุมนุมตามรัฐบัญญัติวาดวยการชุมนุมแล การเดินขบวนนี แต ากพิจารณาจากคานิยามของการเดินขบวน จ มงุ พจิ ารณาทจี่ ดุ ปร สงคข องกลมุ คนทม่ี ารวมกนั วามีจดุ ปร สงคเพ่อื เรียกรอง นเร่อื งเดียวกัน285 285 จนั ทรจิรา เอ่ยี มยรุ า, ก มายวาดวยการชมุ นมุ สาธารณ แล การเดินขบวน ของปร เทศสาธารณรัฐเกา ลี, สืบคนวันท่ี 14 ตุลาคม 2562, // . . / / l / l 857. .

252 บทเรยี นและสภาพปญั หาเก่ยี วกบั เสรีภาพในการชุมนุม เพ่ือการปรบั ปรงุ พระราชบญั ญตั ิการชมุ นุมสาธารณะ พ.ศ. 2558 คานยิ ามของ พนื ทเ่ี ปดโลง เปน การแสดงถงลกั ษณ ทาง กายภาพมากกวา ลกั ษณ ทางก มาย ดงั นนั การชมุ นมุ นพนื ทเี่ ปดโลง ตามก มายจงครอบคลมุ ทงั การชมุ นมุ นทดี่ นิ ของเอกชนแล ทด่ี นิ ของรฐั ตราบ ดทพี่ นื ทนี่ นั มม ี ลงั คา รอื สงิ่ ปกคลมุ รอื นทเี่ ปดโลง ท่ี มม ผี นงั อ มลอ ม286 สถานที่ซ่งจากัดการชุมนุม มีการบัญญัติ ว นมาตรา 11 ท่ี ามมิ จัดการชุมนุม นพืนท่ีเปดโลง รือการเดินขบวนภาย น รศั มี 100 เมตร จากขอบเขตของอาคารสานกั งาน รอื สถานทพี่ านกั ดังตอ ปนี 1 อาคารรัฐสภา อาคารศาลทุกร ดับ แล อาคาร ศาลรฐั ธรรมนูญ 2 ที่พานักของปร ธานาธิบดี แล ที่พานักอยางเปน ทางการของปร ธานรฐั สภา ปร ธานศาลสูงสุด แล ปร ธานศาลรฐั ธรรมนูญ 3 ท่ีพานักอยางเปนทางการของนายกรัฐมนตรี ยกเวน กรณกี ารเดนิ ขบวนเพอ่ื การเ ลมิ ลอง รอื การศาสนา 4 สถานเอกอัครราชทูต รือที่พานักของ ัว นาคณ ผูแทนทางทูต นสาธารณรัฐเกา ลี ทวาการชุมนุม 286 ปกรณ นลิ ปร พนั ธ, ก มายวา ดว ยการชมุ นมุ นทสี่ าธารณ ของตา งปร เทศ, สืบคนวันที่ 14 ตุลาคม 2562, // .l . . /l /. 48 12

253 รอื การเดนิ ขบวน นกรณที เี่ ขา ขา ยลกั ษณ ดงั ตอ ปนี สามารถกร ทา ด แตต อ ง ดร บั การรบั รองวา จ มก อ เ กดิ อปุ สรรคตอ การป บิ ตั ิ นา ท่ี รอื ความปลอดภยั ของสถานเอกอคั รราชทตู รอื ทพ่ี านกั ของ วั นา คณ ผแู ทนทางทตู ก. การชุมนุม รือเดินขบวนท่ีมิ ดมุง มายโดยตรงท่ีจ จัดขน ณ สถานที่ทาการทางทูต รือท่ีพานักของ ัว นาคณ ผูแ ทนทางทตู นัน ข. การชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวนนนั มอ าจขยายเปน การชมุ นมุ รือเดนิ ขบวนทมี่ ผี เู ขา รวมจานวนมาก ค. การชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวนทจ่ี ดั ขน นวนั ยดุ ทาการของ สถานเอกอคั รราชทตู ากการชมุ นมุ จดั ขนแล อาจสง ผลกร ทบตอ ผทู อ่ี ยอู าศยั นบรเิ วณการชมุ นมุ นมาตรา 8 3 คมุ ครองสทิ ธขิ องผทู อี่ าจ ดร บั ผลกร ทบ วา กรณที ผ่ี มู ถี น่ิ พานกั นบรเิ วณทก่ี า นด รอื ผู บ รกิ าร ส่ิงอานวยความส ดวกดังตอ ปนี รองขอ มีการคุมครองสถานที่ พานัก รือสิ่งอานวยความส ดวกนัน เจา นาท่ีตารวจจ ปร กาศ จากดั รอื า มการชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวน ณ สถานทนี่ นั รอื สง่ิ อานวย ความส ดวกนนั ก ด

254 บทเรยี นและสภาพปัญหาเก่ยี วกบั เสรีภาพในการชมุ นมุ เพ่ือการปรับปรงุ พระราชบญั ญัติการชุมนุมสาธารณะ พ.ศ. 2558 1 นกรณสี ถานทชี่ มุ นมุ รอื เดนิ ขบวนเปน ทพ่ี านกั อาศยั ของบคุ คลอนื่ รอื สถานทอี่ น่ื ทคี่ ลา ยคลงกนั แล การ ชุมนุม รือเดินขบวนนันอาจกอ เกิดความเสีย าย รา ยแรงตอ ทรพั ยส นิ รอื สงิ่ อานวยความส ดวก รอื ปราก ชดั วา จ กอ เ กดิ อนั ตรายตอ สวสั ดภิ าพ นการ ดาเนินชวี ติ 2 กรณีเมื่อสถานที่แจงเปนพืนท่ีโดยรอบบริเวณ สถานศกษาตามมาตรา 2 แ ง พร ราชบญั ญตั กิ ารศกษา ขันปร ถมศกษาแล มัธยมศกษา l แล การชุมนุม รือการ เดนิ ขบวนนนั ปราก ชดั เจนวา มคี วามเสย่ี งทจี่ า น ตอ สิทธิทางการศกษา l 3 กรณเี มอ่ื สถานทแ่ี จง เปน พนื ทโ่ี ดยรอบบรเิ วณกรมท าร l ll ตามมาตรา 2 วรรคยอ ยท่ี 2 แ ง ก มายคมุ ครองฐานทพั แล กรมท าร แล การชมุ นมุ รือการเดินขบวนนันปราก ชัดวากอ เกิดความ เสีย ายรุนแรงตอกรมท าร รือการป ิบัติการทาง ท าร

255 5.4.3 การอา� นวยการและการจดั การชมุ นมุ นรฐั บญั ญตั วิ า ดว ยการชมุ นมุ กา นด ม รี บบการแจง การ ชมุ นมุ ลว ง นา นมาตรา 6 กา นด ผ ูท ี่ปร สงคจ จดั การชุมนมุ นพืนที่โลง รือการเดินขบวน ตองแจงแล ย่ืนรายงานการจัดการ ชุมนุม รือการเดินขบวนตอ ัว นาสถานีตารวจซ่งมีเขตอานาจ ควบคมุ ดแู ลพนื ทท่ี จี่ ดั การชมุ นมุ เปน เวลาตงั แต 720 ถง 48 ชว่ั โมง กอ นการชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวนนนั นกรณที ส่ี ถานทชี่ มุ นมุ นพนื ทโ่ี ลง รือสถานที่เดินขบวนอยูภาย ตอานาจของสถานีตารวจตังแต สองแ งขน ป ผูจัดการชุมนุมตองแจงตอทางผูบัญชาการสถานี ตารวจปร จาเขต นเขตอานาจนนั โดยมีรายล เอียด นการแจง ร บุถงวัตถุปร สงคของ การจัดการชุมนุม รือเดินขบวน วันแล เวลา นับเวลาเปนชั่วโมง สถานท่ีจัดการชุมนุม รือเสนทางการเดินขบวน แล รายล เอียด เกยี่ วกบั ผจู ดั กรณผี จู ดั เปน องคก ร  มายรวมถงผแู ทนขององคก ร นันดวย ผูปร สานงานแล ผูดูแล โดย มีขอมูลเก่ียวกับ ที่อยู ชอ่ื -สกลุ อาชพี แล ขอ มลู สา รบั การตดิ ตอ นอกจากนตี อ งมกี าร  ขอ มลู เกยี่ วกบั องคก รทจ่ี เขา รว ม แล จานวนผชู มุ นมุ โดยปร มาณ แล วิธีการเดินขบวน รวมทังแผนที่แล เสนทางเดินขบวน เมอื่ วั นา สถานตี ารวจ นเขตอานาจ รอื ผบู ญั ชาการสถานี ตารวจปร จาเขต ตอจากนจี เรียกวา วั นา สถานตี ารวจ นเขต อานาจ ดร บั บแจง ตามวรรคท่ี 1แลว ตอ งทาการออก บรบั แจง แก ผูแจง ทันทีโดยร บวุ ันแล เวลาที่ ดรบั แจง มาตรา 6 2

256 บทเรยี นและสภาพปญั หาเก่ียวกับเสรีภาพในการชมุ นุม เพ่ือการปรับปรงุ พระราชบัญญตั กิ ารชุมนมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558 าก วั นา สถานตี ารวจ นเขตอานาจพบความ มส มบรู ณ นรายการขา งตน ของ บแจง ตามมาตรา 6 วรรคที่ 1  วั นา สถานี ตารวจ นเขตอานาจแจง ผูจ ัดการชุมนุม รือเดนิ ขบวนทราบเพอ่ื ทา การแก ข สมบูรณ ภาย น 12 ช่ัวโมงนับตังแตการออก บรับแจง การแจงการแก ขดังกลาวตองทาเปน นังสือร บุอยางชัดเจนถง รายการที่จ ตองทาการแก ข สมบูรณ แล ผูจัดการชุมนุม รือ เดนิ ขบวนตอ งแก ข แ ลว เสรจภาย น 24 ชวั่ โมง ลงั จาก ดร บั แจง มาตรา 7 นกรณที ผ่ี จู ดั การการชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวน มจ ดั การชมุ นมุ สาธารณ รือเดินขบวนตามท่ี ดแจง ว ผูจัดการการชุมนุม รือ เดินขบวนจ ตองทา นังสือแจงเจา นาที่ตารวจ นเขตอานาจถง การตดั สนิ จ มจ ดั การชมุ นมุ สาธารณ รอื เดนิ ขบวน กอ นถงกา นด วันเวลาท่แี จง ว น นงั สือ มาตรา 6 3 นกรณีที่เจา นาที่ตารวจผูมีเขตอานาจ ดรับ นังสือแจง แล รายงานการจดั การชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวน วา จ มกี ารจดั การชมุ นมุ รือเดินขบวน นสถานที่แล นวันเวลาเดียวกัน รือ กลเคียงกัน มากกวา น่งกลุม โดยที่วัตถุปร สงค รือจุดมุง มาย นการชุมชน รอื เดนิ ขบวนทข่ี ดั แยง กนั แล มเี ตอุ นั ควรเชอื่ วา จ มกี ารแทรกแซง รบกวนการชุมนุม รือเดนิ ขบวนร วางกัน เ จา นาที่ตารวจผูมี เขตอานาจมคี าสงั่ า มการชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวน ปยงั ผจู ดั การชมุ นมุ ที่แจงที ลังพรอมทังแจงเ ตุดังกลาว ทราบดวย ผูจัดการชุมนุม รอื เดนิ ขบวนที่ ดร บั คาสง่ั ตอ งช ลอการจดั การชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวน

257 ออก ปจนกวาคาส่ัง า มจ สนิ สุดลง นกรณที ่ีการช ลอการชุมนุม สาธารณ รอื เดนิ ขบวนออก ปเปน เ ตุ เ ลยวนั แล เวลาท่ี ดแ จง วเดิม ผูจัดการการชุมนุม รือเดินขบวนอาจกา นดวันแล เวลา ที่จ จัดการชุมนุม รือเดินขบวนท่ี ดแจง วนันขน มแล แจง  เจา นา ทตี่ ารวจผมู เี ขตอานาจทราบลว ง นา มน อ ยกวา 24 ชว่ั โมง กอนเริ่มการการชมุ นุมสาธารณ รือเดินขบวน287 นอกจากกา นดเกย่ี วกบั การแจง การชมุ นมุ แลว รฐั บญั ญตั ิ วาดวยการชุมนุมแล การเดินขบวน มีการกา นดขอ ามมิ  ขดั ขวางการชุมนมุ แล เดนิ ขบวน ว นมาตรา 3 ดังนี 1 า มมิ ผ ู ดขดั ขวาง รอื กอ เ กดิ ความ มเ ปน ร เบยี บ ตอการชุมนุม รือการเดินขบวนโดยสันติ ดวยการ ช ความรนุ แรง การคุกคาม รือโดยวธิ อี ืน่ 2 ามมิ ผู ดขัดขวางผูจัด รือผูชวยจัดการชุมนุม รือการเดินขบวนร วางการป ิบัติตาม นาท่ีตาม ขอบังคับของก มายนี ดวยการ ชความรุนแรง การคุกคาม รือโดยวธิ อี ืน่ 3 ากผจู ดั การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวนมเี ตผุ ลอนั ควร ทกี่ ลวั วา การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวนโดยสนั ตอิ าจถกู รบกวน สามารถแจง แล รอ งขอความคมุ ครอง ดท สี่ ถานี 287 จนั ทรจริ า เอ่ยี มยุรา, ก มายวา ดวยการชมุ นุมสาธารณ แล การเดนิ ขบวน ของปร เทศสาธารณรัฐเกา ลี.

258 บทเรยี นและสภาพปัญหาเก่ียวกับเสรภี าพในการชมุ นุม เพ่ือการปรับปรุงพระราชบญั ญัติการชมุ นุมสาธารณะ พ.ศ. 2558 ตารวจ นเขตอานาจ นกรณนี ี วั นา สถานตี ารวจ น เขตอานาจ มส ามารถป เิ สธการรอ งขอความคมุ ครอง โดยท่ี มมเี ตอุ ันเ มา สม ด ก มายจากัดการเขา รว มของบุคคลบางคน นมาตรา 4 กา นดวา ผจู ดั แล ผชู ว ยจดั การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวนสามารถยบั ยงั บุคคล รือองคกร ด นการเขารวมการชุมนุม รือการเดินขบวน ด แตม ขี อ ยกเวน วา ผจู ดั แล ผชู ว ยจดั การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวนตอ ง เปด อ งคก รสอ่ื สารมวลชนเขา ป นการชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวน ด แตผูส่ือขาวตองแสดงบัตรปร จาตัวแล ติดปลอกแขนผูส่ือขาว นร วา งป ิบัติ นา ที่ นการชมุ นมุ รอื เดินขบวน นอกจากนยี งั มขี อ จากดั เกย่ี วกบั กจิ กรรม นการชมุ นมุ ภาย ต มาตรา 5 กา นด ามการชุมนมุ แล เดนิ ขบวน ดังนี 1. า มมิ ผ ู ดกตามสนบั สนนุ การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวน ที่เขาขา ยลักษณ ดลกั ษณ น่งดังตอ ปนี การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวนทมี่ วี ตั ถปุ ร สงคเ พอื่ บรรลุ วตั ถปุ ร สงคข องพรรคการเมอื งทถ่ี กู ยบุ ตามคาวนิ จิ ยั ของศาลรัฐธรรมนญู การชุมนุม รือการเดินขบวนที่แสดงอยางชัดเจนวา กอ เกิดการคุกคามโดยตรงตอความสงบเรียบรอย ของสาธารณ โดยการ ชค วามรนุ แรง ม,ู การคกุ คาม, การทาลาย, การลองวางเพลงิ เปน ตน

259 2. า มมิ ผ ู ดทาการยยุ ง รอื โ ษณาชวนเชอ่ื การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวนทตี่ อง ามตามขอ ท่ี 1 การจา� กดั การใช้เครื่องขยายเสียง (มาตรา 14) มาตรา 14 กา นด า มมิ ผ จู ดั การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวน กอ ความรบกวนทางเสยี งอยา งรนุ แรงตอ ผอู นื่ จากการ ชอ ปุ กรณ รอื เครอื่ งมอื อาทิ เชน ลาโพง, กลอง, อ ง, อ งขนาด ญ นมาตรา ตอ จากนจี เรยี กวา เครอ่ื งเสยี ง โดยกอ เ กดิ เสยี งรบกวนสงู เกนิ กวา มาตรฐานทก่ี า นด นก ปร ธานาธบิ ดี นกรณที ผี่ จู ดั การชมุ นมุ รอื การเดินขบวนสรางความเดือดรอนแกผูอ่ืนโดย ชเสียงที่สูงเกินกวา มาตรฐานที่กา นด นก ปร ธานาธิบดี ัว นาสถานีตารวจ น เขตอานาจมอี านาจ นการสง่ั ลดร ดบั เสยี ง ต า่ ตามมาตรฐาน รอื ยดุ การ ชเ ครอ่ื งเสยี งนนั ด ทงั ยงั มอี านาจ นการ ชม าตรการอนื่ ท่ี จาเปน เชน การยดเครื่องเสยี ง วเปน การชั่วคราว เปนตน หน้าทีข่ องผู้จัดการชุมนมุ (มาตรา 16) ผูจัดการชุมนุมนอกจากมี นาท่ีแจงการชุมนุม รือการ เดินขบวนแลว ยงั มี นาท่อี ีก 5 ปร การ ดงั นี 1. ผูจัดการชุมนุม รือการเดินขบวนตองรักษาความเปน ร เบียบเรียบรอ ย นการชมุ นมุ รือการเดนิ ขบวน 2. ผจู ดั การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวนสามารถมอบ มาย  บคุ คลทม่ี อี ายมุ ากกวา 18 ปขน ป ทา นา ทผ่ี ชู ว ยจดั การชมุ นมุ รอื

260 บทเรยี นและสภาพปัญหาเก่ียวกบั เสรีภาพในการชุมนุม เพ่ือการปรบั ปรุงพระราชบัญญัตกิ ารชุมนมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558 การเดินขบวน ดเพ่ือชวย นการรักษาความเรียบรอย นการชุมนุม รอื การเดินขบวน288 3. ากผจู ดั การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวน มส ามารถรกั ษา ความเรยี บรอ ยตามขอ 1 ด จาเปน ตอ งทาการปร กาศยตุ กิ ารชมุ นมุ รือการเดนิ ขบวนนนั 4. ามมิ ผูจัดการชุมนุม รือการเดินขบวนกร ทาการ ทีเ่ ขาขายลักษณ ดลกั ษณ น่งดงั ตอ ปนี 4.1 ครอบครอง รือ ชเครื่องมือท่ีกอ เกิดอันตรายตอ รา งกาย รอื เปน ภยั ตอ ชวี ติ ผอู น่ื เชน ปน, วตั ถรุ เบดิ , ดาบ, ทอ นเ ลก, ทอ น ม, กอ น นิ เปน ตน รอื กร ทา การบังคับ ผอู ื่นครอบครอง รือ ชเ ครอื่ งมือเ ลานี 4.2 ดาเนินการชุมนุม รือเดินขบวน นลักษณ ท่ีอาจกอ ความ มส งบเรยี บรอ ย เชน ความรนุ แรง, การคกุ คาม, การทาลาย, การลอบวางเพลงิ เปน ตน 4.3 การกร ทาทปี่ ราก ชดั เจนวา มป บิ ตั ติ รงตามขอ มลู ดงั ท่ี ดแ จง ว ทงั วตั ถปุ ร สงค, วนั แล เวลา, สถานท,ี่ วิธกี าร เปน ตน 5. ผจู ดั การชมุ นมุ นพนื ทป่ี ดตอ ง มก ร ทาการชกั นาผทู อี่ ยู ภายนอก รอบ บรเิ วณสถานทชี่ มุ นมุ เชน การตดิ ตงั ชเ ครอ่ื งขยายเสยี ง เปนตน 288 รัฐบัญญัติวาดวยการชุมนุมแล การเดินขบวน กา นดแตอายุของผูชวยจัด การชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวน แตม ี ดม กี ารกา นดอายขุ องผจู ดั การชมุ นมุ วแ ตอ ยา ง ด

261 หนา้ ทขี่ องผชู้ ว่ ยจดั การชมุ นมุ หรอื การเดนิ ขบวน (มาตรา 17) มาตรา 17 กา นด นา ทข่ี องผชู ว ยจดั การชมุ นมุ วด งั ตอ ปนี 1. ผูชวยจัดการชุมนุม รือเดินขบวนมี นาที่รักษาความ เปนร เบียบเรียบรอยของการชุมนุม รือเดินขบวนตามแนวทางที่ ผูจ ัดกา นด 2. ผูชวยจัดการชุมนุม รือเดินขบวนตอง มกร ทาการ ตามที่ ามมิ ผจู ัดกร ทา 3. ผูชวยจัดการชุมนุม รือการเดินขบวนตองทาการสวม ปลอกแขน, มวก, สายคาด ล รือเสือคลุมเพ่ือ ผูชุมนุม รือ เดินขบวนสามารถสังเกต ดงายวาเปนผูชวยจัดการชุมนุม รือ เดินขบวน 4. ัว นาสถานีตารวจเขตอานาจ มีอานาจ นการ ารือ กับผูจัดการชุมนุม รือการเดินขบวนแล ปรับเปล่ียนจานวนผูชวย จัดการชุมนุม รือการเดนิ ขบวน เ ปน ปตามความเ มา สม ด 5. กรณที มี่ กี ารปรบั เปลย่ี นจานวนผชู ว ยจดั การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวนตามขอ ที่ 4 ผจู ดั การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวนตอ งแจง รายชอื่ ของผชู ว ยจดั การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวนทม่ี กี ารปรบั เปลยี่ น แลวตอ ัว นาสถานีตารวจ นเขตอานาจกอนท่ีจ ทาการจัดการ ชุมนมุ รือการเดนิ ขบวน

262 บทเรยี นและสภาพปัญหาเก่ยี วกับเสรีภาพในการชุมนมุ เพ่ือการปรบั ปรงุ พระราชบัญญตั กิ ารชมุ นมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558 หน้าที่ของผูช้ ุมนมุ หรือเดนิ ขบวน มาตรา 18 กา นด ผชู ุมนมุ รือเดนิ ขบวนมี นา ท่ีดงั นี 1. ผทู เี่ ขา รว มการชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวนตอ งป บิ ตั ติ าม แนวทางของผจู ดั รอื ผชู ว ยจดั การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวนเพอื่ รกั ษา ความเปนร เบยี บเรียบรอย 2. ตอ ง มค รอบครอง รอื ชเ ครอ่ื งมอื ทก่ี อ เ กดิ อนั ตราย ตอ รา งกาย รอื เปน ภยั ตอ ชวี ติ ผอู นื่ อาทิ เชน ปน, วตั ถรุ เบดิ , ดาบ, ทอ นเ ลก, ทอ น ม, กอ น นิ เปน ตน รอื กร ทาการบงั คบั ผ อู น่ื ครอบครอง รอื ชเครื่องมือเ ลา นี 3. ตอง มกอความ มสงบเรียบรอย เชน ความรุนแรง, การคกุ คาม, การทาลาย, การลอบวางเพลิง เปนตน การเข้าไปในพื้นท่ีการชุมนุมหรือการเดินขบวนของ เจา้ หนา้ ท่ตี �ารวจ มาตรา 19 กา นด เจา นาท่ีตารวจ มีสิทธิเขา ปยัง สถานทที่ จี่ ดั การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวน ด โดยตอ งแจง ตอ ผจู ดั การ ชุมนุม รือการเดินขบวน รับทราบแล แตงกายดวยเคร่ืองแบบ สวนการเขา ป นสถานที่ชุมนุม นสถานท่ีปด จ กร ทา ดเ พา สามารถกร ทาการ ดเ พา กรณเี รง ดว น นการป บิ ตั ิ นา ทเี่ ทา นนั แล ผ ูจดั การชุมนมุ , ผูช ว ยจัดการชุมนมุ รือการเดินขบวน รอื ผูดูแลทั่ว ป ตอง ความรวมมือ นการป ิบัติ นาที่ของเจา นาท่ี ตารวจเพื่อรักษาความสงบเรยี บรอ ย

263 คณะกรรมการท่ีปรึกษาการชุมนุมและการเดินขบวน (Advisory Committee on Assemblies or Demonstrations) มาตรา 21 เพื่อกอ เกิดความสมดุล นความสงบเรียบรอยของ สาธารณ แล เสรีภาพของการชุมนุมแล การเดินขบวน สามารถ แตง ตงั คณ กรรมการทปี่ รกษาการชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวน นการ  คาแน นาแก วั นา สถานตี ารวจปร จาสถานตี ารวจ นแตล ร ดบั เก่ยี วกบั ลกั ษณ ดังตอ ปนี 1. การออกปร กาศ าม รือการจากัดการชุมนุม รือ เดนิ ขบวน ตามมาตรา 8 2. การวนิ จิ ยั เกย่ี วกบั การอทุ ธรณต ามมาตรา 9 วรรคที่ 2 3. สอบสวนคดีเก่ยี วกับการชุมนมุ แล การเดินขบวน 4. ดาเนินกิจการอ่ืนท่ีจาเปนเกี่ยวเนื่องกับการจัดการ ดาเนนิ งานของการชุมนมุ รอื การเดินขบวน ทงั นี คณ กรรมการทป่ี รกษาการชมุ นมุ แล การเดนิ ขบวน มเ กนิ 7 คน คณ กรรมการปร กอบดว ยปร ธานกรรมการ 1 คน แล กรรมการอน่ื อกี มน อ ยกวา 5 คนแต มเ กนิ 6 คน ซง่  วั นา สถานตี ารวจ นแตร ดบั เปน ผพู จิ ารณาแตง ตงั ปร ธานกรรมการแล กรรมการซง่ คดั สรรจากบคุ คลดงั ตอ ปนี โดยพจิ ารณาจากความเปน มืออาชีพแล ความยุติธรรม เปนตน ทังนีคณ กรรมการ มาจาก นกั ก มาย , ศาสตราจารย นม าวทิ ยาลยั ,

264 บทเรยี นและสภาพปญั หาเก่ยี วกบั เสรภี าพในการชุมนมุ เพ่ือการปรบั ปรงุ พระราชบัญญตั ิการชมุ นมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558 ผซู ง่ ดร บั คาแน นาจากองคก รภาคสงั คม แล ผแู ทนปร ชาชน ทีม่ ีเขตพานกั นเขตอานาจนัน 5.4.4 สภาพบงั คบั ของการละเมดิ กฎหมายการจดั การ ชมุ นมุ สาธารณะ ขอกา นดเก่ียวกับสภาพบังคับของรัฐบัญญัติวาดวยการ ชุมนุม นมาตรา 8 กา นดวา ากการชุมนุม นพืนท่ีเปดโลง รือ การเดนิ ขบวนที่ถูกแจง เขาขา ยลักษณ ดลักษณ น่งตามขอ าม  ัว นาสถานีตารวจ นเขตอานาจที่ ดรับ บแจงตามมาตรา 6 วรรคท่ี 1 ตอ งแจง ตอ ผจู ดั การชมุ นมุ ถงการ ามการชมุ นมุ รือการ เดนิ ขบวนภาย น 48 ชว่ั โมงนบั ตงั แต ดร บั บแจง โดยปร กาศ า ม รอื จากดั การชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวน ท าเปน นงั สอื แล ร บเุ ตผุ ล นการ าม รือจากัดที่ชัดเจน แล สง ปยังผูจัด รือผูปร สานงาน ขอ า ม นการจัดการชมุ นุม รอื เดนิ ขบวน ดังนี 1. การชุมนุมในพื้นที่เปิดโล่งหรือการเดินขบวนน้ัน ทฝ่ี า่ ฝนื ขอ้ หา้ ม ตามรฐั บญั ญตั วิ า ดว ยการชมุ นมุ แล การเดนิ ขบวน 3 เรอื่ ง 1.1 ขดั ตอมาตรา 5 1 อัน ดแ ก 1 การชุมนุม รือการเดินขบวนท่ีมีวัตถุปร สงคเพื่อ พรรคการเมืองที่ถูกยุบตามคาวินิจ ัยของศาล รฐั ธรรมนญู

265 2 การชุมนุม รือการเดินขบวนท่ีแสดงอยางชัดเจนวา กอ เกิดการคุกคามโดยตรงตอความสงบเรียบรอย ของสาธารณ โดยการ ชค วามรนุ แรง ม,ู การคกุ คาม, การทาลาย, การลองวางเพลิง เปน ตน 3 การชุมนุม รือเดินขบวนที่มีการโ ษณาชวนเช่ือ รือยุยงสงเสริม ปร ชาชนเขารวมการชุมนุม รือ เดนิ ขบวนท่ีมีลักษณ ตอ ง า มขา งตนดวย อยา ง รกดี ากการชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวนนนั อาจกอ เ กดิ ความ มสงบเรียบรอยของสาธารณ เพรา มีการยุยงสงเสริม มี การรว มกนั ชค วามรนุ แรง การคกุ คาม การทาลาย การลอบวางเพลงิ เปน ตน  วั นา สถานตี ารวจ นเขตอานาจ ปร กาศ ผ จู ดั ทราบถง การ า มจดั การชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวน ดแ มจ เกนิ ร ย เวลา 48 ชวั่ โมง นับแต ดร บั แจง ปแลว 1.2 ขัดตอ มาตรา 10 ที่ ามจัดการชมุ นุม นพืนทีเ่ ปดโลง รอื การเดนิ ขบวนกอ นพร อาทติ ยข นแล ลงั พร อาทติ ยต ก ทงั นี ผจู ดั ดท าการแจง ลว ง นา ถงสาเ ตคุ วามจาเปน ที่ มส ามารถ ลกี เลยี่ ง การชุมนุม รือการเดินขบวน ดแล แจง เจา นาท่ีตารวจทราบ ลวง นาวาตนมอบ มาย ผู ดเปนผูดูแลทั่ว ปสา รับการชุมนุม รอื เดนิ ขบวนนนั วั นา สถานตี ารวจ นเขตอานาจมอี านาจ นการ ก ารอนญุ าตการจดั การชมุ นมุ นพนื ทโี่ ลง กอ นพร อาทติ ยข น รอื พร อาทติ ยต ก ดโ ดยกา นดเงอ่ื น ขเพอื่ การรกั ษาความสงบเรยี บรอ ย

266 บทเรียนและสภาพปัญหาเก่ยี วกบั เสรภี าพในการชมุ นุม เพ่ือการปรับปรงุ พระราชบัญญัตกิ ารชมุ นมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558 1.3 ขัดตอมาตรา 11 ท่ี ามมิ จัดการชุมนุม นพืนท่ี เปดโลง รือการเดินขบวนภาย นรัศมี 100 เมตร จากขอบเขตของ อาคารสานกั งาน รอื สถานทพี่ านกั ทก่ี า นด ว นก มาย ดงั ตอ ปนี 2. ในกรณีทรี่ ายการที่แจ้งไมส่ มบูรณ์ ตามมาตรา 7 1 ดังกลา ว นขา งตน 3. ในกรณที ส่ี นั นษิ ฐานไดว้ า่ การชมุ นมุ หรอื เดนิ ขบวน นน้ั มลี กั ษณะตอ้ งหา้ ม ตามมาตรา 12 อนั ดแ ก การชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวนบนถนนสาย ลกั นเมอื งท่ี า มการชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวนตาม ทกี่ า นด นก ปร ธานาธบิ ดี l แล การชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวนนนั อาจเปน อปุ สรรคตอ ความส ดวก นการจราจร น ถนนนนั แล ถนนอนื่ นบรเิ วณ กลเ คยี ง แล กอ เ กดิ ความ มส ดวก นการจราจรอยางมาก อยาง รกตาม าก ัว นาสถานีตารวจ น เขตอานาจสามารถออกคาสง่ั า ม รอื จากดั โดยกา นดเงอ่ื น ขเพอ่ื รักษาความเปนร เบียบทางจราจร ด เพ่ือปร โยชน นการอานวย ความส ดวก นการจราจร ดตามที่เ นสมควร คา� สัง่ ห้ามการชมุ นุม ากมกี ารชมุ นมุ ท่ี า นก มาย นมาตรา 7 5 กา นด อานาจ นา ทข่ี องเจา นา ที่ เมอ่ื วั นา สถานตี ารวจซง่ มเี ขตอานาจ รือผูบัญชาการตารวจปร จาเขต รือภาคปร กาศ ามการชุมนุม

267 รือเดินขบวนแลว รายงานผูบังคับบัญชาชันเ นือขน ปของ วั นา สถานตี ารวจซง่ มเี ขตอานาจ รอื ผบู ญั ชาการตารวจปร จาเขต รือภาคทราบกอนวันชุมนุม รือเดินขบวน ากผูบังคับบัญชาชัน เ นอื ขน ปมคี าวนิ จิ ยั ปร การ ด ก แ จง คาวนิ จิ ยั ผ จู ดั การชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวนทราบมาตรา 7 3 แล 4 แล ากผจู ดั การชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวนซง่ ทราบ คาวนิ จิ ยั แลว อาจจดั การชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวน ตามที่ ดตนแจง วตังแตแรกแลวตอ ป ด เวนแตคาส่ัง ามดังกลาว มผี ลกร ทบตอ ร ย เวลาการชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวน นกรณเี ชน นี ผจู ดั ตอ งแจง วนั แล เวลาจดั การชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวน มต อ วั นา สถานี ตารวจซง่ มเี ขตอานาจภาย น 24 ชวั่ โมงกอ นการชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวน การอทุ ธรณค์ า� สงั่ หา้ มการชมุ นมุ หรอื เดนิ ขบวน (มาตรา 9) ผูจัดการชุมนุม รือเดินขบวนสามารถย่ืนอุทธรณคาส่ัง า มการชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวนทอี่ อกตามมาตรา 8 ตอ ผบู งั คบั บญั ชา ชนั เ นอื ขน ปของเจา นา ทตี่ ารวจซง่ ออกคาสง่ั า มดงั กลา วภาย น 10 วัน นับแตว นั ที่ ดร ับคาสั่ง า มนนั ผูบังคับบัญชาชันเ นือขน ปของเจา นาท่ีตารวจ ซ่งออกคาสั่ง ามการชุมนุม รือเดินขบวนออก บรับอุทธรณ แก ผูอุทธรณทันที โดยร บุวันแล เวลารับแจงตอผูแจง แล ตองมี คาวนิ จิ ยั ภาย น 24 ชว่ั โมงนบั แต ดร บั อทุ ธรณน นั ถา มม คี าวนิ จิ ยั เปน นงั สอื ภาย น 24 ชว่ั โมง ถ อื วา คาสง่ั า มนนั มม ผี ลมาตงั แตต น มาตรา 9 2

268 บทเรยี นและสภาพปญั หาเก่ยี วกับเสรีภาพในการชมุ นุม เพ่ือการปรับปรงุ พระราชบัญญตั กิ ารชุมนมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558 นกรณีที่เ นวาคาส่ัง ามนัน ดรับการวินิจ ัยวา มชอบ ดว ยก มาย รอื มม เี ตผุ ลอนั สมควร รอื คาสง่ั า มนนั มม ผี ลมา แตต น ผอู ทุ ธรณส ามารถจดั การชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวน ด ตามที่ ดแ จง วตังแตตน นกรณีที่เลยกา นดเวลาที่เคยแจง วเน่ืองดวยการ ปร กาศ าม จาเปนตองทาการกา นดวันแล เวลา มโดยแจง ตอ ัว นาสถานีตารวจ นเขตอานาจ มนอยกวา 24 ชั่วโมงกอนมี การเร่ิมการชุมนุม รือการเดินขบวน จงจ สามารถจัดการชุมนุม รอื การเดินขบวน ด ช่วงเวลาทหี่ า้ มการชุมนุมหรอื เดนิ ขบวน รฐั บญั ญตั วิ า ดว ยการชมุ นมุ แล การเดนิ ขบวน มาตรา 10 า มมิ ผ ู ดจดั การชมุ นมุ สาธารณ นสถานทเ่ี ปด รอื เดนิ ขบวนกอ น พร อาทติ ยข น รอื ภาย ลงั พร อาทติ ยต ก เวน แตว า ผบู งั คบั บญั ชา ของเจา นาท่ีตารวจผูมีเขตอานาจอนุญาต จัดชุมนุมสาธารณ นสถานที่เปด รือเดินขบวนกอนพร อาทิตยขน รือภาย ลังจาก พร อาทิตยตก ด ากเปนการชุมนมุ ตอเนื่องมากอ นเวลาดังกลา ว โดยกา นดเง่ือน ขพิเศษ ผูจัดการชุมนุม รือเดินขบวนป ิบัติ ถา ผจู ดั การชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวน ดแ จง ถงการชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวน ทด่ี าเนนิ มาอยา งตอ เนอื่ งนนั ท ราบเปน การลว ง นา แล ผจู ดั การ ชุมนุม ดจัด มีผูควบคุมดูแลการชุมนุม รือเดินขบวนทาการ ควบคุมดูแลการชุมนุม นชวงเวลากลางคืนดังกลาว เปน ปโดย สงบเรยี บรอ ย289 289 ปกรณ นิลปร พันธ, ก มายวาดวยการชุมนุม นท่ีสาธารณ ของ ตา งปร เทศ,

269 การติดตงั้ เขตแนวการรักษาความสงบเรยี บร้อย มาตรา 13 กา นด  วั นา สถานตี ารวจ นเขตอานาจที่ ดร บั แจง ตามมาตรา 6 วรรคที่ 1 ากพจิ ารณาแลว เ นถงความจาเปน สามารถทาการติดตังเขตแนวการรักษาความสงบเรียบรอยโดย กา นดขอบเขตอยา งนอ ยเพอ่ื คมุ ครองการชมุ นมุ แล การเดนิ ขบวน แล เพอื่ รกั ษาความสงบเรยี บรอ ยของสาธารณ แล วั นา สถานี ตารวจทาการตดิ ตงั เขตแนวการรกั ษาความสงบเรยี บรอ ยแลว จาเปน ตอ งแจงเรอื่ งตอผูจ ดั การชุมนมุ รอื ผูปร สานงาน รับทราบดวย การยุตกิ ารชุมนมุ หรือการเดินขบวน มาตรา 20 กา นดการยุติการชุมนุม รือเดินขบวน นกรณีตอ ปนี 1. กรณที ีก่ ารชมุ นุม รือการเดนิ ขบวนเขาขา ยลักษณ ด ลกั ษณ น่งดงั ตอ ปนี ัว นา สถานตี ารวจ นเขตอานาจมีอานาจ นการขอ ท าการยกเลกิ การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวน ด นร ย เวลา ที่กา นด แต าก มมีการป ิบัติตามคาส่ัง ัว นาสถานีตารวจ นเขตอานาจมอี านาจ นการสงั่ ยุติการชมุ นุม รอื การเดินขบวน ด 1.1 การชุมนมุ รอื เดินขบวนทข่ี ดั ตอ มาตรา 5 วรรคท่ี 1 มาตรา 10 รอื มาตรา 11 1.2 การชุมนุม รือเดินขบวนที่ มมีการแจงรายงาน การชุมนุม รือเดินขบวน มาตรา 6 วรรค 1 รือท่ี

270 บทเรยี นและสภาพปัญหาเก่ียวกับเสรภี าพในการชมุ นมุ เพ่ือการปรบั ปรงุ พระราชบัญญตั กิ ารชุมนมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558 เจา นา ทตี่ ารวจมคี าสงั่ า มการชมุ นมุ รอื เดนิ ขบวน ตามมาตรา 8 รอื มาตรา 12 1.3 การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวนทป่ี ราก ชดั วา กอ อปุ สรรค โดยตรงตอ การรกั ษาความเรยี บรอ ย เชน ความส ดวก นการจราจร เปน ตน นลกั ษณ ที่ า นตอ การจากดั ตามมาตรา 8 วรรค 3, ขอกา นดมาตรา 10 รือ เงอ่ื น ขตามมาตรา 12 1.4 การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวนทป่ี ร กาศยตุ กิ ารชมุ นมุ รือการเดินขบวนตามมาตรา 16 วรรค 3 1.5 การชุมนุม รือการเดินขบวนที่ มสามารถรักษา ความเรยี บรอ ย ด โดยกร ทาการทเ่ี ขา ขา ยลกั ษณ ด ลกั ษณ นง่ ตามมาตรา 16 วรรค 4 2. เมอ่ื การชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวน ดร บั คาสงั่ ยตุ กิ ารชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวนตามขอ ท่ี 1 ผเู ขา รว มการชมุ นมุ รอื การเดนิ ขบวน ตองเลกิ การชุมนมุ รือการเดินขบวน นทนั ที 3. ลักษณ ของการปร กาศขอ ทาการยกเลิก รือออก คาสั่งยุติการชุมนุม รือการเดินขบวนตามขอท่ี 1 นัน เปน ปตาม การกา นด นก ปร ธานาธบิ ดี นการพิจารณาการ ชก มายวาดวยการชุมนุมนี โดย ปกติเปนการฟองคดีตอศาลยุติธรรม เวนแต มีปร เดนเกี่ยวกับ บทบญั ญตั แิ ง ก มายขดั ตอ รฐั ธรรมนญู จงสามารถฟอง ปยงั ศาล

271 รัฐธรรมนญู ด เชน คดี l l 290 คดนี เี ปน การพจิ ารณาถงขอ พพิ าท นการ า มการชมุ นมุ นบรเิ วณ กลส ถานทตู ซง่ เปน คดที ศ่ี าลปกครองกรงุ โซล นาขนสูการพิจารณาของศาลรัฐธรรมนูญ เพ่ือพิจารณาวาการ าม การชุมนุม รือการเดินขบวน นภาย นรัศมี 100 เมตร จากเขตรัว ของสถานเอกอัครราชทูตของปร เทศตาง ท่ีอยู นบริเวณนัน ศาลรัฐธรรมนูญพิจารณาเ นวา มาตรา 11 แ งก มายวาดวย การชุมนุมแล เดินขบวนนี ขัดตอรัฐธรรมนูญ เนื่องจากการ าม การชุมนุม รือเดินขบวนดังกลาวเปนการ ามเดดขาด โดย มมี ขอยกเวน ด เลย ทา เปนการจากัดเสรีภาพของปร ชาชนที่จ สามารถกา นดเวลา สถานท่ี นการชุมนุม รือเดินขบวน ซ่งถือ ดว าเปนการลดิ รอนสิทธิ เสรภี าพ าก นมาตรา 11 มีการกา นด ขอยกเวนอยาง ดอยาง น่ง ซ่งกา นด สามารถชุมนุม รือ เดนิ ขบวน นที่ท่รี ัฐบญั ญตั ิ า ม ว ด กอาจจ มขัดตอรฐั ธรรมนูญ นอกจากนี คดที สี่ าคญั อกี คดี นง่ คอื คดี l l l 291 จงมกี ารเสนอเรอื่ งตอ ศาลแขวงกลางแ ง กรงุ โซล ll พิจารณาความชอบดวยรัฐธรรมนูญของมาตรา 10 นกรณกี ารชมุ นมุ นพนื ทเ่ี ปดโลง นเวลากลางคนื ร วา งเวลา 19.35 น. 21.47 น. l l , 2008 - 3949 290 . 2000 - 67, l l , 30 2003. 291 .2008 - 25, l , 24 2009.

272 บทเรียนและสภาพปญั หาเก่ียวกับเสรภี าพในการชมุ นุม เพ่ือการปรับปรงุ พระราชบัญญัตกิ ารชมุ นุมสาธารณะ พ.ศ. 2558 โดยมีการนาคดีขนสูศาลรัฐธรรมนูญเพื่อพิจารณาวา มาตรา 10 แ ง ก มายวา ดว ยการชมุ นมุ แล เดนิ ขบวน ที่ า มการชมุ นมุ แล เดินขบวน นเวลากอนพร อาทิตย รือ ลังพร อาทิตยตกขัดตอ รฐั ธรรมนญู รอื ม ศาลรฐั ธรรมนญู ตดั สนิ วา บทบญั ญตั ดิ งั กลา วนนั ชอบดว ยรฐั ธรรมนญู ดว ยเ ตผุ ลวา มคี วามเปน ป ดส งู มากทเี ดยี ว ทกี่ ารจดั การชมุ นมุ สาธารณ รอื เดนิ ขบวนกอ นพร อาทติ ยข น รอื ลงั จากพร อาทติ ยต กจ ทาลายความสงบเรยี บรอ ยของบา นเมอื ง แล กลุมผูชุมนุมมีแนวโนม ชความรุนแรงย่ิงขน นเวลากอน พร อาทติ ยข น รือ ลังจากพร อาทติ ยต ก การรวมตัวชมุ นุมแล เดนิ ขบวน นเวลากลางคืนจงมักถกู ลีกเล่ียง ปเปนการจดั กจิ กรรม เชิงสังคมแล วั นธรรมแทน เชน การจุดเทียนเดินขบวนตอตาน รฐั บาล เปน ตน เมอ่ื พจิ ารณาจากคาพพิ ากษาศาลรฐั ธรรมนญู สามารถสรปุ ดว า ศาลรฐั ธรรมนญู เปน องคก ร ลกั นการพจิ ารณาความชอบดว ย รัฐธรรมนูญของก มายที่รัฐบัญญัติขน โดยมีแนวโนมท่ีศาลจ พิจารณาความชอบโดยช่ังนา นักร วางปร โยชนสาธารณ กับ เสรภี าพของผชู มุ นมุ ากบทบญั ญตั ิ ดทก่ี อ ปร โยชนก บั สาธารณ มากกวา บทบัญญัตินันมีแนวโนมที่จ มขัดตอความชอบดวย รัฐธรรมนูญของก มาย รวมถงสิทธิเสรีภาพ นการชุมนุมแล เดนิ ขบวนของปร ชาชนสามารถถูกลิดรอน ด

273 บทท่ี 6 บทสรปุ และข้อเสนอแนะ

274 บทเรยี นและสภาพปัญหาเก่ียวกับเสรภี าพในการชุมนมุ เพ่ือการปรับปรุงพระราชบัญญตั ิการชุมนมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558

275 การชุมนุมสาธารณ ถูกพิจารณาวาเปนเสรีภาพที่มี ความสาคัญ นร บอบเสรีปร ชาธิป ตย โดยเปนเสรีภาพปร การ นง่ ทจ่ี แสดง เ นถงความคดิ เ น รอื ความตอ งการของปร ชาชน นการนาเสนอ รือผลักดันแนวความคิดของตนเองตอสาธารณ แล รัฐบาลที่มีอานาจอยู น วงเวลานัน การรับรองเสรีภาพ น การชมุ นมุ สาธารณ ดป ราก อยา งกวา งขวางทงั นก มายร วา ง ปร เทศแล นก มายภาย นของปร เทศตา ง ซง่ ถกู พจิ ารณาวา เปนปร เทศท่รี บอบปร ชาธปิ ตย ดล ง ลกั ปกฐานอยางมนั่ คง แมวา นรัฐธรรมนูญของ ทยจ ดมีการรับรองเสรีภาพ นการชุมนุมมาตังแตรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2492 รวมถงรัฐธรรมนูญ บับถาวรสวน ญก ด การรับรองเสรีภาพดังกลาวสืบเนื่องมา รวมถงรฐั ธรรมนญู พ.ศ. 2560 โดย มม กี มายลาดบั พร ราชบญั ญตั ิ เกี่ยวกับการชุมนุมสาธารณ โดยตรง อันเปนผล การจัดการ การชุมนุมสาธารณ นสังคม ทยเปน ปดวยการ ชก มายอ่ืน ากการกร ทานนั ล เมดิ ตอ ก มาย เชน ก มายอาญา ก มาย การจราจร ก มายเกีย่ วกับการ ชเคร่อื งขยายเสยี ง เปน ตน อยาง รกตาม ภาย ลังจากความขัดแยงทางการเมืองท่ี ดาเนินมาอยางตอเน่ือง นชวงทศวรรษ 2550 รวมถงการชุมนุม สาธารณ ขนาด ญซ ง่ เกดิ ขนอยา งบอ ยครงั ของปร ชาชนกลมุ ตา ง

276 บทเรียนและสภาพปัญหาเก่ยี วกับเสรีภาพในการชมุ นมุ เพ่ือการปรับปรงุ พระราชบญั ญตั กิ ารชุมนุมสาธารณะ พ.ศ. 2558 น วงเวลาดังกลา ว ดกลายเปน ขอ กลาวอางทีน่ ามาสกู ารบญั ญตั ิ พ.ร.บ. การชุมนุมฯ ขนเม่ือ พ.ศ. 2558 บทบัญญัติของก มาย นลักษณ ดังกลาว ดเปล่ียนแปลงแนวทางการบริ ารจัดการ การชมุ นมุ สาธารณ ซง่ สามารถกลา ว ดว า แตเ ดมิ มาเปน ป นลกั ษณ ของการบริ ารจดั การภาย ลงั มาเปน แนวทางการบริ ารจดั การกอ น โดยการบริ ารจัดการภาย ลังอัน มายความวา าก การชุมนุมสาธารณ นัน า นตอบทบัญญัติของก มาย ด เจา นาที่รัฐกจ ดาเนินการทางก มายติดตามมาทัง นขณ ที่ มีการชุมนุม รือภาย ลังการชุมนุมสาธารณ ขณ ท่ีการบริ าร จัดการกอนเปนความพยายาม นการทา มีการจัดการการชุมนุม สาธารณ อยางเปนร เบียบแล ลดทอนผลกร ทบตอสาธารณ เ กดิ ขนนอ ยท่ีสุดเทา ทจ่ี เปน ป ด ซ่ง น ลายปร เทศก ดม ีการ บญั ญตั กิ มายเกยี่ วกบั การชมุ นมุ สาธารณ ขนอนั ทา  นว ยงาน ของรัฐแล ผูชุมนุมสามารถรวมจัดบริ ารจัดการการชุมนุม เปน ป ดด ว ยดี สา รับ นกรณีของสังคม ทย แมวา นการจัดทาราง พร ราชบัญญัติดังกลาวจ มีการ เ ตุผลวาเพ่ือเปนการคุมครอง เสรีภาพ นการชุมนุมสาธารณ ของปร ชาชน รวมทังการคุมครอง ปร โยชนข องสว นรวม รอื ความปลอดภยั ของสาธารณ ปพรอ มกนั อันอาจทา มีลักษณ ที่ กลเคียงกับการบริ ารจัดการการชุมนุม สาธารณ กอ น แตโ ดยทก่ี มายดงั กลา วถกู ผลกั ดนั แล ปร กาศ ช ภาย ลงั การรฐั ปร ารโดยสภานติ บิ ญั ญตั แิ ง ชาตทิ ม่ี าจากการแตง ตงั

277 ของคณ รัฐปร าร ซ่ง มมีความสัมพันธ รือจุดยดโยง ด กับ ปร ชาชนแมแ ตน อ ย จงอาจทา  พ.ร.บ. การชมุ นมุ สาธารณ บบั นี จ ความสาคัญกับการ ชอานาจของรัฐ นการควบคุม รือจากัด มากกวา การคมุ ครองเสรภี าพ นการชมุ นมุ สาธารณ ของปร ชาชน 6.1 บทสรุป: บทเรียนและสภาพปัญหาของเสรีภาพ ในการชมุ นมุ ตาม พ.ร.บ. การชมุ นมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558 จากการศกษาถงการชุมนุมสาธารณ แล การ ชอานาจ ของเจา นาที่รัฐภาย ลังจากการปร กาศ ช พ.ร.บ. การชุมนุมฯ นับตังแตสิง าคม พ.ศ. 2558 จนถงกรก าคม พ.ศ. 2562 คณ รัฐมนตรีชุด มเขาดารงตาแ นง ลังจากการเลือกตังทั่ว ป ครังแรกนับจากการรัฐปร ารเมื่อ พ.ศ. 2557 ดแสดง เ น อยา งชดั เจนวา พ.ร.บ. การชมุ นมุ ฯ ดก ลายเปน เครอ่ื งมอื ทสี่ าคญั ของ ทางเจา นาท่ีรัฐ นการจากัด รือแมกร ท่ังการคุกคามเสรีภาพ นการชมุ นมุ สาธารณ ของปร ชาชน โดยมีปร เดนสาคัญ ดงั นี 6.1.1 สภาพปญั หาเกยี่ วกับเสรภี าพในการชมุ นมุ ตาม พ.ร.บ. การชมุ นมุ ฯ นเบืองตน ากพิจารณาสภาพปญ าทเี่ ก่ยี วกบั เสรภี าพ นการชมุ นมุ อนั สบื เนอ่ื งมาจากก มาย บบั นี จ พบวา นสว นแรก จ เปนปญ าที่สืบเนื่องมาจากของบทบัญญัติของก มายซ่งมี

278 บทเรยี นและสภาพปญั หาเก่ียวกบั เสรีภาพในการชมุ นมุ เพ่ือการปรับปรุงพระราชบัญญตั ิการชุมนมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558 บทบัญญัติเปนการจากัดเสรีภาพ นการชุมนุมอยางชัดเจน รือ เปนบทบัญญัติซ่งเปดโอกาส เจา นาที่รัฐสามารถ ชอานาจ น การจากัดเสรีภาพ นการชุมนุม ดอยางกวางขวาง บทบัญญัติ น ลักษณ ดังกลาวเกิดขน นการ ความ มายแล ขอบเขตเก่ียวกับ การชมุ นมุ สาธารณ โดยการดาเนนิ กจิ กรรม นทางสาธารณ แทบ ทุกปร เภทสามารถถูกตีความ กลายเปนการชุมนุม ดแทบทังสิน ทงั ท่ี นบางกรณกี เ น ดอ ยา งชดั เจนวา เปน การ ชส ทิ ธิ นลกั ษณ ของ บคุ คลจานวนนอ ย รอื เปน เพยี งการรวมตวั กนั เพอื่ ยนื่ นงั สอื ก บั ผมู ีอานาจรับผิดชอบ รวมถงการจากัดพนื ท่ี นการชมุ นมุ สาธารณ ซ่ง ด อานาจกับทางเจา นาท่ีตารวจสามารถปร กาศพืนท่ี าม ชมุ นุม ดอ ยา งกวา งขวาง นอกจากป ญ าอันสืบเนื่องมาจากบทบัญญัติของ พ.ร.บ. การชุมนุมฯ ปญ าสืบเนื่องที่ติดตามมาแล เปนอุปสรรค อยางมากตอเสรีภาพ นการชุมนุมสาธารณ กคือ แนวทางป ิบัติ ท่ี มเปนร บบอันทา เกิดความยุงยากตอการ ชสิทธิของ ปร ชาชนเมื่อตองการจัดการชุมนุมสาธารณ ดังกรณีการแจง การชุมนุมสาธารณ แล การรับแจงการชุมนุมสาธารณ ที่แมจ มี การกา นด สามารถแจงการชุมนุมสาธารณ ทางจด มาย อเี ลกโทรนกิ ส ด แตท าง นว ยงานรฐั กมิ ดม กี ารจดั เตรยี มทอี่ ยทู าง อเี ลกโทรนกิ ส วอ ยา งชดั เจน รอื แมก ร ทงั่ สถานทก่ี ารแจง การชมุ นมุ กเปน ปญ าวา นว ยงานรฐั ม ดม คี วามเขา จทสี่ อดคลอ งกนั นแตล พนื ที่ อันทา เกดิ ความสับสนตอการจัดการชมุ นุมของปร ชาชน

279 รวมถงการส่ัง ามการชุมนุมของปร ชาชน น ลายครัง กสรางความยุงยากเพรา เกิดขนโดย มสอดคลองกับการชุมนุมท่ี ดเกิดขน รือบางครังกอาจเปนผลมาจากความ มชัดเจนวาเปน การ ความเ น นเชิงแน นา รือเปนการส่ัง าม ม กร ทาการ ดังกลาว การป ิบัติของเจา นาที่รัฐเก่ียวกับการรับแจงกแสดง เ นวากร บวนการรับแจง การชมุ นุมกเปนสวน น่งท่เี ปนปญ า น พ.ร.บ. การชุมนุมฯ ท่ีตอง ดรบั การแก ข นอกจากนีกจ พบวา นสวนท่ี พ.ร.บ. การชุมนุมฯ ดกา นดขนเพ่ือ เจา นาที่รัฐสามารถเขามาดูแล การชุมนุม สาธารณ ดเกิดขนแล ดาเนิน ปอยางสงบเรียบรอย ทัง นดาน การคมุ ครองเสรภี าพ นการชมุ นมุ แล คมุ ครองปร โยชนข องสาธารณ อยาง รกตาม จ พบวา นการบังคับ ชก มายของเจา นาท่ีกลับ ดาเนนิ ป นทศิ ทางทมี่ งุ เนน จ ควบคมุ แล จากดั การชมุ นมุ สาธารณ เ พา อยางยิ่ง นการ ชอานาจเพ่ือสั่ง มีการแก ขการชุมนุม สาธารณ นดานตาง เชน สถานที่ การ ชเคร่ืองเสียง การเดิน เปน ตน ซง่ เปน สง่ิ ขดั แยง กบั ลกั ษณ ทว่ั ปของการชมุ นมุ ทเ่ี ปน เงอ่ื น ข ซง่ ยาก รอื มอ าจป บิ ตั ติ าม ดอ นั เปน ผล  น ลายครงั มกี ารสงั่ า ม การชมุ นมุ ตดิ ตามมา แล ทา ก ารชมุ นมุ ทเี่ กดิ ขนกลายเปน การชมุ นมุ ที่ า นตอคาส่ังเจา นาท่ี แล เมื่อมีการส่ังฟองคดี นชันศาล ก ดกลายเปนความผิดปร การ น่งท่ีสาคัญอันเปนผล บุคคล ซง่ มี นา ทเ่ี ปน ผจู ดั การชมุ นมุ ตอ ง ดร บั โทษจากการกร ทาดงั กลา ว

280 บทเรียนและสภาพปญั หาเก่ยี วกบั เสรภี าพในการชมุ นุม เพ่ือการปรบั ปรุงพระราชบญั ญัติการชมุ นุมสาธารณะ พ.ศ. 2558 6.1.2 บทบาทของฝ่ายตุลาการ แมวา พ.ร.บ. การชุมนุมฯ จ ดกา นด  ายตุลาการ เขามาทา นาที่ นกรณีการอุทธรณคาส่ังของเจา นาที่รัฐ ที่เก่ียวกับการชุมนุม รือการวินิจ ัยชีขาดขอพิพาทท่ีเกิดขนจาก การชุมนุม อยาง รกตาม จากกรณีความขัดแยงที่เกิดขน นการ ดาเนนิ การของ ายตลุ าการจ พบวา มขี อ ขดั ขอ งทงั นปร สทิ ธภิ าพ เชิงกร บวนการแล ความเขา จเชิงเนือ าท่ีเกี่ยวกับการชุมนุม สาธารณ โดย นสว นกร บวนการจ พบวา การออกแบบกร บวนการ จดั การความขดั แยง ทเ่ี กดิ ขน มส ามารถตอบสนองตอ กรณปี ญ า ด อยางทันทวงที อันเน่ืองจากการชุมนุมสาธารณ เปนเ ตุการณที่ ตอ งอาศยั ความรวดเรว นการชขี าดขอ พพิ าทแต นว ยงานตลุ าการ อาจมปี ญ าตดิ ขดั เนอื่ งจากเปน นว ยงานรฐั ทมี่ รี ย เวลาการทางาน แบบแนนอนตายตัวเ พา นเวลาราชการ สา รับ นความเขา จ เชงิ เนอื าของการชนุ มุ สาธารณ จ พบวา แมว า น ลายคดจี วนิ จิ ยั ดวยความเขา จตอการชุมนุมสาธารณ แต น ลายคดีก ดนามาสู คาถามถงความเขา จ รือการนิยามความ มายของการชุมนุม สาธารณ นคาวินิจ ัยวา เปนสิ่งท่ีสอดคลองกับปราก การณจริง มากนอยเพียง ด

281 6.1.3 จาก พ.ร.บ. การชุมนุมสาธารณะ สู่กฎหมาย ท�าลายเสรีภาพการชมุ นุมสาธารณะภายใตร้ ะบอบอา� นาจนิยม แมว า นการจดั ทา พ.ร.บ. การชมุ นมุ ฯ จ ดม กี าร เ ตผุ ล วาก มาย บับนีมีเจตนารมณเพื่อตองการคุมครองเสรีภาพ นการชุมนุมสาธารณ ควบคู ปกับการปกปองผลปร โยชนของ สว นรวม ดว ยความคาด วงั วา จ ทา ก ารชมุ นมุ สาธารณ ทเี่ กดิ ขน จ เปน การดาเนนิ กจิ กรรมที่ มส ง ผลกร ทบอยา งรนุ แรงตอ สว นรวม นดา นตา ง ดงั เชน ทเี่ คยเกดิ ขน นสงั คม ทย น ว งทศวรรษทผี่ า นมา อยาง รกตาม เม่ือพิจารณาจากผลที่เกิดขนจริงจากกลับกลายเปน วา ก มาย บบั นี ดก ลายเปน เครอื่ งมอื ทส่ี าคญั นการควบคมุ แล บน่ั ทอนเสรีภาพ นการชุมนุมของปร ชาชนอยา งสาคญั ากพิจารณาจากสภาพปญ าที่เกิดขน สามารถกลาว ดว า ปจจยั สาคญั 3 ปร การทม่ี ผี ลตอ การทา  พ.ร.บ. การชมุ นมุ ฯ แปรสภาพ ปเปน ก มายทาลายการชุมนมุ สาธารณ ดงั นี ปร การแรก บทบัญญัติของก มายที่มุงจากัดเสรีภาพ นการชมุ นมุ สาธารณ บทบัญญัติตาม พ.ร.บ. การชุมนุมฯ มีทัง นสวนท่ีสงผล กร ทบโดยตรงตอเสรีภาพ นการชุมนุมสาธารณ ดวยการนิยาม ความ มายแล ขอบเขตของการชุมนุมสาธารณ ที่อยูภาย ต ก มาย สามารถตีความ ดอยางกวางขวางครอบคลุมกิจกรรม แทบทุกปร เภท กลายเปนการกร ทาที่อยูภาย ตการบังคับ ของก มาย บบั นี แล นสว นทเ่ี ปดโอกาส เ จา นา ทรี่ ฐั สามารถ ช

282 บทเรยี นและสภาพปัญหาเก่ียวกับเสรีภาพในการชมุ นุม เพ่ือการปรบั ปรุงพระราชบญั ญัติการชุมนมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558 อานาจ นการจากดั เสรภี าพ ด นลกั ษณ เดยี วกนั ากพจิ ารณาจาก ชว งเวลาท่ี ดม กี ารจดั ทาก มาย บบั นภี าย ลงั การรฐั ปร ารเมอื่ พ.ศ. 2557 โดยสภานิติบัญญัติแ งชาติท่ี มมีผูแทนของปร ชาชน รวมอยูกยอมส ทอน เ นถงแงมุมที่จ มุงเนนการควบคุมแล จากดั เสรภี าพของผมู อี านาจมากกวา การรบั รองเสรภี าพดงั กลา ว ด อยา งชัดเจน ปร การที่สอง นวยงานของรัฐซ่ง มมีความเขา จแล มต ร นักถงเสรภี าพ นการชมุ นมุ สาธารณ เนอื่ งจาก พ.ร.บ. การชมุ นมุ ฯ ดก า นด เ จา นา ทขี่ องรฐั เขามามีสวนเกี่ยวของอยางมาก นการบริ ารจัดการการชุมนุม สาธารณ จ พบวา นวยงานของรัฐท่ีมีบทบาทเกี่ยวของ ดกอ  เกดิ ปญ าอยา งสาคญั ตอ การชมุ นมุ สาธารณ ทงั นทางป บิ ตั แิ ล นการ ชอานาจ นาที่ของตน บทบาทของ นว ยงานรฐั ทเี่ กยี่ วขอ งอาจส ทอ น เ นถง ความ มพ รอ ม นการป บิ ตั ติ ามก มาย ความ มเ ขา จตอ บทบญั ญตั ิ ของก มาย ความ มเขา จตอลักษณ พืนฐานของการชุมนุม สาธารณ รวมถง น ลายครงั ทเ่ี จา นา ทรี่ ฐั ทเี่ กย่ี วขอ ง ค วามสาคญั กับการควบคุมการชุมนุมสาธารณ มากกวาการปกปองเสรีภาพ น การชมุ นมุ ซง่ น ลายครงั มเ พยี งแตก ารบงั คบั ช พ.ร.บ. การชมุ นมุ ฯ เพยี งอยา งเดยี ว ยงั มกี ารนาเอาก มายอนื่ รอื คาสง่ั คณ รฐั ปร าร ท่ีมุงจากัดสิทธิเสรีภาพของปร ชาชนมาบังคับ ช อันเปนการสราง ความยงุ ยาก แ กก าร ชเ สรภี าพ นการชมุ นมุ สาธารณ เพมิ่ มากขน

283 ปร การที่สาม สถานการณการเมืองภาย ตร บอบ อานาจนิยม โดยที่ พ.ร.บ. การชุมนุมฯ ดถูกปร กาศ ช น วงเวลา ท่ีคณ รัฐปร ารยังคงมีอานาจ นทางการเมือง อันเปนชวงเวลา ที่คณ รัฐปร ารยังคงมีอานาจ นทางการเมืองผานการ ชอานาจ อยางเบดเสรจเดดขาดตาม มาตรา 44 ของรัฐธรรมนูญ 2557 แล ก ดมีการ ชอานาจของคณ รัฐปร ารตามมาตราดังกลาวนี ส่ังโยกยาย รือปลดเจา นาท่ีของรัฐจานวน มนอย นกรณีที่มี การป บิ ตั งิ านที่ มส อดคลอ งกบั แนวนโยบาย รอื ความตอ งการของ คณ รัฐปร าร ดังนัน จงเปนที่คาด มาย ดวาการป ิบัติ นาที่ ของเจา นาท่ีรัฐ น วงเวลาดังกลาวยอม มอาจดาเนิน ป ดอยาง เปนอิสร รือเปนการทา นา ทท่ี วี่ างอยูบน ลักการทางก มาย เพยี งอยางเดียว นกรณีท่ีเก่ียวของกับการจัดการชุมนุมสาธารณ ของ ปร ชาชน จ พบวา น ลายกรณีท่ี ดมีการบังคับ ชก มาย ป น ลักษณ ที่กอ เกิดคาถามถงการป ิบัติ นาที่ที่ มสอดคลองกับ ก มาย เน่ืองจากอาจมิ ดเขาขายเปนการชุมนุมสาธารณ รือ เจา นาท่ีรัฐ ชอานาจ นลักษณ ที่มุงควบคุมการชุมนุมสาธารณ แม นดา น นง่ อาจเกดิ จากความ มต ร นกั ถงเสรภี าพ นการชมุ นมุ แต นอีกแงมุม น่งกเปนผลสืบเน่ืองมาจากสถานการณการเมือง ที่อาจคุกคามตอ ความมัน่ คง นอาชีพการงานของเจา นา ทีร่ ฐั ด

284 บทเรยี นและสภาพปญั หาเก่ยี วกับเสรีภาพในการชุมนมุ เพ่ือการปรบั ปรงุ พระราชบญั ญตั ิการชมุ นมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558 โดยท่ีงานวิจัยชินนีเปนการศกษา น วงเวลานับตังแต พ.ร.บ. การชุมนุมฯ ปร กาศ ชเม่ือ พ.ศ. 2558 มาจนกร ทั่ง ถงเดือนกรก าคม พ.ศ. 2562 ซ่งคณ รัฐมนตรีชุด ม ดเขาดารง ตาแ นง บทเรยี นแล สภาพปญ าของเสรภี าพ นการชมุ นมุ สาธารณ ท่ีเกิดขนจงอยู น วงเวลาที่คณ รัฐปร ารยังคงมีอานาจ นการ บริ ารบานเมือง ป ิเสธ ม ดวาเง่ือน ขดังกลาวยอมมีผลกร ทบ ตอการป ิบัติ นาที่ของเจา นาที่รัฐ มมากกนอย อยาง รกตาม แมการยืนยันถงความเปนเ ตุแล ผลของปจจัยทางการเมืองนี อาจ มสามารถพิสูจน ดอยางชัดเจน แตสามารถแสดง เ น ด อยา งเปน รปู ธรรม น ลายกรณซี ง่ จ พบ ดว า ากเปน การชมุ นมุ ของ กลมุ บคุ คลทม่ี มี งุ ปร ทว ง รอื คดั คา นตอ รฐั บาล นร บอบอานาจนยิ ม ทางเจา นาที่รัฐกจ ดาเนินการอยางจริงจังแล ดวยการบังคับ ช ก มาย นลักษณ ท่ีกวางขวาง แต ากเปนกรณีการชุมนุมของ กลมุ บคุ คลท่ี ก ารสนบั สนนุ รอื มคี วามเ น ป นทศิ ทางเดยี วกนั กบั รฐั บาลกจ ปร สบกบั ทาที นลักษณ ทแ่ี ตกตางกัน

285 6.2 ข้อเสนอแนะ: กฎหมายที่รับรองเสรีภาพใน การชมุ นมุ สาธารณะ จากบทเรียนแล สภาพปญ าท่ีเปนผลมาจากการชุมนุม สาธารณ นับตังแต พ.ร.บ. การชุมนุมฯ มีผล ชบังคับสืบเน่ืองมา จนกร ท่ังเดือนกรก าคม พ.ศ. 2562 งานวิจัย บับนีมีขอเสนอ แน ดงั ตอ ปนี 6.2.1 ข้อเสนอในระยะส้ันต่อเจา้ หน้าทีต่ า� รวจ นวยงานของรัฐที่เกี่ยวของโดยตรงกับการชุมนุม สาธารณ ตาม พ.ร.บ. การชุมนุมฯ กคือเจา นาที่ตารวจ ซ่งมี อานาจอยางกวางขวางทัง นดานของการตีความ การ ชอานาจ ตามก มาย การส่ัง ามการชุมนุม เปนตน อันกลาว ดวาเปน นวยงานที่เปนจุดเริ่มตนที่จ ทา ก มาย บับนีสามารถถูก ช นฐาน ของเคร่ืองมือควบคุมแล คุกคามตอเสรีภาพ นการชุมนุม สาธารณ ซ่งกเปนที่ปร จักษชัดวา น วงเวลาที่ผานมาภาย ต สถานการณทางการเมืองแบบอานาจนิยม การบังคับ ช พ.ร.บ. การชุมนุมฯ กดาเนิน ป นทิศทางที่สนับสนุนตอผูมีอานาจ นทาง การเมืองแล คกุ คามเสรีภาพ นการชุมนมุ ของปร ชาชน อยาง รกตาม ภาย ตสถานการณทางการเมืองท่ีกาลัง เปลี่ยนแปลง ป เจา นาท่ีตารวจควรปรับปรุงการดาเนินการแล สรางความเขา จเก่ียวของกับการชุมนุมสาธารณ เพ่ิมมากขน

286 บทเรยี นและสภาพปัญหาเก่ียวกับเสรภี าพในการชมุ นุม เพ่ือการปรบั ปรงุ พระราชบญั ญตั กิ ารชุมนุมสาธารณะ พ.ศ. 2558 ซ่งจ นา ปสูการบริ ารจัดการกับการชุมนุมสาธารณ ที่ ม ดเปน การทาลายเสรีภาพดังกลาวเ กเชนท่ีเคยเกิดขนมาอยางตอเนื่อง ภาย ตร บอบอานาจนิยม เ พา อยางยิ่ง นดานของการตีความ เก่ยี วกบั นยิ ามของการชุมนุม การจดั ปรับปรุงการรบั แจงการชุมนมุ เ ปน ร บบ รวมทงั การแสดงบทบาท นฐาน ที่ชวยเอืออานวย  การชุมนมุ สาธารณ สามารถเปน ป ดอ ยา งสงบแล สนั ติ 6.2.2 ข้อเสนอในระยะยาวต่อการจัดท�ากฎหมายท่ี มุ่งรับรองเสรีภาพในการชุมนุมสาธารณะมากกว่าการควบคุม เสรภี าพในการชมุ นมุ เนือ่ งจาก พ.ร.บ. การชมุ นมุ ฯ เปนก มายทม่ี เี นอื าซ่ง เปน ปญ าอยา งมากทงั นดา นของการกา นดขอบเขตความ มาย การจดั การชมุ นมุ ทถี่ กู ตอ งตามก มาย การดแู ลแล การสงั่ า มโดย เจา นา ทรี่ ฐั กร บวนการ นการโตแ ยง รวมถงบทลงโทษ ซง่ ลว นแลว แต สราง เกิดความยุงยากตอเสรีภาพ นการชุมนุมอยางกวางขวาง จากสภาพปญ าทเ่ี กดิ ขนอนั เปน ผลสบื เนอ่ื งมาจาก พ.ร.บ. บบั นี แสดง เ นถงความจาเปน นการยกเลกิ เพอ่ื นา ปสกู ารจดั ทาก มาย การชมุ นมุ สาธารณ บบั ม จาเปน ทจ่ี ตอ งมกี ารสรปุ บทเรยี นแล ทบทวนสภาพปญ าอนั เปน ผลมาจาก พ.ร.บ. การชมุ นมุ ฯ เพอื่ นา ปสูการจัดทารางก มายเพื่อคุมครองเสรีภาพ นการชุมนุม มี ความชดั เจนแล มุงรับรองเสรีภาพมากกวาท่ี ดเ กดิ ขน

287 ทงั นี มปี ร เดนทต่ี อ ง ดร บั การพจิ ารณาแล ค วามสาคญั ากพิจารณาจากปญ าที่เกิดขนตาม พ.ร.บ. การชุมนุมฯ โดย สามารถแยกออกเปน 3 ปร เดนสาคัญ ดงั ตอ ปนี 1) ข้อเสนอเชงิ หลักการ ตอง ความสาคัญกับเสรีภาพ นการชุมนุมสาธารณ วา เปน ปร เดนสาคญั ก มายทถี่ กู จดั ทาขนตอ งมงุ ก ารรบั รองแล คมุ ครองเสรภี าพ นการชมุ นมุ เปน วั จสาคญั โดยตอ งเปน ก มาย ทสี่ อดคลอ งกบั การรบั รองเสรภี าพ นการชมุ นมุ ตามที่ ดม กี ารรบั รอง ว นรฐั ธรรมนูญ รฐั ธรรมนูญ พ.ศ. 2560 มาตรา 44 ซง่ ด การ รับรองการชุมนุมท่ีดาเนิน ปอยางสงบแล ปราศจากอาวุธ ากจ เปดโอกาส ม กี ารจากดั การชมุ นมุ สาธารณ ดก ตอ งมกี ารกา นด ว อยา งชดั เจน โดย มเ ปดโอกาส เ จา นา ทร่ี ฐั าย ด าย นง่ สามารถ ท่ีจ จากัดเสรีภาพ นการชุมนุม ดอยางกวางขวางโดยปราศจาก การตรวจสอบถงความชอบดวยก มาย 2) ขอ้ เสนอในเชิงบทบัญญตั ิ ปร การแรก ตองทา บทบัญญัติท่ีเกี่ยวกับการชุมนุม สาธารณ โดยตรงมคี วามชดั เจนขน มว า จ เปน นยิ ามของการชมุ นมุ สาธารณ พืนท่ีการจัดการชุมนุม เปนตน เพรา ากบทบัญญัติ มมีความชัดเจนแล ปลอย  นวยงานของรัฐเปนผู ชอานาจ นการตีความ จ พบวาเจา นาท่ีรัฐมีแนวโนมท่ีจ ขยายขอบเขต การ ชอานาจแล สงผลกร ทบ เสรีภาพ นการชุมนุมสาธารณ ตอ งถกู จากัด รอื ถกู คกุ คามเปนอยา งมาก

288 บทเรยี นและสภาพปญั หาเก่ยี วกบั เสรีภาพในการชมุ นุม เพ่ือการปรับปรุงพระราชบัญญตั ิการชุมนุมสาธารณะ พ.ศ. 2558 ปร การท่ีสอง ตองทา  พ.ร.บ. การชุมนุมสาธารณ เปน ก มาย บบั เดยี วทเ่ี กย่ี วขอ งกบั การจดั การชมุ นมุ เนอ่ื งจาก น ปจจบุ นั แมจ มี พ.ร.บ. การชมุ นมุ ฯ แตก จ พบวา เมอ่ื ตอ งการจดั การ ชุมนุม ถูกตองตามก มาย ทาง ายผูจัดชุมนุมตองดาเนินการ ตามก มายอกี ลาย บบั แล นว ยงานทเ่ี กย่ี วขอ ง ลาย นว ยงาน เชน การ ชเคร่ืองขยายเสียงที่มีก มายกา นด วเปนการเ พา แล มี นว ยงานอืน่ เปน ผูรับผดิ ชอบ เปนตน ปร การทส่ี าม ตอ งทา  นว ยงานรฐั ตร นกั วา ตนเอง มี นาท่ี นการอานวยความส ดวก แกการชุมนุมสาธารณ ทงั นดา นของการปร สานงานกบั ผจู ดั การชมุ นมุ การจดั การจราจร การเตรยี มสถานท่ี การส่อื สารตอ สาธารณ ถงการชมุ นมุ สาธารณ เปน ตน บทบาท นา ท่ี นลกั ษณ ดงั กลา วนอกจากจ เปน การรบั รอง เสรภี าพ นการชมุ นมุ แลว ยงั เปน สว นสาคญั ทจี่ ชว ยลดผลกร ทบทมี่ ี ตอ สว นรวม น ว งเวลาทมี่ กี ารชมุ นมุ สาธารณ เกดิ ขน นว ยงานรฐั พงตร นกั วา บทบาท นา ทขี่ องตนเองมิ ดอ ยตู รงกนั ขา มกบั ผชู มุ นมุ ากเปน นวยงานท่ีมี นาที่ นการทา เกิดการชุมนุมอยางสงบ ทีเ่ ปน ปตามกรอบของก มาย ปร การทสี่ ี่ การยกเลกิ โทษทางอาญา น พ.ร.บ. การชมุ นมุ ฯ การกา นดโทษการ า นก มายการชุมนุมสาธารณ มีโทษ เปน การจาคกุ โดยทกี่ ารกร ทาความผดิ ทเี่ กดิ ขนเปน การ มด าเนนิ การ ครบถวนตามขันตอนการจัดการชุมนุม ซ่งมิ ดมีผลกร ทบ

289 โดยตรง รอื สรา งความเสยี ายอยา งรา ยแรง บ งั เกดิ ขนตอ สว นรวม การกา นดดวยโทษจาคุกจงเปนการ ชมาตรการทางอาญาที่ มมี ความสอดคลองกับการรับรองเสรีภาพ นการชุมนุมสาธารณ แตอ ยา ง ด จงควรยกเลกิ โทษจาคกุ จากการกร ทาความผดิ ตอ ก มาย ท่ีรับรองการชุมนุมสาธารณ ยกเวนวาการชุมนุมสาธารณ นัน ดก ร ทาการ า นตอ ก มายอาญาอยา งชดั เจนซง่ กจ เปน ความผดิ ตามก มายอาญาทมี่ ผี ล ชบ งั คับอยแู ลว 3) ขอ้ เสนอเชงิ กระบวนการ ปร การแรก กร บวนการ นการแจง การชมุ นุมสาธารณ ตองมีขันตอนท่ีเปนร บบ ส ดวก แล สามารถเขา จ ดงาย มิ ช เปนกร บวนการที่ขนอยูกับความเขา จของ นวยงานรัฐแตล แ ง แตล พนื ทก่ี า นดเองตามความเขา จ ปร เดนสาคญั กคอื ตอ งทา ก ารจดั การชมุ นมุ ตอ งอยภู าย ตร บบการแจงเพ่ือทราบมิ ชเปนร บบการขออนุญาต แมตาม พ.ร.บ. การชุมนุมฯ จ ดวาง ลักการ อยูลักษณ ของการแจง เพ่ือทราบสา รับการจัดการชุมนุมสาธารณ ว แต นทางป ิบัติ ที่เกิดขนจริงดวยการ ชอานาจของเจา นาท่ีรัฐอยางกวางขวาง ดทา ร บบการแจงเพื่อทราบ นทางนิตินัยกลับกลายเปนร บบ การขออนญุ าต นทางพ ตนิ ยั อนั ทา ก ารจดั การชมุ นมุ โดยถกู ตอ ง ตามก มายเปน ป ดอยางยากลาบากเปน อยางย่ิง

290 บทเรยี นและสภาพปญั หาเก่ยี วกบั เสรีภาพในการชมุ นมุ เพ่ือการปรับปรงุ พระราชบัญญัตกิ ารชุมนุมสาธารณะ พ.ศ. 2558 ปร การทส่ี อง กร บวนการโตแ ยง การ ชอ านาจ นการสง่ั ามการชุมนุมสาธารณ รือการ ชอานาจ นลักษณ อื่น ที่มีผล เปน การคกุ คาม รอื ปดกนั การชมุ นมุ สาธารณ นทกุ ขนั ตอน จ ตอ ง มกี ารออกแบบเชงิ กร บวนการท่ี ท างดา นผจู ดั การชมุ นมุ สามารถ จ โตแ ยง ดอ ยา งรวดเรวแล สอดคลอ งกบั ลกั ษณ พนื ฐานของการ ชมุ นมุ สาธารณ เพอ่ื ส ามารถมกี ารชขี าดถงการ ชอ านาจดงั กลา ววา เปน ปโดยถกู ตอ งเ มา สม รือ ม

291 บรรณำนุกรม

292 บทเรยี นและสภาพปัญหาเก่ียวกับเสรภี าพในการชุมนมุ เพ่ือการปรับปรุงพระราชบัญญตั ิการชุมนมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558

293 หนงั สือ บทความ วารสาร จนั ตรี สนิ ศภุ กษ. “ความ มายแล ลกั ษณ ของสทิ ธ”ิ น ความรพู้ นื้ ฐาน เกี่ยวกับกฎหมาย. มานิตย จุมปา บรรณาธิการ กรุงเทพฯ จุ าลงกรณม าวทิ ยาลัย, 2548 . จนั ทจริ า เอย่ี มมยรุ า. เสรภี าพ นการชุมนุม นท่สี าธารณ ลกั ทว่ั ป แล ขอ จากดั . บทบณั ฑิตย.์ 65, .4 2522 1-37. นรินทร อิธิสาร. เสรีภาพ นการชุมนุม l . เครอื ขา ยก มายม าชน ทย, เผยแพรว นั ที่ 1 กมุ ภาพนั ธ 2552. สืบคนวันท่ี 14 ตุลาคม 2562. . l -l . / l / l . 1326. นธิ ิ เอยี วศรวี งศ. “แ น างแมวกบั วกิ ติ นวั นธรรมชาวนา.” น ผา้ ขาวมา้ , ผา้ ซนิ่ , กางเกงใน ฯลฯ: วา่ ดว้ ยประเพณี ความเปลยี่ นแปลงและ เรื่องสรรพสาระ กรงุ เทพฯ มติชน, 2538 . 108-119. นธิ ณิ ี ทองแท. เสรภี าพ นการชมุ นมุ ของสาธารณรฐั เกา ลี เกา ลี ต . วารสารนิติสังคมศาสตร์ 7, .2 กรก าคม-ธันวาคม 2557 85-127. บรรเจดิ สงิ ค เนต.ิ หลกั การพนื้ ฐานเกยี่ วกบั สทิ ธแิ ละเสรภี าพและศกั ดศิ์ รี ความเป็นมนษุ ย์ กรุงเทพฯ วิญ ูชน, 2552 . เบญจวรรณ คาโคตร. “ความทกุ ขเ ชงิ สงั คมของชาวบา นท่ี ดร บั ผลกร ทบ จากการทาเ มอื งแรท องคา อาเภอวงั ส พงุ จงั วดั เลย.” พั นา

294 บทเรยี นและสภาพปัญหาเก่ยี วกับเสรภี าพในการชมุ นมุ เพ่ือการปรบั ปรงุ พระราชบัญญัติการชุมนมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558 นิพนธ สาขาพั นาชุมชน คณ สังคมศาสตรแล มนุษยศาสตร ม าวทิ ยาลัยม าสารคาม, 2554 . ปร ภาพร สี า. ความขดั แยง ทางการเมอื งกบั รฐั ปร าร ป พ.ศ. 2547. วารสารรฐั ศาสตรป์ รทิ รรศน์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 4, .2 กรก าคม - ธนั วาคม 2560 148 149. ปร ภาส ปนตบแตง. การเมืองบนท้องถนน 99 วันสมัชชาคนจน และ ประวตั ศิ าสตรก์ ารเดนิ ขบวน ชมุ นมุ ประทว้ งในสงั คมไทย กรงุ เทพฯ ตนตารับ, 2541 . มูลนิธินิติธรรมส่ิงแวดลอม บก . เอกสารปร กอบ เวทีเสวนาส ทอน ปญ าการตีความบังคับ ชก มายการชุมนุมสาธารณ กับการ จากัดเสรีภาพของปร ชาชน โดยมูลนิธินิติธรรมสิ่งแวดลอม, ศูนยทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน, โครงการอินเทอรเนตเพื่อ ก มายปร ชาชน, สมาคมนกั ก มายสทิ ธมิ นษุ ยชน, รว มกบั สถาบันวิจัยสังคม จุ าลงกรณม าวิทยาลัย ณ องปร ชุม เดอ คอนเนคชนั่ ลาดพรา ว. 21 พ ศจกิ ายน 2561. วรนารี สิงโต. ก มายเก่ียวกับการชุมนุมแล การเดินขบวนแล การ บังคับทางปกครองตามคาสั่งสลายการชุมนุมแล การเดินขบวน นร บบก มายเยอรมัน. วารสารก มายปกครอง 27 .1 2553 , 106-129. วรพจน วิศรุตพิชญ. สิทธิและเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ. กรุงเทพฯ วญิ ูชน, 2543 . วารณุ ี วั นปร ดษิ ฐ. เสรภี าพในการชมุ นมุ โดยสงบและปราศจากอาวธุ . วิทยานิพนธนิติศาสตรม าบัณ ิต ม าวิทยาลัยธรรมศาสตร. 2551.

295 ศูนยวิจัยแล พั นาก มาย. คณ นิติศาสตร ม าวิทยาลัยเชียง ม. การปร ชุมกลุมยอย สถานการณการบังคับ ชพร ราชบัญญัติ การชุมนุมสาธารณ พ.ศ. 2558 แล ขอเสนอแนวทางแก ข ปญ า. โดยศนู ยว จิ ยั แล พั นาก มาย รว มกบั มลู นธิ นิ ติ ธิ รรม สงิ่ แวดลอ ม ณ อ งปร ชมุ ชนั 4 มลู นธิ อิ าสาสมคั รเพอื่ สงั คม มอส. . 10 กนั ยายน 2562. สมคดิ เลศิ พ รู ย. กฎหมายรฐั ธรรมนญู : หลกั การใหมต่ ามรฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช 2540 กรงุ เทพฯ ม าวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร, 2548 . สมชาย ปรีชาศิลปกุล แล คณ . รายงานการศึกษาวิจัยเรื่อง เสรีภาพ ในการชุมนุมโดยสงบและปราศจากอาวุธตามบทบัญญัติแห่ง กฎหมาย. กรงุ เทพฯ สานกั งานศาลรัฐธรรมนญู , 2558 . สานักกรรมาธิการ 3 สานักงานเลขาธิการวุ ิสภา. เจตนารมณ์ของร่าง พระราชบัญญัติการชุมนุมสาธารณะ พ.ศ. .... สภานิติบัญญัติ แหง่ ชาต.ิ กรงุ เทพฯ สานกั การพมิ พ สานกั งานเลขาธกิ ารวุ สิ ภา, 2558 , สานกั งานตารวจแ ง ชาต.ิ คมู่ อื การปฏบิ ตั ติ ามพระราชบญั ญตั กิ ารชมุ นมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558. กรงุ เทพฯ โรงพมิ พต ารวจ, 2559 . ยุด แสงอุทัย. ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายท่ัวไป กรุงเทพฯ ปร กายพรก, 2545 . อสิ ร ธรรม ทยถาวร. “การคดั คา นการกอ สรา งโรง ฟฟาบา นกรดู อาเภอ บางส พาน จัง วัดปร จวบคีรีขันธ. วิทยานิพนธศิลปศาสตร ม าบัณ ติ รัฐศาสตร ม าวิทยาลยั รามคาแ ง, 2550 .

296 บทเรียนและสภาพปญั หาเก่ยี วกับเสรภี าพในการชมุ นมุ เพ่ือการปรับปรุงพระราชบัญญัตกิ ารชมุ นมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558 เวบ็ ไซต์ ll, l . ก มายการชุมนุม นที่สาธารณ ปร สบการณ จากเยอรมัน. การสัมมนา จัดโดยสถาบันนโยบายศกษา ณ สานกั งานคณ กรรมการสทิ ธมิ นษุ ยชนแ ง ชาติ 30 กนั ยายน 2554 , สบื คนวนั ท่ี 20 ธนั วาคม 2556. // . . . / . l 1333513714. . . 7 เรื่องตองรูกอนฟงคาพิพากษา คดีเท จ เทพา. เผยแพร เม่ือวันที่ 25 ธันวาคม 2561. // . l . . / l / 7-เรอื่ งตองรกู อนฟงคาพิพากษา-คดีเท จ เ ทพา. . เจา นาท่ี ช พ.ร.บ.ชุมนุมสาธารณ งานราลก ลุงนวมทอง. เผยแพรว ันที 31 ตลุ าคม 2558. สืบคน วันท่ี 14 ตุลาคม 2562. // . l . . / l / . . เลือกตัง 62 เลิกคาส่ังชุมนุมทางการเมืองแลว แตชุมนุม น สถานศกษายงั คง มง า ย., เผยแพรว นั ที่ 7 มกราคม 2562, สบื คน วันท่ี 18 กันยายน 2562, // . l . . / /647 . ช่ือคดี เท จ เทพา คดีพ.ร.บ.ชุมนุมฯแล ตอสูขัดขวางฯ จาก การเดินคัดคานโรง ฟฟาถาน ิน. ฐานขอมูลคดี สืบคนวันท่ี 10 กรก าคม 2562. // . l . . / /810 . . ชื่อคดี อานนท ยืนเ ย คดที ีส่ อง. ฐานขอมูลคดี สบื คนวันท่ี 10 กรก าคม 2562. // . l . . / /759. . ชอ่ื คดี เอกชยั เปดเพลงปร เทศกมู ี นา กองทพั บก. ฐานขอ มลู คดี สบื คน วนั ที่ 10 กรก าคม 2562. // . l . . / / /863 l.

297 . ฐานขอ มลู คดี การชมุ นมุ ของกลมุ คนอยากเลอื กตงั ทถี่ นนราชดาเนนิ 50 คดีผูจัดการชุมนุม . สืบคนวันท่ี 14 ตุลาคม 2562. // . l . . / /826 . . ฐานขอมูลคดี การชุมนุมของกลุมคนอยากเลือกตังท่ี อศิลป กรุทงเทพ 39 คดีผุรวมชุมนุม . สืบคนวันท่ี 14 ตุลาคม 2562. // . l . . / /817 . . ตร.ชปี ราศรยั คา นการปร ชมุ อบต.ผดิ พ.ร.บ. ชมุ นมุ ฯ. เผยแพร วนั ที่ 3 กมุ ภาพนั ธ 2561. สบื คน วนั ที่ 14 ตลุ าคม 2562. // . l 2014. / 6212. . ปราก การณ ช พ.ร.บ.ชมุ นมุ ขู ปร ชาชน า มชมุ นมุ ทกุ ปร เภท. เผยแพรเ มอื่ วนั ท่ี 16 มกราคม 2559. //l . . / /3991. . มาตรา 19 5 พ.ร.บ.ชมุ นมุ มาตรการสยบ การชมุ นมุ โดยสงล. เผยแพรว นั ท่ี 25 มถิ นุ ายน 2562. สบื คน วนั ท่ี 14 ตลุ าคม 2562. // l . . / /5303. . สถิติการปดกันแล แทรกแซงกิจกรรมสาธารณ ยุค คสช.. เผยแพรเ มอ่ื วนั ท่ี 6 กมุ ภาพนั ธ 2560. // . l . . / l/ l . . สรุปการตังขอกลาว าแล สถาน ของนักกิจกรรมท่ีถูกจับกุม ชวง 23-24 มิถุนายน 2559. เผยแพรเมื่อวันที่ 29 มิถุนายน 2559. // . l . . / l / . . อัยการท ารสั่งฟอง 6 นักกิจกรรม คดีปด ุนปร ชาธิป ตย แลว ศาล ปร กันตัวคนล 10,000 บาท กอนสง ปปลอยตัว ท่ีเรือนจา. เผยแพรวันท่ี 7 พ ศจิกายน 2561. สืบคนวันที่ 14 ตลุ าคม 2562. // . l . . /

298 บทเรียนและสภาพปญั หาเก่ยี วกับเสรภี าพในการชุมนุม เพ่ือการปรับปรงุ พระราชบญั ญตั ิการชุมนมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558 . อุปสรรคของการ ชเ สรีภาพตามพ.ร.บ.ชมุ นมุ ฯ ตารวจพยายาม เตมท่ี ม ย นื่ 13,409 รายชอ่ื ปลดอาวธุ คสช.. เผยแพรว นั ท่ี 26 มิถุนายน 2562. สืบคนวันท่ี 14 ตุลาคม 2562. // . l . . / l /13409 l . l . ตร.นครบาล ออกปร กาศ ามชุมนุมรอบศาล รธน.. เผยแพรเ มอื่ วนั ท่ี 7 มนี าคม 2562. สบื คน เมอ่ื วนั ที่ 18 กนั ยายน 2562. // . . / / 8 2. . “รพ.บวั ญ ขนปายคา นร เบยี บคลงั -ลกู จา ง ม.ราชภั โคราช นดั คา น 1 มยิ .. เผยแพรเ มอ่ื วนั ที่ 31 พ ษภาคม 2561. // . . / / 02 . . เอนจโี อแจงจดั กจิ กรรมเดนิ เทา กทม. - ขอนแกน ม ชก ารลม รฐั บาล. เผยแพรเมือ่ วนั ที่ 20 มกราคม 2561. // . ./ / 8 . กร ทรวงแรงงาน. ก.แรงงาน ว ง ลกู จา งซนั โค โกเซ า น ก มาย ชมุ นมุ จดั รถสง กลบั ถงบา น. เผยแพรเ มอ่ื วนั ท่ี 7 มกราคม 2559. // . l. . / / /46642. กรงุ เทพธรุ กจิ . ตงั ขอ า นกั 9 แกนนา กอ จลาจลสภ.ถลาง. เผยแพร วนั ท่ี 15 ตลุ าคม 2558. สบื คน วนั ท่ี 18 กนั ยายน 2562. // . . / / l/670035. กรุงเทพธุรกิจ. โบว ณั ฐา นาทีมบุกโงพักนนทถามขอ า ลัง ดรับ มายเรยี ก กอ นแจง ความกลบั . เผยแพรว นั ท่ี 21 มกราคม 2562. สบื คนวนั ท่ี 14 ตุลาคม 2562. // . . / / l/824749.

299 กรุงเทพธุรกิจ. สรุปคดีปดโรงพักถลาง ออก มายจับเกือบรอย บี  มอบตัวอกี ออื . เผยแพรเ มือ่ วนั ท่ี 16 ธันวาคม 2558. . // . . / / l/678700. ขาวสด. 4 ปรฐั ปร าร มวลชน คนอยากเลือกตัง กองกาลัง าย ความมั่นคง. เผยแพรวันท่ี 22 พ ษภาคม 2561. สืบคนวันท่ี 18 กันยายน 2562. // . . ./ - / 1118366. ขาวสด. เครือขายคานโรง ฟฟาเทพาย่ืนอุทธรณคาสั่งศาลสงขลา ยนั ชมุ นมุ สงบ 114 นักวชิ าการรวมสูกบั ชาวบาน. เผยแพรว ันท่ี 22 ธนั วาคม 2560. สบื คน วนั ที่ 14 ตลุ าคม 2562. // . . . / - l / 679565. ขา วสด. มาแลว คนเชยี ง มอ ยากเลอื กตงั ชมุ นมุ นา มช. คนรว มพรบ่ . เผยแพรว นั ที่ 14 กมุ ภาพนั ธ 2561. สบื คน วนั ท่ี 18 กนั ยายน 2562. // . . . / - l / 754305. คมชดั ลก. ศาลตดั สนิ แกนนาตา นโปแตซ 9 คน จา ย 1.5 ลา น. เผยแพร วนั ที่ 31 กรก าคม 2562. สบื คน วนั ท่ี 14 ตลุ าคม 2562. // . . / /15226. เครือขายนักสทิ ธ.ิ เสนทาง เดนิ ..เท น เทพา ภาย ตก มายชมุ นุม สาธารณ . เผยแพรว นั ท่ี 31 สงิ าคม 2561. สบื คน วนั ที่ 14 ตลุ าคม 2562. // . /2018/08/ l -4/. จนั ทรจริ า เอยี่ มยรุ า. ก มายวา ดว ยการชมุ นมุ สาธารณ แล การเดนิ ขบวน ของปร เทศสาธารณรัฐเกา ลี. สืบคนวันท่ี 14 ตุลาคม 2562. // . . / / l / l 857. .