พุทธวจน "สมถะ วิปัสสะนา"

ปฏิบตั ิ สมถะ วิปัสสนา ประกำรที่ 5 นี้เป็นอำรัพภวัตถุ นี้เป็นอำรพั ภวัตถปุ ระกำรท่ี 6 279

อำรัพภวตั ถปุ ระกำรท่ี ๗ นี้เป็น น้ีเป็นอำรพั ภวัตถุประกำรท่ี ๘ 8 280

ปฏบิ ตั ิ สมถะ วิปัสสนา เพยี รละอกุศลแขง่ กับควำมตำย 115 -บาลี อฏฐฺ ก. อ.ํ ๒๓/๓๓๑-๓๓๓/๑๗๑. 281



ปฏบิ ตั ิ สมถะ วิปสั สนา (ในกรณีแห่งภิกษุผู้ผ่�นกล�งคืนม�ถึงกล�งวัน ก็มีข้อคว�มท่ี ตรสั ไวใ้ ห้ปฏิบตั อิ ย�่ งเดียวกนั ผดิ กนั แตเ่ วล�เท่�น้นั ). 283

ปฏบิ ตั ิ สมถะ วิปัสสนา ทำ� ควำมเพยี รแข่งกับอนำคตภัย 116 (นัยที่ 1) -บาลี ปญจฺ ก. อ.ํ ๒๒/๑๑๗-๑๒๑/๗๘. อนำคตข้อที่ 1 ภัยใน 284

ปฏิบัติ สมถะ วิปัสสนา ภยั ในอนำคต ขอ้ ที่2 285

ภยั ในอนำคตขอ้ ท่ี3 286

ปฏบิ ตั ิ สมถะ วิปสั สนา ภัยในอนำคตข้อท่ี 4 287

ภัยในอนำคตข้อท่ี 5 ภกิ ษเุ หน็ ภัยในอนำคต 5 ประกำร เหล่ำน้ีแล ควรเป็นผู้ไม่ประมำท มีควำมเพียร มีใจ เด็ดเด่ยี วอยู่ เพ่อื ถึงสิง่ ที่ยังไม่ถึง เพอ่ื บรรลุสง่ิ ทย่ี งั ไม่ได้ บรรลุ เพ่ือท�ำให้แจง้ ส่งิ ทยี่ งั ไม่ไดท้ �ำใหแ้ จ้ง 288

ปฏิบตั ิ สมถะ วปิ สั สนา ทำ� ควำมเพียรแขง่ กบั อนำคตภัย 11๗ (นยั ท่ี 2) -บาลี ปญจฺ ก. อ.ํ ๒๒/๑๑๕-๑๑๗/๗๗. ในอนำคตข้อที่ 1 ภัย 289



ปฏบิ ตั ิ สมถะ วิปสั สนา ภยั ในอนำคตขอ้ ที่2 ภยั ในอนำคตขอ้ ท่ี 3 291

ภัยในอนำคต ขอ้ ที่ 4 ขอ้ ที่ 5 ภัยในอนำคต 292

ปฏิบัติ สมถะ วิปัสสนา ภิกษุผู้อยู่ป่ำ เห็นภัยในอนำคต 5 ประกำรเหลำ่ นแี้ ล ควรเปน็ ผไู้ มป่ ระมำท มคี วำมเพยี ร มใี จเดด็ เดยี่ วอยู่ เพอ่ื ถงึ สง่ิ ทยี่ งั ไมถ่ งึ เพอ่ื บรรลสุ ง่ิ ทย่ี งั ไม่ ไดบ้ รรลุ เพอ่ื ท�ำให้แจ้งสิ่งทย่ี งั ไมไ่ ดท้ ำ� ใหแ้ จง้ 293

ปฏบิ ตั ิ สมถะ วิปสั สนา สมยั ทไ่ี ม่สมควร และทีส่ มควร 11๘ กระทำ� ควำมเพียร -บาลี ปญจฺ ก. อ.ํ ๒๒/๗๕-๗๖/๕๔. เป็นคนแก่ ถูกชรำครอบง�ำ ครอบงำ� เป็นผู้อำพำธ ถูกพยำธิ 2 สมยั ทมี่ ขี ำ้ วแพง ขำ้ วกลำ้ เสยี หำย มบี ณิ ฑบำตหำไดย้ ำก ไมส่ ะดวกทจ่ี ะยงั อตั ภำพใหเ้ ปน็ ไป ด้วยกำรแสวงหำบิณฑบำต สมยั ทมี่ ภี ยั มคี วำมกำ� เรบิ ในปำ่ ดง ชำวชนบทพำกันข้ึนยำนพำหนะอพยพไป 4 สมยั ทสี่ งฆ์แตกกัน กเ็ มอ่ื สงฆแ์ ตกกนั แลว้ ยอ่ มมกี ำรดำ่ กนั และกนั บรภิ ำษกนั และกนั มีกำรใสร่ ำ้ ยกันและกัน มกี ำรทอดทง้ิ กนั และกัน 294

ปฏบิ ตั ิ สมถะ วปิ สั สนา คนผู้ไม่เล่ือมใสในสงฆ์หมู่นั้น ย่อมไม่เล่ือมใส และคน บำงพวกท่ีเลื่อมใส ย่อมเป็นอย่ำงอ่ืนไป 5 สมัยที่ไม่ควรกระท�ำ ควำมเพียร 5 ประกำร 5 5 เป็นหนุ่มแน่น มีผมด�ำสนิท ประกอบด้วยควำมเปน็ หนุ่ม ตัง้ อย่ใู นปฐมวยั เป็นผู้มีอำพำธน้อย มีโรค เบำบำง ประกอบดว้ ยไฟธำตทุ เี่ ผำอำหำรใหย้ อ่ ยสมำ�่ เสมอ ไม่เย็นนัก ไม่ร้อนนัก เป็นปำนกลำง ควรแก่กำรกระ ท�ำควำมเพยี ร 2 สมยั ทข่ี ำ้ วกลำ้ งำมดี มบี ณิ ฑบำต หำไดง้ ำ่ ย สะดวกทจ่ี ะยงั อตั ภำพใหเ้ ปน็ ไปดว้ ยกำรแสวงหำ บณิ ฑบำต สมยั ทพ่ี วกมนษุ ยพ์ รอ้ มเพรยี งกนั ยนิ ดตี อ่ กนั ไมว่ วิ ำทกนั เปน็ เหมอื นนำ้� นมกบั นำ้� 295

มองดูกันและกันด้วยสำยตำท่ีประกอบด้วยควำมรัก สมัยทสี่ งฆพ์ รอ้ มเพรยี งกัน ยนิ ดี ต่อกัน ไม่วิวำทกัน มีอุเทศร่วมกัน ย่อมอยู่เป็นผำสุก เมอื่ สงฆส์ มคั รสมำนกนั ยอ่ มไมม่ กี ำรดำ่ กนั และกัน ไมบ่ ริภำษกันและกัน ไม่มีกำรใสร่ ้ำยกนั และกัน ไมม่ กี ำรทอดทง้ิ กนั และกนั คนผไู้ มเ่ ลอื่ มใสในสงฆห์ มนู่ นั้ ยอ่ มเลอื่ มใส และคนทเี่ ลอื่ มใสแลว้ ยอ่ มเลอ่ื มใสยงิ่ ขน้ึ ไป ควำมเพยี ร 5 ประกำร สมัยท่ีควรกระท�ำ 296

ปฏบิ ัติ สมถะ วปิ ัสสนา ทำ� อยำ่ งไร ควำมเพยี รพยำยำมจงึ มผี ล 119 -บาลี อปุ ร.ิ ม. ๑๔/๑๓,๑๖/๑๒,๑๕. ไม่เอำทุกข์ ทบั ถมตนทไ่ี มม่ ที กุ ขท์ บั ถม ไมส่ ละควำมสขุ ทเ่ี กดิ โดยธรรม ไมเ่ ปน็ ผหู้ มกมนุ่ ในควำมสขุ นน้ั 297

เม่ือเรำอยู่ตำมสบำย อกุศลธรรมย่อมเจริญย่ิง กุศลธรรมย่อมเสื่อม แต่เม่ือเรำเริ่มต้ังตนเพื่อควำม ล�ำบำก อกุศลธรรมย่อมเส่ือม กุศลธรรมย่อมเจริญยิ่ง 2 2 2 2 298

ปฏิบตั ิ สมถะ วปิ ัสสนา 2 แมอ้ ย่ำงนี้ ควำมพยำยำมมผี ล ควำมเพยี รมผี ล 299

สง่ิ ท่คี วรเสพ­ไม่ควรเสพ ปฏบิ ตั ิ สมถะ วิปัสสนา 120 -บาลี อปุ ร.ิ ม. ๑๔/๑๖๐-๑๖๕/๒๒๙-๒๓๓. ไม่ควรเสพ ควรเสพ (ในกรณีแห่งอ�รมณ์ห้�ท่ีเหลือคือ เสียงท่ีจะพึงรู้แจ้งด้วยหู กล่ินท่ีจะพึงรู้แจ้งด้วยจมูก รสท่ีพึงรู้แจ้งด้วยลิ้น โผฏฐัพพะท่ีจะพึงรู้ แจ้งด้วยผิวก�ย และธรรมที่จะพึงรู้แจ้งด้วยใจ ก็มีหลักเกณฑ์ท่ีได้ ตรสั ไวท้ �ำ นองเดยี วกนั กบั ในกรณแี หง่ รปู ทจ่ี ะพงึ รแู้ จง้ ดว้ ยจกั ษขุ �้ งบนน)ี้ . ไี้ มค่ วรเสพ ควรเสพ (ในกรณแี หง่ ปจั จยั คอื บณิ ฑบ�ต และเสน�สนะ กม็ หี ลกั เกณฑ์ ที่ได้ตรสั ไว้ทำ�นองเดียวกันกบั ในกรณีแห่งจีวรข้�งบนน้)ี . 300

ปฏิบัติ สมถะ วปิ สั สนา ไมค่ วรเสพ ควรเสพ. (ในกรณีแหง่ ปจั จยั คอื นคิ ม นคร ชนบท ก็มหี ลกั เกณฑ์ท่ีได้ ตรสั ไว้ท�ำ นองเดยี วกนั กับในกรณแี หง่ ค�มข้�งบนน้)ี . ไม่ควรเสพ ควรเสพ 301

302

ปฏิบัติ สมถะ วปิ ัสสนา หลกั กำรเลอื กสถำนทแี่ ละบคุ คล 121 ทีค่ วรเสพ และไมค่ วรเสพ -บาลี ม.ู ม. ๑๒/๒๑๒-๒๑๙/๒๓๕-๒๔๒. เมื่อเธอเข้ำไปอำศัยป่ำชัฏ นั้นอยู่ สติท่ียังไม่ปรำกฏก็ไม่ปรำกฏ จิตที่ยังไม่ต้ังม่ันก็ ไม่ต้ังม่ัน อำสวะที่ยังไม่สิ้นไปก็ไม่ถึงควำมส้ินไป และ ภกิ ษนุ น้ั ไมไ่ ดบ้ รรลธุ รรมอนั ปลอดโปรง่ จำกโยคะอยำ่ งสงู ท่ยี ังไมบ่ รรลุด้วย สว่ นปจั จยั เครอื่ งอดุ หนนุ ชีวิต คอื จีวร บณิ ฑบำต เสนำสนะ และคลิ ำนปจั จยั เภสชั บรขิ ำรเหลำ่ ใด ทบ่ี รรพชติ จำ� ตอ้ งนำ� มำบรโิ ภค ปจั จยั เหลำ่ นนั้ ยอ่ มเกดิ ขน้ึ ได้โดยยำก 303

ควรหลีกไปเสียจำกป่ำชัฏนั้น ในเวลำกลำงคืน หรือในเวลำกลำงวนั ก็ตำม ไมค่ วรอย เม่ือเธอเข้ำไปอำศัยป่ำชัฏนั้นอยู่ สตทิ ยี่ งั ไมป่ รำกฏกไ็ มป่ รำกฏ จติ ทยี่ งั ไมต่ ง้ั มน่ั กไ็ มต่ งั้ มนั่ อำสวะทยี่ งั ไมส่ นิ้ ไปกไ็ มถ่ งึ ควำมสนิ้ ไป และภกิ ษนุ น้ั ไมไ่ ด้ บรรลธุ รรมอนั ปลอดโปรง่ จำกโยคะอยำ่ งสงู ทยี่ งั ไมบ่ รรลุ ด้วย ส่วนปัจจัยเคร่ืองอุดหนุนชีวิต คือ จีวร บิณฑบำต เสนำสนะ และคลิ ำนปจั จยั เภสชั บรขิ ำรเหลำ่ ใด ทบ่ี รรพชติ จ�ำเป็นตอ้ งนำ� มำบรโิ ภค ปัจจัยเหล่ำนน้ั ย่อมเกดิ ขึน้ โดย ไม่ยำก 304

ปฏบิ ัติ สมถะ วิปสั สนา หลกี ไปเสยี จำกปำ่ ชฏั นัน้ ไมค่ วรอย แม้รู้แล้วควร พึงพิจำรณำเห็นดังน้ีว่ำ เรำเข้ำมำอำศัยป่ำชัฏ นี้อยู่ เมื่อเรำเข้ำมำอำศัยป่ำชัฏนี้อยู่ สติที่ยังไม่ปรำกฏ กป็ รำกฏ จติ ทยี่ งั ไมต่ งั้ มนั่ กต็ งั้ มน่ั อำสวะทย่ี งั ไมส่ นิ้ ไปกถ็ งึ ควำมสนิ้ ไป และเรำยอ่ มไดบ้ รรลธุ รรมอนั ปลอดโปรง่ จำก 305

โยคะอยำ่ งสงู ทยี่ งั ไมบ่ รรลดุ ว้ ย สว่ นปจั จยั เครอื่ งอดุ หนนุ ชวี ติ คอื จวี ร บณิ ฑบำต เสนำสนะ และคลิ ำนปจั จยั เภสชั บริขำรเหล่ำใด ที่บรรพชิตจ�ำต้องน�ำมำบริโภค ปัจจัย เหลำ่ นัน้ ยอ่ มเกดิ ขึ้นได้โดยยำก แต่ว่ำเรำไม่ไดอ้ อกจำก เรือนบวชเป็นบรรพชิต เพรำะเหตุแห่งจีวร เพรำะเหตุ แห่งบณิ ฑบำต เพรำะเหตแุ ห่งเสนำสนะ เพรำะเหตแุ ห่ง คิลำนปัจจัยเภสัชบริขำร แม้รู้แล้ว ก็ควรอยู่ในป่ำชัฏนั้น ไม่ควรหลกี ไปเสีย เมอื่ เธอเขำ้ ไปอำศยั ปำ่ ชฏั นนั้ อยู่ สตทิ ่ี ยังไมป่ รำกฏกป็ รำกฏ จติ ทีย่ งั ไมต่ งั้ มน่ั กต็ ้ังมัน่ อำสวะที่ ยงั ไมส่ นิ้ ไปกถ็ งึ ควำมสน้ิ ไป และภกิ ษนุ นั้ ไดบ้ รรลธุ รรมอนั ปลอดโปรง่ จำกโยคะอยำ่ งสงู ทย่ี งั ไมบ่ รรลดุ ว้ ย สว่ นปจั จยั เคร่ืองอุดหนุนชีวิต คือ จีวร บิณฑบำต เสนำสนะ และ คิลำนปัจจัยเภสัชบริขำรเหล่ำใดที่บรรพชิตจ�ำต้องน�ำมำ 306

ปฏิบัติ สมถะ วิปสั สนา บริโภค ปัจจัยเหล่ำนั้นย่อมเกิดข้ึนได้โดยไม่ยำก ควรอยู่ ในปำ่ ชัฏน้ันจนตลอดชีวติ ไมค่ วรหลกี ไปเสยี (ในกรณีแห่งก�รเลือกหมู่บ�้ น นิคม นคร ชนบท และบุคคล ทคี่ วรเสพหรอื ไมค่ วรเสพ กไ็ ด้ตรสั ไวโ้ ดยหลักเกณฑอ์ ย่�งเดียวกัน). 307



เคร่ืองผูกพันจติ 5 อยำ่ ง ปฏิบตั ิ สมถะ วิปสั สนา 122 -บาลี ม.ู ม. ๑๒/๒๐๕-๒๑๐/๒๒๗–๒๓๒. ภิกษุรูปใดรูปหนึ่ง ไม่ละตะปู ตรงึ ใจ 5 ประกำร ไมถ่ อนเครอื่ งผกู พนั ใจ 5 ประกำร ภกิ ษุ นนั้ หนอจกั ถงึ ควำมเจรญิ งอกงำม ไพบลู ยใ์ นธรรมวนิ ยั น้ี ข้อนไ้ี ม่เป็นฐำนะท่ีจะมไี ด สงสัย เคลือบแคลง ไม่ปลงใจเชื่อ ไม่เล่ือมใสในพระศำสดำ ประกำรที่ 1 ชอื่ วำ่ ตะปตู รงึ ใจ 309

ส ง สั ย เคลือบแคลง ไม่ปลงใจเชื่อ ไม่เลื่อมใสในพระธรรม ชื่อว่ำ ตะปตู รึงใจประกำรท่ี 2 ส ง สั ย เคลือบแคลง ไม่ปลงใจเชื่อ ไม่เลื่อมใสในพระสงฆ ช่ือว่ำ ตะปูตรึงใจประกำรท่ี 3 ส ง สั ย เคลือบแคลง ไม่ปลงใจเชื่อ ไม่เลื่อมใสในสิกขำ 310

ปฏิบัติ สมถะ วปิ สั สนา ชื่อว่ำ ตะปตู รงึ ใจประกำรท่ี 4 เปน็ ผโู้ กรธเคอื ง ไม่พอใจ มีจิตอันโทสะกระทบกระทั่ง มีใจดุจตะปูใน เพื่อนพรหมจรรย์ท้ังหลำย ชอ่ื วำ่ ตะปตู รงึ ใจ ประกำรที่ 5 311

เป็นผู้ไม่ปรำศจำก ควำมก�ำหนัด ไม่ปรำศจำกควำมพอใจ ไม่ปรำศจำก ควำมรัก ไม่ปรำศจำกควำมระหำย ไม่ปรำศจำกควำม เร่ำร้อน ไม่ปรำศจำกควำมทะเยอทะยำนอยำกในกำม ช่ือว่ำ เครอื่ งผกู พนั ใจประกำรท่ี 1 เปน็ ผไู้ มป่ รำศจำก ควำมกำ� หนดั ไมป่ รำศจำกควำมพอใจ ไมป่ รำศจำกควำมรกั ไม่ปรำศจำกควำมระหำย ไม่ปรำศจำกควำมเร่ำร้อน ไม่ปรำศจำกควำมทะเยอทะยำนอยำกในร่ำงกำย 312

ปฏบิ ัติ สมถะ วิปสั สนา ช่ือว่ำ เครอื่ งผกู พนั ใจประกำรท่ี 2 เปน็ ผไู้ มป่ รำศจำก ควำมกำ� หนดั ไมป่ รำศจำกควำมพอใจ ไมป่ รำศจำกควำมรกั ไมป่ รำศจำกควำมระหำย ไมป่ รำศจำกควำมเร่ำรอ้ น ไม่ ปรำศจำกควำมทะเยอทะยำนอยำกในรูป 313

ชอ่ื วำ่ เครอ่ื งผกู พนั ใจประกำรท่ี 3 บริโภคอิ่มพอ ควำมประสงคแ์ ลว้ ประกอบควำมสขุ ในกำรนอน ควำมสขุ ในกำรเอน ควำมสุขในควำมหลับอยู่ ชอ่ื วำ่ เครอ่ื งผกู พนั ใจ ประกำรที่ 4 ประพฤติ พรหมจรรย์ เพอื่ ปรำรถนำเทพนกิ ำยอนั ใดอนั หนงึ่ วำ่ เรำ จักได้เป็นเทพเจ้ำหรือเทพองค์ใดองค์หน่ึงด้วยศีลอันน้ี ดว้ ยขอ้ วตั รอนั นี้ ดว้ ยตบะอนั นี้ หรอื ดว้ ยพรหมจรรยอ์ นั น 314

ปฏบิ ัติ สมถะ วปิ สั สนา เครอ่ื งผกู พนั ใจประกำรที่ 5 ช่ือว่ำ 5 5 5 (ยงั มกี �รตรสั โดย ปฏปิ กั ขนยั ฝ�่ ยตรงกนั ข�้ ม ซง่ึ เปน็ ก�รสง่ เสรมิ ก�รประกอบคว�มเพียร ผู้ศึกษ�พึงเทียบเคียงได้ด้วยตนเอง จึงไม่ได้ น�ำ ม�ใสไ่ วใ้ นทน่ี ้.ี ) 315

อุปกิเลสแห่งจติ ปฏิบัติ สมถะ วปิ ัสสนา 123 -บาลี มหาวาร. ส.ํ ๑๙/๑๓๐/๔๖๗. 316

ปฏิบัติ สมถะ วิปัสสนา 7 7 317

(ในสตู รอน่ื ทรงตรสั ว�่ เมอ่ื ละอปุ กเิ ลสแหง่ จติ ๕ อย�่ งเหล�่ นไ้ี ด้ ภกิ ษหุ วงั จะแสดงอทิ ธวิ ธิ ,ี ไดท้ พิ โสต, บรรลเุ จโตปรยิ ญ�ณ, บรรลปุ พุ เพ- นวิ �ส�นสุ สตญิ �ณ, บรรลจุ ตุ ปู ป�ตญ�ณ หรอื กระท�ำ ใหแ้ จง้ ซง่ึ เจโตวมิ ตุ ติ ปญั ญ�วมิ ุตติ กส็ �ม�รถทำ�ได้ -บ�ลี ปญฺจก. อำ. ๒๒/๑๗/๒๓.). 318

มนสิกำรโดยไม่แยบคำย ปฏิบตั ิ สมถะ วปิ สั สนา นวิ รณ์ 5 ยอ่ มเกดิ 124 -บาลี มหาวาร. ส.ํ ๑๙/๑๓๒/๔๘๒-๔๘๖. กำมฉนั ทะ พยำบำท ถนี มทิ ธะ อุทธัจจกุกกุจจะ วจิ กิ จิ ฉำ (ดเู พม่ิ เตมิ ในเรอ่ื ง อ�ห�รของนวิ รณ์ ๕ ในหน�้ ๔๖๒) 319

เจรญิ สมำธิให้ได้ ปฏิบัติ สมถะ วปิ ัสสนา อยำ่ งนอ้ ยวนั ละ 3 ครงั้ 125 3 -บาลี ตกิ . อ.ํ ๒๐/๑๔๕-๑๔๖/๔๕๘. 3 3 3 3 320

ปฏิบตั ิ สมถะ วปิ สั สนา เวลำเชำ้ เวลำเทย่ี ง เวลำเยน็ กำ� หนดสมำธนิ ิมิตโดยเคำรพ ผปู้ ระกอบดว้ ยธรรม 3 ประกำร เหล่ำน้ีแล ย่อมสมควรจะบรรลุกุศลธรรมที่ยังไม่บรรลุ หรือเพอื่ ทำ� กุศลธรรมทไี่ ดบ้ รรลุแล้วใหเ้ จรญิ มำกข้นึ 321

ปฏิบัติ สมถะ วปิ ัสสนา ลักษณะของผู้ทง่ี ่ำยต่อกำรเขำ้ สมำธิ 126 -บาลี ปญจฺ ก. อ.ํ ๒๒/๑๕๕/๑๑๓. ผปู้ ระกอบดว้ ยธรรม 5 ประกำร ย่อมไม่ควรเพ่ือบรรลุสัมมำสมำธ ผปู้ ระกอบดว้ ยธรรม 5 ประกำร ย่อมควรเพ่ือบรรลุสัมมำสมำธ 322

ปฏบิ ัติ สมถะ วิปัสสนา เจรญิ สมำธแิ ม้เพยี งช่วั ลัดนวิ้ มือ 12๗ ช่อื ว่ำไมเ่ หินห่ำงจำกฌำน -บาลี เอก. อ.ํ ๒๐/๕๔-๕๕/๒๒๔. อำนำปำนสติ 323

ปฏิบัติ สมถะ วปิ สั สนา ธรรมเปน็ อปุ กำระเฉพำะแก่ 12๘ อำนำปำนสติภำวนำ (นยั ที่ 1) -บาลี ปญจฺ ก. อ.ํ ๒๒/๑๓๕-๑๓๖/๙๖. 2 3 4 324

ปฏิบตั ิ สมถะ วปิ สั สนา ธรรมเป็นอปุ กำระเฉพำะแก่ 129 อำนำปำนสติภำวนำ (นยั ที่ 2) -บาลี ปญจฺ ก. อ.ํ ๒๒/๑๓๖/๙๗. 5 5 2 3 325

326

ปฏิบัติ สมถะ วิปสั สนา ธรรมเปน็ อปุ กำระเฉพำะแก่ 130 อำนำปำนสตภิ ำวนำ (นยั ที่ 3) -บาลี ปญจฺ ก. อ.ํ ๒๒/๑๓๖-๑๓๗/๙๘. 2 3 327

ปฏิบตั ิ สมถะ วปิ ัสสนา ผตู้ ำมประกอบในธรรมเปน็ เครอ่ื งตน่ื 131 -บาลี สฬา. ส.ํ ๑๘/๒๒๑-๒๒๒/๓๑๙. ตลอดวนั ตลอดปฐมยำมแหง่ รำตรี ตลอดมชั ฌมิ ยำมแหง่ รำตร ปัจฉิมยำมแห่งรำตรี 328