(คู่มือ)หนังสือเรียนสสวท พื้นฐานวิทยาศาสตร์ ป.5 ล.2

ค่มู ือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ป.5 เล่ม 2 | หน่วยที่ 5 สิ่งมีชีวิต 310 ตวั อยา่ งเชน่ สถาบนั สง่ เสริมการสอนวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ⎯

311 คมู่ อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตร์ ป.5 เลม่ 2 | หน่วยท่ี 5 สิ่งมีชวี ิต สำรวจ วเิ คราะห์ และบอกแนวทางการดแู ลรักษา สง่ิ แวดล้อมทม่ี ผี ลต่อการดำรงชวี ติ ของสงิ่ มชี ีวิต นักเรียนตอบตามผลการทำกิจกรรม เชน่ แหลง่ นำ้ เน่าเสีย - มนุษย์ทง้ิ ขยะ สิ่งปฏกิ ูล - ส่งกลนิ่ เหม็นรบกวน - ไมท่ ิง้ ขยะลงแหล่งนำ้ ตา่ ง ๆ ลงในแหล่งนำ้ - ปลาตาย - ชักชวนคนในทอ้ งถน่ิ ให้ - มนษุ ยใ์ ช้สารเคมใี น - มนษุ ยข์ าดนำ้ ในการ ช่วยกนั ดแู ลรกั ษาแหลง่ นำ้ การเกษตร ทำให้มี อุปโภค บริโภค - โรงงานอตุ สาหกรรม ควร สารเคมีตกค้างหรอื - พืชน้ำบางชนิดไม่ มีการบำบดั นำ้ เสยี ก่อน ปนเปอ้ื นลงแหล่งน้ำ สามารถดำรงชวี ิตอยู่ได้ ปลอ่ ยลงแหล่งน้ำ - โรงงานอุตสาหกรรม - มนุษยอ์ าจป่วยและเปน็ ปล่อยนำ้ เสยี ลงแหล่งน้ำ โรค ถา้ สมั ผสั กับนำ้ ท่ีมี สารเคมีปนเป้อื น ⎯ สถาบนั สง่ เสริมการสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี

คู่มอื ครรู ายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตร์ ป.5 เล่ม 2 | หน่วยที่ 5 ส่ิงมีชีวติ 312 มนุษย์ใช้แสงในการมองเห็นสิง่ ต่าง ๆ พืชใชแ้ สงในการสร้างอาหาร ส่ิงมีชวี ิตทุก ชนิดใช้อากาศในการหายใจ ใช้ดินเป็นแหล่งอาหาร ที่อยู่อาศัย หรือทำส่ิงของ เครื่องใช้ต่าง ๆ และใช้น้ำสำหรับการดำรงชีวิตและทำกิจกรรมต่าง ๆ หรือเป็น แหล่งทอี่ ยอู่ าศัยของพืชและสัตวน์ ้ำ ถา้ ดินเสือ่ มโทรมหรือขาดธาตุอาหาร พืชจะไม่สามารถเจริญเติบโตและดำรงชวี ิตได้ ถ้าน้ำเน่าเสีย สัตว์น้ำและพืชน้ำ ไม่มีท่ีอยู่อาศัยและไม่สามารถดำรงชีวิตได้ มนุษย์ ไม่มีน้ำสำหรับใช้ในการดำรงชีวิตหรือทำกิจกรรมต่าง ๆ ถ้าอากาศมีมลพิษ สง่ิ มีชีวิตอาจเจบ็ ป่วยและเป็นโรค พืชอาจไม่เจริญเติบโต และถ้าไม่มีแสง พืชจะไม่ สามารถสรา้ งอาหารได้ สัตวแ์ ละมนษุ ยจ์ ะขาดอาหาร ในสิ่งแวดล้อมมีทัง้ สง่ิ มีชวี ิตและส่ิงไม่มีชีวิตท่ีมีความสัมพันธ์ซ่ึงกันและกันในด้าน ต่าง ๆ เพื่อการดำรงชีวิต เช่น พืชใช้แสงในการสร้างอาหาร สัตว์น้ำใช้น้ำเป็นที่ อยู่อาศัยและเป็นแหล่งอาหาร สัตว์ที่อยู่บนบกใช้ดินเป็นท่ีอยู่อาศัย สิ่งมีชีวิตใช้ อากาศในการหายใจ ถ้าส่ิงแวดล้อมเกิดการเปล่ียนแปลงจะส่งผลต่อการ ดำรงชีวิต เราจงึ ควรช่วยกันดแู ลรกั ษาสง่ิ แวดลอ้ มให้เหมาะสม สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ⎯

313 คูม่ ือครูรายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตร์ ป.5 เลม่ 2 | หน่วยท่ี 5 สิ่งมีชวี ิต นักเรียนตอบตามผลการทำกิจกรรมของตนเอง เช่น แหล่งน้ำเน่าเสีย ควันจาก ไฟป่า การเผาเศษวัสดุจากการเกษตร โรงงานอุตสาหกรรมปล่อยควันพิษ ทำ ใหอ้ ากาศเปน็ พิษ นกั เรียนตอบตามผลการทำกิจกรรมของตนเอง เช่น การแกไ้ ขแหลง่ นำ้ เน่าเสยี ทำได้โดยไม่ทงิ้ ขยะหรือสง่ิ ปฏกิ ลู ลงแหลง่ นำ้ และชกั ชวนคนในท้องถิน่ ให้ร่วมมือ กันดูแลรักษาแหล่งนำ้ ใหอ้ ยู่ในสภาพทดี่ ี นักเรียนตอบตามผลการทำกิจกรรมของตนเอง เช่น ปัญหาน้ำเน่าเสีย มีสาเหตุ มาจากการกระทำของมนุษย์ เราควรมีส่วนร่วมในการดูแลรักษา โดยไม่ทิ้งขยะ ลงแหลง่ น้ำ ชักชวนคนในท้องถิน่ ใหช้ ว่ ยกันรกั ษาแหล่งน้ำ ส่ิงมีชีวิตมีความสัมพันธ์กับสิ่งไม่มีชีวิตในด้านต่าง ๆ เพื่อประโยชน์ต่อการ ดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิต เราจึงควรช่วยกันดูแลรักษาส่ิงแวดล้อมให้มีสภาพที่ เหมาะสมกับการดำรงชีวติ ของสิ่งมีชวี ติ ตลอดไป ⎯ สถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี

คมู่ ือครรู ายวิชาพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตร์ ป.5 เล่ม 2 | หน่วยท่ี 5 สิ่งมชี ีวติ 314 คำถามของนกั เรียนที่ต้ังตามความอยากรูข้ องตนเอง √ √ √ √√ √√ สถาบันส่งเสรมิ การสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ⎯

315 ค่มู อื ครูรายวิชาพน้ื ฐานวิทยาศาสตร์ ป.5 เล่ม 2 | หน่วยท่ี 5 สิ่งมีชีวติ แนวการประเมินการเรียนรู้ การประเมนิ การเรยี นรู้ของนักเรียนทำได้ ดงั น้ี 1. ประเมนิ ความรูเ้ ดิมจากการอภิปรายในชนั้ เรียน 2. ประเมินการเรยี นรู้จากคำตอบของนกั เรียนระหวา่ งการจดั การเรยี นรู้และจากแบบบนั ทึกกจิ กรรม 3. ประเมนิ ทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตรแ์ ละทกั ษะแหง่ ศตวรรษท่ี 21 จากการทำกจิ กรรมของนักเรียน การประเมนิ จากการทำกจิ กรรมที่ 3 สงิ่ มีชีวติ มคี วามสมั พันธก์ ับส่ิงไมม่ ชี วี ติ อย่างไร ระดบั คะแนน 3 คะแนน หมายถึง ดี 2 คะแนน หมายถงึ พอใช้ 1 คะแนน หมายถึง ควรปรับปรุง รหัส สิง่ ที่ประเมิน ระดบั คะแนน ทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ S6 การจัดกระทำและสอื่ ความหมายข้อมูล S8 การลงความเห็นจากข้อมลู S13 การตคี วามหมายขอ้ มลู และลงขอ้ สรุป ทักษะแหง่ ศตวรรษที่ 21 C2 การคดิ อยา่ งมีวิจารณญาณ C4 การสอ่ื สาร C5 ความรว่ มมอื C6 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสอ่ื สาร รวมคะแนน ⎯ สถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี

ค่มู ือครรู ายวิชาพนื้ ฐานวิทยาศาสตร์ ป.5 เลม่ 2 | หนว่ ยที่ 5 สิ่งมีชีวิต 316 ตาราง แสดงการวเิ คราะหท์ ักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตรต์ ามระดบั ความสามารถของนกั เรยี น โดยอาจใช้เกณฑ์การประเมิน ดงั น้ี ทกั ษะกระบวนการ รายการประเมนิ ระดับความสามารถ ทางวิทยาศาสตร์ ดี (3) พอใช้ (2) ควรปรับปรงุ (1) S6 การจัดกระทำ นำข้อมูลท่ีได้จากการ สามารถนำข้อมูลที่ได้ สามารถนำข้อมูลที่ได้ สามารถนำข้อมูลที่ได้ และสอื่ ความหมาย อ่านใบความรู้เกี่ยวกับ จ า ก ก า ร อ่ า น ใ บ จากการอ่านใบความรู้มา จากการอ่านใบความรู้ ข้อมูล ความสัมพันธ์ระหว่าง ความรู้มาจัดกระทำ จัดกระทำ โดยการเขียน มาจัดกระทำ โดยการ สิ่งมีชีวิตกับสิ่งไม่มีชีวิต โด ย ก า ร เขี ย น ผั ง ผังมโนทัศน์ และสื่อให้ เขียนผังมโนทัศน์ และ มาจัดกระทำ โดยการ มโนทัศน์ และสื่อให้ ผู้อ่ืนเข้าใจได้ จากการ ส่ือให้ ผู้ อื่น เข้าใจได้ เขียนผังมโนทัศน์และ ผู้อ่ืนเข้าใจได้ ด้วย ชแี้ นะของครหู รือผอู้ ่ืน เพียงบางส่วน แม้ว่าจะ สอ่ื ให้ผอู้ ื่นเขา้ ใจ ตนเอง ได้รับคำช้ีแนะจากครู หรือผู้อน่ื S8 การลงความเห็น ลงความเห็นจากข้อมูล สามารถลงความเห็น สามารถลงความเห็นจาก สามารถลงความเห็น จากข้อมลู เกี่ยวกับความสัมพันธ์ จากข้อมูลเกี่ยวกับ ข้ อ มู ล เ ก่ี ย ว กั บ จ าก ข้ อ มู ล เก่ี ย ว กั บ ระหว่างสิ่งมีชีวิตและ ความสัมพันธ์ระหว่าง ความสัมพันธ์ระหว่าง ความสัมพันธ์ระหว่าง ส่ิ ง ไ ม่ มี ชี วิ ต ใ น สิ่ ง มี ชี วิ ต แ ล ะ ส่ิงมีชีวิตและสิ่งไม่มีชีวิต สิ่ ง มี ชี วิ ต แ ล ะ ด้ า น ต่ า ง ๆ ปั ญ ห า ส่ิงไม่มีชีวิตในด้าน ในด้านต่าง ๆ ปัญ หา ส่ิ งไม่ มี ชี วิ ต ใน ด้ า น ส่ิงแวดล้อมในท้องถิ่น ต่ า ง ๆ ปั ญ ห า ส่ิงแวดล้อมในท้องถิ่น ต่าง ๆ ได้อย่างถูกต้อง สาเหตุ ผลกระทบต่อ ส่งิ แวดลอ้ มในท้องถ่ิน สาเหตุ ผลกระทบต่อ แ ต่ ร ะ บุ ปั ญ ห า ส่ิงมีชีวิต และแนวทาง สาเหตุ ผลกระทบต่อ สิ่งมีชีวติ และแนวทางใน สิ่งแวดล้อมในท้องถิ่น ในการแก้ปญั หา ส่ิ ง มี ชี วิ ต แ ล ะ การแก้ปัญหาได้อย่าง สาเหตุ ผลกระทบต่อ แ น ว ท า ง ใ น ก า ร ถูกต้องและชัดเจน จาก สิ่งมีชีวิต และแนวทาง แก้ปั ญ ห าได้ อย่าง การชี้แนะของครูหรือ ใ น ก า ร แ ก้ ปั ญ ห า ถูกต้องและชัดเจนได้ ผู้อ่ืน ส่ิงแวดล้อมในท้องถิ่น ด้วยตนเอง ได้เพียงบางส่วน แม้ว่า จะได้รับคำชี้แนะจาก ครูหรือผอู้ ืน่ S13 การตคี วาม ตีความหมายข้อมูลและ สามารถตคี วามหมาย สามารถตีความหมาย สามารถตีความหมาย หมายข้อมลู และลง ลงข้อสรุปได้วา่ ส่ิงมีชีวิต ข้อมูลและลงข้อสรุป ข้อมูลและลงข้อสรุปได้ ข้อมูลและลงข้อสรุปได้ ขอ้ สรปุ มี ค ว า ม สั ม พั น ธ์ กั บ ได้ ว่ า สิ่ ง มี ชี วิ ต มี ว่ า ส่ิ ง มี ชี วิ ต มี ว่ า สิ่ ง มี ชี วิ ต มี ส่ิ ง ไม่ มี ชี วิ ต ใน ด้ า น ค ว า ม สั ม พั น ธ์ กั บ ค ว า ม สั ม พั น ธ์ กั บ ค ว า ม สั ม พั น ธ์ กั บ ต่ า ง ๆ จึ งค ว ร ดู แ ล สิ่งไม่มีชีวิตในด้าน ส่ิงไม่มีชีวิตในด้านต่าง ๆ สิ่ งไม่ มี ชี วิ ต ใน ด้ า น รักษาส่ิงแวดล้อมไม่ให้ ต่าง ๆ จึงควรดูแล จึ ง ค ว ร ดู แ ล รั ก ษ า ต่ าง ๆ จึ งค ว รดู แ ล สถาบนั ส่งเสริมการสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ⎯

317 คู่มอื ครูรายวิชาพ้ืนฐานวทิ ยาศาสตร์ ป.5 เล่ม 2 | หน่วยที่ 5 ส่ิงมีชวี ติ ทกั ษะกระบวนการ รายการประเมิน ระดบั ความสามารถ ทางวิทยาศาสตร์ ดี (3) พอใช้ (2) ควรปรับปรุง (1) เกิดการเปลี่ยนแปลง รัก ษ าสิ่ งแ ว ด ล้ อ ม สิ่งแวดล้อมไม่ให้เกิดการ รักษาสิ่งแวดล้อมไม่ให้ เพ่ือให้ส่ิงมีชีวิตสามารถ ไ ม่ ใ ห้ เ กิ ด ก า ร เปล่ียนแปลง เพ่ื อให้ เกิดการเปลี่ยนแปลง ดำรงชวี ติ อยไู่ ดต้ ลอดไป เปลี่ยนแปลง เพื่อให้ ส่ิ ง มี ชี วิ ต ส า ม า ร ถ เ พื่ อ ใ ห้ สิ่ ง มี ชี วิ ต สิ่ งมี ชี วิ ต ส าม าร ถ ดำรงชีวิตอยู่ได้ตลอดไป สามารถดำรงชวี ิตอยู่ได้ ด ำ ร ง ชี วิ ต อ ยู่ ไ ด้ จากการชี้แนะของครู ต ล อ ด ไป ได้ เพี ย ง ต ล อ ด ไป ได้ อ ย่ า ง หรือผ้อู น่ื บางส่วน แม้ว่าจะได้ ถูกต้องและชัดเจนได้ รบั คำชี้แนะจากครูหรือ ดว้ ยตนเอง ผอู้ ่นื ตาราง แสดงการวิเคราะห์ทักษะแห่งศตวรรษท่ี 21 ตามระดบั ความสามารถของนักเรยี น โดยอาจใช้เกณฑก์ ารประเมิน ดังน้ี ทกั ษะแห่ง รายการประเมนิ ระดบั ความสามารถ ศตวรรษที่ 21 ดี (3) พอใช้ (2) ควรปรับปรงุ (1) C2 การคิดอยา่ งมี ก า ร วิ เค ร า ะ ห์ แ ล ะ สามารถวิเคราะห์และ สามารถวิเคราะห์และ สามารถวิเคราะห์และ วจิ ารณญาณ อธิบายความสัมพันธ์ อธิบ าย ค วาม สั ม พั น ธ์ อธิบายความสัมพันธ์ อ ธิบ าย ค ว าม สั ม พั น ธ์ ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับ ร ะ ห ว่ า ง สิ่ ง มี ชี วิ ต กั บ ระ ห ว่ างส่ิ งมี ชี วิ ต กั บ ร ะ ห ว่ า ง ส่ิ ง มี ชี วิ ต กั บ ส่ิงไม่มีชีวิตใน แหล่งท่ี ส่ิงไม่มีชีวิตในแหล่งท่ีอยู่ สิ่งไม่มีชีวิตในแหล่งท่ีอยู่ สิ่งไม่มีชีวิตในแหล่งที่อยู่ อยู่ รวมทั้งวิเคราะห์ รวมท้ังวิเคราะห์ปัญหา รวมท้ังวิเคราะห์ปัญหา รวมทั้งวิเคราะห์ปัญหา ปัญหาสิ่งแวดล้อม และ ส่ิงแวดล้อม และบ อก ส่ิงแวดล้อม และบอก ส่ิงแวดล้อม และบ อก บ อ ก ผ ล ก ร ะ ท บ ต่ อ ผลกระทบต่อส่งิ มีชีวิตเม่ือ ผลกระทบต่อส่ิงมีชีวิต ผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตเม่ือ สิ่ ง มี ชี วิ ต เ ม่ื อ สิ่ ง แ ว ด ล้ อ ม เกิ ด ก า ร เมื่อสิ่งแวดล้อมเกิดการ ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม เกิ ด ก า ร ส่ิงแวด ล้อม เกิดการ เป ลี่ ย น แ ป ล ง แ ล ะ เป ลี่ ย น แ ป ล ง แ ล ะ เป ลี่ ย น แ ป ล ง แ ล ะ เป ลี่ ย น แ ป ล ง แ ล ะ แนวทางในการดูแลรักษา แ น ว ท างใน ก ารดู แ ล แนวทางในการดูแลรักษา แนวท างในการดูแล ส่งิ แวดลอ้ มได้ดว้ ยตนเอง รักษาสิ่งแวดล้อมได้จาก สิ่ ง แ ว ด ล้ อ ม ได้ เพี ย ง รกั ษาสง่ิ แวดล้อม การชี้แนะของครูหรือ บางส่วน แม้ว่าจะได้รบั คำ ผูอ้ น่ื ชแ้ี นะจากครูหรือผอู้ ่ืน C4 การสือ่ สาร นำเสนอข้อมูลจากการ สามารถนำเสนอข้อมูล สามารถนำเสนอข้อมูล สามารถนำเสนอข้อมูล สืบ ค้นและอภิ ป ราย จ า ก ก า ร สื บ ค้ น แ ล ะ จ า ก ก า ร สื บ ค้ น แ ล ะ จ า ก ก า ร สื บ ค้ น แ ล ะ แนวทางในการแก้ไข อภิปรายแนวทางในการ อภิปรายแนวทางในการ อภิปรายแนวทางในการ ปัญหาและดูแลรักษา แก้ ไข ปั ญ ห าแ ล ะดู แ ล แก้ไขปัญ หาและดูแล แ ก้ ไข ปั ญ ห าแ ล ะ ดู แ ล ส่ิงแวดล้อมในท้องถิ่น รั ก ษ า ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม ใน รัก ษ าส่ิ งแ ว ด ล้ อ ม ใน รั ก ษ า ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม ใน ⎯ สถาบันสง่ เสริมการสอนวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตร์ ป.5 เล่ม 2 | หน่วยท่ี 5 สงิ่ มีชีวิต 318 ทกั ษะแห่ง รายการประเมิน ระดบั ความสามารถ ศตวรรษที่ 21 ดี (3) พอใช้ (2) ควรปรับปรุง (1) C5 ความรว่ มมือ ในรูปแบบต่าง ๆ ให้ ท้องถิ่นในรูปแบบต่าง ๆ ท้องถิ่นในรูปแบบต่าง ๆ ท้องถิ่นในรูปแบบต่าง ๆ C6 การใช้ เทคโนโลยี ผอู้ ื่นเขา้ ใจ ให้ ผู้ อื่ น เข้าใจ ได้ อ ย่าง ให้ผู้อื่นเข้าใจได้อย่าง ให้ ผู้ อ่ื น เข้ าใจ ได้ เพี ย ง สารสนเทศและ การสือ่ สาร ถูกต้อง ได้ด้วยตนเอง ถูกต้อง จากการชี้แนะ บางส่วน แม้ว่าจะได้รับ ของครหู รือผู้อน่ื คำช้แี นะจากครูหรือผอู้ ืน่ ทำงานร่วมกับผู้อื่นใน สามารถทำงานร่วมกับ สามารถทำงานร่วมกับ สามารถทำงานร่วมกับ การอภิปรายเกี่ยวกับ ผู้ อื่ น ใน ก า ร อ ภิ ป ร า ย ผู้อ่ื น ใน ก ารอ ภิ ป ราย ผู้ อ่ื น ใน ก า ร อ ภิ ป ร า ย ความสัมพันธ์ระหว่าง เก่ียวกับความสัมพันธ์ เก่ียวกับความสัมพันธ์ เกี่ยวกับความสัมพันธ์ ส่ิ ง มี ชี วิ ต แ ล ะ ระห ว่างส่ิ งมี ชี วิต แ ล ะ ระหว่างสิ่งมีชีวิตและ ระห ว่างส่ิ งมี ชี วิต แ ล ะ สิ่งไม่มีชีวิต การสืบค้น ส่ิงไม่มีชีวิต การสืบค้น ส่ิงไม่มีชีวิต การสืบค้น สิ่งไม่มีชีวิต การสืบค้น และอภิปรายแนวทาง และอภิปรายแนวทางใน และอภิปรายแนวทางใน และอภิปรายแนวทางใน ในการแก้ไขปัญหาและ การแก้ไขปัญหาและการ การแก้ไขปัญหาและการ การแก้ไขปัญหาและการ ก า ร ดู แ ล รั ก ษ า ดูแลรักษาส่ิงแวดล้อม ดูแลรักษาส่ิงแวดล้อม ดูแลรักษ าส่ิงแวดล้อม สิ่งแวดล้อม รวมทั้ง ร ว ม ท้ั งย อ ม รั บ ค ว า ม รว ม ท้ั งย อ ม รับ ค วาม ร ว ม ท้ั ง ย อ ม รั บ ค ว า ม ยอมรับความคิดเห็น คิดเห็นของผู้อื่น ตั้งแต่ คิดเห็นของผู้อื่นในบาง คิดเห็นของผู้อ่ืนในบาง ของผอู้ ่นื เริม่ ตน้ จนสำเรจ็ ชว่ งเวลาทท่ี ำกจิ กรรม ช่วงของการทำกิจกรรม แต่ ไม่ ค่ อย สน ใจค วาม คดิ เห็นของผูอ้ ่นื ก า ร ใช้ เท ค โ น โ ล ยี สามารถใช้เทคโน โลยี สามารถใช้เทคโนโลยี สาม ารถใช้เท คโน โลยี สารสนเทศเพื่อสืบค้น สารสนเทศ เพ่ื อสืบค้น สารสนเทศเพื่อสืบค้น สารสน เท ศ เพื่ อสืบ ค้น ข้อมูลเกี่ยวกับแนวทาง ข้อมูลเกี่ยวกับแนวทางใน ข้อมูลเก่ียวกับแนวทาง ข้อมูลเก่ียวกับแนวทางใน ในการแก้ไขปัญหาและ การแก้ไขปัญหาและการ ในการแก้ไขปัญหาและ การแก้ไขปัญหาและการ ก า ร ดู แ ล รั ก ษ า ดูแลรักษาส่ิงแวดล้อม ก า ร ดู แ ล รั ก ษ า ดูแลรักษ าส่ิงแวดล้อม ส่ิ งแ ว ด ล้ อ ม เพื่ อ ให้ เพ่ือให้สิ่งมีชีวิตดำรงชีวิต ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม เพื่ อ ให้ เพ่ือให้ส่ิงมีชีวิตดำรงชีวิต สง่ิ มชี ีวิตดำรงชีวิตอย่ไู ด้ อยไู่ ดด้ ว้ ยตนเอง สิ่งมีชีวิตดำรงชีวิตอยู่ได้ อยู่ได้เพียงบางส่วน แม้ว่า จากการชี้แนะของครู จะได้รับคำชี้แนะจากครู หรอื ผ้อู ื่น หรือผอู้ ่ืน สถาบันส่งเสรมิ การสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ⎯

319 คมู่ ือครรู ายวิชาพน้ื ฐานวิทยาศาสตร์ ป.5 เลม่ 2 | หน่วยที่ 5 สิ่งมีชวี ติ กจิ กรรมทา้ ยบทท่ี 2 ส่ิงมชี ีวิตกบั ส่ิงแวดลอ้ ม (1 ชว่ั โมง) 1. นักเรียนวาดรูปหรือเขียนสรุปส่ิงท่ีได้เรียนรู้จากบทน้ีตามความเข้าใจของ ตนเอง ในแบบบนั ทึกกจิ กรรม หน้า 106 2. นักเรียนตรวจสอบการสรุปส่ิงท่ีได้เรียนรู้ของตนเองโดยเปรียบเทียบกับ แผนภาพในหวั ข้อ ร้อู ะไรในบทนี้ ในหนงั สือเรยี น หนา้ 122 3. นักเรียนกลบั ไปตรวจสอบคำตอบของตนเองในสำรวจความรูก้ ่อนเรียน ใน แบบบันทึกกิจกรรม หน้า 86-88 อีกครั้ง ถ้าคำตอบของนักเรียนไม่ถูกต้อง ให้ขีดเส้นทับข้อความเหล่านั้น แล้วแก้ไขให้ถูกต้อง หรืออาจแก้ไขคำตอบ ด้วยปากกาท่ีมีสีต่างจากเดิม นอกจากน้ีครูอาจนำคำถามในรูปนำบทใน หนงั สือเรยี น หนา้ 96 มารว่ มกันอภปิ รายคำตอบอีกครงั้ 4. นักเรียนทำ แบบฝึกหัดท้ายบทท่ี 2 สิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม โดยครูสุ่ม นักเรียน 2-3 คน นำเสนอคำตอบหน้าช้ันเรียน ถ้าคำตอบยังไม่ถูกต้องครู ควรนำอภิปรายหรือให้สถานการณ์เพิ่มเติมเพื่อแก้ไขแนวคิดคลาดเคล่ือน ให้ถกู ตอ้ ง 5. นักเรียนร่วมกันทำกิจกรรม ร่วมคิด ร่วมทำ โดยร่วมกันวิเคราะห์สาเหตุ การลดลงของพืน้ ท่ีปา่ ชายเลนในประเทศไทยและหาแนวทางในการปอ้ งกัน พร้อมทง้ั ประชาสมั พนั ธ์ข้อมูลในรูปแบบต่าง ๆ เช่น ทำโปสเตอร์ หรอื ใช้สื่อ ตา่ ง ๆ เพอื่ เผยแพรใ่ ห้ผ้อู ่ืนมีส่วนร่วมในการดูแลรกั ษาปา่ ชายเลน 6. นักเรียนอ่านและอภิปรายเน้ือเรื่องในหัวข้อวิทย์ใกล้ตัว ในหนังสือเรียน หน้า 126 โดยครูกระตุ้นให้นักเรียนเห็นความสำคัญของความรู้จากสิ่งที่ได้ เรียนรใู้ นหน่วยนี้ วา่ สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้อยา่ งไรบา้ ง 7. นักเรียนร่วมกันตอบคำถามสำคัญประจำหน่วยในหนังสือเรียนหน้า 74 อกี คร้ัง ดังน้ี - ลักษณะต่าง ๆ ที่ปรากฏในส่ิงมีชีวิตเกิดขึ้นได้อย่างไร (ลักษณะ ต่าง ๆ ท่ีปรากฏในสิ่งมีชีวิตเกิดจากการถ่ายทอดลักษณะทาง พันธกุ รรมจากรุน่ พ่อแมส่ ู่ร่นุ ลกู ) - ส่ิงมีชีวิตมีความสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมอย่างไร (สิ่งมีชีวิตมี ความสัมพันธ์กับดิน น้ำ แสง อากาศ โดยใช้ดินเป็นที่อยู่อาศัย เป็น แหล่งธาตุอาหาร ใช้น้ำในการทำกิจกรรมต่าง ๆ เป็นท่ีอยู่อาศัย ใช้ แสงในการมองเห็น การสร้างอาหารของพืช และใช้อากาศในการ หายใจ รวมทั้งใช้ในการสรา้ งอาหารของพืช) ถ้าคำตอบยังไม่ถูกต้อง ให้นักเรียนอภิปรายร่วมกันเพื่อให้ได้คำตอบที่ ถกู ต้อง ⎯ สถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตร์ ป.5 เล่ม 2 | หนว่ ยท่ี 5 สิ่งมีชีวติ 320 สรปุ ผลการเรยี นรู้ของตนเอง รูปหรือข้อความสรุปส่ิงท่ีได้เรยี นรู้จากบทนต้ี ามความเขา้ ใจของนักเรยี น สถาบนั ส่งเสรมิ การสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ⎯

321 คมู่ อื ครรู ายวิชาพ้นื ฐานวิทยาศาสตร์ ป.5 เล่ม 2 | หน่วยท่ี 5 สิ่งมีชวี ิต แนวคำตอบในแบบฝึกหดั ท้ายบท พืช A เพราะกา้ นใบและลำตน้ มีช่องอากาศภายในจำนวนมาก ซ่ึงช่วยในการลอยน้ำ สตั ว์ C เพราะระหว่างนิ้วมพี ังผืด ซึ่งช่วยในการวา่ ยนำ้ ได้ สตั ว์ D เพราะมีครบี ซึ่งช่วยในการวา่ ยน้ำได้ - นกกับต้นไม้ ตน้ ไมเ้ ปน็ ที่อยู่อาศัยของนก - นกกับหนอน หนอนเป็นอาหารของนก - งูกับตน้ ไม้ ต้นไมเ้ ป็นที่อยู่อาศยั ของงู - แมงมมุ กับตน้ ไม้ ต้นไม้เป็นทอี่ ยู่อาศยั ของแมงมุม - แมงมุมกับแมลง แมลงเป็นอาหารของแมงมุม - งกู บั นก นกเป็นอาหารของงู ⎯ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี

คมู่ ือครูรายวิชาพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตร์ ป.5 เลม่ 2 | หน่วยที่ 5 ส่ิงมีชีวติ 322 1. ใบไม้ หนอน นก งู 2. แมลง แมงมุม นักเรยี นตอบตามความเขา้ ใจของตนเอง เชน่ ความสมั พนั ธ์ดา้ นการเป็นแหลง่ ท่ีอยู่ ไดแ้ ก่ มดแดงทำรงั บนตน้ ไม้ ความสัมพนั ธด์ ้านการกนิ กนั เปน็ อาหาร ได้แก่ ไก่จกิ กนิ ไส้เดอื นดนิ สถาบันส่งเสริมการสอนวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ⎯

323 คมู่ ือครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตร์ ป.5 เลม่ 2 | หน่วยท่ี 5 ส่ิงมีชวี ิต ความสัมพนั ธ์ดา้ นการเป็นแหล่งท่ีอยู่ ไดแ้ ก่ จอก แหน ลอยอยูใ่ นนำ้ ความสัมพันธ์ดา้ นการเปน็ แหล่งอาหาร ไดแ้ ก่ พชื ไดร้ บั ธาตอุ าหารและน้ำ จากดนิ ⎯ สถาบันสง่ เสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาพ้นื ฐานวิทยาศาสตร์ ป.5 เลม่ 2 | หนว่ ยท่ี 5 สิ่งมชี ีวิต 324 บรรณานกุ รม (หน่วยท่ี 5) Allen M. 2014. Misconception in Primary Science. 2nd Edition. Open University Press. McGraw-Hill. England Enger E. D., Ross, F. C., & Bailey, D. B. (2012). Concepts in Biology (14th ed.), McGRAW-Hill International Edition, New York. Kubiatko, M., & Prokop, P. (2007). Pupils’ misconceptions about mammals. Journal of Baltic Science Education, 6(1). 5-14. สถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ⎯

325 คูม อื ครูรายวิชาพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตร ป.5 เลม 2 | แบบทดสอบทา ยเลม แนวคําตอบในแบบทดสอบทายเลม  สถาบนั สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คมู อื ครูรายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตร ป.5 เลม 2 | แบบทดสอบทา ยเลม 326 สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 

327 คูม อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตร ป.5 เลม 2 | แบบทดสอบทา ยเลม  สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คมู อื ครูรายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตร ป.5 เลม 2 | แบบทดสอบทา ยเลม 328 สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 

329 คูม อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตร ป.5 เลม 2 | แบบทดสอบทา ยเลม  สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คมู อื ครูรายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตร ป.5 เลม 2 | แบบทดสอบทา ยเลม 330 สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 

331 คูม อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตร ป.5 เลม 2 | แบบทดสอบทา ยเลม  สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คมู อื ครูรายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตร ป.5 เลม 2 | แบบทดสอบทา ยเลม 332 สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 

333 คูม อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตร ป.5 เลม 2 | แบบทดสอบทา ยเลม  สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คมู อื ครูรายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตร ป.5 เลม 2 | แบบทดสอบทา ยเลม 334 สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 

335 คูม อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตร ป.5 เลม 2 | แบบทดสอบทา ยเลม  สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คูมอื ครรู ายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตร ป.2 เลม 2 | บรรณานกุ รม 336 บรรณานุกรม สํานักงานราชบัณฑิตยสภา. (2557). ทักษะแหงศตวรรษท่ี 21. สืบคน 30 เมษายน 2560, จาก http://www.royin.go.th สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี. กระทรวงศึกษาธิการ.(2561). ตัวชี้วัดและสาระ การเรียนรูแกนกลาง กลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตร แกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551. โรงพิมพชุมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศ ไทย จาํ กัด. สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ. (2558). การรูดิจิทัล (Digital literacy). สืบคนเม่ือ 30 เมษายน 2561, จาก https://www.nstda.or.th/th/nstda-knowledge/142-knowledges /2632. Egger, A.E. (2009). As a part of a collaboration between Visionlearning and the SERC Pedagogic Service, and includes the products of a July 2009 workshop on Teaching Process of Science, Stanford University. Ecklund, E.H. & Scheitle, C.P. (2007). Religion among academic scientist: Distinctions, disciplines, and demographics. Social Problem 54(2):289-307. Fries-Gaither, J. (2009). Common misconceptions about biomes and ecosystems. Retrieved January 7, 2019, from http://beyondpenguins.ehe.osu.edu/issue/tundra-life-in-the- polar-extremes/common-misconceptions-about-biomes-and-ecosystems Missouri Department of Elementary and Secondary Education. (2005). Alerts to student difficulties and misconceptions in science, Retrieved January 7, 2019, from https://dese.mo.gov/sites/default/files/alerts-to-student-difficulties-misconceptions-in- science.pdf National Research Council. (2000). Inquiry and the national science education standards: A guide for teaching and learning. Washington, DC: National Academy Press. สถาบันสงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 

337 คูมือครรู ายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตร ป.5 เลม 2 | บรรณานุกรม Pine, K., Messer D., and John, K. (2010). Children’s misconceptions in primary science: A survey of teachers’ views. Research in Science & Technological Education. 19(1), 79-96. Wynn, A.N., Pan, I. L., Rueschhoff, E. E., Herman, M. A. B., Archer, K. (2017). Supplemental materials for student misconceptions about plant-a first step in building a teaching resource. Journal of Microbiology & Biology Education. 18(1): 18.1.11.  สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

คมู อื ครูรายวชิ าพื้นฐานวทิ ยาศาสตร ชัน้ ประถมศกึ ษาปท่ี ๕ เลม ๒ ผูอํานวยการสถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและ เทคโนโลยี คณะท่ปี รกึ ษา ผูชวยผูอํานวยการสถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตร และเทคโนโลยี ศาสตราจารย ดร.ชกู จิ ลิมปจ ํานงค สถาบนั สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ดร. กศุ ลนิ มุสกิ ลุ สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี สถาบันสง เสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี คณะผจู ัดทําคมู อื ครู สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี สถาบนั สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ดร. กุศลนิ มุสกิ ลุ สถาบันสง เสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี นางชุตมิ า เตมยี สถิต สถาบนั สงเสริมการสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี นางก่งิ แกว คูอมรพฒั นะ สถาบันสงเสริมการสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี นางสาวดวงกมล เหมะรัต สถาบนั สงเสริมการสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี นางสาววราภรณ ถริ สิริ สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี นางสาวลดั ดาวลั ย แสงสําลี สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ดร. เทพกัญญา พรหมขัติแกว สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ดร. เบญ็ จวรรณ หาญพพิ ัฒน สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ดร. พจนา ดอกตาลยงค สถาบนั สง เสริมการสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ดร. วนั ชยั นอยวงค สถาบนั สง เสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ดร. ณฐั ธดิ า พรหมยอด สถาบันสงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ดร. เสาวลกั ษณ บัวอิน สถาบนั สงเสริมการสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี นางสาวสณุ ิสา สมสมยั สถาบันสง เสริมการสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี นางสาวรตพร หลิน สถาบันสงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี นางสาวลักษมี เปรมชัยพร นางสาวจีรนนั ท เพชรแกว นางสาวกมลลักษณ ถนัดกจิ นางสาวภคมน เนตรไสว ดร. วิลานี สุชีวบรพิ นธ

คณะผพู ิจารณาคมู ือครู โรงเรียนมาแตรเดอีวิทยาลยั โรงเรยี นอนุบาลเชยี งใหม นางสาวปฐมา วจิ ิตรบญุ ยรกั ษ โรงเรยี นชุมชนวดั ควนมีด นางสาววรางคณา ปน ทะนา โรงเรยี นประภามนตรี 3 นางสมพร ขุนเกลย้ี ง โรงเรียนชมุ ชนบา นตาหลังใน นางสาวจรรยา พว งขาํ โรงเรยี นบานปา ซาง (ซางดรุณานุสรณ) นางสาววรรณา ใจกวาง โรงเรยี นชมุ ชนบึงบา นางรุงหฤทยั ตาไฝ โรงเรยี นดาราคาม นางเพลินพิศ บุญวงศ โรงเรียนอนบุ าลสตูล หมอนหลวงนันทาวดี แกน ณรงค โรงเรยี นบานหนองคมุ วิทยา นางสาวสไบแพร ฉิมเกื้อ โรงเรยี นปย ะฉัตร นางสาวธนพร โมราบตุ ร โรงเรยี นเทศบาลวดั กลาง นายพรเทพ ทวีปรชั ญา สาํ นักงานเขตพนื้ ท่ีการศึกษาประถมศกึ ษาสงขลา เขต 3 นายอัครเดช สีดามาตร สํานักงานเขตพืน้ ที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 3 นางรตั นา ซนุ จาย สํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศกึ ษาประถมศึกษาเชียงใหม เขต 1 วาทีร่ อ ยตรเี มธี กาบุญคา้ํ นายสราวธุ ชยั ยอง สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี คณะทํางานฝายเสริมวิชาการ ขา ราชการบาํ นาญ ฝายนวตั กรรมเพ่ือการเรยี นรู ขาราชการบํานาญ นางสาวภัทราพร ช่นื รงุ ขา ราชการบํานาญ คณะบรรณาธกิ าร ผชู วยศาสตราจารยรชั ดา สตุ รา นางณฐั สรวง ทพิ านุกะ หมอมหลวงพิณทอง ทองแถม

สถาบนั สงเสริมการสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี (สสวท.) The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology (IPST) www.ipst.ac.th