กฎหมายอาญา 2

วิชา กม. (LA) ๒๑๒๐๒ กฎหมายอาญา ๒

ตําÃÒàÃÂÕ ¹ ËÅÑ¡ÊÙμà ¹Ñ¡àÃÕ¹¹ÒÂÊºÔ ตาํ ÃǨ ÇªÔ Ò ¡Á. (LA) òñòðò ¡®ËÁÒÂÍÒÞÒ ÀÒ¤àÃÕ¹·èÕ ò เอกสารน้ี “໚¹¤ÇÒÁÅѺ¢Í§·Ò§ÃÒª¡ÒÔ หามมิใหผูหน่งึ ผใู ดเผยแพร คัดลอก ถอดความ หรอื แปลสว นหนงึ่ สว นใด หรอื ทง้ั หมดของเอกสารนเี้ พอ่ื การอยา งอนื่ นอกจาก “à¾Í×è ¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒͺÃÁ” ของขาราชการตํารวจเทานั้น การเปดเผยขอความแกบุคคลอ่ืนที่ไมมีอํานาจหนาที่จะมีความผิดตาม ประมวลกฎหมายอาญา ¡Í§ºÞÑ ªÒ¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒ สาํ ¹Ñ¡§Ò¹ตาํ ¾ÃÇ.Ȩá.òËõ§‹ ªöÒôμÔ

1

คํานํา หลักสูตรนักเรียนนายสิบตํารวจ (นสต.) เปนหลักสูตรการศึกษาอบรมท่ีมีเปาหมาย เพื่อเสริมสรางใหบุคคลภายนอกผูมีวุฒิประกาศนียบัตรมัธยมศึกษาตอนปลาย (ม.๖) หรือ ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) หรือเทียบเทา ที่เขารับการฝกอบรมมีความรู ความสามารถ และ ทักษะวิชาชีพตาํ รวจ รวมถึงพัฒนาบุคลิกภาพรางกายใหเหมาะสมสําหรับการปฏิบัติงานตํารวจ ในกลุมสายงานปองกันปราบปราม ตลอดจนเตรียมความพรอมทางดานจิตใจและวุฒิภาวะใหมี จติ สํานกึ ในการใหบ ริการเพอ่ื บําบัดทกุ ขบ ํารุงสขุ ของประชาชนเปน สาํ คญั กองบัญชาการศึกษา ไดรวมกับ ครู อาจารย และครูฝก ในสังกัดกองบังคับการ ฝกอบรมตาํ รวจกลาง และกลมุ งานอาจารย กองบัญชาการศึกษา ศูนยฝกอบรมตํารวจภูธรภาค ๑ - ๙ และกองบัญชาการตาํ รวจตระเวนชายแดน ตลอดจนผูทรงคุณวุฒิจากภายนอก จัดทําตาํ ราเรียน หลกั สตู รนกั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจชดุ นี้ ซงึ่ ประกอบดว ยองคค วามรตู า งๆ ทจ่ี ําเปน ตอ การพฒั นาศกั ยภาพ ของนกั เรยี นนายสบิ ตํารวจใหเ ปน ขา ราชการตาํ รวจทพี่ งึ ประสงคข องประชาชน เพอ่ื ใชส ําหรบั ประกอบ การเรียนการสอนนักเรียนนายสิบตํารวจใหมีความพรอมทั้งดานความรู ความสามารถ กําลังกาย และจติ ใจ จนสามารถเปน ขา ราชการตาํ รวจทป่ี ฏบิ ตั งิ านใหบ รกิ ารสงั คมและประชาชนไดอ ยา งตรงตาม ความตอ งการอยางแทจ รงิ และมคี วามพรอมในการเขาสปู ระชาคมอาเซยี น ขอขอบคุณครู อาจารย ครูฝก และผูทรงคุณวุฒิทุกทาน ที่ไดรวมกันระดมความคิด ใหคาํ ปรึกษา คาํ แนะนาํ ประสบการณที่เปนประโยชน รวมถึงการถายทอดองคความรู ที่เปนประโยชน จนทาํ ใหการจัดทําตาํ ราเรียนหลักสูตรนักเรียนนายสิบตาํ รวจสําเร็จลุลวงไดดวยดี ซ่ึงกองบัญชาการศึกษาหวังเปนอยางย่ิงวาตําราเรียนชุดน้ีคงเปนประโยชนตอการจัดการเรียน การสอนและการจัดการฝกอบรมของครู อาจารย และครูฝก รวมตลอดถึงใชเปนคูมือการปฏิบัติงาน ของขาราชการตํารวจ อันจะสงผลทาํ ใหสํานักงานตํารวจแหงชาติสามารถสรางความเชื่อมั่น ศรัทธา และความผาสุกใหแ กประชาชนไดอ ยา งแทจ ริง พลตํารวจโท ( อภิรตั นยิ มการ ) ผูบ ัญชาการศกึ ษา

1

ÊÒúÞÑ ÇªÔ Ò ¡®ËÁÒÂÍÒÞÒ ÀÒ¤àÃÂÕ ¹·Õè ò ˹Ҍ º··Õè ñ ¤ÇÒÁ¼Ô´à¡èÂÕ Ç¡ÑºÈÒÊ¹Ò ñ ÷ º··èÕ ò ¤ÇÒÁ¼´Ô à¡ÕèÂÇ¡ºÑ ¤ÇÒÁʧºÊ¢Ø ¢Í§»ÃЪҪ¹ ๗ - ความผดิ ฐานเปนอง้ั ย่ี ๘ - ความผดิ ฐานเปนซองโจร ๑๐ - ความรบั ผดิ รว มกับอง้ั ยีห่ รอื ซองโจร ๑๐ - ความผดิ ฐานชวยเหลอื พวกอั้งยี่หรอื ซอ งโจร ๑๒ - ความผดิ ฐานชว ยเหลอื ผูก ระทําความผดิ ๑๓ - ความผดิ ฐานกอ ความวุน วายในบานเมอื ง ๑๔ - ความผดิ ฐานไมยอมเลิกมว่ั สุมเมอ่ื เจา พนกั งานส่งั ใหเ ลกิ òñ º··Õè ó ¤ÇÒÁ¼´Ô à¡èÂÕ Ç¡Ñº¡Òá͋ ãËàŒ ¡Ô´ÀÂ¹Ñ μÃÒÂμÍ‹ »ÃЪҪ¹ ๒๑ - วางเพลิงเผาทรพั ยผูอ่นื ๓๒ - การกระทาํ แกย านพาหนะหรอื ใชยานพาหนะรบั จางขนสงคนโดยสาร óù ๓๙ º··Õè ô ¤ÇÒÁ¼´Ô à¡èÂÕ Ç¡Ñº¡ÒûÅÍÁáÅСÒÃá»Å§ ๕๐ - ปลอมเอกสาร ๕๔ - ปลอมเอกสารสทิ ธิหรอื เอกสารราชการ ๕๗ - ปลอมเอกสารสทิ ธอิ นั เปน เอกสารราชการ พินัยกรรม ใบหุน ตัว๋ เงิน ๖๐ - แจง ใหเจา พนกั งานจดขอความเทจ็ ๖๓ - ใชหรอื อางเอกสารปลอม ๗๑ - ความผิดเกยี่ วกับบตั รอิเล็กทรอนกิ ส øó - ความผดิ เก่ยี วกบั หนังสอื เดนิ ทาง ๘๔ ๙๔ º··èÕ õ ¤ÇÒÁ¼´Ô à¡èÕÂÇ¡ºÑ à¾È ๙๘ - การขม ขนื กระทําชาํ เรา - การกระทําชําเราเดก็ อายุไมเกนิ ๑๕ ป - กระทาํ อนาจาร

- กระทําอนาจารแกเด็กอายยุ งั ไมเ กินสบิ หา ป ˹Ҍ - กระทําอนาจารอนั ยอมความได - คา สิง่ ลามก ๑๐๓ ๑๐๖ º··èÕ ö ¤ÇÒÁ¼´Ô à¡èÂÕ Ç¡ºÑ ªÇÕ ÔμáÅÐÃÒ‹ §¡Ò ๑๑๗ - ความผดิ ตอชีวิต ñòù - ความผิดตอรางกาย ๑๒๙ ๑๔๐ º··èÕ ÷ ¤ÇÒÁ¼´Ô à¡ÂÕè Ç¡ºÑ àÊÃÀÕ Ò¾áÅЪÍ×è àÊÂÕ § ñõó - ความผดิ ตอ เสรีภาพ ๑๕๓ - จับคนเรยี กคาไถ ๑๕๘ - พรากผูเ ยาว ๑๖๑ - หมิน่ ประมาท ๑๗๑ ñøñ º··èÕ ø ¤ÇÒÁ¼Ô´à¡ÕèÂǡѺ·ÃѾ ๑๘๑ - ลักทรัพย ๑๘๙ - ลักทรัพย เหตฉุ กรรจ ๑๙๔ - ว่งิ ราวทรัพย ๑๙๕ - กรรโชกทรัพย ๑๙๙ - รดี เอาทรัพย ๒๐๐ - ชิงทรัพย ๒๐๕ - ปลน ทรพั ย ๒๐๘ - ฉอโกง ๒๑๑ - ฉอ โกงประชาชน ๒๑๒ - โกงเจาหนี้ ๒๑๔ - ยักยอก ๒๑๘ - รบั ของโจร ๒๒๐ - ทาํ ใหเ สียทรัพย ๒๒๒ - ทาํ ใหเสยี ทรัพยเหตฉุ กรรจ ๒๒๓ - บกุ รุก ๒๒๕ - บุกรกุ โดยไมมเี หตุอันสมควร ๒๒๗ - บกุ รุกเหตุฉกรรจ

º··Õè ù º·ºÞÑ ÞμÑ ·Ô èãÕ ªŒ¡Ñº¤ÇÒÁ¼´Ô ÅËØâ·É ˹ŒÒ - บทบญั ญัติในลักษณะ ๑ ใหใชกบั ความผิดลหุโทษ - ความผิดลหโุ ทษไมต อ งกระทําโดยเจตนา òó÷ - ไมม พี ยายามกระทาํ ความผดิ ลหุโทษ ๒๓๘ - ผูส นบั สนุนในความผดิ ลหุโทษไมตองรบั โทษ ๒๓๘ ๒๓๙ º··Õè ñð ¤ÇÒÁ¼Ô´ÅËØâ·É ๒๓๙ - ความผดิ เก่ยี วกบั เจา พนักงาน และเกย่ี วกบั การกอใหเกดิ òôñ ความเดือดรอนหรืออนั ตรายตอความสงบสขุ ของประชาชน ๒๔๑ - ความผิดเกีย่ วกบั เจาพนกั งาน ๒๔๑ - ความผิดเก่ียวกับการกอ ใหเกิดความเดือดรอนหรอื อันตราย ๒๕๑ ตอความสงบสขุ ของประชาชน ๒๖๘ - ความผิดเก่ยี วกับการกอ ใหเ กดิ ความเสียหายตอทรัพยส ินสาธารณะ ๒๖๘ และเกยี่ วกับสตั ว ๒๗๓ - ความผิดเกยี่ วกบั การกอใหเกิดความเสยี หายตอ ทรัพยสนิ สาธารณะ ๒๗๘ - ความผิดเก่ยี วกับสัตว ๒๗๘ - ความผดิ เก่ียวกบั การกอใหเกิดอันตรายแกก ายหรือจติ ใจ ๒๘๙ และความผดิ ลหโุ ทษอนื่ ๆ - ความผิดเก่ียวกับการกอ ใหเกดิ อนั ตรายแกก ายหรือจิตใจ - ความผิดลหโุ ทษอ่นื ๆ

1

ÇªÔ Ò ¡Á. (LA) òñòðò ¡®ËÁÒÂÍÒÞÒ ÀÒ¤àÃÂÕ ¹·èÕ ò

1

๑ º··èÕ ñ ¤ÇÒÁ¼Ô´à¡èÂÕ Ç¡ÑºÈÒÊ¹Ò ñ. ¤ÇÒÁ¼´Ô °Ò¹¡ÃÐทาํ ¡ÒÃÍ¹Ñ à»š¹¡ÒÃàËÂÕ´ËÂÒÁÈÒÊ¹Ò ÁÒμÃÒ òðö ผูใดกระทําดวยประการใด ๆ แกวัตถุอันเปนท่ีเคารพในทางศาสนาของ หมูชนใดอันเปนการเหยียดหยามศาสนา ตองระวางโทษจําคุกต้ังแตหน่ึงปถึงเจ็ดป หรือปรับตั้งแต สองหมนื่ บาทถงึ หน่ึงแสนส่หี มื่นบาท หรอื ท้ังจาํ ทัง้ ปรบั ͧ¤» ÃСͺ¤ÇÒÁ¼´Ô ๑. กระทําดว ยประการใด ๆ แกว ตั ถหุ รอื สถานอนั เปน ทเี่ คารพในทางศาสนาของหมชู นใด ๒. อนั เปนการเหยยี ดหยามศาสนานนั้ ๓. เจตนา วตั ถุ หมายถงึ วตั ถทุ ่ีเคลื่อนที่ได ท่เี ปนท่เี คารพในทางศาสนา เชน พระพุทธรปู สถานท่ี หมายถงึ ทดี่ นิ กบั ทรพั ยท ต่ี ดิ กบั ทดี่ นิ อนั เปน ทเ่ี คารพในทางศาสนา เชน วดั โบสถ มสั ยดิ สเุ หรา ซงึ่ ตอ งเปน สถานทที่ ยี่ งั ใชเ ปน ทเี่ คารพในทางศาสนาอยู ไมใ ชว ดั หรอื สถานทร่ี กรา งในปา ทไี่ มม ีคนไปเคารพบูชา และอาจเปน โบราณสถานทสี่ าํ คัญก็ได เชน เจดียว ัดพระศรสี รรเพชร คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ øôö/òôøó การขุดเจดียในวัดรางซ่ึงจดทะเบียนเปนวัตถุโบราณ เพอื่ มงุ คน หาทรพั ยใ นเจดยี  เจดยี ท ขี่ ดุ เปน ทเ่ี คารพสกั การะในพระพทุ ธศาสนา เปน ความผดิ มาตรา ๒๐๖ คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ÷ñòõ/òõõ÷ ทําปายที่มีขอความวา “ทองเหลือหลอน้ีไมใช พุทธเจาแน ไมตองกราบมัน” ติดที่ฐานองคพระพุทธรูป กับจําเลยใชเทาเหยียบฐานของพระพุทธรูป และใชม อื ตบทบี่ รเิ วณพระพกั ตรข องพระพทุ ธรปู นน้ั เปน การกระทาํ ทไี่ มส มควร ไมเ คารพตอ พระพทุ ธรปู มีความผดิ ตาม ป.อ. มาตรา ๒๐๖ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ñøð÷/òõõð จาํ เลยแตงกายเปนภิกษุแลวใชเทาขางหนึ่งยืนอยู บนฐานพระพุทธรูปปางหามญาติ โดยเทาจาํ เลยอยูบนสวนหน่ึงของพระบาทพระพุทธรูป ยกมือ ขวาข้ึนเลียนแบบพระพุทธรูป แสดงทาทางลอเลียนถลึงตาอาปาก นอกจากจะเปนการไมเคารพตอ พระพทุ ธรปู แลว จําเลยยงั ไดแ สดงตนเสมอกบั พระพทุ ธรปู จงึ เปน การกระทาํ อนั ไมส มควรและเปน การ ดหู มิน่ เหยียดหยามพทุ ธศาสนา จาํ เลยจึงมีความผดิ ตาม ป.อ. มาตรา ๒๐๖ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ÷óö/òõðõ รวมประเวณีกับสีกาในกุฏิ แมเปนการไมสมควร มีกุฏิพระภิกษุใกลเคียงหลายหลัง มีพระพุทธรูป พระฉายาอยูบนเขาวังอันเปนสถานท่ีเคารพนับถือ ของประชาชนก็เปนการไมสมควรและผิดวินัยสงฆ ยังไมอาจถือวาเปนการเหยียดหยามศาสนา ตามมาตรา ๒๐๖

๒ ò. ¤ÇÒÁ¼Ô´°Ò¹¡Í‹ ãËŒà¡Ô´¤ÇÒÁÇØ‹¹ÇÒ¢Öé¹ã¹·»èÕ ÃЪØÁÈÒʹԡª¹ ÁÒμÃÒ òð÷ ผใู ดกอ ใหเ กดิ ความวนุ วายในทป่ี ระชมุ ศาสนกิ ชน เวลาประชมุ กนั นมสั การ หรอื กระทาํ พธิ กี รรมตามศาสนาใด ๆ โดยชอบดว ยกฎหมาย ตอ งระวางโทษจาํ คกุ ไมเ กนิ หา ป หรอื ปรบั ไมเกินหนงึ่ แสนบาท หรือทง้ั จาํ ท้ังปรับ ͧ¤»ÃСͺ¤ÇÒÁ¼Ô´ ๑. กอ ใหเ กิดความวนุ วายในท่ปี ระชมุ ศาสนิกชน ๒. ในเวลาประชุมกัน นมัสการหรือกระทําพิธีกรรมตามศาสนาใด ๆ โดยชอบดวย กฎหมาย คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ññðù/òõðð การแหน าคไปตามถนนหลวง ยังไมเปน การประชุม ทําพธิ ีกรรมทางศาสนา คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ññðð/òõñö จําเลยสงเสียงอ้ือฉาวในงานพธิ ีทางศาสนา ใชถอยคํา กาวราวพระภิกษุ ใชมือตบพ้ืนกระดานหลายครั้งและชักปนออกมา แมในท่ีประชุมจะไมมีปฏิกิริยา วุนวาย จาํ เลยก็มีความผดิ ตามมาตรา ๒๐๗ แลว ตองกระทาํ ในขณะเวลาท่ที าํ พธิ กี รรม จงึ จะเปนความผดิ คํา¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè ñóõô - ñóõõ/òõñõ จาํ เลยยงิ พ. ตายในบรเิ วณวัดและไลยงิ ว. ไปจนถึงโรงธรรมในเวลาที่ยังไมมีการประชุมศาสนิกชนหรือกระทาํ พิธีกรรมทางศาสนา ถือไมไดวา จาํ เลยมเี จตนากอ ใหเ กดิ ความวนุ วายในทปี่ ระชมุ ศาสนกิ ชน การกระทําของจาํ เลยไมเ ปน ความผดิ ตาม ป.อ. มาตรา ๒๐๗ ó. ¤ÇÒÁ¼´Ô °Ò¹á짋 ¡ÒÂËÃ×ÍãªàŒ ¤ÃèÍ× §ËÁÒÂáÊ´§Ç‹Ò໚¹¾ÃÐ ¹¡Ñ ¾Ãμ ¹Ñ¡ºÇª ÁÒμÃÒ òðø ผใู ดแตงกายหรือใชเ ครื่องหมายทแ่ี สดงวา เปนภกิ ษุ สามเณร นกั พรตหรือ นกั บวชในศาสนาใดโดยมชิ อบ เพอ่ื ใหบ คุ คลเชอื่ วา ตนเปน บคุ คลเชน วา นนั้ ตอ งระวางโทษจาํ คกุ ไมเ กนิ หนงึ่ ป หรือปรับไมเกินสองหมื่นบาท หรอื ท้ังจําทง้ั ปรับ ͧ¤»ÃСͺ¤ÇÒÁ¼´Ô ๑. แตง กายหรอื ใชเ คร่อื งหมาย เชน หม ผาเหลือง โกนศีรษะ ๒. เพือ่ แสดงวา เปนภกิ ษุ สามเณร นกั พรต นกั บวช ในศาสนาใด ๓. เจตนา ๔. มมี ูลเหตุชักจูงใจหรอื เจตนาพิเศษเพอื่ ใหบุคคลอ่ืนเชื่อวา ตนเปนบุคคลเชน วานน้ั ผกู ระทาํ ตอ งมเี จตนาพเิ ศษ เพอื่ ใหบ คุ คลอนื่ เชอ่ื วา ตนเปน นกั บวช พระ หรอื นกั พรต ฯลฯ ในศาสนานนั้ ๆ หากแตง กายเพ่อื แสดงภาพยนตรหรือแสดงละครกจ็ ะขาดเจตนาพิเศษน้ี คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ñ÷ùø/òõôò การท่ีจาํ เลยยินยอมเปลื้องจีวรออกเพื่อตอสูคดี ยอมไมเปนเหตุใหจําเลยกลับมาเปนพระภิกษุใหมอีก ดังน้ัน การที่ตอมาจาํ เลยกลับมาแตงกายเปน

๓ พระภิกษุเพื่อใหบุคคลอ่ืนเช่ือวาตนเปนพระภิกษุ จึงเปนการกระทาํ ท่ีเปนความผิด ตาม ป.อ. มาตรา ๒๐๘ คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ö÷øò/òõôó พนักงานสอบสวนจดั ใหจาํ เลยลาสิกขาบทตอ หนา พระพุทธรูปที่อยูบนสถานีตาํ รวจ ดังนี้ จําเลยยอมเขาใจไดวาจาํ เลยยังไมขาดจากความเปนพระภิกษุ เน่ืองจากจําเลยไมสมัครใจลาสิกขาบทและการดําเนินการใหจําเลยสละสมณเพศ กระทาํ โดยพลการ ของเจาพนักงานตาํ รวจ เมื่อจําเลยแตงกายเปนพระภิกษุในพระพุทธศาสนาเมื่อพนจากการคุมขัง โดยไดร ับการปลอยชว่ั คราวแลว ถือวา จาํ เลยไมม เี จตนากระทาํ ความผิดตาม ป.อ. มาตรา ๒๐๘ คํา¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ óöùù/òõôñ ตามทบี่ ญั ญตั ไิ วใ นหมวด ๔ แหง กฎหมายเถรสมาคม ดังนี้ เมื่อจําเลยไมไดรับแตงตั้งใหเปนพระอุปชฌายตามกฎหมายมหาเถรสมาคมฉบับดังกลาว การบวชของผทู จี่ าํ เลยบวชใหจ งึ เปน การบวชทไ่ี มช อบและผนู น้ั ยอ มไมม สี ทิ ธแิ ตง กายหรอื ใชเ ครอ่ื งหมาย ที่แสดงวาเปนภิกษุสามเณรในพระพุทธศาสนา ผูที่จําเลยบวชใหจึงตองมีความผิด ตาม ป.อ. มาตรา ๒๐๘ สวนจาํ เลยซ่ึงเปนผูบวชและทาํ หนาท่ีเปนพระผูรับนําเขาหมูเปนผูมอบเครื่องแตงกาย และอัฐบริขารใหแกจําเลยอ่นื จงึ เปน การชว ยเหลือหรือใหความสะดวกแกผูอืน่ ในการกระทําความผดิ การกระทาํ ของจําเลยจงึ เปนความผิด ตาม ป.อ. มาตรา ๒๐๘ ประกอบดวย มาตรา ๗๖ ô. คาํ ¶ÒÁ·ŒÒº·àÃÕ¹ ๑. นายหนึ่งกับพวก ไปเที่ยวชมที่วัดแหงหน่ึง ดวยความคึกคะนองและอยากท่ีจะ เหยียดหยามศาสนาพุทธ เพราะตนไมไดนับถอื ศาสนาดงั กลา ว จึงใหเพ่อื นทีไ่ ปดวย ถายวดิ ีโอไลฟส ด นายหนึ่งขณะกาํ ลังตบพระพักตรของพระพุทธรปู ในอโุ บสถ ถามวา นายหนง่ึ มคี วามผิดฐานใด หรอื ไม ๒. นายคิมบินวู นักแสดงชื่อดังชาวเกาหลี ไดเดินทางเขามาถายทาํ ภาพยนตรที่ ประเทศไทย ในบทบาทการแสดงในภาพยนตรเรื่องดังกลาว นายคิมบินวู จะตองแสดงเปนนักบวช ในศาสนาคริสต นายคมิ บนิ วูจงึ ไดแ ตงกายเปน นกั บวชในศาสนาคริสตเพอ่ื แสดงภาพยนตร กรณดี ังน้ี นายคมิ บนิ วู จะกระทําความผดิ ฐานแตง กายหรอื ใชเ ครอ่ื งหมายแสดงวา เปน พระ นกั พรต หรอื นกั บวช หรอื ไม จงอธบิ าย ๓. ในขบวนแหนาคของ นายณดล นายปองซึ่งเปนคูอริกับนายณดล ไดเขามากอ ความวนุ วาย โดยเขา มาไลเตะ ตอ ย ตี คนทม่ี ารวมราํ วงในขบวนแหน าคนนั้ กรณนี ้ี ถามวา นายปอ ง กระทําความผดิ ฐานกอ ใหเกิดความวุนวายในท่ปี ระชมุ ศาสนกิ ชน หรือไม จงอธิบาย

สรปุ การต้งั ขอหาความผิดเก่ียวกับศาสนา ๔ ลาํ ดับ ฐานความผดิ องคประกอบความผดิ มาตรา อัตราโทษ หมายเหตุ ๑. ทําดว ยประการใด ๆ แกว ตั ถอุ นั เปน ๑. กระทาํ ดวยประการใด ๆ วัตถุอันเปนที่เคารพในทาง ๒๐๖ ตองระวางโทษจําคุกต้ังแตหน่ึงปถึง ท่ีเคารพในทางศาสนาของหมูชน ศาสนาของหมูชนอนั ใด เจ็ดป หรือปรับตั้งแตสองหม่ืนบาท อนั ใดอนั เปน การเหยยี ดหยามศาสนา ๒. อนั เปน การเหยียดหยามศาสนาน้นั ถึงหน่ึงแสนสี่หมื่นบาท หรือท้ังจาํ ๓. เจตนา ทงั้ ปรับ ๒. กอใหเกิดความวุนวายในที่ประชุม ๑. กอ ใหเกดิ ความวนุ วายในท่ีประชุมศาสนิกชน ๒๐๗ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาปหรือ ศาสนกิ ชนเวลาประชมุ กนั นมสั การ ๒. เวลาประชุมกัน นมัสการ หรือกระทาํ พิธีกรรมตาม ปรับไมเ กินหนึ่งแสนสีห่ ม่ืนบาท หรือ หรอื กระทําพธิ กี รรมตามศาสนาใด ๆ ศาสนาใด ๆ โดยชอบดว ยกฎหมาย ทัง้ จําท้งั ปรบั โดยชอบดว ยกฎหมาย ๓. เจตนา ๓. แตงกายหรือใชเครื่องหมายท่ี ๑. แตง กายหรอื ใชเ ครอื่ งหมายทแี่ สดงวา เปน ภกิ ษุ สามเณร ๒๐๘ ตองระวางโทษจาํ คุกไมเกินหนึ่งป แสดงวาเปนภิกษุสามเณร นักพรต นักพรต หรือนักบวชในศาสนาใด หรือปรับไมเกินสองหม่ืนบาท หรือ หรือนักบวชในศาสนาใดโดยมิชอบ ๒. เพือ่ ใหบคุ คลเชือ่ วาตนเปน บคุ คลเชนวา น้ันเจตนา ทัง้ จําท้ังปรับ เพ่ือใหบุคคลเช่ือวาตนเปนบุคคล เชน วานนั้

๕ àÍ¡ÊÒÃ͌ҧÍÔ§ สหรัฐ กิติศุภการ.(๒๕๖๓).หลักและคาํ อธิบายกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:อมรินทร พรนิ้ ตง้ิ แอนดพับลิชช่งิ วีระวัฒน ปวราจารย. (๒๕๖๒).คําบรรยายวิชากฎหมายอาญา ภาค ๑.กรุงเทพฯ: สํานักอบรมศกึ ษากฎหมายแหงเนตบิ ณั ฑิต.

๖

๗ º··èÕ ò ¤ÇÒÁ¼´Ô à¡ÕèÂÇ¡ºÑ ¤ÇÒÁʧºÊ¢Ø ¢Í§»ÃЪҪ¹ ñ. ÇÑμ¶Ø»ÃÐʧ¤ã ¹¡ÒÃàÃÂÕ ¹¡ÒÃÊ͹ ๑. เพ่ือใหนักเรียนนายสิบตํารวจมีความรูความเขาใจกฎหมายอาญาเก่ียวกับความผิด ฐานตางๆ ๒. เพอ่ื ใหน กั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจทราบถงึ การวดั ผลและประเมนิ ผล วชิ ากฎหมายอาญา ๒ ๓. เพ่ือใหนักเรียนนายสิบตํารวจมีความรูเกี่ยวกับความผิดเกี่ยวกับความสงบสุขของ ประชาชน ò. ʋǹนาํ นกั เรยี นจะไดศ กึ ษาประมวลกฎหมายอาญา ภาค ๒ เรอ่ื งความผดิ เกย่ี วกับความสงบสุข ของประชาชน ในความผิดฐานเปน “อ้ังย่ี” และ “ซองโจร” ตลอดจนแนวคําพิพากษาท่ีเกี่ยวของ เพ่ือใหนักเรียนนายสิบตํารวจใชประกอบการเรียนการสอน และสามารถนําไปใชเปนแนวทางในการ ปฏิบตั ิหนา ท่ตี อไป ó. à¹Í×é ËÒ ¤ÇÒÁ¼Ô´°Ò¹à»š¹ÍÑé§ÂÕè ÁÒμÃÒ òðù ผใู ดเปน สมาชกิ ของคณะบคุ คลซง่ึ ปกปด วธิ ดี าํ เนนิ การ และมคี วามมงุ หมาย เพื่อการอันมิชอบดวยกฎหมาย ผูนั้นกระทําความผิดฐานเปนอั้งยี่ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินเจ็ดป และปรับไมเ กนิ หน่ึงแสนสี่หม่ืนบาท ถาผูกระทําความผิดเปนหัวหนา ผูจัดการ หรือผูมีตําแหนงหนาที่ในคณะบุคคลนั้น ผนู ัน้ ตองระวางโทษจาํ คกุ ไมเ กินสบิ ป และปรบั ไมเ กินสองแสนบาท ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. ผใู ด ๒. เปนสมาชิกของคณะบุคคล ๓. ซงึ่ ปกปดวธิ ดี ําเนินการ และมีความมุงหมายเพือ่ การอนั มชิ อบดว ยกฎหมาย ͧ¤»ÃСͺÀÒÂã¹ เจตนา ¡ÒáÃÐทาํ คอื การเปนสมาชกิ ของคณะบุคคล (มีบุคคล ๒ คนขึ้นไป) ¤³Ðº¤Ø ¤Å«§èÖ »¡»´ Ç¸Ô ดÕ าํ à¹¹Ô ¡Òà หมายความวา รกู นั เฉพาะในหมคู ณะทไ่ี มเ ปด เผยแกผ อู น่ื

๘ คณะบคุ คลนน้ั Á¤Õ ÇÒÁÁ§‹Ø ËÁÒÂà¾Íè× ¡ÒÃÍ¹Ñ ÁªÔ ͺ´ÇŒ ¡®ËÁÒ ซง่ึ อาจเปน ความผดิ อาญา หรอื ละเมดิ หรอื ผดิ สญั ญาในทางแพง กไ็ ด หากความมงุ หมายนนั้ เปน การขดั ตอ ความสงบเรยี บรอ ยหรอื ศลี ธรรมอนั ดีของประชาชนแลวกถ็ อื ไดว า เปนการอันมิชอบดวยกฎหมาย เหตฉุ กรรจต ามวรรคสอง ผูก ระทําความผดิ เปน - หัวหนา - ผูจัดการ หรอื - ผูม ตี ําแหนง หนา ที่ในคณะบุคคลนนั้ ®¡Õ Ò·Õè ññ÷ö/òõôó เปน สมาชกิ กองกาํ ลงั ตดิ อาวธุ โจรกอ การรา ยขบวนการ บี อาร เอน็ กลุมนาย อ. โดยมีพฤติการณทําผิดกฎหมายเกี่ยวกับการแบงแยกดินแดนจังหวัดชายแดนภาคใต โดยเรียนคา คุม ครอง ซมุ โจมตีเจา หนา ท่ขี องรัฐ อันเปนคณะบคุ คลซ่ึงปกปด วธิ ดี ําเนินการ และมีความ มุงหมายเพ่ือการอันมิชอบดว ยกฎหมายจึงมีความผิดฐานผดิ อัง้ ย่ีตามมาตรา ๒๐๙ วรรคหนึ่ง ¤ÇÒÁ¼´Ô °Ò¹à»š¹«‹Í§â¨Ã ÁÒμÃÒ òñð ผใู ดสมคบกนั ตงั้ แตห า คนขน้ึ ไป เพอ่ื กระทาํ ความผดิ อยา งหนงึ่ อยา งใดตามที่ บญั ญตั ไิ วใ นภาค ๒ นี้ และความผดิ นน้ั มกี าํ หนดโทษจาํ คกุ อยา งสงู ตง้ั แตห นงึ่ ปข น้ึ ไป ผนู นั้ กระทาํ ความผดิ ฐานเปนซอ งโจร ตองระวางโทษจาํ คกุ ไมเ กินหา ป หรือปรบั ไมเ กนิ หน่งึ แสนบาท หรอื ท้ังจําท้งั ปรับ ถาเปนการสมคบกนั เพือ่ กระทําความผิดที่มีระวางโทษถงึ ประหารชีวิต จําคุกตลอดชวี ิต หรือจําคุกอยางสูงตั้งแตสิบปข้ึนไป ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกต้ังแตสองปถึงสิบป และปรับตั้งแต สี่หมน่ื บาทถงึ สองแสนบาท ͧ¤»ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. ผใู ด ๒. สมคบกันต้ังแตห าคนขึน้ ไป ͧ¤»ÃСͺÀÒÂã¹ - เจตนา à¨μ¹Ò¾ÔàÈÉ “เพ่ือกระทําความผิดอยางหน่ึงอยางใดตามที่บัญญัติไวในภาค ๒ นี้ และ ความผดิ นั้นมกี าํ หนดโทษจาํ คกุ อยางสงู ตงั้ แตห นึง่ ปข นึ้ ไป” ÊÁ¤º คือ การแสดงออกซง่ึ ความตกลงจะกระทาํ ผิดรวมกนั เชน ชาย ๖ คน ยืนจับกลุม อยูหนารถยนตคนั หน่งึ ในเวลาตี ๕ ปรึกษากันจะงดั ประตูรถ เอาวิทยแุ ละของมคี า ในรถ ทงั้ ๖ คนผดิ มาตรา ๒๑๐ (ฎกี าที่ ๑๓๔๑/๒๕๒๑) ¡ÒûÃЪÁØ ËÃÍ× ËÒÃÍ× ÃÇ‹ Á¡¹Ñ áÅÐμ¡Å§¡¹Ñ ÇÒ‹ ¨Ð¡ÃÐทาํ ¤ÇÒÁ¼´Ô ÍÐäà เปน ขอ สาระสาํ คญั ท่จี ะแสดงใหเ ห็นวา มกี ารกระทําความผิดฐานเปนซอ งโจรหรอื ไม

๙ ความผดิ ทสี่ มคบกนั เพอ่ื กระทาํ ตอ งเปน ความผดิ อยา งหนงึ่ อยา งใดตามทบี่ ญั ญตั ใิ นภาค ๒ แหงประมวลกฎหมายอาญาเทาน้ันและอัตราโทษจําคุกอยางสูงตั้งแตหนึ่งปข้ึนไป แตกตางจากการ เปน อั้งยี่ ตามมาตรา ๒๐๙ ซึ่งอาจเปน ความผิดตามกฎหมายอื่นๆ กไ็ ด ความผิดทีม่ ุงหมายจะกระทาํ ยงั ไมจ าํ ตอ งกระทาํ ลง ดว ยเหตนุ ี้ แมเ ลกิ ลม ไมก ระทาํ ตามทสี่ มคบกนั กเ็ ปน ความผดิ สาํ เรจ็ ตามมาตรานี้ เจตนาพิเศษ คือ เพื่อกระทําความผิดอยางหนึ่งอยางใดตามท่ีบัญญัติไวในภาค ๒ ของ ประมวลกฎหมายอาญา ซ่ึงมีโทษจําคกุ อยา งสูงต้ังแตหนง่ึ ปข ้ึนไป ®Õ¡Ò·èÕ ôùøö/òõóó บุคคล ๔ คน รวมกันเจรจากับเจาพนักงานตํารวจท่ีไปลอซ้ือ เสนอขายรถจักรยานยนตที่ถูกลักมาใหแกเจาพนักงานตํารวจดังกลาว เขาลักษณะเปนการกระทําตอ บุคคลภายนอก จึงมิใชการแสดงออกซึ่งความตกลงจะกระทําความผิดรวมกันในระหวางผูรวมกระทํา ผิดดว ยกนั การกระทําดงั กลาวไมเ ปนความผดิ ฐานซอ งโจร ®¡Õ Ò·Õè óò÷ù/òõõô จาํ เลยกบั พวกมไิ ดม เี จตนาทจ่ี ะประกอบกจิ การบรษิ ทั อ. ในอาคาร ท่ีเกิดเหตุอยางแทจริง การนําชื่อของบริษัทท่ีเปนสํานักงานทนายความไปติดต้ังไวท่ีอาคารดานหนา โดยตอมามีการเชาอาคารสวนกลางและดานหลังเพื่อการเลนพนันไพบาการา จึงมีเหตุผลที่เชื่อไดวา เปน เพยี งการบงั หนา เพอ่ื ใหเ จา พนกั งานตาํ รวจเกรงกลวั และไมก ลา เขา ไปคน พฤตกิ ารณใ นการกระทาํ ของจําเลยกับพวกจึงเปนการรวมกลุมกันเพ่ือจัดใหมีการเลนการพนันไพบาการาในอาคารที่เกิดเหตุ โดยนาํ ชอื่ บรษิ ทั ซง่ึ เปน สาํ นกั งานทนายความและชมรมมาบงั หนา เพอื่ จดั ใหม กี ารเลน การพนนั มาแตต น ยอมเรียกไดวา จําเลยกับพวกเปนสมาชิกของคณะบุคคลซ่ึงปกปดวิธีดําเนินการและมีความมุงหมาย เพอ่ื การอนั มิชอบดวยกฎหมาย อนั เปน การกระทาํ ความผิดฐานอง้ั ย่ี ®Õ¡Ò·Õè ôõôø/òõôð จาํ เลยที่ ๑ ถงึ ที่ ๓ กบั พวกรวม ๖ คน รว มกนั วางแผนไปกระทาํ การปลน ทรพั ยก บั ผเู สยี หายที่ ๒ อนั เปน ความผดิ ตามทบี่ ญั ญตั ไิ วใ นภาค ๒ แหง ประมวลกฎหมายอาญา จงึ มคี วามผดิ ฐานเปน ซอ งโจร และเมอ่ื จาํ เลยท่ี ๔ กบั พวกไปปลน รา นทองของผเู สยี หายที่ ๒ ตามแผนท่ี รว มวางไว จาํ เลยท่ี ๑ ถงึ ท่ี ๓ ผรู ว มวางแผนยอ มมคี วามผดิ ฐานเปน ตวั การปลน ทองรว มกบั จาํ เลยท่ี ๔ ดว ย ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๑๓ และความผดิ ฐานเปน ซอ งโจรกบั ความผดิ ฐานปลน ทรพั ย เก่ียวเน่ืองกันเพราะพวกจําเลยกระทําผิดฐานเปนซองโจรเพื่อจะไปปลนทรัพยของผูเสียหายทั้งสอง จงึ เปนกรรมเดยี วผดิ กฎหมายหลายบท ตอ งลงโทษฐานปลน ทรพั ยอนั เปนบทที่มีโทษหนกั ทส่ี ดุ ®Õ¡Ò·èÕ ÷õöò/òõõö จาํ เลยท้งั สองกบั พวก ๕ คน รว มกนั ปรกึ ษาวางแผนลกั ทรัพย ของชาวตางชาติบนรถโดยสารสองแถว โดยข้ึนรถโดยสารสองแถวมาพรอมกันซ่ึงจะทําใหมีผูโดยสาร มากพอทจ่ี ะทาํ ใหพ วกของจาํ เลยท่ี ๑ สามารถเขา ไปนง่ั ชดิ กบั ผเู สยี หายทางดา นขวาทม่ี กี ระเปา สตางค ของผเู สยี หาย และมกี ารแบง หนา ทกี่ นั ทาํ ตามทจี่ าํ เลยที่ ๑ กบั พวกรวม ๕ คน สมคบกนั จาํ เลยที่ ๑ จงึ มี ความผดิ ฐานรว มกับพวกลักทรัพยใ นยวดยานสาธารณะและเปนซอ งโจร ซึง่ ความผิดฐานเปน ซองโจร กบั ฐานรว มกนั ลกั ทรพั ยใ นยวดยานสาธารณะเกยี่ วเนอ่ื งกนั จงึ เปน กรรมเดยี วเปน ความผดิ ตอ กฎหมาย หลายบท

๑๐ ÇÃäÊͧ໹š àËμ©Ø ¡Ãè ผกู ระทาํ ความผดิ จะรบั ผดิ ตามวรรคสอง จะตอ งรวู า สมคบกนั ไป กระทําความผิดอะไร (มาตรา ๖๒ วรรคทาย) เชน รูวาสมคบกันไปฆาคนตาย แตไมจําตองรูวา ความผิดท่สี มคบมีอตั ราโทษเทา ใด ¤ÇÒÁÃѺ¼Ô´Ã‹ÇÁ¡ÑºÍÑé§ÂËÕè Ã×Í«Í‹ §â¨Ã ÁÒμÃÒ òññ ผูใดประชุมในที่ประชุมอั้งย่ีหรือซองโจร ผูน้ันกระทําความผิดฐานเปนอ้ังยี่ หรอื ซอ งโจร เวน แตผ นู น้ั จะแสดงไดวาไดประชมุ โดยไมรวู า เปนการประชุมของอ้งั ย่ีหรือซองโจร ͧ¤»ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. ผใู ด ๒. ประชุมในท่ปี ระชมุ อ้งั ยีห่ รือซอ งโจร ͧ¤»ÃСͺÀÒÂã¹ - เจตนา ¼¹ÙŒ é¹Ñ ¡ÃзíÒ¤ÇÒÁ¼´Ô °Ò¹à»š¹ÍéѧÂËÕè ÃÍ× «Í‹ §â¨Ã ¢ÍŒ á¡ŒμÑÇ เวน แตผนู ้นั จะแสดงไดว าไดป ระชมุ โดยไมรูวา เปนการประชุมของอั้งยีห่ รอื ซอ งโจร การกระทําคือ “»ÃЪØÁ” ซ่ึงผูกระทําจะตองมี “à¨μ¹Ò»ÃЪØÁ” คือ ตองรูวาเปนการ ประชมุ ขององั้ ยห่ี รอื ซอ งโจรหากประชมุ โดยรแู ลว วา เปน การประชมุ กถ็ อื วา มเี จตนาประชมุ กม็ คี วามผดิ ฐานเปนอง้ั ย่หี รือซองโจร ทนั ที แตทั้งน้ี มาตรา ๒๑๑ เปด โอกาสใหน ําสืบหกั ลางไดวา ตนเขาประชุม โดยหารไู มว า เปนการประชมุ ขององ้ั ยหี่ รอื ซอ งโจร เชน เขารว มอยูในที่ประชมุ อั้งยี่ซงึ่ พดู กันดว ยภาษา ตา งประเทศ ตนเองไมเขาใจวา ความหมายวา เขากาํ ลงั ปรึกษากันจะไปกระทําความผิด เปน ตน ¤íÒ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ óøñ/òôöñ เจา พนกั งานจบั จาํ เลยไดใ นตกึ แหงหนึ่งซ่ึงปรากฏชัด วาเปน สํานักงานของอ้ังยี่คณะเตกงว ยกงซอ มหี นังสอื ปด ไวว า “เต็กงวยกงซอ ” ซง่ึ ตรงกบั ช่ือพวกอัง้ ย่ี ทัง้ พวกจนี ท่ีไปมั่วสมุ ชมุ นุมกันทหี่ องเชา จาํ เลยน้ี ไดไ ปเท่ยี วกอ การววิ าทและทาํ รายผูอ่นื จนปรากฏวา เคยตอ งคาํ พพิ ากษาลงโทษมาแลว เวลาเจาพนกั งานไปจับกุมก็พบม่วั สมุ ชมุ นมุ กบั อยูหลายคน คน ได ของกลางอันเปนหลักฐานของพวกอั้งยี่ดวย ดังนี้ จึงตองฟงวาเปนพวกอั้งย่ี ซ่ึงเปนสมาคมเพื่อการ อนั มิชอบดว ยกฎหมาย เม่ือฟงไดเ ชนนี้จําเลยตอ งพสิ จู นความบริสุทธิ์ เมื่อแสดงความบรสิ ทุ ธิข์ องตน ไมได ยอ มมคี วามผดิ ฐานเปน อ้งั ยี่ ¤ÇÒÁ¼´Ô °Ò¹ªÇ‹ ÂàËÅÍ× ¾Ç¡ÍÑé§ÂÕËè ÃÍ× «‹Í§â¨Ã ÁÒμÃÒ òñò ผใู ด (๑) จัดหาที่ประชมุ หรอื ทพี่ ํานกั ใหแกอง้ั ยี่หรอื ซองโจร (๒) ชกั ชวนบคุ คลใหเ ขาเปนสมาชกิ อ้งั ยี่ หรอื พรรคพวกซอ งโจร

๑๑ (๓) อุปการะอ้งั ยีห่ รอื ซอ งโจรโดยใหทรัพยหรือโดยประการอื่น หรือ (๔) ชวยจาํ หนายทรพั ยท ่ีอั้งยห่ี รือซอ งโจรไดมาโดยการกระทําความผิด ตอ งระวางโทษ เชน เดียวกับผกู ระทาํ ความผดิ ฐานเปน อ้ังย่หี รือซอ งโจร แลวแตก รณี ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ (ñ)(ò)(ó)(ô) ͧ¤» ÃСͺÀÒÂã¹ - เจตนา ¢ŒÍ椄 à¡μ ๑. ผชู ว ยเหลอื เกอ้ื กลู เพยี งแตร ะวางโทษเชน เดยี วกบั สมาชกิ องั้ ยห่ี รอื พรรคพวกซอ งโจร แตไ มผ ิดฐานเปน อ้ังย่ีหรอื ซอ งโจร ¼ÙªŒ Ç‹ ÂàËÅÍ× ¨Ö§äÁã‹ ªÊ‹ ÁҪԡͧÑé ÂÕè ËÃÍ× ¾Ãä¾Ç¡«‹Í§â¨Ã ๒. ดวยเหตุน้ีมาตรา ๒๑๓ จึงไมอาจนํามาใชแกกระทําความผิดตามมาตรา ๒๑๒ ได ดังนั้น ผูจัดใหใชบานของตนเปนท่ีประชุมซองโจร แตไมไดเขาประชุมดวย จึงไมใชพรรคพวกซองโจร หากพรรคพวกซองโจรคนใดไปกระทําความผิด ผูจัดหาที่ประชุมให ก็ไมตองรับผิดในความผิดท่ี พรรคพวกซองโจรไดไปกระทาํ น้ัน ¤ÇÒÁÃºÑ ¼´Ô ËÇÁ¡ÑºÍÑé§ÂèËÕ Ã×Í«‹Í§â¨Ã ÁÒμÃÒ òñó ¶ŒÒÊÁÒªÔ¡ÍéѧÂÕèËÃ×;Ãä¾Ç¡«‹Í§â¨Ã¤¹Ë¹Ö觤¹ã´ä´Œ¡ÃÐทํา¤ÇÒÁ¼Ô´ μÒÁ¤ÇÒÁÁØ‹§ËÁÒ¢ͧÍéѧÂÕèËÃ×Í«‹Í§â¨Ã¹Ñé¹ ÊÁÒªÔ¡ÍéѧÂèÕËÃ×;Ãä¾Ç¡«‹Í§â¨Ã·èÕÍÂÙ‹´ŒÇÂã¹¢³Ð ¡ÃÐทํา¤ÇÒÁ¼Ô´ ËÃ×ÍÍÂÙ‹´ŒÇÂã¹·Õè»ÃЪØÁáμ‹äÁ‹ä´Œ¤Ñ´¤ŒÒ¹ã¹¡ÒÃμ¡Å§ãËŒ¡ÃÐทํา¤ÇÒÁ¼Ô´¹éѹ áÅкÃôÒËÇÑ Ë¹ÒŒ ¼¨ŒÙ ´Ñ ¡ÒÃËÃÍ× ¼ÁŒÙ ตÕ าํ á˹§‹ ˹Ҍ ·ãÕè ¹Í§Ñé ÂËèÕ ÃÍ× «Í‹ §â¨Ã¹¹éÑ μÍŒ §ÃÐÇÒ§â·ÉμÒÁ·ºÕè ÞÑ ÞμÑ äÔ ÇŒ สําËÃºÑ ¤ÇÒÁ¼´Ô ¹Ñé¹·¡Ø ¤¹ ÁÒμÃÒ òñó ผูท จ่ี ะตอ งมีความผดิ ดวยเชนเดียวกับผลู งมอื กระทําความผดิ คอื หัวหนา ผจู ัดการ ผมู ีตําแหนง หนาท่ี สมาชิกอ้ังยี่หรือพรรคพวกซองโจรที่อยูดวยในขณะกระทําความผิด หรือ สมาชิกอั้งย่ี หรือพรรคพวกซองโจรที่อยดู วยในท่ีประชุม แตไมไดค ัดคา นในการตกลงใหกระทาํ ความผิดน้ัน ¢ÍŒ Êѧà¡μ มาตรา ๒๑๓ จะนาํ มาใชก ต็ อ เมอื่ พรรคพวกซอ งโจรคนใดคนหนง่ึ “ไดก ระทาํ ความผดิ ตาม ความมงุ หมายของซอ งโจรนน้ั ” หากเปนความผดิ นอกความมุง หมายกไ็ มนํามาตรา ๒๑๓ มาใช เชน พรรคพวกซอ งโจรกาํ ลงั ประชมุ วางแผนจะไปลกั รถยนตเ พอ่ื สง ขายตา งประเทศ มบี คุ คลภายนอกมารเู หน็ การประชุมนั้น นายเขียวพรรคพวกซองโจรคนหนึ่งยิงผูมารูเห็นน้ันตาย พรรคพวกซองโจรคนอ่ืนๆ ไมตองรับผิดฐานฆาคนตายดวย จะนํามาตรา ๒๑๓ มาปรับใชไมได เพราะการฆาคนตายอยูนอก ความมงุ หมายของการเปน ซองโจร (เพอ่ื ลักทรพั ย)

๑๒ ¢ŒÍ椄 à¡μ พรรคพวกซอ งโจรสมคบกนั วนั ที่ ๕ ธนั วาคม เพอ่ื จะทาํ การปลน ทรพั ยใ นวนั นนั้ แตป รากฏวา มอี ปุ สรรคจงึ ตกลงยกเลกิ การปลน ในวนั นนั้ ตอ มาวนั ท่ี ๖ ธนั วาคม พรรคพวกซอ งโจรบางคนไดน ดั หมาย กันใหม และลงมือปลนวันท่ี ๖ ธันวาคมน้ันเอง ผูท่ีประชุมดวยในวันท่ี ๕ แตไมไดประชุมดวย วนั ที่ ๖ ไมม คี วามผดิ ฐานปลน ทรพั ยด ว ย (ฎกี าที่ ๑๐๓-๑๑๐๔/๒๔๙๖) เพราะการปลน ทรพั ยใ นวนั ท่ี ๖ ไมใ ชก ารกระทาํ ความผดิ “ตามความมุง หมาย” ของพรรคพวกซองโจรซึง่ ประชมุ วันท่ี ๕ ผมู าประชมุ วันท่ี ๕ คงมีความผิดฐานเปนซอ งโจรตามมาตรา ๒๑๐ วรรคสอง (เพราะปลนทรพั ยตามมาตรา ๓๔๐ มโี ทษจาํ คกุ ตงั้ แตสบิ ปถ ึงสิบหาป) ¤ÇÒÁ¼´Ô °Ò¹ªÇ‹ ÂàËÅ×ͼŒ¡Ù ÃÐทาํ ¤ÇÒÁ¼´Ô ÁÒμÃÒ òñô ผใู ดประพฤตติ นเปน ปกตธิ รุ ะเปน ผจู ดั หาทพ่ี าํ นกั ทซี่ อ นเรน หรอื ทป่ี ระชมุ ใหบุคคล ซ่ึงตนรูวาเปนผูกระทําความผิดท่ีบัญญัติไวในภาค ๒ นี้ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามป หรือปรับไมเกนิ หกหมืน่ บาท หรอื ทง้ั จาํ ทั้งปรบั ถาการกระทําความผดิ นั้น เปน การกระทําเพือ่ ชวยบดิ า มารดา บุตร สามี หรือภริยาของ ผูกระทํา ศาลจะไมล งโทษกไ็ ด ͧ¤»ÃСͺÀÒ¹͡ (๑) ประพฤตติ นเปน ปกติธรุ ะเปนผจู ัดหาท่พี ํานัก ทซี่ อ นเรน หรือทีป่ ระชุม (๒) ใหบ ุคคลซึ่งตนรูวา เปนผกู ระทาํ ความผดิ ทีบ่ ัญญตั ิไวในภาค ๒ น้ี ͧ¤» ÃСͺÀÒÂã¹ - เจตนาธรรมดา »ÃоÄμÔμ¹à»š¹»¡μÔ¸ØÃÐ หมายความกระทําเปนปกตินิสัย หรือกระทําโดยตั้งใจท่ีจะ ประพฤติเชน น้ันตอๆ มใิ ชกระทําเพยี งครั้งเดยี ว ໹š ¼¨ŒÙ ´Ñ ËÒ·พÕè าํ ¹¡Ñ ทซ่ี อ นเรน หรอื ทปี่ ระชมุ หมายความวา จดั หาอาคารสถานทใ่ี หผ กู ระทาํ ความผิดอยูอาศยั ซอนตัว หรือใชเ ปน ที่ประชุม โดยผจู ัดหาจะเปน เจา ของสถานท่หี รอื ไมใชก็ตาม ã˺Œ ¤Ø ¤Å«§èÖ μ¹Ãnj٠ҋ ໹š ¼¡ŒÙ ÃÐทาํ ¤ÇÒÁ¼´Ô ·ºÕè ÞÑ ÞμÑ ãÔ ¹ÀÒ¤ ò ¹éÕ หมายความวา การจดั หา ตามมาตรา ๒๑๔ นี้ตองกระทําใหแกบุคคลที่ผูจัดหารูวาเปนผูที่กระทําความผิดตามที่บัญญัติไวใน ภาค ๒ แหงประมวลกฎหมายอาญา â´Âà¨μ¹Ò หมายถึง ผกู ระทาํ ตอ งมีเจตนาตามมาตรา ๕๙ วรรคสอง และตอ งรูด วยวา ผทู ต่ี นจดั หาสถานทใ่ี หน น้ั เปน ผทู กี่ ระทาํ ความผดิ ตามทบ่ี ญั ญตั ไิ วใ นภาค ๒ แหง ประมวลกฎหมายอาญา ÇÃäÊͧ เปนเหตุใหศาลใชด ุลยพนิ จิ ท่จี ะไมลงโทษไดในเมื่อการกระทําความผดิ เปน การ กระทาํ โดยมมี ูลเหตชุ ักจูงใจเพอ่ื ชว ยบดิ ามารดา บุตร สามี หรอื ภรยิ าของผกู ระทาํ การกระทาํ โดยเปน »¡μ¸Ô ØÃÐหมายถงึ การกระทาํ เร่อื ยๆ ไป

๑๓ การกระทําความผิดฐานน้ีÈÒÅÍÒ¨äÁ‹Å§â·Éก็ได ถาเปนการกระทําเพื่อชวยบิดามารดา บตุ ร สามี หรือภริยาของผกู ระทาํ เอง ¤ÇÒÁ¼Ô´°Ò¹¡Í‹ ¤ÇÒÁNjعÇÒÂ㹺Ҍ ¹àÁÍ× § ÁÒμÃÒ òñõ ¼ãŒÙ ´ÁÇèÑ ÊÁØ ¡¹Ñ μ§éÑ áμÊ‹ ºÔ ¤¹¢¹éÖ ä» ãª¡Œ Òí Å§Ñ »ÃзÉØ ÃÒŒ  ¢à‹Ù ¢Þç ÇÒ‹ ¨ÐãªกŒ าํ Å§Ñ »ÃзØÉÌҠËÃ×Í¡ÃÐทํา¡ÒÃÍ‹ҧ˹è֧͋ҧã´ãËŒà¡Ô´¡ÒÃÇØ‹¹ÇÒ¢éֹ㹺ŒÒ¹àÁ×ͧ μŒÍ§ÃÐÇÒ§â·É จาํ ¤Ø¡äÁà‹ ¡Ô¹Ë¡à´×͹ ËÃÍ× »ÃºÑ äÁ‹à¡Ô¹Ë¹èÖ§ËÁ¹è× ºÒ· ËÃ×Í·§Ñé จาํ ·§éÑ »ÃºÑ ถา ผกู ระทาํ ความผดิ คนหนง่ึ คนใดมอี าวธุ บรรดาผทู ก่ี ระทาํ ความผดิ ตอ งระวางโทษจาํ คกุ ไมเกินสองป หรอื ปรบั ไมเ กนิ ส่ีหม่นื บาท หรอื ท้งั จาํ ทัง้ ปรบั ถาผูกระทําความผิดเปนหัวหนา หรือเปนผูมีหนาที่ส่ังการในการกระทําความผิดน้ัน ตอ งระวางโทษจาํ คุกไมเ กนิ หาป หรอื ปรับไมเ กินหน่งึ แสนบาท หรอื ทั้งจาํ ท้ังปรบั ͧ¤»ÃСͺÀÒ¹͡ (๑) มว่ั สุมกันตัง้ แตส ิบคนขึน้ ไป (๒) ใชกําลังประทุษราย ขูเข็ญวาจะใชกําลังประทุษราย หรือกระทําอยางใดอยางหน่ึง ใหเกดิ การวนุ วายในบา นเมือง ͧ¤»ÃСͺÀÒÂã¹ เจตนาธรรมดา ÇÃäÊͧ เปน เหตุเพม่ิ โทษ ในกรณที ผ่ี กู ระทาํ ความผิดคนหนึง่ คนใดมีอาวธุ ÇÃäÊÒÁ เปน เหตเุ พม่ิ โทษสงู ขึ้นอีก ถา ผูกระทําความผิดเปน หัวหนา หรือเปน ผมู หี นา ท่ี สัง่ การในการกระทําความผิดน้นั ความผดิ ฐานนไ้ี ดแ ก การมว่ั สมุ กนั คอื รวมตวั กนั ตงั้ แต ๑๐ คนขนึ้ ไปมกี ารใชก าํ ลงั ประทษุ รา ย ขูเข็ญวาจะใชกําลังประทุษราย หรือกระทําอยางใดอยางหน่ึงใหเกิดการวุนวายข้ึนในบานเมือง การรวมตัวกันนี้ไมจําเปนตองนัดหมายมากอน แตเม่ือมีการรวมตัวกันตั้งแต ๑๐ คนข้ึนไป แลวมี ความประสงครวมกันท่ีจะใชกําลังประทุษราย หรือขูเข็ญ สวนการทําใหเกิดความ “วุนวาย” ในบานเมืองนั้น หมายถึง ทําใหเสียความสงบสุขของประชาชนไมหมายความเฉพาะในหมูบานหรือ ตวั เมอื งเทา นนั้ อาจเปน ทช่ี มุ ชนนอกเมอื ง เชน ในงานวดั กไ็ ด นดั ชมุ ชนกลา วโจมตผี วู า ราชการจงั หวดั มีการรวมตัวกันหลายพันคน ขวางปา และเผาจวนผูวาราชการจังหวัดมีความผิดตามมาตรา ๑๑๖ และมาตรา ๒๑๕ น้ี หรือนดั หยดุ งานโดยมิไดเปน ไปตามข้ันตอนของกฎหมาย เพื่อบีบบังคบั นายจา ง มีการปะทะกันระหวางลูกจางที่นัดหยุดงานกับลูกจางฝายท่ีประสงคจะเขาทํางาน เหตุเกิดริมถนน สาธารณะ มคี วามผดิ ตามมาตราน้ี ในความมั่วสุมกอความวุนวายนี้ ถาผูกระทําความผิดคนใดมีÍÒÇظตองรับโทษหนักข้ึน และถาผูกระทําความผิดเปนËÑÇ˹ŒÒËÃ×ͼٌÁÕ˹ŒÒ·èÕÊÑ觡ÒÃในการกระทําความผิดนั้น ตองรับโทษหนัก ขน้ึ อกี

๑๔ ®¡Õ Ò·Õè òðòó - òðóñ/òõò÷ ชกั ชวนนกั ศึกษาประชาชนกลา วโจมตผี วู าราชการ จงั หวดั คนเหลาน้รี วมตวั กนั หลายพันคนขวางปาเผาจวนผวู าฯ คนเหลานน้ั ผดิ มาตรา ๑๑๖, ๒๑๕ ®¡Õ Ò·Õè ôõôø/òõôð จาํ เลยที่ ๑ ถึงท่ี ๓ กบั พวกรวม ๖ คน รว มกนั วางแผนไปกระทาํ การปลน ทรพั ยก บั ผเู สยี หายที่ ๒ อนั เปน ความผดิ ตามทบี่ ญั ญตั ไิ วใ นภาค ๒ แหง ประมวลกฎหมายอาญา จงึ มคี วามผดิ ฐานเปน ซอ งโจร และเมอื่ จําเลยท่ี ๔ กบั พวกไปปลน รา นทองของผเู สยี หายที่ ๒ ตามแผนท่ี รว มวางไว จําเลยท่ี ๑ ถงึ ที่ ๓ ผรู ว มวางแผนยอ มมีความผดิ ฐานเปนตวั การปลน ทองรวมกับจาํ เลยท่ี ๔ ดว ย ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๑๓ และความผดิ ฐานเปน ซอ งโจรกบั ความผดิ ฐานปลน ทรพั ย เกี่ยวเน่ืองกันเพราะพวกจําเลยกระทําผิดฐานเปนซองโจรเพ่ือจะไปปลนทรัพยของผูเสียหายทั้งสอง จงึ เปนกรรมเดยี วผิดกฎหมายหลายบท ตองลงโทษฐานปลน ทรัพยอนั เปนบททม่ี ีโทษหนักทส่ี ดุ ®Õ¡Ò·Õè ÷õöò/òõõö จําเลยทัง้ สองกับพวก ๕ คน รวมกนั ปรกึ ษาวางแผนลักทรพั ย ของชาวตางชาติบนรถโดยสารสองแถว โดยข้ึนรถโดยสารสองแถวมาพรอมกันซึ่งจะทําใหมีผูโดยสาร มากพอทจี่ ะทาํ ใหพ วกของจาํ เลยที่ ๑ สามารถเขา ไปนง่ั ชดิ กบั ผเู สยี หายทางดา นขวาทม่ี กี ระเปา สตางค ของผเู สยี หาย และมกี ารแบง หนา ทก่ี นั ทาํ ตามทจี่ าํ เลยที่ ๑ กบั พวกรวม ๕ คน สมคบกนั จาํ เลยที่ ๑ จงึ มี ความผดิ ฐานรวมกบั พวกลักทรพั ยใ นยวดยานสาธารณะและเปนซองโจร ซง่ึ ความผิดฐานเปน ซองโจร กบั ฐานรว มกนั ลกั ทรพั ยใ นยวดยานสาธารณะเกยี่ วเนอ่ื งกนั จงึ เปน กรรมเดยี วเปน ความผดิ ตอ กฎหมาย หลายบท ¤ÇÒÁ¼Ô´°Ò¹äÁ‹ÂÍÁàÅ¡Ô ÁÑèÇÊÁØ àÁè×Íà¨ÒŒ ¾¹Ñ¡§Ò¹ÊÑè§ãËŒàÅÔ¡ ÁÒμÃÒ òñö เมื่อเจาพนักงานส่ังผูที่ม่ัวสุมเพ่ือกระทําความผิดตามมาตรา ๒๑๕ ใหเ ลกิ ไป ผใู ดไมเ ลกิ ตอ งระวางโทษจาํ คกุ ไมเ กนิ สามป หรอื ปรบั ไมเ กนิ หกหมนื่ บาท หรอื ทงั้ จาํ ทงั้ ปรบั ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ (๑) เม่ือเจาพนักงานสั่งผูทมี่ ั่วสุมเพือ่ กระทําความผิดมาตรา ๒๑๕ ใหเลิกไป (๒) ผูก ระทําไมเ ลกิ ͧ¤»ÃСͺÀÒÂã¹ เจตนาธรรมดา มูลเหตชุ ักจูงใจ เพือ่ กระทาํ ความผิดมาตรา ๒๑๕ ความผิดฐานน้ีเปนความผิดตางหากจากความผิดฐานกอความวุนวายตามมาตรา ๒๑๕ กลาวคือ เมื่อเจาพนักงานสั่งใหผูท่ีม่ัวสุมเพื่อกระทําความผิดมาตรา ๒๑๕ ใหเลิก ผูใดไมเลิกเปน เปนความผิด แสดงวามีการม่ัวสุมแตยังไมมีการใชกําลังประทุษรายหรือการขูเข็ญเพราะถามีแลว ก็เปนความผิดตามมาตรา ๒๑๖ ไปเลย เม่ือเจาพนักงานสั่งผูท่ีมั่วสุม ถาเลิกก็ไมเปนความผิดตาม มาตรา ๒๑๖ นี้ ถา ไมย อมเลกิ แตย งั ไมท นั ไดม กี ารขเู ขญ็ หรอื ใชก าํ ลงั ประทษุ รา ย ถกู ตาํ รวจจบั เสยี กอ น กเ็ ปน ความผดิ ฐานนีไ้ ด การม่ัวสุมน้ีตองมี “มูลเหตุจูงใจ” เพ่ือกระทําความผิดมาตรา ๒๑๕ ถาเจาพนักงาน สั่งใหเลิกแลวไมเลิก กลับกระทําขูเข็ญหรือประทุษรายตอไปเปนความผิดตามมาตรา ๒๑๕ ไปเลย เปน กรรมเดยี วไมผ ดิ ตามมาตรา ๒๑๖ อกี มาตรานี้ โทษหนกั กวา มาตรา ๒๑๕ เพราะหา มแลว ยงั ขนื ทาํ

๑๕ ®Õ¡Ò·èÕ ñù÷ô/òõóò ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๑๖ มงุ ประสงคลงโทษผูทข่ี ดั คําส่ังของเจาพนักงานที่ไมยอมเลิกการมั่วสุมเพ่ือกระทําความผิดตามมาตรา ๒๑๕ ซึ่งการมั่วสุมนั้น ยงั ไมถ งึ ขน้ั ลงมอื กระทาํ การอนั เปน ความผดิ สาํ เรจ็ ตามมาตรา ๒๑๕ หากตอ มาผกู ระทาํ ยอ มมคี วามผดิ ท้ังมาตรา ๒๑๕ และมาตรา ๒๑๖ เปนการกระทํากรรมเดียวผิดตอกฎหมายหลายบท ใหลงโทษ ตามมาตรา ๒๑๖ ซึง่ เปน บทหนกั ตามมาตรา ๙๐ ô. ¤Òí ¶ÒÁ·ÒŒ º·àÃÕ¹ ๑. จงใหความหมายของ “อั้งยี”่ และ “ซอ งโจร” วามีความหมายอยา งไร ๒. ดาํ ขาว เขยี ว เหลอื ง และสม รวม ๕ คน สมคบกนั จะไปลว งกระเปา ประชาชนทเ่ี ขา ชม การแสดงดนตรีของนายสุรพล กอนถึงวันแสดง นายดํากับพรรคพวกดังกลาว นัดประชุมชักชวนกัน อกี ครง้ั ทบี่ า นนายแดง นายแดงเปน ผจู ดั ใหใ ชบ า นของตนเปน ทป่ี ระชมุ แตไ มไ ดเ ขา ประชมุ ครนั้ ถงึ วนั งาน นายขาวปวยไปรว มไมได ดํากับพวกจงึ ไปลักทรพั ยตามแผนท่เี ตรยี มไว เจา พนักงานตาํ รวจจับนายดาํ กบั พวกไดพ รอ มทรัพยส นิ ที่ลักมา ใหวนิ ิจฉัยความรับผิดของแตล ะคน

ÊÃØ»¡ÒÃμÑ駢ŒÍËÒ ๑๖ ลาํ ดบั ขอหา/ฐานความผดิ องคป ระกอบความผดิ มาตรา อตั ราโทษ หมายเหตุ ๑. อั้งยี่ ๑. เปนสมาชิกของคณะบุคคล ๒๐๙ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินเจ็ดป และปรับ ฎ.๑๑๗๖/๒๕๔๓ ๒. ซ่ึงปกปดวิธีการดําเนินการและมีความมุงหมายเพื่อการ ไมเกนิ หนง่ึ แสนสหี่ มนื่ บาท อันมิชอบดว ยกฎหมาย ๓. เจตนา àËμØ©¡ÃÃ¨μ ÒÁÇÃäÊͧ ผูกระทาํ เปน - หวั หนา - ผูจดั การ หรือ - ผมู ตี าํ แหนงหนาทใ่ี นคณะบคุ คลนั้น ๒. ซองโจร ๑. สมคบกันต้งั แตหา คนขึน้ ไป ๒๑๐ ตอ งระวางโทษจาํ คกุ ไมเ กนิ หา ปห รอื ปรบั ไมเ กนิ ฎ.๑๓๔๑/๒๕๒๑ ๒. เจตนา หนึ่งแสนบาท หรอื ทง้ั จาํ ทง้ั ปรับ ฎ.๔๙๘๖/๒๕๓๓ ๓. เจตนาพิเศษ “เพ่ือกระทําความผิดอยางหนึ่งอยางใด ตามท่ีบัญญัติไวในภาค ๒ (ประมวลกฎหมายอาญา) น้ี และความผดิ นน้ั กาํ หนดโทษจาํ คกุ อยา งสงู ตงั้ แตห นงึ่ ปข นึ้ ไป” ๓. ความผดิ รว มกบั องั้ ยี่ ๑. ประชมุ ในทป่ี ระชุมอั้งยี่หรอื ซอ งโจร ๒๑๑ ผูนน้ั กระทาํ ผดิ ฐานเปน อั้งย่หี รอื ซอ งโจร ฎ.๓๘๑/๒๔๖๑ หรือซองโจร (กรณี ๒. เจตนา ประชุมในท่ีประชุม ๓. เวน แตผ นู น้ั จะแสดงไดว า ประชมุ โดยไมร วู า เปน การประชมุ อั้งยี่หรือซอ งโจร) ของอั้งย่ีหรอื ซองโจร (ขอแกตวั มาตรา ๒๑๑ เปดโอกาสให นําสืบหักลางไดวาตนเขาประชุมโดยไมรูวาเปนการประชุม ของอัง้ ยีห่ รือซองโจร

ลาํ ดับ ขอหา/ฐานความผดิ องคป ระกอบความผิด มาตรา อัตราโทษ หมายเหตุ ๔. ชวยเหลือพวกอ้ังยี่ ๑. ผูใ ด ตอ งระวางโทษเชน เดยี วกบั ผกู ระทาํ ผดิ ฐานเปน หรือซองโจร (ก) จัดหาท่ปี ระชุมหรือท่พี ํานักใหแกอั้งย่หี รอื ซองโจร อ้ังย่ีหรือซอ งโจร แลวแตก รณี (ข) ชักชวนบุคคลใหเ ขาเปน สมาชิกอง้ั ยี่ หรือพรรคพวก ซองโจร (ค) อปุ การะองั้ ยห่ี รอื ซอ งโจร โดยใหท รพั ยห รอื โดยประการ อน่ื หรอื (ง) ชวยจําหนายทรัพยท่ีอั้งย่ีหรือซองโจรไดมาโดยการ กระทาํ ความผดิ ๒. เจตนา ๕. ความรับผิดรวมกับ ๑. ถาสมาชิกอ้ังยี่หรือซองโจรคนหนึ่งคนใดไดกระทํา ๒๑๓ ตอ งระวางโทษตามทบี่ ญั ญตั ไิ วส าํ หรบั ความผดิ หากเปน ความผดิ อง้ั ยีห่ รือซอ งโจร ความผดิ ตามความมุงหมายขององ้ั ยีห่ รอื ซอ งโจร นั้นทกุ คน นอกความมงุ หมาย ๒. สมาชกิ อง้ั ยหี่ รอื พรรคพวกซอ งโจรทอ่ี ยดู ว ยในขณะกระทาํ ผดิ ก็ไมนํามาตรา ๓. สมาชกิ อง้ั ยห่ี รอื พรรคพวกซอ งโจรทอ่ี ยดู ว ยในขณะประชมุ ๒๑๓ มาใช แตไมค ัดคานในการตกลงใหก ระทาํ ความผดิ ๔. บรรดาหัวหนา ผูจัดการ ผูมีตําแหนงหนาที่ในอ้ังยี่หรือ ซองโจร ๖. ชวยเหลือผูกระทํา ๑. ประพฤติตนเปนปกตธิ ุระเปน ผจู ดั หาที่พาํ นกั ที่ซอ นเรน ๒๑๔ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามป หรือปรับ ความผดิ หรอื ท่ปี ระชุม ไมเกนิ หกหม่ืนบาท หรือทั้งจําทงั้ ปรับ ๒. ใหบุคคลซ่ึงตนรูวาเปนผูกระทําความผิดที่บัญญัติไวใน ภาค ๒ น้ี ๓. เจตนา ๑๗

ลาํ ดับ ขอหา/ฐานความผดิ องคป ระกอบความผดิ มาตรา อตั ราโทษ หมายเหตุ ๑๘ ๗. กอความวุนวายใน ๑. มัว่ สมุ กนั ต้งั แตสิบคนขนึ้ ไป ๒๑๕ - ความผดิ ตามวรรคหนง่ึ ตอ งระวางโทษจําคุก ฎ . ๒ ๐ ๒ ๓ - บานเมือง ๒. ใชก ําลงั ประทษุ รา ย ขเู ขญ็ วา จะใชกําลังประทุษรา ย หรือ ไมเกินหกเดือน หรือปรับไมเกินหน่ึงหม่ืนบาท ๒๐๓๑/๒๕๒๗ กระทําอยางใดอยางหนง่ึ ใหเ กดิ ความวุน วายในบา นเมือง หรอื ทั้งจําทัง้ ปรับ ๓. เจตนา - ความผิดตามวรรคสอง ตอ งระวางโทษจาํ คกุ วรรคสอง เปนเหตุเพิ่มโทษ ในกรณีท่ีผูกระทําความผิด ไมเกินสองป หรือปรับไมเกินส่ีหม่ืนบาท หรือ คนหนง่ึ คนใดมีอาวธุ ทงั้ จาํ ทงั้ ปรับ วรรคสาม เปน เหตเุ พมิ่ โทษสงู ขน้ึ อกี ถา ผกู ระทาํ ความผดิ - ความผิดตามวรรคสาม ตองระวางโทษจําคกุ เปน หัวหนา หรือผูมหี นาท่สี ่ังการในการกระทําความผดิ นน้ั ไมเกนิ หา ป หรือปรับไมเ กินหนง่ึ แสนบาท หรอื ท้ังจาํ ทงั้ ปรับ ๘. ไมย อมเลกิ มว่ั สมุ เมอื่ ๑. เมื่อเจาพนักงานส่ังผูท่ีม่ัวสุมเพื่อกระทําความผิดตาม ๒๑๖ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามป หรือปรับ ฎ.๑๙๗๔/๒๕๓๒ เจา พนกั งานสงั่ ใหเ ลกิ มาตรา ๒๑๕ ใหเ ลกิ ไป ไมเ กนิ หกหม่ืนบาท หรือทงั้ จาํ ทั้งปรับ ๒. ผูกระทําไมเลิก ๓. เจตนา ๔. เจตนาพเิ ศษ “เพือ่ กระทําความผดิ ตามมาตรา ๒๑๕”

๑๙ àÍ¡ÊÒÃÍÒŒ §Í§Ô เกยี รตขิ จร วจั นสวสั ด.์ิ (๒๕๕๑).คาํ อธบิ ายกฎหมายอาญา ภาค ๑ กรงุ เทพฯ:พลสยามพรนิ้ ตงิ้ . คณิต ณ นคร.(๒๕๔๗). กฎหมายอาญา ภาคทว่ั ไป. กรงุ เทพฯ:วญิ ชู น. ทวเี กยี รติ มนี ะกนษิ ฐ.(๒๕๕๓).คาํ อธบิ ายกฎหมายอาญา ภาคทว่ั ไป. กรงุ เทพฯ:วญิ ชู น. ประภาศน อวยชยั .(๒๕๒๖).ประมวลกฎหมายอาญา ภาค ๑. กรงุ เทพฯ:สาํ นกั อบรมศกึ ษา กฎหมายแหง เนติบณั ฑิตยสภา. สหรัฐ กิติศุภการ.(๒๕๕๗).หลักและคําอธิบายกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:อมรินทร พรน้ิ ตง้ิ แอนดพ บั ลชิ ชิ่ง บญุ เพราะ แสงเทยี น.(๒๕๕๒).กฎหมายอาญา ๑ ภาคทว่ั ไป.กรุงเทพฯ:บริษัทวิทยพฒั น จํากัด สุพจน นาถะพินธุ.(๒๕๓๓).ประมวลกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:สํานักพิมพรุงเรืองธรรม. สุวัฒน ศรีพงษสุวรรณ.(๒๕๔๙).คําอธิบายประมวลกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ: นติ บิ รรณาการ. วินยั เลศิ ประเสรฐิ .(๒๕๔๗).วิธีไลส ายกฎหมายอาญา เลม ๑.กรุงเทพฯ:อินเตอรบ ุคส. เกียรติขจร วัจนสวัสด์ิ.(๒๕๕๐).คําอธิบายกฎหมายอาญา ภาคความผิด เลม ๑. กรุงเทพฯ:หางหนุ สวนจาํ กดั จิรชั การการพมิ พ.

๒๐

๒๑ º··èÕ ó ¤ÇÒÁ¼Ô´à¡ÂÕè Ç¡ºÑ ¡Òá‹ÍãËŒà¡Ô´ÀÂѹμÃÒÂμ‹Í»ÃЪҪ¹ ñ. ÇÑμ¶Ø»ÃÐʧ¤¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ»ÃÐจําº· ๑. เพื่อใหนักเรียนนายสิบตํารวจมีความรูความเขาใจ เรื่องกฎหมายอาญาเกี่ยวกับ ความผดิ ฐานตางๆ ๒. เพอ่ื ใหน กั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจทราบถงึ การวดั ผลและประเมนิ ผล วชิ ากฎหมายอาญา ๒ ๓. เพื่อใหนักเรียนนายสิบตํารวจมีความรูเกี่ยวกับความผิดเกี่ยวกับการกอใหเกิด ภยนั ตรายตอประชาชน ò. ÊÇ‹ ¹นํา นักเรยี นจะไดศกึ ษาประมวลกฎหมายอาญา ภาค ๒ เรอ่ื งความผิดเกี่ยวกับการกอ ใหเ กิด ภยันตรายตอประชาชน ในความผิดฐานเปน “วางเพลิงเผาทรัพย” และ “การกระทําแกยานพาหนะ หรือใชยานพาหนะรับจางขนสงคนโดยสาร” ตลอดจนแนวคําพิพากษาที่เก่ียวของเพ่ือใหนักเรียน นายสบิ ตาํ รวจใชประกอบการเรียนการสอน ó. à¹Íé× ËÒ ÇÒ§à¾Å§Ô à¼Ò·Ã¾Ñ ¼ ͌٠¹×è การวางเพลิงเผาทรัพยของผูอ่นื เปน การทําใหเ สียทรัพยข องผูอ ื่นอยา งหนึ่ง แตเ ปนการ ทาํ ใหเสียทรพั ยท ่มี ลี ักษณะรายแรงและอาจมีผลกระทบตอ ประชาชนเปน จํานวนมาก ท้ังตอ ทรัพยสนิ และชีวิตรางกาย กฎหมายจึงไดแยกมาบัญญัติไวเปนความผิดตางหาก และกําหนดโทษไวสูงกวา ความผิดฐานทําใหเสียทรัพย ท้ังยังลงโทษแมการกระทําอยูในข้ันตระเตรียม ยังไมไดลงมือกระทํา ความผดิ ก็ตาม ประมวลกฎหมายอาญาไดบัญญัติกรณีวางเพลิงเผาทรัพยท่ัวไปไว และไดบัญญัติให ลงโทษหนกั ขน้ึ ในกรณวี างเพลงิ เผาทรพั ยบางประเภท ดังจะไดกลาวตอ ไปในมาตรา ๒๑๗ และ ๒๑๘ ñ. ÇÒ§à¾ÅÔ§à¼Ò·ÃѾ· ÑèÇä» ÁÒμÃÒ òñ÷ ¼ÙŒã´ÇÒ§à¾ÅÔ§à¼Ò·ÃѾ¢Í§¼ÙŒÍè×¹μŒÍ§ÃÐÇÒ§â·Éจํา¤Ø¡μÑé§áμ‹Ë¡à´×͹ ¶§Ö à¨´ç »‚ áÅÐ»ÃºÑ μÑé§áμ‹Ë¹§Öè ¾¹Ñ ºÒ·¶§Ö ˹Öè§ËÁ×¹è ÊÕè¾¹Ñ ºÒ· องคป ระกอบของความผิดมดี งั น้ี องคประกอบ ๑. วางเพลิงเผา ๒. ทรพั ยของผูอ่ืน ๓. เจตนา

๒๒ คํา͸ԺÒ ÇÒ§à¾ÅÔ§à¼Ò เปนลักษณะของการกระทํา ซ่ึงหมายถึงการทําใหเกิดเพลิงไหมเผาทรัพย โดยมคี วามหมายเปนนัยวา ตอ งเปน การกระทําโดยเจตนาเผาทรัพยข องผูอ ื่นดังจะเหน็ ไดจ ากถอยคํา ที่ใชในมาตรานี้ ซง่ึ ตา งจากถอยคําในมาตรา ๒๒๐ และ ๒๒๕ ซ่ึงใชคําวา “กระทําใหเ กิดเพลิงไหม” การทาํ ใหเกดิ เพลงิ จะทําดวยวิธใี ดกไ็ ด เชน จดุ ไฟ ทําใหก ระแสไฟฟา ลดั วงจร วางระเบิด ใชเลนสรบั แสงอาทิตยท าํ ใหเ ชอ้ื เพลงิ ติดไฟ เปน ตน ลาํ พงั แตท าํ ใหเ กดิ เพลงิ ยงั ไมพ อ จะตอ งมกี ารเผาคอื ทาํ ใหเ กดิ ไฟลกุ ไหมข น้ึ ดว ย กลา วคอื สงิ่ ทถี่ กู เผาตดิ ไฟขนึ้ ในตวั เอง เชน เอาไฟเผาจนไมท ถี่ กู เผาตดิ ไฟแดงขน้ึ ในตวั ไมน น้ั เอง ไมต อ งถงึ ขนาดวา ไมท่ีถูกเผาจะตองมีไฟลุกเปนเปลวไฟใหเห็น และถาไฟลุกไหมแลว แมจะไหมเพียงสวนใดสวนหนึ่ง ของทรัพย ก็เปนความผิดสําเร็จแมตอมาจะดับไฟเสียกอน หรือเกิดลมพัดแรงทําใหไฟดับก็ตาม กเ็ ปนความผิดสําเร็จแลว แตหากยงั ไมเ กดิ ไฟลกุ ไหมขึ้น เชน เพยี งทําใหเชื้อไฟหรอื ทรพั ยท ีจ่ ะเผาเกรยี มดําเทา น้ัน ก็ยังไมเปนความผิดสําเร็จ เปนการพยายามวางเพลิง เพราะถือวายังไมบรรลุผลของการกระทํา เชน เอาไฟจดุ ผา โยนขนึ้ ไปบนหลงั คาแฝกไฟยงั ไมไ หมห ลงั คา กม็ ผี พู บเหน็ และดบั เสยี ทนั หรอื เอานาํ้ มนั เบนซนิ เทลงพน้ื กระดาน และเอากระดาษหนงั สอื พมิ พช บุ นา้ํ มนั เบนซนิ วางเรย่ี ราดไปตามทตี่ า งๆ เพอ่ื เปน เชอ้ื ไฟ แลวจุดธูปปกไวบนหอกระดาษดินปน ไฟยังไมลุกไหมหอกระดาษดังกลาว เหลืออีกเพียงหนึ่งคุลี จะถงึ ดนิ ปน หรอื จดุ ไฟเผาแลว ประมาณ ๓ นาที ไฟกด็ บั ไปเอง ทรพั ยท ถี่ กู เผา อนั ไดแ ก ประตคู รวั หลงั บา น และในบาน และพื้นบา นแคร อยดาํ เทาน้ัน เปน พยายามวางเพลงิ แตถ ายังไมม กี ารจุดธปู กเ็ ปนเพยี ง การตระเตรียมวางเพลิง เพราะถอื วา ยงั หา งไกลจากผลสาํ เรจ็ อยา งไรกต็ ามการตระเตรยี มวางเพลงิ นี้ มาตรา ๒๑๙ ไดบญั ญตั ิไวเปน พเิ ศษใหล งโทษเชน เดียวกบั การพยายามวางเพลงิ ·Ã¾Ñ ¢ ͧ¼ÍÙŒ ×è¹ การวางเพลงิ เผาดังกลา ว จะตอ งกระทําตอทรัพยของผอู น่ื ทรัพยกไ็ ดแ ก วัตถุมีรูปราง จะเปนสังหาริมทรัพย หรืออสังหาริมทรัพยก็ได น้ํามันและแกสยอมเปนทรัพยตาม ความหมายในมาตรานี้ แตไมห มายถงึ ทรัพยท ี่ไมม รี ปู ราง เชน ลขิ สทิ ธิ์ สิทธบิ ตั ร หรอื พลังงานไฟฟา เพราะสง่ิ เหลา น้ี ไมอ าจจะเผาไหมไ ด รวั้ บา นกถ็ อื วา เปน ทรพั ย การวางเพลงิ เผารวั้ บา นจงึ ผดิ ตามมาตราน้ี กฎหมายจํากัดวา จะตองเปนทรัพยของผูอ่ืน ฉะน้ันถาเผาทรัพยของตัวเอง ก็ไมผิด ตามมาตราน้ี เชน เผาเรือนของตัวเอง แมขณะเผามีคนอ่ืนใชอยูอาศัยก็ไมผิดตามมาตรา ๒๑๗ หรือถาเจาของทรัพยยินยอมใหเผา เชน เจาของใหเอาเส้ือผาหรือโตะเกาอี้ไปเผาก็ไมผิดเชนกัน แตก ารเผาทรพั ยต วั เอง หรอื เผาทรพั ยท เ่ี จา ของยนิ ยอมใหเ ผาน้ี อาจเปน ความผดิ ตามมาตรา ๒๒๐ ได ถาการเผาน้ันมีลักษณะนาจะเปน อันตรายแกผ อู ่ืนหรือทรัพยของผอู ื่น เน่ืองจากมาตรา ๒๑๗ บัญญัติไวชัดเจนวา ตองเผาทรัพยของผูอื่น ดวยเหตุน้ีทรัพยท่ี ผูอื่นเปนเจา ของรวมอยดู วย กไ็ มอยูในความหมายของมาตรา ๒๑๗ เชน ดํากบั แดงรวมกนั ซอื้ รถยนต คันหนึ่ง ตอมาดําหรือแดงคนใดคนหน่ึง วางเพลิงเผารถยนตคันน้ันเสีย ไมผิดตามมาตรา ๒๑๗ แตอ าจผดิ ฐานทาํ ใหเ สยี ทรพั ยต ามมาตรา ๓๕๘ ซง่ึ บญั ญตั ริ วมถงึ ทรพั ยท ผี่ อู น่ื เปน เจา ของรวมอยดู ว ย

๒๓ อยางไรก็ดีหากมีทรัพยของผูอ่ืนเก็บอยูในรถยนตที่ถูกเผานั้น และถูกไฟไหมไปดวย กรณีน้ียอม ผดิ ฐานวางเพลิงเผาทรัพยผ ูอนื่ ตามมาตรา ๒๑๗ ได ®Õ¡Ò·èÕ óöôó/òõòö บทบัญญตั ิ ป.อ. มาตรา ๒๑๘ เปน เหตุฉกรรจข องมาตรา ๒๑๗ การกระทาํ ท่ีจะเปนความผิดตามมาตรา ๒๑๗ จะตองเปนการวางเพลิงเผาทรัพยของผูอื่น เมื่อบา นทถี่ กู เพลิงไหมเปนบา นทีจ่ าํ เลยเปนเจาของรว มกับ ร. สามีจําเลยซ่ึงมไิ ดจ ดทะเบยี นสมรสกัน แมจะฟงวาจําเลยเปนผูวางเพลิง จําเลยก็ไมมีความผิดตามมาตรา ๒๑๘ เพราะเมื่อมาตรา ๒๑๗ บัญญัติวาการวางเพลิงเผาทรัพยของผูอื่นเปนความผิด จะตีความคําวา “ทรัพยของผูอื่น” ใหรวมถงึ ทรพั ยทีผ่ อู น่ื มสี วนเปน เจา ของรวมอยูดว ย หาไดไมเ ปน การขดั ตอหลกั กฎหมายในมาตรา ๒ à¨μ¹Ò คือ เจตนาตามมาตรา ๕๙ ในการวางเพลิงเผาทรัพยผอู น่ื และผกู ระทําจะตอ งรู ขอเท็จจริงอันเปนองคประกอบของความผิด คือรูวา ทรัพยท่ีเผาน้ันเปนทรัพยของผูอ่ืน ถาไมรู กถ็ อื วา ขาดเจตนา เชน ถา เผาทรพั ยข องตนเอง หรอื สาํ คญั ผดิ วา เปน ทรพั ยข องตนเอง แตไ ฟลกุ ลามไป ไหมทรัพยของผูอื่นเขาก็ไมผิดตามมาตรา ๒๑๗ เพราะไมมีเจตนาเผาทรัพยของผูอื่น แตอาจเปน ความผิดตามมาตรา ๒๒๐ อยางไรก็ตาม ถาเผาทรัพยของตนโดยเจตนาที่จะใหเพลิงไหมทรัพย ของผูอื่น เชน เผาเสื้อผาของตน โดยตั้งใจใหไฟลุกลามไปไหมสวนของผูอ่ืน ก็เปนการวางเพลิง ตามมาตรา ๒๑๗ หากไฟยังไมไ หมสวนก็เปน การพยายามวางเพลงิ ตามมาตรา ๘๐ และมาตรา ๒๑๗ อนงึ่ กระทําโดยเจตนา ยอ มรวมถงึ กระทําโดยเลง็ เหน็ ผลของการกระทําน้ันดว ย Í·Ø ÒËó ®¡Õ Ò·Õè ññô/òõóñ การท่ีจําเลยจุดไฟเผาท่ีนอนในหองของโรงนา้ํ ชาเพราะไมพอใจ หญิงบริการของโรงนาํ้ ชาน้ันจําเลยยอมเล็งเห็นผลไดวา เมื่อท่ีนอนถูกเผาไหมแลวไฟอาจจะลุกลาม ไหมเตียงนอน ฝาผนัง เพดาน จนกระท่ังโรงนํ้าชาแหงน้ันท้ังหมดได เม่ือไดความวาโรงน้าํ ชานั้น มีคนอยอู าศัย จําเลยจงึ ตองมีความผดิ ฐานวางเพลงิ เผาโรงเรอื นท่คี นอยอู าศัยตามมาตรา ๒๑๘(๑) การพสิ จู นเ รอื่ งเจตนานนั้ บางครงั้ ทําไดย าก จงึ ตอ งอาศยั หลกั ทวี่ า กรรมเปน เครอ่ื งชเี้ จตนา โดยอาจพิจารณาจากพฤตกิ ารณแหง คดปี ระกอบพยานแวดลอม ®Õ¡Ò·Õè ñóôó/òõò÷ กอนเกิดเหตุประมาณ ๑ เดือน จําเลยท้ังสองเอาทรัพยสิน ประกนั อคั คภี ยั ไวก บั บรษิ ทั รบั ประกนั สบ่ี รษิ ทั โดยตรี าคาทรพั ยท เี่ อาประกนั เกนิ ราคา และเกดิ เพลงิ ไหม ท่ีบรเิ วณหลังรานของจาํ เลยครั้งหน่งึ ทางจงั หวัดและเทศบาลตองจัดรถดบั เพลงิ มาจอดใกลรานทกุ คืน หลังเกิดเหตุเพลิงไหมแลว ไดความวามิไดเกิดจากไฟฟาลัดวงจร แตเกิดท่ีชั้นลาง ชั้นสองของตึก หางกันเปนจุดๆ และขณะเกิดเหตุเจาหนาที่ตาํ รวจพบจําเลยท้ังสองอยูบนตึกช้ันสามมีถังที่ใชบรรจุ น้ํามนั เบนซนิ อยู เจา หนา ทตี่ ํารวจตอ งฉดุ ลากพาตวั จําเลยทงั้ สองลงมา ตามพฤตกิ ารณแ หง คดปี ระกอบ พยานแวดลอ ม กรณเี ชอื่ ไดว า จําเลยทงั้ สองรว มกนั วางเพลงิ เผาทรพั ยเ พอื่ ทจ่ี ะไดร บั เงนิ คา ประกนั อคั คภี ยั

๒๔ ò. ÇÒ§à¾Å§Ô à¼Ò·Ã¾Ñ º Ò§»ÃÐàÀ· ÁÒμÃÒ òñø ¼ãŒÙ ´ÇÒ§à¾Å§Ô à¼Ò·ÃѾ´ §Ñ μ‹Í仹éÕ (ñ) âçàÃ×͹ àÃ×Í ËÃ×Íá¾·¤èÕ ¹Í‹ÍÙ ÒÈÑ (ò) âçàÃ×͹ àÃ×Í ËÃÍ× á¾Í¹Ñ ໹š ·èÕࡺç ËÃÍ× ·ทÕè ําÊÔ¹¤ŒÒ (ó) âçÁËÃʾËÃ×Íʶҹ·è»Õ ÃЪØÁ (ô) âçàÃÍ× ¹Í¹Ñ ໹š ÊÒ¸ÒóÊÁºμÑ ¢Ô ͧἹ‹ ´¹Ô ໹š ÊÒ¸Òóʶҹ ËÃÍ× à»¹š ·สèÕ ําËÃºÑ »ÃСͺ¾Ô¸¡Õ ÃÃÁμÒÁÈÒÊ¹Ò (õ) ʶҹÃÕ ¶ä¿ ·Ò‹ ÍÒ¡ÒÈÂÒ¹ËÃÍ× ·èըʹöËÃ×ÍàÃ×ÍÊÒ¸ÒóР(ö) àÃÍ× ¡Åä¿ ËÃÍ× àÃ×ÍÂ¹μ ÍѹÁÕÃÐÇÒ§μé§Ñ áμË‹ ŒÒμѹ¢Ö¹é ä» ÍÒ¡ÒÈÂÒ¹ ËÃ×ÍÃ¶ä¿ ·ãèÕ ªãŒ ¹¡Òâ¹Ê‹§ÊÒ¸ÒóРμŒÍ§ÃÐÇÒ§â·É»ÃÐËÒêÕÇÔμ จํา¤Ø¡μÅÍ´ªÕÇÔμËÃÍ× จาํ ¤¡Ø μÑé§áμË‹ ÒŒ »¶‚ Ö§ÂèÕÊÔº»‚ มาตรานม้ี ไิ ดบ ญั ญตั คิ วามผดิ ขนึ้ ใหม แตเ ปน บทเพม่ิ โทษของมาตรา ๒๑๗ แมม าตรา ๒๑๘ จะมิไดร ะบวุ าเปนทรพั ยของผูอน่ื แตก ต็ อ งหมายถึงการวางเพลิงเผาทรพั ยข องผูอ น่ื เพราะบุคคลยอม มีอาํ นาจที่จะกระทาํ ตอทรัพยของตนไดตามใจชอบ แมจะทําลายเสียก็ได แตอยาทาํ ใหถึงขนาด นา จะเปน อันตรายแกบคุ คลอ่นื หรือทรัพยของผอู ่ืน มฉิ ะนนั้ จะเปน ความผิดตามมาตรา ๒๒๐ เมื่อความผดิ ตามมาตรา ๒๑๘ จะตองมีการกระทําตามมาตรา ๒๑๗ กอนการวางเพลิง เผาบานเรือนของตนเองหรือท่ีตนเปนเจาของรวมอยูดวย ก็ยอมไมผิดตามมาตรา ๒๑๘ เพราะไมใช การวางเพลิงเผาทรพั ยของผอู นื่ ตามมาตรา ๒๑๗ มาตรา ๒๑๗ เปนบททว่ั ไป สวนมาตรา ๒๑๘ เปน บทเฉพาะ คือบญั ญัติใหผ ูกระทาํ ผดิ ตองรับโทษหนักข้นึ เมอื่ กระทําตอ ทรัพยบ างประเภทท่รี ะบไุ วใ นอนุมาตราตา งๆ กลา วคอื (ñ) âçàÃÍ× ¹ àÃ×Í ËÃ×Íá¾·è¤Õ ¹ÍÂÍ‹Ù ÒÈÂÑ ทรพั ยท รี่ ะบใุ นขอน้มี คี วามหมายแคบกวา คําวา “เคหสถาน” ตามทนี่ ยิ ามไวม าตรา ๑(๔) เพราะเคหสถาน นอกจากจะหมายถงึ โรงเรอื น เรอื หรอื แพ ซึ่งคนอยูอาศัยแลว ยังรวมถึงบริเวณของที่ซึ่งใชเปนที่อยูอาศัยนั้นดวย เชน โรงรถหรือโรงครัว ที่แยกจากเรือนท่ีตนอยูอาศัย แตมาตรานี้หมายเฉพาะโรงเรือน เรือ หรือแพที่คนอยูอาศัยเทานั้น ไมหมายความถึงบริเวณของท่ีซึ่งใชเปนท่ีอยูอาศัยดวย ฉะนั้น ครัว หรือโรงรถท่ีแยกจากตัวเรือน รวมทงั้ เลา หมู เลา ไก คอกววั คอกควาย จงึ ไมอ ยใู นความหมายของมาตรานี้ การวางเพลงิ เผาทรพั ย ดังกลาว ไมผดิ ตามมาตรา ๒๑๘ แตผ ิดตามมาตรา ๒๑๗ กฎหมายจาํ กดั วา จะตอ งเปน โรงเรือน เรือ หรอื แพ ทีค่ นอยูอ าศยั ถา เปนโรงเรือนรางกไ็ มอ ยู ในความหมายของอนุมาตราน้ี การเผาเรือนรางจึงไมผิดตามมาตรานี้แตผิดตามมาตรา ๒๑๗ แตถา เปน โรงเรือน เรอื หรอื แพ ทีค่ นอยูอาศยั แลวกไ็ มจาํ เปนวา ขณะวางเพลงิ เผาจะตอ งมคี นอยใู นนั้น ®¡Õ Ò·Õè ñôñò/òõðô จําเลยเชา ตกึ แถวหอ งหนง่ึ เปด เปน รา นขายยา และตรวจรกั ษาโรค ในตอนกลางวัน สวนตอนกลางคืนจาํ เลยกับครอบครัวไปนอนท่ีอื่น ไมมีคนอยูอาศัยในหองน้ัน

๒๕ กลางคืนใสกุญแจไว แตหองติดกันในตึกแถวเดียวกันมีคนเชาอยูอาศัยหลับนอน จาํ เลยวางเพลิงเผา หองที่จาํ เลยเชา ถือวาเปนการวางเพลิงเผาตกึ แถวที่คนอยูอาศยั ผิดตามมาตรา ๒๑๘(๑) น้ี ถาตึกแถวหองนั้นจาํ เลยซื้อมาเปนของตนเองแลว แมจะมีคนอยูอาศัยก็ไมผิดตาม มาตรา ๒๑๘(๑) แตอาจผดิ ตามมาตรา ๒๒๐ และถาเกดิ เพลิงไหมแกต กึ แถวหอ งถัดไปซ่งึ คนอยอู าศัย ก็ยังไมผิดตามมาตรา ๒๑๘ แตผิดตามมาตรา ๒๒๐ วรรคทาย ซึ่งกฎหมายบัญญัติใหรับโทษตาม มาตรา ๒๑๘ อยางไรก็ตาม ถาเผาหองของตนโดยเจตนาจะใหไฟไหมบานเรือนของคนอื่น ไมวา โดยประสงคต อ ผลหรอื ยอ มเลง็ เหน็ ผลกต็ าม กย็ อ มผดิ ตามมาตรา ๒๑๘ น้ี ถา ยงั ไมไ หมบ า นผอู นื่ กเ็ ปน พยายามวางเพลิงถา ไหมแลว ก็เปนความผดิ สาํ เร็จ ®¡Õ Ò·Õè ññùöó/òõõó การกระทําทจี่ ะเปนความผดิ สําเรจ็ ฐานวางเพลิงเผาทรัพยน ้นั ไมห มายความเพียงวา เอาเพลงิ ไปวางเทานน้ั หากตอ งเปนการเผาทาํ ใหเกิดเพลงิ ไหมท รัพยน ัน้ ติดไฟ ขน้ึ ดว ย จากสภาพในทเี่ กดิ เหตุ ทรพั ยส นิ ทถี่ กู เผาไหมเ สยี หายมเี พยี งเตยี งนอนและเบาะนอน สว นฝาบา น ชน้ั ลา งมเี พยี งรอยเกรียมดาํ ยงั ไมไ หมไ ฟยงั ถอื ไมไ ดว า เปนความผิดสําเร็จ คงเปนความผิดฐานรว มกัน พยายามวางเพลิงเผาโรงเรือนท่ีคนอยูอาศัยตาม ป.อ.มาตรา ๒๑๘ (๑) ประกอบมาตรา ๘๐, ๘๓ เทา นน้ั ®Õ¡Ò·èÕ ññññø/òõõó การทีจ่ ําเลยที่ ๑ ท่ี ๓ ถึงท่ี ๖ รวมกนั รือ้ โครงสรางไมห องแถว ของผูเสียหายมากองรวมกันไวแลวนาํ ไปเผาทาํ ลาย มิใชเผาทําลายในขณะที่ทรัพยยังมีสภาพเปน โครงสรา งไมห อ งแถวอยู จงึ เปน เรอ่ื งทจี่ าํ เลยที่ ๑ ท่ี ๓ ถงึ ที่ ๖ มเี พยี งเจตนาทําใหท รพั ยน น้ั ใชก ารไมไ ด โดยการรือ้ ออกมา สว นการเผาเปนเพยี งแคการทําลายช้นิ สวนท่ีร้ือออกมาจนตวั ทรัพยซึง่ ใชการไมไ ด ไปแลวเทา นนั้ จาํ เลยท่ี ๑ ท่ี ๓ ถงึ ท่ี ๖ จึงไมมเี จตนาวางเพลิงเผาทรพั ย การกระทําของจําเลยที่ ๑ ท่ี ๓ ถงึ ที่ ๖ จงึ เปน ความผดิ ฐานทาํ ใหเ สยี ทรพั ย หาใชเ ปน ความผดิ ฐานวางเพลงิ เผาทรพั ยผ อู น่ื ดว ยไม ®¡Õ Ò·Õè õ÷ñð/òõôñ จาํ เลยซง่ึ เปนผจู ดุ ไฟจนเกิดไฟไหมบา น เปนเจาของบานเกดิ เหตุ รวมอยูดวยและเนื่องจากบทบัญญัติมาตรา ๒๑๘ แหงประมวลกฎหมายอาญา เปนเหตุฉกรรจของ มาตรา ๒๑๗ โดยมาตรา ๒๑๘ บญั ญตั ใิ หผ กู ระทําความผดิ ตอ ทรพั ยท ร่ี ะบไุ วใ นมาตรา ๒๑๘ (๑) ถงึ (๖) ตองไดรับโทษหนักข้ึน ดังนั้น การกระทําอันมิไดเปนความผิดตามมาตรา ๒๑๗ แมกระทําตอทรัพย ทรี่ ะบใุ นมาตรา ๒๑๘ ผกู ระทํายอ มไมม คี วามผดิ เชน กนั เมอื่ มาตรา ๒๑๗ บญั ญตั ไิ วแ ตเ พยี งวา การวางเพลงิ เผาทรพั ยข องผอู น่ื เปน ความผดิ โดยไมม ขี อ ความวา “หรอื ผอู นื่ เปน เจา ของรวมอยดู ว ย” กเ็ ปน ความผดิ แลว จึงตองตีความคําวา “ทรัพยของผูอ่ืน” โดยเครงครัด เพราะเปนการตีความบทกฎหมายที่มีโทษ ทางอาญา มอิ าจตคี วามขยายความออกไปใหร วมถงึ ทรพั ยท ผ่ี อู น่ื มสี ว นเปน เจา ของรวมอยดู ว ยเพอื่ ใหเ ปน ผลรา ยแกจ ําเลยหรอื ผตู อ งหาได ฉะนนั้ เมอื่ จาํ เลยเปน เจา ของบา นเกดิ เหตรุ วมอยดู ว ย การกระทาํ ของ จาํ เลยจงึ ไมเปนความผดิ ตามมาตรา ๒๑๗ และยอมไมเ ปน ความผิดตามมาตรา ๒๑๘ (๑) เชน เดียวกนั

๒๖ (ò) âçàÃ×͹ àÃÍ× ËÃ×Íá¾Í¹Ñ ໚¹·àèÕ ¡çºËÃ×Íทาํ Ê¹Ô ¤ÒŒ ทรพั ยในอนุมาตรานี้แยกไดเ ปน ๒ ประเภท คือ ๑. โรงเรือน เรือ หรือแพอันเปนท่ีเก็บสินคา เชน โกดัง ไซโล คลังเก็บสินคา ยงุ ขา ว เปน ตน วางเพลงิ เผายงุ ขา ว เปน ความผดิ ตามมาตรา ๒๑๘ (๒) นี้ เพราะขา วเปน สนิ คา อยา งหนงึ่ ๒. โรงเรอื น เรอื หรอื แพอนั เปน ทท่ี าํ สนิ คา เชน โรงเลอื่ ย โรงสี โรงงานอตุ สาหกรรม ทาํ สนิ คาตางๆ ทําลกู ชนิ้ ทําปลากระปอ ง เปน ตน (ó) âçÁËÃʾËÃ×Íʶҹ·Õè»ÃЪØÁ âçÁËÃʾ เชน โรงภาพยนตร โรงละคร สวน สถานที่ประชุม เชน หอประชุมในมหาวิทยาลัย หรือตามสถานศึกษาตางๆ เปนตน ไมวาจะเปน ของทางราชการหรือเอกชนกไ็ ด (ô) âçàÃ×͹Íѹ໚¹ÊÒ¸ÒóÊÁºÑμԢͧἋ¹´Ô¹à»š¹ÊÒ¸ÒóʶҹËÃ×Í໚¹·èÕสําËÃѺ »ÃСͺ¾Ô¸Õ¡ÃÃÁμÒÁÈÒÊ¹Ò ๑. โรงเรือนอันเปนสาธารณสมบัติของแผนดิน ไดแก ทรัพยสินของแผนดิน ซง่ึ ใชเ พอื่ ประโยชนข องแผน ดนิ โดยเฉพาะตาม ป.พ.พ.มาตรา ๑๓๐๔ (๓) เปน ตน วา ปอ มและโรงทหาร สถานที่ราชการตางๆ เชน ศาลากลางจงั หวดั ศาล สถานีตาํ รวจ ที่วา การอําเภอ เปน ตน ๒. โรงเรือนอันเปนสาธารณสถาน สาธารณสถานตามอนุมาตราน้ี นาจะมี ความหมายแคบกวาท่ีไดนิยามศัพทไวในมาตรา ๑ (๓) ซึ่งหมายถึงสถานที่ใดๆ ซ่ึงประชาชนมี ความชอบธรรมที่จะเขาไปได ดังนั้น สาธารณสถานตามอนุมาตราน้ี หมายถึงเฉพาะโรงเรือนท่ีเปน สาธารณสถานโดยเฉพาะ เชน ที่พักคนเดินทาง ศาลาพักรอน เปนตน แตไมหมายความรวมถึง รา นคา ตา งๆ ซง่ึ เปนสาธารณสถาน ตามนยิ ามศัพทในมาตรา ๑ (๓) ดว ย ๓. โรงเรือนอันเปนที่สําหรับประกอบพิธีกรรมตามศาสนา จะเปนศาสนาใด ก็ไดไ มจํากัด เชน สุเหรา โบสถ เปน ตน (õ) ʶҹÕÃ¶ä¿ ·‹ÒÍÒ¡ÒÈÂÒ¹ËÃ×Í·Õè¨Í´Ã¶ËÃ×ÍàÃ×ÍÊÒ¸ÒóРคงมีความหมาย เชนเดียวกับที่บัญญตั ไิ วใ นมาตรา ๓๓๕ (๙) สถานรี ถไฟ หมายความถึง บรเิ วณทจ่ี อดรถไฟเพอ่ื รบั สง คนโดยสารหรือสนิ คา ไมจ าํ เปน เฉพาะชานชาลาสถานี และรวมถึงหองทาํ งานของเจาหนา ที่ หองขายต๋วั หองพกั คนโดยสาร ทาอากาศยาน หมายความถึง สถานที่ซ่ึงอากาศยานข้ึนลงรับสงคนโดยสารตามปกติ โดยรวมถึงหอ งพักคนโดยสาร ทท่ี าํ การตรวจรับคนโดยสาร และสมั ภาระลานจอดรถดวย ทจ่ี อดรถ หรอื เรอื สาธารณะ ซงึ่ ใชในมาตรา ๓๓๕ (๙) ดวย นาจะหมายถงึ ทีท่ ่ปี ระชาชน ในฐานะผูใชบริการใชข้ึนลงรถหรือเรือที่จอดอยู ณ ท่ีน้ัน เชน ทารถประจําทาง ทาเรือรับสงผูโดยสาร ขา มฟาก เปน ตน ไมร วมถงึ ทจ่ี อดรถประจาํ ทางหรอื ปา ยรถเมล เพราะกฎหมายมงุ คมุ ครองผใู ชท สี่ าธารณะ ขึ้นลงยานพาหนะ มิใชคุมครองผูน ํารถ หรือเรอื เขาจอด ท่จี อดรถหรอื เรือสาธารณะนีค้ งตองสรา งเปน อาคาร หรอื สง่ิ ปลกู สรางทาํ นองเดียวกบั สถานรี ถไฟ หรือทา อากาศยาน ไมใชปกปา ยไวอยางเดียว

๒๗ (ö) àÃ×Í¡Åä¿ ËÃ×ÍàÃ×͹μÍѹÁÕÃÐÇÒ§μéѧáμ‹ËŒÒμѹ¢éÖ¹ä» ÍÒ¡ÒÈÂÒ¹ ËÃ×ÍÃ¶ä¿ ·èÕ㪌㹡Òâ¹Ê‹§ÊÒ¸ÒóРทรัพยเหลาน้ีจะตองใชในการขนสงสาธารณะ กลาวคือใชใหบริการแก บคุ คลทว่ั ไป ไมใ ชใ ชเ พอื่ ประโยชนแ กเ อกชนคนใด หรอื กลมุ ใดโดยเฉพาะ จงึ ไมห มายถงึ เครอื่ งบนิ สว นตวั หรือเรอื กลไฟ หรอื เรอื ยนตส วนตวั ó. μÃÐàμÃÂÕ ÁÇÒ§à¾ÅÔ§ ÁÒμÃÒ òñù ¼ÙŒã´μÃÐàμÃÕÂÁà¾×èÍ¡ÃÐทํา¤ÇÒÁ¼Ô´´Ñ§¡Å‹ÒÇã¹ÁÒμÃÒ òñ÷ ËÃ×Í ÁÒμÃÒ òñø μŒÍ§ÃÐÇÒ§â·Éહ‹ à´ÕÂǡѺ¾ÂÒÂÒÁ¡ÃзíÒ¤ÇÒÁ¼´Ô ¹éѹæ โดยท่ัวไปการตระเตรียมกระทาํ ผิด กฎหมายยังไมลงโทษ เพราะถือวายังหางไกลตอ ผลสาํ เรจ็ มาตรานเ้ี ปน บทยกเวน หลกั ดงั กลา ว โดยบญั ญตั ใิ หล งโทษการตระเตรยี มวางเพลงิ เชน เดยี วกบั การพยายามกระทําความผิดเนื่องจากกฎหมายเห็นวาเปนความผิดที่รายแรง และยากในการพิสูจน ความผดิ ฐานพยายามวางเพลงิ วา ตา งจากการตระเตรยี มเพอ่ื วางเพลงิ เผาทรพั ยผ อู น่ื อยา งไร จงึ บญั ญตั ิ ใหระวางโทษเชนเดียวกัน ¡ÒÃμÃÐàμÃÂÕ Áà¾Íè× ¡ÃÐทํา¤ÇÒÁ¼´Ô โดยปกติ การกระทาํ ผดิ อาญามกั มขี น้ั ตอนเปน ลําดบั โดยเร่มิ จากมีการ¤´Ô ·º·Ç¹วาจะกระทาํ ผดิ หรอื ไม แลวจึงมกี ารμ´Ñ Ê¹Ô ã¨กระทําผดิ หลงั จากตัดสนิ ใจ แลวก็มีการμÃÐàμÃÕÂÁ หลังจากนน้ั จึงมีการŧÁÍ× ¡ÃзíÒ¤ÇÒÁ¼Ô´ จนกระทงั่ ¤ÇÒÁ¼Ô´สําàÃç¨ ดังน้ัน การตระเตรียมจึงเปนข้ันตอนของการกระทาํ ท่ีอยูหลังจากการตัดสินใจกระทาํ ผิด แตกอ นการลงมอื กระทาํ ผดิ ®¡Õ Ò·Õè ö÷ó÷/òõôø จําเลยนําถงุ พลาสตกิ บรรจนุ ้าํ มนั เบนซนิ ไปวางบนแครห นา บา น ผเู สยี หายที่ ๒ จากนนั้ จาํ เลยกบ็ กุ รกุ เขา บา นผเู สยี หายที่ ๑ และทาํ รา ยรา งกายผเู สยี หายที่ ๑ แลว รบี หลบ หนอี อกจากบา นผเู สยี หายที่ ๑ ไปโดยไมไ ดส นใจถงุ น้ํามนั เบนซนิ ดงั กลา วอกี แมข ณะทาํ รา ยผเู สยี หาย ที่ ๑ จําเลยจะกลา วขนึ้ วา “โกหกกู จะฆา และเผาใหห มด” แตจ ําเลยกม็ ไิ ดแ สดงอาการจะฆา ผเู สยี หายท่ี ๑ ทงั้ ๆ ทผี่ เู สยี หายท่ี ๑ เปน ผหู ญงิ อยคู นเดยี ว ซง่ึ จําเลยอาจกระทําการฆา ไดโ ดยงา ย และทง้ั จําเลยกม็ ไิ ด กลบั ไปเปด ถุงพลาสตกิ เอานาํ้ มันเบนซนิ ราดหนาบานผเู สยี หายที่ ๒ เพ่อื จุดไฟเผาดังพดู ¾ÄμÔ¡Òó ªÕéãËŒàËç¹Ç‹Òจาํ àÅÂËÒä´ŒÁÕà¨μ¹Ò¨Ð¡ÃÐทาํ ¡Òæ‹ÒËÃ×Íà¼ÒμÒÁ·èÕ¡Å‹ÒÇ¢Öé¹äÁ‹ การกระทําของจาํ เลย จึงยังäÁ‹à»¹š ¤ÇÒÁ¼´Ô °Ò¹μÃÐàμÃÕÂÁà¾èÍ× ÇÒ§à¾ÅÔ§à¼Ò·Ã¾Ñ ¼ŒÙ͹è× ô. ¡ÃÐทาํ ãËŒà¡´Ô à¾ÅÔ§äËÁÇŒ μÑ ¶Ø ÁÒμÃÒ òòð ¼ÙŒã´¡ÃÐทาํ ãËŒà¡Ô´à¾ÅÔ§äËÁŒá¡‹ÇÑμ¶Øã´æ áÁŒà»š¹¢Í§μ¹àͧ¨¹¹‹Ò¨Ð ໚¹ÍѹμÃÒÂá¡‹ºØ¤¤ÅÍè×¹ ËÃ×Í·Ã¾Ñ Â¢ ͧ¼ÍÙŒ ×¹è μŒÍ§ÃÐÇÒ§â·Éจํา¤¡Ø äÁ‹à¡Ô¹à¨´ç »‚ áÅлÃѺäÁ‹à¡Ô¹ ˹Öè§áʹÊèËÕ Á¹è× ºÒ· ¶ŒÒ¡ÒáÃÐทํา¤ÇÒÁ¼Ô´´Ñ§¡Å‹ÒÇã¹ÇÃäáá ໚¹àËμØãËŒà¡Ô´à¾ÅÔ§äËÁŒá¡‹·ÃѾμÒÁ·èÕ ÃкØäÇ㌠¹ÁÒμÃÒ òñø ¼Ù¡Œ ÃÐทาํ μÍŒ §ÃÐÇÒ§â·É´§Ñ ·ÕèºÑÞÞμÑ äÔ ÇŒã¹ÁÒμÃÒ òñø วรรคแรกของมาตรานี้เปนบทบัญญัติเก่ียวกับความผิด สวนวรรคทายเปนบทบัญญัติให ลงโทษผูกระทาํ ผดิ หนกั ข้ึน

๒๘ ความผดิ ตามวรรคแรกมอี งคประกอบของความผดิ ดังน้ี องคประกอบภายนอก ๑. กระทําใหเ กิดเพลิงไหม ๒. แกวตั ถใุ ดๆ แมเปนของตนเอง ๓. จนนาจะเปน อันตรายแกบคุ คลอ่ืนหรอื ทรพั ยข องผอู นื่ องคประกอบภายใน เจตนา คํา͸ԺÒ ¡ÃÐทาํ ãËàŒ ¡´Ô à¾Å§Ô äËÁŒ คอื ทาํ ใหไ ฟลกุ ไหมข นึ้ ไมว า จะทาํ ดว ยวธิ ใี ด เชน จดุ ไฟ ใชก ระแส ไฟฟาช็อตหรือใชสารใหทําปฏิกิริยาเคมีเกิดระเบิดไฟลุกขึ้น เปนตน เชนเดียวกับการวางเพลิงที่บัญญัติไว มาตรา ๒๑๗ á¡‹ÇÑμ¶Øã´æ áÁŒà»š¹¢Í§μ¹àͧ สิ่งท่ีถูกกระทําตอในมาตราน้ีจะเปนวัตถุใดๆ ก็ได แมจะเปน ของตนเองกต็ าม ตางกบั มาตรา ๒๑๗ ตอ งกระทาํ ตอทรพั ยข องผูอ น่ื ไมใชท าํ ตอ ทรัพยของ ตนเอง มาตรา ๒๒๐ จะทําตอทรัพยของผูอ่ืนหรือของตนก็ได และมาตรา ๒๒๐ น้ีใชคําวา “วัตถุ” ไมใชคําวา “ทรัพย” วัตถุมีความหมายกวางกวาทรัพย คือเปนส่ิงใดๆ ก็ไดที่สามารถติดไฟได จะมีเจาของหรือไมมีเจาของก็ตาม และจะมีราคาหรือไมไมสําคัญ เชน เศษไม เศษหญา หรือขยะ ที่ท้ิงแลว ฉะน้ัน การจุดไฟเผาเศษขยะ หรือเผาทรัพยของตน ก็อาจมีความผิดตามมาตรานี้ได ถาการกระทําครบองคประกอบความผิด ¨¹¹‹Ò¨Ð໚¹ÍѹμÃÒÂá¡‹ºØ¤¤ÅÍ×è¹ËÃ×Í·ÃѾ¢Í§¼ŒÙÍè×¹ การทาํ ใหเกิดเพลิงไหมวัตถุใดๆ ดังกลาว จะเปนความผิดตอเม่ือถึงขนาดหรือมีลักษณะจนนาจะเปนอันตรายแกบุคคลอื่นหรือทรัพย ของผูอ่ืน องคประกอบขอนี้เปนเพียงพฤติการณประกอบการกระทาํ ไมใชเปนผลของการกระทาํ ดังนั้น เพยี งแตน าจะเปน อนั ตราย กเ็ ปน ความผดิ สาํ เรจ็ ไมจําตอ งเกิดอนั ตรายจรงิ ๆ อันตรายแกบุคคลอื่น จะเปนอันตรายแกกายหรือจิตใจก็ได อันตรายแกทรัพยของผูอ่ืน อาจจะเปนสังหาริมทรัพยห รืออสังหารมิ ทรัพยก็ได (๑) ®Õ¡Ò·èÕ ñòøõ/òõòù การที่จําเลยจุดไฟเผาฟางขาวในนาของตนมีลักษณะท่ี นาจะเปนอันตรายตอทรัพยสินของบุคคลอื่น เชน กําลังมีลมพัดแรง ซึ่งเปนที่คาดเห็นไดวาเพลิงจะ ลามไปไหมนาตลอดจนโรงเรือนซึ่งอยูใกลชิดกับบริเวณท่ีจุดไฟ แตจําเลยยังขืนจุดไฟจนลุกลามไป ไหมทรพั ยส นิ ของผูเสยี หาย ดงั น้ี จาํ เลยจงึ จะมคี วามผดิ ตามมาตรา ๒๒๐ แตเ มื่อระยะเวลาท่ีจาํ เลย จุดไฟจนถึงเวลาท่ีบานผูเสียหายถูกเพลิงไหมหางกันหลายชั่วโมงแสดงวาไมมีลักษณะท่ีนากลัว จะเปน อนั ตรายตอทรัพยสินของบคุ คลอ่นื ตามมาตรา ๒๒๐ แตเปน เพราะจําเลยประมาทไมควบคมุ ดูแลใหเพลิงไหมอยูภายในขอบเขตท่ีจาํ กัด การกระทาํ ของจําเลยจึงเปนเร่ืองขาดความระมัดระวัง จนกอใหเกดิ ความเสยี หายแกท รัพยสินของผอู ่นื อันเปนความผดิ ตามมาตรา ๒๒๕

๒๙ (๒) ®¡Õ Ò·Õè òñùð/òõóñ จําเลยท้ังสองจุดไฟเผาไมในที่ดินของตนจนนาจะเปน อันตรายแกสวนยางพาราของผูอื่น กับมิไดเตรียมปองกันมิใหเพลิงลุกลามไปไหมสวนยางพารา ขางเคียง เพียงใชไมตีไฟใหดับเทาน้ันไมเปนการระมัดระวังอยางเพียงพอ เมื่อดับไฟไมไดและไฟได ลุกลามไปไหมสวนยางพาราของผูเสียหาย จึงเปนความผิดตามมาตรา ๒๒๐ วรรคแรก และ ๒๒๕ เปนการกระทาํ กรรมเดยี ว ผิดกฎหมายหลายบท (๓) ®Õ¡Ò·Õè õùð/òõóö ความผิดตาม ป.อ. มาตรา ๒๒๐ น้ัน จะตองนาจะเปน อันตรายแกบุคคลอื่นหรือของผูอื่น ปรากฏขอเท็จจริงเพียงวาบานเกิดเหตุอยูหางจากบานของผูอื่น ๑๕ เมตร โดยไมปรากฏวาเปลวเพลิงไดลุกลามไปทางบานของผูอ่ืนแตอยางใด เม่ือโจทกไมนําสืบ ใหศาลเห็นวาการวางเพลิงเผาบานครั้งน้ีนาจะเปนอันตรายแกบานเรือนของผูอื่นอยางไร เชนวา สภาพแวดลอมของบานเกิดเหตุ ทิศทางลมและเปลวเพลิงขณะเกิดเพลิงไหมเปนอยางไรจนนาจะ ไหมลามไปถึงบานเรือนของผูอ่ืนท่ีอยูในละแวกใกลเคียงกันหรือไม เปนตน การกระทําของจําเลย ยอมไมเ ปน ความผิด à¨μ¹Ò คือผูกระทําตองมีเจตนาตามมาตรา ๕๙ ในการทําใหเกิดเพลิงไหมวัตถุใดๆ คือ เจตนาทําใหเกิดเพลิงไหมวัตถุน้ัน เชน จุดไฟเผากอไมเผาฟาง ก็ประสงคเพียงใหไฟไหมกอไผ หรอื ฟางน้ันเทา นน้ั ®¡Õ Ò·èÕ ÷ðó/òõðð จาํ เลยเผากอหญาและไมแหงในไรไฟไหมหญาแหงลามไปไหม ตน มะพรา ว กลว ย ในสวนผอู น่ื แตไ มไ หมโรงเกบ็ ขา ว เปนความผดิ ตามมาตรา ๒๒๐ วรรคแรก แตถาเปนการวางเพลิงเผาทรัพยผูอื่นตามมาตรา ๒๑๗ และเปนเหตุใหมีคนตาย หรอื รับอันตรายสาหัส กผ็ ดิ ตามมาตรา ๒๒๔ จากที่ไดอ ธิบายมาแลว ในมาตรา ๒๑๗ และมาตรา ๒๒๐ นี้จะเห็นไดว า แมก ารทาํ ใหเ กิด เพลงิ ไหมต ามมาตราน้ี จะเหมอื นกับการวางเพลิงเผาทรัพยต ามมาตรา ๒๑๗ ในแงทว่ี า ตองมีการทาํ ใหเกดิ เพลงิ ไหมแ กว ตั ถุ และถา การกระทาํ นน้ั เปน เหตใุ หเ กดิ เพลงิ ไหมแ กท รพั ยข องผอู นื่ ตามมาตรา ๒๑๘ แลว ผูก ระทําจะตอ งรบั โทษหนกั ข้ึน แตค วามผดิ ท้ังสองก็มีขอ แตกตา งกันหลายประการ กลา วคอื ñ. ·ÃѾ·Õè¡ÃÐทําμ‹Í การวางเพลิงเผาทรัพยน้ันตองเปนทรัพยของผูอ่ืน ในขณะท่ี การกระทําใหเกิดเพลิงไหมแกวัตถุน้ัน ไมจํากัดวาตองเปนทรัพยของผูอ่ืนแมเปนทรัพยของตนเอง ก็เปนความผิดได ò. ¤ÇÒÁ¼Ô´สําàÃç¨ ความผิดตามมาตรา ๒๑๗ น้ัน เปนความผิดแมในข้ันตระเตรียม เพ่ือกระทําผิด และจะเปนความผิดสําเร็จตอเม่ือเกิดเพลิงไหมเผาทรัพยของผูอ่ืนแลว ในขณะท่ี ความผดิ ตามมาตรา ๒๒๐ นั้นไมม ีกฎหมายบัญญตั เิ ปนพเิ ศษใหรบั ผิดชอบในขั้นตระเตรยี มเนือ่ งจาก ไมใชเร่ืองท่ีผูกระทําเจตนาใหเกิดเพลิงไหมแกทรัพยของผูอ่ืน และการกระทําตามมาตรา ๒๒๐ เปน ความผดิ สําเรจ็ แมย ังไมเกดิ อนั ตรายแกท รัพยข องผอู ่นื จรงิ ๆ กต็ าม ó. à¨μ¹Ò ความผิดตามมาตรา ๒๑๗ ผูกระทํามีเจตนาโดยประสงคตอผลหรือยอมเล็ง เห็นผลใหเ กิดเพลงิ ไหมเผาทรพั ยของผอู ่นื แตค วามผดิ มาตรา ๒๒๐ น้ี แมผูกระทาํ มีเจตนากระทาํ ให

๓๐ เกิดเพลิงไหมแกวัตถุใดๆ ก็ตามแตก็ไมไดมีเจตนาหรือเล็งเห็นผลวาการเกิดเพลิงไหมแกวัตถุดังกลาว จะเปนเหตลุ กุ ลามใหเกิดเพลิงไหมแกทรพั ยของผอู ่ืน õ. ¡ÃÐทาํ ãËŒà¡´Ô à¾ÅÔ§äËÁ⌠´Â»ÃÐÁÒ· ÁÒμÃÒ òòõ ¼ãŒÙ ´¡ÃÐทาํ ãËàŒ ¡´Ô à¾Å§Ô äËÁ⌠´Â»ÃÐÁÒ· áÅÐ໹š àËμãØ Ë·Œ Ã¾Ñ Â¢ ͧ¼ÍŒÙ ¹è× àÊÕÂËÒ ËÃ×Í¡ÒáÃÐทําâ´Â»ÃÐÁÒ·¹Ñé¹¹‹Ò¨Ð໚¹ÍѹμÃÒÂá¡‹ªÕÇÔμ¢Í§ºØ¤¤ÅÍ×è¹ μŒÍ§ÃÐÇÒ§â·É จาํ ¤Ø¡äÁ‹à¡¹Ô à¨´ç »‚ ËÃ×Í»ÃºÑ äÁà‹ ¡¹Ô ˹§Öè áʹÊÕËè Á×¹è ºÒ· ËÃÍ× ·é§Ñ จาํ ·éѧ»ÃºÑ องคประกอบของความผดิ มีดังน้ี ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. กระทําใหเ กิดเพลิงไหม ๒. เปนเหตุใหทรพั ยข องผอู ่นื เสยี หาย หรอื นาจะเปน อนั ตรายแกช ีวิตของบุคคลอ่นื ͧ¤» ÃСͺÀÒÂã¹ ประมาท คํา͸ºÔ Ò ¡ÃÐทําãËàŒ ¡´Ô à¾Å§Ô äËÁŒ การทาํ ใหเกดิ เพลิงไหมจะทําดวยวิธใี ดก็ได และวัตถุทีถ่ ูกกระทาํ ตอ กฎหมายกม็ ไิ ดจาํ กดั ไว จะเปนวัตถุหรอื ทรพั ยม ีเจาของหรือไมมกี ไ็ ดแ ละจะเปนทรพั ยข องผกู ระทาํ หรอื ของผูอ ืน่ กไ็ ดเ ชนกัน บทบญั ญตั ิในมาตรานใ้ี กลเ คยี งกับมาตรา ๒๒๐ การทําใหเกดิ เพลงิ ไหมว ัตถุ ใดๆ แตมาตรา ๒๒๐ นน้ั เปน การกระทาํ โดยเจตนาใหเกิดเพลงิ ไหม สว นมาตรา ๒๒๕ น้ีเปน กรณี ประมาททําใหเกดิ เพลิงไหมขึน้ ໚¹àËμØãËŒ·ÃѾ¢Í§¼ÙŒÍè×¹àÊÕÂËÒ ËÃ×͹‹Ò¨Ð໚¹ÍѹμÃÒÂá¡‹ªÕÇÔμ¢Í§ºØ¤¤ÅÍè×¹ หมายความวา การกระทําใหเกดิ เพลิงไหมต อ งเปน เหตุใหท รพั ยส ินของผอู ่นื เสียหาย หรอื การกระทํา นั้นมีลักษณะนาจะเปนอันตรายแกชีวิตของบุคคลอ่ืน กลาวอีกนัยหนึ่ง ถาไมเปนอันตรายตอทรัพย ของผูอ ่นื ก็ตอ งนากลวั อันตรายตอชวี ิตของบุคคลอืน่ จงึ จะเปนความผิดตามมาตราน้ี (ñ) ໚¹àËμØãËŒ·ÃѾ¢Í§¼ÙŒÍè×¹àÊÕÂËÒ ลักษณะในขอนี้เปนผลการกระทํา กลาวคือ การกระทําใหเกดิ เพลิงไหมตอ งกอใหเ กดิ ผลจึงจะเปน ความผดิ ผลในท่ีน้ีกค็ ือ ทรัพยข องผอู ื่นเสยี หาย จะเปน ทรพั ยใ ดๆ กไ็ ดไ มจ าํ กดั วา จะมรี าคาเทา ไร และจะตอ งเปน ผลโดยตรงของการทาํ ใหเ กดิ เพลงิ ไหม ตามหลักความสมั พันธร ะหวา งเหตุกบั ผล ถาไมเ กิดผลขึ้นก็ไมผิดตามมาตราน้แี ละไมเ ปน การพยายาม กระทําความผิดดวย เพราะมาตราน้ีเปนความผิดท่ีกระทําโดยประมาทจึงไมอาจมีการพยายาม กระทาํ ความผิดได ผลของการกระทํา คือความเสียหายน้ัน ตองเปนความเสียหายในทรัพยของผูอ่ืน ถา ทรพั ยท เี่ สยี หายเปน ทรพั ยข องผกู ระทาํ เอง หรอื ทรพั ยไ มม เี จา ของ หรอื เปน สาธารณสมบตั ขิ องแผน ดนิ กไ็ มใ ชท รพั ยข องผอู น่ื แมจ ะเกดิ ความเสยี หายกไ็ มเ ขา ตามมาตราน้ี ฉะนนั้ ถา เผาหญา แลว ไมร ะมดั ระวงั

๓๑ ใหดี ไฟลุกลามไปไหมปาไมเสียหาย ก็ไมผิดตามมาตรา ๒๒๕ เพราะปาไม ไมใชทรัพยของผูอ่ืน แตเ ปน ทรัพยของแผน ดิน (ò) ¹Ò‹ ¨Ð໹š ÍѹμÃÒÂá¡‹ªÇÕ μÔ ¢Í§ºØ¤¤ÅÍè¹× กรณนี ้เี ปนพฤตกิ ารณป ระกอบความผดิ ถามีพฤติการณเชนน้ีก็ผิด ถาไมมีก็ขาดองคประกอบไป กฎหมายจํากัดวาจะตองเปนพฤติการณ อันนาจะเปนอันตรายแกชีวิตผูอ่ืนไมใชอันตรายแกชีวิตของตัวเอง คือถึงขนาดท่ีนาจะทําใหผูอื่นตาย ถาเพียงพฤติการณนาจะเปนอันตรายตอรางกาย หรือนาจะเปนอันตรายตอทรัพยของผูอื่นก็ไมผิด ตามมาตรานี้ พฤติการณท่ีนาจะเปนอันตรายแกชีวิตไมใชผลของการกระทํา เพียงแตมีพฤติการณ เชนนี้ ก็เปนความผิดตามมาตรา ๒๒๕ แลว ฉะน้ัน ถามีคนตายจากการกระทําใหเกิดเพลิงไหม ก็ผิดฐาน ทําใหคนตายโดยประมาทอีกบทหนึ่งและถาเปนเหตุใหผูอื่นไดรับบาดเจ็บ ก็ผิดตาม มาตรา ๓๐๐ หรอื มาตรา ๓๙๐ อกี บทหน่ึง แลวแตกรณี (๑) ®Õ¡Ò·Õè ñöõ/òõòó จําเลยจุดไฟเผาตนไมที่โคนไวในสวนของจาํ เลย จําเลยทํา ทางกันไฟไวกวาง ๒ ศอก แตแดดรอ นจัดและลมแรงไมพอปองกนั ไมใหไฟลามไปไหมสวนของผอู น่ื ได เปนประมาท (๒) ®Õ¡Ò·èÕ òðùð/òõòö แมก อ นจะจดุ ไฟเผาสวนของจาํ เลย จาํ เลยไดถ ากถางตน ไม เพ่อื กนั ไฟมิใหล กุ ลามตดิ สวนของผูอ น่ื และไฟทีจ่ ําเลยจุดมิไดลุกลามไปติดสวนของผเู สียหายในทนั ที ก็ตาม แตการท่ีจําเลยมิไดใชความระมัดระวังตรวจตราดูและดับไฟที่จุดเผาสวนไวกอนเกิดเหตุ ๓-๔ วัน ใหห มด ปลอยไวใหตดิ คุขอนไมจ นเปนเหตใุ หล กุ ลามไปไหมทรัพยสนิ ของผูเสยี หาย จาํ เลยยอมได ช่อื วาเปน ผทู าํ ใหเ กิดเพลิงไหมโดยประมาท มีความผิดตามมาตรา ๒๒๕ (๓) ®Õ¡Ò·èÕ ñòññ/òõóð จําเลยท่ี ๒ และท่ี ๓ รวมกันลักนํ้ามันที่ปมผูเสียหาย โดยใชส ายไฟตอ ขวั้ แบตเตอรกี่ บั เครอ่ื งปม ดดู นาํ้ มนั จากถงั ใตด นิ มาใสถ งั ในรถยนต เมอื่ ดดู นาํ้ มนั ได ๔ ถงั แลว จําเลยที่ ๒ ดึงสายไฟจากขั้วแบตเตอรี่ใหปมต๊ิกหยุดทํางานเพื่อจะเปลี่ยนสายยางไปใสถังที่ ๕ ทาํ ใหเ กดิ ประกายไฟเปน เหตใุ หเ พลงิ ไหม ดงั นพ้ี ฤตกิ ารณท จ่ี าํ เลยทง้ั สองรว มกนั มาลกั ทรพั ยโ ดยวธิ กี าร เชนนี้ ทาํ ใหเกิดไอระเหยของนาํ้ มันกระจายอยใู นบรเิ วณนน้ั งา ยตอ การเกิดเพลงิ ไหม ถือไดว าเปน การ กระทําโดยประมาท เพราะแบตเตอรีเ่ ปน เครื่องกําเนิดไฟฟา และน้าํ มันเปน วตั ถุทตี่ ดิ ไฟไดงาย เมอ่ื เกดิ เพลงิ ไหมข นึ้ เนอื่ งจากวธิ กี ารในการลกั ทรพั ยข องจาํ เลยทงั้ สอง ซงึ่ กระทาํ ดว ยความประมาท ตอ งถอื วา เปนผลอันเกิดจากการกระทําของจําเลยทุกคนที่รวมกันลักทรัพย ดังนั้น แมจําเลยที่ ๓ จะมิไดเปน ผูถอดสายไฟฟาจากขัว้ แบตเตอรี่ก็ตองฟงวาจําเลยที่ ๓ รว มกระทาํ ดว ย จาํ เลยท่ี ๓ จงึ ตอ งมคี วามผดิ ฐานทาํ ใหเกิดเพลิงไหมโดยประมาท (๔) ®Õ¡Ò·Õè óôøõ/òõóõ จําเลยขับรถแทรกเตอรไถเกรดหญาไปได ๑ รอบคร่ึง เครื่องยนตเกิดขัดของและดับลง จําเลยสตารทเครื่องยนตจึงเกิดไฟลุกไหมข้ึนท่ีเครื่องยนตกอน แลวลามไหมตัวรถแทรกเตอรและไหมสวนยางพาราของผูเสียหาย เหตุไฟไหมเครื่องยนตนาจะเปน

๓๒ อุบัตเิ หตุ เพราะปกตธิ รรมดาแลว การสตารทเครือ่ งยนตก็เพือ่ ใหเ คร่ืองยนตตดิ ไมใ ชเหตทุ ต่ี อ งเกิดไฟ ลกุ ไหมเ ครอื่ งยนตเ ปน ปกตธิ รรมดา การกระทาํ ของจําเลยไมเ ปน ความผดิ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๒๕ (๕) ®¡Õ Ò·èÕ ñ÷òñò/òõõõ ขณะเกดิ เหตลุ กู จา งของจาํ เลยทาํ การจดุ ไฟเผาซากกงิ่ ไม ใบหญา แหง และวชั พชื ในทด่ี นิ ของจาํ เลย โดยจาํ เลยอยใู นทดี่ นิ ของตนเพอื่ กาํ กบั การเผาอยดู ว ย ถอื ไดว า จําเลยมีสวนในการจุดไฟเผาและกอใหเกิดเพลิงไหม ขณะเกิดเหตุเปนเวลากลางวันซ่ึงมีอากาศรอน ตนยางพาราเรมิ่ มใี บหลน รวงตามพืน้ ดนิ บา งแลว การท่ีจาํ เลยไมกระทําการใดอันเปนการปองกนั มใิ ห ไฟลุกลามไปยังที่ดินขางเคียงเปนเหตุใหเกิดเพลิงไหมตนยางพาราของผูเสียหาย จึงเปนการกระทํา ใหเ กดิ เพลงิ ไหมโ ดยประมาทและเปน เหตใุ หท รพั ยข องผอู นื่ เสยี หาย เปน ความผดิ ตามประมวลกฎหมาย อาญา มาตรา ๒๒๕ การกระทาํ ความผดิ โดยประมาทเปน การกระทาํ ความผดิ มใิ ชโ ดยเจตนา จงึ ไมอ าจ มีการรวมกระทําในลกั ษณะเปน ตวั การตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๘๓ ได นอกจากนั้น ความผิดตามมาตรา ๒๒๕ นี้ ยังตางจากความผิดตามมาตรา ๒๒๐ เรอ่ื งการทําใหเ กดิ เพลิงไหมแกวัตถใุ ดๆ ดังนี้ ๑. มาตรา ๒๒๐ เปน เรอื่ งกระทาํ โดยเจตนาใหเ กดิ เพลงิ ไหมว ตั ถขุ นึ้ แตม าตรา ๒๒๕ เปน เร่ืองการทําใหเกิดเพลิงไหมโดยประมาทซึ่งอาจเกิดจากการทําใหไฟติดโดยไมจงใจ เชน โยนกานไมขีดไฟ ทด่ี บั ยงั ไมส นิทไปบนกองกระดาษหนงั สอื พมิ พแ ลว เกิดเพลงิ ไหมขนึ้ เปนตน หรอื อาจทําโดยจงใจ เชน จดุ ไฟเผาสวนโดยไดถ างตน ไมร อบขา งเพอื่ ไมใ หไ ฟไหมต ดิ สวนของผอู น่ื แตป ระมาทมใิ ชค วามระมดั ระวงั ในการตรวจตรา หรือดบั ไฟใหสนทิ เปนเหตใุ หเกิดเพลิงไหมทรัพยผูอน่ื เปนตน ๒. มาตรา ๒๒๐ น้นั การทาํ ใหเกดิ เพลงิ ไหมแกวตั ถจุ นนาจะเปน อนั ตรายแกบ คุ คลอนื่ หรือทรัพยของผูอ่ืนก็ผิดแลว แตตามมาตรา ๒๒๕ การกระทํานั้นตองเปนเหตุใหทรัพยของผูอ่ืน เสยี หายจรงิ ๆ ไมใ ชเ พยี งนา จะเปน อนั ตรายเทา นนั้ หรอื มฉิ ะนน้ั กต็ อ งนา จะเปน อนั ตรายแกช วี ติ ของผอู นื่ มิใชเ พียงแกเ นอื้ ตัวรางกายของผอู ่ืนเทา นนั้ ¡ÒáÃÐทําá¡Â‹ Ò¹¾Ò˹ÐËÃÍ× ãªÂŒ Ò¹¾Ò˹ÐÃºÑ ¨ŒÒ§¢¹Ê§‹ ¤¹â´ÂÊÒà ñ. ¡ÃÐทําãËŒÂÒ¹¾Ò˹ÐÍÂã‹Ù ¹Åѡɳй‹Ò¨Ð໚¹àËμãØ ËàŒ ¡´Ô Í¹Ñ μÃÒ ÁÒμÃÒ òóò ¼ÙŒã´¡ÃÐทํา´ŒÇ»ÃСÒÃã´æ ãËŒÂÒ¹¾Ò˹дѧμ‹Í仹éÕÍÂÙ‹ã¹ÅÑ¡É³Ð Í¹Ñ ¹Ò‹ ¨Ð໚¹àËμãØ ËàŒ ¡Ô´Í¹Ñ μÃÒÂá¡‹ºØ¤¤Å (ñ) àÃÍ× à´Ô¹·ÐàÅ ÍÒ¡ÒÈÂÒ¹ öä¿ËÃ×ÍöÃÒ§ (ò) Ã¶Â¹μ·ãÕè ªŒสาํ ËÃѺ¡Òâ¹Ê‹§ÊÒ¸ÒóРËÃ×Í (ó) àÃÍ× ¡Åä¿ ËÃÍ× àÃÍ× Â¹μ͏ ¹Ñ ÁÃÕ ÐÇÒ§μ§Ñé áμË‹ ÒŒ μ¹Ñ ¢¹éÖ ä» ·ãÕè ªÊŒ Òí ËÃºÑ ¡Òâ¹Ê§‹ ÊÒ¸ÒóРμŒÍ§ÃÐÇÒ§â·Éจาํ ¤Ø¡μ§Ñé áμ‹Ë¡à´Í× ¹¶Ö§à¨ç´»‚ áÅлÃѺμ§éÑ áμË‹ ¹Ö§è ËÁè×¹ºÒ·¶§Ö ˹֧è áʹ ÊÕèËÁ×¹è ºÒ·

๓๓ องคประกอบของความผดิ มีดังนี้ ͧ¤»ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. กระทําดวยประการใดๆ ๒. ใหยานพาหนะดงั ตอ ไปน้ี (๑) เรือเดินทะเล อากาศยาน รถไฟหรือรถราง (๒) รถยนตท ่ีใชสําหรับการขนสง สาธารณะ หรอื (๓) เรอื กลไฟ หรอื เรอื ยนตอ นั มรี ะวางตง้ั แตห า ตนั ขน้ึ ไปทใ่ี ชส าํ หรบั การขนสง สาธารณะ ๓. อยใู นลักษณะอันนา จะเปน เหตใุ หเกิดอนั ตรายแกบ คุ คล ͧ¤» ÃСͺÀÒÂã¹ เจตนา คํา͸ԺÒ ¡ÃÐทํา´ÇŒ »ÃСÒÃã´æ คอื จะทาํ ดวยวิธีใดก็ไดก ฎหมายมไิ ดจาํ กดั ลักษณะการกระทําไว ãËŒÂÒ¹¾Ò˹дѧμ‹Í仹Õé (ñ) àÃ×Íà´Ô¹·ÐàÅ ÍÒ¡ÒÈÂÒ¹ Ã¶ä¿ ËÃ×ÍöÃÒ§ (ò) Ã¶Â¹μ· èãÕ ªŒสําËÃѺ¡Òâ¹Ê‹§ÊÒ¸ÒóРËÃÍ× (ó) àÃÍ× ¡Åä¿ ËÃÍ× àÃÍ× Â¹μÍ¹Ñ ÁÕÃÐÇÒ§μÑé§áμ‹ ËÒŒ μ¹Ñ ¢¹Öé ä» ·ãèÕ ªสŒ ําËÃºÑ ¡Òâ¹Ê§‹ ÊÒ¸ÒóРกลา วคอื การกระทาํ ใดดงั กลา วตอ งกระทาํ ตอ ยานพาหนะ ทีร่ ะบไุ วน เ้ี ทานนั้ กฎหมายจาํ กดั สิ่งท่ีถูกกระทําไวโดยเฉพาะ จะเปนของเอกชนหรือของรฐั กไ็ ด สาํ หรบั ยานพาหนะในขอ (๒) และ (๓) อนั ไดแ ก รถยนต เรอื กลไฟ เรือยนต อันมีระวาง ตง้ั แตห า ตนั ขนึ้ ไปนน้ั กฎหมายบญั ญตั ไิ วช ดั แจง วา จะตอ งเปน ยานพาหนะทใี่ ชส ําหรบั การขนสง สาธารณะ ไมว า ยานพาหนะนนั้ จะเปน กรรมสทิ ธข์ิ องรฐั หรอื เอกชนกต็ าม แตถ า มไิ ดใ ชใ นการขนสง สาธารณะแลว กไ็ มเขาตามมาตราน้ี รถยนตท่ีใชในการขนสง สาธารณะ เชน รถประจําทาง สวนเรือเดินทะเล อากาศยาน รถไฟ หรือรถราง กฎหมายมิไดกาํ หนดวาจะตองใช เพอ่ื การขนสงสาธารณะจึงยอ มหมายถึงการใชเพื่อสว นตัวดวย ÍÂã‹Ù ¹Å¡Ñ ɳÐÍ¹Ñ ¹Ò‹ ¨Ð໹š àËμãØ ËàŒ ¡´Ô Í¹Ñ μÃÒÂ᡺‹ ¤Ø ¤Å การกระทําแกย านพาหนะตา งๆ ดงั ทรี่ ะบไุ วจ ะเปน ความผดิ ตอ เมอื่ ปรากฏวา ทาํ ใหย านพาหนะนนั้ ๆ อยใู นลกั ษณะอนั นา จะเปน อนั ตราย แกบุคคล ซึ่งเปนพฤติการณประกอบการกระทํา ถาไมมีลักษณะน้ีก็ไมเปนความผิด อยางไรจะถือวา อยูในลกั ษณะนาจะเปนอนั ตรายแกบ ุคคล ตอ งวินจิ ฉัยตามความรูสึกของคนทัว่ ไป à¨μ¹Ò ผูกระทําจะตองมีเจตนาตามมาตรา ๕๙ ò. ãªÂŒ Ò¹¾Ò˹зÁÕè ÅÕ ¡Ñ ɳÐäÁ‹»ÅÍ´ÀÑÂÃѺ¨ÒŒ §¢¹Ê‹§¤¹â´ÂÊÒà ÁÒμÃÒ òóó ¼ãŒÙ ´ãªÂŒ Ò¹¾Ò˹ÐÃºÑ ¨ÒŒ §¢¹Ê§‹ ¤¹â´ÂÊÒà àÁÍ×è ÂÒ¹¾Ò˹й¹Ñé ÁÅÕ ¡Ñ ɳРËÃÍ× Á¡Õ ÒúÃ÷¡Ø ¨¹¹Ò‹ ¨Ð໹š Í¹Ñ μÃÒÂ᡺‹ ¤Ø ¤Åã¹ÂÒ¹¾Ò˹й¹Ñé μÍŒ §ÃÐÇÒ§â·Éจํา¤¡Ø äÁà‹ ¡¹Ô ˹§Öè »‚ ËÃ×Í»ÃѺäÁ‹à¡Ô¹ÊͧËÁ×¹è ºÒ· ËÃÍ× ·§Ñé จาํ ·§éÑ »ÃѺ

๓๔ ͧ¤» ÃСͺ¤ÇÒÁ¼´Ô ๑. ผใู ด ๒. ใชยานพาหนะรับจา งขนสงคนโดยสาร ๓. ยานพาหนะน้ันมีลักษณะหรือมีการบรรทุกจนนาจะเปนอันตรายแกบุคคลใน ยานพาหนะน้ัน ๔. โดยเจตนา ͸ԺÒ ความผดิ ตามมาตรานแี้ ยกองคประกอบความผิดไดดังน้ี ͧ¤»ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. ใชย านพาหนะรับจา งขนสงคนโดยสาร ๑.๑ ยานพาหนะ หมายถึง ยานพาหนะทุกชนิดไมวายานพาหนะที่เดินทางบก ทางทะเล หรอื ทางอากาศ ยานพาหนะทจ่ี ะเขา หลกั เกณฑต ามมาตรานจี้ ะตอ งเปน ยานพาหนะทรี่ บั จา ง ขนสง คนโดยสาร เชน รถยนต เรอื ยนต เครอื่ งบนิ รวมถึงเรือ แพ และเกวียนดว ย ๑.๒ รับจางขนสงคนโดยสาร หมายถึง การใชยานพาหนะขนสงคนโดยสารโดยมี บําเหน็จคา จาง ไมวาจะขนคนโดยสารเปน การคา โดยปกติ หรอื กระทําเปนครง้ั คราวก็ตาม ๑.๓ ผใู ชยานพาหนะ หมายถงึ ผูใชย านพาหนะรับจางขนสง คนโดยสารนั้นโดยตรง ๒. ยานพาหนะมีลักษณะ หรือมีการบรรทุกจนนาจะเปนอันตรายแกบุคคลใน ยานพาหนะนั้น การใชยานพาหนะรับจางขนสงคนโดยสารจะเปนความผิดตอเม่ือมีลักษณะอยางใด อยา งหนงึ่ ดงั ตอ ไปน้ี ๒.๑ ยานพาหนะน้ันมีลักษณะอันนาจะเปนอันตรายแกบุคคลในยานพาหนะนั้น ลักษณะอันนาจะเปนอันตรายแกบุคคลในยานพาหนะนั้นหรือไม ตัวอยางที่ถือวายานพาหนะน้ัน มีลักษณะอันนาจะเปนอันตรายแกบุคคล เชน ยานพาหนะนั้นชํารุดทรุดโทรมโดยความเกาแก ไมแข็งแรง และไมมีการซอมแซมใหดีกอนนําออกใช หรือตามสภาพและลักษณะของยานพาหนะน้ัน ไมเ ปน การสมควรจะนาํ ออกใชในการรับจางขนสง คนโดยสาร เพราะจะไมป ลอดภยั แกคนโดยสาร ๒.๒ ยานพาหนะนั้นมีการบรรทุก จนนาจะเปนอันตรายแกบุคคลในยานพาหนะน้ัน หมายถึง การบรรทุกวา ยานพาหนะนั้นมีการบรรทุกจนนาจะเปนอันตรายแกบุคคลในยานพาหนะ นัน้ หรือไม ถายานพาหนะนนั้ มีการบรรทกุ จนนาจะเปนอันตรายแกบคุ คลในยานพาหนะน้ันยอมเปน ความผดิ ตามมาตราน้ี ตวั อยา งทถี่ อื วา ยานพาหนะนน้ั มกี ารบรรทกุ จนนา จะเปน อนั ตราย เชน รถยนต บรรทุกผูโดยสารจนแนนถึงกับหอยโหนออกนอกตัวรถ หรือเรือบรรทุกผูโดยสารจนเพียบเกินขนาด หรอื อากาศยานบรรทกุ น้ําหนกั เกนิ อัตรา ͧ¤»ÃСͺÀÒÂã¹ â´Âà¨μ¹Ò ผกู ระทาํ จะตองมเี จตนาตามมาตรา ๕๙ ®Õ¡Ò·èÕ ñòøñ-ñòøò/òõóø จําเลยที่ ๒ ถึงท่ี ๔ ตกลงกนั เปนหนุ สวนซ้ือเรอื เอ้ียมจนุ มาตอ เตมิ ดดั แปลง เพอ่ื ประโยชนร ว มกนั ในกจิ การทอ งเทยี่ ว โดยจาํ เลยท่ี ๒ มหี นา ทไี่ ปตดิ ตอ ขอซอ้ื เรอื

๓๕ ของกลางและเรอื ลาํ ทีเ่ กิดพลกิ คว่ํา จาํ เลยที่ ๓ มีหนา ทเี่ กี่ยวกับการตดิ ตอ จดทะเบยี นและขออนญุ าต ใชเ รือ จําเลยท่ี ๔ มีหนา ท่ีในการออกแบบและตอ เติมเรอื ทั้งสองลําใหเ ปนสองช้นั และไดจางจาํ เลย ที่ ๑ ขบั เรือของกลางซงึ่ มีลักษณะนา จะเปนอนั ตรายแกบคุ คลในเรือไปในการรบั จา งขนสง คนโดยสาร ดวยการบรรทุกจนนาจะเปน อันตรายแกบคุ คลในเรอื น้ัน จึงเปนกรณีท่ีจาํ เลยทัง้ ส่ีรว มกระทําความผดิ ดวยกนั ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๘๓ องคป ระกอบความผดิ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๓๓ ทวี่ า นา จะเปน อนั ตราย แกบุคคลในยานพาหนะ ไมใชผลของการกระทํา จําเลยใชเรือรับจางขนสงคนโดยสารเมื่อเรือนั้น มลี ักษณะหรอื มีการบรรทกุ จนนาจะเปน อนั ตรายแกบ คุ คลในเรือนนั้ แมย ังไมมคี วามเสียหายกถ็ อื เปน ความผิดสาํ เร็จ ๑) การบรรทุกคนเกินอัตราแตเรือไมเพียบหรือไมนาเปนอันตราย ยังไมมีความผิด ฐานนี้ (ฎกี าท่ี ๑๐๗๓/๒๔๖๔) องคป ระกอบความผดิ ตามมาตรา ๒๓๓ ทวี่ า “นา จะเปน อนั ตรายแกบ คุ คลในยานพาหนะ” ไมใชผลของการกระทํา เม่ือจําเลยใชเรือบรรทุกคนโดยสาร มีลักษณะนาจะเปนอันตรายแกบุคคล ในเรือน้นั แมย งั ไมมีความเสียหายกเ็ ปนความผิด ๒) ขับรถรับจางบรรทุกคนโดยสารและของ โดยบรรทุกคนโดยสารเกินจาํ นวนจนถึงกับ เกาะขา งรถ ทา ยรถและขน้ึ ไปอยบู นหลงั คา กบั ยงั มนี ้าํ แขง็ กอ นใหญบ รรทกุ ไปดว ยสบิ กวา กอ นเปน การ บรรทกุ จนนาจะเปนอันตรายแกบคุ คลในยานพาหนะนนั้ (ฎกี าท่ี ๑๕๓/๒๕๐๖ (ปช.)) ô. คาํ ¶ÒÁ·ÒŒ º·àÃÂÕ ¹ ๑. นายกรรม เผาบา นทต่ี ัวเองเปน เจาของรว มกับ นางโกย เนื่องจากหึงหวงที่ นางโกย มผี ูชายมาตดิ พัน ดงั นี้ นายกรรม มคี วามผดิ หรอื ไมอ ยางไร ๒. นายซวย ไดจุดธูปเทียนไหวพระ แลวเผลอหลับไป โดยท่ีมิไดดับเทียนและธูป จึงทําใหเกิดเพลิงไหมบานของนายเศรา และลุกลามไปไหมบาน นายโสด ที่อยูติดกันอีกดวย ดังน้ี นายซวย มีความผิดฐานใดหรือไม

ÊÃØ»¡ÒÃμ§éÑ ¢ÍŒ ËÒ ๓๖ ÅÒí ´Ñº ¢ŒÍËÒ/°Ò¹¤ÇÒÁ¼´Ô ͧ¤» ÃСͺ¤ÇÒÁ¼Ô´ ÁÒμÃÒ ÍμÑ ÃÒâ·É ËÁÒÂàËμØ ๑. วางเพลงิ เผาทรัพย ๑. วางเพลงิ เผา ๒๑๗ ตองจาํ คุกต้ังแต ๖ เดือน ถงึ ๗ ป และ ๒. ทรัพยข องผูอนื่ ปรบั ต้ังแต ๑,๐๐๐ ถงึ ๑๔,๐๐๐๐ บาท ๓. เจตนา ๒. วางเพลงิ เผาทรัพยเหตุฉกรรจ ๑. วางเพลงิ เผาทรัพย ๒๑๘ ตอ งระวางโทษประหารชวี ติ จําคกุ ตลอด (๑) โรงเรอื น หรอื แพท่ีตนอยอู าศยั ชวี ิต หรือจาํ คกุ ตั้งแต ๕ ปถงึ ๒๐ ป (๒) โรงเรือน หรอื แพเปนท่ีเก็บหรือทําสนิ คา (๓) โรงมหรสพหรอื สถานทป่ี ระชมุ (๔) โรงเรือนอันเปนสาธารณสมบัติของแผนดิน เปนสาธารณสถานหรือเปนท่ีประกอบพิธีกรรม ทางศาสนา (๕) สถานรี ถไฟ ทา อากาศยานหรอื ท่จี อดรถหรอื เรือ สาธารณะ (๖) เรอื กลไฟ เรือยนต อนั มรี ะวางตัง้ แตหาตันขน้ึ ไป อากาศยาน หรอื รถไฟทใี่ ชใ นการขนสง สาธารณะ ๒. เจตนา ๓. ตระเตรียมการวางเพลิง ๑. ตระเตรียม ๒๑๙ ตองระวางโทษเชนเดียวกับพยายาม ๒. วางเพลิงเผาทรพั ยใ นมาตรา ๒๑๗-๒๑๘ กระทาํ ความผดิ ฐานนนั้ ๓. เจตนา ๔. กระทําใหเ กดิ เพลิงไหมแ กว ตั ถขุ องตนเอง ๑. กระทําใหเกิดเพลิงไหม ๒๒๐ ตอ งระวางโทษจาํ คกุ ไมเ กนิ ๗ ป และ ๒. แกวตั ถุใดๆ แมเปน ของตนเอง ปรบั ไมเ กิน ๑๔๐,๐๐๐ บาท ๓. จนนา จะเปน อนั ตรายแกบ คุ คลอน่ื หรอื ทรพั ยข องผอู นื่ ๔. เจตนา

ÅÒí ´Ñº ¢ŒÍËÒ/°Ò¹¤ÇÒÁ¼Ô´ ͧ¤» ÃСͺ¤ÇÒÁ¼´Ô ÁÒμÃÒ ÍÑμÃÒâ·É ËÁÒÂàËμØ ๕. กระทาํ ใหเ กดิ เพลิงไหมโ ดยประมาท ๑. กระทาํ ใหเ กิดเพลงิ ไหม ๒๒๕ ตอ งระวางโทษจําคกุ ไมเ กนิ ๗ ป หรอื ๒. เปน เหตใุ หท รพั ยผ อู นื่ เสยี หาย หรอื นา จะเปน อนั ตราย ปรับไมเกิน ๑๔๐,๐๐๐ บาทหรือท้ัง แกชวี ติ บุคคลอ่นื จําทั้งปรับ ๓. ประมาท ๖. ใชย านพาหนะทม่ี ลี กั ษณะไมป ลอดภยั รบั จา ง ๑. ใชย านพาหนะรับจา งขนสงคนโดยสาร ๒๓๓ ตอ งระวางโทษจาํ คุกไมเ กนิ ๑ ป หรือ ขนสง คนโดยสาร ๒. ยานพาหนะมีลักษณะหรือมีการบรรทุกจนนาจะเปน ปรับไมเกิน ๒๐,๐๐๐ บาท หรอื ท้ังจาํ อันตรายแกบุคคลในยานพาหนะนัน้ ทง้ั ปรบั ๓. โดยเจตนา ๗. เทปาํ นใหเหยตาุในหพเ กาดิหอนันะตอรยาูใยนแลกักบ ษคุ ณคะลอันนาจะ ๓ข๑๒นึ้... ไป(อใก((๑๒๓หทรย)))ยะใี่ูใชทนาสนเรเําลรรถาํดพกัือือหยวษาเกรนยดหณลับปตนินไะกทรทฟะอาะใ่ีะดรชนักเงัชหสลานตนรราํ าออืใอสหจดไางเระปรกสับเือนากากยศ้ีธดิ าานยอรราขตันณนนอตะสันรรงาถมสยไีราฟแะธกวาหบารรคุงณอื ตคะรั้งลถแหรตารหืองาตัน ๒๓๒ หตเจอน็ดงึ่งปรแะแสวลนาะสงปห่ีโทรมับษน่ื ตจบ้ังาํ าแคทตุกหต้ังนแ่ึงตหหมกื่นเบดือาทนถถึึงง ๓๗

๓๘ àÍ¡ÊÒÃÍŒÒ§Í§Ô เกยี รตขิ จร วจั นสวสั ด.ิ์ (๒๕๕๑).คาํ อธบิ ายกฎหมายอาญา ภาค ๑ กรงุ เทพฯ:พลสยามพรนิ้ ตงิ้ . คณิต ณ นคร.(๒๕๔๗). กฎหมายอาญา ภาคทั่วไป. กรุงเทพฯ:วิญูชน. ทวเี กยี รติ มนี ะกนษิ ฐ.(๒๕๕๓).คาํ อธบิ ายกฎหมายอาญา ภาคทว่ั ไป. กรงุ เทพฯ:วญิ ชู น. ประภาศน อวยชยั .(๒๕๒๖).ประมวลกฎหมายอาญา ภาค ๑. กรงุ เทพฯ:สาํ นกั อบรมศกึ ษา กฎหมายแหงเนติบัณฑิตยสภา. สหรัฐ กิติศุภการ.(๒๕๕๗).หลักและคําอธิบายกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:อมรินทร พรน้ิ ติ้งแอนดพบั ลชิ ชิ่ง บญุ เพราะ แสงเทียน.(๒๕๕๒).กฎหมายอาญา ๑ ภาคท่ัวไป.กรงุ เทพฯ:บรษิ ทั วทิ ยพฒั น จํากัด สุพจน นาถะพินธุ.(๒๕๓๓).ประมวลกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:สํานักพิมพรุงเรืองธรรม. สุวัฒน ศรีพงษสุวรรณ.(๒๕๔๙).คาํ อธิบายประมวลกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ: นิตบิ รรณาการ. วินยั เลศิ ประเสริฐ.(๒๕๔๗).วิธไี ลสายกฎหมายอาญา เลม ๑.กรงุ เทพฯ:อินเตอรบ คุ ส. เกียรติขจร วัจนสวัสดิ์.(๒๕๕๐).คําอธิบายกฎหมายอาญา ภาคความผิด เลม ๑. กรุงเทพฯ:หางหนุ สวนจํากัด จิรัชการการพิมพ.

๓๙ º··Õè ô ¤ÇÒÁ¼Ô´à¡ÕÂè ǡѺ¡ÒûÅÍÁáÅСÒÃá»Å§ ñ. ÇÑμ¶Ø»ÃÐʧ¤¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ»ÃÐจาํ º· ๑. เพ่ือใหนกั เรยี นนายสิบตํารวจมคี วามรูความเขา ใจ กฎหมายอาญาเกีย่ วกับความผดิ ฐานตา งๆ ๒. เพอ่ื ใหน กั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจ ทราบถงึ การวดั ผลและประเมนิ ผล วชิ ากฎหมายอาญา ๒ ๓. เพ่ือใหนักเรียนนายสิบตํารวจมีความรูเกี่ยวกับความผิดเก่ียวกับการปลอม และการแปลง ò. ÊÇ‹ ¹นาํ นักเรียนจะไดศึกษาประมวลกฎหมายอาญา ภาค ๒ เร่ืองความผิดกับการปลอม และการแปลง ในความผิดฐานปลอมเอกสาร ปลอมเอกสารสิทธิเด็กหรือเอกสารราชการ ปลอมเอกสารสทิ ธอิ นั เปน เอกสารราชการ พนิ ยั กรรม ใบหนุ ตว๋ั เงนิ แจง ใหเ จา พนกั งานจดขอ ความเทจ็ ใชหรืออางเอกสารปลอมความผิดเกี่ยวกับบัตรอิเล็กทรอนิกส ความผิดเก่ียวกับหนังสือเดินทาง ตลอดจนแนวคําพพิ ากษาที่เกย่ี วของเพือ่ ใหน กั เรียนนายสบิ ตาํ รวจใชป ระกอบการเรียนการสอน ó. à¹éÍ× ËÒ ¤ÇÒÁ¼Ô´à¡ÂèÕ Ç¡ºÑ àÍ¡ÊÒà »ÅÍÁàÍ¡ÊÒà ÁÒμÃÒ òöô บัญญัติวา “ผูใดทําเอกสารปลอมขึ้นท้ังฉบับ หรือแตสวนหน่ึงสวนใด เติมหรือตัดทอนขอความ หรือแกไขดวยประการใดๆ ในเอกสารท่ีแทจริง หรือประทับตราปลอม หรือลงลายมือช่ือปลอมในเอกสาร โดยประการที่นาจะเกิดความเสียหายแกผูอื่นหรือประชาชน ถาไดกระทาํ เพ่อื ใหผูหนง่ึ ผใู ดหลงเชอ่ื วา เปนเอกสารที่แทจ ริง ผนู นั้ กระทําความผิดฐานปลอมเอกสาร ตองระวางโทษจําคกุ ไมเกินสามป หรอื ปรับไมเกนิ หกหมืน่ บาท หรอื ทง้ั จาํ ทั้งปรับ ผใู ดกรอกขอ ความลงในแผน กระดาษหรอื วตั ถอุ น่ื ใด ซงึ่ มลี ายมอื ชอ่ื ของผอู น่ื โดยไมไ ดร บั ความยนิ ยอม หรอื โดยฝา ฝน คาํ สง่ั ของผอู นื่ นน้ั ถา ไดก ระทาํ เพอ่ื นาํ เอาเอกสารนน้ั ไปใชใ นกจิ การทอี่ าจ เกดิ ความเสยี หายแกผ หู นง่ึ ผใู ดหรอื ประชาชน ใหถ อื วา ผนู น้ั ปลอมเอกสารตอ งระวางโทษเชน เดยี วกนั ” ÁÒμÃÒ òöô แบง ออกเปน ๒ วรรค คอื ñ. ÇÃäáá เปนเร่ืองการปลอมเอกสารโดยแท ซึ่งบัญญัติทํานองเดียวกับกฎหมาย ลักษณะอาญา มาตรา ๒๒๒, ๒๓๓ แตไ มไ ดถอื เอาการกระทํา คือ ใชห นังสอื ปลอมเปนองคป ระกอบ ความผดิ หากถอื เอาเจตนาพเิ ศษ “ใหผ หู นงึ่ ผใู ดหลงเชอื่ วา เปน เอกสารทแ่ี ทจ รงิ ” เปน องคป ระกอบความผดิ