HALAL HARAM

1

คำนิยม ด%วยพระนามของอลั ลอฮฺ ผท%ู รงกรณุ าปราณี ผท%ู รงเมตตาเสมอ “แทจ$ ริงอลั ลอฮทฺ รงชอบบรรดาผสู$ ำนกึ ผดิ กลับเนือ้ กลบั ตัว และทรงชอบบรรดาผู$ทีท่ ำตนให$สะอาด” (อลั บากอเราะฮฺ : 222) มุสลิมในวันนี้ได%แบกความท%าทายในการดำรงชีวิต พวกเขาไมIเพียง เผชิญกับภัยคุกคามทางการเมืองและเศรษฐกิจเทIานั้น แตIยังถูกคุกคามทาง วัฒนธรรมด%านอื่นๆของสังคมรวมถึงอาหารและผลิตภัณฑYที่ใช%ใน ชีวิตประจำวันอีกด%วย จริงๆแล%วสิ่งนี้สIงผลตIอการดำเนินชีวิตแบบอิสลาม อยาI งไมรI ูต% วั ปZญหาความบริสุทธิ์ของผลิตภัณฑYและบริการเป\\นสิ่งที่อIอนไหวตIอ มุสลิม มุสลิมจะต%องให%ความสำคัญเกี่ยวกับปZญหาทางด%านฮาลาลและหะรอม อยIางจริงจัง เนื่องจากความเชื่อของมุสลิมนั้นถูกกำหนดโดยศาสนาอิสลาม จงึ ไมคI วรมองส่ิงใดอยาI งฉาบฉวย ดังนั้น ข%าพเจ%าเห็นวIาหนังสือเลIมนี้ที่เป\\นข%อสรุปจากการศึกษาของ สมาคมคุ%มครองผู%บริโภครัฐป`นัง (Consumer Association of Penang; CAP) ซึ่งเป\\นความต%องการของมุสลิมไมIเพียงในประเทศมาเลเซียเทIานั้น แตI ยังเป\\นความต%องการของประชากรมุสลิมทั่วโลกอีกด%วย หนังสือเลIมนี้มี 8 บท จำนวน 30 ตอน เป\\นการเปxดโปงตลอดจนชี้แนะประเด็นปZญหาที่สำคัญบาง ประเด็น ซ่ึงเปน\\ ปZญหาความขดั แยง% ของสังคมมายาวนาน ข%าพเจ%าแนะนำให%สมาชิกทุกคนในสังคมได%อIานและศึกษาหนังสือ เลIมนี้ ซึ่งหนังสือจะสร%างความกระจIาง ไมIวIาประเด็นปZญหาใดก็ตามที่สร%าง ความเคลือบแคลงสงสยั ในจิตใจของมุสลมิ จะถูกอธบิ ายไว%อยาI งเป\\นระบบ 2

ถึงแม%วIาหนังสือเลIมนี้จะไมIได%ตอบทุกคำถามที่เป\\นข%อสงสัยของ สังคม แตIก็ยังมีความสำคัญที่จะสร%างความเชื่อมั่นตIอมุสลิมในประเด็นปZญหา ตIางๆเกี่ยวกับการบริโภค การสร%างนิสัยผู%บริโภคที่ดี โดยเฉพาะอยIางยิ่งเมื่อ เชื่อมโยงกับหลักคำสอนของศาสนา ซึ่งเป\\นสิ่งที่อิสลามได%ให%ความสำคัญเป\\น อยIางมาก การบังคับใช%กฎหมายชารีอะฮฺนั้นไมIเพียงแตIเน%นความบริสุทธิ์ของ ผลิตภัณฑYเทIานั้น แตIยังรวมวัฒนธรรมทางด%านอื่นๆของการดำรงชีวิตอีกด%วย เชIน การฟุ{มเฟ|อย การทำลายสิ่งแวดล%อม การไมIยอมรับสิทธิของบุคคลอื่น และอิทธิพลอื่นที่สIงผลกระทบตIอคุณภาพชีวิต สิ่งที่ชัดเจนนั่นก็คือ สิ่งใดก็ ตามที่ถูกนำมาใช%ควรได%รับการตรวจสอบอยIางถี่ถ%วนเสียกIอน เพื่อที่สิ่งนั้นจะ ไมทI ำให%มสุ ลมิ ไปละเมิดหลกั คำสอนของอลั ลอฮฺ (ซบ.) ดาโต~ะ เซอรี ดร.ฮารุสสานี ซาการี มุฟตแี หIงรัฐเปรกั ประเทศมาเลเซยี 3

คำนำ นักลงทุนในยุคโลกาภิวัตนYได%ชักนำไปสูIระบบการค%าและการลงทุน และการดำรงชีวิตของมนุษยYรวมไปถงึ การปฏิบตั ศิ าสนกจิ สำหรับมุสลิมแล%วเดือนรอมฏอนเป\\นเดือนที่มีความประเสริฐ เนื่องจากคัมภีรYอัลกุรอานได%ถูกประทานลงมาจากพระผู%อภิบาลมายังทIานนบี มุฮัมหมัด (ซ็อลล็อลลอฮุอาลัยฮิวาซ็อลลัม) ในเดือนนี้ ในชIวงเดือนรอมฎอน ได%กำหนดให%มุสลิมถือศีลอดในระหวIางวันและดำรงไว%ซึ่งการละหมาด การ ใครIครวญและอIานอัลกุรอาน นี่คือเจตนารมณYที่ทำให%เกิดการพัฒนาทางด%าน จิตวิญญาณของแตIละบุคคล และทำให%ตัวของเขาเป\\นผู%ใกล%ชิดกับพระผู%เป\\น เจา% ในประเพณีที่สืบทอดกันมา มุสลิมได%ทำการละศีลอดในมัสยิดตIางๆ หรือกับสมาชิกในครอบครัวภายในบ%านของพวกเขาด%วยบรรยากาศแหIงจิต วิญญาณ ปจZ จุบันเมอื งใหญIๆไดท% ำการละศีลอดในโรงแรมท่ีมีการเสนออาหาร กระจายไปกวIา 50 รายการ ซึ่งกลายเป\\นแฟชั่นในหมูIมุสลิมชั้นสูง มันได% กลายเป\\นโอกาสสำหรับความบันเทิงแกIข%าราชการ แขกผู%มาเยือนและการ ติดตIอเพื่อทำธุรกิจการค%า เชIนเดียวกับความปรารถนาในการกินและดื่มที่ มากเกินควร รอมฎอนเปรียบเสมือนกับเทศกาลคริสมาสตY ที่ได%กลายเป\\น สัญลักษณYของอุตสาหกรรมการโฆษณาเพื่อกระตุ%นการบริโภคสินค%าและ บริการเกินความจำเป\\น ด%วยเหตุน้ีเราได%พบเห็นเซ็คคิวลารYในอิสลามเติบโต อยIางรวดเร็ว ซึ่งสิ่งที่เกิดขึ้นเปรียบได%กับสิ่งที่เกิดกับคริสเตียนในประเทศ ตะวันตกเมื่อหลายป`ที่ผIานมา ทรัพยYสมบัติได%ทำหน%าที่แทนพระเจ%าอยIาง 4

รวดเร็วเสมือนเป\\นวัตถุเพื่อการบูชา นอกจากนี้ผู%มีอำนาจไมIได%คำนึงถึง พัฒนาการของสิ่งนี้ที่จะเป\\นการบIอนทำลายคุณคIาของแกIนแท%ในศาสนา อสิ ลาม ในธรรมเนียมปฏิบัติโดยทั่วไป การบริโภคอาหารไมIเพียงสร%างความ พอใจทางด%านกายภาพเทIานั้นแตIยังมีนัยสำคัญทางด%านจิตวิญญาณอีกด%วย อาหารบางอยIางนั้นเป\\นอาหารที่อนุมัติในขณะที่อาหารอีกอยIางนั้นเป\\นท่ี ต%องห%าม การบริโภคอาหารที่อนุมัติสIงเสริมให%เกิดการพัฒนาทางด%านจิต วิญญาน อีมIาม อับดุลลอฮ อิบนิ อาลาวี ซูฟ`ผู%มีชื่อเสียงทIานหนึ่ง ในหนังสือที่ ชื่อวIา “หนังสือแหIงการชIวยเหลือ” ทIานเขียนวIา “สำหรับทุกๆการกระทำ ขึ้นอยูIกับอาหารที่รับประทาน เมื่ออาหารนั้นเป\\นที่อนุมัติ สIงผลให%จิตใจมี ความสวIางไสวและให%พลงั งานแกIราI งกายเพ่อื การทำอบิ าดัต” เมื่อไมIนานมานี้ เราบริโภคอาหารที่ผลิตขึ้นจากทุIงนาขนาดเล็กที่ใช% ระบบนิเวศสนับสนุนการดำเนินงานด%านการเกษตรกรรม และปราศจากการ ใช%สารเคมี ระบบฟารYมธรรมชาตินั้นเป\\นภูมิปZญญาเกIาแกIที่สบื ทอดกันมากวIา พันป` ซึ่งเป\\นสิ่งที่ปฏิบัติกันโดยทั่วไป จนกระทั่งได%ปรากฏอุตสาหกรรม ทางด%านการเกษตรข้ึน จากการริเริ่มทำนาแบบ “วิทยาศาสตรY” ที่นำเข%ามาโดยข%าราชการ ของพวกเราที่ได%รับการฝ†กฝนในระบบการศึกษาของตะวันตกและภายใต%แรง กดดันจากบริษัทยักษYใหญI ชาวนาของเราจึงเริ่มเพิ่มปริมาณการใช%ปุ‡ยอนินท รียY ยาฆIาแมลงที่อันตราย ยากำจัดวัชพืช และสารเคมีอื่นๆ แตIทวIาในขณะน้ี เราเริ่มเข%าใจผลกระทบจากภัยอันตรายของการใช%สารเคมีที่มีตIอสิ่งแวดล%อม และสุขภาพ การบริโภคอาหารที่ได%ผลิตขึ้นโดยการทำลายสิ่งแวดล%อม เป\\น 5

พิษตIอแหลIงน้ำและเป\\นผลร%ายที่จะสIงผลกระทบตIอสุขภาพของเรา สิ่งนี้ สามารถมสี Iวนทำให%เกดิ “สำนกึ ในจติ ใจของเรา” ได%หรอื ไมI? ในอดีต เราได%บริโภคอาหารสดใหมIที่มีอยูIโดยทั่วไปซึ่งเป\\นอาหาร จากธรรมชาติที่มีประโยชนY แตIด%วยการเข%ามาของเทคโนโลยีและ อุตสาหกรรมอาหาร ทำให%เรากินอาหารผIานกระบวนการแปรรูปที่บรรจุ สารเคมี วัตถุเจือปนอาหาร วัตถุกันเสีย และวัตถุเพิ่มรสชาติให%กับอาหารเป\\น จำนวนมาก เป\\นผลให%รIางกายของเราเต็มไปด%วยสารเคมีที่เป\\นอันตรายตIอ สุขภาพ มีภาพที่ปรากฏออกมาตIอสาธารณะชนถึงความรIวมมือกันของ ผู%ปฏิบัติงานและนักวิจัยด%านสุขภาพ ที่ได%เผยสารเคมีตัวไหนบ%างมีอยูIใน อาหารทีเ่ ราบริโภคหรอื ในอากาศท่เี ราหายใจ ไปจนถงึ โรคเชIนเดยี วกับมะเร็ง นอกจากจะเสี่ยงตIอสุขภาพแล%ว ในหลายกรณีอาหารที่ผIานการ แปรรูปบางประเภท ได%ละเมิดข%อปฏิบัติหรือข%อกำหนดด%านอาหาร สารเจือ ปนจำนวนมากมีแหลIงที่มาจากสัตวY ในบางครั้งได%มาจากวัวหรือสุกร ด%วยเหตุ นี้ ผู%รับประทานมังสวิรัติ ชาวฮินดูและมุสลิมไมIสามารถบริโภคอาหารที่มี สารเจือปนเหลIานี้ได% เนื่องจากยังไมIมีกฎหมายที่เหมาะสมในการระบุสารเจือ ปนเหลIานี้บนฉลาก ทำให%ประชาชนบริโภคอาหารที่ฝ{าฝ|นข%อปฏิบัติหรือ กฎระเบียบทางด%านอาหารของพวกเขา สารประกอบที่เป\\นปZญหาดังกลIาว ที่นำเข%าจากประเทศอื่นนั้น รายการอาหารไมIมีการตรวจสอบและการ ทดสอบอยาI งเหมาะสม ปZญหาด%านฮาลาล/หะรอมเป\\นเรื่องที่สำคัญอยIางยิ่งสำหรับมุสลิม เนื่องจากไปเกี่ยวโยงกับอีหมIานหรือความศรัทธาของพวกเขา ด%วยเหตุนี้พวก เขาจึงจำเป\\นต%องระมัดระวังในการหลีกเลี่ยงจากสิ่งต%องห%ามและสิ่งต%องสงสัย ทIานนบีมูฮัมหมัด (ซ.ล.) กลIาววIา “ใครก็ตามที่เฝIาระวังตัวเขาต$านกับสิ่งท่ี 6

ต$องสงสัย ดังนั้นเขาได$ปกปIองศาสนาของเขาและและเกียรติยศของเขา และใครก็ตามท่ตี กเขา$ ไปในสิง่ ทตี่ อ$ งสงสยั เขาได$ตกเข$าไปในสง่ิ ต$องห$าม” เมื่อมุสลิมบริโภคอาหารในภัตตาคารและโรงแรมหรือซื้ออาหาร จากซุปเปอรYมาเก็ตและไฮเปอรYมาเก็ตบIอยครั้งที่พวกเขาไมIอาจมั่นใจได%วIา อาหารเหลIานั้นทำตามข%อกำหนดทางด%านอาหารของศาสนาอิสลามหรือไมI? ไมIมีหลักฐานการรับรองที่ถูกต%องและประชาชนทั่วไปเข%าไมIถึงข%อมูลเพื่อ กำหนดความคิดเห็นได% ประชาชนจึงยึดถือการรับรองฮาลาลที่ออกโดย สถาบันอิสลามที่จัดตั้งอยIางเป\\นทางการ (The Official Islamic Institutions) ด%วยความขังขาอยูIบ%างเนื่องจากสถาบันดังกลIาวขาดบุคคลากร ที่ชำนาญและเครื่องมืออุปกรณYอยIางเหมาะสมในการตรวจสอบและทดสอบ อยIางเข%มงวดตอI อาหารทีว่ างขายยงั ทส่ี าธารณะ กรมพัฒนาอิสลามมาเลเซียหรือ JAKIM (The Department of Islamic Development Malaysia; JAKIM) และกรมกิจการศาสนาอิสลาม (The State Islamic Affairs Department) ควรผลักดันให%มี พรบ.ของการ ผลิต การขนสIง การจัดเก็บ การกระจายสินค%าและการขายอาหารและ ผลิตภัณฑYที่ฮาลาล ให%ประกาศใช%เป\\นกฎหมายของรัฐบาลกลางและกฎหมาย ของรัฐและต%องให%ความเครIงครัดในบทลงโทษสำหรับผู%ที่แทนอาหารหรือ ผลิตภัณฑYที่ไมIฮาลาลเป\\นอาหารฮาลาลและการหลอกลวงผู%บริโภคด%วย วิธีการดังกลIาวในการบริโภคหรือการขายสินค%าของพวกเขา องคYการอนามัย โลกได%ออกแนวทางเพื่อการผลิตอาหารฮาลาล ที่สามารถแก%ไขหัวข%อที่เรา เห็นวIาจำเปน\\ ตอ% งแก%ไขและประกาศใช%เป\\นกฎหมายของประเทศ มุฟตีและนักวิชาการอิสลามไมIควรจำกัดการศึกษาและให% ความเห็นเฉพาะเพียงเรื่องของสัตวYวIาควรเชือดอยIางไร เนื้อนั้นได%ขนสIงและ 7

เก็บรักษาอยIางไร และอาหารเหลIานี้ถูกเตรียมขึ้นได%อยIางไรเทIานั้น สังคมแหIง เทคโนโลยีได%โยนปZญหาใหมIๆที่ต%องการให%ผู%มีอำนาจหน%าที่ได%ตอบคำถามที่ เป\\นรากของหลักคำสอนในศาสนาอิสลาม และไมIฟZตวาเพื่อพิสูจนYความ ถูกต%องในสิ่งที่เรานำเข%ามาหรือคัดลอกจากชาติตะวันตกในชื่อของ “คุณคIา เสร”ี ทางด%านวิทยาศาสตรYและเทคโนโลยี เป\\นที่อนุญาตหรือไมIในการรับประทานอาหารที่บรรจุด%วยสารเคมี ซึ่งเป\\นอันตรายตIอสุขภาพ และผลิตขึ้นด%วยการฆIาสิ่งมีชีวิตอื่น การทำลาย สิ่งแวดล%อมและทำลายความสมดุลของระบบนิเวศที่พระผู%เป\\นเจ%าทรงสร%าง ขึ้น? ยังไมIหะรอมอีกหรือในการบริโภคเนื้อจากสัตวYที่ถูกเลี้ยงภายใต%สภาพที่ โหดร%ายทารุณที่ฝ{าฝ|นกฎหมายชารีอะฮฺ? เราจำเป\\นจะต%องตอบตIอคำถาม เหลาI นเี้ พ่ือสร%างความม่นั ใจวIา มุสลมิ ได%บรโิ ภคอาหารท่ีชอบดว% ยกฎหมาย เราได%ตีพิมพYหนังสือเลIมนี้สIวนหนึ่งในความพยามของเราก็เพื่อ ตIอต%านการทำให%วัฒนธรรม คIานิยม รสนิยมและการดำเนินชีวิตให%เป\\นไปใน แบบเดียวกัน ที่ถูกกระตุ%นโดยกระบวนการทางโลกาภิวัตนYซึ่งนำโดยบริษัท ข%ามชาติ เราเชื่อในความหลากหลายและจะตIอสู%เพื่อดำรงไว%ซึ่งแนวทางการ ใช%ชีวิต วัฒนธรรม แบบแผน และคIานิยมของเรา ตIอต%านกับการจูIโจมของ นายทุนแหIงยคุ โลกาภวิ ัฒนY ไมIใชIมุสลิมเพียงเทIานั้นที่ได%ประโยชนYจากหนังสือเลIมนี้แตIคนที่ รับประทานอาหารมังสวิรัต อาหารฮินดูยังได%รับประโยชนYจากข%อมูลใน หนังสือเลIมนี้เชIนเดียวกัน ในอนาคตอันใกล% เราจะนำเสนอหนังสือที่คล%ายกัน สำหรับผู%ที่รับประทานอาหารมังสวิรัต เราหวังวIา ผู%อIานจะค%นพบประโยชนY จากหนังสือเพื่อชIวยให%พวกเขาหลีกเลี่ยงอาหารที่ไมIสอดคล%องกับระเบียบ และข%อกำหนดด%านอาหารของเรา หนังสือเลIมนี้เป\\นความหวังอีกอยIางของ 8

เราที่จะทำให%เกิดความสินหวังในการบริโภคอาหารที่ผIานกระบวนการแปรรูป และภัยอันตรายที่อยูIบนอาหารและแทนที่อาหารเหลIานี้ด%วยอาหารที่ได%จาก ธรรมชาติ อาหารท่ีบำรุงกำลงั และเปน\\ อาหารที่มปี ระโยชนตY Iอสุขภาพ S.M. Mohamed Idris ประธานสมาคมคมุ% ครองผบ%ู รโิ ภครัฐปน` งั ประเทศมาเลเซยี มุฮัรรอม ฮ.ศ. 1424 9

สารบัญ คำนยิ ม คำนำ บทที่ 1 บทนำ 1. เพราะเหตุใดมุสลมิ ควรหลกี เล่ียงสงิ่ อันตรายและต%องสงสัย 2. สถานการณกY ลืนไมเI ขา% คายไมอI อกของมสุ ลมิ ในมาเลเซยี 3. ประวตั กิ ารมีสIวนรIวมของสมาคมค%มุ ครองผบ%ู รโิ ภครฐั ปน` งั (CAP) ใน ประเด็นฮาลาล/หะรอม บทที่ 2 ปญ4 หาที่เก่ยี วกับประเด็น ฮาลาล/หะรอม 4. ข%อสงสยั และความไมมI นั่ ใจทร่ี ายลอ% มเคร่อื งหมายฮาลาล 5. ความไมIแนนI อนในสถานะฮาลาลของอาหารภัตตาคารและโรงแรม 6. ชารีอะฮฺและสารเคมีในอาหาร 7. สวI นประกอบและวัตถุเจอื ปนอาหารทม่ี าจากสตั วY 8. วัตถุเจือปนอาหาร (Food Additive) ฮาลาลหรือไมI? บทท่ี 3 จรยิ ธรรมดาC นอาหารของมสุ ลิม 9. ความสุรIุยสรุ Iายและฟ{ุมเฟอ| ยในเดือนรอมฎอน 10. เหตใุ ดเน้อื สกุ รจึงเปน\\ สิง่ ตอ% งหา% มในศาสนาอสิ ลาม บทที่ 4 เจลาตนิ 11. เจลาตนิ คอื อะไร? 12. สมาคมคุ%มครองผ%ูบริโภครัฐปน` ัง (CAP) กบั ประวตั ิการศกึ ษาปZญหา เจลาติน 10

13. การใชป% ระโยชนจY ากเจลาตนิ ในเภสัชกรรมและผลิตภณั ฑYทางการ แพทยY 14. การใชง% านเจลาตินในการถาI ยภาพและการพิมพYภาพ 15. เจลาตนิ ตอ% งสงสยั ถูกตดิ ฉลากเป\\นผลิตภัณฑYฮาลาล บทที่ 5 ชีทและเวยL 16. เนยแขง็ (Cheese) หะรอมหรอื ต%องสงสัย? 17. นมผงดัดแปลงสำหรบั ทารกพบเวยแY ละไขมันจากสกุ ร 18. การใช%เวยY (Whey) ในอาหาร บทท่ี 6 ไขมันสัตวL 19. เนยขาว (Shortening) ในอาหาร 20. ไขมนั สัตวYในผลติ ภณั ฑYทใี่ ช%ในชวี ติ ประจำวนั 21. กลเี ซอไรดY/โมโนกลีเซอไรดYในอาหารและเครือ่ งสำอาง บทท่ี 7 วัตถุดบิ หะรอมและตอC งสงสยั อ่นื ๆ 22. พลาสมาจากเลอื ดถกู นำมาใช%ในผลติ ภณั ฑYอาหาร 23. โมโนโซเดียมกลตู าเมต (MSG) สารเพิ่มรสชาติในอาหารทต่ี อ% งสงสยั 24. อาหารดัดแปลงพนั ธกุ รรม 25. เส%นผมของมนุษยYในอาหาร 26. แอลกอฮอลใY นอาหารและเครือ่ งดืม่ บทที่ 8 การบริโภคผลติ ภณั ฑแL ละประเด็นป4ญหาอื่นๆ 11

27. สIวนประกอบท่ีตอ% งสงสัยในเคร่ืองสำอาง 28. ผลิตภัณฑYทำมาจากสตั วY 29. การสูบบุหรเี่ ป\\นสิง่ หะรอมโดยสภาช้ขี าดทางศาสนา (ฟตZ วา) ประเทศมาเลเซยี 30. อตุ สาหกรรมฟารมY เลี้ยงสัตวฮY าลาลหรือไมI? บทสรุป 12

ตอนท่ี 1 เพราะเหตใุ ดมุสลิมควรหลกี เลี่ยงสิง่ อันตรายและตอC งสงสัย ตลาดสินค%าในปZจจุบัน เต็มไปด%วยสินค%าอุปโภคและบริโภคนานา ชนิด สินค%าเหลIานี้บางชนิดเป\\นสินค%าที่อันตรายตIอสุขภาพและบางชนิดเป\\น สนิ คา% ตอ% งหา% มภายใตก% ฎหมายอิสลาม อยIางเชIนอาหารแปรรูปจำนวนมาก นอกจากจะมีระดับของน้ำตาล และเกลือสูงแล%ว ยังมีวัตถุเจือปนอาหารชนิดตIางๆซึ่งไมIรู%สถานะฮาลาล (อนุญาตหรืออนุมัติในศาสนาอิสลาม) หรือหะรอม (ไมIอนุญาตหรือไมIอนุมัติ ในศาสนาอิสลาม) นอกเหนือจากนี้วัตถุเจือปนดังกลIาวอาจจะมีสารเคมีที่เป\\น อนั ตรายตIอสขุ ภาพอีกดว% ย บทบาทของกฎหมายชารีอะฮ ปZญหาการบริโภคอาหารและเครื่องดื่มที่อาจกIอให%เกิดอันตรายตIอ สุขภาพ ควรเป\\นเรื่องที่มุสลิมต%องให%ความสนใจ เนื่องจากศาสนาอิสลาม ต%องการให%ผู%นับถือศาสนามีความรอบคอบสำหรับอาหารที่รับประทานเข%าไป ยังกระเพาะอาหาร ในประเด็นนี้ศาสตราจารยY ดร.ยูสุฟ อัลเกาะเราะฎอวียฺ นักวิชาการอิสลามผู%มีชื่อเสียงได%ให%ความกระจIางในหนังสือของทIานที่ชื่อวIา “ฮาลาลและหะรอมในอิสลาม” ตามที่ระบุไว%ในหนังสือ การบริโภคสิ่งที กIอใหเ% กดิ อนั ตรายนนั้ เปน\\ ส่งิ ต%องห%าม 13

“กฎชารีอะฮพื้นฐานในศาสนาอิสลาม [ประมวลของกฎหมายได%มา จาก อัลกุรอาน คำสอนและแบบอยIางของทIานนบีมุหัมมัด (ซ.ล.)1 ] ถือเป\\น สิ่งหะรอมสำหรับมุสลิมในการกินหรือดื่มสิ่งตIางๆที่อาจจะเป\\นสาเหตุของ ความตาย ทั้งแบบเฉียบพลันหรือคIอยๆสะสม เชIน สารพิษหรือสารที่เป\\น อันตรายตIอสุขภาพหรืออันตรายตIอรIางกายของผู%บริโภค และยังเป\\นสิ่ง ต%องห%าม (หะรอม) สำหรับการกินหรือดื่มสิ่งหนึ่งในปริมาณมาก หากปริมาณ มากของมนั กอI ใหเ% กิดการเจ็บปว{ ย” จากหลักการข%างต%นจะเห็นวIา อาหารแปรรูปสมัยใหมIจำนวนมาก ซงึ่ เป\\นอันตรายตIอสขุ ภาพนIาจะเป\\นส่ิงหะรอม ด%วยเหตุนี้จึงเป\\นสิ่งจำเป\\นสำหรับปZจเจกชนมุสลิมทุกคนที่จะทำ การตรวจสอบ และกังวลเกี่ยวกับผลกระทบจากอันตรายของอาหารทุก ประเภทที่รับประทานเข%าไป และจะต%องระลึกให%ได%ด%วยวIาอาหารหลากหลาย ชนิดในท%องตลาดอาจจะสIงผลตIออากีดะฮฺ (หลักศรัทธา) ของเรา เนื่องจาก อาหารเหลIาน้ีอาจจะมสี Iวนประกอบท่ีเป\\นอันตราย ใชผC ลิตภัณฑLทสี่ ะอาดและบรสิ ุทธิ์ ศาสนาอิสลามเป\\นศาสนาที่เกี่ยวพันธYกับความสะอาดทั้งทางด%าน รIางกายและจิตวิญญาณ สิ่งที่หะรอมคือสิ่งสกปรก ในอัลกุรอาน อัลลอฮฺทรง ยกยอI งผู%ท่สี รา% งความคน%ุ เคยกบั ความสะอาด พระองคทY รงตรสั ความวIา 1 มาจากคำในภาษาอาหรับ ที่วCา “ซ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม” หมายถึง “ขออัลลอฮฺโปรดประทานความจำเริญและคุPมครองทCานจากความบกพรCอง ท้ังมวล (ผPูแปล) 14

“แท$จริงอัลลอฮOทรงชอบบรรดาผู$สำนึกผิด กลับเนื้อกลับตัว และทรงชอบ บรรดาผ$ูทท่ี ำตนใหส$ ะอาด” (อลั บากอเราะฮY : 222) ทIานนบีมุฮัมหมัด (ซ.ล.) ยังได%ย้ำถึงความสำคัญของความสะอาด ซึ่งสามารถเห็นได%ในบางคำพูดของทIาน เชIน “จงรักษาความสะอาดตัวของ สูเจCา, ศาสนาอิสลามน้ันสะอาดบริสุทธิ์” และ “ความสะอาดเชื้อเชิญ ความศรัทธาและความศรทั ธานำไปสสูd รวงสวรรค”L จากหะดิษ [คำพูดและการกระทำของทIานนบีมุหัมมัด(ซ.ล.)] ที่ รายงานโดยมุสลิมและอัตติรมีซียY “ทdาน (รdอซูล) ไดCเลdาเรื่องชายคนหนึ่งที่ เดินทางเปiนระยะทางยาวไกลจน(ผม)ยุdงเหยิงและฝุkนตลบ เขาแบมือทั้งสองสูdฟmา (พลางขอดุอาอฺวdา) ขCาแตdพระผูCอภิบาล ! ขCาแตdพระ ผูCอภิบาล ! ขณะนั้น อาหารที่เขากินเปiนอาหารที่ตCองหCาม เครื่องดื่มของ เขาก็เปiนที่ตCองหCาม และเสื้อผCาของเขาก็เปiนที่ตCองหCาม และบำรุงปาก ทCองของเขาดCวยสิ่งที่ตCองหCาม ดังนี้แลCวจะมีการตอบรับการขอของเขาไดC อยาd งไร” จากหะดิษข%างต%น เราสามารถสรุปได%วIา อัลลอฮฺ (ซ.บ.)2 ทรงตอบ รับการวิงวอนของเรา หากเราบริโภคหรือกระทำสิ่งใดก็ตามที่เป\\นสิ่งอนุมัติใน อิสลาม ดุอาอฺเป\\นสิ่งจำเป\\นสำหรับการอิบาดะฮของมนุษยYตIออัลลอฮ (ซ.บ.) ชะตากรรมของเขาทั้งในโลกนี้และโลกหน%านั้นขึ้นอยูIกับการคุ%มครอง 2 มาจากคำในภาษาอาหรับ ที่วCา “ซุบฮานะฮูวะตะอาลา” เปVนคําสรรเสริญ กลCาวตCอทPาย ชื่อพระองคZอัลลอฮฺมีความหมายวCา “มหาบริสุทธิ์แดCพระองคZผูP ทรงไวPซึ่งความสูงสงC ยง่ิ ” (ผูPแปล) 15

จากอัลลอฮฺ (ซ.บ.) ด%วยเหตุนี้เราจึงต%องขอทางนำและการคุ%มครองจาก พระองคY หากอาหารที่เรารับประทานเข%าเป\\นนั้นได%มาจากแหลIงหะรอม ดังนั้นความสัมพันธYของเรากับ อัลลอฮ (ซ.บ.) ก็จะถูกตัดขาด สภาวะเชIนนี้ คงเปน\\ เร่ืองยากสำหรับเราทจี่ ะใหไ% ด%มาซ่ึงความจำเริญใดๆจากอลั ลอฮฺ (ซ.บ.) ครั้งหนึ่งทIานสะอัด บินอะบีวักกอศ ซึ่งเป\\นซอฮาบะฮฺทIานนบี ได% ถามทIานนบี (ซ.ล.) วIามันเป\\นไปได%อยIางไรที่ดุอาอฺของเราจะถูกตอบรับ จากอัลลอฮฺ ทIานนบีมุหัมมัด (ซ.ล.) ได%กลIาววIา “กินสิ่งที่มีประโยชนL (ฮาลาล) แลวC ดอุ าอขฺ องเจCาจะถูกตอบรับ” ดังน้นั เป\\นที่ชดั เจนแลว% วาI หากรIางกายของเราไดร% บั อาหารทีฮ่ าลาล อัลลอฮฺ (ซ.บ.) ก็จะตอบรับการวิงวอนของเรา ไมIวIาสิ่งนั้นเป\\นเรื่อง ยากลำบากสำหรับเรากต็ าม ในทางกลับกัน การดุอาอฺของเราจะสูญเปลIา แม%วIาเราจะละหมาด ถือศีลอด และปฏิบัติในข%อปฏิบัติอื่นๆ แตIกระเพาะของเราเต็มไปด%วยอาหาร หะรอม อีหมIามฆอซาลี ครั้งหนึ่งทIานได%กลIาวเกี่ยวกับผลกระทบของอาหาร หะรอมที่มีตIอทายาทของเราไว%วIา “หากเราต%องการให%ลูกของเรามีความ เครIงครัดในศาสนา เฉลียวฉลาดและไมIดื้อดึง ก็จงให%พวกเขาได%รับประทาน อาหารที่ฮาลาลตั้งแตIเกิด อาหารฮาลาลนอกจากจะทำให%ลูกของเราไมIด้ือ แล%ว ยังทำให%มีปฏิภาณไวพริบที่ฉับไว ในทางกลับกัน ลูกจะเนรคุณตIอเรา หากเราใหพ% วกเขารับประทานอาหารท่ีหะรอมและสกปรก” 16

เลือดและเนื้อของเราเกิดจากอาหารและเครื่องดื่มที่เราบริโภค หากเรานำอาหารและเครื่องดื่มท่ีหะรอมเข%าสูIรIางกาย ก็หมายความวIาเลือด และเนื้อของเราถูกสร%างมาจากสIวนประกอบที่หะรอม ซึ่งจะสัมพันธYกับรูฮฺ (จติ วิญญาณ) ของเราอกี ด%วย มุมมองดCานจติ วญิ ญาณของอาหาร ศาสนาอิสลามเป\\นศาสนาที่เกี่ยวพันธYกับกฎระเบียบและหลัก ปฏิบัติที่ครอบคลุมทุกๆ ด%านในการดำรงชีวิตของปZจเจกชนมุสลิม อยIางไรก็ ตามหลักเกณฑYนี้ไมIได%จำกัดการมองเพียงมารยาททางสังคมเทIานั้น แตIในทาง ตรงกันข%าม มันได%มาจากจุดประสงคYที่กว%างขวางของศาสนาและด%วยเหตุนี้จงึ สะทอ% นให%เห็นถงึ แนวคดิ และคIานิยมของตวั ศาสนาเอง ที่นี้เรามาตรวจสอบความสัมพันธYระหวIางอาหารที่เราบริโภคกับ สุขภาพทางด%านรIางกายและจิตวิญญาณของเรา มุสลิมคนหนึ่งรับประทาน อาหารเพื่อบำรุงสุขภาพรIางกายและจิตใจให%แข็งแรงสมบูรณY เพื่อที่จะดำรง ไว%ซึ่งการปฏิบัติศาสนกิจทางศาสนา (อิบาดะฮฺ) และยังถIายทอดความรู%และ ทุIมเทแรงกายของเขาเพื่อสวัสดิภาพของสังคม ในบริบทของศาสนาอิสลามจึง เป\\นสิ่งสำคัญที่จะต%องทำความเข%าใจและเห็นคุณคIาของแนวคิด ฮาลาลและ หะรอม ซึ่งอาหารและเครือ่ งดม่ื ท่ฮี าลาลนนั้ เปน\\ ทอ่ี นุมตั สิ ำหรับมุสลิม อาหารหน่ึงจะฮาลาล ก็ตอI เมอ่ื : • อาหารนั้นไมIเป\\นอันตรายหรือรบกวนการทำงานในภาวะปกติของ รIางกายและจิตใจ • อาหารนั้นปราศจากนญิส (สิ่งสกปรกตามหลักศาสนบัญญัติ อิสลาม) และผลิตภัณฑYที่ได%จากซากสัตวYหรือจากสัตวYที่ตายโดยไมI 17

ผIานการเชือดหรือฆIาอยIางถูกต%องตามหลักศาสนบัญญัติอิสลาม หรอื จากสุกรหรอื สตั วYหะรอมอ่นื ๆ • อาหารนั้นเป\\นผลิตภัณฑYที่ปราศจากอนุพันธYของสุกรหรือสุนัขหรือ สัตวYหะรอมอ่นื ๆ ในทางกลบั กนั อาหารหนึง่ จะเปน\\ สงิ่ หะรอม ก็ตIอเม่อื : • อาหารนั้นเป\\นอันตรายหรือรบกวนการทำงานของรIางกายและ จิตใจในเชิงลบ • อาหารนั้นปนเป|¡อนนญิสหรือเป\\นผลิตภัณฑYที่ได%มาจากซากสัตวY หรือสัตวYที่ตายโดยสาเหตุจากธรรมชาติ หรือจากสุกร หรือสัตวYหะ รอมอ่นื ๆ • อาหารนั้นได%มาจากสัตวYที่อนุมัติแตIไมIผIานการเชือดตามหลักศาสน บัญญตั อิ สิ ลาม หรอื หากไมIไดเ% ตรยี มการกอI นเชอื ดอยIางถกู ต%อง คำกลIาวที่วIา “คุณเป\\นในสิ่งที่คุณกิน” เป\\นที่รู%จักกันดีในศาสนา อิสลาม อาหารที่รับประทานเข%าไปนั้นไมIได%กลายเป\\นเพียงแคIอุจจาระเทIานั้น แตIยังดูดซึมและสลายสารอาหารเข%าสูIระบบเลือดและไหลเวียนทั่วทุกสIวน ของรIางกายรวมทั้งสมองและหัวใจ ดังนั้นความบริสุทธิ์ของรdางกาย จิตใจ และจิตวิญญาณอยdางแทCจริงนั้นขึ้นอยูdกับความบริสุทธิ์ของอาหารที่เรา บริโภค เชIนในอัลกุรอาน เมื่อคำวIา ฮาลาล ถูกพาดพิงไปยังอาหาร คำวIา ตอยยี บัน ก็ถกู นำมากลIาวด%วย 18

มนุษยOเอRย จงกินสิ่งที่ได$รับอนุมัติ (ฮาลาล) และที่ดี (ตอยยิบ) จากที่มีอยUู ในแผนU ดนิ (อลั บากอเราะฮฺ :168 ) พวกเจ$าจงบริโภคในสิ่งที่อัลลอฮฺทรงประทานปYจจัยยังชีพแกUพวกเจ$า ซึ่ง เปน[ ทอ่ี นมุ ตั ทิ ี่ดี (อลั นะฮฺล: 114) ดังนั้นกIอนตัดสินใจวIาอาหารประเภทไหนเหมาะแกIการบริโภค ควรพิจารณาให%มากกวIาเพียงแคIอาหารนั้นฮาลาลหรือหะรอม คำวIาตอยยีบัน หมายถึงดี ซึ่งมีความหมายวIาอาหารต%องมีประโยชนYและมาจากแหลIงท่ี บริสทุ ธิ์ จากลักษณะทางกายภาพ การกำหนดขอบเขตของอาหารเป\\น สิ่งจำเป\\น เพื่อสร%างความมั่นใจวIา มุสลิมให%ความสำคัญการกินเฉพาะจากสิ่ง ทบี่ รสิ ุทธ์ิ เพือ่ หลกี เลีย่ งจากโรคทเ่ี ปน\\ ผลมาจากการบรโิ ภคอาหารสกปรก อาหารที่สะอาดบริสุทธ์ินำมาซึ่งสุขภาพรIางกายที่แข็งแรงและจะทำ ให%มุสลิมสามารถเพิ่มอิบาดัตของเขาและปฏิบัติอยIางสมบูรณYมากยิ่งข้ึน ความสัมพันธYระหวIางอาหารและสุขภาพสามารถถIายทอดไปสูIรุIนถัดไป ใน การสร%างรIางกายที่สะอาดเพื่อสุขภาพที่ดีสูIรุIนลูกรุIนหลาน แท%จริงแล%วความ สะอาดจากภายนอกเป\\นขั้นตอนแรกสูIความบริสุทธิ์ของจิตวิญญาณซึ่ง องคYประกอบทั้งสองมักควบคูIไปด%วยกัน ดังนั้นในศาสนาอิสลามความสะอาด เป\\นสIวนหนึ่งของความศรัทธา จากมุมมองด%านจิตวิญญาณดังกลIาว ด%วยเหตุ นี้มุสลิมคนหนึ่งได%รักษาความบริสุทธิ์ของตัวเองด%วยการบริโภคเฉพาะอาหาร ที่สะอาด เนื่องจากอัลลอฮฺ (ซ.บ.) นั้นบริสุทธYและรักผู%ที่ทำตัวเองให%บริสุทธิ์ จากอบูฮุร็อยเราะฮฺกลIาววIา : ทIานรIอซูลกลIาววIา “แทPจริงอัลลอฮฺนั้นดีงาม ไมทC รงรบั สิ่งใดนอกจากทด่ี งี าม” 19

อัลลอฮฺทรงสั่งบรรดาผู%ศรัทธาเชIนเดียวกับที่พระองคYทรงสั่งกับ บรรดารอซลู พระองคYทรงตรัสความวาI “โอ$ บรรดารอซูลเอRย ! พวกเจ$าจงบริโภคสUวนที่ดี (ฮาลาล) และจงกระทำ ความดเี ถดิ ” (อัลมุอมฺ นิ : 51) และพระองคYยังตรัสอกี ความวIา “บรรดาผู$ศรัทธาเอRย จงกินสิ่งที่ดีและสะอาดที่เราได$ประทานให$แกUสูเจ$า” (อลั บากอเราะฮฺ : 172) วฒั นธรรมทางอาหารของเราในปจ4 จุบนั จากอายะฮฺในอัลกุรอานที่กลIาวมา เราสามารถเห็นได%อยIางชัดเจน วIา มุสลิมควรคำนึงถึงอาหารที่พวกเขาบริโภค ซึ่งตIอมาอาหารเหลIานี้จะเป\\น สวI นหนงึ่ ของรIางกายและจติ วญิ ญาณ ในบริบทนี้ มุสลิมควรให%ความสนใจในความบริสุทธิ์ (ตอยยีบัน) ของอาหาร ยกตัวอยIาง ในกรณีของเนื้อ เราไมIควรเหมารวมเพียงวIา ถ%าสัตวY นั้นได%ผIานการเชือดอยIางถูกต%องตามหลักศาสนบัญญัติอิสลามจึงจะ ฮาลาล แตIสิ่งที่สำคัญอีกอยIางที่มุสลิมควรพิจารณานั่นคือ สัตวYดังกลIาวเลี้ยงมา อยIางไรและถูกขนสIงไปยังโรงฆIาสัตวYอยIางไร ถ%าสัตวYถกู เลี้ยงในสภาพที่ทารุณ ดังน้นั อาหารจากสัตวทY ีไ่ ด%รบั การปฏิบตั เิ ชนI นถ้ี ือวาI หะรอม อีกอยIางควรพิจารณาถึงความเป\\นไปได%ที่วIาผลิตภัณฑY เชIน ไขIและ นม ยังสามารถเป\\นสิ่งหะรอมหากสัตวYที่พวกเขาได%เลี้ยงขึ้นมานั้นอยูIในสภาพ ท่ไี มถI ูกสขุ ลกั ษณะและสุขอนามัย 20

นIาเศร%าใจท่ีจะกลIาววIานี่คือความจริงแท%แนIนอนของการเลี้ยงสัตวY สมัยใหมI ไกIจำนวนมากถูกเลี้ยงในกรงขังและวัตถุประสงคYเพียงอยIางเดียวใน การมีชีวิตอยูIของพวกมันคือการออกไขI สัตวYเหลIานี้ไมIได%รับอนุญาตให%เดิน เที่ยวเตรIอยIางอิสระ ซึ่งขัดกับธรรมชาติของพวกมันอยIางมาก โคนมที่เลี้ยง ด%วยฮอรYโมน ยาปฏิชีวนะและสารเคมีตIางๆ เพียงเพื่อเพิ่มผลผลิตนมให%มาก ขึ้น เป\\นผลให%สัตวYเหลIานี้มีน้ำหนักเต%านมที่มากเกินไป เชIนนี้ทำให%พวกมัน เคลื่อนย%ายลำบากและยากตIอการดำรงชีวิตในโรงรีดนม สภาพอันนIาเศร%าและนIากลัวในฟารYมเลี้ยงสัตวYเหลIานี้ ได%เลี้ยงสัตวY ขัดกับหลักคำสอนของศาสนาอิสลาม ตัวอยIางจากอัลกุรอาน อัลลอฮฺได%กลIาว วาI “และไมมU สี ัตวใO ด ๆ ในแผนU ดิน และไมมU สี ตั วOป`กใด ๆ ทีบ่ นิ ด$วยสองปก` ของ มัน นอกจากประหนึ่งเป[นประชาชาติ เยี่ยงพวกเจ$านั้นเอง…” (อัลอันอาม : 38) อีกประเด็นที่สำคัญในการปฏิบัติเรื่องอาหารของพวกเราคือ การ รับประทานในร%านแผงลอยและร%านอาหาร ถึงแม%วIาอาหารที่บริการ ณ สถานที่แหIงนั้น ตัวอาหารเองอาจจะมาจากแหลIงที่ฮาลาล แตIการเตรียมถูก เตรียมในสภาพที่ไมIถูกสุขลักษณะ ครั้งแล%วครั้งเลIาที่เราได%ยินผู%คนเจ็บป{วย จากอาหารเป\\นพิษหลังจากรับประทานอาหารจากสถานที่เหลIานั้น ยิ่งไปกวIา นั้นสื่อยังได%ตีพิมพYขIาวเรื่องอาหารตามร%านแผงลอยและร%านอาหารอีกด%วย จึง เริ่มมีคำสั่งลงมาจากผู%มีอำนาจเพื่อปxดกิจการร%านอาหารที่ดำเนินการในสภาพ ที่สกปรก จากการตรวจสอบอาหารที่เตรียมพร%อมสำหรับรับประทานจาก สถานที่เหลIานั้น พบวIาอาหารมีเชื้อแบคทีเรียจำพวก อี.คอไล (E.coli) และ 21

สเตปฟxโลคอกคัส (Staphylococcus) ในระดับสูง ซึ่งเชื้อจุลินทรียYเหลIานี้ เปน\\ ตวั บงI ชว้ี Iา อาหารดงั กลาI วถูกเตรยี มในสภาพท่ไี มIถกู สุขลกั ษณะ ปZจจุบันแนวโน%มการรับประทานในร%านอาหารฟาสฟูดสYและอาหาร บุฟเฟ{ตYกำลังเป\\นที่นิยมในสังคมสมัยใหมIของเรา อาหารที่ให%บริการในสถานที่ เหลIานี้ไมIดีตIอสุขภาพ เนื่องจากมีระดับไขมัน น้ำตาล เกลือและสารเจือปน อาหารในปริมาณมาก ซึ่งสามารถกIอให%เกิดโรคอ%วนและโรคอื่นๆตามมาเชIน โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวานและโรคมะเร็ง นอกจากนี้การกินอาหาร บุฟเฟ{ตYยังสIงเสริมการกินและดื่มที่มากจนเกินไป เป\\นเรื่องที่ศาสนาอิสลามไมI พึงพอใจ อาหารเพื่อสุขภาพ หมายถึงการมีอาหารที่สมดุล เพื่อที่จะยืนยัน ความสมดุลที่อัลลอฮฺ (ซ.บ.) ทรงสร%างทุกสรรพสิ่งและอ%างอิงการสร%าง ดังกลIาวในอัลกุรอาน “และชั้นฟIานั้นพระองคOทรงยกมันไว$สูง และทรงวางความสมดุลไว$ เพ่ือ พวกเจ$าจะได$ไมUฝcาฝdนในเรื่องการชั่งตวงวัด และจงธำรงไว$ซึ่งการชั่งด$วย ความเที่ยงธรรม และอยUาใหข$ าดหรือหยUอนตาชงั่ ” (อรั เราะฮมฺ าน : 79) อาหารที่สมดุลควรสมดุลในเรื่องปริมาณ การรับประทานใน ปริมาณที่มากเกินไปนั้นขัดกับหลักคำสอนของศาสนาอิสลามอีกด%วย ใน คมั ภรี อY ลั กรุ อานทีเ่ ราอาI น ความวาI “...และจงกินและจงด่ืม และจงอยUาฟุcมเฟdอย... (อัลอะอฺรอฟ : 31) ทIานนบีมุหัมมัด (ซ.ล.) กลIาววIา “มนุษยZไมCเคยบรรจุในภาชนะอัน ใดที่เลวยิ่งกวCา(การบรรจุใน)ทPอง เพียงพอแลPวสำหรับลูกหลานอาดัมดPวย อาหารเพียงไมCกี่คำที่สามารถจะยกหลังเขาไดP (หมายถึงสามารถประทังชีวิต 22

และสรPางความแข็งแรงแกCรCางกาย) หรือหากจำเปVนจริงๆ (จงเตรียมทPองไวP สามสCวน) สวC นหนงึ่ สำหรบั อาหาร สCวนหน่งึ สำหรับเครื่องด่มื และอกี สวC นหนึ่ง สำหรับลมหายใจ” (บันทึกโดย อลั ติรมซี ียY) ในอีกหะดิษที่นIาเชื่อถือ ทIานนบีมุฮัมหมัด (ซ.ล.) กลIาววIา “อาหาร ของคนคนหนึ่งจะเพียงพอสำหรับคนสองคน และอาหารสำหรับคนสองคนจะ เพยี งพอกบั คนส่ีคนและอาหารสำหรับคนสค่ี นจะเพยี งพอสำหรับคนแปดคน” (บันทกึ โดยมุสลมิ ) อาหารเพื่อสุขภาพยังหมายถึงอาหารที่สมดุลในตัวของมันเอง หมายความวIาต%องมีสIวนประกอบของอาหารชนิดตIางๆ ซึ่งอัลลอฮฺ (ซ.บ.) ทรงประทานให%สำหรับสิ่งที่พระองคYทรงสร%าง ในแงIที่วIาเป\\นความต%องการ ทั้งหมดที่รIางกายจำเป\\นต%องใช%ในรูปของโปรตีน ไขมัน คารYโบไฮเดรต เกลือ แรI และวิตามิน ซึ่งสIวนใหญIเหลIานี้ถูกกลIาวถึงในอัลกุรอาน ตัวอยIางเชIน อัลลอฮฺทรงตรัสความวIา “และปศุสัตวOพระองคOทรงสร$างมัน ในตัวมันมีความอบอุUนสำหรับพวกเจ$า และประโยชนOมากหลาย และในสUวนหนึ่งจากมันนั้นพวกเจ$าเอามาบริโภค ได…$ ” (อัลนาฮลฺ : 5) พระองคยY ังได%ตรสั อกี ความวาI “และพระองคOคือผู$ทรงทำให$ทะเลเป[นประโยชนO เพื่อพวกเจ$าจะได$กินเน้ือ นมUุ สดจากมนั …” (อลั นาฮลฺ : 14) อา% งถึงอาหารมังสวริ ตั ิ อลั ลอฮฺทรงตรสั ความวาI “และพวกเจ$าอยUากลUาวตามที่ลิ้นของพวกเจ$ากลUาวเท็จขึ้นวUา นี่เป[นที่ อนุมัติและนี่เป[นที่ต$องห$าม เพื่อที่พวกเจ$าจะกลUาวเท็จตUออัลลอฮฺแท$จริง 23

บรรดาผู$กลUาวเท็จตUออัลลอฮฺนั้น พวกเขาจะไมUได$รับความสำเร็จ” (อัล นาฮฺล : 116) นมและนำ้ ผง้ึ นัน้ ยงั ไดร% ับการกลาI วถึงความวIา “และแท$จริงในปศุสัตวO ยUอมมีบทเรียนอยUางแนUนอนแกUพวกเจ$า เราให$ พวกเจ$าดื่มจากสิ่งที่อยูUในท$องของมัน จากระหวUางมูลและเลือดเป[นน้ำนม บรสิ ทุ ธ์ิ เป[นท่โี อชาแกผU ดู$ ื่ม” (อัลนาฮฺล : 66) อัลลอฮฺยงั ไดต% รสั อกี ความวIา “แล$วเจ$า (ผึ้ง) จงกินจากผลไม$ทั้งหลาย แล$งจงดำเนินตามทางของพระ เจ$าของเจ$า โดยสะดวกสบาย มีเครื่องดื่มที่มีสีสันตUางๆออกมาจากท$อง ของมัน ในนั้นมีสิ่งบำบัดแกUปวงมนุษยOแท$จริงในการนั้น แนUนอนยUอมเป[น สญั ญาณแกUกลมุU ชนผ$ูตรกึ ตรอง” (อลั นาฮลฺ : 69) ศาสนาอิสลามให%ความสำคัญกับอาหารที่มีประโยชนY ตัวอยIาง ความชอบของทIานนบีที่ทIานชอบขนมปZง อินทผลัม น้ำผึ้งและนม ทIานนบี (ความสนั ตสิ ขุ จงประสบแดทI Iาน) เคยดื่มนมและรับประทานอนิ ทผลมั จากสถานการณYที่กลIาวมาข%างต%น มุสลิมควรทำตามคำบัญชา ของอัลลอฮฺ (ซ.บ.) และคำแนะนำจากหะดิษของทIานนบี (ซ.ล.) ในนิสัยการ รับประทานอาหารของเราด%วยความบริสุทธิ์ใจ เพื่อวIาเราจะพบการกระทำ ของเราที่สอดคล%องกับธรรมชาติของมนุษยY เราจะได%เก็บเกี่ยวผลประโยชนY จากสุขภาพท่ดี ีสำหรับตวั ของเราท้ังทางรIางกายและจิตวิญญาณ 24

แนวทางปฏบิ ัตสิ ำหรบั การบริโภคอาหาร ในอัลกุรอานมีคำสั่งมากมายที่แนะนำให%มุสลิมได%เลือกสิ่งที่ดีและบริโภค อาหารที่มีประโยชนY ในการเลือกอาหารและเครื่องดื่มนั้นมุสลิมต%องพิจารณา แนวทางปฏิบตั ิบางประการทส่ี ำคญั อยIางยง่ิ น่ันคือ อาหารและเครื่องดม่ื ชนดิ ไหนท่ีอลั ลอฮฺทรงห%ามการบริโภค ซง่ึ เก่ียวขอ% งกับ • อาหารนน้ั เปน\\ อาหารที่ไดม% าดว% ยวธิ ีที่ฮาลาลหรอื หะรอม? และ • อาหารน้นั เปน\\ อนั ตรายตอI สขุ ภาพหรือไมI การบริโภคอาหารและเครื่องดื่มที่หะรอมอาจจะสIงผลที่ไมIพึง ปรารถนาตIอสุขภาพและพัฒนาการทางด%านรIางกายและจิตวิญญาณ ของแตIละบุคคล มีปZจจัยมากมายที่กำหนดสถานะฮาลาลและหะรอมของอาหาร โดยเฉพาะ รวมถึงลักษณะธรรมชาติของตัวอาหารเอง อาหารเหลIานี้ได%ผลิต แปรรูปและจำหนาI ยอยาI งไร และอาหารเหลIาน้ีได%มาอยาI งไร ยกตัวอยIาง ผลิตภัณฑYใดๆที่มาจากสุกรนั้นถือวIา หะรอม เนื่องจาก วัตถุดิบตัวมันเองนั้นหะรอม เชIนเดียวกับเนื้อที่ไมIได%ผIานการเชือดอยIาง ถูกต%องตามหลักศาสนบัญญัติอิสลามนั้นถือวIาหะรอม อาหารที่ขโมยมาหรือ อาหารที่ได%มาขัดแย%งกับหลักคำสอนอิสลาม ก็ถือวIาเป\\นสิ่งหะรอมอีกด%วย อาหารและเครื่องดื่มที่มีพิษและทำให%เกิดอาการมึนเมานั้นเป\\นสิ่งหะรอม อยIางชัดเจน เนื่องจากอาหารและเคร่อื งด่มื เหลIานเี้ ปน\\ อันตรายตIอสขุ ภาพ 25

ศาสนาอิสลามได%วางแนวทางปฏิบัติในการพิจารณาสถานะฮาลาล/หะ รอมของอาหารและวัตถดุ ิบอน่ื ๆ ดังนี้ • วตั ถดุ บิ และสIวนประกอบท้ังหมดจะต%องฮาลาล • สัตวYฮาลาล เชIน ไกI โค แพะ ฯลฯ จะต%องได%รับการเชือดหรือ ฆIาอยIางถูกต%องตามหลักศาสนบัญญัติอิสลาม ซึ่งเป\\นกรรมวิธี เฉพาะที่ดำเนินการโดยมุสลิมที่บรรลุนิติภาวะมีสติสัมปชัญญะ สมบูรณYด%วยการตัดหลอดเลือด หลอดลมและหลอดอาหาร ของสัตวYโดยใช%อุปกรณYที่มีความคม เชIน มีด ซึ่งพระนาม ของอัลลอฮฺจะต%องถูกกลIาวในขณะที่ทำการเชือด โดยกลIาววIา “บิสมิลละฮฺ วาอัลลอฮุอักบัร (ด%วยพระนามของอัลลอฮฺ อลั ลอฮผูท% รงยง่ิ ใหญI)” • สIวนประกอบที่ฮาลาลจะต%องไมIผสมหรือแม%แตIสัมผัสกับ วัตถุดิบหะรอม อยIางเชIน ผลิตภัณฑYจากสุกรหรือสุนัขใน ระหวาI งการเกบ็ รักษา การขนสIง การปรุงและการให%บริการ 26

ความหมายของคำวdาฮาลาลและหะรอม “และพวกเจCาจงบริโภคสิ่งอนุมัติที่ดี ๆ จากสิ่งที่อัลลอฮLไดCทรงใหCเปiน ป4จจัยชีพแกdพวกเจCา และพึงยำเกรงอัลลอฮฺผูCซึ่งพวกเจCาศรัทธาตdอ พระองคเL ถิด” (อลั มาอดี ะฮฺ : 88) จากอายะฮฺอัลกุรอานข%างต%นเราจะเห็นได%วIา อัลลอฮฺได%เน%นย้ำถึง การบริโภคอาหารของมสุ ลิมซ่ึงเปน\\ อาหารทมี่ ีประโยชนแY ละฮาลาล นอกเหนือจากหน%าที่พื้นฐานที่ถูกกำหนดแกIมุสลิมแล%ว ยังมีการ กำหนดแนวทางปฏิบัติที่ตรงกับชีวิตประจำวันของมุสลิม แนวทางปฏิบัติ เหลIานี้รวมไปถึงกฎหมายอาหารที่อยูIบนพื้นฐานของกรอบแนวคิดฮาลาล หะ รอม มัชบุฮฺ (เคลือบแคลงสงสัย) มักรูฮ (นIารังเกียจหรือไมIเห็นด%วย) และ มบุ าหฺ (อนโุ ลม) ฮาลาล คอื อะไร? ฮาลาล หมายถึง อนุญาตหรืออนุมัติสำหรับมุสลิมนำมาใช%ประโยชนY ซึ่งได% ระบุไว%ในอัลกุรอานที่วIา อาหารที่ดีและสะอาดทั้งหมดนั้นฮาลาล เพราะฉะนั้นอาหารเกือบทั้งหมดจากทะเล พืช และสัตวYนั้นถือวIาฮาลาล ยกเวน% ส่ิงที่ได%กำหนดห%ามไว%โดยเฉพาะ หะรอม คอื อะไร? หะรอม หมายถึง ไมIเป\\นที่อนุญาตหรือต%องห%ามสำหรับการบริโภค ประเภท ของการหา% มไดถ% กู กลIาวไวใ% นอัลกรุ อานประกอบดว% ยสิง่ ตาI งๆ ดังตอI ไปนี้ • ซากสัตวหY รอื เน้ือของสัตวทY ตี่ ายเอง (โดยไมIผIานการเชอื ดหรือฆาI ) 27

• เลอื ด • เนื้อสกุ ร • สัตวYที่เชือดพลีเพื่อสิ่งอื่นนอกจากอัลลอฮฺ (ยกตัวอยIางเชIน เพ่ือ เทวรูป) • สง่ิ มนึ เมา รวมท้งั เครอ่ื งดม่ื แอลกอฮอลY นอกจากนี้ยังมีสัตวYกินเนื้อ นกลIาเหยื่อและสัตวYบกที่ไมIมีใบหู เป\\นท่ี ต%องห%ามสำหรับมุสลิม ผลิตภัณฑYใดๆที่ปนเป|¡อนกับสิ่งที่หะรอม ผลิตภัณฑYดงั กลIาวกลายเปน\\ สงิ่ หะรอมอีกดว% ย มัศบุฮฺ คอื อะไร? มัศบุฮฺ หมายถึง เคลือบแคลง มีข%อสงสัยหรือไมIแนIใจ หากแหลIงที่มาของ อาหารบางชนิดนั้นมีข%อสงสัย หรือมีความคลุมเครือวIาเป\\นสิ่งต%องห%ามภายใต% กฎหมายอิสลามหรอื ไมI ดงั นน้ั ผลิตภณั ฑดY งั กลIาวจงึ ถูกพิจารณาเปน\\ มชั บุฮฺ ความหลายหลายของผลิตภัณฑYในท%องตลาดทุกวันนี้ ตกอยูIภายใต% กลุIมนี้ซึ่งจัดอยูIในพื้นที่ สีเทาระหวIางอะไรคือสิ่งที่อนุมัติและอะไรคือส่ิง ตอ% งหา% ม มกั รูฮฺ คืออะไร มักรูฮฺ หมายถึง นIารังเกียจหรือไมIสIงเสริม ผลิตภัณฑYที่ไมIได%รับการสIงเสริม จากอัลลอฮฺหรือรอซูลของพระองคYนั่นคือ นบีมุฮัมมัด (ซ.ล.) ที่เป\\นผลิตภัณฑY ทนี่ Iารงั เกียจของบุคคลหนง่ึ หรอื อาจมอี ันตรายบางอยาI ง ตกภายใตก% ลมIุ นี้ 28

มบุ าฮฺ คืออะไร? มุบาฮฺ หมายถึง สิ่งที่อยูIกลางระหวIางไมIใชIสิ่งต%องห%ามหรือสั่งใช%ให%ปฏิบัติ (ตามกฎหมายอิสลาม) อยIางไรก็ตามเงื่อนไขบางอยIางอาจเปลี่ยนสถานะของ มุบาหฺ ตัวอยIางเชIน ผลิตภัณฑYอาหารใดๆที่มีสถานะมุบาหฺกลับกลายเป\\นสิ่ง หะรอม หากผลิตภัณฑYอาหารดังกลIาวได%รับการพิสูจนYแล%ววIาเป\\นสิ่งที่ อันตราย 29

ตอนท่ี 2 สถานการณทL ย่ี ากลำบากของผูCบรโิ ภคมสุ ลิมในมาเลเซยี มาเลเซียเป\\นประเทศที่ประกอบด%วยหลากหลายเชื้อชาติ ศาสนา และกลุIมชาติพันธY ในมุมมองปZญหาฮาลาลและหะรอมนั้นเป\\นเรื่องที่สำคัญ อยIางยิ่ง เนื่องจากผู%มิใชIมุสลิมจำนวนมาก ไมIเข%าใจกฎระเบียบทางด%าน อาหารของศาสนาอิสลาม การพิจารณาสถานะฮาลาลของสินค%าไปไกลเกิน กวIาการสร%างความมั่นใจที่วIาอาหารนั้นปราศจากเนื้อสุกรเทIานั้น แตIสัตวYกิน เนื้อ สัตวYครึ่งบกครึ่งน้ำ (กบและปูนา) และแมลงยกเว%นตั๊กแตน สิ่งเหลIานี้ถือ วาI ไมฮI าลาลอีกดว% ย ประเทศของเรายังนำเข%าสินค%าและบริโภคสินค%าจากประเทศที่มิใชI มุสลิม ซึ่งสถานะของ ฮาลาลไมIอาจทราบได% มุสลิมทั่วโลกเผชิญกับปZญหา ที่คล%ายกัน เมื่อพวกเขาบริโภคหรือนำเข%าอาหารจากประเทศที่มิใชIมุสลิม อาหารและผลิตภัณฑYเพื่อการบริโภคเหลIานี้อาจจะมีสIวนประกอบที่หะรอม เพราะผู%นำเข%าหรือสIงออกไมIมีความเข%าใจข%อกำหนดของศาสนาอิสลามใน การนำเข%าหรอื สIงออกสินค%า ทIามกลางการพัฒนาเทคโนโลยีอาหาร กระบวนการแปรรูปอาหาร ได%กลายเป\\นกระบวนการที่มีความสลับซับซ%อนมากยิ่งขึ้น ผู%บริโภคมีอาหาร แปรรูปให%เลือกหลากหลายมากยิ่งขึ้นอีกด%วย อาหารหลากหลายประเภทที่ นำเสนอแกIผู%บริโภคในสถานการณYเชIนนี้ อาจจะมีสIวนประกอบจากสารที่ หะรอม สถานการณYดังกลIาวยิ่งแยIลงไปอีก เมื่อสารหะรอมเหลIานี้บางครั้งไมI สามารถตรวจพบได%ด%วยกระบวนการทางด%านวิทยาศาสตรY ตัวอยIางเชIน กรณี เจลาตินในอาหาร ถึงแม%มีโอกาสตรวจพบได%วIามาจากสัตวYชนิดใด แตIแทบ 30

เป\\นไปไมIได%ที่จะตรวจสอบได%วIา สัตวYนั้นได%รับการเชือดอยIางถูกต%องตาม หลักศาสนบัญญัติอิสลาม ปZญหาบางประการตIอไปนี้ สIงผลตIอผู%บริโภคมุสลิม ในประเทศมาเลเซยี เคร่ืองหมายฮาลาล โดยทั่วไปผู%บริโภคเข%าใจวIา มีเพียงองคYกรเดียวเทIานั้นที่มีอำนาจใน การออกเครื่องหมายรับรองฮาลาลนั่นคือ กรมพัฒนาอิสลามมาเลเซีย (JAKIM) แตIในความเป\\นจริงเครื่องหมายฮาลาลยังออกโดยกรมศาสนาของรัฐ (JAIN) และคณะกรรมการทางศาสนาของรัฐ (MAIN) หนIวยงานจำนวนมาก เหลIานี้ไมIมีความพร%อมที่จะตรวจสอบอาหารและผลิตภัณฑYอื่นๆเพื่อให%แนIใจ วIาอาหารเหลIานั้น ฮาลาล ผู%บริโภคยังสับสนวIาเครื่องหมายฮาลาลเหลIาน้ี เครื่องหมายจากหนIวยงานไหนเป\\นเครื่องหมายที่นIาเชื่อถือ เครื่องหมายฮา ลาลยังถูกออกโดยหนIวยงานและองคYกรจากตIางประเทศอีกด%วย ซึ่งอาจจะไมI มีความเป\\นอิสระในการประเมินอยIางซ่อื สัตวYและนาI เชอ่ื ถือ สารท่จี ดั อยdูในประเภทมุบะหฺ สามารถใชเC คร่ืองหมายฮาลาลไดหC รอื ไมd ? มีความเห็นจำนวนมากตIอสถานะฮาลาลของเรนเนท (เอนไซมYที่ถูก นำมาใช%ในการทำเนยแข็ง) เนื่องจากเรนเนทที่ถูกนำมาใช%ในการทำเนยแข็ง (cheese) สามารถมาจากสัตวY พืช หรือจากจุลินทรียYก็ได% JAKIM จึงได%จัด กลุIมเนยแข็งเหลIานี้ให%อยูIในกลุIมมุบะหฺ อยIางไรก็ตามเราพบวIาในท%องตลาดมี เนยแข็งและสินค%าที่มีสIวนประกอบของเนยแข็งและเวยY (ผลพลอยได%จากเนย แข็งซึ่งใช%เรนเนทในการตกตะกอน) พร%อมด%วยเครื่องหมายฮาลาลทั้งจาก JAKIM หรือจากองคYกรศาสนาของประเทศที่สินค%าถูกผลิตขึ้น นอกจากนี้ยังมี เครื่องดื่มสุขภาพที่มีเวยYเป\\นสIวนประกอบกับเครื่องหมายฮาลาลจาก JAKIM อีกด%วย คำถามในที่นี้คือ อะไรคือกฎเกณฑYที่จะประกาศวIาผลิตภัณฑYอาหาร 31

ดังกลIาวนั้นฮาลาลและให%เครื่องหมายฮาลาลแกIอาหารที่อยูIในกลุIมมุบะฮหฺ (ดตู อนท่ี 16 ในเร่อื งเนยแข็ง) เครื่องเชอื ดกล (Mechanical slaughtering) เมื่อต%นป` 2003 ปZญหาของเครื่องเชือดกลสำหรับไกI เป\\นเรื่องที่โดด เดIนที่ได%รับการนำเสนอจากสื่อ ตามรายงานขIาวระบุวIา ไกIนั้นได%รับการเชือด โดยใช%ใบมีดจากเครื่องกลและถูกจุIมลงในน้ำร%อนกIอนที่พวกมันจะตาย นอกจากนี้ระยะเวลายังไมIเพียงพอเพื่อให%เลือดขับออกจากตัวไกIอยIาง สมบรู ณYกIอนที่พวกมนั จะถูกนำไปแปรรูป ฮิกมะฮฺ (วิทยปZญญา) ของการเชือดตามหลักศาสนาบัญญัติอิสลาม คือการที่กล%ามเนื้อและหัวใจของสัตวYขณะที่สัตวYถูกเชือดกIอให%เกิดปฏิกิริยา สะทอ% นกลับ ( reflex reaction) ซึง่ จะปลดปลIอยเลอื ดออกมาในปริมาณมาก กระบวนการนี้ทำให%มั่นใจได%วIา เนื้อจะไมIมีเลือดที่กIอให%เกิดการติดเช้ือ แบคทีเรยี เนื่องจาก JAKIM ได%อนุญาตการเชือดด%วยเครื่องกลภายใต%เงื่อนไข บางประการ ซึ่งเงือนไขเหลIานี้ควรได%รับการตรวจสอบอยIางละเอียดและทำ ให%มัน่ ใจถงึ ความสมบรู ณขY องเงอ่ื นไขอยIตู ลอดเวลา 32

ซ$าย : หนังสอื พมิ พตZ ี ขวา : จดหมายจาก JAKIM ที่อนุญาตใหPใชPเครื่อง ขCาวเกยี่ วกบั เชือดกลเพื่อเชือดไกC ขPอความบางตอนของจดหมาย หลกั เกณฑกZ ารใชP : ไดPมีประกาศจากคณะกรรมการชารีอะหZอนุญาต เคร่อื งเชือดกลเปVนท่ี การใชPเครื่องเชือดกลเชือดไกC โดยมีหลักเกณฑZการ พจิ ารณาดังน้ี เคลือบแคลงสงสัยใน หมCสู าธารณชน a) ตอP งมผี Pูควบคมุ การเชอื ด b) อุปกรณZที่ใชPในการเชือดเปVนไปตามเงือน ไขทีก่ ำหนด c) มีเนยี ต (เจตนา) 33

สถานะฮาลาลของเนอ้ื นำเขCาจากตdางประเทศ เมื่อไมIนานมานี้ได%มีรายงานวIา เนื้อกระบือได%ถูกนำมาขาย เชIนเดียวกับเนื้อวัวในประเทศนี้ จากมุมมองด%านศาสนาถือวIาสิ่งนี้ไมIใชIปZญหา เนื่องจากการบริโภคเนื้อกระบือเป\\นที่อนุมัติในศาสนาอิสลาม อยIางไรก็ดีหาก เนื้อกระบือสามารถขายเชIนเดียวกับเนื้อวัว แล%วเราจะมั่นใจได%อยIางไรวIาเน้ือ ท่ีหะรอมไมIถูกนำมาขายเปน\\ เน้ือทีฮ่ าลาล? นอกจากนี้ยังมีคำถามอีกวIา เนื้อสัตวYที่นำเข%ามานั้นเนื้อชิ้นไหนมา จากสัตวYที่ได%รับการเชือดตามแบบวิธีของมุสลิม ถึงแม%จะมีการอ%างวIาเนื้อสัตวY ที่นำเข%ามาจากประเทศอินเดีย มาจากศูนยYกลางของการเชือดสัตวYแบบ อิสลาม วิธีการใดที่ทำให%เราสามารถมั่นใจได%วIาเนื้อทั้งหมดมาจากศูนยYกลาง ของการเชือด เว%นแตIจะมีการตรวจสอบอยIางเหมาะสมที่ดำเนินการโดย เจ%าหน%าที่ผู%มีอำนาจตรวจสอบ? มีหลายกรณีที่แม%แตIชื่อของผู%นำเข%าไมIถูกระบุ ไว%บนฉลาก แตIถึงกระนั้นผู%บริโภคในมาเลเซียพิจารณาวIาเนื้อนั้นฮาลาล เพียง เพราะผู%ขายเน้อื เปน\\ มุสลมิ สdวนประกอบทไี่ ดCมาจากแหลงd หะรอม โมโนโซเดยี มกลูตาเมต (MSG) ผงชูรส MSG คือสารประกอบที่มีผลึกสีขาว ซึ่งแตIเดิมได%มาจาก สาหรIายทะเล ผงชูรส MSGไมIได%เติมเข%าไปเพื่อเป\\นรสหนึ่งของอาหาร เพียงแตIไปปรับปรุงรสชาติในอาหารนั้นด%วยตัวอาหารเอง ผงชูรส MSG ใน เชิงพาณิชยYทำมาจากสาหรIายทะเลได%ไมIนาน ในปZจจุบันผงชูรสถูกผลิตผIาน 34

กระบวนการหมักที่ซับซ%อนโดยใช%แป§งเป\\นวัตถุดิบเริ่มต%น ในมาเลเซียแป§งมัน สำปะหลังเปน\\ แป§งทถ่ี ูกนำมาใชใ% นการผลิต ในป` 2001 มุสลิมในประเทศอินโดนีเซียตIางตกตะลึงกับขIาวท่ี รายงานวIา มีการนำเอนไซมYจากสุกรมาใช%ในการผลิตผงชูรส MSG (ดูเพิ่มเติม ตอนที่ 26) สารที่เป\\นตัวปZญหาซึ่งทำให%เกิดข%อกังขานั่นคือ Bactosoytone ซ่ึง เป\\นอาหารเลี้ยงเชื้อที่ถูกนำมาใช%เพื่อเพิ่มจำนวนแบคทีเรียให%เป\\นเชื้อหมัก เริ่มต%นในกระบวนการหมัก โดย Bactosoytone ถูกผลิตข้ึนด%วยการสลาย โปรตีนจากถ่วั เหลืองโดยใช%เอนไซมทY ่ีสกดั ได%จากตับออI นของสกุ ร การใช% Bactosoytone ในการผลิตผงชูรสนั้นหะรอม เนื่องจากมัน ถกู ผลิตจากแหลงI ทีหะรอม เคร่ืองดื่มโคลาd ในป` 1994 การศึกษาค%นคว%าของสมาคมคุ%มครองผู%บริโภครัฐป`นัง (CAP) ได%แสดงให%เห็นวIา เครื่องดื่มโคคา-โคลIา ซึ่งเป\\นเครื่องดื่มที่ได%รับความ นิยมมากที่สุด อาจจะมีแอลกอฮอลYเป\\นสIวนประกอบ สิ่งที่กลIาวมานี้เป\\น ข%อมูลหลักฐานที่ได%จากหนังสือ For God, Country and Coca-Cola เขียน โดยมารYค เพนเดอรYเกรสYท (Mark Pendergrast) ในหนังสือได%บอกประวัติ ของบริษัท โคคา-โคลIา ซึ่งเพนเดอรYเกรสYทได%เปxดเผยสูตรลับของเครื่องดื่มที่มี อายุมากกวIาร%อยป` ซง่ึ สตู รได%ระบถุ ึงการนำแอลกอฮอลมY าใช% จากทั้งสองกรณีที่ได%กลIาวมาแสดงให%เห็นวIา การทดสอบอาจจะไมI สามารถตรวจพบสIวนประกอบ หะรอมในผลิตภัณฑYสุดท%ายได% การรับร%ู แหลIงที่มาของสIวนประกอบโดยเฉพาะ จะทำให%เราสามารถมั่นใจได%วIา 35

ผลิตภัณฑYไหนฮาลาลหรือหะรอม เพราะฉะนั้นเป\\นการดีกวIาหากหลีกเลี่ยง การบรโิ ภคอาหารประเภทนี้ สdวนประกอบท่มี แี หลdงทม่ี าทั้งจากสตั วLและพชื สIวนประกอบมากมายที่ถูกนำมาใช%ในอาหารและผลิตภัณฑYอื่นๆ ตัวอยIางเชIน กลีเซอรีน เลซิทินและกรดไขมัน ซึ่งตกอยูIในประเภทน้ี โดยท่วั ไปสIวนประกอบเหลาI น้ถี ูกนำมาใช%เป\\นวตั ถเุ จือปนอาหาร กฎหมายที่เกี่ยวขCองกบั ฮาลาล/หะรอมในประเทศมาเลเซยี ไมIมีกฎหมายในประเทศที่เกี่ยวกับปZญหาฮาลาล/หะรอม ยกเว%น กฎหมายอ%างการใช%สัญลักษณY “ฮาลาล” ซึ่งอยูIภายใต%ขอบขIายรายละเอียด ของกฎหมายการค%าที่ 1972 กฎหมายได%อนุญาตการใช%คำวIา “ฮาลาล” หรอื “Makanan Orang Islam3” หรือ “Ditanggung Halal4” หรอื คำกลาI ว อื่นๆที่บIงบอกหรือทำให%เข%าใจวIามุสลิมนั้นได%รับอนุญาตโดยศาสนาของเขา เพื่อการบริโภคสินค%านั้นโดยเฉพาะ สัญลักษณYเหลIานี้ไมIวIาจะเป\\นใครก็ตามก็ สามารถใช%ได% หากมีการใช%สัญลักษณYนี้ในทางมิชอบ ดังนั้นจึงเป\\นภาระของ เจ%าหน%าที่ในการฟ§องร%องเพื่อพิสูจนYความจริงในศาลวIาผลิตภัณฑYนั้นหะรอม การวางภาระหน%าที่ในการฟ§องร%องพิสูจนYความจริงเพื่อให%เกิดการบังคับให% เป\\นไปตามกฎหมายมีคIาใช%จIายสูง ยุIงยาก และกินเวลานาน ภาระหน%าที่น้ี ควรตกเป\\นของบุคคลหรือบริษัทที่แสดงเครื่องหมายฮาลาล เพื่อพิสูจนYวIา ผลิตภัณฑYดังกลIาวนั้นฮาลาล 3 หมายถึง อาหารของผPนู บั ถือศาสนาอสิ ลาม (ผแPู ปล) 4 หมายถึง ไดPรบั รองฮาลาล (ผแูP ปล) 36

ตอนที่ 3 ประวตั ิการมีสdวนรdวมของสมาคมคCมุ ครองผูCบริโภครัฐปนƒ ัง (CAP) ในประเด็นฮาลาล/หะรอม เมื่อต%นป` 1997 สมาคมคุ%มครองผู%บริโภครัฐป`นังหรือ CAP ได%พบ หลักฐานที่แสดงวIา ไส%กรอกเนื้อวัวออสเตรเลียที่นำมาขายในประเทศแหIงนี้มี การเจือปนเนื้อสุกร การค%นพบดังกลIาวถูกนำมาเผยแพรIอยIางแพรIหลาย สิ่งนี้ นำมาซึ่งความกังวลและไมIพอใจขอผู%บริโภคมุสลิม และหลายคนเรียกร%องให% CAP ดำเนนิ การสำรวจผลิตภัณฑอY ่นื ๆท่ีอาจจะมีส่ิงหะรอมสำหรับมุสลิม จากความกังวลเกี่ยวกับปZญหาที่เกิดขึ้น ด%วยเหตุนี้ CAP อาสาที่จะ ดำเนินการศึกษาในปZญหาดังกลIาวด%วยตัวเอง จนเมื่อปลายป` 1977 จาก การศึกษาทำให%เราได%รู%วIา เจลาตินซึ่งเป\\นผงผลึกสีขาวเนื้อละเอียดถูกนำมาใช% ในผลิตภัณฑYอาหารจำนวนมากนั้น สIวนใหญIได%มาจากสุกร เนื่องด%วย ผลิตภัณฑYจำนวนมากที่มุสลิมบริโภคพบสIวนประกอบชนิดนี้มีอยูIในผลิตภัณฑY ซึ่ง CAP ได%มองเรื่องนเี้ ป\\นเรอื่ งร%ายแรงเรือ่ งหนง่ึ ดังนั้นในเดือนธันวาคมป` 1977 CAP ได%ทำหนังสือโดยจIาหน%าซอง ดCวนที่สุด ร%องเรียนไปยังกระทรวงสาธารณสุขของมาเลเซีย เพื่อกำหนด ข้นั ตอนการแกไ% ขปZญหาโดยทันที ปZญหาดังกลIาวยังถูกเผยแพรIตIอสาธารณชนอยIางกว%างขวางเพ่ือ เตือนให%มุสลิมได%ละเว%นจากการบริโภคผลิตภัณฑYที่มีสIวนประกอบของ เจลาติน เวน% แตพI วกเขาม่นั ใจวIาผลิตภัณฑYนั้นฮาลาล 37

ในขณะเดียวกันทางกระทรวงสาธารณสุขก็ได%ให%สัญญาที่จะเข%ามา ตรวจสอบในปZญหาดังกลIาว แตIกระนั้นหลังจากผIานไป 5 ป` ก็ยังไมIมีความ คืบหน%าการดำเนินการใดๆ ทั้งๆที่มีข%อร%องเรียนจาก CAP ที่ต%องการคำตอบ จำนวนมาก เมื่อพิจารณาถึงความเฉื่อยชาของกระทรวงและการแพรIกระจาย ความสงสัยที่เกี่ยวเนื่องกับผลิตภัณฑYอาหารที่นIากังวลตIอสาธารณชน ด%วยเหตนุ ้ี CAP จึงไดต% ัดสินใจริเร่มิ สบื สวนเพอ่ื คลคี่ ลายในปญZ หาเร่ืองน้ี โดยในป` 1982 มีรายงานที่เป\\นหลักฐานจำนวนมากซึ่งทำให% CAP ได%ยืนยันวIา เจลาตินแท%ที่จริงแล%วได%มาจากหนัง เอ็นและกระดูกที่เป\\นเศษ เหลือทิ้งจากสุกร เจลาตินยังสามารถทำมาจากหนังวัว หนังแกะและสIวนอื่นๆ ของสัตวY (เชIน กระดูกอIอน เป\\นต%น) แตIเนื่องจากหนังวัวและหนังแกะเป\\น หนังสัตวYที่มีมูลคIา จึงสามารถนำไปผลิตเป\\นสินค%าอื่นๆ สIวนหนังสุกรซึ่งไมIถือ วIาเปน\\ หนังสตั วทY ่ีมีมลู คIา ดว% ยเหตนุ ห้ี นงั สุกรจงึ ถกู นำมาใชใ% นการผลิตเจลาติน เปน\\ จำนวนมาก ตั้งแตIนั้นมา CAP ก็ได%ให%ความรู%และการศึกษาแกIสาธารณชน เกย่ี วกบั อาหารและผลิตภณั ฑYอืน่ ๆทหี่ ะรอมสำหรับมสุ ลมิ ลำดบั เหตุการณปL ญ4 หาฮาลาลและหะรอมท่ถี กู เป‡ดเผยโดย CAP 1977 - พบไส%กรอกเน้อื ววั ออสเตรเลยี มเี น้ือสุกรเจอื ปน 1981 - พบแอลกอฮอลอL ยูใI นยาบำรุงทารก 1982 - CAP ไดย% ืนยันวIา เจลาตินไดม% าจากสุกร - การประชุมที่จัดขึ้นโดยสำนักนายกรัฐมนตรีได%ยืนยันวIาเจ ลาตนิ นน้ั หะรอมสำหรบั มุสลิม 38

- CAP ได%เปxดเผยวIารกจากครรภLของมนุษยLที่ได%จาก โรงพยาบาลของรัฐถูกขายให%กับบริษัทเครื่องสำอางใน 1984 - - ตIางประเทศ นมผงสำหรับทารกแรกเกิดพบวIา มสี วI นประกอบไขมนั สัตวL 1985 - ผลิตภัณฑYแปรรูปหลากหลายชนิดได%รับการตรวจสอบและ พบวาI มเี จลาตนิ 1986 - พบการเจอื ปนเจลาตินในผงว%นุ - เนยขาวซึ่งทำมาจากไขมนั สัตวL พบวาI มีอยใIู นบสิ กิต - โมโนกลีเซอไรดL (วัตถุเจือปนอาหารที่ได%มาจากสัตวY) พบวIามี - - อยIูในผลิตภัณฑYอาหาร - กลีเซอไรดL (สารที่ไดม% าจากสตั วY) พบวาI มอี ยIใู นเครื่องสำอาง - พบสบIทู ่ที ำมาจากไขมนั สตั วL - ค%นพบแปรง ท่ีทำมาจากขนของสุกร ฟxลมY ถIายรูปและภาพถาI ย พบวIาไดเ% คลือบดว% ยเจลาติน - - เนยแข็งที่ทำมาจากเอนไซมY เรนเนท/เปบซิน ซึ่งเป\\นอนุพันธY 1994 - ท่ไี ดม% าจากสัตวY เจลาตินและกลีเซอไรดL พบวIาถูกนำมาใช%ในยาและ ผลติ ภณั ฑYทางการแพทยY ไขมันสกุ ร (Lard) ถกู นำมาใช%ในกระบวนการผลติ น้ำหอม เครอ่ื งป¡นZ ดินเผา พบวาI มกี ระดูกสัตวLเป\\นสวI นประกอบ หนังสือที่ชื่อ For God, Country and Coca-Cola โดย มารYค เพนเดอรYเกรสYท ได%เปxดเผยสูตรลับของโคคา-โคลา วIา มีการใชแ% อลกอฮอลL 39

- เวยL (Whey) ถูกพบในนมผงสำหรับทารกแรกเกิด และ 1995 อาหารแปรรปู อ่นื ๆ 1996 - อาหารแปรรูปและผงวุน% ไดถ% กู ทดสอบและพบวาI มเี จลาตนิ - พลาสมาจากเลือด (Blood plasma) ถูกค%นพบวIาได% 1998 นำมาใช%ในอาหาร 2000 - คอลลาเจน (สารซึ่งเป\\นอนุพันธYของเจลาตินที่ได%มาจากสัตวYหรือ ตัวออI นในครรภ)Y ถูกนำมาใช%ในเครอ่ื งสำอาง 2005 - วตั ถแุ ตIงกล่นิ อาหารพบวาI มีสวI นประกอบของแอลกอฮอลL - แอล-ซสิ เทอีน (L-cysteine) สารที่ได%มาจากเสCนผมของมนุษยL พบวIา ถูกนำมาใช%อยIางกว%างขวางในวงการอาหาร เชIน ขนมปZง พิซซIาและผงปรงุ รสอาหาร เน่ืองจากเป\\นวัตถเุ จอื ปนอาหาร 40

ตอนท่ี 4 ขอC สงสัยและความไมมd ั่นใจท่รี ายลอC มเครอื่ งหมายฮาลาล เมื่อเร็วๆนี้ ผู%บริโภคมุสลิมตIางวิตกกังวลเกี่ยวกับการเลือกซื้อสินค%าที่มี คำวIา“ฮาลาล”ในรูปแบบตIางๆ ไมIวIาจะเป\\นพยัญชนะภาษาอาหรับหรือโรมัน ที่แสดงบนผลิตภัณฑYหรือสถานที่เพื่อเป\\นสิ่งจูงใจสำหรับผู%บริโภคมุสลิม สัญลักษณYฮาลาลดังกลIาวดียิ่งกวIาการใช%สัญลักษณYอื่นๆ แตIกระนั้นมี ผู%ประกอบการค%าปลีกบางรายเอารัดเอาเปรียบผู%บริโภคด%วยการติด เครื่องหมายฮาลาลในร%านของพวกเขา แม%รายการสินค%าที่ขายจะไมIฮาลาลก็ ตาม เนื่องมาจากมูลคIาการค%าที่พวกเขาได%รับจากสัญลักษณYเหลIานี้ ทำให%เกิด การขยายธุรกิจออกไปอยIางมายมายไมIวIาจะเป\\นภัตตาคารสุดหรูหรือ ร%านอาหารริมทาง สาเหตุจากการออกกฎหมายที่ขาดความเหมาะสมตIอ ปZญหาฮาลาล/หะรอมและการบังคับใช%กฎหมายการค%าที่ไมIดีพอ จึงทำให%นัก ธรุ กจิ ไร%ยางอายใชเ% ครื่องหมายฮาลาลในทางท่ผี ิดเพื่อกระตุน% ธรุ กจิ ของตน ในเดือนพฤษภาคม ป` 2004 สื่อท%องถิ่นได%รายงานการใช%เครื่องหมายฮา ลาลปลอมอยIางแพรIหลาย โดยเครื่องหมายฮาลาลดังกลIาวไมIได%ถูกรับรอง จาก JAKIM ในหมIกู ลยทุ ธทY ี่รา% นอาหารนำมาใช%ไดแ% กI การแสดงหนงั สือรับรอง ฮาลาลจากองคYกรศาสนาบางองคYกรที่แสดงวIา ไกIได%รับการเชือดโดยผู%เชือด มุสลิม แตIขาดการรับประกันวIาอุปกรณY ถ%วยจาม เครื่องครัวตIางๆที่พวกเขา นำมาใช%นั้นไมIมีการปนเป|¡อนกับผลิตภัณฑYที่หะรอม ด%วยเหตุนี้สถานะฮาลา ลของอาหารท่ีถูกผลติ ขนึ้ โดยร%านอาหารเหลาI น้ยี งั คงเปน\\ ท่ีนาI สงสัย 41

ร%านอาหารตะวันตกชื่อดังแหIงหนึ่งเปxดเผยวIา มีการทำให%ผู%บริโภคเกิด ความเข%าใจผิดด%วยการแสดงเครื่องหมายฮาลาลปลอมที่หลอกลวงวIาออกโดย JAKIM รา% นอาหารดังกลIาวยงั บรกิ ารสรุ าซ่งึ เป\\นส่ิงต%องหา% มทางศาสนาอิสลาม ยังมีร%านอาหารที่ใช%คำวIา “บิสมิลละฮฺ” เพื่อบIงบอกวIาอาหารนั้นฮาลาลอีก ด%วย นอกจากนี้ยังมีห%างสรรพสินค%าจำนวนมากติดเครื่องหมายฮาลาลตรง แผนกขายไกIและเนื้อ ซึ่งไมIมีข%อสงสัยแตIประการใดเกี่ยวกับเครื่องหมายที่ เป\\นใบรับรองจากหนIวยงานให%การรับรอง แตIกระนั้นพวกเขาอาจจะยังขาย เนื้อที่ไมIฮาลาล ถึงแม%วIาเนื้อที่ไมIฮาลาลนั้นจะอยูIในแผนกอื่น ที่อาจจะไมIมี รถเข็นเฉพาะสำหรับนำมาใช%ลำเลียงอาหารที่ไมIฮาลาล อีกอยIางที่สามารถ จินตนาการในสถานการณYนี้คือ รถเข็นที่ถูกนำมาใช%กIอนหน%านั้นอาจจะ ลำเลียงผลิตภัณฑYที่ไมIฮาลาลและตIอมามุสลิมนำมาใช%เพื่อลำเลียงเนื้อที่ฮา ลาล นอกจากนี้ยังมีอีกประเด็นที่เป\\นไปได%นั่นก็คือ ไมIมีการแยกห%องเย็นและ สถานทจี่ ดั เกบ็ สำหรบั ผลิตภัณฑYที่ไมIฮาลาล 42

ตัวอยาd งเคร่ืองหมายรับรองฮาลาลที่ปรากฏในทCองตลาด มีเครือ่ งหมายไหนบCางที่เปiนเคร่อื งหมายฮาลาลแทC ? ในป` 2003 ได%มีรายงานวIา โรงแรมระดับสี่ดาวในรัฐป`นังพบมีหมูยIาง บรกิ าร ถงึ แมว% Iาทางโรงแรมจะได%รับหนงั สอื รับรองฮาลาลจากกรมศาสนาของ รัฐก็ตาม โดยกIอนหน%านี้มีกรณีการขายสุราในร%านอาหารที่แสดงเครื่องหมาย ฮาลาล (ดูตอนที่ 5 “ความไมIแนIนอนในสถานะฮาลาลของอาหารภัตตาคาร และโรงแรม”) กรณกี ารละเมิดเครื่องหมายฮาลาล วนั ที่ 24 ธันวาคม 1997 เจ%าหน%าที่จากกระทรวงการค%าภายในและกิจการผู%บริโภค ได%เข%าทำการยึด น้ำมันปรุงอาหารจำนวน 24.3 ตัน ซึ่งมีมูลคIา 45,000 ริงกิต (ประมาณ 450,000 บาท....ผู%แปล) ใน Batu Berendam รัฐ มะละกา น้ำมันปรุง อาหารที่ยึดได% มาจากโรงงานที่เจ%าของไมIมีใบอนุญาตการใช%เครื่องหมายฮา ลาล อยIางถูกตอ% ง วนั ที่ 20 กุมภาพันธY 2004 เจ%าหน%าที่จากกระทรวงการค%าภายในและกิจการผู%บริโภค ได%เข%าตรวจค%น โรงงานบรรจุบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปใน Taman Sri Bahtera, Cheras, กรุง กัวลาลัมเปอรY เนื่องจากไมIมีหนังสือรับรองฮาลาลของแท%จาก JAKIM ในการ ตรวจค%นครั้งนี้มีบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปหลากหลายรสชาติและยี่ห%อตIางๆมากกวIา 1,000 กลIอง มีมลู คาI สงู กวIา 370,000 บาทที่ยึดได% 43

วันที่ 13 พฤษภาคม 2004 ร%านอาหารชื่อดังใน USJ 9, Subang Jaya, รัฐสลังงอรY พบมีการหลอกลวง ผู%บริโภคมุสลิมโดยแสดงเครื่องหมายฮาลาลปลอมที่ถูกสมมุติวIาออกโดย JAKIM นับตั้งแตIเริ่มดำเนินการมาเป\\นระยะเวลา 6 ป` ร%านอาหารแหIงน้ี ให%บริการอาหารตะวันตกอีกทั้งยังจำหนIายสุราชนิดตIางๆ แตIได%รับการ อุดหนุนจากมุสลิมเนื่องจากมีเครื่องหมายฮาลาลปรากฎอยูIทำให%เกิดการ เข%าใจผดิ วันท่ี 22 มิถุนายน 2004 กองบังคับคดีของสำนักงานจากกระทรวงการค%าภายในและกิจการผู%บริโภค สาขา Kajang ได%เข%าตรวจค%นสถานที่ของบริษัทนำเข%านมจากประเทศ ออสเตรเลีย ในขณะที่ตรวจค%นพบวIามีการใช%เครื่องหมายฮาลาลปลอม หลอกลวงผูบ% ริโภค วันที่ 8 กรกฎาคม 2004 JAKIM ได%ทำการยึดหมากฝรั่งยี่ห%อชื่อดังจำนวนสองคอนเทนเนอรYจาก คลังสินค%าที่ Hicom Glenmarie ใน Subang, รัฐสลังงอรY ซึ่งมีมูลคIากวIา 23 ลา% นบาท เช่ือวIามกี ารใชเ% ครือ่ งหมายฮาลาล ปลอม วันที่ 12 กรกฎาคม 2004 ได%เข%าทำการยึดเครื่องด่ืมตุงกัตอาลีมากกวIา 255,000 กระป‡อง ซึ่งมีมูลคIา ประมาณ 5,000,000 บาท ที่จัดจำหนIายโดยบริษัทรายหนึ่งใน Taman Perindustrain Selesa ใน Serdang รัฐสลังงอรY เนื่องจากบริษัทใช% 44

เครื่องหมายฮาลาลปลอม บริษัทแหIงนี้เป\\นผู%จัดจำหนIายสินค%าเครื่องด่ืม สมุนไพรรายใหญIของประเทศ พบวIาได%ทำการพิมพYสัญลักษณYฮาลาลปลอม บนกระป‡อง เจPาหนาP ท่ี JAKIM เขPาทำการยดึ ผลิตภณั ฑZ ทใ่ี ชเP คร่ืองหมายฮาลาลโดยไมไC ดรP ับอนุญาต (Harian Metro, พฤษภาคม 2004) วนั ท่ี 1 ตลุ าคม 2004 บริษัทแหIงหนึ่งได%ผลิตขนมไหว%พระจันทรYโดยได%ใช%เครื่องหมายฮาลาลจาก JAKIM ติดบนขนมไหว%พระจันทรYที่มีหมูหยองและไขมันหมูผสมอยIู สิ่งนี้ได%ทำ ให%ผู%บริโภคมุสลิมเกิดความไมIพอใจ จากเหตุการณYที่เกิดขึ้นนี้ทำให% JAKIM ได% ยกเลิกใบรับรองฮาลาลที่ได%ให%แกI บริษัท Kam Lun Tai Cake House จำกัด ทมี่ ีสถานประกอบการใน Kajan, รัฐสลังงอรY 45

วันที่ 20 ธนั วาคม 2004 โรงงานจัดจำหนIายผลิตภัณฑYอาหารที่ Taman Pinggiran Putra, Seri Kembangan พบวIามีการนำเข%าเครื่องดื่มที่แสดงเครื่องหมายฮาลาลจาก JAKIM ซึ่งฉลากสินค%าได%รับการพิมพYในประเทศจีนโดยโรงงานได%ทำการผลิต เครื่องด่ืมกอI นที่สินค%าเหลIานจี้ ะถกู สงI ออกมายงั ประเทศมาเลเซีย วนั ที่ 2 กุมภาพนั ธY 2005 เจ%าของคลังสินค%าขายสIงพบห%องเก็บผลิตภัณฑYอาหารที่มีเครื่องหมายฮา ลาลควบคูIไปกับเนื้อสุกรและผลิตภัณฑYจากเนื้อสุกรบรรจุกระป‡องจำนวน 100 กระป‡อง ในจำพวกผลิตภัณฑYฮาลาลที่ได%รับการปนเป|¡อนประกอบด%วย น้ำมันงาบรรจุขวด ถั่ว ซอสพริก บิสกิต ปลาซารYดีนบรรจุกระป‡อง และ ผลติ ภัณฑYอืน่ ๆซ่งึ กอI นหน%านีไ้ ดร% บั การรบั รองฮาลาลจาก JAKIM วันที่ 9 กมุ ภาพนั ธY 2005 บริษัทแปรรูปอาหารแหIงหนึ่งได%ติดเครื่องหมายฮาลาลบนกระป‡องที่บรรจุ หอยทากดิบ (หอยทากที่กินได%) ซึ่งเป\\นสิ่งหะรอมสำหรับมุสลิม หอยทาก ดังกลIาวเชื่อวIาได%รับการนำเข%าจากประเทศใกล%เคียงและได%บรรจุกระป‡องที่ โรงงานแหIงหนึ่งในเขตอุตสาหกรรม Batu Caves พบวIาเจ%าของโรงงานได%ทำ สำเนาและพิมพYเครื่องหมาย ฮาลาลจาก JAKIM บนผลิตภัณฑYห%าชนิดที่ ปราศจากการไดร% บั อนุญาต 46

วนั ท่ี 14 กุมภาพนั ธY 2004 ชายมุสลิมคนหนึ่งเกือบรับประทานเนื้อสุกรรมควันที่บรรจุรIวมกันกับเนื้อไกI โดยผู%ผลิตได%บรรจุในถุงพลาสติกที่มีเครื่องหมายฮาลาลจาก JAKIM ซึ่งบริษัท ไดท% ำการยาI งเนื้อสกุ รและไกใI นหลIุมยาI งเดยี วกัน ป4ญหาเคร่ืองหมายฮาลาลกับการจัดการของรฐั บาล ในป` 1994 เครื่องหมายฮาลาลที่ได%มาตรฐานนั้นได%ถูกเสนอโดย กรมการพัฒนาอิสลามในสำนักนายกรัฐมนตรีซึ่งเป\\นที่รู%จักกันดีในขณะนี้คือ JAKIM การอนุมัติเครื่องหมายและหนังสือรับรองนั้นกระทำภายใต%การ ควบคุมอยIางเครIงครัดของ JAKIM กับความรIวมมือจากสถาบันการศึกษา เพื่อให%เกิดความมั่นใจวIาอาหาร เครื่องดื่ม ผลิตภัณฑYยา เครื่องสำอาง และ ผลิตภัณฑYอื่นๆที่ใช%เครื่องหมายฮาลาล สอดคล%องกับข%อกำหนดของกฎหมาย อสิ ลาม วิธีดำเนินการรวมทั้งการได%มาซึ่งใบรับรองและเครื่องหมายจาก JAKIM เป\\นเรื่องคIอนข%างยากและใช%เวลานาน บางครั้งนานถึงสองป`เลย ทีเดียว เพราะเหตุนี้จึงมีบางรายได%อาศัยการใช%เครื่องหมายฮาลาลปลอม เมื่อพิจารณาถึงการใช%เครื่องหมายฮาลาลปลอมหรือเครื่องหมายฮา ลาลที่ไมIมีการรับรองได%ลุกลามจนควบคุมไมIได% ในเดือนพฤษภาคม ป` 2004 JAKIM ได%ประกาศการใช%เครื่องหมายใหมIที่คาดหวังวIาจะมีผลบังคับใช%เร็วๆน้ี โดยประกาศวIาทั่วประเทศจะมีการใช%เครื่องหมายฮาลาลรIวมกับรหัสของรัฐท่ี เหมือนกันที่ควบคุมโดยกรมทะเบียนเพื่อความเป\\นหนึ่งเดียวในการใช% เครื่องหมาย อยาI งไรกต็ ามกระท่งั บดั น้โี ครงการดังกลาI วก็ยงั ไมIได%ดำเนินการ การละเมิดเครื่องหมายฮาลาลยิ่งถูกซ้ำเติมมากขึ้นด%วยความหยIอน ยานในการบังคับใช%ให%เป\\นไปตามกฎหมายที่มีอยูI ตัวอยIางเชIน บุคคลใดใช% 47

เครื่องหมายฮาลาลในทางที่ผิดสามารถฟ§องร%องดำเนินคดีภายใต%มาตราท่ี 3(1)(b) ของกฎหมายการค%าป` 1994 ซึ่งมีโทษปรับไมIเกิน 2,500,000 บาท หรือจำคุกไมIเกิน 3 ป` หรือทั้งจำทั้งปรับ อยIางไรก็ตามการบังคับใช%กฎหมาย นม้ี ขี %อจำกัดและไมIเพียงพอในการยับยง้ั การละเมิด ปZญหาอาหารฮาลาลที่พบในขณะนี้จากระเบียบวาระการประชุม แหIงชาติของเรา โดยผู%มีอำนาจได%วิจารณYความล%มเหลวของพวกเขาอยIาง หนักในการบังคับใช%ให%เป\\นไปตามกฎหมายและดำเนินการกับการนำ เครื่องหมายฮาลาลไปใช%กับอาหารและผลิตภัณฑYที่เกี่ยวข%องในหนทางที่ผิดไมI สอดคล%องกบั กฎหมายชารีอะฮฺ ผลจากการใช%เครื่องหมายฮาลาลปลอมอยIางแพรIหลาย ด%วยเหตุนี้ กระทรวงการค%าภายในและกิจการผู%บริโภค Datuk Mohd Shafie Apdal ได%ประกาศเมื่อวันที่ 16 มีนาคม 2005 วIา เครื่องหมายฮาลาลใหมIนั้นได% ออกแบบมาให%มีคุณลักษณะความปลอดภัยอยIางเข%มงวดมากยิ่งขึ้น เพื่อ ป§องกันร%านค%าปลีกหลอกลวงผู%บริโภค ในระหวIางนั้นรัฐมนตรีประจำสำนัก นายกรัฐมนตรี Datuk Dr. Abdullah Md zin ได%ประกาศวIา การใช% เครื่องหมายฮาลาลใหมIนี้จะเริ่มดำเนินการในเดือนกรกฎาคมป` 2005 (Berita Hawan, 16 และ 30 มีนาคม 2005) แตIเมื่อถึงเดือนธันวาคม 2005 ส่ิงนกี้ ็ยงั ไมเI กิดข้ึน องคYการมาตรฐานแหIงชาติ SIRIM ได%ออกมาพร%อมกับ มาตรฐาน อาหารฮาลาล : แนวทางทั่วไปสำหรับการผลิต การเตรียมและการเก็บรักษา (MS 1500: 2004) มาตรฐานนี้จะครอบคลุมกระบวนการผลิต การควบคุม และการเก็บรักษาอาหารฮาลาล ซึ่งได%รับการจัดทำบนพื้นฐานกฎหมาย อิสลาม (ชารีอะหY) ถ%าเชIนนั้น JAKIM และกรมศาสนาแหIงรัฐ ควรจะยึด มาตรฐานนี้ในการออกเครื่องหมายฮาลาล ซึ่งมาตรฐานนี้จำเป\\นต%องใช% 48

รIวมกันอีกสองมาตรฐานนั่นคือ MS 1480 : การวิเคราะหYอันตรายและ ควบคุมจุดวิกฤติ (HACCP) และ MS 1514: หลักเกณฑYทั่วไปสำหรับ สขุ ลักษณะท่ีดี 49

ตอนท่ี 5 ความไมแd นdนอนในสถานะฮาลาลของอาหารภัตตาคารและโรงแรม อะไรคือหลักเกณฑYที่คุณพิจารณาเมื่อต%องการบริโภคอาหาร? การมีพนักงานมุสลิม ความสะอาดของสถานที่ เครื่องหมายฮาลาล การประดับประดาด%วยอายะฮฺอัลกุรอานหรือการใช%วลี เชIน “ไมIมีหมู” ใชIหรือไมI คุณทราบหรือไมIวIาสิ่งที่กลIาวมาข%างต%นไมIใชIหลักประกันวIาอาหาร ในสถานที่ดังกลIาวนั้นฮาลาล? จากการสำรวจของสื่อมวลชนเมื่อเร็วๆนี้พบวIา เจ%าของร%านอาหารกวIา 30 ร%านในกลังวัลลียY (Klang Valley ในกรุง กัวลาลัมเปอรY) ได%ประดับประดาด%วยอายะฮฺอัลกุรอานเพื่อดึงดูดให%ผู%บริโภคที่ เป\\นมุสลิมเข%าร%านของพวกเขา ในบรรดาอายะอัลกุรอานเหลIานั้น ประกอบด%วย กาลิมะฮฺ อัลลอฮและมุฮัมมัด อายัตพันดินารY (อัฏ-เฏาะลาก : 2-3) อายะฮฺกุรซียY และอัลฟาติหะฮฺ ภาพของกะบะฮฺก็ยังถูกนำมาแสดงใน บางครั้ง แตIในขณะเดียวกันเจ%าของร%านยังคงมีพื้นที่สวดมนตYของเขาใน สถานที่เดียวกันอีกด%วย แม%วIาปZญหานี้จะถูกรายงานไปยังหนIวยงานที่ เกี่ยวข%อง แตIก็ไมIสามารถกระทำการใดๆได% เนื่องจากไมIมีกฎหมายรองรับ เกีย่ วกบั ปZญหาดงั กลาI ว การหลอกลวงจากเจ%าของร%านอาหารด%วยการขายอาหารฮาลา ลเพียงเพื่ออาศัยเป\\นเครื่องมือในการเพิ่มยอดขายอาหารด%วยรูปแบบท่ีคดโกง นักธุรกิจบางรายสนใจเพียงแคIการทำกำไรเทIานั้น แตIพวกเขาไมIได%กังวลถึง ความรู%สึกของมุสลิมภายในประเทศ ผู%คนจำนวนมากไมIเข%าใจวIาอาหารใดๆก็ ตามจะต%องมีองคYประกอบที่เป\\นไปตามกฎหมายด%านอาหารของมุสลิม พวก เขาทราบแตIเพียงวIาเนื้อสุกรเป\\นสิ่งต%องห%ามในศาสนาอิสลามเทIานั้น แตIพวก เขาไมIเข%าใจวIาอุปกรณYที่ใช%ปรุงอาหารและสถานที่จัดเก็บในห%องครัวไมIควร 50