ลำธารชีวิต

ลำ� ธารชวี ติ โพธริ กั ษ์ ISBN 978-616-582-632-7 พมิ พค์ รง้ั ที่ ๑ : สงิ หาคม ๒๕๖๔ สงวนลขิ สทิ ธ์ิ พ.ศ. ๒๕๖๔ โดย โพธริ กั ษ์ หา้ มลอกเลยี นแบบ ไมว่ า่ สว่ นหนง่ึ สว่ นใดของหนงั สอื เลม่ น้ี นอกจากไดร้ บั อนญุ าตเปน็ ลายลกั ษณอ์ กั ษร ขอ้ มลู ทางบรรณานกุ รมของหอสมดุ แหง่ ชาติ โพธริ กั ษ.์ ลำ� ธารชวี ติ . -- กรงุ เทพฯ: วสิ คอมเซน็ เตอร,์ 2564. 336 หนา้ . 1. วญิ ญาณ. 2. ชวี ติ . I. ชอื่ เรอ่ื ง. 128.1 ISBN 978-616-582-632-7 ออกแบบปก : สแู่ ดนธรรม นาวาบญุ นยิ ม ภาพประกอบ : Su Dantham (IWS Member) ออกแบบและรปู เลม่ : พชั ระฉตั ร พฒั นพรี ะเดช ผจู้ ดั พมิ พ ์ : ธรรมทศั นส์ มาคม ๖๗/๗-๘ ซ.นวมนิ ทร์ ๔๘ ถนนนวมนิ ทร์ แขวงคลองกมุ่ เขตบงึ กมุ่ กรงุ เทพฯ ๑๐๒๔๐ โทร. ๐ ๒๓๗๕ ๔๕๐๖, ๐๙๕ ๖๑๘ ๙๑๕๔ พมิ พท์ ี่ : บรษิ ทั วสิ คอมเซน็ เตอร์ จำ� กดั ๒๙-๓๑ แฮปปแ้ี ลนด์ ซอย ๒ ถนนลาดพรา้ ว แขวงคลองจนั่ เขตบางกะปิ กรงุ เทพฯ ๑๐๒๔๐ โทรศพั ท์ ๐ ๒๗๓๔ ๐๗๗๓-๖ www.viscomcenter.co.th

ความเข้าใจผิด และความหลงผดิ สองตัวน้แี หละ ท่เี ปน็ อาวธุ สำ�คญั ของธรรมชาติ ทเี่ อามาใช้กบั “คน” ให้หลงวนตดิ อย่เู ป็นเหยือ่ ถ้าเราปลอ่ ยตน เราก็ต้องลอยชวี ิตไปตามสายธารน้ัน ถ้าเราขนื แขง็ ไวบ้ ้าง เรากจ็ ะไมถ่ ูกสายธารพัดพาไปตามชอบใจ

คำ� นำ� “ชวี ติ ” เปน็ สง่ิ ท่ี “เลก็ ” เกนิ กวา่ คนจะเขา้ ใจแจม่ แจง้ ไดง้ า่ ยๆ และ “ชวี ติ ” กเ็ ปน็ สงิ่ ท่ี “ใหญ”่ และ “กวา้ งไกลยดื ยาว” เหลอื เกนิ จนยากยงิ่ ทคี่ น จะเขา้ ใจไดง้ า่ ยๆ เชน่ กนั ขา้ พเจา้ กลา่ วดงั นี้ มใิ ชแ่ กลง้ เลน่ สำ� นวนแตอ่ ยา่ งใด ทวา่ นน่ั แหละคอื คำ� กลา่ วทเี่ ปน็ จรงิ อยา่ งแทจ้ รงิ เปิดไปอ่านดูเถิด ต้ังแต่บรรทัดแรกของหนังสือเล่มนี้ไปจนบรรทัด สดุ ทา้ ย เมอ่ื พจิ ารณาตามไปดๆี ทา่ นจะเขา้ ใจไดว้ า่ ขา้ พเจา้ มไิ ดเ้ ลน่ สำ� นวน เลยจรงิ ๆ แตข่ า้ พเจา้ ไมใ่ ชผ่ รู้ บั รองหรอื ชข้ี าดตดั สนิ หรอกนะวา่ ขอ้ เขยี น ทงั้ หมดในหนงั สอื น้ี จะถกู ตอ้ งหรอื เปน็ จรงิ เสยี ทงั้ หมด จงอา่ นและใครค่ รวญเอาเองเถดิ ความเหน็ และความเชอื่ จะเกดิ ไดก้ บั ผเู้ ขา้ ใจ และเหน็ แจง้ จรงิ ตามเทา่ นนั้ “ลำ� ธารชวี ติ ” น้ี เปน็ หนงั สอื ส.ค.ส.๑ เลม่ ๓ ทขี่ า้ พเจา้ ไดท้ ำ� ขนึ้ ซง่ึ ไดร้ วบรวมมาจากขอ้ เขยี นคอลมั น์ “ลำ� ธารชวี ติ ” อนั ไดเ้ คยลงพมิ พเ์ ผยแพร่ มาแล้วในหนังสือ “ไทยโทรทศั น์” แต่เม่อื จะน�ำมารวมเลม่ ข้าพเจา้ ก็ได้ เขยี นขยาย ใหก้ ระจา่ งเพม่ิ เตมิ พรอ้ มทงั้ นำ� เอาสว่ นทยี่ งั คา้ งๆ อยู่ ยงั ไมไ่ ด้ นำ� ลงพมิ พ์ มารวมไวด้ ว้ ย ๑ สมยั นนั้ การสง่ บตั รอวยพรในชว่ งเทศกาลปใี หม่ เรยี กวา่ สง่ ความสขุ (ส.ค.ส.) แตพ่ อ่ ครรู กั รกั พงษเ์ ขยี นหนงั สอื ใหเ้ ปน็ ส.ค.ส. แทนการสง่ บตั รอวยพร

ยงั จะมหี นงั สอื ส.ค.ส. อกี หนง่ึ เลม่ คอื เลม่ ๔ ทข่ี า้ พเจา้ ไดเ้ ขยี นไวแ้ ลว้ และจะได้พิมพ์ออกเผยแพร่แก่มวลชนต่อไป นอกจากน้ัน ก็จะมีหนังสือ “โพธริ กั ษเ์ พอ้ ” อนั ตอ่ เนอื่ งและลน้ ออกมาเกนิ ขอบเขตอกี หนงึ่ เลม่ ตอ่ จาก นนั้ ไปกเ็ ปน็ เรอ่ื งของ อนจิ จงั -ทกุ ขงั -อนตั ตา ซงึ่ ไมอ่ ยใู่ นสภาวะที่ ขา้ พเจา้ จะกำ� หนดและยดึ ถอื แลว้ จงึ เทา่ กบั ขา้ พเจา้ ได้ “จบ” หนงั สอื ของขา้ พเจา้ ลงแลว้ ตรงจดุ ทย่ี งั ไมจ่ บนนั่ เอง ผใู้ ดเหน็ วา่ “ธรรม” เปน็ รสทค่ี วร “เสพ” กจ็ งเชญิ เถดิ และเมอื่ ได้ “เสพ” แลว้ เหน็ ควรจะไดห้ นงั สอื ไว้ หรอื นำ� ไป แจกแกผ่ คู้ วรเสพอนื่ กแ็ จง้ แกข่ า้ พเจา้ ไปเถอะ ขา้ พเจา้ จะสง่ มาใหท้ นั ที ขอทา่ นเพยี ง “แสตมป”์ เพอ่ื การสง่ หนงั สอื นจ้ี ากทา่ นเทา่ นน้ั หรอื จะติดต่อขอรับโดยตรงกับข้าพเจ้า ตามท่ีอยู่ข้างล่างน้ี หรือแม้จะติดต่อ ขอรับได้ที่โรงพิมพ์ห้องภาพสุวรรณ ๑-๓ ส่ีแยกบางขุนพรหม ซ่ึงพิมพ์ หนงั สอื เผยแพร่ “ธรรมะ” ของขา้ พเจา้ ตลอดมาตงั้ แตเ่ รมิ่ ตน้ ทเี ดยี ว กไ็ ด้ “โพธริ กั ษ”์ วดั อโศการาม ปากนำ้� จ.สมทุ รปราการ ๖ ธนั วาคม ๒๕๑๓

สารบญั ๑ เรมิ่ ตน้ ปใี หมด่ ว้ ยชวนไขปรศิ นา........................................................... ๑๒ • “คน” คอื “เหยอื่ ของธรรมชาต”ิ สง่ิ หนง่ึ ในหลายๆ สงิ่ ทม่ี อี ยปู่ ระดบั โลก........................................................ ๑๓ ๒• สำ� หรบั เรอื่ ง ทรงเจา้ -เชญิ วญิ ญาณ อะไรนน้ั ...................................... ๑๗ รจู้ กั สภาวะวญิ ญาณแทๆ้ กอ่ น............................................................ ๒๐ ๓• เปรยี บวญิ ญาณเหมอื นพลงั งานคกู่ บั สสาร......................................... ๓๑ แยกรภู้ าวะสองสง่ิ ทง้ั โลก : ม/ี ไมม่ .ี ...................................................... ๓๘ • ไขขอ้ ขอ้ งใจพลงั งาน วญิ ญาณ ภตู ิ ผ.ี ................................................ ๔๓ • กายทพิ ยข์ องพรหมทเี่ ปน็ วทิ ยาศาสตร.์ ............................................. ๔๖ • อาจารยใ์ หญส่ ดุ ควรรู้ สงิ่ ทเ่ี ลก็ ทสี่ ดุ วา่ ไปมายงั ไง................................ ๔๘ • มติ ทิ ี่ ๗ ญาณสงั หรณเ์ กดิ ไดอ้ ยา่ งไร.................................................. ๕๒ • ปาฏหิ ารยิ ์ ของทพิ ย์ แท/้ ปลอม ลว้ นเกดิ จากเหต.ุ .............................. ๕๕

๔ เมอื่ คนสามารถหยดุ ความเปน็ คนได.้ ................................................... ๖๒ ๕• ความสำ� นกึ ละอายใจของพรหม......................................................... ๖๙ หยดุ ปลอ่ ยชวี ติ ไปตามลำ� ธารแหง่ ยถากรรม........................................ ๘๒ • นรกแท้ ตน้ งว้ิ กระทะทองแดงแท้ เปน็ ไฉน?....................................... ๘๔ • สขุ คมุ้ บาปไหม?................................................................................ ๘๘ • พทุ ธวธิ สี ลายซากศพและพธิ ศี พปจั จบุ นั ............................................. ๙๒ ๖• จะไมเ่ กดิ ไดไ้ หม................................................................................. ๙๖ อะไรคอื พลงั จติ พสิ ดารเหนอื สามญั .................................................... ๑๐๐ ๗• สงิ่ ทเ่ี กดิ ปาฏหิ ารยิ ก์ เ็ กดิ ไดเ้ ชน่ นเ้ี อง.................................................. ๑๑๑ รใู้ หแ้ จง้ ในสภาวะ ๒ อยา่ งพน้ ความหลง............................................ ๑๑๘ • รสู้ ง่ิ ทเ่ี กนิ มนษุ ยร์ ู้ เขารไู้ ดอ้ ยา่ งไร...................................................... ๑๒๒ • ทำ� อยา่ งไรจงึ จะรแู้ จง้ ครบ ทง้ั ผลและเหตอุ นั ลำ้� ลกึ ............................. ๑๒๘ • สงิ่ ใดเคลอ่ื นไหวอยใู่ นภมู ิ ผมู้ ภี มู นิ น้ั ยอ่ มรเู้ หน็ .................................. ๑๓๑ • อาจารยผ์ เู้ กง่ มาก กเ็ หมอื นไดค้ รองฝน่ิ ไวเ้ สพมาก............................. ๑๓๓

๘ ชวี ติ แทข้ องคน คอื อะไร?.................................................................... ๑๔๐ • อทุ ศิ สว่ นกศุ ลอยา่ งถกู ธรรมเปน็ อยา่ งไร............................................ ๑๔๖ • ประโยชนอ์ ะไรในการละความอรอ่ ยของชวี ติ .................................... ๑๕๒ • ธรรมชาตใิ หก้ ารตอ่ พนั ธ์ุ แตค่ นดนั เสพตดิ รส..................................... ๑๕๖ • พระอารยิ ะจงึ ตดั ขาดการเสพตดิ รสชาต.ิ ........................................... ๑๖๓ • ความอรอ่ ยลน้ิ คอื เครอ่ื งผกู สตั วไ์ วแ้ นน่ กบั โลก................................. ๑๖๗ • แยกแยะธมั มวจิ ยั ในรปู -รส-ธาตุ ใหด้ .ี ............................................... ๑๗๐ • หลงตดิ รสของเคย้ี วเลน่ สบู เลน่ ไปทำ� ไม?.......................................... ๑๗๑ • ผไู้ มอ่ มิ่ จงึ หลงความจำ� เปน็ ในการเสพ............................................... ๑๗๕ • ความหลบั ดบั ดงิ่ ยงิ่ นโิ รธมคี วามตา่ งกนั ............................................. ๑๗๙ • พระอรหนั ตม์ นี พิ พานคอื ทำ� หลบั ดบั อยา่ งผตู้ นื่ อย.ู่............................ ๑๘๓ • สรรพรสยอ่ มทำ� หนา้ ทขี่ องรส แตเ่ ราไมต่ ดิ รส.................................... ๑๘๗ • ระวงั อาหารจะพาตงั้ ลงสคู่ วามหลงเพลนิ ในตณั หา............................ ๑๘๘ • ความตา่ งกนั ของ ธรรมดาสองอยา่ ง................................................. ๑๙๒ • ประโยชนส์ งู ประหยดั สดุ ................................................................. ๒๐๑ • การรแู้ จง้ แทงทะลุ คอื อยา่ งไร........................................................... ๒๐๔ • เรามาลองพจิ ารณา ธมั มวจิ ยั ลงไปกนั ทลี ะขน้ั ................................... ๒๐๖ • อยจู่ บพรหมจรรย์ เปน็ อยา่ งนน้ี เ่ี อง.................................................. ๒๐๙ • ความลำ�้ ลกึ ยอ่ มประณตี ยง่ิ ไปตามลำ� ดบั ........................................... ๒๑๐

๙ วญิ ญาณมจี รงิ หรอื ? คอื อะไร?.......................................................... ๒๑๒ • ธรรมะมคี า่ สงู สง่ เพยี งใด อยทู่ กี่ ารเคารพธรรม.................................. ๒๑๓ • ควรศกึ ษาวญิ ญาณใหร้ ไู้ ปตามลำ� ดบั ................................................. ๒๑๖ • ควรรธู้ รรมะ ๒ อยา่ งไปทลี ะชน้ั ........................................................ ๒๑๙ • สน้ิ วญิ ญาณคอื อยา่ งไร.................................................................... ๒๒๑ • ดบั วญิ ญาณทลี ะขนั้ ......................................................................... ๒๒๓ • ฉายภาพสโลว์ วญิ ญาณเกดิ ขน้ึ กบั ความอยาก.................................. ๒๒๕ • ดบั ความอยากแหง่ วญิ ญาณ ดบั ตรงไหน?........................................ ๒๒๖ • ผไู้ มร่ รู้ ส ยอ่ มบอกรสไดย้ าก.............................................................. ๒๓๒ • วธิ ดี บั วญิ ญาณอยา่ งสมั มา............................................................... ๒๓๕ • นคี้ อื รแู้ จง้ การเกดิ /ดบั วญิ ญาณภายในตนกอ่ น.................................. ๒๓๘ • จติ วญิ ญาณขนั้ “รปู าวจร-อรปู าวจร”................................................ ๒๔๐ • พน้ สกั กายทฏิ ฐคิ อื พน้ ความเหน็ ผดิ ในอะไร?..................................... ๒๔๒ • ความม/ี ไมม่ ี โลกหนา้ ....................................................................... ๒๔๔ • เขา้ สกู่ ารเหน็ วญิ ญาณโดยวปิ สั สนา................................................... ๒๔๗ • ลองตงั้ หลกั เรยี นรวู้ ญิ ญาณดว้ ยอปุ มาอน่ื ......................................... ๒๔๙ • ทมี่ าของคำ� วา่ “ไมม่ เี ขา-ไมม่ เี รา” (แตม่ อี ะไร?)................................... ๒๕๒ • พลงั อะไรดงึ ดดู เหนย่ี วรง้ั เราไวใ้ นโลก................................................ ๒๕๕ • ทำ� ไมจงึ เกดิ ไมร่ จู้ บ จะจบยงั ไง?........................................................ ๒๕๗ • สน้ิ สงสยั ในการเขา้ ทรง จงึ เขา้ ใจสภาวธรรมอนื่ .................................. ๒๖๐ • การเกดิ โดยมโนลมๆ แลง้ ๆ จนสำ� เรจ็ ขน้ึ มา..................................... ๒๖๔ • ทำ� ไมคนจงึ หลงรกั ตวั ตนสมมตุ วิ า่ จรงิ ............................................... ๒๖๗ • ผรู้ ผู้ เู้ หน็ จรงิ ยอ่ มไมห่ ลงในสริ มิ หามายา........................................... ๒๖๙

• ความรสู้ ำ� คญั ตนจงึ ไมพ่ น้ สกั กายทฏิ ฐ.ิ .............................................. ๒๗๑ • รแู้ จง้ ธรรมปญั ญาดว้ ยจติ แตข่ อพดู ดว้ ยปาก...................................... ๒๗๔ • การบรรลหุ ลดุ พน้ จบชน้ั ประถม........................................................ ๒๘๐ • ตายแลว้ กห็ มดสนิ้ หรอื ?................................................................... ๒๘๔ • อยา่ เลน่ ลน้ิ ดนิ้ วนเสพไมข่ าด............................................................ ๒๘๗ • เหน็ กายในกาย-เหน็ จติ ในจติ คอื มตี าทพิ ย.์ ...................................... ๒๙๐ • แคค่ มุ สตไิ ดไ้ มใ่ ชอ่ าการหลดุ พน้ ........................................................ ๒๙๔ • แกน่ แกนสดุ ของเอกภพคอื สญุ ญตา.................................................. ๒๙๖ • อภญิ ญา-ปาฏหิ ารยิ ์ คอื อะไร?......................................................... ๒๙๗ • อะไรทำ� ใหห้ ลงยดึ มนั่ ในความเหน็ ตา่ ง?............................................ ๓๐๕ • ตา่ งกนั ตรงไหนในพระอรหนั ต/์ พระโพธสิ ตั ว.์ ..................................... ๓๐๙ ๑๐• จะยดึ ถอื ความเหน็ ปกั มนั่ ตายตวั ไดใ้ นทไ่ี หน?.................................... ๓๑๑ วญิ ญาณม?ี วญิ ญาณไมม่ !ี .................................................................. ๓๑๖ • สรา้ งกอ่ สรรคเ์ กดิ -หลงเพรศิ เตลดิ ลำ้� ................................................. ๓๒๓ • ความลกึ ของคำ� วา่ “สมมตุ ”ิ อยา่ งสมั มาทฏิ ฐ.ิ ................................... ๓๒๖ • กอ่ นจากขอฝากคำ� ........................................................................... ๓๒๗ จากสมดุ บนั ทกึ ของผเู้ ขยี น.................................................................. ๓๓๒ ความหมายของคำ� วา่ รกั รกั พงษ.์ ...................................................... ๓๓๕



๑ เรม่ิ ตน้ ปใี หมด่ ว้ ยชวนไขปรศิ นา ถ้ามีใครถามข้าพเจ้าว่า ท�ำไมจึงตั้งชื่อคอลัมน์นี้ว่า “ล�ำธารชีวิต” ขา้ พเจา้ กต็ อ้ งตอบไดแ้ นๆ่ เพราะเปน็ ถงึ เจา้ ของคอลมั นก์ ต็ อ้ งรู้ แตว่ า่ ขณะน้ี ยงั ไมม่ ใี ครถามมา กย็ งั ไมม่ หี นา้ ทจ่ี ะตอบ กต็ อ้ งทำ� เฉยๆ ไวก้ อ่ น จนกวา่ จะมคี นเขยี นจดหมายถามมา กจ็ ะลงมอื ตอบทนั ที หรอื ใครจะมเี รอ่ื งอนั ใด อันเก่ียวกับความเป็นไปของชีวิต เป็นต้นว่า อาจจะสงสัยแม้กระท่ังว่า “ชวี ติ คอื อะไร?”กถ็ ามมาได้หรอื จะถามลกึ ๆไปเลยวา่ “ตายแลว้ ไปไหน?” กย็ งั ไหว แตก่ อ็ กี นนั่ แหละ ยงั ไมม่ คี นถามมา ทข่ี า้ พเจา้ ยกตวั อยา่ งปญั หาขนึ้ มานนั้ ขา้ พเจา้ ยกขนึ้ มาเอง บางคนก็ คงจะทราบดถี งึ สง่ิ เหลา่ นนั้ อยแู่ ลว้ กไ็ ด้ เพราะฉะนนั้ ถา้ ขนื ขา้ พเจา้ ถามเอง ตอบเอง จงึ ดจู ะไมเ่ ขา้ ที เพอื่ ใหม้ นั เขา้ ทดี งั กลา่ วแลว้ กจ็ ะยงั ไมต่ อบเองใดๆ ทงั้ สน้ิ ในขอ้ สงสยั ทขี่ า้ พเจา้ ไดย้ กตวั อยา่ งมาแลว้ ๑๒ | ลำ� ธารชวี ติ

แตถ่ า้ ใครอา่ นแลว้ มคี วามสงสยั ขน้ึ มาอยากจะรจู้ รงิ ๆ วา่ ... “ชวี ติ คอื อะไร?” ... และ “ตายแลว้ ไปไหน?” และหรอื แมช้ อ่ื คอลมั นน์ ห้ี มายความ วา่ ยงั ไง? กเ็ ขยี นจดหมายถามมาจรงิ เสยี กอ่ น แลว้ ขา้ พเจา้ จะตอบจรงิ ๆ ในคอลมั นน์ แี้ หละ พูดมาถึงตรงน้ี ก็เลยขอบอกแนวทางของคอลัมน์นี้ไว้ให้ทราบเสีย เลยว่า คอลัมน์น้เี ปดิ ขน้ึ มา เพ่ือจะคล่ีคลายขยายขอ้ ข้องใจสงสยั ในเรื่อง อนั เกย่ี วเนอื่ งกบั ชวี ติ ตง้ั แตเ่ กดิ จนถงึ ตายนนั่ แหละ ดงั ไดย้ กตวั อยา่ ง ขอ้ ขอ้ งใจมาใหด้ แู ลว้ ดงั นน้ั ถา้ ใครรสู้ กึ วา่ ชวี ติ เกดิ มามนั ตอ้ งสาป มบี าปหรอื อยา่ งไร? กล็ อง เลา่ ขอ้ เศรา้ ขอ้ ทกุ ขน์ นั้ มาดู จะมที างแกไ้ ขกนั ไดอ้ ยา่ งไร จะไดช้ ว่ ยกนั บา้ ง หรอื ใครไปทำ� บาปทำ� บญุ อะไรไวอ้ ยา่ งไร แลว้ กเ็ กดิ ไมส่ บายใจอยคู่ รามครนั หรอื ยงั ขอ้ งใจอยไู่ มห่ าย กล็ องเขยี นจดหมายมาถามไถเ่ ลา่ สกู่ นั ฟงั ดู อนั ใด มนั ควรจะเปน็ ยงั ไง กจ็ ะไดเ้ ลา่ สกู่ นั ฟงั “คน” คอื “เหยอื่ ของธรรมชาต”ิ สงิ่ หนงึ่ …ในหลา…ย…ๆ…สงิ่ ทม่ี อี …ยปู่ …ระ…ดบั โลก เพราะฉะน้ัน ถ้าใครไม่รู้ตัวว่า ตนเองก็คือเหย่ือของธรรมชาติ กจ็ ะตอ้ ง เกดิ แลว้ กต็ าย ตายแลว้ กเ็ กดิ แลว้ กต็ ายแลว้ กเ็ กดิ หมนุ วน หมนุ เวยี นขน้ึ มาประดบั โลกอยแู่ ลว้ ๆ เลา่ ๆ ไมม่ ที ส่ี น้ิ สดุ ตราบโลกแตก ก็จะถูกโลกน่ีแหละยึดเอาตัวไว้ใช้เป็นเคร่ืองประกอบโลก และถ้าไม่รู้ตัว อยตู่ ราบใด กค็ งถกู ธรรมชาตคิ รอบงำ� ตม้ ยำ� ทำ� แกงเอาตามอำ� เภอใจอยู่ ตราบนน้ั ลำ� ธารชวี ติ | ๑๓

ดังนน้ั ถ้าใคร “รตู้ วั ” และไม่ยอมเปน็ เบย้ี ลา่ งของธรรมชาติ รูจ้ ัก ครองตนและนำ� ตนออกมาจากการเปน็ เหยอ่ื ของธรรมชาติ และสดุ ทา้ ยกจ็ ะ พาตนพน้ โลกนไ้ี ปได้ ผนู้ นั้ แหละชอ่ื วา่ ผเู้ จรญิ ผชู้ นะ ผฉู้ ลาด ผเู้ หน็ ความ แทจ้ รงิ ได้ พทุ ธศาสนาเรยี กคนเชน่ นนั้ วา่ “ผบู้ รรลธุ รรม” เพราะฉะนัน้ “ธรรม” จงึ คอื “ความแทจ้ รงิ ” ใครยงั ไม่รคู้ วาม แท้จริง เรยี กว่า ยังไม่รธู้ รรมะ และถ้าใครยังนกึ วา่ ส่งิ ท่ตี ัวเองร้แู ลว้ น้ัน เปน็ ความแทจ้ รงิ แตค่ วามจรงิ ยงั เปน็ ความแทจ้ รงิ ทผี่ ดิ ๆ อยู่ กเ็ รยี กผนู้ นั้ วา่ “ยงั หลงผดิ ” ภาษาพระกเ็ รยี กวา่ ยงั มี “โมหะ” และถา้ ผใู้ ดไดไ้ ตรต่ รองดแี ลว้ ถงึ สง่ิ นนั้ สงิ่ นี้ และแลว้ กล็ งมตเิ อาเองวา่ สง่ิ ทต่ี นไดไ้ ตรต่ รองแลว้ นถี้ กู ตอ้ ง แลว้ แทจ้ รงิ แลว้ หรอื แมค้ นอนื่ อกี หลายๆ คน กเ็ หน็ พอ้ งดว้ ยวา่ ถกู แลว้ ตอ้ งแลว้ แทจ้ รงิ แลว้ แตโ่ ดยความจรงิ มนั กย็ งั เปน็ การเหน็ ทย่ี งั “ไมถ่ กู แท”้ ยงั เขา้ ใจไดไ้ มถ่ กู แท้ เปน็ ความจรงิ อนั เปลยี่ นแปลงไดอ้ ยู่ สงิ่ นน้ั อนั นน้ั กค็ ง ยงั เปน็ “ความเหน็ ผดิ ” อยู่ ภาษาพระกเ็ รยี กวา่ “มจิ ฉาทฐิ ”ิ และกต็ วั “โมหะ” กบั “มจิ ฉาทฐิ ”ิ สองตวั นแ้ี หละ ทเี่ ปน็ อาวธุ สำ� คญั ของธรรมชาติ ทเี่ อา มาใชก้ บั “คน” ใหห้ ลงวนตดิ อยเู่ ปน็ เหยอ่ื ผใู้ ดยงั รแู้ จง้ “โมหะ” (ความหลงผดิ ) และ “มจิ ฉาทฐิ ”ิ (ความเหน็ ผดิ ) ไมไ่ ด้ ผนู้ น้ั กย็ งั คงมี “อวชิ ชา”อยู่ คอื ยงั “ไมร่ แู้ จง้ ความแทจ้ รงิ ” อนั แทจ้ รงิ ฟงั ภาษาพระมา ๔-๕ คำ� บางคนคงรอ้ ง ย!้ี แสนจะไมน่ า่ สนใจ หรอื แสนจะไมร่ เู้ รอ่ื ง ถา้ ผใู้ ดมคี วามรสู้ กึ ดงั น้ี และแลว้ กร็ บี ละมอื ละใจจากสง่ิ นี้ หรอื ไมก่ โ็ ยนเรอื่ งนที้ ง้ิ ทนั ทอี ยา่ งไมไ่ ยดี กจ็ งทราบไวเ้ ถดิ วา่ ขา้ พเจา้ กจ็ ะตอ้ ง ขอบอกวา่ “ปลอ่ ยเขาไป-ปลอ่ ยเขาไป” เพราะเขายงั พอใจจะเปน็ เหยอื่ ของ ธรรมชาตอิ ยู่ อยา่ งรดั แรงแขง็ ขนั ยงั ไมย่ อมหนั มารู้ “ความแทจ้ รงิ ” และยงั ไม่ ยอมเรยี นรเู้ พอ่ื ตนจะไดช้ อื่ วา่ “เจรญิ ชนะ ฉลาด” นน่ั คอื ยงั ยอมตนเปน็ ผทู้ ่ี ไดช้ อื่ วา่ ดกั ดานแพธ้ รรมชาติ และโงเ่ งา่ อยนู่ นั่ เอง จงึ ตอ้ งปลอ่ ยเขาไปๆๆ ทพ่ี ดู มาถงึ ขน้ั น้ี หลายคนคงจะนกึ เขมน่ ขา้ พเจา้ เตม็ ที เพราะทำ� ตวั ราวกบั เปน็ ศาสดา จะมาสอนเหมอื นตนเองรมู้ าก เปน็ พหสู ตู ยงั งนั้ แหละ ๑๔ | ลำ� ธารชวี ติ

เปลา่ ขา้ พเจา้ ไมไ่ ดท้ ำ� ตนเปน็ “ศาสดา” เพราะคำ� นน้ั ขา้ พเจา้ เคารพ และขอยกย่องเทิดทูนให้กับ “พระสัมมาสัมพุทธเจ้า” และข้าพเจ้าก็ไม่ หาญกลา้ จะใชค้ ำ� วา่ “สอน” ใครๆ ได้ แมพ้ ระพทุ ธองคก์ ย็ งั ไมท่ รงรบั วา่ ทา่ นสามารถสอนใครได้ นอกจาก “เลา่ สกู่ นั ฟงั ชท้ี าง แนะทาง” ใหก้ นั แลว้ ผไู้ ดร้ บั การแนะ ไดร้ บั การชน้ี นั้ กน็ ำ� ไปปฏบิ ตั ลิ องดเู อง แลว้ ผนู้ นั้ จะทราบเองวา่ เขาไดอ้ ะไรมาจากการปฏบิ ตั นิ น้ั แลว้ เขากจ็ ะไดร้ เู้ องในขน้ั สดุ ทา้ ยวา่ “ธรรมะ” ไมใ่ ชข่ องใคร ไมใ่ ชข่ อง “พระพทุ ธเจา้ ” แตเ่ ปน็ ของสาธารณะ เปน็ ของทมี่ อี ยคู่ กู่ บั โลก มมี านานแลว้ ใครควา้ เอา ใครกไ็ ด้ ใครเฉยเมยไมค่ วา้ จะใหม้ นั เขา้ มาหานนั้ ไมม่ ที าง! แต่ เจา้ “ธรรมชาต”ิ สิ ไมต่ อ้ งไปควา้ ไมต่ อ้ งไปเพยี รพยายาม มนั จะมาหา ตวั เอง เขา้ มาสงิ สู่ เขา้ มาคลกุ คลี เรง่ ใจ เรา้ ใจเอง โดยไมต่ อ้ งเพยี รพยายาม แตอ่ ยา่ งใด เพราะมนั มหี นา้ ทผี่ กู คนใหอ้ ยกู่ บั โลก! ข้าพเจ้าหาญกลา้ เปล่งวาจาประหนึ่งท้าทายออกไปวา่ “ถามมาส!ิ ” แตเ่ บอื้ งตน้ มานนั้ มใิ ชว่ า่ ขา้ พเจา้ รแู้ จง้ หมดสน้ิ แลว้ ขา้ พเจา้ รเู้ ทา่ ทตี่ วั เองรู้ เทา่ นนั้ และแนน่ อน จะตอ้ งตอบไดเ้ ทา่ ทตี่ วั เองตอบได้ สง่ิ อนั ใดยงั ไมแ่ จง้ ขนื ขา้ พเจา้ ตอบออกไป มนั กค็ อื สง่ิ ทยี่ งั ไมแ่ จง้ ทา่ นยอ่ มรไู้ ดเ้ หน็ ได้ สำ� หรบั ผทู้ มี่ ี “ตา” พอจะสามารถเหน็ ได้ มี “ปญั ญา” พอจะสามารถรแู้ จง้ ได้ ดงั นัน้ ก็เปน็ ของแนน่ อนว่า ถ้าใครคิดว่า รูม้ ากกวา่ ข้าพเจา้ แลว้ ก็ไมต่ อ้ งถามข้าพเจา้ เลย แตถ่ ้าใครคิดวา่ ยังไม่รู้ อยากร้บู า้ ง กถ็ ามมาเถิด ขา้ พเจา้ จะพยายามเทา่ ทปี่ ญั ญาตวั เองมี และถา้ ขา้ พเจา้ ตง้ั คำ� ถามขน้ึ มาแลว้ ลองตอบขา้ พเจา้ หนอ่ ยไดไ้ หมวา่ ทำ� ไม? คนจงึ กนิ สตั ว์ และสตั วจ์ งึ กนิ พชื และพืชก็กินดิน และดินจึงกินคน มันเพราะเหตุอันใด? ไปยังไง? มายงั ไงกนั แนใ่ ครพอรกู้ ล็ องตอบมาดู แตถ่ า้ ไมม่ ใี ครรู้ ขา้ พเจา้ กจ็ ะนำ� มาเขยี น ถงึ ในคราวหนา้ สำ� หรบั คราวน้ี กค็ ยุ กนั เลน่ นดิ หนอ่ ยเทา่ ทหี่ นา้ กระดาษมี ใครเคยคดิ บา้ งไหมเอย่ ? วา่ ............. ลำ� ธารชวี ติ | ๑๕

“หมอด”ู เปน็ เรือ่ งจรงิ หรือเปลา่ ? และ “ทรงเจ้า-เชิญวญิ ญาณ” อะไรนนั่ เปน็ เรอ่ื งจรงิ หรอื เปลา่ ? ขา้ พเจา้ เองเคยศกึ ษาเลา่ เรยี นคน้ ควา้ โดย เอาตวั เองนแ่ี หละ กระโดดเขา้ ไปคน้ เขา้ ไปควา้ จรงิ ๆ จนกระทง่ั ไดย้ อมรบั วา่ ความจรงิ นน้ั ทกุ สง่ิ ทกุ อยา่ งจรงิ แตท่ ไ่ี มจ่ รงิ เพราะทกุ สงิ่ ทกุ อยา่ งคน ไมเ่ กง่ จรงิ และไมร่ จู้ รงิ สงิ่ นน้ั จงึ กลายเปน็ ของไมจ่ รงิ ยกตวั อยา่ ง “หมอด”ู ถา้ คำ� จำ� กดั ความของคำ� วา่ “หมอด”ู คอื ผทู้ ำ� นาย ทายทกั หรอื ทแ่ี ทท้ ถี่ กู กค็ อื ผรู้ ู้ “ชะตาชวี ติ ” ของคนอนื่ ไดท้ ะลปุ รโุ ปรง่ อยา่ งแทจ้ รงิ แมใ้ นอดตี -ปจั จบุ นั และอนาคต ผนู้ นั้ เรยี กวา่ “หมอด”ู ถา้ เปน็ ดงั นี้ คณุ เชอื่ ไหมละ่ วา่ วชิ า “หมอด”ู เปน็ วชิ าทม่ี จี รงิ และเปน็ จรงิ ไดอ้ ยา่ งแทจ้ รงิ ดว้ ย หากผใู้ ดมคี วามสามารถเจนจบในการฝกึ ฝนรำ่� เรยี น เพยี รตน ใหต้ นเองเปน็ “หมอด”ู ไดอ้ ยา่ งแทจ้ รงิ วชิ า “หมอด”ู ของหมอดู ผนู้ นั้ กเ็ ปน็ จรงิ และทำ� นายทายทกั ความจรงิ ออกมาไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ งละเอยี ด ลออ แตเ่ พราะ หามนษุ ยท์ จ่ี ะฝกึ ฝนรำ่� เรยี นเพยี รตนใหต้ นเองเปน็ “หมอด”ู ทเ่ี กง่ เยยี่ มจรงิ ๆ ไดย้ าก จงึ หา “หมอด”ู ทแ่ี ทไ้ มค่ อ่ ยได้ คนจงึ เหมาเอาวา่ วชิ า “หมอด”ู ไมใ่ ชเ่ รอ่ื งจรงิ ไมใ่ ชข่ องจรงิ แตถ่ า้ หากไดพ้ บ “หมอด”ู ทแี่ ทจ้ รงิ ทเี่ กง่ เยยี่ ม วชิ า “หมอด”ู กไ็ มใ่ ชเ่ รอื่ งเหลวไหลเลย ดงั นนั้ จะหา “หมอด”ู คนทวี่ า่ นน้ั ไดท้ ไี่ หน? ขา้ พเจา้ จะบอกให้ “หมอด”ู ทเ่ี กง่ เยยี่ มทสี่ ดุ และสามารถดชู ะตาราศี ของคนไดท้ กุ คน ดไู ด้ทงั้ อดีต ปัจจุบนั และอนาคต ดไู ดแ้ มก้ ระทง่ั ตัวเอง คนผนู้ น้ั เปน็ “หมอด”ู จรงิ ๆ เพราะดงั ไดก้ ลา่ วแลว้ ถา้ คำ� จำ� กดั ความคำ� วา่ “หมอด”ู คอื “ผรู้ ชู้ ะตาชวี ติ ของคนอน่ื ไดท้ ะลปุ รโุ ปรง่ อยา่ งแทจ้ รงิ ” ละก็ “หมอดู” ตัวอย่างที่ข้าพเจ้าจะกล่าวถึงนี้ ท่านก็คือ “พระสัพพัญญู- อนตุ ตรสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ” นแ่ี หละเปน็ “หมอด”ู ทแ่ี ท้ เพราะพระองคท์ า่ น สามารถดไู ดแ้ มน่ ยำ� จรงิ ๆ อยา่ วา่ แตจ่ ะดใู หค้ นใดวา่ จะตกนรกขน้ึ สวรรค์ มงั่ มรี ำ�่ รวย ทกุ ข์ จน อยา่ งไรเทา่ นน้ั เลย แมแ้ ตใ่ ครจะเปน็ “พระพทุ ธเจา้ ” ๑๖ | ลำ� ธารชวี ติ

องคต์ อ่ ไปในอนาคตอนั ยาวไกล พระองคท์ า่ นกส็ ามารถรแู้ ละดไู ดอ้ ยา่ งไมม่ ี ผดิ พลาดดว้ ย แลว้ จะหาวา่ วชิ า “หมอด”ู ไมม่ ใี นโลกนนั้ ไมไ่ ด้ หรอื จะหาวา่ วชิ า “หมอด”ู เปน็ วชิ าไมจ่ รงิ กไ็ มไ่ ด้ ดงั นเี้ ปน็ ตน้ ขอ้ สำ� คญั จงึ อยทู่ วี่ า่ ใครเรยี นรสู้ ง่ิ นนั้ จรงิ แคไ่ หน? และมคี วามสามารถ ในสง่ิ นนั้ ไดแ้ คไ่ หน? ตา่ งหาก โดยนยั เดยี วกนั เรอื่ ง ผสี างเทวดา ภตู วิ ญิ ญาณ อะไรตา่ งๆ กเ็ ปน็ เรอื่ งจรงิ แตผ่ เู้ รยี นรจู้ ะรไู้ ดแ้ คใ่ ดตา่ งหาก และจะสามารถ กระทำ� การเกยี่ วกบั สง่ิ นนั้ ๆ ไดแ้ คใ่ ด ถา้ ทำ� ไดด้ เี ยย่ี ม เกง่ เยย่ี ม กเ็ รยี กวา่ จรงิ ถา้ ไดน้ อ้ ยไมไ่ ดม้ าก กไ็ มจ่ รงิ มากกวา่ จรงิ เรอ่ื งกม็ อี ยแู่ คน่ เี้ ทา่ นน้ั เอง …สำ� หรบั เรอ่ื ง ท……รง…เจา้ -เชญิ…ว…ญิ ญ… าณ อะไรนนั้ ขา้ พเจา้ จะขอเลา่ ประสบการณใ์ หฟ้ งั ขา้ พเจา้ เคยไปศกึ ษารำ�่ เรยี นวชิ าเกย่ี วกบั การทรงเจา้ -เชญิ ดวงวญิ ญาณ นี่อยู่นานหลายปีพอดู โดยแต่แรกก็ไปศึกษาเพราะอยากรู้ และมีความ ไมเ่ ชอ่ื วา่ จะมเี จา้ มวี ญิ ญาณจรงิ นน้ั เอง ตอนแรกกต็ ดิ ตามไปดไู ปเหน็ ดไู ป ยังไง เห็นมายังไง มันก็ยังไม่สนิทใจอยู่นั่นเอง คือยังไม่เช่ือว่า มีเจ้า มวี ญิ ญาณอะไร? การเชญิ ทรง หรือเชิญวญิ ญาณน้นั มันก็เหมือนๆ การสะกดจิต ตวั เอง เนอ่ื งดว้ ยขา้ พเจา้ เคยศกึ ษาคน้ ควา้ วชิ าเกยี่ วกบั ทางจติ มา ในดา้ น วทิ ยาศาสตรค์ อื ทางสะกดจติ มากอ่ น กเ็ ลยทำ� ใหค้ ดิ ไปเอาเองวา่ การเชญิ ทรง นน้ั คอื การสะกดจติ ตวั เองใหจ้ ติ มสี มาธิ เมอ่ื จติ มสี มาธมิ ากๆ จติ นนั้ กม็ ี ความสามารถ อาจจะแสดงอะไรตอ่ อะไรออกมาได้ แมจ้ ะสามารถมตี าทพิ ย์ หูทิพย์ หรือระลึกชาติตนเองได้ หรือทายปัจจุบัน อนาคตของผู้อื่นก็ดี กอ็ าจจะทำ� ไดต้ ามหลกั ธรรมดาธรรมชาตขิ องทางวทิ ยาศาสตร์ ลำ� ธารชวี ติ | ๑๗

ดงั นน้ั แมก้ ารจะไปเชญิ เจา้ เชญิ วญิ ญาณทไี่ หน? เมอ่ื ใด? อยา่ งไร? ขา้ พเจา้ กย็ งั คลางแคลงใจอยตู่ ลอดเวลาวา่ มนั ไมม่ วี ญิ ญาณ ไมม่ เี จา้ ทไ่ี หน กนั หรอก มนั กเ็ ราเอง ตวั ของเราเองนแ่ี หละเปน็ ไปเอง คอื จติ ใตส้ ำ� นกึ ของ เราเอง เมอื่ อยใู่ นสมาธดิ งิ่ “จติ ใตส้ ำ� นกึ ” นน้ั กป็ รากฏขนึ้ มาทำ� งานทกุ ทไี ป ข้าพเจ้าเชิญวิญญาณนับคร้ังไม่ถ้วน เจ้าธรรมดาไปจนขั้นอินทร์ ขนั้ พรหม กเ็ คยเชญิ หมด วญิ ญาณคนธรรมดาตายดี ตายโหง กเ็ คยเชญิ มาแลว้ ทงั้ สน้ิ กไ็ มป่ กั ใจเชอื่ ลงไปไดส้ กั ทวี า่ มนั เปน็ เรอ่ื งจรงิ แมบ้ างครงั้ จะมฤี ทธาภนิ หิ ารอะไรบา้ งตามควรกต็ าม กย็ งั เชอ่ื วา่ อำ� นาจฤทธเิ์ หลา่ นน้ั เกดิ จาก “สมาธจิ ติ ” ทกุ ครงั้ กเ็ ชอื่ วา่ วญิ ญาณทว่ี า่ นน้ั กค็ อื “จติ ใตส้ ำ� นกึ ” ของตวั เองทงั้ นน้ั ไมม่ วี ญิ ญาณทไ่ี หนแนๆ่ จนอยู่มาวันหน่ึง ข้าพเจ้าได้ไปดูเขาเชิญเจ้าพ่อเห้งเจีย คนเชิญ เชิญมาก็แสดงอทิ ธภิ ินิหาร ตัดเชือดลิ้นเลือดไหล เอาเลือดออกมาขีดมา เขียนยันต์ได้ แล้วก็สมานแผลตัวเองที่ลิ้นเรียบร้อยได้ พูดภาษาจีนปร๋อ ข้าพเจ้ามีโอกาสก็เลยเชิญเจ้าพ่อเห้งเจียลองดูบ้าง เพราะความอยากรู้ ถา้ วญิ ญาณมจี รงิ กต็ อ้ งเชอื ดลนิ้ ไดเ้ ชน่ กนั และพดู จนี ไดเ้ ชน่ กนั พอเชญิ วญิ ญาณเจา้ พอ่ เหง้ เจยี มา ขา้ พเจา้ กพ็ ดู ภาษาจนี ไดจ้ รงิ ๆ แต่ ไมม่ ใี ครกลา้ เอามดี ยน่ื ใหข้ า้ พเจา้ เชอื ดลนิ้ แตเ่ พยี งพดู ภาษาจนี ไดน้ ่ี ขา้ พเจา้ กง็ งแลว้ เพราะในชวี ติ ของขา้ พเจา้ ไมเ่ คยรภู้ าษาจนี เลย จะพอรบู้ า้ งก็ “เจย๊ี ะ” “ขอ่ื ” อะไรไมเ่ กนิ ๑๐ คำ� นเ้ี ทา่ นนั้ และเปน็ จนี แตจ้ ว๋ิ ดว้ ย แตท่ เ่ี จา้ พอ่ เหง้ เจยี มาเข้าทรงในร่างของขา้ พเจา้ นน้ั ขา้ พเจา้ พดู จีนกวางตุ้งบา้ ง ไหหล�ำบ้าง ซงึ่ จนดว้ ยเกลา้ ของขา้ พเจา้ จรงิ ๆ อยา่ วา่ แตก่ วางตงุ้ ไหหลำ� เลย มนั แตกตา่ ง กนั ตรงไหน ขา้ พเจา้ ยงั ไมร่ ู้ ตงั้ แตค่ รงั้ นน้ั มา ขา้ พเจา้ กเ็ ลยพยายามเชญิ อกี ๒-๓ ครงั้ โดยใหค้ นไปหาลา่ มภาษาจนี มา เพอ่ื จะพสิ จู นใ์ หแ้ นว่ า่ ขา้ พเจา้ พดู จนี ไดแ้ น่ (ทแี่ ทไ้ มใ่ ชข่ า้ พเจา้ แตเ่ ปน็ วญิ ญาณพดู ) ครงั้ สดุ ทา้ ย ลา่ มบอกวา่ ภาษาจนี ทพ่ี ดู นน้ั ไมใ่ ชภ่ าษาจนี ธรรมดา เปน็ ภาษาจนี โบราณ และสว่ นมาก เปน็ ภาษาเจา้ ดว้ ย เพราะครง้ั หลงั นเ้ี ชญิ เจา้ พอ่ กวนอดู ว้ ย เหตทุ จี่ ะเชญิ ๑๘ | ลำ� ธารชวี ติ

เจา้ พอ่ กวนอู เพราะมคี นคา้ นวา่ เจา้ พอ่ เหง้ เจยี ไมม่ จี รงิ เปน็ ชอื่ คนในนทิ าน จึงไปเชญิ เจ้าพ่อกวนอูแทน เชญิ มากพ็ ดู จนี เชน่ กัน ถามเจา้ พ่อกวนอวู า่ เจา้ พอ่ เหง้ เจยี มไี หม? เจา้ พอ่ กวนอกู ย็ นื ยนั วา่ มจี รงิ ๆ ไมใ่ ชน่ ทิ านอะไร เรอ่ื งจงึ มาจนแตม้ ตรงนี้ ขา้ พเจา้ จงึ ไดร้ วู้ า่ วญิ ญาณนน้ั มจี รงิ แตค่ น เชญิ สิ จรงิ แคใ่ ด? ยง่ิ เกง่ จรงิ เชญิ มาไดส้ นทิ ดจี รงิ ๆ กย็ ง่ิ เปน็ จรงิ เทา่ นน้ั แตส่ ว่ นมากเชญิ มาไมไ่ ดส้ นทิ มาเพยี งนดิ ๆ หนอ่ ยๆ หรอื ไมม่ าเลย แลว้ สภาพความเคยชนิ แสดงผลออกมา เหมอื นมวี ญิ ญาณอยใู่ นรา่ งเรา เทา่ นนั้ แม้ข้าพเจ้าเองก็เคยบ่อยๆ ไป บางทรี ้วู า่ ขณะนไ้ี ม่มีวิญญาณอะไร เลยในตวั และบางทมี วี ญิ ญาณมาประทบั รา่ งนดิ เดยี วกม็ ี จงึ เปน็ การยาก เหลอื เกนิ ทจี่ ะทำ� ใหด้ จี รงิ ๆ เรอื่ งจรงิ กลายเปน็ เรอ่ื งปลอมมากกวา่ เรอ่ื งจรงิ เปน็ วชิ าจรงิ แตค่ นทำ� (นสี่ )ิ ทำ� ไดจ้ รงิ แคไ่ หน นนั่ เปน็ เรอ่ื งทค่ี วรพจิ ารณา ดงั ทขี่ า้ พเจา้ ไดย้ กตวั อยา่ งเรอ่ื ง “หมอด”ู มาแลว้ ตราบจนเม่ือข้าพเจ้าได้ละมือ เลิกเอาใจใส่ ในทางวิชาการ อนั ไมใ่ ช่ “วชิ า” ของพระพทุ ธเจา้ คอื เลกิ หมด เชญิ เจา้ เขา้ ผี สะกดจติ รกั ษาคนไข้ ตงั้ ศาล ปราบวญิ ญาณ แสดงฤทธติ์ า่ งๆ หรอื วชิ าอน่ื ๆ อนั ไมใ่ ช่ ทางตรง ทจ่ี ะเปน็ ไปเพอื่ ความหลดุ พน้ ขา้ พเจา้ ตตี วั ออกหา่ งหมด หนั มา ศกึ ษาพทุ ธศาสนา ปฏบิ ตั ิ (วชิ ชา) พทุ ธศาสนาโดยแทท้ างเดยี ว จงึ ไดเ้ ขา้ ใจ แลว้ วา่ “วญิ ญาณ” คอื อะไร? เกดิ ไดอ้ ยา่ งไร ตายอยา่ งไร หรอื ดำ� รงอยู่ อยา่ งไร อยา่ งไมก่ งั ขา และถา้ ใครสนใจกต็ วี งเขา้ มา เราจะคยุ กนั ตอ่ ไป เทา่ ทจ่ี ะเลา่ สกู่ นั ฟงั ได้ อยา่ มวั แตร่ อู้ ยา่ ง “โมหะ” หรอื รแู้ จง้ อยา่ ง “มจิ ฉาทฏิ ฐ”ิ มนั ทำ� ใหเ้ ราไดช้ อื่ วา่ “งมงาย” ใครมอี ะไรอยากถามกจ็ ดหมายถามมาดว่ น จะไดเ้ รม่ิ คยุ กนั จรงิ ๆ ทนั ที งวดนขี้ า้ พเจา้ ฝอยคนเดยี วทง้ั เพ มกราคม ๒๕๑๓ ลำ� ธารชวี ติ | ๑๙

๒ รจู้ กั สภาวะวญิ ญาณแทๆ้ กอ่ น ถา้ เราปลอ่ ยตนใหไ้ หลเรอื่ ยไปกบั สายธาร เรากต็ อ้ งลอยชวี ติ ไปตาม สายธารนนั้ ถา้ เราขนื แขง็ ไวบ้ า้ ง เรากจ็ ะไมถ่ กู สายธารพดั พาไปตามชอบใจ และยงิ่ ถ้าเราไมย่ อมให้สายธารนนั้ มนั มามแี รงมีฤทธิ์อะไรกับชีวติ ของเราเลย เรากจ็ ะเปน็ ผไู้ มข่ น้ึ กบั ลำ� ธารนนั้ โดยประการทงั้ ปวง ชวี ติ ของเรา กจ็ ะเปน็ ของเรา เราจะเปน็ ผมู้ องเหน็ การไหลของสายธารนน้ั อยา่ งชดั ถนดั ตา เมอ่ื เราไมย่ อมจมอยใู่ นสายธารนนั้ แต่ถ้าตราบใด “คน” ยังมอบชีวิตไว้กับสายธาร มันพัดพาไปตาม ประสาชั่วนาตาปีแล้ว เราก็จะคงล่องลอยอยู่ในล�ำธารชีวิตชั่วกัปชั่วกัลป์ ไหลไปไมห่ ยดุ หยอ่ น ไมจ่ บสน้ิ นริ นั ดร ชวี ติ ควรจะเปน็ ของเรา เราควรจะรจู้ กั “ชวี ติ ” ใหด้ ใี หพ้ อ และ แล้วเราก็ควรจะจัดการกับ “ชีวิต” ของเราให้สู่ถ่ินท่ีถูกที่ควร มิใช่ ปลอ่ ยตวั ไปกบั สายธารทไี่ หลเรอ่ื ย ไมห่ ยดุ หยอ่ นลงได้ ๒๐ | ลำ� ธารชวี ติ

ถา้ ไมต่ ง้ั หลกั ยนั กายขน้ึ มาอยา่ งแขง็ ขนื และยดื อกใหผ้ งึ่ ผายแลว้ ละก็ เรากจ็ ะเปน็ มนษุ ยท์ จ่ี มอยกู่ บั ธรรมชาตไิ ปตลอดโลกแตกสลาย ขา้ พเจา้ ไดร้ บั จดหมาย ๓ ฉบบั กอ่ นจะลงมอื เขยี นตน้ ฉบบั นี้ กเ็ ลย จะขอนำ� จดหมายทง้ั ๓ ลงไปในนดี้ ว้ ยเลย เพราะเรอ่ื งกค็ ลา้ ยๆ กนั สำ� หรบั ผยู้ งั ไมร่ ู้ แตถ่ า้ ผรู้ แู้ ลว้ กจ็ ะเรยี กไดว้ า่ เรอื่ งเดยี วกนั เลยทเี ดยี ว เพราะในโลกนี้ ไมม่ เี รอ่ื งอะไรมากไปกวา่ “สง่ิ ทมี่ ชี วี ติ ” กบั “สง่ิ ทไี่ มม่ ชี วี ติ ” ดงั นนั้ โปรดคอ่ ยๆ ตดิ ตามใหด้ ี จดหมายฉบบั แรก ยาวหนอ่ ย ของ คณุ “ผอู้ ยากทราบเรอื่ งคนหนง่ึ คะ่ ” บา้ นซอยเสรมิ สขุ ฉบบั ท่ี ๒ ของคณุ “นลนิ ”ี บา้ นตรอกวดั ทองนพคณุ อกี ฉบบั หนง่ึ ของคณุ “จากคนอยากฟงั ” ๑๒ ค. ถนนนางพมิ พ์ แลว้ กค็ อ่ ยฟงั ไปเรอื่ ยๆ เปน็ ขนั้ ๆ กค็ งจะยดื ยาวพอใช้ เพราะเปน็ เรอื่ งยาวจรงิ ๆ อดใจตดิ ตามหนอ่ ยกแ็ ลว้ กนั ลองอา่ นในฉบบั แรก นแี้ ลว้ จะพอไหวไหม? ถา้ ไมไ่ หว กจ็ ดหมายบอกขา้ พเจา้ ใหม่ จะไดห้ าวธิ ี เลา่ สกู่ นั ฟงั ใหเ้ ขา้ ใจ ทีบ่ า้ นซอยเสรมิ สขุ ๒ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๑๓ เรยี น คณุ รกั รักพงษ์ ทนี่ บั ถือทราบ ดิฉันไม่ทราบมาก่อนเลยว่า คุณรัก สนใจเก่ียวกับวิญญาณและ การนั่งสมาธิ เห็นออกทีวอี ย่บู อ่ ยๆ จนมาไดอ้ ่านคอลมั นข์ องคุณเมอื่ กี้น้ีเอง ดิฉันก็เขียนจดหมายมาทันทีเลยค่ะ คิดว่าจดหมายฉบับน้ี คงเป็นที่สนใจ ของคณุ บ้าง ไมม่ ากกน็ ้อยนะคะ ลำ� ธารชวี ติ | ๒๑

ตามธรรมดา ดฉิ นั กเ็ ปน็ คนทสี่ นใจเรอ่ื งเกย่ี วกบั วญิ ญาณเหมอื นกนั เพราะเคยอา่ นหนงั สอื บา้ งและเคยไปฟงั อาจารยพ์ ร รตั นสวุ รรณ ทา่ นบรรยาย ที่วัดมหาธาตุ แต่ไปเฉพาะวันอาทิตย์ ดิฉันเคยมีเรื่องสงสัยอยู่อย่างมาก แต่มาบัดนี้ ก็ยังไม่หายสงสยั ขอฟังความเห็นของคุณเกี่ยวกบั เรอื่ งนบี้ า้ ง นะคะ เรอ่ื งมอี ย่วู ่า คุณแมข่ องดิฉัน ถา้ นับจนถงึ วนั นท้ี า่ นเสยี มาได้ ๕ ปี กับ ๖ เดือนแลว้ คะ่ แตเ่ ม่อื ประมาณ ๒ ปแี ล้วมาน้ี ได้มีญาตผิ ้ใู หญ่ของ ดิฉันท่านมาแนะน�ำว่า มีอาจารย์ดี ดูเรื่องเก่ียวกับวิญญาณของผู้ตายว่า เวลาเสียชีวิตแล้วไปไหน และไปอยู่ล�ำบากอย่างไร และอาจารย์ผู้น้ีก็อยู่ที่ แถววงเวยี นใหญ่ ฝ่งั ธนบรุ ี ดิฉันพร้อมด้วยพี่สาวและญาติผู้ใหญ่ท่านนั้น ก็ไปที่บ้านอาจารย์ นำ�รูปถา่ ยของคุณแมไ่ ปดว้ ย เพราะตอ้ งให้ผู้ที่จะดู ดใู ห้รู้จกั พอไปถึงบ้าน เหน็ คนมากนั แยะทเี ดยี วคะ่ มที ง้ั มารกั ษา และมาดเู รอื่ งวญิ ญาณ ออ้ ! ทบ่ี า้ น อาจารย์ท่านนี้ คุณฉลาด เค้ามูลคดี กอ็ ยู่ด้วยคะ่ คุณรัก คงรจู้ ักนะคะ พอน�ำรูปให้อาจารย์ดู ท่านก็นั่งหลับตา คล้ายๆ กับนั่งสมาธิ พร้อมท้ัง บอกวา่ เวลาทคี่ ณุ แมเ่ สยี วญิ ญาณออกทางปลายเทา้ และทา่ นกห็ าตอ่ ไป พรอ้ มกบั พดู วา่ บนดนิ ไมม่ ี หลบั ตาตอ่ ไปบอกวา่ บนสวรรค์ไมม่ ี ตอ่ มาทา่ น กม็ าหาทนี่ รกคะ่ และเจอคณุ แมข่ องดฉิ นั ทนี่ รก พรอ้ มกบั บอกวา่ คณุ แมข่ อง ดฉิ นั กำ�ลงั ถกู ลงโทษ เพราะเคยทำ�บาปไว้ อาจารย์ถามวา่ จะใหท้ า่ นพาคณุ แมม่ าพบไหม? พีส่ าวของดิฉนั ก็วา่ ใหพ้ ามา ทา่ นกบ็ อกวา่ ตอ้ งขออนญุ าตยมบาลกอ่ น แลว้ ทา่ นกพ็ ดู ออกเสยี ง ด้วย ดิฉันได้ยินว่า ท่านถามยมบาลว่า คุณแม่ของดิฉันท�ำผิดอะไรถึงมา ตกนรก และจะพาข้ึนมาได้ไหม? พร้อมกันนนั้ ทา่ นกส็ ัญญากบั ยมบาลว่า จะน�ำมาส่งเม่ือข้ึนมาพบลูกๆ แล้ว และก็พามาค่ะ ดิฉันน่ะ ไม่เห็นหรอก ๒๒ | ลำ� ธารชวี ติ

นะคะ แต่ไดย้ นิ อาจารยพ์ ูดวา่ กำ�ลังมาแล้ว เดินตามมาพร้อมท้ังมโี ซ่ตรวน ล่ามมาดว้ ย และมาหยุดอยู่หนา้ ประตูแลว้ ทุกระยะท่อี าจารย์พดู ดฉิ ันเอง ใจคอเต้นหมด รู้สึกเหมือนเห็นภาพพจน์ว่า คุณแม่ของดิฉันก�ำลังล�ำบาก และน่าสงสารท่ีสุด ในขณะท่ีเขียน จ.ม. น้ี ดิฉันเองก็ยังใจเต้นอยู่เลยค่ะ (ขอโทษคะ่ ที่นอกเรอ่ื ง) ต่อมาอาจารย์ผู้น้ันก็บอกว่า ให้คุณแม่น่ังคอยอยู่หน้าประตูก่อน ให้เด็กท่ีเฝ้าประตู (วิญญาณ) น�ำข้าวปลาอาหารมาให้คุณแม่ของดิฉัน รับประทาน ทกุ ขณะทอ่ี าจารย์หลับตาและพูด แต่ละคำ�ท่ีพูด ท�ำใหใ้ จดฉิ นั หอ่ เหยี่ วมากคะ่ เช่นพดู วา่ ไม่ต้องรบี ร้อนกินหรอก คอ่ ยๆ กินก็ได้ ลูกๆ มาคอยอยู่ เดย๋ี วกินเสร็จแล้วค่อยเข้ามานะ ใหต้ ามอาจารย์เขา้ มา ในขณะท่อี าจารยว์ า่ คุณแมข่ องดฉิ ันอยหู่ นา้ ประตนู ัน้ ก็มหี ญิงสาว ซง่ึ อยใู่ นบา้ นนน้ั เชน่ กนั และฝกึ การนง่ั ดวู ญิ ญาณเชน่ กนั ขนึ้ มา และอาจารย์ ก็บอกให้หญิงสาวนั้น น่ังดูว่ามีใครอยู่หน้าประตูบ้านบ้าง หญิงสาวน้ัน หลบั ตาและพดู วา่ มหี ญงิ แกค่ นหนงึ่ กำ�ลงั นง่ั ทานขา้ วอยหู่ นา้ ประตบู า้ น และ มีโซ่ตรวนติดมาด้วย พร้อมทั้งมีเด็กหญิงสองคนตามมาด้วย ข้อนี้ท�ำให้ ดิฉันคิดว่า คงจริง เพราะหญิงสาวนั้นไม่ได้น่ังฟังมาก่อนเลย แต่สามารถ เห็นได้ตรงกับท่ีอาจารย์ผู้นั้นพูด แต่ในขณะท่ีหญิงสาวผู้นั้นก�ำลังน่ังสมาธิ อาจารย์กน็ ่ังสมาธอิ ยู่เช่นเดียวกนั ต่อไปนะคะ สักพักใหญ่อาจารย์ก็บอกว่า เอาละข้ึนมาได้แล้ว ตามมานะ พอขึ้นบันไดก็ตรงไปกราบพระพุทธรูป (ซึ่งมีมากมาย) ก่อน และไปกราบอาจารยท์ ค่ี ยุ อยอู่ กี ตอ่ มากบ็ อกกบั พส่ี าวดฉิ นั วา่ คณุ แมก่ ำ�ลงั เขา้ มากอดพสี่ าวของดฉิ นั อยู่ พรอ้ มทง้ั รอ้ งไหด้ ว้ ย มเี ดก็ มาสองคน อาจารย์ ถามคุณแมว่ ่า เป็นใคร และอาจารย์กม็ าบอกกบั พวกดฉิ นั วา่ เดก็ ทีม่ าเป็น พีน่ ้องของดฉิ ันทเี่ สียไปต้งั แตเ่ ลก็ ๆ และเจอคณุ แมเ่ มอ่ื คณุ แม่เสีย ลำ� ธารชวี ติ | ๒๓

คุณรักคะ ดิฉันอยากได้ยินค�ำพูดเหล่าน้ันเองเหลือเกิน เพราะมา ตอนหลังนี้ ดิฉันทราบว่า เร่ืองวิญญาณ มีจริงๆ แต่เร่ืองนรก-สวรรค์ เป็นเร่ืองที่แต่งขึ้นในหนังสือไตรภูมิพระร่วง หลายร้อยปีมาแล้ว และเป็น หนงั สอื เกา่ มากเชอื่ ถอื กนั มานาน จนกระทง่ั ทางศาสนา ยอมรบั เขา้ ไวอ้ ยใู่ น การสอนศาสนาดว้ ย เพราะเขา้ ใจงา่ ยและเหน็ ภาพพจนไ์ ดง้ า่ ยทส่ี ดุ เรอื่ งทำ� ความดคี วามชว่ั และเรอ่ื งเวยี นวา่ ยตายเกดิ เชน่ ตายแลว้ เกดิ เกดิ แลว้ ตาย พี่น้องของดิฉันที่เสียไปต้ังแต่เล็กๆ นั้น ท�ำไมยังต้องไปตกนรกหมกไหม้ อยู่อีก อ้อ! แล้วมีการถามคุณแม่ของดิฉันว่า ท่านท�ำบาปอะไรจึงต้องไป ตกนรก อาจารย์ถามแล้วทราบเร่ืองว่า คุณแม่ของดิฉันเคยตัดเศียรพระ ขายค่ะ และเป็นพระศักด์ิสิทธ์ิมาก พอมาถึงตอนนี้ญาติผู้ใหญ่ที่ไปด้วย และแนะน�ำไปโฆษณาสรรพคุณมาก่อนถึงกับสะอึกเลย เพราะคุณแม่ของ ดฉิ นั ตอนทที่ า่ นยงั มชี วี ติ อยเู่ ปน็ คนดที สี่ ดุ (ไมใ่ ชเ่ พราะทา่ นเปน็ คณุ แมแ่ ลว้ จะไม่ยอมรับว่า ท่านอาจท�ำผิดได้ หรอกนะคะ) แต่คุณแม่ของดิฉันตอน มีชีวิตอยู่ ท่านคลุกคลีกับคนจนมากมาย แล้วช่วยเหลือคนจนอยู่เสมอ บางครง้ั กพ็ ามากรงุ เทพฯ เที่ยวดูน่นั ดูน่ี ใหค้ นตา่ งจงั หวดั จนๆ หตู าสว่าง บางครงั้ กน็ �ำเสื้อผา้ ทางบา้ นไปให้ พาไปหาหมอเวลาไม่สบาย เพราะคุณแม่ ของดฉิ ันไม่ใชค่ นทแี่ ตง่ กายสวยงาม ตามท่คี นแก่ๆ ในกรุงเทพฯ ชอบแต่ง ท่านนุ่งโจงกระเบน ตัดผมทรงเก่าๆ ทานหมาก จึงไม่เหมือนพวกชอบ ท�ำบุญเอาหน้าด้วย และช่วยพี่น้องทุกคนจนมีหลักฐานดี และเท่าที่ชีวิต ของทา่ นทด่ี ฉิ นั โตและไดเ้ หน็ มา กย็ นื ยนั ไดเ้ ตม็ ปากวา่ ทา่ นไมใ่ ชค่ นแบบนนั้ คนทีช่ อบขโมยเศียรพระขาย จนไปตกนรก นแร้กอะไร เพราะเหตนุ เ้ี อง พวกดฉิ นั ทไ่ี ปกนั จงึ รอ้ ง ย!้ี พรอ้ มทงั้ มองหนา้ กนั วา่ ยังไงเสียแล้วซิ ญาติผู้ใหญ่ที่ไปด้วย (มีศักด์ิเป็นลุงแท้ๆ ของดิฉันค่ะ) ๒๔ | ลำ� ธารชวี ติ

ท่านว่าไม่มีทางเป็นไปได้ ให้อาจารย์ผู้น้ันถามใหม่ซิ อาจารย์ท่านถามว่า เสียมากป่ี แี ลว้ พีส่ าวของดิฉนั วา่ ประมาณ ๓ ปแี ลว้ ทา่ นว่า จวนจะออก จากท่นี ้นั แล้วหละ เพราะวา่ คงจะทำ�ไปโดยไม่ตง้ั ใจจึงติดน้อย ตามธรรมดา ถ้าตั้งใจท�ำผิดละก็ ต้องติดอยู่เป็นสิบปีร้อยปี เพราะพระศักด์ิสิทธิ์มาก (ตอนนี้อาจารยท์ ่านคดิ ว่า นะคะ) และต่อมาท่านก็น่ังถามคุณแม่ว่า ท�ำไมถึงไปท�ำผิดเช่นน้ีเข้า และ อาจารยก์ ว็ า่ คณุ แมว่ า่ “ความจำ�เปน็ บงั คบั ใหต้ อ้ งทำ�” เอ! ตอนนช้ี กั ผดิ แลว้ นะคะ ถ้าคุณแม่ว่า ความจ�ำเป็นบังคับก็แสดงว่า คุณแม่ก็ต้องติดอยู่ เปน็ สบิ เปน็ รอ้ ยปนี ะซคิ ะ เพราะคณุ แมท่ า่ นทราบดแี ลว้ น่ี ไมใ่ ชเ่ พราะบงั เอญิ ท�ำโดยไม่รู้ตัว ความรู้สึกเช่นนี้ อาจารย์ท่านคงรู้สึก ท่านเลยตัดบทว่า “เอาละ พวกคุณจะยอมเช่ือและยอมรับไหมว่า คุณแม่ของคุณท�ำผิดจริง และคุณยินดีไถ่บาปให้ท่าน โดยการท�ำบุญกรวดน้�ำไปให้ และผมจะได้ไป ขอท่านยมบาล ให้คุณแม่ของคุณพ้นโทษ เพราะก�ำลังจวนจะหมดโทษอยู่ เหมอื นกัน” ตกลงพวกดิฉันก็เลยตกลงกันว่า จะไถ่บาปให้คุณแม่ของดิฉัน เพราะอาจารย์ท่านว่า ได้บุญมากมายเหลือเกิน อาจารย์ท่านก็กล่าวกับ คุณแมข่ องดฉิ นั ว่า เอาละ่ ลูกๆ เขาจะไถบ่ าปให้ เราจะยนิ ดีรับหรือเปลา่ ออ้ ! ยินดีหรือ เอาละนะ เข้าไปกราบพระพุทธรูปเสยี กอ่ นซิ แลว้ กอ็ าจารย์ ที่น่ังอยู่ด้วยนะ (ในขณะน้ัน อาจารย์อีกท่านก็ก�ำลังคุยกับแขกอยู่ค่ะ) แล้วอาจารย์ท่านนี้ก็กลา่ วว่า “เอาละ ไมต่ อ้ งร้องไหห้ รอก สงบอกสงบใจ เอาไวบ้ า้ ง” ทา่ นพดู กบั คณุ แมเ่ สรจ็ ทา่ นกห็ นั ไปกลา่ วกบั อาจารยอ์ กี ทา่ นวา่ “เอาละ ผมจะสง่ นาง... (ชอื่ คุณแม)่ ไปให้ท่านๆ รับและสง่ั สอนด้วย ลกู ๆ เขาจะไถ่บาปให้” พร้อมกับภาวนาและเป่าปากพรวด ไปยังอาจารย์อีก ท่านหน่ึง อาจารย์ท่านนั้นรับแล้วก็พูดว่า “ท�ำบาปอะไรล่ะ อ้อ! ตัดเศียร ลำ� ธารชวี ติ | ๒๕

พระหรือ ไมเ่ ปน็ ไรหรอก หมดเวรหมดกรรมแลว้ ลกู ๆ เขาไถ่บาปให้แลว้ ” พดู เสรจ็ กเ็ ปา่ มาทางอาจารยท์ ดี่ ใู ห้ แลว้ กห็ นั ไปคยุ ตอ่ ทำ�เหมอื นกบั ไมม่ อี ะไร เกิดข้ึน หรือว่าท่านชินชากับวิญญาณจนเคยแล้วก็ได้นะคะ แล้วอาจารย์ ท่านที่ดูให้ก็บอกว่า พวกดิฉันต้องเอาอะไรใส่บาตร ท�ำบุญกรวดน้�ำ บ้าง และว่า พวกดิฉันนี้มีบุญหนักหนาทีเดียว ที่ได้ไถ่บาปให้คุณแม่ในครั้งน้ี ตอนกลับออกมา คุณลุงของดิฉันบอกว่า ไม่ขอเช่ือถืออีกแล้ว ตอนที่ ลุงมาไม่อย่างน้ีนี่นา แต่มาพูดว่า คุณแม่ของดิฉันท�ำบาปอย่างนั้นละก็ เลกิ เชื่อได้ เพราะคุณแมข่ องดิฉนั เปน็ น้องแท้ๆ ของทา่ นเอง ทา่ นยอ่ มรู้จกั ดที สี่ ดุ คุณรักคะ พูดไปก็เหมือนยกยอคุณแม่ตัวเอง แต่ดิฉันพูดตาม ความรู้สึกจริงๆ ว่า ไม่มีทางเป็นไปได้ ๑๐๐% เต็ม แต่การที่ดิฉันได้ไป รเู้ หน็ มา ทำ�ใหค้ ดิ วา่ นรก-สวรรค์ มจี รงิ หรอื ? ทำ�ไมอาจารยท์ า่ นนนั้ จงึ พดู ได้เต็มปากวา่ ไปขออนญุ าตยมบาลมา เหน็ นรกจริงๆ ตามท่ีดฉิ ันไดท้ ราบ เรื่องเกย่ี วกบั เร่อื งวิญญาณในตอนหลังนน้ี นั้ ทราบแต่ว่า บคุ คลใดที่ดบั ไป แล้ว หากจติ หรือวิญญาณยงั หว่ งผทู้ ่ีรกั อยู่ ย่อมจะไม่สุขสงบ พรอ้ มท้ังผูท้ ่ี จะดบั จติ นัน้ กระวนกระวายใจดว้ ย จงึ ทำ�ให้ไมส่ งบ เมอ่ื วิญญาณออกจาก ร่างแล้ว ก็ย่อมกระวนกระวายเท่ากับผลคูณทีเดียว เพราะเป็นวิญญาณ พูดไมไ่ ด้ บอกหรือระบายให้ใครทราบไมไ่ ด้ เท่ากบั ตกนรก หรือนรกในใจ เหมอื นกบั คนทอี่ ยู่ ชอบคิดมากอจิ ฉารษิ ยาผู้อ่ืนใหจ้ ิตไม่สงบอย่างนนั้ และ วญิ ญาณกจ็ ะมาวนเวยี นอยกู่ บั ผทู้ ตี่ วั หว่ งใย แตเ่ ทา่ ทดี่ ฉิ นั ไปทบ่ี า้ นอาจารย์ นมี้ า กเ็ หน็ วา่ มคี นมากนั แยะมากทเี ดยี ว และเปน็ คณุ หญงิ คณุ นายเสยี ดว้ ย บางทีก็เป็นนายทหารช้ันผู้ใหญ่มากัน ดิฉันเองไม่ใช่ไม่เชื่อถือ แต่ดิฉัน สงสยั วา่ นรก-สวรรค์ มีจรงิ หรือไม่ คนทด่ี ับแลว้ แล้วไปไหนคะ? คุณรัก ชว่ ยตอบให้หายขอ้ งใจทีเถอะค่ะ ๒๖ | ลำ� ธารชวี ติ

การทด่ี ิฉันบรรยายเรอื่ งเกย่ี วกับคุณแม่มามากมาย มใิ ชว่ ่าอยา่ งอนื่ เพียงแต่ให้คุณรัก พิจารณาดูว่าเท่าที่เล่ามาน้ี พอจะให้เชื่อได้หรือไม่ว่า คุณแม่ของดิฉันเป็นอย่างน้ันจริงๆ ดิฉันเองพอคิดเร่ืองน้ีทีไร อดไม่ได้ท่ีจะ ใจหาย คดิ ว่าทคี นดีท�ำดียังตกนรกได้ อย่างดิฉนั ทำ�ดีไมไ่ ด้ครง่ึ ของคณุ แม่ คงตอ้ งตกนรกด้วยกระมัง ไม่ใช่กลัววา่ จะตกหรอกนะคะ แตถ่ า้ ทำ�ดีขนาด คณุ แมย่ งั ตกละก็ ดฉิ นั กไ็ มอ่ ยากทำ�ดอี ะไรหรอกคะ่ หมดกำ�ลงั ใจ หรอื เปน็ เพราะว่าเป็นกรรมแต่ชาติก่อนส่งผลมา ไอ้จะไม่เช่ือเสียเลยก็ชัดกับตาค่ะ เพราะคนไปกันมากจริงๆ แสดงว่าดีมาก และท่านก็ไม่ได้คิดค่าตอบแทน นะคะ แถมยงั ต้มขา้ วต้มเลย้ี งอกี แตท่ ดี่ ฉิ ันไปไม่ได้ตม้ หรอกนะคะ ฟังแต่ เขาพดู กนั แลว้ ถา้ ไมเ่ ชอื่ เกดิ มนี รกจรงิ ๆ ตอ้ งใหใ้ ครไปไถบ่ าปอกี แตท่ เี่ ขาวา่ ผี มีนะคะ ถา้ มีนรกจริงๆ คนตายไปตกนรกหมดแลว้ ผีท่ไี หนมาหลอกได้ ละคะ คำ�ถามนอี้ าจเหมอื นคำ�ถามเดก็ ๆ ไปหนอ่ ย แตต่ วั ดฉิ นั เองสงสยั กเ็ ลย ถามมา ดิฉันเคยไปคุยกับพระทา่ นท่เี คยนับถอื (เดย๋ี วนีก้ ็นบั ถือนะคะ) มา วา่ ทา่ นเคยนงั่ สมาธบิ า้ งไหม เคยเหน็ นรก-สวรรค์ มหี รอื เปลา่ พระทา่ นวา่ ทา่ นเคยเหน็ คะ่ เหน็ มคี นคอยเฆยี่ นคนทำ�ผดิ และอะไรตอ่ อะไรอกี มากมาย ท่านบรรยายเหมอื นกบั ในหนังสอื ไตรภมู ิพระร่วงมากพอดูค่ะ จ.ม. ของดิฉันไม่ได้ถามเป็นข้อๆ มา แต่จุดประสงคก์ ็คอื ว่า อยาก ทราบจริงๆ ค่ะ วา่ นรก-สวรรคม์ ีจรงิ หรือไม่ หรือวา่ การทเี่ รานง่ั สมาธิแล้ว เหน็ นนั้ เปน็ เพราะความเชอื่ ถอื ทฝี่ งั ลกึ อยใู่ นใจของเราตง้ั แตย่ งั เดก็ ดฉิ นั เอง ไม่เคยนั่งสมาธิได้ส�ำเร็จหรือว่าสงบเลย จึงขออาศัยความรู้ความสามารถ ของผู้รู้เป็นวิชา พอทีจ่ ะใหด้ ฉิ ันทราบบ้าง ขออยา่ คิดว่า จ.ม. น้ไี ม่ไดค้ วาม เลยนะคะ ดฉิ นั อตุ สา่ หเ์ ขียนมาจนละเอยี ดทีส่ ดุ ตามความเปน็ จรงิ ทกุ อยา่ ง เพราะดิฉันยังสงสัยอยู่ว่า ที่อาจารย์ท่านนั้นได้พูดคุยกับวิญญาณของ คณุ แม่ดฉิ ันนั้น เป็นความจริงแคไ่ หน มที างหรือไม่ ทผี่ ู้ทม่ี คี วามสามารถที่ ลำ� ธารชวี ติ | ๒๗

น่งั สมาธไิ ดเ้ พยี งหลับตา เด๋ยี วเดยี วก็สามารถเหน็ ได้ นรก-สวรรค์ หรอื วา่ ท่านผู้นี้มีสมาธิแน่วแน่มาก ขนาดมีเสียงพูดคุยกันท่านยังสามารถเห็นได้ หรือว่าท่านผู้นี้ส�ำเร็จจริงแต่ก็มาหลงอยู่แค่นี้ คือเรียกว่าหลงรูปแล้วเลย ไมส่ ำ�เรจ็ (สำ�เรจ็ อะไร ดฉิ นั กไ็ มส่ ามารถบอกได้ ทราบแตว่ า่ ถา้ ใครเหน็ ได้ ขนาดน้ี ก็จะไม่มาหมกมุ่น กับเรื่อง ดู ต่างๆ น้ีหรอก) อย่าคิดว่าดิฉัน ไม่นับถือนะคะ แต่คิดว่าผู้ไม่รู้คนหนึ่งมาขออาศัยความรู้ ของคุณรัก ช่วยบรรยายใหฟ้ ังเทา่ นนั้ ดฉิ นั ทราบดวี า่ จ.ม. ของดฉิ นั ยาวเหลอื เกนิ ตง้ั แตเ่ กดิ มาก็ไมเ่ คยเขยี น จ.ม. ขนาดนี้ ถา้ มผี ดิ พลาดหรอื สกปรก (ความจรงิ สกปรกมาก) กข็ ออภยั จากคณุ รกั เปน็ อยา่ งมากดว้ ยคะ่ คณุ รกั ไมต่ อ้ งนำ� จ.ม. ของดฉิ นั ลงหรอก นะคะ เพยี งแตอ่ ยากทราบความเห็นและความรู้ทค่ี ณุ รกั ประสบมาเทา่ นัน้ ความจริง จ.ม. ของดิฉนั นี้ ดิฉนั ว่าคงยาวกวา่ ปญั หาหัวใจเร่อื งรักๆ ใคร่ๆ มากนะคะ ความจรงิ มนั กเ็ ปน็ ปญั หาเหมอื นกนั นะคะ แตเ่ ป็นปญั หา ทางเร่ืองนรก-สวรรค์อะไรน่ัน ซึ่งถ้าผู้รู้มาอ่านดูคงคิดว่าดิฉันน้ีช่างโง่ เหลือเกิน ยังหลงอยู่แค่นรก-สวรรค์เท่าน้ัน เดี๋ยวน้ีเขาจะเป็นกันไปถึง ข้ันนิพพานกันแล้ว ดิฉันยอมรับละค่ะว่า ยังโง่อยู่มากในเร่ืองนี้ และก็ยัง มีคนส่วนมากที่หลงผิดอยู่ในเร่ืองน้ี (หรือถูกก็ไม่ทราบ) นรก-สวรรค์ อาจมหี รอื ไมม่ กี ไ็ ด้ ตายเมอื่ ไหรน่ นั่ กระมงั คะ ถงึ จะทราบแนช่ ดั แตด่ ฉิ นั ยงั ไมต่ าย และตอ้ งการทราบในตอนนี้ จงึ ตอ้ งเขยี นมาหาคณุ รกั ดงั กลา่ วแลว้ เพยี งแตล่ งคำ�อธบิ ายมาวา่ พอจะเปน็ ไปไดห้ รอื ไมท่ คี่ ณุ แมข่ องดฉิ นั ตอ้ งไป เปน็ อยา่ งนนั้ เทา่ นน้ั แหละคะ่ ออ้ ! ตายแลว้ วญิ ญาณไปไหนเทา่ นนั้ แหละคะ่ กจ็ ะเป็นพระคณุ อย่างสูงจริงๆ เพราะดฉิ ันทนอดึ อัดใจเรอ่ื งน้มี าตง้ั ๒ ปี กว่าแล้วค่ะ ๒๘ | ลำ� ธารชวี ติ

สดุ ท้ายน้กี ็ตอ้ งขอขอบพระคณุ คุณรักมากค่ะ ถ้าอา่ น จ.ม. ฉบบั น้ี จบลง และดฉิ นั กข็ ออาราธนาคณุ พระศรรี ตั นตรยั และสง่ิ ศกั ดสิ์ ทิ ธทิ์ งั้ หลาย จงปกป้องคุ้มครองคุณรักและครอบครัว ให้มีแต่ความสุขและความเจริญ ตลอดไปนะคะ ขอแสดงความนบั ถอื ผอู้ ยากทราบเรื่องคนหนึ่ง อีกนิดเถอะค่ะ ถ้านรกมีจริงแล้ว พวกฝรั่งเวลาตายแล้ว มิต้อง ไปปีนต้นงิ้วกันอุตลุดเลยหรือคะเพราะพวกนี้ชอบเปลี่ยนสามี-ภรรยากัน บ่อยมากๆ เดยี๋ วแย่ง เดีย๋ วหยา่ กนั อย่าว่าแตฝ่ รง่ั เลยค่ะ คนไทยเดีย๋ วนี้ กถ็ มถืดไปทเ่ี ปน็ อนใุ ครตอ่ ใคร ย่งิ ในสงั คมย่ิงมาก พวกนีค้ งต้องปนี ตน้ งว้ิ กันหนามง้ิวหักแน่ๆ (เพราะคนปีนเยอะ) ใช่ไหมคะ อ้อ! แล้วอย่างพวก ชอบทำ�บาปน้ี เขาคงถือวา่ เกิดมาชาติหนงึ่ ก็หาความสขุ ไวม้ ากๆ ตายแล้ว ก็ช่างมัน ย่ิงถ้าเขาตายแล้ววิญญาณไม่สงบ คิดถึงความต้องการความ สบาย (นี่พูดถึงถ้าไม่มีต้นงิ้วนะคะ) ความสวยงามที่เคยหลงผิด อย่างน้ี จะกระวนกระวายมากแคไ่ หนคะ คณุ รกั อธิบายให้แจ่มแจ้งเลยนะ เชื่อไหม คะวา่ จ.ม. ฉบับนเี้ ปน็ ครัง้ แรกในชวี ิตจรงิ ๆ ทีเ่ ขียนยาวขนาดนี้ ถา้ ถกู ขย้ี ลงตะกร้าละก็คงเสียใจมากทีเดียวค่ะ เพราะอุตส่าห์เขียนด้วยความตั้งใจ จริงๆ และเป็นคร้ังแรกด้วยท่ีอ่านหนังสือแล้ว รีบไปหากระดาษ ดินสอ มาเขยี นถงึ เจา้ ของคอลมั นอ์ ยา่ งน้ีคะ่ ลำ� ธารชวี ติ | ๒๙

ท่ีบ้านพกั ตรอกวดั ทองนพคณุ ๕ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๑๓ เรียนคณุ รัก ท่นี บั ถอื ดิฉันอ่านเรื่อง ล�ำธารชีวิต ของคุณรักแล้ว รู้สึกสนใจมาก โดยเฉพาะเร่ืองวิญญาณ ดิฉันมีข้อข้องใจอยากให้คุณช่วยอธิบายให้หาย สงสยั คอื พสี่ าวของดฉิ นั ไดเ้ สยี ชวี ติ ไปเพราะเปน็ ลม แพทยไ์ ดพ้ ยายามชว่ ย อย่างสุดฝีมือก็ไม่มีทางช่วยได้ ดิฉันจับตัวดูก็เห็นว่าได้ส้ินใจไปแล้วจริงๆ และได้วางศพไว้ข้างนอก ๒ ช่ัวโมงกว่า จึงได้เอาเก็บไว้ในห้องดับจิตของ โรงพยาบาล แต่ในระยะหลังจากท�ำบุญ ๗ วันแล้ว พ่ีสาวของดิฉันก็มา เข้าฝันคนข้างบ้านว่า วิญญาณกลับเข้าร่างไม่ได้ ท้ังนี้เพราะเหตุใดคะ จะเป็นได้ไหมคะ ว่าพี่สาวของดิฉันยังไม่สิ้นใจจริงๆ ตามที่แพทย์บอก แต่ดิฉันด่วนเอาศพไปใส่ห้องดับจิต (อากาศเย็นมาก) เสียก่อน จึงท�ำให้ ตายไปจริงๆ ดิฉันไม่สบายใจเลย เพราะญาติๆ ต่างพากันคิดว่า พี่ของ ดิฉันไม่ควรถึงท่ีตาย แต่เพราะให้การรักษาไม่ดีพอและด่วนเอาไปเก็บใน หอ้ งดบั จติ ขณะนี้ศพของพ่ีสาวดิฉนั กย็ งั เกบ็ อยู่ ยงั ไมไ่ ด้เผา อายขุ ณะน้ัน ได้ ๔๙ ปเี ต็มคะ่ และเสยี มาแล้วประมาณ ๕ เดอื น ถ้าวิญญาณมีจรงิ คุณรักช่วยแนะน�ำด้วยนะคะว่า ท�ำอย่างไรวิญญาณของพ่ีสาวของดิฉัน จึงจะมีความสุข ไมต่ อ้ งมาวนเวยี นเป็นห่วงรา่ งเก่าอยู่ จะได้ไปเกิดเสยี ที ดิฉันหวังว่าคุณรักคงจะตอบให้ทราบโดยเร็วนะคะ และขอขอบคุณ ลว่ งหน้าค่ะ ขอแสดงความนบั ถอื นลินี ๓๐ | ลำ� ธารชวี ติ

๑๒ ค. ถนนนางพิมพ์ วันที่ ๔ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๑๓ คุณรัก รักพงษ์ ขา้ พเจา้ ไดอ้ า่ นบทความ ลำ�ธารชวี ติ ของทา่ น รสู้ กึ สนใจ จงึ ไดเ้ ขยี น จ.ม. ตั้งค�ำถาม เพื่อท่านจะได้คุยให้ฟังเรื่อง วิญญาณคืออะไร? เกิดได้ อย่างไร? ตายแล้วไปไหน? ล่องลอยอย่างไร? นับจากตายแล้วก่ีเดือน กี่ปีจึงเกิด จะไม่เกิดได้ไหม? โปรดคุยให้ฟังทางนิตยสารไทยโทรทัศน์ จะขอบคุณมาก จากคนอยากฟงั …เปรยี บวญิ ญ…า…ณเ…หมอื น…พล…งั ง…านคกู่ บั สสาร จากจดหมายของคณุ ๆ ๓ รายนน้ั กม็ ปี ระเดน็ อยวู่ า่ นรก-สวรรค์ มไี หม? เปน็ อย่างไร? และตายแลว้ วญิ ญาณไปไหน? นี่เป็นข้อใหญ่ ใจความ และนอกจากน้ัน ก็คงอยากทราบว่า ผทู้ ่เี ป็นอาจารย์ปฏบิ ตั ิ อยา่ งนนั้ เปน็ ไปไดอ้ ยา่ งไร เกง่ ถงึ อยา่ งนน้ั จรงิ ๆ หรอื ? เอาอยา่ งนดี้ กี วา่ ถา้ ขา้ พเจา้ (สมมตุ นิ ะ) จะเลา่ เรอื่ งอะไรใหค้ ณุ ฟงั ก็ตาม เกีย่ วกบั เร่ืองท่คี ุณจะไม่สามารถร้แู ละเห็นไดเ้ ลยน่ี คณุ จะเช่อื ได้ สนทิ ใจสกั แคไ่ หน? ขา้ พเจา้ คดิ วา่ จะไดอ้ ยา่ งมากกแ็ ค่ ๕๐% เปน็ แนน่ อน ดงั นน้ั เราอยา่ คยุ กนั ถงึ เรอ่ื ง เหน็ ยงั ไมไ่ ด้ แจง้ ยงั ไมไ่ ด้ เลย เรามาคยุ กนั ถงึ ที่ ลำ� ธารชวี ติ | ๓๑

พอจะเหน็ ไดแ้ จง้ ไดด้ ว้ ยปญั ญา ดว้ ยความเปน็ จรงิ ตามเหตตุ ามผลกนั ดกี วา่ นรก หรอื สวรรค์ นน้ั จะมจี รงิ หรอื ไมใ่ น “ภพ” หรอื ใน “ภมู ”ิ ที่ไม่ใช่โลกมนุษย์นี้ ไมใ่ ชเ่ ร่อื งทีเ่ ราควรจะไปอยากรอู้ ยากเห็นเลยใน ขณะน้ี เพราะถงึ รจู้ ากฟงั หรอื จากฝนั (คนทน่ี งั่ ทางในสว่ นมากนนั่ แหละ) กไ็ ม่ใชข่ องที่เราจะซึมทราบได้เอง จึงเช่อื สนทิ ไมไ่ ดส้ ักที เรามาค่อย เรยี นเปน็ ลำ� ดบั ขน้ั แลว้ จะเหน็ นรกดว้ ยตนได้ ตอนนเ้ี รามาพดู ถงึ นรก-สวรรค์ กนั ในเมอื งมนษุ ยก์ อ่ นดกี วา่ ขา้ พเจา้ เองบอกคณุ ตามตรงวา่ ผา่ นการ “นง่ั ทางใน” (ศพั ทน์ ้ี อยา่ เอาไปปนกบั “สมถะ” และ “วปิ สั สนา” เพราะมนั คนละเรอื่ ง) มาพอสมควร เหน็ บา้ ง ไมเ่ หน็ บา้ ง ถกู บา้ ง ไมถ่ กู บา้ ง สว่ นมากไมถ่ กู จงึ บอกไดว้ า่ ไมบ่ รรลวุ ชิ านี้ มาเลย จงึ คยุ กบั คณุ ดว้ ยวชิ าลกึ ลบั นย้ี งั ไมไ่ ด้ กจ็ ะขอคยุ กบั คณุ ดว้ ยวชิ า ทข่ี า้ พเจา้ ไดเ้ รยี นมารมู้ า คอื เรอ่ื งนรก สวรรค์ ในเมอื งมนษุ ย์ อนั วชิ า “พทุ ธศาสนา” สอนไวอ้ ยา่ งดี และมเี หตผุ ล กอ่ นจะรเู้ รอื่ ง นรก สวรรค์ ตอ้ งรจู้ กั “วญิ ญาณ” หรอื “จติ ” เสยี กอ่ น “วญิ ญาณ” หรอื “จติ ” นนั้ เรยี กเอาเขา้ ใจกเ็ ปน็ วา่ อนั เดยี วกนั นน่ั เอง ในตวั คนนน้ั นอกจาก “รา่ งกาย” ทเี่ ปน็ ตวั เปน็ ตนนแ่ี ลว้ กม็ ี อกี สง่ิ หนง่ึ ทท่ี ำ� งานอยขู่ า้ งใน สง่ิ นน้ั คอื “ใจ” หรอื “วญิ ญาณ” หรอื “จติ ” นน่ั เอง “วญิ ญาณ” หรอื “จติ ” นอ้ี ยา่ ไดไ้ ปคดิ วา่ เปน็ รปู รา่ งของผี ตอ้ งคดิ ใหด้ ี วา่ “วญิ ญาณ” หรอื “จติ ” นนั้ ทแี่ ทค้ อื “พลงั งาน” เราดๆี นเ่ี อง ไมใ่ ชอ่ นื่ เลย เปน็ ตวั ทำ� งานอยใู่ น “รา่ งกาย” ของคน ถา้ เปรยี บ “คน” เทา่ กบั “รถยนต”์ รา่ งกายคนกเ็ ทา่ กบั “ตวั รถทง้ั คนั ” และ “วญิ ญาณ” คอื “พลงั งาน” ของ รถยนตฉ์ ะนนั้ ซง่ึ จะทำ� งานพารถไปไหนๆ ได้ แตแ่ ทจ้ รงิ “พลงั งาน” ในตวั คน มคี วามวจิ ติ รพสิ ดารและมสี มรรถภาพ มากกวา่ “พลงั งาน” ในรถยนตม์ ากมาย เพราะ “พลงั งาน” ทเ่ี ปน็ “วญิ ญาณ” ๓๒ | ลำ� ธารชวี ติ

ของคนนน้ั มที ง้ั “ความรบั รสู้ กึ ” มที ง้ั “ความจำ� ” มที ง้ั “การคดิ คน้ ปรบั ปรงุ ตบแตง่ ตา่ งๆ” และมที ง้ั “การรบั รสชาตแิ หง่ ความรสู้ กึ ทง้ั หมดไดอ้ ยา่ งวจิ ติ ร” ดว้ ย นน่ั คอื ความวจิ ติ รพสิ ดารของ “จติ ” หรอื “วญิ ญาณ” ของคน ทนี ้ี “พลงั งาน” อนั เปน็ “วญิ ญาณ” ของคนนี้ มนั มคี วามเปน็ อยยู่ งั ไง? มนั กม็ คี วามเปน็ อยเู่ หมอื นหมอ้ แบตเตอรใ่ี บหนง่ึ เกบ็ “พลงั งาน” ไฟฟา้ ไว้ “พลงั งาน” เหลา่ นนั้ กค็ งอยใู่ นนน้ั อยา่ งนนั้ และเมอื่ ตอ่ สายจากขว้ั แบตเตอร่ี เขา้ ไปยงั จดุ ตา่ งๆ พลงั งานไฟฟา้ จากหมอ้ นน้ั กว็ งิ่ ไปตามสายนนั้ สายน้ี ทำ� งาน กับเคร่ืองยนต์เครือ่ งจกั รที่ในรา่ งกายเรามี ซ่ึงก็มากมายวิจิตรพสิ ดารกว่า เครอื่ งรถยนต์ กวา่ เครอื่ งบนิ เครอื่ งจรวด หรอื วทิ ยุ หรอื โทรทศั นเ์ ปน็ ไหนๆ เครอ่ื งจกั รในคนสามารถทำ� ไดด้ ยี งิ่ กวา่ เครอ่ื งตา่ งๆ เหลา่ นนั้ เพราะฉะนน้ั “คน” กค็ อื ตวั “เครอ่ื งยนต”์ ชนั้ พเิ ศษเครอ่ื งหนง่ึ ทม่ี ี “พลงั งาน” ทำ� งาน อยใู่ นนนั้ นนั่ เอง มวี นั ชำ� รดุ ทรดุ โทรม และมวี นั หยดุ ทำ� งานไปตลอดกาล (คอื ตาย) เชน่ กบั เครอื่ งยนตท์ ง้ั หลายเหมอื นกนั เมอ่ื หมด “พลงั งาน” จะทำ� งาน “เครอื่ งยนต”์ (อนั หมายถงึ คน) นกี้ ็ เทา่ กบั เศษเหลก็ เศษวตั ถเุ หมอื นกนั ไมม่ คี วามรสู้ กึ ไมม่ คี วามจำ� ไมม่ คี วาม คดิ คน้ ปรนปรงุ ตบแตง่ ใดๆ และไมม่ กี ารรบั รสชาตแิ หง่ ความรสู้ กึ ใดๆ อกี กจ็ บชวี ติ ของคนนนั้ ทนี ก้ี ม็ าถงึ วา่ แลว้ “พลงั งาน” ทเี่ คยมอี ยใู่ น “เครอื่ งยนต”์ (อนั หมายถงึ คน) นนั้ เมอ่ื ไมม่ ใี นคน คอื หมดไปแลว้ จะยงั คงมอี ยไู่ หม? จะออกไปอยไู่ หน? ถา้ คณุ เรยี นวทิ ยาศาสตรม์ า กจ็ ะเขา้ ใจงา่ ยยงิ่ ขนึ้ “พลงั งาน” ในโลกน้ี ไมม่ สี ญู หาย ไมม่ เี กดิ มาใหม่ และสสารกเ็ ชน่ กนั ไมม่ สี ญู หาย ไมม่ ี เกดิ ใหม่ นอกจากแปรเปลย่ี นสภาพและยา้ ยทอ่ี ยเู่ ทา่ นนั้ รา่ งกายของคน คอื “สสาร” ไมผ่ ดิ เลย รถยนต์ ตวั รถคอื สสาร พลงั ขบั เคลอ่ื นคอื พลงั งาน คนกเ็ ชน่ กนั แมแ้ ตต่ วั รถยนตก์ เ็ กดิ ขนึ้ มา เพราะคนนำ� วตั ถหุ รอื สสารตา่ งๆ มาประกอบผสมผสานกันเข้า เป็นตัวรถยนต์ทั้งหมด คนก็เช่นกันสสาร ลำ� ธารชวี ติ | ๓๓

อันได้แก่ ดิน น้�ำ ลม ไฟ ปรุงแต่งผสมผสานกันมาเป็นตัวเป็นตน เมื่อทุกอย่างต่อวงจรเชื่อมสายสัมพันธ์เข้าครบก็มี “ชีวิตชีวา” ขึ้นมาได้ รถยนตก์ เ็ ชน่ กนั รถยนตต์ อ้ งนำ� “เชอ้ื ” พลงั งานมาเตมิ ใหเ้ ปน็ บอ่ เกดิ กค็ อื จดุ แรกทม่ี า จากแบตเตอรไี่ ฟฟา้ คอื เอาประจไุ ฟฟา้ มาเปน็ จดุ เรมิ่ กอ่ พลงั งาน แลว้ ไปถาม คนทีท่ ำ� หม้อแบตเตอร่ไี ฟฟา้ สวิ า่ ไฟฟา้ ทเ่ี อามาบรรจุไวใ้ นหมอ้ แบตเตอร่ี นนั้ เอามาจากไหนละ่ ? เปน็ ของเกา่ หรอื ของใหม?่ ถา้ ตอบอนั นไี้ ด้ กต็ อบ ไดว้ า่ “พลงั งาน” ในตวั คนเรม่ิ แรกเอามาจากไหน? ถา้ หาทม่ี าตน้ ตอของ ประจไุ ฟฟา้ ในหมอ้ แบตเตอรไ่ี ด้ กจ็ ะรทู้ มี่ าของ “พลงั งาน” ในตวั คน หรอื “วญิ ญาณ” นน่ั เอง กต็ อบไดว้ า่ ตน้ ตอจรงิ ๆ กค็ อื ในอากาศนเ่ี อง ดงั นนั้ “วญิ ญาณ” หรอื “พลงั งาน” ของคนกอ็ ยใู่ นอากาศได้ เมอ่ื เขา้ ใจไดว้ า่ “วญิ ญาณ” คอื “พลงั งาน” ดงั นนั้ วญิ ญาณกจ็ งึ ลอ่ งลอยอยใู่ นอากาศได้ เหมือนสภาพพลงั งานไฟฟา้ พลังงานแมเ่ หลก็ พลงั งานความรอ้ น-แสง-เสยี ง อะไรกต็ าม มนั อยไู่ ดย้ งั ไง “วญิ ญาณ” ของ คนกอ็ ยไู่ ดย้ งั งน้ั และพลงั งานไฟฟา้ -แสง-เสยี ง เหลา่ นนั้ ไมม่ วี นั ดบั สญู ยงั ไง “วญิ ญาณ” คนกจ็ ะอยอู่ ยา่ งนน้ั อกี นนั่ แหละ มวี นั หมดไหม? กค็ งเหมอื นกนั อกี นน่ั แหละ เพราะพลงั งานตา่ งๆ นน้ั ไมม่ กี ารดบั สญู วนเวยี นแปรเปลยี่ น ไปตามวาระ ตามเหตกุ ารณ์ พลงั งานไฟฟา้ -แสง-เสยี ง รกั ษารปู รา่ งหรอื ฤทธขิ์ องตวั ใหเ้ ปน็ ตวั เองอยไู่ ดย้ งั ไง วญิ ญาณของคนกร็ กั ษารปู รา่ งหรอื ฤทธิ์ ของตวั เองใหเ้ ปน็ ตวั เองอยไู่ ดย้ งั งน้ั แตอ่ ยา่ ลมื วา่ วญิ ญาณคน หรอื พลงั งาน ของคนนนั้ วจิ ติ รพสิ ดารกวา่ พลงั งานเหลา่ นนั้ มคี วามจำ� มคี วามรสู้ กึ มกี าร คดิ คน้ ปรนปรงุ ตบแตง่ ไดเ้ กง่ กวา่ พลงั งานธรรมดาพวกนน้ั หลายพนั เทา่ และ แถมมกี ารรบั รส รสู้ กึ รสอยา่ งวจิ ติ รไดด้ ว้ ย ดงั นนั้ ความวจิ ติ รจงึ มมี ากกวา่ พลงั งานไฟฟา้ -แสง-เสยี ง มากมาย ๓๔ | ลำ� ธารชวี ติ

อธบิ ายมาขนาดน้ี คงจะพอรแู้ ลว้ วา่ “วญิ ญาณ” ตายแลว้ ไปไหน? กล็ อ่ งลอยอยเู่ หมอื นพลงั งานอนื่ ๆ ใดๆ นน่ั เอง เอางา่ ยๆ ยกตวั อยา่ งวา่ คนเปลง่ เสยี งพดู ออกมาเปน็ เสยี ง ยอ่ มเปน็ “พลงั งาน” เสยี ง นนั่ แหละคอื “วญิ ญาณ” ยอ่ ยๆ อนั หนง่ึ ของคน เพราะ เกดิ จากคน เมอ่ื เกดิ แลว้ กล็ อยไปในอากาศ แทรกอากาศวงิ่ ไปจนถงึ หขู อง อกี คนหนง่ึ คนๆ นนั้ กไ็ ดย้ นิ นนั่ คอื วญิ ญาณ อนั น้ี ไปเกดิ ทคี่ นคนนน้ั ถา้ ไมม่ ใี ครรบั ฟงั เลย “พลงั งาน” นนั้ กเ็ กดิ มาเปลา่ ๆ ลอ่ งลอยไปในอากาศ แลว้ กค็ อ่ ยๆ สลายตวั แปรเปลย่ี นไปตามเวลา วาระและตามเหตกุ ารณท์ ่ี “พลงั งาน” อนั นน้ั จะไปประสบเขา้ อาจจะไปพบเครอ่ื งวทิ ยทุ พ่ี เิ ศษอนั หนงึ่ ทส่ี ามารถรบั เอา “พลงั งาน” เสยี งนน้ั ได้ มนั กจ็ ะเขา้ ไปเกดิ ในวทิ ยนุ นั้ อกี ถา้ เครอื่ งรบั วทิ ยอุ นั นด้ี มี สี มรรถภาพปรบั ปรงุ เสยี งนน้ั ใหด้ ขี นึ้ เสยี งนนั้ กจ็ ะมี คณุ ภาพดขี นึ้ กไ็ ดเ้ กดิ มามชี วี ติ เปน็ “วญิ ญาณ” ทดี่ ขี น้ึ เกดิ แลว้ กล็ อ่ งลอย ออกไปอกี ดงั นเ้ี ปน็ ตน้ “วญิ ญาณ” ของคนกเ็ ชน่ กนั ทเี่ ปน็ “วญิ ญาณ” ของคน เปน็ หนว่ ย ใหญน่ น้ี น้ั มนั เปน็ “พลงั งาน” ทเ่ี กาะกลมุ่ เหนยี วแนน่ มฤี ทธ์ิ มแี รงทรงอยู่ ไดม้ ากมายกวา่ วญิ ญาณยอ่ ย ดงั กลา่ วแลว้ เหมอื นเครอื่ งสง่ วทิ ยุ สามารถ นำ� พาและรกั ษาคณุ ภาพของเสยี งทม่ี นั สง่ ไปใหไ้ กล และใหท้ รงอยไู่ ดด้ กี วา่ พลังงานเสียงธรรมดา น่ันเอง และเสียงเหล่าน้ัน ถ้าลอยไปพบร่าง (เครอื่ งรบั วทิ ย)ุ ทเ่ี หมาะเจาะพอดที ไ่ี หนทมี่ นั ไปถงึ มนั กจ็ ะไป “เกดิ ” เปน็ ตวั ตนเปน็ เสยี งอยา่ งนนั้ ณ ทนี่ น้ั ทนั ทเี ชน่ กนั “วญิ ญาณ” ของคนกน็ ยั เดยี วกนั นนั่ เอง วญิ ญาณยอ่ ยๆ คอื พลงั งาน ต่างๆ ที่เกิดจากคน ก็จะมีท้ังท่ีลอยล่องออกไป และมีทั้งที่สั่งสมไว้ใน ตัวตนเอง เพราะมีที่เก็บ มีที่ปรุงเหมือนรถยนต์มีไดนาโมชาร์จไฟฟ้า มหี มอ้ แบตเตอรที่ เ่ี กบ็ ทหี่ มนุ เวยี นเครอ่ื งยนตก์ ลไกดี อยตู่ ราบใด ทกุ อยา่ ง กห็ มนุ เวยี นเปน็ ปกตติ ราบนน้ั ลำ� ธารชวี ติ | ๓๕

นี่คือ ลักษณะท่ัวไปของ “วิญญาณ” ซ่ึงมีการเกิด การล่องลอย และการแปรเปลย่ี นอยดู่ งั น้ี สว่ นเมอ่ื มนั ออกจากรา่ งคนไปแลว้ จะไปอยใู่ น รปู ใด ชา่ งมนั เถดิ เราทำ� เปน็ ไมร่ ไู้ มช่ เ้ี สยี เหมอื นพลงั งานตา่ งๆ ทม่ี นั เกดิ แลว้ มนั ใหผ้ ลแกเ่ ราๆ เรากส็ นใจกบั พลงั งานทมี่ นั กำ� ลงั ใหผ้ ลแกเ่ รานด่ี กี วา่ สว่ น พลงั งานทผี่ า่ นออกไปแลว้ นนั้ คณุ กไ็ มต่ ดิ ใจไปตามรตู้ ามเหน็ มนั ไมใ่ ชห่ รอื ดงั นน้ั “พลงั งาน” ของคนทล่ี อ่ งลอยออกไปแลว้ กไ็ มน่ า่ จะไปตดิ ใจตามรู้ ตามเหน็ มนั ขอ้ สำ� คญั อยทู่ ว่ี า่ คณุ จะทำ� “พลงั งาน” ของคณุ ใหด้ หี รอื เปลา่ เทา่ นน้ั เพราะถา้ เกดิ มี “เครอื่ งรบั ” เขาเปดิ รบั “พลงั งาน” ของคณุ อยแู่ ลว้ คณุ ไป “เกดิ ” ทเ่ี ครอ่ื งรบั อนั ใหมโ่ นน้ คณุ กจ็ ะไดเ้ กดิ ดๆี ใหเ้ จา้ ตวั คณุ เองเกดิ หรอื อยอู่ ยา่ งดี อยา่ งเปน็ พลงั งานทแ่ี จว๋ ทน่ี า่ นยิ ม นา่ ชน่ื ชม ไมเ่ ชน่ นนั้ คณุ กจ็ ะ เปน็ พลงั งานทเ่ี ลว ทไี่ มม่ ใี ครอยากฟงั อยากรบั อยากคบหา คณุ (คอื เจา้ ตวั พลงั งานนนั้ ) กจ็ ะนอ้ ยใจ จะรสู้ กึ วา่ ตนไมด่ ี ตนอาภพั ตนตำ�่ อะไรทำ� นองนนั้ และแล้วกเ็ ป็นทกุ ข์ เพราะตนตอนออกไปนนั้ (ออกจากเครือ่ งสง่ ) ไมด่ ี ย่อมเกิดไม่ดี และไปน้อยใจตน หรือไปทนทุกข์อยู่ ณ ที่เกิดใหม่นู้น (อยา่ ลมื วา่ “พลงั งาน” อนั เปน็ “วญิ ญาณ” คน มี “ความรบั ร”ู้ มี “ความจำ� ” มี “ความคดิ คน้ ปรนปรงุ ” และมี “การรกั รส”) ดงั นน้ั เมอื่ ไป “เกดิ ” ทเี่ ครอื่ ง รบั ใหมโ่ นน้ กจ็ ะมสี มรรถภาพทกุ อยา่ งตามนน้ั นนั่ แหละ “คน” จงึ มคี วาม ทกุ ข์ ความสขุ เพราะเหตุ “เกดิ ” ใหม่ ดงั นนั้ และ “พลงั งานเสยี ง” ทสี่ ง่ คลนื่ ไปเกดิ อยา่ งทย่ี กตวั อยา่ งนน้ั เปน็ เพยี งพลงั งานยอ่ ยๆ อนั หนงึ่ เปน็ ไปในลกั ษณะใด “วญิ ญาณ” ของคนหรอื “พลงั งาน” ใหญข่ องคน กเ็ ปน็ ไปในลกั ษณะดงั นนั้ แตใ่ ชค้ วามวจิ ติ รพสิ ดาร มากกวา่ นนั้ ใชเ้ วลา “สง่ ” และใชเ้ วลา “เกดิ ” นานกวา่ “พลงั งานเสยี ง” นนั้ มากมาย จงึ มี “บทบาท” มฤี ทธแิ์ รง มเี รอื่ งราวมากมาย กวา่ “พลงั งานเสยี ง” ท่ีแบ่งแยกออกมายกตัวอย่างให้ฟังนั้น และมีความเหมาะสมกับเคร่ือง ๓๖ | ลำ� ธารชวี ติ

(ทเี่ กดิ ) วจิ ติ รละเอยี ดลออกวา่ กนั มาก จงึ ไมใ่ ชไ่ ปเกดิ ไดก้ บั เครอ่ื งรบั ทกุ เครอื่ ง อยา่ ง “พลงั งานเสยี ง” เทา่ นน้ั การ “เกดิ ” ของ “วญิ ญาณ” หรอื “พลงั งาน” กต็ อ้ งเหมาะเจาะทสี่ ดุ จงึ จะเกดิ ได้ พลงั งานแสงกเ็ กดิ กบั เครอ่ื งรบั ทส่ี รา้ งเฉพาะ พลงั งานเสยี งก็ เกดิ กบั เครอื่ งรบั ทส่ี รา้ งเฉพาะ แถมยงั ตอ้ งตรงคลน่ื ตรงหนว่ ยทจี่ ะรบั ไดด้ ว้ ย ยง่ิ เปน็ “พลงั งาน” ของคนหรอื “วญิ ญาณ” นนั้ ยง่ิ ตอ้ งมเี ครอ่ื งรบั เฉพาะ หนว่ ยเฉพาะตวั เลย จะตอ้ งพอดบิ พอดที กุ แงท่ กุ มมุ จงึ จะรบั “พลงั งาน” นนั้ มาไว้ และดำ� เนนิ ไป (คอื เกดิ แลว้ กท็ รงอยมู่ ชี วี ติ แลว้ กว็ นเวยี น เปลยี่ นแปร เปน็ เจบ็ เปน็ แก่ แลว้ กต็ าย) นน่ั คอื ความจรงิ ทแี่ ท้ นน่ั คอื “วญิ ญาณ” อยา่ เพง่ิ ไปนกึ ถงึ ภาพที่ เปน็ ผี เปน็ ภตู อิ ะไร รตู้ วั “วญิ ญาณ” แทๆ้ รลู้ กั ษณะ รคู้ วามเปน็ ไปของ วญิ ญาณกนั เสยี กอ่ น “พลงั งาน” ตา่ งๆ มรี ปู รา่ งไหมเอย่ ? ถา้ มี “วญิ ญาณ” กม็ ไี ด้ ถา้ ไมม่ ี “วญิ ญาณ” กไ็ มม่ ี เชน่ กนั แตท่ ำ� ไมคนเหน็ รปู รา่ งของวญิ ญาณได้ นน่ั เปน็ ขนั้ ตอ่ ไปทเ่ี ราตอ้ งศกึ ษา วันน้ีเห็นจะอธิบายให้คุณฟังได้เท่านี้ก่อน เรื่อง “วิญญาณ” ท่ีจริงยังจะ ตอ้ งศกึ ษามากกวา่ นี้ แตเ่ ทา่ นก้ี ค็ ดิ วา่ คณุ กค็ งจะพอจะรจู้ กั ตวั “วญิ ญาณ” บา้ งแลว้ คดิ ตรองตามใหด้ ี อยา่ ไปเอาความรเู้ กา่ ๆ มาผสมมากจนเกนิ ไป วาดภาพตามทขี่ า้ พเจา้ เลา่ นใี้ หไ้ ด้ แลว้ จะรเู้ รอื่ งของ นรก สวรรคแ์ ละชวี ติ ไดด้ ขี นึ้ ในโอกาสตอ่ ไป ก.พ. ๒๕๑๓ ลำ� ธารชวี ติ | ๓๗

๓ แยกรภู้ าวะสองสงิ่ ทงั้ โลก : ม/ี ไมม่ ี คราวทแ่ี ลว้ ขา้ พเจา้ ไดอ้ ธบิ ายถงึ “วญิ ญาณ” ใหฟ้ งั มาแลว้ ถา้ จะให้ ละเอยี ดจรงิ ๆ กจ็ ะตอ้ งคลคี่ ลายขยายความ ยงิ่ กวา่ อธบิ ายมาแลว้ อกี มากมาย แต่เอาเถอะ แม้แคน่ นั้ ถ้าค่อยๆ ตดิ ตามไปเร่อื ยๆ กจ็ ะค่อยๆ เข้าใจไป ไดเ้ อง เรอื่ งของ “จติ ” หรอื “วญิ ญาณ” น้ี ไมใ่ ชเ่ รอ่ื งทจี่ ะรแู้ จง้ ซาบซงึ้ ถงึ ใจ ไดง้ า่ ยๆ เพราะวา่ “จติ ” หรอื “วญิ ญาณ” นน้ั เปน็ “นามธรรม” เปน็ ของ เลก็ ละเอยี ดจนเรยี กไดว้ า่ “ไมม่ ตี วั ตน” แตโ่ ดยแทจ้ รงิ กค็ อื เปน็ สง่ิ หนง่ึ ทม่ี ี “ตวั ตน” เลก็ สดุ เลก็ ยง่ิ กวา่ อณู เลก็ ยง่ิ กวา่ ปรมาณู ขนาดสตั วโ์ ลกบางชนดิ เรายงั ไมส่ ามารถมองเหน็ ตวั มนั ได้ แตส่ ตั วน์ น้ั กม็ ตี วั ตน มชี วี ติ แมช้ วี ติ อน่ื ทเี่ ลก็ ยง่ิ กวา่ สตั วน์ น้ั กย็ อ่ มมไี ดเ้ ชน่ เดยี วกนั ดงั นน้ั “พลงั งาน” ซง่ึ เปน็ สง่ิ ละเอยี ดเลก็ ยง่ิ นบั ตง้ั แตอ่ ณู และปรมาณลู งไป จงึ เปน็ สง่ิ ทน่ี บั เปน็ ชวี ติ ที่ เลก็ ลงไปเปน็ ลำ� ดบั เปน็ ชน้ั ๓๘ | ลำ� ธารชวี ติ

สงิ่ ใดเมอื่ ยงั มพี ลงั งานอยใู่ นตน สงิ่ นนั้ จงึ นบั เนอื่ งไดว้ า่ “มชี วี ติ ” อยู่ เมอื่ “พลงั งาน” ไมม่ ใี นสงิ่ นนั้ แลว้ สงิ่ นนั้ กน็ บั เนอื่ งวา่ “ตาย” ลง สงิ่ ทตี่ ายกจ็ ะกลายเปน็ “อาหาร” ของสง่ิ ทม่ี ชี วี ติ อนื่ ตอ่ ไป การเรียนตามแนวทางของพุทธศาสนาน้ัน คือเรียนรู้สิ่งท่ี “มีชีวิต” และสงิ่ ท่ี “ไมม่ ชี วี ติ ” เพยี งสองสงิ่ นเี้ ทา่ นนั้ และเทา่ นนั้ จรงิ ๆ แลว้ เราจะรโู้ ลก ทงั้ โลก ดงั นนั้ เรากต็ อ้ งเรยี นจากสงิ่ ใหญๆ่ โตๆ เหน็ ชดั ๆ ไปกอ่ น ขนั้ ตน้ เราจะตอ้ งเรยี นรสู้ งิ่ ทมี่ ชี วี ติ ทเ่ี หน็ ชดั รชู้ ดั ใหแ้ จง้ ดี “ชวี ติ ” ทเ่ี หน็ ชดั ทส่ี ดุ กค็ อื ชวี ติ ของสตั วโ์ ลกนเี่ อง โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ กค็ อื มนษุ ยห์ รอื คนนแ่ี หละ เปน็ ชวี ติ ทวี่ จิ ติ รพสิ ดาร เปน็ ชวี ติ ทนี่ า่ เรยี นนา่ รใู้ หแ้ จง้ ใหช้ ดั เสยี กอ่ นอนื่ และ ใน “คน” นก้ี ม็ สี ง่ิ มชี วี ติ ตง้ั แตโ่ ตใหญเ่ หน็ ไดช้ ดั ไปจนเลก็ สดุ แทรกบรรจซุ อ้ น และซอ้ นอยใู่ นนใี้ หเ้ รยี นจนสดุ ทไ่ี ด้ และแมส้ ง่ิ ท่ี “ไมม่ ชี วี ติ ” กเ็ ชน่ กนั กม็ อี ยู่ ในตวั “คน” นแ่ี หละใหเ้ ราศกึ ษาหาความรคู้ วามแจง้ เอาได้ “คน” คอื อะไร? นนั่ เปน็ คำ� ถามทคี่ วรถาม และเปน็ คำ� ตอบทค่ี วรอธบิ ายกนั กอ่ น “คน” ก็คือส่ิงที่ “มีชีวิต” สิ่งหน่ึง ประกอบขึ้นมาด้วยอะไร? ก็ประกอบขึ้นมาดว้ ย “สง่ิ ท่มี ีชีวิต” นนั่ สว่ นหนึง่ กบั “สงิ่ ทีไ่ มม่ ชี ีวติ ” นน่ั อกี สว่ นหนงึ่ แยกงา่ ยๆ หยาบๆ ไดด้ งั น้ี และนน่ั คอื ถา้ เราจะเรยี กเสยี วา่ “สงิ่ มชี วี ติ ” คอื “ใจ” กบั “สงิ่ ไมม่ ชี วี ติ ” คอื “กาย” กย็ อ่ มถกู ตอ้ งไมผ่ ดิ เลย และหรอื อาจจะเรยี กวา่ “สงิ่ ทมี่ ชี วี ติ ” คอื “พลงั งาน” กบั “สง่ิ ทไ่ี มม่ ชี วี ติ ” คอื “สสาร” กไ็ ดอ้ กี เชน่ กนั พระพทุ ธองคบ์ ญั ญตั ศิ พั ท์ หรอื ตงั้ ชอื่ เรยี กของสองสงิ่ นว้ี า่ “นาม” กบั “รปู ” ดงั นนั้ “สงิ่ ทม่ี ชี วี ติ ” กค็ อื “นาม” กบั “สงิ่ ทไี่ มม่ ชี วี ติ ” คอื “รปู ” เอาละ รบั รเู้ อาไวข้ น้ั หนงึ่ กอ่ น ทนี ใ้ี นโลกของคนนมี้ อี ะไรเปน็ สงิ่ ที่ คน “ยดึ ถอื ” หรอื เหน็ เปน็ สง่ิ สำ� คญั ทจ่ี ะตอ้ งอยกู่ บั มนั ลองนกึ ดซู มิ ใี คร เคยลองคิด ลองคน้ ดบู า้ งไหมเอย่ ? คนเรานับต้ังแตเ่ กดิ มา และดำ� รงตน อยไู่ ปๆ ตราบจนสดุ ทา้ ย ตายลงนน้ั อยกู่ บั อะไร? หรอื มอี ะไรบา้ งเปน็ สง่ิ หรอื เปน็ สว่ นทผี่ สมผสานให้ “ชวี ติ ” นอี้ ยู่ ลำ� ธารชวี ติ | ๓๙

ลองสงั เกตตงั้ แตเ่ ดก็ แรกเกดิ มาดซู ิ จะมอี ะไรบา้ ง ทเี่ ปน็ สง่ิ เปน็ สว่ น ประกอบผสมผสานให้ “ชวี ติ ” เปน็ “ชวี ติ ” ตามทคี่ นทกุ วนั นี้ “ม”ี หรอื ตามที่ คนรบั เอามาใสต่ น พอคลอดออกมา สงิ่ แรกทส่ี ดุ ท่ี “ชวี ติ ” รบั รู้ กค็ อื การ “สมั ผสั ” และ กค็ อื “สมั ผสั กระทบทางกาย” นนั่ แหละ เปน็ อาการ “รบั ร”ู้ ครงั้ แรกสดุ ของ มนษุ ยท์ เี่ กดิ มา รวู้ า่ รอ้ น รวู้ า่ เยน็ รวู้ า่ ออ่ น รวู้ า่ แขง็ รดู้ ว้ ยใจนะ (เขา้ ใจใหด้ )ี แตย่ งั ไมร่ ภู้ าษาหรอก เพยี งแตร่ อู้ าการบง่ บอกวา่ สมั ผสั กระทบ รบั รวู้ า่ มนั มอี าการแตกตา่ งกนั อาการ “รบั ร”ู้ การกระทบสมั ผสั ทแี่ ตกตา่ งกนั ตวั ที่ “รบั ร”ู้ อยใู่ นคนนน่ั แหละคอื “จติ ” คอื “วญิ ญาณ” และกค็ อื “พลงั งาน” รจู้ กั มนั เสยี ใหด้ ี ดงั นน้ั เดก็ เกดิ ใหม่ ถา้ เดก็ ยงั ไมต่ ดิ เครอ่ื ง หมอจงึ ตอ้ งพยายาม “สตารท์ เครอื่ ง” ของเดก็ ใหม้ ี “พลงั งาน” ใหเ้ กดิ การทำ� งานเสยี กอ่ นทกุ ทไี ป ตวั ที่ “รบั ร”ู้ นจ้ี ะคอ่ ยๆ “รบั ร”ู้ ทางอนื่ อกี จาก “สมั ผสั ทางกาย” แลว้ กจ็ ะเรม่ิ รู้ “เสยี ง” จากทาง “ห”ู (ของเดก็ ) อาการ “ร”ู้ นนั้ ๆ กค็ อื “วญิ ญาณ” เรมิ่ “เกดิ ” กนั ทกุ ทไี ปละ รทู้ ไี รกค็ อื “วญิ ญาณเกดิ ” ขน้ึ มาดวงหนง่ึ รสู้ องที กม็ ี “วญิ ญาณ เกดิ ” ขน้ึ มาสองดวง “วญิ ญาณ” หรอื “จติ ” กเ็ รยี กเปน็ อนั เดยี วกนั ดงั ไดก้ ลา่ ว แลว้ วญิ ญาณเกดิ ดวงหนง่ึ หรอื จติ เกดิ ดวงหนง่ึ กเ็ หมอื นกนั นน่ั เอง พอ “ห”ู เกดิ “รบั ร”ู้ ไดว้ า่ ในโลกนมี้ ี “เสยี ง” ทวารอน่ื ๆ “จมกู ” กจ็ ะ เรมิ่ “รบั ร”ู้ วา่ ในโลกนมี้ ี “กลนิ่ ” เดก็ กจ็ ะเรมิ่ “รบั ” เรมิ่ เรยี น “ร”ู้ เรอ่ื งกลน่ิ และแล้วกจ็ ะเรม่ิ เรียนรู้จาก “ล้ิน” วา่ มี “รส” และสดุ ท้ายก็จะเรยี นรู้จาก “ตา” วา่ ในโลกนมี้ ี “รปู ” และมี “ส”ี ลองท�ำความเข้าใจให้ดี นี่คือความจริง นี่คือความแท้จริง ไม่ใช่ ของแปลก ไมใ่ ชส่ ง่ิ ลกึ ลบั เดก็ ทเ่ี กดิ มา ไมไ่ ดห้ อบเอาความรอู้ ะไรมากอ่ น เลย มารเู้ อาเมอื่ เรม่ิ เกดิ ออกมาในโลกนแี่ หละ “วญิ ญาณ” อนั ไดอ้ ธบิ าย แลว้ ว่า คือ “ความรบั รู้” มันก็มาเกดิ เอาขณะทเี่ ร่ิม “สมั ผัส” นเ่ี อง ไมไ่ ดเ้ รมิ่ รอู้ ะไรมากอ่ น ลองทำ� ความเขา้ ใจใหช้ ดั ใหถ้ งึ จดุ ใหไ้ ด้ แลว้ จะไมง่ ง ๔๐ | ลำ� ธารชวี ติ

ไมส่ งสยั ไมเ่ หน็ วา่ ทกุ สงิ่ เปน็ ความลกึ ลบั อะไร ยงั มอี กี สง่ิ หนงึ่ ทผี่ เู้ คยเรยี นรู้ มาแลว้ จะยงั ขอ้ งใจอยบู่ า้ ง ถา้ ผใู้ ดไมข่ อ้ งใจกไ็ มต่ อ้ งขอ้ งใจอะไร สว่ นผทู้ ่ี ขอ้ งใจกล็ องทำ� ความเขา้ ใจดู สง่ิ นนั้ กค็ อื .. สง่ิ เดมิ หรอื “เชอื้ ” หรอื “จติ ” หรอื “วญิ ญาณ” อนั เกา่ ทม่ี าปฏสิ นธิ นนั้ กย็ งั มี แตต่ วั นเี้ ปน็ ตวั อยเู่ ฉยๆ ยงั ไมแ่ สดงอะไรออกมา เพยี งแตน่ อนนง่ิ อยใู่ น “สนั ดาน” ถา้ “จติ ” ตวั นอกไมค่ ยุ้ เขย่ี ลกึ ลงไปกระทบกบั “จติ ” ตวั นี้ มนั กจ็ ะไมม่ ผี ลอะไร “จติ ” หรอื “วญิ ญาณ” หรอื “พลงั งาน” หรอื “ความรบั ร”ู้ ตวั ใหม่ ตวั ทเี่ กดิ ใหม่ คอื ตวั นอกกจ็ ะทำ� งานอยแู่ ตผ่ เู้ ดยี ว เมอื่ “จติ ” ตวั นอก ทำ� งานมาก หรอื “เกดิ ” มากๆ เขา้ กจ็ ะสง่ ลงไปสมทบกระทบกบั ตวั เดมิ ผลกจ็ ะคอ่ ยๆ เพม่ิ ขน้ึ มา ฤทธข์ิ อง “จติ ” ตวั เกา่ นน้ั กจ็ ะคอ่ ยๆ แสดง ออกมา กลายเป็นงานที่มีประสิทธิภาพเพ่ิมขึ้น แต่ถ้าคุ้ยไม่ถึง “จิต” ตวั นน้ั กย็ งั คงนอนนง่ิ อยอู่ ยา่ งนน้ั ตราบเราตายไปอกี เมอ่ื เดก็ เรมิ่ รบั “สมั ผสั ” ไดไ้ ปเทา่ ใด กจ็ ะเรม่ิ “รบั ร”ู้ ใหก้ บั ตวั เอง เรอื่ ยไป “จติ ” หรอื “วญิ ญาณ” กจ็ ะ “เกดิ ” เพมิ่ ขน้ึ สง่ั สมใสต่ วั เดก็ นน้ั ไว้ เรอ่ื ยๆ ถา้ ใครเคยคำ� นวณกำ� ลงั ความถี่ หรอื ความเรว็ ของ “พลงั งาน” วา่ มนั เกดิ ไดว้ นิ าทลี ะกหี่ นว่ ย กเ็ อามาประมาณเอาเถดิ วา่ “วญิ ญาณ” หรอื “จติ ” ของคนมนั ได้ “เกดิ ” ตงั้ แตโ่ ผลอ่ อกมาลมื ตาดโู ลกมาจนบดั นนี้ นั้ มนั เกดิ มา มากมายกลี่ า้ นๆๆๆๆ ดวงแลว้ นน่ั คอื การ “รบั ร”ู้ ใดๆ ทไ่ี ดเ้ รม่ิ เรยี น “ร”ู้ และ “รบั ร”ู้ มาแลว้ แตเ่ กดิ นนั่ แหละเปน็ “เหต”ุ เปน็ สง่ิ สะสม เปน็ “วญิ ญาณ” ตวั แท้ เปน็ “จติ ” ตวั แท้ และเปน็ “พลงั งาน” แทข้ องคน ทจ่ี ะสง่ ผลนำ� คน เปน็ ไปในอนาคต สงิ่ ท่ี “รบั ร”ู้ เหลา่ นนั้ มไี ดเ้ พยี ง ๕ ประตเู ทา่ นน้ั เอง ดงั ไดแ้ ยกใหฟ้ งั แล้วต้ังแต่โผล่ออกมาชมโลก คือ สัมผัสทางกาย-เสียง-กล่ิน-รส และรูป นนั่ คอื เดก็ จะเรยี นรไู้ ดว้ า่ โลกนม้ี ขี อง ๕ อยา่ งนเ้ี ทา่ นนั้ ทต่ี วั เองจะ “รบั ” เอามา “ร”ู้ ได้ แลว้ ตอ่ จากนน้ั เดก็ จะคอ่ ยๆ เรยี นรจู้ ากสงิ่ แวดลอ้ ม จาก ลำ� ธารชวี ติ | ๔๑

พอ่ แมพ่ น่ี อ้ งผใู้ กลช้ ดิ ตา่ งๆ นน่ั แหละคอยสอนใหว้ า่ “รส” อยา่ งนี้ “อรอ่ ย” รสของเสียงอย่างน้เี รยี กวา่ อ่อนหวาน ไพเราะ อยา่ งน้ีเรยี กวา่ กระดา้ ง หนวกหู รสของกลนิ่ อยา่ งนเี้ รยี กวา่ หอม อยา่ งนเ้ี รยี กวา่ เหมน็ และรปู หรอื สตี า่ งๆ อยา่ งนเี้ รยี กวา่ สวย อยา่ งนเี้ รยี กวา่ ไมส่ วย เดก็ จะไมร่ เู้ อง จะไมเ่ กดิ ไดเ้ องเปน็ อนั ขาด นอกจากไดเ้ รยี นจงึ จะแบง่ แยกได้ จงึ จะเกดิ อาการ “รกั ” อาการ “ชงั ” ใสใ่ จตนเองได้ แตแ่ รกเรม่ิ ถา้ ไมม่ ใี ครไปแนะไปช้ี หรอื ไปสอน แกกจ็ ะไมร่ ู้ แกจะไมร่ กั อะไร จะไมช่ งั อะไร เมอื่ เรมิ่ รอู้ าการ “รกั ” อาการ “ชัง” เมื่อใด ก็คือเริ่มเรียนรู้และสร้างสภาวะค�ำว่า “กิเลส” และ “ตัณหา” ใส่ใจตนเองเรื่อยไป เม่ือมี “กิเลส-ตัณหา” ก็ “ยึดถือ” (อปุ าทาน) สง่ิ ทตี่ นเองเขา้ ใจ สง่ิ ทต่ี วั เอง “รบั ร”ู้ วา่ สงิ่ นน้ั เปน็ อยา่ งนน้ั มอี ยา่ งนี้ จรงิ /ไมจ่ รงิ ไมร่ เู้ รอ่ื งกนั แลว้ “ยดึ ถอื ” ตะพดึ ตะพอื มา ตง้ั แตเ่ ดก็ จนโต แลว้ คดิ ดซู วิ า่ เราจะรขู้ องจรงิ ไดอ้ ยา่ งไร มนั เรมิ่ ยดึ เอาสง่ิ ทตี่ นชอบ และยึดเกลียดส่ิงที่ตนไม่ชอบมานานเท่าใด มันเช่ือเช่นนั้นมานานเท่าใด นแี่ หละคอื ความยากของการลา้ งสงิ่ ทเ่ี ปน็ “ความยดึ ถอื ” ออกจากใจ แตถ่ า้ เขา้ ใจถงึ ความจรงิ แทแ้ ละทม่ี า ได้ มนั กจ็ ะไมย่ ากนกั ดงั นนั้ สรปุ ไดว้ า่ ในคนนน้ั จะไมต่ อ้ งการอะไรมากไปกวา่ ของ ๕ อยา่ งนเี้ ลยเปน็ อนั ขาด คอื สมั ผสั ทางกายเสยี ดสซี าบซา่ นถกู ใจถงึ ใจ - เสยี ง ไพเราะถกู ใจถงึ ใจ - กลนิ่ ที่ถกู ใจถึงใจ - รสทีอ่ ร่อยถกู ใจถงึ ใจ - และรูปหรอื สสี นั ทถี่ กู ใจถงึ ใจ นนั่ คอื ของทตี่ อ้ งการ นนั่ คอื สงิ่ ท่ี “คน” เรยี นรมู้ าแตอ่ อ้ น แตอ่ อก และเปน็ สง่ิ ทจ่ี ะตอ้ งหามาใหต้ นใหไ้ ดอ้ ยา่ งนนั้ หรอื ตามนน้ั ใหส้ มใจ ทกุ มอื้ ทกุ เวลาทกุ ลมหายใจเขา้ ออกใหไ้ ด้ เรยี กมนั สนั้ ๆ วา่ ความปรารถนา ในรสทงั้ ๕ และเรยี กสน้ั เขา้ ไปอกี วา่ ความใครท่ ง้ั ๕ หรอื เรยี กเปน็ ภาษา ศพั ทว์ า่ “กามคณุ ๕” (วา่ กนั เฉพาะฝา่ ยทเี่ ปน็ คณุ กอ่ น เปน็ โทษยงั มอี กี ) ดงั นน้ั “คน” กเ็ ปน็ อนั ใหค้ ำ� จำ� กดั ความไดแ้ ลว้ วา่ คอื “ผอู้ ยเู่ พอื่ เสพกามคณุ ๕” นเี้ ทา่ นนั้ และเทา่ นนั้ จรงิ ๆ ถา้ ผใู้ ดเลกิ “เสพกามคณุ ๕” ๔๒ | ลำ� ธารชวี ติ

เดด็ ขาดแลว้ เลกิ อยา่ งแท้ อยา่ งจรงิ ผนู้ น้ั กไ็ ดช้ อื่ วา่ “อรหนั ต”์ คอื ผอู้ อกไป แลว้ จากความเปน็ “คน” ออกไปแลว้ จาก “กามคณุ ๕” พอเล่ากนั มาถึงตรงน้ี ผทู้ ่ยี ังมี “ชวี ติ จติ ใจ” เป็น “คน” อยอู่ ยา่ ง เตม็ ประตกู อ็ อ่ นแรง หมดกำ� ลงั วงั ชา หมดหวงั ทจี่ ะเออ้ื มเอาคำ� วา่ “อรหนั ต”์ มาใหก้ บั “ชวี ติ ” เพราะดมู นั เปน็ ไปไมไ่ ดเ้ ลย มนั สน้ิ ทา่ สนิ้ ทางเอาเสยี จรงิ ๆ จะไปเลกิ เสพพวก “รสอรอ่ ยทง้ั ๕” อยา่ งนน้ั ไดย้ งั ไงกนั มนั กเ็ ทา่ กบั คนท่ี ตายแลว้ เทา่ นน้ั เอง ไมใ่ ชห่ รอก แมผ้ ทู้ ไ่ี มเ่ สพ “รสอรอ่ ย” ทงั้ ๕ อยา่ งนนั้ แลว้ กไ็ มใ่ ชผ่ นู้ นั้ ตายแล้ว ยงั -ยังเป็นๆ มีลมหายใจ มีความเคล่ือนไหว มี “จติ ” และมี “วญิ ญาณ” อยเู่ ชน่ กนั แต่ “จติ ” และ “วญิ ญาณ” นนั้ เปน็ จติ เปน็ วญิ ญาณ ทม่ี แี ต่ “คณุ คา่ ” มแี ต่ “ประโยชน”์ เพราะเปน็ จติ เปน็ วญิ ญาณทไี่ มถ่ กู ความ “รกั ” ความ “ชงั ” บงการ ไมม่ กี เิ ลสผสมผเสอยู่ เปน็ “วญิ ญาณ” ทเ่ี ตม็ ไปดว้ ย ความรตู้ วั ไมเ่ ปน็ ทาสของอะไรใน ๕ รส ๕ อยา่ งนน้ั เอาละ “จติ ” จะมี “คา่ ” และมี “ประโยชน”์ อยา่ งไร ไวค้ อ่ ยอธบิ าย กนั ในโอกาสตอ่ ไป สำ� หรบั ทไี่ ดอ้ ธบิ ายมาแลว้ นนั้ กเ็ พอื่ ประกอบคำ� วา่ “จติ ” และ “วญิ ญาณ” ประกอบคำ� วา่ “เกดิ ” และประกอบคำ� วา่ “คน” และสดุ ทา้ ย ประกอบคำ� วา่ “กาม” ใหพ้ อรคู้ วามแทจ้ รงิ จรงิ ๆ ไวเ้ ทา่ นนั้ …ไขขอ้ ขอ้ ง…ใจ…พ…ลงั งาน…วญิ …ญ…าณ ภตู ิ ผี ทีนี้ข้าพเจ้าจะขอไขข้อข้องใจในเรื่องของ “วิญญาณ” ในรูปของผี หรอื ภตู ิ อยา่ งทค่ี ณุ “ผอู้ ยากทราบเรอ่ื งคนหนง่ึ คะ่ ” ทเ่ี ขยี นจดหมายถามมา กบั คณุ “นลนิ ”ี และคณุ “จากคนอยากฟงั ” นน้ั ตอ้ งการฟงั ลำ� ธารชวี ติ | ๔๓

อนั ทจ่ี รงิ ขา้ พเจา้ เองขณะนี้ กำ� ลงั พยายามเรยี นรเู้ รอ่ื งของ “กามภพ” คือ เรียนรูค้ วามจรงิ ของมนุษย์ หรือคน หรอื สัตว์ในโลกนี้ท่ีมตี วั มตี นอยู่ จรงิ ๆ มแี ขนมขี า มเี นอ้ื มตี วั แทๆ้ เรยี นใหร้ วู้ า่ มอี ะไรบา้ งใน “คน” ซงึ่ กไ็ ด้ เลา่ ใหค้ ณุ ๆ ฟงั กนั แลว้ วา่ คนกม็ ี “รา่ งกาย” กบั “ใจ” และคณุ กไ็ ดท้ ราบ ตอ่ ไปอกี จนหมดแลว้ วา่ “รา่ งกาย” กค็ อื สง่ิ ทสี่ งั เคราะหข์ นึ้ มาจากธาตตุ า่ งๆ ทเ่ี รากนิ มนั เขา้ ไปนน่ั เอง เรยี กมนั วา่ “สสาร” สว่ น “ใจ” กค็ อื “วญิ ญาณ” หรอื “พลงั งาน” และอีกสิ่งหน่ึงควรจะจ�ำให้ได้และรู้ให้ดีด้วยว่า ในโลกน้ีมีของอยู่ ๒ อย่างเทา่ นนั้ นั่นคือ สสาร กับ พลังงาน หรือถา้ ในคนก็เรยี กวา่ “รา่ งกาย” กบั “ใจ” ถา้ ของสองสง่ิ น้ี เมอื่ นำ� มารวมกนั ใหม้ นั ทำ� งาน รว่ มกนั ได้ โดยใหพ้ ลงั งานใชส้ สารเปน็ อปุ กรณไ์ ดเ้ มอ่ื ใด อปุ กรณช์ น้ิ นนั้ หรอื สสารชน้ิ นนั้ หรอื “แทง่ กาย” นน้ั กเ็ รยี กวา่ “มชี วี ติ ” ขนึ้ มาทนั ที ดังนัน้ “ชวี ติ ” กค็ ือ สสารท่ีมีพลังงานประกอบอย่ดู ว้ ยกนั ถ้าแยก พลงั งานออกสน้ิ จากสสารนนั้ เมอ่ื ใด สสารนนั้ กจ็ ะเรยี กวา่ สสารแทๆ้ คำ� วา่ “ชีวติ ” ก็จะตายลง “พลงั งาน” กแ็ ยกไป พลงั งานที่มันเคยเกิดแลว้ มันก็ ลอ่ งลอยอยู่ และลอ่ งลอยไป ในขณะทลี่ อ่ งลอยไปนเี่ อง เรากจ็ ะตอ้ งศกึ ษา ใหร้ ตู้ วั น้ี เพราะตวั นเี้ ปน็ “พลงั งาน” เปน็ ตวั ทมี่ อี าการ มบี ทบาท สว่ นสสาร นนั้ ไมต่ อ้ งไปศกึ ษาแลว้ เพราะมนั กม็ แี ตจ่ ะแปรสภาพไปตามดนิ ฟา้ อากาศ และแลว้ มนั กจ็ ะกลายไปเปน็ อาหารของสง่ิ มชี วี ติ ชนดิ อน่ื หรอื อยา่ งนอ้ ยทส่ี ดุ กห็ ลกี พน้ การเปน็ อาหารของ “ดนิ ” ไมไ่ ด้ “ดนิ ” ผเู้ ปน็ “ชวี ติ ” ขนั้ ตำ�่ ทส่ี ดุ และเปน็ “ชวี ติ ” ทใี่ หญโ่ ตไพศาลทสี่ ดุ สำ� หรบั รองรบั สสาร เชน่ เดยี วกนั เมอ่ื เราตามไปศกึ ษาตวั “พลงั งาน” ทลี่ อ่ งลอยออกไปเรากจ็ ะตามไป เหน็ วา่ “พลงั งาน” กก็ ลายเปน็ อาหารของ “แผน่ นภากาศ” ซงึ่ กเ็ ปน็ “ชีวติ ” อีกชีวติ หนงึ่ ทก่ี วา้ งใหญ่ไพศาลทีส่ ดุ ท่ีจะคอยรองรบั “พลงั งาน” ซ่ึงเมื่อมันออกจากสสารแล้ว หรือตายลงแล้วจากสสารใดๆ “พลังงาน” ๔๔ | ลำ� ธารชวี ติ

เหลา่ นน้ั กจ็ ะไปเปน็ อาหารของแผน่ นภากาศนเี่ อง ถา้ เรยี ก “แผน่ ดนิ ” วา่ เปน็ ชวี ติ ทต่ี ำ่� ทส่ี ดุ เรากค็ งจะตอ้ งเรยี ก “แผน่ นภากาศ” วา่ เปน็ ชวี ติ ทต่ี ำ�่ ทส่ี ดุ เชน่ กนั และกเ็ ปน็ อยา่ งนน้ั จรงิ ๆ ในโลกนม้ี ขี อง ๒ สง่ิ ๒ อยา่ งนเ้ี ทา่ นนั้ เมอ่ื อากาศผสมดนิ กเ็ กดิ เปน็ “ชวี ติ ” นน่ั คอื ยน่ ยอ่ ลงมาสนั้ ทสี่ ดุ ดงั นนั้ “ชวี ติ ” ของเรากค็ อื “อากาศผสมดนิ ” นนั่ เอง เปน็ แตว่ า่ ในดนิ นนั้ แยกแยะธาตตุ า่ งๆ ออกมาไดม้ ากมายเหลอื เกนิ แลว้ กย็ อ่ ยใหล้ ะเอยี ด ลงๆ จนเปน็ อากาศ หรอื สงิ่ ทอี่ ยใู่ นอากาศคอื “พลงั งาน” และเจา้ “พลงั งาน” นแ่ี หละ มนั จะแทรกซอนเขา้ ไปอยใู่ นทกุ อณขู องสสารหรอื ธาตตุ า่ งๆ ดงั นนั้ ในธาตตุ า่ งๆ จงึ มฤี ทธม์ิ แี รงเรยี กวา่ “ชวี ติ ” ในตวั อณแู ตล่ ะอณดู ว้ ย “ชวี ติ ” จงึ ซอ้ น “ชวี ติ ” อยเู่ ปน็ ชน้ั ๆ ไมร่ กู้ ชี่ น้ั ตอ่ กชี่ นั้ เมอื่ มาเปน็ “คน” กม็ อี ณตู า่ งๆ พวกนซ้ี อ้ นเขา้ มามากทส่ี ดุ มาสงั เคราะหร์ วมกนั ขน้ึ เปน็ “คน” ดงั นนั้ “คน” จงึ วจิ ติ รพสิ ดารมากทส่ี ดุ มี “อณ”ู ทมี่ ี “ชวี ติ ” ซอ้ นกนั อยอู่ ยา่ งหนาแนน่ และ มากมายหลายชน้ั เชงิ ทส่ี ดุ ในโลก จงึ กลายเปน็ “ชวี ติ ” ทสี่ งู สดุ ประเสรฐิ สดุ ในโลก จงึ พอสรปุ ความไดว้ า่ สง่ิ ทเี่ ลก็ ทส่ี ดุ ในโลกน้ี กค็ อื “พลงั งาน” และสงิ่ ทใี่ หญท่ ส่ี ดุ ในโลกนก้ี ค็ อื “สสาร” และสง่ิ ทมี่ ี “ชวี ติ ” กค็ อื สง่ิ ทเี่ ปน็ “สสารกบั พลงั งาน” ชวี ติ ทใี่ หญท่ สี่ ดุ ขนาดดวงอาทติ ย์ ถา้ ยอ่ ยตวั ใหเ้ ลก็ ลงๆ ไปเรอ่ื ยๆ เราตาม “ชวี ติ ” ทเ่ี ลก็ ลงๆ ไปเรอ่ื ยๆ ใหด้ ี กจ็ ะไปจบเอาท่ี “พลงั งาน” เปน็ เลก็ ทส่ี ดุ และ “พลงั งาน” กจ็ ะเกาะอาศยั “สสาร” ทเี่ ลก็ ละเอยี ดลงๆ ไป เรือ่ ยๆ ต้ังแตม่ องเห็นไดไ้ ปจนเป็นอากาศ เรามองเห็นไมไ่ ด้ และแม้ใน อากาศกย็ งั มสี สารทเี่ ปน็ รปู รา่ งทเี่ ลก็ ของมนั ลงไปเปน็ ลำ� ดบั ขน้ั อกี ไปเรอื่ ยๆ จนเปน็ อณู และเล็กลงไปอีกเปน็ ปรมาณู และมเี ลก็ กว่าปรมาณอู ีก เช่น “พลังงานจิต” หรือ “วิญญาณ” ส่ิงเหล่านี้ก็อาศัยสสารอยู่อีกนั่นแหละ แตส่ สารนกี้ เ็ ลก็ ยงิ่ กวา่ อากาศไมร่ กู้ เ่ี ทา่ ลำ� ธารชวี ติ | ๔๕

สงิ่ ทเ่ี ลก็ ทสี่ ดุ ท่ี “พลงั งานจติ ” หรอื “วญิ ญาณ” ไดอ้ าศยั อยนู่ ี้ เราขอ เรยี กวา่ “กายทพิ ย”์ เสยี กแ็ ลว้ กนั เปน็ ชอื่ ของมนั เปน็ ชอ่ื ของสสารทเ่ี ลก็ สดุ เลก็ ท่ี “พลงั งานจติ ” หรอื “วญิ ญาณ” ไปอาศยั อยู่ …กายทพิ ยข์ …อ…งพ…รหมท…เี่ ปน็…ว…ทิ ยาศาสตร์ พอมาถึงข้ันนี้ก็เป็นเรื่องของอีกโลกหน่ึงท่ีในพุทธศาสนาเราแบ่งไว้ โลกนนั้ เรยี กชอ่ื วา่ “รปู ภพ” หรอื “รปู ภมู ”ิ อนั ทจ่ี รงิ เปน็ โลกทไี่ มม่ รี ปู รา่ งแลว้ แต่มันก็ต้องอาศัยรูปร่างใดรูปร่างหน่ึงอยู่ “วิญญาณ” เหล่าน้ัน หรือ “พลงั งาน” เหลา่ นน้ั จงึ จะเรยี กไดว้ า่ “มชี วี ติ ” ทา่ นจงึ เรยี กงา่ ยๆ เสยี เลยวา่ “โลกทมี่ รี ปู ” หรอื “รปู ภพ” หรอื “รปู ภมู ”ิ อะไรนเี่ อง แมม้ นั จะไมม่ รี ปู ใหเ้ รา เหน็ ไดด้ ว้ ยตาธรรมดาแลว้ แตม่ นั กย็ งั เปน็ รปู รา่ งหรอื เปน็ สสาร (อนั ไมค่ วร เรยี กวา่ สสารแลว้ นแ่ี หละ) เปน็ ทใี่ ห้ “พลงั งาน” พวกนส้ี งิ สกู่ อ่ ตวั หรอื ทรงอยู่ ภายใตช้ อื่ วา่ “ชวี ติ ” ดงั นนั้ พระพทุ ธองคเ์ รยี กชวี ติ พวกนวี้ า่ “รปู พรหม” หรอื “รปู ชวี ติ ” ผทู้ จ่ี ะเปน็ “รปู พรหม” จรงิ ๆ กค็ อื ตวั “วญิ ญาณ” หรอื “พลงั งาน” หรอื “จติ ” นนั้ นนั่ เอง มภี าวะเปน็ ไปโดยกรรมวธิ แี ทๆ้ คอื คอ่ ยๆ แปรเปลย่ี น โยกยา้ ยทไ่ี ป ดงั ทขี่ า้ พเจา้ ไดอ้ ธบิ ายมาแลว้ แตต่ น้ นนั่ คอื ตวั “พลงั งาน” หรอื “วญิ ญาณ” จรงิ ๆ เปน็ ไปจรงิ เปน็ ไปเองดว้ ยเหตนุ ี้ วญิ ญาณใดหรอื พลงั งาน ใดจะไปสทู่ ใ่ี ด จงึ ตอ้ งไปตามฤทธติ์ ามแรงของตวั เองสรา้ งดว้ ย อยๆู่ กจ็ ะ ลอ่ งลอยสะเปะสะปะไปไมไ่ ดแ้ น่ แมจ้ ะเลก็ จะละเอยี ดอยา่ งไรกต็ าม เหมอื น เชน่ พลงั งานเสยี ง-แสง อะไรพวกนี้ มนั เกดิ มามนั กถ็ กู สภาวะตา่ งๆ บงการ มนั ใหเ้ กดิ ใหด้ บั ใหห้ มนุ ไปตามเหตุ ตามแรงในขณะนน้ั ๆ ทง้ั นน้ั จะอยโู่ ดย ไมม่ เี หตใุ ดนำ� พา หรอื ไมม่ แี รงใดนำ� พานนั้ ไมไ่ ด้ ๔๖ | ลำ� ธารชวี ติ

เพราะไมว่ า่ อนั ใดทกุ สง่ิ มนั ยอ่ มยอื้ ยดุ ผลกั ดนั ซงึ่ กนั และกนั ตง้ั แต่ เล็กสุดไปจนใหญ่สดุ ทง้ั นนั้ อิงอาศยั กันอยู่ทง้ั เลก็ ทัง้ ใหญ่ พงึ่ พากนั ทกุ สงิ่ ทกุ สว่ น ตง้ั แต่ “ภพ” ของมหาสากลจกั รวาลอนั กวา้ งใหญไ่ พศาล สดุ คณา จนกระทง่ั เลก็ ลงมา หรอื จำ� กดั แคบเขา้ มาๆ จนเพยี งแคด่ วงอาทติ ย์ ดวงเดยี ว กม็ บี รวิ ารดาวตา่ งๆ อาศยั องิ กนั อยู่ จนยอ่ ยลงมาแมภ้ ายในโลก กม็ กี ารองิ อาศยั กนั อยู่ จนแมใ้ นรา่ งของคน จนเลก็ ลงไปแคอ่ ณขู องอากาศ กอ็ งิ อาศยั ยดึ กนั อยทู่ งั้ สน้ิ และแมเ้ ลก็ กวา่ อากาศกเ็ ชน่ กนั กย็ อ่ มจะยดึ เกาะ องิ อาศยั กนั อยใู่ หม้ กี ารสมดลุ อยทู่ ง้ั สนิ้ เปน็ ลำ� ดบั ไป ทกุ อยา่ งจะเปน็ ไปเอง จะอยโู่ ดยเอกเทศไมเ่ ปน็ ไปตามแรงของอะไรนนั้ เปน็ ไปไมไ่ ด้ ตามหลกั ของพระพทุ ธองคท์ วี่ า่ “ทกุ อยา่ งเกดิ มาแตเ่ หตุ ไมม่ ใี ครสรา้ งสง่ิ ใดได”้ ทนี ี้ “รปู พรหม” ในรา่ งของคน หรอื “ชวี ติ ” ทเี่ ลก็ ละเอยี ดทอ่ี งิ อาศยั อยใู่ นรา่ งของคน จงึ คอื “พลงั งาน” ทเ่ี ลก็ ละเอยี ด “พลงั งาน” หนงึ่ หมายถงึ “คน” จริงๆ กำ� ลงั จะทำ� ตนใหเ้ ปน็ “รปู พรหม” กไ็ ดเ้ สียดว้ ย คือท�ำตน แทรกซอนลงไปในสสารทเ่ี ลก็ ลงๆ ในตวั เองนนั่ เอง เราคอ่ ยๆ ละทง้ิ สสาร ทห่ี ยาบไปเรอื่ ยๆ โดยทง้ิ ตงั้ แตร่ า่ งกายของตน แทรกเขา้ ไปมี “ความรสู้ กึ ” อยกู่ บั “จติ ” หรอื “วญิ ญาณ” หรอื “พลงั งาน” แทๆ้ ของตนเอง ไมเ่ อาใจใส่ ร่างกายหยาบน่ีแล้ว ท�ำตัวเองให้เล็กลงๆๆๆ จนสามารถเข้าไปอยู่ใน “ภพ” หรอื “ภมู ”ิ ทไ่ี ปมี “ความรบั ร”ู้ ไปมี “ความรเู้ หน็ ” ในภพหรอื ในภมู ทิ ี่ เลก็ ละเอยี ด ขน้ั ทเ่ี รยี กวา่ “รปู ภพ” หรอื “รปู ภมู ”ิ ได้ เรากจ็ ะเหน็ “กายทพิ ย”์ ของสตั วโ์ ลก หรอื “ชวี ติ ” พวกนไี้ ดล้ ะ นนั่ เปน็ ชนั้ ทท่ี กุ คนคงพอจะนกึ ไดว้ า่ เรยี นในแบบบำ� เพญ็ “ฌานจติ ” แตถ่ า้ เรยี กกนั ตามภาษาทต่ี รงๆ คอื อยใู่ นสภาพของคนธรรมดา กเ็ รยี กไดว้ า่ “เปน็ อกี โลกหนง่ึ จากคน” เพราะคนธรรมดายอ่ มไมอ่ าจเออื้ มทจ่ี ะไปสมั ผสั กบั สตั วโ์ ลกพวกนน้ั ไดแ้ ลว้ และนนั่ คอื เราเรยี กวา่ “โลกตุ รภพ” และในภาษา “ฌานจติ ” กเ็ รยี กวา่ “รปู ภพ” ทเ่ี รยี กดงั นน้ั กเ็ พราะมนั เปน็ “ภพ” ทล่ี ะเอยี ดยงิ่ ลำ� ธารชวี ติ | ๔๗

และเปน็ “ภพ” ทเี่ หนอื กวา่ หรอื สงู กวา่ “กามภพ” หรอื “โลกยี ภพ” ทค่ี นอยู่ จรงิ ๆ นไี้ ปแลว้ ขา้ พเจา้ เองกก็ ำ� ลงั เรยี น กำ� ลงั ศกึ ษาบำ� เพญ็ เรอื่ งของ “ภพ” นอ้ี ยใู่ น ขณะน้ี เพราะไดค้ ดิ วา่ ตวั เองเพยี รศกึ ษาเรอ่ื งของ “กามภพ” มาแลว้ พอทจี่ ะรู้ ถงึ ขน้ั จะกา้ วขน้ึ ไปศกึ ษาเรอื่ ง “โลกตุ รภพ” หรอื “รปู ภพ” กนั ไดแ้ ลว้ และผอู้ น่ื ผใู้ ดทเี่ ขาจะเรยี น เขากจ็ ะเปน็ ไปในลกั ษณะน้ี แตถ่ า้ ผทู้ จ่ี ะเรยี นรภู้ าวะขน้ั น้ี โดยทย่ี งั ไมร่ ภู้ าวะหรอื เรอื่ งราวของ “กามภพ” หรอื “โลกยี ภพ” มากอ่ นอยา่ ง ละเอยี ดละก็ จะเรยี นลดั เอาเรอื่ งของ “รปู ภพ” หรอื “โลกตุ รภพ” เลยนน้ั กเ็ หน็ ทจี ะยากหนอ่ ยเพราะพน้ื ฐานไมม่ ี เรยี กวา่ เรยี นขา้ มขนั้ เปน็ แบบเรยี นลดั เขากจ็ ะรอู้ ยา่ งคนเรยี นลดั จะรอู้ ะไรแจง้ แจม่ ยอ่ มไมไ่ ด้ เมอ่ื ปรญิ ญาตรยี งั ไมไ่ ด้ จะตง้ั หนา้ ตงั้ ตาบกุ เอาปรญิ ญาโทเลย กค็ งเกง่ พลิ กึ นา่ ดเู หมอื นกนั นะ อาจารยใ์ หญส่ ดุ ควรรู้ …สงิ่ ท…เ่ี ล…ก็ …ทส่ี ดุ วา่ …ไป…มา…ยงั ไง ดังน้ัน แม้แต่เรื่องของความเป็นไปของ “ชีวิต” หยาบๆ ของผู้ท่ี เดนิ ดนิ กนิ ขา้ วแกงดว้ ยกนั มแี ขนมขี ามเี นอ้ื มตี วั นยี้ งั ไมร่ ไู้ ดว้ า่ ไปยงั ไงมายงั ไง เกดิ ยงั ไง ดบั ยงั ไง แลว้ จะไปรเู้ รอ่ื งของ “ชวี ติ ” ของอกี โลกหนงึ่ ทล่ี ะเอยี ด ยงิ่ กวา่ ยากยง่ิ กวา่ แลว้ รไู้ ดก้ อ่ นนน้ั จะเปน็ ไปไดไ้ หมกล็ องคดิ ดกู แ็ ลว้ กนั เพราะเหตผุ ลดงั ไดก้ ลา่ วมานี้ ผทู้ จ่ี ะทำ� ตวั เปน็ “รปู พรหม” หรอื ผทู้ ี่ สามารถมองเหน็ “วญิ ญาณ” หรือรเู้ รอื่ งของ “วิญญาณ” หรืออีกนยั หน่งึ ผรู้ เู้ รอ่ื งของ “ชวี ติ ” ทอี่ าศยั “กายทพิ ย”์ อยไู่ ดน้ นั้ กจ็ ะตอ้ งเกง่ พอสมควร ถ้าผู้ใดไมเ่ รียนละเอียดใหร้ เู้ รื่อง “กามภพ” อันคอื โลกท่ีมี “ชวี ิต” ทอ่ี าศัย ๔๘ | ลำ� ธารชวี ติ

“กายหยาบ” อยู่ เชน่ คณุ เชน่ ขา้ พเจา้ นใ้ี หถ้ อ่ งแท้ แลว้ จะไปรลู้ ะเอยี ด “ชวี ติ ” อนั เลก็ ละเอยี ดทม่ี องหาตวั ไมเ่ หน็ เพราะเลก็ จนสดุ เลก็ “ชวี ติ ” เหลา่ นนั้ ตวั ตน เขาจะเลก็ ลงๆ จนไปอยใู่ นทเ่ี ชน่ นนั้ ได้ กย็ งั ไมส่ ามารถจะรถู้ งึ วถิ ที เี่ ขาไปกนั ไดย้ งั ไง ตามเหตตุ ามผล อนั เปน็ การเปน็ ไปอยา่ งแทจ้ รงิ ทงั้ ๆ ทเี่ ปน็ เรอื่ ง ของเหตแุ ละผล เชน่ คนตายแลว้ “จติ ” หรอื “วญิ ญาณ” ออกไปสทู่ น่ี น้ั ๆ ผไู้ ปเองแทๆ้ กย็ งั ไมอ่ าจจะรวู้ า่ ตนเองไปไดด้ ว้ ยวธิ ยี งั ไง ซง่ึ กเ็ ปน็ เรอ่ื ง ยากอยู่ แตก่ เ็ ปน็ เรอ่ื งของเหตแุ ละผล ทงั้ สน้ิ ไมใ่ ชเ่ รอ่ื งลกึ ลบั ซบั ซอ้ นหรอื อภนิ หิ ารอนั ใด กถ็ า้ ผจู้ ะเปน็ “รปู พรหม” หรอื ผจู้ ะเปน็ “อาจารย”์ ระดบั นนั้ รอู้ ยา่ งนไี้ มไ่ ด้ เขากต็ อ้ งเหน็ ทกุ อยา่ งเปน็ เรอื่ งลกึ ลบั อยทู่ ง้ั สนิ้ และกจ็ ะคลำ� ๆ งมๆ อยา่ งไมร่ อู้ ยอู่ ยา่ งนน้ั เทา่ นน้ั เอง ดงั นน้ั ผจู้ ะไดช้ อ่ื วา่ “อาจารย”์ ในทางน้ี หรอื ผทู้ ไี่ ดน้ ามแทจ้ รงิ วา่ เปน็ “รปู พรหม” คอื ผสู้ ามารถหยง่ั รชู้ วี ติ ของสตั วโ์ ลกใน “รปู ภพ” ได้ กจ็ ะตอ้ งหยงั่ จติ ตวั เอง ตามความลกึ ของจติ ตวั เอง เขา้ ไปใหถ้ งึ ขา้ งในลกึ ๆ ทม่ี นั ซอ้ นๆ กนั เลก็ ลง-เลก็ ลงนใ้ี หไ้ ดอ้ ยา่ งชดั อยา่ งเจนจงึ จะเกดิ ความรอู้ ยา่ ง ชดั เจนแจม่ แจง้ ไมเ่ ปน็ ของปลอมได้ ข้าพเจ้าไดบ้ อกมากอ่ นแลว้ ว่า ข้าพเจา้ กำ� ลังเรยี นรศู้ กึ ษา เรอื่ งภมู ิ สตั วโ์ ลกในระดบั “กามภพ” นี้ และก็คดิ วา่ เพียงแค่พอรมู้ าเล่าสู่กันฟังได้ ดงั ทไี่ ดเ้ ลา่ มาแลว้ สว่ น “สตั วโ์ ลก” ใน “รปู ภพ” หรอื พวก “วญิ ญาณ” ทมี่ ี “กายทพิ ย”์ หรอื พวกเทพ พวกพรหม หรอื แมจ้ ะเรยี กวา่ ภตู ิ วา่ ผนี น้ั ขา้ พเจา้ กเ็ พิง่ จะพอรจู้ ัก และเพงิ่ เร่มิ ก้าวเข้ามาศกึ ษา ยังไม่สามารถไปถงึ ขัน้ ทีจ่ ะ เรยี ก “พลงั งาน” ใดมาคยุ ดว้ ยได้ ทเ่ี คยเชญิ ทรง เชญิ เจา้ อะไรตง้ั แตก่ อ่ นโนน้ กย็ งั งน้ั เอง แบบเรยี นลดั อยา่ งทวี่ า่ แบบคนไมร่ ู้ ขา้ พเจา้ จงึ ไดล้ ะวางออกมา ศกึ ษาตามขน้ั ดงั ไดก้ ลา่ วแลว้ ทมี่ ผี ลบา้ งไมม่ ผี ลบา้ ง เมื่อก่อนโน้น กเ็ ป็นไปอยา่ งบงั เอิญอยา่ งปลอม อยา่ งไมจ่ ริงเสีย แหละมาก แตอ่ ยา่ เพงิ่ ตคี วามเลย เพราะขา้ พเจา้ ยงั ไมเ่ กง่ วชิ านน้ั หรอื ยงั ไม่ ลำ� ธารชวี ติ | ๔๙

บรรลุรู้แจ้งจริงในวิชาเชิญวิญญาณนั้น ขณะนี้จะพอรู้ได้ก็เพียงวิญญาณ ในคน ในขนั้ “กามภพ” นเ้ี ทา่ นน้ั ทพี่ อจะอธบิ ายไดล้ ะเอยี ดลออหนอ่ ย สว่ นเมอื่ ออกจากรา่ งคนแล้ว เหลอื เลก็ ๆ ละเอยี ดๆ แล้วน่ี ตอ้ งขอเวลา ใหข้ า้ พเจา้ ไดศ้ กึ ษาเปน็ ขน้ั ทส่ี องตอ่ ไปอกี หนอ่ ย คงพอจะเอามาเลา่ สกู่ นั ฟงั ไดใ้ นอนาคต แตก่ พ็ อจะเลา่ สกู่ นั ฟงั ไดบ้ า้ งนดิ หนอ่ ยไปตามประสาผกู้ ำ� ลงั เร่ิมเข้าสู่ “รูปภพ” หรือข้ัน “โลกุตรภพ” อันเป็นช้ัน “นอกโลกของคน” (นอกกายหยาบออกไปแลว้ ) “ภพ” หรอื โลกทไี่ มใ่ ชโ่ ลกของ “คน” แตล่ ะเอยี ดยง่ิ นกั กวา่ คนแลว้ นี้ กเ็ ปน็ โลกของ “ชวี ติ ” ผตู้ อ้ งการเรยี กวา่ เปน็ “ทพิ ย”์ คอื แม้ “กาย” กเ็ ปน็ “ทพิ ย”์ หรอื จะเรยี กวา่ ขน้ั ปน้ั อากาศ (ปน้ั จติ ) เปน็ ตวั กไ็ ด้ ดงั นน้ั ผเู้ กดิ ในรปู ภพคอื “รปู พรหม” หรอื “รปู ชวี ติ ” หรอื “วญิ ญาณ” ตา่ งๆ กห็ มายถงึ ชวี ติ ทเี่ กดิ ขน้ึ อยา่ งปน้ั อากาศ (จติ ) จนสำ� เรจ็ เปน็ ตวั นนั่ แหละ คอื ชวี ติ ของอะไรกไ็ ด้ เปน็ สตั วท์ ไี่ มม่ ี “กายหยาบ” มแี ต่ “วญิ ญาณ” มแี ต่ “จติ ” นนั่ คอื สตั วโ์ ลกทอ่ี ยใู่ น “ภพ” ใน “ภมู ”ิ นนั้ แลว้ สตั วพ์ วกนจ้ี ะมี “รปู รา่ ง” เปน็ อยา่ งไรกจ็ งึ อยทู่ ผี่ ปู้ น้ั ไปเรยี กรปู ทปี่ น้ั ออกมานน้ั วา่ “กายทพิ ย”์ หรอื “กายเนรมติ ” เหมอื นคนไทย เหน็ ผี ยอ่ มจะเหน็ ในรปู รา่ งตา่ งๆ ตามทเี่ คยไดย้ นิ ไดฟ้ งั ไดอ้ า่ น ไดฝ้ งั หวั มา แมแ้ ตฝ่ รง่ั กเ็ หน็ ผี อนั เปน็ สตั วโ์ ลกใน “รปู ภพ” ของเขาเหมอื นกนั แตเ่ ปน็ อกี รปู รา่ งหนง่ึ ซง่ึ รปู รา่ งหนา้ ตาไมเ่ หมอื นผขี องไทย เพราะเมอ่ื ไปสมมตุ ิ รูปร่างของ “สิ่งที่ไม่มีรูปร่าง” ข้ึนมา มันก็ต้องสมมุติเอาเอง แต่ ความจรงิ “เขา” ไมม่ รี า่ ง ทจ่ี ะใหเ้ ราเหน็ เมอ่ื ไปบอกวา่ “เขา” มรี ปู รา่ ง ยอ่ มเปน็ ไปไมไ่ ด้ นคี่ อื ความแทจ้ รงิ พยายามอา่ นทบทวนทำ� ความเขา้ ใจใหด้ ี รปู พรหม คอื ผปู้ น้ั อากาศ หรอื ปน้ั สงิ่ เลก็ ทส่ี ดุ (วญิ ญาณ) เปน็ ตวั แลว้ รเู้ อง เหน็ เอง คนอนื่ ไมอ่ าจเหน็ ดว้ ย ประโยชนจ์ งึ ไมเ่ กดิ กบั ผอู้ น่ื เลย สว่ น “อรปู พรหม” นนั้ เปน็ ขน้ั สงู ขน้ั “อดุ มคต”ิ สตั วโ์ ลกในขนั้ นม้ี ี เมตตา กรณุ า มทุ ติ า อเุ บกขา เปน็ ผทู้ ท่ี ำ� ทกุ อยา่ งไมห่ วงั ประโยชน์ เนอ่ื งจาก ๕๐ | ลำ� ธารชวี ติ