(คู่มือ) หนังสือเรียนสสวท พื้นฐานคณิตศาสตร์ ป.1 ล.2

คู่มือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 9 | รปู เรขาคณติ ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 9.9 การสร้างแบบรูปซำ้�ของ รปู เรขาคณิตและรปู อืน่ ๆ จุดประสงค์ สรา้ งแบบรูปซ�้ำ ของรูปเรขาคณติ และรูปอื่น ๆ ตามตัวอยา่ งและ ตามจนิ ตนาการ สื่อการเรยี นรู้ ธงสี รปู ภาพ pattern block กระดาษแขง็ ตดั เปน็ รูปต่าง ๆ * คาํ ตอบขน้ึ อยกู ับดุลยพินิจของผูส อน แนวการจัดการเรยี นรู้ ครูนำ�เสนอภาพสงิ่ ตา่ ง ๆ รอบตัวนกั เรยี นท่มี ีแบบรปู ซ้�ำ ท่ีเก่ยี วกบั สี เช่น เสน้ จราจรขาว-แดง ปกสมุด ให้ช่วยกนั ดวู า่ มแี บบรปู ซำ�้ หรอื ไม่ จากนั้นจึงให้ดภู าพในหนังสอื เรียนแล้วสนทนากัน ให้นักเรยี นสังเกตในหอ้ งเรียนจรงิ ว่ามี แบบรูปซำ�้ หรอื ไม่ ถา้ มเี ป็นแบบรูปซ้ำ�เกย่ี วกับอะไร จากน้นั ใหส้ รา้ งแบบรูปซ้ำ�ของทา้ ยหน้านใี้ นระยะแรกของการสรา้ ง แบบรูปซ้�ำ เกี่ยวกับสี ควรมีภาพมาใหน้ กั เรยี นระบายสี ยงั ไมค่ วรใหน้ ักเรียนวาดเองเพราะนักเรยี นบางคนยงั วาดภาพ ตามตวั อย่างไม่ได้ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  63

คู่มือครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 9 | รูปเรขาคณติ ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 * อยใู นดลุ ยพนิ จิ ของผสู อน แนวการจดั การเรยี นรู้ ครนู �ำ เสนอแบบรูปซำ้�ทเี่ ก่ยี วกับรูปรา่ ง ใหน้ ักเรียนดตู ัวอยา่ งหลาย ๆ แบบ ทง้ั รูปเรขาคณติ และรปู อนื่ ๆ อาจเพิ่มกจิ กรรมโดยใช้ pattern block หรอื กระดาษแขง็ ตัดเปน็ รูปตา่ ง ๆ เช่น ผลไม้ สัตว์ ส่งิ ของ ใหน้ ักเรยี นวาง ตามตวั อยา่ ง ตามจนิ ตนาการ ใหป้ ฏบิ ตั เิ ป็นกลุ่มเพอื่ จะไดช้ ว่ ยกนั เรยี นรู้ การสร้างแบบรปู ตามจินตนาการอาจใหท้ �ำ เปน็ รายบุคคล จากน้นั จงึ ให้สรา้ งแบบรูปซำ�้ ตามหนงั สอื เรียน ควรมแี บบรูปเรขาคณิต ใหน้ กั เรียนบางคนทาบและวาดตามแบบ เพ่อื รปู จะได้สัดส่วนทพ่ี อดี 64  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รูปเรขาคณติ ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 * อยใู นดุลยพนิ จิ ของผสู อน แนวการจัดการเรยี นรู้ ในการสอนแบบรปู ซำ�้ ท่ีเกี่ยวกบั ขนาด ครูอาจใหน้ ักเรยี นดตู วั อย่างหลาย ๆ แบบ ทง้ั รปู เรขาคณิตและรปู อื่น ๆ อาจเพมิ่ กิจกรรมโดยใช้ของจริง pattern block หรอื กระดาษแขง็ ตัดเปน็ รูปตา่ ง ๆ เชน่ ผลไม้ สตั ว์ ส่งิ ของ ให้นกั เรยี นวางตามตวั อย่าง ตามจินตนาการ ใหป้ ฏบิ ตั เิ ป็นกลุ่มเพือ่ จะได้ช่วยกันเรียนรู้ เนน้ ยำ�้ ในเร่อื งขนาด ถ้าเปน็ รปู ขนาดใหญห่ รือขนาดเล็กทกุ รปู กต็ อ้ งใหญห่ รือเลก็ เท่ากัน การสรา้ งแบบรปู ตามจินตนาการอาจให้ท�ำ เป็น รายบคุ คล จากนน้ั จงึ ให้สรา้ งแบบรูปซ�้ำ ทเ่ี กยี่ วกบั ขนาดตามหนงั สอื เรยี น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  65

คู่มอื ครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 9 | รูปเรขาคณิต ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 1 เลม่ 2 * อยูใ นดลุ ยพนิ จิ ของผูสอน ตรวจสอบความเขา้ ใจ ส่ิงท่ีได้เรียนรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนักเรียนเพ่อื ใหส้ อดคล้อง การสรา้ งแบบรปู ซ�ำ้ ของรปู เรขาคณติ และรปู อน่ื ๆ อาจสรา้ งได้ กับจดุ ประสงค์ของการเรียนในชวั่ โมงนี้ โดยการใหน้ ักเรียน 3 ลักษณะ คือ แบบรปู ซ้�ำ ท่เี กย่ี วกับสี แบบรปู ซ้ำ�ทเ่ี กีย่ วกับ ทำ�กจิ กรรม เช่น แบง่ กลมุ่ ชว่ ยกนั สร้างแบบรูปซำ้�ท่เี ก่ียวกบั รูปร่าง และแบบรูปซำ�้ ท่ีเกยี่ วกับขนาด สี ขนาด หรอื รูปร่าง อย่างใดอย่างหนึ่งตามจนิ นาการ (ในชดุ ทีซ่ ้ำ�อาจมีมากกว่า 2 รปู ได)้ จาก pattern block จากนนั้ ให้นักเรียนทำ�แบบฝึกหดั 9.9 หน้า 36-38 หรอื กระดาษแข็งตัดเปน็ รปู ตา่ ง ๆ และออกมาน�ำ เสนอ เปน็ ตน้ แล้วจงึ ตรวจสอบความเขา้ ใจตามหนังสือเรียน หน้า 60 จากน้ันรว่ มกนั สรุปบทเรียน 66  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวิชาพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รูปเรขาคณติ ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 9.10 การน�ำ ไปใช้ จุดประสงค์ อธิบายแบบรูปของรปู เรขาคณติ จากแบบรปู ทสี่ รา้ งตามจินตนาการ สอื่ การเรยี นรู้ หนังสอื เรียนหน้า 61-64 แบบฝกึ หัดหนา้ 39 • รูปภาพ pattern block กระดาษแขง็ ตัดเปน็ รปู ต่างๆ * อยใู นดลุ ยพนิ ิจของผสู อน แนวการจัดการเรียนรู้ ครใู หน้ กั เรียนท�ำ กิจกรรม เช่น เสนอภาพห้องเรยี นตา่ ง ๆ เช่น หอ้ งศลิ ปะ ห้องครวั หอ้ งวิทยาศาสตร์ ฯลฯ เปน็ ต้น (ในภาพตอ้ งมสี ่วนทเ่ี ป็นแบบรปู ซำ้�) แบง่ กลมุ่ นกั เรียนให้ช่วยกันหาแบบรูปซ้ำ�จากภาพที่ไดร้ ับและออกมานำ�เสนอ โดยใหบ้ อกชดุ ที่ซ�ำ้ ในแบบรูป และเปน็ แบบรูปซ้�ำ เก่ยี วกับอะไร จากนัน้ ให้ดภู าพห้องเรยี นในหนังสอื แล้วสนทนาถามตอบกัน และให้ออกแบบมูล่ โี่ ดยใชค้ วามรเู้ รื่องแบบรปู ซ�ำ้ ที่เกย่ี วกับรปู ร่าง และบอกชดุ ที่ซ�ำ้ ในแบบรปู สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  67

คู่มือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 9 | รูปเรขาคณิต ช้ันประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 * อยูในดุลยพนิ ิจของผสู อน แนวการจดั การเรียนรู้ ในการสอนแบบรูปซำ�้ ที่เก่ียวกบั ขนาด ครูใหน้ กั เรียนดภู าพในหนงั สอื เรยี นสนทนาถาม-ตอบกนั เสนอตวั อย่าง หลาย ๆ แบบรปู ทงั้ แบบรูปของรูปเรขาคณติ และรปู อ่ืน ๆ อาจเพมิ่ กิจกรรมโดยใหใ้ ชข้ องจริง เช่น กระถางต้นไม้ กลอ่ งเกบ็ ของ ชั้นวางหนงั สือ เปน็ ตน้ ให้ปฏิบตั เิ ป็นกลุม่ เพ่อื จะไดช้ ว่ ยกัน จากน้ันจึงให้ออกแบบการจัดวางกระถางต้นไม้ โดยใชค้ วามรเู้ ร่ืองแบบรปู ซ�ำ้ ที่เกีย่ วกบั ขนาดตามหนังสือเรยี น และบอกชุดทซ่ี ้ำ�ในแบบรูป 68  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 9 | รูปเรขาคณิต ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 * อยใู นดลุ ยพนิ จิ ของผสู อน แนวการจดั การเรียนรู้ ครูนำ�เสนอภาพหรอื ของจริงท่ีมีแบบรูปซำ�้ ที่เก่ยี วกบั สหี ลาย ๆ ตัวอยา่ ง เชน่ กล่องดนิ สอ กระดาษหอ่ ของขวญั ผ้าตดั เสื้อ ถุงใสข่ นม เปน็ ตน้ ให้นกั เรยี นบอกแบบรปู ซ้ำ�ทพ่ี บ ใหน้ กั เรยี นดูภาพในหนังสอื เรียนสนทนาถามตอบกนั อาจเพม่ิ ให้นักเรียนท�ำ กิจกรรม เชน่ ระบายสีตารางสเ่ี หลี่ยม รอ้ ยลูกปัด ติดธงขอบประตหู อ้ งโดยใชค้ วามรู้เรือ่ งแบบรปู ซ�้ำ ท่ีเกี่ยวกบั สี เปน็ ต้น ใหป้ ฏบิ ัตเิ ปน็ กลุ่มเพือ่ จะได้ช่วยกัน จากนั้นจึงใหอ้ อกแบบตกแตง่ เวทกี ารแสดงของโรงเรียน โดยใช้ความรู้เรอื่ งแบบรปู ซำ้�ทเ่ี กีย่ วกับสีตามหนงั สอื เรียน และบอกชดุ ที่ซ�ำ้ ในแบบรปู สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  69

คู่มือครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 9 | รปู เรขาคณติ ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 * อยูในดลุ ยพินิจของผสู อน ตรวจสอบความเข้าใจ สิง่ ทไ่ี ดเ้ รยี นรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรยี นเพ่ือให้สอดคล้อง แบบรปู อาจน�ำ มาใชส้ รา้ งงานทสี่ วยงามและเปน็ ประโยชนใ์ น กบั จุดประสงคข์ องการเรยี นในช่ัวโมงนี้ โดยการให้นกั เรียน ชวี ติ จรงิ ท�ำ กจิ กรรม เชน่ แขง่ ขนั กนั ตอ่ แบบรปู ซ�ำ้ จาก pattern block โดยแบง่ ออกเป็น 2 ฝา่ ย สลบั กันวาง หรอื การบอกชุดท่ีซ้ำ� จากน้นั ให้นกั เรยี นทำ�แบบฝกึ หัด 9.10 หนา้ 39 ซ่งึ เปน็ ในแบบรูปซ�้ำ โดยครูเสนอแบบรปู ซำ้� ทั้งรปู เรขาคณิตและรูป กจิ กรรมเสริมที่ใหน้ ักเรยี นได้นำ�ความรเู้ รอ่ื งแบบรูปในใชใ้ น อื่น ๆ ให้นกั เรยี นตอบ เป็นต้น แลว้ จึงออกแบบที่ การสร้างสรรค์ผลงาน ค่ันหนงั สอื ในหนา้ ตรวจสอบความเขา้ ใจตามหนงั สอื เรยี น หน้า 64 จากนนั้ ร่วมกนั สรปุ บทเรยี น 70  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 9 | รปู เรขาคณิต ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 * อยูในดลุ ยพนิ จิ ของผูสอน กิจกรรม ปกสมุดสรา้ งสรรค์ อปุ กรณ์ 1. กระดาษปก ขนาด A4 2. กระดาษสีรปู เรขาคณติ ชนดิ ตา่ งๆ ท่ีมีขนาดและสหี ลากหลาย 3. สเี ทียนหรือสีไม้ 4. กาว เตรยี มสถานที่ ห้องเรียนท่ีกวา้ งพอเหมาะกบั จำ�นวน นกั เรยี น ภายในห้องมีโต๊ะกวา้ งพอ ท่จี ะวางอุปกรณ์ต่าง ๆ และมที ่ีวา่ ง ส�ำ หรบั ท�ำ งาน เก้าอท้ี มี่ นี �้ำ หนกั เบา สามารถเคลอื่ นย้ายได้สะดวก เพราะนักเรียนทำ�งานเป็นคู่ โตะ๊ เก้าอ้ี และอุปกรณต์ า่ ง ๆ ครบ เพยี งพอกบั จ�ำ นวนนักเรยี น วิธีจดั กิจกรรม นักเรียนจับคู่ปฏิบัติกจิ กรรมดงั น้ี 1. ออกแบบภาพร่างปกสมุด โดยใช้ความรเู้ รื่องแบบรูปซ้�ำ ของรูปเรขาคณติ และรูปอืน่ ๆ และวาดรปู ในภาพรา่ งทีใ่ ห้มา 2. เม่อื ออกแบบภาพรา่ งเสรจ็ เรียบร้อยแลว้ ให้ลงมือทำ�ปกสมดุ ตามภาพรา่ งโดยใช้อปุ กรณ์ทคี่ รเู ตรียมให้ เมือ่ ทำ�เสร็จ จะต้องเก็บอุปกรณ์และเศษกระดาษใหเ้ รียบร้อย 3. น�ำ เสนอผลงาน โดยให้แต่ละคู่ออกมาเล่าใหเ้ พื่อนฟังวา่ ผลงานของคตู่ นใช้แบบรปู ซำ้�เกี่ยวกับอะไรบา้ ง และแตล่ ะแบบรปู มชี ดุ ทซี่ ำ้�อย่างไร เมอื่ น�ำ เสนอเรียบรอ้ ยแลว้ ทกุ คู่ ให้นำ�มาจดั แสดงผลงานภายในห้อง หรอื ระดับชั้น เพ่ือแลกเปล่ียนกัน จากนน้ั ให้นักเรยี นทำ�แบบฝึกทา้ ทาย หนา้ 40 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  71

คู่มอื ครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 9 | รปู เรขาคณติ ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 แบบทดสอบบทที่ 9 เป็นตัวอย่างแบบทดสอบที่ใช้ในการประเมินเพื่อพัฒนานักเรียนหากมีนักเรียนคนใดท่ีไม่ผ่านการทดสอบครูควร ให้นักเรียนคนน้ันฝึกทักษะมากข้ึนโดยอาจใช้แบบฝึกเสริมจากหนังสือเสริมเพิ่มปัญญาของสสวท.หรือแบบฝึกอ่ืนที่ เห็นวา่ สมควร ซง่ึ แบบทดสอบทา้ ยบทน้ีมจี �ำ นวน 10 ข้อ คะแนนเตม็ 10 คะแนน ใช้เวลาในการทำ�แบบทดสอบ 20 นาที และวเิ คราะหเ์ ปน็ รายจดุ ประสงค์ไดด้ งั นี้ จุดประสงค์การเรยี นรู้ ขอ้ ท่ี 1. จ�ำ แนกทรงสีเ่ หล่ยี มมมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก กรวย 1 2. จ�ำ แนกรปู สามเหลีย่ ม รูปสเี่ หล่ยี ม วงกลม และวงรี 3. บอกลกั ษณะรปู สามเหลย่ี ม รปู ส่ีเหลี่ยม วงกลม และวงรี 2, 4 4. เขยี นรปู สามเหล่ยี ม รูปสเ่ี หล่ยี ม วงกลม และวงรี โดยใช้แบบของรปู 3 5. บอกรูปที่หายไปในรปู แบบซำ้�ของรูปเรขาคณติ และรปู อนื่ ๆ 6. สร้างแบบรปู ของรูปเรขาคณิต 8, 9 5, 6, 7 10 ตอนท่ี 1 เขยี น × ทบั ตัวเลือกที่เปน็ คำ�ตอบทถ่ี ูกตอ้ ง 1. รปู ในข้อใดคอื ทรงกระบอก ก. ข. ค. 2. จากภาพ มีวงกลมท้งั หมดก่รี ปู ก. 5 รปู ข. 6 รูป ค. 7 รูป 3. รปู สามเหล่ยี มมลี กั ษณะอยา่ งไร ข. มี 4 ดา้ น 4 มมุ ค. ไม่มดี ้าน ไมม่ มี มุ ก. มี 3 ด้าน 3 มมุ 72  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รูปเรขาคณิต ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 1 เลม่ 2 4. รปู ในข้อใดแตกต่างจากพวก ข. ค. ก. 5. รูปถัดไปคอื รูปใด ก. ข. ค. 6. รปู ท่ีหายไปคอื รูปใด ก. ข. ค. 7. รูปที่หายไปคอื รปู ใด ก. ข. ค. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  73

ค่มู อื ครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รปู เรขาคณติ ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 1 เลม่ 2 ตอนท่ี 2 เขยี นรูปเรขาคณติ ตามท่กี �ำ หนด 8. เขียนวงกลม อย่ใู นรปู สี่เหล่ียมโดยใชแ้ บบของรปู 9. เขียนรูปสามเหล่ียม รูปส่เี หลี่ยม วงกลม หรอื วงรี โดยใชส้ ่งิ ของเปน็ แบบมาอย่างละ 1 รูป 74  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รปู เรขาคณิต ช้ันประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 10. ออกแบบกรอบรูป โดยใช้ความรเู้ รื่องแบบรูปซ้ำ�ของรปู เรขาคณติ และรปู อืน่ ๆ ชดุ ที่ซ้ำ�ในแบบรูปนี้คือ ........................................ เฉลย 1. ข 2. ค 3. ก 4. ค 5. ค 6. ค 7. ค สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  75

คู่มือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จ�ำ นวนนับ 21 ถึง 100 ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 1 เล่ม 2 บทท่ี 10 จ�ำ นวนนับ 21 ถงึ 100 จดุ ประสงคก์ ารเรียนรูแ้ ละสาระส�ำ คัญ จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ สาระส�ำ คญั นกั เรียนสามารถ • นับได้ 1 สิบ เขียนเป็นตัวเลขฮินดอู ารบิก 10 ตัวเลขไทย ๑๐ ตัวหนงั สือ สิบ 1. บอกจ�ำ นวนของส่งิ ตา่ ง ๆ และ ..น. บั ได้ 2 สิบ เขยี นเป็นตัวเลขฮินดอู ารบกิ 20 ตวั เลขไทย ๒๐ ตัวหนังสือ ย่ีสิบ แสดงสง่ิ ตา่ ง ๆ ตามจ�ำ นวนที่ กำ�หนด 21 ถึง 100 นบั ได้ 10 สบิ เขยี นเปน็ ตวั เลขฮนิ ดอู ารบกิ 100 ตวั เลขไทย ๑๐๐ ตวั หนงั สอื หนง่ึ รอ้ ย (เนอ้ื หาในหัวข้อ 10.1) • 10 20 30 ... 100 เป็นจ�ำ นวนนับที่เพม่ิ ขนึ้ ทีละ 10 ตามล�ำ ดับ 2. อ่านและเขยี นตัวเลขฮินดูอารบิก • จำ�นวนนับ 21 ถงึ 100 เปน็ จำ�นวนนบั ท่เี พิม่ ข้ึนทีละ 1 ตามลำ�ดบั ตวั เลขไทย ตวั หนังสอื แสดง • การเขียนแสดงจ�ำ นวน สามารถเขียนเป็นตวั เลขฮินดูอารบิก ตวั เลขไทย หรอื ตัวหนงั สือ • 10 11 ... 99 เปน็ จำ�นวนสองหลัก ถ้าเลขโดด 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 อยูใ่ นหลักหน่วย จำ�นวนนับ 21 ถึง 100 (เนอ้ื หาในหัวข้อ 10.2, 10.3, มคี ่าเปน็ 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ตามล�ำ ดบั และถ้าเลขโดด 1 2 3 4 5 6 7 8 9 อยู่ 10.4, 10.5, 10.6) ในหลักสบิ มคี า่ เปน็ 10 20 30 40 50 60 70 80 90 ตามลำ�ดบั 100 เป็นจ�ำ นวนสามหลัก เลขโดด 1 อย่ใู นหลกั รอ้ ย มีค่าเปน็ 100 • การเขียนตัวเลขแสดงจำ�นวนในรปู กระจาย เปน็ การเขยี นในรปู การบวกค่าของ เลขโดดในหลกั ต่าง ๆ ของจำ�นวนนน้ั 3. เปรยี บเทยี บและเรยี งลำ�ดับ • การเปรยี บเทียบจำ�นวนสองจำ�นวน จำ�นวนนบั 21 ถึง 10 ถ้าจำ�นวนหลกั ไมเ่ ท่ากัน จำ�นวนทีม่ จี ำ�นวนหลักมากกวา่ จะมากกว่าอกี จำ�นวนหน่ึง (เนื้อหาในหัวข้อ 10.7, 10.8) ถา้ จ�ำ นวนหลักเท่ากนั ให้พิจารณาเลขโดดในหลักสิบกอ่ น เลขโดดในหลกั สิบของ จ�ำ นวนใดมากกวา่ จำ�นวนนัน้ จะมากกวา่ ถ้าเลขโดดในหลักสบิ เทา่ กัน ใหพ้ จิ ารณา เลขโดดในหลกั หนว่ ย • การเรียงลำ�ดับจำ�นวนจากมากไปนอ้ ย หรอื จากนอ้ ยไปมาก อาจทำ�ได้โดยพจิ ารณา จำ�นวนทมี่ ากท่ีสุดและน้อยท่สี ดุ ก่อน จากนั้นน�ำ จ�ำ นวนทเ่ี หลอื มาเปรียบเทียบกัน แล้วนำ�จ�ำ นวนมาเรียงตามลำ�ดบั 76  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | จำ�นวนนับ 21 ถึง 100 ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 1 เลม่ 2 จุดประสงค์การเรียนรู้ สาระสำ�คัญ นักเรยี นสามารถ • แบบรปู ของจำ�นวนที่เพ่ิมข้ึนทีละ 1 ทีละ 10 เปน็ ชุดของจ�ำ นวนท่ีมคี วามสัมพันธก์ ัน 4. บอกจำ�นวนท่ีหายไปใน อย่างตอ่ เน่อื งในลกั ษณะของการเพิม่ ขึ้นทีละ 1 ทีละ 10 เชน่ 10 11 12 13 14 หรอื แบบรูปของจำ�นวนที่เพ่ิมขึ้น หรอื ลดลงทลี ะ 1 และทีละ 10 10 20 30 40 50 ตามล�ำ ดับ (เนื้อหาในหัวขอ้ 10.9, 10.10, • แบบรูปของจ�ำ นวนทีล่ ดลงทีละ 1 ทีละ 10 เปน็ ชดุ ของจำ�นวนทมี่ ีความสัมพนั ธ์กัน 10.11,) อยา่ งตอ่ เนอ่ื งในลกั ษณะของการลดลงทลี ะ 1 ทลี ะ 10 เชน่ 30 29 28 27 26 95 หรอื 85 75 65 55 ตามล�ำ ดับ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 จากตารางรอ้ ย จำ�นวนจากซ้ายไปขวา เปน็ จำ�นวนที่เพิ่มข้ึนทลี ะ 1 จ�ำ นวนจากขวาไปซ้าย เปน็ จำ�นวนทลี่ ดลงทีละ 1 จำ�นวนจากบนลงลา่ ง เป็นจ�ำ นวนทีเ่ พิ่มข้นึ ทีละ 10 จ�ำ นวนจากล่างข้นึ บน เปน็ จ�ำ นวนที่ลดลงทลี ะ 10 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  77

คมู่ ือครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 10 | จ�ำ นวนนับ 21 ถึง 100 ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 1 เล่ม 2 ตารางการวิเคราะห์เนอ้ื หากับทกั ษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ หัวขอ้ เนอ้ื หา ทกั ษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตร์ เตรยี มความพรอ้ ม jklmn 10.1 การนบั ทีละ 10   10.2 จ�ำ นวนนบั 21 ถึง 30  10.3 จำ�นวนนับ 31 ถงึ 50  10.4 จ�ำ นวนนับ 51 ถงึ 100  10.5 หลัก คา่ ของเลขโดดในแตล่ ะหลักของจำ�นวนนับไมเ่ กนิ 100  10.6 การเขยี นแสดงจ�ำ นวนในรปู กระจาย  10.7 การเปรยี บเทยี บจำ�นวน  10.8 การเรียงลำ�ดับจำ�นวน   10.9 แบบรูปของจำ�นวนที่เพมิ่ ข้ึนทลี ะ 1 และแบบรูปของจำ�นวน  10.10 ทีล่ ดลงทลี ะ 1  แบบรปู ของจำ�นวนทีเ่ พม่ิ ขน้ึ ทลี ะ 10 และแบบรูปของจำ�นวน ที่ลดลงทีละ 10 10.11 แบบรปู ของจำ�นวนบนตารางรอ้ ย รว่ มคดิ ร่วมท�ำ  ทกั ษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ j การแก้ปัญหา k การสอื่ สารและการสอื่ ความหมายทางคณิตศาสตร์ l การเชอ่ื มโยง m การใหเ้ หตผุ ล n การคดิ สรา้ งสรรค์ 78  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จำ�นวนนับ 21 ถึง 100 ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 1 เล่ม 2 คำ�ส�ำ คัญ การอา่ นและเขียนตัวเลขฮนิ ดอู ารบกิ ตัวเลขไทย ตัวหนังสือ การบอกหลักหนว่ ย หลักสิบ หลักร้อย การบอกคา่ ของเลขโดด การเขียนจำ�นวนในรูปกระจาย การเปรยี บเทยี บจ�ำ นวน การเรยี งล�ำ ดบั จ�ำ นวน การบอกแบบรูปของจำ�นวนและเตมิ จำ�นวน ในแบบรูปของจำ�นวน ความรหู้ รอื ทกั ษะพ้ืนฐาน การนบั การบวก การลบ จ�ำ นวนนับ การจำ�แนก การสงั เกต เวลาท่ีใช้จัดการเรียนรู้ 14 ชว่ั โมง สอื่ และแหล่งเรยี นรู้ 1. หนงั สือเรียน หนา้ 66 – 113 2. แบบฝกึ หดั หน้า 41 – 70 3. เอกสาร แบบบันทึก ใบกิจกรรม และอปุ กรณต์ ่าง ๆ ทใ่ี ชใ้ นการทำ�กจิ กรรม ดังน้ี • สอื่ ของจริง เชน่ ส่ิงของต่าง ๆ ทใ่ี ชเ้ ปน็ ตวั นบั เหรยี ญบาท • บัตรตวั เลข บตั รตารางหลกั สบิ บัตรตารางหลกั หนว่ ย บตั รตารางรอ้ ย • บตั รข้อความ เช่น บตั รค�ำ • อปุ กรณต์ ่าง ๆ เชน่ แผน่ ตารางร้อย แผ่นตารางสบิ แผ่นตารางหน่วย • ใบบนั ทกึ กิจกรรม • บตั รภาพต่าง ๆ เชน่ บตั รภาพ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  79

คูม่ อื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 10 | จำ�นวนนบั 21 ถงึ 100 ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 แนวการจัดการเรยี นรู้ ใช้หนา้ เปิดบทที่เปน็ สวนมะพร้าวของคุณพ่อของแก้วตา ซงึ่ กำ�ลังเก็บมะพรา้ วโดยใชล้ งิ เก็บและไดจ้ ัดเปน็ กอง กองละ สบิ ไว้แล้ว มานำ�สนทนาเกี่ยวกบั จำ�นวนในชวี ิตจริง เพือ่ ฝึกให้รู้จักการสงั เกต การมองส่งิ ตา่ ง ๆ รอบตวั ทีส่ ามารถนำ�มาใช้ ในการเรยี นการสอนเรือ่ งการนบั ไดโ้ ดยครใู ชค้ ำ�ถามถงึ ส่ิงท่ใี กลต้ ัวนกั เรียน กระตุน้ ความสนใจดังน้ี บา้ นของนักเรียนมีคนอยูท่ งั้ หมดก่ีคน เปน็ ผู้หญิงกี่คน เปน็ ผูช้ ายกคี่ น มหี อ้ งกห่ี อ้ ง มีหนา้ ตา่ งกบี่ าน มหี ้องนำ�้ กี่ห้อง มีพัดลมกอ่ี ัน เลี้ยงสุนขั หรือแมวกีต่ ัว แล้วสนทนาเกีย่ วกับต้นไมท้ ีอ่ ยหู่ นา้ บ้านมตี ้นไม้อะไรบ้าง กตี่ ้น มดี อกไมร้ ่วง อยูใ่ ตต้ ้นไมห้ รอื ไม่ ถา้ มดี อกไมร้ ว่ งจะนบั จำ�นวนดอกไม้อยา่ งไรดี เพ่อื นำ�เขา้ สู่ “เตรยี มความพรอ้ ม” 80  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จำ�นวนนับ 21 ถงึ 100 ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 1 เลม่ 2 4๔ 9๙ 11 ๑๑ 20 ๒๐ 18 5 57 11 13 18 18 13 11 7 5 แนวการจดั การเรยี นรู้ เตรียมความพรอ้ มเพอื่ ทบทวนความรพู้ ื้นฐานเรื่องจ�ำ นวนนับ 1 ถงึ 20 โดยอาจใชส้ งิ่ ของใกล้ตัว บัตรคำ�/บัตรภาพ/ บัตรตัวเลข และใช้คำ�ถาม เชน่ • ชสู ่ิงของจ�ำ นวนหนึ่ง มจี ำ�นวนเท่าใด นบั อยา่ งไร • สี่ เขยี นเป็นตัวเลขฮินดอู ารบกิ ไดอ้ ย่างไร • เกา้ เขยี นเปน็ ตวั เลขไทยไดอ้ ย่างไร • 11 20 อ่านว่าอยา่ งไร มีความหมายอย่างไร • ยกตวั อย่างความหมายของ 0 • 17 ๑๔ 19 ๑๖ 13 ๑๗ จ�ำ นวนใดเป็นจำ�นวนเดยี วกนั • จ�ำ นวนใดมากกว่า จ�ำ นวนใดนอ้ ยกว่า • จำ�นวนใดมากท่ีสดุ จำ�นวนใดนอ้ ยที่สดุ • เรยี งลำ�ดบั จ�ำ นวนจากมากไปน้อยไดอ้ ยา่ งไร • เรียงลำ�ดับจ�ำ นวนจากนอ้ ยไปมากได้อย่างไร แล้วใหเ้ ขียนตวั เลขฮนิ ดอู ารบกิ ตวั เลขไทย และเตมิ ค�ำ ตอบตามหนงั สือเรยี นหนา้ 68 ครคู วรเดนิ ดูนักเรียนโดยรอบ เพือ่ ประเมนิ ความรพู้ ้ืนฐานของนกั เรียน สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  81

ค่มู ือครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | จ�ำ นวนนบั 21 ถงึ 100 ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 10.1 การนบั ทลี ะ 10 จดุ ประสงค์ นับและแสดงจำ�นวน 10 20 ... 90 100 สื่อการเรยี นรู้ แถบกรอบสบิ บตั รค�ำ แนวการจดั การเรียนรู้ น�ำ เขา้ สูบ่ ทเรยี น โดยใช้สถานการณ์ร้านขนมไทยแม่เอย เด็ก ๆ แตล่ ะคนกำ�ลังชว่ ยแมเ่ อยนบั ขนมตามที่ป้าพร นา้ จิและลุงนญู ส่งั ครูอาจใช้คำ�ถาม เช่น • ป้าพรสัง่ ขนมกชี่ ิน้ นบั ขนมอย่างไร • น้าจิ ลงุ นญู ส่งั ขนมกีช่ ิ้น นบั ขนมอยา่ งไร • นับรวมขนมทัง้ หมดท่มี ีคนสั่งอย่างไร ใหน้ ักเรยี นบอกวธิ ีนับทุกวิธที ีแ่ ตกต่างจากเพือ่ น สรปุ วา่ “การนับ อาจนับทีละหนง่ึ ทีละสบิ ” 82  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 10 | จ�ำ นวนนับ 21 ถึง 100 ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 แนวการจัดการเรยี นรู้ ครูสอนการนบั ทีละ 10 โดยใชแ้ ผน่ ตารางสิบ ติดบตั รคำ� “ตวั เลขฮนิ ดอู ารบกิ ” “ตัวเลขไทย” และ “ตัวหนงั สือ” เพ่อื เชอ่ื มโยงจากสื่อแผน่ ตารางสิบไปยงั ตวั เลขและตวั หนงั สือ และใหเ้ ห็นถงึ การเพ่ิมขึน้ ทลี ะ 10 อยา่ งชัดเจน หลังจาก ทีต่ ิดแผน่ ตารางสิบ เขียนเป็นตวั เลขและตัวหนังสอื ต่อไปครคู วรถือแผน่ ตารางสบิ 1 แผน่ ใหน้ ักเรยี นออกเสยี ง อ่าน 1 สบิ พรอ้ มกนั แล้วหยบิ แถบแผ่นตารางสบิ เพม่ิ 1 แผน่ เนน้ การนับจ�ำ นวนด้วยการให้ออกเสยี งนบั 2 สิบพร้อมกนั เสียงสุดท้าย ของการนับ บอกถึงจ�ำ นวนของแผน่ ตารางสิบทีถ่ อื อยู่ เนน้ ย�ำ้ วา่ บอกจ�ำ นวนของสง่ิ ตา่ ง ๆ ได้จากเสยี งสดุ ท้ายของการนับ แล้วจงึ นำ�แผน่ ตารางสิบ 2 แผ่นติดบนกระดาน จากนัน้ สอนจำ�นวนนบั 30 ถึง 100 ในทำ�นองเดยี วกัน ให้นักเรยี นนบั ออกเสยี ง 10 20 ... จนถึง 100 อีกคร้ัง โดยไม่ต้องเขยี น สรปุ ว่า 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 เปน็ จำ�นวนนับ ทเี่ พม่ิ ขึ้นทลี ะ 10 ตามล�ำ ดบั หมายเหตุ ครคู วรสอนโดยมแี ผน่ ตารางสิบ บตั รคำ� ติดบนกระดาน และเขียนตัวเลข ตัวหนงั สือบนกระดานใหช้ ัดเจน ดังหนา้ 70 – 71 เพอื่ ให้นักเรียนมีพืน้ ฐานท่ดี ีในการเรยี นต่อไป สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  83

คูม่ อื ครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จำ�นวนนบั 21 ถงึ 100 ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 7 สบิ หรือ เจด็ สิบ 2 สบิ หรอื ย่สี ิบ 5 สิบ หรอื หาสบิ แนวการจดั การเรียนรู้ เมือ่ นกั เรยี นทำ�กจิ กรรมนบั จำ�นวนท่ีเพิ่มขึน้ ทลี ะสบิ โดยใชแ้ ผ่นตารางสิบแลว้ ครใู หน้ กั เรยี นร่วมกันนับและบอกจ�ำ นวน ของสิ่งของทอี่ ย่ใู นหนงั สอื เรยี น หนา้ 71 โดยครพู ดู นำ�ก่อนแล้วให้นกั เรียนพดู ตามจนนักเรยี นนบั จนคลอ่ งดว้ ยตนเอง 84  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 10 | จำ�นวนนับ 21 ถงึ 100 ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เล่ม 2 ตรวจสอบความเขา้ ใจ สิ่งทไี่ ดเ้ รยี นรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรียนเพ่ือใหส้ อดคลอ้ ง การนับส่งิ ตา่ ง ๆ อาจนบั ทีละ 10 ดงั นี้ 1 สบิ (หรอื สิบ) กับจดุ ประสงค์การเรียนร้ขู องการเรียนในช่วั โมงน้ี โดยวงลอ้ ม 2 สิบ (หรอื ยส่ี บิ ) 3 สบิ 4 สบิ 5 สบิ 6 สบิ 7 สิบ รอบตวั เลขแสดงจ�ำ นวนทต่ี รงกบั ภาพทก่ี �ำ หนดตามหนงั สอื เรยี น 8 สบิ 9 สิบ 10 สิบ (หรือหน่งึ ร้อย) หนา้ 72 ถา้ นกั เรยี นตอบถกู แสดงถึงการบรรลจุ ุดประสงค์ ในชวั่ โมงนี้ ถา้ นกั เรียนตอบไม่ถูก ครคู วรสอนเสริมพิเศษ จากนน้ั ใหน้ ักเรียนทำ�แบบฝกึ หดั 10.1 ในหนังสือแบบฝกึ หัด ให้นกั เรยี น จากนั้นรว่ มกันสรปุ บทเรยี น หน้า 41 – 42 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  85

คู่มอื ครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จ�ำ นวนนับ 21 ถงึ 100 ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 10.2 จำ�นวนนบั 21 ถึง 30 จุดประสงค์ 1. นบั และแสดงจำ�นวน 21 ถงึ 30 2. เขียนตวั เลขฮนิ ดอู ารบกิ ตัวเลขไทย และตวั หนังสอื แสดงจ�ำ นวน สอื่ การเรียนรู้ แผ่นตารางสบิ แผ่นตารางหน่วย บัตรภาพ บัตรคำ� แนวการจดั การเรยี นรู้ ครูนำ�เข้าสู่บทเรยี น โดยสรา้ งสถานการณ์นบั ตน้ กล้าใส่กระบะ ซง่ึ เปน็ สงิ่ ทีเ่ กดิ ข้ึนในชวี ิตจริง เวลานบั ต้นกล้าใสก่ ระบะ กระบะละ 10 ต้น เมอ่ื เตม็ กระบะก็น�ำ ไปใส่กระบะอ่นื เวลานับตน้ กล้ากน็ ับทีละ 10 ครูอาจใชค้ ำ�ถาม เช่น • กระบะของใบบวั สองกระบะแรกนบั ไดก้ ี่สิบต้น กระบะที่สามมีต้นกลา้ กีต่ ้น (ตดิ บัตรภาพกระบะต้นกลา้ ของ ใบบัว ให้อ่าน 2 สบิ กับ 1 หน่วย 20 กับ 1 ออกเสียง อ่าน ยสี่ บิ เอด็ พร้อมกัน และเขยี นเปน็ ตวั เลขฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย และตัวหนงั สือ) • กระบะของแก้วตาสองกระบะแรกนับไดก้ ีส่ ิบต้น กระบะที่สามมีต้นกล้ากี่ตน้ (ตดิ บัตรภาพอ่านและเขียน) สรปุ วา่ “การนบั จำ�นวนสิง่ ของท่เี ตม็ สิบ อา่ นออกเสยี ง 1 สบิ 2 สบิ ... การนบั จำ�นวนส่ิงของทไี่ ม่เต็มสิบ อา่ นออกเสยี ง 1 หนว่ ย 2 หนว่ ย ...” 86  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | จ�ำ นวนนบั 21 ถึง 100 ช้ันประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 แนวการจดั การเรียนรู้ ครูสอนการนับเพิ่มทลี ะ 1 จาก 21 ถึง 30 โดยใช้แผน่ ตารางสิบ แผน่ ตารางหน่วย ติดบัตรค�ำ “ตวั เลขฮินดอู ารบกิ ” “ตัวเลขไทย” และ“ตัวหนังสือ” เพอ่ื เช่อื มโยงจากสอ่ื แผ่นตารางสิบไปยังตวั เลขและตัวหนงั สอื และให้เหน็ ถงึ การเพิ่มขน้ึ ทลี ะ 1 อยา่ งชัดเจน หลังจากทต่ี ิดแผน่ ตารางสบิ 2 แผ่น เขยี นเป็นตวั เลขและตวั หนงั สือ ต่อไปครคู วรถอื แผน่ ตารางสบิ 2 แผน่ ใหอ้ อกเสยี ง 2 สบิ พร้อมกัน แล้วหยิบแผน่ ตารางหนว่ ยเพิ่ม 1 แผน่ เน้นการนับจ�ำ นวนดว้ ยการให้ออกเสียงนับ 2 สิบ กบั 1 หนว่ ย 20 กบั 1 อา่ นวา่ ยส่ี บิ เอด็ พรอ้ มกนั เสยี งสดุ ทา้ ยของการนบั บอกถงึ จ�ำ นวนของแผน่ ตารางสบิ แผน่ ตารางหนว่ ย ทถ่ี อื อยู่ เนน้ ย�ำ้ วา่ บอกจ�ำ นวนของสง่ิ ตา่ งๆ ไดจ้ ากเสยี งสดุ ทา้ ยของการนบั แลว้ จงึ น�ำ แผน่ ตารางสบิ 2 แผน่ แผน่ ตารางหนว่ ย 1 แผน่ ตดิ บนกระดาน หลงั จากนน้ั สอนจ�ำ นวนนบั 22 ถงึ 30 ในท�ำ นองเดยี วกนั ใหน้ กั เรยี นนบั ออกเสยี ง 21 ... จนถงึ 30 อกี ครง้ั โดยไม่ตอ้ งเขยี น สรุปวา่ 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 เป็นจำ�นวนนับท่ีเพ่มิ ขึน้ ทลี ะ 1 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  87

ค่มู ือครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 10 | จำ�นวนนับ 21 ถงึ 100 ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 1 เล่ม 2 22 ๒๒ ย่ีสบิ สอง ๒๘ 28 ยีส่ ิบแปด แนวการจดั การเรียนรู้ เม่ือฝึกนับสิ่งของโดยใช้แผน่ ตารางสบิ และแผน่ ตารางหน่วยเสร็จแล้ว ครูใหน้ ักเรียนฝึกนบั ด้วยตนเอง และเขยี นแสดง จำ�นวนทีน่ บั ได้เปน็ ตวั เลขฮินดูอารบิก ตวั เลขไทย และตวั หนงั สอื ตามหนังสือเรียนหนา้ 75 88  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | จ�ำ นวนนบั 21 ถงึ 100 ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 * อยูในดลุ ยพนิ ิจของผสู อน ตรวจสอบความเข้าใจ สง่ิ ท่ไี ดเ้ รยี นรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนักเรียนเพอื่ ใหส้ อดคลอ้ ง • 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 กับจดุ ประสงคข์ องการเรียนในชวั่ โมงน้ี โดยใหน้ ักเรยี นเลอื ก เป็นจำ�นวนนับท่ีเพ่ิมข้ึนทลี ะ 1 จ�ำ นวน 21 ถงึ 30 มา 1 จ�ำ นวน วาดรปู พรอ้ มทง้ั เขยี นตวั เลข และตัวหนงั สอื แสดงจ�ำ นวนตามหนังสือเรียน หนา้ 76 • สามารถเขยี นเป็นตวั เลขฮนิ ดูอารบกิ ตวั เลขไทย ถ้านกั เรยี นวาดรูปถูกตอ้ งแสดงถงึ การบรรลจุ ดุ ประสงค์ หรอื ตวั หนังสอื แสดงจำ�นวน ในชว่ั โมงน้ี ถา้ นกั เรยี นวาดรปู ไมถ่ กู ต้อง ครูควรสอนเสรมิ พเิ ศษใหน้ กั เรยี น จากนน้ั รว่ มกนั สรปุ บทเรียน จากนน้ั ใหน้ กั เรียนท�ำ แบบฝกึ หดั 10.2 หนา้ 43-45 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  89

คูม่ ือครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 10 | จ�ำ นวนนบั 21 ถงึ 100 ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 1 เล่ม 2 10.3 จ�ำ นวนนับ 31 ถึง 50 จุดประสงค์ 1. นบั และแสดงจ�ำ นวน 31 ถงึ 50 2. เขยี นตัวเลขฮินดอู ารบิก ตัวเลขไทย และตวั หนงั สือ แสดงจำ�นวน ส่ือการเรยี นรู้ แผ่นตารางสบิ แผ่นตารางหน่วย บัตรภาพ บตั รคำ� แนวการจดั การเรยี นรู้ ครนู �ำ เขา้ สบู่ ทเรยี น โดยสรา้ งสถานการณใ์ หน้ บั เคก้ ทจ่ี ดั ใสก่ ลอ่ ง กลอ่ งละ 10 ชน้ิ เตม็ แลว้ ใสก่ ลอ่ งถดั ไป ซง่ึ เปน็ สถานการณ์ ทน่ี กั เรยี นเหน็ ในชวี ติ จรงิ ซง่ึ จะท�ำ ใหน้ กั เรยี นเชอ่ื มโยงกบั ชวี ติ จรงิ และเรยี นอยา่ งมคี วามหมาย ครอู าจสอดแทรกคณุ ธรรม จริยธรรมในบทเรยี นท่เี กีย่ วข้องทกุ คร้ัง ในหนา้ น้คี รูอาจใชค้ ำ�ถาม เชน่ • เคก้ ของต้นกลา้ นับไดก้ ีส่ บิ กบั กหี่ น่วย (ตดิ บตั รภาพกล่องเคก้ ของตน้ กล้า ให้อ่าน 3 สิบ กับ 1 หนว่ ย 30 กบั 1 เป็นเค้ก 31 ชิน้ ) • เคก้ ของขุนนับได้ก่สี บิ กับกห่ี นว่ ย (ตดิ บัตรภาพกล่องเคก้ ของขุนใหอ้ า่ น 3 สบิ กบั 2 หนว่ ย 30 กับ 2 เป็นเค้ก 32 ชนิ้ ) สรปุ ว่า “การนบั จ�ำ นวนสิ่งของทเ่ี ตม็ สบิ อา่ นออกเสยี ง 3 สบิ การนบั จำ�นวนส่ิงของทไี่ ม่เตม็ สบิ อ่านออกเสยี ง 1 หนว่ ย 2 หน่วย ...” 90  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จ�ำ นวนนบั 21 ถึง 100 ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ 2 แนวการจดั การเรยี นรู้ ครูสอนการนับเพิม่ ทลี ะ 1 จาก 31 ถึง 40 โดยใชแ้ ผ่นตารางสิบ แผ่นตารางหนว่ ยตดิ บัตรคำ� “ตวั เลขฮินดอู ารบกิ ” “ตัวเลขไทย” และ“ตัวหนังสือ” เพอื่ เชือ่ มโยงจากสอ่ื แผน่ ตารางสบิ ไปยังตวั เลขและตวั หนงั สือ และใหเ้ ห็นถงึ การเพิม่ ข้นึ ทลี ะ 1 อยา่ งชัดเจน หลังจากที่ติดแผ่นตารางสิบ 3 แผน่ เขยี นเป็นตวั เลขและตัวหนังสือ ตอ่ ไปครูควรถือแผ่นตารางสบิ 3 แผน่ ให้ออกเสียง 3 สบิ พรอ้ มกนั แล้วหยบิ แผ่นตารางหนว่ ยเพ่ิม 1 แผน่ เน้นการนบั จำ�นวนดว้ ยการให้ออกเสยี งนับ 3 สบิ กบั 1 หน่วย 30 กบั 1 อา่ นวา่ สามสบิ เอด็ พรอ้ มกัน เสียงสดุ ท้ายของการนบั บอกถึงจ�ำ นวนของแผ่นตารางสิบ แผน่ ตารางหนว่ ย ทถ่ี อื อยู่ เนน้ ยำ้�วา่ บอกจำ�นวนของส่งิ ตา่ ง ๆ ได้จากเสยี งสุดท้ายของการนับ แล้วจงึ นำ�แผ่นตารางสบิ 3 แผน่ แผ่นตาราง หนว่ ย 1 แผ่น ตดิ บนกระดาน จากนั้นสอนจ�ำ นวนนบั 32 ถึง 50 ในท�ำ นองเดยี วกนั ใหน้ กั เรียนนับออกเสยี ง 30 31 ... 48 49 50 อกี ครงั้ โดยไมต่ ้องเขยี น สรุปว่า 31 32 33 ... 48 49 50 เปน็ จ�ำ นวนนบั ทเ่ี พ่ิมขึ้นทลี ะ 1 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  91

คมู่ ือครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 10 | จ�ำ นวนนบั 21 ถงึ 100 ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 1 เลม่ 2 42 ๔๔ สส่ี ิบหก 49 ๔๙ สสี่ บิ เกา 50 ๕๐ หา สบิ แนวการจัดการเรียนรู้ การจดั การเรียนการสอนในหนา้ นีอ้ าจให้นักเรียนนบั จำ�นวนจากภาพทอี่ ย่ใู นตารางแล้วใหน้ ักเรียนเขยี นเปน็ ตวั เลข ฮนิ ดูอารบกิ ตัวเลขไทย หรอื ตัวหนงั สือแสดงจ�ำ นวนตามทน่ี ับไดล้ งในสมดุ 92  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวิชาพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 10 | จ�ำ นวนนับ 21 ถึง 100 ชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 37 ๓๗ สามสิบเจด็ ตรวจสอบความเขา้ ใจ ส่ิงที่ได้เรียนรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรียน เพื่อใหส้ อดคลอ้ ง • 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 กับจุดประสงคข์ องการเรียนในช่วั โมงนี้ โดยนับจ�ำ นวน 45 46 47 48 49 50 เปน็ จ�ำ นวนนับทีเ่ พม่ิ ข้ึนทลี ะ 1 ปลากระปอ๋ งพร้อมท้ังเขยี นตวั เลขและตวั หนงั สือแสดง จ�ำ นวนตามหนังสือเรยี นหนา้ 80 ถา้ นักเรยี นตอบถูก • สามารถเขยี นตัวเลขฮินดูอารบกิ ตัวเลขไทย แสดงถงึ การบรรลจุ ุดประสงคใ์ นชว่ั โมงน้ี ถา้ นักเรียน และตัวหนงั สือ แสดงจำ�นวน ตอบไม่ถกู ครคู วรสอนเสริมพเิ ศษให้นกั เรยี น จากน้ันรว่ มกันสรปุ บทเรยี น จากนนั้ ใหน้ กั เรียนทำ�แบบฝกึ หดั 10.3 หนา้ 46-48 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  93

คมู่ อื ครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | จำ�นวนนบั 21 ถงึ 100 ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 10.4 จำ�นวนนบั 51 ถึง 100 จุดประสงค์ 1. นับและแสดงจำ�นวน 51 ถงึ 100 2. เขียนตวั เลขฮินดอู ารบกิ ตวั เลขไทย และตวั หนงั สอื แสดงจำ�นวน สอ่ื การเรยี นรู้ แผ่นตารางสบิ แผน่ ตารางหนว่ ย บัตรภาพ บัตรค�ำ แนวการจดั การเรยี นรู้ ครูนำ�เข้าส่บู ทเรยี น โดยสร้างสถานการณ์เปน็ สวนมะพร้าว ครอู าจสนทนากระต้นุ ความสนใจใหน้ ักเรียนตงั้ ใจเรยี น โดยใช้ค�ำ ถามดงั ตวั อย่าง เชน่ เคยเห็นลงิ ท่ีใดบ้าง เคยดลู ะครลิงหรือไม่ เคยเห็นลงิ ปนี ตน้ มะพร้าวหรือไม่ คนกับลงิ ใครปนี ต้นไมไ้ ด้เร็วกว่ากนั ในสถานการณน์ ี้ มีเจ้าจอ๋ เก็บลูกมะพร้าวจากตน้ มะพรา้ วหลน่ อยู่ใตต้ ้นมะพร้าวมากมาย แก้วตากับพอ่ ช่วยกนั นบั ลูกมะพรา้ ว แตล่ กู มะพร้าวอยกู่ ระจดั กระจาย แกว้ ตาจึงใชค้ วามรู้ทไี่ ดเ้ รียนมา นบั ลูกมะพร้าวเป็นกอง กองละ 10 ลูก ครตู ดิ บัตรภาพ ลกู มะพรา้ วกองละ 10 ลกู ทัง้ หมด 10 กอง แก้วตานบั ลกู มะพร้าวทลี ะ10 ได้ 10 สิบ ครไู พลนิ นบั ลกู มะพร้าวได้ 100 ลูก เขยี น 10 สิบ หรือ 100 เป็นตวั เลขและตัวหนังสือแสดงจำ�นวน สรปุ วา่ “การนบั จำ�นวนสิง่ ของทีละสิบ อา่ นออกเสียง 3 สิบ 4 สบิ ... 7 สบิ 8 สบิ 9 สิบ และ 10 สิบ ซึ่ง10 สบิ คอื จำ�นวน 100 อ่านวา่ หนึง่ รอ้ ย” 94  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จำ�นวนนบั 21 ถึง 100 ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ 2 แนวการจัดการเรียนรู้ ครสู อนการนบั และการแสดงจ�ำ นวน 51 ถงึ 100 โดยใชแ้ ผน่ ตารางสบิ แผน่ ตารางหนว่ ย ครตู ดิ บตั รค�ำ “ตวั เลขฮนิ ดอู ารบกิ ” “ตวั เลขไทย” และ “ตัวหนังสอื ” เพอ่ื เชอื่ มโยงจากสือ่ แผ่นตารางสิบไปยงั ตัวเลขและตัวหนงั สือแสดงจ�ำ นวน และใหเ้ หน็ ถึง การเพ่มิ ขึ้นทีละ 1 อยา่ งชดั เจน หลังจากที่ตดิ แผน่ ตารางสบิ 5 แผ่น เขยี นเป็นตวั เลขและตัวหนังสอื แสดงจ�ำ นวน จากนั้น ครคู วรถือแผน่ ตารางสบิ 5 แผน่ ใหอ้ อกเสียง 5 สิบ พรอ้ มกนั แลว้ หยบิ แผน่ ตารางหนว่ ยเพ่ิม 1 แผน่ เนน้ การนบั จ�ำ นวนด้วย การให้ออกเสียงนับ 5 สิบ กบั 1 หนว่ ย 50 กบั 1 อ่านวา่ ห้าสบิ เอ็ด พรอ้ มกัน เสียงสดุ ท้ายของการนบั บอกถงึ จ�ำ นวนของ แผน่ ตารางสบิ แผน่ ตารางหนว่ ยที่ถอื อยู่ เน้นยำ�้ วา่ บอกจ�ำ นวนของส่งิ ต่าง ๆ ไดจ้ ากเสยี งสุดท้ายของการนบั แลว้ จงึ นำ� แผ่นตารางสบิ 5 แผน่ แผ่นตารางหน่วย 1 แผ่นติดบนกระดาน หลังจากนัน้ สอนจำ�นวนนบั 52 59 60 63 74 77 85 98 99 100 ในท�ำ นองเดียวกนั ใหน้ กั เรียนนับออกเสยี ง 50 ถึง 60 70 ถงึ 80 90 ถึง 100 อกี ครัง้ สรปุ ว่า 51 52 53 ... 98 99 100 เปน็ จำ�นวนนบั ทเ่ี พ่มิ ขนึ้ ทลี ะ 1 ตามล�ำ ดับ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  95

คมู่ อื ครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 10 | จำ�นวนนบั 21 ถงึ 100 ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 ๗๗ 85 ๘๕ ๙๘ เกาสิบแปด 99 ๑๐๐ หน่ึงรอย แนวการจัดการเรยี นรู้ ครสู อนการนบั และการแสดงจ�ำ นวน 51 ถงึ 100 โดยใชแ้ ผน่ ตารางสบิ แผน่ ตารางหนว่ ย ครตู ดิ บตั รค�ำ “ตวั เลขฮนิ ดอู ารบกิ ” “ตวั เลขไทย” และ“ตัวหนังสือ” แล้วให้นักเรยี นชว่ ยกันเขยี นตวั เลขฮนิ ดูอารบกิ ตัวเลขไทย และตวั หนังสือแสดงจำ�นวนตามท่กี �ำ หนดในตาราง 96  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จำ�นวนนับ 21 ถงึ 100 ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 63 ๖๓ หกสิบสาม ตรวจสอบความเขา้ ใจ สง่ิ ทีไ่ ดเ้ รียนรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรียนเพอ่ื ให้สอดคลอ้ ง • 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 ... 98 กบั จดุ ประสงค์ของการเรียนในชั่วโมงนี้ โดยเขียน 99 100 เป็นจำ�นวนนับที่เพ่ิมขึ้นทลี ะ 1 ตัวเลขฮินดอู ารบิก ตัวเลขไทย และตัวหนงั สือแสดงจำ�นวน มะพรา้ วทเ่ี จา้ จอ๋ เกบ็ ได้ ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 84 • สามารถเขยี นตวั เลขฮนิ ดอู ารบิก ตวั เลขไทย ถา้ นกั เรยี นตอบถกู แสดงถงึ การบรรลจุ ดุ ประสงคใ์ นชว่ั โมงน้ี และตัวหนังสอื แสดงจำ�นวน ถา้ นกั เรยี นตอบไมถ่ กู ครคู วรเสริมพิเศษให้นกั เรียน จากนน้ั ร่วมกนั สรุปบทเรียน จากน้ันใหน้ กั เรียนทำ�แบบฝึกหัด 10.4 หน้า 49-50 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  97

ค่มู ือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จำ�นวนนบั 21 ถึง 100 ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 10.5 หลัก ค่าของเลขโดด ในแต่ละหลกั ของ จ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 100 จุดประสงค์ บอกหลกั ของเลขโดด คา่ ของเลขโดด ในหลักสิบ หลกั หนว่ ย และสามารถ เขยี นจ�ำ นวนในรูปกระจาย สอ่ื การเรียนรู้ แผน่ ตารางสิบ แผ่นตารางหน่วย บตั รตารางหลกั สบิ และหลกั หนว่ ย แนวการจดั การเรียนรู้ ครนู �ำ เขา้ สู่บทเรยี น ด้วยสถานการณ์ปลอ่ ยปลาทำ�บุญวนั เกิด เป็นการสอดแทรกคุณธรรม จรยิ ธรรมในบทเรยี นท่ี อยากให้เกิดขนึ้ กบั นกั เรยี น ครูอาจสนทนาใช้คำ�ถาม เชน่ • เคยไปท�ำ บญุ ท่ีไหนกบั คุณพอ่ คณุ แม่บ้าง • ท�ำ บญุ แบบใดกันบ้าง เคยท�ำ บุญปลอ่ ยปลาหรือไม่ • จากสถานการณไ์ ปท�ำ บญุ ปล่อยปลาเนอ่ื งในโอกาสอะไร • นำ�ปลามากีถ่ ุง ปลาในถุง ถงุ ละก่ตี วั ถุงสดุ ทา้ ยมปี ลาก่ตี วั • นบั ไดก้ ่สี บิ กบั กีห่ น่วย (ติดบัตรภาพปลา 5 ถุง ใหอ้ ่าน 4 สบิ กับ 2 หน่วย 40 กับ 2 เปน็ ปลา 42 ตัว) ครูตดิ แผ่นตารางสบิ 4 แผ่น แผ่นตารางหนว่ ย 2 แผน่ แสดงจ�ำ นวน 42 42 คอื 40 กับ 2 ติดบตั รตารางหลักสบิ และ หลกั หน่วย อธบิ ายเชอื่ มโยงกบั แผน่ ตารางสิบ 4 แผ่น กบั 4 สบิ เพื่อเขยี น 4 ในบัตรตารางช่อง หลักสิบ และเชอ่ื มโยงกบั แผน่ ตารางหน่วย 2 แผ่น กับ 2 เพอื่ เขยี น 2 ในตารางช่องหลักหนว่ ย สรุปและเนน้ ยำ�้ ว่า 4 ในหลกั สบิ มคี ่าเปน็ 40 2 ในหลกั หน่วย มีค่าเป็น 2 42 เปน็ จำ�นวนสองหลกั หลักสบิ อยทู่ างซา้ ย หลักหน่วยอยทู่ างขวา 98  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | จ�ำ นวนนบั 21 ถงึ 100 ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ 2 แนวการจดั การเรียนรู้ สอนจำ�นวน 50 และจำ�นวน 100 ในทำ�นองเดียวกนั โดยใช้การถาม-ตอบ อาจถามเปน็ รายบุคคล เพ่ือให้คิดค�ำ ตอบ ไดด้ ้วยตนเอง ครคู วรยกตัวอย่างเพิ่มเตมิ อีก 2 – 3 ตัวอย่าง ให้นกั เรียนเข้าใจอย่างแทจ้ ริง สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  99

คู่มือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จ�ำ นวนนับ 21 ถงึ 100 ชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 30 3 8 60 1 10 9 90 44 แนวการจัดการเรยี นรู้ ครตู ดิ บัตรตารางสบิ และตารางหนว่ ยบนกระดาน แล้วยกตวั อยา่ งจ�ำ นวน 33 แลว้ สมุ่ นักเรียนออกมาเขียนตวั เลข แสดงจ�ำ นวนในชอ่ งวา่ งบนกระดานตามหนงั สือเรียนหนา้ 87 จากน้ันครูเขียนจ�ำ นวนอื่น เช่น 68 11 และ 94 แล้วสมุ่ นักเรียนคนอื่นมาเขียนตัวเลขแสดงจ�ำ นวนในชอ่ งวา่ งบนกระดาน เมอื่ นักเรียนทำ�ได้ครบทกุ จำ�นวนแลว้ ครอู าจจะยกตวั อย่างอื่นอกี 2 – 3 ตัวอย่าง สุ่มถามเปน็ รายบุคคล ถ้ามีนักเรียนไม่เขา้ ใจ อธบิ ายซ�้ำ อกี ครัง้ 100  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จ�ำ นวนนบั 21 ถึง 100 ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เลม่ 2 7 70 77 8 80 66 ตรวจสอบความเข้าใจ ส่ิงท่ีไดเ้ รยี นรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรยี นเพ่อื ใหส้ อดคล้อง • จ�ำ นวนท่ีมีหลกั หน่วยและหลักสิบเป็นจำ�นวนสองหลัก กบั จดุ ประสงคข์ องการเรยี นในชว่ั โมงน้ี โดยใหเ้ ติมตัวเลข โดยเลขโดด 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ในหลักหนว่ ย แสดงจำ�นวนในชอ่ งว่างตามหนังสอื เรียนหนา้ 88 ซึง่ เป็น มคี ่าเป็น 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 และเลขโดด 1 2 3 การบอกค่าของเลขโดดในหลักต่าง ๆ เน้นย�้ำ ในเร่อื งคา่ 4 5 6 7 8 9 ในหลักสบิ มคี า่ เปน็ 10 20 30 40 50 ของหลกั สิบและหลักหนว่ ย ถา้ นกั เรยี นทำ�ได้ แสดงถึง 60 70 80 90 ตามล�ำ ดบั การบรรลุจุดประสงค์ในช่วั โมงนี้ ถา้ นักเรยี นท�ำ ไม่ได้ ครคู วรสอนเสรมิ พเิ ศษ ใหน้ กั เรยี น จากนัน้ ร่วมกัน • 100 เป็นจำ�นวนสามหลกั เลขโดด 0 ในหลกั หนว่ ย สรปุ บทเรยี น มีคา่ เปน็ 0 เลขโดด 0 ในหลกั สบิ มีคา่ เป็น 0 และ เลขโดด 1 ในหลักรอ้ ยมคี า่ เป็น 100 จากนน้ั ให้นักเรียนท�ำ แบบฝึกหัด 10.5 หนา้ 51-53 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  101

คมู่ อื ครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 10 | จ�ำ นวนนบั 21 ถงึ 100 ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 1 เล่ม 2 10.6 การเขียนแสดงจ�ำ นวน ในรูปกระจาย จุดประสงค์ สามารถเขยี นจ�ำ นวนในรปู กระจาย สื่อการเรียนรู้ • เหรียญบาท (อาจใชฝ้ าขวดหรือ อน่ื ๆแทน) • บตั รตารางหลักร้อย หลักสิบ และหลักหน่วย แนวการจดั การเรยี นรู้ ครูใชเ้ หรยี ญบาทวางซ้อนกัน 10 เหรยี ญในแนวต้ังทัง้ หมด 9 กอง และวางไม่เปน็ ระเบียบอย่างละเหรยี ญทง้ั หมด 9 เหรียญ (อาจใชส้ อ่ื บตั รภาพได)้ น�ำ เขา้ สบู่ ทเรยี นเพอ่ื ใหน้ กั เรยี นรจู้ กั หลกั รอ้ ยคา่ ของเลขโดดในหลกั รอ้ ย และการเขยี น 100 ในรปู การกระจาย ครูอาจใช้วธิ กี ารนบั เหรยี ญและถามคำ�ถาม ตัวอย่างเช่น ให้นักเรยี น 10 คน นับจ�ำ นวนเหรียญทีว่ างกองไว้ 1 คนนบั เหรยี ญทว่ี างไม่เป็นระเบยี บ บอกว่ามกี เ่ี หรียญ ครหู ยบิ เหรยี ญ 1 กอง ชูให้บอกว่า 1 กองกี่สบิ ชูเหรยี ญกองต่อไป รวม 2 กองเป็นกส่ี ิบ จนไดค้ รบ 9 กองเป็น กสี่ บิ และเหรียญที่วางไวก้ ี่เหรียญ รวมเปน็ เงินเทา่ ไร ครูทบทวนจ�ำ นวน 99 ถามว่าหลักและคา่ ของเลขโดดในหลักสิบ หลกั หน่วย และเขียนในรูปกระจายไดอ้ ยา่ งไร ครูติดบัตรตารางหลักร้อย หลักสิบ หลกั หน่วย อธิบายเชอ่ื มโยงกับจำ�นวน 99 ถา้ เพมิ่ อีก 1 เหรียญเป็นกีส่ ิบ 10 สิบ คอื 100 เขยี น 1 ในบตั รตารางช่องหลักร้อย เขยี น 0 ในบตั รตารางชอ่ งหลกั สบิ เขียน 0 ในบตั รตารางชอ่ งหลกั หน่วย สรปุ และเนน้ ย้�ำ ว่า 1 ในหลักรอ้ ย มีค่าเปน็ 100 0 ในหลกั สบิ มีค่าเปน็ 0 0 ในหลกั หน่วย มีคา่ เป็น 0 เขยี นในรปู กระจาย 100 = 100 + 0 + 0 จากนนั้ ครยู กตัวอย่างจำ�นวนอนื่ ท่อี ย่ใู นหนงั สอื เรียนหนา้ 89 ไดแ้ ก่ 47 35 และ 29 102  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 10 | จำ�นวนนับ 21 ถึง 100 ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 70 + 6 0 0 80 + 0 80 + 8 100 แนวการจดั การเรียนรู้ ครูให้นักเรยี นเขยี นจ�ำ นวนท่กี ำ�หนดให้ในรปู กระจายโดยใช้ความรู้เรือ่ งค่าประจ�ำ หลกั ครนู ำ�การเขียนโดยใชค้ ำ�ถามวา่ ตัวเลขทีก่ �ำ หนดใหอ้ ยู่ในหลักใด มคี ่าเท่าไรและเขยี นในรปู กระจายไดอ้ ย่างไร สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  103

คู่มอื ครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 10 | จำ�นวนนับ 21 ถงึ 100 ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 73 70 73 96 90 3 60 60 96 6 60 0 แนวการจัดการเรียนรู้ เป็นลักษณะโจทย์ บอกตวั เลขทอ่ี ยู่ในหลกั สบิ และหลักหน่วย ใหห้ าจำ�นวนสองหลกั นน้ั พร้อมทัง้ เขียนในรูปการกระจาย ได้อย่างไร ครตู ิดบตั รตารางหลักสบิ และหลักหน่วย ใหน้ ักเรยี นนำ�ตัวเลขที่โจทยก์ ำ�หนดไปเขยี นเตมิ ในชอ่ งหลกั สบิ และ ช่องหลกั หน่วย ดว้ ยความคุน้ เคยกับบตั รตารางที่ผา่ นมาจะทำ�ให้นกั เรยี นบอกจ�ำ นวนนน้ั ได้ง่ายวา่ คอื จำ�นวนใด และจะทำ�ให้ เขยี นในรปู กระจายไดง้ า่ ยขึน้ ครคู วรยกตวั อย่างเพ่ิมเตมิ อกี 2 – 3 ตวั อย่าง แล้วใชก้ ารถาม-ตอบ อาจถามเป็นรายบคุ คล เพ่อื ใหค้ ิดคำ�ตอบได้ด้วยตนเอง สรปุ เนน้ ยำ�้ วา่ การเขียนตัวเลขแสดงจ�ำ นวนในรปู ผลบวกของสิบกับหน่วย เรยี กวา่ การเขียนในรูปกระจาย หลังจากนน้ั ร่วมกันเตมิ ค�ำ ตอบตามหนงั สอื เรียนหนา้ 91 ถ้ามนี กั เรียนไม่เขา้ ใจ อธิบายซ้ำ�อกี ครง้ั 104  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | จำ�นวนนบั 21 ถงึ 100 ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 7 70 4 4 74 70 4 81 80 81 1 58 50 58 8 ตรวจสอบความเข้าใจ สิง่ ท่ไี ดเ้ รียนรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรียนเพ่อื ใหส้ อดคล้อง การเขียนแสดงจำ�นวนในรูปกระจาย เปน็ การเขยี น กบั จุดประสงค์ของการเรียนในช่ัวโมงน้ี โดยเตมิ ตวั เลขแสดง ในรูปการบวกค่าของเลขโดดในหลกั ต่างๆ ของจำ�นวนนั้น จ�ำ นวนในชอ่ งวา่ งตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 92 ครเู นน้ ย�ำ้ ใน เรอ่ื งคา่ ของหลกั สบิ และหลกั หนว่ ย ถา้ นกั เรยี นท�ำ ได้ แสดง จากนนั้ ใหน้ กั เรยี นทำ�แบบฝกึ หัด 10.6 หนา้ 54-56 ถึงการบรรลุจุดประสงค์ ถา้ นกั เรยี นท�ำ ไมไ่ ด้ ครคู วรสอนเสรมิ พเิ ศษจากนน้ั รว่ มกนั สรปุ บทเรยี น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  105

คมู่ อื ครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | จ�ำ นวนนับ 21 ถึง 100 ช้นั ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 10.7 การเปรยี บเทยี บจำ�นวน จุดประสงค์ บอกไดว้ ่าจำ�นวนใดมากกวา่ นอ้ ยกว่า หรือเท่ากัน ส่ือการเรียนรู้ • บัตรตารางหลกั สิบ หลกั หนว่ ย • บัตรภาพ บตั รคำ� แนวการจดั การเรียนรู้ ครทู บทวนการเปรยี บเทยี บจ�ำ นวน 1 ถงึ 9 โดยการถาม-ตอบ เชน่ 8 มากกวา่ หรอื นอ้ ยกวา่ 3 กอ้ ยมเี งนิ ในกระเปา๋ 10 บาท แกม้ ถอื เงินอยู่ในมือ 10 บาท ก้อยกับแกม้ มเี งินเทา่ กันหรอื ไม่ ครทู บทวนเครอ่ื งหมาย > < = หรอื ≠ โดยการถามว่า เคร่อื งหมายใดแสดงการเปรยี บเทยี บมากกวา่ นอ้ ยกว่า เท่ากัน หรอื ไมเ่ ทา่ กนั ครตู ดิ บตั รภาพแสดงจ�ำ นวนหนงั สอื นทิ าน 38 เลม่ และหนังสอื สารคดี 12 เล่ม ถามวา่ นกั เรียนมีวิธนี บั อยา่ งไร ให้นำ�เสนอวิธคี ิดทแ่ี ตกตา่ ง ครูยกตัวอยา่ งจำ�นวน สองหลกั ทีแ่ สดงจ�ำ นวนไม่เท่ากัน ให้คิดวเิ คราะห์วา่ ถ้าไม่เท่ากนั สองจ�ำ นวนน้นั จะเป็นอยา่ งไร จากนน้ั ครูใช้การถาม-ตอบ แสดงการเปรียบเทยี บจำ�นวน 38 กบั 12 ดว้ ยการใช้แผน่ ตารางสิบ แผ่นตารางหนว่ ย เชือ่ มโยงกับตารางหลักสิบ หลักหนว่ ย สังเกตแผน่ ตารางสิบกบั จ�ำ นวนในหลกั สิบ 3 สิบ มากกว่า 1 สิบ ดงั นั้น 38 > 12 หรือ 12 < 38 สรุปว่า ใหเ้ ปรยี บเทยี บ จ�ำ นวนในหลกั สบิ กอ่ น จ�ำ นวนในหลกั สบิ ของจ�ำ นวนใดมากกวา่ จ�ำ นวนนน้ั จะมากกวา่ จ�ำ นวนในหลกั สบิ ของจำ�นวนใดนอ้ ยกว่า จำ�นวนนัน้ จะน้อยกวา่ 106  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู ือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 10 | จำ�นวนนบั 21 ถงึ 100 ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 แนวการจดั การเรยี นรู้ ครใู ห้นักเรยี นฝกึ การเปรียบเทียบจำ�นวนสองจำ�นวน โดยการเขยี นจำ�นวนในหลกั สิบ และหลักหน่วยในตารางเพ่อื ให้ เปรียบเทยี บไดง้ ่ายและชัดเจนยิง่ ข้ึนถา้ จ�ำ นวนให้หลกั สิบเทา่ กัน ให้พิจารณาท่ีหลักหนว่ ย ถ้าหลักหน่วยของจำ�นวนใดมากกว่า จ�ำ นวนนน้ั จะมากกวา่ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  107

คู่มือครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | จำ�นวนนบั 21 ถงึ 100 ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 แนวการจัดการเรยี นรู้ ครใู หน้ กั เรยี นฝกึ การเปรยี บเทยี บจ�ำ นวนสองจ�ำ นวน โดยใชต้ ารางหลกั สบิ หลกั หนว่ ย ตวั เลขในตารางหลกั สบิ หลกั หนว่ ย จะช่วยให้เหน็ จ�ำ นวนทม่ี ากกวา่ หรอื น้อยกวา่ หรอื เท่ากนั ง่ายขนึ้ ครูควรเนน้ ยำ�้ วา่ ให้พจิ ารณาตัวเลขในหลกั สิบกอ่ น ถ้าจำ�นวนในหลกั สิบของจ�ำ นวนใดมากกว่า จ�ำ นวนนั้นจะมากกว่า ถ้าจ�ำ นวนในหลักสบิ ของจ�ำ นวนใดน้อยกว่า จ�ำ นวนนน้ั จะน้อยกว่า ถ้าจำ�นวนในหลักสิบเทา่ กัน ให้เปรยี บเทยี บจำ�นวนในหลกั หน่วย เม่อื เขา้ ใจแล้ว ครูและนักเรยี นร่วมกนั เติม เครื่องหมาย > < หรือ = ตามหนังสือเรียนหน้า 95 ครคู วรยกตัวอยา่ งเพ่ิมเติมอกี 2 – 3 ตัวอย่าง แล้วใชก้ ารถาม-ตอบ ถามเปน็ รายบุคคล เพื่อให้คิดคำ�ตอบได้ดว้ ยตนเอง 108  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 10 | จ�ำ นวนนบั 21 ถึง 100 ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 ตรวจสอบความเขา้ ใจ สงิ่ ที่ได้เรียนรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรียนเพือ่ ให้สอดคลอ้ ง การเปรียบเทยี บจ�ำ นวนสองจำ�นวน กบั จดุ ประสงคข์ องการเรยี นในชว่ั โมงน้ี โดยเขยี นเครอ่ื งหมาย > หรอื < ใน แสดงการเปรยี บเทยี บจ�ำ นวนสองจ�ำ นวน • ถา้ จำ�นวนหลกั ไม่เท่ากนั จำ�นวนท่มี ีจ�ำ นวนหลักมากกวา่ ตามหนงั สอื หนา้ 96 ถา้ นักเรยี นเตมิ เคร่ืองหมายแสดง จะมากกว่าอกี จำ�นวนหนึ่ง การเปรียบเทียบถูกต้องแสดงถึงการบรรลุจดุ ประสงค์ ถ้านกั เรยี นเตมิ เครื่องหมายแสดงการเปรียบเทียบผดิ • ถา้ จำ�นวนหลกั เทา่ กัน ให้พจิ ารณาเลขโดดในหลกั สิบก่อน แสดงว่านกั เรียนยังไมเ่ ขา้ ใจ ครคู วรสอนเสริมพิเศษนอกเวลา เลขโดดในหลกั สิบของจ�ำ นวนใดมากกวา่ จำ�นวนนั้น จากนน้ั รว่ มกนั สรปุ บทเรียน จะมากกวา่ ถา้ เลขโดดในหลกั สบิ เทา่ กนั ใหพ้ จิ ารณาเลขโดด ในหลักหนว่ ย โดยที่เลขโดดในหลักหน่วยของจำ�นวนใด มากกวา่ จำ�นวนน้นั จะมากกวา่ จากน้ันให้นกั เรียนท�ำ แบบฝกึ หดั 10.7 หนา้ 57-59 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  109

คูม่ อื ครู รายวิชาพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 10 | จำ�นวนนับ 21 ถงึ 100 ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 10.8 เรยี งลำ�ดับจำ�นวน จดุ ประสงค์ เรียงล�ำ ดบั จ�ำ นวนจากมากไปน้อย หรือจากน้อยไปมาก สอื่ การเรียนรู้ • บัตรตัวเลข แนวการจดั การเรยี นรู้ ครูทบทวนโดยการถาม-ตอบเรือ่ งการเปรยี บเทียบจำ�นวนสองหลักวา่ มวี ิธีใดบา้ งทีใ่ ชใ้ นการเปรยี บเทียบจำ�นวน สองหลกั สองจ�ำ นวน วิธใี ดงา่ ยตอ่ การเปรียบเทยี บทไี่ ม่ตอ้ งใชส้ ื่อ ถาม-ตอบ จนได้ค�ำ ตอบว่าใช้วธิ ีดูหลักและค่าของตัวเลขโดด ในหลกั สบิ หรอื หลกั หนว่ ย ยกตวั อยา่ งจำ�นวนสองหลักสองจ�ำ นวน จ�ำ นวนใดมากกว่าหรอื นอ้ ยกว่าจำ�นวนใด ด้วยเหตุผลใด เพราะเรอ่ื งการเรยี งล�ำ ดบั นกั เรียนตอ้ งมีพืน้ ฐานการเปรยี บเทียบมาก่อน จึงจะเรยี งลำ�ดบั ไดอ้ ย่างรวดเรว็ ครนู �ำ เขา้ สู่บทเรยี น โดยสรา้ งสถานการณว์ า่ เพ่ือน ๆ เลน่ ตวั ต่อกนั ขนุ มตี ัวต่อ 12 ช้ิน ตน้ กลา้ มตี วั ตอ่ 35 ช้ิน ใบบวั มีตัวตอ่ 28 ชิ้น ตอ้ งการ เรยี งล�ำ ดบั จ�ำ นวนตวั ตอ่ จากนอ้ ยไปมาก ตดิ บตั รตวั เลข 12 35 28 ใหพ้ จิ ารณาจากตวั เลขโดดในหลกั สบิ แลว้ ใชค้ �ำ ถาม เชน่ • เลขโดดในหลกั สิบของจ�ำ นวนใดนอ้ ยทส่ี ดุ (12 นอ้ ยท่ีสุด) • เลขโดดในหลกั สิบของจำ�นวนใดมากที่สุด (35 มากทส่ี ุด) ท�ำ ให้สามารถเรยี งลำ�ดบั จากน้อยไปมาก คอื 12 น้อยท่ีสุด เรียงล�ำ ดับเปน็ ตวั แรก 35 มากที่สดุ เรียงลำ�ดับเป็น ตวั สุดท้ายเหลือ 28 นำ�ไปเรยี งไวต้ รงกลาง จะได้จ�ำ นวนทเ่ี รยี งจากนอ้ ยไปมากดงั นี้ 12 28 35 ครคู วรยกตวั อย่าง ฝกึ เรยี งลำ�ดบั จ�ำ นวนสามจำ�นวนเพ่ิมเติมอกี 2 – 3 ตวั อย่าง 110  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จ�ำ นวนนับ 21 ถงึ 100 ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ 2 72 21 72 39 35 21 21 35 39 72 แนวการจัดการเรยี นรู้ ครูสอนการเรียงล�ำ ดับจ�ำ นวนสจี่ ำ�นวนโดยการใหน้ กั เรียนหาจ�ำ นวนท่ีมากท่สี ุดและจ�ำ นวนทนี่ ้อยทสี่ ดุ กอ่ น จากนน้ั น�ำ จ�ำ นวนทเ่ี หลอื มาเปรยี บเทยี บกนั แลว้ เขยี นจ�ำ นวนเรยี งจากมากไปนอ้ ยหรอื จากนอ้ ยไปมาก ครคู วรสอนไปพรอ้ มกนั นกั เรยี นจะได้เหน็ ถึงการเรียงล�ำ ดับจำ�นวนวา่ ถ้าเรยี งจากมากไปน้อยในทางกลับกันจะเป็นการเรยี งจากน้อยไปมาก สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  111

คูม่ ือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | จ�ำ นวนนบั 21 ถงึ 100 ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 54 48 36 11 8 แนวการจัดการเรียนรู้ ครูให้นกั เรียนฝึกการเรยี งล�ำ ดบั จ�ำ นวนห้าจ�ำ นวนจากน้อยไปมาก ติดบัตรตัวเลข 35 20 80 56 41 พจิ ารณา เลขโดดในหลกั สบิ แล้วใช้คำ�ถาม เชน่ • เลขโดดในหลักสบิ ของจำ�นวนใดนอ้ ยที่สดุ (20 นอ้ ยท่ีสุด) • เลขโดดในหลกั สบิ ของจ�ำ นวนใดมากทีส่ ุด (80 มากทส่ี ุด) ท�ำ ให้สามารถเรยี งล�ำ ดบั ได้สองจ�ำ นวน คอื 20 นอ้ ยท่สี ดุ เรยี งลำ�ดบั เป็นตัวแรก 80 มากทส่ี ดุ เรยี งลำ�ดับเปน็ ตัวสุดท้าย เหลอื 35 56 41 ท่ีต้องน�ำ ไปเรยี งไวต้ รงกลาง นำ� 35 56 41 มาพจิ ารณาเลขโดดในหลักสบิ อกี คร้ัง จะได้ 35 นอ้ ยท่สี ดุ 56 มากท่ีสดุ เหลอื 41 นำ�ไปเรียงไวต้ รงกลางจะได้ 35 41 56 ดังนนั้ เรียงจ�ำ นวนหา้ จ�ำ นวน จากนอ้ ยไปมากไดด้ งั นี้ 20 35 41 56 80 หากมเี วลาเหลอื ควรฝกึ เพิม่ เตมิ 112  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี