(คู่มือ) หนังสือเรียนสสวท พื้นฐานคณิตศาสตร์ ป.1 ล.2

คมู่ ือครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 8 | การบอกต�ำ แหน่งและอันดับที่ ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 1 เล่ม 2 5 4 5 3 142 ตรวจสอบความเขา้ ใจ สง่ิ ทไ่ี ด้เรียนรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนักเรียนเพ่ือให้สอดคลอ้ ง การบอกอนั ดบั ทข่ี องสง่ิ ตา่ ง ๆ อาจใชค้ �ำ วา่ อนั ดับท่ี กบั จุดประสงคก์ ารเรยี นร้ขู องการเรยี นในช่ัวโมงน้ี โดยการ คนท่ี ชั้นที่ ตอบค�ำ ถามในหนังสือเรียนหนา้ 12 จากน้ันให้นกั เรียนทำ�แบบฝกึ หดั 8.2 หนา้ 5-7 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  13

คู่มอื ครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 8 | การบอกตำ�แหน่งและอนั ดบั ที่ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ 2 8.3 การแสดงส่งิ ต่างๆ ตามต�ำ แหน่งและอนั ดบั ที่ จุดประสงค์ แสดงส่ิงตา่ ง ๆ ตามต�ำ แหน่งและ อนั ดบั ที่ สอ่ื การเรียนรู้ • ภาพตู้เกบ็ อุปกรณ์กฬี า อัฒจนั ทร์ ลูว่ ิ่ง • ภาพอุปกรณ์กีฬา เชน่ ลูกฟตุ บอล ลกู วอลเลย์บอล ลกู บาสเกตบอล ฯลฯ แนวการจดั การเรียนรู้ ใหน้ กั เรียนดภู าพในหนังสือเรียนและครสู นทนาเกีย่ วกับชน้ั เกบ็ อุปกรณ์กีฬาในภาพดว้ ยคำ�ถามต่อไปนี้ • ช้นั เก็บอปุ กรณ์กีฬามีท้งั หมดกชี่ ั้น • แต่ละชัน้ มกี ช่ี อ่ ง จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นชีท้ ี่ภาพ หรือวางภาพอุปกรณก์ ีฬาบนช้นั และชอ่ งตามที่ครกู ำ�หนด เช่น • ลูกวอลเลยบ์ อลเก็บท่ชี ัน้ 3 ขา้ งขวา • ลูกแฮนด์บอลเกบ็ ท่ีชั้น 2 ขา้ งซา้ ย • ลกู รักบ้เี กบ็ ที่ชน้ั 1 ตรงกลาง ล�ำ ดบั ตอ่ ไปให้นกั เรยี นเลอื กชอ่ งเก็บลูกฟตุ บอล ลกู ตะกรอ้ ลูกเทนนิส และบอกได้ว่าเกบ็ ท่ชี นั้ ใด ชอ่ งใด กจิ กรรมน้คี รูอาจใชล้ ังใส่นมมาวางเปน็ ชน้ั เก็บอุปกรณก์ ฬี าตามภาพแล้วใหน้ ักเรียนปฏิบัตจิ ริง หรือใช้ภาพชนั้ เกบ็ อปุ กรณก์ ีฬาติดบนกระดานแลว้ นำ�ภาพอปุ กรณก์ ีฬาไปติดในช้นั ตามที่กำ�หนด 14  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู ือครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 8 | การบอกต�ำ แหน่งและอนั ดับท่ี ชั้นประถมศึกษาปที ี่ 1 เล่ม 2 แนวการจัดการเรียนรู้ ครเู ขยี นรปู หรอื ท�ำ แผน่ ภาพเหมอื นในหนงั สอื เรยี น แลว้ บอกใหน้ กั เรยี นเขยี นชอ่ื หรอื ตดิ บตั รชอ่ื ตามทค่ี รกู �ำ หนด เชน่ ใบบัวนง่ั แถว A คนท่ี 1 ตน้ กลา้ นงั่ แถว A คนท่ี 2 ขุนนั่งแถว A คนที่ 3 แกว้ ตานั่งแถว A คนที่ 4 กิจกรรมนีค้ รอู าจเขยี นวงกลมบนพ้นื และวางบัตรคำ� แถว A แถว B แถว C คนท่ี 1 คนท่ี 2 คนที่ 3 คนที่ 4 แลว้ ครูก�ำ หนดให้นกั เรยี นไปนั่งบนวงกลมตามทค่ี รูบอกทีละคน สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  15

คูม่ ือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 8 | การบอกตำ�แหนง่ และอนั ดับท่ี ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 เภา ออ ม ตาล แปง 1 3 4 5 แปง ตาล * ลาํ ดับที่ 2 ใหน กั เรียนเติมชือ่ เอง แนวการจดั การเรียนรู้ ครูให้นกั เรียนพิจารณาภาพการแข่งขนั ว่ิงแลว้ สนทนาว่าเปน็ ภาพเก่ยี วกับอะไร มีผ้แู ขง่ ขันกี่คน ลวู่ ิ่งมที ้ังหมดกีล่ ู่ ครใู ห้ นักเรียนชีท้ ี่เส้นชัยในภาพและถามว่าเสน้ ชยั หมายถึงอะไร แล้วใหช้ ท้ี รี่ ปู นกั วิ่งทีค่ ิดวา่ น่าจะวง่ิ เขา้ เสน้ ชัยเปน็ อันดบั ท่ี 1 2 3 4 และ 5 ตามลำ�ดับ พร้อมบอกเหตุผล จากนน้ั ครูอ่านข้อความแป้งวง่ิ ในลู่ 4 ว่ิงมาเปน็ อนั ดับท่ี 1 (นกั เรียนช้ที ่รี ปู แปง้ ) ตาล วง่ิ ในลู่ 1 ว่งิ มาเปน็ อนั ดับท่ี 3 (นกั เรียนชที้ ร่ี ปู ตาล) เภาวงิ่ ในลู่ 3 ว่ิงมาเปน็ อันดบั ท่ี 4 (นกั เรยี นชี้ที่รปู เภา) อ้อมว่ิงในลู่ 2 ว่งิ มาเป็นอนั ดับที่ 5 (นกั เรียนชี้ท่ีรปู ) …….ว่ิงในลู่ 5 วิ่งมาเปน็ อันดับท่ี 2 (ให้นกั เรียนเตมิ ช่ือนักกีฬาทีว่ ่งิ มาเปน็ อันดับท่ี 2 เอง) ซึ่งกิจกรรมในหน้านี้ครูอาจใช้ภาพลู่ว่ิงติดบนกระดานแล้วทำ�บัตรคำ�เป็นช่ือนักเรียนหรือใช้กระดาษวงกลมท่ีต่างสีกันแล้วให้ นักเรียนนำ�ไปตดิ บนภาพลวู่ ิ่งตามอันดบั ท่ีทีค่ รูกำ�หนด 16  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 8 | การบอกตำ�แหน่งและอันดบั ท่ี ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 4 สุดา 2 วิภา 3 กอ ง สธุ ี ตรวจสอบความเขา้ ใจ ส่งิ ท่ไี ด้เรยี นรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนักเรียนเพือ่ ใหส้ อดคล้อง การบอกต�ำ แหนง่ และอันดบั ทข่ี องสิ่งตา่ ง ๆ กบั จดุ ประสงค์การเรียนร้ขู องการเรยี นในชั่วโมงนี้ โดยให้ ทำ�ให้เขา้ ใจตรงกนั ว่าอยูท่ ่ใี ด หรือกล่าวถึงสิง่ ใด นักเรียนตอบค�ำ ถามในหนังสือเรยี นหน้า 16 แล้วครูอาจนำ� แบบฝึกหดั ทำ�นองเดยี วกนั นใ้ี หน้ กั เรียนได้ฝกึ เพิม่ เตมิ จากนัน้ ให้นกั เรียนทำ�แบบฝึกหัด 8.3 หน้า 8-10 จากนั้นร่วมกันสรปุ บทเรียน สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  17

คู่มอื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 8 | การบอกตำ�แหน่งและอันดบั ที่ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 8.4 การน�ำ ไปใช้ จดุ ประสงค์ น�ำ ความรเู้ ร่ืองต�ำ แหนง่ และอนั ดับท่ี ไปใช้ในสถานการณ์ต่าง ๆ สื่อการเรียนรู้ • ภาพเกมโยนห่วง เกมปากระป๋อง ตารางแสดงเหรียญรางวัลของ การแขง่ ขนั กีฬาสี • อุปกรณ์การเลน่ เกม เชน่ ห่วง เสาคล้องหว่ งกระป๋อง ลกู บอล แนวการจดั การเรยี นรู้ ครูให้นกั เรยี นพิจารณาภาพและสนทนาว่า เป็นภาพเกย่ี วกบั อะไร มจี ำ�นวนทีมทล่ี งแข่งขันก่สี ี สอี ะไรบ้าง แตล่ ะสไี ด้คะแนนเทา่ ไร สีอะไรไดค้ ะแนนมากที่สุด สีอะไรไดค้ ะแนนน้อยทีส่ ดุ แลว้ ใหน้ ักเรยี นเรยี งลำ�ดับคะแนนจาก มากไปนอ้ ย จากนนั้ ให้นกั เรยี นจดั อันดับที่ โดยใหท้ ีมทีไ่ ด้คะแนนมากทีส่ ดุ ไดอ้ นั ดับท่ี 1 พรอ้ มทง้ั บอกเหตผุ ล สว่ น คำ�ถามท่ีกระต้นุ ให้นักเรยี นคดิ ตอนทา้ ย ถา้ ทีมสฟี ้าลงแข่งขนั ดว้ ย และไดค้ ะแนน 15 คะแนน อันดบั ท่ีจะเปน็ อย่างไร นกั เรยี นจะตอ้ งน�ำ คะแนนของทกุ สมี าเรยี งล�ำ ดบั จากมากไปนอ้ ยใหม่ แลว้ ใหจ้ ดั อนั ดบั ทใ่ี หม่ ซง่ึ เดมิ สเี ขยี วไดอ้ นั ดบั ท่ี 1 สเี หลอื งได้อนั ดับที่ 2 สีแดงไดอ้ นั ดบั ที่ 3 จะเปลย่ี นเปน็ สีเขยี วไดอ้ นั ดับที่ 1 สีฟา้ ได้อนั ดับท่ี 2 สเี หลืองได้อนั ดบั ท่ี 3 สแี ดงไดอ้ นั ดับที่ 4 ซงึ่ กิจกรรมในหนา้ น้ี ครูอาจจดั การแข่งขนั การโยนหว่ งใหน้ ักเรยี นไดป้ ฏบิ ัติจริงแลว้ น�ำ คะแนนท่ี ได้ของแตล่ ะทมี มาจัดอนั ดบั ท่ี ถา้ ไมม่ หี ลกั อาจใชข้ วดพลาสตกิ ใสน่ �้ำ แทนหลัก และใช้ลวด หวาย หรือไมไ้ ผ่ดัดให้เปน็ วงกลมแทนห่วง หรือครอู าจจัดกิจกรรมอื่น ๆ ทีใ่ ชค้ ะแนน และเกณฑ์การจดั อันดับท่ี โดยใชค้ ะแนนมากที่สดุ เป็น อนั ดบั ท่ี 1 สว่ นจ�ำ นวนทมี และจำ�นวนนักเรยี นในแตล่ ะทีมขึน้ อยู่กับความเหมาะสม 18  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 8 | การบอกตำ�แหนง่ และอันดับท่ี ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เลม่ 2 แนวการจดั การเรียนรู้ ครูให้นกั เรยี นพิจารณาภาพวา่ เป็นภาพเกย่ี วกบั อะไร มจี ำ�นวนทมี ท่ีลงแข่งขนั กีส่ ี สอี ะไรบ้าง แต่ละสีมจี ำ�นวนกระปอ๋ ง ที่เหลอื กีใ่ บ สีอะไรเหลอื กระปอ๋ งมากทส่ี ดุ สีอะไรเหลือกระปอ๋ งน้อยทส่ี ุด แลว้ ใหน้ ักเรยี นเรยี งลำ�ดบั จำ�นวนกระปอ๋ งของ แตล่ ะสีจากน้อยไปมากแลว้ จัดอันดบั ทีโ่ ดยพิจารณาจากจ�ำ นวนกระปอ๋ งทเี่ หลอื น้อยทสี่ ุดได้อนั ดับท่ี 1 พรอ้ มบอกเหตุผล ซ่ึง ทมี สฟี ้าไดอ้ ันดับที่ 1 เพราะเหลอื กระป๋อง 1 กระป๋อง นอ้ ยท่สี ดุ ทีมสเี ขียวไดอ้ ันดบั ที่ 2 เพราะเหลอื 2 กระปอ๋ ง ทมี สีแดง และทีมสีเหลอื งได้อนั ดับที่ 3 เพราะเหลือกระปอ๋ งมากที่สดุ และถามค�ำ ถามกระตุ้นใหน้ กั เรียนคดิ ว่ามี 4 ทีม ท�ำ ไมไม่มีอันดบั ท่ี 4 ซงึ่ เหตผุ ลก็คอื เพราะมที มี ท่ไี ดอ้ ันดบั ที่ 3 สองทีม จากน้นั ใหน้ ักเรยี นพจิ ารณาผลการปากระป๋องรอบใหมท่ า้ ยหนา้ พบวา่ สแี ดงเหลอื กระปอ๋ ง 2 กระปอ๋ ง สเี ขียวไม่เหลือกระป๋อง สฟี ้าเหลือกระปอ๋ ง 3 กระป๋อง สเี หลืองไมเ่ หลือกระปอ๋ ง ให้นักเรียน เรยี งลำ�ดับจ�ำ นวนกระป๋องจากน้อยไปมาก และจดั อนั ดับทจี่ ากจ�ำ นวนกระป๋องทเี่ หลอื น้อยท่สี ุดไดอ้ ันดับที่ 1 จะเหน็ วา่ สีเขียว และสเี หลอื งไมเ่ หลอื กระป๋อง หรือ 0 กระป๋อง จึงไดอ้ ันดบั ที่ 1 ทงั้ สองทมี เพราะไมม่ จี �ำ นวนกระป๋องเหลอื อยหู่ รอื เท่ากบั 0 กระป๋องนอ้ ยท่สี ดุ ครูจึงแนะนำ�วา่ ในกรณที อี่ นั ดบั ท่ซี ำ�้ กนั ซ่ึงในทนี่ ม้ี ี 2 ทีมจึงไม่มอี นั ดับท่ี 2 ดงั นนั้ ทีมสแี ดงจะได้อันดบั ที่ 3 เพราะเหลือกระป๋อง 2 กระป๋อง และสฟี า้ ได้อนั ดับท่ี 4 เพราะเหลอื กระป๋อง 3 กระป๋อง มากท่ีสดุ ซ่งึ กิจกรรมในหน้าน้ีครูอาจ จดั การแข่งขันการปากระปอ๋ งให้นกั เรยี นได้ปฏิบัตจิ ริงแล้วน�ำ คะแนนท่ีได้ของแตล่ ะทมี มาจดั อันดบั ที่หรอื อาจจดั กิจกรรมอ่นื ๆ ที่ใช้คะแนน และเกณฑ์การจดั อันดับที่ โดยใชค้ ะแนนน้อยทส่ี ุดเปน็ อนั ดบั ที่ 1 ส่วนจ�ำ นวนทีมและจำ�นวนนักเรียนในแตล่ ะทีม ข้ึนอยกู่ บั ความเหมาะสม สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  19

คูม่ ือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 8 | การบอกต�ำ แหน่งและอันดบั ที่ ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 1 เลม่ 2 แนวการจดั การเรยี นรู้ ใหน้ กั เรยี นพิจารณาภาพและสนทนาวา่ เปน็ ภาพเกีย่ วกบั อะไร มจี �ำ นวนสที แี่ ขง่ ขันกี่สี สอี ะไรบา้ ง แต่ละสีไดเ้ หรียญทอง เหรียญเงิน และเหรียญทองแดงอย่างละกเี่ หรียญ สอี ะไรได้เหรยี ญทองมากทส่ี ดุ สอี ะไรไดเ้ หรยี ญทองน้อยท่สี ุด จากน้ันครู แนะน�ำ เกณฑ์การจดั อนั ดบั ท่ขี องการแขง่ ขัน ใหน้ บั จำ�นวนเหรยี ญทองก่อน ถา้ เท่ากันให้พจิ ารณาจ�ำ นวนเหรียญเงนิ และ เหรยี ญทองแดงตามล�ำ ดบั พร้อมทัง้ บอกเหตุผล ส่วนค�ำ ถามทีก่ ระตุ้นใหน้ ักเรยี นคิด ตอนท้าย ถ้ามกี ารแข่งขันอีก 1 รายการ แลว้ สีแดงได้เหรียญทอง สฟี า้ ได้เหรยี ญเงินและสเี ขียวไดเ้ หรยี ญทองแดง อันดับท่จี ะเป็นอยา่ งไร ซึง่ เดิมสีเขียวไดอ้ ันดับที่ 1 เพราะได้ 3 เหรียญทอง มากท่ีสุด สีแดงไดอ้ นั ดับท่ี 2 เพราะได้ 2 เหรียญทอง สฟี า้ ได้อันดบั ที่ 3 เพราะได้ 1 เหรยี ญทอง และ 2 เหรียญเงิน สีเหลืองได้อนั ดบั ท่ี 4 เพราะได้ 1 เหรยี ญทอง และ 1 เหรยี ญเงิน จะเปลย่ี นเป็น สีแดงไดอ้ ันดบั ท่ี 1 เพราะได้ 3 เหรียญทอง 2 เหรยี ญเงนิ และ 3 เหรียญทองแดง สเี ขยี วไดอ้ นั ดับที่ 2 เพราะได้ 3 เหรียญทอง 1 เหรยี ญเงนิ และ 2 เหรียญ ทองแดง สฟี า้ ได้อันดบั ท่ี 3 เพราะ ได้ 1 เหรียญทอง และ 3 เหรียญเงนิ สเี หลอื งได้อนั ดบั ท่ี 4 เพราะ ได้ 1 เหรยี ญทอง และ 1 เหรียญเงิน ซึ่งกิจกรรมในหน้านค้ี รอู าจใชก้ ารแขง่ ขันจากหลาย ๆ เกมทจี่ ัดขึ้นในห้องเรยี นโดยแต่ละเกมใหเ้ หรยี ญรางวัล ของแตล่ ะทีมไว้ แล้วน�ำ มาสรุปเช่นเดียวกนั กบั กจิ กรรมในหนังสอื เรยี นหน้าน้ีกไ็ ด้ 20  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 8 | การบอกตำ�แหน่งและอนั ดับที่ ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เล่ม 2 1 เหลือง 20 2 ฟา 15 3 เขียว 10 4 แดง 5 ตรวจสอบความเขา้ ใจ ส่งิ ทีไ่ ดเ้ รียนรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเพอ่ื ใหส้ อดคลอ้ ง การจัดอันดับท่ีขึ้นอยู่กับเงื่อนไขหรือกติกาที่กำ�หนด กับจุดประสงค์ของการเรียนในชั่วโมงน้ี ดว้ ยการตอบค�ำ ถาม เชน่ คะแนนมากทส่ี ุดไดอ้ ันดับท่ี 1 ตามหนงั สอื เรียนหนา้ 20 แลว้ ครอู าจนำ�แบบฝึกหดั ท�ำ นอง เดยี วกนั นใ้ี หน้ กั เรยี นไดฝ้ กึ เพม่ิ เตมิ จากนน้ั รว่ มกนั สรปุ บทเรยี น จากนัน้ ให้นกั เรยี นท�ำ แบบฝกึ หดั 8.4 หน้า 11-12 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  21

ค่มู อื ครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 8 | การบอกตำ�แหน่งและอนั ดับที่ ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 เกม โยนลกู บอลกระดาษ อปุ กรณ์ 1. กลอ่ งท่แี บง่ เปน็ 9 ช่อง แต่ละช่อง มคี ะแนนก�ำ กบั 2. ลกู บอลกระดาษ วิธีจัดกิจกรรม 1. แบง่ นกั เรยี นเป็นทีมสี 4 สี เท่า ๆ กนั ลกู บอลกระดาษก็ได้ หรืออาจใช้ภาชนะทม่ี ขี นาดหรือรปู รา่ ง 2. ตวั แทนแต่ละทีมจบั สลากเลขทก่ี ลอ่ งทจ่ี ะโยน แตกต่างกันมาใชแ้ ทนกล่องท่ตี อ้ งประดษิ ฐ์ขึ้น ดังรูป ลกู บอลกระดาษ 3. แตล่ ะทมี ยนื ตามตำ�แหน่งทจี่ ะโยนลูกบอลกระดาษ สว่ นลูกบอลกระดาษใช้กระดาษหนังสอื พิมพ์ หรอื 4. สมาชกิ แตล่ ะทีมสลับกันโยนลูกบอลกระดาษ กระดาษอนื่ ๆ ขยำ�ปัน้ เปน็ กอ้ นกลม อาจใช้กาวด้วยจะท�ำ ให้ ให้ลงช่อง 5 คร้ัง (ไมล่ งช่องไมน่ ับ) ลกู บอลกระดาษมคี วามแขง็ แรงมากขน้ึ 5. รวมคะแนนทไ่ี ด้ ทีมใดได้คะแนนมากท่ีสุด เป็นผูช้ นะ หลงั จากการรวมคะแนนของแตล่ ะทีมแล้ว จากนั้นให้นักเรยี นท�ำ แบบฝกึ ท้าทาย หนา้ 13 ให้นกั เรยี นเรยี งล�ำ ดับคะแนนจากมากไปน้อยและเกณฑ์ทใ่ี ช้ ในการจดั อนั ดบั คอื ทมี ทไ่ี ดค้ ะแนนมากทส่ี ดุ ไดอ้ นั ดบั ท่ี 1 ซง่ึ กจิ กรรมนค้ี รอู าจทำ�กลอ่ งเพยี งชดุ เดียวแล้วสลับกนั โยน 22  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 8 | การบอกต�ำ แหน่งและอนั ดับท่ี ช้ันประถมศึกษาปีที่ 1 เลม่ 2 แบบทดสอบบทท่ี 8 เป็นตัวอย่างแบบทดสอบท่ีใช้ในการประเมินเพื่อพัฒนานักเรียนหากมีนักเรียนคนใดท่ีไม่ผ่านการทดสอบครูควร ให้นักเรียนคนน้ันฝึกทักษะมากขึ้นโดยอาจใช้แบบฝึกเสริมจากหนังสือเสริมเพ่ิมปัญญาของสสวท.หรือแบบฝึกอื่นท่ี เห็นวา่ สมควร ซงึ่ แบบทดสอบทา้ ยบทนม้ี จี �ำ นวน 10 ขอ้ คะแนนเต็ม 10 คะแนน ใชเ้ วลาในการท�ำ แบบทดสอบ 20 นาที และวเิ คราะห์เป็นรายจดุ ประสงค์ได้ดังนี้ จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ ข้อท่ี 1. อธิบายตำ�แหน่งของส่งิ ตา่ ง ๆ โดยใชค้ �ำ ทใ่ี ช้ในการบอกต�ำ แหนง่ 1 2. แสดงตำ�แหน่งของส่ิงต่าง ๆ ตามอนั ดับที่ท่กี �ำ หนด 2 3. น�ำ ความรไู้ ปใช้ 3 1. เลือกคำ�บอกต�ำ แหนง่ ทก่ี ำ�หนดเตมิ ในชอ่ งวา่ งให้ถกู ตอ้ ง ข้างหนา้ ขา้ งหลงั ข้างขวา ข้างซา้ ย ระหวา่ ง ..... กบั ........... ต้ังแต่ ..... ถงึ ........... ดัง ฝาย ขาว มด 1) ฝ้ายอย ู่ ........................ ของขา้ ว 2) ปอ๋ มอยู่ ........................ ว่าน 3) ไก่ อยู่ ........................ ฝา้ ย ........................ วุ้น รงุ ไก วา น กอง 4) ........................ วุ้น ........................ ยุ้ย เปน็ วนุ้ ปอ๋ ม ยุย้ อุ วนุ ปอม ยยุ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  23

ค่มู ือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 8 | การบอกต�ำ แหน่งและอนั ดบั ที่ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 2. เขยี นชอ่ื ส่ิงของตามต�ำ แหนง่ และอันดับทีท่ ่กี ำ�หนด ชั้นบน ช้นั กลาง ชน้ั ล่าง 1) ตุ๊กตา เกบ็ อยทู่ ชี่ ั้นกลางตรงกลาง 2) แก้วน้�ำ เกบ็ อย่ทู ชี ั้นล่างขา้ งซ้าย 3) กระเปา๋ เก็บอยู่ทีช่ น้ั บนขา้ งขวา 3. จัดอันดบั ท่ตี ามเกณฑ์ทก่ี ำ�หนดแลว้ เขยี นอนั ดบั ที่เตมิ ในชอ่ งว่างให้ถูกต้อง ตารางแสดงจ�ำ นวนเหรยี ญของการแขง่ ขนั กีฬาสี สี เหรียญทอง เหรยี ญเงนิ เหรยี ญทองแดง รวม สแี ดง 6 สีเหลือง 321 5 สเี ขยี ว 6 สีฟ้า 221 7 123 223 ถา้ อนั ดบั ที่ 1 คอื ทมี ทไี่ ดเ้ หรยี ญทองมากทีส่ ดุ ถ้าเทา่ กันใหพ้ ิจารณาจ�ำ นวนเหรียญเงินและเหรยี ญทองแดงตามลำ�ดับ 1) ทมี สีแดงได ้ ........................ 2) ทมี สหี ลอื งได้ ........................ 3) ทีมสเี ขียวได้ ........................ 24  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 8 | การบอกต�ำ แหน่งและอนั ดบั ท่ี ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 กระเปา๋ เฉลย ตกุ๊ ตา 1. 1) ขา้ งซา้ ย 2) ข้างหลัง 3) ระหว่าง, กับ 4) ตั้งแต่, ถงึ 2. ชน้ั บน ชน้ั กลาง ช้นั ล่าง แกว้ น้�ำ 3. 1) อนั ดบั ที่ 1 2) อนั ดับท่ี 3 3) อนั ดับที่ 4 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  25

คู่มือครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 9 | รูปเรขาคณติ ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 บทท่ี 9 รูปเรขาคณิต จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรแู้ ละสาระส�ำ คญั จุดประสงค์การเรยี นรู้ สาระส�ำ คญั นักเรยี นสามารถ • จำ�แนกทรงสเ่ี หล่ยี มมุมฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย 1. จ�ำ แนกทรงสเี่ หล่ียมมมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก ทรงสีเ่ หล่ียมมุมฉาก ทรงกลม และกรวย ทรงกระบอก กรวย 2. จ�ำ แนกรูปสามเหลยี่ ม รปู สี่เหลยี่ ม วงกลม และวงรี (เนื้อหาในหวั ข้อ 9.1-9.3) • สิ่งของรอบตวั เราท่ีมีลักษณะคล้ายทรงส่ีเหลย่ี มมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย • จ ำ�แนกรปู สามเหลยี่ ม รปู สี่เหลยี่ ม วงกลม และวงรี รูปสามเหลยี่ ม รปู สเี่ หลย่ี ม วงกลม วงรี 3. บอกลักษณะรปู สามเหลยี่ ม รปู สเ่ี หลี่ยม วงกลม และวงรี • ลักษณะของรปู สามเหลี่ยม มี 3 ด้าน 3 มุม รูปสเี่ หลี่ยม (เนือ้ หาในหวั ขอ้ 9.4) มี 4 ดา้ น 4 มมุ วงกลมและวงรี ไมม่ ีด้าน ไม่มมี มุ 4. เขยี นรูปสามเหล่ียม รปู ส่เี หลยี่ ม วงกลม และวงรี • การเขียนรูปสามเหลีย่ ม รูปสีเ่ หลีย่ ม วงกลม และวงรี โดยใช้แบบของรูป โดยใช้แบบของรปู และใชส้ ิ่งของรอบ ๆ ตัวมาเป็นแบบ (เน้อื หาในหวั ขอ้ 9.5-9.6) • แบบรปู ซ�้ำ ของรูปเรขาคณติ และรปู อื่น ๆ 5. บอกรูปท่ีหายไปในแบบรูปซ้ำ�ของรูปเรขาคณิตและ • การหารูปที่หายไปในแบบรปู ซำ้�ของรูปเรขาณติ และ รปู อ่นื ๆ รปู อื่นๆ (เน้ือหาในหัวขอ้ 9.7-9.8) • การสร้างแบบรปู ซำ�้ ของรปู เรขาคณติ และรปู อ่นื ๆ 6. สรา้ งแบบรูปของรปู เรขาคณิต • การน�ำ ไปใช้ (เนื้อหาในหัวข้อ 9.9-9.10) 26  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ ือครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 9 | รูปเรขาคณติ ช้นั ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 ตารางการวเิ คราะหเ์ นอื้ หากับทกั ษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ หวั ขอ้ เนอ้ื หา ทกั ษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตร์ เตรยี มความพรอ้ ม jklmn  9.1 ทรงสเี่ หลีย่ มมมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย  9.2 สงิ่ รอบตวั กับทรงส่เี หลีย่ มมุมฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย  9.3 รปู สามเหล่ียม รปู สี่เหลีย่ ม วงกลม และวงรี  9.4 ลักษณะของรปู สามเหลย่ี ม รูปสเ่ี หลยี่ ม วงกลม และวงรี  9.5 การเขยี นรปู สามเหลย่ี ม รปู สเ่ี หลย่ี ม วงกลมและวงรโี ดยใชแ้ บบของรปู    9.6 การเขยี นรปู สามเหลยี่ ม รปู สเ่ี หลย่ี ม วงกลม และวงรี  โดยใช้สิ่งของเปน็ แบบ 9.7 แบบรปู ซ้ำ�ของรูปเรขาคณิตและรูปอื่นๆ  9.8 การหารูปท่หี ายไปในแบบรปู ซ�ำ้ ของรูปเรขาคณิตและรปู อ่นื ๆ  9.9 การสร้างแบบรปู ซ�้ำ ของรูปเรขาคณติ และรปู อื่นๆ   9.10 การนำ�ไปใช้   ร่วมคิดร่วมท�ำ  ทกั ษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ j การแกป้ ญั หา k การส่อื สารและการสื่อความหมายทางคณติ ศาสตร์ l การเชอ่ื มโยง m การให้เหตผุ ล n การคิดสรา้ งสรรค์ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  27

คู่มอื ครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 9 | รูปเรขาคณติ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 คำ�สำ�คญั รปู เรขาคณิต ทรงสี่เหลย่ี มมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก กรวย รูปสามเหล่ียม รูปส่เี หลยี่ ม วงกลม วงรี มุม ดา้ น แบบของรปู แบบรูป แบบรปู ซ�้ำ ความร้หู รือทักษะพน้ื ฐาน การจ�ำ แนก การสังเกต รูปปิด รปู เปดิ การเขยี นรปู เรขาคณติ เวลาท่ีใช้จดั การเรยี นรู้ 12 ช่วั โมง สื่อและแหลง่ เรยี นรู้ 1. หนงั สอื เรยี น หน้า 22 – 65 2. แบบฝกึ หดั หนา้ 14 – 40 3. สิง่ ของท่มี ลี ักษณะคลา้ ยทรงสเี่ หล่ียมมมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย 4. บัตรภาพทรงสเ่ี หลยี่ มมุมฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย 5. แผ่นกระดาษสี หรือแผน่ พลาสตกิ ทต่ี ดั เป็นรูปสามเหลย่ี ม รูปส่ีเหลยี่ ม วงกลมและวงรี 28  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 9 | รปู เรขาคณติ ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 แนวการจัดการเรยี นรู้ ใชข้ อ้ มลู ในหนังสือเรยี นหนา้ เปิดบท เพ่อื กระตุน้ ความสนใจและฝกึ การสังเกตส่ิงของต่าง ๆ โดยใช้คำ�ถาม เช่น • ในภาพหอ้ งเรียนมีส่ิงของอะไรบา้ ง • ส่งิ ของใดบา้ งคลา้ ยทรงส่ีเหลีย่ มมมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย • มสี ่งิ ของใดบ้างท่คี ล้ายรูปเรขาคณิตทน่ี กั เรียนร้จู ัก แลว้ ให้นักเรยี นลองมองรอบ ๆ หอ้ งเรยี นของตนเอง แลว้ ถามวา่ ในหอ้ งเรยี นของเรามสี ่ิงของใดบา้ งที่เปน็ รูปเรขาคณติ ที่นักเรียนรูจ้ ัก เพอ่ื นำ�เข้าสู่บทเรยี น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  29

คมู่ ือครู รายวิชาพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รปู เรขาคณติ ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 31 22 แนวการจดั การเรียนรู้ เตรียมความพร้อม เพ่ือตรวจสอบความรพู้ ้นื ฐานของนกั เรียนเรอ่ื งรูปเรขาคณิต อาจนำ�สนทนาซกั ถามนกั เรียน โดยให้นักเรียนยกตัวอยา่ งสิง่ ของที่มีสว่ นประกอบของรูปเรขาคณติ จากนั้นให้นกั เรยี นทำ�แบบฝึกเตรยี มความพรอ้ ม เกี่ยวกับรูปเรขาคณติ ครอู าจน�ำ ส่ิงของที่มสี ่วนประกอบของรปู เรขาคณิตมาวางเพม่ิ เตมิ ในห้อง เพ่ือให้นักเรียนได้ฝึกสังเกต 30  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 9 | รปู เรขาคณิต ช้นั ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เล่ม 2 9.1 ทรงส่ีเหลี่ยมมมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย จุดประสงค์ จ�ำ แนกทรงสเ่ี หลี่ยมมุฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย สื่อการเรียนรู้ ใช้สง่ิ ของ หรือบตั รภาพ ทรงส่เี หลี่ยมมุมฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย แนวการจัดการเรียนรู้ ใช้บตั รภาพ หรือส่งิ ของท่มี ลี ักษณะคลา้ ยทรงส่เี หล่ยี มมมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวยท่มี ขี นาด สี ท่ีแตกตา่ งกนั โดยครูพดู กระตนุ้ ชีช้ วนใหน้ ักเรียนฝกึ สงั เกตส่ิงของ หรือบตั รภาพดังกลา่ วว่าเหมือนหรอื ตา่ งกันอยา่ งไร อาจให้นกั เรียนแสดงความคิดเห็นร่วมกันทง้ั ช้นั เรียนก่อน แล้วให้นักเรยี นแต่ละกลุ่มลองจดั กลมุ่ รปู เรขาคณติ อยา่ งอสิ ระ ไมม่ ถี ูกหรอื ผดิ แล้วให้ออกมาน�ำ เสนอเหตผุ ลในการจัดกลุ่ม สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  31

คูม่ อื ครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รปู เรขาคณติ ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 แนวการจัดการเรียนรู้ ใชภ้ าพในหนงั สือเรยี นหนา้ 26 - 27 ประกอบกับสอ่ื ของจรงิ ในการแนะน�ำ ทรงสเ่ี หลยี่ มมมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย โดยครูอาจเตรียมของจริงที่มลี กั ษณะคล้ายทรงสี่เหลีย่ มมมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย มาใหน้ กั เรยี นได้เหน็ และสัมผัส จะช่วยทำ�ใหน้ กั เรียนเข้าใจได้ดียงิ่ ขนึ้ ครอู าจถามคำ�ถามนักเรยี นว่า ทรงสเี่ หลยี่ มมมุ ฉาก ทรงกลม มีลกั ษณะรปู รา่ งอยา่ งไร ใหน้ กั เรียนตอบตามความเข้าใจ ของตนเอง ขณะท่ีครูแนะน�ำ ทรงสี่เหลย่ี มมมุ ฉาก ทรงกลม อาจมขี องจริงมาให้นกั เรยี นสงั เกต เชน่ กล่องท่มี ลี ักษณะคลา้ ย ทรงส่ีเหลยี่ มมมุ ฉาก ลกู บอล แล้วให้นกั เรยี นสงั เกตวา่ มีลักษณะอย่างไร โดยใหน้ กั เรียนแสดงความคดิ เห็นรว่ มกนั ในช้ันเรยี น 32  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 9 | รูปเรขาคณิต ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 แนวการจัดการเรยี นรู้ ครูอาจถามคำ�ถามนกั เรยี นวา่ ทรงกระบอก และกรวย มลี ักษณะรปู รา่ งอยา่ งไร ให้นกั เรียนตอบตามความเข้าใจ ของตวั เอง ในขณะทคี่ รูแนะน�ำ ทรงกระบอก และ กรวย อาจมีของจรงิ มาให้นกั เรียนสงั เกต เช่น นำ�กระปอ๋ งทม่ี ลี ักษณะคล้าย ทรงกระบอก แล้วใหน้ ักเรยี นลองสงั เกตดทู ีละดา้ นวา่ มีลกั ษณะอยา่ งไร ให้นักเรียนไดแ้ สดงความคิดเห็นร่วมกนั ในชน้ั เรียน สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  33

คมู่ ือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 9 | รปู เรขาคณิต ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 1 เล่ม 2 1 32 241 31 4 ตรวจสอบความเข้าใจ สิ่งทไ่ี ด้เรียนรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรียนเพอื่ ให้สอดคลอ้ ง 1. ทรงส่เี หล่ยี มมมุ ฉาก เชน่ กับจุดประสงค์ของการเรยี นในชัว่ โมงน้ี โดยการใหน้ กั เรยี น 2. ทรงกลม เช่น เขียนหมายเลข 1-4 ลงบนทรงส่เี หล่ียมมมุ ฉาก ทรงกลม 3. ทรงกระบอก เช่น ทรงกระบอก และกรวย ตามล�ำ ดับ ตามหนงั สอื หนา้ เรยี น 4. กรวย เชน่ หนา้ 28 และอาจมบี ตั รภาพทรงสี่เหล่ียมมมุ ฉาก ทรงกลม จากน้นั ให้นักเรียนทำ�แบบฝึกหดั 9.1 หนา้ 14 - 15 ทรงกระบอก และกรวย ทบทวนเพือ่ ความเข้าใจอกี ครัง้ 34  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 9 | รูปเรขาคณิต ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 9.2 สงิ่ รอบตัวกบั ทรงส่เี หล่ยี ม มมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย จดุ ประสงค์ บอกไดว้ า่ ส่งิ ทอี่ ยูร่ อบตวั มสี ่วน ประกอบของทรงสเ่ี หลย่ี มมมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก หรือกรวย ส่อื การเรียนรู้ บัตรภาพส่งิ ของ หรอื สง่ิ ของ ที่เป็นของจรงิ ทีม่ ีลักษณะคลา้ ย ทรงสเี่ หลี่ยมมมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย แนวการจดั การเรียนรู้ กจิ กรรมส่งิ ใดคล้ายทรงสี่เหล่ียมมมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก หรือกรวย ใช้ของจริง ควรเลือกส่งิ ของทหี่ ลากหลาย และรปู ร่างชดั เจน เชน่ ทรงส่เี หลีย่ มมุมฉาก ควรหาสิ่งของทมี่ ีด้านและมมุ ชดั เจน หรอื ทรงกลมกค็ วรหาส่ิงของท่ีกลม เพ่ือความเขา้ ใจทถ่ี ูกตอ้ ง โดยอาจเป็นสงิ่ ของที่อยู่ในห้องเรยี น ของใชใ้ นชวี ิตประจ�ำ วนั เป็นตน้ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  35

ค่มู อื ครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รูปเรขาคณิต ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 แนวการจัดการเรียนรู้ ครแู นะน�ำ สิง่ ของทีม่ ีลกั ษณะคล้ายทรงส่ีเหลยี่ มมมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย ควรใชข้ องจริง ทีม่ ีรูปรา่ ง ชัดเจนมาเป็นสอ่ื ประกอบการสอน โดยเปิดโอกาสให้นักเรียนไดส้ มั ผสั ส่ิงของน้นั ด้วยจะท�ำ ให้การเรียนร้เู ข้าใจได้ดขี ้นึ ถา้ หาของจรงิ ยากอาจใช้บัตรภาพแทนได้ แตค่ วรทำ�เสน้ เนน้ ขอบเพื่องา่ ยต่อการสงั เกตรูปรา่ ง ครอู าจจัดกจิ กรรมเสริม ให้นักเรยี นหาสิ่งของในหอ้ งทม่ี ลี กั ษณะคลา้ ยทรงสเ่ี หลยี่ มมุมฉาก ทรงกระบอก ทรงกลม หรอื กรวย เพอ่ื ใหน้ ักเรียนเขา้ ใจย่ิงข้นึ 36  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 9 | รูปเรขาคณิต ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 16 35 4 2 แนวการจัดการเรียนรู้ ใหน้ ักเรียนสังเกต รูป 1 – รูป 6 แลว้ เตมิ คำ�ตอบลงในชอ่ งว่าง ซง่ึ บางขอ้ อาจมีมากกวา่ 1 รูป ครคู วรอธบิ ายเพ่ิมเตมิ วา่ สง่ิ ของท่ีมีลกั ษณะคล้ายทรงส่ีเหลี่ยมมุมฉากมีลกั ษณะเหมือนกนั อย่างไรหรอื ส่งิ ของทมี่ ลี กั ษณะคลา้ ยทรงกลมมีลักษณะ เหมือนกนั อย่างไร สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  37

ค่มู อื ครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 9 | รปู เรขาคณติ ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 22 22 2 2 22 22 2 4 2 43 1 3 3 1 1 1 3 1 1 3 2 44 2 4 22 2 ตรวจสอบความเขา้ ใจ สง่ิ ท่ีไดเ้ รียนรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรยี นเพื่อใหส้ อดคล้อง ส่ิงของบางชนดิ มีลักษณะคลา้ ยทรงส่เี หลี่ยมมุมฉาก เช่น กับจุดประสงค์ของการเรียนในชั่วโมงนี้ โดยให้นักเรียนเขียน กลอ่ งชอลก์ หมายเลข 1 – 4 บนภาพส่งิ ของทีม่ ลี กั ษณะคล้าย สง่ิ ของบางชนดิ มีลกั ษณะคล้ายทรงกลม เชน่ ลกู บอล ทรงสี่เหล่ยี มมุมฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก หรอื กรวย ส่ิงของบางชนดิ มีลักษณะคลา้ ยทรงกระบอก เชน่ กระปอ๋ งนม ตามหนงั สือเรยี นหน้า 32 อาจทบทวนกอ่ น ส่ิงของบางชนดิ มลี กั ษณะคลา้ ยกรวย เชน่ หมวกปีใหม่ ตรวจสอบความเข้าใจโดยใหน้ กั เรียนชว่ ยกันยกตัวอยา่ ง สง่ิ ของท่มี ลี กั ษณะคล้ายทรงสเ่ี หล่ยี มมมุ ฉาก ทรงกลม จากนั้นให้นักเรียนทำ�แบบฝกึ หดั 9.2 หน้า 16 - 18 ทรงกระบอก หรือกรวย ตามทค่ี รูกำ�หนด 38  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 9 | รูปเรขาคณติ ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 9.3 รปู สามเหลีย่ ม รูปสเี่ หลี่ยม วงกลม และวงรี จุดประสงค์ จำ�แนกรปู สามเหลี่ยม รูปสี่เหลีย่ ม วงกลม และวงรี สอื่ การเรียนรู้ แผน่ กระดาษสี หรอื แผน่ พลาสติกสี ที่ตัดเป็นรูปสามเหล่ยี ม รปู สเ่ี หล่ียม วงกลม และวงรี หรอื ใชบ้ ัตรภาพ แนวการจัดการเรียนรู้ ครูควรเตรยี มส่อื แผน่ กระดาษสี หรอื แผน่ พลาสติกทต่ี ัดเป็นรูปสามเหล่ียม รูปส่เี หลย่ี ม วงกลม และวงรี ท่มี ีขนาดและ สีท่หี ลากหลาย เปดิ อสิ ระใหน้ กั เรยี นไดจ้ ัดกลมุ่ รปู เรขาคณิต โดยไม่มีถูกหรอื ผิด จากนน้ั ให้นักเรียนบอกเหตุผลใน การจัดกลมุ่ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  39

คู่มอื ครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 9 | รปู เรขาคณิต ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 แนวการจัดการเรยี นรู้ ครูแนะน�ำ รปู ส่เี หล่ยี ม รปู สามเหล่ยี ม วงกลม และวงรี โดยใชส้ ื่อแผน่ กระดาษสี หรือแผน่ พลาสติก ตดั เปน็ รูปเรขาคณิต แตล่ ะชนิดให้มีรูปรา่ งหลากหลาย เพื่อให้นักเรยี นจะไดเ้ ห็นรูปเรขาคณติ ทห่ี ลากหลาย แล้วอาจสนทนาซักถามนักเรียนถงึ ลักษณะความเหมอื นและความต่างของรูปเรขาคณิตแต่ละชนิด ครูอาจตดิ รูปเรขาคณิตบนกระดานเพื่อให้นกั เรียน ได้แสดงความคดิ เหน็ โดยเฉพาะลักษณะของวงกลม กบั วงรี 40  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รปู เรขาคณิต ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 แนวการจัดการเรยี นรู้ ครอู าจตดิ รูปสิง่ ของตา่ ง ๆ ทีม่ สี ่วนประกอบคลา้ ยรปู สามเหลี่ยม รูปส่ีเหลี่ยม วงกลม หรอื วงรี ที่มเี สน้ เน้นขอบเพือ่ ง่าย ต่อการสังเกตรูปรา่ ง แล้วถามนักเรียนว่า เส้นสีแดงที่เนน้ ขอบเปน็ รูปเรขาคณติ ชนิดใด และมสี ิ่งใดอีกทมี่ ีสว่ นประกอบ คล้ายรปู สามเหลย่ี ม รูปส่ีเหลี่ยม วงกลมหรือวงรี สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  41

คมู่ อื ครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รูปเรขาคณิต ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ 2 6 10 13 ตรวจสอบความเข้าใจ ส่งิ ทไี่ ด้เรียนรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเพ่อื ให้สอดคลอ้ ง รูปสเ่ี หล่ยี ม เช่น รปู สามเหล่ยี ม เช่น กบั จุดประสงคข์ องการเรียนในชัว่ โมงนี้ โดยใหน้ กั เรยี น นบั รปู เรขาคณติ และเตมิ ตวั เลขแสดงจ�ำ นวนตามหนงั สอื เรยี น วงกลม เชน่ วงรี เช่น หนา้ 36 ครอู าจสนทนาซักถามเกี่ยวกบั ภาพว่าในภาพ เปน็ ภาพอะไร มสี ว่ นประกอบเป็นรปู เรขาคณติ ชนิดใดบา้ ง จากนั้นให้นักเรยี นทำ�แบบฝกึ หัด 9.3 หน้า 19-21 เพอื่ ทบทวนความรูใ้ ห้กบั นกั เรียนกอ่ นลงมือทำ� 42  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รูปเรขาคณิต ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 9.4 ลักษณะของรูปสามเหล่ียม รูปส่ีเหลี่ยม วงกลมและวงรี จดุ ประสงค์ บอกลักษณะของรปู สามเหลี่ยม รปู สเี่ หลย่ี ม วงกลม และวงรี สอื่ การเรียนรู้ กลอ่ งกระดาษท่ีมีช่องอยู่ดา้ นบน กลอ่ ง หรอื จะเปน็ ปีบขนม แผน่ กระดาษสี หรือพลาสตกิ ท่ี ตดั เป็นรปู สามเหล่ยี ม รปู ส่เี หลีย่ ม วงกลม และวงรี แนวการจดั การเรียนรู้ ก่อนเร่มิ กิจกรรมครูอาจสนทนาซักถามนักเรยี นเพือ่ เป็นการทบทวนความรู้เดิม โดยใหน้ ักเรียนลองมองสิง่ ของ ในหอ้ งเรยี น หรอื สงิ่ ของในชีวติ จรงิ ท่มี ีส่วนประกอบของรปู เรขาคณติ กิจกรรมกล่องปริศนาควรเลือกใชส้ ือ่ แผน่ กระดาษ สี หรอื แผน่ พลาสติกทตี่ ัดเปน็ รูปสามเหลี่ยม รูปสเ่ี หล่ียม วงกลม และวงรี ถา้ เลอื กใช้กระดาษสีควรเลอื กใช้กระดาษแข็ง เนื่องจากนกั เรียนตอ้ งสัมผสั รูปเรขาคณติ ดงั นนั้ รูปรา่ งของส่ือรปู เรขาคณิตต้องชัดเจน และหลากหลายรปู แบบ เพ่ือความสนกุ สนานและต่นื เตน้ มากยิง่ ข้ึน สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  43

คู่มอื ครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รูปเรขาคณติ ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 แนวการจดั การเรยี นรู้ ครนู �ำ ภาพรูปสามเหล่ียม รูปสเ่ี หล่ียม วงกลม และวงรี โดยใชส้ อื่ กระดาษสี หรือแผน่ พลาสตกิ ท่ตี ัดเป็นรูปเรขาคณติ ใหม้ ีขนาดใหญพ่ อเหมาะ พร้อมเขยี นมมุ และดา้ นกำ�กบั ตามหนังสือเรียนตดิ บนกระดาน เวลาอธบิ ายจะไดช้ ดั เจนและเขา้ ใจ ง่ายยงิ่ ข้นึ หรืออาจใหน้ กั เรียนออกมาช้มี มุ และด้านของรูปเรขาคณติ เพม่ิ เตมิ กไ็ ดเ้ พือ่ ความเขา้ ใจมากขน้ึ 44  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 9 | รูปเรขาคณติ ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 1 เลม่ 2 4 4 รปู สีเ่ หลย่ี ม 0 0 วงกลม 0 0 วงรี แนวการจดั การเรยี นรู้ ครอู ธบิ ายลกั ษณะของรูปสามเหลยี่ มโดยคณุ ครูนบั จ�ำ นวนดา้ นและมมุ พรอ้ มชใ้ี ห้นกั เรยี นสงั เกต จากนนั้ นกั เรียนและ ครชู ่วยกันนบั พร้อมกนั อกี คร้งั เพ่อื ความเขา้ ใจที่ถกู ต้อง ก่อนทำ�แบบฝกึ หัดครูอาจติดรปู เรขาคณติ เพมิ่ เตมิ อีก 1 – 2 รูป แลว้ ใหน้ ักเรยี นออกมานบั จ�ำ นวนด้านและมมุ โดยใหเ้ พื่อนในชน้ั เรียนรว่ มกนั ตรวจสอบความถูกตอ้ ง และอาจใช้คำ�ถามวา่ รูปเรขาคณติ แต่ละรปู มีลักษณะต่างกนั อยา่ งไร เพอ่ื ให้นักเรียนได้แสดงความคิดเหน็ โดยเฉพาะลกั ษณะของวงกลมกบั วงรี สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  45

คู่มอื ครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รปู เรขาคณติ ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 ตรวจสอบความเข้าใจ ส่ิงทไี่ ดเ้ รียนรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเพือ่ ใหส้ อดคล้อง รูปสามเหลยี่ มมี 3 ด้าน 3 มุม กับจุดประสงคก์ ารเรยี นรูข้ องการเรยี นในช่ัวโมงนี้ โดย รูปสเ่ี หลี่ยม มี 4 ด้าน 4 มุม ให้นกั เรยี นโยงเส้นจบั คู่ หน้า 40 ก่อนเรม่ิ ท�ำ อาจสนทนา วงกลมและวงรี ไม่มีดา้ น ไมม่ มี มุ กบั นกั เรยี นเก่ยี วกบั ภาพวา่ ใหน้ กั เรียนสังเกตดทู ่ีเสน้ ขอบ ของภาพ เมอื่ นกั เรียนทำ�เสร็จ ครแู ละนักเรยี นร่วมกนั สรุป จากน้นั ใหน้ กั เรยี นทำ�แบบฝกึ หัด 9.4 หนา้ 22-23 บทเรียน โดยใหน้ กั เรยี นยกตวั อยา่ งส่งิ ของอนื่ ๆ ท่มี สี ่วน ประกอบของรูปเรขาคณติ 46  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู ือครู รายวิชาพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 9 | รปู เรขาคณิต ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 9.5 การเขยี นรปู สามเหลีย่ ม รูปส่ีเหลยี่ ม วงกลมและวงรี โดยใช้แบบของรูป จดุ ประสงค์ เขยี นรูปสามเหลี่ยม รูปสเี่ หลีย่ ม วงกลม และวงรโี ดยใชแ้ บบของรปู ส่อื การเรียนรู้ • กระดาษขนาด A4 • กระดาษแข็งสี หรอื แผน่ พลาสตกิ ท่ี ตดั เปน็ รปู สามเหลยี่ ม รูปสีเ่ หล่ยี ม วงกลม และวงรี แนวการจัดการเรยี นรู้ กิจกรรมจิตรกรนอ้ ย ใหน้ ักเรยี นวาดรปู สามเหลีย่ ม รูปสเี่ หลีย่ ม วงกลม และวงรี อย่างละ 1 รปู ลงในกระดาษ A4 เมอ่ื นักเรยี นวาดเสรจ็ ครซู ักถามนักเรียนถงึ ความร้สู กึ ขณะทวี่ าดแต่ละรูปวา่ รู้สกึ อยา่ งไร วาดง่ายหรือยาก เพราะเหตุใด และ รูปเรขาคณติ รปู ใดที่นกั เรยี นคดิ ว่าวาดยากที่สดุ จากน้นั ครูสนทนากับนกั เรียน โดยให้นักเรียนลองแสดงความคดิ เห็นวา่ เราจะมวี ธิ วี าดรปู เรขาคณติ อย่างไรให้งา่ ยและถูกต้อง สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  47

คู่มือครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รูปเรขาคณติ ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 แนวการจัดการเรียนรู้ ครอู ธิบายวธิ วี าดรูปสามเหลีย่ ม รปู สเี่ หล่ียม วงกลม และวงรี ครเู ตรียมแผ่นกระดาษแข็งสี หรอื แผน่ พลาสตกิ ทีต่ ดั เปน็ รูปเรขาคณติ แลว้ สาธิตการวาดตามแบบขอบในบนกระดานทลี ะรปู ครใู ห้นกั เรียนทดลองใชแ้ บบของรปู ทดลองวาด รูปเรขาคณติ ลงในกระดาษ A4 48  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 9 | รปู เรขาคณติ ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 แนวการจัดการเรยี นรู้ ครอู ธบิ ายวธิ วี าดรูปสามเหลี่ยม รูปสเี่ หลย่ี ม วงกลม และวงรี ครูเตรยี มแผน่ กระดาษแข็งสี หรอื แผน่ พลาสติกท่ตี ดั เป็น รปู เรขาคณติ แล้วสาธิตการวาดตามแบบขอบนอกบนกระดานทลี ะรูป ครใู ห้นกั เรยี นทดลองใช้แบบของรูปทดลองวาดรปู เรขาคณติ ลงในกระดาษ A4 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  49

คู่มือครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 9 | รูปเรขาคณิต ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 * คําตอบอาจแตกตา งจากน้ี ตรวจสอบความเข้าใจ สิง่ ทไ่ี ดเ้ รยี นรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรยี นเพ่อื ให้สอดคลอ้ ง การเขียนรปู สามเหลย่ี ม รูปส่ีเหลี่ยม วงกลม และวงรี กับจดุ ประสงค์ของการเรยี นในชัว่ โมงน้ี โดยใหน้ กั เรยี น อาจใชแ้ บบของรูปมาเป็นแบบ เขยี นรูปเรขาคณิตโดยใชแ้ บบของรปู ตามท่ีโจทยก์ �ำ หนด ใน หนงั สอื เรียนหนา้ 44 ครเู ตรยี มแผน่ กระดาษแข็งสี หรอื แผน่ จากนั้นใหน้ ักเรียนท�ำ แบบฝึดหัด 9.5 หนา้ 24-26 พลาสติกท่ตี ัดเปน็ แบบของรปู โดยใหม้ ีขนาดหลากหลาย เพ่ือ ใหน้ กั เรียนไดเ้ ลอื กใชต้ ามโจทย์ โดยครูอาจให้นกั เรยี น น่ังทำ�เปน็ กลุ่มจะไดเ้ ตรยี มแบบของรูปเปน็ ชุด ๆ 50  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 9 | รปู เรขาคณติ ช้นั ประถมศึกษาปีที่ 1 เลม่ 2 9.6 การเขยี นรูปสามเหล่ยี ม รปู ส่เี หลีย่ ม วงกลมและวงรี โดยใชส้ ่ิงของเปน็ แบบ จดุ ประสงค์ เขยี นรูปสามเหลย่ี ม รูปสเ่ี หล่ียม วงกลม และวงรี โดยใชส้ ง่ิ ของ เป็นแบบ ส่ือการเรียนรู้ สิง่ ของหลากหลายชนิดท่ีมี สว่ นประกอบของรูปสามเหล่ียม รูปสเี่ หล่ียม วงกลม และวงรี แนวการจดั การเรียนรู้ นกั เรยี นทำ�กจิ กรรม มรี ูปเรขาคณติ ใดบ้าง ครูควรเตรียมสงิ่ ของทมี่ ีสว่ นประกอบของรปู เรขาคณติ หลากหลายชนิด เพื่อจะไดม้ สี ่วนประกอบของรูปเรขาคณติ ครบ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  51

คูม่ ือครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 9 | รปู เรขาคณติ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เลม่ 2 แนวการจดั การเรยี นรู้ ครอู ธบิ ายวธิ กี ารเขยี นรปู สามเหลย่ี ม รปู สเ่ี หลย่ี ม โดยครเู ตรยี มสง่ิ ของแลว้ สาธติ การวาดรปู สามเหลย่ี ม รปู ส่ีเหลี่ยม โดยใชส้ ิ่งของเป็นแบบบนกระดาน จากน้นั ครใู หน้ กั เรียนฝึกวาดโดยหาสงิ่ ของภายในหอ้ ง โดยที่ครตู อ้ งเตรียมส่งิ ของมาเพมิ่ เพื่อใหน้ กั เรยี นสามารถวาดรปู เรขาคณติ ได้ครบทกุ ชนดิ 52  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รปู เรขาคณติ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 แนวการจดั การเรียนรู้ ครอู ธบิ ายวธิ กี ารเขยี นวงกลม และวงรี โดยครเู ตรยี มสง่ิ ของแลว้ สาธติ การวาดวงกลม และวงรี โดยใชส้ ่งิ ของเป็นแบบ บนกระดาน จากนน้ั ครใู หน้ กั เรียนฝึกวาด โดยหาสิ่งของภายในห้อง ครตู ้องเตรยี มสงิ่ ของมาเพ่มิ เพอ่ื ใหน้ ักเรยี นสามารถวาด รูปเรขาคณิตได้ครบทุกชนิด สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  53

ค่มู ือครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รูปเรขาคณติ ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 * อยูในดลุ ยพนิ จิ ของผสู อน ตรวจสอบความเขา้ ใจ สิ่งทไี่ ดเ้ รียนรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรียนเพอ่ื ใหส้ อดคล้อง การเขียนรูปสามเหลีย่ ม รปู ส่เี หลยี่ ม วงกลม และวงรี อาจใช้ กับจดุ ประสงค์ของการเรยี นในชว่ั โมงน้ี โดยใหน้ กั เรยี นเลอื ก ส่งิ ของรอบตวั มาเป็นแบบ ส่งิ ของมาเปน็ แบบในการเขียนรปู สามเหลยี่ ม รปู ส่เี หล่ยี ม วงกลม หรอื วงรี 1 รปู แลว้ ตอ่ เตมิ ใหส้ วยงาม ตามหนงั สอื เรยี น จากน้นั ใหน้ กั เรียนท�ำ แบบฝกึ หัดหนา้ 9.6 หนา้ 27-29 หนา้ 48 จากนัน้ ครแู ละนักเรยี นร่วมกันสรปุ โดยให้นักเรยี น เห็นว่าสิง่ ของรอบตัวเราล้วนแตม่ สี ว่ นประกอบของ รปู เรขาคณิต 54  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู ือครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 9 | รปู เรขาคณติ ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 9.7 แบบรปู ซำ�้ ของรูปเรขาคณติ และรปู อนื่ ๆ จดุ ประสงค์ บอกชุดที่ซ�ำ้ ของแบบรปู เรขาคณติ และรูปอ่ืน ๆ ที่ก�ำ หนด ส่อื การเรยี นรู้ ลกู ปัดรปู ร่างต่าง ๆ ตะกร้าใบใหญ่ ตะกรา้ ใบเลก็ pattern block แนวการจดั การเรยี นรู้ ครูนำ�สร้อยขอ้ มือลกู ปดั ของจริงท่คี รรู อ้ ยมาแลว้ โดยร้อยใหส้ อดคลอ้ งกับภาพในหนงั สือเรียนใหน้ ักเรียนดู และ ให้ดูวา่ ลกู ปัดมีรปู รา่ งอย่างไรบ้าง ชว่ ยกนั หาชดุ ท่ซี ำ้�ในแบบรปู นกั เรยี นบางคนทีห่ าไมไ่ ดค้ รูอาจใช้ pattern block ให้นักเรยี นวางเรยี งตามทีก่ ำ�หนดก่อน แลว้ จงึ หาชุดท่ีซำ้�ในแบบรูป โดยครูจะวางจดั กลมุ่ ให้เหน็ ชัดเจน จากนั้นจึงมาดภู าพ ในหนังสอื เรียนแล้วสนทนาถาม-ตอบ เสนอตัวอย่างเพม่ิ เติมเพ่อื ให้นักเรยี นเข้าใจยิ่งขนึ้ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  55

คู่มอื ครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 9 | รปู เรขาคณติ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 หนงั สอื เรียนรายวชิ าพ�นื ฐาน | คณติ ศาสตร� ป.1 บทท�ี 9 | รปู เรขาคณิต า า าา า า วา ารวา า า าา า าา าา า | แนวการจดั การเรียนรู้ หนา้ นเ้ี ปน็ แบบรปู ซ�ำ้ ทเ่ี กย่ี วกบั ขนาด ท�ำ กจิ กรรมลกั ษณะเดยี วกนั กบั หนา้ 49 คอื ใชข้ องจรงิ อาจเปน็ ตะกรา้ หรอื กระถาง ทม่ี ขี นาดใหญ่และเลก็ การเตรยี มส่อื ครูต้องคำ�นงึ เรือ่ งขนาดใหญห่ รือเล็กทุกใบตอ้ งเทา่ กนั อาจเปลีย่ นเปน็ ครวู างให้ดูแลว้ นกั เรยี นวางตามแบบทีค่ รวู างแล้วจึงหาชดุ ทซ่ี ำ้�ในแบบรูป การที่นักเรียนได้จดั วางของดว้ ยตนเองนน้ั ท�ำ ให้เดก็ ได้สัมผสั ของจริง ซึ่งจะเขา้ ใจมากย่งิ ข้ึน เมอ่ื ท�ำ กิจกรรมเสร็จแลว้ จึงมาดภู าพในหนงั สอื เรียนแลว้ สนทนาถาม-ตอบ ครูเสนอตัวอยา่ ง เพิม่ เตมิ เพ่อื ใหน้ ักเรยี นเข้าใจยิ่งขนึ้ 56  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู ือครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 9 | รปู เรขาคณติ ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 แนวการจดั การเรียนรู้ หนา้ น้เี ป็นแบบรปู ซ�ำ้ ทเ่ี ก่ียวกบั สี โดยครูพานักเรยี นไปดสู งิ่ ที่อยู่รอบ ๆ โรงเรียน ได้แก่ รัว้ โรงเรยี น ผนังห้อง พนื้ สนาม เดก็ เลน่ ฯลฯ ทเี่ ป็นแบบรูปซ้ำ�เกยี่ วกบั สี หรือถามนกั เรียนว่านักเรยี นเคยเห็นอะไรบ้างทเ่ี ป็นแบบรูปซ�้ำ เกยี่ วกับสี เช่น ทางมา้ ลาย ชุดกระโปรงคุณแม่ ผา้ ปโู ต๊ะ จากนั้นจงึ มาดภู าพในหนังสือเรยี นแลว้ สนทนาถาม-ตอบ ครูควรสอนจาก สิ่งท่อี ย่ใู กล้ตวั นกั เรียน จะทำ�ให้นกั เรียนเข้าใจได้งา่ ยข้นึ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  57

ค่มู อื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 9 | รปู เรขาคณิต ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 1 เล่ม 2 ตรวจสอบความเขา้ ใจ สิ่งท่ไี ด้เรยี นรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรียนเพอ่ื ให้สอดคล้อง แบบรูปซ้ำ�ของรปู เรขาคณติ และรปู อืน่ ๆ เป็นการเรียง กบั จดุ ประสงคข์ องการเรียนในชว่ั โมงน้ี โดยการให้นักเรยี นดู รูปเรขาคณติ หรอื รปู อื่น ๆ เป็นชดุ ที่ซ�ำ้ ไปเร่ือย ๆ โดยชุดท่ซี ำ�้ ภาพแล้วหาชดุ ท่ซี ้ำ�ในแบบรูปซ้ำ� อาจมภี าพที่มีแบบรปู ซ�ำ้ ในแบบรปู อาจเกีย่ วกบั รูปร่าง ขนาด หรือสี ทง้ั รปู เรขาคณติ และรปู อน่ื ๆ ใหน้ กั เรยี นดแู ลว้ ตอบค�ำ ถามกอ่ น แลว้ จึงตรวจสอบความเข้าใจตามหนังสอื เรยี น หนา้ 52 จากน้ันใหน้ ักเรียนท�ำ แบบฝกึ หดั 9.7 หน้า 30-32 จากนั้นรว่ มกันสรปุ บทเรยี น 58  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 9 | รปู เรขาคณติ ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 9.8 การหารูปทีห่ ายไปใน แบบรปู ซ้ำ�ของรูปเรขาคณติ และรูปอนื่ ๆ จดุ ประสงค์ บอกรูปทห่ี ายไปในแบบรปู ซำ้�ของ รูปเรขาคณติ และรปู อนื่ ๆ ส่ือการเรยี นรู้ บตั รภาพเคร่ืองดนตรี pattern block แนวการจดั การเรียนรู้ ครแู ละนกั เรยี นร่วมกันจัดเครอื่ งดนตรีตามแบบทก่ี ำ�หนด ซงึ่ มีบางรูปท่ีหายไป เครื่องดนตรีควรเป็นเครอ่ื งท่มี ี นำ้�หนักเบา เชน่ กรบั ขลุ่ย ฉิ่ง เป็นต้น นอกจากการจัดของจรงิ แลว้ อาจจัดโดยใช้รปู ภาพ หรือ pattern block ใหน้ กั เรยี นช่วยกันหาชุดทซ่ี ้ำ�ในแบบรูป และบอกรปู ทีห่ ายไป จากนน้ั จงึ มาดภู าพในหนังสอื เรียนแล้วสนทนาถาม-ตอบ ในหนา้ นเี้ ปน็ แบบรูปซ้ำ�ทเี่ กยี่ วกบั รปู รา่ ง ควรหาส่ิงของท่ีมรี ปู รา่ งตา่ งกัน เช่น ขลยุ่ กับ ฉิ่ง ไมค่ วรเป็นสงิ่ ของท่ีมี ลกั ษณะทีค่ ล้ายกันมากเกินไป เชน่ ฉง่ิ กบั ฉาบ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  59

คมู่ ือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 9 | รปู เรขาคณติ ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 แนวการจัดการเรียนรู้ ในการสอนแบบรูปซ้ำ�ที่เก่ยี วกบั ขนาด ทำ�กิจกรรมลกั ษณะเดียวกนั กับหนา้ 53 คือ ใหน้ กั เรยี นไดเ้ ห็นและสมั ผสั ของจริงก่อนแล้วจึงใช้ส่ือ เช่น รูปภาพแบบจำ�ลองเคร่ืองดนตรี การเตรยี มส่อื ครูตอ้ งค�ำ นงึ เรื่องขนาดให้ชัดเจน อาจเปลีย่ น กจิ กรรมเปน็ ครวู างใหด้ แู ลว้ นกั เรยี นวางตามแบบทค่ี รวู าง หาชดุ ทซ่ี �ำ้ ในแบบรปู แลว้ จงึ หารปู ทห่ี ายไป การทน่ี กั เรยี นไดจ้ ดั วาง ของด้วยตนเองน้นั ท�ำ ใหเ้ ด็กไดส้ มั ผัสของจริงซ่งึ จะเขา้ ใจมากย่ิงข้ึน จากนั้นจงึ มาดภู าพในหนงั สอื เรียนแลว้ สนทนาถาม-ตอบ 60  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 9 | รูปเรขาคณิต ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 แนวการจัดการเรียนรู้ ในการสอนแบบรูปซำ้�ทเี่ ก่ยี วกบั สี การหาเคร่อื งดนตรีชนิดเดียวกนั ขนาดเดียวกัน แตม่ ีสตี ่างกนั นัน้ หายาก ในหน้านอี้ าจใชร้ ูปภาพหรอื แบบจำ�ลองเคร่อื งดนตรีได้ อาจจะใช้สงิ่ ของอื่นทม่ี แี ทนเครื่องดนตรี เชน่ กระถาง แก้วนำ้� ธงสี เป็นต้น จดั เป็นกจิ กรรมใหน้ กั เรียนได้ปฏบิ ตั ิ เช่น ใหน้ กั เรียนทุกคนหนั หลงั ครวู างแบบรปู ซ้ำ� ขออาสาสมัครนกั เรยี น 1 คน มาหยิบออก 1 ช้นิ เม่ือหันกลบั มาช่วยกันหาชดุ ทีซ่ ำ้�ในแบบรูป แล้วจึงหารปู ท่ีหายไป เปน็ ตน้ เม่ือทำ�กิจกรรมเสรจ็ จงึ มาดภู าพในหนงั สอื เรียนแลว้ สนทนาถาม-ตอบ เสนอตัวอยา่ งเพ่ิมเตมิ เพอื่ ให้นกั เรยี นเขา้ ใจยิ่งข้ึน สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  61

คู่มือครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 9 | รูปเรขาคณิต ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 ตรวจสอบความเขา้ ใจ สง่ิ ท่ีไดเ้ รยี นรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนักเรยี นเพ่ือให้สอดคลอ้ ง การหารูปท่ีหายไปในแบบรูปซ�ำ้ ของรปู เรขาคณติ และ กับจุดประสงคข์ องการเรียนในช่วั โมงน้ี โดยการให้นักเรยี น รูปอน่ื ๆ จะตอ้ งหาชุดทซ่ี ้ำ�ของแบบรปู กอ่ น ทำ�กิจกรรม เชน่ เสนอภาพแบบรูปตา่ ง ๆ ทง้ั รูปเรขาคณิต และรูปอืน่ ๆ แขง่ ขันกนั หารูปทีห่ ายไป เป็นตน้ ให้นกั เรยี น จากนั้นให้นกั เรียนท�ำ แบบฝกึ หดั 9.8 หน้า 33-35 ขีด × ทับรูปทีห่ ายไปในแบบรูปทีก่ ำ�หนดตามหนังสือเรยี น หนา้ 56 จากน้ันร่วมกนั สรปุ บทเรยี น 62  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี