(คู่มือ) หนังสือเรียนสสวท พื้นฐานคณิตศาสตร์ ป.1 ล.2

คมู่ ือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจำ�นวนที่ตัวตงั้ ไม่เกิน 100 ช้ันประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 20 50 97 00 40 60 43 แนวการจดั การเรียนรู้ ในการสอนการลบจำ�นวนสองหลักกับจำ�นวนสองหลกั ไมม่ ีการกระจายของจำ�นวน ทว่ั ไปโดยใชส้ ่อื มัดไมช้ ่วย ในการอธบิ ายการลบ เพือ่ สรา้ งความเข้าใจมากขน้ึ หากยงั มีเวลาเพยี งพอควรใหน้ กั เรยี นฝึกการหาผลลบจากชุดการลบ ที่นำ�เสนอในหนังสือเรยี นไวส้ องชดุ หรืออาจเลอื กชดุ ใดชดุ หนึ่ง ซ่งึ แต่ละชดุ จะมีทั้งการลบของจ�ำ นวนเต็มสิบ การลบ ของจ�ำ นวนที่มคี ่าใกล้เคียงกนั และการลบของจ�ำ นวนทั่วไป สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  213

คู่มอื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 13 | การลบจำ�นวนทีต่ วั ต้ังไม่เกิน 100 ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 20 38 4 32 0 ตรวจสอบความเขา้ ใจ สิง่ ทีไ่ ดเ้ รียนรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนักเรยี นเพอ่ื ให้สอดคล้อง การลบจำ�นวนสองหลกั ดว้ ยจำ�นวนสองหลกั กับจดุ ประสงคข์ องการเรียนในชัว่ โมงน้ี โดยการให้นักเรยี น อาจใชก้ ารเปรียบเทียบจ�ำ นวนสองจ�ำ นวนนั้นว่าต่างกันเทา่ ไร หาผลลบของจำ�นวนสองหลกั กับจำ�นวนสองหลกั ตามหนงั สอื การเอาออก การนับต่อ หรือการนับถอยหลงั เรียนหนา้ 188 โดยนกั เรยี นอาจจะใช้วิธกี ารหาผลลบดว้ ยวิธี ใดก็ได้ตามที่เรยี นมาแล้วจากหนา้ พัฒนาความรู้ จากนัน้ ใหน้ ักเรยี นท�ำ แบบฝกึ หดั 13.2 หนา้ 112 - 114 จากน้นั รว่ มกนั สรปุ บทเรยี น 214  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวิชาพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจำ�นวนทต่ี ัวตง้ั ไม่เกนิ 100 ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 13.3 การลบจ�ำ นวนสองหลัก กับจ�ำ นวนหน่งึ หลักมี การกระจาย จดุ ประสงค์ หาผลลบของจำ�นวนสองหลักกับ จ�ำ นวนหน่ึงหลักมีการกระจาย ส่อื การเรียนรู้ • แผ่นตารางสิบ แผน่ ตารางหนว่ ย • มัดไม้ แนวการจดั การเรียนรู้ ครนู ำ�เขา้ สบู่ ทเรยี นด้วยสถานการณก์ ารลบในหนังสือเรยี นที่เป็นลักษณะเอามาเพม่ิ อกี เทา่ ไรจึงจะครบตามจ�ำ นวน ทต่ี ้องการ สถานการณ์ลกั ษณะนี้มีค�ำ ว่าเพิ่มอีก ซ่งึ นกั เรียนอาจเข้าใจวา่ เปน็ สถานการณ์การบวก ครคู วรอธบิ ายและเนน้ ย�ำ้ ใหน้ กั เรียนเข้าใจตรงจดุ น้ีดว้ ย สว่ นการใช้สือ่ การสอนอาจใช้มัดไม้ ด้วยจ�ำ นวนเท่ากบั ตวั ต้งั แลว้ แยกมัดไมอ้ อกเปน็ สองกลมุ่ กลมุ่ หนง่ึ เปน็ ตวั ลบอกี กลุ่มหนึง่ เป็นคำ�ตอบ ทำ�ให้นักเรยี นมองเห็นภาพการแยกจ�ำ นวนท้ังหมด (ส่วนรวม) ออกเปน็ สว่ นยอ่ ย สองสว่ น ซึง่ นักเรียนมีพ้นื ฐานเร่ืองความสัมพันธข์ องจำ�นวนแบบสว่ นยอ่ ย-ส่วนรวมมาแลว้ จะทำ�ใหน้ ักเรียนเขา้ ใจมากขน้ึ และเขา้ ใจต่อเนือ่ ง สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  215

คู่มือครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจ�ำ นวนที่ตัวตงั้ ไมเ่ กิน 100 ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เลม่ 2 แนวการจัดการเรียนรู้ ในการสอนการลบจ�ำ นวนสองหลกั กับจ�ำ นวนหน่ึงหลกั ท่ีมีการกระจายอาจเร่มิ จากตวั ลบท่เี ปน็ จำ�นวนนอ้ ย ๆ กอ่ น เช่น 32 – 4 ซ่ึงอาจใชก้ ารนับถอยหลงั หรอื การลบจำ�นวนเตม็ สบิ ซง่ึ อาจใช้สื่อแผน่ ตารางสบิ และแผ่นตารางหนว่ ย ช่วยอธบิ ายโดยกระจายแท่งสิบออกมาเปน็ หนว่ ย จะท�ำ ให้นักเรียนเข้าใจงา่ ยขึน้ หรอื อาจใช้ความสัมพนั ธ์ของจ�ำ นวน แบบสว่ นย่อย-สว่ นรวมท่สี ่วนรวมเปน็ จำ�นวนเต็มสบิ และส่วนย่อยเป็น 1 สิบ กบั อีกจ�ำ นวนหนง่ึ ก็สามารถทำ�ไดเ้ ช่นกัน 216  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 13 | การลบจำ�นวนทีต่ ัวตั้งไม่เกิน 100 ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 58 77 43 62 78 48 35 75 89 31 59 67 แนวการจดั การเรยี นรู้ ในสอนการลบจำ�นวนสองหลักกบั จ�ำ นวนหน่งึ หลกั มีการกระจายเป็นการฝึกหาผลลบ เพ่ือสร้างความเข้าใจมากขึ้น หากยังมีเวลาเพียงพอควรใหน้ ักเรยี นฝึกการหาผลลบจากชดุ การลบทน่ี �ำ เสนอไวส้ ามชุดในหนงั สอื เรียนหรืออาจเลือก ชดุ ใดชดุ หนง่ึ ซึง่ แตล่ ะชดุ จะมีทั้งการลบของจ�ำ นวนเต็มสิบกบั จ�ำ นวนหน่งึ หลัก การลบของจำ�นวนทม่ี คี ่าใกล้เคยี งกันและ การลบของจ�ำ นวนท่วั ไป สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  217

คู่มอื ครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจ�ำ นวนทต่ี วั ตัง้ ไม่เกนิ 100 ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 47 51 68 38 86 ตรวจสอบความเข้าใจ สงิ่ ทไ่ี ดเ้ รยี นรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเพื่อให้สอดคลอ้ ง การลบจำ�นวนสองหลกั ดว้ ยจำ�นวนหนึง่ หลกั กบั จุดประสงค์ของการเรียนในช่ัวโมงนี้ โดยการใหน้ ักเรียน อาจใชก้ ารเอาออกแล้วหาจำ�นวนที่เหลอื การนับถอยหลงั หาผลลบของจ�ำ นวนสองหลักกบั จ�ำ นวนหนง่ึ หลกั หรอื การใชค้ วามสัมพันธข์ องจ�ำ นวนแบบสว่ นย่อย-ส่วนรวม มีการกระจายตามหนังสือเรยี นหน้า 192 โดยนกั เรียน อาจจะใชว้ ิธกี ารหาผลลบดว้ ยวิธใี ดก็ได้ตามทเ่ี รยี นมาแลว้ จากนัน้ ใหน้ ักเรียนท�ำ แบบฝึกหัด 13.3 หนา้ 115 - 117 จากหน้าพฒั นาความรู้ จากนนั้ ร่วมกันสรปุ บทเรยี น 218  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 13 | การลบจำ�นวนทีต่ ัวต้ังไม่เกนิ 100 ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 13.4 การลบจ�ำ นวนสองหลัก กบั จำ�นวนสองหลักมี การกระจาย จุดประสงค์ หาผลลบของจ�ำ นวนสองหลกั กับ จ�ำ นวนสองหลกั มีการกระจาย สอื่ การเรียนรู้ • แผ่นตารางสบิ แผ่นตารางหน่วย • มัดไม้ แนวการจดั การเรียนรู้ ครนู �ำ เขา้ สบู่ ทเรยี นดว้ ยสถานการณก์ ารลบทเ่ี ปน็ การขายไปแลว้ เหลอื อยเู่ ทา่ ไรในหนงั สอื เรยี นซง่ึ เปน็ สถานการณก์ ารลบ ทเ่ี ขา้ ใจงา่ ย ๆ แต่จะเพ่มิ ขอบเขตของจำ�นวนเป็นจ�ำ นวนสองหลกั กบั จ�ำ นวนสองหลกั ทมี่ กี ารกระจาย ควรใชส้ ื่อมดั ไมใ้ น การกระจายจำ�นวน 1 สบิ ไปหลกั หนว่ ย จนนกั เรยี นเกดิ ความเขา้ ใจแลว้ จงึ เปลย่ี นวธิ กี ารเปน็ การใชค้ วามสมั พนั ธข์ องจ�ำ นวน แบบสว่ นยอ่ ย-สว่ นรวม เพอื่ แยกจำ�นวนทเี่ ปน็ ตวั ตง้ั หรอื อาจต้องแยกท้งั ตัวตง้ั และตัวลบ เพ่ือให้งา่ ยในการหาผลลบ ในการแยกจำ�นวนน้ันจะแยกเป็นจ�ำ นวนเต็มสบิ ดงั ท่เี สนอไวใ้ นหนงั สอื เรยี น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  219

คมู่ ือครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจ�ำ นวนท่ีตัวตัง้ ไม่เกิน 100 ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เลม่ 2 แนวการจัดการเรียนรู้ ครอู าจใชแ้ ผน่ ตารางสบิ และแผน่ ตารางหน่วยชว่ ยในการมองเหน็ ภาพการกระจายจากสบิ มาเปน็ หนว่ ย หรอื อาจใช้ ความสมั พันธข์ องจำ�นวนแบบสว่ นย่อย-สว่ นรวม ในการแยกจำ�นวนเพอื่ ให้ง่ายต่อการลบ ท้งั น้ีควรสอนใหน้ กั เรียนไดค้ นุ้ เคย กับการแยกจ�ำ นวนให้มากเพราะจะใชค้ วามรู้เรือ่ งน้ตี ่อเนอื่ งในบทอนื่ ๆ 220  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจ�ำ นวนทตี่ ัวตงั้ ไมเ่ กิน 100 ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ 2 38 27 37 3 48 17 19 8 18 แนวการจดั การเรยี นรู้ ครูให้นักเรยี นฝึกการลบจ�ำ นวนสองหลกั กบั จำ�นวนสองหลักมีการกระจาย เพื่อสรา้ งความเข้าใจมากขึน้ หากยงั มี เวลาเพียงพอควรใหน้ กั เรยี นฝกึ การหาผลลบจากชุดการลบทีน่ �ำ เสนอไว้สามชุดในหนงั สอื เรยี นหรืออาจเลอื กชดุ ใดจดุ หน่งึ ซ่งึ แต่ละชดุ จะมีทั้งการลบของจำ�นวนเต็มสิบกบั จ�ำ นวนหน่ึงหลกั การลบของจ�ำ นวนท่ีมีค่าใกล้เคยี งกันและการลบ ของจ�ำ นวนท่ัวไป สว่ นนกั เรียนจะเลือกใช้วิธีไหนในการหาผลลบนน้ั ขน้ึ อย่กู ับถนัดของนกั เรยี น แต่ครคู วรแนะน�ำ วธิ ที ่งี ่าย และเหมาะสม ถ้าเปน็ จำ�นวนทใ่ี กลเ้ คียงกันควรนบั ต่อหรอื นบั ถอยหลงั เปน็ ตน้ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  221

ค่มู ือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 13 | การลบจำ�นวนท่ตี วั ตั้งไมเ่ กนิ 100 ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 15 37 24 ตรวจสอบความเขา้ ใจ สงิ่ ที่ได้เรยี นรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรยี นเพอ่ื ใหส้ อดคลอ้ ง การลบจำ�นวนสองหลกั ด้วยจ�ำ นวนสองหลัก อาจใช้การเอา กบั จุดประสงคข์ องการเรยี นในชั่วโมงนี้ โดยการใหน้ ักเรียน ออกแลว้ หาจ�ำ นวนทเี่ หลือ หรือใช้ความสัมพนั ธข์ องจำ�นวน หาผลลบของจำ�นวนสองหลักกับจ�ำ นวนสองหลัก แบบส่วนยอ่ ย-ส่วนรวม มกี ารกระจายตามหนงั สอื เรยี น หนา้ 196 ซง่ึ นกั เรยี นอาจจะ ใชว้ ธิ กี ารหาผลลบด้วยวิธใี ดก็ได้ตามท่เี รยี นมาแลว้ จาก จากนัน้ ให้นกั เรยี นทำ�แบบฝกึ หดั 13.4 หน้า 118 - 120 หน้าพัฒนาความรู้ จากนัน้ ร่วมกนั สรุปบทเรยี น 222  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจ�ำ นวนที่ตวั ตง้ั ไมเ่ กิน 100 ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ 2 13.5 การหาผลลบโดย การตงั้ ลบไมม่ ีการกระจาย จุดประสงค์ หาผลลบของจำ�นวนสองจำ�นวน โดยการตง้ั ลบไมม่ ีการกระจาย ส่ือการเรียนรู้ • แผน่ ตารางสบิ แผน่ ตารางหน่วย แนวการจัดการเรียนรู้ ครูน�ำ เข้าสบู่ ทเรยี นดว้ ยสถานการณก์ ารลบในลกั ษณะขายไปแลว้ เหลอื อยู่เทา่ ไรในหนงั สอื เรยี น จากนนั้ นำ�มาเขยี น ประโยคสญั ลักษณ์การลบ การสอนโดยการตัง้ ลบการเขยี นประโยคสัญลักษณก์ ารลบมคี วามส�ำ คญั มาก เนอ่ื งจากนกั เรียน ตอ้ งร้วู ่าจำ�นวนใดเป็นตวั ตัง้ จ�ำ นวนใดเป็นตวั ลบ จากประโยคสญั ลกั ษณ์ครูควรชใี้ หน้ ักเรยี นเหน็ วา่ จ�ำ นวนใดเป็นตัวต้ัง จำ�นวนใดเป็นตัวลบ แล้วนกั เรียนจะน�ำ มาเขียนแบบตั้งลบไดถ้ ูกต้อง และในการเขยี นตั้งลบครคู วรเน้นย�้ำ ในเร่ืองการเขียน ตวั เลขใหต้ รงหลักในหนงั สอื เรียนหน้าน้ไี ด้เขียนหลกั เลขกำ�กับไว้ให้ เพอื่ เป็นการเน้นย�ำ้ ในเรอ่ื งการเขียนหลักเลขให้ตรงกนั น่ันเอง เมอ่ื เขยี นหลกั เลขตรงกันแลว้ กจ็ ะลบจ�ำ นวนทอี่ ยู่หลกั เดียวกันไดโ้ ดยงา่ ย ครอู าจใช้สอ่ื แผ่นตารางสบิ และ แผน่ ตารางหนว่ ยประกอบ เพือ่ เชือ่ มโยงความเข้าใจเกยี่ วกับการลบจากช่วั โมงก่อนหน้าและควรให้นกั เรยี นตรวจสอบ คำ�ตอบดว้ ยการบวกเพื่อใหน้ ักเรียนคนุ้ เคย สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  223

ค่มู ือครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจำ�นวนที่ตวั ต้งั ไมเ่ กิน 100 ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เล่ม 2 แนวการจดั การเรียนรู้ หลงั จากนักรยี นคุน้ ชินกับการเขยี นตวั เลขให้ตรงหลกั แล้วครสู ามารถละการเขยี นค�ำ ว่าหลกั สบิ หลกั หนว่ ย ตามทีไ่ ด้ เสนอไวส้ ว่ นท้ายหนา้ ของหนังสือเรยี นหนา้ 198 ทง้ั นค้ี รคู วรเนน้ ยำ้�เรอื่ งการตรวจสอบคำ�ตอบด้วยการบวก 224  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 13 | การลบจ�ำ นวนที่ตัวต้งั ไมเ่ กิน 100 ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 1 เล่ม 2 57 7 73 50 ๗๓ ๕๐ 65 88 31 52 34 36 ๓๔ ๓๖ แนวการจดั การเรยี นรู้ ครูให้นกั เรียนฝึกหาผลลบโดยการต้งั ลบ ซึ่งมีตวั อยา่ งในหนังสอื เรยี นใหน้ กั เรยี นเขียนเองตามตัวอยา่ ง หากนกั เรยี น ยังไม่สามารถหาคำ�ตอบได้ด้วยตนเอง ครูอาจใชส้ ื่อแผ่นตารางสบิ และแผน่ ตารางหน่วยมาประกอบการสอนเพอื่ ให้นกั เรียน สามารถหาผลลบไดด้ ว้ ยตนเอง ทงั้ นี้อยา่ ลมื ใหน้ ักเรยี นตรวจสอบคำ�ตอบด้วยการบวก เพ่ือให้นักเรยี นค้นุ ชินด้วย สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  225

คู่มือครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจ�ำ นวนท่ีตัวตงั้ ไมเ่ กิน 100 ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 89 7 82 ๘๒ 97 63 34 ๓๔ ตรวจสอบความเข้าใจ ส่ิงทีไ่ ด้เรียนรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนักเรียนเพอ่ื ให้สอดคล้อง การหาผลลบโดยการตั้งลบ ตอ้ งเขียนเลขโดดในหลกั เดยี วกัน กบั จดุ ประสงค์ของการเรยี นในช่วั โมงนี้ โดยการให้นกั เรียน ให้ตรงกนั แล้วจึงน�ำ จำ�นวนท่ีอยู่ในหลักเดียวกนั มาลบกนั แสดงวธิ หี าผลลบของจำ�นวนสองหลกั กบั จ�ำ นวนหนึง่ หลกั และจำ�นวนสองหลกั กบั จ�ำ นวนสองหลกั ไม่มีการกระจาย จากนน้ั ให้นกั เรยี นทำ�แบบฝกึ หัด 13.5 หนา้ 121 - 123 โดยการตงั้ ลบตามหนงั สอื เรียนหนา้ 200 ซ่งึ นกั เรยี นอาจจะ ใชว้ ิธกี ารหาผลลบด้วยวธิ ีใดก็ได้ตามทเี่ รยี นมาแลว้ จาก หนา้ พัฒนาความรู้ จากนัน้ รว่ มกนั สรปุ บทเรียน 226  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจำ�นวนที่ตวั ตัง้ ไม่เกิน 100 ช้นั ประถมศึกษาปีที่ 1 เลม่ 2 13.6 การหาผลลบ โดยการตง้ั ลบมกี ารกระจาย จุดประสงค์ หาผลลบของจ�ำ นวนสองจ�ำ นวน โดยการต้ังลบมีการกระจาย สื่อการเรยี นรู้ • แผน่ ตารางสบิ แผน่ ตารางหนว่ ย แนวการจัดการเรียนรู้ ครูนำ�เขา้ สบู่ ทเรียนด้วยสถานการณ์การลบทเี่ ป็นลักษณะมขี องทงั้ หมด แยกเปน็ สองสว่ น สว่ นหนึง่ ทำ�ไปแล้วแต่ยัง เหลอื อีกเทา่ ไรทีย่ งั ไม่ไดท้ �ำ ในหนงั สอื เรียนสถานการณ์ลกั ษณะนนี้ กั เรยี นกพ็ บบอ่ ย ๆ ในชวี ิตจริง การยกตวั อยา่ งสถานการณ์ ท่เี กย่ี วขอ้ งกับชวี ติ จรงิ จะท�ำ ให้นักเรียนมีความเข้าใจในบทเรยี นมากย่ิงข้ึน เม่ือเขา้ ใจสถานการณก์ ารลบแล้วนำ�มาเขียนเป็น ประโยคสัญลกั ษณก์ ารลบ จากนนั้ หาผลลบโดยการต้ังลบ ทัง้ นอี้ ยา่ ลมื เนน้ ตัวตั้ง และตัวลบ เขยี นเลขโดดให้ตรงหลกั น�ำ จ�ำ นวนทอ่ี ยหู่ ลกั เดยี วกนั มาลบกัน แตเ่ นื่องจากตวั ตงั้ ทอ่ี ยู่หลักเดยี วกนั มคี า่ น้อยกว่าตวั ลบจึงต้องกระจายจากหลักทอ่ี ยู่ ทางซ้าย อาจใช้สอื่ แผ่นตารางสบิ และแผน่ ตารางหน่วยช่วยในการอธบิ ายเรอ่ื งการกระจายจากหลกั สิบมาหลกั หน่วย เมอื่ กระจายมาแล้วจ�ำ นวนในหลักสบิ ต้องลดลง 1 สิบ ครูควรอธบิ ายให้ชัดเจนในเรอ่ื งการกระจาย จากนนั้ อาจตรวจสอบ คำ�ตอบดว้ ยการบวก สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  227

คมู่ ือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจ�ำ นวนท่ีตัวต้งั ไมเ่ กนิ 100 ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 แนวการจัดการเรยี นรู้ ครูยกตัวอยา่ งการลบทมี่ ีการกระจายของจ�ำ นวนสองหลกั กับจำ�นวนสองหลัก ใชห้ ลักการสอนท�ำ นองเดยี วกบั การสอนในหนังสอื เรยี นหน้า 201 เมอื่ นักเรยี นเขียนเลขโดดในหลกั เดยี วกนั ให้ตรงกนั คลอ่ งแลว้ ครูอาจละการเขยี นคำ�วา่ หลักสบิ หลักหน่วย ดงั ท่ีเสนอไว้ในหนังสอื เรยี นตอนทา้ ยหนา้ 202 228  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ อื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจ�ำ นวนที่ตวั ตั้งไมเ่ กิน 100 ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 1 เลม่ 2 6 11 4 13 64 53 6 ๖๔ 47 4 16 ๔๗ 08 7 10 ๘ 80 22 58 ๕๘ แนวการจดั การเรียนรู้ ครใู หน้ กั เรยี นฝกึ หาผลลบทง้ั จ�ำ นวนสองหลกั กบั จ�ำ นวนหนง่ึ หลกั และจ�ำ นวนสองหลกั กบั จ�ำ นวนสองหลกั โดยวธิ ตี ง้ั ลบ เขยี นเลขโดดในหลกั เดยี วกันใหต้ รงกนั ละการเขยี นค�ำ วา่ หลกั สบิ หลักหนว่ ย ให้นกั เรียนฝกึ หาผลลบด้วยตนเอง โดยครูเปน็ ผูแ้ นะน�ำ หากยังมนี กั เรียนคนใดไม่สามารถหาผลลบได้ ครูอาจใชส้ ่อื แผ่นตารางสบิ แผ่นตารางหน่วยช่วยใน การอธิบายเรอื่ งการกระจายอกี คร้ัง ทัง้ น้ีอยา่ ลมื เน้นย้ำ�การตรวจสอบค�ำ ตอบดว้ ยการบวก สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  229

คู่มือครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจ�ำ นวนทตี่ วั ต้งั ไมเ่ กนิ 100 ช้ันประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 6 14 74 8 66 ๖๖ 5 15 65 36 29 ๒๙ ตรวจสอบความเข้าใจ ส่ิงทีไ่ ดเ้ รียนรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรยี นเพ่ือใหส้ อดคล้อง การหาผลลบโดยการตั้งลบ ตอ้ งเขียนเลขโดด กับจุดประสงค์ของการเรียนในช่ัวโมงน้ี โดยการใหน้ กั เรียน ในหลกั เดยี วกนั ให้ตรงกัน แลว้ น�ำ จ�ำ นวนทอ่ี ยใู่ นหลักเดยี วกัน แสดงวธิ หี าผลลบของจ�ำ นวนสองหลกั กบั จ�ำ นวนหนง่ึ หลัก มาลบกัน ถา้ ในหลักหน่วยตวั ตัง้ นอ้ ยกวา่ ตัวลบ และจ�ำ นวนสองหลกั กับจำ�นวนสองหลักมีการกระจาย ตอ้ งกระจายจำ�นวนจากหลักสิบไปหลกั หนว่ ย โดยการตงั้ ลบตามหนงั สือเรียนหน้า 204 ซงึ่ นกั เรยี นอาจจะ ใช้วิธีการหาผลลบดว้ ยวิธีใดกไ็ ด้ตามทีเ่ รยี นมาแล้วจาก จากน้นั ให้นกั เรยี นทำ�แบบฝกึ หัด 13.6 หนา้ 124 - 125 หน้าพฒั นาความรู้ จากนั้นรว่ มกนั สรุปบทเรยี น 230  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจ�ำ นวนท่ีตวั ตั้งไม่เกิน 100 ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 13.7 ความสัมพันธ์ของการบวก และการลบ จดุ ประสงค์ หาผลลบของจ�ำ นวนสองจ�ำ นวน โดยใชค้ วามสมั พันธข์ องการบวก และการลบ สอ่ื การเรียนรู้ • ส่อื ของจริง แนวการจดั การเรียนรู้ ครนู �ำ เข้าส่บู ทเรียนด้วยสถานการณ์ทีม่ ีลกั ษณะของจ�ำ นวนท้ังหมดท่ีแบง่ ออกเป็นสองจ�ำ นวนในหนังสอื เรียน ซ่งึ สองจ�ำ นวนน้บี วกกันแลว้ ไดจ้ ำ�นวนทัง้ หมด การอธบิ ายเรื่องความสมั พนั ธ์ของการบวกและการลบจะเร่มิ ตน้ ดว้ ย ประโยคการบวก ตามดว้ ยประโยคการลบสองประโยคที่มตี ัวต้ังเปน็ ผลบวกของสองจ�ำ นวนนน้ั โดยในหนา้ หนงั สอื เรียน จะนำ�เสนอเปน็ ตัวสีแดงใหเ้ ห็นชัดเจนถงึ ทม่ี าทม่ี คี วามสมั พนั ธก์ นั อาจใชส้ อ่ื ของจรงิ หรอื สอ่ื ตวั นบั ทม่ี ี 35 ตวั แลว้ แบง่ เปน็ สองกอง กองทห่ี นง่ึ 30 ตวั กองทส่ี อง 5 ตวั แลว้ ท�ำ ใหน้ ักเรยี นเห็นการรวมกนั ของ 30 กับ 5 ได้ 35 จากนั้นทำ�ให้เหน็ 35 - 30 เหลอื 5 และ 35 - 5 เหลอื 30 ซึ่งนักเรยี นจะได้เห็นถงึ ความสมั พนั ธก์ ันของสามจ�ำ นวนน้ี ท่ีเอามาบวกกนั เอามาลบกัน จนเกดิ ความเข้าใจ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  231

คูม่ ือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 13 | การลบจ�ำ นวนท่ตี วั ตง้ั ไมเ่ กนิ 100 ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เล่ม 2 แนวการจัดการเรยี นรู้ ครูใช้สอื่ ของจรงิ ลกู ปงิ ปองสีขาวและสีสม้ มาชว่ ยในการมองเห็นจ�ำ นวนสองจำ�นวน 23 และ 25 ทร่ี วมกันแล้วได้ 48 ใหน้ กั เรยี นเหน็ ประโยคการบวกกอ่ น จากนน้ั ถามวา่ เปน็ สขี าวกล่ี กู เปน็ สสี ม้ กล่ี กู ซง่ึ จะแสดงไดด้ ว้ ยประโยคการลบสองประโยค เนน้ ย�้ำ ให้เห็นความสัมพนั ธก์ นั ของสามจำ�นวนน้ี 232  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ ือครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 13 | การลบจ�ำ นวนทต่ี ัวตง้ั ไม่เกนิ 100 ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 1 เล่ม 2 8 61 48 7 35 48 27 48 17 90 77 75 100 93 55 38 100 86 14 93 38 55 แนวการจดั การเรยี นรู้ ครใู หน้ กั เรียนฝกึ การสงั เกตความสัมพนั ธ์ของจ�ำ นวนสามจ�ำ นวน ซ่ึงบางครัง้ อาจไม่จ�ำ เปน็ ตอ้ งค�ำ นวณหาค�ำ ตอบ เพียงแตพ่ ิจารณาจากประโยคการบวก แล้วสังเกตจำ�นวนสามจำ�นวนในประโยคการบวก ในประโยคการลบกเ็ ชน่ กัน ก็จะเป็นความสมั พนั ธ์ของสามจำ�นวนจากประโยคการบวก ซึ่งขอ้ สงั เกตนค้ี รูไม่จำ�เปน็ ตอ้ งบอกนักเรียน ใหน้ ักเรยี นฝกึ เติมจ�ำ นวนตามท่กี ำ�หนดไว้ในหนงั สือเรยี นจนคลอ่ งแล้ว ครูจึงให้นักเรียนสรปุ ขอ้ สังเกตนีด้ ว้ ยตนเอง หากมนี ักเรยี นบางคน ยงั มองไม่เหน็ ขอ้ สงั เกตอาจใหเ้ พอื่ นนักเรยี นคนทเ่ี ข้าใจแล้วเป็นคนอธิบายใหฟ้ งั จะเกดิ สงั คมแห่งการเรียนรขู้ องนกั เรียน ในหอ้ งเรียนดว้ ย สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  233

คู่มือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 13 | การลบจ�ำ นวนทีต่ ัวตั้งไม่เกิน 100 ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ 2 66 8 73 57 58 96 60 20 80 80 38 ตรวจสอบความเขา้ ใจ สง่ิ ทไ่ี ด้เรยี นรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรียนเพอ่ื ให้สอดคล้อง จำ�นวนสองจ�ำ นวนบวกกัน ผลบวกทไ่ี ด้ลบด้วยจำ�นวนใด กับจุดประสงค์ของการเรยี นในช่ัวโมงน้ี โดยการใหน้ กั เรยี น จ�ำ นวนหนง่ึ ในสองจ�ำ นวนนน้ั ผลลบคอื จ�ำ นวนอกี จ�ำ นวนหนง่ึ เติมตวั เลขแสดงจ�ำ นวนทห่ี ายไปในช่องว่างจากการก�ำ หนด ประโยคการบวกและประโยคการลบของจำ�นวนสามจำ�นวน จากนัน้ ให้นักเรยี นทำ�แบบฝึกหดั 13.7 หนา้ 126 - 127 ท่มี คี วามสมั พันธก์ นั ให้ตามหนงั สอื เรียนหน้า 208 นักเรียน อาจใชข้ ้อสังเกตทไ่ี ด้จากการเรยี นรู้ในหนา้ พฒั นาความรู้ จากนัน้ ร่วมกันสรปุ บทเรยี น 234  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 13 | การลบจำ�นวนท่ีตวั ตัง้ ไมเ่ กิน 100 ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 13.8 การหาคา่ ของตัวไมท่ ราบค่า (1) จดุ ประสงค์ หาค่าของตวั ไมท่ ราบคา่ ใน ประโยคสัญลักษณก์ ารบวกและ ประโยคสญั ลักษณก์ ารลบของ จำ�นวนสองหลักกบั จ�ำ นวนหนึ่งหลัก สอ่ื การเรยี นรู้ • ตวั นับ 3 ใชว ิธีการนับตอ จาก 59 ไปจนถึง 62 ได 3 ครงั้ เพราะงา ยดี * เหตุผลอาจแตกตางจากนี้ แนวการจดั การเรยี นรู้ ในการสอนแปลงโจทย์ปญั หาการบวกและโจทย์ปญั หาการลบใหเ้ ป็นประโยคสัญลักษณก์ ารบวกและประโยค สัญลักษณก์ ารลบนน้ั ครูควรสอนให้นกั เรียนเขา้ ใจวา่ โจทย์ปญั หาหนง่ึ สามารถเขียนเปน็ ประโยคสัญลกั ษณก์ ารบวกหรอื ประโยคสัญลักษณก์ ารลบก็ไดห้ ากไม่กำ�หนดวา่ ตวั ไมท่ ราบจะอยู่หลงั เคร่อื งหมายเท่ากับเสมอ เช่น สถานการณป์ ัญหาใน หนงั สือเรยี นหนา้ 209 หากเขียนประโยคสัญลักษณ์ใหต้ วั ไม่ทราบค่าอยู่ตรงกลางจะเปน็ ประโยคสัญลกั ษณ์การบวก แต่หากกำ�หนดให้ตัวไม่ทราบคา่ อยู่หลงั เคร่ืองหมายเท่ากบั จะเปน็ ประโยคสัญลกั ษณ์การลบ สว่ นวธิ ีหาค�ำ ตอบจะใช้ ความสมั พนั ธ์ของการบวกและการลบ เพราะไม่วา่ จะเขียนเป็นประโยคสญั ลักษณก์ ารบวกหรือประโยคสญั ลักษณก์ ารลบ กส็ ามารถหาค�ำ ตอบได้โดยใช้ความสมั พันธ์ของการบวกและการลบ หรอื หากยังไมค่ ลอ่ งเรื่องคำ�นวณอาจใช้ส่อื ตัวนบั ชว่ ยในการคำ�นวณ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  235

คู่มือครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจ�ำ นวนทต่ี วั ต้ังไม่เกิน 100 ช้นั ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 9 ใชว ธิ ีการนบั ตอ จาก 63 ไปจนถงึ 72 ได 9 ครัง้ เพราะงายดี * เหตผุ ลอาจแตกตา งจากนี้ แนวการจัดการเรยี นรู้ ใหน้ ักเรยี นฝึกหาค่าของตวั ไม่ทราบคา่ ในประโยคสัญลกั ษณ์การบวกและประโยคสญั ลกั ษณ์การลบในหนงั สือเรยี น หากเปน็ จ�ำ นวนท่ใี กล้เคียงกนั วิธีท่สี ะดวกคือการนับต่อ นบั ถอยหลงั หรอื จะใช้ความสมั พนั ธ์ของการบวกและการลบกไ็ ด้ 236  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจ�ำ นวนท่ีตวั ต้ังไม่เกนิ 100 ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 42 29 71 6 แนวการจัดการเรยี นรู้ ให้นักเรยี นฝกึ หาค่าของตัวไม่ทราบคา่ โดยใชค้ วามสมั พันธข์ องการบวกและการลบในหนังสอื เรียนเนอื่ งจากวธิ นี ีเ้ ปน็ วิธที ีใ่ ช้หาค่าของตัวไม่ทราบค่าโดยทัว่ ไป นักเรยี นควรไดฝ้ ึกวิธนี ใ้ี หม้ าก เพ่อื การเรยี นรใู้ นเร่ืองจ�ำ นวนบทอ่ืนตอ่ ไป เม่อื ก�ำ หนด ประโยคสัญลกั ษณ์การบวกมาให้ นักเรยี นควรบอกไดว้ า่ เขยี นเปน็ ประโยคสญั ลักษณก์ ารลบได้อยา่ งไร หรือเมอื่ ก�ำ หนด ประโยคสัญลกั ษณก์ ารลบมาให้ นกั เรียนควรบอกได้วา่ เขยี นเป็นประโยคสัญลกั ษณ์การบวกได้อยา่ งไร ซึ่งในการฝึกเรม่ิ แรก ครูอาจจะยงั ไม่ใหห้ าคำ�ตอบ แต่ให้ฝึกการเขียนเป็นประโยคสัญลักษณต์ ามที่กล่าวมาแลว้ ข้างต้นให้คลอ่ งกอ่ นแลว้ จงึ คอ่ ย ฝกึ ให้นกั เรียนหาค�ำ ตอบต่อไป สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  237

ค่มู อื ครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจ�ำ นวนทตี่ วั ต้ังไม่เกิน 100 ชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 59 + = 67 + 35 = 44 67 - 59 = 44 - 35 = 67 - 59 = 8 44 - 35 = 9 ดังนัน้ 59 + 8 = 67 ดังน้นั 9 + 35 = 44 76 + = 81 - 7 = 52 81 - 76 = 52 + 7 = 81 - 76 = 5 52 + 7 = 59 ดังนั้น 81 - 5 = 76 ดงั น้นั 59 - 7 = 52 ตรวจสอบความเข้าใจ สิง่ ท่ีได้เรียนรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรยี นเพอื่ ให้สอดคลอ้ ง การหาค่าของตวั ไมท่ ราบคา่ ในประโยคสญั ลักษณ์การบวก กับจุดประสงคข์ องการเรียนในชัว่ โมงน้ี โดยการใหน้ กั เรียน และประโยคสัญลักษณก์ ารลบ อาจใช้วิธกี ารนับต่อ การนบั แสดงวธิ คี ิดหาตวั ไม่ทราบค่าโดยแปลงประโยคสัญลกั ษณ์ ถอยหลงั หรอื ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ การบวกเปน็ ประโยคสญั ลักษณก์ ารลบ หรอื แปลง ประโยคสัญลกั ษณก์ ารลบเปน็ ประโยคสัญลักษณ์การบวก จากนน้ั ใหน้ กั เรียนท�ำ แบบฝึกหัด 13.8 หน้า 128 - 130 แลว้ หาค�ำ ตอบโดยใชค้ วามสัมพันธข์ องการบวกและการลบ ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 212 จากน้ันร่วมกันสรปุ บทเรยี น 238  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 13 | การลบจำ�นวนท่ตี ัวตั้งไมเ่ กนิ 100 ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 13.9 การหาค่าของตัวไม่ทราบคา่ (2) จดุ ประสงค์ หาคา่ ของตัวไม่ทราบคา่ ในประโยค สัญลกั ษณก์ ารบวกและประโยค สญั ลักษณ์การลบของจ�ำ นวน สองหลกั กับจ�ำ นวสองหลกั ส่ือการเรียนรู้ • ตวั นบั แนวการจดั การเรียนรู้ ครนู ำ�เขา้ ส่บู ทเรยี นดว้ ยสถานการณท์ ี่มีตัวไม่ทราบคา่ และเขยี นเปน็ ประโยคสัญลักษณ์การบวก เมอ่ื ตวั ไมท่ ราบคา่ อย่ตู รงกลาง แต่อาจจะเขยี นเปน็ ประโยคสญั ลกั ษณก์ ารลบได้หากเขียนเปน็ ตัวไมท่ ราบคา่ อยูห่ ลงั เคร่ืองหมายเทา่ กบั เมอ่ื เขยี นประโยคสัญลกั ษณ์การบวกทีม่ ีตวั ไมท่ ราบค่าอยตู่ รงกลาง วิธีหาค�ำ ตอบอาจใชก้ ารนับตอ่ หรอื ใชค้ วามสัมพนั ธ์ของ การบวกและการลบตามทเี่ สนอไว้ในหนังสือเรยี น หากนกั เรยี นยังไม่สามารถหาคำ�ตอบได้ ครคู วรใชส้ ือ่ ตวั นบั ชว่ ยในการหา คำ�ตอบ แมจ้ ะไม่ได้เสนอไว้ในหนังสือเรียนครสู ามารถหาสือ่ เพิม่ เติมเพ่อื ให้นกั เรียนเข้าใจบทเรียนมากยง่ิ ข้ึนได้ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  239

คู่มอื ครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจำ�นวนทต่ี ัวตัง้ ไมเ่ กิน 100 ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ 2 แนวการจดั การเรยี นรู้ ครูให้นักเรยี นฝกึ หาค�ำ ตอบโดยใช้ความสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ ซ่งึ จะกำ�หนดประโยคสัญลกั ษณ์การบวก มาใหต้ ามหนงั สือเรียน นกั เรยี นควรจะสามารถเขยี นใหเ้ ปน็ ประโยคสัญลักษณก์ ารลบได้ และเม่อื ก�ำ หนดประโยคสญั ลักษณ์ การลบมาใหน้ ักเรยี นควรจะสามารถเขยี นเปน็ ประโยคสัญลกั ษณ์การบวกได้ เพอ่ื ใหเ้ กิดความคล่องอาจเร่มิ ฝึกจากการเขยี น ประโยคสัญลกั ษณต์ ามท่กี ลา่ วข้างต้นก่อนแล้วจึงฝึกการหาค�ำ ตอบโดยใช้ความสมั พันธ์ของการบวกและการลบ 240  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 13 | การลบจำ�นวนทต่ี วั ตงั้ ไม่เกนิ 100 ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 58 73 - 35 38 58 38 78 44 + 44 88 78 88 16 90 16 90 - 69 21 21 แนวการจัดการเรียนรู้ ครใู ห้นกั เรียนฝึกหาค่าของตวั ไม่ทราบค่าในประโยคสญั ลักษณ์การบวกและประโยคสัญลกั ษณ์การลบตามหนังสอื เรียน ซึ่งตัวไมท่ ราบค่าอาจจะอยู่หนา้ ประโยค หรอื อยู่ตรงกลางของประโยคสญั ลกั ษณ์ ซง่ึ เป็นรปู ประโยคสญั ลักษณ์ท่ยี าก ส�ำ หรบั นกั เรยี น ดงั นน้ั จึงจ�ำ เปน็ ตอ้ งให้นักเรียนเขยี นประโยคสัญลกั ษณ์ให้อยูใ่ นรปู ท่งี ่ายส�ำ หรับการหาค�ำ ตอบ นน่ั คือ การเขยี นประโยคสญั ลกั ษณท์ ่มี ีตวั ไมท่ ราบค่าอย่ทู า้ ยประโยค ซ่ึงตอ้ งใช้ความสมั พันธ์ของการบวกและการลบชว่ ยใน การเปล่ียนประโยคสัญลักษณ์ที่กำ�หนดใหอ้ ยู่ในรปู ทง่ี ่ายขึ้น จากนั้นจึงหาค�ำ ตอบ หากนักเรยี นเปลีย่ นประโยคสัญลักษณ์ ในรูปดงั กล่าวจนคลอ่ งแล้วก็จะท�ำ ใหส้ ามารถหาค�ำ ตอบไดอ้ ย่างรวดเร็ว และเข้าใจความหมายของความสมั พนั ธข์ องการบวก และการลบ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  241

คมู่ ือครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 13 | การลบจำ�นวนทตี่ ัวต้ังไมเ่ กิน 100 ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 45 + = 70 + 55 = 83 70 - 45 = 83 - 55 = 70 - 45 = 25 83 - 55 = 28 ดงั นั้น 45 + 25 = 70 ดังนน้ั 28 + 55 = 83 39 + = 88 - 35 = 35 88 - 39 = 35 + 35 = 88 - 39 = 49 35 + 35 = 70 ดังนั้น 88 - 49 = 39 ดังนน้ั 70 - 35 = 35 ตรวจสอบความเข้าใจ สิ่งท่ีได้เรียนรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรียนเพื่อให้สอดคล้อง การหาคา่ ของตวั ไม่ทราบค่าในประโยคสญั ลักษณก์ ารบวก กับจุดประสงคข์ องการเรียนในช่วั โมงน้ี โดยการให้นกั เรียน และประโยคสัญลกั ษณก์ ารลบ อาจใช้การนบั ต่อ หรือ หาคา่ ของตัวไม่ทราบค่าในประโยคสญั ลักษณก์ ารบวกและ ใช้ความสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ ประโยคสัญลกั ษณก์ ารลบตามหนงั สอื เรียนหนา้ 216 โดยเริ่มจากแปลงประโยคสญั ลกั ษณ์การบวกเปน็ ประโยค จากน้ันใหน้ ักเรยี นท�ำ แบบฝึกหัด 13.9 หนา้ 131 – 133 สัญลกั ษณ์การลบหรอื แปลงจากประโยคสัญลกั ษณก์ ารลบ เป็นประโยคสญั ลกั ษณ์การบวกแลว้ หาคำ�ตอบโดยใช้ ความสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ จากนน้ั รว่ มกนั สรปุ บทเรียน 242  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ ือครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 13 | การลบจำ�นวนที่ตัวต้งั ไมเ่ กนิ 100 ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 7 3 เกมปริศนาตวั เลขไขว้ 8 49 25 7 อปุ กรณ์ 6 5 บตั รตารางปริศนา 73 เตรียมสถานที่ ห้องเรียนท่ีจัดนกั เรยี นเปน็ กล่มุ วิธจี ัดกจิ กรรม 1. นักเรียนจบั คูก่ นั ครแู จกเกมปริศนาตัวเลขไขว้ใหค้ ู่ละ 1 แผน่ 2. ใหน้ กั เรียนแตล่ ะคูช่ ่วยกนั เตมิ ตวั เลขในเกมปริศนาให้ครบทุกช่อง 3. เมอ่ื เสรจ็ แล้วให้น�ำ ผลงานติดหลังหอ้ ง 4. ใหเ้ พอ่ื นกลมุ่ อื่น ๆ มาช่วยกนั ตรวจผลงานโดยครเู ปน็ ผใู้ หค้ ำ�แนะนำ�และตรวจสอบอีกครงั้ 5. คทู่ ตี่ อบถูกทกุ ขอ้ จะไดร้ ับรางวลั จากนน้ั ใหน้ กั เรียนทำ�แบบฝึกท้าทาย หน้า 134 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  243

คู่มอื ครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 13 | การลบจ�ำ นวนท่ตี วั ต้ังไม่เกนิ 100 ช้นั ประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 แบบทดสอบบทท่ี 13 เป็นตัวอย่างแบบทดสอบที่ใช้ในการประเมินเพื่อพัฒนานักเรียนหากมีนักเรียนคนใดที่ไม่ผ่านการทดสอบครูควร ให้นักเรียนคนน้ันฝึกทักษะมากข้ึนโดยอาจใช้แบบฝึกเสริมจากหนังสือเสริมเพ่ิมปัญญาของสสวท.หรือแบบฝึกอ่ืนที่ เห็นวา่ สมควร ซึง่ แบบทดสอบทา้ ยบทนม้ี จี �ำ นวน 10 ข้อ คะแนนเต็ม 10 คะแนน ใช้เวลาในการท�ำ แบบทดสอบ 20 นาที และวเิ คราะห์เปน็ รายจุดประสงคไ์ ดด้ งั นี้ จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ ข้อที่ 1. หาผลลบจำ�นวนสองหลกั กบั จำ�นวนหน่ึงหลกั ทต่ี ัวตงั้ มากกวา่ 20 แตไ่ มเ่ กนิ 100 1, 2 2. หาผลลบจ�ำ นวนสองหลกั กับจ�ำ นวนสองหลักท่ีตัวต้ังมากกว่า 20 แต่ไมเ่ กิน 100 3, 4, 5 3. หาค่าของตัวไม่ทราบค่าในประโยคสัญลกั ษณ์การบวกและประโยคสัญลกั ษณก์ ารลบ 6, 7, 8, 9, 10 เตมิ ตวั เลขแสดงจำ�นวนในชอ่ งว่างใหถ้ ูกตอ้ ง 6. 40 1. 38 – 4 = 37 – …… 7. 34 8. 95 2. 40 – 8 = … … – 5 9. 5 10. 60 40 3. 90 – 30 = …………. 4. 60 – 60 = … ………. 5. 72 – 18 = … ………. 6. 50 – …... = 10 7. 50 + … ... = 84 8. …… – 20 = 7 5 9. …… + 27 = 32 10. …… – … ... = 2 0 หมายหตุ ขอ้ 10 คำ�ตอบอยูใ่ นดลุ ยพินิจของครูผู้สอน เฉลย 1. 3 2. 37 3. 60 4. 0 5. 54 244  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทย์ปญั หาการบวก และโจทย์ปัญหาการลบ ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เล่ม 2 โจทยป์ ญั หาการบวกและ บทท่ี 14 โจทย์ปญั หาการลบ จดุ ประสงค์การเรยี นรู้และสาระสำ�คัญ จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ สาระส�ำ คัญ นักเรียนสามารถ สถานการณ์หรอื ปญั หาท่หี าคำ�ตอบไดด้ ้วยการบวก หรือ 1. แสดงวิธีหาค�ำ ตอบของโจทย์ปญั หาการบวกจ�ำ นวนนบั การลบ มีหลากหลายลักษณะใหท้ �ำ ความเขา้ ใจ วิเคราะห์ และหาคำ�ตอบ ทีผ่ ลบวกไมเ่ กนิ 100 การแก้โจทย์ปัญหาท�ำ ได้โดย อา่ นทำ�ความเข้าใจปญั หา 2. แสดงวธิ ีหาคำ�ตอบของโจทย์ปัญหาการลบจ�ำ นวนนบั วางแผนแกป้ ญั หา หาค�ำ ตอบและตรวจสอบความสมเหตสุ มผล ทตี่ วั ตัง้ ไมเ่ กนิ 100 ของค�ำ ตอบ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  245

คูม่ ือครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทยป์ ัญหาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบ ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 ตารางการวิเคราะหเ์ นือ้ หากับทักษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตร์ หวั ข้อ เนือ้ หา ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ เตรียมความพร้อม jklmn 14.1 สถานการณก์ ารบวก (1) 14.2 สถานการณก์ ารบวก (2)  14.3 สถานการณก์ ารลบ (1) 14.4 สถานการณก์ ารลบ (2)  14.5 โจทย์ปัญหาการบวกและโจทยป์ ัญหาการลบ (1) 14.6 โจทย์ปญั หาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบ (2)  14.7 โจทย์ปญั หาการบวกและโจทย์ปญั หาการลบ (3) 14.8 โจทยป์ ญั หาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบ (4)  14.9 โจทย์ปญั หาการบวกและโจทยป์ ัญหาการลบ (5) 14.10 การสรา้ งโจทยป์ ัญหาการบวกและโจทยป์ ัญหาการลบจากภาพ  14.11 การสร้างโจทยป์ ัญหาการบวกและโจทย์ปญั หาการลบ  จากประโยคสัญลักษณ์ รว่ มคิดร่วมทำ�           ทกั ษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตร์ j การแก้ปญั หา k การส่อื สารและการสื่อความหมายทางคณติ ศาสตร์ l การเช่อื มโยง m การให้เหตผุ ล n การคดิ สรา้ งสรรค์ 246  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทย์ปญั หาการบวก และโจทย์ปัญหาการลบ ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 คำ�ส�ำ คัญ สถานการณ์การบวก สถานการณ์การลบ โจทย์ปญั หาการบวก โจทยป์ ัญหาการลบ ความรู้หรือทกั ษะพื้นฐาน การบวกจำ�นวนที่ผลบวกไมเ่ กิน 100 การลบจำ�นวนท่ีตวั ตั้งไมเ่ กิน 100 การหาค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั หาการบวก โจทยป์ ัญหาการลบ เวลาที่ใช้จดั การเรยี นรู้ 13 ช่วั โมง ส่อื และแหลง่ เรียนรู้ 1. หนังสือเรียน หน้า 218 – 265 2. แบบฝึกหัด หน้า 135 – 162 3. เอกสาร แบบบันทึก ใบกิจกรรม และอปุ กรณต์ ่าง ๆ ท่ใี ชใ้ นการท�ำ กิจกรรม ดังนี้ • สื่อของจรงิ • บตั รขอ้ ความ เช่น บัตรสถานการณ์ บัตรโจทย์ บตั รประโยคสญั ลกั ษณ์ • อุปกรณต์ ่าง ๆ เชน่ แผน่ ตารางสิบ แผ่นตารางหนว่ ย มัดไม้ สอ่ื ตัวนบั แผนภาพ • ใบบันทกึ กจิ กรรม • บัตรภาพตา่ ง ๆ เชน่ บตั รภาพสถานการณ์ บัตรภาพวาด สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  247

คมู่ อื ครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทย์ปัญหาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 แนวการจดั การเรยี นรู้ ใช้หน้าเปิดเพื่อกล่าวถงึ การนำ�ความรูเ้ ก่ยี วกับการแกป้ ัญหาการบวกและโจทยป์ ญั หาการลบในชีวติ ประจำ�วัน นกั เรยี น สามารถน�ำ ไปใชไ้ ด้ทกุ สถานการณ์ เม่อื มกี ารกำ�หนดเงอ่ื นไข หรอื ให้พจิ ารณาตามความเหมาะสม เพือ่ ใหน้ ักเรยี นสามารถท่ีจะ แก้ปญั หาเหล่าน้นั ได้ ดังสถานการณห์ นา้ เปดิ นี้ นกั เรียนคดิ ว่าจะแก้ปัญหานี้อยา่ งไร ซงึ่ คำ�ถามสำ�คัญของบทเรยี นนีม้ เี งอ่ื นไข วา่ นักเรียนมีเงินเพียง 100 บาท จะซื้อขนมได้อยา่ งไรบา้ ง และมีเงินเหลอื หรอื ไม่ ถา้ เหลอื จะเหลือกีบ่ าท ซ่งึ คำ�ถามส�ำ คญั น้ี นักเรียนอาจจะยังไมต่ อบตอนนี้ นกั เรียนตอ้ งเรยี นเนือ้ หาในบทเรยี นน้กี ่อน แลว้ จึงกลบั มาตอบคำ�ถามหน้าน้ี 248  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทยป์ ญั หาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 12 + 8 = 20 15 - 8 = 7 แนวการจัดการเรียนรู้ กิจกรรมเตรียมความพร้อม ครูให้นักเรียนทุกคนรว่ มกนั คิดคำ�ตอบจากสถานการณ์ท่ีก�ำ หนดให้ในหนังสอื เรยี น หน้า 220 พร้อมทง้ั เขียนประโยคสัญลกั ษณ์ ซ่งึ กิจกรรมน้ีจะเปน็ การตรวจสอบความรู้พน้ื ฐานท่ีเกีย่ วกับการแกโ้ จทยป์ ญั หา การบวก และโจทย์ปัญหาการลบจำ�นวนนับทไี่ ม่เกนิ 20 ครอู าจจะช่วยอธิบายกิจกรรมน้ีเพ่ิมเตมิ เพ่ือให้นกั เรยี นเขา้ ใจมาก ยิง่ ขึน้ หากมนี ักเรียนทที่ �ำ ไม่ได้ หรือยังไมเ่ ข้าใจ ครูอาจยกตัวอย่างอ่นื ๆ ทเี่ กี่ยวขอ้ งกับการแก้โจทย์ปัญหาการบวกและ โจทย์ปญั หาการลบของจ�ำ นวนนับท่ีไม่เกิน 20 เพิ่มเติม สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  249

คมู่ อื ครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทย์ปญั หาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 14.1 สถานการณก์ ารบวก (1) จุดประสงค์ นักเรยี นสามารถบอกสถานการณ์ การบวกอย่างง่าย พร้อมท้งั เขยี นประโยคสัญลักษณ์การบวก ส่ือการเรยี นรู้ • สิื่อของจริง เชน่ ต๊กุ ตา ของเล่น • บัตรภาพ แนวการจัดการเรียนรู้ ครใู ชส้ ถานการณใ์ นชวี ิตจรงิ เชือ่ มโยงกบั สถานการณก์ ารบวกในหนงั สอื เรยี นโดยการสนทนา ถาม-ตอบ ซงึ่ ในหนงั สอื เรียนหน้าน้ีแสดงใหเ้ หน็ การรวมกนั และแสดงใหเ้ หน็ การเพมิ่ ขน้ึ สถานการณ์แรก 8 รวมกบั 14 จะเหน็ วา่ “รวมกบั ” เปน็ ภาษา ในชวี ติ จรงิ แสดงใหเ้ หน็ การรวมกนั ของสองจ�ำ นวนได้ 8 + 14 สถานการณท์ ส่ี องเปน็ การเพม่ิ ขึน้ ของจ�ำ นวน 22 เพิ่มอกี 5 ซึ่ง “เพ่ิมอกี ” เป็นภาษาในชีวติ จริง เราทราบจำ�นวนทง้ั หมดจาก 22 + 5 = 27 250  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ ือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทย์ปญั หาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 แนวการจัดการเรยี นรู้ สถานการณก์ ารบวกในหนา้ น้ี เปน็ สถานการณ์การบวกในเชิงเปรียบเทียบ โดยจะเหน็ ว่ามกี ารใช้ค�ำ วา่ “มากกว่า” เปรยี บเทยี บโดยบอกจำ�นวนหนึง่ แลว้ ให้หาอกี จ�ำ นวน ซง่ึ จ�ำ นวนนั้นมากกวา่ จำ�นวนที่ก�ำ หนดให้อยเู่ ทา่ ไร... ซง่ึ สถานการณ์ ในลักษณะน้ีจะหาคำ�ตอบโดยคดิ จากจ�ำ นวนทีเ่ ท่ากอ่ นแล้วคอ่ ยเพิ่มสว่ นท่ตี า่ งกนั ดังน้นั จึงสามารถเขียนแสดงดว้ ย ประโยคสัญลกั ษณ์การบวกได้เป็น 20 + 4 = 24 อีกสถานการณ์จะเป็นลักษณะเดยี วกัน ครูให้นักเรียนสังเกตสถานการณ์ และประโยคสัญลักษณก์ ารบวกแล้วยกตวั อย่างเพิ่มเตมิ เพื่อให้นักเรยี นเขา้ ใจยิ่งขึ้น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  251

คูม่ อื ครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทยป์ ญั หาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 20 10 20 10 30 50 5 50 5 55 18 7 18 7 25 * คาํ ตอบอาจแตกตา งจากนี้ ขึ้นอยกู ับคาํ ตอบของผเู รียน แนวการจัดการเรยี นรู้ ครใู ห้นกั เรียนช่วยกนั เติมตัวเลขแสดงจำ�นวนในสถานการณ์การบวก เพ่อื ให้นักเรยี นมีสว่ นรว่ มในการสร้างสถานการณ์ การบวก เม่ือเติมตวั เลขแสดงจำ�นวนในสถานการณก์ ารบวกแล้ว ให้นกั เรียนเขยี นเป็นประโยคสัญลกั ษณ์การบวก จากนน้ั ครูให้ นักเรียนอ่านพรอ้ มกนั เพอื่ ให้เกิดความคุน้ เคย 252  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทยป์ ัญหาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ ชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 12 20 12 20 32 35 13 35 13 48 ตรวจสอบความเขา้ ใจ สิง่ ทไี่ ดเ้ รียนรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรียนเพอื่ ให้สอดคล้อง เรือ่ งราวหรือสถานการณ์ท่ีแสดงใหเ้ หน็ ถึงการน�ำ จ�ำ นวนมา กบั จุดประสงค์ของการเรียนในช่วั โมงนี้ โดยใหน้ กั เรยี น รวมกนั สามารถเขียนแสดงด้วยประโยคสัญลกั ษณ์การบวก วเิ คราะห์แลว้ เติมตัวเลขแสดงจำ�นวนจากสถานการณ์ เป็นสถานการณ์การบวก ท่กี ำ�หนดใหต้ ามหนงั สือหนา้ 224 ซ่งึ สถานการณ์ทกี่ ำ�หนด ให้นี้จะเกยี่ วกับการเปรยี บเทยี บแลว้ หาค�ำ ตอบได้ด้วยการหา จากน้ันใหน้ กั เรยี นทำ�แบบฝึกหัด 14.1 หนา้ 135-137 จำ�นวนทีเ่ ทา่ กนั ก่อนแลว้ จงึ บวกส่วนทีต่ ่างกัน จากน้ันครแู ละ นักเรยี นรว่ มกันสรุปบทเรียน สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  253

คมู่ อื ครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทย์ปญั หาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบ ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เล่ม 2 14.2 สถานการณก์ ารบวก (2) จดุ ประสงค์ นักเรียนสามารถบอกสถานการณ์ การบวกอย่างงา่ ย พร้อมท้ัง เขียนประโยคสัญลักษณ์ สื่อการเรยี นรู้ - แนวการจดั การเรียนรู้ ครใู ช้สถานการณก์ ารบวกเชอื่ มโยงกบั วถิ ีชวี ิตพอเพียงในหนังสอื เรียน เร่ิมสถานการณ์การบวกจากการตอ่ ดนิ สอ ทผี่ า่ นการใชง้ านจนกระท่ังไม่สามารถเหลาหรือจบั ได้ นกั เรยี นนำ�วสั ดอุ ่ืนมาต่อใหด้ นิ สอนน้ั ยาวข้นึ การตอ่ ในลกั ษณะนี้ สามารถหาความยาวของดนิ สอแทง่ ใหม่ไดจ้ ากการบวกความยาวของดนิ สอและวสั ดทุ ี่นำ�มาตอ่ นอกจากนีย้ ังสามารถ ต่อดนิ สอกับดนิ สอด้วยกนั ได้ 254  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ ือครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 14 | โจทยป์ ญั หาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เลม่ 2 24 12 36 แนวการจดั การเรยี นรู้ ครแู นะนำ�สถานการณ์การบวกในลกั ษณะของการเปรยี บเทียบเพอื่ หาอีกจำ�นวนหนึง่ เมือ่ บอกจ�ำ นวนหนึ่งให้ พร้อมทั้ง บอกสว่ นทต่ี า่ งกัน จากค�ำ วา่ “นอ้ ยกว่า” ซง่ึ จะใหน้ กั เรียนวเิ คราะหห์ าจำ�นวนนน้ั จากการหาจ�ำ นวนทเี่ ทา่ กนั กอ่ น และ พิจารณาวา่ ถ้าจ�ำ นวนหนึง่ น้อยกว่าอีกจ�ำ นวนหนงึ่ แสดงวา่ จ�ำ นวนหลังจะมากกว่า จงึ จำ�เป็นต้องเพิม่ จำ�นวนน้นั ด้วย การบวก เมอื่ อธบิ ายดว้ ยภาพในหนงั สอื เรียน แล้วนักเรียนเขา้ ใจ ครยู กตัวอยา่ งอน่ื อีก 2-3 ตวั อยา่ ง เพอ่ื ใหน้ ักเรียน ฝกึ วเิ คราะหส์ ถานการณก์ ารบวกและเขยี นเปน็ ประโยคสัญลักษณ์ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  255

คู่มอื ครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทย์ปญั หาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบ ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 9 16 25 แนวการจดั การเรียนรู้ ครแู นะนำ�สถานการณก์ ารบวกท่แี สดงให้เหน็ ว่าสถานการณ์การเปรียบเทยี บท่หี าคำ�ตอบไดด้ ว้ ยการบวกในหนังสอื เรียน ครคู วรเนน้ ยำ้�ว่า นกั เรยี นไมค่ วรจำ�ค�ำ หลกั เช่น มากกว่า หาค�ำ ตอบด้วยการบวก นอ้ ยกว่าหาคำ�ตอบได้ดว้ ยการลบ แตใ่ หใ้ ชก้ ารวเิ คราะหจ์ ากการหาส่วนทีเ่ ทา่ กนั กอ่ น แล้วจึงพจิ ารณาว่าเราควรจะบวกเพ่ิมจำ�นวนใดจากสถานการณ์ ที่กำ�หนดให้ 256  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ ือครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทย์ปัญหาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 5 12 17 20 10 20 10 30 * คาํ ตอบอาจแตกตางจากน้ี ขน้ึ อยูกับคําตอบของนกั เรยี น ตรวจสอบความเขา้ ใจ สิง่ ที่ไดเ้ รยี นรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรียนเพอื่ ให้สอดคล้อง เร่อื งราวหรือสถานการณ์ทแ่ี สดงใหเ้ หน็ ถงึ การน�ำ จ�ำ นวน กับจุดประสงคข์ องการเรยี นในช่วั โมงน้ี โดยใหน้ กั เรียน มารวมกัน สามารถเขียนแสดงดว้ ยประโยคสญั ลักษณ์ เติมตัวเลขแสดงจ�ำ นวนตามหนงั สอื เรียนหนา้ 228 การบวก เป็นสถานการณ์การบวก จากนัน้ ครแู ละนักเรยี นร่วมกนั สรุปบทเรียน จากน้นั ให้นกั เรยี นทำ�แบบฝกึ หดั 14.2 หนา้ 138 - 140 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  257

คู่มอื ครู รายวิชาพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทย์ปัญหาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ 1 เล่ม 2 14.3 สถานการณ์การลบ (1) จุดประสงค์ นักเรยี นสามารถบอกสถานการณ์ การลบอย่างงา่ ย พรอ้ มท้ัง เขียนประโยคสัญลกั ษณ์การลบ สื่อการเรียนรู้ • สือ่ ของจรงิ • บัตรภาพ แนวการจดั การเรยี นรู้ ครูแนะน�ำ สถานการณก์ ารลบในหนงั สอื เรียนโดยแสดงให้เห็นวา่ สถานการณ์การลบเร่ิมต้นด้วยการเอาออก ซง่ึ นักเรยี นจะคนุ้ เคยมาแล้วจากบทเรียนท่ีเคยเรียนผา่ นมา นอกจากนี้สถานการณ์การลบทีน่ ักเรียนคุ้นเคยก็จะเป็น สถานการณก์ ารเปรียบเทยี บเพอื่ หาสว่ นตา่ งระหว่างจำ�นวนสองจ�ำ นวนทั้งสองสถานการณเ์ ปน็ การหาค�ำ ตอบดว้ ย การลบเริ่มต้น เพอื่ ให้นักเรยี นเขา้ ใจจะใช้การวิเคราะห์และหาค�ำ ตอบดว้ ยการวาดรปู 258  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทย์ปัญหาการบวก และโจทย์ปัญหาการลบ ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 25 17 8 แนวการจัดการเรียนรู้ ครูแนะนำ�สถานการณก์ ารลบท่ีแสดงใหเ้ ห็นวา่ นอกจากสถานการณก์ ารลบท่ใี ชว้ ธิ ีการเอาออก หรอื การเปรยี บเทียบ จำ�นวนสองจำ�นวนเพอื่ หาสว่ นต่างแล้ว ยังมีสถานการณ์การลบทใี่ ชว้ ิธีการเปรยี บเทียบเพอ่ื หาจ�ำ นวนอกี จำ�นวนหนึ่งจากการ ทราบจ�ำ นวนใดจ�ำ นวนหน่ึง และทราบส่วนทีต่ า่ งกันระหว่างสองจำ�นวนนัน้ ดังตัวอย่างจากสถานการณ์การลบในหนังสอื เรียน หนา้ 230 ซึ่งวิธกี ารวิเคราะหแ์ ละหาค�ำ ตอบจะเริม่ จากการก�ำ หนดจำ�นวนท้ังสองใหเ้ ท่ากันก่อน แล้วพจิ ารณาวา่ จำ�นวนใด นอ้ ยกว่าใหห้ ักออก หรือเอาออก ซง่ึ การหกั ออกหรอื เอาออกจะใช้การลบ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  259

ค่มู อื ครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 14 | โจทย์ปญั หาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 20 5 20 5 15 12 8 12 8 4 10 3 7 10 3 * คําตอบอาจแตกตางจากนี้ ขนึ้ อยูกับคาํ ตอบของผเู รยี น แนวการจดั การเรยี นรู้ ครูให้นักเรียนรว่ มกนั เตมิ ตวั เลขแสดงจำ�นวนในสถานการณก์ ารลบและเขยี นประโยคสญั ลักษณ์การลบโดยแสดง ใหเ้ ห็นว่าสถานการณก์ ารลบที่ใช้การเปรียบเทียบเพ่ือหาจ�ำ นวนอีกจ�ำ นวนหนึ่งในหนังสอื เรยี นหน้า 230 จะอธิบาย ให้นักเรยี นเข้าใจด้วยการวาดภาพ สว่ นหนังสอื เรยี นหนา้ 231 ครูจะตอ้ งใช้ภาษาน�ำ พาใหน้ ักเรียนรว่ มกันวิเคราะห์ หากนกั เรียนยงั ไมเ่ ขา้ ใจอาจจะใชว้ ิธกี ารวาดภาพประกอบดว้ ย และในชว่ั โมงนจี้ ะเหน็ ไดว้ ่า สถานการณ์เปรียบเทียบนี้ จะใชค้ ำ�ว่า “น้อยกว่า” หรือ “มากกวา่ ” 260  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ ือครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทยป์ ญั หาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 30 16 30 16 14 15 7 15 7 8 * คําตอบอาจแตกตางจากนี้ ตรวจสอบความเข้าใจ สง่ิ ท่ไี ดเ้ รียนรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนักเรยี นใหส้ อดคลอ้ งกบั เรื่องราวหรือสถานการณ์ท่แี สดงใหเ้ หน็ ถงึ การเอาออก จดุ ประสงคข์ องการเรียนในชัว่ โมงน้ี โดยให้นกั เรียนเติม เปรยี บเทยี บหาส่วนที่ต่างกนั สามารถเขยี นแสดงด้วย ตัวเลขแสดงจำ�นวนซงึ่ เป็นสถานการณก์ ารลบท่ีใช้ ประโยคสัญลักษณก์ ารลบเปน็ สถานการณ์การลบ การเปรียบเทยี บเพอ่ื หาอกี จำ�นวนหน่ึงเม่อื กำ�หนดจำ�นวน และสว่ นท่ีน้อยกว่าใหต้ ามหนงั สอื เรยี นหนา้ 232 ซึ่งนกั เรียน จากน้ันใหน้ ักเรียนท�ำ แบบฝึกหัด 14.3 หน้า 141 - 143 จะตอ้ งวเิ คราะห์จากจ�ำ นวนทเ่ี ทา่ กันกอ่ นแล้วจงึ ลบด้วย สว่ นที่ต่างกนั จากนั้นครแู ละนักเรยี นรว่ มกนั สรุปบทเรยี น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  261

คมู่ อื ครู รายวิชาพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 14 | โจทย์ปัญหาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ ช้ันประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 14.4 สถานการณก์ ารลบ (2) จุดประสงค์ นักเรยี นสามารถบอกสถานการณ์ การลบอย่างงา่ ย พร้อมทั้ง เขียนประโยคสัญลักษณก์ ารลบ สอ่ื การเรยี นรู้ • สอื่ ของจริง • บัตรภาพ แนวการจดั การเรยี นรู้ ครแู นะน�ำ สถานการณก์ ารลบในหนงั สอื เรยี นโดยแสดงใหเ้ หน็ วา่ สถานการณก์ ารลบมที ว่ั ไปในชวี ติ จรงิ ของนกั เรยี น การละเลน่ ของเดก็ ๆ กส็ ามารถเชื่อมโยงสู่การสอนการลบได้ ดังสถานการณ์ในชวั่ โมงนี้ เร่มิ ตน้ ของการสอนจะเห็นไดว้ า่ จะเปน็ การทบทวนสถานการณก์ ารลบอย่างง่ายท่นี กั เรยี นค้นุ เคย เปน็ สถานการณ์การลบแบบเปรียบเทยี บจำ�นวน สองจ�ำ นวนเพ่ือหาส่วนตา่ ง เมื่อนักเรียนมีความเข้าใจเรือ่ งสว่ นตา่ งแลว้ นักเรยี นจะสามารถเขา้ ใจเนื้อหาการลบในบริบท ของการเปรยี บเทยี บได้ดขี ึน้ 262  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี