(คู่มือ) หนังสือเรียนสสวท พื้นฐานคณิตศาสตร์ ป.1 ล.2

คู่มอื ครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทย์ปญั หาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 28 - 6 = 22 แนวการจดั การเรยี นรู้ ครูแนะนำ�สถานการณก์ ารลบในหนังสือเรียนโดยแสดงให้เหน็ วา่ ในสถานการณก์ ารลบที่ผ่านมานกั เรียนได้เรยี น สถานการณ์การลบในบริบทการเปรียบเทยี บทีใ่ ชค้ �ำ ว่า “น้อยกวา่ ” ในชั่วโมงจะใชค้ ำ�ตา่ งกัน โดยจะใช้คำ�วา่ “มากกวา่ ” ในการเปรยี บเทยี บและสามารถหาค�ำ ตอบไดโ้ ดยการลบ ในการวเิ คราะหห์ าค�ำ ตอบนจ้ี ะเรม่ิ จากก�ำ หนดใหส้ องจ�ำ นวนน้ี เทา่ กนั กอ่ นแลว้ จงึ พจิ ารณาวา่ ถ้าจำ�นวนใดมากกวา่ อีกจ�ำ นวนแสดงวา่ จำ�นวนนนั้ จะนอ้ ยกวา่ จำ�นวนที่กำ�หนด และ สามารถหาคำ�ตอบของจ�ำ นวนนนั้ ไดด้ ้วยการลบส่วนที่ต่างกนั สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  263

คมู่ ือครู รายวิชาพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทยป์ ญั หาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 18 16 2 18 2 24 10 24 10 14 40 35 5 40 5 * คําตอบอาจแตกตางจากนี้ ขึ้นอยกู บั คําตอบของนักเรียน แนวการจดั การเรยี นรู้ การสอนการหาจำ�นวนจากการเปรียบเทยี บในหนังสอื เรยี นเรมิ่ ตน้ การวิเคราะห์หาค�ำ ตอบด้วยการวาดภาพ และ เม่ือนักเรยี นเข้าใจจากภาพแลว้ ครคู วรฝึกใหน้ ักเรยี นวเิ คราะหจ์ ากการใช้ภาษา หากในระหว่างการสอนนักเรียนยงั ไม่เขา้ ใจ ครอู าจใช้การวาดภาพชว่ ยในการอธบิ ายด้วย โดยครูให้นกั เรียนชว่ ยกนั เติมตวั เลขแสดงจ�ำ นวนในสถานการณ์การลบและ เขียนประโยคสญั ลกั ษณก์ ารลบในการวิเคราะหส์ ถานการณแ์ ตล่ ะขอ้ ครูควรเนน้ ย�ำ้ ด้วยว่า เพราะเหตุใดสถานการณ์ ทก่ี �ำ หนดให้นีจ้ ึงเป็นสถานการณก์ ารลบ 264  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทยป์ ญั หาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบ ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 19 7 12 * คําตอบอาจแตกตางจากน้ี 23 13 10 23 10 ตรวจสอบความเข้าใจ ส่ิงที่ได้เรยี นรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนักเรียนเพอ่ื ให้สอดคลอ้ ง เรื่องราวหรอื สถานการณท์ ่แี สดงใหเ้ หน็ ถึงการเอาออก กับจุดประสงคข์ องการเรยี นในชั่วโมงนี้ โดยใหน้ กั เรียน เปรยี บเทียบหาสว่ นที่ต่างกนั สามารถเขยี นแสดง เตมิ ตวั เลขแสดงจำ�นวนตามหนังสือเรียนหน้า 236 ดว้ ยประโยคสญั ลกั ษณ์การลบเป็นสถานการณ์การลบ นกั เรียนอาจตอ้ งใชเ้ วลาในการวิเคราะห์ ดงั น้ันการตรวจสอบ จงึ กำ�หนดสถานการณ์เพยี งสองสถานการณ์เท่าน้ัน จากน้ันให้นักเรยี นทำ�แบบฝกึ หดั 14.4 หน้า 144 - 146 จากน้ันครูและนกั เรยี นร่วมกนั สรุปบทเรยี น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  265

ค่มู ือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทย์ปัญหาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ ช้นั ประถมศึกษาปีที่ 1 เลม่ 2 14.5 โจทย์ปญั หาการบวก และ โจทยป์ ญั หาการลบ (1) จุดประสงค์ แสดงวธิ หี าค�ำ ตอบของโจทย์ ปญั หาการบวกของจ�ำ นวนนับ ท่ผี ลบวกไม่เกนิ 100 และ 0 สื่อการเรยี นรู้ • สอ่ื ของจริง • ตัวนับ แนวการจัดการเรียนรู้ ใหน้ กั เรยี นยกตัวอยา่ งโจทยป์ ญั หาการบวกและโจทยป์ ัญหาการลบอยา่ งงา่ ย ๆ ที่พบในชีวติ จริง แลว้ รว่ มกนั บอกวา่ เรยี นเรื่องการบวกและการลบไปทำ�ไมและใชก้ ารบวกและการลบในเร่ืองใดบา้ ง จากน้ันใหน้ ักเรยี นพิจารณาโจทย์ปญั หา ในหนงั สอื เรียนหน้า 237 ครใู หน้ กั เรียนอ่านโจทยป์ ัญหาพร้อมกนั แลว้ ให้นักเรียนวิเคราะหโ์ จทย์ และคดิ หาคำ�ตอบ พร้อมทั้งแนะนำ�การหาคำ�ตอบควบคู่กันไปกับค�ำ ตอบของนักเรยี น ดงั น้ี โจทย์ถามอะไร โจทยบ์ อกอะไร จำ�นวนไก่ทอ่ี ยู่ ในรว้ั รวมกบั จ�ำ นวนไก่ท่อี ยนู่ อกร้วั จะมากกวา่ หรือนอ้ ยกวา่ 23 จะหาคำ�ตอบไดอ้ ยา่ งไร เขยี นประโยคสญั ลกั ษณไ์ ดอ้ ยา่ งไร คำ�ตอบเปน็ เท่าไร ค�ำ ตอบทไี่ ดส้ มเหตุสมผลหรือไม่ ในการสอนการแก้โจทย์ปญั หา ถ้านกั เรียนยังไมส่ ามารถหาคำ�ตอบได้ ครูอาจใชส้ ่อื ของจริง ตวั นับ วาดภาพคร่าว ๆ หรือเขยี นรอยขดี แสดงจ�ำ นวน หรอื อาจใชก้ ารนบั ต่อ เพื่อช่วยใหน้ ักเรียน เกิดแนวคดิ สามารถวเิ คราะห์โจทย์และหาค�ำ ตอบได้ถูกต้อง 266  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 14 | โจทยป์ ญั หาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 แนวการจัดการเรียนรู้ ครใู หน้ กั เรยี นอา่ นโจทยป์ ญั หาในหนงั สอื เรยี นแลว้ สนทนากบั นกั เรยี นวา่ โจทยป์ ญั หาดงั กลา่ วเปน็ เรอ่ื งเกย่ี วกบั ใคร ท�ำ อะไร แลว้ รว่ มกนั วิเคราะห์โจทย์และหาคำ�ตอบ ครูอาจใช้ค�ำ ถามนำ� พร้อมทัง้ แนะน�ำ ให้นักเรียนวาดภาพครา่ ว ๆ หรือ เขียนรอยขดี ประกอบเพอ่ื ชว่ ยใหน้ กั เรยี นเกดิ แนวคดิ สามารถวเิ คราะหโ์ จทยแ์ ละหาค�ำ ตอบไดถ้ กู ตอ้ ง และควรใหน้ กั เรยี น พจิ ารณาความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบทุกคร้ัง สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  267

คูม่ อื ครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทย์ปัญหาการบวก และโจทย์ปัญหาการลบ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ 1 เล่ม 2 50 + 50 = 50 + 50 = 100 ๑๐๐ 40 - 17 = 40 - 17 = 23 ๒๓ แนวการจัดการเรียนรู้ ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั ท�ำ กจิ กรรมเกย่ี วกบั การแกโ้ จทยป์ ญั หาในหนงั สอื เรยี นหนา้ 239 แลว้ ชว่ ยกนั บอกวา่ โจทยป์ ญั หาน้ี เปน็ เรือ่ งเกีย่ วกบั อะไร ครแู นะนำ�ว่าโจทยป์ ัญหาข้อนีเ้ ป็นโจทยป์ ัญหาที่มีความซบั ซ้อนขึ้น ครคู วรอธิบายหรือวาดภาพประกอบ เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นเข้าใจว่า นชุ ออมเงินเดือนละ 50 บาท นุชออมเงนิ 2 เดอื น หมายความวา่ เดือนแรกนุชออมเงิน 50 บาท เดือนที่สองนชุ ออมเงนิ 50 บาท ถ้านชุ ออมเงนิ 2 เดือน นุชจะออมเงนิ ไดม้ ากกวา่ หรอื นอ้ ยกว่า 50 บาท หาคำ�ตอบไดอ้ ย่างไร แล้วใหน้ ักเรียนเขียนประโยคสญั ลักษณ์และหาค�ำ ตอบ จากน้ันใหน้ ักเรยี นจบั ค่ทู �ำ กิจกรรมในหนงั สือเรยี นหนา้ 239 เพือ่ ฝกึ การแกโ้ จทยป์ ญั หาการบวกและแก้โจทย์ปัญหาการลบ 268  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทยป์ ัญหาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 20 + 9 = ๒๙ 24 - 5 = ๑๙ ตรวจสอบความเข้าใจ สิ่งที่ได้เรยี นรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรียนเพ่อื ให้สอดคล้อง การแก้โจทยป์ ัญหาท�ำ ได้โดย อา่ นท�ำ ความเข้าใจปญั หา กับจุดประสงค์ของการเรยี นในชัว่ โมงน้ี โดยให้นักเรียนเขยี น วางแผนแก้ปญั หา หาคำ�ตอบ และตรวจสอบ ประโยคสญั ลกั ษณแ์ ละเตมิ ค�ำ ตอบตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 240 ความสมเหตุสมผล ถา้ นกั เรียนเขยี นประโยคสัญลักษณแ์ ละหาคำ�ตอบได้ ถูกตอ้ งแสดงวา่ นกั เรยี นเข้าใจเร่ืองการแกโ้ จทยป์ ัญหา จากนั้นใหน้ ักเรยี นทำ�แบบฝึกหัด 14.5 หน้า 147 – 149 การบวกและแก้โจทยป์ ญั หาการลบ แตถ่ า้ นักเรยี นเขยี น ประโยคสัญลักษณแ์ ละหาคำ�ตอบถูกตอ้ งบางข้อหรือ ไมถ่ กู ตอ้ งเลย แสดงวา่ นักเรียนยังไม่เขา้ ใจ เรอื่ งการแกโ้ จทย์ปัญหาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบ ครูอาจสอนสรมิ หรือให้นกั เรียนทำ�แบบฝกึ หดั เพิ่มเตมิ และร่วมกันสรุปบทเรียน สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  269

คู่มือครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 14 | โจทย์ปญั หาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบ ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 1 เล่ม 2 14.6 โจทย์ปญั หาการบวก และ โจทย์ปัญหาการลบ (2) จุดประสงค์ • แสดงวธิ หี าคำ�ตอบของโจทย์ ปัญหาการบวกของจำ�นวนนบั ทผ่ี ลบวกไมเ่ กิน100 • แสดงวธิ หี าค�ำ ตอบของโจทย์ ปัญหาการลบจ�ำ นวนตัวต้งั ไม่เกิน 100 สอื่ การเรียนรู้ • สอื่ ของจรงิ • ตวั นับ • แผนภาพ (bar model) 60 - 44 = ๑๖ 60 - 44 = 16 แนวการจดั การเรยี นรู้ ครทู บทวนโจทย์ปัญหาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบโดยใหน้ ักเรยี นยกตัวอย่างโจทย์ปัญหาการบวกและ โจทย์ปัญหาการลบอยา่ งงา่ ยทสี่ ามารถหาคำ�ตอบไดโ้ ดยไมต่ ้องค�ำ นวณ จากนนั้ ใหน้ กั เรยี นอ่านโจทยป์ ญั หาในหนังสือเรียน หนา้ 241 พร้อมกัน แลว้ ช่วยกนั บอกว่าโจทยป์ ญั หาน้ีเป็นเรือ่ งเกย่ี วกับอะไร ครูแนะนำ�วา่ เป็นการเปรียบเทยี บหาผลตา่ ง ของจ�ำ นวนต้นมะมว่ งกบั จ�ำ นวนต้นชมพู่ทใ่ี ช้ค�ำ วา่ มากกว่า ครูวาดภาพคร่าว ๆ แสดงการเปรียบเทียบจ�ำ นวนต้นมะมว่ ง กับตน้ ชมพู่ เพื่อใหน้ ักเรยี นเห็นว่าอะไรมากกวา่ ครคู วรใช้จำ�นวนน้อย ๆ กอ่ น เพอ่ื ให้นกั เรยี นเกดิ แนวคิดสามารถวิเคราะห์ โจทยแ์ ละหาคำ�ตอบไดถ้ ูกตอ้ ง จากนัน้ ใหน้ กั เรียนฝกึ วิเคราะหโ์ จทย์ปญั หาลกั ษณะเชน่ นเ้ี พมิ่ เติม พร้อมคดิ หาคำ�ตอบ 270  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทย์ปัญหาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ 2 50 + 15 = 50 + 15 = 65 ๖๕ แนวการจัดการเรียนรู้ ครใู ห้นกั เรียนอ่านโจทย์ปัญหาในหนงั สือเรยี นแล้วช่วยกนั วิเคราะหโ์ จทย์และหาคำ�ตอบ ครูแนะน�ำ การหาคำ�ตอบ ควบคกู่ นั ไปกับค�ำ ตอบของนักเรียน โดยครอู าจวาดภาพครา่ ว ๆ ประกอบการตงั้ ค�ำ ถาม เช่น โจทย์ถามอะไร โจทยบ์ อกอะไร ถา้ วิภาเกบ็ ฝรั่งได้เทา่ กบั สม้ โอวิภาเก็บฝรั่งได้กผ่ี ล (20 ผล) วิภาเกบ็ ฝรั่งไดม้ ากกว่าส้มโอ 40 ผล จะต้องวาดภาพฝร่งั เพิ่มอกี กผ่ี ล (40 ผล) หาจ�ำ นวนฝร่ังที่วิภาเกบ็ ได้อยา่ งไร (20 + 40) เขียนประโยคสญั ลักษณไ์ ด้อยา่ งไร คำ�ตอบท่ีไดส้ มเหตุสมผล หรือไม่ เพราะเหตใุ ด ให้นกั เรียนวิเคราะห์โจทยล์ ักษณะนี้เพ่มิ เตมิ ครูอาจใชส้ ื่อของจริง ตวั นบั หรอื วาดภาพครา่ ว ๆ เพอ่ื ช่วย ใหน้ ักเรยี นเกดิ แนวคดิ สามารถวิเคราะห์โจทย์ เขียนประโยคสัญลักษณแ์ ละหาค�ำ ตอบไดถ้ กู ต้อง และควรให้นักเรียนพิจารณา ความสมเหตุสมผลของคำ�ตอบทกุ ครงั้ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  271

ค่มู ือครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทยป์ ัญหาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ ช้นั ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 40 - 10 = 40 - 10 = 30 ๓๐ แนวการจัดการเรียนรู้ ครแู ละนักเรยี นรว่ มกนั วิเคราะหโ์ จทยป์ ญั หาในหนังสือเรยี นหน้า 243 ครแู นะนำ�ว่าโจทยป์ ัญหาข้อนีเ้ ปน็ โจทยป์ ญั หา ท่แี ตกตา่ งจากหนงั สือเรียนหน้า 242 ครูวาดภาพแสดงจำ�นวนไกต่ ัวเมียและไกต่ วั ผ้ทู ี่เล้ียงเท่ากนั กอ่ น จากน้นั จึงเขียนภาพ ท่ีแสดงจำ�นวนไก่ตัวเมยี มากกว่าไก่ตวั ผู้ 5 ตัว เพือ่ ให้นักเรียนเขา้ ใจว่าจะหาคำ�ตอบได้อย่างไร เขยี นประโยคสัญลกั ษณ์ได้ อยา่ งไร ไดค้ ำ�ตอบเทา่ ไร ให้นกั เรยี นจบั คู่ทำ�กิจกรรมในหนังสือเรยี นเพ่มิ เตมิ พรอ้ มท้ังแนะน�ำ ให้นกั เรยี นวาดภาพครา่ ว ๆ หรอื เขียนรอยขดี เพื่อช่วยใหน้ ักเรียนเกิดแนวคิดสามารถวเิ คราะห์โจทย์และหาคำ�ตอบได้ถูกต้อง และควรใหน้ กั เรยี นพิจารณา ความสมเหตุสมผลของคำ�ตอบทกุ คร้งั 272  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 14 | โจทย์ปัญหาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบ ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 25 - 14 = 25 - 14 = 11 ๑๑ 24 + 12 = 24 + 12 = 36 ๓๖ ตรวจสอบความเขา้ ใจ สิง่ ทีไ่ ด้เรยี นรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรียนเพ่อื ให้สอดคล้อง การแก้โจทยป์ ญั หาท�ำ ได้โดย อา่ นทำ�ความเข้าใจปญั หา กบั จดุ ประสงคข์ องการเรยี นในช่ัวโมงนี้ โดยให้นักเรยี น วางแผนแกป้ ญั หา หาค�ำ ตอบ และตรวจสอบความสมเหตสุ มผล เขยี นประโยคสญั ลักษณแ์ ละเติมคำ�ตอบตามหนงั สอื เรยี นหน้า 244 เป็นรายบคุ คล ถา้ นักเรยี นเขยี นประโยค จากนัน้ ให้นักเรียนทำ�แบบฝกึ หดั 14.6 หนา้ 150 - 151 สญั ลักษณ์และหาค�ำ ตอบได้ถกู ต้องแสดงวา่ นักเรียนเขา้ ใจ เรอ่ื งการแกโ้ จทยป์ ญั หาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ แต่ถ้านกั เรยี นเขียนประโยคสัญลกั ษณ์และหาค�ำ ตอบถกู ต้อง บางขอ้ หรือไม่ถูกตอ้ งเลยแสดงวา่ นักเรยี นยงั ไม่เข้าใจเรอ่ื ง การแก้โจทยป์ ัญหาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ ครอู าจสอนเสรมิ นอกเวลาและมอบหมายใหน้ กั เรยี น ท�ำ แบบฝกึ หัดเพ่มิ เติมและรว่ มกนั สรปุ บทเรยี น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  273

คมู่ ือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทยป์ ญั หาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 60 - 48 = 14.7 โจทยป์ ญั หาการบวก และ 60 - 48 = 12 โจทยป์ ญั หาการลบ (3) ๑๒ จุดประสงค์ • แสดงวธิ ีหาค�ำ ตอบของโจทย์ ปญั หาการบวกจ�ำ นวนนบั ท่ี ผลบวกไม่เกิน 100 • แสดงวธิ หี าค�ำ ตอบของโจทย์ ปัญหาการลบจำ�นวนนับ ท่ีตวั ต้งั ไม่เกิน 100 สอ่ื การเรยี นรู้ • ตวั นับ แนวการจัดการเรียนรู้ ครูทบทวนโจทยป์ ญั หาการบวกและโจทย์ปญั หาการลบทใ่ี ช้ค�ำ ว่า “มากกวา่ ” โดยใหน้ กั เรียนยกตัวอย่างโจทย์ปัญหา เช่น พ่ีมลี ูกโป่ง 10 ลูก นอ้ งมลี ูกโปง่ 4 ลูก พ่ีมลี กู โปง่ มากกว่าน้องกี่ลูก หรอื นารมี ตี ุ๊กตา 8 ตัว สดุ ามีตุ๊กตามากกว่านารี 3 ตัว สุดามตี ก๊ ตากตี่ วั จากนั้นให้นกั เรยี นอา่ นโจทยป์ ญั หาในหนังสือเรยี นหน้า 245 พร้อมกัน แลว้ บอกวา่ โจทย์ปัญหานี้เปน็ เรอ่ื งเก่ียว กบั อะไร ครแู นะน�ำ วา่ โจทยข์ อ้ น้เี ป็นการเปรยี บเทยี บหาผลตา่ งของจำ�นวนแพะกับจำ�นวนแกะที่ใช้คำ�วา่ “น้อยกว่า” ครูควร วาดภาพแสดงการเปรยี บเทยี บจ�ำ นวนแพะกบั จ�ำ นวนแกะ ใหน้ กั เรยี นสงั เกตวา่ จ�ำ นวนใดนอ้ ยกวา่ กนั ครอู าจใชจ้ �ำ นวนนอ้ ย ๆ เพอ่ื ชว่ ยให้นักเรียนเกิดแนวคิดสามารถวเิ คราะหโ์ จทยแ์ ละหาคำ�ตอบได้ถกู ตอ้ ง จากนั้นใหน้ กั เรยี นฝึกวเิ คราะหโ์ จทย์ปัญหา พรอ้ มคิดหาคำ�ตอบ 274  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทยป์ ญั หาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 45 - 18 = 45 - 18 = 27 ๒๗ แนวการจดั การเรียนรู้ ครูให้นกั เรียนอ่านโจทย์ปัญหาในหนังสือเรียนหน้า 246 แลว้ ชว่ ยกนั วเิ คราะห์โจทย์และหาค�ำ ตอบ โดยครอู าจ วาดภาพคร่าว ๆ ประกอบการตง้ั ค�ำ ถาม เชน่ โจทยถ์ ามอะไร โจทยบ์ อกอะไร ถา้ ตม้ั มชี มพเู่ ทา่ กบั โอแ๋ สดงวา่ ตม้ั มชี มพกู่ ผ่ี ล (45 ผล) ต้ัมมีชมพนู่ ้อยกวา่ โอ๋ 15 ผล แสดงวา่ ตั้มต้องมชี มพมู่ ากกว่าหรือน้อยกวา่ 45 ผล (น้อยกว่า 45 ผล) จะหา จำ�นวนชมพู่ทต่ี มั้ มีไดอ้ ยา่ งไร (45 – 15) เขียนประโยคสญั ลกั ษณ์ได้อย่างไร หาค�ำ ตอบได้อย่างไร ค�ำ ตอบทไี่ ด้สมเหตสุ มผล หรอื ไม่ เพราะเหตุใด ให้นักเรียนฝกึ วิเคราะห์โจทยล์ ักษณะเช่นนเ้ี พ่ิมเตมิ ครูอาจใช้สอ่ื ของจริง ตัวนับหรอื วาดภาพคร่าว ๆ เพ่อื ชว่ ยให้นักเรียนเกดิ แนวคดิ สามารถวเิ คราะหโ์ จทย์ เขยี นประโยคสญั ลกั ษณแ์ ละหาค�ำ ตอบไดถ้ กู ตอ้ ง และควรใหน้ กั เรยี น พจิ ารณาความสมเหต-ุ สมผลของค�ำ ตอบทุกครงั้ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  275

คู่มือครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทย์ปัญหาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 24 + 6 = 24 + 6 = 30 ๓๐ แนวการจัดการเรียนรู้ ครแู ละนักเรียนร่วมกันวเิ คราะหโ์ จทย์ปัญหาในหนงั สอื เรียนหนา้ 247 โดยครูอาจวาดภาพคร่าว ๆ ประกอบ การตงั้ ค�ำ ถาม เชน่ โจทย์ถามอะไร โจทย์บอกอะไร ถา้ มานะปลกู มะม่วงเท่ากับขนุนแสดงวา่ มานะปลกู มะมว่ งกีต่ ้น (30 ตน้ ) แต่มานะปลูกขนุนนอ้ ยกว่ามะมว่ ง 10 ต้น แสดงว่ามานะปลูกมะม่วงมากกว่าหรอื นอ้ ยกว่า 30 ต้น (มากกว่า 30 ต้น) จะหาจำ�นวนมะมว่ งที่มานะปลกู ได้อย่างไร (30 + 10) เขยี นประโยคสัญลกั ษณ์ได้อยา่ งไร ได้ค�ำ ตอบเท่าไร คำ�ตอบท่ีได้ สมเหตุสมผลหรือไม่ เพราะเหตุใด ใหน้ กั เรียนฝึกวิเคราะหโ์ จทย์ลกั ษณะเชน่ น้เี พม่ิ เติม ครูอาจใชส้ ื่อของจรงิ ตัวนบั หรือ วาดภาพครา่ ว ๆ เพ่ือช่วยใหน้ ักเรียนเกดิ แนวคิดสามารถวเิ คราะหโ์ จทย์ เขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์และหาค�ำ ตอบได้ถูกตอ้ ง และควรใหน้ กั เรยี นพจิ ารณาความสมเหตุสมผลของคำ�ตอบ 276  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทยป์ ัญหาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบ ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 22 + 12 = 22 + 12 = 34 ๓๔ ตรวจสอบความเข้าใจ ส่งิ ทีไ่ ดเ้ รียนรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรียนเพือ่ ใหส้ อดคลอ้ ง การแก้โจทยป์ ญั หาท�ำ ไดโ้ ดย อา่ นท�ำ ความเขา้ ใจปญั หา กับจุดประสงค์ของการเรยี นชว่ั โมงนี้ โดยใหน้ กั เรยี นเขียน วางแผนแกป้ ัญหา หาคำ�ตอบ และตรวจสอบ ประโยคสญั ลกั ษณแ์ ละเตมิ ค�ำ ตอบตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 248 ความสมเหตสุ มผล เป็นรายบคุ คล ถา้ นกั เรยี นเขยี นประโยคสัญลักษณ์และ หาคำ�ตอบได้ถูกตอ้ งแสดงวา่ นกั เรยี นเขา้ ใจ จากนน้ั ให้นักเรียนท�ำ แบบฝกึ หดั 14.7 หน้า 152 - 153 เรอ่ื งการแกโ้ จทยป์ ญั หา แตถ่ า้ นกั เรยี นเขียนประโยค สัญลกั ษณแ์ ละหาคำ�ตอบถกู ตอ้ งบางขอ้ หรอื ไมถ่ ูกต้องเลย แสดงว่านกั เรียนยังไม่เขา้ ใจเร่อื งการแกโ้ จทยป์ ญั หาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ ครอู าจสอนเสรมิ และใหน้ กั เรียน ทำ�แบบฝึกหดั เพมิ่ เตมิ และรว่ มกันสรปุ บทเรยี น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  277

คู่มอื ครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทย์ปญั หาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบ ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 13 14.8 โจทยป์ ญั หาการบวก และ โจทย์ปญั หาการลบ (4) จุดประสงค์ • แสดงวธิ ีหาค�ำ ตอบของโจทย์ ปญั หาการบวกจ�ำ นวนนบั ทผ่ี ลบวกไม่เกิน 100 • แสดงวธิ ีหาค�ำ ตอบของโจทย์ ปัญหาการลบจ�ำ นวนนบั ที่ตวั ตง้ั ไมเ่ กิน 100 สือ่ การเรยี นรู้ • สอื่ ของจรงิ • ตวั นบั • ภาพวาด แนวการจดั การเรียนรู้ ครูทบทวนโจทย์ปญั หาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบ โดยใหน้ กั เรียนยกตวั อย่างท่ีสามารถหาค�ำ ตอบไดโ้ ดยใช้ การคำ�นวณไม่ยาก จากน้ันให้นกั เรียนอา่ นโจทย์ปัญหาในหนังสอื เรยี นหนา้ 249 พรอ้ มกนั แลว้ ชว่ ยกนั บอกว่าโจทย์ปญั หาน้ี เปน็ เรอ่ื งเกย่ี วกบั อะไร ครแู นะน�ำ วา่ โจทยป์ ญั หานก้ี �ำ หนดสง่ิ ทต่ี อ้ งการทราบหรอื สง่ิ ทโ่ี จทยถ์ าม (ตอ้ งเกบ็ มะละกออกี กผ่ี ล) กบั จ�ำ นวนทมี่ ีอย่เู ดิมหรือสิง่ ที่โจทย์บอก (ปนิ่ เกบ็ มะละกอได้ 17 ผล) แล้วให้หาจ�ำ นวนมะละกอทตี่ ้องเกบ็ เพ่มิ อกี เพื่อให้ได้ มะละกอครบ 30 ผล ครคู วรใช้ของจรงิ ตวั นับ หรอื วาดภาพคร่าว ๆ ประกอบค�ำ อธบิ ายแสดงจำ�นวนมะละกอท่ีเก็บได้ 17 ผล รวมกบั จำ�นวนมะละกอทต่ี ้องเก็บเพมิ่ แลว้ ท�ำ ให้ไดม้ ะละกอทัง้ หมด 30 ผล เพ่ือให้นกั เรยี นเกดิ แนวคดิ สามารถ วิเคราะห์โจทย์และหาค�ำ ตอบได้ถกู ต้อง ในการสอนครูควรเรมิ่ จากจ�ำ นวนน้อย ๆ กอ่ น เพือ่ ช่วยใหน้ กั เรียนเกดิ แนวคดิ สามารถวเิ คราะหโ์ จทย์และหาคำ�ตอบได้ถกู ต้อง 278  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทยป์ ญั หาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 16 แนวการจดั การเรยี นรู้ ใหน้ ักเรยี นอ่านโจทยป์ ญั หาในหนงั สือเรยี นหน้า 250 พรอ้ มกัน แลว้ ช่วยกันวเิ คราะหโ์ จทย์และหาค�ำ ตอบรว่ มกับครู โดยครอู าจใช้สื่อของจริง ตัวนับ หรือวาดภาพคร่าว ๆ ประกอบการต้งั ค�ำ ถาม เช่น โจทยถ์ ามอะไร โจทยบ์ อกอะไร คดิ หาคำ�ตอบได้อยา่ งไร เขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์ไดอ้ ยา่ งไร ได้คำ�ตอบเทา่ ไร ค�ำ ตอบท่ีไดส้ มเหตสุ มผลหรือไม่ เพราะเหตุใด สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  279

คู่มอื ครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทยป์ ัญหาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 14 6 14 - 6 = 14 - 6 = 8 ๘ 15 40 40 - 15 = 40 - 15 = 25 ๒๕ แนวการจดั การเรียนรู้ ครูและนักเรียนรว่ มกนั วเิ คราะหโ์ จทยป์ ัญหาในหนงั สือเรียนหน้า 251 จากนั้นใหน้ กั เรยี นจบั คทู่ �ำ กจิ กรรมใน หนงั สอื เรยี นเพม่ิ เตมิ เพอ่ื ฝกึ การแกโ้ จทยป์ ญั หาการหาคา่ ของตวั ไมท่ ราบคา่ แลว้ รว่ มกนั ตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบ 280  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทยป์ ัญหาการบวก และโจทย์ปัญหาการลบ ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 100 - 70 = 100 - 70 = 30 ๓๐ ตรวจสอบความเขา้ ใจ สิง่ ทีไ่ ด้เรยี นรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรียนเพอ่ื ใหส้ อดคล้อง การแกโ้ จทยป์ ญั หาท�ำ ไดโ้ ดย อา่ นท�ำ ความเข้าใจปญั หา กบั จดุ ประสงค์ของการเรียนในชั่วโมงนี้ โดยให้นักเรยี นเขยี น วางแผนแกป้ ญั หา หาค�ำ ตอบ และตรวจสอบ ประโยคสญั ลกั ษณแ์ ละเตมิ คำ�ตอบตามหนงั สือเรียนหนา้ ความสมเหตสุ มผล 252 ถ้านักเรียนเขยี นประโยคสัญลกั ษณ์และหาคำ�ตอบได้ ถูกต้องแสดงวา่ นกั เรยี นเข้าใจการแก้โจทยป์ ญั หา จากนนั้ ใหน้ กั เรยี นทำ�แบบฝกึ หัด 14.8 หน้า 154 - 155 แต่ถ้านักเรียนเขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์และหาคำ�ตอบ ไม่ถกู ตอ้ ง แสดงวา่ นกั เรยี นยังไมเ่ ขา้ ใจการแกโ้ จทยป์ ญั หา การหาค่าของตัวไมท่ ราบคา่ ครอู าจสอนเสรมิ และใหน้ กั เรียน ทำ�แบบฝึกหดั เพ่ิมเติมและรว่ มกนั สรุปบทเรยี น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  281

ค่มู อื ครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทยป์ ัญหาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบ ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 22 14.9 โจทยป์ ัญหาการบวก และ โจทยป์ ญั หาการลบ (5) จุดประสงค์ • แสดงวิธหี าคำ�ตอบของโจทย์ ปญั หาการบวกและโจทยป์ ญั หา การลบจ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 100 • แสดงวิธีหาค�ำ ตอบของโจทย์ ปัญหาการลบจำ�นวนนบั ท่ีตัวตงั้ ไมเ่ กิน 100 ส่ือการเรียนรู้ • สอื่ ของจรงิ • ตัวนับ • ภาพวาด แนวการจดั การเรยี นรู้ ครทู บทวนโจทยป์ ญั หาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ โดยให้นกั เรยี นยกตัวอย่างทสี่ ามารถหาคำ�ตอบได้โดยใช้ การค�ำ นวณไมย่ าก จากนัน้ ให้นกั เรียนอ่านโจทย์ปัญหาในหนงั สอื เรียนหนา้ 253 พรอ้ มกนั แล้วชว่ ยกนั บอกวา่ โจทยป์ ัญหานี้ เปน็ เรอ่ื งเกย่ี วกบั อะไร ครแู นะน�ำ วา่ โจทยก์ �ำ หนดจ�ำ นวนกลว้ ยทใ่ี หน้ อ้ งไปกบั จ�ำ นวนกลว้ ยทเ่ี หลอื แลว้ หาจ�ำ นวนกลว้ ยทม่ี อี ยเู่ ดมิ ครูวาดภาพประกอบคำ�อธบิ ายแสดงจำ�นวนกลว้ ยทใี่ หน้ ้องไปและจ�ำ นวนกลว้ ยทเ่ี หลอื แลว้ หาจ�ำ นวนกล้วยทีม่ อี ยู่เดมิ ในการสอนเพือ่ ให้นักเรยี นเข้าใจดีย่งิ ขนึ้ ครูควรใชจ้ �ำ นวนนอ้ ย ๆ กอ่ น เพือ่ ช่วยใหน้ ักเรียนเกิดแนวคดิ สามารถวิเคราะห์โจทย์ และหาคำ�ตอบได้ถกู ต้อง จากน้นั ให้นกั เรยี นฝึกวิเคราะหโ์ จทยป์ ญั หา พร้อมคิดหาคำ�ตอบ 282  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ อื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทย์ปัญหาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เลม่ 2 23 แนวการจดั การเรยี นรู้ ใหน้ กั เรียนอ่านโจทยป์ ญั หาในหนังสือเรยี นหนา้ 254 แลว้ ชว่ ยกันวิเคราะห์โจทยแ์ ละหาค�ำ ตอบร่วมกับครู โดยครูอาจใช้ส่ือของจริง ตวั นับ หรอื วาดภาพประกอบการตัง้ คำ�ถาม เช่น โจทย์ถามอะไร โจทยบ์ อกอะไร คดิ หาคำ�ตอบได้ อยา่ งไร เขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์ได้อยา่ งไร ไดค้ ำ�ตอบเท่าไร ค�ำ ตอบท่ไี ด้สมเหตุสมผลหรือไม่ เพราะเหตใุ ด สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  283

คู่มือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทยป์ ญั หาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบ ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 1 เลม่ 2 25 12 - 25 = 12 25 +12 = 37 ๓๗ * อาจเขยี นประโยคสญั ลกั ษณไ ดต า งจากนี้ 8 28 + 8 = 28 28 - 8 = 20 ๒๐ แนวการจัดการเรียนรู้ ครูและนกั เรียนร่วมกนั วเิ คราะห์โจทยป์ ัญหาในหนงั สอื เรียนหน้า 255 จากนนั้ ใหน้ ักเรยี นจับคูท่ ำ�กิจกรรมใน หนงั สอื เรยี นเพม่ิ เตมิ เพอ่ื ฝกึ การแกโ้ จทยป์ ญั หาการหาคา่ ของตวั ไมท่ ราบคา่ แลว้ รว่ มกนั ตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบ 284  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทยป์ ญั หาการบวก และโจทย์ปัญหาการลบ ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 + 13 = 20 20 - 13 = 7 ๗ * อาจเขยี นประโยคสัญลกั ษณไ ดต า งจากนี้ ตรวจสอบความเข้าใจ ส่ิงทไ่ี ด้เรียนรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรียนเพอื่ ให้สอดคลอ้ ง การแก้โจทย์ปัญหา ท�ำ ไดโ้ ดย อา่ นท�ำ ความเข้าใจปัญหา กบั จดุ ประสงคข์ องการเรยี นในชัว่ โมงนี้ โดยให้นกั เรยี น วางแผนแกป้ ญั หา หาค�ำ ตอบ และตรวจสอบความสมเหตสุ มผล เขียนประโยคสญั ลกั ษณแ์ ละเตมิ ค�ำ ตอบตามหนังสอื เรยี น หน้า 256 ถา้ นกั เรียนเขียนประโยคสัญลกั ษณ์และหาคำ�ตอบ จากนนั้ ให้นักเรยี นท�ำ แบบฝึกหดั 14.9 หน้า 156 - 157 ได้ถกู ต้องแสดงวา่ นกั เรยี นเข้าใจเร่ืองการแกโ้ จทยป์ ัญหา แตถ่ ้านักเรยี นเขยี นประโยคสัญลักษณแ์ ละหาคำ�ตอบ ไมถ่ กู ต้อง แสดงวา่ นักเรยี นยังไม่เข้าใจเรือ่ งการแก้โจทย์ ปัญหาการหาจ�ำ นวนทมี่ ีอยู่เดิม ครูอาจสอนเสรมิ และ ให้นกั เรียนทำ�แบบฝกึ หัดเพิ่มเติมและรว่ มกันสรุปบทเรยี น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  285

คมู่ อื ครู รายวิชาพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 14 | โจทยป์ ญั หาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 14.10 การสร้างโจทย์ปัญหา การบวก และโจทยป์ ญั หา การลบจากภาพ จดุ ประสงค์ สร้างโจทยป์ ญั หาการบวก หรอื โจทย์ปญั หาการลบ ของจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100 และ 0 จากภาพหรือสถานการณ์ ส่ือการเรยี นรู้ • บตั รภาพ • บตั รสถานการณ์ แนวการจัดการเรยี นรู้ ครูทบทวนโจทยป์ ัญหาการบวกและโจทย์ปญั หาการลบโดยครูยกตวั อย่างโจทยป์ ญั หาการบวกและโจทยป์ ญั หาการลบ อย่างง่ายท่นี กั เรยี นสามารถหาค�ำ ตอบในใจ จากนั้นใหน้ ักเรียนพจิ ารณาภาพในหนงั สือเรยี นหนา้ 257 พร้อมกนั แล้วช่วยกัน บอกว่าในภาพมีอะไรบา้ ง แต่ละชนิดมีจ�ำ นวนเท่าไร ส่ิงของชนดิ เดยี วกันมอี ะไรท่แี ตกต่างกัน ในการสอนการสร้าง โจทยป์ ัญหาจากภาพ ครคู วรเรมิ่ จากสิ่งทน่ี ักเรียนเห็นจำ�นวนสิ่งของจากภาพท่กี ำ�หนดให้กอ่ น แล้วใหน้ ักเรียนชว่ ยกนั สร้าง โจทยป์ ญั หาการบวกจากภาพ ซงึ่ โจทยป์ ญั หาจะตอ้ งมีส่วนทีโ่ จทยบ์ อกและสว่ นทโี่ จทย์ถาม ครูต้องตรวจสอบวา่ โจทยป์ ญั หา ท่นี ักเรยี นสร้างเป็นโจทย์ปญั หาการบวกถูกต้องหรอื ไม่ มคี วามเหมาะสมหรือไม่มคี วามเป็นไปไดห้ รอื ไม่และเขยี น ประโยคสัญลักษณถ์ ูกตอ้ งตามขอ้ ก�ำ หนดหรอื ไม่ ถ้านกั เรียนสร้างโจทย์ปัญหาการบวกไม่ถูกต้องหรือไมเ่ หมาะสม ครคู วรแนะน�ำ แกไ้ ขโดยให้นกั เรยี นฝึกสร้างโจทย์ปัญหาการบวกเพมิ่ เตมิ 286  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ ือครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทย์ปญั หาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ 1 เล่ม 2 แนวการจดั การเรยี นรู้ ครแู ละนักเรยี นร่วมกนั ทำ�กิจกรรมในหนงั สือเรยี นหน้า 258 ครคู วรแนะนำ�วา่ ในการสรา้ งโจทยป์ ัญหาการลบ จากภาพหรอื สถานการณ์ จะต้องมีความถกู ตอ้ ง ความเหมาะสมและความเป็นไปได้ แลว้ ใหน้ กั เรียนฝกึ สรา้ งโจทย์ปญั หา เขียนประโยคสัญลกั ษณ์ และหาค�ำ ตอบ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  287

คูม่ อื ครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทยป์ ัญหาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบ ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 1 เล่ม 2 แกวตาปลูกผักกาดและคะนาทงั้ หมดกต่ี น แกว ตาปลูกผักกาดนอยกวาคะนา กต่ี น * คาํ ตอบอาจแตกตา งจากนี้ แนวการจดั การเรยี นรู้ ครูและนักเรียนรว่ มกันท�ำ กิจกรรมในหนงั สอื เรียนหน้า 259 ให้นักเรยี นจับคูช่ ว่ ยกันสร้างค�ำ ถามจากสิ่งทกี่ �ำ หนดให้ เพือ่ ใหไ้ ดโ้ จทย์ปัญหาการบวกและโจทยป์ ญั หาการลบ ชว่ ยกันตรวจสอบความถูกต้อง ความเหมาะสมและความเปน็ ไปได้ ของโจทยท์ ส่ี รา้ ง จากนน้ั ครใู หน้ กั เรยี นสรา้ งโจทยป์ ญั หาการบวกและโจทยป์ ญั หาการลบเพม่ิ เตมิ 2 - 3 ตวั อยา่ ง แล้วให้เพือ่ นในหอ้ งชว่ ยกันตรวจสอบความถกู ตอ้ งและความเปน็ ไปไดข้ องโจทย์ปญั หาท่ีสร้าง 288  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ อื ครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทยป์ ัญหาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบ ชนั้ ประถมศึกษาปีที่ 1 เลม่ 2 โจทยป ญ หาการบวก ลุงเล้ยี งววั 9 ตวั เลย้ี งควาย 10 ตัว ลุงเลี้ยงวัวและควายท้งั หมดกี่ตัว * คําตอบอาจแตกตางจากน้ี 9 + 10 = ตรวจสอบความเขา้ ใจ ส่ิงทไี่ ดเ้ รียนรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนักเรยี นเพ่อื ให้สอดคล้อง การสร้างโจทยป์ ญั หาต้องมีสว่ นท่ีโจทยบ์ อกและส่วนที่ กบั จุดประสงค์ของการเรยี นในช่ัวโมงนี้ โดยให้นกั เรียน โจทย์ถาม นอกจากน้ีโจทย์ทีส่ ร้างต้องมีความเปน็ ไปได้ สรา้ งโจทย์ปญั หาการบวกหรอื โจทยป์ ญั หาการลบ และ เขียนประโยคสัญลักษณ์ตามหนงั สือเรยี นหนา้ 260 จากนน้ั ให้นักเรียนท�ำ แบบฝึกหดั 14.10 หนา้ 158 – 159 เปน็ รายบคุ คล ถา้ นกั เรยี นสรา้ งโจทยป์ ัญหาการบวก หรือ สรา้ งโจทยป์ ญั หาการลบ และเขียนประโยคสัญลกั ษณ์ไดถ้ กู ต้องและเหมาะสม แสดงวา่ นักเรยี นเข้าใจเร่อื งการสร้าง โจทยป์ ัญหา แต่ถา้ นกั เรยี นสรา้ งโจทยป์ ัญหาการบวก หรอื สร้างโจทยป์ ญั หาการลบไม่ถกู ตอ้ งและไม่เหมาะสม เขียนประโยคสญั ลักษณไ์ ม่ถูกต้อง แสดงว่านกั เรียนยัง ไมเ่ ขา้ ใจเร่อื งการสรา้ งโจทย์ปญั หา ครูอาจสอนเสริมและ ใหน้ ักเรยี นท�ำ แบบฝึกหัดเพิ่มเตมิ และรว่ มกันสรุปบทเรยี น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  289

คู่มือครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทย์ปัญหาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 14.11 การสรา้ งโจทยป์ ัญหาการ บวก และโจทยป์ ัญหาการ ลบจากประโยคสญั ลักษณ์ จดุ ประสงค์ สรา้ งโจทย์ปัญหาการบวกและ โจทย์ปญั หาการลบของจำ�นวนนับ ไมเ่ กิน100 และ 0 จากประโยคสญั ลักษณ์ ส่อื การเรียนรู้ • บตั รภาพ • บตั รสถานการณ์ • บตั รประโยคสัญลกั ษณ์ แนวการจดั การเรียนรู้ ครทู บทวนการสร้างโจทย์ปัญหาการบวก โดยใหน้ กั เรียนดบู ตั รภาพหรอื บัตรสถานการณแ์ ล้วช่วยกันสร้างโจทยป์ ญั หา การบวกง่าย ๆ พรอ้ มหาค�ำ ตอบ จากนั้นใหน้ กั เรียนอ่านประโยคสัญลกั ษณใ์ นหนงั สือเรียนหน้า 261 พรอ้ มกัน แลว้ ช่วยกนั สร้างโจทย์ปญั หาการบวกจากประโยคสัญลักษณ์ ครูต้องให้ความรเู้ พม่ิ เติมเกี่ยวกับการสร้างโจทยป์ ญั หาการบวกจาก ประโยคสัญลกั ษณ์ จะตอ้ งมีส่วนทโ่ี จทยบ์ อก และสว่ นที่โจทยถ์ าม ซึ่งส่วนทโ่ี จทย์บอกกับสว่ นท่โี จทย์ถามตอ้ งแสดง ความสมั พนั ธก์ นั อย่างถูกตอ้ งและเหมาะสม ครจู ะตอ้ งตรวจสอบโจทยป์ ญั หาทนี่ กั เรียนสรา้ งว่ามคี วามถูกตอ้ งหรือไม่ ถา้ ไมถ่ กู ตอ้ ง ไมเ่ หมาะสมหรอื เปน็ ไปไดค้ วรแนะน�ำ แกไ้ ข จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นชว่ ยกนั ฝกึ สรา้ งโจทยป์ ญั หาจากประโยคสญั ลกั ษณ์ เพม่ิ เตมิ 290  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ อื ครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทยป์ ัญหาการบวก และโจทย์ปัญหาการลบ ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 1 เล่ม 2 แนวการจัดการเรียนรู้ ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั ท�ำ กจิ กรรมเกย่ี วกบั การสรา้ งโจทยป์ ญั หาการลบจากประโยคสญั ลกั ษณ์ ในหนงั สอื เรยี นหนา้ 262 ช่วยกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง ความเหมาะสมและความเปน็ ไปไดข้ องโจทย์ที่สรา้ ง แล้วร่วมกนั สรุปวา่ ในการในการสร้าง โจทยป์ ัญหาการลบจากประโยคสัญลักษณ์ จะต้องมสี ว่ นทีโ่ จทย์บอก และสว่ นที่โจทยถ์ ามและสว่ นทีโ่ จทยบ์ อกกบั สว่ นที่ โจทยถ์ ามตอ้ งสัมพนั ธ์กนั ถูกตอ้ งและเหมาะสม สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  291

คมู่ ือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 14 | โจทย์ปญั หาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบ ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 พอ เก็บมะมว งไดม ากกวา ชมพกู ผ่ี ล นา มอี ายุ 42 ป แมมอี ายมุ ากกวา นา 8 ป แกวตามรี ิบบนิ้ ยาว 60 เซนตมิ ตร แกว ตามีริบบ้นิ ยาวกวาใบบัว 30 เซนติเมตร * คาํ ตอบอาจแตกตา งจากนี้ แนวการจัดการเรยี นรู้ ครแู ละนักเรยี นร่วมกันท�ำ กจิ กรรมในหนังสือเรยี นหนา้ 263 ให้นกั เรยี นจบั คชู่ ่วยกนั สรา้ งโจทยป์ ญั หาการบวก หรือ โจทย์ปญั หาการลบจากประโยคสญั ลักษณ์ และชว่ ยกนั ตรวจสอบความถูกตอ้ ง ความเหมาะสมและความเปน็ ไปได้ของโจทย์ ที่สร้าง แล้วรว่ มกันสรปุ วา่ การสร้างโจทยป์ ญั หาจากประโยคสญั ลกั ษณ์จะมสี ่วนทโี่ จทยบ์ อกและส่วนทโ่ี จทยถ์ าม และ โจทยท์ ส่ี รา้ งตอ้ งถกู ต้องเหมาะสมและความเปน็ ไปได้ 292  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 14 | โจทยป์ ัญหาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 ตน กลาเกบ็ มะมว งได 19 ผล เกบ็ ชมพูได 21 ผล ตนกลาเกบ็ มะมวงและชมพูไดท งั้ หมดกีผ่ ล ตนกลา เกบ็ มะมว งได 19 ผล เก็บชมพไู ด 21 ผล ตน กลาเก็บมะมว งไดนอยกวาชมพกู ผ่ี ล * คาํ ตอบอาจแตกตางจากน้ี ตรวจสอบความเข้าใจ สง่ิ ทไี่ ดเ้ รยี นรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรยี นเพ่ือใหส้ อดคล้อง การสรา้ งโจทย์ปัญหาต้องมที ง้ั สว่ นทโ่ี จทย์บอกและส่วนท่ี กับจุดประสงค์ของการเรยี นในช่วั โมงน้ี โดยใหน้ ักเรียน โจทยถ์ าม นอกจากน้ีโจทยท์ ีส่ ร้างต้องมคี วามเปน็ ไปได้ สรา้ งโจทย์ปัญหาจากประโยคสญั ลกั ษณต์ ามหนังสือเรยี น จากน้นั ใหน้ ักเรียนท�ำ แบบฝกึ หัด 14.11 หนา้ 160 – 161 หนา้ 264 เปน็ รายบุคคล ถา้ นักเรยี นสร้างโจทยป์ ญั หา การบวก และสรา้ งโจทย์ปัญหาการลบจากประโยค สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  293 สญั ลกั ษณไ์ ดถ้ ูกต้องเหมาะสมและเป็นไปได้ แสดงว่านกั เรยี น เขา้ ใจเรอื่ งการสรา้ งโจทยป์ ญั หาบวก และสรา้ งโจทยป์ ญั หา การลบจากประโยคสัญลักษณ์ แตถ่ ้านักเรียนสรา้ ง โจทย์ปัญหาจากประโยคสญั ลกั ษณ์ถูกตอ้ งบางขอ้ หรอื ไม่ถกู ต้องเลยแสดงว่านักเรยี นยงั ไม่เข้าใจเรื่องการสรา้ ง โจทยป์ ญั หาจากประโยคสัญลกั ษณค์ รูอาจสอนเสรมิ และ ให้นักเรียนทำ�แบบฝึกหัดเพิ่มเติม จากนั้นครูและนกั เรยี น รว่ มกนั สรปุ บทเรยี น

คมู่ อื ครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 14 | โจทย์ปัญหาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ ช้ันประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 กิจกรรม เกมถอดรหสั อปุ กรณ์ 1. ดินสอ 2. บัตรโจทย์ปญั หา 7 บตั ร 3. ตารางรหสั เตรยี มสถานท่ี หอ้ งเรยี นท่จี ัดนกั เรียนเปน็ กลุ่ม พอเพียง หรือ เพียงพอ วธิ จี ดั กจิ กรรม 1. ใหน้ กั เรยี นจับคู่ หาคำ�ตอบจากบัตรโจทย์ปัญหาที่ก�ำ หนดให้ แลว้ น�ำ คำ�ตอบทไ่ี ดไ้ ปถอดรหสั กบั ตาราง 2. ใช้รหัสทุกตวั มาเขยี นเป็นค�ำ ท่มี คี วามหมาย 10 28 30 41 41 44 45 อ เ ย ง สระอี พ พ ค�ำ น้นั คอื .......พอเพียง หรอื เพยี งพอ......... จากนั้นให้นกั เรยี นทำ�แบบฝึกท้าทาย หนา้ 162 294  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 14 | โจทยป์ ญั หาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 แบบทดสอบบทที่ 14 เป็นตัวอย่างแบบทดสอบท่ีใช้ในการประเมินเพื่อพัฒนานักเรียนหากมีนักเรียนคนใดที่ไม่ผ่านการทดสอบครูควร ให้นักเรียนคนน้ันฝึกทักษะมากข้ึนโดยอาจใช้แบบฝึกเสริมจากหนังสือเสริมเพ่ิมปัญญาของสสวท.หรือแบบฝึกอ่ืนท่ี เห็นวา่ สมควร ซ่ึงแบบทดสอบท้ายบทน้ีมีจ�ำ นวน 2 ข้อใหญ่ คะแนนเตม็ 12 คะแนน ใช้เวลาในการทำ�แบบทดสอบ 20 นาที และวิเคราะห์เปน็ รายจุดประสงค์ไดด้ ังน้ี จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ ขอ้ ท่ี 1 และ 2 แสดงวธิ หี าค�ำ ตอบของโจทยป์ ัญหาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบจำ�นวนนับ ไมเ่ กิน 100 และ 0 1. ช้นั ป.1 มีนักเรยี นชาย 20 คน มนี กั เรียนหญงิ มากกว่านกั เรียนชาย 4 คน มนี กั เรียนหญงิ กคี่ น จากโจทย์ปญั หาใหน้ ักเรยี นเตมิ คำ�ตอบต่อไปน้ี (ข้อละ 1 คะแนน) 1) โจทยถ์ ามอะไร ............................................................................................................................................................. 2) โจทยบ์ อกอะไร ............................................................................................................................................................ 3) ถา้ มนี ักเรียนหญิงเทา่ กับนกั เรยี นชายจะมนี ักเรียนหญงิ กีค่ น ………………………………………............................................................................................................... 4) มีนกั เรยี นหญงิ มากกว่านกั เรยี นชาย 4 คน จะหาจำ�นวนนักเรียนหญิงได้อยา่ งไร ........................................................................................................................................................... 5) เขยี นประโยคสัญลกั ษณไ์ ดอ้ ยา่ งไร .......................................................................................................................................................... 6) มนี ักเรียนหญิงก่ีคน ……………………………………................................................................................................................ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  295

คมู่ อื ครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 14 | โจทยป์ ัญหาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 1 เลม่ 2 2. เขยี นประโยคสัญลักษณ์ และเติมค�ำ ตอบ (ขอ้ ละ 2 คะแนน) 1) กานดาขายดอกบวั ได้ 40 ดอก ขายดอกบวั ไดน้ ้อยกว่าดอกกหุ ลาบ 10 ดอก กานดาขายดอกกุหลาบได้กีด่ อก ประโยคสญั ลักษณ…์ ….......................................................................................................................................... ตอบ กานดาขายดอกกหุ ลาบได.้ .....................ดอก 2) แกว้ ท�ำ แบบฝึกหัดคณิตศาสตรเ์ สรจ็ แลว้ 8 ขอ้ แก้วจะต้องทำ�แบบฝึกหัดคณติ ศาสตรอ์ ีกก่ีขอ้ จงึ จะครบ 15 ข้อ ประโยคสญั ลักษณ์……...................................................................................................................................... ตอบ แกว้ จะตอ้ งทำ�แบบฝกึ หัดคณติ ศาสตร์อกี ……………..ขอ้ จงึ จะครบ 15 ขอ้ 3) ก้อยเก็บดอกบวั สีขาว 16 ดอก สชี มพู 26 ดอก กอ้ ยเก็บดอกบัวทง้ั หมดกีด่ อก ประโยคสัญลกั ษณ…์ …................................................................................................................................... ตอบ กอ้ ยเก็บดอกบัวทั้งหมด................…..ดอก เฉลย 1. 1) มนี กั เรยี นหญิงก่คี น 2) ชน้ั ป.1 มีนักเรียนชาย 20 คน มนี ักเรยี นหญงิ มากกวา่ นักเรยี นชาย 4 คน 3) มีนักเรียนหญงิ 20 คน 4) น�ำ จ�ำ นวนชายมาบวกกับ 4 5) 20 + 4 = 6) มนี ักเรยี นหญิง 24 คน 2. 1) 40 + 10 = ๕๐ 2) 15 - 8 = ๗ 3) 16 + 26 = ๔๒ 296  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี



สารบัญ 8แบบฝึกหัด การบอกต�ำ แหน่งและอันดบั ท่ี หนา้ 298 บทที่ 304 317 9แบบฝึกหัด 332 343 บทท่ี รูปเรขาคณิต 351 364 10แบบฝึกหดั บทท่ี จ�ำ นวนนบั 21 ถงึ 100 11แบบฝึกหดั บทที่ การวัดความยาว 12แบบฝึกหดั บทที่ การบวกที่ผลบวกไม่เกิน 100 13แบบฝกึ หดั บทท่ี การลบจ�ำ นวนทตี่ วั ต้งั ไม่เกิน 100 14แบบฝึกหดั บทที่ โจทยป์ ญั หาการบวกและโจทยป์ ญั หาการลบ

29 แพร ปา น ออม เนย ตาล ตาล ออม ออม ปา น กับ มะลิ ออม กบั เนย

98 กา ม แหวน อั๋น พลอย ออมสิน ออน พลอย แหวน ออน

29 9 1 5 2 7

99 โตง บุง ดัง ดงั โตง บงุ

30 8 7 9 10 3 4 2 1

00 1 3 ฟตุ ซอล 4 4

30 3 1 2 9 7 8 6 5

01 เขม นัด ปอ ปา น

30 จนั เจ๊ียบ ตม๋ิ 2 เจีย๊ บ 1 จนั 3 แปว 4

02 31 20 22 13 31

30 3 1 2 4

03 11 3 1 1 1 2 2 10 3 3 1 1 1 2 2 13 3 3 1 1 1 1 2 2 14 34 21 21 34

30 4 3 3 2

04 * นักเรียนอาจจะระบายสีตางจากน้ี ครูควรสอบถามถงึ เหตผุ ลในการระบายสดี วย