(คู่มือ) หนังสือเรียนสสวท พื้นฐานคณิตศาสตร์ ป.1 ล.2

คู่มอื ครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | จำ�นวนนบั 21 ถงึ 100 ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 85 23 85 75 71 59 23 23 59 71 75 85 ตรวจสอบความเข้าใจ สงิ่ ทไ่ี ดเ้ รยี นรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรียนเพื่อใหส้ อดคล้อง การเรยี งล�ำ ดบั จ�ำ นวนจากมากไปนอ้ ย หรอื จากนอ้ ยไปมาก กับจุดประสงค์ของการเรียนในชัว่ โมงนี้ โดยให้เรียงล�ำ ดับ อาจท�ำ ไดโ้ ดยหาจำ�นวนที่มากที่สุดและนอ้ ยท่ีสุดกอ่ น 85 23 71 75 59 จากนอ้ ยไปมากและจากมากไปน้อย จากนน้ั น�ำ จ�ำ นวนทเ่ี หลอื มาเปรยี บเทยี บกนั แลว้ เรยี งตามล�ำ ดบั ถา้ นักเรียนเรียงล�ำ ดับจำ�นวนถกู ต้องแสดงถงึ การบรรลุ จุดประสงค์ในชัว่ โมงน้ี ถา้ นักเรียนเรยี งล�ำ ดับจำ�นวนผดิ จากนน้ั ให้นกั เรียนท�ำ แบบฝึกหดั 10.8 หน้า 60-62 ครคู วรสอนเสรมิ พเิ ศษใหน้ กั เรยี น จากนน้ั รว่ มกนั สรปุ บทเรยี น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  113

ค่มู อื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จ�ำ นวนนบั 21 ถึง 100 ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 25 10.9 แบบรปู ของจำ�นวน ท่เี พมิ่ ข้นึ ทีละ 1 และแบบรูปของจ�ำ นวน ที่ลดลงทลี ะ 1 จดุ ประสงค์ 1. บอกความสัมพนั ธ์ของแบบรปู ท่ี เพ่มิ ข้นึ หรือลดลง 2. บอกจ�ำ นวนทห่ี ายไปในแบบรปู ที่ ก�ำ หนด สอื่ การเรียนรู้ • บัตรค�ำ บัตรภาพ 40 61 87 แนวการจัดการเรยี นรู้ นกั เรียนต้องมีพ้ืนฐานการบวกจำ�นวนทีละ 1 ครจู ึงควรทบทวนการบวกจ�ำ นวนก่อนโดยการถาม-ตอบ เชน่ 6 + 1 ได้ ..... 7 + 1 ได้ ..... 8 + 1 ได้ ..... 9 + 1 ได้ ..... ครตู ิดบัตรภาพกบกระโดดบนใบบัว กบเรมิ่ ตน้ กระโดดจาก 6 ใหน้ ักเรียนสังเกตชดุ ของจ�ำ นวน 6 7 8 9 10 คดิ และตอบให้ได้ด้วยตนเอง ถามนกั เรยี นหลาย ๆ คนว่า 6 7 8 9 10 เปน็ การเรียงจำ�นวนในลักษณะอยา่ งไร จนไดค้ �ำ ตอบ พรอ้ มทั้งเขียนความเชือ่ มโยงด้วยลูกศร + 1 แลว้ สรปุ ว่า 6 7 8 9 และ 10 เปน็ จำ�นวนนบั ทีเ่ พม่ิ ขึน้ ทลี ะ 1 แนะน�ำ ความสมั พันธท์ ่ีต่อเนอื่ งกันในลักษณะนี้วา่ เปน็ แบบรปู ฝกึ หาจ�ำ นวนทีห่ ายไป ในแบบรปู ของจำ�นวน 21 22 23 24 ... โดยถามว่าเป็นแบบรูปที่เพม่ิ ขึ้นหรอื ไม่ ถา้ เปน็ เพ่ิมขน้ึ ทลี ะเท่าไร ตอ่ จาก 24 เป็นจ�ำ นวนใด จำ�นวนที่หายไปคือ 25 เม่ือเขา้ ใจแบบรูปที่เพิม่ ข้นึ ให้บอกจ�ำ นวนทห่ี ายไปในแบบรปู ตามหนงั สือเรียน หนา้ 101 114  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จำ�นวนนบั 21 ถงึ 100 ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เล่ม 2 22 35 61 90 แนวการจัดการเรยี นรู้ ครูทบทวนความรู้พนื้ ฐานเก่ยี วกบั การลบจ�ำ นวนทีละ 1 กอ่ น โดยการถามตอบ เชน่ 23 - 1 ได้ ..... 22 - 1 ได้ ..... 21 - 1 ได้ ..... ตดิ บตั รภาพแสดงจำ�นวน 8 7 6 5 4 ให้สังเกตวา่ เป็นอยา่ งไร เป็นจ�ำ นวนทเี่ พ่ิมข้นึ ใช่หรือไม่ ให้นกั เรียน คิดและตอบใหไ้ ดด้ ว้ ยตนเอง ถามนักเรียนหลาย ๆ คนวา่ 8 7 6 5 4 เป็นการเรียงจ�ำ นวนในลักษณะอย่างไร จนได้คำ�ตอบ พรอ้ มทัง้ เขียนความเชอื่ มโยงด้วยลูกศร - 1 แล้วสรปุ ว่า 8 7 6 5 4 เป็นจ�ำ นวนที่ลดลงทลี ะ 1 แนะน�ำ ความสมั พันธท์ ี่ ต่อเนื่องกนั ในลกั ษณะนว้ี า่ เปน็ แบบรปู ฝึกหาจ�ำ นวนทหี่ ายไปในแบบรปู ของจ�ำ นวน 25 24 23 ... 21 โดยถามวา่ เป็นแบบ รปู ทล่ี ดลงหรือไม่ ถา้ เปน็ ลดลงทลี ะเท่าไร ตอ่ จาก 23 เปน็ จำ�นวนใด ดังนั้นจำ�นวนทหี่ ายไปคือ 22 หลงั จากทเ่ี ขา้ ใจแบบรปู ท่ีลดลงแล้วให้บอกจ�ำ นวนท่หี ายไปในแบบรปู ตามหนังสอื เรียนหน้า 102 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  115

คมู่ ือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | จำ�นวนนบั 21 ถงึ 100 ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 24 ลดลง 60 เพมิ่ ขนึ้ 80 เพม่ิ ข้นึ 99 ลดลง แนวการจดั การเรียนรู้ ครใู หน้ กั เรยี นฝกึ เตมิ จ�ำ นวนทห่ี ายไปในแบบรปู ของจ�ำ นวนทเ่ี พม่ิ ขน้ึ หรอื ลดลงทลี ะ 1 และเขยี น “เพม่ิ ขน้ึ ” หรอื “ลดลง” โดยอาจใหน้ ักเรียนตอบทลี ะคน พรอ้ มทง้ั ให้อธบิ ายว่าเพ่มิ ข้นึ หรอื ลดลงอย่างไร หากมเี วลาเหลอื ควรฝกึ เพม่ิ เตมิ ซึง่ ครู อาจให้นกั เรียนตั้งโจทยข์ นึ้ มา แลว้ ให้เพือ่ นตอบ เพ่อื ฝกึ ทกั ษะการคดิ ดว้ ยตนเองของนักเรยี น และฝึกให้มีความกล้าท่ีจะพดู ท่ีจะแสดงออกมากขน้ึ 116  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 10 | จำ�นวนนับ 21 ถงึ 100 ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 40 69 61 ตรวจสอบความเข้าใจ สงิ่ ทไี่ ดเ้ รียนรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนักเรยี นเพ่อื ให้สอดคลอ้ ง • แบบรปู ของจำ�นวนทีเ่ พิ่มข้นึ ทลี ะ 1 เปน็ ชดุ ของ กับจดุ ประสงค์ของการเรียนในชั่วโมงนี้ โดยใหเ้ ติมตัวเลข จ�ำ นวนท่ีมคี วามสัมพันธก์ ันอย่างต่อเน่ืองในลกั ษณะ ทีห่ ายไปในแบบรูปตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 104 ถา้ นักเรยี น ของการเพ่มิ ข้นึ ทลี ะ 1 เช่น 10 11 12 13 14 ตอบถกู ตอ้ งแสดงวา่ เข้าใจในแบบรปู ถา้ นกั เรียนตอบ ไม่ถูกตอ้ ง ครูควรสอนเสริมพเิ ศษใหน้ ักเรยี น • แบบรปู ของจำ�นวนท่ลี ดลงทลี ะ 1 เป็นชุดของจ�ำ นวน จากน้นั ร่วมกนั สรปุ บทเรยี น ที่มคี วามสมั พนั ธก์ ันอย่างต่อเนื่องในลักษณะของ การลดลงทลี ะ 1 เชน่ 30 29 28 27 26 จากนั้นใหน้ ักเรยี นทำ�แบบฝึกหดั 10.9 หน้า 63-64 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  117

ค่มู อื ครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | จ�ำ นวนนับ 21 ถงึ 100 ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 42 10.10 แบบรปู ของจ�ำ นวนทเี่ พม่ิ ขึน้ ทลี ะ 10 และแบบรปู ของจำ�นวนทีล่ ดลงทีละ 10 จุดประสงค์ 1. บอกความสมั พันธข์ องแบบรูปที่ เพมิ่ ข้นึ หรือลดลง 2. บอกจ�ำ นวนท่ีหายไปในแบบรูปท่ี กำ�หนดได้ สือ่ การเรยี นรู้ • บัตรค�ำ บตั รภาพ 100 65 75 แนวการจดั การเรยี นรู้ นักเรียนต้องมีพ้ืนฐานความรเู้ รื่องการบวกจำ�นวนทีละ 10 ครจู ึงควรทบทวนการบวกจ�ำ นวนก่อนโดยการถาม-ตอบ เชน่ 7 + 10 ได้ ..... 8 + 10 ได้ ..... 9 + 10 ได้ ..... ครูตดิ บตั รภาพแสดงแบบรปู ที่เพิ่มขนึ้ ของจ�ำ นวน เริม่ ต้นจ�ำ นวนแรก เป็น 10 ให้นักเรยี นสังเกตชุดของจ�ำ นวน 10 20 30 40 50 คดิ และตอบใหไ้ ดด้ ้วยตนเอง ถามนกั เรยี นหลาย ๆ คนวา่ 10 20 30 40 50 เป็นแบบรูปทเี่ รยี งจำ�นวนในลกั ษณะอยา่ งไร จนได้คำ�ตอบพร้อมท้งั เขยี นความเช่อื มโยงดว้ ยลกู ศร + 10 ทุกจำ�นวนแลว้ สรปุ ว่า 10 20 30 40 และ 50 เป็นจำ�นวนทเี่ พ่มิ ขนึ้ ทีละ 10 ครูเน้นย�ำ้ ว่าความสัมพันธท์ ี่ต่อเนือ่ งกนั ในลักษณะน้เี ป็นแบบรูป สำ�หรบั ชุดของจ�ำ นวน 12 22 32 42 52 ใช้วธิ กี ารให้นักเรียนคดิ เช่นเดยี วกัน หลงั จากนัน้ ให้ เตมิ จ�ำ นวนทห่ี ายไปตามหนังสอื เรียน 118  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จำ�นวนนบั 21 ถึง 100 ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 85 100 42 32 แนวการจัดการเรียนรู้ ครทู บทวนความรพู้ น้ื ฐานเรอ่ื งการลบจ�ำ นวนกอ่ น โดยการถาม-ตอบ เชน่ 78 - 10 ได้ .... 68 - 10 ได้ ....58 - 10 ได้ .... ครตู ดิ บตั รภาพแสดงจ�ำ นวน 40 30 20 10 0 และ 85 75 65 55 45 ใหน้ กั เรียนสงั เกตชุดของจ�ำ นวนทงั้ สอง คิดและตอบใหไ้ ดด้ ้วยตนเอง ถามนกั เรยี นหลายๆ คนวา่ แบบรูปทั้งสองเปน็ แบบรูปท่ีเรยี งจ�ำ นวนในลกั ษณะอย่างไรจนได้ คำ�ตอบพร้อมทั้งเขียนความเชอ่ื มโยงดว้ ยลูกศร - 10 แล้วสรุปวา่ 40 30 20 10 0 และ 85 75 65 55 45 เป็นแบบรปู ของจ�ำ นวนทล่ี ดลงทีละ 10 หลังจากทเี่ ข้าใจแบบรปู ที่ลดลงแล้ว ให้บอกจำ�นวนทีห่ ายไป ในแบบรปู ตาม หนังสอื เรยี นหน้า 106 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  119

คมู่ อื ครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 10 | จ�ำ นวนนบั 21 ถงึ 100 ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 90 เพิ่มขึ้น 44 ลดลง 75 เพ่ิมขน้ึ 30 ลดลง แนวการจดั การเรยี นรู้ ครใู หน้ กั เรยี นฝกึ บอกจ�ำ นวนทห่ี ายไปในแบบรปู ของจ�ำ นวนทเ่ี พม่ิ ขน้ึ หรอื ลดลงทลี ะ 10 และเขยี น “เพม่ิ ขน้ึ ” หรอื “ลดลง” ตามหนังสอื เรยี นโดยอาจใหน้ กั เรยี นตอบทีละคน พรอ้ มทง้ั ให้อธบิ ายว่าเพมิ่ ขึ้นหรือลดลงอยา่ งไร หากมเี วลาเหลือ ควรฝกึ เพมิ่ เตมิ ซึ่งครอู าจใหน้ กั เรยี นต้ังโจทย์ขน้ึ มา แลว้ ใหเ้ พ่อื นตอบ เพอ่ื ฝึกทักษะการคดิ ดว้ ยตนเองของนักเรยี น และฝกึ ใหม้ ี ความกลา้ ทีจ่ ะพูดและกล้าทจ่ี ะแสดงออกมากข้ึน 120  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | จ�ำ นวนนับ 21 ถงึ 100 ชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 7 33 17 43 27 53 37 63 ตรวจสอบความเขา้ ใจ สงิ่ ท่ีไดเ้ รยี นรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเพอ่ื ให้สอดคลอ้ ง • แบบรปู ของจ�ำ นวนท่ีเพ่มิ ขน้ึ ทีละ 10 เปน็ ชดุ ของ กับจุดประสงคข์ องการเรียนในชว่ั โมงน้ี โดยเตมิ ตัวเลขใน จ�ำ นวนท่มี คี วามสัมพันธ์กันอย่างต่อเนือ่ งในลกั ษณะ ชอ่ งวา่ งให้เปน็ แบบรปู ของจ�ำ นวนทเี่ พมิ่ ขึ้นหรือลดลง ของการเพ่มิ ขน้ึ ทีละ 10 เช่น 10 20 30 40 50 ทีละ 10 ตามหนงั สือเรียนหน้า 108 ซึ่งลักษณะของโจทย์ เป็นแบบรูปในลักษณะแนวนอนและแนวตง้ั ผสมกัน • แบบรปู ของจำ�นวนทล่ี ดลงทลี ะ 10 เป็นชดุ ของ หากนักเรียนท�ำ ได้ แสดงวา่ เข้าใจในแบบรปู หากนักเรยี นท�ำ จำ�นวนท่มี คี วามสัมพนั ธก์ ันอยา่ งต่อเน่ืองในลักษณะ ไมไ่ ด้ แสดงวา่ นักเรยี นยังขาดความเชอื่ มโยงของ ของการลดลงทีละ 10 เชน่ 95 85 75 65 55 ความตอ่ เนอื่ ง ครคู วรสอนเสรมิ พเิ ศษใหน้ ักเรียน จากน้นั รว่ มกันสรปุ บทเรียน จากนน้ั ให้นกั เรียนท�ำ แบบฝกึ หัด 10.10 หนา้ 65 - 66 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  121

คู่มือครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 10 | จำ�นวนนบั 21 ถึง 100 ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 10.11 แบบรปู ของจำ�นวนบน ตารางรอ้ ย จดุ ประสงค์ 1. บอกความสัมพนั ธ์ของแบบรปู ท่ี เพมิ่ ขน้ึ หรอื ลดลงบนตารางร้อย 2. บอกจำ�นวนที่หายไปในแบบรปู ที่ ก�ำ หนดบนตารางรอ้ ย สื่อการเรียนรู้ • บตั รค�ำ บตั รภาพ แนวการจัดการเรียนรู้ ใหน้ ักเรียนสงั เกตชุดของจำ�นวนบนตารางรอ้ ย 12 13 14 15 16 17 คิดและตอบให้ได้ด้วยตนเอง โดยถาม นกั เรยี นหลาย ๆ คนว่า 12 13 14 15 16 17 เปน็ การเรียงจำ�นวนในลักษณะอย่างไร จนไดค้ �ำ ตอบ พรอ้ มทัง้ เขยี น ความเช่อื มโยงด้วยลกู ศร + 1 แลว้ สรปุ ว่า 12 13 14 15 16 17 เปน็ จ�ำ นวนทเ่ี พม่ิ ขน้ึ ทลี ะ 1 แนะนำ�ความสัมพนั ธ์ ทีต่ ่อเน่ืองกันในลักษณะนีว้ ่าเปน็ แบบรปู ฝกึ หาจำ�นวนทห่ี ายไปในแบบรูปของจ�ำ นวน 25 24 23 21 โดยถามว่า เป็นแบบรปู ทเ่ี พ่ิมขนึ้ หรือลดลง และเพ่มิ ขึน้ หรอื ลดลงทลี ะเท่าไร ตอ่ จาก 23 เปน็ จ�ำ นวนใด จำ�นวนท่ีหายไปคอื 22 โดยให้ผู้เรยี นดจู ากตารางรอ้ ย เพอื่ ให้เข้าใจแบบรูปที่เพิม่ ขึน้ หรอื แบบรปู ท่ลี ดลงจากตารางร้อย 122  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | จำ�นวนนบั 21 ถงึ 100 ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 แนวการจัดการเรียนรู้ ให้นักเรียนสงั เกตชุดของจ�ำ นวน 30 40 50 60 70 ว่าเปน็ อยา่ งไร เป็นจ�ำ นวนทเ่ี พ่มิ ขนึ้ ใช่หรือไม่ ใหน้ ักเรยี นคดิ และ ตอบให้ได้ด้วยตนเอง ถามนักเรยี นหลาย ๆ คนว่า 30 40 50 60 70 เปน็ การเรียงจ�ำ นวนในลกั ษณะอย่างไร จนไดค้ �ำ ตอบ พรอ้ มทงั้ เขียนความเชือ่ มโยงด้วยลกู ศร + 10 แลว้ สรุปวา่ 30 40 50 60 70 เป็นจำ�นวนทีเ่ พ่ิมขึ้นทลี ะ 10 แนะน�ำ ความสัมพันธท์ ่ตี อ่ เน่อื งกนั ในลกั ษณะนี้ว่าเป็นแบบรปู ฝกึ หาจำ�นวนทีห่ ายไปในแบบรปู ของจ�ำ นวน 25 35 45 65 โดยถามวา่ เป็นแบบรูปที่เพมิ่ ขึน้ หรอื ลดลงใช่หรอื ไม่ จ�ำ นวนทีต่ ่อจาก 45 เปน็ จ�ำ นวนอะไร ดังนนั้ จำ�นวนทห่ี ายไปคอื 55 หลังจากทเ่ี ข้าใจแบบรปู แล้ว ให้บอกจำ�นวนที่หายไปในแบบรูปตามหนังสอื เรียนหนา้ 111 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  123

คู่มือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 10 | จำ�นวนนบั 21 ถงึ 100 ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 55 56 57 3 94 93 92 42 52 62 72 18 28 38 13 17 18 69 59 49 37 36 35 23 13 แนวการจัดการเรยี นรู้ ใหน้ ักเรียนเติมตวั เลขแสดงจำ�นวนที่หายไปในแบบรูปตามหนังสือเรยี น โดยอาจให้นักเรยี นตอบทลี ะคน พรอ้ มทง้ั ให้ อธิบายว่าเพ่ิมข้ึนหรือลดลงอย่างไร หากมีเวลาเหลือ ควรฝกึ เพิม่ เติม ซง่ึ ครอู าจใหน้ ักเรียนตัง้ โจทยแ์ ลว้ ใหเ้ พื่อนตอบเพื่อ ฝึกทกั ษะการคดิ ด้วยตนเองของนกั เรียน และฝกึ ใหม้ ีความกลา้ ทีจ่ ะพดู และกล้าทีจ่ ะแสดงออกมากขน้ึ 124  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จำ�นวนนับ 21 ถงึ 100 ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 44 45 47 56 66 19 76 29 39 46 47 48 ตรวจสอบความเข้าใจ สิ่งทไี่ ดเ้ รียนรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรียนเพ่อื ใหส้ อดคล้อง จากตารางร้อย กับจดุ ประสงค์ของการเรยี นในชวั่ โมงน้ี โดยใหเ้ ติมตัวเลข จำ�นวนจากซ้ายไปขวาในแนวเดียวกันเป็นจ�ำ นวนทีเ่ พิม่ ข้นึ แสดงจำ�นวนทห่ี ายไปในแบบรูปตามหนงั สอื เรียนหน้า 112 ทีละ 1 จ�ำ นวน ถา้ นกั เรยี นตอบถกู ตอ้ ง แสดงวา่ เขา้ ใจในแบบรปู ถา้ นกั เรยี น จากขวาไปซา้ ยในแนวเดียวกนั เป็นจำ�นวนท่ลี ดลงทีละ 1 ตอบไมถ่ กู ต้อง ครูควรสอนเสริมพเิ ศษใหน้ กั เรียน จากนั้นร่วมกนั สรุปบทเรยี น จำ�นวนจากบนลงล่างในแนวเดียวกนั เปน็ จำ�นวนทเ่ี พม่ิ ขน้ึ ทลี ะ 10 จำ�นวนจากลา่ งขึ้นบนในแนวเดยี วกนั เป็นจำ�นวนที่ลดลง ทีละ 10 จากนัน้ ใหน้ กั เรียนท�ำ แบบฝึกหัด 10.11 หนา้ 67-69 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  125

คู่มือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จำ�นวนนับ 21 ถงึ 100 ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 กิจกรรม เรียงแกว้ อปุ กรณ์ 1. แกว้ กระดาษหรือถว้ ยพลาสตกิ กลุ่มละ 55 ใบ 2. แบบบนั ทึก 3๓ สาม 6๖ หก 15 ๑๕ สบิ หา 21 ๒๑ ยส่ี บิ เอด็ 28 ๒๘ ยส่ี ิบแปด 36 ๓๖ สามสิบหก 45 ๔๕ ส่ีสบิ หา 55 ๕๕ หาสบิ หา วิธจี ัดกจิ กรรม 1. ครแู บง่ กล่มุ นักเรยี นและให้แต่ละกลุ่มจัดเรียงแก้วตามรูปในหนงั สอื เรียนหน้า 113 แลว้ บอกจำ�นวนแก้วที่ใช้ 2. จดั เรยี งแก้วตามรูปในหนงั สือเรียนหนา้ 113 แตใ่ ห้ชนั้ ล่างสุดมีแกว้ 2 ใบ 3 ใบ 4 ใบ 5 ใบ 6 ใบ 7 ใบ 8 ใบ 9 ใบ และ 10 ใบ ตามลำ�ดับจะตอ้ งใชแ้ กว้ ในการวางเรยี งทง้ั หมดกใ่ี บ 3. บันทกึ ผลลงในแบบบันทกึ จากนั้นให้นกั เรยี นทำ�แบบฝกึ ท้าทาย หนา้ 70 126  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 10 | จ�ำ นวนนับ 21 ถงึ 100 ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 1 เล่ม 2 แบบทดสอบบทที่ 10 เป็นตัวอย่างแบบทดสอบท่ีใช้ในการประเมินเพื่อพัฒนานักเรียนหากมีนักเรียนคนใดที่ไม่ผ่านการทดสอบครูควร ให้นักเรียนคนน้ันฝึกทักษะมากขึ้นโดยอาจใช้แบบฝึกเสริมจากหนังสือเสริมเพ่ิมปัญญาของสสวท.หรือแบบฝึกอ่ืนที่ เห็นวา่ สมควร ซ่งึ แบบทดสอบท้ายบทน้มี จี �ำ นวน 10 ขอ้ คะแนนเต็ม 10 คะแนน ใช้เวลาในการทำ�แบบทดสอบ 20 นาที และวเิ คราะหเ์ ป็นรายจดุ ประสงคไ์ ด้ดังน้ี จดุ ประสงค์การเรียนรู้ ขอ้ ท่ี 1. บอกจำ�นวนของสงิ่ ต่าง ๆ และแสดงส่งิ ตา่ ง ๆ ตามจำ�นวนทก่ี ำ�หนด 21 ถงึ 100 23 2. อา่ นและเขยี นตัวเลขฮินดูอารบกิ ตวั เลขไทย ตัวหนงั สอื แสดงจ�ำ นวนนบั 21 ถงึ 100 14 3. เปรยี บเทยี บและเรยี งลำ�ดบั จ�ำ นวนนบั 21 ถงึ 100 568 4. บอกจ�ำ นวนท่หี ายไปในแบบรปู ของจำ�นวนทเี่ พ่ิมข้ึน หรอื ลดลงทีละ 1 และทีละ 10 7 9 10 ตอนที่ 1 เขยี น × ทบั ตวั เลือกทเ่ี ปน็ ค�ำ ตอบทถี่ กู ตอ้ ง 1. เดอื นเมษายนซงึ่ เปน็ ชว่ งปดิ ภาคเรยี น เดก็ ชายตนู ออมเงนิ ตามวนั ทใี่ นปฏทิ ินเดอื นเมษายน ดงั นี้ - 6 เม.ย. หยุด วันจกรี - 12 เม.ย. - 16 เม.ย. หยุด เทศกาลสงกรานต วันท่ี 1 ออมเงนิ 1 บาท วันท่ี 2 ออมเงิน 2 บาท รวมสองวัน เดก็ ชายตนู ออม เงินได้ 3 บาท ถา้ เด็กชายตูนออมเงนิ เป็นแบบน้ไี ปจนถึงวันที่ 6 เมษายน เด็กชายตูนจะมีเงนิ ออมทงั้ หมดกบ่ี าท ก. ๖ บาท ข. ๑๖ บาท ค. ๒๑ บาท 2. ในการเลน่ เกมกระโดดต้องเริม่ ตน้ กระโดดทช่ี ่อง A และ กระโดดไปตามลกู ศรทีละช่อง เด็กหญงิ แกว้ ต้องกระโดด 25 ครงั้ เมอื่ กระโดดครบแลว้ เด็กหญงิ แก้วจะยืนอย่ทู ี่ ช่องใด ก. ข. ค. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  127

คมู่ ือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 10 | จ�ำ นวนนบั 21 ถึง 100 ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 3. ข้อใดบอกจ�ำ นวนไดถ้ ูกต้อง ก. สองสิบสอง ข. ๒๒ ค. 12 4. แม่ค้ามีส้ม 78 ผล ข้อใดกล่าวไมถ่ ูกต้องเก่ยี วกับตวั เลขที่ขีดเส้นใต้ ก. อยู่ในหลักสบิ ข. มคี า่ 70 ค. มคี ่านอ้ ยกวา่ 8 5. ในต้ปู ลามปี ลา 49 ตัว ขอ้ ใดคือจ�ำ นวนทน่ี ้อยกวา่ จำ�นวนปลา ก. 94 ข. ๔๘ ค. ห้าสิบเอด็ 6. ขอ้ ใดเรียงลำ�ดับจ�ำ นวนจากนอ้ ยไปมาก ก. 70 80 90 100 ข. 17 71 18 81 ค. 29 92 29 92 7. จากบางส่วนของตารางร้อย ท่ีกำ�หนดให้ เตมิ ตัวเลขแสดงจำ�นวนในช่องวา่ ง 23 24 25 33 34 35 44 45 46 ก. 21 และ 47 ข. 21 และ 48 ค. 22 และ 47 128  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 10 | จ�ำ นวนนบั 21 ถึง 100 ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เล่ม 2 8. กำ�หนดจ�ำ นวนดังนี้ 69 77 85 52 73 58 100 85 ข้อใดเรียงลำ�ดับจ�ำ นวนจากมากไปนอ้ ย ก. 77 73 ข. 58 85 100 ค. 73 69 52 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  129

คมู่ อื ครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 10 | จ�ำ นวนนบั 21 ถงึ 100 ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 9. จากรูปทก่ี �ำ หนดให้ข้อใดเป็นแบบรูปทล่ี ดลงทลี ะ 1 43 52 50 56 45 49 47 51 54 55 53 48 46 ก. 48 47 46 45 43 ข. 52 51 50 49 48 ค. 56 54 52 50 48 10. จากแบบรูป 81 41 51 61 71 ข้อใดกล่าวถกู ตอ้ ง 6. ก ก. เปน็ แบบรูปที่เพิม่ ขน้ึ ทลี ะ 11 7. ค ข. เป็นแบบรูปทีเ่ พม่ิ ข้ึนทลี ะ 10 8. ค ค. เปน็ แบบรปู ที่ลดลงทีละ 10 9. ข 10. ข เฉลย 1. ค 2. ค 3. ข 4. ค 5. ข 130  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 11 | การวัดความยาว ช้ันประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 บทที่ 11 การวัดความยาว จุดประสงค์การเรียนรแู้ ละสาระส�ำ คญั จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ สาระส�ำ คญั นกั เรยี นสามารถ ยาวกว่า ส้ันกว่า สงู กวา่ เตยี้ กว่า เท่ากนั ยาวท่ีสุด สน้ั ทส่ี ุด 1. เปรียบเทยี บความยาวระหว่างสิง่ ของโดยใช้ค�ำ ว่า สงู ทสี่ ุด เต้ยี ทส่ี ุด เป็นคำ�ท่ใี ช้ในการเปรยี บเทยี บความยาวของ สิ่งตา่ ง ๆ ยาวกว่า สนั้ กว่า สงู กวา่ เต้ียกว่า เท่ากัน ยาวท่สี ุด การเปรียบเทียบความยาวต้องวางให้ปลายขา้ งหนึง่ เสมอกัน ส้นั ทส่ี ดุ สูงที่สุด เตี้ยท่ีสดุ แลว้ ดทู ่ปี ลายอกี ขา้ งหน่งึ (เน้ือหาในหวั ข้อ 11.1, 11.2, 11.3) เซนติเมตร เมตร เปน็ หน่วยมาตรฐานท่ใี ชบ้ อกความยาว 2. วดั และเปรยี บเทียบความยาวทีม่ ีหน่วยเปน็ เซนตเิ มตร ความสงู ของส่ิงตา่ ง ๆ เป็นเมตร การเปรยี บเทียบความยาวสามารถท�ำ ได้โดยน�ำ ความยาว ในหนว่ ยเดียวกันมาเปรียบเทียบกัน (เนือ้ หาในหัวขอ้ 11.4, 11.5, 11.6, 11.7) (เนือ้ หาในหวั ขอ้ 11.8, 11.9) การแกโ้ จทยป์ ัญหาสามารถทำ�ได้โดยอ่าน และท�ำ ความเข้าใจ วางแผนวิธีคิด โดยอาจใชก้ ารวาดภาพ หาคำ�ตอบและตรวจสอบ ความสมเหตุสมผล สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  131

ค่มู อื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 11 | การวัดความยาว ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 ตารางการวเิ คราะหเ์ นื้อหากับทกั ษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ หัวข้อ เนือ้ หา ทกั ษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตร์ เตรียมความพร้อม jklmn 11.1 การเปรียบเทียบความยาวของส่ิงตา่ ง ๆ 11.2 การวดั ความยาวโดยใชห้ น่วยท่ีไมใ่ ช่หนว่ ยมาตรฐาน  11.3 การเปรียบเทยี บความยาวโดยใช้หนว่ ยที่ไม่ใชห่ น่วยมาตรฐาน  11.4 การวดั ความยาวเปน็ เซนตเิ มตร  11.5 การคาดคะเนความยาวเปน็ เซนตเิ มตร  11.6 การวดั ความยาวเป็นเมตร  11.7 การเปรยี บเทียบความยาวทม่ี หี น่วยเปน็ เซนติเมตร เป็นเมตร  11.8 โจทย์ปญั หาการบวกและโจทยป์ ัญหาการลบ (1)  11.9 โจทยป์ ัญหาการบวกและโจทย์ปญั หาการลบ (2)    รว่ มคิดรว่ มทำ�    ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ j การแก้ปัญหา k การสื่อสารและการสื่อความหมายทางคณิตศาสตร์ l การเชือ่ มโยง m การให้เหตผุ ล n การคิดสร้างสรรค์ 132  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ ือครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 11 | การวดั ความยาว ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 ค�ำ ส�ำ คญั การวัดความยาว ความสูง การเปรยี บเทยี บความยาว เครือ่ งวัด เซนตเิ มตร เมตร การคาดคะเน ความรู้หรือทักษะพื้นฐาน ความหมายของคำ�ทใ่ี ช้ใน การเปรียบเทียบ ได้แก่ คำ�ว่า ยาวกว่า สั้นกว่า สูงกวา่ เตีย้ กวา่ เทา่ กัน ยาวทีส่ ดุ ส้ันท่ีสุด สงู ท่สี ุด เตย้ี ท่ีสุด การบวก การลบ เวลาท่ีใช้จัดการเรียนรู้ 11 ช่ัวโมง สื่อและแหลง่ เรยี นรู้ 1. หนังสือเรียน หน้า 114 ถงึ 153 2. แบบฝกึ หดั หนา้ 71 ถึง 92 3. เอกสาร แบบบนั ทกึ ใบกิจกรรม และอุปกรณต์ า่ ง ๆ ท่ีใช้ในการท�ำ กิจกรรม ดงั น้ี • ส่อื ของจรงิ เช่น ส่อื ของจริงมาใช้ในการวดั โบตดิ ของขวญั รบิ บ้นิ ดนิ สอ ยางลบ กรรไกร แก้วน�้ำ พกู่ ัน หลอดดูดน�้ำ ไมไ้ อศกรมี ตะเกยี บ สมุด หนงั สอื ปากกา ขวดน้ำ� กล่องนม ดินสอทย่ี ังไมเ่ หลา กล่องนม • บตั รตวั เลข เชน่ บัตรตวั เลขการวัด • บัตรขอ้ ความ เชน่ แถบโจทยป์ ญั หาการวัด • สื่อตัวนับ • อปุ กรณต์ ่าง ๆ เช่น แถบกระดาษสี แผนรปู ภูมิภาพ ลวดเสียบกระดาษ ไม้บรรทดั ไม้เมตร สายวดั ชนิดตลับ สายวดั ตวั แถบกระดาษทม่ี คี วามยาวเตม็ เมตรตา่ งกนั 2 เมตร 3 เมตร และ 5 เมตร เชอื กฟาง กรรไกรปลายมน • ใบบนั ทึกกิจกรรม • บตั รภาพตา่ ง ๆ เชน่ บัตรภาพสิ่งตา่ ง ๆ ทีจ่ ะวดั ความยาว บตั รภาพประกอบโจทยเ์ กีย่ วกับการวดั สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  133

คู่มือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 11 | การวดั ความยาว ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 แนวการจัดการเรยี นรู้ ใชข้ อ้ มลู ในหนงั สือเรยี นหนา้ เปิดบท เพ่อื กระตุ้นความสนใจเกยี่ วกับการวัดความยาว โดยถามคำ�ถามนักเรียนวา่ • นักเรยี นเคยห่อของขวญั ดว้ ยตัวเองไหม • ถา้ เคย นกั เรยี นใช้รบิ บิ้นผกู อยา่ งไร • เมือ่ ผูกริบบิน้ เสร็จแลว้ ตดั สว่ นท่ียาวเกินไป ออกหรือไม่ • ถา้ ไม่เคย นักเรยี นคิดวา่ คนที่ผกู ริบบน้ิ เขาทำ�อย่างไรจึงจะผูกริบบิ้นได้พอดี โดยไมต่ ้องตดั ริบบน้ิ ท้ิง สนทนาเกีย่ วกบั ภาพในหน้าเปิด เพื่อน�ำ เขา้ สู่บทเรียน 134  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 11 | การวัดความยาว ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ 2 แนวการจดั การเรียนรู้ เตรียมความพร้อม เพอื่ ตรวจสอบความรพู้ ้นื ฐานของนกั เรยี นเกีย่ วกับความหมายของ คำ�ว่า ยาว สั้น โดยสนทนา เกี่ยวกับภาพว่า นักเรียนคดิ ว่ากระดาษสแี ผ่นใดยาวที่สดุ ครอู าจจดั กจิ กรรมเพ่มิ เตมิ โดยใหน้ กั เรยี นน�ำ รบิ บิน้ ที่หยิบไดไ้ ปวดั สิง่ ของในหอ้ งเรยี นแล้วเปรียบเทียบ หรอื ให้นักเรยี นหยิบของตามท่ีครกู �ำ หนด เช่น หยิบของที่ยาวกว่าหรือสน้ั กวา่ สิง่ ของตามทค่ี รกู �ำ หนด ใหแ้ ต่ละคนมาเทยี บ สิ่งของทีต่ นเองหยบิ กับสง่ิ ของทคี่ รูกำ�หนดวา่ ถูกตอ้ งหรอื ไม่ ถา้ ไมถ่ กู ตอ้ งให้ไปหยิบใหม่ เพอ่ื ใหม้ ีความเขา้ ใจเกี่ยวกับ คำ�วา่ ส้นั กวา่ ยาวกวา่ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  135

ค่มู อื ครู รายวิชาพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 11 | การวดั ความยาว ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 11.1 การเปรยี บเทยี บความยาว ของสงิ่ ต่าง ๆ จุดประสงค์ เปรยี บเทยี บความยาวของสง่ิ ตา่ ง ๆ โดยใชส้ ง่ิ ของเทยี บกนั โดยตรง สอ่ื การเรยี นรู้ • บตั รภาพสง่ิ ตา่ ง ๆ ท่จี ะ วดั ความยาว • แถบกระดาษสี แผนภาพ หรืออาจนำ�ของจรงิ มาใช้ในการเปรียบเทยี บ แนวการจดั การเรียนรู้ ครใู ชข้ องจริง หรือ บตั รภาพดินสอ ในการเปรยี บเทยี บความยาว โดยเน้นวา่ การเปรยี บเทียบความยาวตอ้ งวางให้ ปลายขา้ งหนึ่งเสมอกนั แลว้ ดูที่ปลายอกี ข้างหนง่ึ จากนน้ั ใชส้ ิ่งตา่ ง ๆ ทมี่ อี ย่ใู นห้องเรียน ให้นักเรยี นลองเปรยี บเทยี บ ความยาวโดยครขู ดี เสน้ ทใี่ ช้ในการเปรียบเทยี บไว้บนโต๊ะ หรือกระดานหรอื ใหใ้ ช้สันของหนังสือเป็นจดุ ที่ใชใ้ น การเปรยี บเทยี บความยาว 136  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 11 | การวัดความยาว ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ 2 แนวการจดั การเรยี นรู้ ในการเปรียบเทียบความสงู โดยใหน้ ักเรียนดูภาพและตอบคำ�ถามว่า ใครสงู กว่า ใครเตี้ยกวา่ และอะไรทีส่ งู เทา่ กัน เนน้ ย�้ำ วา่ การเปรียบเทยี บความสูงต้องเรมิ่ ทีร่ ะดับเดยี วกัน แล้วดูทีป่ ลายอีกข้างหนึ่ง เช่นเดียวกับการเปรียบเทียบ ความยาว ครูอาจจะสุ่มเรยี กใหน้ ักเรยี นออกมาเปรียบเทียบความสูง โดยคนตัวเตีย้ ยืนบนม้านงั่ คนตวั สูงยนื ทีพ่ ื้น ทำ�ใหค้ น ตวั เตย้ี สูงกว่าคนตัวสงู แลว้ ใหน้ กั เรียนชว่ ยกนั คดิ วา่ ใครสงู กวา่ ตอบไดห้ รอื ไมเ่ พราะเหตใุ ด ให้ร่วมสรุปอีกครง้ั วา่ การเปรียบ เทยี บความสงู ตอ้ งเร่ิมที่ระดบั เดียวกนั ให้นกั เรยี นค่เู ดมิ มายนื ทพี่ ้ืนหอ้ งท่รี ะดบั เดียวกนั แล้วให้เปรียบเทยี บความสูงกันอีกครัง้ ว่าใครสูงกว่า ใครเตยี้ กวา่ บอกไดห้ รอื ไม่ เพราะเหตุใด สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  137

คู่มอื ครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 11 | การวัดความยาว ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 1 เลม่ 2 ขนุ แกวตา ตน กลา ใบบัว แนวการจัดการเรยี นรู้ ครูขีดเสน้ ตรงแนวด่ิงบนกระดาน (อาจใช้แถบแม่เหล็กได)้ ใช้บัตรภาพรูปเขม็ ขดั 3 ภาพตดิ เหมือนในหนังสือเรยี น หนา้ 119 แล้วถามนักเรียนวา่ เขม็ ขัดสีอะไรยาวท่ีสุด เข็มขัดสอี ะไรส้ันท่ีสดุ ขดี เสน้ ตรงแนวนอนบนกระดาน ใช้บตั รภาพ รูปขวดน้ำ� แจกนั แก้ว ตดิ เหมอื นในหนงั สอื เรียนหน้า 119 แลว้ ถามนักเรียนวา่ อะไรสงู ท่ีสุด อะไรเตย้ี ท่ีสดุ จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นดภู าพในหนงั สอื เรยี น หนา้ 119 แลว้ ชว่ ยกนั ตอบค�ำ ถามเกย่ี วกบั การเปรยี บเทยี บความสงู ของเดก็ ๆ ในภาพ 138  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 11 | การวัดความยาว ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 ยาวกวา สน้ั กวา ยาวเทา กนั ยาวท่สี ุด ส้ันทีส่ ุด สงู กวา เตี้ยกวา สงู ที่สดุ เต้ยี ทสี่ ุด ตรวจสอบความเข้าใจ สิ่งท่ีได้เรยี นรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรียนเพอ่ื ให้สอดคล้อง การเปรียบเทยี บความยาวและความสงู ของส่งิ ต่าง ๆ โดยตรง กับจุดประสงคข์ องการเรียนในช่วั โมงน้ี โดยการยกตวั อยา่ ง จะตอ้ งวางใหป้ ลายขา้ งหน่งึ เสมอกนั แล้วเปรียบเทียบปลาย แลว้ ใหน้ กั เรยี นดูภาพแล้วตอบปากเปลา่ ก่อน ตวั อยา่ งควรจะ อีกขา้ งหนึ่ง เป็นสิ่งทีอ่ ยูใ่ กล้ตัวนกั เรยี น และเหมาะสมที่จะวดั ความยาว หรือความสงู แลว้ จึงใหน้ ักเรียนท�ำ ตามหนังสือเรยี นหนา้ 120 จากน้ันใหน้ ักเรียนทำ�แบบฝกึ หัด 11.1 หน้า 71-73 ขอ้ 1 เตมิ ค�ำ ว่า ยาวว่า สัน้ กวา่ ยาวเท่ากัน ยาวทสี่ ดุ หรือ ส้ันท่สี ดุ และ ข้อ 2 เติมคำ�ว่า สูงกว่า เตย้ี กว่า สูงเทา่ กัน สูงทส่ี ดุ หรือ เตี้ยทีส่ ดุ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  139

คมู่ อื ครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 11 | การวดั ความยาว ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 1 เล่ม 2 11.2 การวัดความยาวโดยใช้ หน่วยทไ่ี มใ่ ช่หน่วยมาตรฐาน จุดประสงค์ วดั ความยาวของสงิ่ ต่าง ๆ โดยใช้หน่วยท่ไี ม่ใช่หนว่ ย มาตรฐาน ส่ือการเรยี นรู้ • ไม้ไอศกรมี ลวดเสยี บกระดาษ • บตั รภาพส่งิ ตา่ ง ๆ ท่ีจะวดั ความยาว หรืออาจน�ำ ของจริง มาใชใ้ นการวัด แนวการจดั การเรยี นรู้ ครูใหน้ ักเรยี นท�ำ กิจกรรมจบั ไมย้ าว ไมท้ ค่ี รูก�ำ ไว้ด้านทีน่ กั เรียนเหน็ จะเทา่ กนั หมด แนะน�ำ ลวดเสยี บกระดาษ แลว้ ใหช้ ่วยกันคดิ ว่าไมไ้ อศกรีมทีย่ าวท่ีสดุ น่าจะยาวเทา่ กับลวดเสียบกระดาษกอ่ี ัน ครจู ะตอ้ งวดั หรอื กำ�หนดความยาว ของไมไ้ อศกรมี ให้พอดกี ับลวดเสียบกระดาษ 4 อัน เน้นวา่ หน่วยวัดทุกหนว่ ยตอ้ งมคี วามยาวเทา่ กนั จากนนั้ ให้จบั กลุม่ กัน ใช้ลวดเสยี บกระดาษวัดไมไ้ อศกรีมทีเ่ หลอื เวลาวดั ใหว้ างหนว่ ยวดั ตอ่ กันเหมือนกบั ภาพในหนงั สือเรยี นหนา้ 121 140  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 11 | การวดั ความยาว ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ 2 แนวการจดั การเรยี นรู้ ใหน้ ักเรียนดูภาพการวัดความยาวโดยใชห้ นว่ ยทไี่ ม่ใชห่ น่วยมาตรฐานในหนังสือเรยี นหน้า 122 แลว้ ตอบคำ�ถาม ครเู นน้ ยำ้�วา่ หน่วยวดั ทกุ หน่วยตอ้ งมีความยาวเทา่ กัน อาจจะใหน้ ักเรียนวัดจากของจริง ครูควรเตรียมของท่ีจะวัดและ หน่วยวดั มา ซ่ึงครคู วรตอ้ งวัดมากอ่ นและตอ้ งเตรียมหนว่ ยวัดใหพ้ อดีกับสิ่งที่จะวัด ไมค่ วรเกนิ 10 หนว่ ย เพราะเพ่ิงเริม่ เรยี น การเลอื กหน่วยวัดควรเลอื กสิ่งของที่ไมเ่ ปน็ อันตรายตอ่ นกั เรยี นไมเ่ ล็กจนเกินไป ใหเ้ ด็กสามารถหยบิ จับได้ หน่วยวัดทีม่ ีปลายแข็งจะดีกวา่ ปลายนม่ิ ยุย่ งา่ ย สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  141

ค่มู อื ครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 11 | การวัดความยาว ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 1 เล่ม 2 แนวการจดั การเรยี นรู้ ครขู ออาสาสมคั รนกั เรียนออกมาหน้าห้อง 2 คน เปรียบเทียบความสูง แลว้ ร่วมกนั ตอบค�ำ ถามว่า ใครสูงว่าหรอื เตีย้ กว่ากัน และสงู กว่าหรอื เต้ียกว่ากนั อย่เู ทา่ ไร ถา้ เราไมร่ ู้ส่วนสงู ของเพอื่ นทั้งสองคนและเราไมม่ ที วี่ ดั สว่ นสูง เราจะท�ำ อยา่ งไรจึงจะทราบคำ�ตอบ จากนนั้ ให้นกั เรยี นดภู าพในหนงั สือเรยี นหนา้ 123 แลว้ ตอบค�ำ ถาม เน้นย้ำ�ว่า การเปรียบเทียบความสูงต้องเรมิ่ ที่ระดับเดยี วกัน 142  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ อื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 11 | การวัดความยาว ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 6 5 7 5 5 7 5 4 ตรวจสอบความเข้าใจ ส่งิ ที่ได้เรยี นรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรียนเพอ่ื ใหส้ อดคลอ้ ง • การวดั ความยาวหรือความสูง อาจใช้ส่ิงตา่ ง ๆ ที่มี กบั จดุ ประสงคข์ องการเรียนในชั่วโมงนี้ โดยการใหน้ ักเรียน ความยาวเท่ากนั มาเป็นหน่วยวดั ซง่ึ เปน็ หน่วยทไี่ มใ่ ช่ ดภู าพแล้วเติมค�ำ ตอบให้ถูกต้อง ทง้ั ความยาวและความสงู หน่วยมาตรฐาน ตามหนงั สอื เรยี นหน้า 124 อาจใช้การถามตอบปากเปล่า กอ่ นแลว้ จึงเขียนตอบ • การวัดความยาวหรือความสูงของสิง่ ต่าง ๆ ท�ำ ไดโ้ ดย วัดจากปลายข้างหนึ่งไปยังปลายอีกขา้ งหน่ึงของส่ิงนน้ั ๆ จากน้นั ใหน้ ักเรียนทำ�แบบฝึกหัด 11.2 หนา้ 74 – 76 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  143

คู่มอื ครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 11 | การวัดความยาว ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 11.3 การเปรียบเทียบความยาว โดยใชห้ นว่ ยทไี่ ม่ใชห่ น่วย มาตรฐาน จดุ ประสงค์ เปรยี บเทยี บความยาวของ ส่งิ ต่าง ๆ โดยใชห้ นว่ ยท่ีไม่ใช่ หน่วยมาตรฐาน ส่อื การเรยี นรู้ • โบตดิ ของขวญั รบิ บน้ิ บัตรภาพ สงิ่ ต่าง ๆ ทีจ่ ะวัด ความยาว หรืออาจน�ำ ของจรงิ มาใชใ้ นการวดั • แถบกระดาษสี แนวการจดั การเรยี นรู้ ครนู ำ�เสนอโบตดิ กล่องของขวญั 3 รูปแบบ แลว้ ให้นักเรยี นชว่ ยกันตอบวา่ รบิ บิ้นทท่ี �ำ เป็นโบเส้นไหนยาวที่สดุ ท�ำ ไมจงึ คดิ เช่นนั้น โบทนี่ ำ�มาเสนอควรวดั และกำ�หนดความยาวมาใหส้ อดคลอ้ งกบั ในหนังสอื เรียน แต่อาจจะมขี นาดใหญ่กวา่ เพือ่ ใหน้ กั เรียนเหน็ ชดั เจน หรอื ใหน้ ักเรียนดูภาพในหนงั สือเรียนและตอบคำ�ถามทา้ ยหน้าทวี่ า่ รบิ บ้นิ สีเขียวสั้นกวา่ รบิ บนิ้ สฟี ้าก่ีหน่วย ใหน้ ักเรียนบอกวิธคี ดิ ค�ำ ตอบด้วย ครเู นน้ ยำ�้ ว่าการเปรียบเทียบความยาวต้องวางให้ปลายขา้ งหนง่ึ เสมอกนั แลว้ ดทู ป่ี ลายอกี ขา้ งหนง่ึ และหน่วยวัดทกุ หน่วยตอ้ งมีความยาวเทา่ กัน 144  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครู รายวชิ าพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 11 | การวัดความยาว ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 แนวการจัดการเรียนรู้ เปรยี บเทียบความสงู โดยใหน้ ักเรียนดูภาพและตอบคำ�ถาม เน้นย�้ำ วา่ การเปรียบเทียบความสงู ตอ้ งเร่ิมท่ี ระดบั เดียวกนั แลว้ ดทู ป่ี ลายอกี ข้างหนง่ึ และหน่วยวดั ทกุ หน่วยตอ้ งมีความสงู เท่ากัน การตอบค�ำ ถามในตอนทา้ ยของหน้า ใหน้ กั เรียนบอกวธิ คี ิดคำ�ตอบ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  145

คมู่ อื ครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 11 | การวัดความยาว ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 1 เล่ม 2 ลวดกํามะหย่ี ไมไอศกรีม 3 ไมไอศกรมี ลวดกาํ มะหย่ี 3 ลวดกํามะหยี่ ไมไอศกรีม หลอดกาแฟ * ครูอาจถามเหตุผลวา ทําไมคดิ เชน นนั้ เหยือกนา้ํ แกวน้าํ 3 แกวนํ้า เหยอื กนํ้า 3 * คาํ ตอบอาจแตกตา งจากนี้ แนวการจัดการเรียนรู้ ครใู ช้ของจริงสาธิตการวดั ลวดกำ�มะหย่ี ไมไ้ อศกรีม และหลอดกาแฟ โดยใชห้ น่วยวัดท่ีก�ำ หนด ครูวดั ความยาว มาก่อนให้สอดคล้องกับในหนังสอื เรียนแล้วให้นกั เรยี นช่วยกนั ตอบคำ�ถาม ให้นกั เรียนลองออกมาเก็บของใส่กล่อง ท่ีมคี วามยาว 6 หน่วย และบอกเหตุผลว่าท�ำ ไมจงึ เลือกของแต่ละอยา่ งได้ จากนัน้ ให้ดูภาพในข้อ 2 การเปรียบเทยี บ ความสงู แล้วตอบคำ�ถามและบอกวธิ คี ิดหาค�ำ ตอบ 146  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 11 | การวัดความยาว ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 ยรี าฟ 5 หมี 3 ยีราฟ หมี 2 หมี ชาง 1 * คาํ ตอบอาจแตกตา งจากน้ี ฟา 6 เหลือง แดง 3 แดง เหลือง 1 ฟา 2 ตรวจสอบความเขา้ ใจ สิ่งท่ไี ด้เรียนรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรียนเพ่อื ใหส้ อดคล้อง การหาว่าสง่ิ ใดยาวกวา่ หรือสั้นกวา่ อกี ส่ิงหนึ่งอย่เู ทา่ ไร กบั จดุ ประสงค์ของการเรียนในช่วั โมงนี้ โดยการใหน้ กั เรยี น ท�ำ ไดโ้ ดยนำ�ความยาวในหน่วยเดยี วกันของสองส่งิ นั้น ดูภาพแล้วเตมิ ค�ำ ตอบตามหนังสอื เรยี นหน้า 128 หรือ มาลบกนั อาจใช้การถามตอบเพมิ่ เติมเชน่ จากนัน้ ใหน้ ักเรยี นทำ�แบบฝกึ หัด 11.3 หนา้ 77-78 • ตกุ๊ ตาอะไรสูงเท่ากัน • ต๊กุ ตาอะไรเตีย้ กว่ายีราฟ แตส่ ูงกว่าแรด • มกี ล่องยาว 5 หน่วย จะเกบ็ สอี ะไรใส่กลอ่ งได้บา้ ง เปน็ ต้น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  147

คู่มือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 11 | การวัดความยาว ช้ันประถมศึกษาปีที่ 1 เลม่ 2 11.4 การวดั ความยาวเปน็ เซนตเิ มตร จดุ ประสงค์ เม่ือกำ�หนดสง่ิ ตา่ ง ๆ ให้ สามารถ วัดความยาว หรือความสูง โดยใช้ เคร่ืองมือวัดทีม่ หี นว่ ยมาตรฐาน และบอกความยาว ความสงู เปน็ เซนตเิ มตร สื่อการเรยี นรู้ • ไมบ้ รรทดั อปุ กรณข์ องจรงิ ตา่ ง ๆ ดินสอ ยางลบ กรรไกร แก้วนำ�้ พกู่ ัน หลอดดดู นำ�้ ไม้ไอศกรมี ตะเกยี บ สายวดั ตัว สายวดั ชนิดตลับ ไม้เมตร แนวการจดั การเรียนรู้ ครูใชส้ ง่ิ ของ เชน่ หลอดดดู น�ำ้ ไม้ไอศกรมี ตะเกยี บ เป็นเครื่องวดั ในการวดั ความยาวของโตะ๊ เรียน และซกั ถามว่า ทำ�ไมผลการวัดความยาวของโตะ๊ เรียนต่างกัน ลองให้นกั เรียนวัดสงิ่ ต่าง ๆ ในหอ้ งเรียนเพม่ิ เตมิ เช่น ความสูงของโตะ๊ ครู ความยาวของกระดาน จากน้ันร่วมกันอภปิ รายถงึ ผลการวัดที่ได้ จะเหน็ ว่า การวัดส่งิ ของเดยี วกัน ดว้ ยเคร่ืองมอื ทีต่ า่ งกัน ทำ�ใหผ้ ลการวดั ไมเ่ ท่ากัน สรปุ ไดว้ า่ เราจ�ำ เป็นต้องมีเครื่องมอื และหน่วยทีเ่ ป็นมาตรฐาน จะได้ผลการวัด เดียวกัน แนะน�ำ เครื่องมือทใ่ี ชใ้ นการวดั ความยาวชนดิ ต่าง ๆ ทมี่ ีหน่วยเปน็ มาตรฐาน เช่น ไม้เมตร ไม้บรรทดั สายวัดตัว สายวดั ชนดิ ตลับ 148  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 11 | การวัดความยาว ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 แนวการจัดการเรยี นรู้ ครูใหน้ กั เรยี นสงั เกตเครือ่ งมอื ที่ใชใ้ นการวัด คอื ไม้บรรทดั จะมีชอ่ งและมีตัวเลขก�ำ กับในแต่ละชอ่ งในหนงึ่ ช่อง มคี วามยาวเทา่ กบั 1 เซนตเิ มตร ครสู าธติ การวดั ความยาวโดยใชไ้ มบ้ รรทดั และใหน้ กั เรยี นวดั ความยาวสง่ิ ของตา่ ง ๆ ทก่ี �ำ หนดให้ ส่ิงของที่น�ำ มาวัด ครตู ้องเตรยี มกอ่ นสอนเพ่อื ใหไ้ ด้ผลการวัดที่แนน่ อน บอกผลการวดั เปน็ เซนตเิ มตร และสรปุ วา่ เซนติเมตร เปน็ หนว่ ยมาตรฐานทใ่ี ช้บอกความยาว ใชอ้ ักษรย่อวา่ ซม. หมายเหตุ ก่อนสอนใชไ้ ม้บรรทดั วดั ความยาวอาจท�ำ กจิ กรรมให้นักเรยี นฝกึ วดั ความยาวโดยใชไ้ ม้บรรทดั จำ�ลองที่ผู้สอน ทำ�ข้นึ เอง โดยใชแ้ ถบกระดาษแขง็ แบง่ เปน็ ช่วงยาว 1 เซนติเมตรก่อน เพอ่ื นักเรยี นจะไดไ้ ม่สบั สนรอยขดี อ่ืนบนไม้บรรทัด สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  149

ค่มู ือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 11 | การวัดความยาว ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 แนวการจดั การเรียนรู้ ครูสาธติ การวัดความสูงโดยใช้ไมบ้ รรทดั และใหน้ กั เรียนวดั ความสูงของส่งิ ของที่ก�ำ หนด เช่น ขวดพรกิ ไทย แก้วนำ�้ (สงิ่ ของที่น�ำ มาวัดครตู อ้ งเตรยี มกอ่ นสอน เพ่อื ให้ได้ผลการวัดท่ีแน่นอน) บอกผลการวัดเป็นเซนตเิ มตร ในการสาธิตการวดั ความสูง ต้องอธบิ ายหลักการวดั ให้ชดั เจนกอ่ นให้นกั เรียนปฏิบตั ิการวัด ดงั นี้ ควรวางเคร่ืองวัดทาบไปกบั สิง่ ที่จะวดั โดยให้ ตวั เลข 0 อยู่ปลายดา้ นใดด้านหน่ึงของส่งิ ที่วัดและอา่ นค่าตัวเลขท่ีปลายอกี ด้านหนงึ่ ของส่ิงที่วัด จากนัน้ ใหน้ ักเรียน ฝกึ ปฏบิ ตั ิการวดั ความสูงจากสิ่งรอบตวั หรอื สง่ิ ของท่กี ำ�หนดให้ โดยอาจจัดเป็นกจิ กรรมการแขง่ ขันเพอ่ื ให้นกั เรียนเกดิ ทกั ษะ ในการวัดมากย่งิ ขึ้น 150  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 11 | การวดั ความยาว ช้นั ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 6 3 12 8 ตรวจสอบความเขา้ ใจ สง่ิ ทีไ่ ดเ้ รยี นรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเพอ่ื ใหส้ อดคลอ้ ง • การวัดความยาวโดยใชเ้ คร่ืองมือหรือหน่วยท่แี ต่ละคน กับจดุ ประสงคข์ องการเรยี นในช่ัวโมงน้ี โดยใหน้ ักเรยี นบอก ก�ำ หนดขึ้นเอง อาจท�ำ ให้ผลการวัดไมต่ รงกนั จึงต้อง ผลการวดั ความยาวตามหนังสือเรียนหนา้ 132 ควรเน้นให้ มีเครอ่ื งมือที่ใชห้ น่วยมาตรฐาน นักเรยี นไดป้ ฏิบตั กิ ารวดั และตอบคำ�ถาม จากนนั้ รว่ มกันสรุป ถึงหลกั การสำ�คัญในการวดั ความยาว และบอกผลการวัด • เซนตเิ มตร เป็นหนว่ ยมาตรฐานท่ใี ชบ้ อกความยาว เป็นเซนติเมตร ใช้อักษรย่อวา่ ซม. จากนน้ั ใหน้ ักเรียนทำ�แบบฝึกหัด 11.4 หนา้ 79 – 81 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  151

คมู่ ือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 11 | การวัดความยาว ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 1 เล่ม 2 11.5 การคาดคะเนความยาว เป็นเซนติเมตร จดุ ประสงค์ เมือ่ ก�ำ หนดสง่ิ ตา่ ง ๆ ให้ สามารถ คาดคะเนความยาว หรอื ความสงู เปน็ เซนตเิ มตร สือ่ การเรียนรู้ • ไม้บรรทดั • อุปกรณข์ องจรงิ ตา่ ง ๆ สมุด หนงั สอื ดินสอ ยางลบ ปากกา แกว้ น�ำ้ ขวดนำ�้ กล่องนม) แนวการจดั การเรยี นรู้ ครแู จกแถบกระดาษแข็งท่ีมคี วามยาว 1 เซนตเิ มตรให้นกั เรยี น ได้สังเกตและเช่อื มโยงกะประมาณในการวัด โดยครูกำ�หนดส่ิงตา่ ง ๆ ให้นักเรียน และถามตอบเก่ยี วกับความยาวของสิ่งตา่ ง ๆ โดยใหน้ กั เรียนบอกความยาวใหใ้ กล้เคยี ง ท่ีสุด ให้นักเรียนปฏิบัตกิ ารวดั โดยใช้เครอ่ื งวดั มาตรฐาน เพ่ือตรวจสอบการคาดคะเนความยาวของตนเอง จากนัน้ ให้นกั เรยี นท�ำ แบบฝึกหัด 11.5 หน้า 1 (หน้า 82) 152  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวิชาพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 11 | การวัดความยาว ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 แนวการจัดการเรียนรู้ ใหน้ กั เรยี นได้สังเกตและเชอื่ มโยงการคาดคะเนความยาว จาก 1 เซนตเิ มตร โดยครูกำ�หนดสงิ่ ตา่ ง ๆ ใหน้ ักเรียน และ ถาม-ตอบเก่ยี วกับความสูงของส่ิงตา่ งๆ โดยใหน้ กั เรียนบอกความสงู ให้ใกล้เคยี งท่ีสุด จากนัน้ ใหน้ ักเรียนปฏิบตั กิ ารวัดโดยใช้ เคร่ืองวดั มาตรฐาน เพ่อื ตรวจสอบการคาดคะเนในการวดั ความสงู ทต่ี นเองคาดคะเนไว้ พจิ ารณาร่วมกันว่าคาดคะเนกอ่ นวดั เทา่ ไรและเมอื่ วัดจรงิ ไดเ้ ท่าไร ครูแนะน�ำ วา่ การท�ำ เช่นน้ี คอื การคาดคะเน เปน็ การบอกความยาว หรือความสงู ให้ใกล้เคยี ง กับความยาวหรือความสูงจรงิ โดยเทียบกบั ความยาว 1 เซนตเิ มตรหรือเทียบกับความสงู 1 เซนติเมตรโดยไม่ใชเ้ คร่ืองมอื หากนักเรียนไม่สามารถท�ำ แบบฝึกหดั 11.5 หน้า 1 และหนา้ 2 เสรจ็ ทนั ในชว่ั โมงครอู าจใหน้ กั เรยี นท�ำ แบบฝกึ หดั 11.5 ท้ายชว่ั โมงหรอื นอกเวลาเรยี น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  153

คู่มือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 11 | การวัดความยาว ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 แนวการจดั การเรียนรู้ ให้นักเรยี นทำ�กิจกรรม สนกุ กบั การคาดคะเน อปุ กรณ์ ดินสอทีย่ ังไมเ่ หลา กลอ่ งนม ไมบ้ รรทัด วธิ ีจัดกิจกกรม • ให้นกั เรียนคาดคะเนความยาวของสิ่งทกี่ ำ�หนดและบนั ทกึ ผล • ให้นกั เรียนคาดคะเนความสงู ของส่ิงท่กี ำ�หนดและบันทกึ ผล • ให้นักเรียนวดั ความยาวและความสงู จากของจรงิ และบันทกึ ผล เมือ่ ปฏบิ ตั ิการวดั จรงิ เรียบรอ้ ย ควรใหน้ กั เรยี นออกมารายงานผลท่ีไดจ้ ากการคาดคะเนและการวดั และเพอ่ื ให้ นกั เรยี นเกดิ ทกั ษะในการคาดคะเน ควรฝึกใหน้ ักเรียนได้ท�ำ กิจกรรมนี้สัก 2-3 คร้งั โดยกำ�หนดส่งิ ต่าง ๆ ให้อุปกรณ์ท่ใี ชใ้ นการคาดคะเนและการวัด ควรมกี ารเตรยี มสิ่งของทใี่ ช้ในการวดั ล่วงหนา้ เพ่อื ใหผ้ ลการวัดแน่นอน 154  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ ือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 11 | การวดั ความยาว ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ 2 6 8 8 5 * คาํ ตอบอาจแตกตา งจากนี้ ตรวจสอบความเข้าใจ ส่ิงท่ไี ดเ้ รยี นรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรยี นเพ่อื ใหส้ อดคล้อง การคาดคะเนความยาวหรือความสูงเป็นเซนติเมตร กบั จุดประสงค์ของการเรียนในชว่ั โมงน้ี โดยให้นกั เรยี น เป็นการบอกความยาว หรือ ความสงู ใหใ้ กล้เคยี งกับ คาดคะเนเทยี บเคียงกับความยาว 1 เซนตเิ มตร และ ความยาว หรือ ความสงู จริง โดยเทยี บกบั 1 เซนตเิ มตร ให้คาดคะเนกอ่ นปฏิบัติการวัดจริงทุกครง้ั ในกรณที นี่ ักเรยี นไม่สามารถคาดคะเนได้ ครูอาจแจก แถบกระดาษทม่ี คี วามยาว 1 เซนติเมตร เพอ่ื ให้นกั เรียนได้ เทยี บเคียงกับสง่ิ ท่วี ดั สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  155

คู่มอื ครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 11 | การวัดความยาว ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 11.6 การวดั ความยาวเป็นเมตร จดุ ประสงค์ เม่อื ก�ำ หนดส่ิงตา่ ง ๆ ให้ สามารถวัด ความยาว หรอื ความสูง โดยใช้ เคร่อื งมอื วดั ที่มหี นว่ ยมาตรฐานและ บอกความยาว หรอื ความสงู เปน็ เมตร สอื่ การเรยี นรู้ • ไม้บรรทดั ไมเ้ มตร • แถบกระดาษทม่ี ีความยาวเต็ม เมตรต่างกนั เช่น 1 เมตร 2 เมตร 3 เมตร 5 เมตร เชือกฟาง กรรไกรปลายมน ริบบน้ิ ยาว 1 เมตร แนวการจดั การเรียนรู้ ครูนำ�แถบกระดาษทีม่ คี วามยาว 100 เซนตเิ มตร ติดบนกระดาน และให้นกั เรยี นทบทวนความรู้เดมิ เรอื่ ง การวัด ความยาวของแถบกระดาษโดยใช้ไมบ้ รรทดั ทลี ะคน คำ�ตอบแตล่ ะคนอาจแตกต่างกัน ครูเฉลยดว้ ยการสาธิตการวัดดว้ ย ไม้บรรทัด ซง่ึ จากผลการวดั จะเหน็ ว่า การวดั ความยาวของสิง่ ของทม่ี คี วามยาวมาก ๆ หากนกั เรียนใช้ไมบ้ รรทดั เปน็ เครอื่ งมอื วัด จะตอ้ งวัดต่อกันหลายคร้ัง ผลการวดั ความยาวท่ีไดเ้ ปน็ การวัดด้วยไม้บรรทัด วดั ได้ความยาว 30 เซนตเิ มตร 3 ครง้ั กับอีก 10 เซนตเิ มตร คิดเป็น 100 เซนติเมตรและเป็นความยาวเทา่ กบั 1 เมตร หรอื ใช้อักษรยอ่ ว่า ม. 156  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 11 | การวัดความยาว ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 แนวการจดั การเรียนรู้ ครสู าธิตการวัดความยาวของแถบกระดาษทต่ี ดิ บนกระดานดว้ ยไม้เมตร ซง่ึ จะไดค้ วามยาวเท่ากบั 1 เมตร พอดี และ แนะน�ำ ว่า ไมเ้ มตรเป็นเครอื่ งมือทีใ่ ชว้ ัดความยาว ซง่ึ มีความยาวเทา่ กบั 100 เซนตเิ มตร หรอื 1 เมตร จากนนั้ ครูสาธิตการวดั ความยาวของกระดานและให้นักเรยี นปฏบิ ตั ิการวัดจริง สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  157

คูม่ ือครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 11 | การวดั ความยาว ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 เล่ม 2 แนวการจัดการเรียนรู้ ครใู หน้ กั เรยี นท�ำ กจิ กรรม สนกุ กับการวัด อปุ กรณ์ 1 ชุด ประกอบดว้ ย 1. แถบกระดาษทม่ี ีความยาวเต็มเมตรไมเ่ กนิ 5 เมตร ท่ีมีความยาวแตกต่างกัน เช่น 2 เมตร 3 เมตร 5 เมตร 2. ไมเ้ มตร 3. แบบบันทกึ การวัด วธิ จี ดั กจิ กรรม แบง่ นกั เรยี นเปน็ กลมุ่ แจกอปุ กรณก์ ลมุ่ ละ 1 ชดุ โดยแถบความยาวของแตล่ ะกลมุ่ มคี วามยาวแตกตา่ งกนั จากนั้นให้นกั เรียนลงมอื ปฏบิ ตั กิ ารวดั จริง พรอ้ มทง้ั บันทกึ ผลการวัดท่ไี ดแ้ ละน�ำ เสนอ หลงั จากน�ำ เสนอ ครูและนกั เรยี น ร่วมกนั เฉลย โดยครสู าธิตการวดั ทถ่ี ูกตอ้ ง ในขณะทีท่ ำ�กจิ กรรม ครูควรให้คำ�แนะนำ�อย่างใกล้ชิดในการวดั ดว้ ยไม้เมตร หมายเหตุ การสอนการวัดความยาวโดยใชไ้ มเ้ มตรน้ัน ในระยะแรกครูควรเตรียมสิง่ ของท่ีจะวัดความยาว ให้มีความยาวเตม็ เมตรก่อน เชน่ เชือกหรือแถบกระดาษที่มีความยาว 1 เมตร 2 เมตร หรอื 3 เมตร 158  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 11 | การวดั ความยาว ช้ันประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 ตรวจสอบความเข้าใจ สิ่งทไี่ ด้เรียนรู้ ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรียนเพอ่ื ใหส้ อดคลอ้ ง • เมตรเป็นหนว่ ยมาตรฐานทใ่ี ช้บอกความยาว ใช้อกั ษรยอ่ ม. กับจดุ ประสงคข์ องการเรยี นในช่ัวโมงน้ี โดยจดั กจิ กรรม • ความยาว 1 เมตรเทา่ กับความยาว 100 เซนติเมตร วัดไดต้ ามใจ ตามหนังสือเรียนหน้า 140 ที่นกั เรยี นได้มี จากนนั้ ใหน้ ักเรียนทำ�กิจกรรมแบบฝกึ หัด 11.6 หน้า 84 โอกาสได้ลงมอื ท�ำ และควรจดั เตรยี มสอื่ ท่หี างา่ ยและ ไมย่ ากในการปฏิบัติการวัด ควรคำ�นึงถงึ ความพร้อมของ นักเรยี นในระดับชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 1 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  159

คู่มือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 11 | การวดั ความยาว ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 11.7 การเปรียบเทยี บความยาว ทีม่ ีหนว่ ยเป็นเซนติเมตร เป็นเมตร จุดประสงค์ เมื่อก�ำ หนดส่งิ ตา่ ง ๆ ใหส้ องส่ิง สามารถเปรียบเทียบความยาว ความสงู ทมี่ ีหน่วยเดียวกนั สื่อการเรยี นรู้ • ไม้บรรทดั ไมเ้ มตร • อปุ กรณข์ องจริงตา่ ง ๆ ดินสอ ปากกา กรรไกร แปรงลบกระดาน พู่กัน กระตกิ นำ้� แกว้ น�ำ้ ขวดน�ำ้ • ภาพของสง่ิ ของตา่ ง ๆ ทมี่ ี ความยาวความสูงเปน็ เมตร เป็นเซนติเมตร แนวการจดั การเรยี นรู้ ครูนำ�เสนอส่ิงของตา่ ง ๆ ที่มีความยาวแตกตา่ งกัน ครูถามนกั เรยี นเพอ่ื ใหน้ ักเรียนเปรยี บเทยี บความยาวของสิ่งของ ทลี ะคู่ เชน่ สอ้ มกับพกู่ นั สง่ิ ใดยาวกว่า (พกู่ นั ) ยาวกว่ากนั ก่ีเซนตเิ มตร จากนั้นให้นกั เรยี นเปรยี บเทยี บความยาวของส่ิงของ โดยการวดั และหาคำ�ตอบ ยาวกว่ากเ่ี ซนติเมตร (6 เซนติเมตร) ให้นักเรียนฝึกปฏิบัติการวัดเพือ่ เปรยี บเทยี บความยาวเพมิ่ เตมิ อีก 2 – 3 ตัวอย่าง 160  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 11 | การวัดความยาว ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ 2 แนวการจดั การเรียนรู้ ครใู หน้ กั เรยี นท�ำ จดั กจิ กรรม โดยก�ำ หนดสง่ิ ของตา่ ง ๆ สกั 3 – 4 อยา่ ง ใหน้ กั เรยี นแบง่ กลมุ่ เพอ่ื เปรยี บเทยี บความยาว ของส่งิ ของโดยการวดั และหาคำ�ตอบ รวมท้ังเปรียบเทียบความสงู ของสิ่งของโดยการวดั และหาคำ�ตอบดว้ ย ครูควรใชค้ �ำ ถาม กระตนุ้ ใหน้ ักเรียนได้วิเคราะห์และหาค�ำ ตอบ เชน่ ดินสอยาว 14 เซนติเมตร ปากกายาว 12 เซนติเมตร ดังน้ัน ดนิ สอยาวกว่า 14 – 12 = 2 เซนตเิ มตร กระตกิ น้�ำ สูง 25 เซนตเิ มตร ขวดนำ้�สงู 20 เซนตเิ มตร ดงั นัน้ ขวดน้�ำ เต้ยี กวา่ กระตกิ น�้ำ 25 – 20 = 5 เซนตเิ มตร ครูตั้งค�ำ ถามเพอื่ ให้นักเรียนตอบประมาณ 4-5 ขอ้ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  161

ค่มู อื ครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 11 | การวัดความยาว ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 เล่ม 2 แนวการจดั การเรียนรู้ ครูจดั กจิ กรรม โดยใชภ้ าพของสงิ่ ของต่าง ๆ ที่มีความยาว ความสูงเปน็ เมตรประมาณ 3 - 4 ภาพ และให้นักเรยี น แบ่งกลุ่มเพ่อื เปรยี บเทยี บความยาว ความสูงของสิ่งของต่าง ๆ จากการวัดท่มี ีหน่วยเป็นเมตรและหาค�ำ ตอบ เช่น อาคาร A สงู 12 เมตร อาคาร B สูง 16 เมตร ดังนั้นอาคาร B สูงกวา่ อาคาร A 16 –12 = 4 เมตร ในกรณที ี่นกั เรียนหาคำ�ตอบไมไ่ ด้ ครูอาจใช้วธิ เี ขียนรอยขีดประกอบการอธิบาย ครูยกตัวอย่างเพอ่ื ถามคำ�ถาม และจดั กจิ กรรมท�ำ นองน้ีอีก 2-3 ตัวอยา่ ง ครูชีแ้ นะว่า การหาวา่ สง่ิ ใดยาวกว่าหรอื ส้นั กวา่ อีกสิ่งหนง่ึ อยูเ่ ทา่ ไร สามารถท�ำ ได้โดยน�ำ ความยาว ความสูง ในหนว่ ยเดียวกันของสองส่งิ น้นั มาลบกัน 162  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี