07 สร้างหลักประกันวา่ ทกุ คนเข้าถงึ พลงั งานสมยั ใหม่ ในราคาที่สามารถซอ้ื หาได้ เชื่อถอื ได้ และย่งั ยนื SDG เพ่ิมสัดส่วนของพลงั งานหมนุ เวยี นในสัดส่วนพลงั งานของโลก 7.2 (global energy mix) ภายในปี 2573 เทคโนโลยีการผลิตพลังงานจากแสงอาทิตย์ พลังงานชีวมวล ก๊าซชีวภาพ และพลังงานขยะ ขยายตัวและได้รับ ความสนใจจากประชาชนและผู้ประกอบการด้านพลังงานเพิ่ มขึ้นอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากเป็นแหล่งเชื้อเพลิงที่ ทุกคนเข้าถึงและน�ำมาผลิตเป็นพลังงานได้ง่าย ประกอบกับความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีท�ำให้ต้นทุนการผลิตพลังงาน หมุนเวียน โดยเฉพาะพลังงานจากแสงอาทิตย์ ลดลงอย่างมีนัยส�ำคัญ อย่างไรก็ตาม การพั ฒนาพลังงานหมุนเวียน ต้องพิ จารณาศักยภาพของภูมิประเทศและทรัพยากรในพ้ื นท่ี รวมถึงความพร้อมของโครงสร้างพ้ื นฐาน เช่น ความสามารถของโครงข่ายพลังงานในการรองรับพลังงานหมุนเวียน และความเส่ียงด้านการบริหารจัดการวัตถุดิบ ในพ้ืนท่ี เพ่ื อให้การลงทุนมีความคุ้มค่าและลดความเส่ียงในการลงทุนตลอดทั้งโครงการ สถานการณ์การบรรลเุ ป้าหมายย่อย รปู แบบของการใชพ้ ลงั งานทดแทน1 ทสี่ ำ� คญั ในประเทศไทย สัดส่วนการใช้พลังงานทดแทน แบ่งเป็น 3 ประเภท ได้แก่ (1) ประเภทที่ให้พลังงานใน ต่อการใช้พลังงานข้ันสุดท้าย รูปแบบไฟฟ้า (2) ประเภทท่ีให้พลังงานในรูปแบบ ความร้อน และ (3) ประเภทท่ีให้พลังงานในรูปแบบ เชื้อเพลิงชีวภาพ โดยสัดส่วนการใช้พลังงานทดแทนต่อ การใช้พลังงานข้ันสุดท้ายในประเทศไทยเพิ่ มข้ึนจาก ร้อยละ 12.9 ในปี 2559 เป็นร้อยละ 15.5 ในปี 2563 ซ่ึงการใช้พลังงานทดแทนในประเทศไทยอยู่ในรูปแบบ พลังงานความร้อนมากที่สุด รองลงมา ได้แก่ ไฟฟ้า และเช้ือเพลิงชีวภาพ ตามล�ำดับ ท้ังน้ี เป้าหมายตาม แผนพั ฒนาพลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือก พ.ศ. 2561 - 2580 ก�ำหนดว่าการใช้พลังงานทดแทน ท่ีผลิตได้ภายในประเทศควรเพ่ิ มขึ้นเป็นร้อยละ 24.08 ที่มา: กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน ในปี 2573 การใช้พลังงานทดแทนของประเทศไทย ปี 2562 การใช้พลังงานขั้นสุดท้าย การใช้พลังงานทดแทนขั้นสุดท้าย 200 ท่ีมา: รวมการผลิตไฟฟา้ นอกระบบ 1 กระทรวงพลังงาน ได้ให้ค�ำจัดกัดความของพลังงานทดแทน หมายถึง พลังงานที่น�ำมาใช้แทนน้�ำมันเช้ือเพลิง สามารถแบ่งตามแหล่งท่ีได้มาเป็น 2 ประเภท คือ (1) พลังงานทดแทนจากแหล่งท่ีใช้ แล้วหมดไป หรือ พลังงานส้ินเปลือง ได้แก่ ถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติ นิวเคลียร์ หินน�้ำมัน และทรายน้�ำมัน และ (2) แหล่งพลังงานที่ใช้แล้วสามารถหมุนเวียนมาใช้ได้อีก เรียกว่า พลังงานหมุนเวียน ได้แก่ แสงอาทิตย์ ลม ชีวมวล น้�ำ และไฮโดรเจน เป็นต้น ซ่ึงในบริบทด้านพลังงานของประเทศไทยจะเก่ียวข้องกับการพั ฒนาพลังงานทดแทนในภาพรวม รายงานความก้าวหนา้ เปา้ หมายการพัฒนาทีย่ ั่งยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
สรา้ งหลกั ประกนั ว่าทุกคนเข้าถึงพลังงานสมยั ใหม่ 07 ในราคาท่ีสามารถซือ้ หาได้ เช่อื ถอื ได้ และย่งั ยนื SDG เพิ่มสัดส่วนของพลงั งานหมนุ เวียนในสัดส่วนพลงั งานของโลก (global energy mix) ภายในปี 2573 7.2 การดำ� เนนิ การท่ผี ่านมา ผู้ผลิตไฟฟ้าขนาดเล็กและขนาดเล็กมาก อาทิ การขอ ใบอนุญาตผลิตไฟฟา้ ต้องด�ำเนินการผ่านหลายหน่วยงาน ภ า ค รั ฐ ไ ด้ ส นั บ ส นุ น พ ลั ง ง า น ท ด แ ท น ต า ม ศั ก ย ภ า พ ตลอดจนการพัฒนาระบบส่งและจ�ำหน่ายไฟฟา้ ให้ทันสมัย เชิงพ้ื นท่ีเป็นส�ำคัญ เช่น กรุงเทพมหานคร มีอาคาร และรองรับการเช่ือมต่อกับแหล่งผลิตไฟฟ้าพลังงาน ธุ ร กิ จ แ ล ะ บ้ า น ที่ อ ยู่ อ า ศั ย อ ย่ า ง ห น า แ น่ น แ ล ะ มี ก า ร ใ ช้ หมุนเวียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ พลังงานในรูปแบบไฟฟา้ สูงศักยภาพการพัฒนาพลังงาน ทดแทนจึงมุ่งเน้นการพั ฒนาพลังงานแสงอาทิตย์บน ขอ้ เสนอแนะ หลังคาเป็นหลัก ขณะท่ีพ้ื นที่นอกเขตเมืองจะมีศักยภาพ การผลิตพลังงานหลายประเภท ได้แก่ เศษวัสดุเหลือ ควรส่งเสริมการจัดหาก�ำลังผลิตไฟฟา้ ให้มีการกระจาย ทิ้งทางการเกษตร น้�ำเสีย และของเสียในกระบวนการ แหล่งและประเภทเช้ือเพลิง (Fuel Diversification) ผลิตของอุตสาหกรรม โดยรัฐบาลได้ด�ำเนินโครงการ โดยค�ำนึงถึงต้นทุนการผลิต ผลกระทบส่ิงแวดล้อมและ เพ่ื อขับเคล่ือนการพั ฒนาพลังงานทดแทนท่ีส�ำคัญ ประโยชน์ต่อผู้บริโภค รวมท้ังส่งเสริมการผลิตไฟฟ้า อาทิ โครงการส่งเสริมให้ชุมชนผลิตพลังงานด้วย จากพลังงานหมุนเวียนตามศักยภาพเชิงพ้ื นที่และ ตนเอง และลดต้นทุนในการแปรรูปผลิตภัณฑ์การเกษตร ส นั บ ส นุ น แ น ว คิ ด ก า ร ผ ลิ ต ไ ฟ ฟ ้า โ ด ย ผู้ บ ริ โ ภ ค ภ า ย ใ ต้ โครงการพั ฒนากังหันลมผลิตไฟฟ้าขนาดเล็ก ขนาด ก า ร มี ส่ ว น ร่ ว ม ใ น ร ะ ดั บ ชุ ม ช น แ ล ะ ร ะ ดั บ ค รั ว เ รื อ น 2 กิโลวัตต์ และ 5 กิโลวัตต์ โครงการโรงไฟฟา้ พลังน�้ำ เพื่ อเพิ่ มสัดส่วนการเข้าถึงไฟฟ้าและการใช้พลังงาน ชุ ม ช น โ ค ร ง ก า ร ผ ลิ ต ไ ฟ ฟ ้า จ า ก พ ลั ง ง า น แ ส ง อ า ทิ ต ย์ ส ะ อ า ด น อ ก จ า ก นี้ ยั ง ค ว ร มี ม า ต ร ก า ร ที่ ชั ด เ จ น ที่ ติ ด ตั้ ง บ น ห ลั ง ค า ส� ำ ห รั บ ภ า ค ป ร ะ ช า ช น ป ร ะ เ ภ ท บ้ า น เ พ่ื อ ผ ลั ก ดั น ใ ห้ มี ก า ร ใ ช้ ย า น ย น ต์ ไ ฟ ฟ้ า เ พิ่ ม ข้ึ น ท่ีอยู่อา ศัย แ ล ะโ ครงการส่งเสริมการใช้ไ บโ อ ดี เซล ร ว ม ทั้ ง ส นั บ ส นุ น ก า ร ป รั บ โ ค ร ง ส ร้ า ง กิ จ ก า ร ไ ฟ ฟ้า ในสัดส่วนที่ สู ง ข้ึ น เ ช่ น ก า ร ใ ช้ น้� ำ มั น ดี เ ซ ล B 7 B 1 0 แ ล ะ ก๊ า ซ ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ไ ท ย ใ ห้ เ ห ม า ะ ส ม กั บ บ ริ บ ท ที่ และ B20 เปลี่ยนแปลงไปพร้อมกันนี้ควรพั ฒนาระบบส่งและ จ� ำ ห น่ า ย ไ ฟ ฟ้า ใ ห้ ทั น ส มั ย มี ขี ด ค ว า ม ส า ม า ร ถ ใ น ความทา้ ทาย การรองรับปริมาณพลังไฟฟ้าท่ีผลิตได้ตามศักยภาพ และสอดคล้องกับปริมาณความต้องการใช้ไฟฟ้าของ ภาคพลังงานของไทยมีความท้าทายจากการเปล่ียนแปลง แต่ละพื้ นที่ เพื่ อให้รองรับกับสถานการณ์พลังงาน ของทิศทางพลังงานโลก รวมทั้งแนวโน้มการใช้พลังงาน และพฤติกรรมการใช้ไฟฟา้ ของผู้บริโภคที่เปลี่ยนไป ที่เพ่ิ มข้ึนสอดคล้องกับการเติบโตทางเศรษฐกิจและ การเพิ่ มข้ึนของประชากร และยังพ่ึ งพาการน�ำเข้าน้�ำมัน ก๊าซธรรมชาติ และพลังงานไฟฟา้ จากต่างประเทศ อีกท้ัง ค ว า ม ผั น ผ ว น ข อ ง ร า ค า น�้ ำ มั น แ ล ะ ผ ล ก ร ะ ท บ จ า ก การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ท�ำให้ผู้ประกอบการ ด้านโรงไฟฟ้า โรงกลั่นน�้ำมัน ผู้ผลิตเอทานอล และ ไ บ โ อ ดี เ ซ ล ป ร ะ ส บ ปั ญ ห า ใ น ก า ร ว า ง แ ผ น ก า ร จั ด ห า การผลิตการบริหารจัดการสินค้าคงคลัง และการท�ำ สัญญาการค้าและการลงทุนระยะยาว นอกจ ากนี้ ยังมีอุปสรรคในการน�ำใช้กฎหม ายแ ล ะ ระเบียบท่ีเก่ียวข้องเพ่ื อส่งเสริมการแข่งขันของกิจการ ไฟฟ้าที่ใช้พลังงานหมุนเวียนให้ครอบคลุม โดยเฉพาะ รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพัฒนาที่ยัง่ ยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 201 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
07 สร้างหลกั ประกนั ว่าทุกคนเขา้ ถงึ พลงั งานสมัยใหม่ ในราคาที่สามารถซอ้ื หาได้ เชือ่ ถอื ได้ และย่งั ยนื SDG เพิ่มอตั ราการปรบั ปรงุ ดา้ นประสิทธภิ าพการใช้พลงั งานของโลก 7.3 ใหเ้ พ่ิมขน้ึ เป็น 2 เท่า ภายในปี 2573 ประเทศไทยมีเป้าหมายเพ่ิ มประสิทธิภาพการใช้พลังงานและอนุรักษ์พลังงานเพ่ื อลดอัตราการใช้พลังงาน โดยรวมต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมของประเทศ หรือความเข้มของการใช้พลังงาน (Energy Intensity: EI) ลงร้อยละ 30 ภายในปี 2580 เม่ือเทียบกับปี 2553 โดยลดการใช้พลังงานเชิงพาณิชย์ให้ได้ท้ังสิ้น 49,064 พั นตันเทียบเท่า น�้ำมันดิบ (ktoe) ซ่ึงการวัดประสิทธิภาพการใช้พลังงานในภาพรวมพิ จารณาจากค่า EI อันเป็นการวัดปริมาณ การใช้พลังงานข้ันสุดท้ายเพื่ อให้เกิดผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) หน่ึงหน่วย หากค่า EI ลดลง หมายถึง มีการใช้พลังงานต่อหน่วยการผลิตสินค้าและบริการน้อยลง อันจะสะท้อนให้เห็นว่าการใช้พลังงานของประเทศ มีประสิทธิภาพมากข้ึน ท้ังนี้ แนวทางการเพ่ิ มประสิทธิภาพการใช้พลังงานประเทศไทยประกอบด้วย (1) การประหยัด หรือลดการใช้พลังงานที่ไม่จ�ำเป็น และ (2) การเพิ่ มประสิทธิภาพการใช้พลังงาน ซ่ึงการเพ่ิ มประสิทธิภาพ การใช้พลังงานจะมีส่วนส�ำคัญในการเสริมสร้างความมั่นคงด้านพลังงาน ลดต้นทุนค่าใช้จ่ายของครัวเรือน และภาคธุรกิจ กระตุ้นให้เกิดการลงทุนทั้งภาครัฐและเอกชน รวมทั้งลดการพึ่ งพาพลังงานจากต่างประเทศ สถานการณ์การบรรลเุ ป้าหมายย่อย ภายในปี 2573 โดยในปี 2563 ค่า EI อยู่ที่ 7.53 ktoe ต่ อ พั น ล้ า น บ า ท คิ ด เ ป็ น ผ ล ก า ร ป ร ะ ห ยั ด พ ลั ง ง า น กระทรวงพลังงานมีแผนอนุรักษ์พลังงาน ระยะ 20 ปี เท่ากับ 10,185 ktoe ลดลงจากปี 2559 ท่ีมีค่า EI (พ.ศ. 2561 - 2580) หรือ EEP2018 เป็นยุทธศาสตร์ อยู่ท่ี 8.12 ktoe ต่อพั นล้านบาท ประหยัดพลังงาน และก�ำหนดเป้าหมายการด�ำเนินการเพื่ อการอนุรักษ์ เท่ากับ 4,177 ktoe โดยในช่วง 5 ปีท่ีผ่านมา พบว่าค่า EI พลังงาน ครอบคลุมภาคอุตสาหกรรมและอาคารธุรกิจ ของประเทศมีแนวโน้มลดลง แสดงให้เห็นถึงการใช้ โ ด ย เ ฉ พ า ะ ภ า ค ข น ส่ ง ซ่ึ ง เ ป็ น กิ จ ก ร ร ม ท่ี ใ ช้ พ ลั ง ง า น พลังงานของประเทศที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น ประมาณ 1 ใน 3 ของความต้องการพลังงานรวมของ ประเทศ ซ่ึงในปัจจุบัน EEP2018 ก�ำหนดเป้าหมาย ลดความเข้มของการใช้พลังงานให้ได้เท่ากับ 6.64 ผลการด�ำเนินงานตามมาตรการอนุรักษ์พลังงาน ปี พ.ศ. 2563 หมายเหตุ: 1/ การใช้พลังงานกรณีด�ำเนินการตามมาตรการอนุรักษ์พลังงาน 2/ ค่า EL กรณีปกติมีการเปลี่ยนแปลง เนื่องจากส�ำนักงานสภาพั ฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) ได้มีการปรับปรุงการจัดท�ำรายได้ประชาชาติ ต้ังแต่ปี พ.ศ. 2536 จนถึงปี พ.ศ. 2561 จึงส่งผลให้ต้องมีการปรับปรุงค่า EL ของปี พ.ศ.2553 ซ่ึงเป็นปีฐาน (กรณีปกติ) ที่ใช้ในการจัดท�ำแผนอนุรักษ์พลังงาน พ.ศ. 2554 - 2579 โดยปรับจาก 15.28 ktoe/พั นล้านบาท เป็น 8.54 ktoe/พั นล้านบาท ที่มา: กรมพั ฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน 202 รายงานความก้าวหนา้ เปา้ หมายการพัฒนาทีย่ ั่งยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
สรา้ งหลกั ประกนั ว่าทุกคนเข้าถงึ พลังงานสมยั ใหม่ 07 ในราคาท่ีสามารถซอื้ หาได้ เช่อื ถอื ได้ และย่งั ยนื SDG เพิ่มอตั ราการปรบั ปรงุ ดา้ นประสิทธิภาพการใชพ้ ลังงานของโลก ใหเ้ พ่ิมขึน้ เป็น 2 เท่า ภายในปี 2573 7.3 การดำ� เนนิ การทผ่ี า่ นมา ด้านพลังงาน ส่งผลให้เกิดการลงทุนซ�้ำซ้อนระหว่างโรง ไฟฟา้ หลักและพลังงานหมุนเวียน นอกจากนี้ การพัฒนา แ ผ น อ นุ รั ก ษ์ พ ลั ง ง า น พ . ศ . 2 5 6 1 – 2 5 8 0 มุ่ ง เ น้ น ร ะ บ บ ข น ส่ ง ส า ธ า ร ณ ะ แ ล ะ ร ะ บ บ ร า ง ยั ง มี ค ว า ม ล่ า ช้ า การอนุรักษ์พลังงานใน 5 สาขาเศรษฐกิจหลัก ได้แก่ และไม่ครอบคลุมเท่ากับการขนส่งทางรถยนต์ ท�ำให้ (1) อุตสาหกรรม (2) ธุรกิจการค้า (3) บ้านอยู่อาศัย การด�ำเนินงานตามแผนฯ ไม่ประสบความส�ำเร็จเท่าท่ีควร (4) เกษตรกรรม และ (5) ขนส่ง พร้อมท้ังทบทวน เน่ืองจากกิจกรรมในภาคขนส่งมีการใช้พลังงานในสัดส่วน แ ล ะ ป รั บ ป รุ ง แ น ว ท า ง ใ น ก า ร ด� ำ เ นิ น ง า น ใ ห้ ส อ ด รั บ กั บ ท่ีสูงเมื่อเทียบกับกิจกรรมอ่ืน ๆ สถานการณ์พลังงานท่ีเปล่ียนแปลงไป อาทิ การจูงใจ ใ ห้ เ กิ ด ก า ร ใ ช้ ร ะ บ บ บ ริ ห า ร จั ด ก า ร ข้ อ มู ล ด้ า น พ ลั ง ง า น ข้อเสนอแนะ ใ น รู ป แ บ บ ฐ า น ข้ อ มู ล ข น า ด ใ ห ญ่ ( B i g Dat a ) แ ล ะ สนับสนุนการวิจัยและพั ฒนาเทคโนโลยีด้านพลังงาน การสร้างค่านิยมการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ เ พื่ อ ใ ห้ ด� ำ เ นิ น ก า ร ไ ด้ อ ย่ า ง ต่ อ เ น่ื อ ง แ ล ะ ทั น ต่ อ เป็นมาตรการอนุรักษ์พลังงานที่ส�ำคัญและต้องอาศัย การเปลี่ยนแปลง ตลอดจนรองรับการใช้พลังงาน ค ว า ม ร่ ว ม มื อ จ า ก ทุ ก ภ า ค ส่ ว น จึ ง ค ว ร บู ร ณ า ก า ร รูปแบบใหม่ ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีการด�ำเนิน ความร่วมมือกับหน่วยงานอ่ืนท่ีเกี่ยวข้อง เพ่ื อให้มีข้อมูล ง า น ส� ำ คั ญ อ า ทิ ก า ร อ อ ก ก ฎ ก ร ะ ท ร ว ง เ ก ณ ฑ์ ท่ีเพี ยงพอและทันสมัยอยู่ตลอดเวลา นอกจากน้ี ยังควร ก า ร อ อ ก แ บ บ อ า ค า ร เ พื่ อ ก า ร อ นุ รั ก ษ์ พ ลั ง ง า น ห รื อ ติดตามการเปลี่ยนแปลงสถานการณ์ด้านพลังงานและ Building Energy Code: BEC เพ่ื อเป็นมาตรฐาน การพั ฒนาเทคโนโลยีพลังงานอย่างใกล้ชิด เพื่ อให้ บั ง คั บ ใ ช้ กั บ อ า ค า ร ข น า ด ใ ห ญ่ ท่ีมี ข น า ด พ้ื น ที่ ต้ั ง แ ต่ ส า ม า ร ถ ป รั บ แ ผ น ก า ร ด� ำ เ นิ น ง า น ไ ด้ ทั น ต่ อ บ ริ บ ท ที่ 2,000 ตารางเมตรข้ึนไป ต้องออกแบบให้เป็นไป เปล่ียนแปลงไปในอนาคต นอกจากน้ี ภาครัฐควรเร่งรัด ตามเกณฑ์ประสิทธิภาพพลังงานข้ันต�่ำ ซ่ึงครอบคลุม การขับเคลื่อนมาตรการส่งเสริมการอนุรักษ์และเพิ่ ม ระบบเปลือกอาคารระบบไฟฟ้าแสงสว่าง ระบบปรับ ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ ก า ร ใ ช้ พ ลั ง ง า น โ ด ย ก า ร ใ ช้ ก ล ไ ก บ ริ ษั ท อ า ก า ศ แ ล ะ อุ ป ก ร ณ์ ผ ลิ ต น้� ำ ร้ อ น น อ ก จ า ก น้ี ใ น จัดการพลังงาน (Energy Service Company: ESCO) ภาคขนส่งได้มีการลงทุนเพื่ อขยายระบบขนส่งสาธารณะ ที่ด�ำเนินการผ่านรูปแบบธุรกิจสมัยใหม่ ซ่ึงใช้หลักการ และระบบรางให้ครอบคลุม เช่น โครงการรถไฟทางคู่ การเปล่ียน “ค่าใช้จ่ายในส่วนค่าสาธารณูปโภค” เป็น และโครงการรถไฟฟ้าในเขตกรุงเทพฯ และปริมณฑล “การลงทุนจากผู้เชี่ยวชาญด้านพลังงาน” โดยผู้รับบริการ ร ว ม ทั้ ง ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ ก า ร ใ ช้ พ ลั ง ง า น ใ น ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย เพี ยงแบ่งปันเงินค่าประหยัด ภาคอุตสาหกรรม พลังงานส่วนหน่ึงคืนให้แก่บริษัท ESCO เป็นรายปี อย่างไรก็ตาม รัฐบาลจ�ำเป็นต้องให้ความส�ำคัญกับ ความท้าทาย การปรับปรุงกฎหมายด้านงบประมาณและจัดซื้อจัดจ้าง ภาครัฐให้มีความยืดหยุ่นต่อการด�ำเนินงานของ ESCO เ ท ค โ น โ ล ยี ด้ า น พ ลั ง ง า น ที่ มี ก า ร เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง อ ย่ า ง ตามมาตรฐานของสหประชาชาติ รวดเร็วเป็นปัจจัยส�ำคัญที่ส่งผลต่อรูปแบบและพฤติกรรม การใช้พลังงานส่งผลให้มาตรการอนุรักษ์และการเพิ่ ม ประสิทธิภาพการใช้พลังงานตามแผนฯ ยังไม่รองรับ การเพิ่ มขึ้นของผู้ผลิตไฟฟ้าใช้เอง (Independent Power Supply: IPS) ขณะทกี่ ารปรบั ปรงุ กฎหมาย การลด ภาระผูกพั นของโรงไฟฟ้าในระบบ และการลงทุนใน โครงสร้างพื้ นฐานด้านพลังงานยังไม่ทันกับการเปลี่ยน แ ป ล ง จ น อ า จ ก ร ะ ท บ ต่ อ ก า ร ว า ง แ ผ น แ ล ะ ค ว า ม ม่ั น ค ง รายงานความกา้ วหนา้ เปา้ หมายการพัฒนาที่ยัง่ ยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 203 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
07 สรา้ งหลักประกนั วา่ ทกุ คนเข้าถงึ พลังงานสมัยใหม่ ในราคาทีส่ ามารถซ้อื หาได้ เชื่อถอื ได้ และยง่ั ยนื SDG ยกระดบั ความรว่ มมือระหวา่ งประเทศเพื่ออำ� นวยความสะดวกในการเข้าถงึ การวจิ ยั และเทคโนโลยีพลังงานสะอาด โดยรวมถึงพลังงานหมนุ เวียน ประสิทธภิ าพ 7.a การใช้พลงั งาน และเทคโนโลยีเช้อื เพลิงฟอสซลิ ช้ันสูงและสะอาดข้ึน และสนับสนนุ การลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานดา้ นพลังงานและเทคโนโลยพี ลงั งานสะอาด ภายในปี 2573 ในระยะท่ีผ่านมา ประเทศไทยให้ความส�ำคัญกับการจัดหาพลังงานไฟฟ้าจากประเทศเพ่ื อนบ้าน เพ่ื อตอบสนอง ความต้องการใช้ไฟฟา้ ท่ีเพ่ิ มสูงข้ึน รวมท้ังสนับสนุนให้ภาคเอกชนท�ำการส�ำรวจและพั ฒนาโครงการผลิตไฟฟา้ เ พื่ อ ข า ย ไ ฟ ฟ้า ใ ห้ ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย น อ ก จ า ก น้ี ยั ง ส่ ง เ ส ริ ม ค ว า ม ร่ ว ม มื อ ภ า ย ใ ต้ ก ร อ บ ค ว า ม ร่ ว ม มื อ อ า เ ซี ย น ด้านพลังงาน อาทิ ความเชื่อมโยงโครงข่ายไฟฟา้ อาเซียน (ASEAN Power Grid) การส่งเสริมพลังงานหมุนเวียน และการส่งเสริมการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพและอนุรักษ์พลังงาน สถานการณก์ ารบรรลุเป้าหมายยอ่ ย เงินลงทุนด้านการวิจัยและพั ฒนาพลังงาน ประเทศไทยมีหน่วยงานท่ีท�ำวิจัยด้านพลังงานแบ่งได้ การด�ำเนนิ การทผ่ี ่านมา เป็น 4 กลุ่มที่ส�ำคัญ ได้แก่ (1) กลุ่มมหาวิทยาลัย (2) กลุ่มสถาบันวิจัยของรัฐ (3) กลุ่มรัฐวิสาหกิจ และ ก ร ะ ท ร ว ง พ ลั ง ง า น ร่ ว ม มื อ กั บ อ ง ค์ ก ร ค ว า ม ร่ ว ม มื อ ( 4 ) ห น่ ว ย ง า น วิ จั ย ข อ ง ภ า ค เ อ ก ช น แ ล ะ มี ก ล ไ ก ระหว่างประเทศของเยอรมันในโครงการ Thai-German การให้เงินอุดหนุนเพื่ อการวิจัยและพั ฒนาพลังงานตาม Climate Programme-Energy โดยมีผลผลิตส�ำคัญ เงื่อนไขและหลักเกณฑ์ผ่านกองทุนพั ฒนาไฟฟ้าและ ของโครงการ ได้แก่ (1) การจัดท�ำระบบ Integrated กองทุนเพ่ือส่งเสริมการอนุรักษ์พลังงาน โดยประเทศไทย Provincial Energy Planning Platform (IPEPP) มีการลงทุนเพื่ อการวิจัยและพั ฒนาของ 3 การไฟฟ้า และระบบ Provincial Energy System Modellng ในช่วงปี 2559 - 2562 เพิ่ มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยใน Too l ( P E MT ) เ พื่ อ ใ ช้ ใ น ก า ร จั ด ท� ำ แ ผ น ป ฏิ บั ติ ก า ร ปี 2562 ใช้เงินลงทุนรวมประมาณ 1,425 ล้านบาท พลังงานระดับจังหวัด และ (2) การพั ฒนาระบบตรวจ แบ่งเป็นวงเงินของ การไฟฟา้ ฝ่ายผลิต (กฟผ.) ร้อยละ วัดรายงานและทวนสอบ (Measurement, Reporting 78.79 การไฟฟา้ นครหลวง (กฟน.) ร้อยละ 15.65 และ and Verification: MRV) ส�ำหรับโครงการพลังงาน การไฟฟา้ ส่วนภูมิภาค (กฟภ.) ร้อยละ 5.56 ขนาดเล็ก ได้ร่วมมือกับ IRENA ในการใช้เทคโนโลยี พลังงานทดแทนเพื่ อการออกแบบเมือง นอกจากน้ี ประเทศไทยมีการด�ำเนินงานอย่างใกล้ชิด กับองค์กรระหว่างประเทศเพื่ อส่งเสริมความร่วมมือ ด้ า น น วั ต ก ร ร ม แ ล ะ เ ท ค โ น โ ล ยี พ ลั ง ง า น ส ะ อ า ด แ ล ะ การเพิ่ มประสิทธิภาพการใช้พลังงาน โดยได้เข้าร่วมเป็น สมาชิกทบวงการพลังงานหมุนเวียนระหว่างประเทศ (International Renewable Energy Agency: IRENA) ต้ังแต่ปี 2558 ซึ่งได้ส่งผู้แทนเข้าร่วมการประชุม IRENA Assembly และ IRENA Council เปน็ ประจำ� ทกุ ปี พรอ้ มทงั้ ร่วมกันจัดท�ำแผนงานด้านพลังงานทดแทน (Renewable E n e rgy Roa d ma p : R E ma p ) แ ล ะ ก า ร ป ร ะ เ มิ น ความพร้อมด้านนโยบายพลังงานทดแทนของประเทศไทย (Reneables Readiness Assessment: RRA) นอกจากนี้ กองทุนเพ่ื อส่งเสริมการอนุรักษ์พลังงานได้ สนับสนุนการวิจัยและพั ฒนาผ่านโครงการที่เกี่ยวข้อง กั บ ก า ร น� ำ พ ลั ง ง า น แ ส ง อ า ทิ ต ย์ แ ล ะ พ ลั ง ง า น ล ม ไ ป ใ ช้ 204 รายงานความกา้ วหนา้ เปา้ หมายการพัฒนาที่ยัง่ ยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
สร้างหลักประกนั วา่ ทกุ คนเขา้ ถึงพลงั งานสมัยใหม่ 07 ในราคาที่สามารถซ้อื หาได้ เช่ือถือได้ และย่งั ยืน ยกระดบั ความรว่ มมือระหว่างประเทศเพื่ออำ� นวยความสะดวกในการเขา้ ถงึ การวิจัย SDG และเทคโนโลยีพลงั งานสะอาด โดยรวมถึงพลงั งานหมนุ เวยี น ประสิทธิภาพ 7.a การใชพ้ ลังงาน และเทคโนโลยีเชอ้ื เพลงิ ฟอสซลิ ชั้นสูงและสะอาดขน้ึ และสนับสนนุ การลงทนุ ในโครงสร้างพื้นฐานดา้ นพลังงานและเทคโนโลยพี ลังงานสะอาด ภายในปี 2573 ประโยชน์ การอนุรักษ์พลังงานการใช้พลังงานทดแทน ข้อเสนอแนะ และการบริหารจัดการพลังงาน เทคโนโลยีการกักเก็บ พลังงานและเซลล์เชื้อเพลิง (Energy Storage & องค์กรด้านพลังงานควรสนับสนุนการวิจัยและพั ฒนา Fuel Cell) และระบบสมาร์ทกริดและไมโครกริด แ ล ะ ก า ร ล ง ทุ น ใ น โ ค ร ง ส ร้ า ง พ้ื น ฐ า น ค ว บ คู่ ไ ป กั บ การวางแผนและพั ฒนาธุรกิจรูปแบบใหม่ เพ่ื อสร้าง ความท้าทาย ความยั่งยืนให้กับองค์กร โดยมุ่งเน้นการน�ำผลงานวิจัย ม า ใ ช้ ป ร ะ โ ย ช น์ ใ น เ ชิ ง อุ ต ส า ห ก ร ร ม แ ล ะ เ ชิ ง พ า ณิ ช ย์ รัฐวิสาหกิจด้านพลังงานของประเทศไทยมีการลงทุน และลดการน�ำเข้าเทคโนโลยีและอุปกรณ์จากต่างประเทศ ด้านการวิจัยและพั ฒนาค่อนข้างน้อยเมื่อเปรียบเทียบ โ ด ย ภ า ค รั ฐ ค ว ร บู ร ณ า ก า ร ค ว า ม ร่ ว ม มื อ เ พ่ื อ ล ด กับวงเงินตามมติคณะรัฐมนตรีเม่ือวันท่ี 24 กันยายน ความซ้�ำซ้อนและส่งเสริมให้การวิจัยด้านพลังงานน�ำไปสู่ 2556 ที่ก�ำหนดให้รัฐวิสาหกิจมีการจัดสรรงบประมาณ การใช้งานได้จริง นอกจากนี้ ภาครัฐควรส่งเสริมและ เพ่ื อการวิจัยและพั ฒนาอย่างน้อยร้อยละ 3 ของก�ำไร เ ชื่ อ ม โ ย ง ข้ อ มู ล ร ะ ห ว่ า ง ส่ ว น ก ล า ง แ ล ะ ส่ ว น ภู มิ ภ า ค สุ ท ธิ ใ น แ ต่ ล ะ ปี อี ก ทั้ ง ก า ร ล ง ทุ น ส่ ว น ใ ห ญ่ ยั ง ค ง มี เพ่ื อจัดรูปแบบการเก็บ การรายงาน และการวิเคราะห์ ข้อจ�ำกัด ท�ำให้ไม่สามารถต่อยอดหรือพั ฒนางานวิจัย ข้อมูลพฤติกรรมการผลิตและการใช้พลังงานให้เป็นไป ไปสู่การสร้างนวัตกรรมเพ่ื อก่อให้เกิดรายได้แก่องค์กร ในแนวทางเดียวกัน โดยเฉพาะการจัดเก็บข้อมูลของ ได้ส�ำเร็จ Prosumer เพื่ อเตรียมพร้อมรับมือการเปล่ียนแปลง ของเทคโนโลยีในอนาคต นอกจากน้ี หน่วยงานท้ังในและต่างประเทศเข้ามาลงทุน แ ล ะ พั ฒ น า โ ค ร ง ก า ร พ ลั ง ง า น ท ด แ ท น เ พ่ื อ ใ ห้ พ้ื น ที่ ห่างไกลมีไฟฟา้ ใช้ แต่ยังขาดการประสานข้อมูลระหว่าง ส่วนกลางและส่วนภูมิภาคอย่างเป็นระบบ ประกอบ กับรูปแบบการใช้ไฟฟ้ามีการเปล่ียนแปลงไป ท�ำให้ กระบวนการวางแผนด้านพลังงานในอนาคตจ�ำเป็นต้อง บูรณาการข้อมูลระหว่างกันเพ่ื อให้เกิดการวิเคราะห์ วางแผน และส่ังการโครงข่ายด้านพลังงานในระดับพื้ นที่ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ รายงานความก้าวหนา้ เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 205 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
07 สร้างหลกั ประกันว่าทุกคนเขา้ ถึงพลังงานสมยั ใหม่ ในราคาทีส่ ามารถซ้อื หาได้ เชื่อถือได้ และย่งั ยืน SDG ขยายโครงสรา้ งพื้นฐานและพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อให้บริการพลงั งานสมัยใหม่ 7.b และยง่ั ยนื โดยถว้ นหน้าในประเทศก�ำลังพัฒนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศ พัฒนาน้อยท่ีสุด และรัฐกำ� ลงั พัฒนาที่เป็นเกาะขนาดเล็ก โดยให้สอดคล้อง กับโครงการสนบั สนนุ ของประเทศเหลา่ นน้ั ภายในปี 2573 ในปัจจุบัน หลายประเทศเริ่มปรับเปลี่ยนระบบไฟฟ้าให้รองรับและเชื่อมต่อกับแหล่งผลิตไฟฟ้าจากพลังงาน หมุนเวียน1 ได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีเสถียรภาพ ซึ่งจ�ำเป็นต้องมีการพั ฒนาโครงข่ายระบบส่งไฟฟ้า ให้มีความทันสมัย สามารถรองรับความผันผวนของไฟฟา้ จากพลังงานหมุนเวียน และสามารถส่งไฟฟา้ ที่มีคุณภาพ และปริมาณเพี ยงพอต่อความต้องการของผู้บริโภคในราคาที่แข่งขันได้ โดยระบบโครงข่ายไฟฟ้าอัจฉริยะ ห รื อ ส ม า ร์ ท ก ริ ด เ ป็ น ร ะ บ บ ท่ี ห ล า ย ป ร ะ เ ท ศ น� ำ ไ ป ใ ช้ เ ป็ น แ น ว ท า ง ใ น ก า ร พั ฒ น า ร ะ บ บ พ ลั ง ง า น ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ด้วยการน�ำเทคโนโลยีมาใช้ตลอดห่วงโซ่ของระบบไฟฟา้ ตั้งแต่การผลิต การส่งและจ�ำหน่ายไฟฟา้ ไปถึงผู้บริโภค เพื่ อเพ่ิ มประสิทธิภาพของระบบไฟฟ้า ความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ และความย่ังยืนของระบบไฟฟ้า รวมท้ัง เช่ือมต่อกับแหล่งผลิตไฟฟ้าพลังงานหมุนเวียน และรองรับการใช้รถยนต์ไฟฟ้าที่มีแนวโน้มเพิ่ มข้ึนในอนาคต ซ่ึงสอดคล้องกับแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ แผนย่อยโครงสร้างพ้ื นฐานด้านพลังงาน ท่ีมีเป้าหมาย เพ่ื อปรับปรุงและพั ฒนาระบบไฟฟา้ ของประเทศให้มีประสิทธิภาพด้วยเทคโนโลยีระบบสมาร์ทกริด โดยก�ำหนดให้ มีการลงทุนพั ฒนาโครงสร้างพ้ืนฐานระบบสมาร์ทกริดอย่างน้อย 18 แผนงาน/โครงการ ภายในปี 2580 สถานการณ์การบรรลเุ ป้าหมายย่อย การด�ำเนินการทผ่ี ่านมา ท่ี ผ่ า น ม า ไ ด้ มี ก า ร ด� ำ เ นิ น ก า ร ต า ม แ ผ น ก า ร ขั บ เ ค ล่ื อ น แผนแม่บทการพั ฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดของ การด�ำเนินงานด้านสมาร์ทกริดของประเทศไทยในระยะสั้น ประเทศไทย พ.ศ. 2558 – 2579 เป็นกรอบทิศทาง (พ.ศ. 2560 – 2564) ซ่ึงครอบคลุมโครงการน�ำร่อง การพั ฒนานโยบายระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดในภาพรวม ด้านการตอบสนองด้านโหลดและระบบบริหารจัดการ ของประเทศ ให้เกิดบูรณาการด้านการจัดหาไฟฟ้าและ พลังงาน จ�ำนวน 10 โครงการ ด้านระบบพยากรณ์ไฟฟา้ การใช้ไฟฟ้าได้อย่างเพี ยงพอ มีประสิทธิภาพยั่งยืน ท่ีผลิตได้จากพลังงานหมุนเวียน จ�ำนวน 3 โครงการ แ ล ะ มี คุ ณ ภ า พ บ ริ ก า ร ท่ี ดี โ ด ย ข ณ ะ น้ี อ ยู่ ร ะ ห ว่ า ง แ ล ะ ด้ า น ร ะ บ บ ไ ม โ ค ร ก ริ ด แ ล ะ ร ะ บ บ กั ก เ ก็ บ พ ลั ง ง า น การด�ำเนินการในระยะที่ 2 พ.ศ. 2560 – 2564 ซึ่งเน้น จ�ำนวน 9 โครงการ ซ่ึงบรรลุเป้าหมายของปี 2565 การพั ฒนาโครงการน�ำร่องเพ่ื อทดสอบความเหมาะสม ที่ตั้งไว้จ�ำนวนรวม 8 โครงการแล้ว นอกจากน้ี ข้อมูล ทางเทคนิคและความคุ้มค่าของการลงทุนในเทคโนโลยี จาก UN Global SDG Database ระบุว่า ก�ำลังผลิต ด้ า น ต่ า ง ๆ อ า ทิ โ ค ร ง ก า ร พั ฒ น า โ ค ร ง ข่ า ย ไ ฟ ฟ้า ติ ด ตั้ ง ข อ ง ก า ร ผ ลิ ต ไ ฟ ฟ้า จ า ก พ ลั ง ง า น ห มุ น เ วี ย น อัจฉริยะในพื้ นที่ และโครงการน�ำร่องการตอบสนอง (installed renewable energy-generating ด้านโหลดและกลไกราคาในพ้ื นท่ีกรุงเทพมหานครและ capacity) ต่อหัวประชากรของประเทศไทยมีแนวโน้ม ปริมณฑล เพิ่ มขึ้นอย่างต่อเนื่องโดยในปี 2561 มีก�ำลังผลิตติดต้ัง ไฟฟา้ จากพลังงานหมุนเวียนอยู่ท่ี 163.822 วัตต์ต่อคน ในระยะที่ผ่านมา การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย เพ่ิมข้ึนจากปี 2560 และ 2559 ที่มีก�ำลังผลิตติดต้ังอยู่ (กฟผ.) การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (กฟภ.) และการไฟฟ้า ท่ี 148.003 วัตต์ต่อคน และ 136.895 วัตต์ต่อคน น ค ร ห ล ว ง ( ก ฟ น . ) ไ ด้ ร่ ว ม กั น จั ด ท� ำ แ ผ น ป รั บ ป รุ ง ตามล�ำดับ ซ่ึงสะท้อนถึงแนวโน้มการเข้าถึงบริการ ร ะ บ บ ส่ ง แ ล ะ ร ะ บ บ จ� ำ ห น่ า ย ใ ห้ มี ค ว า ม ทั น ส มั ย ร อ ง รั บ พลังงานสะอาดท่ีดีขึ้นของประเทศไทย เทคโนโลยีระบบไฟฟ้าในอนาคต (พ.ศ. 2561 – 2580) เพ่ื อเสริมการด�ำเนินการของแผนแม่บทการพั ฒนา ร ะ บ บ โ ค ร ง ข่ า ย ส ม า ร์ ท ก ริ ด ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย โ ด ย เ น้ น ค ว า ม ส อ ด ค ล้ อ ง เ ชิ ง น โ ย บ า ย แ ล ะ เ ท ค โ น โ ล ยี ก า ร เ ชื่ อ ม โ ย ง ข้ อ มู ล ร ะ ห ว่ า ง กั น แ ล ะ ก า ร ล ง ทุ น ใ น 206 1 ธรรมนูญของ IRENA ระบุว่าพลังงานหมุนเวียนรวมถึงพลังงานท่ีผลิตในรูปแบบที่ยั่งยืนจากแหล่งต่าง ๆ ได้แก่ พลังงานชีวภาพ พลังงานความร้อนใต้พิ ภพ พลังงานน�้ำ พลังงานจากมหาสมุทร (พลังงานจากน�้ำข้ึน-น�้ำลง พลังงานจากคลื่น และพลังงานจากอุณหภูมิของน้�ำทะเล) พลังงานแสงอาทิตย์ และพลังงานลม รายงานความกา้ วหน้าเป้าหมายการพัฒนาทีย่ ัง่ ยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
สรา้ งหลักประกนั ว่าทุกคนเข้าถึงพลังงานสมยั ใหม่ 07 ในราคาทสี่ ามารถซอื้ หาได้ เชือ่ ถอื ได้ และยง่ั ยืน SDG ขยายโครงสรา้ งพื้นฐานและพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อใหบ้ ริการพลงั งานสมัยใหม่ และย่ังยนื โดยถ้วนหน้าในประเทศก�ำลังพัฒนา โดยเฉพาะอยา่ งยิ่งในประเทศ 7.b พัฒนาน้อยทส่ี ุด และรฐั ก�ำลงั พัฒนาทีเ่ ป็นเกาะขนาดเลก็ โดยให้สอดคล้อง กบั โครงการสนบั สนุนของประเทศเหล่าน้นั ภายในปี 2573 เ ท ค โ น โ ล ยี อ่ื น ๆ อ า ทิ โ ร ง ไ ฟ ฟ้า เ ส มื อ น ( Vi r t u a l ความทา้ ทาย Power Plant: VPP) ตลาดซื้อขายพลังงานไฟฟ้า ร ว ม ถึ ง ก� ำ ห น ด น โ ย บ า ย แ ล ะ ม า ต ร ก า ร ท่ี จ� ำ เ ป็ น ต่ อ เนื่องจากสถานการณ์ด้านพลังงานโลกมีการเปล่ียนแปลง ก า ร ผ ลั ก ดั น ก า ร ใ ช้ เ ท ค โ น โ ล ยี แ ล ะ ก า ร แ ล ก เ ป ล่ี ย น อย่างรวดเร็ว ทั้งด้านเทคโนโลยีการกักเก็บพลังงาน ข้อมูลระหว่างผู้ให้บริการระบบไฟฟ้า และผู้ใช้บริการ ต้ น ทุ น ก า ร ผ ลิ ต แ ล ะ จ่ า ย พ ลั ง ง า น ห มุ น เ วี ย น ท่ี ถู ก ล ง ระบบโครงข่ายไฟฟ้า และแนวโน้มการผลิตไฟฟา้ โดยผู้บริโภค และการซ้ือขาย ไ ฟ ฟ้า ร ะ ห ว่ า ง กั น ที่ เ พิ่ ม ข้ึ น ท� ำ ใ ห้ โ ค ร ง ข่ า ย ไ ฟ ฟ้า ที่ นอกจากน้ี กฟผ. ได้ด�ำเนินโครงการโรงไฟฟา้ พลังงาน รัฐวิสาหกิจลงทุนในบางพ้ื นท่ีไม่ถูกใช้งานอย่างเต็ม แสงอาทิตย์ทุ่นลอยน้�ำร่วมกับโรงไฟฟ้าพลังน้�ำขนาด ศักยภาพ ประกอบกับกฎระเบียบในปัจจุบันยังไม่เอ้ือ ก� ำ ลั ง ผ ลิ ต 4 5 เ ม ก ะ วั ต ต์ ณ เ ขื่ อ น สิ ริ น ธ ร จั ง ห วั ด ต่อการพั ฒนาระบบพลังงานของประเทศให้รองรับ อุบลราชธานี ซ่ึงคาดว่าจะจ่ายไฟฟ้าเชิงพาณิชย์ได้ใน กับการเปล่ียนแปลงอย่างรวดเร็วของเทคโนโลยีและ เดือนมิถุนายน 2564 ถือเป็นโครงการโซลาร์เซลล์ ระบบพลังงานโลกได้ นอกจากน้ี เทคโนโลยีสนับสนุน ลอยน้�ำแบบไฮบริดขนาดใหญ่ที่สุดในโลก ที่น�ำพลังงาน การท�ำงานของระบบสมาร์ทกริดระบบกักเก็บพลังงาน แ ส ง อ า ทิ ต ย์ แ ล ะ พ ลั ง น�้ ำ ม า ผ ลิ ต ไ ฟ ฟ ้า แ บ บ ผ ส ม ผ ส า น ระบบพยากรณ์ไฟฟ้าท่ีผลิตได้จากพลังงานหมุนเวียน เ พ่ื อ ล ด ข้ อ จ� ำ กั ด ข อ ง ก า ร ผ ลิ ต ไ ฟ ฟ้า จ า ก พ ลั ง ง า น และระบบควบคุมการท�ำงานของโครงข่ายไฟฟ้าแบบ หมุนเวียนที่ข้ึนอยู่กับสภาพอากาศท�ำให้สามารถผลิต อัตโนมัติยังคงมีราคาค่อนข้างสูงท�ำให้การพั ฒนา ไฟฟ้าได้ต่อเน่ืองยาวนาน และเสริมความม่ันคงทาง ค่อนข้างจ�ำกัด พลังงานสะอาดของประเทศ ซึ่งโครงการนี้จะช่วยลด การปล่อยก๊าซเรือนกระจกได้ประมาณ 47,000 ตัน/ปี ข้อเสนอแนะ หรือคิดเป็นพื้ นท่ีป่าประมาณ 37,600 ไร่ นอกจากนี้ กฟผ. จะร่วมกับจังหวัดอุบลราชธานีพั ฒนาให้เป็น หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรพิ จารณาขยายการลงทุนใน แหล่งท่องเที่ยวและแหล่งเรียนรู้ด้านพลังงานหมุนเวียน โครงสร้างพ้ื นฐานและพั ฒนาเทคโนโลยีด้านพลังงาน เพื่ อกระตุ้นธุรกิจท่องเท่ียวและสร้างรายได้ให้กับชุมชน โดยค�ำนึงถึงความสามารถในการรองรับการผลิตไฟฟา้ จ า ก พ ลั ง ง า น ห มุ น เ วี ย น แ ล ะ ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ใ ช้ ไ ฟ ฟ ้า ของประเทศ รวมท้ังปรับแผนธุรกิจให้สอดคล้องกับ ทิศทางพลังงานโลก นอกจากนี้ หน่วยงานที่ก�ำกับ ดูแลด้านพลังงานควรทบทวนและปรับปรุงกฎระเบียบ ใ ห้ ยื ด ห ยุ่ น ต่ อ รู ป แ บ บ ก า ร ผ ลิ ต แ ล ะ ใ ช้ ไ ฟ ฟ ้า ใ น อ น า ค ต ที่เปล่ียนไป อาทิ การปรับปรุงกฎระเบียบเพ่ื อรองรับ Distributed Energy Resource โดยเฉพาะ จ า ก แ ห ล่ ง พ ลั ง ง า น ห มุ น เ วี ย น ต ล อ ด จ น ส่ ง เ ส ริ ม การพั ฒนาอุตสาหกรรมต่อเนื่องที่เก่ียวข้อง และเตรียม ค ว า ม พ ร้ อ ม สู่ ก า ร เ ป็ น ศู น ย์ ก ล า ง ก า ร ซ้ื อ ข า ย ไ ฟ ฟ้า ในภูมิภาคเอเชียแปซิฟกิ รายงานความก้าวหนา้ เปา้ หมายการพัฒนาทีย่ ัง่ ยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 207 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
เป้าหมายท่ี 08 สง่ เสริมการเจรญิ เติบโตทางเศรษฐกิจ ทีต่ ่อเน่ือง ครอบคลมุ และยัง่ ยืน การจ้างงานเต็มที่และมผี ลติ ภาพ และการมีงานที่มคี ณุ คา่ ส�ำหรับทุกคน SDG 8: Promote sustained, inclusive and sustainable economic growth, full and productive employment 208 and decent work for all รายงานความก้าวหนา้ เปา้ หมายการพัฒนาทีย่ ั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDG Progress Report 2016-2020
สง่ เสรมิ การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ ทีต่ ่อเนอ่ื ง 08 ครอบคลุม และย่งั ยนื การจ้างงานเตม็ ท่ี SDG และมีผลิตภาพ และการมงี านทม่ี ีคณุ คา่ สำ� หรบั ทกุ คน 8 เป้าหมายการพั ฒนาที่ยั่งยืนเป้าหมายที่ 8 มุ่งส่งเสริมการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจที่ยั่งยืน ผ่านการยกระดับ ผลิตภาพแรงงานและการพั ฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมเพ่ื อการผลิต โดยการบรรลุเป้าหมายดังกล่าวต้องให้ ความส�ำคัญกับการเสริมสร้างความเป็นผู้ประกอบการ การสร้างงาน รวมถึงการด�ำเนินนโยบายเพ่ื อขจัดปัญหา แรงงานผิดกฎหมาย แรงงานทาส และการค้ามนุษย์ ซ่งึ จะน�ำไปสู่การจ้างงานเต็มท่ีและมีผลิตภาพ และการมีงานท่ีมีคุณค่า ส�ำหรับทุกคนภายใน ปี 2573 สถานการณ์การบรรลุเป้าหมาย ในดา้ นการเสรมิ สรา้ งความเปน็ ผปู้ ระกอบการ เมอ่ื พิจารณา สัดส่วนผลิตภัณฑ์มวลรวมของ MSME (GDP MSMEs) เศรษฐกิจประเทศไทยขยายตัวในอัตราที่ชะลอลง โดย ต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) พบว่าปี 2563 อัตราการเจริญเติบโตของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ สัดส่วนผลติ ภณั ฑม์ วลรวมของ MSMEs ตอ่ GDP อยู่ที่ ท่ีแท้จริงต่อประชากร (growth of real GDP per รอ้ ยละ34.0 เพ่ิมขนึ้ จากรอ้ ยละ 32.8 ในปี 2559 นอกจากนี้ capita) ในปี 2562 อยู่ท่ีร้อยละ 2.1 ชะลอตัวลงจาก การบริโภควัสดุพื้ นฐานต่อหัวยังคงสู งขึ้นเร่ือย ๆ ร้อยละ 3.8 และ 3.7 ในปี 2561 และ 2560 ตามล�ำดับ ซึ่ ง อ า จ แ ส ด ง ใ ห้ เ ห็ น ก า ร ใ ช้ ท รั พ ย า ก ร ใ น ก า ร ผ ลิ ต แ ล ะ โ ด ย มี ส า เ ห ตุ ส� ำ คั ญ จ า ก ก า ร ส่ ง อ อ ก ท่ี ล ด ล ง เ นื่ อ ง จ า ก การบริโภคท่ียังไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร การชะลอตัวของเศรษฐกิจโลก อย่างไรก็ดี การพัฒนา ผลิตภาพแรงงานของไทยท่ีอยู่ในระดับท่ีเหมาะสม โดย ทั้งน้ี คาดว่าการบรรลุเป้าหมายท่ี 8 จะได้รับผลกระทบ อัตราการขยายตัวของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ อ ย่ า ง รุ น แ ร ง จ า ก ก า ร แ พ ร่ ร ะ บ า ด ข อ ง โ ร ค โ ค วิ ด - 1 9 ที่ แ ท้ จ ริ ง ต่ อ ป ร ะ ช า ก ร ผู้ มี ง า น ท� ำ ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ใ น ซ่ึงท�ำให้เศรษฐกิจไทยชะลอตัวลงอย่างมาก พร้อมกับ ปี 2562 อยู่ท่ีร้อยละ 3.0 เท่ากับปีก่อนหน้า และ อั ต ร า ก า ร ว่ า ง ง า น ที่ สู ง ขึ้ น โ ด ย เ ฉ พ า ะ อ ย่ า ง ยิ่ ง ใ น เ ป็ น ร ะ ดั บ ท่ี สู ง ก ว่ า ท่ี ก� ำ ห น ด ไ ว้ ต า ม แ ผ น แ ม่ บ ท ภ า ย ใ ต้ ภาคการท่องเท่ียวและการบริการท่ีต้องหยุดชะงักต้ังแต่ ยุทธศาสตร์ชาติ ประเด็น การพั ฒนาศักยภาพคน ตน้ ปี 2563 ตลอดช่วงชีวิต ซึ่งได้ก�ำหนดเป้าหมายผลิตภาพแรงงาน ในชว่ งปี 2561 - 2565 ขยายตัวร้อยละ 2.5 ต่อปี การด�ำเนนิ การทผี่ า่ นมา ในด้านการมีงานท่ีมีคุณค่าพบว่าสถานการณ์ดีข้ึนตาม ภาครัฐได้ด�ำเนินมาตรการทางเศรษฐกิจเพ่ื อกระตุ้น ล�ำดับ โดยค่าจ้างแรงงานต่อชั่วโมงการท�ำงานระหว่าง การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ท้ังมาตรการบรรเทา เพศชายและหญิงมีความใกล้เคียงกัน โดยเพศหญิง ค่ า ค ร อ ง ชี พ ผ่ า น บั ต ร ส วั ส ดิ ก า ร แ ห่ ง รั ฐ แ ล ะ ก อ ง ทุ น ไ ด้ รั บ ค่ า จ้ า ง สู ง ก ว่ า เ พ ศ ช า ย เ ล็ ก น้ อ ย ใ น ข ณ ะ ที่ หมู่บ้าน มาตรการบรรเทาค่าครองชีพส�ำหรับเกษตรกร อั ต ร า ก า ร ว่ า ง ง า น ร ะ ห ว่ า ง เ พ ศ ห ญิ ง แ ล ะ เ พ ศ ช า ย มี แ ล ะ ม า ต ร ก า ร ดู แ ล แ ล ะ เ ยี ย ว ย า ผ ล ก ร ะ ท บ จ า ก ความใกล้เคียงกันมาก แสดงให้เห็นว่าประเทศไทย โรคโควิด-19 นอกจากน้ี ได้ด�ำเนินนโยบายเพ่ื อยก มีช่องว่างระหว่างเพศในด้านเศรษฐกิจลดลง นอกจากนี้ ระดับขีดความสามารถในการแข่งขันของภาคเกษตร ในปี 2561 - 2562 ประเทศไทยมอี ตั ราการปฏบิ ตั ไิ มถ่ กู ตอ้ ง อุ ต ส า ห ก ร ร ม บ ริ ก า ร แ ล ะ ก า ร ค้ า ก า ร ล ง ทุ น ใ ห้ มี ตามกฎหมายแรงงานในประเทศ และสัดส่วนแรงงาน ความเข้มแข็ง อาทิ โครงการเพิ่ มศักยภาพแรงงาน เ ด็ ก ล ด ล ง อ ย่ า ง ต่ อ เ นื่ อ ง อ ย่ า ง ไ ร ก็ ต า ม อั ต ร า รองรับประเทศไทย 4.0 และโครงการศูนย์ฝึกอบรม ผู้ ไ ด้ รั บ ก า ร คุ้ ม ค ร อ ง ป ร ะ กั น สั ง ค ม ต่ อ ผู้ มี ง า น ท� ำ เ ฉ ลี่ ย เ ท ค โ น โ ล ยี ชั้ น สู ง ร อ ง รั บ อุ ต ส า ห ก ร ร ม แ ห่ ง อ น า ค ต ของไทยต�่ำกว่าค่าเป้าหมายตามแผนแม่บทฯ ประเด็น ร ว ม ถึ ง ม า ต ร ก า ร ย ก ร ะ ดั บ ขี ด ค ว า ม ส า ม า ร ถ ส ร้ า ง ความเสมอภาคและหลักประกันทางสังคม โดยอยู่ที่ร้อยละ เ ค รื อ ข่ า ย ธุ ร กิ จ แ ล ะ ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร ข ย า ย ต ล า ด ข อ ง 43.41 MSMEs ทั้งนี้ นอกจากการกระตุ้นการเจริญเติบโต รายงานความก้าวหน้าเปา้ หมายการพัฒนาที่ยั่งยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 209 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
08 สง่ เสริมการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจท่ตี อ่ เน่อื ง ครอบคลุม และยง่ั ยืน การจ้างงานเตม็ ท่ี SDG และมีผลติ ภาพ และการมงี านท่มี ีคณุ ค่าสำ� หรบั ทกุ คน 8 ท า ง เ ศ ร ษ ฐ กิ จ แ ล ะ ก า ร พั ฒ น า วิ ส า ห กิ จ แ ล้ ว ไ ด้ มี ข้อเสนอแนะ การด�ำเนินการเพื่ อสนับสนุนการเจริญเติบโตที่เป็น มิตรต่อส่ิงแวดล้อมและมีความรับผิดชอบสังคม อาทิ ก า ร พั ฒ น า ใ น ร ะ ย ะ ต่ อ ไ ป ค ว ร ใ ห้ ค ว า ม ส� ำ คั ญ กั บ การให้ฉลากสิ่งแวดล้อม ส�ำหรับแสดงคุณสมบัติของ เ ส ถี ย ร ภ า พ แ ล ะ ค ว า ม ม่ั น ค ง ใ น ภ า พ ร ว ม ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ผ ลิ ต ภั ณ ฑ์ ท่ี มี ผ ล ก ร ะ ท บ ต่ อ ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม ต่� ำ แ ล ะ เร่งรัดการลงทุนในระบบเศรษฐกิจ การปรับโครงสร้าง ก า ร บั ง คั บ ใ ช้ ก ฎ ห ม า ย ป ร า บ ป ร า ม ก า ร ค้ า ม นุ ษ ย์ ภาคการผลิตโดยเน้นการเพ่ิ มขีดความสามารถด้าน การจ้างงานท่ีไม่เป็นธรรม และการใช้แรงงานเด็ก เ ท ค โ น โ ล ยี แ ล ะ น วั ต ก ร ร ม เ พ่ื อ ย ก ร ะ ดั บ ผ ลิ ต ภ า พ ค ว บ คู่ ไ ป ด้ ว ย การผลิตและสร้างมูลค่าเพิ่ มตลอดห่วงโซ่การผลิต ทั้ง ภาคการเกษตรและภาคอุตสาหกรรม และการก�ำหนด ความทา้ ทาย ทิศทางการพั ฒนาให้สอดคล้องกับภูมิทัศน์ที่เปล่ียนไป ท้ั ง จ า ก บ ริ บ ท ก า ร เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง ข อ ง โ ล ก แ ล ะ บ ริ บ ท การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจของไทยท่ีชะลอตัวลง ในประเทศ อาทิ ประชากร ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ในช่วงหลายปีท่ีผ่านมาจากการส่งออกที่ลดลงแสดงให้ พลังงานหมุนเวียนและยานยนต์ไฟฟ้า อนาคตของ เห็นว่าการพึ่ งพาภาคการส่งออกและเศรษฐกิจโลกมาก ง า น แ ล ะ พ ฤ ติ ก ร ร ม ก า ร ด� ำ ร ง ชี วิ ต ที่ เ ป ลี่ ย น ไ ป ข อ ง เกินไป เป็นอุปสรรคต่อการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ มนุษย์ นอกจากน้ี เพื่ อให้เศรษฐกิจไทยสามารถเจริญ ของประเทศ และการขยายตัวของเศรษฐกิจไทยใน เ ติ บ โ ต ไ ด้ ต่ อ เ น่ื อ ง อ ย่ า ง ม่ั น ค ง แ ล ะ มี เ ส ถี ย ร ภ า พ ร ะ ย ะ ต่ อ ไ ป มี แ น ว โ น้ ม ที่ จ ะ ต้ อ ง เ ผ ชิ ญ กั บ ข้ อ จ� ำ กั ด จ า ก จ� ำ เ ป็ น ต้ อ ง เ ร่ ง ส ร้ า ง ก ล ไ ก แ ล ะ เ ต รี ย ม ภู มิ คุ้ ม กั น ท า ง ก า ร ล ด ล ง อ ย่ า ง ต่ อ เ น่ื อ ง ข อ ง ข น า ด ก� ำ ลั ง แ ร ง ง า น เศรษฐกิจและสังคมเพื่ อรองรับความผันผวนในอนาคต ป ร ะ ก อ บ กั บ ก า ร ล ง ทุ น ที่ ยั ง ไ ม่ เ พี ย ง พ อ ร ว ม ทั้ ง ทั้ ง ค ว า ม ผั น ผ ว น ข อ ง เ ศ ร ษ ฐ กิ จ แ ล ะ ก า ร เ งิ น โ ล ก ความล่าช้าในการยกระดับขีดความสามารถด้านเทคโนโลยี การแพร่ระบาดของโรค ภัยพิ บัติทางธรรมชาติ และ และการปรับโครงสร้างการผลิต ซึ่งต้องด�ำเนินการ ความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์ระหว่างประเทศ ท้ังนี้ ควบคู่ไปกับการพั ฒนาทักษะความรู้แรงงานให้เท่าทัน น อ ก จ า ก ก า ร ใ ช้ ม า ต ร ก า ร ดู แ ล แ ล ะ เ ยี ย ว ย า ผู้ ไ ด้ รั บ ผ ล กับความต้องการของอุตสาหกรรมต่าง ๆ ในด้าน กระทบจากการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ภาครัฐ การคุ้มครองแรงงาน ประเทศไทยมีอุปสรรคส�ำคัญ คือ ควรเร่งรัดการยกระดับฝีมือแรงงาน ท้ังการเพ่ิ มทักษะ การจ้างงานนอกระบบสูง ท�ำให้การคุ้มครองแรงงาน และปรับปรุงทักษะ (up-skill/re-skill) เพื่ อให้สามารถ ต า ม ม า ต ร ก า ร คุ้ ม ค ร อ ง ท า ง สั ง ค ม เ ป็ น ไ ป ไ ด้ ไ ม่ เ ต็ ม ท่ี รองรับกรณีที่แรงงานต้องย้ายภาคการผลิต เนื่องมา นอกจากน้ี แม้ว่าภาครัฐจะมีความพยายามในการเร่ง จ า ก อุ ป ส ง ค์ ข อ ง แ ร ง ง า น ภ า ย ห ลั ง ก า ร ร ะ บ า ด ที่ ด�ำเนินการเพ่ือก�ำจัดการค้ามนุษย์ และการใช้แรงงานเด็ก เปล่ียนแปลงไป ผ่านการปรับปรุงกฎหมาย กฎระเบียบ และบทลงโทษ ต่าง ๆ แต่การบังคับใช้กฎหมายยังขาดการบูรณาการ ผลการประเมินสถานะของ SDG 8 กันระหว่างหน่วยงานท�ำให้การด�ำเนินงานยังไม่มีทิศทาง รว่ มกนั ทช่ี ดั เจนเป็นรปู ธรรม ต�่ำกว่าค่าเป้าหมายระดับเสี่ยง: บรรลุค่าเป้าหมาย: สถานการณ์อยู่ในช่วง 51-75% ของค่าเป้าหมาย สามารถบรรลุค่าเป้าหมาย 100% SDG SDG SDG SDG 8.2 8.5 8.1 8.9 SDG SDG 8.10 8.a SDG SDG SDG 8.3 8.4 8.6 SDG SDG SDG 8.7 8.8 8.b 210 ต�่ำกว่าค่าเป้าหมาย: สถานการณ์อยู่ในช่วง 76-99% ของค่าเป้าหมาย รายงานความกา้ วหนา้ เปา้ หมายการพัฒนาทีย่ ัง่ ยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
สง่ เสรมิ การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกิจทต่ี ่อเน่อื ง 08 ครอบคลุม และยง่ั ยืน การจ้างงานเต็มท่ี SDG และมผี ลิตภาพ และการมีงานท่ีมคี ณุ ค่าส�ำหรบั ทุกคน 8 กรณศี กึ ษา เสรมิ สร้างทักษะในการประกอบอาชพี และงานทม่ี ีคณุ คา่ ส�ำหรบั คนพิการ ใ น ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม ใ ห้ เ กิ ด ก า ร จ้ า ง ง า น ที่ มี คุ ณ ค่ า ส� ำ ห รั บ ในปี 2561 ภายใต้ช่ือ 60 Plus Chocolatier by ทุกคน จึงได้เกิดความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชน MarkRin Chocolate และในปี 2563 การอบรมได้ ใ น ก า ร ด� ำ เ นิ น โ ค ร ง ก า ร 6 0 P l u s B a k e ry a n d ครอบคลุมถึงการบริการด้านโรงแรม และร้านอาหาร C hocolate Café มีวัตถุประสงค์หลักใน ก ารฝึ ก ในอนาคต ทั้งนี้ ก�ำไรจาก 60 Plus Bakery and Café อบรมทักษะในการประกอบอาชีพให้แก่ผู้พิ การ โดยให้ จะถูกน�ำมาเป็นเงินทุนในการจัดการฝึกอบรมผู้พิ การ ความส�ำคัญกับการเพิ่ มคุณค่าและสร้างโอกาสให้กับ ให้มีความพร้อม และความเชี่ยวชาญในการท�ำงานมากขึ้น คนพิ การ เพื่ อที่คนพิ การจะสามารถช่วยเหลือตัวเองและ สามารถหารายได้เล้ียงตัวเองได้ โครงการเร่ิมต้นข้ึน ท่ีมา : The Cloud ในปี 2557 จากความร่วมมือระหว่างคณะกรรมการ เศรษฐกิจและสังคมแห่งเอเชียแปซิฟกิ (ESCAP) ศูนย์ นอกจากนี้ ในส่วนของภาคเอกชนก็ได้มีการเปิดร้าน พั ฒนาและฝึกอบรมคนพิ การแห่งเอเชียและแปซิฟิก Steps with Theera ในรูปแบบของคาเฟ่ให้บริการ (APCD) กองทุนส่งเสริมและพั ฒนาคุณภาพชีวิต อาหารและเครื่องดื่ม พร้อมกับเปิดฝึกสอทักษะงาน คนพิ การ กระทรวงการพั ฒนาสังคมและความมั่นคง ใ ห้ กั บ นั ก เ รี ย น ท่ี มี ภ า ว ะ อ อ ทิ ซึ ม ก า ร ฝึ ก ส อ น ใ ห้ ของมนุษย์ บริษัท ไทย ยามาซากิ และสถานเอกอัครราชทูต ค ว า ม ส� ำ คั ญ กั บ ก า ร เ รี ย น รู้ ใ น ก า ร ท� ำ อ า ห า ร ไ ป จ น ถึ ง ญ่ีปุ่นประจ�ำประเทศไทย โดยผู้พิ การทุกประเภทอายุ ระบบต่าง ๆ ในครัว โดยยึดเอาการปฏิบัติเป็นหลักตาม ระหว่าง 17 - 65 ปี สามารถสมัครเข้าร่วมโครงการได้ โดย ค ว า ม ส า ม า ร ถ แ ล ะ ค ว า ม ส น ใ จ ข อ ง ผู้ ฝึ ก อ บ ร ม ร ว ม ถึ ง โครงการครอบคลุมค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรม ค่าอาหาร ทักษะในการใช้ชีวิตด้านอ่ืน ๆ อาทิ ความตรงต่อเวลา กลางวัน และค่าเดินทาง ส�ำหรับการอบรมต่อเน่ือง การแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า การท�ำงานร่วมกับผู้อื่น 80 - 100 วัน และการแต่งกายให้มีความเหมาะสม ทั้งภาษาอังกฤษและ ภาษาไทย เพ่ือให้นักเรียนมีความพร้อมส�ำหรับการท�ำงาน ที่มา : The Cloud ในองค์กรต่าง ๆ ซ่ึงหลังจากที่ผ่านการฝึกอบรมแล้ว ศิษย์เก่าสามารถเข้าท�ำงานในร้านอาหารหรือโรงแรม ในปี 2558 ได้มีการจัดอบรมโครงการต้นแบบในภาค ชั้นน�ำได้หลายแห่ง ธุรกิจอาหาร ทั้งขนมอบและกาแฟ ก่อนที่จะมีการขยาย กิ จ ก ร ร ม ไ ป เ ป็ น โ ค ร ง ก า ร อ บ ร ม ก า ร ท� ำ ช็ อ ก โ ก แ ล ต รายงานความกา้ วหน้าเป้าหมายการพัฒนาทีย่ ัง่ ยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 211 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
08 ส่งเสริมการเจริญเตบิ โตทางเศรษฐกจิ ทต่ี อ่ เนอ่ื ง ครอบคลมุ และยง่ั ยืน การจา้ งงานเตม็ ท่ี SDG และมีผลติ ภาพ และการมีงานทม่ี ีคณุ คา่ ส�ำหรับทกุ คน 8.1 ทำ� ใหก้ ารเติบโตทางเศรษฐกจิ ต่อหัวประชากร มคี วามย่ังยนื ตามบริบทของประเทศ ในระยะกว่า 5 ทศวรรษที่ผ่านมา การพัฒนาเศรษฐกิจไทยประสบความส�ำเร็จในระดับที่น่าพอใจ โดยเศรษฐกิจ ไทยในช่วงปี 2504 - 2562 ขยายตัวเฉลี่ยร้อยละ 6.0 ส่งผลให้รายได้ต่อหัวของประชาชนเพิ่มข้ึน และท�ำให้ ประเทศไทยได้ขยับฐานะการพั ฒนาประเทศเป็นประเทศรายได้ปานกลางระดับสูงในปี 2554 อย่างไรก็ดี ต้ังแต่ปี 2556 เศรษฐกิจไทยขยายตัวในอัตราท่ีลดลง โดยมีสาเหตุหลักจากการชะลอตัวของการลงทุน ภายในประเทศและสถานการณ์เศรษฐกิจโลกที่ยังไม่ฟ้ นื ตัวได้เต็มที่ นอกจากนี้ เศรษฐกิจไทยยังไม่สามารถ ขับเคล่ือนด้วยนวัตกรรมได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ขาดการน�ำเทคโนโลยีเข้ามาเพ่ิ มประสิทธิภาพใน การผลิต ประกอบกับแรงงานไทยยังมีปัญหาเรื่องคุณภาพและสมรรถนะที่ไม่สอดคล้องกับความต้องการ ในการขับเคล่ือนการพั ฒนาของประเทศ ท�ำให้รายได้ต่อหัวของประชาชนในแต่ละปีเพ่ิ มข้ึนน้อยกว่า ระดับศักยภาพ และอาจส่งผลกระทบต่อเป้าหมายการขยับฐานะการพั ฒนาประเทศเข้าสู่กลุ่มประเทศ รายได้สูงภายในปี 2580 ตามยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี สถานการณ์การบรรลุเป้าหมาย การด�ำเนินการทผี่ ่านมา อั ต ร า ก า ร เ จ ริ ญ เ ติ บ โ ต ข อ ง ผ ลิ ต ภั ณ ฑ์ ม ว ล ร ว ม ใ น ภาครัฐได้ด�ำเนินมาตรการเพ่ื อกระตุ้นการเจริญเติบโต ประเทศท่ีแท้จริงต่อประชากร (growth of real GDP ท า ง เ ศ ร ษ ฐ กิ จ ใ น ร ะ ย ะ สั้ น แ ล ะ ย ก ร ะ ดั บ ศั ก ย ภ า พ per capita) ของไทยในช่วงปี 2559 - 2561 ปรับตัว การขยายตัวของเศรษฐกิจในระยะยาวอย่างต่อเน่ือง สูงข้ึนอย่างต่อเนื่อง จากร้อยละ 3.1 เป็นร้อยละ 3.8 โดยได้ด�ำเนินมาตรการลดผลกระทบจากการชะลอตัว อย่างไรก็ดี ในปี 2562 อัตราดังกล่าวชะลอตัวลงมา ของเศรษฐกิจในปี 2562 ท่ีส�ำคัญ อาทิ มาตรการ อยู่ท่ี 2.1 เน่ืองจากเศรษฐกิจไทยโดยเฉพาะอย่างยิ่ง บ ร ร เ ท า ค่ า ค ร อ ง ชี พ ผ่ า น บั ต ร ส วั ส ดิ ก า ร แ ห่ ง รั ฐ แ ล ะ ภ า ค ก า ร ส่ ง อ อ ก แ ล ะ ก า ร ล ง ทุ น ภ า ค เ อ ก ช น ไ ด้ รั บ กองทุนหมู่บ้าน มาตรการบรรเทาค่าครองชีพส�ำหรับ ผ ล ก ร ะ ท บ จ า ก ก า ร ช ะ ล อ ตั ว ล ง ข อ ง เ ศ ร ษ ฐ กิ จ โ ล ก เ ก ษ ต ร ก ร ผู้ ป ร ะ ส บ ภั ย แ ล้ ง ปี 2 5 6 2 แ ล ะ เ ก ษ ต ร ก ร น อ ก จ า ก น้ี อั ต ร า ก า ร เ จ ริ ญ เ ติ บ โ ต เ ฉ ล่ี ย ใ น ช่ ว ง รายย่อย มาตรการกระตุ้นการบริโภคและการลงทุน ปี 2556 - 2562 อยู่ที่ร้อยละ 2.5 ต�่ำกว่าค่าเฉลี่ยของ ภ า ย ใ น ป ร ะ เ ท ศ ม า ต ร ก า ร ก ร ะ ตุ้ น ก า ร ท่ อ ง เ ที่ ย ว กลุ่มประเทศรายได้ปานกลางระดับสูงในช่วงเวลาเดียวกัน นอกจากน้ี ต้ังแต่ช่วงต้นปี 2563 ได้ด�ำเนินมาตรการ ซ่ึงอยู่ที่ร้อยละ 3.4 ช่วยเหลือเยียวยา และลดผลกระทบทางเศรษฐกิจ จ า ก ก า ร ร ะ บ า ด ข อ ง โ ร ค โ ค วิ ด - 1 9 อ ย่ า ง เ ร่ ง ด่ ว น อัตราการเจริญเติบโต ส�ำหรับในระยะปานกลางและระยะยาว มีการด�ำเนิน ของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศที่แท้จริงต่อประชากร นโยบาย เพ่ื อยกระดับขีดความสามารถในการแข่งขัน ข อ ง ภ า ค เ ก ษ ต ร อุ ต ส า ห ก ร ร ม บ ริ ก า ร แ ล ะ ก า ร ค้ า การลงทุนให้มีความเข้มแข็ง อาทิ การพั ฒนานวัตกรรม ใ น ก า ร ส ร้ า ง มู ล ค่ า แ ล ะ เ พ่ิ ม ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ ก า ร ผ ลิ ต ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม เ ศ ร ษ ฐ กิ จ ชี ว ภ า พ ใ ห้ เ ป็ น ฐ า น ร า ย ไ ด้ ใ ห ม่ ท่ี ส� ำ คั ญ แ ล ะ ก า ร เ พิ่ ม ศั ก ย ภ า พ ข อ ง อุ ต ส า ห ก ร ร ม ส� ำ คั ญ เ ดิ ม ใ ห้ ส า ม า ร ถ ต่ อ ย อ ด สู่ อุ ต ส า ห ก ร ร ม แ ห่ ง อ น า ค ต ที่ ใ ช้ เ ท ค โ น โ ล ยี ส มั ย ใ ห ม่ อ ย่ า ง เ ข้ ม ข้ น 212 ที่มา: สศช. และส�ำนักงานสถิติแห่งชาติ รายงานความกา้ วหนา้ เป้าหมายการพัฒนาทีย่ ัง่ ยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
สง่ เสรมิ การเจริญเตบิ โตทางเศรษฐกิจทต่ี ่อเน่อื ง 08 ครอบคลุม และยง่ั ยืน การจา้ งงานเต็มท่ี SDG และมีผลิตภาพ และการมีงานทมี่ ีคณุ คา่ สำ� หรับทุกคน 8.1 ทำ� ให้การเตบิ โตทางเศรษฐกจิ ตอ่ หวั ประชากร มีความยั่งยืนตามบรบิ ทของประเทศ ความท้าทาย ขอ้ เสนอแนะ ก า ร ข ย า ย ตั ว ข อ ง เ ศ ร ษ ฐ กิ จ ไ ท ย ใ น ร ะ ย ะ ต่ อ ไ ป อ า จ มี ก า ร พั ฒ น า ใ น ร ะ ย ะ ต่ อ ไ ป ค ว ร ใ ห้ ค ว า ม ส� ำ คั ญ กั บ ข้อจ�ำกัด เนื่องจากปัจจัยด้านต่าง ๆ อาทิ ก�ำลังแรงงาน การยกระดับผลิตภาพการผลิตและการสร้างมูลค่าเพ่ิ ม ที่ลดลงอย่างต่อเน่ือง การลงทุนในภาคเอกชนท่ียัง ตลอดห่วงโซ่การผลิต โดยการเร่งรัดการลงทุนใน ไม่เพี ยงพอ ตลอดจนการยกระดับขีดความสามารถ ระบบเศรษฐกิจผ่านการพั ฒนาระบบนิเวศและทบทวนแก้ไข ด้านเทคโนโลยีและการปรับโครงสร้างการผลิตท่ีเป็นไป ก ฎระ เบี ยบที่เป็ น อุ ปส รรคต่ อ ก ารล ง ทุ น ต ล อด จน อย่างล่าช้า ส่งผลให้ผลิตภาพการผลิตของประเทศ การปรับโครงสร้างภาคการผลิตท่ีมุ่งเน้นการเพิ่ มขีด เติบโตล่าช้ากว่าระดับศักยภาพ นอกจากน้ี เศรษฐกิจไทย ความสามารถด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรม ควบคู่ไปกับ ยั ง ต้ อ ง เ ผ ชิ ญ กั บ ค ว า ม ท้ า ท า ย จ า ก ผ ล ก ร ะ ท บ ข อ ง การปฏิรูประบบการศึกษา และปรับทิศทางการพั ฒนา การระบาดของโรคโควิด-19 ซ่ึงท�ำให้เศรษฐกิจโลก ก� ำ ลั ง ค น ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ใ ห้ ส อ ด รั บ กั บ ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ซบเซา โดยภาคการท่องเท่ียว การผลิต และการส่งออก ข อ ง ต ล า ด แ ร ง ง า น ท่ี เ ป ล่ี ย น ไ ป ใ น ข ณ ะ เ ดี ย ว กั น ร ว ม ท้ั ง ก า ร ล ง ทุ น ข อ ง ไ ท ย ไ ด้ รั บ ผ ล ก ร ะ ท บ จ า ก จ ะ ต้ อ ง ค� ำ นึ ง ถึ ง ก า ร ล ด ผ ล ก ร ะ ท บ ต่ อ สั ง ค ม ร ว ม ถึ ง การหยุดชะงักของห่วงโซ่การผลิตในระยะส้ัน และแนวโน้ม ค ว า ม ยั่ ง ยื น ข อ ง ฐ า น ท รั พ ย า ก ร ธ ร ร ม ช า ติ แ ล ะ การปรับเปลี่ยนภูมิศาสตร์ของห่วงโซ่การผลิตที่อาจ สิ่ ง แ ว ด ล้ อ ม ใ น ร ะ ย ะ ย า ว น อ ก จ า ก น้ี ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม พึ่งพิง การค้าภายในภูมิภาคมากขึ้นในระยะยาว ตลอดจน เศรษฐกิจไทยให้สามารถเจริญเติบโตได้ต่อเนื่องอย่าง การเปล่ียนแปลงทางเทคโนโลยี พฤติกรรมการบริโภค มั่นคงและมีเสถียรภาพ จ�ำเป็นต้องเร่งสร้างภูมิคุ้มกัน สินค้าและรูปแบบการประกอบธุรกิจ ที่มีแนวโน้มจะ ทางเศรษฐกิจและสังคมเพ่ื อรองรับความเปล่ียนแปลง เกิดข้ึนอย่างรวดเร็วย่ิงข้ึนภายหลังการระบาดของโรค ที่อาจจะเกิดข้ึนในอนาคต อาทิ ความผันผวนของเศรษฐกิจ โควดิ -19 และการเงินโลก การแพร่ระบาดของโรคภัยพิ บัติทาง ธรรมชาติ และความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์ระหว่าง ประเทศ รายงานความกา้ วหน้าเป้าหมายการพัฒนาที่ยัง่ ยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 213 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
08 สง่ เสริมการเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกิจท่ตี ่อเน่อื ง ครอบคลุม และยง่ั ยืน การจา้ งงานเตม็ ท่ี SDG และมีผลติ ภาพ และการมีงานทม่ี ีคุณคา่ สำ� หรบั ทกุ คน 8.2 พัฒนาเศรษฐกิจใหม้ ผี ลติ ภาพการผลติ ท่สี ูงขึน้ ผา่ นการสร้างความหลากหลาย การยกระดบั เทคโนโลยีและนวตั กรรม รวมถงึ การมุง่ เน้นภาคการผลิตท่มี มี ลู ค่าเพ่ิมสูง และการผลติ ทใ่ี ชแ้ รงงานเขม้ ข้น การส่งเสริมให้เศรษฐกิจไทยสามารถเจริญเติบโตได้อย่างต่อเน่ืองและย่ังยืน จ�ำเป็นต้องมีการยกระดับผลิตภาพ การผลิตของประเทศให้สูงข้ึน โดยการประยุกต์เอาเทคโนโลยีและนวัตกรรมเข้ามาใช้ในกระบวนการผลิต ควบคู่ไป กับการพั ฒนาทักษะและศักยภาพแรงงานให้สอดคล้องกับความต้องการของระบบเศรษฐกิจสมัยใหม่ นอกจากน้ี การพั ฒนาเศรษฐกิจควรให้ความส�ำคัญกับการสร้างความหลากหลายในภาคการผลิตและการค้า ซ่ึงจะช่วยให้ เศรษฐกิจของประเทศโดยรวมมีความยืดหยุ่น สามารถรับมือกับการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจอย่างรุนแรง จากภายนอกได้มากขึ้น สถานการณก์ ารบรรลุเป้าหมายย่อย การดำ� เนนิ การที่ผ่านมา อัตราการเจริญเติบโตของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ ภ า ค รั ฐ มี น โ ย บ า ย ย ก ร ะ ดั บ ฝี มื อ แ ร ง ง า น ใ ห้ ส อ ด ค ล้ อ ง ท่ีแท้จริงต่อประชากรผู้มีงานท�ำเฉลี่ย ซ่ึงสะท้อนถึงผลิต กับทิศทางการพั ฒนาประเทศและการเปลี่ยนแปลง ภาพแรงงานในช่วง 3 ปีแรกของแผนพั ฒนาเศรษฐกิจ ท า ง เ ท ค โ น โ ล ยี ที่ จ ะ มี ผ ล ต่ อ ต ล า ด แ ร ง ง า น ใ น อ น า ค ต และสังคมแห่งชาติ ฉบับท่ี 12 (พ.ศ. 2560 - 2562) โดยมีโครงการส�ำคัญ อาทิ โครงการเพิ่ มศักยภาพ อยู่ที่ร้อยละ 3.6 ชะลอตัวลงจากอัตราเฉลี่ยในช่วง แ ร ง ง า น ร อ ง รั บ ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย 4 . 0 แ ล ะ โ ค ร ง ก า ร แผนพั ฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11 ศู น ย์ ฝึ ก อ บ ร ม เ ท ค โ น โ ล ยี ชั้ น สู ง ร อ ง รั บ อุ ต ส า ห ก ร ร ม (พ.ศ. 2555 - 2559) ซ่ึงอยู่ที่ร้อยละ 3.9 นอกจากนี้ เม่ือ แห่งอนาคต ซ่ึงมีวัตถุประสงค์เพื่ อเพ่ิ มทักษะแรงงาน เปรียบเทียบระหว่างปี 2559 และ 2562 พบว่าอัตรา ( u p - s k i l l ) ใ น อุ ต ส า ห ก ร ร ม ศั ก ย ภ า พ ใ ห้ มี ทั ก ษ ะ ที่ ก า ร เ จ ริ ญ เ ติ บ โ ต ข อ ง ผ ลิ ต ภั ณ ฑ์ ม ว ล ร ว ม ใ น ป ร ะ เ ท ศ เหมาะสมและเพี ยงพอต่อการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ ท่ีแท้จริงต่อประชากรผู้มีงานท�ำเฉล่ีย ชะลอตัวจาก และการปรับทักษะฝีมือแรงงาน (re-skill) ให้ตรงกับ ร้อยละ 4.3 เป็นร้อยละ 3.0 อย่างไรก็ดี อัตราดังกล่าว ความต้องการของตลาดแรงงาน นอกจากน้ี ยังได้ ยังอยู่ในระดับที่สูงกว่าที่ก�ำหนดไว้ตามแผนแม่บทภายใต้ ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร คิ ด ค้ น แ ล ะ น� ำ น วั ต ก ร ร ม ม า ใ ช้ ใ น ยุทธศาสตร์ชาติ ประเด็นการพั ฒนาศักยภาพคนตลอด กระบวนการผลิต อาทิ การให้สิทธิประโยชน์ด้านภาษี ช่วงชีวิตแผนย่อยการพั ฒนาและยกระดับศักยภาพ แก่ 5 กลุ่มอุตสาหกรรมหลัก ทั้งน้ี ในช่วงการแพร่ วัยแรงงาน ซึ่งได้ก�ำหนดเป้าหมายการการเจริญเติบโต ร ะ บ า ด ข อ ง โ ร ค โ ค วิ ด - 1 9 ยั ง ไ ด้ ข ย า ย ข อ บ เ ข ต ของผลิตภาพแรงงานในช่วงปี 2561 - 2573 ไว้ที่ ก า ร พั ฒ น า ฝี มื อ แ ร ง ง า น ทั้ ง ใ น ร ะ บ บ แ ล ะ น อ ก ร ะ บ บ ร้อยละ 2.5 ต่อปี ให้ครอบคลุมจ�ำนวนแรงงานมากขึ้น ในขณะเดียวกัน ไ ด้ ด� ำ เ นิ น ม า ต ร ก า ร ล ด ผ ล ก ร ะ ท บ จ า ก ก า ร ร ะ บ า ด ข อ ง อัตราการเจริญเติบโตผลิตภัณฑ์มวลรวม โรคโควิด-19 เช่น โครงการสินเชื่อเพื่ อส่งเสริมการ ในประเทศท่ีแท้จริงต่อประชากรผู้มีงานท�ำ จ้างงานตามข้อตกลงความร่วมมือระหว่างส�ำนักงาน ป ร ะ กั น สั ง ค ม แ ล ะ ธ น า ค า ร พ า ณิ ช ย์ 214 ที่มา: สศช. และส�ำนักงานสถิติแห่งชาติ รายงานความก้าวหน้าเปา้ หมายการพัฒนาที่ยัง่ ยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
ส่งเสริมการเจริญเติบโตทางเศรษฐกจิ ทต่ี ่อเน่อื ง 08 ครอบคลุม และยง่ั ยืน การจ้างงานเตม็ ท่ี SDG และมผี ลติ ภาพ และการมีงานทม่ี คี ณุ คา่ สำ� หรับทุกคน 8.2 พัฒนาเศรษฐกจิ ใหม้ ีผลิตภาพการผลติ ท่สี ูงขึ้นผา่ นการสรา้ งความหลากหลาย การยกระดบั เทคโนโลยแี ละนวัตกรรม รวมถึงการมงุ่ เน้นภาคการผลติ ท่มี ีมูลค่าเพ่ิมสูง และการผลติ ที่ใชแ้ รงงานเข้มขน้ ความทา้ ทาย ขอ้ เสนอแนะ ก า ร ป ร ะ ยุ ก ต์ ใ ช้ เ ท ค โ น โ ล ยี แ ล ะ น วั ต ก ร ร ม ใ น ก ร ะ บ ว น ภาครัฐควรปรับทิศทางการพั ฒนาก�ำลังคนของประเทศ การผลิต จ�ำเป็นต้องอาศัยแรงงานที่มีความรู้และ ใ น แ ต่ ล ะ วิ ช า ชี พ แ ล ะ ส า ข า ก า ร ผ ลิ ต ใ ห้ ส อ ด รั บ กั บ ทักษะระดับสูงซึ่งประเทศไทยยังขาดแคลน นอกจากนี้ ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ข อ ง ต ล า ด แ ร ง ง า น แ ล ะ โ ค ร ง ส ร้ า ง การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรสู่สังคมผู้สูงอายุ การผลิตที่จะเปลี่ยนแปลงไป อีกทั้งควรวางแผนรองรับ อย่างสมบูรณ์ จะท�ำให้เกิดการขาดแคลนก�ำลังแรงงาน แรงงานในภาคการผลิตท่ีจะมีการน�ำเทคโนโลยีเข้ามา ในบางสาขาวิชาชีพ/สาขาการผลิต ส่งผลให้เศรษฐกิจ ใช้แทนก�ำลังแรงงาน เพ่ื อให้แรงงานกลุ่มดังกล่าว ไทยขยายตัวได้ช้าในช่วงที่ยังไม่สามารถยกระดับและ สามารถโอนย้ายไปยังภาคการผลิตอ่ืนได้อย่างเหมาะสม ขยายก�ำลังแรงงานได้อย่างเพี ยงพอ ในขณะเดียวกัน นอกจากนี้ ภาครัฐควรให้ความส�ำคัญกับการรับมือ สถานการณ์การระบาดของโรคโควิด-19 ยังน�ำมาซึ่ง กับผลกระทบของโรคโควิด-19 ต่อการจ้างงาน โดย ความท้าทายที่ส�ำคัญ อาทิ การชะลอตัวของอุตสาหกรรม มุ่งเน้นการจัดการฝึกทักษะฝีมือแรงงาน ทั้งที่ถูกเลิกจ้าง การส่งออกและการท่องเที่ยว และการเปลี่ยนผ่านเข้าสู่ ถาวรและปรับลดช่ัวโมงท�ำงาน เพ่ื อให้สามารถหางาน สังคมดิจิทัล ซึ่งท�ำให้แรงงานต้องปรับตัวเพื่ อรองรับ ในอุตสาหกรรมอ่ืนได้อย่างรวดเร็ว ตลอดจนการพั ฒนา การเปล่ียนแปลงดังกล่าว ท้ังน้ี การวัดผลิตภาพ กระบวนการเก็บข้อมูลช่ัวโมงการท�ำงานของแรงงาน แ ร ง ง า น ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ที่ ใ ช้ สั ด ส่ ว น ข อ ง ผ ลิ ต ภั ณ ฑ์ เพื่ อที่จะสามารถจัดท�ำตัวช้ีวัดด้านผลิตภาพการผลิต ม ว ล ร ว ม ใ น ป ร ะ เ ท ศ ที่ แ ท้ จ ริ ง ต่ อ จ� ำ น ว น ป ร ะ ช า ก ร ผู้ มี แรงงานท่ีมีความแม่นย�ำย่ิงข้ึน งานท�ำน้ัน อาจเป็นข้อจ�ำกัดท่ีไม่สะท้อนถึงช่ัวโมง การท�ำงานท่ีเปลี่ยนแปลงไป และอาจท�ำให้ตัวชี้วัดผลิต ภาพแรงงานมีความคลาดเคล่ือนได้ รายงานความกา้ วหนา้ เปา้ หมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 215 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
08 สง่ เสรมิ การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกิจท่ตี ่อเน่อื ง ครอบคลุม และยง่ั ยนื การจ้างงานเต็มท่ี SDG และมีผลติ ภาพ และการมงี านท่มี คี ุณคา่ สำ� หรบั ทุกคน 8.3 ส่งเสริมนโยบายทม่ี งุ่ เนน้ การพัฒนาทส่ี นับสนนุ กิจกรรมท่มี ผี ลติ ภาพ การสร้างงานทม่ี ีคุณค่า ความเป็นผ้ปู ระกอบการ ความสรา้ งสรรค์ และนวตั กรรม และใหก้ ารสนับสนนุ การรวมตวั และการเติบโตของวิสาหกิจ รายย่อย ขนาดเลก็ และขนาดกลาง ผา่ นการเข้าถึงบริการทางการเงนิ การบรรลุเป้าหมายการพั ฒนาที่ย่ังยืนด้านเศรษฐกิจและการจ้างงาน ต้องอาศัยการด�ำเนินนโยบายที่ส่งเสริม กิจกรรมการผลิต การสร้างงานท่ีมีคุณค่า และการใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมเพ่ื อยกระดับผลิตภาพการผลิตใน อุตสาหกรรมต่าง ๆ ของประเทศ ในกรณีของประเทศไทย การสนับสนุนวิสาหกิจขนาดกลาง ขนาดย่อม และรายย่อย (Micro, Small and Medium Enterprises: MSMEs) มีความส�ำคัญอย่างเน่ืองจาก MSMEs เป็นแหล่งการผลิตและ การจ้างงานในระบบท่ีส�ำคัญ รวมท้ังเป็นกลไกหลักในการกระจายรายได้และโอกาสทางเศรษฐกิจสู่ท้องถ่ิน น�ำไปสู่ การลดความเหล่ือมล�้ำในสังคม ดังน้ัน การด�ำเนินนโยบายส่งเสริมและพั ฒนา MSMEs โดยมุ่งเน้นการพั ฒนา ความเป็นผู้ประกอบการ ส่งเสริมการสร้างเทคโนโลยีนวัตกรรม และสนับสนุนการเข้าถึงแหล่งเงินทุนที่เหมาะสม กับขนาดและรูปแบบการด�ำเนินธุรกิจ จึงเป็นแนวทางส�ำคัญในการขับเคล่ือนเศรษฐกิจให้เติบโตอย่างยั่งยืน สถานการณก์ ารบรรลเุ ป้าหมายยอ่ ย สัดส่วน GDP MSMEs ต่อ GDP (ร้อยละ) ผลสัมฤทธ์ิของนโยบายส่งเสริมและพั ฒนา MSMEs ของไทยสามารถวัดได้จากสัดส่วนผลิตภัณฑ์มวลรวมของ MSMEs (GDP MSMEs) ต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมใน ประเทศ (GDP) โดยในปี 2563 GDP MSMEs มีมูลค่า คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 34.0 ของ GDP รวม เพิ่มขึ้นจาก ร้อยละ 32.8 ในปี 2559 แต่ลดลงจาก 2 ปีก่อนหน้า เน่ืองจากธุรกิจ MSMEs ในภาคบริการได้รับผลกระทบ อย่างรุนแรงจากการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 นอกจากนี้ เม่ือพิ จารณาสัดส่วนแรงงานนอกระบบ ที่มา: สศช. ประมวลโดย สสว. ในช่วงปี 2559 - 2563 พบว่าสัดส่วนแรงงานนอกระบบ มีแนวโน้มลดลงจากร้อยละ 55.6 ในปี 2559 เป็นร้อยละ การด�ำเนนิ การท่ผี ่านมา 53.8 ในปี 2563 โดยแรงงานนอกระบบมากกว่าครึ่งหนึ่ง ท�ำงานอยู่ในภาคเกษตร ซึ่งสอดคล้องกับโครงสร้าง ท่ีผ่านมาภาครัฐได้ด�ำเนินการพั ฒนาระบบการส่งเสริม แรงงานนอกระบบในช่วงหลายปีท่ีผ่านมา MSMEs ให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ผ่านการก�ำหนด นโยบาย ยุทธศาสตร์ แผนงาน และโครงการสนับสนุน สัดส่วนเแรงงานในระบบและนอกระบบ และยกระดับศักยภาพ MSMEs พร้อมทั้งมีการจัดสรร พ.ศ. 2558 - 2563 งบประมาณแบบบูรณาการเพื่ อขับเคลื่อนนโยบาย และยุทธศาสตร์ลงสู่การปฏิบัติ โดยมุ่งสนับสนุนและ ที่มา: ส�ำนักงานสถิติแห่งชาติ พั ฒ น า ผู้ ป ร ะ ก อ บ ก า ร ใ ห้ เ ติ บ โ ต ต า ม ศั ก ย ภ า พ แ ล ะ วงจรธุรกิจ ด้วยการสร้างและบ่มเพาะผู้ประกอบการ ใ ห ม่ แ ล ะ วิ ส า ห กิ จ เ ร่ิ ม ต้ น ( s t a r t u p ) ต ล อ ด จ น การถ่ายทอดเทคโนโลยีและนวัตกรรมแก่ผู้ประกอบการ ร า ย เ ดิ ม เ พ่ื อ เ พ่ิ ม ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ ก า ร ผ ลิ ต ล ด ต้ น ทุ น ยกระดับมาตรฐาน และเพิ่ มมูลค่าของสินค้าและบริการ นอกจากนี้ ยังได้สนับสนุนการสร้างเครือข่ายธุรกิจ ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร ข ย า ย ช่ อ ง ท า ง ก า ร ต ล า ด แ ล ะ ส ร้ า ง สภาพแวดล้อมที่เอ้ืออ�ำนวยต่อการประกอบธุรกิจผ่าน 216 รายงานความกา้ วหน้าเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
สง่ เสรมิ การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจที่ตอ่ เน่อื ง 08 ครอบคลุม และยง่ั ยนื การจา้ งงานเต็มท่ี SDG และมผี ลิตภาพ และการมงี านท่มี คี ุณคา่ สำ� หรับทกุ คน 8.3 ส่งเสรมิ นโยบายทม่ี งุ่ เนน้ การพัฒนาทส่ี นบั สนนุ กจิ กรรมทม่ี ผี ลติ ภาพ การสรา้ งงานทม่ี คี ณุ คา่ ความเป็นผู้ประกอบการ ความสร้างสรรค์ และนวตั กรรม และใหก้ ารสนบั สนุนการรวมตัวและการเตบิ โตของวิสาหกิจ รายย่อย ขนาดเลก็ และขนาดกลาง ผา่ นการเขา้ ถงึ บรกิ ารทางการเงนิ การใช้มาตรการท่ีหลากหลาย อาทิ การสนับสนุนแหล่ง ขอ้ เสนอแนะ เงินทุนและพั ฒนาระบบการประเมินความน่าเช่ือถือ (credit rating) เพื่ อให้ผู้ประกอบการสามารถเข้าถึง ในระยะส้ัน ภาครัฐควรเร่งเยียวยาและฟ้ นื ฟู MSMEs แ ห ล่ ง เ งิ น ทุ น ไ ด้ ง่ า ย ขึ้ น แ ล ะ ก า ร จั ด ตั้ ง ศู น ย์ บ ริ ก า ร โดยให้ความช่วยเหลือแก่ผู้ประกอบการในการเข้าถึง เบ็ดเสร็จและศูนย์การเรียนรู้ในทุกจังหวัด โดยได้ แหล่งเงินทุน เพ่ื อให้สามารถรักษาสภาพคล่องและ ประชาสัมพั นธ์มาตรการความช่วยเหลือของภาครัฐ ด� ำ เ นิ น ธุ ร กิ จ ต่ อ ไ ป ไ ด้ ด้ ว ย ก า ร ส นั บ ส นุ น สิ น เ ชื่ อ ผ่านเว็บไซต์และส่ือสังคมออนไลน์ ดอกเบ้ียต่�ำ และการผ่อนปรนหลักเกณฑ์ให้ MSMEs สามารถเข้าถึงแหล่งเงินทุนได้ง่ายข้ึน ในระยะยาว ความทา้ ทาย ค ว ร ด� ำ เ นิ น น โ ย บ า ย ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร เ ติ บ โ ต แ ล ะ ย ก ร ะ ดั บ ศักยภาพ MSMEs อย่างต่อเน่ือง โดยมุ่งเน้นการให้ MSMEs ไทยจ�ำนวนมากได้รับผลกระทบจากสภาวะ ค ว า ม ช่ ว ย เ ห ลื อ M S M E s ผ่ า น ก า ร ใ ห้ ค ว า ม รู้ แ ล ะ เ ศ ร ษ ฐ กิ จ โ ล ก ซึ่ ง ยั ง ไ ม่ ฟ้ ืน ตั ว จ า ก ส ง ค ร า ม ก า ร ค้ า การสนับสนุนการใช้เทคโนโลยีในการผลิตสินค้า และ ประกอบกับสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 การเข้าถึงระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ เพื่ อรองรับ ซ่ึงท�ำให้กิจกรรมทางเศรษฐกิจทั้งในและต่างประเทศ ก า ร เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง พ ฤ ติ ก ร ร ม ข อ ง ผู้ บ ริ โ ภ ค ที่ หั น ไ ป ซื้ อ ชะลอตัวลงหรือหยุดชะงักในบางสาขา ตลอดจนส่งผล สินค้าผ่านช่องทางออนไลน์ และเพ่ื อยกระดับความ ให้พฤติกรรมการบริโภคเปล่ียนแปลงไป นอกจากน้ี สามารถในการเข้าถึงตลาดท่ีเปิดกว้างมากข้ึน ตลอดจน ก า ร ป รั บ ตั ว สู่ วิ ถี ชี วิ ต ใ ห ม่ ท� ำ ใ ห้ ผู้ ป ร ะ ก อ บ ก า ร จ� ำ เ ป็ น การสร้างความตระหนักในการพั ฒนาท่ียั่งยืนด้วย ต้องยกระดับมาตรฐานด้านสุขอนามัยในการผลิตและ การยกระดับคุณภาพมาตรฐาน ปรับปรุงการผลิตและ จัดจ�ำหน่ายสินค้าและบริการให้สูงข้ึน และส่งผลให้ภาระ บริหารจัดการให้มีการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า ลดผล ต้ น ทุ น ท า ง ธุ ร กิ จ เ พิ่ ม ข้ึ น ดั ง นั้ น ห า ก ส ถ า น ก า ร ณ์ กระทบต่อส่ิงแวดล้อม เพื่ อให้ธุรกิจมีความเข้มแข็ง การแพร่ระบาดฯ มีความยืดเย้ือ อาจท�ำให้ MSMEs จากภายในสามารถปรับตัว และอยู่รอดได้อย่างมั่นคง ซึ่งเป็ นกลไกส�ำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและ ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงท่ีเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว การสร้างงานในระบบ ไม่สามารถรักษาสภาพคล่องและ ด�ำเนินธุรกิจต่อไปได้ รายงานความก้าวหนา้ เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 217 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
08 สง่ เสรมิ การเจริญเตบิ โตทางเศรษฐกิจทต่ี อ่ เนอ่ื ง ครอบคลุม และย่งั ยืน การจา้ งงานเตม็ ท่ี และมผี ลติ ภาพ และการมีงานท่มี คี ณุ คา่ ส�ำหรับทกุ คน SDG ปรบั ปรงุ ประสิทธภิ าพการใชท้ รัพยากรของโลกในการบรโิ ภคและการผลติ อย่างต่อเนื่อง และพยายามทีจ่ ะแยกการเตบิ โตทางเศรษฐกจิ ออกจากความเสื่อมโทรมของสิ่งแวดล้อม 8.4 ซึง่ เป็นไปตามกรอบการด�ำเนนิ งาน 10 ปี ว่าด้วยการผลติ และการบริโภคทย่ี ั่งยืน โดยมปี ระเทศทพ่ี ัฒนาแลว้ เป็นผูน้ �ำในการดำ� เนินการไปจนถงึ ปี 2573 การขยายตัวของเศรษฐกิจท�ำให้ความต้องการใช้ทรัพยากรธรรมชาติเพื่ อการผลิตและการบริโภคเพิ่ มสูงขึ้น การใช้ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่อย่างจ�ำกัดโด ยขาดการค�ำนึงถึงความสามารถในการฟ้ ืนตัว ก่อให้เกิดปัญหา การขาดแคลนทรัพยากรธรรมชาติและความเส่ือมโทรมข องสภาพแวดล้อม ซ่ึงจะส่งผลโดยตรงต่อการด�ำรงชีพ ของคนรุ่นต่อไป ดังน้ัน การยกระดับประสิทธิภาพ การใช้งานทรัพยากรตามแนวทางการผลิตและการบริโภค ที่ยั่งยืนจึงถือเป็นประเด็นการพั ฒนาท่ีไทยจะต้องให้ความส�ำคัญ เพ่ื อให้เศรษฐกิจของประเทศเติบโตข้ึนควบคู่ ไปกับความมั่นคงทางทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สถานการณก์ ารบรรลเุ ป้าหมายยอ่ ย การใช้วัตถุดิบในประเทศต่อประชากร เมื่อพิ จารณาค่าการใช้วัตถุดิบในประเทศ (DMC) ต่อ หน่วย: ตันต่อคน ประชากร พบว่าค่า DMC ต่อประชากรของประเทศไทย ปรับตัวเพิ่ มข้ึนจาก 12.18 ตันต่อคน ในปี 2558 เป็น 12.73 ตันต่อคนในปี 2560 ซ่ึงในประเทศท่ีพั ฒนาแล้ว ส่วนมากจะมีแนวโน้มค่า DMC ต่อประชากรลดลง อย่างไรก็ดี ควรพิ จารณาค่าร่องรอยการใช้วัตถุดิบ (MF) ท่ีสะท้อนประสิทธิภาพด้านการผลิตร่วมด้วย ซึ่ ง ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย อ ยู่ ร ะ ห ว่ า ง ก า ร จั ด ท� ำ ข้ อ มู ล ตั ว ชี้ วั ด MF และ DMC เพ่ื อให้สามารถสะท้อนสถานการณ์ ด้านการผลิตและการบริโภคที่ย่ังยืนของประเทศไทย ได้ดีย่ิงข้ึน นอกจากนี้ ภาครฐั ไดส้ นบั สนนุ ใหม้ กี ารพัฒนาอตุ สาหกรรม ท่ีมา: United Nations Global SDG Database สีเขียวท่ีมีกระบวนการผลิตและการบริหารจัดการท่ีมี ประสิทธิภาพและลดผลกระทบต่อส่ิงแวดล้อมเพ่ื อให้มี การประกอบกิจการท่ีมีความรับผิดชอบต่อสังคมตลอด ห่วงโซ่อุปทานโดยระหว่าง ปีงบประมาณ 2554 – 2563 มีจ�ำนวนโรงงาน/สถานประกอบการที่เข้าร่วมโครงการ ซึ่ ง ไ ด้ รั บ ใ บ รั บ ร อ ง อุ ต ส า ห ก ร ร ม สี เ ขี ย ว 4 0, 7 9 9 ใบรับรอง1 โดยสถานประกอบการขยายขอบเขตของ ก า ร เ ป็ น อุ ต ส า ห ก ร ร ม สี เ ขี ย ว จ า ก ภ า ย ใ น อ ง ค์ ก ร ไ ป สู่ ภายนอก ตลอดห่วงโซ่อุปทาน รวมทั้งสนับสนุนให้ คู่ค้าและพั นธมิตรเป็นอุตสาหกรรมสีเขียวด้วย ทั้งนี้ ก ร ม โ ร ง ง า น อุ ต ส า ห ก ร ร ม มี เ ป้ า ห ม า ย ที่ จ ะ ผ ลั ก ดั น ใ ห้ โ ร ง ง า น อุ ต ส า ห ก ร ร ม ใ น ก� ำ กั บ ที่ มี อ ยู่ ก ว่ า 7 1 ,1 3 0 โรงท่ัวประเทศพั ฒนาสู่การเป็นอุตสาหกรรมสีเขียว ภายในปี 2568 218 1 แบ่งเป็น 5 ระดับ ตามระดับของการพั ฒนาสู่อุตสาหกรรมสีเขียว ดังน้ี ระดับที่ 1 ความมุ่งม่ันสีเขียว (Green Commitment) ระดับท่ี 2 ปฏิบัติการสีเขียว (Green Activity) ระดับที่ 3 ระบบสีเขียว (Green System) ระดับท่ี 4 วัฒนธรรมสีเขียว (Green Culture) และระดับที่ 5 เครือข่ายสีเขียว (Green Network) รายงานความกา้ วหน้าเป้าหมายการพัฒนาทีย่ ัง่ ยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
สง่ เสริมการเจริญเตบิ โตทางเศรษฐกิจทตี่ ่อเน่อื ง 08 ครอบคลมุ และย่งั ยืน การจา้ งงานเต็มท่ี และมีผลิตภาพ และการมงี านทีม่ คี ุณค่าส�ำหรบั ทุกคน ปรบั ปรงุ ประสิทธิภาพการใช้ทรัพยากรของโลกในการบรโิ ภคและการผลติ อยา่ งต่อเนื่อง SDG และพยายามทจี่ ะแยกการเติบโตทางเศรษฐกจิ ออกจากความเสื่อมโทรมของสิ่งแวดล้อม 8.4 ซง่ึ เป็นไปตามกรอบการดำ� เนนิ งาน 10 ปี วา่ ด้วยการผลติ และการบริโภคท่ยี ั่งยนื โดยมีประเทศท่พี ัฒนาแล้วเป็นผนู้ �ำในการด�ำเนนิ การไปจนถึงปี 2573 การดำ� เนนิ การทผ่ี ่านมา ขอ้ เสนอแนะ น อ ก จ า ก ก า ร รั บ ร อ ง อุ ต ส า ห ก ร ร ม สี เ ขี ย ว แ ล ะ การด�ำเนินงานในระยะต่อไป ควรให้ความส�ำคัญกับ เ มื อ ง อุ ต ส า ห ก ร ร ม เ ชิ ง นิ เ ว ศ แ ล้ ว ไ ท ย ไ ด้ จั ด ท� ำ การให้ความรู้เก่ียวกับแนวทางการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ฉลากสิ่งแวดล้อมส�ำหรับแสดงคุณสมบัติของผลิตภัณฑ์ การบริโภคเพ่ื อให้สอดคล้องกับหลักการบริโภคอย่าง ที่ มี ผ ล ก ร ะ ท บ ต่ อ สิ่ ง แ ว ด ล้ อ ม น้ อ ย ก ว่ า เ มื่ อ เ ที ย บ กั บ ยั่งยืน ตลอดจนประโยชน์ด้านสิ่งแวดล้อมท่ีจะเกิดข้ึน ผลิตภัณฑ์ในกลุ่มเดียวกัน เพื่ อเป็นข้อมูลประกอบ ท้ังในระยะสั้นและระยะยาว นอกจากน้ี ควรสนับสนุน การตัดสินใจอย่างง่ายของผู้บริโภค อาทิ (1) ฉลาก การน�ำมาตรการภาษีส่ิงแวดล้อมมาใช้เพ่ื อกระตุ้นให้ เ ขี ย ว ซ่ึ ง เ ป็ น ฉ ล า ก ท่ี อ อ ก ใ ห้ กั บ ผ ลิ ต ภั ณ ฑ์ ท่ี ไ ด้ ผ่ า น ผู้ ป ร ะ ก อ บ ก า ร ป รั บ เ ป ลี่ ย น รู ป แ บ บ ก า ร ผ ลิ ต แ ล ะ จั ด การประเมินและตรวจสอบมาตรฐานส่ิงแวดล้อม เพ่ื อ จ�ำหน่ายสินค้า โดยมุ่งเน้นการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ ก ร ะ ตุ้ น ใ ห้ ก ลุ่ ม ผู้ ผ ลิ ต หั น ม า ใ ช้ เ ท ค โ น โ ล ยี ท่ี เ ป็ น มิ ต ร ในการผลิตอย่างคุ้มค่า ควบคู่กับการลดผลกระทบที่ ต่ อ ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม ม า ก ขึ้ น ( 2 ) ฉ ล า ก ล ด ค า ร์ บ อ น ซึ่ ง เกิดข้ึนจากการผลิตต่อส่ิงแวดล้อมท้ังทางบก ทางน้�ำ แสดงถึงการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก หรือมี และทางอากาศในขณะเดียวกัน ควรมีการส่งเสริมให้มี ก า ร ป ล่ อ ย ก๊ า ซ เ รื อ น ก ร ะ จ ก ใ น อั ต ร า ที่ ต�่ ำ ต่ อ ห น่ ว ย ก า ร ท� ำ วิ จั ย เ พ่ื อ พั ฒ น า เ ท ค โ น โ ล ยี แ ล ะ น วั ต ก ร ร ม ตลอดวัฏจักรชีวิตของผลิตภัณฑ์ (3) ฉลาก Carbon ก า ร ผ ลิ ต แ ล ะ ก า ร บ ริ โ ภ ค ที่ ยั่ ง ยื น ใ น ทุ ก ส า ข า อ ย่ า ง Footprint ซ่ึงแสดงปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ต่อเนื่อง ต่อหน่วยที่เกิดตลอดวัฏจักรชีวิตของผลิตภัณฑ์ และ ( 4 ) ฉ ล า ก Wa t e r Fo o t p r i n t ซึ่ ง แ ส ด ง ป ริ ม า ณ การใช้น้�ำท้ิงทางตรงและทางอ้อมต้ังแต่กระบวนการ ผลิตไปจนสินค้าถึงมือผู้บริโภค โดยในช่วงท่ีผ่านมามี บริษัท องค์กร และเมืองจ�ำนวนมากท่ีขอฉลากเหล่าน้ี เ พ่ื อ แ ส ด ง ใ ห้ เ ห็ น ถึ ง ก า ร ด� ำ เ นิ น ก า ร ที่ เ ป็ น มิ ต ร ต่ อ ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม ความทา้ ทาย แ ม้ ว่ า ม า ต ร ก า ร ฉ ล า ก ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม ท่ี ห น่ ว ย ง า น ท่ี เก่ียวข้องได้พั ฒนาขึ้น จะสามารถช่วยให้ผู้บริโภค ส า ม า ร ถ เ ป รี ย บ เ ที ย บ ผ ล ก ร ะ ท บ ด้ า น ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม ท่ี เกิดจากการผลิตสินค้าและบริการต่าง ๆ ท่ีมีอยู่ใน ท้องตลาดได้ แต่ความส�ำเร็จในการด�ำเนินการโดยรวม อาจยังไม่เป็นรูปธรรมเท่าที่ควร เนื่องจากผู้บริโภค ยั ง มี ข้ อ จ� ำ กั ด ด้ า น ค ว า ม รู้ ค ว า ม เ ข้ า ใ จ เ ก่ี ย ว กั บ ข้ อ มู ล บนฉลาก รวมถึงความตระหนักรู้ถึงปัญหาส่ิงแวดล้อม ที่ อ า จ เ กิ ด ข้ึ น จ า ก ก า ร ผ ลิ ต แ ล ะ ก า ร บ ริ โ ภ ค ท รั พ ย า ก ร อย่างสิ้นเปลือง นอกจากน้ี ไทยยังขาดการน�ำมาตรการ ทางเศรษฐศาสตร์ตามหลักการ “ผู้ก่อมลพิ ษเป็นผู้จ่าย” (Polluter Pays Principle: PPP) อาทิ ภาษีส่งิ แวดล้อม มาบังคับใช้อย่างเหมาะสม รายงานความกา้ วหน้าเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 219 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
08 สง่ เสรมิ การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกิจท่ตี ่อเน่อื ง ครอบคลุม และย่งั ยืน การจ้างงานเต็มท่ี และมผี ลิตภาพ และการมงี านท่มี ีคุณคา่ ส�ำหรบั ทุกคน SDG บรรลกุ ารจา้ งงานเตม็ ที่และมีผลิตภาพ และการมงี านท่มี คี ณุ คา่ ส�ำหรบั หญงิ และชายทกุ คน รวมถงึ เยาวชนและผู้มภี าวะทพุ พลภาพ และให้มกี ารจา่ ยค่าจ้างทเ่ี ท่าเทียมส�ำหรบั งาน 8.5 ที่มคี ุณค่าเทา่ เทียมกนั ภายในปี 2573 การด�ำเนินงานเพื่ อบรรลุการจ้างงานอย่างเต็มที่และมีผลิตภาพ จะส่งผลให้ประชาชนที่ต้องการท�ำงานทุกคน มีงานท�ำและสามารถท�ำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยการส่งเสริมการจ้างงานจะต้องครอบคลุมประชาชน ทุกช่วงวัย ทุกเพศสภาพ รวมถึงผู้มีภาวะทุพพลภาพ เพ่ือให้ทุกกลุ่มสามารถมีส่วนร่วมในระบบเศรษฐกิจของประเทศ ได้อย่างเต็มท่ีผ่านการท�ำงานที่มีคุณค่า ซึ่งจะสามารถตอบสนองความต้องการด้านต่าง ๆ ของแรงงาน อาทิ รายได้ สิทธิการแสดงออก และการพัฒนาตนเอง ได้อย่างเหมาะสมบนพ้ื นฐานของความยุติธรรมและความเท่าเทียมทางเพศ สถานการณก์ ารบรรลเุ ป้าหมายยอ่ ย ค่าจ้างต่อชั่วโมงท�ำงาน (บาท) จ�ำแนกตามเพศ ในมิติของค่าจ้างแรงงาน ค่าจ้างต่อช่ัวโมงท�ำงานของ ไทย โดยเฉล่ียในช่วงปี 2559 – 2562 ค่อนข้างคงท่ี โดยในปี 2562 แรงงานไทยได้รับค่าจ้างโดยเฉลี่ย อยู่ที่ 96.49 บาทต่อช่ัวโมง เพ่ิ มขึ้นจาก 94.74 บาท ในปี 2559 และเม่ือจ�ำแนกตามเพศ พบว่าค่าจ้าง แ ร ง ง า น ร ะ ห ว่ า ง เ พ ศ ช า ย แ ล ะ ห ญิ ง มี ค ว า ม ใ ก ล้ เ คี ย ง กันมาโดยตลอด โดยเพศหญิงได้รับค่าจ้างสูงกว่า เพศชายโดยเฉลี่ยร้อยละ 2.98 ในปี 2562 ในขณะที่ รายงาน SDGs Report 2019 ของสหประชาชาติ ระบุว่า แรงงานเพศชายโดยเฉลี่ยใน 62 ประเทศ ได้รับค่าจ้าง ต่อชั่วโมงมากกว่าแรงงานเพศหญิงถึงร้อยละ 12 ในมิติของการว่างงาน อัตราว่างงานของไทยในช่วง ท่ีมา: ส�ำนักงานสถิติแห่งชาติ ปี 2559 – 2562 โดยเฉล่ียอยู่ท่ีประมาณร้อยละ 1 ซึ่งเป็นระดับท่ีต่�ำ และเม่ือจ�ำแนกตามเพศ พบว่าอัตรา อัตราการว่างงาน จ�ำแนกตามเพศ (ไตรมาสที่ 3) ก า ร ว่ า ง ง า น ข อ ง เ พ ศ ช า ย แ ล ะ เ พ ศ ห ญิ ง อ ยู่ ใ น ร ะ ดั บ ท่ี ใกล้เคียงกัน อย่างไรก็ดี อัตราการว่างงานในปี 2563 เ พิ่ ม ขึ้ น เ ป็ น ร้ อ ย ล ะ 1 . 9 ทั้ ง เ พ ศ ช า ย แ ล ะ เ พ ศ ห ญิ ง เ นื่ อ ง จ า ก ไ ด้ รั บ ผ ล ก ร ะ ท บ ข อ ง ส ถ า น ก า ร ณ์ ก า ร แ พ ร่ ระบาดของโรคโควิด-19 แต่ไม่พบความแตกต่างระหว่าง เพศในประเด็นดังกล่าว ท่ีมา: ส�ำนักงานสถิติแห่งชาติ 220 รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพัฒนาที่ยัง่ ยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
ส่งเสริมการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจท่ตี อ่ เน่อื ง 08 ครอบคลมุ และยง่ั ยืน การจ้างงานเตม็ ท่ี และมผี ลติ ภาพ และการมงี านทมี่ คี ุณค่าสำ� หรบั ทุกคน บรรลกุ ารจ้างงานเต็มที่และมผี ลิตภาพ และการมงี านทม่ี คี ุณคา่ ส�ำหรับหญงิ และชายทุกคน SDG รวมถงึ เยาวชนและผ้มู ภี าวะทพุ พลภาพ และให้มกี ารจา่ ยคา่ จ้างทเ่ี ท่าเทยี มส�ำหรับงาน ท่ีมคี ณุ ค่าเท่าเทยี มกนั ภายในปี 2573 8.5 การดำ� เนนิ การที่ผา่ นมา ความทา้ ทาย ก ร ะ ท ร ว ง แ ร ง ง า น ไ ด้ จั ด ท� ำ แ ผ น ด� ำ เ นิ น ง า น ร ะ ย ะ ส้ั น แม้ว่าในช่วงท่ีผ่านมา ค่าจ้างแรงงานในประเทศไทย ท่ี ส น อ ง รั บ กั บ ทิ ศ ท า ง ก า ร พั ฒ น า ต า ม ยุ ท ธ ศ า ส ต ร์ จะปรับตัวสูงขึ้นตามล�ำดับ ในขณะที่อัตราการว่างงาน การพั ฒนาก�ำลังคนระยะ20 ปี (พ.ศ. 2560 -2579) ได้แก่ โ ด ย ทั่ ว ไ ป อ ยู่ ใ น ร ะ ดั บ ต�่ ำ แ ต่ แ ร ง ง า น จ� ำ น ว น ม า ก แ ผ น พั ฒ น า ฝี มื อ แ ร ง ง า น ป ร ะ จ� ำ ปี ง บ ป ร ะ ม า ณ แ ล ะ ยังประสบปัญหาค่าจ้างไม่เหมาะสมกับทักษะความสามารถ แผนแม่บทด้านแรงงาน (พ.ศ. 2560-2564) โดยมุ่ง โดยมีสาเหตุหลัก คือ ความไม่สอดคล้องกันระหว่าง ส่งเสริมการมีงานท�ำ ผ่านการด�ำเนินโครงการพั ฒนา อุปสงค์และอุปทานแรงงาน ซ่ึงเกิดจากการเปล่ียนแปลง ทักษะฝีมือแรงงาน ควบคู่กับการก�ำหนดค่าจ้างขั้นต่�ำ ท า ง เ ท ค โ น โ ล ยี ท่ี ส่ ง ผ ล ก ร ะ ท บ โ ด ย ต ร ง ต่ อ รู ป แ บ บ และการปรับอัตราค่าจ้างตามมาตรฐานฝีมือแรงงาน ข อ ง ทั ก ษ ะ ฝี มื อ แ ร ง ง า น ที่ ต ล า ด ต้ อ ง ก า ร ท� ำ ใ ห้ ซึ่ ง จ ะ มี ส่ ว น ช่ ว ย ใ ห้ แ ร ง ง า น ไ ด้ รั บ ค่ า จ้ า ง ใ น อั ต ร า แรงงานท่ีมีข้อจ�ำกัดในด้านการปรับทักษะต้องย้ายไป ที่เหมาะสม นอกจากน้ี กระทรวงการพั ฒนาสังคมและ ท� ำ ง า น ใ น อุ ต ส า ห ก ร ร ม ที่ มี มู ล ค่ า เ พิ่ ม ต�่ ำ ล ง ทั้ ง น้ี ความมั่นคงของมนุษย์ ได้จัดท�ำแผนผู้สูงอายุแห่งชาติ ความไม่สอดคล้องดังกล่าว นอกจากจะท�ำให้แรงงาน ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2545 - 2564) และแผนพั ฒนาคุณภาพ ได้รับค่าจ้างต�่ำกว่าระดับทักษะที่แท้จริงแล้วก็ยังส่งผล ชีวิตคนพิ การแห่งชาติฉบับที่ 5 (พ.ศ. 2560-2564) ต่อผลิตภาพโดยรวมของประเทศอีกด้วย นอกจากน้ี เ พ่ื อ ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร มี ง า น ท� ำ ใ น ก ลุ่ ม ผู้ สู ง อ า ยุ แ ล ะ ก า ร เ ป ล่ี ย น แ ป ล ง โ ค ร ง ส ร้ า ง ป ร ะ ช า ก ร เ ข้ า สู่ สั ง ค ม คนพิ การ เพื่ อตอบสนองต่อแนวโน้มก�ำลังแรงงานที่ ผู้สูงอายุที่เกิดข้ึนอย่างรวดเร็ว จะท�ำให้แรงงานใน ลดลงจากการเปลี่ยนโครงสร้างประชากรเข้าสู่สังคม บางอุตสาหกรรมขาดแคลน ซึ่งปัจจุบันการจ้างงาน สู ง วั ย โ ด ย ส ม บู ร ณ์ ทั้ ง น้ี ใ น ปี 2 5 6 2 ภ า ค รั ฐ ไ ด้ ผู้สูงอายุยังมีอยู่อย่างจ�ำกัด สะท้อนให้เห็นว่าประชากร ด�ำเนินการตามแผนดังกล่าว อาทิ (1) การจัดอบรม สู ง อ า ยุ ที่ ส า ม า ร ถ ท� ำ ง า น ไ ด้ ยั ง ข า ด โ อ ก า ส ใ น ก า ร มี หลักสูตร Chula MOOC ซึ่งมีเป้าหมายในการฝึกทักษะ สว่ นรว่ มในระบบเศรษฐกิจอย่างเหมาะสม ที่เหมาะสมในการท�ำงานแก่ผู้สูงอายุ (2) การก�ำหนด อัตราค่าจ้างรายช่ัวโมงส�ำหรับผู้สูงอายุ (3) การแก้ไข ข้อเสนอแนะ กฎหมายเพื่ อส่งเสริมการจ้างงานและให้ความคุ้มครอง แก่ผู้สูงอายุ และ (4) การจัดอบรมเพื่ อการประกอบ ภ า ค รั ฐ ค ว ร มี ก า ร ด� ำ เ นิ น ง า น ท่ี มี ค ว า ม เ ฉ พ า ะ เ จ า ะ จ ง อาชีพของคนพิ การและผู้ดูแลคนพิ การ เพื่ อยกระดับการจ้างงานและค่าจ้างแรงงานในประเทศไทย โดยใช้มาตรการ อาทิ (1) การส่งเสริมการพั ฒนาทักษะ ศักยภาพแรงงานอย่างต่อเน่ือง ผ่านการจัดโครงการ ฝึ ก อ บ ร ม แ ล ะ ก า ร ส นั บ ส นุ น ง บ ป ร ะ ม า ณ ใ ห้ เ อ ก ช น เปิดหลักสูตรการพั ฒนาฝีมือแรงงานที่สอดคล้องกับ ความต้องการของตลาด (2) การปรับปรุงหลักสูตร ก า ร ศึ ก ษ า ใ ห้ ส อ ด รั บ กั บ แ น ว โ น้ ม ก า ร เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง ในตลาดแรงงาน รวมถึงการอุดหนุนการเรียนการสอน ในสาขาที่ขาดแคลน และการขยายโอกาสทางการศึกษา ให้มีความครอบคลุม โดยเฉพาะการศึกษาระดับอุดมศึกษา และ (3) การส่งเสริมการจ้างงานผู้สูงอายุ ตลอดจน ผู้พิ การที่ต้องการท�ำงาน ในสถานประกอบการต่าง ๆ โดยให้สิทธิประโยชน์และแรงจูงใจในการจ้างงานแรงงาน กลุ่มนี้ รายงานความกา้ วหน้าเปา้ หมายการพัฒนาทีย่ ัง่ ยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 221 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
08 สง่ เสริมการเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ ท่ตี ่อเนอ่ื ง ครอบคลมุ และย่งั ยนื การจา้ งงานเต็มท่ี SDG และมีผลติ ภาพ และการมีงานทม่ี ีคุณค่าส�ำหรับทุกคน 8.6 ลดสัดส่วนของเยาวชนทไ่ี มม่ ีงานท�ำ ไมม่ กี ารศกึ ษา และที่ไม่ได้รับการฝึกอบรม ภายในปี 2563 การสนับสนุนการมีส่วนร่วมของเยาวชนในระบบเศรษฐกิจ โดยการลดสัดส่วนของเยาวชนท่ีไม่มีงานท�ำ ไม่มีการศึกษา และไม่ได้รับการฝึกอบรม (Not in Education, Employment, or Training: NEET) จะมีส่วนในการส่งเสริมให้ เศรษฐกิจเติบโตได้ เพราะการให้เยาวชนเข้ามาอยู่ในระบบการศึกษาจะเป็นการพั ฒนาทักษะแรงงานให้เพ่ิ มข้ึน โดยเฉพาะอย่างย่ิง การใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ ตลอดจนทักษะการวางแผนชีวิตและวางแผนการเงิน ท่ีจะน�ำไปสู่ การเสริมสร้างผลิตภาพให้กับประเทศและการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจที่ครอบคลุมและยั่งยืน สถานการณก์ ารบรรลุเป้าหมายยอ่ ย สัดส่วนเยาวชนอายุ 15-24 ปี ท่ีไม่ได้เป็นก�ำลังแรงงาน และเรียนหนังสือ จากข้อมูลส�ำรวจภาวะการท�ำงานของประชากร พบว่า ในปี 2562 ประเทศไทยมีสัดส่วนเยาวชนกลุ่ม NEET ที่มา: ส�ำนักงานสถิติแห่งชาติ ร้อยละ 12.62 ของจ�ำนวนเยาวชนทั้งหมด ลดลงจาก ร้อยละ 12.97 ในปี 2559 อย่างไรก็ดี เม่ือเปรียบเทียบ 4,000 บาทต่อคน เพื่ อสนับสนุนกระบวนการฟ้ ืนฟู กับสถิติช่วงปี 2556 – 2558 พบว่า สัดส่วนเยาวชนกลุ่ม เ ยี ย ว ย า แ ล ะ เ ต รี ย ม ค ว า ม พ ร้ อ ม ใ ห้ ก ลุ่ ม เ ป้ า ห ม า ย NEET ในปัจจุบันสูงข้ึน ซึ่งการเพ่ิ มข้ึนของสัดส่วน ร ว ม ท้ั ง เ ป็ น ค่ า ใ ช้ จ่ า ย ส นั บ ส นุ น ส ถ า น ศึ ก ษ า ห รื อ เยาวชนกลุ่ม NEET จะส่งผลกระทบต่อก�ำลังแรงงาน หน่วยฝึกอาชีพเพ่ื อรับกลุ่มเป้าหมายกลับเข้าศึกษาต่อ และผลิตภาพแรงงานของประเทศโดยรวม เน่ืองจาก น อ ก จ า ก นี้ ภ า ค รั ฐ ไ ด้ ด� ำ เ นิ น ก า ร ผ่ า น ก อ ง ทุ น กู้ ยื ม เยาวชนกลุ่ม NEET มักขาดโอกาสในการสร้างเสริม เ พ่ื อ ก า ร ศึ ก ษ า ( ก ย ศ . ) ใ น ก า ร ใ ห้ เ งิ น กู้ แ ก่ นั ก เ รี ย น ทักษะความสามารถที่จ�ำเป็นต่อการท�ำงาน ซึ่งจะต้อง หรือนักศึกษาท่ีขาดแคลนทุนทรัพย์เพ่ื อเป็นค่าเล่าเรียน พั ฒนาให้สอดคล้องกับความต้องการของตลาดแรงงาน ค่ า ใ ช้ จ่ า ย ท่ี เ กี่ ย ว เ น่ื อ ง กั บ ก า ร ศึ ก ษ า แ ล ะ ค่ า ใ ช้ จ่ า ย ในปัจจุบันและในอนาคต ท่ี จ� ำ เ ป็ น ใ น ก า ร ค ร อ ง ชี พ ร ะ ห ว่ า ง ศึ ก ษ า เ พ่ื อ เ ป็ น การเพ่ิ มโอกาสในการศึกษาในระดับท่ีสูงข้ึน โดยเฉพาะ การด�ำเนนิ การที่ผา่ นมา ในกลุ่มนักเรียนในครัวเรือนที่ยากจน ในปี 2562 ภาครัฐได้ด�ำเนินการที่ส�ำคัญผ่านกองทุน เ พ่ื อ ค ว า ม เ ส ม อ ภ า ค ท า ง ก า ร ศึ ก ษ า ( ก ส ศ . ) อ า ทิ (1) จัดสรรเงินอุดหนุนนักเรียนยากจนพิ เศษแบบมี เง่ือนไข (Conditional Cash Transfer: CCT) โดย สนับสนุนค่าครองชีพ ค่าเดินทาง และค่าอาหาร เพื่ อ ใ ห้ เ ด็ ก ย า ก จ น ไ ด้ มี โ อ ก า ส เ ข้ า ถึ ง ก า ร ศึ ก ษ า แ ล ะ เ ป็ น ก า ร ป้ อ ง กั น ก า ร ห ลุ ด อ อ ก น อ ก ร ะ บ บ ก า ร ศึ ก ษ า ก่ อ น วัยอันควร โดยก�ำหนดให้นักเรียนต้องรักษาอัตรา การเข้าเรียนไว้ท่ีอย่างน้อยร้อยละ80และ (2) โครงการ จัดการศึกษาเชิงพื้ นที่เพ่ื อความเสมอภาคทางการศึกษา ซ่ึ ง ไ ด้ ท� ำ ก า ร ส� ำ ร ว จ แ ล ะ ค้ น พ บ เ ด็ ก แ ล ะ เ ย า ว ช น น อ ก ระบบการศึกษาประมาณ 50,000 คน ใน 20 จังหวัด เป้าหมาย และขณะน้ีอยู่ระหว่างการจัดท�ำแผนการช่วย เหลือรายบุคคล โดย กสศ. จะสนับสนุนงบประมาณ 222 รายงานความกา้ วหนา้ เป้าหมายการพัฒนาที่ยัง่ ยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
ส่งเสรมิ การเจริญเตบิ โตทางเศรษฐกิจท่ตี อ่ เน่อื ง 08 ครอบคลุม และย่งั ยนื การจา้ งงานเต็มท่ี SDG และมีผลิตภาพ และการมีงานทม่ี คี ณุ คา่ ส�ำหรับทกุ คน 8.6 ลดสัดส่วนของเยาวชนทไ่ี มม่ งี านทำ� ไม่มกี ารศกึ ษา และที่ไม่ได้รับการฝึกอบรม ภายในปี 2563 ความท้าทาย ข้อเสนอแนะ ปั ญ ห า ค ว า ม ย า ก จ น ข อ ง ค รั ว เ รื อ น เ ป็ น ส า เ ห ตุ ส� ำ คั ญ ภ า ค รั ฐ ค ว ร ส ร้ า ง ท า ง เ ลื อ ก ท า ง ก า ร ศึ ก ษ า ที่ ส า ม า ร ถ ท่ีท�ำให้เด็กและเยาวชนกลุ่ม NEET ไม่ได้อยู่ในระบบ ตอบโจทย์การด�ำเนินชีวิตและสถานการณ์ของเยาวชน การศึกษาหรือหลุดออกจากระบบกลางคัน โดยกลุ่มเด็ก อ า ทิ ก า ร ส นั บ ส นุ น ค่ า ฝึ ก อ บ ร ม ด้ ว ย ก า ร ใ ห้ คู ป อ ง แ ล ะ เ ย า ว ช น ใ น ค รั ว เ รื อ น ย า ก จ น ท่ี สุ ด ( ร้ อ ย ล ะ 1 0 เ พื่ อ ใ ห้ เ ย า ว ช น ส า ม า ร ถ เ ลื อ ก รั บ ก า ร ฝึ ก ทั ก ษ ะ ต า ม จากด้านล่าง) มีอัตราการเข้าถึงการศึกษาระดับสูง ความสนใจ การสนับสนุนงบประมาณให้ภาคเอกชน ที่ต่�ำเมื่อเทียบกับกลุ่มครัวเรือนท่ีรวยสุด (ร้อยละ 10 จัดหลักสูตรออนไลน์ท่ีไม่เสียค่าใช้จ่าย เพ่ื อพั ฒนา จากด้านบน) สะท้อนให้เห็นถึงปัญหาความเหล่ือมล้�ำ ฝี มื อ แ ร ง ง า น ด้ า น ต่ า ง ๆ ร ว ม ถึ ง ก า ร ส ร้ า ง ร ะ บ บ ในด้านการศึกษาของสังคมไทย นอกจากน้ี ปัญหา การศึกษาที่มีความยืดหยุ่น มีระบบสะสมหน่วยกิตที่ และสถานการณ์ของกลุ่มเยาวชนโดยเฉพาะในครัวเรือน ผู้เรียนสามารถโอนหน่วยกิตหรือเทียบวุฒิการศึกษา ท่ี เ ป ร า ะ บ า ง ยั ง ส่ ง ผ ล ใ ห้ เ ด็ ก แ ล ะ เ ย า ว ช น บ า ง ส่ ว น แ ล ะ ก า ร จั ด ก า ร ศึ ก ษ า ใ น รู ป แ บ บ ก า ร เ รี ย น ก า ร ส อ น ไม่สามารถคงอยู่ในระบบการศึกษาได้ และหากปัญหา ที่ ห ล า ก ห ล า ย แ ล ะ ต อ บ ส น อ ง ต่ อ ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม การหลุดออกจากระบบการศึกษาของเด็กและเยาวชน และตรงกับความต้องการของผู้เรียน เพื่ อเป็นแนวทาง กลุ่ม NEET ยังคงมีจ�ำนวนมากอย่างต่อเน่ือง จะส่งผล การแก้ไขปัญหาเด็กหลุดออกนอกระบบซ้�ำ นอกจากน้ี ต่ อ ก า ร ข า ด แ ค ล น แ ร ง ง า น ใ น ร ะ ย ะ ย า ว เ นื่ อ ง จ า ก ค ว ร มี ก า ร ส ร้ า ง เ ค รื อ ข่ า ย สั ง ค ม แ ล ะ ใ ห้ ค ว า ม ส� ำ คั ญ ศักยภาพของเยาวชนกลุ่มน้ีไม่ได้ถูกน�ำมาใช้ประโยชน์ กับกระบวนการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วนท่ีเก่ียวข้อง และไม่ได้รับการพั ฒนา จนท�ำให้เยาวชนกลุ่มดังกล่าว ทั้ ง ภ า ค ก า ร ศึ ก ษ า แ ล ะ น อ ก ก า ร ศึ ก ษ า ใ น ก า ร ดู แ ล เผชิญความเสี่ยงในการท�ำงานจากการที่ทักษะท่ีมีไม่เป็น และช่วยเหลือเยาวชนกลุ่มเส่ียงและเยาวชนนอกระบบ ท่ีต้องการในตลาดแรงงาน โดยเฉพาะในภาวะที่เทคโนโลยี รวมถึงการขยายกองทุนการศึกษาให้ครอบคลุมมากยิ่ง มีความก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว รายงานความกา้ วหนา้ เป้าหมายการพัฒนาทีย่ ั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 223 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
08 สง่ เสรมิ การเจริญเตบิ โตทางเศรษฐกจิ ทต่ี ่อเน่อื ง ครอบคลมุ และย่งั ยืน การจา้ งงานเตม็ ท่ี SDG และมผี ลิตภาพ และการมีงานทม่ี ีคุณคา่ สำ� หรับทกุ คน 8.7 ด�ำเนินมาตรการทม่ี ปี ระสิทธิภาพโดยทันที เพื่อขจดั แรงงานท่ีถูกบงั คับ ยตุ คิ วามเป็นทาสสมัยใหม่และการคา้ มนุษย์ และยบั ยั้งและกำ� จัดการใช้แรงงานเด็ก ในรปู แบบทเ่ี ลวร้ายทีส่ ุด ซง่ึ รวมถงึ การเกณฑ์และการใชท้ หารเด็ก และภายในปี 2568 ยุติการใช้แรงงานเด็กในทุกรปู แบบ การยุติการค้ามนุษย์และการใช้แรงงานเด็ก ซึ่งครอบคลุมถึงปัญหาต่าง ๆ อาทิ การใช้แรงงานต่างด้าว และผู้หลบหนีเข้าเมืองผิดกฎหมาย การใช้แรงงานบังคับ และการค้าประเวณี เป็นประเด็นการพั ฒนาส�ำคัญ ท่ีประชาคมโลกได้ให้ความส�ำคัญอย่างต่อเน่ือง เน่ืองจากการค้ามนุษย์และการใช้แรงงานเด็กเป็นการกระท�ำผิด หลักสิทธิมนุษยชน ซ่ึงส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อสุขภาพและความเป็นอยู่ของผู้ถูกกระท�ำ ตลอดจนความก้าวหน้า ในด้านเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ สถานการณก์ ารบรรลุเป้าหมายยอ่ ย การดำ� เนินการทีผ่ ่านมา ประเทศไทยได้ด�ำเนินการเพื่ อยุติการค้ามนุษย์และ ใ น ช่ ว ง ปี 2 5 6 2 ไ ท ย ไ ด้ มี ก า ร ด� ำ เ นิ น ก า ร เ พ่ื อ ยุ ติ การใช้แรงงานเด็กมาอย่างต่อเน่ือง โดยในปี 2562 ก า ร ค้ า ม นุ ษ ย์ ท่ี ส� ำ คั ญ อ า ทิ ( 1 ) ก า ร แ ก้ ไ ข เ พ่ิ ม เ ติ ม มีสถิติการกระท�ำความผิดฐานค้ามนุษย์ที่ได้รับการด�ำเนิน พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์ การตามกฎหมาย 288 คดี จ�ำแนกเป็นการแสวงหา พ.ศ. 2551 เพื่ ออนุวัติการตามพิ ธีสารภายใต้อนุสัญญา ผลประโยชน์ทางเพศ ร้อยละ 54.86 การบังคับใช้แรงงาน องค์การแรงงานระหว่างประเทศ ฉบับที่ 29 ว่าด้วย ทั่วไป ร้อยละ 10.76 การขูดรีด ร้อยละ 9.03 การน�ำ การใช้แรงงานบังคับ โดยได้เพิ่ มเติมฐานความผิดและ คนมาขอทาน ร้อยละ 3.13 และการบังคับใช้แรงงาน บทลงโทษเกี่ยวกับการบังคับใช้แรงงานหรือบริการไว้ ในภาคประมง ร้อยละ 1.39 ท้ังนี้ เม่ือเปรียบเทียบกับ ในกฎหมายว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการค้า สถิติคดีค้ามนุษย์ในปี 2560 - 2561 จะเห็นว่าภาพรวม มนุษย์ รวมทั้งก�ำหนดให้ใช้มาตรการคุ้มครอง เยียวยา ส ถ า น ก า ร ณ์ ก า ร ค้ า ม นุ ษ ย์ ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ดี ขึ้ น ช่วยเหลือผู้เสียหาย เพ่ื อยกระดับการบังคับใช้กฎหมาย นอกจากน้ี ในส่วนของสถานการณ์แรงงานเด็กใน แ ล ะ ก า ร ช่ ว ย เ ห ลื อ คุ้ ม ค ร อ ง ผู้ เ สี ย ห า ย จ า ก แ ร ง ง า น ประเทศไทยพบว่า ปี 2561 มีเด็กท�ำงาน 4.08 แสนคน บั ง คั บ แ ล ะ ( 2 ) ก า ร ด� ำ เ นิ น ก า ร จั ด ท� ำ แ อ ป พ ลิ เ ค ชั น จากจ�ำนวนประชากรเด็กทั้งส้ิน 10.47 ล้านคน คิดเป็น “Protect-U” เพ่ื อเป็นช่องทางในการแจ้งเบาะแส ร้อยละ 3.9 ซ่ึงในจ�ำนวนนี้มีเด็กที่ท�ำงานและเรียน การค้ามนุษย์และการใช้แรงงานบังคับเพิ่ มเติม เพื่ อให้ ไปด้วย 2.16 แสนคน คิดเป็นร้อยละ 2.07 ของประชากร ภาคส่วนที่เก่ียวข้อง โดยเฉพาะภาคประชาสังคมมี เด็กท้ังหมด นอกจากนี้ มีแรงงานเด็กที่ท�ำงานเข้า ส่ ว น ร่ ว ม ใ น ก า ร ป้ อ ง กั น ป ร า บ ป ร า ม แ ล ะ ช่ ว ย เ ห ลื อ ข่ายงานอันตรายเป็นสัดส่วนร้อยละ 1.27 ของประชากร ผู้ เ สี ย ห า ย อ ย่ า ง ทั น ท่ ว ง ที น อ ก จ า ก นี้ ใ น ส่ ว น ข อ ง เด็กทั้งหมด ทั้งนี้ พบว่าจ�ำนวนและสัดส่วนเด็กท�ำงาน การขจัดการใช้แรงงานเด็ก ได้บังคับใช้กฎหมายที่ ลดลง จากร้อยละ 6 ในปี 2558 แสดงให้เห็นว่า เก่ียวข้อง อาทิ การตรวจสถานประกอบการท่ีสุ่มเสี่ยง สถานการณ์แรงงานเด็กปรับตัวดีขึ้น ต่อการใช้แรงงานเด็ก แรงงานบังคับ และแรงงาน สถานการณ์แรงงานเด็กในประเทศไทย ขัดหนี้ และได้ออกกฎกระทรวงเพื่ อคุ้มครองแรงงาน ปี 2558 และ ปี 2561 ในการท�ำประมง โดยต้องมีอายุขั้นต�่ำ 18 ปี เพ่ื อให้ ส อ ด ค ล้ อ ง กั บ เ ก ณ ฑ์ ม า ต ร ฐ า น ส า ก ล น อ ก จ า ก นี้ ภาครัฐยังเร่งพั ฒนาการเข้าถึงบริการที่เก่ียวข้อง เ ช่ น ศู น ย์ ช่ ว ย เ ห ลื อ สั ง ค ม ( O n e S t o p C r i s i s Center: OSCC) เพื่ อป้องกันและปราบปรามการกระท�ำ รุ น แ ร ง ต่ อ เ ด็ ก พ ร้ อ ม ท้ั ง ศึ ก ษ า วิ จั ย อ ง ค์ ค ว า ม รู้ แ ล ะ นวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับการใช้แรงงานเด็ก รวมถึง ก า ร จั ด ท� ำ แ ล ะ บู ร ณ า ก า ร ฐ า น ข้ อ มู ล ท่ี เ ป็ น รู ป ธ ร ร ม 224 ที่มา: ส�ำนักงานสถิติแห่งชาติ เพ่ื อให้สามารถด�ำเนินการแก้ไขปัญหาแรงงานเด็กได้ อย่างตรงจุดและมีประสิทธิภาพ รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพัฒนาทีย่ ั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
ส่งเสรมิ การเจรญิ เติบโตทางเศรษฐกจิ ทีต่ ่อเนอ่ื ง 08 ครอบคลุม และย่งั ยนื การจ้างงานเต็มท่ี SDG และมผี ลติ ภาพ และการมีงานทมี่ คี ณุ คา่ ส�ำหรับทุกคน 8.7 ดำ� เนนิ มาตรการท่มี ีประสิทธภิ าพโดยทันที เพื่อขจัดแรงงานทถ่ี ูกบังคับ ยุตคิ วามเป็นทาสสมัยใหมแ่ ละการคา้ มนษุ ย์ และยับยั้งและก�ำจัดการใช้แรงงานเด็ก ในรูปแบบท่เี ลวรา้ ยท่สี ุด ซึง่ รวมถึงการเกณฑแ์ ละการใชท้ หารเดก็ และภายในปี 2568 ยุตกิ ารใชแ้ รงงานเด็กในทุกรปู แบบ ความทา้ ทาย ข้อเสนอแนะ แม้ว่าภาครัฐได้เร่งด�ำเนินการเพ่ื อยุติการค้ามนุษย์ ภ า ค รั ฐ ค ว ร ป รั บ รู ป แ บ บ แ ล ะ แ น ว ท า ง ก า ร ด� ำ เ นิ น ง า น และการใช้แรงงานเด็ก ผ่านการปรับปรุงกฎหมาย ร ะ ห ว่ า ง ห น่ ว ย ง า น ที่ เ ก่ี ย ว ข้ อ ง ใ ห้ มี ค ว า ม เ ป็ น เ อ ก ภ า พ กฎระเบียบ และบทลงโทษต่าง ๆ แต่ก็ยังมีอุปสรรค มากขึ้น โดยให้ความส�ำคัญกับการมีส่วนร่วมของ ที่ส�ำคัญ คือ การบูรณาการระหว่างหน่วยงานแต่ละ หน่วยงานระดับพื้ นท่ีและท้องถิ่น ตลอดจนภาคีเครือข่าย ภาคส่วนซ่ึงมีอยู่อย่างจ�ำกัด ท�ำให้การด�ำเนินงานอาจ ภาคประชาชน ในขณะเดียวกัน ควรเสริมสร้างความรู้ ยังไม่เป็นไปในทิศทางเดียวกันเท่าท่ีควร นอกจากน้ี คว าม เข้ าใจ ใน แ น ว ท าง ก ารป้ อ ง กั น แ ล ะ ปราบ ป ร า ม ประเทศไทยยังประสบปัญหาการจัดการพ้ื นที่ชายแดน ก า ร ค้ า ม นุ ษ ย์ แ ล ะ ก า ร ใ ช้ แ ร ง ง า น เ ด็ ก แ ก่ ผู้ เ ก่ี ย ว ข้ อ ง ซ่ึ ง แ ม้ จ ะ มี ค ว า ม ร่ ว ม มื อ กั บ ป ร ะ เ ท ศ เ พื่ อ น บ้ า น ใ น ท้ังบุคลากรภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม และ การขจัดการค้ามนุษย์ ทั้งในรูปแบบทวิภาคีและพหุภาคี ประชาชนทั่วไป โดยเฉพาะประชากรกลุ่มเปราะบางท่ีมี แต่การด�ำเนินงานยังคงมีอุปสรรคเน่ืองจากแต่ละประเทศ ค ว า ม เ ส่ี ย ง ท่ี จ ะ ต ก เ ป็ น เ ห ย่ื อ ก า ร ก ร ะ ท� ำ ผิ ด ดั ง ก ล่ า ว มีข้อจ�ำกัดในการบังคับใช้กฎหมาย และการท�ำงาน อีกทั้ง ควรขยายการจัดต้ังศูนย์คัดแยกช่วยเหลือ ร่ ว ม กั น ยั ง ข า ด ห น่ ว ย ง า น ก ล า ง ท่ี จ ะ ป ร ะ ส า น ง า น ด้ า น ผู้ เ สี ย ห า ย จ า ก ก า ร ค้ า ม นุ ษ ย์ ใ ห้ ค ร อ บ ค ลุ ม พ้ื น ที่ ใ น การคา้ มนุษย์ระหว่างประเทศ ระดับภาค โดยบริหารจัดการตามหลักสิทธิมนุษยชน มุ่งเน้นการคุ้มครองสุขภาพ และสวัสดิภาพของผู้ได้รับ ผลกระทบเป็นหลัก นอกจากน้ี ควรจัดท�ำระบบบูรณาการ ฐานข้อมูลการด�ำเนินคดีด้านแรงงานและการค้ามนุษย์ เพื่ อให้การติดตาม ตรวจสอบและก�ำหนดนโยบายเป็นไป อย่างมีประสิทธิภาพมากข้ึน ส่วนในมิติต่างประเทศ ควรเร่งปรับปรุงข้อตกลงและมาตรการด้านการจัดการ การค้ามนุษย์และใช้แรงงานเด็กกับประเทศต่าง ๆ โดยเฉพาะประเทศเพ่ื อนบ้าน ให้ครอบคลุมรอบด้าน ท้ังด้านการป้องกัน ปราบปรามและช่วยเหลือเหย่ือ อาทิ มาตรการในการคุ้มครองเหยื่อค้ามนุษย์ มาตรการส่ง ผู้ค้ามนุษย์ข้ามแดน มาตรการดูแลเหยื่อค้ามนุษย์ โดย ค�ำนึงถึงหลักสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ รวมถึง การจัดต้ังกองทุนและองค์กรกลางในการประสานงาน เร่ืองการค้ามนุษย์ในภูมิภาค รายงานความกา้ วหนา้ เป้าหมายการพัฒนาที่ยัง่ ยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 225 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
08 สง่ เสริมการเจรญิ เติบโตทางเศรษฐกิจท่ตี อ่ เนอ่ื ง ครอบคลุม และยง่ั ยนื การจ้างงานเตม็ ท่ี และมีผลิตภาพ และการมีงานทม่ี ีคุณคา่ สำ� หรับทกุ คน SDG ปกป้องสิทธแิ รงงานและส่งเสรมิ สภาพแวดล้อมในการทำ� งานทีป่ ลอดภยั และม่นั คงส�ำหรบั ผู้ทำ� งานทุกคน รวมถงึ ผูท้ �ำงานตา่ งด้าว โดยเฉพาะหญิงตา่ งดา้ ว 8.8 และผ้ทู ี่ท�ำงานเส่ียงอนั ตราย การคุ้มครองสิทธิและการส่งเสริมความปลอดภัยในการท�ำงานของแรงงานในทุกมิติ มีความส�ำคัญอย่างย่ิง ต่อการเจริญเติบโตของเศรษฐกิจ เนื่องจากการได้ท�ำงานในสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยและมั่นคง ตลอดจน การได้รับการเคารพและปฏิบัติอย่างเป็นธรรม จะท�ำให้แรงงานสามารถปฏิบัติงานได้อย่างเต็มที่และมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้ประเทศสามารถรักษาและยกระดับผลิตภาพผลิตโดยรวมได้อย่างย่ังยืน สถานการณก์ ารบรรลุเป้าหมายยอ่ ย อัตราผู้ได้รับการคุ้มครองประกันสังคม ข้อมูลจากรายงานสถานการณ์แรงงานของกระทรวง ที่มา: ส�ำนักงานประกันสังคม และส�ำนักงานสถิติแห่งชาติ แรงงาน (2562) พบว่าอัตราผู้ได้รับการคุ้มครอง (ประมวลโดยกระทรวงแรงงาน) ป ร ะ กั น สั ง ค ม ต่ อ ผู้ มี ง า น ท� ำ มี แ น ว โ น้ ม สู ง ข้ึน โ ด ย ใ น ปี 2562 อัตราผู้ได้รับการคุ้มครองประกันสังคมอยู่ สถิติการประสบอันตรายหรือเจ็บป่วยต่อเนื่อง ที่ร้อยละ 43.42 เพิ่ มข้ึนจากร้อยละ 36.69 ในปี 2559 จากการท�ำงาน เช่นเดียวกับอัตราแรงงานในข่ายกองทุนเงินทดแทน ต่อผู้มีงานท�ำ ซึ่งเพิ่ มข้ึนจากร้อยละ 25.07 ในปี 2559 เป็นร้อยละ 31.13 ในปี 2562 แสดงให้เห็นว่าสถานการณ์ ด้ า น ก า ร คุ้ ม ค ร อ ง สิ ท ธิ แ ล ะ ค ว า ม ค ร อ บ ค ลุ ม ข อ ง หลักประกันแรงงานปรับตัวดีข้ึนตามล�ำดับ อย่างไร ก็ดี ในด้านสภาพแวดล้อมและสภาพการท�ำงานที่มี ความปลอดภัย พบว่าในปี 2562 มีจ�ำนวนผู้ประสบ อันตรายหรือเจ็บป่วยต่อเนื่องจากการท�ำงานทั้งหมด 94,934 ราย โดยในจ�ำนวนนี้มีผู้เสียชีวิต 639 ราย ซึ่งมีแนวโน้มสูงขึ้น ซึ่งสอดคล้องกับอัตราการปฏิบัติ ไม่ถูกต้องตามกฎหมายความปลอดภัยในการท�ำงาน ซึ่งเพิ่ มข้ึนจากร้อยละ 6.44 ในปี 2559 เป็นร้อยละ 8.49 ในปี 2562 นอกจากน้ี ในด้านการจ้างงานท่ี เ ป็ น ธ ร ร ม พ บ ว่ า อั ต ร า ก า ร ป ฏิ บั ติ ไ ม่ ถู ก ต้ อ ง ต า ม กฎหมายคุ้มครองแรงงานอยู่ท่ีร้อยละ 2.12 ในปี 2562 เพ่ิมขึ้นจากร้อยละ 1.62 ในปี 2559 ท่ีมา: ส�ำนักงานประกันสังคม 226 รายงานความก้าวหน้าเปา้ หมายการพัฒนาทีย่ ั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
สง่ เสรมิ การเจรญิ เติบโตทางเศรษฐกจิ ทีต่ อ่ เน่อื ง 08 ครอบคลุม และยง่ั ยืน การจา้ งงานเตม็ ท่ี และมีผลติ ภาพ และการมงี านทมี่ ีคุณค่าส�ำหรบั ทกุ คน ปกป้องสิทธิแรงงานและส่งเสรมิ สภาพแวดลอ้ มในการทำ� งานทีป่ ลอดภัย SDG และมน่ั คงส�ำหรับผู้ท�ำงานทุกคน รวมถึงผู้ทำ� งานตา่ งด้าว โดยเฉพาะหญงิ ตา่ งดา้ ว 8.8 และผ้ทู ท่ี �ำงานเส่ียงอนั ตราย การด�ำเนินการทผ่ี ่านมา ความทา้ ทาย ก ร ะ ท ร ว ง แ ร ง ง า น ไ ด้ พั ฒ น า แ ล ะ ป รั บ ป รุ ง สิ ท ธิ ถึงแม้ภาครัฐจะมีนโยบายและมาตรการในการคุ้มครอง ประกันสังคมให้สอดคล้องกับมาตรฐานแรงงานตาม สิทธิแรงงาน รวมถึงการสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย อ นุ สั ญ ญ า ข อ ง อ ง ค์ ก า ร แ ร ง ง า น ร ะ ห ว่ า ง ป ร ะ เ ท ศ ในการท�ำงานอย่างต่อเน่ือง โดยมุ่งเน้นการดึงแรงงาน ฉบับที่ 102 ว่าด้วยการสร้างหลักการประกันความมั่นคง เข้าสู่ระบบประกันสังคม แต่การด�ำเนินการในปัจจุบัน แ ล ะ คุ ณ ภ า พ ชี วิ ต ที่ ดี ข้ึ น ใ ห้ แ ก่ แ ร ง ง า น โ ด ย มุ่ ง เ น้ น ยั ง มี อุ ป ส ร ร ค คื อ แ ร ง ง า น น อ ก ร ะ บ บ มี ท า ง เ ลื อ ก ที่ ก า ร ป รั บ ป รุ ง บ ริ ก า ร ท า ง ก า ร แ พ ท ย์ ใ น 6 ป ร ะ เ ด็ น หลากหลายและมีความน่าสนใจในการเก็บออมมากกว่า ไ ด้ แ ก่ ( 1 ) ก า ร เ พิ่ ม สิ ท ธิ ใ น ก า ร ไ ด้ รั บ ค่ า บ ริ ก า ร ท า ง การเข้าสู่ระบบประกันสังคม อาทิ กองทุนการออม ก า ร แ พ ท ย์ ส� ำ ห รั บ ผู้ ทุ พ พ ล ภ า พ ก ร ณี ก า ร บ� ำ บั ด แห่งชาติ ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ อีกทั้ง ทดแทนไต (2) การเพ่ิ มสิทธิประโยชน์กรณีผู้ประกัน แรงงานนอกระบบบางส่วนยังขาดความตระหนักรู้ใน ต น จ� ำ เ ป็ น ต้ อ ง น อ น รั ก ษ า ตั ว ใ น ส ถ า น พ ย า บ า ล เ กิ น ค ว า ม ส� ำ คั ญ ข อ ง ก า ร มี ห ลั ก ป ร ะ กั น ท า ง สั ง ค ม เ พ่ื อ 1 8 0 วั น ( 3 ) ก า ร เ พิ่ ม สิ ท ธิ ป ร ะ โ ย ช น์ ก ร ณี รั ก ษ า โ ร ค ความมั่นคงในการด�ำรงชีวิต และสิทธิประโยชน์ที่จะได้ มะเร็ง (4) การเพ่ิ มสิทธิประโยชน์โดยจ่ายค่าบริการ รับจากระบบประกันสังคม นอกจากน้ี สิทธิประกันสังคม ท า ง ก า ร แ พ ท ย์ ก ร ณี เ ข้ า รั บ ก า ร ผ่ า ตั ด วั น เ ดี ย ว ก ลั บ ของไทยยังขาดความยืดหยุ่นไม่สอดคล้องกับสภาวะ (5) การพั ฒนารูปแบบการให้บริการของสถานพยาบาล เศรษฐกิจ และรูปแบบการด�ำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจ แ ล ะ ( 6 ) ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม สุ ข ภ า พ แ ล ะ ป้ อ ง กั น โ ร ค ข อ ง ทม่ี กี ารเปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน ผู้ประกันตนในระบบประกันสังคม นอกจากน้ี กระทรวง แ ร ง ง า น ไ ด้ ข ย า ย ก า ร บู ร ณ า ก า ร ภ า คี เ ค รื อ ข่ า ย ใ น ข้อเสนอแนะ การส่งเสริมคุ้มครองและพั ฒนาแรงงานนอกระบบให้มี อาชีพรายได้ หลักประกันทางสังคม และคุณภาพชีวิต ค ว ร เ พ่ิ ม ค ว า ม ยื ด ห ยุ่ น ใ ห้ กั บ ร ะ บ บ ป ก ป้ อ ง แ ล ะ ที่ดีข้ึน ผ่านโครงการบริหารจัดการแรงงานนอกระบบ คุ้มครองแรงงานให้มีความทันสมัยและสอดคล้องกับ โ ค ร ง ก า ร S a f e ty T h a i l a n d โ ด ย ด� ำ เ นิ น ก า ร ใ ช้ ส ภาพเศ รษ ฐ กิ จ แ ล ะ สั ง คม ท่ีมี ก ารเปล่ียน แ ปลง อ ยู่ ม า ต ร ก า ร ด้ า น ก ฎ ห ม า ย ก า ร ส ร้ า ง เ ค รื อ ข่ า ย แ ล ะ ตลอดเวลา โดยด�ำเนินการควบคู่ไปกับการให้ความรู้ วั ฒ น ธ ร ร ม ค ว า ม ป ล อ ด ภั ย ที่ ย่ั ง ยื น แ ล ะ ก า ร ต ร ว จ เกี่ยวกับหลักประกันทางสังคมแก่แรงงาน นอกจากนี้ แรงงานนอกระบบเพ่ื อก�ำกับดูแลผู้จ้างงาน นายจ้าง ควรสร้างแรงจูงใจให้กับนายจ้างและแรงงานนอกระบบ แ ล ะ ลู ก จ้ า ง ใ ห้ ป ฏิ บั ติ ต า ม ก ฎ ห ม า ย คุ้ ม ค ร อ ง แ ร ง ง า น เข้ามาอยู่ในระบบมากข้ึน โดยการให้สิทธิประโยชน์ต่าง ๆ อ ย่ า ง เ ค ร่ ง ค รั ด ใ น ส่ ว น ข อ ง แ ร ง ง า น ต่ า ง ด้ า ว จากภาครัฐ อาทิ สิทธิพิ เศษด้านภาษีส�ำหรับนายจ้าง มี ก า ร ป ร ะ ส า น ค ว า ม ร่ ว ม มื อ กั บ ห น่ ว ย ง า น ที่ เ ก่ี ย ว ข้ อ ง ที่น�ำแรงงานเข้าสู่ระบบ ซึ่งไม่เพี ยงแต่จะเป็นประโยชน์ ใ น ก า ร จั ด ก า ร อ บ ร ม ก่ อ น เ ข้ า ท� ำ ง า น กั บ น า ย จ้ า ง ต่อตัวแรงงานเอง แต่ยังจะช่วยลดภาระส�ำหรับนายจ้าง พร้อมทั้งมีการตรวจสอบแรงงานต่างด้าว นายจ้าง แ ล ะ อ� ำ น ว ย ค ว า ม ส ะ ด ว ก ใ ห้ กั บ รั ฐ ใ น ก า ร จั ด ท� ำ ร ะ บ บ ส ถ า น ป ร ะ ก อ บ ก า ร แ ล ะ บ ริ ษั ท ที่ น� ำ ค น ต่ า ง ด้ า ว ม า ฐานข้อมูลแรงงานท่ีจะเป็นประโยชน์ต่อการจัดเก็บภาษี ท�ำงานในไทย ในอนาคตอีกด้วย รายงานความกา้ วหนา้ เป้าหมายการพัฒนาทีย่ ั่งยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 227 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
08 สง่ เสรมิ การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ ท่ตี อ่ เนอ่ื ง ครอบคลุม และยง่ั ยนื การจ้างงานเตม็ ท่ี SDG และมีผลติ ภาพ และการมีงานท่มี คี ณุ ค่าสำ� หรับทกุ คน 8.9 ออกแบบและใชน้ โยบายเพื่อส่งเสรมิ การทอ่ งเทย่ี วทย่ี ่งั ยนื ซ่งึ ช่วยสร้างงานและส่งเสรมิ วฒั นธรรมและผลิตภณั ฑ์ทอ้ งถิน่ ภายในปี 2573 ภาคการท่องเท่ียวมีความส�ำคัญต่อการพั ฒนาเศรษฐกิจและสังคมอย่างมาก โดยก่อให้เกิดการจ้างงานและ การกระจายรายได้สู่ท้องถิ่น เป็นการยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในประเทศ ดังนั้น การพั ฒนาประเทศ จึงจะต้องก�ำหนดและด�ำเนินนโยบายเพ่ื อส่งเสริมภาคการท่องเท่ียวให้เจริญเติบโตบนพ้ื นฐานของความย่ังยืน โดยการท่องเท่ียวท่ียั่งยืนจะต้องมุ่งเน้นสมดุลระหว่างกิจกรรมของมนุษย์และการด�ำรงอยู่ของธรรมชาติ ตลอดจน จะต้องอนุรักษ์ไว้ซึ่งมรดกทางศิลปวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของชุมชนไปพร้อมกัน สถานการณ์การบรรลเุ ป้าหมาย สัดส่วนรายได้จากการท่องเที่ยว ต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) ในปี 2562 ประเทศไทยมีรายได้จากการท่องเที่ยว 3.06 ล้านล้านบาท เพ่ิ มขึ้นจาก 2.52 ล้านล้านบาท ในปี ที่มา: การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย 2559 นอกจากน้ี เมื่อพิ จารณาสัดส่วนรายได้จาก การท่องเที่ยวต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) พบว่ามีแนวโน้มสูงขึ้น โดยในปี 2562 มีสัดส่วนรายได้ จากการท่องเที่ยวต่อ GDP ร้อยละ 18.14 เพิ่ มขึ้น จากร้อยละ 17.25 ในปี 2559 อย่างไรก็ดี สัดส่วน ดังกล่าวยังต�่ำกว่าค่าเป้าหมายตามแผนแม่บทภายใต้ ยุทธศาสตร์ชาติ ประเด็นการท่องเที่ยว ซ่ึงก�ำหนด ไว้ว่าสัดส่วนรายได้จากการท่องเที่ยวต่อ GDP จะต้อง เ พิ่ ม ขึ้ น เ ป็ น ร้ อ ย ล ะ 2 2 ใ น ปี 2 5 6 5 น อ ก จ า ก นี้ สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ตั้งแต่ ต้นปี 2563 ท�ำให้จ�ำนวนนักท่องเที่ยวลดลงอย่างมี นัยส�ำคัญ โดยในปี 2563 มีนักท่องเที่ยวต่างชาติที่ เดินทางเข้ามาในประเทศไทยจ�ำนวน 6.69 ล้านคน ลดลง จาก 39.92 ล้านคน ปี 2562 หรือลดลงร้อยละ 83.23 ส่งผลให้รายได้จากการท่องเที่ยวในส่วนของนักท่องเที่ยว ลดลงเหลือ 3.32 แสนล้านบาท จาก 1.91 ล้านล้านบาท ในปี 2562 หรือลดลงร้อยละ 82.63 228 รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพัฒนาที่ยัง่ ยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
ส่งเสรมิ การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจทตี่ ่อเน่อื ง 08 ครอบคลุม และย่งั ยนื การจ้างงานเต็มท่ี SDG และมีผลติ ภาพ และการมงี านทม่ี ีคุณคา่ สำ� หรับทกุ คน 8.9 ออกแบบและใช้นโยบายเพื่อส่งเสริมการทอ่ งเท่ยี วท่ีย่ังยืน ซงึ่ ช่วยสร้างงานและส่งเสรมิ วัฒนธรรมและผลติ ภณั ฑท์ ้องถิน่ ภายในปี 2573 การด�ำเนนิ การทีผ่ า่ นมา ความทา้ ทาย ประเทศไทยได้ด�ำเนินนโยบายส่งเสริมภาคการท่องเที่ยว ประเด็นท้าทายส�ำคัญในปัจจุบัน คือ การแพร่ระบาด ม า อ ย่ า ง ต่ อ เ น่ื อ ง โ ด ย ใ ช้ ห ลั ก ก า ร ท่ อ ง เ ท่ี ย ว อ ย่ า ง ของโรคโควิด-19 ท�ำให้การเดินทางข้ามพรมแดน ย่ังยืน ท่ีค�ำนึงถึงความสมดุลในมิติเศรษฐกิจสังคม ระหว่างประเทศมีข้อจ�ำกัด จ�ำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติ และส่ิงแวดล้อม โดยองค์การบริหารการพั ฒนาพ้ื นที่ ล ด ล ง อ ย่ า ง มี นั ย ส� ำ คั ญ เ ช่ น เ ดี ย ว กั บ ร า ย ไ ด้ จ า ก พิ เศษเพื่ อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) ก า ร ท่ อ ง เ ท่ี ย ว ท้ั ง ท า ง ต ร ง แ ล ะ ท า ง อ้ อ ม อ ย่ า ง ไ ร หรือ อพท. ได้ด�ำเนินโครงการบูรณาการภาคีเครือข่าย ก็ตาม กิจกรรมการท่องเที่ยวที่ลดลงได้ส่งผลกระทบ ทุกระดับเพ่ื อการบริหารจัดการการท่องเที่ยวอย่าง เชิงบวกต่อทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ท�ำให้ ย่ังยืน โดยชุมชนโดยได้บูรณาการร่วมกับหน่วยงานใน ระบบนิเวศทางธรรมชาติฟ้ นื ตัวขึ้น ดังนั้น ความท้าทาย พ้ื นท่ีและสถาบันการศึกษาเพื่ อยกระดับสินค้าและบริการ ท่ี ส� ำ คั ญอี ก ประ ก ารหน่ึง คื อ ก ารรั ก ษ าท รั พ ย า ก ร ข อ ง ชุ ม ช น ใ ห้ มี อั ต ลั ก ษ ณ์ บ น ฐ า น ข อ ง ทุ น วั ฒ น ธ ร ร ม ธรรมชาติน้ันไว้ให้คงอยู่อย่างย่ังยืน โดยเฉพาะใน ใ น ส่ ว น ข อ ง ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร ท่ อ ง เ ที่ ย ว อ พ ท . ไ ด้ มี ช่วงหลังการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ที่คาดการณ์ การจัดท�ำเส้นทางท่องเที่ยวเชื่อมโยงเพ่ื อส่งเสริม ว่ า จ ะ มี จ� ำ น ว น นั ก ท่ อ ง เ ท่ี ย ว ก ลั บ ม า ใ น ร ะ ดั บ ท่ี เ ท่ า เ ดิ ม ก า ร ต ล า ด ต า ม จุ ด เ น้ น เ ชิ ง พ้ื น ที่ ต ล อ ด จ น ส่ ง เ ส ริ ม หรือเพิ่ มมากขึ้นจากเดิม การท่องเท่ียวในจังหวัดท่ีเป็นเครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ ของยูเนสโก ซ่ึงประเทศไทยมีเมืองท่ีได้รับการประกาศ ข้อเสนอแนะ ให้เข้าเป็นเครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ทั้งหมด 4 แห่ง ได้แก่ (1) ภูเก็ต (Gastronomy, 2558) (2) เชียงใหม่ ในการส่งเสริมการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนในสถานการณ์ (Craftsand Folk Art, 2560) (3) กรุงเทพมหานคร การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ควรมุ่งเป้าหมายที่ (Design, 2562) และ (4) สุโขทัย (Crafts and Folk นักท่องเที่ยวภายในประเทศ โดยจะต้องสร้างพฤติกรรม A r t , 2 5 6 2 ) ซ่ึ ง เ ค รื อ ข่ า ย เ มื อ ง ส ร้ า ง ส ร ร ค์ ข อ ง การท่องเที่ยวที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม อนุรักษ์ไว้ ยู เ น ส โ ก เ ป็ น เ ค รื อ ข่ า ย เ มื อ ง ที่ เ น้ น ก า ร พั ฒ น า ด้ า น ซ่ึ ง วิ ถี ชี วิ ต ชุ ม ช น แ ล ะ คุ ณ ค่ า ท า ง วั ฒ น ธ ร ร ม ใ ห้ กั บ อุตสาหกรรมสร้างสรรค์ การแลกเปล่ียนถ่ายทอด นักท่องเที่ยวชาวไทย นอกจากนี้ ยังควรเร่งวางแผน ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ อ ง ค์ ค ว า ม รู้ แ ล ะ กิ จ ก ร ร ม แ ล ะ ส ร้ า ง เพ่ื อรับมือการการขยายตัวของนักท่องเที่ยวอย่าง รูปแบบใหม่ของความร่วมมือในระดับโลก แสดงให้ ฉั บ พ ลั น เ ม่ื อ วิ ก ฤ ต ก า ร แ พ ร่ ร ะ บ า ด ข อ ง โ ร ค โ ค วิ ด - 1 9 เห็นว่าทั้ง 4 เมืองมีศักยภาพที่จะดึงดูดการท่องเที่ยว ส้ิ น สุ ด ล ง เ นื่ อ ง จ า ก จ� ำ น ว น นั ก ท่ อ ง เ ที่ ย ว เ พิ่ ม ข้ึ น เ ชิ ง ส ร้ า ง ส ร ร ค์ แ ล ะ วั ฒ น ธ ร ร ม ที่ ไ ด้ รั บ ก า ร ย อ ม รั บ ใ น อย่างเท่าทวีคูณ จะสามารถก่อให้เกิดผลกระทบเชิงลบ ระดับนานาชาติ ต่อทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมได้ โดยต้อง ค�ำนึงถึงขีดความสามารถในการรองรับ (carrying capacity) ของพ้ืนที่ รายงานความกา้ วหนา้ เปา้ หมายการพัฒนาทีย่ ั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 229 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
08 สง่ เสริมการเจริญเตบิ โตทางเศรษฐกจิ ทต่ี อ่ เน่อื ง ครอบคลมุ และย่งั ยืน การจ้างงานเตม็ ท่ี และมผี ลติ ภาพ และการมีงานท่มี ีคุณค่าส�ำหรับทุกคน SDG 8.10 เสริมความแข็งแกร่งของสถาบันทางการเงนิ ภายในประเทศเพื่อส่งเสรมิ และขยายการเขา้ ถงึ การธนาคาร การประกัน และบริการทางการเงนิ แกท่ กุ คน สถาบันทางการเงินเป็นกลไกส�ำคัญในระบบเศรษฐกิจ โดยมีหน้าท่ีเป็นตัวกลางระดมเงินทุนและจัดสรรทรัพยากร ไปสู่ภาคเศรษฐกิจต่าง ๆ หรือการระดมเงินออมไปสู่ผู้ต้องการใช้เงินทุนท้ังเพื่ อการบริโภค การลงทุนและการพั ฒนา ตลอดจนการให้บริการด้านการช�ำระราคาสินค้าและบริการ ทั้งน้ี ระบบสถาบันการเงินท่ีมีประสิทธิภาพและ มีเสถียรภาพจะช่วยสนับสนุนให้เศรษฐกิจเติบโตได้อย่างย่ังยืน โดยเฉพาะอย่างย่ิงภายใต้ระบบธนาคารพาณิชย์ และการประกันภัยที่มีความมั่นคง สภาพคล่องในระบบที่อยู่ในเกณฑ์สูงและเพี ยงพอจะช่วยสนับสนุนให้ สถาบันการเงินออกผลิตภัณฑ์ทางการเงินได้หลากหลายและสอดคล้องกับความต้องการของประชาชนหรือ ผู้ประกอบการได้มากยิ่งข้ึน ประกอบกับการพั ฒนาระบบการให้บริการท่ีมีประสิทธิภาพ สามารถเข้าถึงบริการได้ง่าย ร ว ด เ ร็ ว ต ร ง กั บ ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ข อ ง ผู้ ใ ช้ บ ริ ก า ร จ ะ ช่ ว ย เ ส ริ ม ส ร้ า ง ใ ห้ ส ถ า บั น ก า ร เ งิ น มี ค ว า ม แ ข็ ง แ ก ร่ ง และยกระดับศักยภาพให้พร้อมรองรับการให้บริการที่ทั่วถึงส�ำหรับทุกคน สถานการณก์ ารบรรลุเป้าหมาย การดำ� เนินการท่ีผา่ นมา ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย มี จ� ำ น ว น บั ญ ชี เ งิ น ฝ า ก แ ล ะ บั ญ ชี ท่ี ใ ช้ ธปท. ได้ก�ำหนดยุทธศาสตร์เพื่ อส่งเสริมพั ฒนาการ บริการทางการเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์เพิ่ มข้ึน ของระบบของสถาบันการเงินมาอย่างต่อเนื่องเพ่ื อ อย่างต่อเน่ือง โดยคนไทยท่ีมีอายุ 15 ปีขึ้นไปมีจ�ำนวน ให้มีความพร้อมต่อการเปล่ียนแปลง และเป็นกลไก บัญชีเงินฝากในระบบของธนาคารพาณิชย์ ณ สิ้นเดือน สนับสนุนระบบเศรษฐกิจที่ม่ันคง โดยปัจจุบันอยู่ใน มีนาคม 2563 1.83 บัญชีต่อคน เพ่ิมขึ้นจาก 1.74 บัญชี ระหว่างด�ำเนินการภายใต้แผนพั ฒนาระบบสถาบัน ต่อคน ในปี 2560 และ 1.65 บัญชีต่อคน ในปี 2556 การเงิน ระยะที่ 3 (พ.ศ. 2559 - 2563) ในส่วนของ ขณะท่ีบัญชีท่ีสามารถด�ำเนินธุรกรรมทางการเงินผ่าน ค ว า ม ก้ า ว ห น้ า ใ น ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร เ ข้ า ถึ ง บ ริ ก า ร ท า ง ร ะ บ บ อิ เ ล็ ก ท ร อ นิ ก ส์ M ob i l e B a n k i n g เ พิ่ ม ข้ึ น ก า ร เ งิ น ข อ ง ทุ ก ภ า ค ส่ ว น โ ด ย เ ฉ พ า ะ ผู้ ใ ช้ บ ริ ก า ร จาก 1.16 ล้านบัญชีในปี 2556 (ร้อยละ 2.2 เมื่อเทียบกับ ร า ย ย่ อ ย ส รุ ป ส า ร ะ ส� ำ คั ญ ไ ด้ ดั ง น้ี ( 1 ) ก า ร ป ฏิ รู ป จ�ำนวนประชากร 15 ปีขึ้นไป) เป็น 62.8 ล้านบัญชี ห ลั ก เ ก ณ ฑ์ ก า ร ก� ำ กั บ ดู แ ล ส ถ า บั น ก า ร เ งิ น ใ ห้ มี ณ ส้ินเดือนมีนาคม 2563 (ร้อยละ 113.5 เมื่อเทียบกับ ค ว า ม ยื ด ห ยุ่ น แ ล ะ ส่ ง เ ส ริ ม ใ ห้ เ กิ ด บ ริ ก า ร ท า ง ก า ร เ งิ น จ�ำนวนประชากร 15 ปีข้ึนไป) ดิ จิ ทั ล ร ว ม ถึ ง ก า ร เ ข้ า ถึ ง บ ริ ก า ร ท า ง ก า ร เ งิ น ข อ ง SMEs อาทิ การใช้เทคโนโลยี Cloud Computing การเข้าถึงการบริการในระบบธนาคารพาณิชย์ การปรับปรุงแนวทาง Regulatory Sandbox ให้มี ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ ม า ก ข้ึ น ( 2 ) ก า ร ท บ ท ว น ห ลั ก เ ก ณ ฑ์ ที่มา: ธนาคารแห่งประเทศไทย 2563 เก่ียวกับช่องทางการให้บริการทางการเงินของสถาบัน ก า ร เ งิ น อ า ทิ ห ลั ก เ ก ณ ฑ์ เ ก่ี ย ว กั บ o u tso u r c i n g แ ล ะ ห ลั ก เ ก ณ ฑ์ ก า ร ป ร ะ ก อ บ ธุ ร กิ จ สิ น เ ชื่ อ ร ะ ห ว่ า ง บุคคลต่อบุคคล (peer-to-peer lending) เพ่ื อให้ ส ถ า บั น ก า ร เ งิ น มี ช่ อ ง ท า ง ก า ร ใ ห้ บ ริ ก า ร ที่ เ ห ม า ะ ส ม มีความคล่องตัวสอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงของ เทคโนโลยีและพฤติกรรมของลูกค้า (3) การปรับปรุง หลักเกณฑ์ก�ำกับดูแลสินเช่ือส่วนบุคคลภายใต้การก�ำกับ โดยขยายขอบเขตการก�ำกับดูแลให้ครอบคลุมถึงสินเชื่อ ท่ีมีทะเบียนรถเป็นประกัน เพื่ อส่งเสริมให้ประชาชน ระ ดั บฐ าน ราก ส าม ารถ เข้ าถึ ง สิ น เช่ือ ไ ด้ ด้ ว ยรา ค า ท่ี 230 รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพัฒนาที่ยัง่ ยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
ส่งเสริมการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจทีต่ อ่ เน่อื ง 08 ครอบคลุม และย่งั ยนื การจ้างงานเตม็ ท่ี และมผี ลติ ภาพ และการมงี านท่ีมีคุณคา่ สำ� หรบั ทกุ คน SDG เสรมิ ความแข็งแกรง่ ของสถาบนั ทางการเงนิ ภายในประเทศเพื่อส่งเสรมิ 8.10 และขยายการเข้าถงึ การธนาคาร การประกนั และบรกิ ารทางการเงินแก่ทกุ คน เหมาะสมและเป็นธรรมยิ่งข้ึน รวมถึงการส่งเสริม ข้อเสนอแนะ ให้มีการใช้เทคโนโลยีประกอบการพิ จารณาสินเชื่อ ( i n fo r mat i o n - bas e d l e n d i n g ) เ พ่ื อ ใ ห้ S M Es ภ า ค รั ฐ ค ว ร ส่ ง เ ส ริ ม ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม ธ น า ค า ร ดิ จิ ทั ล ส า ม า ร ถ เ ข้ า ถึ ง บ ริ ก า ร ท า ง ก า ร เ งิ น ไ ด้ ดี ยิ่ ง ข้ึ น แ ล ะ ผ่านการให้ความรู้และเสริมสร้างวินัยทางการเงินแก่ (4) การผลักดันผลิตภัณฑ์บัญชีเงินฝากข้ันพื้ นฐาน ประชาชน (financial literacy) โดยการเสริมสร้างทักษะ ร่ ว ม กั บ ส ม า ค ม ธ น า ค า ร ไ ท ย เ พ่ื อ ส่ ง เ ส ริ ม ใ ห้ ผู้ มี ทางการเงินท่ีจ�ำเป็นในการสร้างความม่ันคงทางการเงิน ร า ย ไ ด้ น้ อ ย แ ล ะ ผู้ สู ง อ า ยุ ส า ม า ร ถ เ ข้ า ถึ ง บ ริ ก า ร ท า ง ให้กับผู้ใช้บริการทางการเงิน โดยเฉพาะการให้ความรู้ การเงินด้วยต้นทุนที่ต�่ำลง ในเดือนกันยายน 2562 ในด้านการบริหารจัดการเพ่ื อการออม การใช้จ่าย มี จ� ำ น ว น บั ญ ชี เ งิ น ฝ า ก ข้ั น พ้ื น ฐ า น 2 . 1 ล้ า น บั ญ ชี และการลงทุนที่เหมาะสม และมีความสามารถเพี ยงพอ คิดเป็นยอดเงินฝากท้ังส้ิน 1,265 ล้านบาท ในการจัดการทางเลือกทางการเงินได้อย่างมีเหตุผล สะดวกและปลอดภัย โดยเฉพาะภายใต้การพั ฒนา ความท้าทาย เทคโนโลยีทางการเงินอย่างรวดเร็ว เพ่ื อไม่ก่อภาระหน้ี และสามารถรองรับความเสี่ยงที่เกิดจากวิกฤติการณ์ พั ฒนาการทางด้านเทคโนโลยีดิจิทัลที่เติบโตอย่าง ต่าง ๆ ในอนาคตได้ รวมท้ังควรส่งเสริมบทบาทของ รวดเร็ว ท้ังการพั ฒนาของเทคโนโลยีทางการเงินและ ผู้ให้บริการอ่ืน ๆ เช่น ตัวแทน (banking agent) น วั ต ก ร ร ม ท า ง ก า ร เ งิ น ส่ ง ผ ล ใ ห้ ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม เ พื่ อ เ ติ ม เ ต็ ม ช่ อ ง ว่ า ง ก า ร ใ ห้ บ ริ ก า ร ส� ำ ห รั บ ผู้ ที่ ยั ง ทางการเงินมีความซับซ้อนยิ่งขึ้นและมีการปรับเปลี่ยนไป ไม่พร้อมใช้งานบนระบบดิจิทัล ตลอดจนส่งเสริมความ อย่างรวดเร็ว ซ่ึงอาจก่อให้เกิดความเส่ียงต่อเสถียรภาพ ปลอดภัยต่าง ๆ และเตรียมพร้อมรับมือความเส่ียง ระบบการเงินในรูปแบบใหม่ ๆ และสามารถส่งผ่าน ด้านเทคโนโลยีและภัยคุกคามไซเบอร์ ความเส่ียงระหว่างผู้ให้บริการทางการเงินต่าง ๆ มากข้ึน โดยเฉพาะความเส่ียงด้านไซเบอร์และความเส่ียงจาก ความหลากหลายของผู้ให้บริการที่มีฐานะ/ความมั่นคง แตกต่างกัน ซึ่งรวมถึงผู้ให้บริการทางการเงินประเภท ใหม่ เช่น บริษัทเทคโนโลยีขนาดใหญ่ (bigtech) และ บริษัทเทคโนโลยีทางการเงิน (fintech) ที่บางส่วนยัง ไม่ได้อยู่ภายใต้การก�ำกับของผู้ก�ำกับดูแลภาคการเงิน นอกจากน้ี ยังอาจน�ำไปสู่ความไม่เท่าเทียมในการเข้าถึง บริการ หรือความไม่ครอบคลุมอย่างทั่วถึง โดยเฉพาะ ใ น ก ลุ่ ม ผู้ รั บ บ ริ ก า ร ท า ง ก า ร เ งิ น ท่ี ไ ม่ ส า ม า ร ถ ก้ า ว ทั น เ ท ค โ น โ ล ยี แ ล ะ ใ ช้ เ ค ร่ื อ ง มื อ ท า ง ก า ร เ งิ น ไ ม่ เ ห ม า ะ ส ม ห รื อ ไ ม่ ส า ม า ร ถ บ ริ ห า ร จั ด ก า ร ก า ร เ งิ น ไ ด้ อ ย่ า ง มี ประสิทธิภาพเพี ยงพอ รายงานความก้าวหน้าเปา้ หมายการพัฒนาที่ยั่งยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 231 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
08 ส่งเสริมการเจริญเตบิ โตทางเศรษฐกจิ ทต่ี อ่ เน่อื ง ครอบคลมุ และยง่ั ยืน การจ้างงานเตม็ ท่ี SDG และมีผลติ ภาพ และการมีงานท่มี คี ุณค่าส�ำหรับทกุ คน 8.a เพิ่มการสนับสนนุ ในกลไกความชว่ ยเหลือเพื่อการค้า (Aid for Trade) แก่ประเทศกำ� ลงั พัฒนา โดยเฉพาะอยา่ งยิ่งในประเทศพัฒนาน้อยทีส่ ุด ซึ่งรวมถงึ ผ่านกรอบการทำ� งานแบบบรู ณาการส�ำหรบั ความช่วยเหลอื ทางวิชาการทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั การค้าแกป่ ระเทศพัฒนานอ้ ยทีส่ ุด ความช่วยเหลือเพ่ื อการค้าจะเป็นเคร่ืองมือท่ีส�ำคัญส�ำหรับประเทศก�ำลังพั ฒนาในการเสริมสร้างขีดความสามารถ ในการท�ำการค้า ผ่านการให้การสนับสนุนทางด้านเงินทุน การให้ความช่วยเหลือทางด้านเทคนิคเพื่ อยกระดับ เทคโนโลยีและนวัตกรรมให้มีความทันสมัย รวมถึงการก่อสร้างระบบสาธารณูปโภคขั้นพื้ นฐานและโครงสร้าง พ้ื นฐานท่ีจะช่วยอ�ำนวยความสะดวกทางการค้าระหว่างประเทศ สถานการณก์ ารบรรลุเป้าหมายย่อย ในปี 2558 ประเทศไทยได้มีการให้ความช่วยเหลือ ทางการค้าแก่ประเทศพั ฒนาน้อยที่สุด โดยการให้ สิทธิพิ เศษทางภาษีด้วยการยกเลิกภาษีน�ำเข้าและโควตา (Duty Free Quota Free: DFQF) ตามหลักเกณฑ์ แ ล ะ เ งื่ อ น ไ ข ข อ ง ป ร ะ ก า ศ ก ร ะ ท ร ว ง ก า ร ค ลั ง เ รื่ อ ง การยกเว้นอาการส�ำหรับของท่ีมีถ่ินก�ำเนิดจากประเทศ พั ฒนาน้อยท่ีสุด และกระทรวงพาณิชย์ได้มีการด�ำเนิน โครงการ CLMVT Plus Executive Program on โครงการ CLMVT Plus Executive Program New Economy ระหว่างปี 2561 - 2563 เพื่ อสร้าง on New Economy เครือข่ายความร่วมมือเชิงยุทธศาสตร์ แลกเปล่ียน การด�ำเนินการทผ่ี ่านมา ก ล ยุ ท ธ์ แ น ว คิ ด แ ล ะ ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ ด้ า น ก า ร ค้ า ร ะ ห ว่ า ง ผู้บริหารระดับสูงจากภาครัฐและเอกชนในกลุ่ม CLMV ค ณ ะ รั ฐ ม น ต รี มี ม ติ เ ห็ น ช อ บ ร า ย ก า ร สิ น ค้ า D FQ F และโครงการสร้างความสัมพั นธ์และส่งเสริมการค้า เมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน 2556 ทั้งส้ินจ�ำนวน 6,998 ประเทศเพื่ อนบ้านตามปฏิญญาพุ กาม เพื่ อส่งเสริม รายการ ซ่ึงเป็นสินค้าท่ีไทยไม่ได้มีการก�ำหนดโควตา การค้าและการบูรณาการกับประเทศสมาชิกอาเซียน น�ำเข้า โดยการยกเลิกภาษีน�ำเข้าและระบบโควตามี นอกจากนี้ ในปี 2563 กรมความร่วมมือระหว่างประเทศ ก� ำ ห น ด ร ะ ย ะ เ ว ล า 6 ปี เ ริ่ ม ต้ น ใ น วั น ที่ 1 ม ก ร า ค ม ได้ริเริ่มจัดท�ำแผนงานความร่วมมือเพื่ อการพั ฒนา 2558 และสิ้นสุดลงในวันที่ 31 ธันวาคม 2563 และมี ระยะ 3 ปี ซึ่งได้บรรจุโครงการความช่วยเหลือเพ่ือการค้า การทบทวนทุก 2 ปี ส�ำหรับประเทศที่ได้รับสิทธิพิ เศษ อาทิ โครงการ Development of Border Trade จะเป็นไปตามประเทศท่ีได้รับการพิ จารณาจากบัญชี กับ สปป.ลาว และโครงการ Trade Promotion ประเทศพั ฒนาน้อยท่ีสุดขององค์การสหประชาชาติ กับกัมพู ชา ท้ังนี้ เน่ืองด้วย DFQF ระยะท่ี 1 จะส้ินสุดโครงการลง ในวันที่ 31 ธันวาคม 2563 ที่ประชุมคณะกรรมการ ป้องกันผลกระทบอันเนื่องจากการให้สิทธิพิ เศษแก่ ประเทศพั ฒนาน้อยท่ีสุดโดยการยกเลิกภาษีน�ำเข้า และโควตา คร้ังท่ี 1/2563 มีมติให้ต่ออายุโครงการ ไ ป อี ก 6 ปี โ ด ย โ ค ร ง ก า ร D F Q F ร ะ ย ะ ท่ี 2 ไ ด้ เ ร่ิ ม โครงการในวันท่ี 1 มกราคม 2564 และส้ินสุดลงใน วั น ที่ 3 1 ธั น ว า ค ม 2 5 6 9 แ ล ะ ใ น ส่ ว น ข อ ง โ ค ร ง ก า ร ค ว า ม ช่ ว ย เ ห ลื อ เ พื่ อ ก า ร ค้ า ข อ ง ก ร ม ค ว า ม ร่ ว ม มื อ ระหว่างประเทศกับ สปป.ลาว และกัมพู ชา อยู่ระหว่าง ก า ร ก� ำ ห น ด ร า ย ล ะ เ อี ย ด โ ค ร ง ก า ร ร่ ว ม กั บ ท้ั ง ส อ ง 232 ประเทศ รายงานความก้าวหนา้ เปา้ หมายการพัฒนาที่ยัง่ ยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
ส่งเสรมิ การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกิจที่ต่อเน่อื ง 08 ครอบคลุม และย่งั ยนื การจ้างงานเตม็ ท่ี SDG และมผี ลิตภาพ และการมีงานทีม่ คี ณุ ค่าสำ� หรับทกุ คน 8.a เพิ่มการสนบั สนนุ ในกลไกความช่วยเหลือเพื่อการค้า (Aid for Trade) แก่ประเทศก�ำลังพัฒนา โดยเฉพาะอยา่ งยิง่ ในประเทศพัฒนานอ้ ยทีส่ ุด ซึ่งรวมถงึ ผา่ นกรอบการท�ำงานแบบบรู ณาการส�ำหรบั ความชว่ ยเหลอื ทางวิชาการที่เก่ยี วขอ้ งกบั การค้าแกป่ ระเทศพัฒนาน้อยทีส่ ุด ความท้าทาย ขอ้ เสนอแนะ การยกเลิกภาษีน�ำเข้าและระบบโควตาจะเป็นประโยชน์ ไทยควรพั ฒนาระบบติดตามผลสัมฤทธิ์ของการยกเลิก ต่ อ ไ ท ย ใ น ด้ า น ก า ร ข ย า ย ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ท า ง ก า ร ค้ า ภาษีน�ำเข้าและระบบโควตาท่ีให้แก่ประเทศก�ำลังพั ฒนา แ ล ะ ก า ร เ พิ่ ม โ อ ก า ส ใ น ก า ร เ ข้ า ถึ ง แ ห ล่ ง วั ต ถุ ดิ บ ที่ มี และประเทศพั ฒนาน้อยท่ีสุด เพ่ื อประเมินประสิทธิภาพ ความหลากหลายมากขึ้น รวมถึงเป็นการแสดงให้เห็นถึง ของการด�ำเนินการดังกล่าว ในขณะเดียวกัน อาจ การส่งเสริมระบบการค้าเสรีและเป็นธรรม อย่างไรก็ดี พิ จารณาช่องทางอ่ืนเพ่ิ มเติมในการให้ความช่วยเหลือ การให้ความช่วยเหลือเพื่ อการค้าของไทยท่ีส่วนมาก ประเทศพั ฒนาน้อยที่สุด นอกเหนือจากการให้สิทธิพิ เศษ จะให้แก่ประเทศก�ำลังพั ฒนาและประเทศพั ฒนาน้อย ทางภาษี โดยอาจจัดกิจกรรมแลกเปล่ียนประสบการณ์ ท่ี สุ ด จ� ำ เ ป็ น ต้ อ ง ค� ำ นึ ง ถึ ง ผ ล ก ร ะ ท บ กั บ อุ ต ส า ห ก ร ร ม และให้ความช่วยเหลือเพื่ อเพิ่ มพู นทักษะความรู้ให้แก่ ภายในประเทศโดยเฉพาะอย่างยิ่งผลกระทบท่ีจะเกิดกับ ประเทศพั ฒนาน้อยที่สุดด้วยการให้ทุนการศึกษาหรือ ผู้ประกอบการรายย่อยและขนาดเล็ก นอกจากน้ี การให้ ทุนฝึกอบรม เพ่ื อเปิดโอกาสให้ประชาชนในประเทศน้ัน ๆ ค ว า ม ช่ ว ย เ ห ลื อ จ� ำ เ ป็ น จ ะ ต้ อ ง ค� ำ นึ ง ถึ ง ผ ล สั ม ฤ ท ธ์ิ ไ ด้ เ ข้ า ม า เ รี ย น รู้ ทั ก ษ ะ ที่ เ ป็ น ป ร ะ โ ย ช น์ ใ น ส า ข า ที่ ไ ท ย และความต่อเนื่องในการด�ำเนินการด้วย มีความเชี่ยวชาญได้ รายงานความกา้ วหนา้ เป้าหมายการพัฒนาที่ยัง่ ยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 233 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
08 ส่งเสรมิ การเจริญเตบิ โตทางเศรษฐกจิ ท่ตี ่อเน่อื ง ครอบคลมุ และย่งั ยนื การจา้ งงานเตม็ ท่ี SDG และมีผลติ ภาพ และการมีงานท่มี ีคุณคา่ สำ� หรับทุกคน 8.b พัฒนาและด�ำเนนิ งานตามยทุ ธศาสตรโ์ ลกส�ำหรับการจ้างงานเยาวชน และด�ำเนินงานตามขอ้ ตกลงเรอ่ื งงานของโลก (Global Jobs Pact) ขององค์การแรงงานระหวา่ งประเทศ (ILO) ภายในปี 2563 ความยากจนถือเป็นสาเหตุที่ส�ำคัญในการหลุดออกนอกระบบการศึกษาของเด็กและเยาวชน การหลุดออกนอกระบบ การศึกษาก่อนวัยอันควรส่งผลให้เด็กและเยาวชนมีระดับทักษะต่�ำและได้รับค่าจ้างท่ีต่�ำ หลังจากวิกฤตสินเช่ือซับไพรม์ (subprime mortgage crisis) ซ่ึงส่งผลให้สถานการณ์ความยากจนท่ัวโลกย่�ำแย่ลง การประชุมองค์การแรงงาน ระหว่างประเทศ (International Labour Conference: ILC) จึงได้มีการลงมติรับในการจัดท�ำข้อตกลงงาน ของโลก (Global Jobs Pact) ในปี 2552 เป็นเคร่ืองมือทางนโยบายเพ่ื อแก้ไขปัญหาผลกระทบทางสังคมและ การจ้างงานจากวิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจและการเงิน โดยส่งเสริมให้มีการฟ้ ืนฟู ที่มีประสิทธิภาพผ่านการลงทุน การจ้างงาน และการคุ้มครองทางสังคม ท้ังน้ี Global Jobs Pact ให้ความส�ำคัญในประเด็นเก่ียวกับการลด การว่างงานในระยะยาว มาตรฐานฝีมือแรงงาน การเจรจาทางสังคม การขยายความคุ้มครองทางสังคม และความเท่าเทียมทางเพศ สถานการณก์ ารบรรลเุ ป้าหมายย่อย การจ้างงานผู้ที่อายุต�่ำกว่า 18 ปี (แต่ไม่ต�่ำกว่า 15 ปี) ถือเป็นการจ้างงานเด็ก ข้อมูลจากกรมสวัสดิการและ คุ้มครองแรงงาน กระทรวงแรงงาน พบว่าในปี 2561 ไทยมีเด็กท่ีท�ำงาน 4.09 แสนคน หรือร้อยละ 3.9 จาก ประชากรเด็กท้ังหมด 10.47 ล้านคนโดยภาคเกษตรกรรม มีเด็กท�ำงานมากที่สุด 1.89 แสนคน หรือคิดเป็นร้อยละ 46.3 รองลงมา ได้แก่ ภาคบริการ 1.61 แสนคน และภาค การผลิต 5.8 หมื่นคน โดยมีชั่วโมงการท�ำงานเฉล่ีย อยู่ท่ี 15 - 48 ช่ัวโมงต่อสัปดาห์ ซ่ึงความยากจนเป็น ส า เ ห ตุ ห ลั ก ข อ ง ก า ร ท่ี เ ด็ ก มี ค ว า ม จ� ำ เ ป็ น ต้ อ ง เ ข้ า สู่ การท�ำงาน อย่างไรก็ดี เม่ือพิ จารณาจากตัวช้ีวัด ส�ำหรับเป้าหมายย่อยท่ี 8.b ที่ก�ำหนดโดยสหประชาชาติ ไ ด้ แ ก่ ก า ร มี แ ล ะ ด� ำ เ นิ น ง า น ต า ม ยุ ท ธ ศ า ส ต ร์ ร ะ ดั บ ป ร ะ เ ท ศ เ ฉ พ า ะ ด้ า น ก า ร จ้ า ง ง า น เ ย า ว ช น ห รื อ เ ป็ น ส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์ด้านการจ้างงานของประเทศ พบว่า ILO ก�ำหนดให้ประเทศไทยอยู่ในระดับ 2 จาก ระดับสูงสุด 31 กล่าวคือ ประเทศไทยได้มีการจัดท�ำ แ ล ะ รั บ ร อ ง ยุ ท ธ ศ า ส ต ร์ ร ะ ดั บ ป ร ะ เ ท ศ ท่ี เ ก่ี ย ว ข้ อ ง กั บ ก า ร จ้ า ง ง า น เ ย า ว ช น แ ล้ ว ( แ ผ น แ ม่ บ ท ภ า ย ใ ต้ ยุ ท ธ ศ า ส ต ร์ ช า ติ ป ร ะ เ ด็ น ก า ร พั ฒ น า ศั ก ย ภ า พ ค น ตลอดช่วงชีวิต แผนย่อยการพั ฒนาช่วงวัยเรียน และวัยรุ่น) แต่ยังอยู่ระหว่างการด�ำเนินการตามแผนให้ เกิดผลลัพธ์ท่ีเป็นรูปธรรม 1 อ้างอิงจาก United Nation Global SDG Database 234 รายงานความก้าวหน้าเปา้ หมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
สง่ เสรมิ การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ ทต่ี อ่ เนอ่ื ง 08 ครอบคลมุ และยง่ั ยืน การจา้ งงานเตม็ ท่ี SDG และมผี ลิตภาพ และการมีงานท่ีมคี ุณค่าส�ำหรับทกุ คน 8.b พัฒนาและดำ� เนนิ งานตามยทุ ธศาสตรโ์ ลกส�ำหรบั การจา้ งงานเยาวชน และดำ� เนนิ งานตามขอ้ ตกลงเร่ืองงานของโลก (Global Jobs Pact) ขององคก์ ารแรงงานระหวา่ งประเทศ (ILO) ภายในปี 2563 การด�ำเนนิ การที่ผา่ นมา ไ ม่ ส า ม า ร ถ ร ะ บุ ข้ อ มู ล ข อ ง ค น ก ลุ่ ม ดั ง ก ล่ า ว ไ ด้ อ ย่ า ง ชัดเจน ท�ำให้การดูแลการสร้างคุ้มครองทางสังคมและ ในปี 2562 กองทุนเพื่ อความเสมอภาคทางการศึกษา การจัดท�ำมาตรการจูงใจให้กลับเข้าสู่ระบบการศึกษา (กสศ.) ได้มีการด�ำเนินการเพื่ อลดความเหล่ือมล้�ำ เป็นไปไดอ้ ย่างไม่ตรงประเด็นและตรงกลุ่มเป้าหมาย ทางการศึกษา อาทิ การให้ทุนการศึกษา (ทุนเสมอภาค) แ ก่ เ ด็ ก ย า ก จ น พิ เ ศ ษ ซึ่ ง ห ลั ง จ า ก ไ ด้ รั บ ทุ น ท� ำ ใ ห้ มี ข้อเสนอแนะ อัตร า การ ม า เรียนเฉลี่ยเพ่ิ มข้ึนมากกว่าร้อ ยล ะ 2 0 การด�ำเนินการเพื่ อยกระดับการพั ฒนาทักษะอาชีพ รัฐควรมีการจัดท�ำระบบฐานข้อมูลระดับพื้ นท่ีเก่ียวกับ ให้กับแรงงานมากกว่า 6,000 คนในพื้ นที่ 42 จังหวัด กลุ่ม NEETs รวมถึงการวิเคราะห์พฤติกรรมและรูปแบบ ผ่ า น ก า ร ใ ห้ ทุ น พั ฒ น า อ า ชี พ ที่ ใ ช้ ชุ ม ช น เ ป็ น พื้ น ฐ า น การใช้ชีวิตเพื่ อน�ำไปสู่การแก้ปัญหาท่ีตรงจุด รวมถึง น อ ก จ า ก นี้ ใ น ปี 2 5 6 3 ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร ค่ า จ้ า ง ข อ ง มีแนวทางการส่งเสริมให้เด็กและเยาวชนกลับเข้าสู่ระบบ กระทรวงแรงงานได้มีการออกประกาศเพื่ อปรับขึ้น การศึกษาผ่านการด�ำเนินการ อาทิ (1) การประสาน ค่ า จ้ า ง ข้ั น ต่� ำ แ ล ะ ป ร ะ ก า ศ อั ต ร า ค่ า จ้ า ง ต า ม ม า ต ร ฐ า น ความร่วมมือกับหน่วยงานระดับพ้ื นท่ีในการน�ำเด็ก ฝีมือแรงงาน ซ่ึงอัตราค่าจ้างท้ังสองถือเป็นอัตรา และเยาวชนให้กลับสู่ระบบการศึกษาหรือพั ฒนาทักษะ อ้ า ง อิ ง ส� ำ ห รั บ น า ย จ้ า ง ใ น ก า ร จ่ า ย ค่ า ต อ บ แ ท น ใ ห้ กั บ อาชีพ โดยวางแผนการช่วยเหลือเป็นรายกรณีตาม ลูกจ้างทั้งแรงงานทั่วไปและแรงงานเด็ก โดยไม่ได้ สภาพปัญหาท่ีแตกต่างกัน (2) การมอบหมายให้มี มีการแบ่งแยกเพศ หน่วยงานเฝ้าระวังเพื่ อไม่ให้เด็กและเยาวชนหลุดออก จากระบบการศึกษา โดยมีระบบฐานข้อมูลท่ีครอบคลุม ความท้าทาย และสามารถช่วยเหลือได้ทั้งด้านการเรียนและครอบครัว ร ว ม ถึ ง ส ร้ า ง เ ค รื อ ข่ า ย ทั้ ง ใ น แ ล ะ น อ ก ภ า ค ก า ร ศึ ก ษ า ข้อมูลจาก สศช. และส�ำนักงานสถิติแห่งชาติแสดงให้ และ (3) การพั ฒนาระบบการศึกษาที่มีความยืดหยุ่น เหน็ วา่ ในปี 2562 มกี ลมุ่ เดก็ (ชว่ งอายุ 15 - 24 ป)ี ทห่ี ลดุ แ ล ะ มี ร ะ บ บ ส ะ ส ม ห น่ ว ย กิ ต ที่ ผู้ เ รี ย น ส า ม า ร ถ โ อ น ออกจากระบบการศึกษาจ�ำนวนมากท่ีไม่ได้มีสถานะอยู่ ห น่ ว ย กิ ต ห รื อ เ ที ย บ วุ ฒิ ก า ร ศึ ก ษ า แ ล ะ เ ข้ า ศึ ก ษ า ใ น ในการจ้างงาน การศึกษาหรือการฝึกอบรม (Not in รูปแบบการเรียนการสอนที่หลากหลายและตอบสนอง Education, Employment or Training: NEETs) อยู่ที่ ต่ อ ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม ข อ ง ผู้ เ รี ย น เ พื่ อ เ ป็ น แ น ว ท า ง ร้อยละ 12.62 หรือประมาณ 1.2 ล้านคน และมีแนวโน้ม การแก้ไขปัญหาเด็กหลุดออกนอกระบบซ�้ำ เพ่ิ มสูงขึ้น ข้อมูลจาก กสศ. พบว่าเด็กและเยาวชนไทย ด้อยโอกาสอยู่นอกระบบการศึกษาประมาณ 6.7 แสนคน โดยมสี าเหตหุ ลกั มาจากความยากจน ตามมาดว้ ยสาเหตอุ น่ื อาทิ ปัญหาครอบครัวปัญหาแม่วัยใส ปัญหานักเรียน ต้องคดี ซึ่งการหลุดออกนอกระบบการศึกษาโดยเฉพาะ ในกลุ่มครัวเรือนท่ียากจนจะส่งผลต่อฐานะทางเศรษฐกิจ และสังคมของกลุ่มเด็กดังกล่าวในระยะยาวจนก่อให้เกิด วัฏจักรความจน และหากปัญหาการหลุดออกจากระบบ การศึกษาของเด็กและเยาวชนกลุ่ม NEETs มีจ�ำนวนมาก อ ย่ า ง ต่ อ เ น่ื อ ง จ ะ ส่ ง ผ ล ต่ อ ก า ร ข า ด แ ค ล น แ ร ง ง า น ใ น ร ะ ย ะ ย า ว น อ ก จ า ก นี้ ยั ง มี ค ว า ม ท้ า ท า ย จ า ก ก า ร ที่ รายงานความกา้ วหนา้ เป้าหมายการพัฒนาทีย่ ั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 235 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
เป้าหมายท่ี 09 สร้างโครงสรา้ งพื้ นฐานทม่ี ีความยืดหยุ่น ตอ่ การเปลีย่ นแปลง สนับสนุนการพั ฒนา อุตสาหกรรมท่คี รอบคลุมและยง่ั ยนื และส่งเสรมิ นวัตกรรม SDG 9: Build resilient infrastructure, promote inclusive and sustainable industrialization and foster innovation 236 รายงานความก้าวหนา้ เป้าหมายการพัฒนาทีย่ ั่งยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDG Progress Report 2016-2020
สร้างโครงสร้างพื้ นฐานทีม่ ีความยืดหยนุ่ 09 ต่อการเปลี่ยนแปลง สนบั สนุนการพั ฒนาอุตสาหกรรม SDG ทคี่ รอบคลมุ และย่งั ยืน และส่งเสรมิ นวัตกรรม 9 โครงสร้างพ้ื นฐานท่ีดีและนวัตกรรมเป็นปัจจัยขับเคล่ือนส�ำคัญของการเติบโตทางเศรษฐกิจและการพั ฒนาสังคม ในปัจจุบัน เนื่องจากโครงสร้างพื้ นฐานที่ดี โดยเฉพาะด้านการคมนาคมและขนส่ง จะช่วยให้การเดินทางง่ายขึ้น น�ำไปสู่การแลกเปลี่ยนสินค้าและองค์ความรู้อย่างทั่วถึง ขณะที่การคิดค้นนวัตกรรมใหม่ ๆ จะน�ำไปสู่การยกระดับ คุณภาพชีวิตของประชาชน อาทิ เทคโนโลยีประหยัดพลังงาน เทคโนโลยีที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และเทคโนโลยี ดิจิทัลเพื่ ออ�ำนวยความสะดวกต่อการใช้ชีวิตและการท�ำธุรกิจ อย่างไรก็ดี การพั ฒนาระบบโครงสร้างพื้ นฐาน แ ล ะ ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม น วั ต ก ร ร ม จ ะ ต้ อ ง ค� ำ นึ ง ถึ ง มิ ติ ก า ร ก ร ะ จ า ย โ อ ก า ส ก า ร เ ข้ า ถึ ง ใ ห้ ค ร อ บ ค ลุ ม ป ร ะ ช า ช น ทุ ก ก ลุ่ ม ท้ังผู้พิ การและผู้สูงอายุ รวมไปถึงการท�ำให้ประชาชนผู้มีรายได้น้อยสามารถเข้าถึงบริการที่มีคุณภาพได้อย่าง ครอบคลุมและเท่าเทียม สถานการณ์การบรรลเุ ป้าหมาย การดำ� เนินการทีผ่ า่ นมา ผ ล ก า ร จั ด อั น ดั บ ขี ด ค ว า ม ส า ม า ร ถ ใ น ก า ร แ ข่ ง ขั น โ ด ย ภาครัฐได้ด�ำเนินการพั ฒนาโครงสร้างพ้ื นฐานด้าน คมนาคมทั่วประเทศตามยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2561 - สถาบัน IMD พบว่าในปี 2563 ประเทศไทยมีขีด 2 5 8 0 ) แ ล ะ ยุ ท ธ ศ า ส ต ร์ ก า ร พั ฒ น า ร ะ บ บ ค ม น า ค ม ความสามารถด้านโครงสร้างพื้ นฐานอยู่ในอันดับ ขนส่งของไทยระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2561 - 2580) ควบคู่ ท่ี 44 ดีขึ้นจากอันดับท่ี 49 ในปี 2559 สะท้อนถึง ไ ป กั บ ก า ร ด� ำ เ นิ น ม า ต ร ก า ร แ บ่ ง เ บ า ภ า ร ะ ค่ า ใ ช้ จ่ า ย ผู้ มี ความก้าวหน้าในการพั ฒนาเครือข่ายคมนาคมขนส่ง ร า ย ไ ด้ น้ อ ย จ� ำ น ว น 1 1 . 6 7 ล้ า น ค น ทั่ ว ป ร ะ เ ท ศ ผ่ า น ก า ร ใ ห้ เ งิ น ช่ ว ย เ ห ลื อ ค่ า ใ ช้ จ่ า ย ใ น ก า ร เ ดิ น ท า ง ด้ ว ย การขนส่งสินค้า ตลอดจนการขยายระบบโทรคมนาคม ร ะ บ บ ข น ส่ ง ส า ธ า ร ณ ะ ร ว ม ท้ั ง ใ ห้ ค ว า ม ช่ ว ย เ ห ลื อ และโครงสร้างพื้ นฐานด้านพลังงาน โดยในปี 2562 เ พื่ อ ก า ร พั ฒ น า โ ค ร ง ส ร้ า ง พื้ น ฐ า น แ ก่ ก ลุ่ ม ป ร ะ เ ท ศ เพ่ื อนบ้าน ได้แก่ สปป.ลาว เมียนมาและกัมพู ชา เพื่ อ ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย มี ค่ า ค ว า ม ห น า แ น่ น ข อ ง โ ค ร ง ข่ า ย ถ น น อ�ำนวยความสะดวกด้านการคมนาคมและสัญจรของ อยู่ท่ี 1.37 กิโลเมตรต่อตารางกิโลเมตรเพ่ิ มข้ึนจาก ป ร ะ ช า ช น โ ด ย เ ฉ พ า ะ ใ น มิ ติ ก า ร เ ชื่ อ ม โ ย ง ร ะ ห ว่ า ง 0.89 กิโลเมตรต่อตารางกิโลเมตร ในปี 2559 แสดงให้ ประเทศ เห็นว่าประเทศไทยมีความครอบคลุมของถนนต่อพ้ื นที่ อยู่ในระดับสูง ในการพั ฒนาไปสู่อุตสาหกรรมท่ียั่งยืน ในการพั ฒนาโครงสร้างพ้ื นฐานด้านโทรคมนาคม ได้ ได้ริเริ่มการพั ฒนาเมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศในพ้ื นท่ี ขยายโครงข่ายอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงให้ครอบคลุม เป้าหมาย 15 จังหวัด 18 พ้ื นที่ เพื่ อเพ่ิ มประสิทธิภาพ ทุ ก ห มู่ บ้ า น ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย พื้ น ท่ี ท่ี ยั ง ไ ม่ มี บ ริ ก า ร การใช้ทรัพยากร การใช้เทคโนโลยีและกระบวนการทาง อิ น เ ท อ ร์ เ น็ ต ค ว า ม เ ร็ ว สู ง แ ล ะ พื้ น ท่ี ช า ย ข อ บ ที่ ย า ก อุตสาหกรรมท่ีสะอาดและเป็นมิตรต่อส่ิ งแวดล้อม ต่อการเข้าถึง โครงการฝึ กอบรมการใช้งานให้แก่ โ ด ย มี บ ท บ า ท ช่ ว ย ล ด ป ริ ม า ณ ก า ร ป ล่ อ ย ก๊ า ซ เ รื อ น ก ลุ่ ม เ ป้ า ห ม า ย เ พื่ อ ใ ห้ ป ร ะ ช า ช น ที่ อ า ศั ย อ ยู่ ใ น พื้ น ท่ี กระจกไปแล้วกว่า 164,473 ตัน CO2 เทียบเท่าในระหว่าง เป้าหมายเข้าถึงอินเทอร์เน็ต สามารถพั ฒนาตนเอง ปี 2560 - 2562 นอกจากน้ีได้ส่งเสริมการวิจัยและ สร้างรายได้ และยกระดับคุณภาพชีวิตและชุมชนได้ พั ฒ น า น วั ต ก ร ร ม เ พ่ื อ ย ก ร ะ ดั บ ศั ก ย ภ า พ ข อ ง ภ า ค ข ณ ะ เ ดี ย ว กั น ภ า ค รั ฐ ไ ด้ ร่ ว ม มื อ กั บ ภ า ค เ อ ก ช น ใ น ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม อุ ต ส า ห ก ร ร ม แ ห่ ง อ น า ค ต ( S - c u rve ) อุตสาหกรรม โดยค่าใช้จ่ายด้านการวิจัยและพั ฒนาต่อ โดยสนับสนุนเงินทุนให้เปล่าแก่ผู้ประกอบการวิสาหกิจ ผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GERD/GDP) ระหว่าง ข น า ด ก ล า ง แ ล ะ ข น า ด ย่ อ ม ( S M Es ) แ ล ะ Sta r t u p ปี 2559 - 2562 ที่มีแนวโน้มเพ่ิมข้ึน โดย GERD/GDP ร ว ม ทั้ ง ป ร ะ ก า ศ บั ง คั บ ใ ช้ พ ร ะ ร า ช บั ญ ญั ติ ส่ ง เ ส ริ ม ในปี 2562 อยู่ท่ีร้อยละ 1.0 เพ่ิ มขึ้นจากร้อยละ 0.78 การใช้ประโยชน์ผลงานวิจัยและนวัตกรรม พ.ศ. 2562 ในปี 2559 เช่นเดียวกับสัดส่วนจ�ำนวนบุคลากรด้าน เ พ่ื อ ส่ ง เ ส ริ ม ใ ห้ ผ ล ง า น วิ จั ย ถู ก น� ำ ไ ป ใ ช้ ป ร ะ โ ย ช น์ ใ น การวิจัยและพั ฒนาในช่วงปี 2559 - 2561 ท่ีปรับตัว เพิ่ มข้ึนอย่างต่อเน่ือง จาก 1,264 คนต่อประชากร 1 ล้านคนในปี 2559 เป็น 1,840 คนต่อประชากร 1 ล้านคนในปี 2561 รายงานความกา้ วหนา้ เปา้ หมายการพัฒนาทีย่ ั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 237 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
09 สร้างโครงสร้างพื้ นฐานทม่ี คี วามยืดหยุ่น ตอ่ การเปล่ยี นแปลง สนับสนุนการพั ฒนาอตุ สาหกรรม SDG ท่ีครอบคลุมและย่งั ยืน และส่งเสรมิ นวตั กรรม 9 เชิงพาณิชย์ได้อย่างคล่องตัว และมีประสิทธิภาพ ขอ้ เสนอแนะ ขึ้นในการสนับสนุนอุตสาหกรรม และ SMEs หน่วยงาน ที่เก่ียวข้องได้ร่วมกันจัดท�ำแผนและก�ำหนดมาตรการ ควรเร่งพั ฒนาระบบโครงสร้างพ้ื นฐานให้เป็นไปตาม เ พื่ อ ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร เ ข้ า ถึ ง บ ริ ก า ร ท า ง ก า ร เ งิ น แ ล ะ แ ผ น เ พ่ื อ ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร พั ฒ น า ท า ง เ ศ ร ษ ฐ กิ จ แ ล ะ ล ด การพั ฒนาศักยภาพของ SMEs และในการบรรเทา ความเหล่ือมล้�ำ โดยค�ำนึงถึงการพั ฒนาโครงสร้าง ผลกระทบจากการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ได้ พ้ื นฐานที่อ�ำนวยความสะดวกต่อการใช้งานของคน ก�ำหนดมาตรการเพ่ื อช่วยเหลือและเยียวยา SMEs ทุกกลุ่ม โดยเฉพาะผู้พิ การและผู้สูงอายุ เพื่ อเตรียม อ า ทิ ก า ร ล ด ด อ ก เ บ้ี ย ก า ร พั ก ช� ำ ร ะ ห นี้ แ ล ะ ก า ร ใ ห้ พ ร้ อ ม เ ข้ า สู่ สั ง ค ม ผู้ สู ง อ า ยุ โ ด ย ส ม บู ร ณ์ แ ล ะ สั ง ค ม สินเช่ือเพิ่ มเติม รวมทั้งจัดต้ังกองทุนสินเช่ือ SMEs ผู้ สู ง อ า ยุ อ ย่ า ง เ ต็ ม ท่ี ใ น อ น า ค ต อั น ใ ก ล้ ต ล อ ด จ น O n e ใ น ปี 2 5 6 3 เ พ่ื อ ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร เ ข้ า ถึ ง แ ห ล่ ง ทุ น ส่งเสริมการลงทุนในโครงสร้างพื้ นฐานที่เป็นมิตรต่อ ของผู้ประกอบการ SMEs เพื่ อเป็นเงินทุนหมุนเวียน สิ่งแวดล้อมและสังคม มีความยืดหยุ่น และสามารถ ลงทุน พั ฒนากิจการ และรักษาการจ้างงาน รองรับการเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศ เพ่ื อสนับสนุน ก า ร ขั บ เ ค ลื่ อ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ป สู่ ร ะ บ บ เ ศ ร ษ ฐ กิ จ แ ล ะ สั ง ค ม น อ ก จ า ก นี้ ภ า ค รั ฐ ยั ง ไ ด้ ด� ำ เ นิ น ก า ร พั ฒ น า เ มื อ ง คาร์บอนต่�ำ และการบรรลุเป้าหมายการลดก๊าซเรือนกระจก อุ ต ส า ห ก ร ร ม เ ชิ ง นิ เ ว ศ โ ด ย มุ่ ง เ พ่ิ ม ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ ของประเทศ (NDC) ภายในปี 2573 ขณะเดียวกันควรเร่ง การใช้ทรัพยากร การใช้เทคโนโลยีและกระบวนการ เพ่ิ มผลิตภาพของภาคอุตสาหกรรม โดยสนับสนุน ทางอุตสาหกรรมท่ีสะอาดและเป็นมิตรต่อส่ิงแวดล้อม ก า ร วิ จั ย แ ล ะ พั ฒ น า ร ว ม ทั้ ง ก า ร น� ำ เ ท ค โ น โ ล ยี แ ล ะ อ า ทิ โ ค ร ง ก า ร ถ่ า ย ท อ ด เ ท ค โ น โ ล ยี สี เ ขี ย ว เ พื่ อ ย ก น วั ต ก ร ร ม ส มั ย ใ ห ม่ ม า ใ ช้ ใ น ก ร ะ บ ว น ก า ร ผ ลิ ต ม า ก ข้ึ น ร ะ ดั บ โ ร ง ง า น ใ ห้ เ ป็ น มิ ต ร กั บ สั ง ค ม แ ล ะ ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม ควบคู่ไปกับการพั ฒนาหลักสูตรการเรียนการสอนและ ( G r e e n I n d u s t r y ) โ ค ร ง ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม โ ร ง ง า น การฝึกอบรมเพื่ อให้แรงงานให้มีทักษะรองรับการเปล่ียน อุ ต ส า ห ก ร ร ม ใ ห้ มี ค ว า ม รั บ ผิ ด ช อ บ ต่ อ สั ง ค ม แ ล ะ อ ยู่ แปลงในภาคอุตสาหกรรม นอกจากน้ี ควรเช่ือมโยง ร่วมกับชุมชนได้อย่างยั่งยืน และโครงการขับเคลื่อน ภาคการศึกษา โดยเฉพาะสายอาชีวศึกษากับภาคธุรกิจ การพั ฒนาตามแนวคิดต้นแบบเมืองนิเวศ เพื่ อดึงดูดให้แรงงานเข้าสู่ภาคอุตสาหกรรมมากข้ึน อีกทั้งควรส่งเสริมให้ SMEs เข้าถึงแหล่งเงินทุนจาก ความท้าทาย สถาบันการเงินให้มากขึ้น โดยปรับปรุงเงื่อนไขและ กฎเกณฑ์ที่อาจเป็นอุปสรรคหรือลดข้ันตอนการอนุมัติให้ ก า ร ย ก ร ะ ดั บ อุ ต ส า ห ก ร ร ม ใ ห้ มี บ ท บ า ท ใ น ก า ร ส ร้ า ง เพ่ือส่งเสริมการเริ่มต้นธุรกิจใหม่ การพัฒนาประสิทธิภาพ มู ล ค่ า ท า ง เ ศ ร ษ ฐ กิ จ แ ล ะ ก า ร จ้ า ง ง า น ใ น ป ร ะ เ ท ศ ใ ห้ ของ SMEs รวมทั้งเพิ่ มการจ้างงานและท�ำให้มีการ มากขึ้นถือเป็นความท้าทายมากที่สุด เนื่องจากที่ผ่านมา หมุนเวียนของเงินทุนในระบบเศรษฐกิจสูงขึ้น ยังมีการลงทุนด้านการวิจัยและพั ฒนาเทคโนโลยีและ นวัตกรรมทางอุตสาหกรรมค่อนข้างน้อย ประกอบ ผลการประเมินสถานะของ SDG 9 ต้นทุนค่าแรงของไทยเริ่มสูงขึ้นท�ำให้นักลงทุนต่างชาติ มี แ ผ น ก า ร ย้ า ย ก า ร ล ง ทุ น ไ ป ยั ง ป ร ะ เ ท ศ ที่ มี ต้ น ทุ น ต�่ ำ ต่�ำกว่าค่าเป้าหมายระดับเสี่ยง: บรรลุค่าเป้าหมาย: กว่า นอกจากน้ี ต้นทุนการเข้าถึงแหล่งเงินทุนในไทย สถานการณ์อยู่ในช่วง 51-75% ของค่าเป้าหมาย สามารถบรรลุค่าเป้าหมาย 100% ยั ง ค่ อ น ข้ า ง สู ง เ ป็ น อุ ป ส ร ร ค ใ น ก า ร ตั้ ง ต้ น ธุ ร กิ จ โดยเฉพาะกลุ่มผู้ประกอบการวิสาหกิจขนาดกลางและ SDG SDG ขนาดย่อม (SMEs) ท�ำให้ยังมีความจ�ำเป็นต้องพึ่ งพา แหล่งเงินทุนนอกระบบ ซ่ึงมีต้นทุนการกู้ยืมที่สูง 9.2 9.a SDG SDG SDG 9.1 9.3 9.4 SDG SDG SDG 9.5 9.b 9.c ต�่ำกว่าค่าเป้าหมาย: สถานการณ์อยู่ในช่วง 76-99% ของค่าเป้าหมาย 238 รายงานความกา้ วหนา้ เปา้ หมายการพัฒนาที่ยั่งยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
สร้างโครงสรา้ งพื้ นฐานทีม่ ีความยดื หยนุ่ 09 ต่อการเปลยี่ นแปลง สนบั สนนุ การพั ฒนาอุตสาหกรรม SDG ทค่ี รอบคลุมและยง่ั ยนื และส่งเสริมนวตั กรรม 9 กรณีศกึ ษา โครงการอุตสาหกรรมสีเขยี ว (Green Industry) ก ร ะ ท ร ว ง อุ ต ส า ห ก ร ร ม ไ ด้ ด� ำ เ นิ น ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม ใ ห้ คู่ค้าและพั นธมิตรเป็นอุตสาหกรรมสีเขียวด้วย ทั้งนี้ โ ร ง ง า น / ส ถ า น ป ร ะ ก อ บ ก า ร พั ฒ น า สู่ อุ ต ส า ห ก ร ร ม ก ร ม โ ร ง ง า น อุ ต ส า ห ก ร ร ม มี เ ป้ า ห ม า ย ที่ จ ะ ผ ลั ก ดั น สี เ ขี ย ว ท่ี มี ก ร ะ บ ว น ก า ร ผ ลิ ต แ ล ะ ก า ร บ ริ ห า ร จั ด ก า ร ให้โรงงานอุตสาหกรรมในก�ำกับที่มีอยู่กว่า 71,130 สิ่งแวดล้อมอย่างต่อเน่ือง เพ่ื อให้มีการประกอบกิจการ โรงท่ัวประเทศ พั ฒนาสู่การเป็นอุตสาหกรรมสีเขียว ท่ีเป็นมิตรต่อส่ิงแวดล้อม และมีความรับผิดชอบต่อ ภ า ย ใ น ปี 2 5 6 8 เ พ่ื อ ใ ห้ เ ป็ น ไ ป ต า ม แ ผ น ป ฏิ บั ติ ก า ร สั ง ค ม ท้ั ง ภ า ย ใ น แ ล ะ ภ า ย น อ ก อ ง ค์ ก ร ต ล อ ด ห่ ว ง โ ซ่ ด้ า น ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม แ ล ะ พั ฒ น า ส ถ า น ป ร ะ ก อ บ ก า ร สู่ อุ ป ท า น โ ด ย ไ ด้ เ ร่ิ ม ด� ำ เ นิ น โ ค ร ง ก า ร อุ ต ส า ห ก ร ร ม อุตสาหกรรมสีเขียว (พ.ศ. 2564 – 2580) และจากผล สีเขียวอย่างจริงจังตั้งแต่ปลายปี 2553 ซึ่งระหว่าง การด�ำเนินการดังกล่าว พบว่ามีส่วนช่วยในการลด ปีงบประมาณ 2554 – 2563 มีจ�ำนวนโรงงาน/สถาน ปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ระหว่างปี 2560 - ป ร ะ ก อ บ ก า ร ที่ เ ข้ า ร่ ว ม โ ค ร ง ก า ร ซึ่ ง ไ ด้ รั บ ใ บ รั บ ร อ ง 2562 ไปแล้วกว่า 164,473 ตัน CO2 เทียบเท่า โดยใน อุตสาหกรรมสีเขียวแล้วทั้งสิ้น 40,799 ใบรับรอง ปี 2560 ลดได้ 12,528 ตัน CO2 เทียบเท่า ปี 2561 แ บ่ ง เ ป็ น 5 ร ะ ดั บ ต า ม ร ะ ดั บ ข อ ง ก า ร พั ฒ น า สู่ ลดได้ 64,357 ตัน CO2 เทียบเท่า และปี 2562 ลดได้ อุ ต ส า ห ก ร ร ม สี เ ขี ย ว ไ ด้ ดั ง นี้ ร ะ ดั บ ที่ 1 ค ว า ม มุ่ ง มั่ น 87,588 ตัน CO2 เทียบเท่า สีเขียว (Green Commitment) 21,204 ใบรับรอง ร ะ ดั บ ท่ี 2 ป ฏิ บั ติ ก า ร สี เ ขี ย ว ( G re e n Ac t i v i ty ) จ�ำนวนใบรับรองอุตสาหกรรมสีเขียวที่ได้รับการรับรอง 10,522 ใบรับรอง ระดับท่ี 3 ระบบสีเขียว (Green ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2554 ถึงปีงบประมาณ 2563 System) 8,435 ใบรับรอง ระดับที่ 4 วัฒนธรรม สีเขียว (Green Culture) 558 ใบรับรอง ระดับท่ี 5 ท่ีมา: กรมโรงงานอุตสาหกรรม เครือข่ายสีเขียว (Green Network) 80 ใบรับรอง ซ่ึงในระดับท่ี 5 เป็นการด�ำเนินการท่ีมีความเข้มข้น ที่มา: กระทรวงอุตสาหกรรม ที่ สุ ด โ ด ย ส ถ า น ป ร ะ ก อ บ ก า ร ข ย า ย ข อ บ เ ข ต ข อ ง ก า ร เ ป็ น อุ ต ส า ห ก ร ร ม สี เ ขี ย ว จ า ก ภ า ย ใ น อ ง ค์ ก ร ไ ป สู่ ภ ายน อกตล อดห่วงโ ซ่อุปทาน รวมท้ังสนับ ส นุ น ให้ รายงานความกา้ วหนา้ เป้าหมายการพัฒนาที่ยัง่ ยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 239 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
09 สรา้ งโครงสร้างพื้ นฐานทม่ี คี วามยดื หยุ่น ตอ่ การเปลยี่ นแปลง สนับสนนุ การพั ฒนาอตุ สาหกรรม SDG ทคี่ รอบคลมุ และยง่ั ยืน และสง่ เสรมิ นวัตกรรม 9.1 พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทมี่ ีคณุ ภาพ เชอ่ื ถอื ได้ ย่งั ยนื และมีความยดื หยุ่น ต่อการเปล่ยี นแปลง ซงึ่ รวมถงึ โครงสรา้ งพื้นฐานระดบั ภมู ิภาคและท่ขี า้ มเขตแดน เพื่อสนับสนุนการพัฒนาทางเศรษฐกิจและความเป็นอยทู่ ี่ดขี องมนุษย์ โดยม่งุ เป้าทีก่ ารเขา้ ถึงได้ในราคาท่สี ามารถจ่ายได้และเท่าเทยี มส�ำหรบั ทุกคน การพั ฒนาโครงสร้างพื้ นฐาน ซึ่งรวมถึงการพั ฒนาสาธารณูปโภคพื้ นฐาน ทั้งการประปา ไฟฟา้ ระบบโทรคมนาคม และระบบการขนส่ง ให้มีคุณภาพ ครอบคลุม และเข้าถึงได้ จะช่วยส่งเสริมการด�ำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจ การเข้าถึง แหล่งวัตถุดิบ ปัจจัยการผลิต และตลาดเพ่ื อจ�ำหน่ายสินค้าและบริการได้ง่ายข้ึน นอกจากน้ี การส่งเสริมให้ทุกคน โดยเฉพาะกลุ่มผู้มีรายได้น้อย ผู้สูงอายุ และคนพิ การ สามารถเข้าถึงระบบการขนส่งท่ีมีประสิทธิภาพโดยถ้วนหน้า และเท่าเทียม จะช่วยลดความเหล่ือมล�้ำทางเศรษฐกิจและสังคม ลดการพึ่ งพายานพาหนะส่วนบุคคลอันก่อให้เกิด ปัญหาการจราจรติดขัดในเขตเมือง ปัญหามลพิ ษทางอากาศ ฝุ่นละอองขนาดเล็ก รวมทั้งการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ซึ่งส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ทวีความรุนแรงขึ้นในปัจจุบัน สถานการณก์ ารบรรลเุ ป้าหมายยอ่ ย ปริมาณผู้โดยสาร (ล้านคน) จ�ำแนกตาม รูปแบบการขนส่ง ผลการจัดอันดับขีดความสามารถในการแข่งขัน (World Competitiveness Ranking) โดยสถาบัน IMD1 ในช่วง ท่ีมา: ส�ำนักงานปลัดกระทรวงคมนาคม กระทรวงคมนาคม ปี 2559 - 2563 บ่งช้ีว่าขีดความสามารถในการแข่งขัน ของประเทศไทยด้านโครงสร้างพ้ื นฐานมีแนวโน้มดีข้ึน ปริมาณขนส่งสินค้า (ล้านตัน) จ�ำแนกตาม โดยในปี 2563 ประเทศไทยมีขีดความสามารถด้าน รูปแบบการขนส่ง โครงสร้างพ้ื นฐานอยู่ในอันดับท่ี 44 ดีข้ึนจากอันดับ ท่ี 49 ในปี 2559 อย่างไรก็ตาม ผลการจัดอันดับ ที่มา: ส�ำนักงานปลัดกระทรวงคมนาคม กระทรวงคมนาคม ของประเทศไทยในด้านโครงสร้างพื้ นฐานยังอยู่ในอันดับ ค่อนข้างต่�ำเมื่อเทียบกับด้านอ่ืน ๆ โดยการจัดอันดับ จากประมาณ 30 ล้านคนในปี 2559 และมีปริมาณ ด้านโครงสร้างพ้ื นฐานพิ จารณาจากปัจจัยย่อย 5 ด้าน การขนส่งสินค้าทางทะเลเพิ่ มข้ึนจาก 262.79 ล้านตันใน ได้แก่ (1) สาธารณูปโภคพ้ืนฐาน (2) โครงสร้างพ้ืนฐาน ปี 2559 เป็น 299.74 ล้านตันในปี 2562 อย่างไรก็ตาม ด้านเทคโนโลยี (3) โครงสร้างพ้ื นฐานด้านวิทยาศาสตร์ ประเทศไทยยังมีความท้าทายในการพั ฒนาโครงสร้าง (4) สุขภาพและส่ิงแวดล้อม และ (5) การศึกษา ซ่ึงปัจจัย พื้ น ฐ า น ท า ง สุ ข ภ า พ แ ล ะ ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม แ ล ะ ก า ร ศึ ก ษ า ย่อยด้านสาธารณูปโภคพ้ื นฐานมีอันดับค่อนข้างดี โดยเฉพาะสัดส่วนงบประมาณด้านการศึกษาต่อ GDP (อันดับท่ี 26 จาก 63 ประเทศในปี 2563) สะท้อนถึง ที่อยู่ในระดับต่�ำ (อันดับท่ี 58 จาก 63 ประเทศ) ความ ความก้าวหน้าในการพั ฒนาเครือข่ายคมนาคมขนส่ง เข้มการใช้พลังงาน (อันดับที่ 58) การรับสัมผัสฝุ่น ต ล อ ด จ น ก า ร ข ย า ย ร ะ บ บ โ ท ร ค ม น า ค ม แ ล ะ โ ค ร ง ส ร้ า ง ละอองขนาดเล็ก (อันดับที่ 55) ปัญหามลภาวะที่ส่งผล พื้ นฐานด้านพลังงาน ซึ่งในปี 2562 ประเทศไทยมีค่า ต่อการพั ฒนาเศรษฐกิจ (อันดับที่ 52) ความหนาแน่นของโครงข่ายถนนอยู่ที่ 1.37 กม./ตร.กม. เพ่ิ มข้ึนจาก 0.89 กม./ตร.กม. ในปี 2559 บ่งชี้ว่ามี การเข้าถึงเส้นทางของพ้ื นที่ต่าง ๆ ท่ัวประเทศท่ีดีขึ้น และมีระยะทางของถนนท้องถ่ินรวม 597,667 กม. ในปี 2562 เพิ่มข้ึนจาก 352,465.5 กม. ในปี 2559 นอกจากน้ี ปริมาณผู้โดยสารและการขนส่งสินค้าใน ช่วงปี 2559 - 2562 มีปริมาณการใช้งานเพิ่ มขึ้น โดยเฉพาะการโดยสารและการขนส่งทางทะเล ซึ่งมี ปริมาณผู้โดยสารในปี 2562 ประมาณ 40 ล้านคน เพิ่มข้ึน 240 1 สถาบัน Institute for Management Development (IMD) ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ จัดท�ำรายงานผลการจัดอันดับความสามารถในการแข่งขันของโลกรายปี โดยพิ จารณาจากปัจจัย 4 ด้าน ประกอบด้วย สภาวะเศรษฐกิจ ประสิทธิภาพของภาครัฐ ประสิทธิภาพของภาคธุรกิจ และโครงสร้างพื้ นฐาน รายงานความก้าวหนา้ เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
สรา้ งโครงสรา้ งพื้ นฐานทมี่ ีความยืดหย่นุ 09 ต่อการเปล่ียนแปลง สนับสนุนการพั ฒนาอุตสาหกรรม SDG ทค่ี รอบคลมุ และยง่ั ยนื และส่งเสริมนวตั กรรม 9.1 พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานท่มี ีคุณภาพ เช่อื ถือได้ ย่งั ยนื และมคี วามยืดหยุ่น ต่อการเปล่ียนแปลง ซงึ่ รวมถึงโครงสร้างพื้นฐานระดบั ภมู ิภาคและท่ขี า้ มเขตแดน เพ่ือสนบั สนนุ การพัฒนาทางเศรษฐกิจและความเป็นอยู่ทีด่ ขี องมนุษย์ โดยมุง่ เป้าที่การเข้าถึงไดใ้ นราคาที่สามารถจ่ายได้และเท่าเทยี มส�ำหรบั ทุกคน การด�ำเนนิ การทผ่ี า่ นมา นอกจากนี้ ยังได้ด�ำเนินมาตรการแบ่งเบาภาระค่าใช้ จ่ายผู้มีรายได้น้อยจ�ำนวน 11.67 ล้านคน ทั่วประเทศ กระทรวงคมนาคมอยู่ระหว่างด�ำเนินยุทธศาสตร์ชาติ ผ่ า น ก า ร ใ ห้ เ งิ น ช่ ว ย เ ห ลื อ ค่ า ใ ช้ จ่ า ย ใ น ก า ร เ ดิ น ท า ง และยุทธศาสตร์การพั ฒนาระบบคมนาคมขนส่งของ ด้วยระบบขนส่งสาธารณะ 3 ประเภท ได้แก่ (1) รถ ไทยระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2561 - 2580) โดยได้เร่งรัด โ ด ย ส า ร ป ร ะ จ� ำ ท า ง / ร ถ ไ ฟ ฟ้า ( 2 ) ร ถ โ ด ย ส า ร ข อ ง โครงการเพื่ อสนับสนุนการพั ฒนาระเบียงเศรษฐกิจ บริษัท ขนส่ง จ�ำกัด และ (3) รถไฟ ประเภทละ 500 บาท ภาคตะวันออก ประกอบด้วยโครงการทางหลวงพิ เศษ โดยการสนับสนุนดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของโครงการ ระหว่างเมืองหมายเลข 7 ส่วนต่อขยายช่วงพั ทยา- บั ต ร ส วั ส ดิ ก า ร แ ห่ ง รั ฐ เ พ่ื อ ล ด ภ า ร ะ ค่ า ใ ช้ จ่ า ย แ ล ะ มาบตาพุ ด และช่วงมาบตาพุ ด-เชื่อมเข้าสู่ท่าอากาศ ส นั บ ส นุ น ใ ห้ ป ร ะ ช า ช น เ ข้ า ถึ ง บ ริ ก า ร ข น ส่ ง ส า ธ า ร ณ ะ ยานอู่ตะเภา รวมท้ังการพั ฒนาทางหลวงชนบทเลียบ มากขึ้น ชายฝ่ ังทะเลภาคตะวันออก ความท้าทาย นอกจากนี้ อยู่ระหว่างการพั ฒนาระบบราง 11 โครงการ ระยะทางรวม 2,147 กิโลเมตรคาดว่าจะทยอยแล้ว ผู้ พิ ก า ร แ ล ะ ผู้ สู ง อ า ยุ ยั ง ไ ม่ ส า ม า ร ถ เ ข้ า ถึ ง บ ริ ก า ร เสร็จในปี 2565 เป็นต้นไป ประกอบด้วย (1) โครงการ ขนส่งสาธารณะได้อย่างทั่วถึง เนื่องจากการออกแบบ ก่อสร้างรถไฟทางคู่ 7 เส้นทางระยะทาง 993 กิโลเมตร โครงสร้างพ้ื นฐานด้านการคมนาคมขนส่งที่เอื้อต่อการ ( 2 ) โ ค ร ง ก า ร ก่ อ ส ร้ า ง ร ถ ไ ฟ ส า ย ใ ห ม่ 2 โ ค ร ง ก า ร ใ ช้ ง า น ข อ ง ค น ทุ ก ก ลุ่ ม ยั ง มี ไ ม่ เ พี ย ง พ อ ใ น ทุ ก พื้ น ท่ี ระยะทาง 681 กิโลเมตร และ (3) โครงการก่อสร้าง นอกจากนี้ โครงการพั ฒนาระบบการคมนาคมขนส่ง รถไฟความเร็วสูง 2 โครงการ ระยะทาง 473 กิโลเมตร หลายโครงการมีแนวโน้มที่จะเร่ิมต้นล่าช้าไปจากแผน ซ่ึ ง เ ม่ื อ ก่ อ ส ร้ า ง แ ล้ ว เ ส ร็ จ จ ะ เ อ้ื อ ต่ อ ก า ร เ ข้ า ถึ ง บ ริ ก า ร งานเดิม เน่ืองจากรัฐบาลต้องจัดสรรงบประมาณ การขนส่งทางรางมากขึ้น ไ ป ใ ช้ ส� ำ ห รั บ ก า ร เ ยี ย ว ย า แ ล ะ ฟ้ ืน ฟู ผ ล ก ร ะ ท บ จ า ก การแพรร่ ะบาดของโรคโควิด-19 ด้ า น ก า ร ข น ส่ ง ท า ง น�้ ำ ไ ด้ เ ร่ ง รั ด โ ค ร ง ก า ร ท่ า เ รื อ แ ห ล ม ฉ บั ง ร ะ ย ะ ท่ี 3 เ พ่ื อ เ พ่ิ ม ขี ด ค ว า ม ส า ม า ร ถ ใ น ข้อเสนอแนะ การขนส่งทางทะเล พั ฒนาท่าเรือและเส้นทางเดินเรือ โดยได้เปิดให้บริการแล้ว1 เส้นทาง คือ เส้นทางพั ทยา- ภาครัฐควรเพ่ิ มการลงทุนระบบโครงสร้างพ้ื นฐานท่ี เ ข า ต ะ เ กี ย บ แ ล ะ จ ะ เ ปิ ด ใ ห้ บ ริ ก า ร อี ก 1 เ ส้ น ท า ง คื อ อ� ำ น ว ย ค ว า ม ส ะ ด ว ก ต่ อ ก า ร ใ ช้ ง า น ข อ ง ค น ทุ ก ก ลุ่ ม เส้นทางสัตหีบ - บางสะพาน อีกทั้ง ยังได้เปิดให้บริการ โดยเฉพาะผู้พิ การและผู้สูงอายุให้มากข้ึน ซึ่งจะช่วยลดค่า เรือขับเคล่ือนด้วยพลังงานไฟฟ้าเส้นทางคลองผดุง ใช้จ่ายให้แก่ประชาชนและเตรียมความพร้อมเข้าสู่สังคม กรุงเกษมในกรุงเทพมหานคร เพ่ื อส่งเสริมการขนส่ง ผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ และสังคมผู้สูงอายุอย่างเต็มท่ี ท่ีเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ใ น อ น า ค ต อั น ใ ก ล้ น อ ก จ า ก นี้ ค ว ร เ น้ น ก า ร ล ง ทุ น โครงสร้างพื้ นฐานที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและสังคม ด้ า น ก า ร ข น ส่ ง ท า ง อ า ก า ศ ไ ด้ ด� ำ เ นิ น ก า ร ก่ อ ส ร้ า ง มีความยืดหยุ่น สามารถรองรับการเปล่ียนแปลงสภาพ ส น า ม บิ น เ บ ต ง จั ง ห วั ด ย ะ ล า แ ล้ ว เ ส ร็ จ แ ล ะ ค า ด ว่ า ภูมิอากาศ และการเปลี่ยนแปลงอย่างฉับพลันในด้าน จ ะ เ ปิ ด ใ ห้ บ ริ ก า ร ไ ด้ ใ น ปี 2 5 6 4 ร ว ม ท้ั ง อ ยู่ ร ะ ห ว่ า ง ต่าง ๆ เพ่ื อสนับสนุนการขับเคลื่อนประเทศไปสู่ระบบ การพั ฒนาท่าอากาศยานอู่ตะเภาเป็นท่าอากาศยาน เศรษฐกิจและสังคมคาร์บอนต�่ำและการบรรลุเป้าหมาย พ า ณิ ช ย์ แ ห่ ง ท่ี 3 ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ แ ล ะ พั ฒ น า ศู น ย์ ฝึ ก การลดก๊าซเรือนกระจกของประเทศ (NDC) อ บ ร ม บุ ค ล า ก ร ด้ า น ก า ร บิ น แ ล ะ อ ว ก า ศ อู่ ต ะ เ ภ า เ พ่ื อ ยกระดับฝีมือแรงงานในอุตสาหกรรมการบิน รายงานความกา้ วหน้าเปา้ หมายการพัฒนาที่ยั่งยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 241 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
09 สรา้ งโครงสร้างพื้ นฐานท่มี ีความยืดหยุน่ ต่อการเปลย่ี นแปลง สนบั สนนุ การพั ฒนาอตุ สาหกรรม SDG ท่ีครอบคลุมและยง่ั ยืน และส่งเสรมิ นวัตกรรม 9.2 ส่งเสรมิ การพัฒนาอตุ สาหกรรมทีค่ รอบคลุมและยงั่ ยนื และภายในปี 2573 ให้เพ่ิมส่วนแบ่งของอตุ สาหกรรมในการจา้ งงานและผลติ ภัณฑม์ วลรวมของประเทศ โดยให้เป็นไปตามสภาวะแวดลอ้ มของประเทศ รวมทัง้ ใหเ้ พ่ิมส่วนแบง่ ขึ้น เป็น 2 เทา่ ในประเทศพัฒนาน้อยทีส่ ุด ภาคอุตสาหกรรมช่วยท�ำให้เกิดการจ้างงานและขับเคล่ือนให้เกิดกิจกรรมทางเศรษฐกิจตลอดห่วงโซ่การผลิต ได้เป็นจ�ำนวนมาก นอกจากน้ี การพั ฒนาอุตสาหกรรมยังกระตุ้นให้เกิดการคิดค้น พั ฒนา และประยุกต์ใช้เทคโนโลยี และนวัตกรรมมากย่ิงขึ้น ดังน้ัน การส่งเสริมให้ภาคอุตสาหกรรมมีบทบาทเพ่ิ มขึ้นจึงส�ำคัญต่อการเจริญเติบโต ทางเศรษฐกิจ อย่างไรก็ดี การปรับโครงสร้างเศรษฐกิจไปสู่ภาคอุตสาหกรรมจะต้องไม่ละเลยผลกระทบทาง สิ่งแวดล้อม เนื่องจากการมีสิ่งแวดล้อมที่ดีคือหนึ่งในต้นทุนส�ำคัญของการด�ำรงชีวิตของมนุษย์ จึงต้องปรับปรุง กระบวนการผลิตให้มีประสิทธิภาพและเป็นมิตรต่อส่ิงแวดล้อม เพ่ิ มมูลค่าอุตสาหกรรมและสร้างผลิตภัณฑ์ใหม่จาก ของเสียหรือวัสดุเหลือใช้ ตลอดจนส่งเสริมการปรับรูปแบบธุรกิจที่ใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและเกิดความยั่งยืน สถานการณก์ ารบรรลุเป้าหมาย สัดส่วนการจ้างงานในภาคการผลิต ต่อจ�ำนวนผู้มีงานท�ำทั้งประเทศ (ร้อยละ) บทบาทของภาคอุตสาหกรรมการผลิตของประเทศไทย ในการสร้างมูลค่าเพ่ิ มให้กับระบบเศรษฐกิจลดลงอย่าง ที่มา: ธนาคารแห่งประเทศไทย ประมวลโดย สศช. ต่อเนื่องในระยะ 5 ปีที่ผ่านมา โดยข้อมูลจาก UN Global SDG Database ระบุว่า สัดส่วนมูลค่าเพิ่ ม การดำ� เนนิ การทผ่ี ่านมา ภาคอุตสาหกรรม (Manufacturing Value added: MVA) ต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) ปรับตัว ห น่ ว ย ง า น ท่ี เ ก่ี ย ว ข้ อ ง ด� ำ เ นิ น โ ค ร ง ก า ร ย ก ร ะ ดั บ ลดลงจากร้อยละ 26.99 ในปี 2559 เหลือร้อยละ 25.71 อุตสาหกรรม 4.0 เพื่ อเพิ่ มประสิทธิภาพ ผลิตภาพและ ในปี 2563 ในขณะท่ีสัดส่วน MVA ต่อหัวประชากร น วั ต ก ร ร ม ใ ห้ กั บ ภ า ค อุ ต ส า ห ก ร ร ม ไ ท ย โ ด ย มี มีแนวโน้มเพิ่ มข้ึนระหว่างปี 2559 - 2562 และปรับตัว การด�ำเนินงานที่ส�ำคัญ ได้แก่ การบริการให้ค�ำปรึกษา ลดลงจาก 1,623.90 ในปี 2559 เหลือ 1,573.40 ใน แก่สถานประกอบการเพื่ อประยุกต์ใช้เทคโนโลยีและ ปี 2563 ซ่ึงภาคการผลิตโดยรวมได้รับผลกระทบจาก นวัตกรรมในการปรับปรุงสายการผลิตและการบริหาร การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 จั ด ก า ร ก า ร จั ด ฝึ ก อ บ ร ม เ พ่ื อ ย ก ร ะ ดั บ ผ ลิ ต ภ า พ ท รั พ ย า ก ร ม นุ ษ ย์ ใ ห้ มี ทั ก ษ ะ ร อ บ ด้ า น แ ล ะ ส า ม า ร ถ นอกจากน้ี เม่ือพิ จารณาสัดส่วนจ�ำนวนการจ้างงานใน ต อ บ ส น อ ง ค ว า ม เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง ข อ ง ภ า ค อุ ต ส า ห ก ร ร ม ภาคการผลิตต่อจ�ำนวนผู้มีงานท�ำทั้งประเทศ พบว่า แ ล ะ ก า ร พั ฒ น า ศั ก ย ภ า พ ข อ ง ปั จ จั ย แ ว ด ล้ อ ม เ พ่ื อ ปรับตัวลดลง จากร้อยละ 16.68 หรือประมาณ 6.29 สนับสนุนให้เกิดการเพ่ิ มผลิตภาพอาทิการจัดท�ำกรอบ ล้านคน ในปี 2559 เป็นร้อยละ 15.86 หรือประมาณ แ น ว ท า ง ก า ร ย ก ร ะ ดั บ อ ง ค์ ก ร สู่ อุ ต ส า ห ก ร ร ม 4 . 0 5.98 ล้านคน ในปี 2563 ซึ่งส่วนหน่ึงอาจเป็นผลกระทบ และระบบสารสนเทศรูปแบบต่าง ๆ จากการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ที่ท�ำให้เศรษฐกิจ ทั่วโลกชะลอตัวและสถานประกอบการบางส่วนต้องปิด ตัวลง นอกจากน้ี ภาครัฐได้เร่งผลักดันนโยบายการพั ฒนา อุตสาหกรรมเป้าหมาย (S-Curve Industries) ซึ่งแบ่ง อ อ ก เ ป็ น ก ลุ่ ม ที่ ต่ อ ย อ ด จ า ก ฐ า น อุ ต ส า ห ก ร ร ม เ ดิ ม ด้ ว ย เ ท ค โ น โ ล ยี ส มั ย ใ ห ม่ แ ล ะ ก ลุ่ ม อุ ต ส า ห ก ร ร ม ศั ก ย ภ า พ ท่ี ต้ อ ง ก า ร ว า ง ร า ก ฐ า น ก า ร พั ฒ น า อุ ต ส า ห ก ร ร ม ใ น 242 รายงานความกา้ วหน้าเปา้ หมายการพัฒนาทีย่ ัง่ ยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
สรา้ งโครงสร้างพื้ นฐานทม่ี คี วามยดื หยุน่ 09 ต่อการเปลยี่ นแปลง สนับสนุนการพั ฒนาอุตสาหกรรม SDG ที่ครอบคลมุ และยง่ั ยืน และส่งเสรมิ นวัตกรรม 9.2 ส่งเสริมการพัฒนาอตุ สาหกรรมทีค่ รอบคลุมและย่งั ยนื และภายในปี 2573 ให้เพ่ิมส่วนแบง่ ของอุตสาหกรรมในการจ้างงานและผลติ ภณั ฑม์ วลรวมของประเทศ โดยให้เป็นไปตามสภาวะแวดลอ้ มของประเทศ รวมทัง้ ให้เพ่ิมส่วนแบง่ ขึน้ เป็น 2 เท่าในประเทศพัฒนาน้อยทีส่ ุด อ น า ค ต เ พื่ อ ขั บ เ ค ลื่ อ น เ ศ ร ษ ฐ กิ จ ใ ห้ ห ลุ ด พ้ น จ า ก ยุคที่ 4 ที่ใช้ระบบเคร่ืองจักรอัตโนมัติ หุ่นยนต์ และระบบ กับดักรายได้ปานกลาง รวมทั้งมีนโยบายการพั ฒนา ดิจิทัล มาทดแทนแรงงานมนุษย์ เนื่องจากให้ผลลัพธ์การ เ ข ต พั ฒ น า พิ เ ศ ษ ภ า ค ต ะ วั น อ อ ก ( E E C ) ท่ี เ น้ น ท�ำงานได้ดีกว่า มีความต่อเนื่อง และมีต้นทุนต่�ำกว่าการ การพั ฒนาโครงสร้างพ้ื นฐานเพื่ อรองรับการลงทุน จ้างแรงงานมนุษย์ในระยะยาว ข อ ง ผู้ ป ร ะ ก อ บ ก า ร ใ น อุ ต ส า ห ก ร ร ม เ ป้ า ห ม า ย โ ด ย ภาครัฐได้จัดท�ำแผนการขับเคลื่อนของอุตสาหกรรมใน ขอ้ เสนอแนะ อนาคต อาทิ อุตสาหกรรมยานยนต์ท่ีขับเคล่ือนด้วย พลังงานไฟฟา้ อุตสาหกรรมหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติ ควรเร่งรัดการเพิ่ มผลิตภาพของภาคอุตสาหกรรม โดย อุ ต ส า ห ก ร ร ม ชี ว ภ า พ แ ล ะ อุ ต ส า ห ก ร ร ม แ ป ร รู ป อ า ห า ร สนับสนุนการวิจัยและพั ฒนา รวมทั้งการน�ำเทคโนโลยี จ า ก ข้ อ มู ล ปี 2 5 6 1 พ บ ว่ า ก ลุ่ ม อุ ต ส า ห ก ร ร ม ที่ มี และนวัตกรรมสมัยใหม่มาใช้ในกระบวนการผลิตมากขึ้น ศักยภาพในการต่อยอดจากอุตสาหกรรมเดิมมี 5,218 ควบคู่ไปกับการพั ฒนาหลักสูตรการเรียนการสอน โรงงาน เงินลงทุน 736,796.56 ล้านบาท และแรงงาน และการฝึกอบรมเพื่ อสนับสนุนให้แรงงานให้มีทักษะ 340,089 คน และกลุ่มอุตสาหกรรมอนาคตมี 441 ร อ ง รั บ กั บ ก า ร เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง ใ น ภ า ค อุ ต ส า ห ก ร ร ม ที่ ใ ช้ โรงงาน เงินลงทุน 95,643.80 ล้านบาท และแรงงาน เทคโนโลยีและนวัตกรรม นอกจากน้ี ควรเช่ือมโยงภาค 3 3 , 2 8 7 ค น โ ด ย ภ า ค รั ฐ ไ ด้ เ ชื่ อ ม โ ย ง เ ค รื อ ข่ า ย การศึกษา โดยเฉพาะสายอาชีวศึกษา กับภาคธุรกิจให้ การรวมกลุ่มและเช่ือมโยงกับอุตสาหกรรมแห่งอนาคต มากข้ึน อาทิ การส่งเสริมการศึกษาระบบทวิภาคีให้ ซึ่งได้ด�ำเนินการพั ฒนาจ�ำนวน 8 กลุ่ม 160 กิจการ เข้มข้นข้ึน โดยมีการก�ำหนดนโยบายและมาตรการ ในปี 2563 สนับสนุนที่ชัดเจน การเตรียมความพร้อมให้กับผู้เรียน และครูผู้ฝึกสอน การควบคุมคุณภาพ และความร่วมมือ ความทา้ ทาย ของสถานประกอบการ เพื่ อดึงดูดให้แรงงานเข้าสู่ ภาคอุตสาหกรรมมากข้ึน ภาคอุตสาหกรรมไทยมีการเติบโตที่ช้าลง ส่วนหนึ่งเป็น ผ ล จ า ก ขี ด ค ว า ม ส า ม า ร ถ ใ น ก า ร แ ข่ ง ขั น ท่ี ถ ด ถ อ ย ล ง โ ด ย สั ด ส่ ว น ข อ ง มู ล ค่ า ภ า ค อุ ต ส า ห ก ร ร ม ท่ี เ ริ่ ม ล ด ล ง อย่างต่อเนื่องหลายปีติดต่อกัน เนื่องจากอุตสาหกรรม ไ ท ย ที่ เ ค ย ไ ด้ เ ป รี ย บ จ า ก ต้ น ทุ น ค่ า แ ร ง ร า ค า ถู ก ไ ม่ ไ ด้ เป็นจุดแข็งของประเทศอีกต่อไปประกอบกับข้อจ�ำกัด ในการใช้เทคโนโลยีให้เข้มข้นข้ึนและความท้าทายจาก พลวัตต่าง ๆ อาทิ การเปลี่ยนแปลงด้านเทคโนโลยี ดิ จิ ทั ล ท่ี เ ข้ า ม า ย ก ร ะ ดั บ ก ร ะ บ ว น ก า ร ผ ลิ ต ข อ ง ภ า ค อุ ต ส า ห ก ร ร ม ข้ อ ต ก ล ง ท า ง ก า ร ค้ า แ ล ะ ก า ร ล ง ทุ น ร ะ ห ว่ า ง ป ร ะ เ ท ศ ท่ี มี ค ว า ม ซั บ ซ้ อ น แ ล ะ มี เ ง่ื อ น ไ ข ท่ี เข้มงวดในด้านแรงงานและสิ่งแวดล้อมมากขึ้น และ ทิศทางการเคลื่อนย้ายทุนและแรงงานระหว่างประเทศ ท่ีแปรผันไปอย่างรวดเร็ว นอกจากนี้ ภาคอุตสาหกรรมการผลิตยังมีแนวโน้ม ความต้องการแรงงานน้อยลง และเน้นกลุ่มแรงงาน ท่ีมีทักษะมากข้ึน อันเป็นผลของการปฏิวัติอุตสาหกรรม รายงานความกา้ วหนา้ เป้าหมายการพัฒนาที่ยัง่ ยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 243 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
09 สร้างโครงสร้างพื้ นฐานท่มี คี วามยดื หยุ่น ต่อการเปลีย่ นแปลง สนบั สนุนการพั ฒนาอุตสาหกรรม SDG ทค่ี รอบคลมุ และยง่ั ยืน และส่งเสริมนวตั กรรม 9.3 เพ่ิมการเขา้ ถึงบริการทางการเงิน โดยรวมถงึ เครดติ ในราคาทส่ี ามารถจา่ ยได้ ของอุตสาหกรรมและวิสาหกจิ ขนาดเลก็ โดยเฉพาะในประเทศกำ� ลังพัฒนา รวมทั้งเพิ่มการผนวกกลุ่มเหล่าน้ีเข้าสู่หว่ งโซ่มูลค่าและตลาด การส่งเสริมการเข้าถึงบริการทางการเงินและการพั ฒนาศักยภาพของอุตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดย่อม จะช่วยให้ผู้ประกอบการสามารถด�ำเนินกิจการได้อย่างราบรื่น มีความพร้อมในการพั ฒนาธุรกิจเข้าสู่ห่วงโซ่มูลค่า จนสามารถแข่งขันได้ในตลาดโลก โดยเฉพาะการเข้าถึงบริการทางการเงินและสินเชื่อในระดับราคาที่เหมาะสม จะท�ำให้ผู้ประกอบการสามารถวางแผนและบริหารการเงินได้อย่างมีประสิทธิภาพและเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ทางการเงิน ที่สอดคล้องกับความต้องการของธุรกิจ ซึ่งจะเอื้อต่อการลงทุนในระยะยาว ช่วยให้ระบบเศรษฐกิจโดยรวมมีต้นทุน ทางการเงินต่�ำลง และเป็นการส่งเสริมขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ สถานการณก์ ารบรรลเุ ป้าหมายย่อย อัตราการขยายตัวของ GDP MSME ภาคการผลิต ระหว่างปี 2559 - 2563 สัดส่วนมูลค่าเพ่ิ มของอุตสาหกรรมขนาดกลางและ ขนาดเล็กต่อมูลค่าเพ่ิ มของภาคอุตสาหกรรมท้ังหมดใน ที่มา: ส�ำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (สสว.) ปี 2 5 6 3 อ ยู่ ที่ ร้ อ ย ล ะ 3 4 . 5 เ พิ่ ม ข้ึ น เ ล็ ก น้ อ ย จ า ก ร้อยละ 34 ในปี 2560 ก่อนจะลดลงมาเล็กน้อยเหลือ อยู่ที่ร้อยละ 34.5 ในปี 2560 ขณะที่อัตราการขยายตัว ของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) ในภาคการผลิต ของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (MSME) 1 ในช่วงปี 2559 - 2563 ที่มีแนวโน้มลดลงโดยในปี 2559 อยู่ท่ีร้อยละ 2.9 ลดลงมาอยู่ที่ร้อยละ -5.7 ในปี 2563 นอกจากนี้ สัดส่วนของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาด มูลค่าการให้สินเชื่อ SMEs ของธนาคารพาณิชย์รายไตรมาส ย่อม (SMEs) ท่ีมีการกู้ยืมหรือมีวงเงินท่ีธนาคารให้ ปี 2559 - 2563 กู้ ยื ม ใ น ธ น า ค า ร พ า ณิ ช ย์ ไ ท ย 1 5 แ ห่ ง ร ะ ห ว่ า ง ปี 2559 – 2562 ยังคงไม่สูงมากนัก โดยในปี 2559 อยู่ที่ ร้อยละ 15.50 เพ่ิมข้ึนเป็นร้อยละ 20.30 ในปี 2562 และถ้าหากนับรวมเข้ากับข้อมูลของ SMEs ที่กู้ยืมจาก สถาบันการเงินเฉพาะกิจ2 สัดส่วนการให้สินเชื่อในปี 2562 จะอยู่ที่ร้อยละ 38.91 เพิ่มข้ึนจากร้อยละ 36.39 ในปี 2560 อย่างไรก็ดี ถึงแม้ว่ามูลค่าการให้สินเช่ือ SMEs ของ ท่ีมา: ธนาคารแห่งประเทศไทย ธนาคารพาณิชย์จะมีทิศทางเพิ่ มขึ้นอย่างต่อเนื่องในช่วงปี 2559 - 2562 แต่ในปี 2563 กลับมีทิศทางลดลงอย่าง เห็นได้ชัดโดยเฉพาะในช่วงไตรมาส 2 – 4 เนื่องจากได้รับ ผลกระทบจากการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 โดยใน ไตรมาสท่ี 4 ของปีของปีดังกล่าวมีมูลค่าการให้สินเช่ือ อยู่ที่ 3,270,962 ล้านบาท 244 1 กฎกระทรวงก�ำหนดลักษณะของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม พ.ศ. 2562 ระบุว่าวิสาหกิจขนาดกลางคือ (1) กิจการผลิตสินค้าที่มีจ�ำนวนการจ้างงานเกินกว่า 50 คน แต่ไม่เกิน 200 คน หรือมีรายได้ต่อปีเกินกว่า 100 ล้านบาทแต่ไม่เกิน 500 ล้านบาท และ (2) กิจการให้บริการ กิจการค้าส่ง หรือกิจการค้าปลีกที่มีการจ้างงานเกิน 30 คน แต่ไม่เกิน 100 คน หรือ มีรายได้ต่อปีเกินกว่า 100 ล้านบาท แต่ไม่เกิน 500 ล้านบาท และวิสาหกิจขนาดย่อมหมายถึง (1) กิจการผลิตสินค้าที่มีจ�ำนวนการจ้างงานไม่เกิน 50 คน หรือมีรายได้ต่อปีไม่เกิน 100 ล้านบาท (2) กิจการให้บริการ กิจการค้าส่ง หรือกิจการค้าปลีก ที่มีการจ้างงานไม่เกิน 30 คน หรือมีรายได้ต่อปีไม่เกิน 50 ล้านบาท 2 อาทิ ธนาคารออมสิน ธนาคารพั ฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย และธนาคารเพ่ื อการส่งออกและน�ำเข้าแห่งประเทศไทย รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพัฒนาทีย่ ั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
สร้างโครงสร้างพื้ นฐานท่ีมคี วามยืดหยุ่น 09 ต่อการเปล่ียนแปลง สนบั สนนุ การพั ฒนาอุตสาหกรรม SDG ทค่ี รอบคลมุ และย่งั ยืน และส่งเสรมิ นวตั กรรม 9.3 เพิ่มการเขา้ ถึงบริการทางการเงนิ โดยรวมถึงเครดติ ในราคาท่สี ามารถจา่ ยได้ ของอุตสาหกรรมและวิสาหกจิ ขนาดเล็ก โดยเฉพาะในประเทศกำ� ลงั พัฒนา รวมท้ังเพิ่มการผนวกกลุ่มเหล่านีเ้ ขา้ สู่หว่ งโซ่มูลคา่ และตลาด การดำ� เนินการทผี่ ่านมา ความท้าทาย ธ น า ค า ร แ ห่ ง ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย แ ล ะ ก ร ะ ท ร ว ง ก า ร ค ลั ง ไ ด้ แม้ภาครัฐจะให้ความส�ำคัญกับการส่งเสริมการเข้าถึง ร่วมกันจัดท�ำแผนพั ฒนาระบบสถาบันการเงินเพื่ อ แหล่งทุนของผู้ประกอบการ SMEs อย่างต่อเน่ือง เ ป็ น ก ร อ บ ก า ร พั ฒ น า ร ะ บ บ ส ถ า บั น ก า ร เ งิ น ข อ ง แ ต่ ผ ล ส� ำ ร ว จ ข้ อ มู ล วิ ส า ห กิ จ ร า ย ย่ อ ย แ ล ะ วิ ส า ห กิ จ ประเทศ และได้บรรจุประเด็นการส่งเสริมการเข้าถึง ขนาดย่อม ปี 2562 เรื่องแหล่งทุนในการเริ่มต้นกิจการ สิ น เ ช่ื อ ไ ม โ ค ร ไ ฟ แ น น ซ์ ข อ ง ธ น า ค า ร พ า ณิ ช ย์ แ ล ะ ใน 3 ภาคธุรกิจ ได้แก่ การผลิต การค้า และการบริการ ก า ร ด� ำ เ นิ น ม า ต ร ก า ร สิ น เ ช่ื อ ร า ย ย่ อ ย เ พ่ื อ ก า ร วิ ส า ห กิ จ ร า ย ย่ อ ย แ ล ะ วิ ส า ห กิ จ ข น า ด ย่ อ ม ส่ ว น ใ ห ญ่ ประ กอบอา ชีพ (Nano Finance) ไ ว้เป็ นส่ ว น หนึ่ง ใช้เงินส่วนตัว รองลงมาคือ เงินจากคนในครอบครัว ของแผน และเงินกู้จากระบบธนาคาร สะท้อนให้เห็นว่าผู้ประกอบการ SMEs ยังมีข้อจ�ำกัดในการเข้าถึงแหล่งเงินทุนจาก ขณะเดียวกันกระทรวงอุตสาหกรรมได้จัดต้ังกองทุน ธนาคารและสถาบนั ทางการเงนิ พั ฒ น า เ อ ส เ อ็ ม อี ต า ม แ น ว ป ร ะ ช า รั ฐ ข้ึ น ใ น ปี 2 5 6 0 เ พ่ื อ เ ป็ น ทุ น ส นั บ ส นุ น S M Es ใ ห้ มี ค ว า ม ส า ม า ร ถ ใ น นอกจากน้ี ผลกระทบจากการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ก า ร แ ข่ ง ขั น บ น ฐ า น ข อ ง น วั ต ก ร ร ม แ ล ะ เ ท ค โ น โ ล ยี ส่งผลผู้ประกอบการ SMEs มีแนวโน้มที่จะปิดตัวเพิ่ ม ดิ จิ ทั ล แ ล ะ ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร เ ข้ า ถึ ง แ ห ล่ ง เ งิ น ทุ น โ ด ย มี สงู ขึน้ อกี ดว้ ย โดยขอ้ มลู จากรายงานสถานการณว์ สิ าหกจิ วงเงินท้ังสิ้น 10,000 ล้านบาท ส่วนธนาคารแห่ง ขนาดกลางและขนาดย่อม ระบุว่าจ�ำนวนธุรกิจ SMEs ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ไ ด้ ป ร ะ ก า ศ ม า ต ร ก า ร ท า ง ก า ร เ งิ น เ พื่ อ ท่ียกเลิกกิจการในเดือนธันวาคม 2563 มี 6,013 ราย ช่วยเหลือและเยียวยา SMEs ในช่วงการแพร่ระบาด ร า ย เ พ่ิ ม สู ง ข้ึ น จ า ก ช่ ว ง เ ว ล า เ ดี ย ว กั น ข อ ง ปี ก่ อ น ของโรคโควิด-19 อาทิ การลดดอกเบ้ียการพั กช�ำระ รอ้ ยละ 6.1 หน้ี และการให้สินเช่ือเพ่ิ มเติม ข้อเสนอแนะ นอกจากน้ี ในปี 2563 ส�ำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจ ขนาดกลางและขนาดย่อมได้ลงนามบันทึกความร่วมมือ ควรส่งเสริมการเข้าถึงแหล่งเงินทุนของผู้ประกอบการ กับธนาคารพั ฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม SMEs จากสถาบันการเงินให้มากข้ึน โดยปรับปรุงเง่ือนไข แห่งประเทศไทย จัดตั้งกองทุนสินเชื่อ SMEs One และกฎเกณฑ์ที่อาจเป็นอุปสรรค หรือลดขั้นตอนการ เพื่ อส่งเสริมการเข้าถึงแหล่งทุนของผู้ประกอบการ อนุมัติให้รวดเร็วข้ึน เพื่ อส่งเสริมการเร่ิมต้นธุรกิจใหม่ SMEs เพ่ื อเป็นเงินทุนหมุนเวียน ลงทุน พั ฒนากิจการ การพั ฒนาประสิทธิภาพของ SMEs รวมท้ังเพ่ิ มการ และรักษาการจ้างงาน โดยแบ่งวงเงินกู้เป็น 2 ประเภท จ้างงาน และท�ำให้มีการหมุนเวียนของเงินทุนในระบบ ได้แก่ กรณีบุคคลธรรมดา วงเงินกู้ไม่เกิน 5 แสนบาท เศรษฐกิจสูงข้ึน นอกจากน้ี ควรพิ จารณามาตรการฟ้ นื ฟู กรณีนิติบุคคล หรือบุคคลธรรมดาที่จดทะเบียนภาษี และเยียวยาธุรกิจ SMEs ท่ีได้รับผลกระทบจากการ มูลค่าเพิ่ ม วงเงินกู้ไม่เกิน 3 ล้านบาท อัตราดอกเบี้ย แพร่ระบาดของโรคโควิด-19 อย่างรอบด้าน ร้อยละ 1 ต่อปี ระยะเวลาสูงสุดไม่เกิน 7 ปี ระยะเวลา ปลอดช�ำระคืนเงินต้นสูงสุดไม่เกิน 1 ปี รายงานความกา้ วหน้าเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 245 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
09 สร้างโครงสรา้ งพื้ นฐานทม่ี ีความยดื หยุ่น ตอ่ การเปลย่ี นแปลง สนบั สนนุ การพั ฒนาอุตสาหกรรม SDG ทีค่ รอบคลุมและยง่ั ยนื และสง่ เสรมิ นวตั กรรม 9.4 ยกระดบั โครงสร้างพื้นฐานและพัฒนาภาคอตุ สาหกรรมเพื่อใหเ้ กิดความย่งั ยืน โดยมีประสิทธภิ าพการใช้ทรพั ยากรและการใชเ้ ทคโนโลยีและกระบวนการทาง อตุ สาหกรรมที่สะอาดและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากข้นึ โดยทุกประเทศ ดำ� เนินการตามขดี ความสามารถของแต่ละประเทศ ภายในปี 2573 แนวทางการส่งเสริมการพั ฒนาอุตสาหกรรมของประเทศในปัจจุบันส่งเสริมให้มีการตามแนวทางอุตสาหกรรม สีเขียว และอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ ซ่ึงเน้นการพั ฒนาพ้ื นที่ตามศักยภาพด้านทรัพยากรและโครงสร้างทางกายภาพ โดยการส่งเสริมให้ภาคอุตสาหกรรมมีกระบวนการผลิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม อนุรักษ์พลังงาน ใช้ทรัพยากร อย่างคุ้มค่า มีความปลอดภัย อาชีวอนามัย และมีความรับผิดชอบต่อสังคมตลอดห่วงโซ่อุปทาน เพ่ือให้เกิดการพั ฒนา ที่ยั่งยืน ซึ่งสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติและแผนพั ฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติที่มุ่งเน้นการเติบโตท่ีสมดุล และการขบั เคลอื่ นประเทศไปสเู่ ศรษฐกจิ สงั คมคารบ์ อนต�ำ่ ทใี่ หค้ วามสำ� คญั กบั ผลกระทบตอ่ สงิ่ แวดลอ้ มและสงั คมมากยงิ่ ขนึ้ สถานการณก์ ารบรรลุเป้าหมายย่อย Industry) โครงการส่งเสริมโรงงานอุตสาหกรรม ใ ห้ มี ค ว า ม รั บ ผิ ด ช อ บ ต่ อ สั ง ค ม แ ล ะ อ ยู่ ร่ ว ม กั บ ชุ ม ช น ปริมาณการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) จาก ได้อย่างยั่งยืน และโครงการขับเคลื่อนการพั ฒนา การใช้พลังงานต่อหน่วยผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ ต า ม แ น ว คิ ด ต้ น แ บ บ เ มื อ ง นิ เ ว ศ เ พ่ื อ ก า ร จั ด ก า ร (GDP) ระหว่างปี 2559 – 2562 มีแนวโน้มลดลง สิ่ ง แ ว ด ล้ อ ม เ มื อ ง แ ล ะ ชุ ม ช น ท่ี ย่ั ง ยื น แ ล ะ ไ ด้ พั ฒ น า อย่างต่อเน่ือง โดยในปี 2562 มีการปล่อยก๊าซ CO2 ร ะ บ บ ฐ า น ข้ อ มู ล ที่ เ กี่ ย ว ข้ อ ง กั บ ก า ร จั ด ก า ร ข อ ง เ สี ย อยู่ท่ี 22.94 ตัน CO2 ต่อล้านบาทลดลงจาก 26.27 ตัน และมลพิ ษในพื้ นที่อุตสาหกรรม CO2 ต่อล้านบาท ในปี 2559 โดยในภาคอุตสาหกรรม มีแนวโน้มการปล่อยก๊าซ CO2 ลดลงเช่นกัน ซ่ึงใน ผลการประเมินเมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ ปี 2562 ปี 2562 ปริมาณการปล่อยก๊าซ CO2 อยู่ท่ี 69.74 ล้านตัน ใ น พื้ น ท่ี เ ป้ า ห ม า ย 1 5 จั ง ห วั ด 1 8 พื้ น ท่ี พ บ ว่ า มี ลดลงจาก 77.98 ล้านตันในปี 2559 ก า ร พั ฒ น า ข้ึ น อ ย่ า ง เ ห็ น ไ ด้ ชั ด โ ด ย เ ฉ พ า ะ จั ง ห วั ด ระยอง (พ้ื นท่ีเขตควบคุมมลพิ ษและเขตประกอบการ ปริมาณการปล่อย CO2 ต่อ GDP ไ อ อ าร์ พี ซี ) แ ล ะ ภาคเอ ก ช น ใน พ้ื น ท่ี เป้ าหม าย ไ ด้ ใ ห้ หน่วย: ตัน CO2 ต่อล้านบาท ความร่วมมือในการพั ฒนาและการจัดเก็บรวบรวม ข้อมูลตามตัวช้ีวัดอย่างต่อเน่ือง ท�ำให้สามารถผ่าน ที่มา: ส�ำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน ก า ร ป ร ะ เ มิ น เ ป็ น เ มื อ ง อุ ต ส า ห ก ร ร ม เ ชิ ง นิ เ ว ศ สู ง ถึ ง ร ะ ดั บ ท่ี 4 แ ล ะ มี จ� ำ น ว น โ ร ง ง า น เ ข้ า ร่ ว ม จั ด ท� ำ ฐ า น การดำ� เนินการทีผ่ ่านมา ข้อมูลเพื่ อการแลกเปลี่ยนทรัพยากรร่วมกัน (RECP)2 พ ร้ อ ม ท้ั ง ย ก ร ะ ดั บ โ ร ง ง า น อุ ต ส า ห ก ร ร ม ใ น พ้ื น ที่ ก ร ะ ท ร ว ง อุ ต ส า ห ก ร ร ม ไ ด้ ด� ำ เ นิ น ก า ร พั ฒ น า เ มื อ ง เ มื อ ง อุ ต ส า ห ก ร ร ม เ ชิ ง นิ เ ว ศ แ ล้ ว 3 3 2 โ ร ง ง า น อุตสาหกรรมเชิงนิเวศ ในพื้ นท่ีเป้าหมาย 15 จังหวัด โ ด ย มี โ ร ง ง า น อุ ต ส า ห ก ร ร ม ใ น พ้ื น ที่ เ ป้ า ห ม า ย ไ ด้ รั บ 1 8 พื้ น ที่ 1 เ พื่ อ เ พ่ิ ม ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ ก า ร ใ ช้ ท รั พ ย า ก ร ก า ร ย ก ร ะ ดั บ แ ล ะ พั ฒ น า เ พื่ อ มุ่ ง สู่ ก า ร พั ฒ น า เ มื อ ง ก า ร ใ ช้ เ ท ค โ น โ ล ยี แ ล ะ ก ร ะ บ ว น ก า ร ท า ง อุ ต ส า ห ก ร ร ม อุ ต ส า ห ก ร ร ม เ ชิ ง นิ เ ว ศ ร ะ ดั บ ท่ี 2 3 2 5 โ ร ง ง า น ท่ี ส ะ อ า ด แ ล ะ เ ป็ น มิ ต ร ต่ อ ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม โ ด ย เ ฉ พ า ะ แ ล ะ มี โ ร ง ง า น อุ ต ส า ห ก ร ร ม ใ น พื้ น ที่ เ ป้ า ห ม า ย ไ ด้ รั บ ก า ร ล ด ม ล พิ ษ แ ล ะ ก า ร ป ล่ อ ย ก๊ า ซ เ รื อ น ก ร ะ จ ก อ า ทิ ก า ร ย ก ร ะ ดั บ แ ล ะ พั ฒ น า เ พื่ อ มุ่ ง สู่ ก า ร พั ฒ น า เ มื อ ง โ ค ร ง ก า ร ถ่ า ย ท อ ด เ ท ค โ น โ ล ยี สี เ ขี ย ว เ พ่ื อ ย ก ร ะ ดั บ อุ ต ส า ห ก ร ร ม เ ชิ ง นิ เ ว ศ ร ะ ดั บ ที่ 3 ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ ใ น โรงงานให้เป็นมิตรกับสังคมและส่ิงแวดล้อม (Green การใช้ทรัพยากร 325 โรงงาน 246 1 จังหวัดระยอง สมุทรปราการ สมุทรสาคร ฉะเชิงเทรา ปราจีนบุรี ชลบุรี นครปฐมปทุมธานี สระบุรี พระนครศรีอยุธยา ราชบุรี สงขลา ขอนแก่น นครราชสีมา และสุราษฎร์ธานี 2 การใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพและการผลิตท่ีสะอาด (Resource Efficient and Cleaner Production: RECP) เป็นการใช้กลยุทธ์ด้านสิ่งแวดล้อมเชิงป้องกันอย่างต่อเน่ืองในกระบวนการผลิตสินค้า และบริการ เพ่ื อเพ่ิ มประสิทธิภาพและลดความเส่ียงต่อมนุษย์และส่ิงแวดล้อม รายงานความกา้ วหน้าเปา้ หมายการพัฒนาทีย่ ัง่ ยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
สรา้ งโครงสรา้ งพื้ นฐานท่มี ีความยดื หยนุ่ 09 ต่อการเปลีย่ นแปลง สนบั สนนุ การพั ฒนาอตุ สาหกรรม SDG ทคี่ รอบคลมุ และย่งั ยืน และส่งเสริมนวัตกรรม 9.4 ยกระดับโครงสรา้ งพื้นฐานและพัฒนาภาคอตุ สาหกรรมเพื่อให้เกิดความย่งั ยนื โดยมปี ระสิทธภิ าพการใช้ทรัพยากรและการใชเ้ ทคโนโลยแี ละกระบวนการทาง อุตสาหกรรมที่สะอาดและเป็นมิตรตอ่ สิ่งแวดลอ้ มมากขน้ึ โดยทุกประเทศ ด�ำเนินการตามขดี ความสามารถของแตล่ ะประเทศ ภายในปี 2573 ความท้าทาย ข้อเสนอแนะ พื้ นที่เป้าหมายในแต่ละจังหวัดมีความแตกต่างของ ค ว ร ใ ห้ ค ว า ม ส� ำ คั ญ กั บ ก า ร ก� ำ ห น ด ม า ต ร ฐ า น ประเภทโรงงานอุตสาหกรรม หน่วยงานที่เก่ียวข้อง ก า ร จั ด ก า ร สิ่ ง แ ว ด ล้ อ ม แ ล ะ ก า ร จั ด ก า ร ข อ ง เ สี ย รวมถึงภาคประชาชน ส่งผลให้มีระดับความยากง่ายใน มากขึ้น รวมถึงส่งเสริมการวางแผนการใช้ประโยชน์ การยกระดับเมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศแตกต่างกันไป ท่ี ดิ น แ ล ะ ก า ร อ นุ รั ก ษ์ พ้ื น ที่ สี เ ขี ย ว แ ล ะ ส นั บ ส นุ น นอกจากน้ี ความตระหนักรู้เร่ืองความส�ำคัญของการ การพั ฒนาโครงสร้างพ้ื นฐานท่ีจ�ำเป็นและสอดคล้อง จัดการและการบริหารพื้ นที่เมืองเพื่ อจัดการของเสีย กับศักยภาพในการบริหารจัดการของท้องถ่ิน เพ่ื อให้ และมลพิ ษในพ้ื นท่ีเมือง โดยเฉพาะผู้ประกอบการยัง อ ง ค์ ก ร ป ก ค ร อ ง ส่ ว น ท้ อ ง ถ่ิน ( อ ป ท . ) ด� ำ เ นิ น ก า ร มอี ยอู่ ยา่ งจำ� กดั ไ ด้ อ ย่ า ง มี ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ แ ล ะ ยั่ ง ยื น พ ร้ อ ม ทั้ ง เ พิ่ ม ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ ก า ร บ ริ ห า ร จั ด ก า ร อุ ต ส า ห ก ร ร ม สี เ ขี ย ว โดยพั ฒนากฎหมาย ระเบียบข้อบังคับและหลักเกณฑ์ อุ ต ส า ห ก ร ร ม สี เ ขี ย ว แ ล ะ พั ฒ น า สิ ท ธิ ป ร ะ โ ย ช น์ ใ ห้ เ ป็ น ที่ ย อ ม รั บ ร ะ ห ว่ า ง อุ ต ส า ห ก ร ร ม กั บ ชุ ม ช น ใ ห้ สอดคล้องกับความต้องการของพื้ นที่ สร้างเครือข่าย อุ ต ส า ห ก ร ร ม สี เ ขี ย ว ใ น ร ะ ดั บ จั ง ห วั ด ใ ห้ เ ป็ น ก ล ไ ก ก า ร ท� ำ ง า น ใ น ร ะ ดั บ ท้ อ ง ถ่ิ น ร่ ว ม กั บ ส ถ า บั น วิ จั ย ต่าง ๆ ในการพั ฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมเพ่ื อให้ ผู้ประกอบการ ชุมชนน�ำไปใช้พั ฒนาธุรกิจ รวมทั้ง ป รั บ ป รุ ง ห ลั ก สู ต ร แ ล ะ ก า ร อ บ ร ม ใ ห้ ค ว า ม รู้ กั บ ส ถ า น ประกอบการ บุคคลท่ัวไปและเยาวชนให้สามารถน�ำไป ใช้ได้จริงเพ่ื อส่งเสริมผู้ประกอบการเข้าสู่ระบบ และ ยกระดับภาคอุตสาหกรรมให้ดียิ่งข้ึน รายงานความกา้ วหนา้ เป้าหมายการพัฒนาทีย่ ั่งยนื ของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 247 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
09 สร้างโครงสรา้ งพื้ นฐานทม่ี ีความยดื หยนุ่ ตอ่ การเปลีย่ นแปลง สนบั สนุนการพั ฒนาอุตสาหกรรม SDG ท่คี รอบคลมุ และย่งั ยืน และส่งเสริมนวตั กรรม 9.5 เพ่ิมพู นการวิจัยทางวิทยาศาสตร์ ยกระดบั ขดี ความสามารถทางเทคโนโลยี ของภาคอุตสาหกรรมในทกุ ประเทศ โดยเฉพาะในประเทศก�ำลงั พัฒนา และให้ภายในปี 2573 มีการส่งเสรมิ นวัตกรรมและให้เพิ่มจ�ำนวนผูท้ ำ� งานวิจัย และพัฒนาต่อประชากร 1 ล้านคน และค่าใชจ้ า่ ยทางการวิจัย และพัฒนาของภาครฐั และภาคเอกชน การวิจัยและนวัตกรรมส�ำคัญต่อการยกระดับภาคอุตสาหกรรมเพ่ื อสร้างมูลค่าเพ่ิ มและเป็นรากฐานส�ำคัญ ในการเพ่ิ มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ โดยการขับเคล่ือนอุตสาหกรรมเป้าหมายของประเทศให้ ประสบความส�ำเร็จนั้น ต้องมีการพั ฒนาโครงสร้างพ้ื นฐานด้านการวิจัยและพั ฒนาเพ่ื อส่งเสริมนวัตกรรมและ รองรับอุตสาหกรรมแห่งอนาคต ซ่ึงรวมถึงการส่งเสริมการลงทุนด้านวิจัยและพั ฒนาท้ังในภาครัฐและภาคเอกชน ตลอดจนสนับสนุนการพั ฒนาบุคลากรเพื่ อขับเคลื่อนการวิจัยและพั ฒนานวัตกรรมที่สอดรับกับอุตสาหกรรม เป้าหมาย และการเปลี่ยนแปลงด้านเทคโนโลยีท่ีรวดเร็ว สถานการณก์ ารบรรลเุ ป้าหมาย การด�ำเนินการท่ผี า่ นมา ประเทศไทยมีแนวโน้มการลงทุนด้านการวิจัยและพั ฒนา ภ า ค รั ฐ ไ ด้ ร่ ว ม มื อ กั บ ภ า ค เ อ ก ช น ใ น ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม เพิ่ มข้ึน และเม่ือเทียบค่าใช้จ่ายทางการวิจัยและพั ฒนา อุตสาหกรรมแห่งอนาคต (S-curve) โดยสนับสนุน ของประเทศต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GERD/ เ งิ น ทุ น ใ น รู ป แ บ บ เ งิ น ใ ห้ เ ป ล่ า แ ก่ ผู้ ป ร ะ ก อ บ ก า ร GDP) พบว่าระหว่างปี 2559 – 2561 มีทิศทางการลงทุน วิ ส า ห กิ จ ข น า ด ก ล า ง แ ล ะ ข น า ด ย่ อ ม ( S M E s ) แ ล ะ ทางการวิจัยและพั ฒนาเพ่ิ มข้ึน และลดลงเล็กน้อย Startup ในสาขาต่าง ๆ เช่น การเกษตรและเทคโนโลยี ในปี 2562 โดยในปี 2562 มีสัดส่วน GERD/GDP ชี ว ภ า พ อุ ต ส า ห ก ร ร ม ดิ จิ ทั ล แ ล ะ อุ ต ส า ห ก ร ร ม อยู่ที่ร้อยละ 1.0 เพิ่ มข้ึนจากร้อยละ 0.78 ในปี 2559 หุ่ น ย น ต์ เ พ่ื อ อุ ต ส า ห ก ร ร ม โ ด ย มี ผู้ ป ร ะ ก อ บ ก า ร ใ ห้ ท้ังนี้ค่าใช้จ่ายดังกล่าวมาจากภาคเอกชนเป็นส่วนใหญ่ ค ว า ม ส น ใ จ ก ว่ า 8 0 2 ที ม แ ล ะ มี ผู้ ผ่ า น ก า ร คั ด เ ลื อ ก ในปี 2561 สัดส่วนการลงทุนจากภาคเอกชนอยู่ที่ เ ข้ า ร่ ว ม กิ จ ก ร ร ม 2 0 4 ที ม ร ว ม ท้ั ง ไ ด้ พั ฒ น า อ ง ค์ ร้อยละ 78 คิดเป็นมูลค่า 143,016 ล้านบาท โดยสัดส่วน ความรู้ด้านการบริหารจัดการธุรกิจ เช่น กลยุทธ์ทาง การลงทุนจากภาคอ่ืน ๆ ได้แก่ ภาครัฐ ภาคการศึกษา ก า ร ต ล า ด ก ล ยุ ท ธ์ ท า ง ก า ร เ งิ น แ ล ะ ใ ห้ ค� ำ แ น ะ น� ำ รั ฐ วิ ส า ห กิ จ แ ล ะ เ อ ก ช น ที่ ไ ม่ แ ส ว ง ห า ก� ำ ไ ร อ ยู่ ที่ เ ท ค นิ ค เ ชิ ง ลึ ก เ กี่ ย ว กั บ ร ะ บ บ ก า ร ผ ลิ ต แ ล ะ ก า ร ใ ช้ ร้อยละ 22 คิดเป็นมูลค่า 39,341 ล้านบาท ขณะที่ เทคโนโลยีดิจิทัล ซ่ึงกิจกรรมดังกล่าวก่อให้เกิดมูลค่า สัดส่วนจ�ำนวนบุคลากรด้านการวิจัยและพั ฒนาของ เพิ่ มทางเศรษฐกิจกว่า 450 ล้านบาท และเกิดการจ้าง ประเทศต่อจ�ำนวนประชากร 1 ล้านคน ในช่วงปี 2559 – งานเพ่ิ มขึ้น 500 คน คิดเป็นมูลค่า 90 ล้านบาทต่อปี 2561 มีทิศทางเพิ่ มข้ึนจาก 1,264 คน คนต่อประชากร 1 ล้านคนในปี 2559 เป็น 1,840 คนต่อประชากร 1 ล้านคน นอกจากนี้ ยังได้ประกาศบังคับใช้พระราชบัญญัติ ในปี 2561 ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร ใ ช้ ป ร ะ โ ย ช น์ ผ ล ง า น วิ จั ย แ ล ะ น วั ต ก ร ร ม สัดส่วนของค่าใช้จ่ายทางการวิจัย พ.ศ. 2562 เพื่ อส่งเสริมให้ผลงานวิจัยที่เกิดจากการ และพั ฒนาต่อ GDP (ร้อยละ) ใ ห้ ทุ น ข อ ง รั ฐ ถู ก น� ำ ไ ป ใ ช้ ป ร ะ โ ย ช น์ ใ น เ ชิ ง พ า ณิ ช ย์ ไ ด้ อย่างคล่องตัวและมีประสิทธิภาพมากย่ิงขึ้น ขณะท่ี ส�ำนักงานการวิจัยแห่งชาติได้จัดท�ำโครงการพั ฒนา ที่มา: ส�ำนักงานการวิจัยแห่งชาติ บุคลากรวิจัยและนวัตกรรมโดยผ่านหลักสูตรการฝึก อบรมวิทยากรหลักสูตรการพั ฒนานักวิจัย (Training สัดส่วนจ�ำนวนบุคลากรด้านการวิจัยและพั ฒนา f o r t h e t r a i n e r s ) แ ล ะ ห ลั ก สู ต ร ส ร้ า ง นั ก วิ จั ย ของประเทศต่อจ�ำนวนประชากร 1 ล้านคน รุ่นใหม่ เพื่ อพั ฒนานักวิจัยและเพิ่ มจ�ำนวนนักวิจัยใน ประเทศ โดยโครงการดังกล่าว สามารถสร้างวิทยากร ห ลั ก สู ต ร ก า ร พั ฒ น า นั ก วิ จั ย ไ ด้ แ ล้ ว ก ว่ า 1 ,1 0 0 ค น 248 ที่มา: ส�ำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ซึ่ ง บุ ค ล า ก ร ก ลุ่ ม ดั ง ก ล่ า ว มี บ ท บ า ท ใ น ก า ร ช่ ว ย ส ร้ า ง นักวิจัยรุ่นใหม่ไปแล้ว 9,500 คน รายงานความก้าวหนา้ เปา้ หมายการพัฒนาทีย่ ัง่ ยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
สร้างโครงสรา้ งพื้ นฐานท่ีมีความยืดหยุ่น 09 ตอ่ การเปลีย่ นแปลง สนับสนุนการพั ฒนาอตุ สาหกรรม SDG ทค่ี รอบคลมุ และยง่ั ยนื และส่งเสรมิ นวัตกรรม 9.5 เพ่ิมพู นการวิจยั ทางวิทยาศาสตร์ ยกระดบั ขีดความสามารถทางเทคโนโลยี ของภาคอุตสาหกรรมในทุกประเทศ โดยเฉพาะในประเทศกำ� ลังพัฒนา และใหภ้ ายในปี 2573 มีการส่งเสรมิ นวัตกรรมและให้เพิ่มจ�ำนวนผู้ท�ำงานวจิ ัย และพัฒนาตอ่ ประชากร 1 ล้านคน และคา่ ใชจ้ ่ายทางการวิจยั และพั ฒนาของภาครัฐและภาคเอกชน ความท้าทาย ข้อเสนอแนะ ก า ร ล ง ทุ น ด้ า น ก า ร วิ จั ย แ ล ะ พั ฒ น า ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ท่ี ภาครัฐควรเพิ่ มบทบาทการลงทุนและสนับสนุนด้าน ผ่ า น ม า ยั ง ก ร ะ จุ ก ตั ว อ ยู่ ใ น ภ า ค เ อ ก ช น เ ป็ น ส่ ว น ใ ห ญ่ การวิจัยและพั ฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมให้มากข้ึน โดยเฉพาะอย่างย่ิงในกลุ่มบริษัทขนาดใหญ่ ท�ำให้ไม่ก่อ เ พ่ื อ ใ ห้ ส า ธ า ร ณ ช น ส า ม า ร ถ เ ข้ า ถึ ง อ ง ค์ ค ว า ม รู้ แ ล ะ ใ ห้ เ กิ ด ก า ร เ ผ ย แ พ ร่ อ ง ค์ ค ว า ม รู้ สู่ ส า ธ า ร ณ ช น ด้ ว ย เทคนิคใหม่ ๆ ด้วยต้นทุนที่เข้าถึงได้ง่ายขึ้น ทั้งน้ี ราคาต้นทุนที่เข้าถึงได้ เนื่องจากผลงานด้านการวิจัย อาจเริ่มต้นจากการร่วมมือกับภาคเอกชนเพ่ื อด�ำเนิน และพั ฒนาดังกล่าวได้รับการปกป้องด้วยกฎหมาย โครงการวิจัยและพั ฒนาเทคโนโลยีท่ีมีความจ�ำเป็น ท รั พ ย์ สิ น ท า ง ปั ญ ญ า น อ ก จ า ก น้ี ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ยั ง ต่อการพั ฒนาอุตสาหกรรมของประเทศในอนาคต ขาดความสมดุลของบุคลากรด้านการวิจัยที่มีความรู้ ความสามารถสูง เน่ืองจากบุคลากรส่วนใหญ่ท�ำงานอยู่ ขณะเดียวกัน ควรเร่งสร้างความตระหนักถึงความ ในภาครัฐ โดยเฉพาะสถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษา ส�ำคัญของการวิจัยและพั ฒนาให้มากข้ึน โดยเฉพาะกลุ่ม ซ่ึ ง ไ ม่ ไ ด้ น� ำ ผ ล ก า ร ค้ น ค ว้ า วิ จั ย ไ ป ใ ช้ ป ร ะ โ ย ช น์ ใ น เ ชิ ง SMEs พร้อมทั้งให้การสนับสนุนที่จ�ำเป็น อาทิ เงินทุน พาณิชย์หรือใช้ประโยชน์ใ น เ ชิ ง ส า ธ า ร ณ ะ เ ท่ า ท่ี ค ว ร สถานที่ และบุคลากร ทั้งน้ี การสนับสนุนด้านการวิจัย และพั ฒนาของภาครัฐต่อเอกชนควรมีข้อตกลงหรือ เ งื่ อ น ไ ข บ า ง ป ร ะ ก า ร ท่ี จ ะ ท� ำ ใ ห้ ทุ ก ฝ่ า ย ไ ด้ รั บ ป ร ะ โ ย ช น์ อย่างเหมาะสม นอกจากน้ี ควรผ่อนคลายเง่ือนไขด้านกฎระเบียบเร่ือง บุคลากรด้านการวิจัยท่ีมีความสามารถสูง ซ่ึงส่วนใหญ่ ท� ำ ง า น ใ น ภ า ค รั ฐ ใ ห้ ส า ม า ร ถ ยื ม ตั ว ไ ป ท� ำ ง า น ร่ ว ม กั บ ภาคเอกชนได้ง่ายขึ้นเพื่ อให้เกิดการใช้ประโยชน์จาก ค ว า ม ส า ม า ร ถ ข อ ง บุ ค ล า ก ร คุ ณ ภ า พ สู ง ไ ด้ ม า ก ข้ึ น รวมท้ังควรมีมาตรการและนโยบายที่ชัดเจน รวมทั้ง ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม ที่ เ อื้ อ อ� ำ น ว ย ต่ อ ก า ร ดึ ง ดู ด บุ ค ล า ก ร และผู้เชี่ยวชาญด้านการวิจัยและนวัตกรรมท่ีมีศักยภาพ สูงจากต่างประเทศมาท�ำงานในประเทศให้มากขึ้นเพื่ อ ให้เกิดการถ่ายทอดและดูดซับองค์ความรู้และเทคโนโลยี เพิ่ มขึ้น รายงานความกา้ วหนา้ เปา้ หมายการพัฒนาทีย่ ั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 249 Thailand’s SDGs Report 2016-2020
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
- 364
- 365
- 366
- 367
- 368
- 369
- 370
- 371
- 372
- 373
- 374
- 375
- 376
- 377
- 378
- 379
- 380
- 381
- 382
- 383
- 384
- 385
- 386
- 387
- 388
- 389
- 390
- 391
- 392
- 393
- 394
- 395
- 396
- 397
- 398
- 399
- 400
- 401
- 402
- 403
- 404
- 405
- 406
- 407
- 408
- 409
- 410
- 411
- 412
- 413
- 414
- 415
- 416
- 417
- 418
- 419
- 420
- 421
- 422
- 423
- 424
- 425
- 426
- 427
- 428
- 429
- 430
- 431
- 432
- 433
- 434
- 435
- 436
- 437
- 438
- 439
- 440
- 441
- 442
- 443
- 444
- 445
- 446
- 447
- 448
- 449
- 450
- 451
- 452
- 453
- 454
- 455
- 456
- 457
- 458
- 459
- 460
- 461
- 462
- 463
- 464
- 465
- 466
- 467
- 468
- 469
- 470
- 471
- 472
- 473
- 474
- 475
- 476
- 477
- 478
- 479
- 480
- 481
- 482
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 482
Pages:
