พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม Dictionary of Buddhism

ทุนพิมพพจนานกุ รมพุทธศาสน เม่ือเดือนมกราคม พ.ศ. ๒๕๒๗ พระราชวรมนุ ไี ดเพียรพยายามคร้งั ลา สุดในการหาโรงพมิ พท่ีสามารถพมิ พพจนานุกรมพทุ ธศาสตร แตก ป็ ระสบปญหาเกยี่ วกบั ราคาคาพมิ พทสี่ งู เกินไปบา ง การพมิ พภ าษาบาลีดวยอกั ษรโรมนั ใหสมบูรณไ มไดบ า ง ในทส่ี ุดจงึ หาทางออกดวยการใหส่ังซอื้ อปุ กรณสาํ หรับเรยี งพิมพค อมพิวกราฟคชดุ ท่พี อจะพิมพอ กั ษรโรมนั ไดม าเปน กรณีพเิ ศษ (ประกอบดวยจานบนั ทกึ และแถบฟลม ตนแบบ) ชวงเวลานั้น ประจวบเปน ระยะท่ีคณุ หญิงกระจา งศรี รักตะกนิษฐ บังเอญิ ไดท ราบเรื่องราวเกยี่ วกบั พระราชวรมนุ ี และดว ยความมนี ้าํ ใจศรทั ธาใฝอ ุปถัมภพ ระศาสนาและเกื้อกลู แกพระสงฆ กไ็ ดม าถวายกําลงั ในการบําเพญ็ ศาสนกจิดวยการอุปถัมภเกี่ยวกับภัตตาหารและยานพาหนะเปนตนอยูเนืองนิตย ครั้นไดทราบเรื่องที่พระราชวรมุนีเพียรแกปญหาอยู จงึ ไดข วนขวายชว ยเหลอื ทกุ อยางเทา ท่โี ยมอุปถมั ภจ ะทาํ ได โดยเฉพาะดว ยการชว ยติดตอกับโรงพิมพ และอํานวยความสะดวกในการเดินทาง ครั้นไดทราบตอไปอีกวา มหาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลัย ซึง่ เปน หนว ยท่ีขอพิมพพจนานกุ รมนั้น มีเพยี งกําลังใจที่จะขอพิมพหนงั สือ แตยังไมม ที นุ ทรัพยท จ่ี ะใชพ ิมพ คณุ หญิงกระจา งศรี รกั ตะกนษิ ฐกไ็ ดเออื้ อาํ นวยความอปุ ถัมภใ นเรือ่ งนแ้ี กม หาจฬุ าลงกณราชวทิ ยาลัยดว ย เบ้ืองแรก คณุ หญงิ กระจา งศรี รักตะกนิษฐ ไดแ สดงจาคเจตนาทจ่ี ะจัดหาทุนมาชวยบางสว นหนง่ึ ซ่ึงคงจะพอเปน ทนุ สําหรับจา ยคาอปุ กรณสาํ หรับชว ยการเรียงพิมพอกั ษรบาลแี บบโรมนั ที่ไดขอใหบ รษิ ทั อีสตเอเชยี ติค จํากัด สั่งซ้ือจากประเทศสหรัฐอเมรกิ า มลู คา ๒๔,๐๐๐ บาท แตต อมาอกี เพียงสองสามวัน คอื ในวันท่ี ๒ กมุ ภาพันธ ๒๕๒๗ ทา นก็ไดขยายความอุปถมั ภออกไปอีก โดยไดแจงแกผ ูเ รยี บเรยี งคอื พระราชวรมุนี วาจะขอรับภาระดาํ เนนิ การรวบรวมทุนจดั พิมพ พจนานกุ รมพทุ ธศาสตร ใหท ง้ั หมด ภายในวงเงนิ ๓๐๐,๐๐๐ บาท โดยทา นจะทาํ หนาท่เี ปน ผปู ระสานงานบอกกลาวกนั ในหมญู าตมิ ิตรและผูสนิทสนมคนุ เคยใหร วมกนั บรจิ าคดว ยวธิ ีจดั เปน ทนุ รวม ๓๐๐ ทนุ ๆ ละ ๑,๐๐๐ บาทพระราชวรมุนี จึงไดน ดั หมายพระเถระทางฝายมหาจฬุ าลงกรณราชวิทยาลัยไปรบั ทราบกศุ ลเจตนานนั้ และจัดเตรียมอนุโมทนาบตั รใหสําหรับมอบแกผูบรจิ าค คณุ หญิงกระจางศรี รักตะกนษิ ฐ ไดบ อกกลาวเชญิ ชวนทานผศู รัทธาในวงความรจู ักของทาน ขอ ความทีท่ านใชบอกกลาวเชิญชวนตอนหน่ึงวา “นับวาเปนโอกาสอันดีของเราทั้งหลาย ท่ีจะไดมีสวนเปน ผูพมิ พหนงั สือทางวิชาการท่ีสาํ คญั เลมน้ี ฝากไวเ ปน อนุสรณในพระพทุ ธศาสนา เปน เครื่องบูชาพระรัตนตรยั รวมกัน อันจะยังประโยชนใหเกิดอานสิ งสท างปญ ญาบารมี แกตวั ผูบริจาคเองและบุตรหลาน ทั้งยงั เปน การชว ยสงเคราะหพระเณรใหไ ดม ีหนังสือทจ่ี าํ เปนย่งิ น้ีไวใ ชโดยเร็ว นอกจากน้นั ผลทจี่ ะตามมากค็ อื รายไดจากการจาํ หนายหนังสอื น้ี ก็จะไดใ ชประโยชนใ นการบาํ รุงการศึกษาของพระเณร ...” การเชิญชวนบรจิ าคทุนสรางพจนานุกรมฯ นี้ คณุ หญงิ กระจา งศรี รกั ตะกนิษฐ ไดเ รมิ่ บอกกลา วในหมูญาติมิตรสนิทกอน ปรากฏวามีผูศรัทธาในงานบุญนี้มากเกินคาด การเชญิ ชวนจึงขยายวงกวางออกไปจนไดเ งินเกินกวาที่กาํ หนดไวใ นเวลาอันรวดเรว็ อน่งึ ในระหวางเวลารอคอยการพิมพ พจนานุกรมพุทธศาสตร ฉบับประมวลธรรม นี้ มหาจุฬาลงกรณ-ราชวทิ ยาลยั กไ็ ดขอพิมพ พจนานุกรมพทุ ธศาสน ฉบบั ประมวลศัพท เพมิ่ เขามาอกี และกย็ ังไมมีทุนที่จะพิมพฉบับหลังนีอ้ ีกเชน กนั ผเู ชิญชวนและรวบรวมทุนเหน็ เปนโอกาสอันดที ่ีทา นผูม ีศรัทธาบรจิ าคท้งั หลายจะไดบ ุญกศุ ลจากการน้กี วางขวางยิ่งขนึ้ จึงไดเ สนอพระราชวรมุนีขอใหใชเ งินบรจิ าคซ่งึ มจี าํ นวนมากพอน้เี ปนทนุ พมิ พพ จนานกุ รมฯ ฉบับประมวลศพั ท มอบใหม หาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลยั เพือ่ จาํ หนา ยหาผลกาํ ไรบาํ รุงกจิ การของมหาวทิ ยาลยั อกี เลม หนง่ึ ดวย และถาหากยังคงมเี งนิ เหลอื อยูบ า ง ก็ขอใหเก็บไวในบญั ชเี ดมิ นเี้ พอ่ื สมทบเปน ทุนพมิ พใ นคราวตอๆ ไป

389 อนง่ึ ทนุ พิมพพ จนานุกรมฯ นี้ ผรู วบรวมทุนไดแสดงความประสงคทจ่ี ะใหเกบ็ ไวเปน ทุนสาํ รองถาวร ของมหาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลัย สําหรบั พิมพ พจนานุกรมฯ ทง้ั สองเลม น้ีโดยเฉพาะ เพอ่ื จะไดมที ุนพรอ มทีจ่ ะพิมพเ พ่ิมเตมิ ไดโดยไมข าดระยะ ฉะน้นั จงึ ไดข อความรวมมือจากมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลยั ใหชวยสงวนรกั ษาทนุ น้ไี ว โดยในการจดัจําหนา ย ขอใหห กั ตนทนุ หนงั สือทกุ เลมที่จําหนายไดส ง คืนเขาบญั ชี “ทนุ พมิ พพ จนานกุ รมพทุ ธศาสน” ซ่งึ ไดเ ปดอยแู ลวที่ธนาคารกรุงศรีอยธุ ยา สาํ นกั งานใหญ ดังกลาวขา งตน สวนผลกําไรทงั้ หมด มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลยั ก็จะไดนาํ ไปใชในกิจการของมหาวทิ ยาลยั ตามตองการ ทั้งนี้ผรู วบรวมไดข ออาราธนาพระราชวรมนุ ี ซ่งึ การทํางานของทา นไดเ ปนเหตุใหผูรวบรวมเกิดความดาํ ริทจี่ ะตั้งทนุ นี้ ใหโปรดเปนหลักในการรักษาบัญชรี ว มกับมหาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลยั สบื ตอไป “ทนุ พิมพพจนานุกรมพุทธศาสน” นี้ เปนผลแหงความเสยี สละและความสามัคคี อันเกดิ จากความมจี ิตศรทั ธาในพระพุทธศาสนา และธรรมฉันทะทจี่ ะสง เสริมความรูค วามเขาใจในธรรมใหแ พรหลาย ซึ่งจะใหสาํ เรจ็ เปนธรรมทานอันอํานวยประโยชนแกชนจํานวนมาก ขอกุศลเจตนาและบุญกิริยาที่กลาวมานี้จงเปนปจจัยดลใหผูรวมบริจาคทุกทานเจริญงอกงามในธรรมยิง่ ๆ ขน้ึ ไป เพอื่ ไดป ระสบแตค วามสขุ และสรรพพร และขออคั รทานคอื การใหธ รรมแจกจา ยความรแู ละเผยแพรความดีงามครั้งน้ี จงเปนเคร่อื งค้ําชสู ทั ธรรมใหดํารงมัน่ และแผไ พศาล เพอ่ื ชักนํามหาชนใหบรรลุประโยชนสุขอนั ไพบูลยตราบชว่ั กาลนาน