หลักสูตรการฝึกอบรมผู้กำกับลูกเสือสำรอง_ขั้นความรู้ชั้นสูง

คำนำ หลกั สูตรการฝึ กอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง ข้นั ความรู้ช้นั สูง เล่มน้ี พฒั นามาจาก คู่มือการฝึกอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง ข้นั ความรู้ช้นั สูง ของสานกั งานลูกเสือแห่งชาติ ท่ีมุ่ง สร้างองคค์ วามรู้ เจตคติและทกั ษะทางลูกเสือที่เนน้ ทกั ษะการดารงชีวติ (Living Skills) เป็นส่วน ใหญ่ ซ่ึงยงั ไม่ครอบคลุมถึงทกั ษะชีวติ (Life Skills )ที่จาเป็ นในการป้องกนั ปัญหาสงั คมปัจจุบนั ผู้ กากบั ลูกเสือจึงควรไดร้ ับการเสริมสร้างความรู้ ความเขา้ ใจ ในเรื่องทกั ษะชีวติ และกระบวนการ เสริมสร้างทกั ษะชีวติ ซ่ึงจะเป็นภูมิคุม้ กนั ปัญหา เพิม่ เติมจากเน้ือหาวชิ าท่ีมีอยเู่ ดิม เพราะการจดั กิจกรรมลูกเสือที่เสริมสร้างทกั ษะการดารงชีวติ เพยี งดา้ นเดียว ไมเ่ พยี งพอที่จะทาใหเ้ ด็กและ เยาวชนไทย สามารถเผชิญปัญหาสังคมที่มีความสลบั ซบั ซอ้ นมากยงิ่ ข้ึนไดอ้ ยา่ งเหมาะสม สมาคมวางแผนครอบครัวแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถมั ภส์ มเด็จพระศรีนคริน ทราบรมราชชนนี สานกั งานลูกเสือแห่งชาติ สานกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน และ สานกั งานกองทุนสนบั สนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จึงไดร้ ่วมกนั พฒั นาหลกั สูตรการ ฝึกอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือเพ่ือเสริมสร้างทกั ษะชีวติ ควบคูก่ บั การเสริมสร้างทกั ษะการดารงชีวติ ดว้ ย ขบวนการลูกเสือ โดยกาหนดใหม้ ีกิจกรรมเสริมสร้างทกั ษะชีวติ ในรายวชิ า และบูรณาการทกั ษะ ชีวติ เฉพาะดา้ นท่ีเป็ นภูมิคุม้ กนั ปัญหาสงั คมใหก้ บั ลูกเสือซ่ึงสอดคลอ้ งกบั คู่มือการฝึกอบรมผู้ กากบั ลูกเสือ ของสานกั งานลูกเสือแห่งชาติ และหลกั สูตรการฝึกอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง ข้นั ความรู้ช้นั สูงน้ีไดร้ ับการอนุมตั ิจากคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติเรียบร้อยแลว้ สมาคมวางแผนครอบครัวแห่งประเทศไทยฯ ขอขอบคุณ สานกั งานลูกเสือแห่งชาติ สานกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน (สพฐ.) สานกั งานกองทุนสนบั สนุนการสร้างเสริม สุขภาพ (สสส.) และคณะทางานพฒั นาหลกั สูตรการฝึกอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง ข้นั ความรู้ ช้นั สูง ทุกทา่ น หวงั เป็นอยา่ งยงิ่ วา่ หลกั สูตรการฝึกอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง ข้นั ความรู้ช้นั สูง เล่มน้ี จะเกิดประโยชน์สูงสุดตอ่ การพฒั นาเดก็ และเยาวชนตอ่ ไป สมาคมวางแผนครอบครัวแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถมั ภส์ มเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี มกราคม 2559

สำรบัญ โครงสร้างรายวชิ าในหลกั สูตรการฝึกอบรมผกู้ ากบั กองลูกเสือสารอง ข้นั ความรู้ช้นั สูง หนา้ รายช่ือวชิ าในหลกั สูตรการฝึ กอบรมผกู้ ากบั กองลูกเสือสารอง ข้นั ความรู้ช้นั สูง 1 ตารางฝึกอบรมผกู้ ากบั สารอง ข้นั ความรู้ช้นั สูง 2 บทพเิ ศษ ก คาแนะนาทว่ั ไป (วตั ถุประสงคข์ องการฝึกอบรม) 3 บทพเิ ศษ ข คาแนะนาท่วั ไป (การแต่งกายในการฝึ กอบรม) 11 บทพิเศษ ค คาแนะนาทว่ั ไป (การถวายราชสดุดีพระบรมรูปรัชกาลที� 6) 21 บทพเิ ศษ ง คาแนะนาทวั่ ไป (การลอดซุม้ ในการฝึกอบรมผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือ) 23 บทพเิ ศษ จ คาแนะนาทวั่ ไป (พธิ ีรอบเสาธงในตอนเชา้ ระหวา่ งการฝึกอบรม) 24 26 บทพเิ ศษ ฉ คาแนะนาทวั่ ไป การบูชาพระรัตนตรัย 28 บทพเิ ศษ ช 31 บทพิเศษ ซ คาแนะนาทวั่ ไป (การใชค้ าบอกก่อนการร้องเพลงสรรเสริญพระบารมีฯ) คาแนะนาทวั่ ไป (การตรวจตอนเชา้ ในการฝึกอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือ 32 บทพเิ ศษ ฌ ข้นั ความรู้ช้นั สูง) 36 บทพเิ ศษ ญ 37 บทพิเศษ ฎ คาแนะนาทวั่ ไป (ขอ้ เสนอแนะในการตรวจแบบจูโ่ จม) 38 บทพิเศษ ฏ 39 บทพิเศษ ฐ คาแนะนาทวั่ ไป (การตรวจโดยคณะนายหมู่ลูกเสือในการฝึกอบรม) 40 บทพิเศษ ถ คาแนะนาทวั่ ไป (การชกั ธงเขียวใหญ่) คาแนะนาทวั่ ไป (การตรวจสมุดบนั ทึก) 43 บทพิเศษ ท คาแนะนาทวั่ ไป (กิจกรรมยามวา่ ง) 44 บทพิเศษ ธ คาแนะนาทวั่ ไป (การประชุมนายหมู่ในการฝึ กอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือ 46 บทพเิ ศษ น ข้นั ความรู้ช้นั สูง) คาแนะนาทวั่ ไป (การเลือกประธานรุ่น และนายหมูถ่ าวร) 49 บทพิเศษ บ คาแนะนาทวั่ ไป (การเชิญแขกรับประธานอาหารเวลาค่า) 52 คาแนะนาทวั่ ไป (ขอ้ เสนอแนะการปราศรัยคร้ังสุดทา้ ยในการฝึกอบรม วชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือข้นั ความรู้ช้นั สูง) คาแนะนาทวั่ ไป (การฝึกอบรมโดนระบบฐานและวธิ ีการปฏิบตั ิ)

บทเรียนท่ี 1 วตั ถุประสงคข์ องการฝึกอบรม หนา้ บทเรียนที่ 2 ตวั เราเองกบั ลูกเสือสารอง 54 บทเรียนที่ 3 กิจกรรมลูกเสือเสริมสร้างทกั ษะชีวติ 57 บทเรียนท่ี 4 การลูกเสือสารองกบั เด็ก 60 บทเรียนท่ี 5 วชิ าชาวค่าย 78 บทเรียนที่ 6 คาปฏิญาณและกฎของลูกเสือ 86 บทเรียนท่ี 7 บทบาทของผกู้ ากบั กองลูกเสือสารอง 94 บทเรียนที่ 8 ธรรมชาติศึกษาและการอนุรักษ์ (การประชุมกองคร้ังที่ 1) 100 บทเรียนท่ี 9 การฝีมือและอุปกรณ์ในการฝึกอบรม 117 บทเรียนท่ี 10 การเล่าเร่ืองส้นั ท่ีเป็นคติ 124 บทเรียนที่ 11 การบนั เทิงในกองลูกเสือสารอง 129 บทเรียนที่ 12 วชิ าพเิ ศษลูกเสือ 134 บทเรียนที่ 13 การเล่นเกม 141 บทเรียนท่ี 14 การลูกเสือนานาชาติ 170 บทเรียนที่ 15 การทางานตามโครงการในกลุ่ม 181 บทเรียนท่ี 16 การวางแผนกาหนดการฝึกอบรม 205 บทเรียนท่ี 17 ทกั ษะลูกเสือสารอง 210 บทเรียนท่ี 18 การสนบั สนุนกองลูกเสือสารอง 233 บทเรียนท่ี 19 พิธีการลูกเสือสารอง 236 บทเรียนท่ี 20 การเดินทางสารวจ 242 บทเรียนที่ 21 การบริหารงานในกองลูกเสือสารอง 253 บทเรียนที่ 22 แผนปฏิบตั ิงานส่วนตวั 259 บทเรียนที่ 23 การประชุมกองคร้ังพเิ ศษ 305 บทเรียนที่ 24 การฝึกอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือ 313 การกล่าวปราศรัยในการปิ ดการฝึกอบรม 318 การเสนอผลงานตามโครงการตอ่ ท่ีประชุมใหญ่ 340 พธิ ีการทางศาสนา 343 ภาคผนวก พธิ ีรอบเสาธงในตอนเชา้ ระหวา่ งการฝึกอบรม 345 บรรณานุกรม 352 355

แนวปฏิบตั ิในกำรฝึ กอบรมผู้กำกบั ลูกเสือสำรอง การฝึกอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารอง ข้นั ความรู้ช้นั สูง จดั ทาข้ึนเพ่ือช่วยเหลือผกู้ ากบั ลูกเสือกอง รองผกู้ ากบั ลูกเสือกองลูกเสือสารอง ซ่ึงไดผ้ า่ นการฝึกอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือ ข้นั ความรู้เบ้ืองตน้ มาแลว้ และไดม้ ีประสบการณ์ในปฏิบตั ิงานในกองลูกเสือสารอง การฝึ กอบรมข้นั น้ี มีจุดประสงคท์ ี่จะใหโ้ อกาส แก่ผกู้ ากบั ลูกเสือกอง รองผูก้ ากบั ลูกเสือกองลูกเสือสารอง จะได้ พิจารณาใชบ้ ทบาทในการเป็ นผูน้ าของตนเองใหล้ ึกซ้ึงกวา้ งขวาง เพอ่ื พฒั นาความเขา้ ใจในเรื่องความ สมั พนั ธภาพและทกั ษะในการเป็นผนู้ าอนั ตวั เองจะตอ้ งเขา้ ไปเก่ียวขอ้ งกบั การใชว้ ธิ ีการต่างๆ ใน ประเภทลูกเสือสารอง ท้งั น้ีเพือ่ ส่งเสริมความเจริญใหแ้ ก่เด็กวยั ลูกเสือสารอง และเพอ่ื เป็นภูมิหลงั ใน การเเลกเปล่ียนประสบการณ์ซ่ึงกนั และกนั กบั ผกู้ ากบั ลูกเสือกองลูกเสือสารองอ่ืนดว้ ย วตั ถุประสงคข์ องบทเรียนต่างๆ ของแตล่ ะวชิ า ไดใ้ หไ้ วเ้ พยี งเป็นขอ้ เสนอแนะพร้อมกบั วธิ ีการดว้ ยเท่าน้นั ในบางกรณีไดเ้ สนอวธิ ีการอื่นและการมอบหมายงานไวด้ ว้ ย ผใู้ หก้ ารฝึกอบรมควร จะไดเ้ ลือกวชิ าที่เห็นวา่ จาเป็ นมาบรรยาย แลว้ ปรับคาอธิบายใหส้ อดคลอ้ งกนั เพื่อสนองความตอ้ งการ ของ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม คาบรรยายเกี่ยวกบั การจดั รูปแบบการฝึกอบรมแบบอ่ืนเขา้ ดว้ ย โปรดดูใน หวั ขอ้ \"กาหนดการ\" ในคูม่ ือน้ี 1. เป้ำหมำย (AIM) เมื่อเสร็จสิ้นการฝึกอบรมน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมจะปฏิบตั ิหนา้ ทีผกู้ ากบั ลูกเสือกอง ลูกเสือสารองท่ีดีและมีประสิทธิภาพ 2. วตั ถุประสงค์กำรฝึ กอบรม (OBJECTIVES) เมื่อจบการฝึกอบรมน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมควรจะสามารถ ดงั น้ี 1. ช้ีแจงกิจการลูกเสือสารองไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 2. ปฏิบตั ิหนา้ ที่และทางานร่วมงานร่วมกบั บุคคลอื่นไดเ้ ป็ นอยา่ งดี 3. สาธิตทกั ษะทางลูกเสือสารองไดถ้ ูกตอ้ งเป็ นอยา่ งดี 4. วางแผนการฝึกอบรมเพ่ือพฒั นาลูกเสือสารองได้ 5. ฝึกอบรมและบริหารงานในกองลูกเสือสารองไดอ้ ยา่ งดี มีประสิทธิภาพ

1 โครงสร้ำงรำยวชิ ำในหลกั สูตรกำรฝึ กอบรมผู้กำกบั ลกู เสือสำรอง ข้ันควำมรู้ช้ันสูง วชิ ำแกน 1. คาปฏิญาณและกฎของลูกเสือ 2. วชิ าชาวคา่ ย 3. การบริหารงานในกองลูกเสือสารอง 4. การบนั เทิงในกองลูกเสือสารอง 5. การเล่นเกม 6. การลูกเสือนานาชาติ 7. การวางแผนกาหนดการฝึ กอบรม 8. การฝึกอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือ 9. แผนปฏิบตั ิงานส่วนตวั วชิ ำเฉพำะ 1. ตวั เราเองกบั กองลูกเสือสารอง 2. การลูกเสือสารองกบั เด็ก 3. หลกั สูตรและวชิ าพเิ ศษลูกเสือสารอง 4. บทบาทของผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารอง 5. พิธีการลูกเสือสารอง 6. ทกั ษะลูกเสือสารอง 7. การสนบั สนุนกองลูกเสือสารอง วชิ ำพเิ ศษ 1. กิจกรรมลูกเสือเสริมสร้างทกั ษะชีวติ 2. ธรรมชาติศึกษาและการอนุรักษ์ 3. การฝีมือและอุปกรณ์การฝึกอบรม 4. การเล่าเร่ืองส้ันที่เป็ นคติ 5. การทางานตามโครงการ 6. การเดินทางสารวจ 7. นกั อ่านแผนท่ี

2 รำยข่ือวชิ ำในหลกั สูตรกำรฝึ กอบรมผู้กำกบั ลูกเสือสำรอง ข้นั ควำมรู้ช้ันสูง เวลำ (นำที) ลำดบั ที่ เร่ือง 30 60 บทเรียนท่ี 1 วตั ถุประสงคข์ องการฝึกอบรม 45 บทเรียนที่ 2 ตวั เราเองกบั ลูกเสือสารอง 90 บทเรียนที่ 3 กิจกรรมลูกเสือเสริมสร้างทกั ษะชีวติ 90 บทเรียนท่ี 4 การลูกเสือสารองกบั เด็ก 90 บทเรียนท่ี 5 วชิ าชาวค่าย 60 บทเรียนที่ 6 คาปฏิญาณและกฎของลูกเสือ 120 บทเรียนที่ 7 บทบาทของผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง 180 บทเรียนท่ี 8 ธรรมชาติศึกษาและการอนุรักษ(์ ประชุมกองคร้ังท่ี 1) 60 บทเรียนท่ี 9 การฝีมือและอุปกรณ์ในการฝึ กอบรม 90 บทเรียนที่ 10 การเล่าเรื่องส้ันที่เป็ นคติ 300 บทเรียนที่ 11 การบนั เทิงในกองลูกเสือสารอง 90 บทเรียนที่ 12 วชิ าพเิ ศษลูกเสือ (ประชุมกองคร้ังท่ี 2 และ 4) 90 บทเรียนที่ 13 การเล่นเกม 90 บทเรียนท่ี 14 การลูกเสือนานาชาติ 180 บทเรียนท่ี 15 การทางานตามโครงการในกลุ่ม 150 บทเรียนท่ี 16 การวางแผนกาหนดการฝึกอบรม 45 บทเรียนท่ี 17 ทกั ษะลูกเสือสารอง(ประชุมกองคร้ังที่ 3) 60 บทเรียนที่ 18 การสนบั สนุนกองลูกเสือสารอง 180 บทเรียนที่ 19 พิธีการลูกเสือสารอง 60 บทเรียนที่ 20 การเดินทางสารวจ (ประชุมกองคร้ังท่ี 5) 90 บทเรียนท่ี 21 การบริหารงานในกองลูกเสือ 240 บทเรียนที่ 22 แผนปฏิบตั ิงานส่วนตวั 45 บทเรียนที่ 23 การประชุมกองคร้ังพิเศษ (ประชุมกองคร้ังท่ี 6) บทเรียนท่ี 24 การฝึกอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือ รวม 43 ช่ัวโมง 45นำที

3 ตารางฝึ กอบรมผู้กากบั ลูกเสือสารอง ข้ันความรู้ช้ันสูง (A.T.C.) ระหว่างวนั ท่ี......................................................... ณ ........................................................... วนั ท่ี 1 ของการฝึ กอบรม (วนั ท่ี....................………เดือน….............. พ.ศ ................ ) เวลา 08:00 น. รายงานตวั ลงทะเบียน แบง่ หมู่ 08:30 น. ปฐมนิเทศ 08:45 น. พิธีเปิ ดการฝึกอบรม - ประธานในพิธีจุดธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย และ พระบรมราชนุสรณ์ ร.6 - ถวายราชสดุดี - ประธานโครงการกล่าวรายงาน - ประธานพธิ ีกล่าวปราศรัยเปิ ดการฝึกอบรม - พธิ ีรอบเสาธง - ถ่ายภาพ (ถา้ มี) 09.45 น. - ลอดซุม้ เขา้ ที่พกั 30 นาที วตั ถุประสงคข์ องการฝึกอบรม 10.15 น. ตวั เราเองกบั ลูกเสือสารอง 60 นาที 11.15 น. กิจกรรมลูกเสือเสริมสร้างทกั ษะชีวติ 45 นาที 12:00 น. พกั รับประทานอาหาร 13:30 น. การลูกเสือสารองกบั เด็ก 90 นาที 15:00 น. พกั / เครื่องดื่ม 15:15 น. วชิ าชาวคา่ ย 90 นาที 16:45 น. พกั /ประชุมวทิ ยากร 18:00 น. ชกั ธงรับประทานอาหาร 19:30 น. คาปฏิญาณและกฎของลูกเสือ 90 นาที 21:00 น. สวดมนต์ เพลงสรรเสริญพระบารมี (บทเรียนรู้จกั ซ่ึงกนั และกนั ) 22:00น. ดบั ไป นอน

4 วนั ที่ 2 ของการฝึกอบรม (วนั ท่ี…………….เดือน………..………….พ.ศ…………..) เวลา 05:30 น. ต่ืน ทาความสะอาด ประกอบอาหาร 07:00 น. รับประทานอาหาร 07:30 น. รับตรวจ 08:00 น. ประชุมรอบเสาธง 09:00 น. บทบาทของผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง 60 นาที 10:00 น. การประชุมกองคร้ังท่ี 1(ธรรมชาติศึกษาและการอนุรักษ)์ 120 นาที 12:00 น. พกั รับประทานอาหาร เกมมิตรสัมพนั ธ์ 13:30 น. การเล่าเรื่องส้นั ที่เป็ นคติ 60 นาที 14:30 น. การฝีมือและอุปกรณ์ในการฝึ ก อบรม (มีเคร่ืองดื่มในเวลา) 180 นาที 17:30 น. พกั ประชุมวทิ ยากร 18:00 น. ชกั ธง / รับประทานอาหาร 19:30 น. การบนั เทิงในกองลูกเสือสารอง 90 นาที 21:00 น. สวดมนต์ เพลงสรรเสริญพระบารมี ( การศึกษาเพ่มิ เติมฉบบั ท่ี 2) 22:00 น. ดบั ไฟ นอน วนั ที่ 3 ของการฝึกอบรม (วนั ท่ี…………….เดือน………..………….พ.ศ…………..) เวลา 05:30 น. ต่ืน ทาความสะอาด ประกอบอาหาร 07:00 น. รับประทานอาหาร 07:30 น. รับตรวจ 08:00 น. ประชุมรอบเสาธง 08:45 น. คติธรรมประจาวนั 15 นาที 09:00 น. การประชุมกองคร้ังท่ี 2 (หลกั สูตรและวชิ าพิเศษลูกเสือสารอง) 180 นาที 12:00 น. พกั รับประทานอาหาร (เกมมิตรสัมพนั ธ์) 13:30 น. การลูกเสือนานาชาติ 90 นาที 15:00 น. พกั / เครื่องดื่ม 15:15 น. การเล่นเกม 90 นาที

17:00 น. พกั / ประชุมวทิ ยากร 5 18:00 น. ชกั ธง รับประทานอาหาร 19:30น. การทางานตามโครงการในกลุ่ม 90 นาที 21:00 น. สวดมนต์ เพลงสรรเสริญพระบารมี 90 นาที ( การศึกษาเพ่มิ เติมฉบบั ที่ 2 ) 22:00 น. ดบั ไฟ นอน วนั ที่ 4 ของการฝึกอบรม (วนั ท่ี…………….เดือน………..………….พ.ศ…………..) เวลา 05:30 น. ต่ืน ทาความสะอาด ประกอบอาหาร 07:00 น. รับประทานอาหาร 07:30 น. รับตรวจ 08:00 น. ประชุมรอบเสาธง 08:45 น. คติธรรมประจาวนั 15 นาที 09:00 น. การวางแผนกาหนดการฝึกอบรม 180 นาที 12:00 น. พกั / รับประทานอาหาร (เกมมิตรสมั พนั ธ์) 13:30 น. การสนบั สนุนกองลูกเสือสารอง 45 นาที 14:15 น. ทกั ษะลูกเสือสารอง 45 นาที 15:00 น. การประชุมกองคร้ังท่ี 3 (ทกั ษะลูกเสือสารอง) 105 นาที (มีเคร่ืองด่ืมในเวลา) 17:00 น. พกั ประชุมวทิ ยากร 18:00 น. ชกั ธง รับประทานอาหาร 19:30น. การชุมนุมรอบกองไฟ 90 นาที 21:00 น. สวดมนต์ เพลงสรรเสริญพระบารมี ( การศึกษาเพ่ิมเติมฉบบั ท่ี 2 ) 22.00 น. ดบั ไฟ นอน

6 วนั ที่ 5 ของการฝึกอบรม (วนั ที่…………….เดือน………..………….พ.ศ…………..) เวลา 05:30 น. ตื่น ทาความสะอาด ประกอบอาหาร 07:00 น. รับประทานอาหาร 07:30 น. รับตรวจ 08:00 น. ประชุมรอบเสาธง / เกม 08:45 น. คติธรรมประจาวนั 15 นาที 09:00 น. พิธีการลูกเสือสารอง 60 นาที 10:00 น. การประชุมกองคร้ังท่ี 4 (นกั อา่ นแผนที่) 120 นาที 12:00 น. พกั รับประทานอาหาร 13:30 น. การบริหารงานในกองลูกเสือสารอง 60 นาที 14:30 น. การเดินทางสารวจ 30 นาที 15:00 น. การประชุมกองคร้ังที่ 5(การเดินทางสารวจ) 150 นาที (มีเคร่ืองด่ืมในเวลา) 17:30 น. พกั / ประชุมวทิ ยากร 18:00 น. ชกั ธง รับประทานอาหาร 19:30น. แผนปฏิบตั ิงานส่วนตวั 90 นาที 21:00 น. สวดมนต์ เพลงสรรเสริญพระบารมี 22:00 น. ดบั ไฟ นอน วนั ที่ 6 ของการฝึกอบรม (วนั ท่ี…………….เดือน………..………….พ.ศ…………..) เวลา 05:30 น. ต่ืน ทาความสะอาด ประกอบอาหาร 07:00 น. รับประทานอาหาร 07:30 น. รับตรวจ 08:00 น. ประชุมรอบเสาธง / เกม 08:30 น. พระธรรมเทศนา 30 นาที 09:15น. การฝึกอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือ 45 นาที 10:00 น. การเสนอผลงานตามโครงการต่อที่ประชุมใหญ่ 120 นาที 12:00 น. พกั / รับประทานอาหาร 13:30 น. การประชุมกองคร้ังพิเศษ (คร้ังที่ 6) 240 นาที (มีเคร่ืองดื่มในเวลา)

7 17:30 น. พกั / ประชุมวทิ ยากร 18:00 น. ชกั ธง รับประทานอาหาร 19:00 น. การเชิญแขกรับประทานอาหาร 21:00 น. สวดมนต์ เพลงสรรเสริญพระบารมี 22:00 น. ดบั ไฟ นอน วนั ท่ี 7 ของการฝึกอบรม (วนั ท่ี…………….เดือน………..………….พ.ศ…………..) เวลา 05:30 น. ต่ืน ทาความสะอาด 07:00 น. รับประทานอาหาร 07:30 น. รับตรวจ 08:00 น. ประชุมรอบเสาธง 09:00 น. เกบ็ สิ่งของทาความสะอาดที่พกั ใหอ้ ยใู่ นสภาพเดิม / คืนส่ิงของ 10:00 น. อภิปรายซกั ถามปัญหา 11:00 น. พธิ ีปิ ดการอบรม - ผแู้ ทนรุ่นกล่าวแสดงความรู้สึก - ผอู้ านวยการฝึกอบรมประกาศผลการฝึกอบรม มอบวุฒิบตั ร - ผอู้ านวยการฝึกกล่าวปราศรัยคร้ังสุดทา้ ย - ทบทวนคาปฏิญาณ - พธิ ีรอบเสาธง - มอบนายหมูถ่ าวร - สวดมนต์ สงบน่ิง ชกั ธง - เพลงสามคั คีชุมนุม - จบั มือลา 12:00 น. รับประทานอาหารร่วมกนั เดินทางกลบั

8 กำรประชุมกองลูกเสือสำรอง คร้ังท่ี 1 (120 นำท)ี 1. พิธีเปิ ด (แกรนดฮ์ าวล์ ชกั ธง สวดมนต์ สงบน่ิง ตรวจ แยก) 10 นาที 2. เล่นเกมเพือ่ บริหารร่างกาย 10 นาที 3. การฝึกอบรมตามหลกั สูตร 60 นาที ธรรมชาติศึกษาและการอนุรักษ์ 20 นาที ก. นาเขา้ สู่บทเรียนและช้ีแจงวตั ถุประสงค์ 5 นาที ข. แบง่ งานเป็นหมู่ตามโครงการ 5 (1) ศึกษาเรื่องตน้ ไม้ 10 นาที (2) ศึกษาเร่ืองสัตวแ์ ละธรรมชาติที่ถูกทาลาย (3) ศึกษาเร่ืองนก (4) ศึกษาเร่ืองใบไมแ้ ละการเกบ็ รักษา (5) ศึกษาเรื่องพืชสมุนไพร หรืออ่ืนๆ ค. นาผลงานกลบั มารายงาน ง. สรุป 4. ผกู้ ากบั ลูกเสือเล่าเรื่องส้ัน นาที 5. พธิ ีปิ ด (นดั หมาย ตรวจเครื่องแบบ แกรนด์ฮาวล์ ชกั ธง เลิก) กำรประชุมกองลกู เสือสำรอง คร้ังท่ี 2 (180 นำที) 1. พิธีเปิ ด (แกรนดฮ์ าวล์ ชกั ธง สวดมนต์ สงบน่ิง ตรวจ แยก) 10 นาที 2. เล่นเกมเพอื่ บริหารร่างกาย 10 นาที 3. การฝึกอบรมตามหลกั สูตรวชิ าพิเศษลูกเสือ 140 นาที วชิ าพิเศษจดั กลุ่มเฉพาะกิจ ก. จดั กลุ่มตามใจสมคั รแลว้ แยกเขา้ กลุ่ม ข. การสอนตามฐานของแต่ละกลุ่มเฉาะกิจใหผ้ า่ นไดเ้ พยี ง 2 กลุ่มตอ่ คน - กลุ่มการซ่อมจกั รยาน - กลุ่มนกั ปฐมพยาบาล - กลุ่มนกั จิตรกร - กลุ่มนกั วทิ ยาศาสตร์ - กลุ่มการอนุรักษ์ ฯลฯ ค. สรุป 4. ผกู้ ากบั ลูกเสือเล่าเรื่องส้นั 10 นาที 5. พธิ ีปิ ด (นดั หมาย ตรวจเคร่ืองแบบ แกรนดฮ์ าวล์ ชกั ธง เลิก) 10 นาที

กำรประชุมกองลกู เสือสำรอง คร้ังท่ี 3 (150 นำที) 9 1. พธิ ีเปิ ด (แกรนดฮ์ าวล์ ชกั ธง สวดมนต์ สงบนิ่ง ตรวจ แยก) 10 นาที 2. เล่นเกมเพ่ือบริหารร่างกาย 10 นาที 3. การฝึกอบรมตามหลกั สูตรทกั ษะทางลูกเสือ 110 นาที ก. นาเขา้ สู่บทเรียนและช้ีแจงวตั ถุประสงค์ 10 นาที ข. แบ่งกลุ่มตามความสนใจ 10 นาที ค. แยกกลุ่มสนใจ ง. สรุป 4. ผกู้ ากบั ลูกเสือเล่าเรื่องที่เป็นประโยชน์ 5. พิธีปิ ด (นดั หมาย ตรวจเครื่องแบบ แกรนดฮ์ าวล์ ชกั ธง เลิก) กำรประชุมกองลูกเสือสำรอง คร้ังที่ 4 (120 นำที) 10 นาที 1. พธิ ีเปิ ด (แกรนดฮ์ าวล์ ชกั ธง สวดมนต์ สงบนิ่ง ตรวจ แยก) 5 นาที 2. เล่นเกมเพื่อบริหารร่างกาย 90 นาที 3. การฝึกอบรมตามหลกั สูตร 5 นาที วชิ านกั อา่ นแผนท่ี 10 นาที - ฐานที่ 1 ทิศท้งั 8 - ฐานที่ 2 วางแผนท่ีใหถ้ ูกทิศ - ฐานที่ 3 เครื่องหมายแผนที่ - ฐานท่ี 4 การบอกท่ีต้งั - ฐานท่ี 5 การหาทิศทาง 4. ผกู้ ากบั ลูกเสือเล่าเร่ืองส้ัน 5. พิธีปิ ด (นดั หมาย ตรวจเคร่ืองแบบ แกรนดฮ์ าวล์ ชกั ธง เลิก)

กำรประชุมกองลกู เสือสำรอง คร้ังที่ 5 (150 นำที) 10 1. พธิ ีเปิ ด (แกรนดฮ์ าวล์ ชกั ธง สวดมนต์ สงบน่ิง ตรวจ แยก) 2. เล่นเกมเพื่อบริหารร่างกาย 10 นาที 3. การฝึกอบรมตามหลกั สูตร 5 นาที 120 นาที 1. อธิบายเรื่องการสะกดรอย 2. เดินสะกดรายตามคาส่งั 5 นาที 3. รายงานเก่ียวกบั การสะกดรอย 10 นาที 4. การเล่นในท่ีกวา้ ง 5. อธิบายเก่ียวกบั - การวางเส้นทางสะกดรอยและการเล่นในที่กวา้ ง - การสารวจธรรมชาติ - วธิ ีดาเนินการในการสะกดรอย 4. ผกู้ ากบั ลูกเสือเล่าเรื่องที่เป็นประโยชน์ 5. พธิ ีปิ ด (นดั หมาย ตรวจเครื่องแบบ แกรนดฮ์ าวล์ ชกั ธง เลิก )

คาแนะนาทวั่ ไป 11 บทพิเศษ ก. การฝึกอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารอง ข้นั ความรู้ช้นั สูงน้ี จดั ทาข้ึนเพื่อช่วยเหลือผูก้ ากบั ลูกเสือ รองผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารอง ผซู้ ่ึงไดผ้ า่ นการฝึกอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือข้นั ความรู้ เบ้ืองตน้ มาแลว้ และไดม้ ีประสลการณ์ในการปฏิบตั ิงานในกองลูกเสือสารอง การฝึกอบรมข้นั น้ี มี จุดประสงคท์ ่ีจะใหโ้ อกาสแก่ผกู้ ากบั ลูกเสือ รองผกู้ ากบั ลูกเสือไดพ้ ิจารณาใชบ้ ทบาทในการเป็นผนู้ า ของตนใหล้ ึกซ้ึงกวา้ งขวาง เพื่อพฒั นาความเขา้ ใจในเรื่องความสัมพนั ธภาพ และทกั ษะในการเป็น ผนู้ า อนั ตวั เองจะตอ้ งเขา้ เก่ียวขอ้ งกบั การใชว้ ธิ ีตา่ ง ๆ ในประเภทลูกเสือสารอง ท้งั น้ีเพอ่ื ส่งเสริมความ เจริญใหแ้ ก่เดก็ วยั ลูกเสือสารอง และเพือ่ เป็ นภูมิหลงั ในการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ซ่ึงกนั และกนั กบั ผกู้ ากบั ลูกเสืออ่ืนดว้ ย วตั ถุประสงคข์ องบทเรียนต่าง ๆ ของแต่ละวชิ า ไดใ้ หไ้ วเ้ พียงเป็นขอ้ เสนอแนะพร้อมกบั วธิ ีการดว้ ยเทา่ น้นั ในบางกรณีไดเ้ สนอวธิ ีการอื่น และการมอบหมายงานใหท้ าไวด้ ว้ ย ผใู้ หก้ าร ฝึกอบรมควรจะไดเ้ ลือกวชิ าท่ีเห็นวา่ จาเป็นมาบรรยาย แลว้ ปรับคาอธิบายใหส้ อดคลอ้ งกนั เพือ่ สนอง ความตอ้ งการของผูเ้ ขา้ รับการฝึกอบรม คาบรรยายเก่ียวกบั การจดั รูปการฝึกอบรมและการรวมการ ฝึกอบรมแบบอื่นเขา้ ดว้ ย โปรดดูในหวั ขอ้ “กาหนดการ” ในคู่มือน้ี เป้ำหมำย ( AIM ) เม่ือเสร็จสิ้นการฝึกอบรมน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมจะเป็นผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารองที่ดี และมีประสิทธิภาพ วตั ถุประสงค์ ( OBJECTIVES ) 1. ช้ีแจงกิจการลูกเสือสารองไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 2. ปฏิบตั ิหนา้ ท่ีและทางานร่วมกบั บุคคลอื่นไดเ้ ป็นอยา่ งดี 3. สาธิตทกั ษะทางลูกเสือสารองไดถ้ ูกตอ้ งเป็นอยา่ งดี 4. วางแผนการฝึกอบรมเพื่อพฒั นาลูกเสือสารองได้ 5. ฝึกอบรมและบริหารงานในกองลูกเสือสารองไดอ้ ยา่ งดี มีประสิทธิภาพ

12 ลำดบั ของกำรฝึ กอบรมข้นั ควำมรู้ช้ันสูงในแผนกำรฝึ กอบรมทวั่ ไป 1. การฝึกอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือ ข้นั ความรู้ทว่ั ไป เป็นการฝึกอบรมแบบช้ีแจงอธิบาย วา่ ดว้ ยหลกั การและลกั ษณะของกิจการลูกเสือทว่ั ไป ที่มีอยูใ่ นกิจการลูกเสือทุกแระเภท 2. การฝึกอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือ ข้นั ความรู้เบ้ืองตน้ ใหโ้ อกาสแก่ผกู้ ากบั ลูกเสือท่ีจะ แสวงหาความรู้ความเขา้ ใจเกี่ยวกบั วตั ถุประสงค์ และวธิ ีการของประเภทลูกเสือสารองเวลาเดียวกนั มี โอกาสที่จะไดร้ ับความรู้เกี่ยวกบั ทกั ษะเบ้ืองตน้ บางประการ 3. การฝึกอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือ ข้นั ความรู้ช้นั สูง มุ่งจะใหผ้ กู้ ากบั ลูกเสือมีความเขา้ ใจ บทบาทของผกู้ ากบั ลูกเสทอสารอง โดยละเอียดกวา้ งขวางยง่ิ ข้ึนผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมมีโอกาสท่ีจะได้ ศึกษาโดยละเอียด เกี่ยวกบั เร่ืองราวและปัญหาต่าง ๆ ที่ตนสนใจคร้ันแลว้ เปรียบเทียบบทบาทและ ประสบการณ์ซ่ึงกนั และกนั (การฝึกอบรมข้นั วอชาความรู้ช้นั สูงน้ีบงั คบั สาหรับผกู้ ากบั ลูกเสือใน ประเภทลูกเสือสารอง สาหรับผกู้ ากบั ลูกเสืออื่นท่ีทางานในกองลูกเสือสารอง ขอนะนาใหเ้ ขา้ รับการ ฝึกอบรมดว้ ย) กำรขออนุญำตจัดกำรฝึ กอบรมและกำรทำรำยงำน ก่อนจะเปิ ดการฝึกการอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือ ข้นั ความรู้ช้นั สูง ใหท้ าการขออนุญาต ไปตามลาดบั ช้นั ผรู้ ับผดิ ชอบในการดาเนินงานน้นั มีดงั น้ี ส่วนกลำง ไดแ้ ก่สานกั งานคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ หน่วยงานที่จดั การฝึ กอบรม ในส่วนกลาง ไดแ้ ก่ สานกั งานคณะกรรมการลูกเสือกรุงเทพมหานคร สโมสรลูกเสือ กรมต่าง ๆ ในกระทรวงศึกษาธิการและของทบวงมหาวทิ ยาลยั ซ่ึงไดร้ ับอนุญาตจากสานกั งานคณะกรรมการ ลูกเสือแห่งชาติ ส่วนภูมภิ ำค ไดแ้ ก่สานกั งานศึกษาธิการเขต ไดแ้ ก่ สานกั งานคณะกรรมการลูกเสือจงั หวดั คณะกรรมการลูกเสืออาเภอ และสโมสรลูกเสือ โดยเสนอเร่ืองผา่ นสานกั งานคณะกรรมการลูกเสือ จงั หวดั ไปยงั สานกั งานศึกษาธิการเขตเป็ นผอู้ นุญาต และใหส้ านกั งานศึกษาธิการเขตขอลาดบั เลขรุ่น จากสานกั งานคณะกรรมการลูกเสือแห่งชาติ หนงั สือขออนุญาตเปิ ดการฝึกอบรม ตอ้ งขอลว้ งหนา้ ก่อนการเปิ ดการฝึกอบรมอยา่ งนอ้ ย 30 วนั ในหนงั สือขออนุญาตน้นั ใหม้ ีขอ้ ความต่อไปน้ีดว้ ย 1. ช่ือผอู้ านวยการฝึกอบรม พร้อมท้งั วฒุ ิทางลูกเสือ 2. ชื่อคณะผใู้ หก้ ารฝึกอบรม พร้อมท้งั วฒุ ิทางลูกเสือ 3. จานวนผเู้ ขา้ รับการฝึกการอบรม (ไมค่ วรเกิน 40 คน ) 4. สถานท่ีฝึกอบรม สถานท่ีเรียน อุปกรณ์ และสิ่งอานวยความสะดวกอ่ืน ๆ 5. ระยะเวลาฝึกอบรม และตารางการฝึกอบรมเป็นประจา 6. ที่พกั นอน การรับประทานอาหาร หอ้ งน้า ห้องส้วม ฯลฯ

13 7. คา่ ธรรมเนียมการฝึกอบรมที่ตอ้ งขาระเป็นรายบุคคล (โดยยดึ ระเบียบของกระทรวงการคลงั ) 8. แจง้ ขอซ้ือ “เอกสารประกอบ” และวฒุ ิบตั รไปพร้อมกบั ขออนุญาตเปิ ดการึกอบรมดว้ ย (สาหรับส่วนกลาง) ผมู้ ีอานาจแจง้ อนุญาตจะไดต้ อบอนุญาตเปิ ดการฝึกอบรมไป “เอกสารประกอบ” และ “วฒุ ิบตั ร” ติดต่อขอซ้ือไดท้ ่ีกองการลูกเสือ กรมพลศึกษา (สาหรับส่วนภูมิภาค) กำรรำยงำนผลกำรฝึ กอบรม เม่ือสิ้นสุดการฝึกอบรมแลว้ ใหผ้ อู้ านวยการฝึกอบรมทารายงานผลเสนอพร้อมเงินสมทบทุน บี.พ.ี คนละ 5 บาท ต่อผมู้ ีอานาจอนุญาตเปิ ดการฝึกอบรม ภายใน 15 วนั สาหรับส่วนภูมิภาคให้ ศึกษาธิการเขต เสนอรายงานน้นั พร้อมกบั เงินสมทบทุน บี.พี. คนละ 5 บาท และสานารายช่ือวทิ ยากร และผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมอยา่ งละ 1 ชุด เพอ่ื เก็บเป็ นขอ้ มูลสถิติต่อไปไปยงั สานกั งานคณะ กรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ ภายในเวลา 15 วนั หลงั จากไดร้ ับรายงานน้นั แลว้ ในรายงานใหม้ ีสิ่งต่อไปน้ีดว้ ย คือ 1. รายชื่อผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม 1 ชุด 2. การประเมินผลผเู้ ขา้ รับการฝึ กอบรมรายบุคคลตามความเห็นของคณะผใู้ หก้ ารฝึกอบรม 3. ความคิดเห็นและความรู้ของผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม เกี่ยวกบั การฝึกอบรมทวั่ ไป 4. ความคิดเห็นทว่ั ไปของคณะผใู้ หก้ ารฝึกอบรม เก่ียวกบั ความเหมาะสมหรือไม่เหมาะสมของ หลกั สูตรหรือวธิ ีดาเนินการ มีขอ้ เสนอแนะอยา่ งไรบา้ ง 5. เร่ืองอ่ืนท่ีควรเสนอใหท้ ราบ อุปกรณ์ต่อไปนีค้ วรจัดให้มี - เครื่องฉายสไลด์ และจอ - เครื่องฉายภาพยนตร์ 16 มม. และจอ - แผน่ โปร่งแสงพร้อมปากก-เขียน - เคร่ืองพมิ พ์ เครื่องอดั สาเนา กำรจัดหบี อุปกรณ์ หีบอุปกรณ์เป็นเคร่ืองมือท่ีสาคญั ของหมู่ท่ีจะช่วยใหก้ ารฝึ กอบรมบรรลุวตั ถุประสงค์ บนฝา หีบดา้ นนอกเขียนชื่อหมูต่ ามประเภทของลูกเสือ บนฝาหีบดา้ นในติดรายการอุปกรณ์ในหีบ ในหีบ อุปกรณ์ควรมีส่ิงเหล่าน้ีจดั ใส่ไวล้ ่วงหนา้ ก่อนเปิ ดการฝึกอบรม ดงั น้ี - ผา้ ผกู คอ - เคร่ืองหมายตาแหน่งนายหมู่ และรองนายหมู่ - เคร่ืองหมายพลาธิการ

14 - ป้ายช่ือ - เขม็ กลดั ซ่อนปลาย - เขม็ เยบ็ ผา้ พร้อมดา้ ย - ไมบ้ รรทดั - สีเมจิก - เชือกผกู เงื่อน - สมุดจดบนั ทึกของผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม - ขอ้ บงั คบั พระราชบญั ญตั ิ กฎกระทรวง (ตามประเภทของลูกเสือ) - กรรไกร - คตั เตอร์ - อุปกรณ์ใชฝ้ ึกอบรมอื่นตามประเภทของลูกเสือ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมคนใดที่ไม่สามรถอยรู่ ับการฝึกอบรมไดโ้ ดยตลอด จะดว้ ยเหตุหน่ึงเหตุใด ก็ตามควรแจง้ ใหผ้ อู้ านวยการหรือรองผอู้ านวยการลูกเสือจงั หวดั อาเภอ หรือเจา้ สังกดั ทราบดว้ ย คณะผ้ใู ห้กำรฝึ กอบรมและงำนในหน้ำท่ี ผอู้ านวยการฝึกอบรม ตอ้ งเป็ นผไู้ ดร้ ับวฒุ ิ แอล. ที. (เคร่ืองหมายวดู แบดจ์ 4 ท่อน) มาแลว้ และไดร้ ับการแตง่ ต้งั จากเลขาธิการคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ หรือศึกษาธิการเขต แลว้ แต่ กรณี ผอู้ านวยการฝึกอบรมมีหนา้ ท่ี - จดั หาสถานท่ีฝึกอบรมอนั เหมาะสม มีอุปกรณ์พร้อม - เลือกคณะผใู้ หก้ ารฝึกอบรม ประชุมช้ีแจงวตั ถุประสงคแ์ ละมอบหมายงาน - ควบคุม ดูแล การฝึกอบรม ไดบ้ รรลุวตั ถุประสงคท์ ี่กาหนดไว้ ดว้ ยวธิ ีการอนั เหมาะสมกบั ผู้ เขา้ รับการฝึกอบรม วทิ ยากรและวทิ ยากรประจาหมู่ วทิ ยากรเป็นผสู้ อนบทเรียนตามท่ีไดร้ ับมอบหมายให้ วทิ ยากรตอ้ งเลือกวธิ ีสอนที่เหมาะสม ท่ีสุด เพอื่ ใหบ้ รรลุถึงจุดแระสงคข์ องบทเรียนน้ี บางคร้ังวิทยากรอาจเป็ นผรู้ ิเร่ิมอารัมภบท ยางคร้ังเป็น ผนู้ าอภิปรายในที่ประชุมใหญ่ บางคร้ังแสดงความคิดเห็นเก่ียวกบั รายงานของแตล่ ะหมู่ที่เสนอ หลงั จากการทางานเป็ นหมู่ คร้ันแลว้ สรุปผลงานน้นั ๆ วทิ ยากรประจาหมู่ หนา้ ท่ีสาคญั ของวทิ ยากรประจาหมู่ คือ การช่วยเหลือผเู้ ขา้ รับการ ฝึกอบรมแต่ละคนใหร้ ู้จกั ประเมินการฝึกอบรมของตนเอง และรู้จกั วา่ จะสนองความตอ้ งการเด่ียวกบั การฝึกอบรมของตนเองไดอ้ ยา่ งไร

15 วทิ ยากรประจาหมู่ ส่งเสริมใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมทุกคนแสดงออกซ่ึงความคิดเห็นของตน ในเวลาเดียวกนั เป็นการจาเป็ นมากที่วทิ ยากรประจาหมู่ตอ้ งอยปู่ ระจาตลอกเวลาการฝึกอบรมคร้ังน้นั วทิ ยากรประจาหมู่ ส่งเสริมใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมทุกคนแสดงออกซ่ึงความคิดเห็นของตน ในเวลา เดียวกนั วทิ ยากรประจาหมู่ตอ้ งระวงั ไม่แสดงออกมาวา่ ความคิดเห็นของตนเป็ นความคิดเห็นที่ ถูกตอ้ งเพียงความคิดเห็นเดียว วทิ ยำกรสนับสนุน (ผรู้ ับผดิ ชอบโครงการ) มีหนา้ ที่ใหบ้ ริการเก่ียวกบั การฝึกอบรมตามที่คณะผใู้ หก้ ารฝึกอบรมตอ้ งการ ซ่ึงอาจจะนวมถึงการรับ เงิน การแจกเอกสาร การจดั หาวสั ดุเคร่ืองใช้ การบารุงรักษาวสั ดุอุปกรณ์ วธิ ีน้ีจะทาใหก้ ารฝึกอบรม ไดด้ าเนินไปอยา่ งเรียบร้อย เปิ ดโอกาสให้คณะผใู้ หก้ ารฝึ กอบรมมีเวลามากพอท่ีจะช่วยเหลือผูเ้ ขา้ รับการ ฝึกอบรมไดม้ ากข้ึน คณะผจู้ ดั เล้ียงอาหาร วฒุ ิบตั ร เม่ือจบการฝึกอบรมแลว้ ใหแ้ จกวฒุ ิบตั ร แก่ผผู้ า่ นการฝึกอบรม วฒุ ิบตั รจะซ้ือไดจ้ ากกองลูกเสือ กรมพลศึกษา กำรเตรียมกำรฝึ กอบรมโดยทว่ั ไป จานวนผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม เพือ่ ที่จะใหก้ ารเรียนไดผ้ ลดี ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมทุกคนควรจะไดใ้ หค้ วามร่วมมืออยา่ งเตม็ ท่ี การน้ีจะไดร้ ับผลดีที่สุดในบรรยากาศที่เป็นกนั เอง ในกลุ่มสมาชิกที่มีจานวนนอ้ ยคนพอจะสร้าง สมั พนั ธภาพระหวา่ งบุคคลใหม้ ีข้ึนได้ และจากการแลกเปล่ียนความคิดเห็นแลประสบการณ์ระหวา่ ง กนั และกนั โดยปกติการฝึกอบรมคร้ังหน่ึงไม่ควรเกิน 40 คน ถา้ เกินควรจดั แบง่ การฝึกอบรมเป็น 2 กอง การแบง่ เป็นหมูม่ ีวทิ ยากรประจาหมู่ในหมู่หน่ึงควรมีสมาชิกระหวา่ ง 6-8 คน สถำนทฝ่ี ึ กอบรม การเลือกสถานที่ฝึกอบรม ควรทาโดยความรอบคอบ เพือ่ วา่ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมจะไดม้ ี ความรู้สึกวา่ ไดร้ ับการตอ้ นรับอยา่ งดี รู้สึกสบายใจและโล่งใจ สถานที่ฝึกอบรมควรจะเป็นท่ีค่าย ลูกเสือ หรือถา้ คา่ ยลูกเสือไมม่ ีจะใชท้ ่ีอื่นกไ็ ด้ แต่ควรมีสิ่งท่ีจะนะนาต่อไปน้ีใหเ้ พียงพอเพราะเป็น ส่ิงจาเป็น ความสะดวก ท่ีควรจดั ใหม้ ี - ที่ประชุมใหญ่ - ท่ีสาหรับการประชุมหมู่ - เกา้ อ้ีที่นง่ั สบาย - ท่ีสาหรับแสดงอุปกรณ์การสอน และหนงั สือต่าง ๆ

- โตะ๊ สาหรับทางาน 16 - หอ้ งน้า ห้องส้วมที่สะอาด น้าดื่ม น้าใช้ - ความสะดวกในการเล้ียงอาหาร ไฟฟ้าสาหรับกลางคืน - ที่หลบั นอนเหมาะสาหรับผเู้ ขา้ รับ คณะผกู้ ารฝึกอบรม อปุ กรณ์ทคี่ วรมี - หนงั สือคู่มือประเภทลูกเสือสารอง สาหรับผใู้ หก้ ารฝึกอบรมและผเู้ ขา้ รับการฝึก และหนงั สือ อ่ืน - เคร่ืองเขียนต่าง ๆ เช่น พูก่ นั สีตา่ ง ๆ กระดาษแผน่ โต การดานดา สมุดจดงาน - ป้ายชื่อ ผา้ ผนั คอประจาการฝึ กอบรม - เอกสาร และอุปกรณ์การสอนที่เหมาะสมกบั บทเรียน กำรเลยี้ งอำหำร ผอู้ านวยการฝึกอบรมและคณะผใู้ หก้ ารฝึกอบรม ควรตดั สินใจวา่ อาหารประจาวนั น้นั จะมี คณะแม่ครัวจดั ทาเล้ียงหรือวา่ จะใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรม จดั ทาอาหารกนั เอง ในกรณีที่ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม จดั ทาอาหารรับประทานกนั เองน้นั แมว้ า่ จะเสียเวลามาก แตก่ ็ เป็ นการแลกเปล่ียนบรรยากาศจากความเคร่งเครี ยดของกรฝึ กอบรมประจาวนั การฝึกอบรมท่ีค่ายลูกเสือแห่งชาติ “วชิราวธุ ” จงั หวดั ชลบุรี ใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมหุงขา้ ว หาอาหารรับประทานอาหารเอง 2 ม้ือ (เชา้ -เยน็ ) ส่วนม้ือกลางวนั จดั ทาเล้ียง พธิ ีกำรทำงศำสนำ การร่วมในพิธีการทางศาสนา เป็นเรื่องของความสมคั รใจ ในการกาหนดการฝึกอบรม ควรกาหนดใหม้ ีพธิ ีกรรมทางศาสนาดว้ ย เพราะจะเป็ นผลดีแก่ผเู้ ขา้ รับ การฝึกอบรม โดยใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมประกอบพธิ ีกรรมทางสาสนาตามวธิ ีการของตน ค่าธรรมเนียม การเกบ็ คา่ ธรรมเนียมการฝึกอบรมใหย้ ดึ ตามระเบียบของกระทรวงการคลงั ค่าธรรมเนียมควรรวมถึงค่าแกสารสาหรับแจกไวด้ ว้ ย นอกเหนือไปจากคา่ ใชจ้ า่ ยประจาการ ฝึ กอบรม เช่น ค่าอาหารและเคร่ืองดื่ม ค่าอุปกรณ์การสอน มีเครื่องเขียนกระดาษ การขนส่ง ค่า วุฒิบตั ร ค่าสมทบทุน บี.พี. ค่าซกั ฟอกเคร่ืองนอน ฯลฯ ขอ้ เสนอแนะใหใ้ ชเ้ งินบารุงการศึกษา เงินรายไดข้ องกิจการลูกเสือ หรือเงินอื่นใดท่ีพอจะจดั ไดเ้ ป็นคา่ ธรรมเนียมการฝึกอบรม ค่าพาหนะเดินทาง ฯลฯ เพื่อเป็ นการช่วยเหลือผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือ ดว้ ย ผู้เข้ำรับกำรฝึ กอบรม การสนบั สนุนใหไ้ ปรับการฝึ กอบรม

17 ผทู้ ่ีสมคั รเขา้ เป็ นผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารอง ควรไดร้ ับการสนบั สนุนใหเ้ ขา้ รับการฝึกอบรม วชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารองข้นั ความรู้เบ้ืองตน้ โดยมิชกั ชา้ การแนะนาชกั ชวนโดยผกู้ ากบั ลูกเสือกลุ่ม ผตู้ รวจการหรือรองผตู้ รวจการลูกเสือ – เป็นส่วน บุคคล เม่ือผกู้ ากบั ลูกเสือไดผ้ า่ นการฝึกอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารอง ข้นั ความรู้เบ้ืองตน้ แลว้ เพื่อใหเ้ ขา้ รับการฝึกอบรมข้นั ความรู้ช้นั สูงต่อไป จะทาใหผ้ กู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือมีกาลงั ใจมากข้ึน และ จะไดผ้ ลมาก การประกาศแจง้ ความเรื่องกาหนดการฝึกอบรม ควรจะทาล่วงหนา้ นาน ๆ และแพร่หลาย กวา้ งขวางเพื่อให้รู้ทว่ั กนั แต่ละคนจะไดม้ ีเวลาเตรียมตวั ผู้มีสิทธิเข้ำรับกำรฝึ กอบรม การฝึกอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารอง ข้นั ความรู้ช้นั สูง ประสงคจ์ ะสนองสนองความ ตอ้ งการของผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารอง ที่ทางานอยใู่ นกองลูกเสือสารอง เป็นสาคญั ผเู้ ขา้ รับการ ฝึกอบรมจะไดร้ ับผลประโยชนจ์ ากการฝึกอบรมน้ีมากหากผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมไดท้ าหนา้ ท่ีเป็นผู้ กากบั ลูกเสือ รองผกู้ ากบั ลูกเสือ ในกองลูกเสือสารองมาแลว้ อยา่ งนอ้ ยสี่เดือน หลงั จากไดเ้ ขา้ รับการ ฝึกอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือข้นั ความรู้เบ้ืองตน้ มาแลว้ การฝึกอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือข้นั ความรู้ช้นั สูงน้ี ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมจะตอ้ งผา่ น การฝึกอบรมช้นั ความรู้เบ้ืองตน้ ในประเภทน้นั ๆ มาก่อนไม่นอ้ ยกวา่ ส่ีเดือน กำรแต่งกำย แต่งเครื่องแบบลูกเสือชุดฝึก บางตอนของกสรฝึกอบรมจะอนุญาตใหแ้ ต่งกายลาลองก็ได้ แลว้ แต่ผอู้ านวยการฝึกจะกาหนด ควรไดน้ าเคร่ืองแต่งกายอยา่ งอ่ืนท่ีเหมาะสมกบั งานภาคปฏิบตั ิกลางแจง้ ไปดว้ ย ควรแจง้ ใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรม ทราบล่วงหนา้ ก่อนไปเขา้ รับการฝึกอบรม ผู้เข้ำรับกำรฝึ กอบรมทมี่ ปี ัญหำ เม่ือมีกรณีท่ีน่าสงสยั แคลงใจ เกี่ยวกบั การฝึกอบรมบางคน ไม่วา่ จะเป็นเวลาก่อนหรือเวลา ระหวา่ งการฝึกอบรมหรือตอนทา้ ยของการฝึกอบรม ควรจะไดป้ รึกษาหารือผอู้ านวยการหรือรอง ผอู้ านวยการลูกเสือประจาจงั หวดั อาเภอ หรือเจา้ สงั กดั ใช่เป็นความรับผดิ ชอบของคณะผใู้ หก้ ารฝึกอบรมท่ีช้ีหรือตดั สินใจวา่ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม คนใดเหมาะสมสาหรับการแตง่ ต้งั ใหด้ ารงตาแหน่งใดหรือไม่ กำหนดกำร โครงสร้างของหลกั สูตรการฝึกอบรม หนงั สือคู่มือเล่มน้ี มิไดว้ างกาหนดกาฝึกอบรมลงไวเ้ พ่ือใหป้ ฏิบตั ิตามอยา่ งแน่นอน ผอู้ านวยการฝึกอบรมมีอิสระท่ีจะพิจารณาตดั สินเอาเองวา่ บทเรียนใดควรมาก่อนมาหลงั สาหรับการ

18 ฝึกอบรมคร้ังหน่ึงคร้ังใดแตอ่ ยา่ งก็ดี ตามแนวแห่งความคิด บทเรียนบางบทมีลาดบั ก่อนหลงั ตอ่ เนื่องกนั เมื่อเป็นเช่นน้ีก็ควรรักษาลาดบั ก่อนหลงั ของบทเรียนเหล่าน้นั ไว้ เป็นการถูกตอ้ งท่ีจะเริ่มตน้ ดว้ ยบทเรียนท่ีวา่ ลกั ษณะนิสยั และความตอ้ งการของเด็กวยั ลูกเสือ สารองแลว้ ตามมาดว้ ยบทเรียนท่ีวา่ ดว้ ยกิจการลูกเสือสารอง จะช่วยเดก็ เหล่าน้นั ไดอ้ ยา่ งไร คร้ันแลว้ เป็นบทเรียนวา่ ดว้ ยบทบาทของผูก้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสามญั รุ่นใหญ่ ในบทเรียนน้ีอาจนาเอาทกั ษะ และกิจกรรมต่าง ๆ ท่ีผกู้ ากบั ลูกเสือควรรู้เพอ่ื ไปปฏิบตั ิหนา้ ที่ของตนมารวมไวด้ ว้ ยก็ได้ ในตอนตอ้ นของการฝึกอบรม ควรมีบทเรียนที่จะช่วยใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมมีความสบายใจ และอบอุ่นใจ ปราศจากความวติ กกงั วล จึงควรเริ่มตน้ ดว้ ยสิ่งท่ีรู้มาแลว้ ลาดาเนินไปสู่สิ่งท่ยี งั ไมร่ ู้ ฉะน้นั บทเรียนตน้ ๆ ควรเป็นบทเรียนท่ีขยายความรู้จากวชิ าที่ไดเ้ รียนมาแลว้ ในข้นั ความรู้เบ้ืองตน้ เช่น ความรู้เกี่ยวกบั การเล่นเกม ส่วนความรู้ที่เกี่ยวกบั ทกั ษะและกิจกรรมอาจรวมเขา้ มาในตอนกลางของ การฝึกอบรม เมื่อถึงตอนปลายของการฝึกอบรมควรใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรม ไดม้ รโอกาสทดลองใช้ สิ่งท่ีไดเ้ รียนมาแลว้ สมั พนั ธ์กบั งานท่ีเขาจะตอ้ งนาไปสอนกองลูกเสือของเขา เม่ือไดผ้ ลอยา่ งไร ให้ นามาอภิปรายในกลุ่ม คติธรรม มีเรื่อง “การอภิปรายคติธรรม” ซ่ึงจะขอกล่าวในท่ีน้ีดว้ ย ในบทเรียนวา่ ดว้ ยคาปฏิญาณแลกฎ ไดม้ ีเวลาไว้ 90 นาที และไดบ้ อกไวว้ า่ บทเรียนแบ่งออกเป็นคร้ังได้ 3-5 คร้ัง ๆ ละ 15-30 นาทีเพื่อหยบิ ยกปัญหาหน่ึงปัญหาใดข้ึนมาปรึกษาหารือกนั ปัญหาเช่นน้นั เป็นปัญหาท่ีเก่ียวพนั ถึงบทเรียนท่ีวา่ ดว้ ย คาปฏิญาณและกฎ ฉะน้นั ปัญหาที่หยบิ ยกข้ึนมาอภิปรายกนั น้นั ควรเป็นคติธรรมขอ้ หน่ึงขอ้ ใด หวั ขอ้ คติธรรมน้นั ไดเ้ ขียนไวเ้ ป็ นตวั อยา่ งในตอนทา้ ยของบทเรียนเรื่อง “คาปฏิญาณและกฎของลูกเสือ” แลว้ ที่เขียนไวน้ ้ีมิไดห้ มายความวา่ หวั ขอ้ คติธรรมจะมีเพยี งเทา่ น้ี ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมคนใดจะหยบิ หวั ขอ้ คติธรรมอ่ืนข้ึนมาหารือกนั ก็ได้ การหารือจะทากนั ในที่ประชุมใหญ่หรือในกลุ่มที่วทิ ยากร ประจากไ็ ด้ กำรศึกษำเพมิ่ เติม เอกสารการศึกษาเพ่ิมเติม ฉบบั ท่ี 2 (แจกเม้ือสิ้นสุดการฝึกอบรมข้นั ความรู้เบ้ืองตน้ ) ควรใหผ้ ู้ เขา้ รับการฝึกอบรม นาคาตอบมาเสนอวทิ ยากรประจาหมู่ เพ่ือวทิ ยากรประจาหมูจ่ ะไดอ้ ่าน แลว้ หารือ อธิบายช้ีแจงกบั ผทู้ าคาตอบน้นั ควรจะไดก้ าหนดเวลาไวส้ าหรับงานน้ีดว้ ย ผลประโยชนส์ าคญั ท่ีผูเ้ ขา้ รับการฝึกอบรมจะไดจ้ ากการศึกษา เนื่องจากการฝึกอบรมน้ีข้ึนอยู่ กบั ผลงานท่ีผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมไดท้ ามา เพราะช่วยใหเ้ ขาเขา้ ใจความคิดของเจาและนาเอาความคิด และทฤษฎีที่ไดเ้ รียนมาจากการฝึกอบรมข้นั ความรู้เบ้ืองตน้ ไปใชก้ บั กองลูกเสือของเขาไดด้ ีเพียงไร

19 วทิ ยากรประจาหมู่ ผูอ้ า่ นคาตอบ ตอ้ งเตรียมพร้อมท่ีจะอภิปรายปัญหาต่าง ๆ ท่ีผตู้ อบจะหยบิ ยกข้ึนมาหารืออาจเป็นปัญหาท่ีสลบั ซบั ซอ้ น ใหค้ วามยงุ่ ยาก หรือเป็นปัญหาที่ไม่เขา้ ประเด็นกบั เร่ือง ท่ีกาลงั ทาอยกู่ ไ็ ด้ จงอยา่ พยายามตรวจคาตอบหรือแกไ้ ขขอ้ ผดิ พลาดมนกระดาษคาตอบน้นั ทานองการตรวจ กระดาษคาตอบขอ้ สอบไล่ อนั จะทาใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมรู้สึกเป็ นการสอบไล่ หรือถูกทดสอบแต่ ประการใด อยา่ งไรกต็ าม วทิ ยากรประจาหมู่ ผอู้ า่ นอาจแสดงความคิดเห็น ยอมรับความคิดเห็นและความ เพียรพยายามท่ีผตู้ อบไดค้ น้ ควา้ หาใส่กระดาษคาตอบน้นั บา้ งกไ็ ด้ และอาจเสนอแนะความคิดเห็น เพ่ือใหม้ ีกิจกรรมอื่นเพ่ิมข้ึนหรือเสนอแนะแหล่งความรู้เพมิ่ เติมที่เหมาะสมอีก กย็ อ่ มได้ วทิ ยากรควรพยายามหารือเป็ นส่วนตวั กบั ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมแตล่ ะคน ใหถ้ ว่ั ถึงกนั ก่อนท่ี การฝึกอบรมจะสิ้นสุดลง การหาเวลาทาการพบปะหารือเช่นน้ี อาจจะนดั หมายกนั ตอนหน่ึงตอนใดก็ ได้ ตามทีวทิ ยากรประจาหมูจ่ ะเห็นสมควร แตไ่ ม่ควรเป็นเวลาวนั ตน้ ๆ ของการฝึกอบรม ในระหวา่ งเวลาที่ช้ีแจงปัญหากนั เองน้ีเอง ท่ีวทิ ยากรประจาหมู่ จะช่วยเหลือแนะนาผตู้ อบแต่ ละคนวา่ จานาทกั ษะ วชิ าความรู้ และเจตคติใหม่ ท่ีไดร้ ับจากการฝึกอบรมคร้ังน้ีไปใชใ้ นกองลูกเสือ ของเขาอยา่ งไร คร้ันแลว้ ใหล้ องซกั ถามดูดว้ ยวา่ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมจะพฒั นาตนเองใหต้ ่อเน่ืองกนั ไปอยา่ งไร และจะดาเนินการอยา่ งไร อาจจะช่วยผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมไดม้ าก หากไดบ้ อกล่าวไวด้ ว้ ยในแตล่ ะวนั วา่ บทเรียนใดจะ ช่วยใหเ้ ขาตอบคาถามขอ้ ใดบา้ ง และควรใหม้ ีเวลาเพ่ืออภิปรายปัญหาหรือคาถามที่ยกข้ึนมาหารือกนั ดว้ ย คณะผู้ให้กำรฝึ กอบรม ควรมีดงั ต่อไปน้ี 1. ผอู้ านวยการฝึก แอล.ที. 1 คน 2. วทิ ยากรผบู้ รรยาย 5 คน 3. วทิ ยากรประจาหมู่ ๆ ละ 1 คน 4. วทิ ยากรสนบั สนุน - ผรู้ ับผิดชอบโครงการ - ฝ่ ายสถานท่ี - ฝ่ ายพสั ดุอุปกรณ์ - ฝ่ ายเอกสาร - ฝ่ ายการเงิน 5. พยาบาล (ตามความเหมาะสม) 6. แม่ครัวและคณะ

20 7. คนงานดูแลสถานที่ หอ้ งน้า หอ้ งส้วม (ตามความจาเป็ น) คณะผใู้ ห้บริการฝึ กอบรมต้งั แต่หมายเลข 1 ถึง 4 ควรไดม้ ีคาส่ังแต่งต้งั ใหป้ ฏิบตั ิงานเป็ นทาง ราชการ

คำแนะนำทว่ั ไป 21 บทพเิ ศษ ข. กำรแต่งกำยในกำรฝึ กอบรม วชิ ำผู้กำกบั ลกู เสือสำรอง ข้ันควำมรู้ช้ันสูง 1. ผู้เข้ำรับกำรฝึ กอบรม 1.1 แตง่ เครื่องแบบลูกเสือ - ชาย เครื่องแบบฝึก - หญิง เครื่องแบบฝึก 1.2 ผา้ ผกู คอ - ใชผ้ า้ ผกู คอสาหรับการฝึกอบรม ซ่ึงคณะอนุกรรมการ ลูกเสือฝ่ ายฝึกอบรมเป็ นผกู้ าหนด (สีน้าเงินมีตราขวานสับขอนไม)้ 1.3 หมวก - การฝึกอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือสารอง สวมหมวกทรงอ่อน (เบเรต)์ สีเขียว 1.4 ป้ายช่ือ - ผเู้ ขา้ รับการฝึกการฝึกอบรมทุกคนติดเหนือกระเป๋ าเส้ือขา้ ง ขวาเมื่อแต่งเครื่องแบบครบ 1.5 เคร่ืองหมายหมู่ - ใชอ้ นุโลมตามเครื่องแบบลูกเสือตามกฎกระทรวง ประเภท สารองใชผ้ า้ สีเป็นรูปสามเหล่ียมดา้ นเท่าติดใหม้ ุมแหลมอยูด่ า้ นบน 1.6 เครื่องแบบนายหมู่และ - ใชแ้ ถบผา้ สีเหลือง กวา้ ง 1 ซม. ยาวรอบแขนเส้ือขา้ งซา้ ย ติดที่ และรองนายหมู่ ปลายแขนเส้ือขา้ งซา้ ย ใหข้ ีดแรกห่างจากปลายแขนเส้ือ 5 ซม. ขีดที่ 2 ห่างจากขีด แรก 1 ซม. 1.7 เคร่ืองหมายพลาธิการ - ใชแ้ ถบผา้ มีอกั ษร “พ” สีตามประเภท รูปสี่เหล่ียมเช่นเดียวกบั เคร่ืองหมายนายหมูล่ ูกเสือ ติดท่ีกะเป๋ าขา้ งซา้ ย และใชเ้ ฉพาะใน กรณีฝึกอบรมข้นั ความรู้ช้นั สูงเทา่ น้นั 2. ผู้ให้กำรอบรม 2.1 แตง่ เคร่ืองแบบลูกเสือ - ชาย เครื่องแบบชุดฝึก - หญิง เคร่ืองแบบชุดฝึก 2.2 ผา้ ผกู คอ - ใชผ้ า้ ผกู คอกิลเวลล์ - สวมสายบีดตามคุณวฒุ ิ 2.3 หมวก - ใชเ้ ช่นเดียวกบั ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม หรือใชห้ มวกตามประเภท ของลูกเสือซ่ึงระบุไวใ้ นกฎกระทรวงวา่ ดว้ ยเครื่องแบบ 2.4 ป้ายช่ือ - ทุกคนมีป้ายชื่อติดที่อกเส้ือเหนือกระเป๋ าเส้ือขา้ งขวา

22 3. โอกำสในกำรแต่งกำย 3.1 ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม - แตง่ เครื่องแบบครบ คือ การแต่งเคร่ืองแบบลูกเสือตามท่ีกาหนดไวใ้ นกฎกระทรวงวา่ ดว้ ย เคร่ืองแบบลูกเสือ โอกาสท่ีจะแตง่ เคร่ืองแบบครบ คือ ก. ในพิธีเปิ ด-เปิ ดการฝึกอบรม ข. ในพธิ ีประชุมรอบเสาธง (ตอนเชา้ ) ค. เมื่อไดร้ ับอนุญาตใหอ้ อกไปนอกบริเวณค่ายฝึกอบรม (เพอื่ ธุรกิจท่ีจาเป็น) ง. เม่ือผอู้ านวยการฝึกอบรมจะนดั หมายเป็นกรณีพเิ ศษ - แตง่ กายอยา่ งอ่ืน (1) แตง่ กายลาลอง คือ การแต่งการสุภาพ ใชเ้ ส้ือมีแขน ประกอบดว้ ยหมวก ผา้ ผกู คอ เครื่องหมาย หมู่ เคร่ืองหมายนายหมู่-รองนายหมู่หรือพลาธิการและป้ายช่ือ (หา้ มสวมรองเทา้ แตะ) (2) แต่งกายตามสบาย คือ การแต่งกายสุภาพ (ใชเ้ ส้ือมีแขน – หา้ มสวมรองเทา้ แตะ) แตไ่ ม่ตอ้ งมี หมวก ผา้ ผกู คอ ส่วนเครื่องหมายอื่นๆ ควรติดไวเ้ พื่อจะไดท้ ราบหมูแ่ ละหนา้ ท่ี โอกาสที่จะแต่งตามสบาย มกั เป็นการเรียนตอนกลางคืน หรือเม่ือเลิกจากการฝึกอบรมประจาวนั แลว้ 3.2 ผใู้ หก้ ารฝึกอบรม 3.2.1 ผอู้ านวยการฝึกอบรม มีหนา้ ที่ควบคุมดูแลการฝึกอบรมตลอดเวลา ฉะน้นั ตอ้ งอยใู่ นเคร่ืองแบบตลอดเวลาจนกวา่ จะเสร็จสิ้นการฝึ กอบรมประจาวนั 3.2.2 วทิ ยากรผบู้ รรยาย เม่ือมีการบรรยายตอ้ งแต่งเครื่องแบบครบ 3.2.3 วทิ ยากรประจาหมู่ ระหวา่ งการปฏิบตั ิหนา้ ท่ีในการดูแลแนะนากลุ่ม ใหแ้ ต่งเคร่ืองแบบจนกวา่ จะเสร็จสิ้น งานประจาวนั

คำแนะนำทวั่ ไป 23 บทพเิ ศษ ค. กำรถวำยรำชสดุดีพระบรมรูปรัชกำลท่ี 6 ในพธิ ีเปิ ดกำรฝึ กอบรมผ้กู ำกบั ลกู เสือ 1.เคร่ืองบูชา จดั ต้งั ไวห้ นา้ พระบรมรูป ควรมี ก.ธูป 1 ดอก ข.เทียน 1 เล่ม ค.พานสาหรับวางพวงมาลยั หรือช่อดอกไม้ 2.พธิ ีกร เม่ือไดเ้ วลา พธิ ีกรเชิญประธานในพธิ ีจุดธูปเทียนถวายราชสกั การะภายหลงั ที่ประธานไดจ้ ุด ธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัยแลว้ 3.ประธานในพิธี (1) เดินไปยงั หนา้ พระบรมรูป ถวายคานบั รับช่อดอกไมห้ รือพวงมาลยั จากเจา้ หนา้ ท่ีถวายไว้ ที่หนา้ พระบรมรูป แลว้ จุดเทียน จุดธูป ตามลาดบั (2) เสร็จแลว้ ลงนงั่ คุกเขา้ ประนมมือ ถวายบงั คม 3 คร้ัง แลว้ ลุกข้ึนยนื ถวายคานบั อีกคร้ังหน่ึง (3) ถอยออกมานงั่ เตรียมถวายราชสดุดี กา้ วเทา้ ซา้ ยไปขา้ งหนา้ คร่ึงกา้ ว คุกเข่าขวาลง ต้งั เขา่ ซา้ ย นง่ั ลงบนส้นเทา้ ขวา มือขวาแบคว่าวางลงบนเข่าขวา แขนซา้ ยวางพาดบนเข่าซา้ ยเอียงไปทางขวา เล็กนอ้ ย เมื่อร้องเพลงราชสดุดี ใหก้ ม้ หนา้ เล็กนอ้ ยและใหเ้ งยหนา้ ข้ึนตามเดิมเมื่อจบเพลง (ถา้ ถือ หมวกอยดู่ ว้ ย ใหป้ ฏิบตั ิตามคู่มือระเบียบแถว ของสานกั งานคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ) 4. ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม และแขกผรู้ ับเชิญอื่น ๆ ปฏิบตั ิดงั น้ี (1) เมื่อประธานเดินไปจุดธูปเทียนบูชาพระบรมรูป ทุกคนยนื อยใู่ นท่าตรง (2) เม่ือประธานลงนง่ั คุกเข่า ถวายบงั คม ใหท้ ุกคนนงั่ ลงในท่าเตรียมถวายราชสดุดี (3) เม่ือประธานถอยมานงั่ ในทา่ เตรียมถวายราชสดุดี พธิ ีกรจะนาถวายราชสดุดี ใหท้ ุกคน ร้องตามพร้อมกนั 5. เมื่อจบบทราชสดุดีแลว้ พิธีกรจะสงั่ ใหท้ ุกคน “ลุก” ทุกคนลุกข้ึนยนื เมื่อประธานเดินไปนง่ั ยงั ที่แลว้ ให้ ทุกคนนง่ั ลง

คำแนะนำทว่ั ไป 24 บทพเิ ศษ ง. กำรลอดซุ้มในกำรฝึ กอบรมผู้กำกบั ลกู เสือ 1. ทม่ี ำ เทา่ ท่ีไดศ้ ึกษาไมป่ รากฏเป็นหลกั ฐานวา่ มีเขียนเรื่องน้ีไวใ้ นที่ใดในคูม่ ือการอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือสากลที่ใหม้ ีการลอดซุม้ เวลาเขา้ อบรมวดู แบดจ์ มีทากนั ในกิจการลูกเสือไทยต้งั แตว่ ทิ ยากร ผใู้ หก้ ารฝึกอบรมจากเขตเอเชีย – แปซิฟิ ก ไดม้ าเป็นผใู้ หก้ ารฝึกอบรมลูกเสือไทยในราวปี พ.ศ. 2502 เจตนารมณ์ของเรื่องน้ี คงจะอาศยั หลกั จิตวทิ ยาคลา้ ยกลบั พธิ ีตอ้ นรับนอ้ งใหม่ใน มหาวทิ ยาลยั ทวั่ ๆ ไป กระทากนั สาหรับความหมายของการลอดซุม้ ในทางการลูกเสือน้นั หมายความ วา่ เมื่อลอดซุม้ น้นั ทุกคนทดั เทียวกนั ยศฐาบรรดาศกั ด์ิท่ีเคยมีอยู่ ใหล้ ะวางไวท้ ่ีประตูค่าย ตอ่ ไปทุกคน จะเป็นพ่นี อ้ งกนั เห็นอกเห็นใจช่วยเหลือเก้ือกูลกนั และยดึ ถือคามนั่ สัญญาและกฎของลูกเสือเป็นหลกั ประจาใจ 2. กำรจัดทำซุ้ม - ซุม้ อาจทาดว้ ยกิ่งใบไมย้ าวประมาณ 6 เมตร กวา้ ง 1 เมตร สูงประมาณ 1.50 เมตร - ปากประตูซุม้ ใหเ้ ขียนคาขวญั “กฎของลูกเสือคือกฎของคา่ ยน้ี” ปิ ดไวใ้ หเ้ ห็นไดง้ ่ายและ ชดั เจน - ภายในซุม้ อาจเขียนป้ายคาขวญั วา่ “จงเตรียมพร้อม ” “ระเบียบวนิ ยั ” “ตรงตอ่ เวลา” “อดทน” “สามคั คี” “ ไมบ่ ่น ” ฯลฯ - ผผู้ า่ นเขา้ ไปจะตอ้ งอ่านดงั ๆ แลว้ กอ็ อกจากซุม้ ไปสู่ท่ีพกั (Shelter) ของตน โดยมีวทิ ยากร ประจาหมู่เป็ นผนู้ า 3. วธิ ีดำเนินกำร หลงั จากพธิ ีเปิ ดแลว้ วทิ ยากรประจาหมู่ นาผเู้ ขา้ รับการฝึ กอบรมไปที่ประตูซุม้ แลว้ ดาเนินการดงั น้ี 3.1 ใหผ้ เู้ ขา้ รบการฝึกอบรมต้งั แถวเรียงตามลาดบั หมู่ (สองแถวซอ้ นกนั เพ่ือใหไ้ ดย้ นิ ทว่ั กนั ) ใกลท้ างเขา้ ซุม้ 3.2 ผอู้ านวยการฝึกยนื อยหู่ นา้ แถวลูกเสือ วทิ ยากรผใู้ หก้ ารฝึกอบรม เขา้ แถวหลงั ผอู้ านวยการฝึก 3.3 ผอู้ านวยการฝึกปราศรัย แนวการปราศรัย อาจเป็ นดงั ตอ่ ไปน้ี “ การลอดซุม้ เป็นพธิ ีการฝึกอบรมวธิ ีหน่ึง แสดงวา่ ผทู้ ่ีจะผา่ นซุม้ น้ีไปอยใู่ นค่ายจะอยกู่ นั ฉนั พ่ี นอ้ ง อยกู่ นั แบบลูกเสือ ยศถาบรรดาศกั ด์ิ ตาแหน่งสูงต่าที่มีมาก่อน ใหล้ ะทิง้ ไวท้ ี่หนา้ ประตูค่ายน้ี” การลอดซุม้ มีลุ่ม มีดอน มีสูง มีต่า ประดุจชีวติ ของคนเรา พี่นอ้ งลูกเสือตอ้ งต่อสู้กบั ปัญหา

25 เหล่าน้ีเราจะตอ้ งช่วยเหลือกนั รักใคร่ สามคั คีกนั ทุกคนตอ้ งหนกั แน่นอดทนมีระเบียบวนิ ยั “ ขอใหท้ า่ นท้งั หลาย จงโชคดี ” 3.4 จบแลว้ กใ็ หเ้ ริ่มลอดซุม้ ทีละคน ก่อนลอดให้อ่านขอ้ ความที่เขียนไวท้ ี่ปากทางเขา้ ซุ้มดงั ๆ แลว้ ลอดไปถือกระเป๋ าและของใชส้ ่วนตวั ไปดว้ ย ระหวา่ งทางถา้ พบขอ้ ความใดเขียนไว้ ก็ใหอ้ า่ นดงั ๆ ดว้ ย 4. ข้อเสนอนำบำงประกำรเกยี่ วกบั ซุ้ม ก. หา้ มใชก้ ่ิงไมใ้ บท่ีเป็นพษิ ระคายเคือง ข. หา้ มเอาโคลนตม-น้าประพรมที่พุม่ ไมใ้ บไมท้ ี่ทาซุม้ เพ่อื เจตนาใหเ้ ลอะเทอะเส้ือผา้ หรือ เอาน้าสาดกนั เวลาลอดซุม้ ค. หา้ มบุคคลอื่นเขา้ ไปยงุ่ เกี่ยวเวลาลอดซุม้ นอกจากผูอ้ านวยการฝึก คฯวทิ ยากรหรือ วทิ ยากรประจาหมู่เท่าน้นั ขอใหถ้ ือเป็ นพิธีการอยา่ งหน่ึง เคยปรากฏวา่ มรการนามดแดงโปรยใส่ใหก้ ดั เอาน้าสาด เอาแป้งไปลูบหนา้ ทาตวั ซ่ึงไมใ่ ช่ พิธีการที่พึงกระทาในวงการลูกเสือ

คำแนะนำทวั่ ไป 26 บทพเิ ศษ จ. พธิ ีรอบเสำธงในตอนเช้ำระหว่ำงกำรฝึ กอบรม การประชุมรอบเสาธง สาหรับการฝึกอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือหรือลูกเสือ ใหม้ ีพิธีกรคนหน่ึงซ่ึง ไดร้ ับมอบหมายจากผอู้ านวยการฝึกเป็นผดู้ าเนินการ และใหม้ ีการปฏิบตั ิในการชกั ธงชาติข้ึนสู่ยอด เสาตามลาดบั ดงั น้ี 1. ใหพ้ ธิ ีกรยนื อยหู่ นา้ เสาธง หนั หลงั ใหเ้ สาธง ห่างประมาณ 3 กา้ ว 2. ใหค้ าสงั่ เรียก “แพค็ ” ใชส้ ัญญาณมือเรียกแถวรูปคร่ึงวงกลม 3. ใหห้ มูแ่ รกอยทู่ างซา้ ยมือของผเู้ รียกเสมอ ทุกคนจะตอ้ งจดั แถวโดยการสะบดั หนา้ ไปทาง ขวามือระยะเคียงระหวา่ งบุคคลภายในหมู่ 1 ช่วงศอกโดยใหม้ ือซา้ ยทาบสะเอวและดนั ศอกซา้ ยให้ เป็นแนวเดียวกบั ลาตวั ระยะเคียงระหวา่ งหมู่ 1 ช่วงแขนโดยใหร้ องนายหมู่ยกแขนซา้ ยข้ึนวดั ระยะแลว้ เอาลง 4. ใหห้ มูถ่ ดั ไปเขา้ แถวจดั ระยะเคียงตอ่ จากหมูแ่ รก เรียงกนั ไปตามลาดบั จนครบทุกหมูเ่ ป็ นรูป คร่ึงวงกลมใหห้ มู่สุดทา้ ยอยูท่ างขวามือของผเู้ รียก ตรงกบั หมู่แรก คือ รองนายหมู่ของหมูส่ ุดทา้ ย จะตอ้ งยนื ตรงกบั นายหมูข่ องหมู่แรก 5. เม่ือพิธีกรเห็นวา่ จดั รูปแถวเรียบร้อยแลว้ จะสั่ง “นิ่ง” ทุกคนสะบดั หนา้ กลบั และคนที่ยก ศอกซา้ ยมือทาบสะโพกกล็ ดมือซา้ ยลง ยนื อยใู่ นทา่ ตรง ระวงั อยา่ ใหว้ งกวา้ งเกินไปนกั จะทาใหไ้ ดย้ นิ เสียงพดู ไม่ชดั เจน 6. เม่ือทุกคนพร้อม พธิ ีกรสัง่ “ตามระเบียบ, พกั ” แลว้ ส่งั แพค็ อยใู่ นทา่ ตรงเสียก่อน จึงสัง่ ให้ หมู่บริการเขา้ ไปเริ่มพธิ ีการชกั ธงชาติ ในขณะเดียวกนั พธิ ีกรกลบั ไปเขา้ แถวกบั วทิ ยากรอ่ืนท่ีเขา้ แถว อยหู่ ลงั เสาธง เม่ือจะออกคาสั่งทุกคร้ังใหก้ า้ วไปขา้ งหนา้ 1 กา้ ว สั่งเสร็จใหก้ ลบั เขา้ แถวตามเดิม 7. นายหมูบ่ ริการหรือลูกเสือในหมูบ่ ริการรวม 2 คน วงิ่ ออกไปยนื ห่างจากเสาธงชาติประมาณ 3กา้ ว 8. ท้งั สองคนทาวนั ทยหตั ถพ์ ร้อมกนั คนทางขวามือเดินเขา้ ไป 2 กา้ ว ยนื เทา้ ชิดแกเ้ ชือกผูกเสา ธงออกถอยหลงั กลบั ไปอยทู่ ่ีเดิม แยกเชือกธงเส้นท่ีจะชกั ข้ึนใหค้ นอยทู่ างซา้ ยมือถือไว้ ส่วนธงชาติอยู่ ที่คนทางขวา อยา่ ใหเ้ ส้นเชือกหยอ่ น ยนื เตรียมพร้อม แลว้ พิธีกรส่ัง “แพค็ เคารพธงชาติ” ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมทุดคนอยใู่ นทา่ ตรง ผใู้ หก้ ารฝึกอบรม ซ่ึงยนื แถวหนา้ กระดานอยหู่ ลงั เสาธง ทาวนั ทยหตั ถ์ 9. ลูกเสือตามท่ีกาหนดในหมู่บริการ นาร้องเพลงชาติ ลูกเสือทุกคนร้องเพลงชาติ พอเริ่มร้อง

27 เพลงใหผ้ ชู้ กั ธง “คนทางซา้ ย” คอ่ ย ๆ สาวสายเชือกใหธ้ งข้ึนสู่ยอดเสาชา้ ๆ ใหส้ ายเชือกตึง ส่วนคน ขา้ งขวาผอ่ นสายเชือกใหธ้ งคอ่ ย ๆ ข้ึนไปและคุมสายเชือกใหต้ ึงเสมอกนั พอเพลงชาติจบใหร้ ะยะธง ชาติถึงปลายเสาพอดี เสร็จแลว้ คนทางขวาเขา้ ไปผกู เชือกใหเ้ รียบร้อยแลว้ ถอยหลงั กลบั มา 10. ผเู้ ชิญธงชาติทาวนั ทยหตั ถพ์ ร้อมกนั แลว้ กลบั หลงั หนั วง่ิ ไปเขา้ แถวตามเดิม และอยใู่ นทา่ ตรงผใู้ หก้ ารฝึกอบรมเอามือลงพร้อมกบั ผชู้ กั ธง 11. พธิ ีกรสัง่ “หมูบ่ ริการนาสวดมนต”์ ทุกคนถอดหมวก ประนมมือแลว้ สวดมนตอ์ ยา่ งยอ่ เสร็จ แลว้ พธิ ีกรส่งั “สงบนิ่ง” ลูกเสือทุกคนรวมท้งั ผใู้ หก้ ารฝึกอบรมยนื สงบนิ่ง 1 นาทีแลว้ เงยหนา้ ข้ึน ( ตามคูม่ ือการฝึกระเบียบแถว ฯ ) 12. พิธีกรสั่ง “แพค็ , ตามระเบียบ, พกั ” แลว้ พธิ ีกรทาวนั ทยหตั ถเ์ ชิญผอู้ านวยการฝึก 13. ขณะที่ผอู้ านวยการฝึกเดินไปหนา้ เสาธง พธิ ีกรส่งั “แพค็ – ตรง” ทุกคนเคารพดว้ ยทา่ ตรง ผอู้ านวยการฝึกทาวนั ทยหตั ถต์ อบ พิธีกรสัง่ “ตามระเบียบ, พกั ” 14. ผอู้ านวยการฝึกกล่าวปราศรัย ดาเนินการเก่ียวกบั กิจวตั รประจาวนั เช่น การรายงาน การตรวจ ใหโ้ อวาทตามข้นั ตอน จบแลว้ พธิ ีกรสั่ง “แพค็ – ตรง ” ทุกคนเคารพดว้ ยทา่ ตรง ผอู้ านวยการฝึกทา วนั ทยหตั ถต์ อบ พิธีกรสง่ั “ตามระเบียบ, พกั ” 15. พิธีกรนดั หมายแลว้ สัง่ “ กอง – ตรง ” “ กอง - แยก ”

คำแนะนำทว่ั ไป 28 บทพเิ ศษ ฉ. กำรบูชำพระรัตนตรัย การฝึกอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือและการฝึกอบรมลูกเสือ-เนตรนารีของไทยเราน้นั จะมีพิธีทาง ศาสนาพทุ ธเขา้ มาเก่ียวขอ้ งอยดู่ ว้ ยเสมอ เช่น พธิ ีเปิ ดการฝึ กอบรม พธิ ีฟังธรรมเทศนาก่อนเดินทางไกล พิธีเขา้ ประจากองลูกเสือเป็ นตน้ ฯลฯ ดงั น้นั เพ่อื เป็ นแนวทางในการถือปฏิบตั ิท่ีถูกตอ้ งในแนว เดียวกนั จึงมีขอ้ เสนอแนะในดา้ นตา่ ง ๆ ดงั น้ี 1. การจดั โตะ๊ หมูบ่ ูชา การจดั โตะ๊ หมู่บูชามีจุดประสงคเ์ พื่อเป็ นท่ีประดิษฐานพระพทุ ธรูป พร้อมเคร่ืองบูชาตามคตินิยม ของชาวพุทธ ศาสนพิธีตา่ ง ๆ ทางพระพทุ ธศาสนานิยมอนั เชิญพระพุทธรูปมาประดิษฐานไวใ้ นพิธี ดว้ ย เพื่อใหพ้ ระรัตนตรัยครบบริบูรณ์ การอนั เชิญพระพุทธรูปมาประดิษฐานน้นั ควรทาสถานท่ี ประดิษฐานใหเ้ หมาะสม ในปัจจุบนั ถือเป็นเอกลกั ษณ์ของชาติไทย พร้อมท้งั เป็ นวฒั นธรรมประเพณี ที่สาคญั กลายเป็นมรดกของชาติส่วนหน่ึง การจดั โตะ๊ หมู่บูชา โตะ๊ หมูม่ ีจานวนโตะ๊ แตกตา่ งกนั คือ หมู่ 4 หมู่ 5 หมู่ 6 หมู่ 7 หมู่ 9 แตท่ ่ีนิยมใชก้ นั คือหมู่ 5 หมู่ 7 หมู่ 9 การใชโ้ ตะ๊ หมูข่ นาดใดข้ึนอยกู่ บั พ้นื ที่ และอุปกรณ์ที่มีอยเู่ ป็นสาคญั เครื่องบูชาที่ใชใ้ นการต้งั โตะ๊ หมูบ่ ูชาคือพานพุม่ หรือพานดอกไม้ แจกนั ดอกไม้ กระถางธูป เชิงเทียน โดยมีปริมาณที่มากนอ้ ยแตกตา่ งกนั ไป ตามจานวนของโตะ๊ หมู่ที่ใช้ โดยมีหลกั เกณฑก์ ารจดั ที่สาคญั คือ การจดั ต้งั เคร่ืองบูชาทุกชนิดจะตอ้ งไม่สูงกวา่ พระพทุ ธรูปท่ีประดิษฐานที่โตะ๊ หมู่บูชา การจดั โตะ๊ หมู่บูชาในพธิ ีของราชการ (ท่ีไมใ่ ช่เกี่ยวกบั นานาชาติ) มกั นิยมต้งั ธงชาติ และพระบรม ฉายาลกั ษณ์หรือพระบรมฉายาทิสลกั ษณ์ของพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ร่วมกบั โตะ๊ หมู่บูชาเพ่ือให้ ครบท้งั 3 สถาบนั คือ ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย์ มีหลกั ในการจดั คือ ต้งั โตะ๊ หมู่บูชาไวต้ รงกลาง ต้งั ธงชาติทางดา้ นขวาของโตะ๊ หมู่บูชา และต้งั พระบรมฉายาลกั ษณ์หรือพระบรมฉายาทิสลกั ษณ์ไว้ ทางดา้ นซา้ ยของโตะ๊ หมู่ 2. กำรแสดงควำมเคำรพของผู้เป็ นประธำน ณ ทบี่ ูชำและผู้ร่วมพธิ ี เมื่อประธานในพธิ ีลุกจากที่นง่ั เพอ่ื บูชาพระรัตนตรัย ผรู้ ่วมพธิ ียนื ข้ึน เม่ือประธานเริ่มจุดธูป เทียน ผรู้ ่วมพิธีประนมมือเสมออก ประธานในพธิ ีจะรับเทียนชนวนและจุดเทียนเล่มทางซา้ ยมือของ ประธานก่อน จึงจุดเทียนเล่มทางขวามือ เม่ือจุดเทียน 2 เล่ม จึงจุดธูป เมื่อประธานในพิธีจุดธูปเทียน เสร็จแลว้ จะลงนง่ั คุกเข่าและเตรียมกราบแบบเบญจางคประดิษฐ์ ในกรณีประธานในพธิ ีเป็น ชาย นง่ั คุกเขา่ ปลายเทา้ ต้งั นงั่ บนส้นเทา้ มือท้งั สองวางบนหนา้ ขาท้งั สอง (ทา่ เทพบุตร) ใน กรณีประธานในพิธีเป็ น หญิง นงั่ คุกเข่าปลายเทา้ ราบ นง่ั บนส้นเทา้ มือท้งั สองวางบนหนา้ ขาท้งั สองขา้ ง (ทา่ เทพธิดา)

29 การกราบเบญจางคประดิษฐ์ จงั หวะที่ 1 (อญั ชลี) ยกมือข้ึนประนมระหวา่ งอกปลายนิ้วชิดกนั ต้งั ข้ึนแนบตวั ไม่กางศอก จงั หวะที่ 2 (วนทา) ยกมือพร้อมกม้ ศีรษะ โดยใหป้ ลายนิ้วช้ีจรดหนา้ ผาก จงั หวะท่ี 3 (อภิวาท) ทอดมือลงกราบ ใหม้ ือและแขนท้งั สองขา้ งลงพร้อมกนั มือควา่ ห่างกนั เลก็ นอ้ ย พอใหห้ นา้ ผากจรดพ้นื ระหวา่ งมือได้ ชาย ใหก้ างศอกท้งั สองขา้ ง ต่อจากเขา่ ขนานไปกบั พ้นื หลงั ไม่โก่ง หญิง ใหศ้ อกท้งั สองขา้ งคร่อมเข่าเล็กนอ้ ย ทาสามจงั หวะใหค้ รบสามคร้ัง แลว้ ยกมือข้ึนจบ โดยใหป้ ลายนิ้วช้ีจรดหนา้ ผากแลว้ ปล่อยมือ ลง การกราบไมค่ วรใหช้ า้ หรือเร็วเกินไป เมื่อประธานกราบผรู้ ่วมพิธียกมือประนมข้ึนให้นิ้วช้ีจรดหนา้ ผาก พร้อมท้งั กม้ ศีรษะเลก็ นอ้ ย (การจดั ท่ีบูชาพระรัตนตรัยสาหรับประธานในพธิ ีเป็ นสามญั ชนไมน่ ิยมต้งั แทน่ สาหรับกราบพระ แต่ อาจใชพ้ รมปูกบั พ้ืนท่ีหนา้ โตะ๊ หมู่บูชาสาหรับประธานเทา่ น้นั เมื่อประธานบูชาพระรัตนตรัยเสร็จแลว้ จะยนื ข้ึนถอยหลงั 1 กา้ ว ยนื ตรง คอ้ มศีรษะคาราวะ คร้ังเดียวตรงโตะ๊ หมู่บูชาซ่ึงถือไดว้ า่ เคารพต่อธงชาติและพระบรมฉายาลกั ษณ์ไปพร้อมกนั แลว้ ให้ ประธานปฏิบตั ิเช่นเดียวกนั น้ีท้งั ชายและหญิงท้งั ท่ีอยใู่ นและนอกเครื่องแบบ หมำยเหตุ การเสนอขอ้ ปฏิบตั ิใหป้ ระธานคานบั คร้ังเดียว ณ ท่ีบูชา มีเหตุผลหลายประการดงั น้ี คือ 1. ตามประกาศสานกั งานนายกรัฐมนตรี เรื่อง ใหถ้ ือพระราชสมภพเป็นวนั เฉลิมฉลองของ ชาติไทย ลงวนั ที่ 21 พฤษภาคม 2503 ตีพมิ พใ์ นราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 77 ตอนท่ี 43 วนั ที่ 24 พฤษภาคม 2503 หนา้ 1452 จึงถือไดว้ า่ พระมหากษตั ริยไ์ ทยและชาติไทยเป็นอนั หน่ึงอนั เดียวกนั การคานบั คร้ังเดียวจึงเป็นการเคารพท้งั ชาติไทยและพระมหากษตั ริยโ์ ดยนยั ดงั กล่าว 2. การคานบั คร้ังเดียว เมื่อตอ้ งการแสดงความเคารพส่ิงท่ีตนยกยอ่ งบูชาเกินจานวน 1 ข้ึนไป ซ่ึงประดิษฐาน ณ ท่ีใกลเ้ คียงกนั น้นั ไดป้ ฏิบตั ิกนั อยแู่ ลว้ ในบางโอกาสเช่นการคานบั คร้ังเดียว ณ ท่ี บูชา เม่ือเขา้ รับพระราชทานเครื่องอิสริยาภรณ์ นอกจากน้นั ยงั มีตวั อยา่ งในกรณีอ่ืน ๆ เช่น ในพธิ ี บรรพชาอุปสมบทจะทาความเคารพบิดามารดา และผมู้ ีอุปการคุณดว้ ยการกราบเพียงคร้ังเดียว หรือ ในที่ประขมุ ผทู้ ี่เขา้ ไปในภายหลงั จะทาความเคารพผเู้ ป็นประธานเพยี งคร้ังเดียว ซ่ึงถือไดว้ า่ ทาความ เคารพผอู้ ยใู่ นที่ประชุมท้งั หมด 3. การคบั นบั เพียงคร้ังเดียว สานกั งานคณะกรรมการวฒั นธรรมแห่งชาติ ไดม้ ีหนงั สือที่ ศธ 0303/5541 ลงวนั ที่ 27 กรกฎาคม 2531 เร่ืองขอหารือเร่ืองการแสดงความเคารพ ณ ท่ีบูชา ไปยงั เลขาธิการพระราชวงั ซ่ึงสานกั พระราชวงั ไดม้ ีหนงั สือตอนที่ พร 001/3735 ลงวนั ที่ 17 สิงหาคม 2531

30 โดยสานกพระราชวงั ไดพ้ ิจารณาแลว้ เห็นวา่ การแสดงความเคารพโดยดารคานบั เพยี งคร้ังเดียวเป็น การถูกตอ้ งแลว้ เห็นวา่ การแสดงความเคารพโดยการคานบั เพยี งคร้ังเดียวเป็นการถูกตอ้ งแลว้ เอกสำรอ้ำงองิ 1. ศูนยส์ ่งเสริมพระพทุ ธศาสนาแห่งประเทศไทย และกรมการศาสนา กระทรวงศึกษาธิการ การจดั ต้งั โตะ๊ หมู่บูชา; หนา้ 6-7 และ 79, หสน.อาทรการพิมพ,์ 2535. 2. สานกั งานคณะกรรมการวฒั นธรรมแห่งชาติ, มารยาทไทย; หนา้ 33-35 และ 46-48, โรงพิมพก์ าร ศาสนา,ม.ป.ป.

คำแนะนำทว่ั ไป 31 บทพเิ ศษ ช. กำรใช้คำบอกก่อนกำรร้องเพลงสรรเสริญพระบำรมีในกำรฝึ กอบรมผู้กำกบั ลูกเสือ และลูกเสือ ในการฝึกอบรมลูกเสือหรือผูก้ ากบั ลูกเสือ จะมีการร้องเพลงสรรเสริญพระบารมีอยเู่ สมอ ก่อนจะมีการร้องเพลงสรรเสริญพระบารมีน้นั ควรใชค้ าบอกต่างกนั ดงั ต่อไปน้ี 1. ในกรณีท่ีมีพระบรมรูปหรือพระบรมฉายาลกั ษณ์อยใู่ นที่ชุมนุมน้นั ดว้ ย ใหใ้ ชค้ าบอกวา่ “แพค็ -ตรง” “ถวายคานบั ” คร้ันแลว้ ใหห้ มูบ่ ริการนาข้ึนเพลลงสรรเสริญพระบารมี 2. ในกรณีที่ไมม่ ีพระบรมรูปหรือพระบรมฉายาลกั ษณ์อยใู่ นที่ชุมนุมน้นั ใหใ้ ชค้ าบอกวา่ “ทุกคนหนั หนา้ ไปทางทิศ... (ท่ีพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ทรงประทบั อย)ู่ ” “แพค็ -ตรง ถวายคานบั ” คร้ันแลว้ ใหห้ มู่บริการนาข้ึนเพลงสรรเสริญพระบารมี เม่ือจบเพลงแลว้ ใหใ้ ชค้ าบอกวา่ “ถวายคานบั ” “เลิก แถว”

คำแนะนำทว่ั ไป 32 บทพเิ ศษ ซ. กำรตรวจในตอนเช้ำในกำรฝึ กอบรมวชิ ำผ้กู ำกบั ลูกเสือ ข้ันควำมรู้ช้ันสูง การตรวจ วธิ ีการตรวจ ดงั จะกล่าวต่อไปน้ี เป็นวธิ ีตรวจท่ีไดป้ ฏิบตั ิกนั มาเห็นวา่ ได้ ประโยชนด์ ี 1. จุดมุ่งหมายของการตรวจ คือ การช่วยใหห้ มู่ลูกเสือตา่ ง ๆ สามารถปรับปรุงมาตรฐานการอยู่ คา่ ยพกั แรมของแต่ละหมู่ ใหอ้ ยใู่ นมาตรฐานสูงตลอดเวลา 2. การรายงานผลการตรวจในท่ีประชุมรอบเสาธง ผรู้ ายงานควรหยบิ ยกขอ้ ท่ีควรชมเชยข้ึนมา กล่าวก่อนคร้ันแลว้ จึงพูดถึงขอ้ บกพร่องท่ีควรแกไ้ ขพร้อมขอ้ เสนอแนะ การใชภ้ าษาพูดในตอนน้ีมีความสาคญั มาก เพราะถา้ ใชค้ าตาหนิที่รุนแรงเกินสมควร จะทาให้ หมูท่ ่ีถูกตาหนิเกิดความทอ้ ถอยหมดกาลงั ใจ การวจิ ารณ์จึงควรเป็ นไปในลกั ษณะที่ผฟู้ ังมองเห็น คุณคา่ และเกิดความพยายามท่ีจะแกไ้ ขใหด้ ีข้ึน 3. ระบบการใหค้ ะแนนยงั เป็นที่นิยมกนั อยสู่ าหรับการตรวจ และเป็นวธิ ีการส่งเสริมใหเ้ กิด กาลงั ใจไดเ้ ป็นอยา่ งดี เป็นการช่วยยกมาตรฐานใหส้ ูงข้ึน การตรวจเป็ นการส่งเสริมให้ทุกหมู่ต่างช่วยกนั ยกมาตรฐานการอยคู่ ่ายพกั แรมใหม้ ีระดบั สูง อยเู่ สมอทุกหมูแ่ ละทุกวนั ไม่ใช่เป็นการดูวา่ หมูไ่ หนเป็นหมูท่ ่ีดีที่สุด วธิ ีการท่ีควรนามาใช้ คือ การใหธ้ งเขียวแก่หมูท่ ่ีไดค้ ะแนนรวมถึงเกณฑท์ ี่กาหนดคะแนน มาตรฐานไว้ 4. การตรวจที่ใชโ้ ดยทว่ั ไป เป็ นดงั น้ี ผตู้ รวจตอ้ งตรวจตวั เองก่อน และจงทาเป็นตวั อยา่ งที่ดีก่อนที่จะไปตรวจคนอ่ืน และนามา วจิ ารณ์การตรวจตอ่ ที่ประชุมรอบเสาธง มีคะแนนเตม็ วนั ละ 40 คะแนน วนั ท่ี 1 - ตรวจโดยคณะผใู้ หก้ ารฝึกอบรม คะแนนมาตรฐาน 30 คะแนนตามท่ีเห็นสมควร วนั ที่ 2 - ตรวจโดยคณะผใู้ หก้ ารฝึกอบรมตรวจเคร่งครัดข้ึนอาจเพม่ิ คะแนนครัว ลด คะแนนเครื่องแตง่ กาย คะแนนมาตรฐาน 31 วนั ท่ี 3 - ตรวจโดยคณะผใู้ หก้ ารฝึกอบรม ปฏิบตั ิเช่นเดียวกบั วนั ท่ี 2 แตเ่ ปลี่ยนสายตรวจ คะแนนมาตรฐาน 32 วนั ที่ 4 - ตรวจแบบจูโ่ จม คะแนนมาตรฐาน 32 วนั ที่ 5 - ตรวจโดยนายหมู่ แบ่งสายตรวจ ไปตรวจหมู่อ่ืน คะแนนมาตรฐาน 32 วนั ที่ 6 - นายหมูต่ รวจหมู่ของตวั เอง คะแนนมาตรฐาน 32

33 5. สิ่งที่จะตอ้ งตรวจและการกาหนดคะแนน 5.1 เครื่องแบบและร่างกาย ( 10 คะแนน ) ใหต้ รวจต้งั แตศ่ ีรษะจรดเทา้ ดูการสวมหมวก การใชผ้ า้ ผูกคอประกอบห่วงรัดผา้ ผกู คอ การ ติดป้ายชื่อเขม็ ขดั การสวมถุงเทา้ รองเทา้ ส่ิงที่เป็นโลหะตอ้ งขดั ใหส้ ะอาด ร่างกาย ใหต้ รวจเกี่ยวกบั ความสะอาดของร่างกาย หนวดเครา การรักษาเล็มมือใหส้ ะอาด 5.2 ครัวและท่ีรับประทานอาหาร ( 10 คะแนน ) ตรวจดูการใชเ้ ตาไฟ การเกบ็ ภาชนะ การทาความสะอาดเคร่ืองครัว ตลอดจนที่รับประทาน อาหาร ไดร้ ักษาความสะอาดหรืไม่ 5.3 ความเป็นระเบียบมนท่ีพกั และการเก็บสิ่งของเคร่ืองใชต้ ่าง ๆ (10 คะแนน) ตรวจดูการเกบ็ ที่นอน หมอน มุง้ การนาออกผ่งึ แดด ความเป็นระเบียบในการเก็บของ การ เช็ด ชโลมน้ามนั เคร่ือง เช่น จอบ เสียม ฯลฯ เป็นตน้ 5.4 การสุขาภิบาล ใหต้ รวจดูความสะอาดบริเวณรอบ ๆ ของท่ีพกั เต๊นท์ การกาจดั มูลฝอย และสิ่งปฏิกูล การใช้ ราวตากผา้ (ผา้ แหง้ ผา้ เปี ยก) การใชห้ ลุมแหง้ หลุมเปี ยก (รวมคะแนนเตม็ ท้งั หมด 40 คะแนน) 5.5 การตรวจหนา้ หมูบ่ ริการ (ไม่มีคะแนน) เป็นการตรวจสอบเกี่ยวกบั ความรับผดิ ชอบตาม หนา้ ที่ท่ีไดร้ ับมอบหมายของหมู่บริการ ซ่ึงอาจกาหนดให้มีหมู่บริการวนั ละ 1 หมู่ หรือ 2 หมู่ สุด แลว้ แต่ความจาเป็นและข้ึนกบั จานวนผูเ้ ขา้ รับการฝึกอบรม แตต่ ามปกติแลว้ จะมีหมู่บริการวนั ละ 2 หมู่ และจะเปล่ียนหนา้ ท่ีหมู่บริการเวลา 18.00 น. หนา้ ที่หมู่บริการ คือ การทาความสะอาดที่ใชร้ ่วมกนั เช่น หอ้ งเรียน (กลางวนั -กลางคืน) หอ้ งน้า ส้วม ท่ีชุมนุมรอบกองไฟ บริเวณ รอบสาธง การกาจดั ขยะมูลฝอย และส่ิงปฏิกูลบนถนน บริเวณกอง ฟื น ฯลฯ เป็นตน้ หมำยเหตุ 1. วธิ ีตรวจแบบจู่โจม คือการท่ีผตู้ รวจแยกยา้ ยกนั ไปตรวจหมู่ต่าง ๆ ตามหนา้ ที่ไดร้ ับมอบหมาย โดยมิตอ้ งแจง้ ใหห้ มู่ท่ีรับตรวจไดท้ ราบล่วงหนา้ ผใู้ ดตรวจงานของหมู่หน่ึงเรียบร้อยแลว้ ไปตรวจหมู่ ต่อไป เมื่อเสร็จทุกหมู่จึงรายงานผลการตรวจใหห้ วั หนา้ สายตรวจทราบ หมู่ตอ้ งทาความเคารพผตู้ รวจ ทุกคนท่ีเขา้ ไปตรวจ วธิ ีตรวจแบบจู่โจมเป็ นวธิ ีการตรวจท่ีรวดเร็ว แต่หมู่ที่ถูกตรวจไม่สามารถทราบขอ้ บกพร่อง ของตนโดยทนั ท่วงที 2. วธิ ีการตรวจโดยคณะผใู้ หก้ ารฝึกอบรม หรือคณะนายหมู่ ควรแบง่ สายตรวจออกเป็ น 2 สาย

34 (ในกรณีท่ีเกินกวา่ 5 หมู่) สายละ 4 คน คนท่ี 1 ทาหนา้ ที่เป็นหวั หนา้ ตรวจเครื่องแบบและร่างกาย คน ที่ 2 ตรวจครัวและท่ีรับประทานอาหาร คนท่ี 3 ตรวจความเป็นระเบียบเรียบร้อยภายในที่พกั คนท่ี 4 ตรวจการสุขาภิบาลของค่ายพกั ขณะไปทาการตรวจ หวั หนา้ จะใหค้ นครัวไปกบั ผตู้ รวจครัว ให้รอง นายหมู่ไปกบั ผตู้ รวจความเป็ นระเบียบภายในท่ีพกั และพลาธิการไปกบั ผตู้ รวจการสุขาภิบาล เม่ือทา หารตรวจและใหค้ ะแนนเสร็จแลว้ ใหร้ ายงานผลการตรวจและเสนอคะแนนต่อหวั หนา้ เกี่ยวกบั หนา้ ที่ของหมู่บริการ ผอู้ านวยการฝึกอาจมอบใหผ้ ูก้ ากบั ลูกเสือคนใดคนหน่ึงทา หนา้ ท่ีตรวจดูแลหนา้ ที่หมู่บริการเป็นประจาและมารายงานดว้ ย เม่ือจบการตรวจแลว้ ใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมเดินเป็นหมู่ไปท่ีเสาธง เพอ่ื เปิ ดการประชุม รอบเสาธงตอ่ ไปผตู้ รวจจะออกมารายงานผลการตรวจของตน หวั หนา้ สายตรวจจะเป็ นผรู้ วบรวม คะแนนในสายของตนส่งใหก้ บั ผอู้ านวยการฝึกรับไปประกาศคะแนน ถา้ หมูใ่ ดไดค้ ะแนนที่กาหนด ไวก้ ่อนล่วงหนา้ (คะแนนมาตรฐานของแต่ละวนั ) เช่น 30 คะแนน ก็ใหร้ างวลั “ธงเขียว” เพ่ือประดบั ไวท้ ่ีหนา้ พกั ของหมู่เป็นเวลาหน่ึงวนั และใหน้ าธงเขียวมาคืนกบั พธิ ีกรท่ีเสาธงในวนั รุ่งข้ึน ถา้ แต่ละ หมู่ไดร้ ับคะแนนถึงคะแนนที่กาหนดไวท้ วั่ กนั ทุกหมู่ให้ชกั “ธงเขียวใหญ่” ข้ึนที่เสาธงการฝึกอบรม แสดงวา่ การฝึกอบรมแบบอยคู่ า่ ยพกั แรมวนั น้นั ของคณะไดร้ ับผลดี เป็นประเด็นท่ีควรคานึงถึงในการสรุปรายงานหลงั จากการตรวจอาจจะเป็นดงั ตอ่ ไปน้ี (1) ความภาคภูมิของกลุ่ม - ความสะอาดเรียบร้อย - การเกบ็ ขา้ วของ แยกสิ่งที่เปี ยกกบั ท่ีแหง้ ไวต้ ่างท่ีกนั - การเก็บรักษาอาหารถูกอนามยั - การทิ้งสิ่งของที่เหลือใชใ้ หถ้ ูกท่ี - การควบคุม ขนาดของกองไฟ การจดั หาฟื นไว้ - ความสะอาดของเตาไฟ หมอ้ จาน ชาม กระบอกน้า (2) ประสบการณ์ - เด็กเล็กตอ้ งการความเอาใจใส่และคาแนะนา - เด็กโตซาบซ้ึงและปฏิบตั ิตามคาในคาเตือนของผกู้ ากบั ลูกเสือ - ทาใหเ้ กิดลกั ษณะนิสัยท่ีดี (3) ขณะที่ไปพกั แรม - ความรับผดิ ชอบอยทู่ ่ีผกู้ ากบั ลูกเสือลูกเสือ - ตามปกตินายหมูเ่ ป็ นผรู้ ับผดิ ชอบ - ระวงั เร่ืองรังแกซ่ึงกนั และกนั ตลอดจนการวา่ ติเตียนอยา่ งรุนแรง - กล่าวคาชมก่อน ใหผ้ ลดีกวา่ การกล่าวตาหนิ

35 (4) การแขง่ ขนั - อาจใชเ้ ป็นหลกั ในการแขง่ ขนั เรื่องการอยคู่ ่ายพกั แรม - อาจใชเ้ ป็นเคร่ืองส่งเสริมใหม้ ีมาตรฐานสูงข้ึน - ควรมุ่งไปหามาตรฐานสูงของส่วนรวม ไมม่ ุ่งหาหมู่ที่ดีที่สุด

คำแนะนำทวั่ ไป 36 บทพเิ ศษ ฌ. ข้อเสนอแนะในกำรตรวจแบบจู่โจม กำรตรวจแบบจู่โจม การตรวจแบบจูโ่ จม คือการตรวจที่รวดเร็ว ฉบั พลนั เพอื่ แสดงใหเ้ ห็นวา่ เม่ือถึงกาหนดเวลา ทุกหมูต่ อ้ งเตรียมพร้อมอยเู่ สมอ ไมต่ อ้ งคอยเรียงลาดบั หมู่ ปกติจะใชก้ ารตรวจแบบน้ี เมื่อการตรวจ การฝึกอบรมไดผ้ า่ นไป 3 คร้ังแลว้ มีวธิ ีการตรวจโดยระเอียดดงั ต่อไปน้ี 1. ใหผ้ ตู้ รวจเครื่องแบบและเครื่องแตง่ กาย ผตู้ รวจความเป็ นระเบียบเรียบร้อยภายในที่พกั ผตู้ รวจครัวและผตู้ รวจสุขาภิบาล แยกยา้ ยกนั ไปที่หมู่ แต่ละหมู่ไม่ซ้ากนั โดยเริ่มตรวจในเวลาเดียวกนั ทุกหมู่สงั่ ทาความเคารพผตู้ รวจทุกคนตามระเบียบ ตามประเภทของลูกเสือ 2. ผตู้ รวจเคร่ืองแบบและเคร่ืองแต่งกาย ทาการตรวจในขณะแถวอยใู่ นท่าตรง ผตู้ รวจความ เป็นระเบียบเรียบร้อยภายในที่พกั ผตู้ รวจครัวหรือผตู้ รวจสุขาภิบาล ใหน้ ายหมู่สั่ง “ตามระเบียบ พกั ” แลว้ ใหผ้ ตู้ รวจดงั กล่าวนาพลาธิการ คนครัว หรือรองนายหมูต่ ิดตามไป เพื่อช้ีแจงและรับทราบผลการ ตรวจดว้ ย เมื่อตรวจเสร็จแลว้ ใหก้ ลบั มาเขา้ ท่ีประจาแถวของตนตามเดิม นายหมู่สัง่ ทาความเคารพกล่าว คาขอบคุณนายหมูส่ ่งั ตามระเบียบพกั แลว้ ใหผ้ ตู้ รวจเคลื่อนไปตรวจหมู่อ่ืน (ที่ไม่มีผตู้ รวจคนอื่นเขา้ ตรวจอย)ู่ ต่อไป 3. ผมู้ ีหนา้ ที่ตรวจพงึ ปฏิบตั ิหนา้ ท่ีดว้ ยความฉบั ไว เมื่อเสร็จการตรวจหมู่ใด ตอ้ งรีบเคลื่อนยา้ ย ไปตรวจหมูต่ ่อไปทนั ที 4. ผตู้ รวจความเป็ นระเบียบร้อยภายในที่พกั ผตู้ รวจครัวและผตู้ รวจสุขาภิบาล เม่ือตรวจเสร็จ แลว้ ตอ้ งรายงานผลการตรวจตอ่ หวั หนา้ สาย (คือผตู้ รวจเคร่ืองแบบและเคร่ืองแตง่ กาย) เก่ียวกบั ราย ระเอียดที่ไดพ้ บเห็น พร้อมดว้ ยคะแนนท่ีให้ เพ่ือหวั หนา้ สายจะไดป้ ระมวลเร่ืองนาไปรายงานในที่ ประชุมหนา้ เสาธง และมอบคะแนนใหผ้ อู้ านวยการฝึกที่หนา้ เสาธงต่อไป

คำแนะนำทว่ั ไป 37 บทพเิ ศษ ญ. กำรตรวจโดยคณะนำยหมู่ลกู เสือในกำรฝึ กอบรม ใหผ้ อู้ านวยการฝึกมอบภาระใหค้ ณะผใู้ หก้ ารฝึกอบรมคนใดคนหน่ึงเรียกประชุมนายหมูเ่ พอ่ื ช้ีแจงวธิ ีการตรวจและการใหค้ ะแนนตลอดจนการรายงานหนา้ เสาธงใหน้ ายหมู่ทุกหมู่ทราบ ในขณะท่ีนายหมู่ทาหนา้ ที่ผูต้ รวจใหร้ องนายหมูท่ ุกหมู่ปฏิบตั ิหนา้ ที่แทนนายหมู่ ยกเวน้ นาย หมูม่ ารายงานหนา้ เสาธง รองนายหมู่ไมต่ อ้ งปฏิบตั ิหนา้ ที่แทน ( ต่างกบั การประชุมกอง ) 1. กำรตรวจโดยคณะนำยหมู่ลกู เสือในกำรฝึ กอบรม เม่ือคณะนายหมูล่ ูกเสือทาการตรวจเสร็จแลว้ ใหน้ ายหมู่ทุกคนเขา้ ประจาหมูข่ องตน เพ่อื ร่วมใน พธิ ีรอบเสาธงในตอนเชา้ เวลารายงานใหผ้ อู้ านวยการฝึกอบรมเป็นผูเ้ ชิญคณะนายหมูล่ ูกเสือออกมา ใหน้ ายหมู่ (พร้อมดว้ ยอาวธุ ประจากาย ยกเวน้ ประเภทสารอง) ทุกคนที่ทาการตรวจมายนื เป็นแถว หนา้ กระดานเรียงหน่ึงดา้ นขา้ ง เย้อื งไปดา้ นหลงั ผอู้ านวยการฝึก ตามลาดบั จากขวาไปซา้ ย คือ ผตู้ รวจ เยย่ี มเคร่ืองแบบและเคร่ืองแต่งกาย (หวั หนา้ สาย) ผูต้ รวจความเป็นระเบียบเรียบร้อยภายในท่ีพกั ผตู้ รวจครัว ผตู้ รวจสุขาภิบาล และผตู้ รวจหนา้ ท่ีหมูบ่ ริการ การรายงานผลการตรวจ ผอู้ านวยการฝึกจะเชิญออกมารายงานคร้ังละ 1 คน ตามลาดบั การ ออกมารายงานของนายหมู่แตล่ ะคน เม่ือไดร้ ับเชิญใหก้ า้ วออกมาขา้ งหนา้ 1 กา้ ว หนั ไปเคารพ ผอู้ านวยการฝึก แลว้ หนั ไปทาความเคารพแถวผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม จึงเร่ิมกล่าวรายงาน เสร็จแลว้ ทา ความเคารพแถวผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม หนั ไปเคารพผอู้ านวยการฝึก แลว้ กลบั เขา้ ที่เดิม เมื่อรายงานครบ ทุกคนแลว้ ผอู้ านวยการฝึกอบรมจะสั่งใหน้ ายหมู่กลบั เขา้ หมูข่ องตนเอง 2. ในกรณีทน่ี ำยหมู่ตรวจหมู่ของตนเอง การรายงานผลของการตรวจ นายหมู่ไมต่ อ้ งออกมายนื ขา้ งผอู้ านวยการฝึกอบรม คงให้ยนื อยใู่ น หมู่ของตนเองเม่ือผอู้ านวยการฝึกเชิญใหร้ ายงาน ใหท้ าความเคารพผูอ้ านวยการฝึ กอบรมก่อน 1 คร้ัง ลดมือลงแลว้ ใหก้ า้ วออกมาขา้ งหนา้ 1 กา้ ว ทาความเคารพผอู้ านวยการฝึกคา้ งไว้ แลว้ จึงรายงาน เมื่อ รายงานจบแลว้ ใหล้ ดมือลง แลว้ ถอยหลงั กลบั เขา้ ท่ีของตนตามเดิม และทาความเคารพผอู้ านวยการ ฝึ กอีกคร้ ังหน่ึง

คำแนะนำทวั่ ไป 38 บทพเิ ศษ ฎ. กำรชักธงเขียวใหญ่ การตรวจในการฝึกอบรม เมื่อหมูใ่ ดไดค้ ะแนนถึงเกณฑม์ าตรฐาน ผอู้ านวยการฝึกจะมอบธง เขียวเลก็ ใหแ้ ก่นายหมูน่ ้นั เพื่อนาไปประดบั ไวท้ ่ีค่ายพกั ของหมูเ่ ป็ นเวลาหน่ึงวนั แต่ถา้ แตล่ ะหมูไ่ ดร้ ับ คะแนนถึงมาตรฐานท่ีกาหนดไวท้ วั่ กนั ทุกหมู่ ใหช้ กั ธงเขียวใหญข่ ้ึนที่เสาธงประจาค่ายการฝึกอบรม การชกั ธงเขียวใหญ่ ใหพ้ ิธีกรหนา้ เสาธงเชิญหมู่บริการ 2 คนออกมา (ธงเขียวใหญผ่ กู ไวท้ ี่เสา ธงเรียบร้อยก่อนแลว้ ) ชกั ธงเขียวข้ึนโดยไม่ตอ้ งทาความเคารพ พิธีกรจะเชิญผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมคน ใดคนหน่ึงกา้ วออกมา 1 กา้ ว นาโห่ 3 ลา โดยข้ึน “โห่” แลว้ ทุกคนในท่ีน้นั รับ “ ฮิ้ว ” พร้อมกนั 3 คร้ัง (พร้อมกบั ยกมือข้ึนพร้อมกบั เสียง “ ฮิ้ว ” ) ผชู้ กั ธงจะชกั ธงเขียวใหญ่ข้ึนตามจงั หวะเสียง “ฮิ้ว” พอ ครบ “3 ฮิว้ ” ธงเขียวใหญจ่ ะถึงยอดเสาพอดี เม่ือผชู้ กั ธงเขียวผกู เชือกธงเขียวใหญ่เรียบร้อยแลว้ ท้งั สองทากลบั หลงั หนั (ไมต่ อ้ งทาความเคารพ) วง่ิ กลบั เขา้ หมู่ของตน

คำแนะนำทว่ั ไป 39 บทพเิ ศษ ฏ. กำรตรวจสมุดบนั ทกึ การตรวจสมุดบนั ทึกเป็นส่วนหน่ึงของการประเมินผลของการฝึกอบรม เพ่อื ทราบถึงความ สนใจ และความเขา้ ใจของผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม ความเป็นระเบียบเรียบร้อย อุปนิสัยใจคอท่าที ทศั นคติ ความคิดเห็น ความเช่ือท้งั หลาย ยอ่ มแสดงอยใู่ นตวั อกั ษรและการบนั ทึกเพิ่มเติมขยายความ ของแตล่ ะบุคคล ในการฝึกอบรมทุกคราว ผอู้ านวยการฝึกจะแจง้ ใหท้ ราบแตแ่ รกเมื่อเวลาช้ีแจงวตั ถุประสงค์ จะตอ้ งส่งสมุดใหต้ รวจทุกคน ก่อนการปิ ดการฝึกอบรม 1 วนั เพ่ือดูความเรียบร้อยและจะถือเป็นการ ประเมินผลอยา่ งหน่ึงดว้ ย วธิ ีตรวจ ทาได้ 2 วธิ ี คือ 1. ใหว้ ทิ ยากรประจาหมู่น้นั ๆ คอยดูแลสมุดบนั ทึกของทุกคนแต่ละวนั ใหบ้ นั ทึกใหค้ รบ ทุกวชิ า คอยกระตุน้ เตือนใหส้ อบกิจกรรมยามวา่ ง ใหเ้ สร็จทนั เวลาก่อนปิ ดการฝึกอบรม คอยแกไ้ ข ขอ้ ผดิ พลาดในการบนั ทึกใหส้ มบูรณ์ 2. ตรวจโดยวทิ ยากรท้งั หมดช่วยกนั ในวนั สุดทา้ ยของการฝึกอบรม เป็นการดูความเรียบร้อย ของสมุดขอ้ สาคญั ที่สุด ก็คือ ทุกคนจะตอ้ งผา่ นกิจกรรมยามวา่ งท่ีไดก้ าหนดไวใ้ หแ้ ลว้ เสร็จ ถา้ ยงั มิได้ ทา จะตอ้ งขอร้องใหผ้ นู้ ้นั ทดสอบกิจกรรมน้นั ๆ โดยทนั ทีเป็นรายบุคคลจนเป็นท่ีพอใจ ในการตรวจ ถา้ ใชส้ องวธิ ีร่วมกนั กจ็ ะดียง่ิ ข้ึน เพราะวทิ ยากรประจาหมู่ จะคอยดูแลคอยเตือน ใหส้ มาชิกในหมูท่ างานต่อเน่ืองกนั ถา้ ไมเ่ สร็จ วนั สุดทา้ ยกจ็ ะทางานไม่ทนั หรือรีบร้อนเกินไป เมื่อผูต้ รวจไดต้ รวจเสร็จแลว้ ใหเ้ ขียนกากบั ลงที่ปกสมุดบนั ทึกดา้ นใน ซ่ึงเป็นที่บนั ทึก รายการกิจกรรมยามวา่ ง ดว้ ยคาวา่ ตรวจแลว้ ลงวนั เดือน ปี กากบั ไว้ ควรจะไดป้ ระทบั ตราสานกั งานลูกเสือน้นั ๆ ไวท้ ี่หนา้ ปกสมุดบนั ทึก เป็ นเคร่ืองหมายดว้ ยกจ็ ะดี

คำแนะนำทว่ั ไป 40 บทพเิ ศษ ฐ. กจิ กรรมยำมว่ำง ( Free – Time Actiuitics ) เป็นที่ยอมรับกนั วา่ กิจกรรมยามวา่ งเป็นอุปกรณ์ในการฝึ กอบรมอยา่ งไดผ้ ลดีเพราะวา่ 1. กิจกรรมยามวา่ ง ช่วยใหผ้ อู้ านวยการฝึกอบรมสามารถประเมินผลความสามารถของผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมวา่ ไดร้ ับความรู้แลว้ มากนอ้ ยเพยี งไร หากวา่ เห็นอะไรยงั บกพร่องจะทราบไดว้ า่ ควร จะสอนอะไรเพ่มิ เติมให้ 2. ฝ่ ายผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมเอง ก็ปรารถนาจะทดสอบความรู้ของตนเองวา่ ไดร้ ับความรู้ไป มากนอ้ ยเพียงไรและมีโอกาสท่ีจะเสาะหาความรู้ ความเขา้ ใจจากวทิ ยากรในประเดน็ ท่ีตนเองยงั ไม่ เขา้ ใจแจม่ แจง้ 3. กิจกรรมยามวา่ งเป็ นจุดหน่ึงที่จะดึงคณะผใู้ หก้ ารฝึกอบรม และผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมเขา้ หากนั ท้งั เป็นจุดท่ีจะช่วยขจดั ความกระดากอายใหส้ ลายตวั ไป การพดู ถึงเรื่องกิจกรรมยามวา่ ง บางคราวนาไปสู่การพูด การหารือ ในปัญหาอยา่ งอื่น เพือ่ ใหเ้ กิดความสนิทสนมกนั มากยงิ่ ข้ึน 4. กิจกรรมยามวา่ งเป็นการสาธิตทางปฏิบตั ิเก่ียวกบั มาตรฐานการทดสอบท่ีดี และการให้ ผา่ นการทดสอบท่ีดีดว้ ย ผลงานท่ีคณะผใู้ หก้ ารฝึกอบรมทาไปเกี่ยวกบั เร่ืองน้ี จะสร้างความทรงจาไว้ แก่ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมไปอีกนาน ขอ้ ควรระลึกมีวา่ เมื่อใดใหก้ ิจกรรมยามวา่ งแก่ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมไปทาแลว้ ควรให้มี ระยะเวลาเพยี งพอท่ีทุกคนจะไดไ้ ปศึกษาหาความรู้ทาความเขา้ ใจกบั กิจกรรมยามวา่ งท่ีใหไ้ ปก่อนคร้ัน แลว้ จึงนดั หมายใหม้ าทาการทดสอบ การทากิจกรรมยามวา่ งน้นั เป็นเร่ืองของผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมแตล่ ะคน ที่จะไปศึกษาหาความ ชานาญเพมิ่ เติมเอาเอง ถา้ สงสัย จะถามหรือขอคาแนะนาจากเพอ่ื นฝงู หรือวทิ ยากรก็ได้ กจิ กรรมยำมว่ำงอำจจัดให้มใี นวชิ ำต่อไปนี้ 1. คาปฏิญาณและกฎของลูกเสือ 2. การฝีมือ การสเกต็ ภาพ 3. เง่ือน 4. ทกั ษะอยา่ งหน่ึงอยา่ งใดที่ผเู้ ขา้ รบการฝึกอบรมจะเลือกเอง อนั เป็นทกั ษะใหม่ (ไม่ใช่ ทกั ษะท่ีตนเคยรู้มาแลว้ ) 5. กิจกรรมอยา่ งอื่นท่ีผอู้ านวยการฝึกจะเห็นควร

41 แผนภูมิก้ำวหน้ำกจิ กรรมยำมว่ำง กำรฝึ กอบรมวชิ ำผู้กำกบั ลกู เสือสำรอง ข้ันควำมรู้ช้ันสูง รุ่นท.่ี ....... หมู่ คาป ิฏญาณและกฎ การวาดภาพประจาวัน เ ่ืงอน การบ ิรการของห ู่ม เพลงประจาห ู่ม รายช่ือกจิ กรรม หมู่ที่ 1 1. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 2. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 3. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 4. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 5. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 6. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 7. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 8. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... หมู่ที่ 2 1. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 2. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 3. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 4. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 5. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 6. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 7. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 8. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........

42 หมู่ท่ี 3 1. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 2. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 3. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 4. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 5. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 6. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 7. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 8. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... หมู่ท่ี 4 1. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 2. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 3. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 4. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 5. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 6. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 7. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 8. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... หมูท่ ่ี 5 1. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 2. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 3. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 4. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 5. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 6. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 7. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... 8. .......................................................... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........

คำแนะนำทวั่ ไป 43 บทพเิ ศษ ถ. กำรประชุมนำยหมู่ในกำรฝึ กอบรม วชิ ำผู้กำกบั ลูกเสือลกู เสือ ข้นั ควำมรู้ช้ันสูง ในการฝึกอบรม เร่ืองหน่ึงท่ีมีความจาเป็นตอ้ งกระทาเป็นประจาวนั คือการประชุมนายหมู่ ฉะน้นั เม่ือเสร็จสิ้นการฝึกอบรมวนั หน่ึง ๆ (ประมาณ 17.00 น.) ใหผ้ อู้ านวยการฝึกอบรมเรียกนายหมู่ ของวนั น้นั มาประชุมโดยมีความมุ่งหมายดงั ต่อไปน้ี 1. เพอ่ื สอบถามความตอ้ งการของผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม เช่น ก. เร่ืองอาหารการกิน วา่ มีคุณภาพหรือปริมาณเพยี งพอหรือไม่เพียงไร ตลอดท้งั อาหารของผู้ เขา้ รับการฝึกอบรมที่นบั ถือศาสนาอื่น เช่น อิสลาม เพอ่ื จะไดป้ รับปรุงแกไ้ ขใหเ้ หมาะสมตอ่ ไป ข. ความตอ้ งการของแต่ละหมูภ่ ายในที่พกั เช่น ที่พกั ไม่เรียบร้อย ท่ีนอนไมเ่ พยี งพออุปกรณ์มี ไมค่ รบ ค. ความตอ้ งการในเร่ืองการอานวยความสะดวกตา่ ง ๆ เช่น น้าด่ืม น้าใชไ้ ม่เพยี งพอ หอ้ งน้า- หอ้ งส้วมไม่มิดชิด ไฟฟ้าไม่สวา่ ง ง. สอบถามถึงความทุกข-์ สุข หรือการเจบ็ ไขไ้ ดป้ ่ วย เพื่อหาทางแกไ้ ขหรือเสนอแนะให้ ความช่วยเหลือเท่าท่ีควร จ. สอบถามถึงอุปนิสัยและพฤติกรรมของทุกคนภายในหมู่ ความเป็นอยตู่ ่าง ๆ สามารถเขา้ กนั ไดห้ รือไมเ่ พื่อหาทางแกไ้ ขปรับปรุงใหด้ ี ใหเ้ ขา้ กบั ทุกคนไดอ้ ยเู่ สมอ ฉ. สอบถามในเรื่องวชิ าการต่าง ๆ ท่ีดีรับไป มีความเขา้ ใจกนั ดีหรือไม่ ตามทนั หรือไม่ 2. เพื่อใหเ้ กิดความสนิทสนมเป็นกนั เอง ระหวา่ งผอู้ านวยการฝึกอบรมกบั นายหมู่ ซ่ึง หมุนเวยี นกนั เป็นทุกวนั ใหด้ ียง่ิ ข้ึน 3. เพอ่ื สะดวกต่อการประเมินผลของผอู้ านวยการฝึกอบรมในวนั สุดทา้ ยของการฝึกอบรม 4. เป็ นแนวทางที่ดีท่ีผูเ้ ขา้ รับการฝึ กอบรมจานาไปปฏิบตั ิในการประชุมนายหมูใ่ นกองลูกเสือ ของตนต่อไป 5. ใหม้ ีสมุดบนั ทึกรายงานการประชุมนายหมูไ่ วเ้ ป็นหลกั ฐาน เพื่อสะดวกสาหรับ ผอู้ านวยการฝึกอบรมในการสงั่ การ ในการแกไ้ ขปรับปรุงส่ิงตา่ ง ๆ ใหท้ นั เวลาและเหตุการณ์ และ เป็นเคร่ืองหมายในการติดตามผลงานที่ไดด้ าเนินการไปแลว้ อยา่ งไร ในการประชุมนายหมู่น้ี โดยปกติจะเร่ิมประชุมในวนั ท่ี 2 ของการฝึกอบรม และเป็ นหนา้ ที่ ของผอู้ านวยการฝึกอบรมโดยเฉพาะ แต่ถา้ มีความจาเป็ น ผอิ านวยการฝึกอบรมอาจมอบใหร้ อง ผอู้ านวยการฝึกอบรม หรือวิทยากรอาวโุ สประชุมแทนก็ได้ เม่ือเสร็จสิ้นการประชุมนายหมู่แลว้ ผอู้ านวยการฝึกอบรมจะนาผลของการประชุมนายหมู่แจง้ ใหท้ ่ีประชุมและคณะวทิ ยากรทราบ เพ่ือ ช่วยกนั ปรับปรุงแกไ้ ขขอ้ บกพร่องใหด้ ีตอ่ ไป

คำแนะนำทวั่ ไป 44 บทพเิ ศษ ท. กำรเลือกประธำนรุ่น และนำยหมู่ถำวร เพ่ือใหม้ ีศูนยก์ ลางของการรวมกาลงั จิต กาลงั ใจ กาลงั กาย และกาลงั ความคิดผเู้ ขา้ รับการ ฝึกอบรมแตล่ ะรุ่น ในอนั ท่ีจะช่วยกนั สร้างสรรคค์ วามเจริญรุ่งเรืองใหแ้ ก่กิจการลูกเสือ ซ่ึงเป็นแระ โยชนต์ ่อประเทศชาติ จึงควรจะไดจ้ ดั ใหม้ ีประธานรุ่นทุกรุ่น คุณสมบัติของประธำนรุ่น การเลือกประธานรุ่นทุกรุ่นควรคานึงดงั ตอ่ ไปน้ี ก. พจิ ารณาถึงบุคคลท่ีเป็นผมู้ ีแววจะเป็นผนู้ า ซ่ึงเป็นท่ีรักใคร่นบั ถือส่วนมากของบรรดาผู้ เขา้ รับการฝึกอบรม ข. เป็นผมู้ ีความรู้และเอาใจใส่กิจการอยา่ งดี มีความประพฤติเรียบร้อยมีกาลงั ความคิดและ กาลงั ทรัพยท์ ่ีพอจะช่วยเหลือกิจการลูกเสือได้ ค. เป็นผมู้ ีความสนใจและปรารถนาดีต่อกิจการลูกเสือดว้ ยใจจริง วธิ ีกำรเลือก เพ่ือประโยชนอ์ ยา่ งแทจ้ ริงท้งั ในการฝึกอบรม และกิจการในอนาคต ควรเลือก ประธานรุ่นต้งั แต่วนั ที่ 3 – 4 ของการฝึกอบรม ซ่ึงเป็ นระยะยาวนานพอท่ีบรรดาผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม จะสามารถสังเกตพฤติกรรมของผทู้ ่ีเลือกไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ งหรือใกลเ้ คียงยงิ่ กวา่ น้นั ผทู้ ี่ไดร้ ับเลือกใหเ้ ป็น ประธานรุ่น จะสามารถช่วยเหลือ และเป็นตวั แทนของการฝึกอบรมไดเ้ ป็ นอยา่ งดี การเลือกประธานรุ่น ควรเลือกจากที่ประชุมใหญ่ของผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม กำรเลือกนำยหมู่ถำวร เพือ่ มิใหข้ าดความสัมพนั ธ์ระหวา่ งบรรดาผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมแตล่ ะหมู่ ควรจะไดใ้ หแ้ ตล่ ะ หมูเ่ ลือกนายหมู่ถาวรของตนเอง การเลือกควรพิจารณาดงั น้ี คุณสมบตั ิ ก. เป็นผทู้ ี่เป็นท่ีรักใคร่ของบรรดาผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมในหมูน่ ้นั ๆ ข. เป็นผทู้ ่ีสามารถเป็ นศูนยก์ ลางของการติดต่อระหวา่ งผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม ค. เป็นผทู้ ี่มีเวลาวา่ งพอจะติดต่อไตถ่ ามสารทุกขส์ ุขดิบระหวา่ งกนั เป็ นอยา่ งดี ง. เป็นผทู้ ี่สามารถเป็ นศูนยก์ ลางการติดต่อ และเอ้ืออานวยช่วยเหลือในการติดต่อระหวา่ ง บุคคลภายนอกกบั สภาพต่าง ๆ วธิ ีเลือก ควรใหแ้ ต่ละหมู่เลือกนายหมู่ถาวรในวนั สุดทา้ ยของการฝึกอบรม เพ่ือใหผ้ เู้ ขา้ รับ การฝึกอบรมไดม้ รโอกาสพจิ ารณาอยา่ งรอบคอบ

45 วธิ ีดาเนินการ ผอู้ านวยการฝึ กอบรมแจง้ ใหแ้ ต่ละหมูท่ ราบวนั ปิ ดการฝึกอบรม โดยแต่ละหมู่ นานายหมูถ่ าวรไปมอบใหก้ บั ผอู้ านวยการฝึกฯ ท่ีรอยเสาธง ในโอกาสที่เชิญธงลง ถา้ หมูใ่ ดเลือกบุคคลซ่ึงมิใช่เป็นนายหมู่ประจาวนั น้นั ใหน้ ายหมูน่ าไปมอบแลว้ ผนู้ ามอบกลบั ท่ีเดิม ถา้ ผรู้ ับเลือกเป็ นนายหมู่ถาวร เป็นนายหมูป่ ระจาวนั น้นั ใหร้ องนายหมู่นาไปมอบ เม่ือ ผอู้ านวยการฝึกอบรมไดร้ ับมอบแลว้ กล่าวแสดงความยนิ ดีแก่ผทู้ ี่ไดร้ ับเลือก และใหโ้ อกาสเล็กนอ้ ย แลว้ สัมผสั มือ เสร็จแลว้ ให้แต่ละคนกลบั ไปหมูข่ องตน และยนิ อยหู่ วั แถวของหมู่ ในระหวา่ งท่ีนาตวั มามอบ ใหเ้ จา้ หนา้ ที่จดช่ือและนามสกุลของผทู้ ี่เป็นนายหมูถ่ าวรของหมู่ ใด และนาไปบนั ทึกลงไวใ้ นสมุดปูมของการฝึกอบรมของแตล่ ะคร้ัง