8357_คู่มือเตรียมสอบ ศน. สมบูรณ์

190 6.4 หนวยที่ 4 รวมพลขับเคล่อื นพนั ธสัญญา (Mobilizing Commitment) เรอื่ ง การสรา งการยอมรบั เพื่อขบั เคลื่อนการเปล่ียนแปลง แนวคดิ หลกั การ การคิดและการบริหารจดั การพฒั นาคุณภาพการนเิ ทศการศึกษาแบบมีสวนรว มของผมู สี ว นไดส ว นเสยี ทาํ ใหท ุกคนรูส ึกเปนเจาของ ตอ งการพฒั นาคณุ ภาพและเกดิ การยอมรับเพ่ือขบั เคลอื่ นการเปลี่ยนแปลง ตวั อยางกรอบความคดิ ในการนเิ ทศ PI-IDRED ้บานสอบค ูร www.sobkroo.comInputProcess Output โรงเรยี น กระบวนการนิเทศ โรงเรยี นคุณภาพ ผูบรหิ าร ครู (PI-IDRED) นกั เรียนมคี ุณภาพ นักเรยี น ศึกษานเิ ทศก Planning ตามมาตรฐาน Innovation Developing Informing Doing Reinforcing Evaluating Diffussing P - การวางแผน (Planning) I - การพฒั นานวัตกรรม (Innovation Developing) I - การใหค วามรู (Informing) D - ลงมอื ปฏบิ ตั ิ (Doing) R - การสรางขวญั กาํ ลงั ใจ (Reinforcing) E - การประเมินผล (Evaluating) D - การเผยแพรและเรียนรู (Diffusing) 6.5 หนวยที่ 5 ติดตามความกา วหนา ตามเขม็ มุง (Monitoring Progress) 6.5.1 เรือ่ ง การติดตามความกา วหนา แนวคดิ หลกั การติดตามความกาวหนาของคุณภาพนักเรียน และพฤติกรรมการปฏิบัติงานของบุคลากรผูเก่ียวของ อยางตอเน่ือง จะทําใหผูนิเทศทราบผลสําเร็จของการพัฒนาคุณภาพนักเรียน และการพัฒนาพฤติกรรมการ ปฏบิ ัตงิ านของผเู กีย่ วของ ตลอดถึงการปรบั ปรงุ แกไ ขสภาพปญ หาขอขัดของในปจ จุบนั ไดทนั ทว งที คมู อื เตรียมสอบศกึ ษานิเทศก : บวร เทศารนิ ทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 191 การติดตามความกา วหนาของโครงการ นอกจากจะชว ยใหร ูวา งาน / โครงการกําลังเดนิ ไปถงึ จดุ ไหน แลว ยังสามารถชวยแสวงหาความรวมมือ และความตอเน่ืองของโครงการ อีกท้ังยังจะสามารถหาวิธีการ แกไข เม่ือพบวากําลังดําเนินการไมเปนไปตามเปาหมาย พรอมท้ังยังเปนการกระตุนใหทีมงานและผูเก่ียว ของปรับปรุงแกไขวิธีการดําเนินงาน การติดตามความกาวหนา จําเปนตองวัดผลโครงการอยางถูกตองและ ตอเนื่อง ผลจากการเก็บขอมลู กอนเร่มิ โครงการ และผลที่ไดห ลังจากมีการเปลี่ยนแปลง จะทําใหทราบความ กาวหนา และตองชแี้ จงใหทุกคนทราบ เครือ่ งมือที่ใชใ นการตดิ ตามความกาวหนา ในปงบประมาณ 2547 สํานักงานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพื้นฐานไดรับการสนับสนนุ จากบรษิ ัท จี อี แคปตอลประเทศไทย ในการพัฒนาโครงการ1 อําเภอ 1โรงเรียนในฝน โดยไดนําหลักสูตรกระบวน การเรง รัดใหเ กดิ การเปลยี่ นแปลง (Change Acceleration Process) ซ่งึ เปน หลักสูตรพฒั นาองคกรของบรษิ ทั General Electric ที่ใชรวมกันทั่วโลก มาใชในการพัฒนาศึกษานิเทศกและผูบริหารโรงเรียนในฝนตนแบบ กระบวนการเรงรัดใหเกิดความเปลี่ยนแปลงดังกลาวจะมีองคประกอบการเปล่ียนแปลงท่ีมีประสิทธิภาพ อยู 7 ปจ จัย ไดแ ก 1. การนาํ ใหเ กิดการเปล่ยี นแปลง (Leading Change) 2. การสรา งความจาํ เปน รวมกนั (Creating A Shared Need) 3. การแปลงวสิ ยั ทศั นเปน การกระทํา (Shaping A Vision) 4. การกระตนุ ใหเ กิดความรว มมือ (Mobilizing Commitment) 5. การทาํ ใหการเปลยี่ นแปลงคงอยู (Making Change last) 6. การติดตามความกา วหนา (Monitoring Progress) 7. การปรบั ระบบ และโครงสราง (Change Systems & Structures) เครื่องมือที่ใชในการติดตามความกาวหนา (Monitoring Progress) ที่กลาวถึงในที่น้ีเปนเครื่องมือ ท่ีประยุกตใชมาจากปจจัยหนึ่งในกระบวนการเรงรัดใหเกิดการเปลี่ยนแปลงของบริษัท General Electric ดังกลา ว ซง่ึ เครื่องมือทีใ่ ชใ นการตดิ ตามความกา วหนา ของโครงการมี 2 ชนิด คือ 1. ตารางการวิเคราะหพฤติกรรมที่ควรเปลี่ยนแปลงของผูเก่ียวของ (Stakeholder : Behavioral Change Analysis) ใชสําหรับติดตามความกาวหนาของคุณภาพนักเรียน และพฤติกรรมการปฏิบัติงานของ ครูผูสอน ผูบริหารโรงเรียน และศึกษานิเทศก ท่ีสงผลตอการพัฒนาคุณภาพนักเรียนตามงาน / โครงการ ท่ีกําลังดําเนินการอยู ตัวอยางเชน โครงการพัฒนาการสอนวิทยาศาสตร ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษา ปท ่ี 3 อาจวเิ คราะหไดดังนีล้ กั ษณะของเครอ่ื งมือ เปนตารางแสดงความสมั พันธของรายการตาง ๆ 4 อยาง ซง่ึ แตล ะรายการมีความหมาย ดงั นี้ คูมอื เตรียมสอบศึกษานิเทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 192 Stakeholder หมายถึง บุคคลหรือกลมุ บคุ คลที่เกยี่ วของกบั โครงการ เชน โครงการพัฒนาการสอน วิทยาศาสตรของนักเรียนระดับช้ันมัธยมศึกษาปที่ 3มีบุคคลที่เก่ียวของ ไดแก นักเรียน ครูผูสอน ผูบริหาร และศึกษานิเทศก Desired Behavior หมายถึง พฤติกรรมที่ตองการพัฒนาของนักเรียน ครูผูสอน ผูบริหาร และ ศึกษานิเทศก ในที่นี้ใหกําหนดเกณฑคุณภาพที่ตองการพัฒนาดวย เชน โครงการพัฒนาการสอนวิทยา ศาสตรของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 3 พฤติกรรมของแตละบุคคลท่ีตองการใหเกิดคืออะไร และ มเี กณฑคณุ ภาพท่ตี องการเทาไร Progress หมายถึง ระดับพฤติกรรมของแตละคนในสภาพปจจุบัน ซ่ึงจะมีโอกาสพัฒนาขึ้นหลัง จากไดดําเนินการแกไขหรอื ดาํ เนินงานโครงการตอ ไปอกี ระยะหนง่ึ Action หมายถึง วิธีการหรือแนวทางแกไขใหพฤติกรรมใน Progress มีระดับคุณภาพสูงขึ้นตาม ที่ตอ งการ 2. ภาพความเปลี่ยนแปลง (Quality Progress Profile : QPP) ใชสําหรับติดตามความกาวหนา ของโครงการที่ปฏิบัติอยูในปจจุบันวาประสบผลสําเร็จเพียงใด โดยมุงประเมินพฤติกรรมของนักเรียน ครูผูสอน ผูบริหาร และศึกษานิเทศก วามีคุณภาพในระดบั ใด ในที่นี้ใหเปรียบเทียบระหวา งเกณฑคุณภาพ ทตี่ อ งการกบั ระดับคุณภาพที่เกิดข้ึนจริง จากการตดิ ตามความกาวหนา ในแตละครง้ั 6.5.2 เรอื่ ง Coaching แนวคดิ หลัก การช้ีแนะ เปนเทคนิควิธีการหน่ึงที่ใชในการพัฒนาสมรรถภาพการทํางานของบุคคลโดยเนนไปที่ การทํางานใหไดตามเปาหมายของงานนั้น หรือ การชวยใหสามารถนําความรูความเขาใจ ประสบการณ ทม่ี ีอยูแ ละ/หรือไดรับการพัฒนาศกั ยภาพ ไปสูก ารปฏิบตั ไิ ดอ ยา งมีประสิทธิภาพ 1.ทําอยา งไรหวั หนา กลุมนเิ ทศฯ ศึกษานิเทศก ผบู ริหารโรงเรียนและ ครผู สู อนจะมองเห็นคุณภาพ นักเรียนรว มกนั /ตรงกัน เพื่อหาแนวทางเพิ่มพนู คณุ ภาพรว มกนั -ศึกษานิเทศกจ ะชีแ้ นะเพอ่ื เพิ่มพูนคุณภาพการสอนของครอู ยางไร -ผูบรหิ ารจะชแ้ี นะเพอ่ื เพม่ิ พนู คุณภาพการสอนของครอู ยางไร -หวั หนากลุมนิเทศฯ จะสงเสริมให ศกึ ษานิเทศก/ ผูบรหิ ารจะชแี้ นะเพ่ือเพิ่มพนู คณุ ภาพการสอน ของครูอยา งไร 2.การมองเหน็ คุณภาพรวมกัน/ตรงกัน เกิดจาก -การรว มกันตรวจสอบขอมลู -การสรุปประเด็น คุณภาพ สงิ่ ท่ีดงี าม/เปนประโยชน -แนวทางเพ่มิ พนู คณุ ภาพงาน -การผกู พันลงมือทาํ งานรว มกัน คมู ือเตรยี มสอบศกึ ษานิเทศก : บวร เทศารนิ ทร

193 การชแี้ นะ(Coaching): ยทุ ธวิธสี ําคัญในการพัฒนาคณุ ภาพ บทบาททีห่ ลากหลายในการพัฒนา การชวยเหลือครูจําเปนตองใชกลุมบุคคล บทบาท และกิจกรรมท่ีหลากหลายเพื่อนําพาครูไปสู จดุ หมายท่พี งึ ประสงค จากแผนภาพ แสดงใหเห็นวามีมิตขิ องการชวยเหลือครูใหพัฒนาการจัดการเรียนการสอน อยา งนอย 4 มิติ คือ การนิเทศ(supervision) การเปนพี่เลี้ยง(mentoring) การอบรม(training) และการช้ีแนะ(coaching) ้บานสอบค ูร www.sobkroo.com ทผี่ ูท่ีรับผดิ ชอบงานพฒั นา ควรใชบทบาทเหลานี้ในจังหวะท่ีเหมาะสมเพ่อื ใหเกิดการพัฒนาท่ีย่ังยืน ดงั น้ี การนิเทศ เปน การดําเนนิ การโดยผมู ีประสบ เนนมาตรฐาน เนน ตามศกั ยภาพ การณในการใชกระบวนการ วิธีการตาง ๆ ในการให การนิเทศ การเปนพ่ีเลยี้ ง ท่วั ไป ความชวยเหลือ อํานวยการ กํากับ ดูแล เพื่อคุณครู สามารถพัฒนาความรู ความสามารถไดตามเปาหมาย (supervision) (mentoring) ขององคกร การอบรม การชี้แนะ เฉพาะ การเปนพ่ีเล้ียง เปนวิธีการท่ีผูที่มีประสบ การณใหความชวยเหลือผูที่มีประสบการณนอยกวา (training) (coaching) ความรู ความเขาใจ การนาํ ไปใช ใหไดรับการพัฒนาท้ังเรื่องวิชาชีพและ การดําเนิน จาํ นวนมาก กลมุ ใหญ กลมุ ยอย รายบคุ คล ชวี ติ ใหพฒั นาไปสเู ปาหมายทไี่ ดวางไวรวมกนั การอบรม เปนวิธีการใหความรูความเขาใจ ในการปฏิบัตงิ าน โดยมหี ลกั สูตรและวธิ ีการในการดาํ เนนิ การเฉพาะ ใหไ ดผลตามมาตรฐานท่วี างไว การชี้แนะ เปนวิธีการในการพัฒนาสมรรถภาพการทํางานของคุณครู โดยเนนไปที่การทํางานใหได ตามเปาหมายของงานน้ัน หรือ การชวยใหสามารถนําความรูความเขาใจท่ีมีอยูและ/หรือ ไดรับการอบรม มาไปสกู ารปฏิบัติได บทบาทการนิเทศ และการเปนพี่เลี้ยง มีลักษณะเปนบทบาทใหญ หรือทั่วไป มีบทบาทยอยซอนอยู มากมาย ไดแก การประสานกับกลุมบุคคลเพื่อมาชวยเหลือการจัดการเรียนการสอนของคุณครู ประสาน ผบู รหิ ารในเรือ่ งนโยบาย การอาํ นวยความสะดวกในเรอื่ งตา งๆ และการวางระบบการทํางานรว มกัน บทบาทการอบรม และการช้แี นะ มีลักษณะเปนบทบาทยอย หรือเฉพาะ ของการนิเทศและการเปน พี่เล้ียง เปนบทบาทท่ที าํ งานในการพัฒนาการจดั การเรียนการสอนของครโู ดยตรง บทบาทการนิเทศ และการอบรม เปนการทํางานท่ีเนนมาตรฐานของงานนั้น กลาวคือมีมาตรฐาน ไว แลวดําเนินการพัฒนาใหเกิดผลตามมาตรฐานน้ัน แตในมิติของการนิเทศและการอบรมน้ัน เนนไปท่ี การชวยใหครูมีความรูความเขาใจในเร่ืองที่นิเทศหรืออบรมเปนหลัก และเปนบทบาทที่ใชกับคุณครู กลมุ ใหญ หรอื มีจํานวนมาก คมู ือเตรียมสอบศึกษานิเทศก : บวร เทศารินทร

194 บทบาทการเปนพ่ีเล้ียง และการช้ีแนะ เปนการทํางานที่เนนตามศักยภาพหรือความสามารถของ บุคคล เปนการชวยใหคุณครูนําความรูความเขาใจที่มีอยู หรือที่ไดรับจากการอบรมไปปฏิบัติใหเกิดผล ดังน้ันจึงใชในการพัฒนากลุมคนจํานวนนอยอยางเขมขน ตามประกบการทํางานอยางใกลชิด เชน สังเกต การสอนในชั้นเรยี น พจิ ารณาผลงานนักเรียนรวมกนั กบั ครู เปนการพัฒนาในบริบทการทํางานในโรงเรียน บทบาททั้งหมด มีความเก่ียวโยงสัมพันธกัน การพัฒนาครู จําเปนตองอาศัยบทบาทตางๆ ในจังหวะ ท่ีเหมาะสมมาใชอยางผสมผสานกัน โดยมีเปาหมายรวมกันคือ การชวยใหเกิดผลในทางปฏิบัติในชั้นเรียน ที่ย่ังยนื ได ตวั อยางเชน เมื่อพบวาอุปสรรคที่ทําใหการสอนกระบวนการคิด เกิดจากนักเรียนมีปญหาเรื่องสุขภาพอนามัย ทําใหคดิ ไมไดด ี กใ็ ชบทบาทการนเิ ทศ ประสานผูท่เี กี่ยวของมาใชค วามชว ยเหลอื หาทางแกปญ หา ในการจัดการอบรมใหความรูเกี่ยวกับนวัตกรรมการสอนกระบวนการคิดใหแกครู ตองใชบทบาท ในการออกแบบการจัดการอบรมท่ีชว ยใหครมู คี วามรคู วามเขาใจเรอื่ งการสอนกระบวนการคิด เมื่อครูกลับไปท่ีโรงเรียนเพ่ือนําความรูใหมท่ีไดไปจัดการเรียนการสอน ก็ตองอาศัยบทบาท การชีแ้ นะที่ไปชว ยใหครูเชอื่ มโยงความรใู หมท ไ่ี ดไปสกู ารเรยี นการสอนของตนเองใหได ตอมาเมื่อดําเนินการช้ีแนะไปสักระยะ พบวาครูยังขาดความรูความเขาใจท่ีจําเปนที่ทําใหการสอน กระบวนการคิดยังไมดีนัก เชน มีปญหาเรื่องการใชคําถามกระตุนคิด เร่ืองการใชเครื่องมือสงเสริมการคิด (thinking tools) ก็อาจมีการจัดอบรมในเร่ืองเฉพาะเพิ่มเติม แลวตามไปช้ีแนะตอ จึงเปนวงจรที่ตอเน่ือง สลับกันไปจนกวาจะบรรลุเปา หมายทีต่ อ ง ดงั ภาพ ้บานสอบค ูร www.sobkroo.com การอบรม การชแ้ี นะ การอบรม ความสามารถ (training) (coaching) (training) ในการทํางาน การใหความรหู รอื การทาํ งาน การไปสูเปา หมาย ทักษะในการทาํ งาน ในสภาพการณจรงิ ทต่ี องการ ดวยเหตุท่ี ภาษาท่ีใชในภาษาอังกฤษวา train แปลวา รถไฟ และ coach แปลวา รถมา เลยพูดกันเลน วาการพาครไู ปสจู ดุ หมายท่ีวางไวต องใชพ าหนะหลายอยาง ท่ีสําคัญคอื รถไฟ กับรถมา ตองพาน่ังรถไฟ แลว ตอรถมาอยูหลายเที่ยวจึงจะถึงเปาหมายที่ตองการ และมีขอเตือนใจวา การใชพาหนะอยางเดียว วิธีการเดียว ไปถงึ เปาหมายไดยาก นอกจากวธิ ีการและบทบาทดงั กลาวแลว เรื่องของทศิ ทางหรือเปาหมาย อันเปน ดวงดาวในการพัฒนา ก็มีความสาํ คัญไมแ พก ัน ตองมีความชัดเจน ทาทาย แตไปถึงได ทุกคนเดินทางพรอมกนั และฟนฝา อุปสรรค รวมกนั คมู ือเตรียมสอบศึกษานิเทศก : บวร เทศารนิ ทร

195 ยทุ ธวธิ กี ารชีแ้ นะ (coaching) ใหลองนึกถึงวา เวลาจะเดินทางไปที่ใด หากไมไกลจนเกินไปนัก เราก็สามารถเดินไปไดเอง แตหาก ระยะทางไกลการเดินก็ดูเปนเร่ืองยุงยากลําบาก จึงจําเปนหาพาหนะมาชวยใหสะดวกสบายขึ้น ในลักษณะ เดียวกันน้ีเอง โลกของการทํางาน งานบางอยางที่ไมซับซอนนัก บุคคลก็สามารถปฏิบัติจนสําเร็จไดดวยตน เอง แตหากเปนงานที่ตองใชทักษะความสามารถขั้นสูง ก็ยิ่งตองมีวิธีการเขามาชวยเหลือมากย่ิงข้ึน และงาน การสอนกถ็ ือเปน งานท่ซี บั ซอนทสี่ ดุ อาชีพหน่ึง จึงจาํ เปนตอง อาศยั การช้แี นะมากเปน ทวคี ูณ ในภาษาอังกฤษ coach หมายถึง ยานพาหนะชนิดหนึ่งท่ีใชขนสงบุคคลจากท่ีหนึ่งไปยังอีกที่หน่ึง ตอมามีการยืมคํานี้มาใชในการทํางาน หมายถึง การชวยใหบุคคลสามารถทํางานไดอยางมีประสิทธิภาพ บรรลุเปา หมายที่วางไวได ประวัติความเปน มาของ การช้ีแนะ(coaching) มีเร่ืองที่นาสนใจ ดังน้ี Zeus และ Skiffington (2002: 6-7) ไดอธิบายวา คําวา coaching ปรากฏ ขึ้นในภาษาอังกฤษราวป 1500 ซึ่งหมายถึง ยานพาหนะชนดิ หน่ึงทใ่ี ชข นสงคน จากท่ีหนึ่งไปยังอีกที่หน่ึง แนวคิดของการขนสงนี้ไดนํามาใชในการช้ีแนะให บุคคลทํางานมาอยางตอเน่ือง แตก็ไมไดเปนระบบนัก จนกระทั่ง ป 1850 การช้ีแนะถูกนําไปใชในมหาวิทยาลัยในอังกฤษ หมายถึง ผูติว(tutor) หรือ ้บานสอบค ูร www.sobkroo.com บุคคลที่ชว ยใหน ักเรยี นทเ่ี ตรียมตวั สอบ อยางไรก็ตามการชีแ้ นะในยคุ นนั้ ยงั เปน รถ coach พาหนะขนสงท่ี ไปในลักษณะของการส่ังการ การบอก หรืออธิบายความรู (passive passenger) มาของชื่อการชีแ้ นะ( ศิริกานดา ศรีชลัมภ (2547: 41) เขียนถึงวิธีการศึกษาของมหาวิทยาลัย ออกซฟอรดวา “...ไมใชการบรรยาย การสอนจะเปนแบบมอบหมายใหมีอาจารยที่ปรกึ ษาคือ ติวเตอร แตละ สัปดาหจะไปพบกับติวเตอร พรอมกับนักศึกษาอีกประมาณ 3-4 คน ในแตละวิชาท่ีเรียนนั้น ติวเตอรจะให หนังสือกับบทความวิชาการใหไปเขียนเร่ืองประมาณ 3-4 หนา เมื่อนํามาสงแลวก็มาน่ังถกเถียงกัน ซึ่งเปน การเรียนที่ ใชการระดมความคิด เขาใชระบบน้ีโดยตลอด ในสัปดาหน่ึงจะตองเรียนแบบน้ีประมาณ 6-7 ช่วั โมง...” ราวป 1930-1940 มีการใชการช้ีแนะโดยกลุมคนที่เรียกวา พี่เล้ียง(mentor) เพ่ือชวยเหลือบุคคลให สามารถทํางานไดตามที่พี่เลี้ยงตองการใหเกิดขึ้น ถือเปนยุคแรก ๆ ท่ีถือวาการชี้แนะเปนบทบาทหนาท่ีของ พ่เี ล้ยี ง การช้ีแนะในการบริหารธุรกิจ ไดปรากฏคร้ังแรกในเอกสารการบริหารธุรกิจในป 1950 ซ่ึงถือเปน ทักษะของการบรหิ ารอยางหน่ึง ตอมาไดแพรขยายแนวคิดการชี้แนะไปยังแคนาดา มีการผนวกเอาการช้ีแนะทักษะชีวิตและ การช้ีแนะทางธุรกิจเขาดวยกัน ในระยะแรกการช้ีแนะเปนวิชาชีพท่ีปฏิบัติการดูแลตอเนื่องจากการอบรม และมีการแตงตั้งบุคคลทาํ หนาทน่ี ้เี ปน การเฉพาะ คูมอื เตรียมสอบศึกษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 196 การช้ีแนะในปจจุบันไดแตกแขนงออกมาจากหลักการและการปฏิบัติในสาขาจิตวิทยาการกีฬา (sport psychology) นํามาปรับใชใ นวงการธรุ กจิ การบริหาร และการช้แี นะทักษะชวี ิต ในระยะตอมาเร่ิมมีการนําแนวคิดเร่ืองการช้ีแนะมาใชในเกือบทุกวงการ มีผูชี้แนะ(coach) หรือ พ่ีเล้ียง (mentor) ท่ีถือเปนวิชาชีพเฉพาะ ในตางประเทศมีองควิชาชีพนี้เขามาดูและพัฒนาทักษะการช้ีแนะ อยางเปนลํ่าเปนสัน สําหรับวงการการศึกษาในประเทศไทย เร่ืองการชี้แนะ น้ีคงเปนเรื่องใหมมาก เวลาพูด กันในวงนักการศึกษาท่ีไร คนมกั เขาใจถึงโคช ของนักกีฬาอยทู กุ ทไี ป ความหมาย มคี นแปล คําวา coaching เปน ภาษาไทยหลายคํา บางคนใชท ับศัพทไ ปเลยก็มี แตผเู ขยี นชอบคําที่งา ย งามอยาง “การช้ีแนะ” เพราะการชเ้ี ปน การบอกทิศทางให การแนะก็เปน การเสนอแนวทางใหเ ดนิ ไปสทู ศิ นน้ั สว นการจะเดนิ ไปทศิ นนั้ หรอื จะเลอื กเดนิ ทางใดกข็ น้ึ อยกู ับการตดั สนิ ใจเลือกของผรู บั การชีแ้ นะเปน หลัก การช้ีแนะคือ วิธีการในการพัฒนาสมรรถภาพการทํางานของบุคคลโดยเนนไปที่การทํางานใหได ตามเปาหมายของงานน้ัน หรือ การชวยใหสามารถนําความรูความเขาใจท่ีมีอยูและ/หรือ ไดรับการอบรมมา ไปสกู ารปฏิบตั ไิ ด จากความหมายของการชี้แนะทไี่ ดประมวลมา อาจสรปุ ไดดงั นี้ 1. มลี ักษณะเปน กระบวนการ คอื ประกอบดว ยวธิ ีการหรอื เทคนิคตา ง ๆ ทว่ี างแผนไวอ ยา งดี ดําเนินการตามข้ันตอน จนกระทัง่ บรรลุเปา หมาย 2. มเี ปาหมายทต่ี อ งการไปใหถงึ 3 ประการ คอื 2.1 การแกปญ หาในการทาํ งาน 2.2 พฒั นาความรู ทักษะหรอื ความสามารถในการทาํ งาน 2.3 การประยกุ ตใชทกั ษะหรอื ความรใู นการทาํ งาน 3. มีลักษณะปฏิสัมพันธระหวา งผชู ้ีแนะกบั ผรู บั การช้แี นะ คอื เปน กลมุ เลก็ หรือรายบคุ คล (one-on-on relationship and personal support) และใชเ วลาในการพัฒนาอยา งตอ เนือ่ ง 4. มหี ลักการพื้นฐานในการทาํ งาน ไดแ ก 4.1 การเรยี นรรู วมกนั (co-construction) คอื ไมมีใครรูมากกวา ใคร จงึ ตองเรยี นไปพรอ มกัน 4.2 การใหคนพบวิธีการแกป ญหาดว ยตนเอง 4.3 การเสริมพลังอํานาจ (empowerment) เปนการชวยคนหาพลังในตัวบุคคล เม่ือคนเจอก็คืน พลังนนั้ ใหเขาไป 5. เปนกระบวนการที่เปนสวนหน่ึงของการพัฒนาวิชาชีพ กลาวคือ ในการพัฒนาวิชาชีพตองมี ความสัมพันธกับวิธีการพัฒนาอื่น ๆ ลําพังการช้ีแนะอยางเดียวไมอาจทําใหการดําเนินงาน สําเรจ็ ได คมู ือเตรยี มสอบศกึ ษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร

197 ความสาํ คญั ของการชแี้ นะ กระบวนการ วิธีการในการพัฒนาในการพัฒนาครูประจําการนั้นมีหลากหลายมาก ซ่ึงตางมีผล กระทบตอการเปล่ียนแปลงการสอนของครูแตกตางกันไป วิธีการที่ถือวามีประสิทธิภาพและชวยใหครู ไดพัฒนาการสอนไดอยางยั่งยืนวิธีหนึ่ง คือ การช้ีแนะ เน่ืองจากสามารถทําใหครูเกิดความรู ทักษะ และ สามารถนาํ ความรูไปใชใหเกิดผลในทางปฏิบตั ิได ซึ่งเปน เปาหมายปลายทมี่ ุงหวงั ใหเกิดขึน้ ดังตาราง ประเภทของการพัฒนาวชิ าชพี ระดับของผลกระทบทเ่ี กดิ ขึน้ (continuing development components) ้บานสอบค ูร www.sobkroo.com ความ ความรู ทกั ษะ การนํา ตระหนัก ไปใช การใหศ ึกษาคน ควาการอาน หรือ การฟงบรรยาย การใหเ ห็นแบบอยา งและการไดสังเกต การปฏบิ ัติงานทด่ี ี การใหฝกปฏบิ ัตใิ นสถานการณจ าํ ลองและ มีเพ่อื นครูใหขอ มลู ปอนกลับ การรบั การช้ีแนะการสอนในชน้ั เรยี นเพื่อพัฒนา ความสามารถในการสอน ทีม่ า : http://virtualschoolnew.lftm.ncsl.org.uk Gottesman (2000: 127) ใหขอมูลไววาในการถายโยงทักษะใหม(transfer/Internalization of new skills) เม่ือเราใชวิธีการถายโยงการเรียนรูดวยวิธีการช้ีแนะแก ครู และผูบริหาร ความรูและทักษะใหมจะมี ความคงทนมากกวาวิธีการอ่ืน ๆ กลาวคือ หลังรับการชี้แนะสามารถจดจําความรูไดถึงรอยละ 90 และแมวา เวลาจะผานไปนานระดับความรูค วามเขา ใจกย็ งั คงอยูท ีร่ ะดบั รอ ยละ90 ดังน้ี วธิ กี ารทใ่ี ชในการพัฒนาบคุ ลากร ระดบั ของความรูในระยะสั้น ระดบั ของความรใู นระยะยาว (know level or short term) (application level or long term) ใหความรเู ชงิ ทฤษฎ(ี theory) การสาธิต(demonstration) 20% 5% การเปน แบบอยา ง และแนะ 35% 10% นําวธิ ปี ฏบิ ตั ิ (modeling and guided practice) 70% 20% การใหป ฏิบตั แิ ละรับขอมลู ปอนกลบั (feedback) 80% 25% การชแ้ี นะ(coaching) 90% 90% คมู อื เตรยี มสอบศึกษานเิ ทศก : บวร เทศารนิ ทร

198 หลักการของการชีแ้ นะ การสรางความสมั พนั ธและความ ไววางใจ(trust and rapport) การสะทอ นผลการเรียนรู การเสริมพลงั (reflection) อาํ นาจ(empowerment) การชีแ้ นะทน่ี ําไปใชไ ด้บานสอบค ูร www.sobkroo.com การทาํ งานอยา งเปน ระบบ จริง(work on real content) (systematic approach) การชี้แนะในบริบทโรง การพัฒนาอยางตอเน่อื ง เรยี น(onsite coaching) (ongoing development) การมีเปา หมายและจุดเนน รว มกัน(focusing) การสรา งความสัมพนั ธแ ละความไววางใจ (trust and rapport) การชแ้ี นะเปนเรอ่ื งของปฏิสมั พนั ธระหวางผูชแ้ี นะกับครรู ายบคุ คลหรือกลมุ ครูความเช่ือถอื และความไววางใจของครูทมี่ ตี อ ผูช ้ีแนะมสี ว นสําคัญที่ทําให การดําเนินการชแ้ี นะเปนไปอยา งราบรื่น และมี ประสิทธิภาพ การเสรมิ พลังอํานาจ (empowerment) การช้ีแนะเปนกระบวนการที่ชวยใหครูไดคนพบพลัง หรือวิธีการทํางานของตนเอง เปนวิธีการ ที่ทําใหเกิดความยั่งยืนและครูสามารถพ่ึงพาความสามารถของตนเองได เปาหมายปลายทางของ การชี้แนะ คือ การใหครูสามารถพัฒนาการเรยี นการสอนไดด ว ยตนเอง สามารถกํากบั ตนเอง(self-directed) ได ในระยะ แรกทีค่ รูยังไมสามารถทําดวยตนเองไดเ พราะยังขาดเครือ่ งมอื ขาดวิธกี ารคดิ และกระบวนการทํางานผชู ้แี นะ จึงเขาไปชวยเหลือในระยะแรก จนกระท่ังครูไดพบวาตนเองสามารถทําไดดวยตนเอง เปนชวยคนหาพลังที่ ซอนอยูในตัวครูออกมา แลวผูชี้แนะก็คืนพลังนั้นใหแกครูไป ใหครูไดใชพลังนั้นในการพัฒนางานของ ตนเองตอไป การทาํ งานอยา งเปน ระบบ (systematic approach) การดําเนนิ การชอี้ ยา งเปนระบบ มขี น้ั ตอนของกระบวนการทีช่ ดั เจน ชว ยใหครไู ดจ ดั ระบบ การคิด การทาํ งาน สามารถเรียนรูแ ละพฒั นางานไดดยี ่ิงข้นึ เนื่องจากการชแี้ นะเปน กระบวนการพัฒนา วชิ าชีพทีต่ อเนอื่ ง ในระยะแรกครอู าจไมคนุ เคยกับวธิ กี ารเหลา น้ีมากนัก ทําใหผชู แ้ี นะจาํ เปน ตอ งออกแบบ กระบวนการอยางเปนระบบ ท่ีชวยใหค รไู ดเรียนรูไ ดดวยตนเอง คมู ือเตรียมสอบศกึ ษานิเทศก : บวร เทศารนิ ทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 199 การพัฒนาทต่ี อ เนื่อง (ongoing development) การชแ้ี นะเพ่ือใหเกิดการเรียนรูแ ละพัฒนาการเรียนการสอนได ใชเ วลานานในการทาํ ความเขา ใจ และฝกปฏิบัติใหเกิดผลตามเปาหมาย การดําเนินการช้ีแนะจึงเปนการพัฒนาที่มีความตอเนื่องยาวนานตราบ เทาท่ีมีความรูใหมทางการสอนเกิดข้ึนมากมาย และมีประเด็นทางการสอนที่ตองทําความเขาใจและนําไปใช ในการจัดการเรียนการสอน การดําเนินการชี้แนะก็ยังคงดําเนินการคูขนานไปกับการจัดการเรียนการสอน จนดเู หมือนเปนงานทไี่ มอ าจเรง รอ นใหเ กดิ ผลในเวลาอนั สน้ั ได จงึ เปน งานทตี่ องคอ ยเปนคอยไป การช้แี นะแบบมีเปาหมายหรือจุดเนนรว มกัน (focusing) ในโลกของการพัฒนาบคุ ลากรครูใหสามารถจัดการเรยี นการสอนไดนนั้ มีเร่ืองราวท่ตี อ งปรับปรงุ และพัฒนามากมายหลายจุด ดังนั้นนักวิชาการพ่ีเล้ียงจึงตองตกลงรวมกันกับคุณครูวาเปาหมายสุดทายท่ี ตองการใหเ กิดคืออะไร แลว รวมกันวางแผน วางเปา หมายยอ ย ๆ เพ่อื ไปสูจดุ หมายนน้ั การชแี้ นะในบรบิ ทโรงเรียน (onsite coaching) การปฏบิ ัติการชแ้ี นะมวี ตั ถุประสงคเ พื่อชว ยใหครูสามารถนาํ ความรู ทักษะการสอนทมี่ อี ยไู ปใช ในการจัดการเรียนการสอน การประยุกตใชความรูและทักษะท่ีดีเกิดข้ึนในสภาพการทํางานจริง การดําเนิน การช้ีแนะจึงควรเกิดขึ้นในการทํางานในบริบทของโรงเรียน การดําเนินการชี้แนะเปนการทํางานเชิงลึก เขมขน เปนการชวยใหครูเคลื่อนจากความรูความเขาใจในการสอนแบบผิวเผิน(surface approach) ไปสูการ ทําความเขาใจท่ีลึกซึ้งมากข้ึน (deep approach) (Moon, 2004: 84) โดยอาศัยกระบวนการลงมือปฏิบัติ ลงมือ ทาํ งานการชี้แนะ จึงหลกี เลยี่ งไมไดทีต่ องเขาไปทาํ งานรว มกับครใู นโรงเรียน การช้ีแนะทน่ี ําไปใชไดจ รงิ (work on real content) การชีแ้ นะในประเดน็ หรือเนือ้ หาสาระทีเ่ ปนรปู ธรรม (being concrete) มีลกั ษณะเปน พฤติกรรม ท่ีสามารถสังเกตได ปฏิบัติไดจริง ชวยใหครูสามารถปรับปรุงหรือพัฒนาการเรียนการสอนไดอยางมีประ สทิ ธิภาพมากขนึ้ การท่ีผูช้ีแนะเปนบุคคลภายนอกโรงเรียน จึงมีขอจํากัด ตรงท่ีไมสามารถอยูกับครูไดตลอด เวลา การพบปะครูในแตละครั้งจงึ มีคุณคามาก จึงควรใชเวลาที่มีจํากัดนั้นใหเกิดประโยชนสูงสุด การช้ีแนะ แตละคร้ังจึงเนนไปที่การนําความรูหรือทักษะไปใชไดจริง(Knight, 2004: 33) ไดแนวปฏิบัติท่ีเปนรูปธรรม และเปนขัน้ เปน ตอน ไมเ สยี เวลาไปกับการอภิปรายหรือพูดคยุ กันเชงิ ทฤษฎี การทบทวนและสะทอ นผลการดาํ เนนิ งาน (after action review and reflection) การสะทอนผลการทํางาน (reflection) เปน วิธกี ารทีช่ วยใหค รูไดคิดทบทวนการทาํ งานทผี่ านมา สรุปเปนแนวปฏิบัติในการจัดการเรียนการสอนครั้งตอไป การชี้แนะจึงใชการสะทอนผลการทํางานน้ีเปน เคร่ืองมือสําคัญในการเรียนรู จนไดอีกชื่อหน่ึงวา การชี้แนะแบบมองยอนสะทอนผลการทํางาน(reflective coaching) การช้ีแนะชวยใหบุคคลไดสะทอนความสามารถของตน เพื่อหาจุดที่ตองการความชวยเหลือ เปน การชวยเหลือรายบุคคลในการนําความรูไปใชในการทํางานและพัฒนาความสามารถของตน ไมใชการสอน ส่งิ ใหม จดุ พ้นื ฐานของการชแ้ี นะอยบู นพน้ื ฐานของความรหู รือทักษะทมี่ ีอยูแลว คมู อื เตรยี มสอบศกึ ษานิเทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 200 กระบวนการช้แี นะ กระบวนการชี้แนะเปนกระบวนการที่ชวยใหบุคคลไดรูจักชวยเหลือตนเอง (coaching is a process of helping people to help themselves) มีนักการศึกษานําเสนอกระบวนการชี้แนะท่ีหลากหลาย เน่ืองจาก การช้ีแนะมกี ระบวนเฉพาะไดแ ก การชีแ้ นะทางปญ ญา(cognitive coaching) การชแ้ี นะการสอน(instructional coaching) เพ่ือนช้ีแนะ(peer coaching) ซึ่งการชแี้ นะตาง ๆมีรายละเอียดคอนมาก ไมอ าจนําเสนอในบทความ น้ไี ดทัง้ หมด อยา งไรก็ตามกระบวนการชแี้ นะโดยท่วั ไปมขี ั้นตอนของกระบวนการดังนี้ 1.ข้นั กอนการช้แี นะ(pre-coaching) กอนดําเนินการชี้แนะ มีการตกลงรวมกันเกี่ยวกับประเด็นหรือจุดเนนท่ีตองการช้ีแนะรวมกัน เนื่องจากการดําเนินการช้ีแนะเนนไปท่ีการเช่ือมโยงความรูไปสูการปฏิบัติจริง เปนการทํางานเชิงลึก (deep approach) ดังนั้นประเด็นท่ีช้ีแนะจึงเปนจุดเล็ก ๆ แตเขมขน ชวยใหเขาใจอยางลึกซึ้ง แจมแจง ชวย คลปี่ มบางประการใหเกิดผลในการปฏิบัตไิ ดจรงิ ในกรณีการสอนกระบวนการคดิ มปี ระเด็นมากมาย ท่ีตองชวยกันขยับขับเคลื่อนไปทีละประเด็น เชน การใชคําถามกระตุนคิด การใชกิจกรรมท่ีชวยใหคิดได อยางหลากหลาย การใชผังกราฟก(graphic organizer)มาใชในการนําเสนอความคิด การชวยใหนักเรียน อธิบายกระบวนการคิดกระบวนการทํางานของตนเอง ซึ่งในประเด็นเหลานี้ก็ยังมีประเด็นยอย ๆ ที่ซอน อยูมากมาย ทั้งผูช้ีแนะและคุณครูแตละคนก็ตองวางแผนรวมกันวาในแตละคร้ังที่ดําเนินการชี้แนะน้ัน จะ ชแ้ี นะลงลกึ เฉพาะในเรอื่ งใดเร่อื งหนึ่งเปน พิเศษ 2.ข้ันการชี้แนะ(coaching) ในข้นั ของการช้ีแนะประกอบดวยขัน้ ตอนยอ ย 3 ขน้ั คอื 1.1 การศกึ ษาตน ทุนเดมิ เปนขน้ั ทผี่ ูช้ีแนะพยายามทาํ ความเขา ใจวธิ คี ดิ วธิ กี ารทํางาน และ ผลที่เกิดข้ึนจากการทํางานของคุณครูวาอยูในระดับใด เพ่ือเปนขอมูลในการตอยอดประสบการณในระดับ ทเี่ หมาะสมกบั ครูแตล ะคน ซงึ่ ในขนั้ นี้อาจใชว ธิ กี ารตาง ๆ กนั ไปตามสถานการณ ไดแก 1) การใหค รบู อกเลา อธบิ ายวิธกี ารทํางานและผลท่เี กิดขึน้ 2) การพจิ ารณารอ งรอยการทาํ งานรวมกนั เชน แผนการสอน ชิน้ งานของนักเรียน 3) การสงั เกตการสอนในช้นั เรียน 1.2 การใหคุณครปู ระเมินการทํางานของตนเอง เปน ขั้นท่ชี ว ยใหครูไดท บทวนการทาํ งานที่ ผานมาของตนเอง โดยใชตัวอยางที่เปนรูปธรรมท่ีผานมา ไดแก การสอนที่เพิ่งสอนจบไปแลว ช้ินงานที่ นักเรียนเพ่ิมทําเสร็จเม่ือสักครู มาใชประกอบการประเมิน ขั้นตอนนี้เปนขั้นสําคัญข้ันหนึ่ง ที่พบวา ครูไมได ตระหนกั รูใ นสิ่งท่ีตนเองสอนหรือกระทําลงไปนัก แต การทีจ่ ัดใหมีโอกาสได “นึกยอ นและสะทอ นผลการ ทํางาน” ชวยใหครูไดทบทวนและไตรตรองวาตนเองไดใชความรูความเขาใจไปสูการปฏิบัติอยางไร มี อุปสรรคปญ หาใดเกิดขน้ึ บา ง คาํ ถามทมี่ กั ใชก นั ในขน้ั น้ีมี 2 คาํ ถามหลัก คือ อะไรท่ที ําไดด ี จะใหด ีกวา นถี้ า..... คมู อื เตรียมสอบศึกษานิเทศก : บวร เทศารนิ ทร

201 1.3 ขั้นตอยอดประสบการณ เปนข้ันที่ผชู ี้แนะมขี อ มูลจากการสังเกตการทํางานและฟงครู อธิบายความคิดของตนเอง แลวจึงลงมือตอยอดประสบการณในเรื่องเฉพาะนั้นเพิ่มเติม ซึ่งผูช้ีแนะตองอาศัย ปฏิภาณในการวนิ ิจฉัยใหไ ดวาคณุ ครูตองการความชว ยเหลอื ในเรื่องใด หากไมแ นใ จก็อาจใชวิธกี ารสอบถาม ขอขอมูลเพิม่ เตมิ ในขั้นตอยอดประสบการณมกั มีการดําเนนิ การใน 2 ลกั ษณะ คอื 1) เมือ่ พบวา คณุ ครูมคี วามเขา ใจที่ผิดพลาดบางประการ หรือมปี ญหา กจ็ ําเปน ตอ งแกไข ปรบั ความรคู วามเขาใจใหถกู ตองและชวยเหลือในการแกไ ขปญหา 2) เมอื่ พบวาคุณครเู ขาใจหลักการสอนดี แตยงั ขาดประสบการณในการออกแบบการเรียน การสอน ก็จําเปน เพิม่ เติมความรู แบง ปนประสบการณ 3.ขัน้ สรุปผลการชีแ้ นะ(post-coaching) เปนขน้ั ตอนทผ่ี ชู ี้แนะเปด โอกาสใหคณุ ครูไดสรปุ ผลการชีแ้ นะเพ่อื ใหไ ดห ลกั การสําคญั ไปปรับ การเรียนการสอนของตนเองตอไป มีการวางแผนท่ีจะกลับมาชี้แนะรวมกันอีกครั้งวาความรูความเขาใจอัน ใหมท่ีไดรับการการชี้แนะครั้งนจี้ ะเกิดผลในทางปฏิบัติเพยี งใด รวมไปถึงการตกลงรวมกันเร่ืองใหความชว ย เหลืออืน่ ๆ เชน หาเอกสารมาใหศ ึกษา ประสานงานกบั บุคคลอื่น ๆ แนะนาํ แหลง เรียนรูเพ่ิมเติม เปน ตน เครอ่ื งมือการชแี้ นะ เครื่องมือสําคัญของการช้ีแนะคือ รูปแบบการใชภาษาแบบตาง ๆ ท่ีชวยใหคุณครูเกิดการเรียนรู รูปแบบการใชภาษาของผูชี้แนะเหลานี้ จะเปนแบบอยางใหคุณครูนําไปใชในการช้ีแนะตนเองไดในภาย หลังการใชภาษาในการชี้แนะ มีคุณภาพและระดับที่แตกตางกันไป ซ่ึงผูช้ีแนะตองเลือกใชใหเหมาะสมกับ สถานการณ ในสถานการณที่ครูประสบปญหาในการสอน ผูชี้แนะจํานวนมากมักมีแนวโนมบอกวิธีการ แกปญหาหรือใหแนวทางแกครูเปนหลัก แทนท่ีจะชวยใหครูไดคิดและหาวิธีการแกปญหาดวยตนเอง ซึ่ง ผูชแ้ี นะตองตัดสนิ ใจเลอื กโดยการถามตวั เอง จาํ นวน 3 คาํ ถามคอื 1) เราควรบอกวิธีการแกป ญ หาไปเลยหรือไม 2) เราควรรวมมอื กับคุณครใู นการแกป ญ หา ดวยการใหขอ มูลบางอยาง หาทางแกรวมกันหรอื ไม 3) เราควรใหคุณครูไดเ รยี นรูและแกป ญหาดวยตัวเองหรือไม การบอกวิธกี ารแกป ญหาใหไปเลยกับการปลอ ยใหครพู ยายามหาวิธแี กปญหาดว ยตนเองกม็ ีขอดี ขอเสยี ตางกนั ไป ดงั นี้ ้บานสอบค ูร www.sobkroo.com ขอดี ขอ จาํ กัด ปญหาจะถูกแกไ ขอยางรวดเร็วและมี ประสิทธภิ าพ ปญ หาทใ่ี หแนวทางแกไขไป อาจจะเปน การแสดงออกที่ผวิ เผนิ ของประเด็นทีล่ ึกซ้ึงของ การแกป ญหาจะสอดคลองกับความ ปญ หา เชอ่ื และคานิยมของผูชแ้ี นะเอง คณุ ครจู ะพึ่งพาผชู ้ีแนะเพ่อื แกปญหาในอนาคต หรอื ตําหนิหากทางแกไขท่ใี ห ไมม ีประสิทธผิ ล คมู อื เตรียมสอบศึกษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร

202 ผชู แ้ี นะรูสกึ พอใจทเ่ี ปนผูใหค วาม คณุ ครไู ดเ รยี นรูกระบวนการแกป ญหาเพียงเล็ก ชว ยเหลือแกคณุ ครู นอยเทานน้ั คุณครูยอมรบั วาผชู ้แี นะเปน ผูนาํ ทม่ี ี คุณครอู าจไมนําทางแกไขปญ หาท่ีไดรบั ไปใชใน ประสทิ ธิภาพ การแกป ญหาไดจริง ผูชี้แนะไดเรยี นรูเ กีย่ วกบั กระบวน คณุ ครูอาจจะเกดิ ความไมพอใจเพราะเขารูสกึ วา การแกป ญ หามากข้ึน ตนเองไมดพี อหรอื ไมม ีคณุ คา ผชู ้แี นะอาจพลาดโอกาสสําหรบั การใหคณุ ครไู ด พัฒนาความสามารถในการชีแ้ นะตนเอง ้บานสอบค ูร www.sobkroo.com การใชเครื่องมือ หรือรูปแบบการใชภาษาในการชี้แนะ มี 2 มิติ คือ มิติของการผลักดัน(push) และ มิติของการฉุดดึง(pull) มีการระดับของการผลักดันอยางสุดขั้วคือ การบอกความรู(telling) ไปจนถึงระดับ เครอ่ื งมือ การฉุดดึงสูงสุดคือ การรับฟง(listening) ท้ังน้ีวิธีการเหลานี้เปนการชวยใหคุณครูได การรับฟง พัฒนาการจัดการเรียนเรียนการสอนของตน เองไดท้ังส้ิน แตหากมีจุดเดน และจุดดอย การทา ทายใหทํางาน ฉดุ ดึง ของแตละวิธีแตกตางกันไป ผูชี้แนะจึงเลือก ใชใหเหมาะสมกับสถานการณตาง ๆ และ ผูช ีแ้ นะ ครูการถามคาํ ถามปลายเปด คุณครูแตละคน มีขอเตือนใจวาหากใชมิติ การใหข อ มูลปอ นกลบั ของการผลักดันไดแก การบอก การสอน การแนะนําเพียงดานเดียว ไมถือวาเปน ผลกั ดัน การแนะนํา การสอน การบอก การชแี้ นะท่ีแทจ ริง กลวิธีการชแี้ นะ กลวิธีในการชี้แนะ เปนความรูเชิงปฏิบัติ(practical knowledge) ที่ผูช้ีแนะไดคนพบในการลงมือปฏิบัติ การช้ีแนะกับคุณครูในสถานการณการทํางานจริง แลวเก็บเปนกลวิธีเฉพาะของตนไวใชในการดําเนินการ ช้ีแนะของตนเอง หากผูชี้แนะไดมีเวทีแลกเปล่ียนประสบการณการใชกลวิธีในการช้ีแนะเหลานี้อยาง ตอเน่ือง ก็จะชวยขยายประสบการณการช้ีแนะใหกวางขวางเพ่ิมมากข้ึน กลวิธีที่นําเสนอนี้จึงเปนตัวอยาง บางตอน ดงั นี้ เดินทีละกาว กินขาวทีละคํา หมายความวา การเดินไปสูจุดหมาย ตองเริ่มเดินไปทีละกาว ความ สําเร็จจึงเกิดอยูกับทุกกาวที่เดินไป เปาหมายของการกินขาวคือ การอิ่ม แตก็ตองอาศัยการกินไปทีละคํา เหมือนการดําเนินการชี้แนะ เปนธรรมดาที่ผูชี้แนะและคุณครูสามารถต้ังเปาหมายที่ไปถึงรวมกันได แต การไปถึงเปาหมายกเ็ ริ่มจากการทํางานเล็ก ๆ พัฒนาไปเรือ่ ย ๆ คมู อื เตรียมสอบศึกษานเิ ทศก : บวร เทศารนิ ทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 203 จับถูก ไมจับผิด การชี้แนะเนนไปที่การชวยคุณครูมองหาวาทําส่ิงใดไดดี ถูกตองเหมาะสมแลว แมจะเปนเรื่องเล็กนอยก็ตามที เปนวิธีการท่ีชวยใหคุณครูไมรูสึกอึดอัด เวลามีผูชี้แนะมาทํางานดวย การจับ ถกู ทาํ ใหคุณครูไดเห็นคุณคาในตนเอง และฮึกเหมิ ทีจ่ ะพัฒนางานการเรยี นการสอนของตนเองตอไป ปญหาของใคร คนน้ันก็ตองแก คุณครูมีแนวโนมพึ่งพาผูช้ีแนะใหแกไขปญหาให ซึ่งหากผูชี้แนะ ตกหลุมพรางอันนี้ กต็ องคอยแกป ญ หาใหคุณครูอยูร ่าํ ไป การชแ้ี นะที่ดจี งึ ไมร บั ปญหาของคุณครูเขามาแกไ ข เสยี เอง แตพ ยายามชว ยเหลือใหครูคนพบวิธกี ารแกปญ หาดว ยตนเอง ชมสองอยาง ช้ีจุดบกพรองหน่ึงอยาง หากจําเปนตองชี้ใหเห็นจุดบกพรองในการทํางาน ก็ตองใช ตอเมื่อคุณครูและผูชี้แนะคุนเคย ไววางใจกันพอสมควร ทั้งคุณครูยินดีรับฟงขอบกพรองของตนเอง อยางไร ก็ดีผูช้ีแนะตองยึดหลักไม “ติ” มากกวา “ชม” จึงตองยึดหลักวาใหชมในประเด็นท่ีทําไดดีอยางนอย 2 เรื่อง และชีข้ อ บกพรองเพื่อใหป รับปรงุ เพียงประเด็นเดียวเทานนั้ การถาม ไมตองหวังคําตอบ การถามคําถามของผูช้ีแนะ ชวยใหคุณครูไดพิจารณาอยางรอบดาน มากข้ึน แบบอยางของคําถามเหลาน้ีชวยใหคุณครูเก็บไวถามตนเองได ดังนั้น ในบางคําถามตองอาศัยเวลา ใน การคิดพิจารณา กอ็ าจเปน “คําถามฝากใหคดิ ” ไมจาํ เปนตองบังคับใหคณุ ครตู องตอบใหไดใ นขณะนัน้ ใหการบาน ตองตามมาตรวจ หลังจากเสร็จส้ินการช้ีแนะในแตละคร้ัง จําเปนที่จะตองวางแผน รว มกันสาํ หรับการช้ีแนะในครั้งตอไป คุณครูตอ งนําบทเรียนที่ไดค ร้ังนี้ไปปรับปรุงการสอนของตนเอง เปน เหมอื นการใหการบานไว แลวก็กลับมาตรวจดูวา สามารถปรบั ปรุงไดด เี พียงใด เพอ่ื หาทางช้แี นะตอ ไป ถาจะบอก ตองมีทางเลือก การบอกวิธีการแกปญหาใหแกครูใชในสถานการณท่ีมีเวลาจํากัด หรือ ในกรณีท่ีครูมีความเขาใจคลาดเคล่ือนบางประการ ผูชี้แนะอาจเลือกใชวิธีการบอก หรือส่ังใหทํา อยางไรก็ ตามในวิธที ่ีบอกหรือส่ังนั้น ควรมีอยางนอย 2 ทางเลือก เพ่ือใหครูสามารถตัดสินใจเลือกปฏิบัติใหเหมาะสม กับสภาพทเี่ หมาะสมกบั ตนเองมากท่สี ุด แกลงทําเปนไมรู ผูชี้แนะอาจทําบทบาทของผูท่ีไมรู ไมเขาใจ ใหครูชวยอธิบายหรือใหคําแนะนํา ก็จะชวยพฒั นาความสามารถของครไู ดดีทีเดียว อดทนฟง ใหถ ึงท่ีสดุ ในบางกรณีทค่ี รอู าจมเี รื่องมากมายทอ่ี ยากบอกเลา ใหผชู ี้แนะฟง หลายเร่ืองอาจ ไมเขาทา หากแตผูชี้แนะสามารถอดทนฟง โดยไมตัดบทหรือ แทรกแซง ก็จะไดเขาใจความคิดของครูมาก ขนึ้ บางทีคณุ ครกู อ็ าจไดค ดิ ทบทวนในสงิ่ ทต่ี นเองพูดมาไดบาง เราเรียนรูรวมกัน ผูชี้แนะไมจําเปนตองรูไปเสียทุกเร่ือง ผูช้ีแนะไมจําเปนตองเกงกวาครู แตถือวา ท้ังผูชี้แนะและครูสามารถเรียนรูจากกันและกันไดเสมอ ปญหาบางเร่ืองที่ตางไมเขาใจก็ตองมาชวยกันหา แนวทางแกไ ขรวมกัน คูมือเตรียมสอบศึกษานิเทศก : บวร เทศารนิ ทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 204 6.6 หนว ยท่ี 6 ผดงุ คุณภาพใหย่งั ยนื (Making Change Last) เรอื่ ง การพฒั นาองคก รใหย งั่ ยนื แนวคิดหลัก การวิเคราะหและประเมินผลการปฏิบัติงานในองคกรโดยคํานึงถึงการมีสวนรวม การใชทรัพยากร อยางคุมคา บังเกิดผลสําเร็จตามเปาหมายและมีผลกระทบที่นาพอใจเกิดขึ้น เปนวิธีการบริหารองคกรท่ีจะ ทําใหเกิดการเปลีย่ นแปลงอยางมคี ุณภาพ นาํ ไปสูประสิทธิผลการปฏบิ ตั ิงานทีม่ ปี ระสทิ ธิภาพ ความรคู วามเขา ใจเกย่ี วกบั Making Change Last 1. ทาํ ไมเรอ่ื งน้จี งึ สําคัญ 1. การเปลีย่ นแปลงจะคงอยูไดเ ม่ือไดรับความใสใ จจากคนท่ีเกยี่ วขอ งอยางจรงิ จัง 2. การเปลี่ยนแปลงทุกอยางตอ งแขง ขนั กับเวลา การจดั สรรทรัพยากรและความใสใ จของคนใน องคกร 3. เรามักจะใหค วามสาํ คญั กับการเปลีย่ นแปลงเฉพาะชว งตน ๆ โดยไมไ ดผสานเขา มาเปน สว น หน่ึงของการทํางานปกติ 2. อะไรคอื สิ่งท่ีเราตอ งการ 1. การตอกย้าํ การเปลี่ยนแปลงอยางตอเน่ือง ชัดเจน และเปน รูปธรรม 2. การนําเอาการเปล่ยี นแปลงนี้เขาไปผสานเปน สวนหนึง่ ของการทาํ งานปกติ 3. การปรับเปลี่ยนระบบและโครงสรางตาง ๆ ในองคกรเพ่ือชวยใหการเปลี่ยนแปลงน้ีกลืนเขาไป เปนสว นหนง่ึ ของการทํางานประจําวนั ของแตล ะคนในองคก ร การเปล่ียนแปลงท่ียั่งยืนจะเกิดขึ้นก็ตอเมื่อผูนําการเปล่ียนแปลงและทีมงานกําหนด และดําเนิน กลยทุ ธทีท่ ําใหก ารเปลี่ยนแปลงนนั้ เปน ไปอยา งตอ เน่อื ง 3. ดชั นีวดั ความสาํ เรจ็ – เราประเมนิ สิง่ ตาง ๆ เหลา นี้ไดดีเพยี งใด 1. ขอบเขตของการเปลย่ี นแปลงคร้งั น้ี 2. ระดบั ของแรงตอตานท่ีคาดวา จะไดร ับ 3. ระยะเวลาทตี่ อ งใชใ นการดําเนนิ การเปลี่ยนแปลง 4. การเปลี่ยนแปลงนีเ้ ขาไปเปนสว นหนง่ึ ของการทาํ งานปกตไิ ดอยางไร 5. ทรพั ยากรทตี่ อ งใชใ นการเปลี่ยนแปลงน้ันมีใหใ ชเ พยี งพอหรอื ไม 6. เราไดใ ชหรือปรบั เปลย่ี นระบบหรอื โครงสรางปจจบุ ันใหช วยสนับสนุนเปล่ียนแปลงอยางไร ความสามารถในการกําหนดและดําเนินกลยุทธท่ีทําใหการเปลี่ยนแปลงน้ันเปนไปอยางตอเน่ือง ตั้งแตระยะแรก ๆ ของโครงการเปนเรื่องสําคัญ คมู ือเตรียมสอบศกึ ษานเิ ทศก : บวร เทศารนิ ทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 205 4. ปจ จัยสําคญั สคู วามสาํ เรจ็ 1. Prioritization (การจดั ลําดับความสําคัญ) เนนที่การเปลี่ยนแปลงที่เกิดข้ึนไดงายตอเนื่องใหเห็นผลเร็วและเตรียมความพรอมสูการเปลี่ยน แปลงใหญตอ ไป 2. Integration (การทาํ ใหสอดคลอง / ประสาน) ประสานหรือทําใหการเปลี่ยนแปลงอันน้ีเขาไปเปนสวนหน่ึงของการทํางานปกติ เพ่ืองายตอ การปฏิบตั ิ 3. Operationalization (การนาํ ไปสูการปฏบิ ัติ) นําการเปลี่ยนแปลงนไ้ี ปสูก ารปฏิบัติ หรอื อีกนัยหนงึ่ คือทําใหคนมีความเชื่อท่ีจะนําไปสูการกระทํา ที่เราตองการ 4. Recalibration (การปรับเปลี่ยน) ปรับระบบและโครงสรา งทม่ี ีอยใู หสนบั สนนุ การกระทําทเี่ ราตอ งการเหน็ จากการเปลี่ยนแปลงน้ี 5. Determination (ความมุง มัน่ ) เตรยี มพรอ มที่จะดาํ เนินการเปลีย่ นแปลงจนสําเรจ็ ลุลวง 5. สมการของความสําเร็จในการเปล่ียนแปลง Q×A= E Q = คณุ ภาพ (Quality) ของการเปลยี่ นแปลง A = การยอมรับ (Acceptances) การเปล่ียนแปลง E = การเปลี่ยนแปลงท่มี ีประสิทธภิ าพ (Effective Change) การเปลี่ยนแปลงท่ีมีประสิทธิภาพเกิดจากการจัดการใหเกิดคุณภาพที่ยอมรับไดของผูมีสวนเก่ียว ขอ งทั้งหมด ซึ่งหมายรวมถึง U การอุทิศตนเองเพอ่ื การเปล่ียนแปลง U การมงุ สูค ณุ ภาพแท คณุ ภาพท่มี าจากความตอ งการของลูกคา U การใชยุทธศาสตรท างเทคนคิ และเครือ่ งมอื การเปลย่ี นแปลงทางวัฒนธรรม 6. องคประกอบของการเปลีย่ นแปลง ท่มี ปี ระสทิ ธิภาพ ประกอบดว ย 7 ปจจัย ดงั นี้ 1. การนาํ ใหเกดิ การเปล่ยี นแปลง (Leading Change) 2. การสรางความจาํ เปน รวมกัน (Creating a Share Need) 3. การแปลงวสิ ัยทัศนเ ปนการกระทาํ (Shaping A Vision) 4. การกระตนุ ใหเกดิ ความรวมมอื (Mobilizing Commitment) 5. การทาํ ใหก ารเปลีย่ นแปลงนนั้ คงอยู (Making Change Last) คมู อื เตรียมสอบศกึ ษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 206 6. การติดตามความกา วหนา (Monitoring Progress) 7. การปรับเปลี่ยนระบบ และโครงสรางเพื่อใหสอดคลองกับการเปลี่ยนแปลงท่ีตองการ (Change Systems & Structure) โมเดลการเปล่ียนแปลง CAP : A Model For Change ในการเปลี่ยนแปลงไปสูความสําเรจ็ จะเกิดกระบวนการเปลย่ี นแปลง 3 สภาวะ คือ ระยะปจจุบัน (Current State) ระยะเวลาท่ีดําเนินการเปล่ียนแปลง (Transition State) และ ระยะที่เปลี่ยนแปลงไดสําเร็จ (Improved State) โดยมีมิติของความสําเร็จ 4ประการและมีคําถามที่ทุกคนตองถามตนเองและผูมีสวนรวมรับผิดชอบ ดังน้ี ประการที่1 : เปาหมาย (Goals) - การเปลยี่ นแปลงไดร บั การยอมรบั หรอื ไม? - เปา หมายไดร ับการยอมรับจากสมาชกิ ทั้งหมดหรอื ไม? - การเปล่ียนแปลงและเปา หมายสอดคลองกบั สภาพการปฏิบัติงานของทีมหรือไม? ประการท่ี 2 : บทบาท (Roles) - บทบาท และความรับผดิ ชอบไดร บั การอธบิ ายและไดรบั การอธบิ ายอยางชดั เจนหรือไม? - สนบั สนนุ บทบาทหนา ทีข่ องทมี อยา งเตม็ ท่ีหรือไม? - มคี วามรู วิธกี าร ทรพั ยากร พรอ มหรือไม? ประการที่ 3 : กระบวนการ (Processes) - กระบวนการและขัน้ ตอนการปฏบิ ัตเิ ปน ท่เี ขา ใจ และยอมรบั กนั หรอื ไม? - กระบวนการและขัน้ ตอนการปฏิบัติงานนน้ั สนับสนุนเปา หมายและบทบาทหนา ทหี่ รอื ไม? ประการท่ี 4 : ความสมั พันธร ะหวางบคุ คล - มีความสมบูรณ และสนับสนุนความเปน ทีมท่ีดี หรอื ไม? - เปดเผย ไวเ น้อื เชอื่ ใจ ยอมรบั ตอ กันอยา งเพยี งพอหรอื ไม? คมู อื เตรยี มสอบศกึ ษานเิ ทศก : บวร เทศารนิ ทร

สว นท่ี 3 กฎหมายและระเบียบปฏบิ ัติราชการ้บานสอบค ูร www.sobkroo.com กฎหมายการศึกษา กฎหมาย ระเบยี บทเ่ี ก่ียวขอ งกบั การปฎิบตั ริ าชการ คมู ือเตรยี มสอบศึกษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 207 สว นที่ 3 : กฎหมายและระเบยี บที่เก่ียวของกับการปฏบิ ัติงาน ก. กฏหมายหลกั ในการจัดการศกึ ษา กอ นท่ีจะไดศึกษาและเรยี นรูสาระสาํ คญั ของกฎหมายทงั้ กฎหมายการศึกษา กฎหมายปฏิบตั ริ าชการ และระเบยี บกฎหมายที่สถานศึกษาควรทราบ ดังที่จะกลา วตอ ไปนี้ อาจใหมคี วามเขาใจในเบือ้ งตนเกยี่ วกับ กระบวนการกฎหมาย (นิตบิ ัญญตั ิ) เพื่อเปนความรพู น้ื ฐาน ดงั น้ี 1. ตามรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจกั รไทย พุทธศักราช 2550 กําหนดใหการเสนอรางกฎหมาย (พระราชบัญญตั )ิ กระทาํ ได 3 ทาง คอื คณะรัฐมนตรี สมาชกิ สภาผูแทนราษฎรไมนอ ยกวา 20 คน ศาลหรือ องคกรอสิ ระตามรัฐนญู (เฉพาะที่ใหอํานาจ)และ ผูมสี ิทธเิ ลือกต้งั ไมนอยกวา 10,000 คน 2. กระบวนการพจิ ารณารา งพระราชบัญญตั ขิ องรัฐสภา (ทั้งสภาผแู ทนราษฎร วฒุ สิ ภา หรือสภา นิตบิ ัญญตั แิ หง ชาติ แลว แตก รณ)ี มกี ารพจิ ารณา 3 วาระ คอื วาระท่ี 1 จะพิจารณาและลงมติวาจะรบั หลักการ หรือไมร บั หลักการแหงรางพระราชบัญญตั นิ ั้น วาระท่ี 2 เปนการพจิ ารณาในรายละเอยี ด ช่ือรา ง คําปรารภ พิจารณาเรยี งตามลําดับมาตรา จะมีการอภปิ รายไดเฉพาะท่ีมกี ารแกไ ข หรือที่มีการสงวนคาํ แปรญตั ติหรือ สงวนความเหน็ ไวเทา นน้ั วาระท่ี 3 ลงมตวิ า เห็นชอบหรือไมเ ห็นชอบ โดยไมมีการอภิปราย หากสภาไมเหน็ ชอบรางพระราชบญั ญตั นิ ั้นก็ตกไป แตหากสภาเหน็ ชอบประธานสภาผแู ทนราษฎรกจ็ ะเสนอรางพระราช- บญั ญัตนิ ้ันตอวุฒสิ ภาเพอื่ พจิ ารณาตอไป เม่อื วฒุ สิ ภาเหน็ ชอบแลว ประธานวุฒสิ ภา เสนอนายกรฐั มนตรี นําทลู เกลา ฯใหพระมหากษัตรยิ ทรงลงพระปรมาภิไธย นําลงประกาศในราชกิจจานุเบกษา มผี ลบังคับใช เปนกฎหมาย สว นกฎหมายอืน่ ทไี่ มใ ชพระราชบัญญัติ ใหอ อกโดยฝายบรหิ าร หรอื องคกรปกครองสวน ทอ งถ่นิ 3. ลําดับชนั้ ของกฎหมาย ในประเทศไทย มลี าํ ดบั ความสาํ คญั หรอื ลาํ ดับชนั้ ของกฎหมาย ตามลําดบั คอื 1) รัฐธรรมนูญ เปนกฎหมายสูงสดุ 2) กฎหมายทร่ี ฐั ธรรมนญู ใหฝายนิตบิ ญั ญตั ิ (รฐั สภา) เปน ผูอ อก ไดแก ระมวลกฎหมาย พระราชบัญญตั ิ พระราชกําหนด ประกาศ พระบรมราชโองการใหใชบ งั คับดงั เชนพระราช บัญญตั ิ และประกาศกาศคณะปฏวิ ัติ 3)กฎหมาย ท่ฝี ายบริหาร เปนผอู อก คือ พระราช กฤษฏีกา กฎกระทรวง ประกาศ กระทรวง/กรม อาศยั อํานาจตามความใน พ.ร.บ.และ4)กฎหมาย ทีอ่ งคกรสว นทอ งถ่ิน เปน ผอู อก เชน เทศบญั ญตั ิ ขอ บัญญตั จิ ังหวดั ขอ บังคับสขุ าภบิ าล ประกาศตาง ๆ ของทอ งถนิ่ เปน ตน 4. ประมวลกฎหมาย ไดแ ก ประมวลรัษฎากร กฎหมายวิธพี ิจารณาความอาญา กฎหมายแพง และ พาณิชย กฎหมายวธิ พี ิจารณาความแพง กฎหมายที่ดนิ และกฎหมายอาญา 5. ส่ิงทต่ี อ งประกาศในราชกจิ จานเุ บกษา ไดแก รฐั ธรรมนูญ พระราชบญั ญตั ิ พระราชกําหนด พระราช กฤษฎีกา กฎกระทรวง ประกาศ ระเบยี บ คําส่ัง กฎ ขอกาํ หนด ขอบังคบั บัญญัติ คําวินิจฉัย เอกสารท่ี กฎหมายระบุใหป ระกาศ ตอไปน้จี ะกลาวถึงกฎหมายหลักในการจัดการศึกษาทเ่ี ปน พระราชบญั ญัติ ดังตอ ไปน้ี คูมอื เตรียมสอบศกึ ษานิเทศก : บวร เทศารนิ ทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 208 1. พระราชบญั ญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และท่แี กไ ขเพิ่มเตมิ (ฉบบั ที2่ ) พ.ศ. 2545 สาระสาํ คญั ของพระราชบญั ญตั ิการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542 และที่แกไขเพ่มิ เตมิ (ฉบบั ท่ี2) พ.ศ. 2545 มดี ังตอ ไปน้ี 1) ความมุงหมายของการจัดการศึกษา การจดั การศึกษาตอ งเปนไปเพอื่ พฒั นาคนไทยใหเปนมนุษยทสี่ มบรูณทง้ั รา งกาย จติ ใจ สตปิ ญ ญา ความรู และคณุ ธรรม มีจริยธรรมและวัฒนธรรมในการดํารงชวี ิต สามารถอยรู ว มกับ ผูอ่นื ไดอยา งมคี วามสขุ ในกระบวนการเรยี นรูตองมุงปลกู ฝง จิตสาํ นกึ ท่ีถกู ตองเก่ียวกบั การเมืองการปกครองในระบอบ ประชาธปิ ไตยอนั มพี ระมหากษตั รยิ ท รงเปน ประมขุ รูจ ักรกั ษาและสงเสรมิ สิทธิ หนาที่ เสรีภาพ ความเคารพ กฎหมาย ความเสมอภาค ศักดิศ์ รคี วามเปน มนุษย มีความภาคภูมใิ จความเปนไทย รูจ ักรกั ษาผลประโยชน สวนรวมและของประเทศชาติ รวมทั้งสง เสรมิ ศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรมของชาติ การกฬี า ภมู ปิ ญ ญาทอ งถนิ่ ภมู ปิ ญญาไทย และความรอู ันเปนสากล ตลอดจนอนรุ กั ษทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอม มคี วาม สามารถในการประกอบอาชพี รจู ักพ่งึ ตนเอง มคี วามรเิ ร่ิมสรา งสรรค ใฝรแู ละเรยี นรูด วยตนเองอยางตอเน่ือง 2) หลักการจัดการศึกษาและหลกั การจดั ระบบ โครงสรางสว นราชการ หลักการจดั การศึกษาใหย ึดหลักดังน้ี 1) เปน การศกึ ษาตลอดชีวิตสาํ หรบั ประชาชน 2) ใหส ังคมมีสวนรวมในการจัดการศึกษา 3) การพัฒนาสาระและกระบวนการเรยี นรูใหเ ปน ไปอยางตอ เน่อื ง หลกั การจดั ระบบ โครงสราง และกระบวนการจดั การศกึ ษา ใหยึดหลกั ดงั น้ี 1) มเี อกภาพดานนโยบาย และมคี วามหลากหลายในการปฏบิ ตั ิ 2) มกี ารกระจายอาํ นาจไปสูเขตพนื้ ทกี่ ารศึกษา สถานศกึ ษา และองคกรปกครองสวนทองถิ่น 3) มีการกาํ หนดมาตรฐานการศกึ ษา และจัดระบบประกันคณุ ภาพการศึกษาทกุ ระดบั และประเภท การศึกษา 4) มหี ลกั การสงเสรมิ มาตรฐานวชิ าชีพครู คณาจารย และบคุ ลากรทางการศึกษา และการพฒั นาครู คณาจารย และบุคลากรทางการศกึ ษาอยา งตอ เนอื่ ง 5) ระดมทรัพยากรจากแหลง ตาง ๆ มาใชใ นการจดั การศึกษา 6) การมสี ว นรวมของบุคคล ครอบครวั ชมุ ชน องคก ารชมุ ชน องคก รปกครองสว นทองถน่ิ เอกชน องคก รเอกชน องคกรวชิ าชพี สถาบนั ศาสนา สถานประกอบการ และสถาบันสังคมอน่ื คมู ือเตรียมสอบศกึ ษานิเทศก : บวร เทศารนิ ทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 209 3) สิทธิและหนา ท่ที างการศึกษา การจัดการศกึ ษา ตองจัดใหบ คุ คลมีสทิ ธิและโอกาสเสมอกันในการรับการศกึ ษาขน้ั พื้นฐานไมน อย กวา สบิ สองป ที่รฐั ตองจัดใหอยา งท่วั ถึงและมีคุณภาพโดยไมเก็บคาใชจา ย การจัดการศกึ ษาสาํ หรบั บคุ คลซง่ึ มีความบกพรองทางรางกาย จติ ใจ สตปิ ญ ญา อารมณ สังคม การส่อื สารและการเรยี นรู หรือมีรา งกายพกิ าร หรอื ทุพพลภาพหรอื บคุ คลซ่งึ ไมส ามารถพึง่ ตนเองได หรอื ไมม ผี ดู ูแลหรือดอยโอกาส ตองจดั ใหบ คุ คลดัง กลา วมีสทิ ธแิ ละโอกาสไดรับการศกึ ษาข้ันพืน้ ฐานเปนพเิ ศษ การศกึ ษาสาํ หรับคนพิการในวรรคสองใหจ ดั ตั้ง แตแ รกเกดิ หรือพบความพิการโดยไมเ สยี คาใชจ าย และใหบ ุคคลดงั กลาวมสี ิทธิไดรับสง่ิ อํานวยความสะดวก สอ่ื บรกิ ารและความชวยเหลอื อ่นื ใดทางการศึกษา ตามหลกั เกณฑแ ละวิธกี ารทีก่ ําหนดในกฎกระทรวง การ จดั การศกึ ษาสําหรับบคุ คลซงึ่ มคี วามสามารถพเิ ศษ ตอ งจัดดวยรูปแบบท่ีเหมาะสมโดยคํานึงถงึ ความสามารถ ของบคุ คลนั้น 4) ระบบการศกึ ษา การจัดการศกึ ษามีสามรูปแบบ คือ 1) การศึกษาในระบบ 2) การศึกษานอกระบบ และ 3) การศกึ ษาตามอัธยาศัย 5) แนวการจดั การศึกษา การจดั การศกึ ษาตอ งยดึ หลักวาผเู รยี นทกุ คนมคี วามสามารถเรียนรูและพัฒนาตนเองได และถอื วา ผูเ รียนมคี วามสาํ คญั ท่สี ุด กระบวนการจัดการศกึ ษาตองสง เสรมิ ใหผเู รียนสามารถพฒั นาตามธรรมชาติและ เตม็ ตามศกั ยภาพของผเู รียน การศกึ ษา ท้ังการศกึ ษาในระบบ การศกึ ษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอัธยาศัย ตองเนนความ สาํ คัญทงั้ ความรู คณุ ธรรม กระบวนการเรียนรู และบรู ณาการตามความเหมาะสมของแตละระดบั การศกึ ษา ในเรอ่ื งตอ ไปนี้ 1) ความรเู ร่ืองเก่ยี วกับตนเอง และความสมั พันธของตนเองกับสังคม ไดแก ครอบครัว ชมุ ชน ชาติและสังคมโลก รวมถงึ ความรูเ กีย่ วกับประวัตศิ าสตรค วามเปน มาของสงั คมไทยและระบบการเมืองการ ปกครองในระบอบประชาธปิ ไตยอนั มพี ระมหากษัตริยท รงเปน ประมขุ 2) ความรแู ละทักษะดา นวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี รวมทั้งความรูค วามเขา ใจและประสบการณ เรอื่ งการจัดการ การบํารุงรกั ษา การใชป ระโยชนจ ากทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ มอยา งสมดลุ ยั่งยืน 3) ความรูเก่ียวกับศาสนา ศิลปะ วฒั นธรรม การกฬี า ภมู ิปญ ญาไทย และการประยกุ ตใชภมู ิปญ ญา 4) ความรู และทกั ษะดา นคณติ ศาสตร และดานภาษา เนน การใชภาษาไทยอยางถกู ตอง 5) ความรู และทกั ษะในการประกอบอาชีพและการดํารงชีวิตอยา งมีความสขุ คูมือเตรยี มสอบศกึ ษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 210 สาํ หรับการจัดกระบวนการเรียนรู ใหส ถานศกึ ษาและหนวยงานท่เี กีย่ วของดาํ เนินการ ดงั ตอ ไปน้ี 1) จัดเนอ้ื หาสาระและกจิ กรรมใหส อดคลองกบั ความสนใจและความถนัดของผเู รียนโดยคํานงึ ถงึ ความแตกตา งระหวางบุคคล 2) ฝกทกั ษะ กระบวนการคดิ การจดั การ การเผชิญสถานการณ และการประยกุ ตความรมู าใช เพ่อื ปองกันและแกไขปญหา 3) จัดกิจกรรมใหผูเรียนไดเรยี นรูจากประสบการณจ ริง ฝกการปฏิบัติใหทําได คดิ เปน และทําเปน รักการอา นและเกดิ การใฝรอู ยางตอเน่ือง 4) จดั การเรยี นการสอนโดยผสมผสานสาระความรูดา นตา ง ๆ อยางไดสดั สว นสมดุลกัน รวมทั้ง ปลกู ฝงคณุ ธรรม คา นยิ มทดี่ ีงามและคณุ ลักษณะอันพงึ ประสงคไวในทกุ วชิ า 5) สง เสรมิ สนับสนุนใหผูสอนสามารถจดั บรรยากาศ สภาพแวดลอม สื่อการเรียน และอาํ นวยความ สะดวกเพ่ือใหผ ูเ รียนเกดิ การเรียนรู และมีความรอบรู รวมทั้งสามารถใชการวิจยั เปน สว นหนง่ึ ของกระบวน การเรียนรู ทัง้ นี้ ผูส อนและผูเรียนอาจเรยี นรูไ ปพรอ มกนั จากสือ่ การเรยี นการสอนและแหลงวทิ ยาการ ประเภทตา ง ๆ 6) จัดการเรียนรใู หเ กดิ ข้ึนไดท ุกเวลาทุกสถานที่มกี ารประสานความรวมมือกับบดิ ามารดา ผูป กครอง และบุคคลในชุมชนทุกฝาย เพอื่ รวมกนั พฒั นาผูเ รยี นตามศักยภาพ ใหคณะกรรมการการศึกษาข้นั พ้ืนฐานกาํ หนดหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน ให สถานศกึ ษา ขน้ั พน้ื ฐานมีหนาท่ีจดั ทาํ สาระของหลกั สตู รตามวัตถปุ ระสงคในวรรคหน่ึงในสวนทีเ่ กยี่ วกบั สภาพปญหาในชุมชนและสงั คม ภูมิปญญาทองถิน่ คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงคเ พื่อเปนสมาชกิ ที่ดขี อง ครอบครัว ชุมชน สงั คม และประเทศชาติ 6) การบรหิ ารและการจัดการการศึกษาระดับเขตพืน้ ทีแ่ ละสถานศึกษา การบรหิ ารและการจัดการศกึ ษาขั้นพนื้ ฐานใหยดึ เขตพ้นื ทีก่ ารศึกษา โดยคาํ นึงถึงปรมิ าณสถาน ศกึ ษา จาํ นวนประชากร วฒั นธรรม และความเหมาะสมดา นอ่นื ดว ย เวน แตก ารจัดการศกึ ษาข้ึนพ้ืนฐานตาม กฎหมายวา ดวยการอาชีวศกึ ษา ใหร ัฐมนตรีโดยคาํ แนะนําของสภาการศึกษา มอี าํ นาจประกาศในราชกจิ จานุเบกษากาํ หนด เขตพ้นื ทีก่ ารศกึ ษา ในแตละเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษา ใหมคี ณะกรรมการและสาํ นักงานเขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษา มีอาํ นาจหนาที่ การกํากบั ดแู ล จัดตั้ง ยุบ รวม หรือเลิกสถานศึกษาข้ันพื้นฐานในเขตพื้นท่ีการศกึ ษาประสาน สงเสรมิ และ สนับสนนุ สถานศกึ ษาเอกชนในเขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษา ประสานและสงเสรมิ องคกรปกครองสวน ทองถิน่ ให สามารถจดั การศกึ ษาสอดคลองกบั นโยบายและมาตรฐานการศกึ ษา สงเสรมิ และสนบั สนุนการจดั การศึกษา ของบคุ คล ครอบครัว องคกรชุมชน องคกรเอกชน องคกรวิชาชพี สถาบนั ศาสนา สถานประกอบการ และ สถาบันสังคมอื่นท่จี ดั การศึกษาในรูปแบบท่ีหลากหลายในเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษา คูมือเตรียมสอบศกึ ษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 211 ใหก ระทรวงกระจายอํานาจการบริหารและการจดั การศกึ ษา ทงั้ ดานวิชาการ งบประมาณ การบริหาร งานบคุ คล และการบรหิ ารท่วั ไป ไปยงั คณะกรรมการและสํานกั งานเขตพนื้ ที่การศกึ ษา และสถานศึกษาใน เขตพื้นทกี่ ารศึกษาโดยตรง 7) มาตรฐานและการประกนั คุณภาพการศึกษา มีระบบการประกนั คณุ ภาพการศึกษาเพ่อื พฒั นาคุณภาพและมาตรฐานการศกึ ษาทุกระดับ ประกอบดวย ระบบการประกนั คุณภาพภายใน และระบบการประกันคณุ ภาพภายนอก ใหหนวยงานตน สังกัดและสถานศกึ ษาจดั ใหม ีระบบการประกนั คณุ ภาพภายในสถานศึกษาและใหถ อื วา การประกันคณุ ภาพ ภายในเปน สว นหนงึ่ ของกระบวนการบรหิ ารการศึกษาทีต่ อ งดําเนนิ การอยางตอ เนอื่ ง โดยมีการจดั ทํารายงาน ประจําปเสนอตอ หนว ยงานตน สงั กดั หนวยงานท่ีเกย่ี วของ และเปด เผยตอ สาธารณชน เพ่ือนาํ ไปสูการพฒั นา คณุ ภาพ 8) ครู คณาจารย และบุคลากรทางการศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการจัดใหม รี ะบบ กระบวนการผลิต การพฒั นาครู คณาจารย และบคุ ลากรทาง การศึกษาใหมคี ณุ ภาพและมาตรฐานท่เี หมาะสมกับการเปน วิชาชพี ช้ันสูง โดยการกาํ กับและประสานให สถาบนั ทที่ าํ หนา ทีผ่ ลติ และพฒั นาครู คณาจารย รวมทั้งบคุ ลากรทางการศึกษาใหม คี วามพรอ มและมคี วาม เขม แข็งในการเตรยี มบุคลากรใหมและการพัฒนาบคุ ลากรประจําการอยางตอ เนือ่ งรฐั พึงจัดสรรงบประมาณ และจดั ตั้งกองทุนพัฒนาครู คณาจารย และบคุ ลากรทางการศกึ ษาอยา งเพยี งพอ ใหม อี งคกรวิชาชพี ครู ผูบรหิ ารสถานศึกษา และผบู ริหารการศึกษา มฐี านะเปน องคก รอิสระ ภาย ใตก ารบรหิ ารของสภาวิชาชีพ ในกํากบั ของกระทรวง มอี ํานาจหนาทก่ี ําหนดมาตรฐานวชิ าชีพ ออกและ เพิกถอนใบอนญุ าตประกอบวชิ าชีพ กํากับดแู ลการปฏิบตั ิตามมาตรฐานและจรรยาบรรณของวิชาชีพ รวม ทัง้ การพัฒนาวิชาชีพครู ผูบ รหิ ารสถานศึกษา และผูบ รหิ ารการศกึ ษาใหค รู ผบู ริหารสถานศึกษา ผูบริหาร การศกึ ษา และบุคลากรทางการศกึ ษาอนื่ ท้ังของรัฐและเอกชนตองมีใบอนญุ าตประกอบวชิ าชีพตามที่ กฎหมายกําหนดการจัดใหมีองคก รวิชาชีพครู ผูบรหิ ารสถานศกึ ษา ผูบริหารการศึกษา และบุคลากรทาง การศึกษาอื่น ใหม อี งคก รกลางบรหิ ารงานบคุ คลของขา ราชการครู โดยใหค รูและบุคลากรทางการศึกษาทงั้ ของหนว ยงานทางการศึกษาในระดบั สถานศึกษาของรฐั และระดบั เขตพืน้ ที่การศกึ ษา เปนขา ราชการใน สังกดั องคกรกลางบรหิ ารงานบคุ คลของขาราชการครู โดยยึดหลกั การกระจายอาํ นาจการบรหิ ารงานบคุ คล สูเขตพนื้ ทกี่ ารศกึ ษา และสถานศกึ ษา ใหม ีกฎหมายวา ดวยเงินเดือน คาตอบแทน สวัสดิการ และสิทธิ ประโยชนเกอ้ื กลู อนื่ สาํ หรบั ขา ราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาเพื่อใหม รี ายไดท ่เี พยี งพอและเหมาะสม กับฐานะทางสงั คมและวิชาชีพ ใหมีกองทนุ สงเสรมิ ครู คณาจารย และบุคลากรทางการศกึ ษา เพ่อื จัดสรร เปนเงนิ อดุ หนุนงานริเรมิ่ สรางสรรค ผลงานดเี ดน และเปนรางวลั เชดิ ชเู กยี รตคิ รู คณาจารย และบคุ ลากร ทางการศกึ ษา คูมือเตรียมสอบศึกษานิเทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 212 9) ทรพั ยากรและการลงทนุ เพอื่ การศกึ ษา ใหมกี ารระดมทรพั ยากรและการลงทนุ ดา นงบประมาณ การเงิน และทรัพยส ินทั้งจากรฐั องคก ร ปกครองสว นทอ งถ่ิน บุคคล ครอบครวั ชมุ ชน องคกรชุมชนเอกชน องคกรเอกชน องคก รวิชาชพี สถาบนั ศาสนา สถานประกอบการ สถาบนั สงั คมอืน่ และตา งประเทศมาใชจดั การศกึ ษา ใหสถานศึกษาของรัฐท่เี ปน นติ ิบคุ คล มีอํานาจในการปกครอง ดแู ล บาํ รุงรกั ษา ใช และจัดหา ผลประโยชนจ ากทรพั ยส นิ ของสถานศึกษา ทง้ั ทเ่ี ปนทร่ี าชพสั ดุ ตามกฎหมายวา ดวยท่รี าชพสั ดุ และท่ีเปน ทรพั ยสินอื่น รวมทั้งจัดหารายไดจ ากบรกิ ารของสถานศึกษา และเกบ็ คา ธรรมเนียมการศกึ ษาท่ไี มข ดั หรอื แยงกบั นโยบาย วตั ถปุ ระสงค และภารกิจหลักของสถานศกึ ษาบรรดาอสังหารมิ ทรพั ยท่ีสถานศกึ ษาของรัฐ ท่เี ปนนิติบคุ คลไดมาโดยมผี ูอทุ ศิ ให หรือโดยการซ้อื หรือแลกเปลย่ี นจากรายไดข องสถานศกึ ษา ไมถือเปน ท่รี าชพสั ดุ และใหเปน กรรมสทิ ธข์ิ องสถานศึกษา บรรดารายไดแ ละผลประโยชนข องสถานศกึ ษาของรัฐที่ เปน นติ บิ คุ คล รวมท้งั ผลประโยชนเกิดจากทรี่ าชพสั ดุ เบย้ี ปรบั ที่เกดิ จากการผดิ สัญญาลาศกึ ษา และเบ้ยี ปรับ ท่ีเกิดจากการผดิ สญั ญาการซอื้ ทรัพยส ินหรือจา งทําของทด่ี ําเนินการโดยใชเงนิ งบประมาณไมเ ปนรายได ทต่ี องนําสง กระทรวงการคลังตามกฎหมายวา ดว ยเงินคงคลงั และกฎหมายวา ดว ยวธิ กี ารงบประมาณ บรรดา รายไดและผลประโยชนข องสถานศกึ ษาของรฐั ทไี่ มเปนนติ ิบุคคล 10) เทคโนโลยีเพื่อการศึกษา รฐั ตอ งจดั สรรคลนื่ ความถี่ สือ่ ตวั นาํ และโครงสรางพนื้ ฐานอืน่ ทจี่ ําเปน ตอการสง วิทยุกระจาย เสยี ง วิทยโุ ทรทศั น วทิ ยุโทรคมนาคม และการสื่อสารในรูปอืน่ เพื่อใชประโยชนสาํ หรบั การศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบ การศึกษาตามอธั ยาศัย การทํานุบาํ รุงศาสนา ศลิ ปะและวฒั นธรรมตามความจําเปน รัฐตองสงเสรมิ และสนับสนุนใหมีการผลิต และพัฒนาแบบเรียน ตํารา หนงั สอื ทางวิชาการ สือ่ สิ่งพมิ พอน่ื วัสดอุ ุปกรณ และเทคโนโลยเี พอ่ื การศึกษาอ่ืน โดยเรง รัดพฒั นาขดี ความสามารถในการผลิต จดั ใหม เี งินสนับสนุนการผลติ และมกี ารใหแ รงจงู ใจแกผผู ลิต และพัฒนาเทคโนโลยเี พ่อื การศึกษา ทง้ั นี้ โดยเปด ใหม ีการแขง ขันโดยเสรอี ยางเปนธรรม ผเู รยี นมีสทิ ธไิ ดร บั การพัฒนาขดี ความสามารถในการใชเ ทคโนโลยีเพื่อการศึกษาในโอกาส แรกท่ีทาํ ได เพือ่ ใหม คี วามรูและทกั ษะเพียงพอท่จี ะใชเ ทคโนโลยเี พอ่ื การศกึ ษาในการแสวงหาความรูด วย ตนเองไดอยา งตอ เนอ่ื งตลอดชวี ติ รฐั ตอ งสง เสริมใหม กี ารวิจัยและพฒั นา การผลติ และการพัฒนาเทคโนโลยีเพ่อื การศกึ ษา รวมท้งั การตดิ ตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการใชเ ทคโนโลยเี พอ่ื การศกึ ษา เพือ่ ใหเ กดิ การใชท ี่คมุ คา และ เหมาะสมกบั กระบวนการเรียนรขู องคนไทย โดยสรปุ แลว พระราชบญั ญตั ิการศึกษาแหงชาติ เปน กฎหมายแมบ ทในการจดั การศกึ ษาของชาติ กาํ หนดใหม ปี ฏิรูปคร้งั ใหญใ นดาน การจดั การเรียนเรยี นรู ปรับโครงสรา งหนว ยงาน ปฏริ ปู ครแู ละบคุ ลากร การศึกษา มีระบบประกันคุณภาพการศกึ ษา พัฒนาส่ือ เทคโนโลยีฯ และระดมทรัพยากรเพอ่ื การศึกษา คูมอื เตรยี มสอบศกึ ษานเิ ทศก : บวร เทศารนิ ทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 213 2. พระราชบญั ญตั ริ ะเบียบบริหารราชการกระทรวงศกึ ษาธิการ พ.ศ. 2546 พระราชบญั ญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2546 เปน กฎหมายทอี่ อกตาม พระราชบญั ญตั ปิ รบั ปรงุ กระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 และพระราชบญั ญตั กิ ารศกึ ษาแหง ชาติ พ.ศ. 2542 และแกไขเพ่มิ เตมิ (ฉบับที2่ ) พ.ศ. 2545 มีสาระสาํ คัญ จะนําเสนอเฉพาะมาตราท่ีสาํ คัญ ดงั น้ี 1) มาตรา 6 ใหจดั ระเบียบราชการกระทรวงศึกษาธกิ าร ดังน้ี 1) ระเบียบบริหารราชการในสวนกลาง 2) ระเบยี บบริหารราชการเขตพ้นื ที่การศึกษา 3) ระเบียบบริหารราชการในสถานศึกษาของรัฐ ทจี่ ดั การศึกษาระดบั ปริญญาท่ีเปน นติ บิ ุคคล หมวด 1 การจัดระเบยี บบริหารราชการในสวนกลาง (มาตรา 9-32 ) 2) มาตรา 9 ใหจัดระเบยี บบริหารราชการในสว นกลาง ดังนี้ 1) สาํ นักงานปลัดกระทรวง 2) สว นราชการที่มีหวั หนาสว นราชการ ขึ้นตรงตอรฐั มนตรวี า การกระทรวงศึกษาธกิ าร 3) มาตรา 10 การแบงสวนราชการในสวนกลางของกระทรวงศึกษาธิการใหเ ปนไปตามพระราช- บญั ญตั นิ ี้ โดยใหมีหัวหนา สวนราชการข้นึ ตรงตอรัฐมนตรวี า การกระทรวงศกึ ษาธิการ ดังนี้ 1) สํานักงานรฐั มนตรี 2) สํานกั งานปลัดกระทรวง 3) สาํ นักงานเลขาธกิ ารสภาการศึกษา 4) สาํ นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พื้นฐาน 5) สํานกั งานคณะกรรมการการอดุ มศึกษา 6) สาํ นักงานคณะกรรมการอาชีวศกึ ษา สว นราชการตาม 2) 3) 4) 5) และ6) มีฐานะเปน นติ บิ คุ คลและเปนกรม 1) เปนแคสวนราชการ หมวด 2 การจดั ระเบียบบริหารราชการเขตพนื้ ทกี่ ารศึกษา (มาตรา 33-39) 4) มาตรา 34 ใหจ ัดระเบยี บบริหารราชการของเขตพื้นท่ีการศึกษา ดงั นี้ 1) สาํ นักงานเขตพน้ื ท่กี ารศกึ ษา 2) สถานศกึ ษาทจ่ี ัดการศกึ ษาขน้ั พ้ืนฐาน หรือสว นราชการท่เี รยี กช่ืออยางอนื่ การแบงสว นราชการภายในตาม 1) ใหจ ัดทําเปน ประกาศกระทรวง และใหระบอุ ํานาจหนา ท่ี ของแตล ะสว นราชการไวในประกาศกระทรวง ทง้ั น้ี โดยคําแนะนาํ ของคณะกรรมการการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน การแบงสวนราชการภายในตาม 2) และอํานาจหนาที่ของสถานศกึ ษา หรือสว นราชการทีเ่ รียกชื่อ อยา งอน่ื ใหเ ปนไปตามระเบยี บท่คี ณะกรรมการเขตพื้นทก่ี ารศึกษาแตละเขตพนื้ ท่ีการศกึ ษากาํ หนด คูมอื เตรยี มสอบศกึ ษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 214 การแบงสวนราชการตามวรรคสองและวรรคสามใหเปนไปตามหลักเกณฑท่ีกําหนดในกฎ กระทรวง 5) มาตรา 35 สถานศึกษาท่ีจัดการศกึ ษาขัน้ พื้นฐานตาม มาตรา 34 (2) เฉพาะทีเ่ ปน โรงเรยี นมฐี านะ เปนนิตบิ ุคคล เมื่อมีการยบุ เลิกสถานศกึ ษาตามวรรคหนงึ่ ใหความเปนนติ ิบุคคลสนิ้ สุดลง 6) มาตรา 38 ใหมีคณะกรรมการสถานศกึ ษาขั้นพืน้ ฐาน สถานศกึ ษาระดบั อดุ มศึกษาระดับตํา่ กวา ปรญิ ญา และสถานศกึ ษาอาชีวศึกษาของแตละสถานศกึ ษา เพ่ือทาํ หนาท่กี าํ กบั สงเสริมและสนบั สนุนกจิ การ ของสถานศกึ ษา ประกอบดวยผูแทนผปู กครอง ผแู ทนครู ผูแทนองคกรชุมชน ผแู ทนองคกรปกครองสว น ทอ งถิ่น ผูแ ทนศษิ ยเ กา ของสถานศึกษา ผแู ทนพระภกิ ษสุ งฆหรอื ผแู ทนองคกรศาสนาอนื่ ในพนื้ ที่ และ ผูทรงคุณวฒุ ิ จํานวนกรรมการ คณุ สมบัติ หลกั เกณฑ วธิ กี ารสรรหา การเลอื กประธานกรรมการและกรรมการ วาระการดาํ รงตําแหนง และการพนจากตําแหนง ใหเ ปนไปตามทีก่ าํ หนดในกฎกระทรวง องคป ระกอบ อํานาจหนา ท่ี หลกั เกณฑ วธิ กี ารสรรหา และจาํ นวนกรรมการ ในคณะกรรมการ สถานศกึ ษาสําหรับสถานศึกษาบางประเภททม่ี สี ภาพ และลกั ษณะการปฏบิ ัติงานแตกตางไปจากสถานศึกษา ข้นั พน้ื ฐานโดยทวั่ ไป อาจกาํ หนดใหแ ตกตา งไปตามสภาพและลกั ษณะการปฏบิ ัติงานตลอดทัง้ ความจําเปน เฉพาะของสถานศกึ ษาประเภทนั้นได ทัง้ น้ี ตามทกี่ ําหนดในกฎกระทรวง ใหผบู ริหารสถานศึกษาเปน กรรมการ และเลขานุการของคณะกรรมการสถานศกึ ษา 7) มาตรา 39 สถานศึกษาและสว นราชการตาม มาตรา 34 (2) มีอํานาจหนา ท่ตี ามท่ีกําหนดไวใหเ ปน หนาที่ของสว นราชการนนั้ ๆ โดยใหมผี อู ํานวยการสถานศกึ ษา หรอื หัวหนา สวนราชการที่เรียกช่อื อยางอนื่ เปน ผบู งั คับบญั ชา ขาราชการและมีอาํ นาจหนาท่ี ดงั นี้ 1) บรหิ ารกจิ การของสถานศึกษาหรือสว นราชการใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบียบ ของทาง ราชการและของสถานศึกษาหรอื สว นราชการ รวมท้ังนโยบายและวัตถุประสงคข องสถานศกึ ษาหรือสว น ราชการ 2) ประสานการระดมทรัพยากรเพ่อื การศกึ ษา รวมทง้ั ควบคุมดแู ลบคุ ลากร การเงิน การพสั ดุ สถาน ที่ และทรพั ยสินอื่นของสถานศกึ ษาหรือสว นราชการใหเปนไปตามกฎหมาย ระเบียบและขอ บังคบั ของทาง ราชการ 3) เปน ผูแ ทนของสถานศึกษาหรอื สวนราชการในกจิ การทว่ั ไป รวมทงั้ การจัดทาํ นติ ิกรรมสญั ญาใน ราชการของสถานศกึ ษา หรอื สวนราชการตามวงเงินงบประมาณทส่ี ถานศึกษาหรือสวนราชการไดรับตาม ที่ไดรับมอบอาํ นาจ 4) จัดทาํ รายงานประจําป เกี่ยวกับกิจการของสถานศกึ ษาหรือสวนราชการเพ่ือเสนอตอคณะกรรมการ เขตพืน้ ทีก่ ารศึกษา คูมือเตรยี มสอบศกึ ษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 215 5) อํานาจหนา ท่ีในการอนุมตั ิประกาศนียบตั ร และวฒุ บิ ัตรของสถานศกึ ษาใหเปนไป ตามระเบยี บ ทคี่ ณะกรรมการการศกึ ษาขัน้ พ้ืนฐานกําหนด 6) ปฏบิ ตั งิ านอ่ืน ตามทไ่ี ดรบั มอบหมายจากรัฐมนตรวี าการกระทรวงศึกษาธกิ าร ปลัดกระทรวง เลขาธิการสภาการศึกษา เลขาธกิ ารคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน เลขาธกิ ารคณะกรรมการการอดุ ม ศกึ ษา เลขาธกิ ารคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา และผอู าํ นวยการสํานกั งานเขตพืน้ ท่กี ารศึกษา รวมทั้งงาน อน่ื ที่กระทรวงมอบหมาย สถานศึกษาและสวนราชการตาม มาตรา 34 (2) จะใหมรี องผูอาํ นวยการหรอื รองหวั หนา สว น ราชการรองจากผอู าํ นวยการ หรอื หวั หนา สว นราชการเพอ่ื ชวยปฏิบตั ิราชการก็ได หมวด 3 การจดั ระเบยี บบริหารราชการในสถานศึกษาของรัฐระดับปรญิ ญานิตบิ คุ คล (มาตรา 40-43 ) หมวด 4 การปฏบิ ตั ิราชการแทน (มาตรา 44-47 ) 8) มาตรา 45 อํานาจในการสง่ั การอนญุ าต การอนุมัติ การปฏบิ ตั ิราชการหรอื การดําเนนิ การอนื่ ท่ี ผูดาํ รงตาํ แหนงใดในพระราชบญั ญตั ิน้ีจะพึงปฏิบัตหิ รือดําเนนิ การตามกฎหมาย ระเบยี บ ขอ บงั คับหรอื คําสงั่ ใด หรือมติของคณะรัฐมนตรีในเรอื่ งใด ถา กฎหมาย ระเบยี บ ขอ บงั คับ หรอื คาํ สัง่ น้ัน หรอื มตขิ องคณะ รัฐมนตรใี นเรอ่ื งนัน้ มไิ ดก าํ หนดเร่อื งการมอบอํานาจไวเ ปนอยา งอ่ืน หรือมิไดหา มเรอื่ งการมอบอาํ นาจไว ผดู ํารงตาํ แหนง น้ันอาจมอบอาํ นาจใหผ ูดํารงตาํ แหนงอ่ืนปฏบิ ตั ริ าชการแทนได โดยคํานงึ ถงึ ความเปน อิสระ การบริหารงานท่ีคลองตวั ในการจัดการศกึ ษาของสถานศึกษา และของสาํ นักงานเขตพืน้ ทกี่ ารศกึ ษาที่บัญญัติ ใน มาตรา 44 (1) และ (2) ดงั ตอไปนี้ 6) ผอู าํ นวยการสถานศกึ ษาหรือผดู าํ รงตําแหนงเทียบเทา อาจมอบอาํ นาจใหข า ราชการในสถาน ศกึ ษา หรอื ในหนว ยงานทเี่ รียกช่ืออยา งอ่นื ได ตามระเบียบทคี่ ณะกรรมการเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษากาํ หนด 7) ผูด าํ รงตําแหนง (1) ถึง (6) อาจมอบอํานาจใหบ ุคคลอืน่ ไดต ามระเบียบทคี่ ณะรฐั มนตรกี าํ หนด การมอบอํานาจตามมาตรานใ้ี หท ําเปนหนงั สือ คณะรัฐมนตรอี าจกาํ หนดใหมกี ารมอบอํานาจในเรือ่ งใดเรื่องหน่งึ ตลอดจนการมอบอํานาจใหทํา นติ ิกรรม ฟอ งคดี หรอื ดาํ เนนิ คดีแทนกระทรวงหรอื สว นราชการตาม มาตรา 10 หรือกําหนดหลกั เกณฑ วธิ ีการ หมวด 5 การรักษาราชการแทน (มาตรา 48-56 ) 9) มาตรา 54 ในกรณที ไ่ี มมีผูดาํ รงตาํ แหนงผอู าํ นวยการสถานศกึ ษา หรอื มีแตไ มอ าจปฏิบัตริ าชการได ใหร องผอู าํ นวยการสถานศึกษารกั ษาราชการแทน ถามรี องผูอ ํานวยการสถานศกึ ษาหลายคนใหค นใดคน หน่งึ รกั ษาราชการแทน ถา ไมมผี ดู าํ รงตําแหนงรองผูอาํ นวยการสถานศกึ ษา หรือมแี ตไ มอาจปฏิบตั ริ าชการ ไดใ หผูอ ํานวยการสาํ นกั งานเขตพ้ืนท่กี ารศึกษาแตง ตง้ั ขา ราชการในสถานศึกษาคนใดคนหนงึ่ เปนผรู กั ษา- ราชการแทนกไ็ ด ใหน าํ ความในวรรคหน่ึงมาใชบงั คบั กบั สวนราชการทเ่ี รยี กชอื่ ยางอ่นื และมีฐานะเทยี บเทา สถานศึกษาดวยโดยอนุโลม คูมอื เตรยี มสอบศึกษานิเทศก : บวร เทศารนิ ทร

216 10) มาตรา 55 ใหผูรกั ษาราชการแทนตามความในพระราชบญั ญัตนิ ีม้ อี าํ นาจหนาทเี่ ชนเดียวกบั ผูซง่ึ ตนแทน สรุปสาระสําคัญของการปฏิรปู โครงสรา งหนว ยงานการศึกษาตาม พรบ.ระเบยี บบริหารราชการ กระทรวงศกึ ษาธิการ ดังนี้ 1) กระทรวงศกึ ษาธกิ าร มอี ํานาจหนาท่ีเกี่ยวกบั การสง เสริมและกํากบั ดแู ลการศึกษาทกุ ระดบั และ ทกุ ประเภท กาํ หนดนโยบาย แผน และมาตรฐานการศึกษา สนับสนนุ ทรัพยากรเพ่อื การศึกษา สงเสริมและ ประสานงานการศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรม และการกีฬาเพื่อการศกึ ษารวมทงั้ การตดิ ตาม ตรวจสอบ และ ประเมนิ ผลการจดั การศกึ ษา และราชการอืน่ ตามทมี่ ีกฎหมายกําหนด ้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 2) การแบง สวนราชการในกระทรวงศึกษาธิการ ไดม กี ารจัดระเบียบราชการในกระทรวง ดังนี้ 1) ระเบียบบรหิ ารราชการในสวนกลาง 2) ระเบยี บบริหารราชการเขตพืน้ ท่กี ารศึกษา 3) ระเบยี บบรหิ ารราชการในสถานศกึ ษาของรัฐ ทจี่ ดั การศึกษาระดับปริญญาทเ่ี ปน นิติบคุ คล (ไดแก มหาวทิ ยาลยั วิทยาลยั หรือสถาบนั ทจี่ ัดการศึกษาในระดบั ปริญญา การบริหารจัดการใหเปนไป ตาม กฎหมายของสถานศกึ ษานั้นๆ) 2.1) การจัดระเบียบบริหารราชการในสว นกลาง ประกอบดวย 1) สาํ นักงานปลดั กระทรวง 2) สวนราชการที่มหี ัวหนาสวนราชการ ขน้ึ ตรงตอรัฐมนตรวี า การกระทรวงศกึ ษาธิการ การแบงสว นราชการในสวนกลางของกระทรวงศกึ ษาธกิ ารใหแบง เปน ดังน้ี และมีหวั หนา สวนราชการข้ึนตรงตอ รฐั มนตรีวาการกระทรวงศกึ ษาธิการ 1) สํานักงานรฐั มนตรี 2) สํานักงานปลัดกระทรวง 3) สํานักงานเลขาธิการสภาการศึกษา 4 ) สาํ นกั งานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พนื้ ฐาน 5) สํานักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา 6) สํานกั งานคณะกรรมการอาชีวศกึ ษา สวนราชการตาม 2) 3) 4) 5) และ6) มฐี านะเปน นิตบิ ุคคลและเปนกรม 2.2) การจดั ระเบียบบรหิ ารราชการของเขตพ้นื ทกี่ ารศึกษา แบงเปนดังน้ี 1) สาํ นักงานเขตพืน้ ทก่ี ารศกึ ษา 2) สถานศกึ ษาท่ีจัดการศึกษาขนั้ พน้ื ฐาน หรอื สวนราชการทเ่ี รียกชอ่ื อยางอืน่ การแบง สวนราชการภายในตาม 1) ใหจ ัดทําเปนประกาศกระทรวง และใหระบุอํานาจหนา ทข่ี อง แตล ะสว นราชการไวใ นประกาศกระทรวง ท้ังนี้ โดยคําแนะนาํ ของคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พน้ื ฐาน การแบงสวนราชการภายในตาม 2) และอาํ นาจหนา ที่ของสถานศึกษา หรือสว นราชการท่ีเรยี กชอื่ อยา งอืน่ ใหเปนไปตามระเบียบท่คี ณะกรรมการเขตพืน้ ทีก่ ารศกึ ษาแตล ะเขตพน้ื ที่การศึกษากําหนด และ การแบงสวนราชการดังกลาว ใหเ ปน ไปตามหลกั เกณฑท่ีกําหนดในกฎกระทรวง คูมือเตรียมสอบศกึ ษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 217 สถานศกึ ษาท่จี ัดการศึกษาข้ันพนื้ ฐาน เฉพาะที่เปนโรงเรยี นมฐี านะเปนนิติบุคคล เม่ือมีการยุบเลกิ สถานศึกษาตามวรรคหนง่ึ ใหค วามเปน นิตบิ ุคคลส้ินสดุ ลง 2.3) การจัดระเบยี บสวนราชการทีเ่ ปนสถาบันอดุ มศึกษา ทส่ี อนระดบั ปริญญา และเปนนิตบิ คุ คล ไดแกสถาบันอดุ มศึกษาทวั่ ไป 3) โครงสรางการบริหารของสาํ นักงานเขตเขตพน้ื ทกี่ ารศึกษาและสถานศึกษาขั้นพ้ืนฐาน เขตพน้ื ทกี่ ารศึกษาเปน เขตบรหิ ารและจัดการศึกษา กําหนดข้นึ โดยมาตรา 37 ของ พรบ.ระเบยี บ บรหิ ารราชการกระทรวงศึกษาธกิ าร พศ. 2546 ประกอบไปดวย 185 เขต ซง่ึ รัฐมนตรีวา การกระทรวง ศึกษาธกิ าร เปนผูประกาศจดั ต้ัง การบริหารงานโดยผอู ํานวยการสํานักงานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษาเปนผบู งั คบั บญั ชาขาราชการและมหี นา ท่ีกํากบั ดแู ล และสง เสรมิ สนบั สนุน และประสานงานสง เสรมิ กระจายอาํ นาจ หนาที่และบทบาทการดาํ เนินงานใหแ กสถานศกึ ษาและหนวยงานทางการศึกษา สํานกั งานเขตพืน้ ทกี่ ารศกึ ษา เปน สาํ นักงานทที่ ําหนาที่เปนสาํ นักงานเลขานกุ ารคณะกรรมการ เขตพืน้ ทก่ี ารศกึ ษา แบงสว นราชการภายในเปน กลมุ ดงั นี้ กลมุ อํานวยการ กลุมนโยบายและแผน กลมุ สงเสรมิ การจัดการศึกษา กลุมบรหิ ารงานบุคคล กลมุ นิเทศติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษา กลมุ สง เสริมสถานศึกษาเอกชน และหนวยตรวจสอบภายใน สถานศกึ ษาข้ันพนื้ ฐานสงั กัดเขตพื้นทีก่ ารศกึ ษามฐี านะเปนนติ บิ ุคคล มผี ูอาํ นวยการสถานศึกษาเปน ผบู ังคบั บญั ชา มีการกํากบั ตดิ ตามการบรหิ ารกจิ การสถานศกึ ษาโดยคณะกรรมการสถานศึกษา มรี ะบบ ประกันคณุ ภาพการศึกษา สถานศึกษามีหนาท่ีใหบรกิ ารดานการเรยี นการสอนทม่ี ีคุณภาพ และจดั สถาน ศึกษาใหม ีคุณภาพ ใหสถานศึกษาข้ันพน้ื ฐานแบง สวนราชการตามกฎกระทรวงวา ดว ยการแบง สวนราชการ ในสถานศึกษาสังกดั เขตพนื้ ท่กี ารศกึ ษาและระเบยี บคณะกรรมการเขตพื้นทีก่ ารศกึ ษา โดยแบงสว นราชการ ภายในออกเปนกลุมหรือศูนย เชน กลุม บริหารงานวชิ าการ กลมุ บรหิ ารงบประมาณ กลุมบรหิ ารงานบคุ คล หรอื กลมุ บรหิ ารงานท่ัวไป โดยขออนุมัตติ อ เขตพื้นที่การศกึ ษา สถานศกึ ษาอาจแบง สว นราชการในกลุม เปน กลมุ งาน ก็ไดโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการสถานศกึ ษาขนั้ พ้นื ฐาน 4) หนวยงานทไี่ มเปน สวนราชการสังกดั กระทรวงศกึ ษาธิการ (ตามเจตนากฎหมาย) เชน 1) สภาครูและบุคลากรทางการศกึ ษา (ครุ สุ ภา) 2) สถาบนั เทคโนโลยเี พ่อื การศึกษา 3) สถาบนั พัฒนาและสง เสรมิ ครู คณาจารย และบุคลากรทางการศกึ ษา 4) สถาบนั สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 5) สาํ นักงานรบั รองมาตรฐานและประเมนิ คณุ ภาพการศึกษา 6) สถาบนั ทดสอบทางการศึกษาแหง ชาติ คูมือเตรยี มสอบศึกษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 218 3. พระราชบัญญัตสิ ภาครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษา พ.ศ. 2546 พระราชบญั ญัติสภาครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา พ.ศ. 2546 มีสาระสําคัญ ดังน้ี 1) นิยามศัพทท สี่ ําคัญ ในพระราชบญั ญตั นิ ้ี ไดแ ก “วชิ าชพี ” หมายความวา วชิ าชพี ทางการศกึ ษาทท่ี ําหนา ทหี่ ลักทางดา นการเรียนการสอนและ การสงเสรมิ การเรยี นรูของผูเรยี นดวยวธิ กี ารตาง ๆ รวมท้ังการรับผดิ ชอบการบรหิ ารสถานศกึ ษาใน สถานศกึ ษาปฐมวัย ขั้นพืน้ ฐานและอุดมศกึ ษาท่ตี ่ํากวา ปริญญาทงั้ ของรัฐและเอกชน และการบรหิ ารการ ศึกษานอกสถานศกึ ษาในระดบั เขตพื้นท่ีการศึกษา ตลอดจนการสนับสนนุ การศกึ ษา ใหบ ริการหรือปฏิบตั ิ งานเก่ียวเนื่องกบั การจดั กระบวนการเรียนการสอน การนิเทศ และการบริหารการศกึ ษาในหนว ยงาน การศึกษาตา ง ๆ “ ผูประกอบวิชาชพี ทางการศึกษา” หมายความวา ครู ผูบริหารสถานศกึ ษา ผบู รหิ ารการศกึ ษา และบคุ ลากรทางการศึกษาอนื่ ซ่ึงไดร บั ใบอนุญาตเปน ผูประกอบวิชาชีพตามพระราชบัญญตั ินี้ “ครู” หมายความวา บคุ คลซึง่ ประกอบวชิ าชีพหลักทางดา นการเรียนการสอนและการสง เสรมิ การเรียนรขู องผเู รยี นดว ยวธิ ีการตาง ๆ ในสถานศึกษาปฐมวยั ขน้ั พืน้ ฐานและอุดมศึกษาที่ตํ่ากวา ปรญิ ญา ท้ังของรฐั และเอกชน ”ผูบริหารสถานศึกษา” หมายความวา บุคคลซงึ่ ปฏิบตั งิ านในตําแหนงผูบรหิ ารสถานศกึ ษา ภายในเขตพ้ืนทกี่ ารศึกษา และสถานศกึ ษาอืน่ ที่จัดการศึกษาปฐมวยั ขน้ั พน้ื ฐาน หรืออดุ มศึกษาตํ่ากวา ปริญญา ทงั้ ของรฐั และเอกชน “ผบู ริหารการศึกษา” หมายความวา บุคคลซึง่ ปฏิบัตงิ านในตําแหนงผูบริหารนอกสถานศกึ ษา ในระดบั เขตพ้ืนทกี่ ารศึกษา “บุคลากรทางการศกึ ษาอื่น” หมายความวา บคุ คลซง่ึ ทําหนาท่ีสนบั สนุนการศกึ ษาใหบรกิ าร หรือปฏบิ ัติงานเก่ยี วเนอ่ื งกบั การจดั กระบวนการเรยี นการสอน การนิเทศ และการบรหิ ารการศึกษาในหนวย งานการศกึ ษาตาง ๆ ซงึ่ หนวยงานการศึกษากาํ หนดตําแหนง ใหตอ งมีคณุ วุฒิทางการศึกษา “ใบอนญุ าต” หมายความวา ใบอนญุ าตประกอบวิชาชีพซึง่ ออกใหผปู ฏิบัตงิ านในตําแหนงครู ผบู ริหารสถานศึกษา ผบู ริหารการศกึ ษา และบุคลากรทางการศกึ ษาอนื่ ตามพระราชบญั ญตั ิน้ี 2) ใหมสี ภาครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษา เรยี กวา “ครุ ุสภา” มฐี านะเปนนิตบิ ุคคล ในกํากบั ของ กระทรวงศกึ ษาธิการ 2.1)วัตถปุ ระสงค ของครุ สุ ภา ดงั ตอ ไปนี้ 1) กําหนดมาตรฐานวิชาชพี ออกและเพิกถอนใบอนุญาต กาํ กับดูแลการปฏิบัตติ ามมาตรฐาน วิชาชีพและจรรยาบรรณของวิชาชพี รวมท้งั การพัฒนาวชิ าชพี 2) กาํ หนดนโยบายและแผนพฒั นาวชิ าชีพ 3) ประสาน สง เสริมการศึกษาและการวิจัยเก่ียวกบั การประกอบวิชาชีพ คูม อื เตรยี มสอบศึกษานเิ ทศก : บวร เทศารนิ ทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 219 2.2) อาํ นาจหนา ที่ของคุรสุ ภา ดังตอไปน้ี 1) กาํ หนดมาตรฐานวิชาชพี และจรรยาบรรณของวชิ าชีพ 2)ควบคมุ ความประพฤติและการดาํ เนนิ งานของผปู ระกอบวชิ าชีพทางการศึกษาใหเปนไป ตามมาตรฐานวิชาชีพและจรรยาบรรณของวิชาชีพ 3) ออกใบอนญุ าตใหแกผ ขู อประกอบวชิ าชีพ 4) พกั ใชใบอนุญาตหรือเพกิ ถอนใบอนุญาต 5) สนบั สนนุ สงเสริมและพฒั นาวชิ าชีพตามมาตรฐานวิชาชพี และจรรยาบรรณของวิชาชีพ 6) สงเสรมิ สนบั สนนุ ยกยอ ง และผดงุ เกียรติผูป ระกอบวชิ าชีพทางการศึกษา 7) รบั รองปรญิ ญา ประกาศนยี บัตร หรอื วุฒบิ ัตร ของสถาบนั ตา ง ๆ ตามมาตรฐานวชิ าชพี 8) รบั รองความรูแ ละประสบการณท างวิชาชีพ รวมทั้งความชาํ นาญในการประกอบวชิ าชีพ 9) สง เสริมการศกึ ษาและการวจิ ัยเกีย่ วกบั การประกอบวิชาชีพ 10) เปน ตวั แทนผปู ระกอบวิชาชีพทางการศึกษาของประเทศไทย 11) ออกขอ บงั คบั ของครุ ุสภาวาดวย ก) การกาํ หนดลักษณะตอ งหามตามมาตรา 13 ข) การออกใบอนญุ าต อายุใบอนุญาต การพกั ใชใ บอนญุ าต การเพิกถอนใบอนุญาต และการรบั รองความรู ประสบการณท างวิชาชีพ ความชาํ นาญในการประกอบวชิ าชพี ค) หลกั เกณฑแ ละวิธกี ารในการขอรบั ใบอนญุ าต ง) คณุ สมบัตแิ ละลักษณะตอ งหา มของผูข อรับใบอนุญาต จ) จรรยาบรรณของวิชาชีพ และการประพฤติผดิ จรรยาบรรณอันจะนาํ มาซึง่ ความ เสอื่ มเสยี เกียรติศกั ดิแ์ หงวิชาชีพ ฉ) มาตรฐานวชิ าชพี ช) วิธกี ารสรรหา การเลอื ก การเลือกตั้ง และการแตงตัง้ คณะกรรมการครุ สุ ภาและ คณะกรรมการมาตรฐานวชิ าชีพ ซ) องคป ระกอบ หลกั เกณฑ วิธกี ารคัดเลอื กคณะกรรมการสรรหา ฌ) หลกั เกณฑและวิธกี ารสรรหาเลขาธิการครุ สุ ภา ญ) การใด ๆ ตามท่กี าํ หนดในพระราชบัญญัติน้ี 12) ใหค าํ ปรึกษาหรอื เสนอแนะตอคณะรัฐมนตรีเกยี่ วกับนโยบายปญหาการพัฒนาวิชาชีพ 13) ใหคาํ แนะนาํ หรือเสนอความเห็นตอ รัฐมนตรีเกี่ยวกบั การประกอบวิชาชพี หรอื การออก กฎกระทรวง ระเบยี บ และประกาศตาง ๆ 14) กาํ หนดใหม ีคณะกรรมการเพ่ือกระทาํ การใด ๆ อนั อยูในอํานาจหนาทขี่ องคุรุสภา 15) ดาํ เนินการใหเปน ไปตามวัตถุประสงคข องคุรสุ ภา คูม ือเตรียมสอบศึกษานิเทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 220 3) องคประกอบและอํานาจหนาท่คี ณะกรรมการครุ สุ ภา 3.1) องคประกอบคณะกรรมการครุ สุ ภา กรรมการคุรสุ ภามีจาํ นวน 39 คน ประกอบดว ย 1) ประธานกรรมการ ซง่ึ คณะรัฐมนตรีแตงตง้ั จากผูทรงคุณวฒุ ทิ ม่ี คี วามรู ความเชีย่ วชาญ และ ประสบการณสูงดา นการศึกษา มนุษยศาสตร สังคมศาสตร หรือกฎหมาย 2) กรรมการโดยตําแหนง ประกอบดวย ปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร เลขาธิการสภาการศกึ ษา เลขาธกิ ารคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พืน้ ฐาน เลขาธกิ ารคณะกรรมการการอดุ มศึกษา เลขาธกิ ารคณะ กรรมการการอาชวี ศึกษา เลขาธิการคณะกรรมการขา ราชการครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา ผูอํานวยการ สาํ นักบรหิ ารงาน คณะกรรมการสงเสริมการศกึ ษาเอกชน และหัวหนา สาํ นักงานคณะกรรมการมาตรฐาน การบริหารงานบุคคลสว นทองถน่ิ 3) กรรมการผูทรงคณุ วฒุ ิจํานวนเจด็ คน ซึง่ คณะรฐั มนตรีแตง ต้ังจากผทู มี่ คี วามรู ความเช่ยี วชาญ และประสบการณสูงดา นการบรหิ ารการศกึ ษา การอาชีวศึกษา การศึกษาพเิ ศษ มนุษยศาสตร สังคมศาสตร วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี และกฎหมาย ดา นละหนึ่งคน ซ่ึงในจาํ นวนนตี้ องเปนผูที่เปน หรอื เคยเปน ครู ผบู รหิ ารสถานศกึ ษา หรอื ผบู ริหารการศึกษาไมนอยกวา สามคน 4) กรรมการซ่งึ ไดรบั แตง ต้งั จากผดู าํ รงตําแหนงคณบดีคณะครศุ าสตร หรอื ศกึ ษาศาสตร หรอื การศกึ ษา ซง่ึ เลือกกนั เองจากสถาบนั อดุ มศกึ ษาของรฐั จํานวนสามคน และจากสถาบนั อุดมศกึ ษาเอกชน จํานวนหนง่ึ คน 5) กรรมการจากผูประกอบวชิ าชีพทางการศึกษา ซ่งึ เลือกต้งั มาจากผูประกอบวชิ าชีพทางการ ศึกษาจํานวนสิบเกา คน ในจาํ นวนน้ตี อ งเปน ผูป ระกอบวชิ าชพี ทางการศกึ ษาทด่ี าํ รงตาํ แหนงครู ผูบริหาร สถานศึกษา ผบู ริหารการศกึ ษา และบคุ ลากรทางการศกึ ษาอ่ืน และมาจากสงั กัดเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษา สถาบัน อาชีวศกึ ษา สถานศกึ ษาเอกชน และองคก รปกครองสว นทอ งถ่ิน ตามสดั สว นจํานวนผูประกอบวชิ าชพี ทาง การศึกษา 6) ใหเลขาธิการครุ ุสภาเปน เลขานกุ าร 3.2)อาํ นาจหนา ทีข่ องคณะกรรมการคุรสุ ภา มีดงั ตอไปน้ี 1) บริหารและดําเนินการตามวตั ถปุ ระสงคแ ละอํานาจหนาที่ของคุรสุ ภาซง่ึ กําหนดไวใ น พระราชบัญญัติน้ี 2) ใหค ําปรึกษาและแนะนาํ แกคณะกรรมการมาตรฐานวิชาชีพ 3) พจิ ารณาวนิ จิ ฉยั อุทธรณคาํ ส่ังของคณะกรรมการมาตรฐานวิชาชพี ตามมาตรา 54 4) เรง รัดใหพนกั งานเจา หนา ทสี่ วนราชการ หรอื คณะกรรมการมาตรฐานวชิ าชีพ ปฏบิ ัติตาม อาํ นาจและหนา ทท่ี ีก่ ฎหมายกําหนด 5) แตง ตั้งคณะอนุกรรมการเพอื่ กระทําการใด ๆ อันอยใู นอํานาจและหนาท่ขี องคณะกรรมการ ครุ สุ ภา คูม อื เตรยี มสอบศึกษานิเทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 221 6) ควบคุมดแู ลการดําเนินงานและการบริหารงานทั่วไป ตลอดจนออกระเบยี บ ขอ บังคับ ประกาศ หรอื ขอกําหนดเกี่ยวกับสํานักงานเลขาธกิ ารคุรสุ ภา ในเรอ่ื งดังตอ ไปนี้ ก) การจดั แบงสว นงานของสาํ นักงานเลขาธิการครุ สุ ภาและขอบเขตหนา ท่ีของสวนงาน ข) การกาํ หนดตาํ แหนง คุณสมบตั เิ ฉพาะ อัตราเงินเดือน คา จาง และคา ตอบแทนอ่นื ของ พนักงานเจา หนาทีข่ องคุรสุ ภา ค) การคดั เลอื ก การบรรจุ การแตง ต้งั การถอดถอน วนิ ยั และการลงโทษทางวินยั การออก จากตําแหนง การรองทกุ ข และการอทุ ธรณการลงโทษของเจา หนา ที่ รวมทง้ั วิธกี าร เง่อื นไขในการจา ง พนกั งานเจา หนา ท่ขี องครุ สุ ภา ง) การบรหิ ารและจดั การการเงิน การพสั ดุ และทรัพยส ินของครุ สุ ภา จ) กาํ หนดอํานาจหนา ที่และระเบียบเก่ยี วกบั การปฏบิ ัตหิ นา ท่ีของผตู รวจสอบภายใน 7) กําหนดนโยบายการบรหิ ารงาน และใหความเหน็ ชอบแผนการดาํ เนนิ งานของสํานกั งาน เลขาธิการครุ ุสภา 8) ปฏิบตั ิการอื่นใดตามที่กฎหมายกําหนดไวใ หเปนอาํ นาจและหนาทขี่ องคณะก.ก.ครุ สุ ภา 9) พิจารณาหรือดําเนนิ การในเรอ่ื งอนื่ ตามท่ีรัฐมนตรมี อบหมาย 4) คณะกรรมการมาตรฐานวิชาชีพ 4.1 องคป ระกอบคณะกรรมการมาตรฐานวชิ าชีพ มคี ณะกรรมการ จํานวน 17 คน ประกอบดวย 1) ประธานกรรมการซึ่งรฐั มนตรีแตงตง้ั จากกรรมการผทู รงคุณวุฒใิ นคณะกรรมการคุรสุ ภา 2) กรรมการโดยตําแหนง ไดแ ก เลขาธกิ ารคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พ้ืนฐาน เลขาธกิ าร คณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา และเลขาธิการคณะกรรมการขาราชการครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา 3) กรรมการผูท รงคุณวุฒจิ ํานวนสี่คนซ่งึ คณะกรรมการครุ สุ ภาสรรหาจากผทู รงคุณวุฒทิ ีม่ ีความ รู ความเชยี่ วชาญ และประสบการณส ูงดา นการศึกษา การบรหิ าร และกฎหมาย 4) กรรมการจากคณาจารยในคณะครุศาสตร ศึกษาศาสตร หรือการศกึ ษา ท้ังของรัฐและเอกชน ทมี่ ีการสอนระดบั ปริญญาในสาขาวชิ าครศุ าสตร ศึกษาศาสตร การศกึ ษา ซึง่ เลือกกนั เองจาํ นวนสองคน 5) กรรมการจากผูประกอบวิชาชีพทางการศกึ ษาจาํ นวนหกคน ซึง่ เลอื กตั้งมาจากผปู ระกอบ วชิ าชีพทางการศกึ ษาทดี่ าํ รงตําแหนงครทู มี่ ีประสบการณด า นการสอนไมน อ ยกวา สิบป หรือดาํ รงตาํ แหนง อาจารย 3 หรือมวี ทิ ยฐานะเปน ครูชํานาญการข้ึนไป ผปู ระกอบวชิ าชพี ทางการศกึ ษาท่ดี ํารงตําแหนงผูบ ริหาร สถานศึกษาท่ีมปี ระสบการณในตําแหนงไมนอ ยกวา สบิ ป ผูประกอบวชิ าชพี ทางการศึกษาทดี่ าํ รงตําแหนง ผูบริหารการศกึ ษาที่มปี ระสบการณในตาํ แหนง ไมนอ ยกวา สบิ ป และบคุ ลากรทางการศกึ ษาอืน่ ท่ีมปี ระสบ การณใ นตาํ แหนงไมนอยกวาสบิ ป 6)ใหเลขาธกิ ารคุรสุ ภา เปนกรรมการและเลขานกุ าร คูมือเตรียมสอบศกึ ษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 222 4.2) อํานาจหนาท่คี ณะกรรมการมาตรฐานวชิ าชพี มดี ังตอ ไปนี้ 1) พจิ ารณาการออกใบอนญุ าตใหแ กผูประกอบวชิ าชีพทางการศึกษา และการพกั ใชห รือ เพกิ ถอนใบอนญุ าต 2) กํากับดูแลการปฏบิ ัติตามมาตรฐานและจรรยาบรรณของผปู ระกอบวชิ าชีพทางการศึกษา 3) สง เสรมิ พฒั นา และเสนอแนะคณะกรรมการครุ ุสภากําหนดมาตรฐานและจรรยาบรรณ ใน การประกอบวชิ าชพี 4) สง เสริม ยกยอ ง และพัฒนาวชิ าชีพไปสูความเปน เลิศในสาขาตา ง ๆ ตามท่ีกําหนดใน ขอบงั คบั ของคุรุสภา 5) แตง ตัง้ ทปี่ รกึ ษา คณะอนุกรรมการ หรือมอบหมายกรรมการมาตรฐานวชิ าชีพ เพ่อื กระทาํ การใด ๆ อันอยูใ นอาํ นาจและหนา ทข่ี องคณะกรรมการมาตรฐานวชิ าชพี 6) ปฏิบัติการอนื่ ใดตามที่กฎหมายกําหนดไวใหเปนอาํ นาจและหนาทข่ี องคณะกรรมการมาตร ฐานวิชาชีพ 7) พิจารณาหรือดาํ เนนิ การในเรือ่ งอ่ืนตามท่รี ฐั มนตรหี รอื คณะกรรมการครุ สุ ภามอบหมาย 5) สาํ นกั งานเลขาธิการคุรุสภา มหี นา ทดี่ งั ตอไปนี้ 1) รบั ผดิ ชอบเกยี่ วกบั การดําเนนิ งานของครุ ุสภา 2) ประสานและดําเนินการเก่ียวกบั กจิ การอน่ื ท่คี ุรุสภามอบหมาย 3) จดั ทาํ รายงานประจําปเก่ยี วกับการดําเนินงานเสนอตอ ครุ สุ ภา 6) ใหว ิชาชพี ครู ผบู รหิ ารสถานศกึ ษา และผูบรหิ ารการศึกษาเปน วชิ าชพี ควบคุม ตามพระราชบัญญตั ิน้ี การกําหนดวิชาชพี ควบคุมอน่ื (เชนศกึ ษานเิ ทศก) ใหเ ปนไปตามทีก่ ําหนดในกฎกระทรวง ผใู ดประกอบวชิ าชพี ทีไ่ ดร ับการยกเวนไมตอ งมใี บอนญุ าต ไดแ ก 1) ผูท เี่ ขา มาใหค วามรูแกผ เู รยี นในสถานศึกษาเปนครงั้ คราวในฐานะวทิ ยากรพเิ ศษทางการ ศกึ ษา 2) ผูท่ไี มไดป ระกอบวชิ าชพี หลกั ทางดา นการเรียนการสอนแตใ นบางคร้ังตองทําหนา ทส่ี อน ดวย 3) นักเรียน นกั ศึกษา หรอื ผรู บั การฝก อบรมหรือผูไ ดร บั ใบอนุญาตปฏิบตั ิการสอน ซง่ึ ทําการ ฝกหัดหรอื อบรมในความควบคุมของผปู ระกอบวชิ าชีพทางการศึกษา ซง่ึ เปนผูใหก ารศึกษาหรือฝกอบรม ท้ังนี้ ตามหลกั เกณฑ วิธกี าร และเงอ่ื นไขทค่ี ณะกรรมการครุ ุสภากําหนด 4) ผูทจ่ี ัดการศึกษาตามอัธยาศยั 5) ผทู ที่ าํ หนาทสี่ อนในศนู ยก ารเรยี นตามกฎหมายวาดว ยการศกึ ษาแหง ชาติ หรือสถานทเ่ี รยี น ท่หี นว ยงานจัดการศึกษานอกระบบและตามอธั ยาศยั บุคคล ครอบครัว ชมุ ชน องคก รชุมชน องคก รปกครอง สวนทองถ่นิ องคก รเอกชน องคก รวิชาชีพ สถาบนั ศาสนา สถานประกอบการ โรงพยาบาล สถาบนั ทางการ แพทย สถานสงเคราะห และสถาบันสงั คมอื่นเปนผูจัด คมู ือเตรียมสอบศึกษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 223 6) คณาจารย ผบู รหิ ารสถานศกึ ษา และผูบรหิ ารการศึกษาในระดบั อดุ มศกึ ษาระดับปรญิ ญาทง้ั ของรัฐและเอกชน 7) ผบู ริหารการศึกษาระดบั เหนือเขตพน้ื ทก่ี ารศึกษา 8) บคุ คลอื่นตามทคี่ ณะกรรมการคุรสุ ภากําหนด 7) คุณสมบตั แิ ละลักษณะตอ งหา ม ของผขู อรบั ใบอนญุ าต มดี งั ตอไปนี้ ก) คุณสมบัติ ไดแก 1) มอี ายไุ มตาํ่ กวา ยส่ี ิบปบริบรู ณ 2) มีวุฒปิ รญิ ญาทางการศึกษา หรอื เทียบเทา หรอื มคี ณุ วฒุ ิอ่นื ที่คุรุสภารบั รอง 3) ผานการปฏบิ ัตกิ ารสอนในสถานศกึ ษาตามหลักสูตรปรญิ ญาทางการศกึ ษาเปนเวลา ไมนอ ยกวาหนง่ึ ป และผานเกณฑการประเมินปฏิบัติการสอนตามหลักเกณฑ วธิ กี าร และเง่ือนไขที่ คณะกรรมการครุ สุ ภากําหนด ข) ลกั ษณะตองหาม ไดแ ก 1) เปน ผมู คี วามประพฤติเส่อื มเสยี หรือบกพรองในศีลธรรมอันดี 2) เปนคนไรความสามารถหรือคนเสมอื นไรค วามสามารถ 3) เคยตองโทษจาํ คุกในคดที ค่ี ุรุสภาเหน็ วา อาจนาํ มาซึง่ ความเส่อื มเสยี แหงวิชาชพี 8) หามมิใหผใู ดแสดงดวยวิธีใด ๆ ใหผ ูอนื่ เขาใจวาตนมสี ทิ ธิหรือพรอมจะประกอบวชิ าชีพ โดยไมได รบั ใบอนุญาตจากคุรสุ ภา และหามมิใหส ถานศึกษารบั ผูไมไดร ับใบอนญุ าตเขาประกอบวชิ าชีพควบคมุ ในสถานศึกษา เวนแตจะไดรบั อนญุ าตจากคุรุสภา 9)ผซู ่งึ ไดรับใบอนญุ าตตอ งประกอบวิชาชพี ภายใตบ งั คบั แหง ขอ จํากัดและเง่ือนไขตามขอ บงั คับ ของคุรุสภา 10)ผซู ่งึ ไดรบั ใบอนญุ าตตอ งประพฤตติ นตามมาตรฐานและจรรยาบรรณของวิชาชีพตามทกี่ ําหนด ในขอบังคบั ของคุรสุ ภา 11) มาตรฐานวชิ าชพี ประกอบดว ย 1) มาตรฐานความรแู ละประสบการณว ชิ าชีพ 2) มาตรฐานการปฏิบัตงิ าน 3) มาตรฐานการปฏิบัตติ น 12) มาตรฐานการปฏิบัตติ น คือจรรยาบรรณของวชิ าชีพ 5 ดาน ประกอบดวย 1) จรรยาบรรณตอตนเอง 2) จรรยาบรรณตอวชิ าชีพ 3) จรรยาบรรณตอ ผรู บั บริการ 4) จรรยาบรรณตอ ผูร ว มประกอบวิชาชพี 5) จรรยาบรรณตอสังคม คูม อื เตรยี มสอบศกึ ษานิเทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 224 13) โทษผูประพฤติผิดมาตรฐานวิชาชพี ท่เี ปน อํานาจของคณะกรรมการมาตรฐานวิชาชพี ใหล งอยางใด อยา งหน่งึ ดงั ตอ ไปนี้ 1) ยกขอ กลา วหา (ไมม ีโทษ) 2) ตกั เตือน 3) ภาคทัณฑ 4) พักใชใบอนุญาตมกี าํ หนดเวลาตามทเ่ี ห็นสมควร แตไ มเกนิ หาป 5) เพกิ ถอนใบอนุญาต (เทาอายุใบอนุญาต คือ 5ป หรือเทาทอ่ี ายยุ ังเหลอื ) 14) สมาชิกของคุรุสภามสี องประเภท ไดแ ก สมาชิกสามัญ สมาชิกกติ ติมศักดิ์ โดยมาชกิ กติ ติมศักดิ์ เปน ผูท รงคณุ วุฒซิ ึง่ คณะกรรมการครุ สุ ภาแตงตัง้ โดยมตเิ ปนเอกฉันท 15) คณะกรรมการสง เสรมิ สวัสดกิ ารและสวสั ดิภาพครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษา (สก.สค.) 15.1) วตั ถุประสงค การสง เสริมสวัสดิการและสวสั ดภิ าพครูและบคุ ลากรทางการศึกษา ดงั ตอ ไปนี้ 1) สงเสรมิ สวสั ดิการ สวสั ดภิ าพ สทิ ธปิ ระโยชนเ กื้อกูลอืน่ และความมัน่ คงของผูประกอบ วิชาชีพทางการศกึ ษาและผปู ฏิบัติงานดานการศึกษา 2) สง เสรมิ ความสามัคคแี ละผดุงเกยี รติของผูป ระกอบวชิ าชพี ทางการศึกษาและผปู ฏิบตั ิงาน ดา นการศึกษา 3) สงเสริมและสนับสนุนการจดั การศึกษาของกระทรวงในเร่ืองส่ือการเรียนการสอน วสั ดุ อุปกรณก ารศึกษาและเร่ืองอน่ื ทเี่ ก่ียวกบั การจดั การศกึ ษา 4) สงเสรมิ และสนบั สนนุ การศึกษาวจิ ยั เก่ียวกบั การพัฒนา การดาํ เนนิ งานดานสวัสดกิ าร สวัสดภิ าพและผดงุ เกยี รติของผปู ระกอบวชิ าชพี ทางการศกึ ษา 15.2 ) องคป ระกอบคณะกรรมการสงเสรมิ สวัสดิการและสวสั ดภิ าพครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษา มจี าํ นวนกรรมการ 23 คน ประกอบดวย 1) ปลดั กระทรวงศึกษาธิการ เปน ประธาน 2) กรรมการโดยตาํ แหนง ไดแก เลขาธกิ ารสภาการศกึ ษา เลขาธิการคณะกรรมการการศกึ ษา ขัน้ พน้ื ฐาน เลขาธกิ ารคณะกรรมการการอดุ มศกึ ษา เลขาธกิ ารคณะกรรมการการอาชีวศึกษา เลขาธิการ ครุ สุ ภา และเลขาธกิ ารคณะกรรมการขาราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษา 3) กรรมการผทู รงคุณวุฒิ จํานวนสามคน ซึ่งคณะรฐั มนตรีแตงตั้งจากผทู มี่ คี วามรู ความเช่ยี วชาญและประสบการณส งู ในดานสวัสดิการสังคม บรหิ ารธรุ กิจ และกฎหมาย ดา นละหน่ึงคน 4) กรรมการที่ไดรับการเลอื กตั้งจากผปู ระกอบวชิ าชีพทางการศึกษาจาํ นวนสบิ สองคน ในจํานวนน้ีตอ งเปน ผปู ระกอบวิชาชพี ทางการศกึ ษาทีม่ าจากสงั กดั เขตพนื้ ท่ีการศกึ ษา สถาบนั อาชวี ศึกษา สถานศึกษาเอกชน และองคกรปกครองสวนทอ งถิน่ 5)ใหเลขาธกิ ารคณะกรรมการสง เสรมิ สวสั ดกิ ารและสวัสดิภาพครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา เปน กรรมการและเลขานุการ คูมอื เตรียมสอบศึกษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 225 15.3) อํานาจหจา ทค่ี ณะกรรมการสง เสริมสวัสดกิ ารและสวสั ดิภาพครูและบุคลากรทางการศึกษา มีดงั ตอไปนี้ 1) ดาํ เนินงานดา นสวสั ดกิ าร สวสั ดิภาพ สิทธิประโยชนเ กื้อกลู อื่น และความมนั่ คงของ ผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา และผปู ฏบิ ตั ิงานดา นการศกึ ษา 2) สงเสรมิ สนับสนุน ยกยอง และผดงุ เกียรติของผูป ระกอบวชิ าชพี ทางการศกึ ษา และผปู ฏบิ ัติ งานดานการศึกษา 3) สง เสรมิ ใหผ ปู ระกอบวชิ าชีพทางการศกึ ษา และผปู ฏบิ ัติงานดานการศกึ ษาไดร ับสวสั ดิการ ตา ง ๆ ตามสมควร 4) ใหความเห็น คาํ ปรึกษา และคําแนะนาํ ในเรอื่ งการสง เสริมสวัสดกิ าร สวสั ดิภาพ สิทธิ ประโยชนแ ละความมัน่ คงของผูประกอบวิชาชพี ทางการศกึ ษา และผปู ฏบิ ตั ิงานดา นการศกึ ษาแกห นวยงาน ทีเ่ กยี่ วของ 5) ดาํ เนินงานและบริหารจัดการองคก ารจัดหาผลประโยชนข องสํานกั งานคณะกรรมการ สงเสริมสวัสดกิ ารและสวสั ดภิ าพครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา 6) ออกขอ บังคบั และหลกั เกณฑในการดําเนนิ กจิ การตามอาํ นาจหนาที่ของคณะกรรมการ สง เสริมสวัสดิการและสวัสดภิ าพครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษา 7) แตง ตัง้ คณะกรรมการ หรอื คณะอนุกรรมการ หรือมอบหมายใหก รรมการสง เสรมิ สวสั ดกิ าร และสวสั ดิภาพครูและบคุ ลากรทางการศึกษา เพ่ือกระทําการใด ๆ แทน 8) สรรหาและแตงตั้งเลขาธิการคณะกรรมการสงเสริมสวสั ดกิ ารและสวสั ดภิ าพครแู ละบคุ ลากร ทางการศึกษา 9) ดําเนินการใหเ ปน ไปตามวตั ถุประสงคในการบริหารงานสาํ นักงานคณะกรรมการสงเสริม สวัสดกิ ารและสวสั ดภิ าพครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา 16) อํานาจหนาที่สํานกั งานคณะกรรมการสง เสรมิ สวัสดิการและสวัสดภิ าพครูและบคุ ลากรทางการ ศึกษา (นติ บิ ุคคล ในกํากับของกระทรวงศกึ ษาธิการ) มดี ังตอไปนี้ 1) รบั ผดิ ชอบเกีย่ วกับการดาํ เนินงานของคณะกรรมการสงเสรมิ สวสั ดิการและสวัสดภิ าพครู และบคุ ลากรทางการศกึ ษา 2) ประสานและดาํ เนินการเกยี่ วกับกิจการอืน่ ท่คี ณะกรรมการสง เสริมสวัสดิการและสวสั ดภิ าพ ครแู ละบุคลากรทางการศึกษามอบหมาย 3) จดั ทาํ รายงานประจาํ ปเ ก่ยี วกับการดาํ เนินงานเสนอตอ คณะกรรมการสงเสรมิ สวสั ดกิ ารและ สวสั ดภิ าพครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษา โดยสรปุ พระราชบญั ญัตสิ ภาครูและบุคลากรทางการศกึ ษา พ.ศ. 2546 เปน กฎหมายวชิ าชพี ครู กลา วถงึ ผปู ระกอบวิชาชีพทางการศกึ ษาตอ งมใี บประกอบวิชาชีพ มีมาตรฐานวิชาชพี มคี ุรสุ ภาเปน องคก ร วิชาชีพ และสก.สค.เปนองคกรดูแลเรอื่ งสวัสดิการและสวสั ดิภาพขา ราชการครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา คมู อื เตรยี มสอบศกึ ษานเิ ทศก : บวร เทศารนิ ทร

226 4. พระราชบัญญัตริ ะเบียบขาราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ. 2547 และแกไขเพ่ิมเตมิ สาระสาํ คัญของพระราชบญั ญตั ิระเบยี บขาราชการครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษา พ.ศ. 2547 ปจ จุบนั ไดมกี ารแกไขเพ่มิ เตมิ เปน (ฉบับท่ี 2) พ.ศ. 2551 แลว มสี าระสําคญั ดงั นี้ 1.คณะกรรมการบริหารบคุ คลของขา ราชการครูและบคุ ลากรทางการศึกษาในระดับชาติ เขตพน้ื ท่ี การศกึ ษาและสถานศกึ ษา ไดแ ก 1.1) คณะกรรมการบริหารบคุ คลของขา ราชการครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา ้บานสอบค ูร www.sobkroo.com ใหมีคณะกรรรมการบริหารงานบคุ คลของขา ราชการและบุคลากรทางการศึกษาคณะหน่ึง เรียกวา \"คณะกรรมการขาราชการครูและบุคลากรทางการศกึ ษา\" เรียกโดยยอ วา \"ก.ค.ศ.\" (มาตรา 7) 1.1.1)องคประกอบ ก.ค.ศ. มจี าํ นวน 29 คน ประกอบดวย 1) รฐั มนตรวี า การกระทรวงศกึ ษาธิการเปน ประธานกรรมการ 2) ปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ ารเปน รองประธานกรรมการ 3) กรรมการโดยตาํ แหนง จํานวน 8 คน ไดแก - ปลดั กระทรวงการทอ งเที่ยวและกีฬา - ปลดั กระทรวงวัฒนธรรม - เลขาธิการคณะกรรมการการศกึ ษาขัน้ พ้นื ฐาน - เลขาธกิ ารคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา - เลขาธิการกรรมการการอดุ มศกึ ษา - เลขาธกิ ารครุ สุ ภา - เลขาธกิ ารคณะกรรมการการศกึ ษาแหงชาติ - เลขาธกิ าร ก.พ. 4) กรรมการผูทรงคณุ วุฒมซิ ึ่ง ครม. แตงตัง้ จํานวน 9 คน ซ่ึงมีความรู ความเชยี่ วชาญ และ ประสบการณส ูงดานการศกึ ษา ดา นกฎหมาย ดานบริหารจัดการภาครฐั ดานการบรหิ ารองคกร ดานการ บรหิ ารธุรกิจหรอื เศรษฐศาสตร ดานผลิตพฒั นาครู ดานเทคโนโลยสี ารสนเทศหรือการจัดการความรู หรอื ดา นวิจัยประเมินผล 5) กรรมการผูแทนขาราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษา ซง่ึ มาจากการเลอื กตงั้ จํานวน 9 คน - ผูแทนผอู ํานวยการสาํ นกั งานเขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษา 1 คน - ผูแทนผบู รหิ ารสถานศกึ ษาหรอื เรยี กชอื่ อยางอ่นื ตามก.ค.ศ.กาํ หนด 1 คน - ผแู ทนครูจาํ นวน 6 คน (จากสพฐ.4 คน จากอาชีวะ 1คน จาก สป. หรือ สอศ หรือ ก.ทอ งเที่ยวกีฬา หรือ ก. วฒั นธรรม จํานวน 1คน - ผูแ ทนบุคลากรทางการศกึ ษา จํานวน 1 คน 1.1.2) วาระการดาํ รงตําแหนง ของกรรมการผทู รงคุณวฒุ มิและกรรมการผูแทนขาราชการครแู ละ บคุ ลากรทางการศึกษา มวี าระอยูใ นตาํ แหนง คราวละ 4 ป แตอาจไดรับเลอื กต้ังใหมไดอกี แตจ ะดาํ รง ตาํ แหนงติดตอกันเกนิ 2 วาระมิได (มาตรา 13) ขา ราชการครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษา จะเปน กรรมการในก.ค.ศ. อ.ก.ค.ศ. เขตพน้ื ที่การศึกษา หรอื คณะอนุกรรมการตามพรบ.นีใ้ นขณะเดียวกนั ไมได ยกเวน กรรมการหรอื อนกุ รรมการโดยตําแหนง คูมือเตรียมสอบศกึ ษานิเทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 227 1.1.3) อํานาจและหนาทข่ี อง ก.ค.ศ. มดี ังตอ ไปน้ี (มาตรา 19) 1) เสนอและใหคาํ ปรกึ ษาแกคณะรฐั มนตรีเกีย่ วกบั นโยบายการผลติ และการบรหิ ารงานบุคคล ของขาราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษาตามพระราชบญั ญัตนิ ี้ 2) กาํ หนดนโยบาย วางแผนและกาํ หนดเกณฑอ ัตรากําลังของขา ราชการครูและบคุ ลากรทางการ ศกึ ษา รวมท้งั ใหความเห็นชอบจํานวนและอตั ราตาํ แหนง ของหนว ยงานการศกึ ษา 3) เสนอแนะและใหคาํ ปรกึ ษาแกค ณะรฐั มนตรีในกรณีที่คา ครองชีพเปลีย่ นแปลงไปมาก หรือ การจดั สวัสดิการหรือประโยชนเกอื้ กลู สาํ หรับขาราชการและบคุ ลากรทางการศกึ ษายงั ไมเหมาะสม เพ่ือให คณะรัฐมนตรพี จิ ารณาในอันทจ่ี ะปรับปรงุ เงินเดอื นวทิ ยฐานะ เงนิ เดือนประจาํ ตาํ แหนง เงินเพ่มิ คาครองชพี สวสั ดกิ ารหรอื ประฌยชนเกอ้ื กูลสําหรบั ขาราชการครแู ละบุคลากรทางการศึกษาใหเ หมาะสม 4) ออกฎ ก.ค.ศ. ระเบียบ ขอบงั คบั หลกั เกณฑ วธิ ีการและเงอื่ นไขการบริหารงานบคุ คลของ ขาราชการครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา กฎ ก.ค.ศ. เมอ่ื ไดร ับอนมุ ตั จิ ากคณะรฐั มนตรแี ละประกาศใน พระราชกจิ จานุเบกษาแลว ใหใ ชบังคับได 5) พจิ ารณาวนิ จิ ฉัยตีความปญหาทีเ่ กิดขึ้นเนอ่ื งจากการใชบงั คับพระราชบัญญัตนิ ้ี เม่อื ก.ค.ศ. มมี ติเปน ประการใดแลวใหห นวยงานการศึกษาปฏิบัติตามนนั้ 6) พฒั นาหลกั เกณฑ วิธกี าร และมาตรฐานการบริหารงานบคุ คล รวมท้งั การพทิ ักษร ะบบ คณุ ธรรมของขาราชการครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา 7) กําหนดวธิ ีการและเงือ่ นไขการจางเพอ่ื บรรจแุ ละแตง ตั้งบคุ คลเพอ่ื ปฏิบัติหนาท่ี ในตําแหนง ครูและบคุ ลากรทางการศึกษาในหนว ยงานการศึกษา รวมท้งั กาํ หนดอัตราเงินเดอื นหรือคาตอบแทน 8) สงเสรมิ สนับสนนุ การพัฒนา การเสริมสรางขวญั กําลงั ใจและการยกยองเชดิ ชเู กียรติ ขาราชการครูและบคุ ลากรทางการศึกษา 9) สงเสริม สนับสนนุ ใหม กี ารจดั สวสั ดกิ ารและสทิ ธิประโยชนเกอื้ กลู อนื่ แกขา ราชการครูและ บุคลากรทางการศึกษา 10) พจิ ารณาต้งั อ.ก.ค.ศ. เขตพ้นื ท่ีการศกึ ษา และคณะอนกุ รรมการอ่ืนเพือ่ ปฏบิ ัตหิ นาทต่ี ามท่ี ก.ค.ศ. มอบหมาย 11) สง เสริม สนบั สนุน ประสานงาน ใหคําปรกึ ษา แนะนาํ ชี้แจงดา นการบริหารงานบุคคลแก หนวยงานการศึกษา 12) กําหนดมาตรฐาน พิจารณาและใหคาํ แนะนาํ เก่ียวกบั การการดําเนนิ การทางวนิ ยั ออกจาก ขา ราชการ การอทุ ธรณ และการรองทกุ ขตามทีก่ ําหนดไวใ นพระราชบัญญตั ินี้ 13) กาํ กับ ดูแล ติดตาม ตรวจสอบและปรเมินผลการบริหารงานบคุ คลของขา ราชการครูและ บุคลากรทางงการศกึ ษาเพื่อรกั ษาความเปน ธรรม และมาตรฐานดานการบรหิ ารงานบคุ คลตรวจสอบและ ปฏบิ ัตกิ ารตามพระราชบญั ญัตนิ ้ี ในกรณใี หม ีอํานาจเรียกเอกสารและหลกั ฐานจากหนวยงานการศึกษา ให ผแู ทนของหนว ยงานการศกึ ษา ขา ราชการหรือบคุ คลใดมาชแ้ี จงขอ เท็จจรงิ และใหมอี าํ นาจออกระเบียบ คมู อื เตรยี มสอบศกึ ษานิเทศก : บวร เทศารินทร

228 ขอบงั คบั รวมท้ังใหส วนราชการ หนวยงานการศกึ ษา ขา ราชการหรือบุคคลใดรายงานเกยี่ วกบั การบริหาร งานบคุ คลของขา ราชการครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษาที่อยูใ นอํานาจหนา ทไ่ี ปยงั ก.ค.ศ. 14) ในกรณีท่ปี รากฎวาสว นราชการ หนว ยงานทางการศกึ ษา อ.ก.ค.ศ. เขตพนื้ ท่กี ารศกึ ษา คณะอนกุ รรมการหรอื ผูปฎบิ ตั ิหนา ท่ีตามพรบ.น้ี ไมป ฏิบตั ิ หรือปฎิบัติไมถกู ตอ งเหมาะสม หรือปฎิบัตขิ ดั หรอื แยงกบั กฎหมาย กฎ ก.ค.ศ. ระเบยี บ ขอ บังคับ หลักเกณฑแ ละวธิ กี ารที่ ก.ค.ศ.กําหนด ใหก .ค.ศ.มีอาํ นาจ ยบั ย้ังการกระทาํ ดังกลา วไว เมอ่ื ก.ค.ศ.มมี ตปิ ระการใด ใหส วนราชการ หนว ยงาน อ.ก.ค.ศ. เขตพืน้ ท่กี าร ศึกษา หรอื คณะอนกุ รรมการหรอื ผูปฏิบตั ิหนาทตี่ าม พรบ.นปี้ ฏบิ ตั ิตาม ้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 15) พิจารณารบั รองรองคุณวุฒิของผูรับปริญญา ประกาศนียบตั รวชิ าชพี หรอื คณุ วฒุ อยางอน่ื เพอื่ ประโยชนใ นการบรรจุและแตง ตัง้ เปนขา ราชการครูและบุคลากรทางการศกึ ษาและการกําหนดอตั ราเงนิ เดือนหรอื คาตอบแทนทีค่ วรไดรบั 16) กําหนดอตั ราคา ธรรมเนียมในเร่ืองปฏิบัติการตาง ๆ ตามทกี่ ําหนดมนพระราชบัญญัติน้ี 17) พจิ ารณาจัดระบบระเบยี บประวัตแิ ละแกไ ขทะเบยี นประวตั ิกับวนั เดอื น ปเกิดและควบคุม การเกษียณอายรุ าชการครแู ละบุคลากรทางการศึกษา 18) ปฏิบตั ิหนา ท่ีอ่นื ตามทบี่ ญั ญตั ิไวในพระราชบัญญตั ินี้ หรือตามกฎหมายอนื่ 1.2) คณะกรรมการขา ราชการครแู ละบุคลากรทางการศึกษาประจาํ เขตพน้ื ทีก่ ารศกึ ษา ใหม ี \"คณะอนุกรรมการขา ราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาประจําเขตพน้ื ท่ีการศกึ ษา\" เรียกโดยยอวา \"อ.ก.ค.ศ.เขตพน้ื ทีก่ ารศึกษา\" (มาตราท่ี 21) 1.2.1)องคประกอบ ของอ.ก.ค.ศ. มจี ํานวน 12 คน ประกอบดว ย 1) ประธานอนกุ รรมการซงึ่ อนุกรรมการเลือกกนั เองจากผูทรงคณุ วุฒิ จาํ นวน 1 คน 2) อนกุ รรมการโดยตาํ แหนง จาํ นวน 2 คน ไดแก - ผแู ทน ก.ค.ศ. - ผูแทนครุ ุสภา (ตองไมเปน ขาราชการครฯู ไมด ํารงตําแหนง ทางการเมือง ผูแทนคุรุสภาตองเปน สมาชกิ ครุ สุ ภาและมใี บประกอบวชิ าชีพทางการศกึ ษา 3) อนกุ รรมการผทู รงคุณวุฒิ จาํ นวน 4 คน (ดา นการบรหิ ารบคุ คล ดานการศึกษา ดานกฎหมายหรอื การคลงั และดานอนื่ ที่เปน ประโยชน ดานละ 1 คน) 4) อนุกรรมการผแู ทนขาราชการครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษา จํานวน 5 คน ประกอบดวย - ผแู ทนครปู ระถม 1 คน - ผแู ทนครมู ธั ยม 1คน - ผูแ ทนผบู ริหารประถม 1 คน - ผูแทนผบู รหิ ารมธั ยม 1 คน - ผแู ทนบุคลากรทางการศึกษา 1 คน 5) ผอู ํานายการสาํ นักงานเขตพืน้ ทกี่ ารศึกษา เปน อนุกรรมการและเลขานุการ คูมือเตรยี มสอบศึกษานิเทศก : บวร เทศารนิ ทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 229 1.2.2) อ.ก.ค.ศ. เขตพน้ื ท่ีการศกึ ษา มอี าํ นาจและหนา ทดี่ งั ตอ ไปนี้ (มาตรา 23) 1) พจิ ารณากําหนดนโยบายการบริหารงานบคุ คลสาํ หรับขาราชการครูและบคุ ลากรทางการ ศึกษาในเขตพนื้ ทีก่ ารศึกษา รวมทั้งการกําหนดจํานวนและอัตราตําแหนงและเกลย่ี อัตรากาํ ลงั ใหส อดคลอง กบั นโยบาย การบรหิ ารงานบคุ คล ระเบียบ หลกั เกณฑและวธิ กี ารท่ี ก.ค.ศ. กําหนด 2) พิจารณาใหความเห็นชอบการบรรจแุ ละแตงต้งั ขาราชการครุและบุคลากรทางการศึกษา ในเขตพืน้ ท่กี ารศึกษา 3) ใหค วามเหน็ ชอบเกยี่ วกับการพจิ ารณาความดคี วามชอบของผบู ริหารสถานศกึ ษา ผู บริหารการศึกษาในหนว ยงานการศกึ ษาในเขตพื้นที่การศกึ ษาและขาราชการครูและบุคลากรทางการศกึ ษา ในเขตพ้ืนท่ีการศกึ ษา 4) พิจารณาเก่ียวกบั เรือ่ งการดาํ เนินการทางวนิ ยั การออกจากขาราชการ การอทุ ธรณ และการ รองทกุ ขตามท่กี ําหนดไวในพระราชบัญญตั นิ ี้ 5) สงเสรมิ สนับสนนุ การพัฒนา การสง เสริมสรางขวญั กาํ ลังใจ การปกปองคมุ ครองระบบ คุณธรรม การจดั สวสั ดิการและการยกยอ งเชดิ ชูเกียรติขา ราชการครแู ละบุคลากรทางการศึกษาในหนวยงาน การศกึ ษาในเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษา 6) กาํ กับ ดูแล ติดตามและประเมินผลการบริหารงานบคุ คลของขา ราชการครแู ละบุคลากร ทางการศกึ ษาในหนวยงานการศกึ ษาในเขตพนื้ ที่การศึกษา 7) จดั ทําและพัฒนามาตรฐานขอ มูลขาราชการครูและบคุ ลากรทางการศึกษาในหนว ยงาน การศกึ ษาในเขตพนื้ ท่ีการศกึ ษา 8) จดั ทํารายงานประจําปเกีย่ วกับการบรหิ ารงานบคุ คลของขาราชการครแู ละบคุ คลากรทาง การศกึ ษาในหนว ยงานการศึกษาเพือ่ เสนอ ก.ค.ศ. 9)พจิ ารณาใหความเหน็ ชอบเรอื่ งการบริหารบุคคลในเขตพน้ื ที่การศกึ ษาท่ไี มอ ยใู นอํานาจ หนา ทขี่ องผบู รหิ ารของหนว ยงานการศกึ ษา 10) ปฏิบัตหิ นา ทต่ี ามทบ่ี ญั ญัติไวในพระราชบญั ญตั นิ ี้ กฎหมายอ่ืน ตามท่ี ก.ค.ศ. มอบหมาย 1.3) คณะกรรมการสถานศึกษา มีอํานาจและหนา ทีเ่ กย่ี วกับการบริหารงานบุคคล สําหรบั ขาราชการครู และบุคลากรทางการศกึ ษาในสถานศกึ ษา ดงั ตอ ไปนี้ (มาตราท่ี 26) 1) กํากบั ดแู ลบรหิ ารงานบุคคลในสถานศึกษาใหสอดคลองกบั นโยบาย กฎระเบยี บ ขอ บังคบั หลกั เกณฑแ ละวิธีการตามท่ี ก.ค.ศ.และ อ.ก.ค.ศ. เขตพ้นื ทกี่ ารศกึ ษากําหนด 2)เสนอความคดิ ตอ งการจํานวนและอตั ราตาํ แหนงของขาราชการครแู ละบคุ ลากรทางศึกษา ในสถานศึกษาเพ่อื เสนอ อ.ก.ค.ศ. เขตพน้ื ที่การศกึ ษาพจิ ารณา 3) ใหความคิดเหน็ เกย่ี วกบั การบริหารงานบคุ คลของขาราชการครูและบุคากรทางการศกึ ษา ในสถานศกึ ษาตอ ผบู ริหารสถานศกึ ษา คูม ือเตรียมสอบศกึ ษานิเทศก : บวร เทศารนิ ทร

230 4) ปฏิบัตหิ นาท่อี ืน่ ตามทบ่ี ัญญตั ิไวในพระราชบัญญตั ิน้ี กฎหมายอนื่ หรือตามที่ อ.ก.ค.ศ. เขตพน้ื ท่กี ารศึกษามอบหมาย สวนจํานวน สดั สวนและองคป ระกอบของคณะกรรมการสถานศกึ ษาเปนไปตามระเบียบ กฎหมายท่เี กย่ี วของ 2. การดําเนนิ ตามพระราชบัญญตั ิระเบียบขาราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ใหเ ปน ไปตามหลัก การบรหิ ารกจิ การบา นเมอื งท่ีดี โดยยึดหลกั คณุ ธรรม ความเสมอภาคระหวา งบุคคลและหลกั การไดรับ การ ปฏิบตั ิและการคุมครองสทิ ธิอยางเสมอภาคเทา เทยี มกัน ไมม กี ารเลอื กปฏบิ ัติโดยไมเ ปน ธรรม (มาตรา 30) ้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 3. คณุ สมบตั ทิ วั่ ไป ของผซู ึ่งจะเขา รบั ราชการเปนขา ราชการครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษา 1) อยูภ ายใตกฎหมายวาดวยสภาครูและบคุ ลากรทางการศึกษา (ตองมีอนญุ าตประกอบวชิ าชีพ) 2) มีคณุ สมบัตทิ ัว่ ไป 13 ประการ 4. ใหมบี ญั ชีอตั ราเงินเดอื น เงนิ วทิ ยฐานะและเงินประจาํ ตาํ แหนง ของขา ราชการครูและบุคลากรทาง การศึกษา โดยแยกตา งหากจากบัญชเี งนิ เดอื นและเงนิ ประจาํ ตาํ แหนงของขาราชการพลเรอื น ยกเวน บคุ ลากร ทางการศึกษาตามมาตรา 38 ค (2) (มาตรา 31) 5. ขา ราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา อาจไดร บั เงนิ เพม่ิ สําหรบั ตําแหนง ท่มี ีเหตพุ ิเศษ (มาตรา 33) และเงินเพ่ิมคาครองชพี ช่วั คราวตามภาวะเศรษฐกิจ (มาตา 34) 6. ตาํ แหนงขา ราชการครูและบุคลากรทางการศึกษามี 3 ประเภท คอื (มารา 38) 1) ตาํ แหนงซ่ึงมหี นา ทเี่ ปนผูส อนในหนว ยงานทางการศึกษา (38 ก) ไดแก 1.1 ครผู ชู ว ย 1.2 ครู 1.3 อาจารย 1.4 ผชู วยศาสตราจารย 1.5 รองศาสตราจารย 1.6 ศาสตราจารย 2) ตําแหนง ผูบริหารสถานศึกษาและผบู ริหารหารศกึ ษา (38 ข) ไดแ ก 2.1 รองผอู าํ นวยการสถานศกึ ษา 2.2 ผอู าํ นวยการสถานศึกษา 2.3 รองผอู าํ นวยการสาํ นักงานเขตพื้นท่กี ารศกึ ษา 2.4 ผูอํานวยการสํานํางานเขตพืน้ ทก่ี ารศึกษา 2.5 ตาํ แหนง ที่เรียกชื่ออยา งอื่นตามท่ี ก.ค.ศ.กําหนด 3) ตาํ แหนงบุคลากรทางการศึกษาอ่นื (38 ค) ไดแก 3.1 ตาํ แหนงประเภทนเิ ทศการศกึ ษา ไดแ ก ศกึ ษานิเทศก 3.2 ตําแหนงประเภทวชิ าการ มรี ะดบั ดงั น้ี ระดับปฏบิ ัติการ ระดบั ชาํ นาญการ ระดับชาํ นาญการพเิ ศษ ระดบั เช่ยี วชาญ ระดับทรงคณุ วุฒิ 3.3 ตําแหนงประเภทท่ัวไป มรี ะดบั ดงั น้ี ระดับปฏิบตั งิ าน ระดบั ชํานาญงาน ระดับอาวุโส ระดบั ทกั ษะพิเศษ 3.4 ตําแหนง ทเ่ี รยี กชอ่ื อยางอ่นื ตามท่ี ก.ค.ศ.กําหนด คมู อื เตรียมสอบศกึ ษานิเทศก : บวร เทศารนิ ทร

231 7. ตําแหนงขาราชการครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษาท่ีมวี ทิ ยฐานะ 1) ตําแหนง ครูมีวิทยฐานะ ไดแ ก 1.1 ครชุ ํานาญการ 1.2 ครชู าํ นาญการพเิ ศษ 1.3 ครเู ช่ียวชาญ 1.4 ครูเชี่ยวชาญพเิ ศษ 2) ตําแหนง ผบู รหิ าร มีวิทยฐานะ ไดแ ก 2.1 รองผอู าํ นวยการชาํ นาญการ 2.2 รองผอู ํานวยการชํานาญการพิเศษ 2.3 รองผอู ํานวยการเช่ียวชาญ 2.4 ผอู ํานวยการชํานาญการ 2.5 ผอู าํ นวยการชํานาญการพิเศษ 2.6 ผูอํานวยการเช่ียวชาญ ้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 2.7 ผอู ํานวยการเชย่ี วชาญพเิ ศษ 3) ตาํ แหนงผบู รหิ ารการศกึ ษามีวิทยฐานะ ไดแ ก 3.1 รองผูอ าํ นวยการสํานักงานเขตพ้นื ทก่ี ารศกึ ษาชํานาญการพิเศษ 3.2 รองผอู าํ นวยการสาํ นกั งานเขตพื้นที่การศกึ ษาเชย่ี วชาญ 3.3 ผูอ ํานวยการสํานกั งานเขตพื้นท่กี ารศึกษาเชย่ี วชาญ 3.4 ผูอ าํ นวยการสาํ นกั งานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาเชี่ยวชาญพิเศษ 4) ตําแหนง ศกึ ษานิเทศกม วี ิทยฐานะ 4.1) ศึกษานเิ ทศกช าํ นาญการ 4.2) ศกึ ษานิเทศกชาํ นาญการพิเศษ 4.3) ศึกษานิเทศกเชีย่ วชาญ 4.4) ศกึ ษานเิ ทศกเชย่ี วชาญพเิ ศษ 8. ตาํ แหนงคณาจารยต อ ไปนเี้ ปน ตําแหนง ทางวิชาการ (การกาํ หนดตําแหนงและการใหไ ดรบั เงินเดือน เปนไปตามกฎหมายนัน้ ๆ) 8.1) อาจารย 8.2) ผชู วยศาสตราจารย 8.3) รองศาสตราจารย 8.4) ศาสตราจารย 9. การบรรจุบคุ คลเขา รับราชการเปนขา ราชการครูและบุคลากรทางการศกึ ษา 1) ใหบรรจุจากผสู อบแขง ขนั ได (มาตรา 45) 2) ยกเวนกรณีทีม่ คี วามจาํ เปน หรือมเี หตุพเิ ศษ ที่ อ.ก.ค.ศ.เขตพนื้ ทีก่ ารศึกษาไมส ามารถ ดําเนินการสอบแขงขันได หรอื การสอบแขง ขนั อาจทําใหไมไ ดบ ุคคลตองตามประสงคข องทางราชการ (ม. 50) หรอื หนว ยงานทางการศกึ ษามเี หตผุ ลและมีความจําเปนอยางยิง่ เพอ่ื ประโยชนร าชการที่จะตอ งบรรจุ แตง ตั้งบุคลากรซง่ึ มคี วามรู ความสามารถ มีความชาํ นาญการหรอื เชี่ยวชาญระดบั สูงเขา รับราชการ (ม. 51) 10. อ.ก.ค.ศ.เขตพื้นทก่ี ารศึกษาเปน ผดู าํ เนนิ การสอบแขงขนั แตอาจมอบใหห นว ยงานการศกึ ษาที่มี ความพรอ มเปน ผดู ําเนินการสอบแขงขนั ได (มาตรา 47) 11. ก.ค.ศ.อาจกําหนดใหต ําแหนงขา ราชการครูและบุคลากรทางการศกึ ษาบางตําแหนงเปน สัญญาจาง ปฏิบตั ิงานรายป โดยมีสภาพเปนขา ราชการหรือเปน พนักงานราชการโดยไมต องเปน ขา ราชการ (มาตรา 52) 12. ผูบ งั คับบญั ชาตอ ไปน้ีเปน ผมู อี ํานาจสง่ั บรรจุและแตง ตัง้ บุคลากรในเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษา (มาตรา 53) 1) เลขาธกิ ารคณะกรรมการการศกึ ษาขัน้ พนื้ ฐาน สําหรบั ตาํ แหนง คมู อื เตรยี มสอบศกึ ษานิเทศก : บวร เทศารนิ ทร

232 1.1) ตาํ แหนง ที่มวี ิทยฐานะพิเศษ โดยอนุมตั ิ ก.ค.ศ. 1.2 ) ตาํ แหนงผอู ํานวยการสาํ นกั งานเขตพื้นทก่ี ารศึกษา โดยอนุมตั ิ ก.ค.ศ. 2.3) ตําแหนง รองผอู าํ นวยการสาํ นกั งานเขตพื้นท่ีการศึกษา โดยอนุมัติ ก.ค.ศ. 2) ผอู ํานวยการเขตพืน้ ทกี่ ารศกึ ษา โดยอนุมัติของ อ.ก.ค.ศ.เขตพ้ืนท่กี ารศึกษา 2.1) รองผอู าํ นวยการสถานศึกษา 2.2) ผอู ํานวยการสถานศกึ ษา 2.3) ตาํ แหนงผูบ รหิ ารท่ีเรยี กช่อื อยางอืน่ ตามมาตรา 38 ข (7) 2.4) ตาํ แหนงศึกษานเิ ทศก 2.5) ตําแหนง บคุ ลากรทางการศึกษาอืน่ ตามมาตรา 38 ค (2) ้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 2.6) ตําแหนงทมี่ วี ิทยฐานะชาํ นาญการ ตําแหนงวิทยฐานะชาํ นาญการพเิ ศษและเชีย่ วชาญ 3) ผูอาํ นวยการสถานศึกษา โดยอนุมตั ขิ อง อ.ก.ค.ศ.เขตพนื้ ทกี่ ารศึกษา สาํ หรับตําแหนง 3.1) ตาํ แหนง ครูผูช ว ย 3.2) ตาํ แหนงครู 3.3) ตาํ แหนงบคุ ลากรทางการศกึ ษาอ่ืน ตามมาตรา 38 ค (2) ในสถานศกึ ษา 13. ใหม กี ารประเมนิ ตาํ แหนงและวทิ ยฐานะสําหรับตําแหนง ทมี่ ใี บอนุญาตประกอบวชิ าชพี เปน ระยะ ๆ เพ่ือดาํ รงไวซึง่ ความรู ความสามารถหรือความเชย่ี วชาญในตาํ แหนง และวิทยฐานะท่ีไดรบั การบรรจุแตงต้ัง กรณีขา ราชการครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษาผใู ดไมผา นการประเมนิ ผลการปฏบิ ตั ิงานใหม ีการพัฒนา ขาราชการครใู หดําเนินการในมาตราเกยี่ วกบั การเลื่อนขนั้ เงินเดือน งดเงินประจาํ ตาํ แหนง หรือเงนิ วทิ ยฐานะ หรอื ใหอ อกจากราชการ (มาตรา 59) 14. กําหนดใหผูไดรบั การบรรจแุ ละแตงต้งั ในฐานะครู มีการเตรียมความพรอม และพัฒนาอยางเขมขน ในตําแหนงครูผชู วย เปนเวลา 2 ป กอ นแตงตั้งใหดาํ รงตําแหนงครู สวนตําแหนงอ่ืนใหท ดลองปฏิบัตหิ นาที่ ราชการ เปน เวลาตามท่ี ก.ค.ศ.กําหนด (มาตรา 56) 15. กําหนดใหก ารยายขา ราชการครูและบคุ ลากรทางการศึกษาไปดาํ รงตําแหนง ในหนวยงานการศึกษา อื่น ภายในเขตพื้นท่ีการศกึ ษาหรอื ตางเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษาจะตอ งไดรับอนุมตั ิจาก อ.ก.ค.ศ. เขตพ้ืนท่กี ารศึกษา ของผูประสงคและผูรบั ยา ยแลว แตกรณี (มาตรา 59) 16. ใหมกี ารยายสบั เปล่ียนหนา ท่หี รอื ยายขา ราชการครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา ซง่ึ ดาํ รงตําแหนง ผูอํานวยการสํานักงานเขตพน้ื ท่กี ารศกึ ษาหรือตําแหนง ทมี่ ีลกั ษณะบริหารตามที่ ก.ค.ศ.กําหนด โดยยึดหลัก การใหผ ูปฏิบตั หิ นาท่ใี นตาํ แหนงหนง่ึ ดงั กลา วไดไมเ กิน 4 ป เวนแตมเี หตุผลและมคี วามจาํ เปน เพ่อื ประโยชน ราชการ จะใหป ฏบิ ตั ิหนาทต่ี ิดตอ กนั ในคราวเดียวกนั ไดค ราวละ 1 ป แตตอ งไมเ กิน 6 ป (มาตรา 60) 17. การเลอ่ื นขน้ั เงินเดือนใหท าํ ในรูปคณะกรรมการ โดยยดึ หลกั คุณธรรม มีความเทีย่ งธรรมเปด เผย โปรงใสและพิจารณาจากผลการปฏบิ ตั กิ ารเปน หลัก และความประพฤติในการรกั ษาวนิ ัย คุณธรรม จรยิ ธรรม และจรรยาบรรณวชิ าชพี ถา ครผู ูน ัน้ เปนครใู หพ ิจารณาผลการปฏิบตั งิ านทีเ่ ปนประโยชนตอ ผเู รียน เปนหลัก (มาตรา 73) 18. กาํ หนดใหมขี น้ั เงนิ เดอื นประสทิ ธิภาพในตาํ แหนงท่มี ีวทิ ยฐานะ เพอื่ ใหปฏิบัตงิ านบงั เกิดผล และ มคี วามกา วหนาและไดมาตรฐานงานของทางราชการ (มาตรา 74 ) คูมอื เตรยี มสอบศึกษานเิ ทศก : บวร เทศารนิ ทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 233 19. กําหนดใหมีเงินวทิ ยพฒั น กรณีผูท มี่ ผี ลงานหรอื ผลการปฏิบัตงิ านดีเดนหรือผูท ี่ไดรับการยกยอ ง เชดิ ชเู กียรติ (มาตรา 75) 20. กําหนดใหม กี ารจัดสวสั ดิการแกค รอบครัวของขา ราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษา ที่ถึงแก ความตายอันเนือ่ งมาจากการปฏบิ ตั หิ นา ที่ราชการ (มาตรา 77) 21. กาํ หนดใหขาราชการครูฯมีสิทธิไดเลอื่ นข้นั เงนิ เดอื นในระหวา งลาไปศกึ ษาตอ ฝกอบรม หรอื วจิ ยั กรณไี ปตามความจําเปน หรอื เปน ความตอ งการของหนวยงานหรอื คณุ วุฒิขาดแคลน (มาตรา 81) 22. กําหนดหลกั การเชน เดยี วกบั บทบญั ญัตวิ นิ ยั และการรักษาวนิ ัย ตามกฎหมายวาดว ยระเบยี บ ขาราชการพลเรอื นและเพ่มิ เติมหลักการดังตอไปน้ี 1) กาํ หนดใหขา ราชครแู ละบุคลากรทางการศึกษาตอ งไมกลั่นแกลง กลา วหา หรอื รอ งเรยี นผูอ่ืน โดยปราศจากความจรงิ ถาเปน เหตใุ หผูอ่ืนไดรับความเสียหายอยา งรายแรงเปน ความผดิ วินัยอยางรา ยแรง (มาตร 89) 2) กําหนดใหข าราชครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษาตอง ตอ งไมก ระทําการหรือยอมใหผ ูอ่นื กระทาํ การหาประโยชนอันอาจทําใหเ สือ่ มเสียเกยี รติศักดใิ์ นตําแหนง หนาทขี่ องตน การกระทําตามวรรคหนึ่ง ถา เปนการกระทําโดยมคี วามมงุ หมายจะใหเ ปนการซื้อขาย หรือใหไ ดรับแตง ตงั้ ใหด าํ รงตําแหนงหรอื วิทยฐนะ ใดโดยไมชอบดวยกฏหมายหรือเปน การกระทาํ อันมีลกั ษณะเปนการใหห รือไดมาซึ่งทรัพยส ินหรือสทิ ธิ ประโยชนอ่นื เพ่อื ใหต นเองหรือผูอ่ืนไดร ับการบรรจแุ ละแตงตงั้ โดยมิชอบหรอื เสือ่ มเสียความเที่ยงธรรม เปนความผดิ วินัยอยางรายแรง (มาตรา 90) 3) กาํ หนดใหขา ราชครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษา ตองไมคัดลอกหรอื ลอกเลยี นผลงานทางวชิ าการ ของผูอ น่ื โดยมิชอบหรือนําเอาผลงานทางวิชาการของผูอืน่ หรอื จางวานใหผูอ่นื ทาํ ผลงานทางวิชาการ เพอื่ ใชในการขอปรบั ปรุงการกาํ หนดตําแหนง การเลอื่ นตําแหนง การเลอื่ นวทิ ยฐานะหรอื การใหไ ดร ับเงนิ เดอื น ในระดบั ท่ีสงู ขึ้น การฝาฝน หลกั การดังกลา วเปน ความผิดวนิ ยั อยา งรา ยแรง (มาตร 91) 4 ) กาํ หนดใหขาราชครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษาตอ งวางตนเปน กลางทางการเมอื งในการปฏบิ ตั ิ หนาทโี่ ดยตอ งไมเขาไปเก่ยี วของกบั การดาํ เนินการใดๆ อนั มีลักษณะเปน การทุจรติ โดยการซอื้ สทิ ธิหรอื ขายเสียงในการเลอื กตง้ั สมาชกิ รัฐสภา สมาชกิ ทอ งถนิ่ ผูบริหารทองถนิ่ หรือการเลือกตง้ั อื่นทมี่ ลี ักษณะเปน การสงเสรมิ การปกครองในระบอบประชาธปิ ไตย การฝา ฝนหลกั การดังกลาวเปนความผิดวินยั อยา งรา ยแรง (มาตรา 93) 5) กาํ หนดใหข าราชครูและบุคลากรทางการศึกษาที่เสพยาเสพติดหรือสนบั สนุนใหผูอืน่ เสพยาเสพ ติด เลน การพนนั เปน อาจณิ หรอื กระทาํ การลว งละเมดิ ทางเพศตอ ผูเรียนหรือนักศกึ ษาไมวา จะอยูในความรับ ผิดชอบของตนหรไื ม เปนความผิดวนิ ยั อยางรา ยแรง (มาตร 94) 6) ผูบ ังคับบญั ชาท่มี ีพฤตกิ รรมปกปอ ง ชว ยเหลอื เพือ่ ใหผ ูอยูใตบงั คบั บญั ชาถกู ลงโทษทางวนิ ัยหรือ ปฏิบตั หิ นาทีโ่ ดยไมส ุจริตใหถือวา ผูบ งั คับบัญชาผนู ้นั กระทําผดิ วนิ ัย (มาตรา 95) 23. กําหนดใหโ ทษทางวนิ ัยมี 5 สถาน คือ (มาตร 96) คมู ือเตรียมสอบศึกษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 234 1) ภาคทัณฑ 2) ตัดเงนิ เดอื น 3) ลดขนั้ เงนิ เดอื น 4) ปลดออก 5) ไลออก 24. กาํ หนดใหก ารดําเนินการทางวนิ ัยแกขาราชการครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษา กรณอี นั มีมลู วากระทาํ ผดิ วินัยอยางรายแรงหรอื ไมร า ยแรง ตองแตงตัง้ คณะกรรมการสอบสวนเพ่ือใหไ ดค วามจรงิ และยุติธรรมใน การสอบสวนจะตอ งแจงขอ กลาวหาและสรปุ พยานหลกั ฐานท่สี นับสนุนขอ กลา วหาเทาทีม่ ใี หผ ูถูกกลาวหา ทราบ เพ่อื ใหผ ูถูกกลาวหามโี อกาสชแี้ จงและนาํ สืบแกข อ กลาวหา (มาตรา 98) 25. การแตง ต้ังคณะกรรมการสอบสวนความผดิ วินยั อยา งรายแรง จะแตงต้ังไดเ มอื่ มีกรณอี ันมีมูลวา กระทาํ ผดิ วินัยอยา งรายแรงเทาน้ัน (มาตรา 98) 26. กําหนดใหผ ูอํานวยการสถานศึกษา หรอื ผูอาํ นวยการสํานกั งานเขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษา หรอื เลขาธกิ าร คณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พน้ื ฐาน หรือผูบงั คับบัญชาสูงสุดของหนวยงานทางการศึกษามอี าํ นาจแตง ตงั้ คณะกรรมการสอบสวนความผดิ วนิ ัยอยา งรา ยแรงได (มาตรา 98) 27. องคก รทมี่ ีอาํ นาจพิจารณาความผดิ อยางรา ยแรง (มาตรา 100) 1) ก.ค.ศ.พิจารณาตามตําแหนง อธิการบดี ผอู ํานวยการสาํ นกั งานเขตพ้นื ทก่ี ารศกึ ษา ตําแหนง ซ่งึ มวี ทิ ยฐานะเชี่ยวชาญพเิ ศษและตาํ แหนงศาสตราจารย 2) อ.ก.ค.ศ.เขตพื้นที่การศกึ ษาสาํ หรับขาราชการครูและบุคลากรทางการศกึ ษา นอกจากขอ 33.1 28. การรายงานกานดาํ เนนิ การทางวินัย กาํ หนดไวดงั นี้ (มาตรา 104) 1) กรณีความผิดทางวนิ ัยอยางไมรา ยแรง ใหร ายงานสิน้ สุดท่ี อ.ก.ค.ศ.เขตพน้ื ทีก่ ารศกึ ษา เวนแต มตขิ อง อ.ก.ค.ศ. กับ หัวหนา สว ยราชการหรอื ผอ.สพท. ขัดแยง กันใหเสนอ ก.ค.ศ.พจิ ารณา 2) กรณีความผดิ วนิ ยั อยางรายแรง ใหรายงานสิน้ สดุ ที่ ก.ค.ศ. 29. กาํ หนดใหก ารออกจาราชการเหมือนกับทก่ี าํ หนดไวต ามพระราชบญั ญตั ิระเบยี บขา ราชการ พล เรอื น พ.ศ.2535 แลวยังกําหนดใหออกจากขา ราชการ เพราะถูกเพิกถอนใบอนญุ าตประกอบวชิ าชีพ และ ผนู ั้นไมสามารถไปดํารงตําแหนงอน่ื ไมมใี บอนุญาตประกอบวิชาชีพ (มาตรา 107) เมอ่ื ครบกําหนด 30 วัน นบั แตว ันเพิกถอนใบอนญุ าตประกอบวิชาชพี (มาตรา 109) 30. การอุทธรณ 1) การอุทธรณค ําสงั่ ลงโทษภาคทัณฑ ตัดเงนิ เดือน หรือลดขน้ั เงินเดือน ใหอ ุทธรณต อ อ.ก.ค.ศ.เขตพ้นื ทกี่ ารศกึ ษา อ.ก.ค.ศ. ที่ ก.ค.ศ.ต้งั หรือ ก.ค.ศ.แลวแตก รณี (มาตรา 121) 2) การอทุ ธรณค าํ ส่งั ลงโทษปลดออก ไลออกหรือถูกส่งั ใหออกจากราชการ ใหมีสิทธอิ ุทธรณ หรือรอ งทกุ ขต อ ก.ค.ศ. (มาตรา 122) 31. การรอ งทกุ ข 1) กรณีทค่ี รแู ละบคุ ลากรทางการศึกษาเหน็ วา อ.ก.ค.ศ. มีมติไมถูกตอ งไมเปน ธรรมใหร องทุกข ตอ ก.ค.ศ. มตขิ องก.ค.ศ. เปนอนั สนิ้ สุด 1) ขาราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษาผใู ดถูกส่งั ใหออกจากขาราชการมีสิทธ์ริ อ งทุกขตอ ก.ค.ศ. (มาตรา 122) คมู อื เตรยี มสอบศึกษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 235 2) ขาราชการครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษาผูใดเห็นวาตนไมไดรับความเปนธรรมหรอื มีความ คบั ของใจเนือ่ งจากการกระทาํ ของผบู ังคับบญั ชาหรือการแตง ตง้ั คณะกรรมการการสอบสวนทางวนิ ยั มสี ทิ ธ์ิ รองทกุ ขตอ.อ.ก.ค.ศ.เขตพ้ืนที่การศึกษา อ.ก.ค.ศ. ท่ี ก.ค.ศ.ตง้ั หรอื ก.ค.ศ.แลว แตกรณี (มาตรา 123) สรุปสาระที่เปลยี่ นแปลงตามพรบ.ระเบยี บขา ราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษา(ฉบบั ท2ี่ ) พ.ศ.2551 ๑) แกไ ขมาตรา ๗ เดิม ซง่ึ องคป ระกอบของ ก.ค.ศ. เดมิ มี ๒๑ คน แกเ ปน ๒๙ คน ๒ )แกไ ขมาตรา ๑๕ เดิมโดย เพ่มิ เร่ืองการพน จากความเปน ผแู ทนขา ราชการครูและบคุ ลากรทาง การศึกษาใน ก.ค.ศ. เมอ่ื ผนู ั้นไมไดดาํ รงตําแหนง ตามประเภทตําแหนงทีไ่ ดรับเลือกตง้ั ๓) แกไ ขมาตรา ๑๘ เดมิ หา มขา ราชการครแู ละบุคลากรทางการศึกษาเปนกรรมการ/อนกุ รรมการ ตามกฎหมายนี้ มากกวา ๑ คณะ ๔) แกไขมาตรา ๑๙ (๑๔) เดมิ ให ก.ค.ศ. มอี ํานาจยับยงั้ ช่ัวคราว กรณสี วนราชการ หนว ยงานการ ศึกษา อ.ก.ค.ศ. คณะอนกุ รรมการ หรือผูมหี นา ทปี่ ฏบิ ตั ิตามกฎหมายนี้ ไมปฏิบตั ิตามกฎหมายนี้ หรือปฏิบัติ การไมเหมาะสม หรอื ปฏบิ ตั กิ ารโดยขดั หรือแยง กบั กฎ ระเบยี บ ขอ บังคบั หลกั เกณฑแ ละวธิ กี ารตามที่ ก.ค.ศ. กําหนด ๕) แกไ ขมาตรา ๒๑ เดมิ องคป ระกอบของ อ.ก.ค.ศ. เขตพื้นทก่ี ารศึกษา โดยเพิ่ม อนุกรรมการจาก ๙ คน เปน ๑๒ คน ๖) แกไ ขมาตรา ๓๘ ข เดิม โดยตัดตําแหนงรองอธกิ ารบดีและอธิการบดอี อก โดยใหน าํ กฎหมาย วา ดว ยระเบยี บขา ราชการพลเรือนในสถาบนั อุดมศกึ ษามาใชบงั คบั โดยอนุโลม ๗) แกไขมาตรา ๔๐ เดมิ การกาํ หนดระดับตาํ แหนงและการใหไ ดร ับเงินเดอื นและเงินประจาํ ตาํ แหนงของคณาจารย เดมิ ใหอ อกกําหนดในกฎ ก.ค.ศ.แกเปน วา ใหน าํ กฎหมายวาดวยระเบยี บขา ราชการ พลเรอื นในสถาบันอุดมศึกษามาใชบ ังคบั โดยอนุโลม ทาํ ใหไ มต อ งออกเปนกฎ ก.ค.ศ. อกี ๘) แกไขมาตรา ๕๓ (๒) (๓) เดิม ใหเ ลขา กพฐ. บรรจุแตงต้ังรอง ผอ.เขตพน้ื ทฯี่ ซง่ึ เดมิ เปน อํานาจของ ผอ.สพท. ๙) แกไขมาตรา ๕๓ (๖) เดิม ในหนว ยงานการศึกษาท่สี อนระดบั ปริญญา ใหนาํ กฎหมายวา ดวย ระเบียบขาราชการพลเรอื นในสถาบันอุดมศึกษามาใชบงั คับ โดยใหสภาสถาบันทาํ หนาท่แี ทน ก.ค.ศ. หรือ อ.ก.ค.ศ. ที่ ก.ค.ศ.ตั้ง ๑๐) แกไ ขมาตรา ๕๖ เดิม ปรบั ตวั บทใหมเ รือ่ งการเตรียมความพรอมและพัฒนาอยางเขม ๒ ป (ทดลองปฏบิ ตั ิราชการ) สําหรบั ครูบรรจุใหมในการใหม ีความชัดเจน ๑๑) แกไ ขมาตรา ๕๙ เดมิ ปรบั เร่อื งการยา ยรอง ผอ. เขตพื้นท่ฯี โดยให เลขาธกิ าร กพฐ. เปน ผูสั่งยาย โดยอนมุ ัติ ก.ค.ศ. ๑๒) แกไ ขมาตรา ๑๐๔ เดิม เรอ่ื งรายงานการดําเนนิ การทางวนิ ยั โดย วนิ ยั ไมร ายแรงภายหลงั จากที่ อ.ก.ค.ศ. เขตพนื้ ที่ฯ พิจารณาแลว ให รายงานหวั หนาสวนราชการ สวน วินยั รายแรงใหรายงาน ก.ค.ศ. คมู อื เตรยี มสอบศึกษานิเทศก : บวร เทศารนิ ทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 236 ๑๓) แกไขมาตรา ๑๒๓ เดิม ใหเ พ่มิ วรรคสองและวรรคสามเขามาโดย กรณีทค่ี วามทุกขเ กดิ จากการ กระทําของ อ.ก.ค.ศ. เขตพนื้ ที่การศกึ ษา หรือ อ.ก.ค.ศ. ท่ี ก.ค.ศ. ตง้ั ใหรองทกุ ข ตอ ก.ค.ศ.และคําวินิจฉยั ของ ก.ค.ศ. ใหถ อื เปนทสี่ ดุ และ ๑๔) เพิ่มมาตรา ๑๖ บทเฉพาะกาล ใหก รรมการ ก.ค.ศ. และ อ.ก.ค.ศ. เขตพื้นทีฯ่ ซึง่ ปฏิบตั หิ นา ท่ีอยู ในวนั ที่ พ.ร.บ. นใ้ี ชบงั คบั ปฏบิ ัติหนา ที่ตอ ไปจนกวาจะมกี รรมการ ก.ค.ศ. และ อ.ก.ค.ศ. เขตพ้นื ทก่ี ารศกึ ษา ตาม พ.ร.บ. นี้ ทัง้ น้ีตอ งไมเ กิน ๑๘๐ วัน นับแต พ.ร.บ.นใ้ี ชบงั คับ 5. พรบ.เงนิ เดือน เงินวทิ ยฐานะ และเงินประจาํ ตาํ แหนงขา ราชการครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา พ.ศ.2547 พรบ.เงนิ เดือน เงินวิทยฐานะ และเงินประจําตาํ แหนงขาราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษา พ.ศ. 2547 เปน กฎหมายทอี่ อกพระราชบัญญัตกิ ารศึกษาแหง ชาติ พ.ศ.2542 และแกไ ขเพ่มิ เติม (ฉ.2) พ.ศ. 2545 มาตรา 55 ทก่ี ําหนดใหมกี ฎหมายวาดวยเงินเดือน คา ตอบแทน สวัสดกิ าร และสทิ ธิประโยชนเกอ้ื กูลอน่ื สําหรับขา ราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษา เพ่อื ใหม ีรายได ท่พี อเพียงและเหมาะสมกับฐานะทางสงั คม และวิชาชพี มีสาระสาํ คญั คือ 1) กําหนดใหมอี ัตราเงนิ เดือน เงินวิทยฐานะ(บญั ช)ี สาํ หรับขา ราชการครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษาที่ได รับใบอนุญาตประกอบวิชาชพี การศกึ ษา(ตามกฎหมายสภาครู) เชน ครูผชู วย ครู ผอู าํ นวยการโรงเรยี น รองผูอาํ นวยการโรงเรยี น ศกึ ษานิเทศก รองผอู ํานวยการสาํ นกั งานเขตพ้ืนท่ีการศกึ ษา และผูอํานวยการสาํ นกั งานเขตพ้ืนทีก่ ารศกึ ษา เจาหนาทีบ่ ริหารการศึกษาขน้ั พ้นื ฐาน ท่ีมีใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ 2) กาํ หนดใหขาราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษาท่ไี มม ใี บอนุญาตประกอบวิชาชพี ไดแ ก บุคลากรทางการศึกษา ท่ีปฏิบตั งิ านในสํานกั งานเขตพื้นทก่ี ารศกึ ษา เชน บคุ ลากร 6 เจา หนาท่บี ริหารงาน ท่ัวไป 7 เจาหนาทก่ี ารเงินและบญั ชี 5 นติ ิกร 7 เปนตน หรือขา ราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาตาม ขอ 1ที่ถูกพักใชหรอื เพิกถอนใบอนญุ าตประกอบวชิ าชีพ ใหไดร ับเงนิ เดอื นตามบญั ชีอตั ราเงนิ เดอื น และ เงินประจาํ ตําแหนง ของขาราชการพลเรอื นตามกฎหมายขาราชการพลเรือนโดยอนโุ ลม 3) เงนิ วทิ ยฐานะ และเงนิ ประจําตําแหนง ไมถือวาเปน เงินเดอื น 4) ให ก.ค.ศ. เสนอและใหค าํ ปรึกษาแก รมต.ศธ. เพ่ือเสนอปรับปรงุ บญั ชีอัตราเงนิ เดือน เงินวิทยฐานะ เงนิ ประจาํ ตําแหนง คา ครองชีพ สวสั ดิการ ประโยชนเ กอ้ื กูลตอ ครม. เมอื่ คาครองชพี เปลีย่ นแปลงไปมาก หรอื การจดั สวัสดิการ ประโยชนเกอ้ื กลู ไมเ หมาะสม แตตอ งพจิ ารณาความเหมาะสม ความเปน ธรรม ความ แตกตา งจากขาราชการอนื่ สภาวะเศรษฐกิจการคลงั ประเทศและปจจัยอนื่ ทจ่ี าํ เปนดวย 5) การปรับบญั ชีอัตราเงนิ เดือน เงนิ วทิ ยฐานะ เงินประจําตําแหนง ใหส ูงขึ้นตามขอ 4 ใหป รับรอ ยละ เทา กนั และไมเ กินรอยละ10 ของอตั ราปจจบุ ัน การปรบั ใหท ําเปน พระราชกฤษฎีกา หากปรบั แลวมีเศษ ไมถ งึ 10 บาท ใหปรับขน้ึ เปน 10 บาท 6) บญั ชีอัตราเงนิ ขาราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษาท่ไี ดรบั ใบอนุญาตประกอบวิชาชพี คูมือเตรียมสอบศกึ ษานิเทศก : บวร เทศารนิ ทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 237 ประกอบไปดว ย อันดับ เรียกใหเขาใจงายๆวาแทง (6 อันดบั (แทง ) ไดแ ก ครผู ูชวย อันดับค.ศ.1 อนั ดบั ค.ศ.2 อนั ดับ ค.ศ.3 อันดบั ค.ศ.4 และอนั ดับ ค.ศ. 5) และขั้น ( มีทง้ั หมด 24 ขั้น มขี น้ั เต็ม เชน ขน้ั ท่ี 5 และมีขน้ั ครึ่ง เชน 5.5 แตละอันดับจะมีจํานวนข้ันตางกนั ) ดงั น้ี 6.1) ครูผชู วย มี 14 ข้นั (หากรวมขั้นคร่ึงกม็ ี 28 ข้นั ) ข้นั ต่ําสุด 7,940 (8,700)บาท ขนั้ สูงสดุ 16,840 บาท (บญั ชีอัตราเงินเดอื นทปี่ รับใหม 1 ตุลาคม 2550) 6.2) อนั ดบั ค.ศ.1 มี 21 ขน้ั ขนั้ ตํ่าสดุ 7,940 (11,930) บาท ขน้ั สูงสดุ 27,500 บาท 6.3) อันดบั ค.ศ.2 มี 20 ข้ัน ข้นั ตาํ่ สุด 12,530(15,410) บาท ขน้ั สูงสดุ 33,540 บาท 6.4) อนั ดับ ค.ศ.3 มี 24 ขนั้ (มากสุด) ขัน้ ต่าํ สุด 12,530(18,910) บาท ข้นั สูงสุด 47,450 บาท 6.5) อนั ดับ ค.ศ.4 มี 20 ขนั้ ข้นั ต่าํ สดุ 23,230 บาท ขั้นสูงสดุ 50,550 บาท 6.6) อนั ดับ ค.ศ.5 มี 19 ขน้ั ขั้นตา่ํ สุด 28,550 บาท ขัน้ สงู สดุ 64,340 บาท ตวั เลขในวงเล็บ เชน อนั ดับ ค.ศ.1 (11,930) บาท หมายถงึ ข้ันประสิทธิภาพ 7) กาํ หนดบัญชีอตั ราเงนิ วทิ ยฐานะของขาราชการครูและบคุ ลากรทางการศึกษาที่มีใบประกอบวชิ าชีพ จาํ แนกเปนตําแหนงและวิทยฐานะโดยสรุป ดังนี้ 7.1) อัตรา 3,500 บาท ตอเดือน สาํ หรบั 1)ครู 2)ศกึ ษานเิ ทศก 3)รองผูอํานวยการสถานศกึ ษา และ4)ผูอํานวยการสถานศึกษา ท่ีมวี ทิ ยฐานะชํานาญการ 7.2) อัตรา 5,600 บาท ตอ เดือน สําหรับ 1)ครู 2)ศึกษานิเทศก 3)รองผูอ าํ นวยการสถานศึกษา และ 4)ผูอํานวยการสถานศกึ ษา 5) รองผูอาํ นวยการ สพท. ท่มี วี ทิ ยฐานะชาํ นาญการพิเศษ 7.3) อตั รา 9,900 บาท ตอเดอื น สาํ หรบั 1)ครู 2)ศึกษานิเทศก 3)รองผอู าํ นวยการสถานศกึ ษา และ 4)ผอู ํานวยการสถานศึกษา 5) รองผูอาํ นวยการ สพท. 6) ผูอ ํานวยการ สพท. ทม่ี วี ทิ ยฐานะเช่ียวชาญ 7.4) อตั รา 13,000 บาท ตอเดือน สาํ หรบั 1)ครู 2)ศึกษานิเทศก 3)ผูอาํ นวยการสถานศึกษา และ 5)ผอู ํานวยการ สพท. ท่ีมวี ิทยฐานะเชยี่ วชาญพิเศษ 8) ขาราชการครแู ละบุคลากรทางการศึกษาผใู ด เมือ่ ไดรับวทิ ยฐานะใด เม่ือเปลี่ยนตาํ แหนง ก็จะไดร บั วิทยฐานะนนั้ ตดิ ตวั มาดวย เชน เปนครูชาํ นาญการพเิ ศษ เม่ือสอบคัดเลือกผอู าํ นวยการสถานศึกษาได ก็จะ ไดร บั การบรรจแุ ตงตั้ง(เปลยี่ นตําแหนง )เปน ผอู ํานวยการสถานศึกษาชาํ นาญการพเิ ศษ ไดรับเงนิ วิทยฐานะ ตามกฎหมายดว ย อนึ่งเกี่ยวกับกฎหมายนี้มีอกี ฉบับหนง่ึ ทเี่ กีย่ วของกับเรอื่ งเงินเดือน คอื พระราชบญั ญตั เิ งนิ เดือนและ เงนิ ประจาํ ตําแหนง (ฉบบั ที่ 4) พ.ศ. 2547 กฎหมายฉบับนไี้ มมีผลตอขาราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษา แตจ ะเก่ยี วของกับขา ราชการพลเรือนในมหาวิทยาลัย ท่ีเปนสถาบันทางการศึกษา กระทรวงศึกษาธกิ าร และ ขาราชการพลเรอื นอน่ื เดิมที่ขาราชการครทู ่ีไดรับเงนิ ประจาํ ตําแหนง ตามกฎหมายนี้ กจ็ ะไมไดรับตาม กฎหมายนี้ เพราะไดร ับตามพระราชบญั ญัตเิ งนิ เดอื น เงินวทิ ยฐานะ และเงินประจาํ ตําแหนงขา ราชการครู และบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ.2547 แลว คมู ือเตรยี มสอบศกึ ษานิเทศก : บวร เทศารินทร

้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 238 บญั ชอี ตั ราเงนิ เดอื นขาราชการครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษาทีม่ ีใบอนญุ าตประกอบวชิ าชพี แนบทา ยพระราชกฤษฎีกาการปรบั อัตราเงนิ เดือนขาราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษา พ.ศ. 2547 คมู ือเตรียมสอบศกึ ษานเิ ทศก : บวร เทศารินทร