รวมลงเรือแป๊ะ

พยุหยาตราทางสถลมารค  พิธีบวงสรวงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในพระบรมมหา  ŧàÃÍ× á»Ðˆ :: ราชวัง  พิธีประกาศการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก  และแม้หลังวันท่ี  ๖  พฤษภาคมไปแล้วก็ยังมีกิจกรรมที่รัฐบาลร่วมกับประชาชนจัดขึ้น  เพ่ือเฉลิมพระเกียรติอีกหลายกิจกรรม   พิธีรีตองเหล่านี้กับกิจกรรมการเมืองมีโอกาสทับซ้อนกันได้  เรื่องของพระราชพิธีเป็นไปตามอุดมมงคลฤกษ์ท่ีกำาหนดข้ึน  จะขยับ  ปรับเล่ือนก็คงยาก  แต่กิจกรรมการเมืองบางอย่างอยู่ในวิสัยจะขยับ  ได้  เพราะจะทำาวันไหนก็ได้  ข้อสำาคัญจึงเป็นเรื่องของการปรับเปล่ียน  วันเลือกต้ังเพ่ือให้กิจกรรมการเมืองท่ีจะต้องทำาหลังจากนั้นสามารถ  ทอดเวลายาวออกไปจนพ้นช่วงเวลาท่ีมีพระราชพิธีซึ่ง  กกต.ก็เห็น  ดว้ ย   ในท่ีสุดพระราชกฤษฎีกาให้มีการเลือกต้ังสมาชิกสภาผู้แทน  ราษฎรเป็นการทั่วไป  พ.ศ.๒๕๖๒  ก็ประกาศในราชกิจจานุเบกษา  เมอื่ วนั ท ี่ ๒๓ มกราคม พ.ศ.๒๕๖๒ ในวนั รงุ่ ขนึ้  กกต.ไดอ้ อกประกาศ  กำาหนดวันเลือกตั้งเป็นวันอาทิตย์ท่ี  ๒๔  มีนาคม  พ.ศ.๒๕๖๒  รวม  แลว้ ผสู้ มคั รมเี วลาหาเสยี ง ๖๐ วนั  กกต.เองกม็ เี วลาพมิ พบ์ ตั ร ประชา-  สมั พนั ธว์ ธิ เี ลอื กตงั้ แบบใหม ่ ซกั ซอ้ มอบรมผเู้ ปน็ เจา้ หนา้ ทใี่ นการเลอื ก ตั้ง  เรียกว่าวินวินกันทุกฝ่าย  อาจมี  “กลุ่มคนอยากเลือกต้ัง”  ออกมา  ทักท้วงหรือประท้วงคัดค้านการเลื่อนวันบ้าง  แต่คนส่วนใหญ่เข้าใจด ี ว่าเป็นความเหมาะสมและความจำาเปน็ ของบา้ นเมือง   สรุปวันเลือกต้ังเป็นวันอำทิตย์ที่ ๒๔ มีนำคม พ.ศ.๒๕๖๒  อย่ำงเดิมแต่คนละเดือนกับที่เคยกะไว้ เท่ำท่ีพบปะกับทูตำนุทูต  ตำ่ งประเทศซงึ่ เขำกเ็ ขำ้ ใจดเี พยี งแตห่ ยอดทำ้ ยวำ่ ขอใหบ้ ำ้ นเมอื ง  สงบ และขอให้กำรเลือกต้ังสุจริตและเท่ียงธรรมก็แล้วกัน     351

รัฐบาลไดจ ดั พิธีการ บรมราชาภิเษกนอี้ ยา งสมพระเกยี รติ และเปนไปตามโบราณราชประเพณที ุกประการ  

พระราชพธิ ี บรมราชาภิเษก     กำรเป็นรัฐบำลคือกำรต้องท�ำหน้ำที่ส�ำคัญของรัฐหรือ แผ่นดิน  ๓  ประการให้สำาเร็จเรียบร้อย  หน้าท่ีน้ีหมายถึงทั้งหน้าที่ต่อ  ประชาชนโดยส่วนรวมหรือท่ีเรียกว่าชาติ  หน้าท่ีทะนุบำารุง  อุปถัมภ์  ค้ำาจุน  และอารักขาศาสนาท้ังหลาย  โดยเฉพาะศาสนาอันประชาชน  ส่วนใหญ่ให้ความนับถือศรัทธาคือพุทธศาสนา  ซ่ึงประเทศท่ีแยก  ศาสนาออกจากกิจการบ้านเมืองโดยเด็ดขาด  อาทิ  ฝรั่งเศส  ผู้เป็น  รัฐบาลอาจไม่ต้องทำาอะไรเก่ียวกับศาสนามากนัก และหน้าที่สุดท้าย  คือหน้าท่ีต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ รวมความแล้วหน้าที่ของรัฐบาล  คือหน้าที่ต่อชาติ  ศาสนา  พระมหากษัตริย์นั่นเอง  ฟังแล้วคล้ายกับที่  ลน้ เกลา้ ฯ รัชกาลท่ี ๑ ทรงพระราชปรารภหน้าที่รัฐบาลของพระองค์  ไว้ว่า     “ต้งั ใจจะอุปถมั ภก ยอยกพระพุทธศำสนำ ป้องกนั ขอบขัณฑสีมำ รักษำประชำชนและมนตร”ี 353

:: ิวษ ุณ เค ืรองาม   รัฐบาลพลเอกประยุทธ์มีโอกาสได้ทำาหน้าท่ีสนองพระเดช  พระคุณสถาบันพระมหากษัตริย์ในกิจการงานพิธีอันพิเศษสำาคัญ  ย่ิงยวดแตกต่างไปจากรัฐบาลอ่ืน  ๒  งาน  ซ่ึงล้วนแต่สำาคัญระดับ  “บรม”  คืองานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จ  พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช  บรมนาถบพิตร  รัชกาลท่ี  ๙  เม่ือ  พ.ศ.๒๕๕๙-๒๕๖๐  และงานพระราชพิธีบรมราชาภิเษกสมเด็จพระ  เจ้าอยู่หวั  มหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ขึน้ ครองราชสมบตั ิ  เป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ ๑๐ เมอ่ื  พ.ศ.๒๕๖๒   ในส่วนของงานพระราชพิธีบรมราชาภิเษกน้ัน สมเด็จพระเจ้า  อยู่หัวเคยรับสั่งแก่ท่านนายกฯ  ไว้ตั้งแต่เสด็จข้ึนรับราชสมบัติใน  พ.ศ.๒๕๕๙  ใหม่ๆ  แล้วว่า  จำาเป็นต้องจัดอยู่ดี  แต่ขอให้จัดเพียงตาม  โบราณราชประเพณ ี โดยอาศยั ความประหยดั และจดั ตามความจาำ เปน็   อย่าให้สิ้นเปลืองและเดือดร้อนลำาบากแก่ประชาชน  ส่วนจะจัดเมื่อไร  จะทรงพิจารณาความเหมาะสมอีกครั้งหน่ึง   การบรมราชาภิเษกเป็นเร่ืองพระราชประเพณี  ถ้าว่าตาม  กฎหมายหรือตามรัฐธรรมนูญแล้ว  ความเป็นพระมหากษัตริย์ย่อม  สมบูรณ์ตั้งแต่ทรงรับคำาอัญเชิญของประธานรัฐสภาข้ึนทรงราชย์ตาม  ที่รัฐธรรมนูญมาตรา  ๒๑  บัญญัติว่า  “ในกรณีที่รำชบัลลังก์หำกว่ำง ลงและเป็นกรณีท่ีพระมหำกษัตริย์ได้ทรงแต่งต้ังพระรัชทำยำทไว้ ตำมกฎมณเฑียรบำลว่ำด้วยกำรสืบรำชสันตติวงศ์ พระพุทธศักรำช ๒๔๖๗ แล้ว ให้คณะรัฐมนตรีแจ้งให้ประธำนรัฐสภำทรำบ และให้ ประธำนรฐั สภำเรยี กประชมุ รฐั สภำเพอ่ื รบั ทรำบและใหป้ ระธำนรฐั สภำ อัญเชิญองค์พระรัชทำยำทขึ้นทรงรำชย์เป็นพระมหำกษัตริย์สืบไป แล้วให้ประธำนรัฐสภำประกำศให้ประชำชนทรำบ” เร่ืองน้ีได้ทำาแล้วเม่ือวันท่ี  ๑  ธันวาคม  พ.ศ.๒๕๕๙  และมีผล  ยอ้ นหลงั ไปถงึ วนั ท ่ี ๑๓ ตลุ าคม พ.ศ.๒๕๕๙ อนั เปน็ วนั เสดจ็ สวรรคต  ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  รัชกาลที่  ๙   สมัยก่อนการเปล่ียนแปลงการปกครองเม่ือ พ.ศ.๒๔๗๕ ยัง  354

ไมม่ รี ฐั ธรรมนญู  การเปน็ พระมหากษตั รยิ จ์ งึ มแี ตก่ ารตอบรบั คาำ อญั เชญิ   ŧàÃÍ× á»Ðˆ :: ของเสนาพฤฒามาตย์และอาณาประชาราษฎร  แล้วทรงกระทำาพิธี  บรมราชาภิเษก  ไม่มีเรื่องพฤตินัยและนิตินัย  เป็นเรื่องอาศัยพระราช  ประเพณีล้วนๆ  แต่เม่ือเปล่ียนแปลงการปกครองและมีรัฐธรรมนูญ  แล้ว  ด้วยความท่ีพระราชพิธีบรมราชาภิเษกไม่ได้จัดง่ายๆ  ไหนจะ  ต้องดูฤกษ์  ไหนจะต้องเตรียมข้าวของเคร่ืองใช้  อาคารสถานที่  และ  ซักซ้อมเจ้าหน้าท่ีผู้ประกอบการ  เพราะเมื่อจะทำาก็ต้องทำาให้ถูกต้อง  ครบถ้วนตามโบราณราชประเพณี  บางกรณีก็เก่ียวกับการท่ีพระราช-  วงศ์และบ้านเมืองยังอยู่ในภาวะทุกข์โศกจากการสูญเสียพระมหา  กษัตริย์  รัชกาลที่  ๙  หรือยังมีความไม่พร้อมอีกหลายด้าน  การพระ-  ราชพิธีบรมราชาภิเษกจึงมักรั้งรอไว้ก่อนหรือเนิ่นช้าออกไป   แต่ระหว่างน้ันจะว่าพระบรมวงศ์เจ้านายท่ีทรงรับคำาอัญเชิญ  แลว้ ยงั ไมเ่ ปน็ พระมหากษตั รยิ ก์ ไ็ มไ่ ด ้ เพราะถอื วา่ ปฏบิ ตั คิ รบถว้ นตาม  รัฐธรรมนูญแล้ว    รัฐธรรมนูญไม่ได้กล่าวถึงการต้ังพระราชพิธีบรม  ราชาภิเษกเสียด้วย  จึงต้องถือว่าทรงเป็นพระมหากษัตริย์โดยครบ  ถ้วนสมบูรณ์ตามกฎหมายแม้ยังไม่จัดพิธีบรมราชาภิเษกหรือไม่เคย  มีการต้ังการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกเลย  ดังกรณีของพระบาท  สมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั  รชั กาลท ี่ ๘ ตงั้ แต่ พ.ศ.๒๔๗๗ ถงึ  พ.ศ.๒๔๘๙  หรือของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  รัชกาลที่  ๙  ระหว่างวันท่ี  ๙  มิถุนายน  พ.ศ.๒๔๘๙  ถึงวันท่ี  ๔  พฤษภาคม  พ.ศ.๒๔๙๓  (พิธีบรม  ราชาภิเษกมีในวันท่ี  ๕  พฤษภาคม  พ.ศ.๒๔๙๓)   การมีพระราชพิธีบรมราชาภิเษกเป็นเรื่องของประเพณีที่มา  เสริมให้ถูกต้องครบถ้วนตามโบราณปฏิบัติ  แต่พระราชอำานาจ  พระ  ราชภาระไม่ได้เพ่ิมข้ึน  เพราะเหตุท่ีมีการบรมราชาภิเษกแต่อย่างใด   ควำมแตกต่ำงระหว่ำงพระมหำกษัตริย์ที่บรมรำชำภิเษก แล้วกับยังไม่บรมราชาภิเษก  ถ้าจะมีอยู่บ้างก็เป็นเร่ืองของโบราณ  ราชประเพณีเท่าน้ัน  อาทิ  ถ้ายังไม่บรมราชาภิเษกจะเรียกว่า  สมเด็จ  355

:: ิวษ ุณ เค ืรองาม พระเจ้าอยู่หัว  คร้ังรัชกาลท่ี  ๗  นั้นความท่ีทรงเป็นสมเด็จเจ้าฟ้าฯ  กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชาอยู่ก่อน  เม่ือทรงรับคำาอัญเชิญขึ้นครอง  ราชย์แล้ว  ระหว่างยังไม่บรมราชาภิเษกก็ออกพระนามว่า  สมเด็จ  พระเจ้าอยู่หัว  เจ้าฟ้าฯ  กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา  แต่ถ้าบรมราชา  ภิเษกแล้วจะเรียกว่า  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  ตามด้วยพระ  ปรมาภิไธยใหม่  คำาส่ังของพระมหากษัตริย์ที่ยังไม่บรมราชาภิเษก  จะเรียกว่าพระราชบญั ชา พระราชโองการ แตถ่ า้ บรมราชาภเิ ษกแลว้   จะเรียกว่าพระบรมราชโองการ คำากราบบังคมทูลพระมหากษัตริย์ท ี่ ยังไม่บรมราชาภิเษกจะใช้ว่า  ขอพระราชทานกราบบังคมทูล  แต่ถ้า  บรมราชาภิเษกแล้วจะใช้ว่า  ขอเดชะ  ฝ่าละอองธุลีพระบาทปกเกล้า  ปกกระหม่อม  และลงท้ายว่า  ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม  ขอเดชะ   การบรมราชาภเิ ษกเปน็ พธิ พี ราหมณท์ าำ กนั มาตง้ั แตส่ มยั สโุ ขทยั   ดังปรากฏในศิลาจารึกวัดศรีชุมสมัยสุโขทัยว่าพ่อขุนผาเมืองอภิเษก  พอ่ ขนุ บางกลางหาวใหค้ รองเมอื งสโุ ขทยั  ศลิ าจารกึ วดั ปา่ มะมว่ งกลา่ ว  ถงึ เครอ่ื งใช้ในพิธรี าชาภิเษกว่ามมี งกุฎ พระขรรค์ และเศวตฉัตร สมัย  356

อยุธยาพิธีบรมราชาภิเษกใหญ่โตโอฬารมากขึ้นจนเป็นธรรมเนียม  ŧàÃÍ× á»Ðˆ :: แบบแผนสืบมา  สมัยกรุงธนบุรีความท่ีบ้านเมืองยังไม่เรียบร้อย  ข้าว  ของเครื่องใช้ก็ยังไม่มี  จึงทำาแต่พอให้ถูกต้องตามราชประเพณี  จน  กระท่ังถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  รัชกาลที่  ๑  คร้ังแรกก ็ ให้จัดพระราชพิธีแต่พอสังเขปตามประเพณีในปี ๒๓๒๕  ครั้นม ี เวลาสืบเสาะข้อมูลมากข้ึนและเตรียมเคร่ืองราชูปโภคและเคร่ืองราช  กกุธภัณฑ์ได้แล้ว  จึงโปรดเกล้าฯ  ให้แต่งเรียบเรียงเป็นตำาราขึ้นเรียก  ว่า  “ต�ำรำรำชำภิเษกคร้ังกรุงศรีอยุธยำส�ำหรับหอหลวง”  และจัด  พระราชพิธีขึ้นอีกครั้งหน่ึงในปี  ๒๓๒๘  พิธีท่ีจัดในครั้งน้ันมีท้ังพิธ ี พุทธและพิธีพราหมณ์จนกลายเป็นแบบแผนการปฏิบัติสืบมาจนทุก  วันน้ี   คาำ วา่  “อภเิ ษก” แปลวา่ รดนา้ำ  ใชค้ าำ นใ้ี นเวลาแตง่ ตง้ั ผใู้ ดผหู้ นง่ึ   ข้ึนดำารงตำาแหน่งสำาคัญ  บรมราชาภิเษกแปลว่าการรดนำ้าถวายเพ่ือ  ยกขึ้นเป็นพระเจ้าแผ่นดิน  เวลารดอาจรดลงบนศีรษะ  ร่างกาย  หรือ  ฝ่ามือ  คำานี้เทียบได้กับ  coronation  ของฝรั่งแต่ไม่ตรงกันนัก  เพราะ  ฝรั่งไม่มีการรดนำ้า  แต่ถือเอาการสวมมงกุฎเป็นสำาคัญ  ดังสำานวนว่า  to  crown  the  King  ฝรั่งเถียงกันมาแต่โบราณว่ากษัตริย์ควรสวม  มงกุฎด้วยพระองค์เองหรือจะให้โปปสวมมงกุฎให้  เพราะมีนัยยะว่า  ใครใหญก่ วา่ ใคร ธรรมเนยี มพราหมณก์ ม็ เี ชน่ กนั วา่ พธิ บี รมราชาภเิ ษก  ในสมัยอยุธยา  พราหมณ์จะประคองพระองค์พระมหากษัตริย์ส่งขึ้น  ประทบั บนพระแท่นทป่ี ระทับ   ในสมัยรัชกาลท่ี ๔ ทรงมีความรู้เรื่องเมืองฝรั่งว่าเขาถือเอา  มงกฎุ เปน็ ประธานในพธิ  ี จงึ ทรงนบั เอาพระมหาพชิ ยั มงกฎุ เปน็ ประธาน  ในพธิ ดี ว้ ย แตก่ ย็ งั ผนวกเอาขนั้ ตอนการรดนา้ำ ตามโบราณเขา้ มาปฏบิ ตั  ิ รวมความแล้วพระราชพิธีบรมราชาภิเษกจะประกอบด้วยขั้นตอน  ๓  อย่าง  คือ  การอาบนำ้า  (สรงมุรธาภิเษก)  การรดนำ้า  (ถวายน้ำาอภิเษก)  และการสวมมงกุฎ (ถวายเครอ่ื งเบญจราชกกุธภณั ฑ์) 357

:: ิวษ ุณ เค ืรองาม   พระราชพิธีบรมราชาภิเษก หรือข้ันตอนการข้ึนเป็นพระบาท  สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  ประกอบด้วย  ๓  ขั้นตอนเรียงลำาดับดังนี้   ๑. ข้ันตอนสรงมุรธำภิเษก “สรง” แปลว่า อาบนำ้า “มุรธา”  หรือ  “มูรธา”  แปลว่าส่วนบน  ส่วนยอด  หมายถึงศีรษะ  “อภิเษก”  หมายถึงการรดน้ำา  การสรงมุรธาภิเษกคือการไขพระสุหร่ายหรือสหัส-  ธารา  หรืออาบน้ำาจากฝักบัว  ซ่ึงเป็นการอาบนำ้าชำาระร่างกายด้วยนำ้า  ศักดิ์สิทธ์ิให้สะอาดบริสุทธ์ิก่อนจะเข้าสู่การรดน้ำาศักดิ์สิทธ์ิลงบน  ฝ่ามืออีกคร้ัง    นำ้ามุรธาภิเษกเป็นนำ้าศักด์ิสิทธ์ิสมัยโบราณซึ่งจะนำามา  จาก  ๓  แหล่งคือ  ๑.  แม่นำ้า  ๕  สายในประเทศอินเดีย  ได้แก่  แม่นำ้า  คงคา  ยมุนา  อจิรวดี  มหิ  และสรภู  เรียกว่าปัญจมหานที  สมัยใดเรา  เดนิ ทางไปนำามาไมไ่ ด้กเ็ วน้ ไป   ในสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลท่ี ๕ ได้เสด็จ  ประพาสอินเดียก็นำามาเจือปนกับนำ้าจากแหล่งท่ี  ๒  คือแม่นำ้า  ๕  สาย  ในประเทศไทย ไดแ้ ก ่ แมน่ า้ำ บางปะกง แมน่ า้ำ เจา้ พระยา แมน่ า้ำ ปา่ สกั   แม่น้ำาราชบุรี  และแม่น้ำาเพชรบุรี  เรียกว่าเบญจสุทธคงคา  และเจือ  ปนกับน้ำาจากแหล่งท่ี  ๓  คือสระสำาคัญท้ัง  ๔  ในเมืองสุพรรณบุร ี ซึ่งใชก้ ันมาแตโ่ บราณ ได้แก ่ สระแก้ว สระเกศ สระคาหรอื คงคา สระ  ยมนา  ในคร้ังบรมราชาภิเษกรัชกาลท่ี  ๙  ได้ใช้นำ้าจาก  ๓  แหล่งนี้  แต่ในสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  รัชกาลท่ี ๑๐ ใช้น้ำาจาก  แหลง่ ท ่ี ๒ คอื เบญจสทุ ธคงคา และแหลง่ ท ่ี ๓ คอื นาำ้ จากสระ ๔ แหง่   ของเมืองสุพรรณบุรี   ในการสรงมุรธาภิเษกจะมีการสร้างมณฑปขึ้นเรียกว่ามณฑป  พระกระยาสนาน  ข้างพระที่น่ังไพศาลทักษิณ  สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  ทรงเศวตพัสตราภรณ์  (นุ่งห่มด้วยผ้าขาว)  ทรงสะพักขาวขลิบทอง  ประทับบนต่ังในมณฑป  พนักงานไขสหัสธารา  สมเด็จพระสังฆราช  ถวายน้ำาพระพทุ ธมนต์บนพระหัตถ์   ๒. ขั้นตอนรับน�้ำอภิเษก ขั้นตอนน้ีไม่ใช่ “สรง” หรืออาบนำ้า  แต่เป็นการทรงเครื่องบรมขัตติยราชภูษิตาภรณ์ออกประทับรับการ  358

ถวายนำ้าศักด์ิสิทธิ์  น้ำานี้จะทำาพลีกรรม  (บวงสรวง)  อัญเชิญมาจาก  ŧàÃÍ× á»Ðˆ :: แหล่งนำ้าศักดิ์สิทธ์ิทั่วประเทศ    คราวบรมราชาภิเษกพระบาทสมเด็จ  พระเจ้าอยู่หัว  รัชกาลที่  ๑๐  ใช้นำ้าจาก  ๑๐๘  แห่งจาก  ๗๗  จังหวัด  รวมท้ังกรุงเทพมหานคร  โดยจะมีการเสกแยกท่ีแต่ละจังหวัดแล้ว  อัญเชิญมาเข้าพิธีเสกรวมอีกคร้ังให้เป็นน้ำาพระพุทธมนต์และนำ้า  เทพมนต์ที่พระวิหารหลวง  วัดสุทัศน์ฯ  แล้วให้พระราชวงศ์  พราหมณ ์ เสนาบดีผู้ใหญ่ ราชบัณฑติ  ถวายหรือรดลงบนพระหตั ถ ์ ขณะประทับ  บนตั่งไม้  ๘  มุมเรียกว่าพระที่น่ังอัฐทิศอุทุมพรราชอาสน์ในพระที่น่ัง  ไพศาลทักษิณ  สมัยรัชกาลที่ ๙ โปรดเกล้าฯ ให้สมาชกิ สภาผแู้ ทน  ราษฎรถวายนำ้าอภิเษกด้วย    สมัยรัชกาลท่ี  ๑๐  โปรดเกล้าฯ  ให้พระ  ราชวงศ ์ ประธานองคมนตรี ราชบณั ฑิต นายกรัฐมนตร ี ประธานสภา  นิติบัญญัติแห่งชาติ  ประธานศาลฎีกา  และรัฐมนตรีว่าการกระทรวง  มหาดไทยถวายนำ้าอภิเษกด้วย   ๓. ขั้นตอนข้ึนสู่ที่ประทับรับรำชสมบัติ เมื่อเสร็จจากพิธีท ี่ พระทนี่ ง่ั อฐั ทศิ อทุ มุ พรราชอาสนก์ จ็ ะเสดจ็ ไปประทบั ทพี่ ระทน่ี งั่ ภทั รบฐิ   ซึ่งเป็นพระเก้าอี้ถมสร้างในสมัยรัชกาลที่  ๔  พระท่ีนั่งนี้โรยแป้ง  ปู  หญ้าคา  ปูแผ่นทองเขียนรูปราชสีห์  (สมัยก่อนใช้หนังสิงโต)  ปูผ้าขาว  กางก้ันด้วยพระนพปฎลมหาเศวตฉัตร  เมื่อประทับบนพระที่นั่งแล้ว  พราหมณ์เบิกศิวาลัยไกรลาศ  เชิญเทวดามาประสิทธิประสาทพร  ถวายพระสุพรรณบัฏ พระสังวาล เครื่องราชกกุธภัณฑ์  อันได้แก ่ พระมหาพิชัยมงกุฎ เป็นต้น และราชูปโภค พระแสงอัษฎาวุธ  แล้ว  กราบบังคมทูลด้วยคำาว่า  “ขอเดชะ”  และขอรับพระบรมราชโองการ  เปน็ ครง้ั แรก เพราะบดั นนั้ ทรงเฉลมิ พระบรมราชอสิ รยิ ยศเปน็ พระบาท  สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวโดยสมบูรณ์ตามโบราณราชประเพณีแล้ว  ทรง  มพี ระปฐมบรมราชโองการพระราชทานอารกั ขาคุ้มครองอาณาประชา  ราษฎร  ทรงหล่ังทักษิโณทกอธิษฐานทศพิธราชธรรมจรรยา    พระปฐมบรมราชโองการของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  รัชกาลที่  ๑๐  เม่ือเช้าวันที่  ๔  พฤษภาคม  พ.ศ.๒๕๖๒  มีว่า “เรำจะ 359

:: ิวษ ุณ เค ืรองาม สบื สำน รกั ษำ และตอ่ ยอด และครองแผน่ ดนิ โดยธรรม เพอ่ื ประโยชน์ สุขของอำณำรำษฎรตลอดไป” เสร็จจำกขั้นตอนเหล่ำนี้ก็เป็นกำรเสด็จออกมหำสมำคม ณ  พระท่ีนั่งอมรินทรวินิจฉัย  การประกาศพระองค์เป็นพุทธศาสนูป-  ถัมภกท่ามกลางท่ีประชุมสงฆ์  ณ  พระอุโบสถ  วัดพระศรีรัตนศาสดา-  ราม  การถวายบังคมพระบรมรูปสมเด็จพระบูรพมหากษัตริยาธิราช  ในพระบรมราชจักรีวงศ์  ณ  ปราสาทพระเทพบิดร  การถวายสักการะ  พระบรมอัฐิพระบรมราชบรรพบุรุษ  ตอนคำ่าเป็นการเสด็จเฉลิมพระ  ราชมณเฑียรหรือขึ้นบ้านใหม่  ณ  พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน   อย่างไรก็ตาม พระราชพิธีบรมราชาภิเษกไม่ได้มีเพียงส่วนนี้  แต่ยังมีพิธีรีตองนำาหน้าและกิจกรรมเฉลิมพระเกียรติตามหลังมาอีก  หลายอย่าง   ในการพระราชพธิ บี รมราชาภเิ ษกพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั   รัชกาลท่ี  ๑๐  มีข้ันตอนนำาหน้าและตามหลังทั้งหมด  ดังนี้   ๑. พิธีตอนต้น ได้แก่ พิธีพลีกรรมตักน้ำาจากแหล่งน้ำาสำาคัญ  ทั่วประเทศรวม ๑๐๘ จุด แลว้ อญั เชญิ ไปตง้ั ไวเ้ พอ่ื แยกกนั เสกนาำ้  ณ  วดั หรอื เจดยี สถานสาำ คญั ในจงั หวดั  จากนน้ั กอ็ ญั เชญิ เขา้ มารวมกนั  ณ  พระวหิ ารหลวง วดั สทุ ศั นเทพวรารามราชวรมหาวหิ าร มีพิธีเสกรวมกัน  แล้วอัญเชิญไปไว้ที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม  (ใช้เวลารวม  ๕  วัน)  พิธีจารึกพระสุพรรณบัฏดวงพระบรมราชสมภพ  และแกะพระราช  ลัญจกรประจำารัชกาล  (๒  วัน)  เมื่อใกล้วันบรมราชาภิเษก  มีพิธีถวาย  สักการะพระบรมราชานุสาวรีย์รัชกาลที่  ๑ ที่ปฐมบรมราชานุสรณ์  เชิงสะพานพุทธฯ  และรัชกาลท่ี  ๕  ท่ีพระลานพระราชวังดุสิต  ตลอด  จนบวงสรวงหลักเมืองและส่ิงศักดิ์สิทธ์ิในพระบรมมหาราชวัง  (๑  วัน)  ตามด้วยพิธีประกาศการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก  (๑  วัน)   ๒. พระรำชพิธี ได้แก่ พระราชพิธีบรมราชาภิเษกและพระ  ราชพิธีเฉลิมพระราชมณเฑียรในวันที่  ๔  พฤษภาคม  พ.ศ.๒๕๖๒  360

พระราชพิธีเฉลิมพระสุพรรณบัฏ  พระปรมาภิไธย  พระนามาภิไธย  ŧàÃÍ× á»Ðˆ :: และสถาปนาพระฐานันดรศักด์ิพระบรมวงศ์ในตอนเช้าวันท่ี  ๕  พฤษ-  ภาคม พ.ศ.๒๕๖๒ และพระราชพิธีเสด็จฯ เลยี บพระนครโดยขบวน  พยหุ ยาตราทางสถลมารคไปยงั วดั บวรนเิ วศวหิ าร วดั ราชบพธิ  และวดั   พระเชตพุ นในเย็นวันเดียวกัน และพระราชพิธีเสด็จออกมหาสมาคม  ณ  สีหบัญชรพระท่ีน่ังสุทไธสวรรย์ปราสาท  รับการถวายพระพร  ชัยมงคลจากพสกนิกร แล้วเสด็จออกรับทูตานุทูต ผู้แทนต่างประเทศ  ณ พระทนี่ ่งั จักรีมหาปราสาทในวันท ี่ ๖ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๖๒   นอกจากน้ันยังจะมีการเสด็จฯ  โดยขบวนพยุหยาตราทาง  ชลมารค  ใช้เรือพระที่นั่งและเรือราชพิธีต่างๆ  รวม  ๕๒  ลำาในปลาย  เดือนตุลาคม  พ.ศ.๒๕๖๒   ๓. กจิ กรรมเฉลมิ พระเกยี รต ิ ไดแ้ ก ่ กจิ กรรมตา่ งๆ ซง่ึ รฐั บาล  และประชาชนจัดขึ้นเพ่ือเฉลิมพระเกียรติ  อาทิ  การขอพระราชทาน  อภัยโทษ  การเจริญพระพุทธมนต์  กิจกรรมศาสนสัมพันธ์  การจัดทำา  เข็มและเหรียญต่างๆ  การจัดมหรสพสมโภช  อาทิ  โขนระบำารำาฟ้อน  ละครหนังท่ีท้องสนามหลวงและทุกจังหวัดทั่วประเทศ  การจัดงาน  สโมสรสันนิบาต  กิจกรรมจิตอาสาพัฒนาลำานำ้า   วันที่ ๔ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๖๒ เป็นวันสำาคัญท่ีสุดในราชพิธี  ท้ังหลายในปี  ๒๕๖๒  เรียกว่าวันบรมรำชำภิเษก  แต่ปีต่อๆ  ไปจะ  เรียกว่าวันฉัตรมงคล  คือไม่ใช่วันบรมราชาภิเษก  แต่เป็นวันรำาลึก  ถึงการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกที่เคยจัดและผ่านพ้นมาแล้ว  แต ่ การนบั จาำ นวนปคี รองราชสมบตั ใิ นรชั กาลจะนบั จากวนั ท ่ี ๑๓ ตลุ าคม  พ.ศ.๒๕๕๙ อันเปน็ วนั ทรงราชย์   ในการพระราชพิธีคร้ังนี้  พระปรมาภิไธยใหม่ของพระบาท  สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  มีว่า  “พระบำทสมเด็จพระปรเมนทรรำมำ-  ธิบดีศรีสินทรมหำวชิรำลงกรณ  พระวชิรเกล้ำเจ้ำอยู่หัว”  ถ้าจะ  ออกพระนามกลางๆ  ก็ใช้คำาว่า  พระบำทสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัว เป็นอันรู้กันว่าคือรัชกาลนี้  แต่ถ้าจะระบุให้ชัดก็ใช้คำาว่า  พระบำท  361

:: ิวษ ุณ เค ืรองาม สมเด็จพระวชิรเกล้ำเจ้ำอยู่หัว  ท้ังนี้ได้สถาปนาสมเด็จพระราชิน ี สุทิดาเป็นสมเด็จพระนำงเจำ้  พระบรมรำชินดี ว้ ย   ที่สำาคัญ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เฉลิมพระปรมาภิไธย  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  รัชกาลที่  ๙  เป็น  พระบำทสมเด็จ  พระบรมชนกำธิเบศร มหำภูมิพลอดุลยเดชมหำรำช บรมนำถ  บพิตร  สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์  พระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่  ๙  เป็น  พระบรมรำชชนนีพันปีหลวง  สมเด็จพระเทพรัตนฯ  เป็น  สมเดจ็ พระกนิษฐำธิรำชเจ้ำ กรมสมเด็จพระเทพรัตนรำชสุดำฯ  สยำมบรมรำชกุมำรี  คือเป็นเจ้าต่างกรมช้ันสูงย่ิง  สมเด็จพระเจ้า  ลูกเธอ  เจ้าฟ้าจุฬาภรณฯ  เป็นเจ้าต่างกรมชั้นกรมพระ  พระองค์เจ้า  โสมสวลีเป็นเจ้าต่างกรมช้ันกรมหมื่น  สถาปนาพระเจ้าลูกยาเธอและ  พระเจ้าลูกเธอเป็นสมเด็จเจ้าฟ้า  และสถาปนาพระเจ้าหลานเธอ  พระธิดาในสมเด็จเจ้าฟ้าจุฬาภรณฯ  เป็นพระเจ้าวรวงศ์เธอ  พระ  องค์เจ้า 362

  รัฐบาลได้จัดพิธีการบรมราชาภิเษกน้ีอย่างสมพระเกียรติและ  ŧàÃÍ× á»Ðˆ :: เป็นไปตามโบราณราชประเพณีทุกประการ  โดยตั้งคณะกรรมการ  อำานวยการจัดงานคณะหน่ึงโดยมีนายกรัฐมนตรีเป็นประธาน  และได้  กราบบงั คมทลู เชญิ สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกมุ าร ี ทรงเป็นองค์ประธานที่ปรึกษา  ประธานองคมนตรี  ประธานสภานิติ-  บัญญัติแห่งชาติ  และประธานศาลฎีกาเป็นที่ปรึกษา  ผมเองมีบุญ  และมีโชคที่ไดร้ ับมอบหมายจากรฐั บาลให้เป็นประธานคณะกรรมการ  ฝา่ ยพิธีการเมื่อคราวจัดงานถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาท  สมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั  รชั กาลท ี่ ๙ แลว้ ครงั้ หนง่ึ  และไดม้ าเปน็ ประธาน  คณะกรรมการฝา่ ยจดั พธิ กี ารในคราวจดั งานพระราชพธิ บี รมราชาภเิ ษก  คร้ังนี้อีกครั้งหนึ่งซ่ึงเป็นเกียรติยศใหญ่ยิ่งในชีวิต    เมื่อเสร็จงำนรำชพิธีแล้ว พระบำทสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัว  ได้ทรงพระกรุณำโปรดเกล้ำฯ พระรำชทำนเลี้ยงอำหำรค�่ำแก่  ข้ำรำชกำร  ภำคประชำชน  และส่ือมวลชนหลำยหม่ืนคนทั่ว  ประเทศ ณ ท่ีห้องประชุมชำลเลนเจอร์ เมืองทองธำนี โดยพระ  รำชทำนพระรำชทรัพย์ส่วนพระองค์ ซึ่งเป็นที่ปลำบปลื้มทั่วกัน 363

เมอื เรมิ่ ตน ผมเคยเปรยี บรฐั บาลเปน เรอื แปะ ตอนลงทา ยอยา งนก้ี ต็ อ งเปรยี บวา เรอื กาํ ลงั จะเทยี บทา เหน็ ทา อยูไมใกลไมไกล  

เดอื นสดุ ท้าย     หลังกำรเลือกตง้ั ในวนั ท ่ี ๒๔ มีนำคม พ.ศ.๒๕๖๒ กม็ งี ำน ใหญ่คือ  พระราชพิธีบรมราชาภิเษกพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  รัชกาลที่  ๑๐  หลังจากนั้นก็เป็นเดือนสุดท้ายของรัฐบาล  เม่ือเร่ิมต้น  ผมเคยเปรียบรัฐบาลเป็นเรือแป๊ะ  ตอนลงท้ายอย่างนี้ก็ต้องเปรียบว่า  เรือกำาลังจะเทียบท่า  เห็นท่าอยู่ไม่ใกล้ไม่ไกล  เสียงคนกวักมือเรียก  เสียงหวีดเสียงกู่กระตู้วู้ดังมาจากฝั่ง  อาจมีคนอยากให้เรือล่มเมื่อ  จอด  ตาบอดเมื่อแก่  หรือล่มปากอ่าว  ล่มคาท่าเรือ  หรือแช่งให้แป๊ะ  ตกน้ำาปอ๋ มแป๋มบา้ ง แตเ่ รือกเ็ ข้าเทยี บท่าจนได้    ขนาดเดือนสุดท้ายอย่างน้ีก็มีเหตุการณ์สำาคัญเกิดข้ึน เรื่อง  แรกคือ  ในวันที่  ๒๖  พฤษภาคม  พ.ศ.๒๕๖๒  มีข่าวอันน่าสลดใจว่า  พลเอก เปรม ติณสูลำนนท ์ ประธานองคมนตร ี รฐั บรุ ษุ  และผูส้ าำ เร็จ  ราชการแทนพระองคส์ มเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั  รชั กาลท ี่ ๑๐ (โดยตาำ แหนง่ )  ได้ถึงแก่อสัญกรรมในวัย  ๙๙  ปี  ท่านเคยเป็นนายกรัฐมนตรีคนท่ี  ๑๖  และดำารงตำาแหน่ง  ๓  สมัยรวม  ๘  ปีเศษ  ระยะเวลาน้ันประเทศไทย  ฟื้นตัวและเจริญก้าวหน้ามากทั้งในทางเศรษฐกิจ  สังคม  และการเมือง  365

:: ิวษ ุณ เค ืรองาม โครงการสำาคัญๆ หลายอย่างเกดิ ขึน้ และเป็นพนื้ ฐานการพฒั นาใหแ้ ก่  รฐั บาลตอ่ มาไดร้ ับอานสิ งส์และสานต่อจนทุกวนั น้ี   ผมไม่เคยทำางานกับทา่ นในสมยั ทท่ี า่ นเปน็ นายกฯ แตเ่ มอื่ ทา่ น  พน้ จากตาำ แหนง่ นายกฯ และไดเ้ ป็นองคมนตรี รัฐบุรุษ และประธาน  องคมนตรี  ท่านเคยว่าขานวานใช้ให้ผมทำางานทางวิชาการอยู่บ้าง  ต่อมาผมได้เป็นประธานมูลนิธิสวนประวัติศาสตร์  พลเอก  เปรม  ตณิ สลู านนท ์ ซงึ่ ดแู ล “สวนปา๋ เปรม” เชงิ สะพานตณิ สลู านนทท์ ่ีจังหวัด  สงขลา  จึงเป็นเหตุให้ต้องเข้าพบและกราบเรียนท่านเพ่ือรายงาน  ความคบื หนา้ ในการทาำ งานเปน็ ระยะๆ  ทกุ ครงั้ ทเี่ ขา้ พบ ทา่ นจะขอให ้ “แหลงใต้”  จะได้ออกรสออกชาติ  “หรอยกว่าแหลงกรุงเทพฯ”  ถึงจะ  ออก “ทองแดง” บ้างท่านก็ว่าไม่พรอ้ื     ท่านเป็นบุคคลสำาคัญของประเทศชนิดที่จะหาผู้เพียบพร้อม  ลักษณะความเป็นผู้นำาเช่นน้ีได้ยาก  น่ันคือ  ความสุจริต  ความสมถะ  ความจงรกั ภกั ด ี ความใจกวา้ ง และการเหน็ แกป่ ระโยชนส์ ว่ นรวมตาม  หลัก  “เกิดมำต้องตอบแทนบุญคุณแผ่นดิน”  ก่อนถึงอสัญกรรม  ๔-๕  วัน  ท่านได้ให้พลเอก  พิษณุ  พุทธวงศ์  นายทหารคนสนิทโทรศัพท์ถึง  ผม  เพื่อขอความเห็นว่าท่านมีเงินท่ีเก็บหอมรอมริบจากการทำางานมา  หลายสิบปีอยู่จำานวนหนึ่ง  ใคร่จะทำาอะไรที่เป็นประโยชน์แก่คนยาก  คนจน  คนด้อยโอกาส  คิดว่าควรจะทำาอะไร  ผมขอเวลาคิดสัก  ๗  วัน  จะกราบเรียนรายงาน  ไม่นึกเลยว่าอีก  ๗  วันต่อมาผมต้องไปกราบ  ร่างไร้วิญญาณและรดน้ำาศพท่าน   ผู้ใกล้ชิดท่านเล่าว่า คืนก่อนวันจะถึงแก่อสัญกรรม ท่านยังพูด  คุยกับผู้ใกล้ชิดเป็นปกติ  เม่ือเข้านอนแล้วตอนเช้าราวตี  ๕  ของวันท ี่ ๒๖  พฤษภาคม  มีผู้เข้าไปดูแลตามปกติ  เม่ือเห็นท่านนอนน่ิงไม่ลุก  ข้ึนจึงไปขยับแขนให้  ท่านยังเปรยว่าไม่เป็นไร  สักพักก็หลับไป  ผู้ดูแล  เห็นมีอาการผิดปกติจึงเรียกรถจากโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้ามารับ  ไปโรงพยาบาล  ราว  ๙  โมงเช้าเศษ  แพทย์จึงประกาศว่าท่านถึงแก่  อสัญกรรมแล้วด้วยอาการอันสงบเหมือนหลับไปเฉยๆ 366

  พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั มพี ระมหากรณุ าธคิ ณุ อยา่ งสงู สดุ   ŧàÃÍ× á»Ðˆ :: โปรดเกลา้ ฯ ใหส้ มเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าชเจ้า กรมสมเดจ็ พระเทพรัตนฯ  เสดจ็ ฯ แทนพระองคไ์ ปในการพระราชทานนาำ้ อาบศพ โปรดเกลา้ ฯ ให ้ ไว้ทุกข์  ๒๑  วัน  ส่งผลให้ข้าราชการและประชาชนแต่งกายไว้ทุกข์  ดว้ ย รฐั บาลประกาศใหล้ ดธงครงึ่ เสา ๗ วนั  พระราชทานโกศกดุ นั่ นอ้ ย  และต้ังศพที่พระที่นั่งทรงธรรม  วัดเบญจมบพิตร  ทรงรับศพไว้ในพระ  บรมราชูปถัมภ์  มีผู้แทนพระองค์ไปในการพระพิธีธรรม  เม่ือถึงวาระ  สำาคัญ  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ  พระ  บรมราชนิ เี สดจ็ พระราชดาำ เนนิ ไปทรงบาำ เพญ็ พระราชกศุ ลพระราชทาน  มาโดยตลอด   ด้วยความท่ีพลเอกเปรมเคยเป็นผู้บัญชาการทหารบกและมี  ตำาแหน่งหน้าที่สำาคัญ  จึงเป็นธรรมเนียมท่ีรัฐบาลหลายชุดจะเข้าไป  กราบขอพรท่านในโอกาสสงกรานต์  และกราบอวยพรในโอกาสวัน  คลา้ ยวนั เกดิ  แมร้ ฐั บาลชดุ พลเอกประยทุ ธก์ ย็ งั คงปฏบิ ตั อิ ยา่ งเดยี วกนั   ท่านกรุณาออกมาพบและอวยชัยให้พรตลอดจนให้ข้อคิดดีๆ  ทุกครั้ง  ท่านยังแข็งแรง  ความจำาดี  ท้ังที่อายุมากและมีปัญหาสุขภาพบ้าง  ตามวยั   คร้ังสุดท้ายเม่ือสงกรานต์เดือนเมษายน พ.ศ.๒๕๖๒ ท่านยัง  ทักทายทุกคนได้อย่างแจ่มใส พูดกับใครท่านก็ถามถึงงานของคนนั้น  อย่างคนจำาได้ดี  ภารกิจสำาคัญสุดท้ายของท่านคือ  การเป็นท่ีปรึกษา  คณะกรรมการอำานวยการจัดงานพระราชพิธีบรมราชาภิเษกซึ่งท่านก ็ ไปร่วมประชุมที่ทำาเนียบรฐั บาลทกุ ครงั้  และยงั รบั พระมหากรณุ าธคิ ณุ   ให้เป็นผู้ถวายนำ้าอภิเษกประจำาทิศหนึ่งใน  ๘  ทิศ  ณ  พระท่ีนั่งไพศาล  ทกั ษณิ  ในการพระราชพธิ บี รมราชาภเิ ษกเมอื่ วนั ท ่ี ๔ พฤษภาคม พ.ศ.  ๒๕๖๒  ด้วย  ซึ่งท่านก็พยายามออกกำาลังกายเตรียมความพร้อม  จน  สามารถปฏิบัติภารกิจนี้ด้วยความเรียบร้อยจนเสร็จงานเสร็จภารกิจ  ท่ีท่านให้ความสำาคัญอย่างย่ิงยวด   367

:: ิวษ ุณ เค ืรองาม อีกเร่อื งหน่ึงที่สำ� คญั และเกดิ ขึน้ ในเดอื นสุดทำ้ ยของอำยุ รัฐบาลคือ  การท่ีไทยเป็นเจ้าภาพและประธานการประชุมอาเซียน  ซัมมิต เม่ือวันที่ ๒๒ และ ๒๓ มิถุนายน  พ.ศ.๒๕๖๒ ประชาคม  อาเซียนมีสมาชิก  ๑๐  ประเทศ  คือ  บรูไนดารุสซาลาม  กัมพูชา  อินโดนีเซีย  ลาว  มาเลเซีย  เมียนมา  ฟิลิปปินส์  สิงคโปร์  ไทย  และ  เวียดนาม  ประเทศเหล่าน้ีจะผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันเป็นเจ้าภาพ  จดั ประชมุ ผนู้ าำ รฐั บาลเรยี งตามตวั อกั ษรภาษาองั กฤษประเทศละ ๑ ป ี ปีที่แล้วสิงคโปร์เป็นประธาน  ปี  ๒๕๖๒  จึงเป็นรอบของไทยแลนด ์ ปีหนา้ เป็นคราวของเวยี ดนาม    ประเทศไทยเคยเป็นประธานเม่ือ ๑๐ ปีที่แล้วในสมัยรัฐบาล  นายกฯ  อภิสิทธิ์  เวชชาชีวะ  เม่ือ  พ.ศ.๒๕๕๒  คราวนั้นจัดประชุมท ี่ พัทยา มีม็อบยกขบวนไปปิดล้อมโรงแรมรอยัล คลิฟ บีช  รีสอร์ท  พัทยา  จนผู้นำาประเทศอาเซียนต้องอพยพหนียะย่ายพ่ายจะแจกัน  เป็นที่ทุลักทุเลและขายหน้าไปทั่ว    คราวน้ีประเทศไทยต้องจัดประชุม  ๒  หน  หนแรกหรือครั้งท่ี  ๓๔  จัดท่ีโรงแรมแอทธินีกรุงเทพฯ  ระหว่าง  วันท่ี  ๒๒-๒๓  มิถุนายน  พ.ศ.๒๕๖๒  หนท่ี  ๒  หรือครั้งที่  ๓๕  จัดท ี่ เมืองทองธานีในเดือนพฤศจิกายน  พ.ศ.๒๕๖๒  แต่จะมีการประชุม  ระดับรัฐมนตรีและเจ้าหน้าท่ีในเรื่องต่างๆ  ตลอดปีรวมกว่าร้อยครั้ง  มีทูตบางคนมากระเซ้าเหมือนกันว่าหนนี้จะมี  “โชว์”  ให้ต่ืนเต้นอย่าง  เมื่อ  ๑๐  ปีก่อนอีกไหมจ๊ะ   ผมได้รับมอบหมายให้เป็นประธานคณะกรรมการฝ่ายพิธีการ  มหี นา้ ทด่ี แู ลการตอ้ นรบั ขบั ส ู้ การจัดพาหนะรับส่งท่านผู้นำา ๑๐ ประ-  เทศ  การจัดโรงแรมที่พัก  การจัดเล้ียงกาลาดินเนอร์  การจัดแสดง  ระหวา่ งเลยี้ งอาหาร การจดั หาของทร่ี ะลกึ ทจี่ ะมอบแกผ่ นู้ าำ และคสู่ มรส  และการจัดพิธีเปิด  ตลอดจนรายการสำาหรับคู่สมรสที่จะแยกไปชม  โดยมีอาจารย์น้องภริยาท่านนายกรัฐมนตรีเป็นผู้นำาชม   แนวคิดหลักของการประชุมคือ เน้นการรวมเป็นหนึ่งเดียวของ  ประเทศในกลมุ่ อาเซยี น ๖๕๕ ลา้ นคน เพอ่ื กา้ วไปขา้ งหนา้ อยา่ งยง่ั ยนื   368

ด้วยการร่วมมือร่วมใจกัน  เม่ือการประชุมจบลงหลายประเทศชม  ŧàÃÍ× á»Ðˆ :: ว่าเราจัดได้กระชับเรียบร้อยดีเป็นท่ีน่าพอใจท่ัวกัน  ตอนปลายเดือน  มิถุนายน  พ.ศ.๒๕๖๒  นายกฯ  ประยุทธ์ต้องเป็นผู้แทนอาเซียน  ๑๐  ประเทศไปเข้าประชุมกลุ่มประเทศ  G 20  ท่ีโอซากาด้วย   การเป็นเจ้าภาพการประชุมอาเซียนในเดือนมิถุนายน พ.ศ.  ๒๕๖๒  เป็นเร่ืองใหญ่ระดับนานาชาติแต่ก็อิหลักอิเหล่ืออยู่เหมือนกัน  แม้การเตรยี มการทงั้ ในสว่ นของพธิ กี ารและสารตั ถะจะทาำ มานานแลว้   และเรียบร้อยดีด้วยความช่ำาชองของกระทรวงการต่างประเทศ  แต ่ วนั ท ่ี ๒๒-๒๓ มถิ นุ ายน พ.ศ.๒๕๖๒ เปน็ จงั หวะหวั เลยี้ วหวั ตอ่ ระหวา่ ง  รัฐบาลเก่ากับรัฐบาลใหม่  เรือลำาน้อยกำาลังจะเทียบท่า  เรือลำาใหม่  กำาลังจะออกทะเล แม้นายกรัฐมนตรีจะเป็นคนเดียวกัน  แต่ ครม.  ใหม่ยังไม่ได้ตั้ง  จึงต้องให้รัฐบาลเก่า  นายกฯ  คนเก่า  รัฐมนตรีต่าง-  ประเทศคนเก่าทำาหน้าที่เจ้าภาพในการประชุม  แต่อย่างน้อยก็ยังด ี ท่ไี ดน้ ายกรัฐมนตรีคนเดิมจึงพอจะต่อเน่ืองเช่ือมโยงกันได้   อะไรต่ออะไรที่เจรจำกันไว้ในอำเซียนซัมมิตจึงคงไม่หำย  ไปกับสำยฝนในเดือนมิถุนำยนอันเนื่องจำกกำรเปลี่ยนเรือกลำง  ทะเลครงั้ น้ี 369

บัดนเี้ รอื แปะจอดเทียบทา แลว ขอเชิญผูโดยสารรวมทัง้ แปะข้นึ จากเรอื ได สวนใครจะไปตอ เพราะตดิ ใจแปะ หรอื คดิ วา ยังไมถ งึ จดุ หมาย กโ็ ปรดลงจากเรือลาํ นอยน้ี แลวเปลีย่ นหรอื ถา ยไปลงเรอื ลําใหม ซึ่งเปน ลําใหญโตมโหฬารกวา น้ี  

เรอื เทยี บท่า วันท่ี ๒๔ มีนำคม พ.ศ.๒๕๖๒ มีกำรเลือกต้ังทั่วไปเป็น ครั้งแรกในรอบ  ๘  ปี  นับแต่นายกฯ  อภิสิทธิ์  เวชชาชีวะยุบสภาเม่ือ  วันท่ี  ๑๐  พฤษภาคม  พ.ศ.๒๕๕๔  ความจริงตอนต้นปี  พ.ศ.๒๕๕๗  เคยมีการเลือกตั้งท่ัวไปแล้วหนหน่ึงหลังจากรัฐบาลนายกฯ  ย่ิงลักษณ์  ชินวัตรยุบสภาในวันท่ี  ๙  ธันวาคม  พ.ศ.๒๕๕๖  แต่ศาลรัฐธรรมนูญ  วินิจฉัยให้การเลือกตั้งคร้ังน้ันเป็นโมฆะ  และยังไม่ทันจัดการเลือกต้ัง  คร้ังใหม่ก็มีการยึดอำานาจเสียก่อนในวันท่ี  ๒๒  พฤษภาคม  พ.ศ.  ๒๕๕๗    การเลือกตั้งเมื่อวันที่ ๒๔ มีนาคม พ.ศ.๒๕๖๒ เป็นไปตาม  รัฐธรรมนูญและโรดแมปของ  คสช.  กล่าวคือต้องจัดการเลือกตั้งใน  ๑๕๐  วันนับแต่วันท่ีกฎหมายเลือกต้ัง  ส.ส.มีผลใช้บังคับคือวันท่ี  ๑๑  ธันวาคม  พ.ศ.๒๕๖๑  ซ่ึงจะครบกำาหนด  ๑๕๐  วันในวันที่  ๙  พฤษ-  ภาคม พ.ศ.๒๕๖๒ ในชว่ งเวลา ๑๕๐ วนั นน้ั มปี ระกาศพระราชโองการ  ในเดือนมกราคม  พ.ศ.๒๕๖๒  ให้ตั้งการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก  ในวันท่ี  ๔,  ๕  และ  ๖  พฤษภาคม  พ.ศ.๒๕๖๒  ซึ่งเป็นเวลาหลังการ  371

:: ิวษ ุณ เค ืรองาม เลอื กตงั้  แตเ่ ปน็ ชว่ งเวลากอ่ นจะมกี ารประกาศผลการเลอื กตงั้  อยา่ งไร  ก็ตามการเตรียมการ อาทิ พิธีพลีกรรมตักนำ้าจากแหลง่ นา้ำ ตา่ งๆ ทวั่   ราชอาณาจักร  พิธีเสกน้ำา  พิธีจารึกพระสุพรรณบัฏ  ได้เกิดขึ้นตั้งแต่  เดือนเมษายน  พ.ศ.๒๕๖๒  หลังการเลือกต้ังแล้ว   การเลือกตั้งคร้ังน้ีต้องจัด ๒ แบบ คือ แบบแบ่งเขต เขตละ ๑  คน  รวม  ๓๕๐  เขต  และแบบบัญชีรายชื่อซ่ึงจะนำาคะแนนท่ีแต่ละ  พรรคได้รับจากการเลือกตั้งแบบแบ่งเขตมาเฉล่ียหา  ส.ส.แบบบัญชี  รายชอ่ื อกี  ๑๕๐ คน รวมเปน็  ๕๐๐ คน มีพรรคการเมอื งเกา่ และทเ่ี พง่ิ   ตั้งใหม่ส่งคนลงสมัครรับเลือกต้ังแบบแบ่งเขตจำานวน ๘๑ พรรค นบั   จาำ นวนผสู้ มคั รได ้ ๑๑,๑๘๑ คน และแบบบญั ชรี ายชอ่ื  ๗๗ พรรค นบั   จำานวนผู้สมัครได้ ๒,๙๑๗ คน  พรรคใหญ่หรือพรรคท่ีมีสีสันเป็นท ่ี ฮือฮามากคือ พรรคประชาธปิ ัตย์ (ปชป.) นายอภิสิทธ ์ิ เวชชาชวี ะเปน็   หัวหน้า  พรรคพลังประชารัฐ  (พปชร.)  นายอุตตม  สาวนายนเป็น  หวั หนา้  พรรคอนาคตใหม ่ (อนค.) นายธนาธร จงึ รงุ่ เรอื งกจิ เปน็ หวั หนา้   พรรคภมู ใิ จไทย (ภท.) นายอนทุ นิ  ชาญวรี กลู เปน็ หวั หนา้  นอกจากนนั้   ก็มีพรรคเพื่อไทย  พรรคไทยรักษาชาติ  พรรครวมพลังประชาชาติไทย  พรรคประชาชาติ  พรรคชาติไทยพัฒนา  พรรคเสรีรวมไทย  พรรค  เศรษฐกิจใหม่  พรรคชาติพัฒนา  พรรคเพ่ือชาติ  เป็นต้น   เป็นท่ีน่าสังเกตว่าบุคคลในบางพรรคใหญ่ได้แยกไปต้ังพรรค  ต่างๆ  ท่ีมีอุดมการณ์ใกล้เคียงกันหลายพรรคจนมีผู้คาดเดาว่ามีความ  เช่ือมโยงกัน ส่วนใหญ่จะใช้ช่ือนำาหน้าว่า “เพ่ือ” จึงมีผเู้ รยี กวา่ พรรค  ตระกูลเพื่อ  และเปรียบเปรยว่าเหมือนแตกธนบัตรใบละพันบาทออก  เปน็ ใบละรอ้ ยหลายๆ ใบ ประโยชน์ท่ีได้คือเมื่อพรรคเหล่านี้แยกกันส่ง  ผู้สมัคร  แม้จะสอบตกไม่ได้เป็น  ส.ส.แบบแบ่งเขต  แต่ก็ได้คะแนนอยู่  บ้าง  ซึ่งเม่ือนำาคะแนนที่ได้รับจากทั่วประเทศมาคำานวณก็จะทำาให้ได ้ ส.ส.แบบบัญชีรายช่ือ  ดังที่ผลปรากฏว่ามีมากกว่า  ๑๐  พรรคท่ีไม่ได ้ ส.ส.แบบแบ่งเขตเลย  แต่สามารถได้  ส.ส.แบบบัญชีรายช่ือที่จะพึง  มีพรรคละคน ๒ คน 372

  คณะกรรมการการเลือกตั้งประกาศผลการเลือกต้ังอย่างเป็น  ทางการเม่ือวันที่  ๗  และ  ๘  พฤษภาคม  พ.ศ.๒๕๖๒  และต่อมาได ้ ประกาศปรบั ตัวเลขใหถ้ ูกตอ้ งตรงตามท่คี วรจะเป็นอกี คร้ัง ดงั นี้   ลำ� ดบั ท่ี ชอื่ พรรค  จำ� นวน ส.ส.  จำ� นวน  รวม  กำรเมือง แบบแบ่งเขต ส.ส.  ส.ส.  เลือกตง้ั แบบบัญช ี ท้งั หมด  รำยช่ือ (คน) ๑ พลังประชารัฐ ๙๗ ๑๙ ๑๑๖ ๒ เพื่อไทย ๑๓๖ ๐ ๑๓๖ ๓ อนาคตใหม่ ๓๑ ๕๐ ๘๑ ๔ ประชาธิปัตย์ ๓๓ ๒๐ ๕๓ ๕ ภูมใิ จไทย ๓๙ ๑๒ ๕๑ ๖ เสรีรวมไทย ๐ ๑๐ ๑๐ ๗ ชาติไทยพัฒนา ๖ ๔ ๑๐ ๘ เศรษฐกจิ ใหม่ ๐ ๖๖ ŧàÃÍ× á»Ðˆ :: ๙ ประชาชาติ ๖ ๑๗ ๑๐ เพื่อชาติ ๐ ๕๕ ๑๑ รวมพลังประชาชาติ ๑ ๔๕ ไทย ๑ ๒๓ ๑๒ ชาตพิ ฒั นา ๐ ๓๓ ๑๓ พลงั ทอ้ งถนิ่ ไท ๐ ๒๒ ๑๔ รักษ์ผนื ปา่ ๐ ๑๑ ประเทศไทย ๑๕ พลังปวงชนไทย 373

ล�ำดบั ท่ี ชื่อพรรค  จ�ำนวน ส.ส.  จำ� นวน  รวม  กำรเมอื ง แบบแบง่ เขต ส.ส.  ส.ส.  เลือกต้งั แบบบญั ช ี ทงั้ หมด  รำยช่ือ (คน) ๑๖ พลงั ชาตไิ ทย ๐ ๑๑ ๑๗  ประชาภิวัฒน์ ๐ ๑๑ ๑๘ ไทยศรวี ไิ ลย์ ๐ ๑๑ ๑๙ พลังไทยรักไทย ๐ ๑ ๑ ๒๐ ครูไทย  ๐ ๑๑ เพื่อประชาชน ๐ ๑๑ ๒๑ ประชานิยม ๐ ๑๑ ๒๒ ประชาธรรมไทย ๐ ๑๑ ๒๓ ประชาชนปฏิรูป ๒๔ พลเมืองไทย ๐ ๑๑ ๒๕ ประชาธปิ ไตยใหม่ ๐ ๑๑ ๒๖ พลงั ธรรมใหม่ ๐ ๑๑ :: ิวษ ุณ เค ืรองาม รวม ๓๕๐ ๑๕๐ ๕๐๐     ต่อจากน้ันก็เป็นการจับข้ัวเข้ากลุ่มเข้าพวกเพื่อเตรียมจัดตั้ง  รัฐบาลตามหลักท่ีว่าพรรคใดหรือกลุ่มใดรวบรวมคะแนนเสียงได้เป็น  เสียงข้างมากก็จะเป็นฝ่ายจัดตั้งรัฐบาล  แต่กติกาการได้ตัวนายก  รฐั มนตรีตามบทเฉพาะกาลของรฐั ธรรมนูญมอี ยูว่ ่า   ๑. ในการส่งคนลงสมัครรับเลือกตั้ง แต่ละพรรคสามารถระบุ  ช่ือผู้ท่ีพรรคจะเสนอให้รัฐสภาเลือกเป็นนายกรัฐมนตรีได้พรรคละไม ่ 374

เกิน  ๓  ชื่อ  ซ่ึงพรรคเพ่ือไทยเสนอชื่อคุณหญิงสุดารัตน์  เกยุราพันธุ์  ŧàÃÍ× á»Ðˆ :: นายชัยเกษม  นิติสิริ  และนายชัชชาติ  สิทธิพันธุ์  พรรคประชาธิปัตย ์ เสนอชอ่ื นายอภสิ ทิ ธ ์ิ เวชชาชวี ะ พรรคอนาคตใหมเ่ สนอชอื่ นายธนาธร  จึงรุ่งเรืองกิจ  พรรคภูมิใจไทยเสนอช่ือนายอนุทิน  ชาญวีรกูล  รวมแล้ว  ๔๖  พรรคนับเป็นจำานวนได้  ๗๑  รายชื่อ  ท่ีเปิดชื่อออกมาเป็นที่ฮือฮา  มากคือพรรคพลังประชารัฐเสนอชื่อพลเอก  ประยุทธ์  จันทร์โอชา  แต่  ท่ีฮือฮาเป็นท่ีน่าพิศวงท่ีสุดคือ  พรรคไทยรักษาชาติเสนอพระนามทูล  กระหม่อมหญิงอุบลรัตน์  ในเวลาต่อมามีพระราชโองการว่าการเสนอ  พระนามทูลกระหม่อมหญิงในฐานะท่ีเป็นสมาชิกสำาคัญในพระบรม  ราชวงศ์  ไม่เป็นท่ีบังควรอย่างยิ่ง  กกต.จึงระงับการประกาศพระนาม  ต่อมาศาลรัฐธรรมนูญยังได้มีมติให้ยุบพรรคไทยรักษาชาติอีกด้วย   ๒. เมอื่ ประธานรฐั สภา (ประธานสภาผแู้ ทนราษฎร) เรยี กประ-  ชุมรัฐสภาเพ่ือเลือกนายกรัฐมนตรี  เม่ือมีการเสนอชื่อนายกรัฐมนตร ี ตามท ี่ กกต.เคยรบั รายชอ่ื มาจากแตล่ ะพรรคแลว้ ลงมตกิ นั ในทป่ี ระชมุ   ร่วม ๒ สภา ผู้ใดได้คะแนนเกินก่ึงหนึ่ง (๓๗๖ เสียง) จะได้รับเลอื ก  เปน็ นายกฯ ขอ้ นห้ี มายความวา่  ส.ส.แบบแบง่ เขต ๓๕๐ คน แบบบญั ช ี รายชอ่ื  ๑๕๐ คน รวม ๕๐๐ คน และสมาชิกวุฒิสภาซ่ึง กกต.จัดให ้ มีการเลือกกันเอง  ๕๐  คน  และประเภทโดยตำาแหน่ง  ๖  คน  ประเภท  ท่ี  คสช.เลือกมา  ๑๙๔  คน  รวมเป็นสมาชิกวุฒิสภา  ๒๕๐  คน  และ  รวม ๒ สภา มจี าำ นวน ๗๕๐ คน จะเปน็ ผลู้ งคะแนนเสยี งเลอื กนายกฯ    การจับขั้วมีมาตั้งแต่ก่อนการเลือกต้ังแล้วและมาชัดข้ึนภาย  หลังการเลือกตั้งแม้ยังไม่ทันประกาศผลเป็นทางการ  ท่ีน่าใจหายใจ  ควำ่าคือแต่ละข้ัวมีพรรคที่เข้าร่วมกันและได้จำานวนเสียงในสภาผู้แทน  ราษฎรสนับสนุนพอฟัดพอเหว่ียงกัน  แปลว่าถ้าขั้วหน่ึงได้เสียงข้าง  มากและเปน็ รฐั บาลกจ็ ะมเี สยี ง ส.ส.สนบั สนนุ ฉวิ เฉยี ด กบั ขว้ั ฝา่ ยคา้ น  อันนับเป็นปรากฏการณ์ที่แปลกประหลาดและน่ากระอักกระอ่วนใจ  ทั้งแก่ฝ่ายค้านและฝ่ายรัฐบาล  พอดีพอร้ายการเป็นนายกฯ  อาจไม ่ ยากเพราะอาศัยเสียงสมาชิกวุฒิสภาร่วมลงมติด้วย  แต่พอได้เป็น  375

:: ิวษ ุณ เค ืรองาม นายกฯ  แล้วการจัดต้ังรัฐบาลและดำารงคงอยู่ซ่ึงสถานะรัฐบาลหม่ิน  เหมม่ ากจนอาจเปน็ รฐั บาลทม่ี เี สยี งขา้ งนอ้ ยในสภาผแู้ ทนราษฎร หรอื   แม้จะเป็นเสียงข้างมากก็มากกว่ากันไม่เท่าไร  เรียกว่าจะต้องลุ้นกัน  ทกุ ครง้ั ทตี่ อ้ งโหวตเฉพาะในสภาผแู้ ทนราษฎร ซงึ่ แนน่ อนวา่ ตอ้ งมกี าร  โหวตกันบ่อยมากโดยไม่อาจใช้เสียงจากวุฒิสภามาช่วย   วงการการเมืองใช้คำาว่าเวลาจะโหวตแต่ละที “เจ็บก็ต้องหำม มำ  จะเข้ำห้องน�้ำแต่ละทีต้องระวังเสียงกดออดเรียกให้โหวต”  เพราะ  ในหลายสถานการณ์  ถ้ารัฐบาลแพ้เสียงโหวตในสภาผู้แทนราษฎร  อาจต้องลาออกหรือยุบสภา  บางครั้งอาจลาออกไม่ทันด้วยซ้ำาเพราะ  ตอ้ งพน้ จากตาำ แหนง่ ทนั ท ี เชน่  ในการลงมตไิ มไ่ วว้ างใจในสภาผแู้ ทน-  ราษฎร  ส่ือมวลชนเรียกสภาวะเช่นนี้ว่า  “เสียงปร่ิมน้�ำ”    เมอื่ วนั ท ่ี ๒๒ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๖๒ มพี ระราชกฤษฎกี าเรยี ก  ประชุมและเปิดสมัยประชุมรัฐสภา  วันน้ีเผอิญเป็นวันเดียวกับที่  คสช.ต้ังมาครบ  ๕  ปี  แต่ในส่วนของรัฐบาลยังขาดอีก  ๓  เดือนจึงจะ  ครบ  ๕  ปี  เพราะตั้งข้ึนทีหลัง   วันท่ี ๒๔ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จพระเจ้า  อยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ  พระบรมราชินีเสด็จพระราชดำาเนิน  ทรงเปิดประชุมรัฐสภาคร้ังแรก  ณ  อาคารวิเทศสโมสร  กระทรวงการ  ต่างประเทศ  อาคารน้ีกระทรวงใช้เป็นที่ประชุมและรับรองแขกต่าง  ประเทศ  และเคยใช้จัดประชุมรัฐสภาในคราวรัฐบาลนายกฯ  อภิสิทธ์ ิ เวชชาชีวะแถลงนโยบายมาแล้ว  เพราะคร้ังนั้นอาคารรัฐสภาถูกปิด  ล้อมจนไม่อาจใช้ประชุมได้  หลังจากเปิดประชุมรัฐสภาแล้ว  วุฒิสภา  ได้ไปประชุมต่อท่ีตึกทีโอทีถนนแจ้งวัฒนะซึ่งเช่าเป็นท่ีจัดประชุมสภา  ชั่วคราว  ระหว่างที่อาคารรัฐสภาหลังใหม่ยังสร้างไม่เสร็จ  และเลือก  นายพรเพชร  วิชิตชลชัย  อดีตประธาน  สนช.เป็นประธานวุฒิสภา   วันที่ ๒๕ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๖๒ สภาผู้แทนราษฎรมีมติเลือก  นายชวน  หลีกภัย  พรรคประชาธิปัตย์  เป็นประธานสภาผู้แทนราษฎร    เมื่อมีประกาศพระบรมราชโองการแต่งต้ังประธานสภาผู้แทน  376

ราษฎรแล้ว  ประธานสภาผู้แทนราษฎรในฐานะประธานรัฐสภาได ้ ŧàÃÍ× á»Ðˆ :: เรยี กประชุมรัฐสภาเมื่อวนั ท่ ี ๕ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๖๒ เพอ่ื ดาำ เนนิ การ  เลือกนายกรัฐมนตรี  ปรากฏว่าพลเอก  ประยุทธ์  จันทร์โอชา  ผู้เป็น  นายกรัฐมนตรีคนที่  ๒๙  ได้รับเลือกเป็นนายกรัฐมนตรีด้วยคะแนน  เสียง  ๕๐๐  เสียง  ชนะผู้ได้รับการเสนออีกรายคือนายธนาธร  จึงรุ่ง-  เรอื งกจิ  ซง่ึ ไดค้ ะแนนเสยี ง ๒๔๔ เสยี ง ตอ่ มาไดม้ พี ระบรมราชโองการ  โปรดเกล้าฯ  แต่งตั้งนายกรัฐมนตรีในวันท่ี  ๙  มิถุนายน  พ.ศ.๒๕๖๒  และแต่งตั้งคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่  ๑๐  กรกฎาคม  พ.ศ.๒๕๖๒  นับ  เป็นคณะรัฐมนตรีคณะที่  ๖๒  ซ่ึงคราวน้ีละท่ีจะเป็นรัฐบาลประยุทธ์  ๒ จรงิ ๆ เสยี ที   หนังสือพิมพ์บางฉบับไปลงข่าวว่าเป็นนายกรัฐมนตรีคนที่ ๓๐  ความจรงิ เมอื่ เปน็ คนเดยี วกบั คนท ่ี ๒๙ กย็ งั นบั เปน็ คนท ี่ ๒๙ อยนู่ นั่ เอง  หลังจากนั้นก็เป็นเรื่องการจัดตั้งคณะรัฐมนตรีชุดใหม่  การทูลเกล้าฯ  ถวายรายชอ่ื คณะรฐั มนตรเี พอื่ ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯ แตง่ ตงั้  และ  การเข้าเฝ้าฯ ถวายสตั ยป์ ฏญิ าณซึ่งเป็นขั้นตอนตามรฐั ธรรมนญู   วันที่คณะรัฐมนตรีชุดใหม่เข้าเฝ้าฯ ถวายสัตย์ปฏิญาณเป็น  วันที่คณะรัฐมนตรีชุดพลเอก  ประยุทธ์  จันทร์โอชาที่ตั้งมาต้ังแต่  พ.ศ.๒๕๕๗  สิ้นสุดลงพร้อมกับการสิ้นสุดของ  คสช.  จากน้ันเป็นการ  บรหิ ารราชการแผน่ ดินของรฐั บาลชดุ ใหม่   เรอื แปะ๊ เขำ้ จอดเทยี บทำ่ ในวนั เดยี วกนั นน้ั  แมน่ ำ�้  ๕ สำย ท่ีก่อนหน้านี้ค่อยๆ เหือดแห้งไปทีละสายก่อนแล้วจนเหลืออยู่แค่สาย  คสช.และสายคณะรัฐมนตรี ซึ่งพอถึงวันดังกล่าว ๒ สายท่ีว่าน้ีกไ็ หล  ลงทะเลไปรวมกันเป็นมหาชลาสินธุ์  ไม่มีแม่นำ้า  ๕  สายอีกต่อไปและ  ไมม่ เี รอื แปะ๊ ดว้ ยเชน่ กนั  เรอื ลาำ ใหมแ่ ละลาำ ใหญอ่ กี ลาำ เปดิ หวดู ลน่ั เตรยี ม  เคลอ่ื นออกจากทา่  ผู้โดยสารหน้าใหม่ต่างไชโยโห่ฮ้ิวคึกคักอยู่ท่ีท่าเรือ  เพราะรอลงเรอื ลาำ นม้ี ากวา่  ๕ ปแี ลว้  บางคนอาจเกๆ้  กงั ๆ เพราะหนา้   ใหม ่ บางคนเดนิ ฉลยุ กระวกี ระวาดเพราะเตรียมตัวมาอย่างดี ที่บันได  377

:: ิวษ ุณ เค ืรองาม เรือ  กัปตันเรือคนใหม่ยืนย้ิมเผล่ต้อนรับผู้โดยสารและลูกเรือ  แม้แต่ง  ตวั ใหมเ่ สยี เรีย่ มเร้แตก่ ปั ตนั คนน้ดี ูหนา้ คุน้ ๆ อยู่   เม่ือนึกย้อนหลังไปถึงอดีต ๕ ปีท่ีผ่านมาก็ต้องรำาลึกว่า ๕ ป ี น้ันมีทั้งทุกข์และสุข  และอาจมีทั้งที่ก่อให้ผู้อ่ืนทุกข์และสุข  แต่อย่าง  น้อยประเทศก็ได้เวลาพักฟื้นจากการบอบชำ้าได้บ้างระยะหน่ึงก่อนจะ  เดนิ หนา้ ตอ่ ไป ถา้ ไมอ่ คตเิ กนิ ไปกค็ งจะไมช่ งิ ชงั ไปเสยี ทงั้ หมดเชน่ เดยี ว  กับไม่ชื่นชมไปเสียทุกอย่าง  มีรัฐบาลที่ไหนบ้างที่สามารถทำาให้คน  ชื่นชมพอใจไปเสียหมด  คงต้องบอกกล่าวอย่างที่ล้นเกล้าฯ  รัชกาลท ่ี ๖  เคยทรงพระราชนิพนธ์ไว้ว่า  “ชมเรำก็แทงคิว ผิวะฉิวก็ซอร์รี่”  โครง  การหลายอย่างของรัฐบาลใน  ๕  ปีที่ผ่านมาอาจมีคนพอใจและไม่  พอใจ  กฎหมาย  ๔๕๖  ฉบับที่ออกมาใน  ๕  ปีอาจเป็นท่ีถูกใจหรือ  รังเกียจ และอาจมีคุณภาพหรือด้อยคุณภาพ  ประกาศและคำาส่ัง  คสช.๔๕๖  ฉบับซ่ึงเป็นตัวเลขเดียวกันอาจมีประโยชน์หรือมีโทษ  ปะปนกันไปเปน็ ธรรมดา   ส่ิงเหล่าน้ี คนยุคต่อไปจะเป็นผู้ตัดสินและตัดสินแล้วจะดำาเนิน  การอย่างไรก็สุดแต่วิถีทางประชาธิปไตย  (ประกาศและคำาส่ัง  คสช.  หลายร้อยฉบับได้สิ้นผลในตัวเองหรือมีคำาสั่งให้ยกเลิกไปก่อนการ  สนิ้ สดุ ของ คสช.แล้ว)   บัดน้ีเรือแป๊ะจอดเทียบท่าแล้ว ขอเชิญผู้โดยสารรวมท้ังแป๊ะ  ข้ึนจากเรือได้  ส่วนใครจะไปต่อเพราะติดใจแป๊ะหรือคิดว่ายังไม่ถึง  จุดหมายก็โปรดลงจากเรือลำาน้อยนี้แล้วเปล่ียนหรือถ่ายไปลงเรือ  ลำาใหม่ซึ่งเป็นลำาใหญ่โตมโหฬารกว่านี้  ผู้โดยสารอุ่นหนาฝาค่ัง  ม ี หลายพวกหลายกลุ่มจึงน่าจะครึกครื้นกว่าน้ี    แต่ที่สำาคัญคือคงไม่มี  ใครตามใจกปั ตนั เหมอื นทลี่ งเรอื แปะ๊ ตอ้ งตามใจแปะ๊  หากแตท่ งั้ กปั ตนั   ลูกเรือ  และผู้โดยสารต้องเรียนรู้และประคับประคองตามใจซ่ึงกัน  และกนั  มฉิ ะนนั้ จะไปตอ่ ไดล้ าำ บาก เพราะเรอื ลาำ ใหมไ่ มไ่ ดแ้ จวไปตาม  แม่น้ำา  ๔  สาย  ๕  สาย  แต่จะต้องออกสู่มหาชลาสินธุ์  ตอนออกจาก  378

ท่า เขาว่าเรือย่ิงปรมิ่ ๆ นาำ้ อย่ดู ้วย อาจต้องแลน่ ไปวดิ น้ำาไป   ต่อไปก็คงเจอคล่ืนใหญ่ลมแรงและต้องเดินทางไกลกว่าที่ผ่าน  มา  เรือลำาน้อยอย่างเรือแป๊ะออกทะเลไม่ได้  คล่ืนลมแรงอย่างน้ี  เรือ  เล็กห้ามออกจากฝั่ง                    ขอใหท้ กุ คนเดนิ ทำงโดยสวสั ดภิ ำพ บอง  โวยาจ     ŧàÃÍ× á»Ðˆ :: 379



“โลกมนษุ ยน์ ไ้ี ม่มีทแี่ นน่ อน ประเดยี๋ วเยน็ ประเดยี๋ วรอ้ นชำ่ งแปรผนั โชคหมนุ เวียนเปลย่ี นไปไดท้ กุ ๆ วนั สำรพนั หำอะไรไมย่ งั่ ยืน   ชวี ิตเหมือนเรือน้อยล่องลอยอย ู่ ตอ้ งตอ่ สแู้ รงลมประสมคล่นื ต้องทนทำนหวำนสอู้ มขมส้กู ลืน ตอ้ งจ�ำฝนื สภู้ ยั ไปทุกวัน เปน็ กำรงำ่ ยยม้ิ ไดไ้ ม่ตอ้ งฝนื เมอ่ื ชพี ชนื่ เหมอื นบรรเลงเพลงสวรรค์ แตค่ นทค่ี วรชมนยิ มกัน ต้องใจมั่นยม้ิ ไดเ้ มื่อภัยมำ”   เพลง “โชคมนษุ ย”์   หลวงวจิ ติ รวาทการ ประพนั ธ์ ŧàÃÍ× á»Ðˆ :: 381

:: ิวษ ุณ เค ืรองาม ประวตั ผิ ู้เขียน       -  เกิดที่จังหวัดสงขลา เมื่อวันที่ ๑๕ กันยายน พ.ศ.๒๔๙๔ บุตร      นายบญุ ทรงและนางถาวร เครืองาม   -  ได้รับปริญญานิติศาสตรบัณฑิต เกียรตินิยมอันดับ ๑ ดีมาก      เหรยี ญทองพระราชทาน และทนุ ภมู พิ ลจากมหาวทิ ยาลยั ธรรม-      ศาสตร์  เนติบัณฑิตไทย  ปริญญาโทและปริญญาเอกทาง      กฎหมายจากมหาวทิ ยาลยั แคลฟิ อรเ์ นยี  เบริ ค์ เลย ์ สหรฐั อเมรกิ า      ด้วยทุนรัฐบาลเม่ือ พ.ศ.๒๕๑๙ (อายุ ๒๕ ปี)   -  เริ่มจากเป็นอาจารย์ประจำาคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยราม-      คำาแหง แล้วไปรับราชการท่ีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ต่อมา      โอนไปที่จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั  จนไดเ้ ปน็ ศาสตราจารย์เมือ่       พ.ศ.๒๕๒๖ (อายุ ๓๒ ปี) แล้วจึงโอนไปเป็นรองเลขาธิการ      คณะรัฐมนตรีสมัยพลเอก ชาติชาย ชุณหะวัณ สมัยนายกฯ      ชวน หลีกภัยได้เป็นเลขาธิการคณะรัฐมนตรี (อายุ ๔๒ ปี)      จนถึงสมัยนายกฯ ทักษิณ ชินวัตร รวม ๑๒ รัฐบาล แล้วเป็น  382

    รองนายกรัฐมนตรีสมัยนายกฯ ทักษิณ (พ.ศ.๒๕๔๕-๒๕๔๙)  ŧàÃÍ× á»Ðˆ ::     และกลับมาเป็นรองนายกรัฐมนตรีอีกคร้ังในสมัยพลเอก      ประยุทธ์ จันทร์โอชา   -  ปัจจุบันเป็นรองนายกรัฐมนตรี เป็นราชบัณฑิต ได้รับปริญญา      เอกกิตติมศักดิ์จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัย      มหาจฬุ าลงกรณราชวทิ ยาลยั  มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั สรุ าษฎรธ์ านี      และมหาวิทยาลัยศรีปทุม   -  เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ท.จ.ว., ม.ป.ช., ม.ว.ม., ป.ภ. เหรียญ      ดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา   -  นอกจากงานวิจัยและงานทางวิชาการ ยังชอบเขียนหนังสือ      อ่านเล่นจนมีงานเขียนอีกหลายเล่ม อาทิ โลกน้ีคือละคร เล่ำ เรื่องผู้น�ำ หลังม่ำนกำรเมือง ครัว ครม. เดินดินกินข้ำวแกง อมรรตั นโกสนิ ทร ์ ภฏู ำน วมิ ำนปลำยฟำ้  นวนยิ ายเรอ่ื งขำ้ มสมุทร      และชีวิตของประเทศ 383