Жароков Т т1

БАСПАХАНА Баспа баскан жумыскерлер, Ак каразды дестелеп, Таска баскан тым ккерлер, Кагазра apin кестелеп. Ылии тетж жаппалы тьп, Cepinneni тктескен. Типыл, жылман, такталы т1л, EnniHi жел к у и т ескен. Ашсам тары 6ip белмеш, П л сыбанран кек кейлек, Шебер саусак бегелмейд1, YaFa apin теккен кеп. Терт бурышты толы уяда, Коррасыннан кеспе apin. Коз 1леспейд сол уяга Кона калган десте apin. Ак каразра жолды тарткан Курыштайын осы apin, Бар белмеш жаркыраткан Л-е-н-и-н деген бес apin! 1929

Б¥ЛБ¥Л К.¥С Каршадай-ак жас Курыштьщ колында KiTan ашык, кагаз-калам онында. Жок ед TinTi караша уйдщ базары, Кодаркулдын Курыштайы жорында; Курыш туды, оннан асты ой юрдн KiTan окып, хат таныран онында. KiTan туспейд, балдырраннын колынан, Кодар 63i кара жумыс сонында,— Корыс кылып, жердщ жонын жосылтып, Туркстаннын — ci6ip TeMip жолында. Колда KiTan Курыш отыр бакшада, Тесш суйед, кок жасыл гул жатса да. Булбул сайрап, гулдер жайнап, кызгалдак Басын жарып, 3enrip шешек атса да; Жанын жай кып кекейше куй куйып, Сынаптай су сылдыр-сылдыр акса да, Курыштайдык кек ж1бек шоп кытыктап, Аландамайд... мойнын суйш жатса да... Сары алтынды кеш сырына мае болып, Окып отыр кун жиекке батса да... Сенде бЫм, сенде курыш енбек куш. Маужыраран нурын куйып алтын кеш. Бакшадагы ceHi езулем куттыктап, Эн1н нэз1к сорралатты булбул кус. Кен ашылды саран 6iaiM eciri, CeKiflflicin сен булбул кус, жас курыш... Миллиондараи мундай жалшы улдары, Алды аткан таннан рана кек тыные. Мэдениет шолпаны боп шында ойнап, Тенд1к кусы, енбекш1улан кокке уш! .1929 51

МЭДЕНИЕТ OlUAFbl (Казак немлекегпк университетиНи 6ip жылдытына арнап) Университет мэдениет ошары, Нурлы тылым алтын булак кушагы. Санасына куйып сэуле жас урпак, К,ыркылуда надандыктьщ тусауы! Жалшы уландар, елдщ орен урпаты, ©нерге ерлеп, ескЫ тт куртады. Надандыктын тор пердесш талдан кып. Как канатты, шычга енбектщ сункары. Жалшылар ен табанына тас баткан, Кеше зарлап, кезден канды жас аккан. Талпын, бакыт тан сэуленде шарыкта, ©нерлен тез, жарактан ж ас жасактан. ©нерлену бугшп ерен ураны. ©нерлен де бол кез1 ашык кыраты, Университет, жайна мэнп, рылымнын Ушан тещз, телегей толкын булаты. 1929

ОКУШЫ МА, МЕЩАН БА? бзш ш е бйпп, 1шшде бшж, Кыдырып журш, Миыктан кулш, OKyFa мойны жар бермейд. Ж ш т боп несем, Кермеге эсем, Сейлесе шешен, Бышесе сабан. ар кермейд. — Парасыц кайда? Десем — Эйдэ... Анда-анда!.. — Неге? — Жайра... «Белвэр-белвэр1, сат барам», Тшмен алдап, Сезбен арбап, Жанга салмак, Эдей! арнап, Жазган кызра хат-калам. Мадамалар Санамалар.., 0сем фасон | р» —кыдыратын бакша бау.

Жанамалар Карамас мырза еш жанра. Сулу суйш, Сылдыр кулш, Эсем фасон Судан суйык Окушы ма, мещан ба? 1929

TVTKblH (Шетте капастагы тенкеркшш тугкынра арнап) Кунбатыста керем булттык тунеуш, Кепнде ай жок... кайгылы тун тунепн , Сол тунекте, канды жасы кел болып, Кандай рана жан жылауда бьпемш; Тас каранры сум турмешц ш ш де, Талыксытып кайры тшген журегш. TeMip торлы терезеден кызартып, Канды жалау керсетш тур тилегш. Ол енбекий ер, туткындары таймаран. Тенкёрштщ сункарлары сайраран. . Жалын болып, жалпы жалшы таны ушш, Журек оты жай тасындай кайнаран. Баста бурау, кол-аякта кек ккен, Шынжыр салып шубар тестер зорлаган. Жок... кулю жок. Жок бетшде тамшы кан, Шет капитал зынданында зарларан... Жаралы жан, Кайгыланба капалы, Арда кушщ, TeMip торды кыркады! Кара тунде, туншыкканын канына, Жаны 6ipre жалшы тапка батады. Эне, уран, уш сункарлар жас кыран! Эне, таннык сэры алтынды шапары. Эне, тендж туын кекке ел кетердк Эне, эне... саран да тан атады! 55

бткен кунде тун туман, Журек™ мун мен кан журан, Хан зорлыры халкымнын Жан жуйкесш талдырран. Журектщ Какпары, Бабында Сокпады; Сокпады, Токтады... Ми тамырын кан буып, Каяулы журек кайрырып, Кара тунде зарлап жан Эппак карда кызыл кан Кестеленген, атпай так... Булт баскан Астында аспан Тешз таскан, Арылмастан, Кез де жастан, 0Mipfli булт... каптаран... II Тан да атты, ceHfli ерт, Тун де кетт1; кетп дерт. Муз денеге кан журш, Тынран журек сокты кеп. 56 •

Таскындап Тецкерк, EcKiui Encepic Кан... майдан, ©p6in куш Октябрь ушш бердж серт! Сокты журек, сок, журек! Журек — завод, ун — гудок. Козгалды курыш станок, Сез1нд1 ел куши рек! Заводта Курс те курс! Электр Берд! куш, Трубалар Тут1н кус! Козгалды куш бшек! Журек ем!р Tiperi, Жаннын тутка THeri, Сондай-ак Москва СССР-дын журен. CaFarran, Минуттап, Минутта — Сан аттап, Заводтар Зырлап бак Жещспен torepi! Тутцп кошкыл каптаган, Бултты Teyin токтаган, Трубасы зэул!м заводтар Кекке бойын шактаган. Завод бултпен Таласкан, Аркырасы — Алда-аспан, Кремл1жараскан Москва деп мактанам.

Донралагы алмас актабан Донралап тыным таппаран, Булын-булын квк болат TeTiri жок тартпаган! Децгелек айналып, Децгелеп майланып, Куш енбек Ойналып, Заводка турран шаттанам! Козрал завод, шын, кузым, Ойнап Кызыл жулдызын. KyAiperri енбек, алтын тан, Жайната туе жер жуз!н!!1 Б!зде мол, Миллион кол, Бэршде Бф-ак жол. Кус бшек, KyuiTipeK, KyuiTi леп Куш гудок, Бул журек, Мын б1лек, Bip т1лек, Bip журек! то

ЕНБЕК ДАБЫЛЫ Дабыл-дабыл, дабыл каккан, Ецбек дацкы дабылдаткан, Буйра тут1н бултка аткан, Трубалары жалындатадн,— Бул Завод Сом Сауыт Алтын, мысы aFbin жаткан. Булык болат, ак,шыл алмас, Машина алмас, зыр-зыр талмас! Завод гурлеп, ерлер терлеп, Мьщ-миллион жур аралас. Енбепшн брлеуш ц Жемктерш Teric керд1м Алга аттаган бауырлас. Талмас ерлер, тез карышта! Социалист1к бул жарыста!.. Ерлерге ел куш, рух бер, . К,атарласа ер калыспа! Алмас, KeMip, Астык, TeMip, Тасы, тасы! Тапсыр улес табыска! 1930

БОЛАТ БАЛFA Кек курыштан болат балга куйылран, Алгыр алмас Tereyipinai бурыннан. Шын енбектгц шым-шым кайнап суына, Суарылып корытылран киыннан. Жумысшы урса курен теипр сакырлап, Майша балкид, ушкын ушып шатырлап! Жер-дуниеш солкылдатад дауысы Кекте ойнаран найзарайдай сакылдап, Болаты кызса бусанран, Камад бузад, курсанган. Бултты батпан, батыр суйер жарак нак, Куатына тангалдырып даратпак. Тутш кушып, отпен ойнап оскырып, Шодты шайнап, жалын жуткан жаладтап! Шамырданран, шымданран Верен болат бурданран. Балралы ерлер дорыдпайды, ерт жэрылсын Мейл! дуние тас-талкан боп жарылсын! Шокты шайнап, тасты омырран куш курыш Уз шынжырды, букЬп дуние таны ушш! Балга устаган куш бьпек. Суйемш ceHi кушпрек. 1930 60

К.АРК.ЫН К.ыж-кыж каннап, колхозды eniM кырлыктан. Как айырып кыр кыртысын кираткан. Толып кеткен жуз1 жайнап жалшылар, Трактордай тулпарларын тулаткан. Тоцды тест тулпарынын тунга, Туырлыктай турылдырып тураткан. Енбекке штаб — Колхоз куит-ак Туынды устап, Карыштап, Екбек майдан ордасына тура аттан! Колхоз, совхоз жана ауылдын жаны бул, Ел1м1здщ енбег1н1н сэш бул! Октябрьдщ нуры аркылы енбектщ — Туын кекке кетсретш Hapi бул. Соккан сендей, аккан селдей екпшд1 Ецбекилнщ шарыктаран шары бул! Жаппай енбек. Колхоз курлеп, Байды 1рюлдек Конфискелеп,— Душпандарра тары ктенмЬ шабуыл! Бул шабуыл шабуыл ма, майдан ба? Мунан да зор майдан калган байларра. Б1з жасаймыз, куресем!з кунбе кун... Майырылмаймыз мерт кыламыз майданда! Tan куресш токтатпаймыз жеткенше — Тегкиллдж, тапсыз нурлы заманра. то 61

МОТОР ЖЫРЫ Электрл! к у и т станок Найзарайдан от алган И л уйреадим, Куй уйренд1м, Электр куш Мотордан. Мотор Kyfli ен киын куй.., А1отордын мын куй1 бар. Жасыл жайдан Найзарайдан Уйренген куш, Bui бар! Мотор билеп, мотор сейлеп, MiHce электр купине! Бурканып ток, Жаркылдап от Куш косады IciHce! Мотор куй! — енбек куй!; Мотор — енбек тулпары, Шомып терге, ©ршш ерге Ж ер сшкште Жортады! 62

Эне! Алмас шакырактай Айналган ак тегериик Тынбай ж ел т, Денгеленш — Май ма аккан? Тер ме, ыршып. Белджтелген ак тегерш!к —• Майлы кара кайыспен Жерд1 токтан Солкылдаткан KyHi-TyHi. Шабыспен. Газ жел берсе желшнедь Желмаядай маховик! Электрдщ Тогына сым Турса да мык Маталып. Бейне мотор омырткасы — Болат шатон кужынап! — Буын тутка, Жулын тутка Сияктанып Созылад! Кемейшен от шашып тур! Токсан Т1лд1 топсасы! Топса баскан Отты шашкан Электрд1н — Шок шашы! Жалт-жулт еткен болат мотор Кабыррасы шлген, Кызыл токка MiHreH шакта Мык шлш Буг!лген. 63

Жымын KaFbin, жулдыз квзд! от Мын-миллион т1лдер1: Мын- миллион Т1лдер!мен Кызыктырар Вмгерй Мотордын мын кейб1реуге Терек жумбак сырлары! ш зге сырттан Kepin уккан Ест1лед — Жырлары. Миллион т1лд1 сол мотордын, ¥ктым ецбек сырларын. OftraТмин yFun туйш Енбек куйш Жырладым! — Кулак салып, тындап ед!м Келд1 терен сырлары. Эппак KipuiiK Мын тегерыпк Сонда былай Жырлады: — Токталмастан денгеленем, Муддесше ел дайынмын. Мен курышы Енбек купи Электр ток Жалыннын! — Мен моторы,— тегерилп Е^бек атты майданный, Б1зд1н енбек Кызыл ерлеп, Майланды да Айналдым! — Мен калмаймын, мен талмаймын Алмас-болат табаным! Сол табанмен 64

От жалынмен Аттайды алFa Каламым. Жарысыммен, шабысыммеп Майданда озбай коймаймын! Жасыл жайдан Жаратылрам Найзарайдай ОйнаймынШ Жалындана мен желшн5п, Жерге 6ypFbi буратам1 К,урыш енеш Трубаларга Мунай атам Оратам! Дурсшммен, курсийммен Жарам жердщ кулагын! Актара атам Фонтандатам Ембьнеф™ Булагын! Топандата, толкындатам Кез1н мунай таскынныц, Кекке шалкып Алам анкып, Толкынындай Каспийд1н! Деп бурканып мотор мойыл Карамаймен буркылдапд Билеп жатты Энш айтты Нэзш куймен Сынкылдап! Мотор куйш тындап болып, Он жагыма карасам! Батыр MyciH, Палуан пиши Кезге туст! Орасан! 6 T. Жароков 1 том 63

Жап-жаланаш булшык еттер Тау тасындай туйшген. Ол именбей Тшрмендей Темфлерд1 YfiipreH. Bip уакытта тастай 6epin, Жарты буттык балтаны. Мотор к!лтш Мыц-мыц винтш Тазалады, Майлады. Юршжтей кып тазалады Станоктык ттлдерш, Кадагалап, Алды карал, Зырыл катып Жургешн1 Байкады да компреске— Электрден от бердк Ж ер Ылюнте KyuiTi удете Зымырауын Куп кердП Машинанык тш н б1л!п, Сейлегп де журпздк KyuiTi токты «Станокты» Кемейшен КулпздП Киылынкы кара муртты Ж1берд1 де шиырып, Таты ешшш, Он жетшш! Станокке Шуйшп;

Жетш барып, балганы алып, Жинап курыш ж1герд1. Юлт1н ашты Кек алмасты Шертт-шертш Ж1берд1. Сол уакытта жалын жуткан Кекнлл алмас кесмди Минут тынбай Журя* зырлай EpKiH желдей ЕсьлдП Жалба тумак кеп-Kemeri — Сол казактын баласы, ByriHri кун Машинанын Twin б1лген Карашы! Kepin турмыз курыш колдан Мын-мын балта урылган! Коммунизм Шын Heri3i Кун-кун к у и т Курылган! Сок, Балгабай, сорынкыра, 0HflipicTiK балгасын! М ырым уста, Турма боска, Жумыс токтап Калмасын! Кутты балран, колда ойнаран, Ж 1герленсш желд1 ектн, Бас тез кадам, Мын-мындаран Армиясы Енбектщ1 67

Топандата алшытартып, Кез1н мунай таскыннын, Кекке шалкып, Аксын анкып, Толкынындай Каспийдщ! Атлас болат мотор тершш» Винт! таза майлансын! Ак тегершж 0рге epuiin. Минут тынбай Айналсын! Сок, Балкабай, майланкыра, Ак тегершж айналсын1 Турма боска, М ырым уста. Токтап жумыс Калмасын! 1931

ЛЕНИН К.УРЫЛЫСТА ЖнИаннан да улы болып Туран кандай улы куш?! Миллионнан TyFan Ленин Владимир Ильич! Ленин туды; Ленин келд!, Ленин келд! дуниеге. Ленин келд1, Ленин елд1, Ленин болмак Дуниеде! Ленин уста, Ленин нуска. Ленин Tipi — турмыста. Курылыска, Ленин нуска. Ленин Tipi!.. К,урылыста. Ленин елд!, Ленин Tipi. Ленин туды, Ленин турды.., Ленин елдк кемилдь Ленин есте, Ленин icTe — Ленин куште — Tipiflfli! 69

Ленин елд!... Б1рак тГрГ, VpnaFbi алга тартты лек1 — Ленин Деген Миллиондаган Иелер1 Парт билет! ©з! еипрден кетт1 6ipaK БейнеЫ ешпес кецшде, Онын ici, Онын Kynii — Мэнп Tip! ©кйрде. Ленин туды, Ленин келд!... Ленин келд! дуниеге. Ленин келд!, Ленин елд!... Ленин болмак — Дуниеде! rnt

ШАНХАЯ (Владимир Луговскийден, ерктше) Муздай кару курсанран, Полктан полк бусанган, TanKi артынан кеп TaHKi: Жаудырралы ок танк! Алра беттеп кулшынран. Батарейден батарей, Кутырынып ентелей, Агызрандай кан Судан! Канкумарлар кан т1леп... Ж ау кумарлар аттанран Ат ойнатып Шанкайга! Ок атып Шапей каласын, бртеп катын, баласын, Лапылдап жалын жанранда! ©ртпенен жалын бурканып, Жумыскерлер курсанып, Касык каны калранша Кеудесшен от жанып, Найзамен алра умтылды. Шацкайдан шапкан айрайра! Шымырканта ок бурканткан Снарядтан снаряд! KypKipen мотор кек жырткан Самолеттен самолет! — Жалын шашпа аркырап! Жалмауыздар, жалрыз да Кадам баспа бер карап! 71

влмей 6ip жер бермеймЬ,— Душпаира жалрыз жапырак.1 Я, влу 6i3re,— Я, Шанкай! О зге жегп eiu i кез; Жалтармай жауап жазура Болаттан берж к у н т серт Кып-кызыл кан агызура! Ci3re жегп енд1 кез: Шушлтер кару ен куши, Суарран KaiiFa, тем1р ок Аттанура KipicTi! — Атана налет, Шанкайши! Сатылран жаура итаршы! — Тарт колынды, канкойшы! Шымырканта ок бурканткан Снарядтан снаряд! Kypnipen мотор квк жырткан Снарядтан снаряд! — Жалын шашпа аркырап, Жалмауыздар, жалрыз да Кадам баспа бер карап! ©лмей 6ip жер бермейм!з Душпанга жалрыз жапырак! Я, влу 6i3re, Я, Шанкай! Катын, бала окна ушып, Коркырап влш кан кушып... .Кэшеде Шапей каласы. Сулады... елд1... Б1лемш: — Ескер1 Шапей елмеГш Курыштай Кызыл журепн! Сатылрандар сенен бугш Аттаса егер: Шанкай! Жапондардын дивизиясы Таптаса егер: Шанкай! Кан ciM ipin ж и К ан герлер: Каптаса егер Шанкай! Квкте ойнаран найзарайдай кун ертен 72

Кунбатыста каптар с е т и Карулы улын — Шанкай! Душпан учли уланган Жейтш ас пен iuiep су... Душпан ymiH уланган Жутар ауа, жатар у»! Душпан унган уланган Атар тан мен шырар кун... Душпан ушш уланган Тан тупл айсыз кара тун. Кытай халкы каптаран Аяк бас 6ipre миллионмен! Кытай халкы каптаран Алрэ бас, майдан жолымен! Кытай халкы каптаран Сабак ал, к у н т миллионная! Кытай халкы 6ipre атта! Кызыл корпусты ерменен! :— Тында, жумысшы элемП Курыш кол, болат таскын куш! Ат койран кират TaHKiHi, Елше карай куншырыс! — Тында, жумысшы элемП Майданный жалынды уранын! Батыр, Мухит тен1зге Тиелген сорыс куралын! Кират, сындыр кирасын Кан кексеген ел аты, IlIbiFbicKa ушкан киылсын Аэроплан канаты! Кек солкылдат! Жер жангырт! — Шап, атакка... Шап! Шап! Шап! Шанкайдын кызыл журеп Жаса МэнгП Сок! Сок! Сок! Шымырканта ок бурканткан! 73

Снарядтан снаряд КуРк>РеР мотор кек жырткан Самолеттен самолет! — Жалын шашпа аркырап, Жалмауыздар, жалгыз да, Кадам баспа бер карап, ©лмей 6ip жер бермейм1з, Душпанга жалгыз жапырак! Я, елу 6i3re, Я, Шанкай!

КОРДАИ ТАУЫ ТУРАЛЫ АН.ЫЗ к,арт Кордай кабак каткан, кырау жапкан, Кузын муз, куж-куж бужыр кулап жаткан. Кысты кун кар какырып, муз тушмрш, Лк боран, уш ай токсан сокканда акпан. И л тартпай, Tipi жэндж муз боп катып Аса алмай асуыннан сулап жаткан... Буркантан жаз болса да боран-шашын, fleripec1 flaynipiM бел бшк басын Куз шаткал шоктарылган Дег1рестщ— Кайракы кекше шарык шын жартасын — Жаркырап жарып шыккан, кызыл кайнар, ©рт тустес, канды булак кос кулашын. CeKipin, ыршып зулап таудан акса, Елжтей орплп ойнап тастан атса, Буйра алтын, ерттей заулап салкын толкын Сэлеммен алма агаштын койнын ашса, Куйылып кызыл булак бетш жауып, Жазгы епн, раушан гул^ жайнап бакша. Кос кайнар2 еп з козын куздан aFbin,. Bip жактан Ешкш езен3 ойнак салып, Суп-сургылт cyflip шын тас — ешю езеншн Кек кайрак тас кемер1 тур су 6aFbin, Шарыктап шын басына жумырткалап, Шанкылдап бурит ушкан бултты жарып. р е с — бтк бел. к а й н а р — кос булак. 75

Буктускен курт кудтстеу белщ берж. «Кшдж тас»1 босаран шын ескен суйрж, Ыскырып садак тарткан cap желшмен, ¥йктамай аркар, кулжан таннан epin; Ак карда, суйрж кулак, алтын туяк — Кара кез, тукыл Myfii3, сулу елж. Кордиган тентек Кордай жакпар жарша, Алатау сешн анан— аркасы арша, Тарлан тас Тарбагатай тауын кушып, Келбеген кекте еркеил шеккен нарша; Каскнып карт Кытайга кулаш кагып, Шыны тур сауыт киген батырларша... Кордайды бурын калмак мекен еткен, Батыр, балуан алуан eMip шеккен, Шынына найза кайрап, сайыс салып, Айкасып айдалада сауыт свткен. Ол KyHri канды найза батырлардын Шал айтад энпмесш еткен-кеткен... Ол кунде еншен батыр коран калмак, Мекен кып Кордай тауын журген шарлап, Мазасын кунде шауып кеттрген сон, Казактан 6ipa3 батыр шьтккан сандак. Бэйт1мбет пен Бей^мбет Kymi жетпей Калмактан майданда елген кепке шаулап Дулаттан сонсон шыккан батыр Кордай, Кекжалдык баскан i3i канды ордай, Аркырап, буйра жалды арыстандай,^ Кырыпты жауларынын 6ipin коймай, Мамы кыз дейт1н сулу кызды жаудан Дейд1 ел, алып кайткан Кордай болмай. Ойнактап жас елжтей буран карып, Кез тарткан алма 6eTi куйтп-жанып, Сулуды елДруге Кордай кимай, Садагын тартып турып кеткен талып. Батырдын тас журегж сикыр сулу Ел1не балкыткан сон келген алып. Акырда батырды улап, сулу nepin ©лэтрген, 93i де елген шертт mepiH... 1<ем1лген 6ip молада кушактасып, Канды улы кез жасынан Knin кеб1н. Кушактап сол тау-шынды ел!п кеткен «К i нд i к тас» —cyfipiit шын тас. 76'

Кек найза, канды сауыт Кордай ер!ц. Тексерсе я шеяире, я тарихты, К,ан теккен ол кундеп ката мыкты. Кырлыскан намыс yiuiH батыр мен би> Bipa3bi осылайша шатылыпты. Сондыктан асу бермес Кордай тауй, Атымен Кордай батыр аталыпты, 1929

КАСПИИ Ангарлы, аты-шулы Каспий шулап, Кек толкын буйраланран толкып тулап, Тау, тасы тары кылган асау толкын, Бурканып, бурк-сарк eTin жатыр зулап, Айбыны аспан астын орарандай. Бурканган кектщ жузш кейде булап. Денбекшш 6 ip кез Каспий тулап жаткан, Толкынта толкыны асау Tepic аккан. УИлеп, кекке буын бурканткандай, Кас кырау, тас журег1 муз боп наткан.., Кыс K erri, ж аз таны атты, кун де жылып, Балкыды салкын тен!з музы ж1бш, Еркелеп ойнак салып, оррып жатыр, Кек буйра алтын толкын сак-сак кулш, С у н гтп балык жанын балкыткандай Ак TeciH ак сазаннын шеп-шоп суйш. Аршын тес судын cepi тары балык, Сукгш жур тумсырымен тш п, жарып. Тайсалмай таудай толкын ортасында Мын-мын сан балыкшылар талмай барып, Тулатып тайдай тары балыктарын Ау, керме, аулап жатыр жылым салып. Кегалда толкынменен енбек майдан, Тас-талкан eTin данкы жерд! жарран, Карулы ер алтын толкын аясында 78

Эушлдеп ауды тартып ойран сали н . Курыш куш, 6ijicri кус, алуан ерд!н Жырлаган енбек куйш толкын такнан!.. Кек музра кун кул!мдеп нурын куйган, Муз балкып ыстык нурдан толкын туран. Муз да муз, журек те муз, 6ipre xci6in... Танымда жас толкынмен 6ipre турам. Атам — так, мен — тан улы, анам — толкын,— Кумштей кебшмен бет1м журам. Шар айна тенкерЬпген успмде аспан, Кек ала толкын майдан ойнайды астан, Жыландай ерке толкын ирелендеп, УйрШп кемершен шалкып аскан, YcTiM — кек, астым — тен!3, атым — кеме, Аркырап тау толкынмен арпалыскан. Келемш «Ленин» атты пароходта, Кырандай K03iM Tirin шартарапка, Т о лк ы нрэ малтыктырмай жас капитан Сершлте жол с!лтед1 пароходка. Тау мен тас, жолымды аш! Жайдым кулаш, Кез Tirin ушан-киыр атырапка. 1930

БЕСЖЫЛДЫКТЫН. BAJIFACbl Солкылдата сорылсын Бесжылдыктын балрасы! Аркырасын асаудай ©HAipidiH арнасы! Орал таудан алынран Алыас емей немене? Бесжылдыктын эрылрэн Жалгасы емей немене?! Бесжылдыкта аймарым Алтынды таудай уйген!н, Ер абырой алранын Куана кезбен керд! ел1м. Курыш куйран заводтан Бесжылдыктын ерлерш. Енбег1мен таныткан Ер тулгасын керд1 ел1м, Эмб1менен Бакуде ic Мунай емей немене? Соны актарран енбек куш — «Кудай» емей немене? Мунайын Эмб1 булактай Атылтып кекке ерлер!м, Буррышынын болаттай Бурканран кунпн керд! ел!м, Ы>

Шыныраудан KeMipfli Шынрэ асыра бергенш, Бесжылдыктын eMipni Керкейткенш кврд1 ел1м. Уадытпен 6ipre алга аттап, Канатты серией туе, ел!м. Енбепщй салмактап, Бесжылдыкнен ес, ел1м. Сур трактор — тулпарым, Балрам — камшым, жебеле, Тан таласа жортарым, Жебелемей немене? ■Солкылдата сорылсын, Бесжылдыктын балрасы1 Енбепнен танылсын Ердщ алып тулрасы!

МИЛЛИОН ТОЛК.ЫН Мын, мык колдар, миллион милар, Милар миллион кимылда... Миллион толкын Толкын миллион, Толкындата Кимылда! Мын-мын колдар, миллион милар, Толкындата кимылдап, Жака eMipfli, Жасап нурлы, 0CTi мэцгё Мын-мындап! Мын-мын колдар, миллион милар, Бакыт туын колга алып, ¥лы енбекте, Жер мен кекте, Ашты элемге Жол салып! Мын-мын колдар, миллион милар, Толтырды да олкыны, 0рлей асты, Кокке уласты, Кызыл тулар Толкыны! Миллиондардын атып таны, Шырып кун! туFaлы. 8а _

Жер шарында, Дер шагында, Кундей жанып Тур бары! Таннан туран миллиондаган Жандардын мен 6ipiMiH. Косам жырра Шыккан шынга Миллиондардын 0MipiH. Квк астында, жер устшде Миллион жыры жырлансын. Меша туран Отанымнан, Талпынран ел ¥лг1 алсын! Алтын жазда, акку каздай Миллион энш шыркасын. Табысымды Дауысымды Тау, тас, Дала Тындасын, Мын-мын колдар, миллион милар, Милар миллион кимылда! Миллион толкын, Толкын миллион Толхындата Кимылда! 1931-1936

ем !Р сбйЛЕИД! Коздатпас жырды калай енбек epi, 0р ге epiiiin, ендф ктщ ерлегеш! Айналып айдай алмас тегерштер Kypxipen кундей мотор денгелеуь Акынды, каламды да 6ipre ойнатты Мын тшдт машинаньщ билегенг. Сол биге калам билеп, мен сейлесем ©MipfliH ез аузымен сейлегеш. Кус тумсык, кумырска бел калам сейлейд; врге ерлеп, ем1рменен санам сейлейд, Кулак тур, каламра и л б т р д ь -eMip, Куатты электрл! далам сейлейд. Аузынан. ашса алтын, жетелсе жез Актарран алыптайын аяам сейлейд; Эмб1 epHi ем ерм се мунай атып, Тербеле станогы тамам сейлейд. Жаркылдап болат кыран аспанында, Калыктап ай мен куншн кастарында; Шарыктап калам калай жырын текпес Кек булттан адам кус боп асканында. Какалта Караранды кара алтынын Атканда динамитпен тастарын да. Каптады ер кара жонра кайла жанып, Шахтанын горизонты астарында. Заводта кек станок TeMip сейлейд, BypaFaH станокты epiM сейлейд,

Жыр кылып ер кимылын калам тексе,—. 1с1мен ер сейлемей, KiMiM сейлейд? Жанрырып еанкылдаган дауысына Тау, тас„су, нулы дала жер1м сейлейд!. Анкылдап куй ернепн арытып ил, Жаркылдап калам сыррып, eMip сейлейд. 1933

МАП ТОЛК.ЫНЫ Май толкыны толкып, кайнап, Кайыстырган ж ерадй AcnaHFa асып, Уран тасып, Майыстырран КепвдП Май толкынын бугауды узген Ел1м танда шынга аттап, Шын кулДыктын Шынжырларын Кыркып колмен Шумактап. Май толдыны 6i3fle оралран Кызыл алтын туына. Бесжылдуктьщ Туын тккен Ел1м енбек Шынына! Май толкыны толкындырган Колхозданган далам да, Маршында, Жарысында Тракторлар Колонна!

Миллион колдар зор кимылда — Станокке жармаскан. Косып улес Екшнй бес- жылдыктын тур Жалгасы! Бесжылдыктын элденеше Еселейипз жалгасын. Миллион колдар VpFaHl ¥рар! Талмай болат Балрасын! Станокта балраларды,— Миллион колдар урамыз! Мэнп жасар Жана расыр — Социализм Курамыз! 1932

КОЛХОЗ ДАЛАСЫНДА Аскар-аскар, таулы тастар Зенпр к узда шалкар кел, Раушан гулдЕ Самал желд! Дал ада ескен Колхоз ел. Алтын масак, меруерт шашад Жайкалды епн карашы! Алтынданван, Толкынданван EaiMHiH шат Даласы. Танвы езендей гурышегеп Моторымен комбайн, ©3i шауып, Дэнд1 алып, Кердш бе Тез жайнауын. Лябиев ер — Комбайнер Кок моторды Билеткен, Елдш улы, KyuiTi колы,

Ырыс тапкан ецбекпен. Комбайншы Ж ас Лябиев, КШрмей ор, Куниц мол. — Ор епнд1, Бол eriwtf, Сен ж!герл1 Комсомол! Алтын самал кунге талас Комбайн да кесйш . Шалкар шалгын Бидайды орып Алдынан жел ЕЫлдП Кунге жарк-журк шагылыскан Машинанын орагы. Бидай жиган Айналдырган Зырлады Тш-калагы. 1932

КЫЗЫЛ КЫРМАН Ызы-кикы, айкай-уйкай Кызыл кырман басында. Тасты serin , Паяны yrin, Бидайды актап, Басуда. 8p6ip атка тас тарткызып, Пионерлер мшскен. Кызыл кырман, Басы думай Эн де салып Кулккен, Колхозшынын балалары — Пионерлер шаруада, Ннбектескен Кемектескен Ауылдагы Шаруага, Кысты кун1 оку окып Мектебше келедй Ж азда тары Колхозына Куш-кемепн Береди 1932

КЫРМАНДАП>1 TYH Каракры тун жулдыз жайнап, Жымиып тур KeKTeri ай, i Дуние тыныш, Тек 6ip дыбыс... Гур1лдеп тур 0зен, сай. Оны коштап таудан салкын Желпш самал жел урран. Кырмандары Бидайларды ЖУРТ жабыла CybipFaH. Тазаланган алтын бидай —■ Аскар таудай ушлген. Эппак кардай ¥н кылгандай Bip тартканнан Дшрмен. Кырманда тур жарык фонарь Куаты куш электр. Катын-калаш, Ж ас карындас, Калбырды алып, Елен тур. 1932

КЫЗЫЛ КЕРУЕН Алтын moFbiH TayFa шашып, KeTepiflfli кун шырып, Кызыл тулы Керуеннен Кек жанрырды Y h шырып. Жыландай-ак ирелевдеп Шан буркырап жол жаткан, Таннан журген Кызыл керуен Пар-пар eri3 ¥н арткан. Кейде эн салган, кейде соп-соп, Арбакештщ айкайьг. Колда камшы, Киген алшы — Баста ак кщз Калпаеы. Миыгынан куле, сипап Ажакам да сакалын, Дейда — улы ic, Биьгл дурыс Алдык колхоз Атагын.

бткен жылы кей белсенд1 Асыра С1лтеп асырран. Кайыррали — Сияктылар «Шаш ал — десе Бас алран»... Биыл мынау партячейка Б1зге келген ешлде Туашйрген, IciH бшген, Ду'рыс адам Секыш. «К,анша (стесен, сонша аласык» Деп белплегт куадк-п, Кундж туг1л, Санап букгл Берпзеда Едбектт. Енбек куши зигш е етш Эрюм кашиа алгаиын, Калара да Б1лмей калды Ж.алай кедin Калранын.

СОЦИАЛИЗМ Y11IIH ¥лы таптык куресшде Уйымдаскан колхоз ел. Тацында аткан Сымдай тарткан Социализмге Тура жол. Жаппай колхоз куруменен Тап женш де— кулакты Мулдем жойып, 0cin, толып, Ел болдык 6i3, Туракты. Колхоздардан артылран нан Барады улы заводка. Социализм жолында Мын- Миллион жумысшы Алыпка. Тапсыз кокам, 6i3 курамыз EuJKiMHiH жок таласы. Бул — тамаша, — Жаса, жаса! Социализм Даласы. 1932

ДАУЫЛПАЗ (Горький творчествосынын 40 жылдырыва) Ой куйыны yfiiptain, Кек алмастай суырылып, Каламы кылыш жаркылдап Сункардай даусы санкылдап. Ж ерд1 coFbin, бултты ypFaH, Кек жарран даусын уктырран, Горький емей мм ед1?.. Сындыра caFbiH жауынын, 0Tin eMip дауылын, Жауга туйреп каламын, Басып алга кадамын, CaMFaFaH ол дауылпаз, Кере калган Лениндь Душпандарын буктырран, Жумысшыра уктырран, Сезшщ сулу кестес!н, Булбул акын тшкги Сайра ран сол кушщй Жер жузше пэш болган Умытпаймыз жырынды. Умытпаймыз, ecTecin! 1932

МАНДАЛИН (Kspuiriiin игвндапияше) Мандалинд1 шертта карал, Шертш кана жырладым. Бойым балкьт елтт кая а. Е лтт карая тьщдадым. Сым пернесш басыл карая, Басыл каяа ойнадым. Сырын терец ашып карая, Ашыл каяа койм.адым. Кулактарыл бурая карал,— Бурая кана коймадым, Кисыя кашкан, 6ipaK-6ipaK,— Есгартея дел ойладым... Медиатор шертутме, Шерту1ме келмед!. Дауысыма ертш ед1м Ертуше ермедi. Неге деоея, съгръш бермей, Сырьгн бермей, куйшде... Сырыя бермей, кушн бермей Уккызбады тш н де. Ил пернес1н, Дл пернесш ¥гып бассам дел ойлал; Сынатуга езМ зге, Койдым артын кел ойлал. 1932 т

ТУТКЫН (А. С. Пушкиннен) Торда отырмын, дымкыл сазды тас туман, Мен epKi жок асыранды жас кыран, Канат цатып менщ мунды жолдасым, Канды ас шукид терезешн астынан. Шукид, тастап, терезеге карайды, Мундасындай меж езше санайды, Шыдылыктап ишарамен шакырып, «Кел ушайьщ!» дегендей кез кадайды. «Б1з ерк1н кус, тугаи... Уакыт кезещм, Эне, акшыл тау, булттан аскан керемш. Эне, кекнпл кек тежздщ кемерш, Эне ойнактап жел гулейд— ол... Мен ед!м.

Т¥ТК,ЫН (Лермонтовтан) Ашшы MeHiit тушмд1 Bepiui жарык кушмд1, Кара жал жуйрж атпенен, Кара кез бурак сулуды! Ж ас сулуды суйейш, Эуел1 ТЗТТ1 суйейш. Атка сонсон MiHin ап, Далада желдей гулейш. Терезес1 бш-бшк, EciKTe ауыр и л т 6epiK. Bip караны алыста, Турмеден тур кез керш. Еркшдеп жасыл даланы, Ж угеназ тулпар шабады. CeKipin, шалт ойнактап, Куйрьшын желге жаяды. гана,Жан жок уйде мен Жап-жаланаш — айнала. Шам сэулеа жалтылдайд 6 л!мареп жай тана. Каранты тун тым-тырыс, Естшед1 жай сыбыс... Жауапсыз кайсар карауыл, Бакканы ептеп тык... дыбыс...

АФИН К.ЫЗЫНА (Байроннан) Сокты сагат айрылар, Афин кызы, гафу ет! Бас досьщнын журелн, MeHi, яки, жанына ерт. Жан-жуйемд! бьп менщ, ©MipiM ceuciH, суйгешм! Нарттай кызыл жуз1нд1, Отты сулу кез1нд1, Буйра сулу шашынды, Акша мавдай касынды Егей жел1 акырын (Б1лемш кеп суйгенш), ©MipiM ceHciH, суйгешм! EpiHiHHiH суйгеш CaycaFbiHHbm тигеш, (Bejirici ыстык кундердщ.) Сыбдырымен гулдердщ Жумбак сезд1 ундердщ Леб1менен ант етем, Ж аным жанып, куйгешм, ©MipiM ceHciH, суйгеш м! Афин кызы, умытпай Еске ала жур — -плепм! Умытпас, жаным, MeHi Афин Стамболга журемш. ©MipiM сенсш, суйгешм!