Mother Tongue Grade 3

3Mother Tongue

DEPED COPY 3  Mother Tongue .DJDPLWDQQJ0DJDDUDO ƒ‰ƒŽ‘‰ Yunit 1 $QJ DNODW QD LWR D\ PDJNDWXZDQJ QD LQLKDQGD DW VLQXUL QJ PJD  HGXNDGRU PXOD VD PJD SXEOLNR DW SULEDGRQJ SDDUDODQ NROHKL\R DW  R XQLEHUVLGDG +LQLKLND\DW QDPLQ DQJ PJD JXUR DW LEDQJ QDVD ODUDQJDQ QJ HGXNDV\RQ QD PDJHPDLO QJ NDQLODQJ SXQD DW PXQJNDKL VD .DJDZDUDQQJ(GXNDV\RQVDDFWLRQ#GHSHGJRYSK Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Mother Tongue-Based Multilingual Education – Ikatlong BaitangKagamitan ng Mag-aaral sa TagalogUnang Edisyon, 2014ISBN: 978-971-9601-95-1 Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng BatasPambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang akda ngPamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan otanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan angnasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ayang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ngprodukto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula atbp.) naginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isangkasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society(FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sanagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ngtagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.Inilathala ng Kagawaran ng EdukasyonKalihim: Br. Armin A. Luistro FSCPangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhDDEPED COPY Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaralMga Manunulat: Lilibeth A. Magtang Claire B. Barcelona Nelia D. Bamba Irene T. Pilapil Raquel C. Solis Florita R. Matic Gretel Laura M. Cadiong Florinda Dimansala Franlyn R. Corporal Grace U. Rabelas Victoria D. Mangaser Arabella May Z. SoniegaKonsultant at Editor: Felicitas E. Pado, PhD Rosalina J. Villaneza, PhD Editha MacayaonMga Tagasalin: Enelyn T. Badillo, Fe V. Monzon, at Agnes G. Rolle (Lead Person)Tagaguhit: Reynaldo A. SimpleMga Tagapamahala: Marilette R. Almayda, PhD at Marilyn D. Dimaano, EdDInilimbag niInilimbag ni ___________________________Department of Education- Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)DOeffpicaertAmdednretsosf:Educatio5tnh- FInlosotrru, MctaiobninailBMldagt.e,rDiaelpsECdoCunomcipl lSeex,cMreetararilcaot (ADveepnEude,-IMCS)Office Address: 5PtahsFigloCoirt,yM, Pahbiilnipi pBilndegs.,1D6e0p0E dComplex, Meralco Avenue,Telefax: (i(Pm00a22cs))sig6e63t3Cd44@i--t11yy,00aP55h44hoiooloip.66cp33oin44me--11s0017762200TEe-mleafailxA:ddress: [email protected]E-mail Address: ii All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPYMahal kong mag-aaral, Ang aklat na ito ay makatutulong upang maipahayag ang iyong kaisipan, pananaw, at damdamin tungkol sa iyong sarili, pamilya, kaibigan, tahanan, paaralan, at pamayanan. Makatutulong din ito sa iyong pagbabasa nang may pang-unawa, may mapanuring pag-iisip, at matalinong pagpapasiya. Matututunan mo rin ang pagsulat ng iba- ibang uri ng sulatin. Masisiyahan ka na gawin at pag-usapan ang mga bagay-bagay tungkol sa tahanan, paaralan, at pamayanan gamit ang mga natutuhan mo mula sa aklat na ito. Pakiusap, huwag susulatan ang aklat na ito ng mag-aaral dahil gagamitin pa ito sa susunod na taon. Maaaring gumamit ng papel o kuwaderno sa pagsagot sa iba’t ibang pagsasanay sa kagamitang ito. Maligayang pag-aaral! May Akda iii All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPYTalaan ng Nilalaman Yunit 1 Aking Sarili at Aking Pamilya Aralin 1: Ako at Aking Pamilya………………………………………………....2 Aralin 2: Kinawiwilihang Tao at Bagay.…………………………….............10 Aralin 3: Mga Bagay na Gusto Ko............................................................ 23 Aralin 4: Ang Paborito kong Hayop at Halaman.................................... 30 Aralin 5: Ako at Aking Kaibigan…………................................................. 42 Aralin 6: Pag-iingat sa Kalikasan…………………………………................ 55 Aralin 7: Bawat Kasapi ng Pamilya: May Tungkulin……………………....67 Aralin 8: Bawat Kasapi: Karangalan ng Pamilya…………...........……….85 Aralin 9: Bawat Kasapi: May Pananagutan……………………………....1.02 iv All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Yunit 1 Aking Sarili at Aking Pamilya 1 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Unang LinggoAralin 1: Ako at Aking PamilyaSabihin at AlaminBasahin ang diyalogo. Kumusta! Ako si Rosita, walong taong gulang. Tawagin mo na lang akong Rose.DEPED COPY Si Albert naman ako, walong taong gulang din. Tawagin mo naman akong Bert. Ano ang pinag-usapan ng dalawang mag-aaral? 2 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Kung ikaw ang isa sa dalawang bata, ano pangimpormasyon ang iyong maaaring ibigay?Kumuha ng kapareha at kilalanin ang bawat isa sapagbibigay ng impormasyon tungkol sa inyong sarili.Gawain 1Ang kuwento ay binubuo ng mga elemento.Buuin ang hinihinging detalye upang mabuo ang talaantungkol sa kuwentong “Aking Alaga.”Talaan ng Tagpuan Pamagat ng KuwentoDEPED COPYSaan nangyari ang Kailan nangyari ang Paano mo mailala- kuwento kuwento anrnaPagawalpunagionnanmgranakonaunmgwpgaayeiinalnlautarloagig?hryaaaawrrniahnan ng kuwentoTalaan ng Tauhan Pamagat ng KuwentoSino ang Magbigay ng mga Sino ang pinakagustopangunahing tauhan katangian ng tauhan mSoinosaanmg pginaaktaagushtao mno sa kuwento. Bakitsa tauhan? Bakit?sa kuwento 3 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Talaan ng mga Pangyayari Pamagat ng KuwentoAno-ano ang Ano ang nagingmahahalagang suliranin ngpangyayari sa pangunahing tauhan sa kuwento?k uwento? Ano ang naging kalutasan ng suliranin sa kuwentoDEPED COPY TandaanAng kuwento ay may tatlong elemento: ito ay angtagpuan, tauhan, at mga pangyayari.Ang tagpuan ay nagsasaad kung saan at kailannangyari ang kuwento.Ang tauhan ay ang mga tao na gumanap sa kuwento.Ang mga pangyayari naman ang nagpapakita ng mganaging suliranin at kalutasan sa kuwento. 4 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Sabihin at Alamin Gawain 2 Basahin ang sumusunod na pangungusap mula sa kuwentong “Halina sa Bukid.” A. Nakakita ng kuting si Tatay sa damuhan. Sa pangungusap A, sino ang nakakita ng kuting? Ano ang nakita ng Tatay Nasaan ang kuting Salungguhitan ang mga pangalan na inyong binanggit? B. Nasiyahan si Greg sa mga tutubi sa paligid. Sa pangungusap B, sino ang nasiyahang magmasid ng mga tutubi sa paligid? Ano ang kaniyang namasid? Nasaan ang mga tutubi? Salungguhitan ang mga pangalan na inyong binanggit? Ano ang tawag sa mga salitang may salungguhit? Ano ang pangngalan? Tandaan Ang pangngalan ay ngalan ng tao, bagay, lugar, o pangyayari. 5 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

SubukinGawain 3Sipiin ang tsart sa inyong kuwaderno. Tukuyin ang uri ngsumusunod na pangngalan at isulat ito sa angkop na kahon.DEPED COPYate upuan walis pambura silid-aklatanaklat bag tatay Tiya Rose PangngalanTao Lugar Bagay 6 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Basahin at Alamin Basahin ang mga salita sa kuwento nang wasto at may damdamin. Ang Pag-uwi ni Sally ni: Nelia D. Bamba “Uuwi si Sally ngayon!” sabi ni Nanay. Pumunta na tayo saterminal ng bus upang salubungin siya. Isasama ko si Tatay at Benupang magbuhat ng mga bagahe ni Sally. Nagpaiwan na si TiyaRosa upang maghanda ng masarap at paboritong pagkain ni Sally.”“Hindi na ako makapaghintay, Nanay! Pagkatapos ng dalawangbuwang pagtatrabaho ay uuwi na siya,” ang sabi ni Ben. “Ano kayaang pasalubong niya sa akin ” “Dumating at umalis na ang mga bus. Nasaan na kaya siSally ” tanong ni Tatay. “Malapit nang lumubog ang araw, hintayinna lang natin ang susunod na bus, baka naman doon sumakay siSally,\" nag-aalalang sabi ni Nanay. Uminom ng tubig si Ben at itinago ang kaniyang luha. “Nanay, huwag kang mag-alala, sigurado akong nasa susunod na bus na siSally.” “Heto na ang huling bus mula sa lungsod!” wika ng Tatay.“Umasa tayong diyan na nakasakay si Sally.” Nang bumukas angpinto, patakbo, at masayang bumaba si Sally at sabay sabing, “Sawakas! Nanay, Tatay nandito na ako!”“Nag-alala kaming lahat sa iyo,” wika ni Tatay. “Halika na,naghihintay na ang paborito mong pagkain sa bahay,” sabi niNanay. Tinulungan ni Tatay at ni Ben si Sally upang buhatin angkaniyang bag, nang mapansin ni Ben na may isa pang bag na dalasi Sally. “Ben, ibinili kita ng tatlong bagong t-shirts at backpack, ”wika ni Sally. “Maraming salamat, pero ang mas importante aymagkakasama na ulit tayong lahat.” 7 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

IsipinSagutin ang mga tanong. 1. Sino ang uuwi? 2. Sino ang susundo sa kaniya sa istasyon ng bus? 3. Sa palagay mo, ano ang nararamdaman ng pamilya? 4. Ganoon din kaya ang pakiramdam ni Sally? 5. Bakit nagpaiwan sa bahay si Tiya Rosa? 6. Bakit nag-alala si Nanay 7. Ano ang naramdaman ng pamilya? Isadula. 8. Ano ang naramdaman ni Ben? Isadula.Lingguhang PagtatayaGawain 1Sipiin ang tsart sa inyong kuwaderno kung tao, lugar, o bagay.Gamit ang mga salita mula sa kahon, punan ito ayon sa uri.Isulat kung ang mga ito ay tao, lugar, o bagay.DEPED COPYguro opisina lapis sabon entabladotiya silid-aklatan tsokolate ina1. pambura 8 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 2Basahin ang sumusunod na pangungusap. Tukuyin ang uring mga pangngalang may salungguhit at isulat ito satamang kahon.a. Nilibot ni Julie ang kulungan ng manok at nakita niya ang mga manok.b. Ang pusa ay kasabay na tumatakbo ng mga aso.c. Inutusan sila ng nanay na makipaglaro ng holen sa iyo.d. Makikita sa dalampasigan ang makukulay na mga payong.e. Hindi ko siya mapabangon sa kama.f. Bumili si Jim ng isang kahon na may lamang dalawang paso.DEPED COPY PangngalanIsahan Maramihan 9 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Ikalawang Linggo Aralin 2: Kinawiwilihang Tao at Bagay Sabihin at Alamin Gawain 1 Basahin ang mga pangungusap mula sa kuwentong “Lipad! Lipad!” 1. May bagong saranggola si Tatay. May mga batang lalaki na nagpapalipad ng saranggola sa bukid. 2. Iniabot ng Nanay kay Marlon ang isang plato na may isang nilagang itlog, tatlong pirasong keso, at dalawang piraso ng bilog na tinapay. Ano ang napansin ninyo sa mga salitang may salungguhit sa pangungusap? Paano sila nagkakaiba? Ano ang isahang pangngalan? Ano ang maramihang pangngalan? 10 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

TandaanAng pangngalang isahan ay nagbibigay pangalan saiisang bagay.Ang maramihang pangngalan ay nagbibigay pangalansa dalawa o higit pang mga bagay.DEPED COPYSubukinGawain 2Sipiin ang tsart sa iyong sagutang papel at isulat ang wastongsagot. PangngalanIsahan Maramihan 11 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Basahin at Alamin Basahin ang kuwento nang wasto, may tamang diin at ekspresyon. Prutas na Makatas ni: Nelia D. Bamba “Beep, beep, beep!” Narito ang bus! Nagkagulo ang mga bata sa pagkuha ng kani-kanilang bag. “Uuwi na tayo, Biyernes na rin sa wakas,” ang sabi ng mga bata. “Narito na ba ang lahat?” tanong ni Mang Peping. “Hintay!” ang sabi ni Miguel. “Naiwan ko ang aking lagayan ng tubig, uhaw na uhaw na ako, kailangan kong uminom, napagod ako sa aming praktis ng balibol.” “Wow! Tumingin kayong lahat sa labas! Nakikita ba ninyo ang mga tindahan ng prutas sa gilid ng kalsada Maraming melon, suha, pinya, at bayabas, mukhang makatas at sariwa,” ang wika ni Marie. “Oo nga, wala ang mga iyan kahapon,” ang sabi ni Miguel. “Panahon ngayon ng anihan,” ang sabi ni Mang Peping. “Ang mga prutas na iyan ay kapipitas lamang ng mga magsasaka sa kanilang bukid.” “Sana ay nakita ni nanay ang mga prutas, sigurado ako, bibili siya,” ang sabi ni Miguel. “Mahilig akong kumain ng mga prutas, mabuti ito sa kalusugan,\"” ang sabi niya. “Nais ko, nais ko, makatas na prutas. Oo nga, tayo na! Tayo nang uminom ng katas ng prutas,” wika ng mga bata. 12 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Bahagyang sinimulan ng mga bata ang pagpalakpak hanggang nakalikha sila ng isang ritmo na naging rap. “Suha, suha, makatas na suha Kainin, katasin tayo ay palulusugin. Melon, melon, makatas na melon Masarap lalo na kung mainit ang panahon Pinya, pinya, makatas na pinya Maasim, matamis talagang masustansiya. Isipin Sagutin ang tanong. 1. Sino-sino ang mga tauhan sa kuwento? 2. Ano ang kanilang ginagawa habang sila ay nasa loob ng bus? 3. Bakit nila ginawa ito? Basahin ang pangungusap mula sa “Lipad! Lipad!” 1. Binigyan ng nanay si Marlon ng isang plato na may kanin, itlog, at isang tasa ng sopas. 2. Magdadala si nanay ng mga nasa latang juice at mga piraso ng tinapay. Alin ang mga pangngalan sa pangungusap? Alin ang mga pangngalan na maaaring bilangin? Alin ang mga pangngalan na hindi nabibilang? Alin ang pangngalang pamilang? Alin ang pangngalang di-pamilang? Ano ang ibig sabihin ng pangngalang pamilang? Ano ang ibig sabihin ng pangngalang di-pamilang? 13 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

TandaanAng pangngalang pamilang ay mga pangngalangnabibilang. Ang pangngalang di-pamilang ay ang mgapangngalang di-nabibilang.DEPED COPYSabihin at AlaminGawain 1Sipiin ang tsart at isulat ang pangngalan sa angkop napangkat. ice cream carrot saging sopas asukal bayabas(Pangngalang Pamilang) (Pangngalang Di-pamilang) 14 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 2Tukuyin ang uri ng mga sumusunod napangngalan. Isulat ang mga ito sa angkop na kahon.a. bote ng mantika P Pangngalangb. bibingka a pamilangc. isang mansanas nd. isang tasang asukal g Pangngalange. sampung mangga n di-pamilangf. mantekilya gg. isang pirasong saging ah. garapon ng asini. isang basong juice lj. tatlong kahel aDEPED COPY nBasahin ang pangyayari mula sa “Makatas na Prutas.” Nalimutan ni Miguel ang kaniyang tubig sa silid-aralan.Nakiusap siya sa drayber ng bus na hintayin siya sandaliupang kunin ang tubigan at makainom.Alin sa palagay mo ang naging suliranin sa kuwento?Bakit nag-alala si Miguel?Ano ang naisip niyang kalutasan?Ano ang tawag sa bahagi ng kuwento na nagpapakita ngpag-aalala ng tauhan?Ano ang bahagi na nagpapakita ng solusyon? 15 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Tandaan Ang suliranin ay kaganapan na dapat lutasin ng mga tauhan sa kuwento. Ang kalutasan ay ang solusyon sa suliranin sa kuwento. Gawain 3 Pangkatang Gawain Pangkat 1 Basahin at bigyan ng kalutasan ang suliranin. Oras na ng recess. Nalimutan ni Sonia ang kaniyang baon. Kalutasan: ____________________________ Pangkat 2 Suriin ang larawan. Magbigay ng isang suliranin at isang kalutasan. Suliranin: ______________________________________ Kalutasan: ____________________________________ 16 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPYPangkat 3 Batay sa iyong karanasan, gumawa ng isang suliranin at bigyan ito ng solusyon. Ang suliranin ay: ______________________________ Ang kalutasan ay: ____________________________ Basahin ang talata mula sa kuwentong “Lipad! Lipad!” Isang Sabado, magkasamang binaybay nina tatay at Marlon ang taniman ng palay at mabatong daan bago nila narating ang malawak na bahagi ng bukid. Masaya sa pangyayaring iyon si Marlon. Saan nangyari ang kuwento? Kailan ito nangyari? Anong bahagi ng kuwento ang nagsasaad kung saan at kailan nangyari ang kuwento? Tandaan Ang pinangyarihan ng kuwento o setting ay: x lugar kung saan nangyari ang kuwento at x ang oras kung kailan nangyari ang kuwento Sinasagot nito ang mga tanong na saan at kailan. 17 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 4Piliin ang tamang lugar na pinangyarihan ng kuwento. Isulatang titik ng tamang sagot sa sagutang papel.1. Handaan para sa Pasasalamat saan ito nangyari?____________a. sa bahay b. sa parke c. sa palengkeKailan ito nagaganap? ____________ a. Araw ng Pasko b. Araw ng mga Kaluluwa c. Araw ng swimmingDEPED COPY2. Kuwento tungkol sa mga diwata. Saan ito nangyari___________a. paaralan b. palasyo c. zooKailan ito naganap? ____________a. noong unang panahon b. kasalukuyanc. sa darating na panahon3. Mga katatakutang kuwento. Saan ito nangyari____________a. sa handaan b. nakakatakot na bahayc. palasyoKailan ito nangyari? ____________a. gabi b. tanghali c. madaling araw 18 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

SubukinGawain 5Punan ng mga titik ang puzzle sa ibaba upang ito aymabuo. Makinig sa ididiktang salita mula sa kuwentongnarinig.DEPED COPYSaranggolaT pBukidPrutas pSabado dTataybado Ttay sS 18 19 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPYGawain 6 Isulat ang PP kung ang salita ay Pangngalang Pamilang at DP kung Di-Pamilang. a. isang kutsaritang toyo b. isang boteng suka c. isang labanos d. isang sibuyas e. mga kamatis f. isang bandehadong pansit g. pinya h. isang boteng patis i. mangga j. mantekilya k. isang boteng mantika Basahin at Alamin Gawain 7 Basahin ang kuwento at sagutin ang mga tanong sa ibaba. Bumisita sina Jenny at Joyce sa bukid ng kanilang lolo. “Gustong-gusto ko ang lugar na ito,” ang sabi ni Jenny. “Kahanga-hanga ang mga puno. Halika na sa paborito kong puno,” ang sabi ni Joyce. “Hitik sa bunga! Gusto kong makakuha ng ilan pero hindi ko kayang abutin.” “Ito ang panungkit, gamitin natin,” sabi ni Jenny. “Isa, dalawa, hayan nakakuha na tayo ng dalawang mangga,” sabi naman ni Joyce. “Tingnan mo ang mga bibe sa sapa, nakahahalina sila,” ang sabi ni Jenny. Lumapit siya, ngunit nahulog ang 20 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

kaniyang isang tsinelas at naanod ito. “Naku! ang tsinelasko!” sigaw ni Jenny. “Hayaan mo na Jenny, mayroon akong isang pares natsinelas sa aking bag,” ang sabi ni Joyce. Talata 1Ano ang suliranin? _______________________________________Ano ang kalutasan? _____________________________________ Talata 2Ano ang suliranin? _______________________________________Ano ang kalutasan? ______________________________________DEPED COPYGawain 8Punan ng mga kinakailangang impormasyon ang talaan saibaba.Pangalan:______________________________________________Ama: __________________________________________________Trabaho: _______________________________________________Ina: ____________________________________________________Trabaho: _______________________________________________Tirahan: ____________________________________________________________ ___________ _____________Barangay Bayan Probinsiya 21 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPYLingguhang Pagtataya Gawain 1 Tukuyin ang uri ng sumusunod na pangngalan. Isulat ang mga ito sa angkop na kahon. 1. isang boteng catsup 2. itlog 3. isang kilong harina 4. karne 5. jelly 6. pipino 7. isang tasang suka 8. mansanas 9. carrot 10. kahel P Pangngalang Pamilang a n g n g a Pangngalang Di-pamilang l a n 22 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Ikatlong Linggo Aralin 3: Mga Bagay na Gusto Ko ReSaadbiahnindaLteAalranm! in Basahin ang sumusunod na pangungusap na mula sa teksto. a. Sinimulan ni nanay ang paghuhugas ng plato, kawali, at kaldero. b. Naglagay ng isang basong gatas si Louie sa mesa. Alin ang pangngalang pamilang at di-pamilang sa pangungusap? Aling pangngalan ang maaaring mabilang at hindi mabibilang? Tandaan Ang pangngalang pamilang ay mga pangngalang nabibilang. Ang pangngalang di-pamilang ay ang mga pangngalang di-nabibilang. 23 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 1Isulat ang mga pangngalan sa angkop na pamagat saibaba batay sa uri nito.mantika harina kaheltsinelas mangga sukaasin kamatis sibuyasDEPED COPYPangngalang Pamilang Pangngalang Di-pamilang 24 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 2Piliin ang angkop na tandang pamilang na ginagamit sasumusunod na pangngalang di-pamilang. Ilagay ito sapatlang.isang basong isang platongisang timbang isang tasangisang kahong isang kilong1. ______________ bigas2. ______________ manok3. ______________ tubig4. ______________ kape5. ______________ pasasDEPED COPY Subukin Gawain 3 Ilagay sa tamang pagkakasunod-sunod ang mga gawain ni Gina pagkatapos niyang umuwi galing sa paaralan. Ilagay ang tamang bilang sa patlang. Ikinuwento ni Gina kay Annie kung ano-ano ang kaniyang ginagawa pagkagaling sa paaralan. ________Pagkatapos, pupunta siya sa kusina upang tulungan ang nanay sa paghuhugas ng mga kasangkapan. ________Kapag natapos na niya ang kaniyang mga gawaing-bahay, katabi niya ang kaniyang nanay sa panonood ng paborito nilang palabas sa telebisyon. ________Pagkatapos, kukuhanin niya ang kaniyang mga kuwaderno at gagawa na siya ng takdang-aralin. 25 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY________Sa huli, hahalik siya sa kaniyang nanay at matutulog na. ________Pagdating ni Gina sa kanilang bahay, tutuloy agad siya sa kusina upang kumain ng meryenda. Tandaan Ang mga pangyayari sa isang kuwento ay may tamang pagkakasunod-sunod. Upang maisaayos ang mga pangyayari, makikita ang mga panandang bago, una, sumunod, pagtapos, sa wakas o iba pang salita na makapagsasabi ng pagkakasunod-sunod. Gawain 4 Hanapin ang mga salitang galing sa tula. Bilugan ang mga ito. b t unay l s i A t ewa l o y T ma s a y a aApa r k r d yyay tpt y ai es ids t ka i b i gan 26 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 5Piliin mula sa kahon ang angkop na tandang pamilang naginagamitan ng sumusunod na pangngalang di-pamilang atilagay ito sa patlang.isang tasa ng isang baso ng isang plato ngisang garapon ng isang bote ng isang dakot naisang patak ng isang sako ngsopasDEPED COPY pasas juicegamot jam kanin 27 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 6Pagsunud-sunurin ang mga hakbang sa pagkuha ngpagsusulit. Ilagay ang tamang bilang sa patlang._______ Basahin at unawain ang panuto._______ Isulat ang pangalan, baitang, at pangkat._______ Tingnan kung gaano katagal ang pagsusulit._______ Magbalik-aral sa iyong mga sagot._______ Basahin at maingat na sagutan ang pagsusulit.Gawain 7Punan ng mga pangngalan ang tsart sa ibaba. Piliin angsagot mula sa bag sa ibaba. PangngalanDEPED COPY mangga asukal lapis cake mansanas bigas asin mantikilya mantika aklat PangngalanPangngalang Nabibilang Pangngalang Di-nabibilang 28 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 8Piliin mula sa talaan ang tandang pangngalang pamilangna ginagamit ng pangngalang nasa larawan. Gamitin itosa pangungusap at isulat sa sagutang papel.garapon ng piraso ng isang basket naplato ng bote ng tasa ngisang patak na baso na puno ngDEPED COPY_____ tubig _____ cake_____ kanin _____ cake _____ jelly_____ buhangin ______ prutas 29 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPYPangungusap 1 ___________________________________ Pangungusap 2 ___________________________________ Pangungusap 3 ___________________________________ Pangungusap 4 ___________________________________ Pangungusap 5 ___________________________________ Ikaapat na Linggo Aralin 4: Ang Paborito kong Hayop at Halaman Sabihin at Alamin Gawain 1 Punan ang patlang ng salitang umaasa o gusto upang mabuo ang diwa ng pangungusap. 1. _______ akong hindi uulan sa aking kaarawan. 2. _______ nina Maria at Carla na maging diwata. 3. _______ akong bibisita ang aking mga lolo at lola ngayon. 4. _______ ng aking kapatid na makakita ng taga-ibang planeta. 5. _______ si Norman na mananalo siya sa paligsahan. 30 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Tandaan Ang mga salitang umaasa at gusto ay ginagamit upang maipahayag ang iyong nais. Umaasa ang ginagamit kung ang nais ay maaaring mangyari o makatotohanan. Ang salitang gusto ay ginagamit kung ang kaisipang ipinahahayag ay hindi maaaring mangyari o hindi makatotohanan. 31 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 2Pag-aralan ang mga larawan sa ibaba. Isulat kung alin samga salitang umaasa at gusto ang angkop na gamitin sapagpapahayag ng mga larawang ito.DEPED COPY\ umaasa gusto umaasa gustoumaasa gusto umaasa gusto umaasa gusto umaasa gusto 32 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Sabihin at AlaminGawain 3Basahin ang mga pangngalang ginamit sa kuwentong“Papasukin Po Ninyo Ako!”pag-ibig hardin kaligayahankagalakan kapatid kagandahantakot panlilinlang palumpongpuno pagdaralita pagsuwayDEPED COPYAlin sa mga pangngalan ang nakikita, naririnig,nahahawakan, nalalasahan, o naaamoy?Alin naman ang hindi?Anong uri ng pangngalan ang mga ito? TandaanAng kongkretong pangngalan ay tumutukoy sa mgabagay na maaaring mahawakan o makita gamit angating limang pandama.Ang di-kongkretong pangngalan ay tumutukoy sa mgabagay na hindi maaaring mahawakan o makita katuladng katangian o damdamin. 33 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY ReaBdaasanhdinLeaat rAnl!amin Ano sa palagay mo ang maaaring maibigay ng kuting sa atin? Ano kaya ang nararamdaman ng kuting tuwing mayroon siyang bagong kalaro? Pakinggan ang guro habang binabasa niya ang tula. Pagkatapos, basahin ang tula nang may angkop na bilis, tono, at damdamin. Ang Kuting na si Pussy ni: Florita R. Matic Ako ay isang kuting Pussy kung ako’y tawagin Nakatutuwa at napakalambing Sa iyo ay higit sa akin. Ang pagmamahal na dulot ko Nagdadala ng kagalakan sa inyo Ang kalituhan at kalungkutan Ay hindi ko nararamdaman. Pagkasabik at kagalakan Sa puso ko ay nananahan Sa tuwing ako’y nakakikilala Ng bagong mga kasama. 34 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Isipin Sagutin ang mga tanong. 1. Tungkol saan ang tula? 2. Paano mo ilalarawan ang kuting ayon sa tula? 3. Masayahin ba ang kuting? Basahin ang saknong sa tula na nagpapahayag nito. 4. Aling saknong ang nagsasaad na palakaibigan ang kuting? Basahin ito. 5. Ano sa palagay mo ang naidudulot ng kuting sa nag-aalaga sa kaniya? Ipaliwanag. Sabihin at Alamin Kaya mo bang sabihin ang salitang ugat ng bawat salita 1. madaya 2. kasama 3. nasabi 4. makulay 5. malungkot Ano-anong panlapi ang idinagdag sa bawat salitang-ugat? Nagbago ba ang kahulugan ng salitang nilagyan ng panlapi? Ano ang panlapi? 35 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

TandaanAng panlapi ay mga kataga o pantig na ikinakabit saunahan, sa gitna, o sa hulihan ng salitang-ugat upangmakabuo ng bagong salita.Unlapi ang tawag sa pantig na idinadagdag sa unahanng salitang-ugat tulad ng ma-, na-, pag-, at ka-.Gitlapi ay pantig na idinadagdag sa gitna tulad ngsalitang ugat gaya ng um- at in-.Hulapi naman ang tawag sa kataga o pantig naidinadagdag sa hulihan ng salitang-ugat tulad ng an-,at-, at han-.DEPED COPYSubukinGawain 1Basahin ang mga salitang ginamit sa tulang “Ang Kutingna si Pussy.” Salungguhitan ang mga panlaping ginamit.pagmamahal kalituhankagalakan pagkasabikkalungkutan 36 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Sabihin at AlaminBasahin nang malakas ang mga salita.tauhan pinangyarihan pangyayaritalata saknong taludtodtugma tula kuwentoPaano natin pagbubukud-bukurin ang mga salita?Aling mga salita ang tumutukoy sa isang kuwento?Alin ang tumutukoy sa tula?DEPED COPY TandaanAng kuwento ay binubuo ng talata. Ito ay naglalaman ngtauhan, pinangyarihan, at pangyayari sa kuwento.Ang tula ay binubuo ng mga saknong. Ang bawat saknongay binubuo ng mga taludtod na may salitangmagkakatugma. 37 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 2Pangkatin at isulat sa loob ang angkop na mga salitangmagpapakilala ng kaibahan ng kuwento sa tula. pangyayari tugmasaknong tauhanDEPED COPYpinangyarihan talata taludtodkuwento tula Gawain 3 Sumulat ng tula na may isang saknong tungkol sa iyong alaga. Sagutin ang mga tanong bilang gabay sa pagsulat mo ng tula. 1. Ano ang inaalagaan mo? 2. Ano ang pangalan ng iyong alaga? 3. Ano-ano ang katangian ng iyong alaga? 4. Ano ang mga bagay na sabay ninyong ginagawa ng iyong alaga? 5. Mahal mo ba ang iyong alaga? 38 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

6. Paano mo ipinakikita ang iyong pagmamahal sa iyong alaga?Gawain 4Bilugan ang mga di-kongkretong pangngalang makikita saloob ng kahon.pagdamay luha isipanbayani telebisyon kabayanihankamalayan masaya kahirapanusapan pagmamahal pagmamalakipagkilala sulat paniniwalaDEPED COPYGawain 5Isulat ang wastong panlapi upang mabuo ang mga salita.Piliin ang sagot sa loob ng kahon.-ka- -an -han -ran1. ___seryoso___ 4. usap ____2. ___tapang___ 5. ____tupa___3. ___malay____ 39 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Lingguhang PagtatayaPagsasanay 1Piliin sa kahon at isulat sa kuwaderno ang di-kongretongpangngalan.kapakumbabaan kamalayanpamilihan kaunlaranpagpapaubaya silid-aklatansilid-dalanginan pinag-aralanDEPED COPYPagsasanay 2Punan ng panlapi ang bawat patlang upang mabuo angsalita. Isulat sa sagutang papel.1. ___ganda___ - loob2. ___api____3. ___mali____4. ___malay____5. ___siya____ 40 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPYPagsasanay 3 Piliin ang kahulugan ng bawat salita sa ibaba. Isulat ang letra ng tamang sagot sa isang papel. 1. katapangan a. hindi matapang b. pagiging matapang c. walang tapang 2. katuparan a. natamo ang nais b. hindi natamo ang nais c. hindi natupad ang nais 3. kahirapan a. mayaman b. mahirap c. pagiging mahirap 4. pagkayamot a. hindi naiinip b. pagpapakita ng inip c. naaaliw 5. kalungkutan a. hindi nalulungkot b. walang nadaramang lungkot c. nakakaramdam ng lungkot 41 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Ikalimang Linggo Aralin 5: Ako at Aking Kaibigan Sabihin at Alamin Kaya mo bang magbigay ng mga kilalang tao, lugar, at pagdiriwang sa inyong pamayanan? Sino-sino ang kilalang tao sa inyong lugar? Saang lugar mo ipapasyal ang iyong mga kaibigang dadalaw sa iyo? Sa anong pagdiriwang kilala ang inyong lugar? 42 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Tandaan Ang iba’t ibang pamayanan ay may kani-kaniyang kilalang tao, lugar, at pagdiriwang. Igalang natin ang mga ito. Subukin Gawain 1 Gamitin ang graphic organizer upang ipakita ang mga kilalang tao, lugar, at pagdiriwang sa inyong lugar. Idikit ang larawang inihanda ayon sa tamang bahagi ng katawan. ulo- sikat na tao kamay- kilalang pagdiriwang paa- kilalang lugar 43 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Basahin at AlaminBasahin ang sumusunod na salitang ginamit sa kuwentong“Isang Kahilingan.”Paghambingin ang mga salita sa hanay A at B. Sagutin angmga tanong kaugnay nito.DEPED COPYA Bkagalakan ngitipagkagulat regalokalungkutankasigasigan luhapagkasabik handaan mag-anakAling hanay ng mga salita ang ginagamitan ng limangpandama?Anong uri ng pangngalan ito?Alin namang hanay ang hindi nakikita, naririnig,nahahawakan, nalalasahan, o naaamoyAno ang tawag sa uri ng pangngalang ito? 44 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain 2Punan ang patlang ng kongkretong pangngalan nakakatawan sa nakasaad na di-kongretong pangngalan.Piliin ang mga sagot sa loob ng kahon.Halimbawa: pagmamahal – bulaklak , tsokolate1. pananampalataya - ________ ________2. katarungan - ________ ________3. karunungan - ________ ________4. kalinangan - ________ ________5. kaunlaran - ________ ________DEPED COPYpamilihan silid-dalanginanpulis paaralansayaw gawang-kamayaklat kulungandaan Bibliya Tandaan Ang kongkretong pangngalan ay tumutukoy sa salitang maaari nating madama samantalang ang di-kongkretong pangngalan ay tumutukoy sa bagay na hindi nakikita, naririnig, nahahawakan, nalalasahan, o naaamoy. 45 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.