tripitaka_62

พระสตุ ตนั ตปฎ ก ขทุ ทกนกิ าย ชาดก เลม ๔ ภาค ๑ - หนา ท่ี 1 พระสตุ ตันตปฎ ก ขทุ ทกนกิ าย ชาดก เลมที่ ๔ ภาคท่ี ๑ขอนอบนอ มแดพ ระผมู พี ระภาคอรหันตสมั มาสัมพุทธเจาพระองคน น้ั ปญญาสนบิ าตชาดก ๑. นฬินกิ าบาตชาดก วาดวยราชธดิ าทาํ ลายตบะของดาบส [๑] ชนบทเรา รอนอยู แมร ฐั กจ็ ะพินาศ ดูกอน ลูกนฬนิ ิกา มานี่เถดิ เจาจงไปนาํ พราหมณผนู ั้นมา ใหเ รา. [๒] ขาแตพระราชบิดา หมอ มฉันทนความ ลําบากไมได ท้ังไมร ูจกั หนทาง จะไปยงั ปาทช่ี า งอยู อาศยั ไดอยางไรเลา เพคะ. [๓] ดูกอนลกู นฬินิกา เจาจงไปอยชู นบทท่ี เจริญดวยชา ง ดว ยรถ ดว ยยานทีต่ อ ดวยไม เจา จง ไปดว ยอาการอยางนี้เถดิ ลูก เจาจงพากองชาง กองมา กองรถ กองพลราบไปแลว จกั นาํ พราหมณผ นู น้ั มา สอู าํ นาจไดด ว ยผวิ พรรณ และรูปสมบตั ิของเจา .

พระสตุ ตันตปฎ ก ขุททกนิกาย ชาดก เลม ๔ ภาค ๑ - หนาที่ 2 [๔] อาศรมของอสิ ิสิงคดาบสนัน้ ปรากฏดว ยธง คอื ตนกลว ย แวดลอมดวยตนสมอ เปนทน่ี ารน่ื รมย นน่ั คือแสงไฟ น่ันคอื ควันเห็นปรากฏอยูอิสิสิงคดาบสผูมีฤทธมิ์ ากเหน็ จะไมท าํ ใหไฟเส่ือม. [๕] อสิ สิ งิ คดาบสเห็นพระราชธดิ า ผูส วมใสกณุ ฑลแกวมณเี สดจ็ มาอยู กลัวแลว เขาไปสอู าศรมที่มงุ ดวยใบไม สวนพระราชธิดาแสดงอวัยวะอนั ซอ นเรน และอวยั วะทีป่ รากฏ เลน ลกู ขางอยทู ่ีประตูอาศรมของดาบสนนั้ ฝายดาบสผูอยใู นบรรณศาลา เหน็พระนางกาํ ลงั เลนลกู ขา งอยู จึงออกจากอาศรมแลวไดกลาวคาํ น้ีวา [๖] ดกู อ นทา นผูเจริญ ตนไมของทา นทีม่ ผี ลเปน ไปอยา งน้ี มชี ือ่ วาอะไร แมท า นขวางไปไกลก็กลับมา มไิ ดละทานไป. [๗] ขา แตทา นพราหมณ ตน ไมท่มี ีผลเปน ไปอยา งนีน้ ้ัน มีอยมู ากทเี่ ขาคนั ธมาทน ทใ่ี กลอ าศรมของขา พเจา ผลไมน น้ั แกแมข าพเจา วา งไปไปไกลกําลงัมา ไมล ะขาพเจา ไปเลย. [๘] เชิญทา นผูเจรญิ จงเขามาสูอ าศรมนี้ จงบร-ิโภค จงรับนํ้ามันและภกั ษา เราจักให น้อี าสนะเชิญทานน่งั บนอาสนะนี้ เชิญบริโภคเหงามันและผลไมแ ตท นี่ ี้เถิด.

พระสตุ ตนั ตปฎก ขุททกนกิ าย ชาดก เลม ๔ ภาค ๑ - หนา ท่ี 3 [๙] ทีร่ ะหวา งขาออนทั้งสองของทานนี้เปนอะไร มสี ณั ฐานเรยี บรอย ปรากฏดุจสีดํา เราถามทานแลว ขอทานจงบอกเนอื้ ความนน้ั แกขาพเจา อวยั วะสวนยาวของทานเขา ไปอยใู นฝกหรือหนอ. [๑๐] ขาพเจา นีเ้ ที่ยวแสวงหามูลผลาหารในปาไดพ บหมมี รี ูปรา งนา กลวั ยง่ิ นัก มันวง่ิ ไลข าพเจามาโดยเร็ว มาทนั เขา แลว ทําใหขา พเจาลมลงแลวมันกัดอวัยวะสวนยาวของขาพเจา แผลนัน้ กเ็ หวอะหวะ และเกดิ คันขึ้น ขา พเจาไมไ ดค วามสบายตลอดกาลทง้ั ปวงทานคงสามารถกําจัดความคันนีไ้ ด ขาพเจาวงิ วอนแลวขอทา นไดโ ปรดกระทําประโยชนใหแ กขา พเจา ผเู ปนพราหมณเถิด. [๑๑] แผลของทานลึก มีสีแดง ไมเ นาเปอ ยมีกลิน่ เหม็น และเปนแผลใหญ เราจะประกอบกระ-สายยาหนอยหน่งึ ใหท า น ดามทท่ี า นจะพึงมคี วามสขุอยา งยงิ่ . [๑๒] ดกู อ นทา นผปู ระพฤติพรหมจรรย การประกอบมนตก ็ดี การประกอบกระสายยาก็ดี โอสถกด็ ี ยอ มแกไมได ขอทานจงเอาองคชาตอันออ นนมุของทา นเสยี ดสกี ําจัดความคนั ตามท่ขี าพเจาจะพึงมีความสขุ อยางย่ิงเถิด.

พระสตุ ตันตปฎ ก ขุททกนกิ าย ชาดก เลม ๔ ภาค ๑ - หนาที่ 4 [๑๓] อาศรมของทา นอยูท างทศิ ไหนแตท่ีนหี้ นอทานยอ มร่ืนรมยอยใู นปา แลหรือ มลู ผลาหารของทานมีเพียงพอแลหรือ สัตวรา ยไมเ บยี ดเบียนทานแลหรือ. [๑๔] แมน า้ํ ชื่อ เขมา ยอมปรากฏแตป า หิมพานตในทิศเหนือตรงไปแตที่นี้ อาศรมอันนารน่ื รมยของขา พเจา อยทู ี่ฝง แมนาํ้ น้นั ทานควรไปดอู าศรมของขา พเจาบาง ตน มะมวง ตน รัง ตน หมากเมา ตนหวาตนราชพฤกษ ตน แคฝอย มีดอกบานสะพร่ัง ทานควรไปดอู าศรมของขา พเจา ซ่ึงมกี ินนรขบั รองอยโู ดยรอบ ตน ตาลมูลมนั ผลไมท ่ีอาศรมของเราน้นั มีผลประกอบดวยสแี ละกลน่ิ ทานควรไปดอู าศรมของขา พเจา อนั ประกอบดวยภูมิภาคสวยงานนน้ั บา งผลไมเหงา ไม ทีอ่ าศรมของขาพเจามมี าก ประกอบดวยสี กลนิ่ และรส พวกพรานยอมมาสปู ระเทศนั้นอยาไดมาลักมลู ผลาหารไปจากอาศรมของขาพเจานัน้เลย. [๑๕] บิดาของเราไปแสวงหามลู ผลาหาร จะกลบั มาในเย็นวันนี้ เราทง้ั สองจะไปสอู าศรมนนั้ ไดตอ เมือ่ บดิ ากลับมาจากการแสวงหามลู ผลาหาร. [๑๖] พราหมณ ฤาษี และราชฤาษี ผูมีรปู สวยเหลา อ่ืนเปนอันมาก ยอ มอยูใกลท างโดยลาํ ดบั ทานพงึ ถามถึงอาศรมของขาพเจา กะทา นพวกนนั้ เถดิ ทา นพวกนั้นจะพาทา นไปในสํานักของขา พเจา .

พระสุตตันตปฎ ก ขุททกนกิ าย ชาดก เลม ๔ ภาค ๑ - หนา ที่ 5 [๑๗] ฟน เจาก็ไมห ัก นํา้ เจา กไ็ มตัก แมไ ฟเจาก็ไมติด เจา ออนใจซบเซาอยทู ําไมหนอ ดกู อ นเจาผูประพฤติพรหมจรรย เม่อื กอนฟนเจาก็หกั ไฟเจา ก็ติด แมไฟสาํ หรบั ผงิ เจากจ็ ัดไว ตงั่ เจา ก็ตง้ั นาํ้ เจาก็ตักไวไหเ รา วันอน่ื ๆ เจา เปน ผูประเสรฐิ ดีอยู วนั น้ีเจาไมห ักฟน ไมต กั น้ํา ไมติดไฟ ไมจัดเครือ่ งบรโิ ภคไว ไมทกั ทายเรา ของอะไรของเจาหายไปหรอื หรือวา เจา มที กุ ขในใจอะไร. [๑๘] ชฎลิ ผปู ระพฤตพิ รหมจรรยมาในอาศรมนี้มีรูปรางนา ดูนา ชม เอวเล็กเอวบาง ไมส ูงนัก ไมต ํ่านัก รศั มีสวยงาม มีศีรษะปกคลุมดวยผมอันดําเปนเงางาม ไมมหี นวด บวชไมน าน มีเครื่องประดับเปนรปู เชิงบาตรอยทู ค่ี อ มีปุมสองปุมงามเปลงปล่ังดงักอ นทองคํา เกิดดีแลวทอี่ ก หนา ของชฎิลนน้ั นา ดูยิ่งนัก มีกรรเจียกจอนหอ ยอยทู ่ีหูท้งั สองขาง กรรเจียกเหลา นัน้ ยอ มแวววาว เม่อื ชฎิลนั้นเดินไปมา สายพนัชฎาก็งามแพรวพราว เคร่อื งประดบั เหลา อืน่ อีกส่ีอยา งของชฎลิ น้นั มีสีเขียว เหลอื ง แดง และขาวเมอื่ ชฎลิ น้ันเดนิ ไปมา เครือ่ งประดับเหลาน้ันยอ มดงักริ่งกรางเหมอื นฝูงนกติริฏิรองในเวลาฝนตก ฉะนัน้ชฎิลน้ันไมไ ดค าดเครื่องรดั เอวท่ีทาํ ดว ยหญาปลอ ง ไมไดนงุ ผา ทท่ี ําดวยเปลอื กไม เหมือนของพวกเรา ผา

พระสุตตนั ตปฎก ขุททกนกิ าย ชาดก เลม ๔ ภาค ๑ - หนา ที่ 6เหลาน้นั พนั อยูท ่ีระหวางแขงงามโชติชว ง ปลิวสะบัดดงั สายฟา แลบอยใู นอากาศ ขาแตทา นพอ ชฎลิ นัน้มีผลไมไ มสุก ไมมขี ัว้ ติดอยูทส่ี ะเอวภายใตนาภี ไมกระทบกนั กระดกเลน อยเู ปนนติ ย อนึ่ง ชฎลิ นั้นมีชฎานาดยู ่ิงนัก มีปลายงอนมากกวารอย มีกลน่ิ หอมมศี ีรษะอนั แบงดว ยดีเปนสองสวน โอ ขอใหชฎาของเราจงเปน เชนนัน้ เถดิ หนอ และในคราวใด ชฎลิ น้นัขยายชฎาอนั ประกอบดว ยสี และกล่นิ ในคราวนัน้อาศรมก็หอมฟุงไปเหมือนดอกอบุ ลเขยี วทถี่ ูกลมรําเพยพัด ฉะนนั้ ผิวพรรณของชฎิลนน้ั นา ดูยิ่งนัก ไมเปนเชนกับผวิ พรรณทก่ี ายของขา พเจา ผวิ กายของชฎลินน้ั ถกู ลมรําเพยพดั แลว ยอ มหอมฟงุ ไป ดุจปา ไมอันมีดอกบานในปลายฤดรู อน ฉะนัน้ ชฎิลน้ันตผี ลไมอนั วจิ ิตรงามนา ดลู งบนพืน้ ดนิ และผลไมที่ขวา งไปแลวยอ มกลบั มาสมู อื ของเขาอีก ขาแตท านพอ ผลไมนัน้ ช่อื ผลอะไรหนอ อนึ่ง ฟนของชฎลิ น้นั นา ดูยิง่ นกัขาวสะอาดเรียบเสมอกนั ดังสงั ขอนั ขดั ดแี ลว เมือ่ ชฎิลเปด ปากอยยู อ มยงั ใจใหผอ งใส ชฎลิ น้ัน ไมไดเค้ียวผักดว ยฟน เหลา น้ันเปน แน คาํ พดู ของเขาไมห ยาบคายไมเ คลอ่ื นคลาด ไพเราะ ออนหวาน ตรง ไมฟ งุ ซานไมค ลอนแคลน เสียงของเขาเปน เครอื่ งฟใู จจับใจดงัเสยี งนกการเวก นําใจของขาพเจาใหก าํ หนัดยิ่งนกั

พระสตุ ตันตปฎ ก ขทุ ทกนกิ าย ชาดก เลม ๔ ภาค ๑ - หนา ท่ี 7เสียงของเขาหยดยอย เปน ถอ ยคาํ ไมส ะบัดสะบงิ้ ไมประกอบดว ยเสียงพึมพํา ขาพเจาปรารถนาจะไดเหน็เขาอีก เพราะชฎิลนัน้ เปนมติ รของขา พเจามากอนแผลทต่ี อ สนทิ ดเี กลยี้ งเกลาในทท่ี ้งั ปวงใหญ เกิดดแี ลวคลา ยกับกลีบบัว ชฎลิ นัน้ ใหขา พเจา ครอมตรงแผลนน้ัแหวกขาเอาแขง บบี ไว รัศมีซานออกจากกายของชฎลินน้ั ยอมเปลง ปล่งั สวา งไสวรุงเรือง ดังสายฟา อนัแลบแปลบปลาบอยูในอากาศ ฉะนั้น อน่งึ แขนท้ังสองของชฎิลน้นั ออนนุน มีขนเหมอื นขนดอกอัญชันแมมอื ทงั้ สองของชฏิลน้นั ก็ประกอบดว ยนิ้วมอื อันเรยี ววิจิตรงดงาม ชฎลิ นนั้ มอี วัยวะไมระคาย มีขนไมย าวเล็บยาว ปลายเปน สีแดง ชฎลิ น้ันมีรูปงาม กอดรดัขา พเจาดว ยแขนทงั้ สองอนั ออนนมุ บาํ เรอใหร่ืนรมยขาแตทานพอ มือทงั้ สองของชฏิลน้นั ออนนมุ คลายสาํ ลี งามเปลง ปล่งั พ้นื ฝา มอื เกล้ียงเกลาเหมอื นแวนทอง ชฎลิ นั้นกอดรดั ขาพเจาดว ยมอื ท้ังสองน้ันแลวไปจากทนี่ ้ี ยอ มทําใหข า พเจา เรา รอนดวยสมั ผัสน้ันชฎิลน้นั มไิ ดน าํ หาบมา มไิ ดห กั ฟน เอง มิไดฟ นตนไมดวยขวาน แมมอื ท้ังสองของชฎลิ น้ันกไ็ มม คี วามกระ-ดา ง หมีไดกดั ชฎลิ น้นั เปนแผล เธอจึงกลาวกะขา พเจาวา ขอทานชวยทําใหข าพเจา มีความสขุ เถดิ ขา พเจาจงึ ชว ยทาํ ใหเธอมีความสขุ และความสุขกเ็ กดิ มีแก