tripitaka_72

พระสุตตนั ตปฎ ก ขทุ ทกนิกาย อปทาน เลม ๙ ภาค ๑ - หนา ที่ 441สมบูรณด วยกลิน่ สมบูรณดวยรสชาติ ถา เธอประสงค กจ็ งบรโิ ภคเถิด.อรุ เุ วลกสั สปกราบทลู วา ขา แตพ ระมหาสมณะ พอแลว พระองคเ ทา นั้นสมควรแกผ ลไมน ั้น พระองคเทานัน้ จงบรโิ ภคผลไมน ้ันเถดิ . ลําดับนนั้ แลอรุ ุเวสกัสสปชฎิลไดมคี วามคิดวา พระมหาสมณะมฤี ทธ์มิ าก มีอานุภาพมากแล ทรงสงเราใหไ ปกอนกวา แลว ชมพทู วีปก็ปรากฏมตี น หวา ขึน้ เกบ็ผลไมจ ากตน หวา นัน้ มาถึงประทับนัง่ ณ โรงไฟกอ นกวา เรา ถงึ อยา งไรก็คงไมเ ปน พระอรหันตเหมือนเราแน. ลาํ ดับน้ันแล พระผูมีพระภาคเจาเสวยภัตรของอุรเุ วลกัสสปชฎลิ แลว ประทับอยู ณ ราวปานั้นแล. ลําดับนั้นแล อุรุเวลกัสสปชฎิล เมือ่ พอวาราตรีน้นั ลว งไปแลวจงึเขาไปเฝา พระผมู พี ระภาคเจา ครั้นเขา ไปเฝาแลว จงึ ไดกราบทูลภตั กาลใหพระผมู พี ระภาคเจา ทรงทราบวา ขาแตพ ระมหาสมณะ บดั นี้ถึงภตั กาลแลวภตั รเสร็จเรียบรอ ยแลว . พระศาสดาตรัสวา ดูกอ นกสั สป เธอจงไปกอนเราจะตามไปแลว ทรงสงอุรุเวลกสั สปชฏลิ ไป ชมพทู วีปปรากฏมตี นหวาข้นึตน มะมวงมไี มไกลตน หวานัน้ นัก ฯลฯ ตนมะขามปอ มมไี มไกลตนหวานั้นนัก ฯลฯ ตน สมอไทยมีไมไ กลตนหวาน้นั นกั ฯลฯ จงึ ไปยังดาวดงึ ส ถือเอาดอกปารฉิ ตั ตกะมาประทบั น่งั ณ โรงไฟกอ นกวา . อุรเุ วลกสั สปชฎลิ ไดเ หน็แลวแลซง่ึ พระผูมพี ระภาคเจา ผูประทบั นั่ง ณ โรงไฟ ครั้นไดเ ห็นแลว จงึ ไดกราบทลู กะพระผูมพี ระภาคเจาวา ขา แตพ ระมหาสมณะ พระองคเ สดจ็ มาโดยหนทางไหน ขา พระองคหลีกไปกอ นกวาพระองค พระองคน้ันกลบั มาประทับนงั่ ณ โรงไฟกอนกวา ขา พระองค. พระศาสดาตรสั วา ดกู อ นกสั สป เราสงเธอในที่นั้นแลว ก็ไปยงั ดาวดงึ ส ถือเอาดอกปาริฉตั ตกะ มานัง่ ณ โรงไฟ

พระสตุ ตนั ตปฎก ขทุ ทกนกิ าย อปทาน เลม ๙ ภาค ๑ - หนา ที่ 442กอ นกวา ดกู อ นกสั สป ดอกปาริฉัตตกะนีแ้ ล สมบูรณดว ยสี สมบรู ณดวยกลิน่ ถาเธอประสงค กจ็ งถอื เอาเถดิ . อุรเุ วลกัสสป กราบทูลวา ขาแตพระมหาสมณะ พอแลว พระองคเ ทานนั้ สมควรแกดอกไมน้นั พระองคเทา น้นั จงถอื เอาดอกไมน น้ั เถิด. ลาํ ดบั นั้นแล อุรเุ วลกสั สปชฎลิ ไดมีความคดิ วา พระมหาสมณะมฤี ทธิม์ าก มีอานภุ าพมากมายนกั แล ทรงสง เราไปลวงหนา กอ นแลว พระองคเสดจ็ ไปยังดาวดึงส เลือกเกบ็ ดอกปาริฉัตตกะแลวมาประทับนั่ง ณ โรงไฟกอนกวา เราอกี ถึงอยางไรก็คงไมเปน พระอรหันตเหมอื นเราแน. กโ็ ดยสมยั น้นั แล พวกชฎลิ เหลา นน้ั มคี วามประสงคเ พื่อจะทาํ การบูชาไฟ แตไ มอ าจเพ่ือจะฝา ฟน ได. ลําดบั นนั้ แล พวกชฎิลเหลา นน้ั จงึ ไดมีความคิดวา ตอ งเปน อิทธานภุ าพของพระมหาสมณะเปน แน อยา งมิตองสงสยัพวกเราจงึ ไมอาจจะฝาฟน ได. ลาํ ดับนัน้ แล พระผูม พี ระภาคเจา จึงไดตรัสกะอุรุเวลกัสสปชฎิลนั้นวา ดูกอนกัสสป พวกของเธอจงฝา ฟน เถิด. อรุ ุเวล-กัสสปกราบทลู วา ขาแตพ ระมหาสมณะ พวกชฎลิ จะฝา ฟน. พวกชฎิลไดฝาฟน๕๐๐ ทอ นครั้งเดยี วเทานน้ั . ลาํ ดับน้นั แล อรุ เุ วลกัสสปชฎลิ ไดม คี วามคดิ วาพระมหาสมณะทรงมีฤทธม์ิ าก ทรงมอี านภุ าพมากนกั แล ทรงบนั ดาลใหพวกเราฝาฟนท้งั หลายได ถึงอยางไรก็คงจะไมเ ปนพระอรหนั ต เหมอื นเราแน. กโ็ ดยสมยั นั้นแล พวกชฎลิ เหลาน้นั มีความประสงคจ ะบชู าไฟแตไมอาจเพอ่ื จะกอไฟได. ลาํ ดับน้นั แล พวกชฎลิ เหลา น้ัน ไดมีความคดิ วา คงจะเปน อทิ ธานภุ าพของพระมหาสมณะแนนอน อยางมติ องสงสัย พวกเราจึง

พระสุตตนั ตปฎ ก ขุททกนกิ าย อปทาน เลม ๙ ภาค ๑ - หนา ท่ี 443ไมอาจเพอื่ จะกอ ไฟได. ลาํ ดับน้นั แล พระผมู ีพระภาคเจา จึงไดตรสั กะอุรุเวลกัสสปชฎลิ น้นั วา ดูกอ นกัสสป ไฟจงลกุ โพลงขนึ้ เถิด. อุรเุ วลกสั สปกราบทูลวา ขา แตพระมหาสมณะ ขอไฟจงลุกโพลงขึน้ เถดิ . พวกชฎลิ ไดใหกองไฟ ๕๐๐ กองลกุ โพลงขึ้นแลวคราวเดยี วเทานั้น . ลาํ ดับนน้ั แล อุรุเวล-กสั สปชฎลิ ไดม คี วามคิดนีว้ า พระมหาสมณะ ทรงมฤี ทธิม์ าก ทรงมีอาน-ุภาพมากนักแล ทรงสามารถบันดาลแมกระทง่ั ไฟใหลุกโพลงข้ึนได ถงึ อยางไรก็คงไมเปน พระอรหนั ตเหมือนเราแน. กโ็ ดยสมัยน้นั แล พวกชฎลิ เหลานั้นบชู าไฟแลว แตไมส ามารถเพอ่ืจะทาํ การดับไฟได. ลาํ ดับน้นั แล พวกชฎิลเหลานัน้ ไดม คี วามคดิ น้ีวา คงเปน อิทธานภุ าพของพระมหาสมณะอยางมติ องสงสยั พวกเราจงึ ไมส ามารถเพ่ือจะทําการดบั ไฟได. ลาํ ดบั นน้ั แล พระผูมพี ระภาคเจา จงึ ไดต รัสกะอรุ ุเวลกัสสปชฎลิ นั้นวา ดกู อนกัสสป พวกชฎลิ จงดบั ไฟเถิด. อรุ เุ วลกสั สปกราบทูลวา ขาแตพ ระมหาสมณะ พวกชฎลิ จงดับไฟเถิด. พวกชฎลิ พากันดับไฟ ๕๐๐ กองคราวเดยี วเทานั้น. ลําดับนนั้ แล อุรเุ วลกสั สปชฎิลไดม ีความคิดนว้ี า พระมหาสมณะทรงมีฤทธิม์ าก ทรงมีอานภุ าพมากนกั แล ซ่ึงบนั ดาลใหเราดบั ไฟได. ถึงอยางไรก็คงไมเ ปนพระอรหันตเหมือนเราแน. ก็โดยสมัยน้นั แล ในราตรที ี่เยน็ หนาว ในสมัยที่มีหิมะตกในวนั ที่หนาวท่ีสดุ ๘ วันในฤดหู มิ ะตก พวกชฎิลเหลานั้น ตา งก็พากนั อาบน้ําโผลข้นึบาง ดําลงบา งในแมนา้ํ เนรญั ชรา กระทําการโผลข ึ้นและดาํ ลงบา ง. ลําดับนั้นแล พระผูม ีพระภาคเจา จึงไดทรงเนรมิตเชงิ กรานกอ ไฟขึ้นประมาณ

พระสุตตนั ตปฎ ก ขทุ ทกนิกาย อปทาน เลม ๙ ภาค ๑ - หนาที่ 444๕๐๐ ทีซ่ ่ึงพวกชฎลิ เหลา นั้นตางกพ็ ากนั ผิงไฟ. ลําดับนน้ั แล พวกชฎลิเหลา นนั้ จงึ คิดวา คงจะเปนอทิ ธานุภาพของพระมหาสมณะเปนแนมิตองสงสยัจึงเกดิ มกี ารเนรมิตเชงิ กรานกอ ไฟข้นึ . ลาํ ดบั นนั้ แล อรุ เุ วลกัสสปชฎลิ ไดมคี วามคดิ ข้นึ วา พระมหาสมณะ มฤี ทธ์ิมาก มอี านภุ าพมากนกั แล ทรงเนรมติเชิงกรานกอ ไฟขน้ึ มาก ถงึ อยา งไรกค็ งไมเ ปน พระอรหันตเ หมือนเราแน. กโ็ ดยสมัยนั้นแล มหาเมฆกอ นใหญตกลงมา มิใชต ามฤดูกาล ไดมีนํา้ ทวมมาก พระผูม พี ระภาคเจา ประทับอยูใ นประเทศถ่นิ ทีใ่ ด ประเทศถ่ินทน่ี ั้น กไ็ มมีนาํ้ ทวม. ลําดับนน้ั แล พระผูมพี ระภาคเจาไดทรงมีพระดาํ ริวา ไฉนหนอเราจะพงึ ยงั นํ้านน้ั ใหเปน ขอบสูงในรูปในทิศโดยรอบได. ลําดบัน้ันแล พระผูมีพระภาคเจา จงึ ทรงยังน้ํานั้นใหเ ปน ขอบสงู ขึ้นไปในทิศโดยรอบ เสด็จจงกรมตรงกลางที่มพี ืน้ เปน ธลุ ีฟุง ข้ึน. ลําดับนน้ั แล อุรุเวลกสั สปชฎลิ คดิ วา พระมหาสมณะ อยาไดถกู นํ้าทว มทับพัดพาไปเลย จงึ ไดไ ปยงัถ่นิ ท่ีพระผูมพี ระภาคเจา ประทบั อยูพรอ มกับพวกชฎิลมากมาย โดยมเี รอื เปนพาหนะ. อุรเุ วลกัสสปชฎลิ ไดเ หน็ แลวแล ซึ่งพระผมู ีพระภาคเจา พระองคผูท รงเนรมติ นาํ้ น้นั ใหเปน ขอบสูงข้ึนโดยรอบ ทรงจงกรมตรงกลางท่ีมีพ้ืนเปนฝนุ ฟงุ ข้ึน. ครน้ั ไดเ ห็นแลว จงึ ไดก ราบทูลกะพระผมู พี ระภาคเจาวา ขา แตพระมหาสมณะ นี่พระองคหรอื . พระผูมพี ระภาคเจา ตรสั วา ดูกอ นกัสสปนี้เราเอง แลว เสดจ็ เหาะขึน้ สูเ วหาส ไดเ สด็จขนึ้ ไปพรอมกับเรือ ลาํ ดับนั้นแล อรุ เุ วลกัสสปชฎลิ ไดม ีความคิดวา พระมหาสมณะทรงมีฤทธมิ์ ากทรงมีอานุภาพมากนักแล ซง่ึ แมกระทง่ั น้ํากย็ งั ไมพ ดั พาไปได ถงึ อยางไรกค็ งไมเ ปน พระอรหนั ตเ หมือนเราแน.

พระสุตตันตปฎ ก ขุททกนิกาย อปทาน เลม ๙ ภาค ๑ - หนาที่ 445 ลําดับนนั้ แล พระผูมีพระภาคเจา ไดทรงมีพระดํารวิ า เปนเวลานานหนอ จึงจักมโี มฆบุรุษเชนนี้ โดยทค่ี ิดวา พระมหาสมณะ. ทรงมีฤทธิ์มาก ทรงมีอานภุ าพมากนกั แล ถงึ อยางไรกค็ งไมเปน พระอรหนั ต เชนกบั เราแนด ังน้ี ถา กระไร เราพงึ ทาํ ชฎิลนใี้ หเกดิ ความสงั เวช. ลําดบั นน้ั แลพระผมู พี ระภาคเจา ไดตรสั กะอรุ เุ วลกัสสปชฎลิ นนั้ วา ดูกอนกสั สป เธอยังไมไดเปนพระอรหันต ทง้ั ยังไมไดเขาถงึ แมอ รหตั มรรคดวย เธอจกัเปน พระอรหนั ต หรือวา จักเขา ถงึ อรหตั มรรค ดวยปฏปิ ทาใด ปฏปิ ทาแมนั้นของเธอยังไมม ีเลย. ลาํ ดับน้ันแล อุรเุ วลกัสสปชฎิล ไดซ บศรี ษะลงท่ีพระบาทท้ังสองของพระผูมพี ระภาคเจาแลว ไดกราบทลู กับพระผูมีพระภาคเจาพระองคน น้ั วา ขา แตพ ระองคผ เู จริญ ขา พระองคพึงไดก ารบรรพชาอุปสมบทในสาํ นกั ของพระผมู ีพระภาคเจาเถดิ . พระศาสดาตรัสวาดูกอ นกัสสป เธอแล เปน นายกผูคอยแนะนาํ เปน ผูเลศิ เปน ประมุข เปนประธานของพวกชฎิล ๕๐๐ คน เธอจงบอกลาพวกชฎลิ เหลานัน้ เสยี กอน พวกชฎิลเหลาน้ันจักไดทาํ ตามที่เธอสาํ คัญเขาใจได. ลาํ ดับนน้ั แล อรุ ุเวลกัสสปชฎิลจึงเขาไปหาพวกชฎิลเหลาน้นั คร้ันเขาไปหาแลว จึงไดกลา วกะชฎิลเหลานั้นวาชาวเราเอย เราตองการจะประพฤตพิ รหมจรรยในพระมหาสมณะ ขอพวกทานจงทาํ ตามที่ทานผเู จริญเขา ใจเถิด. พวกชฎลิ กลา ววา ชาวเราเอย ตง้ั แตกาลนานมาแลว พวกเราไดม คี วามเลื่อมใสเปน อยางยงิ่ ในพระมหาสมณะ ถาทานผเู จรญิ จกั ประพฤตพิ รหมจรรยใ นพระมหาสมณะไซร แมพ วกเราทง้ั หมดกจ็ กั ประพฤตพิ รหมจรรยในพระมหาสมณะนนั้ ดวยเหมอื นกนั . ลาํ ดบั นน้ั แลชฎลิ เหลานนั้ จึงปลอ ยใหส งิ่ ทเี่ จอื ปนดวยเสน ผม ชฎา สาแหรก เครอ่ื งบูชาไฟ

พระสตุ ตนั ตปฎก ขุททกนิกาย อปทาน เลม ๙ ภาค ๑ - หนาท่ี 446ลอยไปในนํา้ แลว เขา ไปเฝา พระผมู ีพระภาคเจา ครน้ั เขา ไปเฝาแลวจึงซบศรี ษะลงแทบพระบาททงั้ สองของพระผมู ีพระภาคเจา แลว ไดก ราบทูลพระผูมีพระภาคเจาวา ขาแตพ ระองคผ เู จริญ พวกขาพระองคพงึ ไดบ รรพชาอปุ สมบทในสาํ นกั ของพระผมู ีพระภาคเจา. พระผูมพี ระภาคเจา ตรัสวา พวกเธอ จงเปนภกิ ษุมาเถดิ แลวตรสั ตอไปอกี วา ธรรมอนั เรากลาวไวด แี ลว พวกเธอจงประพฤตพิ รหมจรรยเ พื่อทําท่ีสดุ แหง ทกุ ขโ ดยชอบเถิด. พระวาจาน้ันแลไดเปน อุปสมบทของทานผูม อี ายุเหลา นั้น. นทกี ัสสปชฎิล ไดเ หน็ แลว ซึง่ มวยผม ชฎา สาแหรก เคร่อื งบชู าไฟ ลอยนํ้ามา ครนั้ เขาไดเห็นแลว จึงมีความคิดวา คงจะมอี นั ตรายแกพระพ่ีชายของเราแน จึงสง ชฎลิ ไปสืบวา ทานจงไปใหร เู รือ่ งพี่ชายของเราใหไดด ังน้ี และตนเองพรอ มกับชฎิล ๓๐๐ คน ไดไ ปหาทานอรุ ุเวลกสั สปครั้นเขา ไปหาแลว จึงกลา วกะทา นอรุ ุเวลกัสสปน้นั วา พ่ีกสั สป การบวชน้ีเปนสง่ิ ประเสรฐิ ดีหรอื . ทานอุรเุ วลกสั สปตอบวา ใช การบวชแบบนี้ เปนส่งิ ประเสรฐิ แน. ลาํ ดบั นนั้ แลพวกชฎลิ เหลา นัน้ จึงไดเอามวยผม ชฎา สาแหรกเคร่อื งบูชาไฟ ลอยนา้ํ ไปแลวจึงเขาไปเฝา พระผมู ีพระภาคเจา ครั้นเขา ไปเฝาแลว จึงซบศรี ษะลงแทบพระบาทท้ังสองของพระผูมพี ระภาคเจา แลวจงึ ไดกราบทูลกะพระผูม ีพระภาคเจา วา ขา แตพ ระองคผเู จรญิ พวกขาพระองคพึงไดบ รรพชาอปุ สมบทในสาํ นกั ของพระผูม พี ระภาคเจา บา ง. พระผูมีพระ-ภาคเจา ตรัสวา พวกเธอจงเปนภิกษุมาเถิด แลว ตรัสอกี วา ธรรมอันเรากลาวไวด ีแลว พวกเธอจงประพฤติพรหมจรรยเพอ่ื ทาํ ที่สุดแหงทกุ ขโดยชอบเถดิ .พระวาจาน้ันแลไดเปน อปุ สมบทของทา นผูม อี ายเุ หลา นนั้ .

พระสุตตันตปฎ ก ขุททกนกิ าย อปทาน เลม ๙ ภาค ๑ - หนา ที่ 447 คยากสั สปชฎลิ ไดเ ห็นแลวซ่งึ มวยผม ชฎา สาแหรก เครื่องบชู าไฟ อันลอยนํ้ามา ครั้นเขาไดเห็นแลว จงึ ไดมคี วามคดิ วา อนั ตรายจะมีแกพ่ีชายทั้งสองของเราแนนอน แลวไดสงชฎิลไปสบื ใหรูวา พวกทานจงไปจงรูเ ร่อื งราวแหง พี่ชายของเราดังน้ี และตนเองพรอมดว ยพวกชฎลิ ๒๐๐คนจึงพากนั เขาไปหาทานอุรุเวลกัสสป ครน้ั เขาไปหาแลว จึงไดกลา วกะทานอุรเุ วลกสั สปน้ันวา ขา แตพี่กัสสป การทําอยางนปี้ ระเสรฐิ แลว หรือ. ทานอรุ ุเวลกสั สป ตอบวา ใชแลว การทําอยางนเี้ ปนสง่ิ ประเสรฐิ แน. ลาํ ดับนั้นแล พวกชฎลิ เหลาน้นั จึงไดพากนั ลอยมวยผม ชฎา สาแหรก เครื่องบชู าไฟ ในนาํ้ แลว พากนั เขาไปเฝาพระผมู พี ระภาคเจา ครัน้ เขา ไปเฝา แลวจงึ ไดซบศีรษะลงแทบพระบาทท้งั สองของพระผมู พี ระภาคเจา แลว ไดก ราบทูลคําน้กี ะพระผูมีพระภาคเจาวา ขา แตพ ระองคผเู จริญ พวกขาพระองคพงึ ไดบรรพชาอุปสมบทในสํานกั ของพระผมู ีพระภาคเจาเถิด. พระผูม พี ระ-ภาคเจา ตรสั วา พวกเธอจงเปนภกิ ษุมาเถดิ แลว ตรสั อกี วา ธรรมอันเรากลา วไวดแี ลว พวกเธอจงประพฤติพรหมจรรยเ พื่อทําท่ีสดุ แหงทกุ ขโ ดยชอบเถิด. พระวาจาน้ันแลไดเ ปนอุปสมบทของทานผูมอี ายเุ หลานั้น . ดว ยการอธิษฐานของพระผมู พี ระภาคเจา ปาฏหิ ารยิ  ๓,๕๐๐ วธิ ี จึงมโี ดยนยั นค้ี อื พวกชฎิล ฝา ฟน ๕๐๐ ทอ นไมออก พอฝาฟนออกแลว ก็ กอ ไฟไมติด พอกอไฟตดิ แลว จะดับไฟกด็ บั ไมไ ด ครน้ั พอดับไฟไดแ ลว ก็ทรงนริ มิต เชิงกราน ๕๐๐ ทใ่ี ห.

พระสตุ ตนั ตปฎ ก ขุททกนกิ าย อปทาน เลม ๙ ภาค ๑ - หนา ท่ี 448 ลาํ ดบั นนั้ แล พระผมู พี ระภาคเจา ประทับอยูในอุรุเวลาตามความพอพระทยั ทรงพรอ มกบั ภกิ ษุสงฆจ ํานวนมาก รวมกบั ปุราณชฎิลทง้ั หมด ๑,๐๐๐ คน เสรจ็ หลกี จาริกไปยังคยาสสี ะประเทศ ไดทราบวา ในคร้ังนั้น พระผูม ีพระภาคเจา ประทบั อยู ณ คยาสีสะประเทศ ไดแมน ้าํ คยาพรอ มกับภกิ ษจุ ํานวน ๑,๐๐๐ ในกาลนนั้ แล พระผูมพี ระภาคเจา ไดตรสั เตือนภิกษุท้งั หลายวา ภิกษทุ ง้ั หลาย สง่ิทั้งปวงเปนของรอน ภกิ ษทุ งั้ หลาย ก็อะไรเลาชือ่ วา ส่งิ ทงั้ ปวงเปน ของรอ น ภิกษทุ ้งั หลาย จกั ษุเปน ของรอน รูปทง้ั หลายกเ็ ปน ของรอ น วิญญาณอาศัยจักษุก็เปนของรอน. จกั ษสุ มั ผสั กเ็ ปน ของรอน ความเสวยอารมณนเี้ กดิ ขึน้ เพราะจักษุสมั ผสั เปนปจจยั แมอนั ใด เปน สขุ กด็ ี ทุกขก ็ดี ไมใชทุกขไมใชสุขกด็ ี แมอ นั น้นั กเ็ ปนของรอน รอนเพราะอะไรรอนเพราะไฟคือราคะ ไฟคือโทสะ ไฟคอื โมหะรอ นเพราะความเกิด เพราะความแก และเพราะความตาย เพราะความเศราโศก เพราะความครา่ํ -

พระสุตตนั ตปฎก ขทุ ทกนิกาย อปทาน เลม ๙ ภาค ๑ - หนา ที่ 449ครวญเพราะความทุกข เพราะความโทมนสัเพราะความคบั แคน ใจ เราจึงกลาววา เปน ของรอน. โสตเปน ของรอน เสียงทง้ั หลายก็เปนของรอน ฯลฯ ฆานะเปน ของรอน กลิน่ ท้ังหลายก็เปน ของรอ น ฯลฯ ลน้ิ เปนของรอน รสกเ็ ปนของรอ น ฯลฯ กายเปนของรอ น โผฏฐพั พะก็เปน ของรอ น ฯลฯ ใจเปน ของรอ น ธรรมทัง้ หลายกเ็ ปน ของรอ น มโนวญิ ญาณกเ็ ปน ของรอน มโนสัมผัสกเ็ ปนของรอ น ความเสวยอารมณน้ีเกดิ ข้ึนเพราะมโนสัมผัสเปน ปจจัยแมอ ันใดเปน สุขกด็ ีเปน ทกุ ขกด็ ี ไมใ ชทุกขไมสุขก็ดี แมอันน้ันกเ็ ปนของรอน รอนเพราะอะไร รอนเพราะไฟคือราคะ เพราะไฟคอื โทสะ เพราะไฟคอื โมหะรอนเพราะความเกิด เพราะความแก และความตาย เพราะความเศรา โศก เพราะความคร่ําครวญ เพราะความทกุ ข เพราะความโทมนสัเพราะความคบั แคน ใจ เราจึงกลา ววา เปนของรอนแล.

พระสตุ ตันตปฎ ก ขทุ ทกนกิ าย อปทาน เลม ๙ ภาค ๑ - หนา ที่ 450 ดกู อ นภกิ ษุท้งั หลาย อรยิ สาวกผูไ ดเหน็ไดฟ ง แลวอยางน้ี ยอ มเบ่ือหนา ยในจักษุ ยอมเบ่ือหนา ยในรูป ยอมเบอื่ หนา ยในวิญญาณที่อาศัยจกั ษุ ยอมเบือ่ หนายในสัมผัสอาศัยจักษุความเสวยอารมณน ้ี เกิดขึ้นเพราะจักษสุ มั ผสั แมอนั ใด เปนสขุ ก็ดี เปนทกุ ขกด็ ี ไมใชท กุ ข ไมใชสขุ ก็ดี ยอมเบอ่ื หนา ยในความเสวยอารารมณ นัน้ยอ มเบ่ือหนายในโสต ยอมเบ่ือหนา ยในเสยี ง ฯลฯยอ มเบ่อื หนายในฆานะ ยอ มเบอ่ื หนายในกล่ิน ฯลฯยอ มเบอื่ หนา ยในชิวหา ยอ มเบื่อหนา ยในรสทง้ั หลาย ฯลฯ ยอ มเบอ่ื หนา ยแมใ นกาย ยอ มเบอ่ื หนา ยแมใ นโผฏฐพั พะ ฯลฯ ยอมเบ่ือหนา ยแมในใจ ยอมเบือ่ หนายแมใ นธรรมทงั้ หลาย ยอมเบื่อหนา ยแมใ นมโนวญิ ญาณ ยอ มเบอื่ หนายแมในมโนสมั ผสั ความเสวยอารมณนเี้ กดิ ข้นึ เพราะมโนสัมผัสเปน ปจจัยแมอ นั ใด เปน สขุ กด็ ี เปนทุกขกด็ ี ไมใ ชท ุกข ไมใชส ุขกด็ ี ยอ มเบือ่ หนา ยแมใ นความเสวยอารมณน้นั เมอื่ เบือ่ หนาย ยอ มคลายความกาํ หนัด เพราะคลายความกําหนดัจิตยอ มหลุดพน เมื่อจิตหลุดพน แลว ก็มญี าณรูวา